\id 1TH - Sateré-Mawé NT [mav] (Brazil) -2011 bd \h TAWA TESARONIKA KAPIAT PAURU MIENOI SA'AWY'IWUAT \toc1 Tawa Tesaronika Kapiat Pauru Mienoi Sa'awy'iwuat \toc2 1 Tessalonicenses \toc3 1Ts \mt1 TAWA TESARONIKA KAPIAT PAURU MIENOI SA'AWY'IWUAT \c 1 \p \v 1 Uito ti Pauru kuekatu sese atipo­'oro ehowawi Iesui mohey haria kape tawa Tesa­ro­nika piaria kape are. Uiwy­ria'in Iesui mohey haria mesuwat uimiwan atipo­'oro ehowawi katu­pono atiky­'esat kahato ti Tupana hegyi'at kahato ehepiat hap. I'ewyte atiky­'esat kahato Tupana kaipywiat eiwo­'o­wese hap. Pyno uito hawyi mehĩ Sira hawyi Timoteu wywo kuekatu uruto'e ehowawi uruwy­ria'in tawa Tesa­ro­nika piaria kape. Mesuwat uruipo­'oro ehowawi urumiwan Ai'ywot Tupana Aika­'iwat Iesui hũria kape tomohey haria wa'a­tunug haria kape. \v 2 Yne e'at pe — Waku kahato tawa Tesa­ro­nika piaria uruto'e Tupana pe. Urutu­wehum kahato ewawi Tupana katu­pono torania Tesa­ro­nika piaria emohey haria kahato tukup­te'en uruto'e Tupana pe. \v 3 Yt ehẽku kaipyi yn i ti tuwẽtem ehepiat Iesui mohey hap ma'ato yne kaipyi tuwe­mo­herep. Mi'i tupono urutu­wehum kahato Ai'ywot atipy piat kape. Yt waure­'u­ru­to'e hin i ti uruky'e ehepiat hap i'ewyte miit'in ky'e ehepiat hap ete Aipo­typot Iesui mohey hap kaipyi. I'ewyte eipotpap hap ko'i yt uruiwaure hin i. \p \v 4 Ta'i uheywyt'in uheinyt'in uruikuap kahato ti aikotã Tupana eiky'e kahato pote ei'airo kahato ti towano. \v 5 Sa'a­wy'i ti uruhenoi kahato ehepe sehay wakuat Iesui etiat ma'ato yt uruwat uruẽku kaipyi yn i ma'ato Tupana esaika hap kaipyi i'ewyte Tupana Pã'ãu kaipyi urui'a­tu­mu'e eipe. Ta'i pywuat sese uruto'e. Urumi­mohey mesuwat sehay uruto'e uruhenoi ehepe turan. Eweikuap ta'yn aikotã sa'a­wy'i urutu­kup­te'en eipy­'a­setpiat hap. Ta'i eiky'e uruepiat hap yn ni toĩne'en urukai. \v 6 Sa'a­wy'i uruminug wakuap kape ti ewehe­ha'at kahato hawyi — Ta'i uruto ti i'ewyte urutu­kup­te'en teran Pauru'in ewy ewei'e. Ta'i I'atu­ka­'iwat Iesui mohey haria wo urutu­kup­te'en teran ewei'e. I'atu­mienoi ahepiat wyti pywuat kahato rakat ewei'e. Mio tã ewei'e hawyi ti Tupana Pã'ãu put'ok'e ra'yn ehetiat hawyi eiwepit kahato hap ta'yn topy­hu'at ehete. Mi'i hawyi ti ma'ato mekewat ho'opot hap e'at put'ok'e ra'yn ehete turan yt hep e kuap i ra'yn ehepiat imohey hap i'ewyte eiwepit hap. \v 7 Mi'i pote ti yi Masẽ­tunia yi Akaia piaria te'e­ra­ha'at kahato ehepiat mohey hap kape. — Pyno waku aito tawa Tesa­ro­nika piaria ewy waku wato­mohey Iesui i'atu'e te'e­ra­ha'at ehowawi hawyi. \v 8 Mi'i hap kaipyi ti Aika­'iwat mohey hap tuwẽtem na'yn eiwẽ pyi. Mi'i hawyi ti ihay eweihytpok kahato ra'yn yne tawa Masẽ­tunia puo yne yi Akaia puo ra'yn. Mi'i hawyi ti yne tawa ko'i puo ra'yn imohey hap tuwe­sytpok. \v 9 Mi'i hawyi ti karãpe uruhenoi teran na'yn irania'in me Iesui eimohey hap etiat hap mi'i pote ti — Ta'i uruikuap ta'yn i'atu'e. Mi'i hawyi ti karãpe uruewyry turan uruewyry hap upi te'e­ro'e uruepe irania'in — Eweikuap apo Tesa­ro­nika piaria Iesui mohey hap i'atu'e uruepe. Koitywy ti i'atu­wese kahato eimi­mohey ete. Mo wuat minug tupa­naria atoiat haria ra'yn mi'iria i'atu'e uruepe miit'in. Mi'i hawyi ti Wuat'i E'at Piat Ieĩne'en hat Tupana sese eropat haria ra'yn mi'iria i'atu'e ra'yn uruepe uruewyry tipytpe. \p \v 10 Koitywy ta'a­tu­he­katup ta'yn Aika­'iwat Iesui Tupana Sa'yru i'ewyte Tupana mihep gu'uro pywiat mohey haria wo ra'yn tukup­te'en i'atu'e ahepe. Ta'i sa'a­wy'i wyti ipy'ahak kahato Tupana aiminug sa'ag ete. Sa'a­wy'i wyti ai'a­piheg hap yn topy­hu'at ahepe yt kat i Tupana wywo aiwo­'o­wese nug hanuat pote sa'a­wy'i. Ma'ato Aheha­kye­ra'at hat put'ok'e ai'a­piheg hap u hamuat hawyi Tupana aihep ta'yn ai'a­piheg hap kaipyi. Mi'i hawyi irania'in yt kat i'atu'e kuap i ra'yn ahete katu­pono — Waku eipe e yn na'yn ahepe. Mi'i hap are'e ehepe Iesui mohey haria tawa Tesa­ro­nika piaria. Ma'ato yt uito yn i katu­pono torania mesuwat yi tote waku i'atu'e ehepe. Yt kat are'e kuap i ra'yn miit'in me eimohey kahato hap etiat uruewyry tipytpe katu­pono ta'a­tukuap yne ra'yn ehepiat imohey waku kahato hap. Mi'i tupono urutu­wehum kahato ehepiat imohey hap ete uruto Pauru'in. \c 2 \p \v 1 Uiwy­ria'in eweikuap ta'yn aikotã uhepiat eimu'e hap tuwenug kahato itotiat hap. Eweikuap ta'yn aikotã miit'in i'atupap kahato uimienoi upi. \v 2 Eweikuap ta'yn uiwy­ria'in karãpe urutuwat ehetawa Tesa­ro­nika kape tawa Wiripu piaria mu'e hamo urutuwat ma'ato itotiaria yt uru'ok­sat'i hin i. I'atu­mi­ky­ry'i kahato uruete urupiit ete haty. Mi'i totepyi urutuwat ehowawi uruepiat ho'opot rokirẽ. Mi'i hawyi put'ok­'u­ru­to'e ehetawa pe hawyi yt paa'u­ru­to'e hin i Tupana ehay moherep hap ete uruho­'opot kahato itotiat pytkai. Mi'i pytkai yt uruwẽ­pohep hin i eimu'e hap ete. Sehay pywuat sese yn uruwẽ pyi tuwẽtem. Po'og ne'i urumoe­saika Tupana. Mi'i hawyi urutu­'uka hap pupi yt uruto­ken'ẽ hin i tawa Wiripu piaria uru'ahyk ahyk pytkai. \v 3 Yt kat i eima'at uruepiat hap uruwa­nẽtup hawe. Yt kat i eipiit ky'esat hap wywo i woro­ho­'o­mu'e. \v 4 Ta'i Tupana eropat haria wo yn urutu­kup­te'en mi'i pote Tupana wẽ wo urutu­kup­te'en. Sa'a­wy'i Tupana to'e uruepe — Woro­ho­'o­mohey kahato eipe uhehay enoi hamo e. Uimi­'ai­roria sese eipe uhehay wakuat sytpok hanuaria e uruepe. Mi'i hawyi hãpyk kahato urui'a­tu­mu'e eipe. Yt eimi­ky­'esat ewy i wen ma'ato Tupana miky­'esat ewy yn. Ma'ato itote uruiã'ãg kahato Tupana. Toikuap teran pywuat toky'e hap kaipywiat urupotpap hap haype sio miit'in miat urumõ­typot hap kaipyi ne'i urupotpap mi'i hap toikuap teran. \v 5 Yt karãpe i eima­'at'i ma'at'i wo urui'a­tu­mo­pe­rup'i eipe. Ma'ato ti yt eimi­ky­'esat ewy i urui'a­tu­nãpin. Ta'i Tupana miky­'esat ewy yn urui'a­tu­nãpin. Yt kat i urute­ha'at ehekat ky'ewi hap kape. Mi'i pote pywo e Tupana ei'a­tu­mu'e uruepiat hap ete. \v 6 I'ewyte yt kat i urumõ­typot hap uruiky­'esat eimu'e turan. Yt uwe kaipyi hin i uruiky­'esat urumõ­typot hap. Yt eikaipyi i wyti ma'ato urupo­'oro hat mowepit hap yn uruwa­nẽtup hawe eimu'e turan. \v 7 Uruto ti Iesui potpo­'o­roria sese ma'ato mi'i pytkai urumõ­typot ro urupoi ro yt uruto'e i ehepe. Perup'i popuo urutu­kup­te'en eipy­'a­setpe aikotã aity aimo­pe­rup'i mope­rup'i temi ete hap ewy. \v 8 Ta'i eipy­'a­setpe urutu­kup­te'en eiky'e kahato haria wo. Urutu­wehum kahato ehete. Mi'i pote eheropat haria wo uruto­py­hu'at katu­pono urui'a­tu­ky'e kahato eipe. \v 9 Yt sẽtup i sẽtup i haria wo hin i urutu­kup­te'en eipy­'a­setpiat turan. Yt kat i hin i uruhẽtup ehepe. Yt eimi'u ky'ewi i ti urui'a­tu­mu'e Tupana ehay wo eipe. Ma'ato urupotpap urupo wuat kaipyi yn ni urutenuk. Yt ei'okpe tote hin i urutu­kup­te'en yt ehekat ky'ewi hin i ti urutu­kup­te'en. Yt waure­'e­wei'e tei'o mi'i hap kai uruwy­ria'in. \v 10 Mi'i hap ete pywo ewei'e i'ewyte Tupana pywo e urutu­kup­te'en eipy­'a­setpiat turan katu­pono wakuap mywo hãpyk puo yt kat i eima'at hap mywo urutu­kup­te'en ehehamo i'ewyte Tupana ehamo. \v 11 Eweikuap ta'yn eipy­'a­setpe urutu­kup­te'en turan ei'ywot sese ewy urutu­kup­te'en einãpin haype aikotã ai'ywot tuwe­ha­ponik kahato hap ewy eipy­'a­setpe urutu­kup­te'en einãpin hanuaria. \v 12 Urui'a­tu­ma­ha­ra'i maha­ra'i kahato eipe urumẽ­pyt'in mote. Ehewyry hãpyk kahato o Tupana miky­'esat ewy uruto'e. Eikaykay ra'yn temiit'in no tetawa kape aikope toĩne'en Morekuat no hap kape aikope tewaku hap moherep hap kape eikaykay. Mi'i tote yt tuwe­mõti hin i Tupana eiminug ko'i pupi. Mi'i hap uruiky­'esat kahato. Yt kat i hin i Tupana wemõti eiminug ko'i pupiat hap uruiky­'esat. \p \v 13 Waku kahato eipe uiwa­nẽtup hawe katu­pono sa'a­wy'i Iesui kapiat uruehay hap kape ehewaure ka'a kahato. — Yt miit'in ehay wo hin i urunãpin ewei'e eipy'a pe tawa Tesa­ro­nika piaria. Waku kahato eiperia. — Tupana ehay sese wo urumu'e katu­pono Iesui Aimoieĩ­ne'en hat ete urumu'e ewei'e uruepiat. Mi'i hawyi Iesui mohey haria wo ra'yn eweipy­hu'at kahato itote waku hap ewy are. Mi'i hap upi urutu­wehum kahato Tupana kape at ka'ap ehupi are. Yt karãmuat i ikahuro rakat uruwehum hap katu­pono Tupana ehay mio tuwenug kahato ra'yn eheĩne'en hawuo Iesui mohey hawyi. \v 14 Mi'i hawyi ehetawa Tesa­ro­nika piaria i'atu­hoiro haria kahato ehete ei'a­tu­mo­so­'opot kahato itote aikotã sa'a­wy'i Iesui mohey haria Iuteuria ho'opot i'atue­tawa piaria hap ewy topy­hu'at ehete eiwo­'o­'e­wy­'ewy. \v 15 Nimo Iuteuria tu'uka Tupana potpo­'o­roria tehay moherep haria. Mi'i hawyi Aika­'iwat Iesui ta'a­tu­'auka ra'yn wy. Mi'i pote koitywy ai'auka teran mi'iria. Yt Tupana mowepit hap hin i te ta'a­tunug ahete. I'ewyte yne ahewa­nĩ­kaptia wo tukup­te'en mi'iria Iuteuria. \v 16 Yt ewehenoi tei'o irania'in wẽtup ywania pe i'atu'e uruepe. Katu­pono mi'iria yt tiky­'esat hin i irania'in ehakye­ra'at hap katu­pono — Howapy yne ra'yn i'atupiit i'atu­minug sa'ag ko'i wo. Yt kat i ra'yn heiam howapy poity'i pote e Tupana. Toran na'yn put'ok'e ra'yn koitywy i'atu­'a­piheg hap e Tupana Iuteuria pe topy­'ahak popuo. \p \v 17 Uiwy­ria'in ehepiat ho'opot turan yt uwe hin i uruto eiwywo eipo­wyro hamo. Urupiit yt uwe i ma'ato uruwa­nẽtup hap toĩne'en ehowawi yn are. Ta'i uruehat'at kahato eiky­'ewi kat pote sa'a­wy'i uru'aipok wo urutuwat ehowawi. Mi'i hawyi po'og urupap ehowawi — To'iro wata­'aipok i ro aheka­tu­wyria Tesa­ro­nika piaria ewawi uruto'e urupap haype. \v 18 I'ewyte uito Pauru mi'i hap yn uiwẽ pyi tuwẽtem — To'iro wata­'aipok i ui'e hap ewy. Mi'i hawyi urutuwat ma'ato yt put'ok­'u­ru­to'e i. Ta'i karania wo ne'i urupyhyp ahiag ehowawiat urutuwat turan. Urutuwat wen ma'ato yt put'ok­'u­ru­to'e hin i. Urupyhyp yn tuereto ahiag ehowawiat uruwat turan. \v 19 Katu­pono karãpeĩ put'ok'e Aika­'iwat Iesui Wuat'i Miit'in Porekuat nuat turan eipe yn eweipy­hu'at uimo­wepit kahato hanuaria wo aikotã more­kuaria te'e­ru­wehum kahato hamuat ta'a­tu­'akag painug hap ete. Mi'i hap ewy hamuat uruto urutu­wehum kahato hamuat ehete. Mi'i hap yn uiwa­nẽtup hawe. \v 20 Katu­pono eipe yn eweipy­hu'at uimo­'ok­pi­pok'i haria wo uruto'e Pauru'in. \c 3 \p \v 1 Karãpe yt urutuwat kuap i ehowawiat pote pyno uruipo­'oro Timoteu iha'at ehowawiat hamo are aikotã eweikup­te'en hap kuap hamo uruehat'at kahato hawyi. Uruipo­'oro mi'i pytkai uruto urutu­kup­te'en tawa Atena pe. \v 2 Mi'i hawyi urueka­tuwy Timoteu uruipo­'oro ehowawi Iesui ehay etiat urupotpap hap moherep ehepiat hamo katu­pono Tupana eropat hat kahato Timoteu ai'e­wywuat sese. Mi'i uruipo­'oro pote eimoe­hãite kahato ehepiat imohey hap upi. Yt uruiky­'esat i eihep imohey hap kaipyi ho'opot hap. \v 3 Katu­pono Iesui mohey ra'yn ahepiat pote i'atu­mi­ky­ry'i kahato miit'in ahete mi'i pytkai Tupana yt tipyhyp hin i katu­pono mi'i hap kaipyi aikuap pywuat tomohey hap sese i'ewyte yt toky'e i haria kuap hamo. \v 4 Sa'a­wy'i urutu­kup­te'en eiwywuat turan — Tut aru ehepiat ho'opot hap uruto'e. Mi'i hawyi put'ok'e ra'yn ehete uru'e hap ewy. Koitywy ewehã'ãg na'yn i'ewyte eweikuap ta'yn miit'in miky­ry'i ehetiat hap. \v 5 Sa'a­wy'i tawa Atena pe areĩne'en turan ehowawi yn uiwa­nẽtup hap. Wẽtup e'at pe haty kahato uhete katu­pono yt atikuap i aikotã som eweikup­te'en hap. Mi'i hawyi yt ahupit kuap i ra'yn mesuwat haty hap hawyi atipo­'oro Timoteu i'atuepiat imohey hap kuap hamo are sio ahiag i'atuiã'ãg moity'i hawyi imohey hap pun haria wo ra'yn tukup­te'en hawyi uipotpap hap topy­hu'at yt kat hamo i hap kuap hamo atipo­'oro Timoteu. \v 6 Mio tã are turan Timoteu put'ok'e ra'yn uruete. Mi'i hawyi sehay wakuat kahato tohenoi uruepe ehetiat — Ta'i sakpo'e te ta'a­tu­mohey hap e. Ta'i Tupana ky'e hap te toĩne'en itote e. Aiky'e hap wuat'i e'at piat toĩne'en ne e. I'atue­hat'at kahato te ti aiky­'ewi e. Ta'a­tu­ky­'esat kahato te'e­ra­'a­kasa ahowawiat hap e aikotã sa'a­wy'i aito ahehat'at i'atu­ky­'ewi hap ewy e Timoteu uruepe ehehay tohenoi. \v 7 Mi'i hawyi urusa­ty'i hap tuweityk ta'yn uruete. Waku sakpo'e ta'a­tu­mohey kahato te uruto'e. Mi'i hawyi yt uruho­'opot kahato i ra'yn katu­pono Timoteu mienoi ehetiat urumo­wepit kahato. \v 8 Pyno Iheg me kahato o eweikup­te'en imohey hap ete. Mi'i tupono waku pe eweikup­te'en ma'ato yt pote yt uimo­wepit hin i. \v 9 Mi'i hap uruikuap hawyi po'og po'og urutu­wehum Tupana ete — Waku kahato En uruto'e katu­pono tawa Tesa­ro­nika piaria emohey kahato te waku kahato uruto'e. \v 10 Tupana urupo­wyro o mi'iria kapiat uru'a­kasa hamo uruto'e katu­pono urutuwat teran i ra'yn emohey haria yt ihãite i te rakat moehãite hamo uruto'e at ka'ap Tupana pe. \v 11 — Uru'ywot uruhẽtup Uruka­'iwat Iesui set upi etum o uruepe mu'ap mekewat Tesa­ro­nika kapiat uruwat hamo uruto'e Tupana pe. \v 12 Urui'a­tu­ky'e kahato eipe. Mi'i hap ewy atiky­'esat eiwo­'ope eiwo­'o­ky'e hap mi'i pote ahẽtup Tupana pe — Eti'a­tu­moe­saika o po'og po'og Iesui mohey haria eky'e po'og hamo i'ewyte irania'in atuky'e hamo are. Mi'i hap ti ahẽtup Tupana pe ehupi. \v 13 Eiwo­'o­ky'e kahato pote Tupana eimoe­saika wakuat nug hamo aikotã to'o­wywuat hamo. Mi'i pote ti aru karãpe Tupana tut Tosa­'yru wywo teropat haria wywuat turan ehewaku kahato hap toipuẽti eikai katu­pono miit'in ky'e kahato haria eipe pote. Mi'i hap uruikuap ta'yn uruto Pauru'in. \c 4 \p \v 1 Uruwy­ria'in koitywy uruhẽtup kahato ehupi po'og po'og Tupana mowepit haria wo eweikup­te'en hap Iesui miky­'esat ewy kahato. Uruikuap ta'yn ti koitywy Tupana mowepit haria wo ra'yn eweikup­te'en. Mi'i tã ra'yn pytkai ti uruhẽtup po'og po'og ne. \v 2 I'ewyte yt waure­'e­wei'e tei'o Iesui kaipywiat einãpin uruepiat hap ete. \v 3 Pyno koitywy uruhenoi teran ehepe kat som Tupana tiky­'esat watunug hap. Yt toiky­'esat i ti wuat'i hary­po­ria'in wywuat hap i'ewyte wuat'i ihainia'in wywuat yt aiwe'eg i hap ti yt toiky­'esat i. Waku iwe'eg kahato rakaria wo toiky­'esat aheĩne'en hap. \v 4 Tupana tiky­'esat wyti wẽtup ok wywo yn ahe'aito hap iwary hap toiky­'esat iwe'eg kahato rakaria aito pote. Mi'i tã watunug pote miit'in mimõ­typot no watoĩ­ne'en. \v 5 Ma'ato irania'in yt Tupana kuap i haria ti i'atue­waire ewaire hap yn ta'a­tunug. Ma'ato aito ti yt toiky­'esat hin i mi'iria ewywuat aheĩne'en hap. \v 6 Yt naku i kahato ti wati­po­hari aiwy ihary'i ete pãi uruto'e sa'a­wy­'ite ehepe. I'ewyte wy koitywy yt eweima'at rei'o wẽtup ok hary­poria imoewaire hamo uruto'e haty wo katu­pono mi'i tã watunug pote Tupana mi'a­piheg wo watu­kup­te'en pãi. \v 7 Tupana yt tiky­'esat hin i ti yt iwe'eg i rakaria wo aheĩne'en hap ma'ato to'e­wywuat ahewaku hap yn toiky­'esat. \v 8 Ipã'ãu we'eg kahato rakat aimu'e hamuat. Mi'i tupono uwe uwe topot­ma­'at'i ma'at'i hary­po­ria'in ihainia'in wywo yt tuwe'eg i haype. Mi'i hat topy­hu'at Tupana ehay pun hano. I'ewyte miit'in ma'at hat mi'i. \p \v 9 Nimo pyi te mesup te Tupana eimu'e kahato aikotã eiwo­'o­ky'e hamuat hap ete. Mi'i tupono ipotmu­'eria wo ra'yn eweikup­te'en koitywy. Mi'i tupono yt kat no kuap i ra'yn po'og woro­ho­'o­mu'e wo'o­ky'e hap ete mesuwat uimiwan me katu­pono eiwo­'o­ky'e kuap kahato ra'yn. \v 10 Iesui mohey haria wuat'i tawa Masẽ­tunia piaria ikuap yne ra'yn wo'o­ky'e hap eikaipyi. Mi'i tupono ti uruhẽtup po'og ehepe eiwo­'o­ky'e hap miit'in ky'e hap. \v 11 Uiwy­ria'in woro­ho­'o­nãpin pywuat sehay wo. Wo'oe­re­mo­pusu haria wo yt naku i aito watu­kup­te'en. Waku te'en aipotpap kaipyi aimi'u ahaka­re'en aikotã uruto'e sa'a­wy'i hap ewy waku watoiat yne aiperup hap ko'i uruto'e. \v 12 Mi'i hawyi ipotpap kahato rakaria wo eweikup­te'en are. Mi'i pote ti aru meiũran — Ta'i waku kahato mi'iria i'atu'e Iesui mohey haria. Waku kahato mi'iria i'atu'e irania'in. Eipo minug kaipyi mio tã i'atu'e. Yt eweikup­te'en nei'o irania'in okpe tote ne'i i'atue­ka­re'en i'atu­mi'u etiano ne'i ma'ato motpap haria wo eweikup­te'en. Yt sẽtup i sẽtup i e haria wo tei'o eweikup­te'en are. \p \v 13 Uruwy­ria'in uruiky­'esat eweikuap kahato pywuat sehay aikotã iku'uro rakaria tukup­te'en hamuat hap. Yt uruiky­'esat i eweikup­te'en Iesui mohey ran haria wo ne'i katu­pono ta'a­tuwy ku'uro pote to'o­kak'i kahato — Yt karãpe i ra'yn aru wata­'a­kasa aiwy kape ta'a­tue­haype. \v 14 Ma'ato aito ti wato­mohey kahato ra'yn karãpe Iesui toku­'uro hawyi toĩne'en pakup i hap. I'ewyte wato­mohey kahato ra'yn karãpe Tupana tut hamuat Iesui wywo i'ewyte map haria imohey haria tõ'ẽ tõ'ẽ Iesui upi atipy kaipyi hap wato­mohey kahato ra'yn aito. \v 15 Pyno mio tã e Tupana henoi map haria etiat tomohey haria etiat — Ta'i ariot i ti aru yt ihãite rakaria kape yn i ma'ato map haria uimohey haria kape wy ariot. Mi'i hawyi to'o­pype atero­po'ok e Tupana. \v 16 Pyno Aika­'iwat sese ti aru ta'apyk atipy kaipyi mi'i hawyi atipy piaria esurara akag ti aru ihay pirik kahato. Mi'i turan ti aru huhu'e akuara wato pyi mekewat hut hap enoi hamo. Mi'i turan ti aru mekewat Iesui mohey haria iku'uro rakaria Tupana ti'a­tu­po­re­nõ'ẽ yne yne ai'am hap e'yianmete. \v 17 Mi'i hawyi aito ihãite te rakaria ahytmoi tomi­moieĩ­ne'en gu'uro pywiat haria wywo. Mi'i hawyi ti aru wata'am aiwo­'o­pype howa kape hut turan ywyhig kape. Mi'i hawyi itote wato­'o­puẽti ywaiti pe. \v 18 Pyno waku wato­'o­mo­wepit aiwo­'ope aheĩne'en pakup i hap ete uruto'e ehepe Pauru'in. \c 5 \p \v 1 Tut aru Iesui ma'ato yt watikuap i karãpeĩ put'ok'e hamuat sio i'aman motpe sio at pe hap ko'i ti yt urutuwan kuap i ewawi. \v 2 Yt urutuwan kuap i ehowawi katu­pono yt uwe i ikuap aikotã yt uwe i sero'ok e hat ikuap wãtym muat. Mi'i hap ewy kahato Iesui ut hap yt uwe i ikuap. \v 3 Mi'i turan ti aru miit'in te'e­ro'e to'ope — Yt kat i wyti po'og ho'opot hap i'atu'e aru. Yt eweiken'ẽ tei'o i'atu'e katu­pono waku pe ra'yn watoĩ­ne'en i'atu'e ma'ato yt pywo pe i. Katu­pono hupi'a rakat hary­poria ete watikuap imẽpyt haty hap meremo put'ok'e tuwete hap ewy meremo put'ok'e hamuat ikahuro hap e'at imoma hap e'at meremo put'ok'e. Yt uwe i aru tuwemig kuap i aru mekewat e'at pe. \v 4 Ma'ato ariãty ewy watoĩ­ne'en aito pote ariãty hot pe ti ra'yn watoĩ­ne'en hut turan mote yt aimogyt kuap i. Hẽtyhot pe watoĩ­ne'en mote watikuap ta'yn put'ok'e irane mekewat ikahuro hap e'at pe. Ma'ato i'ypyryp mẽpyt'in ne'i aito pote ti i'ypyryp we ti ra'yn watoĩ­ne'en hut turan. Mi'i hawyi get haria ewy wato­py­hu'at pote mekewat e'at pe aimogyt kahato katu­pono mekewat e'at pe i'ypyryp we ieĩne'en haria i'atu­minug sa'ag hap ko'i heremo ra'yn. \v 5 Ma'ato ariãty mẽpyt'in no wato­py­hu'at aito pote ihot'ok mẽpyt'in sese wo ra'yn aito katu­pono wato­py­hu'at Iesui ehay wywo. Mi'i pote aito yt i'ypyryp mẽpyt'in wo hin i katu­pono yt watunug neran i ra'yn sa'ag. \v 6 Ta'i aito Iesui ut hap kape wate­ha'at kahato. Yt naku i get haria ewy ne'i watoĩ­ne'en hut hap owakai irania'in ewy. \v 7 Ta'i get haria wãtym muo te'e­roket kahato. I'ewyte mahy u haria i'atu­mo­pẽ'ã mi'iria wãtym muo tukup­te'en. \v 8 Ma'ato aito hẽtyhot puo ahewyry yt kat i aimo­pẽ'ã hap mywo. Waku wato­py­hu'at aikotã sura­ra'in ewy katu­pono sura­ra'in ipag ta'a­tu­po­ti'a tote iheg nakat mory'a pupi ta'a­tu­'auka hap. Mi'i hap ewy waku wato­mohey Iesui hawyi i'ewyte wato­'o­po­wyro waku aiwo­'o­ky'e hap ete. Karãpe Iesui mohey hano watoĩ­ne'en i'ewyte miit'in ky'e hano pote ti surara ipoti'a tote iheg nakat ewy watoĩ­ne'en. I'ewyte sura­ra'in ipag ta'a­tue­sapeu iheg nakat ta'a­tu­'ahot hap pupi hap ewy waku watoĩ­ne'en. Uheywyt'in uheinyt'in waku wate­ha'at kahato Aheha­kye­ra'at hat yatypiat aheĩne'en hap ky'ewi. Mi'i hap ewy ti waku wate­ha'at kahato surara esapeu iheg nakat ewy. \p \v 9 Tupana ai'airo yt ai'a­piheg hamuat i ma'ato aheha­kye­ra'at hamo. \v 10 Iesui iku'uro ai'a­piheg hap u hamo. Mi'i tupono karãpe hut turan watuwat hupi sio watoĩ­ne'en map haria wo ra'yn mekewat e'at pe sio ahehãite te watuwat hupi. \v 11 Mi'i tupono ti waku wato­'o­moe­saika wato­'o­mo­wepit tut aru Iesui ai'e hap ete. Ta'i atikuap ta'yn eipe mi'i hap nug haria ra'yn are. Mi'i yn uruiky­'esat po'og. \p \v 12 Uhyt'i'in ewei'a­tu­mõ­typot o eimu'e haria eipy­'a­set­piaria. Mio tã uruto'e uruwese popuo. Yt ewei'a­tu­mohit ne'i tei'o ai'a­pykok haria katu­pono Tupana minug ai'akag wuat ainãpin hanuaria. I'ewyte aipo­reto mu'ap hãpyk takat kapiat haria. \v 13 Waku aimu'e haria ky'e haria wo watu­kup­te'en. Waku i'atu­mõ­typot haria wo watu­kup­te'en. I'ewyte wato­'o­wese kahato aiwo­'ope. \p \v 14 Ma'ato toĩne'en eipy­'a­setpe motpap pupiat wo'oksep hat ne'i pote waku wãi'e­wei'e mi'i hat pe merup upiat ne'i myhu'at hat pe. I'ewyte waku ti wati­mo­'ok­pi­pok'i ihay ken'ẽ tehay hamuat rakat. I'ewyte waku wati­'y­kesat imohey hap etiat yt hesaika i rakat. I'ewyte waku aipe­rup'i yn wuat'i miit'in ete. \v 15 I'ewyte yt naku i nug ehetiat haria o yt ewei'a­tu­poepyk tei'o. Mi'i hawyi ti waku watikat aikotã miat waku watunug wakuat aiwo­'ope hap yn na'yn. Ma'ato yt Iesui mohey haria kape yn i wyti mio tã are ma'ato yne miit'in me. \v 16 Yne e'at pe waku watu­wehum Tupana kape. \v 17 I'ewyte yne e'at pe wahẽtup Tupana kape yt ikahuro i hamuat hap. \v 18 I'ewyte yne e'at pe — Waku kahato En Tupana wato'e sio ho'opot pote sio ahehãite pote. Mi'i tã yne e'at pe waku watunug katu­pono mi'i tã hap Tupana tiky­'esat Iesui mohey haria tunug hap. \p \v 19 Yt naku i wãiwa­to'e Tupana Pã'ãu miat aimu'e turan. \v 20 I'ewyte yt naku i watu­we­ky­ry'i ne'i aimu'e wẽtup ok Tupana Pã'ãu kaipywiat turan. \v 21 Karãpe wẽtup ok aimu'e turan waku watu­wa­nẽtup — Tupana e hap ewy sio waku wato'e aiwa­nẽtup hawe. Ipã'ãu kaipyi pote waku wato'e yt pote wati­'airo hawyi waku yt nakuat i watipun. \v 22 Ipotyi kahato ti aheko sa'ag. Pyno mi'i waku watoiat yne. \p \v 23 — Tupana eti'a­tu­po­wyro o uruwy­ria'in itotiaria. Eti'a­tu­mo­pe­rup'i wakuap nug hamo are. Uruiky­'esat tawa Tesa­ro­nika piaria emohey haria wuat'i kupte'en hap. Eti'a­tu­mo­pa­kup'i i'atu­wa­nẽtup pakup i hamo are. Mi'i hawyi yt kat i i'atu­wa­nẽtup sa'ag hap kapiat hap uruiky­'esat Uru'ywot uruto'e. Uruiky­'esat mi'iria ewano yn hap uruto'e. Mi'i tã etunug mote ti aru karãpe Esa'yru emipo­'oro ut turan yt kat i i'atu­minug sa'ag hut turan etipuẽti aru uruto'e yn Tupana pe. \v 24 Yt karãpe i Tupana ai'atoiat. Sa'a­wy'i aikaykay towano. Mio toĩne'en aiwywo wuat'i e'at pe to'oewy ainug. \p \v 25 Uruwy­ria'in ewehẽtup o Tupana ewawi urupo­wyro hamuat. \v 26 Mesuwat uhekue­katu atipo­'oro torania Iesui mohey haria itotiaria kape. Waku wato­'a­hi­'y­pysat tuereto aiwo­'o­ky'e hap moherep hamo. \v 27 Mesuwat urumiwan me uruhenoi Aika­'iwat Iesui etiat. Mi'i tupono eweimo­wẽpap to mesuwat mienoi yne Iesui mohey haria pe. \v 28 Toran na'yn urumiwan. — Iesui ereĩne'en kahato Morekuat no tawa Tesa­ro­nika piaria emohey haria py'a­setpe. Etum ne'en ne'i i'atuepe po'og po'og egyi'at hap. Mi'i yn uruhẽtup Aika­'iwat pe ekawiano. \p Toran na'yn urumiwan ewawi mesup. Woro­ho­'o­ky'e kahato. Mi'i tupono uito Pauru hawyi mehĩ Sira hawyi mehĩ Timoteu kuekatu uruipo­'oro.