\id REV \h Apocalipsis \toc1 Apocalipsis, cjua xi sua cumachaya naja \toc2 Apocalipsis \toc3 Ap. \mt1 Apocalipsis, cjua xi sua cumachaya naja \c 1 \s1 Cjua tsëhë Jesucristu xi cafehecani chini rë Juan \p \v 1 Cjua vihi ne, cjua tsëhë Jesucristu xi casua Nina cojo sa xi tsingacun Jesucristu xuta ladu rë me xcusun xi hatuxa sahmi ngujyë xi cuatjú. Cjua jan ne, ngu ángel cafehecani ná, ngahan xi hmí ná Juan, ngu mosu hndixahan rë me. \v 2 Hane ngahan ne, tsinguíxë ta cjuaquixi yëjë xcusun xi cahvë hya, xcusun tsëhë cjua rë Nina cojo tsëhë cjuaquixi xi chja Jesucristu. \v 3 Jemu ndaja tsëhë me xi cuichjasun me cjua rë xujun vihi, hacuaha jemu ndaja tsëhë me xi cuihndë me cuincha me xahasen rë me cjua xi camahindu xcun xujun vihi, tsëhë xi ha camá tiña nixtin xi cuma chihin cjua rë. \s1 Cjua xi catsihindu Juan xi cafahatsja yatu yungun xi tjin ngajan Asia \p \v 4 Ngahan Juan ne, tsihindú cjua vihi xi cjuahatsja yatu yungun xi tjin ngajan nangui Asia. Chjuhunntsun cjuandaja cjuajeya tsëhë Nina, me xi hacui, hacui ni me xi cavejña me hatsëë, hacuaha hacui ni me xi cuejña cuaha, hane cojo tsëhë Hasen rë me xi siu xcun me xi hacui sacuaha yatu hasen. \v 5 Hacuaha cojo tsëhë Jesucristu, me xi má testigu cjuaquixi, me xi tjun tjun cavuya cjuahñu tsëhë ngajñi rë nima, me xi hacuaha matitjun tsëhë yëjë ni xuta xi matitjun tsëhë ngasunhndë, hane me xi hmucacun naja hacuaha cavaxëtje naja tsëhë jyë́ naja hya xi cavanga jni rë me xi cahme me. \v 6 Hacuaha Jesucristu ne, casahmi me xi ngayaan ne, satë naja xi cuitexan ne, hacuaha cuma yaan sacuaha nahmi xi chjahancuendan Nina, Nina xi hacuaha má me nahmi rë me. Me vëhë ne, catimá jyë hnga me hacuaha catimá titjun me yëjë ni nu, yëjë ni nixtin. Cuatjin jain. \p \v 7 ¡Nutsujun, ta cuinduva me cojo yufí! Hacuaha yëjë ni tuxcun ne, scuëë rë me. Hisca cojo me xi cahndiin tsëhë me ne, scuëë rë me. Hane yëjë xuta tsëhë jimangu tjë rë xuta ngasunhndë ne, cuatju me cjuandusin ngatsë rë me. ¡Cuatjin cumá! ¡Cuatjin jain! \p \v 8 Cuitjin chja Nina: “Ngahan sacuaha letra xi vetsihin cojo A ne, vijnetaha cojo zeta. Hacui ni ngahan xi ntsacu vetsihin. Ngahan xi tejña, hane ngahan xi vijnetaha. Cavéjña hatsëë, hacuaha cuéjña cuaha. Yëjë ni má sahme.” \s1 Juan ne, cavutsejen me xi jyë hnga Jesucristu \p \v 9 Ngahan Juan ne, xingun má ngahan, tangun satë naja cjuañihi, tangun nechan ngahma gubiernu hacuaha tangun caa naja ngatsë rë xi mangutacun cojo Jesús. Ngahan cavitejñataha ngu nandya xi hmí rë Patmos xi vetjucaa tsëhë ndachacun. Ngajan tejñataha ngatsë rë xi cachjá cjua rë Nina cojo tsëhë cjuaquixi xi chja Jesús. \v 10 Hya xi camá ne, nixtin xi chjaharcun Nina ne, Hasen rë Nina ne, cavisehentë cjuatacun naha. Hora vëhë ni ne, tsëhë taha ngaxtun ne, cahndë ngu xta xi jemu hñu camahani nuhya rë, nuhya rë sacuaha xta rë tyjo \v 11 hane cuitjin cachja: \p ―‍Ngahan sacuaha letra xi vetsihin cojo A ne, vijnetaha cojo zeta. Hacui ni ngahan xi ntsacu vetsihin ne, hacui ni ngahan xi vijnetaha. Chjehe ngu xtë xujun ne, nihndi xcusun xi tichutsijin hane sehe ningatjin catahatsja xuta yungun xi siu yatu nandya Asia xi cuicun vi: Efeso, cojo Esmirna, cojo Pérgamo, cojo Tiatira, cojo Sardis, cojo Filadelfia cojo Laodicea. ―‍Cuitjin cachja xta jan. \p \v 12 Hya xi camá ne, cavuya xi scutséjen yo xi tichja cojo ná, peru xi tu cavuya ne, xi cahvë ni ne, yatu candeleru xi camá tsëhë oro. \v 13 Hane vasencja rë candeleru jan ne, jiyajñi ngu xihin xi tsejen sacuaha Quihndi rë Xuta Jain. Yaja me ngu tsjian tjin të ni xi vechu hisca ntsacu me, hane tjihñucja hiscan ndanisin rë me cojo ngu pañu nduju camá cojo nachjun tsëhë oro. \v 14 Hane rcu cojo tsjarcu me ne, tyava tsejen sacuaha tsejen tyava tsja rë chu tsánga o sacuaha tsejen hnchan xi vixu. Hane tuxcun me ne, tsejen sacuaha ndihi xi ña vitjen. \v 15 Ntsacu me ne, seti sacuaha quicha sine xi catsicjë ndihi xutsë rë; hane xta rë ne, nuhya rë sacuaha xta rë nandan xi tjemu hñu vanga. \v 16 Tsja xi ladu quixi ne, vahangui me yatu niñú. Hane tsëhë hntsua me ne, vetju ngu espada yuju xi vatë taha xcun cojo taha ngaxtun. Hane xcun ne, tsejen sacuaha tsuhi hya xi sua hasen cojo yëjë ni ngahñu rë. \p \v 17 Ngajan xi ngahan ne, xi cahvë xcusun rë me ne, catícja taha ntsacu me sacuaha xi cahme ngahan. Ngajan xi cavisane me tsja me ladu quixi xcun yojo naha, sehe cachja me cojo ná cuitjin: \p ―‍Xi carcuiin. Ngahan xi ntsacu vetsihin ne, hacui ni ngahan xi vijnetaha. \v 18 Ngahan, quicun ngahan. Cavéya, peru quihndë tacunntsa llavi tsëhë cjuaveya cojo tsëhë Hades, cahndë́ hiscan siu nima. \v 19 Hindë ngaye ne, nihindi xcusun xi cahye vi cojo xcusun xi tijima quihndë cojo xcusun xi sehe cumá. \v 20 Sacuaha yatu niñú xi cahye hntsa ladu quixi naha cojo yatu candeleru xi camá tsëhë oro jan ne, cuitjin vijne cjuatacun hma jan: yatu niñú jan ne, hacui ángel xi sua cumachaya rë xuta rë yatu yungun jan cjua rë Nina, hane yatu candeleru jan ne, hacui yatu yungun jan. \c 2 \s1 Cjua xi cjuahatsja yungun ngajan nandya Efeso \p \v 1 ’Hindë nihindi cjua vi xi cjuahatsja ángel rë yungun ngajan nandya Efeso. Cuitjin nihindi: “Cjua vihi ne, cjua rë cha xi vahangui yatu niñú jan tsja ladu quixi cha hacuaha tsujyihiya cha vasencja rë yatu candeleru jan xi camá tsëhë oro: \v 2 Ha ndaja hvë tsëhë xa nuju sacuaha cjuandaja xi nihñu, jemu chja tivatjun peru ticaa nuju titsangun nduju cojo. Hvë xi tuun rë xuta tsehen cahndë́ ta, nichuvun cjuatacun rë xuta xi vindacha me sacuaha xi má me apóstol. Hane camachaya nuju xi tu vindacha ni me. \v 3 Hacuaha titsangun nduju hacuaha ticaa nuju cojo cjuacjintacun xi tivatjun ngatsë rë xi veyunnangun ñihi naha, hacuaha machuvaain cjuatacun nuju ngajñi rë cjuacjintacun jan. \v 4 Peru cojo yëjë sa ne, tjin ná vihi condra nuju ta, hacuiin jemu nihmutacún ná sacuaha xi canihmutacún ná hya xi titjun camangutacún cojo ná. \v 5 Vëhë xi ninguitsjun hacutjin cavatjun hya xi tjin nuju cjuahmutacun vëhë, hane nindeyun cjuatacun nuju ne, cuyun nihñu nga xcusun sacuaha xi canihñu titjun. Cuatjin nihñu ta, sa tsajin ne, cuinduvá tjëngë nuju ne, cuaxëxen candeleru xi satë nuju tsëhë cahndë́ rë. \v 6 Peru hacuaha tjin sa nuju ngu xcusun xi ndaja tsujun ta, ndaja tsujun tsëhë xi choho hyun xcusun xi sahmi xuta xi tjengui me cjuachacun tsëhë Nicolás, ta cjuachacun jan ne, hacuaha cojo ngahan ne, choho hvë. \v 7 Yo ngayun xi tjin nuju cjuasua xi cuinuhyun cjua xi chja Hasen rë Nina cojo yungun jan ne, ndaja tetuhunrcun. Cuitjin chja: Yo xi scaa rë cjue xcun tsëhë cjuatsehen ne, suá rë cahndë́ xi sinë tuhaxi xi sua cjuahñu xi vaqui rë ya xi secun cahndë́ ndajyihi xi tsëhë Nina.” \s1 Cjua xi cjuahatsja yungun ngajan nandya Esmirna \p \v 8 ’Hindë nihindi cjua vi xi cjuahatsja ángel rë yungun ngajan nandya Esmirna. Cuitjin nihindi: “Cjua vihi ne, cjua rë cha xi matitjun hacuaha matjengui. Cjua rë cha xi cahme jan hane hacuaha cavuya nga cjuahñu. Hacui cjua vihi: \v 9 Ha hvë cjuacjintacun xi tivatjun cojo cjuayuma nuju. Peru ngajñi rë vëhë ne, ¡nchina ngayun! Hacuaha hvë cjua chjataha rë xuta vë xi chja me xi xuta tjë rë Israel, o sa xuta rë Nina, má me, peru quixiin ta, xuta ladu rë Satanás má me. \v 10 Xi carcuun tsëhë xcusun xi cúatjun cuatjin. Naain ne, tsitsehen cha xuta cojo sa xi scandiya me yahnga ngayun ndavaya sehe chjahachuva nuju. Hacuaha tsujihihya tjengui nuju xuta jan cojo cjuañihi xcun të nixtin ni. Peru tangunnduju cojo cjuatacun nuju handasa xi cueyun, hane ngahan ne, suá nuju corona rë cjuahñu. \v 11 Yo ngayun xi tjin nuju cjuasua xi cuinuhyun cjua xi chja Hasen rë Nina cojo yungun jan ne, ndaja tetuhunrcun. Cuitjin chja: Yo me xi scaa rë cjue xcun ne, tsajin mé choho cuatju me tsëhë cjuaveya xi majo.” \s1 Cjua xi cjuahatsja yungun ngajan nandya Pérgamo \p \v 12 ’Quihndë nihindi cjua vi xi cuahatsja ángel rë yungun ngajan nandya Pérgamo. Cuitjin nihindi: “Cjua vihi ne, cjua rë cha xi tjin rë quicha yuju, xi vatë taha xcun cojo taha ngaxtun. Cuitjin chja cha: \v 13 Ha hvë cahndë́ jani hisca nechuntuhun, ta cahndë́ vëhë ne, cahndë́ hñu xi vitexa Satanás. Peru cojo yëjë sa ne, ndaja mangutacún cojo ná. Handasa hya xi catsiquehen me Antipas, me xi catsinguixi cjuaquixi naha ngajan cahndë́ hñu xi vitexa Satanás ne, hisca hya ne, hacuiin cavitijayun ndiya rë xuta xi macjain rë me ngahan. \v 14 Peru hacuiin yëjë tsujun ndaja ta, tjin ná ngu jo xcusun condra nuju ta nijyuntacún tsëhë ngu jo me ngajñi nuju xi tjengui me cjuachacun rë cha Balaam. Cha vëhë catsingacun cha Balac chuva rë hacutjin tsitsehen cha xuta nangui Israel nixtin hatsëë. Hane casahmi me jyë́ xi cajinë me yojo tsëhë cjuatjo rë nina ndyojo, hacuaha xi casahmi me cjuatsehen xi satë rë cjuachacun jan. \v 15 Hane hacuanitjin ngayun, ta ngajñi nuju siu me xi hacuaha tjengui rë cjuachacun jan, cjuachacun rë cha Nicolás. \v 16 ¡Nindeyun cjuatacun nuju! ta, sa tsajin ne, ha nduvá tjëngë nuju, hane sahme si cojo rë me xi cuacun vë cojo quicha rë cjua xi vetju ntsuva. \v 17 Yo ngayun xi tjin nuju cjuasua xi cuinuhyun cjua xi chja Hasen rë Nina cojo yungun jan ne, ndaja tetuhunrcun. Cuitjin chja: Yo xi scaa rë cjue xcun ne, suá rë comida cjuarcun xi hmí rë maná xi jiyahma, hacuaha suá rë ngu ndyojo lihndi tyava hiscan camahindu ngu ñihi xatsë, ngu ñihi xi tsajin yo vëë rë, ta suva me xi cjuahatsja rë ne, suva ni me vëë me.” \s1 Cjua xi cjuahatsja yungun ngajan nandya Tiatira \p \v 18 ’Hacuaha nihndi cjua vihi xi cjuahatsja ángel rë yungun ngajan nandya Tiatira. Cuitjin fi cjua: “Vihi cjua rë Quihndi rë Nina Jain, me vëhë ne, tuxcun me, sacuaha ndihi tsejen, hane ntsacu me sacuaha quicha sine xi catsicjë ndihi xutsë rë: \v 19 Ha machaya ná tsëhë xa sacuaha cjuandaja xi nihñu, sacuaha cjuahmutacun nuju, cojo xi mangutacún, hvë xa xi tinihñu cojo sa xi ndaja cjuecani nuju. Cjuandaja xi nihñu quihndë ne, quisun sa xi cuma rë xi canihñu ntsacu cavetsihin. \v 20 Peru cojo yëjë sa ne, tjin ná vihi condra nuju ta, nijyuntacún tsëhë na chjuun Jezabel vë, na xi chja suva na xi profeta má na. Na vëhë ne, cojo cjuachacun rë na ne, tsinguetsun na hacuaha tsitsehen na xuta ladu naha cojo sa xi sahmi me cjuatsehen ngajñi xicjin ni me, hacuaha sinë me yojo rë chu xi cahme sacuaha ngu cjuatjo rë nina ndyojo. \v 21 Na vëhë ne, casuá ran cahndë́ xi tsindeya na cjuatacun ran, peru mijí choho cuma ran tsëhë xcusun tsehen rë xi sahmi na cojo xicjin na. \v 22 Vëhë xi tsijaña rë na xcun ngu cahndë́ tsëhë cjuahmu, hane me xi sahmi cjuatsehen cojo na ne, suá rë me ngu cjuañihi jyë, sa tsajin choho cuma rë me hane cuindeyaain cjuatacun rë me tsëhë xcusun chocun rë na xi catsitsehen rë me xi casahmi me cjuatsehen jan. \v 23 Hane me xi má sacuaha quihndi tjë rë na ne, cjuë́ tsiquéhen me, cojo sa xi cuatjin ne, cumachaya rë yëjë sa xuta yungun naha xi ngahan ne, ndaja tsichúva cjuatacun cojo xahasen nuju, hane suá nuju jima ngu yun tucu satë nuju tsëhë xcusun xi canihñu. \v 24 Peru yahnga ngayun xuta Tiatira xi hacuiin cojo ngayun cachjuhunntsun cjuachacun jan ne, ngayun hyuun mé xi vijne cjua xi cahntsua nungun tsëhë Satanás. Ngayun ne, ndastu mé sa cuichjá xi nihñu ta, \v 25 xi sahmi ngujyë ne, xi cuangunndujun tuhunhñu mé xi tjin nuju tsëhë Nina hisca hya xi nduvá ngahan. \v 26 Yo xi scaa rë xi cjue xcun, hacuaha sahmi chihin me cjuandaja naha hisca xi cuijnetaha ne, suá rë me ngahñu xi sahmi me gubiernu rë nanguicjín. \v 27 Hane me vëhë ne, cuitexa rë me xuta nanguicjín jan cojo ngahñu xi tjin rë me, sacuaha cojo ngu cuarta xi camá tsëhë quicha, hane sacuaha cuma xuva rë ngu tiji xi nihndë camá ne, cuatjin cumá cojo xuta cjín jan. Sacuaha ngahan ne, cafahántsa xa jan tsëhë nahmi naha, cuanitjin suáxa rë me xi sahmi me gubiernu. \v 28 Hane suá rë me hasen rë niñú seti xi vetjucaa nguitajñu. \v 29 Yo ngayun xi tjin nuju cjuasua xi cuinuhyun cjua xi chja Hasen rë Nina cojo yungun jan ne, ndaja tetuhunrcun.” \c 3 \s1 Cjua xi cjuahatsja yungun ngajan Sardis \p \v 1 ’Cjua vihi nihindi cojo sa xi cjuahatsja ángel tsëhë yungun ngajan nandya Sardis. Cuitjin fi cjua: “Cjua vihi xi cachja me xi tsuvangui rë yatu hasen rë Nina cojo yatu niñú: Hvë xa nuju. Tjin cjua nuju xi quicun yun, peru quixiin ta hvë ta cahme yun. \v 2 ¡Catasca nuju! Mé tsujun xi siu quicun handasa ndiya cueya ne, tuhun rë ngahñu ta, xi má rë Nina naha ne, xa xi nihñu ne, hacuiin tsejen sacuaha xi ha camá chihin xa jan. \v 3 Tetuhunrcun nguyëjë ni cjua xi ha cachjuhunntsun tsëhë Nina, tangunndujun cojo, hane nindeyun xcusun nuju. Cuatjin nihñu ta, sa xi cuascaain rë cjuatacun nuju ne, sehe cjuë́ tjëngë nuju sacuaha cjue tjengui rë xuta ngu cha chëjë, ta hyuun hora xi cuinduva tjëngë nuju. \v 4 Peru cojo yëjë sa ne, tjin ngajñi nuju ngu jo xuta ngajan Sardis xi cjëë tsinguetsun me tsjian rë me cojo cjuatsehen. Me xi cuacun vë ne, cojo ná tsujyihiya me; hane cojo ngahan ne, cuaja me tsjian tyava tyjahi, tsëhë xi cuatjin ndatjin vechu chuva rë xi casahmi me. \v 5 Me xi scaa rë cjue xcun ne, cojo me nicaja rë me tsjian tyava, sacuaha me xi cuacun vë. Hacuaha tsajin nixtin xi scujñu ñihi rë me tsëhë libru xi yaha ñihi rë xuta xi sacu rë cjuahñu ta, hisca cueyanangë ñihi rë me xcun Nahmi naha cojo xcun ángel rë me. \v 6 Yo ngayun xi tjin nuju cjuasua xi cuinuhyun cjua xi chja Hasen rë Nina cojo yungun jan ne, ndaja tetuhunrcun.” \s1 Cjua xi cjuahatsja xuta rë yungun ngajan nandya Filadelfia \p \v 7 ’Cjua vihi nihndi cojo sa xi cjuahatsja ángel tsëhë yungun ngajan nandya Filadelfia. Cuitjin fi cjua: “Cjua vihi ne, cjua rë me xi ndastu mé cjuatsehen tjin rë, hacuaha quixi me. Me vëhë ne, tacuntsja me llavi xi casatë rë nima David, me xi cavitexa. Hane cahndë́ xi vuxaha me jan ne, tsajin yo xi cuma cuechja. Hane sa xi vechja me ne, tsajin yo cuma scuxaha.” \v 8 Cuatjin fi cjua: “Hvë xa nuju. Casuá nuju cahndë́ xi tixaha tingotjo xi cumá nuju, hane tsajin yo cuma cuechja xi cumá nuju. Hacuaha hvë ta, chuva má ngahñu nuju, peru handasa cuatjin ne, cavetjun cjua naha hacuaha cjëë cjuahmu ñihi naha. \v 9 Tuhun cjuasua ta, chutsujun mé cumá rë xuta jan xi vihndë me tsëhë Satanás. Xuta jan ne, chja me xi tjë rë Israel má me, peru hacuiin xuta naha me ta, xuta ndacha me. Sahme xi xuta jan ne, cuinduva me cuiticjaxcun me ntsacun, hane scuëë me ta ngahan ne, meje ná ngayun. \v 10 Cavetjun cjuajeya xahasen nuju sacuaha xi ngahan catsingácun nuju. Ngatsë rë vëhë ne, ngahan ne, hacuaha cuetjo nuju cojo sa xi satiin nuju cjuacjintacun tsëhë hora xi chjahachuva rë xuta. Hora vëhë ne, ha tacun xati xi nduva xcun jingujyë ni ngasunhndë, hane hya chjahachuva rë jinguyëjë ni me. \v 11 Ngutjen ni cjuëhë. Tangunndujun cojo cjua xi ha camachaya nuju tsëhë, cojo sa xi tsajin yo cjue cojo corona xi satë nuju. \v 12 Yo xi scaa rë cjue xcun tsëhë cjuatsehen, ngahan ne, sahme xi cumá me sacuaha xihndë xi secun vasencja rë yungun xi vaniji hai rë yungun rë Nina. Hane quihndë cuetjuxiin me. Setaha rë me ñihi rë Nina naha cojo ñihi rë nandya rë Nina, Jerusalén xatsë. Nandya jan ne, sahmi Nina xi nduvajne tsëhë ngahnga. Hacuaha hisca setaha rë me ñihi xatsë naha. \v 13 Yo ngayun xi tjin nuju cjuasua xi cuinuhyun cjua xi chja Hasen rë Nina cojo yungun jan ne, ndaja tetuhunrcun.” \s1 Cjua xi cjuahatsja yungun ngajan Laodicea \p \v 14 ’Cjua vihi nihndi cojo sa xi cjuahatsja ángel tsëhë yungun ngajan nandya Laodicea: “Cjua vihi ne, cjua rë me xi cjuaquixindaja, cjua xi chja me ne, quixi hacuaha cuatjin jain. Ngatsë rë me vë jan ne, cavetjucaa yëjë xi casahmi Nina. Cuitjin fi cjua jan: \v 15 Ndaja machaya ná hacutjin nihñu xa nuju. Hacuiin jemu ndaja peru hacuaha hacuiin jemu chojyihi, tu vasentjin siu. Xi má ná ne, hitsë sa ndaja sa xi hatuxa ndaja o sa xi hatuxa chojyihi. \v 16 Ngayun ne, ha maji sa tu ngu tsë vë ngayun, peru ngayun ne, jemu va xcusun nuju, vëhë xi cuaxëxin nuju sacuaha xi cuëhë natya cojo ntsuva. \v 17 Vihi cjua xi nújun: Ngayin ne, nchina ngayin. Jercu cavetjin tujún hane tsajin mé machaja niji. Cuatjin nújun. Peru machayiin nuju tsëhë cjuaquixi ta, xi quixi ne, jemu chojyihi tsujun, cojo cjuatsehen nuju, yuma yun, rcá yun, hane hacuaha quixti ngayun. \v 18 Vinchajyë́ nuju xi chuhun tsahan. Tjin ná oro ndaja xi catsicjë ndihi xutsë rë, hane cojo vëhë cuma nchina jain yun. Tjin ná tsjian tyava xi cuma chujun cojo sa xi hacuiin tu yo ni scuëë cjuasava nuju xi quixti ngayun. Hacuaha tjin ná rqui xi cuincha tuxcun, hane cumatsejen jain nuju. \v 19 Tichjátaha nuju ta, hya xi tjin yo me xi ngahan meje ná me ne, chjátaha rë me hacuaha vicuya rë me. Tsëhë vëhë ne, catamachinitacun hane choho catama nuju, nindeyun xcusun nuju. \v 20 Nguehe tejña xi tichjá cojo nuju. Tu yo ni xi cuihndë xta naha ne, sehe sua cahndë́ ne, ngahan ne, cuisehen ngajan, hacuaha sinë niñu cojo me, hane me vëhë ne, sinë me cojo ná ngahan. \v 21 Yo ngayun xi scaa nuju cuangun xcun tsëhë cjuatsehen, suá nuju cahndë́ xi cuinechun cojo ná cahndë́ hñu naha. Cuatjin cumá cojo nuju tangun ni sacuaha xi ngahan ta, hacuaha cacaa ná cëjë xcun, hane tejña cojo Nahmi naha cahndë́ hñu rë me. \v 22 Yo ngayun xi tjin nuju cjuasua xi cuinuhyun cjua xi chja Hasen rë Nina cojo yungun jan ne, ndaja tetuhunrcun.” \c 4 \s1 Cavëë Juan cahndë́ rcun ngajan ngahnga \p \v 1 Hya xi cavatju vihi ne, cahvë xi ngajan ngahnga ne, tsejen ngu tingotjo xi tixaha. Hane xta rë me xi cahndë xi cachja cojo ná titjun jan xi nuhya rë sacuaha nuhya rë ngu tyjo, xta vëhë cachja cojo ná cuitjin: \p ―‍Ndoveniji nguehe sehe tsingácun ri xcusun xi sehe cumá. \p \v 2 Hora vëhë ne, catsuva ná ngahñu rë Hasen rë Nina, ngajan cahvë xi ngajan ngahnga ne, tacun ngu cahndë́ rcun cojo ngu me xi tacun xcun. \v 3 Hane me xi tacun xcun jan ne, xcusun rë me ne, seti tsejen sacuaha ndyojo seti xi hmí rë jaspe o cornalina. Hane ngu yejña sacuaha ndyojo seti xi hmí rë esmeralda, vëhë vindee rë cahndë́ rcun jan. \v 4 Tahndee rë cahndë́ rcun jan ne, siu sa can ñuju cahndë́ rcun, hane xcun jan ne, siu can ñuju xuta changá. Me vëhë ne, yaja me tsjian tyava hacuaha hinchasun rcu me corona tsëhë oro. \v 5 Tsëhë cahndë́ rcun jan ne, vatë ndihichuhún hacuaha tsingá chuhun. Hacuaha xcun cahndë́ rcun jan ne, ti ndihi rë yatu lámpara xi hacui yatu Hasen rë Nina. \v 6 Hacuaha nangui xcun cahndë́ rcun jan ne, tsejen sacuaha ngu ndachacun tsëhë vidriu xi hasen sacuaha hasen ndyojo tsin. Hane tsëhë tahndee rë cahndë́ rcun jan ne, chuva ngu yuju rë, siu ñuju xcusun xi quicun. Hane xcusun jan ne, yaja tuxcun jingujyë yojo rë, sa taha xcun, sa taha ngaxtun. \v 7 Ngu xi quicun jan ne, xcusun rë ne, sacuaha chu xa tsejen. Xi majo ne, sacuaha ndyaja, hane xi má jyan ne, sacuaha xcun xuta jyihi xcun. Xi má ñuju ne, sacuaha ngu chu jya xi tivitjen chu, cuatjin tsejen. \v 8 Jima ngu xi quicun jan ne, tjin jyun tyjunga rë. Hane jingujyë ni tsëhë yaja tuxcun, taha xcun cojo taha ngaxtun. Hane xi quicun jan ne, sa nixtin, sa nixten, sejyiin ta, chja cuitjin: \q1 Tyjahi, tyjahi, tyjahi \q1 camahani Nina xi jemu hñu cjua. \q1 Nina tacun me, cavejña me hatsëë, hacuaha cuejña cuaha me. \m Cuitjin chja. \p \v 9 Hane sahmi jyë hnga ñihi rë Nina hacuaha sua nacuechji rëhë hacuaha vaxëndaja rë Nina xi tacun xcun cahndë́ rcun jan, Nina xi tacun cuaha me yëjë nu, yëjë nixtin. Hane jimangu ndiya xi vaxëndaja rë Nina ne, hora hya ne, \v 10 can ñuju xuta changá xi siu jan, viticjaxcun me xcun me xi tacun cahndë́ rcun jan, hane faharcun me me xi tacun nu cjui nu nduva. Hacuaha xuta changá jan ne, candisun me corona rë me xcun cahndë́ rcun jan, sehe chja me cuitjin: \q1 \v 11 Ngayun Nai niji, ngayun Nina niji, \q1 vechu chuva rë xi cuma jyë cuma hnga yun hacuaha sacu nuju ngahñu cjua. \q1 Ngayun canihñu yëjë ni xcusun, \q1 hane ngatsë rë cjuandaja nuju siu yëjë ni hacuaha camá yëjë ni. \c 5 \s1 Xtë xujun cojo yatu sellu \p \v 1 Sehe cahvë xi tsja ladu quixi me xi tacun xcun cahndë́ rcun jan, yaha me ngu xtë xujun xi camahindu xcun cojo ngaxtun, hacuaha xujun jan ne, tine rë yatu sellu. \v 2 Hane hya ne, cahvë ngu ángel xi jemu hñu cjua, hane titsiquindë cojo yëjë ni ngahñu rë cjua vihi: \p ―‍¿Yo ngayun xi vechu chuva rë xi cuicheyun sellu rë sehe nixingun xtë xujun vihi? \p \v 3 Hya xi camá ne, ndastu yo, sa xi siu ngahnga, sa xi siu nangui, o sa xi siu ngahma nangui, ndastu yo cavetjucacun xi tsixinga xtë rë xujun jan, o sa xi scutsejen mé xi chja. \v 4 Hane ngahan ne, cajíhnda nguñajacácun, tsëhë xi casacuiin yo xi cuechu chuva rë xi tsixinga xtë rë xujun jan, sehe scutsejen mé xi chja. \v 5 Ngajan xi ngu xuta changá jan ne, cachja me cojo ná cuitjin: \p ―‍¡Xi cachjihndiin sa! Chutsijin ta, me xi hmí rë Chu Xa tsëhë tjë rë cha Judá ne, me xi cavetjusehen tsëhë David xi cavitexa hatsëë ne, me vëhë cacaa rë me quiji me xcun. Hane me vëhë cuma tsixinga me xtë rë xujun cojo yatu sellu rë. \s1 Cristu, ta xuta matitjun má me, cafaha me xtë xujun \p \v 6 Xi cavutsejen, ngajan secun vasencja rë cahndë́ rcun jan cojo tahndee rë, ngajñi rë ñuju xi quicun jan cojo xuta changá jan, ngajan secunhñu ngu xihin sacuaha Chu Tsánga, xi tsejen sacuaha ngu chu xi cahme. Me xi sacuaha tsánga jan ne, tjin yatu ndyaja rë cojo yatu tuxcun xi hacui yatu hasen rë Nina xi visehen jingujyë ni ngasunhndë. \v 7 Hane me xi sacuaha tsánga jan ne, canduva me cafaha me xtë rë xujun tsëhë tsja quixi me xi tacun xcun cahndë́ rcun jan. \s1 Xuta changá ne, faharcun me Jesucristu \p \v 8 Hane hora xi cafahatsja me xtë rë xujun jan ne, catsiñuju xcusun xi quicun jan cojo can ñuju xuta changá jan ne, caticjaxcun me xcun Tsánga jan. Jimangu me ne, yaha me ngu arpa hacuaha jimangu me hinchangui tsja me tyucu ndixuhi tsëhë oro xi quitsë rë cojo tyjungunsa. Hane tyjungunsa jan ne, hacui oración rë me xi nguñajacacun macjain rë me. \v 9 Hane me vëhë ne, tisë me ngu sun xatsë xi cuitjin fi cjua rë: \q1 Vechu chuva rë xi chjuhun xtë rë xujun vë, hane nuxuhun sellu rë; \q1 tsëhë xi catsiquehen me yun, \q1 hane cojo jni nuju xi cavanga ne, cachuhun xi cumá rë Nina \q1 xuta tsëhë yëjë ni tjë, yëjë ni hne, yëjë ni nandya, cojo yëjë nación. \q1 \v 10 Hacuaha ngayun ne, canihñu xi xuta jan ne, cumá me xuta xi vitexa me, \q1 hacuaha cumá me sacuaha nahmi xi cjuahancuenda rë Nina xi faharcun me, \q1 hane cuitexa me nguehe xcun nangui. \s1 Cjín ángel ne, faharcun rë Jesucristu \p \v 11 Sehe cavutsejen jemu cjín camahani ángel xi cavindee rë cahndë́ hñu hiscan siu xcusun xi quicun jan cojo xuta changá jan. Hane tjin xqui sacuaha tsëhë të mil ndiya xi të mil. Hacuaha cahndë xta rë ángel cjín jan \v 12 cachja hñu cuitjin: \q1 Me xi má Tsánga xi catsiquehen xuta me ne, \q1 vechu chuva rë xi cjuahatsja me ngahñu xi cuitexa me, \q1 cojo cjuanchina, cojo cjuahasen, \q1 hacuaha hñu cumá cjua rë me, tjin rë me cjuandaja rë xuta, cuma jyë hnga me hane yëjë ni me ne, tsinchacuntihin rë me. \s1 Yëjë ngarca ni ne, faharcun rë Jesucristu \p \v 13 Sehe cahndë xi nguyëjë ni xi siu ngahnga cojo nguyëjë ni xi siu ngasunhndë cojo nguyëjë ni xi siu nguihma nangui cojo ngajñi ndachacun, yëjë ngarca xi cuacun vë ne, tichja cuitjin: \q1 Cuitjin cumá tsëhë me xi tacun cahndë́ rcun hacuaha cumá tsëhë Tsánga jan: \q1 ¡Catama tsëhë me xi tsinchacuntihin rë me, xi chjaharcun rë me, xi cuma jyë hnga me, xi tjin rë me ngahñu! \q1 ¡Cuatjin catama me tsëhë me nu cjui nu nduva! \p \v 14 Hane catsiñuju xcusun xi quicun jan ne, cachja cuitjin: \p ―‍¡Cuatjin jain! \p Hane xuta changá jan ne, caticjaxcun me sehe cafaharcun rë me. \c 6 \s1 Sellu tjun \p \v 1 Cavutsejen ngahan hya xi Tsánga jan ne, cavuxaha me ngu sellu tsëhë yatu sellu jan. Hane tsëhë catsiñuju xcusun xi quicun jan ne, cahndë ngu xta xi nuhya rë sacuaha xi faneya. Cuitjin cachja: \p ―‍¡Ndove! \p \v 2 Hane cavutsejen xi cavetjutsejen ngu naxin tyava. Hane me xi quisun rë chu jan ne, yaha me ngu yanchijnu, sehe casacu rë me ngu corona hane cavetju me sacuaha ngu cha xi cjue sahmi si xi tjin ngucacun cha xi scaa rë cha xi cjue cha xcun. \s1 Sellu xi majo \p \v 3 Hane hya xi cavuxaha Tsánga jan sellu xi majo ne, cahndë́ ta, xcusun xi majo xi quicun jan ne, cajindaya cuitjin: \p ―‍¡Ndove! \p \v 4 Ngajan cavetjutsejen ngu nga naxin xi hani hñu xcusun ru. Hane me xi quisun rë chu vë ne, ngu me xi casatë xa rë xi cjuahaxin me cjuajeya xi tjin nangui, cojo sa xi xuta ne, tsiquehen xicjin me ngajñi rë me. Hane suva me vëhë ne, cafahatsja me ngu quicha jyë. \s1 Sellu xi majyan \p \v 5 Hya xi cavuxaha me sellu xi majyan ne, cahndë xcusun xi quicun xi majyan jan, hane cuitjin cachja: \p ―‍¡Ndove! \p Hane cavutsejen xi cavetjutsejen ngu naxin jma. Hane me xi quisun rë chu vë ne, yahatsja me ngu nisu chuva. \v 6 Sehe cahndë sacuaha ngu xta xi vetju tsëhë ngajñi rë catsiñuju xcusun xi quicun jan xi cachja cuitjin: \p ―‍Ngu ni kilu trigu sacu chjí rë mosu, o sa jyan kilu ni cebada sacu rë me; peru aceite cojo xan rë uva ne, cumachajiin. \s1 Sellu xi má ñuju \p \v 7 Hane xi cavuxaha me sellu xi má nuju ne, cahndë xcusun xi quicun xi má nuju jan, hane cuitjin cachja: \p ―‍¡Ndove! \p \v 8 Hane cavutsejen xi cavetjutsejen ngu naxin xi jemu va jyihi. Hane me xi quisun rë chu jan ne, Cjuaveya hmí rë me, hane tjengui tiña rë me, me xi hmí rë Hades, cahndë́ hiscan xi má hasen rë nima castigu. Hane me vëhë jan ne, tjin rë me cahndë́ xi tsëhë ngu tsëhë ñuju rquí xuta ngasunhndë xi cuma tsiquehen me ngu rquí vë cojo espada o cojo jindya o cojo chíhin o sa xi cojo chu cjan rë xi tjin xcun nangui. \s1 Sellu xi má hñu \p \v 9 Hya xi catuxaha sellu xi má hñu ne, ngajan ngahma rë ngasunscun ne, cahvë hasen rë nima xi catsiquehen xuta ngatsë rë xi camacjain rë me cjua rë Nina cojo ngatsë rë cjuaquixi rë me xi casua me. \v 10 Me vëhë ne, cajindaya me cachja me cuitjin: \p ―‍Ngayun Nai rë yëjë ni, jemu tyjahi yun, quixi cjua nuju. ¿Janihya nihñu cuendun jyë́ rë xuta xi siu me xcun nangui, hane nihñu ngojo jni niji? ―‍Cuatjin cachja me. \p \v 11 Ngajan xi cafahatsja me jimangu me ngu tsjian tyava, hane cafaha me cjua xi cuejñajyuu me ngu jo nixtin sa. Vindeya sa rë hisca hya xi cumachihin xqui rë xuta ladu rë me cojo me xi hacuaha tangun cueya sahmi xuta sacuaha cavatju me suva me. \s1 Sellu xi má jyun \p \v 12 Hacuaha cavutsejen hya xi cavuxaha me sellu xi má jyun. Hya ne, jercu cjuachan cafani nangui. Tsuhi ne, camá jma. Jemu va jyihi camá, sacuaha ngu tsjian jma. Hane sá xatsë ne, camá hani sacuaha jni. \v 13 Hane niñú tsëhë ngahnga ne, cavixu xcun nangui sacuaha vixu tu rë ya higo hya xi vanga tjo hñu. \v 14 Ngahnga ne, cafëya sacuaha ngu xujun të xi catsijeyu, hane hisca tjin ngu naxi o ngu nangui xi hincha vasencja rë ndachacun ne, catjune rë cahndë́ rë. \v 15 Ngajan xi xuta xi vitexa me ngu nangui, cojo yahnga me xi cojo me vitexa me, cojo xuta nchina, cojo sindadu capitán, cojo xuta xi hñu cjua, cojo yëjë sa xuta, sa xuta xi caxteña o sa xuta xi ndaya tjin, nguyëjë ni me quiji cavangahma me cahntsua nguijo cojo ngajñi naxindya rë nguijña cha. \v 16 Sehe cafehyataha rë me nguijña cojo naxindya jan cuitjin: \p ―‍¡Catixusun niji cojo sa xi tinchunhmu niji! Cuatjin cuma cuinechinhmi tsëhë xcun me xi tacun cahndë́ rcun hane satiin niji cjuaxti rë Tsánga jan. \p \v 17 Cuatjin cumá ta cavechu nixtin xi jercu choho cumá ngatsë rë cjuaxti rë me, hane ¿há tjin yo scaa rë cojo? \c 7 \s1 Xuta xi macjain rë Nina \p \v 1 Xi cavutsejen vihi ne, cahvë ñuju ángel xi hinchacun quixi catsiñuju yuju rë ngasunhndë. Hane ángel jan ne, casuaain cahndë́ xi cuanga catsiñuju tjo xi vanga ngasunhndë ta, hisca xi ngu tjo ne, cuangaain xcun nangui, o xcun ndachacun, o hisca rcu ngu ya. \v 2 Sehe cahvë ngu ángel xi hacjahi. Hane camiji ángel jan hiscan xi vetjucaa tsuhi, hacuaha yaha ángel sellu rë Nina quicun. Hane cajindayahñu ángel jan cojo catsiñuju vë ta tacuntsja ángel vë xi choho sahmi cojo nangui cojo ndachacun. \v 3 Cuitjin cachja me cojo: \p ―‍Ndastu mé dañu nihñu cojo nangui, cojo ndachacun, cojo ya. Ndastu mé nihñu hisca xi cajnetaha cavetaha sellu xten xuta xi cavatsë Nina naja. \p \v 4 Ngajan xi cahndë xi cachja me xqui rë me xi casetaha rë chuva cojo sellu jan: ngu cientu cojo yachan ñuju mil má me tsëhë yëjë xuta tjë rë Israel. \v 5 Tsëhë xuta tjë rë Judá ne, tejó mil má me xi yaha sellu; hacuaha tejó mil má me tsëhë xuta tjë rë Rubén, tejó mil tsëhë xuta tjë rë Gad. \v 6 Tejó mil má me tsëhë xuta tjë rë Aser, tejó mil tsëhë xuta tjë rë Neftalí, hacuaha tejó mil tsëhë xuta tjë rë Manasés. \v 7 Tsëhë xuta tjë rë Simeón ne, tejó mil má me xi yaha sellu; hacuaha tejó mil má me tsëhë xuta tjë rë Leví, tejó mil tsëhë xuta tjë rë Isacar. \v 8 Tsëhë xuta tjë rë Zebulón ne, tejó mil má me xi yaha sellu; hacuaha tejó mil má me tsëhë xuta tjë rë José, tejó mil tsëhë xuta tjë rë Benjamín. \s1 Xutaxín xi hacuaha camacjain rë me \p \v 9 Xi cavatju xcusun vihi ne, cavutsejen, hane cahvë xutacjín. Hisca tsajin yo cuma cuexqui rë me. Canduva me tsëhë ngajñi rë jimangu nación, jimangu tjë rë xuta, jimangu nandya cojo jimangu hne. Hane cafehe me hinchacun me xcun cahndë́ rcun cojo xcun Tsánga jan. Yaja me tsjian tyava hacuaha yahatsja me jne. \v 10 Hane jindaya me cojo ngu xta hñu, tichja me cuitjin: \q1 Xi cavetjuntjen ne, camá ngatsë rë Nina naja \q1 xi tacun me cahndë́ rcun \q1 cojo ngatsë rë Tsánga jan. \m Cuatjin cachja me. \v 11 Ngajan xi yëjë ni ángel ne, hinchacun quixi tahndee rë cahndë́ rcun jan hacuaha cavindee rë xuta changá jan cojo catsiñuju xcusun xi quicun jan. Hane caticjaxcun ángel xcun cahndë́ rcun hane cafaharcun rë Nina, \v 12 tichja cuitjin: \q1 ¡Cuitjin jain! \q1 Nina ne, yëjë ni tsinchacuntihin me. Jyë hnga me. \q1 Tjin rë me cjuahasen. Taan nacuechji rë me. \q1 Xuta ne, vaxëndaja me. Vechu chuva rë xi cjuahatsja me ngahñu xi cuitexa me. Hacuaha hñu cjua rë me. \q1 Cuanitjin cjue me yëjë nu yëjë nixtin. \q1 ¡Cuatjin jain! \p \v 13 Hya xi camá ne, ngu xuta changá jan, cafinenguise me ngahan cuitjin: \p ―‍Me xi cuicun xi yaja tsjian tyava ne, ¿yo má me? hane ¿hisca jani canduva me? \p \v 14 Ngajan xi cafayanguë cuitjin: \p ―‍Tatá, xcusun vëhë ne, ngayun hyun, hacuiin ngahan. \p Sehe cachja me cojo ná cuitjin: \p ―‍Me vihi cacaa rë me cjuañihi cjuacjintacun jyë. Cavane me tsjian rë me, camá tyava cojo jni rë Tsánga. \v 15 Vëhë xi tjin rë me cahndë́ xcun cahndë́ rcun rë Nina, hane fahacuenda me nixtin nixten cahntsua yungun rë me. Hane Nina xi tacun xcun cahndë́ rcun ne, ngu tangun ni cuejnándaja me cojo xuta jan. \v 16 Hindë tsajin nu tsajin nixtin cuma vojo rë me. Cuma xindaain rë me, cuacaain rë me tsuhi; hacuaha tsijendaain rë me cojo hnde rë, \v 17 ta cahndë́ rë vëhë ne, Tsánga xi tacun cavasencja rë cahndë́ rcun ne, cuahacuenda rë me, hane cuincha ndiya rë me xcun nandá xi sua cjuahñu. Hane Nina ne, tsixiya me yëjë ndatuxcun xuta jan. \c 8 \s1 Sellu xi má yatu \p \v 1 Hane xi cavuxaha me xi sacuaha Tsánga jan sellu xi má yatu ne, ngahnga ne, cavejña jyuu camahani sacuaha chuva rë vasen hora. \v 2 Cuatjin camá. Sehe cahvë xi yatu ángel vë xi siucahndë xcun Nina ne, cafahatsja yatu tyjo. \v 3 Sehe canduva sa ngu ángel xi yaha ngu tyucu ndixuhi tsëhë oro, hane casecunquixi cojo tiña ngasunscun. Ngajan cafahatsja me cjín tyjungunsa cojo sa xi cuaca me xcun ngasunscun tsëhë oro jan xi tacun xcun Nina. Hane hnde rë ne, camatangun cojo oración rë yëjë me xi tyjahi cjuatacun rë me cojo sa xi cuma chihin cjua. \v 4 Hane nihndi rë tyjungunsa xi yahatsja ángel jan ne, casecjan cojo oración rë me xi tyjahi cjuatacun rë me, hane camiji tangun hiscan tacun Nina. \v 5 Ngajan xi ángel jan ne, cafaha tyucu ndixuhi jan, catsinguitsë rë cojo ndihi tsëhë ngasunscun jan hane catsingatjen rë xcun ngasunhndë. Hane hora vëhë cafaneya cjuachan cavatë hacuaha cafani nangui. \s1 Yatu tyjo xi tsijane ángel \p \v 6 Hya xi camá ne, yatu ángel xi yaha yatu tyjo jan ne, caviyujucacun xi tsijane tyjo rë. \v 7 Ángel xi tjun jan ne, catsijane tyjo rë. Hane jercu cavaha tsi ndyojo xcun nangui. Hacuaha cavixu ndihi xi tecjan cojo jni. Cojo vëhë ne, tsëhë yëjë ni ya xi tjin ne, tsëhë chuva jyan ne, ngu cati. Hisca cojo jingujyë nguijña xi xcuen ne, cafë cati. \p \v 8 Sehe catsijane ángel xi majo jan tyjo rë. Hane hora vëhë ne, camatsejen sacuaha ngu nguijñacha jyë xi yaha rë ndihi xi cjanenguiya ngajñi ndachacun. Hane tsëhë yëjë ndachacun ne, tsëhë chuva jyan cahndë́, ngu ni cavuya jni. \v 9 Ngajan xi tsëhë yëjë chu xi hincha nandá jan, tsëhë chuva jyan chu ne, ngu chu cahme chu; hacuaha tsëhë chuva jyan barcu xi hinchasun ne, ngu cafë cati. \p \v 10 Sehe catsijane ángel xi majyan jan tyjo rë. Hane hora vëhë ne, canenguiya tsëhë ngahnga ngu niñú jyë xi jercu ndaja seti sacuaha seti ngu ndihi jyë. Hane niñú jan ne, casatë rë ndajyë cojo hiscan vetju nandá. Hane tsëhë yëjë nandan jan ne, ngu tsëhë chuva jyan cahndë́ casatë rë. \v 11 Niñú jan ne, yaha ñihi rë xca sa xi hmí rë Ajenjo, ta cavuya sa nandá hiscan cjanenguiya niñú. Hane jemu cjín xuta cahme me xi cahvi me nandá sa jan. \p \v 12 Sehe catsijane ángel xi ma ñuju tyjo rë, hane choho casahmi cojo tsuhi cojo sá ta jemu camachuva hasen rë. Hacuaha chuva rë jyan niñú ne, ngu ni cafë ngahñu rë cahvo. Ngajan xi tsëhë ngu cuaha nixtin o tsëhë ngu cuaha nixten ne, ngu tsëhë chuva jyan cahndë́ ne, camajñu hane casacuiin hasen rë. \p \v 13 Hya xi camá ne, ngajan vasencja rë ngahnga tivitjen ngu chu jya. Hane cuitjin sahmi sen chu cajindaya chu cojo ngu xta hñu: \p ―‍Cojo cjuatsehen nuju, ngayun xuta xi nechun ngasunhndë ta, tsëhë xi vangui sa jyan sa ángel xi chaja sa tsijane tyjo rë. \c 9 \p \v 1 Hya xi camá ne, catsijane ángel xi má hñu jan tyjo xi yaha, hane cahvë ngu niñú xi cjanengui tsëhë ngahnga xcun nangui. Hane cafahatsja niñú jan llavi tsëhë ngojo rë nduchin. \v 2 Sehe cavuxaha nduchin ne, hane jemu camiji nihndi rë sacuaha nihndi rë ngu hornu jyë. Hisca tsuhi cojo jingujyë ni tjo ne, tsejen jñu ngatsë rë nihndi xi vetju tsëhë nduchin jan. \v 3 Hane tsëhë ngajñi rë nihndi jan ne, cavixu chu nchahva xcun nangui. Hane chu jan ne, tsavi cojo chu sacuaha tsavi cojo chu naya xi siu ngasunhndë. \v 4 Hane cafaha chu cjua xi tsajin mé sahmi chu cojo nguijña o cojo xca o sa cojo ya ta, suva xi satë chu xuta xi siutaain xten me sellu rë Nina. \v 5 Casacuiin rë chu cahndë́ xi tsiquehen chu xuta jan ta, cuenda jemu cuiyujuhmu me cahntsua hñu sa. Hane cjuahmu xi cuiyuju me cojo ne, jineya sacuaha jineya hiscan cjuaha chu naya. \p \v 6 Nixtin hya ne, xuta jan ne, tsimeje me cjuaveya, peru sacuiin cjuaveya xi cuma rë me. Xuta jan ne, cjuehyacacun me cjuaveya, peru sacuiin. \p \v 7 Chu nchahva jan ne, tjin chjine chu sacuaha naxin xi tjin chjine chu xi cjue chu si. Hinchasun rcu chu ngu xcusun sacuaha ngu corona tsëhë oro, hane xcun chu ne, tsejen sacuaha xcusun rë xcun xuta. \v 8 Tsa rë chu ne, sacuaha tsarcu yachjin, hane nehñu chu ne, sacuaha nehñu xa cjan rë. \v 9 Tixtë cun ru cojo ngu xcusun sacuaha chinga quicha, hane xi nuhya rë xi fane tyjunga ru ne, hñu nuhya rë sacuaha cjín camahani carreta xi tijuvë naxin xi cuetsihin si. \v 10 Ndetsihin chu yaha quicha rë chu naya. Hane cojo quicha jan ne, tjin ru cahndë́ xi sua chu cjuañihi xuta xcun xi hñu sa jan. \v 11 Hane sacuaha rey rë chu ne, má ángel rë nduchin jan. Ángel jan ne, Abedón hmí rë sa xi hne hebreo o Apollyon sa xi hne griego. Catsijo cjua vë ne, vijne Ngu xi Tsiqueya rë. \p \v 12 Vëhë má cjuañihi xi tjun cuma. Jo sa má xi ha meje cuatju. \p \v 13 Hya xi camá ne, catsijane ángel xi má jyun tyjo rë. Ngajan xi canuhya rë ngu xta xi cavetju tsëhë tjehen rë ngasunscun xi tacun xcun Nina, hiscan xi jyihi sacuaha ndyaja ru. \v 14 Xta jan ne, cachja cojo ángel xi má jyun xi catsijane tyjo jan. Cuitjin cachja: \p ―‍Nismi catsiñuju ángel xi tjihñu tjehen rë ndajyë jyë xi hmí rë Eufrates. \p \v 15 Hane camandaya catsiñuju ángel jan. Ángel jan ne, caviyujuya hisca xi cuechu nu, cuechu sa, hane cuechu nixtin xi cuma meje rë xi tsiquehen rë xuta. Chuva jyan chuva jyan xuta ne, ngu ngu me cueya me. \v 16 Hane xqui rë sindadu xi vitexa ángel jan ne, jo cientu millón má xi hinchasun naxin. Hane ngahan suva cahndë xqui rë. \p \v 17 Naxin cojo cha xi hinchasun rë chu xi cahvë ngajñi nijña naha ne, cuitjin cun. Cha xi hinchasun rë chu ne, yaja cha chinga quicha xcusun hani rë ndihi, xcusun rë susë hñu hacuaha xcusun sine. Hane rcu chu naxin jan ne, sacuaha rcu chu xa cjan rë cun. Hane tsëhë hntsua chu ne, tivetju ndihi tivetju nihndi cojo azufre. \v 18 Hane ngatsë rë jyan cjuañihi jan xi vetju tsëhë hntsua chu matsejen ne, ngatsë rë ndihi, cojo nihndi cojo azufre ne, ngu cahndë tsëhë chuva jyan cahndë xuta cahme me. \v 19 Jemu tsavi cojo hntsua chu, peru hacuaha tsavi cojo ndetsihin chu. Ndetsihin chu ne, sacuaha chu yë cun ta, tjin rcu. Hane rcu vëhë ne, má sahmi chu dañu cojo. \p \v 20 Peru handasa cuatjin camá, xuta xi cacaa rë me ta cahmii me cojo cjuacjintacun vëhë ne, tsajin camacjincacun me tsëhë cjuatsehen xi casahmi me ta, cafaharcun cuaha me xitsehen cojo nina xi camá tsëhë oro, tsëhë plata, tsëhë quicha sine, tsëhë ndyojo, cojo tsëhë ya. Cafaharcun cuaha me nina jan xi maji vutsejen, maji hndë, maji tsujyihiya. \v 21 Hacuaha tsajin camacjincacun me tsëhë xi catsiquehen xicjin me, o tsëhë xcusun xi sahmi me ngatsë rë xi ma rë me cjua surqui, o tsëhë cjuatsehen xi sahmi ngajñi rë me sa chjuun cojo chjuun o sa xihin cojo xihin, o sa tsëhë cjuachëjë rë me. Catsindeyaain me xcusun rë me. \c 10 \s1 Ángel xi yaha xtë lihndi xujun \p \v 1 Hya xi camá ne, ngajan cahvë ngu ángel xi hñu cjua, nduvajne tsëhë ngahnga tixtëcun rë yufí. Hacuaha ngu yejña cavindee rë rcu ángel jan. Xcun ne, seti sacuaha tsuhi; hane tyuhmi rë ne, tsejen sacuaha ngu ndihi hndë xi vitjen. \v 2 Hane yahatsja ngu xtë lihndi xujun xi cavixinga. Hacuaha cavisane ntsacu quixi xcun ndachacun hane xi scun ne, xcun nangui quixí. \v 3 Ángel jan ne, cajindaya cojo ngu xta hñu, hane nuhya rë sacuaha xi tsichan ngu chu xa. Hacuaha hora xi cajindaya ne, cachja xta rë yatu chuhun vatë. \v 4 Hora xi cachja yatu chuhun jan ne, cavéjñacácun xi tsihindú cjua jan peru casahmee ta, cahndë ngu xta tsëhë ngahnga xi cachja cojo ná cuitjin: \p ―‍Caveni nihindi cjua rë yatu chuhun vë ta, cuiyujuhma cjua vë. \p \v 5 Hya xi camá ne, ángel xi cahvë xi secun xcun ndachacun cojo xcun nangui quixí jan ne, catsiquijin tsja quixi ngahnga. \v 6 Hane casua cjuaquixi rë hisca caveyanangui rë Nina xi tacun yëjë nu yëjë nixtin, me xi hacuaha catsicha rë ngahnga cojo yëjë ni xi tjin rë, cojo nangui cojo yëjë xi tjin rë, cojo ndachacun cojo yëjë xi tjin rë. Cuitjin cachja xi casua cjuaquixi rë: \p ―‍Vindeyaain sa rë ta, \v 7 ha ndiya jiya nixtin xi suacuenda ángel xi má yatu. Hya tsijane tyjo rë ne, hane cumachihin cjua xi jiyahma rë Nina, cjua xi casua me camachaya rë profeta xi sahmi xa rë me. \p \v 8 Hya xi camá ne, ngajan cahndë́ nga xta xi cachja tsëhë ngahnga cojo ná cuitjin: \p ―‍Tihin chjehe xujun lihndi xi tjin të jan tsëhë tsja ángel xi secun xcun ndachacun cojo xcun nangui quixí. ―‍Cuatjin cachja xta cojo ná. \p \v 9 Vëhë xi cëjëtjëngë ángel hane cafehya rë xi catisua ná xujun lihndi jan. Hane cachja cojo ná cuitjin: \p ―‍Juhun, chjehe xini cjua rë cojo sa xi titehercui. Cjua jan ne, sahmi sa rë cahntsue, peru ntsove ne, sahmi haxi rë. \p \v 10 Sehe cafaha xujun lihndi jan tsëhë tsja ángel, hane cajínë. Hane ntsuva ne, camá haxi rë sacuaha xi cajínë tsjen, peru xi cafë cajínë ne, cahntsua canangui naha ne, camahmu. \v 11 Sehe cavuya cachja nga cojo ná cuitjin: \p ―‍Tjin xi cuinoje ngu ndiya nga ngatsë rë Nina. Cuinoje tsëhë xutacjín, xuta xi hacjahi hacjahi nación rë me, xuta xi hacjahi hne chja me, hacuaha cojo xuta xi hñu cjua me ngatsë rë xi vitexa me. \c 11 \s1 Jo testigu xi cahme ne, cavuya nga cjuahñu rë \p \v 1 Hya xi camá cajinë ne, casua ná ngu rquí ya naxu xi machjirëhë sacuaha ngu ya chuva. Sehe cachja ángel jan cojo ná cuitjin: \p ―‍Tihin chjehe chuva rë yungun xi matitjun rë Nina cojo tsëhë ngasunscun. Hacuaha texqui me xi faharcun ngajan. \v 2 Xi nichove yungun xi matitjun ne, hacuiin cojo cahndë́ xi má ndatsen rë nichove. Xi canichuviin vë. Cahndë́ vëhë ne, satëtsja xutaxín xi macjaain rë me Nina. Me xi cuacun vë ne, tsinguetsun rë vë, hacuaha tsinguetsun rë nandya rë Nina xcun xi yachan jo sá cojo xcusun tsehen xi cún me. \v 3 Xcun nixtin vëhë ne, tsingátju jo testigu naha, hane me xi cuacun vë ne, cuichja me xcusun xi sehe cumá. Ngu mil cojo jo cientu cojo jyanchan nixtin jan ne, cuichja me cjua naha, hacuaha cuaja me tsjian rë cjuachoho. \p \v 4 Jo me vëhë ne, hacui jo ya olivu xi tjin cjua tsëhë, hacuaha hacui me xi jo candeleru xi siu xcun Nina, me xi vitexa ngasunhndë. \v 5 Sa tjin ngu xuta xi meje sahmi me dañu me ne, cuetju ndihi tsëhë hntsua me hane tsicjëya rë xi chohovëë rë me. Chuva vëhë cueya tu yo ni xi meje xi choho sahmi cojo rë me. \v 6 Jo me vëhë ne, siutsja me ngahñu xi cuechja me ngahnga sehe cuaain tsi nixtin xi cuehya me. Hacuaha satë rë me ngahñu xi sahmi me xi nandá ne cuya jni o xi cuanguihmu rë me nangui cojo yëjë xcusun cjuacjintacun. Cuatjin cumá tu cutjin cjín ndiya cuma meje sahmi me. \p \v 7 Ndatjin, peru hya xi cafë casua me cjuaquixi rë me ne, ngu me sacuaha ngu chu chojyihi xi miji tsëhë nduchin ne, sahmi chu si cojo rë me, hane scaa ru cjue chu xcun hane tsiquehen chu me. \v 8 Hane nima jan ne, hacuiin xinchaniji ta cuiyuju ndiyatë rë ciudad jyë. Ciudad jyë jan ne, sa xi chjahanchuvan ne, cuma cuinújan xi hmí rë Sodoma cojo Egipto. Ngajan ni ne, cahme Nai naja xcun cru, hane ngajan cuiyuju nima. \v 9 Xcun xi jyan nixtin vasen ne, jemu cjuehe xuta. Cjuehe me tsëhë yëjë ni nandya, tsëhë yëjë ni tjë, tsëhë yëjë ni hne cojo tsëhë yëjë ni nación. Cjuehe me scutsejen me nima, hane tsingatiin me xi xinchaniji nima. \v 10 Hane xuta xi siu ngajan ne, jercu ndama rë me ngatsë rë cjuaveya jan. Hisca cuiyuju me suhi hane tsingatju me cuatjo ngajñi xicjin me. Cuatjin sahmi me ta tjin rë me cjuasua xi cafë jo profeta jan xi jercu casua me cjuañihi. \p \v 11 Peru xi cafë jyan nixtin vasen jan ne, xta xi sua Nina xi tsëhë cjuahñu ne, cavisehen nga rë nima. Hane caxinchacun quixi me. Ngajan xi ngu chircun jyë cavisehen rë xuta xi cavutsejen rë me. \v 12 Hya xi camá ne, me xi cavuya xta rë ne, cahndë me ngu xta hñu xi cachja tsëhë ngahnga cuitjin: \p ―‍Nduvun nuju nguehe. \p Ngajan xi quijiniji me ngahnga ngajñi ngu yufí. Hane cavëë xuta xi chohovëë rë me ta quijiniji me. \v 13 Ha hora vëhë ni ne, jercu cjuachan cafani nangui hane tsëhë chuva rë të rquí tsëhë ciudad jan ne, cavixujne ngu. Hane ngatsë rë me vëhë ne, yatu mil xuta cahme. Ngajan xi xuta xi cavangui me ne, jercu catsacjun me camá. Sehe casahmi jyë casahmi hnga me Nina xi tacun ngahnga. \p \v 14 Cojo vëhë cajnetaha cjuacjintacun xi majo. Peru ha cjuehe xi ma jyan. \s1 Xcusun xi camá hya xi cafane tyjo xi má yatu \p \v 15 Hya xi camá ne, catsijane ángel xi má yatu tyjo rë, sehe canuhya rë tsëhë ngahnga xta hñu xi cachja cuitjin: \q1 Jingujyë rë nandya xi vitexa xuta ngasunhndë xi matitjun ne, \q1 cavisehen gubiernu rë Nina naja cojo Cristu, me xi catsingatju me. \q1 Hane me vëhë sahmi me gubiernu yëjë nu yëjë nixtin. \m \v 16 Ngajan xi catsiyëjë can ñuju xuta changá xi siu me xcun cahndë́ rcun rë me ngajan xcun Nina ne, caticjan xcun me, hane cafaharcun me Nina. \v 17 Hane cuitjin cachja me: \q1 Tihin nacuechji nuju, Tatá Nina. Ngayun jercu hñu camahani ngayun. \q1 Hacui ni yun hya, hacui ni yun quihndë, hane hacui ni yun yëjë nixtin. \q1 Hindë ticujun ngahñu jyë nuju xi satë nuju \q1 hane ha tivetsuhun nihñu gubiernu. \q1 \v 18 Xuta ne, choho hvë me yun, \q1 peru cavechu nixtin xi macjan nuju cojo cjuahngatacun rë me. \q1 Cafehe hora xi nihñu cuendun tsëhë nima. \q1 Tuhun chjí rë me xi casahmi xa nuju sacuaha profeta, \q1 sacuaha xuta nuju, sacuaha xutaxín xi faharcun me ñihi nuju. \q1 Tuhun rë yëjë ni me, sa yehe sa langa me. \q1 Hane me xi tsicjëya rë cojo xcusun rë ne, tuhun rë me xi cjueya me. \p \v 19 Ngajan xi cachjahaxin rë tsjian rë tingotjo rë yungun rë Nina ngajan ngahnga, hane cahntsua yungun jan ne, camatsejen caxa ximinchacun xi yaha contratu xi casahmi Nina cojo xuta rë me. Cavatë ndihichuhún, cafaneya, catsinga chuhun, cafani nangui hacuaha cavaha ngu tsi ndyojo xi jercu hñu camahani. Cuatjin camá. \c 12 \s1 Scaanya yë xitsehen cojo quihndi xi catsingatju Nina \p \v 1 Hya xi camá ne, camatsejen cjuarcun xi sahmi sen ngajan ngahnga. Camatsejen ngu chjuun xi tixtëcun ran tsuhi. Hane sá ne, tacun ngahma rë ntsacu na. Hane ngu corona xi camá tsëhë tejó niñú ne, vëhë quitaha xten na. \v 2 Hane chjuun jan ne, meje tsin quihndi ran. Jercu jindaya na ngatsë rë cjuahmu cojo cjuachoho tsëhë hacutjin tivatju ran. \v 3 Hane camatsejen nga ngu sen ngajan ngahnga ta, camatsejen ngu yë xi jercu jyihi chu; hani xcusun ru. Chu jan ne, yatu má rcu chu, të má ndyaja ru. Hane jima ngu rcu chu hincha sun ngu corona. \v 4 Cojo ndetsihin chu ne cajavëjne chu ngu cahndë́ tsëhë jyan cahndë́ rë niñú rë ngahnga, hane cacandi chu nangui. Hane yë jan ne, cafaña vasen chu xcun chjuun xi ha hindëya tsin quihndi ran cojo sa xi tsinguijne jingu chu quihndi rë na hora xi tsin. \v 5 Hya xi camá ne, na vëhë ne, catsin rë na ngu quihndi xihin. Hane quihndi xihin jan ne, yaha bastón xi cuitexa me cojo yëjë ni nación cojo ngahñu cjua xi tjin rë me. Hane quihndi ran jan ne, cachjaha rë xcun Nina, ngajan xcun cahndë́ rcun rë me. \v 6 Hane chjuun jan ne, cavanga na quiji na ngu xín. Ngu cahndë́ xi Nina tjin chjine rë me xi cumá ran. Hane ngajan sacu xi sinë na xcun ngu mil cojo jo cientu cojo jyanchan nixtin. \p \v 7 Hya xi camá ne, cavetsihin ngu si ngajan ngahnga. Miguel cojo yahnga ángel ladu rë me ne, casahmi me si cojo yë xitsehen jan hacuaha cojo ángel ladu rë xitsehen. \v 8 Hane cacaain rë yë jan cojo ángel ru, hacuaha catsichaja chu cahndë́ ru ngajan ngahnga. \v 9 Vëhë xi caningatjen ru xcun ngasunhndë. Yë jan ne, jemu changá chu. Xitsehen xi matitjun o Satanás hmí ru. Chu ndacha chu, vindacha ru xuta ngasunhndë. Hane caningatjexin ru cojo ángel ru hiscan ngasunhndë. \p \v 10 Hya xi camá ne, cahndë ngu xta xi jemu hñu cachja ngajan ngahnga cuitjin: \p ―‍Quihndë cavechu nixtin xi Nina cuaxëtje me xuta, cumatsejen ngahñu rë me cojo gubiernu rë me. Hacuaha tsejen xi hñu cjua rë Cristu, me xi catsingatju me ta, cama catsingatjexin me chu xi vinchajyë́ xingueen. Nixtin nixten cavinchajyë rë me xcun Nina naja, peru hindë tsajin. \v 11 Hane xingueen jan ne, cacaa rë quiji me xcun ngatsë rë jni rë Tsánga jan cojo ngatsë rë cjuaquixi rë me xi casua me tsëhë Nina ta, hacuiin machuvacacun me xi cjue xcun me cojo Nina handasa cjueya me. \v 12 Hane ngatsë rë vëhë ne, ¡catama sua rë ngahnga cojo me xi siu xcun! Peru ¡ay tsëhë nangui cojo ndachacun! ta, tsëhë xi canduva tjengui rë xitsehen xi matitjun. Hacuaha jemu quitsë rë cjuaxti tsëhë xi vëë xi nixtin rë ne, meje cuijnetaha. ―‍Cuatjin cachja xta jan. \p \v 13 Hya xi camachaya ru xi caningatjen ru nangui ne, cavetsihin cavanga cojo chu chjuun xi catsi ran quihndi xihin jan. \v 14 Peru chjuun jan ne, cafahatsja na jo tyjunga rë chu jya xi jercu jyihi cojo sa xi cuma cuitjen na tsëhë chu yë hiscan cahndë́ xi tjin chjine xi cuma ran ngajan ngu xín. Hane ngajan sacu xi sinë na xcun ngu chan cojo jo chan cojo vasen chan, hane cuechiintaain chu yë na. \v 15 Ngajan xi chu yë jan ne, cavaxë chu tsëhë hntsua chu nandá sacuaha ngu ndajyë cojo sa xi cuechutaha rë chjuun jan ne, cjue tyjava na cojo ngahñu rë ndajyë. \v 16 Peru nangui ne, cavisecoo rë chjuun jan, hane caseya tsjuhun ne, cavingui rë ndajyë xi cavetju rë yë jan. \v 17 Vëhë xi yë jan ne, jercu camaxti ru cojo chjuun jan hane sehe quiji casahmi chu si cojo tjë rë na xi cavangui. Casahmi chu si cojo xuta ran xi vetjo cjua xi cavitexa Nina hacuaha sua me cjuaquixi rë Jesús. \c 13 \s1 Yë xitsehen ne, casua chu ngahñu xi cjuahatsja chu chojyihi \p \v 1 Hya xi camá ne, cavejña chu yë jan tjehen ndachacun, hane cahvë xi ngu chu chojyihi ne, tivetju chu tsëhë ndachacun. Të má ndyaja ru hacuaha yatu má rcu chu. Hane të corona seya xcun ndyaja ru. Hane jima ngu rcu chu ne, yaja ngu ñihi xi tsitjungui rë Nina. \v 2 Chu chojyihi xi cahvë vë ne, sacuaha ngu xa hindu jyë cuatjin jyihi chu, peru ntsacu chu cojo tsja chu ne, sacuaha ntsacu cojo tsja chu oso; hane hntsua chu ne, sacuaha hntsua chu xa sine cjan rë. Hane yë jan ne, casua chu vë ngahñu ru cojo cahndë́ rcun rë chu, hacuaha casua xa rë chu. \v 3 Hane ngu rcu chu jan ne, casacuhmu rë hane tsejen xi tsajin rqui rë, ta cueya. Peru cojo yëjë sa ne, camandaja. Hane jingujyë ni xuta ngasunhndë ne, jercu quijircun rë me xi camandaja. Hane cojo cjuasua tjengui me chu. \v 4 Hane xuta ne, caticjan xcun me cafaharcu me chu yë jan ta, tsëhë xi casua yë cahndë́ xi vitexa chu. Hacuaha cafaharcun me chu chojyihi jan. Cuitjin cachja me tsëhë chu: \p ―‍Ndastu yo xi cuechu xi cumá sacuaha chu vi. Ndastu yo cuma scaanya cojo chu. ―‍Cuatjin cachja xuta tsëhë chu. \p \v 5 Chu jan ne, casetaha ngu hntsua chu xi jemu cojo cjuaxta chja chu hacuaha tsitjungui ru Nina. Hane casacu ru cahndë́ xi cuitexa chu xcun xi yachan jo sá. \v 6 Hane cavetsihin xi choho cachja chu tsëhë Nina, canchati chu tsëhë ñihi rë cojo tsëhë cahndë́ hiscan viyuju Nina, hane tsëhë yëjë sa me xi siu me ngahnga. \v 7 Hane cafahaxa chu xi sahmi si chu cojo xuta xi tyjahi cjuatacun rë me cojo me xi ndaja cjuinduju me cojo Nina. Hane caa ru cjue chu xcun. Hacuaha cafaha xa chu xi cuitexa chu xuta rë yëjë ni tjë, yëjë nandya, yëjë hne cojo yëjë nangui. \v 8 Hane jinguyëjë me xi viyuju me ngasunhndë ne, cafaharcun me chu. Yëjë ni me xi tsajin ñihi rë me xcun xujun rë Tsánga rë Nina xi hisca ntsacu cavetsihin ngasunhndë ne, cavejña xi cueya. Tsajin ñihi rë me jan ta, tsajin rë me ngahñu xatsë. Hane me vëhë cafaharcun me chu. \p \v 9 Yo ngayun xi tjin nuju cjuasua xi cuinuhyun cjua vihi, ndaja tetuhunrcun. \v 10 Me xi satë rë xi cuma me presu, cuatjin cumá. Me xi satë rë me xi cueya me cojo quicha, cuetjucaa jain. Jinguyëjë rë vëhë ne, mameje rë xi xuta xi macjain rë me Nina ne, cjuecani rë xi cumacjain sa rë me. \p \v 11 Ngaxtun vëhë ne, cahvë nga ngu chu chojyihi, hane tivetju chu tsëhë nangui. Chu chojyihi xi majo ne, tjin jo ndyaja ru sacuaha tjin chu tsánga, peru chja chu sacuaha ngu yë jyë. \v 12 Hane hacuaha cojo chu vëhë casatë rë chu ngahñu xi casatë rë chu xicjin cojo ñihi ru. Hane casahmi chu vë xi yëjë ni xuta xi siu ngasunhndë ne, cjuaharcun me chu chojyihi xi tjun jan, chu xi handasa cueya chu xi casacuhmu rë ne, camandaja. \v 13 Hane cama casahmi chu vë cjuarcun yehe cojo seña. Casahmi chu xi cuixu ndihi tsëhë ngahnga, hane xuta ngasunhndë ne, cavutsejen me cjuarcun. \v 14 Cuatjin cavindacha chu vë xuta ngasunhndë cojo cjuarcun xi cama casahmi chu ngatsë rë chu xi tjun. Hane cavitexa chu xi xuta ne, cuaxëtaha me ngu xcusun rë chu tjun jan xi casacuhmu rë cojo quicha peru cojo yëjë sa ne, quicun chu. Hane cuatjin casahmi me. \v 15 Hane chu xi majo jan ne, casacu ru cahndë́ xi sua chu xta rë xcusun jan cojo sa xi cuma cuichja xcusun jan, hacuaha cuma sahmi xcusun jan xi cueya tu cutjin cjín me xi tsingatiin xi cjuarcun xcusun jan. \v 16 Hane xcusun jan ne, casahmi ngujyë xi yëjë ni xuta ne, setaha ngu sellu tsja ladu quixi o sa xten me. Cuatjin casetaha rë xuta, sa quihndi, sa changá me, sa nchina, sa yuma me, sa xuta ndaya tjin o sa xi mosu hndixahan; yëjë ni me casetaha rë me. \v 17 Hane chuva vëhë ne, sacuiin cahndë́ xteña hacuaha sacuiin cahndë́ cuatsë sa xi casetaain rë me sellu jan cojo ñihi rë chu chojyihi jan o cojo xqui rë letra rë ñihi ru. \p \v 18 Cjuatacun vihi ne, tjin mé vijne, peru meje rë xi cuacjantaha me cjuatacun rë me ta cuitjin fi cjua: Catitsichuva me xqui rë chu jan ta, hatuxa xqui rë ngu xuta xihin. Hane xqui rë jan ne, jyan cientu cojo jyanchan jyun má. \c 14 \s1 Ngu cientu cojo yachan ñuju mil me xi cavatsë Nina \p \v 1 Hya xi camá ne, cavutsejen nga, hane ngajan secun Tsánga jan, secun quixi xcun naxi xi hmí rë Sion. Hacuaha siu cojo me ngu cientu cojo yachan ñuju mil xuta xi casetaha xten me ñihi rë Tsánga jan cojo ñihi rë Nahmi rë me. \v 2 Hacuaha canuhya rë ngu xta tsëhë ngahnga xi nuhya rë sacuaha fane jemu cjín nandan xi vanga o sacuaha xi jemu hñu faneya. Hacuaha nuhya rë sacuaha xi tsijane cha chjine arpa rë cha. \v 3 Hane xuta jan ne, tisë me ngu sun xatsë xcun cahndë́ rcun rë Nina hacuaha xcun ñuju xcusun xi quicun cojo can ñuju xuta changá xi viyuju me ngajan. Hacuiin yëjë me xi tjin rë me cahndë́ xi cuma rë me sun jan ta, suvá ngu cientu cojo yachan ñuju mil me xi cuacun jan xi cachaha rë me tsëhë ngasunhndë, me vëhë cuma rë me. \v 4 Me xi cuacun vë ne, catsinguetsiin me cjuatacun rë me cojo yachjin, ta caviyuju suva me. Me xi cuacun vë ne, tjengui me Tsánga tu jani xi cjui. Me xi cuacun vë ne, hacuaha me xi cachjahaxin rë tsëhë ngajñi rë yahnga xuta xi cuma me sacuaha ngu cuatjo xi cumá rë Nina cojo Tsánga. \v 5 Me xi cuacun vë ne, hisca xi ngu cjuandesu cavetjiin tsëhë hntsua me; ta tsajin xi cún rë me. \s1 Jyan ángel xi cachja hacutjin cumá cojo xuta xi faharcun rë chu chojyihi \p \v 6 Sehe cahvë ngu ángel xi hacjahi xi vitjen vasencja rë ngahnga. Ángel vëhë ne, cjuecani rë cjuandajyihi rë Nina xi machuvaain ngahñu rë. Hane sua rë xuta ngasunhndë tsëhë yëjë ni nación, o tjë, o hne, o nandya xi cumachaya rë me cjua jan. \v 7 Hane cachja cojo xta hñu cuitjin: \p ―‍Chjuhunrcun rë Nina hacuaha nihñu jyë nihñu hnga me ta, tsëhë xi ha cavechu hora xi sahmicuenda me yëjë ni. Chjuhunrcun me xi casahmi ngahnga cojo nangui cojo ndachacun cojo nanda yufa. \p \v 8 Sehe tjengui rë me ngu ángel xi majo, hane cachja cuitjin: \p ―‍Camá cafë ngahñu cjua rë gubiernu xi vitexa rë nandya Babilonia. Xuta rë nandya jan ne, catsitsehen yahnga xuta tsëhë xi sacuaha catsichihi rë me cojo xan xi hacui cjuatsehen xi sahmi ngu xihin cojo chjuun xi hacuiin tsëhë. \p \v 9 Sehe tjengui rë me ngu ángel xi majyan, hane cachja hñu cuitjin: \p ―‍Yo xi cjuaharcun rë chu chojyihi o sa xi cjuaharcun rë xcusun ru, hane setaha sellu ru xten o sa tsja me ne, \v 10 xuta jan ne, tjin rë me xi cuihingui me xan xi hacui cjuacjan rë Nina, hane tsajin mé xi tsinguijne rë ngahñu rë cjuacjan jan. Xuta jan ne, cuatju me cjuahmu tsëhë ndihi tsëhë azufre xi seti, cuatjin cuatju me xcun ángel cojo Tsánga. \v 11 Hane nihndi rë ndihi rë cjuahmu rë me ne, cuiji yëjë nu yëjë nixtin. Sa nixtin sa nixten ne, sacuiin rë me cahndë́ cjuahajenda me tsëhë. Cuatjin cumá cojo me xi faharcun ru cojo xcusun ru. Cuatjin cumá cojo me xi siutaha rë sellu ru. \p \v 12 Jinguyëjë rë xi vatju vëhë ne, mameje rë xi xuta xi macjain rë me Nina ne, cjuecani rë xi cuetjo me cjua xi cavitexa Nina hacuaha cumacjain sa rë me. \p \v 13 Hya xi camá ne, cahndë ngu xta tsëhë ngahnga xi cachja cojo ná cuitjin: \p ―‍Nihndi cjua vihi: “Xuta xi ha cueya me quihndë cojo nixtin xi sehe nduva ne, jercu ndaja tsëhë me sa xi tjengui me ndiya rë Nina.” \p Hasen rë Nina ne, chja tsëhë me cuitjin: \p ―‍Juun, cjuahajenda me tsëhë xi tsijenda rë me ta, tsëhë xi cumatsejen chjí rë xa xi casahmi me. ―‍Cuatjin chja Hasen rë Nina. \s1 Ángel ne, fanga me xuta ngasunhndë xi satë rë me cjuacjan rë Nina \p \v 14 Hya xi camá ne, cavutsejen ngu yufí tyava, hane xcun yufí ne, tacun ngu xi tsejen sacuaha quihndi rë xuta. Quisun rcu me ngu corona tsëhë oro hane yahatsja me quicha yuju ta cuatë me xitjë. \v 15 Ngajan xi cavetju nga ngu ángel tsëhë ndava Nina hane hñu cajindaya cojo ángel xi tacun xcun yufí jan. Cuitjin cachja: \p ―‍Chjuhun quicha nuju nangun ta, ha cavechu nixtin xi xtí ta, tsëhë xi camá quichji cosecha tsëhë ngasunhndë. \p \v 16 Hya xi camá ne, me xi tacun xcun yufí jan ne, cavaja me nangui cojo quicha rë me, hane tjë rë ngasunhndë ne, camá cachaya rë. \p \v 17 Hya xi camá ne, hacuaha cavetju ngu ángel xi cavetju tsëhë ndava Nina xi tacun ngahnga ne, hacuaha yaha ngu quicha yuju. \v 18 Hane cavetju ngu ángel xi majo. Ángel vë ne, tacuntsja rë ndihi. Hane ángel vë ne, hñu cajindaya cojo ángel xi yaha quicha yuju. Hane cuitjin cachja cojo: \p ―‍Chehe quicha yuju riji ne, tiche yëjë hne rë uva tsëhë xcun ngasunhndë ta tsëhë xi uva rë ne, jemu quichji. \p \v 19 Hya xi camá ne, ángel jan ne, catsingatju quicha rë xcun nangui ne, cavatë rë uva xi hacui xuta tsehen. Hane cavincha rë cahndë́ hiscan xinune rë cojo sa xi cumatsyuhun ne cuetju nandá rë sacuaha satë rë matsyuhun cjuacjan rë Nina. \v 20 Camatsyuhun hiscan xín hitsë tsëhë nandya, hane jemu cavetju jni hiscan camatsyuhun uva jan. Xi camiji jni ne, cavechutaha rë hiscan frenu rë chu naxin hacuaha cavanga ngu chuva rë jyan cientu cojo can kilómetro. \c 15 \s1 Yatu ángel xi siutsja cjuacjintacun \p \v 1 Hya xi camá ne, cahvë ngajan ngahnga ngu nga sen cjuarcun xi jemu fircun naja. Cahvë yatu ángel cojo yatu cjuacjintacun. Hane cojo cjuacjintacun jan ne, cuijnetaha cjuañihi xi cumá ta, sejyu cjuacjan rë Nina. \p \v 2 Hacuaha cahvë sacuaha ngu ndachacun hasen sacuaha hasen ndyojo tsin, hane tsejen sacuaha tecjan cojo ndihi. Hane ngajan hinchacun xuta xi cacaa rë me quiji xcun tsëhë chu chojyihi cojo xcusun ru cojo xqui rë ñihi ru. Secun me cojo arpa xi cafahatsja me tsëhë Nina. \v 3 Me vëhë ne, së me sun xi tsëhë Moisés, me xi casahmi xa rë Nina hane hacuaha tsëhë Tsánga. Cuitjin fi cjua rë: \q1 Jemu má nihñu xa, jemu fircun niji tsëhë. \q1 Nai niji ngayun. Ngayun, tsajin mé xi maji nihñu. \q1 Quixi nújun, hacuaha chichihin ndiya nuju. \q1 Ngayun vitexun jinguyëjë ni nación. \q1 \v 4 ¿Yo xi tsacjuiin nuju, tatá? Tsajin yo. \q1 Yëjë ni me sahmi jyë sahmi hnga me yun ta tsëhë xi ngu ni ngayun xi tyjahi cjuatacun nuju. \q1 Vëhë xi yëjë ni nación cuinduva cuiticja xcun nuju tsëhë xi cumatsejen ndaja xa cjuaquixi nuju. \p \v 5 Hya xi camá xi cavatju vihi ne, cavutsejen nga ngahnga ne, hane tixaha hiscan cahndë́ rcun rë ndihya tsjian rë Nina hiscan hincha acuerdu xi camá cojo Nina. \v 6 Hane tsëhë ngajan ne, cavetju yatu ángel xi cuacun jan xi siutsja me xa rë yatu cjuacjintacun xi cumá. Ángel jan ne, yaja tsjian rë nachjun ndaja xi ndaja tyjahi. Hacuaha tjihñucja ndanisin rë cojo cinturón tsëhë oro. \v 7 Ngajan xi ngu xi quicun jan xi ñuju má ne, casua rë yatu ángel xi cuacun jan ngu ngu tyucu rë oro xi ndaja teya. Hane tyucu jan ne, quitsë rë cojo cjuacjan rë Nina, Nina xi tacun cuaha me yëjë nu yëjë nixtin. \v 8 Hane ndihya tsjian rë Nina jan ne, catsë rë cojo nihndi xi nduva tsëhë cjuahasen rë Nina xi seti cojo ngahñu rë me. Cuatjin camá xi tsajin yo ma visehen ngajan hisca xi cuijnetaha nixtin rë cjuañihi xi yahatsja yatu ángel jan. \s1 Tyucu xi hincha cjuacjan rë Nina \c 16 \p \v 1 Hya xi camá ne, cahndë ngu xta hñu xi vetju tsëhë ndava Nina hane cachja xta jan cojo yatu ángel jan cuitjin: \p ―‍Tangun titejnu tyucu jan cojo sa xi cjuacjan rë Nina ne, satë rë ngasunhndë. \p \v 2 Cojo vëhë ne, quiji ángel xi tjun jan ne, cavitsingaxten rë tyucu rë xcun nangui. Hane yëjë xuta xi yaha me sellu rë chu hacuaha faharcun me xcusun ru ne, casetaha rë me ngu xcusun chíhin vetju xi jemu cjan rë. \p \v 3 Sehe ángel xi majo ne, cavitsingaxten tyucu rë xcun ndachacun. Hane ndachacun ne, cavuya jni sacuaha jni rë ngu nima. Ngajan cafë cahme xi hincha rë ndachacun. \p \v 4 Sehe ángel xi majyan ne, cavitsingaxten tyucu rë cojo sa xi casatë rë nandan ndajyë cojo hiscan xi vetjun nandá. Hane nandan jan ne, hacuaha cavuya jni. \v 5 Ngajan xi cahndë xi cachja ángel xi tacuntsja nandan jan cuitjin: \p ―‍Quixi yun chuva vihi. Ngayun nechun cuaha, hacuaha cavinechun. \v 6 Quixi yun chuva vihi ta catsinguitsojo me jni rë xuta nuju cojo profeta xi chja cjua nuju. Hane canicuyun chuva rë ta hacuaha cavanga jni rë me. \p \v 7 Hacuaha canuhya rë xi ngasunscun rë yungun ne, cafayangui cuitjin: \p ―‍Juun, cuatjin camameje rë. Tatá, Nina yun, hane tu mé ni ne, ma nuju. Jemu quixi cjua xi vitexun. \p \v 8 Hya xi camá ne, ángel xi má ñuju ne, cavitsingaxten rë tyucu rë xcun tsuhi. Ngajan casacu rë ngahñu xi jemu cuaca rë xuta cojo ndavá rë. \v 9 Hane xuta ngasunhndë ne, cati me cojo ndavá hñu. Peru cahndë́ xi sahmi jyë sahmi hnga me Nina ne, canchati me tsëhë ñihi rë Nina, me xi vitexa me xcun yëjë cjuacjintacun vihi. \p \v 10 Hya xi camá ne, ángel xi má hñu ne, cavitsingaxten rë tyucu rë xcun cahndë́ rcu rë chu jan. Hane ngajan camá xi nación xi sahmi chu gubiernu tsëhë ne, jemu jñu camahani camá jingujyë ni. Hane xuta ne, cajinëne me neje me tsëhë xi jercu má rë me. \v 11 Hane nchati me tsëhë Nina rë ngahnga ngatsë rë cjuahmu rë me cojo tsëhë nindu xi vetju yojo rë me. Nchati me tsëhë Nina cahndë́ rë xi choho camá rë me tsëhë cjuatsehen rë me. \p \v 12 Hya xi camá ne, ángel xi má jyun ne, cavitsingaxten rë tyucu rë xcun ndajyë jyë xi hmí rë Eufrates. Ngajan xi nandan jan ne, caxiya hane camandaja ndiya rë cojo sa xi ma vatjucja rey xi nduva ladu vetjucaa tsuhi. \p \v 13 Sehe cahvë jyan hasen tsehen xi cun sacuaha licuen, cavetju tsëhë hntsua chu yë jyë jan, tsëhë hntsua chu tjun cojo tsëhë hntsua chu ndacha. \v 14 Hane hasen jan ne, hacui hasen tsehen xi ma sahmi seña cjuarcun hacuaha hacui xi sahmi tangun rey, xuta matitjun rë jingujyë ni ngasunhndë cojo sa xi xuta jan ne, sahmi si condra rë Nina xi ma sahmi me yëjë ni hya xi cuetjucaa nixtin rë Nina. \p \v 15 Tetuhunrcun cjua rë Nina xi chja cuitjin: “Tjin chjine yun ta, tu ñahñu ni nduvá sacuaha nduva ngu chëjë. Jercu ndaja tsëhë yo xi tacun quicun, sacuaha ngu me xi tacun chjine tsjian rë me xi cuaja me cojo sa xi tsajin yo sacutsejentë cjuasava rë me.” Cuatjin chja cjua jan. \p \v 16 Hane casahmi xi cama tangun rey jan ngajan ngu cahndë́ xi hne hebreo ne, hmí rë Armagedón. \p \v 17 Hya xi camá ne, ángel xi má yatu ne, cavitejnu tsëhë tyucu rë ngajñi tjo. Ngajan xi hiscan ndava Nina, hiscan cahndë́ rcun rë me, canuhya rë ngu xta hñu xi chja cuitjin: \p ―‍¡Ha camá cajnetaha! \p \v 18 Ngajan xi sehe cavetsihin cavatë ndihi chuhun, cafaneya, catsinga chuhun, cojo xi jemu hñu cafani nangui. Hisca cjëë cjuani nangui cuatjin jinguyëjë rë xi caviyuju xuta xcun ngasunhndë ta, jercu cjuachan camahani cafani nangui. \v 19 Hane ciudad jyë ne, jyan rquí caseya tsuhun. Hacuaha yahnga nandya rë ngasunhndë ne, cavixujne. Hane Nina ne, catsinguitsen me cjuatsehen rë nandya Babilonia jyë hane casahmi me xi hacuaha cuma rë nandya jan castigu tsëhë cjuacjan rë Nina xi hincha tyucu. \v 20 Hacuaha nangui xi vetju vasencja ndachacun cojo naxi ne, hya cafëya. \v 21 Hane tsëhë ngahnga ne, tsi ndyojo yehe cavixusun rë xuta jan. Hane chuva ngu tsi ndyojo vë ne, sacuaha yachan kilu hai. Hane xuta ne, canchati me choho cachja me tsëhë Nina ngatsë rë cjuacjintacun tsëhë tsi ndyojo jan ta, cjuacjintacun jan ne, jemu chircun camahani. \c 17 \s1 Hacutjin cjuë na xi viteña yojo rë \p \v 1 Hya xi camá ne, ngu tsëhë yatu ángel jan xi yaha tyucu ne, canduva tjengui ná ne, cachja cuitjin: \p ―‍Ndove ne, tsingácun ri castigu rë na xi viteña yojo rë, na xi tacun na xcun jemu cjín nandá. \v 2 Cojo na vëhë ne, rey tsëhë nangui ne, casahmi me cjuatsehen; hane xuta ngasunhndë ne, catsichihi rë me cojo xan xi hacui cjuatsehen ran. ―‍Cuatjin cachja ángel cojo ná. \p \v 3 Ngajan xi ángel ne, quijicojo ná ngajñi nguijña ngu cahndë́ xín. Hane ngajan cahvë ngu chjuun xi quisun na ngu chu chojyihi xi hani xi yatu rcu chu cojo të ndyaja ru. Hane chu jan ne, yaha ñihi xi tsitjungui rë Nina. \v 4 Chjuun jan ne, yaja na tsjian chacun xi moradu cojo hani. Hacuaha tsjian vëhë hisca seti jyihi cojo oro cojo ndyojo ndacun hane cojo tu seti xi cavaqui rë. Hane yahatsja na ngu tyucu tsëhë oro xi quitsë rë cojo xcusun tsehen cojo xi chocun rë cjuatsehen rë na. \v 5 Hane xten na ne, camahindu cjua vihi: “Ngu cjua xi meje rë cjuatacun: Babilonia, nangui xi matitjun. Nangui xi hacui na xi viteña yojo rë cojo yahnga xuta xi sahmi me cjuatsehen ne, fayangui xuta xcusun rë na.” Cuatjin camahindu. \v 6 Hane camachaya ná ta na vëhë ne, chihi na ta cahvi na jni rë nima xi cahme me ngatsë rë xi macjain rë me Nina cojo jni rë nima xi casua cjuaquixi rë Jesús. \p Hane hya xi cahvë na ne, ngahan ne, jercu quijircu camahani ná. \v 7 Ngajan xi cachja ángel cojo ná: \p ―‍¿Mé má fircun ri? Ngahan ne, suacuenda ri cjuatacunhma tsëhë chjuun jan cojo tsëhë chu chojyihi xi quisun na, chu xi tjin yatu rcu chu cojo të ndyaja ru. \v 8 Chu chojyihi jan ne, quicun chu hatsëë, peru quihndë tsajin chu. Hane xi cuinduvaniji chu tsëhë nduchin ne, jiya ndiya chu xi cjuëya chu. Hane xuta xi viyuju me ngasunhndë ne, me xi casetaain ñihi rë xcun xujun, xujun xi hisca ntsacu cavetsihin ngasunhndë, hincha ñihi rë me xi satë rë me cjuahñu xatsë xi sua Nina ne, me vëhë cjuercun rë me. Cjuercun rë me hya xi scuëë me chu ta quicun chu hatsëë, tsajin chu quihndë, peru cuya cuejña nga chu. \p \v 9 ’Mameje rë cjuatacun ta chja nuhya rë, peru yatu rcu chu ne, nuhya rë xi má yatu ndetjun hiscan quisun na o sa nandya hiscan vitexa na jan. Hacuaha nuhya rë xi má yatu me xi vitexa ngajan. \v 10 Hñu me vëhë ne, ha cajnetaha nixtin xi cavitexa me. Ngu nga me ne, tivitexa me. Hane ngu sa me jan ne, hya xi cuitexa me, sahmi ngujyë xi hacuiin cjín nixtin scaa rë me. \v 11 Hane chu chojyihi xi quicun chu hatsëë, peru quihndë tsajin chu, cojo chu vëhë cuma jyin me xi cuitexa me ngajan. Chu jan ne, ma jyin, peru hacuiin xín cuinduva chu ta, tsëhë ngajñi rë me xi yatu jan ne, ngajan cuinduva chu hane cjui hiscan cjuëya cha. \p \v 12 ’Hane të ndyaja ru xi cahye ne, hacui të xuta xi cjëë cjuahatsja me xa xi cuitexa me. Hane me vëhë ne, sacu rë me cahndë́ xi cuitexa me tangun cojo chu, peru ngu hora ni cjuecani rë nixtin rë me. \v 13 Hane me vëhë ne, cama sacuaha ngu ni cjuatacun rë me. Hane sahmi tangun me ngahñu rë me cojo gubiernu rë me sehe sua me xi cjuahatsja chu chojyihi. \v 14 Hane hya xi sahmi me si cojo Tsánga jan, scaa rë xi cjue xcun Tsánga cojo xuta xicjin. Hane xuta xicjin Tsánga ne, hacui me xi cavuxijin Nina, me xi ndaja finduju xi tjengui rë ta, Tsánga jan ne, Nai rë yëjë ni nai má me. Hacuaha vitexa me xuta xi vitexa. ―‍Cuatjin cachja ángel cojo ná tsëhë na vëhë. \p \v 15 Cachja sa ángel cojo ná cuitjin: \p ―‍Sacuaha nandá xi cahye hiscan xi tacun na xi viteña yojo rë na, nuhya rë xi má xuta tsëhë yëjë ni tjë, yëjë nandya, xuta cjín, xuta xi chja yëjë hne. \v 16 Hane me xi sacuaha të ndyaja ru ne, cuya xi choho scuëë me na xi viteña yojo rë, tsismi me na, hacuaha cuejña cuatjin na. Hane xi cavejña suva na ne, sehe sinë chu yojo ran sehe cuaca ran cojo ndihi. \v 17 Të me jan ne, cojo ngu ni cjuatacun meje sua me xa rë me cojo ngahñu cjua rë me xi cjuahatsja chu chojyihi jan. Xi cuatjin casahmi me ne, camá hacuatjin cavincha Nina xahasen rë me xi cumá hisca nixtin xi cuma chihin hacutjin cavejñacacun Nina xi cumá. \v 18 Hane sacuaha chjuun xi cahye jan ne, nuhya rë xi má ciudad rcun xi satë rë xi cumatitjun tsëhë yëjë ni xuta xi vitexa xuta ngasunhndë. \c 18 \s1 Cjanengui nandya Babilonia \p \v 1 Hya xi cavatju vihi ne, cahvë nga ngu ángel xi nduvajne tsëhë ngahnga xi jemu tjin rë ngahñu cjua rë. Hane nangui ne, casahasen rë cojo hasen rë ngahñu jan. \v 2 Hane ángel jan ne, cojo ngu xta hñu cajindaya cuitjin: \p ―‍¡Cjanengui! ¡Cafë ngahñu rë Babilonia jyë! Quihndë suva machji rë tsëhë xitsehen. Ngajan tsujyihiya hasen tsehen, ngajan vangui yëjë chu nisë xi jinë chu ngu xcusun chocun, chu xi chohovëë xuta chu. \v 3 Cuatjin camá rë ta tsëhë xi xuta ngasunhndë ne, cavincha sca rë me cojo xan rë cjuatsehen ran. Cojo na vëhë ne, me xi vitexa me ne, casahmi me cjuatsehen. Hacuanitjin tsëhë xuta xi sahmi me negocio ta, camanchina me ngatsë rë cjuatsehen ran. ―‍Cuatjin cachja ángel. \p \v 4 Sehe cahndë nga ngu xta tsëhë ngahnga xi cachja cuitjin: \p ―‍Ngayun xi xuta naha ne, tetjun tsëhë nandya vihi. Tangunxun cojo sa xi cuajiin yun cuatjunxcun jyë́ rë, hane satiin nuju cjuañihi xi satë rë xuta vëhë. \v 5 Jyë́ rë na xi hacui nandya vëhë ne, casexohnga rë hisca cavechu ngahnga. Hane Nina ne, cjuaha cuenda me tsëhë cjuatsehen ran. \v 6 Nicuyun tsëhë na chuva xi casahmi na. Jo cuatjin vechutaha castigu xi cumá ran. Tisecjun rë copa ran jo cuatjin sa sehe hitsë sa cumá cjan xi cuma rë copa xi cavincha na tsëhë xuta. \v 7 Ngojo rë cjuaxta rë na xi jercu sahmi na mé xi fehya cjuatacun tsehen rë na ne, ndaja tuhun ran cjuañihi cjuachoho. Cuatjin cumá ran ta, cuitjin catsingatahacacun na cachja na: “Tejña cahndë́ rcun ta matitjun ngahan. Hacuiin cahan ngahan, satiin ná cjuachoho.” Cuatjin tsingatahacacun na. \v 8 Vëhë xi xcun ngu ni nixtin, cuechutaha ran yëjë ni, ta cuechutaha ran cjuachoho, cuechutaha ran jindya. Hacuaha tsicjëya ran ndihi. Cuatjin cumá ta, tsëhë xi Nina, me xi sahmi cuenda rë jyë́ ran ne, ma sahmi me yëjë ni. \p \v 9 Ngajan xi xuta xi rcun xi casahmi cjuatsehen ngajan hacuaha casua cjuasua xahasen rë ngajan ne, scuëë me nihndi rë, hane squihnda me hacuaha cuiyuju va me. \v 10 Hane cjuercun rë me ngatsë rë chircun xi tivatju ngajan, sehe squindaya me cuichja me cuitjin: \p ―‍¡Ay! Jercu choho cavatju ciudad ndajyihi, ciudad rcun. Tu ñahñu ni ne casatë rë yëjë ni cjuacjintacun xi cuma castigu rë. \p \v 11 Hacuaha xuta xi sahmi me negocio ne, squihnda me hacuaha choho cumá rë me tsëhë xi quihndë ne, tsajin yo cuatsë chaha xi viteña me, \v 12 chaha xi camá tsëhë oro, tsëhë quicha tyava, cojo ndyojo ndacun, cojo tu seti, cojo tsjian ndacun sa lino sa seda, sa xcusun hani sa moradu. Chaha rë ya xi ndaja jne, chaha xi camá tsëhë nehñu elefante, o tsëhë ya xi hnga chjí rë o tsëhë quicha sine, quicha hinda o tsëhë ndyojo seti. \v 13 Tsajin yo cuatsë rë chaha rë canela cojo yahnga xcusun xi sahmi xi ndaja chinë comida o sa tyjungunsa, sa balsamo xi hmí rë muro, sa vinu, sa aceite, sa ndyaja, sa chu tsánga, sa naxin o sa carreta, sa mosu cachaha rë xi hacui cjuahñu rë xuta. Tsajin yo cuatsë tsëhë me. \v 14 Cuitjin chja tsëhë nandya jan: \p ―‍Xcusun ndacun xi jercu cafehya xahasen riji ne, quijixin tsijin. Yëjë ni cjuanchina riji xi ndajyihi ne, cafëya, hane tsajin nu tsajin nixtin cuya sacu ri. \p \v 15 Ngajan xi me xi caviteña ngajan hane cojo vëhë cama nchina me ne, cjuercun rë me ngatsë rë chircun xi tivatju ngajan, xinchacun me cjin tsëhë, hane squihnda me hacuaha choho cumá rë me. \v 16 Cuitjin cuichja me tsëhë: \p ―‍¡Jemu va jyihi nandya! Camá ngu nandya jyë, jemu ndacun tsjian catsicaja rë xuta rë. Tsjian ndaja xcusun hani moradu. Tsjian xi cavaqui rë nachjun oro cojo ndyojo ndacun cojo tu seti. \v 17 Peru xcun xi ngu hora ne, cafë cavetsunya cjuanchina vë. \p Hane yëjë me xi matitjun xi vitexa tsëhë barcu cojo xuta xi hincha me cahntsua, cojo cha xi sahmi xa xcun barcu o sa xuta xi sahmi negocio cojo, cumamijí sahmi tiña me tsëhë. \v 18 Squindayava me hya xi scuëë me nihndi rë xi seti hane cuichja me cuitjin: \p ―‍Hatuxa tsajin sa ngu ciudad xi cuanitjin ndajyihi sacuaha camá ciudad jyë vi. \p \v 19 Hane cuitejnu me scuan rcu me ta jemu choho má rë me hacuaha squihndava me cuichja me cuitjin: \p ―‍¡Cojo cjuatsehen rë xuta nandya vi! Ngatsë rë cjuanchina rë me ne, tu yo ni me xi tjin rë ngu barcu rë chaha ne, cama nchina me. Peru ngu ñahñu ne, cavetsunya. \p \v 20 Catamasua nuju tsëhë na, ngahnga. Catamasua nuju ngayun xi tyjahi cjuatacun nuju, ngayun xi má apóstol cojo ngayun xi má profeta. Catamasua nuju ta hindë casahmi Nina castigu na, casahmi cuenda me tsëhë na chuva xi casahmi na cojo nuju. \p \v 21 Ngajan xi ngu ángel xi jercu tjin rë ngahñu ne, cafaha me ngu ndyojo jyë chuva rë natsi rë molinu, hane catsingatjeya rë ngajñi ndachacun. Sehe cachja cuitjin: \p ―‍Chuva ngahñu vihi, cuanitjin ngahñu xi cjuinengui cojo nandya jyë xi hmí rë Babilonia. Hane tsajin nixtin xi cuya cumá. \v 22 Tsajin nixtin xi cuinuhya rë xi tsijane cha chjine arpa ngajan, o sa ngu sun, o sa fane chiruvi o sa fane tyjo. Hisca ngu cha chjine tsëhë tu mé ni xcusun ne, cuyaain sahmi xa ngajan. Hacuaha cuyaain nuhya rë ndyojo rë molinu xi sahmi scuan rë pan. \v 23 Ndihi rë ngu lámpara ne, cuyaain tsejen hasen rë ngajan. Tsajin nu tsajin nixtin xi ngajan cuma cjuavixan. Cuatjin cumá cojo ta, xuta xi casahmi me negocio ngajan ne, jemu hñu cjua rë me cojo yëjë ni xuta ngasunhndë. Hane cavincha sca me xuta ne, cavindacha me cojo xcusun rë me. \p \v 24 Hacuaha ngajan cavanga jni rë profeta cojo tsëhë xuta xi tyjahi cjuatacun rë me xcun Nina cojo jni rë yëjë ni xicjin me xi camá catsiquehen me nguehe ngasunhndë. \c 19 \s1 Xutacjín xi cuaxëndaja me Nina \p \v 1 Hya xi camá cavatju vihi ne, cahndë sacuaha xta rë xutacjín ngajan ngahnga xi chja cuitjin: \q1 ¡Catama jyë, catama hnga Nina! Nina ne, vaxëtje me xuta, tjin rë me hasen ndajyihi xi seti, hacuaha ma sahmi me yëjë ni. \q1 \v 2 Jemu quixi cjua xi vitexa me ta, casahmi me xujun jyë́ rë na xi caviteña yojo rë, na xi hñu cjua na. \q1 Na vëhë ne, catsinguetsun na cjuatacun rë ngayëjë ni cojo cjuatsehen rë na. \q1 Hane Nina ne, casahmingojo me cojo rë na jni rë xuta xi sahmi xa rë me. Jni rë me xi casahmi na xi cavanga. \p \v 3 Sehe cavuya cachja me cuitjin: \p ―‍¡Catama jyë, catama hnga Nina! ta, nihndi ran ne, miji nchunchujun ni, nu nu ni. \p \v 4 Ngajan xi can ñuju xuta changá cojo catsiñuju xcusun xi quicun ne, caviticja xcun Nina xi cjuaharcun rë me xi tacun me cahndë́ rcun. Cuitjin cachja me: \p ―‍¡Cuatjin jain! ¡Nihñu jyë nihñu hnga Nina! \p \v 5 Sehe cavetju tsëhë cahndë́ rcun ngu xta xi chja cuitjin: \q1 Nihñu jyë nihñu hnga Nina, ngayun xi nihñu xa rë me. \q1 Nihñu jyë hnga me sa quihndi sa changá yun. \p \v 6 Hya xi camá ne, cahndë sacuaha xi tisë xutacjín. Nuhya rë sacuaha fane nandan xi jemu hñu vanga o sacuaha faneya xi tsinga chuhun. Hane cjua rë ne cuitjin chja: \q1 ¡Catamajyë catamahnga Nina naja ta, ha cavetsihin sahmi me gubiernu hane ma sahmi me yëjë ni! \q1 \v 7 Catamasua naja. Tahan cjuasua xahasen naja. Nihña jyë hnga me tsëhë xi cavechu cjuavixan rë Tsánga. \q1 Chjuun rë ne, ha catsindaja na yojo ran. \q1 \v 8 Casacu rë na cahndë́. Hane cuaja na tsjian ndaja xi seti, xi tyjahi. \q1 Tsjian jan ne, hacui xcusun ndaja xi sahmi xuta xi tyjahi cjuatacun rë me xcun Nina. \m Cuatjin cachja xutacjín jan. \s1 Sinësuhi me tsëhë cjuavixan rë Tsánga \p \v 9 Hya xi camá ne, cachja ángel cojo ná cuitjin: \p ―‍Nihndi cjua vi: “Jercu ndaja tsëhë me xi camachaya rë xi nduva me sinësuhi me tsëhë cjuavixan rë Tsánga.” \p Hane cachja sa ángel cuitjin: \p ―‍Cjua xi cachjá ne, cjuaquixi jain rë Nina. \p \v 10 Hane ngahan ne, caticjátaha ntsacu ángel xi cjuahárcun rë. Peru cachja cojo ná cuitjin: \p ―‍¡Xicanihñii! ta, tangun ni chjí naja, ta xa naha ne, tangun cojo xa xi nihñu cojo xingun xi sua cumachaya rë cjuaquixi rë Jesús ne, hacui xa xi vitexa Nina. Nina ne, me vëhë chjuhunrcun me. \p Hacuaha cjuaquixi rë Jesús ne, vëhë sacuaha cacun rë cjua xi cachja profeta. \s1 Me xi quisun rë naxin tyava \p \v 11 Sehe cahvë xi tixaha ngahnga, hane ngajan ne, cahvë ngu chu naxi tyava. Hane me xi quisun rë chu ne, chja tsëhë me ta, sahmi chihin me cjua rë me hacuaha quixi me. Jemu quixi cjua me hya xi tsichuva me xuta cojo sa xi hya xi sahmi me si. \v 12 Tuxcun me ne, sacuaha ndihi xi ña vitjen. Rcu me ne, jercu hinchasun corona. Hane camahindu ngu ñihi rë me xi tsajin yo vëë rë, peru suva me vëë me. \v 13 Yaja me ngu tsjian xi tjintë ni ne, xi caseyaquinda cojo jni. Hane sacuaha ñihi rë me ne, Cjua rë Nina hmí rë me. \v 14 Hane tjengui rë me sindadu cjín tsëhë ngahnga. Sindadu jan ne, cuaja me tsjian ndaja xi tyava, xi tyjahi. Hane hacuanitjin hinchasun me naxin tyava. \v 15 Hane suva me ne, tsëhë hntsua me ne, vetju ngu quicha yuju xi cuanguihmu rë xutacjín. Hane hacuiin yuma cumá rë me xuta ta, cuitexa rë me cojo yaxti rë quicha. Hane sune me cahndë́ hisca nune rë uva cojo sa xi cuaxë me xan rë cjuacjan rë Nina, me xi ma sahmi yëjë ni. \v 16 Hacuaha xcun tsjian rë me cojo tyjuhmi rë me ne, camahindu ñihi vi: “Me xi matitjun tsëhë ngayëjë ni xi matitjun. Me xi matitjun tsëhë ngayëjë ni xi vitexa.” \p \v 17 Hane cahvë xi ngu ángel ne, secun xcun tsuhi. Hane jindayahñu tsëhë nisë xi jemu hnga vitjen chu. Cuitjin cachja cojo chu: \p ―‍Nduvun. Catamatangun yun tsëhë suhi jyë rë Nina. \v 18 Ngajan xinu yojo rë xuta xi camatitjun, cojo yojo rë capitán rë sindadu cojo yojo rë xuta xi hñu cjua, cojo yojo rë chu naxin cojo yojo rë xuta xi caxinchasun rë chu. Xinu yojo rë xuta, sa ndaya tjin me o sa xi caxteña me, sa langa me, sa changá me, xinu yojo rë me. ―‍Cuatjin cachja me cojo chu nisë jan. \p \v 19 Hane cahvë chu chojyihi jan cojo xuta xi vitexa me cojo sindadu cjín rë, hane camatangun cojo sa xi sahmi si cojo me xi hinchasun chu naxin tyava jan. \v 20 Hane ngajñi si vëhë ne, cachjaha rë chu chojyihi jan camá presu chu. Hacuanitjin ne camá presu chu xi casahmi cjuarcun ngatsë rë chu chojyihi cojo sa xi cavindacha chu xuta sehe setaha sellu rë chu xten me hacuaha faharcun me xcusun ru. Sehe cacandiya quicu me catsijo chu ngajñi ndachacun xi ti cojo azufre. \v 21 Hane xicjin chu xi cavangui ne, catsiquehen me cojo quicha xi vetju tsëhë hntsua me xi miji rë naxin. Sehe yëjë ni nisë ne, cajinësua chu hisca xi cavechu rë xahasen ru cojo yojo rë xi cuicun vi. \c 20 \s1 Ngu mil nu xi seyahñu xitsehen \p \v 1 Sehe cahvë ngu ángel xi nduvajne tsëhë ngahnga, hane yahatsja ángel vë llavi tsëhë nduchin hacuaha yahatsja ngu cadena jyë. \v 2 Hane cafaha rë yë jyë jan. Chu vëhë ne, hisca hatsëë tacun chu. Chu vëhë ne, hacui naain o sa Satanás. Hane xi cafaha rë chu ne, catsihñu rë chu cojo cadena xcun xi ngu mil nu. \v 3 Hacuaha catsingatjenya ru cahntsua nduchin. Sehe casechjahñu tingotjo rë cojo llavi hane casetaha xcun ngu sellu. Cuatjin camá cojo sa xi sacuiin sa cahndë́ cuindacha ru xutacjín hisca xi cuijnetaha ngu mil nu. Hane xi cuatju vëhë ne, cumandaya nga chu ngu jo nixtin. \p \v 4 Hya xi camá ne, cahvë cahndë́ rcun hane xcun silla jan ne, siu me xi casatë rë xa xi cuitexa me. Hacuaha cahvë hasen rë me xi catisun rë rcu ngatsë rë cjuaquixi rë me xi casua me tsëhë Jesús hacuaha ngatsë rë cjua rë Nina. Me vëhë ne, cafaharcuaain rë me chu chojyihi cojo xcusun ru, hacuaha casetaain rë me sellu rë chu sa xten me o sa tsja me. Hane cahvë xi cavuya nga cjuahñu rë me sehe cojo Cristu casahmi me gubiernu xcun ngu mil nu. \v 5 (Yahnga nima ne, cuyaain cjuahñu hisca xi cjuë mil nu jan.) Matsejen ta vëhë nixtin xi tjun cuya cjuahñu rë nima. \v 6 Jercu ndaja tsëhë me hacuaha tyjahi cjuatacun rë me xi cojo me satë rë me xi tjun cuya me cjuahñu. Cjuaveya xi majo ne, satiin rë me ta, tsajin mé ma sahmi cojo me. Cumá me sacuaha nahmi xcun Nina cojo Cristu hane sahmi me gubiernu cojo me xcun ngu mil nu. \p \v 7 Hane xi cuijnetaha mil nu jan ne, cumandaya nga Satanás tsëhë ndavaya hiscan caveya me. \v 8 Sehe cuya cuindacha xutacjín rë jingujyë ni ngasunhndë, cuindacha me xuta rë Gog cojo xuta rë Magog, cojo sa xi sahmitangun rë tsëhë si. Hane xqui rë me xi cumatangun me ne, cuechu sacuaha tsumi tjehen rë ndajyë. \v 9 Hane xi camatangun me condra jan ne, cjue me jingujyë ni xcun nangui. Hane ngajñi si ne, cuiyujuhndee rë me cahndë́ xi siu sindadu cjín rë Nina cojo nandya xi tsihmucacun me. Peru ndihi ne, cuijne tsëhë ngahnga hane cjue cueti xuta condra jan. \p \v 10 Hane Naain xi cavindacha rë ne, ningatjenya rë ngajñi laguna tsëhë azufre xi seti. Hane ha cuanitjin ne catundiya chu chojyihi jan cojo chu xi cavindacha. Hane ngajan ne, cuatju chu cjuañihi nixtin nixten, nu cjui, nu nduva. \s1 Camacuenda tsëhë nima xcun cahndë́ rcun tyava \p \v 11 Hya xi camá ne, cahvë nga cahndë́ rcun tyava xi matitjun cojo me xi tacun xcun. Hane ngatsë rë cavatjuxcun me, cafëya nangui cojo ngahnga, hane casacuiin cahndë́ xi cuma rë. \v 12 Hacuaha cahvë nima. Sa changá, sa quihndi, hinchacun yëjë ni nima xcun cahndë́ rcun jan. Hya xi camá ne, ngu jo libru ne catuxaha. Hacuaha catuxaha ngu libru xi hacjahi. Hane libru vëhë ne, libru rë cjuahñu. Sehe camacuenda tsëhë, sacuaha xcusun xi casahmi nima, hacutjin xi camahindu xcun libru tjun. \v 13 Ndachacun ne, casua nima xi tjintsja. Cjuaveya cojo tsjun ne, hacuaha casua nima xi tjintsja. Hane jima ngu nima ne, camacuenda tsëhë hacutjin xcusun xi casahmi me. \v 14 Hya xi camá ne, tsajin sa cjuaveya, tsajin Hades, cahndë́ xi viyuju nima ta, catundiya ngajñi laguna xi seti cojo ndihi. Hane ndihi vëhë ne, hacui cjuaveya majo. \v 15 Ngajan xi nima xi casetaain ñihi rë me xcun libru tsëhë cjuahñu ne, cavixuya ngajñi laguna tsëhë ndihi jan. \c 21 \s1 Ngahnga cojo ngasunhndë ne, camá xatsë \p \v 1 Xi cavatju vëhë ne, cahvë ngu ngahnga xatsë cojo ngu ngasunhndë xatsë ta, tsëhë xi ngahnga xi tjun cojo nangui xi tjun ne, cafëya. Hane sacuaha ndachacun ne, tsajin. \v 2 Hane ngahan, Juan, cahvë nandya xi catsinchacun Nina xi hmí rë Jerusalén xatsë. Canduvajne tsëhë Nina ngajan ngahnga. Jemu ndaja tsejen nandya vë ta, tsejen sacuaha ngu na xi cuixan xi canicaja rë na tsjian ndajyihi tsëhë xi nduva cha xi cuixan cojo rë na. \v 3 Sehe cahndë ngu xta hñu xi cachja tsëhë cahndë́ rcun. Cuitjin cachja: \p ―‍Ha quihndë cjue cuiyuju tangun Nina cojo xuta. Hane xuta jan ne, cumá xuta rë me, hane suva me ne, cumá me Nina rë me. \v 4 Hane Nina ne, tsixiya me yëjë ndatuxcun me. Quihndë tsajin sa cjuaveya. Tsajin sa cjuachoho. Tsajin mé má squihnda me. Tsajin cjuahmu. Cuatjin cumá ta, tsëhë xi xcusun changá ne, ha cavatju. \p \v 5 Hane me xi tacun xcun cahndë́ rcun ne, cachja me cuitjin: \p ―‍¡Tisahme xatsë yëjë ni xcusun! \p Hane cachja me cojo ná cuitjin: \p ―‍Nihindi cjua vihi ta, hacui cjuaquixindaja hane macjain naja tsëhë. \p \v 6 Hane cachja sa cojo ná cuitjin: \p ―‍Ha camachihin. Sacuaha letra xi vetsihin cojo letra A ne, vijnetaha cojo zeta. Hacui ni ngahan xi ntsacu vetsihin ne, hacui ni ngahan xi vijnetaha. Me xi xinda rë xahasen rë me ne, tu cuatjo ni suá cuihi me tsëhë nandá xi sua cjuahñu xatsë. \v 7 Me xi scaa rë cjue xcun ne, sacu rë me cjuatjo rë Nina. Hane cumá ngahan Nina rë me, hacuaha cumá me quihndi naha. \v 8 Peru yo xi tsacjun, yo xi macjaain rë, yo xi hngacacun, cha tsiquehen, me xi sahmi cjuatsehen ngajñi xihin o sa ngajñi chjuun, o xi sahmi surqui, o xi faharcun nina ndacha, o xi chjaain me cjuaquixi ne, yëjë ni me vëhë ne, sacu rë me cahndë́ ngajñi laguna tsëhë ndihi xi ti cojo azufre. Hane vëhë ne, hacui cjuaveya xi majo. \s1 Hacutjin jyihi ciudad xatsë xi hmí Jerusalén \p \v 9 Hane ngu ángel tsëhë yatu jan xi yahatsja tyucu të xi quitsë rë cojo yatu cjuacjintacun xi vijnetaha jan ne, canduvatjengui ná ne, cachja cojo ná cuitjin: \p ―‍Ndove ta, tsingácun ri na xuta vixan, na xi camá chjuun rë Tsánga. \p \v 10 Hane ángel jan ne, quijicojo ná ngajñi nijña naha hiscan ngu ndetjun naxi hnga. Sehe catsingacun ná nandya xi catsinchacun Nina, nandya xi hmí rë Jerusalén ta tinduvajne tsëhë Nina ngajan ngahnga. \v 11 Hane ña tsejen xi seti cojo hasen tsëhë ngahñu rë Nina, hisca sua hasen rë sacuaha ngu ndyojo seti xi yufa sacuaha ndyojo tsin. \v 12 Hane cavindee rë ngu xondyojo teya hacuaha hnga. Tejó má tingotjo rë, hane jimangu tingotjo jan ne, ngajan siu ngu ángel. Hacuaha ngajan camahindu ñihi rë tejó tjë rë xuta nangui Israel. \v 13 Xondyojo jan ne, tjin jyan tingotjo jimangu ladu. Jyan má ladu vetjucaa tsuhi. Jyan má ladu ngatihin. Jyan má ladu canangui. Hacuaha jyan má ladu vetje tsuhi. \v 14 Xondyojo rë ne, tacun xcun tejó xihndë naña. Hane xihndë naña ne, yaha ñihi rë tejó apóstol rë Tsánga xi camahindu xcun. \p \v 15 Ángel xi chja cojo ná ne, yaha ngu ya naxu tsëhë oro xi machjirëhë sacuaha ya chuva xi cjuahachuva rë nandya cojo xondyojo cojo tingotjo rë. \v 16 Nandya jan ne, cuadradu jyihi. Jimangu tjehen rë ne, jo mil jo cientu kilómetro má xi nduju. Hane hacuanitjin ne má xi hnga. \v 17 Hane catsichuva xondyojo rë. Vëhë tjin rë ngu cientu cojo yachan ñuju nda sacuaha chuva rë xuta ta vëhë casahmixa ángel cojo. \p \v 18 Sacuaha xondyojo rë ne, camá cojo ndyojo seti xi hmí rë jaspe, hane nandya ne, suva oro camá hane seti sacuaha ndyojo tsin. \v 19 Xihndë naña rë xondyojo rë nandya ne, camá cojo ndyojo seti rë yëjë ni xcusun xi sacuaha xcusun rë yejña. Xihndë naña rë xi tjun ne, camá tsëhë jaspe. Xi majo ne, tsëhë zafiro. Xi majyan ne, tsëhë ágata, má ñuju ne, tsëhë esmeralda, \v 20 má hñu ne, tsëhë ónice, má jyun ne, tsëhë cornalina, má yatu ne, tsëhë crisólito, má jyin ne, tsëhë berilo, má ñaja ne, tsëhë topacio, má të ne tsëhë cirsopraso, má tengu ne, tsëhë jacinto, hane má tejó ne, tsëhë amatista. \v 21 Sacuaha tejó tingotjo jan ne, camá tsëhë tu seti xi hmí perla. Hane jimangu tingotjo camá tsëhë ngu perla. Hane ndiyatë rë nandya jan, tsëhë suva oro camá peru sacuaha ndyojo seti xi ña hasen tsejen. \p \v 22 Ngajan ciudad vëhë ne, cahveen ngu yungun. Mamijí rë ta tsëhë xi ngajan cuiyuju Nina, Nai naja xi ma sahmi me yëjë ni, cojo Tsánga xi hacui me sacuaha yungun. \v 23 Cuanitjin ne, mamijí rë tsuhi cojo sá xi sua hasen rë ta, tsëhë xi hasen rë ngahñu rë Nina ne, sua hasen rë ngajan, hane Tsánga ne, má ndihi rë. \v 24 Yëjë xutacjín ne, tsujyihiya me cojo ndihi vë xi cjue me cojo ngasunhndë rë me, hane xuta matitjun rë me ne, ngajan cjue cani me ngahñu rë xa xi vitexa me cojo xi cuaxëndaja me. \v 25 Ngajan hisca xi ngu nixtin ne, sechjaain tingotjo rë, tsëhë xi ngajan ne, tsajin nixtin cuma nguixun. \v 26 Hane xutacjín tsëhë ngasunhndë ne, cjue cani me ngahñu cjua rë me cojo cjuanchina rë me. \v 27 Hatuxa tsajin cahndë́ xi cuma rë tu mé ni xi hacuiin tyjahi xcun Nina. Tsajin yo xi sahmi cjuatsehen, tsajin yo xi cuichja ndesu. Suva ni me xi casetaha ñihi rë xcun libru rë Tsánga, libru xi yaha ñihi rë me xi sacu rë cjuahñu xatsë ne, me vëhë sacu rë me cahndë́. \c 22 \p \v 1 Sehe ángel ne, catsingacun ná ndajyë xi hacui nandá xi sua cjuahñu. Nandá vëhë ne, nandá yufa xi hasen sacuaha ndyojo tsin. Hane nandá vëhë ne, vetju tsëhë cahndë́ rcun rë Nina cojo Tsánga, \v 2 hane vanga taha ndiyatë cavasen nandya. Xingu xingu ladu tsëhë ndajyë ne, secun ya tsëhë cjuahñu. Ya vëhë ne, tejó ndiya xi ngu nu tjin chan tsëhë tu rë ta, chuva sá sua tu rë. Hane xca rë ya ne, machjirëhë xi tsirqui rë xutacjín jan. \v 3 Ngajan ne, tsajin mé xi chohovëë Nina tsëhë. Ngajan nandya vë tacun cahndë́ rcun xi tsëhë Nina cojo Tsánga. Hane ngajan ne, me xi tacun xi xa rë me ne, cjuahacuenda rë me. \v 4 Scuëë me xcun Nina, hane ñihi rë Nina ne, setaha xten me. \v 5 Mamijí rë ndihi, sa ndihi rë lámpara o sa tsëhë tsuhi ta, Nina Nai naja ne, sua rë me hasen rë me. Hacuaha gubiernu xi sahmi me ne, cjuecani rë yëjë nu, yëjë nixtin. \s1 Camatiña nixtin xi cuya Jesucristu \p \v 6 Hya xi camá ne, cachja ángel jan cojo ná cuitjin: \p ―‍Cjua vihi ne, cumacjain nuju tsëhë ta, quixi jain. Nina, Nai naja ne, catsingatju me ángel rë me xi sua cumachaya rë hasen rë xuta xi chja cjua rë me tsëhë xcusun xi xati cumá. \p \v 7 Chja cjua ta: \p ―‍Tuhuncuendun xi ngutjen cuinduvá. Jercu ndaja tsëhë xuta xi vetjondaja me sahmichihin me cjua rë libru vihi xi chja tsëhë xcusun xi sehe cumá. \p \v 8 Juan hmí ná. Cahndë́, hacuaha cahvë xcusun vihi. Hane hya xi camá cahndë́ cahvë ne, caticjaxcun taha ntsacu ángel jan xi catsingacun ná xcusun vihi ta, cjuaharcun ángel jan. \v 9 Peru cachja ángel cuitjin: \p ―‍¡Xicanihñii! ta, tangun ni chjí naja, ta xa naha ne, tangun cojo xa xi nihñu cojo xingun xi má profeta cojo yahnga xingun xi vetjo me cjua rë libru vihi. Nina ne, me vëhë chjuhunrcun me. \p \v 10 Hacuaha cachja me cuitjin: \p ―‍Xicavisaniin sellu cjua xi sehe cumachihin xi hincha libru vihi, ta nixtin rë ne, ha meje cuechu. \v 11 Cuejña xi xuta xi choho sahmi me ne, catjinduju xi choho sahmi me, hane xuta tsehen ne, catjinduju me cojo cjuatsehen rë me, hacuanitjin ni xuta xi quixi me ne, catjinduju me cojo ndiya rë cjuaquixi, hane xuta xi tyjahi cjuatacun rë me, catjinduju me cojo ndiya rë cjuatacun tyjahi. \p \v 12 Chja me cuitjin: \p ―‍Tuhuncuendun xi ngutjen cúya. Hane xi cúya ne, nduva cojo chjí nuju. Suá rë jimangu me chuva rë hacutjin xi casahmi me. \v 13 Ngahan ne, sacuaha letra xi vetsihin cojo letra A ne, vijnetaha cojo zeta. Hacui ni ngahan xi ntsacu vetsihin ne, hacui ni ngahan xi vijnetaha. Tejña hisca ntsacu cavetsihin yëjë ni, hane tejña cuaha hya xi cjuë. Matitjun, matjengui ngahan. \p \v 14 Jemu ndaja tsëhë xuta xi catsityjahi me tsjian rë me cojo sa xi sacu rë me cahndë́ xi sinë me tsëhë ya rë cjuahñu xatsë. Xi cuatjin ne, cuma cuisehen me taha tingotjo rë nandya jan. \v 15 Peru xuta tsehen cuiyuju me ndatsen cojo xuta xi sahmi cjuasurqui, o xi sahmi cjuatsehen ngajñi xihin o sa ngajñi chjuun, o xi tsiquehen, o xi faharcun nina ndyojo o me xi tsihmucacun cjuandacha. Yëjë ni me vëhë cuiyuju me ndatsen nandya. \p \v 16 ―‍Ngahan, Jesús ne, catsingátju ángel naha xi tsinguixi xcun ngayun xuta yungun cjuaquixi vihi. Ngahan ne, tjë rë David má ngahan. Quihndindaicjin rë David má ngahan. Niñú seti tsëhë nguitajñu má ngahan. ―‍Cuatjin chja Jesús. \p \v 17 Ngajan xi Hasen rë Nina cojo na xi cuixan cojo Tsánga ne, cjuayangui me cuitjin: \p ―‍Nduvun. \p Hacuaha me xi cuihndë cjua vëhë ne, cuichja me cuinitjin ni: \p ―‍Nduvun. \p Sa xi xinda nuju ne, nduvun. Sa xi cjueyatacun ne, siuhun tu cuatjo ni nandá rë cjuahñu. \p \v 18 Suá cumachaya nuju ngayun xi visiñuju cjua rë xujun vihi xi sehe cumachihin ta, sa xi tjin yo xi cuesuntaha sa cjua cojo cjua xi camahindu nguehe, Nina ne, cuesúntaha me cjuañihi xi camahindu xcun xujun vi. \v 19 Hacuanitjin ne, sa xi tjin yo xi cjuahataha rë cjua vihi xi sehe cumachihin, Nina ne, cjuahaxin me cahndë́ xi cumá rë me xcun xujun rë cjuahñu cojo tsëhë nandya xi catsinchacun Nina cojo tsëhë xcusun ndaja xi camahindu xcun libru vihi. \p \v 20 Hane me xi sua cjuaquixi xi cuicun vi ne, chja me cuitjin: \p ―‍Hatuxa nduva xati. \p Cuatjin chja me. Cuatjin ndatjin. Nduvun, Tatá Jesús. \p \v 21 Quihndë ne, catisatë nuju cjuandaja rë Nai naja, Jesucristu. Cuatjin jain cumá.