\id HEB \h Hebreos \toc1 Xo̱jo̱n carta xi kitjei‑la̱ xi̱ta̱ Hebreo \toc2 Hebreos \toc3 He. \mt1 Xo̱jo̱n carta xi kitjei‑la̱ xi̱ta̱ Hebreo \c 1 \s1 Kós'ín chja̱ko̱‑ná Nainá i̱t'aà ts'e̱ Ki'ndí‑la̱ \p \v 1 Nga ti̱sa̱ kjòtseé, jè Nainá kjìn k'a kiìchja̱‑la̱ xi̱ta̱ jchínga‑ná nga jñà kisìkjeén xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱, nga kjìn ska̱ya tjín‑ne kós'ín kiìchja̱‑la̱. \v 2 Ta̱nga i̱'ndei̱, nga tífehet'aà na̱chrjein, Nainá, jè ki'ndí‑la̱ tísíkjeén nga tíchja̱ko̱‑ná ko̱ ti̱jè‑ne ki'ndí‑la̱ kisìkjeén nga tsibíndaà i̱sò'nde ko̱ jè kjònga̱tsja ngats'iì nga yije tsojmì xi tjín i̱sò'nde. \v 3 Ko̱ jè Ki'ndí xi okó jè kjoa̱ i̱sén ko̱ kjoa̱ jeya‑la̱ Nainá; ko̱ i̱t'aà ts'e̱é 'ya‑ná kó kji kjoàn‑ne Nainá. I̱t'aà ts'e̱ nga'ñó xi tjín‑la̱ 'én‑la̱ Cristo síjnangui'ñó‑la̱ i̱sò'nde. K'e̱ nga jye kitsjaà kjo̱tjò yijo‑la̱ nga kisìtsjeè‑ná jé‑ná, i̱kjoàn tsijin ngajmiì nga tsibìjnat'aà chrja kixi̱‑la̱ Nainá. \v 4 Nga jè Ki'ndí‑la̱ Nainá tíjna ítjòn; ìsa̱á 'ñó 'nga tíjna mì k'oa̱‑ne koni jñà àkja̱le̱, koií kjoa̱‑la̱ nga ìsa̱á 'ñó 'nga tíjna jè 'ín xi kitjoé‑la̱. \p \v 5 Nga jè Nainá, ni̱jngoò k'a k'oa̱s'ín kitsò jngoò‑la̱ àkja̱le̱: \q1 Ji̱‑né xi ki'ndí‑na̱ xan‑lè, \q1 'a̱n‑ná Na̱'èn‑lè. \m Ti̱koa̱á ni̱jngoò àkja̱le̱ xi kitsò‑la̱: \q1 'A̱án ko̱ma Na̱'èn‑la̱, \q1 jè ko̱ma ki'ndí‑na̱. \m \v 6 K'e̱ nga kisìkasén ki'ndítjòn‑la̱ i̱ i̱sò'nde ti̱koa̱á k'oa̱á s'ín kitsò: \q1 Ngats'iì àkja̱le̱‑na̱ kàteèxkón. \m \v 7 I̱t'aà ts'e̱ àkja̱le̱, k'oa̱á tsò: \q1 Nainá, maá‑la̱ tjo̱ s'ín àkja̱le̱‑la̱; \q1 jñà chi̱'nda‑la̱ maá‑la̱ ni'ín s'ín. \m \v 8 Ta̱nga i̱t'aà ts'e̱ ki'ndí‑la̱ tsò‑né: \q1 Ji̱‑né xi Nainá, \q1 kixi̱í ko̱ti̱xomai ni̱ta̱ kjé‑né. \q1 \v 9 Matsjacha‑né kjoa̱ xi ndaà tjín \q1 ko̱ majticha‑né kjoa̱ xi ch'o tjín; \q1 koií kjoa̱‑la̱, 'a̱n xi Nainá 'mì‑na̱ xó jaàjiìn‑lè \q1 nga ìsa̱ ndaà jcha̱xkón‑lè \q1 mé‑ne nga ìsa̱ tse kjo̱tsja s'e̱‑lè \q1 koni jñà xi̱ta̱ xingui̱i xi báhijtako̱‑lè. \m \v 10 Ti̱koa̱á tsò‑né: \q1 Ji̱ Na̱'èn xi Nainá 'mì‑lè nga ji̱ otìxomai, \q1 nga sa̱ tàts'en‑la̱ kjoa̱, ji̱í tsibìndiì i̱sò'nde, \q1 ti̱ji̱í‑ne xi tsibìndiì ngajmiì. \q1 \v 11 Ngaji̱ ki̱jna‑né ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne. \q1 Ta̱nga jè i̱sò'nde ko̱ ngajmiì kjoe̱het'aà‑né; \q1 k'oa̱á s'ín ko̱jchá koni ma nikje nga ma jchínga. \q1 \v 12 K'oa̱á s'ín kíxkóyi koni jngoò x'ió, \q1 k'oa̱á s'ín si̱kjatjìyi koni s'ín fatjìya nikje. \q1 Ta̱nga ngaji̱ mì kì kjoa̱tjìya‑lè ni̱ta̱ kjé‑ne \q1 ko̱ jñà na̱chrjein‑lè mìkiì kjoe̱het'aà. \m \v 13 Nainá ni̱ saà jngoò k'a kitsò‑la̱ jngoò àkja̱le̱‑la̱: \q1 Ti̱jnat'eiì chrja kixi̱‑na̱ \q1 skanda k'e̱ nga sìkíjnanguia kondra̱‑lè \q1 ya̱ ñánda nga nchasòn ndso̱koiì. \m \v 14 Ngats'iì àkja̱le̱, ini̱ma̱‑né nga síxá‑la̱ Nainá; jñà nìkasén nga síchját'aà‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi tjoé‑la̱ kjo̱ndaà nga bitjokàjiìn kjo̱'in kjoa̱ ts'e̱ jé‑la̱. \c 2 \s1 Mé‑ne 'ñó chjí‑la̱ 'én xi jye kina'yá i̱t'aà ts'e̱ Cristo \p \v 1 Koií kjoa̱‑la̱, mochjeén‑né nga nguì sa̱ ndaà si̱s'in‑lá 'én xi jye kina'yá, mé‑ne nga mì xìn ndi̱yá kjiaán koni s'ín tjín ndi̱yá‑la̱ Nainá. \v 2 Jñà kjo̱tíxoma xi Nainá kitsjaà nga kisìkjeén àkja̱le̱ na̱chrjein xi jye tsato, tjín‑la̱ o̱kixi̱, ko̱ jñà xi̱ta̱ xi tsohótsji jé nga mìkiì kisìkitasòn kjo̱tíxoma xi kits'iì‑la̱, kjo̱'iín kitjoé‑la̱ koni s'ín ok'ìn‑la̱. \v 3 Ko̱ jñá xi titsa̱jnaá na̱chrjein i̱'ndei̱, ìsa̱á 'ñó s'e̱‑ná kjo̱'in tsà mì kì si̱s'iaán 'én‑la̱ Cristo nga jè ko̱chrjekàjiìn‑ná kjo̱'in. Nga̱ jè sobá Na̱'èn‑ná kitsjaà ítjòn‑ná 'én koi. Ko̱ jñà xi i̱skan kiì'nchré 'én koi, ti̱koa̱á tsibéno̱jmí‑ná nga kixi̱ kjoa̱. \v 4 Nainá, ti̱koa̱á kisìkixi̱ya 'én koi nga kjìn sko̱ya kjo̱xkón kis'iìn xi okó kjoa̱ jeya‑la̱ Nainá, ti̱koa̱ kisìka'bísòn kjo̱tjò ts'e̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱; k'oa̱á s'ín kitsjaà koni s'ín mejèn‑la̱ jè. \s1 Yá xi ochrjekàjiìn‑ná kjo̱'in kjoa̱ ts'e̱ jé‑ná \p \v 5 Nga̱ Nainá mìtsà jñà àkja̱le̱‑la̱ kitsjaà‑la̱ nga jñà ko̱tìxoma‑la̱ jè i̱sò'nde xi i̱skan kjoi̱í, jè xi titsa̱chibàya‑ná. \v 6 Ta sa̱á tíchja̱á jngoò k'a Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá ñánda nga tsò: \q1 Ji̱ Na̱'èn, ¿yá‑né xi xi̱ta̱? \q1 ¿A ok'ìn‑la̱ nga ji̱ nìkítsjeèn‑ne ko̱ makájno‑lè i̱t'aà ts'e̱? \q1 \v 7 Ìsa̱á nangui kinìkíjni koni jñà àkja̱le̱, \q1 kits'iì‑la̱ kjoa̱ jeya ko̱ 'nga kinìkíjni nga tsatíxoma, \q1 \v 8 ji̱í kits'iì‑la̱ nga'ñó nga ma ko̱tìxoma‑la̱ ngats'iì tsojmì xi tjín. \m Tsà Nainá kitsjaà‑la̱ nga'ñó nga jè ko̱tìxoma‑la̱ ngats'iì tsojmì xi tjín tsòyaá‑ne nga ni̱mé tsojmì tjín xi mì jè otíxoma‑la̱. Kixi̱í kjoa̱, na̱chrjein i̱'ndei̱, kj'eè kiì ndaà 'ya‑la̱ tsà jè tíhotíxoma‑la̱ ngats'iì tsojmì xi tjín. \v 9 Ta̱nga 'ya‑ná nga jè Jesús, na̱s'ín nangui kinìkíjna chiba na̱chrjein koni jñà àkja̱le̱, ta̱nga i̱'ndei̱, jeyaá tíjna ko̱ 'ngaá tíjna nga tíhotíxoma, koií kjoa̱‑la̱ nga kjo̱'in kisìkjeiín k'e̱ nga k'en. Nainá, 'ñó matsjakeè‑ná nga kisìkasén Jesús nga jè kisìkjeiín kjo̱'in ts'e̱ kjoa̱biyaà xi kjo̱ndaà ts'e̱ ngats'iì xi̱ta̱. \p \v 10 Jè Nainá, xi tsibíndaà yije ni̱ta̱ mé xi tjín, ndaá ok'ìn‑la̱ koni s'ín kis'iìn k'e̱ nga kisìkatojiìn kjo̱'in Ki'ndí‑la̱ mé‑ne nga i̱t'aà ts'e̱ kjo̱'in xi tsatojiìn‑ne, ni̱mé kjoa̱ xi kichijàt'aà‑la̱ nga ko̱ma ko̱chrjekàjiìn‑ná kjo̱'in kjoa̱ ts'e̱ jé‑ná ngats'iì xi i̱xti‑la̱ Nainá maá xi jè mejèn‑la̱ nga ya̱ ki̱tsa̱jnakoa̱á ñánda nga jeya tíjna jè. \v 11 Jè xi tísítsjeè xi̱ta̱ xi tjín‑la̱ jé, ko̱ jñà xi̱ta̱ xi tjímatsjeè, ta̱jngoó Na̱'én ma. Koií kjoa̱‑la̱ jè Ki'ndí‑la̱ Nainá mìkiì masobà‑la̱ nga 'ndse̱ tsò‑la̱ xi̱ta̱ xi sítsjeè. \v 12 Jè Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá k'oa̱á s'ín tjít'aà nga tsò: \q1 Kèno̱jmí‑la̱ jñà xi̱ta̱ 'ndsè xi i̱t'aà tsi̱ji, \q1 seè‑lè ya̱ i̱jiìn‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑lè. \m \v 13 Ti̱koa̱á tjít'aà ñánda tsò: \q1 Jé Nainá ma'ñót'aà takoàn. \m Ìjngoò k'a tjít'aà ñánda tsò: \q1 I̱í tìjna̱koa̱a i̱xti xi Nainá kitsjaà‑na. \p \v 14 K'oa̱á s'ín tjín koni i̱xti‑la̱ xi̱ta̱, ta̱jngoò jní‑né ko̱ ta̱jngoò yijo‑né. Jesús, k'oa̱á ti̱s'ín jní ko̱ yijo kis'e‑la̱ mé‑ne nga i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ biyaà ma kisìkijne‑la̱ xi̱ta̱ nei̱í xi tjín‑la̱ nga'ñó nga ma‑la̱ sík'en xi̱ta̱. \v 15 Jesús, k'oa̱á s'ín komàt'in mé‑ne nga komà kisìkítsa̱jnandei̱í ngats'iì xi̱ta̱ xi kitsakjòn‑la̱ kjoa̱ biyaà nga k'oa̱á s'ín títsa̱jna koni tsà tjít'aà'ñó‑la̱ kó tjín na̱chrjein bìtsa̱jnakon xi̱ta̱. \v 16 Jesús, mìtsà koií xá j'iì‑ne nga jñà àkja̱le̱ si̱ìchját'aà‑la̱, jñà xi̱ta̱ tje̱‑la̱ Abraham si̱ìchját'aà‑la̱. \v 17 K'oa̱á s'ín komà‑ne, jè Jesús tjínè‑la̱ nga ngásòn k'oa̱s'ín xi̱ta̱ komà koni 'ndse̱, mé‑ne nga no̱'miì ítjòn ko̱ma‑ne xi tjín‑la̱ kjo̱hi̱ma̱takòn xi ndaà síkitasòn xá‑la̱ Nainá nga ko̱ma ki̱ìchjítjì‑ne jé‑la̱ xi̱ta̱ i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ biyaà‑la̱. \v 18 Koni s'ín kichìt'aà nga kits'iì‑la̱ kjo̱'in, jè, k'oa̱á ti̱s'ín ma‑la̱ osìko̱ jè xi̱ta̱ xi ko̱ kjo̱'in tíchìt'aà‑ne. \c 3 \s1 Mé‑ne ìsa̱ jeya tíjna‑ne Jesús mì k'oa̱‑ne Moisés \p \v 1 Jñò ndí 'ndsè, xi xi̱ta̱ na̱xa̱ndá tsjeè‑la̱ Nainá 'mì‑nò, xi xó k'oa̱á s'ín jaàjiìn‑nò Nainá nga xi̱ta̱ ts'e̱ tsò‑nò, k'oa̱á s'ín ndaà ti̱kítsjeèn nga jè Cristo Jesús xi xó tsibíxáya‑la̱ Nainá ko̱ jè tíjna nga no̱'miì ítjòn i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ xi mokjeiín‑ná. \v 2 Jesús ndaà síkitasòn xá‑la̱ Nainá, nga xó k'oa̱á s'ín kits'iì‑la̱ koni jè Moisés, ndaà kisìkitasòn i̱t'aà ts'e̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Nainá. \v 3 Jesús ìsa̱á jeya tíjna koni jè Moisés. K'oa̱á ngaya‑la̱ koni jngoò xi̱ta̱ xi bíndaà ni'ya, ìsa̱á jeya bíjna nei‑la̱ mì k'oa̱á‑ne koni ti̱jè‑ne ni'ya. \v 4 Ngats'iì ni'ya, tsejèn tjín xi̱ta̱ xi tsibíndaà; ta̱nga jè Nainá xi tsibíndaà yije tsojmì xi tjín i̱sò'nde. \v 5 Xi nguì o̱kixi̱, jè Moisés, nga xi̱ta̱ chi̱'nda‑la̱ Nainá ma, ndaà kisìkitasòn xá‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Nainá. Jè xá xi kis'iìn, jè‑né nga kitsjaà 'én kó s'ín ki̱chja̱ Nainá k'e̱ nga ko̱ma i̱skan. \v 6 Ta̱nga jè Cristo, nga Ki'ndí‑la̱ Nainá ma, jè otíxoma i̱t'aà ts'e̱ na̱xa̱ndá‑la̱, jè na̱xa̱ndá‑la̱ xi ti̱jñá‑ná, tsà kixi̱ titsa̱jnaá skanda k'e̱ nga kjoe̱het'aà na̱chrjein koni s'ín nga mokjeiín‑ná i̱t'aà ts'e̱ Nainá nga ko̱ kjo̱tsja‑ná titsa̱chiñá xi kjo̱ndaà‑la̱ Nainá. \s1 Mé xi mochjeén nga ki̱tjás'e̱én ñánda ma nìkjáyaá i̱t'aà ts'e̱ Nainá \p \v 7 K'oa̱á tsò jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá jè xo̱jo̱n xi tjít'aà 'én‑la̱ Nainá, nga tsò: \q1 I̱'ndei̱, tsà titsa̱na'yà jñò 'én‑la̱ Nainá, \q1 \v 8 kì tájaàjiìn bitsa̱jnako̱o ini̱ma̱‑nò \q1 koni s'ín kis'iìn jñà xi̱ta̱ xi kondra̱ kiì‑la̱ Nainá \q1 nga kiskoòt'aà ya̱ i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn. \q1 \v 9 Jñà xi̱ta̱ jchínga‑nò kiskoòt'aà‑na \q1 na̱s'ín jye kijtseè ichán nó kjoa̱ xi kis'iaàn. \q1 \v 10 Koií kjoa̱‑la̱ nga tsohóti̱jna jchán‑la̱ jñà xi̱ta̱ koi, \q1 k'oa̱á kixan‑la̱: “Jñò, kjit'aà na̱chrjein xìn ndi̱yá tjaàko̱o kjo̱hítsjeèn‑la̱ ini̱ma̱‑nò \q1 ko̱ mìkiì yaxkon ndi̱yá‑na̱.” \q1 \v 11 Xi kjoa̱ jti‑na̱, k'oa̱á s'ín kitsjaà ndso̱ba \q1 nga mìkiì kjoa̱has'en‑jiìn i̱'nde ts'a̱n ñánda ma nìkjáya. \p \v 12 Ndí 'ndsè, t'e̱en kinda̱ yijo‑nò, ni̱jngoò xi ch'o síkíjna ini̱ma̱‑la̱ nga mìkiì mokjeiín‑la̱ mé‑ne nga mì ki̱nchat'aàxìn‑lá Nainá xi tíjnakon. \v 13 Ta sa̱á, na̱chrjein nchijòn tjiì nga'ñó‑la̱à xinguio̱o, k'e̱ nga tíjna‑ìsa na̱chrjein, mé‑ne nga mìkiì ko̱tájaàjiìn‑ne ini̱ma̱‑nò nga mìkiì ma skóna̱cha̱n‑nò kjoa̱ ts'e̱ jé. \v 14 Jñá ya̱á nokjoá‑aná i̱t'aà ts'e̱ Cristo, tsà k'oa̱s'ín ndaà ko̱kjeiín‑ná skanda k'e̱ nga kjoe̱het'aà na̱chrjein koni s'ín ko̱kjeiín‑ná nga ti̱sa̱ tàts'en‑la̱ kjoa̱. \p \v 15 Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá k'oa̱á s'ín tíchja̱ nga tsò: \q1 I̱'ndei̱, tsà titsa̱na'yà jñò 'én‑la̱ Nainá, \q1 kì tájaàjiìn bitsa̱jnako̱o ini̱ma̱‑nò \q1 koni s'ín kis'iìn jñà xi̱ta̱ xi kondra̱ kiì‑la̱ Nainá. \m \v 16 ¿Yá xi̱ta̱‑ne xi kiì'nchré 'én‑la̱ Nainá, i̱kjoàn kondra̱ kiì‑la̱? Ti̱jñà‑ne ngats'iì xi̱ta̱ xi jè Moisés tsachrjekàjiìn i̱'nde Egipto. \v 17 ¿Ko̱ yá xi̱ta̱‑ne xi ichán nó tsibìjnajchán ko̱ Nainá? Jñà‑né xi̱ta̱ xi tsohótsji jé, xi ya̱ k'en ya̱ i̱ya ndi̱yá ya̱ i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn. \v 18 ¿Ko̱ yá xi̱ta̱‑ne xi Nainá kitsò‑la̱ nga mìkiì kjoa̱has'en‑jiìn i̱'nde ñánda tjín kjoa̱ nìkjáya? Jñà‑né xi̱ta̱ xi mìkiì kiì'nchréñijon‑la̱. \v 19 Ko̱ k'oa̱á s'ín tísijiìn‑ná nga mìkiì jahas'en‑jiìn i̱'nde ñánda ma nìkjáya, koií kjoa̱‑la̱ nga mìkiì kòkjeiín‑la̱. \c 4 \p \v 1 Nainá k'oa̱á s'ín kitsjaà‑ná 'én nga ki̱tjás'e̱én ya̱ i̱'nde‑la̱ ñánda ma nìkjáyaá. K'e̱ nga tákó tíjna‑ìsa 'én xi kitsjaà Nainá, ngats'iaá mochjeén‑né nga ndaà si̱kinda̱á yijo‑ná mì k'oa̱‑ne tsà mì kì ki̱tjás'e̱én. \v 2 Nga jñá, k'oa̱á ti̱s'ín jye kis'eno̱jmíya‑ná 'én ndaà‑la̱ Nainá, koni s'ín kis'eno̱jmíya‑la̱ jñà xi̱ta̱ jchínga‑ná. Ta̱nga jñà xi̱ta̱ jchínga‑ná ni̱mé kjo̱ndaà kisakò‑la̱ nga mìkiì ngásòn kòkjeiín‑la̱ koni jñà xi̱ta̱ xi i'nga xi kisìtasòn jñà 'én koi. \v 3 Ta̱nga jñá xi jye mokjeiín‑ná, ki̱tjás'e̱n‑ná ya̱ i̱'nde ñánda ma nìkjáyaá, ñánda kitsò Nainá: \q1 Xi kjoa̱ jti‑na̱, k'oa̱á s'ín kitsjaà 'én‑na̱ xi ndso̱ba kichjà‑na \q1 nga mìkiì kjoa̱has'en‑jiìn i̱'nde ts'a̱n ñánda ma nìkjáyaá. \m Ta̱nga Nainá jye kjòtseé jyehet'aà xá xi kis'iìn kóni skanda k'e̱ nga tsibíndaà i̱sò'nde. \v 4 Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá, k'oa̱á s'ín tíchja̱ ts'e̱ xi ma‑ne itoò na̱chrjein: \q1 Xi ma itoò na̱chrjein kisìkjáya Nainá nga komà jyehet'aà yije xá‑la̱. \m \v 5 Ti̱jè‑ne Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá, ìjngoò k'a tíchja̱ ñánda tsò: \q1 Mìkiì kjoa̱has'en‑jiìn ya̱ i̱'nde‑na̱ ñánda ma nìkjáya. \m \v 6 Jñà xi̱ta̱ xi kiì'nchré ítjòn 'én xi ndaà tsò, mìkiì jahas'en i̱'nde ñánda ma nìkjáya nga mìkiì kisìtasòn; ta̱nga na̱chrjein i̱'ndei̱ tjín‑ìsa xi̱ta̱ xi chi̱ja nga ko̱ma kjoa̱has'en‑jiìn i̱'nde ñánda ma nìkjáya. \v 7 Koií kjoa̱‑la̱ Nainá tsibíjna ìjngoò‑ìsa na̱chrjein xi̱tse̱, jè na̱chrjein i̱'ndei̱. Nga ìsa̱ 'ñó komà i̱skan jè xi̱ta̱xá ítjòn xi ki'mì David, k'oa̱á s'ín tsibít'aà Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá jñà 'én xi tsò: \q1 Jñò, na̱chrjein i̱'ndei̱ tsà titsa̱na'yà 'én‑la̱ Nainá \q1 kì tájaàjiìn nìkítsa̱jnaà ini̱ma̱‑nò. \m \v 8 Jè Josué, nga mìkiì komà kitsjaà‑la̱ kjoa̱ nìkjáya jñà xi̱ta̱ Israel, koií kjoa̱‑la̱ Nainá kitsjaà ìjngoò‑ìsa na̱chrjein xi̱tse̱. \v 9 K'oa̱á ma‑ne jè na̱xa̱ndá‑la̱ Nainá tíjna ìjngoò‑la̱ na̱chrjein tsjeè ts'e̱ kjoa̱ nìkjáya; \v 10 nga jè xi̱ta̱ xi fahas'en‑jiìn kjoa̱ nìkjáya xi ts'e̱ Nainá, ti̱koa̱á síkjáya‑ne kjoa̱ ts'e̱ xá‑la̱, koni s'ín kisìkjáya Nainá i̱t'aà ts'e̱ xá xi kis'iìn. \v 11 Mochjeén‑né nga k'oi̱‑lá nga'ñó yijo‑ná nga ki̱tjás'e̱n‑jñaá kjoa̱ nìkjáya‑la̱ Nainá; mìkiì k'oa̱s'ín s'e̱én koni kis'iìn jñà xi̱ta̱ xi mìkiì kòkjeiín‑la̱ nga kisìkitasòn. \p \v 12 'Én‑la̱ Nainá tíjnakon‑né ko̱ tjín‑la̱ nga'ñó. Ìsa̱á ndaà ote mì k'oa̱‑ne jngoò ki̱chja̱ ndojò xi yijò nga ingajò ngobà‑la̱; fahas'en‑jiìn‑né skanda ya̱ i̱jiìn ini̱ma̱‑ná ko̱ ya̱ i̱jiìn kjo̱hítsjeèn‑ná. Ti̱koa̱á fahas'en‑jiìn‑né skanda ñánda tíkjoò nindaà‑ná ko̱ i̱ya nindaà‑ná; ótsjiya‑né kjo̱hítsjeèn‑la̱ ini̱ma̱‑ná mé xi mejèn‑la̱ nga s'i̱in. \v 13 Ngats'iì xi Nainá tsibíndaà, nì mé tjín xi tíjna'ma, nga ngats'iì kjoa̱ tíjna tsejèn‑né; tíbeè‑ne xko̱n jè xi tjínè‑la̱ nga k'oi̱‑lá kinda̱. \s1 Jè xi ngui no̱'miì ítjòn tíjna \p \v 14 Jesús xi ki'ndí‑la̱ Nainá, jè‑né xi nguì sobà no̱'miì ítjòn tíjna i̱t'aà tsa̱ján, jè‑né xi jahas'en ngajmiì nga nguixko̱n Nainá. K'oa̱á ma‑ne nga mochjeén‑né nga kixi̱ ki̱tsa̱jnakoa̱á jñà 'én xi mokjeiín‑ná. \v 15 Jè xi no̱'miì ítjòn tíjna i̱t'aà tsa̱ján, ko̱maá ko̱hi̱ma̱keè‑ná k'e̱ nga mahindaà; nga̱ jè, k'oa̱á ti̱s'ín kichìt'aà koni jñá, ta̱nga mìtsà jé tsohótsji. \v 16 Kíjngoò‑lá takoán nga ki̱nchat'aá chrañà‑lá íxi̱le̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi tse kjo̱ndaà tjín‑la̱, mé‑ne nga skoe̱ i̱ma̱‑ná kjo̱ndaà xi tjín‑la̱ koa̱ ko̱si̱ko̱‑ná k'e̱ nga mé xi ko̱chjeén‑ná. \c 5 \p \v 1 Ngats'iì jñà no̱'miì ítjòn, ya̱á tjaájiìn i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá. Jè xá tjínè‑la̱ nga chja̱tjì xi̱ta̱ nga nguixko̱n Nainá ti̱koa̱ tsját'aà‑la̱ kjo̱tjò Nainá ko̱ sík'en cho̱ xi kjoa̱ ts'e̱ jé‑la̱ xi̱ta̱. \v 2 Jñà no̱'miì, ti̱koa̱á mahindaàjiìn ini̱ma̱‑la̱; k'oa̱á s'ín ma‑ne nga ma beèhi̱ma̱ jñà xi̱ta̱ xi mìkiì machi̱ya‑la̱ ko̱ xi xìn ndi̱yá tjímaya. \v 3 Koií kjoa̱‑la̱ nga ma indaàjiìn ini̱ma̱‑la̱ no̱'miì, tjínè‑la̱ nga si̱ìk'en‑la̱ cho̱ kjo̱tjò xi tsjá‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ jé‑la̱ ko̱ ti̱koa̱ si̱ìk'en cho̱ kjoa̱ ts'e̱ jé‑la̱ na̱xa̱ndá. \p \v 4 Jñà no̱'miì, mìtsà tà jñà ta̱jngoò bít'aà xá 'nga yijo‑la̱; jè Nainá xó chja̱‑la̱ koni s'ín kiìchja̱‑la̱ jè Aarón. \v 5 K'oa̱á ti̱s'ín tjín i̱t'aà ts'e̱ Cristo, mìtsà tà jè ta̱jngoò kiskoé xá xi ts'e̱ no̱'miì ítjòn, Nainá kitsjaà‑la̱ xá 'nga k'e̱ nga kitsò‑la̱: \q1 Ji̱‑né xi Ki'ndí‑na̱ xan‑lè; \q1 'a̱án‑ná xi Na̱'èn‑lè. \m \v 6 Ti̱jè‑ne Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá, ìjngoò k'a tíchja̱ ñánda tsò: \q1 Ji̱‑né xi no̱'miì tijni ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne, \q1 xá‑lè, k'oa̱á s'ín tjín koni xá xi kisìkitasòn Melquisedec. \m \v 7 Jè Cristo k'e̱ nga sa̱ tsibìjna i̱ i̱sò'nde, 'ñó kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá, nguì ko̱ó ndáxko̱n tsibítsi'ba‑la̱ koa̱ kisìjét'aà‑la̱ jè xi tjín‑la̱ nga'ñó nga ma‑la̱ ko̱chrjekátjì i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ biyaà; Nainá kiì'nchré‑la̱ nga ndaà kijtseèxkón. \v 8 Jè Cristo, na̱s'ín ki'ndí‑la̱ Nainá ma, ya̱á komà‑la̱ kisìkitasòn, k'e̱ nga kisìkjeiín kjo̱'in. \v 9 K'e̱ nga jye mì ti̱ mé xi kichijàt'aà‑la̱, k'oa̱á s'ín tsibìjna nga jè ko̱chrjekátjì kjo̱'in xi̱ta̱ ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne, ngats'iì xi 'nchréñijon‑la̱, \v 10 Nainá kisìkíjna Jesús nga no̱'miì ítjòn tsibìjna, kitsjaà‑la̱ xá koni ts'e̱ Melquisedec. \s1 Jñà xi̱ta̱ xi mìkiì machi̱ya‑la̱ mé kjoa̱ xi kixi̱ tjín \p \v 11 I̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ koi, 'ñó tjín‑ìsa kjoa̱ xi s'e̱no̱jmíya‑nò, ta̱nga 'ñó chjá tjín nga s'e̱no̱jmí‑nò, koi kjoa̱‑la̱ nga jñò, mìkiì machi̱ya‑nò. \v 12 Jñò, skanda kjòtseé maestroó‑là titsa̱jnaà tsà ndaà; ta̱nga jñò, tákó mochjeén‑nò nga chíta'yà xi̱tse̱ ìjngoò k'a 'én‑la̱ Nainá xi mì 'in chja̱ koni s'ín komà‑nò nga sa̱ ítjòn. K'oa̱á s'ín tímat'ioòn koni ndí i̱xti xi tákó tsjín 'biì, mìkiì mochjeén‑la̱ nga tsojmì tájaà ski̱ne̱. \v 13 Ngats'iì xi tákó tsjín 'biì, i̱xti‑né, mìkiì machi̱ya‑la̱ mé kjoa̱ xi kixi̱ tjín. \v 14 Ta̱nga jñà tsojmì xi ma chine xi tájaà kjoàn, ts'e̱é xi̱ta̱ xi jye kòjchínga, jñà xi jye machi̱ya‑la̱ mé kjoa̱ xi ndaà tjín ko̱ mé kjoa̱ xi mìkiì ndaà tjín nga k'oa̱á s'ín nchisíjchá yijo‑la̱. \c 6 \p \v 1 Koií ko̱s'ín mochjeén‑ne nga chíta'yà 'én‑la̱ Cristo xi ìsa̱ ndaà ko̱jchíngakoa̱á kjoa̱ ts'e̱ Nainá mé‑ne nga ni̱mé chi̱jat'aà‑ná nga xi̱ta̱‑la̱ Cristo maá. Mì ti̱jñà ti̱jñà 'én chíta'yà‑aná xi kichìta'yá nga sa̱ ítjòn i̱t'aà ts'e̱ Cristo. Mì ti̱jñà ti̱jñà 'én si̱kítsjeèn‑ya‑ná kó s'ín ma nga nìkájnoaá jé xi tjín‑ná xi kjoa̱biyaà fìko̱‑ná. Ko̱ ti̱koa̱á mì ti̱jñà ti̱jñà 'én si̱kítsjeèn‑ya ìjngoò k'a‑ná kó s'ín kòkjeiín‑ná i̱t'aà ts'e̱ Nainá \v 2 ko̱ kós'ín ma bautizar xi̱ta̱, ko̱ kós'ín oyijòsòn‑lá ndsa̱á jñà xi̱ta̱ xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo. Ko̱ ti̱koa̱á mì ti̱jñà ti̱jñà 'én si̱kítsjeèn‑ya ìjngoò k'a‑ná kó s'ín kjoa̱áya‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi jye k'en, ko̱ kós'ín s'i̱in Nainá nga ki̱ìndaàjiìn‑la̱ xi̱ta̱ mé xi ok'ìn‑la̱ nga tsjá‑la̱ ni̱ta̱ kjé‑ne. \v 3 Mochjeén‑né nga chíta'yà 'én xi ìsa̱ ndaà ko̱jchíngakoa̱á kjoa̱ ts'e̱ Nainá; tsà Nainá tsjá'nde nga ko̱s'ín ko̱ma, k'oa̱s'ín s'e̱én. \p \v 4 Nga jñà xi̱ta̱ xi jye kjòhiseèn‑la̱ kjo̱hítsjeèn‑la̱, xi jye kisaseèn‑takòn kjo̱ndaà xi tsjá Nainá, xi ti̱koa̱ jye ngásòn kitjoé‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá, \v 5 xi jye kisaseèn‑takòn 'én ndaà‑la̱ Nainá ko̱ nga'ñó‑la̱ i̱sò'nde xi sa̱ kjoi̱í, \v 6 tsà ìjngoò k'a xìn ndi̱yá kjoi̱, tsà tsjìn takòn 'én‑la̱ Nainá, mì ti̱ kiì ko̱ma ko̱ndaàya‑ne kjo̱hítsjeèn‑la̱ nga ko̱ófat'aà ìjngoò k'a‑la̱ Nainá; nga jñà xi̱ta̱ koi, kjoa̱ xi nchis'ín, k'oa̱á ngaya‑la̱ koni tsà krò nchihót'aà ìjngoò k'a jè Ki'ndí‑la̱ Nainá nga tsjá‑la̱ kjo̱sobà nga nguixko̱n ngats'iì xi̱ta̱. \v 7 K'oa̱á s'ín ngaya‑la̱ koni jè nangui, k'e̱ nga 'ba jtsí, ma'nchi̱'nde‑né. Tsà ndaà xka̱ xi bisò xi mochjeén‑la̱ xi̱ta̱ xi síxáko̱ nangui, jè Nainá síchikon‑t'in nangui. \v 8 Ta̱nga tsà na'yá chi̱ni̱ ko̱ na'yá xanchroò bisò, ni̱mé chjí‑la̱, mìtsà nangui ndaà nga nguixko̱n Nainá; ki̱jchò na̱chrjein nga tà ki̱ti̱‑né. \p \v 9 Jñò ndí 'ndsè, xi matsjacha‑nòje̱n, na̱s'ín k'oa̱s'ín nokjoà‑je̱n, k'oa̱á s'ín tíjngoò takòn‑je̱n nga tjoé‑nò kjoa̱ xi 'ñó ndaà tjín, ngats'iì kjo̱ndaà xi tjín‑la̱ xi̱ta̱ xi jye itjokàjiìn kjo̱'in. \v 10 Nga Nainá, xi̱ta̱ kixi̱‑né, mìkiì síjchàajiìn xá‑nò xi jye ki'nè ko̱ kjoa̱tjòcha xi tjín‑nò nga nìchját'aà‑là xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo, koni s'ín titsa̱'nè skanda na̱chrjein i̱'ndei̱. \v 11 Ta̱nga ngaje̱n, k'oa̱á s'ín mejèn‑naje̱n nga kjit'aà na̱chrjein nguì ko̱ó kjo̱tsja nga ko̱s'ín ti̱xá nga jngoò ìjngoò skanda k'e̱ nga kjoe̱het'aà na̱chrjein‑nò mé‑ne nga ki̱tasòn‑ne kjoa̱ xi titsa̱chiñá‑la̱á. \v 12 Majìn‑naje̱n nga ts'eè s'e̱en. Chjínguì‑là jñà xi̱ta̱ xi jye nchitjoé‑la̱ kjo̱tjò koni s'ín kitsjaà tso'ba Nainá koií kjoa̱‑la̱ nga ndaà mokjeiín‑la̱ ko̱ tjín‑la̱ kjoa̱tsejta. \s1 Kó tsò 'én xi kiìchja̱ Nainá koni s'ín kitsjaà‑la̱ tso'ba Abraham \p \v 13 Nainá k'e̱ nga kitsjaà‑la̱ tso'ba Abraham, k'oa̱á s'ín kitsjaà kixi̱ 'én‑la̱ nga ti̱jè tsasèn‑ne nga mì ti̱ yá tjín‑ne xi ìsa̱ 'nga tíjna koni jè; k'oa̱á s'ín kiìchja̱, \v 14 nga kitsò: “'A̱n, 'ñó ndaà sichikon‑t'in‑lè, ti̱koa̱ 'ñó ko̱kjìn‑ya jñà i̱xti‑lè.” \v 15 K'oa̱á s'ín komà‑ne Abraham kiskoòñàkjoa̱, i̱kjoàn kitjoé‑la̱ koni s'ín kitsò Nainá. \v 16 Jñà xi ta̱xki̱ xi̱ta̱, k'e̱ nga tsjá 'én‑la̱, síkjeén jngoò 'ín‑la̱ jngoò xi ìsa̱ 'nga tíjna mé‑ne nga síkixi̱ya‑ne 'én xi tsjá. Ko̱ tà ya̱á fehet'aà kjoa̱. \v 17 K'oa̱á s'ín ma‑ne k'e̱ nga jè Nainá k'oa̱á s'ín kjòmejèn‑la̱ nga kitsjaà kixi̱‑la̱ 'én jñà xi̱ta̱ xi tjoé‑la̱ kjo̱tjò nga si̱ìkitasòn koni s'ín kitsjaà tso'ba, kitsjaà jngoò 'én xi 'ñó xkón tjín nga ni̱mé xi ma kjoa̱tjìya. \v 18 Jñà 'én koi xi jò ma‑ne xi mìkiì ma fatjìya, nga mìkiì ko̱ma skóna̱cha̱n‑ná Nainá, ya̱á 'ñó sakó‑la̱ nga'ñó ini̱ma̱‑ná, jñá xi mejèn‑ná nga Nainá ko̱si̱ko̱‑ná nga nguì jè kjit'aà takoán nga titsa̱chiñá‑lá jè kjoa̱ kixi̱‑la̱ xi jè jye kitsjaà‑ná. \v 19 Jè kjoa̱ kixi̱ xi titsa̱chiñá‑lá, k'oa̱á s'ín síkíjna kixi̱ ini̱ma̱‑ná koni jngoò ki̱cha̱ xi sit'aà'ñó‑ne chitso, ko̱ jè kjoa̱ kixi̱ xi o̱kji skanda maá jahas'en ya̱ i̱'nde tsjeè ñánda tjo̱bájtoò nikje cortina, \v 20 ya̱ ñánda jahas'en Jesús nga tsohójnandaà‑ná ndi̱yá, nga no̱'miì ítjòn tíjna ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne koni jè Melquisedec. \c 7 \s1 Jesús, k'oa̱á s'ín ngaya‑la̱ koni jè no̱'miì ítjòn xi ki'mì Melquisedec \p \v 1 Melquisedec xi xi̱ta̱ xá ítjòn tsibìjna ts'e̱ na̱xa̱ndá Salem, ti̱koa̱ no̱'miì ítjòn tsibìjna ts'e̱ Nainá xi tíjna ngajmiì, kiì kaña‑la̱ Abraham k'e̱ nga tínchrobá‑ne nga jye kisìkijne yije‑la̱ xi̱ta̱xá ítjòn xi kiskaàn‑ko̱. Melquisedec kisìchikon‑t'in Abraham. \v 2 Jè Abraham, teya kis'iìn tsojmì xi kisakò‑la̱ ts'e̱ kjoa̱jchán, ko̱ jngoòya kitsjaà‑la̱ Melquisedec. 'Ín xi 'mì Melquisedec, tsòyaá‑ne: xi̱ta̱xá ítjòn xi tjín‑la̱ o̱kixi̱. Ti̱koa̱ jè 'ín xi 'mì xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ Salem, tsòyaá‑ne: xi tjín‑la̱ kjoa̱'nchán. \v 3 Jè Melquisedec mìkiì 'ya‑la̱ tje̱‑la̱, yá na̱'èn‑la̱, yá nea̱‑la̱, ñánda kits'iìn, ñánda k'en; k'oa̱á s'ín mangásòn‑ko̱ koni Cristo xi Ki'ndí‑la̱ Nainá nga jè Melquisedec ti̱koa̱ no̱'miì ítjòn tíjna ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne. \p \v 4 Jñò ti̱kítsjeèn nga 'ñó 'nga tsibìjna Melquisedec, skanda jè xi̱ta̱ jchínga‑ná Abraham teya kis'iìn tsojmì xi kisakò‑la̱ ts'e̱ kjoa̱jchán, ko̱ jngoòya kitsjaà‑la̱ Melquisedec. \v 5 Kixi̱í kjoa̱, k'oa̱á s'ín tíchja̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Moisés xi Nainá kitsjaà‑la̱ nga jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá tjínè‑la̱ nga teya si̱ìjòya tsojmì xi tjín‑la̱, jngoòya tsjá‑la̱ jñà no̱'miì xi tje̱‑la̱ Leví, na̱s'ín ti̱ xi̱ta̱ xíkjín‑ne xi ya̱ nchrobát'aà‑ne tje̱‑la̱ Abraham. \v 6 Ta̱nga jè Melquisedec, mìtsà tje̱‑la̱ Leví, ta̱nga kitjoé‑la̱ xi jngoòya oko̱‑la̱ tsojmì xi teya kis'iìn Abraham, i̱kjoàn k'e̱é kisìchikon‑t'in, na̱s'ín jè Abraham xi kitjoé‑la̱ 'én xi tso'ba Nainá kiìchja̱‑ne. \v 7 Nga jyeé tíjiìn‑ná, jè xi síchikon‑t'in xi̱ta̱, ìsa̱á 'nga tíjna mì k'oa̱á‑ne koni jè xi machikon‑t'in. \v 8 Jñà no̱'miì xi tje̱‑la̱ Leví xi tjoé‑la̱ xi jngoòya oko̱‑la̱ xi teya s'ín xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel, mìtsà ta bìtsa̱jnakon kjit'aà, bijchó na̱chrjein nga biyaà; ta̱nga i̱t'aà ts'e̱ Melquisedec, jè Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá, k'oa̱á s'ín 'ya‑la̱ koni tsà jngoò xi̱ta̱ xi tákó tíjnakon skanda na̱chrjein i̱'ndei̱. \v 9 Jñà no̱'miì xi nchrobát'aà‑ne tje̱‑la̱ Leví xi tjoé‑la̱ xi jngoòya oko̱‑la̱ xi teya s'ín xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel, ko̱maá k'oa̱kixoán nga ti̱koa̱á jè Melquisedec kitjoé jngoòya‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ koi k'e̱ nga kitsjaà jngoòya‑la̱ Abraham, \v 10 nga jñà no̱'miì xi tje̱‑la̱ Leví, ya̱á nchrobát'aà‑ne tje̱‑la̱ Abraham. Na̱s'ín kj'eè kiì ts'iìn Leví k'e̱ nga jè Melquisedec ijchò kaña‑la̱ Abraham, k'oa̱á s'ín ngaya‑la̱ koni tsà jñà no̱'miì Israel, jyeé ya̱ títsa̱jnako̱ Abraham nga nchitsjá‑la̱ kjo̱tjò xi jè tjoé‑la̱ Melquisedec. \p \v 11 Jñà kjo̱tíxoma xi kitjoé‑la̱ jñà xi̱ta̱ Israel, ya̱á inchrobàt'aà‑ne i̱t'aà ts'e̱ no̱'miì xi tje̱‑la̱ Leví; ta̱nga jñà no̱'miì koi, mìkiì komà‑la̱ nga jngoò k'a kisìkixi̱ya xi̱ta̱ nga mì ti̱ mé chijat'aà‑la̱. K'oa̱á s'ín komà‑ne nga j'iì ìjngoò no̱'miì xi jè mangásòn‑ko̱ Melquisedec, ko̱ mìtsà jè mangásòn‑ko̱ Aarón xi tje̱‑la̱ Leví. \v 12 K'e̱ nga fatjìya no̱'miì, kós'ín síxá, ti̱koa̱á mochjeén‑né nga kjoa̱tjìya kjo̱tíxoma. \v 13 Koni s'ín tíchja̱ 'én‑la̱ Nainá, jè xi kitjoé‑la̱ xá koni ts'e̱ Melquisedec, kj'ei̱í tje̱‑né; ya̱ ñánda inchrobàt'aà‑ne, ni̱ sa̱á jngoò no̱'miì bitjokàjiìn. \v 14 K'oa̱á s'ín 'ya‑la̱ nga jè Na̱'én‑ná Jesucristo, ya̱á inchrobàt'aà‑ne tje̱‑la̱ na̱xa̱ndá Judá. Tje̱‑la̱ na̱xa̱ndá jè, mìkiì kisìkaxki̱ Moisés k'e̱ nga kiìchja̱ i̱t'aà ts'e̱ no̱'miì. \p \v 15 Kjoa̱ koi, ìsa̱á ndaà makixi̱ya‑ná tsà jè no̱'miì xi̱tse̱ si̱ìkitasòn koni s'ín kisìkitasòn jè Melquisedec. \v 16 Nga mìtsà k'oa̱á s'ín kitjoé‑la̱ xá ts'e̱ no̱'miì koni s'ín tíchja̱ kjo̱tíxoma yá ts'e̱ tje̱ xi inchrobàt'aà‑ne nga no̱'miì kisìkitasòn. Ta sa̱á k'oa̱á s'ín kitjoé‑la̱ xá i̱t'aà ts'e̱ nga'ñó xi tjín‑la̱ nga mìtsà yá xi ko̱ma‑la̱ jngoò k'a si̱ìk'en. \v 17 K'oa̱á s'ín tíchja̱ 'én‑la̱ Nainá xi i̱t'aà ts'e̱, nga tsò: \q1 Ji̱‑né xi no̱'miì tijni ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne, \q1 k'oa̱á s'ín mangásòn‑koi̱i koni jè Melquisedec. \m \v 18 K'oa̱á s'ín komà‑ne nga kichijàngui kjo̱tíxoma jchínga, koi kjoa̱‑la̱ nga tsjìn‑la̱ nga'ñó ti̱koa̱ mì ti̱ kiì tímochjeén‑ne. \v 19 Nga jè kjo̱tíxoma jchínga xi kiskiì Moisés, ni̱mé xi kisìkixi̱ya xi̱ta̱; ta̱nga na̱chrjein i̱'ndei̱, tjín ìjngoò‑ná kjoa̱ xi ìsa̱ ndaà tjín xi titsa̱chiñá‑lá jè xi sikinchat'aà chrañà‑ná Nainá. \p \v 20 Nainá k'oa̱á s'ín kitsjaà kixi̱ 'én‑la̱ xi xkón tjín k'e̱ nga kitsjaà tso'ba nga no̱'miì ítjòn kíjna Cristo. Jñà no̱'miì xi i'nga, ta k'oa̱á s'ín kitjoé‑la̱ xá, mìtsà yá xi kitsjaà 'én‑la̱. \v 21 Ta̱nga xi i̱t'aà ts'e̱ Na̱'én‑ná Jesús, k'oa̱á s'ín tíchja̱ xo̱jo̱n xi tjít'aà 'én‑la̱ Nainá nga kitsò: \q1 Na̱'èn‑ná k'oa̱á s'ín kitsjaà kixi̱ 'én‑la̱; \q1 mìkiì si̱ìkjatjìya‑la̱ kjo̱hítsjeèn‑la̱ nga tsò: \q1 “Ji̱‑né xi no̱'miì ti̱jni ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne.” \m \v 22 K'oa̱á s'ín ma‑ne nga jè Jesucristo osen‑tjì‑ná nga nguixko̱n Nainá nga jè bíndaàjiìn ko̱‑ná jngoò kjoa̱ xi̱tse̱ xi ìsa̱á ndaà tjín. \v 23 Ti̱koa̱á jñà no̱'miì xi kisìxá xi tje̱‑la̱ Leví, jyeé kjìn ma xi jye kisìkitasòn xá‑la̱ ta̱nga koií kjoa̱‑la̱ nga biyaà nga mìkiì ma síxá‑ìsa. \v 24 Ta̱nga jè Jesús tíjnakon‑ne ni̱ta̱ kjé‑ne, k'oa̱á ma‑ne nga no̱'miì tíjna ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne. \v 25 K'oa̱á s'ín ma‑ne nga ma‑la̱ ochrjekàjiìn kjo̱'in xi̱ta̱ ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne, ngats'iì xi̱ta̱ xi i̱t'aà ts'e̱ Jesús bijchó nguixko̱n Nainá; jè tíjnakon‑né ni̱ta̱ kjé‑ne mé‑ne nga bítsi'batjì xi̱ta̱. \p \v 26 I̱t'aà tsa̱ján, nguì jè Jesús xi mochjeén‑ná nga no̱'miì ítjòn tíjna: nga xi̱ta̱ tsjeè‑né; ni̱mé jé tjín‑la̱; mì tjé kji ini̱ma̱‑la̱; tíjnat'aàxìn‑la̱ xi̱ta̱ jé, ko̱ jè xi ìsa̱ 'nga tíjna ján ngajmiì. \v 27 Mìtsà k'oa̱s'ín koni s'ín no̱'miì ítjòn xi i'nga, nga na̱chrjein nchijòn sík'en cho̱ nga tsjá kjo̱tjò‑la̱ xi kjoa̱ ts'e̱ jé‑la̱, i̱kjoàn tsjá ts'e̱ jé‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá. Ta̱nga Jesús k'e̱ nga kitsjaà kjo̱tjò yijo‑la̱ nga k'en, jngoò k'aá kitsjaà ni̱ta̱ kjé‑né. \v 28 Jè kjo̱tíxoma xi kitsjaà Moisés, k'oa̱á s'ín tíchja̱ nga jñà kítsa̱jna no̱'miì ítjòn xi ta̱xki̱ xi̱ta̱ xi chiba nga'ñó tjín‑la̱; ta̱nga jè 'én xi xkón tjín xi i̱skan kitsjaà Nainá, k'oa̱á s'ín tíchja̱ nga jè Ki'ndí‑la̱ Nainá, kíjna no̱'miì ítjòn, jè xi k'oa̱s'ín kisìko̱ Nainá nga ni̱mé chijat'aà‑la̱ ni̱ta̱ kjé‑ne. \c 8 \s1 Jè kjoa̱ xi̱tse̱ xi tsibí'ñó Jesús \p \v 1 Ngats'iì kjoa̱ xi chibàya‑ná, tjín jngoò xi ìsa̱á 'ñó chjí‑la̱, jè‑né nga tíjna jngoò‑ná no̱'miì ítjòn xi tsibìjnat'aà chrja kixi̱‑la̱ íxi̱le̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá ján ngajmiì. \v 2 Ya̱á síxá ya̱ ñánda tíjna xi nguì Ni'ya Tsjeè‑la̱ Nainá, xi jè sobà Nainá tsibíndaà; mìtsà ta̱xki̱ xi̱ta̱ tsibíndaà. \p \v 3 Ngats'iì no̱'miì ítjòn, k'oa̱á s'ín satíxoma‑la̱ nga kjo̱tjò tsját'aà‑la̱ Nainá ko̱ cho̱ sík'en; k'oa̱á ma‑ne nga jè Cristo ti̱koa̱ tjínè‑la̱ nga kis'e‑la̱ mé kjo̱tjò xi kitsjaàt'aà‑la̱ Nainá. \v 4 Jè Cristo, tsà i̱ tíjna i̱t'aà nangui, skanda mì‑la kiì ko̱ma nga no̱'miì kíjna, nga i̱ i̱t'aà nangui, jyeé tjín no̱'miì xi tsját'aà‑la̱ kjo̱tjò Nainá koni s'ín tjín kjo̱tíxoma xi kiskiì Moisés. \v 5 Ta̱nga jñà no̱'miì xi tjín i̱ i̱t'aà nangui, ya̱á síxá ni'ya xi tà i̱sén‑la̱‑né ko̱ 'nguién‑la̱‑né jè Ni'ya Tsjeè‑la̱ Nainá xi tíjna ngajmiì; nga̱ jè Moisés k'e̱ nga jye mejèn koi̱ìts'ia̱ nga ki̱ìndaà ni'ya tsjeè‑la̱ Nainá xi nikje, jè Nainá kitsò‑la̱: “Ndaà chítsejìn, k'oa̱ kó kji t'i̱in koni kji xi tsakoò‑lè ya̱ nindoò Sinaí.” \v 6 Ta̱nga na̱chrjein i̱'ndei̱, ìsa̱á ndaà tjín xá xi kitjoé‑la̱ Jesucristo nga no̱'miì ítjòn tíjna, nga jè osìjnajiìn jngoò kjoa̱ xi̱tse̱ xi ìsa̱ ndaà tjín xi tsibíndaàjiìn Nainá ko̱ xi̱ta̱, nga ya̱á nchrobát'aà‑ne 'én xi ìsa̱ ndaà tjín koni s'ín jye kitsjaà tso'ba Nainá. \p \v 7 Tsà ni̱mé xi kisìchijàt'aà‑la̱ jè kjoa̱ xi kisindaàjiìn ítjòn, mì‑la kiì mochjeén nga ìjngoò k'a sindaàjiìn xi ma‑ne jò k'a. \v 8 Ta̱nga Nainá k'e̱ nga tsohótiko̱, k'oa̱á kitsò: \q1 Ki̱jchò na̱chrjein k'e̱ nga kìndaàjiìn‑ko̱ jngoò kjoa̱ xi̱tse̱ \q1 jñà xi̱ta̱ Israel ko̱ xi̱ta̱ Judá, kitsò Nainá. \q1 \v 9 Jè kjoa̱ xi̱tse̱ xi kìndaàjiìn‑koa̱a, \q1 mìtsà k'oa̱s'ín si̱ndaàjiìn koni ts'e̱ xi̱ta̱ jchínga‑la̱, \q1 k'e̱ nga 'a̱n sobà kitsobà tsja \q1 nga tsachrjekàjñaà nangui Egipto. \q1 Jñà xi̱ta̱ koi, mìkiì kisìkitasòn koni s'ín kisindaàjiìn, \q1 k'oa̱á komà‑ne nga kitsjìn takoàn, tsò Nainá. \q1 \v 10 K'e̱ nga jye ko̱ma i̱skan, \q1 jè kjoa̱ xi̱tse̱ xi kíndaàjñaàkoa̱a xi̱ta̱ Israel, kiís'ín s'e̱, tsò Nainá: \q1 Kjo̱tíxoma‑na̱ ya̱á kíjnajñaà ya̱ kjo̱hítsjeèn‑la̱, \q1 ko̱ ya̱á skiaà i̱jiìn ini̱ma̱‑la̱. \q1 'A̱n‑ná xi Nainá ki̱tso̱‑na, \q1 ko̱ jñà‑né xi ko̱ma xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑na̱. \q1 \v 11 Mì ti̱ kiì ko̱chjeén‑ne nga xi̱ta̱ xíkjín ke̱èno̱jmíya‑la̱ \q1 ni̱ mìtsà jè 'ndse̱ ke̱èno̱jmí‑la̱ nga skoe̱xkon Nainá, \q1 nga ngats'iì xi̱ta̱ skoe̱xkon‑na̱ \q1 mats'ia̱ko̱‑ne xi ìsa̱ i̱xti skanda jñà xi 'ñó xi̱ta̱ jchínga. \q1 \v 12 'A̱án siìjchàat'aà‑la̱ ngats'iì kjoa̱ ch'o xi kis'iìn, \q1 mì ti̱ kiì siìkítsjeèn‑na̱ jé xi tjín‑la̱. \m \v 13 K'e̱ nga Nainá síkaxki̱ ìjngoò kjoa̱ xi̱tse̱, tsòyaá‑ne nga jè kjoa̱ xi kisindaàjiìn ítjòn, jyeé kòjchínga. Mì ti̱ kiì tímochjeén‑ne, jyeé tíchija. \c 9 \s1 Jè Ni'ya Tsjeè‑la̱ Nainá xi nikje \p \v 1 Jè kjoa̱ xi tsibíndaàjiìn ítjòn Nainá kis'eé‑la̱ kjo̱tíxoma kós'ín ma nga jeya nìkíjnaá Nainá ko̱ kis'e jngoò‑la̱ ni'ya tsjeè i̱ i̱t'aà nangui. \v 2 Jè Ni'ya Tsjeè‑la̱ Nainá xi nikje, k'oa̱á s'ín tjíndaà nga jngoò i̱'nde tíjna ítjòn xi 'mì I̱'nde Tsjeè, ñánda tíjna ki̱cha̱ xi tìya ni'ín ko̱ ñánda tíjna ími̱xa̱ xi nchasòn i̱nchra̱jín tsjeè‑la̱ Nainá. \v 3 Jè nikje cortina xi ma jò‑ne xi tjo̱bá jngoò osen ni'ya nikje, ya̱ i̱jto̱n kjijna i̱'nde xi 'mì I̱'nde xi ìsa̱ 'Ñó Tsjeè. \v 4 I̱'nde jè, ya̱á kjijna jngoò kaxa̱ xi nguì oro ñánda tìsòn chrjongó‑la̱ Nainá; ti̱koa̱ ya̱á kjijna kaxa̱ xi nguì oro yijàjno ts'e̱ kjoa̱ xi tsibíndaàjiìn Nainá. Kaxa̱ jè, tíjnaya jngoò ti̱jí ki̱cha̱ xi nguì oro ñánda 'ncha i̱nchra̱jín xi 'mì maná, ti̱koa̱ ya̱á kjinaya yá nise‑la̱ Aarón xi tsibíjts'én‑t'aà chrja‑la̱ ko̱ ya̱ 'ncha jñà nda̱jo̱ teè ñánda tjít'aà kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kitjoé‑la̱ Moisés. \v 5 Ya̱ i̱sòn kaxa̱ 'ncha i̱sén‑la̱ àkja̱le̱ xi querubín 'mì xi tjín‑la̱ jnga̱á xi okó kjoa̱ jeya‑la̱ Nainá; jñà jnga̱á‑la̱ bíjtsa'ma jè kaxa̱. Ta̱nga i̱'ndei̱, jñà kjoa̱ koi, mìkiì mochjeén nga íjngó íjngó ska̱ya ko̱xki̱. \p \v 6 K'e̱ nga jye k'oa̱s'ín kisinchaàndaà tsojmì koi, jñà no̱'miì, kjit'aà na̱chrjein fahas'en ya̱ Ni'ya Tsjeè‑la̱ Nainá xi nikje, jè i̱'nde xi tíjna ítjòn, nga síkitasòn xá‑la̱ nga beèxkón Nainá. \v 7 Ta̱nga jè i̱'nde xi ma‑ne jò, ta jè ta̱jngoò no̱'miì ítjòn fahas'en jngoò k'a nga jngoò nó; k'e̱ nga fahas'en, tjínè‑la̱ nga jní‑la̱ cho̱ 'ba xi tsját'aà‑la̱ Nainá kjoa̱ xi ti̱ts'e̱‑ne jé‑la̱ ko̱ ngats'iì jé‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, jñà xi mìkiì tíjiìn‑la̱ tsà jé ótsji. \v 8 Jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá k'oa̱á s'ín síkíchi̱ya‑ná, k'e̱ nga tákó jè tímochjeén Ni'ya Tsjeè xi nikje xi kisindaà ítjòn, kj'eè kiì táx'a̱'nde nga ko̱ma ki̱tjás'e̱én jè I̱'nde xi Ìsa̱ 'Ñó Tsjeè. \v 9 Jñà kjoa̱ xi komà kjòtseé, tà kjoa̱ mangásòn‑né koni s'ín tíma na̱chrjein i̱'ndei̱; nga jñà kjo̱tjò ko̱ jní‑la̱ cho̱ xi kixíxteèn i̱'nde jè, tsjìn‑la̱ nga'ñó nga si̱ìtsjeè kjo̱hítsjeèn‑la̱ xi̱ta̱ xi k'oa̱s'ín beèxkón Nainá. \v 10 Kjoa̱ koi, tà kjoa̱ ts'e̱é yijo‑la̱ xi̱ta̱, mé tsojmì xi ma chine ko̱ xi ma 'yò, koa̱ kós'ín sítsjeè yijo‑la̱ xi̱ta̱; tà k'oa̱á s'ín tje̱n ko̱chjeén skanda k'e̱ nga jè Nainá si̱ìkjatjìya‑la̱ ngats'iì kjoa̱ koi. \s1 Nga'ñó xi tse tjín‑la̱ jè jní xi tsibíxteèn Cristo \p \v 11 Ta̱nga jyeé j'iì Cristo nga no̱'miì ítjòn tíjna i̱t'aà ts'e̱ kjo̱ndaà‑la̱ Nainá xi jye tíma. Ya̱á jahas'en Ni'ya Tsjeè‑la̱ Nainá jè xi ìsa̱ 'ñó ndaà choòn ko̱ xi ìsa̱ kixi̱ tjín, nga mìtsà tsja xi̱ta̱ kisindaà‑ne jè xi tsò‑ne kjoa̱ nga mìtsà i̱ i̱t'aà nangui kisindaà. \v 12 Cristo, jngoò k'aá jahas'en ya̱ I̱'nde Tsjeè. Mìtsà ti̱ jní‑la̱ tíndsó ko̱ jní‑la̱ nchra̱ja̱ jahas'en‑ko̱‑ne. Ts'e̱ sobá jní jahas'en‑ne. K'oa̱á s'ín kis'iìn nga tsibíchjítjì jé‑ná, mé‑ne nga komà kisìkítsa̱jnandei̱í‑ná ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne. \v 13 Jè jní‑la̱ nchra̱ja̱ ko̱ jní‑la̱ tíndsó ko̱ chijo‑la̱ nchra̱ja̱ kitì xi nchra̱ja̱ chjo̱ón ki'ndí, maá‑la̱ sítsjeè yijo‑la̱ xi̱ta̱ xi xa̱'ya̱‑la̱ k'e̱ nga xíxteèn‑jno. \v 14 Tsà k'oa̱á s'ín bitasòn kjoa̱ koi, jè jní xi tsibíxteèn Cristo, ìsa̱á tse nga'ñó tjín‑la̱. Nga i̱t'aà ts'e̱é nga'ñó‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè xi tíjnakon ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne nga kitsjaà kjo̱tjò‑la̱ Nainá yijo‑la̱ xi mìtsà mé jé tjín‑la̱. Jè jní‑la̱ Cristo sítsjeèya kjo̱hítsjeèn‑nò nga mì ti̱ kiì koa̱ ti̱s'ín s'e̱n‑nò kjoa̱ xi fìko̱‑ná kjoa̱biyaà, mé‑ne nga ma si̱xá‑là Nainá xi tíjnakon. \s1 Jè kjoa̱ xi̱tse̱ xi tsibíndaàjiìn Nainá ko̱ xi̱ta̱ \p \v 15 K'oa̱á ma‑ne nga jè Cristo osìjnajiìn osen koni s'ín tsibí'ñó jngoò kjoa̱ xi̱tse̱. K'e̱ nga k'en ngajo‑la̱ xi̱ta̱, jè tsibíchjítjì jé‑la̱ xi tsohótsji xi̱ta̱ k'e̱ nga ti̱sa̱ jè tíhotíxoma kjoa̱ xi kisindaàjiìn ítjòn, mé‑ne ngats'iì xi̱ta̱ xi xó jaàjiìn‑ne tjoé‑la̱ kjo̱tjò xi tsjá Nainá ni̱ta̱ kjé‑ne koni s'ín kitsjaà 'én‑la̱ Nainá xi tso'ba kiìchja̱‑ne. \v 16 K'e̱ nga jngoò xi̱ta̱ mejèn‑la̱ síka'bí tsojmì xi tjín‑la̱, bíndaà jngoò xo̱jo̱n xi bí'ñó. Skanda k'e̱é mochjeén k'e̱ nga biyaà jè xi̱ta̱ xi bíndaà. \v 17 Ta̱nga xo̱jo̱n jè, ni̱mé chjí‑la̱ k'e̱ nga ti̱kj'eè biyaà xi̱ta̱ xi tsibíndaà; skanda k'e̱é chjí‑la̱ k'e̱ nga ki̱yá. \v 18 Jè kjoa̱ xi kisindaàjiìn ítjòn k'oa̱á ti̱s'ín kisindaàjiìn nga cho̱ k'en mé‑ne komà kixíxteèn‑ne jní. \v 19 Moisés, k'e̱ nga jye tsibíxke̱jiìn‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá ngats'iì kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá, i̱kjoàn kiskoé jní‑la̱ tíndsó ko̱ jní‑la̱ nchra̱ja̱ ki'ndí ko̱ kisìkájiìn nandá; ko̱ kiskoé jngoò chrja‑la̱ yá hisopo ko̱ tsja̱‑la̱ orrè xi inì kjoàn; jahajiìn jní‑la̱ cho̱; i̱kjoàn tsibíxteèn‑jno jè xo̱jo̱n xi tjít'aà kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá; k'e̱é tsibíxteèn‑jno ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá. \v 20 Moisés kitsò: “Jè jní jè xi síkixi̱ya kjoa̱ nga ko̱ma si̱kitasòn koni s'ín tsibíndaàjiìn‑ko̱‑nó Nainá.” \v 21 Moisés, ti̱koa̱á tsibíxteèn‑jno jní jè Ni'ya Tsjeè‑la̱ Nainá xi nikje ko̱ ngats'iì tsojmì xi mochjeén k'e̱ nga yaxkón Nainá. \v 22 Koni s'ín tíchja̱ xo̱jo̱n xi tjít'aà kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá, mejèn tsà ngats'iì kjoa̱, sa̱á jní matsjeèya‑ne; tsà mìkiì xíxteèn jní, mìkiì ko̱ma jcha̱t'aà‑la̱ jé‑la̱ xi̱ta̱. \p \v 23 K'oa̱á s'ín kjòchjeén nga jní‑la̱ cho̱ matsjeèya‑ne jè Ni'ya Nikje Tsjeè ko̱ tsojmì xi tjíya xi mochjeén k'e̱ nga yaxkón Nainá; jñà tsojmì koi, ta okó‑né koni choòn ján ngajmiì; ta̱nga jñà xi tjín ngajmiì, mochjeén‑né nga biyaà jngoò xi ìsa̱ xkón tjín mé‑ne ko̱ma ko̱tsjeèya‑ne. \p \v 24 Ta̱nga Cristo, mìtsà ya̱ jahas'en Ni'ya Nikje Tsjeè xi tsja xi̱ta̱ kisindaà‑ne, xi ta okó xi tjín ngajmiì. Cristo, nguì ya̱á jahas'en ngajmiì nga nguixko̱n Nainá nga tíchja̱tjì‑ná. \v 25 Mìkiì k'oa̱s'ín kjìn k'a jahas'en ya̱ ngajmiì nga kitsjaàt'aà kjo̱tjò yijo‑la̱, koni s'ín no̱'miì ítjòn nga xki̱ nó fahas'en I̱'nde xi 'Ñó Tsjeè, nga fahas'en ko̱ jní xi mìtsà ts'e̱. \v 26 Cristo tsà kjìn‑la k'a jahas'en ngajmiì ti̱koa̱ tjínè‑la̱ nga kjìn k'a si̱ìkjeiín kjo̱'in kó‑ne skanda kisindaà i̱sò'nde. Ta̱nga i̱'ndei̱, nga jye tífehet'aà na̱chrjein, ta jngoò k'a j'iì nga kitsjaà kjo̱tjò yijo‑la̱ nga tsibíxteèn jní‑la̱, mé‑ne nga kitjaàxìn‑ne kjoa̱ ts'e̱ jé ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne. \v 27 K'oa̱á s'ín tjín nga ngats'iì xi̱ta̱, ta jngoò k'a biyaà, ko̱ i̱skan kjoi̱í jè na̱chrjein nga si̱ndaàjiìn‑la̱. \v 28 K'oa̱á ti̱s'ín tjín i̱t'aà ts'e̱ Cristo, ta jngoò k'a kitsjaàt'aà kjo̱tjò yijo‑la̱ nga tsibíxteèn jní‑la̱, mé‑ne nga kjìn xi̱ta̱ tjáxìn‑ne jé‑la̱. Xi ma‑ne jò k'a, ki̱tjojen ìjngoò k'a‑ne ngajmiì; mìtsà ti̱ jé kjoa̱áxìn‑ne; koií xá kjoi̱í‑ne nga ko̱chrjekàjiìn kjo̱'in jñà xi̱ta̱ xi nchikoña‑la̱. \c 10 \s1 Mé‑ne 'ñó chjí‑la̱ jè kjoa̱ biyaà‑la̱ Cristo \p \v 1 Jè kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kitjoé‑la̱ Moisés, mìtsà nguì jñà kjo̱ndaà xi i̱skan j'iì; ta 'nguién‑la̱ né xi tsakó. K'oa̱á ma‑ne nga jngoó k'a mìkiì ko̱ma nguì tsjeè si̱ìkítsa̱jna xi̱ta̱ xi xki̱ nó síchrañat'aà‑la̱ Nainá nga ti̱jñà ti̱jñà kjo̱tjò tsjá‑ne. \v 2 Jè kjo̱tíxoma, tsà jngoò k'a kisìtsjeèya jé‑la̱ xi̱ta̱, mì‑la ti̱ kiì si̱ìkájno‑ne tsà jé tjín‑la̱; ti̱koa̱á mì‑la ti̱ kiì jní‑la̱ cho̱ tsjá kjo̱tjò‑ne. \v 3 Ta̱nga jè jní‑la̱ cho̱, xki̱ nó xki̱ nó síkítsjeèn‑ya jé‑la̱ xi̱ta̱. \v 4 Nga jè jní‑la̱ nchra̱ja̱ ko̱ jní‑la̱ tíndsó mìkiì ma‑la̱ faáxìn jñà jé‑la̱ xi̱ta̱. \p \v 5 Cristo, k'e̱ nga j'iì i̱ i̱sò'nde kitsò‑la̱ Nainá: \q1 Majìn‑lè jní‑la̱ cho̱ xi biyaà, ko̱ kjo̱tjò xi tsját'aà‑lè xi̱ta̱, \q1 ta̱nga jè yijo‑na̱ kinìkíjnandei. \q1 \v 6 Mìkiì sasén‑lè cho̱ xi kitì, ko̱ ni̱ jñà kjo̱tjò xi tsjá‑lè xi̱ta̱ xi kjoa̱ ts'e̱ jé‑la̱. \q1 \v 7 K'e̱é kichjà, kixan‑lè: “Koni s'ín tíchja̱ xo̱jo̱n‑lè xi i̱t'aà ts'a̱n, \q1 i̱í tìjna̱a nga sìkitasoàn koni s'ín mejèn‑lè, \q1 ji̱ xi Nainá 'mì‑lè.” \m \v 8 Cristo, ítjòn kitsò: “Majìn‑lè ko̱ mìkiì sasén‑lè jní‑la̱ cho̱ xi biyaà ko̱ kjo̱tjò xi tsjá‑lè xi̱ta̱, cho̱ xi kitì ko̱ kjo̱tjò xi tsjá xi kjoa̱ ts'e̱ jé‑la̱”, na̱s'ín k'oa̱s'ín tíchja̱ kjo̱tíxoma nga tjínè‑la̱ nga koa̱tjín xi tsjá xi̱ta̱. \v 9 I̱kjoàn kitsò ìsa̱: “I̱í tìjna̱a nga sìkitasoàn koni s'ín mejèn‑lè.” K'e̱ nga o̱s'ín kiìchja̱, tsòyaá‑ne nga jè Cristo jaàxìn jè kjoa̱ jchínga mé‑ne nga kisìkíjna ngajo‑ne xi kjoa̱ xi̱tse̱. \v 10 K'oa̱á s'ín komà nga kisìtsjeèya ini̱ma̱‑ná Nainá i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo k'e̱ nga ko̱s'ín kisìkitasòn koni s'ín mejèn‑la̱ Nainá nga ta jngoò k'a kitsjaà kjo̱tjò yijo‑la̱ ni̱ta̱ kjé‑ne k'e̱ nga k'en. \p \v 11 Ngats'iì no̱'miì, na̱chrjein nchijòn síkitasòn xá‑la̱ nga kjìn k'a tsját'aà‑la̱ Nainá xi ti̱jñà ti̱jñà‑ne kjo̱tjò xi mìkiì ma‑la̱ faáxìn jé‑la̱ xi̱ta̱. \v 12 Ta̱nga Jesucristo ta jngoò k'a kitsjaàt'aà kjo̱tjò yijo‑la̱ kjoa̱ ts'e̱ jé ni̱ta̱ kjé‑ne, i̱kjoàn tsibìjnat'aà chrja kixi̱‑la̱ Nainá. \v 13 Ya̱á tíkoña skanda k'e̱ nga ki̱jchò na̱chrjein nga jñà xi̱ta̱ kondra̱‑la̱ si̱ìchija nga jè Nainá si̱ìkítsa̱jnangui ndso̱ko̱. \v 14 Ta jngoò k'aá kitsjaàt'aà kjo̱tjò yijo‑la̱ mé‑ne nga nguì ndaà kjòkixi̱ya‑ne xi̱ta̱ ni̱ta̱ kjé‑ne, jñà xi̱ta̱ xi tímatsjeè. \v 15 Jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá ndaà síkixi̱ya‑ná kjoa̱ koi; nga sa̱ ítjòn tsò‑né: \q1 \v 16 Jè kjoa̱ jè xi kìndaàjiìn‑koa̱a jñà xi̱ta̱ \q1 k'e̱ nga jye ko̱ma i̱skan, tsò Na̱'èn‑ná: \q1 Jñà kjo̱tíxoma‑na̱ sìkíjnajñaà ini̱ma̱‑la̱, \q1 ko̱ ya̱á skia̱a i̱jiìn kjo̱hítsjeèn‑la̱. \m \v 17 I̱kjoàn tsò‑ìsa: \q1 'A̱n, mì ti̱ kiì siìkítsjeèn‑na̱ jé xi tjín‑la̱ \q1 ko̱ ngats'iì kjoa̱ ch'o xi s'ín. \m \v 18 K'e̱ nga jye jcha̱t'aà‑ná jé‑ná, mì ti̱ mé kjo̱tjò ko̱chjeén‑ne xi kjoa̱ ts'e̱ jé. \s1 Mé kjoa̱‑ne nga ìsa̱ ndaà ki̱nchat'aà chrañà‑lá Nainá \p \v 19 Jñò ndí 'ndsè, k'oa̱á ma‑ne na̱chrjein i̱'ndei̱, tjí'nde‑ná nga ki̱tjás'e̱én jè I̱'nde‑la̱ Nainá xi 'Ñó Tsjeè, koií kjoa̱‑la̱ jè jní xi tsibíxteèn Jesús. \v 20 Nga jè kiskíx'a̱ jngoò‑ná ndi̱yá xi̱tse̱ xi fìko̱‑ná ñánda tjín kjoa̱binachon, nga ko̱ma ko̱tokjá jè nikje cortina xi tjo̱hóya jngoò osen I̱'nde Tsjeè‑la̱ Nainá. Jè nikje, k'oa̱á ngaya‑la̱ koni yijo‑la̱ Jesús. \v 21 Nga̱ tjín jngoò‑ná no̱'miì xi 'ñó jeya tíjna xi otíxoma ya̱ ni'ya‑la̱ Nainá. \v 22 K'oa̱á ma‑ne nga mochjeén‑né nga ìsa̱ ndaà ki̱nchat'aà chrañà‑lá Nainá, nga nguì kixi̱ si̱kíjnaá ini̱ma̱‑ná ko̱ nguì tíjngoò takoán xi i̱t'aà ts'e̱, nga jè Cristo jye kisìtsjeè ini̱ma̱‑ná kjoa̱ ts'e̱ jé, ko̱ jè yijo‑ná, k'oa̱á ngaya‑la̱ koni tsà nguì nandá tsjeè tsaníjno‑ne. \v 23 Kixi̱ ki̱tsa̱jnakoa̱á kjoa̱ xi titsa̱chiñá‑lá koni s'ín mokjeiín‑ná nga mì kijen kikjá‑lá takoán; nga Nainá, xi̱ta̱ kixi̱‑né, si̱ìkitasòn‑né koni s'ín jye kitsjaà 'én‑la̱. \v 24 Ki̱nchátsji'nde‑lá nga 'én ndaà ki̱nókjoa̱‑lá xinguia̱á mé‑ne nga ìsa̱ ndaà s'e̱‑ná kjo̱tsjacha; ko̱ s'e̱én kjoa̱ xi ndaà tjín. \v 25 Mìkiì si̱jchayaá jè na̱chrjein k'e̱ nga bixoñaá, koni s'ín i'nga xi̱ta̱ nga mì ti̱ kiì bixoñat'aà‑la̱ xíkjín. Ta saà mochjeén‑né nga k'oi̱‑lá nga'ñó xinguia̱á nga jngoò ìjngoò; ìsa̱á 'ñó ko̱s'ia̱án k'e̱ nga ya̱á nga jye tínchrobá machrañà na̱chrjein‑la̱ Nainá. \p \v 26 Tsà k'oa̱s'ín tjín takoán nga ki̱nchátsji jé ìsa̱á k'e̱ nga jye kiyaxkoaán kjoa̱ kixi̱‑la̱ Nainá, mì ti̱ mé jní ko̱ma xíxteèn‑ne xi ma kjoa̱áxìn jé‑ná. \v 27 Tà jè ko̱ko̱ ìsa̱‑ná kjo̱'in xi 'ñó xkón tjín ko̱ ni'ín jnga̱ xi síkjehesòn yije xi̱ta̱ xi kondra̱ fì‑la̱ Nainá. \v 28 K'e̱ nga tsà jngoò xi̱ta̱ xi mìkiì síkitasòn kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kitjoé‑la̱ Moisés, tsà tjín jò, jàn xi̱ta̱ xi tsjá 'én nga kixi̱ kjoa̱, mìkiì mahi̱ma̱cha, nìk'en‑né. \v 29 ¿Kós'ín beè‑la̱ takòn jñò, a mìtsà ìsa̱ tse kjo̱'in ok'ìn‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi binchanè jè Ki'ndí‑la̱ Nainá, ko̱ ochrjekàngui jè jní xi tsibíxteèn, ko̱ ti̱koa̱ chja̱jno‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá xi tjín‑la̱ kjo̱ndaà? Jè jní xi ochrjekàngui, jè‑né xi Nainá kisìkjeén nga tsibíndaàjiìn‑ko̱ xi̱ta̱ jngoò kjoa̱ xi̱tse̱, ko̱ jè xi kisìtsjeè‑ne ini̱ma̱‑la̱ xi̱ta̱ koi. \v 30 Jyeé tíjiìn‑ná nga k'oa̱á tsò Nainá: “'A̱án oko̱‑na nga tsjaà‑la̱ kjo̱'in xi̱ta̱, 'a̱án tsjaà‑la̱ chjí‑la̱.” Ìjngoò k'a tsò: “Jè Na̱'èn‑ná ki̱ìndaàjiìn‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱.” \v 31 ¡Ta̱xki̱ 'ñó tse kjo̱xkón tjín k'e̱ nga ya̱ kàyaá tsja Nainá xi tíjnakon! \p \v 32 Ta̱nga ti̱kítsjeèn kós'ín komàt'ioòn na̱chrjein xi jye tsato, k'e̱ nga sa̱ kina'yà ítjòn 'én kixi̱ xi kisìhiseèn‑nò, nga kichìkjoa̱‑nò nga tse kjo̱'in kinìkjioòn. \v 33 Kis'eé na̱chrjein k'e̱ nga jñà xi̱ta̱ kiìchja̱jno‑nò ko̱ kiskaàn‑ko̱‑nò nga nguixko̱n xi̱ta̱ na̱xa̱ndá. Ti̱koa̱á kis'eé na̱chrjein nga jñò kitsjahijtako̱o jñà xi̱ta̱ xinguio̱o xi ti̱koa̱ kjo̱'in nchisíkjeiín. \v 34 Jñò, kjòhi̱ma̱cha xi̱ta̱ xi kjo̱'in nchisíkjeiín nga nda̱yá títsa̱jna; ko̱ ti̱koa̱ mìkiì kòjti‑nò k'e̱ nga kjòchijé‑nò tsojmì‑nò, ta sa̱á kjòtsjaá‑nò nga jye tíjiìn‑nò nga ján ngajmiì tjín‑nò tsojmì xi ìsa̱ ndaà kjoàn xi mìkiì fehet'aà ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne. \v 35 Kì nìchija‑jèn koni s'ín kjit'aàtakòn Nainá nga ya̱á tjoé‑nò jè xi 'ñó tse chjí‑la̱. \v 36 Mochjeén‑né nga s'e̱‑nò kjoa̱tsetakòn kjoa̱ ts'e̱ kjo̱'in, mé‑ne k'e̱ nga jye ki̱tasòn koni s'ín mejèn‑la̱ Nainá, tjoé‑nò xi tsjá‑nò koni s'ín jye kitsjaà 'én‑la̱ xi tso'ba kiìchja̱‑ne. \v 37 K'oa̱á s'ín chja̱ xo̱jo̱n xi tjít'aà 'én‑la̱ Nainá nga tsò: \q1 Ta jngoò tjò chija‑la̱ nga kjoi̱í jè xi sa̱ nchrobá. \q1 Mìkiì ko̱chrjein‑la̱. \q1 \v 38 Jè xi xi̱ta̱ kixi̱ kíjnakon‑né nga mokjeiín‑la̱, \q1 ta̱nga tsà ko̱sit'aà xìn, mìkiì sasén‑la̱ ini̱ma̱‑na̱. \m \v 39 Ta̱nga jñá, mì k'oa̱á s'e̱én koni s'ín xi̱ta̱ xi íts'i̱n fì‑ne nga síchija ini̱ma̱‑la̱. Ta sa̱á ya̱ kjiaán ya̱ i̱'nde ñánda ki̱tjokàjiìn kjo̱'in ini̱ma̱‑ná koi kjoa̱‑la̱ nga mokjeiín‑ná. \c 11 \s1 Kjoa̱ xi mokjeiín‑ná \p \v 1 Jè kjoa̱ xi mokjeiín‑ná, jè‑né nga tjín kixi̱ nga tjoé‑ná jñà kjoa̱ xi chiñá‑lá; jè‑né nga tíjngoò takoán nga ki̱tasòn na̱s'ín mìkiì titsa̱'yaá xi kjoa̱ ni̱to̱n. \v 2 Jñà xi̱ta̱ jchínga kjòtseé, koií kjoa̱‑la̱ nga kòkjeiín‑la̱ nga ndaá ki'ya‑la̱. \p \v 3 Ta koi‑né nga mokjeiín‑ná nga ko̱s'ín machi̱ya‑ná nga jè Nainá, tà ko̱ó 'én‑la̱ tsibíndaà i̱sò'nde; kisìkatsejèn tsojmì xi mìkiì tsejèn nga sa̱ ítjòn. \p \v 4 Abel, koií kjoa̱‑la̱ nga kòkjeiín‑la̱, kitsjaàt'aà‑la̱ Nainá kjo̱tjò xi ìsa̱ 'ñó ndaà kjoàn, mì k'oa̱à‑ne koni ts'e̱ Caín. K'oa̱á s'ín komà‑ne nga xi̱ta̱ kixi̱ kitsò‑la̱ Nainá Abel; kiskoé kjo̱tjò xi ijchòko̱‑la̱; skanda na̱chrjein i̱'ndei̱, tákó k'oa̱á s'ín tíchja̱ nga mokjeiín‑la̱, na̱s'ín jye k'en. \p \v 5 Enoc, ti̱koa̱á kòkjeiín‑la̱; k'oa̱á s'ín komà‑ne nga kiìko̱ tíkon Nainá ján ngajmiì; mì ti̱ kiì kisakò‑ne k'e̱ nga jye kiìko̱. K'e̱ nga sa̱ tsibìjna i̱ i̱sò'nde, Enoc, k'oa̱á s'ín ki'ya‑la̱ nga ndaà kisaseèn takòn Nainá. \v 6 Tsà mìkiì mokjeiín‑ná i̱t'aà ts'e̱ Nainá, mìkiì ko̱ma s'e̱én kjoa̱ xi sasén‑la̱ Nainá. Jè xi̱ta̱ xi síchrañat'aà‑la̱ Nainá mochjeén‑né nga ndaà ko̱kjeiín‑la̱ nga tíjna Nainá, ti̱koa̱ ko̱kjeiín‑la̱ nga ngats'iì xi̱ta̱ xi ótsji Nainá, tsjá‑la̱ kjo̱tjò xi ndaà tjín. \p \v 7 Noé koií‑né nga kòkjeiín‑la̱, k'e̱ nga tsibéno̱jmí‑la̱ Nainá kjoa̱ xi i̱skan ko̱ma, kisìkitasòn; ko̱ó kjo̱xkón‑la̱ nga tsibíndaà jngoò chitso xi 'ñó je kji, mé‑ne nga mìkiì ki̱yá‑ne jñà xi̱ta̱ ni'ya‑la̱. Noé, nga ndaà kòkjeiín‑la̱, k'oa̱á s'ín tsibínè‑la̱ kjo̱'in xi̱ta̱ i̱sò'nde nga jé tjín‑la̱; ko̱ jè Noé kitjoé‑la̱ kjo̱tjò xi tsjá Nainá nga xi̱ta̱ kixi̱ kitsò‑la̱ ta koií kjoa̱‑la̱ nga kòkjeiín‑la̱. \p \v 8 Abraham, nga kòkjeiín‑la̱ k'e̱ nga kiìchja̱‑la̱ Nainá, kisìkitasòn. Itjokàjiìn nangui‑la̱, kiì ya̱ i̱'nde ñánda tà kjo̱tjò tsjá‑la̱ Nainá, ta̱nga skanda mìkiì tíjiìn‑la̱ ñánda tífì. \v 9 Koií kjoa̱‑la̱ nga kòkjeiín‑la̱, nga ko̱s'ín kisìjchá yijo‑la̱ koni tsà xi̱ta̱ xi xìn nangui‑la̱ na̱s'ín ya̱ tsibìjna ya̱ i̱'nde ñánda nga k'oa̱ kitsò‑la̱ Nainá nga tsjá kjo̱tjò‑la̱. Ni'ya nikjeé tsibìjnaya. Nga kiì‑ìsa na̱chrjein, k'oa̱á ti̱ komàt'in jè Isaac ko̱ Jacob, xi ti̱koa̱ k'oa̱s'ín kitsjaà‑la̱ 'én Nainá nga ts'e̱ ko̱ma nangui. \v 10 Abraham tíkoña jngoò‑la̱ na̱xa̱ndá xi 'ñó ndaà tjín tàts'en chrjó‑la̱, nga jè Nainá kiskoòsòn‑la̱ kós'ín si̱ndaà ko̱ ti̱jè‑ne Nainá tsibíndaà. \p \v 11 Koií kjoa̱‑la̱ nga kòkjeiín‑la̱ Abraham, nga na̱s'ín chjo̱ón 'ndi̱ jè chjo̱ón‑la̱ xi 'mì Sara, ko̱ na̱s'ín jye 'ñó xi̱ta̱ jchínga, kis'eé‑la̱ nga'ñó nga kisakò jngoò‑la̱ ki'ndí jè Sara, koií kjoa̱‑la̱ nga kòkjeiín‑la̱ nga Nainá si̱ìkitasòn koni s'ín jye kitsjaà‑la̱ 'én‑la̱. \v 12 K'oa̱á ma‑ne nga ta jè ta̱jngoò xi̱ta̱ jè, na̱s'ín jye tífehet'aà na̱chrjein‑la̱, kjìn jchán ma i̱xti‑la̱ xi tje̱ ts'e̱ k'oa̱á ngaya‑la̱ koni jñà ni'ño xi tjín ngajmiì ko̱ tsomì xi jncha i̱ndiì ndáchikon nga mìkiì ma maxke̱ya. \p \v 13 Ngats'iì xi̱ta̱ koi, k'oa̱á s'ín mokjeiín‑la̱ skanda k'e̱ nga k'en, na̱s'ín mìkiì kitjoé‑la̱ tsojmì xi Nainá k'oa̱s'ín kitsjaà 'én‑la̱ nga tsjá‑la̱; ta k'oa̱á s'ín kjòchi̱ya‑la̱ koni tsà ta kjiìn kijtseè‑ne; tsjaá kis'e‑la̱ nga kitsò nga mìtsà i̱ i̱'nde‑la̱, ta nchifahato‑né nga títsa̱jna i̱ i̱t'aà nangui. \v 14 Jñà xi̱ta̱ xi koa̱tsò, k'oa̱á s'ín béno̱jmí kixi̱‑né nga sa̱á nchihótsji jngoò nangui xi nguì ts'e̱ ko̱ma. \v 15 Tsà jè nchisíkítsjeèn nangui ñánda itjokàjiìn, o̱kixi̱‑né komá‑la kiì ìjngoò k'a‑ne i̱'nde ñánda inchrobà‑ne. \v 16 Ta̱nga jngoò i̱'nde nchihótsji xi ìsa̱ ndaà choòn, i̱'nde xi ts'e̱ ngajmiì. K'oa̱á ma‑ne nga jè Nainá, mìkiì masobà‑la̱ nga ki̱tso̱‑la̱ xi̱ta̱: jè jèe̱ xi Nainá, nga jyeé kisìkíjnandaà jngoò‑la̱ i̱'nde ñánda na̱xa̱ndá‑la̱ ko̱ma nga ya̱ kítsa̱jna. \p \v 17 Abraham, k'e̱ nga kichìt'aà, koií kjoa̱‑la̱ nga kòkjeiín‑la̱ nga kiskoé Isaac nga kitsjaàt'aà kjo̱tjò‑la̱ Nainá. Tsibìjnandaà nga tsjá‑la̱ ki'ndí‑la̱ xi ta jè ta̱jngoò‑ne, na̱s'ín xó k'oa̱s'ín kitsjaà‑ne 'én Nainá i̱t'aà ts'e̱ ki'ndí‑la̱, k'e̱ nga kitsò: \v 18 “I̱t'aà ts'e̱ Isaac, kjìn jchán ko̱ma xi̱ta̱ tje̱‑lè.” \v 19 Abraham k'oa̱á s'ín kisìkítsjeèn nga Nainá tjín‑la̱ nga'ñó nga ma‑la̱ síkjaáya‑la̱ xi̱ta̱ na̱s'ín jye k'en. Kitjoé ìjngoò k'a‑la̱ ki'ndí‑la̱ koni tsà jaáya‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱biyaà. \p \v 20 Isaac, koií kjoa̱‑la̱ nga mokjeiín‑la̱ nga kisìjét'aà‑la̱ Nainá nga kàtasíchikon‑t'in Jacob ko̱ Esaú i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ xi i̱skan ko̱ma. \p \v 21 Koií kjoa̱‑la̱ nga mokjeiín‑la̱ Jacob, k'e̱ nga jye tíbiyaà, kisìjét'aà‑la̱ Nainá nga kàtasíchikon‑t'in ingajò i̱xti‑la̱ José; síngui'ñó tsja yá nise‑la̱ nga jeya kisìkíjna Nainá. \p \v 22 Koií kjoa̱‑la̱ nga mokjeiín‑la̱ José, k'e̱ nga jye tíbiyaà, tsibéno̱jmí kós'ín ko̱mat'in jñà xi̱ta̱ Israel nga ki̱tjokàjiìn na̱xa̱ndá Egipto. Ti̱koa̱ kitsjaà o̱kixi̱ i̱t'aà ts'e̱ nindaà‑la̱ ñánda kji̱ko̱. \p \v 23 Xi̱ta̱ jchínga‑la̱ Moisés, koií kjoa̱‑la̱ nga kòkjeiín‑la̱ nga jàn sá kisìkíjna'ma ki'ndí‑la̱ k'e̱ nga sa̱ kits'iìn, nga kijtseè nga 'ñó ndaà kji i̱sén‑la̱ ki'ndí‑la̱, ko̱ mìkiì kitsakjòn‑la̱ kjo̱tíxoma‑la̱ xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ na̱xa̱ndá Egipto. \p \v 24 K'e̱ nga jye kòjchínga Moisés, koií kjoa̱‑la̱ nga kòkjeiín‑la̱ nga mìkiì kisaseèn‑la̱ nga nea̱‑la̱ kitsò‑la̱ tsòti‑la̱ faraón. \v 25 Tà sa̱á jè jaàjiìn nga kjo̱'in kisìkjeiín ko̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Nainá, mì k'oa̱‑ne nga kjo̱tsja tsjá‑la̱ yijo‑la̱ xi kjoa̱ ts'e̱ jé. \v 26 K'oa̱á s'ín kiskoòsòn‑la̱ nga ìsa̱ 'ñó chjí‑la̱ kjo̱'in xi si̱ìkjeiín xi i̱t'aà ts'e̱ Cristo mì k'oa̱á‑ne nga kjo̱tsja tsjá‑la̱ yijo‑la̱ xi kjoa̱ nchi̱ná ts'e̱ na̱xa̱ndá Egipto. Kiskoñákjoa̱á‑la̱ kjo̱ndaà xi i̱skan tsjá‑la̱ Nainá. \p \v 27 Koi‑né nga ti̱koa̱ kòkjeiín‑la̱ nga itjokàjiìn na̱xa̱ndá Egipto; mìkiì kitsakjòn‑la̱ kjoa̱jti‑la̱ jè xi̱ta̱xá ítjòn; kixi̱í tsibìjna koni tsà xko̱n tíbeè‑ne Nainá xi ni̱ sa̱á jngoò xi̱ta̱ beèxkon. \p \v 28 Moisés, nga kòkjeiín‑la̱, tsjachrje s'eí Paxko̱. K'oa̱á kitsò‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ Israel nga jní si̱ìkaàjno xotjoa̱ ni'ya‑la̱ mé‑ne jè àkja̱le̱‑la̱ Nainá mìkiì si̱ìk'en jñà xi ki'ndítjòn‑la̱ ts'e̱ xi̱ta̱ Israel. \p \v 29 Jñà xi̱ta̱ Israel, nga kòkjeiín‑la̱, tsatojiìn jè xi 'mì Ndáchikon Inì koni tsà nangui kixì. Jñà xi̱ta̱ Egipto, k'e̱ nga kijtseè, mejèn‑la̱ nga k'oa̱ ti̱s'ín kis'iìn, ta̱nga ta ya̱á k'en yije ya̱ i̱jiìn ndáchikon. \p \v 30 Nga kòkjeiín‑la̱ xi̱ta̱ Israel, kisìkixòjen chrjó xi tjíndiì‑la̱ na̱xa̱ndá Jericó, k'e̱ nga jye kjò itoò na̱chrjein bítjindiì‑la̱ jé na̱xa̱ndá. \v 31 Koií nga kòkjeiín‑la̱ Rahab xi chjo̱ón chijngui nga mì ya̱ k'en‑ko̱ jñà xi̱ta̱ xi mìkiì mokjeiín‑la̱, koií kjoa̱‑la̱ nga ndaà kijtseètjò jñà xi̱ta̱ Israel xi ítjòn ijchò kotsejèn 'ma‑la̱ nangui. \p \v 32 ¿Mé kjoa̱ xi kèno̱jmí ìsa̱? Mì‑la kiì chíya‑na na̱chrjein nga kichjà i̱t'aà ts'e̱ Gedeón, ts'e̱ Barac, ts'e̱ Sansón, ts'e̱ Jefté, ts'e̱ David, ts'e̱ Samuel ko̱ ngats'iì xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá. \v 33 Koií nga kòkjeiín‑la̱ xi̱ta̱ koi nga kis'e i'nga xi kisìkijne‑la̱ kjoa̱ ts'e̱ kjo̱jchán, xi kixi̱ tsibíndaàjiìn kjoa̱, xi Nainá kitsjaà‑la̱ koni s'ín jye kitsò‑la̱ xi tso'ba kiìchja̱‑ne, xi tsibíchjoàjto tso'ba xa. \v 34 Kis'eé i'nga xi kisìkits'o nga'ñó‑la̱ ni'ín jnga̱, xi itjomachinga‑la̱ nga ki̱cha̱ ndojò k'en‑ne, xi kis'e ìjngoò k'a‑la̱ nga'ñó na̱s'ín xk'én kjoàn, xi kis'e‑la̱ nga'ñó kjoa̱ ts'e̱ kjo̱jchán, xi kisìkijne‑la̱ xi̱ta̱ kjo̱jchán xi kondra̱ ts'e̱. \v 35 Kis'eé i'nga íchjín xi kitjoé ìjngoò k'a‑la̱ xi̱ta̱ xíkjín xi jye k'en nga jaáya‑la̱. \p Ta̱nga tjín i'nga xi ya̱ k'en‑jiìn kjo̱'in; mìkiì kjòmejèn‑la̱ nga tsibìtsa̱jnandei̱í, nga k'oa̱á s'ín kjòmejèn‑la̱ nga ìsa̱ ndaà kítsa̱jna k'e̱ nga kjoa̱áya‑la̱. \v 36 Xi i'nga, kisìkjeiín kjo̱'in nga kinìsobà‑la̱, kiskaàn‑ko̱ xi̱ta̱, skanda na'ñó ki̱cha̱ cadena kisit'aà'ñó i̱ya nda̱yá. \v 37 Tjín i'nga xi nda̱jo̱ kisinè nga kinìk'en; tjín i'nga xi ki̱cha̱ serrote kjòjòya‑ne; tjín xi ki̱cha̱ ndojò k'en‑ne. Xki̱ xi ján chinchimasòn, tà chrjoa̱‑la̱ orrè ko̱ chrjoa̱‑la̱ tíndsó tsakakjá nga 'ñó i̱ma̱ chinchima, tseé kjo̱'in kis'e‑la̱ ko̱ 'ñó ki'yatoòn. \v 38 Jñà xi̱ta̱ koi, nga 'ñó ndaà kòkjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Nainá, skanda mìkiì ok'ìn‑la̱ nga i̱ tsibìtsa̱jna i̱sò'nde. Xki̱ xi ján chinchimasòn ya̱ i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn, kóho̱kji i̱jiìn ijñá ko̱ i̱ngui nguijo ko̱ nga̱jo̱ xi ti̱x'á i̱jiìn nangui. \p \v 39 Ngats'iì xi̱ta̱ koi, koni s'ín nga ndaà kòkjeiín‑la̱ ndaá ki'ya‑la̱, ta̱nga ni̱jngoò kitjoé‑la̱ xi Nainá tjín‑ne nga tsjá‑la̱ koni s'ín jye kitsjaà‑la̱ 'én‑la̱. \v 40 Nainá tsibíndaà jngoò‑ná kjoa̱ xi ìsa̱ 'ñó ndaà tjín, mé‑ne jñà xi̱ta̱ koi, ngásòn ko̱ngásòn‑kjoaá nga ni̱mé chi̱jat'aà‑ná nga kixi̱ ki̱tsa̱jnaá. \c 12 \s1 Ndaà chítsejèn‑là Jesús \p \v 1 Nga 'ñó kjìn ma‑ne xi̱ta̱ xi títsa̱jnandiì‑ná xi ndaà mokjeiín‑la̱, k'oa̱á ma‑ne nga ti̱koa̱á jñá, jngoò k'a si̱kítsa̱jnaá ngats'iì kjoa̱ xi sí'in‑ná ko̱ kjoa̱ ts'e̱ jé xi tsobà'ñó‑ná nga kona̱cha̱n‑ná; mochjeén‑né nga k'oa̱ s'ín s'e̱én koni jngoò xi̱ta̱ xi ongachikon nga chíkjoa̱ko̱‑la̱ nga ki̱jchò skanda ñánda nga tjín‑nè‑la̱ nga ki̱jchò. \v 2 Ndaà chítsejèn‑lá Jesús; jè tsibíts'ia̱ ítjòn koni s'ín mokjeiín‑ná ko̱ jè síjngoò kjoa̱ koni s'ín mokjeiín‑ná. Jesús nga jye tíjiìn‑la̱ nga ko̱ma i̱skan s'e̱é‑la̱ kjo̱tsja, k'oa̱á ma‑ne nga kichìkjoa̱ ko̱‑la̱ kjo̱'in i̱t'aà krò, mìkiì kjòsobà‑la̱ koni s'ín k'en; i̱kjoàn tsibíjnat'aà chrja kixi̱‑la̱ Nainá nga ya̱ tíhotíxoma. \p \v 3 Ti̱kítsjeèn i̱t'aà ts'e̱ Jesús; kichìkjoa̱ ko̱ó‑la̱ kjo̱'in xi tsibínè‑la̱ jñà xi̱ta̱ jé, mé‑ne jñò mìkiì ki̱jta‑nò ko̱ mìkiì sìkàjeèn‑là takòn. \v 4 Koni s'ín titsa̱bixkàn‑ko̱o kjoa̱ ts'e̱ jé, kj'eè tsà yá xi̱ta̱ xi tsò ikon nga sík'en‑nò. \v 5 ¿A jye kijchàajiìn‑nò koni tsò‑nò Nainá nga i̱xti‑la̱ tsò‑nò? K'oa̱á s'ín tíchja̱ xo̱jo̱n xi tjít'aà 'én‑la̱ Nainá nga tsò: \q1 Nga ki'ndí‑na̱ xan‑lè, kì nachrjekàngui‑jèn k'e̱ nga síkixi̱ya‑lè Na̱'èn‑ná, \q1 ko̱ kì nìkjajen‑la̱ takoìn k'e̱ nga síkaká‑lè. \q1 \v 6 Na̱'èn‑ná síkixi̱ya‑né jè xi̱ta̱ xi tsjakeè, \q1 tsjá‑la̱ kjo̱'in ngats'iì xi kjoétjò nga ki'ndí‑la̱ tsò‑la̱. \m \v 7 Nainá k'oa̱á s'ín beèhikon‑nò nga ki'ndí‑la̱ tsò‑nò; ti̱kjioón k'e̱ nga kjo̱'in tsjá‑nò. Ngats'iì xi Na̱'èn ma, tsjá‑la̱ kjo̱'in i̱xti‑la̱ nga síkixi̱ya. \v 8 Ta̱nga tsà Nainá mìkiì si̱ìkixi̱ya‑nò koni s'ín síko̱ ngats'iì xi i̱xti‑la̱ ma, mìtsà kixi̱ kjoa̱ nga nguì i̱xti‑la̱ Nainá maà. \v 9 K'e̱ nga sa̱ i̱xtiaá, jñà xi̱ta̱ jchínga‑ná xi tjín i̱ i̱t'aà nangui, kisìkixi̱ya‑ná koa̱ ndaà kiyaxkoán. ¿A mìtsà ìsa̱ ndaà jcha̱xkoán Na̱'èn‑ná xi tíjna ngajmiì, mé‑ne nga kàtas'e‑ná kjoa̱binachon? \v 10 Xi̱ta̱ jchínga‑ná i̱ i̱t'aà nangui tsjá‑ná kjo̱'in nga síkixi̱ya‑ná koni s'ín mejèn‑la̱, na̱s'ín ta chiba na̱chrjein titsa̱jnaá. Ta̱nga Nainá síkixi̱ya‑ná xi kjo̱ndaà tsa̱ján mé‑ne nga tsjeè ki̱tsa̱jnaá koni jè Nainá nga tsjeè tíjna. \v 11 Kixi̱í kjoa̱, tsjìn kjo̱'in xi kjo̱tsja tsjá, tà kjoa̱ba tsjá nga 'on ma‑la̱ yijo‑ná, ta̱nga komà i̱skan‑ne s'e̱é‑ná kjoa̱ kixi̱ xi 'nchán tjín nga ndaà ki̱tsa̱jnakoa̱á Nainá ngats'iaá xi biì'ndeé nga tímakixi̱yaá. \p \v 12 K'oa̱á ma‑ne nga tjiì‑là nga'ñó yijo‑nò, chjímiì'ngaà ndsa̱a xi mìkiì ma síkjaníyá, ko̱ xkó ndso̱koò xi tsjìn‑la̱ nga'ñó; \v 13 ti̱nchátsjioò xi ndi̱yá kixi̱ nga kàtandaà‑ne ndso̱koò xi tsá'yá kji, mé‑ne nga mìkiì ìsa̱ ndaà ko̱tsó'ño̱‑ne. \s1 Kì binchat'aàxìn‑là kjo̱ndaà‑la̱ Nainá \p \v 14 'Nchán ti̱tsa̱jnako̱o ngats'iì xi̱ta̱; tsjeè ti̱tsa̱jna nga nguixko̱n Nainá. Nga ni̱jngoò xi̱ta̱ skoe̱xkon Nainá tsà mì tsjeè tíjna. \v 15 Ndaà chítsejèn nga ni̱jngoò xi̱ta̱ ko̱si̱jnat'aàxìn‑la̱ kjo̱ndaà‑la̱ Nainá, mé‑ne nga mì k'oa̱á s'ín ko̱mat'ioòn koni tsà jngoò xka̱ ijñá ki̱so̱ xi tsja i̱ma̱‑la̱ xi síkits'ón xi̱ta̱ nga tsjá ch'in‑la̱. \v 16 Jñò, ni̱jngoò xi xi̱ta̱ chijngui ko̱ma, kì nachrjekànguioò tsojmì xi tsjeè; kì k'oa̱á s'ín 'nè koni kis'iìn Esaú nga tà jngoò chroba tsojmì xi ma chine tsatíjna‑ne xi jè tjín‑ne nga ko̱ko̱‑la̱ koni ki'ndí tjòn. \v 17 Jñò jyeé tíjiìn‑nò, k'e̱ nga jye komà i̱skan, Esaú k'e̱ nga kjòmejèn‑la̱ nga si̱ìchikon‑t'in na̱'èn‑la̱, kinachrjekàngui‑né, mì ti̱ kiì komà kjòchikon‑t'in‑ne, na̱s'ín ta̱kó 'ñó kiskindàya. \p \v 18 [Koni s'ín komàt'in xi̱ta̱ Israel nga kjìn kjo̱xkón kijtseè], jñò, mìtsà ko̱s'ín ya̱ ijchò kinchat'aà‑là nindoò xi ma nìko̱, jè nindoò ñánda títì ni'ín jnga̱, ñánda skanda mì ti̱ kiì kjòtsejèn‑ne nga jñò choòn ko̱ ñánda tí'ba tjo̱ xkón. \v 19 Mìkiì kina'yà‑là jta̱‑la̱ chrjo, ti̱koa̱ mìkiì kina'yà‑là jta̱‑la̱ Nainá k'e̱ nga kiìchja̱. Jñà xi kiì'nchré‑la̱ Nainá, tsibítsi'ba‑ne nga majìn‑la̱ nga ki̱chja̱‑ìsa, \v 20 koií kjoa̱‑la̱ nga mìkiì kichìkjoa̱‑la̱ koni s'ín tjín kjo̱tíxoma xi kisinè‑la̱ nga tsò: “Jè xi̱ta̱ xi ko̱sìjna jngoò ndso̱ko̱ ya̱ i̱t'aà nindoò, na̱s'ín jngoò cho̱, nda̱jo̱ó ki̱yá‑ne ko̱ tsà majìn ki̱cha̱á ko̱tosìkjá yijo‑la̱.” \v 21 'Ñó xkón tjín kjoa̱ xi ki'ya‑la̱, skanda ti̱jè‑ne Moisés kitsò: “Tsakjoòn jchán‑ná skanda chi̱ba̱‑la̱ tíhotsé‑ná.” \p \v 22 Ta̱nga jñò, ya̱á ijchò kinchat'aà‑là nindoò Sión, jè na̱xa̱ndá‑la̱ Nainá xi tíjnakon, xi ti̱jè‑ne Jerusalén xi ts'e̱ ngajmiì, ñánda kjìn jmiì àkja̱le̱ títsa̱jna xi nchisítsjako̱ Nainá nga jeya nchisíkíjna, \v 23 ñánda títsa̱jnajtín i̱xti‑la̱ Nainá xi tjoé‑la̱ kjo̱tjò xi ts'e̱ i̱xtitjòn xi tjít'aà 'ín‑la̱ xo̱jo̱n ts'e̱ ngajmiì. Ijchò kinchat'aà‑là Nainá xi xi̱ta̱xá tíjna nga jè bíndaàjiìn‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱. Ti̱koa̱á ijchò kinchat'aà‑là ini̱ma̱‑la̱ xi̱ta̱ kixi̱ xi Nainá jye kisìtsjeè nga ni̱mé chijat'aà‑la̱. \v 24 Ijchò kinchat'aà‑là Jesús xi osìjnajiìn‑ná jngoò kjoa̱ xi̱tse̱ ko̱ jè jní‑la̱ xi kixíxteèn [nga kisìtsjeè‑ná] xi ìsa̱ ndaá chja̱‑ná mì k'oa̱á‑ne koni ts'e̱ Abel [xi síjé nga sindaàjiìn]. \p \v 25 Jñò, t'e̱en kinda̱ yijo‑nò. Kì nachrjekànguioò jè xi tíchja̱‑ná. Jñà xi̱ta̱ jchínga kjòtseé xi tsachrjekàngui koni s'ín kinokjoà‑la̱ i̱ i̱t'aà nangui nga kinìkaká‑la̱, mìkiì tsajno‑la̱ nga kitjoé‑la̱ kjo̱'in. Jñá, ìsa̱á 'ñó 'in tjín tsà ki̱nachrjekànguiaá Nainá k'e̱ nga skanda ján ngajmiì chja̱‑ná nga síkaká‑ná; mìkiì ko̱jno‑ná nga tjoé‑ná kjo̱'in. \v 26 Jè na̱chrjein jè, jta̱‑la̱ Nainá, skanda jè nangui kisìjtiya‑la̱, ta̱nga na̱chrjein i̱'ndei̱, k'oa̱á tsò: “Ìjngoò k'a siìjtiya‑la̱, mìtsà tà jè nangui siìjtiya‑la̱ ko̱ó ngajmiì.” \v 27 Jè 'én, k'e̱ nga tsò “ìjngoò k'a siìjtiya‑la̱”, k'oa̱á s'ín machi̱ya‑ná nga tjáxìn tsojmì xi xó kisindaà‑ne, jñà xi ma oníyá‑la̱, mé‑ne nga kítsa̱jna‑ne xi mìkiì ma oníyá‑la̱. \v 28 I̱t'aà ts'e̱ Nainá tsjá‑ná o̱kixi̱ nga ya̱ ko̱ti̱xomakoa̱á ya̱ i̱'nde ñánda mìkiì ma oníyá‑la̱. Ndaà chjí‑la̱ Nainá jñà kjoa̱ koi. Jeya si̱kíjnaá ko̱ jcha̱xkoán koni s'ín sasén‑la̱ jè. \v 29 Nga “jè Nainá, k'oa̱á ngaya‑la̱ koni ni'ín xi síkjehesòn yije ni̱ta̱ mé xi tjín.” \c 13 \s1 Kjoa̱ xi mochjeén nga s'i̱in jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo \p \v 1 Jñò, ti̱tsjacha xi̱ta̱ xinguio̱o xi 'ndsè chibá xi i̱t'aà ts'e̱ Cristo. \v 2 Kì nìjchàajioòn jñà xi̱ta̱ xi bijchókon‑nò ni'ya‑nò, ti̱s'in‑là nga kàtasíkjáya. K'oa̱á komàt'in i'nga xi̱ta̱, kiskoétjò xi̱ta̱ xi mìkiì beèxkon, ta̱nga àkja̱le̱‑né. \p \v 3 Ti̱kítsjeèn jñà xi̱ta̱ xi nda̱yá títsa̱jna; k'oa̱s'ín t'è‑là takòn koni tsà ngásòn kjo̱'in titsa̱jnaà. Ti̱kítsjeèn jñà xi̱ta̱ xi tíyatoòn koni tsà jñò xi ti̱koa̱ k'oa̱s'ín tíyatoòn‑nò. \p \v 4 Jñò xi jye chixàn, ngásòn jcha̱xkón xinguio̱o. Kì ch'o bitsa̱jnako̱o xinguio̱o. Nga jñà xi kjoa̱chijngui s'ín, Nainá tsjá‑la̱ kjo̱'in. \p \v 5 Kì to̱ón 'ñó matsjacha; kàtajngoò takòn koni kji tjín‑nò. Nainá k'oa̱á tsò: “Mìkiì tsjeiìn takòn‑nò, ko̱ mìkiì ta̱jngoò siìkíjna‑nò.” \v 6 K'oa̱á ma‑ne nga ma k'oa̱s'ín kixoán: \q1 Jè Na̱'èn‑ná ko̱si̱ko̱‑ná, \q1 mìkiì ki̱skoán mé kjoa̱ xi si̱ko̱‑ná xi̱ta̱. \p \v 7 Ti̱kítsjeèn jñà xi̱ta̱ xi chincha ítjòn nga tsakóya‑nò 'én‑la̱ Nainá; ti̱kítsjeèn kó s'ín kisìjchá yijo‑la̱ xi̱ta̱ koi ko̱ k'oa̱á s'ín chjínguì‑là koni s'ín kòkjeiín‑la̱. \p \v 8 Jesucristo mìkiì fatjìya, ti̱jè‑ne ngojña̱, ti̱jè‑ne na̱chrjein i̱'ndei̱, ko̱ ti̱jè‑ne ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne. \v 9 Kì kiì nìs'in‑là kjo̱hítsjeèn xi kj'ei̱í tsò ko̱ xi mìkiì yaxkon‑la̱ nga xìn ndi̱yá fìko̱‑ná. Ìsa̱á ndaà tjín nga jè ini̱ma̱‑ná s'e‑la̱ nga'ñó i̱t'aà ts'e̱ kjo̱ndaà‑la̱ Nainá mì k'oa̱á‑ne koni ts'e̱ tsojmì xi ma chine; nga jñà tsojmì xi ma chine, ni̱mé nga'ñó kitsjaà‑la̱ jñà xi k'oa̱ tjín kjoa̱ kisìs'in‑la̱. \p \v 10 Jñá, tjín jngoò‑ná i̱'nde tsjeè [ñánda kitsjaà kjo̱tjò yijo‑la̱ Cristo nga k'en], ta̱nga jñà no̱'miì xi tákó ya̱ síxá i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ jchínga ya̱ Ni'ya xi nikje, mìkiì tjí'nde‑la̱ nga tjoé‑la̱ kjo̱ndaà nga ya̱ ko̱kje̱n. \v 11 Nga̱ jè yijo‑la̱ cho̱ xi sík'en jñà no̱'miì, [mìkiì tjí'nde‑la̱ nga tjoé‑la̱ nga ski̱ne̱]; ta jè jní‑la̱ cho̱ fìko̱ jè no̱'miì ítjòn ya̱ i̱'nde tsjeè‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ jé. Ta̱nga jè yijo‑la̱ cho̱, i̱t'aà xìn i̱'nde fìko̱ nga tì. \v 12 K'oa̱á ti̱s'ín komàt'in Jesús, i̱t'aà xìn‑la̱ na̱xa̱ndá kisìkjeiín kjo̱'in, mé‑ne nga kisìtsjeè‑ne na̱xa̱ndá i̱t'aà ts'e̱ xi nguì jní ts'e̱. \v 13 K'oa̱á ma‑ne jñá, ki̱tjokàjñaá na̱xa̱ndá. Jè kji̱tji̱ngui‑lá Jesús nga si̱kjiaán‑koa̱á kjo̱'in xi jè kisìkjeiín. \v 14 Nga i̱ i̱t'aà nangui tsjìn‑ná na̱xa̱ndá xi nguì jngoò k'a tíjna ni̱ta̱ kjé‑ne; jè titsa̱chiñá‑lá na̱xa̱ndá xi i̱skan ko̱tsejèn. \v 15 Koi kjoa̱‑la̱ mochjeén‑né nga kjit'aà na̱chrjein jeya si̱kíjnaá Nainá i̱t'aà ts'e̱ Jesucristo koni jngoò kjo̱tjò xi 'bì‑lá Nainá, 'én xi nguì tso'baá bitjo‑ne nga bèno̱jmiá yá‑né jè. \v 16 Kì nìjchàajioòn nga ndaà t'e̱en, tjiì i̱tsé‑là xinguio̱o mé xi tjín‑nò; k'oa̱á tjín kjo̱tjò xi sasén‑la̱ Nainá. \p \v 17 Ti̱kitasòn‑lá jñà xi̱ta̱ xi jncha ítjòn‑nò, ti̱ná'yañijon‑là. Nga̱ jñà síkinda̱‑nò nga mì jchi̱ja ini̱ma̱‑nò koií kjoa̱‑la̱ nga tjínè‑la̱ nga tsjá‑la̱ kinda̱ Nainá. Ti̱kitasòn‑là koni s'ín ki̱tso̱‑nò mé‑ne nga nguì ko̱ kjo̱tsja‑la̱ si̱ìxá‑ne nga mì ba s'e̱‑la̱; tsà ba s'e̱‑la̱, ni̱mé kjo̱ndaà s'e̱‑nò. \p \v 18 Ti̱jét'aà‑là Nainá i̱t'aà tsa̱je̱n, nga k'oa̱á s'ín tíjngoò takòn‑je̱n nga ndaà tjín kjo̱hítsjeèn‑na̱je̱n, mejèn‑na̱je̱n nga ndaà s'e̱n‑je̱n ni̱ta̱ mé kjoa̱‑ne. \v 19 Ìsa̱á ndaà síjé‑nò nga ti̱jét'aà‑là Nainá xi i̱t'aà ts'a̱n, mé‑ne nga kàtatsjá'nde‑na nga ni̱to̱n kjíkon‑nò. \s1 'Én xi fehet'aà‑ne \p \v 20 Jè Nainá xi tsjá kjoa̱'nchán xi kisìkjaáya‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ biyaà Na̱'èn‑ná Jesucristo, xi paxtò ítjòn‑la̱ ts'e̱ orrè, jè xi ko̱ jní‑la̱ tsibí'ñó‑ne jngoò kjoa̱ xi̱tse̱ xi mìkiì kjoe̱het'aà ni̱ta̱ kjé‑ne, \v 21 kàtasíkixi̱yandaà‑nò ngats'iì kjoa̱ xi ndaà tjín, mé‑ne nga kàtitasòn‑ne koni s'ín mejèn‑la̱ Nainá; i̱t'aà ts'e̱ Jesucristo, k'oa̱s'ín kàtasíko̱‑ná koni s'ín sasén‑la̱ Nainá. ¡Jeya kàtìjna Cristo ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne! K'oa̱á s'ín kàtama. \p \v 22 Bìtsi'bà‑nò ndí 'ndsè, ndaà chjoétjò 'én xi tìkjiì‑nò koni s'ín tìbìnè‑nò nga̱ ta chiba 'én tìkjiì‑nò. \v 23 Kàtasijiìn‑nò jè 'ndseé Timoteo jye tíjnandei̱í‑ne xi kjoa̱ ts'e̱ kjo̱'in; tsà kjoi̱í ni̱to̱n, kjíko̱‑ná k'e̱ nga kjián katsejèn‑nò. \p \v 24 Ti̱ixat'aà yije jñà xi̱ta̱ xi jncha ítjòn‑nò ko̱ ngats'iì xi̱ta̱‑la̱ Cristo. Jñà xi Italia ts'e̱ nchisíhixat'aà‑nò. \p \v 25 Ngats'ioò, jè kàtìjnako̱‑nò kjo̱ndaà‑la̱ Nainá.