\id HEB \h Hebreos \toc1 Xon⁴xi³ qui³chji³-le⁴cho⁴ta⁴hebreos \toc2 Hebreos \toc3 He. \mt1 Xon⁴xi³ qui³chji³-le⁴cho⁴ta⁴hebreos \c 1 \s1 Ni³na¹ qui³si³chjen¹ je² ˀnti¹-le⁴ nca³ tsa³cja¹cao⁴-na¹ \p \v 1 Ni⁴čhjin³co²tse³ a³li² cˀoa⁴cji³ ncjin² cˀa³ Ni³na¹ tsa³cja¹cao⁴ nˀai³jcha¹cjin³-na¹. Qui³si³chjen¹ cho⁴ta⁴ xi³ qui³nchja⁴ya³jin³-le⁴ nˀai³jcha¹cjin³-na¹ tˀa³tsˀe⁴. Cja⁴ˀai¹ cja⁴ˀai¹-sˀin² qui³nchja⁴. \v 2 Je² ni⁴čhjin³ xi³ sˀa⁴ ja³ˀa³to³ Ni³na¹ qui³nchja⁴cao⁴-na¹. Qui³si³chjen¹ je² ˀnti¹-le⁴ nca³ tsa³cja¹cao⁴-na¹. Ni³na¹ tsa³ca³sen¹nta³ je² ˀnti¹-le⁴ nca³ tsjoa¹cjoa⁴tjao²-le⁴ nca³yi³je³. Cao⁴ nca³ je² tsa³cˀe¹nta³-ni³ je² son³ˀnte³-vi⁴. \v 3 Ti⁴je²-ni³ Jesucristo xi³ qui³si³cˀa³tsen³ cjoa⁴je³ya³-le⁴ Ni³na¹. Cˀoa⁴-ti⁴ cjoan³-ni³ Cristo ti⁴je²-ni³ sen¹-le⁴ jo³ cjoan³ Ni³na¹. Cˀoa⁴ je² Cristo va³sen²nˀion¹-ni³ nca³yi³je³ cjoa⁴ cao⁴ en¹ xi³ tsˀe⁴ nca³nˀion¹-le⁴. Cˀia⁴ nca³ je³qui³si³tsje³ je¹-na¹, tsa³cˀe²jna³tˀa³-le⁴ ntsja³ nca³ qui²xi⁴ je² xi³ ti¹jna³je³ya³ ncˀa³jmi³. \v 4 Cristo nqui²sa⁴ ti¹tjon² coan³ cao⁴-ni³ tsa² a²ncje⁴, nca⁴ qui³tsˀai²-le⁴ jnco³ jan³ˀain¹ xi³ nqui²sa⁴ ncˀa³ cao⁴-ni³ tsa² tsˀe⁴ a²ncje⁴. \s1 Je² ˀnti¹-le⁴ Ni³na¹ nqui²sa⁴ ti¹tjon² coan³ cao⁴-ni³ tsa² a²ncje⁴ \p \v 5 Ni³na¹ a³ cˀoa⁴qui³tso²-le⁴ a²ncje⁴ jnco³ cˀa²: Ji³ ni¹³ ˀnti¹-na⁴. Ntˀai⁴-vi⁴ ji³ xi³ cˀoa⁴-sˀin² ˀnti¹-na⁴ xin³-le²³. Nqui²jnco³cˀa²: An³ coan⁴ Nˀai³-le⁴, cˀoa⁴ je² coan⁴ ˀnti¹na⁴. \v 6 Cˀia⁴ nca³ va³sen¹va³sen³ je² ˀnti¹tjon² i⁴ son³ˀnte³, nqui²jnco³cˀa² tso²: Nca³tsˀi³ a²ncje⁴-le⁴ Ni³na¹, ca²ta³ve³xcon¹ nca³ je². \v 7 Xi³ tˀa³tsˀe⁴ a²ncje⁴ tso²: Je² xi³ cˀoa⁴sˀin¹ a²ncje⁴-le⁴ nca³ to⁴jo³ espíritu cjoan³, cˀoa⁴ je² xi³ cˀoa⁴sˀin¹ cho⁴ˀnta³-le⁴ nca³ to⁴jo³ ni⁴jen⁴lˀi¹ cjoan³. \v 8 To⁴nca³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ ˀnti¹-le⁴ tso²: Je² ya¹xi²le⁴-li⁴, Ji³ Ni³na¹, jo³ nca³ntsjai² nca³ntsjai². Je² ni³se³-le⁴ cjoa⁴te¹xo³ma³-li⁴, ni³se³ xi³ ntia⁴²qui²xi⁴ yˀa³. \v 9 Coan³tsjoa³chai³ xi³ ntia⁴²qui²xi⁴, cˀoa⁴ coan³jti³chai³ xi³ chˀao³ tjin¹. To⁴coi³ Ni³na¹, je² Ni³na¹-li⁴, nqui²sa⁴ nˀion¹ tse³ cjoa⁴tsjoa³ xi³ qui³tsjoa³-li² cao⁴-ni³ tsa² mi²yo⁴-li⁴. \v 10 Cˀoa⁴tso²: Ji³, Nai³-na¹, sa³ˀnta³ to²tsˀin³-le⁴ cjoa⁴ qui³ni²ntai³ son³ˀnte³, cˀoa⁴ ncˀa³jmi³ tsa³cˀe²nta³-ni³ ntsai⁴. \v 11 Je² son³ˀnte³ cao⁴ ncˀa³jmi³ coi⁴xo⁴ya³, to⁴nca³ ji³ to⁴jo³ coi⁴jna³ntsjai²-ni³. Son³ˀnte³ cao⁴ ncˀa³jmi³ coan⁴jchi¹nca³-ni¹ jo³-ni³ tsa² na³jño³. \v 12 Cˀoa⁴ cjoa¹xco¹yai³ jo³-ni³ na³jño³jnčho³. Cˀoa⁴-sˀin² cˀoa⁴ntjai²ya³ jo³-ni³ na³jño³. To⁴nca³ ji³ to⁴jo³ ti⁴ji³-ni³, cˀoa⁴ je² no¹-li⁴ a³li² cˀia³ cjoe⁴tˀa³. \v 13 Ni³na¹ a³ cˀoa⁴qui³tso²-le⁴ a²ncje⁴ jnco³ cˀa²: Ti⁴jnai³ nca³ qui²xi⁴-na⁴, sa³ˀnta³ nca³ je² xi³ jti³que³-li² coa³tio³nquia³ ntso⁴coi³ jo³-ni³ ya¹te³ xi³ vi³ncha³nai²³. \v 14 A³ tsi² tsa² je² nca³tsˀi³ a²ncje⁴ xi³ espíritu xi³ si¹xa¹, xi³ ni²ca³sen¹ nca³ si¹xa¹-le⁴ je² xi³ cˀoai⁴cjoa⁴tjao²-le⁴ cjoa⁴vi³tjo³ntjai². \c 2 \s1 Je² cjoa⁴vi³tjo³ntjai² xi³ nˀion¹ tse³ \p \v 1 Coi³ je²-vi⁴, tjin¹ne²-na¹ nca³ nqui²sa⁴ nta³ coa⁴sen²sian³² je² cjoa⁴ xi³ qui³no²ˀya², jme¹-ni³ nca³ tsi² tsa² xin² ntia⁴² coan⁴nquin¹-si¹nia³². \v 2 Tsa² coan³qui²xi⁴ je² en¹ xi³ qui³tso² je² a²ncje⁴, cˀoa⁴ tsa² qui³tsˀai²-le⁴ cjoa⁴ñˀain³ xi³ tsa³quin²-le⁴ nca³tsˀi³ xi³ tsˀa³ntjai²cjoa⁴, xi³ tsi² qui³si³tjo³son², \v 3 jo¹-sˀin² coi²tjo⁴ntje² nca³ ña¹, tsa² tsi² ma³cjain¹-na¹ cjoa⁴-le⁴ cjoa⁴vi³tjo³ntjai² xi³ nˀion¹ tse³. Je² Nai³-na¹ coan³ti¹tjon² nca³ qui³nchja⁴ya³ tˀa³tsˀe⁴ je² cjoa⁴vi³tjo³ntjai². Je² xi³ qui³nčhˀoe¹-le⁴, je²-vi⁴ qui³si³qui²xi⁴ya³-na¹. \v 4 Ni³na¹ to⁴jnco³ cao⁴ je² qui³tsjoa³ en¹-le⁴, cao⁴ choa⁴, cao⁴ cjoa⁴xcon¹, cˀoa⁴ cao⁴ cjoa⁴xcon¹ xi³ cja⁴ˀai¹nca¹ tjin¹. Cˀoa⁴ qui³tsjoa³cjoa⁴tjao² je² Espíritu Santo xi³ Ni³na¹ qui³si³cˀa³vi¹son²-le⁴ jo³-sˀin² nca³ me³-le⁴. \s1 Jesús nca³jco⁴-le⁴ cjoa⁴vi³tjo³ntjai² \p \v 5 Nca⁴ tsi² tsa² je² a²ncje⁴ xi³ Ni³na¹ na³nqui³ tsa³cˀe¹jna³-le⁴ je² son³ˀnte³ xi³ cjoa⁴ˀai¹, coi³ xi³ cho³va¹-nia¹. \v 6 To⁴nca³ tjin¹ xi³ qui³tsjoa³ en¹-le⁴ ya⁴ jnco³ ˀnte³, qui³tso²: Jme¹-ni³ve⁴ chji¹-le⁴ cho⁴ta⁴, nca³ fa³ˀai³tsjen³-ni³li² tˀa³tsˀe⁴, a³xo⁴ je² ˀnti¹-le⁴ cho⁴ta⁴, nca³ ˀmi³ cho¹tsen³-lai⁴. \v 7 Ji³ cˀoa⁴-sˀin² to⁴jnco³ tjo² nqui²sa⁴ na³nqui³ tsa³cˀe²jna³-lai⁴ cao⁴-ni³ tsa² je² a²ncje⁴. Qui³tsˀai²-lai⁴ cjoa⁴je³ya³ cao⁴ cjoa⁴ncˀa³ jo³-ni³ tsa² corona-le⁴. Cˀoa⁴ qui³ni²cˀe¹jna³tˀain³-lai⁴ xa¹-le⁴ ntsai⁴. \v 8 Cˀoa⁴ nca³yi³je³ cjoa⁴ qui³ni²cˀe¹jna³nqui³-lai⁴ nqui³ntso⁴co⁴. Cˀia⁴ nca³ na³nqui³ tsa³cˀe¹jna³-le⁴ nca³yi³je³ cjoa⁴, ni⁴jme³-jin² xi³ tsa³cˀe¹jna³ xi³ tsi² tsa² na³nqui³ qui³sˀe³jna²-le⁴ nca³ je². To⁴nca³ to⁴jo³ li²coi³ ˀya³² nca³ tjio¹³nqui³-le⁴ nca³tsˀi³, cˀoa⁴ nca³yi³je³ cjoa⁴. \v 9 To⁴nca³ ˀya³-nia¹ je² Jesús xi³ qui³tsˀai²-le⁴ cjoa⁴je³ya³ cao⁴ cjoa⁴ncˀa³ jo³-ni³ tsa² corona-le⁴, nca⁴ tsa³cja³ˀa¹ cjoa⁴ñˀain³ nca³ cˀen³. Je² Jesús xi³ to⁴jnco³ tjo² nqui²sa⁴ na³nqui³ coan³ cao⁴-ni³ tsa² a²ncje⁴, jme¹-ni³ nca³ to⁴cjoa⁴nta³-le⁴ Ni³na¹ qui³sco²tˀa³-si¹ni³ cjoa⁴vi³ya³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ nca³tsˀi³. \v 10 Cˀoa⁴-sˀin² tjin¹ nca³yi³je³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ Ni³na¹. Je² xi³ tsa³cˀe¹nta³ nca³yi³je³. Cˀoa⁴-sˀin² tsa³quin²-le⁴ Ni³na¹, cˀia⁴ nca³ ja³ˀai³cao⁴ ncjin² xti³ xi³ vˀa³cao⁴-le⁴ cjoa⁴je³ya³-le⁴, nca³ ña³qui³ qui³si³jnco³-ni³ cao⁴ cjoa⁴ñˀain³ je² xi³ nca³jco⁴-le⁴ cjoa⁴vi³tjo³ntjai²-le⁴. \v 11 Je² Jesús xi³ si¹tsje³, cˀoa⁴ je² cho⁴ta⁴-le⁴ xi³ ti¹ni²tsje³, nca³tsˀi³ tsˀe⁴ to⁴jnco³ je² Ni³na¹. Coi³ li²coi³ ma³soa³-le⁴ Jesús nca³ ntsˀe⁴ tso²-le⁴. \v 12 Cˀoa⁴tso²: Coi³nchja²ya³-ni³le⁴ ntsˀe³ je² jan³ˀain¹-li⁴, ya⁴jin³-le⁴ cho⁴ta⁴-na⁴ cˀoa³sje³nta³-le²³. \v 13 Nqui²jnco³cˀa² tso²: An³ nta³ nˀion¹tˀa³coan³ nca³ je². Cˀoa⁴ nqui²jnco³cˀa² tso²: Coe⁴-ni³, an³ cao⁴ je² xti³ xi³ qui³tsjoa³-na³ Ni³na¹. \v 14 To⁴jo³-sˀin² nca³ je² xti³ qui³sˀe³-le⁴ yao³ cao⁴ njin¹, cˀoa⁴-ti⁴sˀin² qui³sˀe³-le⁴ nca³ je² xi³ ti⁴coi³-ni³, jme¹-ni³ nca³ si⁴²cje³tˀa³-si¹ni³, to⁴tˀa³tsˀe⁴ cjoa⁴vi³ya³-le⁴, je² xi³ tsa³ca³te¹xo³ma³ cjoa⁴vi³ya³, xi³ coi³ nai⁴², \v 15 cˀoa⁴ jme¹-ni³ nca³ cˀoa⁴-sˀin² si⁴²ca³tio¹ntai¹-ni³ je² xi³ tsa³ca³tio²xcon¹ nca³ qui³tsa³cjon¹-le⁴ cjoa⁴vi³ya³ jo³ tjin¹ ni⁴čhjin³ tsa³ca³tio²con³. \v 16 Xi³ cjoa⁴qui²xi⁴ Jesús li²coi³ qui³scoe¹ a²ncje⁴ nca³ cˀoa⁴sje³ntjai², to⁴nca³ qui³scoe¹ ntje⁴-le⁴ Abraham nca³ cˀoa⁴sje³ntjai². \v 17 To⁴coi³ nca³ ña³qui³ coan³chjen¹-le⁴ nca³ cˀoa⁴ cjoan³ jo³ cjoan³ ntsˀe⁴, to⁴nca³yi³je³-ni³ cjoa⁴, jme¹-ni³ nca³ cˀoa⁴sˀin² coan⁴-si¹ni³ na⁴ˀmi³ti¹tjon² xi³ tjin¹-le⁴ cjoa⁴ma⁴ta³con², xi³ nta³ si¹tjo³son² nca³yi³je³ jña³-le⁴ xi³ tsˀe⁴ Ni³na¹, nca³ cˀoe⁴²chji¹ntjai² je¹-le⁴ cho⁴ta⁴. \v 18 Jo³-sˀin² nca³ ti⁴je²-ni³ qui³cho²tˀa³ nca³ tsa³cja³ˀa¹ cjoa⁴ñˀain³, cˀoa⁴-ti⁴sˀin² ma³-le⁴ va³sen¹cao⁴ je² xi³ cho¹tˀa³-ni³ cjoa⁴ñˀain³. \c 3 \s1 Jesús nqui²sa⁴ tse³ cjoa⁴je³ya³ va³quin²-le⁴ cao⁴-ni³ tsa² Moisés \p \v 1 To⁴coi³ ntsˀe³ xi³ tsje³ cjoaon³, jon² xi³ cˀoa⁴-ti⁴ tsa³cja³ˀa¹jin³-no³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ ntia⁴² xi³ tsˀe⁴ ncˀa³jmi³, nta³ ti⁴cja³ˀai³tsjen³jion³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ je² Cristo Jesús xi³ pa²stro⁴-le⁴, cˀoa⁴ na⁴ˀmi³ti¹tjon²-le⁴ je² cjoa⁴ xi³ ni²qui²xi⁴ya³nta³-nia¹. \v 2 Je² xi³ nta³ si¹tjo³son²-le⁴ Ni³na¹ xi³ tsa³cˀe¹ne²-le⁴ xa¹, jo³-ni³ nca³ cˀoa⁴-ti⁴sˀin² qui³sˀin³ je² Moisés xi³ tˀa³tsˀe⁴ cho⁴ta⁴ni³ˀya³-le⁴ Ni³na¹. \v 3 Nqui²sa⁴ tse³ cjoa⁴je³ya³ va³quin²-le⁴ Jesús cao⁴-ni³ tsa² Moisés, jo³-sˀin² nca³ je² xi³ tsa³cˀe¹nta³ jnco³ ntˀia³ nqui²sa⁴ tjin¹-le⁴ cjoa⁴je³ya³ cao⁴-ni³ tsa² ntˀia³. \v 4 Nca³yi³je³ ntˀia³ tjin¹ jnco³ xi³ vˀe¹nta³, to⁴nca³ je² xi³ tsa³cˀe¹nta³ nca³yi³je³, je² Ni³na¹. \v 5 Xi³ cjoa⁴qui²xi⁴ je² Moisés nta³ qui³si³tjo³son² xi³ tˀa³tsˀe⁴ nca³tsˀi³ cho⁴ta⁴ni³ˀya³-le⁴ Ni³na¹, jo³-ni³ cho⁴ˀnta³, nca³ qui³tsjoa³ en¹-le⁴ tˀa³tsˀe⁴ cjoa⁴ xi³ coan⁴scan³-ni³ coi⁴no²cjoa⁴ya³. \v 6 To⁴nca³ Cristo qui³si³tjo³son² jo³-ni³ ˀnti¹ xi³ tjin¹ne²-le⁴ nca³ si¹coi²nta⁴-le⁴ cho⁴ta⁴ni³ˀya³-le⁴ Ni³na¹. Ña¹ nia¹ xi³ coi³ cho⁴ta⁴-le⁴, tsa² sa³ˀnta³ nca³ cjoe⁴tˀa³ nta³ coi⁴ntoa⁴nˀioan¹ je² cjoa⁴nˀion¹ta³con²-na¹ cˀoa⁴ je² cjoa⁴tsjoa³-na¹ xi³ tˀa³tsˀe⁴ xi³ cho²ya³-le⁴². \s1 Tjin¹ cjoa⁴ni²cja¹ya³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ cho⁴ta⁴-le⁴ Ni³na¹ \p \v 7 Coi³ xi³ cˀoa⁴tso² Espíritu Santo: Tsa² ntˀai⁴-vi⁴ coi⁴no¹ˀya²-lao⁴³ jta⁴-le⁴ Ni³na¹, \v 8 a³li² ta²ja³-jin² vˀe²yo³ ni⁴ma⁴-no³, jo³-ni³ cˀia⁴ nca³ tsa³nquin¹ co²ntran⁴-nao¹³ je² ni⁴čhjin³ cˀia⁴ nca³ qui³cho²tˀa³-nao¹³ ya⁴ ˀnte³tˀa³xin²tˀa³, \v 9 jña³ nca³ qui³sco²tˀa³-na³ je² nˀai³jcha¹cjin³-no³. Qui³sco²tˀa³-na³, cˀoa⁴ tsa³ve³ je² xa¹-na⁴ ña³chan² no¹. \v 10 Coi³ nca³ cˀoa⁴-sˀin² tsa³ca²te⁴jna³jchan¹-le⁴ je² na⁴xi⁴na³nta¹-vi⁴, cˀoa⁴ qui³xian³: Nca³ntsjai² cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³-le⁴ to⁴xin² fi², cˀoa⁴ li²coi³ tsa³ve³xcon³ ntia⁴²-na⁴. \v 11 Qui³tsjoa³ ntso⁴ˀva³ cao⁴ cjoa⁴jti³-na⁴: Li²coi³ cjoa⁴ˀa³sˀen³ jña³ nca³ tjin¹ cjoa⁴ni²cja¹ya³ xi³ tsˀan⁴. \v 12 Ti⁴coi²ntao⁴³ yao³-no³, ntsˀe³, nca³ ni⁴ˀya³-jin² xi³ jon² xi³ sˀe³-le⁴ ni⁴ma⁴tsˀen⁴ xi³ tsi² ma³cjain¹-le⁴, nca³ to⁴xin² coai⁴-le⁴ je² Ni³na¹ xi³ ti¹jna³con³. \v 13 To⁴sa³ tˀe²ne²-lao⁴³ xi²nquio⁴³ nca³ nchaon³nchaon³, xi³ to⁴tjen⁴ nca³ ntˀai⁴-vi⁴ ˀmi², jme¹-ni³ nca³ ni⁴jnco³-jin² xi³ jon² coan⁴ta²ja³jin³cao⁴-si¹nio³ cjoa⁴chˀa¹na⁴cha⁴-le⁴ je¹. \v 14 Nca⁴ cji³tˀa³coa⁴² Cristo nca³ cˀoa⁴-sˀin² cjoan³², tsa² sa³ˀnta³ nca³ cjoe⁴tˀa³ nta³ coi⁴ntoa⁴nˀioan¹ je² cjoa⁴nˀion¹ta³con²-na¹ xi³ ti¹tjon² qui³sˀe³-na¹. \v 15 To⁴tjen⁴ nca³ cˀoa⁴tso²: Tsa² ntˀai⁴-vi⁴ntai⁴ coi⁴no¹ˀya²-lao⁴³ jta⁴-le⁴ Ni³na¹, a³li² ta²ja³-jin² vˀe²yo³ ni⁴ma⁴-no³, jo³-ni³ cˀia⁴ nca³ tsa³nquin¹ co²ntran⁴-nao¹³. \v 16 Tjin¹ cˀa³ to⁴nca³ li²coi³ nca³tsˀi³ xi³ tsa³cˀe¹tsˀia⁴ cjoa⁴si³ cˀia⁴ nca³ je³qui³nčhˀoe¹. Je²-vi⁴ tsˀe⁴ je² xi³ cao⁴ Moisés ji³tjo³-ni³ ˀnte³ Egipto. \v 17 ˀya¹cao⁴ xi³ cˀoa⁴-sˀin² coan³jti³-le⁴ ña³chan² no¹. A³ tsi² tsa² cao⁴ je² xi³ tsa³jnqui³ je¹, xi³ yao³-le⁴ qui³tsao³ ya⁴ ˀnte³tˀa³xin²tˀa³. \v 18 Cˀoa⁴ ˀya¹-ni³ xi³ Ni³na¹ qui³tsjoa³-le⁴ en¹-le⁴ nca³ tsi² tsa² cjoa⁴ˀa³sˀen³ jña³ nca³ tjin¹ cjoa⁴ni²cja¹ya³ xi³ tsˀe⁴. A³ tsi² tsa² to⁴je² xi³ tsi² tsa² qui³si³tjo³son². \v 19 Cˀoa⁴-sˀin² ˀya³-nia¹ nca³ tsi² tsa² coan³ ja³ˀa³sˀen³ nca⁴ tsi² coan³cjain¹-le⁴. \c 4 \p \v 1 Ti⁴ˀa³-ni³ nca³ ti¹jna³-sa³ xi³ Ni³na¹ qui³si³sˀe³nqui³ nca³ coi⁴tja¹sˀen³² jña³ nca tjin¹ cjoa⁴ni²cja¹ya³ xi³ tsˀe⁴, coi⁴jcon¹cha³² tsa² jnco³ xi³ jon² cje³ fi³cho³tjen⁴nqui³-jion²³. \v 2 Cˀoa⁴²-ti⁴ ña¹ qui³no²cjoa⁴ya³-na¹ en¹ xi³ sin³ xi³ nta³, jo³-ni³ nca³ je², to⁴nca³ li²jme³ chji¹-le⁴ je² xi³ qui³nčhˀoe¹-ve⁴ nca³ tsi² tsa² coan³cjain¹-le⁴ je² xi³ qui³nčhˀoe¹. \v 3 Vi³tja³sˀen³-nia¹ jña³ nca³ tjin¹ cjoa⁴ni²cja¹ya³, ña¹ xi³ je³coan³cjain¹-na¹, jo³-sˀin² nca³ qui³tso²: Qui³tsjoa³ ntso⁴ˀva³ cao⁴ cjoa⁴jti³-na⁴ nca³ tsi² cjoa⁴ˀa³sˀen³ jña³ nca³ tjin¹ cjoa⁴ni²cja¹ya³ xi³ tsˀan⁴, nta³ tsa² je³je³tˀa³ je² xa¹ sa³ˀnta³ nca³ qui³sˀe³nta³-ni³ son³ˀnte³. \v 4 Jnco³ cˀa² cˀoa⁴-sˀin² qui³tso² xi³ tˀa³tsˀe⁴ ni⁴čhjin³ xi³ ma³ña³to³-ni³: Xi³ ma³ña³to³-ni³ ni⁴čhjin³ qui³si³cja¹ya³ Ni³na¹ nca³ je³coan³ nca³yi³je³ xa¹-le⁴ \v 5 Cˀoa⁴ nqui²jnco³cˀa² ti⁴ya⁴ qui³tso²: Li²coi³ cjoa⁴ˀa³sˀen³ jña³ nca³ tjin¹ cjoa⁴ni²cja¹ya³ xi³ tsˀan⁴. \v 6 Cˀoa⁴-sˀin²ˀni³ to⁴jo³ tjin¹-ni³ nca³ cjoa⁴ˀa³sˀen³ cˀa³ ya⁴ jña³ nca³ tjin¹ cjoa⁴ni²cja¹ya³, cˀoa⁴ je² xi³ ti¹tjon² qui³no²cjoa⁴ya³-ni³le⁴ je² en¹ xi³ sin³ xi³ nta³, li²coi³ ja³ˀa³sˀen³ nca⁴ tsi² qui³si³tjo³son². \v 7 Coi³ nca³ nqui²jnco³cˀa² vˀe¹choa⁴ jnco³ ni⁴čhjin³, xi³ ntˀai⁴-vi⁴ ˀmi²-le⁴. Ncjin² ni⁴čhjin³ nca³ coan³scan³-ni³ je² David qui³tso² xi³ tˀa³tsˀe⁴, jo³-sˀin² nca³ tji¹tˀa³: Ntˀai⁴²-vi⁴ntai⁴ tsa² coi⁴no¹ˀya²-lao⁴³ jta⁴-le⁴ Ni³na¹, a³li² ta²ja³-jin² vˀe²yo³ ni⁴ma⁴-no³. \v 8 Tsa² Josué cˀoa⁴-la²ni³sˀin² qui³tsjoa³-le⁴ cjoa⁴ni²cja¹ya³ tsa²cai³, Ni³na¹ li²coi³-la⁴ qui³nchja⁴ coan³scan³-ni³ tˀa³tsˀe⁴ xi³ nqui²jnco³ ni⁴čhjin³. \v 9 To⁴coi³ to⁴jo³ ti¹jna³-ni³le⁴ na⁴xi⁴na³nta¹-le⁴ Ni³na¹ nqui²jnco³ ni⁴čhjin³ xi³ ma³ ni²cja¹ya³. \v 10 To⁴ˀya³-ni³ve⁴ xi³ cˀoa⁴-sˀin² je³ja³ˀa³sˀen³ cjoa⁴ni²cja¹ya³ xi³ tsˀe⁴, cˀoa⁴-ti⁴ je² qui³si³cja¹ya³-ni³ tˀa³ xa¹-le⁴ jo³-sˀin² Ni³na¹ qui³si³cja¹ya³-ni³ xi³ tˀa³tsˀe⁴. \v 11 Cˀoe¹nca³nˀioan¹ nca³ coi⁴tja¹sˀen³² cjoa⁴ni²cja¹ya³-ve⁴, jme¹-ni³ nca³ ni⁴ˀya³-jin² xi³ ti⁴ya⁴ tsao³jin³-ni³ ti⁴coi³-ni³ cjoa⁴ta²ja³jin³-ve⁴. \v 12 Je² en¹-le⁴ Ni³na¹ ti¹jna³con³, cˀoa⁴ nˀion¹ si¹xa¹, cˀoa⁴ nqui²sa⁴ to⁴yao³ cao⁴-ni³ tsa² jnco³ qui⁴cha⁴ntsˀan⁴ xi³ yao³ nca³ jao² ncoa³, cˀoa⁴ va³te³jin³ sa³ˀnta³ nca³ si¹xcoa⁴ya³ ja⁴jin³ ni⁴ma⁴-na¹, cˀoa⁴-ti⁴ sa³ˀnta³ espíritu-na¹, cˀoa⁴ sa³ˀnta³ xco¹-na¹, cˀoa⁴ ya⁴jin³ xi¹ne¹ni³nta³-na¹. Va¹sjai³ya³ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³, cˀoa⁴ jo³-sˀin² me³-le⁴ si¹xa¹ ni⁴ma⁴-na¹. \v 13 Tsin² xi³ qui³sˀe³nta³ xi³ tsi² tsa² ˀya³-le⁴ nqui³xcon⁴ Ni³na¹, to⁴nca³ nca³yi³je³ cjoa⁴ tjio¹son²tsen³-ni, cˀoa⁴ ve³-ni³ xcon⁴ je² xi³ tjin¹ne²-na¹ nca³ cˀoai⁴-le⁴² coi²nta⁴. \s1 Jesús na⁴ˀmi³ti¹tjon² \p \v 14 To⁴coi³ coi⁴ntoa⁴nˀioan¹ je² cjoa⁴ xi³ ni²qui²xi⁴ya³nta³-nia³², nca⁴ tjin¹-na¹ jnco³ na⁴ˀmi³ti¹tjon² xi³ nˀion¹ ncˀa³, xi³ ja³ˀa³sˀen³ ya⁴ ncˀa³jmi³, je² Jesús, xi³ ˀnti¹-le⁴ Ni³na¹. \v 15 Nca⁴ tsi² tsa² tjin¹-na¹ jnco³ na⁴ˀmi³ti¹tjon² xi³ tsi² tsa² coan⁴-le⁴ coan⁴ma⁴que³-na¹, nca⁴ tsi² tse³ nca³nˀion¹ xi³ tjin¹-na¹, to⁴nca³ je² qui³cho²tˀa³ nca³yi³je³ jo³-sˀin² nca³ cjoan³², to⁴nca³ li²coi³ qui³sˀe³-le⁴ je¹. \v 16 Coi⁴ncha³čhian³-le⁴², tso²cˀoa⁴, je² xi³ ti¹jna³son² ya¹xi²le⁴-le⁴, xi³ tjin¹-le⁴ cjoa⁴nta³, jme¹-ni³ nca³ chjoe¹-si¹nia³² xi³ tsˀe⁴ cjoa⁴ma⁴ta³con²-le⁴, cˀoa⁴ jme¹-ni³ nca³ coan⁴sjai³-si¹ni³na¹ cjoa⁴nta³ xi³ coa⁴sen⁴cao⁴-na¹ cˀia⁴ nca³ coan⁴chjen¹-na¹. \c 5 \p \v 1 Nca³tsˀi³ na⁴ˀmi³ti¹tjon² to⁴cho⁴ta⁴-vi⁴ tjo³jin³-ni¹, cˀoa⁴-sˀin² ni²qui³ncha¹nta³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ cho⁴ta⁴ nqui³xcon⁴ Ni³na¹, jme¹-ni³ nca³ tsjoa¹tˀa³-si¹ni³le⁴ Ni³na¹ cjoa⁴tjao² cao⁴ njin¹ xi³ sˀe³jten⁴ xi³ tˀa³tsˀe⁴ je¹. \v 2 Je² xi³ ma³tse³-le⁴con³ cho⁴ta⁴ xi³ ma³jnqui³ je¹ nca³ tsi² ma³cho⁴ya³-le⁴, cˀoa⁴ nca³ xin² ntia⁴² tjio¹ma³, nca⁴ je² cˀoa⁴-ti⁴ fa³ˀai³tˀa³-le⁴ cjoa⁴ˀi³nta³. \v 3 To⁴jo³-sˀin² nca³ tsjoa¹tˀa³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ je¹-le⁴ cho⁴ta⁴, cˀoa⁴-ti⁴sˀin²ni³ tjin¹ne²-le⁴ nca³ tsjoa¹tˀa³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ je¹ xi³ ti⁴tsˀe⁴-ni³. \v 4 Ni⁴ˀya³-jin² xi³ ti⁴je² scoe¹-ni³ xa¹ncˀa³-ve⁴, to⁴je² xi³ Ni³na¹ qui³nchja⁴-le⁴ jo³-ni³ Aarón. \v 5 Cˀoa⁴-ti⁴sˀin²ni³ Cristo li²coi³ tsa³cˀa³sje³je³ya³-ni³ yao³-le⁴, nca³ ti⁴je² coan³-ni³ na⁴ˀmi³ti¹tjon², to⁴nca³ Ni³na¹ tsa³-ca³sen¹nta³ Cristo, cˀoa⁴qui³tso²-le⁴: Ji³ ni¹³ ˀnti¹-na⁴, ji³ xi³ ntˀai⁴ cˀoa⁴-sˀin² ˀnti¹-na⁴ xin³-le²³. \v 6 Cˀoa⁴-ti⁴sˀin² tso² nqui²jnco³cˀa²: Ji³ ni¹³ na⁴ˀmi³ xi³ ti¹jna³ nca³ntsjai², jo³-sˀin² nca³ qui³sˀe³ne²-le⁴ Melquisedec. \v 7 Cˀia⁴ ni⁴čhjin³-le⁴ nca³ tsˀa³mjen³ i⁴ son³ˀnte³-vi⁴, Cristo tsa³cˀe¹tsˀoa³, cˀoa⁴ qui³si³je¹ nca³nˀion¹, qui³squi³ˀntia¹. Cˀoa⁴-sˀin² qui³tsjoa³tˀa³-le⁴ je² xi³ coan³-le⁴ tsˀa³sje³ntjai²-ni³ ya⁴ cjoa⁴vi³ya³. Qui³tsa³cjon²que³ nta³ tsa³ve³xcon¹ Ni³na¹, coi³ nca³ qui³no²ˀya²-ni³le⁴. \v 8 Nta³ tsa² cˀoa⁴-sˀin² ˀnti¹-le⁴ coan³, to⁴tˀa³-le⁴ cjoa⁴ñˀain³ xi³ tsa³cˀai²-le⁴ coan³-le⁴ nca³ nta³ qui³si³tjo³son². \v 9 Cˀia⁴ nca³ ña³qui³ cjoa⁴qui²xi⁴ je³ji³tjo³son²-le⁴, cˀia⁴ coan³ nai³-le⁴ cjoa⁴vi³tjo³ntjai² nca³ntsjai² xi³ tˀa³tsˀe⁴ nca³tsˀi³ xi³ si¹tjo³son²-le⁴. \v 10 Ni³na¹ tsa³ca³sen¹ Jesús na⁴ˀmi³ti¹tjon², jo³-sˀin² nca³ qui³sˀe³ne²-le⁴ Melquisedec. \s1 A³li² xin²-jin² ntia⁴² cjoian¹ \p \v 11 Tse³ tjin¹ xi³ to⁴jo³ tjin¹-na³jin⁴ nca³ coi⁴no²cjoai⁴-jin⁴ xi³ tˀa³tsˀe⁴, cˀoa⁴ ñˀain³ tjin¹ nca³ ni²qui²xi⁴yai³⁴-jin⁴, nca⁴ jon² ñˀain³ no²ˀyao²³. \v 12 Je³-la⁴ cˀoa⁴-sˀin² maestro coaon⁴³ tsa²cai³, nca⁴ je³co²tse³ coan³cjain¹-no³, to⁴nca³ ma³chjen¹-no³ nca³ coa⁴co²ya³ nqui²jnco³cˀa²-no³ jña³-le⁴ cjoa⁴ xi³ ti¹tjon² tsa³cˀe¹tsˀia⁴cao⁴-ni³ je² en¹-le⁴ Ni³na¹. Cˀoa⁴-sˀin² cji³mao³ jo³-ni³ tsa² xi³ ˀnti¹, xi³ ma³chjen¹-sa³le⁴ nta¹chi³qui³, a³li²coi³ ma³chjen¹-no³ tso³jmi² xi³ ta²ja³. \v 13 Cˀoa⁴ nca³tsˀi³ xi³ cˀoa⁴-sˀin² vˀa³cao⁴tˀa³-le⁴ nta¹chi³qui³, li²coi³ tjio¹nta³ nca³ coan⁴cho⁴ya³-le⁴ je² en¹ xi³ ña³qui³ cjoa⁴qui²xi⁴, nca³ cˀoa⁴-sˀin² ˀnti¹-sa³. \v 14 To⁴nca³ je² tso³jmi² xi³ ta²ja³, coi³ xi³ ma³chjen¹-le⁴ je² xi³ je³coan³jcha¹, xi³ nˀion¹ coan³nca³cao⁴-le⁴ je² cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³-le⁴ nca³ ma³-le⁴ fa³ˀa¹jin³ je² xi³ nta³, cˀoa⁴ je² xi³ tsˀen⁴. \c 6 \p \v 1 To⁴coi³ si⁴cˀe¹jna³² je² xi³ ti¹tjon² qui³cho²tˀa³ya³² xi³ tˀa³tsˀe⁴ Cristo, cjoin³ti¹tjoan² jo³ sa³ˀnta³ nca³ coan⁴son²-na¹. Li²coi³ ti⁴cjoin³ chˀa²ya³ nqui²jnco³cˀa²-nia³² je² xi³ ti¹tjon² coan³-na¹ xi³ coi³ cjoa⁴-vi⁴ nca³ qui³ni²cˀa³ntjai²ya³² cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³-na¹ xi³ tˀa³tsˀe⁴ je² xa¹ xi³ tsi² ti⁴ma³chjen¹-jin²ni³, cˀoa⁴ nca³ coan³cjain¹-na¹ tˀa³tsˀe⁴ Ni³na¹. \v 2 Li²coi³ ti⁴cjoin³ chˀa²ya³ nqui²jnco³cˀa²-nia³² cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³ xi³ tsˀe⁴ cjoa⁴sa³te¹nta¹, cˀoa⁴ xi³ tsˀe⁴ je² cjoa⁴ xi³ va¹jna³son²-le⁴ ntsja³, cˀoa⁴ xi³ tsˀe⁴ cjoa⁴fa³ˀa¹ya³-le⁴ xi³ cˀen³, cˀoa⁴ xi³ tsˀe⁴ nca³ cˀoai⁴-le⁴ cjoa⁴ñˀain³ xi³ sˀe³jna³ntsjai². \v 3 Xi³ cjoa⁴qui²xi⁴ cˀoa⁴sˀian⁴² je²-vi⁴, tsa² Ni³na¹ tsjoa¹ˀnte³. \v 4 Tjin¹ cho⁴ta⁴ xi³ jnco³ cˀa² coan³cho⁴ya³-le⁴, cˀoa⁴ qui³sco²tˀa³ je² cjoa⁴tjao²-le⁴ ncˀa³jmi³, cˀoa⁴ tsˀa³cao⁴tˀa³-le⁴ xi³ tsˀe⁴ je² Espíritu Santo. \v 5 Cˀoa⁴-ti⁴sˀin²ni³ qui³sco²tˀa³ je² en¹nta³-le⁴ Ni³na¹, cˀoa⁴ je² nca³nˀion¹-le⁴ xi³ tsˀe⁴ ni⁴čhjin³ xi³ cjoa⁴ˀai¹. \v 6 Tsa² je² cho⁴ta⁴-vi⁴ to⁴xin² ntia⁴² qui³, ni⁴jo³-jin²sˀin² ti⁴coan⁴nta³ya³-ni³, nca³ si⁴²cˀa³ntjai²ya³ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³-le⁴. Je² cho⁴ta⁴-vi⁴ nqui²jnco³cˀa² va¹tˀa³ cro² ˀnti¹-le⁴ Ni³na¹ xi³ ti⁴tˀa³tsˀe⁴-ni³, cˀoa⁴ si¹cˀe¹jna³ son²tsen³-le⁴ Cristo cao⁴ cjoa⁴soa³. \v 7 Ni³na¹ si¹chi³con³tˀain³ je² na³nqui³ xi³ ˀvi³nca² na³nta¹ xi³ ncjin² cˀa³ ja³ˀai³son²-le⁴, cˀoa⁴ ma³jcha¹ xca⁴ xi³ nta³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ ˀya³-ni³ xi³ si¹tsje³nqui³-le⁴. \v 8 To⁴nca³ tsa² ma³jcha¹-le⁴ na³ˀya¹ cao⁴ na³ˀya¹na³xo¹, li²jme³ chji¹-le⁴, to⁴jo³-ni³ tsa² na³nqui³cjoa⁴ñˀain³. Cˀoa⁴-sˀin² cjoe⁴tˀa³-ni³ nca³ coi⁴ti⁴. \v 9 Nta³ tsa² cˀoa⁴-sˀin² no²cjoai⁴-jin⁴, cho³ya²-lai²⁴jin⁴ xi³ tˀa³tsaon⁴³, nca³ jon² xi³ tsjoa³que⁴-no³, cjoa⁴ xi³ nqui²sa⁴ nta³, cˀoa⁴ xi³ nqui²sa⁴ va³quin²-le⁴ cjoa⁴vi³tjo³ntjai². \v 10 Ni³na¹ tjin¹-le⁴ cjoa⁴qui²xi⁴, li²coi³ cha³jin³-le⁴ xa¹-no³ cao⁴ je² cjoa⁴tjao²cha³ xi³ tsen³ tsa³ˀya³-ni³no³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ jan³ˀain¹-le⁴. Coan³tsen³ cjoa⁴tjao²cha³-ve⁴ nca³ qui³ni²sin³-lao⁴³ je² cho⁴ta⁴-le⁴ Cristo, cˀoa⁴ nca³ to⁴jo³ ni²sin³-lao⁴³. \v 11 To⁴nca³ me³-na³jin⁴ nca³ ti⁴cˀoa⁴-sˀin² si⁴xi¹ti¹yao³ nca³ jnco¹jnco¹ nca³ jon² sa³ˀnta³ nca³ cjoe⁴tˀa³, jme¹-ni³ nca³ coan⁴jnco³-si¹ni³ je² xi³ cho³ya²-le⁴². \v 12 Coi³ cjoa⁴ xi³ me³-na³jin⁴, jme¹-ni³ nca³ tsi² tsˀe² ma³-si¹nio³, to⁴nca³ chjen¹nqui³-lao⁴³ je² xi³ sˀe³-le⁴ cjoa⁴tjao² xi³ qui³ni²sˀe³nqui³-le⁴ xi³ tˀa³tsˀe⁴ nca³ ma³cjain¹-le⁴, cˀoa⁴ nca³ tse³jta³. \v 13 Cˀia⁴ nca³ Ni³na¹ qui³si³sˀe³nqui³-le⁴ Abraham, ti⁴je² qui³tsjoa³-ni³ xi³ ti⁴tsˀe⁴-ni³ en¹-le⁴, nca⁴ li²coi³ coan³ qui³tsjoa³ en¹ xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ xi³ cja⁴ˀai¹ xi³ nqui²sa⁴ ncˀa³. \v 14 Qui³tso²: Ña³qui³ cjoa⁴qui²xi⁴ si³chi³con³tˀain³-le²³, cˀoa⁴ si³ncjin²ya³-le²³. \v 15 Cˀoa⁴-sˀin² qui³sˀe³-le⁴ Abraham je² xi³ qui³ni²sˀe³nqui³-le⁴, nca³ tse³jta³ coan³-le⁴. \v 16 Cho⁴ta⁴ tsjoa¹ en¹-le⁴ xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ xi³ nqui²sa⁴ ncˀa³ cao⁴-ni³ tsa² je². Cˀia⁴ nca³ tsjoa¹ en¹-le⁴ xi³ si¹qui²xi⁴ya³, je²-vi⁴ xi³ si¹cje³tˀa³ nca³yi³je³ en¹ xi³ cjan¹cao⁴. \v 17 Ni³na¹ coan³me³-le⁴ nca³ nqui²sa⁴ tse³ tsa³ca³co¹son²tsen³-le⁴ je² xi³ sˀe⁴-le⁴ cjoa⁴tjao² xi³ qui³si³sˀe³nqui³, jo³-sˀin² nca³ tsi² si¹cˀa³ntjai²ya³ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³-le⁴. Qui³si³qui²xi⁴ya³nta³ nca³ ña³qui³ cjoa⁴qui²xi⁴ xi³ qui³tso², \v 18 jme¹-ni³ nca³ ña¹ xi³ cˀoa⁴-sˀin² tsa³nquin¹ to³ca³ nčhˀoe², nˀion¹ tse³ sˀe⁴-si¹ni³na¹ cjoa⁴nˀion¹ta³con², nca³ chjoe¹ je² xi³ cho³ya²-le⁴² xi³ nčhoa¹-na¹. Coi³ cjoa⁴ nca³ Ni³na¹ xi³ tsi² coan³-le⁴ tsa³cˀe¹nti³so³ jao² cˀa³ qui³tsjoa³ en¹-le⁴ tˀa³tsˀe⁴ cjoa⁴ xi³ tsi² ma³ vˀa³ntjai²ya³. \v 19 Je² cjoa⁴cho³ya²cao⁴cjoa⁴-vi⁴ xi³ tjin¹-na¹ cjoa⁴qui²xi⁴-ni¹, cˀoa⁴ si¹cˀe¹jna³nˀion¹ ni⁴ma⁴-na¹ jo³-ni³ tsa² jnco³ qui⁴cha⁴ˀva⁴ xi³ cji³tˀa³nˀion¹, xi³ fa³ˀa³sˀen³ ˀnte³tsje³ sa³ˀnta³ jton⁴ na³jño³ xi³ tjen⁴jčho³. \v 20 Jesús ya⁴ ja³ˀa³sˀen³ xi³ tˀa³tsan⁴² jo³-ni³ je² xi³ tjen⁴ ti¹tjon², nca³ coan³ na⁴ˀmi³ti¹tjon² xi³ nca³ntsjai², jo³-sˀin² qui³sˀe³ne²-le⁴ Melquisedec. \c 7 \s1 Jo³-sˀin² nca³ qui³sˀe³ne²-le⁴ je² na⁴ˀmi³ Melquisedec \p \v 1 Je² Melquisedec, xi³ cho⁴ta⁴ti¹tjon² xi³ tsˀe⁴ Salem, xi³ na⁴ˀmi³-le⁴ Ni³na¹ xi³ nqui²sa⁴ nˀion¹ ncˀa³, qui³sa³te³cjao³ Abraham cˀia⁴ nca³ ji³nčhoa³-ni³ nca³ qui³si³qui³njen³-le⁴ nca³tsˀi³ cho⁴ta⁴ti¹tjon², cˀoa⁴ qui³si³chi³con³tˀain³ Abraham. \v 2 Abraham ti⁴cˀoa⁴-sˀin²ni³ qui³tsjoa³-le⁴ jnco³ ya² xi³ te³ ya³ tjin¹-ni³ tsˀe⁴ nca³yi³je³ xi³ tjin¹-le⁴. Je² Melquisedec ti¹tjon² cˀoa⁴ˀmi²-le⁴ cho⁴ta⁴ti¹tjon² xi³ tsˀe⁴ cjoa⁴qui²xi⁴, nca⁴ cˀoa⁴tso²-ni³ jan³ˀain¹-le⁴. Cˀoa⁴-ti⁴ cˀoa⁴ˀmi² cho⁴ta⁴ti¹tjon² xi³ tsˀe⁴ Salem, xi³ tso²-ni³ cho⁴ta⁴ti¹tjon² xi³ tsˀe⁴ cjoa⁴ xi³ nchˀan¹ tjin¹. \v 3 Tsin²-le⁴ nˀai³-jin², tsin²-le⁴ na⁴-jin², li²coi³ tji¹tˀa³ jme³ ntje⁴ ji³nčhoa³-ni³, tsin²-le⁴ ni⁴čhjin³ti¹tjon²-jin², tsin²-le⁴ ni⁴čhjin³fe³tˀa³-jin². Coan³nco¹son² cao⁴ Cristo, ˀnti¹-le⁴ Ni³na¹, nca³ na⁴ˀmi³ xi³ ti¹jna³ntsjai². \v 4 Ti⁴cja³ˀai³tsjaon³ tso²cˀoa⁴, jme¹-si³ to⁴ncˀa³ coan³-ni³ je²-vi⁴. Nta³ tsa² Abraham xi³ cho⁴ta⁴jchi¹nca³ qui³tsjoa³-le⁴ jnco³ ya² xi³ te³ ya³ tjin¹-ni³, tsˀe⁴ xi³ qui³njen²-le⁴. \v 5 Xi³ cjoa⁴qui²xi⁴ je² xi³ tsˀe⁴ xti³-le⁴ Leví xi³ cˀoa⁴-sˀin² coan³ na⁴ˀmi³, tjin¹-le⁴ cjoa⁴te¹xo³ma³ nca³ scoe¹ jnco³ ya² xi³ te³ ya³ tjin¹-ni³ xi³ tsˀe⁴ cho⁴ta⁴na⁴xi⁴na³nta¹, jo³-sˀin² vˀe¹ne² cjoa⁴te¹xo³ma³. Coi³ xi³ tso²-ni³ xi³ tsˀe⁴ ntsˀe⁴, nta³ tsa² cˀoa⁴-ti⁴ ya⁴ ji³nčhoa³-ni³ ntje⁴-le⁴ Abraham. \v 6 To⁴nca³ je² Melquisedec xi³ tsˀe⁴ ntje⁴ xi³ tsi² ma³xqui⁴tˀa³cao⁴ nca³ je², tsˀe⁴ Abraham qui³scoe¹-ni³ jnco³ ya² xi³ te³ ya³ tjin¹-ni³, cˀoa⁴ qui³si³chi³con³tˀain³ Abraham, je² xi³ tjin¹-le⁴ xi³ Ni³na¹ qui³tsjoa³-le⁴ tsˀoa³. \v 7 Li²jme³ xi³ jao² tjin¹, je² xi³ nqui²sa⁴ ncˀa³ ti¹jna³ si¹chi³con³tˀain³ xi³ na³nqui³ tjio¹. \v 8 Je² ni⁴čhjin³-vi⁴ cho⁴ta⁴cjoa⁴vi³ya³ cjoe¹ jnco³ ya² xi³ te³ ya³ tjin¹-ni³, to⁴nca³ je² ni⁴čhjin³-ve⁴ jnco³ xi³ ti¹jna³con³ xi³ qui³scoe¹, nca³ cˀoa⁴tso² en¹ xi³ tˀa³tsˀe⁴. \v 9 Cˀoa⁴-ti⁴ coan⁴ coi⁴xoan¹, je² Leví xi³ qui³scoe¹ jnco³ ya² xi³ te³ ya³ tjin¹-ni³, cˀoa⁴-ti⁴ tsa³cˀe¹chji¹ jnco³ ya² xi³ te³ ya³ tjin¹-ni³ nca³ Abraham tsa³cˀe¹chji¹ tˀa³tsˀe⁴. \v 10 Leví cje³ tsin³-jin² cˀia⁴ nca³ Melquisedec ji³tjo³ qui³sa³te³cjao³ Abraham, xi³ nˀai³jchi¹nca³-le⁴. \v 11 Tsa² je² cjoa⁴na⁴ˀmi³-le⁴ Leví ña³qui³ qui³si³jnco³ya³ cho⁴ta⁴ tsa²cai³, (nca³ qui³tsˀai²-le⁴ cho⁴ta⁴na⁴xi⁴na³nta¹ je² cjoa⁴te¹xo³ma³ cˀia⁴ nca³ coan³ cjoa⁴na⁴ˀmi³-le⁴ Leví), jo¹-sˀin² coan³chjen¹-sa³ nca³ qui³sa³sen³jna² xi³ cja⁴ˀai¹ na⁴ˀmi³, jo³-sˀin² qui³sˀe³ne²-le⁴ Melquisedec, cˀia⁴ nca³ to⁴jo³ qui³si³ncha³nta³ jo³-sˀin² qui³sˀe³ne²-le⁴ Aarón. \v 12 Cˀia⁴ nca³ vˀa³ntjai²ya³ je² cjoa⁴na⁴ˀmi³, cˀoa⁴-ti⁴ ma³chjen¹ nca³ vˀa³ntjai²ya³ cjoa⁴te¹xo³ma³. \v 13 Nca³yi³je³ je² cjoa⁴-vi⁴ tˀa³tsˀe⁴ Cristo tji¹tˀa³, to⁴nca³ Cristo nchja⁴-ni³ xi³ cja⁴ˀai¹ ntje⁴. Ni⁴ˀya³-jin² xi³ coi³ ntje⁴-ve⁴ qui³si³sin³-le⁴ son²xta². \v 14 Nca⁴ ˀya³-le⁴ nca³ je² Nai³-na¹ qui³tsin³-ni³ ntje⁴-le⁴ Judá. Ni⁴jme³-jin² xi³ qui³nchja⁴ Moisés xi³ tˀa³tsˀe⁴ je² ntje⁴-ve⁴ xi³ tˀa³tsˀe⁴ cjoa⁴na⁴ˀmi³. \v 15 Coi³ xi³ nqui²sa⁴ ˀya³-sa³le⁴, tsa² sa³sen¹jna³ xi³ cja⁴-ˀai¹ na⁴ˀmi³ xi³ cˀoa⁴cjoan³ jo³-ni³ Melquisedec. \v 16 Coi³ xi³ Cristo, xi³ tsi² tsa² cˀoa⁴-sˀin² coan³ na⁴ˀmi³ jo³ tso² cjoa⁴te¹xo³ma³ tˀa³tsˀe⁴ ntje⁴-le⁴ cho⁴ta⁴, to⁴nca³ coan³ na⁴ˀmi³ nca⁴ tjin¹-le⁴ nca³nˀion¹ xi³ tsˀe⁴ cjoa⁴vi³jna³chon³ xi³ li²coi³ fi³tson³. \v 17 Cˀoa⁴tso² en¹ xi³ tˀa³tsˀe⁴: Ji³ ni¹³ na⁴ˀmi³ xi³ ti¹jna³ nca³ntsjai², jo³-sˀin² nca³ qui³sˀe³ne²-le⁴ Melquisedec. \v 18 Xi³ cjoa⁴qui²xi⁴ je² cjoa⁴te¹xo³ma³ xi³ ti¹tjon² qui³cha²nqui³, nca⁴ tsin²-le⁴ nca³nˀion¹-jin², cˀoa⁴ nca⁴ tsi² tsa² ti⁴ma³chjen¹-ni³. \v 19 Je² cjoa⁴te¹xo³ma³-ve⁴ li²jme³ xi³ qui³si³jnco³, to⁴nca³ ja³ˀa³sˀen³ je² cjoa⁴cho³ya²cao⁴cjoa⁴ xi³ nqui²sa⁴ nta³, coi³ xi³ si¹qui³ncha²čhian³-ni³na¹ Ni³na¹. \v 20 Je² coi³-vi⁴ li²coi³ cˀoa⁴coan³ tsa² tsi² ˀya³ xi³ qui³tsjoa³ en¹-le⁴. \v 21 Xi³ cjoa⁴qui²xi⁴ a³li²ˀya³ xi³ qui³tsjoa³ en¹-le⁴ cˀia⁴ nca³ je² xi³cˀa³ cˀoa⁴-sˀin² coan³ na⁴ˀmi³, to⁴nca³ cˀia⁴ nca³ je²-vi⁴ coan³ na⁴ˀmi³, Ni³na¹ qui³tsjoa³ en¹-le⁴ nca³ qui³tso²-le⁴: Je² Nai³-na¹ qui³tsjoa³ en¹-le⁴, cˀoa⁴ ni⁴cˀia³-jin² ti⁴si⁴²cˀo¹fa³ya³-ni³ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³-le⁴. Ji³ ni¹³ na⁴ˀmi³ xi³ ti¹jna³ nca³ntsjai², jo³-sˀin² nca³ qui³sˀe³ne²-le⁴ Melquisedec. \v 22 Cˀoa⁴-sˀin² coan³ nca³ Jesús va³sen²nˀion¹-ni³ jnco³ cjoa⁴ xi³ nqui²sa⁴ nta³ xi³ qui³sˀe³nˀion¹. \v 23 Xi³ cjoa⁴qui²xi⁴ je² xi³cˀa³ ncjin² na⁴ˀmi³ coan³, nca⁴ li²coi³ coan³čhjin³-le⁴, nca³ cˀen³-ni¹. \v 24 To⁴nca³ Cristo, nca⁴ ti¹jna³ntsjai², na⁴ˀmi³ coan³ xi³ tsi² cˀia³ cjoe⁴tˀa³-le⁴. \v 25 To⁴coi³ ma³-le⁴ vˀa³sje³ntjai² nca³ntsjai² je² xi³ tˀa³tsˀe⁴ fi³cho¹ nqui³xcon⁴ Ni³na¹, nca⁴ ti¹jna³con³ nca³ntsjai², jme¹-ni³ nca³ vˀe¹tsˀoa³ntjai²-si¹ni³ tˀa³tsˀe⁴. \v 26 Nca⁴ tsa³quin²-na¹ jnco³ na⁴ˀmi³ti¹tjon² xi³ cˀoa⁴-sˀin² cjoan³: xi³ tsje³, xi³ tsi²jme³ je¹ tjin¹-le⁴, xi³ tsi² qui³si³jma² ni⁴ma⁴-le⁴, xi³ tˀa³xin² ti¹jna³-le⁴ cho⁴ta⁴je¹, xi³ nqui²sa⁴ ncˀa³ qui³sˀe³jna³ jo³-ni³ ncˀa³jmi³, \v 27 xi³ tsi² ma³chjen¹-le⁴ jo³-ni³ xi³cˀa³ na⁴ˀmi³ti¹tjon² nca³ nchaon³nchaon³ tsjoa¹tˀa³-cjoa²la² cjoa⁴tjao² xi³ tˀa³tsˀe⁴ xi³ ti⁴tsˀe⁴-ni³ je¹-le⁴, cˀoa⁴ scan³-ni³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ je¹-le⁴ cho⁴ta⁴na⁴xi⁴na³nta¹, nca⁴ je²-vi⁴ to⁴jnco³ cˀa² ntia⁴² cˀoa⁴qui³sˀin³ nca³ ti⁴je² qui³tsjoa³tˀa³-ni³ yao³-le. \v 28 Je² cjoa⁴te¹xo³ma³ va³sen¹ cho⁴ta⁴xˀin⁴ xi³ tsin²-le⁴ nca³nˀion¹, jme¹-ni³ nca³ na⁴ˀmi³ti¹tjon² coan⁴-si¹ni³, to⁴nca³ je² en¹-le⁴ xi³ qui³tsjoa³ Ni³na¹ coan³scan³-ni³ nca³ je² cjoa⁴-te¹xo³ma³, va³sen¹ je² ˀnti¹-le⁴ xi³ ña³qui³ tsje³ nca³ntsjai². \c 8 \s1 Jesús xi³ fa³jin³-ni³le⁴ cjoa⁴cho⁴tse⁴ xi³ tsa³cˀe¹nˀion¹ \p \v 1 Je²-vi⁴ xi³ nqui²sa⁴ nˀion¹ ma³chjen¹ xi³ tsˀe⁴ je² cjoa⁴-vi⁴ xi³ no²cjoa⁴: Tjin¹-na¹ jnco³ na⁴ˀmi³ti¹tjon² xi³ tsa³cˀe²jna³ nca³qui²xi⁴-le⁴ je² ya¹xi²le⁴ xi³ tsˀe⁴ xi³ je³ya³ ti¹jna³ ya⁴ ncˀa³jmi³. \v 2 Je² na⁴ˀmi³ti¹tjon² si¹xa¹ ya⁴ ˀnte³tsje³-ve⁴, cˀoa⁴ ya⁴ ntˀia³na³jño³ xi³ ña³qui³ cjoa⁴qui²xi⁴ xi³ je² Nai³-na¹ tsa³cˀe¹nta³, a³li²coi³ cho⁴ta⁴son³ˀnte³ tsa³cˀe¹nta³. \v 3 Nca³tsˀi³ na⁴ˀmi³ti¹tjon² cˀoa⁴-sˀin² sa³sen¹, jme¹-ni³ nca³ tsjoa¹tˀa³-si¹ni³le⁴ Ni³na¹ cjoa⁴tjao² cao⁴ njin¹ xi³ sˀe³jten⁴. Coi³ ma³chjen¹-ni³ nca³ cˀoa⁴-ti⁴ je²-vi⁴ ca²ta³sˀe³-le⁴ xi³ tsjoa¹tˀa³-le⁴ Ni³na¹. \v 4 Cˀoa⁴-sˀin² tsa² i⁴ ti¹jna³ i⁴ son³ˀnte³ tsa²cai³, li²coi³-jin² na⁴ˀmi³ coan⁴, nca⁴ to⁴jo³ tjin¹ na⁴ˀmi³ xi³ tsjoa¹tˀa³ cjoa⁴tjao² jo³-sˀin² vˀe¹ne² cjoa⁴te¹xo³ma³. \v 5 Je² na⁴ˀmi³-vi⁴ xi³ si¹xa¹-le⁴ cjoa⁴ xi³ cjen³ntia⁴²-le⁴, cˀoa⁴ xi³ jo³-ni³ ncˀian¹-le⁴ cjoa⁴ xi³ tjio¹ ncˀa³jmi³. Cˀia⁴ nca³ Moisés je³me³ vˀe¹tsˀia⁴cao⁴ nca³ vˀe¹nta³ ntˀia³na³jño³, Ni³na¹ cˀoa⁴qui³tso²-le⁴: Ti⁴coi²ntai⁴ nca³ cˀoa⁴sˀiain⁴ nca³yi³je³ cjoa⁴ jo³-sˀin² nca³ tsa³ca³co¹ya³-li² ya⁴ ni³nto³-ve⁴. \v 6 To⁴nca³ ntˀai⁴, nqui²sa⁴ nˀion¹ nta³ je² xa¹ xi³ qui³sˀe³-le⁴ Cristo, nca⁴ je² xi³ fa³jin³-le⁴ jnco³ cjoa⁴ xi³ qui³sˀe³nˀion¹ xi³ nqui²sa⁴ nta³. Coi³ xi³ cˀoa⁴-sˀin² qui³sˀe³nˀion¹-ni³ cao⁴ xi³ nqui²sa⁴ nta³ cjoa⁴ xi³ qui³ni²sˀe³nqui³. \v 7 Tsa² tsi²jme³ xi³ cha³-le⁴, tsa²cai³, je² cjoa⁴ xi³ qui³sˀe³-nˀion¹ ti¹tjon², cˀia⁴ cjoa⁴qui²xi⁴ nca³ li²coi³ coan³chjen¹ nqui²jnco³ xi³ ma³jao²-ni³. \v 8 Cˀoa⁴tso² nca³ qui³nchja⁴ti³cao⁴: Coe⁴-ni³ nčhoa¹ ni⁴čhjin³, tso² je² Nai³-na¹, cˀia⁴ nca³ cˀoe³jna² nqui²jnco³cˀa²-ni³le⁴ je² na⁴xi⁴na³nta¹-le⁴ Israel, cao⁴ na⁴xi⁴na³nta¹-le⁴ Judá jnco³ cjoa⁴cho⁴tse⁴. \v 9 A³li²coi³ tsa² jo³-ni³ je² cjoa⁴ xi³ tsa³cˀe³nˀioan¹³ cao⁴ nˀai³-le⁴ je² ni⁴čhjin³ cˀia⁴ nca³ qui³scoe¹-nia³ ntsa⁴, nca³ tsa³cˀa³sje³-nia³ ya⁴ ˀnte³ Egipto. Je² li²coi³ qui³tjen⁴nqui³-le⁴ je² cjoa⁴ xi³ tsa³cˀe³nˀion¹-nia³, cˀoa⁴ an³ qui³tsjion³con³-nia¹³ nca³ je², tso² je² Nai³-na¹. \v 10 Je² cjoa⁴-vi⁴ xi³ cˀoe³nta³coa⁴ na⁴xi⁴na³nta¹-le⁴ Israel, coan⁴scan³-ni³ nca³ je² ni⁴čhjin³-ve⁴, tso² je² Nai³-na¹: Cˀoe³jna²jian³ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³-le⁴, cˀoa⁴ squi³tˀa³ ja⁴jin³ ni⁴ma⁴-le⁴ cjoa⁴te¹xo³ma³-na⁴. Cˀoa⁴ an³ coan⁴-le⁴ Ni³na¹, cˀoa⁴ je² coan⁴-na³ na⁴xi⁴na³nta¹-na⁴. \v 11 Ni⁴ˀya³-jin² xi³ coa⁴co²ya³-le⁴ mi²yo⁴-le⁴, cˀoa⁴ ni⁴ˀya³-jin² xi³ coa⁴co²ya³-le⁴ ntsˀe⁴, nca³ cˀoa⁴tso²: Jcha⁴xcoin³ Nai³-na¹. Nca⁴ nca³tsˀi³ scoe⁴xcon³-na³, je² xi³ jchi¹nca³, cˀoa⁴ nta³ tsa² je² xi³ ˀnti¹. \v 12 Nca⁴ an³ si³cha³tˀa³-le⁴ cjoa⁴ xi³ chˀao³ qui³sˀin³, cˀoa⁴ li²coi³ ti⁴cjoa⁴ˀai¹tsjen³-ni³na³ je¹-le⁴. \v 13 Cˀia⁴ nca³ tso²: Cjoa⁴cho⁴tse⁴, cˀoa⁴-sˀin² vˀa³sje³jchi¹nca³ je² xi³ qui³sˀe³nˀion¹ ti¹tjon², cˀoa⁴ je² xi³ cji³ma³jchi¹nca³, cˀoa⁴ xi³ ma³xan⁴ nca³nˀion¹-le⁴, je³me³cha³. \c 9 \p \v 1 Je² cjoa⁴ xi³ ti¹tjon² qui³sˀe³nˀion¹, cˀoa⁴-ti⁴ je² qui³sˀe³-le⁴ cjoa⁴te¹xo³ma³ jo³-sˀin² ˀya³xcon¹ Ni³na¹, cˀoa⁴ qui³sˀe³-le⁴ ˀnte³tsje³ xi³ tsˀe⁴ i⁴ son³ˀnte³-vi⁴. \v 2 Je² ntˀia³na³jño³ cˀoa⁴-sˀin² qui³sˀe³nta³: Je² xi³ ti¹tjon², jña³ nca³ tjio¹ xi³ ti²ya³ lˀi¹, cˀoa⁴ ya¹mi²xa⁴, cˀoa⁴ nio⁴xti²la⁴ xi³ ya⁴ tjio¹va³sen³. Je²-vi⁴ xi³ cˀoa⁴ˀmi²-le⁴ ˀnte³tsje³. \v 3 Jton⁴ je² na³jño³ xi³ tjen⁴jčho³ xi³ ma³jao²-ni³, tsa³cˀe²jna³ nqui²jnco³ ntˀia³na³jño³, je² xi³ cˀoa⁴ˀmi²-le⁴ ˀnte³ xi³ nˀion¹ tsje³, \v 4 jña³ nca³ ti¹jna³ son²xta² taon⁴si³ne² xi³ vˀe¹nqui³ˀnti³-le⁴ cao⁴ xo³nco¹sja³, cˀoa⁴ je² ca²xa⁴ xi³ ña³qui³ taon⁴si³ne² xi³ ya³jon³, jña³ ncha³ je² cjoa⁴ xi³ qui³sˀe³nˀion¹, cˀoa⁴ jnco³ ti⁴² taon⁴si³ne² jña³ nca³ ncha³ je² nio⁴xti²la⁴ xi³ maná ˀmi², cao⁴ je² ni³se³-le⁴ Aarón xi³ tsa³cˀe¹jtsˀen¹, cao⁴ je² la⁴jao⁴ xi³ tsˀe⁴ cjoa⁴ xi³ qui³sˀe³nˀion¹. \v 5 Cˀoa⁴ ya⁴ tjio¹son² je² ca²xa⁴-ve⁴ xco¹son²-le⁴ xi³ querubines ˀmi² xi³ tsˀe⁴ cjoa⁴je³ya³-le⁴ Ni³na¹, xi³ tsa³ca¹jtsa³son²-le⁴ je² ˀnte³ jña³ nca³ sˀe³nta³jin³con³ Ni³na¹. Je² cjoa⁴-vi⁴ li²coi³ ti⁴ma³ni²cˀa²xqui⁴-sa³ni³ ntˀai⁴ nca³ jnco¹jnco¹. \v 6 Cˀia⁴ nca³ cˀoa⁴-sˀin² je³qui³sˀe³nta³ nca³yi³je³, je² na⁴ˀmi³ fa³ˀa³sˀen³ntsjai² ya⁴ ntˀia³na³jño³ xi³ ti¹tjon², nca³ cˀoa⁴sˀin¹ xa¹-le⁴ jo³-sˀin² ˀya³xcon¹ Ni³na¹. \v 7 To⁴nca³ ya⁴ ntˀia³na³jño³ xi³ ma³jao²-ni³, je² na⁴ˀmi³ti¹tjon² to⁴je² to⁴jnco³ fa³ˀa³sˀen³ jnco³ cˀa² nca³ jnco³ no¹. Li²coi³ fa³ˀa³sˀen³ tsa² tsi² cao⁴ njin¹, xi³ cˀoa⁴-sˀin² tsjoa¹tˀa³ xi³ ti⁴tˀa³tsˀe⁴-ni³, cˀoa⁴ xi³ tˀa³tsˀe⁴ je¹-le⁴ cjoa⁴njion²ta³con²-le⁴ cho⁴ta⁴na⁴xi⁴na³nta¹. \v 8 Cˀoa⁴-sˀin² je² Espíritu Santo va³co¹ nca³ to⁴jo³ tsi²coi³ ma³tsen³ je² ntia⁴² xi³ fa³ˀa³sˀen³-ni³ ˀnte³tsje³, tjen⁴ nca³ to⁴jo³ ti¹jna³-sa³ je² ntˀia³na³jño³ xi³ ti¹tjon². \v 9 Je²-vi⁴ xi³ ma³nco¹son²cao⁴ ni⁴čhjin³ xi³ ntˀai⁴-ntai⁴. Cˀoa⁴-sˀin² vˀai²tˀa³ cjoa⁴tjao² cao⁴ njin¹ xi³ sˀe³jten⁴, xi³ tsi² tsa² ma³-le⁴ nca³ si¹qui²xi⁴ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³-le⁴ je² xi³ cˀoa⁴-sˀin² ve³xcon¹. \v 10 Je² cjoa⁴-vi⁴ cˀoa⁴sˀin¹ to⁴tˀa³tsˀe⁴ xi³ chi³ne³, cˀoa⁴ xi³ ˀyo², cˀoa⁴ je² xi³ cja⁴ˀai¹ cja⁴ˀai¹-sˀin² sa³ne²jon³. Je²-vi⁴ cjoa⁴te¹xo³ma³ ni¹ xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ je² yao³-na¹, xi³ tjin¹ne²-na¹ sa³ˀnta³ je² ni⁴čhjin³ cˀia⁴ nca³ coan⁴ntjai²ya³-nca¹ni³. \v 11 To⁴nca³ cˀia⁴ nca³ ja³ˀai³ ca³sen¹va³sen³ Cristo xi³ na⁴ˀmi³ti¹tjon²-le⁴ je² cjoa⁴nta³ xi³ cjoa⁴ˀai¹, ja³ˀa³sˀen³ je² ntˀia³na³jño³ xi³ nqui²sa⁴ nˀion¹ nta³, cˀoa⁴ xi³ nqui²sa⁴ qui²xi⁴, xi³ tsi² ntsja³ cho⁴ta⁴ coan³nta³-ni³, coi³ xi³ tso²-ni³ nca³ li²coi³ tsˀe⁴ je² son³ˀnte³-vi⁴. \v 12 To⁴jnco³ cˀa² ntia³ ja³ˀa³sˀen³ ya⁴ ˀnte³tsje³, a³li²coi³ cao⁴ njin¹-le⁴ cha²to⁴, ni⁴tsˀe⁴ nčha⁴ja⁴ˀnti¹-jin², to⁴je² xi³ ti⁴tsˀe⁴-ni³ njin¹. Cˀoa⁴-sˀin² qui³sˀin³ nca³ tsa³cˀe¹chji¹ntjai² jo³ sa³ˀnta³ nca³ntsjai². \v 13 Tsa² je² njin¹-le⁴ toro, cˀoa⁴ xi³ tsˀe⁴ cha²to⁴, cˀoa⁴ je² chao³-le⁴ nčha⁴ja⁴ˀnti¹ chjo³jnti²jon³ je² cho⁴ta⁴ xi³ jnti¹ cjoan³, tsa² nca³yi³je³ je²-vi⁴ si¹tsje³ yao³-na¹, \v 14 je² njin¹-le⁴ Cristo a³li² to⁴cˀoa⁴cji³ nqui²sa⁴ nta³ si¹tsje³-ni³ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³-no³ xa¹ xi³ chˀao³ tjin¹, jme¹-ni³ nca³ si⁴xa¹-si¹ni³lao⁴³ je² Ni³na¹ xi³ ti¹jna³con³. Cristo ti⁴je² qui³tsjoa³tˀa³-ni³le⁴ Ni³na¹ yao³-le⁴ nca³ ña³qui³ tsje³, xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ espíritu xi³ ti⁴tsˀe⁴-ni³ xi³ nca³ntsjai². \v 15 Cˀoa⁴-sˀin² to⁴coi³ fa³jin³-ni³le⁴ je² cjoa⁴cho⁴tse⁴ xi³ qui³sˀe³nˀion¹, jme¹-ni³ nca³ je² xi³ qui³no²cjoa⁴-le⁴ tjoe¹-si¹ni³le⁴ je² cjoa⁴tjao² xi³ nca³ntsjai² xi³ qui³ni²sˀe³nqui³-le⁴. Cˀoa⁴coan³ je²-vi⁴, nca⁴ je² cjoa⁴vi³ya³-le⁴ vˀe¹chji¹ntjai² je² cjoa⁴tsˀa³ntjai²cjoa⁴-le⁴ xi³ na³nqui³ tjio¹-le⁴ je² cjoa⁴ xi³ ti¹tjon² qui³sˀe³nˀion¹. \v 16 Cˀia⁴ nca³ tjin¹ cjoa⁴ xi³ qui³sˀe³nˀion¹, ma³chjen¹ nca³ jcha⁴-cjoa²la²le⁴ tsa² cˀen³ je² xi³ tsa³ca¹jna³ xon⁴. \v 17 Je² cjoa⁴ xi³ qui³sˀe³nˀion¹ cˀoa⁴-sˀin² je³ma³chjen¹ cˀia⁴ nca³ vi³ya³, nca⁴ ni⁴cˀia³-jin² chji¹-le⁴ cˀia⁴ tsa² ti¹jna³con³-sa³ nai³-le⁴. \v 18 To⁴coi³ ni⁴je²-jin² xi³ qui³sˀe³nˀion¹ ti¹tjon² qui³sˀe³tsˀia⁴cao⁴ nca³ coan³chjen¹, tsa² tsi² cao⁴ njin¹. \v 19 Cˀia⁴ nca³ Moisés cˀoa⁴-sˀin² qui³nchja⁴ya³jin³-le⁴ nca³tsˀi³ cho⁴ta⁴na⁴xi⁴na³nta¹ nca³yi³je³ cjoa⁴ xi³ qui³sˀe³ne²-le⁴ jo³ tso² cjoa⁴te¹xo³ma³, qui³scoe¹ je² njin¹-le⁴ xi³ tsˀe⁴ nčha⁴ja⁴ˀnti¹, cˀoa⁴ xi³ tsˀe⁴ cha²to⁴, cao⁴ na³nta¹, cao⁴ ntsja⁴va³rre² xi³ ni² qui³tsˀi³, cao⁴ ya¹ hisopo, qui³sco³jnti²jon³ ti⁴je²-ni³ xon⁴, cˀoa⁴-ti⁴ nca³tsˀi³ cho⁴ta⁴na⁴xi⁴na³nta¹. \v 20 Qui³tso²: Je²-vi⁴ njin¹-le⁴ cjoa⁴ xi³ qui³sˀe³nˀion¹ xi³ Ni³na¹ cˀoa⁴-sˀin² tsa³cˀe¹ne²-no³. \v 21 Cˀoa⁴-ti⁴ qui³sco³jnti²jon³ cao⁴ njin¹ je² ntˀia³na³jño³, cao⁴ nca³yi³je³ tso³jmi² xi³ ma³chjen¹ cˀia⁴ nca³ ˀya³xcon¹ Ni³na¹. \v 22 Cˀoa⁴ me³ nca³yi³je³ cˀoa⁴-sˀin² ma³tsje³ya³ cao⁴ njin¹, jo³-sˀin² vˀe¹ne² je² cjoa⁴te¹xo³ma³. Tsa² tsi² xi¹jten⁴ njin¹, li²coi³ coan⁴ sˀe⁴ cjoa⁴ni²cha³tˀa³. \s1 Cristo tsa³cja³ˀa¹xin² je¹-na¹ nca³ qui³tsjoa³tˀa³ yao³-le⁴ \p \v 23 Coan³chjen¹, tso²cˀoa⁴, nca³ coan³tsje³ je² cjoa⁴ xi³ cˀoa⁴-ti⁴ cji³-ni³ jo³ cji³ xi³ tjio¹ ncˀa³jmi³. Coan³tsje³ cao⁴ je² cjoa⁴ xi³ cˀoa⁴sˀin¹, to⁴nca³ ti⁴je²-ni³ cjoa⁴ xi³ tsˀe⁴ ncˀa³jmi³ cˀoa⁴-sˀin² coan³tsje³ cao⁴ njin¹ xi³ qui³tsjoa³tˀa³, xi³ nqui²sa⁴ nta³ cao⁴-ni³ tsa² je²-ve⁴. \v 24 Nca⁴ tsi² tsa² ja³ˀa³sˀen³ Cristo ya⁴ ˀnte³tsje³ xi³ qui³sˀe³nta³-ni³ ntsja³ cho⁴ta⁴, xi³ nco³ya²-le⁴ je² ˀnte³tsje³ xi³ cjoa⁴qui²xi⁴, to⁴nca³ ya⁴ ja³ˀa³sˀen³ ti⁴ya⁴ ncˀa³jmi³-ni³. Ya⁴ va³co¹ yao³-le⁴ ntˀai⁴-vi⁴ xi³ tˀa³tsan⁴² ya⁴ nqui³xcon⁴ Ni³na¹. \v 25 A³li²coi³ ja³ˀa³sˀen³ nca³ ncjin² cˀa³ tsjoa¹tˀa³ ti⁴je²-ni³ yao³-le⁴, jo³-sˀin² nca³ je² na⁴ˀmi³ti¹tjon² fa³ˀa³sˀen³ ya⁴ ˀnte³tsje³ nca³ jnco¹jnco¹ no¹ cao⁴ njin¹ xi³ tsˀe⁴ xi³ cja⁴ˀai¹. \v 26 Tsa² cˀoa⁴-la²ni³ tjin¹, coan³chjen¹ nca³ ncjin² cˀa³ tsa³cja³ˀa¹ cjoa⁴ñˀain³ Cristo sa³ˀnta³ nca³ qui³sˀe³nta³ son³ˀnte³, to⁴nca³ ntˀai⁴ nca³ je³je³tˀa³ je² ni⁴čhjin³-vi⁴, to⁴jnco³ cˀa²-ni¹ ntia³ tsa³ca³co¹ yao³-le⁴, jme¹-ni³ nca³ tsa³cja³ˀa¹xin²-si¹ni³ je² je¹ nca³ qui³tsjoa³tˀa³ yao³-le⁴. \v 27 To⁴jo³-sˀin² nca³ tjin¹-ni³ nca³ jnco³ cˀa² vi³ya³ cho⁴ta⁴, cˀoa⁴ coan⁴scan³-ni³ sˀe⁴nta³jin³-le⁴ cjoa⁴. \v 28 Cˀoa⁴-ti⁴sˀin²ni³ Cristo to⁴jnco³ cˀa² qui³tsˀai²tˀa³, nca³ tsa³cˀa³ je² je¹-le⁴ xi³ tsˀe⁴ xi³ ncjin² ma³-ni³. Xi³ ma³jao²-ni³ cˀa³ Cristo coan⁴tsen³-le⁴ je² xi³ co³ya³-le⁴, a³li²coi³ nca³ ti⁴cˀoa⁴-ni³ je¹, to⁴coi³ nca³ cˀoa⁴sje³ntjai². \c 10 \p \v 1 Je² cjoa⁴te¹xo³ma³ tjin¹-le⁴ to⁴ncˀian¹-le⁴ je² cjoa⁴nta³ xi³ cjoa⁴ˀai¹, a³li²coi³ ti⁴je² soa³-ni³ je² cjoa⁴-ve⁴. Je² cjoa⁴te¹xo³ma³ ni⁴cˀia³-jin² ma³-le⁴ nca³ si¹jnco³ je² xi³ cˀoa⁴-sˀin² vi³ncha³čhian³-le⁴, xi³ tsjoa¹tˀa³cji³tˀa³ ti⁴coi³-ni³ njin¹ nca³ jnco¹jnco¹ no¹. \v 2 Tsa² cˀoa⁴-sˀin² coan³, li²coi³ ti⁴qui³tsjoa³tˀa³-ni³ tsa²cai³, nca⁴ je² xi³ cˀoa⁴-sˀin² tsa³ve³xcon¹, li²coi³ ti⁴qui³si³cja³ˀai³tsjen³-ni³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ je¹, tsa²cai³, nca³ ña³qui³ ntia³ coan³tsje³. \v 3 To⁴nca³ je² njin¹ xi³ sˀe³jten⁴, xi³ tsjoa¹tˀa³, si¹cja³ˀai³tsjen³jin³ je² je¹ nca³ jnco¹jnco¹ no¹. \v 4 Nca⁴ je² njin¹-le⁴ toro, cˀoa⁴ xi³ tsˀe⁴ cha²to⁴ li²coi³ ma³-le⁴ fa³ˀa¹xin² je² je¹. \v 5 To⁴coi³ cˀia⁴ nca³ Cristo ja³ˀa³sˀen³ i⁴ son³ˀnte³-vi⁴, qui³tso²: Je² cjoa⁴tjao² cao⁴ njin¹ xi³ sˀe³jten⁴ xi³ vˀai²tˀa³ li²coi³ coan³me³-li², to⁴je² yao³-na⁴ tsa³cˀe²jna³ntai³. \v 6 Cjoa⁴tjao² xi³ qui³ti²yi³je³, cˀoa⁴ cjoa⁴tjao² xi³ tˀa³tsˀe⁴ cjoa⁴tsˀen⁴ li²coi³ qui³sa³sen³-ta³coin²³. \v 7 Cˀia⁴ qui³xian³: Ni³na¹, i⁴ je²ˀe⁴-vi⁴, jme¹-ni³ nca³ cˀoa⁴sˀin³-si¹nia³ jo³-sˀin² nca³ me³-li², jo³-sˀin² nca³ tji¹tˀa³ xi³ tˀa³tsˀan⁴ ya⁴ xon⁴ xi³ cjio³xco¹ya³. \v 8 Cˀia⁴ nca³ ti¹tjon² cˀoa⁴qui³tso²: Cjoa⁴tjao² cao⁴ njin¹ xi³ sˀe³jten⁴ xi³ vˀai²tˀa³, cˀoa⁴ cjoa⁴tjao² xi³ qui³ti²yi³je³, cˀoa⁴ cjoa⁴tjao² xi³ tˀa³tsˀe⁴ cjoa⁴tsˀen⁴ li²coi³ coan³me³-li², ni⁴ qui³sa³sen³-ta³con²jin². (Je² tso³jmi²-ve⁴ xi³ vˀai²tˀa³ jo³-sˀin² vˀe¹ne² cjoa⁴te¹xo³ma³.) \v 9 Cˀia⁴ qui³tso²: Ni³na¹, i⁴ je²ˀe⁴-vi⁴, jme¹-ni³ nca³ cˀoa⁴sˀin³-si¹nia³ jo³-sˀin² nca³ me³-li². Fa³ˀa¹xin² je² xi³ ti¹tjon², jme¹-ni³ nca³ si⁴²cˀe¹jna³nta³-si¹ni³ xi³ ma³jao²-ni³. \v 10 Cˀoa⁴-sˀin² coan³me³-le⁴ Ni³na¹ nca³ tsje³ coan³-nia¹ xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ je² yao³-le⁴ Jesucristo xi³ qui³tsˀai²tˀa³, nca³ to⁴jnco³ cˀa² ntia³ cˀoa⁴-sˀin² coan³. \v 11 Nca³tsˀi³ na⁴ˀmi³ vi³ncha³tˀa³ xa¹-le⁴ nca³ nchaon³nchaon³ nca³ ncjin² cˀa³ tsjoa¹tˀa³ cjoa⁴tjao² xi³ ti⁴coi³-ni³ xi³ ni⁴cˀia³-jin² ma³-le⁴ fa³ˀa¹xin² je¹. \v 12 To⁴nca³ je² Jesucristo, cˀia⁴ nca³ ntia³ qui³tsjoa³tˀa³ to⁴jnco³ cjoa⁴tjao² xi³ tˀa³tsˀe⁴ je¹, tsa³cˀe²jna³tˀa³ ntsja³ nca³qui²xi⁴-le⁴ Ni³na¹. \v 13 Ti¹co³ya³-sa³ sa³ˀnta³ je² co²ntran⁴-le⁴ ya⁴ coa⁴tio⁴nqui³ jo³-ni³ tsa² ya¹ xi³ vi³ncha¹ne² ntso⁴co⁴. \v 14 Cao⁴ xi³ to⁴jnco³ cjoa⁴tjao² xi³ ntia³ qui³tsjoa³tˀa³, cˀoa⁴-sˀin² ntia³ qui³si³jnco³ nca³ntsjai² je² xi³ ma³tsje³. \v 15 Cˀoa⁴-ti⁴ je² Espíritu Santo tsjoa¹-na¹ en¹-le⁴, nca⁴ coan³scan³-ni³ nca³ qui³tso²: \v 16 Coan³scan³-ni³ nca³ je² ni⁴čhjin³-ve⁴, je² cjoa⁴-vi⁴ cˀoe³nta³coa⁴ cao⁴ je², tso² je² Nai³-na¹: Cˀoe³jna²jian³ ni⁴ma⁴-le⁴, cˀoa⁴ squi³tˀa³ ja⁴jin³ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³-le⁴ cjoa⁴te¹xo³ma³-na⁴, \v 17 cˀia⁴ qui³tso²son²: Ni⁴cˀia³-jin² ti⁴cjoa⁴ˀai¹tsjen³jin³-ni³na³ je¹-le⁴, cˀoa⁴ cjoa⁴tsˀa³ntjai²cjoa⁴-le⁴. \v 18 Jña³ nca³ tjin¹ cjoa⁴ni²cha³tˀa³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ je²-vi⁴, li²coi³ ti⁴tjin¹-ni³ cjoa⁴tjao² xi³ tˀa³tsˀe⁴ je¹. \v 19 Cˀoa⁴-sˀin² ntsˀe³ tjin¹-na¹ ˀnte³ nca³ coi⁴tja¹sˀen³² ya⁴ ˀnte³tsje³ xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ njin¹-le⁴ Jesucristo, \v 20 xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ je² ntia⁴² xi³ cho⁴tse⁴ xi³ to⁴jnco³ cao⁴ Jesucristo ma³nquian¹, xi³ qui³sco³xˀa¹ˀnte³ ti¹tjon² Cristo, xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ je² na³jño³ xi³ tjen⁴jčho³, xi³ coi³ xi³ tso²-ni³ ja⁴tˀa³tsˀe⁴ yao³-le⁴. \v 21 Cˀoa⁴ tjin¹-na¹ jnco³ na⁴ˀmi³ xi³ tse³ nca³nˀion¹ tjin¹-le⁴, xi³ va³te¹xo³ma³ ntˀia³-le⁴ Ni³na¹. \v 22 To⁴coi³ coi⁴ncha³čhian³-nia¹ nca³ tji¹qui²xi⁴ ni⁴ma⁴-na¹, nca³ nˀion¹ tji¹jnco³-ta³coan³², nca³ ña³qui³ nta³ ma³cjain¹-na¹, nca³ je² ni⁴ma⁴-na¹ je³coan³tsje³ tˀa³tsˀe⁴ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³ xi³ tsˀen⁴ nca³ tsa³cˀe¹jten⁴jon³ jo³-ni³ na³nta¹, cˀoa⁴ nca³ qui³sa³ne²jon³ yao³-na¹ cao⁴ na³nta¹ xi³ tsje³. \v 23 Coi⁴ntoa⁴nˀioan¹ cjoa⁴ni²qui²xi⁴ya³-na¹ xi³ tˀa³tsˀe⁴ xi³ cho³ya²-le⁴², nca³ tsi² tjin¹jen³ tjin¹cja¹ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³-na¹, nca⁴ Ni³na¹ xi³ qui³tsjoa³-na¹ tsˀoa³, ña³qui³ tji¹con³ nca³ si¹jnco³. \v 24 Cˀoa⁴ si⁴cja³ˀai³tsjen³jin³-nia¹ xi²nquia⁴² nca³ jnco¹jncoa¹, nca³ si⁴nˀion¹jian³² xi²nquia⁴², nca³ sˀe⁴-na¹ cjoa⁴tjao²cha³, cˀoa⁴ nca³ cˀoa⁴sˀian⁴² xa¹ xi³ nta³. \v 25 Li²coi³ si⁴cˀe¹jna³² nca³ coan⁴ña³², jo³-sˀin² nca³ tjin¹ cˀa³ xi³ cˀoa⁴-sˀin² ma³nca³-le⁴, to⁴nca³ cˀoe¹ne²-le⁴² xi²nquia⁴², to⁴nqui²sa⁴ cˀoa⁴sˀiaon⁴³ jo³-sˀin² nca³ jchao⁴³ nca³ je² ni⁴čhjin³-ve⁴ nčhoa¹čhian³. \s1 A³li² coi⁴jnchi¹-jian² je¹ cˀia⁴ nca³ je³tjin¹-na¹ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³ xi³ cjoa⁴qui²xi⁴. \p \v 26 Tsa² cˀoa⁴-sˀin² tjin¹-ta³coan³² nca³ coi⁴jncha¹ je¹ scan³-ni³ nca³ je³tjin¹-na¹ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³ xi³ cjoa⁴qui²xi⁴, li²coi³ ti⁴sˀe³jna³-ni³ njin¹ xi³ sˀe³jten⁴ xi³ vˀai²tˀa³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ je¹, \v 27 to⁴nca³ cho³ya²-le⁴² cjoa⁴ñˀain³ xi³ xcon¹ tjin¹, cˀoa⁴ je² xi³ ña³qui³ cjoa⁴jti³ xi³ cao⁴ lˀi¹, xi³ cˀoa⁴-sˀin² si⁴²cje³jco³ je² xi³ co²ntran⁴-le⁴. \v 28 Je² xi³ chˀao³-sˀin² ve³con³ je² cjoa⁴te¹xo³ma³ xi³ tsˀe⁴ Moisés, vi³ya³ xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ en¹-le⁴ xi³ jao² xi³ jan² testigo, nca³ tsi²jme³ cjoa⁴ma⁴ta³con² xi³ tjin¹. \v 29 Jo¹-sˀin² ni²cja³ˀai³tsjaon³ nca³ jon², a³ tsi² tsa² nqui²-sa⁴ tse³ cjoa⁴ñˀain³ va³quin²-le⁴ je² xi³ va³sen²ne² je² ˀnti¹-le⁴ Ni³na¹, cˀoa⁴ xi³ si¹cja³ˀai³tsjen³ nca³ jnti¹ cjoan³ je² njin¹ xi³ tsˀe⁴ cjoa⁴ xi³ qui³sˀe³nˀion¹, coi³ njin¹ xi³ qui³si³tsje³ nca³ je², cˀoa⁴ xi³ chˀao³ tso²-le⁴ je² Espíritu Santo xi³ tjin¹-le⁴ cjoa⁴nta³. \v 30 ˀya³-nia¹ je² xi³ qui³tso²: An³ xi³ si³jnta²³, an³ xi³ cˀoe³chja¹³, tso² je² Nai³-na¹. Cˀoa⁴ nqui²jnco³cˀa² qui³tso²: Je² Nai³-na¹ tsjoa¹-le⁴ cjoa⁴ñˀain³ je² na⁴xi⁴na³nta¹-le⁴. \v 31 Xcon¹-ni¹ nca³ sca⁴ya² ntsja³ Ni³na¹ xi³ ti¹jna³con³. \v 32 To⁴nca³ ca²ta³fa³ˀai³tsjen³jin³-ni³no³ ni⁴čhjin³ xi³ ja³ˀa³to³, coan³scan³-ni³ nca³ coan³ˀi³sen³-no³, cˀia⁴ nca³ cˀoa⁴-sˀin² qui³ni²cjain¹-lao⁴³ cjoa⁴si³ xi³ nˀion¹ tse³, nca³ qui³chja³ˀao²³ cjoa⁴ñˀain³. \v 33 Cjoa⁴qui²xi⁴-ni¹, sa³cˀoa⁴ chˀao³ qui³no²cjoa⁴-no³ nqui³xcon⁴ na⁴xi⁴na³nta¹, cˀoa⁴ cjoa⁴ñˀain³ qui³si³cja³ˀa¹-no³, cˀoa⁴ sa³cˀoa⁴ coan³mi²yo⁴-no³ nca³ jon² je² xi³ cˀoa⁴-ti⁴sˀin² chˀao³ qui³ni²cao⁴. \v 34 Cˀoa⁴-ti⁴ jon² coan³ma⁴chao³ je² xi³ tjio¹ cjoa⁴ñˀain³, cˀoa⁴ cˀia⁴ nca³ qui³ni²che¹-no³ je² tso³jmi²-no³, qui³chjoao¹³ cjoa⁴ñˀain³-ve⁴ cao⁴ cjoa⁴tsjoa³, nca³ tsa³ˀyao³ nca³ tjin¹-no³ tso³jmi² xi³ nqui²sa⁴ nta³ ya⁴ ncˀa³jmi³, cˀoa⁴ xi³ sˀe³jna³ntsjai²-no³. \v 35 A³li² ni²cha³-jion²³ tso²cˀoa⁴ xi³ nta³ nˀion¹tˀa³-ta³con²³, je² xi³ tse³ chji¹-le⁴. \v 36 Nca³ jon² ma³chjen¹-no³ nca³ jcho¹cjoa⁴jin³-no³, jme¹-ni³ nca³ coi⁴njen⁴-si¹ni³no³ je² cjoa⁴ni²sˀe³nqui³, cˀia⁴ nca³ je³qui³ni²tjo³son²³ jo³-sˀin² nca³ me³-le⁴ Ni³na¹. \v 37 Nqui²jnco³tjo²-la²ni³, je² xi³ cjoa⁴ˀai¹, cjoa⁴ˀai¹-ni¹, cˀoa⁴ li²coi³ coan⁴tse³ya³-le⁴. \v 38 Ntˀai⁴ je² xi³ cho⁴ta⁴cjoa⁴qui²xi⁴ cˀoe⁴²jna³con³-ni¹ xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ nca³ ma³cjain¹-le⁴, to⁴nca³ tsa² coa⁴sen⁴tˀa³xin², li²coi³ sa³sen¹-le⁴ ni⁴ma⁴-na⁴. \v 39 To⁴nca³ ña¹ li²coi³ cˀoa⁴cjoan³² nca³ vi³ncha³tˀa³xian², nca³ cha⁴². Ña¹ cˀoa⁴cjoan³² jo³-ni³ je² xi³ ma³cjain¹-le⁴ nca³ coi⁴tjo³ntjai² ni⁴ma⁴-le⁴. \c 11 \s1 Jo³-sˀin² cjoan³ xi³ ma³cjain¹-na¹ \p \v 1 Coi³ xi³ ma³cjain¹-na¹, coi³ xi³ nta³ nˀion¹tˀa³-ta³coan³², nca³ cjoa⁴qui²xi⁴ nca³ tjio¹ je² cjoa⁴ xi³ cho³ya²-le⁴², xi³ vˀe¹jna³cho⁴ya³ tˀa³tsˀe⁴ cjoa⁴ xi³ tsi² ma³tsen³. \v 2 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴ je² cho⁴ta⁴jchi¹nca³, qui³chˀa²sje³qui²xi⁴ nqui³xcon⁴ Ni³na¹. \v 3 Coi³ nca³ ma³cjain¹-na¹, ma³cho⁴ya³-na¹ nca³ cao⁴ cjoa⁴te¹xo³ma³-le⁴ Ni³na¹ qui³sˀe³nta³-ni³ je² son³ˀnte³-vi⁴. Cˀoa⁴-sˀin² je² xi³ ma³tsen³ qui³sˀe³nta³-ni³ je² xi³ tsi² tsa² ma³tsen³. \v 4 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴ Abel, je² njin¹ xi³ sˀe³jten⁴ xi³ qui³tsjoa³tˀa³-le⁴ Ni³na¹ nqui²sa⁴ nta³-ni³ cao⁴-ni³ tsa² cjoa⁴tjao²-le⁴ Caín. To⁴coi³ cjoa⁴ nca³ qui³sˀe³jna³ en¹ nca³ cho⁴ta⁴cjoa⁴qui²xi⁴ coan³, nca³ Ni³na¹ qui³tsjoa³ en¹ tˀa³tsˀe⁴ cjoa⁴tjao²-le⁴. Nta³ tsa² cˀen³, to⁴jo³ nchja⁴-sa³ nca⁴ coan³cjain¹-le⁴. \v 5 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴ Enoc, qui³nˀo²sje³xin² i⁴ son³ˀnte³-vi⁴, nca³ tsi² tsa² cˀen³. Li²coi³ coan³sjai³, nca⁴ Ni³na¹ tsa³cˀa³sje³xin². To⁴nqui³-ni³ nca³ ji³tjo³xin², qui³sˀe³jna³ en¹ xi³ tˀa³tsˀe⁴ nca³ nta³ qui³sˀe³con³ Ni³na¹ xi³ tˀa³tsˀe⁴. \v 6 Tsa² tsi² ma³cjain¹-na¹, li²coi³ nta³ sˀe³con³ Ni³na¹ xi³ tˀa³tsan⁴². Je² xi³ fa³ˀai³con³-le⁴ Ni³na¹, ma³chjen¹ nca³ coan⁴cjain¹-le⁴ nca³ ti¹jna³ Ni³na¹, cˀoa⁴ nca³ Ni³na¹ tsjoa¹ chji¹-le⁴ je² cho⁴ta⁴ xi³ nˀion¹ va¹sjai³ nca³ je². \v 7 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴ Noé, cˀoa⁴ nca³ qui³tsa³cjon³que³, tsa³cˀe¹nta³ chi³tso³je³. Cˀoa⁴-sˀin² ji³tjo³ntjai² nca³tsˀi³ cho⁴ta⁴ni³ˀya³-le⁴, nca⁴ cˀoa⁴-sˀin² to⁴nqui³-ni³ tsa³cˀin²ya³-le⁴ xi³ tˀa³tsˀe⁴ cjoa⁴ xi³ cje³ ma³tsen³-jin²sa³. To⁴coi³ nca³ cˀoa⁴-sˀin² coan³cjain¹-le⁴ Noé, tsa³ca³co¹ nca³ tsa³quin²-le⁴ cjoa⁴ñˀain³ cho⁴ta⁴son³ˀnte³, cˀoa⁴-sˀin² tsa³cˀai²cjoa⁴tjao²-le⁴ cjoa⁴qui²xi⁴, xi³ sˀe⁴-na¹ nca³ ma³cjain¹-na¹. \v 8 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴ Abraham, cˀia⁴ nca³ qui³no²cjoa⁴-le⁴, qui³si³tjo³son² nca³ ji³tjo³ sa³ˀnta³ ya⁴ ˀnte³ xi³ cˀoa⁴-sˀin² cˀoai⁴cjoa⁴tjao²-le⁴. Cˀoa⁴ ji³tjo³ nca³ tsi² tsa² tsa³ve³ jña³-ni³ve⁴. \v 9 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴, tsa³cˀa³mjen³son² ya⁴ na³nqui³ xi³ qui³ni²sˀe³nqui³-le⁴ jo³-ni³ tsa² na³nqui³ xi³ qui³ni²quin³ya³-le⁴, cˀoa⁴ ntˀia³na³jño³ tsa³cˀe²jna³nqui³ cao⁴ Isaac cao⁴ Jacobo. Ti⁴coi³-ni³ cjoa⁴tjao² xi³ qui³ni²sˀe³nqui³-le⁴ Isaac, Jacobo, cao⁴ Abraham. \v 10 Nca⁴ qui³sco³ya²-le⁴ je² na⁴xi⁴na³nta¹tse³-ve⁴ xi³ tjin¹-le⁴ čhjao¹ja⁴ma⁴, jña³-le⁴ xi³ ti⁴je²-ni³ Ni³na¹ tsa³cˀe¹nta³, cˀoa⁴ qui³si³nta³. \v 11 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴, cˀoa⁴-ti⁴ ti⁴je²-ni³ Sara, nca³ je³ja³ˀa³to³-le⁴ ni⁴čhjin³ nca³ sˀe⁴-le⁴ xti³, qui³sˀe³-le⁴ nca³nˀion¹ nca³ coan³-le⁴ tsa³cˀe¹ ˀnti¹. Sara qui³sco³son²-le⁴ nca³ Ni³na¹ ña³qui³ tjin¹qui²xi⁴con³ cˀia⁴ nca³ qui³si³sˀe³nqui³-le⁴ jnco³ ˀnti¹. \v 12 Nta³ tsa² to⁴jnco³ ma³-ni³ Abraham, cˀoa⁴ je² jo³-ni³ tsa² cˀen³, qui³sˀe³-le⁴ ntje⁴ xi³ ncjin² ma³-ni³ jo³-ni³ ni³ño³-le⁴ ncˀa³jmi³, jo³-ni³ tso⁴mi¹ xi³ tjio¹ntai³-le⁴ nta¹chi³con³ xi³ tsi² ma³xqui⁴. \v 13 To⁴jo³ coan³cjain¹-le⁴ cˀia⁴ nca³ cˀen³ nca³tsˀi³ je²-vi⁴. Li²coi³ qui³scoe¹ je² cjoa⁴ni²sˀe³nqui³, to⁴cjin³ qui³sco²tsen³-ni³le⁴, cˀoa⁴ coan³tsjoa³-le⁴ jo³-ni³ tsa² qui³cˀa¹ya³ntia³. Qui³si³qui²xi⁴ya³ nca³ to⁴tsa³cˀa³mjen³son² i⁴ son³ˀnte³-vi⁴ nca⁴ xin² ˀnte³-le⁴. \v 14 Je² xi³ cˀoi⁴tso² je²-vi⁴, ña³qui³ tso²ya³tsen³-ni¹ nca³ va¹sjai³ jnco³ ˀnte³ xi³ ña³qui³ tsˀe⁴. \v 15 Tsa² ja³ˀai³tsjen³-la²ni³le⁴ xi³ tsˀe⁴ ˀnte³ jña³ nca³ ji³tjo³-ni³, cjoa⁴qui²xi⁴ qui³tjo³ˀnte³-le⁴ nca³ qui³si³cˀo¹fa³ya³-ni³. \v 16 To⁴nca³ qui³tjen⁴nqui³-le⁴ xi³ nqui²sa⁴ nta³ tjin¹, coi³ xi³ tso²-ni³, je² xi³ tsˀe⁴ ncˀa³jmi³. Cˀoa⁴-sˀin² Ni³na¹ li²coi³ ma³soa³-le⁴ nca³ cˀoa⁴ˀmi²-le⁴ Ni³na¹-le⁴ xi³ tsˀe⁴, nca⁴ tsa³cˀe¹nta³-le⁴ jnco³ na⁴xi⁴na³nta¹. \v 17 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴ Abraham, qui³tsjoa³tˀa³ Isaac, cˀia⁴ nca³ cˀoa⁴-sˀin² qui³cho²tˀa³. Je² xi³ qui³scoe¹tjao² cjoa⁴ni²sˀe³nqui³, qui³tsjoa³tˀa³ ˀnti¹-le⁴ xi³ to⁴jnco³ je². \v 18 cˀoa⁴-sˀin² tsa³cˀin²-le⁴ Abraham: Xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ Isaac cˀoa⁴-sˀin² cˀoai⁴-li² ntje⁴ xi³ yˀa³ jan³ˀain¹-li⁴. \v 19 Qui³sco³son²-ni³le⁴ Abraham nca³ Ni³na¹ coan⁴-le⁴ si⁴²cja³ˀa¹ya³-ni³le⁴ cho⁴ta⁴, nta³ tsa² je³cˀen³. Cˀoa⁴-sˀin² qui³scoe¹ Isaac nqui²jnco³cˀa²-ni³, jo³-ni³ tsa² nco³ya³-le⁴ xi³ je³cˀen³. \v 20 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴ Isaac, qui³si³chi³con³tˀain³ Jacobo cao⁴ Esaú, xi³ tˀa³tsˀe⁴ cjoa⁴ xi³ cjoa⁴ˀai¹. \v 21 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴ Jacobo, cˀia⁴ nca³ je³ti¹vi³ya³, qui³si³chi³con³tˀain³ nca³ jnco¹jnco¹ xti³-le⁴ José, cˀoa⁴ tsa³ve³xcon¹ Ni³na¹ nca³ tsa³ca³sen²xcon¹nchˀin³ tsa³cja³jten²tˀa³ ya¹ni³se³-le⁴. \v 22 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴ José, cˀia⁴ nca³ je³ti¹vi³ya³, tsa³cˀe¹ya³ na⁴jmi¹ jo³-sˀin² coi⁴tjo³ xti³-le⁴ Israel, cˀoa⁴ qui³tsjoa³ cjoa⁴te¹xo³ma³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ ni³nta³-le⁴. \v 23 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴ xi³jcha¹-le⁴ Moisés, cˀia⁴ nca³ qui³tsin³ Moisés, jan² sa¹ qui³si³cˀe¹jna³ˀma³, nca⁴ tsa³ve nca³ na⁴sca¹ cji³ je² ˀnti¹-ve⁴, cˀoa⁴ li²coi³ qui³tsa³cjon¹-le⁴ cjoa⁴te¹xo³ma³-le⁴ je² cho⁴ta⁴ti¹tjon². \v 24 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴ Moisés, cˀia⁴ nca³ je³jchi¹nca³, coan³cai³-le⁴ nca³ cˀoa⁴tsa³cˀin²-le⁴ ti³-le⁴ tso²ti³-le⁴ Faraón. \v 25 To⁴sa³ tsa³cja³ˀa¹jin³ nca³ tsa³cja³ˀa¹ cjoa⁴ñˀain³ cao⁴ cho⁴ta⁴-le⁴ Ni³na¹, nca⁴ li²coi³ tsa³cja³ˀa¹jin³ nca³ coan³me³con³ cjoa⁴tsjoa³-le⁴ je¹ xi³ to⁴fa³ˀa³to³. \v 26 Qui³sco³son²-ni³le⁴ nca³ nqui²sa⁴ chji¹-le⁴ cjoa⁴ nca³ qui³no²cjoa⁴ˀaon³-ni³le⁴ tˀa³tsˀe⁴ Cristo cao⁴-ni³ tsa² je² cjoa⁴nchi⁴na¹ xi³ tsˀe⁴ ya⁴ Egipto, nca⁴ qui³sco³ya³ je² chji¹-le⁴ Ni³na¹. \v 27 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴, ji³tjo³-ni³ ya⁴ Egipto. Li²coi³ qui³tsa³cjon¹-le⁴ cjoa⁴jti³-le⁴ cho⁴ta⁴ti¹tjon², nca⁴ qui³si³nˀion¹jin³ yao³-le⁴ jo³-ni³ tsa² xi³ ti¹co³tsen³-le⁴ xi³ tsi² ma³tsen³. \v 28 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴, tsˀa³sje³ sˀoi¹ pa²xco⁴ njin¹ xi¹jten⁴jon³, jme¹-ni³ nca³ je² a²ncje⁴ xi³ qui³si³cˀen³ ˀnti¹tjon² li²coi³ si⁴²cao⁴-si¹ni³ je² xti³-le⁴ Israel. \v 29 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴ je² cho⁴ta⁴ Israel, ja³ˀa³jin³ je² nta¹chi³con³ xi³ ni² ˀmi², jo³-ni³ na³nqui³qui³xi². Cˀia⁴ nca³ je² cho⁴ta⁴ Egipcios qui³sco²tˀa³ nca³ ja³ˀa³jin³, ya⁴ qui³cha³nqui³nta¹. \v 30 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴, qui³tsao³jen³ je² xjao¹lao⁴ xi³ ncha³ntai³-le⁴ ya⁴ Jericó cˀia⁴ nca³ tsa³cˀe²ma³ntai³-le⁴ ña³to³ ni⁴čhjin³. \v 31 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴ Rahab, je² chjon⁴²cha³jnqui³, li²coi³ to⁴jnco³ qui³cha³ cao⁴ xi³ tsi² ma³cjain¹-le⁴, cˀia⁴ nca³ to⁴ˀi³nta³nchˀan¹ qui³tsjoa³-le⁴ ˀnte³ je² cho⁴ta⁴-le⁴ Ni³na¹ xi³ ji³cho² co³tsen³che¹. \v 32 Cˀoa⁴ jme¹-sa³ xi³ xian¹³, nca⁴ ni⁴čhjin³ cha³-sa³na³ nca³ cˀoe³na⁴jmia¹³ xi³ tˀa³tsˀe⁴ Gedeón, xi³ tˀa³tsˀe⁴ Barac, xi³ tˀa³tsˀe⁴ Sansón, xi³ tˀa³tsˀe⁴ Jefté, xi³ tˀa³tsˀe⁴ David, xi³ tˀa³tsˀe⁴ Samuel, cˀoa⁴ xi³ tˀa³tsˀe⁴ je² cho⁴ta⁴ xi³ qui³nchja⁴ya³ tˀa³tsˀe⁴ Ni³na¹. \v 33 Coi³ nca³ coan³cjain¹-le⁴, qui³si³qui³njen³ ˀnte³, tsa³cˀe¹ne² xi³ cjoa⁴qui²xi⁴, ji³cho¹tjen⁴nqui³ xi³ qui³ni²sˀe³nqui³, tsa³cˀe¹chjoa² tsˀoa³ xa³, \v 34 qui³si³cji³tsˀao³ nca³nˀion¹-le⁴ lˀi¹, ji³tjo³chi³nca³-ni³le⁴ qui⁴cha⁴ xi³ si⁴²cˀen³. Nta² tsa² tsin²-le⁴ nca³nˀion¹-jin² yao³-le⁴ qui³sˀe³-le⁴ nca³nˀion¹. Cˀoa⁴-sˀin² nqui²sa⁴ ta²ja³ coan³ cˀia⁴ nca³ qui³scan³, qui³si³to³ca³ je² so³nta²do⁴ xi³ xin² ˀnte³-le⁴. \v 35 Je² ya¹nchjin¹ qui³scoe¹ je² cˀen³-ve⁴ nca³ ja³ˀa¹ya³-ni³le⁴. Tjin¹ cˀa³ xi³ nˀion¹ chˀao³ tjin¹ cjoa⁴ñˀain³ tsa³cja³ˀa¹, nca³ cai³-le⁴ qui³scoe¹ cjoa⁴vi³tjo³ntjai²-le⁴, jme¹-ni³ nca³ si⁴²qui³njen³-si¹ni³ cjoa⁴fa³ˀa¹ya³ xi³ nqui²sa⁴ nta³. \v 36 Xi³cˀa³ ja³ˀa³to³ cjoa⁴ñˀain³ nca³ tsa³qui³jno²cha³, cˀoa⁴ nca³ tsa³ca¹-le⁴, cˀoa⁴-ti⁴ qui³sa³tio²nˀion¹ ja⁴ya³ nto⁴ya¹. \v 37 Cˀoa⁴-sˀin² qui³sa³te³-le⁴ la⁴jao⁴, cˀoa⁴ qui⁴cha⁴ni⁴ˀño⁴ qui³si³jao²ya³-ni³, chˀao³ qui³ni²cao⁴, qui³ni²cˀen³-ni³ qui⁴cha⁴, tsa³cˀe²ma³ nca³ˀi⁴ nca³jan¹ nca³ to⁴čhjoa⁴-le⁴ va³rre² cao⁴ xi³ tsˀe⁴ ti²ntso⁴ tsa³cˀa³cja¹, yo⁴ma⁴ tsa³ca³tio², nˀion¹ tse³ cjoa⁴ñˀain³ qui³sˀe³-le⁴, cˀoa⁴ chˀao³ tsa³ˀya³ta³con². \v 38 Je² son³ˀnte³ li²coi³ tsa³quin²-le⁴ cho⁴ta⁴ xi³ cˀoa⁴ cjoan³. Cˀoa⁴-sˀin² tsa³cˀe²ma³tˀa³xin² ya⁴ ˀnte³tˀa³xin²tˀa³, jin³jña¹, nqui³nqui³jao³, cˀoa⁴ ya⁴ nca⁴jao⁴ jin³ na³nqui³. \v 39 Nca³tsˀi³ je²-vi⁴, nta³ tsa² qui³tsˀai²-le⁴ en¹ xi³ tˀa³tsˀe⁴ nca³ ña³qui³ nta³ coan³cjain¹-le⁴, li²coi³ qui³sa³co³-le⁴ je² cjoa⁴ni²sˀe³nqui³. \v 40 Ni³na¹ to⁴nqui³-ni³ tsa³cˀe¹nta³ jnco³ cjoa⁴ xi³ nqui²sa⁴ nta³ xi³ tˀa³tsan⁴², jme¹-ni³ nca³ tsi² coan⁴jnco³-si¹ni³ nca³ je², tsa² tsian² nca³ ña¹. \c 12 \s1 Nta³ cho¹tsen³-le⁴² Jesús \p \v 1 A³li² to⁴cˀoa⁴ cji³ ncjin² cho⁴ta⁴ testigo xi³ tjio¹ntai³ jnco³tjo³ntai³-na¹. Coi³ cjoa⁴-vi⁴ nca³ si⁴cˀe¹jna³ tˀa³xian² nca³yi³je³ xi³ ai¹, cˀoa⁴ je² je¹ xi³ si¹ñˀain³-na¹. To¹ca³-la²nta³² cao⁴ cjoa⁴tse³jta³ je² cjoa⁴to³ca³na⁴cha⁴ xi³ ti¹jna³ nqui³xcoan³². \v 2 Nta³ cho¹tsen³-le⁴² Jesús, xi³ tjen⁴ ti¹tjon²-na¹, cˀoa⁴ ña³qui³ si¹jnco³ jo³-sˀin² ma³cjain¹-na¹. Qui³cho²cjoa⁴cao⁴-le⁴ cro² xi³ tˀa³tsˀe⁴ je² cjoa⁴tsjoa³ xi³ qui³sˀe³jna³ nqui³xcon⁴, a³li²coi³ qui³si³sin³-le⁴ cjoa⁴soa³. Tsa³cˀe²jna³ nca³qui²xi⁴-le⁴ je² ya¹xi²le⁴-le⁴ Ni³na¹. \v 3 Jesús xi³ qui³cho²jta²jin³ cjoa⁴ñˀain³ cˀia⁴ nca³ cho⁴ta⁴je¹ qui³nchja⁴ˀaon³-le⁴. Nta³ ti⁴cja³ˀai³tsjen³jion³ xi³ tˀa³-tsˀe⁴, jme¹-ni³ nca³ tsi² coi⁴jta³-si¹nio³ nca³ coan⁴ˀi³nta³jin³ ni⁴ma⁴-no³. \v 4 To⁴jo³ cje³ vi³yo³ta²ja³-jion²³ sa³ˀnta³ nca³ njin¹-no³ xi¹jten⁴, nca³ vi³xcan³tˀao³ je¹. \v 5 A³ je³cˀoa⁴-sˀin² qui³cha³jin³-no³ jo³-sˀin² nca³ vˀe¹ne²-no³ xi³ fa¹cao⁴-no³ jo³-ni³ tsa² xi³ cao⁴ xti³-le⁴, nca³ tso²: ˀnti¹-na⁴, a³li² taon³-jin² ˀyai³ je² cjoa⁴ni²qui²xi⁴-le⁴ Nai³-na¹, ni⁴ma³ˀi³nta³jin³-jin² cˀia⁴ nca³ je² si¹qui²xi⁴-li². \v 6 Je² Nai³-na¹ tsjoa¹-le⁴ cjoa⁴ñˀain³ je² xi³ tsjoa³que³, cˀoa⁴ va¹-le⁴ nca³tsˀi³ ˀnti¹-le⁴ xi³ cjoe¹tjao². \v 7 Tsa² coi³ cjoa⁴ñˀain³ ti¹cho¹cjoa⁴cao⁴-no³, Ni³na¹ cˀoa⁴-sˀin² ve³con³-no³ jo³-ni³ tsa² ˀnti¹-le⁴, nca⁴ ˀya¹ ˀnti¹-ni³ve⁴, xi³ tsi² tsa² nˀai³-le⁴ tsjoa¹-le⁴ cjoa⁴ñˀain³. \v 8 To⁴nca³ tsa² xin² ti³yo³-lao⁴³ je² cjoa⁴ñˀain³-ve⁴ xi³ cˀoa⁴-sˀin² tsˀa³coa⁴-le⁴ nca³tsˀi³, cˀia⁴ ˀnti¹xin² nio¹-ˀni³, cˀoa⁴ li²coi³ ña³qui³ ˀnti¹nta³-le⁴ Ni³na¹. \v 9 Nca³tsˀia³² qui³sˀe³-na¹ nˀai³ xi³ tsˀe⁴ yao³-na¹ xi³ qui³tsjoa³-na¹ cjoa⁴ñˀain³, cˀoa⁴ tsa³ˀya³xcoan¹. A³ tsi² tsa² nqui²sa⁴ nta³ si⁴tjo³son²-si¹ni³le⁴² je² Nˀai³-le⁴ ni⁴ma⁴-na¹, cˀoa⁴ coi⁴yo³choan³². \v 10 Cˀoa⁴ je² nˀai³-na¹ve⁴ xi³ tsˀe⁴ yao³-na¹, cjoa⁴qui²xi⁴ to⁴choa³ ni⁴čhjin³ qui³tsjoa³-na¹ cjoa⁴ñˀain³ jo³-sˀin² nca³ je² qui³sco³son²-le⁴, to⁴nca³ Ni³na¹ tsjoa¹-na¹ cjoa⁴ñˀain³, jme¹-ni³ nca³ chjoe¹-si¹nia³² cjoa⁴ xi³ nta³ tjin¹, jme¹-ni³ nca³ cˀoa⁴cao⁴-si¹ni³na¹ nca³ tsje³ coan⁴², jo³-sˀin² tsje³ cjoan³ nca³ je². \v 11 Cjoa⁴qui²xi⁴-ni¹, cˀia⁴ nca³ sˀe³ cjoa⁴ñˀain³, ni⁴jme³-jin² cjoa⁴ñˀain³ xi³ tsjoa¹ cjoa⁴tsjoa³, to⁴cjoa⁴va³ xi³ tsjoa¹, to⁴-nca³ scan³-ni³ tsjoa¹-le⁴ cjoa⁴qui²xi⁴ xi³ nchˀan¹ tjin¹ je² xi³ ti¹ni²qui³ncha¹qui²xi⁴. \s1 A³li² coi⁴ncha³tˀa³xin²-le⁴² cjoa⁴nta³-le⁴ Ni³na¹ \p \v 12 To⁴coi³ cho¹mi³tjaon⁴³ ntsao⁴³ xi³ tsi² ma³ si¹cjan³, cˀoa⁴ tˀai²nca³nˀion¹-lao⁴³ xco¹-no³ xi³ tsi² ti⁴ma³tin²ya³-ni³. \v 13 Cho³ˀai²ˀntao³ ntia⁴² xi³ qui²xi⁴ xi³ tˀa³tsˀe⁴ ntso⁴co³, jme¹-ni³ nca³ je² xi³ chi³ˀnque¹ li²coi³ coa⁴tji³jin³-ni³le⁴ xi¹-ncjin¹ ni³nta³ntso⁴co⁴, to⁴nca³ ca²ta³nta³-ni³. \v 14 Cao⁴ nca³tsˀi³ cho⁴ta⁴ ti⁴ncha³tjen⁴nqui³-lao⁴³ cjoa⁴ xi³ nchˀan¹ tjin¹, cˀoa⁴ cjoa⁴ xi³ ña³qui³ tsje³ cjoan³. Tsa² tsin² je² cjoa⁴-ve⁴, ni⁴ˀya³-jin² xi³ scoe⁴ je² Nai³-na¹. \v 15 Nta³ cho¹tsaon³ nca³ ni⁴ˀya³-jin² xi³ coa⁴sen⁴tˀa³xin²-le⁴ cjoa⁴nta³-le⁴ Ni³na¹, cˀoa⁴ nca³ ni⁴jme³-jin² cjoa⁴jnčha³ xi³ cjoa⁴ˀai¹jin³-no³ xi³ chˀao³-sˀin² si⁴²ca³tio¹-no³. Xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ je² cjoa⁴jnčha³-ve⁴ ncjin² ma³-ni³ xi³ coan⁴tˀain³-le⁴. \v 16 Ni⁴ˀya³-jin² xi³ cha³jnqui³ ca²ta³ma³. Nca³tsˀi³ ca²ta³ve³xcon¹ Ni³na¹. A³li² cˀoa⁴-jin² ca²ta³sˀin¹ jo³-ni³ Esaú xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ to⁴jnco³ tso³jmi² xi³ chi³ne³, tsa³ca³te¹na³-ni³ je² tso³jmi² xi³ tsˀa³cao⁴-le⁴ jo³-ni³ ˀnti¹tjon². \v 17 Je³ˀyao³ nca³ coan³scan³-ni³ cˀia⁴ nca³ coan³me³-le⁴ nca³ scoe¹ je² cjoa⁴tjao² xi³ tsˀe⁴, xi³ coi³ cjoa⁴ni²chi³con³tˀain³, li²coi³ qui³tjo³ˀnte³-le⁴, nca⁴ li²coi³ ti⁴qui³sˀe³-ni³le⁴ ˀnte³ nca³ qui³si³cˀa³ntjai²ya³ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³-le⁴, nta³ tsa² cˀoa⁴-sˀin² tsa³ca¹sjai³ cao⁴ nta¹xcon⁴. \v 18 Jon² li²coi³ ji³cho³ ya⁴ ni³nto³-ve⁴ xi³ coan³ qui³ni²cao⁴, cao⁴ je² lˀi¹ xi³ qui³ti². Jon² li²coi³ ji³cho³ xi³ chon³ va³, xi³ chon³ njion², xi³ je² jtsi¹xcon¹, \v 19 xi³ je² jta⁴-le⁴ čhjao³, xi³ jta⁴-le⁴ en¹ xi³ cˀoa⁴qui³tso² sa³ˀnta³ je² xi³ qui³nčhˀoe¹-le⁴ tsa³cˀe¹tsˀoa³ nca³ tsi² tsa² ti⁴cˀoa⁴cˀoin¹-sa³ni³le⁴ cjoa⁴-vi⁴. \v 20 Nca⁴ tsi² tsa² ti⁴coan³ qui³cho¹cjoa⁴-ni³le⁴ je² xi³ qui³sˀe³ne². Nta³ tsa² cho⁴, tsa² si⁴²cao⁴ je² ni³nto³, lao⁴ sa⁴te¹-le⁴, a³xo⁴ qui⁴cha⁴ coai⁴sˀen³cja¹-le⁴. \v 21 Cˀoa⁴ nˀion¹ xcon¹ tjin¹ cjoa⁴ xi³ coan³tsen³ sa³ˀnta³ qui³tso² Moisés: To⁴ti²jna⁴xcon¹-nia¹³, cˀoa⁴ ti²fa³tse¹-nia¹³. \v 22 To⁴nca³ jon² je³cˀoa⁴-sˀin² ji³cho³ ni³nto³ xi³ Sion ˀmi², cˀoa⁴ je² na⁴xi⁴na³nta¹-le⁴ Ni³na¹ xi³ ti¹jna³con³, je² Jerusalén xi³ tsˀe⁴ ncˀa³jmi³. Jon² ji³cho³ jña³ nca³ ncjin² jmi³ ma³-ni³ a²ncje⁴ xi³ coan³ña³, \v 23 cˀoa⁴ jña³ nca³ tjio¹jtin¹ je² xi³ ˀnti¹tjon² xi³ cˀoa⁴-sˀin² tjio¹tˀa³ jan³ˀain¹-le⁴ ya⁴ ncˀa³jmi³. Jon² ji³cho³tˀa³-lao⁴³ Ni³na¹ xi³ juez tˀa³tsˀe⁴ nca³tsˀi³, cˀoa⁴ ji³cho³tˀa³-lao⁴³ je² espíritu-le⁴ cho⁴ta⁴ xi³ tjin¹-le⁴ cjoa⁴qui²xi⁴ xi³ ña³qui³ coan³jnco³, \v 24 cˀoa⁴ ji³cho³tˀa³-lao⁴³ Jesús, je² xi³ vˀe¹nta³jin³-le⁴ cjoa⁴cho⁴tse⁴ xi³ qui³sˀe³nˀion¹, cˀoa⁴ je² njin¹ xi³ qui³chjo³jnti²va³jon³, xi³ nqui²sa⁴ nta³ nchja⁴ cao⁴-ni³ tsa² tsˀe⁴ Abel. \v 25 Na²nta³-lao⁴³ nca³ jon², jme¹-ni³ nca³ tsi² tsa² cˀoe¹chjoa²ˀa³-si¹nio³ je² xi³ nchja⁴. Tsa² je² xi³cˀa³ tsi² tsa² coan³ tsa³nca³ cˀia⁴ nca³ tsa³cˀe¹chjoa²ˀa³ je² xi³ qui³nchja⁴ya³ i⁴ son³ˀnte³-vi⁴, nqui²sa⁴ to⁴choa³ coan⁴ coi⁴yoa³² tsa² cˀoe¹chjoa²ˀa³² je² xi³ ncˀa³jmi³ nchja⁴ya³-ni³. \v 26 Je² jta⁴-le⁴ xi³ cˀia⁴ qui³si³tin²ya³ son³ˀnte³, to⁴nca³ ntˀai⁴ qui³tsjoa³ tsˀoa³ nca³ tso²: To⁴jnco³ cˀa²-sa³ an³ ntia³ si³tin²ya³, a³li² to⁴je²-jin² na³nqui³, to⁴nca³ cˀoa⁴²-ti⁴ ncˀa³jmi³. \v 27 Cˀoa⁴ je² en¹-vi⁴ xi³ tso²: To⁴jnco³ cˀa²-sa³, ntia³ va³co¹ nca³ coi⁴tjo³xin² je² tso³jmi² xi³ ma³tin²ya³ jo³-ni³ tsa² tso³-jmi² xi³ xa¹ coan³nta³-ni³, jme¹-ni³ nca³ sa⁴tio²-si¹ni³ je² tso³jmi² xi³ tsi² ma³tin²ya³. \v 28 Cˀoa⁴-sˀin² nca³ chjoe¹ je² cjoa⁴te¹xo³ma³ xi³ tsi² tsa² ma³tin²ya³, ca²ta³sˀe³-na¹ cjoa⁴nta³. Cˀoa⁴-sˀin² nta³ coan⁴chjen¹-le⁴² tˀa³tsˀe⁴ Ni³na¹, jo³-sˀin² sa³sen¹con³ nca³ je² nca³ jcon³ cha³², cˀoa⁴ nca³ xcon¹ jcha⁴². \v 29 Nca⁴ cjoa⁴qui²xi⁴ je² Ni³na¹-na¹ jo³-ni³ lˀi¹ ni¹ xi³ si¹cje³jco³-ni³. \c 13 \s1 Coi³ cjoa⁴ xi³ ma³chjen¹ tˀa³tsˀe⁴ cho⁴ta⁴-le⁴ Cristo \p \v 1 Ca²ta³ma³tsjoa³cha³ntsjao²³ ntsˀao³. \v 2 A³li² ni²cha³jin³-jion²³ nca³ cˀoai⁴ˀnte³-lao⁴³ je² xi³ fi³cho¹con³-no³. Cˀoa⁴-sˀin² tjin¹ cˀa³ xi³ cˀoa⁴-sˀin² qui³tsjoa³ˀnte³-le⁴ a²ncje⁴, nta³ tsa² tsi² tsa³ve³. \v 3 Ti⁴cja³ˀai³tsjen³jion³ je² xi³ cjoa⁴ñˀain³ tjio¹, jo³-ni³ tsa² cˀoa⁴-ti⁴ to⁴jnco³ ti³yo³ cjoa³ñˀain³ cao⁴ je², cˀoa⁴ ti⁴cja³ˀai³tsjen³jion³ je² xi³ chˀao³ ˀya³ta³con² jo³-ni³ nca³ cˀoa⁴-ti⁴ jon² ti³yo³jin³-sa³lao⁴³ yao³-no³. \v 4 Nca³tsˀi³ ca²ta³ve³xcon¹ je² cjoa⁴vi³xan³, cˀoa⁴ je² cjoa⁴-le⁴ a³li² chˀao³-jin² ma³, to⁴nca³ je² xi³ si¹cha³jnqui³, cˀoa⁴ je² xi³ si¹cha³jnqui³tˀa³-le⁴ chjon⁴²-le⁴ a³xo⁴ xˀin⁴-le⁴, Ni³na¹ tsjoa¹-le⁴ cjoa⁴ñˀain³. \v 5 Cˀoa⁴-sˀin² ti⁴yo³ a³li² cjoa⁴nchi⁴na¹-jin² ni²me³-ta³con²³. Tˀe²jnco³-ta³con²³ cao⁴ xi³ je³tjin¹-no³, nca⁴ Ni³na¹ cˀoa⁴qui³tso²: Li²coi³ xin² coa²te⁴jna³-le²³, ni⁴tsjion³con³-jin²le²³. \v 6 Cˀoa⁴-sˀin² nca³ cˀoa⁴coi⁴xon¹-nia¹ nca³ nˀion¹-ta³coan³²: Je² Nai³-na¹ xi³ va³sen¹cao⁴-na³, li²coi³ tsa³cjon³-nia¹³. Jme¹ xi³ coan⁴ si⁴²cao⁴-na³ cho⁴ta⁴. \v 7 Ti⁴cja³ˀai³tsjen³jin³-nio³ je² xi³ va¹ntia⁴²-no³, je² xi³ qui³nchja⁴ya³-no³ je² en¹-le⁴ Ni³na¹. Chjen¹nqui³-lao⁴³ jo³-sˀin² ma³cjain¹-le⁴, nta³ ti⁴cja³ˀai³tsjen³jion³ jme³ xi³ qui³sa³co³-le⁴ jo³-sˀin² qui³cao⁴ yao³-le⁴. \v 8 Jesucristo to⁴nco¹son²-le⁴ nco²jña⁴, cˀoa⁴ ntˀai⁴, cˀoa⁴ nca³ntsjai² ni⁴čhjin³. \v 9 A³li² vˀai²ˀnte³-jin²lao⁴³ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³ xi³ ncjin² ma³-ni³, xi³ cja⁴ˀai¹nca¹ nca³ xin² fi²cao⁴-no³. Nta³ tjin¹ cjoa⁴ nca³ cao⁴ cjoa⁴nta³ vˀai²nca³nˀion¹-le⁴ ni⁴ma⁴-na¹. Li²coi³ vˀai²nca³nˀion¹-le⁴ ni⁴ma⁴-na¹ cao⁴ tso³jmi² xi³ chi³ne³, xi³ tsi² tsa² jme³ chji¹-le⁴ je² xi³ to⁴coi³ tjio¹-ni³. \v 10 Tjin¹-na¹ jnco³ son²xta². Je² xi³ si¹xa¹ ya⁴³ ntˀia³na³jño³ li²coi³ tjin¹-le⁴ ˀnte³ nca³ squi⁴ne⁴ je² xi³ tsˀe⁴ son²xta²-ve⁴. \v 11 Je² njin¹-le⁴ cho⁴-ve⁴ xi³ vˀai²tˀa³ tˀa³tsˀe⁴ je¹ fi²cao⁴sˀen³ ya⁴ ˀnte³tsje³ xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ na⁴ˀmi³ti¹tjon², to⁴nca³ je² yao³-le⁴ cho⁴-ve⁴ ti² tˀa³xin²-le⁴ ya⁴ ˀnte³-ve⁴. \v 12 To⁴coi³ cˀoa⁴-ti⁴ Jesús tsa³cja³ˀa¹ cjoa⁴ñˀain³ nti³tsin³ xo⁴ntjoa⁴-le⁴ na⁴xi⁴na³nta¹, jme¹-ni³ nca³ qui³si³tsje³-si¹ni³ je² cho⁴ta⁴na⁴xi⁴na³nta¹ cao⁴ xi³ ti⁴tsˀe⁴-ni³ njin¹. \v 13 Cjoin³chon¹-le⁴² tso²cˀoa⁴ nca³ je² ya⁴ ˀnte³tˀa³xin²-ve⁴, cˀoa⁴ chˀa⁴² cjoa⁴ˀaon³ta³con² xi³ tˀa³tsˀe⁴. \v 14 Nca⁴ tsi² tsa² i⁴ ti¹jna³-na¹ na⁴xi⁴na³nta¹ xi³ ti¹jna³ntsjai², to⁴nca³ fa³sjai³-nia¹ je² xi³ cjoa⁴ˀai¹. \v 15 Xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ Jesucristo cˀoai⁴tˀa³ntsjai²-le⁴² Ni³na¹ coi³ cjoa⁴tjao² xi³ jo³-ni³ njin¹ xi³ sˀe³tjen⁴, nca³ nta³ chˀa³sje³-nia¹ Ni³na¹, xi³ tso²-ni³, en¹-le⁴ ntso⁴ˀva³² xi³ si¹qui²xi⁴ya³ tˀa³tsˀe⁴. \v 16 A³li² ni²cha³jin³-jion²³ nca³ nta³ sˀiaon⁴³, cˀoa⁴ nca³ coi⁴ncha³cao⁴³ xi³cˀa³, nca⁴ coi³ cjoa⁴tjao² xi³ sa³sen¹-le⁴ Ni³na¹. \v 17 Ti⁴tjo³son²-lao⁴³ je² xi³ va¹ntia⁴²-no³, cˀoa⁴ na³nqui³ ti⁴yo³-lao⁴³ nca³ je², nca⁴ ti⁴je²-ni³ va³tio²con²tˀain³ xi³ tˀa³-tsˀe⁴ ni⁴ma⁴-no³, nca⁴ tjin¹ne²-le⁴ nca³ tsjoa¹ coi²nta⁴. Ti⁴tjo³son²-lao⁴³ jme¹-ni³ nca³ cˀoa⁴sˀin⁴²-si¹ni³ cao⁴ cjoa⁴tsjoa³, nca³ tsi² tsa² cao⁴ cjoa⁴fao¹, nca⁴ je²-vi⁴ li²coi³ jo³-sˀin² coan⁴chjen¹-no³. \v 18 Tˀe²tsˀoa³ntjai²-na³jin⁴, nca⁴ nta³ ˀya³-ta³coin²jin⁴ nca³ nta³ cjoa⁴fa³ˀai³tsjen³ tjin¹-na³jin⁴, nca⁴ me³-na³jin⁴ nca³ nta³ coa⁴nquin¹coai⁴-jin⁴ yao³-na⁴jin⁴ nca³yi³je³ cjoa⁴. \v 19 Cˀoa⁴ nqui²sa⁴ vˀe³tsˀoa²³-no³ nca³ cˀoa⁴-sˀin² sˀiaon⁴³, jme¹-ni³ nca³ an³ nqui²sa⁴ nti⁴ton⁴ coa²te⁴jna³cao⁴ nqui²jnco³cˀa²-si¹ni³no³. \s1 Cjoa⁴ni²ti²ˀnta³ xi³ fe³tˀa³ \p \v 20 Je² Ni³na¹ xi³ tsjoa¹ cjoa⁴ xi³ nchˀan¹ tjin¹, xi³ tsa³cˀa³sje³jin³-ni³le⁴ cˀen³ Nai³-na¹ Jesucristo, xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ njin¹ xi³ tsˀe⁴ cjoa⁴ xi³ qui³sˀe³nˀion¹ nca³ntsjai². Cjai¹nca³ nta³ co³ˀnta³ va³rre² Jesucristo xi³ nˀion¹ je³ya³. \v 21 Ni³na¹ ca²ta³si¹jnco³cao⁴-no³ nca³yi³je³ xi³ nta³, jme¹-ni³ nca³ cˀoa⁴sˀian⁴-si¹nio³ jo³-sˀin² nca³ me³-le⁴ nca³ je², nca³ si¹xa¹jin³-no³ je² cjoa⁴ xi³ nqui²sa⁴ nta³ sa³sen¹-le⁴ nqui³xcon⁴ nca³ je², xi³ to⁴tˀa³tsˀe⁴ Jesucristo. Je²-vi⁴ xi³ ca²ta³sˀe³-le⁴ cjoa⁴je³ya³ xi³ nca³ntsjai² nca³ntsjai². Cˀoa⁴ ca²ta³ma³. \v 22 To⁴nca³ vˀe³tsˀoa²³-no³ ntsˀe³, nca³ ca²ta³jcho¹cjoa⁴cao⁴-no³ je² en¹ xi³ vˀe³ne²³-no³, nca⁴ to⁴choa³ qui³squi³-no³. \v 23 Ca²ta³ˀyao³ nca³ je² ntsˀe³ Timoteo coan³xan⁴-ni³le⁴ cjoa⁴ñˀain³. Tsa² je² nti⁴ton⁴ cjoa⁴ˀai¹, an³ cjoi¹co³tsen³-no³ cao⁴ je². \v 24 Ti⁴ti²ˀntao³ nca³tsˀi³ xi³ va¹ntia⁴²-no³, cˀoa⁴ nca³tsˀi³ cho⁴ta⁴-le⁴ Cristo. Je² xi³ tsˀe⁴ Italia si¹ti²ˀnta³-no³. \v 25 Cjoa⁴nta³ ca²ta³sˀe³-no³ nca³tsˀio³ nca³ jon². Cˀoa⁴ ca²ta³ma³.