\id JAS \h Santiago \toc1 Xo̱jo̱n carta xi kiskiì Santiago \toc2 Santiago \toc3 Stg. \mt1 Xo̱jo̱n carta xi kiskiì Santiago \c 1 \s1 Kó tsò Santiago nga síhixat'aà xi̱ta̱ \p \v 1 'A̱n, Santiago, xi chi̱'nda‑la̱ Nainá ma, ko̱ ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo, tisìhixat'aà‑nò, jñò, xi ya̱ inchrobàt'aà‑nò xi tejò tje̱‑la̱ na̱xa̱ndá Israel xi xki̱ xi ján nangui titsa̱jnaà nga tíjtsa i̱sò'nde. \s1 Nga'ñó xi sakó‑ná k'e̱ nga mé kjoa̱ xi otojñaá \p \v 2 Jñò, xi 'ndsè chibá i̱t'aà ts'e̱ Cristo, nguì tsja t'è‑là ini̱ma̱‑nò k'e̱ nga ni̱ta̱ mé kjoa̱ xi ko̱mat'ioòn. \v 3 'Ya‑nò k'e̱ nga tsà mé kjoa̱ xi ko̱mat'ioòn nga chít'aà‑nò koni s'ín mokjeiín‑nò, jñà kjoa̱ xi ko̱tojñoò, ya̱á sa̱kò‑nò nga'ñó nga ki̱chìkjoa̱ko̱‑nò ni̱ta̱ mé kjoa̱ xi ko̱tojñoò. \v 4 K'oa̱á ma‑ne jè nga'ñó xi sa̱kò‑nò, ndaà kàtasíxájiìn ini̱ma̱‑nò mé‑ne nga ndaà ko̱jchínga‑ne ko̱ tíjngoò‑ne kjo̱hítsjeèn‑la̱ ini̱ma̱‑nò nga ni̱mé si̱chijat'aà‑la̱. \p \v 5 Tsà tjín i'nga xi̱ta̱ xi chijat'aà‑la̱ kjo̱hítsjeèn, ti̱jét'aà‑là Nainá; jè tsjá‑nò. Nga̱ jè Nainá nguì ko̱ó ini̱ma̱‑la̱ nga tsjá ko̱ mìtsà ch'o tsò‑la̱ xi̱ta̱ k'e̱ nga síjé. \v 6 Ta̱nga nguì ndaà kàtakjeiín‑nò k'e̱ nga si̱jé. Kì jò 'beé‑là takòn. Jè xi̱ta̱ xi jò 'beé‑la̱ ikon, k'oa̱á s'ín ngaya‑la̱ koni ndáchikon k'e̱ nga 'ba tjo̱, fìjen fìkjáko̱. \v 7 Jè xi̱ta̱ xi jò 'beé‑la̱ ikon, kì k'oa̱á s'ín síkítsjeèn nga tjín xi tjoé‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná, \v 8 nga mìkiì tíjngoò ikon. Na̱chrjein i̱'ndei̱ kj'ei̱í s'ín tísíkítsjeèn, nchijòn‑lè ti̱koa̱á kj'ei̱í kjo̱hítsjeèn tjín‑la̱. Mìtsà nguì jngoò ndi̱yá kjoé. \p \v 9 Jñà xi̱ta̱ xi 'ndsè chibá i̱t'aà ts'e̱ Cristo xi i̱ma̱ títsa̱jna, tsja kàtas'e‑la̱ nga 'nga títsa̱jna nga nguixko̱n Nainá. \v 10 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ nchi̱ná, tsja kàtas'e‑la̱ nga nangui kítsa̱jna ya̱ nguixko̱n Nainá, nga jè xi̱ta̱ nchi̱ná, k'oa̱á s'ín ko̱mat'in koni jngoò naxó xi mìkiì fìchrjein‑la̱. \v 11 K'e̱ nga 'ñó matsjè ndobá, jñà ijñá, xì‑né, i̱kjoàn bixòjen jè naxó‑la̱; chi̱ja i̱sén‑la̱ nga ndaà kjoàn. K'oa̱á ti̱s'ín ko̱mat'in jñà xi̱ta̱ nchi̱ná, k'e̱ nga 'ñó nchisíxáko̱ xá xi tjín‑la̱, ta ni̱to̱ón ki̱yá. \p \v 12 Mé ta ndaà‑la̱ jè xi̱ta̱ xi chíkjoa̱ko̱‑la̱ k'e̱ nga chìt'aà, mé‑ne k'e̱ nga jye si̱ìkijne, tjoé‑la̱ kjoa̱binachon koni s'ín kitsjaà‑la̱ 'én Nainá, ngats'iì xi̱ta̱ xi jè matsjakeè. Tjoé‑la̱ kjoa̱binachon k'oa̱á ngaya‑la̱ koni jngoò corona si'a sko̱ xi̱ta̱ xi síkijne k'e̱ nga síská. \v 13 Jñò, k'e̱ nga chìt'aà‑nò nga mejèn‑nò nga ch'o s'e̱en, kì k'oa̱á s'ín nìkítsjeèn nga jè Nainá tíkot'aà‑nò. Nga jè Nainá mì yá xi ko̱ma‑la̱ skót'aà nga ch'o kàtas'ín Nainá. Ti̱koa̱á jè Nainá mì kì kot'aà xi̱ta̱ nga ch'o kàtas'ín. \v 14 Jngoò xi̱ta̱, k'e̱ nga chìt'aà, ti̱jñà‑ne kjoa̱ ch'o‑la̱ xi matsjakeè bínga nga tsobà'ñó. \v 15 Ko̱ jè kjoa̱ ch'o xi matsjakeè, k'e̱ nga jye bitasòn, ya̱á sakó jé. K'e̱ nga jye bitasòn kjoa̱ ts'e̱ jé, i̱kjoàn f'iì kjoa̱ biyaà. \p \v 16 Jñò ndí 'ndsè xi matsjake̱‑nò, kì yijo‑nò chona̱cha̱n‑là. \v 17 Ngats'iì kjo̱ndaà ko̱ kjo̱tjò xi tjoé‑ná, i̱t'aà ts'e̱ Nainá xi tíjna ngajmiì nchrobá‑ne, jè xi tsibíndaà ngats'iì tsojmì xi 'ya‑la̱ ngajmiì, jñà xi síhiseèn. Nainá, mì k'oa̱á s'ín fatjìya‑la̱ koni ma jñà tsojmì xi síhiseèn ngajmiì nga fatjìya‑la̱ koni ma 'nguién. \v 18 Nainá, k'oa̱á s'ín kjòmejèn‑la̱ nga kisìkítsa̱jnakon xi̱tse̱ ìjngoò k'a‑ná xi kjoa̱ ts'e̱ 'én kixi̱‑la̱, mé‑ne nga jñá si̱nga̱tsjaá yijo‑ná Nainá koni tsojmì xi majchá ítjòn xi jè tsibíndaà. \s1 Mochjeén‑né nga si̱kitasoán k'e̱ nga jye na'yá 'én‑la̱ Nainá \p \v 19 Jñò, ndí 'ndsè xi matsjake̱‑nò, ti̱kítsjeèn ngats'ioò, ìsa̱ ndaà titsa̱jnandaà nga ki̱ná'ya‑là xi̱ta̱ xinguia̱á xi kj'ei̱í, chiba chiba ti̱nókjoa̱a, ko̱ kì ta̱xki̱ majti‑nò. \v 20 Jngoò xi̱ta̱ xi jti takòn, mìkiì kixi̱ síkitasòn koni s'ín mejèn‑la̱ Nainá. \v 21 Chja̱àxìn‑là yijo‑nò ngats'iì kjoa̱ tjé ko̱ kjoa̱ ch'o xi xki̱ xi ján tjín, mé‑ne nga indaàjiìn chjoé‑nò jñà 'én ndaà‑la̱ Nainá xi jye kina'yà, jñà 'én koi xi ko̱ma ko̱chrjekàjiìn‑nò kjo̱'in. \p \v 22 Ti̱kitasòn koni tsò 'én‑la̱ Nainá. Kì tà na'yà‑jèn. Tsà mìkiì si̱kitasòn, ti̱ yijo‑nò titsa̱chona̱cha̱n‑là. \v 23 Ni̱ta̱ yá xi̱ta̱‑ne xi 'nchré 'én‑la̱ Nainá, tsà mìkiì si̱ìkitasòn, k'oa̱á ngaya‑la̱ koni jngoò xi̱ta̱ xi chi̱tsín tíkotsejèn‑ya. \v 24 K'e̱ nga jye beè i̱sén‑la̱ kó kji, i̱kjoàn fì, ya̱á jchàajiìn‑la̱ kó kji i̱sén‑la̱. \v 25 Ta̱nga jè xi nguì ndaà kotsejèn‑la̱ kjo̱tíxoma kixi̱ xi síkíjnandei̱í‑ná, nga koií 'én síkítsjeèn kjit'aà koni tsò kjo̱tíxoma, ko̱ mìkiì síjchàajiìn 'én xi 'nchré nga ndaà síkitasòn, xi̱ta̱ jè, ya̱á sakó‑la̱ kjoa̱ machikon‑t'in k'e̱ nga k'oa̱s'ín tís'ín. \p \v 26 Tsà jngoò xi̱ta̱ xi tsò: “Beèxkón‑ná Nainá”, koa̱ tsà mìkiì bíchjoà‑la̱ ni̱je̱n‑la̱ nga chja̱ ngats'iì 'én xi ch'o tsò, yijo‑la̱á tíkona̱cha̱n‑la̱; ni̱mé chjí‑la̱ nga tsò: “Beèxkón‑ná Nainá.” \v 27 K'e̱ nga nguì kixi̱ kjoa̱ nga Nainá xi Na̱'èn‑ná yaxkoán, koni s'ín mejèn‑la̱, jé‑né nga si̱chját'aà‑lá xi i̱xti jcha̱n, ko̱ íchjín ka'àn xi jye k'en x'i̱n‑la̱, jñà xi kjo̱'in tjín‑la̱, ti̱koa̱ mì kì ki̱'nde‑lá yijo‑ná nga kjoa̱ ch'o jchi̱nìjñaá xi tjín i̱sò'nde. \c 2 \s1 Mì kiì mochjeén nga chjaàjñaá xi̱ta̱ xinguia̱á nga ndaà si̱s'in‑lá \p \v 1 Jñò, ndí 'ndsè, koni s'ín mokjeiín‑nò i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo xi jeya tíjna, kì chjaàjñoò xi̱ta̱ xinguio̱o. \v 2-3 Tsà jngoò xi̱ta̱ ki̱jchò ya̱ i̱'nde ñánda bixoña, xi ta̱ngò oro tíkjá na̱jnó tsja, ti̱koa̱ 'ñó ndaà kjoàn nikje chjí xi kikjá. Jñò, tsà 'ñó ndaà si̱s'in‑là, k'oín‑la: “Ti̱jni i̱jndé ñánda ndaà choòn.” Tsà ti̱koa̱ ki̱jchò jngoò xi̱ta̱ i̱ma̱ xi kixajndàjno kixajndàt'aà nikje‑la̱, tsà k'oín‑la: “Ta̱xki̱ ti̱si̱jni ya̱, ko̱ tsà majìn, ta̱xki̱ ti̱jnat'eiì ya̱ nangui.” \v 4 Jñò, k'e̱ nga ko̱s'ín s'e̱en, xinguio̱o titsa̱nachrjekànguiò nga chjaàjñoò xi̱ta̱ xinguio̱o koni s'ín xi̱ta̱xá xi ch'o tjín kjo̱hítsjeèn‑la̱. \p \v 5 Jñò ndí 'ndsè xi 'ñó matsjake̱‑nò, ti̱ná'ya: Nainá xó k'oa̱á s'ín jaàjiìn‑ne jñà xi xi̱ta̱ i̱ma̱ xi tjín i̱ i̱sò'nde, mé‑ne nga jñà kítsa̱jna ítjòn‑ne koni s'ín mokjeiín‑la̱ ti̱koa̱ tjoé kjo̱tjò‑la̱ ngats'iì kjo̱ndaà xi Nainá tsjá‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi jè otíxoma‑la̱ nga jyeé k'oa̱s'ín kitsjaà 'én‑la̱ nga tsjá‑la̱ xi̱ta̱ xi matsjakeè. \v 6 Ta̱nga jñò, ta sa̱á nachrjekànguioò jñà xi̱ta̱ i̱ma̱. ¿A mìtsà jñà xi̱ta̱ nchi̱ná xi jñò beètoòn‑nò nga fìko̱‑nò nguixko̱n xi̱ta̱xá nga óngui‑nò? \v 7 ¿A mìtsà jñà xi̱ta̱ nchi̱ná xi chja̱jno‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ 'ín‑la̱ Cristo, xi jè otíxoma‑nò? \p \v 8 Jñò, ndaà 'nè‑nò tsà kixi̱ kjoa̱ nga nìkitasòn jè kjo̱tíxoma‑la̱ Cristo xi otíxoma koni s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga tsò: “Ti̱tsjachi xi̱ta̱ xingui̱i xi i'nga koni tsà ti̱ yijo tsi̱ji‑ne.” \v 9 Ta̱nga tsà chjaàjñoò xi̱ta̱ xinguio̱o, tjín xi ndaà nìs'in‑la̱à ko̱ tjín xi mìkiì ndaà nìs'in‑la̱à, jé binchaàtsji‑la̱ yijo‑nò, nga nìkatonè‑là kjo̱tíxoma; ti̱jè‑ne kjo̱tíxoma tíbínè‑nò jé. \v 10 Nga tsà jngoò xi̱ta̱ xi ndaà síkitasòn yije kjo̱tíxoma ta̱nga tsà tà jngoò kjoa̱ síkatonè‑la̱, jye kisakò jé yije‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá. \v 11 Nga̱ k'oa̱á tsò Nainá: “Kì kjoa̱ chijngui 'nè.” Ta̱nga ti̱koa̱á tjít'aà ñánda tsò: “Kì xi̱ta̱ nìk'eèn.” Jñò, tsà mì kjoa̱ chijngui 'nè, ta̱nga tsà xi̱ta̱ nìk'eèn, jye kisakò jé‑nò i̱t'aà ts'e̱ kjo̱tíxoma. \v 12 Jñò, k'oa̱á s'ín ti̱nókjoa̱a ko̱ k'oa̱á s'ín t'e̱en koni xi̱ta̱ xi Nainá ki̱ìndaàjiìn‑la̱ tsà k'oa̱s'ín tíbitasòn‑la̱ koni tsò kjo̱tíxoma xi síkítsa̱jnandei̱í xi̱ta̱. \v 13 Jñà xi̱ta̱ xi tsjìn‑la̱ kjo̱hi̱ma̱takòn i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xi kj'ei̱í, ti̱koa̱á mìkiì s'e̱‑la̱ kjo̱hi̱ma̱takòn k'e̱ nga si̱nè‑la̱ kjo̱'in. Ta̱nga jñà xi tjín‑la̱ kjo̱hi̱ma̱takòn, mì kjo̱'in si̱nè‑la̱ k'e̱ nga si̱ndaàjiìn‑la̱. \s1 Kjo̱ndaà xi 'né k'e̱ nga mokjeiín‑ná \p \v 14 Ndí 'ndsè, nìmé chjí‑la̱ tsà jngoò xi̱ta̱ xi tsò: “'A̱n, mokjeiín‑na i̱t'aà ts'e̱ Nainá”, tsà mìkiì tí'ya‑la̱ kjo̱ndaà‑la̱. Xi̱ta̱ jè, xi ta jè kjoa̱ mokjeiín‑la̱, mìkiì ko̱ma ki̱tjokàjiìn kjo̱'in. \v 15 Tsà jngoò 'ndsé ko̱ tsà jngoò tichjaá xi tsjìn‑la̱ nikje xi ókjá ko̱ tsà tsjìn‑la̱ tsojmì xi kine; \v 16 jñò, tsà k'oín‑laà: “T'in‑là ndaà‑ne, ndaà chi̱kjeí nikje‑lè, ndaà chi̱ni̱i tsojmì xi mejèn‑lè.” Ko̱ tsà mìkiì si̱chját'aà‑là mé xi mochjeén‑la̱, ni̱mé chjí‑la̱. \v 17 K'oa̱á ti̱s'ín ma kjoa̱ xi mokjeiín‑ná, tsà mìkiì tí'ya‑la̱ kjo̱ndaà‑ná, ni̱mé chjí‑la̱ kjoa̱ xi mokjeiín‑ná. \p \v 18 Tjín i'nga xi̱ta̱ xi kjònangui, tsò: “¿A mokjeiín‑lè i̱t'aà ts'e̱ Cristo?” 'A̱n, xan‑la̱: “Tí'yaá‑la̱ kjo̱ndaà‑na. ¿A ko̱maá ko̱kó‑ná nga mokjeiín‑lè i̱t'aà ts'e̱ Cristo tsà ni̱mé kjo̱ndaà tì'nì? Ta̱nga 'a̱n tìs'iìn‑ná kjo̱ndaà, k'oa̱á ma‑ne kokoò‑lè nga kixi̱í kjoa̱ nga mokjeiín‑na.” \v 19 Ngaji̱ ndaá tjín nga mokjeiín‑lè nga jngoò ma Nainá. Ta̱nga ti̱koa̱á jñà ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í mokjeiín‑la̱ nga tjín Nainá, skanda otsé‑né nga tsakjón‑la̱. \v 20 Jñò, xi̱ta̱ xi tsjìn‑nò kjo̱hítsjeèn, ¿a mì fìya‑nò nga nìmé chjí‑la̱ kjoa̱ xi mokjeiín‑nò tsà mìkiì tí'ya‑la̱ kjo̱ndaà‑nò? \v 21 Na̱'èn jchán kjìn‑ná Abraham, ¿mé‑ne xi̱ta̱ kixi̱ kitsò‑la̱ Nainá? Koií kjoa̱‑la̱ nga ndaà kisìkitasòn koni s'ín kitsò‑la̱ k'e̱ nga kitsjaà kjo̱tjò Isaac xi ki'ndí‑la̱ ma nga tjín‑ne nga si̱ìk'en. \v 22 ¿A mì 'ya‑jèn nga jè Abraham koni s'ín nga kòkjeiín‑la̱, k'oa̱á ti̱s'ín kisìkitasòn? Koni s'ín kisìkitasòn, ya̱á kjòjngoò kjoa̱ mokjeiín‑la̱ nga ni̱mé kisìchijàt'aà‑la̱. \v 23 K'oa̱á s'ín tsitasòn koni s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga tsò: “Abraham kòkjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Nainá; k'oa̱á s'ín komà‑ne nga Nainá kiskoétjò nga xi̱ta̱ kixi̱ kitsò‑la̱.” Amigo‑la̱ Nainá ki'mì Abraham. \p \v 24 Ya̱á 'yaà, nga Nainá kjoétjò xi̱ta̱ kjoa̱ ts'e̱ kjo̱ndaà xi síkitasòn, mìtsà tà koi kjoa̱‑la̱ nga mokjeiín‑la̱. \v 25 K'oa̱á ti̱s'ín tjín ts'e̱ chjo̱ón chijngui xi 'mì Rahab; Nainá kiskoétjò nga xi̱ta̱ kixi̱ kitsò‑la̱ koií kjoa̱‑la̱ kjo̱ndaà xi kis'iìn nga kitsjaà'nde‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi ijchò katsejèn‑'ma, i̱kjoàn kisìchját'aà‑la̱ nga xìn ndi̱yá kisìkasén‑ne xi̱ta̱ koi. \v 26 K'oa̱ ti̱s'ín tjín jè yijo‑ná, ni̱mé chjí‑la̱, tíjna k'en‑né tsà tsjìn ini̱ma̱‑ná. K'oa̱á ti̱s'ín ma kjoa̱ xi mokjeiín‑ná, tsà mìkiì tí'ya‑la̱ kjo̱ndaà‑ná, ni̱mé chjí‑la̱. \c 3 \s1 Kjoa̱ ts'e̱ ni̱je̱n‑ná nga nokjoá \p \v 1 Jñò ndí 'ndsè, i̱t'aà tsa̱jòn, kì kjìn ma‑ne xi maestro ma. Jyeé 'ya nga ngaje̱n xi okoòya‑je̱n, tsà mé kjoa̱ xi ch'o 'nè‑je̱n, ìsa̱á tse kjo̱'in si̱nè‑naje̱n. \v 2 Ngats'iì‑ná, kjìn ska̱ya kjoa̱ch'o xi 'né, ta̱nga jngoò xi̱ta̱ xi mì ch'o tsò 'én xi chja̱, jè‑né xi nguì xi̱ta̱ kixi̱, xi komà‑la̱ ko̱tìxoma yije‑la̱ yijo‑la̱. \v 3 K'oa̱á ngaya‑la̱ koni kohòyo̱ xi si'a freno tso'ba mé‑ne nga si̱ìkitasòn‑ne koni s'ín mejèn‑ná nga kjoi̱, k'oa̱á s'ín ma'nchré yije yijo‑la̱. \v 4 K'oa̱á ti̱s'ín tjín koni s'ín síxá jñà chitso, na̱s'ín tákó i'í kjoàn, ko̱ na̱s'ín ta̱kó 'ñó 'ba tjo̱ xi fàhitje̱n, jè xi̱ta̱ xi síxáko̱ na̱s'ín jtobá kji yá xi 'mì timón xi síxáko̱, maá fàhitje̱n nga fìko̱ ni̱ta̱ kós'ín mejèn‑la̱ nga kji̱ko̱. \v 5 K'oa̱á ti̱s'ín ma xi kjoa̱ ts'e̱ ni̱je̱n‑ná. Tà yijo jtobá kji, ta̱nga 'ñó 'nga chja̱ ni̱ta̱ mé kjoa̱‑ne. K'oa̱á ngaya‑la̱ koni jngoò ni'ín xi i̱tsé kji, ko̱maá ko̱kángui ijñá na̱s'ín ta̱kó tse ma. \v 6 Ni̱je̱n‑ná k'oa̱á ngaya‑la̱ koni jngoò ni'ín, ya̱á tjí'a yije ngats'iì 'én ch'o xi tjín i̱sò'nde xi ma‑la̱ síkits'ón yije yijo‑ná. Jè ni'ín xi tjín ya̱ i̱'nde ts'e̱ kjo̱'in ñánda 'mì infierno, jè bít'a'í‑la̱ ni̱je̱n‑ná nga chja̱ 'én xi ch'o tsò xi ko̱ma‑la̱ ko̱kà‑ná koni tjín na̱chrjein ki̱tsa̱jnakoaán. \v 7 Ngats'iì cho̱ xi tjín i̱ i̱sò'nde ma ma'nchré, koni jñà cho̱ xi tjín i̱jiìn ijñá, ko̱ xi tjímajiìn i̱sén, ko̱ jñà cho̱ xi nangui bífejno yijo‑la̱ ko̱ jñà xi tjín i̱jiìn ndáchikon, jñà xi̱ta̱ ma‑la̱ sí'nchré. \v 8 Ta̱nga ni̱jngoò xi̱ta̱ xi ma‑la̱ sí'nchré ni̱je̱n‑la̱. Nga jè ni̱je̱n‑ná jngoò kjoa̱ ch'o tjín‑la̱ xi mìkiì tsjá'nde nga ma'nchré. Ya̱á tjí'a koni xán kjan‑la̱ ye̱ xi ma‑la̱ sík'en‑ná. \v 9 Ti̱jè‑ne ni̱je̱n‑ná jeya síkíjna Nainá xi Na̱'èn‑ná, ko̱ ti̱jè‑ne nokjoà'on‑koa̱á xi̱ta̱ xi ko̱s'ín kisindaà koni kji Nainá. \v 10 Ti̱jè‑ne ndso̱baá bitjo‑ne 'én xi jeya síkíjna Nainá ko̱ ti̱jè bitjo‑ne xi nokjoà'on‑koa̱á xi̱ta̱. Ndí 'ndsè, mìkiì ndaà tjín kjoa̱ koi. \v 11 Jngoò nga̱jo̱ ñánda tíbitjo nandá, mìkiì ko̱ma ki̱tjo nandá jnchra koa̱ ki̱tjo nandá ndaà. \v 12 Jñà yá toò iko̱, ¿a ko̱maá ko̱ja̱‑la̱ toò xi 'mì aceituna? Jè yá uva, ¿a ko̱maá ko̱ja̱‑la̱ toò iko̱? Jñò ndí 'ndsè k'oa̱á ti̱s'ín tjín kjoa̱ ts'e̱ nandá, jngoò nga̱jo̱ mìkiì ko̱ma ki̱tjo nandá jnchra ko̱ ki̱tjo nandá ndaà. \s1 Kós'ín tjín kjoa̱chji̱ne̱ xi nchrobá‑ne ján ngajmiì \p \v 13 Jñà xi̱ta̱ xinguio̱o, tsà tjín i'nga xi tjín‑la̱ kjoa̱ chji̱ne̱ ko̱ xi ndaà fìya‑la̱, kàtakó kjoa̱chji̱ne̱‑la̱ nga indaà ikon tísíjchá yijo‑la̱. \v 14 Jñò, tsà biì'nde‑la̱à yijo‑nò nga kjoa̱xìtakòn si̱jiìn ini̱ma̱‑nò nga mejèn‑nò nga jñò ki̱tsa̱jna ítjòn‑là xinguio̱o, kì k'oa̱á s'ín nokjoà nga ndaà titsa̱'nè; kì 'én ndiso nokjoà nga kondra̱ onguí‑là kjoa̱ kixi̱‑la̱ Nainá. \v 15 Kjoa̱ chji̱ne̱ jè, mìtsà i̱t'aà ts'e̱ Nainá nchrobá‑ne. Kjoa̱ chji̱ne̱ ts'e̱ i̱sò'nde‑né. Kjo̱hítsjeèn ts'e̱ xi̱ta̱‑né, ko̱ ti̱ ts'e̱é‑ne xi̱ta̱ nei̱í. \v 16 K'e̱ nga maxìtakòn‑chaá xinguia̱á ko̱ nga mejèn‑ná nga jñá ki̱tsa̱jna ítjòn‑laà, ya̱á sakó‑ná kjoa̱siì, ngats'iì kjoa̱ ch'o xi tjín i̱sò'nde. \v 17 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ xi tjín‑la̱ kjoa̱ chji̱ne̱ xi i̱t'aà ts'e̱ Nainá nchrobá‑ne, tsjeè síjchá yijo‑la̱, kjoa̱'nchán ótsji, tjín‑la̱ kjo̱ndaà, xi̱ta̱ 'nchré‑né, tjín‑la̱ kjo̱hi̱ma̱takòn, ndaà tjín xá xi s'ín, mì jò fì‑ne, ko̱ 'én kixi̱í chja̱. \v 18 Jè xi̱ta̱ xi mejèn‑la̱ nga s'e̱ kjoa̱'nchán, 'nchán bìjnako̱ xi̱ta̱ xi i'nga mé‑ne nga ma i̱skan sa̱kò‑la̱ kjo̱ndaà xi kixi̱ tjín. \c 4 \s1 Jè xi matsjakeè kjoa̱ ts'e̱ i̱sò'nde, kondra̱ ts'e̱é Nainá \p \v 1 ¿Ñánda nchrobá‑ne kjo̱jchán nga bixkàn‑ko̱o xinguio̱o? Ya̱á nchrobá‑ne kjoa̱ch'o xi kjit'aà na̱chrjein síjé ini̱ma̱‑nò nga bixkàn‑ko̱o kjo̱hítsjeèn ch'o‑nò. \v 2 Mejèn‑nò tsojmì xi tsjìn‑nò ta̱nga mìkiì sakó‑nò, k'oa̱á ma‑ne nga nìk'eèn xi̱ta̱ koa̱ maxìtakòn‑chaà xi̱ta̱, ta̱nga mìkiì sakó‑nò tsojmì xi mejèn‑nò. K'oa̱á ma‑ne nga sakó‑nò kjo̱jchán nga bixkàn‑ko̱o xinguio̱o. Mìkiì sakó‑nò tsojmì xi mejèn‑nò koií kjoa̱‑la̱ nga mìkiì nìjé‑là Nainá. \v 3 K'e̱ nga nìjé‑laà Nainá, mìkiì tsjá‑nò nga mìkiì ndaà nìjé‑laà. Nga̱ jè xi mejèn‑nò nga ya̱ si̱chjeén i̱t'aà ts'e̱ kjo̱tsja xi ch'o síjé yijo‑nò. \v 4 Jñò xi mìtsà xi̱ta̱ kixi̱ 'mì‑nò, ¿a mìtsà 'ya nga jè xi matsjakeè kjoa̱ ts'e̱ i̱sò'nde, kondra̱ ts'e̱é Nainá? Ni̱ta̱ yá‑ne xi mejèn‑la̱ ko̱tsjakeè kjoa̱ ts'e̱ i̱sò'nde, kondra̱‑la̱ Nainá ma. \v 5 Koií k'oa̱ tsò‑ne Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga tsò: “Jè Ini̱ma̱ Tsjeè xi Nainá kitsjaà‑ná, skanda machi̱ni̱‑né nga 'ñó matsjakeè‑ná.” \v 6 Ta̱nga Nainá, nga ko̱ kjo̱ndaà‑la̱ ndaà síchját'aà‑ná. K'oa̱á tsò Xo̱jo̱n‑la̱ nga tsò: “Nainá kondra̱á tíjna‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi 'nga ikon, ta̱nga ko̱ó kjo̱ndaà‑la̱ ndaà síko̱ jñà xi xi̱ta̱ i̱ma̱ kjoa̱.” \v 7 Tjiì'nde nga Nainá kàtatíxoma‑nò, ko̱ 'ñó tájaàjiìn titsa̱jna‑laà xi̱ta̱ nei̱í mé‑ne nga ko̱si̱t'aàxìn‑nò. \v 8 Ti̱chrañàt'aà‑laà Nainá mé‑ne jè Nainá si̱ìchrañat'aà‑nò. Jñò xi jé binchaàtsjioò, kì ti̱ jé binchaàtsji‑nò, ti̱tsjeè ndsa̱a. Ti̱tsjeèya kjo̱hítsjeèn‑la̱ ini̱ma̱‑nò, jñò xi jò kjo̱hítsjeèn tjín‑nò nga o̱kji matsjacha Nainá ko̱ o̱kji matsjacha i̱sò'nde. \v 9 Ti̱kájnoò jé‑nò, ba ti̱tsa̱jna ko̱ chìhindáyaà. Jè kjoa̱ bijnò‑nò, kjoa̱ ts'e̱ ndáxko̱ón kàtama. Ko̱ jè kjo̱tsja‑nò, kjoa̱ba kàtama. \v 10 Nangui titsa̱jna‑là Nainá mé‑ne jè Nainá 'nga si̱ìkítsa̱jna‑nò. \p \v 11 Ndí 'ndsè, kì nokjoàjno‑là xinguio̱o. Jè xi chja̱jno‑la̱ 'ndse̱ nga tsò: “Mìkiì ndaà tís'ín”, jè kjo̱tíxoma tíchja̱jno‑la̱ nga tsò nga mìkiì ndaà tjín kjo̱tíxoma. Ko̱ tsà k'oa̱á s'ín si nga mìkiì ndaà tjín kjo̱tíxoma, mìkiì tìnìkitasoìn koni tsò kjo̱tíxoma. K'oa̱á ngaya‑la̱ koni tsà xi̱ta̱xá tijni nga ji̱ tìbìndaàjiìn. \v 12 Tà jngoò ma‑ne xi tsjá kjo̱tíxoma, ti̱jé‑ne xi xi̱ta̱xá tíjna nga bíndaàjiìn‑la̱ xi̱ta̱. Ko̱ ti̱jé‑ne xi ma‑la̱ ko̱chrjekàjiìn‑ná kjo̱'in, ti̱koa̱ ti̱jé‑ne xi ma‑la̱ tsjá‑ná kjo̱'in. ¿Yá‑ne ngaji̱ nga jé bìnè‑laà xingui̱i? \s1 Xi̱ta̱ xi chja̱ 'én 'nga ikon \p \v 13 Jñò, ndaà ti̱ná'yaà koni xán‑nò. Jñò bixón‑nò: “Na̱chrjein i̱'ndei̱, o nchijòn‑lè, xìn na̱xa̱ndá kjiaán, jngoò nó ki̱tsa̱jnaá nga si̱xá mé‑ne tse to̱n si̱kijneé.” \v 14 Ta̱nga jñò, mìkiì tíjiìn‑nò mé xi ko̱mat'ioòn nchijòn‑lè nga titsa̱jnakon. Jñò, k'oa̱á s'ín ngaya‑la̱ koni ifi. Jngoò tjò fahaya, i̱kjoàn ni̱to̱ón fìya‑ne. \v 15 Jñò, kií s'ín ti̱nókjoa̱a: “Tsà Nainá mejèn‑la̱ nga si̱ìkítsa̱jnakon‑ná, ko̱maá s'e̱én xá koi, o s'e̱én xá xi kj'ei̱í.” \v 16 Ta̱nga jñò, 'ñó 'nga 'én nokjoà na̱s'ín mìkiì tíjiìn‑nò mé xi ko̱ma nga tífì‑ìsa na̱chrjein. Ngats'iì 'én 'nga xi nokjoà, jé‑né. \v 17 Jè xi tíjiìn‑la̱ kjoa̱ xi ndaà tjín ko̱ mìkiì síkitasòn, jé tíhótsji‑la̱ yijo‑la̱. \c 5 \s1 Kjo̱'in xi si̱ìkjeiín xi̱ta̱ nchi̱ná \p \v 1 Jñò xi xi̱ta̱ nchi̱ná 'mì‑nò, ti̱ná'yaà 'én xi xán‑nò. Chìhindáyaà ba ba i̱t'aà ts'e̱ kjo̱'in xi si̱kjioón. \v 2 Kjoa̱ nchi̱ná‑nò, ni̱mé chjí‑la̱, tíbi'ndo‑né. Nikje xi kichíkjá, jye nchisíkje cho̱ kixo. \v 3 To̱n oro‑nò ko̱ to̱n plata‑nò jyeé tímachi̱. Jè na̱chrjein k'e̱ nga si̱ndaàjiìn, jñà chi̱‑la̱ ko̱chjeén xi kondra̱ tsa̱jòn. Ko̱ó ni'ín ko̱kà yije yijo‑nò. Nga jñò, titsa̱bincháxkó to̱n na̱s'ín jye tífehet'aà na̱chrjein. \v 4 Jñà xi̱ta̱ chi̱'nda xi kisìxá nangui‑nò, nchikjindáya nga ótsjiya chjí‑la̱ nga jñò kichona̱cha̱n‑là. Nainá xi ts'e̱ yije nga'ñó xi tjín, jyeé kiì'nchré‑la̱ koni s'ín nchikjindáya. \v 5 Jñò, nga i̱ titsa̱jnaà i̱t'aà nangui, ndaà titsa̱jnaà nga ni̱mé chija‑nò, 'bì‑la kjo̱tsja yijo‑nò. Titsa̱nìsiín‑là ini̱ma̱‑nò nga 'bì‑là kjo̱tsja xi síjé k'oa̱á ngaya‑la̱ koni cho̱ xi mìkiì tíjiìn‑la̱ tsà jye ijchò na̱chrjein‑la̱ nga ki̱yá. \v 6 Jñò, tsohònè‑là jé koa̱ kinìk'eèn jñà xi xi̱ta̱ kixi̱ xi mì jé tjín‑la̱. Jñà xi̱ta̱ koi, mì kì komà tsasìko̱ yijo‑la̱. \s1 Mé kjoa̱ xi s'e̱én nga titsa̱chiñá‑lá nga kjoi̱í ìjngoò k'a Cristo \p \v 7 Jñò ndí 'ndsè, chíñakjoa̱a kóni skanda k'e̱ nga kjoi̱í ìjngoò k'a Na̱'èn‑ná. K'oa̱s'ín chíña koni s'ín xi̱ta̱ xi síxáko̱ nangui nga koñakjoa̱‑la̱ jè jtsí xi 'ba ítjòn ko̱ xi i̱skan 'ba nga síxáko̱ jñà tsojmì tjè mé‑ne nga ko̱ma koi̱ìxkó‑ne tsojmì tjè‑la̱ xi majchá nga 'ñó chjí‑la̱. \v 8 Jñò, k'oa̱á ti̱s'ín chíñakjoa̱a, 'ñó t'è‑là takòn nga jyeé nchrobá machrañà nga kjoi̱í ìjngoò k'a Na̱'èn‑ná. \v 9 Ndí 'ndsè, kì xki̱ xi ján tsajét'aà‑là xinguio̱o, mé‑ne nga mì kjo̱'in si̱nè‑nò. Nga̱ jè Na̱'èn‑ná jyeé tíjnandaà nga kjoi̱í mé‑ne koi̱ìndaàjiìn‑la̱ xi̱ta̱. \p \v 10 Ndí 'ndsè, jñò, k'oa̱á s'ín t'e̱en koni s'ín kis'iìn jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá nga kichìkjoa̱ko̱‑la̱ nga kisìkjeiín kjo̱'in koií kjoa̱‑la̱ nga 'én‑la̱ Nainá kiìchja̱ya. \v 11 K'oa̱á s'ín 'ya‑la̱ nga jñà xi̱ta̱ xi chíkjoa̱ko̱‑la̱ kjo̱'in, s'e̱é‑la̱ kjo̱ndaà. Jyeé tíjiìn‑nò nga jè Job k'oa̱á ti̱s'ín kichìkjoa̱ko̱‑la̱ kjo̱'in. Ko̱ jyeé 'yaà mé xi kitsjaà‑la̱ Na̱'èn‑ná k'e̱ nga jyehet'aà‑ne kjoa̱. Na̱'èn‑ná 'ñó ndaà xi̱ta̱, tjín‑la̱ kjo̱hi̱ma̱takòn. \p \v 12 Jñò ndí 'ndsè, k'e̱ nga 'bioò 'én‑nò, kì yá xi nìkítsa̱jna ítjòn. Kì jè ngajmiì ko̱ nangui, o xi kj'ei̱í tsojmì nìkjeén. Tà k'oa̱á s'ín tixón: “Jon”, o xi “Majìn”, mé‑ne nga mì kjo̱'in si̱nè‑nò tsà mìkiì ki̱tasòn. \s1 Kjoa̱ bìtsi'ba \p \v 13 Tsà tjín i'nga xi̱ta̱ xinguio̱o xi ba tjín‑la̱, kàtítsi'ba‑la̱ Nainá. Tsà tjín i'nga xi tsja tjín‑la̱, kàtaseè‑la̱ Nainá nga jeya kàtasíkíjna. \v 14 Tsà tjín i'nga xi̱ta̱ xinguio̱o xi xk'én, kàtakinìkjaá xi̱ta̱ jchínga xi tjín‑la̱ xá ya̱ i̱jiìn na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo mé‑ne nga katítsi'batjì‑ne ko̱ i̱t'aà ts'e̱ nga'ñó‑la̱ Na̱'èn‑ná kàtasíkájno‑la̱ asìti̱. \v 15 K'e̱ nga bìtsi'batjiò xi̱ta̱, tsà ndaà mokjeiín‑nò, jè xi̱ta̱ xi xk'én ko̱ndaà‑ne. Jè Na̱'èn‑ná si̱ìndaà‑ne nga ko̱ma ko̱sítje̱n‑ne. Tsà jé tjín‑la̱ jcha̱t'aà‑la̱ jé‑la̱. \v 16 Chja̱hatakòn‑là xi̱ta̱ xinguio̱o jé‑nò. Ti̱koa̱ titsi'batjiò xinguio̱o mé‑ne nga ko̱ndaà‑nò. K'e̱ nga jngoò xi̱ta̱ kixi̱ bítsi'ba, tjín‑la̱ nga'ñó nga ki̱tasòn. \v 17 Jè xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá xi ki'mì Elías, k'oa̱á ti̱s'ín xi̱ta̱ koni jñá. 'Ñó kisìjét'aà‑la̱ Nainá nga mì ti̱ jtsí k'oa̱‑ne; ko̱ ján nó osen mì ti̱ kiì ts'a‑ne jtsí. \v 18 Ìjngoò k'a tsibítsi'ba‑la̱ Nainá nga kàt'a jtsí. Ts'aá ìjngoò k'a‑ne jtsí ko̱ jè nangui kòjchá tsojmì tjè. \p \v 19 Ndí 'ndsè, tsà tjín i'nga xinguio̱o xi chinchat'aàxìn‑la̱ xi kjoa̱ kixi̱, koa̱ tsà jngoò xi̱ta̱ ki̱chja̱‑la̱ nga kàtjanchrobát'aà ìjngoò k'a‑la̱ Nainá, \v 20 jè xi̱ta̱ xi ki̱chja̱‑la̱ nga ke̱èno̱jmí‑la̱ nga ch'o tjín ndi̱yá xi tsó'baya, k'oa̱s'ín kàtasijiìn‑nò nga jngoò xi̱ta̱ tíhochrjekàjiìn kjo̱'in xi ts'e̱ kjoa̱biyaà. 'Ñó kjìn jé jcha̱t'aà‑la̱.