\id ACT \h Hechos \toc1 Kó kis'iìn jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús \toc2 Hechos \toc3 Hch. \mt1 Kó kis'iìn jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús \c 1 \s1 'Én xi kitsjaà Jesús nga i̱skan kjoi̱í Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá \p \v 1 Ngaji̱ Na̱'èn Teófilo, jè xo̱jo̱n xi 'a̱n kiskiì ítjòn‑lè, k'oa̱á kixan‑lè ngats'iì kjoa̱ xi kis'iìn ko̱ xi tsakóya Jesús kóni nga tsibíts'ia̱ nga kisìxá \v 2 skanda jè na̱chrjein k'e̱ nga Nainá kiìko̱ ìjngoò k'a‑ne ján ngajmiì. K'e̱ nga ti̱kj'eè fì‑ne ján ngajmiì, jè nga'ñó‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ kisìkjeén nga jaàjiìn xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ nga kitsjaà‑la̱ kjo̱tíxoma mé xá xi s'i̱in. \v 3 K'e̱ nga k'en ko̱ nga jaáya‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ kjo̱biyaà nguì ichán na̱chrjein tsibìjna ìsa̱; kjìn k'a tsakó‑la̱ yijo‑la̱ jñà xi̱ta̱‑la̱ ko̱ kjìn sko̱ya kjoa̱ kis'iìn nga kixi̱ kjoa̱ nga tíjnakon. Ti̱koa̱á tsakóya‑la̱ xi̱ta̱‑la̱ kós'ín otíxoma Nainá. \p \v 4 K'e̱ nga tíjnako̱ xi̱ta̱‑la̱ k'oa̱á s'ín kitsjaà‑la̱ o̱kixi̱, kitsò‑la̱: \p ―Kì tà chjà bitjojñoò na̱xa̱ndá Jerusalén. Chíña kjoa̱a skanda k'e̱ nga ki̱tjojen kjo̱ndaà xi tsjá Na̱'èn‑na̱ koni s'ín kitsjaà tso'ba. Jyeé k'oa̱s'ín kixan‑nò nga sa̱ ítjòn. \v 5 Kixi̱í kjoa̱, jè Juan, nandá kis'iìn‑ne bautizar xi̱ta̱. Ta̱nga jñò, machrañà na̱chrjein nga ko̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá ko̱ma‑nò bautizar. \s1 Kií komà k'e̱ nga kiì mijìn ìjngoò k'a‑ne Jesús ján ngajmiì \p \v 6 Jñà xi̱ta̱ xi títsa̱jnako̱ Jesús, kiskònangui‑la̱, kitsò‑la̱: \p ―Na̱'èn, xi ji̱ otìxoma‑náje̱n, jñà na̱chrjein koi, ¿a si̱kíjnandei̱í ìjngoò k'a‑ne na̱xa̱ndá Israel nga ta jè ta̱jngoò ko̱tìxoma‑la̱ yijo‑la̱? \p \v 7 Jesús kitsò: \p ―Mìtsà jñò oko̱‑nò nga jcha̱a na̱chrjein; ta̱ jngoò Na̱'èn‑ná beè kó s'ín kosòn‑la̱ xi kjo̱tíxoma ts'e̱. \v 8 Ta̱nga k'e̱ nga ki̱tjojen‑nè‑nò jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá, tjoé‑nò nga'ñó‑la̱. Jñò kéno̱jmí‑là xi̱ta̱ xi i̱t'aà ts'a̱n i̱ Jerusalén, kóho̱kji nga kijndà nangui Judea ko̱ Samaria, skanda ñánda fehet'aà‑ne i̱sò'nde. \p \v 9 K'e̱ nga jye o̱kitsò Jesús, i̱kjoàn kitjámijìn i'nga nga kiìko̱ ìjngoò k'a Nainá ján ngajmiì ko̱ jñà xi̱ta̱‑la̱ nchikotsejèn‑la̱. Chaán mì ti̱ kiì kijtseè‑ne nga jè ifi tsibíjtsa'ma. \v 10 Jñà xi̱ta̱‑la̱, k'e̱ nga nchikotsejèn‑la̱ nga tífì‑mijìn ngajmiì Jesús, tà ni̱to̱ón j'iì kinchat'aà jò‑la̱ xi̱ta̱ xi íkjá nikje chroba. \v 11 Kitsò jñà xi̱ta̱ koi: \p ―Jñò xi xi̱ta̱ Galilea tsa̱jòn, ¿mé‑ne ko̱s'ín chìtsejèn‑nò ngajmiì? Jè Jesús, koni s'ín kà'yaà nga kòfìmijìn ìjngoò k'a‑ne ngajmiì, ki̱jchò na̱chrjein nga k'oa̱ ti̱s'ín kjoi̱í ìjngoò k'a‑ne. \s1 Kií komà nga kitjaàjiìn Matías \p \v 12 Jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús inchrobà‑ne nindoò Yá Olivo nga kiì ìjngoò k'a‑ne Jerusalén. K'oa̱á kji chrañàt'aà fì ndi̱yá Jerusalén koni kji tsjá'nde kjo̱tíxoma nga ma fì xi̱ta̱ k'e̱ nga na̱chrjein nìkjáya. \v 13 K'e̱ nga ijchò‑ne na̱xa̱ndá Jerusalén, kiìmijìn i̱sò'nga ni'ya, jahas'en cuarto ñánda síkjáya. Jñà xi̱ta̱ xi ijchò, jè Pedro, Jacobo, Juan, Andrés, Felipe, Tomás, Bartolomé, Mateo, Jacobo ki'ndí‑la̱ Alfeo, Simón Celote, Judas, ti‑la̱ Jacobo. \v 14 Ngats'iì xi̱ta̱ koi ya̱á bixoña nga kjit'aà na̱chrjein nga jngoò tjín kjo̱hítsjeèn‑la̱ nga chja̱t'aà‑la̱ ti̱koa̱ bítsi'ba‑la̱ Nainá; ti̱koa̱á títsa̱jna i'nga íchjín ko̱ María xi nea̱‑la̱ Jesús ko̱ jñà 'ndse̱ Jesús. \p \v 15 Jñà na̱chrjein koi, Pedro, kiìchja̱jiìn‑la̱ xi̱ta̱ xíkjín xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo. Maá‑là tsà jngoò sìndo̱ ko̱ kaàn jñà xi̱ta̱. Pedro kitsò: \p \v 16 ―'Ndsè, tjín‑ne nga ki̱tasòn koni s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá jñà 'én xi kjòtseé kiìchja̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá nga jè xi̱ta̱xá ítjòn David kisìkjeén nga kiìchja̱ mé xi ko̱mat'in Judas, jè xi kiìkakó‑la̱ xi̱ta̱ xi kitsobà'ñó Jesús. \v 17 Judas, nga xi̱ta̱ xingui̱‑náje̱n. Ti̱koa̱á kitjoé‑la̱ xá nga ngaje̱n kisìxáko̱‑naje̱n. \v 18 Jè to̱n xi kisìkijne Judas i̱t'aà ts'e̱ jé xi tsohótsji, nanguií tsatse jngoò 'nde‑ne; i̱kjoàn sko̱ kiskaànguit'aà‑ne nangui, jngoò k'a kixojndà i̱ndso̱'ba̱, itjo ndó'ye‑la̱. \v 19 K'e̱ nga jye kiì'nchré yije xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Jerusalén nga jye k'en Judas, i̱'nde jè, k'oa̱á s'ín tsibít'aà 'ín nga Acéldama kitsò‑la̱. 'Én ts'e̱ xi chja̱, tsòyaá‑ne: “I̱'nde ts'e̱ Jní‑né.” \v 20 Jè xo̱jo̱n ts'e̱ Salmo, k'oa̱á s'ín tíchja̱ nga tsò: \q1 Ni'ya‑la̱ kàtasijna tiya‑né, \q1 ni̱jngoò xi̱ta̱ kítsa̱jnaya. \m Ti̱koa̱á tíchja̱ Salmo ñánda tsò: \q1 Kj'ei̱í xi̱ta̱ kàt'iì‑la̱ xá‑la̱. \p \v 21 ’Mochjeén‑né nga kj'ei̱í xi̱ta̱ sakó ìjngoò‑ìsa xi jè ngajo‑la̱ Judas; jñà chjaàjiìn‑jngoaá xi̱ta̱ xi kjòtseé tjímako̱‑ná skanda k'e̱ nga ti̱sa̱ tsajmeiìko̱‑ná Jesús, \v 22 mats'ia̱ko̱‑ne nga kis'iìn bautizar Juan skanda k'e̱ nga tsijin ìjngoò k'a‑ne Jesús ján ngajmiì, mé‑ne nga kíjnako̱‑ná ti̱koa̱ tsjá 'én nga Jesús jyeé jaáya‑la̱. \p \v 23 K'e̱é tsafaájiìn jò xi̱ta̱: jngoò xi 'mì José, ti̱koa̱ tjít'aàsòn 'ín‑la̱ nga Barsabás 'mì. Barsabás, ko̱ ti̱jè‑ne xi 'mì Justo. Xi ìjngoò, Matías 'mì. \v 24 I̱kjoàn kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá kitsò: \p ―Ngaji̱ Na̱'èn, xi yaxkoin ini̱ma̱‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱, ko̱t'ìn‑náje̱n ñá‑la̱á ingajò xi̱ta̱ koi jye kàchjaàjiìn, \v 25 mé‑ne nga skoé xá‑lè xi ji̱ bíxáya‑la̱, jè xá xi kisìkíjna Judas k'e̱ nga tsohótsji jé, nga jye tíjna i̱'nde ñánda oko̱‑la̱. \p \v 26 Kisìskákjoò suerte‑la̱. Jè Matías kisìkijne. Jè komà‑ne tejò xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús xi tejngoò ma nga sa̱ ítjòn. \c 2 \s1 K'e̱ nga itjojen Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá \p \v 1 K'e̱ nga ijchò na̱chrjein‑la̱ s'eí Pentecostés, ngats'iì xi̱ta̱ xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo ta̱ jngoò jtín títsa̱jna. \v 2 Tà ni̱to̱ón kina'yà jngoò‑la̱ xi 'ñó one, koni jngoò tjo̱ xi 'ñó tí'ba xi ngajmiì inchrobà‑ne. Kina'yà‑la̱ kóho̱kji i'nga ni'ya ñánda títsa̱jna jñà xi̱ta̱. \v 3 Tsatsejèn‑la̱ ni̱je̱n xi koni kjoàn ni'ín kjoàn; kjòxkoa̱ya íjngó íjngó kisijnasòn‑la̱ jñà xi̱ta̱. \v 4 Ngats'iì xi̱ta̱, jngoò k'a ndaà kis'ejiìn ini̱ma̱‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá; i̱kjoàn tsibíts'ia̱ nga kiìchja̱ 'én‑la̱ xi̱ta̱ xi kj'ei̱í na̱xa̱ndá koni s'ín kitsjaà‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá nga ki̱chja̱. \p \v 5 Na̱chrjein koi, kjìn xi̱ta̱ judío títsa̱jna [xi ijchò s'eí] ya̱ na̱xa̱ndá Jerusalén xi beèxkón Nainá xi inchrobà‑ne ñánda nga xìn na̱xa̱ndá nga tíjtsa i̱sò'nde. \v 6 Jñà xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna xi ijchò s'eí ya̱ na̱xa̱ndá Jerusalén, ngats'iì kjòxkóya k'e̱ nga kiì'nchré‑la̱ xi jane. Ti̱koa̱á tà kjòxkón‑la̱ k'e̱ nga kiì'nchré‑la̱ xi̱ta̱‑la̱ Cristo nga ma‑la̱ chja̱ nga jngoò ìjngoò sko̱ya 'én‑la̱ xi̱ta̱ xi xìn na̱xa̱ndá‑la̱ xi ya̱ títsa̱jna. \v 7 Tà k'oa̱á komà‑la̱, ti̱koa̱á tà kjòxkón‑la̱, kitsò‑la̱ xíkjín: \p ―¿A mìtsà xi̱ta̱ Galilea ngats'iì xi̱ta̱ xi nchichja̱? \v 8 ¿Kós'ín ma‑ne nga na'yá‑lá 'én‑ná xi nokjoá nga xìn na̱xa̱ndá‑ná nga ìjngoò jngoá? \v 9 Ngats'iaá xi i̱ titsa̱jnaá, tjín xi̱ta̱ Partia, xi̱ta̱ Media, xi̱ta̱ Elam, xi̱ta̱ Mesopotamia, xi̱ta̱ Judea, xi̱ta̱ Capadocia, xi̱ta̱ Ponto, xi̱ta̱ Asia, \v 10 xi̱ta̱ Frigia, xi̱ta̱ Panfilia, xi̱ta̱ Egipto, xi̱ta̱ Libia xi ya̱ chrañàt'aà‑la̱ Cirene. Ti̱koa̱ tjín xi̱ta̱ Roma xi i̱ títsa̱jna Jerusalén. Tjín xi nguì xi̱ta̱ judío. Ti̱koa̱á tjín xi tà jahatjìya‑la̱ nga xi̱ta̱ judío komà. \v 11 Ti̱koa̱á tjín xi inchrobà‑ne Creta ko̱ Arabia. ¡Ngats'iaá na'yà‑lá nga jngoò ìjngoò sko̱ya 'én‑ná koni s'ín béno̱jmí‑ná kjo̱xkón xi s'ín Nainá! \p \v 12 Ngats'iì xi̱ta̱ tà kisinchaàxkón‑né, mì ti̱ kiì machi̱ya‑la̱, kitsò‑la̱ xíkjín: \p ―¿Kó tsòya‑ne kjoa̱ koi? \p \v 13 Tjín i'nga xi̱ta̱ xi tà tsijnòkeè‑né, kitsò: \p ―¡Ch'i̱í xi̱ta̱ koi! \s1 'Én xi kiìchja̱yajiìn‑la̱ xi̱ta̱ jè Pedro \p \v 14 K'e̱é tsasíjna kixi̱ Pedro ko̱ xi̱ta̱ xi tejngoò ma‑ne; 'ñó kiìchja̱jiìn‑la̱ xi̱ta̱, kitsò: \p ―Jñò, xi̱ta̱ xinguia̱á xi judío 'mì‑ná ko̱ ngats'ioò xi xìn na̱xa̱ndá‑nò xi i̱ titsa̱jnaà Jerusalén, ndaà kàtasijiìn‑nò, ndaà ti̱ná'ya 'én xi kichjàko̱‑nò. \v 15 Jñò bixón‑nò: “Ch'i̱í xi̱ta̱ koi.” ¿Kós'ín ko̱ma‑ne nga ko̱ch'i̱ nga sa̱á ijchò xi ñijaàn nga ta̱jñòya? \v 16 Koií tíbitasòn 'én xi kiìchja̱ Joel, xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá. \q1 \v 17 K'oa̱á tsò Nainá: \q1 K'e̱ nga jye tífehet'aà na̱chrjein, \q1 síka'bí‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑na̱ ngats'iì xi̱ta̱ xi tjín nga tíjtsa i̱sò'nde; \q1 jñà i̱xti x'i̱n ko̱ i̱xti íchjín‑nò, 'a̱án ki̱chja̱ ngajo‑na; \q1 jñà i̱xti xo̱ngó‑nò, skoe̱ kjo̱xkón xi okó Nainá; \q1 jñà xi̱ta̱ jchínga‑nò k'oi̱í‑la̱ nijñá xi i̱t'aà ts'e̱ Nainá. \q1 \v 18 O̱kixi̱‑né na̱chrjein koi, \q1 jñà chi̱'nda‑na̱ xi x'i̱n ko̱ íchjín siìka'bí‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑na̱ \q1 mé‑ne nga ki̱chja̱ ngajo‑na. \q1 \v 19 Ján ngajmiì kjìn kjo̱xkón jcha̱‑la̱, \q1 ti̱koa̱á i̱ i̱t'aà nangui jcha̱á‑la̱ kjo̱xkón \q1 nga xíxteèn jní‑la̱ xi̱ta̱, \q1 nga ko̱ ni'ín ko̱ ni̱'ndi̱ tsjè xi kjoa̱ ts'e̱ kjo̱jchán. \q1 \v 20 Jè ts'oí, ko̱jñò‑né, \q1 jè sá, jní kji ko̱ma \q1 k'e̱ nga ti̱kj'eè f'iì Na̱'èn‑ná \q1 nga kjoi̱í kíndaàjiìn‑la̱ xi̱ta̱ \q1 jè na̱chrjein xi jeya ko̱ 'ñó xkón. \q1 \v 21 Ta̱nga ngats'iì xi̱ta̱ xi ki̱chja̱t'aà‑la̱ Nainá, \q1 ki̱tjokàjiìn kjo̱'in. \m [K'oa̱á tsò 'én‑la̱ Nainá xi kiskiì Joel (2:28‑32).] \p \v 22 ’Ti̱ná'ya xi xi̱ta̱ Israel 'mì‑nò 'én xi k'oa̱ xán‑nò: Jñò, ndaà tíjiìn‑nò, Nainá tsakó nga Jesús xi Nazaret ts'e̱, tjín‑la̱ kjo̱tíxoma. Xkoòn ki'ya‑nò nga kis'iìn ngats'iì kjo̱xkón ko̱ kjoa̱ ts'e̱ seña xi tseé nga'ñó tjín‑la̱. \v 23 Koni s'ín tjíndaà‑la̱ Nainá nga ti̱sa̱ tàts'en‑la̱ kjoa̱, jñò, kindobà'ñó xi̱ta̱ jè nga kinìk'eèn nga kinìnga̱tsja xi̱ta̱ xi mìkiì beèxkón kjo̱tíxoma nga tsakat'aà krò. \v 24 Ta̱nga Nainá kisìkjaáya‑la̱; kisìkíjnandei̱í kjoa̱ ts'e̱ kjo̱'in xi tjín‑la̱ kjoa̱biyaà nga mìkiì ko̱ma nga ya̱ si̱jna'ñó i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱biyaà. \v 25 Jè xi̱ta̱xá ítjòn xi David ki'mì, kitsò i̱t'aà ts'e̱ Jesús: \q1 Kìjtseè kjit'aà‑ná Nainá k'e̱ nga tíjna nguixkoaàn; \q1 i̱ tíjnat'aà ndsa̱a kixi̱ mé‑ne nga nì mé xi ko̱mat'ian. \q1 \v 26 Koií kjoa̱‑la̱ nga matsja‑la̱ ini̱ma̱‑na̱, \q1 ti̱koa̱ matsja‑la̱ ni̱je̱n‑na̱ nga seè. \q1 Yijo‑na̱, ti̱koa̱á ndaà siìkjáya nga skóña kjoa̱, \q1 \v 27 koií kjoa̱‑la̱ nga mì ya̱ si̱kíjni ini̱ma̱‑na̱ ya̱ i̱'nde‑la̱ mik'en, \q1 ti̱koa̱ mìkiì koi̱'ndi nga ki̱'ndo yijo‑na̱ xi chi̱'nda tsjeè‑lè 'mì‑ná. \q1 \v 28 Tsakoò‑ná ndi̱yá nga ma kóti̱jnakoan, \q1 tseé kjo̱tsja s'e̱‑la̱ ini̱ma̱‑na̱ nga ji̱ tijnako̱‑ná. \m [K'oa̱á tsò 'én‑la̱ Nainá xi kiskiì David (Salmo 16:8‑11).] \p \v 29 ’'Ndsè, k'oa̱á xan‑nò xi nguì kjoa̱ kixi̱: xi̱ta̱ jchínga‑ná David, jye kjòtseé k'en, ti̱koa̱ kisìhijiìn‑né. Jè i̱tsjó‑la̱, tíjna skanda na̱chrjein i̱'ndei̱. \v 30 Ta̱nga jè David, jngoò xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá. Jyeé k'oa̱s'ín tíjiìn‑la̱ koni s'ín kitsjaà‑la̱ tso'ba Nainá nga tje̱ ts'e̱ ki̱tjokàjiìn Cristo nga jè kíjna ngajo‑la̱ koni xi̱ta̱xá ítjòn. \v 31 Jè David, k'oa̱á s'ín kiìchja̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo koni tsà jye kijtseè nga jye jaáya‑la̱. Kitsò: “Mìkiì ya̱ kisijna ini̱ma̱‑la̱ ya̱ i̱'nde‑la̱ mik'en, ti̱koa̱á mìkiì i'ndo yijo‑la̱.” \v 32 Nainá, jyeé kisìkjaáya‑la̱ Jesús. Ngats'iì kjoa̱ xi komà, k'oa̱á s'ín bèno̱jmí‑nòje̱n nga xkoòn ki'ya‑naje̱n. \v 33 Nainá jeya kisìkíjnat'aà chrja kixi̱‑la̱; kitjoé‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ koni s'ín kitsjaà tso'ba Nainá. Jè Jesús kisìka'bísòn ìjngoò k'a Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱. Koií kjoa̱‑la̱ nga k'oa̱s'ín titsa̱'yaà ko̱ titsa̱na'yà. \v 34 Jè David, mìtsà ngajmiì kiì mijìn; ta̱nga k'oa̱á kitsò: \q1 Jè Nainá kitsò‑la̱ jè xi Nei‑na̱: \q1 “Ti̱jnat'aà‑ná i̱ kixi̱‑na̱, \q1 \v 35 skanda k'e̱ nga sìkítsa̱jnanguia kondra̱‑lè ñánda nchasòn ndso̱koiì.” \p \v 36 ’Jñò xi xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel tsa̱jòn, ndaà jcha̱a yije nga 'ñó kixi̱ tjín kjoa̱ nga jè Jesús xi jñò tsakat'aà krò, Nainá, k'oa̱á s'ín kisìkíjna nga jè‑né xi Na̱'èn‑ná, ko̱ ti̱jè‑ne xi Cristo [xi̱ta̱ xi xó kisìkasén‑ne Nainá]. \p \v 37 K'e̱ nga kiì'nchré 'én xi o̱kitsò jñà xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna, kisìkájno i̱jiìn ini̱ma̱‑la̱; k'e̱é kiskònangui‑la̱ Pedro ko̱ xi̱ta̱ xíkjín xi i'nga xi ti̱koa̱ xó tsibíxáya‑la̱ Jesús. Kitsò‑la̱: \p ―'Ndsè, ¿mé xi s'e̱n‑je̱n? \p \v 38 Pedro kitsò‑la̱: \p ―Ti̱kájno jé‑nò, kì ti̱ jé binchaàtsji‑nò; t'e̱en bautizar yijo‑nò i̱t'aà ts'e̱ Jesucristo nga jngoò ìjngoò‑nò, mé‑ne nga si̱ìjchàat'aà‑nò Nainá, ti̱koa̱ tsjá‑nò Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱. \v 39 Koni s'ín kitsjaà tso'ba Nainá, 'én xi tsibíjna tsa̱jòn‑nò; ti̱koa̱á ts'e̱é i̱xti‑nò, ko̱ ngats'iì xi̱ta̱ xi kjiìn títsa̱jna, nga yije xi jè sobà Nainá xó ki̱chja̱‑la̱. \p \v 40 Pedro, kjìn 'én kiìchja̱jiìn‑sa̱‑la̱. 'Ñó kiìchja̱ko̱. Kitsò‑la̱: \p ―¡Ti̱nchat'aàxìn‑là kjo̱'in xi tjoé‑la̱ jñà xi̱ta̱ koi xi ch'o s'ín! \p \v 41 Jñà xi̱ta̱ xi kòkjeiín‑la̱ 'én xi kiìchja̱ Pedro komà bautizar; ma‑la̱ tsà jàn jmiì xi̱ta̱ xi jahas'en‑t'aà na̱chrjein jè. \v 42 Kóho̱tjín, kixi̱í chinchako̱ 'én xi kiì'nchré koni s'ín tsakóya‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús, ti̱koa̱ kjit'aà na̱chrjein maxkóya nga kjèn‑ko̱ xíkjín ti̱koa̱ chja̱t'aà‑la̱ Nainá. \p \v 43 Ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna tà kitsakjòn‑né k'e̱ nga kijtseè ngats'iì kjo̱ndaà ko̱ kjo̱xkón xi kis'iìn jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús. \v 44 Jñà xi̱ta̱ xi jye kòkjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo bìtsa̱jnajtín‑né kóho̱tjín; síxkoa̱ya yije mé tsojmì xi tjín‑la̱. \v 45 Otíjna nangui‑la̱ ko̱ tsojmì xi tjín‑la̱, i̱kjoàn síjòya to̱n‑la̱ koni s'ín mochjeén‑la̱ nga jngoò ìjngoò. \v 46 Na̱chrjein inchijòn bixoña ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱ ítjòn, ko̱ ya̱ ni'ya‑la̱ xíkjín nga kjèn‑kjoò nga tjín‑la̱ kjo̱tsja ko̱ indaàjiìn tjín ini̱ma̱‑la̱. \v 47 Jeya kisìkíjna Nainá; jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá tsjakeè komà xi̱ta̱‑la̱ Cristo; jè Nainá, na̱chrjein inchijòn kisìkas'en‑t'aà‑ìsa na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo jñà xi̱ta̱ xi jè mejèn‑la̱ nga ki̱tjokàjiìn kjo̱'in. \c 3 \s1 Kós'ín komà k'e̱ nga kjòndaà jngoò‑ne xi̱ta̱ xi mìkiì ma fì \p \v 1 Jngoò k'a kiì Pedro ko̱ Juan ya̱ i̱ngo̱ ítjòn ts'e̱ xi̱ta̱ judío. Ijchò‑la xi jàn nga nguixòn k'e̱ nga chja̱t'aà‑la̱ Nainá jñà xi̱ta̱. \v 2 Na̱chrjein nchijòn bijchó síkíjna jngoò xi̱ta̱ i̱ma̱ xi mìkiì ma fì. Xi̱ta̱ jè k'oa̱á s'ín kits'iìn. Ya̱á bìjnajto xotjoa̱‑la̱ i̱ngo̱ ítjòn xi k'oa̱s'ín tjít'aà 'ín: xotjoa̱ xi ndaà kji. Xi̱ta̱ jè, to̱n síjé kjo̱tjò‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi fahas'en ndi̱tsin i̱ngo̱. \v 3 Jè xi̱ta̱ xi mìkiì ma fì, k'e̱ nga kijtseè Pedro ko̱ Juan nga nchifahas'en ndi̱tsin i̱ngo̱, kisìjé kjo̱tjò‑la̱ to̱n. \v 4 Jè Pedro ko̱ Juan, kiskoò'an; jè Pedro kitsò‑la̱: \p ―¡Chítsejèn‑'a‑náje̱n! \p \v 5 Jè xi̱ta̱ xi mìkiì ma fì kiskoò'an; k'oa̱á s'ín komà‑la̱ koni tsà tjín xi tsjá‑la̱. \v 6 Ta̱nga jè Pedro kitsò‑la̱: \p ―Ni̱mé to̱n tjín‑na xi oro ko̱ xi plata, ta̱nga jè xi tjín‑na tsjaà‑lè; i̱t'aà ts'e̱ Jesucristo xi Nazaret ts'e̱, ti̱sítji̱in, ti̱tjájmiì. \p \v 7 Jè Pedro, k'e̱ nga o̱kitsò‑la̱, kiskoé tsja kixi̱, kiskímiìtje̱n; ni̱to̱ón kis'e‑la̱ nga'ñó tsji ndso̱ko̱, kóho̱kji ndso̱ko̱. \v 8 Jè xi̱ta̱ jè, kiskì'nga nga tsasítje̱n; i̱kjoàn tsibíts'ia̱ nga tsajmeè‑ne; jahas'en‑ko̱ ndi̱tsin i̱ngo̱ jè Pedro ko̱ Juan nga ndso̱ko̱ kiì‑ne; fìjen fìkjá, kjì'nga kìtsian nga jeya kisìkíjna Nainá. \v 9 Ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá kijtseè jè xi̱ta̱ jè nga jye ma fì‑ne ko̱ nga jeya kisìkíjna Nainá. \v 10 Tà kjòxkón‑la̱ xi̱ta̱, ti̱koa̱á tà kitsakjòn‑né koni s'ín komàt'in jè xi̱ta̱ jè nga jyeé beèxkon nga jè‑né xi síjé kjo̱tjò to̱n ya̱ xotjoa̱ i̱ngo̱ xi k'oa̱s'ín tjít'aà 'ín‑la̱: xotjoa̱ xi ndaà kji. \s1 'Én xi kiìchja̱ya Pedro ya̱ nguitjoa̱‑la̱ i̱ngo̱ ts'e̱ Salomón \p \v 11 Jè xi̱ta̱ xi jye kjòndaà‑ne, mìkiì tsjeiìn nga kitsobà'ñó Pedro ko̱ Juan. Ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá tà k'oa̱á komà‑la̱; k'e̱é tsangachikon kiìtji̱ngui‑la̱ ya̱ i̱ngo̱ ítjòn, ya̱ nguitjoa̱‑la̱ xi 'mì Salomón. \v 12 Jè Pedro, k'e̱ nga kijtseè jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, kitsò‑la̱: \p ―Jñò, xi̱ta̱ xinguia̱á xi xi̱ta̱ Israel 'mì‑ná, ¿mé‑ne maxkón‑onò? ¿Mé‑ne ngaje̱n chì'àn‑náje̱n? ¿A k'oa̱á s'ín nìkítsjeèn koni tsà nga'ñó tsa̱je̱n ko̱ kjo̱ndaà tsa̱je̱n kòmandaà‑ne xi̱ta̱ jè nga ma fì‑ne? \v 13 Jè xi Nainá tsò‑la̱ Abraham, Isaac, Jacob ko̱ ngats'iì xi̱ta̱ jchínga‑ná xi i'nga, jè‑né xi jeya kàsíkíjna Jesús xi chi̱'nda‑la̱ ma; ti̱jè‑ne Jesús xi jñò kinìnga̱tsja xi̱ta̱xá. Jñò, mìkiì kits'iì'nde k'e̱ nga jè Pilato mejèn‑la̱ si̱ìkíjnandei̱í‑ne. \v 14 Jñò, kinachrjekànguio jè xi Xi̱ta̱ Tsjeè ko̱ xi Xi̱ta̱ Kixi̱; i̱kjoàn kinìjé nga tsibìjnandei̱í jè xi̱ta̱ xi mik'en kitje̱n‑la̱. \v 15 Jñò kinìk'eèn jè xi síkíjnakon‑ná ta̱nga jè Nainá kisìkjaáya‑la̱. Ngats'iì kjoa̱ koi, ki'ya‑náje̱n, k'oa̱á ma‑ne nga bèno̱jmí‑je̱n. \v 16 Jesús kàtsjá‑la̱ nga'ñó xi̱ta̱ jè xi jñò titsa̱'yaà ti̱koa̱ yaxkoòn, koi‑né nga mokjeiín‑naje̱n i̱t'aà ts'e̱ Jesús. Tà koií kjoa̱‑la̱ nga ndaà mokjeiín‑naje̱n nga ndaà kòmandaà‑ne xi̱ta̱ jè nga nguixkoòn jñò xi i̱ titsa̱jnaà. \p \v 17 ’'Ndsè, jyeé tíjiìn‑na, k'e̱ nga k'oa̱s'ín ki'nè ko̱ xi̱ta̱xá‑nò nga kinìk'eèn Jesús, koi‑né nga mìkiì machi̱ya‑nò. \v 18 Jè Nainá, k'oa̱á s'ín kisìkitasòn koni s'ín kiìchja̱ ngats'iì xi̱ta̱‑la̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ nga jè Cristo [jè xi xó kisìkasén‑ne Nainá] k'oa̱á s'ín tjínè‑la̱ nga ki̱yá. \v 19 Koií k'oa̱ 'mì‑nòje̱n nga ti̱kájno jé‑nò, kì ti̱ jé binchaàtsji‑nò; Nainá tanguít'aà‑là mé‑ne nga jcha̱t'aà‑nò jé‑nò i̱kjoàn tsjá‑nò Nainá kjoa̱'nchán ts'e̱ ini̱ma̱‑nò. \v 20 Kàtasíkasén‑nò Jesús, jè xi xó k'oa̱s'ín kjòtseé jaàjiìn‑ne Nainá nga jè xi Cristo nga i̱t'aà tsa̱jòn kjoi̱í‑ne. \v 21 Mochjeén‑né nga ján kíjna ngajmiì jè Jesucristo skanda k'e̱ nga jè Nainá si̱ìxi̱tse̱ya yije ìjngoò k'a tsojmì xi tjín. K'oa̱á s'ín kitsjaà o̱kixi̱ Nainá k'e̱ nga kiìchja̱ ngajo‑la̱ xi̱ta̱ tsjeè‑la̱ xi jè kisìkjeén nga sa̱ kjòtseé. \v 22 Moisés, k'oa̱á s'ín kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ jchínga‑ná: “Jè Na̱'èn‑ná xi Nainá, ya̱á ko̱chrjekàjiìn jngoò xi̱ta̱ xinguia̱á xi ki̱chja̱ ngajo‑la̱ Nainá koni 'a̱n. Jè ti̱ná'ya‑là koni s'ín ki̱chja̱ko̱‑nò ngats'iì kjoa̱ xi ke̱èno̱jmí‑nò. \v 23 Ngats'iì xi̱ta̱ xi mìkiì kji̱'nchréñijon‑la̱, jngoò k'a tjáxìn i̱t'aà ts'e̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Nainá.” \p \v 24 ’Ngats'iì xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá, mats'ia̱‑ne Samuel, skanda i̱'ndei̱, sa̱á koií 'én tsibéno̱jmí mé kjoa̱ xi tíma na̱chrjein i̱'ndei̱. \v 25 Kjo̱ndaà tsa̱jòn‑nò koni s'ín kitsjaà tso'ba Nainá i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱‑la̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱. Ti̱koa̱á kjo̱ndaà tsa̱jòn‑nò koni s'ín tsibíndaàjiìn jngoò kjoa̱ Nainá ko̱ xi̱ta̱ jchínga‑ná k'e̱ nga kitsò‑la̱ Abraham: “Ngats'iì xi̱ta̱ xi tjín nga tíjtsa i̱sò'nde ko̱chikon‑t'in‑né xi i̱t'aà ts'e̱ tje̱‑lè.” \v 26 Nainá, k'e̱ nga kisìkjaáya‑la̱ Ki'ndí‑la̱, jñò kisìkasén ítjòn‑nò nga si̱ìchikon‑t'in‑nò mé‑ne nga si̱kjatjìya‑là kjo̱hítsjeèn‑nò nga jngoò ìjngoò, nga mì ti̱ ch'o s'e̱n‑nò. \c 4 \s1 K'e̱ nga jè Juan ko̱ Pedro kiìko̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá ya̱ nguixko̱n xi̱ta̱xá \p \v 1 Pedro ko̱ Juan tákó ti̱k'e̱é nchihóko̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá nga ijchò jñà no̱'miì, tji̱ko̱ jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ policía xi síkinda̱ i̱ngo̱ ítjòn ko̱ jñà xi̱ta̱ saduceo. \v 2 Jñà xi̱ta̱ koi 'ñó jti komà‑la̱ nga jè Pedro ko̱ Juan k'oa̱á s'ín tsakóya‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá nga jyeé ki'ya‑la̱ nga kjoa̱áya‑la̱ xi̱ta̱ xi jye k'en koni s'ín jaáya‑la̱ Jesús. \v 3 Kitsobà'ñó, kiìko̱, i̱kjoàn kiskinìs'en nda̱yá nga jyeé kjònguixòn. Ya̱á kisìkítsa̱jna nda̱yá skanda komà nchijòn. \v 4 'Ñó kjìn ma‑ne xi̱ta̱ xi kòkjeiín‑la̱ k'e̱ nga kiì'nchré 'én xi kiìchja̱ Pedro ko̱ Juan. Jyeé ma 'òn jmiì xi̱ta̱ x'i̱n xi mokjeiín‑la̱; ko̱ jñà íchjín xi kòkjeiín‑la̱ mìkiì kòxke̱ya. \p \v 5 Xi komà inchijòn, kjòxkóya ján Jerusalén xi̱ta̱ sko̱‑la̱ jñà xi̱ta̱ judío ko̱ xi̱ta̱ jchínga ko̱ xi̱ta̱ chji̱ne̱ xo̱jo̱n xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés. \v 6 Ti̱koa̱ ya̱ tíjna Anás, xi no̱'miì ítjòn, Caifás, Juan, ko̱ Alejandro, ngats'iì xi̱ta̱ xíkjín jñà xi no̱'miì ítjòn. \v 7 Kiskinìkjaá Pedro ko̱ Juan, i̱kjoàn chinchá osen nga kiskònangui‑la̱, kitsò‑la̱: \p ―¿Yá ts'e̱ nga'ñó? ¿Yá xi kitsjaà'nde‑nò nga xi̱ta̱ xk'én nìndaà‑nò? \p \v 8 Jè Pedro nga ndaà tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá kitsò: \p ―Jñò xi xi̱ta̱xá ítjòn 'mì‑nò ko̱ xi̱ta̱ jchínga‑la̱ na̱xa̱ndá Israel: \v 9 Jñò, ¿mé‑ne mejèn‑nò nga jcha̱a kjo̱ndaà xi kòmat'in xi̱ta̱ jè nga kòmandaà‑ne nga jye ma fì‑ne? \v 10 Jñò nga nguixkoòn, kéno̱jmí‑nòje̱n, ti̱koa̱ kàtji'nchré yije ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel. Xi̱ta̱ jè, i̱t'aà ts'e̱é Jesucristo xi Nazaret ts'e̱ kjòndaà‑ne. Ti̱jè‑ne xi kinìk'eèn nga tsakat'aà krò, ta̱nga Nainá kisìkjaáya‑la̱. \v 11 Jñò, k'oa̱á ngaya‑la̱ koni chji̱ne̱chrjó xi bíndaà ni'ya. Kinachrjekàngui‑nò Jesús koni jngoò nda̱jo̱ xi ni̱mé chjí‑la̱. Ta̱nga i̱'ndei̱ jè tíjna ítjòn koni nda̱jo̱ chrja̱ngui̱‑la̱ chrjó ni'ya. \v 12 Tà jngoò ma xi̱ta̱ xi ma‑la̱ ochrjekàjiìn‑ná kjo̱'in, tà jè Jesucristo. Mì ti̱ yá xi̱ta̱ tjín‑ne i̱ i̱t'aà nangui xi Nainá kisìkasén nga ko̱ma ko̱chrjekàjiìn‑ná kjo̱'in. \p \v 13 Jñà xi̱ta̱xá, k'e̱ nga kijtseè nga 'ñó chja̱ Pedro ko̱ Juan nga mìkiì tsakjón, ti̱koa̱ kijtseè nga ta̱xki̱ ndí xi̱ta̱‑né nga mìtsà 'ñó ma‑la̱ xo̱jo̱n, tà kjòxkón‑la̱; k'e̱é kjòchi̱ya‑la̱ nga jñà xi̱ta̱ xi tsajmeiìko̱ Jesús. \v 14 Ti̱koa̱ kijtseè nga ya̱ síjna jè xi̱ta̱ xi jye kjòndaà‑ne, k'oa̱á s'ín komà‑ne nga mì ti̱ kó kitsò‑la̱. \v 15 K'e̱é tsachrje jngoò tjò ni'ya osen, i̱kjoàn tsajoóya‑ne. \v 16 Kitsò‑la̱ xíkjín: \p ―¿Mé xi si̱koa̱á xi̱ta̱ koi? Ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Jerusalén, jyeé tíjiìn‑la̱ kjo̱xkón xi kis'iìn, mìkiì ko̱ma kí'maá. \v 17 Ki̱nchaxkón‑la̱á nga ni̱ ti̱ jngoò xi̱ta̱ ko̱hóko̱‑ne xi i̱t'aà ts'e̱ Jesús, mé‑ne nga mì ti̱ kiì ko̱bísòn‑ne kjoa̱ koi. \p \v 18 K'e̱é kiìchja̱ ìjngoò k'a‑la̱ Pedro ko̱ Juan; kitsjaà‑la̱ o̱kixi̱ nga jngoò k'a mì ti̱ kiì tjí'nde‑la̱ nga ki̱chja̱‑ìsa‑la̱, ti̱koa̱ ko̱kòya‑ìsa‑la̱ xi̱ta̱ i̱t'aà ts'e̱ Jesús. \v 19 Jè Pedro ko̱ Juan kiìchja̱, kitsò‑la̱: \p ―Jñò, ndaà jchósòn‑là, ñá‑la̱á xi kixi̱ tjín nga nguixko̱n Nainá. ¿Yá‑né xi si̱kitasòn‑la̱je̱n? ¿A jñò‑nò xi xi̱ta̱ 'mì‑nò? ¿A xi jè sobá Nainá? \v 20 Mìkiì ko̱ma jyò ki̱tsa̱jna‑je̱n i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ xi ki'ya‑je̱n ko̱ xi kina'yà‑je̱n. \p \v 21 Jñà xi̱ta̱xá mìkiì kjòtsji‑la̱ kós'ín si̱ìko̱ nga tsjá‑la̱ kjo̱'in, tà chincháxkón‑la̱, i̱kjoàn kisìkítsa̱jnandei̱í‑ne, koií kjoa̱‑la̱ nga jñà ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, 'ñó jeya kisìkíjna Nainá i̱t'aà ts'e̱ kjo̱xkón xi komà. \v 22 Koií‑né nga jè xi̱ta̱ xi jye kjòndaà‑ne, tsatoó ichán nó tjín‑la̱ k'e̱ nga k'oa̱s'ín komàt'in kjo̱xkón jè. \s1 Kó s'ín kisìjét'aà‑la̱ Nainá jñà xi̱ta̱ xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo \p \v 23 K'e̱ nga jye tsibìtsa̱jnandei̱í‑ne Pedro ko̱ Juan, kiì‑ne ñánda títsa̱jna xi̱ta̱ xíkjín; tsibéno̱jmí yije‑la̱ kó kitsò‑la̱ jñà no̱'miì ítjòn ko̱ jñà xi̱ta̱ jchínga. \v 24 Jñà xi̱ta̱ xíkjín, k'e̱ nga jye kiì'nchré koni s'ín kis'eno̱jmí‑la̱, ngats'iì, tsibíts'ia̱ nga tà jngoò jta̱ kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá, kitsò: \p ―Ji̱ Na̱'èn xi ji̱ tjín‑lè kinda̱ ngats'iì xi tjín, nga ji̱ tsibìndiì ngajmiì, nangui ko̱ ndáchikon, ngats'iì tsojmì xi tjín i̱sò'nde. \v 25 Nga ko̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑lè kinìkjiín tso'ba chi̱'nda‑lè David xi xi̱ta̱ jchínga kjiìn‑naje̱n nga k'oa̱ kisi: \q1 ¿Mé‑ne nga mats'e̱n‑ne xi̱ta̱ i̱sò'nde? \q1 Ko̱ jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, ¿mé‑ne kjoa̱ ts'e̱n joóya‑ne xi kondra̱ ts'e̱ Nainá? \q1 \v 26 Kjòxkóya xi̱ta̱xá ítjòn xi tjín i̱sò'nde; \q1 kisìjngoò yijo‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi tjín‑la̱ kjo̱tíxoma \q1 nga kondra̱ kiì‑la̱ Nainá ko̱ Cristo, [xi̱ta̱ xi xó kisìkasén‑ne Nainá]. \p \v 27 ’Kixi̱í kjoa̱, jè Herodes ko̱ Poncio Pilato, ko̱ xi ta̱xki̱ xi̱ta̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío, ko̱ ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel, kisìjngoò yijo‑la̱ i̱ na̱xa̱ndá jè, nga kondra̱ kiì‑la̱ Ki'ndí‑lè Jesús xi xi̱ta̱ tsjeè xi ngaji̱ xó ji̱ kichjaàjiìn‑ne nga kinìkasín nga jè xi Cristo. \v 28 Jñà xi̱ta̱ koi, k'oa̱á s'ín kis'iìn yije koni s'ín tjíndaà‑lè nga ti̱sa̱ tàts'en‑la̱ kjoa̱ nga k'oa̱s'ín ko̱ma. \v 29 Na̱'èn, i̱'ndei̱, chítsején‑la̱ xi̱ta̱ koi nga mejèn‑la̱ beètoòn‑naje̱n; ti̱chját'aà‑náje̱n nga mìkiì ki̱skón‑je̱n nga ma ki̱nókjoa̱ya‑je̱n 'én‑lè xi chi̱'nda‑lè 'mì‑náje̱n. \v 30 Ta̱koí nga'ñó xi tjíya ndsei̱i nga kàtandaà‑ne xi̱ta̱ xi xk'én; i̱t'aà ts'e̱ Chi̱'nda Tsjeè‑lè Jesús, t'i̱in kjo̱xkón xi okó kjoa̱jeya‑la̱ Nainá. \p \v 31 K'e̱ nga jye kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá, ts'a ch'ón ya̱ i̱'nde ñánda títsa̱jna. Ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna kis'ejiìn ini̱ma̱‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá; mì ti̱ kiì kitsakjòn‑ne nga kiìchja̱ya 'én‑la̱ Nainá. \s1 Kó kis'iìn jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo nga ni̱jngoò xi kisìchijàt'aà‑la̱ tsojmì xi mochjeén‑la̱ \p \v 32 Ngats'iì xi̱ta̱ xi jye kòkjeiín‑la̱, ngásòn ngáya tjín ini̱ma̱‑la̱ ko̱ kjo̱hítsjeèn‑la̱; ngats'iì tsojmì xi tjín‑la̱ nga jngoò ìjngoò, ts'e̱ yije‑né kóho̱tjín. Ni̱jngoò xi kitsò: “Tsojmì xi tjín‑na̱, tà ts'a̱n, ta̱jngoò‑ná.” \v 33 Jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús 'ñó tse nga'ñó kis'e‑la̱ nga ìsa̱ ndaà tsibéno̱jmí nga jye jaáya‑la̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱biyaà. Ngats'iì jñà xi̱ta̱ koi, Nainá 'ñó ndaà kisìchikon‑t'in. \v 34 K'oa̱á s'ín komà‑ne nga ni̱jngoò xi̱ta̱ kisìchijàt'aà‑la̱ tsojmì xi mochjeén‑la̱. Jñà xi̱ta̱ xíkjín xi tjín‑la̱ nangui ko̱ jñà xi tjín‑la̱ ni'ya, otíjna. I̱kjoàn f'iìko̱ yije to̱n‑la̱ tsojmì xi otíjna. \v 35 Sínga̱tsja jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús; i̱kjoàn síka'bí‑la̱ xíkjín nga jngoò ìjngoò mé xi chijat'aà‑la̱. \v 36 Ya̱ tíjnajiìn jngoò xi̱ta̱ levita xi José 'mì. Ya̱á i̱'nde‑la̱ na̱xa̱ndá Chipre. Jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús, tsibít'aàsòn 'ín‑la̱: Bernabé kitsò‑la̱. ('Ín jè, tsòyaá‑ne: xi̱ta̱ xi síjehikon‑ná.) \v 37 Xi̱ta̱ jè, kijna jngoò 'nde‑la̱ nangui; tsatíjna; j'iìko̱ to̱n‑la̱; kisìnga̱tsja jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús. \c 5 \s1 Jé xi tsohótsji Ananías ko̱ Safira \p \v 1 Ta̱nga ìjngoò xi̱ta̱ x'i̱n xi 'mì Ananías ko̱ chjo̱ón‑la̱ Safira, ti̱koa̱ tsatíjna jngoò 'nde nangui‑la̱. \v 2 Xi̱ta̱ jè tsajoóya‑ne ko̱ chjo̱ón‑la̱, tsibí'ma chiba to̱n chjí‑la̱ nangui. Tà chiba j'iìko̱ nga kisìnga̱tsja jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús. \v 3 Jè Pedro kitsò: \p ―Ji̱ Ananías, ¿mé‑ne kòbiì'nde‑ne nga xi̱ta̱ nei̱í kòfahas'en‑jiìn ini̱ma̱‑lè nga mejèn‑lè kachona̱cha̱n‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá nga kòbì'ma chiba to̱n chjí‑la̱ nangui? \v 4 ¿A mìtsà tsi̱ji nangui? K'e̱ nga jye kòhotijni, ¿a mìtsà tsi̱ji to̱n? ¿Mé‑ne k'oa̱s'ín kànìkítsjeèn‑ne i̱jiìn ini̱ma̱‑lè? Mìtsà ta̱xki̱ xi̱ta̱ mejèn‑lè kachona̱cha̱n‑la̱, jè sobà Nainá. \p \v 5 Jè Ananías, k'e̱ nga kiì'nchré 'én koi, kiskaàjndoòt'aà nangui, k'en. Ngats'iì xi̱ta̱ xi kis'ejiìn‑la̱ kjoa̱ xi komà, ndaà jchán kitsakjòn. \v 6 K'e̱é j'iì i'nga i̱xti x'i̱n xi kisìkájté nikje yijo‑la̱ Ananías; tsachrje ni'ya, nga kiì kíhijiìn. \p \v 7 Tjín‑la̱ tsà jàn hora nga j'iì Safira chjo̱ón‑la̱ Ananías; mìkiì tíjiìn‑la̱ mé kjoa̱ xi komà. \v 8 Pedro kiskònangui‑la̱ kitsò‑la̱: \p ―¿A k'oa̱á tjín kòhotijna‑nò nangui‑nò koni tjín bixón? \p Jè chjo̱ón kitsò: \p ―Jon, k'oa̱á tjín kòhotijna‑na̱je̱n. \p \v 9 Jè Pedro kitsò‑la̱: \p ―¿Mé‑ne k'oa̱s'ín kàchibàya‑nò? ¿A k'oa̱á s'ín kànìkítsjeèn nga ma chóna̱cha̱n‑là jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá? Chítsején‑la̱ jñà i̱xti xi nchajto xotjoa̱ ni'ya. Jñà kòfì kíhijiìn x'i̱n‑lè; ti̱koa̱á ngaji̱, jñà kji̱ko̱‑lè. \p \v 10 Chjo̱ón jè, ni̱to̱ón kiskaàjndoòt'aà nangui ya̱ ñánda síjna Pedro; k'en. K'e̱ nga jahas'en ni'ya jñà i̱xti x'i̱n, kijtseè nga jye k'en; tsachrje ni'ya; kiì kíhijiìn‑t'aà‑la̱ x'i̱n‑la̱. \v 11 Ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo ko̱ ngats'iì xi̱ta̱ xi kiì'nchré kjoa̱ koi, ndaà jchán kitsakjòn. \s1 Kjo̱xkón ndaà xi kis'iìn jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús \p \v 12 Jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús, kjìn kjo̱xkón xi okó kjoa̱jeya‑la̱ Nainá kis'iìn nga nguixko̱n xi̱ta̱ na̱xa̱ndá. Ngats'iì xi̱ta̱‑la̱ Cristo, ya̱á bixoña kjit'aà ya̱ i̱ngo̱ ítjòn ya̱ nguitjoa̱‑la̱ xi 'mì Salomón. \v 13 Jñà xi̱ta̱ xi mìkiì mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo, ni̱jngoò kjò'ñóhikon nga ya̱ kiìt'aà‑la̱ jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo. Ta̱nga jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, 'ñó ndaà kijtseèxkón jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo. \v 14 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ xi kòkjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo, íchjín íchjá, ìsa̱á 'ñó kòkjìn‑ya‑ìsa̱. \v 15 Jñà xi̱ta̱ tsachrje xi̱ta̱ xi xk'én ya̱ i̱ya ndi̱yá; kisìkáyijòsòn na̱chan ko̱ nijñaà mé‑ne k'e̱ nga kjoa̱ Pedro, na̱s'ín tà jè 'nguién‑la̱ ska̱t'aà i'nga‑la̱ jñà xi̱ta̱ xk'én. \v 16 Ti̱koa̱ kjìn xi̱ta̱ j'iì ya̱ Jerusalén xi inchrobà‑ne na̱xa̱ndá xi kjiyijòt'aà chrañà‑la̱; j'iìko̱ xi̱ta̱ xi xk'én ko̱ jñà xi ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í nchibeètoòn; ngats'iì xi̱ta̱ koi kjòndaà yijeé‑ne. \s1 Kjo̱'in xi tsatojiìn Pedro ko̱ Juan \p \v 17 Jè no̱'miì ítjòn ko̱ ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ báhijtako̱, jñà xi ya̱ chja̱‑ne i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ saduceo, kjòchi̱ni̱keé jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús. \v 18 Kitsobà'ñó; kiìko̱; kiskinìs'en nda̱yá xi ts'e̱ na̱xa̱ndá. \v 19 Ta̱nga k'e̱ nga jye kòjñò, jngoò àkja̱le̱‑la̱ Nainá ijchò kíx'a̱‑la̱ xotjoa̱ nda̱yá. Tsachrje xi̱ta̱ koi; kitsò‑la̱: \p \v 20 ―Tanguió, ti̱nchajtoò xotjoa̱ i̱ngo̱ ítjòn. Tèno̱jmí yije‑là xi̱ta̱ na̱xa̱ndá kós'ín kítsa̱jnakon xi̱ta̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo. \p \v 21 K'e̱ nga kiì'nchré 'én koi, nga komà nchijòn, ta̱jñòyaá kiì ya̱ i̱ngo̱ ítjòn, i̱kjoàn tsibíts'ia̱ nga tsakóya‑la̱ xi̱ta̱. \p Ti̱k'e̱‑ne chixoña jè no̱'miì ítjòn, ngats'iì xi̱ta̱‑la̱ xi ya̱ títsa̱jnako̱. Kiìchja̱‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱xá ko̱ xi̱ta̱ jchínga ts'e̱ na̱xa̱ndá Israel; i̱kjoàn kiskinìkjaá jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo xi títsa̱jna'ya nda̱yá. \v 22 Ta̱nga k'e̱ nga ijchò jñà policía, mìkiì kisakò‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi títsa̱jna'ya nda̱yá; tà k'oa̱á s'ín inchrobà‑ne; kitsjaà o̱kixi̱ nga mì ti̱ yá tjín‑ne. \v 23 Kitsò: \p ―K'e̱ nga kòbijchò‑je̱n, ndaà tíchjoàjto xotjoa̱‑la̱ nda̱yá. Jñà xi̱ta̱ soldado xi síkinda̱, ya̱á nchajto xotjoa̱, ta̱nga k'e̱ nga kòbitjaàs'en‑je̱n mì ti̱ yá xi̱ta̱ tjín‑ne i̱ya nda̱yá. \p \v 24 K'e̱ nga kiì'nchré 'én koi, jè no̱'miì ítjòn ko̱ no̱'miì xi i'nga ko̱ jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ policía xi síkinda̱ i̱ngo̱ ítjòn, tà k'oa̱á komà‑la̱ nga mìkiì machi̱ya‑la̱ kós'ín ko̱ma nga kjoe̱het'aà kjoa̱ koi. \v 25 Ti̱k'e̱é‑ne j'iì jngoò xi̱ta̱ xi j'iì kéno̱jmí, kitsò: \p ―Jñà xi̱ta̱ xi kichinìs'en nda̱yá ngojña̱, ya̱á títsa̱jna i̱ngo̱ ítjòn nga nchihokóya‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá. \p \v 26 K'e̱é kiì jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ policía xi síkinda̱ i̱ngo̱, kjihijtako̱ jñà policía xi i'nga nga kiìkjaá Pedro ko̱ Juan. Tà kjo̱ndaá inchrobàko̱. Jñà tsakjón‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá tsà nda̱jo̱ koi̱ì'nè nga si̱ìk'en. \v 27 K'e̱ nga j'iìko̱, chinchá osen ñánda nchijoóya‑ne. Jè no̱'miì ítjòn kitsò‑la̱: \p \v 28 ―¿A mìtsà k'oa̱s'ín ki'mì‑nòje̱n nga jngoò k'a mì ti̱ k'oa̱á tsò‑ne 'én xi ko̱kóya i̱t'aà ts'e̱ Jesús? I̱'ndei̱, kóho̱kji Jerusalén, jyeé titsa̱chinìsòn yije kjo̱tíxoma‑nò; ti̱koa̱á mejèn‑nò ngaje̱n chinì'nè‑náje̱n nga k'en xi̱ta̱ xi 'mì Jesús. \p \v 29 Jè Pedro ko̱ xi̱ta̱ xi i'nga xi ta̱ña tsibíxáya‑la̱ Cristo kitsò: \p ―Ìsa̱á 'ñó mochjeén nga jè Nainá si̱kitasòn‑la̱je̱n mì k'oa̱á‑ne koni xi ta̱xki̱ xi̱ta̱. \v 30 Jè xi Nainá tsò‑la̱ xi̱ta̱ jchínga‑ná kisìkjaáya‑la̱ Jesús i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱biyaà, ti̱jè‑ne Jesús xi jñò kinìk'eèn nga tsakat'aà krò. \v 31 Nainá, 'ñó jeya kisìkíjnat'aà chrja kixi̱‑la̱. Xi̱ta̱xá ítjòn kisìkíjna. Ti̱koa̱á jè kisìkíjna nga jè ko̱chrjekàjiìn‑ná kjo̱'in. K'oa̱á s'ín kis'iìn Nainá, mé‑ne nga jñá xi na̱xa̱ndá Israel 'mì‑ná si̱kájnoaá jé‑ná; mì ti̱ jé ki̱nchátsji‑ná nga si̱ìjchàat'aà‑ná Nainá jé xi tjín‑ná. \v 32 K'oa̱á s'ín bèno̱jmí‑nòje̱n kjoa̱ koi xi xkoòn ki'ya‑na̱je̱n. Ti̱koa̱ béno̱jmí kixi̱‑né jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá xi jye kitjoé‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi síkitasòn‑la̱ Nainá. \p \v 33 K'e̱ nga kiì'nchré 'én koi, 'ñó jchán kòjti‑la̱; skanda mejèn‑la̱ si̱ìk'en. \v 34 Ya̱ tíjnajiìn jngoò xi̱ta̱ fariseo xi ti̱koa̱ xá tjín‑la̱ xi 'mì Gamaliel, jè xi okóya kjo̱tíxoma. Ngats'iì jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá 'ñó ndaà beèxkón xi̱ta̱ jè. K'e̱é tsasíjna‑kixi̱‑jiìn‑la̱ ngats'iì jñà xi̱ta̱ xi tjín‑la̱ xá; kitsjaà o̱kixi̱ nga kàtitjo jngoò tjò ni'ya jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús. \v 35 Jè Gamaliel kitsò‑la̱ xi̱ta̱xá xíkjín: \p ―Jñò ngats'ioò xi xi̱ta̱ xinguia̱á Israel 'mì‑ná, ndaà ti̱kítsjeèn mé kjoa̱ xi si̱ko̱o jñà xi̱ta̱ koi. \v 36 Ti̱kítsjeèn jñà na̱chrjein xi jye tsato, tsibìjnaá jngoò xi̱ta̱ xi ki'mì Teudas. K'oa̱á kitsò nga xi̱ta̱ ítjòn‑né. Komà‑la̱ tsà ñijòn sìndo̱ xi̱ta̱ xi kiìt'aà‑la̱. Ta̱nga k'e̱ nga kisìk'en xi̱ta̱, ngats'iì xi̱ta̱ xi kiìt'aà‑la̱, kitsjohoba‑né. Tà ya̱á jyehet'aà kjoa̱. \v 37 K'e̱ nga komà i̱skan, jè na̱chrjein nga kòxke̱ya xi̱ta̱, tsatsejèn ìjngoò xi̱ta̱ xi 'mì Judas xi xi̱ta̱ Galilea. Ti̱koa̱á kjìn xi̱ta̱ na̱xa̱ndá kiìt'aà‑la̱. Ta̱nga k'e̱ nga kinìk'en xi̱ta̱ jè, ti̱koa̱á ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ kiìt'aà‑la̱, kitsjohoba yije‑né. \v 38 I̱'ndei̱ k'oa̱á ma‑ne ko̱xan‑nò, tà ti̱kjehet'aà kjoa̱. Tjiì'nde‑là xi̱ta̱ koi nga kàtjì‑ne. Tsà tà xá ts'e̱ xi̱ta̱á xi nchis'ín kjoe̱het'aà‑né. \v 39 Ta̱nga tsà xá ts'e̱ Nainá‑né xi nchis'ín, mìkiì ki̱chìkjoa̱‑nò nga jñò ki̱xkàn‑ko̱; ti̱kinda̱a yijo‑nò tsà koi na̱chrjein‑la̱, tsà xá‑la̱ Nainá titsa̱bixkàn‑ko̱o. \p \v 40 Ngats'iì xi̱ta̱ xi títsa̱jna junta, kòkjeiín‑la̱ koni s'ín kitsò Gamaliel. K'e̱é kiìchja̱ ìjngoò k'a‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús. I̱kjoàn tsajá‑la̱. 'Ñó tsibínè‑la̱ nga mì ti̱ k'oa̱ s'ín ki̱chja̱ya‑ne i̱t'aà ts'e̱ Jesús. I̱kjoàn kisìkítsa̱jnandei̱í‑ne. \v 41 Jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús, 'ñó tsja tjín‑la̱ k'e̱ nga itjo‑ne ni'ya nga jè Nainá kitsjaà'nde nga kitjoé‑la̱ kjo̱ndaà nga kisìkjeiín kjo̱'in xi kjoa̱ ts'e̱ Jesús. \v 42 Jñà xi̱ta̱ koi, mìkiì jyò tsibìtsa̱jna. Na̱chrjein inchijòn tsakóya ti̱koa̱ kiìchja̱ya 'én ndaà‑la̱ Nainá ya̱ i̱ngo̱ ítjòn ko̱ xi kj'ei̱í ni'ya nga jè Jesús xi Cristo [jè xi xó kisìkasén‑ne Nainá]. \c 6 \s1 K'e̱ nga itoò xi̱ta̱ kitjaàjiìn xi kisìchját'aà \p \v 1 Jñà na̱chrjein koi, k'e̱ nga jye 'ñó tímakjìn‑ya xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo, jñà xi̱ta̱ xi chja̱ 'én griego tsibíts'ia̱ nga tsohojét'in jñà xi̱ta̱ xi chja̱ 'én hebreo, nga jñà íchjín ka'àn xi ts'e̱ xi̱ta̱ griego mì ngásòn tí'biì‑la̱ tsojmì xi kine koni jñà íchjín ka'àn xi ts'e̱ xi̱ta̱ hebreo. \v 2 Jñà xi̱ta̱ xi tejò ma‑ne xi tsibíxáya‑la̱ Jesús, tsibíxkóya ngats'iì xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo, kitsò: \p ―Mì‑la kiì ndaà tjín nga si̱kíjna‑je̱n xá‑la̱ Nainá nga mì ti̱ kiì ki̱nókjoa̱ya‑naje̱n 'én‑la̱ Nainá, nga nguì ta koi xá s'e̱n‑je̱n nga xi̱ta̱ i̱ma̱ si̱kjèn‑je̱n. \v 3 'Ndsè, chja̱ájñoò itoò xi̱ta̱ x'i̱n xi 'yaà nga ndaà nchisíjchá yijo‑la̱, ti̱koa̱ ndaà tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá, xi̱ta̱ xi ndaà kjo̱hítsjeèn tjín‑la̱ mé‑ne jñà ko̱nga̱tsja xá koi. \v 4 Ngaje̱n, kjit'aà na̱chrjein ki̱nókjoa̱t'aà‑la̱je̱n Nainá; ti̱koa̱ ko̱kóya‑je̱n 'én‑la̱ Nainá. \p \v 5 Jñà 'én koi, ndaà kisaseèn yije‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱. K'e̱é jaàjiìn Esteban, jngoò xi̱ta̱ x'i̱n xi ndaà mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Nainá, ti̱koa̱ ndaà tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. Ti̱koa̱ kitjaàjiìn Felipe, Prócoro, Nicanor, Timón, Parmenas, Nicolás, jngoò xi̱ta̱ Antioquía xi jahatjìya‑la̱ nga xi̱ta̱ judío komà. \v 6 Jñà xi̱ta̱ xi itoò ma‑ne chinchá osen nga nguixko̱n xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús. Ko̱ jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús kiìchja̱tjì i̱t'aà ts'e̱ Nainá, i̱kjoàn tsohósòn‑la̱ tsja nga kjònga̱tsja xá. \p \v 7 Ìsa̱á 'ñó tsabísòn‑ìsa̱ 'én‑la̱ Nainá. Ya̱ na̱xa̱ndá Jerusalén sa̱á 'ñó sa̱á 'ñó makjìn‑ya xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo. Skanda jñà no̱'miì, ti̱koa̱á jyeé kjìn ma‑ne xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo. \s1 K'e̱ nga kindobà'ñó Esteban \p \v 8 Jè Esteban, 'ñó ndaà kis'e‑la̱ nga'ñó ko̱ kjo̱ndaà xi i̱t'aà ts'e̱ Nainá. K'oa̱á komà‑ne nga kjìn kjo̱xkón xi okó kjoa̱jeya‑la̱ Nainá kis'iìn ya̱ i̱jiìn na̱xa̱ndá. \v 9 Tjín i'nga xi̱ta̱ xi ya̱ chja̱‑ne ni'ya i̱ngo̱ sinagoga ñánda maxkóya xi̱ta̱ judío xi jye títsa̱jnandei̱í‑ne, ko̱ xi̱ta̱ Cirene, xi̱ta̱ Alejandría, xi̱ta̱ Cilicia ko̱ xi ján i̱'nde‑la̱ Asia; tsibíts'ia̱ nga tsakátikjoó ko̱ Esteban. \v 10 Ta̱nga xi̱ta̱ koi, mìkiì kisìkijne, nga̱ jè Esteban, ko̱ó kjo̱hítsjeèn‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá kiìchja̱. \v 11 K'e̱é tsohótsji xi̱ta̱ xi tsibíchjí‑la̱ nga kitsjaàt'in 'én ndiso; kitsò: \p ―Kina'yà‑la̱je̱n Esteban nga chja̱jno‑la̱ Moisés ko̱ Nainá. \p \v 12 K'oa̱á s'ín komà‑ne nga kòjti‑la̱ jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá ko̱ xi̱ta̱ jchínga ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés. Kitsobà'ñó Esteban, kiìko̱ ñánda títsa̱jna xi̱ta̱xá ítjòn xi joóya‑ne kjo̱tíxoma. \v 13 Ijchòko̱ xi̱ta̱ ndiso xi kitsjaàt'in 'én, kitsò: \p ―Xi̱ta̱ jè, mìkiì jyò bìjna, kjit'aà na̱chrjein chja̱jno‑la̱ jè I̱ngo̱ Tsjeè‑la̱ Nainá ko̱ kjo̱tíxoma xi kiskiì Moisés. \v 14 Jyeé kina'yà‑la̱je̱n nga tsò nga jè Jesús xi Nazaret ts'e̱, si̱ìkixòña I̱ngo̱‑la̱ Nainá ti̱koa̱ si̱ìkjatjìya‑la̱ kjo̱tíxoma xi 'né koni s'ín tsakóya‑ná Moisés. \p \v 15 Ngats'iì xi̱ta̱xá xi ya̱ títsa̱jna, k'e̱ nga kiskoò'an Esteban, k'oa̱á s'ín kijtseè i̱sén‑la̱ koni kji i̱sén‑la̱ àkja̱le̱. \c 7 \s1 'Én xi kiìchja̱ Esteban nga tsasìko̱ yijo‑la̱ \p \v 1 Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì kiskònangui‑la̱ Esteban kitsò‑la̱: \p ―¿A kixi̱í kjoa̱ nga k'oa̱ tjín jé xi ónè‑lè xi̱ta̱? \p \v 2 Jè Esteban kitsò: \p ―'Ndsè, ko̱ xi xi̱ta̱ jchínga 'mì‑nò, ti̱ná'ya‑ná: Jè Nainá, xi 'ñó jeya tíjna, ya̱á ijchòkon ñánda tíjna xi̱ta̱ jchínga‑ná Abraham k'e̱ nga tákó ya̱ tíjna Mesopotamia, k'e̱ nga ti̱kj'eè bijchó kijna ján na̱xa̱ndá Harán. Ko̱ jè Abraham kijtseè tsejèn‑né kó kji Nainá. \v 3 K'e̱é kiìchja̱ Nainá, kitsò‑la̱: “Titjo̱jiìn nangui‑lè; ti̱kítsajnei xi̱ta̱ xingui̱i; t'in ki̱jni ya̱ nangui ñánda 'a̱n kokoò‑lè.” \v 4 Jè Abraham, itjokàjiìn nangui‑la̱ xi̱ta̱ Caldea; ján kiì kíjna nangui Harán. K'e̱ nga k'en na̱'èn‑la̱, Nainá j'iìko̱ i̱ i̱'nde jè ñánda titsa̱jnaá i̱'ndei̱. \v 5 Nainá, ni̱mé i̱'nde kitsjaà kjo̱tjò‑la̱; ni̱ tsà tà i̱tsé ñánda ko̱sìjnasòn jngoò ndso̱ko̱. Ta̱nga k'oa̱á s'ín kitsjaà‑la̱ tso'ba nga kitsò‑la̱ nga ts'e̱é ko̱ma ko̱ ts'e̱é xi̱ta̱ tje̱‑la̱ ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne. Na̱chrjein koi, kj'eè i̱xtií tjín‑la̱ jè Abraham. \v 6 Nainá k'oa̱á s'ín kitsò‑ìsa̱‑la̱: “Jñà tje̱‑lè, xi̱ta̱ chi̱'ndaá ko̱ma; ñijòn sìndo̱ nó xìn na̱xa̱ndá si̱ìjchá yijo‑la̱ nga si̱ìkjeiín kjo̱'in.” \v 7 Nainá kitsò: “'A̱án tsjaà‑la̱ kjo̱'in jè na̱xa̱ndá ñánda chi̱'nda kítsa̱jna; k'e̱ nga ko̱ma i̱skan, ki̱tjokàjiìn‑né nangui jè. Kji̱nchrobà ìjngoò k'a‑ne i̱jndé, ko̱ i̱í i̱'nde jè, skoe̱xkón‑na.” \v 8 Nainá jngoò kjoa̱ tsibíndaàjiìn‑ko̱ Abraham nga si̱t'aà chi̱ba̱‑la̱ yijo‑la̱ xi̱ta̱ kjoa̱ ts'e̱ circuncisión. Abraham, kis'e jngoò‑la̱ ki'ndí xi Isaac ki'mì; k'e̱ nga ijchò jiìn na̱chrjein nga kits'iìn, tsibít'aà chi̱ba̱‑la̱. Isaac kis'e‑la̱ ki'ndí xi 'mì Jacob; k'oa̱á ti̱s'ín kisìko̱. Jacob, kis'e‑la̱ i̱xti xi tejò ma‑ne tje̱‑la̱ xi̱ta̱ jchínga‑la̱ na̱xa̱ndá Israel. K'oa̱á ti̱s'ín tsibít'aà chi̱ba̱‑la̱. \p \v 9 ’Jñà i̱xti‑la̱ Jacob, xi xi̱ta̱ jchínga‑ná, kjòxìtakòn‑keè jè 'ndse̱ xi 'mì José; i̱kjoàn tsatíjna nga kiìko̱ xi̱ta̱ xi tsatse ján nangui Egipto. Ta̱nga Nainá kisìkinda̱ José. \v 10 Nainá kisìchját'aà‑la̱ ni̱ta̱ mé kjoa̱ xi kis'e‑la̱ José. Kitsjaà‑la̱ kjo̱hítsjeèn, kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà nguixko̱n faraón xi xi̱ta̱xá ítjòn tíjna ján na̱xa̱ndá Egipto. Jè Faraón kisìkíjna José nga jè tsatíxoma‑la̱ na̱xa̱ndá Egipto, ti̱koa̱ jè tsatíxoma ni'ya‑la̱ faraón. \p \v 11 ’Jñà na̱chrjein koi j'iì kjinchrá kóho̱kji nangui Egipto ko̱ i̱'nde Canaán; tseé kjo̱'in kis'e‑la̱ xi̱ta̱; jñà xi̱ta̱ jchínga‑ná tsjìn tsojmì xi kine. \v 12 K'e̱ nga kiì'nchré Jacob nga tjín tsojmì xi ma chine ján Egipto kisìkasén nga kiìkjaá ítjòn tsojmì i̱xti‑la̱ jñà xi xi̱ta̱ jchínga‑ná. \v 13 Xi komà jò k'a nga kiìkjaá tsojmì, José tsakó‑la̱ yijo‑la̱ xíkjín nga 'ndse̱ ma‑ne. Faraón k'oa̱á s'ín komà‑ne kijtseèxkon, ñánda nchrobát'aà‑ne tje̱‑la̱ José. \v 14 José kiskinìkjaá Jacob xi na̱'èn‑la̱ ma nga kji̱tji̱ngui‑la̱ ján Egipto. Ngats'iì xi̱ta̱ xíkjín, jàn kaàn ko̱ chrj'oòn ma‑ne. \v 15 K'oa̱á s'ín komà‑ne nga kiì Jacob ján Egipto; ya̱á k'en; ti̱koa̱á ya̱á k'en ngats'iì i̱xti‑la̱ jñà xi xi̱ta̱ jchínga‑ná. \v 16 Xi komà i̱skan, kiìko̱ nindaà‑la̱ Jacob ko̱ ts'e̱ ti‑la̱ nga kiì kíhijiìn jngoò nga̱jo̱ i̱tsjó ján Siquem; i̱'nde ñánda tsatse Abraham xi tsatíjna i̱xti‑la̱ Hamor. \p \v 17 ’K'e̱ nga jye kjòchrañà na̱chrjein nga ki̱tasòn 'én koni s'ín kitsjaà tso'ba Nainá koni s'ín tsajoókjoò Abraham, jè na̱xa̱ndá Israel, 'ñó kòkjìn‑ya jñà xi̱ta̱‑la̱ ján Egipto. \v 18 Ijchò na̱chrjein nga ìjngoò xi̱ta̱ kisakò xi xi̱ta̱ sko̱‑la̱ tsibìjna ján Egipto; ta̱nga xi̱ta̱ jè, mìkiì beèxkon José. \v 19 Xi̱ta̱xá ítjòn jè, tsibíts'ia̱ nga kiskoòna̱cha̱n‑la̱ xi̱ta̱ jchínga‑ná nga kijtseètoòn; kis'iìn‑la̱ kjo̱'ñó nga kitsjeiìn takòn ngats'iì ndí i̱xti‑la̱ mé‑ne nga kàtiyaà yije‑ne nga kàtachija tje̱‑ne. \v 20 Ti̱jñà‑ne na̱chrjein koi, kits'iìn Moisés. Ki'ndí jè, 'ñó ndaà kji i̱sén‑la̱. Jàn sá kisìkíjna'ma ni'ya‑la̱ xi̱ta̱ jchínga‑la̱. \v 21 K'e̱ nga ijchò síkíjna i̱jiìn nandá, jè tsòti‑la̱ faraón kiskoétjò, kisìjchá koni tsà ki'ndí ts'e̱. \v 22 Jè Moisés kiskoòta'yà ngats'iì kjoa̱chji̱ne̱ xi tjín Egipto. 'Ñó ndaà kjo̱hítsjeèn xi kis'e‑la̱, ndaà kiìchja̱ ti̱koa̱ ndaà kis'iìn. \p \v 23 ’Moisés, k'e̱ nga jye tjín‑la̱ ichán nó k'oa̱á s'ín tsi'beé‑la̱ ikon nga mejèn kiìkon xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel xíkjín. \v 24 Moisés, k'e̱ nga kijtseè nga ch'o tínìko̱ jngoò xi̱ta̱ Israel xíkjín, tsasìko̱ nga kisìk'en xi̱ta̱ Egipto mé‑ne nga kòjndà‑ne. \v 25 Moisés, k'oa̱á s'ín tísíkítsjeèn, maá‑la̱ tsà tímachi̱yaá‑la̱ jñà xi̱ta̱ Israel xíkjín nga jè Moisés si̱ìkjeén Nainá nga si̱ìkítsa̱jnandei̱í; ta̱nga jñà xi̱ta̱ Israel mìkiì kjòchi̱ya‑la̱. \v 26 K'e̱ nga komà inchijòn, Moisés kijtseè jò xi̱ta̱ Israel xi nchikjaán‑kjoò, mejèn‑la̱ ko̱tekjáya‑la̱, kitsò‑la̱: “Jñò xi 'ndsè chiba, ¿mé‑ne bixkàn‑ko̱‑nò xinguio̱o?” \v 27 Jè xi̱ta̱ xi tíkjaán‑ko̱ xíkjín, k'e̱é kiì jahi̱tje̱n Moisés, kitsò‑la̱: “¿Yá xi xi̱ta̱xá kàsíkíjna‑lè ko̱ xi ixkàle̱ kàtsò‑lè xi i̱t'aà tsa̱je̱n? \v 28 ¿A ti̱koa̱á mejèn‑lè nga si̱k'en‑ná koni s'ín kinìk'in ngojña̱ jè xi̱ta̱ Egipto?” \v 29 Moisés, k'e̱ nga kiì'nchré 'én koi, tsanga‑né; ján kiì kíjna i̱'nde ñánda 'mì Madián. K'oa̱á s'ín tsibìjna koni jngoò xi̱ta̱ xi kjiìn i̱'nde‑la̱; jò i̱xti kis'e‑la̱. \p \v 30 ’K'e̱ nga jye ijchò ichán nó nga tíjna Madián, Moisés, tsatsejèn jngoò‑la̱ àkja̱le̱‑la̱ Nainá xi ya̱ síjnajiìn ni'ín ñánda títì jngoò yá na'yá ya̱ chrañàt'aà‑la̱ nindoò Sinaí, ya̱ i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn. \v 31 Moisés, k'e̱ nga tíkotsejèn‑la̱ jè yá na'yá xi títì, tà kjòxkón‑la̱ koni s'ín tíma; k'e̱ nga ìsa̱ chrañàt'aà kiì kasìjna nga ìsa̱ ndaà skoe̱, kiì'nchré jta̱‑la̱ Nainá nga kiìchja̱‑la̱, kitsò: \v 32 “'A̱n‑ná xi Nainá tsò‑na xi̱ta̱ jchínga‑lè, Nainá tsò‑na Abraham, ko̱ Isaac, ko̱ Jacob.” Ta̱nga jè Moisés tà tsatsé‑né nga 'ñó kitsakjòn, mìkiì kitsò‑ikon nga kiskoòtsejèn‑la̱. \v 33 Jè Nainá kitsò‑la̱ Moisés: “Chja̱àxìn xo̱jté xi titsjayi; jè i̱'nde ñánda tisìjnasoìn, i̱'nde tsjeè‑né. \v 34 Ndaà tìbe kjo̱'in xi nchisíkjeiín xi̱ta̱‑na̱ xi títsa̱jna Egipto. Jyeé ki'nchrè‑la̱ nga nchihojét'aà‑na; koií xá kòbitjojen‑na nga siìkítsa̱jnandia̱á. Koií xá tìchjà‑lè, nchroboí, ján siìkasén‑lè Egipto.” \p \v 35 ’Jñà xi̱ta̱ Israel na̱s'ín tsachrjekàngui Moisés k'e̱ nga kitsò‑la̱: “¿Yá xi xi̱ta̱xá kàsíkíjna‑lè ko̱ xi ixkàle̱ kàtsò‑lè?”, ta̱nga jè sobá Nainá kisìkasén ján na̱xa̱ndá Egipto koni jngoò xi̱ta̱xá ítjòn xi kisìkítsa̱jnandei̱í xi̱ta̱ Israel. Nainá kisìkjeén jè àkja̱le̱ xi tsatsejèn‑jiìn yá na'yá xi títì. \v 36 Jé Moisés xi tsachrjekàjiìn xi̱ta̱ Israel ján na̱xa̱ndá Egipto. Nainá kisìkjeén Moisés nga 'ñó kjìn kjo̱xkón kis'iìn kóho̱kji Egipto, ko̱ ya̱ Ndáchikon Inì, kóho̱kji ñánda nangui kixì choòn nga ichán nó chinchimaya ndi̱yá. \v 37 Ti̱jè‑ne Moisés xi kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ Israel: “Nainá ko̱chrjekàjiìn jngoò xi ti̱ xi̱ta̱ xinguio̱o‑nò, jè xi ki̱chja̱ ngajo‑la̱ Nainá koni 'a̱n.” \v 38 Ti̱koa̱á ti̱jè‑ne Moisés xi tsibìjnako̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel ya̱ ñánda nangui kixì choòn, jè xi tsohóko̱ àkja̱le̱ ya̱ nindoò Sinaí, jè xi tsajmeiìko̱ xi̱ta̱ jchínga‑ná nga kisìkatoya‑la̱ 'én xi kitsjaà‑la̱ àkja̱le̱; ti̱koa̱á ti̱jè‑ne xi kitjoé‑la̱ 'én‑la̱ Nainá xi síkíjnakon‑ná mé‑ne komà kisìkatoya‑ná jñà 'én. \p \v 39 ’Ta̱nga jñà xi̱ta̱ jchínga‑ná, tsachrjenguií 'én xi kitsjaà Moisés, mìkiì kisìkitasòn. K'oa̱á s'ín kisìkítsjeèn i̱jiìn ini̱ma̱‑la̱, mejèn kiì ìjngoò k'a‑ne ján Egipto. \v 40 Kitsò‑la̱ jè Aarón: “Tìndaà i'nga‑ná nainá xi kji̱ko̱‑ná. Jè Moisés xi tsachrjekàjiìn‑ná ján nangui Egipto, mìkiì 'yaá mé xi komà‑la̱.” \v 41 K'e̱é tsibíndaà jngoò xkósòn xi nainá kitsò‑la̱ xi i̱sén‑la̱ nchra̱ja̱ ki'ndí kji; kisìk'en cho̱ kjo̱tjò xi kitsjaà‑la̱ jè nchra̱ja̱ nga kijtseèxkón, i̱kjoàn tsibíjna jngoò‑la̱ s'eí xi i̱t'aà ts'e̱ xkósòn xi ti̱jñà tsibíndaà‑ne. \v 42 Koií kjoa̱‑la̱ tsasìt'aàxìn Nainá i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ Israel. Kitsjaà'nde‑la̱ nga kijtseèxkón yije ni'ño xi tjín ngajmiì. K'oa̱á s'ín tíchja̱ jè xo̱jo̱n xi kiskiì jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá nga tsò: \q1 Jñò xi xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel tsa̱jòn, \q1 k'e̱ nga ichán nó tsitjaàyaà ndi̱yá ya̱ ñánda nangui kixì choòn, \q1 ko̱ kinìk'eèn cho̱ nga mejèn‑nò kits'iì kjo̱tjò‑ná, \q1 mìtsà 'a̱n kiyaxkón‑ná. \q1 \v 43 Majìn, ta̱ sa̱á kichijeèn ni'ya nikje‑la̱ Moloc, \q1 ko̱ ni'ño ts'e̱ Renfán xi nainá 'mì‑là; \q1 jñà i̱sén xi ti̱jñò tsibìndaà‑nò nga kiyaxkón. \q1 Koií kjoa̱‑la̱ nga ko̱chrjekàjiìn‑nò i̱'nde tsa̱jòn. \q1 Ján siìkasén‑nò ñánda nga ìsa̱ kjiìn‑la̱ Babilonia. \p \v 44 ’Ya̱ ñánda nangui kixì choòn, jñà xi̱ta̱ jchínga‑ná kis'e‑la̱ Ni'ya Tsjeè xi nikje ñánda kjiyijòya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá. K'oa̱á s'ín kisindaà koni s'ín tsatíxoma‑la̱ Nainá jè Moisés k'e̱ nga kitsò‑la̱ nga kàtíndaà jngoò ni'ya koni kji i̱sén‑la̱ ni'ya xi jye jè tsakó‑la̱. \v 45 Ni'ya tsjeè jè xi nikje, jñà xi̱ta̱ jchínga‑ná kjònga̱tsja; jñà xi̱ta̱ Israel xi tji̱ko̱ Josué, j'iìko̱ ni'ya jè, k'e̱ nga jahas'en nangui i̱jndé ñánda Nainá kitsjaà‑la̱ ko̱ tsachrjekàjiìn nangui‑la̱ jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá xi kj'ei̱í. Ni'ya jè, ya̱á kisijna skanda na̱chrjein ts'e̱ xi̱ta̱xá ítjòn xi David ki'mì. \v 46 Nainá, 'ñó ndaà kisaseèn takòn David. Ko̱ jè David mejèn‑la̱ koi̱ìndaà jngoò‑la̱ ni'ya ñánda jeya kíjna Nainá xi beèxkón jñà xi̱ta̱ tje̱‑la̱ Jacob. \v 47 Ta̱nga jè xi̱ta̱xá ítjòn xi ki'mì Salomón, jè xi tsibíndaà jngoò‑la̱ ni'ya Nainá. \v 48 Nainá xi 'ñó 'nga tíjna, mìtsà ya̱ tíjnaya ni'ya xi xi̱ta̱ bíndaà. Jè xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá kitsò: \q1 \v 49 Jè ngajmiì, jè íxi̱le̱‑na̱ ñánda otiìxoma; \q1 jè i̱sò'nde, k'oa̱á ngaya‑la̱ koni jngoò ísko̱n ñánda nchasòn ndso̱koaà. \q1 ¿A ko̱maá‑nò nga kíndaà jngoò‑ná ni'ya ñánda siìkjáya? tsò Na̱'èn‑ná. \q1 \v 50 ¿A mìtsà 'a̱n sobà xi tsibìndaà yije tsojmì koi? \p \v 51 Jè Esteban kitsò‑ìsa‑la̱: \p ―Jñò, kjit'aà na̱chrjein, 'ñó tájaàjiìn tjín ini̱ma̱‑nò, ko̱ mìkiì ndaà na'yà koni s'ín jñà xi mìtsà xi̱ta̱‑la̱ Nainá. Kjit'aà na̱chrjein kondra̱ onguí‑là Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá koni kis'iìn jñà xi̱ta̱ jchínga‑nò. \v 52 Ni̱jngoò xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá xi mì kondra̱ kiì‑la̱; kisìk'en jñà xi̱ta̱ xi j'iì kéno̱jmí i̱t'aà ts'e̱ jè xi̱ta̱ kixi̱ xi tjínè‑la̱ nga kjoi̱í. I̱'ndei̱, nga jye j'iì jè xi̱ta̱ kixi̱, ya̱á kinìnga̱tsja jñà xi̱ta̱xá nga kisìk'en. \v 53 Jñò, na̱s'ín i̱t'aà ts'e̱ àkja̱le̱‑la̱ Nainá kitjoé‑nò kjo̱tíxoma, ta̱nga mìkiì nìkitasòn. \s1 K'e̱ nga k'en Esteban \p \v 54 K'e̱ nga kiì'nchré 'én xi kiìchja̱ Esteban, 'ñó jti komà‑la̱ i̱jiìn ini̱ma̱‑la̱, chi̱ba̱‑la̱ kinenè ni̱'ño̱ xi kondra̱ ts'e̱ Esteban. \v 55 Jè Esteban, 'ñó ndaà tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. Kiskoòtsejèn ngajmiì; kijtseè kjoa̱jeya‑la̱ Nainá nga Jesús ya̱ síjnat'aà chrja kixi̱‑la̱ Nainá. \v 56 Kitsò Esteban: \p ―Tíbe‑ná ngajmiì nga ti̱x'á; jè xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ tsò‑la̱ yijo‑la̱ ya̱á síjnat'aà chrja kixi̱‑la̱ Nainá. \p \v 57 Ngats'iì xi̱ta̱ koi, tsibíchjoàjto líká‑la̱; i̱kjoàn 'ñó kiskindàya; jngoò k'a kiì kóho̱tjín nga jahatje̱n Esteban; \v 58 tsachrjekàjiìn na̱xa̱ndá; ko̱ jñà xi̱ta̱ ndiso xi kitsját'in 'én xi kondra̱ kiì‑la̱ Esteban, ya̱á tsibítsa̱jnangui ndso̱ko̱ jñà nikje‑la̱ ñánda síjna jngoò xi̱ta̱ i̱xti xi 'mì Saulo mé‑ne nga komà tsibínè‑ne nda̱jo̱ nga kisìk'en. \p \v 59 K'e̱ nga tísinè nda̱jo̱, Esteban tíchja̱t'aà‑la̱ Nainá, kitsò: \p ―Na̱'èn Jesús, chjoétjoì ini̱ma̱‑na̱. \p \v 60 Esteban tsasìjna-xkó'nchi, i̱kjoàn 'ñó kiìchja̱ kitsò: \p ―¡Na̱'èn, kì kinda̱á 'nì jé‑la̱ xi̱ta̱ koi! \p K'e̱ nga jye o̱kitsò, k'en. \c 8 \p \v 1 Jè Saulo, nga ya̱ síjna ti̱koa̱á kisìjngoò ikon nga kinìk'en Esteban. \s1 Mé kjoa̱‑ne nga jè Saulo kitsobà'ñó xi̱ta̱‑la̱ Cristo \p Kjòts'ia̱‑ne na̱chrjein jè nga 'ñó kiìtji̱ngui kondra̱‑la̱ xi̱ta̱ ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo ján Jerusalén. Kóho̱tjín xi̱ta̱‑la̱ Cristo kitsjohoba kóho̱kji nangui Judea ko̱ Samaria. Tà jñà tsiningui‑ne xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús. \v 2 Tjín i'nga xi̱ta̱ xi beèxkón Nainá, jñà tsibíhijiìn Esteban. 'Ñó kiskindàyakeè. \v 3 Ta̱nga jè Saulo, 'ñó kiìtji̱ngui kondra̱‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo. Xki̱ xi ján ni'ya jahas'en nga kjo̱'ñó ochrje íchjín ko̱ íchjá, i̱kjoàn kinís'en nda̱yá. \s1 Mé xi komà ya̱ nangui Samaria k'e̱ nga kiìchja̱ya 'én‑la̱ Nainá jè Felipe \p \v 4 Jñà xi̱ta̱ xi kitsjohoba, xki̱ xi ján kiì nga kisìka'bí 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo. \v 5 Jè Felipe, k'e̱ nga ijchò na̱xa̱ndá Samaria, ya̱á tsibéno̱jmí i̱t'aà ts'e̱ Cristo [xi̱ta̱ xi xó kisìkasén‑ne Nainá]. \v 6 Jñà xi̱ta̱ Samaria nga kjìn ma, k'e̱ nga kiì'nchré ti̱koa̱ kijtseè jñà kjo̱xkón ndaà xi kis'iìn Felipe, kóho̱tjín, ìsa̱á ndaà kiì'nchré‑ìsa̱ koni s'ín tsibéno̱jmíya‑la̱. \v 7 Kjìn xi̱ta̱ xi ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ kjòndaà‑ne. Jñà ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í, 'ñó kjindáya k'e̱ nga bitjojiìn ini̱ma̱‑la̱ xi̱ta̱. Ti̱koa̱á kjìn xi̱ta̱ i̱ma̱ kjòndaà‑ne xi mìkiì ma síhiníyá yijo‑la̱ ko̱ xi tsá'yá kjoàn. \v 8 K'oa̱á ma‑ne nga jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá jè, 'ñó tsja kis'e‑la̱. \p \v 9 Ya̱ Samaria tsibìjna jngoò xi̱ta̱ xi Simón ki'mì. K'e̱ nga sa̱ ítjòn, maá‑la̱ bíndaà. Kjìn nó kiskoòna̱cha̱n‑la̱ xi̱ta̱ xi ya̱ i̱'nde‑la̱ nga chincháxkón‑la̱ nga kitsò: “'A̱n 'ñó ndaà machi̱ya‑na̱.” \p \v 10 Ngats'iì xi̱ta̱ i̱xti ko̱ xi̱ta̱ jchínga, ndaà kiì'nchréñijon‑la̱; kitsò: \p ―Jè xi̱ta̱ jè xi tse nga'ñó tjín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Nainá. \p \v 11 Koií kjoa̱‑la̱ nga ndaà kiì'nchréñijon‑la̱ nga jye kò kjìn nó kona̱cha̱n‑la̱ nga bincháxkón‑la̱ nga 'ñó ndaà ma‑la̱ bíndaà. \v 12 Jñà xi̱ta̱, k'e̱ nga kòkjeiín‑la̱ 'én ndaà‑la̱ Nainá kó s'ín otíxoma Nainá ko̱ i̱t'aà ts'e̱ Jesucristo xi jè Felipe tíbéno̱jmí, tsibíts'ia̱ nga komà bautizar íchjín íchjá. \v 13 Skanda ti̱jè‑ne Simón ti̱koa̱á kòkjeiín‑la̱; i̱kjoàn komà bautizar. Ñánda tsajmeè Felipe, ya̱á tsajmeiìko̱ Simón. Tà k'oa̱á ma‑la̱ nga tíbeè kjo̱xkón ndaà xi tís'ín Felipe ko̱ kjoa̱ xi okó kjoa̱ jeya‑la̱ Nainá. \p \v 14 Jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús xi títsa̱jna Jerusalén, k'e̱ nga kiì'nchré nga jñà xi̱ta̱ Samaria jyeé kòkjeiín‑la̱ 'én‑la̱ Nainá, kisìkasén jè Pedro ko̱ Juan. \v 15 Jñà xi̱ta̱ koi, k'e̱ nga jye ijchò Samaria, tsibítsi'batjì jñà xi̱ta̱ xi jye kòkjeiín‑la̱ mé‑ne nga tjoé‑la̱ jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. \v 16 Nga̱ jè na̱chrjein jè, ni̱ sa̱á jngoò tjoé‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. Sà tà jè i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesús komà bautizar xi̱ta̱ koi. \v 17 Jè Pedro ko̱ Juan, k'e̱é tsohósòn‑la̱ tsja, i̱kjoàn kitjoé‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. \p \v 18 Jè Simón, k'e̱ nga kijtseè nga jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús, ósòn‑la̱ tsja jñà xi̱ta̱, ni̱to̱ón tjoé‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá, jè Simón tsibít'aà‑la̱ to̱n jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo, \v 19 kitsò‑la̱: \p ―'A̱n, ti̱koa̱ tjiì‑ná nga'ñó jè, mé‑ne ni̱ta̱ yá xi̱ta̱‑ne xi kosòn‑la̱ ndsa̱a ti̱koa̱ tjoé‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. \p \v 20 Jè Pedro kitsò‑la̱: \p ―¡Kàtiyaàkoi̱i to̱n‑lè! Ngaji̱, k'oa̱á s'ín nìkítsjiìn tsà maá bindaà‑ná kjo̱tjò xi tsjá Nainá. \v 21 Ngaji̱ mìkiì tjí'nde‑lè i̱t'aà ts'e̱ xá jè nga jè ini̱ma̱‑lè mì kixi̱ tíjna nguixko̱n Nainá. \v 22 Ti̱kájnoi jé‑lè, nga ch'o tsò ya̱ i̱jiìn ini̱ma̱‑lè, kì ti̱ jé binchaàtsji‑ne. Ti̱jét'aà‑la̱ Nainá tsà koi na̱chrjein‑la̱ si̱ìjchàat'aà‑lè jé‑lè. \v 23 Be‑ná nga jè kjoa̱xìtakòn xi tíjiìn ini̱ma̱‑lè ko̱ jè kjoa̱ch'o‑lè mìkiì tsjá'nde‑lè nga ndaà 'nì. \p \v 24 Jè Simón k'e̱é kitsò: \p ―Síjét'aà‑nò, titsi'ba‑là Nainá xi i̱t'aà ts'a̱n mé‑ne nga mì k'oa̱ s'ín ko̱mat'ian ngats'iì kjoa̱ xi k'oa̱s'ín titsa̱'mì‑ná. \p \v 25 Jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús, k'e̱ nga jye kitsjaà 'én i̱t'aà ts'e̱ Cristo ti̱koa̱ tsakóya 'én ndaà‑la̱ Nainá, kiì ìjngoò k'a‑ne ján Jerusalén. K'e̱ nga chinchimaya ndi̱yá, kjìn xi̱ta̱ na̱xa̱ndá jtobá xi chja̱‑ne Samaria tsibéno̱jmí‑la̱ 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo. \s1 Jè Felipe ko̱ jngoò xi̱ta̱ Etiopía \p \v 26 Xi jye komà, jngoò àkja̱le̱‑la̱ Nainá kiìchja̱‑la̱ Felipe, kitsò‑la̱: \p ―Ti̱sítji̱in, t'in kixi̱i ndi̱yá xi bitjokàt'aà‑ne Jerusalén, fìjen bijchó skanda Gaza. \p (Ndi̱yá jè, ya̱á fahato ya̱ i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn.) \p \v 27 Felipe, tsasítje̱n, kiì; ya̱ i̱ya ndi̱yá kisatiìkjoò jngoò xi̱ta̱ x'i̱n ts'e̱ Etiopía xi 'ñó 'nga xá tjín‑la̱ xi jye kjòxkiì‑la̱ nga mì ti̱ íchjín si̱ìs'in‑ne; tesorero tjín‑la̱ ts'e̱ chjo̱ón sko̱‑la̱ Etiopía xi 'mì Candace. Jerusalén j'iì‑ne xi̱ta̱ jè nga kiì i̱ngo̱ ñánda beèxkón Nainá. \v 28 Xi̱ta̱ jè, k'e̱ nga tínchrobá‑ne nangui‑la̱, tíjnaya carreta‑la̱; tíbíxke̱jiìn xo̱jo̱n xi kiskiì Isaías, xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá. \v 29 Jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá kitsò‑la̱ Felipe: \p ―T'in tji̱ngui‑la̱ carreta jè, tsjahijtakoi̱i. \p \v 30 Felipe ni̱to̱ón kiìtji̱ngui‑la̱, kiì'nchré‑la̱ jè xi̱ta̱ nga tíbíxke̱jiìn xo̱jo̱n xi kiskiì Isaías, xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá; i̱kjoàn kiskònangui‑la̱ kitsò‑la̱: \p ―¿A fìyaá‑lè kó s'ín tíchja̱ xo̱jo̱n xi tìbìxke̱jiìn? \p \v 31 Jè xi̱ta̱ etiope kitsò: \p ―¿Kó s'ín ko̱ma kji̱ya‑na nga mì yá béno̱jmíya‑na? K'e̱é tsibítsi'ba‑la̱ Felipe nga tsijin‑jno carreta; ya̱á tsibìjnayako̱. \p \v 32 Jè Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá xi tíbíxke̱jiìn ts'e̱ Isaías tsò‑né: \q1 Kiìko̱ koni jngoò orrè nga kiì sík'en; \q1 k'oa̱á ngaya‑la̱ koni jngoò orrè ki'ndí xi mìkiì kjindáya k'e̱ nga tísìjno‑la̱, \q1 k'oa̱á s'ín mìkiì kiìchja̱ k'e̱ nga tsatojiìn kjo̱'in. \q1 \v 33 K'e̱ nga tsachrjekàngui xi̱ta̱, mì kixi̱ kisindaàjiìn‑la̱. \q1 Nga mì yá xi̱ta̱ tje̱ s'e̱‑la̱, ni̱yá xi si̱ìkítsjeèn, \q1 nga jè, kinìk'en‑né i̱ i̱sò'nde. \p \v 34 Jè xi̱ta̱ etiope kitsò‑la̱ Felipe: \p ―T'i̱in kjo̱ndaà. Tèno̱jmíya‑ná yá‑né xi k'oa̱s'ín títsò‑la̱ jè Isaías; ¿a kj'ei̱í xi̱ta̱‑né, a xi ti̱jè‑ne yijo‑la̱? \p \v 35 Felipe tsibíts'ia̱ko̱‑ne jè xo̱jo̱n xi tíbíxke̱jiìn xi̱ta̱ etiope; tsibéno̱jmí yije‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Jesús. \v 36 Koni s'ín nchifìya ndi̱yá, ijchò jngoò i̱'nde ñánda tjín nandá, kitsò xi̱ta̱ etiope: \p ―I̱'nde jè, tjín nandá; ¿a mìtsà ndaà s'e̱ tsà s'iaàn bautizar yijo‑na̱? \p \v 37 Felipe kitsò‑la̱: \p ―Tsà ko̱ó ini̱ma̱‑lè nga ndaà mokjeiín‑lè ko̱ma‑né. \p Xi̱ta̱ jè kitsò: \p ―Mokjeiín‑na nga Jesús, jè xi Cristo xi Ki'ndí‑la̱ Nainá. \p \v 38 Ko̱ kitsjaà o̱kixi̱ nga tsasíjna carreta, i̱kjoàn tsitajen ingajò, jahas'en‑jiìn nandá, jè Felipe kis'iìn bautizar. \v 39 K'e̱ nga jye itjokàjiìn‑ne nandá, Felipe, tà ni̱to̱ón kichijà; jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá kiìko̱; mì ti̱ kiì kijtseèxkon‑ne xíkjín; ta̱nga jè xi̱ta̱ etiope, k'e̱ nga tífì ya̱ ndi̱yá, tsjaá jchán tjín‑la̱. \v 40 Jè Felipe k'e̱ nga kjòchi̱ya‑la̱ jye ya̱ tíjna na̱xa̱ndá Azoto; xki̱ xi ján na̱xa̱ndá tsibéno̱jmí 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo skanda k'e̱ nga ijchò na̱xa̱ndá xi 'mì Cesarea. \c 9 \s1 Kós'ín komà k'e̱ nga jè Saulo kòkjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo \r (Hechos 22:6‑16; 26:12‑18) \p \v 1 Saulo, xki̱ xi ján i̱'nde bincháxkón‑la̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo nga mejèn‑la̱ si̱ìk'en. K'oa̱á ma‑ne nga kiìkon jè no̱'miì ítjòn, \v 2 nga kisìjé‑la̱ xo̱jo̱n xi tjín‑la̱ nga'ñó xi k'oa̱ ts'e̱ jñà ni'ya i̱ngo̱ sinagoga ján Damasco, mé‑ne nga ko̱ma tsobà'ñó‑ne xi̱ta̱ íchjín ko̱ íchjá xi fìt'aà‑la̱ jè ndi̱yá xi̱tse̱‑la̱ Cristo; i̱kjoàn kji̱nchrobàko̱ Jerusalén nga si̱ìkítsa̱jna nda̱yá. \v 3 K'e̱ nga nchifìya ndi̱yá nga jye kjòchrañàt'aà‑la̱ na̱xa̱ndá Damasco, tà ni̱to̱ón kjòhiseèn jngoò itjandiì‑la̱ jngoò ni'ín xi inchrobà‑ne ngajmiì. \v 4 Jè Saulo kiskaàjndoòt'aà nangui, i̱kjoàn kiì'nchré‑la̱ 'én xi kiìchja̱jiìn i̱sén xi kitsò: \p ―Saulo, Saulo, ¿mé‑ne 'a̱n tì'mìtji̱ngui kondra̱‑ná? \p \v 5 Saulo kitsò: \p ―¿Yá‑né ngaji̱, Na̱'èn? \p Jè xi tíchja̱ kitsò: \p ―'A̱n‑ná Jesús xi tì'mìtji̱ngui kondra̱‑ná. Ti̱ji̱í tìyatoòn‑ne yijo‑lè, k'oa̱á ngaya‑la̱ koni tsà nchra̱ja̱ tsjón‑la̱ jè yá xi bínès'en‑la̱ nei‑la̱. \p \v 6 Saulo, tsí tsatsé‑né; tsí ndaà kitsakjòn; k'e̱é kitsò: \p ―Na̱'èn, ¿mé xi mejèn‑lè nga 'a̱n s'iaàn? \p Jè Na̱'èn‑ná kitsò‑la̱: \p ―Ti̱sítji̱in, ti̱tjás'e̱n‑jiìn na̱xa̱ndá; ya̱á s'e̱no̱jmí‑lè mé xi s'i̱in. \p \v 7 Jñà xi̱ta̱ xi tji̱ko̱ Saulo, tà kisinchaà‑né nga 'ñó kitsakjòn; kiì'nchré‑la̱ jè xi tíchja̱ ta̱nga mìkiì kijtseèxkon yá xi tíchja̱. \v 8 Jè Saulo, tsasítje̱n‑t'aà‑ne nangui, ta̱nga k'e̱ nga kiskíx'a̱ xko̱n mì ti̱ kiì kjòtsejèn‑la̱. Tà jñà xi̱ta̱ xi tji̱ko̱ kitsobàt'aà, kiìko̱ ján Damasco. \v 9 Jàn na̱chrjein tsibìjna nga mì ti̱ kiì kotsejèn‑la̱; ni̱mé xi kiskine ti̱koa̱ ni̱mé xi kits'iì. \p \v 10 Ya̱ na̱xa̱ndá Damasco tíjna jngoò xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo xi 'mì Ananías; Nainá kiìchja̱‑la̱ nga tsatsejèn jngoò‑la̱ kjoa̱ koni tsà nijñá tí'biì‑la̱, kitsò‑la̱: \p ―¡Ananías! \p Kiìchja̱ Ananías kitsò: \p ―¿Mé‑ne Na̱'èn? ¿Mé xi mejèn‑lè? \p \v 11 Jè Na̱'èn‑ná kitsò‑la̱: \p ―Ti̱sítji̱in, t'in jè calle xi 'mì Calle Kixi̱, ya̱ ni'ya‑la̱ Judas; ya̱ ti̱nchátsji jngoiì xi̱ta̱ xi 'mì Saulo xi ya̱ i̱'nde‑la̱ Tarso. I̱'ndei̱, tíbítsi'ba‑né. \v 12 Saulo jyeé kòbeè jngoò kjoa̱ koni tsà nijñá tí'biì‑la̱ xi tsò: jngoò xi̱ta̱ xi 'mì Ananías kòbijchókon nga kòhósòn‑la̱ tsja nga kòmandaà ìjngoò k'a‑ne xko̱n. \p \v 13 Ananías, k'e̱ nga kiì'nchré kitsò: \p ―Na̱'èn, tíjiìn‑na, kjìn xi̱ta̱ jye tsibéno̱jmí‑na nga 'ñó ch'o kjoàn xi̱ta̱ jè; jè‑né xi 'ñó tíbeètoòn xi̱ta̱ tsi̱ji ján Jerusalén. \v 14 I̱'ndei̱ koií xá j'iì‑ne skanda i̱jndé, tjín‑la̱ o̱kixi̱ i̱t'aà ts'e̱ no̱'miì ítjòn nga tso̱ba̱'ñó ngats'iì xi̱ta̱ xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà tsi̱ji. \p \v 15 Nainá kitsò‑la̱ Ananías: \p ―Tich'oín xi̱ta̱ jè; xó jaàjiìn‑na; k'oa̱á s'ín ko̱chjeén‑na nga jè ki̱chja̱ya i̱t'aà ts'a̱n nga tíjtsa i̱sò'nde nguixko̱n ngats'iì xi̱ta̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío ko̱ xi̱ta̱xá ítjòn‑la̱, ti̱koa̱ jñà xi xi̱ta̱ Israel. \v 16 'A̱án kokoò yije‑la̱ kjo̱'in xi 'ñó tse si̱ìkjeiín xi kjoa̱ ts'a̱n. \p \v 17 Ananías kiì ñánda tíjna Saulo; jahas'en ni'ya. Tsohósòn‑la̱ tsja, kitsò‑la̱: \p ―'Ndsè Saulo, jè Na̱'èn‑ná Jesús xi kiìchja̱‑lè ya̱ i̱ya ndi̱yá k'e̱ nga tjinchroboí, jè kàsíkasén‑na nga ko̱tsejèn ìjngoò k'a‑lè ti̱koa̱ si̱jiìn ini̱ma̱‑lè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. \p \v 18 Saulo, ni̱to̱ón kitjaàxìn‑la̱ xko̱n xi koni kjoàn chrjoa̱ to̱n‑la̱ ti̱n. I̱kjoàn kjòtsejèn ìjngoò k'a‑la̱. K'e̱é tsasítje̱n, i̱kjoàn komà bautizar. \v 19 Saulo, tsakjèn; i̱kjoàn kis'e ìjngoò k'a‑la̱ nga'ñó. Tsibìjnako̱ chiba na̱chrjein jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo xi títsa̱jna Damasco. \s1 Kós'ín komà nga jè Saulo kiìchja̱ya 'én‑la̱ Cristo \p \v 20 Saulo, ni̱to̱ón tsibíts'ia̱ nga kiìchja̱ya i̱t'aà ts'e̱ Jesús ya̱ ngats'iì ni'ya i̱ngo̱ sinagoga nga jè Jesús, jè xi Ki'ndí‑la̱ Nainá. \v 21 Ngats'iì xi̱ta̱ xi kiì'nchré‑la̱ tà kjòxkón‑la̱; kitsò‑la̱ xíkjín: \p ―¿A mìtsà jè xi̱ta̱ jè xi tsangatji̱ngui‑la̱ xi̱ta̱ ján Jerusalén, jñà xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Jesús? ¿A mìtsà ti̱koa̱ koií xá j'iì‑ne i̱jndé nga nda̱yá kji̱ko̱ yije xi̱ta̱ koi, i̱kjoàn si̱ìnga̱tsja no̱'miì ítjòn? \p \v 22 Ta̱nga Saulo, ìsa̱á 'ñó tse nga'ñó tísijiìn ini̱ma̱‑la̱ nga chja̱ya. Jñà xi̱ta̱ judío xi títsa̱jna Damasco, skanda mì ti̱ kiì beè‑ne kós'ín si̱ìkítsjeèn koni s'ín tsakóya Saulo nga nguì 'én kixi̱‑né nga Jesús, jè xi Cristo [jè xi xó kisìkasén‑ne Nainá]. \s1 K'e̱ nga jè Saulo tsanga‑la̱ xi̱ta̱ judío \p \v 23 Nga jye komà kjìn na̱chrjein, jñà xi̱ta̱ judío, tsajoóya‑ne nga si̱ìk'en Saulo. \v 24 Ta̱nga jè Saulo kiì'nchré koni s'ín tsajoóya‑ne nga jñà xi̱ta̱ judío, ko̱ na̱chrjein ko̱ ni̱tje̱n kisìkinda̱, tsibìtsa̱jnajto xotjoa̱‑la̱ na̱xa̱ndá nga mejèn‑la̱ si̱ìk'en. \v 25 Ta̱nga jñà xi̱ta̱‑la̱ Saulo, k'e̱ nga jñò, kiìko̱, kisìkíjnaya jngoò ni̱si̱yá xi je kji; i̱kjoàn kiskinìs'en‑kjá ñánda ti̱x'á chiba jè chrjó xi tjíndiì‑la̱ na̱xa̱ndá ko̱ ya̱á kiskinìjen‑jno jè chrjó, mé‑ne komà tsanga‑ne. \s1 K'e̱ nga tsibìjna Jerusalén jè Saulo \p \v 26 Saulo, k'e̱ nga ijchò‑ne ján Jerusalén, mejèn‑la̱ nga ya̱ koa̱hijtako̱ jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo, ta̱nga ngats'iì xi̱ta̱ koi, tà kitsakjòn‑la̱, nga̱ mìkiì kòkjeiín‑la̱ tsà kixi̱ kjoa̱ nga ti̱koa̱ ya̱ kota'yàt'aà‑la̱ Cristo. \v 27 Ta̱nga jè Bernabé k'e̱é kiìko̱ ñánda títsa̱jna xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús. Tsibéno̱jmí‑la̱ nga jyeé jahatjìya‑la̱ k'e̱ nga kijtseè Na̱'èn‑ná Jesús nga kiìchja̱ sobà‑la̱ ya̱ i̱ya ndi̱yá k'e̱ nga tífì Damasco; ti̱koa̱á tsibéno̱jmí‑la̱ nga ján Damasco 'ñó ndaà kiìchja̱ i̱t'aà ts'e̱ Jesús, mìkiì kitsakjòn. \v 28 Saulo, ya̱á tsibìjnako̱ jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús; ya̱á tsajmeiìko̱ Jerusalén. Mìkiì kitsakjòn nga kiìchja̱ya i̱t'aà ts'e̱ Jesús. \v 29 'Ñó kiìchja̱ko̱ jñà xi̱ta̱ judío xi 'én griego chja̱ nga tsajoókjoòko̱ xíkjín; ta̱nga jñà xi̱ta̱ koi tsohótsji'nde‑la̱ kó s'ín si̱ìko̱ nga mejèn‑la̱ si̱ìk'en Saulo. \v 30 Jñà xi̱ta̱ xi 'ndse̱ joó i̱t'aà ts'e̱ Cristo, k'e̱ nga kiì'nchré 'én koi, kiìko̱ Saulo ján Cesarea, i̱kjoàn kisìkasén skanda ján Tarso. \p \v 31 Ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo, 'nchán tsibìtsa̱jna kóho̱tjín na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne nangui Judea, Galilea ko̱ Samaria; nì ti̱ mé kjoa̱siì kis'e‑ne. Kis'e‑ìsa̱‑la̱ nga'ñó ts'e̱ ini̱ma̱‑la̱ nga ìsa̱ ndaà kijtseèxkón Nainá; jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá ìsa̱á ndaà tsasìko̱ nga ìsa̱ kjìn komà xi̱ta̱‑la̱ Cristo. \s1 Kós'ín komà k'e̱ nga kjòndaà‑ne Eneas \p \v 32 Jè Pedro, k'e̱ nga tsajmeèsòn i̱'nde koi, ti̱koa̱á kiìkon xi̱ta̱‑la̱ Cristo xi títsa̱jna ya̱ na̱xa̱ndá Lida. \v 33 Ya̱ tíjna jngoò xi̱ta̱ xi 'mì Eneas; jyeé tjín‑la̱ jiìn nó nga kijna xk'én, mìkiì ma síkjaníyá yijo‑la̱. \v 34 Pedro kitsò‑la̱: \p ―Eneas, jè Jesucristo tísíndaà‑lè. Ti̱sítji̱in, tixkóyi nijñaà‑lè. \p Eneas, ni̱to̱ón tsasítje̱n. \v 35 Ngats'iì xi̱ta̱ xi títsa̱jna ya̱ na̱xa̱ndá Lida ko̱ Sarón, kijtseè Eneas nga tsajmeè‑ne, i̱kjoàn kòkjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesús. \s1 K'e̱ nga jaáya‑la̱ Dorcas i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱biyaà \p \v 36 Ya̱ na̱xa̱ndá Jope tíjna jngoò chjo̱ón xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo: Tabita 'mì. Jè 'én griego, Dorcas 'mì. [Jè 'én tsa̱ján, Na̱xín tsò‑ne.] Chjo̱ón jè, 'ñó ndaà xi̱ta̱, ti̱koa̱á ndaà síchját'aà‑la̱ xi̱ta̱ i̱ma̱. \v 37 Jñà na̱chrjein koi, chjo̱ón jè, kjòxk'én koa̱ k'en. K'e̱ nga jye kisìhingáya, kiìko̱, kisìkájnaya ni'ya xi ma‑ne jò piso. \v 38 Jè na̱xa̱ndá Lida ya̱á kijnat'aà chrañà‑la̱ Jope. Jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo kiì'nchré nga ya̱ tíjna Lida jè Pedro. Kisìkasén jò xi̱ta̱ x'i̱n xi kiì kítsi'ba‑la̱, kitsò‑la̱: \p ―Kì nìkachrjein‑jèn, ni̱to̱n nchrobáchón‑náje̱n. \p \v 39 Pedro, k'e̱ nga kiskaàt'aà‑la̱ o̱kixi̱, ni̱to̱ón tsasítje̱n; tsobáhijtako̱ xi̱ta̱ koi. K'e̱ nga ijchò Jope, kiìko̱ ñánda kijna mik'en; jahas'en ni'ya. Ngats'iì íchjín ka'àn xi títsa̱jna ijchò kinchat'aà‑la̱ Pedro nga kjindáya; tsakó‑la̱ x'ió ko̱ na̱chro̱ xi tsibíndaà Dorcas k'e̱ nga ti̱sa̱ tíjnakon. \v 40 Pedro tsachrje yije ni'ya jñà xi̱ta̱ koi; i̱kjoàn tsasìxkó'nchi, kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá; k'e̱é kiskoò'an jè mik'en, kitsò‑la̱: \p ―¡Tabita, ti̱sítji̱in! \p Jè mik'en, kiskíx'a̱ngui‑ne xko̱n. K'e̱ nga kijtseè Pedro, tsibìjna kixi̱. \v 41 Pedro kitsjaà‑la̱ tsja, kisìkasítje̱n; i̱kjoàn kiìchja̱‑la̱ xi̱ta̱‑la̱ Cristo ko̱ jñà íchjín ka'àn; tsakó‑la̱ Dorcas nga tíjnakon‑né. \v 42 Kjoa̱ jè, ki'ya yijeé‑la̱ kóho̱kji Jope; kjìn xi̱ta̱ kòkjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo. \v 43 Jè Pedro, kjìn na̱chrjein tsibìjna ya̱ Jope, ya̱ ni'ya‑la̱ xi̱ta̱ xi 'mì Simón chji̱ne̱chrjoa̱. \c 10 \s1 K'e̱ nga jè Cornelio kiìchja̱‑la̱ Pedro \p \v 1 Ya̱ na̱xa̱ndá Cesarea tsibìjna jngoò xi̱ta̱ xi 'mì Cornelio, jè xi xi̱ta̱ sko̱‑la̱ ts'e̱ soldado xi jngoò sìndo̱ ma‑ne xi ya̱ chja̱‑ne xi 'mì Italiano. \v 2 Jè Cornelio, ngats'iì xi̱ta̱ ni'ya‑la̱, ndaà beèxkón Nainá, ti̱koa̱á tsakjón‑keè Nainá. Ndaà síchját'aà‑la̱ jñà xi̱ta̱ i̱ma̱ xi nì mé tjín‑la̱. Kjit'aà na̱chrjein bítsi'ba‑la̱ Nainá. \v 3 Jngoò na̱chrjein, ijchò‑la tsà xi jàn nga nguixòn, tsatsejèn jngoò‑la̱ kjoa̱ koni tsà nijñá tí'biì‑la̱ nga jahas'en jngoò àkja̱le̱‑la̱ Nainá ya̱ ni'ya ñánda tíjna; kitsò‑la̱: \p ―¡Cornelio! \p \v 4 Jè Cornelio, k'e̱ nga kiskoò'an àkja̱le̱, tà kitsakjòn‑la̱, kitsò‑la̱: \p ―¿Mé xi mejèn‑lè na̱'èn? \p Jè àkja̱le̱ kitsò: \p ―Jyeé ijchò kaàt'aà‑la̱ Nainá jè kjoa̱ bítsi'ba‑lè ko̱ kjoa̱ nga nìchját'aà‑la̱ xi̱ta̱ i̱ma̱ xi nì mé tjín‑la̱. Jè Nainá ndaà sasén‑la̱. \v 5 Ti̱kasín xi̱ta̱‑lè ján na̱xa̱ndá Jope; kàtìkjaá Simón xi ti̱koa̱ Pedro 'mì. \v 6 Ya̱ tíjna ni'ya‑la̱ xi̱ta̱ xi ti̱koa̱ Simón 'mì xi chrjoa̱‑la̱ cho̱ síhinda. Jè ni'ya‑la̱ ya̱á kijnandiì ndáchikon. Jè ke̱èno̱jmí‑lè mé xi s'i̱in. \p \v 7 K'e̱ nga jye kiì‑ne àkja̱le̱‑la̱ Nainá xi tíchja̱ko̱ Cornelio, kiìchja̱ jò‑la̱ xi̱ta̱ chi̱'nda‑la̱ koa̱ jngoò soldado xi ndaà beèxkón Nainá xi ya̱ síxát'aà‑la̱. \v 8 K'e̱ nga jye tsibéno̱jmí yije‑la̱ ngats'iì kjoa̱ xi kiì'nchré, i̱kjoàn kisìkasén ján na̱xa̱ndá Jope. \p \v 9 K'e̱ nga komà nchijòn, ijchò‑la tsà nchisen, jñà xi̱ta̱ koi, jyeé kjo̱meè bijchó chrañà‑la̱ na̱xa̱ndá Jope. Ti̱jè‑ne hora jè Pedro, tsijin i̱sò'nga ni'ya nga kiì kítsi'ba‑la̱ Nainá. \v 10 Pedro, jyeé 'ñó kjòhojò‑la̱; mejèn‑la̱ nga ko̱kje̱n, ta̱nga tíkoñaá‑la̱, k'e̱é tísindaà tsojmì xi ski̱ne̱; tsatsejèn jngoò‑la̱ kjoa̱ koni nijñá tí'biì‑la̱. \v 11 Kijtseè nga ti̱xá ngajmiì; inchrobàjen jngoò nikje skanda i̱t'aà nangui xi 'ñó teè kji, tjít'aà'ñó nga ñijòn chrja̱ngui̱‑la̱. \v 12 Jè nikje, ya̱á títsa̱jnaya yije cho̱ xi tjín i̱ i̱t'aà nangui xi ñijòn ma ndso̱ko̱ ko̱ jñà cho̱ xi bífejno yijo‑la̱ nangui, ngats'iì cho̱ xi tjín‑la̱ jnga̱á xi tjíma i̱jiìn i̱sén. \v 13 Jè Pedro kiì'nchré jngoò 'én xi kitsò‑la̱: \p ―Pedro, ti̱sítji̱in, ti̱k'in cho̱ koi, chi̱ni̱i. \p \v 14 Kitsò Pedro: \p ―Na̱'èn, majìn; ni̱ saà jngoò k'a tsojmì tjé kíne̱e xi xkón tjín i̱t'aà ts'e̱ kjo̱tíxoma. \p \v 15 Pedro, ìjngoò k'a kiì'nchré 'én xi kitsò‑la̱: \p ―Tsojmì xi Nainá jye kisìtsjeè nga ma chji̱ne̱, kì tsojmì tjé 'mì‑la̱. \p \v 16 Jè kjoa̱ ts'e̱ nikje, jàn k'a o̱komà. I̱kjoàn tsijin ìjngoò k'a‑ne ján ngajmiì. \v 17 Pedro, tísíkítsjeèn kó tsòya‑ne jè kjoa̱ xi kijtseè. Ti̱k'e̱é‑ne ijchò kinchajto xotjoa̱ ni'ya jñà xi̱ta̱ xi kisìkasén Cornelio nga jye kiskònangui ñánda‑ne ni'ya‑la̱ Simón. \v 18 Kiskònangui, a ya̱á tíjna jngoò xi̱ta̱ xi Simón 'mì, ti̱koa̱ tjít'aàsòn 'ín‑la̱ nga Pedro 'mì. \v 19 Jè Pedro, tákó k'e̱é tísíkítsjeèn jè kjoa̱ xi kijtseè, jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá kitsò‑la̱: \p ―Jàn ma xi̱ta̱ xi ji̱ ótsji‑lè. \v 20 Ti̱sítji̱in, titjo̱ji̱in, kì jò 'beé‑la̱ takoìn nga 'mìkoi̱i; jñà xi̱ta̱ koi, 'a̱án kàsíkasén. \p \v 21 Jè Pedro inchrobàjen ñánda 'ncha xi̱ta̱ xi kisìkasén Cornelio, kitsò‑la̱: \p ―'A̱n‑ná xi binchaàtsji‑ná; ¿mé xá xi kòf'i̱‑nò? \p \v 22 Jñà xi̱ta̱ koi kitsò: \p ―Jè kisìkasén‑naje̱n xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado xi 'mì Cornelio, jngoò xi̱ta̱ kixi̱ xi ndaà beèxkón Nainá, ti̱koa̱ jè, ndaà yaxkón i̱t'aà ts'e̱ na̱xa̱ndá Israel. Jngoò xó àkja̱le̱‑la̱ Nainá k'oa̱ kitsò‑la̱ nga ngaji̱ ski̱nìkjaá‑lè nga k'oín ni'ya‑la̱ mé‑ne nga kéno̱jmíya‑la̱ 'én xi ji̱ tìhokoòyi. \p \v 23 Jè Pedro kisìkas'en ni'ya‑la̱; ya̱á kisìkjáyako̱ jngoò ni̱tje̱n. Xi komà nchijòn, kiìko̱ xi̱ta̱ koi; ti̱koa̱á tsobáhijtako̱ i'nga xi̱ta̱ xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo xi títsa̱jna ya̱ Jope. \p \v 24 Xi komà nchijòn ijchò Cesarea; jyeé tíkoña jè Cornelio; jyeé títsa̱jna xi̱ta̱ xíkjín ko̱ amigo‑la̱ xi ndaà óko̱ xi xó kisìkí'nchré‑ne. \v 25 K'e̱ nga jye ijchò Pedro, jè Cornelio itjo ni'ya nga kisìhixat'aà; tsasìxkó'nchit'aà‑la̱ nga kijtseèxkón. \v 26 Ta̱nga jè Pedro kisìkasítje̱n, kitsò‑la̱: \p ―Ti̱sítji̱in; 'a̱n, ti̱koa̱á ta xi̱ta̱‑ná koni ngaji̱. \p \v 27 Jè Pedro, nga tíhóko̱ Cornelio, jahas'en ni'ya; kijtseè nga 'ñó kjìn ma‑ne xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna. \v 28 Pedro kitsò‑la̱: \p ―Jñò, tíjiìn‑nò nga jñà xi̱ta̱ judío mìkiì tjí'nde‑la̱ nga jñà xi̱ta̱ xi xìn i̱'nde‑la̱ si̱ìngásòn‑ko̱, mìkiì ma kjoa̱s'en ni'ya‑la̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío. Ta̱nga Nainá tsibéno̱jmíya‑na nga ni̱jngoò xi̱ta̱ xi ko̱ma xán‑la̱: jñò, ta̱xki̱ xi̱ta̱‑nò ko̱ xi̱ta̱ tjé‑nó nga nguixko̱n Nainá. \v 29 Koií kjoa̱‑la̱ k'e̱ nga ijchò nokjoà‑ná, mìkiì kisìtájaàjñaà, ni̱to̱ón inchrobà. Jè xi kjònanguia, ¿mé xá xi nokjoà‑ná? \p \v 30 Cornelio kitsò: \p ―Tjín‑la̱ ñijòn na̱chrjein, ti̱jè‑ne hora jè nga xi jàn nga nguixòn, k'e̱ nga tìchjàt'aà‑la̱ Nainá i̱ ni'ya‑na̱, tà ni̱to̱ón tsatsejèn jngoò xi̱ta̱ xi tsasìjna nguixkoaàn; 'ñó ote kji nikje‑la̱. \v 31 Kitsò‑na: “Cornelio, jè kjoa̱ bítsi'ba‑lè jye kina'yà‑la̱ ko̱ jye ki'ya‑la̱ nga nguixko̱n Nainá koni s'ín nìchját'aà‑la̱ xi̱ta̱ i̱ma̱ xi nì mé tjín‑la̱. \v 32 Ti̱kasín xi̱ta̱‑lè ján na̱xa̱ndá Jope, kàtìkjaá Simón xi ti̱koa̱ Pedro 'mì. Ya̱ tíjna ni'ya‑la̱ xi̱ta̱ xi ti̱koa̱ Simón 'mì xi chrjoa̱‑la̱ cho̱ síhinda. Jè ni'ya‑la̱ ya̱á kijnandiì ndáchikon.” \v 33 K'oa̱á komà‑ne nga ni̱to̱n kiskinìkjaá‑lè. Ndaà kà'nè‑ne nga kànchroboì. Kóho̱tjín‑je̱n i̱í titsa̱jna‑je̱n nga nguixko̱n Nainá mé‑ne nga ki̱ná'ya yije‑je̱n mé o̱kixi̱ xi kitsjaà‑lè Nainá nga kéno̱jmí‑náje̱n. \s1 K'e̱ nga kiìchja̱ Pedro ya̱ ni'ya‑la̱ Cornelio \p \v 34 Pedro tsibíts'ia̱ nga kiìchja̱, kitsò: \p ―Kixi̱í kjoa̱, tíbe‑ná nga Nainá mìkiì faájiìn ni̱ta̱ yá xi̱ta̱‑ne, tà ngásòn fìko̱ yije. \v 35 Nainá kjoétjò‑né ni̱ta̱ yá xi̱ta̱‑ne ni̱ta̱ ñánda‑ne i̱'nde‑la̱ xi beèxkón Nainá xi ti̱koa̱ s'ín kjoa̱kixi̱. \v 36 Nainá kisìkasén 'én‑la̱ ya̱ na̱xa̱ndá Israel; tsibéno̱jmíya‑la̱ 'én ndaà‑la̱ nga 'nchán ki̱tsa̱jnakoa̱á Nainá i̱t'aà ts'e̱ Cristo, jè xi otíxoma‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ xi tjín i̱sò'nde. \v 37 Jñò, ndaà tíjiìn‑nò koni s'ín komà kóho̱kji nangui‑la̱ xi̱ta̱ judío, kjòts'ia̱‑ne i̱'nde Galilea k'e̱ nga jye kiìchja̱ya Juan xi kjoa̱ ts'e̱ bautismo. \v 38 Tíjiìn‑nò nga jè Jesús xi Nazaret ts'e̱, Nainá xó jaàjiìn‑ne nga kitsjaà‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ ko̱ nga'ñó. Ni̱ta̱ ñánda‑ne nga tsajmeè Jesús, ndaà tjín kjo̱ndaà xi kis'iìn; kisìndaà‑ne xi̱ta̱ xi kjo̱'in nchisíkjeiín i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ nei̱í. Koií k'oa̱s'ín kis'iìn‑ne nga jè Nainá tíjnako̱. \v 39 K'oa̱á ma‑ne bèno̱jmí‑je̱n nga xko̱ón ki'ya‑naje̱n ngats'iì kjo̱ndaà xi kis'iìn Jesús ya̱ nangui‑la̱ xi̱ta̱ judío ko̱ Jerusalén. K'e̱ nga komà i̱skan, jñà xi̱ta̱ kisìk'en Jesús, tsibítjo̱hónguit'aà krò. \v 40 Ta̱nga nga ijchò jàn na̱chrjein Nainá kisìkjaáya‑la̱ ko̱ k'oa̱á s'ín kis'iìn nga kiyaxkon ìjngoò k'a‑la̱ nga jye jaáya‑la̱. \v 41 Mìtsà ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá kijtseèxkon, tà ngaje̱n‑náje̱n xi xó kjòtseé kitjaàjiìn‑naje̱n mé‑ne nga ko̱ma kéno̱jmí‑je̱n xi i̱t'aà ts'e̱, ngaje̱n‑náje̱n xi chichiko̱‑je̱n ti̱koa̱ ki'yòko̱‑je̱n k'e̱ nga jye jaáya‑la̱. \v 42 Jè Jesús tsibít'in‑naje̱n nga ki̱nókjoa̱ya‑je̱n ko̱ kéno̱jmí kixi̱‑la̱je̱n xi̱ta̱ na̱xa̱ndá nga jè Jesús, k'oa̱á s'ín kisìkíjna Nainá koni xi̱ta̱xá ítjòn nga jè bíndaàjiìn‑la̱ xi̱ta̱ xi títsa̱jnakon ko̱ xi jye k'en. \v 43 Ngats'iì xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá, k'oa̱á s'ín tsjá 'én nga ngats'iì xi̱ta̱ xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo, i̱t'aà ts'e̱‑né nga jcha̱t'aà‑la̱ jé‑la̱. \s1 K'e̱ nga kitjoé‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío \p \v 44 Tákó ti̱k'e̱é tíchja̱ ìsa̱ Pedro, ngats'iì xi̱ta̱ xi nchi'nchré‑la̱ itjojen‑nè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. \v 45 Jñà xi̱ta̱ judío xi tji̱ko̱ Pedro [xi ti̱koa̱ jye mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo], tà k'oa̱á komà‑la̱ k'e̱ nga kijtseè nga jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío, ti̱koa̱ ndaà itjojen‑nè jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. \v 46 Nga kiì'nchré‑la̱ nga chja̱ xi kj'ei̱í 'én, ti̱koa̱ chja̱t'aà‑la̱ Nainá nga 'ñó jeya síkíjna. \v 47 K'e̱é kitsò Pedro: \p ―Mì‑la kiì ko̱ma ki̱chakjáya‑là jñà xi̱ta̱ koi nga ko̱ma bautizar nga jyeé kàtjoé‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá koni s'ín kitjoé‑ná jñá. \p \v 48 Jè Pedro kitsjaà o̱kixi̱ nga ko̱ma bautizar xi̱ta̱ koi i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo. I̱kjoàn jñà xi̱ta̱ tsibítsi'ba‑la̱ Pedro nga kàtìjnako̱ chiba na̱chrjein ìsa̱. \c 11 \s1 Mé 'én xi kiìchja̱ Pedro nga tsibéno̱jmí‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo ján Jerusalén \p \v 1 Jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús ko̱ xi̱ta̱ xíkjín xi 'ndse̱ joó i̱t'aà ts'e̱ Cristo xi títsa̱jna nangui Judea, kiì'nchré nga jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío ti̱koa̱á jye kòkjeiín‑la̱ 'én‑la̱ Nainá. \v 2 Jñà xi̱ta̱ judío xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo tsohótiko̱ Pedro, k'e̱ nga ijchò‑ne ján Jerusalén. \v 3 Kitsò‑la̱: \p ―¿Mé‑ne ya̱ kiì‑ne ni'ya‑la̱ xi ta̱xki̱ xi̱ta̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío, skanda ya̱á chichikoi̱i? \p \v 4 Jè Pedro k'e̱é tsibíts'ia̱ nga ndi̱yá ndi̱yá tsibéno̱jmí yije‑la̱ koni s'ín komàt'in; kitsò‑la̱: \p \v 5 ―K'e̱ nga tìjna̱a ján na̱xa̱ndá Jope, nga tìchjàt'aà‑la̱ Nainá, tsatsejèn jngoò‑na kjoa̱ koni tsà nijñá tí'biì‑na, jngoò nikje kìjtseè xi 'ñó te kji, tjí'ñó nga ñijòn chrja̱ngui̱‑la̱ xi ngajmiì inchrobàjen‑ne, j'iì skanda ñánda tìjna̱a. \v 6 K'e̱ nga kiskoòtsejèn‑la̱, ndaà kìjtseè nga títsa̱jnaya cho̱ xi tjín i̱ i̱t'aà nangui xi ñijòn ma ndso̱ko̱ ko̱ cho̱ ts'e̱n xi tjín i̱jiìn ijñá, ko̱ cho̱ xi bífejno yijo‑la̱ nangui, ngats'iì cho̱ xi jnga̱á tjín‑la̱ xi tjímajiìn i̱sén. \v 7 Ki'nchrè jngoaà 'én xi kitsò‑na: “Pedro, ti̱sítji̱in, ti̱k'iìn cho̱ koi, chi̱ni̱i.” \v 8 'A̱n kixan‑la̱: “Majìn Na̱'èn, 'a̱n, ni̱ saà jngoò k'a tsojmì tjé kíne̱e xi xkón tjín i̱t'aà ts'e̱ kjo̱tíxoma.” \v 9 Xi ma‑ne jò k'a, ìjngoò k'a kiìchja̱‑na ján ngajmiì kitsò‑na: “Tsojmì xi Nainá jye kisìtsjeè nga ma chji̱ne̱, kì tsojmì tjé 'mì‑la̱.” \v 10 Jè kjoa̱ koi, jàn k'a o̱komà. I̱kjoàn tsijin yije ìjngoò k'a‑ne ján ngajmiì. \v 11 Ti̱jè‑ne hora, jàn xi̱ta̱ ijchò kátsji‑na ya̱ ni'ya ñánda tìjna̱a xi ján inchrobà‑ne Cesarea xi xó kisatiìxá‑la̱. \v 12 Jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá kitsò‑na: “Tikoi̱i xi̱ta̱ koi; kì jò beè‑la̱ takoìn nga tsjáhijtakoi̱i; ti̱koa̱á tsobáhijtako̱‑na jñà xi̱ta̱ 'ndsè xi joòn ma‑ne xi i̱ títsa̱jna; ijchò‑je̱n ya̱ ni'ya‑la̱ jè xi̱ta̱ xi kiskinìkjaá‑na, i̱kjoàn tsitjaàs'en‑je̱n ni'ya‑la̱.” \v 13 Xi̱ta̱ jè tsibéno̱jmí‑na̱je̱n nga jngoò xó àkja̱le̱ kijtseè ya̱ ni'ya‑la̱ xi kitsò xó‑la̱: “Ti̱kasín xi̱ta̱ ján na̱xa̱ndá Jope nga kàtìkjaá jè xi̱ta̱ xi 'mì Simón xi ti̱koa̱ Pedro 'mì. \v 14 Jè tsjá‑lè 'én nga ki̱tjokàjñoò kjo̱'in kjoa̱ ts'e̱ jé‑nò, ngaji̱ ko̱ ngats'iì xi̱ta̱ ni'ya‑lè.” \v 15 K'e̱ nga tsibíts'ia̱ nga tsibéno̱jmí‑la̱, jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá, ni̱to̱ón itjojen‑nè jñà xi̱ta̱ koi koni s'ín komàt'iaán jñá nga sa̱ tàts'en‑la̱ kjoa̱. \v 16 K'e̱é tsibítsjeèn‑na koni s'ín kitsò Na̱'èn‑ná Jesús nga kitsò: “Jè Juan, nandá kis'iìn‑ne bautizar, ta̱nga jñò, ko̱ó Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá ko̱ma‑nò bautizar.” \v 17 Tsà Nainá k'oa̱s'ín sasén‑la̱ nga ti̱koa̱ tsjá kjo̱tjò‑la̱ jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ koni s'ín kitsjaà‑ná jñá k'e̱ nga kòkjeiín‑ná i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo, ¿'a̱n, mé‑ne kondra̱ kóti̱jna‑la̱ Nainá? \p \v 18 K'e̱ nga kiì'nchré 'én koi, jyò tsibìtsa̱jna. Jeyaá kisìkíjna Nainá, kitsò: \p ―¡Kixi̱í‑la kjoa̱ nga jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío, ti̱koa̱ tsjá‑la̱ kjo̱ndaà Nainá mé‑ne nga si̱ìkájno‑ne jé‑la̱ ko̱ mì ti̱ jé ko̱hótsji‑ne mé‑ne nga s'e̱‑la̱ kjoa̱binachon ts'e̱ ini̱ma̱‑la̱! \s1 K'e̱ nga kinìkasén Bernabé ján na̱xa̱ndá Antioquía \p \v 19 K'e̱ nga jye k'en Esteban, jñà xi̱ta̱ xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Jesús kitsjohoba, koií kjoa̱‑la̱ nga 'ñó kiìtji̱nguikeè xi̱ta̱. Tjín xi kiì ján nangui Fenicia ko̱ Chipre ko̱ na̱xa̱ndá Antioquía. Xi̱ta̱ koi, k'e̱ nga ijchò i̱'nde koi, tsibéno̱jmí‑la̱ 'én‑la̱ Cristo jñà xi̱ta̱ judío xi ya̱ títsa̱jna ta̱nga xi ta̱xki̱ xi̱ta̱, majìn. \v 20 Jñà xi̱ta̱ xi kitsjohoba, tjín i'nga xi ján i̱'nde‑la̱ nangui Chipre ko̱ na̱xa̱ndá Cirene. K'e̱ nga ijchò ya̱ na̱xa̱ndá Antioquía ti̱koa̱á tsibéno̱jmí‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Jesús xi otíxoma‑ná. \v 21 Nainá kitsjaà‑la̱ nga'ñó; kjìn xi̱ta̱ koi kòkjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo, jahatjìya‑la̱ kjo̱hítsjeèn‑la̱, kiìt'aà‑la̱ Na̱'èn‑ná. \p \v 22 Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo xi títsa̱jna Jerusalén kiì'nchré koni s'ín tíma ján Antioquía. Kisìkasén jè Bernabé. \v 23 Bernabé, k'e̱ nga ijchò Antioquía, kijtseè nga jè Nainá ndaà tísíchikon‑t'in xi̱ta̱ koi. Tsja jchán komà‑la̱. K'e̱é ìsa̱ ndaà tsibít'in yije‑la̱ nga ko̱ ini̱ma̱‑la̱ ìsa̱ ndaà kàtjìt'aà‑la̱ Na̱'èn‑ná. \v 24 Jè Bernabé, 'ñó ndaà xi̱ta̱; ndaà tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá; ti̱koa̱á ndaà mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Nainá. K'oa̱á s'ín komà‑ne nga ìsa̱ kjiìn xi̱ta̱ jahas'en‑t'aà‑la̱ Na̱'èn‑ná Jesús. \p \v 25 Nga komà i̱skan, Bernabé kiì ján Tarso nga kiì kátsji Saulo. \v 26 K'e̱ nga jye kisakò‑la̱, kiìko̱ ján Antioquía. Jngoò nó tsibìtsa̱jnako̱ jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo; koií xá kis'iìn nga kjìn xi̱ta̱ tsakóya‑la̱. Ya̱á kisit'aà 'ín ítjòn nga xi̱ta̱‑la̱ Cristo 'mì ngats'iì xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo. \p \v 27 Na̱chrjein koi ijchò i'nga xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá ján Antioquía xi inchrobà‑ne Jerusalén. \v 28 Jngoò xi̱ta̱ xi 'mì Agabo, tsasìjna kixi̱, kiìchja̱ nga jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá tsibít'in‑la̱, kitsò nga tíjtsa i̱sò'nde kjinchrá 'ñó kjoi̱í. 'Én jè, k'oa̱á s'ín tsitasòn k'e̱ nga tsibìjna xi̱ta̱xá ítjòn ján Roma jè xi 'mì Claudio. \v 29 Jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo xi títsa̱jna Antioquía tsajoóya‑ne nga si̱ìkasén‑la̱ nga'ñó xi̱ta̱ xíkjín xi títsa̱jna nangui Judea koni kji bijchó nga'ñó‑la̱ nga jngoò ìjngoò. \v 30 Koni s'ín tsajoóya‑ne, k'oa̱á s'ín kisìkitasòn. Jè Bernabé ko̱ Saulo, kiìko̱ kjo̱tjò jè ján nangui Judea nga kisìnga̱tsja jñà xi̱ta̱ jchínga xi tjín‑la̱ xá ts'e̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo. \c 12 \s1 Kó s'ín komà nga itjo nda̱yá Pedro \p \v 1 Ti̱jñà‑ne na̱chrjein koi, jè Herodes xi xi̱ta̱xá ítjòn tíjna, kitsjaà o̱kixi̱ nga kitsobà'ñó i'nga xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo mé‑ne nga ko̱ma skoe̱toòn‑ne. \v 2 Tsatíxá nga ki̱cha̱ ndojò kisìk'en‑ne Jacobo, 'ndse̱ Juan. \v 3 Jè Herodes, k'e̱ nga kijtseè nga tsja komà‑la̱ jñà xi̱ta̱ judío nga jye k'en Jacobo, i̱kjoàn kitsobà'ñó Pedro jè na̱chrjein k'e̱ nga bitjo s'eí nga kjèn i̱nchra̱jín xi tsjìn‑la̱ na̱'yo̱ san. \v 4 Kiskinìs'en nda̱yá. Chrj'oòn jngoò soldado kisìkinda̱ ya̱ i̱ya nda̱yá; ñijòn kisìkinda̱ nga indiaà indiaà. Kjo̱hítsjeèn‑la̱ Herodes, jè‑né k'e̱ nga jye kjoe̱het'aà s'eí Paxko̱ ko̱chrje nda̱yá mé‑ne jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá tsjá 'én nga ki̱yá Pedro. \v 5 Jè Pedro, ndaá tímakinda̱ i̱ya nda̱yá; ko̱ jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo, mìkiì jyò tsibìtsa̱jna nga 'ñó ndaà nchisíjét'aà‑la̱ Nainá i̱t'aà ts'e̱ Pedro. \p \v 6 Jè na̱chrjein k'e̱ nga mejèn‑la̱ Herodes nga si̱ìnga̱tsja xi̱ta̱ na̱xa̱ndá jè Pedro, ti̱jè‑ne ni̱tje̱n, kjijnafè'nchò osen‑la̱ jò soldado; jò na'ñó ki̱cha̱ cadena tjít'aà'ñó‑ne; jñà soldado xi i'nga ya̱á nchisíkinda̱ xotjoa̱ nda̱yá. \v 7 Tà ni̱to̱ón tsatsejèn jngoò àkja̱le̱‑la̱ Nainá ya̱ i̱ya nda̱yá; kjòhiseèn yije kóho̱kji; jè àkja̱le̱ kisìhiníyá‑la̱ Pedro nga kisìkjaá‑la̱; kitsò‑la̱: \p ―¡Ni̱to̱n ti̱sítji̱in! \p Jñà na'ñó ki̱cha̱ cadena xi tjít'aà'ñó‑ne tsja Pedro chixòt'aà nangui. \v 8 Jè àkja̱le̱ kitsò‑la̱: \p ―Chi̱kjeí nikje‑lè, tsjayi xo̱jté‑lè. \p Jè Pedro, k'oa̱á s'ín kis'iìn. I̱kjoàn kitsò àkja̱le̱: \p ―Chi̱kjeí na̱chro̱kisòn‑lè, nchrobátji̱ngui‑ná. \p \v 9 Pedro itjo tji̱ngui‑la̱ jè àkja̱le̱; mìkiì machi̱ya‑la̱ tsà kixi̱í kjoa̱ xi tísíko̱ àkja̱le̱; jè Pedro k'oa̱á ma‑la̱ koni tsà nijñá tí'biì‑la̱. \v 10 Jahat'aà‑la̱ jè soldado xi síjna ítjòn, ti̱koa̱ jahat'aà‑la̱ xi ma‑ne jò; k'e̱ nga ijchò xotjoa̱‑la̱ nda̱yá xi nguì ki̱cha̱ nga jye bitjoaá calle, tà ta̱jngoò kitáx'a̱; i̱kjoàn itjo; tsato'nchò jngoò calle; tà ni̱to̱ón kichijà jè àkja̱le̱; jè Pedro, ta̱jngoò kisasijna. \v 11 Jè Pedro, k'e̱é ndaà kjòchi̱ya‑la̱ nga kixi̱ kjoa̱ xi tímat'in, kitsò: \p ―Kixi̱í kjoa̱, mokjeiín‑na nga Nainá kàsíkasén àkja̱le̱‑la̱ nga kàsíkíjnandei̱í‑na i̱t'aà ts'e̱ Herodes ko̱ ngats'iì kjoa̱ xi ch'o tjín xi nchikoña‑la̱ xi̱ta̱ judío nga si̱ìko̱‑na Herodes. \p \v 12 Jè Pedro, k'e̱ nga ndaà kjòchi̱ya‑la̱ kjoa̱ koi, kiì ni'ya‑la̱ María, nea̱‑la̱ Juan xi ti̱koa̱ Marcos 'mì. Ya̱ ni'ya jè, kjìn xi̱ta̱ chixoña xi nchibítsi'ba‑la̱ Nainá. \v 13 Kiìchja̱, kisìkjane xotjoa̱‑la̱ ni'ya; k'e̱é itjo katsejèn jngoò tsòti xi 'mì Rode nga mejèn‑la̱ skoe̱ yá‑né xi tíchja̱. \v 14 K'e̱ nga kiì'nchré jta̱‑la̱ nga jè Pedro xi tíchja̱, tsja jchán komà‑la̱ skanda mì ti̱ kiì kiskíx'a̱‑la̱ xotjoa̱ ni'ya; ta̱ sa̱á tsangachikon i̱ya ni'ya; kisìkí'nchré ñánda títsa̱jna xíkjín nga jè Pedro síjnajto xotjoa̱ ni'ya. \v 15 Jñà xi̱ta̱ xíkjín kitsò‑la̱: \p ―¡Ská‑lè! \p Ta̱nga jè tsòti tákó k'oa̱á tsò nga kixi̱í kjoa̱ jè Pedro xi tíchja̱. Ta̱nga jñà xi̱ta̱ kitsò‑la̱: \p ―Jè‑la àkja̱le̱‑la̱. \p \v 16 Jè Pedro, tákó tíchja̱‑ne, síkjane xotjoa̱ ni'ya. K'e̱ nga kiskíx'a̱‑la̱ xotjoa̱ ni'ya, kijtseèxkon nga jè Pedro; jñà xi̱ta̱ xíkjín, tà kjòxkón‑la̱. \v 17 Kiskímiìtje̱n tsja Pedro nga kitsò‑la̱ jyò titsa̱jnaà; i̱kjoàn tsibéno̱jmí‑la̱ kó s'ín komàt'in nga Nainá tsachrje‑ne nda̱yá. Kitsò‑la̱: \p ―K'oa̱á s'ín tèno̱jmí‑là jè Jacobo ko̱ xi̱ta̱ xinguia̱á xi i'nga. \p I̱kjoàn itjo ni'ya; xìn i̱'nde kiì. \p \v 18 K'e̱ nga kis'e i̱sén ngats'iì soldado xi nchisíkinda̱, mì tà k'oa̱á kji kjoa̱siì kis'e‑la̱ nga mìkiì tíjiìn‑la̱ kó s'ín komà nga itjo nda̱yá Pedro. \v 19 Jè Herodes kitsjaà o̱kixi̱ nga tsohótsji Pedro ta̱nga mìkiì kisakò‑la̱. K'e̱ nga jye kiskònangui‑la̱ ngats'iì soldado xi kisìkinda̱, jñà kiskaànè‑la̱ nga tsjìn Pedro; i̱kjoàn kitsjaà o̱kixi̱ nga kàtiyaà jñà soldado. Herodes itjokàjiìn ya̱ Judea. Ján kiì kijna na̱xa̱ndá Cesarea. \p \v 20 Herodes kjoa̱sií tjín‑la̱ ko̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Tiro ko̱ Sidón. Xi̱ta̱ na̱xa̱ndá koi, tsajoóya‑ne nga inchrobàkon Herodes. Ta̱nga ítjòn ndaà tsajoóko̱ Blasto xi ti̱koa̱ xá tjín‑la̱ ya̱ ni'ya‑la̱ Herodes xi xi̱ta̱xá ítjòn tíjna. Ko̱ jè Blasto kiìchja̱tjì na̱xa̱ndá koi nga kàtas'e kjoa̱'nchán. Koií k'oa̱s'ín kis'iìn‑ne jñà na̱xa̱ndá koi, nga ya̱ nangui‑la̱ Herodes otse tsojmì xi kine. \v 21 Jè na̱chrjein k'e̱ nga chixoña xi̱ta̱ nga kisijna junta, jè Herodes, tsohòkjá nikje‑la̱ xi ts'e̱ xi̱ta̱xá ítjòn; tsibìjnasòn íxi̱le̱‑la̱, i̱kjoàn kiìchja̱jiìn‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá. \v 22 Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, k'e̱ nga kiì'nchré‑la̱, tsibíts'ia̱ nga 'ñó kiìchja̱ kitsò: \p ―¡Jè xi tíchja̱, jngoò xi̱ta̱ xi nainá, mìtsà ta̱xki̱ xi̱ta̱! \p \v 23 Ti̱k'e̱‑ne j'iì àkja̱le̱‑la̱ Nainá xi kitsjaà ch'in‑la̱; kjòxk'én, chi̱'ndoó kisìkje, i̱kjoàn k'en, koií kjoa̱‑la̱ nga mìkiì jeya kisìkíjna Nainá. \p \v 24 Ta̱nga jè 'én‑la̱ Nainá ìsa̱á ndaà tíhobísòn k'oa̱ ìsa̱á ndaà tímakjìn xi̱ta̱ xi mokjeiín‑la̱. \p \v 25 Jè Bernabé ko̱ Saulo, k'e̱ nga jye kjòngásòn xá‑la̱, inchrobà‑ne Jerusalén, kiì‑ne ján Antioquía. Tji̱ko̱ Juan xi ti̱koa̱ Marcos 'mì. \c 13 \s1 K'e̱ nga jè Bernabé ko̱ Saulo tsibíts'ia̱ nga kisìxá \p \v 1 Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo xi títsa̱jna ya̱ na̱xa̱ndá Antioquía, tjín i'nga xi̱ta̱ xi chja̱ya ngajo‑la̱ Nainá ko̱ okóya 'én‑la̱ Nainá: jè xi 'mì Bernabé, Simón (xi ti̱koa̱ Niger 'mì), Lucio xi Cirene ts'e̱, Manaén (xi ta̱ña kòjcháko̱ Herodes, xi tsatíxoma Galilea), ko̱ Saulo. \v 2 Jngoò na̱chrjein k'e̱ nga tíma culto ti̱koa̱ títsa̱jnachjan xi̱ta̱‑la̱ Cristo, jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá kitsò: \p ―Ti̱kítsa̱jnandaà‑ná jè Bernabé ko̱ Saulo xá xi xó 'a̱n kichjà‑la̱. \p \v 3 Jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo, k'e̱ nga jye tsibìtsa̱jnachjan koa̱ jye tsibítsi'ba, tsohósòn‑la̱ tsja Bernabé ko̱ Saulo, i̱kjoàn kisìkasén [xi kjoa̱ ts'e̱ xá‑la̱ Nainá]. \s1 Kós'ín komà k'e̱ nga jè Bernabé ko̱ Saulo kiìchja̱ya ján Chipre \p \v 4 Jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá kisìkasén Bernabé ko̱ Saulo nga kiì Seleucia; ya̱á jahas'en chitso nga kiì nangui xi kijnajiìn‑ndá xi 'mì Chipre. \v 5 K'e̱ nga ijchò na̱xa̱ndá Salamina, tsibíts'ia̱ nga kiìchja̱ya 'én ndaà‑la̱ Nainá ya̱ jñà ni'ya i̱ngo̱ sinagoga ts'e̱ xi̱ta̱ judío. Tji̱ko̱ jè Juan Marco xi kisìchját'aà‑la̱ Bernabé ko̱ Saulo. \v 6 Tsatojiìn kóho̱kji nangui jiìn‑ndá Chipre, ijchò skanda na̱xa̱ndá Pafos. Ya̱á kiskaàt'aà jngoò‑la̱ xi̱ta̱ judío xi 'mì Barjesús xi xi̱ta̱ tj'e, ti̱koa̱á xi̱ta̱ ndiso‑né nga tsò, 'én‑la̱ Nainá chja̱ya. \v 7 Jè xi̱ta̱ tj'e, ya̱á ojmeèko̱ Sergio Paulo xi xi̱ta̱xá ítjòn tíjna kóho̱kji nangui Chipre. Jè Sergio Paulo ndaà fìya‑la̱. Kiìchja̱‑la̱ jè Bernabé ko̱ Saulo nga mejèn‑la̱ kji̱'nchré 'én ndaà‑la̱ Nainá. \v 8 Ta̱nga jè xi̱ta̱ tj'e, xi 'mì Barjesús xi ti̱koa̱ Elimas 'mì xi 'én griego, kondra̱á kiì‑la̱ jè Bernabé ko̱ Saulo nga majìn‑la̱ nga jè xi̱ta̱xá ítjòn ko̱kjeiín‑la̱ 'én ndaà‑la̱ Nainá. \v 9 Ta̱nga jè Saulo, ti̱jè‑ne xi 'mì Pablo, ndaà tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá; 'ñó kiskoò'an, \v 10 kitsò‑la̱: \p ―¡Xi̱ta̱ ndiso xi ch'o tjín kjo̱hítsjeèn‑lè; ki'ndí‑la̱ xi̱ta̱ nei̱í; ngaji̱ kondra̱ 'mì yije‑la̱ xi kjoa̱ kixi̱! ¿Mé‑ne nga kjit'aà na̱chrjein mejèn‑lè nìkits'ón‑jiìn ndi̱yá kixi̱‑la̱ Nainá? \v 11 I̱'ndei̱ Nainá tsjá‑lè kjo̱'in; mì kiì ti̱ ko̱tsejèn‑lè. Kjìn na̱chrjein mì ti̱ kiì jcha̱‑ne i̱sén ndobá ts'e̱ ts'oí. \p Ti̱k'e̱‑ne mì ti̱ kiì kjòtsejèn‑la̱. Kj'ei̱í xi̱ta̱ tsohótsji xi kitsobàt'aà nga komà kiì. \v 12 Jè xi̱ta̱xá ítjòn, k'e̱ nga kijtseè kjoa̱ koi, kòkjeiín‑la̱ 'én‑la̱ Nainá nga kixi̱ kjoa̱. Tà kjòxkón‑la̱ koni s'ín tsakóya‑la̱ Pablo ko̱ Bernabé i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná. \s1 Kós'ín komà k'e̱ nga jè Pablo kiìchja̱ya ya̱ Antioquía ts'e̱ Pisidia \p \v 13 Pablo ko̱ jñà xi̱ta̱ xi kjihijtako̱ jahas'en chitso ya̱ Pafos, kiì ján Perge i̱'nde xi chja̱‑ne Panfilia. Ta̱nga jè Juan Marco, tsohótji‑ne, ján kiì‑ne Jerusalén. Mì ti̱ ya̱ tsobáhijtako̱‑ne Pablo. \v 14 Jè Bernabé ko̱ Pablo jahato Perge, kiì Antioquía, na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne Pisidia. Jè na̱chrjein nìkjáya, jahas'en ni'ya i̱ngo̱ sinagoga, i̱kjoàn tsibìtsa̱jna. \v 15 K'e̱ nga jye kjòxke̱jiìn kjo̱tíxoma‑la̱ Moisés ko̱ xo̱jo̱n xi kiskiì xi̱ta̱ xi kiìchja̱ya ngajo‑la̱ Nainá, jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga kisìkasén xá‑la̱ jè Pablo ko̱ Bernabé, kitsò‑la̱: \p ―'Ndsè, tsà tjín‑nò mé 'én xi ki̱nókjoa̱jiìn‑là xi̱ta̱, ti̱nókjoa̱a mé‑ne nga s'e̱‑la̱ nga'ñó ini̱ma̱‑la̱ jñà xi̱ta̱. \p \v 16 K'e̱é tsasítje̱n Pablo; ko̱ó tsja kisìjé‑la̱ nga jyò kàtìtsa̱jna; kitsò‑la̱: \p ―Jñò xi xi̱ta̱ Israel 'mì‑nò, ko̱ xi mìtsà na̱xa̱ndá Israel tsa̱jòn ta̱nga yaxkón Nainá, ti̱ná'ya‑ná. \v 17 Jè Nainá xi ts'e̱ na̱xa̱ndá Israel, jaàjiìn xi̱ta̱ jchínga kjìn‑ná; jngoò na̱xa̱ndá je kis'iìn k'e̱ nga ti̱sa̱ ján títsa̱jna Egipto nga mìtsà ya̱ i̱'nde‑la̱; nga'ñó ts'e̱ Nainá‑né nga tsachrjekàjiìn nangui Egipto. \v 18 Nainá, ichán nó kis'e‑la̱ kjoa̱tsejta nga kisìkinda̱ jñà xi̱ta̱ Israel ya̱ i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn. \v 19 Nainá, itoò na̱xa̱ndá xi̱ta̱ kisìkjehesòn ya̱ nangui Canaán. I̱kjoàn kitsjaà‑la̱ jñà xi̱ta̱ Israel jè nangui jè nga ts'e̱ ko̱ma. \v 20 Ngats'iì kjoa̱ koi, ñijòn sìndo̱ osen nó tsato. \p ’Xi komà i̱skan, Nainá kitsjaà‑la̱ xi xi̱ta̱ sko̱‑la̱ tsibìtsa̱jna nga tsibíndaàjiìn‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel. Ko̱ jñà tsasìko̱ skanda k'e̱ nga j'iì Samuel, xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá. \v 21 Xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel, kisìjé‑la̱ Nainá jngoò xi̱ta̱xá ítjòn xi mejèn‑la̱ nga ko̱tìxoma‑la̱. Nainá kitsjaà‑la̱ Saúl, ki'ndí‑la̱ Cis xi tje̱‑la̱ Benjamín. Ichán nó tsatíxoma Saúl. \v 22 Nga komà i̱skan, Nainá jaàxìn Saúl; jè David kitsjaà‑la̱ xá nga tsibìjna xi̱ta̱xá ítjòn. Nainá kitsò: “Jyeé kisakò‑na nga jè David xi ki'ndí‑la̱ Isaí, jngoò xi̱ta̱ xi sasén‑la̱ ini̱ma̱‑na̱ nga si̱ìkitasòn yije xi 'a̱n mejèn‑na.” \v 23 Nainá kisìkasén‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel, jngoò xi̱ta̱ xi tje̱‑la̱ David xi 'mì Jesús nga jè ko̱chrjekàjiìn kjo̱'in. Nainá, k'oa̱á s'ín kitsjaà tso'ba nga ti̱sa̱ tàts'en‑la̱ kjoa̱. \v 24 K'e̱ nga ti̱kj'eè f'iì Jesús, Juan kiìchja̱yajiìn‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Israel nga kàtasíkájno jé‑la̱, mì ti̱ jé ko̱hótsji‑ne ko̱ kàtama bautizar. \v 25 K'e̱ nga jye tífehet'aà na̱chrjein‑la̱ Juan xá xi j'iì‑ne, kitsò: “Jñò, ¿kó s'ín nìkítsjeèn i̱t'aà ts'a̱n? ¿A bixón‑nò: jè Cristo? Majìn. Sa̱á nchrobá tji̱ngui jngoò‑na xi ìsa̱ tíjna ítjòn skanda mìkiì ok'ìn‑na nga 'a̱n skíjnda̱'ñoá xo̱x'ín‑la̱ xo̱xté‑la̱”, kitsò Juan. \p \v 26 ’Ta̱nga i̱'ndei̱, k'oa̱á ma‑ne ko̱xan‑nò ngats'ioò jñò ndí 'ndsè xi tje̱‑la̱ Abraham inchrobàt'aà‑nò ko̱ jñò xi mìtsà ya̱ inchrobàt'aà‑nò ta̱nga yaxkón Nainá: jñá j'iì‑ná jè 'én i̱t'aà ts'e̱ Cristo nga jè ko̱chrjekàjiìn‑ná kjo̱'in. \v 27 Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Jerusalén ko̱ xi̱ta̱xá‑la̱, mìkiì kijtseèxkon Jesús nga jè xi Cristo, ti̱koa̱á mìkiì kjòchi̱ya‑la̱ jñà 'én xi maxke̱ nga jiìn jiìn na̱chrjein jè na̱chrjein nìkjáya ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga koni s'ín tjít'aà xo̱jo̱n ts'e̱ xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá. Ta̱nga jñà xi̱ta̱ koi kitsjaà o̱kixi̱ nga kàtiyaà Jesús ko̱ k'oa̱á s'ín tsitasòn koni tsò 'én koi. \v 28 Na̱s'ín tsjìn‑la̱ jé Jesús nga ok'ìn‑la̱ nga ki̱yá, xi̱ta̱ koi, kisìjét'aà‑la̱ Pilato nga kàtasík'en. \v 29 K'e̱ nga jye tsitasòn yije koni s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá i̱t'aà ts'e̱ Jesús, kiskónáje̱n t'aà krò, i̱kjoàn kiì nga tsibíhijiìn. \v 30 Ta̱nga Nainá kisìkjaáya‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱biyaà. \v 31 Jesús, k'e̱ nga jye jaáya‑la̱, kjìn k'a tsakó‑la̱ yijo‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi chinchimako̱ nga inchrobà‑ne Galilea skanda Jerusalén; na̱chrjein i̱'ndei̱, jñà xi̱ta̱ koi xi béno̱jmí kixi̱‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá i̱t'aà ts'e̱ Jesús. \p \v 32 ’Koi xá j'iì‑naje̱n nga kéno̱jmí‑je̱n 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo koni s'ín kitsjaà‑la̱ tso'ba Nainá jñà xi̱ta̱ jchínga‑naje̱n. \v 33 I̱'ndei̱, k'e̱ nga kisìkjaáya‑la̱ Jesús, k'oa̱á s'ín kisìkitasòn xi i̱t'aà tsa̱je̱n xi i̱xti‑la̱ ma‑je̱n jñà xi̱ta̱ jchínga‑naje̱n. K'oa̱á s'ín tjít'aà xo̱jo̱n ts'e̱ Salmo xi ma‑ne jò, nga tsò: “I̱'ndei̱, ji̱‑né xi Ki'ndí‑na̱ xan‑lè; 'a̱n‑ná xi na̱'èn‑lè ma.” \v 34 Koni kis'iìn Nainá nga kisìkjaáya‑la̱ Jesús i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱biyaà nga mì ti̱ kiì ki̱yá‑ne, ya̱á makixi̱ya 'én koi nga tsò Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá: “Siìkitasòn‑ná koni tsò 'én tsjeè‑na̱, ko̱ 'én kixi̱‑na̱ xi 'a̱n kitsjaà‑la̱ David.” \v 35 K'oa̱á ti̱s'ín tjít'aà ìjngoò xo̱jo̱n ts'e̱ Salmo nga tsò: “Mìkiì koi̱'ndi nga ki̱'ndo yijo‑la̱ Xi̱ta̱ tsjeè‑lè.” \v 36 Jñà na̱chrjein nga tsibìjnakon David, k'e̱ nga jye kisìkitasòn koni s'ín mejèn‑la̱ Nainá, k'en. K'oa̱á ti̱s'ín kisìhijiìn koni komàt'in xi̱ta̱ jchínga‑la̱. Ti̱koa̱á i'ndo yijo‑la̱. \v 37 Ta̱nga jè Xi̱ta̱ Tsjeè xi Nainá kisìkjaáya‑la̱ mìkiì i'ndo yijo‑la̱. \v 38 Ngats'ioò jñò ndí 'ndsè, k'oa̱á s'ín kàtasijiìn‑nò, jñà 'én xi nokjoàyajiìn‑nòje̱n, jè‑né nga i̱t'aà ts'e̱ Jesús, Nainá síjchàat'aà‑ná jé‑ná. \v 39 Jñà xi̱ta̱, ngats'iì kjoa̱ xi ch'o s'ín, mìtsà i̱t'aà ts'e̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Moisés makixi̱ya; jè i̱t'aà ts'e̱ Jesús makixi̱ya xi̱ta̱, jñà xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱. \v 40 T'e̱en kinda̱ yijo‑nò mé‑ne nga mì k'oa̱á s'ín ko̱mat'ioòn koni s'ín tíchja̱ xo̱jo̱n‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá nga tsò: \q1 \v 41 Chítsejèn, jñò xi nachrjekànguioò kjoa̱kixi̱, \q1 kàtaxkón‑nò, ko̱ jngoò k'a kàtachija jñò. \q1 'A̱n, jngoò xá s'iaàn na̱chrjein tsa̱jòn, k'e̱ nga ti̱sa̱ titsa̱jnakoòn. \q1 Mìkiì ko̱kjeiín‑nò na̱s'ín s'e̱no̱jmí‑nò xá xi 'a̱n tìs'iaàn. \p \v 42 Jè Pablo ko̱ Bernabé k'e̱ nga itjo‑ne ni'ya i̱ngo̱ sinagoga, jñà xi̱ta̱ kisìjét'aà‑la̱ nga kàtèno̱jmíya kjoa̱ koi jè xòhoto̱ xi sa̱ nchrobá. \v 43 K'e̱ nga kisìhixat'aà xíkjín nga kiì‑ne, kjìn xi̱ta̱ kiìt'aà‑la̱ Pablo ko̱ Bernabé, jñà xi xi̱ta̱ judío ko̱ jñà xi̱ta̱ xi beèxkón Nainá xi jye jahatjìya‑la̱ nga xi̱ta̱ judío komà. Jè Pablo ko̱ Bernabé, k'e̱ nga tsohóko̱ xi̱ta̱ koi, 'ñó tsibít'in‑la̱ nga ndaà kàtíjiìn ini̱ma̱‑la̱ jñà 'én xi jye kiì'nchré xi kjo̱ndaà ts'e̱ Nainá. \p \v 44 Jè na̱chrjein nìkjáya xi ìjngoò, kjo̱meé ijchò ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá nga kiì'nchré 'én‑la̱ Nainá. \v 45 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ judío k'e̱ nga kijtseè nga 'ñó kjìn ma xi̱ta̱, ìsa̱á ndaà kjòchi̱ni̱keè Pablo. I̱kjoàn tsibíts'ia̱ nga kondra̱ kiì‑la̱ Pablo 'én xi kiìchja̱, ti̱koa̱ tsakatít'aà. \v 46 Pablo ko̱ Bernabé, 'ñó tsi'beé‑la̱ ikon; kitsò‑la̱: \p ―Tjínè‑naje̱n nga kéno̱jmí ítjòn‑nòje̱n 'én‑la̱ Nainá jñò xi xi̱ta̱ judío 'mì‑nò; ta̱nga jñò nachrjengui‑nò; k'oa̱á ma‑ne nga jñò, mìkiì s'e̱‑nò kjoa̱binachon ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne; ngaje̱n ta̱ sa̱á jñà kéno̱jmí‑la̱je̱n jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío. \v 47 K'oa̱á s'ín tsatíxoma‑naje̱n Nainá nga kitsò: \q1 Ji̱í tsjaà‑lè xá nga si̱hiseèn‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío, \q1 kóho̱kji nga tíjtsa i̱sò'nde mé‑ne nga ki̱tjokàjiìn‑ne kjoa̱ ts'e̱ kjo̱'in. \p \v 48 K'e̱ nga kiì'nchré ngats'iì xi mìtsà xi̱ta̱ judío, kjòtsjaá‑la̱; i̱kjoàn tsibíts'ia̱ nga kitsò: Ndaà tjín 'én‑la̱ Nainá; kòkjeiín‑la̱ ngats'iì xi xó kitjaàjiìn‑ne nga s'e‑la̱ kjoa̱binachon ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne. \v 49 K'oa̱á s'ín komà nga tsabísòn 'én ndaà‑la̱ Nainá kóho̱kji ya̱ i̱'nde jè. \v 50 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ judío tsibíts'ia̱ nga chinchá'a jñà íchjín ítjòn xi ndaà beèxkón Nainá ko̱ xi̱ta̱ ítjòn‑la̱ na̱xa̱ndá. K'oa̱á s'ín komà nga kondra̱ kiì‑la̱ jè Pablo ko̱ Bernabé. Tsachrjekàjiìn ya̱ na̱xa̱ndá. \v 51 Jè Pablo ko̱ Bernabé tsibítsajneè chijo‑la̱ ndso̱ko̱ xi kondra̱ ts'e̱ xi̱ta̱ koi, [jè kjoa̱ xi okó nga kjo̱'in s'e̱‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Nainá]; i̱kjoàn kiì ján Iconio. \v 52 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo, ndaà kis'e‑la̱ kjo̱tsjacha ko̱ ndaà kisìxájiìn ini̱ma̱‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. \c 14 \s1 K'e̱ nga jè Pablo ko̱ Bernabé kiìchja̱ya ján Iconio \p \v 1 K'oa̱á s'ín komà ya̱ Iconio, jè Pablo ko̱ Bernabé, k'e̱ nga jahas'en ni'ya i̱ngo̱ sinagoga ts'e̱ xi̱ta̱ judío, 'ñó ndaà tsakóya; k'oa̱á komà‑ne nga 'ñó kjìn xi̱ta̱ judío ko̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío kòkjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Jesús. \v 2 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ judío xi mìkiì mokjeiín‑la̱, chinchá'a jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío mé‑ne nga ch'o tsò‑ne kjo̱hítsjeèn xi kisìkítsjeèn i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱‑la̱ Cristo. \v 3 Pablo ko̱ Bernabé, tseé tsibìtsa̱jna ya̱ Iconio. Mìkiì kitsakjòn nga tsakóya 'én ndaà‑la̱ Nainá koií kjoa̱‑la̱ nga Nainá ndaà ma'ñót'aà takòn. Nainá kisìkixi̱yandaà nga kixi̱ kjoa̱ 'én xi tsibéno̱jmí xi kjo̱ndaà‑la̱ Nainá. Kitsjaà‑la̱ nga'ñó nga kis'iìn kjo̱xkón xi ndaà tjín xi okó kjoa̱jeya‑la̱ Nainá. \v 4 Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Iconio, jòya komà; osen kiìt'aà‑la̱ jñà xi̱ta̱ judío koa̱ osen kiìt'aà‑la̱ Pablo ko̱ Bernabé, xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús. \v 5 Jñà xi̱ta̱ judío ko̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío tsajoóya‑ne ko̱ xi̱ta̱xá ítjòn‑la̱ nga mejèn‑la̱ ska̱àn‑ko̱, ki̱ìnè nda̱jo̱. \v 6 Pablo ko̱ Bernabé, k'e̱ nga jye kiì'nchré, tsanga; kiì ján Listra ko̱ Derbe, na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne Licaonia; ti̱koa̱ chinchima kóho̱kji i̱'nde xi chja̱‑ne nga jngoò itjandiì. \v 7 Ya̱ i̱'nde jè, ti̱koa̱ kisìka'bí 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo. \s1 K'e̱ nga kisinè nda̱jo̱ Pablo ya̱ Listra \p \v 8 Ya̱ Listra tíjna jngoò xi̱ta̱ x'i̱n xi mìkiì ma fì. K'oa̱á s'ín kits'iìn; ni̱ sa̱á jngoò na̱chrjein nga ndso̱ko̱ tsajmeè‑ne. \v 9 Xi̱ta̱ jè, tíjna; tí'nchré‑la̱ Pablo nga tíchja̱ya. Jè Pablo, k'e̱ nga kiskoò'an, kijtseè nga mokjeiín‑la̱ nga ko̱ndaà‑ne. \v 10 Pablo, 'ñó kiìchja̱ kitsò‑la̱: \p ―¡Ti̱sítji̱in, ti̱si̱jna kixi̱‑ne ndso̱koiì! \p Xi̱ta̱ jè, nguì kiskì'nga‑né; tsibíts'ia̱ nga tsajmeè‑ne. \v 11 Jñà xi̱ta̱, k'e̱ nga kijtseè kjo̱xkón ndaà xi kis'iìn Pablo, 'ñó kiìchja̱ xi 'én Licaonia, kitsò: \p ―¡Jñà nainá, xi̱ta̱á kjoàn kòma nga kòf'iìkon‑ná! \p \v 12 Bernabé, Zeus kitsò‑la̱; Pablo, Hermes kitsò‑la̱ nga jè xi ìsa̱ 'ñó chja̱. \v 13 Jè i̱ngo̱ xkósòn‑la̱ Zeus, ya̱á kijna i̱ndiì na̱xa̱ndá. Jè no̱'miì‑la̱ j'iìko̱ nchra̱ja̱ ko̱ corona. Jè no̱'miì, ko̱ ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá mejèn sík'en‑la̱ jñà nchra̱ja̱ nga tsjá‑la̱ kjo̱tjò mé‑ne nga skoe̱xkón‑ne. \v 14 Jè Pablo ko̱ Bernabé xi kisìxáya‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo, ch'oó komà‑la̱ k'e̱ nga kijtseè kjoa̱ xi nchis'ín; tsatejndajno yijo‑la̱ jè nikje‑la̱; i̱kjoàn kiìs'ejiìn‑la̱ xi̱ta̱. 'Ñó kiìchja̱, kitsò‑la̱: \p \v 15 ―Ti̱ná'yaà, ¿mé‑ne k'oa̱s'ín titsa̱'nè‑nò? Ngaje̱n, ti̱koa̱á ta̱xki̱ xi̱ta̱‑náje̱n koni jñò. Koií xá kòf'i̱‑naje̱n nga kéno̱jmí‑nòje̱n 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo mé‑ne nga si̱kíjna‑nò kjoa̱ koi xi nì mée chjí‑la̱; jè tanguít'aà‑là Nainá xi tíjnakon xi tsibíndaà ngajmiì, nangui, ko̱ ndáchikon, ko̱ ngats'iì tsojmì xi ya̱ tjín. \v 16 Na̱chrjein xi jye tsato, Nainá kitsjaà'ndeé‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá xi tjín kóho̱kji i̱sò'nde nga chinchimaya ndi̱yá xi kisaseèn‑la̱. \v 17 Ta̱nga Nainá, kjit'aà na̱chrjein tíhokó yijo‑la̱ yá‑né jè, nga tí'ya‑la̱ ngats'iì kjo̱ndaà xi tís'ín; jè‑né xi tísíkasén‑nò jtsí xi ngajmiì tínchrobá‑ne; títsjá‑nò tsojmì xi ndaà tímajchá‑nò; jè tísíchikon‑t'in‑nò nga ndaà títsjá‑nò tsojmì xi ma chine, mé‑ne nga ndaà s'e̱‑nò kjo̱tsja. \p \v 18 Pablo ko̱ Bernabé, na̱s'ín k'oa̱s'ín tsatekjáya yije‑la̱ kjoa̱ xi nchis'ín nga mejèn si̱ìk'en‑t'aà‑la̱ cho̱, tseé xá kisengui nga kòkjeiín‑la̱ jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá. \p \v 19 Ti̱k'e̱‑ne j'iì xi̱ta̱ judío xi inchrobà‑ne Antioquía ko̱ Iconio xi chinchá'a jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá nga tsibínè nda̱jo̱ jè Pablo. K'e̱ nga jye k'oa̱s'ín kisìko̱, kitsò‑né tsà jyeé k'en; i̱kjoàn tsibífejno nangui, kiì síkatje̱n ján i̱ndiì na̱xa̱ndá. \v 20 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo, k'e̱ nga chixoñat'aà‑la̱ Pablo ñánda kijna, jè Pablo tsasítje̱n ìjngoò k'a‑ne; jahas'en‑jiìn ìjngoò k'a‑ne na̱xa̱ndá; xi komà inchijòn, Pablo ko̱ Bernabé kiì ján Derbe. \p \v 21 K'e̱ nga jye tsibéno̱jmí 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo ya̱ Derbe, nga jye kjìn xi̱ta̱ kòkjeiín‑la̱, kiì ìjngoò k'a‑ne Listra, Iconio ko̱ Antioquía. \v 22 Pablo ko̱ Bernabé kitsjaà‑la̱ nga'ñó ini̱ma̱‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo xi títsa̱jna na̱xa̱ndá koi; tsibéno̱jmí‑la̱ nga kixi̱ kàtìtsa̱jnako̱ 'én xi mokjeiín‑la̱; kitsò‑la̱: \p ―Mochjeén‑né nga tse kjo̱'in si̱kjiaán ítjoán k'e̱ nga ki̱tjás'e̱n‑jñaá ñánda tíhotíxoma Nainá. \p \v 23 Nga jngoò ìjngoò i̱'nde ñánda tjín xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo, Pablo ko̱ Bernabé jaàjiìn xi̱ta̱ jchínga xi tsibít'aà xá nga si̱ìkinda̱ xi̱ta̱‑la̱ Cristo; k'e̱ nga jye kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá, jye tsibìtsa̱jnachjan, kisìkítsa̱jnaya tsja Nainá nga jye mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Nainá. \s1 Kós'ín ijchò‑ne Pablo ko̱ Bernabé ján Antioquía ts'e̱ Siria \p \v 24 Jahato i̱'nde Pisidia, ijchò‑ne nangui Panfilia. \v 25 Tsibéno̱jmí 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo ya̱ Perge, i̱kjoàn kiì‑ne Atalia. \v 26 Ya̱á jahas'en chitso nga tsohótji‑ne nga kiì ìjngoò k'a‑ne Antioquía, i̱'nde ñánda kisatiìxá‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ kjo̱ndaà‑la̱ Nainá, xá xi jye kisìkitasòn. \v 27 K'e̱ nga jye ijchò‑ne Antioquía, tsibíxkóya xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo; tsibéno̱jmí‑la̱ ngats'iì kjoa̱ xi kisìko̱ Nainá, kós'ín komàt'in nga Nainá kitsjaà'nde nga ti̱koa̱ kòkjeiín‑la̱ jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío. \v 28 Pablo ko̱ Bernabé, tseé tsibìtsa̱jnako̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo ya̱ Antioquía. \c 15 \s1 Mé kjoa̱ xi tsajoóya‑ne jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús ko̱ xi̱ta̱ jchínga ján Jerusalén \p \v 1 Jñà na̱chrjein koi, j'iì i'nga xi̱ta̱ xi inchrobà‑ne Judea nga tsibéno̱jmí‑la̱ xi̱ta̱‑la̱ Cristo, kitsò‑la̱: “Mìkiì ki̱tjokàjñoò kjo̱'in tsà mìkiì si̱t'aà chi̱ba̱‑la̱ yijo‑nò kjoa̱ ts'e̱ circuncisión koni s'ín tíchja̱ kjo̱tíxoma xi kiskiì Moisés.” \v 2 Pablo ko̱ Bernabé 'ñó tsajoókjoò ko̱ jñà xi̱ta̱ koi; tsohótiyaá‑ne jñà kjoa̱ koi; i̱kjoàn kisìkasén Pablo ko̱ Bernabé ján Jerusalén; tsobáhijtako̱ i'nga xi̱ta̱‑la̱ Cristo xi títsa̱jna ya̱ Antioquía nga kiìkon jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús ko̱ xi̱ta̱ jchínga xi otíxoma ya̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo nga si̱ndaàjiìn kjoa̱ koi. \p \v 3 Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo xi títsa̱jna Antioquía, kisìchját'aà‑la̱ nga kiì‑ne xi̱ta̱ koi. Jahato Fenicia ko̱ Samaria; tsibéno̱jmí nga jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío ti̱koa̱ jyeé tífatjìya‑la̱ nga Cristo nchifìt'aà‑la̱. Ngats'iì xi̱ta̱ xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo, 'ñó kjòtsja‑la̱. \p \v 4 Pablo ko̱ Bernabé, k'e̱ nga ijchò ján Jerusalén, jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo ko̱ xi̱ta̱ jchínga xi ya̱ otíxoma ko̱ xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús, ndaá kiskoétjò. Xi̱ta̱ koi tsibéno̱jmí yije mé kjoa̱ xi kis'iìn Nainá nga kisìchját'aà‑la̱. \v 5 Ya̱ títsa̱jnajiìn i'nga xi̱ta̱ fariseo xi jye kòkjeiín‑la̱ 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo; chincha kixi̱, kitsò: \p ―Jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío xi jye mokjeiín‑la̱, mochjeén‑né nga si̱t'aà chi̱ba̱‑la̱ kjoa̱ ts'e̱ circuncisión; ti̱koa̱ si̱nè‑la̱ nga kàtasíkitasòn kjo̱tíxoma xi kiskiì Moisés. \p \v 6 Kjòxkóya xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús ko̱ xi̱ta̱ jchínga xi otíxoma ya̱ i̱jiìn na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo nga tsajoóya‑ne kjoa̱ koi. \v 7 Tse jchán tsajoóya‑ne kjoa̱ koi; chaán tsasíjna kixi̱ Pedro, kiìchja̱, kitsò: \p ―'Ndseé, jñò, jyeé tíjiìn‑nò nga kjòtseé jaàjiìn‑na Nainá nga 'a̱n kèno̱jmí‑la̱ 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío mé‑ne nga ti̱koa̱ ko̱kjeiín‑la̱. \v 8 Nainá xi beè ini̱ma̱‑ná, k'oa̱á s'ín tsakó kixi̱‑ná nga ti̱koa̱ kiskoétjò xi̱ta̱ koi nga k'oa̱á ti̱s'ín kitsjaà‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ koni s'ín kitsjaà‑ná jñá. \v 9 Nainá, kisìtsjeè ini̱ma̱‑la̱ xi̱ta̱ koi k'e̱ nga kòkjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo, nga mìkiì faájiìn xi̱ta̱, tà ngásòn fìko̱‑ná ngats'iaá, xi xi̱ta̱ judío 'mì‑ná ko̱ xi ta̱xki̱ xi̱ta̱. \v 10 I̱'ndei̱, ¿mé‑ne kondra̱ onguí‑là kjo̱hítsjeèn‑la̱ Nainá, tsà koi na̱chrjein‑la̱ ko̱jti‑la̱? Nga bìnè‑lá xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo nga si̱ìkitasòn kjoa̱ ts'e̱ kjo̱tíxoma. Ni̱ jñá ko̱ ni̱ jñà xi̱ta̱ jchínga‑ná chíkjoa̱‑ná nga nìkitasoán. \v 11 Mìkiì ko̱s'ín ko̱ma. Nga̱ k'oa̱á s'ín mokjeiín‑ná nga jñá, ko̱ xi ta̱xki̱ xi̱ta̱, ta ngásòn kjo̱ndaà‑la̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo kítjokàjñaá kjo̱'in. \p \v 12 Jyò tsibìtsa̱jna ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna. Kiì'nchré‑la̱ Bernabé ko̱ Pablo nga tsibéno̱jmí‑la̱ xi̱ta̱ nga 'ñó tse kjo̱xkón ndaà xi kis'iìn Nainá xi i̱t'aà ts'e̱ nga nguixko̱n jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío. \v 13 K'e̱ nga jye kiìchja̱ Bernabé ko̱ Pablo, k'e̱é kiìchja̱ Jacobo, kitsò: \p ―'Ndseé xi i̱ titsa̱jnaà, ti̱ná'ya‑ná. \v 14 Jè Simón Pedro, jyeé tsibéno̱jmí‑ná kó s'ín komà nga ti̱sa̱ ítjòn nga Nainá jaàjiìn jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío nga na̱xa̱ndá‑la̱ ko̱ma. \v 15 K'oa̱á s'ín mangásòn 'én koni s'ín kiskiì jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá nga kitsò: \q1 \v 16 K'e̱ nga ko̱ma i̱skan, ki̱tjojen ìjngoò k'a \q1 nga kìndàyà xi̱tse̱‑na kjo̱tíxoma‑la̱ xi̱ta̱xá ítjòn David xi jye its'oòn; \q1 jè xi jye chixoña, ìjngoò k'a síkixi̱ya‑na; \q1 siìkíjna jngoò‑na xi̱ta̱ xi ko̱tìxoma ngajo‑la̱ David, \q1 \v 17 mé‑ne jñà xi̱ta̱ xi i'nga ko̱hótsji‑ne Nainá, \q1 ngats'iì xi mìtsà xi̱ta̱ judío, jñà xi 'ín ts'a̱n tjít'aà. \q1 \v 18 K'oa̱á tsò Nainá, nga tsibéno̱jmí kjo̱hítsjeèn xi tjín‑la̱ \q1 skanda ti̱sa̱ tàts'en‑la̱ kjoa̱. \p \v 19 ’'A̱n, k'oa̱á xán‑nò nga mìkiì si̱nè‑la̱ kjoa̱ xi 'in tjín jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío, jñà xi nchifatjìya‑la̱ nga Nainá nchifìt'aà‑la̱. \v 20 Ta jè xi mochjeén nga si̱kasén‑lá xo̱jo̱n mé‑ne nga mìkiì ski̱ne̱ ngats'iì tsojmì xi ya̱ sinchá nguixko̱n kjoa̱xkósòn; ti̱koa̱ kì ti̱ kjoa̱ chijngui s'ín‑ne, mì ti̱ kiì ski̱ne̱‑ne jní ko̱ ngats'iì yijo‑la̱ cho̱ xi mìkiì xíxteèn jní‑la̱. \v 21 Skanda kjòtseé, xki̱ xi ján na̱xa̱ndá tjín xi̱ta̱ xi bíxke̱jiìn xo̱jo̱n kjo̱tíxoma xi kiskiì Moisés ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga nga jiìn jiìn na̱chrjein nga na̱chrjein nìkjáya. \p \v 22 Jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús ko̱ ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo ko̱ xi̱ta̱ jchínga xi ya̱ otíxoma, tsajoóya‑ne nga jaàjiìn i'nga xi̱ta̱ xíkjín xi kisìkasén ján Antioquía. Jñà kitjaàjiìn Judas xi ti̱koa̱ Barsabás 'mì ko̱ Silas, jñà xi̱ta̱ xi ndaà yaxkón ya̱ i̱jiìn na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo. Tsobáhijtako̱ Pablo ko̱ Bernabé. \v 23 Kisìk'a jngoò xo̱jo̱n xi tsò: \p “Ngaje̱n, xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús ko̱ xi̱ta̱ jchínga, nìhixat'aà‑nòje̱n jñò xi mìtsà xi̱ta̱ judío 'mì‑nò xi 'ndsé chibá i̱t'aà ts'e̱ Cristo xi titsa̱jnaà ya̱ na̱xa̱ndá Antioquía, ko̱ i̱'nde Siria ko̱ Cilicia. \v 24 Jyeé kina'yà‑je̱n nga i̱ itjokàjiìn i'nga xi̱ta̱ xi ijchòkon‑nò nga siì síko̱‑nò nga chja̱ko̱‑nò 'én xi síkits'ón‑jiìn‑la̱ ini̱ma̱‑nò, ta̱nga mìtsà ngaje̱n tsatíxá‑la̱je̱n. \v 25 Ngats'iì‑je̱n, k'oa̱á s'ín kichoòsòn‑la̱je̱n nga kinìkasén i'nga‑nòje̱n xi̱ta̱ tsa̱je̱n xi kiìkon‑nò. Tsobáhijtako̱ xinguia̱á Pablo ko̱ Bernabé, xi̱ta̱ xi 'ñó matsjacha‑je̱n. \v 26 Jñà xi̱ta̱ koi, jye k'oa̱s'ín tsibínè‑la̱ yijo‑la̱ ni̱ta̱ mé kjo̱'in xi komàt'in xi kjoa̱ ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo. \v 27 Titsa̱nìkasén‑nòje̱n Judas ko̱ Silas; ngats'iì 'én xi tjít'aà xo̱jo̱n, jñà xi̱ta̱ koi ke̱èno̱jmíya ìjngoò k'a‑nò xi tà 'én ko̱òko̱‑nò. \v 28 Ngaje̱n ko̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá ndaà kisaseèn‑naje̱n nga mì kjo̱'ñó ko̱ma‑nò kjoa̱ ts'e̱ kjo̱tíxoma xi 'in tjín; tà koi‑né xi ndaà mochjeén: \v 29 nga mìkiì ma chji̱ne̱e yijo‑la̱ cho̱ xi ya̱ biyaà nguixko̱n xkósòn; mìkiì ma chji̱ne̱e jní ko̱ mìkiì ma chji̱ne̱e yijo‑la̱ cho̱ xi mìkiì xíxteèn jní‑la̱; ti̱koa̱á kì ti̱ kjoa̱ chijngui nìs'in‑là; tsà chja̱àxìn‑là yijo‑nò ngats'iì kjoa̱ koi, ndaà s'e̱; k'e̱ chibá.” \p \v 30 Xi̱ta̱ koi, k'e̱ nga jye kisìhixat'aà xíkjín, ni̱to̱ón kiì skanda ján Antioquía; k'e̱ nga ijchò tsibíxkóya ngats'iì xi̱ta̱‑la̱ Cristo, kisìnga̱tsja xo̱jo̱n xi 'ya. \v 31 Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo, k'e̱ nga jye tsibíxke̱jiìn xo̱jo̱n, tsjaá komà‑la̱ nga ijchò‑la̱ 'én xi kisìjehikon. \v 32 Jè Judas ko̱ Silas ti̱koa̱á Nainá chja̱ ngajo‑la̱; ndaà kisìjehikon jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo; kitsjaà‑la̱ nga'ñó. \v 33 Xi̱ta̱ koi, kjìn na̱chrjein tsibìtsa̱jna Antioquía. Nga komà i̱skan kisìhixat'aà xíkjín, kiì‑ne Jerusalén; kiìkon‑ne jñà xi̱ta̱ xi kisìkasén. \v 34 [Ta̱nga jè Silas ndaà kisaseèn‑la̱ nga tsibìjna Antioquía.] \v 35 Jè Pablo ko̱ Bernabé, ya̱á tsibìtsa̱jna Antioquía; tsakóya‑ìsa 'én‑la̱ Nainá ti̱koa̱ kiìchja̱ya 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo. Ti̱koa̱á kjìn xi̱ta̱ xi kj'ei̱í kisìxákjoò. \s1 K'e̱ nga chinchat'aà xìn‑la̱ xíkjín jè Pablo ko̱ Bernabé \p \v 36 K'e̱ nga komà i̱skan, Pablo kitsò‑la̱ Bernabé: \p ―Tíkjiaán ìjngoò k'aá kóho̱kji na̱xa̱ndá ñánda tsibèno̱jmiá 'én‑la̱ Nainá mé‑ne nga jcha̱á kó s'ín títsa̱jna xi̱ta̱ xinguia̱á. \p \v 37 Jè Bernabé mejèn‑la̱ kji̱ko̱ Juan, xi ti̱koa̱ Marcos 'mì; \v 38 ta̱nga jè Pablo mìkiì kisaseèn‑la̱ nga jè kji̱ko̱, koií kjoa̱‑la̱ nga kitsjeiìn takòn ján Panfilia nga mì ti̱ kiì tsobáhijtako̱‑ne nga kisìxá jè xá xi tjíma‑ne. \v 39 K'oa̱á s'ín komà‑ne nga kisakò kjoa̱ nga mìkiì kjòngásòn 'én‑la̱; chinchat'aà xìn‑la̱ xíkjín; jè Bernabé kiìko̱ Marcos; kiìsòn‑ndá skanda Chipre. \v 40 Jè Pablo, jaàjiìn Silas nga tsobáhijtako̱. Jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo kisìkítsa̱jnaya tsja Nainá nga kiì. \v 41 Kiì kóho̱kji nangui Siria ko̱ Cilicia nga ya̱ chinchima nga ìsa̱ ndaà kisì'ñó ikon jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo. \c 16 \s1 K'e̱ nga jè Timoteo tsobáhijtako̱ Pablo ko̱ Silas \p \v 1 Pablo, k'e̱ nga ijchò na̱xa̱ndá Derbe ko̱ Listra, ya̱ kisatiìkjoò jngoò xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo xi Timoteo 'mì; nea̱‑la̱ xi̱ta̱ judío‑né xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo. Ta̱nga jè na̱'èn‑la̱ xi̱ta̱ griego‑né. \v 2 Jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo xi títsa̱jna Listra ko̱ Iconio 'ñó ndaà kisìkíjna Timoteo. \v 3 Pablo mejèn‑la̱ nga jè koa̱hijtako̱; k'oa̱á komà‑ne nga kisit'aà chi̱ba̱‑la̱ kjoa̱ ts'e̱ circuncisión mé‑ne nga ndaà kíjna‑ne Timoteo i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ judío; nga jñà xi̱ta̱ xi ya̱ i̱'nde‑la̱ jyeé beè nga na̱'èn‑la̱ Timoteo, xi̱ta̱ griego‑né. \v 4 Ngats'iì na̱xa̱ndá ñánda jahato, k'oa̱á kitsò‑la̱ nga kàtasíkitasòn kjoa̱kixi̱ xi tsajoóya‑ne jñà xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱ Jesús ko̱ xi̱ta̱ jchínga xi títsa̱jna Jerusalén xi otíxoma ya̱ i̱jiìn na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo. \v 5 Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo, ìsa̱á 'ñó ndaà mokjeiín ìsa̱‑la̱; na̱chrjein nchijòn tímakjìn‑ya xi̱ta̱ xi nchimokjeiín‑la̱. \s1 K'e̱ nga jè Pablo kisìnijñá jngoò‑la̱ xi̱ta̱ Macedonia \p \v 6 Jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá mìkiì kitsjaà'nde‑la̱ Pablo ko̱ xi̱ta̱ xi kjihijtako̱ nga 'én‑la̱ Cristo kiì síka'bí ján nangui Asia; k'oa̱á ma‑ne nga ya̱ jahatojiìn nangui ñánda 'mì Frigia ko̱ Galacia. \v 7 K'e̱ nga ijchò chrañàt'aà‑la̱ nangui Misia mején‑la̱ nga ján kjoi̱ nangui Bitinia, ta̱nga jè Ini̱ma̱‑la̱ Jesús mìkiì kitsjaà'nde‑la̱. \v 8 Tà jahato Misia, ijchò skanda na̱xa̱ndá Troas. \v 9 Nga jye títsa̱jna Troas, Pablo, k'e̱ nga ni̱tje̱n, tsatsejèn jngoò‑la̱ xi̱ta̱ koni tsà nijñá tí'biì‑la̱ xi nangui Macedonia i̱'nde‑la̱ xi tsasíjna kixi̱ nguixko̱n Pablo. Tsibítsi'ba‑la̱, kitsò‑la̱: “Nchroboí i̱ nangui Macedonia. Ti̱chját'aà‑náje̱n.” \v 10 Pablo, k'e̱ nga jye kijtseè kjoa̱ koi, ni̱to̱ón tsitsa̱jnandaà‑je̱n nga tsanguì‑je̱n ján nangui Macedonia; k'oa̱á s'ín kjòchi̱ya‑naje̱n nga kixi̱í kjoa̱ nga Nainá tíchja̱‑naje̱n mé‑ne nga si̱ka'bí‑je̱n 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo ya̱ i̱'nde jè. \s1 Kós'ín komà nga jè Pablo ko̱ Silas kiì nda̱yá ya̱ na̱xa̱ndá Filipos \p \v 11 K'e̱ nga itjo‑naje̱n ya̱ na̱xa̱ndá Troas, kichjoé jngoò‑je̱n chitso, tsanguí kixi̱‑je̱n ya̱ nangui xi kijnajiìn ndá xi 'mì Samotracia; xi komà inchijòn ìjngoò k'a tsanguì‑je̱n skanda na̱xa̱ndá Neápolis. \v 12 Itjo‑naje̱n Neápolis, tsanguí‑je̱n Filipos, jngoò na̱xa̱ndá ítjòn ts'e̱ i̱'nde Macedonia xi 'ñó tjoé‑la̱ nga'ñó i̱t'aà ts'e̱ Roma. Kjìn na̱chrjein tsitsa̱jna‑je̱n ya̱ i̱'nde jè. \v 13 Jngoò na̱chrjein nìkjáya tsanguí jngoò‑je̱n i̱'nde i̱ndiì na̱xa̱ndá ñánda tífa jngoò xa̱jngá nandá nga k'oa̱s'ín kinìkítsjeèn‑je̱n nga tjín jngoò i̱'nde ñánda chja̱t'aà‑la̱ Nainá xi̱ta̱ judío. Tsitsa̱jna‑je̱n; kinokjoàko̱‑je̱n i̱t'aà ts'e̱ 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo jñà íchjín xi maxkóya ya̱ i̱'nde jè. \v 14 Ya̱ tíjnajiìn jngoò chjo̱ón xi 'mì Lidia xi otíjna nikje chjí xi sko kjoàn i̱sén‑la̱; ya̱á i̱'nde‑la̱ ñánda 'mì Tiatira; ndaà beèxkón Nainá; jè Nainá kiskíx'a̱jiìn kjo̱hítsjeèn‑la̱ nga ndaà tí'nchré koni s'ín tíchja̱ Pablo. \v 15 Komà bautizar Lidia ko̱ ngats'iì xi̱ta̱ ni'ya‑la̱; xi komà i̱skan tsibítsi'ba‑naje̱n kitsò: \p ―Jñò tsà kixi̱í kjoa̱ nga mokjeiín‑nò nga 'a̱n, ndaà mokjeiín‑na i̱t'aà ts'e̱ Nainá, tíkjiaán ni'ya‑na̱, ya̱ si̱kjáyaá. \p Ngaje̱n kjo̱'ñó tsitsa̱jna‑je̱n. \p \v 16 Jngoò na̱chrjein k'e̱ nga titsa̱honguí‑je̱n i̱'nde ñánda nokjoàt'aà‑la̱je̱n Nainá, kisatiìkjoò jngoò‑je̱n tsòti chi̱'nda xi ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í tíjiìn ini̱ma̱‑la̱; maá‑la̱ bíndaà nga kot'aàsòn xi̱ta̱. Jñà nei‑la̱ tsòti jè, ndaà jchán síkijne to̱n nga koi xá s'ín. \v 17 Tsòti jè, kiìtji̱ngui‑na̱je̱n; 'ñó chja̱ tji̱ngui‑naje̱n, nga tsò: \p ―Xi̱ta̱ koi, chi̱'nda‑la̱ Nainá‑né xi 'ñó jeya tíjna; ti̱jñà‑ne xi béno̱jmí‑nò ndi̱yá xi ki̱tjokàjiìn‑nò kjo̱'in. \p \v 18 Jè tsòti, kjìn na̱chrjein k'oa̱s'ín kitsò‑naje̱n. Pablo chaán kòjti‑la̱, kisìkátjifaya'a; kiìchja̱‑la̱ jè tjo̱ nei̱í xi tíjiìn ini̱ma̱‑la̱. Kitsò‑la̱: \p ―I̱t'aà ts'e̱ Jesucristo, k'oa̱á xan‑lè, tìtjo̱kàjiìn ini̱ma̱‑la̱ tsòti jè. \p Ti̱k'e̱é‑ne kjòndaà‑ne. \p \v 19 Jñà nei‑la̱, k'e̱ nga kijtseè nga kitjaàxìn‑la̱ kjoa̱ xi ma‑la̱, nga mì ti̱ kiì kisìkijne‑ne to̱n, kitsobà'ñó Pablo ko̱ Silas, kiìko̱ nguixko̱n xi̱ta̱xá. \v 20 Chinchá osen ñánda títsa̱jna xi̱ta̱xá, kitsò: \p ―Jñà xi̱ta̱ koi xi xi̱ta̱ judío, fì kátsji kjo̱siì i̱ na̱xa̱ndá‑ná. \v 21 Kjo̱tíxoma xi okóya mìkiì ndaà tjín, mìkiì tjí'nde‑ná nga chjoé, mìkiì k'oa̱s'ín s'e̱én, koií kjoa̱‑la̱ nga xi̱ta̱ Roma‑ná jñá. \p \v 22 Ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá saà kondra̱ kiì‑la̱ jè Pablo ko̱ Silas; jñà xi̱ta̱xá kitsjaà o̱kixi̱ nga tsatejndajno nikje‑la̱, i̱kjoàn tsajá‑la̱. \v 23 K'e̱ nga jye 'ñó tsajá‑la̱, ingajò, kiskinìs'en nda̱yá; i̱kjoàn kitsjaà‑la̱ o̱kixi̱ jè xi̱ta̱ xi síkinda̱ nda̱yá nga ndaà kàtasíkinda̱ xi̱ta̱ koi. \v 24 Jè xi̱ta̱ xi síkinda̱ nda̱yá, k'e̱ nga kits'iì‑la̱ o̱kixi̱, ya̱á chinchá i̱ya ñánda ìsa̱ 'ñó tjín. Tsibít'aà'ñó ndso̱ko̱ i̱t'aà yá ts'e̱ nda̱yá. \p \v 25 K'e̱ nga jye ijchò osen ni̱tje̱n, jè Pablo ko̱ Silas, nchichja̱t'aà‑la̱ Nainá ko̱ nchiseè‑la̱; jñà xi̱ta̱ xi i'nga xi ti̱koa̱ kjo̱'in títsa̱jna, tà nchi'nchré‑la̱. \v 26 Ti̱k'e̱‑ne tà ni̱to̱ón j'iì jngoò ch'ón xi 'ñó jchán ts'a. Jñà xotjoa̱‑la̱ nda̱yá kitáx'a̱, ti̱koa̱ jñà na'ñó ki̱cha̱ cadena xi tjít'aà 'ñó‑ne xi̱ta̱ xi títsa̱jna nda̱yá, jngoò k'a kitjájnda̱'ñó. \v 27 Jè xi̱ta̱ xi síkinda̱ nda̱yá, k'e̱ nga jaá‑la̱, kijtseè nga ti̱x'á yije xotjoa̱‑la̱ nda̱yá. Kisìkítsjeèn, maá‑la̱ tsà jyeé tsanga yije xi̱ta̱ xi títsa̱jna kjo̱'in. Kiskoé jngoò ki̱cha̱ ndojò nga mejèn‑la̱ si̱ìk'en yijo‑la̱. \v 28 Jè Pablo, k'e̱ nga kijtseè, ni̱to̱ón 'ñó kiìchja̱‑la̱ kitsò‑la̱: \p ―Kì k'oa̱á nìkoi̱i yijo‑lè; i̱í titsa̱jna yije‑je̱n. \p \v 29 Jè xi̱ta̱ xi síkinda̱ nda̱yá kisìjé jngoò ni'ín nga kjòhiseèn‑ya nda̱yá; chi̱ba̱‑la̱ tíhotsé‑né k'e̱ nga jahas'en cuarto ñánda títsa̱jna Pablo ko̱ Silas; i̱kjoàn kisìkatje̱n yijo‑la̱ ya̱ i̱ngui ndso̱ko̱. \v 30 I̱kjoàn tsachrje‑ne nda̱yá Pablo ko̱ Silas; kiskònangui‑la̱, kitsò‑la̱: \p ―Na̱'èn, ¿mé xi s'iaàn nga ki̱tjokàjñaà kjo̱'in? \p \v 31 Pablo ko̱ Silas kitsò‑la̱: \p ―Kàtakjeiín‑lè i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo mé‑ne nga kítjokàjñoò kjo̱'in ngaji̱ ko̱ ngats'iì xi̱ta̱ ni'ya‑lè. \p \v 32 K'e̱é tsibéno̱jmí‑la̱ 'én‑la̱ Na̱'èn‑ná ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna ni'ya‑la̱. \v 33 Ti̱jè‑ne ni̱tje̱n jè, jè xi̱ta̱ xi síkinda̱ nda̱yá, tsaníjno ñánda kitiì‑la̱ Pablo ko̱ Silas; xi̱ta̱ jè ti̱koa̱ komà bautizar kóho̱tjín xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna ni'ya‑la̱. \v 34 Nga jye komà i̱skan, kiìko̱ ni'ya‑la̱ nga tsakjèn kjoò kóho̱tjín xi̱ta̱ ni'ya‑la̱ xi nguì tà kjo̱tsja nga jye kòkjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Nainá. \p \v 35 Nga komà inchijòn, jñà xi̱ta̱xá kisìkasén policía‑la̱ nga kisìkasén‑la̱ o̱kixi̱ jè xi síkinda̱ nda̱yá nga tà k'oa̱s'ín kàtitjo‑ne Pablo ko̱ Silas. \v 36 Jè xi̱ta̱ xi síkinda̱ nda̱yá kisìkí'nchré Pablo kitsò‑la̱: \p ―Jñà xi̱ta̱xá, jyeé kàtsjá‑na o̱kixi̱ nga ma ki̱tjondei̱í‑nò. Ndaà tanguí‑nò. \p \v 37 Ta̱nga jè Pablo kitsò: \p ―Ngaje̱n xi̱ta̱ Roma‑náje̱n. [Mìkiì tjí'nde nga ta̱xki̱ si̱ko̱‑naje̱n.] Ta̱nga kis'eé‑naje̱n yá nga nguixko̱n na̱xa̱ndá k'e̱ nga skanda ti̱kj'eé 'ya‑la̱ mé jé xi tjín‑naje̱n; ta̱nga i̱'ndei̱ mejèn‑la̱ nga tà kjoa̱ chijé ko̱chrje‑naje̱n nda̱yá; jñà kàtjanchrobá sobà nga kàtachrje‑naje̱n. \p \v 38 Jñà policía, k'oa̱á s'ín kiì kéno̱jmí‑la̱ jñà xi̱ta̱xá koni s'ín kitsò Pablo. K'e̱ nga kiì'nchré jñà xi̱ta̱xá nga jè Pablo ko̱ Silas nga xi̱ta̱ Roma, tsí ndaà kitsakjòn. \v 39 K'e̱é ni̱to̱n kiì nga tsachrje‑ne nda̱yá Pablo ko̱ Silas; i̱kjoàn tsibítsi'ba‑la̱ kjoa̱ xi komàt'in; kitsò‑la̱ nga ta kjo̱ndaà kàtitjojiìn na̱xa̱ndá. \v 40 Pablo ko̱ Silas, k'e̱ nga jye itjo‑ne nda̱yá, kiì ni'ya‑la̱ chjo̱ón xi 'mì Lidia. Ya̱á tsohóko̱ no̱jmí xíkjín xi ngásòn mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo nga 'ñó kàt'eé‑la̱ ikon; i̱kjoàn kiì‑ne. \c 17 \s1 K'e̱ nga kisakò kjoa̱siì ján Tesalónica \p \v 1 Jahato Anfípolis ko̱ Apolonia, ijchò Tesalónica ya̱ na̱xa̱ndá ñánda tjín jngoò ni'ya i̱ngo̱ sinagoga xi ts'e̱ xi̱ta̱ judío. \v 2 Jè Pablo, koni s'ín kjit'aà, jahas'en jè ni'ya i̱ngo̱ sinagoga; jàn na̱chrjein nìkjáya tsajoóya‑ne nga kiskoòta'yà Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá. \v 3 K'oa̱á s'ín tsibéno̱jmí‑la̱ nga jè Cristo k'oa̱á s'ín tjínè‑la̱ nga ki̱yá ti̱koa̱á jaáyaá‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱biyaà. Kitsò‑la̱: \p ―Jesús xi 'a̱n tìbeno̱jmí‑nò, jé‑né xi Cristo [xi xó k'oa̱s'ín tjínè‑la̱ nga kjoi̱í]. \p \v 4 Tjín i'nga xi̱ta̱ judío xi kòkjeiín‑la̱; ya̱á tsobáhijtako̱ Pablo ko̱ Silas. Ti̱koa̱á kjìn íchjín ítjòn kòkjeiín‑la̱ ko̱ xi̱ta̱ griego xi beèxkón Nainá. \v 5 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ judío xi mìkiì mokjeiín‑la̱, kjòchi̱ni̱keè Pablo ko̱ Silas. Tsibíxkóya xi̱ta̱ ts'eè xi tà jyò tjíma; tsibíts'ia̱ kjoa̱siì ya̱ na̱xa̱ndá; kiì kjaán‑t'aà ni'ya‑la̱ xi̱ta̱ xi 'mì Jasón nga tsohótsji Pablo ko̱ Silas nga mejèn‑la̱ si̱ìkíjna osen nga nguixko̱n na̱xa̱ndá. \v 6 Ta̱nga mìkiì kisakò‑la̱ ñánda tíjna Pablo ko̱ Silas; kjo̱'ñó komà‑la̱ nga tsachrje ni'ya jè Jasón ko̱ i'nga xi̱ta̱‑la̱ Cristo xi ya̱ títsa̱jna nga kiìko̱ nguixko̱n xi̱ta̱xá; 'ñó kiìchja̱ kitsò: \p ―Jñà xi̱ta̱ koi xi síkits'ón xi̱ta̱ xi tjín nga tíjtsa i̱sò'nde; jyeé j'iì i̱'nde tsa̱ján. \v 7 Ngats'iì xi̱ta̱ koi, jè Jasón kitsjaà'nde‑la̱ ni'ya‑la̱. Saà kondra̱á fì‑la̱ kjo̱tíxoma‑la̱ César xi xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ Roma; k'oa̱á tsò nga tjín ìjngoò xi̱ta̱xá ítjòn xi Jesús 'mì. \p \v 8 Jñà xi̱ta̱xá ko̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, k'e̱ nga kiì'nchré 'én koi, kòjtií‑la̱. \v 9 Jè Jasón ko̱ xi̱ta̱ xi i'nga tsibíchjítjì yijo‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱xá nga komà tsibìtsa̱jnandei̱í‑ne. \s1 K'e̱ nga tsibìtsa̱jna na̱xa̱ndá Berea Pablo ko̱ Silas \p \v 10 K'e̱ nga jye kòjñò, jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo ni̱to̱ón kisìkasén jè Pablo ko̱ Silas skanda ján na̱xa̱ndá Berea. K'e̱ nga ijchò i̱'nde jè jahas'en ni'ya i̱ngo̱ sinagoga ts'e̱ xi̱ta̱ judío. \v 11 Jñà xi̱ta̱ xi títsa̱jna Berea, ìsa̱á ndaà tjín kjo̱hítsjeèn‑la̱ mì k'oa̱à‑ne koni xi títsa̱jna ya̱ Tesalónica; ìsa̱á ni̱to̱n kòkjeiín‑la̱ 'én‑la̱ Nainá ko̱ na̱chrjein inchijòn tsibíxke̱jiìn Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga mejèn‑la̱ skoe̱ tsà kixi̱í kjoa̱ koni tsò 'én xi okóya Pablo. \v 12 Kjìn xi̱ta̱ judío kòkjeiín‑la̱ ti̱koa̱ kjìn íchjín ítjòn ko̱ xi̱ta̱ x'i̱n kòkjeiín‑la̱ xi xi̱ta̱ griego. \v 13 Jñà xi̱ta̱ judío xi títsa̱jna Tesalónica, k'e̱ nga kiì'nchré nga jè Pablo ko̱ Silas ya̱ títsa̱jna Berea, nga 'én‑la̱ Nainá nchibéno̱jmí, kiì ya̱ na̱xa̱ndá jè nga kiì kinchá'a xi̱ta̱ mé‑ne nga kisakò‑ne kjoa̱siì. \v 14 Jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo, ni̱to̱ón kisìkasén Pablo ján i̱ndiì ndáchikon; tà jè Silas ko̱ Timoteo tsibìtsa̱jna ya̱ Berea. \v 15 Jñà xi̱ta̱ xi tsobáhijtako̱ Pablo nga kiì kinì indiaà, kiìko̱ skanda Atenas. K'e̱ nga jye j'iì‑ne xi̱ta̱ koi, 'ya‑la̱ o̱kixi̱ Silas ko̱ Timoteo nga ni̱to̱ón kji̱tji̱ngui‑la̱ Pablo. \s1 Kó tsò 'én xi kiìchja̱ Pablo k'e̱ nga tsibìjna ján Atenas \p \v 16 Pablo, k'e̱ nga tíjna na̱xa̱ndá Atenas nga tíkoña‑la̱ Silas ko̱ Timoteo, 'ñó baá komà‑la̱ nga kijtseè nga ya̱ na̱xa̱ndá jè, 'ñó kjìn xkósòn beèxkón. \v 17 Ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga tsajoókjoòko̱ xi̱ta̱ judío ko̱ xi ta̱xki̱ xi̱ta̱ xi beèxkón Nainá; na̱chrjein inchijòn tsohóko̱ ngats'iì xi̱ta̱ xi bixoña ya̱ ndi̱tsi̱n. \v 18 Na̱chrjein koi tjín i'nga xi̱ta̱ xi tsakóya kjo̱hítsjeèn ts'e̱ xi̱ta̱ epicúreo ko̱ xi̱ta̱ estoicos nga tsajoókjoò Pablo. Tjín i'nga xi tsò: \p ―¿Kó tsòya‑ne 'én xi chja̱ya, nga siì s'ín nga chja̱? \p Ti̱koa̱á tjín i'nga xi tsò: \p ―K'oa̱á ma‑ná, kj'ei̱í‑la nainá tíhokóya. \p Koií k'oa̱s'ín kitsò‑ne nga jè Pablo, jè tíbéno̱jmí 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Jesús nga jaáya‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱biyaà. \v 19 K'e̱é kiìko̱ jngoò i̱'nde ñánda 'mì Areópago. Kiskònangui‑la̱ kitsò‑la̱: \p ―¿A ko̱maá ìsa̱ ndaà kéno̱jmí‑náje̱n jè kjo̱tíxoma xi̱tse̱ xi ngaji̱ okoòyi? \v 20 'Ñó kj'ei̱í tsò. Mejèn‑naje̱n nga jcha̱‑je̱n kó tsòya‑ne. \p \v 21 Koií o̱kitsò‑ne nga jñà xi̱ta̱ Atenas ko̱ xi̱ta̱ xi xìn nangui‑la̱ xi ya̱ títsa̱jna, tà jè xi mejèn‑la̱ nga skoe̱ ko̱ ko̱ma kjo̱óya‑ne ngats'iì kjoa̱ xi̱tse̱. \p \v 22 Pablo, tsasíjna kixi̱ nga jngoò osen‑la̱ i̱'nde Areópago, kitsò: \p ―Ngats'ioò xi i̱ i̱'nde‑nò Atenas, k'oa̱á s'ín tìbexkon‑nò; 'ñó ndaà yaxkón jñà xi nainá 'mì‑là. \v 23 K'e̱ nga jáhatoaà jñà i̱ngo̱ ñánda bixoñaà, kìjtseè jngoaà i̱ngo̱ ñánda tjít'aà 'én xi tsò: “Nainá xi mìkiì yaxkon‑la̱.” Jè xi jñò yaxkón, na̱s'ín mì kì yaxkon, ti̱jè‑ne xi 'a̱n beno̱jmí‑nò. \p \v 24 ’Jè Nainá xi tsibíndaà i̱sò'nde, ngats'iì tsojmì xi tjín nga tíjtsa i̱sò'nde, jè xi nei‑la̱ ngajmiì ko̱ nangui; mìtsà ya̱ tíjnaya i̱ngo̱ xi tsja xi̱ta̱ bíndaà‑ne. \v 25 Ti̱koa̱á, ni̱mé xi mochjeén‑la̱ i̱t'aà tsa̱ján. Ta sa̱á jè tísíkíjnakon‑ná, tsjá‑ná tjo̱ xi chjoaán, tsjá‑ná ngats'iì xi mochjeén‑ná. \p \v 26 ’Nainá, jngoò xi̱ta̱ kisìkjeén nga tsibíndaà ngats'iì xi̱ta̱ xi tjín nga tíjtsa i̱sò'nde; kiskoòsòn‑la̱ kótjín na̱chrjein kítsa̱jna ko̱ ñánda kítsa̱jna, \v 27 mé‑ne nga kàtátsji‑ne Nainá, na̱s'ín k'oa̱s'ín kàtas'ín koni jngoò xi̱ta̱ xi mìkiì tsejèn‑la̱ nga ótsjijno ótsjit'aà nangui. Ta̱nga Nainá, mìtsà kjiìn tíjna; chrañà tíjnat'aà‑ná. \v 28 Koni s'ín kitsò jngoò xi̱ta̱ tsa̱jòn xi 'ñó chji̱ne̱: “Jñá, ki'ndí‑la̱ Nainá 'mì‑ná.” Kixi̱í kjoa̱, nga jè tsjá‑ná nga titsa̱jnakoaán nga nìkjaníyá nga titsa̱jnasoán i̱sò'nde. \v 29 Tsà kixi̱ kjoa̱ nga ki'ndí‑la̱ Nainá 'mì‑ná, mì k'oa̱s'ín si̱kítsjeén nga Nainá jñà i̱sén xi ki̱cha̱ oro xi ki̱cha̱ plata ko̱ xi nda̱jo̱ xi xi̱ta̱ bíndaà‑ne tsja koni s'ín tjín kjo̱hítsjeèn‑la̱. \v 30 Nga sa̱ ítjòn Nainá kitsjaà'nde‑né nga tjíjñò‑la̱ xi̱ta̱. Ta̱nga i̱'ndei̱, k'oa̱á s'ín tsjá o̱kixi̱ nga tíjtsa i̱sò'nde nga jñà xi̱ta̱ kàtasíkájno jé‑la̱ nga mì ti̱ jé ko̱hótsji‑ne. \v 31 Nainá jye tsibíjna jngoò na̱chrjein nga kixi̱ koi̱ìndaàjiìn ngats'iì xi̱ta̱ i̱sò'nde. Jaàjiìn jngoò xi̱ta̱ xi kitsjaà‑la̱ o̱kixi̱ nga jè ko̱ma xi̱ta̱xá xi koi̱ìndaàjiìn‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱. Ko̱ k'oa̱á s'ín tsakó nga kixi̱ kjoa̱ k'e̱ nga kisìkjaáya‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ biyaà. \p \v 32 K'e̱ nga kiì'nchré‑la̱ kjoa̱ ts'e̱ nga faáya‑la̱ mik'en i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ biyaà, tjín i'nga xi̱ta̱ xi tà tsijnò'nga‑né ko̱ tjín i'nga xi kitsò: \p ―Jñà kjoa̱ koi, kj'ei̱í na̱chrjein ki̱ná'ya‑je̱n. \p \v 33 Pablo, k'e̱é itjojiìn‑la̱. \v 34 Ta̱nga tjín i'nga xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna nga kòkjeiín‑la̱: jngoò xi̱ta̱ xi 'mì Dionisio xi ya̱ chja̱‑ne ts'e̱ xi̱ta̱ xi títsa̱jnajtín xi 'mì Areópago; ti̱koa̱ jngoò chjo̱ón xi 'mì Dámaris, ko̱ xi̱ta̱ xi kj'ei̱í ìsa̱. \c 18 \s1 K'e̱ nga kisìxá Pablo ya̱ Corinto \p \v 1 K'e̱ nga jye komà i̱skan, Pablo itjojiìn Atenas, kiì Corinto. \v 2 Ya̱á kiskaàkjoò jñà xi̱ta̱ judío xi 'mì Aquila ko̱ chjo̱ón‑la̱ xi 'mì Priscila. Ján nangui‑la̱ ñánda 'mì Ponto. Sà ta̱ k'e̱é j'iì‑ne nangui Italia koií kjoa̱‑la̱ nga jè Claudio xi xi̱ta̱ sko̱‑la̱ tsachrje kjo̱tíxoma nga ngats'iì xi̱ta̱ judío ki̱tjokàjiìn na̱xa̱ndá ítjòn xi 'mì Roma. Pablo kiìkon jñà xi̱ta̱ koi. \v 3 Jñà xi̱ta̱ koi, ti̱koa̱á koií xá s'ín jè xá xi s'ín Pablo nga ni'ya nikje bíndaà. Ya̱á tsibìjnako̱ nga kisìxákjoò. \v 4 Nga jiìn jiìn na̱chrjein, k'e̱ nga na̱chrjein nìkjáya, Pablo fì ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga nga fì káko̱ jñà xi̱ta̱ judío ko̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío nga kàtakjeiín‑la̱. \p \v 5 K'e̱ nga j'iì‑ne Macedonia, jè Silas ko̱ Timoteo, jè Pablo nguì koií xá kis'iìn nga tsibéno̱jmí‑la̱ 'én‑la̱ Nainá jñà xi̱ta̱ judío. Kitsò‑la̱ nga jè Jesús, jè xi Cristo [xi xó kinìkasén‑ne]. \v 6 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ judío, tà kondra̱á kiì‑la̱ Pablo koa̱ kiìchja̱jno‑la̱; k'oa̱á s'ín komà‑ne jè Pablo tsibítsa̱jne nikje‑la̱ xi kondra̱ ts'e̱ xi̱ta̱ koi, [jè kjoa̱ xi okó nga kjo̱'in s'e̱‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Nainá], kitsò‑la̱: \p ―Jé tsa̱jòn‑nó tsà mìkiì mokjeiín‑nò; 'a̱n jye kisìkitasoàn nga tsibeno̱jmí‑nò 'én. I̱'ndei̱, jñà tìfìkeno̱jmí‑la̱ jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío. \p \v 7 Pablo, itjo ni'ya i̱ngo̱ sinagoga; kiì jngoò ni'ya‑la̱ xi̱ta̱ xi ya̱ chrañàt'aà tíjna xi 'mì Ticio Justo xi ndaà beèxkón Nainá. \v 8 Crispo, jè xi xi̱ta̱ ítjòn‑la̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga, kòkjeiín‑la̱ 'én‑la̱ Nainá, ngats'iì xi xi̱ta̱ ni'ya‑la̱; ti̱koa̱á kjìn xi̱ta̱ Corinto xi kiì'nchré 'én xi tsakóya Pablo kòkjeiín‑la̱, i̱kjoàn komà bautizar. \v 9 Jngoò ni̱tje̱n jè Pablo, k'oa̱á komà‑la̱ koni tsà nijñá kits'iì‑la̱; Na̱'èn‑ná kiìchja̱‑la̱, kitsò‑la̱: \p ―Kì jyò bijni, ko̱ kì tsakjoòn‑jèn, ti̱nókjoa̱‑né. \v 10 Mì yá xi̱ta̱ kó si̱ìko̱‑lè, 'a̱án tìjna̱ko̱‑lè; i̱'nde jè, kjìn ma xi xi̱ta̱ ts'a̱n ma. \p \v 11 Pablo, jngoò nó osen tsibìjna Corinto nga tsakóya 'én‑la̱ Nainá. \p \v 12 K'e̱ nga xi̱ta̱xá gobernador tsibìjna jè xi 'mì Galión ya̱ i̱'nde Acaya, jñà xi̱ta̱ judío tsajoóya‑ne nga kitsobà'ñó Pablo; kiìko̱ ni'ya osen mé‑ne nga kisindaàjiìn‑la̱. \v 13 Kitsò‑la̱ jè xi̱ta̱xá xi gobernador tíjna: \p ―Xi̱ta̱ jè na̱xa̱ndá tíbinchá'a nga kj'ei̱í s'ín beèxkón Nainá; mì k'oa̱á s'ín koni s'ín tjín kjo̱tíxoma ts'e̱ Roma. \p \v 14 K'e̱ nga mejèn kiìchja̱ Pablo, jè Galión kitsò‑la̱ xi̱ta̱ judío: \p ―Tsà jngoò kjoa̱ xi tse tjín ko̱ 'in tjín, tjínè‑la̱ nga 'a̱n kíndaàjñaà; \v 15 ta̱nga tà 'én‑né, tà kjo̱tíxoma tsa̱jòn‑nò; tà jñò tìndaàjñoò; 'a̱n mìkiì skongájñaà kjoa̱ koi. \p \v 16 I̱kjoàn tsachrje ni'ya osen. \v 17 Ngats'iì xi̱ta̱ griego kitsobà'ñó jè xi̱ta̱ ítjòn ts'e̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga, jè xi 'mì Sóstenes. Kiskaàn‑ko̱ ya̱ ni'ya osen nga nguixko̱n xi̱ta̱xá. Ta̱nga jè xi̱ta̱xá Galión, mìkiì kisìs'in‑la̱. \s1 Kiì s'ín kiì ìjngoò k'a‑ne Pablo ya̱ Antioquía \p \v 18 Pablo, kjìn na̱chrjein tsibìjna ìsa̱ ya̱ Corinto. I̱skan kisìhixat'aà jñà xi̱ta̱ 'ndse̱, kiì‑ne Siria. Tsobáhijtako̱ Priscila ko̱ Aquila. Ya̱ Cencrea tsibíjno‑la̱ sko̱ koni jngoò chi̱ba̱ xi okó nga jye kisìkitasòn koni s'ín kitsjaà‑la̱ tso'ba Nainá. \v 19 K'e̱ nga ijchò Éfeso, ya̱á tsibìtsa̱jna Priscila ko̱ Aquila. Pablo, ján kiì ni'ya i̱ngo̱ sinagoga nga tsajoókjoò jñà xi̱ta̱ judío xi ya̱ bixoña. \v 20 Jñà xi̱ta̱ koi tsibítsi'ba‑la̱ Pablo nga ìsa̱ kjìn na̱chrjein kàtìjnako̱, ta̱nga Pablo, mìkiì kòkjeiín‑la̱. \v 21 Kisìhixat'aà xi̱ta̱ xíkjín kitsò‑la̱: \p ―Tsà Nainá mejèn‑la̱, i̱skan kjoi̱kon ìjngoò k'a‑nò. \p I̱kjoàn tsibìjnaya chitso nga kiì. \v 22 K'e̱ nga ijchò Cesarea, kiì ján Jerusalén nga kisìhixat'aà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo. I̱kjoàn kiì skanda Antioquía. \v 23 Kjìn na̱chrjein tsibìjna Antioquía; i̱skan kiì kóho̱kji i̱'nde Galacia ko̱ Frigia. Kisì'ñó ikon ngats'iì xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo. \s1 K'e̱ nga kiìchja̱ya Apolos ya̱ Éfeso \p \v 24 Ya̱ Éfeso ijchò jngoò xi̱ta̱ judío xi 'mì Apolos xi ján i̱'nde‑la̱ Alejandría, jngoò xi̱ta̱ xi 'ñó ndaà ma‑la̱ chja̱ya. Ndaà tíjiìn‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá. \v 25 Jè Apolos, xó kiskoòta'yà‑ne ndi̱yá‑la̱ Nainá; 'ñó tsja beè‑la̱ ini̱ma̱‑la̱ nga nguì kixi̱í chja̱ya ti̱koa̱á tsakóya i̱t'aà ts'e̱ Jesús; jé kjoa̱ ts'e̱ bautismo na̱s'ín tà jè tíjiìn‑la̱ ts'e̱ Juan. \v 26 Apolos, 'ñó tjín ikon nga kiìchja̱ ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga. K'e̱ nga kiì'nchré jè Priscila ko̱ Aquila, i̱t'aà xìn kiìko̱ nga ìsa̱ kixi̱ tsakóya‑la̱ ndi̱yá‑la̱ Nainá. \v 27 Apolos, k'e̱ nga kjòmejèn‑la̱ kiì ján i̱'nde Acaya, ngats'iì xi̱ta̱‑la̱ Cristo kisì'ñó ikon nga komà kiì. I̱kjoàn kiskiì jngoò‑la̱ xo̱jo̱n jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo xi títsa̱jna ján i̱'nde Acaya nga skoétjò jè Apolos k'e̱ nga ki̱jchò. K'e̱ nga ijchò Acaya, 'ñó ndaà tsasìko̱ jñà xi̱ta̱ xi kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Nainá nga kòkjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo. \v 28 Apolos, 'ñó ndaà tsajoókjoò jñà xi̱ta̱ judío ya̱ nguixko̱n na̱xa̱ndá nga kisìkítsa̱jnajyò nga i̱t'aà ts'e̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá, nguì ndaà tsakó‑la̱ nga jè Jesús, jè xi Cristo [xi xó kinìkasén‑ne]. \c 19 \s1 K'e̱ nga ijchò na̱xa̱ndá Éfeso jè Pablo \p \v 1 K'e̱ nga tákó ya̱ tíjna Apolos ya̱ na̱xa̱ndá Corinto, jè Pablo, kjìn i̱'nde jahatojiìn xi nindoò choòn nga ijchò Éfeso. Ya̱á kiskaàjiìn i'nga xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo. \v 2 Kiskònangui‑la̱, kitsò‑la̱: \p ―¿A kitjoé‑nò Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá k'e̱ nga kòkjeiín‑nò i̱t'aà ts'e̱ Cristo? \p Jñà xi̱ta̱ koi kitsò: \p ―Ngaje̱n mìkiì tíjiìn‑naje̱n tsà tjín Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. \p \v 3 Pablo kitsò‑la̱: \p ―¿Kó s'ín komà bautizar? \p Jñà xi̱ta̱ koi kitsò: \p ―I̱t'aà ts'e̱é bautismo‑la̱ Juan komà‑je̱n. \p \v 4 Pablo kitsò: \p ―Kixi̱í kjoa̱. Juan, kis'iìn bautizar xi̱ta̱ xi kisìkájno jé‑la̱ nga mì ti̱ jé ko̱hótsji‑ne, ta̱nga k'oa̱á s'ín kitsò‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá nga kàtakjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Jesús, jè xi̱ta̱ xi i̱skan kjoi̱í. \p \v 5 K'e̱ nga jye kiì'nchré 'én koi, i̱kjoàn komà bautizar i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo. \v 6 Pablo, k'e̱ nga jye tsohósòn‑la̱ tsja, jñà xi̱ta̱ koi jahas'en‑jiìn ini̱ma̱‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá, i̱kjoàn kiìchja̱ 'én xi kj'ei̱í tsò ti̱koa̱ kiìchja̱ya ngajo‑la̱ Nainá. \v 7 Ngats'iì xi̱ta̱ koi, tejò ma xi xi̱ta̱ x'i̱n. \p \v 8 Pablo, jàn sá tsibìjna Éfeso nga xki̱ xòhoto̱ fì ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga; mìkiì tsakjón nga béno̱jmíya, 'ñó kiìchja̱ko̱ xi̱ta̱ nga kàtakjeiín‑la̱ kós'ín otíxoma Nainá. \v 9 Ta̱nga tjín i'nga xi̱ta̱ xi kisìtájaàjiìn ini̱ma̱‑la̱, mìkiì kòkjeiín‑la̱ koni s'ín tíhokóya Pablo. Ch'oó kiìchja̱ nga nguixko̱n xi̱ta̱ i̱t'aà ts'e̱ ndi̱yá xi̱tse̱‑la̱ Cristo. Pablo, k'e̱é tsasìt'aà xìn; kiìko̱ yije xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo. Ya̱á kiìko̱ jngoò ni'ya escuela ñánda okóya xi̱ta̱ xi 'mì Tirano. Ya̱á tsajoóya‑ne nga na̱chrjein nchijòn. \v 10 Pablo, jò nó tsibìjna nga tsakóya‑la̱ xi̱ta̱. K'oa̱á s'ín komà nga kiì'nchré 'én ndaà‑la̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo ngats'iì xi̱ta̱ judío ko̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío xi títsa̱jna na̱xa̱ndá ts'e̱ nangui Asia. \v 11 Nainá, tseé kjo̱xkón kis'iìn nga jè kisìkjeén Pablo. \v 12 Skanda jè pahìto̱‑la̱ ko̱ nikje xi síkjeén Pablo f'iìkjaá xi̱ta̱ nga fìko̱‑la̱ xi̱ta̱ xi xk'én. K'e̱ nga jye síko̱ jñà nikje, mandaà‑ne ch'in xi tjín‑la̱; ti̱koa̱á bitjokàjiìn‑ne ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í xi tíjiìn ini̱ma̱‑la̱. \p \v 13 Tjín i'nga xi̱ta̱ judío xi xki̱ xi ján na̱xa̱ndá tjíma nga ochrjekàjiìn ini̱ma̱‑la̱ xi̱ta̱ xi ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í tíjiìn ini̱ma̱‑la̱. Mejèn‑la̱ k'oa̱ ti̱s'ín si̱ìkaxki̱ 'ín‑la̱ Jesús nga ko̱xkiì‑la̱ xi̱ta̱. Tsò‑la̱ jè nei̱í: \p ―¡I̱t'aà ts'e̱ Jesús xi jè Pablo okóya otiìxoma‑lè nga tìtjo̱kàjiìn ini̱ma̱‑la̱ xi̱ta̱ koi! \p \v 14 Jngoò xi̱ta̱ judío xi 'mì Esceva xi xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì, k'oa̱á s'ín mejèn kis'iìn i̱xti‑la̱ xi itoò ma‑ne. \v 15 Ta̱nga jè xi̱ta̱ nei̱í, jngoò k'a kiìchja̱‑la̱ kitsò‑la̱: \p ―'A̱n bexkon‑ná Jesús, ti̱koa̱á bexkon‑ná Pablo; ta̱nga jñò, ¿yá xi̱ta̱‑nò? \p \v 16 Jè xi̱ta̱ xi ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í tíjiìn ini̱ma̱‑la̱ kiskaàn‑ko̱ jñà i̱xti koi; kitsjoònè kitsjoòfe; kisìkijne‑la̱ nga itoò i̱xti. Itjo ni'ya, i̱kjoàn tsanga nga laká kjoàn koi kjoa̱‑la̱ nga 'ñó kisìki'on. \v 17 Ngats'iì xi̱ta̱ judío ko̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío xi tjín ján na̱xa̱ndá Éfeso, kiì'nchré kjoa̱ xi komà; tà kitsakjòn‑né. Ìsa̱á 'ñó ndaà kijtseèxkón Na̱'èn‑ná Jesucristo. \p \v 18 Kjìn xi̱ta̱ xi jye mokjeiín‑la̱ 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo, j'iì kéno̱jmí nga nguixko̱n xi̱ta̱ nga ch'o tjín xá xi kis'iìn nga sa̱ ítjòn. \v 19 Ti̱koa̱á kjìn ma xi̱ta̱ tj'e j'iìko̱ yije libro xi kisìkjeén nga ti̱sa̱ ítjòn nga tsaká. Chinchájiìn ni'ín nga kitiì nga nguixko̱n yije xi̱ta̱. K'e̱ nga komà kinda̱ jè chjí‑la̱ libro xi kitì, icháte jmiì to̱n plata tjín‑ne chjí‑la̱. \v 20 K'oa̱á s'ín komà‑ne nga 'ñó tsangasòn 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo; tseé nga'ñó kis'e‑la̱. \p \v 21 K'e̱ nga jye jyehet'aà kjoa̱ koi, Pablo kisìkítsjeèn nga ján kjoi̱ Jerusalén, kjoa̱hato nangui Macedonia ko̱ Acaya. K'oa̱á s'ín kisìkítsjeèn nga ti̱koa̱ mochjeén‑né nga ján kjoi̱ na̱xa̱ndá Roma. \v 22 K'e̱é kisìkasén ingajò xi̱ta̱ xi síchját'aà‑la̱ ján nangui Macedonia, jè Timoteo ko̱ Erasto; ko̱ jè Pablo, ya̱á tsibìjna chiba na̱chrjein ìsa̱ ya̱ nangui Asia. \s1 Mé kjoa̱‑ne nga kjoa̱siì kis'e ya̱ na̱xa̱ndá Éfeso \p \v 23 Jñà na̱chrjein koi, 'ñó tse kjoa̱siì kis'e ya̱ Éfeso, koií kjoa̱‑la̱ Ndi̱yá xi̱tse̱‑la̱ Cristo. \v 24 Jngoò xi̱ta̱ xi 'mì Demetrio xi síxáko̱ ki̱cha̱ plata, bíndaà xkósòn‑la̱ ts'e̱ i̱ngo̱‑la̱ Diana. Ngats'iì xi̱ta̱ xi síxáko̱ 'ñó ndaà síkijne to̱n. \v 25 Tsibíxkóya ngats'iì xi̱ta̱‑la̱ xi síxáko̱ ko̱ xi̱ta̱ xi kj'ei̱í xi ti̱koa̱ koi xá s'ín, kitsò‑la̱: \p ―Ngats'ioò jñò, 'ya‑nò nga jè xá koi, bijne‑ná to̱n. \v 26 Ta̱nga ti̱koa̱á titsa̱'ya‑nò, ko̱ titsa̱na'yà‑nò nga jè xi̱ta̱ xi 'mì Pablo, k'oa̱á s'ín binchá'a yije xi̱ta̱ nga mì xó tsà nainá xi tsja xi̱ta̱ sindaà‑ne. Kjìn ma‑ne xi jye jahatjìya‑la̱, mìtsà ta̱ i̱ Éfeso, kóho̱kji jngoò itjandiì nangui Asia. \v 27 Jè kjoa̱ koi, mìkiì ndaà tjín. Mìtsà tà koi kjoa̱‑la̱ nga chi̱ja xá xi 'nè. Ti̱koa̱á tjín‑la̱ kjo̱skon tsà chi̱ja i̱ngo̱‑la̱ nainá xi 'mì Diana, jè xi 'ñó 'nga tíjna nga mì ti̱ kiì skoe̱xkón‑ne xi̱ta̱; ko̱ ya̱á chi̱ja kjoa̱jeya‑la̱; mìtsà tà i̱ Asia nga yaxkón, tíjtsaá i̱sò'nde. \p \v 28 Jñà xi̱ta̱, k'e̱ nga kiì'nchré 'én koi, 'ñó kòjti‑la̱, i̱kjoàn 'ñó kiìchja̱ nga kitsò: \p ―¡'Nga kàtìjna Diana ts'e̱ na̱xa̱ndá Éfeso! \p \v 29 Kóho̱kji na̱xa̱ndá kis'e kjoa̱siì; kitsobà'ñó jè xi 'mì Gayo ko̱ Aristarco. Ingajò xi̱ta̱ koi, ya̱á kjihijtako̱ Pablo; ján i̱'nde‑la̱ nangui Macedonia. Fàhatje̱n fàhania, kiìko̱ ni'ya teatro ñánda bixoña xi̱ta̱ na̱xa̱ndá. \v 30 Pablo, mejèn jahas'en tji̱ngui‑la̱ ni'ya nga ki̱chja̱jiìn‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá ta̱nga jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo mìkiì kitsjaà'nde‑la̱. \v 31 Ti̱koa̱á ya̱á títsa̱jna i'nga xi̱ta̱ xi xá tjín‑la̱ ts'e̱ nangui Asia xi amigo ts'e̱ Pablo. Kisìkasén‑la̱ 'én nga mì ya̱ kjoa̱s'en‑jiìn ya̱ ni'ya teatro. \v 32 Ya̱ ni'ya teatro ñánda chixoña xi̱ta̱, mìkiì 'ya‑la̱ mé kjoa̱ xi tjín. Xki̱ xi ján chja̱, ka̱kj'ei̱í ka̱kj'ei̱í tsò nga jngoò ìjngoò. Ìsa̱á kjìn ma‑ne xi mìkiì tíjiìn‑la̱ mé kjoa̱ xi tjín i̱'nde jè. \v 33 Jñà xi̱ta̱ judío tsasíjna osen Alejandro nga kisìkíchja̱. Jè Alejandro, k'e̱é kiskímiìtje̱n tsja nga kisìkítsa̱jnajyò xi̱ta̱. Mejèn‑la̱ nga ko̱si̱ko̱ xi̱ta̱ judío. \v 34 Jñà xi̱ta̱, k'e̱ nga kijtseèxkon Alejandro nga xi̱ta̱ judío, ngats'iì, 'ñó kiìchja̱ nga ta jngoó jta̱á kiìchja̱, kitsò: \p ―¡'Nga kàtìjna Diana ts'e̱ na̱xa̱ndá Éfeso! \p Koni jò‑la hora kiìchja̱ nga o̱kitsò. \v 35 Jè xi̱ta̱ xi tjín‑la̱ secretario ts'e̱ na̱xa̱ndá, k'e̱ nga jye kisìkítsa̱jnajyò xi̱ta̱ na̱xa̱ndá kitsò‑la̱: \p ―Ngats'ioò xi xi̱ta̱ Éfeso 'mì‑nò, 'ya‑nò nga ngats'iì xi̱ta̱ xi tjín nga tíjtsa i̱sò'nde beè‑né nga i̱ na̱xa̱ndá Éfeso tjín‑la̱ kinda̱ i̱ngo̱‑la̱ ko̱ xkósòn‑la̱ xi nea̱‑ná Diana xi 'ñó 'nga tíjna xi ngajmiì j'iì‑ne. \v 36 Ni̱jngoò xi ko̱ma kíjna'ma kjoa̱ koi. Mochjeén‑né nga mì ta̱xki̱ s'e̱en; ítjòn ti̱kítsjeèn. \v 37 Jñà xi̱ta̱ xi jñò kòf'i̱ko̱ò i̱jndé, nì mé kjoa̱ xi kòhótsji i̱t'aà ts'e̱ i̱ngo̱; ti̱koa̱á mìtsà jè nea̱‑ná Diana kàchja̱jno‑la̱. \v 38 Tsà jè Demetrio ko̱ xi̱ta̱ xi síxáko̱, tsà mé kjoa̱ xi tjín‑la̱ ko̱ xi̱ta̱ xi kj'ei̱í, tjín xi̱ta̱xá xi ma‑la̱ bíndaàjiìn, koa̱ tjín ni'ya osen ñánda sindaàjiìn mé‑ne nga ko̱ma ki̱nchako̱‑ne yijo‑la̱. \v 39 Jñò, tsà mé xi mejèn‑ìsa‑nò, kàtasijna jngoò junta ts'e̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá xi kixi̱ tjín nga kàtasindaàjiìn koni s'ín tíchja̱ kjo̱tíxoma. \v 40 Jè kjoa̱ xi kòma i̱'ndei̱, tjín‑la̱ kjo̱skon tsà jè xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ Roma ki̱chja̱'nchré‑ná nga kjo̱siì titsa̱binchaátsjiaá. ¿Mé kinda̱ xi k'oia̱á? \p \v 41 K'e̱ nga jye o̱kitsò xi̱ta̱ jè, kiì yije‑ne ni'ya‑la̱ xi̱ta̱. \c 20 \s1 K'e̱ nga kiì Pablo ya̱ nangui Macedonia ko̱ Grecia \p \v 1 K'e̱ nga jye kisikjoàn‑la̱ kjoa̱siì, Pablo tsibíxkóya yije xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo nga kitsjaà‑la̱ 'én xi ndaà tsò nga kisì'ñójiìn ikon. I̱kjoàn, kisìhixat'aà xíkjín nga kiì ján nangui Macedonia. \v 2 Koni s'ín tsajmeè nga kiì, jahato ngats'iì na̱xa̱ndá nga ndaà kisì'ñójiìn ikon jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo; ijchò skanda Grecia. \v 3 Pablo, jàn sá tsibìjna Grecia. K'e̱ nga jye tíbìjnandaà nga skoé jngoò chitso nga jye tífì ján Siria, kisijiìn‑la̱ nga jñà xi̱ta̱ judío, k'oa̱á s'ín tjíndaà‑la̱ nga mejèn‑la̱ si̱ìk'en; kisìkátji‑ne, ndi̱yá Macedonia kiì ìjngoò k'a‑ne. \v 4 Tsobáhijtako̱ jè Sópater xi Berea i̱'nde‑la̱, ti‑la̱ ma Pirro; jè Aristarco ko̱ Segundo xi Tesalónica i̱'nde‑la̱; Gayo xi Derbe i̱'nde‑la̱; ko̱ Timoteo; ti̱koa̱á ya̱ tji̱ko̱ Tíquico ko̱ Trófimo xi Asia i̱'nde‑la̱. \v 5 Jñà xi̱ta̱ xinguia̱á koi, kiì ítjòn‑né skanda ján Troas. Ya̱á kiskoòñà‑naje̱n. \v 6 K'e̱ nga jye jyehet'aà jñà na̱chrjein‑la̱ s'eí nga bichiaá i̱nchra̱jín xi tsjìn‑la̱ na̱'yo̱ san, tsitsa̱jnaya jngoò‑je̱n chitso ya̱ Filipos; i̱kjoàn tsanguijiìn‑ndá‑je̱n; xi komà 'òn na̱chrjein ijchòtji̱ngui‑la̱je̱n ján Troas; ya̱á tsitsa̱jna jngoò xomàna̱‑je̱n. \s1 K'e̱ nga tsibìjna Pablo ján Troas \p \v 7 Jè na̱chrjein tahàngo̱ nga tàts'en xomàna̱ chixoña yije‑je̱n nga kinìxkoa̱ya‑je̱n i̱nchra̱jín; jè Pablo 'ñó ndojò kiìko̱ nga tsibéno̱jmíya 'én‑la̱ Cristo. Tíchja̱‑né skanda kó nga ijchò osen ni̱tje̱n, koií kjoa̱‑la̱ nga komà inchijòn jye tífì‑ne. \v 8 Ya̱ cuarto xi kijnasòn‑'nga ts'e̱ ni'ya ñánda titsa̱jna‑je̱n, kjìn lámpara títì. \v 9 Jngoò chíti xi 'mì Eutico tíjnajto ventana‑la̱ ni'ya xi jàn piso tjín‑la̱. Koa̱ jè Pablo nga 'ñó ndojò kiìko̱ 'én xi tsibéno̱jmí, jè chíti kisijnafè nga 'ñó nijñá‑la̱. K'e̱ nga jye 'ñó kjinafè, kiskaàngui skanda i̱t'aà nangui. K'e̱ nga kitjámiìtje̱n, jyeé k'en. \v 10 K'e̱é inchrobàjen Pablo; kitsobàkjá, kitsò: \p ―Kì tsakjoòn‑jèn, tíjnakon‑né. \p \v 11 I̱kjoàn kiì mijìn ìjngoò k'a‑ne ya̱ cuarto ñánda títsa̱jna; kisìxkoa̱ya i̱nchra̱jín, koa̱ tsakjèn‑ko̱ xíkjín. Ìjngoò k'a tsibíts'ia̱ nga kiìchja̱ya skanda kis'e‑la̱ i̱sén. I̱kjoàn kiì‑ne. \v 12 Jñà xi̱ta̱ kiìko̱‑ne ni'ya‑la̱ jè chíti; jye tíjnakon‑ne; k'oa̱á tjín kjoa̱ xi ìsa̱ ndaà kjòtsja‑la̱ xi̱ta̱. \s1 K'e̱ nga itjo‑ne Pablo ya̱ Troas nga kiì ján Mileto \p \v 13 Ngaje̱n, tsanguì ítjòn‑náje̱n, tsitsa̱jnaya‑je̱n chitso skanda ján Asón; ya̱á tsitjaàchjaàjto‑je̱n Pablo; k'oa̱á kitsò nga ndi̱yá ndso̱ko̱ó kiì‑ne. \v 14 K'e̱ nga jye ijchò‑je̱n ján Aso, ya̱á kiskaàkjoò‑je̱n Pablo; tsibìjnayako̱‑naje̱n chitso; tsanguí‑je̱n skanda ján Mitilene. \v 15 Itjo‑je̱n Mitilene. Nga komà inchijòn, tsitjaàjto‑je̱n Quío. Xi ma‑ne jò na̱chrjein ijchò‑je̱n Samos. Ya̱á Trogilio kinìkjáya‑je̱n. Xi komà jàn na̱chrjein ijchò‑je̱n Mileto. \v 16 Jè Pablo, k'oa̱á s'ín kisìkítsjeèn nga tà kjoa̱hato kixi̱í Éfeso; kisìxátíya‑la̱ yijo‑la̱ nga mìkiì tsibìjna Asia; jè xi mejèn‑la̱ nga ìsa̱ ni̱to̱n ki̱jchò Jerusalén tsà koi na̱chrjein‑la̱ ya̱ tíjna k'e̱ nga ki̱tjo s'eí ts'e̱ Pentecostés. \s1 'Én xi kiìchja̱ko̱ Pablo jñà xi̱ta̱ jchínga ts'e̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo xi títsa̱jna Éfeso \p \v 17 Pablo, k'e̱ nga tíjna Mileto, kiskinìkjaá jñà xi̱ta̱ jchínga xi tjín‑la̱ xá ya̱ i̱jiìn na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo xi títsa̱jna Éfeso. \v 18 K'e̱ nga ijchò jñà xi̱ta̱ jchínga, kitsò‑la̱: \p ―Jñò, ndaà tíjiìn‑nò kós'ín tìjna̱ko̱‑nò skanda tje̱n‑ne k'e̱ nga j'ia̱a i̱ nangui Asia. \v 19 Nga kjit'aà na̱chrjein, 'ñó indaàkjoa̱ tìsìxá‑la̱ Nainá; mì k'oa̱á kji ndáxkoaàn bìxteèn nga otojñaà kjoa̱ koií kjoa̱‑la̱ koni s'ín síko̱‑na jñà xi̱ta̱ judío nga bíchjoà ikon‑na. \v 20 'A̱n, mìkiì jyò óti̱jna nga beno̱jmíya‑nò ngats'iì kjoa̱ xi mochjeén‑nò xi kjo̱ndaà tsa̱jòn. Beno̱jmíya‑nò ñánda bixoña xi̱ta̱ ko̱ ni'ya‑nò. \v 21 K'oa̱á s'ín beno̱jmíya yije‑la̱, ngats'iì xi̱ta̱ judío ko̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío nga kàtasíkájno jé‑la̱ nga mì ti̱ jé ko̱hótsji‑ne, Nainá kàtjít'aà‑la̱ ko̱ kàtakjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo. \v 22 I̱'ndei̱, ján tìfia Jerusalén; tsejèn ma‑na nga jè kjo̱'ñó tífìko̱‑na Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. Mìkiì tíjiìn‑na mé kjoa̱ xi ko̱mat'ian; \v 23 ta jè‑né nga kjijndà na̱xa̱ndá ñánda bijchoa, jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá, k'oa̱á s'ín béno̱jmíya‑na, k'e̱ nga kìjchoa Jerusalén, nda̱yá kóti̱jna, tse kjo̱'in siìkjiaán. \v 24 Kjoa̱ ts'e̱ kjo̱'in, mìkiì makájno‑na na̱s'ín si̱ìk'en‑na xi̱ta̱. Jè xi mejèn‑na nga ndaà sìkitasoàn. Ndaà sikjehet'aà xá xi kitsjaà‑na Na̱'èn‑ná Jesucristo nga sika'biá 'én ndaà‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ kjo̱ndaà xi tsjá Nainá. \p \v 25 ’I̱'ndei̱, k'oa̱á xan kixi̱‑nò ngats'ioò jñò xi kiyaxkon‑ná nga tsibeno̱jmí‑nò kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá, mì ti̱ kiì jcha̱xkon‑ná. \v 26 I̱'ndei̱, k'oa̱á xan‑nò, tsà mìkiì mokjeiín‑nò i̱t'aà ts'e̱ Jesús, mìtsà 'a̱n tjín‑na jé tsà kjo̱'in s'e̱‑nò. \v 27 Nga 'a̱n, jyeé tsibeno̱jmí yije‑nò kó s'ín tjín kjoa̱ xi tjíndaà‑la̱ Nainá; ni̱mé xi tsibì'ma‑nò. \v 28 Jñò, ti̱kinda̱a yijo‑nò, ti̱koa̱ ti̱kinda̱a na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo xi jè kisìkijne nga ko̱ jní‑la̱. K'oa̱á s'ín ti̱kinda̱a koni jngoò paxtò ts'e̱ orrè nga jè xá kitsjaà‑nò Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá. \v 29 'A̱n, be‑ná, k'e̱ nga ko̱ma i̱skan, nga jye kjián, kjoa̱has'en‑jiìn‑nò xi̱ta̱ xi kj'ei̱í koni tse̱jén ts'e̱n xi mejèn‑la̱ si̱ìkje xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo. \v 30 Ti̱koa̱ ki̱tjokàjiín xi ti̱ xi̱ta̱ tsa̱jòn‑nò xi kj'ei̱í kjo̱tíxoma ko̱kòya xi mìtsà kixi̱ kjoa̱; kji̱ko̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo nga skóna̱cha̱n‑la̱. \v 31 Ti̱tsa̱jnakon; ti̱kítsjeèn, 'a̱n, jàn nó tsohóti̱jnako̱‑nò ko̱ na̱chrjein ko̱ ni̱tje̱n bìxteèn ndáxkoaàn nga tsibeno̱jmíya‑nò kós'ín si̱jchá yijo‑nò. \p \v 32 ’I̱'ndei̱, ndí 'ndsè, ngats'ioò, tsja Nainá sìkítsa̱jnaya‑nò. Ti̱koa̱ sìkítsa̱jnajiìn‑nò 'én‑la̱ Nainá i̱t'aà ts'e̱ kjo̱tsjacha xi tjín‑la̱, jè 'én xi ko̱ma tsjá‑la̱ nga'ñó ini̱ma̱‑nò. I̱t'aà ts'e̱ 'én koi tjoé‑nò kjo̱tjò ján ngajmiì k'e̱ nga tjoé yije‑la̱ xi̱ta̱ tsjeè‑la̱ Nainá. \v 33 'A̱n, ni̱mé xi jaàjiìn‑na, ni̱ to̱n, ni̱ nikje xi ts'e̱ xi̱ta̱. \v 34 Jñò, ndaà tíjiìn‑nò nga ndsa̱a kisìxá‑na nga kisìkijne ngats'iì tsojmì xi kinìchjeén‑je̱n ko̱ xi̱ta̱ xi títsa̱jnako̱‑na. \v 35 K'oa̱á s'ín tsakoòya‑nò, mochjeén‑né nga si̱xá mé‑ne nga si̱chját'aà‑lá jñà xi̱ta̱ xi 'in títsa̱jna; ti̱kítsjeèn 'én‑la̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo xi tsò: “Ìsa̱á ndaà machikon‑t'in jñà xi̱ta̱ xi tsjá mì k'oa̱à‑ne jñà xi̱ta̱ xi tjoé‑la̱.” \p \v 36 K'e̱ nga jye o̱kitsò, i̱kjoàn tsasìjna-xkó'nchi Pablo, kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá kóho̱tjín xi̱ta̱. \v 37 Ngats'iì kiskindàya, kitsobàkjá ko̱ kiskine'a Pablo. \v 38 Jñà xi̱ta̱, tsí 'on komà‑la̱ jè 'én xi kitsò Pablo nga mì ti̱ kiì skoe̱xkon‑ne xíkjín. Kiì kinì indiaà skanda ñánda kijna chitso. \c 21 \s1 K'e̱ nga kiì Pablo ján Jerusalén \p \v 1 K'e̱ nga jye kinìhixat'aà‑je̱n xi̱ta̱ xingui̱‑je̱n, tsitsa̱jnaya‑je̱n chitso; tsanguí kixi̱‑je̱n na̱xa̱ndá jiìn‑ndá ñánda 'mì Cos; xi komà inchijòn ijchò‑je̱n na̱xa̱ndá Rodas, i̱kjoàn tsanguì‑je̱n skanda na̱xa̱ndá Pátara. \v 2 Ya̱ Pátara síjna ìjngoò chitso xi tífì Fenicia; jè tsitsa̱jnaya‑je̱n nga tsanguì‑je̱n. \v 3 K'e̱ nga tsitjaàjiìn‑ndá‑je̱n, ki'ya‑je̱n nangui jiìn‑ndá ts'e̱ Chipre xi kijna ya̱ ngaskón‑naje̱n; ta̱nga tsanguí kixi̱‑náje̱n skanda Siria. Jè chitso, ya̱á kisasijna i̱ndiì ndáchikon Tiro nga ya̱á chinchá ch'á‑la̱ xi 'ya. \v 4 Ya̱ Tiro, kiskaàkjoò‑je̱n xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Cristo, itoò na̱chrjein tsitsa̱jnako̱‑je̱n. Jñà xi̱ta̱ koi kitsò‑la̱ Pablo nga mìkiì kjoi̱ ján Jerusalén; jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá k'oa̱á s'ín tsibéno̱jmíya‑la̱. \v 5 K'e̱ nga jye ijchò jngoò xomàna̱ nga titsa̱jna‑je̱n, i̱kjoàn itjo ìjngoò k'a‑je̱n. Tsobáhijtako̱ yije‑naje̱n jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo, ko̱ íchjín‑la̱ ko̱ i̱xti‑la̱ skanda ján i̱ndiì na̱jnchra̱. Ko̱ ya̱á i̱ndiì ndáchikon chincha-xkó'nchi‑je̱n nga kinokjoàt'aà‑la̱je̱n Nainá. \v 6 I̱kjoàn kinìhixat'aà‑je̱n xi̱ta̱ xingui̱‑je̱n, tsitjaàs'en‑je̱n chitso koa̱ jñà xi̱ta̱ koi, kiì‑ne ni'ya‑la̱. \p \v 7 Ya̱á jyehet'aà nga tsitjaàjiìn‑ndá‑je̱n nga itjo‑naje̱n Tiro skanda ijchò‑je̱n Tolemaida. Ya̱á kinìhixat'aà‑je̱n xi̱ta̱ xinguia̱á i̱t'aà ts'e̱ Cristo; jngoò na̱chrjein tsitsa̱jnako̱‑je̱n. \v 8 K'e̱ nga komà nchijòn, tsanguì‑je̱n ján Cesarea. Ijchò‑je̱n ni'ya‑la̱ Felipe, xi̱ta̱ xi chja̱ya 'én ndaà‑la̱ Nainá xi kjoa̱ ts'e̱ Cristo, jè xi ta̱ña kitjaàjiìn‑ko̱ jñà xi̱ta̱ xi itoò ma‑ne nga kisìxáko̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Cristo. Ya̱á kinìkjáya‑je̱n ni'ya‑la̱. \v 9 Ñijòn ma i̱xti íchjín xo̱ngó‑la̱ xi síkjeén Nainá nga chja̱ ngajo‑la̱. \v 10 Kjìn na̱chrjein tsitsa̱jnako̱‑je̱n Felipe. Ya̱á j'iì jngoò xi̱ta̱ xi 'mì Agabo xi inchrobà‑ne Judea jè xi síkjeén Nainá nga chja̱ ngajo‑la̱. \v 11 K'e̱ nga ijchòkon‑naje̱n, kiskoé sincho̱ xi bìjnakjá Pablo. Tsibí'ñó tsja ko̱ ndso̱ko̱, i̱kjoàn kitsò: \p ―K'oa̱á tsò jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá: kiís'ín koi̱ìt'aà'ñó jñà xi̱ta̱ judío ján Jerusalén jè xi̱ta̱ nei‑la̱ sincho̱ jè; i̱kjoàn si̱ìnga̱tsja xi mìtsà xi̱ta̱ judío. \p \v 12 Ngaje̱n ko̱ xi̱ta̱ Cesarea, k'e̱ nga kina'yà‑je̱n 'én koi, tsibìtsi'ba‑la̱je̱n Pablo nga mìkiì kjoi̱ Jerusalén. \v 13 Ta̱nga jè Pablo kitsò: \p ―¿Mé xi ma‑nò? ¿Mé‑ne chìhindáya‑nò? Kì nìba‑là ini̱ma̱‑na̱. 'A̱n tíjngoò takoàn nga kàtít'aà'ñó‑na na̱s'ín kàtasík'en‑na xi̱ta̱ ján Jerusalén xi kjoa̱ ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo. \p \v 14 Mìkiì komà kichjaàxìn‑la̱je̱n kjo̱hítsjeèn‑la̱; tà k'oa̱á ki'mì‑la̱je̱n: \p ―K'oa̱s'ín kàtitasòn koni s'ín mejèn‑la̱ Nainá. \p \v 15 Xi komà i̱skan, tsibìxkó‑je̱n tsojmì‑na̱je̱n, i̱kjoàn tsanguí‑je̱n Jerusalén. \v 16 Tsobáhijtako̱ i'nga‑naje̱n jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo xi Cesarea i̱'nde‑la̱. Kiìko̱‑na̱je̱n ya̱ ni'ya‑la̱ xi̱ta̱ xi 'mì Mnasón xi Chipre i̱'nde‑la̱. Xi̱ta̱ jè kjòtseé kota'yàt'aà‑la̱ Cristo. Ya̱á kinìkjáyako̱‑je̱n. \s1 Mé xi komà k'e̱ nga jè Pablo ijchò Jerusalén \p \v 17 K'e̱ nga ijchò‑je̱n Jerusalén, jñà xi̱ta̱‑la̱ Cristo xi ya̱ títsa̱jna, tsjaá komà‑la̱ nga kiskoétjò‑naje̱n. \v 18 Xi komà inchijòn, tsanguì‑je̱n ko̱ Pablo ni'ya‑la̱ Jacobo; ya̱á títsa̱jna ngats'iì xi̱ta̱ jchínga xi otíxoma i̱jiìn na̱xa̱ndá‑la̱ Nainá. \v 19 Pablo kisìhixat'aà xi̱ta̱ koi, i̱kjoàn tsibéno̱jmí yije‑la̱ kjoa̱ xi tís'ín Nainá i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío nga jè tísíkjeén Pablo xá xi tís'ín. \v 20 K'e̱ nga kiì'nchré 'én koi, jeyaá kisìkíjna Nainá. I̱kjoàn kitsò‑la̱ Pablo: \p ―Ji̱ ndí 'ndsè, tí'ya‑né nga jñà xi̱ta̱ judío jyeé 'ñó kjìn jmiì ma‑ne xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Jesús. Ngats'iì xi̱ta̱ koi, 'ñó mejèn‑la̱ nga ki̱tasòn kjo̱tíxoma xi Nainá kitsjaà‑la̱ Moisés. \v 21 Ta̱nga jye xó kiì'nchré xi i̱t'aà tsi̱ji nga k'oa̱á xó s'ín okoòya‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ judío xi títsa̱jnajiìn ya̱ na̱xa̱ndá‑la̱ jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío nga mì xó ti̱ kiì si̱ìkitasòn‑ne kjo̱tíxoma‑la̱ Moisés; kàtasíchija xó kjo̱tíxoma xi tjín‑ná xi xi̱ta̱ judío 'mì‑ná, ti̱koa̱ mì xó ti̱ kiì si̱t'aà chi̱ba̱‑la̱ jñà ndí i̱xti kjoa̱ ts'e̱ circuncisión. \v 22 ¿Mé xi s'e̱én? Kjo̱'ñó‑né kji̱'nchré xi̱ta̱ nga i̱ tijni. \v 23 K'oa̱á s'ín t'i̱in koni s'ín 'mì‑lèje̱n; i̱ títsa̱jnajiìn ñijòn‑naje̱n xi̱ta̱ xi si̱ìkitasòn koni s'ín kitsjaà‑la̱ tso'ba Nainá nga si̱ìtsjeèya yijo‑la̱. \v 24 Tikoi̱i jñà xi̱ta̱. Ti̱tsjeèyi yijo‑lè ko̱ xi̱ta̱ koi. Tíchjí nga kàtasijno‑la̱ tsja̱ sko̱ mé‑ne nga skoe̱‑ne xi̱ta̱ xi kj'ei̱í nga mìtsà kixi̱ kjoa̱ koni tsò‑lè xi̱ta̱. Ya̱á skoe̱‑ne nga ti̱koa̱á ngaji̱ nìkitasoìn kjo̱tíxoma‑la̱ Moisés. \v 25 I̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío xi jye mokjeiín‑la̱ 'én‑la̱ Cristo, jyeé kinìkasén‑la̱je̱n xo̱jo̱n koni s'ín kichoòsòn‑la̱je̱n nga mìkiì ski̱ne̱ tsojmì xi xkósòn sinchát'aà‑la̱; mìkiì ski̱ne̱ jní‑la̱ cho̱; ti̱koa̱á mìkiì ski̱ne̱ yijo‑la̱ cho̱ xi mìkiì xíxteèn jní‑la̱ k'e̱ nga biyaà; ti̱koa̱á kì ti̱ kjoa̱ chijngui sís'in‑la̱. \s1 K'e̱ nga kindobà'ñó Pablo ya̱ i̱ngo̱ ítjòn \p \v 26 Xi komà nchijòn, Pablo kiìko̱ nga ñijòn xi̱ta̱ koi. Ta̱ñaá kisìkitasòn kjo̱tíxoma‑la̱ xi̱ta̱ judío nga kisìtsjeèya yijo‑la̱ kjoa̱ ts'e̱ jé‑la̱. I̱kjoàn kiì ya̱ ñánda tíjna i̱ngo̱ ítjòn nga kisìkí'nchré jñà xi̱ta̱ mé na̱chrjein kjoe̱het'aà na̱chrjein‑la̱ nga nchisítsjeèya yijo‑la̱; i̱kjoàn ko̱ma kji̱ko̱ cho̱ xi kjo̱tjò ts'e̱ Nainá nga jngoò ìjngoò. \p \v 27 K'e̱ nga jye kjo̱meè bijchó itoò na̱chrjein, jñà xi̱ta̱ judío xi inchrobà‑ne nangui Asia, kijtseèxkon Pablo nga ya̱ tíjna ndi̱tsin i̱ngo̱ ítjòn; chinchá'a ngats'iì xi̱ta̱ nga kitsobà'ñó. \v 28 'Ñó kiìchja̱, kitsò: \p ―¡Ngats'ioò xi xi̱ta̱ Israel 'mì‑nò, ti̱chját'aà‑náje̱n! Jè xi̱ta̱ jè xi tsó'ba nga kijndà na̱xa̱ndá nga okoòya kjo̱tíxoma xi kondra̱ ts'e̱ na̱xa̱ndá, kondra̱ ts'e̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Moisés, ko̱ kondra̱‑la̱ i̱ngo̱ ítjòn. Skanda j'iìko̱ó xi̱ta̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío xi kisìkas'en ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱ nga sítjé jè i̱'nde tsjeè‑la̱ Nainá. \p \v 29 Xi̱ta̱ koi, koií kjoa̱‑la̱ nga k'oa̱s'ín kitsò, k'e̱ nga sa̱ ítjòn kijtseèxkon Pablo ya̱ i̱jiìn na̱xa̱ndá nga ta̱ña tímakjoòko̱ jngoò xi mìtsà xi̱ta̱ judío xi 'mì Trófimo xi xi̱ta̱ Éfeso; k'oa̱á s'ín kisìkítsjeèn tsà ti̱koa̱á kiìko̱‑né ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱. \p \v 30 Kóho̱kji na̱xa̱ndá kiì'nchré nga kjoa̱siì kisakò. Ni̱to̱ón chixoña xi̱ta̱. Kitsobà'ñó Pablo; kjo̱'ñó tsachrje ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱; i̱kjoàn tsibíchjoàjto‑la̱ xotjoa̱ i̱ngo̱. \v 31 Jye mejèn nchisík'en ta̱nga ni̱to̱ón kiì'nchré jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado ts'e̱ Roma nga kjoa̱siì kisakò na̱xa̱ndá Jerusalén. \v 32 Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado, ni̱to̱ón kiìchja̱ i'nga‑la̱ soldado xi ìsa̱ nangui xá tjín‑la̱ nga tsibíxkóya soldado‑la̱; i̱kjoàn tsangachikon, kiì ñánda tjín kjoa̱siì. Jñà xi̱ta̱, k'e̱ nga kijtseè soldado, k'e̱é kitsjeiìn Pablo; mì ti̱ kiì kiskaàn‑ko̱‑ne. \v 33 K'e̱ nga ijchò xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado, kitsobà'ñó Pablo; kitsjaà o̱kixi̱ nga jò na'ñó ki̱cha̱ cadena kisit'aà'ñó Pablo. I̱kjoàn kiskònangui yá xi̱ta̱‑ne xi 'mì Pablo ko̱ mé xi kis'iìn. \v 34 Jñà xi̱ta̱ xi kjìn ma‑ne, xki̱ xi ján chja̱; ka̱kj'ei̱í ka̱kj'ei̱í tsò nga jngoò ìjngoò. Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado, mìkiì kisakò‑la̱ mé kjoa̱ xi komà nga 'ñó siì nchis'ín. Kitsjaà‑la̱ o̱kixi̱ soldado‑la̱ nga kàtjìko̱ Pablo ján cuartel. \v 35 K'e̱ nga nchifìmijìn‑jno escalón, jñà soldado tsa'nga Pablo, koií kjoa̱‑la̱ nga jñà xi̱ta̱ xi kjìn ma‑ne xi tji̱ngui‑la̱, 'ñó nchimats'e̱n, \v 36 nga tsò: \p ―¡Ti̱k'eèn! \s1 Kó kitsò Pablo nga kiìchja̱tjì yijo‑la̱ \p \v 37 Jè Pablo, k'e̱ nga jye tífahas'en cuartel kiìchja̱‑la̱ jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado, kitsò‑la̱: \p ―¿A ko̱ma kichjàko̱ jngoò tjò‑lè? \p Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado kitsò: \p ―¿A maá‑lè nokjoì 'én griego? \v 38 ¿A mìtsà ngaji̱ xi xi̱ta̱ Egipto i̱'nde‑lè xi tsibíts'i̱i kjoa̱siì kò jngoò kò jò nó nga kiìkoi̱i ñijòn jmiì xi̱ta̱ kjoa̱siì ján i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn? \p \v 39 Pablo kitsò: \p ―'A̱n, xi̱ta̱ judío‑ná, ya̱á i̱'nde‑na̱ Tarso, jngoò na̱xa̱ndá xi ndaà yaxkon‑la̱ ts'e̱ nangui Cilicia; tjín‑lè kjo̱ndaà, tjiì'nde‑ná nga kichjàkoa̱a xi̱ta̱ na̱xa̱ndá. \p \v 40 Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado, kitsjaà'nde‑la̱; i̱kjoàn tsasìjna kixi̱ Pablo ya̱ escalón; kiskímiìtje̱n tsja nga jyò kàtìtsa̱jna xi̱ta̱ na̱xa̱ndá. K'e̱ nga jye tsibìtsa̱jnajyò, kiìchja̱ko̱ 'én hebreo, kitsò: \c 22 \p \v 1 ―Ngats'ioò xi xi̱ta̱ judío xinguia̱á 'mì‑nò ko̱ xi xi̱ta̱ jchínga, ti̱ná'ya 'én kixi̱ xi kichjàko̱‑nò nga kichjàtjià yijo‑na̱. \p \v 2 Jñà xi̱ta̱, k'e̱ nga kiì'nchré nga 'én hebreo kiìchja̱, ìsa̱á jyò tsibìtsa̱jna. K'e̱é kitsò Pablo: \p \v 3 ―'A̱n, xi̱ta̱ judío‑ná. Ya̱á kits'ian Tarso, na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne Cilicia. Ta̱nga i̱í Jerusalén kòjchá. Jè kiskoòta'yàt'aà‑la̱ jè maestro Gamaliel. Nguì kixi̱í tsakóya‑na koni s'ín tjín kjo̱tíxoma‑la̱ xi̱ta̱ jchínga‑ná. Nguì tíjngoò takoàn nga sìkitasòn‑la̱ Nainá koni s'ín 'nè jñò skanda na̱chrjein i̱'ndei̱. \v 4 Nga sa̱ kjòtseé, kiìtji̱ngui kondra̱‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi fìtji̱ngui‑la̱ ndi̱yá xi̱tse̱ jè, skanda mejèn‑na kisik'én. Tsibìt'aà'ñoá, ti̱koa̱ kiskinìs'en nda̱yá íchjín, íchjá. \v 5 Jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì, ngats'iì xi̱ta̱ jchínga, ndaà kijtseè kjoa̱ koi. Jñà kitsjaà‑na xo̱jo̱n nga kiìko̱‑la̱ xi̱ta̱ xinguia̱á xi títsa̱jna Damasco nga ko̱ma kji̱nchrobàkoa̱a i̱ Jerusalén ngats'iì xi̱ta̱ xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Cristo mé‑ne nga s'e̱‑la̱ kjo̱'in. \s1 Kó kitsò Pablo k'e̱ nga tsibéno̱jmí kó s'ín komàt'in nga jahatjìya kjo̱hítsjeèn‑la̱ \r (Hechos 9:1‑19; 26:12‑18) \p \v 6 ’K'e̱ nga jye kjo̱meè bijchoa chrañàt'aà‑la̱ Damasco, ijchò‑la tsà nchisen, tà ni̱to̱ón tsatsejèn jngoò‑na ni'ín xi ngajmiì inchrobà‑ne xi kjòhiseèn kóho̱kji nga jngoò itjandiì‑na koni s'ín tìfia. \v 7 'A̱n, kiskaàjndoòt'aà nangui. Ki'nchrè 'én xi i̱jiìn i̱sén kiìchja̱, kitsò: “Saulo, Saulo, ¿mé‑ne 'a̱n tì'mìtji̱ngui kondra̱‑ná?” \v 8 K'e̱é kiskònangui‑la̱, kixan‑la̱: “¿Yá‑ne ngaji̱ Na̱'èn?” Kitsò‑na: “'A̱n‑ná xi 'mì‑na Jesús xi Nazaret ts'a̱n xi ji̱ tì'mìtji̱ngui kondra̱‑ná.” \v 9 Jñà xi̱ta̱ xi tji̱koa̱, kijtseè ni'ín nga kjòhiseèn, tà kitsakjòn‑né, ta̱nga mìkiì ki'ya‑la̱ 'én xi 'a̱n kiìchja̱‑na. \v 10 K'e̱é kiskònangui‑la̱ kixan‑la̱: “¿Mé xi s'iaàn, Na̱'èn?” Kitsò‑na: “Ti̱sítji̱in, t'in kixi̱ Damasco. Ya̱á s'e̱no̱jmí yije‑lè kó s'ín tjíndaà kjoa̱ xi s'i̱in.” \v 11 Koi kjoa̱‑la̱ nga 'ñó kjòhiseèn ni'ín, 'a̱n mì ti̱ kiì kjòtsejèn‑na. Jñà xi̱ta̱ xi tji̱koa̱ kitsobà'ñó ndsa̱a nga kiìko̱‑na skanda Damasco. \p \v 12 ’Ya̱ Damasco tíjna jngoò xi̱ta̱ xi 'mì Ananías xi ndaà beèxkón Nainá koni s'ín tíchja̱ kjo̱tíxoma ts'e̱ Moisés. Jè Ananías ti̱koa̱á ndaà yaxkón i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ judío xi títsa̱jna ya̱ i̱'nde jè. \v 13 K'e̱ nga j'iì katsejèn‑na Ananías, kitsò‑na: “'Ndsè Saulo, kàtatáx'a̱‑ne xkoiìn.” Ti̱k'e̱é‑ne kitáx'a̱‑ne xkoaàn i̱kjoàn kiskoò'an Ananías. \v 14 Kitsò ìsa̱‑na: “Nainá xi ts'e̱ xi̱ta̱ jchínga‑ná jaàjiìn‑lè nga jcha̱xkoin mé xi mejèn‑la̱; ti̱koa̱ jcha̱xkoin jè xi Nguì Xi̱ta̱ Kixi̱; ki̱ná'yi 'én‑la̱ xi jè sobà ki̱chja̱‑lè. \v 15 Ji̱í kéno̱jmí‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱, ngats'iì kjoa̱ xi tì'yi ko̱ xi tìna'yì. \v 16 I̱'ndei̱, kì ti̱ chiñà‑ne. Ti̱sítji̱in; kàtamai bautizar; ti̱nókjoa̱t'aà‑la̱ Na̱'èn‑ná Jesús nga kàtatsjeèya jé‑lè.” \s1 Mé xi komà k'e̱ nga jè Pablo tsibéno̱jmí‑la̱ kós'ín komà nga kiìkon jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío \p \v 17 ’K'e̱ nga j'i̱‑na Jerusalén, kiaà ya̱ ñánda tíjna i̱ngo̱ ítjòn nga kichjàt'aà‑la̱ Nainá. Koni nijñá tí'biì‑na, \v 18 tsatsejèn‑na̱ Na̱'èn‑ná; kitsò‑na: “Ti̱xátíyi, ni̱to̱n tìtjo̱kàjiìn na̱xa̱ndá Jerusalén; i̱jndé, mì yá xi kji̱'nchré 'én‑lè xi ki̱nókjoa̱yi i̱t'aà ts'a̱n.” \v 19 'A̱n kixan‑la̱: “Na̱'èn, jyeé beèxkon‑na nga 'a̱n, xki̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga kiaà nga kitsobà'ñoá xi̱ta̱, kiskinìs'en nda̱yá, ti̱koa̱ kiskaàn‑koa̱a jñà xi mokjeiín‑la̱ i̱t'aà tsi̱ji. \v 20 K'e̱ nga kisìk'en Esteban xi xi̱ta̱ chi̱'nda‑lè xi jè kitsjaà 'én tsi̱ji, ti̱koa̱á 'a̱n ya̱á tìjna̱a; ti̱koa̱á kisìjngoò takoàn nga kinìk'en; skanda 'a̱án kitsobà nikje‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi kisìk'en Esteban.” \v 21 Ta̱nga jè Na̱'èn‑ná kitsò‑na: “T'in, ján siìkasén‑lè na̱xa̱ndá‑la̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío xi kjiìn títsa̱jna.” \p \v 22 Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá, ndaà nchi'nchré‑la̱ Pablo koni s'ín tíchja̱; k'e̱é kòjti‑la̱ k'e̱ nga kiì'nchré 'én xi jyehet'aà‑ne; 'ñó kiìchja̱ kóho̱tjín nga kitsò: \p ―¡Xi̱ta̱ jè, kàtiyaà! ¡Mìkiì ok'ìn‑la̱ nga kíjnakon ìsa̱ i̱sò'nde! \p \v 23 Jñà xi̱ta̱ koi, ìsa̱á 'ñó kiìchja̱ ìsa̱, bítsajneè nikje‑la̱ koa̱ bíxteèn chijo ni'nde. \v 24 Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado, kitsjaà o̱kixi̱ nga tsasíjna'ya Pablo ya̱ cuartel; ti̱koa̱ kitsjaà o̱kixi̱ nga kàtajá‑la̱ mé‑ne nga ke̱èno̱jmí‑ne mé kjoa̱ xi tsohótsji nga kondra̱ fìtji̱ngui‑la̱ xi̱ta̱. \v 25 K'e̱ nga jye tjít'aà'ñó, Pablo kiskònangui, kitsò‑la̱ jè soldado xi ya̱ síjna, jè xi bít'in‑la̱ jñà soldado xi i'nga: \p ―¿A tsjá'ndeé‑lè kjo̱tíxoma nga k'oa̱s'ín nìkoi̱i jngoò xi̱ta̱ Roma xi kj'eè kiì 'ya‑la̱ mé jé xi tjín‑la̱? \p \v 26 Jè xi̱ta̱ xi bít'in‑la̱ jñà soldado xi i'nga, k'e̱ nga kiì'nchré nga xi̱ta̱ Romaá Pablo, kiìkon jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado, kitsò‑la̱: \p ―¿Mé xi si̱koi̱i xi̱ta̱ jè? Nga xi̱ta̱ Roma‑né. \p \v 27 Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado kiìkon Pablo, kiskònangui‑la̱ kitsò‑la̱: \p ―Ngaji̱, ¿a kixi̱í kjoa̱ nga xi̱ta̱ Roma‑né? \p Pablo kitsò: \p ―Kixi̱í kjoa̱. \p \v 28 Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado kitsò‑la̱ Pablo: \p ―Tse jchán to̱n kisengui‑na yijo‑na̱ nga xi̱ta̱ Roma komà. \p Jè Pablo kitsò: \p ―Ta̱nga 'a̱n, k'oa̱á s'ín kits'ian nga xi̱ta̱ Roma‑ná. \p \v 29 Jñà xi̱ta̱ soldado xi tjín‑ne nga ko̱jà‑la̱, chinchat'aàxìn; ti̱koa̱á jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado k'e̱ nga kisijiìn‑la̱ nga jè Pablo xi̱ta̱ Roma‑né, kitsakjòn‑né koi kjoa̱‑la̱ nga jè kitsjaà o̱kixi̱ nga kisit'aà'ñó Pablo. \s1 Mé xi komà k'e̱ nga jè Pablo tsibìjna nguixko̱n xi̱ta̱xá ítjòn‑la̱ xi̱ta̱ judío \p \v 30 K'e̱ nga komà inchijòn, jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado mejèn‑la̱ nga ndaà skoe̱ mé jé xi tjín‑la̱ nga k'oa̱s'ín óngui‑ne jñà xi̱ta̱ judío. Kiskíjnda̱'ñó; i̱kjoàn tsibíxkóya xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱xá ítjòn‑la̱ xi̱ta̱ judío; kiìko̱ Pablo, tsasíjnangui nguixko̱n xi̱ta̱ koi. \c 23 \p \v 1 Pablo kiskoò'an jñà xi̱ta̱xá ítjòn kitsò‑la̱: \p ―Jñò xi xi̱ta̱ xinguia̱á judío 'mì‑nò, ngats'ioò, k'oa̱á xán‑nò, kjo̱hítsjeèn ts'a̱n, k'oa̱á tsò nga ndaà tìsìkitasoàn koni s'ín mejèn‑la̱ Nainá skanda na̱chrjein i̱'ndei̱. \p \v 2 Jè no̱'miì ítjòn xi 'mì Ananías kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi nchat'aà chrañà‑la̱ Pablo nga kàtasíjts'iìn‑'a tso'ba. \v 3 Ta̱nga jè Pablo kitsò‑la̱: \p ―¡Ngaji̱, xi jò i̱sén tjín‑lè, Nainá kàtasíjts'iìn‑'a ndso̱boi! Ngaji̱, koií xá tijna‑ne nga kíndaàjiìn‑ná koni s'ín tíchja̱ kjo̱tíxoma ta̱nga ngaji̱, ìsa̱á nìkatonè‑la̱ kjo̱tíxoma nga mejèn‑lè si̱jts'in‑'a‑ná. \p \v 4 Jñà xi̱ta̱ xi nchat'aà chrañà‑la̱ Pablo kitsò‑la̱: \p ―¿Mé‑ne k'oa̱s'ín nokjoàjno‑la̱ xi no̱'miì ítjòn‑la̱ Nainá? \p \v 5 Pablo kitsò: \p ―'Ndsè, mìkiì bexkoan tsà jè xi no̱'miì ítjòn tíjna. Kixi̱í kjoa̱, k'oa̱á s'ín tíchja̱ xo̱jo̱n kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá nga tsò: “Jè xi xi̱ta̱xá sko̱‑la̱ na̱xa̱ndá mìkiì ko̱ma ki̱nókjoa̱jno‑la̱.” \p \v 6 Pablo, k'e̱ nga kijtseèxkon jñà xi̱ta̱ xi títsa̱jna nga jò sko̱ya ma; tjín xi̱ta̱ fariseo ko̱ tjín xi̱ta̱ saduceo; 'ñó kiìchja̱, kitsò‑la̱: \p ―'Ndseé, 'a̱n, xi̱ta̱ fariseo‑ná; ki'ndí‑la̱ xi̱ta̱ fariseo‑ná; koií kjoa̱‑la̱ nga k'oa̱s'ín tísindaàjiìn‑na na̱chrjein i̱'ndei̱ nga k'oa̱á s'ín mokjeiín‑na nga faáya‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi biyaà. \p \v 7 K'e̱ nga k'oa̱ kitsò Pablo, kjòjòya jñà xi̱ta̱ xi títsa̱jna junta; tsibíts'ia̱ jñà xi̱ta̱ fariseo ko̱ xi̱ta̱ saduceo nga tsohótiko̱ xíkjín. \v 8 Koi kjoa̱‑la̱ nga jñà xi̱ta̱ saduceo mìkiì mokjeiín‑la̱ tsà kixi̱ kjoa̱ nga faáya‑la̱ mik'en, ti̱koa̱ mìkiì mokjeiín‑la̱ tsà tjín xi 'mì àkja̱le̱ ko̱ xi 'mì ini̱ma̱; ta̱nga jñà xi̱ta̱ fariseo mokjeiín yije‑la̱ kjoa̱ koi. \v 9 Ngats'iì xi̱ta̱ 'ñó jchán kiìchja̱; k'e̱é chincha kixi̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi ya̱ chja̱‑ne ts'e̱ xi̱ta̱ fariseo, kitsò: \p ―Xi̱ta̱ jè, ni̱mé kjoa̱ xi ch'o tís'ín; tsà ini̱ma̱ tsohóko̱ ko̱ tsà àkja̱le̱ tsohóko̱; mìkiì ko̱ma jñá ki̱ncha ikón‑lá Nainá. \p \v 10 Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado, k'e̱ nga kijtseè nga ìsa̱ 'ñó makjan‑la̱ jñà xi̱ta̱, kitsakjòn‑né tsà ya̱ si̱ìk'en Pablo. K'e̱é kiìchja̱ ìsa̱‑la̱ soldado; kitsjaà‑la̱ o̱kixi̱ nga kàtjìko̱ ìjngoò k'a ján cuartel. \p \v 11 Xi komà nchijòn nga ni̱tje̱n, ijchò kasìt'aà‑la̱ Na̱'èn‑ná jè Pablo, kitsò‑la̱: \p ―Kì tsakjoòn‑jèn, k'oa̱á s'ín mochjeén nga ki̱nókjoi̱i xi i̱t'aà ts'a̱n ján Roma, koni s'ín kinokjoì i̱ Jerusalén. \s1 K'e̱ nga jñà xi̱ta̱ judío tsajoóya‑ne nga si̱ìk'en Pablo \p \v 12 Nga kis'e i̱sén, jñà xi̱ta̱ judío tsajoóya‑ne nga si̱ìk'en Pablo; k'oa̱á kitsò nga mì kì ko̱kje̱n ko̱ mìkiì skoí nandá; Nainá kàtatsjá‑la̱ kjo̱'in tsà mìkiì ki̱tasòn nga si̱ìk'en Pablo. \v 13 Tsatoó ichán ma‑ne jñà xi̱ta̱ judío xi k'oa̱s'ín tsajoóya‑ne. \v 14 Xi̱ta̱ koi, kiìkon jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱ jchínga ts'e̱ xi̱ta̱ judío, kitsò‑la̱: \p ―K'oa̱á s'ín tsibìnè‑la̱je̱n yijo‑na̱je̱n nga ni̱mé xi chji̱ne̱‑je̱n, Nainá kàtatsjá‑naje̱n kjo̱'in tsà mìkiì ki̱tasòn nga si̱k'en‑je̱n Pablo. \v 15 Ngats'ioò xi tjín‑nò xá ítjòn ts'e̱ Junta jè, ko̱t'ìn‑là jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado nga kàtjanchrobáko̱ nchijòn‑le̱ i̱ nguixkoòn. Tà k'oa̱á tìn‑là nga ìsa̱ ndaà mejèn‑nò jcha̱xkoòn kjoa̱ xi tjín‑la̱. Ngaje̱n ki̱tsa̱jnandaà‑je̱n ya̱ i̱ya ndi̱yá nga si̱k'en‑je̱n k'e̱ nga ti̱kj'eè fì i̱jndé. \p \v 16 Jè ti‑la̱ ndichja Pablo, kiì'nchré kjoa̱ xi tsajoóya‑ne xi̱ta̱ judío; k'e̱é kiì kisìkí'nchré Pablo ya̱ cuartel. \v 17 Pablo kiìchja̱ jngoò‑la̱ soldado, kitsò‑la̱: \p ―Tikoi̱i ti jè ñánda tíjna xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado. Tjín 'én xi ke̱èno̱jmí‑la̱. \p \v 18 Jè soldado kiìko̱ jè ti ñánda tíjna xi̱ta̱ sko̱‑la̱, kitsò‑la̱: \p ―Jè Pablo xi tíjna nda̱yá kàchja̱‑na kàtsò‑na: “Tikoi̱i ti jè.” Tjín xó 'én xi ke̱èno̱jmí‑lè. \p \v 19 Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado, kitsobà'ñó tsja jè ti, kiìko̱ i̱t'aà xìn, kiskònangui‑la̱ mé 'én xi ke̱èno̱jmí‑la̱. \v 20 Jè ti kitsò: \p ―Jñà xi̱ta̱ judío, jye ndaà tsajoóya‑ne [nga mejèn‑la̱ skóna̱cha̱n‑lè]; si̱ìjé‑lè nga kíkoi̱i nchijòn‑lè jè Pablo ján nguixko̱n xi̱ta̱xá judío nga mejèn xó‑la̱ ìsa̱ ndaà tja̱nangui‑la̱ mé kjoa̱ xi tjín‑la̱. \v 21 Ngaji̱, kì kiì mokjeiín‑lè. Xi̱ta̱ koi, ma‑la̱ tsà ichán nga títsa̱jnachjoà‑la̱ Pablo ya̱ i̱ya ndi̱yá nga mejèn‑la̱ si̱ìk'en. Jye k'oa̱s'ín kitsjaà‑la̱ tso'ba Nainá nga mìkiì ko̱kje̱n ti̱koa̱ mìkiì skoí nandá skanda k'e̱ nga si̱ìk'en Pablo. I̱'ndei̱, tà jè nchikoña‑la̱ nga k'oi̱‑la̱ 'én‑lè koni s'ín nchisíjé. \p \v 22 Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado, kitsò‑la̱ jè ti nga ko̱maá kjoi̱‑ne; kitsjaà‑la̱ o̱kixi̱ nga ni̱jngoò xi̱ta̱ ke̱èno̱jmí‑la̱ nga jè ijchò síkí'nchré. \s1 K'e̱ nga jè Pablo kichinìt'aà‑la̱ Félix xi xi̱ta̱xá ítjòn \p \v 23 Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado kiìchja̱ jò‑la̱ soldado‑la̱ xi bít'in‑la̱ soldado xi i'nga, kitsjaà‑la̱ o̱kixi̱ nga kàtasíkítsa̱jnandaà jò sìndo̱ soldado xi ndso̱ko̱ kjoi̱‑ne, jàn kaàn ko̱ te xi kohòyo̱ kítsa̱sòn‑la̱, jò sìndo̱ xi ki̱cha̱ lanza k'oa̱ nga kjoi̱ skanda ján Cesarea k'e̱ nga ki̱jchò xi ñijaàn nga ko̱jñò. \v 24 Ti̱koa̱ kitsjaà o̱kixi̱ nga kàtinchándaà kohòyo̱ xi kíjnakjá‑la̱ Pablo mé‑ne nga ndaà kji̱ko̱‑ne nga ni̱mé xi ko̱mat'in skanda ñánda tíjna Félix xi xi̱ta̱xá ítjòn. \v 25 Jngoò xo̱jo̱n carta tsibíndaà xi tsò: \p \v 26 “Tjín‑lè kjo̱ndaà ngaji̱ Félix xi xi̱ta̱xá ítjòn tijni; 'a̱n, xi Claudio Lisias 'mì‑na síhixat'aà‑lè. \v 27 Xi̱ta̱ xi tìsìkasén‑lè, jñà xi̱ta̱ judío kitsobà'ñó, kjo̱meé kisìk'en, ta̱nga 'a̱n tsohósi̱koa̱a nga kiìkoa̱a soldado‑na̱ nga jye kis'ejiìn‑na nga xi̱ta̱ Roma‑né. \v 28 'A̱n, mejèn‑na nga skoeè mé kjoa̱ xi tjín‑la̱. K'oa̱á komà‑ne nga kiìkoa̱a ñánda títsa̱jna xi̱ta̱xá judío. \v 29 K'e̱ nga ijchòkoa̱a, kisijiìn‑na nga tà koií kjoa̱‑la̱ xi kjo̱tíxoma ts'e̱. Nì mé jé tjín‑la̱ nga ki̱yá; skanda mìkiì ok'ìn‑la̱ nga nda̱yá kíjna i̱ya. \v 30 'A̱n, kis'eno̱jmí‑na nga jñà xi̱ta̱ judío, k'oa̱á s'ín tsajoóya‑ne nga mejèn‑la̱ si̱ìk'en chijé. K'oa̱á ma‑ne nga ji̱ tìsìkasén‑lè. K'oa̱ ti̱s'ín kixan‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi óngui nga nguixkoiìn kàtasindaàjiìn‑la̱ mé kjoa̱ xi tjín‑la̱ kondra̱ ts'e̱.” \p \v 31 Jñà soldado, k'e̱ nga jye kitjoé‑la̱ o̱kixi̱, kiìko̱ Pablo k'e̱ nga jye kòjñò skanda ján na̱xa̱ndá Antipatris. \v 32 Nga komà nchijòn jñà xi̱ta̱ soldado xi ndso̱ko̱ kiì‑ne, kisìkátji‑ne; inchrobà‑ne skanda cuartel. Tà jñà kiìko̱ Pablo soldado xi kohòyo̱ títsa̱jnasòn. \v 33 Jñà xi̱ta̱ soldado, k'e̱ nga ijchò Cesarea, kisìnga̱tsja jè xi̱ta̱xá ítjòn xo̱jo̱n carta xi 'ya; ti̱koa̱ kisìnga̱tsja Pablo. \v 34 Jè xi̱ta̱xá ítjòn, k'e̱ nga jye tsibíxke̱jiìn xo̱jo̱n carta, kiskònangui ñánda i̱'nde‑la̱ Pablo. K'e̱ nga jye kis'eno̱jmí‑la̱ nga nangui Cilicia i̱'nde‑la̱, \v 35 kitsò‑la̱: \p ―K'e̱é kji̱'nchrè‑lè k'e̱ nga kjoi̱í xi̱ta̱ xi óngui‑lè. \p I̱kjoàn kitsjaà o̱kixi̱ nga kàtamakinda̱, ya̱á kíjna ni'ya osen‑la̱ Herodes. \c 24 \s1 Kó kitsò Pablo k'e̱ nga kiìchja̱tjì yijo‑la̱ nguixko̱n xi̱ta̱xá ítjòn xi 'mì Félix \p \v 1 K'e̱ nga komà 'òn na̱chrjein, ijchò Ananías ya̱ Cesarea xi xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì. Tji̱ko̱ i'nga xi̱ta̱ jchínga xi xá tjín‑la̱ ts'e̱ xi̱ta̱ judío ti̱koa̱ tji̱ko̱ jngoò xi̱ta̱ xi 'mì Tértulo xi chji̱ne̱ xo̱jo̱n ts'e̱ kjo̱tíxoma. Jñà xi̱ta̱ koi kiìkon Félix jè xi xi̱ta̱xá ítjòn tíjna nga kitsjaàt'in 'én xi kondra̱ ts'e̱ Pablo. \v 2 K'e̱ nga jye ijchòko̱ Pablo nguixko̱n xi̱ta̱xá, tsibíts'ia̱ Tértulo nga kitsjaàt'in 'én xi kondra̱ ts'e̱ Pablo; kitsò‑la̱ Félix: \p ―Ngaji̱ xi xi̱ta̱xá ítjòn tijni, ndaà yaxkón‑lèje̱n. Nga i̱t'aà tsi̱ji, 'ñó tísakó‑naje̱n kjoa̱'nchán. Ndaà xá xi tíbitasòn i̱ na̱xa̱ndá‑na̱je̱n xi kjoa̱ chji̱ne̱ tsi̱ji. \v 3 Kjit'aà na̱chrjein, kóho̱kji ñánda titsa̱jna‑je̱n tjoé‑naje̱n kjo̱ndaà tsi̱ji. Ndaà chjí‑lè nga k'oa̱s'ín nìchját'aà‑náje̱n. \v 4 Majìn‑naje̱n nga siì s'e̱n‑lèje̱n; tjín‑lè kjo̱ndaà, ti̱ná'ya i̱tsé‑náje̱n. \v 5 K'oa̱á s'ín ki'ya‑je̱n xi̱ta̱ jè nga tíjtsa i̱sò'nde 'ñó ch'o tjín kjoa̱ xi ótsji nga síjòya xi̱ta̱ judío; jè‑né xi xi̱ta̱ ítjòn‑la̱ xi̱ta̱ Nazaret xi síkjatjìya ndi̱yá‑la̱ Nainá. \v 6 Ti̱koa̱á mejèn‑la̱ ch'o kisìtjé I̱ngo̱ Tsjeè‑la̱ Nainá, k'oa̱á ma‑ne nga kindobà'ñó‑je̱n. [Mejèn k'oa̱s'ín si̱ko̱‑je̱n koni s'ín tíchja̱ kjo̱tíxoma tsa̱je̱n, \v 7 ta̱nga jè Lisias xi xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado tsasìko̱. Ko̱ó kjoa̱ts'e̱n tsafaá'an‑naje̱n k'e̱ nga jye tíjnaya ndsa̱a‑je̱n. \v 8 Ko̱ k'oa̱á kitsò Lisias nga jñà xi̱ta̱ xi óngui, i̱í kjoi̱í nguixkoiìn nga si̱ndaàjiìn.] Ko̱maá ngaji̱ sobà chjinangui‑la̱ mé‑ne nga jcha̱‑ne mé kjoa̱ xi tjín‑la̱ nga ongui‑je̱n. \p \v 9 Jñà xi̱ta̱ judío xi ya̱ títsa̱jna, ti̱koa̱á síngásòn 'én nga kixi̱ kjoa̱. \v 10 Jè xi̱ta̱xá ítjòn kiskímiìtje̱n tsja nga kitsjaà'nde‑la̱ Pablo nga kiìchja̱. Pablo kitsò: \p ―Ji̱ xi xi̱ta̱xá ítjòn tijni, tíjiìn‑na nga kò kjìn nó tìnìkitasoìn xá i̱ i̱'nde jè; k'oa̱á ma‑ne nga ko̱ kjo̱tsja‑na̱, ti̱'a̱n kichjàtjì‑na yijo‑na̱. \v 11 Ngaji̱, ko̱maá ki̱nchátsjiyi. 'A̱n, sa̱á tjín‑la̱ tejò na̱chrjein nga kiaà Jerusalén ya̱ i̱ngo̱ ítjòn nga kijtseèxkoán Nainá. \v 12 Ni̱ sa̱á jngoò k'a 'ya‑na nga xi̱ta̱ otìkjoòkoa̱a, ti̱koa̱á mì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá binchaà'a ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱ ítjòn, ko̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga, ko̱ ya̱ i̱jiìn na̱xa̱ndá. \v 13 Jñà xi̱ta̱ xi óngui‑na mìkiì ko̱ma ko̱kixi̱ya‑la̱ kjoa̱ xi ónè‑na. \v 14 K'oa̱á xán‑lè xi nguì kixi̱ kjoa̱, 'a̱n, jè sìkitasòn‑la̱ xi Nainá tsò‑la̱ xi̱ta̱ jchínga‑naje̱n; k'oa̱á s'ín sìkitasoàn koni s'ín tjín jè ndi̱yá xi̱tse̱‑la̱ Cristo, jè xi tsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ koi nga ndi̱yá xìn‑la̱ Nainá‑né. 'A̱n, mokjeiín yije‑na koni s'ín tíchja̱ xo̱jo̱n ts'e̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés ko̱ ts'e̱ xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá. \v 15 'A̱n, k'oa̱á ti̱s'ín mokjeiín‑na i̱t'aà ts'e̱ Nainá koni s'ín mokjeiín‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi óngui‑na nga faáya‑la̱ xi̱ta̱ xi biyaà, jñà xi xi̱ta̱ kixi̱ ko̱ xi mìtsà xi̱ta̱ kixi̱. \v 16 Koií k'oa̱s'ín bìnè‑la̱ yijo‑na̱ nga tsjeè síkíjna kjo̱hítsjeèn‑na̱ nguixko̱n Nainá ko̱ nguixko̱n xi̱ta̱. \p \v 17 ’Nga jye kò kjìn nó mì ti̱ kiì f'i̱‑na na̱xa̱ndá‑na̱ Jerusalén, j'i̱í ìjngoò k'a‑na nga j'ìko̱‑la̱ to̱n jñà xi̱ta̱ i̱ma̱ ko̱ kitsjaà‑la̱ kjo̱tjò Nainá. \v 18 K'oa̱á tjín kjoa̱ xi tìs'iaàn k'e̱ nga jye kisìtsjeèya yijo‑na̱ koni tjín kjo̱tíxoma‑la̱ xi̱ta̱ judío. K'e̱ nga kijtseè‑na jñà xi̱ta̱ judío xi Asia i̱'nde‑la̱ nga ya̱ tìjna̱a ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱, mìtsà kjìn ma xi̱ta̱ xi títsa̱jnako̱‑na. Ti̱koa̱á mìtsà kjoa̱siì tìbìts'ia̱a. \v 19 Jñà xi̱ta̱ xi kijtseè‑na ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱, tsà mé kjoa̱ xi tjín‑la̱ xi kondra̱ ts'a̱n, jñà sabá kàtjanchrobá nga kàtatsjá 'én. \v 20 Tsà majìn, jñà xi̱ta̱ xi i̱ títsa̱jna kàtèno̱jmí tsà mé jé kisakòt'aà‑la̱ i̱t'aà ts'a̱n k'e̱ nga tsohóti̱jna nguixko̱n xi̱ta̱xá judío. \v 21 A xi koií jé xi tíma‑na nga 'ñó kichjà k'e̱ nga tìjna̱jiìn‑la̱ xi̱ta̱xá judío nga kixan‑la̱: “Na̱chrjein i̱'ndei̱ tísindaàjiìn‑na nga mokjeiín‑na nga faáya‑la̱ xi̱ta̱ xi biyaà.” \p \v 22 Jè Félix, ndaà tíjiìn‑la̱ koni s'ín tjín ndi̱yá xi̱tse̱ ts'e̱ Jesucristo. Tsibíchróbá kjoa̱ koi. Kitsò: \p ―K'e̱ nga kjoi̱í Lisias xi xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado, k'e̱é skònangui‑ìsa̱‑nò kjoa̱ xi tjín‑nò. \p \v 23 Félix kitsjaà‑la̱ o̱kixi̱ jñà soldado‑la̱ nga si̱ìkíjna ìsa̱ nda̱yá Pablo, ta̱nga ko̱maá ko̱jmeèndei̱í ya̱ i̱ya nda̱yá, ti̱koa̱á ko̱maá ki̱jchòkon xi̱ta̱ xíkjín ko̱ amigo‑la̱. \p \v 24 K'e̱ nga komà jàn ñijòn na̱chrjein, ijchò ìjngoò k'a Félix; tji̱ko̱ Drusila xi chjo̱ón‑la̱ ma xi ti̱koa̱ xi̱ta̱ judío. Kiskinìkjaá Pablo nga mejèn‑la̱ kji̱'nchré‑la̱ kós'ín mokjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo. \v 25 Pablo, tsibéno̱jmí‑la̱ kós'ín tjín xi kjoa̱ kixi̱, mé xi s'e̱én nga kíkjoán‑lá kjoa̱ xi ch'o tjín xi síjé yijo‑ná; ti̱koa̱ tsibéno̱jmí‑la̱ nga sa̱ nchrobá na̱chrjein nga Nainá ki̱ìndaàjiìn. Félix tà kitsakjòn‑né; k'e̱é kitsò‑la̱: \p ―T'in‑ne. Kj'ei̱í na̱chrjein kichjà ìjngoò k'a‑lè k'e̱ nga ko̱'a‑na. \p \v 26 Jè Félix, k'oa̱á s'ín tísíkítsjeèn, mejèn‑la̱ to̱n ko̱chrjekájno‑la̱ Pablo nga si̱ìkíjnandei̱í; k'oa̱á ma‑ne nga kjìn k'a kiìchja̱‑la̱. \v 27 K'e̱ nga tsato jò nó, jahatjìya xá‑la̱ Félix. Jè jahas'en xi 'mì Porcio Festo. Jè Félix, mejèn‑la̱ nga ndaà tsibìjnako̱ jñà xi̱ta̱ judío; kisìkíjna ìsa̱ nda̱yá Pablo. \c 25 \s1 K'e̱ nga jè Pablo tsibìjna nguixko̱n Festo \p \v 1 Festo ijchò Cesarea nga jahas'en xi̱ta̱xá ítjòn; xi komà jàn na̱chrjein itjo‑ne Cesarea, kiì Jerusalén. \v 2 K'e̱ nga jye tíjna Jerusalén, jñà no̱'miì ítjòn ko̱ xi̱ta̱ sko̱‑la̱ xi̱ta̱ judío ijchòkon nga tsohóngui Pablo; kitsjaàt'in 'én xi kondra̱ ts'e̱. \v 3 Xi̱ta̱ koi, kisìjé‑la̱ kjo̱ndaà jè Festo nga kàtjanchrobáko̱ Pablo ya̱ Jerusalén. K'oa̱á s'ín jye tjíndaà‑la̱ nga kítsa̱chjoà ikon‑la̱ ya̱ i̱ya ndi̱yá mé‑ne nga si̱ìk'en‑ne. \v 4 Ta̱nga jè Festo, kitsò: \p ―Majìn, mìkiì ko̱ma, nga jè Pablo nda̱yá tíjna ján Cesarea; 'a̱n, jyeé ya̱ tìfia. \v 5 Jñà xi̱ta̱xá‑nò ko̱ma koa̱hijtako̱‑na ján Cesarea mé‑ne ko̱ma ko̱hòngui‑ne xi̱ta̱ jè, tsà mé jé xi tjín‑la̱. \p \v 6 Jè Festo tsibìjna‑la̱ tsà nguì jiìn na̱chrjein ko̱ tsà te na̱chrjein ján Jerusalén; i̱kjoàn kiì ìjngoò k'a‑ne ján Cesarea; nga komà inchijòn ijchò ni'ya osen, tsibìjnanè íxi̱le̱‑la̱ ñánda otíxoma; i̱kjoàn kiskinìkjaá Pablo. \v 7 K'e̱ nga jahas'en ni'ya osen Pablo, jñà xi̱ta̱ judío xi j'iì‑ne Jerusalén, kiì kinchat'aà chrañà‑la̱ nga kitsjaàt'in 'én ndiso xi 'ñó ch'o tsò ta̱nga mìkiì komà kjòkixi̱ya 'én xi kitsjaàt'in. \v 8 Pablo tsasìko̱ yijo‑la̱ kitsò: \p ―Ni̱mé jé xi tsohotsjià xi kondra̱ ts'e̱ kjo̱tíxoma‑la̱ xi̱ta̱ judío, ni̱ jè kondra̱ ts'e̱ i̱ngo̱ ítjòn‑la̱ Nainá, ni̱ jè kondra̱ ts'e̱ César xi xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ Roma. \p \v 9 Ta̱nga jè Festo mejèn‑la̱ nga ndaà kíjnako̱ xi̱ta̱ judío; kiskònangui‑la̱ Pablo, kitsò‑la̱: \p ―¿A mejèn‑lè nga k'oín ján Jerusalén mé‑ne nga ya̱ kíndaàjñaà kjoa̱‑lè? \p \v 10 Pablo kitsò: \p ―Jye i̱ tìjna̱a ñánda tjín kjo̱tíxoma‑la̱ César xi xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ Roma. Mochjeén‑né nga i̱ kàtasindaàjiìn‑na. Ngaji̱ ndaà tíjiìn‑lè nga nì mé kjoa̱ tsohotsjià i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ judío. \v 11 Tsà tjín‑na jé, tsà ok'ìn‑la̱ nga ki̱yá, tíjngoò takoàn nga kàtasík'en‑na; ta̱nga tsà mì kixi̱í kjoa̱ 'én xi tsját'in‑na, mìkiì ko̱ma ya̱ ko̱nga̱tsja i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ koi. Ti̱koa̱á‑ne, jè kàtíndaàjiìn‑na César xi xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ Roma. \p \v 12 Jè Festo, k'e̱é tsajoóya‑ne ko̱ xi̱ta̱‑la̱ xi títsa̱jnako̱ junta, i̱kjoàn kitsò: \p ―Tsà k'oa̱á s'ín nìjí nga jè César ki̱ìndaàjiìn‑lè, tà sa̱á ján sìkasén‑lè. \s1 K'e̱ nga ijchò ján Cesarea jè xi̱ta̱xá Agripa \p \v 13 K'e̱ nga jye tsato chiba na̱chrjein, jè xi̱ta̱xá Agripa ko̱ Berenice kiì ján Cesarea nga kisìhixat'aà Festo. \v 14 Kjìn na̱chrjein tsibìtsa̱jna ya̱ Cesarea; jè Festo tsibéno̱jmí‑la̱ Agripa kjoa̱‑la̱ Pablo, kitsò‑la̱: \p ―Jè Félix, jngoò xi̱ta̱ kisìkíjnaya nda̱yá i̱jndé. \v 15 K'e̱ nga tsohóti̱jna ján Jerusalén, jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱ jchínga‑la̱ xi̱ta̱ judío kitsjaà‑na 'én nga óngui. Kisìjé nga kàtiyaà. \v 16 'A̱n, k'oa̱á kixan‑la̱ nga jñà xi̱ta̱xá Roma, mì ta̱xki̱ sík'en xi̱ta̱ k'e̱ nga ti̱kj'eè 'ya‑la̱ jé xi tjín‑la̱. Ítjòn joó'a kjoa̱‑la̱ ko̱ jñà xi̱ta̱ xi óngui mé‑ne nga ko̱ma ki̱nchako̱‑ne yijo‑la̱. \v 17 Koií kjoa̱‑la̱, k'e̱ nga j'iì i̱jndé jñà xi̱ta̱ koi, mìkiì kisìchja na̱chrjein; nga ko̱ma inchijòn, nga jye tìjna̱soàn íxi̱le̱‑na̱ nga tìhotiìxoma, ni̱to̱ón kiskinìkjaá xi̱ta̱ jè. \v 18 K'e̱ nga jye títsa̱jna osen jñà xi̱ta̱ xi óngui, mìtsà koi kjoa̱ tsohóngui koni s'ín 'a̱n tísíkítsjeèn. \v 19 Tà k'oa̱á tjín 'én xi kitsjaàt'in xi kondra̱ ts'e̱ Pablo koni s'ín beèxkón Nainá ko̱ i̱t'aà ts'e̱ jngoò xi̱ta̱ xi 'mì Jesús xi jye k'en; ta̱nga jè Pablo tsò‑né nga tíjnakon‑né. \v 20 'A̱n, mìkiì be mé xi s'iaàn i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ koi. K'e̱é kiskònangui‑la̱ Pablo, a mejèn‑la̱ nga ján kjoi̱ Jerusalén mé‑ne nga ya̱ si̱ndaàjiìn‑la̱ kjoa̱ xi fìnè. \v 21 K'oa̱á s'ín kisìjé Pablo nga jè César ki̱ìndaàjiìn‑la̱. Koií k'oa̱s'ín kitsjaà‑na o̱kixi̱ nga nda̱yá tíjnaya‑ìsa skanda k'e̱ nga ko̱ma sìkasén‑la̱ César. \p \v 22 Agripa kitsò‑la̱ jè Festo: \p ―Ti̱koa̱á 'a̱n mejèn‑na nga kji̱'nchrè‑la̱ xi̱ta̱ jè. \p Festo kitsò: \p ―Nchijòn‑le̱ ki̱ná'ya‑la̱. \p \v 23 Nga komà inchijòn, ijchò Agripa ko̱ Berenice. K'e̱ nga jahas'en ni'ya osen 'ñó ndaà kisìs'in‑la̱. Kjihijtako̱ jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado ko̱ jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ na̱xa̱ndá. Festo kitsjaà o̱kixi̱ nga kiìchjaà Pablo. \v 24 Festo kitsò: \p ―Ngaji̱ Agripa xi xi̱ta̱xá ítjòn tijni, ngats'ioò xi i̱ titsa̱jnaà: chítsejèn‑là xi̱ta̱ jè. Ngats'iì jñà xi̱ta̱ judío, 'ñó síjét'aà‑na ján Jerusalén ko̱ i̱ Cesarea nga 'ñó chja̱ nga mejèn‑la̱ si̱ìk'en. \v 25 Ta̱nga 'a̱n, ni̱mé xi matsjit'aà‑na i̱t'aà ts'e̱ nga mochjeén‑la̱ nga ki̱yá. Ta̱nga tso'baá kisìjé‑ne nga jè ki̱ìndaàjiìn‑la̱ César xi xi̱ta̱xá sko̱‑la̱ tíjna‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱. 'A̱n, k'oa̱á s'ín kiskoòsòn‑la̱ nga ya̱ siìkasén. \v 26 Ta̱nga 'a̱n, ni̱mé kjoa̱ xi matsji‑na i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ jè, kós'ín sìkasén‑la̱ xo̱jo̱n jè César xi xi̱ta̱xá sko̱‑la̱ tíjna‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱. K'oa̱á ma‑ne nga sìjét'aà‑nò jñò xi i̱ titsa̱jnaà ko̱ ngaji̱ Agripa xi xi̱ta̱xá ítjòn tijni, mé‑ne k'e̱ nga jye chjinangui‑la̱á, 'a̱n sakó‑na o̱kixi̱ nga sìkasén xi̱ta̱ jè. \v 27 'A̱n, k'oa̱á ma‑na, nga ni̱mé chjí‑la̱ tsà ta̱xki̱ sìkasén jngoaà xi̱ta̱ xi nda̱yá tíjna tsà mì sik'à jngoò xo̱jo̱n xi 'ya‑la̱ mé jé xi tjín‑la̱. \c 26 \s1 K'e̱ nga kiìchja̱tjì yijo‑la̱ Pablo nga nguixko̱n Agripa \p \v 1 Jè Agripa kitsò‑la̱ Pablo: \p ―Tjí'ndeé‑lè nga ki̱nókjoa̱tjì yijo‑lè. \p Pablo kiskímiìtje̱n tsja; tsibíts'ia̱ nga kiìchja̱tjì yijo‑la̱; kitsò: \p \v 2 ―Ngaji̱ Agripa, matsjaá‑na nga ma kichjàko̱‑lè mé‑ne nga kósi̱koa̱a yijo‑na̱ ngats'iì kjoa̱ xi kondra̱ ts'a̱n tsját'in‑na 'én xi̱ta̱ judío. \v 3 Be‑ná nga ji̱ Agripa, tíjiìn yijeé‑lè ngats'iì kjo̱tíxoma xi tjín‑la̱ xi̱ta̱ judío ko̱ kjoa̱ xi joóya‑ne. K'oa̱á ma‑ne sìjét'aà‑lè, tjín‑lè kjo̱ndaà, tse t'i̱in takoìn, ndaà ti̱ná'ya‑ná. \p \v 4 ’Ngats'iì xi̱ta̱ judío tíjiìn‑la̱ kós'ín kisìjchá yijo‑na̱ ján nangui‑na̱ ko̱ Jerusalén tje̱n‑ne nga sa̱ ti kjia skanda na̱chrjein i̱'ndei̱. \v 5 Jñà xi̱ta̱ koi, tsà mejèn‑la̱ ko̱maá ke̱èno̱jmí‑lè. Ndaà tíjiìn‑la̱ nga 'a̱n, nguì xi̱ta̱ fariseo‑ná; nga̱ jñà xi̱ta̱ fariseo xi ìsa̱ 'ñó bínè‑la̱ yijo‑la̱ nga beèxkón kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá mì k'oa̱á‑ne koni jñà xi̱ta̱ judío xi i'nga. \v 6 'A̱n mokjeiín‑na nga ki̱tasòn kjoa̱ xi tìkoña‑la̱ koni s'ín jye kitsjaà‑la̱ tso'ba Nainá jñà xi̱ta̱ jchínga kjiìn‑ná. Koií kjoa̱‑la̱ nga i̱ tìjna̱a. \v 7 Nga tejò tje̱‑la̱ na̱xa̱ndá Israel, ko̱ na̱chrjein ko̱ ni̱tje̱n, jeya nchisíkíjna Nainá nga nchikoñaá‑la̱ nga ki̱tasòn kjoa̱ koi. K'oa̱á xan‑lè ngaji̱ Agripa, nga ti̱koií‑ne kjo̱ndaà xi 'a̱n tìkoña‑la̱; k'oa̱á ma‑ne nga óngui‑na jñà xi̱ta̱ judío. \v 8 ¿Jñò, mé‑ne nga mìkiì mokjeiín‑nò nga Nainá si̱ìkjaáya‑la̱ xi̱ta̱ xi jye k'en? \s1 K'e̱ nga tsibéno̱jmí Pablo kó kis'iìn nga kisìjtikeè xi̱ta̱‑la̱ Cristo \p \v 9 ’'A̱n, nga sa̱ kjòtseé, k'oa̱á s'ín kisìkítsjeèn nga mochjeén‑né nga kondra̱ kjítji̱ngui‑la̱ Jesús xi Nazaret i̱'nde‑la̱. \v 10 K'oa̱á kis'iaàn ján Jerusalén. Jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì kitsjaà‑na o̱kixi̱ nga kjìn xi̱ta̱ tsjeè‑la̱ Nainá kiskinìs'en nda̱yá. K'e̱ nga kinìk'en xi̱ta̱ koi, 'a̱n ti̱koa̱á kjòjngoò takoàn. \v 11 Nga xki̱ xi ján ni'ya i̱ngo̱ sinagoga, kjìn k'a kitsjaà‑la̱ kjo̱'in nga mejèn‑na nga kàtíchja̱jno‑la̱ Cristo. 'Ñó kisìjtikeè, skanda kiìtji̱ngui kondra̱‑la̱ ñánda xìn na̱xa̱ndá xi tjín i̱sò'nde. \s1 Kó komà nga jahatjìya kjo̱hítsjeèn‑la̱ Pablo \r (Hechos 9:1‑19; 22:6‑16) \p \v 12 ’Koi xá kiì‑na ján na̱xa̱ndá Damasco nga 'a̱n tsatíxá‑na jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì, ti̱koa̱ kitsjaà‑na o̱kixi̱. \v 13 Ngaji̱, xi xi̱ta̱xá ítjòn tijni, k'e̱ nga ijchò nchisen, kìjtseè ya̱ i̱ya ndi̱yá, jngoò ni'ín xi ngajmiì inchrobà‑ne xi ìsa̱ 'ñó ote tsejèn mì k'oa̱á‑ne koni ts'e̱ ts'oí. Nguì kisìhiseèn‑né nga jngoò itjandiì‑na ko̱ ts'e̱ xi̱ta̱ xi tji̱koa̱. \v 14 Chixòt'aà‑je̱n nangui, i̱kjoàn ki'nchrè jngoaà 'én hebreo xi kiìchja̱jiìn i̱sén‑na; kitsò: “Saulo, Saulo, ¿mé‑ne 'a̱n tì'mìtji̱ngui kondra̱‑ná? Ti̱ji̱í tìyatoòn‑ne yijo‑lè, k'oa̱á ngaya‑la̱ koni tsà nchra̱ja̱ tsjón‑la̱ jè yá xi bínès'en‑la̱ nei‑la̱.” \v 15 'A̱n kixan‑la̱: “¿Yá‑né ngaji̱ Na̱'èn?” Jè kitsò‑na: “'A̱n‑ná xi 'mì‑na Jesús xi tì'mìtji̱ngui kondra̱‑ná. \v 16 Ti̱sítji̱in; ti̱si̱jna kixi̱i; koií xá kàyaxkon‑ná nga 'a̱n si̱xá‑ná; ji̱í k'oi̱i 'én, jè kjoa̱ xi kà'yi ko̱ kjoa̱ xi i̱skan 'a̱n kokoò sobà‑lè. \v 17 'A̱án sìkinda̱‑lè i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑lè ko̱ ts'e̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío. Ya̱á sìkasén‑lè \v 18 nga chíx'a̱ngui xko̱n nga mì ta̱ tsjaà ya̱ ki̱nchimaya ndi̱yá jñò; ndi̱yá iseèn ki̱nchimaya. Kàtinchat'aàxìn‑la̱ nga'ñó‑la̱ xi̱ta̱ nei̱í; Nainá kàtjìt'aà‑la̱. K'e̱ nga ko̱kjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'a̱n, jcha̱t'aà‑la̱ jé‑la̱, ti̱koa̱ s'e̱‑la̱ kjo̱tjò xi tjoé‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ Nainá xi xó kitjaàjiìn‑ne.” \p \v 19 ’Ngaji̱ Agripa xi xi̱ta̱xá ítjòn tijni, 'a̱n mìkiì kisìtájaàjñaà ini̱ma̱‑na̱ jè kjoa̱ xi kìjtseè ko̱ xi ki'nchrè xi ngajmiì inchrobà‑ne. \v 20 Ta sa̱á, tsibeno̱jmí ítjòn‑la̱ jñà xi̱ta̱ Damasco, i̱kjoàn tsibeno̱jmí‑la̱ xi̱ta̱ Jerusalén, ti̱koa̱ tsibeno̱jmí‑la̱ kóho̱kji nangui Judea, ko̱ jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío. K'oa̱á s'ín tsibeno̱jmí‑la̱ nga kàtasíkájno jé‑la̱ nga mì ti̱ jé ko̱hótsji‑ne. Nainá kàtjít'aà‑la̱; ndaà kàtas'ín mé‑ne nga jcha̱‑la̱ nga jye jahatjìya‑la̱ kjo̱hítsjeèn‑la̱. \v 21 Koií kjoa̱‑la̱, jñà xi̱ta̱ judío, kitsobà'ñó‑na ya̱ ndi̱tsin i̱ngo̱; mejèn‑la̱ nga si̱ìk'en‑na. \v 22 Ta̱nga Nainá tsasìko̱‑na; tákó k'oa̱á tìs'iaàn skanda i̱'ndei̱; k'oa̱á s'ín tìbeno̱jmí yije‑la̱ ni̱ta̱ yá xi̱ta̱‑ne. Mìtsà kj'ei̱í 'én okoòya; koi 'én beno̱jmiá xi tsakóya Moisés ko̱ xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá, kjoa̱ xi ko̱ma nga tífì ìsa̱ na̱chrjein. \v 23 K'oa̱á s'ín tsakóya xi̱ta̱ koi, nga jè Cristo [xi xó kisìkasén‑ne Nainá] tjínè‑la̱ nga k'en, ta̱nga jè jaáya ítjòn‑la̱ mé‑ne nga ke̱èno̱jmí‑la̱ xi̱ta̱ na̱xa̱ndá‑la̱ ko̱ xi mìtsà xi̱ta̱ judío kós'ín ko̱hiseèn‑jiìn ini̱ma̱‑la̱ nga ko̱ma ki̱tjokàjiìn kjoa̱jñò. \s1 Kó kitsò Agripa nga mejèn jahas'en‑jiìn‑la̱ 'én‑la̱ Nainá \p \v 24 Jè Festo, k'e̱ nga kiì'nchré 'én‑la̱ Pablo nga tíhosìko̱ yijo‑la̱, 'ñó kiìchja̱ kitsò: \p ―¡Ngaji̱ Pablo, tímaskáyaá‑lè; jè xo̱jo̱n tísískáya‑lè! \p \v 25 Ta̱nga jè Pablo kitsò: \p ―Ngaji̱ Festo xi xi̱ta̱xá tijni, mìtsà tímaskáya‑na; k'oa̱á s'ín tjín; 'én kixi̱í xi tìchjà. \v 26 Jè Agripa xi xi̱ta̱xá ítjòn tíjna, tíjiìn yijeé‑la̱ kjoa̱ koi; k'oa̱á ma‑ne ma'ñó takoàn nga nguixko̱n jè tìchjà 'én koi; 'a̱n, k'oa̱á s'ín makixi̱ya‑na nga jè, ti̱koa̱á 'ñó ndaà tíjiìn‑la̱ kjoa̱ koi; nga mìtsà tjí'ma koni s'ín komà. \v 27 Ngaji̱ Agripa xi xi̱ta̱xá tijni, ¿a mokjeiín‑lè koni s'ín kitsò jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá? 'A̱n, be‑ná nga mokjeiín‑lè. \p \v 28 Jè Agripa kitsò‑la̱ Pablo: \p ―Tà chibaá chi̱ja‑la̱ tsà kinìkijne‑ná nga 'a̱n, xi̱ta̱‑la̱ Cristo ko̱ma. \p \v 29 Pablo kitsò: \p ―Tsà tse ko̱ tsà chiba chija‑la̱, 'a̱n, k'oa̱á s'ín mejèn‑na nga nguixko̱n Nainá nga kàtakjeiín‑lè xi xi̱ta̱xá ítjòn tijni; ti̱koa̱ kàtakjeiín‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ xi nchi'nchré‑na. K'oa̱á s'ín kàtamat'ioòn koni 'a̱n ta̱nga mì k'oa̱á s'ín na'ñó ki̱cha̱ cadena si̱t'aà'ñó. \p \v 30 K'e̱é tsasítje̱n Agripa ko̱ Festo ko̱ Berenice, ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna. \v 31 Xìn kiì nga tsajoóya‑ne kjoa̱ koi. Kitsò‑la̱ xíkjín: \p ―Xi̱ta̱ jè, ni̱mé kjoa̱ tjín‑la̱ nga ki̱yá, ti̱koa̱á mìkiì ok'ìn‑la̱ nga nda̱yá kíjna'ya. \p \v 32 Agripa kitsò‑la̱ jè Festo: \p ―Xi̱ta̱ jè, ko̱maá‑la kíjnandei̱í‑ne tsà mì k'oa̱á s'ín kisìjé nga jè ki̱ìndaàjiìn‑la̱ César xi xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ Roma. \c 27 \s1 K'e̱ nga kinìkasén Pablo ján Roma \p \v 1 K'e̱ nga jye k'oa̱s'ín kiskoòsòn‑la̱ nga ján si̱ìkasén‑naje̱n Italia, jè Pablo ko̱ xi̱ta̱ xi i'nga xi nda̱yá títsa̱jna, jè kjònga̱tsja xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado xi 'mì Julio xi ya̱ chja̱ jngoò jtín‑ne soldado xi ts'e̱ César. \v 2 Tsitjaàs'en‑je̱n jngoò chitso xi ts'e̱ Adramitio xi jye mejèn tíbitjo nga ya̱ tífì jñà na̱xa̱ndá i̱ndiì ndáchikon ts'e̱ nangui Asia. Ti̱koa̱á ya̱á tíjnako̱‑naje̱n Aristarco xi ya̱ i̱'nde‑la̱ Tesalónica, na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne nangui Macedonia. \v 3 Nga komà inchijòn, ijchò‑je̱n Sidón. Jè Julio ndaà kijtseè ikon Pablo; kitsjaà'nde‑la̱ nga kiìkon amigo‑la̱ mé‑ne nga si̱ìs'in‑la̱. \v 4 K'e̱ nga itjo‑naje̱n Sidón, k'oa̱á s'ín tsanguì‑je̱n xijngoaà nangui jiìn‑ndá Chipre, nga jè tjo̱, kondra̱ tsa̱je̱én tí'ba. \v 5 Tsitjaàjto‑je̱n i̱jiìn ndáchikon i̱'nde ts'e̱ Cilicia ko̱ Panfilia; ijchò‑je̱n Mira, na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne nangui Licia. \p \v 6 Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado kisakò jngoò‑la̱ chitso xi na̱xa̱ndá Alejandría ts'e̱; ya̱á kisìkas'en‑naje̱n nga ján tífì Italia. \v 7 Kjìn na̱chrjein tsitjaàjiìn‑je̱n ndáchikon nga ta̱fì ta̱fì tsanguì‑je̱n; chjá ijchò‑naje̱n ya̱ kixi̱‑la̱ Gnido. Jè tjo̱ mìkiì tsjá'nde‑naje̱n nga onguí kixi̱‑je̱n; tsitjaáhi̱ndiì‑la̱‑je̱n nangui Creta ya̱ kixi̱‑la̱ na̱xa̱ndá Salmón. \v 8 Tseé kjo̱'in ki'nè‑je̱n nga tsitjaàjiìn‑ndá‑je̱n kóho̱kji i̱ndiì ndáchikon ts'e̱ Creta. Chjá ijchò‑naje̱n i̱'nde ñánda 'mì Buenos Puertos ya̱ chrañàt'aà‑la̱ na̱xa̱ndá Lasea. \p \v 9 Jyeé kjìn na̱chrjein tsato; jyeé 'ñó kjo̱xkón tjín‑la̱ i̱jiìn ndáchikon, nga jyeé nchrobá machrañà na̱chrjein cho̱ 'nchán [k'e̱ nga 'ñó 'ba tjo̱]. K'oa̱á ma‑ne jè Pablo kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱: \p \v 10 ―'A̱n, k'oa̱á s'ín machi̱ya‑na, ndi̱yá jè, 'ñó tse kjo̱xkón tjín‑la̱; jchi̱jaá‑la jè chitso ko̱ ch'á xi 'ya, skanda jñá, mejèn tsà si̱chijaá yijo‑ná. \p \v 11 Jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado, ìsa̱á ndaà kiì'nchréñijon‑la̱ jè nei‑la̱ chitso ko̱ jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ xi tísíxáko̱ chitso mì k'oa̱á‑ne koni kitsò Pablo. \v 12 Ya̱ i̱'nde jè, mìkiì ndaà choòn nga ya̱ sasíjna chitso na̱chrjein ch'o 'nchán. Xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jnaya chitso, kjìn ma xi ngásòn kitsò nga ki̱tjokàjiìn Buenos Puertos; ján kjoi̱ Fenice, jngoò i̱'nde xi ndaà choòn xi chja̱‑ne Creta ñánda bijchó sinchá chitso nga ya̱ fahas'en jngoò chrja‑la̱ ndáchikon ya̱ nga kixi̱‑la̱ ko̱ ngaskón‑la̱ ñánda kahatji‑ne ts'oí; ya̱á kítsa̱jna na̱chrjein ts'e̱ cho̱ 'nchán. \s1 K'e̱ nga ts'a tjo̱ xkón \p \v 13 Jñà xi̱ta̱ xi síxáko̱ chitso, k'e̱ nga kijtseè nga indaà ts'a tjo̱ xi inchrobà‑ne ya̱ i̱'nde sur, k'oa̱á s'ín kisìkítsjeèn nga jyeé ko̱ma ki̱sòn‑ndá; itjo‑je̱n, tsanguisòn ndá‑je̱n ya̱ i̱ndiì nangui Creta. \v 14 Xi komà i̱skan nga jye tjaájiìn‑ndá‑je̱n, j'iì tjo̱xkón xi inchrobà‑ne ya̱ i̱'nde norte. \v 15 Kiìko̱ jè chitso koni s'ín fì tjo̱. Ngaje̱n, mì ti̱ kiì ma nìkáfaya‑naje̱n jè chitso, nga jè tjo̱, mìkiì tsjá'nde‑la̱; ta sa̱á ta kits'iì'ndeé‑la̱je̱n nga k'oa̱s'ín kiìko̱‑naje̱n jè tjo̱. \v 16 Tsitjaàjto‑je̱n i̱jto̱n íts'i̱n i̱'nde Cauda; i̱'nde jè, mì ti̱ k'oa̱á 'ñó tí'ba‑ne tjo̱; chjá kitjoé‑naje̱n jè chitso jtobá xi tjíndófe‑la̱ i̱jto̱n íts'i̱n jè chitso je. \v 17 K'e̱ nga jye kitjoé‑naje̱n jè chitso jtobá, i̱kjoàn na'ñó tsibí'ñókjá‑ne jè chitso je nga mì ki̱xo̱ña‑jèn. Jñà xi̱ta̱ xi síxáko̱ chitso, tsakjón‑la̱ tsà ya̱ ska̱jiìn‑'ñó ya̱ i̱'nde ñánda 'ñó 'ncha tsomì ñánda 'mì Sirte. Koií kiskìnáje̱n‑ne jè nikje ts'e̱ chitso xi 'mì vela; tà k'oa̱á s'ín kiìko̱ jè tjo̱. \v 18 Nga komà inchijòn, jè tjo̱xkón, tákó 'ñó jchán tí'ba. K'e̱é tsachrje jñà ch'á xi 'ya chitso; tsibíxteèn‑jiìn ndáchikon [mé‑ne nga ìsa̱ jna̱ komà‑ne jè chitso]. \v 19 Xi komà jàn na̱chrjein, ti̱koa̱ tsachrje tsojmì xi mochjeén‑la̱ nga síxáko̱ chitso. Tsibíxteèn‑jiìn ndáchikon. \v 20 Kjìn na̱chrjein mì ti̱ kiì ki'ya‑naje̱n ts'oí ko̱ ni'ño nga 'ñó 'ncha ifi nga jtsí xkón tíbanè‑na̱je̱n. K'oa̱á komà‑ne nga chixón‑je̱n nga mì‑la ti̱ kiì ndaà ki̱tjokàjiìn‑naje̱n ndáchikon. \p \v 21 Nga jyeé kò kjìn na̱chrjein mì ti̱ kiì bichi‑naje̱n, Pablo tsasìjna kixi̱, kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱: \p ―Ndaà‑la komà tsà kina'yàñijon‑ná koni kixan‑nò; tsà mìkiì itjokàjñaá ya̱ i̱'nde Creta, mì‑la kiì k'oa̱s'ín tímat'iaán nga kjo̱'in titsa̱nìkjiaán koa̱ kinìchijaá tsojmì‑ná. \v 22 Ta̱nga i̱'ndei̱, kì makájno‑nò; ni̱jngoò xi̱ta̱ ki̱yá; tà jè chitso xi jchi̱ja. \v 23 Na̱ti ni̱tje̱n kò'biì jngoò‑na nijñá; jngoò àkja̱le̱ kòf'iìkon‑na xi Nainá kàsíkasén, jè Nainá xi 'a̱n fìt'aà‑la̱ koa̱ 'a̱n sìxá‑la̱, \v 24 kàtsò‑na: “Pablo, kì tsakjoòn‑jèn; kjo̱'ñó tjín‑ne nga kìjchoi nguixko̱n César, xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ Roma. Nainá, k'oa̱á tjín kjo̱ndaà xi tsjá‑lè nga ni̱jngoò xi̱ta̱ ki̱yá xi ya̱ títsa̱jnayako̱‑lè chitso.” \v 25 Jñò, 'ñó t'è‑là takòn. 'A̱n mìkiì sìkájnoa. 'Beé‑la takoàn, k'oa̱á s'ín ki̱tasòn koni kàtsò‑na jè àkja̱le̱. \v 26 Ta̱nga ya̱á kìjcho kat'aà'ñó‑la̱á jngoò nangui jtobá xi kjijnajiìn‑ndá. \p \v 27 K'e̱ nga jye komà jò xomàna̱ nga tjaàjiìn‑je̱n ndáchikon Adriático, jè tjo̱ fìjen fìkjáko̱ jè chitso. Jngoò ni̱tje̱n, ijchò‑la̱ tsà osen ni̱tje̱n, jñà xi̱ta̱ xi nchisíxáko̱ chitso, kijtseè nga jyeé kjo̱meè bijcho chrañàt'aà‑la̱je̱n nangui. \v 28 Kisìchi̱ba̱ kó kji na̱nga̱ kijna nandá; kijtseè nga kaàn chrj'oòn jngoò metro na̱nga̱ kijna. K'e̱é nguì ko̱ kji kiì ìsa̱; i̱kjoàn kisìchi̱ba̱ ìjngoò k'a; jye kaàn itoò metro tjín‑la̱ nga na̱nga̱. \v 29 Kitsakjòn‑la̱ tsà jñà nda̱jo̱ nandá ska̱kjoòko̱ jè chitso. Ñijòn ki̱cha̱ iì xi gancho̱ kjoàn kisìkatsjoòjiìn tàts'en chitso mé‑ne nga ki̱tsobà'ñó‑ne nangui nga mì ti̱ kiì ko̱ma kjoi̱‑ne jè chitso; i̱kjoàn tsibítsi'ba‑la̱ Nainá nga ni̱to̱n kàtas'e i̱sén. \v 30 Ngats'iì jñà xi̱ta̱ xi síxáko̱ chitso mejèn tsanga chijé; k'oa̱á kis'iìn koni tsà jñà ki̱cha̱ iì xi gancho̱ kjoàn ki̱nchangui'ñó sko̱ chitso nga ki̱tsobà'ñó nangui; tsibíts'ia̱ nga kiskinìjen‑jiìn nandá jè chitso jtobá. \v 31 Ta̱nga jè Pablo kitsò‑la̱ jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado ko̱ soldado xi i'nga: \p ―Tsà jñà xi̱ta̱ koi ko̱nga, jñá, mìkiì ko̱ma ki̱tjo̱jñaá nandá. \p \v 32 Jñà soldado tsate'ñó jè chitso jtobá. Kiskaàjiìn ndáchikon. \p \v 33 K'e̱ nga jye kis'e i̱sén, jè Pablo kitsò‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱: \p ―Jyeé tjín‑la̱ jò xomàna̱ nga titsa̱jnachjaán nga chiñá‑lá mé xi ko̱mat'iaán. \v 34 Bìtsi'bà‑nò, mochjeén‑né nga ti̱chioò mé‑ne nga s'e̱‑nò nga'ñó. Ngats'ioò, ni̱mé xi ko̱mat'ioòn, skanda ni̱jngoò xi si̱ìchja jngoò tsja̱ skoò. \p \v 35 Pablo, k'e̱ nga jye o̱kitsò, kiskoé i̱nchra̱jín, kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Nainá nga nguixko̱n ngats'iì xi̱ta̱. Kisìxkoa̱ya; i̱kjoàn tsakjèn. \v 36 Ngats'iì xi̱ta̱, kjòtsja yije‑la̱; ti̱koa̱ tsakjèn kóho̱tjín. \v 37 Jò sìndo̱ ko̱ jàn kaàn ko̱ chrj'oòn jngoò ma‑naje̱n xi ya̱ titsa̱jnaya‑je̱n chitso. \v 38 K'e̱ nga jye komà ndaà chichi yije‑je̱n, jñà ch'á trigo kisíxteèn‑jiìn ndáchikon mé‑ne nga ìsa̱ jna̱ komà‑ne jè chitso. \p \v 39 K'e̱ nga jye itjokàtji ts'oí, jñà xi̱ta̱ xi síxáko̱ chitso, mìkiì beèxkon kó 'mì nangui ñánda ijchò‑je̱n, ta̱nga kijtseè‑né nga tjín jngoò i̱'nde ñánda fahas'en jngoò chrja‑la̱ ndáchikon ñánda 'ñó 'ncha tsomì; mejèn k'oa̱s'ín kiskinì chitso tsà ko̱ma ya̱ ska̱jiìn‑'ñó tsomì. \v 40 Tsate na'ñó xi tjít'aà'ñó chitso; jñà ki̱cha̱ iì xi gancho̱ kjoàn, ya̱á kisìyijòjiìn ndáchikon; kiskíjnda̱'ñó jñà yá xi síxáko̱ nga fìko̱ kixi̱ chitso. I̱kjoàn kiskímiìtje̱n jè nikje xi sinchá tjo̱ nga fàhitje̱n chitso. I̱kjoàn tsibíts'ia̱ nga kiì kixi̱ ñánda kijna nangui xi 'ñó 'ncha tsomì. \v 41 Ta̱nga ya̱á kiì kaàjiìn‑'ñó ñánda 'ncha tsomì ya̱ i̱jiìn ndáchikon. Jè sko̱ yá chitso, kiskaàjiìn‑'ñó; mì ti̱ kiì ko̱ma kisìhiníyá‑ne. I̱kjoàn kjòts'ia̱ nga kjòxkoa̱ya jè tàts'en chitso nga jè nga'ñó‑la̱ nandá kisìxkoa̱ya. \p \v 42 Jñà soldado mejèn kisìk'en jñà xi̱ta̱ xi kjo̱'in nchifì nga majìn‑la̱ nga ko̱nga ya̱ i̱jiìn ndáchikon. \v 43 Ta̱nga jè xi̱ta̱ sko̱‑la̱ soldado mìkiì kitsjaà'nde. Jè xi mejèn‑la̱ nga mì ki̱yá Pablo. Tà sa̱á o̱kixi̱ kitsjaà kitsò: \p ―Yá xi ma‑la̱ nandá, kàtjì ítjòn mé‑ne nga ko̱ma ki̱jchò‑ne ñánda nangui choòn, \v 44 ko̱ jñá xi̱ta̱ xi i'nga xi mì ma‑la̱ nandá, kàtjìsòn íteè ko̱ tsà jñà yá xkoa̱‑la̱ chitso. \p K'oa̱á s'ín komà‑ne nga ndaà ijchò yije‑je̱n ñánda nangui choòn. \c 28 \s1 Mé xi komàt'in Pablo k'e̱ nga tsibìjna Malta \p \v 1 K'e̱ nga jye itjojiìn‑je̱n ndáchikon, kis'eno̱jmí‑naje̱n nga ya̱ i̱'nde jè, Malta 'mì. \v 2 Jñà xi̱ta̱ xi ya̱ i̱'nde‑la̱, ndaà kisìko̱‑naje̱n; tsibítse‑naje̱n ni'ín, i̱kjoàn kitsjaà'nde‑naje̱n nga kinìhiso‑je̱n, nga jtsí tí'ba koa̱ 'nchán choòn. \v 3 Jè Pablo tsibíxkó chiba chikín kixì. K'e̱ nga chinchájiìn ni'ín jñà chikín, jngoò ye̱ itjokàjiìn xi tíhonga nga 'ñó tsjè ni'ín; kiskine tsja Pablo. \v 4 Jñà xi̱ta̱ xi ya̱ i̱'nde‑la̱ nga kijtseè nga ye̱ tjo̱hóngui‑la̱ tsja Pablo, kitsò‑la̱ xíkjín: \p ―Xi̱ta̱ jè, xi̱ta̱á‑la ma‑la̱ sík'en; na̱s'ín ndaà kòbitjokàjiìn ndáchikon, jè nea̱‑ná xi tjín‑la̱ o̱kixi̱, majìn‑la̱ síkíjnakon. \p \v 5 Jè Pablo, tsibítsajneè tsja ya̱ i̱jiìn ni'ín; ni̱mé xi komà‑la̱. \v 6 Ngats'iì xi̱ta̱ nchikoña‑la̱ mé hora ki̱tjaya tsja koa̱ mé hora ki̱yá Pablo. K'e̱ nga kijtseè nga jye kjìn hora tsato nga ni̱mé xi komà‑la̱, kj'ei̱í s'ín kisìkítsjeèn, kitsò: \p ―Jè Pablo, Nainá‑la. \p \v 7 Ya̱ chrañàt'aà‑la̱ i̱'nde ñánda ijchò‑je̱n, tseé nangui tjín xi ts'e̱ xi̱ta̱ ítjòn‑la̱ i̱'nde Malta xi 'mì Publio. Jàn na̱chrjein tsitsa̱jnako̱‑je̱n; ndaà kiskoétjò‑naje̱n ko̱ ndaà kisìs'in‑naje̱n. \v 8 Na̱chrjein koi, jè na̱'èn‑la̱ Publio, xk'én‑né; ch'in tíjnga tjín‑la̱ ko̱ xo̱jmá jní tífa‑la̱. Pablo kiìkon; kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá; i̱kjoàn tsohójnasòn‑la̱ tsja; jngoò k'a kjòndaà‑ne. \v 9 K'e̱ nga kiì'nchré jñà xi̱ta̱ xk'én xi tjín ya̱ i̱'nde jè, ti̱koa̱ inchrobà ñánda tíjna Pablo. Kjòndaà yijeé‑ne. \v 10 Jñà xi̱ta̱, ndaà kisìs'in‑naje̱n. K'e̱ nga jye titsa̱chjoé jngoò‑je̱n chitso nga jye titsa̱honguí‑je̱n, jñà xi̱ta̱ kisìk'a yijeé‑naje̱n ngats'iì tsojmì xi ko̱chjeén‑naje̱n ya̱ ndi̱yá. \s1 K'e̱ nga ijchò Pablo ján na̱xa̱ndá Roma \p \v 11 K'e̱ nga jye tsato jàn sá nga titsa̱jna‑je̱n i̱'nde jè, i̱kjoàn tsanguì ìjngoò k'a‑je̱n. Tsitjaàs'en jngoò‑je̱n chitso xi ján i̱'nde‑la̱ na̱xa̱ndá Alejandría xi ti̱koa̱ ya̱ kisasijna ya̱ i̱ndiì ndáchikon ts'e̱ Malta jñà na̱chrjein cho̱ 'nchán; i̱sén ts'e̱ Cástor ko̱ Pólux tjít'aà. \v 12 K'e̱ nga ijchò‑je̱n na̱xa̱ndá Siracusa, jàn na̱chrjein tsitsa̱jna‑je̱n. \v 13 Tsanguì ìjngoò k'a‑je̱n; ijchò‑je̱n skanda na̱xa̱ndá Regio. Xi komà inchijòn tsibíts'ia̱ nga ts'a tjo̱ xi inchrobà‑ne i̱'nde sur. Ijchò jò na̱chrjein, ijchò‑je̱n na̱xa̱ndá Puteoli. \v 14 Ya̱á kiskaàkjoò i'nga‑je̱n xi̱ta̱ xinguia̱á xi i̱t'aà ts'e̱ Cristo xi kiìchja̱ko̱‑naje̱n nga tsitsa̱jnako̱‑je̱n jngoò xomàna̱. Xi komà i̱skan, i̱kjoàn tsanguí‑je̱n skanda Roma. \v 15 Jñà xi̱ta̱ xinguia̱á i̱t'aà ts'e̱ Cristo xi títsa̱jna Roma, jyeé tíjiìn‑la̱ nga ya̱ titsa̱honguí‑je̱n; tjín xi ijchò kaña‑naje̱n ya̱ ndi̱tsi̱n Apio; ti̱koa̱ tjín xi ijchò kaña‑naje̱n ñánda 'mì Jàn Tabernas. Jè Pablo, k'e̱ nga kijtseèxkon, tsjaá kis'e‑la̱ ini̱ma̱‑la̱; kitsjaà‑la̱ kjo̱ndaà Nainá. \v 16 K'e̱ nga jye titsa̱jna‑je̱n Roma, Pablo kits'iì'nde‑la̱ nga tsibìjna ta̱jngoò ni'ya‑la̱; ko̱ tà jngoò soldado kisìkinda̱. \s1 Mé 'én xi kiìchja̱ Pablo k'e̱ nga tsibìjna Roma \p \v 17 Nga komà jàn na̱chrjein nga ijchò‑je̱n Roma, Pablo, tsibíxkóya jñà xi̱ta̱ sko̱‑la̱ xi̱ta̱ judío xi ya̱ títsa̱jna. K'e̱ nga jye j'iì yije, kitsò‑la̱: \p ―Jñò xi xi̱ta̱ xinguia̱á judío xi i̱ titsa̱jnaà Roma, ján Jerusalén, kitsobà'ñó‑na xi̱ta̱, i̱kjoàn kisìnga̱tsja‑na i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱xá Roma nga tsibíndaàjiìn‑na. 'A̱n, ni̱mé jé xi tìhotsjià i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xinguia̱á judío ko̱ i̱t'aà ts'e̱ kjo̱tíxoma‑la̱ xi̱ta̱ jchínga‑ná. \v 18 Jñà xi̱ta̱xá Roma nga tsibíndaàjiìn‑na, ni̱mé jé xi kisakòt'aà‑la̱ i̱t'aà ts'a̱n. Mejèn kisìkíjnandei̱í‑na nga mìkiì ok'ìn‑la̱ nga si̱ìk'en‑na̱. \v 19 Ta̱nga jñà xi̱ta̱ judío, mìkiì kòkjeiín‑la̱; k'oa̱á komà‑ne nga 'a̱n, kisìjé nga jè kàtíndaàjiìn‑na jè César xi xi̱ta̱xá ítjòn ts'e̱ Roma. 'A̱n, ni̱mé xi sìjé xi kondra̱ ts'e̱ na̱xa̱ndá‑ná. \v 20 K'oa̱á ma‑ne nga kòbìxkóya‑nò mé‑ne nga kichjàko̱‑nò; koií kjoa̱‑la̱ nga mokjeiín‑na i̱t'aà ts'e̱ kjoa̱ xi titsa̱chiñá‑lá xi xi̱ta̱ Israel 'mì‑ná nga na'ñó ki̱cha̱ tjít'aà'ñó‑na. \p \v 21 Jñà xi̱ta̱ judío kitsò: \p ―Ngaje̱n, ni̱mé xo̱jo̱n tíkaàt'aà‑naje̱n xi kjoa̱ tsi̱ji xi ján Judea nchrobá‑ne. Ngats'iì xi̱ta̱ judío xinguia̱á xi nchif'iì, ni̱mé 'én xi ch'o tsò nchitsjá‑naje̱n xi kjoa̱ tsi̱ji. \v 22 Mejèn‑naje̱n nga ki̱ná'ya‑je̱n kjoa̱ xi nìkítsjiìn; ngaje̱n, tíjiìn‑naje̱n nga xki̱ xi ján chja̱jno‑la̱ xi̱ta̱ nga kondra̱ fì‑la̱ jè ndi̱yá xi̱tse̱ xi ya̱ tjaáyi. \p \v 23 Tsibíjna jngoò na̱chrjein‑la̱ xíkjín, mé na̱chrjein ki̱xoña. K'e̱ nga chixoña, kjìn xi̱ta̱ ijchò ya̱ ni'ya ñánda tíjna Pablo; ko̱ jè Pablo tsakóya‑la̱ kós'ín otíxoma Nainá, tsibíts'ia̱ko̱‑ne nga sa̱ ta̱jñòya skanda kjònguixòn. Pablo kisìkjeén xo̱jo̱n ts'e̱ Moisés ko̱ ts'e̱ xi̱ta̱ xi kiìchja̱ya ngajo‑la̱ Nainá nga tsakóya‑la̱ kó s'ín tíchja̱ mé‑ne nga jñà xi̱ta̱ kàtakjeiín‑la̱ i̱t'aà ts'e̱ Jesús nga jè xi Cristo. \v 24 Tjín xi̱ta̱ xi kòkjeiín‑la̱, ti̱koa̱ tjín xi mìkiì kòkjeiín‑la̱. \v 25 Nga mìkiì kjòngásòn 'én‑la̱ koni s'ín tsajoókjoò, tsibíts'ia̱ nga itjo ni'ya. K'e̱é kitsò‑la̱ Pablo: \p ―Ndaà kiìchja̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá nga kisìkjeén Isaías xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ kjòtseé nga kitsò‑la̱ jñà xi̱ta̱ jchínga judío: \q1 \v 26 T'in, ko̱t'ìn‑la̱ jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá: \q1 Jñò, ki̱ná'ya‑nò ta̱nga mìkiì kjoa̱s'en‑jiìn‑nò; \q1 chítsejèn‑nò ta̱nga mìkiì jcha̱xkon. \q1 \v 27 Koií kjoa̱‑la̱ nga jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá jè, kisìtájaàjiìn kjo̱hítsjeèn‑la̱, \q1 tsibíchjoàjto líká‑la̱, \q1 ti̱koa̱ tsibíchjoà xko̱n, \q1 mé‑ne nga mìkiì skoe̱‑ne, \q1 mìkiì kji̱'nchré, \q1 ti̱koa̱ mìkiì kjoa̱s'en‑jiìn‑la̱; \q1 majìn‑la̱ nga 'a̱n fìt'aà‑na \q1 nga sìndaà‑na. \m \v 28 Jñò kàtasijiìn‑nò, na̱chrjein i̱'ndei̱, Nainá, ján tísíkasén‑la̱ jñà xi mìtsà xi̱ta̱ judío, kjo̱ndaà jè, mé‑ne nga ki̱tjokàjiìn‑ne kjo̱'in. Ko̱ jñà xi̱ta̱ koi, ko̱kjeiín‑la̱. \p \v 29 K'e̱ nga jye o̱kitsò Pablo, jñà xi̱ta̱ judío, k'e̱ nga kiì‑ne, nguì tà tsohótiyaá‑ne 'én xi tsibéno̱jmí Pablo. \p \v 30 Pablo, jò nó tsibìjna ni'ya xi kiskìña nga tsibíchjí. Ya̱á kisìs'in‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ xi ijchòkon. \v 31 Kitjò'nde‑la̱ nga kiìchja̱ya kós'ín otíxoma Nainá ti̱koa̱ tsakóya i̱t'aà ts'e̱ Na̱'èn‑ná Jesucristo. Mì yá xi̱ta̱ tsatekjáya‑la̱.