\id LUK  
\h San Lucas 
\toc1 'Én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo koni s'ín kiskiì San Lucas 
\toc2 San Lucas 
\toc3 Lc. 
\mt1 'Én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo koni s'ín kiskiì San Lucas 
\c 1  
\s1 'Én xi kiskiì‑la̱ Teófilo jè Lucas 
\p  
\v 1 Kjoa̱ kixi̱ xi komà i̱jiìn na̱xa̱ndá i̱t'aà ts'e̱ Cristo, jye kjìn ma‑ne xi̱ta̱ xi kiskiì chiba  
\v 2 koni s'ín tsakóya‑naje̱n jñà xi̱ta̱ xi xko̱n kijtseè‑ne skanda tàts'en‑la̱ kjoa̱, ti̱jñà‑ne xi kis'e‑la̱ xá nga kisìka'bí 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo.  
\v 3 Ngaji̱ Na̱'èn Teófilo xi 'ñó ndeè, ti̱koa̱á 'a̱n, ndaà sasén‑na nga tìkjiì‑lè xo̱jo̱n jè, koni s'ín tjín nga jngoò ìjngoò sko̱ya kjoa̱; ndaà tsohotsjì‑jñaà yije skanda ti̱sa̱ tàts'en‑la̱ kjoa̱  
\v 4 mé‑ne nga ìsa̱ ndaà jcha̱‑ne kjoa̱ kixi̱ xi nguì ko̱s'ín tjín, jñà 'én xi k'oa̱s'ín tsakóya‑lè xi̱ta̱. 
\s1 'Én xi kiìchja̱ jngoò àkja̱le̱‑la̱ Nainá nga i̱skan jts'ín Juan xi kis'iìn bautizar xi̱ta̱ 
\p  
\v 5 Koi na̱chrjein k'e̱ nga jè tíjna xi̱ta̱xá ítjòn Herodes ján nangui Judea, tíjna jngoò no̱'miì xi Zacarías 'mì xi tje̱‑la̱ ts'e̱ Abías. Jè Zacarías tjín‑la̱ chjo̱ón xi Elisabet 'mì xi ti̱koa̱ tje̱‑la̱ ts'e̱ Aarón.  
\v 6 Jñà ingajò, xi̱ta̱ kixi̱‑né nga nguixko̱n Nainá. Síkitasòn yije‑né ngats'iì kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá.  
\v 7 Tsjìn‑la̱ i̱xti; jè Elisabet, chjo̱ón 'ndi̱‑né; ingajò, jyeé 'ñó xi̱ta̱ jchínga. 
\p  
\v 8 Jngoò na̱chrjein, jñà xi̱ta̱ no̱'miì xi síxákjoò Zacarías, jñà tsako̱‑la̱ nga kisìxá nguixko̱n Nainá.  
\v 9 Koni s'ín tjín kjo̱tíxoma xi ts'e̱ no̱'miì Israel, tsako̱‑la̱ suerte Zacarías nga jahas'en ni'ya tsjeè‑la̱ Nainá, ya̱ i̱ya i̱ngo̱ ítjòn, nga jè ko̱kà chrjongó‑la̱ Nainá.  
\v 10 Jè hora k'e̱ nga tì chrjongó‑la̱ Nainá ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, ya̱á títsa̱jna ndi̱tsin nga nchichja̱t'aà‑la̱ Nainá.  
\v 11 Jè Zacarías tsatsejèn jngoò‑la̱ àkja̱le̱‑la̱ Nainá xi síjna kixi̱ ya̱ ngobà kixi̱‑la̱ ñánda tìsòn chrjongó‑la̱ Nainá.  
\v 12 Jè Zacarías k'e̱ nga kijtseè, tà kjòxkón‑la̱, tà kitsakjòn‑né.  
\v 13 Ta̱nga jè àkja̱le̱‑la̱ Nainá kitsò‑la̱: 
\p ―Ngaji̱, Zacarías, kì tsakjoòn‑jèn; jè kjoa̱ bìtsi'ba‑lè jye kina'yà‑la̱; jè chjo̱ón‑lè Elisabet, jts'ín jngoò‑la̱ ki'ndí x'i̱n; k'oa̱á s'ín kít'aà 'ín‑la̱ nga Juan k'oín.  
\v 14 'Ñó s'e̱‑lè kjo̱tsja. Koi kjoa̱‑la̱ nga jè ki'ndí xi jts'ín, kjìn xi̱ta̱ kjo̱tsja‑la̱.  
\v 15 Xi̱ta̱ ítjòn kíjna nga nguixko̱n Nainá; mìkiì xán sk'oí nga xó k'oa̱á s'ín kitjaàjiìn‑ne; Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá si̱jiìn ini̱ma̱‑la̱ skanda ti̱k'e̱‑ne nga ti̱sa̱ tíjna'ya'ma i̱ndso̱'ba̱ nea̱‑la̱.  
\v 16 Xi i̱t'aà ts'e̱, kjìn xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel ko̱ófat'aà‑la̱ Nainá.  
\v 17 Jè kjoi̱ ítjòn‑la̱ Na̱'èn‑ná. Si̱jiìn ini̱ma̱‑la̱ nga'ñó xi kisìkjeén jè Elías xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá. Ini̱ma̱‑la̱ xi̱ta̱ jchínga, 'nchán si̱ìkítsa̱jnako̱ i̱xti‑la̱. Jñà xi̱ta̱ xi tájaàjiìn tjín ini̱ma̱‑la̱ nga mìkiì síkitasòn, si̱ìkjatjìya‑la̱ kjo̱hítsjeèn‑la̱ mé‑ne nga s'e̱‑la̱ kjoa̱ chji̱ne̱ xi tjín‑la̱ xi̱ta̱ kixi̱. K'oa̱á s'ín si̱ìkíyijòndaà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá mé‑ne nga kítsa̱jnandaà‑ne k'e̱ nga kjoi̱í Na̱'èn‑ná. 
\p  
\v 18 Zacarías kitsò‑la̱ jè àkja̱le̱: 
\p ―¿Kó s'ín skoeè‑na tsà kixi̱ kjoa̱? 'A̱n, jye 'ñó xi̱ta̱ jchínga; ti̱koa̱á chjo̱ón‑na̱ jye tífehet'aà na̱chrjein‑la̱. 
\p  
\v 19 Jè àkja̱le̱ kitsò: 
\p ―'A̱n‑ná Gabriel xi tìjna̱a nguixko̱n Nainá; kisìkasén‑na nga kichjàko̱‑lè, tsjaà‑lè 'én ndaà‑la̱ Nainá.  
\v 20 I̱'ndei̱, kijna chi̱sín‑né, mìkiì ko̱ma ki̱nókjoi̱i skanda k'e̱ nga ki̱jchò na̱chrjein nga ki̱tasòn 'én koi, koií kjoa̱‑la̱ nga mìkiì kòmokjeiín‑lè 'én‑na̱ xi kàxan‑lè. 
\p  
\v 21 Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, nchikoña‑la̱ Zacarías. Kjònangui‑la̱ xíkjín nga tífìchrjein‑la̱ nga mìkiì xátí bitjo‑ne ni'ya tsjeè‑la̱ Nainá.  
\v 22 K'e̱ nga jye itjo‑ne jyeé kjòchi̱sín; mì ti̱ kiì ma chja̱‑ne; jñà xi̱ta̱ xi nchikoña‑la̱ kis'ejiìn‑la̱ nga tjín kjoa̱ xi kijtseè ya̱ i̱ya ni'ya tsjeè‑la̱ Nainá; Zacarías tà jmeé chi̱sín‑ìsa tsja. K'oa̱á s'ín tsibìjna nga mìkiì komà kiìchja̱. 
\p  
\v 23 Zacarías, k'e̱ nga jye kisisòn jñà na̱chrjein nga kisìkitasòn xá‑la̱, kiì‑ne ni'ya‑la̱.  
\v 24 K'e̱ nga komà i̱skan, jè chjo̱ón Elisabet, ki'ndí ts'a; 'òn sá mì ti̱ kiì itjo‑ne ni'ya‑la̱. Kitsò:  
\v 25 “K'oa̱á s'ín kisìko̱‑na jè Nainá xi i̱t'aà ts'a̱n: kijtseè i̱ma̱á‑na nga kitsjaà‑na kjo̱ndaà‑la̱ mé‑ne nga mì kiì ti̱ ko̱chrjekàngui‑na xi̱ta̱.” 
\s1 Kií komà k'e̱ nga jngoò àkja̱le̱ tsibéno̱jmí nga i̱skan jts'ín jè Jesús 
\p  
\v 26 K'e̱ nga ijchò joòn sá, jè àkja̱le̱ Gabriel, Nainá kisìkasén jngoò na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne Galilea ñánda 'mì Nazaret.  
\v 27 Kiìkon jngoò chjo̱ón xo̱ngó xi tjín‑ne nga jè ki̱xan‑ko̱ jngoò xi̱ta̱ xi 'mì José xi tje̱‑la̱ ts'e̱ xi̱ta̱xá ítjòn xi ki'mì David. Jè 'ín‑la̱ chjo̱ón xo̱ngó, María 'mì.  
\v 28 Jè àkja̱le̱, k'e̱ nga jahas'en ni'ya nga kijtseèxkon María, kitsò‑la̱: 
\p ―¡Ndaà‑lè, ngaji̱ xi ji̱ kitjoé‑lè kjo̱ndaà jè! Nainá tíjnako̱‑lè. Ngaji̱ xi ndaà kjòchikon‑t'in mì k'oa̱á‑ne koni íchjín xi kj'ei̱í. 
\p  
\v 29 Jè María k'e̱ nga kijtseèxkon, tà kjòxkón‑la̱ koni s'ín kitsò‑la̱ jè àkja̱le̱; kisìkítsjeèn kó tsòya‑ne nga ko̱s'ín j'iì síhixat'aà‑ne.  
\v 30 Jè àkja̱le̱ kitsò‑la̱: 
\p ―María, kì tsakjoòn‑jèn, jye kitjoé‑lè kjo̱ndaà nga nguixko̱n Nainá.  
\v 31 I̱'ndei̱ ko̱xk'én‑né, ki'ndí jcha̱ jngoiì. K'oa̱á s'ín kít'iì 'ín‑la̱ nga Jesús k'oín.  
\v 32 Xi̱ta̱ ítjòn ko̱ma; Ki'ndí‑la̱ Nainá k'oín xi ìsa̱ 'ñó 'nga tíjna; Nainá, jè si̱ìnga̱tsja kjo̱tíxoma‑la̱. Xi̱ta̱xá ítjòn kíjna koni s'ín tsibìjna David xi xi̱ta̱ jchínga‑la̱ komà.  
\v 33 Jè ko̱tìxoma‑la̱ na̱xa̱ndá Israel. Kjo̱tíxoma‑la̱ mì kì kjoe̱het'aà ni̱ta̱ kjé‑ne. 
\p  
\v 34 Jè María k'e̱é kitsò‑la̱ àkja̱le̱: 
\p ―¿Kó s'ín ko̱ma jè kjoa̱ koi? Nga mìtsà x'i̱n tjín‑na. 
\p  
\v 35 Jè àkja̱le̱ kitsò: 
\p ―Jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá ki̱tjojen‑nè‑lè. Jè nga'ñó‑la̱ Nainá xi 'ñó 'nga tíjna koi̱ìjtsat'in‑lè koni jngoò 'nguién‑la̱ ifi mé‑ne jè ki'ndí tsjeè xi jts'ín, Ki'ndí‑la̱ Nainá k'oín.  
\v 36 Jè xingui̱i Elisabet xi chjo̱ón 'ndi̱, kò joòn sá tjín‑la̱ nga ki'ndí 'ya na̱s'ín jye 'ñó xi̱ta̱ jchínga.  
\v 37 Xi i̱t'aà ts'e̱ Nainá, ni̱jngoò kjoa̱ xi mìkiì ko̱ma‑la̱ ―kitsò àkja̱le̱. 
\p  
\v 38 K'e̱é kitsò María: 
\p ―'A̱n‑ná xi chjo̱ón chi̱'nda‑la̱ Nainá; k'oa̱s'ín kàtama koni s'ín kò'mì‑ná. 
\p Jè àkja̱le̱ ti̱nguixko̱ón‑ne kiì‑ne. 
\s1 Kií komà k'e̱ nga jè María kiì katsejèn‑la̱ Elisabet 
\p  
\v 39 Na̱chrjein koi, jè María ni̱to̱ón kiì jngoò na̱xa̱ndá xi kijna'nchò nindoò ján nangui Judea.  
\v 40 Jahas'en ni'ya‑la̱ Zacarías; kisìhixat'aà Elisabet.  
\v 41 K'e̱ kiì'nchré Elisabet nga kisìhixat'aà María, ki'ndí xi 'ya, kiskì'nga i̱ya i̱ndso̱'ba̱. Jè ini̱ma̱‑la̱ Elisabet ndaà kis'ejiìn Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá.  
\v 42 K'e̱é 'ñó kiìchja̱, kitsò: 
\p ―¡Nainá, ìsa̱á 'ñó ndaà tísíchikon‑t'in‑lè mì k'oa̱á‑ne koni jñà íchjín xi kj'ei̱í; ti̱koa̱á ki'ndí‑lè xi tíjnaya i̱ndso̱'boì 'ñó ndaà tímachikon‑t'in!  
\v 43 ¿Yá‑ná 'a̱n? ¡Mé tà ndaà kòf'ìi̱jchon‑ná ji̱ xi nea̱‑la̱ Na̱'èn‑ná!  
\v 44 Ti̱k'e̱‑né nga kà'nchrè nga kànìhixat'aà‑ná, ki'ndí‑na̱ kàkjì'ngaya i̱ndso̱'bà nga tsja kòma‑la̱.  
\v 45 ¡Mé tà ndaà‑lè nga mokjeiín‑lè 'én xi kis'eno̱jmí‑lè! Jè 'én xi kiìchja̱ Nainá ki̱tasòn‑né ―kitsò Elisabet. 
\p  
\v 46 Jè María kitsò: 
\q1 Ini̱ma̱‑na̱ 'ñó 'nga tísíkíjna Nainá. 
\q1  
\v 47 Matsja‑na i̱t'aà ts'e̱ Nainá xi ochrjekátjì‑na. 
\q1  
\v 48 Kijtseè i̱ma̱á‑na, 'a̱n xi chjo̱ón chi̱'nda‑la̱ ma; 
\q1 i̱'ndei̱ skanda ni̱ta̱ kjé‑ne k'oa̱á s'ín ki̱tso̱‑na xi̱ta̱: “Mé tà ndaá‑la̱.” 
\q1  
\v 49 'Ñó ndaà tse kjoa̱ kisìko̱‑na Nainá, jè, nga ìsa̱ tse nga'ñó tjín‑la̱. 
\q1 Nainá, xi̱ta̱ tsjeè‑né. 
\q1  
\v 50 Tjín kjit'aà‑la̱ kjo̱hi̱ma̱takòn i̱t'aà ts'e̱ jñà xi̱ta̱ xi beèxkón skanda tàts'en‑la̱ kjoa̱ ni̱ta̱ kjé‑ne. 
\q1  
\v 51 K'oa̱á s'ín okó nga tse nga'ñó tjín‑la̱; 
\q1 jñà xi̱ta̱ xi 'ñó 'nga ikon i̱jiìn ini̱ma̱‑la̱, ochrjekàngui kjo̱hítsjeèn‑la̱. 
\q1  
\v 52 Jñà xi̱ta̱xá ítjòn xi 'nga títsa̱jna, faáxìn kjo̱tíxoma‑la̱, 
\q1 koa̱ jñà xi nangui títsa̱jna, ìsa̱á 'nga síkítsa̱jna. 
\q1  
\v 53 Jñà xi̱ta̱ xi tsjìn‑la̱ tsojmì xi kine, 'ñó kjìn tsjá‑la̱, 
\q1 koa̱ jñà xi̱ta̱ nchi̱ná, ni̱mé tsjá‑la̱, tà síkasén tiyaá‑ne. 
\q1  
\v 54 Nainá síchját'aà‑la̱ na̱xa̱ndá Israel, jñà xi̱ta̱ chi̱'nda‑la̱; 
\q1 mìkiì síjchàajiìn nga tjòkeè Abraham, 
\q1  
\v 55 ngats'iì tje̱‑la̱ ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne. 
\q1 Nga Nainá, k'oa̱á s'ín kitsjaà‑la̱ tso'ba jñà xi̱ta̱ jchínga‑ná. 
\m Kitsò María. 
\p  
\v 56 Jè María, jàn sá tsibìjnako̱ Elisabet; k'e̱ komà i̱skan kiì‑ne ni'ya‑la̱. 
\s1 K'e̱ nga kits'iìn Juan xi kis'iìn bautizar xi̱ta̱ 
\p  
\v 57 K'e̱ nga jye ijchò na̱chrjein‑la̱, Elisabet, kits'iìn jngoò‑la̱ ki'ndí x'i̱n.  
\v 58 Nainá, 'ñó ndaà kisìko̱. K'e̱ nga kiì'nchré xi̱ta̱ xíkjín ko̱ xi̱ta̱ i̱ndiì ni'ya‑la̱ ti̱koa̱á kjòtsja‑la̱.  
\v 59 Nga komà jiìn na̱chrjein, kiìko̱ jè ki'ndí nga nguixko̱n no̱'miì, mé‑ne nga kisit'aà chi̱ba̱‑la̱ yijo‑la̱ kjoa̱ ts'e̱ circuncisión. Jñà xi̱ta̱ xi kj'ei̱í, k'oa̱á s'ín mejèn tsibít'aà 'ín koni 'mì na̱'èn‑la̱ nga Zacarías 'mì.  
\v 60 Ta̱nga jè nea̱‑la̱ kitsò: 
\p ―Majìn, Juan k'oín. 
\p  
\v 61 Kitsò jñà xi̱ta̱ xi títsa̱jna: 
\p ―¿Mé‑ne ko̱s'ín k'oín‑ne? Ni̱jngoò xi̱ta̱ xingui̱i xi ko̱s'ín 'mì 'ín‑la̱. 
\p  
\v 62 K'e̱é kitjònangui chi̱sín‑la̱ na̱'èn‑la̱ kó k'oín.  
\v 63 Zacarías kisìjé jngoò íteè nga kiskiìjno, tsibít'aà: “Juan 'mì 'ín‑la̱.” Ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna, tà k'oa̱á komà‑la̱.  
\v 64 Zacarías ti̱k'e̱é‑ne kitáx'a̱‑ne tso'ba ko̱ tsanìyá‑ne ni̱je̱n, i̱kjoàn komà kiìchja̱‑ne. K'e̱é kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Nainá.  
\v 65 Ngats'iì xi̱ta̱ xi títsa̱jna chrañà i̱ndiì ni'ya‑la̱, tà kjòxkón‑la̱ k'e̱ nga kiì'nchré nga jye ma kiìchja̱‑ne Zacarías. Xki̱ xi ján tsabísòn kjoa̱ koi kóho̱kji i̱nchò nindoò nangui Judea.  
\v 66 Ngats'iì xi̱ta̱ xi kiì'nchré kjoa̱ koi, tsohóko̱ i̱jiìn ini̱ma̱‑la̱; kitsò: 
\p ―Jè ki'ndí, k'e̱ nga ko̱jchínga, ¿yá xi̱ta̱ xi ko̱ma? 
\p Nga jè nga'ñó‑la̱ Nainá tíjnako̱. 
\s1 Kií komà k'e̱ nga jè Zacarías kiìchja̱ i̱t'aà ts'e̱ Nainá 
\p  
\v 67 Zacarías, na̱'èn‑la̱ Juan, kisijiìn ini̱ma̱‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. Kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá, kitsò: 
\q1  
\v 68 ¡Mé tà ndaà kji‑la̱ Na̱'èn‑ná jè xi Nainá tsò‑la̱ na̱xa̱ndá Israel nga j'iì kíchjítjì na̱xa̱ndá‑la̱ ti̱koa̱ j'iì síkíjnandei̱í! 
\q1  
\v 69 Kitsjaà jngoò‑ná xi̱ta̱ xi tse nga'ñó tjín‑la̱ nga j'iì kachrjetjì‑ná kjo̱'in xi kjoa̱ ts'e̱ jé‑ná, 
\q1 jè xi tje̱‑la̱ David xi chi̱'nda‑la̱ Nainá tsibìjna. 
\q1  
\v 70 Nainá kisìkjeén tso'ba jñà xi̱ta̱ tsjeè‑la̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱. 
\q1 K'oa̱á s'ín kitsò nga ti̱sa̱ tàts'en‑la̱ kjoa̱ nga 
\q1  
\v 71 ko̱chrjekátjì‑ná i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ kondra̱‑ná, 
\q1 ko̱ xi̱ta̱ xi jtikeè‑ná. 
\q1  
\v 72 K'oa̱á ti̱ kitsò Nainá nga skoe̱ i̱ma̱ jñà xi̱ta̱ jchínga‑ná. 
\q1 Mìkiì si̱ìjchàajiìn jè 'én xi kitsjaà‑la̱ xi̱ta̱ jchínga‑ná Abraham nga tsibíndaàjiìn‑ko̱ jngoò kjoa̱ tsjeè. 
\q1  
\v 73 Nainá, k'oa̱á s'ín kitsjaà‑la̱ tso'ba Abraham xi xi̱ta̱ jchínga kjiìn‑ná nga 
\q1  
\v 74 si̱ìkítsa̱jnandei̱í‑ná ts'e̱ xi̱ta̱ kondra̱‑ná mé‑ne nga mìkiì ki̱skoán nga si̱xá‑lá. 
\q1  
\v 75 Kjit'aà na̱chrjein tsjeè ki̱tsa̱jnaá ti̱koa̱ kixi̱ ki̱tsa̱jnaá nga nguixko̱n Nainá. 
\m Kitsò Zacarías. 
\p  
\v 76 K'e̱é kitsò‑la̱ ki'ndí‑la̱: 
\q1 Ngaji̱, si̱ìkjeén‑lè Nainá xi 'ñó 'nga tíjna nga ki̱nókjoa̱ ngajo‑la̱. 
\q1 Ngaji̱í k'oín ítjòn‑la̱ Na̱'èn‑ná nga kíndiì ndi̱yá‑la̱. 
\q1  
\v 77 Kéno̱jmí‑la̱ na̱xa̱ndá‑la̱ kós'ín s'ín Nainá nga ko̱chrjekátjì‑ná jé‑ná. 
\q1 Nainá, 'ñó tse kjo̱hi̱ma̱takòn tjín‑la̱ nga síjchàat'aà‑la̱ jé‑la̱ jñà xi̱ta̱. 
\q1  
\v 78 Nainá si̱ìkasén jngoò‑ná xi nchrobá‑ne ngajmiì. 
\q1 K'e̱ nga kjoi̱í, k'oa̱á s'ín si̱ìhiseèn‑la̱ xi̱ta̱ koni s'ín mahiseèn k'e̱ nga ta̱jñòya. 
\q1  
\v 79 Jñà ko̱hiseèn‑la̱ kjo̱hítsjeèn‑la̱ xi̱ta̱ xi i̱'nde jñò títsa̱jnajiìn, 
\q1 ko̱ xi jye ndi̱yá kjoa̱ biyaà tjímaya. 
\q1 Ya̱á kji̱ko̱‑ná ndi̱yá ñánda tjín kjoa̱'nchán. 
\m Kitsò Zacarías. 
\p  
\v 80 Ki'ndí jè tímajchínga ti̱koa̱ tís'e‑la̱ nga'ñó xi ts'e̱ ini̱ma̱‑la̱. Ya̱á tsibìjna i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn skanda k'e̱ nga tsibíts'ia̱ nga tsibìjna osen‑la̱ na̱xa̱ndá Israel. 
\c 2  
\s1 Kií komà k'e̱ nga kits'iìn Jesús 
\r (Mateo 1:18‑25) 
\p  
\v 1 Koi na̱chrjein k'e̱ nga tjín‑la̱ xá ítjòn César Augusto tsjachrje jngoò o̱kixi̱ nga ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá xi otíxoma‑la̱ Roma, xo̱jo̱ón si̱t'aà 'ín‑la̱.  
\v 2 Jè xo̱jo̱n censo xi kisindaà ítjòn k'e̱ nga tíjna gobernador xi̱ta̱ xi 'mì Cirenio ján i̱'nde ñánda 'mì Siria.  
\v 3 Kiì yije xi̱ta̱ nga kiì kít'aà xo̱jo̱n yijo‑la̱ nga jngoò ìjngoò na̱xa̱ndá‑la̱ xi chja̱‑ne. 
\p  
\v 4 José itjo‑ne Nazaret, na̱xa̱ndá ts'e̱ Galilea, kiì nangui ñánda 'mì Judea ya̱ na̱xa̱ndá Belén ñánda kits'iìn xi̱ta̱ ítjòn xi David ki'mì nga jè José, tje̱‑la̱ ts'e̱ David‑né.  
\v 5 Kiì kít'aà xo̱jo̱n yijo‑la̱; ti̱koa̱á kiì jè María, chjo̱ón‑la̱ xi tíjna'ñó‑la̱ nga jè ki̱xan‑ko̱, ta̱nga jyeé ki'ndí 'ya.  
\v 6 K'e̱ nga jye títsa̱jna Belén, María ijchò na̱chrjein‑la̱ nga kits'iìn ki'ndí‑la̱.  
\v 7 Kits'iìn ki'ndítjòn‑la̱ xi ndí ki'ndí x'i̱n; kisìkájté nikje‑la̱; ya̱ kisìkánaya kaxa̱ ñánda kjèn‑ya cho̱, nga mì ti̱ kiì tjín‑ne i̱'nde ya̱ ni'ya ñánda ma nìkjáya. 
\s1 Kií komà k'e̱ nga jñà àkja̱le̱‑la̱ Nainá j'iìkon jñà paxtò 
\p  
\v 8 Ya̱ chrañàt'aà‑la̱ Belén títsa̱jna paxtò xi nchisíkinda̱ cho̱ orrè‑la̱ nga ni̱tje̱n.  
\v 9 Tà ni̱to̱ón ijchòkon jngoò àkja̱le̱‑la̱ Nainá. Jè kjoa̱jeya‑la̱ Nainá xi 'ñó ote kji, kisìhiseèn yije kóho̱kji jngoò itjandiì ñánda títsa̱jna jñà paxtò. K'e̱ nga kijtseè, tsí ndaà kitsakjòn.  
\v 10 Jè àkja̱le̱ kitsò‑la̱: 
\p ―Kiì tsakjoòn‑jèn; 'a̱n, koií xá j'i̱‑na nga síkí'nchré jngoò‑nò 'én xi̱tse̱ xi ndaà tsò xi 'ñó kjo̱tsja‑la̱ ngats'iì na̱xa̱ndá:  
\v 11 I̱'ndei̱ kats'iìn jngoò ki'ndí ya̱ na̱xa̱ndá‑la̱ David jè xi ko̱chrjekàjiìn‑ná kjo̱'in, jè xi Cristo, [xi̱ta̱ xi xó kisìkasén‑ne Nainá], nga jè ko̱tìxoma‑ná.  
\v 12 Tjín jngoò seña nga kixi̱ kjoa̱: sa̱kò jngoò‑nò ki'ndí xi tsjájtéjiìn nikje‑la̱; kjinaya kaxa̱ ñánda kjèn‑ya cho̱. 
\p  
\v 13 Ti̱k'e̱‑ne kjìn jchán àkja̱le̱ tsatsejèn‑kjoò‑ìsa xi inchrobà‑ne ngajmiì xi 'nga kisìkíjna Nainá. Kitsò: 
\q1  
\v 14 Nainá kàtas'e‑la̱ kjoa̱jeya ján ngajmiì; 
\q1 ko̱ i̱ i̱t'aà nangui, 
\q1 'nchán kàtas'e kjoa̱, i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xi tjín‑la̱ kjo̱ndaà‑la̱ Nainá. 
\p  
\v 15 K'e̱ nga kiì‑ne jñà àkja̱le̱ ján ngajmiì, jñà paxtò kitsò‑la̱ xíkjín: 
\p ―Tíkjiaán skanda Belén nga jcha̱á kjoa̱ xi kòma koni s'ín kàsìkí'nchré‑ná Na̱'èn‑ná. 
\p  
\v 16 Ni̱to̱ón kiì jñà paxtò ján Belén; k'e̱ nga ijchò, kisakò‑la̱ ñánda tíjna María ko̱ José, koa̱ jè ki'ndí, kjinaya kaxa̱ ñánda kjèn‑ya cho̱.  
\v 17 K'e̱ nga kijtseèxkon ki'ndí jè, tsibéno̱jmí yije koni s'ín kitsò jè àkja̱le̱ i̱t'aà ts'e̱ ki'ndí.  
\v 18 Ngats'iì xi̱ta̱ xi kiì'nchré koni s'ín kitsò jñà paxtò tà k'oa̱á komà‑la̱.  
\v 19 Ta̱nga jè María ya̱á tsibíjiìn yije i̱jiìn ini̱ma̱‑la̱ jñà 'én xi kis'eno̱jmí‑la̱. 'Ñó kisìkítsjeèn‑jiìn kjoa̱ koi.  
\v 20 Kiì ìjngoò k'a‑ne jñà paxtò; jeya tsachrje ti̱koa̱ ndaà kisìkíjna Nainá ngats'iì kjoa̱ xi kiì'nchré ko̱ xi kijtseè, nga nguì k'oa̱á s'ín komà koni s'ín kis'eno̱jmí‑la̱. 
\s1 K'e̱ nga jñà xi̱ta̱ jchínga‑la̱ Jesús kiìko̱ i̱ngo̱ ítjòn ya̱ Jerusalén nga kisìnga̱tsja Nainá 
\p  
\v 21 K'e̱ nga ijchò jiìn na̱chrjein nga kits'iìn ki'ndí jè, kisit'aà chi̱ba̱‑la̱ yijo‑la̱ kjoa̱ ts'e̱ circuncisión; Jesús kisit'aà 'ín‑la̱ koni s'ín kitsò àkja̱le̱‑la̱ Nainá k'e̱ nga ti̱sa̱ kisinaya'ma i̱ndso̱'ba̱ nea̱‑la̱. 
\p  
\v 22 Ijchò na̱chrjein nga k'oa̱s'ín s'ín xi̱ta̱ koi, koni s'ín tíchja̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés, mé‑ne jè María tsjeè kíjna‑ne nguixko̱n Nainá. Na̱chrjein koi, kiìko̱ Jesús i̱ngo̱ ítjòn ya̱ Jerusalén nga kisìnga̱tsja Nainá.  
\v 23 K'oa̱á s'ín tjít'aà kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés: “Ngats'iì ki'ndí x'i̱n xi jts'ín ítjòn, ts'e̱é Nainá, jè ko̱nga̱tsja.”  
\v 24 Xi̱ta̱ jchínga‑la̱ Jesús kiìko̱ kjo̱tjò‑la̱ nguixko̱n Nainá; jò tjo̱ni̱'ña̱ ko̱ tsà jò pichón koni s'ín tjín kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá. 
\p  
\v 25 Koi na̱chrjein ján Jerusalén tíjna jngoò xi̱ta̱ kixi̱ xi ndaà beèxkón Nainá, Simeón 'mì. Ti̱koa̱á tíkoña‑la̱ jè xi si̱ìkíjnandei̱í na̱xa̱ndá Israel; jè Simeón, ya̱á tíjnako̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá.  
\v 26 Jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá k'oa̱á s'ín tsibéno̱jmíya‑la̱ Simeón nga mìkiì ki̱yá skanda k'e̱ nga skoe̱xkon Cristo xi Nainá si̱ìkasén.  
\v 27 Jè Ini̱ma̱‑la̱ Nainá kisìkasén Simeón ján i̱ngo̱ ítjòn Jerusalén. K'e̱ nga ijchòko̱ Jesús jñà xi̱ta̱ jchínga‑la̱ mé‑ne nga kisìkitasòn‑ne koni s'ín síjé kjo̱tíxoma‑la̱,  
\v 28 Simeón kiskoé ki'ndí jè, tsohóya tsja; 'nga kisìkíjna Nainá. Kitsò: 
\q1  
\v 29 Na̱'èn, jyeé kòbitasòn 'én‑lè koni s'ín ki'mì‑ná, 
\q1 i̱'ndei̱, 'nchán kàtiyaà 'a̱n xi chi̱'nda‑lè ma. 
\q1  
\v 30 Jyeé kòbe‑na xkoaàn jè xi ko̱chrjekátjì‑ná kjo̱'in, 
\q1  
\v 31 jè xi kànìkíjna‑osin nguixko̱n ngats'iì na̱xa̱ndá, 
\q1  
\v 32 jè xi si̱ìhiseèn‑la̱ kjo̱hítsjeèn‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi mìtsà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel. 
\q1 I̱t'aà ts'e̱ ki'ndí jè, na̱xa̱ndá‑lè Israel jeyaá kíjna. 
\p  
\v 33 Jñà xi̱ta̱ jchínga‑la̱ Jesús tà k'oa̱á komà‑la̱ koni s'ín kitsò Simeón i̱t'aà ts'e̱ ki'ndí‑la̱.  
\v 34 Simeón kisìjét'aà‑la̱ Nainá nga kàtasíchikon‑t'in; i̱kjoàn kitsò‑la̱ María, nea̱‑la̱ Jesús: 
\p ―I̱t'aà ts'e̱ ki'ndí jè, k'oa̱á s'ín tjínè‑la̱ nga kjìn xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel ki̱tjojiìn kjo̱'in koa̱ kjìn ki̱xo̱jiìn. Seña‑la̱ Nainá kíjna  
\v 35 mé‑ne nga jcha̱‑la̱ kó s'ín tjín kjo̱hítsjeèn‑la̱ nga jngoò ìjngoò xi̱ta̱, ta̱nga kjìn xi̱ta̱ xi mìkiì ko̱kjeiín‑la̱; ti̱koa̱á ngaji̱, k'oa̱á s'ín s'e̱‑lè kjo̱'on‑takòn koni tsà jngoò ki̱cha̱ ndojò ko̱tokjá ini̱ma̱‑lè. 
\p  
\v 36 Ti̱koa̱á ya̱á tíjna chjo̱ón Ana xi chja̱ya 'én‑la̱ Nainá, tsòti‑la̱ Fanuel xi tje̱‑la̱ Aser. Jyeé 'ñó xi̱ta̱ jchínga. Itoò nó tsibìjnako̱ x'i̱n‑la̱.  
\v 37 Na̱chrjein koi, jè chjo̱ón Ana kò ñijòn kaàn ko̱ ñijòn nó tjín‑la̱ nga tíjna ka'àn. Ya̱á bìjnaya na̱chrjein inchijòn ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱ ítjòn; ko̱ na̱chrjein ko̱ ni̱tje̱n beèxkón Nainá; bítsi'ba‑la̱ koa̱ bìjnachjan.  
\v 38 Ti̱jè‑ne hora, chjo̱ón jè ijchò kasìjnat'aà chrañà‑la̱ xi̱ta̱ jchínga‑la̱ Jesús; kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Nainá; kiìchja̱‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ i̱t'aà ts'e̱ ki'ndí jè, jñà xi ti̱koa̱ nchikoña‑la̱ nga ki̱tjotjì yije na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne Jerusalén. 
\s1 K'e̱ nga kiì ìjngoò k'a‑ne Nazaret 
\p  
\v 39 José ko̱ María, k'e̱ nga jye kisìhitasòn yije koni s'ín tíchja̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá, kiì ìjngoò k'a‑ne ján Galilea ya̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Nazaret.  
\v 40 Ki'ndí jè tímajchínga; tís'e‑la̱ nga'ñó i̱jiìn ini̱ma̱‑la̱; ti̱koa̱á ìsa̱ ndaà tímachi̱ya‑la̱; ya̱á tíjnako̱ kjo̱ndaà‑la̱ Nainá. 
\s1 Kií komà k'e̱ nga jè Jesús tsibìjnaya i̱ngo̱ ítjòn ján Jerusalén 
\p  
\v 41 Jñà xi̱ta̱ jchínga‑la̱ Jesús, xki̱ nó fì ya̱ Jerusalén k'e̱ nga bitjo s'eí Paxko̱.  
\v 42 Jesús, k'e̱ nga jye tjín‑la̱ tejò nó ti̱koa̱ kiì ján Jerusalén koni s'ín choòn kjo̱tíxoma ts'e̱ s'eí Paxko̱.  
\v 43 K'e̱ nga inchrobà‑ne xi̱ta̱ nga jyehet'aà s'eí, jè Jesús ya̱á tsibìjna Jerusalén; koa̱ jñà xi̱ta̱ jchínga‑la̱ mìkiì kisijiìn‑la̱ tsà ya̱ tsibìjna.  
\v 44 Jngoò na̱chrjein chinchimaya ndi̱yá. Maá‑la̱ tsà ya̱á tsóhojiìn‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi nchifì‑ne. K'e̱ nga tsohótsjijiìn‑la̱ xíkjín ko̱ xi̱ta̱ xi beèxkon,  
\v 45 mìkiì kisakò‑la̱. K'e̱é kiì ìjngoò k'a ján Jerusalén nga kiì kátsji. 
\p  
\v 46 K'e̱ nga komà jàn na̱chrjein nga nchihótsji, kisakò‑la̱ ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱ ítjòn; tíjnajiìn‑la̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá; tí'nchré‑la̱ ti̱koa̱ tíkjònangui‑la̱.  
\v 47 Ngats'iì xi̱ta̱ xi nchi'nchré‑la̱ tà k'oa̱á komà‑la̱ jè kjo̱hítsjeèn xi tjín‑la̱ koni s'ín tíchja̱.  
\v 48 Jñà xi̱ta̱ jchínga‑la̱, k'e̱ nga kijtseè nga ya̱ tíjna, ti̱koa̱á tà k'oa̱á komà‑la̱; jè nea̱‑la̱ kitsò‑la̱: 
\p ―Ji̱ na̱'èn, ¿mé‑ne nga ko̱s'ín nìko̱‑náje̱n? Na̱'èn‑lè ko̱ 'a̱n tímakájno‑naje̱n nga kichijì, titsa̱binchaàtsji‑lèje̱n. 
\p  
\v 49 Jesús kitsò: 
\p ―¿Mé‑ne nga binchaàtsji‑ná? ¿A mì tíjiìn‑nò nga tjínè‑na nga ya̱ kóti̱jna ni'ya‑la̱ Na̱'èn‑na̱? 
\p  
\v 50 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ jchínga‑la̱ mìkiì jahas'en‑jiìn‑la̱ jè 'én xi kitsò Jesús. 
\p  
\v 51 Jesús, kiì ìjngoò k'a‑ne ján Nazaret ko̱ nea̱‑la̱ ko̱ na̱'èn‑la̱; Jesús ndaà kisìkitasòn‑la̱ xi̱ta̱ jchínga‑la̱. Jè nea̱‑la̱ tà ya̱á tsibíjiìn‑ikon ini̱ma̱‑la̱ ngats'iì kjoa̱ koi.  
\v 52 Jesús, tímajchínga koa̱ na̱chrjein inchijòn, ìsa̱ ndaà tímachi̱ya‑la̱; ti̱koa̱ tís'e‑la̱ kjo̱ndaà‑la̱ Nainá ko̱ ts'e̱ xi̱ta̱. 
\c 3  
\s1 'Én xi kiìchja̱ Juan xi kis'iìn bautizar xi̱ta̱ 
\r (Mateo 3:1‑12; Marcos 1:1‑8; Juan 1:19‑28) 
\p  
\v 1 K'e̱ nga jye tjín‑la̱ chrj'oòn nó nga tíhotíxoma‑la̱ i̱sò'nde xi chja̱‑ne Roma jè xi 'mì Tiberio César, ko̱ ján nangui Judea, jè tíjna gobernador Poncio Pilato; ko̱ jè Herodes, xi̱ta̱xá ítjòn tíjna ya̱ nangui Galilea; ko̱ jè Felipe xi 'ndse̱ ma Herodes, xi̱ta̱xá ítjòn tíjna ya̱ nangui ñánda 'mì Iturea ko̱ ya̱ nangui Traconite; ko̱ jè Lisanias, xi̱ta̱xá ítjòn tíjna ya̱ nangui Abilinia.  
\v 2 Ko̱ ján Jerusalén, no̱'miì ítjòn títsa̱jna jè Anás ko̱ Caifás. Ti̱koi‑ne na̱chrjein, Juan, ki'ndí‑la̱ Zacarías, kits'iì‑la̱ 'én‑la̱ Nainá ya̱ i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn.  
\v 3 Juan, kiì kóho̱kji i̱ndiì xa̱jngá nandá Jordán nga kiìchja̱ya nga kàtasíkájno jé‑la̱ jñà xi̱ta̱ nga mì ti̱ jé ko̱hótsji‑ne, i̱kjoàn kàtas'ín bautizar yijo‑la̱ mé‑ne nga si̱ìjchàat'aà‑la̱ Nainá jé‑la̱. 
\p  
\v 4 K'e̱ nga k'oa̱s'ín kiìchja̱ya Juan, jñà tíbitasòn 'én xi kiskiì Isaías, xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá nga tsò: 
\q1 Na'yà‑la̱ 'én xi 'ñó chja̱ ya̱ i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn: 
\q1 “Tjandaà ndi̱yá‑la̱ Nainá ya̱ i̱jiìn ini̱ma̱‑nò; kixi̱ ti̱kíjna koni jngoò ndi̱yá ñánda ko̱jmeèya Na̱'èn‑ná. 
\q1  
\v 5 Ngats'iì xa̱jngá ko̱ngásòn‑né; 
\q1 ngats'iì nindoò ko̱ chrja̱ngui̱, ko̱kixi̱‑né; 
\q1 jñà ndi̱yá xi tsó'ño̱ tjín, ti̱koa̱á ko̱kixi̱‑né; 
\q1 koa̱ jñà ndi̱yá xi tje̱n‑jen‑jno tje̱n‑jen‑t'aà choòn, ko̱jchoòn‑la̱. 
\q1  
\v 6 Ngats'iì xi̱ta̱ nga tíjtsa i̱sò'nde, skoe̱‑né kó s'ín s'i̱in Nainá nga ko̱chrjekátjì jé‑la̱ xi̱ta̱.” 
\m Kitsò Isaías. 
\p  
\v 7 Juan kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi ijchò nga mejèn‑la̱ ko̱ma bautizar: 
\p ―¡Jñò xi xi̱ta̱ tje̱‑la̱ ye̱ 'mì‑nò! ¿Yá xi o̱kitsò‑nò nga ki̱nchat'aàxìn‑là jè kjo̱'in xi sa̱ nchrobá machrañàt'aà‑nò?  
\v 8 Ndaà tjín kjoa̱ xi t'e̱en nga ndaà kàta'ya‑nò nga jyeé kinìkájno jé‑nò nga mì ti̱ jé binchaàtsji‑nò. Kì bixón‑jèn ya̱ i̱jiìn ini̱ma̱‑nò: “Ngaje̱n, [mìkiì s'e̱‑naje̱n kjo̱'in] nga ya̱á inchrobàt'aà‑naje̱n tje̱‑la̱ Abraham.” K'oa̱á xan‑nò, Nainá, skanda jñà nda̱jo̱ ko̱maá‑la̱ si̱ìkjatjìya‑la̱ nga i̱xti‑la̱ Abraham ko̱ma.  
\v 9 Jè ki̱cha̱yá jyeé kjijnandaà nga ko̱tesòn yá; ngats'iì yá xi 'mì ndaà toò ojà‑la̱, skanda ko̱ i̱ma̱‑la̱, jtísòn‑né, i̱kjoàn si̱nchájiìn ni'ín nga ki̱ti̱. 
\p  
\v 10 Jñà xi̱ta̱ kiskònangui‑la̱ kitsò‑la̱: 
\p ―¿Mé xi s'e̱n‑je̱n? 
\p  
\v 11 Juan kiìchja̱ kitsò‑la̱: 
\p ―Jè xi jò ma na̱chro̱‑la̱ kàtatsjá jngoò‑la̱ jè xi tsjìn‑la̱; jè xi tjín‑la̱ tsojmì xi kine, kàtatsjá‑la̱ jè xi tsjìn‑la̱. 
\p  
\v 12 Ti̱koa̱á j'iì i'nga xi̱ta̱‑la̱ xi̱ta̱xá Roma xi síkíchjítjì tsojmì nga mejèn‑la̱ ko̱ma bautizar. Kitsò‑la̱ Juan: 
\p ―Maestro, ngaje̱n, ¿mé xi s'e̱n‑je̱n? 
\p  
\v 13 Juan kitsò: 
\p ―Kì tsato níkíchjió koni s'ín tíchja̱ kjo̱tíxoma. 
\p  
\v 14 Ti̱koa̱á kiskònangui i'nga jñà soldado, kitsò: 
\p ―Ngaje̱n, ¿mé xi s'e̱n‑je̱n? 
\p Juan kitsò‑la̱: 
\p ―Kì xi̱ta̱ binchaxkón‑là, kì 'én ndiso nìyasòn‑là k'e̱ nga nì mé kjoa̱ tjín‑la̱ nga to̱n mejèn‑nò nachrjekàjno‑là; kàtajngoò‑takòn koni tjín machjí‑nò. 
\p  
\v 15 Nchikoña jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá; nchisíkítsjeèn i̱jiìn ini̱ma̱‑la̱ xi i̱t'aà ts'e̱ Juan: tsà jè xi Cristo, [xi̱ta̱ xi xó kisìkasén‑ne Nainá].  
\v 16 Juan kitsò‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá: 
\p ―O̱kixi̱‑né, 'a̱n, tà nandá s'iìn‑nò bautizar; ta̱nga nchrobá ìjngoò xi ìsa̱ tse nga'ñó tjín‑la̱ mì k'oa̱á‑ne koni 'a̱n; skanda mìkiì tjí'nde‑na nga skíjnda̱'ñoá xo̱x'ín‑la̱ xo̱jté‑la̱; jè xi sa̱ nchrobá, s'i̱in‑nò bautizar ko̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá koa̱ ko̱ ni'ín.  
\v 17 Jyeé kjinaya tsja jè pala nga si̱ìtsjeè tjé‑la̱ trigo. Ki̱nchàxkó trigo ya̱ i̱ya ni'nga; ta̱nga jè tjé‑la̱ trigo, ko̱kà‑né ya̱ i̱jiìn ni'ín ñánda mìkiì bits'o ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne. 
\p  
\v 18 Juan, k'oa̱á s'ín kiìchja̱yajiìn‑la̱ xi̱ta̱ 'én ndaà‑la̱ Nainá; kjìn sko̱ya kjo̱tíxoma tsibít'in‑la̱ xi ndaà tsò.  
\v 19 Juan, tsohótiko̱ jè Herodes xi xi̱ta̱ ítjòn tíjna, koií kjoa̱‑la̱ nga jè tíjnako̱ Herodías chjo̱ón‑la̱ Felipe xi 'ndse̱ Herodes. Ti̱koa̱ tsohótiko̱ Herodes ngats'iì kjoa̱ xi ch'o tís'ín.  
\v 20 Ta̱nga jè Herodes, ìsa̱á 'ñó ch'o kis'iìn‑ìsa: nda̱yá kiskinìs'en Juan. 
\s1 Kií komà k'e̱ nga komà bautizar Jesús 
\r (Mateo 3:13‑17; Marcos 1:9‑11) 
\p  
\v 21 K'e̱ nga ti̱kj'eè nda̱yá fahas'en Juan nga tís'ín bautizar ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, ti̱koa̱á k'e̱é komà bautizar Jesús; k'e̱ nga tíchja̱t'aà‑la̱ Nainá Jesús, kitáx'a̱ ngajmiì.  
\v 22 I̱kjoàn itjojen‑nè‑la̱ Jesús jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá xi o̱kji koni kji ni̱se paloma; koa̱ kina'yà jngoò‑la̱ 'én xi ngajmiì inchrobà‑ne xi kitsò: 
\p ―Ji̱‑né xi ki'ndí‑na̱ xan‑lè xi 'ñó matsjake̱‑lè; tsja tjín‑la̱ takoàn i̱t'aà tsi̱ji. 
\s1 Tje̱‑la̱ Jesucristo 
\r (Mateo 1:1‑17) 
\p  
\v 23 Jesús k'e̱ nga tsibíts'ia̱ nga kisìxá, tjín‑la̱ tsà katé nó. K'oa̱á s'ín tíjiìn‑la̱ xi̱ta̱, nga ki'ndí‑la̱ xó José; José, ki'ndí‑la̱ Elí; 
\q1  
\v 24 Elí, ki'ndí‑la̱ Matat; Matat, ki'ndí‑la̱ Leví; Leví, ki'ndí‑la̱ Melqui; Melqui, ki'ndí‑la̱ Jana; Jana, ki'ndí‑la̱ José; 
\q1  
\v 25 José, ki'ndí‑la̱ Matatías; Matatías, ki'ndí‑la̱ Amós; Amós, ki'ndí‑la̱ Nahúm; Nahúm, ki'ndí‑la̱ Esli; Esli, ki'ndí‑la̱ Nagai; 
\q1  
\v 26 Nagai, ki'ndí‑la̱ Maat; Maat, ki'ndí‑la̱ Matatías; Matatías, ki'ndí‑la̱ Semei; Semei, ki'ndí‑la̱ Josec; Josec, ki'ndí‑la̱ Judá; 
\q1  
\v 27 Judá, ki'ndí‑la̱ Joanán; Joanán, ki'ndí‑la̱ Resa; Resa, ki'ndí‑la̱ Zorobabel; Zorobabel, ki'ndí‑la̱ Salatiel; Salatiel, ki'ndí‑la̱ Neri; 
\q1  
\v 28 Neri, ki'ndí‑la̱ Melqui; Melqui, ki'ndí‑la̱ Adi; Adi, ki'ndí‑la̱ Cosam; Cosam, ki'ndí‑la̱ Elmodam; Elmodam, ki'ndí‑la̱ Er; 
\q1  
\v 29 Er, ki'ndí‑la̱ Josué; Josué, ki'ndí‑la̱ Eliezer; Eliezer, ki'ndí‑la̱ Jorim; Jorim, ki'ndí‑la̱ Matat; 
\q1  
\v 30 Matat, ki'ndí‑la̱ Leví; Leví, ki'ndí‑la̱ Simeón; Simeón, ki'ndí‑la̱ Judá; Judá, ki'ndí‑la̱ José; José, ki'ndí‑la̱ Jonam; Jonam, ki'ndí‑la̱ Eliaquim; 
\q1  
\v 31 Eliaquim, ki'ndí‑la̱ Melea; Melea, ki'ndí‑la̱ Mainán; Mainán, ki'ndí‑la̱ Matata; Matata, ki'ndí‑la̱ Natán; 
\q1  
\v 32 Natán, ki'ndí‑la̱ David; David, ki'ndí‑la̱ Isaí; Isaí, ki'ndí‑la̱ Obed; Obed, ki'ndí‑la̱ Booz; Booz, ki'ndí‑la̱ Salmón; Salmón, ki'ndí‑la̱ Naasón; 
\q1  
\v 33 Naasón, ki'ndí‑la̱ Aminadab; Aminadab, ki'ndí‑la̱ Aram; Aram, ki'ndí‑la̱ Esrom; Esrom, ki'ndí‑la̱ Fares; Fares, ki'ndí‑la̱ Judá; 
\q1  
\v 34 Judá, ki'ndí‑la̱ Jacob; Jacob, ki'ndí‑la̱ Isaac; Isaac, ki'ndí‑la̱ Abraham; Abraham, ki'ndí‑la̱ Taré; Taré, ki'ndí‑la̱ Nacor; 
\q1  
\v 35 Nacor, ki'ndí‑la̱ Serug; Serug, ki'ndí‑la̱ Ragau; Ragau, ki'ndí‑la̱ Peleg; Peleg, ki'ndí‑la̱ Heber; Heber, ki'ndí‑la̱ Sala; 
\q1  
\v 36 Sala, ki'ndí‑la̱ Cainán; Cainán, ki'ndí‑la̱ Arfaxad; Arfaxad, ki'ndí‑la̱ Sem; Sem, ki'ndí‑la̱ Noé; Noé, ki'ndí‑la̱ Lamec; 
\q1  
\v 37 Lamec, ki'ndí‑la̱ Matusalén; Matusalén, ki'ndí‑la̱ Enoc; Enoc, ki'ndí‑la̱ Jared; Jared, ki'ndí‑la̱ Mahalaleel; Mahalaleel, ki'ndí‑la̱ Cainán; 
\q1  
\v 38 Cainán, ki'ndí‑la̱ Enós; Enós, ki'ndí‑la̱ Set; Set, ki'ndí‑la̱ Adán; Adán, xi jè sobà Nainá tsibíndaà. 
\c 4  
\s1 K'e̱ nga jè xi̱ta̱ nei̱í kiskoòt'aà Jesús 
\r (Mateo 4:1‑11; Marcos 1:12‑13) 
\p  
\v 1 Jesús, nga ndaà tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá, inchrobà ìjngoò k'a‑ne ya̱ xa̱jngá nandá Jordán, koa̱ jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá kiìko̱ jngoò i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn.  
\v 2 Ichán na̱chrjein tsibìjna. Jè xi̱ta̱ nei̱í kiskoòt'aà nga mejèn‑la̱ kàtátsji jé Jesús. Ngats'iì na̱chrjein koi, Jesús mìkiì tsakjèn, tsibìjnachjan‑né. K'e̱ nga jyehet'aà na̱chrjein, jyeé 'ñó kjòhojò‑la̱.  
\v 3 Jè xi̱ta̱ nei̱í kitsò‑la̱: 
\p ―Tsà kixi̱ kjoa̱ nga ngaji̱ xi Ki'ndí‑la̱ Nainá 'mì‑lè, tjiì‑la̱ o̱kixi̱ nda̱jo̱ jè nga i̱nchra̱jín kàtama. 
\p  
\v 4 Jesús kiìchja̱ kitsò: 
\p ―Tjít'aà Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga tsò: “Mìtsà tà koi tsojmì xi ma chine kítsa̱kon‑ne xi̱ta̱, ti̱koa̱á kítsa̱koón‑ne ngats'iì 'én‑la̱ Nainá.” 
\p  
\v 5 Jè xi̱ta̱ nei̱í kiìko̱ Jesús jngoò nindoò 'nga, tà jngoòhijta tsakó yije‑la̱ ngats'iì na̱xa̱ndá xi tjín i̱sò'nde.  
\v 6 Jè xi̱ta̱ nei̱í kitsò‑la̱ Jesús: 
\p ―Ngaji̱í tsjaà yije‑lè ngats'iì na̱xa̱ndá koi, nga ji̱ ko̱ti̱xoma‑la̱ nga jeya ki̱jni. Nga 'a̱án kjònga̱tsja yije. Tsà mejèn‑na maá sìnga̱tsja ni̱ta̱ yá‑ne.  
\v 7 Ngaji̱, tsà ko̱si̱xkó'nchit'aà‑ná ko̱ jeya si̱kíjna‑ná, tsi̱jií ko̱ma kóho̱tjín. 
\p  
\v 8 Kiìchja̱ Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―Ti̱si̱t'aà xìn‑ná ji̱, xi̱ta̱ nei̱í. K'oa̱á s'ín tjít'aà Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga tsò: “Jeya ti̱kíjni Na̱'èn‑ná xi Nainá; tà jè ta̱jngoò cha̱xkoín.” 
\p  
\v 9 Jè xi̱ta̱ nei̱í, i̱kjoàn kiìko̱ Jesús ján Jerusalén; kisìkíjnasòn i̱ngo̱ ítjòn ñánda ìsa̱ 'nga kji; kitsò‑la̱: 
\p ―Tsà kixi̱í kjoa̱ nga ji̱ xi Ki'ndí‑la̱ Nainá 'mì‑lè, ti̱katje̱ngui yijo‑lè i̱jndé;  
\v 10 k'oa̱á s'ín tjít'aà Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga tsò: 
\q1 Nainá koií xá‑la̱ àkja̱le̱‑la̱ mé‑ne nga si̱ìkinda̱‑lè, 
\q1  
\v 11 nga ko̱ tsja tso̱ba̱'ñó‑lè mé‑ne nga ni̱jngoò nda̱jo̱ satíngui‑ne ndso̱koiì. 
\p  
\v 12 Kiìchja̱ Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―K'oa̱á s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga tsò: “Kì ta̱xki̱ chít'aà‑jèn Na̱'èn‑ná xi Nainá.” 
\p  
\v 13 Jè xi̱ta̱ nei̱í, k'e̱ nga mì ti̱ kiì kisakò‑la̱ kós'ín skóna̱cha̱n‑la̱ Jesús nga mejèn‑la̱ ko̱hótsji jé, tsasìt'aà xìn chiba na̱chrjein‑la̱ skanda komà i̱skan. 
\s1 Kií komà nga tsibíts'ia̱ Jesús nga kisìxá nangui Galilea 
\r (Mateo 4:12‑17; Marcos 1:14‑15) 
\p  
\v 14 Jesús j'iì ìjngoò k'a‑ne Galilea, ko̱ nga'ñó‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá ndaà tíjiìn ini̱ma̱‑la̱; kina'yà‑la̱ i̱t'aà ts'e̱, kóho̱kji nga jngoò itjandiì nangui ts'e̱ Galilea.  
\v 15 Tsakóya ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga xi ts'e̱ na̱xa̱ndá ñánda tsajmeè; ngats'iì xi̱ta̱ xi kiì'nchré 'én‑la̱ ndaà kisìkíjna Jesús. 
\s1 Kó kitsò Jesús nga mì kiì kòkjeiín‑la̱ jñà xi̱ta̱ ya̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Nazaret 
\r (Mateo 13:53‑58; Marcos 6:1‑6) 
\p  
\v 16 Jesús ijchò Nazaret ya̱ nangui‑la̱ ñánda kòjchá. Jè na̱chrjein nìkjáya, koni s'ín s'ín kjit'aà, jahas'en ni'ya i̱ngo̱ sinagoga. Tsasìjna kixi̱ nga tsibíxke̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá.  
\v 17 Kits'iì‑la̱ xo̱jo̱n‑la̱ Isaías, xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá; k'e̱ nga kiskíjnda̱ya jè xo̱jo̱n, kjòtsji‑la̱ ñánda tjít'aà 'én xi tsò: 
\q1  
\v 18 Jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá tíjnako̱‑na nga 'a̱án tsibít'aà‑na xá nga sìka'bí‑la̱ xi̱ta̱ i̱ma̱ 'én ndaà‑la̱ Nainá; 
\q1 'a̱án kisìkasén‑na nga sìndaà‑na xi̱ta̱ xi kjo̱'on tíjiìn ini̱ma̱‑la̱; 
\q1 ti̱koa̱á koi xá kisìkasén‑na nga 'a̱n kichjàjiìn‑la̱ xi̱ta̱ xi nda̱yá títsa̱jna nga kítsa̱jnandei̱í‑ne; 
\q1 sìndaà‑na jñà xi̱ta̱ xi mìkiì tsejèn‑la̱; 
\q1 kítsa̱jnandei̱í xi̱ta̱ xi tíyatoòn; 
\q1  
\v 19 kichjàya jè nó‑la̱ Nainá k'e̱ nga tsjá‑la̱ kjo̱tjò xi̱ta̱‑la̱. 
\p  
\v 20 Tsibíxkóya‑ne xo̱jo̱n, kitsjaà‑la̱ jè xi̱ta̱ xi síchját'aà xá ts'e̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga, i̱kjoàn tsibìjna. Tà nchikotsejèn‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna.  
\v 21 K'e̱é tsibíts'ia̱ Jesús nga kiìchja̱ kitsò: 
\p ―I̱'ndei̱, jyeé kàna'yà‑là nga nguixkoòn kòbitasòn koni s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá xi 'a̱n kòbìxke̱e. 
\p  
\v 22 Ngats'iì xi̱ta̱ ndaà kiìchja̱ i̱t'aà ts'e̱ Jesús. Tà k'oa̱á komà‑la̱ nga 'ñó ndaà tsò 'én xi chja̱. Jñà xi̱ta̱ kitsò‑la̱ xíkjín: 
\p ―¿A mìtsà jè jèe̱ xi ki'ndí‑la̱ José? 
\p  
\v 23 K'e̱é kitsò Jesús: 
\p ―Xi o̱kixi̱, jñò, k'oa̱á k'oín‑ná 'én xi tsò: “Chji̱ne̱ xkiì, ti̱ji ti̱xkiì‑la̱ yijo‑lè.” K'oa̱á ti̱s'ín k'oín‑ná: “Koni s'ín kina'yà‑je̱n kjoa̱ xi ki'nì ján Capernaum nga kinìxkiì‑la̱ xi̱ta̱, k'oa̱ ti̱s'ín ti̱xkiì‑la̱ i̱ nangui‑lè.” 
\p  
\v 24 Jesús kitsò‑ìsa: 
\p ―O̱kixi̱í xi xan‑nò, ni̱jngoò xi̱ta̱ xi chja̱ ngajo‑la̱ Nainá xi yaxkón ya̱ nangui‑la̱.  
\v 25 Ti̱koa̱á o̱kixi̱í xi xan‑nò, kjìn íchjín ka'àn tjín ya̱ Israel jè na̱chrjein ts'e̱ Elías k'e̱ nga jàn nó osen mì ti̱ kiì ts'a‑ne jtsí; j'iì kjinchrá 'ñó kóho̱kji i̱'nde Israel.  
\v 26 Ta̱nga jè Elías mìtsà ya̱ kiì ñánda títsa̱jna íchjín ka'àn ts'e̱ na̱xa̱ndá Israel; ya̱á kinìkasén ñánda tíjna chjo̱ón ka'àn ts'e̱ na̱xa̱ndá Sarepta xi chja̱‑ne Sidón.  
\v 27 Ti̱koa̱á kjìn ma xi̱ta̱ xi tíbindojno chrjoa̱ yijo‑la̱ ya̱ Israel koi na̱chrjein ts'e̱ Eliseo, xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá. Ta̱nga ni̱jngoò xi xi̱ta̱ Israel kjòndaà‑ne, tà jè ta̱jngoò Naamán xi Siria ts'e̱. 
\p  
\v 28 Ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga, 'ñó kòjti‑la̱ k'e̱ nga kiì'nchré 'én xi kiìchja̱ Jesús nga k'oa̱á s'ín kiskaàya‑la̱ nga kondra̱ ts'e̱‑né.  
\v 29 Ngats'iì xi̱ta̱ koi tsasítje̱n, tsachrjejiìn Jesús ya̱ na̱xa̱ndá jè, kiìko̱ i̱sò'nga nindoò ñánda kijna na̱xa̱ndá‑la̱ nga mejèn‑la̱ si̱ìkatje̱n‑ngui na̱xi̱ ñánda nga 'ñó tje̱n‑jen‑jno choòn.  
\v 30 Ta̱nga jè Jesús jahajiìn osen‑la̱ koa̱ kiì. 
\s1 Jngoò xi̱ta̱ xi ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í síxájiìn yijo‑la̱ 
\r (Marcos 1:21‑28) 
\p  
\v 31 Jesús kiì ñánda 'mì Capernaum, na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne Galilea; tsakóya‑la̱ xi̱ta̱ k'e̱ nga na̱chrjein nìkjáya.  
\v 32 Jñà xi̱ta̱, tà k'oa̱á komà‑la̱ koni tsò 'én xi tsakóya, nga jè 'én xi kiìchja̱, tjín‑la̱ kjo̱tíxoma. 
\p  
\v 33 Ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga tíjna jngoò xi̱ta̱ xi ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í síxájiìn yijo‑la̱; xi̱ta̱ jè, 'ñó kiìchja̱: 
\p  
\v 34 ―Jesús xi Nazaret tsi̱ji, kì k'oa̱á nìko̱‑náje̱n. ¿Mé kjoa̱ xi tjín‑lè ko̱ ngaje̱n? ¿Mé‑ne ngaje̱n nìjti‑náje̱n? ¿A kòf'i̱ nìkjehesòn‑náje̱n? Beèxkon‑lè; ji̱‑né xi Xi̱ta̱ Tsjeè‑la̱ Nainá ―kitsò. 
\p  
\v 35 Jesús tsohótiko̱ jè xi̱ta̱ nei̱í: 
\p ―¡Jyò ti̱jni, titjo̱jiìn yijo‑la̱ xi̱ta̱ jè! ―kitsò‑la̱. 
\p Jè ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í, tsajndoòt'aà nangui nga nguixko̱n ngats'iì xi̱ta̱, i̱kjoàn itjojiìn yijo‑la̱ xi̱ta̱ jè, ta̱nga nì mé xi kisìki'on.  
\v 36 Ngats'iì xi̱ta̱ xi títsa̱jna, tà kitsakjòn‑né; k'e̱é tsohóko̱ xíkjín: 
\p ―¿Mé 'én‑ne koi? K'e̱ nga chja̱ xi̱ta̱ jè, tjín‑la̱ nga'ñó ti̱koa̱ tjín‑la̱ kjo̱tíxoma nga síkitasòn‑la̱ ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í ―kitsò. 
\p  
\v 37 Jesús, kina'yà‑la̱ kóho̱kji nga jngoò itjandiì nangui xi chja̱‑ne Galilea. 
\s1 Kií kis'iìn Jesús nga kisìndaà‑ne na̱chíya‑la̱ Pedro 
\r (Mateo 8:14‑15; Marcos 1:29‑31) 
\p  
\v 38 Jesús tsasítje̱n; itjo‑ne ni'ya i̱ngo̱ sinagoga; kiì; jahas'en ni'ya‑la̱ Simón. Jè na̱chíya‑la̱ Simón 'ñó xk'én. Ch'in tìjnga tjín‑la̱. Jñà xi̱ta̱ kiìchja̱tjì nga skótsejèn‑la̱.  
\v 39 Jesús tsasìñiat'aà‑la̱, tsohótiko̱ ch'in tìjnga; jè chjo̱ón ni̱to̱ón kjòndaà‑ne. I̱kjoàn tsasítje̱n, kisìs'in‑la̱ xi̱ta̱. 
\s1 Kií kis'iìn Jesús nga kjìn xi̱ta̱ xk'én kisìndaà‑ne 
\r (Mateo 8:16‑17; Marcos 1:32‑34) 
\p  
\v 40 K'e̱ nga tíkaàtjì ts'oí, ngats'iì xi̱ta̱ xi tjín‑la̱ xi̱ta̱ xk'én xi kjìn sko̱ya ch'in tjín‑la̱, j'iìko̱ ñánda tíjna Jesús. Jè Jesús tsohót'aà‑la̱ tsja nga jngoò ìjngoò xi̱ta̱ xk'én; ngats'iì xi̱ta̱ koi, kjòndaà yijeé‑ne.  
\v 41 Ti̱koa̱á kjìn ma xi̱ta̱ xi ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í itjokàjiìn yijo‑la̱ nga kjòndaà‑ne. 'Ñó kiìchja̱ ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í: 
\p ―¡Ji̱‑né xi Ki'ndí‑la̱ Nainá 'mì‑lè! ―kitsò. 
\p Ta̱nga jè Jesús tsohótiko̱. Mìkiì kitsjaà'nde‑la̱ nga kiìchja̱, koií kjoa̱‑la̱ nga jyeé beèxkon nga jè xi Cristo, [xi̱ta̱ xi xó kisìkasén‑ne Nainá]. 
\s1 Kií komà k'e̱ nga jè Jesús kisìka'bí 'én‑la̱ Nainá 
\r (Marcos 1:35‑39) 
\p  
\v 42 K'e̱ nga jye kis'e i̱sén, itjo Jesús; kiì jngoò i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda tsjìn xi̱ta̱. Jñà xi̱ta̱ tsohótsji ñánda kiì. K'e̱ nga ijchò ñánda tíjna, mejèn‑la̱ nga ya̱ kíjnako̱ nga mì xìn kjoi̱.  
\v 43 Ta̱nga jè Jesús kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱: 
\p ―Ti̱koa̱á mochjeén‑né nga xìn na̱xa̱ndá kjíkoa̱a 'én ndaà‑la̱ Nainá koni s'ín otíxoma Nainá. Koií xá kisìkasén‑na Nainá. 
\p  
\v 44 K'oa̱á s'ín chja̱ya 'én‑la̱ Nainá kóho̱kji ni'ya i̱ngo̱ sinagoga xi tjín ya̱ nangui‑la̱ xi̱ta̱ judío. 
\c 5  
\s1 Kjo̱xkón xi komà k'e̱ nga kjìn ti̱n tsibíxkóya Pedro 
\r (Mateo 4:18‑22; Marcos 1:16‑20) 
\p  
\v 1 Jesús k'e̱ nga síjna ya̱ i̱ndiì ndáchikon ts'e̱ Genesaret kjòjtínè jñà xi̱ta̱ xi ijchò nga mejèn‑la̱ kji̱'nchré 'én‑la̱ Nainá.  
\v 2 Jesús, kijtseè jò chitso xi ya̱ kjioòndiì ya̱ i̱ndiì nandá. Jñà xi̱ta̱ nei‑la̱ xi bíxkóya ti̱n, jyeé itjojen chitso nga nchihoníjno na̱'ya‑la̱.  
\v 3 Jesús jahas'en jngoò chitso xi ts'e̱ Simón, tsibítsi'ba‑la̱ nga ski̱nìkjá‑ìsa chitso‑la̱ ya̱ i̱jiìn ndáchikon. I̱kjoàn tsibìjnaya nga tsakóya‑la̱ xi̱ta̱.  
\v 4 K'e̱ nga jye tsakóya‑la̱ xi̱ta̱, kitsò‑la̱ Simón: 
\p ―Tikoi̱i chitso‑lè ñánda nga ìsa̱ 'ñó na̱nga̱ nandá; i̱kjoàn ti̱katje̱n‑ngui‑ndá na̱'ya‑nò mé‑ne nga kíxkóya‑nò ti̱n. 
\p  
\v 5 Simón kiìchja̱ kitsò: 
\p ―Maestro, kànìk'a‑náje̱n ni̱tje̱n nga kànìxá‑je̱n, ni̱mé xi kàsakó‑naje̱n; ta̱nga tsà ji̱ xi o̱si nga siìkatje̱n‑ngui‑ndá na̱'ya‑na̱, ko̱ma‑né. 
\p  
\v 6 K'e̱ nga ìjngoò k'a kisìkatje̱n‑ngui‑ndá na̱'ya‑la̱, kjìn jchán ti̱n tsibíxkóya, tsí mejèn xajndà na̱'ya‑la̱.  
\v 7 K'e̱é kisìkatjiì‑la̱ tsja xíkjín nga kiìchja̱‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi títsa̱ya chitso xi ìjngoò mé ne nga kisìchját'aà‑la̱. Ingajò chitso jngoò k'a kitseè ti̱n. Mejèn tsà bixòngui‑ndá nga 'ñó i'í komà.  
\v 8 Jè Simón xi ti̱koa̱ Pedro 'mì, k'e̱ nga kijtseè kjoa̱ koi, tsasèn‑xkó'nchit'aà‑la̱ Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―¡Ti̱si̱t'aàxìn‑ná Na̱'èn, 'a̱n xi̱ta̱ jé‑ná! 
\p  
\v 9 Jè Simón ko̱ xi̱ta̱ xíkjín xi ta̱ña síxákjoò, tà kjòxkón‑la̱ nga 'ñó kjìn ti̱n kjòxkóya‑la̱.  
\v 10 Ti̱koa̱á tà kjòxkón‑la̱ jè Jacobo ko̱ Juan, i̱xti‑la̱ Zebedeo, jñà xi̱ta̱ xi ta̱ña síxákjoò Simón. Jesús kitsò‑la̱ Simón: 
\p ―Kì tsakjoòn‑jèn, i̱'ndei̱ mì ti̱ kiì ti̱n kíxkóya‑ne, xi̱ta̱á kíxkóyi xi i̱t'aà ts'a̱n. 
\p  
\v 11 K'e̱ nga jye kiìko̱‑ne chitso‑la̱ ya̱ i̱ndiì ndáchikon, ya̱á kitsjeiìn‑takòn yije tsojmì‑la̱, i̱kjoàn kiìtji̱ngui‑la̱ Jesús. 
\s1 K'e̱ nga jè Jesús kisìtsjeè jngoò xi̱ta̱ xi tíbindojno chrjoa̱ yijo‑la̱ 
\r (Mateo 8:1‑4; Marcos 1:40‑45) 
\p  
\v 12 Jesús k'e̱ nga tsibìjna jngoò na̱xa̱ndá, ijchò jngoò xi̱ta̱ x'i̱n xi tíbindojno chrjoa̱ yijo‑la̱; nga kijtseè Jesús, tsohojna‑ñiat'aà nangui nga kijtseèxkón Jesús, tsibítsi'ba‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―Na̱'èn, tsà mejèn‑lè, ti̱tsjeè‑ná ch'in xi tjín‑na. 
\p  
\v 13 Jesús tsijmeé tsja nga tsohót'aà‑la̱ yijo‑la̱ xi̱ta̱ jè, kitsò‑la̱: 
\p ―Mejèn‑na; ¡kàtandaà‑ne! 
\p Xi̱ta̱ jè, ni̱to̱ón kjòndaà‑ne.  
\v 14 Jè Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Kì yá xi̱ta̱ xi bèno̱jmí‑la̱; t'in ñánda tíjna no̱'miì; ta̱kó‑la̱ yijo‑lè nga jye kjòndaà‑ne; tjiì‑la̱ kjo̱tjò xi síjé kjo̱tíxoma‑la̱ Moisés mé‑ne nga tsjeè kijna‑ne nguixko̱n Nainá ti̱koa̱ skoe̱ jñà xi̱ta̱ nga jye kjòndaà‑ne ch'in‑lè. 
\p  
\v 15 Ta̱nga Jesús, ìsa̱á 'ñó kina'yà‑ìsa‑la̱; ko̱ ìsa̱á kjìn xi̱ta̱ kjòxkóya xi mejèn‑la̱ nga kji̱'nchré‑la̱; ti̱koa̱ mejèn‑la̱ nga ko̱ndaà‑ne ch'in xi tjín‑la̱.  
\v 16 Ta̱nga Jesús xìn i̱'nde fì ñánda tsjìn xi̱ta̱ nga chja̱t'aà‑la̱ Nainá. 
\s1 Kií kis'iìn Jesús nga kisìndaà jngoò‑ne xi̱ta̱ xi mì kì ma síhiníyá yijo‑la̱ 
\r (Mateo 9:1‑8; Marcos 2:1‑12) 
\p  
\v 17 Jngoò na̱chrjein k'e̱ nga tíhokóya‑la̱ xi̱ta̱ Jesús, ya̱ títsa̱jnajiìn xi̱ta̱ fariseo ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés. Xi̱ta̱ koi, ján inchrobà‑ne na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne Galilea, Judea ko̱ Jerusalén. Jesús ya̱ tíjnajiìn ini̱ma̱‑la̱ nga'ñó‑la̱ Nainá nga si̱ìndaà‑ne ngats'iì xi̱ta̱ xi xk'én.  
\v 18 J'iìko̱ jngoò xi̱ta̱ xk'én xi mìkiì ma síhiníyá yijo‑la̱; kjiya‑la̱ na̱chan‑yá. Tsohótsji'nde‑la̱ kó s'ín si̱ìkas'en xotjoa̱ ni'ya ya̱ ñánda tíjna Jesús.  
\v 19 Ta̱nga mìkiì komà jahas'en ni'ya nga 'ñó kjìn xi̱ta̱ títsa̱jna; k'e̱é tsijin i̱sò'nga ni'ya; jaàxìn nitja; kiskinìjen‑jiìn‑la̱ xi̱ta̱ koni s'ín kjiya na̱chan‑yá‑la̱ jè xi̱ta̱ xk'én. Ya̱á tsohójna nguixko̱n ñánda tíjna Jesús.  
\v 20 Jesús k'e̱ nga kijtseè nga mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱, kitsò‑la̱ jè xi̱ta̱ xk'én: 
\p ―Ngaji̱, jyeé kàchàat'aà‑lè jé‑lè. 
\p  
\v 21 Jñà xi̱ta̱ fariseo ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés tsohóko̱ ini̱ma̱‑la̱, kitsò: “Xi̱ta̱ jè, chja̱jno‑la̱ Nainá koni s'ín tsò. ¿Yá‑né jè nga ma‑la̱ síjchàat'aà‑ná jé‑ná? Ta̱jngoò Nainá xi síjchàat'aà‑ná jé‑ná.” 
\p  
\v 22 Jesús kijtseèya‑la̱ koni s'ín nchisíkítsjeèn; kiìchja̱, kitsò‑la̱: 
\p ―¿Mé‑ne ko̱tsò‑ne ini̱ma̱‑nò?  
\v 23 ¿Mé xi ìsa̱ chiba 'in tjín, tsà xán‑la̱ jè xi̱ta̱ xi xk'én: “Jé‑lè jyeé kichàat'aà‑lè”, ko̱ tsà xán‑la̱: “Ti̱sítji̱in koa̱ ti̱tjeí”?  
\v 24 Kokoò‑nò nga 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, tjí'nde‑na nga sìjchàat'aà‑la̱ jé‑la̱ xi̱ta̱ i̱ i̱sò'nde. 
\p Jè Jesús k'e̱é kitsò‑la̱ jè xi̱ta̱ xi mìkiì ma síkjaníyá: 
\p ―Ji̱, k'oa̱á xan‑lè, ti̱sítji̱in, chjoí na̱chan‑lè, t'in‑ne ni'ya‑lè. 
\p  
\v 25 Jè xi̱ta̱ xk'én ni̱to̱ón tsasítje̱n nga nguixko̱n ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna; kiskoé na̱chan‑la̱ xi kijnasòn; k'e̱ nga tífì‑ne ni'ya‑la̱, jeya chja̱t'aà‑la̱ Nainá.  
\v 26 Ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna tà kjòxkón‑la̱, ti̱koa̱á jeya kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá. Tsakjón‑ko̱‑ne, kitsò: 
\p ―I̱'ndei̱ kàyaxkon jngoaá kjo̱xkón. 
\s1 Mé kjoa̱ xi komà k'e̱ nga jè Jesús kiìchja̱‑la̱ Leví 
\r (Mateo 9:9‑13; Marcos 2:13‑17) 
\p  
\v 27 K'e̱ nga jye o̱s'ín komà kjoa̱ koi, itjo Jesús, kiì; k'e̱é kijtseè jngoò xi̱ta̱ xi 'mì Leví, xi̱ta̱‑la̱ xi̱ta̱xá Roma xi síkíchjítjì tsojmì. Tíjnat'aà ími̱xa̱ ya̱ ñánda síkíchjítjì tsojmì ts'e̱ Roma. Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Nchrobátji̱ngui‑ná. 
\p  
\v 28 Leví, tsasítje̱n; kisìkítsa̱jna yije tsojmì xi tjín‑la̱; kiìtji̱ngui‑la̱ Jesús. 
\p  
\v 29 Leví, ya̱ ni'ya‑la̱, tsí ndaà kis'iìn‑la̱ s'eí Jesús. Ti̱koa̱á kjìn xi̱ta̱ xíkjín títsa̱jna xi ti̱koa̱ tsojmì síkíchjítjì, ko̱ xi̱ta̱ xi kj'ei̱í; títsa̱t'aà ími̱xa̱.  
\v 30 Jñà xi̱ta̱ fariseo ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés tsatít'aà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―¿Mé‑ne jñà xi̱ta̱ xi síkíchjítjì tsojmì, ko̱ xi tjín‑la̱ jé, 'yò‑ko̱o koa̱ bichi‑ko̱o? 
\p  
\v 31 K'e̱é kiìchja̱ Jesús kitsò: 
\p ―Jñà xi̱ta̱ xi mìtsà ch'in tjín‑la̱ mìtsà chji̱ne̱ xkiì mochjeén‑la̱, tà jñà xi̱ta̱ xi xk'én xi mochjeén‑la̱ chji̱ne̱ xkiì.  
\v 32 Mìtsà koi xá j'i̱‑na 'a̱n nga j'i̱kjaàjñaà xi̱ta̱ kixi̱, jñà‑né xi̱ta̱ xi tjín‑la̱ jé nga kàtasíkájno jé‑la̱ nga mì ti̱ jé ko̱hótsji‑ne. 
\s1 Kó kitsò Jesús k'e̱ nga kitjònangui‑la̱ mé‑ne mì bìtsa̱jnachjan‑ne xi̱ta̱‑la̱ 
\r (Mateo 9:14‑17; Marcos 2:18‑22) 
\p  
\v 33 Jñà xi̱ta̱ kitsò‑la̱ Jesús: 
\p ―¿Mé‑ne jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Juan tsí ndaà bìtsa̱jnachjan ti̱koa̱ tsí ndaà bítsi'ba; k'oa̱á ti̱s'ín jñà xi̱ta̱ fariseo; ta̱nga jñà xi̱ta̱ tsi̱ji, kjèn‑né koa̱ 'biì‑né? 
\p  
\v 34 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―K'e̱ nga bixan jngoò xi̱ta̱, ¿a ko̱maá si̱kítsa̱jnachjaán xi̱ta̱ xi báhijtako̱‑ná k'e̱ nga tákó tíjna xi̱ta̱ x'i̱n xi kòbixan?  
\v 35 Ta̱nga ki̱jchò na̱chrjein nga tjáxìn‑la̱ x'i̱n xi kòbixan, k'e̱‑né nga kítsa̱jnachjan xi̱ta̱. 
\p  
\v 36 Ti̱koa̱á tsibéno̱jmí jngoò‑la̱ 'én xi mangásòn [nga tsakóya‑la̱ nga jñà kjo̱tíxoma jchínga, mìkiì sasén‑la̱ xi kjo̱tíxoma xi̱tse̱]. Kitsò‑la̱: 
\p ―Mìtsà yá xi ote chiba nikje xi̱tse̱ nga bíjto‑ne ko̱ nikje i̱baà. Tsà ko̱s'ín s'e̱en ki̱ts'ón nikje xi̱tse̱; ti̱koa̱á mìkiì ndaà ko̱ngásòn nikje xi̱tse̱ ko̱ nikje i̱baà.  
\v 37 Ti̱koa̱á mìtsà yá xi binchá xán ixiì chrjoa̱ jchínga; tsà ko̱s'ín s'e̱en, k'e̱ nga jye ko̱jchá xán, si̱ìxajndà chrjoa̱ jchínga, i̱kjoàn xíxteèn xán; ti̱koa̱á chi̱ja jè chrjoa̱.  
\v 38 Jè xán ixiì, chrjoa̱ xi̱tse̱é sinchá mé‑ne nga ndaà si̱nchátjò‑ne.  
\v 39 Tsà yá xi skoí xán jchínga xi kjòtseé jncha, mìkiì ni̱to̱n si̱ìjé ìjngoò k'a xi xán ixiì. Ki̱tso̱‑né: “Jè xán jchínga, ìsa̱á ndaà.” 
\c 6  
\s1 K'e̱ nga jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Jesús tsate natín jè na̱chrjein nìkjáya 
\r (Mateo 12:1‑8; Marcos 2:23‑28) 
\p  
\v 1 Jngoò k'a jè na̱chrjein nìkjáya, ja Jesús ñánda títje̱ trigo. Xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ tsate natín‑la̱ trigo, tsafèya‑ne tsja, i̱kjoàn kiskine.  
\v 2 Tjín i'nga xi̱ta̱ fariseo xi kitsò: 
\p ―¿Mé‑ne ko̱'nè‑enò jè kjoa̱ xi mìkiì tjí'nde nga ko̱s'ín ko̱ma jñà na̱chrjein nìkjáya? 
\p  
\v 3 Kiìchja̱ Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―¿Jñò, a mìtsà jye tíjiìn‑nò koni s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá koni kis'iìn xi̱ta̱xá ítjòn xi ki'mì David ko̱ jñà xi̱ta̱‑la̱ xi kjihijtako̱ k'e̱ nga kjòhojò‑la̱?  
\v 4 Jahas'en ni'ya‑la̱ Nainá; kiskoé i̱nchra̱jín tsjeè‑la̱ Nainá; tsakjèn. Ti̱koa̱ kitsjaà‑la̱ xi̱ta̱‑la̱ xi tji̱ko̱. Mìkiì tjí'nde nga jñà ko̱kje̱n. Tà jñà no̱'miì tjí'nde‑la̱ nga ko̱kje̱n. 
\p  
\v 5 Jesús kitsò‑ìsa‑la̱: 
\p ―'A̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, 'a̱án otiìxoma‑la̱ na̱chrjein nìkjáya. 
\s1 Xi̱ta̱ xi kixìt'aà jngoò tsja 
\r (Mateo 12:9‑14; Marcos 3:1‑6) 
\p  
\v 6 Ìjngoò k'a k'e̱ nga jè na̱chrjein nìkjáya, Jesús jahas'en ni'ya i̱ngo̱ sinagoga; tsibíts'ia̱ nga tsakóya‑la̱ xi̱ta̱. Koa̱ ya̱á tíjna jngoò xi̱ta̱ xi kixìt'aà tsja kixi̱.  
\v 7 Jñà xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés ko̱ xi̱ta̱ fariseo nchisíkinda̱ Jesús kó s'i̱in, a si̱ìndaá‑ne jè xi̱ta̱ xi xk'én jè na̱chrjein nìkjáya; mejèn‑la̱ nga skoe̱ mé‑ne nga ko̱ma ko̱hòngui‑ne.  
\v 8 Ta̱nga Jesús jyeé tíjiìn‑la̱ kó s'ín nchisíkítsjeèn jñà xi̱ta̱ koi. Kitsò‑la̱ jè xi̱ta̱ xi kixìt'aà tsja: 
\p ―Ti̱sítji̱in, ti̱si̱jna kixi̱ ya̱ jngoò osen. 
\p Xi̱ta̱ jè tsasítje̱n, tsasìjna kixi̱.  
\v 9 Jesús, k'e̱é kitsò‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna: 
\p ―Jngoò kjoa̱ skònangui‑nò: ¿A tjí'nde‑né k'e̱ nga jè na̱chrjein nìkjáya nga ndaà s'e̱én, o xi ch'o s'e̱én? ¿A si̱k'en‑ná o xi si̱ndaá‑ná jngoò xi̱ta̱? 
\p  
\v 10 Jesús kiskoòtsejèn yije‑la̱ kóho̱tjín xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jnandiì‑la̱. K'e̱é kitsò‑la̱ jè xi̱ta̱ xi kixìt'aà tsja: 
\p ―Tjeèndojoì ndsei̱i. 
\p Xi̱ta̱ jè, tsijmeé tsja, ni̱to̱ón kjòndaà‑ne.  
\v 11 Jñà xi̱ta̱ fariseo, 'ñó jti komà‑la̱; k'e̱é tsibíts'ia̱ nga tsajoóya‑ne mé xi si̱ìko̱ Jesús. 
\s1 Kó 'mì 'ín‑la̱ xi̱ta̱‑la̱ Jesús xi kota'yàt'aà‑la̱ xi tejò ma‑ne 
\r (Mateo 10:1‑4; Marcos 3:13‑19) 
\p  
\v 12 Ti̱jñà‑ne na̱chrjein koi, Jesús kiìmijìn‑jno jngoò nindoò nga kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá; kisìk'a ni̱tje̱n nga tíchja̱t'aà‑la̱.  
\v 13 K'e̱ nga kis'e i̱sén kiìchja̱‑la̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱; i̱kjoàn jaàjiìn tejò xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱.  
\v 14 Jè Simón xi ti̱koa̱ Pedro tsibít'aà 'ín; Andrés xi 'ndse̱ ma Simón; Jacobo; Juan; Felipe; Bartolomé;  
\v 15 Mateo; Tomás; Jacobo, ti‑la̱ Alfeo; Simón xi ya̱ fìt'aà‑la̱ kjo̱tíxoma ts'e̱ xi̱ta̱ Celote;  
\v 16 Judas, ti‑la̱ Jacobo; ko̱ Judas Iscariote, jè xi i̱skan komà kondra̱‑la̱ Jesús. 
\s1 K'e̱ nga jè Jesús, kjìn xi̱ta̱ kisìndaà‑ne 
\r (Mateo 4:23‑25) 
\p  
\v 17 Jesús itjojen‑jno‑ne nindoò, tji̱ko̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱; j'iì jngoò i̱'nde ñánda i̱sòn choòn; ya̱á tsibìtsa̱jna. Kjìn ma xi̱ta̱‑la̱ xi ya̱ nchikoña‑la̱; ti̱koa̱á kjìn ma xi̱ta̱ xi kj'ei̱í xi inchrobà‑ne kóho̱kji i̱'nde Judea ko̱ na̱xa̱ndá Jerusalén ko̱ xi inchrobà‑ne Tiro ko̱ Sidón, na̱xa̱ndá xi kjiyijòndiì ndáchikon. Koi xá j'iì‑ne nga kji̱'nchré‑la̱ Jesús, ti̱koa̱ mejèn‑la̱ ko̱ndaà‑ne ch'in xi tjín‑la̱.  
\v 18 Jñà xi̱ta̱ xi ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í síjti‑la̱, ti̱koa̱á kjòndaà‑ne.  
\v 19 Ngats'iì xi̱ta̱, mejèn‑la̱ nga ko̱òt'aà‑la̱ tsja yijo‑la̱ Jesús nga tseé nga'ñó tíbitjojiìn yijo‑la̱ nga mandaà yije‑ne xi̱ta̱. 
\s1 Kó kitsò Jesús i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ i̱ma̱ ko̱ xi̱ta̱ nchi̱ná 
\r (Mateo 5:1‑12) 
\p  
\v 20 Jesús kiskoòtsejèn‑'a xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ kitsò‑la̱: 
\p ―Mé tà ndaà‑anò jñò xi xi̱ta̱ i̱ma̱ 'mì‑nò, nga tsa̱jòn‑nó jñà kjo̱ndaà xi tsjá Nainá nga jè tíhotíxoma. 
\p  
\v 21 ’Mé tà ndaà‑anò jñò xi ijò‑nò i̱'ndei̱, nga ko̱ma i̱skan, ko̱skiì‑nò. 
\p ’Mé tà ndaà‑anò jñò xi chìhindáya i̱'ndei̱, nga ko̱ma i̱skan ki̱jno̱‑nò. 
\p  
\v 22 ’Mé tà ndaà‑anò k'e̱ nga tjín xi̱ta̱ xi síjtikeè‑nò tà 'a̱n nga̱tjì‑na xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱; k'e̱ nga síkítsa̱jnat'aàxìn‑nò, k'e̱ nga chja̱'on‑ko̱‑nò, k'e̱ nga ochrjekàngui‑nò koni tsà jngoò xi̱ta̱ xi 'ñó ts'e̱n.  
\v 23 Tsja t'è‑là takòn jè na̱chrjein koi; ti̱tsja‑là ini̱ma̱‑nò; tseé kjo̱ndaà tjoé‑nò ján ngajmiì; ti̱koa̱á jñà xi̱ta̱ jchínga‑la̱ xi̱ta̱ xi beètoòn‑nò, k'oa̱á ti̱s'ín kijtseètoòn jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá. 
\p  
\v 24 ’Ta̱nga i̱ma̱‑xó‑nò jñò xi xi̱ta̱ nchi̱ná 'mì‑nò nga tjín yije‑nò xi mochjeén‑la̱ yijo‑nò [ta̱nga mìkiì nìkítsjeèn kjo̱ndaà‑la̱ Nainá xi mochjeén‑la̱ ini̱ma̱‑nò]. 
\p  
\v 25 ’I̱ma̱‑xó‑nò xi skiì titsa̱jnaà i̱'ndei̱; k'e̱ nga ko̱ma i̱skan, ko̱hojò‑nò. 
\p ’I̱ma̱‑xó‑nò jñò xi bijnò i̱'ndei̱; k'e̱ nga ko̱ma i̱skan ko̱baá‑nò koa̱ jchìhindáya‑nò. 
\p  
\v 26 ’I̱ma̱‑xó‑nò jñò k'e̱ nga ndaà síkítsa̱jna yije‑nò xi̱ta̱. Jñà xi̱ta̱ jchínga k'oa̱á ti̱s'ín ndaà kisìkítsa̱jna jñà xi̱ta̱ xi 'én ndiso kiìchja̱ya. 
\s1 Kó s'ín si̱koa̱á xi̱ta̱ kondra̱‑ná 
\r (Mateo 5:38‑48; 7:12) 
\p  
\v 27 ’Ta̱nga jñò xi titsa̱na'yà, k'oa̱á xán‑nò: Ti̱tsjacha kondra̱‑nò, ndaà ti̱ko̱o jè xi jtikeè‑nò.  
\v 28 Ti̱jét'aà‑là Nainá nga kàtasíchikon‑t'in jñà xi chja̱'on‑ko̱‑nò, titsi'batjiò jè xi ch'o síko̱‑nò.  
\v 29 Jè xi síjts'iìn‑t'aà kjioòn, ti̱koa̱ tjiì‑là xi ngobà; jè xi faá'an na̱chro̱kisòn‑nò, ti̱koa̱ tjiì‑là na̱chro̱‑nò xi ìjngoò.  
\v 30 Ni̱ta̱ yá xi̱ta̱ xi síjé‑nò tsojmì, tjiì‑là; tsà yá xi skoé xi tsojmì tsa̱jòn, kì ti̱ kiì nìjé‑là.  
\v 31 Koni s'ín mejèn‑nò nga si̱ìko̱‑nò xi̱ta̱, k'oa̱á ti̱s'ín ti̱ko̱ ngajo‑nò. 
\p  
\v 32 ’Tsà matsjacha jè xi matsjakeè‑nò, ni̱mé kjo̱ndaà xi s'e̱‑nò, nga k'oa̱á ti̱s'ín jñà xi̱ta̱ ts'e̱n, matsjakeè xíkjín.  
\v 33 Tsà tà jñà ndaà siko̱ò xi̱ta̱ xi ti̱koa̱ ndaà síko̱‑nò, ni̱mé kjo̱ndaà xi s'e̱‑nò. Jñà xi̱ta̱ ts'e̱n, k'oa̱á ti̱ síko̱ xíkjín.  
\v 34 Tsà si̱kìña‑là jè xi yaxkoòn nga koi̱ìchjí, ti̱koa̱á ni̱mé kjo̱ndaà s'e̱‑nò. Ti̱koa̱á jñà xi̱ta̱ ts'e̱n síkìña‑la̱ xíkjín nga jyeé tíjiìn‑la̱ nga koi̱ìchjí yije kóho̱tjín.  
\v 35 Ti̱tsjacha kondra̱‑nò; ndaà ti̱ko̱o; ti̱kìña‑là mé xi síjé‑nò, ni̱mé xi chiñà‑là i̱t'aà ts'e̱. Tsà ko̱s'ín s'e̱en, ìsa̱á tse kjo̱ndaà s'e̱‑nò. I̱xti‑la̱ Nainá xi 'ñó 'nga tíjna ko̱maà k'e̱ nga k'oa̱s'ín s'e̱en koni s'ín Nainá, nga tjín‑la̱ kjo̱hi̱ma̱takòn i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xi 'nga ikon ko̱ xi ch'o s'ín.  
\v 36 Chahi̱ma̱a xinguio̱o koni s'ín beèhi̱ma̱‑nò Nainá xi Na̱'èn‑ná 'mì‑là. 
\s1 Mì kiì ko̱ma jñá si̱kinda̱á jé‑la̱ xi̱ta̱ xinguia̱á 
\r (Mateo 7:1‑5) 
\p  
\v 37 ’Kì jé‑la̱ xinguio̱o 'nè kinda̱a mé‑ne nga Nainá ti̱koa̱ mìkiì si̱ìkinda̱ jé‑nò; kì jé binchanè‑là xinguio̱o mé‑ne nga Nainá mì jé ki̱nchanè‑nò; ti̱jchàat'aà‑là jé‑la̱ xinguio̱o mé‑ne nga Nainá ti̱koa̱ si̱ìjchàat'aà‑nò jé‑nò.  
\v 38 Tjiì‑là xinguio̱o; jè Nainá tsjá ngajo‑nò; Nainá si̱ìchi̱ba̱‑nò chi̱ba̱ xi ndaà kitseè, xi 'ñó jncha, xi ndaà kisitsajneè ko̱ xi tíxíxteèn‑tjì nga ki̱ncha chijtsa‑nò; jè chi̱ba̱ xi si̱chi̱ba̱ya‑là xinguio̱o, ti̱jè si̱ìchi̱ba̱ya ngajo‑nò Nainá. 
\p  
\v 39 Jesús tsibéno̱jmí jngoò‑la̱ kjoa̱ xi mangásòn, kitsò‑la̱: 
\p ―Jngoò xi̱ta̱ xi mìkiì tsejèn‑la̱, mìkiì ko̱ma ko̱kò‑la̱ ndi̱yá ìjngoò xi ti̱koa̱ mìkiì tsejèn‑la̱. Ingajò, ya̱á ki̱xo̱ya nga̱jo̱ ñánda ch'o choòn.  
\v 40 Jngoò xi̱ta̱ xi kota'yà mìtsà ìsa̱ 'nga tíjna koni maestro‑la̱; ta̱nga k'e̱ nga kjoe̱het'in‑la̱ nga ndaà skóta'yà, ti̱koa̱á ko̱ngásòn‑né koni jè maestro‑la̱. 
\p  
\v 41 ’[¿Mé‑ne jé‑la̱ xingui̱i nìkinda̱‑ne koa̱ tsi̱ji mìkiì nìkindi̱i?] ¿Mé‑ne chìtsejèn‑la̱ tjé xi kjinangui xko̱n xingui̱i, koa̱ jè yá chi̱so̱ xi kjinangui xkoiìn mìkiì chìtsejèn‑la̱?  
\v 42 ¿A mì 'ya‑jèn yá chi̱so̱ xi kjinangui xkoiìn? ¿Mé‑ne ko̱'mì‑la̱ xingui̱i: “'Ndsè, tjiì'nde‑ná nga kochrjekànguia tjé xi kjinangui xkoiìn”? Ngaji̱ xi jò ma i̱sén‑lè; ítjòn ti̱nachrjekàngui chi̱so̱ xi kjinangui xkoiìn, mé‑ne nga ndaà ko̱tsejèn‑lè, i̱kjoàn ti̱nachrjekàngui tjé xi kjinangui xko̱n xingui̱i. 
\s1 Kós'ín 'ya‑la̱ kós'ín tjín ini̱ma̱‑la̱ jñà xi̱ta̱ 
\r (Mateo 7:17‑20; 12:33‑35) 
\p  
\v 43 ’Tsjìn yá xi ndaà kjoàn ko̱ ch'o kjoàn toò xi ojà‑la̱; ti̱koa̱á tsjìn yá xi ch'o kjoàn ko̱ ndaà kjoàn toò xi ojà‑la̱.  
\v 44 Nga jngoò ìjngoò sko̱ya yá, k'oa̱á s'ín yaxkon‑la̱ koni kjoàn toò xi ojà‑la̱. Jè toò iko̱, mìtsà yá na'yá ojà‑la̱. Ti̱koa̱á jñà toò uva mìtsà na'yá xanchroò ojà‑la̱.  
\v 45 Koni kjoàn yá, k'oa̱á ti̱ kjoàn xi̱ta̱; jngoò xi̱ta̱ xi 'én ndaà chja̱, koií‑né nga kjo̱ndaà tíjiìn ini̱ma̱‑la̱; koa̱ jngoò xi̱ta̱ xi 'én ts'e̱n chja̱, koií‑né nga kjoa̱ts'e̱én tíjiìn ini̱ma̱‑la̱; nga̱ k'oa̱á tsò 'én xi nokjoá koni tsò kjo̱hítsjeèn xi tíjiìn ini̱ma̱‑ná. 
\s1 Chrjó ni'ya xi jò ma‑ne 
\r (Mateo 7:24‑27) 
\p  
\v 46 ’¿Mé‑ne ko̱s'ín 'mì‑ná nga bixón: “Na̱'èn, Na̱'èn”, koa̱ mìkiì nìkitasòn koni xan‑nò?  
\v 47 K'oa̱á xan‑nò yá xi mangásòn jè xi̱ta̱ xi 'a̱n fìt'aà‑na, xi 'nchré 'én‑na̱, ti̱koa̱ síkitasòn.  
\v 48 Jè mangásòn jngoò xi̱ta̱ xi bíndaà ni'ya‑la̱; 'ñó na̱nga̱ ò'nguiì; bíjna tàts'en chrjó ni'ya ya̱ i̱sòn na̱xi̱. K'e̱ nga 'ba jtsí xkón, f'iì xa̱jngá nandá, kaàt'aà'ñó‑la̱ ni'ya; ni̱mé xi síko̱ nga ya̱ tjíndaàsòn na̱xi̱.  
\v 49 Ta̱nga jè xi 'nchré 'én‑na̱ koa̱ mìkiì síkitasòn, k'oa̱á ngaya‑la̱ koni jngoò xi̱ta̱ xi bíndaàsòn ni'ya‑la̱ ñánda tà nangui; mìkiì ndaà bíndaà tàts'en chrjó; f'iì xa̱jngá nandá, kaàt'aà'ñó‑la̱ ni'ya; ya̱á bixòña ni'ya jè; jngoò k'a bixòjen. 
\c 7  
\s1 Kií komà nga kjòndaà‑ne chi̱'nda‑la̱ xi xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado 
\r (Mateo 8:5‑13) 
\p  
\v 1 Jesús, k'e̱ nga jye tsakóya‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá xi nchi'nchré 'én‑la̱, kiì, jahas'en‑jiìn na̱xa̱ndá Capernaum.  
\v 2 Ya̱ tíjna jngoò soldado ítjòn. Jè chi̱'nda‑la̱, 'ñó xk'én. Kjo̱meè biyaà. Ta̱nga 'ñó tjòkeè.  
\v 3 K'e̱ nga kiì'nchré xi̱ta̱ jè i̱t'aà ts'e̱ Jesús, kisìkasén xi̱ta̱ jchínga xi ts'e̱ xi̱ta̱ judío nga kiì kítsi'ba‑la̱ Jesús mé‑ne nga kàtjanchrobá, kàtasíxkiì‑la̱ jè chi̱'nda‑la̱ xi xk'én.  
\v 4 Jñà xi̱ta̱ jchínga, k'e̱ nga ijchòkon Jesús 'ñó tsibítsi'ba‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―Ok'ín‑la̱ nga si̱chját'aà‑la̱ xi̱ta̱ ítjòn jè.  
\v 5 Tsjakeè na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne Judea, koa̱ jè tsibíndaà jngoò‑ná ni'ya i̱ngo̱ sinagoga i̱ na̱xa̱ndá‑ná. 
\p  
\v 6 Jesús kiìko̱ jñà xi̱ta̱ jchínga koi, ta̱nga k'e̱ nga jye kjo̱meè bijchó chrañàt'aà‑la̱ ni'ya, jè xi̱ta̱ ítjòn‑la̱ soldado kisìkasén i'nga amigo‑la̱ nga kitsò‑la̱ Jesús: 
\p ―Na̱'èn, kì yijo‑lè nìjti‑la̱. 'A̱n, mìkiì ok'ìn‑na nga ngaji̱ k'oín sobì ni'ya‑na̱.  
\v 7 Ti̱koa̱á mìkiì ok'ìn‑na nga 'a̱n kòfìkon sobà‑lè. Ta̱nga tjiì o̱kixi̱ nga kàtandaà‑ne chi̱'nda‑na̱.  
\v 8 'A̱n, tíjiìn‑na nga tjín‑lè kjo̱tíxoma. Ti̱koa̱á 'a̱n, tjín‑na xi̱ta̱ ítjòn xi otíxoma‑na, ti̱koa̱á tjín‑na soldado xi 'a̱n otiìxoma‑la̱, k'e̱ nga xan jngoò‑la̱: “T'in”, fì‑né; xan‑la̱ xi ìjngoò: “Nchroboí”, nchrobá‑né; koa̱ k'e̱ nga xan‑la̱ jè xi chi̱'nda‑na̱: “K'oa̱ t'i̱in”, síkitasòn‑na. 
\p  
\v 9 K'e̱ nga kiì'nchré Jesús jñà 'én koi, tà kjòxkón‑la̱. K'e̱é kiskoòtsejèn‑'a jñá xi̱ta̱ xi tji̱ngui‑la̱; kitsò‑la̱: 
\p ―K'oa̱á xan‑nò, ya̱ Israel, ni̱ saà jngoò xi̱ta̱ sakó‑na xi ko̱s'ín ndaà mokjeiín‑la̱ koni jè xi̱ta̱ jè. 
\p  
\v 10 Jñà xi̱ta̱ xi kiìkjaá Jesús, k'e̱ nga j'iì‑ne, jè chi̱'nda xi xk'én, jyeé kjòndaà‑ne. 
\s1 Kós'ín komà k'e̱ nga jè Jesús kisìkjaáya‑la̱ ki'ndí‑la̱ chjo̱ón ka'àn 
\p  
\v 11 Nga komà i̱skan Jesús kiì jngoò na̱xa̱ndá xi 'mì Naín. Tji̱ko̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱, ti̱koa̱á kjìn xi̱ta̱ xi tà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá tji̱ngui‑la̱.  
\v 12 K'e̱ nga jye ijchò chrañà i̱jto xotjoa̱ na̱xa̱ndá, kjìn ma xi̱ta̱ na̱xa̱ndá xi kjihijtako̱ chjo̱ón ka'àn nga nchifì kíhijiìn jngoò mik'en xi ti ta̱ jngoò‑la̱ jè chjo̱ón ka'àn.  
\v 13 Na̱'èn‑ná Jesucristo, k'e̱ nga kijtseèxkon, kjòhi̱ma̱keè; kitsò‑la̱ chjo̱ón ka'àn: 
\p ―Kì chìhindáya‑jèn. 
\p  
\v 14 Kiì kasìt'aà chrañà‑la̱ jè kaxa̱ mik'en, tsohósòn‑la̱ tsja; jñà xi̱ta̱ xi yangui mik'en chinchako̱. Kitsò Jesús: 
\p ―Ngaji̱ ti, k'oa̱á xán‑lè: ¡Ti̱sítji̱in! 
\p  
\v 15 Jè mik'en ni̱to̱ón tsibìjna kixi̱; i̱kjoàn kiìchja̱. Jesús, k'e̱é kisìnga̱tsja nea̱‑la̱.  
\v 16 Ngats'iì xi̱ta̱ xi tji̱ko̱, tà kitsakjòn‑né; k'e̱é jeya kisìkíjna Nainá kitsò: 
\p ―Jngoò xi̱ta̱ tíjnako̱‑ná xi 'ñó ndaà chja̱ ngajo‑la̱ Nainá. 
\p Ti̱koa̱á tjín xi kitsò: 
\p ―Nainá j'iì kasìko̱ na̱xa̱ndá‑la̱. 
\p  
\v 17 Jñà 'én koi, kina'yà‑la̱ kóho̱kji nangui Judea, ngats'iì i̱'nde nga jngoò itjandiì nangui Judea. 
\s1 Xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Juan xi kis'iìn bautizar xi̱ta̱ 
\r (Mateo 11:2‑19) 
\p  
\v 18 Juan xi kis'iìn bautizar xi̱ta̱ kiì'nchré yije kjoa̱ xi tís'ín Jesús; jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ tsibéno̱jmí‑la̱. K'e̱é kiìchja̱ jò‑la̱ xi xi̱ta̱ ts'e̱.  
\v 19 Kisìkasén ñánda tíjna Jesús nga sko̱nangui‑la̱, ¿a jè‑né xi Cristo xi tjínè‑la̱ nga kjoi̱í a xi kj'ei̱í chíña‑lá?  
\v 20 Jñà xi̱ta̱‑la̱ Juan, k'e̱ nga ijchòkon Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―Jè Juan kàsíkasén‑naje̱n xi i̱t'aà tsi̱ji nga chji̱nangui‑lèje̱n, ¿a ji̱‑né xi Cristo xi tjínè‑lè nga kjoi̱i a xi kj'ei̱í chíña‑la̱je̱n? 
\p  
\v 21 Ti̱jè‑ne hora, Jesús, kjìn xi̱ta̱ kisìndaà‑ne xi xk'én, xi kjo̱'in nchisíkjeiín, xi ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í tíjiìn ini̱ma̱‑la̱; ti̱koa̱á kjìn xi̱ta̱ xi mìkiì tsejèn‑la̱ kjòndaà‑ne.  
\v 22 Jesús kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi ijchòkon: 
\p ―Tanguió tèno̱jmí‑là Juan jñà kjoa̱ xi kà'yaà ko̱ xi kàna'yà. Jñà xi̱ta̱ xi mìkiì tsejèn‑la̱, jyeé tsejèn‑la̱; jñà xi tsá'yá kjoàn, jyeé ma fì‑ne; jñà xi tíbindojno chrjoa̱ yijo‑la̱, tímatsjeèjnoó‑ne yijo‑la̱; jñà xi̱ta̱ xi jtayaà, jyeé 'nchré‑ne; ko̱ xi̱ta̱ xi jye k'en, nchifaáyaá‑la̱; koa̱ jñà xi̱ta̱ i̱ma̱, jye tís'eno̱jmí‑la̱ 'én ndaà‑la̱ Nainá.  
\v 23 ¡Mé tà ndaà‑la̱ jè xi̱ta̱ xi nguì jngoò k'a ndaà mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'a̱n nga ni̱mé xi osìjna‑ikòn‑la̱! 
\p  
\v 24 K'e̱ nga jye kiì‑ne xi̱ta̱ xi kisìkasén Juan, tsibíts'ia̱ Jesús nga tsohóko̱ xi̱ta̱ xi i̱t'aà ts'e̱ Juan, kitsò‑la̱: 
\p ―¿Mé xi tsanguì chìtsejèn‑là ya̱ i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn? ¿A jè tsanguì chìtsejèn‑là jngoò yá ína̱xo̱ xi síjtìya‑la̱ tjo̱?  
\v 25 ¿Mé‑né xi tsanguì chìtsejèn‑là? ¿A jngoò xi̱ta̱ xi 'ñó ndaà kji nikje‑la̱? Jñò, jyeé 'yaà, jñà xi ndaà kjoàn nikje xi ókjá, xi ti̱koa̱ 'ñó ndaà kjoàn tsojmì xi tjín‑la̱, ya̱á títsa̱ya ni'ya‑la̱ xi̱ta̱xá ítjòn.  
\v 26 Ta̱nga, ¿mé xi tsanguì chìtsejèn‑là? ¿A jngoò xi̱ta̱ xi chja̱ ngajo‑la̱ Nainá? O̱kixi̱‑né, k'oa̱á xan‑nò, Juan, ìsa̱á 'ñó ndaà koni jngoò xi̱ta̱ xi chja̱ ngajo‑la̱ Nainá.  
\v 27 I̱t'aà ts'e̱ Juan, ya̱á tíchja̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga tsò: 
\q1 'A̱n, sìkasén ítjòn‑lè xi̱ta̱‑na̱ xi kji̱ko̱ 'én; 
\q1 jè xi koi̱ìndaàya ítjòn‑lè ndi̱yá‑lè. 
\m  
\v 28 K'oa̱á xán‑nò, ngats'iì xi̱ta̱ xi tjín i̱ i̱sò'nde, ni̱jngoò xi̱ta̱ xi mangásòn koni jè Juan xi kis'iìn bautizar xi̱ta̱, ta̱nga ya̱ i̱jiìn na̱xa̱ndá ñánda otíxoma Nainá, jè xi̱ta̱ xi fehet'aà‑ne, ìsa̱á jeya tíjna mì k'oa̱á‑ne koni Juan. 
\p  
\v 29 K'e̱ nga kiì'nchré jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá ko̱ jñà xi̱ta̱‑la̱ xi̱ta̱xá Roma xi síkíchjítjì tsojmì, kjòjngoò‑ikon nga ndaà tjín jè ndi̱yá kixi̱‑la̱ Nainá, nga jye komà bautizar i̱t'aà ts'e̱ Juan.  
\v 30 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ fariseo ko̱ xi̱ta̱ chji̱ne̱ xo̱jo̱n ts'e̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá, mìkiì komà bautizar i̱t'aà ts'e̱ Juan. Tsachrjengui‑né kjo̱ndaà xi tjíndaà‑la̱ Nainá nga tsjá‑la̱ xi̱ta̱ koi. 
\p  
\v 31 Jesús kitsò: 
\p ―¿Yá xi siìngásòn‑koa̱a jñà xi̱ta̱ xi tjín na̱chrjein i̱'ndei̱? ¿Kó kjoàn xi ko̱ngásòn‑ko̱?  
\v 32 Jñà ko̱ngásòn‑kjoò jñà i̱xti xi bìtsa̱jna ndi̱tsi̱n nga síská, chja̱‑la̱ xíkjín, tsò‑la̱: “Kànìkjaneé‑nòje̱n xo̱bí ta̱nga jñò mìkiì kàchà; kàjndaá‑nòje̱n sò xi ba tsò ta̱nga mìkiì kàchìhindáyaà.”  
\v 33 J'iì Juan xi kis'iìn bautizar xi̱ta̱ xi mìtsà i̱nchra̱jín tsakjèn, ti̱koa̱ mìtsà xán kits'iì koa̱ jñò bixón‑nò: “Ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í tjín‑la̱.”  
\v 34 I̱kjoàn j'ia̱a xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱; ma‑na kje̱en, ti̱koa̱ ma‑na 'bia̱a; jñò, k'oa̱á s'ín bixón i̱'ndei̱: “Xi̱ta̱ chrjá'a‑né, xi̱ta̱ ch'i̱‑né, amigo‑la̱‑né jñà xi̱ta̱‑la̱ xi̱ta̱xá Roma xi síkíchjítjì tsojmì ko̱ jñà xi xi̱ta̱ jé.”  
\v 35 Ta̱nga jè kjoa̱chji̱ne̱‑la̱ Nainá, 'yaá‑la̱ nga kixi̱ tjín k'e̱ nga jye bitasòn. 
\s1 Kó tsò 'én xi kiìchja̱ Jesús k'e̱ nga jngoò chjo̱ón xi tse jé tjín‑la̱ tsaníjno ndso̱ko̱ 
\p  
\v 36 Jngoò xi̱ta̱ fariseo kiìchja̱‑la̱ Jesús nga mejèn‑la̱ ko̱kje̱n‑ko̱. K'e̱ nga jahas'en ni'ya‑la̱ jè xi̱ta̱ fariseo, tsibìjnat'aà ími̱xa̱.  
\v 37 Ya̱ na̱xa̱ndá jè, tíjna jngoò chjo̱ón xi tse jé tjín‑la̱. K'e̱ nga kiì'nchré nga ya̱ tíjnat'aà ími̱xa̱ Jesús, ya̱ ni'ya‑la̱ jè xi̱ta̱ fariseo, ijchòko̱ jngoò chi̱tsín xi tjíya‑la̱ xkiì xi ndaà jne̱.  
\v 38 Ya̱á tsasìjnat'aà i̱jto̱n ndso̱ko̱ Jesús nga tíkjindáya. I̱kjoàn tsaníjno ndso̱ko̱ Jesús ko̱ ndáxko̱n. K'e̱é kisìxìjno‑ne ko̱ tsja̱ sko̱. Kjìn k'a kiskine'a ndso̱ko̱. I̱kjoàn kisìkaàjno xkiì xi ndaà jne̱.  
\v 39 Jè xi̱ta̱ fariseo xi kiìchja̱‑la̱ Jesús, k'e̱ nga kijtseè kjoa̱ koi, kitsò i̱jiìn ini̱ma̱‑la̱: “¿Mé‑ne nga mìkiì beèxkon‑ne yá chjo̱ón‑ne xi o̱tísíko̱? Tsà kixi̱ kjoa̱ nga jè xi̱ta̱ xi chja̱ ngajo‑la̱ Nainá, skoe̱xkon‑né nga chjo̱ón xi jé tjín‑la̱.”  
\v 40 K'e̱é kiìchja̱ Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―Simón, jngoò kjoa̱ ko̱xán‑lè. 
\p Simón kitsò: 
\p ―Maestro, ko̱t'ìn‑ná. 
\p  
\v 41 Jesús kitsò: 
\p ―Jò xi̱ta̱ títsa̱jna xi to̱n tje̱n‑la̱ ts'e̱ xi̱ta̱ xi síkìña to̱n; jngoò xi 'òn sìndo̱ tje̱n‑la̱; jè xi ìjngoò icháte tje̱n‑la̱.  
\v 42 Ingajò xi̱ta̱ koi, tsjìn‑la̱ to̱n xi koi̱ìchjí ngajo‑ne. Jè nei‑la̱ to̱n kisìjchàat'aà‑la̱ ingajò. Ko̱t'ìn‑ná, ¿ñá‑la̱á ingajò xi̱ta̱ koi xi ìsa̱ 'ñó matsjakeè jè nei‑la̱ to̱n? 
\p  
\v 43 Kiìchja̱ Simón kitsò: 
\p ―'A̱n, k'oa̱á s'ín sìkítsjeèn, jè‑la xi ìsa̱ tse to̱n kitje̱n‑la̱. 
\p Jesús kitsò: 
\p ―Ndaà kichoòsòn‑la̱. 
\p  
\v 44 Jesús kiskoòtsejèn‑jno jè chjo̱ón, kitsò‑la̱ Simón: 
\p ―Chítsejèn‑la̱ chjo̱ón jè. 'A̱n, k'e̱ nga kòfaha̱s'eèn ni'ya‑lè [mìkiì kànìkitasoìn koni s'ín tjín kjo̱tíxoma tsa̱ján]; mìkiì kò'biì‑ná nandá xi mochjeén‑la̱ ndso̱koaà nga saníjno; ta̱nga chjo̱ón jè, ndáxko̱ón kòhoníjno‑ne ndso̱koaà koa̱ tsja̱ sko̱ó kàsíxìjno‑ne.  
\v 45 K'e̱ nga kànìhixat'aà‑ná mìkiì kichine'a‑ná ta̱nga chjo̱ón jè, kóni kòfaha̱s'eèn ni'ya‑lè tíkine'a ndso̱koaà. 
\p  
\v 46 ’Ngaji̱, mìkiì kànáhijnoi asìti̱ skoaà, ta̱nga chjo̱ón jè, kòfàhijno ndso̱koaà xkiì xi ndaà jne̱.  
\v 47 Koií k'oa̱s'ín xan‑lè: Chjo̱ón jè, jyeé kàchàat'aà yije‑la̱ ngats'iì jé‑la̱ koi kjoa̱‑la̱ nga 'ñó matsjakeè‑na, ta̱nga jè xi̱ta̱ xi chiba kàchàat'aà‑la̱ jé‑la̱, ìsa̱á chiba matsjakeè‑na. 
\p  
\v 48 K'e̱é kitsò‑la̱ Jesús jè chjo̱ón: 
\p ―Jé‑lè jyeé kàchàat'aà‑lè. 
\p  
\v 49 Jñà xi̱ta̱ xi ta̱ña títsa̱jnat'aà ími̱xa̱ kitsò‑la̱ xíkjín: 
\p ―¿Yá xi̱ta̱‑né jè nga ti̱koa̱ ma‑la̱ síjchàat'aà‑ná jé‑ná? 
\p  
\v 50 Jesús kitsò ìjngoò k'a‑la̱ jè chjo̱ón: 
\p ―Koi‑né nga mokjeiín‑lè i̱t'aà ts'a̱n nga bitjotjì‑ne jé‑lè; t'in‑là ndaà‑ne. 
\c 8  
\s1 Íchjín xi kisìchját'aà‑la̱ Jesús 
\p  
\v 1 K'e̱ nga komà i̱skan, Jesús, kjìn na̱xa̱ndá tsajmeè, ko̱ rancho̱, nga kiìchja̱ya ko̱ kisìka'bí 'én ndaà‑la̱ Nainá koni s'ín otíxoma Nainá. Tji̱ko̱ xi̱ta̱‑la̱ xi tejò ma‑ne.  
\v 2 Ti̱koa̱á tji̱ko̱ i'nga íchjín xi jye kjòndaà‑ne ch'in nei̱í‑la̱ ko̱ xi kj'ei̱í ch'in. Ya̱á tji̱ko̱ María jè xi Magdalena 'mì, xi itoò ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í itjojiìn yijo‑la̱;  
\v 3 tji̱ko̱ Juana, chjo̱ón‑la̱ Chuza xi síkinda̱ tsojmì‑la̱ xi̱ta̱xá ítjòn xi 'mì Herodes; ti̱koa̱á tji̱ko̱ xi 'mì Susana koa̱ kjìn‑ìsa íchjín tji̱ko̱ xi síchját'aà‑la̱ mé tsojmì xi tjín‑la̱. 
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn ts'e̱ xi̱ta̱ xi bítje̱ xojmá 
\r (Mateo 13:1‑9; Marcos 4:1‑9) 
\p  
\v 4 K'e̱ nga jye kòkjìn xi̱ta̱ xi xki̱ xi ján na̱xa̱ndá j'iì‑ne, Jesús, tsibéno̱jmí‑la̱ kjoa̱ xi mangásòn. Kitsò‑la̱: 
\p  
\v 5 ―Jngoò xi̱ta̱ xi kiì kíjndi̱ xojmá. K'e̱ nga tsibíts'ia̱ nga kiskíjndi̱ xojmá, chixò chiba ya̱ i̱ya ndi̱yá. Koa̱ chinchanè xi̱ta̱ koa̱ jñà ni̱se tsakjèn.  
\v 6 Nguì k'oa̱ tjín chixòsòn ya̱ ñánda na̱xi̱ choòn, ta̱nga k'e̱ nga isò xojmá, ni̱to̱ón kixì nga mìkiì 'nchi̱'nde nangui.  
\v 7 Nguì k'oa̱ tjín chixò ya̱ i̱jiìn na'yá; ya̱á ta̱ña isòkjoò; k'e̱ nga kjò'nga na'yá, kisìk'en‑ngui xka̱‑la̱ xojmá.  
\v 8 Nguì k'oa̱ tjín chixò ñánda nangui ndaà; isò, kjò'nga, koa̱ tsajà‑la̱ toò; kitsjaà jngoò sìndo̱ nga jngoò ìjngoò. 
\p Jesús k'e̱ nga jye tsibéno̱jmí kjoa̱ koi, 'ñó kiìchja̱, kitsò: 
\p ―¡Ndaà ti̱ná'yaà koni xan‑nò! 
\s1 Mé‑ne kjoa̱ xi mangásòn kisìkjeén‑ne Jesús 
\r (Mateo 13:10‑17; Marcos 4:10‑12) 
\p  
\v 9 Jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Jesús kiskònangui‑la̱ kó tsòya‑ne jè kjoa̱ xi mangásòn xi tsibéno̱jmí‑la̱ xi̱ta̱.  
\v 10 Jesús kitsò: 
\p ―Jñò, Nainá jye kitsjaà‑nò nga jcha̱a kjoa̱'ma‑la̱ xi béno̱jmíya kó s'ín otíxoma Nainá; ta̱nga jñà xi̱ta̱ xi kj'ei̱í, tà kjoa̱ xi mangásòn s'e̱no̱jmí‑la̱, mé‑ne nga mìkiì skoe̱‑ne xi kjoa̱ kixi̱ na̱s'ín skótsejèn, mìkiì ko̱chi̱ya‑la̱ na̱s'ín nchi'nchré. 
\s1 Kó tsòya‑ne kjoa̱ xi mangásòn ts'e̱ xi̱ta̱ xi bítje̱ xojmá 
\r (Mateo 13:18‑23; Marcos 4:13‑20) 
\p  
\v 11 ’Jè kjoa̱ xi mangásòn ts'e̱ xojmá, kií tsòyaá‑ne: Jñà xojmá, jè 'én‑la̱ Nainá.  
\v 12 Jñà xojmá xi chixò i̱ya ndi̱yá, jñà ngaya‑la̱ xi̱ta̱ xi 'nchré 'én‑la̱ Nainá, i̱kjoàn f'iì xi̱ta̱ nei̱í, faáxìn jè 'én i̱jiìn ini̱ma̱‑la̱ mé‑ne nga mìkiì ko̱kjeiín‑la̱ koa̱ mìkiì ki̱tjojiìn kjo̱'in ini̱ma̱‑la̱.  
\v 13 Jñà xojmá xi chixòsòn na̱xi̱, jñà ngaya‑la̱ xi̱ta̱ xi 'nchré 'én‑la̱ Nainá, k'e̱ nga tàts'en‑la̱ kjoa̱ tsjaá ma‑la̱ nga mokjeiín‑la̱, ta̱nga tsjìn‑la̱ i̱'ma̱; tà chibaá na̱chrjein mokjeiín‑la̱; k'e̱ nga mé kjoa̱ xi sakó‑la̱, ni̱to̱ón síkíjna‑ne.  
\v 14 Jñà xojmá xi chixò i̱jiìn na'yá, jñà ngaya‑la̱ xi̱ta̱ xi 'nchré 'én‑la̱ Nainá; k'e̱ nga jye tjímaya ndi̱yá‑la̱ Nainá, bíts'ia̱ nga síkájno‑la̱ yijo‑la̱, ótsji xi kjoa̱ nchi̱ná ko̱ xi kjoa̱ kjo̱tsja. Jñà kjoa̱ koi xi tjín i̱sò'nde bíchjoà‑ikòn‑la̱ nga mìkiì makixi̱ nga ojà‑la̱ toò.  
\v 15 Jñà xojmá xi chixò ñánda nangui ndaà, jñà ngaya‑la̱ xi̱ta̱ xi ndaà tjín ko̱ xi kixi̱ tjín ini̱ma̱‑la̱; 'nchré 'én‑la̱ Nainá ti̱koa̱ bíjiìn‑ikon 'én xi 'nchré; ndaà bincha kixi̱ skanda k'e̱ nga ndaà makjìn‑ya jñà 'én. 
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn ts'e̱ ni'ín xi síhiseèn 
\r (Marcos 4:21‑25) 
\p  
\v 16 ’Tsjìn xi̱ta̱ xi oká ni'ín, i̱kjoàn bíjtsa'ma, o xi ya̱ síkíjnangui na̱chan; jngoò ni'ín xi tì, sijna 'nga‑né; ya̱á sijnaya candelero mé‑ne nga ko̱hiseèn‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi kjoa̱has'en ni'ya.  
\v 17 Ni̱mé kjoa̱ tjín xi tjí'ma i̱'ndei̱ xi mìkiì ko̱tsejèn nga ko̱ma i̱skan; ti̱koa̱á tsjìn kjoa̱ xi tjí'ma i̱'ndei̱ xi mìkiì jcha̱‑la̱. Ngats'iì kjoa̱ skoe̱xkon yije xi̱ta̱. 
\p  
\v 18 ’T'e̱en kinda̱ kjo̱hítsjeèn‑nò k'e̱ nga ki̱ná'ya 'én‑la̱ Nainá. Ndaà ti̱ná'yaà. Nga̱ jè xi tjín‑la̱ kjo̱hítsjeèn k'oi̱í ìsa̱‑la̱; ta̱nga jè xi tsjìn‑la̱, skanda tjá'aán‑la̱ mé xi k'oa̱s'ín síkítsjeèn nga tjín‑la̱. 
\s1 Nea̱‑la̱ Jesús ko̱ 'ndse̱ 
\r (Mateo 12:46‑50; Marcos 3:31‑35) 
\p  
\v 19 Nea̱‑la̱ ko̱ 'ndse̱ kiìkon ñánda tíjna Jesús. Ta̱nga mìkiì komà ijchò skanda ñánda tíjna nga 'ñó kjìn ma‑ne xi̱ta̱ xi títsa̱jna.  
\v 20 Jesús kis'eno̱jmí‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―Nea̱‑lè ko̱ jñà 'ndsì, ján ndi̱tsiaán títsa̱jna, mejèn xó‑la̱ nga skótsejèn‑lè. 
\p  
\v 21 Kiìchja̱ Jesús, kitsò: 
\p ―Xi nea̱‑na̱ ko̱ xi 'ndsè xan‑la̱, jñà‑né xi 'nchré 'én‑la̱ Nainá, ti̱koa̱ síkitasòn. 
\s1 K'e̱ nga jè Jesús kisìkíjnajyò tjo̱xkón 
\r (Mateo 8:23‑27; Marcos 4:35‑41) 
\p  
\v 22 Jngoò na̱chrjein, Jesús ko̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ jahas'en jngoò chitso, kitsò Jesús: 
\p ―Tíkjiaán, ki̱tjájtoaá ján xijngoaà ndáchikon. 
\p I̱kjoàn kiì.  
\v 23 Ta̱nga k'e̱ nga kiìsòndá chitso, Jesús tsohojnafè‑né. I̱kjoàn kjòts'ia̱ nga j'iì tjo̱xkón ya̱ i̱jiìn ndáchikon. Jyeé tífahas'en nandá chitso; xkón tjín tsà ya̱ ska̱jiìn‑ndá.  
\v 24 Jñà xi̱ta̱‑la̱ k'e̱é kiìkon nga kisìkjaá‑la̱ Jesús; kitsò‑la̱: 
\p ―¡Maestro! ¡Maestro! ¡Chitso, jye tíkaànguindá! Jyeé‑la ki̱yá. 
\p Jaá‑la̱ Jesús; i̱kjoàn tsohótiko̱ tjo̱xkón ko̱ ndáchikon, ni̱to̱ón kisijyò‑ne, kjòndaàya‑ne.  
\v 25 Jesús kitsò: 
\p ―¿Mé‑ne mìkiì mokjeiín‑nò i̱t'aà ts'e̱ Nainá? 
\p Jñà xi̱ta̱‑la̱ tà kitsakjòn‑né. Tà kjòxkón‑la̱. Kitsò‑la̱ xíkjín: 
\p ―¿Yá xi̱ta̱‑ne jè nga chja̱‑la̱ tjo̱ ko̱ nandá koa̱ síkitasòn‑la̱? 
\s1 Xi̱ta̱ Gadara xi kjìn ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ 
\r (Mateo 8:28‑34; Marcos 5:1‑20) 
\p  
\v 26 I̱kjoàn ijchò ya̱ nangui‑la̱ xi̱ta̱ Gadareno xi kijna xijngoaà ndáchikon ts'e̱ Galilea.  
\v 27 K'e̱ nga itjojen chitso, Jesús, ijchò kasìt'aà jngoò‑la̱ xi̱ta̱ x'i̱n xi ya̱ i̱'nde‑la̱ na̱xa̱ndá Gadara. 'Ñó kjòtseé tíjiìn yijo‑la̱ ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í; mìtsà nikje ókjá, koa̱ mì ni'ya tjín‑la̱; ya̱á xó bìjnaya nga̱jo̱‑la̱ mik'en.  
\v 28 Xi̱ta̱ jè, k'e̱ nga kijtseè Jesús, 'ñó kiskindàyat'aà‑la̱ koa̱ tsasèn‑xkó'nchit'aà‑la̱; i̱kjoàn 'ñó kiìchja̱, kitsò: 
\p ―Jesús, ngaji̱ xi Ki'ndí‑la̱ Nainá 'mì‑lè xi 'ñó 'nga tíjna, ¿mé xi mejèn‑lè ko̱ 'a̱n? ¡Bìtsi'bà‑lè, kì yatoòn‑ná! 
\p  
\v 29 Koií o̱kitsò‑ne, nga jè Jesús, jyeé ko̱s'ín tsatíxoma‑la̱ jè ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í nga kàtitjojiìn yijo‑la̱ xi̱ta̱ jè. Jyeé kjòtseé ko̱s'ín tíjiìn yijo‑la̱ nga biyaàxín; na̱s'ín na'ñó ki̱cha̱ cadena sit'aà'ñó ndso̱ko̱ ko̱ tsja, chíkjoa̱á‑la̱ nga otejtso, i̱kjoàn fìko̱ jè ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í ya̱ nangui kixì ñánda tsjìn xi̱ta̱.  
\v 30 Jesús kiskònangui‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―¿Kó 'mì‑lè? 
\p Xi̱ta̱ jè kitsò: 
\p ―Legión 'mì‑na. 
\p Koií ko̱'mì‑ne nga 'ñó kjìn ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í tíjiìn yijo‑la̱.  
\v 31 Jñà ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í tsibítsi'ba‑la̱ Jesús nga mì ya̱á si̱ìkatsjoya ni̱tja̱n‑la̱ nei̱í ñánda tjín kjo̱'in.  
\v 32 Ya̱ i̱t'aà nindoò, 'ñó kjìn ma chi̱nga̱ xi nchikjèn‑jno i̱jiìn ijñá. Jñà ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í, tsibítsi'ba‑la̱ Jesús nga tsjá'nde‑la̱ nga ya̱ kjoa̱has'en‑jiìn yijo‑la̱ chi̱nga̱. Jesús, kitsjaà'nde‑la̱.  
\v 33 Jñà ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í, nga jye itjojiìn yijo‑la̱ xi̱ta̱ jè, i̱kjoàn jahas'en‑jiìn yijo‑la̱ jñà chi̱nga̱. I̱kjoàn jñà chi̱nga̱ tsatíkjájen‑jno ya̱ na̱xi̱ skanda i̱jiìn nandá; ya̱á k'en‑jiìn nandá ngats'iì jñà chi̱nga̱. 
\p  
\v 34 Jñà xi̱ta̱ xi nchikondà chi̱nga̱, k'e̱ nga kijtseè kjoa̱ xi komà, tsangachikon nga kisìkí'nchré na̱xa̱ndá kóho̱kji ñánda rancho̱.  
\v 35 Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, k'e̱ nga kiì'nchré, itjo katsejèn jñà kjoa̱ xi komà. Kiì ñánda tíjna Jesús. Ti̱koa̱ ya̱ tíjnat'aà ndso̱ko̱ Jesús jè xi̱ta̱ xi jye itjojiìn‑ne yijo‑la̱ jñà ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í. Jyeé íkjá‑ne nikje‑la̱, ti̱koa̱á jyeé ndaà tjín‑ne kjo̱hítsjeèn‑la̱. Jñà xi̱ta̱ k'e̱ nga kijtseèxkon, tà kitsakjòn‑la̱.  
\v 36 Jñà xi̱ta̱ xi kijtseè kjoa̱ koi, tsibéno̱jmí‑la̱ xíkjín kó s'ín komà nga kjòndaà‑ne jè xi̱ta̱ xi ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í kisijiìn yijo‑la̱.  
\v 37 Ngats'iì xi̱ta̱ xi títsa̱jna ya̱ nangui‑la̱ xi̱ta̱ Gadareno, kóho̱kji jngoò itjandiì, tsibítsi'ba‑la̱ Jesús nga kàtjì‑ne, koií kjoa̱‑la̱ nga 'ñó kitsakjòn xi̱ta̱ koi. Jesús jahas'en‑ne chitso, i̱kjoàn kiì‑ne.  
\v 38 Jè xi̱ta̱ xi jye itjokàjiìn‑ne yijo‑la̱ ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í tsibítsi'ba‑la̱ Jesús nga mejèn‑la̱ nga ya̱ ko̱jmeiìko̱; ta̱nga jè Jesús kitsjaà‑la̱ o̱kixi̱ nga kàtìjna; kitsò‑la̱: 
\p  
\v 39 ―T'in‑ne ni'ya‑lè, tèno̱jmí yije‑la̱ xi̱ta̱ nga 'ñó tse kjoa̱ kàsíko̱‑lè Nainá. 
\p Xi̱ta̱ jè, kiì‑ne; i̱kjoàn tsibíts'ia̱ nga tsibéno̱jmí, kisìhingasòn 'én kóho̱kji na̱xa̱ndá jè nga 'ñó tse kjoa̱ kisìko̱ Jesús xi i̱t'aà ts'e̱. 
\s1 Tsòti‑la̱ Jairo ko̱ chjo̱ón xi kitsobà i̱tjòn nikje‑la̱ Jesús 
\r (Mateo 9:18‑26; Marcos 5:21‑43) 
\p  
\v 40 K'e̱ nga jye j'iì ìjngoò k'a‑ne Jesús ján xijngoaà ndáchikon, kjòtsjaá‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi kjìn ma‑ne, koií kjoa̱‑la̱ nga ngats'iì, nchikoña‑la̱.  
\v 41 J'iìkon jngoò xi̱ta̱ sko̱‑la̱ xi ts'e̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga xi 'mì Jairo; tsasèn‑xkó'nchit'aà ndso̱ko̱ Jesús, tsibítsi'ba‑la̱ nga mejèn‑la̱ kji̱ko̱ ni'ya‑la̱.  
\v 42 Koií xá j'iìkjaá‑ne nga jye tíbiyaà ndí tsòti‑la̱ xi ta̱jngoò ma‑ne xi tejò nó tjín‑la̱. 
\p Jesús, k'e̱ nga tífì, jñà xi̱ta̱ nga kjìn ma‑ne, chi̱ba̱‑la̱ tsohó'nchò'ñó‑né.  
\v 43 Ya̱ tsóhojiìn jngoò chjo̱ón xi jye kjò tejò nó tjín‑la̱ ch'in jní. Jye kjò tse to̱n ko̱ tsojmì xi tjín‑la̱ kisìkjeheya xi kjoa̱ ts'e̱ chji̱ne̱xkiì; mìkiì mandaà‑ne ni̱ta̱ yá xi síxkiì‑la̱.  
\v 44 Chjo̱ón jè, kiì kasìt'aà chrañà‑la̱ Jesús ya̱ i̱jto̱n íts'i̱n nga kitsobà'ñó i̱tjòn nikje‑la̱, koa̱ jè jní xi tíxíxteèn‑la̱, ni̱to̱ón kisijyò‑ne.  
\v 45 K'e̱é kiskònangui Jesús, kitsò: 
\p ―¿Yá‑né xi kàtsobà‑na? 
\p Ngats'iì xi̱ta̱ kitsò: 
\p ―Mìtsà yá‑jèn. 
\p K'e̱é kitsò Pedro ko̱ xi̱ta̱ xi i'nga: 
\p ―Maestro, jñà xi̱ta̱ nga kjìn ma‑ne fàhitje̱n‑lè koa̱ ó'nchò'ñó‑lè, ngaji̱ si‑né: “¿Yá‑né xi kàtsobà‑na?” 
\p  
\v 46 Jesús kitsò ìjngoò k'a: 
\p ―Tjín xi kàtsobà‑na; kàbeéyaá‑na nga kòbitjojiìn nga'ñó yijo‑na̱. 
\p  
\v 47 Jè chjo̱ón, k'e̱ nga kijtseè nga mìkiì ko̱ma kójna'ma nga ki'yat'in‑la̱, chi̱ba̱‑la̱ tíhotsé yijo‑la̱ nga tsasèn‑xkó'nchit'aà‑la̱ Jesús. Tsibéno̱jmí‑la̱ nga nguixko̱n ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá mé kjoa̱‑ne nga nikje‑la̱ Jesús kitsobà‑ne, koa̱ kó s'ín nga ni̱to̱n kjòndaà‑ne ch'in‑la̱.  
\v 48 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Ndí nea̱a, koi‑né nga mokjeiín‑lè i̱t'aà ts'a̱n nga kòmandaà‑ne. T'in‑là ndaà‑ne. 
\p  
\v 49 Tákó ti̱k'e̱é tíchja̱‑ìsa Jesús nga j'iì jngoò xi̱ta̱ xi ts'e̱ xi̱ta̱ ítjòn xi inchrobà‑ne ni'ya‑la̱ nga kitsò: 
\p ―Ndí tsòti‑lè jyeé k'en; kì ti̱ kiì nìjti‑la̱ Maestro. 
\p  
\v 50 K'e̱ nga kiì'nchré Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Kì tsakjoòn‑jèn; tà jè‑né nga kàtakjeiín‑lè, jè ndí tsòti‑lè ko̱ndaá‑ne. 
\p  
\v 51 K'e̱ nga jahas'en ni'ya, Jesús, mìkiì kitsjaà'nde‑la̱ xi̱ta̱ xi kj'ei̱í nga jahas'en‑ko̱, tà jè Pedro, Jacobo, Juan, ko̱ na̱'èn‑la̱ ko̱ nea̱‑la̱ ndí tsòti.  
\v 52 Ngats'iì xi̱ta̱ xi títsa̱jna, nchikjindáya‑né koa̱ nchisíkájno‑né xi i̱t'aà ts'e̱ ndí tsòti. Ta̱nga jè Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Kì chìhindáya‑jèn; mìtsà kòbiyaà ndí tsòti, tà kjinafè‑né. 
\p  
\v 53 Jñà xi̱ta̱ xi títsa̱jna tà tsijnòkeè Jesús nga tíjiìn‑la̱ nga jyeé k'en.  
\v 54 Ta̱nga Jesús kiskoé tsja ndí tsòti; 'ñó kiìchja̱‑la̱ kitsò‑la̱: 
\p ―Tsòti, ¡ti̱sítji̱in! 
\p  
\v 55 J'iì ìjngoò k'a‑ne ini̱ma̱‑la̱; i̱kjoàn ni̱to̱ón tsasítje̱n; Jesús kitsjaà o̱kixi̱ nga tsjá‑la̱ xi ski̱ne̱.  
\v 56 Jñà xi̱ta̱ jchínga‑la̱, tà kjòxkón‑la̱; ta̱nga jè Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Kì yá xi̱ta̱ xi bèno̱jmí‑la̱ jè kjoa̱ xi kòma. 
\c 9  
\s1 K'e̱ nga jè Jesús kitsjaà‑la̱ xá xi̱ta̱‑la̱ xi tejò ma‑ne 
\r (Mateo 10:5‑15; Marcos 6:7‑13) 
\p  
\v 1 Jesús kiìchja̱‑la̱ xi̱ta̱‑la̱ xi tejò ma‑ne xi jè tsibíxáya‑la̱; kitsjaà‑la̱ nga'ñó ko̱ kjo̱tíxoma nga ko̱chrjejiìn yije ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í xi tíjiìn yijo‑la̱ xi̱ta̱; ti̱koa̱ ko̱ma‑la̱ si̱ìndaà‑ne xi̱ta̱ xi ch'in xk'én tjín‑la̱.  
\v 2 Kisìkasén nga ki̱chja̱ya kó s'ín otíxoma Nainá, ti̱koa̱ si̱ìndaà‑ne xi̱ta̱ xi ch'in tjín‑la̱.  
\v 3 Kitsò‑la̱: 
\p ―Ni̱mé xi ch'aà xi ts'e̱ ndi̱yá; kì yá garrote ch'aà; kì na̱'yaá ch'aà; kì i̱nchra̱jín ch'aà; kì to̱ón ch'aà; ti̱koa̱ kì jò na̱chro̱ ch'aà.  
\v 4 Ni̱ta̱ ñánda ni'ya nga kijchoò, ya̱á ti̱tsa̱jna, skanda k'e̱ ki̱tjo̱o‑nò.  
\v 5 Tsà jngoò na̱xa̱ndá ñánda kijchoò, tsà mìkiì skoétjò‑nò, titjo̱jñoò, titsajneè chijo‑la̱ ndso̱koò nga kàteè kjoa̱ koi koni jngoò seña, nga jñò, mì ti̱ kiì si̱s'in‑là; kjo̱'iín s'e̱‑la̱ nga mìkiì mokjeiín‑la̱. 
\p  
\v 6 Itjo xi̱ta̱ koi, xki̱ xi ján na̱xa̱ndá kiì; kisìka'bí 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo; ti̱koa̱á kisìndaà‑ne xi̱ta̱ xi ch'in tjín‑la̱ nga kjijndà na̱xa̱ndá. 
\s1 K'e̱ nga k'en Juan xi kis'iìn bautizar xi̱ta̱ 
\r (Mateo 14:1‑12; Marcos 6:14‑29) 
\p  
\v 7 Jè xi̱ta̱xá ítjòn xi 'mì Herodes, k'e̱ nga kiì'nchré ngats'iì kjoa̱ xi tís'ín Jesús, mìkiì beè kó s'ín si̱ìkítsjeèn, nga tjín i'nga xi̱ta̱ xi tsò: “Juan, jyeé jaáya‑la̱.”  
\v 8 Xi̱ta̱ xi i'nga tsò: “Jè Elías xi tsatsejèn ìjngoò k'a‑ne.” Ti̱koa̱á xi̱ta̱ xi kj'ei̱í tsò: “Jaáya jngoò‑la̱ xi̱ta̱ jchínga xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá.”  
\v 9 Kitsò Herodes: 
\p ―'A̱n sobà tsibìxá‑la̱ xi̱ta̱ xi kisìk'en Juan nga tsatesin. ¿Yá xi̱ta̱‑ne jè xi ko̱s'ín tís'ín kjoa̱ xi 'nchrè? 
\p K'oa̱á ma‑ne nga mejèn‑la̱ skoe̱xkon Jesús. 
\s1 K'e̱ nga 'òn jmiì xi̱ta̱ kisìkjèn Jesús 
\r (Mateo 14:13‑21; Marcos 6:30‑44; Juan 6:1‑14) 
\p  
\v 10 K'e̱ nga j'iì ìjngoò k'a‑ne jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús, tsibéno̱jmí ngats'iì kjoa̱ xi kis'iìn. Jesús, k'e̱é kiìko̱ jngoò i̱'nde ts'e̱ na̱xa̱ndá Betsaida ñánda tsjìn xi̱ta̱.  
\v 11 Jñà xi̱ta̱, k'e̱ nga kiì'nchré nga jye kiì Jesús, kiìtji̱ngui‑la̱; k'e̱ nga ijchòtji̱ngui‑la̱, Jesús, kisìs'in‑la̱, tsohóko̱, tsibéno̱jmí‑la̱ kó s'ín otíxoma Nainá, ti̱koa̱ kisìndaà‑ne xi̱ta̱ xi mochjeén‑la̱ nga ko̱ndaà‑ne. 
\p  
\v 12 K'e̱ nga jye tímahixòn, jñà xi̱ta̱‑la̱ xi tejò ma‑ne, ijchò kinchat'aà‑la̱ Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―Ko̱t'ìn‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ kàtjì‑ne mé‑ne nga kàtasíkjáya ya̱ na̱xa̱ndá chrañàt'aà ko̱ rancho̱ ñánda sa̱kò‑la̱ xi ski̱ne̱. I̱ i̱'nde ñánda titsa̱jnaá, i̱t'aà xìn‑né, ni̱mé tjín. 
\p  
\v 13 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Tjiì‑là jñò xi ko̱kje̱n xi̱ta̱ koi. 
\p Jñà xi̱ta̱‑la̱ kitsò: 
\p ―Nìmé tjín‑naje̱n, tà 'òn ma i̱nchra̱jín‑naje̱n koa̱ jò ma ti̱n, tà jè‑la tsà konguí kindaà‑la̱je̱n xi ko̱kje̱n ngats'iì xi̱ta̱ koi. 
\p  
\v 14 Maá‑la̱ tsà 'òn jmiì xi nguì xi̱ta̱ x'i̱n. 
\p Jesús kitsò‑la̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱: 
\p ―Ti̱kítsa̱jnajtión, icháte icháte ti̱kítsa̱jna‑nò. 
\p  
\v 15 K'oa̱á s'ín kisìkítsa̱jna kóho̱tjín.  
\v 16 Jesús, kiskoé jñà i̱nchra̱jín xi 'òn ma‑ne ko̱ jñà ti̱n xi jò ma‑ne; i̱kjoàn kiskoòtsejèn ngajmiì; kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Nainá; i̱kjoàn kisìxkoa̱ya i̱nchra̱jín, k'e̱é kitsjaà‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ nga kisìka'bí‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi kjìn ma‑ne.  
\v 17 Tsakjèn yije kóho̱tjín xi̱ta̱, kó nga kjòskiì; k'e̱é tsibíxkó‑ne jñà xi tsiningui‑ne; nguì tejò ni̱si̱yá komà. 
\s1 Kós'ín kiìchja̱ Pedro nga jè Jesús xi Cristo 
\r (Mateo 16:13‑19; Marcos 8:27‑29) 
\p  
\v 18 Jngoò k'a k'e̱ nga tíjnat'aàxìn Jesús nga tíchja̱t'aà‑la̱ Nainá, ya̱ títsa̱jnako̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱. Jesús kiskònangui, kitsò‑la̱: 
\p ―¿Kó tsò xi̱ta̱, yá‑ná 'a̱n? 
\p  
\v 19 Jñà xi̱ta̱‑la̱ kitsò: 
\p ―Tjín xi tsò: jè Juan xi kis'iìn bautizar xi̱ta̱, ti̱koa̱á tjín xi tsò: jè Elías, koa̱ tjín i'nga xi tsò: jaáyaá‑la jngoò‑la̱ xi̱ta̱ xi chinchima kjòtseé xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá. 
\p  
\v 20 Jesús kiskònangui‑la̱ kitsò‑la̱: 
\p ―Jñò, kó bixón. ¿Yá‑ná 'a̱n? 
\p K'e̱é kiìchja̱ Pedro, kitsò: 
\p ―Ji̱‑né xi Cristo xi xó kisìkasén‑lè Nainá. 
\s1 K'oa̱á s'ín tsibéno̱jmí Jesús kjoa̱biyaà‑la̱ 
\r (Mateo 16:20‑28; Marcos 8:30–9:1) 
\p  
\v 21 Ta̱nga Jesús 'ñó tsibít'in‑la̱ nga mì yá xi̱ta̱ xi ke̱èno̱jmí‑la̱ kjoa̱ koi.  
\v 22 Kitsò‑la̱: 
\p ―'A̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, tseé kjo̱'in siìkjiaán; ko̱chrje‑nguií‑na jñà xi̱ta̱ jchínga, ko̱ xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés. Si̱ìk'eén‑na ta̱nga k'e̱ nga ki̱jchò jàn na̱chrjein kjoa̱áya‑na. 
\p  
\v 23 Xi komà i̱skan kitsò‑la̱ kóho̱tjín: 
\p ―Tsà yá xi mejèn‑la̱ nga xi̱ta̱ ts'a̱n ko̱ma, kàtatsjeiìn‑takòn mé xi mejèn‑la̱ yijo‑la̱; koni jngoò xi̱ta̱ xi 'yajen krò‑la̱, na̱chrjein inchijòn kàtìjnandaà nga si̱ìkjeiín kjo̱'in xi kjoa̱ ts'a̱n; ndaà kàtjìt'aà‑na.  
\v 24 Nga ni̱ta̱ yá xi̱ta̱ xi mejèn‑la̱ ko̱chrjetjì yijo‑la̱ nga ni̱mé kjo̱'in sa̱kò‑la̱, tà sa̱á si̱ìchija‑né ko̱ kjo̱'in kíjnajiìn; ta̱nga jè xi tíjnandaà nga tsjá yijo‑la̱ xi kjoa̱ ts'a̱n, jè‑né xi ki̱tjokàjiìn kjo̱'in nga i̱t'aà ts'a̱n ndaà kíjna.  
\v 25 ¿Mé xi si̱ìkijne jngoò xi̱ta̱ na̱s'ín tjoé yije‑la̱ i̱sò'nde tsà chija ini̱ma̱‑la̱ koa̱ si̱ìkits'ón yijo‑la̱? Ni̱mé.  
\v 26 Tsà tjín i'nga xi̱ta̱ xi ko̱sobà‑la̱ i̱t'aà ts'a̱n ko̱ i̱t'aà ts'e̱ 'én‑na̱, ti̱koa̱á 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, ko̱sobà‑na k'e̱ nga ki̱tjojen ìjngoò k'a nga skoe̱ xi̱ta̱ kjoa̱jeya‑na̱, skoe̱ kjoa̱jeya‑la̱ Na̱'èn‑na̱ ti̱koa̱ skoe̱ kjoa̱jeya‑la̱ ts'e̱ àkja̱le̱ tsjeè‑la̱ Nainá.  
\v 27 Xi o̱kixi̱, k'oa̱á xán‑nò, i̱jndé títsa̱jnajiìn i'nga xi̱ta̱ xi mìkiì ki̱yá skanda k'e̱ nga skoe̱ kó s'ín otíxoma Nainá. 
\s1 Kií komà k'e̱ nga jè Jesús jahatjìya í'ñó i̱sén‑la̱ kóho̱kji yijo‑la̱ 
\r (Mateo 17:1‑8; Marcos 9:2‑8) 
\p  
\v 28 Tjín‑la̱ tsà kó jiìn na̱chrjein nga tsibéno̱jmí 'én koi, Jesús, kiìmijìn‑jno jngoò nindoò nga kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá. Kiìko̱ Pedro, Juan ko̱ Jacobo.  
\v 29 K'e̱ nga tíchja̱t'aà‑la̱ Nainá, Jesús, jahatjìya í'ñó i̱sén‑la̱; jè nikje‑la̱ 'ñó kjòchroba; tsí ote tsatsejèn.  
\v 30 Jò xi̱ta̱ x'i̱n tsatsejèn xi nchijoókjoò Jesús, jè Moisés ko̱ Elías.  
\v 31 Xi̱ta̱ koi, tsí ote choòn kjoa̱jeya‑la̱ nga jngoò itjandiì ñánda jncha. Nchijoóya‑ne nga jè Jesús, jye tífì síkitasòn kjoa̱ ján Jerusalén nga ya̱ ki̱yá.  
\v 32 Jè Pedro ko̱ xi̱ta̱ xíkjín, tsí 'ñó nijñá‑la̱, ta̱nga k'e̱ nga jye kitjaàxìn‑la̱ nijñá kijtseèxkon kjoa̱jeya‑la̱ Jesús ko̱ jñà xi̱ta̱ xi jò ma‑ne xi títsa̱jnako̱.  
\v 33 K'e̱ nga jye chinchat'aà xìn‑la̱ Jesús xi̱ta̱ koi, jè Pedro kitsò: 
\p ―Maestro, ndaà tjín nga i̱ titsa̱jnaá. Kíndaá jàn ni'ya xkójndà, jngoò tsi̱ji, jngoò ts'e̱ Moisés, jè xi ìjngoò ts'e̱ Elías. 
\p Jè Pedro tà k'oa̱á kitsò, mì ti̱ kiì beè‑ne kó s'ín ki̱chja̱.  
\v 34 Ti̱k'e̱‑né nga tíchja̱ Pedro, j'iì jngoò 'nguién‑la̱ ifi xi tsibí'ma xi̱ta̱ koi. K'e̱ nga jahas'en‑jiìn ifi, tà kitsakjòn‑né.  
\v 35 Ya̱ i̱jiìn ifi kina'yà jngoò‑la̱ 'én xi kitsò: 
\p ―Jè jèe̱ xi ki'ndí‑na xi 'ñó matsjake̱, jè ti̱ná'ya‑là. 
\p  
\v 36 K'e̱ nga jye kina'yà‑la̱ 'én koi tà jè ta̱jngoò síjna‑ìsa Jesús. Na̱chrjein koi jñà xi̱ta̱‑la̱ jyò tsibìtsa̱jna, ni̱mé 'én xi kiìchja̱, mìtsà yá xi̱ta̱ tsibéno̱jmí‑la̱ kjoa̱ xi kijtseè. 
\s1 K'e̱ nga jè Jesús kisìndaà jngoò‑ne ti xi ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ 
\r (Mateo 17:14‑21; Marcos 9:14‑29) 
\p  
\v 37 Xi komà inchijòn, k'e̱ nga itjojen‑jno‑ne nindoò, 'ñó kjìn xi̱ta̱ kisatiìkjoò.  
\v 38 K'e̱é jngoò xi̱ta̱ xi ya̱ tíjnajiìn‑la̱ xi̱ta̱ kjìn, 'ñó kiìchja̱, kitsò‑la̱ Jesús: 
\p ―Maestro, tìbitsi'bà‑lè nga chítsejèn‑la̱ ki'ndí‑na̱ xi tà jè ta̱jngoò‑ne.  
\v 39 Jngoò ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í tsobà'ñó; tà ni̱to̱ón kjindáya, i̱kjoàn 'ñó síkatsé yijo‑la̱; ochrje ndáxó tso'ba; tse kjo̱'in tsjá‑la̱, mìkiì xátí tsjeiìn.  
\v 40 Kàbìtsi'bà‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑lè nga kàtachrjekàjiìn ini̱ma̱ ch'o xi tíjiìn yijo‑la̱, ta̱nga mìkiì kòma‑la̱. 
\p  
\v 41 K'e̱é kiìchja̱ Jesús kitsò: 
\p ―Jñò, xi̱ta̱ xi mìkiì mokjeiín‑nò i̱t'aà ts'a̱n, xi ch'o 'nè. ¿Skanda mé na̱chrjein kóti̱jnako̱‑nò koa̱ ska̱‑na kjoa̱‑nò? Nchrohókoi̱i ki'ndí‑lè i̱jndé. 
\p  
\v 42 K'e̱ nga tínchrobá chrañà jè ti, jè ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í, tsajndoòt'aà nangui, i̱kjoàn kisìkatsé yijo‑la̱; ta̱nga jè Jesús, tsohótiko̱ jè ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í; i̱kjoàn kisìndaà‑ne jè ti; kisìnga̱tsja‑ne na̱'èn‑la̱.  
\v 43 Ngats'iì xi̱ta̱ tà kjòxkón‑la̱ jè kjoa̱jeya‑la̱ Nainá. 
\s1 K'oa̱á s'ín tsibéno̱jmí Jesús kjoa̱biyaà‑la̱ xi ma‑ne jò k'a 
\r (Mateo 17:22‑23; Marcos 9:30‑32) 
\p Ngats'iì kjoa̱ xi kis'iìn Jesús, ti̱koa̱á tà kjòxkón‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱. Jesús kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱: 
\p  
\v 44 ―Ndaà ti̱ná'yaà jñà 'én koi; kì nìjchàajiìn‑jèn: 'A̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱ ya̱á si̱ìnga̱tsja‑na xi̱ta̱ nguixko̱n xi̱ta̱xá. 
\p  
\v 45 Jñà xi̱ta̱‑la̱ mìkiì kjòchi̱ya‑la̱ jè 'én xi ko̱s'ín kitsò‑la̱. Nainá tsibí'ma‑né nga mìkiì kjoa̱has'en‑jiìn‑la̱; tà kitsakjòn‑né, mìkiì kiskònangui‑la̱ Jesús kó tsòya‑ne 'én xi tsibéno̱jmí‑la̱. 
\s1 Yá xi̱ta̱ xíkjín xi kíjna ítjòn 
\r (Mateo 18:1‑5; Marcos 9:33‑37) 
\p  
\v 46 Xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Jesús, tsibíts'ia̱ nga tsajoóya‑ne yá xi̱ta̱ xíkjín xi kíjna ítjòn.  
\v 47 Jesús, k'e̱ nga kijtseè koni s'ín nchisíkítsjeèn, kiskoé jngoò ndí ti, kisìkíjnat'aà‑la̱ yijo‑la̱,  
\v 48 kitsò‑la̱: 
\p ―Ni̱ta̱ yá‑ne xi i̱t'aà ts'a̱n skoétjò jngoò ndí ti koni jè, 'a̱án xi skoétjò‑na; jè xi skoétjò‑na, ti̱koa̱á skoétjò‑né jè xi kisìkasén‑na. Koií kjoa̱‑la̱, jè xi ìsa̱ nangui tíjna xi ya̱ tíjnajiìn‑nò, jè‑né xi ìsa̱ tíjna ítjòn. 
\s1 Yá xi kondra̱‑la̱ Cristo ko̱ yá xi xi̱ta̱ ts'e̱ 
\r (Marcos 9:38‑40) 
\p  
\v 49 Juan kitsò: 
\p ―Maestro, ki'ya jngoò‑je̱n xi̱ta̱ xi ko̱ 'ín‑lè ochrjekàjiìn ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í xi tíjiìn yijo‑la̱ xi̱ta̱; mìkiì kits'iì'nde‑la̱je̱n nga mìtsà xi̱ta̱ tsa̱ján xi jñá fìt'aà‑ná. 
\p  
\v 50 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Kì bichakjáya‑là. Jè xi mìtsà kondra̱ tsa̱ján, xi̱ta̱ tsa̱ján‑ná. 
\s1 K'e̱ nga jè Jesús tsohótiko̱ Jacobo ko̱ Juan 
\p  
\v 51 K'e̱ nga jye kjòchrañà na̱chrjein nga kjoi̱ ìjngoò k'a‑ne Jesús ján ngajmiì, 'ñó tsi'beé‑la̱ ikon nga kiì ján Jerusalén.  
\v 52 Kisìkasén ítjòn i'nga xi̱ta̱‑la̱ jngoò na̱xa̱ndá jtobá ján nangui Samaria. Kiì kátsji'nde ñánda si̱ìkjáya.  
\v 53 Jñà xi̱ta̱ Samaria mìkiì kitsjaà'nde‑la̱ nga jyeé tíjiìn‑la̱ nga ján nchifì Jerusalén.  
\v 54 Xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Jesús, Jacobo ko̱ Juan, k'e̱ nga kijtseè nga mìkiì kitsjaà'nde‑la̱ kitsò: 
\p ―Na̱'èn, ¿a mejèn‑lè nga k'oa̱ kixón‑je̱n nga kàtjanchrobá‑jen ni'ín xi ts'e̱ ngajmiì nga kàtjehesòn xi̱ta̱ koi koni s'ín kis'iìn Elías? 
\p  
\v 55 Ta̱nga jè Jesús kisìkátji'a, tsohótiko̱. Kitsò‑la̱: 
\p ―Jñò, mìkiì tíjiìn‑nò yá ts'e̱ ini̱ma̱ xi kàtsjá‑nò kjo̱hítsjeèn jè.  
\v 56 'A̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, mìtsà koi xá j'i̱‑na nga kàtachija ini̱ma̱‑la̱ xi̱ta̱; jè‑né nga kàtitjokàjiìn kjo̱'in. 
\p I̱kjoàn xìn na̱xa̱ndá kiì. 
\s1 Jè xi mejèn‑la̱ nga kji̱tji̱ngui‑la̱ Jesús 
\r (Mateo 8:19‑22) 
\p  
\v 57 K'e̱ nga nchifìya ndi̱yá, jngoò xi̱ta̱ kitsò‑la̱: 
\p ―Na̱'èn, kjítji̱ngui‑lè ni̱ta̱ ñánda‑ne nga k'oín. 
\p  
\v 58 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Jñà ni̱nda̱, tjín‑la̱ nguijo ñánda oyijò; ti̱koa̱á jñà ni̱se tjín‑la̱ tjé; ta̱nga 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, tsjìn‑na i̱'nde ñánda síkjáya. 
\p  
\v 59 Jesús kitsò ìjngoò‑la̱ xi̱ta̱: 
\p ―Nchrobátji̱ngui‑ná. 
\p Jè xi̱ta̱ xi o̱ki'mì‑la̱ kitsò: 
\p ―Na̱'èn, tjiì'nde‑ná nga ítjòn kjián kìhijñaà na̱'èn‑na̱. 
\p  
\v 60 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Jñà mik'en kàtìhijiìn mik'en‑la̱; ngaji̱ t'in, ti̱ka'bí 'én kó s'ín otíxoma Nainá. 
\p  
\v 61 Ìjngoò xi̱ta̱ xi k'oa̱ ti̱ kitsò: 
\p ―Kjítji̱nguií‑lè ngaji̱ Na̱'èn, ta̱nga tjiì'nde‑ná nga kjián síhixat'aà ítjoàn jñà xi̱ta̱ xi títsa̱jna ni'ya‑na̱. 
\p  
\v 62 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Ni̱jngoò xi̱ta̱ xi i̱jto̱n íts'i̱n tíkotsejèn‑ne ko̱ma si̱kitasòn xá‑la̱ Nainá nga jè tíhotíxoma. K'oa̱á ngaya‑la̱ tsà jngoò xi̱ta̱ xi tísíkon nchra̱ja̱, tsà i̱jto̱n íts'i̱n tíkotsejèn‑ne, mìkiì ko̱ma si̱ìxá. 
\c 10  
\s1 Xá xi kits'iì‑la̱ xi̱ta̱ xi jàn‑kaàn ko̱ te ma‑ne 
\p  
\v 1 K'e̱ nga jye komà kjoa̱ koi, Na̱'èn‑ná Jesús kitsjaà‑la̱ xá nguì jàn‑kaàn ko̱ te xi̱ta̱ xi kj'ei̱í. Jò jò kisìkasén ítjòn nga kjijndà na̱xa̱ndá ko̱ i̱'nde ñánda nga ìsa̱ i̱skan kjoi̱ jè. 
\p  
\v 2 Kitsò‑la̱: 
\p ―Xi o̱kixi̱, 'ñó tse xá tjín xi i̱t'aà ts'e̱ 'Én‑la̱ Nainá koni s'ín ma k'e̱ nga kjìn tsojmì majchá, ta̱nga jñà xi̱ta̱ chi̱'nda xi síxá, chiba ma‑ne. Tìtsi'ba‑là jè Nei‑la̱ xá, kàtasíkasén‑ìsa xi̱ta̱ chi̱'nda xi koi̱ìxkó tsojmì koi.  
\v 3 Tanguió; 'a̱án siìkasén‑nò koni orrè ki'ndí ya̱ i̱jiìn‑la̱ cho̱ tse̱jén.  
\v 4 Kì chijtsa to̱n ch'aà, kì naxá na̱'yaá ch'aà, ni̱ xo̱xté tsjayaà; ti̱koa̱á mìkiì yá xi̱ta̱ xi nìhixat'aà ya̱ i̱ya ndi̱yá.  
\v 5 Ni̱ta̱ ñánda ni'ya nga ki̱tjás'e̱en, ítjòn k'oa̱ tixón: “'Nchán kàtas'e ni'ya jè.”  
\v 6 Ni'ya jè, tsà tjín xi̱ta̱ xi ok'ìn‑la̱ nga s'e̱‑la̱ kjoa̱'nchán, ki̱tasòn‑né; tsà majìn, mìkiì ki̱tasòn.  
\v 7 Ti̱tsa̱jna ya̱ ni'ya ñánda ki̱tjás'e̱en; kì xki̱ xi ján ni'ya onguió; chi̱ne̱e, t'io̱o mé tsojmì xi tsjá‑nò. Jè xi̱ta̱ xi síxá mochjeén‑né nga k'oi̱‑la̱ chjí‑la̱.  
\v 8 K'e̱ nga kijchoò jngoò na̱xa̱ndá ñánda tsjá'nde‑nò, chi̱ne̱e mé tsojmì xi tsjá‑nò.  
\v 9 Tsà tjín xi̱ta̱ xi xk'én, ti̱ndaà‑nò; koa̱tìn‑là: “Jye kjòchrañàt'aà‑nò nga jcha̱a kó s'ín otíxoma Nainá.”  
\v 10 Tsà jngoò na̱xa̱ndá ñánda kijchoò, tsà mìkiì tsjá'nde‑nò, ti̱tjáyaà ndi̱yá, koa̱tìn‑là:  
\v 11 “Skanda jè chijo‑la̱ na̱xa̱ndá‑nò xi kàtsobà'ñó ndso̱koò‑je̱n, kítsajneè‑nòje̱n koni jngoò seña nga mì ti̱ kiì si̱s'in‑nòje̱n. Ta̱nga kàtasijiìn‑nò nga jye kjòchrañàt'aà‑nò nga jcha̱a kó s'ín otíxoma Nainá.”  
\v 12 K'oa̱á xán‑nò, na̱xa̱ndá jè, ìsa̱á tse kjo̱'in s'e̱‑la̱ jè na̱chrjein k'e̱ nga si̱ndaàjiìn‑la̱ xi̱ta̱, mì k'oa̱á‑ne koni jñà xi̱ta̱ ts'e̱ na̱xa̱ndá Sodoma. 
\s1 Mé kjo̱'in xi tjoé‑la̱ na̱xa̱ndá xi mìkiì síkjahatjìya kjo̱hítsjeèn‑la̱ kjoa̱ ts'e̱ jé‑la̱ 
\r (Mateo 11:20‑24) 
\p  
\v 13 ’¡I̱ma̱ xó‑nò jñò, xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Corazín! ¡I̱ma̱ xó‑nò jñò, xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Betsaida! Tsà ya̱‑làne na̱xa̱ndá Tiro ko̱ Sidón nga k'oa̱s'ín kis'iaàn kjo̱xkón xi ndaà tjín xi komà ya̱ i̱jiìn na̱xa̱ndá tsa̱jòn, tsà jñà xi̱ta̱ Tiro ko̱ Sidón kijtseè, jyeé‑la nikje naxá íkjá ko̱ chijo ni'ín títsa̱jiìn koni seña nga jye kisìkájno jé‑la̱ nga mì ti̱ jé ótsji‑ne.  
\v 14 Ta̱nga jè na̱chrjein nga si̱ndaàjiìn, ìsa̱á tse kjo̱'in s'e̱‑nò mì k'oa̱á‑ne koni jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Tiro ko̱ Sidón.  
\v 15 Jñò xi xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Capernaum tsa̱jòn, ¿a k'oa̱á s'ín mokjeiín‑nò nga jcha̱xkón‑nò ján ngajmiì? Majìn, ya̱á ki̱tsa̱jnajñoò i̱'nde ñánda tjín kjo̱'in. 
\p  
\v 16 ’Jè xi 'nchré‑nò, 'a̱án xi 'nchré‑na; jè xi ko̱chrjengui‑nò, 'a̱án xi ochrjengui‑na; jè xi ko̱chrjengui‑na, jè ochrjengui xi kisìkasén‑na. 
\s1 Mé‑ne kjòtsja‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi jàn‑kaàn ko̱ te ma‑ne 
\p  
\v 17 J'iì‑ne jñà xi̱ta̱ xi jàn‑kaàn ko̱ te ma‑ne. 'Ñó tsja tjín‑la̱, kitsò: 
\p ―Na̱'èn, xi i̱t'aà tsi̱ji, skanda jñà ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í síkitasòn‑naje̱n. 
\p  
\v 18 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Kixi̱í kjoa̱, kìjtseè‑ná jè xi̱ta̱ nei̱í koni kji ni'ín ch'o̱ón kji nga kiskaàngui i̱t'aà ngajmiì.  
\v 19 'A̱n, jyeé kitsjaà‑nò kjo̱tíxoma ko̱ nga'ñó nga ko̱ma ki̱nchanè ye̱ ko̱ cho̱ na'yá, nga si̱kijneè‑là ngats'iì nga'ñó‑la̱ xi̱ta̱ nei̱í xi kondra̱ tsa̱jòn; ni̱mé xi ch'o si̱ìko̱‑nò.  
\v 20 Ta̱nga kì matsja‑nò nga jè ini̱ma̱ ch'o‑la̱ xi̱ta̱ nei̱í síkitasòn‑nò; jè xi kàtatsja‑nò nga jye tjín‑nò i̱'nde ján ngajmiì nga jyeé ya̱ tjít'aà 'ín‑nò. 
\s1 Mé kjoa̱‑ne nga jè Jesús kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Na̱'èn‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱‑la̱ 
\r (Mateo 11:25‑27; 13:16‑17) 
\p  
\v 21 Ti̱jè‑ne hora, Jesús, tsjaá komà‑la̱ xi i̱t'aà ts'e̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá; kitsò: 
\p ―Na̱'èn, xi tsi̱ji ngajmiì ko̱ tsi̱ji i̱sò'nde, tsjaà‑lè kjo̱ndaà nga jñà kjoa̱ koi tsibì'ma‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi tjín‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱ ko̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjo̱hítsjeèn nga jñà tsakoò‑la̱ xi ta̱xki̱ ndí xi̱ta̱ i̱ma̱ kjoa̱. Jon, Na̱'èn, nga k'oa̱á s'ín kjòmejèn‑lè. 
\p  
\v 22 ’Ngats'iì kjoa̱ ts'e̱ kjo̱tíxoma, 'a̱án kisìnga̱tsja‑na Na̱'èn‑na̱. Mìtsà yá xi beèxkon yá‑né xi Ki'ndí‑la̱ ma, ta̱jngoò jè xi Na̱'èn ma; ti̱koa̱á mìtsà yá xi beèxkon yá‑né xi Na̱'èn ma, ta̱jngoò jè xi Ki'ndí‑la̱ beèxkon, ko̱ jè Ki'ndí‑la̱ ko̱kò‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi jè mejèn‑la̱ nga skoe̱xkon, yá‑né xi Na̱'èn ma. 
\p  
\v 23 Jesús kisìkáfaya'a xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱, tà jñà kiìchja̱t'aà xìn‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―Mé tà ndaà‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi xko̱n nchibeè‑ne koni s'ín titsa̱'yaà jñò.  
\v 24 K'oa̱á xán‑nò, kjìn xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá, ti̱koa̱ kjìn xi̱ta̱xá ítjòn xi kjòmejèn‑la̱ nga skoe̱ jè kjoa̱ xi jñò titsa̱'yaà, ta̱nga mìkiì kijtseè; ti̱koa̱á kjòmejèn‑la̱ nga kji̱'nchré jè xi titsa̱na'yà, ta̱nga mìkiì kiì'nchré. 
\s1 Xi̱ta̱ samaritano xi ndaà xi̱ta̱ 
\p  
\v 25 Jngoò xi̱ta̱ chji̱ne̱ xo̱jo̱n ts'e̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés kiìkon Jesús nga mejèn‑la̱ skóna̱cha̱n‑la̱, kitsò: 
\p ―Maestro, ¿mé kjo̱ndaà xi s'iaàn nga kíjnakon ini̱ma̱‑na̱ ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne? 
\p  
\v 26 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―¿Mé xi tjít'aà jè xo̱jo̱n ts'e̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés? ¿Kó tsò xi bìxke̱jiìn? 
\p  
\v 27 Jè xi̱ta̱ chji̱ne̱ xo̱jo̱n kitsò: 
\p ―“Ti̱tsjachi Na̱'èn‑ná xi Nainá 'mì‑la̱ nga ko̱ ini̱ma̱‑lè, ko̱ nga'ñó‑lè, ko̱ kjo̱hítsjeèn‑lè; koa̱ ti̱s'ín ti̱tsjachi xi̱ta̱ xingui̱i koni tsà ti̱ yijo tsi̱ji‑ne.” 
\p  
\v 28 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Ndaà kànokjoì. Tsà k'oa̱s'ín s'i̱in, ki̱jnakon‑né. 
\p  
\v 29 Jè xi̱ta̱ chji̱ne̱ xo̱jo̱n mejèn‑la̱ nga ndaà si̱ìkíjna yijo‑la̱ 'én xi kiskònangui; ìjngoò k'a kiskònangui‑la̱ Jesús, kitsò: 
\p ―¿Yá‑né xi xi̱ta̱ xinguia̱a? 
\p  
\v 30 Jesús kitsò: 
\p ―Jngoò xi̱ta̱ tífìjen ján ndi̱yá Jerusalén skanda Jericó. Ya̱ i̱ya ndi̱yá tsibíchjoà‑la̱ xi̱ta̱ chijé. Tsafaá'an tsojmì‑la̱ ko̱ nikje‑la̱. 'Ñó kisìki'on. I̱kjoàn ya̱á kisìkájna k'en ya̱ i̱ya ndi̱yá.  
\v 31 Ti̱jè‑ne ndi̱yá, k'e̱ chi̱ba̱‑la̱ jahajen jngoò no̱'miì, ta̱nga k'e̱ nga kijtseèxkon nga ya̱ kjinaya ndi̱yá xi̱ta̱ xi kitsì'on, tà jahat'aà xìn‑la̱.  
\v 32 Ti̱k'e̱é‑ne ja jngoò xi̱ta̱ levita [xi i̱ya i̱ngo̱ síxá] k'oa̱á ti̱ kis'iìn k'e̱ nga kijtseèxkon xi̱ta̱ jè nga kjinaya ndi̱yá; ti̱koa̱á tà jahat'aà xìn‑la̱.  
\v 33 Ta̱nga k'e̱ nga ijchò jngoò xi̱ta̱ Samaria [xi xi̱ta̱ kondra̱‑la̱ xi̱ta̱ judío] nga koa̱ ti̱s'ín tífì ndi̱yá jè, k'e̱ nga kijtseèxkon, kjòhi̱ma̱keè‑né.  
\v 34 Kiì kasìt'aà chrañà‑la̱. Kisìxkiì‑la̱; kisìkaàjno asìti̱ ko̱ xán ñánda kitiì‑la̱. I̱kjoàn tsibíjtéjiìn; kisìkíjnasòn‑la̱ kohòyo̱‑la̱; kiìko̱ jngoò ni'ya ñánda nga ma nìkjáyaá. Jè kisìkinda̱.  
\v 35 Xi komà inchijòn k'e̱ nga jye tífì‑ne jè xi̱ta̱ Samaria, tsibíchjí‑la̱ nei‑la̱ ni'ya, kitsjaà‑la̱ to̱n koni tjín chjí‑la̱ chi̱'nda xi jò na̱chrjein; kitsò‑la̱: “Ti̱kinda̱‑ná xi̱ta̱ jè. K'e̱ nga kjoi̱ ìjngoò k'a‑na kíchjiá tsà ìsa̱ tse si̱ìkje.”  
\v 36 Ngaji̱, ¿kó si? Ingajàn xi̱ta̱ koi, ¿yá‑né xi xíkjín jè xi̱ta̱ xi kisìki'on chijé? 
\p  
\v 37 Jè xi̱ta̱ chji̱ne̱ xo̱jo̱n kitsò: 
\p ―Jè xi xíkjín, jè xi̱ta̱ xi kjòhi̱ma̱keè. 
\p Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Ngaji̱, k'oa̱á ti̱s'ín t'i̱in. 
\s1 K'e̱ nga jè Jesús tsibìjna ni'ya‑la̱ María ko̱ Marta 
\p  
\v 38 Jesús k'e̱ nga tjímaya‑ìsa i̱ya ndi̱yá, ijchò jngoò ndí na̱xa̱ndá jtobá ñánda tíjna ni'ya‑la̱ chjo̱ón xi 'mì Marta. Ya̱á kitsjaà'nde‑la̱ nga tsibìjna.  
\v 39 Jè Marta tíjna ìjngoò‑ìsa chjo̱ón ndichja xi 'mì María. Jè María tsibìjnat'aà ndso̱ko̱ Jesús nga kiì'nchré‑la̱ 'én xi tíbéno̱jmí.  
\v 40 Ta̱nga jè Marta, 'ñó tísíkájno xá xi tjín‑la̱. Kiì kasìt'aà‑la̱ Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―Na̱'èn, ¿a mì makájno‑lè nga jè xinguia̱a ta̱jngoò síkíjna‑na nga s'iaàn xá? Ko̱t'ìn‑la̱ kàtasíchját'aà‑na. 
\p  
\v 41 Jesús kiìchja̱ kitsò‑la̱: 
\p ―Marta, Marta, tsí ndaà nìkájnoi, tsí ndaà bìnè‑la̱ xá yijo‑lè.  
\v 42 Tà jngoò kjoa̱ xi 'ñó mochjeén. Jè María ndaà tjín xi kòfaájiìn; ni̱yá xi kjoa̱áxìn‑la̱ kjoa̱ jè. 
\c 11  
\s1 K'e̱ nga jè Jesús tsakóya kjoa̱ ts'e̱ nga bìtsi'baá 
\r (Mateo 6:9‑15; 7:7‑11) 
\p  
\v 1 Jngoò k'a, Jesús tíjna jngoò i̱'nde ñánda tíchja̱t'aà‑la̱ Nainá; k'e̱ nga jye kiìchja̱t'aà‑la̱, jngoò xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ kitsò‑la̱: 
\p ―Na̱'èn, ta̱kóya‑náje̱n kó s'ín ki̱nókjoa̱t'aà‑la̱je̱n Nainá koni s'ín kis'iìn Juan nga tsakóya‑la̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱. 
\p  
\v 2 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―K'e̱ nga ki̱nókjoa̱t'aà‑là, k'oa̱á s'ín tixón: 
\q1 Na̱'èn xi tijni ngajmiì, kàtayaxkón‑la̱ kjoa̱jeya‑lè nga tsjeè tijni. 
\q1 Kàtjanchrobá kjo̱tíxoma‑lè. 
\q1 K'oa̱s'ín kàtama i̱ i̱t'aà nangui koni s'ín mejèn‑lè nga ko̱ma, koni s'ín ma ján ngajmiì. 
\q1  
\v 3 Tjiì kjit'aà‑náje̱n ni̱ño̱ xi mochjeén‑naje̱n nga na̱chrjein inchijòn. 
\q1  
\v 4 Ti̱jchàat'aà‑náje̱n jé‑na̱je̱n koni s'ín nìjchàat'aà‑la̱je̱n ngats'iì xi̱ta̱ xi ch'o síko̱‑naje̱n. 
\q1 Kì kiì biì'ndi yá xi mejèn‑la̱ nga kot'aà‑naje̱n nga ki̱nchátsji jé‑je̱n. 
\p  
\v 5 Jesús kitsò‑ìsa‑la̱: 
\p ―Jñò, tsà tjín jngoò‑nò amigo, tsà osen ni̱tje̱n onguíchoòn, tsà k'oín‑là: “Amigo, ti̱kìña jàn‑ná i̱nchra̱jín‑lè,  
\v 6 jngoò amigo‑na̱ kòf'iìkon‑na koa̱ tsjìn‑na mé xi tsjaà‑la̱.”  
\v 7 Tsà jè amigo xi tíjna i̱nga ni'ya, tsà ki̱tso̱: “Kì 'a̱n nìjti‑ná. Jè xotjoa̱ ni'ya jyeé tíchjoàjto. Jñà ndí i̱xti‑na̱ ko̱ 'a̱n jyeé kinìkjáya‑je̱n. Mìkiì ko̱ma kósi̱tje̱en nga tsjaà‑lè tsojmì xi mochjeén‑lè.”  
\v 8 K'oa̱á xán‑nò, na̱s'ín majìn‑la̱ nga osítje̱n nga amigo tsa̱jòn, tsà 'ñó si̱siì‑là, chaán ko̱sítje̱n. Tsjá yije mé xi mejèn‑nò. 
\p  
\v 9 ’K'oa̱á xan‑nò: Ti̱jé mé xi mejèn‑nò, jè Nainá tsjá‑nò; ti̱nchátsjioò Nainá, sakó‑nò; ti̱nókjoa̱t'aà‑là Nainá mé xi mejèn‑nò mé‑ne skíx'a̱'nde‑nò koni jngoò xotjoa̱.  
\v 10 Ngats'iì xi̱ta̱ xi síjé, tjoé‑la̱, jè xi ótsji, sa̱kò‑la̱ ko̱ jè xi chja̱t'aà‑la̱ Nainá, tjáx'a̱'nde‑la̱ koni jngoò xotjoa̱. 
\p  
\v 11 ’Jñò xi na̱'èn 'mì‑nò, tsà i̱nchra̱jín si̱ìjé‑nò i̱xti‑nò, ¿a nda̱jo̱ó k'oi̱‑là? Majìn. Koa̱ tsà ti̱n si̱ìjé‑nò, ¿a ye̱é k'oi̱‑là? Majìn.  
\v 12 Tsà chjo̱ó si̱ìjé‑nò, ¿a cho̱ na'yá k'oi̱‑là? Majìn.  
\v 13 Jñò, na̱s'ín xi̱ta̱ xi ch'o 'nè, ma‑nò 'biì‑là i̱xti‑nò tsojmì xi ndaà kjoàn; jè Na̱'èn‑nò xi tíjna ngajmiì, ìsa̱á ni̱to̱n si̱ìs'in‑nò nga tsjá‑nò Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ tsà jñò si̱jét'aà‑là. 
\s1 Jngoò ni'ya xi jòya tjín 
\r (Mateo 12:22‑30; Marcos 3:20‑27) 
\p  
\v 14 Jesús, tíhochrjejiìn ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í xi tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ jngoò xi̱ta̱ xi mìkiì ma chja̱. Xi̱ta̱ jè, k'e̱ nga jye itjokàjiìn jè ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í, komà kiìchja̱‑ne. Jñà xi̱ta̱ xi nchikotsejèn, tà kjòxkón‑la̱ jè kjoa̱ jè.  
\v 15 Ta̱nga tjín i'nga xi̱ta̱ xi kitsò: 
\p ―Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ xi̱ta̱ nei̱í xi 'mì Beelzebú, jè tsjá‑la̱ nga'ñó nga k'oa̱s'ín ochrjekàjiìn ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í xi tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ xi̱ta̱. 
\p  
\v 16 Tjín i'nga xi̱ta̱ xi mejèn‑la̱ skót'aà tsà kixi̱ kjoa̱ nga Nainá kisìkasén Jesús; kisìjé jngoò‑la̱ seña xi jeya tjín xi i̱t'aà ts'e̱ Nainá nchrobá‑ne.  
\v 17 Jesús, ti̱k'e̱é kijtseèya‑la̱ koni s'ín nchisíkítsjeèn xi̱ta̱ koi, kitsò‑la̱: 
\p ―Ngats'iì na̱xa̱ndá xi jòya tjín nga kondra̱ títsa̱jna‑la̱ xíkjín, ti yijo‑la̱á tísíkixòña‑ne; ti̱koa̱á tsà jngoò ni'ya xi̱ta̱ xi jòya tjín nga kondra̱ títsa̱jna‑la̱ xíkjín ti̱koa̱á jngoò k'a tsjohoba xi̱ta̱.  
\v 18 Tsà ti̱koa̱ jè xi̱ta̱ nei̱í, tsà jòya tís'ín xi ti̱jè‑ne yijo‑la̱. ¿Kós'ín ko̱ma s'e̱‑la̱ nga'ñó nga ko̱tìxoma? Jñò, bixón‑nò nga 'a̱n, ko̱ó nga'ñó‑la̱ Beelzebú ochrjekàjñaà ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í.  
\v 19 Tsà k'oa̱s'ín tjín kjoa̱, jñà xi̱ta̱ tsa̱jòn, ¿yá xi tsjá‑la̱ nga'ñó k'e̱ nga ochrjekàjiìn nei̱í? Koií kjoa̱‑la̱, ti̱jñà‑ne xi̱ta̱‑nò ke̱èno̱jmí nga mìtsà kixi̱ kjoa̱ nga jè sko̱‑la̱ nei̱í sìkjeén.  
\v 20 Ta̱nga 'a̱n, k'e̱ nga ochrjekàjñaà ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í xi tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ xi̱ta̱, jè Nainá tsjá‑na nga'ñó. Jè kjoa̱ koi tsòyaá‑ne nga Nainá, jyeé i̱ tíhotíxoma i̱ i̱t'aà nangui. 
\p  
\v 21 ’K'e̱ nga jngoò xi̱ta̱ xi tjín‑la̱ nga'ñó ko̱ tjín‑la̱ ki̱cha̱, ko̱ ndaà síkinda̱ ni'ya‑la̱, ndaà jncha tsojmì xi tjín‑la̱.  
\v 22 Ta̱nga tsà kjoi̱í jngoò xi kj'ei̱í xi̱ta̱ xi ìsa̱ tse nga'ñó tjín‑la̱, si̱ìkijne‑la̱, kjoa̱á'an yije ki̱cha̱ xi ma'ñót'aà takòn, i̱kjoàn si̱ìjòya yije tsojmì xi tjín‑la̱; kji̱ko̱‑né. 
\p  
\v 23 ’Ni̱to̱n yá xi̱ta̱‑ne xi mì 'a̱n fìt'aà‑na, jè‑né xi kondra̱‑na̱; koa̱ ni̱ta̱ yá xi̱ta̱‑ne xi mìkiì síchját'aà‑na nga bíxkóyako̱‑na xi̱ta̱ xi ts'a̱n ko̱ma, jè tísítsjohoba xi̱ta̱. 
\s1 Mé xi mat'in xi̱ta̱ k'e̱ nga f'iì ìjngoò k'a‑ne ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í 
\r (Mateo 12:43‑45) 
\p  
\v 24 ’K'e̱ nga jngoò ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í bitjokàjiìn ini̱ma̱‑la̱ jngoò xi̱ta̱, ya̱á ojmeè i̱'nde ñánda kixì choòn, ótsji'nde nga si̱ìkjáya. K'e̱ nga mìkiì sakó'nde‑la̱, ìjngoò k'a síkítsjeèn, tsò: “Kjín‑la ìjngoò k'a‑na̱ ni'ya‑na̱ ñánda inchrobà‑na.”  
\v 25 K'e̱ nga bijchó ìjngoò k'a‑ne ni'ya‑la̱, beè nga ndaà kisatiìcha ko̱ tsjeè choòn.  
\v 26 I̱kjoàn fìkjaá nguì itoò xíkjín xi ìsa̱ ch'o s'ín. K'e̱é fahas'en‑jiìn ini̱ma̱‑la̱ xi̱ta̱ jè; ya̱á bìtsa̱jna. Xi̱ta̱ jè, ìsa̱á 'ñó ch'o bìjna koni s'ín tsibìjna nga sa̱ ítjòn. 
\s1 Yá xi̱ta̱‑ne xi ìsa̱ 'ñó ndaà‑la̱ 
\p  
\v 27 Ti̱k'e̱‑né nga tíbéno̱jmí Jesús jñà kjoa̱ koi, kiìchja̱ jngoò chjo̱ón xi ya̱ tíjnajiìn‑la̱ xi̱ta̱ kjìn, 'ñó kiìchja̱, kitsò: 
\p ―¡Mé tà ndaà‑la̱ jè chjo̱ón xi kisìkatsejèn‑lè i̱sò'nde ti̱koa̱ kisìkaki‑lè! 
\p  
\v 28 Jesús kitsò: 
\p ―¡Ìsa̱á ndaà‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi 'nchré 'én‑la̱ Nainá, ti̱koa̱ síkitasòn! 
\s1 Xi̱ta̱ xi kisìjé jngoò kjo̱xkón 
\r (Mateo 12:38‑42; Marcos 8:12) 
\p  
\v 29 K'e̱ nga jye kòkjìn xi̱ta̱ ñánda tíjna Jesús, tsibíts'ia̱ nga kitsò: 
\p ―Xi̱ta̱ xi tjín na̱chrjein i̱'ndei̱, ch'oó s'ín; síjé jngoò seña xi i̱t'aà ts'e̱ Nainá, ta̱nga ni̱jngoò seña skoe̱. Tà jè skoe̱ seña ts'e̱ Jonás.  
\v 30 Koni s'ín komàt'in Jonás, jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Nínive kijtseè jngoò kjo̱xkón xi ndaà tjín, 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, k'oa̱á ti̱s'ín tjín jè kjoa̱ xi sa̱ ko̱mat'ian; jñà xi̱ta̱ xi tjín i̱'ndei̱ skoe̱é kjo̱xkón xi ndaà tjín.  
\v 31 Jè chjo̱ón ítjòn xi ya̱ otíxoma nangui sur, ko̱sítje̱n‑né jè na̱chrjein k'e̱ nga koi̱ìndaàjiìn Nainá; jè tsját'in 'én jñà xi̱ta̱ xi tjín na̱chrjein i̱'ndei̱, koií kjoa̱‑la̱ nga kjiìn nangui j'iì‑ne nga j'iì 'nchré‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱‑la̱ Salomón; ta̱nga na̱chrjein i̱'ndei̱, 'a̱n xi tìchjàko̱‑nò, ìsa̱á 'ñó jeya tìjna̱a mì k'oa̱á‑ne koni Salomón.  
\v 32 Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Nínive ko̱sítje̱n‑né jè na̱chrjein k'e̱ nga koi̱ìndaàjiìn Nainá; jñà tsját'in 'én jñà xi̱ta̱ xi tjín na̱chrjein i̱'ndei̱, koií kjoa̱‑la̱ nga kisìkájno jé‑la̱ nga mì ti̱ jé tsohótsji‑ne k'e̱ nga kiìchja̱ya 'én‑la̱ Nainá Jonás; ta̱nga na̱chrjein i̱'ndei̱, 'a̱n xi tìchjàko̱‑nò, ìsa̱á 'ñó jeya tìjna̱a mì k'oa̱á‑ne koni Jonás. 
\s1 Ni'ín xi síhiseèn‑la̱ xi̱ta̱ 
\r (Mateo 5:15; 6:22‑23) 
\p  
\v 33 ’Ni̱jngoò xi̱ta̱ xi síkíjna'ma k'e̱ nga jngoò ni'ín bít'a'í. Mìtsà kaxa̱ síkíjnangui; síkíjna'nga‑né, candelero síkíjnaya mé‑ne nga ko̱hiseèn yije‑la̱ xi̱ta̱ xi fahas'en ni'ya.  
\v 34 Jñà xkoaán, jè ma ni'ín xi síhiseèn‑la̱ yijo‑ná; k'e̱ nga ndaà tsejèn‑ná, iseèn choòn yije‑la̱ yijo‑ná; ta̱nga tsà mìkiì ndaà tsejèn‑la̱ xkoiìn, jñò choòn‑la̱ yijo‑lè.  
\v 35 Ndaà chítsejìn, ¿a ndaà tíjna ini̱ma̱‑lè? ¿A iseèn choòn‑la̱? ¿A xi jñò choòn‑la̱?  
\v 36 Tsà iseèn choòn kóho̱kji yijo‑lè, tsà mì ñánda tjít'aà xi jñò choòn, ndaà ko̱tsejìn k'oa̱á ngaya‑la̱ koni tsà jngoò ni'ín xi 'ñó títì tísíhiseèn‑lè. 
\s1 K'e̱ nga jè Jesús kisìkaká‑la̱ xi̱ta̱ fariseo ko̱ xi̱ta̱ chji̱ne̱ xo̱jo̱n ts'e̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá 
\r (Mateo 23:1‑36; Marcos 12:38‑40; Lucas 20:45‑47) 
\p  
\v 37 K'e̱ nga jye kiìchja̱ Jesús, jngoò xi̱ta̱ fariseo kiìchja̱‑la̱ nga mejèn‑la̱ ko̱kje̱n‑ko̱ ya̱ ni'ya‑la̱. K'e̱ nga jahas'en ni'ya Jesús, tsibìjnat'aà ími̱xa̱.  
\v 38 Jè xi̱ta̱ fariseo, tà k'oa̱á komà‑la̱ nga kijtseè nga jè Jesús, mìkiì kisìhitasòn kjo̱tíxoma xi xkón tjín, mìkiì tsaníjno tsja nga tsakjèn.  
\v 39 Kiìchja̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo, kitsò‑la̱: 
\p ―Jñò, xi xi̱ta̱ fariseo 'mì‑nò, onìjnoò chi̱tsín‑nò ko̱ chro̱ba̱‑nò ya̱ i̱sò'nga‑la̱, ta̱nga i̱jiìn ini̱ma̱‑nò, 'ñó fahajiìn‑nò nga chjaà'an‑là tsojmì‑la̱ xi̱ta̱ xi kj'ei̱í ti̱koa̱á binchaàtsjioò kjoa̱ xi ch'o tjín.  
\v 40 Jñò xi xi̱ta̱ tòndo̱ 'mì‑nò. ¿A mì tíjiìn‑nò: Nainá, k'e̱ nga tsibíndaà i̱sò'nga yijo‑la̱ xi̱ta̱, ti̱koa̱á ti̱jè‑ne xi tsibíndaà ini̱ma̱‑la̱?  
\v 41 Tjiì‑là xi̱ta̱ i̱ma̱ kjo̱ndaà xi tíjiìn ini̱ma̱‑nò mé‑ne nga tsjeè ki̱tsa̱jnaà nguixko̱n Nainá. 
\p  
\v 42 ’¡I̱ma̱ xó‑nò xi xi̱ta̱ fariseo 'mì‑nò! Nga ma‑nò bíchjí‑là Nainá xi teya oko̱‑la̱ ts'e̱ xka̱ menta ko̱ xka̱ ruda ngats'iì xka̱ xi ma chine, ta̱nga mìkiì kjoa̱ kixi̱ nìko̱o xi̱ta̱; mìkiì tjòcha 'yaà Nainá. Koií kjoa̱ xi 'ñó mochjeén nga ki̱tasòn; ti̱koa̱á mochjeén‑né nga ki̱tasòn jñà kjoa̱ xi i'nga. 
\p  
\v 43 ’¡I̱ma̱ xó‑nò xi xi̱ta̱ fariseo 'mì‑nò! Nga mejèn‑nò nga jñò ki̱tsa̱nè íxi̱le̱ xi jncha ítjòn ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga, ti̱koa̱á mejèn‑nò nga skoe̱xkón‑nò xi̱ta̱ xi kj'ei̱í, ndaà si̱ìxat'aà‑nò ya̱ ndi̱tsi̱n. 
\p  
\v 44 ’¡I̱ma̱ xó‑nò jñò xi̱ta̱ xi okoòya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés ko̱ xi xi̱ta̱ fariseo 'mì‑nò xi jò ma i̱sén‑nò! K'oa̱s'ín titsjoò koni kjoàn nga̱jo̱‑la̱ mik'en nga mìkiì tsejèn; k'e̱ nga binchimasòn xi̱ta̱, mìkiì beè mé xi jnchaya. 
\p  
\v 45 K'e̱é kitsò jngoò jñà xi̱ta̱ chji̱ne̱ xo̱jo̱n: 
\p ―Maestro, k'e̱ nga k'oa̱s'ín nokjoì, ti̱koa̱á 'on nokjoàko̱‑náje̱n. 
\p  
\v 46 Jesús kitsò: 
\p ―Ti̱koa̱á, ¡i̱ma̱ xó‑nò jñò xi xi̱ta̱ chji̱ne̱ xo̱jo̱n 'mì‑nò! Nga bìnè‑là kjo̱tíxoma‑nò xi̱ta̱ xi kj'ei̱í xi 'ñó 'in tjín nga mìkiì chíkjoa̱‑la̱ nga síkitasòn, ta̱nga jñò, ni̱ i̱tsé nìchját'aà‑là. 
\p  
\v 47 ’¡I̱ma̱ xó‑nò xi bìndaà chrjó‑la̱ mik'en ts'e̱ jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá! Jñà xi̱ta̱ jchínga‑nò kisìk'en.  
\v 48 K'oa̱á s'ín bitjo kixi̱ kjoa̱ nga tíjngoò‑takòn nga xi̱ta̱ jchínga tsa̱jòn kisìk'en xi̱ta̱ koi, koa̱ jñò, bìndaà chrjó‑la̱ mik'en. 
\p  
\v 49 ’Xi kjo̱hítsjeèn ts'e̱ Nainá kitsò‑né xi i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ jchínga‑nò ko̱ tsa̱jòn: “Siìkasén xi̱ta̱ xi ki̱chja̱ ngajo‑na̱ ko̱ xi̱ta̱ xi 'a̱n kotiìxáya‑la̱; ta̱nga tjín xi si̱k'en koa̱ tjín xi kondra̱ kjoi̱ tji̱ngui‑la̱.”  
\v 50 Nainá kinda̱á si̱ìjé‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi tjín i̱'ndei̱, jní xi kixíxteèn ngats'iì xi̱ta̱ xi k'en xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá skanda k'e̱ nga ti̱sa̱ kisindaà i̱sò'nde;  
\v 51 mats'ia̱ko̱‑ne Abel xi̱ta̱ xi k'en ítjòn skanda jè Zacarías xi jyehet'aà‑ne nga k'en; jè xi̱ta̱ xi k'en ya̱ i̱'nde jngoò osen‑la̱ ñánda tíjna Ni'ya Tsjeè‑la̱ Nainá ko̱ ñánda binchásòn kjo̱tjò xi tsjá‑la̱ Nainá jñà xi̱ta̱. K'oa̱á xán‑nò, jè Nainá si̱ìjé‑la̱ kinda̱ jñà xi̱ta̱ xi tjín i̱'ndei̱. 
\p  
\v 52 ’¡I̱ma̱ xó‑nò jñò xi̱ta̱ xi okoòya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés! Binchachjoà‑là xi̱ta̱ xi kj'ei̱í nga mìkiì kjoa̱has'en‑jiìn‑la̱ kjoa̱ chji̱ne̱‑la̱ Nainá; jñò, mìkiì bitjaàs'en‑jñoò ko̱ mìkiì biì'nde‑là xi kj'ei̱í xi̱ta̱ nga fahas'en‑jiìn kjoa̱ chji̱ne̱‑la̱ Nainá. 
\p  
\v 53 K'e̱ nga jye o̱kitsò Jesús jñà 'én koi, jñà xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá ko̱ xi̱ta̱ fariseo 'ñó tsibít'aà‑la̱ nga kjìn sko̱ya kjoa̱ kiskònangui‑la̱,  
\v 54 ti̱koa̱ kisìkinda̱ nga skoe̱ mé 'én xi ki̱chja̱‑ìsa mé‑ne nga ko̱ma ko̱hòngui‑ne i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱xá. 
\c 12  
\s1 Kjoa̱ ts'e̱ xi̱ta̱ xi jò i̱sén tjín‑la̱ 
\p  
\v 1 K'e̱ nga jye 'ñó kjìn jmiì kòkjìn xi̱ta̱, chi̱ba̱‑la̱ otíjno, otít'aà xíkjín, tsibíts'ia̱ Jesús nga kiìchja̱ ítjòn‑la̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱; kitsò‑la̱: 
\p ―Ti̱kinda̱a yijo‑nò i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ fariseo xi jò i̱sén tjín‑la̱; kì k'oa̱á s'ín ko̱mat'ioòn koni ma na̱'yo̱ san nga sísan xíkjín k'e̱ nga ótijiìn‑la̱.  
\v 2 Nì mé tjín xi tíjtsa'ma xi mìkiì ko̱tsejèn; ngats'iì xi tjí'ma, jcha̱á‑la̱.  
\v 3 Ngats'iì kjoa̱ xi ki̱nókjoa̱'maà k'e̱ nga ni̱tje̱n, kji̱'nchré yije xi̱ta̱ k'e̱ nga na̱chrjein; jè kjoa̱ xi ya̱ ki̱nókjoa̱'maà i̱ya ni'ya‑nò, ján i̱sò'nga ni'ya, 'ñó ki̱ná'ya‑la̱. 
\s1 Yá‑né xi ki̱skón‑lá 
\r (Mateo 10:26‑31) 
\p  
\v 4 ’Jñò xi amigo ts'a̱n xan‑nò, kì tsakjoòn‑là jñà xi ma‑la̱ sík'en yijo‑ná; k'e̱ nga jye ma, ni̱ ti̱ mé xi síko̱‑ìsa‑ná.  
\v 5 'A̱n, k'oa̱ xán‑nò yá xi ki̱skón‑là; jè xi ti̱skón‑là, jè xi ma‑la̱ sík'en‑ná, i̱kjoàn tjí'nde‑la̱ nga síkatje̱n‑jiìn‑ná ñánda títì ni'ín xi ts'e̱ kjo̱'in. K'oa̱á xan‑nò, jè xi ti̱skón‑là. 
\p  
\v 6 ’K'e̱ nga 'òn ndí ni̱se, sa̱á jò to̱n satíjna‑ne. Ta̱nga Nainá, tjín‑la̱ kinda̱. Ni̱jngoò ni̱se síjchàajiìn.  
\v 7 Xi i̱t'aà tsa̱jòn, ìsa̱á 'ñó tse chjí‑nò mì k'oa̱á‑ne koni na̱s'ín 'ñó kjìn ma ni̱se. Skanda tsja̱skoò tíxke̱ya yije‑la̱ Nainá. Kì tsakjoòn‑jèn, nga Nainá 'ñó ndaà s'ín‑nò kinda̱. 
\s1 Jñà xi beèxkón Jesús nga nguixko̱n xi̱ta̱ 
\r (Mateo 10:32‑33; 12:32; 10:19‑20) 
\p  
\v 8 ’Ngats'iì xi̱ta̱ xi tsjá 'én nga nguixko̱n xi̱ta̱ nga 'a̱n fìt'aà‑na, ti̱koa̱á 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, tsjaà‑la̱ 'én jñà àkja̱le̱‑la̱ Nainá nga xi̱ta̱ ts'a̱n xan‑la̱.  
\v 9 Ta̱nga jè xi kjójna'mat'in‑na nga nguixko̱n xi̱ta̱, ti̱koa̱á si̱'mat'in‑né nga nguixko̱n àkja̱le̱‑la̱ Nainá. 
\p  
\v 10 ’Ngats'iì xi̱ta̱ xi ch'o tsò 'én xi ki̱chja̱jno‑na 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, jcha̱t'aà‑la̱ jé‑la̱; ta̱nga jñà xi ki̱chja̱jno‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá mìkiì jcha̱t'aà‑la̱ jé‑la̱. 
\p  
\v 11 ’Jñò, k'e̱ nga kji̱ko̱‑nò xi̱ta̱ ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga, ya̱ nguixko̱n xi̱ta̱ ítjòn ko̱ ts'e̱ xi̱ta̱xá, kì makájno‑nò kó s'ín kixón nga ko̱si̱ko̱ yijo‑nò mé 'én xi ki̱nókjoa̱a.  
\v 12 K'e̱ nga ki̱jchò hora nga ki̱nókjoa̱a, jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá, ke̱èno̱jmíya‑nò kó s'ín kixón. 
\s1 Xi ts'e̱ kjoa̱ nchi̱ná 
\p  
\v 13 Jngoò xi̱ta̱ xi ya̱ tíjnajiìn‑la̱ xi̱ta̱ kjìn, kitsò‑la̱ Jesús: 
\p ―Maestro, ko̱t'ìn‑la̱ jè 'ndsè kàtasíjòya tsojmì‑la̱ xi̱ta̱ jchínga‑na̱je̱n; xi 'a̱n oko̱‑na, kàtatsjá‑na. 
\p  
\v 14 Ta̱nga jè Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Ji̱ amigo, mìtsà xi̱ta̱xá tjín‑na nga 'a̱n sìjòya‑nò tsojmì xi tsa̱jòn. 
\p  
\v 15 Jesús ti̱koa̱á kitsò‑ìsa‑la̱: 
\p ―Chítsejèn, ti̱koa̱ t'e̱en kinda̱ yijo‑nò; kì 'ñó kjìn tsojmì binchaàtsjioò i̱ i̱sò'nde; nga jngoò xi̱ta̱, na̱s'ín 'ñó kjìn tsojmì tjín‑la̱, mìkiì si̱ìkíjnakon tsojmì‑la̱. 
\p  
\v 16 Ti̱koa̱á tsibéno̱jmí jngoò‑la̱ kjoa̱ xi mangásòn; kitsò‑la̱: 
\p ―Jngoò k'a jngoò xi̱ta̱ xi 'ñó nchi̱ná, 'ñó kjìn tsojmì kòjchásòn nangui‑la̱.  
\v 17 Xi̱ta̱ jè, kisìkítsjeèn; kitsò: “¿Mé xi s'iaàn? Tsjìn‑na ñánda ki̱nchaàxkoá tsojmì‑na.”  
\v 18 K'e̱é kitsò: “Jyeé be mé xi s'iaàn. Siìkixòña ni'nga‑na̱, i̱kjoàn kìndaà‑ìsa xi ìsa̱ iì kjoàn; ya̱á ki̱nchaàxkoá yije kóho̱tjín tsojmì xi kòjchá‑na ko̱ xi tjín‑na.  
\v 19 I̱kjoàn xán‑la̱ yijo‑na̱: Kjìn tsojmì 'nchaxkó‑na. Kjìn nó ko̱ma‑la̱; siìkjáya, kókje̱en, skia̱a, siìtsjakoa̱a i̱sò'nde.”  
\v 20 Ta̱nga jè Nainá kitsò‑la̱: “Ji̱ xi xi̱ta̱ tòndo̱ 'mì‑lè, ni̱tje̱n jè, ki̱yá‑né. Tsojmì xi 'nchaxkó‑lè, ¿yá ts'e̱ ko̱ma?”  
\v 21 K'oa̱á s'ín mat'in jñà xi̱ta̱ xi tà tsojmì ts'e̱ yijo‑la̱ bincháxkó koa̱ mìtsà xi̱ta̱ nchi̱ná nga nguixko̱n Nainá. 
\s1 Kós'ín síkinda̱ Nainá jñà xi i̱xti‑la̱ ma 
\r (Mateo 6:25‑34) 
\p  
\v 22 Nga komà i̱skan Jesús kitsò‑la̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱: 
\p ―Koií k'oa̱ xan‑nò: kì makájno‑nò mé tsojmì xi chji̱ne̱e nga si̱jchá yijo‑nò ko̱ mé nikje xi chi̱kjá.  
\v 23 Ìsa̱á 'ñó tse chjí‑la̱ nga titsa̱jnakoaán i̱ i̱sò'nde koni jñà tsojmì xi ma chine. Ti̱koa̱á yijo‑ná, ìsa̱á 'ñó tse chjí‑la̱ koni jñà nikje xi chíkjá.  
\v 24 Chítsejèn‑là jñà nchra̱á; mì jno̱ó 'beé, mì ni̱ji̱n bincháxkó, tsjìn‑la̱ kaxa̱ no̱jmé, ti̱koa̱ tsjìn‑la̱ ni'nga; ta̱nga jè Nainá tsjá‑la̱ tsojmì xi kine. ¡Jñò, ìsa̱á 'ñó chjí‑nò mì k'oa̱á‑ne koni jñà cho̱ xi tjímajiìn i̱sén!  
\v 25 Jñò, na̱s'ín ta̱kó 'ñó si̱kájnoò, ni̱ i̱tsé ko̱ma si̱katonè‑là na̱chrjein‑nò koni s'ín tjíndaà‑la̱ Nainá.  
\v 26 Tsà mìkiì ma‑nò nìkitasòn kjoa̱ xi chiba tjín, mé‑ne nga jè nìkájno‑nò kjoa̱ xi ìsa̱ chjá tjín. 
\p  
\v 27 ’Chítsejèn‑là naxó lirio, kó s'ín majchá; mìkiì síxá, mìkiì ma‑la̱ faña nikje; ta̱nga 'a̱n, k'oa̱á xan‑nò, ndaà tsà jè Salomón xi xi̱ta̱xá ítjòn tsibìjna nga 'ñó xi̱ta̱ jeya, mì k'oa̱á kjoàn nikje tsohòkjá koni kjoàn jñà naxó.  
\v 28 Nainá, k'oa̱á s'ín ndaà kjoàn s'ín xka̱ ijñá, xi jngoò na̱chrjein títsa̱jnakon ko̱ xi ma nchijòn kotsjòojiìn ni'ín. Jñò xi xi̱ta̱ 'mì‑nò xi mìkiì ndaà mokjeiín‑nò, ¿a mìtsà ìsa̱ ni̱to̱n tsjá‑nò Nainá nikje xi mochjeén‑nò nga chi̱kjá?  
\v 29 Jñò, kì nìkájno‑jèn; kì bixón‑jèn: “¿Mé xi chji̱ne̱é; mé xi s'ioa̱á?”  
\v 30 Ngats'iì xi̱ta̱ i̱sò'nde, k'oa̱á tjín tsojmì xi ótsji, ta̱nga jñò, tíjnaá‑nò Na̱'èn xi Nainá; jyeé tíjiìn‑la̱ nga ko̱tjín tsojmì xi mochjeén‑nò.  
\v 31 Jñò, ti̱nchátsjioò kjoa̱ ts'e̱ Nainá koni s'ín otíxoma; ngats'iì tsojmì xi mochjeén‑nò ti̱koa̱á tjoésòn‑nò. 
\s1 Tsojmì xi 'ñó tse chjí‑la̱ ngajmiì 
\r (Mateo 6:19‑21) 
\p  
\v 32 ’Jñò, xi ndí orrè‑na xan‑nò, kì tsakjoòn‑jèn; k'oa̱á s'ín kiskoòsòn‑la̱ Nainá nga jñò ko̱ti̱xomakjoò ya̱ ñánda tíhotíxoma Nainá.  
\v 33 Tati̱jnaà tsojmì xi tjín‑nò; tjiì kjo̱tjò‑là jñà xi̱ta̱ xi mochjeén‑la̱; k'e̱ nga tsà k'oa̱s'ín s'e̱en, k'oa̱á ngaya‑la̱ koni tsà nchisakó ngajo‑nò chijtsa to̱n ján ngajmiì xi mìkiì majchínga; sa̱kò‑nò tsojmì xi 'ñó tse chjí‑la̱ ján ngajmiì ya̱ ñánda mìkiì kjoe̱het'aà, mìkiì bijchó chijé, ti̱koa̱ mìkiì síkje cho̱ kixo.  
\v 34 Ya̱ ñánda ki̱nchajtión tsojmì‑nò, ti̱koa̱á ya̱á si̱ìkítsjeèn ini̱ma̱‑nò. 
\s1 Chi̱'nda xi ndaà títsa̱jnandaà 
\p  
\v 35 ’Ndaà titsa̱jnandaà nga si̱kitasòn‑là Na̱'èn‑ná koni jngoò xi̱ta̱ xi ndaà tíkjá xincho̱‑la̱ ko̱ ndaà títì ni'ín‑la̱.  
\v 36 K'oa̱á s'ín ndaà titsa̱jnakoòn koni jñà xi̱ta̱ chi̱'nda xi nchikoña‑la̱ nei‑la̱ xi s'eí kòfì ñánda kòbixan xi̱ta̱, mé‑ne k'e̱ nga kjoi̱í‑ne, nei‑la̱ ni'ya ki̱chja̱, si̱ìkjane xotjoa̱ ni'ya, i̱kjoàn skíx'a̱‑la̱.  
\v 37 Mé tà ndaà‑la̱ jñà xi̱ta̱ chi̱'nda xi títsa̱jnakon k'e̱ nga kjoi̱í‑ne nei‑la̱. Xi o̱kixi̱, k'oa̱á xán‑nò, jè sobà nei‑la̱ skoé nikje ot'aà‑la̱ nga ko̱òt'aà koa̱ si̱ìkítsa̱jnat'aà ími̱xa̱‑la̱, i̱kjoàn si̱ìkjèn.  
\v 38 Mé tà ndaà‑la̱ jñà chi̱'nda xi ko̱s'ín títsa̱jnakon na̱s'ín jye ijchò osen ni̱tje̱n, na̱s'ín jye nchrohós'e i̱sén nga kjoi̱í‑ne nei‑la̱.  
\v 39 Tíjiìn‑nò tsà jngoò nei‑la̱ ni'ya si̱jiìn‑la̱ mé hora kjoi̱í xi̱ta̱ chijé nga si̱ìchijé‑la̱, kíjnakon‑né nga mìkiì tsjá'nde nga ko̱chijé‑la̱.  
\v 40 Jñò, k'oa̱á ti̱s'ín titsa̱jnandaà; 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, kjoi̱i ìjngoò k'a k'e̱ nga mìkiì titsa̱chiñà kjoa̱a. 
\s1 Chi̱'nda xi mì ndaà s'ín 
\r (Mateo 24:45‑51) 
\p  
\v 41 Pedro kiskònangui, kitsò: 
\p ―Na̱'èn, jè kjoa̱ mangásòn xi tinokjoì, ¿a tà ji̱ín xi o̱tì'mì‑náje̱n, a xi kóho̱tjín xi̱ta̱? 
\p  
\v 42 Kitsò Na̱'èn‑ná Jesús: 
\p ―K'oa̱á xán‑nò yá‑né xi chi̱'nda kixi̱ xi tjín‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱ nga jè nei‑la̱ si̱ìkíjna'nda jñà chi̱'nda‑la̱ xi i'nga xi ya̱ síxá ni'ya‑la̱ mé‑ne nga k'e̱ ki̱jchò chi̱ba̱‑la̱, si̱ìkjèn chi̱'nda xíkjín.  
\v 43 Mé tà ndaà‑la̱ jè chi̱'nda xi k'oa̱s'ín ndaà tísíkitasòn k'e̱ nga kjoi̱í‑ne nei‑la̱.  
\v 44 O̱kixi̱í xi xan‑nò, nei‑la̱ chi̱'nda jè, jè si̱ìkíjna'nda yije tsojmì xi tjín‑la̱.  
\v 45 Ta̱nga tsà jè chi̱'nda jè ki̱tso̱ nga ko̱òko̱ ini̱ma̱‑la̱: “Nei‑na̱, kjìn na̱chrjein ko̱chrjein‑la̱ nga kjoi̱í‑ne.” I̱kjoàn koi̱ìts'ia̱ nga ska̱àn‑ko̱ chi̱'nda x'i̱n xíkjín, ti̱koa̱ k'oe̱è‑la̱ jñà chi̱'nda íchjín; ko̱kje̱n, koa̱ skoí, koa̱ ko̱ch'i̱.  
\v 46 Chi̱'nda jè, kjoi̱í‑ne nei‑la̱ jè na̱chrjein ko̱ jè hora k'e̱ nga mìkiì tíkoña‑la̱. 'Ñó tse kjo̱'in tsjá‑la̱; ya̱á si̱ìkíjnajiìn‑la̱ ñánda títsa̱jna xi̱ta̱ xi mìkiì mokjeiín‑la̱. 
\p  
\v 47 ’Jè chi̱'nda xi jye ndaà tíjiìn‑la̱ mé xi mejèn‑la̱ nei‑la̱, ta̱nga mìkiì bìjnandaà, ti̱koa̱ mìkiì síkitasòn koni s'ín síjé nei‑la̱, koií jé xi ko̱ma‑la̱ nga 'ñó ko̱jà‑la̱ nei‑la̱.  
\v 48 Ta̱nga tsà jè chi̱'nda, tsà mìkiì tíjiìn‑la̱ nga kjo̱'in tjín‑la̱ kjoa̱ xi ch'o tjín, ìsa̱á chiba kjo̱'in s'e̱‑la̱. Jè xi tse kitjoé‑la̱, ìsa̱á tse si̱jé‑la̱; ti̱koa̱ jè xi tse kjònga̱tsja, ti̱koa̱á ìsa̱á tse si̱jé‑la̱. 
\s1 Mé xi ko̱ma ya̱ ni'ya‑la̱ xi̱ta̱ xi jè nga̱tjì‑la̱ kjoa̱ ts'e̱ Jesús 
\r (Mateo 10:34‑36) 
\p  
\v 49 ’Koni jngoò ni'ín xi oká tjé ko̱ síkijne‑ngui xi tsjeè, koií xá j'i̱‑na i̱ i̱t'aà nangui nga kjoa̱axìn‑la̱ jé‑la̱ xi̱ta̱ mé‑ne nga ko̱tsjeè‑ne. Tsí mejèn‑na tsà jye tíbitasòn.  
\v 50 K'oa̱á s'ín tjínè‑na nga tse kjo̱'in ko̱tojñaà; ¡tsí ndaà makájno‑na skanda k'e̱ nga ki̱tasòn!  
\v 51 ¿A k'oa̱á s'ín nìkítsjeèn nga jè kjoa̱ xi j'iìkoa̱a nga 'nchán kítsa̱jna xi̱ta̱? Majìn, xán‑nò, kjoa̱siì kítsa̱jnajiìn jè nga̱tjì‑la̱ kjoa̱ ts'a̱n.  
\v 52 Mats'ia̱‑ne skanda i̱'ndei̱ kóni nga fì‑ìsa na̱chrjein, k'oa̱á ngaya‑la̱ tsà 'òn ma xi̱ta̱ xi títsa̱jna nga jngoò ni'ya, jòya ko̱ma; xi jàn ma‑ne ska̱àn‑kjoòko̱ xi jò ma‑ne, jñà xi jò ma‑ne ska̱àn‑ko̱ xi jàn ma‑ne.  
\v 53 Jò sko̱ya s'e̱. Na̱'èn‑la̱, kondra̱‑la̱á ko̱ma jè ki'ndí‑la̱; koa̱ jè ki'ndí‑la̱, kondra̱‑la̱á ko̱ma na̱'èn‑la̱; nea̱‑la̱, kondra̱‑la̱á ko̱ma tsòti‑la̱; jè tsòti‑la̱ kondra̱‑la̱á ko̱ma nea̱‑la̱; na̱chíya‑la̱, kondra̱‑la̱á ko̱ma jè kja'nda‑la̱; jè kja'nda‑la̱ kondra̱‑la̱á ko̱ma na̱chíya‑la̱. 
\s1 Seña ts'e̱ na̱chrjein 
\r (Mateo 16:1‑4; Marcos 8:11‑13) 
\p  
\v 54 Jesús ti̱koa̱ kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi kjìn ma‑ne: 
\p ―K'e̱ nga 'yaà nga nchrobá ifi, bixón‑nò: “Jtsí k'oa̱.” K'oa̱á s'ín bitasòn.  
\v 55 K'e̱ nga 'ba tjo̱ tsjè, bixón‑nò: “Ndobá ko̱tsjè.” K'oa̱á s'ín bitasòn, matsjè‑né.  
\v 56 ¡Jñò, xi̱ta̱ xi jò ma i̱sén‑nò! Maá‑nò chìtsejèn‑là kó choòn i̱t'aà ngajmiì ko̱ i̱t'aà nangui, koa̱, ¿mé‑ne nga mìkiì ma‑nò 'nè kinda̱ mé kjoa̱ xi tíma jñà na̱chrjein xi titsa̱jnaà? 
\s1 Mé xi ko̱mat'iaán tsà mìkiì ni̱to̱n kíndaàjiìn‑koa̱á kondra̱‑ná 
\r (Mateo 5:25‑26) 
\p  
\v 57 ’¿Mé‑ne nga mì tà jñò bìndaàjiìn‑là xinguio̱o nga kàtakixi̱ya kjoa̱ xi tjín‑nò?  
\v 58 K'e̱ nga onguió ján nguixko̱n xi̱ta̱xá ko̱ kondra̱‑lè, ti̱nchátsji'nde‑la̱ ya̱ i̱ya ndi̱yá mé‑ne nga ko̱ma jchi̱bàndaà‑nò nga mì ya̱ kji̱ko̱‑lè i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱xá koa̱ jè xi̱ta̱xá mì ya̱ si̱ìnga̱tsja‑lè i̱t'aà ts'e̱ policía koa̱ jè policía nga mì nda̱yá ski̱nìs'en‑lè.  
\v 59 K'oa̱á xan‑lè, mìkiì ko̱ma ki̱tjo̱o‑ne nda̱yá skanda k'e̱ nga kíchjítjì yijo‑lè nga yije xi si̱ìjé‑lè xi̱ta̱xá. 
\c 13  
\s1 Mé xi ko̱ma tsà mìkiì si̱ìkájno jé‑la̱ jñà xi̱ta̱ 
\p  
\v 1 Ti̱jñà‑ne na̱chrjein koi, ijchò xi̱ta̱ xi tsibéno̱jmí‑la̱ Jesús nga jè Pilato tsatíxá‑la̱ xi̱ta̱ nga ta̱ña kisìk'en‑kjoò cho̱ ko̱ xi̱ta̱ Galilea k'e̱ nga nchitsjá‑la̱ kjo̱tjò Nainá. Kisìkátjijiìn jní‑la̱ cho̱ ko̱ ts'e̱ xi̱ta̱. 
\p  
\v 2 Kiìchja̱ Jesús, kitsò: 
\p ―Jñò, ¿a k'oa̱á s'ín nìkítsjeèn nga ìsa̱á tse jé tjín‑la̱ jñà xi̱ta̱ Galilea nga k'oa̱s'ín komàt'in?  
\v 3 Majìn, xán‑nò; tsà mìkiì si̱kájnoò jé‑nò nga mì ti̱ jé ki̱nchátsji‑nò, jñò, ki̱yá yije‑nò.  
\v 4 K'e̱ nga k'en jñà xi̱ta̱ xi chrj'oòn jàn ma‑ne xi kiskaànè chrjó ts'e̱ torre Siloé, ¿a k'oa̱á s'ín nìkítsjeèn nga ìsa̱á tse jé tjín‑la̱ xi̱ta̱ koi nga ko̱s'ín komàt'in, mì k'oa̱‑ne koni ngats'iì xi̱ta̱ xi tjín ján Jerusalén?  
\v 5 Majìn, xán‑nò; tsà mìkiì si̱kájnoò jé‑nò nga mì ti̱ jé ki̱nchátsji‑nò, jñò, ti̱koa̱á ki̱yá yije‑nò. 
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn‑kjoò yá iko̱ xi mìkiì ojà‑la̱ toò 
\p  
\v 6 Jesús ti̱koa̱á tsibéno̱jmí jngoò‑la̱ kjoa̱ xi mangásòn. Kitsò‑la̱: 
\p ―Jngoò xi̱ta̱ xi kijna jngoò‑la̱ i̱'nde ñánda tjín‑la̱ toò uva, ya̱á títje̱jiìn jngoò‑la̱ yá toò iko̱. Xi̱ta̱ jè, j'iì katsejèn‑la̱ tsà yijà‑la̱ toò, ta̱nga ni̱mé kisakò‑la̱.  
\v 7 K'e̱é kitsò‑la̱ jè xi̱ta̱ xi tíjna'nda: “Kó jàn nó nga f'iì katsejèn‑la̱ yá jè, tsà yijà‑la̱ toò. Ta̱nga ni̱mé tjín‑la̱. Ti̱chásoìn. Nanguií tísíkits'ón.”  
\v 8 Jè xi̱ta̱ xi tíjna'nda kitsò: “Na̱'èn, ti̱kíjna‑là nguì jngoò nó‑ìsa. Sikòn‑la̱, si̱ìxa̱n‑ngui‑la̱ ni'nde nga jngoò itjandiì; i̱kjoàn kinguì‑la̱ tjé'nde.  
\v 9 Tsà koií na̱chrjein‑la̱, ko̱ja̱‑la̱ toò nó xi nchrobá; tsà majìn, ko̱maá i̱skan ki̱chásoìn.” 
\s1 K'e̱ nga jè Jesús jngoò chjo̱ón kisìndaà‑ne na̱chrjein nìkjáya 
\p  
\v 10 Jesús, k'e̱ nga tíhokóya jngoò ni'ya i̱ngo̱ sinagoga ts'e̱ xi̱ta̱ judío, jè na̱chrjein nìkjáya,  
\v 11 ya̱ tíjna jngoò chjo̱ón xi jye kò chrj'oòn jàn nó tíjna nga xk'én. Jngoò ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í tísítsit'in koa̱ mì xó kiì ma osìjna kixi̱.  
\v 12 Jesús, k'e̱ nga kijtseè, kiìchja̱‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―Chjo̱ón, jyeé ndaà‑ne ch'in xi tjín‑lè. 
\p  
\v 13 I̱kjoàn tsohósòn‑la̱ tsja; jè chjo̱ón, ni̱to̱ón kjòkixi̱ ìjngoò k'a‑ne, i̱kjoàn kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Nainá.  
\v 14 Ta̱nga jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ ts'e̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga kòjtií‑la̱ nga jè Jesús kisìndaà‑ne chjo̱ón jè, koií kjoa̱‑la̱ nga na̱chrjein nìkjáya; kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi títsa̱jna: 
\p ―Joòn na̱chrjein tjín nga ma maxá; jñà na̱chrjein koi ko̱maá kji̱nchrobà nga ko̱ndaà‑nò, ta̱nga mìkiì tjí'nde jè na̱chrjein nìkjáya. 
\p  
\v 15 K'e̱é kiìchja̱ Na̱'èn‑ná Jesús, kitsò: 
\p ―Jñò, xi jò ma i̱sén‑nò. Jè na̱chrjein nìkjáya, ¿a mì chíjnda̱'ñó‑jèn nchra̱ja̱‑nò ko̱ búrró‑nò nga nachrjenguioò ni'nga nga onguí nìk'ioò nandá?  
\v 16 Ko̱ jè chjo̱ón jè, xi tsòti‑la̱ Abraham, jyeé kò chrj'oòn jàn nó tjín‑la̱ nga tjít'aà'ñó‑la̱ xi̱ta̱ nei̱í. ¿A mì ko̱ma tjájnda̱'ñó na̱s'ín jè na̱chrjein nìkjáya? 
\p  
\v 17 K'e̱ nga jye o̱kitsò Jesús, tà kjòsobà‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ kondra̱‑la̱ ta̱nga jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá kjòtsja‑la̱ koni s'ín tjín kjo̱xkón xi 'ñó jeya tís'ín Jesús. 
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn‑kjoò xojmá mostaza 
\r (Mateo 13:31‑32; Marcos 4:30‑32) 
\p  
\v 18 Jesús kitsò: 
\p ―¿Mé xi k'oa̱s'ín mangásòn‑kjoò koni s'ín otíxoma Nainá? ¿Mé xi siìngásòn‑kjoaà?  
\v 19 Jè mangásòn‑ko̱ koni kji xojmá mostaza; k'e̱ jngoò xi̱ta̱ bítje̱jiìn nangui‑la̱, i̱kjoàn bisò, ma'nga; jñà ni̱se xi tjíma i'ngaá, bíndaà'a tjé‑la̱ jñà chrja‑la̱ yá. 
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn‑kjoò na̱'yo̱ san 
\r (Mateo 13:33) 
\p  
\v 20 Ìjngoò k'a kiìchja̱ Jesús, kitsò: 
\p ―¿Mé xi si̱ngásòn‑kjoaá koni s'ín otíxoma Nainá?  
\v 21 K'oa̱á ngaya‑la̱ koni jè na̱'yo̱ san, k'e̱ nga jngoò chjo̱ón síkájiìn jàn chi̱ba̱ skoa̱n i̱nchra̱jín, masan yije‑né kóho̱kji na̱'yo̱. 
\s1 Xotjoa̱ xi 'nchrèya kji 
\r (Mateo 7:13‑14, 21‑23) 
\p  
\v 22 Jesús, nga tífì ján ndi̱yá Jerusalén, kjìn na̱xa̱ndá jahato nga tsakóya, na̱xa̱ndá xi jtobá kjoàn ko̱ xi iì kjoàn.  
\v 23 Jngoò xi̱ta̱ xi kiskònangui‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―Na̱'èn, ¿a chibaá ma xi̱ta̱ xi ko̱chrjekàjiìn kjo̱'in Nainá? 
\p Jè, k'e̱é kitsò: 
\p  
\v 24 ―T'e̱en‑là kjo̱'ñó yijo‑nò nga ki̱tjás'e̱en jè xotjoa̱ xi 'nchrèya kji. K'oa̱á xán‑nò: kjìn xi̱ta̱ ko̱mejèn‑la̱ kjoa̱has'en ta̱nga mìkiì ko̱ma kjoa̱has'en.  
\v 25 K'e̱ nga jè nei‑la̱ ni'ya ko̱sítje̱n nga ki̱ìchjoàjto xotjoa̱ ni'ya, jñò, tsà ndi̱tsiaán titsa̱jnaà, k'e̱é kíts'ia̱a nga ki̱nókjoa̱a, kixón: “Na̱'èn, chíx'a̱‑náje̱n xotjoa̱ ni'ya.” Jè nei‑la̱ ni'ya ki̱tso̱‑nò: “Mìkiì bexkon‑nò ñánda‑ne tsa̱jòn.”  
\v 26 K'e̱é kíts'ia̱a nga kixón: “Ta̱ñaá chichiko̱‑lèje̱n, ti̱koa̱á ta̱ñaá ki'yòko̱‑lèje̱n, ti̱koa̱á ya̱á ndi̱tsi̱n‑na̱je̱n tsakoòyi.”  
\v 27 Ta̱nga jè, tà ki̱tso̱ó‑nò: “K'oa̱á xan‑nò, mìkiì bexkon‑nò ñánda‑ne tsa̱jòn. ¡Ti̱nchat'aàxìn‑ná ngats'ioò xi ch'o 'nè!”  
\v 28 Ya̱á jchìhindáyaà, ti̱koa̱ si̱jts'ioòn ni'ñoò k'e̱ nga jcha̱xkoòn jè Abraham, Isaac, Jacob, ngats'iì xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá nga ya̱ títsa̱jna ñánda tíhotíxoma Nainá, koa̱ jñò, xìn i̱'nde si̱ìkasén‑nò Nainá.  
\v 29 Kjoi̱í‑ne xi̱ta̱ xi kji̱nchrobà‑ne nga ñijòn chrja̱ngui̱‑la̱ i̱sò'nde xi kítsa̱jnat'aà ími̱xa̱ nga ko̱kje̱n ñánda tíhotíxoma Nainá.  
\v 30 I̱'ndei̱, tjín xi̱ta̱ xi títsa̱jna‑tji̱ngui, nga ko̱ma i̱skan jñà kítsa̱jna ítjòn; ti̱koa̱á tjín xi̱ta̱ xi títsa̱jna ítjòn i̱'ndei̱, k'e̱ nga ko̱ma i̱skan, jñà kjoe̱het'aà‑ne. 
\s1 K'e̱ nga jè Jesús kiskindàyakeè na̱xa̱ndá Jerusalén 
\r (Mateo 23:37‑39) 
\p  
\v 31 Ti̱jè‑ne na̱chrjein ijchò i'nga xi̱ta̱ fariseo ñánda tíjna Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―Ti̱si̱t'aà xìn, jè Herodes mejèn‑la̱ si̱ìk'en‑lè. 
\p  
\v 32 Kitsò Jesús: 
\p ―Tanguió, ko̱t'ìn‑là xi̱ta̱ maña̱ jè: “I̱'ndei̱ ko̱ nchijòn‑lè k'oa̱á s'iaàn: ko̱chrjekàjñaà ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í xi tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ xi̱ta̱, ti̱koa̱ siìndaà‑na xi̱ta̱ xi xk'én; skanda k'e̱ ki̱jchò na̱chrjein nga kjoe̱het'aà xá‑na̱.”  
\v 33 K'oa̱á s'ín ko̱ma i̱'ndei̱, nchijòn‑le̱ ko̱ jngui‑le̱, kàtjì‑ìsa ndi̱yá‑na̱. Mìkiì ndaà tjín nga jngoò xi̱ta̱ xi chja̱ ngajo‑la̱ Nainá, xìn‑t'aà ki̱yá‑la̱ na̱xa̱ndá Jerusalén. 
\p  
\v 34 ’¡Jñò xi xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Jerusalén tsa̱jòn xi nìk'eèn xi̱ta̱ xi chja̱ ngajo‑la̱ Nainá, ko̱ bìnè nda̱jo̱ jñà xi̱ta̱ xi Nainá síkasén‑nò! ¡Kjìn k'a kjòmejèn‑na nga tsibìxkóya i̱xti‑nò koni s'ín xa̱'nda̱ nga bíngui jnga̱á‑la̱ jñà i̱xti‑la̱; ta̱nga jñò, mìkiì kòkjeiín‑nò!  
\v 35 Chítsejèn‑là ni'ya‑nò nga jye tsjeiìn‑takòn Nainá; k'oa̱á xán‑nò nga mì ti̱ kiì jcha̱xkoòn‑ná skanda k'e̱ nga ki̱jchò na̱chrjein nga kixón: “¡Mé tà ndaà‑la̱ jè xi nchrobá ngajo‑la̱ Nainá!” 
\c 14  
\s1 Kós'ín komà k'e̱ nga kisìndaà jngoò‑ne xi̱ta̱ Jesús xi ch'in chjón‑ndá tjín‑la̱ 
\p  
\v 1 Jngoò k'a jngoò na̱chrjein nìkjáya, Jesús kiì kjèn ni'ya‑la̱ jngoò xi̱ta̱ sko̱‑la̱ jñà xi̱ta̱ fariseo; jñà xi̱ta̱ koi, nchisíkinda̱ mé kjoa̱ xi s'i̱in Jesús.  
\v 2 Ti̱koa̱ ya̱á tíjna nguixko̱n Jesús jngoò xi̱ta̱ xi ch'in chjón‑ndá tjín‑la̱ (jñà xi̱ta̱ xi nandá sinchá i̱ndso̱'ba̱).  
\v 3 Jesús kiskònangui‑la̱ jñà xi̱ta̱ chji̱ne̱ xo̱jo̱n ts'e̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá ko̱ xi̱ta̱ fariseo, kitsò‑la̱: 
\p ―¿A tjí'nde‑né nga si̱xkiì‑lá xi̱ta̱ jè na̱chrjein nìkjáya, a xi majìn‑né? 
\p  
\v 4 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ koi, mìkiì kiìchja̱, tà jyò tsibìtsa̱jna. Ta̱nga jè Jesús kiskoé xi̱ta̱ jè, kisìndaà‑ne, i̱kjoàn kisìkasén‑ne ni'ya‑la̱.  
\v 5 K'e̱é kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ koi: 
\p ―Jñò, tsà búrró‑nò, ko̱ tsà nchra̱ja̱‑nò ki̱xo̱ya jngoò nga̱jo̱, ¿a mìtsà ni̱to̱n ki̱nachrje‑nò na̱s'ín na̱chrjein nìkjáya? 
\p  
\v 6 Jñà xi̱ta̱ fariseo, ni̱ ti̱ mé 'én kiìchja̱‑ne. 
\s1 Xi̱ta̱ xi faájiìn íxi̱le̱ xi jncha ítjòn 
\p  
\v 7 Jesús, k'e̱ nga kijtseè jñà xi̱ta̱ xi xó kinokjoà‑la̱ nga nchifaájiìn íxi̱le̱ ts'e̱ xi̱ta̱ ítjòn ya̱ i̱t'aà ími̱xa̱, tsibéno̱jmí jngoò‑la̱ kjoa̱ xi mangásòn, kitsò‑la̱: 
\p  
\v 8 ―Tsà xó ki̱nókjoa̱‑lè ya̱ ni'ya ñánda tjín s'eí nga xi̱ta̱ bixan, mìkiì ya̱ bijnasoìn íxi̱le̱ ts'e̱ xi̱ta̱ ítjòn, tsà koi na̱chrjein‑la̱ tjín ìjngoò‑ìsa xi̱ta̱ xi 'ñó títjòn koni ngaji̱, xi ti̱koa̱ xó kànokjoà‑la̱;  
\v 9 jè xi̱ta̱ xi xó kàchja̱‑nò ki̱tso̱‑lè: “Tjiì'nde‑la̱ xi̱ta̱ jè nga kàtìjna.” Ngaji̱, ko̱sobà‑lè nga kj'ei̱í íxi̱le̱ ki̱jnasoìn ñánda fehet'aà‑ne.  
\v 10 K'e̱ nga xó ki̱nókjoa̱‑lè, ya̱á ti̱jnasoìn íxi̱le̱ xi fehet'aà‑ne mé‑ne k'e̱ nga kjoi̱í jè xi̱ta̱ xi xó kàchja̱‑lè, ki̱tso̱‑lè: “Amigo, ti̱jnat'eiì ími̱xa̱ ñánda síjna íxi̱le̱ ítjòn.” Ngaji̱, skoe̱xkón‑lè xi̱ta̱ xi ta̱ña titsa̱jnat'aà ími̱xa̱.  
\v 11 Jè xi̱ta̱ xi 'nga síkíjna yijo‑la̱, ìsa̱á nangui kíjna; jè xi nangui síkíjna yijo‑la̱, ìsa̱á 'nga kíjna. 
\p  
\v 12 Jesús, ti̱koa̱á kitsò‑la̱ jè xi̱ta̱ xi xó kiìchja̱‑la̱: 
\p ―K'e̱ nga xó ki̱nókjoa̱‑la̱ xi̱ta̱ nga ki̱chikoi̱i nga nchisen, o na̱s'ín nguixòn, kì jñà nokjoà ítjòn‑la̱ amigo‑lè, 'ndsì, xi̱ta̱ xingui̱i, ni̱ jñà xi̱ta̱ i̱ndiì ni'ya‑lè xi xi̱ta̱ nchi̱ná, mé‑ne nga jñà xi̱ta̱ koi, tsà koi na̱chrjein‑la̱ k'oa̱á ti̱s'ín ki̱chja̱ ngajo‑lè nga ko̱jndà‑ne.  
\v 13 Tà sa̱á k'e̱ nga s'eí s'i̱in, jñà ti̱nókjoa̱ ítjòn‑la̱ xi̱ta̱ i̱ma̱, xi tsjìn tsja, xi mìkiì ma fì, ko̱ xi mìkiì tsejèn‑la̱.  
\v 14 Ngaji̱, k'e̱ nga k'oa̱s'ín s'i̱in, ndaà s'e̱‑la̱ ini̱ma̱‑lè nga jñà xi̱ta̱ koi mìkiì ko̱ma si̱ìjndà ngajo‑lè; ta̱nga ngaji̱, k'e̱é ko̱chjí ngajo‑lè k'e̱ nga kjoa̱áya‑la̱ jñà xi xi̱ta̱ kixi̱. 
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn ts'e̱ xi̱ta̱ xi kjèn s'eí 
\r (Mateo 22:1‑10) 
\p  
\v 15 K'e̱ nga kiì'nchré jngoò xi̱ta̱ xi ya̱ ta̱ña títsa̱jnat'aà ími̱xa̱, kitsò‑la̱ Jesús: 
\p ―¡Mé tà ndaà‑la̱ jè xi̱ta̱ xi ko̱kje̱n ya̱ ñánda tíhotíxoma Nainá! 
\p  
\v 16 K'e̱é kitsò Jesús: 
\p ―Jngoò xi̱ta̱, xi s'eí tsibíjna, kjìn xi̱ta̱ kiìchja̱‑la̱.  
\v 17 K'e̱ nga ijchò hora‑la̱ nga jye ko̱kje̱n xi̱ta̱, kisìkasén chi̱'nda‑la̱ nga kiì kíchja̱‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi xó kinokjoà‑la̱, kitsò‑la̱: “Nchrobá, jyeé tjíndaà yije.”  
\v 18 Ngats'iì xi̱ta̱ kisìjé kjoa̱ nìjchàat'aà. Kitsò jè xi títjòn: “Mì‑la kiì ko̱ma kjián; jngoò nangui jye kòhotse; mochjeén‑né nga kjián katsejèn‑la̱; kìtsi'bà‑lè, ti̱je‑la̱ takoìn, mìkiì kjián.”  
\v 19 Jè xi ìjngoò kitsò: “'A̱n, 'òn nga nchra̱ja̱ xi bínchi jyeé kòhotse; mejèn‑na kjián kat'aà tsà ndaà síxá; kìtsi'bà‑lè, ti̱je‑la̱ takoìn, mìkiì kjián.”  
\v 20 Xi ìjngoò, k'oa̱á ti̱ kitsò: “'A̱n, sa̱á jye kòbixan, koií kjoa̱‑la̱ nga mìkiì ko̱ma kjián.”  
\v 21 K'e̱ nga j'iì‑ne chi̱'nda jè, tsibéno̱jmí yije‑la̱ nei‑la̱ ngats'iì kjoa̱ koi. Jè nei‑la̱ ni'ya, kòjti‑la̱; k'e̱é kitsò‑la̱ chi̱'nda‑la̱: “T'in ni̱toi̱in ján ndi̱tsi̱n, kóho̱kji i̱ya ndi̱yá‑la̱ na̱xa̱ndá; nchrohókoi̱i yije xi̱ta̱ i̱ma̱, xi tsjìn tsja, xi mìkiì ma fì, ko̱ xi mìkiì tsejèn‑la̱.”  
\v 22 Chi̱'nda jè, nga komà i̱skan kitsò: “Na̱'èn, jyeé kòbitasòn yije koni s'ín kò'mì‑ná, ta̱nga tjín‑ìsa i̱'nde.”  
\v 23 K'e̱é kitsò jè nei‑la̱ chi̱'nda: “T'in kóho̱kji ndi̱yá teè, ko̱ ndi̱yá i̱tsjí; nchrohókoi̱i xi̱ta̱; ko̱'ñó t'e̱n‑la̱ nga kàtjahas'en mé‑ne nga kàtatseè ni'ya‑na̱.  
\v 24 K'oa̱á xán‑nò; ni̱jngoò xi̱ta̱ xi kichjà ítjòn‑la̱ ko̱kje̱n‑ko̱‑na s'eí‑na̱.” 
\s1 Mé kjo̱'in xi singui nga onguítji̱ngui‑lá Cristo 
\r (Mateo 10:37‑38) 
\p  
\v 25 'Ñó kjìn xi̱ta̱ tji̱ngui‑la̱ Jesús; kisìkáfayat'aà‑la̱, kiìchja̱, kitsò‑la̱: 
\p  
\v 26 ―Tsà yá xi mejèn‑la̱ nga 'a̱n kji̱nchrobà‑tji̱ngui‑na, tsà jè yijo‑la̱, tsà na̱'èn‑la̱, tsà nea̱‑la̱, tsà chjo̱ón‑la̱, i̱xti‑la̱, 'ndse̱, ndichja, tsà ìsa̱ tjòkeè mì k'oa̱á‑ne koni 'a̱n, mìkiì ko̱ma nga xi̱ta̱ ts'a̱n xán‑la̱ nga 'a̱n kota'yàt'aà‑na.  
\v 27 Jè xi mìkiì síkitasòn koni jngoò xi̱ta̱ xi 'yajen krò‑la̱, tsà mìkiì tíjnandaà nga si̱ìkjeiín kjo̱'in nga 'a̱n kji̱nchrobà‑tji̱ngui‑na, mìkiì ko̱ma nga xi̱ta̱ ts'a̱n xán‑la̱ nga 'a̱n kota'yàt'aà‑na.  
\v 28 Jñò, tsà mejèn‑nò nga chrjó torre kíndaà jngoò, ¿a mìtsà ítjòn jchósòn‑là kó tjín si̱ngui chjí‑la̱, a tjín‑nò to̱n xi si̱ndaà yije‑ne?  
\v 29 Tsà koi na̱chrjein‑la̱ tà jè tàts'en chrjó si̱jna. Tsà mìkiì ko̱ngásòn yije chrjó, ngats'iì xi̱ta̱ xi skoe̱ ki̱jno̱keè‑né.  
\v 30 Ki̱tso̱: “Jñà xi̱ta̱ koi tsibíts'ia̱ nga kiskímiìtje̱n chrjó ni'ya ta̱nga mìkiì kisìkjehet'aà.”  
\v 31 Tsà jngoò xi̱ta̱xá ítjòn xi mejèn‑la̱ koi̱ìts'ia̱ kjo̱jchán nga ska̱àn‑kjoòko̱ xíkjín xi ngásòn xi̱ta̱xá ítjòn, ¿a mìtsà ítjòn skósòn‑la̱ tsà te jmiì ma xi̱ta̱‑la̱, a ki̱chìkjoa̱á‑la̱ nga ska̱àn‑ko̱ tsà kaàn jmiì ma xi̱ta̱ kondra̱‑la̱?  
\v 32 Tsà beè‑la̱ ikon nga mìkiì ki̱chìkjoa̱‑la̱, ti̱k'e̱é‑ne nga kjiìn tíjna xi̱ta̱xá ítjòn xi ìjngoò, si̱ìkasén xi̱ta̱ xi kjoi̱ si̱ìjé kjoa̱'nchán.  
\v 33 K'oa̱á ti̱s'ín tjín, ngats'ioò, ni̱ta̱ yá‑nò xi mejèn‑nò nga xi̱ta̱ ts'a̱n ko̱ma, ítjòn ti̱kítsjeèn, a si̱jngoò‑takòn nga si̱chjaà yije tsojmì xi tjín‑nò. Tsà majìn, mìkiì ko̱ma nga xi̱ta̱ ts'a̱n xán‑nò. 
\s1 Jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo, k'oa̱á s'ín ngaya‑la̱ koni na̱xa̱ 
\r (Mateo 5:13; Marcos 9:50) 
\p  
\v 34 ’Jè na̱xa̱, ndaà‑né; ta̱nga tsà mì ti̱ kiì si̱ìjnchra‑ne tsojmì, ¿kó ti̱s'ín ko̱chjeén‑ne?  
\v 35 Mì ti̱ mé chjí‑la̱; mì ti̱ kiì ko̱chjeén‑la̱ nangui; mì ti̱ kiì ko̱chjeén‑ne koni tjé'nde, tà xíxteèn‑né. ¡Ndaà ti̱ná'yaà koni xan‑nò! 
\c 15  
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn ts'e̱ paxtò xi kisakò‑ne orrè‑la̱ 
\r (Mateo 18:10‑14) 
\p  
\v 1 Jñà xi̱ta̱‑la̱ xi̱ta̱xá Roma xi síkíchjítjì tsojmì ko̱ jñà xi̱ta̱ xi ch'o tjín kjoa̱ xi s'ín, ijchò kinchat'aà chrañà‑la̱ Jesús ñánda tíjna, nga mejèn‑la̱ kji̱'nchré‑la̱.  
\v 2 Jñà xi̱ta̱ fariseo ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés kiìchja̱jno‑la̱ Jesús, kitsò: 
\p ―Xi̱ta̱ jè, ndaà óko̱ jñà xi̱ta̱ xi ch'o s'ín, ti̱koa̱á ta̱ñaá kjèn‑ko̱. 
\p  
\v 3 Jesús, k'e̱é tsibéno̱jmí jngoò‑la̱ kjoa̱ xi mangásòn, kitsò‑la̱: 
\p  
\v 4 ―Tsà jngoò xi̱ta̱ tsa̱jòn xi tjín‑la̱ jngoò sìndo̱ orrè, tsà chi̱ja jngoò orrè‑la̱, ¿a mìtsà si̱ìkítsa̱jna i̱jiìn ijñá jñà xi ñijòn kaàn ko̱ chrj'oòn ñijòn ma‑ne? I̱kjoàn kjoi̱ kátsji jè xi kichijà skanda kó nga sa̱kò‑la̱.  
\v 5 K'e̱ nga jye sa̱kò‑la̱, tsjaá ko̱ma‑la̱; koa̱'nga ko̱hòsòn chrja‑la̱.  
\v 6 K'e̱ nga ki̱jchò‑ne ni'ya‑la̱, ki̱chja̱‑la̱ amigo‑la̱ ko̱ xi̱ta̱ i̱ndiì ni'ya‑la̱, ki̱tso̱‑la̱: “Ti̱tsjako̱‑ná, jye kàsakó‑ne orrè‑na̱ xi kichijà.”  
\v 7 K'oa̱á xán‑nò, k'oa̱á ti̱s'ín ìsa̱ ndaà s'e̱ kjo̱tsja ján ngajmiì i̱t'aà ts'e̱ jngoò xi̱ta̱ jé xi síkájno jé‑la̱ nga mì ti̱ jé ótsji‑ne, mì k'oa̱á‑ne koni tsà ñijòn kaàn ko̱ chrj'oòn ñijòn ma‑ne xi tjín‑la̱ o̱kixi̱ xi mìkiì mochjeén‑la̱ nga si̱ìkájno jé‑la̱. 
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn ts'e̱ chjo̱ón xi kisakò‑ne to̱n‑la̱ 
\p  
\v 8 ’Tsà jngoò chjo̱ón xi te ma‑ne to̱n‑la̱, tsà chi̱ja jngoò to̱n‑la̱, ¿a mìtsà ko̱kà ni'ín, ti̱koa̱ ko̱tìcha i̱nga ni'ya‑la̱; ndaà ndaà ko̱hótsji to̱n‑la̱ skanda kó nga sa̱kò‑la̱?  
\v 9 K'e̱ nga jye sa̱kò‑la̱, ki̱chja̱‑la̱ amiga‑la̱ ko̱ íchjín i̱ndiì ni'ya‑la̱, ki̱tso̱‑la̱: “Ti̱tsjako̱‑ná, jye kàsakó‑ne to̱n‑na̱ xi kichijà.”  
\v 10 K'oa̱á xán‑nò, k'oa̱á ti̱s'ín tjín kjo̱tsja nga nguixko̱n àkja̱le̱‑la̱ Nainá k'e̱ nga jngoò xi̱ta̱ jé síkájno jé‑la̱ nga mì ti̱ jé ótsji‑ne. 
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn ts'e̱ ti xi kichijà 
\p  
\v 11 Jesús tsibéno̱jmí ìjngoò kjoa̱ xi mangásòn; kitsò: 
\p ―Jngoò xi̱ta̱ xi jò ma i̱xti‑la̱.  
\v 12 Jè ti xi ma ki'ndí kitsò‑la̱ na̱'èn‑la̱: “Na̱'èn, tjiì‑ná tsojmì xi 'a̱n ko̱ko̱‑na.” Jè na̱'èn‑la̱ kisìjòya yije‑la̱ tsojmì xi tjín‑la̱, i̱kjoàn kitsjaà‑la̱.  
\v 13 Xi jye tsato jò jàn na̱chrjein, ti jè, ni̱to̱ón tsatíjna yije tsojmì‑la̱ xi kitjoé‑la̱, kisìjngoò to̱n‑la̱. I̱kjoàn kiì jngoò na̱xa̱ndá xi 'ñó kjiìn kijna. Ya̱á kisìkjeheya yije to̱n‑la̱ nga ta̱xki̱ kisìko̱ yijo‑la̱.  
\v 14 K'e̱ nga jye kisìkjeheya yije to̱n‑la̱, ya̱ i̱'nde ñánda tsibìjna, j'iì jngoò kjinchrá 'ñó; mì ti̱ mé tjín‑la̱ xi kine.  
\v 15 K'e̱é kiì síjé‑la̱ xá jngoò xi̱ta̱ xi ya̱ i̱'nde‑la̱ na̱xa̱ndá jè. Xi̱ta̱ jè, kisìkasén ñánda tjín‑la̱ rancho̱ nga kisìkinda̱ chi̱nga̱.  
\v 16 Ti jè, mejèn xó kine chrjoa̱ na̱jmá xi kjèn chi̱nga̱ ta̱nga mì yá xi tsjá‑la̱.  
\v 17 K'e̱ nga jye kjòndaàya‑ne kjo̱hítsjeèn‑la̱ kitsò: “¡Kjìn xi̱ta̱ chi̱'nda tjín‑la̱ na̱'èn‑na̱ ya̱ ni'ya‑la̱ xi ningui‑la̱ i̱nchra̱jín xi kjèn, koa̱ 'a̱n, i̱jndé, tìbiyaà‑ná kjinchrá!  
\v 18 Kjín ìjngoò k'a‑na ni'ya‑la̱ na̱'èn‑na; k'oa̱á xán‑la̱: Na̱'èn, tseé jé tsohotsjià xi i̱t'aà ts'e̱ Nainá xi tíjna ngajmiì ko̱ i̱t'aà tsi̱ji;  
\v 19 mì ti̱ kiì ok'ìn‑na nga ki'ndí‑lè k'oín‑ná; k'oa̱á s'ín jcha̱‑takòn‑ná koni tsà jngoò chi̱'nda‑lè.”  
\v 20 K'e̱é tsasítje̱n, kiìkon na̱'èn‑la̱. 
\p ’Ti̱k'e̱é‑ne nga kjiìn tífì, jè na̱'èn‑la̱ kijtseèxkon, kjòhi̱ma̱keè, tsangachikon, i̱kjoàn kitsobàkjá ki'ndí‑la̱, kiskine'a.  
\v 21 Jè ki'ndí‑la̱ kitsò: “Na̱'èn, tsohotsjià jé xi i̱t'aà ts'e̱ Nainá xi tíjna ngajmiì ko̱ i̱t'aà tsi̱ji; mì ti̱ kiì ok'ìn‑na nga ki'ndí‑lè k'oín‑ná.”  
\v 22 Ta̱nga jè na̱'èn‑la̱ kitsò‑la̱ chi̱'nda‑la̱: “Ni̱to̱n nchrobáko̱ò nikje xi ìsa̱ 'ñó ndaà kjoàn, ti̱kákjá, ti̱koa̱ tíkjá jngoò ta̱ngò jnótsja, tjayaà xo̱xté ndso̱ko̱.  
\v 23 Tanguíchjaà jngoò nchra̱ja̱ ki'ndí xi 'ñó xiné, ti̱k'eèn. ¡Chji̱ne̱é, s'eí s'e̱én!  
\v 24 Jè ki'ndí‑na̱, maá‑na tsà jyeé k'en, ta̱nga tíjnakon‑né; kichijà‑né ta̱nga i̱'ndei̱ kàsakó‑ne. I̱kjoàn tsibíts'ia̱ s'eí.” 
\p  
\v 25 ’Jè ti‑la̱ xi ma jchínga, ján tísíxá rancho̱‑la̱. K'e̱ nga j'iì chrañà‑ne ni'ya‑la̱, kiì'nchré‑la̱ música nga s'eí tjín; xi̱ta̱ nchitè.  
\v 26 K'e̱é kiìchja̱ jngoò‑la̱ chi̱'nda, kiskònangui‑la̱ mé xi tíma.  
\v 27 Jè chi̱'nda kitsò: “Jè 'ndsì kòf'iì‑ne; jè na̱'èn‑lè kàsík'en jngoò nchra̱ja̱ ki'ndí xi 'ñó xiné, koií kjoa̱‑la̱ nga ndaà kòf'iì‑ne jè 'ndsì.”  
\v 28 Jè ti xi ma jchínga, 'ñó kòjti‑la̱; majìn‑la̱ fahas'en ni'ya; k'e̱é itjo ni'ya na̱'èn‑la̱, tsibítsi'ba‑la̱ nga kàtjahas'en ni'ya.  
\v 29 Kitsò‑la̱ na̱'èn‑la̱: “'A̱n, kjò kjìn nó sìxá‑lè; ni̱kjé‑ne nga mìkiì sìkitasòn‑lè; ni̱ saà jngoò ndí tíndsó ki'ndí 'biì‑ná nga si̱tsjakoa̱a amigo‑na̱.  
\v 30 Ta̱nga k'e̱ nga kòf'iì‑ne ki'ndí‑lè xi kisìkjeheya to̱n‑lè, tsojmì‑lè, kisìkjeheyako̱ íchjín ská; i̱kjoàn kànìk'en jngoò‑la̱ nchra̱ja̱ ki'ndí xi 'ñó xiné.”  
\v 31 Jè na̱'èn‑la̱ kitsò‑la̱: “Ngaji̱ xi ki'ndí‑na̱ xan‑lè, i̱í tìjna̱ko̱ kjit'aà‑ná; ngats'iì tsojmì xi tjín‑na, tsi̱ji‑né.  
\v 32 Mochjeén‑né nga s'eí s'e̱én mé‑ne nga si̱tsjakoa̱á yijo‑ná, koi kjoa̱‑la̱ nga jè 'ndsì, jye kòf'iì‑ne. Maá‑na tsà jyeé k'en ta̱nga tíjnakon‑né; kichijà‑né ta̱nga i̱'ndei̱ kàsakó‑ne.” 
\c 16  
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn ts'e̱ chi̱'nda xi kona̱cha̱n 
\p  
\v 1 Jesús tsibéno̱jmí ìjngoò‑la̱ kjoa̱ xi mangásòn, jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―Jngoò k'a, jngoò xi̱ta̱ nchi̱ná, tíjna jngoò‑la̱ xi̱ta̱ xi síkinda̱ chi̱'nda. Xi̱ta̱ xi kj'ei̱í kiì nga nguixko̱n nei‑la̱ nga kitsjaàt'in 'én nga tsojmì‑la̱ tísíkje.  
\v 2 Jè nei‑la̱, k'e̱é kiìchja̱‑la̱, kitsò‑la̱: “¿Mé 'én xi tsját'in‑lè xi̱ta̱? Tjiì‑ná kinda̱ kjoa̱ ts'e̱ xá‑lè; mì‑la ti̱ kiì chi̱'nda sko̱‑la̱ ki̱jna‑ne.”  
\v 3 Chi̱'nda jè, k'e̱é tsohóko̱ yijo‑la̱, kitsò: “¿Mé xi s'iaàn? Jè nei‑na̱ mì ti̱ kiì tsjá‑na xá. 'A̱n, mìkiì chíkjoa̱‑na nga siìxákoa̱a nangui. Masobà‑na tsà to̱n siìjé kjo̱tjoà.  
\v 4 Jyeé be mé xi s'iaàn mé‑ne nga s'e̱‑na amigo xi tsjá'nde‑na ni'ya‑la̱ k'e̱ nga tjáxìn‑na xá jè.”  
\v 5 K'e̱é kiìchja̱ ìjngoò ìjngoò‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi tje̱n‑la̱ to̱n ts'e̱ nei‑la̱. Kitsò‑la̱ jè xi ítjòn: “¿Kó tjín kitje̱n‑lè ts'e̱ nei‑na̱?”  
\v 6 Xi̱ta̱ jè kitsò: “Jngoò sìndo̱ barril asìti̱ kitje̱n‑na.” Jè chi̱'nda kitsò‑la̱ xíkjín: “Chjoí xo̱jo̱n‑lè, ti̱jni, ni̱to̱n tìndaà ìjngoiì xi kj'ei̱í xo̱jo̱n xi tà icháte chjí‑la̱.”  
\v 7 I̱kjoàn kiskònangui‑la̱ xi ìjngoò, kitsò‑la̱: “Ngaji̱, ¿kó tjín kitje̱n‑lè?” Xi̱ta̱ jè kitsò: “Jngoò sìndo̱ naxá trigo kitje̱n‑na.” K'e̱é kitsò‑la̱: “Chjoí xo̱jo̱n‑lè; tìndaà ìjngoiì xi tà ñijòn kaàn chjí‑la̱.”  
\v 8 Chi̱'nda jè, kijtseèxkón nei‑la̱ nga tjín‑la̱ kjo̱hítsjeèn nga amigo tsohótsji, na̱s'ín ch'o kis'iìn nga kiskoòna̱cha̱n‑la̱ nei‑la̱. Jñà xi mìtsà xi̱ta̱‑la̱ Nainá, ìsa̱á tjín‑la̱ kjo̱hítsjeèn kó s'ín ótsji amigo‑la̱ xi skoétjò mì k'oa̱á‑ne koni jñà xi̱ta̱ xi iseèn tjín kjo̱hítsjeèn‑la̱. 
\p  
\v 9 ’K'oa̱á xán‑nò, ti̱kjeén to̱n ko̱ tsojmì xi tjín i̱ i̱sò'nde nga kàtas'e‑nò amigo mé‑ne k'e̱ nga mì ti̱ kiì ko̱chjeén‑ne i̱ i̱sò'nde, ján ngajmiì s'e̱‑nò amigo xi skoétjò‑nò ya̱ ñánda ki̱tsa̱jnaà ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne. 
\p  
\v 10 ’Jè xi ndaà síkitasòn jè kjoa̱ xi chiba tjín, ti̱koa̱á ndaà síkitasòn jè kjoa̱ xi tse tjín; ta̱nga jè xi kona̱cha̱n kjoa̱ xi chiba tjín ti̱koa̱á kona̱cha̱n‑né kjoa̱ xi tse tjín.  
\v 11 Jñò, tsà mì ndaà titsa̱nìchjeén tsojmì ko̱ to̱n xi tjín i̱sò'nde jè, mìkiì tjoé‑nò kjoa̱ xi nguì ndaà tjín ts'e̱ ngajmiì.  
\v 12 Tsà mì ndaà titsa̱nìkjeén tsojmì ko̱ to̱n xi mì tsa̱jòn‑jèn xi Nainá kisìnga̱tsja‑nò i̱ i̱sò'nde, ti̱koa̱á mìkiì tjoé‑nò xi nguì tsa̱jòn ján ngajmiì. 
\p  
\v 13 ’Ni̱jngoò chi̱'nda xi jò ko̱ma nei‑la̱ nga si̱ìxá‑la̱; tsà jò ko̱ma nei‑la̱, jngoò ko̱jtikeè koa̱ jngoò ko̱tsjakeè; jngoò ndaà kjit'aà‑la̱ koa̱ ch'o si̱ìko̱ xi ìjngoò. Jñò, tsà kjoa̱ nchi̱ná si̱ìs'in‑là, mìkiì ko̱s'in‑la̱ kjoa̱ ts'e̱ Nainá. 
\p  
\v 14 Jñà xi̱ta̱ fariseo nga tsjakeè to̱n, k'e̱ nga kiì'nchré ngats'iì kjoa̱ koi, tà tsijnòkeè Jesús.  
\v 15 K'e̱é kitsò‑la̱ jè Jesús: 
\p ―Jñò, ndaà nìkítsa̱jnaà yijo‑nò nga nguixko̱n xi̱ta̱, ta̱nga Nainá, beè ini̱ma̱‑nò nga mìtsà kixi̱ kjoa̱ nga ndaà 'nè. Jè kjoa̱ xi jeya síkíjna xi̱ta̱, Nainá ochrjekàngui‑né. 
\s1 Kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés 
\p  
\v 16 Jesús kitsò‑ìsa: 
\p ―Jñà Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés ko̱ xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá, jñà tímakjeén xo̱jo̱n koi skanda k'e̱ nga j'iì Juan xi kis'iìn bautizar xi̱ta̱. Tje̱n‑ne na̱chrjein koi, skanda i̱'ndei̱, tínokjoáya 'én ndaà‑la̱ Nainá kó s'ín otíxoma Nainá. Ngats'iì xi̱ta̱ xi mejèn‑la̱ kjoa̱has'en‑jiìn ñánda tíhotíxoma Nainá, bínè‑la̱ yijo‑la̱. 
\p  
\v 17 ’'Ñó 'in tjín tsà jè i̱sò'nde ko̱ ngajmiì chi̱ja, ta̱nga ìsa̱á tà 'ñó 'in tjín nga chi̱ja jngoò letra ts'e̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés. Mìkiì chi̱ja ni̱ta̱ kjé‑ne ―kitsò Jesús. 
\s1 Kiís'ín tsakóya Jesús i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xi tsjiìn xíkjín 
\r (Mateo 19:1‑12; Marcos 10:1‑12) 
\p  
\v 18 ―Ni̱ta̱ yá‑ne xi tsjiìn chjo̱ón‑la̱ i̱kjoàn bixan‑ko̱ jngoò chjo̱ón xi kj'ei̱í, kjoa̱ chijngui tís'ín; ti̱koa̱á jè x'i̱n xi bixan‑ko̱ chjo̱ón xi kitsjiìn x'i̱n‑la̱, ti̱koa̱á kjoa̱ chijngui tís'ín ―kitsò‑ìsa Jesús. 
\s1 Xi̱ta̱ nchi̱ná ko̱ xi̱ta̱ i̱ma̱ xi 'mì Lázaro 
\p  
\v 19 Jesús kitsò: 
\p ―Tsibìjna jngoò xi̱ta̱ nchi̱ná xi 'ñó ndaà kjoàn nikje chjí xi tsohòkjá; na̱chrjein inchijòn kis'iìn s'eí xi ta̱xki̱ 'ñó ndaà ma.  
\v 20 Ti̱koa̱ tsibìjna jngoò xi̱ta̱ i̱ma̱ xi Lázaro ki'mì, xi jtsé tjín yijo‑la̱. Ya̱á bìjna xotjoa̱ ni'ya‑la̱ jè xi̱ta̱ nchi̱ná.  
\v 21 Xi̱ta̱ i̱ma̱ jè, fahajiìn xó‑la̱ jñà xi̱‑la̱ tsojmì xi kine jè xi̱ta̱ nchi̱ná nga bixòngui ími̱xa̱; ti̱koa̱á jñà nañá bijchó xó nga tomàjno jtsé‑la̱.  
\v 22 K'e̱ nga k'en jè ndí xi̱ta̱ i̱ma̱, jñà àkja̱le̱‑la̱ Nainá kiìko̱; ya̱á kisìkíjnat'aà‑la̱ Abraham. Ti̱koa̱á chaán k'en jè xi̱ta̱ nchi̱ná; i̱kjoàn kisìhijiìn. 
\p  
\v 23 ’Ya̱ i̱'nde ts'e̱ mik'en ñánda nga tísíkjeiín kjo̱'in jè xi̱ta̱ nchi̱ná, kiskoòtsejèn, kijtseèxkon Abraham nga kjiìn tíjna; ya̱á tíjnat'aà‑la̱ jè Lázaro.  
\v 24 Xi̱ta̱ nchi̱ná, k'e̱é 'ñó kiìchja̱ kitsò: “¡Na̱'èn Abraham, cha̱hi̱ma̱‑takòn‑ná! Ti̱kasín Lázaro nga kàtasíka'nchi̱ jnótsja ya̱ i̱jiìn nandá nga kàtasíkijne 'nchán ni̱je̱n‑na̱; 'ñó tse kjo̱'in tìsìkjiaán i̱ i̱jiìn ni'ín.”  
\v 25 Jè Abraham kitsò‑la̱: “Na̱'èn, ti̱kítsjiìn k'e̱ nga tsijni i̱sò'nde, 'ñó ndaà tsijni. Jè Lázaro, kjo̱'iín kisìkjeiín, ta̱nga i̱'ndei̱, ndaà tíjna i̱jndé. Ngaji̱, kjo̱'iín tìnìkjeiín.  
\v 26 K'oa̱á s'ín tjín, ti̱koa̱á jngoò xa̱jngá jñò xi 'ñó na̱nga̱ kijna‑ikòn mé‑ne nga mìkiì ko̱ma ján ko̱tot'aà jñà xi̱ta̱ xi i̱ títsa̱jna; ti̱koa̱ xi títsa̱jna ján, mìkiì ko̱ma kji̱nchrobà i̱jndé.” 
\p  
\v 27 ’Kitsò jè xi̱ta̱ nchi̱ná: “Na̱'èn Abraham, 'a̱n bìtsi'bà‑lè ti̱kasín Lázaro ya̱ ni'ya‑la̱ Na̱'èn‑na̱;  
\v 28 'òn ma‑ne 'ndsè xi títsa̱jna; kàtèno̱jmí‑la̱ xi o̱kixi̱ mé‑ne nga ti̱koa̱ mì i̱ kji̱nchrobà‑ne i̱'nde ts'e̱ kjo̱'in.”  
\v 29 Abraham kitsò‑la̱: “Xi̱ta̱ xingui̱i, jyeé tjín‑la̱ xo̱jo̱n‑la̱ Moisés ko̱ ts'e̱ xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá; ¡jñà kàta'nchré‑la̱!”  
\v 30 K'e̱é kitsò jè xi̱ta̱ nchi̱ná: “Majìn, na̱'èn Abraham, tsà jngoò mik'en xi jye kijtseè kjo̱'in kjoi̱ ke̱èno̱jmí‑la̱, si̱ìkájno jé‑la nga mì ti̱ jé ko̱hótsji‑ne.”  
\v 31 Jè Abraham kitsò‑la̱: “Tsà mìkiì 'nchré‑la̱ Moisés ko̱ xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá, ti̱koa̱á mìkiì ko̱kjeiín‑la̱ na̱s'ín kjoa̱áya jngoò‑la̱ mik'en.” 
\c 17  
\s1 Xi̱ta̱ xi bít'in‑ná nga binchaàtsjiaá jé 
\r (Mateo 18:6‑7, 21‑22; Marcos 9:42) 
\p  
\v 1 Jesús kitsò‑la̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱: 
\p ―Kjit'aà na̱chrjein s'e̱ xi̱ta̱ xi koi̱ìt'in‑ná nga ki̱nchátsjiaá jé, ta̱nga i̱ma̱‑xó‑ne jè xi̱ta̱ xi koi̱ìt'in.  
\v 2 Ìsa̱á‑la ndaà ko̱ma tsà si̱ngui'ñó jngoò nda̱jo̱ natsí ís'iìn, i̱kjoàn si̱katje̱n‑jiìn ndáchikon, mé‑ne nga mì jé ski̱nìjiìn‑ne ndí xi̱ta̱ xi mochjeén‑la̱ nga ko̱kinda̱.  
\v 3 ¡T'e̱en kinda̱ yijo‑nò! 
\p ’Tsà jè xingui̱i ótsji jé xi kondra̱ tsi̱ji, ti̱nókjoa̱‑la̱ nga kàtakixi̱; tsà si̱ìkájno jé‑la nga mì ti̱ jé ko̱hótsji‑ne, ti̱jchàat'aà‑la̱.  
\v 4 Tsà itoò k'a nga jngoò na̱chrjein ótsji jé xingui̱i xi kondra̱ tsi̱ji, koa̱ tsà si̱ìkájno jé‑la koa̱ tsà itoò k'a nga jngoò na̱chrjein kjoi̱íkon‑lè, ki̱tso̱‑lè: “Mì ti̱ kiì k'oa̱ s'iìn‑na”, tsà k'oa̱ ki̱tso̱‑lè, ti̱jchàat'aà‑la̱. 
\s1 K'e̱ nga mokjeiín‑ná i̱t'aà ts'e̱ Jesús 
\p  
\v 5 Jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo kitsò‑la̱: 
\p ―Ti̱si̱ko̱‑náje̱n mé‑ne nga ìsa̱ 'ñó ndaà ko̱kjeiín‑naje̱n i̱t'aà tsi̱ji. 
\p  
\v 6 Jè Na̱'èn‑ná k'e̱é kitsò: 
\p ―Jñò, tsà tà o̱kji ko̱kjeiín‑nò koni kji xojmá mostaza nga i̱tsé kji, ko̱maá k'oín‑là yá xanchroò jè: “Chjínèyi yijo‑lè, i̱kjoàn ya̱ kàtatje̱n‑jiìn ndáchikon”; jè yá, k'oa̱á s'ín si̱ìkitasòn‑nò. 
\s1 Xá‑la̱ chi̱'nda 
\p  
\v 7 ’Jñò, tsà tíjna jngoò‑nò chi̱'nda xi kàfì síkínchi nchra̱ja̱, o xi kàfì ka'ndà tíndsó, k'e̱ nga kjoi̱í‑ne nga kàfì síxá, ¿a k'oín‑là: “Ti̱jni, ti̱jnat'eiì ími̱xa̱”?  
\v 8 Majìn, a mìtsà ta̱ sa̱ k'oín‑là: “Tìndaà‑ná tsojmì xi kókje̱en; tíxkóngui nikje‑lè; tìya‑ná tsojmì xi kókje̱en ko̱ xi skia̱a. K'e̱ nga jye kjoe̱ ko̱ma, i̱kjoàn ti̱chi koa̱ tioi̱i ji̱.”  
\v 9 Jè nei‑la̱, ti̱koa̱á mìkiì tsjá‑la̱ kjo̱ndaà chi̱'nda‑la̱ nga ndaà kàsìkitasòn jè xá xi kàsit'in‑la̱; mìtsà tsò‑la̱: “Ndaà chjí‑lè.”  
\v 10 Ti̱koa̱á jñò, k'e̱ nga jye nìkitasòn yije xá xi tsjá‑nò Nainá, k'oa̱á tixón: “Ngaje̱n, ta̱xki̱ chi̱'nda‑náje̱n, tà jè kànìkitasòn‑je̱n koni s'ín ki'mì‑náje̱n.” 
\s1 Kós'ín komà k'e̱ nga jè Jesús, te xi̱ta̱ kisìndaà‑ne xi tíbindojno chrjoa̱ yijo‑la̱ 
\p  
\v 11 Jesús, k'e̱ nga tífì ján na̱xa̱ndá Jerusalén, jahato ya̱ nangui Samaria ko̱ Galilea.  
\v 12 K'e̱ nga jahas'en‑jiìn jngoò ndí na̱xa̱ndá xi jtobá kji, te xi̱ta̱ kiskaàjiìn ya̱ i̱ya ndi̱yá xi tíbindojno chrjoa̱ yijo‑la̱; kjiìn chincha‑ne  
\v 13 nga 'ñó kiìchja̱ kitsò: 
\p ―¡Jesús, Maestro, cha̱hi̱ma̱‑takòn‑náje̱n! 
\p  
\v 14 Jesús, k'e̱ nga kijtseè, kitsò‑la̱: 
\p ―Tanguió, ta̱kó‑là yijo‑nò jè no̱'miì. 
\p K'oa̱á s'ín komà, k'e̱ nga nchifì‑ne, kjòtsjeè‑ne yijo‑la̱ ch'in xi tjín‑la̱.  
\v 15 K'e̱ nga kijtseè yijo‑la̱ nga jye kjòndaà‑ne ch'in xi tjín‑la̱, jngoò‑ne xi inchrobà ìjngoò k'a‑ne; 'ñó kiìchja̱ nga kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Nainá.  
\v 16 Tsasèn‑xkó'nchit'aà‑la̱ Jesús skanda i̱t'aà nangui, nga kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà. Xi̱ta̱ jè, Samaria i̱'nde‑la̱.  
\v 17 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―¿A mìtsà te ma‑ne xi kòmatsjeè‑ne ch'in‑la̱? Jñà xi ñijaàn, ¿ñánda títsa̱jna?  
\v 18 ¿A tà jè tà jngoò xi̱ta̱ xi xìn nangui‑la̱ kànchrobá ìjngoò k'a‑ne nga tsjá‑la̱ kjo̱ndaà Nainá? 
\p  
\v 19 Jesús kitsò‑la̱ xi̱ta̱ jè: 
\p ―Ti̱sítji̱in, t'in‑ne; koi‑né nga mokjeiín‑lè nga kòmandaà‑ne. 
\s1 K'e̱ nga jcha̱‑la̱ kó s'ín ko̱tìxoma Nainá 
\r (Mateo 24:23‑28, 36‑41) 
\p  
\v 20 Jñà xi̱ta̱ fariseo kiskònangui‑la̱ Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―¿Kjé‑né nga jcha̱‑la̱ kó s'ín ko̱tìxoma Nainá? 
\p Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Koni s'ín otíxoma Nainá mìtsà tsejèn jcha̱‑la̱.  
\v 21 Mìtsà yá xi ki̱tso̱: “I̱í tíjna i̱jndé”, ko̱ “Ján tíjna ján”; nga jyeé tíjnajiìn‑nò kó s'ín otíxoma Nainá. 
\p  
\v 22 Jesús, kiìchja̱‑ìsa; kitsò‑la̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱: 
\p ―Ki̱jchò na̱chrjein k'e̱ nga ko̱mejèn‑nò jcha̱xkoòn‑ná nga jye kóti̱jnajiìn‑nò 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, ta̱nga na̱chrjein jè, mìkiì jcha̱xkoòn‑ná.  
\v 23 K'oa̱á ki̱tso̱‑nò xi̱ta̱: “Chítsejèn‑là i̱jndé, chítsejèn‑là ján.” Ta̱nga kì kiì mokjeiín‑nò, ti̱koa̱á kì kiì onguítji̱ngui‑là na̱s'ín k'oa̱ ki̱tso̱‑nò.  
\v 24 Koni ma ni'ín ch'o̱n k'e̱ nga ote, ma iseèn kó o̱kji nga jngoò itjandiì, k'oa̱á s'ín ko̱ma k'e̱ nga ki̱jchò na̱chrjein nga kjoia̱a ìjngoò k'a xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱.  
\v 25 Ta̱nga 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, ítjòn, tse kjo̱'in siìkjiaán; jñà xi̱ta̱ xi tjín na̱chrjein i̱'ndei̱, ko̱chrjekànguií‑na.  
\v 26 Koni s'ín komà jñà na̱chrjein ts'e̱ Noé, k'oa̱á ti̱s'ín ko̱ma jñà na̱chrjein k'e̱ nga kjoia̱a ìjngoò k'a 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱.  
\v 27 Xi̱ta̱, tsakjèn, kits'iì, chixàn íchjá ko̱ íchjín skanda jè na̱chrjein nga jahas'en ni'ya chitso jè Noé, i̱kjoàn j'iì jtsí xkón, ya̱á jyehesòn yije xi̱ta̱ kóho̱tjín.  
\v 28 K'oa̱á ti̱s'ín komà na̱chrjein ts'e̱ Lot [xi̱ta̱ xi tsiniì kitsò‑la̱ Abraham]. Jñà xi̱ta̱ tsakjèn, kits'iì, tsatse tsojmì, tsatíjna tsojmì, tsibítje̱ tsojmì, tsibíndaà ni'ya;  
\v 29 ta̱nga jè na̱chrjein nga itjojiìn jè Lot ya̱ na̱xa̱ndá Sodoma, ts'a jtsí ni'ín xi ngajmiì inchrobà‑ne xi nguì chijo azufre, ya̱á jyehesòn yije xi̱ta̱ kóho̱tjín.  
\v 30 K'oa̱á s'ín ko̱ma jè na̱chrjein k'e̱ nga 'a̱n kítjo̱je̱n ìjngoò k'a xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱. 
\p  
\v 31 ’Jè xi tíjnasò'nga ni'ya‑la̱, kì ti̱ kiì nchrobájen‑ne nga skoé tsojmì xi 'ncha ni'ya‑la̱; ti̱koa̱á jè xi tísíxájiìn nangui‑la̱ kì ti̱ kiì nchrobá‑ne ni'ya‑la̱.  
\v 32 Ti̱kítsjeèn koni s'ín komàt'in chjo̱ón‑la̱ Lot.  
\v 33 Ni̱ta̱ yá xi̱ta̱ xi mejèn‑la̱ ko̱chrjetjì yijo‑la̱ nga mì mé kjo̱'in sa̱kò‑la̱, tà sa̱á si̱ìchija‑né ko̱ kjo̱'in kíjnajiìn; ta̱nga jè xi tíjnandaà nga tsjá yijo‑la̱, jè‑né xi ki̱tjokàjiìn kjo̱'in nga i̱t'aà ts'a̱n ndaà kíjna. 
\p  
\v 34 ’K'oa̱á xan‑nò, jè ni̱tje̱n k'e̱ nga o̱ko̱ma, tjín ni'ya ñánda jò xi̱ta̱ kjioòsòn na̱chan, jngoò tjámiìtje̱n nga kji̱ko̱ Cristo, xi ìjngoò si̱jna‑né nga kjo̱'in s'e̱‑la̱.  
\v 35 Ti̱koa̱á tjín ni'ya ñánda jò íchjín nchi'o na̱'yo̱, jngoò tjámiìtje̱n nga kji̱ko̱ Cristo, xi ìjngoò si̱jna‑né nga kjo̱'in s'e̱‑la̱. 
\p  
\v 36 ’Jò xi̱ta̱ xi nchisíxángui rancho̱‑la̱, jngoò tjámiìtje̱n nga kji̱ko̱ Cristo, jè xi ìjngoò sa̱síjna‑né nga kjo̱'in s'e̱‑la̱. 
\p  
\v 37 Jñà xi̱ta̱ kiskònangui‑la̱ Jesús: 
\p ―¿Ñánda‑ne nga k'oa̱s'ín ko̱ma Na̱'èn? 
\p Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Ya̱ ñánda kijna cho̱ k'en, ya̱á kítsa̱jnajtín jñà líké. 
\c 18  
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn ts'e̱ chjo̱ón ka'àn ko̱ xi̱ta̱xá ts'e̱n 
\p  
\v 1 Jesús ti̱koa̱ tsibéno̱jmí jngoò‑la̱ kjoa̱ xi mangásòn nga mochjeén‑né nga mìkiì si̱ìndaàjñaá ini̱ma̱‑ná; na̱chrjein inchijòn ki̱nókjoa̱t'aà‑lá Nainá.  
\v 2 Kitsò‑la̱: 
\p ―Jngoò na̱xa̱ndá ñánda tíjna jngoò xi̱ta̱xá xi mìkiì beèxkón Nainá ti̱koa̱ mìkiì beèxkón xi̱ta̱ xi kj'ei̱í.  
\v 3 Ti̱ya̱‑ne na̱xa̱ndá jè, tíjna jngoò chjo̱ón ka'àn xi f'iìkon kjit'aà xi̱ta̱xá jè nga tsò‑la̱: “Tìndaàjiìn‑ná kjoa̱ ts'e̱ kondra̱‑na̱.”  
\v 4 Jè xi̱ta̱ xi tjín‑la̱ xá, mìkiì xátí tsibíndaàjiìn‑la̱, ta̱nga xi komà i̱skan kisìkítsjeèn nga tsibíndaàjiìn‑la̱ jè chjo̱ón mé‑ne nga mì ta̱ tsja si̱ìjti‑la̱. Kitsò i̱jiìn ini̱ma̱‑la̱: “Na̱s'ín mìkiì bexkoán Nainá, ti̱koa̱ mìkiì bexkoán xi̱ta̱,  
\v 5 ta̱nga chjo̱ón jè, 'ñó tísísiì‑na, koií kjoa̱‑la̱ nga kìndaàjiìn‑la̱ mé‑ne nga mì ta̱ tsja i̱ kjoi̱íkon‑na, mì ta̱ tsja 'a̱n si̱ìjti‑na.” 
\p  
\v 6 Kitsò Na̱'èn‑ná: 
\p ―Ti̱ná'ya‑là koni tsò xi̱ta̱xá xi tsjìn‑la̱ o̱kixi̱.  
\v 7 Nainá, ¿a mìtsà ìsa̱ ndaà si̱ìs'in‑la̱ xi̱ta̱‑la̱ xi xó k'oa̱s'ín jaàjiìn‑ne nga ko̱ na̱chrjein ko̱ ni̱tje̱n 'ñó si̱jét'aà‑la̱? ¿A mìtsà ìsa̱ ni̱to̱n si̱ìs'in‑la̱?  
\v 8 K'oa̱á xán‑nò nga ìsa̱ xátíya koi̱ìndaàjiìn‑la̱. Ta̱nga k'e̱ nga kjoia̱a ìjngoò k'a 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, ¿a sakó‑na xi̱ta̱ i̱ i̱sò'nde xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'a̱n? 
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn ts'e̱ xi̱ta̱ fariseo ko̱ xi̱ta̱‑la̱ xi̱ta̱xá Roma xi síkíchjítjì tsojmì 
\p  
\v 9 Jesús tsibéno̱jmí ìjngoò‑la̱ kjoa̱ xi mangásòn ts'e̱ xi̱ta̱ xi xi̱ta̱ kixi̱ tsò‑la̱ yijo‑la̱ koa̱ ochrjekàngui xi i'nga. Kitsò: 
\p  
\v 10 ―Jò xi̱ta̱ kiì ñánda tíjna i̱ngo̱ ítjòn nga kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá: jngoò xi xi̱ta̱ fariseo, xi ìjngoò, xi̱ta̱‑la̱ xi̱ta̱xá Roma xi síkíchjítjì tsojmì.  
\v 11 Jè xi̱ta̱ fariseo, nga síjna kixi̱, tíchja̱tjì yijo‑la̱, kitsò: “Nainá, tsjaà‑lè kjo̱ndaà, ndaà chjí‑lè nga 'a̱n mì k'oa̱á s'iaàn koni s'ín xi̱ta̱ xi kj'ei̱í xi tsjìn‑la̱ kjoa̱ kixi̱, xi̱ta̱ chijé, xi̱ta̱ ts'e̱n, xi̱ta̱ chijngui; ni̱ mì k'oa̱á s'iaàn koni s'ín jè xi̱ta̱ xi síkíchjítjì tsojmì.  
\v 12 Jò k'a óti̱jnachjan nga jngoò xomàna̱; tsjaà‑ná xi teya ngats'iì xi sìkijne.”  
\v 13 Ta̱nga jè xi̱ta̱ xi síkíchjítjì tsojmì, kjiìn síjna; skanda majìn‑la̱ nga ko̱tsejèn ngajmiì; tà jè ini̱ma̱‑la̱ 'beé‑la̱; tsò: “¡Nainá, kàtas'e‑lè kjo̱hi̱ma̱takòn xi i̱t'aà ts'a̱n nga xi̱ta̱ jé 'mì‑na!”  
\v 14 K'oa̱á xán‑nò, xi̱ta̱ jè, k'e̱ nga kiì‑ne ni'ya‑la̱, jyeé xi̱ta̱ kixi̱ kitsò‑la̱ Nainá; ta̱nga jè xi̱ta̱ fariseo majìn. Koií kjoa̱‑la̱, ni̱ta̱ yá‑ne xi 'nga síkíjna yijo‑la̱, ìsa̱á nangui kíjna, koa̱ jè xi nangui síkíjna yijo‑la̱, ìsa̱á 'nga kíjna. 
\s1 K'e̱ nga jè Jesús kisìchikon‑t'in ndí i̱xti 
\r (Mateo 19:13‑15; Marcos 10:13‑16) 
\p  
\v 15 Ti̱koa̱á j'iìko̱‑la̱ ndí i̱xti mé‑ne nga ko̱òt'aà‑la̱ tsja; jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Jesús, k'e̱ nga kijtseèxkon jñà xi̱ta̱ xi ijchòko̱ ndí i̱xti, tsohótiko̱.  
\v 16 Ta̱nga jè Jesús kiìchja̱‑la̱ jñà i̱xti; kitsò‑la̱ xi̱ta̱‑la̱: 
\p ―Tjiì'nde‑là jñà ndí i̱xti nga kàtjanchrobákon‑na, kì binchahikon‑là. Jñà xi k'oa̱ s'ín tjín ini̱ma̱‑la̱ koni ts'e̱ ndí i̱xti, jñà xi tjín‑la̱ kjo̱ndaà nga Nainá tíhotíxoma‑la̱.  
\v 17 K'oa̱á xan‑nò xi nguì o̱kixi̱, jñà xi mìkiì ko̱kjeiín‑la̱ koni jngoò ndí i̱xti nga skoé kjo̱ndaà‑la̱ Nainá nga jè ko̱tìxoma‑la̱, mìkiì kjoa̱has'en‑jiìn ñánda tíhotíxoma Nainá. 
\s1 Jngoò xi̱ta̱ xi 'ñó nchi̱ná 
\r (Mateo 19:16‑30; Marcos 10:17‑31) 
\p  
\v 18 Jngoò xi xi̱ta̱ sko̱‑la̱ kiskònangui‑la̱ Jesús kitsò: 
\p ―Maestro ndaà, ¿mé xi s'iaàn nga s'e̱‑na kjoa̱binachon ni̱ta̱ kjé‑ne? 
\p  
\v 19 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―¿Mé‑ne nga xi̱ta̱ ndaà 'mì‑ná? Ni̱jngoò xi̱ta̱ xi ndaà; ta̱ jngoò jè Nainá xi ndaà.  
\v 20 Jyeé tíjiìn‑lè kó tsò kjo̱tíxoma: “Kì kjoa̱ chijnguií 'nì, kì xi̱ta̱á nìk'in, kì chijé 'nì, kì 'én ndiso nokjoì i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xi kj'ei̱í, cha̱xkoín na̱'èn‑lè ko̱ nea̱‑lè.” 
\p  
\v 21 Xi̱ta̱ jè kitsò: 
\p ―Ngats'iì kjo̱tíxoma koi, jyeé kisìkitasoàn kó nga sa̱ chítia. 
\p  
\v 22 K'e̱ nga kiì'nchré Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―Nguì jngoò kjoa̱ chija‑lè: tatìjni yiji kóho̱tjín tsojmì xi tjín‑lè; i̱kjoàn ti̱ka'bí‑la̱ xi̱ta̱ i̱ma̱ mé‑ne nga s'e̱‑lè kjoa̱ machikon‑t'in ján ngajmiì. I̱kjoàn nchrobátji̱ngui‑ná. 
\p  
\v 23 Xi̱ta̱ jè, k'e̱ nga kiì'nchré, tà kjòbaá‑la̱, koií kjoa̱‑la̱ nga 'ñó nchi̱ná.  
\v 24 Jesús, k'e̱ nga kijtseè nga 'ñó ba kis'e‑la̱ kitsò: 
\p ―¡Jñà xi̱ta̱ nchi̱ná, 'iín ko̱ma‑la̱ nga kjoa̱has'en‑jiìn ñánda tíhotíxoma Nainá!  
\v 25 Ìsa̱á mì 'in ko̱ma‑la̱ jngoò cho̱ camello nga kjoa̱has'en xko̱n nindoò xi tjahaña‑ne nikje, mì k'oa̱á‑ne koni jngoò xi̱ta̱ nchi̱ná xi 'ñó tjín‑la̱ tsojmì nga ko̱ma kjoa̱has'en‑jiìn ñánda tíhotíxoma Nainá. 
\p  
\v 26 Jñà xi̱ta̱ xi kiì'nchré kitsò: 
\p ―¿Yá‑né xi ki̱tjokàjiìn kjo̱'in? 
\p  
\v 27 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Jè kjoa̱ xi mìkiì ko̱ma‑la̱ xi̱ta̱, Nainá ko̱maá‑la̱. 
\p  
\v 28 K'e̱é kitsò Pedro: 
\p ―Na̱'èn, ngaje̱n, jyeé kinìkítsa̱jna yije‑je̱n tsojmì xi tjín‑naje̱n nga tjaàtji̱ngui‑lèje̱n. 
\p  
\v 29 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―O̱kixi̱í xi xan‑nò, ngats'iì xi̱ta̱ xi kitsjiìn‑takòn ni'ya‑la̱, na̱'èn‑la̱, 'ndse̱, chjo̱ón‑la̱, i̱xti‑la̱, nga mejèn‑la̱ k'oa̱s'ín si̱ìjchá yijo‑la̱ koni s'ín otíxoma Nainá,  
\v 30 ngats'iì xi̱ta̱ koi, tsojmì xi kisìkítsa̱jna, ìsa̱á tse tjoé ngajo‑la̱ jñà na̱chrjein xi titsa̱jnaá i̱'ndei̱ i̱ i̱sò'nde; koa̱ jñà na̱chrjein xi sa̱ nchrobá, s'e̱é‑la̱ kjoa̱binachon ni̱ta̱ kjé‑ne. 
\s1 Jesús, ìjngoò k'a tsibéno̱jmí kjoa̱biyaà‑la̱ 
\r (Mateo 20:17‑19; Marcos 10:32‑34) 
\p  
\v 31 Jesús kiìchja̱t'aà xìn‑la̱ xi̱ta̱‑la̱ xi tejò ma‑ne, kitsò‑la̱: 
\p ―I̱'ndei̱, ján onguiá Jerusalén; ya̱á ki̱tasòn yije ngats'iì kjoa̱ xi tjít'aà xo̱jo̱n i̱t'aà ts'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, koni s'ín kiskiì xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá.  
\v 32 Ya̱á si̱ìnga̱tsja‑na i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío; ki̱jno̱keè‑na; ch'o si̱ìko̱‑na; ki̱ìchrájno‑na;  
\v 33 ko̱jà‑na, i̱kjoàn si̱ìk'en‑na; ta̱nga xi ko̱ma jàn na̱chrjein kjoa̱áya‑na. 
\p  
\v 34 Ta̱nga jñà xi̱ta̱‑la̱ mìkiì kjòchi̱ya‑la̱ 'én xi tsibéno̱jmí‑la̱; tjí'maá‑la̱; mìkiì jahas'en‑jiìn‑la̱ koni s'ín kitsò Jesús. 
\s1 Kós'ín kisìndaà‑ne Jesús jngoò xi̱ta̱ xi mìkiì tsejèn‑la̱ ya̱ na̱xa̱ndá Jericó 
\r (Mateo 20:29‑34; Marcos 10:46‑52) 
\p  
\v 35 K'e̱ nga jye tímachrañàt'aà nga ki̱jchò Jesús ya̱ na̱xa̱ndá Jericó, jngoò xi̱ta̱ i̱ma̱ xi mìkiì tsejèn‑la̱ tíjna i̱ndiì ndi̱yá; tísíjé kjo̱tjò to̱n.  
\v 36 Xi̱ta̱ jè, k'e̱ nga kiì'nchré nga kjìn xi̱ta̱ nchifa, kiskònangui mé kjoa̱ xi tíma.  
\v 37 K'e̱é kitsò‑la̱ xi̱ta̱ nga jè Jesús xi Nazaret ts'e̱ tífahato.  
\v 38 K'e̱é 'ñó kiìchja̱, kitsò: 
\p ―¡Jesús, nga ya̱ nchrobàt'aà‑ne tje̱‑la̱ xi̱ta̱xá ítjòn David [nga ji̱ tijna ngajo‑la̱], jcha̱hi̱ma̱takòn‑ná! 
\p  
\v 39 Jñà xi̱ta̱ xi tjíma ítjòn, tsohótiko̱ nga jyò kàtìjna; ta̱nga jè, ìsa̱á 'ñó kiìchja̱ nga kitsò: 
\p ―¡Ji̱ xi ya̱ nchrobàt'aà‑ne tje̱‑la̱ xi̱ta̱xá ítjòn David, jcha̱hi̱ma̱takòn‑ná! 
\p  
\v 40 K'e̱é tsasìjna Jesús; kitsò: “Nchrobáko̱ò.” K'e̱ nga ijchò kasìt'aà chrañà‑la̱ kiskònangui‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p  
\v 41 ―¿Mé xi mejèn‑lè nga siìko̱‑lè? 
\p Jè xi̱ta̱ xi mìkiì tsejèn‑la̱, kitsò: 
\p ―Na̱'èn, mejèn‑na nga kàtatsejèn‑na. 
\p  
\v 42 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―¡Kàtatsejèn‑lè! Koi‑né nga mokjeiín‑lè nga kòmandaà‑ne. 
\p  
\v 43 Xi̱ta̱ jè, ni̱to̱ón kjòtsejèn‑la̱, i̱kjoàn kiìtji̱ngui‑la̱ Jesús; jeya kisìkíjna Nainá. Ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá xi kijtseè kjoa̱ koi, ti̱koa̱á jeya kisìkíjna Nainá. 
\c 19  
\s1 Jesús ko̱ Zaqueo 
\p  
\v 1 Jesús k'e̱ nga ijchò na̱xa̱ndá Jericó, tsibíts'ia̱ nga jahas'en‑jiìn na̱xa̱ndá.  
\v 2 Ya̱ tíjna jngoò xi̱ta̱ xi 'mì Zaqueo xi xi̱ta̱ sko̱‑la̱ jñà xi̱ta̱‑la̱ xi̱ta̱xá Roma xi síkíchjítjì tsojmì; ti̱koa̱ 'ñó xi̱ta̱ nchi̱ná.  
\v 3 Mejèn‑la̱ nga skoe̱xkon yá‑né xi 'mì Jesús; ta̱nga mìkiì ma kotsejèn‑la̱ nga kjìn ma‑ne xi̱ta̱, nga jtobá kji Zaqueo.  
\v 4 K'e̱é tsangachikon ítjòn, i̱kjoàn tsijin‑jno jngoò yá sicómoro nga mejèn‑la̱ skoe̱xkon Jesús koni s'ín kjoa̱hato.  
\v 5 K'e̱ nga jahaya ndi̱yá Jesús, kiskoòtsejèn mijìn k'oa̱ kijtseèxkon Zaqueo nga ya̱ tíjna'a yá; kitsò‑la̱: 
\p ―Zaqueo, ni̱to̱ón tita̱ji̱in, i̱'ndei̱ mochjeén‑né nga ya̱ siìkjáya ni'ya‑lè. 
\p  
\v 6 Zaqueo, ni̱to̱ón tsitajen. Tsjaá komà‑la̱ nga kitsjaà'nde‑la̱ ni'ya‑la̱.  
\v 7 Jñà xi̱ta̱ k'e̱ nga kijtseè nga ya̱ kisìkjáya ni'ya‑la̱ Zaqueo, tsibíts'ia̱ nga kiìchja̱jno‑la̱ Jesús; kitsò nga ya̱ kisìkjáya ni'ya‑la̱ xi̱ta̱ xi jé tjín‑la̱.  
\v 8 K'e̱é tsasìjna kixi̱ Zaqueo, kitsò: 
\p ―Na̱'èn, osen tsojmì xi tjín‑na tsjaà‑la̱ xi̱ta̱ i̱ma̱; koa̱ tsà tjín xi̱ta̱ xi 'a̱n kiskoòna̱cha̱an‑la̱, ñijòn k'a ko̱kji tsjaà ngajo‑la̱. 
\p  
\v 9 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Ngats'iì xi̱ta̱ nei‑la̱ ni'ya jè, na̱chrjein i̱'ndei̱, jyeé kòbitjokàjiìn kjoa̱ ts'e̱ jé‑la̱, koií kjoa̱‑la̱ nga k'oa̱s'ín mokjeiín‑la̱ Zaqueo koni jè xi̱ta̱ jchínga‑la̱ Abraham. 
\p  
\v 10 ’'A̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, koií xá j'i̱‑na nga j'i̱ katsjià xi̱ta̱ xi kichijà, ti̱koa̱ j'i̱ kàchrjekàjñaà jé‑la̱ xi̱ta̱. 
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn xi okóya kjoa̱ ts'e̱ to̱n 
\r (Mateo 25:14‑30) 
\p  
\v 11 Jñà xi̱ta̱, k'e̱ nga nchi'nchré‑la̱ Jesús, koni s'ín tíbéno̱jmí kjoa̱ koi, k'oa̱á s'ín kisìkítsjeèn nga ya̱á koi̱ìts'ia̱ ni̱to̱n nga ko̱tìxoma Nainá; nga jè Jesús, jyeé kjo̱meè bijchó chrañà Jerusalén. Koií kjoa̱‑la̱, Jesús, tsibéno̱jmí jngoò‑la̱ kjoa̱ xi mangásòn nga mìtsà k'oa̱s'ín ko̱ma. 
\p  
\v 12 Kitsò‑la̱: 
\p ―Jngoò k'a, jngoò xi̱ta̱ xi tje̱‑la̱ xi̱ta̱ ítjòn kiì jngoò nangui ñánda 'ñó kjiìn nga tjoé‑la̱ xá ítjòn, i̱kjoàn kji̱nchrobà‑ne k'e̱ nga jye tjoé‑la̱ xá.  
\v 13 Ta̱nga k'e̱ nga ti̱kj'eè bitjo xi̱ta̱ jè, te xi̱ta̱ chi̱'nda‑la̱ kiìchja̱‑la̱ nga tse to̱n kisìnga̱tsja nga jngoò ìjngoò; kitsò‑la̱: “Chjoé to̱n koi, ti̱xáko̱o skanda k'e̱ nga kjoi̱‑na.”  
\v 14 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ xi ti̱ya̱‑ne na̱xa̱ndá‑la̱ nga jtikeè komà, kisìkasén‑tji̱ngui i'nga‑la̱ xi̱ta̱ xi kitsò‑la̱ xi̱ta̱xá ítjòn: “Majìn‑naje̱n nga jè xi̱ta̱xá jè ko̱tìxoma‑naje̱n.” 
\p  
\v 15 ’Ta̱nga jè xi̱ta̱ jè, k'e̱ nga jye kitjoé‑la̱ xá, j'iì ìjngoò k'a‑ne nangui‑la̱. I̱kjoàn kiìchja̱‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ chi̱'nda‑la̱ xi kisìnga̱tsja to̱n mé‑ne nga skoe̱ kó tjín kisìkijne ki'ndí‑la̱ jè to̱n xi kisìnga̱tsja nga jngoò ìjngoò.  
\v 16 Jè xi̱ta̱ xi j'iì ítjòn kitsò: “Na̱'èn, to̱n‑lè xi kinìnga̱tsja‑ná, te k'a o̱kji kisìkijnesòn ki'ndí‑la̱.”  
\v 17 Jè xi̱ta̱xá ítjòn kitsò‑la̱: “Ndaà tjín; ngaji̱, chi̱'nda ndaà‑né; ndaà kinìkjiín to̱n xi chiba kjònga̱tsjei; i̱'ndei̱, te na̱xa̱ndá sìnga̱tsja‑lè xi ji̱ ko̱ti̱xoma‑la̱.”  
\v 18 Ijchò ìjngoò xi ma‑ne jò chi̱'nda, kitsò: “Na̱'èn, to̱n‑lè xi kinìnga̱tsja‑ná, 'òn k'a o̱kji kisìkijnesòn ki'ndí‑la̱.”  
\v 19 Jè xi̱ta̱xá ítjòn kitsò: “Ti̱koa̱á ngaji̱, 'òn na̱xa̱ndá sìnga̱tsja‑lè xi ji̱ ko̱ti̱xoma‑la̱.” 
\p  
\v 20 ’J'iì ìjngoò xi kitsò: “Na̱'èn, i̱ tíjna to̱n‑lè xi kinìnga̱tsja‑ná. Ndaà tsibìtjoà; pahìto̱ tsibìjté'ñoá.  
\v 21 Kitsakjoón‑lè; ngaji̱, xi̱ta̱ jti‑takòn‑né; chjoí xi mì ngaji̱í tsibìjni ti̱koa̱ bìxkoí xi mì ngaji̱ tsibìtji̱i.”  
\v 22 Jè xi̱ta̱xá ítjòn kitsò: “Ngaji̱ xi chi̱'nda ch'o 'mì‑lè; ti̱jè‑ne 'én xi nokjoì si̱nè‑lè jé, nga si: xi̱ta̱ jti‑takòn‑né; chjoí xi mì ngaji̱ tsibìjni ti̱koa̱ bìxkoí xi mì ngaji̱ tsibìtji̱i.  
\v 23 Tsà jye tíjiìn‑lè, ¿mé‑ne mì ya̱á kinìkíjna‑ne to̱n‑na̱ ya̱ banco nga kisìkijnesòn ki'ndí‑la̱ mé‑ne k'e̱ nga kjoi̱ ìjngoò k'a‑na si̱nga̱tsja‑ná to̱n‑na̱?”  
\v 24 K'e̱é kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna: “Chja̱à'an‑là to̱n; jè tjiì‑là xi̱ta̱ xi te k'a kisìkijnesòn.”  
\v 25 Jñà xi̱ta̱ xi o̱ki'mì‑la̱ kitsò: “Na̱'èn, ¡xi̱ta̱ jè, jyeé kò te k'a ko̱tjín tjín‑la̱!”  
\v 26 Jè xi̱ta̱xá ítjòn kitsò: “K'oa̱á xán‑nò, ngats'iì xi tjín‑la̱, k'oi̱í‑ìsa‑la̱; ta̱nga jè xi tsjìn‑la̱, skanda tjá'aán‑la̱ mé xi chiba tjín‑la̱.  
\v 27 Ti̱koa̱ jñà xi̱ta̱ kondra̱‑na̱ xi majìn‑la̱ nga 'a̱n kotiìxoma‑la̱, nchrohóko̱‑ná i̱jndé, ti̱k'eèn nga nguixkoaàn.” 
\s1 K'e̱ nga jahas'en Jesús ya̱ na̱xa̱ndá Jerusalén 
\r (Mateo 21:1‑11; Marcos 11:1‑11; Juan 12:12‑19) 
\p  
\v 28 K'e̱ nga jye o̱kitsò Jesús, kiì ítjòn‑la̱ xi̱ta̱‑la̱ nga kiìko̱ ján Jerusalén.  
\v 29 K'e̱ nga jye ijchò chrañà jñà na̱xa̱ndá xi 'mì Betfagé ko̱ Betania ya̱ chrañàt'aà‑la̱ jè nindoò xi 'mì Yá Olivo, kisìkasén jò xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱.  
\v 30 Kitsò‑la̱: 
\p ―Tanguió ján ndí na̱xa̱ndá i̱tsé xi kijnat'aà ján; k'e̱ nga kijchoò, ya̱á síjnat'aà'ñó jngoò ndí búrró ki'ndí xi ni̱ sa̱ yá xi̱ta̱ bìjnasòn‑la̱. Chíjnda̱'ñó, nchrohóko̱o.  
\v 31 Tsà yá xi kjònangui‑nò, tsà ki̱tso̱‑nò: “¿Mé‑ne chíjnda̱'ñó‑nò?”, tìn‑là: “Jè xó Na̱'èn‑ná Jesús ko̱chjeén‑la̱.” 
\p  
\v 32 Kiì jñà xi̱ta̱‑la̱; k'oa̱á s'ín kisakò‑la̱ koni s'ín tsibéno̱jmí‑la̱ Jesús.  
\v 33 K'e̱ nga nchikíjnda̱'ñó ndí búrró ki'ndí, kitsò nei‑la̱: 
\p ―¿Mé‑ne chíjnda̱'ñó‑nò ndí búrró? 
\p  
\v 34 Jñà xi̱ta̱‑la̱ Jesús kitsò: 
\p ―Jè xó ko̱chjeén‑la̱ Na̱'èn‑ná Jesús. 
\p  
\v 35 K'e̱ nga ijchòko̱ ñánda tíjna Jesús, jñà kisìkjeén nikje‑la̱ nga tsohójtsa‑la̱ ndí búrró; i̱kjoàn kisìkíjnasòn‑la̱.  
\v 36 Koni s'ín tífì Jesús, jñà xi̱ta̱ tsohójngoò nikje‑la̱ ya̱ i̱ya ndi̱yá.  
\v 37 K'e̱ nga jye kjòchrañàt'aà nga nchifìjen ya̱ nindoò Yá Olivo, ngats'iì xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ xi tji̱ko̱ tsibíts'ia̱ nga 'ñó kiìchja̱ xi nguì tà kjo̱tsja‑la̱ nga kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Nainá nga koií kjoa̱‑la̱ jñà kjo̱xkón xi jye kijtseè.  
\v 38 Kitsò: 
\p ―Mé tà ndaà‑la̱ jè xi̱ta̱xá ítjòn xi jè nchrobá ngajo‑la̱ Nainá. Tjín kjoa̱'nchán i̱t'aà ngajmiì. Ti̱koa̱ tjín kjoa̱jeya. 
\p  
\v 39 Jñà xi̱ta̱ fariseo xi ya̱ ta̱ña tji̱ko̱ xi̱ta̱ kjìn kitsò‑la̱: 
\p ―¡Maestro, jchi̱tikoi̱i xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑lè! 
\p  
\v 40 Ta̱nga jè Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―K'oa̱á xán‑nò tsà jñà xi̱ta̱ koi kítsa̱jnajyò, jñà nda̱jo̱ ki̱chja̱. 
\p  
\v 41 Jesús, nga jye ijchò chrañà na̱xa̱ndá Jerusalén, k'e̱ nga kijtseèxkon, kiskindàyakeè xi i̱t'aà ts'e̱ na̱xa̱ndá.  
\v 42 Kitsò: 
\p ―Jñò xi xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Jerusalén 'mì‑nò, tsà jè‑là‑ne na̱chrjein i̱'ndei̱ ko̱kjeiín‑nò i̱t'aà ts'e̱ jè kjoa̱ xi tsjá‑nò kjoa̱'nchán; ta̱nga i̱'ndei̱, tjí'maá‑nò.  
\v 43 Kjoi̱í na̱chrjein k'e̱ nga jñà kondra̱‑nò koi̱ìndiì‑nò chrjó nda̱jo̱, si̱ìkinda̱‑nò ko̱ kít'aà‑nò nga jngoò itjandiì.  
\v 44 Jngoò k'a si̱ìkjehesòn‑nò, si̱ìk'en yijeé‑nò; ni̱í ti̱ jngoò nda̱jo̱ si̱yijòsòn‑la̱ xíkjín. Koií jé xi ko̱ma‑nò nga mìkiì kiyaxkoòn Nainá k'e̱ nga j'iì katsejèn‑nò. 
\s1 Kií komà k'e̱ nga jè Jesús tsachrje xi̱ta̱ xi otíjna tsojmì ya̱ i̱ngo̱ ítjòn ts'e̱ Jerusalén 
\r (Mateo 21:12‑17; Marcos 11:15‑19; Juan 2:13‑22) 
\p  
\v 45 Jesús jahas'en ya̱ ñánda kijna i̱ngo̱ ítjòn, i̱kjoàn tsibíts'ia̱ nga tsachrje jñà xi̱ta̱ xi nchihotíjna ko̱ xi nchihotse tsojmì;  
\v 46 kitsò‑la̱: 
\p ―K'oa̱á s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n xi tjít'aà 'Én Tsjeè‑la̱ Nainá: “Ni'ya‑na̱, ni'ya ts'e̱ o̱chikon‑né, ta̱nga jñò, nguijo‑la̱ xi̱ta̱ chijé titsa̱'nè.” 
\p  
\v 47 Jesús, na̱chrjein inchijòn tsakóya‑la̱ xi̱ta̱ ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱ ítjòn; jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì, xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés, ko̱ jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ na̱xa̱ndá, nchihótsji'nde‑la̱ nga mejèn‑la̱ si̱ìk'en Jesús.  
\v 48 Ta̱nga mìkiì kisakò‑la̱ kó s'ín si̱ìko̱ nga jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, 'ñó ndaà nchi'nchré‑la̱ koni s'ín tsò 'én xi tíbéno̱jmí. 
\c 20  
\s1 Kjo̱tíxoma‑la̱ Jesús 
\r (Mateo 21:23‑27; Marcos 11:27‑33) 
\p  
\v 1 Jngoò na̱chrjein, k'e̱ nga jè Jesús tíhokóya‑la̱ xi̱ta̱ 'én ndaà‑la̱ Nainá ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱ ítjòn, ijchò xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés; kjihijtako̱ xi̱ta̱ jchínga.  
\v 2 Kitsò‑la̱: 
\p ―Koa̱tìn‑náje̱n, ¿mé kjo̱tíxoma xi tsjá'nde‑lè koni s'ín 'nì? ¿Yá xi kitsjaà‑lè kjo̱tíxoma koi? 
\p  
\v 3 Kiìchja̱ Jesús, kitsò: 
\p ―Ti̱koa̱á 'a̱n, jngoò kjoa̱ skònangui‑nò. Koa̱tìn‑ná:  
\v 4 ¿Yá xi kitsjaà‑la̱ kjo̱tíxoma Juan nga kis'iìn bautizar xi̱ta̱? ¿A Nainá‑né xi tíjna ngajmiì, o xi tà xi̱ta̱‑né? 
\p  
\v 5 Jñà xi̱ta̱ koi k'e̱é tsajoóya‑ne; kitsò‑la̱ xíkjín: 
\p ―Tsà kixoán: “Nainá kitsjaà‑la̱ kjo̱tíxoma”, ki̱tso̱‑né: “¿Mé‑ne nga mìkiì kòkjeiín‑nò i̱t'aà ts'e̱?”  
\v 6 Ti̱koa̱ tsà kixoán: “I̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱‑né”, jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá nda̱jo̱ó koi̱ì'nè‑ná nga k'oa̱á s'ín mokjeiín‑la̱ nga jè Juan xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá.  
\v 7 K'e̱é kitsò: 
\p ―Mìkiì 'ya‑je̱n yá xi kitsjaà‑la̱ kjo̱tíxoma. 
\p  
\v 8 Jè Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―Ti̱koa̱á 'a̱n, mìkiì k'oa̱ xán‑nò yá‑né xi kitsjaà‑na kjo̱tíxoma koni s'ín s'iaàn. 
\s1 Kjoa̱ xi mangásòn ts'e̱ jñà chi̱'nda ts'e̱n 
\r (Mateo 21:33‑44; Marcos 12:1‑11) 
\p  
\v 9 I̱kjoàn tsibíts'ia̱ Jesús nga kiìchja̱‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá; tsibéno̱jmí jngoò‑la̱ kjoa̱ xi mangásòn, kitsò: 
\p ―Jngoò k'a jngoò xi̱ta̱ tsibítje̱ toò uva, i̱kjoàn kisìkìña‑la̱ xi̱ta̱ xi kj'ei̱í nga kisìxásòn; jè nei‑la̱ nangui, kjiìn nó kiì.  
\v 10 K'e̱ nga ijchò na̱chrjein nga jye kòjchá toò uva, jè nei‑la̱, kisìkasén jngoò chi̱'nda‑la̱ nga tjoé chiba‑la̱ chjí‑la̱ toò uva xi jè oko̱‑la̱; ta̱nga jñà xi̱ta̱ xi kisìxásòn nangui, tà kiskaàn‑ko̱‑né, tà kisìkasén tiyaá‑ne.  
\v 11 Xi komà i̱skan, jè nei‑la̱ nangui ìjngoò xi̱ta̱ chi̱'nda‑la̱ kisìkasén; k'oa̱á ti̱s'ín kisìko̱; kiskaàn‑ko̱, ch'o kisìko̱, i̱kjoàn kisìkasén tiya‑ne.  
\v 12 Ìjngoò kisìkasén xi ma‑ne jàn xi̱ta̱ chi̱'nda; tà ngásòn kisìko̱; kisìki'on, koa̱ tsachrjekàjiìn nangui‑la̱. 
\p  
\v 13 ’K'e̱é kitsò jè nei‑la̱ nangui: “¿Mé xi s'iaàn? Jè‑la sìkasén ki'ndí‑na̱ xi 'ñó tsjakeè; jè‑la xi skoe̱xkón.”  
\v 14 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ chi̱'nda koi, k'e̱ nga kijtseèxkon, kitsò‑la̱ xíkjín: “Jè jèe̱ xi tjoé kjo̱tjò‑la̱ i̱'nde; si̱k'eén mé‑ne nga tsa̱ján ko̱ma i̱'nde.”  
\v 15 Tsachrjekàjiìn ya̱ ñánda títje̱ toò uva; i̱kjoàn kisìk'en. 
\p ’Jñò, ¿kó bixón? Nei‑la̱ nangui, ¿mé xi si̱ìko̱ xi̱ta̱ koi?  
\v 16 Kjoi̱í sík'en xi̱ta̱ koi; kj'ei̱í xi̱ta̱ si̱ìnga̱tsja jè nangui ñánda tjín toò uva. 
\p Jñà xi̱ta̱ xi nchi'nchré‑la̱ Jesús kitsò: 
\p ―¡Ni̱kjé‑ne k'oa̱s'ín ko̱ma! 
\p  
\v 17 Ta̱nga Jesús, kiskoò'an, kitsò‑la̱: 
\p ―Tsà majìn, ¿kó bixón? ¿Kó tsòya‑ne koni s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n xi tjít'aà 'Én‑la̱ Nainá nga tsò?: 
\q1 “Jè nda̱jo̱ xi tsachrjekàngui chji̱ne̱chrjó nga sa̱ ítjòn, 
\q1 jè‑né xi komà nda̱jo̱ tàts'en chrjó‑la̱ ni'ya.” 
\m  
\v 18 Ngats'iì xi ya̱ ki̱xo̱sòn nda̱jo̱ jè, ko̱xkoa̱ya‑né; ko̱ tsà jè nda̱jo̱ ska̱nè xi̱ta̱, ko̱chijo‑né. 
\p  
\v 19 Jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés, mejèn‑la̱ nga ti̱jè‑ne hora tsobà'ñó Jesús, nga jè kjoa̱ xi mangásòn, kiskaàya‑la̱ nga kondra̱ ts'e̱ koni s'ín tsibéno̱jmí; ta̱nga jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá kitsakjòn‑la̱. 
\s1 Kjoa̱ ts'e̱ xi machjítjì tsojmì 
\r (Mateo 21:45‑46; 22:15‑22; Marcos 12:12‑17) 
\p  
\v 20 Jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì kisìkinda̱; kisìkasén‑'ma‑la̱ xi̱ta̱ xi ijchò 'nchré‑la̱ xi k'oa̱s'ín kis'iìn koni tsà xi̱ta̱ ndaà nga mejèn‑la̱ sa̱kòtsji jngoò‑la̱ 'én xi ch'o tsò mé‑ne nga ko̱ma si̱ìnga̱tsja‑ne jè gobernador xi tjíya kjo̱tíxoma tsja nga jè koi̱ìndaàjiìn.  
\v 21 Jñà xi̱ta̱ koi kiskònangui‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―Maestro, 'ya‑náje̱n jñà 'én xi nokjoì, ndaà okoòyi; mìkiì chjaàjiìn xi̱ta̱; k'oa̱á s'ín okoòyi ndi̱yá‑la̱ Nainá koni s'ín tjín xi kjoa̱ kixi̱.  
\v 22 ¿A ndaà tjín nga kíchjítjì‑je̱n tsojmì i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ Roma? ¿A xi majìn‑né? 
\p  
\v 23 Jesús, ti̱k'e̱é kijtseèya‑la̱ nga nchikona̱cha̱n‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―¿Mé‑ne nga mejèn‑nò nga 'a̱n chít'aà‑ná?  
\v 24 Ta̱kó jngoò‑ná to̱n. ¿Yá ts'e̱ i̱sén ko̱ 'ín xi tjít'aà? 
\p Kitsò xi̱ta̱ koi: 
\p ―Ts'e̱é César xi xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ Roma. 
\p  
\v 25 Jesús kitsò: 
\p ―Tjiì‑lá César xi ts'e̱ César, koa̱ tjiì‑là Nainá xi ts'e̱ Nainá. 
\p  
\v 26 Ngats'iì 'én xi kiìchja̱ Jesús nga nguixko̱n xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, mìkiì kisakò‑la̱ xi ko̱ma ko̱hòngui‑ne. Tà kjòxkón‑la̱; tà sa̱á tà jyò tsibìtsa̱jna. 
\s1 Kós'ín kiskònangui kjoa̱ ts'e̱ nga faáya‑la̱ mik'en 
\r (Mateo 22:23‑33; Marcos 12:18‑27) 
\p  
\v 27 Jñà xi̱ta̱ saduceo xi mìkiì mokjeiín‑la̱ nga faáya‑la̱ xi̱ta̱ xi jye k'en ijchò kjònangui‑la̱ Jesús, kitsò‑la̱: 
\p  
\v 28 ―Maestro, Moisés, k'oa̱á s'ín kiskiì: Tsà jngoò xi̱ta̱ xi ki̱yá 'ndse̱, tsà tsjìn‑la̱ i̱xti k'e̱ nga ki̱yá, jè chjo̱ón‑la̱ mik'en, ti̱jè‑ne 'ndse̱ ki̱xan‑ko̱ ìjngoò k'a‑ne mé‑ne nga s'e̱‑la̱ i̱xti xi tje̱ ts'e̱ 'ndse̱.  
\v 29 Kis'e xó jngoò k'a xi̱ta̱ xi itoò komà 'ndse̱. Jè xi síjna ítjòn, kis'e xó‑la̱ chjo̱ón; ta̱nga mìkiì kis'e‑la̱ i̱xti skanda kóni nga k'en.  
\v 30 Jè 'ndse̱ xi ma‑ne jò, chixàn‑ko̱ó; ti̱koa̱á k'e̱ nga k'en, mìkiì kis'e‑la̱ i̱xti.  
\v 31 Chjo̱ón jè, chixàn‑ko̱ó xi ma‑ne jàn; k'oa̱á xó s'ín chixàn‑ko̱ ngats'iì nga itoò 'ndse̱, ta̱nga ni̱jngoò xi kis'e‑la̱ i̱xti skanda k'e̱ nga k'en.  
\v 32 Xi komà i̱skan, ti̱koa̱á k'en jè chjo̱ón.  
\v 33 K'e̱ nga tsà kjoa̱áya‑la̱, nga itoò 'ndse̱, ¿yá‑né xi chjo̱ón‑la̱ ko̱ma? Nga jñà tsibìtsa̱jnako̱ nga itoò 'ndse̱. 
\p  
\v 34 Jesús, k'e̱é kitsò‑la̱: 
\p ―Jñà xi̱ta̱ xi tjín na̱chrjein i̱'ndei̱, ko̱ chjo̱ón ko̱ x'i̱n, bixan‑né.  
\v 35 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ xi Nainá o̱ki̱tso̱ nga ok'ìn‑la̱ nga kjoa̱áya‑la̱ nga kítsa̱jna i̱sò'nde xi sa̱ kjoi̱í, mì ti̱ kiì ki̱xan‑ne.  
\v 36 Ti̱koa̱á mì ti̱ kiì ki̱yá‑ne. K'oa̱á s'ín ngásòn kítsa̱jnakon koni àkja̱le̱; ya̱á kítsa̱jnako̱ Nainá nga i̱xti‑la̱ ma nga jye kòfaáya‑la̱.  
\v 37 Ti̱jè‑ne Moisés k'oa̱á s'ín okóya nga jñà xi jye k'en, kjoa̱áya‑la̱. K'oa̱á s'ín tjít'aà xo̱jo̱n i̱t'aà ts'e̱ yá na'yá xi títì k'e̱ nga tsò Moisés: “Jè xi Nainá 'mì‑lá, ti̱koa̱á Nainá tsò‑la̱ Abraham, Isaac, ko̱ Jacob.”  
\v 38 ¡Jñà xi jye k'en, mìtsà Nainá tsò‑la̱ xi Nainá; tà jñà xi títsa̱jnakon xi Nainá tsò‑la̱! I̱t'aà ts'e̱ Nainá, ngats'iì‑né nga títsa̱jnakon. 
\p  
\v 39 K'e̱é kiìchja̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés, kitsò: 
\p ―Maestro, kixi̱í kjoa̱ 'én xi nokjoì. 
\p  
\v 40 Ni̱ ti̱ jngoò xi̱ta̱ xi kjò'ñó‑ne ikon nga kiskònangui‑ìsa‑la̱. 
\s1 Ñánda kitje̱n‑la̱ Cristo [xi̱ta̱ xi xó kisìkasén‑ne Nainá] 
\r (Mateo 22:41‑46; Marcos 12:35‑37) 
\p  
\v 41 Jesús kitsò: 
\p ―¿Mé‑ne ko̱tsò‑ne jñà xi̱ta̱ nga jè xi Cristo, [xi̱ta̱ xi xó si̱ìkasén‑ne Nainá], nga ya̱ kji̱nchrobàt'aà‑ne tje̱‑la̱ xi̱ta̱xá ítjòn David?  
\v 42 Ti̱jè‑ne David, tsò xo̱jo̱n‑la̱ ya̱ ts'e̱ Salmo: 
\q1 Jè Nainá kitsò‑la̱ Cristo, jè xi otíxoma‑na: 
\q1 “Ti̱jnat'aà‑ná i̱ kixi̱‑na̱, 
\q1  
\v 43 skanda k'e̱ nga sìkítsa̱jnanguia kondra̱‑lè 
\q1 ñánda nchasòn ndso̱koiì nga 'a̱n, jye kisìkijne‑la̱.” 
\m  
\v 44 Jè David, tsà ko̱s'ín kitsò‑la̱ Cristo, ¿kó s'ín tjín‑ne nga ya̱ nchrobát'aà‑ne tje̱‑la̱ David? 
\s1 Kií kitsò Jesús i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá 
\r (Mateo 23:1‑36; Marcos 12:38‑40; Lucas 11:37‑54) 
\p  
\v 45 K'e̱ nga nchi'nchré ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, Jesús kitsò‑la̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱: 
\p  
\v 46 ―Ti̱kinda̱a yijo‑nò i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés. Sasén‑la̱ nga nikje ndojò ókjá. Ti̱koa̱á tsjaá ma‑la̱ nga ndaà beèxkón xi̱ta̱ xi kj'ei̱í, ndaà síhixat'aà ya̱ ndi̱tsi̱n. Ti̱koa̱á jñà ótsji íxi̱le̱ xi jncha ítjòn ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga, ko̱ mejèn‑la̱ nga jñà kítsa̱t'aà ítjòn ími̱xa̱ k'e̱ nga kjèn xi̱ta̱ ñánda tjín s'eí.  
\v 47 Faá'an ni'ya‑la̱ íchjín ka'àn xi jye k'en x'i̱n‑la̱. I̱kjoàn 'ñó ndojò fìko̱ o̱chikon‑la̱ nga mejèn‑la̱ nga bìtsa̱jna'ma nga mì jcha̱‑la̱ mé kjoa̱ xi s'ín. Jñà xi̱ta̱ koi ìsa̱á tse kjo̱'in s'e̱‑la̱. 
\c 21  
\s1 To̱n xi kitsjaà kjo̱tjò chjo̱ón ka'àn xi 'ñó i̱ma̱ 
\r (Marcos 12:41‑44) 
\p  
\v 1 Jesús k'e̱ nga kiskoòtsejèn, kijtseè xi̱ta̱ nchi̱ná xi 'ñó tjín‑la̱ to̱n nga nchibítsa̱jnaya to̱n‑la̱ ya̱ kaxa̱ ñánda sinchá to̱n kjo̱tjò‑la̱ Nainá.  
\v 2 Ti̱koa̱á kijtseè jngoò chjo̱ón ka'àn xi 'ñó i̱ma̱ nga tsibítsa̱jnaya jò ndí to̱n xi chibachjí chjí‑la̱.  
\v 3 K'e̱é kitsò: 
\p ―Xi kjoa̱ kixi̱, k'oa̱á xán‑nò, chjo̱ón ka'àn i̱ma̱ jè, ìsa̱á tse to̱n kòbíjna mì k'oa̱á‑ne ngats'iì xi̱ta̱ xi i'nga.  
\v 4 Ngats'iì xi̱ta̱ koi xi tjín‑la̱ to̱n, koií tsjá‑la̱ Nainá jè xi ningui‑la̱, ta̱nga jè chjo̱ón i̱ma̱, kàtsjá yijeé to̱n xi tjín‑la̱ xi tímajchá‑ne. 
\s1 K'e̱ nga kiìchja̱ Jesús i̱t'aà ts'e̱ i̱ngo̱ kó s'ín tjínè‑la̱ nga ki̱xo̱ña 
\r (Mateo 24:1‑2; Marcos 13:1‑2) 
\p  
\v 5 Ti̱koa̱ nchijoóya i'nga‑ne xi̱ta̱ xi nchikotsejèn‑la̱ i̱ngo̱ ítjòn nga ndaà kjoàn nda̱jo̱‑la̱; ti̱koa̱ ndaà kjoàn tsojmì xi kitsjaà kjo̱tjò‑la̱ Nainá jñà xi̱ta̱. Jesús kitsò‑la̱: 
\p  
\v 6 ―Kjoi̱í na̱chrjein k'e̱ nga jñà nda̱jo̱ ko̱ tsojmì xi ndaà kjoàn xi chìtsejèn‑là, ni̱í ti̱ jngoò si̱yijòsòn‑la̱ xíkjín, ki̱xo̱ña yije‑né. 
\s1 Seña xi s'e̱ k'e̱ nga nchrobá machrañà na̱chrjein nga kjoe̱het'aà i̱sò'nde 
\r (Mateo 24:3‑28; Marcos 13:3‑23) 
\p  
\v 7 K'e̱é kiskònangui‑la̱ kitsò‑la̱: 
\p ―Maestro, ¿mé na̱chrjein‑ne nga o̱ko̱ma kjoa̱ koi? ¿Mé seña xi s'e̱ k'e̱ nga jye ko̱chrañà nga k'oa̱s'ín ko̱ma kjoa̱ koi? 
\p  
\v 8 Jesús kitsò: 
\p ―Ti̱kinda̱a yijo‑nò nga mì yá xi̱ta̱ xi skóna̱cha̱n‑nò. Kjìn xi̱ta̱ kjoi̱í xi 'ín ts'a̱n si̱ìkjeén; ki̱tso̱: “'A̱n‑ná xi Cristo, [nga 'a̱án kisìkasén‑na Nainá]”, ti̱koa̱ ki̱tso̱‑nò: “Jyeé tíjna chrañà na̱chrjein nga 'a̱n kotiìxoma.” Kì kiì onguítji̱ngui‑là.  
\v 9 K'e̱ nga ki̱ná'ya kjoa̱ ts'e̱ kjo̱jchán, kjoa̱siì, kì tsakjoòn‑jèn; mochjeén‑né nga k'oa̱s'ín ko̱ma ítjòn ta̱nga kj'eè tsà jè na̱chrjein nga kjoe̱het'aà. 
\p  
\v 10 Kitsò‑ìsa‑la̱: 
\p ―Na̱xa̱ndá ska̱àn‑kjoò xi kj'ei̱í na̱xa̱ndá. Koa̱ xi̱ta̱xá koi̱ìts'ia̱ nga ska̱àn‑kjoòko̱ xi̱ta̱xá xi kj'ei̱í na̱xa̱ndá.  
\v 11 Ndaà jchán k'oa̱ ch'ón xkón; xki̱ xi ján na̱xa̱ndá s'e̱ kjinchrá ko̱ ch'in xi 'ñó kjan. Ján ngajmiì jcha̱‑la̱ kjo̱xkón xi ch'o tjín ko̱ xi ch'o kjoàn. 
\p  
\v 12 ’Ta̱nga jñò, ítjòn tso̱ba̱'ñó‑nò xi̱ta̱; kji̱tji̱nguikeè‑nò kji̱ko̱‑nò ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga nga ya̱ si̱ndaàjiìn. Ski̱nìs'en‑nò nda̱yá; kji̱ko̱‑nò i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱xá ítjòn ko̱ ts'e̱ gobernador, tà koií kjoa̱‑la̱ nga mokjeiín‑nò i̱t'aà ts'a̱n.  
\v 13 K'e̱ nga k'oa̱s'ín ko̱mat'ioòn, jè hora nga kéno̱jmí‑là xi̱ta̱ xi i̱t'aà ts'a̱n.  
\v 14 K'oa̱á s'ín t'è‑là takòn, kì tà chjà ítjòn nìkítsjeèn kó kixón nga ki̱nókjoa̱a nga ki̱nchako̱o yijo‑nò,  
\v 15 koií kjoa̱‑la̱ nga 'a̱n, tsjaà‑nò 'én ti̱koa̱ tsjaà‑nò kjoa̱ kjìn‑takòn kó s'ín ki̱nókjoa̱a mé‑ne nga jñà xi̱ta̱ kondra̱‑nò mìkiì si̱ìkijne‑nò k'e̱ nga chibàkjoò.  
\v 16 Skanda jñà si̱ìnga̱tsja‑nò xi na̱'èn‑nò, 'ndsè, xinguio̱o ko̱ amigo‑nò, ti̱koa̱ si̱ìk'en i'nga‑nò.  
\v 17 Ngats'iì xi̱ta̱ i̱sò'nde ko̱jtikeé‑nò xi kjoa̱ ts'a̱n.  
\v 18 Ta̱nga ni̱jngoò tsja̱skoò chi̱ja.  
\v 19 ¡Jè xi ki̱chìkjoa̱‑la̱ kjo̱'in, kíjnakon ini̱ma̱‑la̱! 
\p  
\v 20 ’K'e̱ nga jcha̱a na̱xa̱ndá Jerusalén nga kitseè jngoò itjandiì‑la̱ soldado, k'oa̱á s'ín tíjiìn‑nò nga jye kjòchrañà nga jngoò k'a kjoe̱hesòn yije mé xi tjín.  
\v 21 Jñà xi̱ta̱ xi títsa̱jna Judea, kàtanga, kàtjì ñánda nindoò choòn; jñà xi títsa̱jna Jerusalén, kàtitjokàjiìn na̱xa̱ndá, jñà xi ján títsa̱jna campo, kì ti̱ kiì nchrobá‑ne i̱jiìn na̱xa̱ndá‑la̱.  
\v 22 Koií kjoa̱‑la̱ nga na̱chrjein ts'e̱ kjo̱'in‑né mé‑ne nga ki̱tasòn yije‑ne koni s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n xi tjít'aà 'Én Tsjeè‑la̱ Nainá.  
\v 23 ¡I̱ma̱ xó‑ne jñà íchjín xi ki'ndí 'ya ko̱ xi i̱xti xó nchisíkaki jñà na̱chrjein koi, nga 'ñó tse kjo̱'in s'e̱ i̱t'aà nangui! Xi kjoa̱jti‑la̱ Nainá, tse kjo̱'in koi̱ì'nè‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel.  
\v 24 Tjín xi̱ta̱ xi ki̱cha̱ machìti̱n ki̱yá‑ne; ti̱koa̱á tjín xi kj'ei̱í nangui kji̱ko̱ preso jñà xi̱ta̱ kjo̱jchán. Jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío, 'ñó ch'o si̱ìko̱ nga skoe̱toòn jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Jerusalén; jñà ko̱tìxoma skanda k'e̱ nga ki̱tasòn na̱chrjein‑la̱ xi̱ta̱ koi. 
\s1 K'e̱ nga kjoi̱í ìjngoò k'a‑ne Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ 
\r (Mateo 24:29‑35, 42‑44; Marcos 13:24‑37) 
\p  
\v 25 ’I̱kjoàn jcha̱‑la̱ jè ts'oí, sá ko̱ ni'ño nga ko̱tsejèn‑la̱ seña xi ch'o kjoàn. I̱ i̱t'aà nangui, ngats'iì xi̱ta̱ 'ñó tsakjón nga kji̱'nchré‑la̱ nga 'ñó kjo̱ne nga fì nchrobá ndáchikon.  
\v 26 Jñà xi̱ta̱ chi̱ba̱‑la̱ ki̱yáya‑né nga tsakjón k'e̱ nga skoe̱ kjoa̱ xi ko̱mat'in i̱sò'nde. Skanda jñà ni'ño xi tjín ngajmiì ki̱jtiyaá‑la̱.  
\v 27 I̱kjoàn skoe̱‑na xi̱ta̱ xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱ nga kji̱nchrobàjñaà i̱jiìn ifi. Tseé nga'ñó ko̱ kjoa̱jeya kjoi̱ikoa̱a.  
\v 28 K'e̱ nga ko̱ts'ia̱ kjoa̱ koi nga k'oa̱s'ín ko̱ma, kixi̱ ti̱nchaà, chjímiì'ngaà skoò, tsja t'è‑là ini̱ma̱‑nò, chíñakjoa̱a nga jyeé kjòchrañà na̱chrjein nga jñò ki̱tsa̱jnandei̱í‑nò. 
\p  
\v 29 K'e̱é tsibéno̱jmí jngoò‑la̱ kjoa̱ xi mangásòn; kitsò‑la̱: 
\p ―Chítsejèn‑là yá toò iko̱, ngats'iì yá xi tjín.  
\v 30 K'e̱ nga jye bíts'ia̱ nga bíjts'én xka̱‑la̱ yá, jyeé 'yaà nga nchrobá machrañà cho̱n ndobá.  
\v 31 K'oa̱á ti̱s'ín tjín, k'e̱ nga jcha̱a nga k'oa̱s'ín tíma kjoa̱ koi, kàtasijiìn‑nò nga jye tíjnat'aà chrañà‑nò na̱chrjein nga jcha̱a kó s'ín otíxoma Nainá. 
\p  
\v 32 ’Xi o̱kixi̱, k'oa̱á xán‑nò: Mìkiì ki̱yá xi̱ta̱ xi tjín na̱chrjein koi skanda kóni nga jye ki̱tasòn yije jñà kjoa̱ koi.  
\v 33 Jè ngajmiì ko̱ i̱sò'nde kjoe̱het'aà‑né, ta̱nga jñà 'én‑na̱ mìkiì kjoe̱het'aà; ki̱tasòn‑né. 
\p  
\v 34 ’T'e̱en kinda̱ yijo‑nò; mìkiì biì'nde nga sítájaàjiìn ini̱ma̱‑nò jñà kjoa̱ xi ch'o tjín koni kjoa̱ ch'i̱, kjoa̱ chrjá'a, ko̱ kjoa̱ xi nìkájnoò i̱ i̱sò'nde. Tsà k'oa̱s'ín s'e̱en, mìkiì titsa̱jnandaà jè na̱chrjein k'e̱ nga 'a̱n kjoia̱a ìjngoò k'a; tà ni̱to̱n kjoi̱í na̱chrjein, ska̱nè‑nò koni jngoò ch'a̱n.  
\v 35 K'oa̱á s'ín ko̱mat'in ngats'iì xi̱ta̱ xi tjín nga tíjtsa i̱sò'nde.  
\v 36 Jñò, ndaà ti̱tsa̱jna, tìtsi'ba kijndà nga kjit'aà na̱chrjein mé‑ne nga s'e̱‑nò nga'ñó nga ko̱ma kitjo̱jñoò ngats'iì kjo̱'in xi k'oa̱s'ín ko̱ma, ti̱koa̱ mé‑ne nga mìkiì ko̱sobà‑nò nga ki̱ncha nguixko̱n Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱. 
\p  
\v 37 K'e̱ nga na̱chrjein, Jesús, ya̱á tsakóya ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱ ítjòn. K'e̱ nga majñò ya̱á fìsìkjáya ya̱ nindoò xi 'mì Yá Olivo.  
\v 38 Kjìn xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, f'iìkon ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱ ítjòn nga xki̱ ta̱jñòya; f'iì 'nchré‑la̱ mé 'én xi okóya. 
\c 22  
\s1 Kiís'ín tsohótsji'nde‑la̱ xi̱ta̱ kondra̱‑la̱ Jesús nga tso̱ba̱'ñó 
\r (Mateo 26:1‑5, 14‑16; Marcos 14:1‑2, 10‑11; Juan 11:45‑53) 
\p  
\v 1 Jyeé tímachrañà na̱chrjein nga bitjo s'eí Paxko̱ k'e̱ nga kjèn i̱nchra̱jín xi tsjìn‑la̱ na̱'yo̱ san jñà xi̱ta̱ judío.  
\v 2 Jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés, nga tsakjón‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, tsohótsji'nde‑la̱ kó s'ín si̱ìko̱ Jesús nga si̱ìk'en. 
\p  
\v 3 Jè xi̱ta̱ nei̱í jahas'en‑jiìn ini̱ma̱‑la̱ jè Judas xi ti̱koa̱ Iscariote 'mì, xi ya̱ itjojiìn ts'e̱ xi̱ta̱ xi tejò ma‑ne xi tsajmeiìko̱ Jesús.  
\v 4 Judas, kiìkáko̱ jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱ sko̱‑la̱ xi síkinda̱ i̱ngo̱ ítjòn nga tsajoóya‑ne kó s'ín si̱ìnga̱tsja Jesús.  
\v 5 Jñà xi̱ta̱ koi, tsjaá komà‑la̱; tsibíndaàjiìn nga to̱n tsjá‑la̱.  
\v 6 Judas, kòkjeiín‑la̱, i̱kjoàn tsohótsji'nde‑la̱ kó s'ín si̱ìnga̱tsja Jesús nga mìkiì skoe̱ jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá. 
\s1 K'e̱ nga jè Jesús tsakjèn‑ko̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ 
\r (Mateo 26:17‑29; Marcos 14:12‑25; Juan 13:21‑30; 1 Corintios 11:23‑26) 
\p  
\v 7 Ijchò na̱chrjein‑la̱ s'eí ts'e̱ i̱nchra̱jín xi tsjìn‑la̱ na̱'yo̱ san, k'e̱ nga k'oa̱s'ín tjínè‑la̱ nga biyaà orrè xi bíxteèn jní‑la̱ xi i̱t'aà ts'e̱ s'eí Paxko̱.  
\v 8 Jesús kisìkasén Pedro ko̱ Juan, kitsò‑la̱: 
\p ―Tanguió kìndaà tsojmì xi kjoa̱ ts'e̱ s'eí Paxko̱ mé‑ne nga ki̱chiaá. 
\p  
\v 9 Jñà xi̱ta̱‑la̱ kiskònangui‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―¿Ñánda mejèn‑lè nga konguí kìndaà‑je̱n? 
\p  
\v 10 Jesús kitsò: 
\p ―K'e̱ nga ki̱tjás'e̱n‑jñoò na̱xa̱ndá, ya̱ ska̱kjoò jngoò xi̱ta̱ x'i̱n xi 'yajen jngoò nisa nandá. Tanguítji̱ngui‑là skanda ya̱ ñánda kjoa̱has'en ni'ya.  
\v 11 Ko̱t'ìn‑là nei‑la̱ ni'ya: “Jè Maestro kjònangui: ¿Ñánda tíjna cuarto‑la̱ ni'ya ñánda kókje̱n‑koa̱a xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑na̱ ts'e̱ s'eí Paxko̱?”  
\v 12 Xi̱ta̱ jè, ko̱kò jngoò‑nò cuarto xi tiyà kji xi jye ndaà choòn xi ya̱ tíjnasò'nga ni'ya. Ya̱ tìndaà nga ki̱chiaá. 
\p  
\v 13 Jñà xi̱ta̱ koi, kiì; k'oa̱á s'ín kisakò‑la̱ koni s'ín kitsò‑la̱ Jesús. Ya̱á tsibíndaà tsojmì xi ko̱kje̱n kjoa̱ ts'e̱ s'eí Paxko̱. 
\p  
\v 14 K'e̱ nga ijchò hora nga ko̱kje̱n, Jesús tsibìjnat'aà ími̱xa̱ ko̱ xi̱ta̱‑la̱ xi tsibíxáya‑la̱.  
\v 15 Kitsò‑la̱: 
\p ―¡'Ñó tìsìkítsjeèn nga mejèn‑na kókje̱n‑ko̱‑nò ts'e̱ s'eí Paxko̱ nga ti̱kj'eè fì‑na kjoa̱ biyaà!  
\v 16 K'oa̱á xán‑nò nga mì ti̱ kiì kókje̱en‑na s'eí Paxko̱ skanda k'e̱ nga ki̱tasòn yije kjoa̱ ts'e̱ s'eí Paxko̱ jñà na̱chrjein k'e̱ nga Nainá ko̱tìxoma. 
\p  
\v 17 K'e̱é kiskoé jngoò chi̱tsín, kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Nainá, kitsò: 
\p ―Chjoé, ti̱ka'bí‑là xinguio̱o;  
\v 18 k'oa̱á xán‑nò nga mì ti̱ kiì ski̱‑na vino skanda k'e̱ nga ko̱tìxoma Nainá. 
\p  
\v 19 I̱kjoàn kiskoé i̱nchra̱jín, kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Nainá, kisìxkoa̱ya, kitsjaà‑la̱ xi̱ta̱‑la̱, kitsò: 
\p ―I̱nchra̱jín jè, yijo‑na̱‑né nga 'a̱án ki̱yá ngajo‑nò. K'oa̱ ti̱s'ín t'e̱en nga ti̱xkoa̱ya i̱nchra̱jín, mé‑ne nga koi̱ìtsjeèn‑nò xi i̱t'aà ts'a̱n. 
\p  
\v 20 K'e̱ nga jye tsakjèn, k'oa̱á ti̱s'ín kis'iìn; kiskoé chi̱tsín, kitsò: 
\p ―Chi̱tsín jè, jè‑né xi kjoa̱ xi̱tse̱ xi bìndaàjiìn‑ko̱‑nò xi i̱t'aà ts'e̱ jní‑na̱ xi xíxteèn xi kjo̱ndaà tsa̱jòn nga makixi̱ya kjoa̱.  
\v 21 I̱í tíjnat'aàko̱‑ná ími̱xa̱, jè xi̱ta̱ xi si̱ìnga̱tsja‑na i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ kondra̱‑na̱.  
\v 22 Xi o̱kixi̱, 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, tjínè‑na nga ki̱yá. Ta̱nga, ¡i̱ma̱ xó‑ne jè xi̱ta̱ xi si̱ìnga̱tsja‑na! 
\p  
\v 23 Jñà xi̱ta̱‑la̱ tsibíts'ia̱ nga kiskònangui‑la̱ xíkjín, kitsò: 
\p ―¿Yá‑né xi k'oa̱s'ín si̱ìnga̱tsja? 
\s1 Yá‑né xi tíjna ítjòn 
\p  
\v 24 Jñà xi̱ta̱‑la̱ tsajoókjoò xi kjoa̱ ts'e̱ yá‑né xi tíjna ítjòn.  
\v 25 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Jñà xi̱ta̱xá ítjòn‑la̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío, 'ñó beètoòn xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱, ta̱nga jñà xi̱ta̱xá koi, tsò‑né nga ndaà xi̱ta̱.  
\v 26 Ta̱nga jñò, mìkiì k'oa̱s'ín s'e̱en. Jè xi tíjna ítjòn, ìsa̱á nangui kàtìjna; jè xi otíxá, tà sa̱á jè kàtama chi̱'nda.  
\v 27 ¿Yá‑né xi tíjna ítjòn? ¿A jè xi bìjnat'aà ími̱xa̱, o xi jè xi bíya tsojmì? ¿A mìtsà jè xi bìjnat'aà ími̱xa̱? Ta̱nga i̱'ndei̱, mìkiì k'oa̱s'ín ko̱ma. 'A̱n, tìjna̱jiìn‑nò koni jngoò xi̱ta̱ chi̱'nda xi síxá‑nò. 
\p  
\v 28 ’Skanda kó‑ne nga tàts'en‑la̱ kjoa̱, jñò‑nò xi titsa̱jnako̱ kjit'aà‑ná ni̱ta̱ mé kjoa̱ xi tímat'ian.  
\v 29 Koií kjoa̱‑la̱ nga 'a̱n siìnga̱tsja‑nò kjo̱tíxoma nga jñò ko̱ti̱xomaà koni s'ín kisìnga̱tsja‑na Nainá xi Na̱'èn‑na̱,  
\v 30 mé‑ne jñò, ya̱ ki̱chioò ti̱koa̱ s'io̱o ya̱ i̱t'aà ími̱xa̱‑na̱ ñánda tìhotiìxoma, ti̱koa̱ ya̱ ki̱tsa̱jnasòn íxi̱le̱ ts'e̱ kjo̱tíxoma nga jñò, kíndaàjiìn‑là xi̱ta̱ xi tejò tje̱‑la̱ ts'e̱ na̱xa̱ndá Israel. 
\s1 'Én xi kiìchja̱ Jesús nga jè Pedro kjó'mat'in 
\r (Mateo 26:31‑35; Marcos 14:27‑31; Juan 13:36‑38) 
\p  
\v 31 Kiìchja̱‑ìsa Na̱'èn‑ná, kitsò: 
\p ―Simón, Simón, jè xi̱ta̱ nei̱í kisìjé'nde nga mejèn‑la̱ 'ñó skót'aà‑nò. K'e̱ nga skót'aà‑nò, ya̱á jcha̱‑la̱ yá‑né xi ndaà ko̱ xi mìkiì ndaà, koni s'ín nìko̱ trigo nga matsjeè. 
\p  
\v 32 ’Ta̱nga 'a̱n, tsibìtsi'batjì‑lè mé‑ne nga mì jchi̱jat'aà‑lè nga mokjeiín‑lè xi i̱t'aà ts'a̱n. K'e̱ nga jye si̱kátjifaya‑ne xi i̱t'aà ts'a̱n, ti̱si̱koi̱i xingui̱i nga kixi̱ kítsa̱jna. 
\p  
\v 33 Simón kitsò: 
\p ―Na̱'èn, tìjna̱ndaà‑ná nga kjíko̱‑lè na̱s'ín nda̱yá k'oín, na̱s'ín skanda ki̱yáko̱‑lè. 
\p  
\v 34 Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Ngaji̱ Pedro, k'oa̱á xan‑lè, i̱'ndei̱, jàn k'a k'oa̱ sí nga mìkiì yaxkon‑ná k'e̱ nga ti̱kj'eè kjindáya kóxtí. 
\s1 K'e̱ nga jye kjòchrañà na̱chrjein nga k'oi̱‑la̱ kjo̱'in Jesús 
\p  
\v 35 Jesús kiskònangui‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―K'e̱ nga kisìkasén‑nò nga tsanguió nìka'bió 'én‑na̱ nga mìkiì kich'à to̱n, mìkiì kich'à chijtsa, mìkiì xo̱xté kitsjaya, ¿mé xi kisìchjaàt'aà‑nò? 
\p Jñà xi̱ta̱ kitsò: 
\p ―Ni̱mé‑jèn. 
\p  
\v 36 K'e̱é kitsò‑la̱: 
\p ―I̱'ndei̱, jè xi tjín‑la̱ chijtsa to̱n, kàtakjoé; ti̱koa̱ jè xi tjín‑la̱ na̱'ya kàtakjoé; ko̱ jè xi tsjìn‑la̱ ki̱cha̱ ndojò, kàtatíjna na̱chro̱kisòn‑la̱ koa̱ kàtatse ki̱cha̱‑la̱.  
\v 37 K'oa̱á xán‑nò nga tjínè‑la̱ nga ki̱tasòn koni s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n xi tjít'aà 'Én Tsjeè‑la̱ Nainá xi i̱t'aà ts'a̱n nga tsò: “K'oa̱á s'ín skoe̱‑ikon koni jngoò xi̱ta̱ xi mìkiì ndaà s'ín.” Koni s'ín tíchja̱ 'Én Tsjeè‑la̱ Nainá xi i̱t'aà ts'a̱n, ki̱tasòn yije‑né. 
\p  
\v 38 Jñà xi̱ta̱‑la̱ kitsò: 
\p ―Na̱'èn, kjioò jò‑naje̱n ki̱cha̱ ndojò i̱jndé. 
\p Jè Jesús kitsò: 
\p ―Kàtje kjoa̱. 
\s1 K'e̱ nga jè Jesús tsibítsi'ba ya̱ nindoò Yá Olivo 
\r (Mateo 26:36‑46; Marcos 14:32‑42) 
\p  
\v 39 Jesús kiì nga kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá ya̱ ñánda 'mì nindoò Yá Olivo koni s'ín s'ín kjit'aà; i̱kjoàn kiìtji̱ngui xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱.  
\v 40 K'e̱ nga ijchò i̱'nde jè, kitsò‑la̱ xi̱ta̱‑la̱: 
\p ―Tìtsi'ba‑là Nainá mé‑ne nga mì jé ska̱jñoò. 
\p  
\v 41 K'e̱é tsasìt'aà xìn chiba‑la̱ koni kji saté jngoò nda̱jo̱ k'e̱ jngoò xi̱ta̱ osén. Tsasèn‑xkó'nchi, i̱kjoàn kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá.  
\v 42 Kitsò: 
\p ―Na̱'èn, tsà mejèn‑lè, chja̱àxìn‑ná kjo̱'in jè; ta̱nga mìtsà jè ki̱tasòn 'én‑na̱, jè kàtabitasòn tsi̱ji. 
\p  
\v 43 K'e̱ nga tíchja̱t'aà‑la̱ Nainá tsatsejèn jngoò àkja̱le̱‑la̱ Nainá xi inchrobà‑ne ngajmiì nga kitsjaà‑ìsa‑la̱ nga'ñó.  
\v 44 Nga tse kjo̱'in tísíkjeiín ini̱ma̱‑la̱, ìsa̱á 'ñó kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá; chi̱ba̱‑la̱ kitjoòndá‑né, jè ndátsjèya‑la̱ xi chixòt'aà nangui, jní kjoàn. 
\p  
\v 45 K'e̱ nga jye kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá, kiì ìjngoò k'a‑ne ñánda títsa̱jna xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱. Ta̱nga k'e̱ nga ijchò, jyeé kjiyijòfè, koií kjoa̱‑la̱ nga 'ñó 'on ma‑la̱ ini̱ma̱‑la̱.  
\v 46 Kitsò‑la̱: 
\p ―¿Mé‑ne titsa̱yijòfè‑nò? Ti̱sítje̱en, tìtsi'ba‑là Nainá mé‑ne nga mì jé ska̱jñoò. 
\s1 Kií komà k'e̱ nga kindobà'ñó Jesús 
\r (Mateo 26:47‑56; Marcos 14:43‑50; Juan 18:2‑11) 
\p  
\v 47 Tákó ti̱k'e̱é tíchja̱‑ìsa Jesús, kjìn xi̱ta̱ ijchò; jè tsó'ba ítjòn Judas, xi ya̱ itjojiìn ts'e̱ xi̱ta̱‑la̱ Jesús xi tejò ma‑ne. K'e̱ nga ijchò, kiì kasìt'aà chrañà‑la̱ Jesús nga kiskine'a.  
\v 48 Jè Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Ngaji̱ Judas, ¿a k'oa̱á s'ín tà jngoò kjoa̱ xi chine'aá nìnga̱tsja‑ná 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱? 
\p  
\v 49 Jñà xi̱ta̱‑la̱ xi i'nga, k'e̱ nga kijtseè kjoa̱ xi ko̱mat'in Jesús, kitsò: 
\p ―Na̱'èn, ¿a mejèn‑lè nga ki̱ch'on‑je̱n ki̱cha̱ ndojò? 
\p  
\v 50 Jngoò xi̱ta̱‑la̱ Jesús tsajá‑la̱ ki̱cha̱ ndojò jè chi̱'nda‑la̱ no̱'miì ítjòn, tsatet'aà líká kixi̱‑la̱.  
\v 51 K'e̱é kitsò Jesús: 
\p ―¡Kì k'oa̱á nìko̱o, kàtje kjoa̱! 
\p I̱kjoàn tsohót'aà‑la̱ tsja líká‑la̱; ni̱to̱ón kjòndaà‑ne.  
\v 52 K'e̱é kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi j'iìkjaá xi xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱ xi síkinda̱ i̱ngo̱ ítjòn ko̱ xi̱ta̱ jchínga: 
\p ―¿Mé‑ne k'oa̱s'ín kà'nè‑nò nga ki̱cha̱ machìti̱n ko̱ yá kich'à koni tsà jngoò xi̱ta̱ chijé kòf'ìi̱chjaà?  
\v 53 Na̱chrjein inchijòn tsohóti̱jnako̱‑nò ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱ ítjòn; ¿mé‑ne nga mìkiì ya̱ kindobà'ñó‑ná? Koií kjoa̱‑la̱ nga jè hora jè nga jñò choòn, tsa̱jòn‑nò k'e̱ nga jè xi̱ta̱ nei̱í tíhotíxoma. 
\s1 K'e̱ nga jè Pedro mìkiì tsibéno̱jmí nga beèxkon Jesús 
\r (Mateo 26:57‑58, 69‑75; Marcos 14:53‑54, 66‑72; Juan 18:12‑18, 25‑27) 
\p  
\v 54 Jesús, kitsobà'ñó xi̱ta̱, kiìko̱ ni'ya‑la̱ no̱'miì ítjòn. Jè Pedro, tà kjiìn tà kjiìn tsajmeètji̱ngui‑la̱.  
\v 55 Ya̱ jngoò osen ndi̱tsin, jñà xi̱ta̱ tsibítse jngoò ni'ín, i̱kjoàn tsibìtsa̱jna'ngui jngoò itjandiì. Ti̱koa̱ jè Pedro tsibìjnajiìn‑la̱ xi̱ta̱.  
\v 56 K'e̱é jngoò chjo̱ón chi̱'nda kijtseèxkon Pedro nga tíjna'ngui; kiskoò'an, kitsò: 
\p ―Xi̱ta̱ jè, ti̱koa̱á ya̱á tsóhoko̱ Jesús. 
\p  
\v 57 Ta̱nga jè Pedro tsoho'mat'in‑né, kitsò: 
\p ―Ngaji̱ chjo̱ón, xi̱ta̱ jè, mìkiì bexkoan. 
\p  
\v 58 Xi komà ìjngoò tjò, nguì jngoò xi̱ta̱ kijtseèxkon Pedro, kitsò‑la̱: 
\p ―Ti̱koa̱á ngaji̱, ya̱á tjaàkoi̱i Jesús. 
\p K'e̱é kitsò Pedro: 
\p ―Ngaji̱ x'i̱in, mìtsà ya̱ tsòhokoa̱a. 
\p  
\v 59 Nga komà i̱skan, tjín‑la̱ tsà jngoò hora, ti̱koa̱á 'ñó o̱kitsò nguì jngoò xi̱ta̱: 
\p ―Kixi̱í kjoa̱, xi̱ta̱ jè, ya̱á tsóhoko̱, ti̱koa̱á ya̱á i̱'nde‑la̱ Galilea. 
\p  
\v 60 Pedro kitsò: 
\p ―Ngaji̱ x'i̱in, mìkiì be mé 'én xi ko̱'mì‑la̱. 
\p Ti̱k'e̱é‑ne tíchja̱ Pedro kiskindàya kóxtí.  
\v 61 Kisìkátjifaya Na̱'èn‑ná Jesús, kiskoòtsejèn‑la̱ Pedro. K'e̱é tsibítsjeèn‑la̱ Pedro 'én xi kitsò‑la̱ Na̱'èn‑ná Jesús nga kitsò‑la̱: “Jàn k'a k'oa̱ sí nga mìkiì yaxkon‑ná k'e̱ nga ti̱kj'eè kjindáya kóxtí.”  
\v 62 Jè Pedro, k'e̱é itjo ni'ya, i̱kjoàn 'ñó jchán kiskindàya nga 'on komà‑la̱ ini̱ma̱‑la̱. 
\s1 Kós'ín kiìchja̱ xi̱ta̱ xi kisìsobà‑la̱ Jesús 
\r (Mateo 26:67‑68; Marcos 14:65) 
\p  
\v 63 Jñà xi̱ta̱ xi nchisíkinda̱ Jesús, kisìsobà‑la̱ ti̱koa̱ tsajá‑la̱.  
\v 64 Tsibíchjoà xko̱n, i̱kjoàn kiskònangui‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―¡Koa̱tìn‑náje̱n yá xi tí'beé‑lè! 
\p  
\v 65 Kjìn kjoa̱ tjín‑ìsa xi kj'ei̱í xi 'ñó 'on kitsò‑la̱. 
\s1 K'e̱ nga kiìko̱ Jesús ñánda tíjna xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ xi̱ta̱ judío 
\r (Mateo 26:59‑66; Marcos 14:55‑64; Juan 18:19‑24) 
\p  
\v 66 K'e̱ nga kis'e i̱sén, kjòxkóya jñà xi̱ta̱ jchínga ts'e̱ xi̱ta̱ judío, xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés; kiìko̱ Jesús ya̱ ñánda maxkóya jñà xi̱ta̱xá ítjòn; i̱kjoàn kiskònangui‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p  
\v 67 ―Koa̱tìn‑náje̱n, ¿a ngaji̱‑né xi Cristo, [xi xó kisìkasén‑lè Nainá], o xi majìn‑né? 
\p Jesús kitsò: 
\p ―Tsà k'oa̱ xán‑nò: “'A̱n‑ná”, mìkiì ko̱kjeiín‑nò.  
\v 68 Tsà 'a̱n skònangui‑nò, jñò, mìkiì ki̱nókjoa̱a ti̱koa̱á mìkiì si̱kíjnandei̱í‑ná.  
\v 69 Jyeé ijchò hora‑la̱ nga 'a̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱ ya̱á kóti̱jnat'aà kixi̱‑la̱ Nainá xi 'ñó tse nga'ñó tjín‑la̱. 
\p  
\v 70 Ngats'iì xi̱ta̱ kitsò: 
\p ―¿A ngaji̱‑né xi Ki'ndí‑la̱ Nainá 'mì‑lè? 
\p Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―Jñò sobà xi o̱bixón nga 'a̱n‑ná. 
\p  
\v 71 K'e̱é kitsò jñà xi̱ta̱: 
\p ―¿Yá xi̱ta̱ xi mochjeén‑ìsa̱‑ná xi tsja 'én? Jñá sobá titsa̱na'yà‑lá koni s'ín tíchja̱‑ne tso'ba. 
\c 23  
\s1 K'e̱ nga kiìko̱ Jesús ñánda tíjna Pilato 
\r (Mateo 27:1‑2, 11‑14; Marcos 15:1‑5; Juan 18:28‑38) 
\p  
\v 1 Tsasítje̱n ngats'iì xi̱ta̱, kiìko̱ Jesús ñánda tíjna Pilato.  
\v 2 K'e̱ nga ijchòko̱ nguixko̱n Pilato, jñà xi̱ta̱ tsibíts'ia̱ nga tsohóngui, kitsò: 
\p ―Xi̱ta̱ jè, kjòtsji‑naje̱n nga kj'ei̱í ndi̱yá fìko̱ na̱xa̱ndá‑ná. Tsò‑né nga mì xó kiì kíchjítjiá tsojmì xi i̱t'aà ts'e̱ César, xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ Roma; ti̱koa̱á tsò‑né nga jè xó xi Cristo [xi xó kisìkasén‑ne Nainá] nga xi̱ta̱xá ítjòn kíjna. 
\p  
\v 3 Jè Pilato kiskònangui, kitsò‑la̱: 
\p ―¿A ji̱‑né xi xi̱ta̱xá ítjòn‑la̱ jñà xi̱ta̱ judío? 
\p Kitsò Jesús: 
\p ―Ngaji̱í xi k'oa̱ si nga 'a̱n‑ná. 
\p  
\v 4 Pilato kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá: 
\p ―Ni̱mé jé xi matsji‑na i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ jè. 
\p  
\v 5 Ta̱nga jñà xi̱ta̱, ìsa̱á 'ñó kiìchja̱ nga tsohóngui, kitsò: 
\p ―Kj'ei̱í s'ín okóya‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá nga ótsji‑la̱ kjoa̱siì. Tsibíts'ia̱‑ne nangui Galilea, kóho̱kji nangui Judea, skanda i̱ Jerusalén. 
\s1 K'e̱ nga kiìko̱ Jesús ñánda tíjna Herodes 
\p  
\v 6 K'e̱ nga kiì'nchré Pilato jè 'én xi tsò, Galilea, kiskònangui‑la̱ xi̱ta̱: ¿A ya̱á i̱'nde‑la̱?  
\v 7 K'e̱ nga kis'eno̱jmí‑la̱ nga ya̱ i̱'nde‑la̱, kisìkasén‑la̱ jè xi̱ta̱ xi tíjna xi̱ta̱xá ítjòn Galilea xi 'mì Herodes; jñà na̱chrjein koi, ti̱koa̱á ján tíjna na̱xa̱ndá Jerusalén.  
\v 8 Herodes, k'e̱ nga kijtseèxkon Jesús, 'ñó tsja komà‑la̱ nga kjòtseé mejèn‑la̱ nga skoe̱xkon, nga jyeé kjìn kjoa̱ kiì'nchré xi i̱t'aà ts'e̱. Mejèn‑la̱ skoe̱ jngoò kjo̱xkón xi s'ín.  
\v 9 Kjìn sko̱ya kjoa̱ kiskònangui‑la̱, ta̱nga jè Jesús, ni̱jngoò 'én kiìchja̱.  
\v 10 Ti̱koa̱á ya̱á títsa̱jna jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés nga 'ñó nchihóngui.  
\v 11 Jè Herodes ko̱ soldado‑la̱ tsachrjekàngui‑né; kisìkákjá nikje xi 'ñó ndaà kjoàn koni ts'e̱ xi̱ta̱xá ítjòn nga kisìsobà‑la̱; i̱kjoàn kisìkasén ìjngoò k'a‑la̱ jè Pilato.  
\v 12 Na̱chrjein jè, tsajoóndaà‑ne jè Pilato ko̱ Herodes; k'e̱ nga sa̱ ítjòn, kondra̱á títsa̱jna‑la̱ xíkjín. 
\s1 K'e̱ nga kitjoònè kjoa̱ Jesús nga ki̱yá 
\r (Mateo 27:15‑26; Marcos 15:6‑15; Juan 18:39–19:16) 
\p  
\v 13 Pilato tsibíxkóya jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ jñà xi̱ta̱xá, ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá,  
\v 14 kitsò‑la̱: 
\p ―Jñò, kinìkasén‑ná xi̱ta̱ jè nga onguioò; bixón‑nó nga kjoa̱siì ótsji‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá; ta̱nga 'a̱n, kiskònanguií‑la̱ nga nguixkoòn; ngats'iì 'én xi 'bioò, ni̱mé jé sakó‑na i̱t'aà ts'e̱. 
\p  
\v 15 ’Ti̱koa̱á jè Herodes, kisìkasén ìjngoò k'a‑na xi̱ta̱ jè nga ni̱mé jé kisakòt'aà‑la̱. Tsjìn‑la̱ jé nga ki̱yá.  
\v 16 Tsjaà‑la̱ kjo̱'in, i̱kjoàn siìkíjnandei̱í‑na. 
\p  
\v 17 K'oa̱á s'ín tjínè‑la̱, k'e̱ nga bitjo s'eí Paxko̱, bìjnandei̱í jngoò xi̱ta̱ xi nda̱yá títsa̱jna'ya.  
\v 18 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, tà jngoò jta̱á kiì ngats'iì, kitsò: 
\p ―¡Kàtiyaà Jesús; ti̱kíjnandei̱í‑náje̱n Barrabás! 
\p  
\v 19 Barrabás, nda̱yá tíjna koií kjoa̱‑la̱ nga xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Jerusalén kisìkjaán‑kjoò ti̱koa̱ xi̱ta̱ kisìk'en jngoò.  
\v 20 Pilato, mejèn‑la̱ nga si̱ìkíjnandei̱í Jesús; ìjngoò k'a kiìchja̱‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá.  
\v 21 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, ìsa̱á 'ñó kiìchja̱, kitsò: 
\p ―¡Tjat'aà krò! ¡Tjat'aà krò! 
\p  
\v 22 Xi ma‑ne jàn k'a kitsò‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá: 
\p ―¿Mé jé xi tsohótsji, mé‑ne ki̱yá‑ne? 'A̱n, ni̱mé jé sakó‑na xi i̱t'aà ts'e̱ nga ki̱yá. Ti̱koa̱á‑ne tsjaà‑la̱ kjo̱'in, i̱kjoàn siìkíjnandei̱í‑na. 
\p  
\v 23 Siì kis'iìn xi̱ta̱, 'ñó kiìchja̱ nga mejèn‑la̱ krò si̱t'aà Jesús. Koií kjoa̱‑la̱ nga 'ñó chja̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá ko̱ xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì, kisìkijne nga kisìkitasòn Pilato.  
\v 24 Jè Pilato kitsjaà o̱kixi̱ nga kàtitasòn koni s'ín síjé xi̱ta̱ na̱xa̱ndá.  
\v 25 Kisìkíjnandei̱í Barrabás, xi̱ta̱ xi xó k'oa̱s'ín kisìjé‑ne na̱xa̱ndá xi tíjna'ya nda̱yá nga kjoa̱siì tsohótsji koa̱ xi̱ta̱ kisìk'en. I̱kjoàn kisìnga̱tsja Jesús nga k'oa̱s'ín kàtasíko̱ koni s'ín mejèn‑la̱. 
\s1 K'e̱ nga kisit'aà krò Jesús 
\r (Mateo 27:32‑44; Marcos 15:21‑32; Juan 19:17‑27) 
\p  
\v 26 K'e̱ nga kiìko̱ Jesús nga kiì sík'en i̱t'aà krò, kitsobà'ñó jngoò xi̱ta̱ xi tínchrobá‑ne rancho̱‑la̱ xi 'mì Simón xi ya̱ i̱'nde‑la̱ ñánda 'mì Cirene; jè kisìk'ajen krò nga kiìtji̱nguiko̱‑la̱ Jesús. 
\p  
\v 27 Kjìn xi̱ta̱ na̱xa̱ndá tji̱ngui‑la̱, ti̱koa̱á kjìn íchjín tji̱ngui‑la̱ xi kjindáyakeè nga mahi̱ma̱keè kjoa̱ xi tímat'in Jesús.  
\v 28 Jesús, kisìkátji, kiskoòtsejèn‑la̱, kitsò: 
\p ―Íchjín xi Jerusalén tsa̱jòn, kì 'a̱n chìhindáyachaà‑ná, chìhindáyachaà yijo‑nò ko̱ ts'e̱ i̱xti‑nò.  
\v 29 Ki̱jchò na̱chrjein k'e̱ nga tse kjo̱'in s'e̱ nga ki̱tso̱ xi̱ta̱: “Mé tà ndaà‑la̱ jñà íchjín xi 'ndi̱, xi tsjìn‑la̱ i̱xti, xi mìkiì ki'ndí tsi'beé, xi mì i̱xti kisìkaki nga ìsa̱á chiba si̱ìkájno.”  
\v 30 I̱kjoàn koi̱ìts'ia̱ nga ki̱tso̱‑la̱ nindoò: “¡Kàtakaànè‑naje̱n!” K'oa̱ ti̱ ki̱tso̱‑la̱ chrja̱ngui̱‑la̱ nindoò: “¡Tìjtsa'nde‑náje̱n!”  
\v 31 'A̱n, koni jngoò yá xkoén, ta̱nga 'ñó ch'o síko̱‑na xi̱ta̱; jñò xi xi̱ta̱ Jerusalén tsa̱jòn, ìsa̱á tà 'ñó ch'o si̱ìko̱‑nò xi̱ta̱ koni jñà yá kixì. 
\p  
\v 32 Ti̱koa̱ kiìko̱ jò xi̱ta̱ xi tse jé tjín‑la̱ nga ti̱koa̱ krò ki̱yát'aà.  
\v 33 K'e̱ nga ijchòko̱ ya̱ i̱'nde ñánda 'mì I̱'nde Sko̱ Mik'en, tsasíjnat'aà krò Jesús ko̱ xi̱ta̱ xi jò ma‑ne, jñà xi tse jé tjín‑la̱; jngoò, tsasíjnat'aà nga kixi̱‑la̱ koa̱ jngoò, tsasíjnat'aà nga ngaskón‑la̱.  
\v 34 K'e̱é kitsò Jesús: 
\p ―Na̱'èn, ti̱jchàat'aà‑la̱; mìkiì beè mé kjoa̱ xi s'ín. 
\p I̱kjoàn jñà soldado kisìskáko̱ nikje‑la̱ Jesús nga kisìka'bí‑la̱ xíkjín yá ts'e̱ ko̱ma.  
\v 35 Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá nchikotsejèn‑la̱; ti̱koa̱ jñà xi̱ta̱xá ítjòn nchisísobà‑la̱, nchitsò: 
\p ―Xi̱ta̱ xi kj'ei̱í tsachrjetjì kjo̱'in; tsà kixi̱ kjoa̱ nga jè xi Cristo xi xó k'oa̱s'ín jaàjiìn‑ne Nainá, kàtachrjetjì kjo̱'in yijo‑la̱. 
\p  
\v 36 Ti̱koa̱á jñà soldado kisìsobà‑la̱ Jesús. Ijchò kinchat'aà chrañà‑la̱; kitsjaà‑la̱ nandá vinagre nga si̱ìkiì.  
\v 37 Kitsò‑la̱: 
\p ―¡Tsà ji̱‑né xi xi̱ta̱xá ítjòn‑la̱ xi̱ta̱ judío, ti̱kíjnandei̱í yijo‑lè! 
\p  
\v 38 Ti̱koa̱ tjít'aàsòn‑la̱ sko̱ krò xi 'én griego, 'én latín, ko̱ 'én hebreo xi tsò: “Jè jèe̱ xi Xi̱ta̱xá Ítjòn‑la̱ xi̱ta̱ judío.” 
\p  
\v 39 Jñà xi̱ta̱ xi tse jé tjín‑la̱ xi ti̱koa̱ ya̱ tjo̱hónguit'aà krò, jngoò xi 'ñó 'nga kiìchja̱ko̱ Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―¡Tsà ji̱‑né xi Cristo [xi xó kisìkasén‑lè Nainá], ti̱kíjnandei̱í yijo‑lè ti̱koa̱ ti̱kítsa̱jnandei̱í‑náje̱n! 
\p  
\v 40 Jè xi̱ta̱ xi ìjngoò tsohótiko̱ xíkjín, kitsò‑la̱: 
\p ―¿A mì tsakjoòn‑la̱ Nainá nga ngásòn kjo̱'in titsa̱nìkjiaán?  
\v 41 Xi o̱kixi̱, jñá ok'ín‑ná nga si̱kjiaán kjo̱'in nga kíchjiá jé‑ná, koi kjoa̱‑la̱ nga 'ñó ch'o ki'né; ta̱nga jè xi̱ta̱ jè, ni̱mé xi ch'o kis'iìn. 
\p  
\v 42 K'e̱é kitsò‑la̱ Jesús: 
\p ―Ti̱kítsjeèn‑ná k'e̱ nga jye kíts'i̱i nga ko̱ti̱xomai. 
\p  
\v 43 K'e̱é kitsò Jesús: 
\p ―O̱kixi̱í xi xan‑lè; i̱'ndei̱, ján ki̱jnako̱‑ná ngajmiì ya̱ i̱'nde ñánda 'ñó ndaà choòn. 
\s1 K'e̱ nga k'en Jesús 
\r (Mateo 27:45‑56; Marcos 15:33‑41; Juan 19:28‑30) 
\p  
\v 44 K'e̱ nga ijchò nchisen, kòjñò nga tíjtsa i̱sò'nde skanda xi jàn nga nguixòn.  
\v 45 Jè ts'oí, kòjñò, koa̱ jè nikje xi tjo̱hóya jngohosen i̱ngo̱ ítjòn, jòya komà nga kixojndà.  
\v 46 Jesús 'ñó kiìchja̱, kitsò: 
\p ―¡Na̱'èn, ndsei̱i bíjnaya ini̱ma̱‑na̱! 
\p K'e̱ nga jye o̱kitsò, k'en. 
\p  
\v 47 Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado, k'e̱ nga kijtseè kjoa̱ koi koni s'ín komà, kijtseèxkón Nainá, kitsò: 
\p ―Kixi̱í kjoa̱, xi̱ta̱ jè, xi̱ta̱ kixi̱‑né. 
\p  
\v 48 Ngats'iì xi̱ta̱ xi chixoña nga nchikotsejèn, k'e̱ nga jye kijtseè kjoa̱ xi komà, kiì‑ne ni'ya‑la̱; kisìjts'iìn‑sòn ini̱ma̱‑la̱ nga 'ñó tse kjoa̱ba kis'ejiìn ini̱ma̱‑la̱.  
\v 49 Ngats'iì xi̱ta̱ xi beèxkon Jesús ko̱ íchjín xi inchrobà‑tji̱ngui‑la̱ skanda ján Galilea, kjiìn jncha‑ne nga nchikotsejèn‑la̱. 
\s1 K'e̱ nga kisìhijiìn Jesús 
\r (Mateo 27:57‑61; Marcos 15:42‑47; Juan 19:38‑42) 
\p  
\v 50 Tíjna jngoò xi̱ta̱ xi 'mì José xi 'ñó ndaà xi̱ta̱, ti̱koa̱á xi̱ta̱ kixi̱‑né. Ya̱á i̱'nde‑la̱ ñánda 'mì Arimatea, jngoò na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne Judea. Ti̱koa̱á xá ítjòn tjín‑la̱ ts'e̱ xi̱ta̱ judío.  
\v 51 Jè José, ti̱koa̱á tíkoñaá‑la̱ nga mejèn‑la̱ skoe̱ kó s'ín otíxoma Nainá; mìkiì tíjngoò‑ikon koni s'ín tsajoóya‑ne xi̱ta̱xá xíkjín koni s'ín kisìko̱ Jesús.  
\v 52 Kiìkon Pilato; kiì síjé'nde‑la̱ nga kji̱nchrobàko̱ yijo‑la̱ Jesús.  
\v 53 Kiskónáje̱n‑t'aà krò; kisìkájté jngoò nikje lino chroba. I̱kjoàn kiì kíhijiìn. Kiskinìs'en‑ngui jngoò nga̱jo̱ mik'en ñánda nga xó k'oa̱s'ín kitáx'a̱‑ne na̱xi̱. I̱'nde jè, ni̱ sa̱á jngoò mik'en sihijiìn.  
\v 54 Na̱chrjein jè, víspera‑la̱ s'eí Paxko̱‑né; jye kjo̱meè bijchó hora nga ko̱ts'ia̱ jè na̱chrjein nìkjáya. 
\p  
\v 55 Jñà íchjín xi tji̱ko̱ kóni nga inchrobà‑ne Galilea, kiìtji̱ngui‑la̱; kijtseèxkon nga̱jo̱ mik'en kó s'ín kisijna yijo‑la̱ Jesús.  
\v 56 K'e̱ nga j'iì‑ne ni'ya‑la̱ tsibìtsa̱jnandaà xkiì xi 'ñó ndaà jne̱ ko̱ xkiì na̱'yo̱. I̱kjoàn kisìkjáya íchjín jè na̱chrjein nìkjáya, koni s'ín tíchja̱ kjo̱tíxoma. 
\c 24  
\s1 Mé xi komà k'e̱ nga jaáya‑la̱ Jesús 
\r (Mateo 28:1‑10; Marcos 16:1‑8; Juan 20:1‑10) 
\p  
\v 1 Jè na̱chrjein nga tàts'en xomàna̱, 'ñó ta̱jñòya kiì jñà íchjín ya̱ nga̱jo̱ mik'en ñánda kisìhijiìn Jesús nga kiìko̱ xkiì jne̱ xi tsibítsa̱jnandaà nga ki̱ìxten‑jno yijo‑la̱ Jesús; ti̱koa̱ kjihijtako̱ íchjín xi kj'ei̱í.  
\v 2 K'e̱ nga ijchò, kijtseè jè nda̱jo̱ xi tíchjoàjto‑la̱ nga̱jo̱ mik'en, xìn kijna.  
\v 3 K'e̱ nga jahas'en‑ngui nga̱jo̱ mì ti̱ kiì kjòtsji‑la̱ yijo‑la̱ Na̱'èn‑ná Jesús.  
\v 4 K'e̱ nga nchisíkájno íchjín koi, tà ni̱to̱ón chinchat'aà jò‑la̱ xi̱ta̱ x'i̱n xi íkjá nikje xi ote ni'ín kjoàn.  
\v 5 Íchjín koi, tà kitsakjòn‑la̱; chincha‑ñiat'aà nangui. K'e̱é kitsò jñà xi̱ta̱ x'i̱n xi jò ma‑ne: 
\p ―¿Mé‑ne i̱ binchaàtsjijiìn‑là mik'en jè xi̱ta̱ xi tíjnakon?  
\v 6 Mì ti̱ yá tjín‑ne i̱jndé, jyeé kòfaáya‑la̱. Ti̱kítsjeèn koni s'ín kitsò‑nò k'e̱ nga ti̱sa̱ tsibìjna Galilea,  
\v 7 nga kitsò: “Mochjeén‑né nga jè Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱, jñà ko̱nga̱tsja xi̱ta̱ jé nga ko̱òt'aà krò ta̱nga k'e̱ nga ki̱jchò jàn na̱chrjein kjoa̱áya‑la̱.” 
\p  
\v 8 Jñà íchjín koi, k'e̱é tsibítsjeèn‑la̱ koni s'ín kitsò Jesús.  
\v 9 K'e̱ nga j'iì‑ne nga kiì katsejèn‑la̱ nga̱jo̱ mik'en, tsibéno̱jmí‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ xi tejngoò ma‑ne ko̱ xi̱ta̱ xi i'nga.  
\v 10 Jñà íchjín koi, jè xi 'mì María Magdalena, Juana, María xi nea̱‑la̱ ma‑ne Jacobo ko̱ xi kj'ei̱í íchjín‑ìsa; jñà xi ijchòko̱ 'én nga tsibéno̱jmí‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱.  
\v 11 Ta̱nga jñà xi̱ta̱‑la̱ Jesús, xi kjoa̱ ni̱to̱n, tà kjoa̱ská komà‑la̱; mìkiì kòkjeiín‑la̱ 'én xi tsibéno̱jmí‑la̱ jñà íchjín. 
\p  
\v 12 Ta̱nga jè Pedro, tsangachikon, kiì katsejèn‑la̱ nga̱jo̱ mik'en; k'e̱ nga kiskoòtsejèn‑s'en nga̱jo̱, kijtseè nga tà jñà kjioò nikje xi kisìjtéjiìn Jesús. I̱kjoàn kiì‑ne ni'ya‑la̱; tà kjòxkón‑la̱ kjoa̱ xi komà. 
\s1 Ndi̱yá Emaús 
\r (Marcos 16:12‑13) 
\p  
\v 13 Ti̱jè‑ne na̱chrjein, jò xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Jesús nchifì jngoò na̱xa̱ndá xi 'mì Emaús, xi tjín‑la̱ tsà tejngoò kilómetro skanda ján Jerusalén.  
\v 14 Nga nchifì ya̱ ndi̱yá, koií nchijoóya‑ne ngats'iì kjoa̱ xi komà.  
\v 15 Nga nchijoóno̱jmí ti̱koa̱ nchikjònangui‑la̱ xíkjín ijchòtji̱ngui chrañà‑la̱ xi ti̱jè‑ne Jesús xi ta̱ña tsobáhijtako̱.  
\v 16 Ta̱nga jñà, k'oa̱á komà‑la̱ koni tsà tíchjoà xko̱n, mìkiì kijtseèxkon.  
\v 17 Jesús kiskònangui‑la̱, kitsò‑la̱: 
\p ―¿Mé 'én xi o̱ndaà chibàya‑nò nga tjaàya ndi̱yá? ¿Mé‑ne ba tjín‑nò? 
\p  
\v 18 K'e̱é kiìchja̱ Cleofas, kitsò: 
\p ―Ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Jerusalén, tà ji̱ ta̱ jngoò‑lè xi mìkiì tíjiìn‑lè jè kjoa̱ xi komà ján Jerusalén, jñà na̱chrjein xi tsato. 
\p  
\v 19 Jesús kitsò: 
\p ―¿Mé kjoa̱‑ne? 
\p Jñà xi̱ta̱ koi kitsò‑la̱: 
\p ―Kjoa̱ ts'e̱ Jesús xi Nazaret i̱'nde‑la̱, jè xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá; kis'eé‑la̱ nga'ñó, ma yijeé‑la̱ ni̱ta̱ mé kjoa̱‑ne, ni̱ta̱ mé 'én‑ne nga nguixko̱n Nainá, nguixko̱n ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá.  
\v 20 Xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì, ko̱ xi̱ta̱xá tsa̱je̱n, kisìnga̱tsja xi̱ta̱ Romano nga kisìk'en, tsohót'aà krò.  
\v 21 Ngaje̱n, titsa̱chiñá‑la̱je̱n, bixón‑náje̱n tsà jè Mesías xi si̱ìkítsa̱jnandei̱í‑ne xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel. Ta̱nga i̱'ndei̱, jyeé tjín‑la̱ jàn na̱chrjein nga k'oa̱s'ín komà kjoa̱ koi.  
\v 22 Ti̱koa̱á tjín i'nga íchjín xi títsa̱jnajiìn‑na̱je̱n, xi ta̱jñòya kòfì katsejèn‑la̱ jè nga̱jo̱ mik'en. K'e̱ nga kòf'iì‑ne kàbincháxkón‑naje̱n nga kàbéno̱jmí‑naje̱n  
\v 23 nga mì xó kiì kàsakó‑la̱ yijo‑la̱ Jesús; ti̱koa̱ kàbeèxkon xó àkja̱le̱ xi kàtsò‑xó‑la̱: Jesús tíjnakon‑né.  
\v 24 K'e̱é kòfì i'nga xi̱ta̱ xingui̱‑je̱n xi kòfì katsejèn‑la̱ nga̱jo̱ mik'en, k'oa̱á ti̱s'ín kàbeèxkon koni s'ín kàtsò jñà íchjín ta̱nga jè Jesús, mì xó kiì kòbeè. 
\p  
\v 25 K'e̱é kitsò Jesús: 
\p ―¡Mé tà tòndo̱‑nò ti̱koa̱ mé tà tájaàjiìn tjín ini̱ma̱‑nò nga mìkiì ndaà mokjeiín‑nò kjoa̱ xi kitsò jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá!  
\v 26 ¿A mìtsà tíjiìn‑nò? K'oa̱á s'ín tjínè‑la̱ Cristo, [xi̱ta̱ xi xó kisìkasén‑ne Nainá], nga ítjòn si̱ìkjeiín kjo̱'in, i̱kjoàn kjoa̱has'en ngajmiì ñánda jeya kíjna. 
\p  
\v 27 Tsibéno̱jmíya‑la̱ kó tsòya‑ne koni s'ín tíchja̱ ngats'iì Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá i̱t'aà ts'e̱ Cristo. Tsibíts'ia̱ko̱‑ne xo̱jo̱n xi kiskiì Moisés; i̱kjoàn tsibéno̱jmíya‑la̱ ngats'iì xo̱jo̱n xi kiskiì jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá. 
\p  
\v 28 K'e̱ nga ijchò ya̱ na̱xa̱ndá ñánda nchifì xi̱ta̱ koi, Jesús, k'oa̱á kis'iìn koni tsà ìsa̱ kjiìn tífì.  
\v 29 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ koi, kjo̱'ñó kis'iìn‑la̱ nga kisìkíjna; kitsò‑la̱: 
\p ―Ti̱jnako̱‑náje̱n; jyeé kjòhoxòn, jye kiskaàtjì ts'oí. 
\p Jè Jesús, kòkjeiín‑la̱; jahas'en ni'ya; tsibìjnako̱.  
\v 30 K'e̱ nga jye títsa̱jnat'aà ími̱xa̱, kiskoé i̱nchra̱jín, kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Nainá, kisìxkoa̱ya, i̱kjoàn kitsjaà‑la̱ jñà xi̱ta̱.  
\v 31 K'e̱é kitáx'a̱ xko̱n; kijtseèxkon nga jè Jesús; ta̱nga jè Jesús, tà kichijà‑né nga nguixko̱n xi̱ta̱ koi.  
\v 32 K'e̱é kitsò‑la̱ xíkjín: 
\p ―Koií‑la kjoa̱‑la̱ nga ndaà kòmatsja‑la̱ ini̱ma̱‑ná k'e̱ nga tíhóko̱no̱jmí‑ná ya̱ i̱ya ndi̱yá nga tíbéno̱jmí‑ná kjoa̱ ts'e̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá. 
\p  
\v 33 Mì ti̱ kiì kiskoòñà‑ne, kisìkátji ni̱to̱ón‑ne nga kiì‑ne Jerusalén; ijchò ìjngoò k'a‑ne jngoò ni'ya ñánda títsa̱jnajtín xíkjín xi tejngoò ma‑ne ko̱ xi̱ta̱ xi kj'ei̱í‑ìsa.  
\v 34 Jñà xi̱ta̱ xi tejngoò ma‑ne kitsò‑la̱ xíkjín: 
\p ―Kixi̱í kjoa̱, jyeé kòfaáya‑la̱ Na̱'èn‑ná Jesús; jyeé kòbeèxkon Simón. 
\p  
\v 35 K'e̱é tsibéno̱jmí jñà xi̱ta̱ xi jò ma‑ne kó s'ín komàt'in ya̱ i̱ya ndi̱yá koa̱ kó s'ín komà nga kijtseèxkon Jesús k'e̱ nga kisìxkoa̱ya i̱nchra̱jín. 
\s1 K'e̱ nga jè Jesús tsatsejèn‑jiìn osen ñánda títsa̱jna xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ 
\r (Mateo 28:16‑20; Marcos 16:14‑18; Juan 20:19‑23) 
\p  
\v 36 Tákó ti̱k'e̱é nchichja̱‑ìsa nga nchibéno̱jmí‑la̱ xíkjín kjoa̱ koi, nga tsasìjnajiìn osen‑la̱ Jesús; kisìhixat'aà, kitsò‑la̱: 
\p ―Nainá, 'nchán kàtasíkítsa̱jna‑nò. 
\p  
\v 37 Jñà xi̱ta̱ koi, tsí ndaà kitsakjòn, koa̱ tsí ndaà kisinchaàxkón; k'e̱ nga kijtseè, komà‑la̱ tsà tà ini̱ma̱‑la̱ mik'en‑né.  
\v 38 Ta̱nga Jesús kitsò‑la̱: 
\p ―¿Mé tà ndaà tsakjoòn‑nò? ¿Mé‑ne k'oa̱ tsò‑ne kjo̱hítsjeèn xi bitjojiìn ini̱ma̱‑nò?  
\v 39 Chítsejèn‑là ndsa̱a ko̱ ndso̱koaà. 'A̱n‑ná. Tjat'aà‑ná ndsa̱a koa̱ chítsejèn‑ná. Jngoò xi̱ta̱ xi tà ini̱ma̱, tsjìn‑la̱ yijo, ti̱koa̱á tsjìn‑la̱ nindaà, ta̱nga 'a̱n, tjín‑na koni s'ín titsa̱'yaà‑ná. 
\p  
\v 40 K'e̱ nga jye o̱kitsò‑la̱, tsakó‑la̱ tsja ko̱ ndso̱ko̱.  
\v 41 Ta̱nga jñà xi̱ta̱‑la̱ mìkiì xátí kòkjeiín‑la̱ nga tsja komà‑la̱ ti̱koa̱ kisinchaàxkón nga kijtseèxkon Jesús; k'e̱é kiskònangui Jesús, kitsò‑la̱: 
\p ―¿A tjín chiba‑nò tsojmì xi ma chine? 
\p  
\v 42 Kitsjaà i̱tsé‑la̱ ti̱n xi jye kichjàn, ko̱ tsjén‑la̱ cho̱ cera.  
\v 43 Jesús kiskoé, i̱kjoàn kiskine nga nguixko̱n jñà xi̱ta̱‑la̱.  
\v 44 K'e̱é kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱‑la̱: 
\p ―Jñà kjoa̱ xi komàt'ian, jñà‑né xi tsibeno̱jmí‑nò k'e̱ nga ti̱sa̱ tsohóti̱jnako̱‑nò. K'oa̱á s'ín kixan‑nò nga ki̱tasòn yije‑né koni s'ín tíchja̱ xo̱jo̱n i̱t'aà ts'a̱n, jè kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés ko̱ ts'e̱ xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá ko̱ xi tjít'aà libro ts'e̱ Salmo. 
\p  
\v 45 K'e̱é kisìkichi̱ya‑la̱ kjo̱hítsjeèn‑la̱ mé‑ne nga kàtjahas'en‑jiìn‑la̱ koni s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n xi tjít'aà 'Én Tsjeè‑la̱ Nainá.  
\v 46 Kitsò‑la̱: 
\p ―K'oa̱á s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga tsò nga 'a̱n xi Cristo, [xi xó kisìkasén‑na Nainá], k'oa̱á s'ín tjínè‑na nga ki̱yá; ta̱nga k'e̱ nga ki̱jchò jàn na̱chrjein, kjoa̱áya‑na i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ biyaà.  
\v 47 Xi i̱t'aà ts'a̱n, Nainá si̱ìjchàat'aà‑la̱ jé‑la̱ xi̱ta̱ k'e̱ nga si̱ìkájno jé‑la nga mì ti̱ jé ko̱hótsji‑ne. Jè 'én koi, mochjeén‑né nga ki̱nókjoa̱yajiìn yije‑la̱ xi̱ta̱ mats'ia̱ko̱‑ne Jerusalén kó nga tíjtsa i̱sò'nde.  
\v 48 Jñò kéno̱jmió kjoa̱ kixi̱ koni s'ín komà.  
\v 49 'A̱n sìkasén‑nò jè kjo̱tjò xi tsjá Na̱'èn‑na̱ koni s'ín kitsjaà tso'ba. Ta̱nga jñò, i̱í ti̱tsa̱jna na̱xa̱ndá Jerusalén skanda k'e̱ nga tjoé‑nò nga'ñó‑la̱ Nainá xi nchrobá‑ne ngajmiì. 
\s1 K'e̱ nga kiìmijìn ngajmiì Jesús 
\r (Marcos 16:19‑20) 
\p  
\v 50 K'e̱é kiìko̱ xi̱ta̱‑la̱ skanda ján na̱xa̱ndá Betania. Kiskímiì'nga tsja nga kisìjét'aà‑la̱ Nainá nga kàtasíchikon‑t'in jñà xi̱ta̱ koi.  
\v 51 K'e̱ nga tísíjét'aà‑la̱, kitjámiì'nga nga kiì‑ne ngajmiì.  
\v 52 Jñà xi̱ta̱‑la̱, k'e̱ nga jye chincha-xkó'nchit'aà‑la̱ nga jeya kisìkíjna Jesús, kiì‑ne Jerusalén; 'ñó tsja kis'e‑la̱.  
\v 53 Na̱chrjein inchijòn tsibìtsa̱jnaya i̱ngo̱ ítjòn nga kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Nainá ti̱koa̱ jeya kisìkíjna.