\id JAS J Mazatec of Jalapa de Díaz \h Xu̱ju̱n xi kits'ínntu Santiago̱ \toc1 Xu̱ju̱n xi kits'ínntu Santiago̱ \toc2 Xu̱ju̱n xi kits'ínntu Santiago̱ \toc3 Stg. \mt1 Xu̱ju̱n xi kits'ínntu Santiago̱ \c 1 \s1 B'i̱ ts'ín kikjaniñaha̱ Santiago̱ xu̱ta̱ ni̱nku̱ \p \v 1 An Santiago̱, an nda̱ musu̱ síhi̱n Nti̱a̱ná ko̱ Nda̱ Nti̱a̱ná Jesucristo̱, títs'inkjínu̱u xu̱ju̱i̱n jun xi y'aha̱nu̱u ntje̱ te jo xi tsitjujíhi̱n ra̱ ntje̱ cháná Israel. Jun xi kindzjoyo a̱sunntee̱. \p Tífaniñanu̱u. \s1 B'i̱ ts'ín tsakúya Santiago̱ mí nihi xi basinko̱ná nga ndjá s'e̱jinná Nti̱a̱ná \p \v 2 Jun já nts'e, tsjo ṉkjún katumanu̱u nk'ie nga nkjin tíkjá ni ku̱i̱tjájiun nga ni̱banenu̱u. \v 3 A̱t'aha̱ ja yo nga nk'ie nga ni̱banenu̱u ni xi ku̱i̱tjájiun ko̱ nda bitjunkiu a̱t'aha̱ ndjá s'ejinnu̱u Nti̱a̱ná, b'a̱ ts'ín sa̱kúhu̱nu̱u nga ka̱ma n'e̱ chúkju̱o tu̱ mí nihí ni xi ka̱mat'on. \v 4 Tjehe̱nnto nga nk'ie nga tín'e chúkju̱o, kju̱a̱chúkju̱a̱ xi tjínnu̱u kats'ínndju̱ú xá xi ts'e̱ a̱jin ani̱ma̱nu̱u. Kui xi ngju̱a̱i̱ko̱nu̱u nga ka̱mo xi tjíhin nga ka̱mo ko̱ s'e̱yanu̱u xi nkú ts'ín tjíhin nga s'e̱yanu̱u, ko̱ najmi chumi nihi xi ndyja̱t'anu̱u. \p \v 5 Tsa tjín a̱jinnu̱u xi ndyjat'aha̱ nga na̱nka̱ ts'ínkjink'un, katankihi̱ Nti̱a̱ná ko̱ Nti̱a̱ná tsjáha̱. A̱t'aha̱ kui ngayjehe k'un tsjáha̱ xu̱ta̱ ko̱ najmi b'éch'oho̱ yjoho̱ nga b'a̱ ts'ín. \v 6 Tu̱nga xi ku̱a̱nkihi̱ Nti̱a̱ná tjíhín nga s'e̱jihi̱n ko̱ najmi tu̱ jo jan katumaha̱. A̱t'aha̱ xi jo jan maha̱, kui xi nkú joyaha t'éhe̱n ntáchak'uu̱n, kui xi tu̱ má fiko̱hó ra̱ ntjo̱. \v 7 Xi b'a̱ ts'ín tjíyaha̱ najmi tu̱ kakuyá nga Nti̱a̱ná tsjáha̱ tsa mí nihi. \v 8 A̱t'aha̱ jo jan tjíyaha̱ ko̱ najmi ts'ínndju̱ú ni xi ts'ín. \s1 B'i̱ ts'ín kitsúya Santiago̱ nkú tjíhi̱n ra̱ nga̱t'a ts'e̱ xi x'a̱n ko̱ xi nchi̱ná \p \v 9 Nda̱ nts'eé xi x'a̱n, kui xi tsjo katumaha̱, a̱t'aha̱ nk'a tje̱n nginku̱n Nti̱a̱ná. \v 10 Ko̱ tsjo katumaha̱ xi tí'mi nda̱nchi̱ná, a̱t'aha̱ x'a̱n nginku̱n Nti̱a̱ná. A̱t'aha̱ xi nchi̱ná, kui xi ndyja̱ xi nkú joyaha naxú xi tjín a̱jin jñóo̱. \v 11 Nk'ie nga bitju ts'íu̱ ko̱ 'yún sje ma nubóo̱, ts'ínxi jñóo̱ ko̱ jne naxúhu̱ ko̱ ndyjajihi̱nsén kju̱a̱tsjotjíhi̱n. B'a̱ ta̱ ts'ínndyja̱ xi tí'mi nda̱nchi̱ná a̱jihi̱n xá xi títs'ín. \s1 B'i̱ ts'ín tsakúya Santiago̱ nga̱t'a ts'e̱ ni xi bitjajíaán \p \v 12 Á b'a̱ nda tjíhin ts'e̱ xi títs'ín chúkju̱a̱ha ni xi tínibán'ehe̱, a̱t'aha̱ kui niu̱ tíb'éjña chji yáha kui ko̱ nk'ie nga nda ku̱i̱tjuko̱ kui niu̱, ts'i̱ínkjáíhi̱n nga k'úéjña tík'un. Kui chjíu̱ xi kitsúya títjun Nti̱a̱ná nga tsjáha̱ xu̱ta̱ xi tjoho̱ Nti̱a̱ná. \p \v 13 Nk'ie nga tjín xi tínibánehe̱ nga ts'i̱ín ni xi najmi nda, najmi tu̱ kats'ínnkjink'un tsa Nti̱a̱ná xi títs'ín nibánehe̱ kui niu̱. A̱t'aha̱ Nti̱a̱ná najmi nchja̱ha̱ nga ts'i̱ín ni xi najmi nda, ko̱ ta̱ ndaha najmi ts'i̱ín nibánehe̱ xu̱ta̱ nku ni xi nchja̱ha̱ tu̱ xi ts'i̱íhin ni xi najmi nda. \v 14 Ni xi nchja̱ níhi̱ a̱ni̱ma̱ha̱ xu̱ta̱, kui xi b'ana̱cha̱ha̱ ko̱ kje'yúhu̱n tu̱ xi ts'i̱íhin ni xi najmi nda. \v 15 A̱s'a̱i tu̱ nku fásihín ra̱ ni xi nchja̱ha̱ ani̱ma̱ha̱ ko̱ yo̱ tsihin ngatitsuu̱n. Ko̱ nk'ie nga ja sá ngatitsuu̱n, yo̱ nibáha̱ ra̱ ngabayoo̱. \p \v 16 Jun já nts'ena̱, najmi tu̱ ch'ana̱cho̱ho̱ yjonu̱u. \v 17 Ngayjee̱ ni xi 'yún nda xi 'ba̱i̱ná, kui nihi xi 'yún nda ko̱ ndji̱o̱jmi ján nibáha̱ ra̱. Kui xi tsjáná Na̱'miná xi kits'ínnda ngayjee̱ ni xi bat'ai nk'a ján, xi najmi b'óntjaiya ko̱ ta̱ ndaha najmi f'ajniyá xi nkúhu nku nk'íén. \v 18 Kama mjehe̱ nga kits'ín maná ntíhi̱. Én xi bakúyaná ni xi na̱xu̱ tjín, kui xi kits'ínchjén nga kits'íntsinná, tu̱ xi ku̱i̱chu mahaná xi nkú joyaha tu xi tjun chjúsítje̱n a̱jihi̱n ngayjee̱ ni xi kits'ínnda. \s1 B'i̱ ts'ín tsakúya Santiago̱ xi nkú ts'ín chúhu̱un nja̱á ko̱ xi nkú ts'ín tjíhin nga n'etjusaán éhe̱n Nti̱a̱ná \p \v 19 N'e̱kj'áítsjon ni xu'bi̱, já nts'ena̱. Ti̱ntsu̱ba̱ ndo nga ta̱sinñju, chúyako̱o nga chu̱bo ko̱ 'ni katuma kjannu̱u. \v 20 A̱t'aha̱ kju̱a̱kjoo̱n najmi basinko̱ná nga na̱xu̱ n'eé nginku̱n Nti̱a̱ná. \v 21 Kui b'a̱ maha, t'entuhunu ngayjee̱ ni xi si ko̱ ni ch'onk'un xi tjín ṉkjún. N'e̱sje ni̱ma̱kju̱o yjonu̱u nga n'e̱kjóho̱on én xi kis'entje̱jin ani̱ma̱nu̱u. Kui xi tjíhi̱n nga'yún nga ts'i̱ínk'ankinu̱u. \p \v 22 Tu̱nga n'e̱tjusunnú ée̱n. A̱t'aha̱ tsa tu̱ nku ku̱a̱sinñjuhú ru̱u ko̱ najmi n'e̱tjusun, yjonu̱u tích'ana̱cho̱. \v 23 Xi tu̱ basínñjuhú ra̱ ée̱n ko̱ najmi ts'íntjusun, kui xi xi nkú joyaha xu̱ta̱ xi baseya nku chu̱tsín nga basehe̱ sénni̱stjihi̱n, \v 24 a̱s'a̱i fi ko̱ kutjuhú cha̱yaha̱ ni xi kuakie. \v 25 Tu̱nga máha xu̱ta̱ xi base sisihi̱n kju̱a̱téxuma xi na̱xu̱ tjín, kju̱a̱téxuma xi ts'ín nda̱íná, ko̱ xi tu̱ nku b'ejñajihín kui kju̱a̱téxumoo̱, xi najmi ts'ínchaya ni xi basínñjuhu̱ nga tu̱ sahá ts'íntjusun ni xi títsu kju̱a̱téxumoo̱, kui xu̱ta̱ha xi Nti̱a̱ná ts'ín nga nda ka̱mat'ain a̱jihi̱n ni xi tíi̱ncha ts'ín. \p \v 26 Tsa tjín xi b'a̱ maha̱ nga nda ts'ín nginku̱n Nti̱a̱ná, tu̱nga tsa tu̱ sa najmi mahá ngáha̱ b'éch'oho̱ ts'a xi nkú nga ts'ín nchja̱, kui xi b'ana̱cha̱ha̱ yjoho̱ ko̱ najmi chumi ni chjíhi̱ ra̱ xi nkú ts'ín benkjún Nti̱a̱ná. \v 27 Tu̱nga nk'ie nga bisinka̱á ntí xi ja k'ien xi cháha̱ ko̱ jminchjín xi ja k'ien x'i̱hi̱n nga un tíbehe̱, ko̱ nk'ie nga najmi n'esika̱á yjoná ni ch'onk'un xi tjín a̱sunntee̱, b'a̱ ts'ín je ko̱ nda n'eé nginku̱n Nti̱a̱ná xi Na̱'miná maha. \c 2 \s1 B'i̱ ts'ín tsakúya Santiago̱ nga ngúsuhún n'e̱ka̱á xu̱ta̱ \p \v 1 Jun já nts'ena̱, Nda̱ Nti̱a̱ná Jesucristo̱ tjíhi̱n kju̱a̱chánka ko̱ kui xi s'ejinnu̱u. Kui nga najmi tu̱ ngabi n'ehenu a̱jihi̱n xu̱ta̱. \v 2 K'úéjñaha̱ ra̱á tsa kju̱a̱s'enjinnu̱u xi má nga ma ñjakúko̱o xinki̱u nku nda̱ xi tjíyaha̱ stji̱nk'un to̱onsine ko̱ yja najyun tsjo tjín, ko̱ tsa ta̱ kju̱a̱s'en yo̱ nku nda̱ x'a̱n xi yja najyun chá. \v 3 Tsa nda n'e̱kjóho̱on nda̱ xi yja najyun tsjo tjíu̱n nga: “Ti̱nchin a̱nte nda xu'bi̱” k'úíhu̱un, ko̱ tsa b'a̱ k'úíhu̱un nda̱ x'o̱n: “Ti̱si̱njña ndjui yo̱ ji” ko̱ tsa: “Ti̱nchintet'ání” k'úíhu̱un, \v 4 tsa b'a̱ n'o̱o, ¿a najmi ngabihí tín'o? ¿A najmi ch'ohón ts'ín ja tín'enkjíntak'un nga jun tíchasoho̱o yá xi nk'a tje̱n? \p \v 5 Jun já nts'ena̱, ta̱sinñjú nga Nti̱a̱ná j'ájin xu̱ta̱ xi x'a̱n xi tjín a̱sunntei̱ tu̱ xi sa̱kúhu̱ ra̱ kju̱a̱nchi̱ná xi tjíhi̱n xi s'ejinná ko̱ tu̱ xi ts'i̱ínkjáíhi̱n ra̱ nga Nti̱a̱ná ku̱a̱téxumaha̱. Kui nii̱ xi kitsúya títjun Nti̱a̱ná nga tsjáha̱ xi tjoho̱. \v 6 Tu̱nga máha jun, xi najmi chumi ni chjíhi̱ ra̱ n'e mo xu̱ta̱ x'a̱n. ¿A najmi jánchi̱nóo̱hó xi b'ana̱cha̱nu̱u nga ngandaha̱ n'o ni xi n'o ko̱ a najmi kuihí xi fiko̱ kju̱a̱'yúnnu̱u nginku̱n já jue nga batéjénenu̱u? \v 7 ¿A najmi kuihí jóo̱ xi najmi benkjún Jesucristo̱, kui xi ja ts'e̱nu̱u? \p \v 8 Nda n'o̱o tsa n'e̱tjusun kju̱a̱téxuma xi xi 'yún nk'a tje̱n, xi nkú ts'ín tjít'a xu̱ju̱n éhe̱n Nti̱a̱ná: “N'e̱tjóí xu̱ta̱hi̱ xi nkú nga ts'ín tjohi yjohi̱.” \v 9 Tu̱nga tsa ngabi n'o̱o a̱jihi̱n xu̱ta̱, ngatitsun tín'o ko̱ kju̱a̱téxumoo̱ ku̱i̱tsu̱yanu̱u nga jé tje̱nnu̱u. \p \v 10 A̱t'aha̱ tsa tjín xi ts'i̱íntjusunyje kju̱a̱téxumoo̱, tu̱nga tsa ndyja̱t'ahá ra̱ nga ts'i̱íntjusun nku ni xi tjít'a yo̱, kui xi jé tsjehe̱n nga̱t'aha̱ ngayjee̱ ni xi tjít'a kju̱a̱téxumoo̱. \v 11 A̱t'aha̱ xi: “Najmi tu̱ ch'at'aihi̱ chji̱íhi̱n” kitsú, kui xi ta̱: “Najmi tu̱ n'ek'iein” kitsú. Máha ji, ndaha tsa najmi ch'a̱t'aihi̱ chji̱íhi̱n ko̱ tsa x'i̱hi̱n, tu̱nga tsa n'e̱k'ienní ani̱ma̱, tsa b'a̱ n'e̱i̱, jé tje̱hin nga tíbiyunéí kju̱a̱téxumaha̱ Nti̱a̱ná. \p \v 12 Chu̱bo ko̱ n'o̱o xi nkúhu tsa kju̱a̱téxuma xi ts'ín nda̱íná n'e̱ko̱kju̱a̱ko̱ho̱nu̱u. \v 13 A̱t'aha̱ ni̱stjin nga ku̱a̱se̱he̱ Nti̱a̱ná mí nihi xi kits'ín xu̱ta̱, najmi ka̱ma ni̱ma̱ha̱ xi najmi kama ni̱ma̱ha̱ xu̱ta̱ xingisoo̱. Tu̱nga xi kama ni̱ma̱ha̱ xu̱ta̱ xingisoo̱, kui xi nda ku̱i̱tju kui ni̱stiu̱n. \s1 B'i̱ ts'ín tsakúya Santiago̱ ni xi 'mihi̱ nga s'ejinná \p \v 14 Jun já nts'ena̱, ¿mí xi chjíhi̱ ra̱ tsa tjín xi títsu nga s'ejihi̱n Nti̱a̱ná tu̱nga tu̱ sa najmi títs'íntjusuhún ngá xi nkú ts'ín s'ejihi̱n? ¿A ka̱mahá n'e̱k'anki tu̱ nga̱t'aha̱ nga b'a̱ ts'ín s'ejihi̱n? \v 15 K'úéjñaha̱ ra̱á tsa nku nda̱ nts'eé ko̱ tsa nku nichjaá ndyjat'áha̱ najyun ko̱ najmi tjíhi̱n nichine. \v 16 Ko̱ tsa tjín a̱jinnu̱u xi: “Tankíhin ndo, ti̱ch'okjó sisiun najyun ko̱ chi̱ne̱ sisiun”, tsa ku̱i̱tsu̱hu̱ tu̱nga najmi ku̱a̱si̱nko̱hó nga tsjáha̱ ni xi machjéhe̱n, ¿a najmi tu̱ kju̱a̱ndahá b'a̱ ku̱i̱tsu̱? \v 17 B'a̱ ta̱ ts'ín tíjña nga̱t'a ts'e̱ xi nkú ts'ín s'ejinná. Tsa najmi tín'etjusaán xi nkú ts'ín s'ejinná, b'a̱ ta joya xi nkúhu tsa ndaha̱chí najmi s'ejinná. \p \v 18 Kutsa tjíhín xi b'a̱ ku̱i̱tsu̱: “Ji xi s'ejihin Nti̱a̱ná ko̱ an títs'intjusan ni xi nda.” Tu̱nga ta̱kúchjihíní nga s'ejihin Nti̱a̱ná nk'ie nga najmi tín'etjusuin xi nkú ts'ín s'ejihin, ko̱ an ni xi títs'intjusan kuakuchjíko̱ho ra nga s'ejinna Nti̱aṉá. \v 19 Ji xi s'ejihin nga nkuhú maha Nti̱a̱ná. Nda ṉkjún n'ei. Tu̱nga jánindoo̱hó b'a̱ ta̱ ts'ín s'ejihi̱n, ko̱ b'atsénkjún. \p \v 20 Najmi nda ts'ín tín'enkjíntak'uin. ¿A mjehi cha̱i̱ nga najmi basinko̱ná nga s'ejinná Nti̱a̱ná tsa najmi tín'etjusaán xi nkú ts'ín s'ejinná? \v 21 Ntje̱ cháná Abraham na̱xu̱ tsichu ma nginku̱n Nti̱a̱ná tu̱ nga̱t'aha̱ ni xi kits'íntjusun nk'ie nga kitsjá Isaac xi ntíhi̱ xi nkúhu chje̱ a̱sun na̱chan chje̱. \p \v 22 Tíyai nga nkuhú tsichu ma xi nkú ts'ín kis'ejihi̱n Abraham ko̱ xi nkú ts'ín kits'íntjusun ni xi kik'ihi̱n. Xi nkú ts'ín kis'ejihi̱n, kui xi tsichu ma ndju̱ú nk'ie nga kits'íntjusun ni xi kik'ihi̱n. Kuihí ni xu'bi̱ xi 'mihi̱ nga s'ejinná. \v 23 B'a̱ ts'ín tsitjusuhun ni xi tjít'a xu̱ju̱n éhe̱n Nti̱a̱ná: “Kis'ejihi̱n Abraham Nti̱a̱ná ko̱ kui niu̱ xi kits'ínchjíhi̱ ra̱ Nti̱a̱ná nga Abraham xi nku nda̱ xi na̱xu̱.” Ko̱ b'a̱ kik'ihi̱n Abraham nga kui xi nda̱'amigo̱ho̱ Nti̱a̱ná. \v 24 Tíyo nga na̱xu̱ bichú ma xu̱ta̱ nginku̱n Nti̱a̱ná tu̱ nga̱t'aha̱ ni xi ts'íntjusun ko̱ najmi tu̱ nku nga̱t'aha̱ nga s'ejihi̱n Nti̱a̱ná. \p \v 25 Ko̱ b'a̱ ta̱ kamat'ain na̱ská Rahab. Na̱xu̱ tsichu ma nginku̱n Nti̱a̱ná tu̱ nga̱t'aha̱ ni xi kits'íntjusun, nk'ie nga nda ts'ín kits'ínkjáíhi̱n já Israel xi tsichuse 'maha̱ nankihi̱ ko̱ kitsjáni̱yáha̱ nga xin kits'ínkji. \v 26 Xi nkú ts'ín najmi tíjña tík'un yjonintehe̱ xu̱ta̱ nga ja bitju ani̱ma̱ha̱, b'a̱ ta̱ ts'ín najmi tíjña tík'un xi nkú ts'ín s'ejinná Nti̱a̱ná tsa najmi tín'etjusaán xi nkú ts'ín s'ejinná. \c 3 \s1 B'i̱ ts'ín tsakúya Santiago̱ nkú k'uhu̱n njaá \p \v 1 Jun já nts'e, najmi tu̱ nkjin xi ka̱ma já maestru̱ kas'e a̱jinnu̱u, a̱t'aha̱ yo nga ji̱n xi já maestru̱i̱ ndyjun nkini̱ 'yún ndjá cha̱se̱he̱ ni xi tín'ei̱ nga xu̱ta̱ xingisoo̱. \v 2 A̱t'aha̱ ngatenteé n'eé nkjin tíkjá ni xi najmi b'a̱ tjín. Tsa tjín xi najmi bitju ts'a ni xi najmi b'a̱ tjín, kui xi ja tsichu ma xi tjíhin nga ka̱ma ko̱ ta̱ maha̱ b'éch'oyjehe̱ yjoho̱ tu̱ mí nihí ni. \p \v 3 Nk'ie nga b'e'aha̱á n'úts'a ndje̱ tu̱ xi ku̱i̱nt'é'éhenná, ndaha tsa chánka tu̱nga nt'éhéná. \v 4 Ta̱ cha̱se̱ chu̱ba̱yoho̱o yábarku̱. Ndaha tsa i ko̱ ndaha tsa b'i̱ ngján 'yún nibá ntjo̱ xi kjenimanehe̱, tu̱nga já xi ts'ínko̱hó yóo̱ fiko̱ xi má nga mjehe̱, a̱t'aha̱ yá i̱chí xi tje̱n tuts'in yábarku̱ xi bate ntóo̱ tsjáni̱yáko̱ho̱ ra̱. \p \v 5 B'a̱ ta̱ tjín nga̱t'a ts'e̱ njaá. Kui xi nku tíkjá i̱chíhi̱ yjonintená, tu̱nga mahá ra̱ ts'ín ni xi i. Cha̱se̱ chu̱ba̱yoho̱o xi nkú ts'ín kutin i̱chí nd'í maha̱ b'éti nku jñáchá chánka. \v 6 Xi nkú joyaha nku nd'í njaá. Tu̱ xí ch'onk'uhún. Yjonintená tíjñajin tu̱nga ts'ínkatsúnyjehéná. Nga̱k'i̱e̱n b'ét'a nd'íhi̱ njaá, ko̱ kui xi b'ét'a nd'í xki̱ ni̱stjin xi kich'aá. \p \v 7 Ngayje tíkjá chu̱ kjan xi tjín ma n'ent'é, ni̱see̱, ye̱, chu̱ xi tjín a̱jin ntáchak'uu̱n. Kui xi xu̱ta̱ ts'ínnt'éhe̱. \v 8 Tu̱nga ndahá nku najmi maha̱ ts'ínnt'é njaá. Kui xi nku ni ch'onk'un xi najmi ma n'ek'íéjña jyu. Xi nkúhu ye̱, kitsejíhi̱n ra̱ xán xi ts'ínk'ienná. \p \v 9 Njaá n'echjéén nga n'etsjoo̱hó Nti̱a̱ Na̱'miná ko̱ ta̱ kuihi xi n'echjéén nga én xi najmi nda 'mihi̱í xu̱ta̱, xu̱ta̱ xi Nti̱a̱ná kits'ínnda nga kik'íéyaha̱ xi nkúhu kui. \v 10 Ta̱ kuihi tsu̱'baá bitjuhu̱ én xi n'etsjoko̱ho̱ ra̱á Nti̱a̱ná, ko̱ ta̱ kuihi xi bitjuhu̱ én xi najmi nda 'mihi̱í xu̱ta̱. Jun já nts'ena̱, najmi tjíhin nga b'a̱ n'e̱é. \p \v 11 ¿A mahá ta̱ kuihi ntá ti̱xa̱ xi bitjuhu̱ ntánijua xi nda ta̱ bitjuhu̱ ntánijua xi sja? \v 12 Jun já nts'ena̱, ¿a mahá tsjá tu olibo̱ nku yá higuera̱? ¿A mahá tsjá tu higo̱ nku n'ú tuntsja̱jé? B'a̱ ta̱ ts'ín, ta̱ ndaha najmi ma bitjuhu̱ ntánijua xi nda nku ntá ti̱xa̱ má bitju ntánijua xi ntia. \s1 B'i̱ ts'ín tsakúya Santiago̱ kju̱a̱nkjink'un xi nibáha̱ ra̱ Nti̱a̱ná \p \v 13 ¿Yá xi na̱nka̱ ts'ínnkjink'un a̱jinnu̱u ko̱ mankjihi̱n ni xi tjín? Kixi̱ katjiko̱ yjoho̱ ko̱ kats'ín ni xi nda nga ni̱ma̱kju̱a̱ kat'asje yjoho̱, ko̱ b'a̱ ts'ín katakúchjihi nga kju̱axi̱ nga kui xi na̱nka̱ ts'ínnkjink'un. \v 14 Tu̱nga tsa kju̱a̱xintak'un tíjñajin ani̱ma̱nu̱u ko̱ mjenu̱u nk'a kuankíhu̱un xinki̱u, najmi tu̱ tsjo katumanu̱u, a̱t'aha̱ b'a̱ ts'ín tíbiyunéhenu én xi na̱xu̱ tjín ni xi bakúya. \v 15 Xi b'a̱ ts'ín ts'ínkjínk'un, najmi Nti̱a̱ná xi tíbakúyaha̱ xi nkú ts'ín na̱nka̱ ts'ínkjínk'un. A̱sunntee̱ ní ts'e̱, kju̱a̱nkjintak'uhu̱n xu̱ta̱ nibáha̱ ra̱, ko̱ nda̱nindoo̱ ts'e̱. \v 16 A̱t'aha̱ xi má nga tjín kju̱a̱xintak'un ko̱ xi má nga nk'a fihi̱ xinkjín xu̱ta̱, najmi nkuhú y'a xinkjín ko̱ ngayje tíkjá ni ch'onk'un ma. \p \v 17 Tu̱nga xu̱ta̱ xi Nti̱a̱ná tsjáha̱ nga na̱nka̱ ts'ínnkjink'un, kuihí xu'bo̱ xi je nginku̱n Nti̱a̱ná, tjíhi̱n kju̱a̱jyu, nda tjíyaha̱, najmi si, ni̱ma̱ tjíyaha̱ ko̱ ni xi nda ts'ín, najmi ngabi ts'ín, ko̱ na̱xu̱ ts'ín. \p \v 18 Xu̱ta̱ xi b'éntje̱ kju̱a̱jyu, kju̱jyu sa̱kúhu̱. Kui nii̱ xi nga chjihi̱ nga na̱xu̱ ts'ín xu̱ta̱. \c 4 \s1 B'i̱ ts'ín tsakúya Santiago̱ mí nihi xi ngakjá tín'eé \p \v 1 ¿Má nibáha̱ ra̱ kju̱a̱chán ko̱ kju̱a̱sti xi s'e a̱jinnu̱u? ¿A najmi nga̱t'aha̱ ní ni xi fasihu̱un nibáha̱ ra̱? Kui niu̱ xi kjánko̱nu̱u. \v 2 Mjenu̱u tsa mí nihi, tu̱nga najmi sakúhúnu̱u. N'ek'ion ani̱ma̱ ko̱ ma xintak'un, tu̱nga najmi mahá bichú tje̱nnkiu ni xi mjenu̱u. N'estiko̱o xinki̱u ko̱ bixkjanko̱o. Najmi sakúnu̱u ni xi mjenu̱u a̱t'aha̱ najmi Nti̱a̱ná binchuhu̱u. \p \v 3 Ko̱ nk'ie nga binchu, najmi n'ekjóho̱on a̱t'aha̱ ngakjá binchu. Ni tiya xi mjehénu̱u n'e̱tsjojíún, kui nihi xi binchu. \v 4 ¡Jun xi najmi kixi̱ yjankiu Nti̱a̱ná! ¿A najmi yanú nga xi tjoho̱ a̱sunntee̱, kui xi kontra̱ha̱ Nti̱a̱ná? Tu̱ yáhá ni xi mjehe̱ nga ka̱ma nda̱migo̱ho̱ a̱sunntee̱, kui xi nda̱ kontra̱ha̱ Nti̱a̱ná títs'ín ma yjoho̱. \p \v 5 Tjíhi̱n sin nga b'i̱ ts'ín tjít'a: “Espiri̱tu̱hu̱ Nti̱a̱ná xi y'éjñajinná, kui xi 'yún mje ts'atihi̱ ñá.” \v 6 Nti̱a̱ná tsjá saná kju̱a̱nda. Kui nga b'i̱ títsuhu xu̱ju̱n éhe̱n Nti̱a̱ná: “Nti̱a̱ná tsjáha̱ kju̱a̱nda xi ni̱ma̱kju̱a̱ ko̱ fi kontra̱ha̱ xi ngak'un.” \p \v 7 Kui nga ni̱ma̱kju̱a̱ n'e̱sjehenu yjonu̱u nginku̱n Nti̱a̱ná. Tankín kontro̱ho̱o nda̱nindoo̱, ko̱ kui xi ngju̱a̱i̱ t'axínnu̱u. \v 8 Tankínk'un tiñoho̱o Nti̱a̱ná, ko̱ Nti̱a̱ná ni̱bak'ún tiñanu̱u. Jun xi n'o ngatitsun, je ti̱ntsu̱bo̱o. Jun xi jo jan tjíyanu̱u, n'o̱o nga katumaje ani̱ma̱nu̱u. \v 9 N'e̱kio yjonu̱u nga tje̱nnu̱u nginku̱n Nti̱a̱ná. Tankínchj'a̱ha̱ ru̱u ani̱ma̱nu̱u nga ch'i̱ú. A̱ntehe̱ nga cha̱jnu̱u, tu̱ sahá ch'i̱ú. A̱ntehe̱ nga tsjo k'úénu̱u, tu̱ sahá kat'e nusin nusinnu̱u. \v 10 N'e̱ ni̱ma̱kju̱o yjonu̱u nginku̱n Nti̱a̱ná, ko̱ kui xi kja̱nínk'anu̱u. \s1 B'i̱ ts'ín tsakúya Santiago̱ nkú ts'ín cha̱se̱éhe̱ já nts'e̱é \p \v 11 Jun já nts'e, najmi tu̱ chubatit'ón xinki̱u. Xi nchja̱tit'ain nda̱ nts'e̱ ko̱ xi basehe̱ tsa nda ko̱ tsa najmi nda títs'ín nda̱ nts'e̱, kui xi tínchja̱tit'ain kju̱a̱téxumaha̱ Nti̱a̱ná ko̱ b'a̱ títsu nga najmi kixi̱ tínchja̱ kju̱a̱téxumoo̱. Tsa b'a̱ tíbixín nga najmi kixi̱ tínchja̱ kju̱a̱téxumoo̱, najmi tínu'yá'éíhi̱n. Ji ní xi chu̱ba̱ tíchasehé ri̱ tsa nda ko̱ tsa najmi nda títsu kju̱a̱téxumoo̱. \v 12 Nku tutuhú maha xi kitsjá kju̱a̱téxumoo̱, kui xi basehe̱ tsa nda ko̱ tsa najmi nda ni xi ts'ín xu̱ta̱. Kui xi maha̱ ts'ínk'anki xu̱ta̱ ko̱ ts'ín nga ndyja xu̱ta̱. ¿Tu̱nga yáha ji xi tíchaseihi̱ tsa nda ko̱ tsa najmi nda ni xi títs'ín xu̱ta̱ xinki̱? \s1 B'i̱ ts'ín tsakúya Santiago̱ nga a̱ya ntsja Nti̱a̱ná ku̱i̱ntsu̱ba̱yaá \p \v 13 Máha nd'a̱i̱ jun xi b'a̱ bixíún: “Nd'a̱i̱ ko̱ tsa ndyjunni̱ kuankíaán nanki xu'bo̱. Tsa nku nú ka̱maná yo̱. Ch'a̱tseé ko̱ ku̱a̱teñaá ni ko̱ n'e̱ ngana̱saán to̱on.” \v 14 B'a̱ bixíún, tu̱nga najmi yanú ni xi ka̱mat'on ndyjunni̱, tsa ku̱i̱ntsu̱ba̱ so. Jun xi nkú joyaha ni̱nti̱ xa̱ xi kutju ma chji ko̱ kutjuhú ndyjajihi̱nsén. \p \v 15 Tu̱ sa ní b'i̱ ti̱xíún: “Tsa mjehe̱ Nti̱a̱ná, katsjáná ni̱stjín ko̱ cha̱se̱é ni xi n'e̱é.” \v 16 Tu̱nga nd'a̱i̱, nk'a tín'esjo yjonu̱u a̱jihi̱n kju̱a̱ngak'unnu̱u. Ngatentee̱ xi b'a̱ ts'ín nk'a b'asje yjoho̱, kui xi najmi nda ni xi títs'ín. \v 17 Xi be xi nkú ts'ín ts'i̱ín ni xi nda ko̱ najmi b'a̱ títs'ín, kui xi títs'ín ngatitsun. \c 5 \s1 B'i̱ ts'ín tsakúya Santiago̱ ni xi tje̱he̱n ra̱ xu̱ta̱ nchi̱ná xi najmi na̱xu̱ ts'ínko̱ xu̱ta̱ musu̱hu̱ \p \v 1 Jun xi 'minu̱u xu̱ta̱ nchi̱ná, ch'i̱ú ko̱ ch'i̱íbo nga̱t'aha̱ kju̱a̱ni̱ma̱ xi ni̱banenu̱u. \v 2 Ja tsatsun kju̱a̱nchi̱nánu̱u. Ja jehe̱ xubíu̱ najyunnu̱u. \v 3 Ja katju tsjíán to̱onsinenu̱u ko̱ to̱ontabanu̱u, ko̱ kui tsjío̱n xi kju̱a̱kúchji nga ch'on kin'o ko̱ ts'i̱ínkje yjonintenu̱u xi nkú ts'ín ts'ínkje nd'íu̱ ni xi tjín. Jun xi tích'atjó kju̱a̱nchi̱ná ni̱stjin nd'a̱i̱ xi ni̱stjin xi fekuhu. \p \v 4 Cha̱se̱ maru̱u. Najmi y'echjíhu̱u xu̱ta̱ musu̱ xi kits'ínxájin jñánu̱u, ko̱ to̱on xi najmi y'echjíhu̱u tíkjintáya nga tífi kontra̱nu̱u. Ni xi tíkjintáyaha já musu̱ xi j'áya ntje̱nu̱u, kui xi ja tsichu nginku̱n Nti̱a̱ná xi tjíhi̱n nga'yún. \v 5 Ni xi nkjún tsjo ts'ín tintsu̱bo̱o e̱i̱ a̱sunntei̱ ko̱ najmi tíb'ech'óho̱o yjonu̱u ngayjee̱ ni xi mjenu̱u. Tín'e chánko yjonu̱u, tu̱nga xi nkú joyahá ni turu̱ jun, xi tín'e chánka tu̱ xi n'e̱k'iehen. \v 6 B'a̱ tsixíún nga tjíhi̱n jé xi najmi tjíhi̱n jé ko̱ b'a̱ ts'ín kin'ek'iehennu. Najmi ka̱maha̱ tsasinko̱ yjoho̱. \s1 B'i̱ ts'ín tsakúya Santiago̱ xi nkú ts'ín chúyaha̱á Nda̱ Nti̱a̱ná \p \v 7 Tu̱nga máha jun, já nts'ena̱, n'e̱ chúkju̱a̱ sahanu santa nkúhu nga kj'u̱a̱í ngáha Nda̱ Nti̱a̱ná. Cha̱se̱ chu̱ba̱yoho̱o xu̱ta̱ xi ts'ínxájin jñáha̱, xi nkú ts'ín kuyáha̱ ntje̱ xi nda xi tsjá t'anankiu̱. Kuyá k'uk'un santa nkúhu nga f'ai ts'í xi b'a ni̱stjin chu̱ts'íu̱. \v 8 B'a̱ ta̱ ts'ín jun chúya k'un k'uhu̱un nga ja ma kj'u̱a̱íhí Nda̱ Nti̱a̱ná ko̱ tjen nga'yúhu̱un ani̱ma̱nu̱u, a̱t'aha̱ ja tíbichú tiña kui ni̱stjiu̱n. \p \v 9 Jun já nts'e, najmi tu̱ kju̱a̱sti binchajoho̱on xinki̱u, a̱t'aha̱ tsa b'a̱ n'o̱o cha̱se̱he̱ kju̱a̱nu̱u. A̱t'aha̱ xi ku̱a̱se̱he̱ mí nihi xi ts'ín xu̱ta̱ ja síjñasti a̱nkju̱o̱. \p \v 10 Jun já nts'ena̱, cha̱se̱ chu̱ba̱yoho̱o xi nkú ts'ín un kikiehe̱ ko̱ xi nkú ts'ín kits'ín chúkju̱a̱ já profeta̱ xi ngajoho̱ Nti̱a̱ná kinchja̱. \v 11 “¡Á b'a̱ nda tjíhin ts'e̱!” B'a̱ 'mihi̱í xi ts'ín chúkju̱a̱ ni xi mat'ain. Ja kinu'yó xi nkú ts'ín kits'ín chúkju̱a̱ Job ni xi kamat'ain ko̱ yo xi nkú kits'ínko̱ho̱ Nti̱a̱ná a̱skahan. A̱t'aha̱ 'yún tjíhi̱n kju̱a̱ni̱ma̱tak'un Nti̱a̱ná ko̱ ma ni̱ma̱ha̱ xu̱ta̱, kui nga b'a̱ ts'íhin. \s1 B'i̱ ts'ín tsakúya Santiago̱ xi nkú ma nga chubaka̱á Nti̱a̱ná \p \v 12 Jun já nts'ena̱, kui ni xu'bi̱ xi 'yún tíbankinu̱u. Najmi tu̱ nungijiun ndji̱o̱jmi ján ni xi ku̱i̱xíún ko̱ ta̱ ndaha t'anankiu̱, ko̱ ta̱ ndaha najmi tu̱ nungijiun tu̱ mí nihí ni xi tjín. Tsa tíchasjaiyanu̱u, “joho̱n” ti̱xíún tsa b'a̱ tjín, ko̱ “najmi” ti̱xíún tsa najmi b'a̱ tjín. B'a̱ n'o̱o tu̱ xi najmi ts'i̱ínnijéhe̱nu̱u Nti̱a̱ná. \p \v 13 Tsa tíjñajinnu̱u xi un tíbehe̱, kanchja̱ko̱ Nti̱a̱ná. Tsa tíjña nku xi tsjo tjíhi̱n, kase tsjoho̱ Nti̱a̱ná. \v 14 Tsa tíjña nku xi kjijña un, kanchja̱ha̱ jácháha̱ xu̱ta̱ ni̱nku̱ tu̱ xi chu̱bantjaihi nga i̱ncha ku̱i̱nchja̱ko̱ jóo̱ Nti̱a̱ná ko̱ ngajoho̱ Nda̱ Nti̱a̱ná kat'ojnuhu̱ seti̱. \v 15 Ko̱ nk'ie nga kuinchja̱ko̱ Nti̱a̱ná xi s'ejihi̱n, ka̱manda xi kjijña uu̱n ko̱ Nda̱ Nti̱a̱ná kjésíntje̱he̱n. Ko̱ tsa tje̱he̱n ngatitsun xi kjijña uu̱n, ka̱ma ndyjat'aha̱. \v 16 Kui nga b'i̱ ngján t'inyaha̱ ru̱u xinki̱u ngatitsun xi tje̱nnu̱u, ko̱ b'i̱ ngján chu̱ba̱ntjo xinki̱u nga chu̱bako̱ Nti̱a̱ná tu̱ xi ka̱ma nkihi̱nu̱u. A̱t'aha̱ nk'ie nga ndjá nchja̱ko̱ Nti̱a̱ná xi na̱xu̱ nginku̱n Nti̱a̱ná, 'yún tjíhi̱n nga'yún ni xi nchja̱. \p \v 17 Nda̱ profeta̱ Elia̱, ta̱ xu̱ta̱ kama xi nkúhu ñá. Nk'ie nga kinchja̱ko̱ Nti̱a̱ná ndjá b'a̱ kits'ín. Kui chu̱bo̱ tsanki nga najmi tu̱ k'u̱a̱ ts'í, ko̱ najmi kik'a ts'í a̱sun t'anankiu̱ jan nú masen. \v 18 A̱skahan ta̱ kinchja̱ko̱ ngáha Nti̱a̱ná, ko̱ kik'a ts'í ko̱ kama chá ngáha ni a̱sun t'anankiu̱. \p \v 19 Jun já nts'ena̱, tsa tjín a̱jinnu̱u xi ngju̱a̱i̱ t'axíhi̱n ni xi na̱xu̱ tjín ko̱ tsa a̱s'a̱i tjín xi ts'i̱ín nga kui nda̱ xu'bo̱ k'o̱óyak'un ngáha ni xi na̱xu̱ tjíu̱n, \v 20 tsa b'a̱ ka̱ma, katumankjinnu̱u nga tu̱ yáhá ni xi ts'i̱ín nga k'u̱éjña ngáha nku xu̱ta̱ngatitsun ni̱yá ch'onk'uhu̱n, kui xi tíb'asjejihi̱n ngabayoo̱ ko̱ títs'ín nga nkjin ngatitsun n'e̱ndyjat'a.