\id GEN - Thur Acaki
\ide UTF-8
\h Acaki
\toc3 Acak
\toc2 Acaki
\toc1 Acaki
\mt1 Buk më Acaki
\is Köp na tye ï buk më Acaki
\ip Buk ni tïtö köp ï kom acaki ka jami kïbëc. Cura 1-11 tïtö kite n'Obanga ocweo kï lobo thükül ëka kï jami kïbëc na tye ïë, naka thon kï jïï. Buk ni thon tïtö kite na bal, can ëka thöö öcakërë ködë. Cë tïtö thon köp ï kom abwal pii. Nyutho thon kite na lëb na papath ëka kaka öcakërë gïnï ködë.
\ip Cura 12-50 tïtö kite n'Obanga öyërö kï dhanö acël, Abraam, ëka ëkwaë mërë gïnï jö Icarael më bedo jögë na pïrgï tëk. Kï kom kaka më Icarael, Obanga onwongo nyuthere. Cë jö Icarael onwongo nyutho tëkö ëka adyer k'Obanga both jö nökënë. Cura ni gïnï kobo köp ï kom Abraam, wode Icaka ëka Jakob wod ka Icaka, ëthïnö ka Jakob apar arïö, rwök mërë Yocepu. Kadï bed nï gïn onwongo obedo jö mörö na nönök ëka jö na wörö obanga nökënë gïnï onwongo ögürögï, Obanga ögwökögï. Buk ni thon nyutho kite n'Obanga mïtö nï jögë öwör ën ködë.
\c 1
\s1 Cweno lobo
\pi
\v 1 Ï acaki Obanga ocweo polo ëka lobo. 
\v 2 Lobo onwongo obedo atata na gin mörö ope ïë, pïny na cöl onwongo oumo pii na tye ï nam ëka Tipo k'Obanga onwongo olyero ï wi pii.
\b
\li
\v 3 Cë Obanga okobo nï, “Ëk tar obed na tye,” ëka tar obedo na tye. 
\v 4 Obanga önënö nï tar onwongo bër, ëka ën opoko tar kï ï kom pïny na cöl. 
\v 5 Obanga öcakö nyïng tar nï “kiceng,” ëka pïny na cöl nï “kiwor.” Pïny ocido ëka pïny oru—manön nïnö më acël.
\li
\v 6 Cë Obanga okobo nï, “Ëk gin n'öpëdhërë obed na tye ï dyere pii na poko pii kï ï kom pii.” 
\v 7 Obanga ocweo gin n'öpëdhërë na poko pii na tye pïny kï ï kom pii na tye malö. Ëka obedo nï kömanön. 
\v 8 Obanga öcakö nyïng gin n'öpëdhërë na poko pii nï “polo.” Pïny ocido ëka pïny oru—manön nïnö më arïö.
\li
\v 9 Cë Obanga okobo nï, “Ëk pii na tye ï thë polo ögürë kanya acël ï kabedo acël ëk ngöm n'öthwö onen.” Ëka obedo nï kömanön. 
\v 10 Obanga öcakö nyïng ngöm n'öthwö nï “lobo” ëka pii n'ögürë kanya acël öcakö nyïngë nï “nam.” Ëka Obanga önënö onwongo nï bër.
\pi
\v 11 Cë Obanga okobo nï, “Ëk gin na mar otuu ï wi lobo: gin n'ëpïdhö na nyakö nyig-gï ëka yen na tye ï lobo na nyakö nyig-gï na kodhi tye ïë, na lübërë kï kothgï.” Ëka obedo nï kömanön. 
\v 12 Gin na mar öcakö tuu ï wi lobo: gin n'ëpïdhö na nyakö nyig-gï na lübërë kï kothgï ëka yen na nyakö nyig-gï na kodhi tye ïë na lübërë kï kothgï. Ëka Obanga önënö onwongo nï bër. 
\v 13 Pïny ocido ëka pïny oru—manön nïnö më adek.
\li
\v 14 Cë Obanga okobo nï, “Ëk jami na mïö tar obed na tye ï wi polo më poko kiceng kï ï kom kiwor, ëk gïn obed na calö anyuth më poko karë, nïnö ëka mwaka, 
\v 15 ëk obed gïnï tar na ryëny kï ï wi polo më mënyö wi lobo.” Ëka obedo nï kömanön. 
\v 16 Obanga ocweo jami arïö na thwon na ryëny—mana thwönë më löönö kiceng, ëka mana tïdï më löönö kiwor. Ën thon oketho cër. 
\v 17 Obanga okethogï ï wi polo më mënyö lobo, 
\v 18 më löönö kiceng ëka kiwor, ëka më poko tar kï ï kom pïny na cöl. Ëka Obanga önënö onwongo nï bër. 
\v 19 Pïny ocido ëka pïny oru—manön nïnö më angwën.
\li
\v 20 Cë Obanga okobo nï, “Ëk gin na kwö opong ï pii më nam, ëka wïny öngwëc gïnï malö ï wi polo.” 
\v 21 Obanga ocweo leeni na thwon më nam, gin na kwö kïbëc na bedo ï nam, na lübërë kï kothgï, ëka kï wïny na bwomgï tye na lübërë kï kothgï. Ëka Obanga önënö onwongo nï bër. 
\v 22 Obanga ömïögï gum ëka okobo nï, “Nywöl ïnya unu, ipong unu ï pii na tye ï nam, ëka wïny thon önya ï wi lobo.” 
\v 23 Pïny ocido ëka pïny oru—manön nïnö më abic.
\li
\v 24 Cë Obanga okobo nï, “Ëk gin na kwö obed tye ï wi lobo na lübërë kï kothgï: leeni më pacö, leeni na wotho ï wi ngöm kï korgï, ëka leeni më thim, acëlacël kï kothe.” Ëka obedo nï kömanön. 
\v 25 Obanga ocweo leeni më thim na lübërë kï kothgï, leeni më pacö na lübërë kï kothgï, ëka leeni na wotho ï wi ngöm kï korgï na lübërë kï kothgï. Ëka Obanga önënö onwongo nï bër.
\pi
\v 26 Cë Obanga okobo nï, “Eru ecweu dhanö na cal kï onu, ëka ëmïïgï ölöö rëc më ï nam, wïny na ngwëcö kï malö, leeni më pacö, wi lobo thükül, ëka leeni na wotho ï wi ngöm kï korgï.”
\q1
\v 27 Cë Obanga ocweo dhanö ï cal mërë kikokome,
\q2 Obanga ocweogï ï cal mërë,
\q2 ocweo ëcwö ëka dhakö.
\pi
\v 28 Obanga ömïögï gum ëka okobo nï, “Nywöl ïnya unu, ipong unu lobo ëka ïlöö unu. Löö unu rëc na tye ï nam, wïny na ngwëcö kï malö, ëka gin na kwö kïbëc na wotho ï wi ngöm.”
\pi
\v 29 Cë Obanga okobo nï, “An amïöwu kodhi kïbëc më wi lobo thükül na nyakö nyig-gï ëka yen kïbëc na nyakö nyig-gï na kodhi tye ï ïgï. Un ibino camögï. 
\v 30 Ëka leeni kïbëc më thim, wïny kïbëc na ngwëcö malö, leeni kïbëc na wotho ï wi ngöm—jami kïbëc na yweo na kwö tye ï komgï—an amïö jami kïbëc na mar më acamagï.” Ëka obedo nï kömanön.
\pi
\v 31 Obanga önënö jami kïbëc na ën ocweo, ëka onwongo nï bër rwök. Pïny ocido ëka pïny oru—manön nïnö më abicël.
\c 2
\pi
\v 1 Cë Obanga otyeko cweno polo ëka lobo kï jami kïbëc na tye ïë.
\b
\li
\v 2 Ï nïnö më abïrö, Obanga onwongo otyeko tic mërë na ën obedo ka tïmö, ëka oyweo kï ï kom tic mërë kïbëc. 
\v 3 Ëka Obanga ömïö gum ï kom nïnö më abïrö cë ömïö ödökö na leng, pïën ï nïnö nön ën oyweo kï ï kom tic mërë kïbëc më cwec na ën otio.
\s1 Adam ëka Eba
\p
\v 4 Man ënë kite na polo ëka lobo öcakërë ködë ï karë n'ecweogï.
\b
\p Ï karë na Rwoth Obanga ocweo lobo ëka polo— 
\v 5 yath mörö më thim onwongo bara tye ï wi lobo ëka kit lum mörö më thim onwongo bara otuu, pïën Rwoth Obanga onwongo bara ömïö köth ocwe ï wi lobo ëka dhanö mörö onwongo ope na myero opur ngöm, 
\v 6 ëntö pii öcakö cwer kï ï ngöm ï wi lobo ëka obido wi ngöm kïbëc— 
\v 7 cë Rwoth Obanga ocweo dhanö kï ï apua më ngöm, öküdhö yamö më kwö ï ume, ëka dhanö ödökö gin na kwö.
\p
\v 8 Rwoth Obanga oketho pwodho ï Eden, kï kukïdë, ëka oketho dhanö na ën ocweo kunön. 
\v 9 Ëka Rwoth Obanga oketho koth yen kïbëc më tuu kï ï ngöm—yen n'onwongo bër kï ï wang jö ëka bër më acama. Yath më kwö ëka yath më ngeo gin na bër ëka gin na rac onwongo tye ï dyere pwodho.
\p
\v 10 Kulo onwongo molo yaa kï ï Eden na kelo pii ï pwodho, ëka kï kany nön pokere ï kulo angwën. 
\v 11 Nyïng kulo më acël ënë Picon, ën möl rimo lobo Kabila kïbëc, kanya gol nwongere ïë. 
\v 12 (Gol më lobo nön bër; odok yath n'ecwodo nï bedola ëka kite na welgï tëk n'ecwodo nï onik tye thon kunön.) 
\v 13 Nyïng kulo më arïö ënë Gikon, ën möl rimo lobo Kuc kïbëc. 
\v 14 Nyïng kulo më adek ënë Tigiric, ën möl dök yo kukïdë Aciria. Ëka kulo më angwën ënë Euparate.
\p
\v 15 Rwoth Obanga ökwanyö dhanö cë oketho ï pwodho më Eden ëk ën opur ëka ögwökï. 
\v 16 Ëka Rwoth Obanga öcïkö dhanö nï, “In ïtwërö camö nyig yath mörö këkën na tye ï pwodho, 
\v 17 ëntö yath më ngeo gin na bër ëka gin na rac, in myero kür ïcam, pïën ï nïnö na in ibino camö nyig yath nön, ënë in ibino thöö ködë.”
\p
\v 18 Cë Rwoth Obanga dökï okobo nï, “Ba bër nï dhanö myero obed kënë. Pï manön, an abino cweno ngat na könyö ën n'opore pïrë.”
\p
\v 19 Cë Rwoth Obanga onwongo dong ocweo leeni më thim kïbëc kï kom ngöm ëka wïny kïbëc na ngwëcö kï malö. Ën okelogï both dhanö ëk önën kite na myero öcak kï nyïng-gï ködë, ëka nyïng mörö na dhanö öcakö kï gin na kwö acëlacël, manön dökö nyïngë. 
\v 20 Dhanö öcakö nyïng leeni më pacö kïbëc, wïny na ngwëcö kï malö ëka leeni më thim kïbëc.
\p Ëntö ngat na myero ököny Adam n'opore pïrë onwongo pod ope. 
\v 21 Cë Rwoth Obanga ömïö nïnö ömakö wang dhanö rwök, ï karë na ën tye ka nïnö, Obanga ökwanyö cogo lak nget dhanö acël ëka ömwönö kakarë kï ringo. 
\v 22 Cë Rwoth Obanga ocweo dhakö kï ï kom cogo lak nget na ën ökwanyö kï ï kom dhanö, ëka okelo dhakö both dhanö.
\p
\v 23 Cë Dhanö okobo nï,
\q1 “Man ënë cogo më cogona
\q2 ëka ringo më ringo koma,
\q1 ebino cwodo ën nï ‘dhakö,’
\q2 pïën ëkwanyö ën kï ï kom dhanö.”
\m
\v 24 Pï tyën köp ni ëcwö bino wëkö apap mërë ëka aya mërë cë rïbërë kï dhakö mërë ëka jö arïö bino dökö kom acël.
\p
\v 25 Ï karë nön ëcwö kï dhakö mërë onwongo tye gïnï kotula ëka lewic onwongo ba makögï.
\c 3
\s1 Acaki më bal
\p
\v 1 Thwol onwongo obedo lee na ryëk n'obedo jö ököra kï kin leeni më thim na Rwoth Obanga onwongo ocweo. Ï nïnö mörö acël, thwol obino cë okobo both dhakö nï, “Adyer Obanga okobo nï, ‘Un myero kür ïcam nyig yath mörö këkën kï ï pwodho’?”
\p
\v 2 Dhakö okobo both thwol nï, “Wan ëtwërö camö nyig yen kïbëc na tye ï pwodho, 
\v 3 ëntö Obanga okobo nï, ‘Kür ïcam unu nyig yath na tye ï dyere pwodho, ëka kür igud unu; ka ïcamö unu, ibino unu thöö.’”
\p
\v 4 Ëntö thwol okobo both dhakö nï, “Adyer un ba ibino thöö. 
\v 5 Pïën Obanga ngeo nï ka ïcamö unu, wangwu bino yabërë, ëka ibino bedo unu calö Obanga, nakun ingeo unu gin na bër ëka gin na rac.”
\p
\v 6 Ï karë na dhakö önënö nï nyig yath onwongo bër më acama, nen na bër kï ï wang jö ëka thon twërö mïö ryëkö, dhakö öpüdö ëka öcamö. Ën thon ömïö nökënë both cwörë n'onwongo tye ködë kanya acël cë öcamö. 
\v 7 Cë gïn jö arïö kïbëc wang-gï öyabërë ökö, ëka ongeo gïnï nï etye gïnï kotula, gïn öcakö kwönö pot ölam kanya acël më umo komgï.
\p
\v 8 Cë gïn owinyo Rwoth Obanga ka tye ka woth ï pwodho ï caa na pïny okwe, ëka opono gïnï ökö kï both Rwoth Obanga ï kin yen na tye ï pwodho. 
\v 9 Ëntö Rwoth Obanga ocwodo Adam nï, “In itye kwene?”
\p
\v 10 Dhanö ögamö nï, “An awinyo ka in itye ka woth ï pwodho ëka an abedo na lwor pïën onwongo atye kotula, cë an apono.”
\p
\v 11 Ëka Rwoth Obanga okobo nï, “Nga n'okobo nï in itye kotula? In ïcamö nyig yath na an acïkö nï kür ïcam?”
\p
\v 12 Dhanö okobo nï, “Dhakö na in ïmïö botha ënë ömïa nyig yath ëka acamö.”
\p
\v 13 Cë Rwoth Obanga openyo dhakö nï, “Ngö ene na in ïtïmö?”
\p Dhakö ögamö nï, “Thwol öbwöla ëka acamö.”
\p
\v 14 Rwoth Obanga okobo both thwol nï, “Pïën in ïtïmö man,
\q1 “In elami na löö kï kin leeni më pacö kïbëc,
\q2 ëka leeni më thim kïbëc!
\q1 In ibino ywari kï ii
\q2 ëka ibino camö apua ï karë më kwöni kïbëc.
\q1
\v 15 An abino ketho adagë
\q2 ï kin in ëka dhakö,
\q2 ëka ï kin ëkwaëni ëka ëkwaë mërë,
\q1 akwarë bino göönö wi,
\q2 ëka in ibino tongo opunye.”
\p
\v 16 Cë ën okobo both dhakö nï,
\q1 “An abino mëdö arem na thwönë rwök ï karë më nywöl;
\q2 in ibino nywölö ëthïnö k'arem.
\q1 Mitini bino bedo ï kom cwori,
\q2 ëka ën bino löönöni.”
\p
\v 17 Ëka okobo both Adam nï, “Pïën in iwinyo köp ka dhaköni ëka ïcamö nyig yath n'onwongo aciki nï, ‘In myero kür ïcam,’
\q1 “Ëlamö ngöm ökö piri
\q2 ibino tic na tëk k'arem ëka ibino cem
\q2 pï karë më kwöni kïbëc.
\q1
\v 18 Ngöm bino cëgö okudhi ëka öcöcök,
\q2 ëntö in ibino camö ngwedo më thim.
\q1
\v 19 In ibino camö cem
\q2 kï kwok na cwer kï ï terinyimi,
\q1 naka ka ibino dök ï ngöm,
\q2 kite na yam ekwanyi kï ï apua,
\q1 pïën in ibedo apua,
\q2 ëka ibino dök ï apua.”
\p
\v 20 Adam öcakö nyïng dhakö mërë Eba, pïën ën bino dökö aya ka jö na kwö kïbëc.
\p
\v 21 Rwoth Obanga öyübö lör lee, ömïö both Adam ëka dhakö mërë cë oruko gïnï. 
\v 22 Ëka Rwoth Obanga okobo nï, “Dhanö dong ödökö ngat na cal kï onu, nakun ngeo poko gin na bër ëka gin na rac. Kür dökï ëmïï öryë cïngë më püdö nyig yath më kwö ëka öcam cë ökwö pï naka naka.” 
\v 23 Pï manön Rwoth Obanga öryëmögï ökö kï ï pwodho më Eden më cïdhö puro ngöm na yam ëkwanyö ën kï ïë. 
\v 24 Kinge na dong öryëmö dhanö ökö, ën oketho cerubim yo kukïdë më pwodho më Eden. Ëka oketho pala abadë na lyël mac, wïrë tungi ëka tungi, më gwökö yoo na cïdhö yo yath më kwö.
\c 4
\s1 Kain ëka Abel
\p
\v 1 Adam obedo kï dhakö mërë Eba, cë öyac ëka önywölö Kain, nakun kobo nï, “Rwoth ökönya ömïö anwongo athïn n'ëcwö.” 
\v 2 Kinge ën önywölö ömïn mërë Abel.
\p Abel ödökö akwath, ëka Kain ödökö apur pwodho. 
\v 3 Kinge karë mörö, Kain okelo cem mörö kï ï pwodho mërë ömïö both Rwoth na calö mïc. 
\v 4 Ëntö Abel okelo ëthïn rom mërë n'obedo kaö kï dwologï. Rwoth cwinye obedo na yom ï kom Abel ëka oyeo mïc mërë, 
\v 5 ëntö Rwoth ba oyeo Kain kï mïc mërë. Cë man ömïö Kain ökëcö na cwinye ba yom.
\p
\v 6 Cë Rwoth openyo Kain nï, “Pïngö in ïkëcö? Pïngö cwinyi ba yom? 
\v 7 Ka in ïtïmö gin na tye atïr, ba ebino yeeno? Ëntö ka in ba ïtïmö gin na tye atïr, bal buto ï dholokek na calö lee na ger më kürö nekoni, ëntö in myero ïlöö ën.”
\p
\v 8 Kain okobo both ömïn mërë Abel nï, “Ërö ëcïdhï ï pwodho.” Ëka ï karë na gïn tye ï pwodho, Kain öcakö lwëny ï kom ömïn mërë Abel ëka oneko ökö.
\p
\v 9 Cë Rwoth okobo both Kain nï, “Omeru Abel tye kwene?”
\p Ën ögamö nï, “An ba angeo, an abedo ngat na gwökö ömëra?”
\p
\v 10 Rwoth okobo both Kain nï, “Ngö na in ïtïmö? Winy kany! Remo k'omeru tye ka kok botha kï ï ngöm. 
\v 11 Kobedi dong elami ëka eryemi ökö kï ï ngöm, n'ongamo dhögë më madhö remo k'omeru na in ïönyö. 
\v 12 Ngöm ba dök bino cëgö cem nini ka ipuro. In ibino bedo ngat na lathö alatha na parë ope wi lobo.”
\p
\v 13 Cë Kain okobo both Rwoth nï, “Pwod na in ïmïa pëk na ba arömö dangö. 
\v 14 Nën! Tin dong itye ka ryëmöna ökö kï ï pwodho, ëka an ba dök abino nen ï nyimi. An abino bedo ngat na lathö alatha ï wi lobo, ëka ngat mörö këkën na bino nwongona bino nekona.”
\p
\v 15 Ëntö Rwoth okobo bothe nï, “Pathï nï kömanön, ka ngat mörö oneko Kain, ebino cülö kwor ï kome wang abïrö.” Cë Rwoth oketho alama ï kom Kain ëk ka ngat mörö onwongo ën kür oneki. 
\v 16 Kain öya ökö kï ï nyim Rwoth cë öcïdhö obedo ï lobo Nod na tye kukïdë më Eden.
\p
\v 17 Kain obedo kï dhakö mërë, ëka öyac cë önywölö Enoka. Kain ögërö pacö na dit ëka öcakö kï nyïng wode Enoka. 
\v 18 Enoka önywölö Irad, Irad önywölö Mekujael, Mekujael önywölö Metucael, ëka Metucael önywölö Lamek.
\p
\v 19 Lamek önyömö mon arïö, acël nyïngë Ada ëka nökënë ca nyïngë Jila. 
\v 20 Ada önywölö Jabal, ën onwongo obedo kwarö ka jö na bedo gïnï ï këma ëka gwökö leeni më pacö. 
\v 21 Ömïn mërë nyïngë onwongo ecwodo nï Jubal, ën onwongo obedo kwarö ka jö kïbëc na göö adungu ëka küdhö oletu. 
\v 22 Jila thon önywölö wode, Tubal Kain, na ënë obedo athedh jami më tic kïbëc më mola ëka nywenyo. Amïn Tubal Kain onwongo ecwodo nï Naama.
\p
\v 23 Ï nïnö mörö acël, Lamek okobo both mon mërë nï,
\q1 “Winya unu,
\q2 un mon-na, winy unu köpna.
\q1 An aneko dhanö n'ömïa ret,
\q2 aneko awobi pï wanöna.
\q1
\v 24 Ka ebino cülö kwor ka Kain wang abïrö,
\q2 cë më ka Lamek bino bedo wang pyer abïrö wie abïrö.”
\p
\v 25 Adam obedo kï dhakö mërë dökï, ëka önywölö wode cë öcakö nyïngë Ceth, nakun kobo nï, “Obanga ömïa athïn nökënë dökï n'oleo kakar Abel na Kain oneko.” 
\v 26 Ceth thon önywölö wode ëka öcakö nyïngë Enoc.
\p Ï karë nön jïï öcakö wörö Rwoth nakun etio kï nyïngë.
\c 5
\s Ëkwaë k'Adam
\p
\v 1 Man ënë cöc na nyutho ëkwaë k'Adam.
\p Ï karë n'Obanga ocweo dhanö, ën ocweo na cal ködë. 
\v 2 Ën ocweogï ëcwö ëka dhakö cë ömïögï gum. Ëka ï karë na ën ocweogï, öcakö nyïng-gï “Dhanö.”\f + \fr 5:2 \fr*\fk Dhanö \fk*\ft kï lëb Iburu gönyö nï \ft*\fqa Adam.\fqa*\f*
\p
\v 3 Ï karë na dong Adam obedo ï wi lobo pï mwaka 130, ën önywölö wode na cal ködë kikokome, ëka öcakö nyïngë Ceth. 
\v 4 Kinge na dong ënywölö Ceth, Adam obedo ï wi lobo pï mwaka 800 nakun onwongo önywölö awope nökënë ëka anyira. 
\v 5 Adam obedo ï wi lobo pï mwaka 930 kïbëc ëka öthöö.
\p
\v 6 Ï karë na dong Ceth obedo ï wi lobo pï mwaka 105, ën obino önywölö Enoc. 
\v 7 Ëka kinge na ën dong önywölö Enoc, Ceth obedo ï wi lobo pï mwaka 807 nakun onwongo önywölö awope nökënë ëka anyira. 
\v 8 Ceth obedo ï wi lobo pï mwaka 912 kïbëc ëka öthöö.
\p
\v 9 Ï karë na dong Enoc obedo ï wi lobo pï mwaka 90, ën obino önywölö Kenan. 
\v 10 Ëka kinge na ën dong önywölö Kenan, Enoc obino obedo ï wi lobo pï mwaka 815 nakun önywölö awope nökënë ëka anyira. 
\v 11 Enoc obino obedo ï wi lobo pï mwaka 905 kïbëc ëka öthöö.
\p
\v 12 Ï karë na dong Kenan obedo ï wi lobo pï mwaka 70, ën obino önywölö Malalel. 
\v 13 Ëka ï karë na ën dong önywölö Malalel, Kenan obino obedo ï wi lobo pï mwaka 840 nakun onwongo önywölö awope nökënë ëka anyira. 
\v 14 Kenan obino obedo ï wi lobo pï mwaka 910 kïbëc ëka öthöö.
\p
\v 15 Ï karë na dong Malalel obedo ï wi lobo pï mwaka 65, ën obino önywölö Jared. 
\v 16 Ëka kinge na ën dong önywölö Jared, Malalel obino obedo ï wi lobo pï mwaka 830 nakun onwongo önywölö awope nökënë ëka anyira. 
\v 17 Malalel obino obedo ï wi lobo pï mwaka 895 kïbëc ëka öthöö.
\p
\v 18 Ï karë na dong Jared obedo ï wi lobo pï mwaka 162, ën obino önywölö Enoka. 
\v 19 Ëka ï karë na ën dong önywölö Enoka, Jared obino obedo ï wi lobo pï mwaka 800 nakun onwongo önywölö awope nökënë ëka anyira. 
\v 20 Jared obino obedo ï wi lobo pï mwaka 962 kïbëc ëka öthöö.
\p
\v 21 Ï karë na dong Enoka obedo ï wi lobo pï mwaka 65, ën obino önywölö Methucela. 
\v 22 Ëka kinge na ën dong önywölö Methucela, Enoka obino ökwö ï nyim Obanga ï yoo n'opore pï mwaka 300 nakun onwongo önywölö awope nökënë ëka anyira. 
\v 23 Enoka obino obedo ï wi lobo pï mwaka 365 kïbëc. 
\v 24 Enoka ökwö ï nyim Obanga ï yoo n'opore ëka obino orwenyo, pïën Obanga otero ën ökö.
\p
\v 25 Ï karë na dong Methucela obedo ï wi lobo pï mwaka 187, ën obino önywölö Lamek. 
\v 26 Ëka kinge na ën dong önywölö Lamek, Methucela obino obedo ï wi lobo pï mwaka 782 nakun onwongo önywölö awope nökënë ëka anyira. 
\v 27 Methucela obino obedo ï wi lobo pï mwaka 969 kïbëc ëka öthöö.
\p
\v 28 Ï karë na dong Lamek obedo ï wi lobo pï mwaka 182, ën obino önywölö wode. 
\v 29 Cë öcakö nyïngë Noa\f + \fr 5:29 \fr*\fk Noa \fk*\ft kï lëb Iburu gönyö nï \ft*\fqa yweo.\fqa*\f* ëka okobo nï, “Ën bino kelo nïwa yweo kï ï tic më cïngwa na wan eyelere ïë ï kom ngöm na Rwoth ölamö.” 
\v 30 Kinge na dong ënywölö Noa, Lamek obino obedo ï wi lobo pï mwaka 595 nakun onwongo önywölö awope nökënë ëka anyira. 
\v 31 Lamek obino obedo ï wi lobo pï mwaka 777 ëka öthöö.
\p
\v 32 Kinge na dong Noa tye kï mwaka 500, ën obino önywölö Cem, Kam ëka Yapec.
\c 6
\s Abwal pii
\p
\v 1 Ï karë na dhanö öcakö nya ï wi lobo ëka önywölö gïnï anyira, 
\v 2 awope k'Obanga önënö nï anyira ka dhanö bëcö, ëka öcakö gïnï nyömö mökö kï ï kin-gï na gïn öyërö. 
\v 3 Cë Rwoth okobo nï, “Tipona ba bino bedo ï kom dhanö pï naka naka, pïën ën obedo kom na thöö, nïnö më kwögï bino bedo mwaka 120 këkën.”
\p
\v 4 Jö Nepili\f + \fr 6:4 \fr*\fk Nepili \fk*\ft Gönyö nï jö na boco.\ft*\f* onwongo tye gïnï ï wi lobo ï karë nonu—ëka kinge—ï karë n'awope k'Obanga obedo gïnï k'anyira ka dhanö ëka önywölö ködgï ëthïnö. Gïn ënë onwongo jö na tëk ï karë na cön, ëka jö na ngere.
\p
\v 5 Rwoth önënö nï bal ka jö na tye ï wi lobo ödökö na thwönë rwök, ëka thama më cwinygï kïbëc opong më tïmö gin na reco këkën ï karë kïbëc. 
\v 6 Rwoth cwinye ba obedo na yom pï cweno dhanö ï wi lobo, cë cwinye ocwer rwök. 
\v 7 Ëka Rwoth okobo nï, “Abino tyeko dhanö na yam acweo ï wi lobo—dhanö ëka leeni, ëka gin n'ecweo kïbëc na wotho ï wi ngöm, ëka wïny na ngwëcö kï malö—pïën cwinya ba yom nï acweogï.” 
\v 8 Ëntö Rwoth onwongo tye kï cwiny na bër ï kom Noa.
\p
\v 9 Man ënë ëkwaë ka Noa.
\p Noa onwongo obedo dhanö na kite atïr abonge bal mörö kï ï kin jïï ï karë mërë, ëka obedo kwö ï nyim Obanga ï yoo n'opore. 
\v 10 Noa onwongo tye ka awope mërë adek: Cem, Kam ëka Yapec.
\p
\v 11 Lobo onwongo öbal ökö kï ï nyim Obanga ëka opong kï tïm më gero. 
\v 12 Obanga önënö kite na lobo öbal ködë, pïën jö kïbëc na tye ï wi lobo onwongo öbalö kwögï ökö. 
\v 13 Cë Obanga okobo both Noa nï, “An amoko thamana më tyeko gin na kwö kïbëc na tye ï wi lobo, pïën gïn ömïö lobo opong kï tïm më gero. An abino tyekogï ökö kanya acël ëka kï wi lobo. 
\v 14 Pï manön yüb dong yeya kï bao më yath caiprac; pok ïë na papath, ëka ipu ïë ëka kungee k'odok lam. 
\v 15 Man ënë kite na myero in ïyüb ködë: Bor ka yeya myero obed mita 135, lac mërë mita 22 ëka bor mërë yo malö myero obed mita 13. 
\v 16 Gër wi yeya ëka ityek ökö nakun ïwëkö malö mërë dong nucu mita. Keth dholokek ï kom yeya kucël ëka ipok ïë kör adek—pïny, dyere ëka malö. 
\v 17 An abino kelo abwal pii ï wi lobo më tyeko gin na kwö kïbëc na tye ï thë polo, gin n'ecweo kïbëc na tye kï kwö ï komgï. Gin na kïbëc na tye ï wi lobo bino thöö ökö. 
\v 18 Ëntö an abino ketho cïkërëna kodi, ëka in ibino dönyö ï yeya—in ëka awopeni, dhaköni ëka mon k'awopeni. 
\v 19 In myero ikel ï yeya jami kïbëc na kwö ka arïö arïö, lee n'obedo ëcwö ëka lee n'obedo dhakö, ëk obed gïnï na kwö kanya acël kodi. 
\v 20 Koth wïny na papath arïö ëcwö kï dhakö, koth leeni na papath arïö ëcwö kï dhakö ëka gin n'ecweo kïbëc na wotho ï wi ngöm bino gïnï bino bothi ëk ïgwökgï obed na kwö. 
\v 21 Ter koth cem na papath më acama ëk ïgwökï më acamani ëka pï leeni kïbëc.”
\p
\v 22 Noa ötïmö gin na kïbëc kite n'Obanga öcïkö ën ködë.
\c 7
\p
\v 1 Cë Rwoth okobo both Noa nï, “Cïdh ï öd yeya, in ëka jö më odi kïbëc, pïën an anwongo nï in ënë kiteni atïr kï ï kin rok më karë ni. 
\v 2 Ter koth leeni n'ëcamö abïrö ka arïö arïö, lee n'obedo ëcwö ëka lee n'obedo dhakö, ëka koth leeni na ba ëcamö ka arïö arïö, lee n'obedo ëcwö ëka lee n'obedo dhakö, 
\v 3 ëka thon koth wïny abïrö, wïnyü n'obedo ëcwö ëka wïnyü n'obedo dhakö, më gwökö kothgï bedo na kwö ï wi lobo kïbëc. 
\v 4 Cakërë kobedini kinge nïnö abïrö, an abino mïö köth cwe ï wi lobo pï nïnö pyer angwën kiceng ëka kiwor, ëka an abino tyeko gin na kwö kïbëc na tye ï wi lobo na an acweo.”
\p
\v 5 Ëka Noa ötïmö gin na kïbëc na Rwoth öcïkö ën më tïmö.
\p
\v 6 Noa onwongo dong tye kï mwaka 600 ï karë n'abwal pii opong ï wi lobo. 
\v 7 Ëka Noa, awope mërë, dhakö mërë ëka mon k'awope mërë ödönyö gïnï ï yeya më bwöth kï ï abwal pii. 
\v 8 Leeni n'ëcamö ëka leeni na ba ëcamö ka arïö arïö, wïny ëka gin n'ecweo kïbëc na wotho ï wi ngöm, 
\v 9 n'obedo ëcwö ëka n'obedo dhakö obino gïnï both Noa ëka ödönyö gïnï ï yeya, kite n'Obanga öcïkö Noa ködë. 
\v 10 Ëka kinge nïnö abïrö abwal pii opong ï wi lobo.
\p
\v 11 Ï mwaka 600 më kwö ka Noa, ï nïnö dwe apar abïrö më dwe më arïö—ï nïnö nön wang pii kïbëc omwoc ëka polo thon öyabërë. 
\v 12 Ëka köth ocwee ï wi lobo pï nïnö pyer angwën, kiceng ëka kiwor.
\p
\v 13 Ï nïnö nön kikokome Noa ëka awope mërë, Cem, Kam ëka Yapec, kanya acël kï dhakö mërë ëka mon k'awope mërë adek, ödönyö gïnï ï yeya. 
\v 14 Gïn ödönyö kanya acël kï leeni më thim kïbëc na lübërë kï kothgï, leeni më pacö kïbëc na lübërë kï kothgï, gin n'ecweo kïbëc na wotho ï wi ngöm na lübërë kï kothgï ëka wïny kïbëc na lübërë kï kothgï, gin na kïbëc na tye kï bwomgï. 
\v 15 Gin n'ecweo kïbëc na tye kï yweo më kwö ï komgï obino gïnï both Noa ëka ödönyö gïnï ï öd yeya ka arïö arïö. 
\v 16 Leeni na papath n'obedo cwö ëka mon, kite n'Obanga öcïkö ën ködë obino ödönyö gïnï ï yeya both Noa. Cë Rwoth ocegogï ï öd yeya.
\p
\v 17 Köth obedo cwee ï wi lobo pï nïnö pyer angwën, ëka abwal pii opong ï wi lobo naka otingo yeya malö kï ï kom lobo. 
\v 18 Köth ocwee ëka ömïö pii ömëdërë rwök ï wi lobo naka yeya olyero ï wi pii. 
\v 19 Köth ocwee rwök ï wi lobo naka ömïö pii oumo kite na boco kïbëc na tye ï thë polo. 
\v 20 Köth ömëdërë kï cwee ï wi lobo naka pii ömwönyö wi kite na kadhö puti pyer arïö. 
\v 21 Gin mörö këkën na kwö n'onwongo wotho ï wi lobo—wïny, leeni më pacö, leeni më thim, gin n'ecweo kïbëc na wotho ï wi ngöm ëka kï jïï kïbëc öthöö gïnï ökö. 
\v 22 Gin na kïbëc na tye ï wi ngöm n'onwongo tye kï yweo më kwö ï kome öthöö ökö. 
\v 23 Gin na kwö kïbëc n'onwongo tye ï wi lobo etyekogï ökö; dhanö, leeni, gin n'ecweo kïbëc na wotho ï wi ngöm ëka wïny kïbëc na ngwëcö kï malö etyekogï ökö kï ï wi lobo. Noa ëka jö n'onwongo tye ködë ï yeya këkën ënë odong.
\p
\v 24 Abwal pii opong ï wi lobo pï nïnö 150.
\c 8
\s Abwal pii odwon ökö
\p
\v 1 Ëntö Obanga opo ï kom Noa kï leeni më thim kïbëc, ëka kï leeni më pacö n'onwongo tye kanya acël ködë ï yeya, ëka ooro yamö ï wi lobo, cë pii öcakö dwon ökö. 
\v 2 Wang pii na thuth kï ï ngöm ëka pii na yaa kï ï polo ocung ökö, cë köth kï ï polo ocok ökö. 
\v 3 Pii ömëdërë më dwon kï ï wi lobo. Kinge nïnö 150, pii onwongo odwon ökö. 
\v 4 Ï nïnö dwe apar abïrö më dwe më abïrö, yeya obino ocung ï wi kite më Ararat. 
\v 5 Pii ömëdërë më dwon naka ï dwe më apar, ëka ï nïnö më acël më dwe më apar, wi kite na boco öcakö gïnï nen.
\p
\v 6 Kinge nïnö pyer angwën, Noa öyabö wang derica n'onwongo ën otuco ï kom yeya, 
\v 7 ëka ooro akürük yökö, cë öcakö ngwëc, nakun wïrë tungi kï tungi, naka pii öthwö ökö kï ï wi lobo. 
\v 8 Cë Noa ooro amam më nënö ka pii dong odwon ökö kï ï wi ngöm. 
\v 9 Ëntö amam ba onwongo kanya myero epye ïë, pïën pii onwongo pod tye ï wi lobo kïbëc. Cë amam öcakö dök cen both Noa ï yeya. Noa olyao cïngë ëka ögamö amam cë odwongo yo bothe ï yeya. 
\v 10 Ën ökürö pï nïnö abïrö nökënë, ëka dökï ooro amam yo yökö kï ï yeya. 
\v 11 Ï karë n'amam ödök bothe ï yeya kothyeno, amam onwongo otingo pot yath jeituni na thïc ï dhögë na ën öpüdö. Cë Noa önïang nï pii dong otyeko dwon ökö kï ï wi lobo.\fig Amam onwongo... |src="CO00633B.TIF" size="col" loc="After vs 11" ref="8:11"\fig* 
\v 12 Cë Noa ökürö pï nïnö abïrö nökënë, ëka dökï ooro amam, ëntö amam ba dök odwogo bothe.
\p
\v 13 Ï karë na Noa onwongo dong tye kï mwaka 601, ï nïnö më acël më dwe më acël më mwaka na nyen, pii onwongo dong odwon ökö kï ï wi lobo. Noa öcakö pudho wi yeya ökö, cë önënö nï wi ngöm onwongo öthwö ökö. 
\v 14 Ï nïnö dwe pyer arïö wie abïrö më dwe më arïö, wi lobo kïbëc onwongo öthwö ökö.
\p
\v 15 Cë Obanga okobo both Noa nï, 
\v 16 “Donyi yökö kï ï yeya, in ëka dhaköni, awopeni ëka mon-gï. 
\v 17 Kel gin na kwö kïbëc na tye gïnï kanya acël kodi yökö—wïny, leeni ëka gin na kïbëc na wotho gïnï kï korgï ï wi ngöm—ëk önya gïnï ï wi lobo, önywöl gïnï ëka ömëdërë na pol ï wi lobo.”
\p
\v 18 Cë Noa odonyo yökö, kanya acël k'awope mërë, dhakö mërë, ëka mon k'awope mërë. 
\v 19 Leeni kïbëc, gin na kïbëc na wotho kï korgï ï wi ngöm, ëka wïny kïbëc—gin na kïbëc na wotho ï wi lobo—odonyo gïnï yökö kï ï yeya, na lübërë kï kothgï.
\p
\v 20 Cë Noa ögërö keno tyër both Rwoth ëka ökwanyö koth leeni kï wïny n'ëcamögï, ëka ötyërö tyër awanga ï wi keno tyër. 
\v 21 Rwoth ongweo gin na ngwece kur na yomo cwinye, cë Rwoth okobo kï ï cwinye kënë nï, “An ba dökï abino lamö lobo pï dhanö, kadï bed thama më cwinye opong kï bal cakërë kï ï karë më thino mërë. An ba dökï abino neko gin na kwö kïbëc kite na yam atïmö.
\q1
\v 22 “Ka lobo pod tye,
\q1 karë më cwöc ëka kac,
\q1 ngïcö ëka lyetho,
\q1 oro ëka cwïr,
\q1 kiceng ëka kiwor,
\q1 ba bino jik na twal.”
\c 9
\s Cïkërë k'Obanga kï Noa
\p
\v 1 Cë Obanga ömïö gum ï kom Noa ëka ëthïnö awope mërë nakun kobo bothgï nï, “Nywöl ïnya unu, ëka ipong unu lobo. 
\v 2 Leeni kïbëc më thim bino gïnï lworoni, naka thon wïny kïbëc na ngwëcö kï malö, gin na wotho gïnï kï korgï ï wi ngöm, ëka kï rëc kïbëc na tye ï nam; etyeko mïögï ï cïngwu. 
\v 3 Gin na kïbëc na kwö ëka na wotho, bino bedo cem na mewu. Kite na calö amïö bothwu ngwedo, kobedi dong an amïöwu jami kïbëc.
\p
\v 4 “Ëntö kür ïcam unu ringo na remo pod tye ïë, pïën remo obedo kwö mërë. 
\v 5 Ëka ka ëönyö remowu, an abino mïö pwod both lee mörö këkën. Ëka both dhanö acëlacël thon, an abino mïö pwod pï kwö k'awodhe.
\q1
\v 6 “Ka ngat mörö öönyö remo ka dhanö,
\q2 dhanö thon bino önyö remo mërë;
\q1 pïën Obanga ocweo dhanö
\q2 ï cal mërë.
\m
\v 7 Ëntö pï un, nywöl unu, mëdërë unu na pöl, ëka ïnya unu ï wi lobo.”
\p
\v 8 Cë Obanga okobo both Noa ëka awope mërë nï, 
\v 9 “Nën! An amoko cïkërëna kodwu ëka k'ëkwaëwu na bino lübö körwu 
\v 10 kï gin na kwö kïbëc n'onwongo tye gïnï kodwu—wïny, leeni më pacö ëka kï leeni më thim kïbëc, gin na kïbëc n'odonyo yökö kï ï yeya kodwu—kï gin na kwö kïbëc na tye ï wi lobo. 
\v 11 An amoko cïkërëna kodwu nï abwal pii ba dökï bino neko gin na kwö; abwal pii ba dökï bino bedo na tye më tyeko wi lobo.” 
\v 12 Ëka Obanga okobo nï, “Man ënë anyuth më cïkërëna na an aketho ï kin an kodwu ëka kï gin na kwö kïbëc na tye kodwu, cïkërë na bino bedo na twal ï rok kïbëc. 
\v 13 An aketho lüth köth na mëga ï edou, ëka bino bedo anyuth më cïkërëna ï kin an ëka kï wi lobo. 
\v 14 Ka an akelo edou ï wi lobo ëka lüth köth orire ï edou, 
\v 15 an abino po ï kom cïkërëna na tye ï kin an kodwu ëka kï gin na kwö kïbëc kï kothgï. Abwal pii ba dökï bino bedo na tye më tyeko gin na kwö kïbëc. 
\v 16 Ka lüth köth orire ï edou, an abino nënö, cë abino po ï kom cïkërë na ba jik ï kin Obanga ëka koth gin na kwö kïbëc na tye ï wi lobo.” 
\v 17 Cë Obanga okobo both Noa nï, “Man ënë anyuth më cïkërë na an aketho ï kin an kï gin na kwö kïbëc na tye ï wi lobo.”
\s1 Awope ka Noa
\p
\v 18 Awope ka Noa n'odonyo gïnï kï ï yeya ënë Cem, Kam ëka Yapec. (Kam ënë obedo apap ka Kanaan.) 
\v 19 Man ënë awope adek ka Noa, ëka kï ï kin-gï ënë jö n'obino ökëth gïnï ï wi lobo thükül.
\p
\v 20 Kinge abwal pii, Noa obino ödökö apur ëka opuro pwodho ölök. 
\v 21 Ï nïnö mörö acël ën ömadhö köngö ölök cë ömër ökö, ëka obuto kotula ï öd këma mërë. 
\v 22 Ï karë na Kam, apap ka Kanaan, önënö apap mërë na tye kotula, ën öcïdhö okobo both omego mërë n'onwongo tye gïnï yökö. 
\v 23 Cë Cem ëka Yapec otero gïnï böngü cüka n'otingo ï wi baagï, cë öcakö woth gïnï ayongec, ëka oumo gïnï kom apapgï n'onwongo tye kotula. Terinyimgï onwongo nënö yo kanya path, naka ba dök önënö gïnï kom apapgï n'onwongo tye kotula. 
\v 24 Ï karë na Noa oco kï ï wang nïnö na köngö ölök dong othum ökö kï ï wie, cë opo ï kom gin na wode na tïdï ötïmö ï kome, 
\v 25 ën okobo nï,
\q1 “Cen obed ï kom Kanaan!
\q2 Ën obed opii na rwöm mërë tïdï
\q2 ï kin opii k'omego mërë.”
\p
\v 26 Ën thon okobo nï,
\q1 “Pak obed both Rwoth, Obanga ka Cem!
\q2 Ëk Kanaan obed opii mërë.
\q1
\v 27 Ëk Obanga ömïï wang lobo ka Yapec obed na lac
\q2 ëk Yapec obed ï këma ka Cem
\q2 ëka Kanaan obed opii mërë.”
\p
\v 28 Kinge n'abwal pii opong ï wi lobo, Noa obedo ï wi lobo pï mwaka 350. 
\v 29 Noa obino obedo ï wi lobo pï mwaka 950, cë dong öthöö.
\c 10
\s Ëkwaë ka Noa
\p
\v 1 Man ënë cöc na nyutho ëkwaë ka Cem, Kam ëka Yapec awope ka Noa n'obino önywölö gïnï ëthïnö na pol kinge abwal pii.
\s2 Ëkwaë ka Yapec
\li1
\v 2 Awope ka Yapec gïn ene:
\li2 Gomer, Magog, Madai, Jaban, Tubal, Mecak ëka Tirac.
\li1
\v 3 Awope ka Gomer gïn ene:
\li2 Acikenaj, Ripat ëka Togarma.
\li1
\v 4 Awope ka Jaban gïn ene:
\li2 Elica, Tarcic, Kitim, ëka Rodanim. 
\v 5 Jö na tye ï dhö nam opokere gïnï ökö kï ï kom jö nön. Man ënë ëkwaë ka Yapec kï lobogï, nakun ngat acëlacël twakö lëbgï, na calö kakagï kï rokgï tye ködë.
\s2 Ëkwaë ka Kam
\li1
\v 6 Awope ka Kam gïn ene:
\li2 Kuc, Ejip, Put ëka Kanaan.
\li1
\v 7 Awope ka Kuc gïn ene:
\li2 Ceba, Kabila, Cabta, Raama ëka Cabteca.
\li1 Awope ka Raama gïn ene:
\li2 Ceba ëka Dedan.
\p
\v 8 Kuc onwongo obedo apap ka Nimrod, n'öcakö bedo alwëny na tëk kï ï wi lobo. 
\v 9 Ën onwongo obedo thwön adwar na tëk ï nyim Rwoth, ënë ömïö ekobo nï, “Calö Nimrod n'obedo thwön adwar na tëk ï nyim Rwoth.” 
\v 10 Acaki më löc mërë onwongo obedo ï Babel, Erek, Akad ëka Kalne, na tye ï lobo Cinar. 
\v 11 Cakërë kï ï lobo nön, ën öcïdhö naka ï Aciria, kanya ën ögërö ïë Ninebe, Rekobot Ir, Kala, 
\v 12 ëka Recen, n'obedo kabedo na tye ï kin Ninebe kï Kala, manön ënë pacö na dit.
\li1
\v 13 Ejip\f + \fr 10:13 \fr*\fk Ejip \fk*\ft onwongo thon ecwodo nï Micraim.\ft*\f* onwongo obedo apap ka jö Lud,\f + \fr 10:13 \fr*\fk Jö Lud \fk*\ft obedo jö Lidia.\ft*\f* jö Anam, jö Leab, jö Naptuk, 
\v 14 jö Patruc, ëka jö Kacluk (man ënë kaka na Pilicitain öya gïnï kï ïë) ëka jö Kaptor.
\li1
\v 15 Kanaan onwongo obedo apap ka
\li2 Cidon athïn kaö mërë, ëka jö Kit, 
\v 16 jö Jebuc, jö Amor, jö Girgac, 
\v 17 jö Kibi, jö Arka, jö Cin, 
\v 18 jö Abad, jö Jemar, ëka jö Kamat.
\p Kinge, kaka ka jö Kanaan ökëth gïnï ökö. 
\v 19 Wang lobo ka jö Kanaan öcakërë kï ï Cidon odok ködë yo kutung Gerar, më thuno ködë naka ï Gaja, ëka dök ködë yo Codom, Gomora, Adma ëka Jeboim më thuno ködë naka yo Laca.
\p
\v 20 Man ënë awope ka Kam na lübërë kï kakagï ëka lëbgï, ï kabedogï ëka ï rokgï.
\s2 Jö Cemiti
\p
\v 21 Cem ömïn Yapec na dit obino önywölö awope thon, Cem ënë onwongo obedo kwarö k'awope ka Eber kïbëc.
\li1
\v 22 Awope ka Cem gïn ene:
\li2 Elam, Acur, Arpakcad, Lud ëka Aram.
\li1
\v 23 Awope ka Aram gïn ene:
\li2 Uj, Kul, Geter ëka Mac.
\li1
\v 24 Arpakcad onwongo obedo apap ka Cela,
\li2 ëka Cela onwongo obedo apap ka Eber.
\li1
\v 25 Eber obino önywölö awope arïö:
\li2 Ngat acël ebino ëcakö nyïngë Peleg, pïën ï karë mërë ënë jö më lobo obino opokere, ömïn mërë ebino ëcakö nyïngë Yokotan.
\li1
\v 26 Yokotan onwongo obedo apap ka
\li2 Almodad, Celep, Kajarmabet, Jera, 
\v 27 Adoram, Ujal, Dikla, 
\v 28 Obal, Abimael, Ceba, 
\v 29 Opir, Kabila ëka Jobab. Man ënë onwongo obedo gïnï awope ka Yokotan.
\m
\v 30 Lobo na gïn onwongo obedo gïnï ïë öcakërë kï ï Meka, ödök ködë yo kutung Cepar ï lobo n'otingere malö na tye yo kukïdë.
\p
\v 31 Man ënë awope ka Cem, na lübërë kï kakagï ëka lëbgï na tye ï lobogï ëka rokgï.
\p
\v 32 Man ënë kaka k'awope ka Noa, na lübërë k'ëkwaëgï, ï kin rokgï. Rok öcakö këth ï wi lobo thükül kinge abwal pii.
\c 11
\s1 Gedo na bor më Babel
\p
\v 1 Yam cön jö më wi lobo thükül onwongo twakö gïnï lëb acël ëka köp acël. 
\v 2 Ï karë na jïï öcakö woth nakun ëdök yo kukïdë, gïn onwongo kany mörö n'obedo bar ï Cinar ëka obedo gïnï kunön.
\p
\v 3 Gïn öcakö twak kën-gï nï, “Bin unu, ëk ëgöö bïrïk ëka ëwang na bër.” Gïn otio kï bïrïk nakaka kidi, ëka odok lam më mwönö kin-gï. 
\v 4 Cë gïn dökï okobo nï, “Bin unu, ëk ëgër pacö onu, kï gedo na bor na thuno malö ï wi polo, ëk ëmïï nyïng onu ongere ëka kür ëkëth ata ï wi lobo kïbëc.” \fig Ëgër pacö onu, kï gedo na bor na thuno malö ï wi polo|alt="Tower of Babel" src="CO00638B.TIF" size="col" loc="Between vs 4 and 5" copy="Cook OT images" ref="11:4"\fig*
\p
\v 5 Ëntö Rwoth oidho pïny më nënö pacö ëka gedo na bor na jïï onwongo tye ka gërö. 
\v 6 Cë Rwoth okobo nï, “Ka gïn na calö jö n'örïbërë acël na twakö gïnï lëb acël öcakö gïnï tïmö nï köman, cë gin mörö na gïn bino yübö më tïmö ba bino löönögï. 
\v 7 Bin unu, ëcïdh pïny erurubo lëbgï ëk kür ngat acëlacël önïang ï lëb awodhe.”
\p
\v 8 Cë Rwoth ökëthögï kï kunön ï wi lobo thükül, ëka öwëkö gïnï gërö pacö nön. 
\v 9 Manön ënë ömïö ëcakö nyïngë nï Babel—pïën kany nön ënë Rwoth orurubo kï lëb më wi lobo thükül, ëka kï kunön ënë Rwoth ökëthögï ködë ï wi lobo kïbëc.
\s1 Ëkwaë ka Cem
\p
\v 10 Man ënë ëkwaë ka Cem.
\b
\p Ï karë na Cem onwongo dong tye kï mwaka 100, ën önywölö Arpakcad, kinge mwaka arïö n'abwal pii opong ködë ï wi lobo. 
\v 11 Ëka kinge na ën önywölö Arpakcad, Cem obedo ï wi lobo pï mwaka 500, ëka ën onwongo dong önywölö awope nökënë ëka anyira.
\p
\v 12 Ï karë n'Arpakcad obedo ï wi lobo pï mwaka 35, ën obino önywölö Cela. 
\v 13 Ëka kinge na ën önywölö Cela, Arpakcad obedo ï wi lobo pï mwaka 403 ëka ën onwongo dong önywölö awope nökënë ëka anyira.
\p
\v 14 Ï karë na Cela obedo ï wi lobo pï mwaka 30, ën önywölö Eber. 
\v 15 Ëka kinge na ën önywölö Eber, Cela obedo ï wi lobo pï mwaka 403 ëka ën onwongo dong önywölö awope nökënë ëka anyira.
\p
\v 16 Ï karë n'Eber obedo ï wi lobo pï mwaka 34, ën önywölö Peleg. 
\v 17 Ëka kinge na ën önywölö Peleg, Eber obedo ï wi lobo pï mwaka 430 ëka ën onwongo dong önywölö awope nökënë ëka anyira.
\p
\v 18 Ï karë na Peleg obedo ï wi lobo pï mwaka 30, ën önywölö Reu. 
\v 19 Ëka kinge na ën önywölö Reu, Peleg obedo ï wi lobo pï mwaka 209 ëka ën onwongo dong önywölö awope nökënë ëka anyira.
\p
\v 20 Ï karë na Reu obedo ï wi lobo pï mwaka 32, ën önywölö Cerug. 
\v 21 Ëka kinge na ën önywölö Cerug, Reu obedo ï wi lobo pï mwaka 207 ëka ën onwongo dong önywölö awope nökënë ëka anyira.
\p
\v 22 Ï karë na Cerug obedo ï wi lobo pï mwaka 30, ën önywölö Nakor. 
\v 23 Ëka kinge na ën önywölö Nakor, Cerug obedo ï wi lobo pï mwaka 200 ëka ën onwongo önywölö awope nökënë ëka anyira.
\p
\v 24 Ï karë na Nakor obedo ï wi lobo pï mwaka 29, ën önywölö Tera. 
\v 25 Ëka kinge na ën önywölö Tera, Nakor obedo ï wi lobo pï mwaka 119 ëka ën onwongo dong önywölö awope nökënë ëka anyira.
\p
\v 26 Kinge na Tera obedo ï wi lobo pï mwaka 70, ën onwongo dong önywölö Abram, Nakor ëka Aran.
\b
\p
\v 27 Man ënë ëkwaë ka Tera.
\b
\p Tera önywölö Abram, Nakor ëka Aran. Ëka Aran önywölö Lot. 
\v 28 Ï karë na Tera apap k'Aran pod kwö, Aran obino öthöö ï Ur n'obedo lobo ka jö Kaldaya. 
\v 29 Abram ëka Nakor obino onyomo gïnï. Nyïng dhakö k'Abram onwongo ecwodo nï Carai ëka nyïng dhakö ka Nakor onwongo ecwodo nï Milca, ën onwongo obedo nyaka Aran, apap ka Milca ëka Icika. 
\v 30 Ëntö Carai onwongo ope k'athïn mörö pïën onwongo ba nywöl.
\p
\v 31 Tera ökwanyö wode Abram, akwarë Lot wod ka Aran, ëka cii wode Carai, dhakö ka Abram. Gïn kïbëc öya ökö kï ï Ur n'obedo pacö ka jö Kaldaya më cïdhö yo lobo Kanaan. Ëntö ï karë na gïn othuno ï Aran, cë gïn kono obedo kany nön.
\p
\v 32 Tera obedo ï wi lobo pï mwaka 205, ëka öthöö ï lobo Aran.
\c 12
\s1 Obanga ocwodo Abram
\p
\v 1 Rwoth okobo both Abram nï, “Yaa ökö kï ï lobo thurwu, kï ï kin jöwu ëka jö më öt k'apapni ëk ïcïdh ï lobo na an abino nyutho nini.
\q1
\v 2 “An abino mïöni ibedo rok na dit,
\q2 ëka abino mïöni gum;
\q1 An abino mïö nyingi bedo na dit,
\q2 ëka in ibino bedo dhanö më gum both jö nökënë.
\q1
\v 3 An abino mïö gum both jö na bino mïöni gum,
\q2 ëka ngat mörö këkën na bino lamöni an thon abino lamö;
\q1 ëka jïï kïbëc na bedo ï wi lobo
\q2 bino nwongo gïnï gum na yaa kï bothi.”
\p
\v 4 Cë Abram öya, kite na Rwoth okobo nïnë ködë, ëka Lot thon owotho ködë. Abram onwongo tye mwaka 75 ï karë na ën yaa kï ï lobo Aran. 
\v 5 Abram owotho kï dhakö mërë Carai, Lot wod k'ömïn mërë, kï jamigï kïbëc n'onwongo gïn tye ködë ëka kï jïï na gïn onwongo kï ï lobo Aran. Gïn öya öcïdhö, ëka othuno gïnï ï lobo Kanaan.
\p
\v 6 Abram owotho ï lobo naka othuno ï kabedo na tye ï Cekem. Kany nön ën oketho këma mërë ï nget yath na thwönë më More. Ï karë nön jö Kanaan onwongo tye gïnï ï lobo nön. 
\v 7 Cë Rwoth onen both Abram ëka okobo nï, “An abino mïö lobo ni both ëkwaëni.” Cë ën ögërö keno tyër both Rwoth n'onen bothe.
\p
\v 8 Kï kany nön, ën öcakö dak ökö nakun dök yo kukïdë lobo n'otingere më Betel ëka oguro këma mërë ïë, Betel nwongo tye kï kuthö ëka Ai nwongo tye kï kukïdë. Ën ögërö keno tyër kany nön both Rwoth ëka öwörö nyïng Rwoth. 
\v 9 Cë Abram ömëdërë kï woth mërë na cïdhö yo Negeb.\f + \fr 12:9 \fr*\fk Negeb \fk*\ft gönyö nï kukwap lobo.\ft*\f*
\s1 Abram ï lobo më Ejip
\p
\v 10 Kec onwongo opodho ï lobo Kanaan, ömïö Abram öcïdhö yo Ejip më bedo kunön pï karë mörö, pïën kec onwongo rac rwök. 
\v 11 Ï karë n'Abram onwongo dong cwök dönyö ï Ejip, ën okobo both dhakö mërë Carai nï, “An angeo nï in ibedo dhakö na leng rwök. 
\v 12 Ka jö më Ejip oneni gïnï, gïn bino kobo nï, ‘Man ënë dhakö mërë.’ Cë gïn bino nekona ökö, ëntö ebino wëköni na kwö. 
\v 13 Kob bothgï nï in ibedo amëra, ëk ömïïgï obed köda na bër pï in ëka kwöna ba ebino neko.”
\p
\v 14 Ï karë n'Abram obino ï Ejip, jö Ejip onwongo önënö dhakö mërë nï leng rwök. 
\v 15 Ï karë n'edite ka Parao önënö Carai, gïn öpakö ën both Parao,\f + \fr 12:15 \fr*\fk Parao \fk*\ft obedo nyïng n'ecwodo kï rwoth më lobo Ejip \ft*\f* ëka etero ï pacö ka Parao. 
\v 16 Parao ögwökö Abram na bër pï Carai. Abram ögamö rom, dhok, kene n'obedo cwö ëka kene na mon, etic n'obedo cwö, etic n'obedo mon, ëka kïnaga.
\p
\v 17 Ëntö Rwoth ooro two na reco ï kom Parao ëka kï jö më ödë pï Carai dhakö k'Abram. 
\v 18 Cë Parao ocwodo Abram ëka okobo nïnë nï, “Ngö na in ïtïmö ï koma? Pïngö in ba ikobo nïna nï Carai obedo dhaköni? 
\v 19 Pïngö in ikobo nï ën obedo ameru, ëka ïmïö atero ën na calö dhaköna? Dhaköni dong ene, kwany ën ëka ïcïdh ökö kï kany!” 
\v 20 Cë Parao ömïö twërö both jögë ï kom Abram, ëka gïn ömïö ën öcïdhö kï dhakö mërë ëka kï jami kïbëc n'onwongo ën tye ködë.
\c 13
\s1 Abram ëka Lot opokere
\p
\v 1 Abram öya ökö kï Ejip gïn kï dhakö mërë, ëka kï jami kïbëc n'onwongo ën tye ködë më cïdhö ï Negeb, ëka Lot thon owotho ködë. 
\v 2 Ï karë nön, Abram onwongo ölöny kï leeni më pacö, kï ryal ëka kï gol.
\p
\v 3 Ën obedo ka mëdërë kï wowotha nakun yaa kï ï Negeb naka othuno ï Betel, kanya ën onwongo oguro këma mërë ïë cön, ï kabedo na tye ï kin Betel ëka Ai. 
\v 4 Man onwongo obedo kabedo na ën öcakö gërö keno tyër ïë, ëka kany nön ënë Abram öwörö Rwoth ïë dökï.
\p
\v 5 Lot, n'onwongo wotho gïn k'Abram onwongo thon tye kï rom, dhok ëka këma. 
\v 6 Ëntö ngöm onwongo ope na römö mïögï bedo kanya acël, pïën lïmgï onwongo dwong rwök na mïögï ba römö bedo kanya acël. 
\v 7 Dhaa öcakërë ï kin ëkwath k'Abram ëka më ka Lot. Ï karë nön jö Kanaan ëka jö Periji onwongo thon bedo gïnï ï lobo nön.
\p
\v 8 Abram okobo both Lot nï, “Ba amïtö nï dha mörö obed na tye ï kin in kï an, onyo ï kin ëkwathni ëka mëga, pïën onu ebedo utmego. 
\v 9 Lobo kïbëc tye n'omore ï nyimi. Kobedini myero in ipokiri ökö kï botha. Ka in ïdök yo kucam, an abino dök yo kucem, ka in ïdök yo kucem an abino dök yo kucam.”
\p
\v 10 Cë Lot öcakö tingo wangë ëka önënö nï lobo n'opwodere më Jordan onwongo opong kï pii na bër, calö pwodho ka Rwoth, ëka calö lobo më Ejip na dök yo Joar. (Man ötïmërë na bara Rwoth otyeko Codom ëka Gomora.) 
\v 11 Lot öyërö gire kënë, lobo kïbëc n'opwodere ï Jordan ëka ödök yo kukïdë. Man ömïö jö arïö ni opokere. 
\v 12 Abram obedo ï lobo më Kanaan, nakun Lot obedo ï kin peci n'opwodere ëka oguro këma mërë na cwök kï Codom. 
\v 13 Jö Codom onwongo obedo gïnï jö na kitegï reco ëka balgï onwongo dwong rwök both Rwoth.
\p
\v 14 Kinge na dong Lot opokere kï both Abram, Rwoth okobo both Abram nï, “Ting wangi malö kï kanya in itye ïë ëka ïnën kukuju ëka kukwap, kukïdë ëka kuthö. 
\v 15 Lobo kïbëc na in itye ka nënö an abino mïöni ëka both ëkwaëni na twal. 
\v 16 An abino mïö ëkwaëni bedo calö kwo më dhö nam, ëk ka ngat mörö twërö kwanö kwo më dhö nam, cë ëkwaëni bino kwanërë. 
\v 17 Yaa malö, ïcak lübö bor mërë ëka arii mërë, pïën an abino mïöni.”
\p
\v 18 Cë Abram ökwanyö këma mërë ëka öcïdhö obedo ï nget yath na thwönë më Mamre na tye ï Kebron, kanya ën ögërö keno tyër ïë both Rwoth.
\c 14
\s1 Abram ölarö Lot
\p
\v 1 Ï karë nön rwoth Amrapel më Cinar, rwoth Ariok më Elacar, rwoth Kedorlaomer më Elam, ëka rwoth Tidal më Goim, 
\v 2 öcïdhö gïnï më lwëny ï kom rwoth Bera më Codom, rwoth Birca më Gomora, rwoth Cinab më Adma, rwoth Cemeber më Jeboim, ëka rwoth më Bela (manön, Joar). 
\v 3 Rwodhi ni kïbëc örïbö gïnï acikarigï kanya acël ï Ora më Cidim (Nam më Kadö).\f + \fr 14:3 \fr*\fk Nam më kadö \fk*\ft manön Nam na gin mörö ba kwö ïë.\ft*\f* 
\v 4 Gïn onwongo obedo ï thë löc ka Kedorlaomer pï mwaka apar arïö, ëntö ï mwaka më apar adek gïn öcakö jëm ökö.
\p
\v 5 Ï mwaka më apar angwën, rwoth Kedorlaomer ëka kï rwodhi n'onwongo örïbërë ködë obino öcakö lwëny ëka ölöö gïnï jö Repa kï ï Aciterot Karnaim, jö Jujim kï ï Kam, jö Emim kï ï Cabe Kiriataim 
\v 6 ëka jö Kori kï ï kite më Ceir, naka ï El Paran na cwök kï thim. 
\v 7 Cë ödök gïnï cen ëka öcïdhö gïnï yo En-Micipat (manön, Kadec). Gïn öcïdhö ölöö lobo ka jö Amalek, ëka jö Amor n'onwongo bedo gïnï ï Ajajon Tamar.
\p
\v 8 Cë rwoth më Codom, rwoth më Gomora, rwoth më Adma, rwoth më Jeboim ëka rwoth më Bela (manön, Joar) öya ëka öyübërë gïnï më lwëny ï Ora më Cidim 
\v 9 ï kom rwoth Kedorlaomer më Elam, rwoth Tidal më Goim, rwoth Amrapel më Cinar ëka rwoth Ariok më Elacar—rwodhi angwën ölwënyö ï kom rwodhi abic. 
\v 10 Ora më Cidim onwongo opong kï bur odok lam na cöl, ëka ï karë na rwodhi më Codom ëka Gomora ngwëcö gïnï, jö mökö opodho gïnï ïë cë jö nökënë n'odong öngwëcö gïnï ökö yo wi kite. 
\v 11 Cë rwodhi angwën n'ölöö, öyakö jami kïbëc na pïrgï tëk kï cem ka jö Codom ëka Gomora, cë öcïdhö gïnï ökö. 
\v 12 Gïn thon obino otero gïnï Lot wod k'ömïn Abram kï jami mërë, pïën ën onwongo bedo ï lobo Codom.
\p
\v 13 Ngat acël n'onwongo öbwöth obino otero köp ni both Abram dhanö më Iburu. Abram onwongo bedo na cwök kï yen na thwon ka Mamre dhanö më Amor, ömïn Ecikol ëka Aner, gïn kïbëc onwongo rïbërë k'Abram. 
\v 14 Ï karë n'Abram owinyo nï Lot wod k'ömïn mërë ëmakö ökö, ën ocwodo jö 318 n'opwonyere, n'ënywölögï ï parë ëka öcïdhö ölübö kï kör lang naka ï Dan. 
\v 15 Ï kiwor, Abram opoko etic mërë më lwëny ï komgï ëka ölöögï nakun ryëmögï naka yo Koba, kukuju më Damaciko. 
\v 16 Abram odwongo jami kïbëc ëka okelo Lot wod k'ömïn mërë kï jami mërë, kanya acël kï mon ëka kï jö nökënë.
\p
\v 17 Kinge n'Abram odwogo kï kanya ën ölöö Kedorlaomer ëka rwodhi n'onwongo örïbërë ködë, rwoth më Codom obino më romo k'Abram ï Ora më Cabe (manön, Ora ka Rwoth).
\p
\v 18 Cë rwoth Melkijedek më Calem okelo ogati ëka köngö ölök. Ën onwongo obedo alamdhök k'Obanga na Malö Rwök, 
\v 19 ëka ömïö gum both Abram nakun kobo nï,
\q1 “Gum k'Obanga na Malö Rwök obed ï kom Abram,
\q2 Obanga n'ocweo polo ëka lobo.
\q1
\v 20 Ëka pak obed both Obanga na Malö Rwök,
\q2 n'ömïö langni ï cingi.”
\m Cë Abram ömïö acël më apar më jami kïbëc bothe.
\p
\v 21 Rwoth më Codom okobo both Abram nï, “Mïa jïï ëka in ïgwök jami obed megi.”
\p
\v 22 Ëntö Abram okobo both rwoth më Codom nï, “An atyeko tingo cïnga nakun acïkara both Rwoth, Obanga na Malö Rwök, n'ocweo polo kï lobo 
\v 23 nï ba abino gamö gin mörö kï bothi, kadï thon wicu, onyo del wör, ëk kür ibin ikob nï, ‘An ënë amïö Abram ölöny.’ 
\v 24 An ba abino gamö gin mörö ëntö ngö n'awopena öcamö ëka jami n'obedo më ka jö n'owotho köda yo both Aner, Ecikol ëka Mamre. Mïïgï oter jamigï n'epoko nïgï.”
\c 15
\s1 Cïkërë k'Obanga k'Abram
\p
\v 1 Kinge man, Rwoth ötwak k'Abram ï wang lek, nakun kobo nï,
\q1 “Abram, kür ibed na lwor!
\q2 An abedo kwot na megi,
\q2 cül na megi bino bedo na thwönë.”
\p
\v 2 Ëntö Abram ögamö nï, “Rwoth Obanga, ngö na in ibino mïöna nakun ape k'athïn mörö ëka dhanö na bino leeno jamina ënë Eliejer më Damaciko?” 
\v 3 Abram dökï okobo nï, “In ba ïmïa athïn mörö, ëka atic ni n'ënywölö ï öda ënë bino leeno jamina.”
\p
\v 4 Cë Rwoth dökï ötwak ködë nï, “Dhanö ni ba bino leeno jamini, ëntö wodi kikokome na in ïnywölö ënë bino leeno jamini.” 
\v 5 Cë Rwoth okelo Abram yökö ëka okobo nïnë nï, “Nën malö ï wi polo ëka ïkwan wel cër—ka adyer in ïrömö kwanögï.” Cë ën okobo nïnë nï, “Ëkwaëni thon bino bedo na pol kömanön.”
\p
\v 6 Abram oketho yee mërë ï kom Rwoth, ëka ömïö ëkwanö ën nï kite atïr.
\p
\v 7 Cë Rwoth dökï okobo nïnë nï, “An abedo Rwoth na ënë okeli yökö kï ï Ur na tye ï lobo ka jö Kaldaya, më mïöni lobo ni ëk obed megi.”
\p
\v 8 Ëntö Abram ögamö nï, “Rwoth Obanga, an atwërö ngeno nïngö nï lobo ni bino bedo mëga?”
\p
\v 9 Rwoth okobo both Abram nï, “Kel nïna nya raa mörö më mwaka adek, nya dyël më mwaka adek, thwön römö më mwaka adek, akur ëka athïn amam.”
\p
\v 10 Ën okelo jami ni kïbëc both Rwoth, cë ongunguno ïgï arïö arïö ëka öcanögï na dul acëlacël kemo awodhe, ëntö wïny ën ba ongungunogï. 
\v 11 Ka acuth obino më camö ringogï, Abram ryëmögï ökö.
\p
\v 12 Ï karë na ceng dong cwök dönyö, nïnö ömakö wang Abram rwök, ëka pïny na cöl cuc oumo ën ökö. 
\v 13 Cë Rwoth okobo nïnë nï, “Myero inge atïr nï ëkwaëni bino bedo Erok ï lobo na pathï mëgï. Ebino mïögï bedo opii ëka ebino yelogï pï mwaka 400. 
\v 14 Ëntö an abino mïö pwod ï kom jö na bino yelogï, ëka kinge gïn bino yaa ökö kï kunön nakun nwongo tye gïnï kï lïm na pol. 
\v 15 Ëntö in ebino ikoni kanya acël kï kwereni kï kuc. Ebino ikoni na dong itii. 
\v 16 Kinge rok më angwën, ëkwaëni bino dwogo gïnï cen kany pïën bal ka jö Amor bara römö ketho can ï komgï.”
\p
\v 17 Ï karë na ceng dong ödönyö, ëka pïny ödökö na cöl, agulu na iro dung kï ïë kï mac na lyël ï raa onen ëka owok ï dyere ringo n'engunguno kï kom lee acëlacël. 
\v 18 Ï nïnö nön ënë Rwoth oketho cïkërë mërë k'Abram nakun kobo nï, “An amïö lobo ni both ëkwaëni, cakërë kï ï kulo më Ejip thuno ködë naka ï kulo na thwönë më Euparate, 
\v 19 lobo ka jö Keni, jö Keniji, jö Kadmon, 
\v 20 jö Kit, jö Periji, jö Repa, 
\v 21 jö Amor, jö Kanaan, jö Girgac ëka jö Jebuc.”
\c 16
\s1 Agar ëka Icimael
\p
\v 1 Carai dhakö ka Abram ba önywölö nïnë ëthïnö mörö. Ëntö onwongo tye k'atic mërë n'obedo nya jö Ejip na nyïngë Agar. 
\v 2 Carai okobo both Abram nï, “Rwoth öjüka ökö më nwongo ëthïnö, cïdhï ibed k'aticna gwök onyo abino nwongo athïn mörö kï bothe.”
\p Abram oyeo ngö na Carai okobo. 
\v 3 Cë kinge na dong Abram obedo ï Kanaan pï mwaka apar, Carai ökwanyö atic mërë Agar n'obedo nya jö Ejip ëka ömïö both Abram më bedo dhakö mërë. 
\v 4 Abram obedo k'Agar, ëka öyac.
\p Ï karë n'Agar ongeo nï dong ëyac, ën öcakö caö adit mërë Carai. 
\v 5 Cë Carai okobo both Abram nï, “Can na an atye ka nwongo myero obed ï wi. An amïö aticna ï cingi ëka kobedini ën ongeo nï ën dong ëyac, cë öcakö caöna. Ëk Rwoth öngöl ï kin ön nga na rac.”
\p
\v 6 Abram ögamö nï, “Aticni tye ï cingi, tïm gin mörö këkën na in ïthamö nï bër ï kome.” Cë Carai öcakö yelo Agar rwök naka ömïö öngwëcö ökö kï bothe.
\p
\v 7 Malaika ka Rwoth onwongo Agar ï nget kulo na tye ï thim na cïdhö yo Cur. 
\v 8 Malaika okobo nïnë nï, “Agar, atic ka Carai, in ibino kï kwene, ëka ïcïdhö yo kwene?”
\p Ën ögamö nï, “An atye ka ngwëc ökö kï both Carai.”
\p
\v 9 Cë Malaika ka Rwoth okobo nïnë nï, “Dök cen both Carai ëka ibed ï thë löc mërë.” 
\v 10 Cë malaika ömëdërë më kobo nïnë nï, “An abino mëdö ëkwaëni bedo na pol na ba kwanërë.”
\p
\v 11 Malaika ka Rwoth okobo nïnë thon nï,
\q1 “In kobedini dong ï yac
\q2 ëka ibino nywölö athïn n'ëcwö.
\q1 Ibino cakö nyïngë Icimael,\f + \fr 16:11 \fr*\fk Icimael \fk*\ft gönyö nï Obanga winyo.\ft*\f*
\q2 pïën Obanga owinyo koko më cwer cwinyi.
\q1
\v 12 Ën bino bedo calö kana na ger,
\q2 ën bino bedo na ger nakun lwënyö ï kom jö kïbëc
\q2 ëka jö kïbëc bino lwëny ï kome,
\q1 ëka ën bino bedo kënë
\q2 kï both utmego mërë kïbëc.”
\p
\v 13 Agar ömïö nyïng ni both Rwoth n'ötwak ködë nï, “In ibedo Obanga na nëna,” pïën okobo nï, “An dong anënö Obanga na nëna.” 
\v 14 Ënë ömïö kulo nön ecwodo nï Beer Lakai Roi.\f + \fr 16:14 \fr*\fk Beer Lakai Roi \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa Kulo ka ngat na kwö n'önëna.\fqa*\f* Kulo nön nwongere ï dyere Kadec ëka Bered.
\p
\v 15 Agar önywölö n'Abram athïn n'ëcwö ëka Abram öcakö nyïngë Icimael. 
\v 16 Abram onwongo dong tye kï mwaka 86 ï karë na Agar önywölö nïnë Icimael.
\c 17
\s1 Cïkërë më lïrë
\p
\v 1 Ï karë n'Abram dong othuno mwaka 99, Rwoth onen bothe ëka okobo nï, “An Obanga Won Twër kïbëc, kwö ï nyima ï yoo n'opore abonge bal mörö. 
\v 2 An abino moko cïkërëna ï kin an kï in ëka abino mïö ëkwaëni bino bedo na pol.”
\p
\v 3 Abram oryebere pïny ï ngöm ï nyim Obanga, ëka Obanga okobo nïnë nï, 
\v 4 “An amoko cïkërëna kodi. In ibino bedo kwarö ka rok na pol. 
\v 5 Nyingi ba dökï ebino cwodo nï Abram, ëntö Abraam, pïën an amii ïdökö kwarö ka rok na pol. 
\v 6 An abino mïö ëkwaëni bedo na pol; an abino mïöni ïdökö rok na pol, ëka rwodhi bino yaa kï bothi. 
\v 7 An abino moko cïkërëna kodi ëka ëkwaëni na bino lüböni, ëka ëkwaëgï kïbëc obed cïkërë na bino bedo na twal pï run kïbëc. An abino bedo Obangani ëka Obanga k'ëkwaëni na bino lüböni. 
\v 8 An abino mïö lobo Kanaan kïbëc bothi—lobo na in kobedini itye ïë na calö arok ëk obed megi na twal ëka ëkwaëni na bino lüböni. An abino bedo Obangagï.”
\p
\v 9 Cë Obanga okobo both Abraam nï, “In myero ïgwök cïkërëna, in ëka ëkwaëni na bino lüböni ï run më anyim. 
\v 10 Man ënë cïkërëna kodi ëka ëkwaëni na bino lüböni, cïkërë na myero ïgwökï: Cwö kïbëc na tye ï kinwu myero ëlïr. 
\v 11 Un myero ïlïr wi del komwu më cwö, ëka man bino bedo anyuth më cïkërë ï kin an ëka un. 
\v 12 Pï rok na tye ka bino, ëthïnö awope kïbëc na tye nïnö aboro myero ëlïr, naka thon ëthïnö awope n'ënywölö ï kinwu onyo ëwïlö kï cïlïng kï both Erok na ba ënywölögï ï kin ëkwaëni. 
\v 13 Kono kadï ënywölö ï odi onyo ïwïlö kï cïlïngni, myero ëlïrgï. Cïkërëna na tye ï del komwu myero obed cïkërë na bino bedo na twal. 
\v 14 Dhanö mörö n'obedo ëcwö na ba ëlïrö del wi kome më cwö, ebino kwanyö ökö kï ï kin jögë, pïën nwongo ën ötürö cïkërëna.”
\p
\v 15 Obanga thon okobo both Abraam nï, “Dhaköni, in ba dök ibino cwodo ën nï Carai; nyïngë bino bedo Cara. 
\v 16 An abino mïö gum bothe ëka abino mïöni athïn n'ëcwö na yaa kï bothe. Abino mïö gum both Cara ëk obed aya ka rok na pol, rwodhi ka jïï bino yaa kï bothe.”
\p
\v 17 Abraam oryebere pïny ï ngöm, önyërö ëka ötwak kënë nï, “Dhanö na tye kï mwaka 100 twërö nywölö athïn? Cara twërö nywölö athïn nakun ën dong tye kï mwaka pyer abungwën?” 
\v 18 Ëka Abraam okobo both Obanga nï, “Öma mïï Icimael olee jami na in ïcïkö!”
\p
\v 19 Cë Obanga okobo nï, “Pe, ëntö dhaköni Cara bino nywölö nini athïn n'ëcwö, ëka ibino cakö nyïngë Icaka.\f + \fr 17:19 \fr*\fk Icaka \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa ën önyërö.\fqa*\f* An abino moko cïkërëna ködë na bino bedo na twal ëka ëkwaë mërë na bino lübö ën. 
\v 20 Ëka pï Icimael, an awinyo kwacni, adyer an abino mïö ën gum, abino mïö ën nywöl nya na pol rwök. Ën bino bedo kwarö ka rwodhi apar arïö ëka abino mïö ën dökö rok na dit. 
\v 21 Ëntö an abino moko cïkërëna kï Icaka, athïn na Cara bino nywölö nini ï koth karë ni ï mwaka na bino.” 
\v 22 Ï karë na ën dong otyeko twak k'Abraam, Obanga öya ökö kï bothe.
\p
\v 23 Ï nïnö nön kikokome Abraam ökwanyö wode Icimael kanya acël kï jö kïbëc n'ënywölö ï pacö mërë, onyo n'öwïlö kï cïlïng mërë, jö kïbëc n'obedo cwö na tye ï pacö mërë ölïrögï kite n'Obanga okobo nïnë. 
\v 24 Abraam onwongo dong tye kï mwaka më dit mërë 99 ï karë n'ëlïrö ën, 
\v 25 ëka wode Icimael onwongo dong tye kï mwaka apar adek ï karë n'ëlïrö ën. 
\v 26 Abraam ëka wode Icimael ëlïrögï ï nïnö nonu kikokome. 
\v 27 Cwö kïbëc n'onwongo tye ï pacö mërë, ëka cwö kïbëc n'ënywölö ï pacö onyo n'ëwïlö kï both arok, ëlïrögï kanya acël ködë.
\c 18
\s1 Rwoth öcïkö pï nywölö Icaka
\p
\v 1 Rwoth dökï onen both Abraam ï nget yen na thwon na tye ï Mamre, n'onwongo ën obedo ï dholokek më këma mërë ï karë na pïny lyeth. 
\v 2 Ën otingo wangë, ëka cücüth önënö jö adek n'ocung gïnï kï cecen. Ï karë na ën önënögï, örïngö kï ï dhö këma mërë më romo ködgï, cë oryebere pïny ï ngöm.
\p
\v 3 Abraam okobo nï, “Rwothna, ka itye kï cwiny na bër ï koma, kür ïkadh aticni akadha. 
\v 4 Ëk ekel pii mörö na nönök, ïlwök unu kï tyënwu, ëka dong iywe unu ï thë yath ni. 
\v 5 Ëk acïdh akel niwu gin mörö më acama, ëk ömïï inwong unu tëkö mörö, ëka dong ïmëdërë unu kï wothwu—kite n'onwongo ibino unu ködë botha.”
\p Gïn ögamö nï, “Eyo, tïm kite na in ikobo ködë.”
\p
\v 6 Cë Abraam öbünyö cïdhö yo both Cara ï këma, okobo nïnë nï, “Kwany mökö ngano na römö agweti adek pïöpïö ëk ïnyöbï, ëka ited k'ogati mörö.” 
\v 7 Cë Abraam örïngö ï öd okul dhok, öyërö wod thwön na ringo mërë pod yom na bër, ëka ömïö both atic mërë, n'öyübö pïöpïö. 
\v 8 Ï karë na cem dong öcëk, Abraam okelo cak na wac, cak na lïbü, ringo na gïn otedo, ëka oketho ï nyimgï. Ën ocung ï nget yath nakun kürögï na gïn tye ka cem.
\p
\v 9 Cë gïn openyo nï, “Dhaköni Cara tye kwene?”
\p Abraam ögamö nï, “Ën tye ï këma.”
\p
\v 10 Cë Rwoth okobo nï, “Adyer an abino dwogo bothi ï mwaka na bino ï koth karë ni, ëka dhaköni Cara nwongo dong tye kï wode.”
\p Cara onwongo tye ka winyo köpgï kï ï dholokek më këma, n'onwongo tye ï nge Abraam. 
\v 11 Ï karë nön Abraam gïn kï Cara onwongo dong otii gïnï ökö ëka mwakagï onwongo thon thwönë, mwaka ka Cara thon më nywölö athïn onwongo dong opoth ökö. 
\v 12 Cara önyërö kënë, nakun kobo nï, “Kinge na dong an atii, ëka adwongna thon dong otii ökö, pod dökï atwërö bedo kï miti më nywölö athïn?”
\p
\v 13 Cë Rwoth okobo both Abraam nï, “Pïngö Cara önyërö nakun kobo nï, ‘Adyer an dökï atwërö nywölö athïn, na dong atii ökö?’ 
\v 14 Tye gin mörö na tëk na löö Rwoth? An abino dwogo bothi ï karë n'opore ï mwaka na bino, nwongo Cara dong tye kï wode.”
\p
\v 15 Ëntö Cara obedo na lwor ëka okobo twodo nï, “An gira ba anyërö.”
\p Ëntö Rwoth ögamö nï, “Eyo, in ïnyërö.”
\s1 Abraam ökwaö pï Codom
\p
\v 16 Ï karë na wele öya më cïdhö ökö, gïn ödök yo kutung Codom, ëka Abraam ökwangögï më nyuthigï yoo. 
\v 17 Cë Rwoth okobo nï, “Myero an amüng n'Abraam gin na an acwök tïmö? 
\v 18 Adyer Abraam bino bedo rok na thwönë, ëka na tëk, na rok kïbëc na tye ï wi lobo bino nwongo gum na yaa kï bothe? 
\v 19 Pïën an dong atyeko yërö ën, ëk onyuth n'ëthïnö mërë ëka jö më ödë na bino lübö körë më lübö yoo ka Rwoth nakun tio gïnï gin na tye atïr. Cë Rwoth bino mïö Abraam gin na yam ën öcïkö.”
\p
\v 20 Cë Rwoth okobo nï, “Koko ï kom Codom ëka Gomora ödökö na thwönë rwök, ëka balgï dong rac rwök. 
\v 21 An abino cïdhö bothgï ëk acïdh anën ka adyer gin na gïn tye ka tïmö, na koko mërë othuno botha. Cë ka pe, an abino ngeno.”
\p
\v 22 Cë jö arïö ölökërë ëka öcakö gïnï woth më cïdhö yo Codom, ëntö Abraam odong nakun ocung ï nyim Rwoth. 
\v 23 Abraam önyïkö na cwök yo bothe ëka okobo nïnë nï, “In ibino tyeko jö na kitegï atïr kanya acël kï jö na reco? 
\v 24 Cë ka jö na kitegï atïr bino nwongërë pyer abic ï pacö nön? Adyer in ibino tyeko kabedo nön ökö ëka ba ibino wëkö pacö nön pï jö pyer abic na kitegï atïr na tye gïnï ïë? 
\v 25 Adyer ba opore in më tïmö nï kömanön—më neko jö na kitegï atïr kanya acël kï jö na reco, nakun ïmïö jö na kitegï atïr thon bedo na rom kï jö na reco. Adyer ba opore in më tïmö nï kömanön! Angöl-köp më lobo kïbëc ba bino tïmö gin na tye atïr?”
\p
\v 26 Rwoth ögamö nï, “Ka an anwongo jö na kitegï atïr pyer abic na tye gïnï ï Codom, an abino wëkö kabedo nön kïbëc pïrgï.”
\p
\v 27 Cë Abraam dökï ötwak nï, “Kite na dong an atwak both Rwoth kï tëk cwiny, kadï bed nï an ba abedo gin mörö ëntö apua ëka buru. 
\v 28 Cë ka jö na kitegï atïr tye pyer angwën wie abic? In ibino tyeko pacö nön kïbëc pï jö abic n'orem?”
\p Ën ögamö nï, “Ka an anwongo jö pyer angwën wie abic, an ba abino tyeko.”
\p
\v 29 Ëka Abraam okobo dökï nï, “Cë ka ibino nwongo jö pyer angwën këkën kunön?”
\p Ën ögamö nï, “Pï jö pyer angwën an ba abino tïmö gïn mörö.”
\p
\v 30 Ëka dökï okobo nï, “Kür akëmö omaki, in Rwoth, an abino twak dökï. Ka cë ibino nwongo kunön jö pyer adek kono?”
\p Cë ën ögamö nï, “Ba abino tïmö ka cë abino nwongo jö pyer adek kunön.”
\p
\v 31 Abraam dökï okobo nï, “Kite na dong an atwak both Rwoth kï tëk cwiny, cë ka jö pyer arïö këkën ënë bino nwongere kunön?”
\p Ën ögamö nï, “Pï jö pyer arïö, an ba abino tyeko pacö nön.”
\p
\v 32 Më ajiki Abraam okobo nï, “Rwoth, kür akëmö omaki ï koma, ëk atwak kïcël këkën. Cë ka in ibino nwongo jö apar këkën kunön?”
\p Ën ögamö nï, “Pï jö apar nön, an ba abino tyeko pacö nön.”
\p
\v 33 Ï karë na dong Rwoth otyeko twak k'Abraam, ën öya ökö ëka Abraam ödök ï kabedo mërë.
\c 19
\s1 Etyeko Codom ëka Gomora
\p
\v 1 Ï karë n'emalaika arïö othuno gïnï ï Codom kothyeno, gïn onwongo Lot obedo ï dhö wangkac më pacö. Ï karë na Lot önënögï, ën öya malö më romo ködgï, ëka oryebere pïny ï ngöm. 
\v 2 Ën okobo nï, “Editena, akwaöwu an aticwu ëk ibin unu ï pacöna. Ïlwök tyënwu ëka ïnïn unu kany, cë dong ïya unu kodiko cön më mëdërë kï woth na mewu.”
\p Gïn ögamö nï, “Pe, wan ebino nïnö ï dyere pacö.”
\p
\v 3 Ëntö Lot ödïögï rwök, cë gïn ölökërë ödönyö gïnï ï ödë. Ën otedo cem nïgï, otedo ogati abonge thöbï, ëka öcamö gïnï. 
\v 4 Na gïn bara öcïdhö ï kabuto, cwö kïbëc na tye ï pacö më Codom—jö na thïnö ëka jö n'otii—obino cë ögürö gïnï öt. 
\v 5 Gïn öcakö redo kï nyïng Lot nï, “Jö n'obino gïnï bothi woro kothyeno tye gïnï kwene? Kelgï yökö bothwa kany, ëk ebut ködgï.”
\p
\v 6 Lot ödönyö yökö bothgï, ëka oloro dholokek ökö, 
\v 7 nakun kobo bothgï nï, “Akwaöwu, utmegona, kür ïtïm unu tïm më kïpyëdë. 
\v 8 Nën, an atye k'anyirana arïö na bara ongere gïnï kï cwö. Ëk akelgï bothwu, ïtïm unu gïn na un ïmïtö ködgï. Ëntö kür ïtïm unu gin mörö ï kom jö ni, pïën gïn dong tye ï thë gwök na mëga.”
\p
\v 9 Gïn oredo nï, “Yaa ökö kï ï nyimwa!” Ëka okobo gïnï dökï nï, “Nyeri obino kany na calö arok ëka kobedini mïtö bedo angöl-köp! Wan ebino tïmö gin na rac ï komi na löö gïn.” Gïn ömëdërë më dïö Lot, nakun cïdhö gïnï më türö dholokek.
\p
\v 10 Ëntö emalaika arïö olyao cïng-gï yökö, cë öywaö gïnï Lot ï öt ëka oloro gïnï dholokek ökö. 
\v 11 Cë gïn öbörö wang jö na dito ëka jö na thïnö n'onwongo tye gïnï ï dholokek më öt kï thöö wang, ëk kür onwong gïnï dholokek.
\p
\v 12 Emalaika arïö okobo both Lot nï, “In itye kï jö mörö nökënë kany n'onyomo ï pacöni, awope, anyira onyo ngat mörö n'obedo watni? Yaa unu ködgï ökö kï kany, 
\v 13 pïën wan ëcwök tyeko kabedo ni ökö. Koko na tye ï kom jö na tye ïë ödökö na thwönë ï nyim Rwoth, ëka ën oorowa nï ëk etyekgï ökö.”
\p
\v 14 Cë Lot ödönyö yökö, ëka ötwak kï jö n'onwongo mïtö nyömö anyira mërë. Ën okobo nï, “Yaa unu ökö pïöpïö kï ï kabedo ni, pïën Rwoth cwök tyeko pacö ni ökö.” Ëntö jö n'onwongo mïtö nyömö anyira mërë, öthamö gïnï nï ën onwongo woco awoca.
\p
\v 15 Kodiko na pïny dong ruu, emalaika arïö öbünyö gïnï Lot, nakun kobo gïnï nï, “Yaa ökö! Kwany dhaköni ëka anyirani arïö na tye gïnï kany, ëk kür etyekwu ökö ka ebino pwodo pacö ni.”
\p
\v 16 Ï karë na ën obedo galërë, emalaika ömakö cïngë ëka cïng dhakö mërë, cïng anyira mërë arïö cë öpëögï yökö kï ï pacö, pïën Rwoth onwongo tye kï kïca ï komgï. 
\v 17 Ï karë na dong ekelogï yökö, malaika acël okobo nï, “Rïng ïlar unu kwöwu! Kür ïnën unu ngewu, ëka kür icung unu kany mörö ï ora! Rïng unu ï wi kite, ëk kür ïthöö unu!”
\p
\v 18 Ëntö Lot okobo bothgï nï, “Pe, adwongna. 
\v 19 An aticni anwongo cwiny na bër rwök ï nyimi, ëka inyutho kïca na thwönë rwök pï larö kwöna. Ëntö ba atwërö rïngö yo wi kite, pëkö ni bino podho ï koma cë abino thöö ökö. 
\v 20 Nën, pacö na cwök na an arömö rïngö yo ïë, ëka tïdï mörö. Ëk arïng yo ïë ëntö pacö nön tïdï rwök. Pathï nï kömanön? Cë kwöna twërö bwöth.”
\p
\v 21 Malaika okobo nïnë nï, “Bër, an awinyo kwacni, ba abino tyeko pacö nön. 
\v 22 Ëntö rïng yo kunön pïöpïö, pïën an ba abino tïmö gin mörö na bara ithuno kunön.” (Manön ënë ömïö pacö nön ecwodo nï Joar.\f + \fr 19:22 \fr*\fk Joar \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa tïdï.\fqa*\f*)
\p
\v 23 Ï karë na Lot othuno ï Joar, ceng onwongo dong odonyo. 
\v 24 Cë Rwoth ooro mac ëka calpa na lyël kï ï polo n'ocwe pïny calö köth ï kom Codom ëka Gomora. 
\v 25 Ën otyeko peci nön gïnï kanya acël kï ngömgï, ëka jö kïbëc na bedo gïnï ï peci, ëka thon gin na mar n'otuu kï ï ngöm. 
\v 26 Ëntö dhakö ka Lot ogwilo nge, ëka ölökërë ödökö kadö n'ocung kamë wïr.
\p
\v 27 Kodiko mërë Abraam öya cön, cë öcïdhö ï kabedo na ën onwongo ocung ïë ï nyim Rwoth. 
\v 28 Ën önënö Codom ëka Gomora, cë önënö iro na dung kï ï kabedo kïbëc na tye ï lobo nön na cal kï mac na lyël kï ï keno. 
\v 29 Ï karë n'Obanga otyeko peci na tye ï kabedo na Lot onwongo bedo ïë, ën opo ï kom cïkërë mërë gïn k'Abraam ëka ölarö Lot kï ï kom can na thwönë rwök.
\s1 Lot ëka anyira mërë
\p
\v 30 Lot ëka anyira mërë öya gïnï ökö kï ï Joar, cë öcïdhö obedo gïnï ï wi kite, pïën onwongo lworo gïnï bedo ï Joar. Ën ëka anyira mërë arïö obedo gïnï ï rwo. 
\v 31 Ï nïnö mörö acël, nyarë na dit öcakö kobo both amïn mërë na tïdï nï, “Apap ön dong otii ökö, ëka ëcwö mörö ope ï wi lobo na myero obed kï ön kite na cïk më wi lobo kïbëc mïtö. 
\v 32 Bin, ëmïï apap ön ömadh köngö ölök, ëk ebed ködë ëka enwong ëthïnö.”
\p
\v 33 Ï kiwor nön gïn ömïö apapgï ömadhö köngö ölök, ëka anyaka na dit ödönyö ï öt cë obedo k'apap mërë. Lot ba ongeo caa na nyarë obedo ködë, ëka caa na ën öya ködë malö.
\p
\v 34 Kodiko mërë nyarë na dit okobo both amïn mërë na tïdï nï, “Woro kiwor abedo k'apap ön. Ëk dökï ëmïï köngö ölök tin kiwor, ëka in dökï ïcïdh ibed ködë, ëk enwong ëthïnö n'aya kï both apap ön.” 
\v 35 Cë gïn ömïö apapgï ömadhö köngö ölök ï kiwor nön thon, ëka nyarë na tïdï öcïdhö obedo ködë. Ën dökï ba ongeo caa na nyarë obedo ködë ëka caa na ën öya ködë malö.
\p
\v 36 Manön kite n'anyira ka Lot arïö öyac gïnï k'apapgï ködë. 
\v 37 Nyarë na dit önywölö athïn n'ëcwö, ëka öcakö nyïngë Moab. Ënë obedo kwarö ka jö Moab më tin. 
\v 38 Nyarë na tïdï thon önywölö athïn n'ëcwö, ëka öcakö nyïngë Ben Ami. Ënë obedo kwarö ka jö Amon më tin.
\c 20
\s1 Abraam ëka Abimelek
\p
\v 1 Abraam öcakö woth më cïdhö ï lobo më Negeb cë ën obedo ï dyere Kadec ëka Cur. Ën obedo ï Gerar pï karë mörö na nönök na calö arok, 
\v 2 ëka kï kunön Abraam öcakö kobo both jö kïbëc nï, “Cara obedo amëra.” Cë Abimelek, rwoth më Gerar, ooro jögë më cïdhö ömö Cara bothe.
\p
\v 3 Ëntö ï kiwor mörö acël, Obanga onen both Abimelek ï wang lek ëka okobo nïnë nï, “In itero dhakö na dong ënyömö ökö, ëka pï manön in ibino thöö.”
\p
\v 4 Abimelek onwongo bara obedo ködë ëka ën okobo nï, “Rwoth, in ibino neko rok mörö na ba öbalö? 
\v 5 Abraam okobo nïna nï Cara obedo amïn mërë, ëka Cara thon okobo nï Abraam obedo ömïn mërë. An atïmö man na cwinya leng, ëka cïnga thon ba ötïmö gin mörö.”
\p
\v 6 Cë Obanga dökï okobo bothe ï wang lek nï, “Eyo, angeo nï ïtïmö kömanön na cwinyi leng, ëka manön ënë ömïö an ajuki kï ï tïmö bal ï nyima. Manön ënë gin n'ömïö an ba amii ibedo ködë. 
\v 7 Kobedini dong dwök dhakö ni both cwörë, pïën cwörë obedo adwarpïny, ëka ën bino lëgö piri cë ibino kwö. Ëntö ka ba ïdwökö, adyer myero inge nï in kanya acël kï jö më pacöni kïbëc ibino unu thöö.”
\p
\v 8 Kodiko mërë cön, Abimelek ocwodo etic mërë kïbëc, ëka ï karë na ën okobo bothgï ngö n'ötïmërë, gïn obedo kï lworo na thwönë rwök. 
\v 9 Cë Abimelek ocwodo Abraam bothe ëka okobo nïnë nï, “Ngö na in ïtïmö ï komwa? Ngö na an abalö nini, n'ömïö in ikelo bal na thwönë ï koma ëka ï kom kerna? In ïtïmö gin n'onwongo myero kür ïtïm ï koma.” 
\v 10 Ëka Abimelek openyo Abraam nï, “Ngö n'ömïö ïtïmö gin ni?”
\p
\v 11 Abraam ögamö nï, “Pïën an athamö nï, ‘Ngat mörö ope na lworo Obanga ï kabedo ni, ëka gïn bino nekona ökö pï dhaköna.’ 
\v 12 Adyer ën obedo amëra kikokome, nyaka apapna kadï bed ba obedo athïn k'ayana, ëka ën ödökö dhaköna. 
\v 13 Ï karë n'Obanga ökwanya ökö kï ï pacö k'apapna, akobo nïnë nï, ‘Man ënë kite na myero in inyuth nïna marni: Kabedo kïbëc na ön ebino cïdhö ïë, ibino kobo nï, “Ën obedo ömëra.”’”
\p
\v 14 Cë Abimelek okelo rom ëka dyegi, dhok, opii na cwö ëka opii na mon cë ömïögï both Abraam, ëka Abimelek ödwökö Cara yo both Abraam. 
\v 15 Ëka Abimelek okobo nï, “Nën, lobona ene kïbëc; bed kany mörö na in ïmïtö.”
\p
\v 16 Ën okobo both Cara nï, “Nën, an amïö omeru cëkël\f + \fr 20:16 \fr*\fk Cëkël \fk*\ft man obedo cïlïng më karë nön; n'ëyübö kï ryal.\ft*\f* na römö elip acël. Man obedo më cülöni pï bal mörö këkën na an atïmö ï komi ëka më nyutho both jö kïbëc nï in ba ïbalö gin mörö.”
\p
\v 17 Cë Abraam ölëgö both Obanga, ëka Obanga öcangö Abimelek, dhakö mërë, ëka opii mërë na mon, ëk dökï önywöl gïnï ëthïnö, 
\v 18 pïën Rwoth onwongo oloro öd nyodo kïbëc kï ï öt ka Abimelek pï köp ï kom Cara, dhakö ka Abraam.
\c 21
\s1 Nywölö Icaka
\p
\v 1 Rwoth ömïö gum both Cara kite na ën onwongo okobo cön, ëka Rwoth ötïmö kite n'onwongo ën öcïkö.\x - \xo 21:1 \xo*\xt Acaki 18:10\xt*\x* 
\v 2 Cara öyac ëka önywölö athïn awobi both Abraam ï karë më tio mërë, ï karë n'Obanga öcïkö ën ïë kikokome. 
\v 3 Abraam öcakö nyïng athïn na Cara önywölö nï Icaka. 
\v 4 Ï karë na wode Icaka onwongo dong tye nïnö aboro, Abraam ölïrö ën kite n'Obanga onwongo öcïkö ën ködë.\x - \xo 21:4 \xo*\xt Acaki 17:12\xt*\x* 
\v 5 Abraam onwongo dong tye kï mwaka mia acël ï karë n'ënywölö wode Icaka.
\p
\v 6 Cara okobo nï, “Obanga ömïa anyërö kï yom cwiny ëka jö kïbëc na bino winyo köp ni bino nyërö gïnï köda kï yom cwiny.” 
\v 7 Ëka ömëdö dökï na kobo nï, “Nga n'onwongo bino kobo both Abraam nï Cara bino dödhö ëthïnö? Nën, an anywölö nïnë athïn awobi ï karë më tio mërë.”
\s1 Ëryëmö Agar ëka Icimael
\p
\v 8 Icaka ödöngö ëka ëkwanyö ökö kï ï cak. Abraam öyübö karama na thwönë rwök ï nïnö n'ëkwanyö ën kï ï cak. 
\v 9 Kinge na karama othum, Cara önënö awobi na Agar n'obedo dhanö më Ejip önywölö gïn k'Abraam tye ka nywarö Icaka. 
\v 10 Cë Cara okobo both Abraam nï, “Ryëm dhakö ni n'obedo opii gïn kï wode ökö pïën wod ka dhakö ni ba bino nywakö gin më alea kï woda Icaka.”
\p
\v 11 Köp ni ocwero cwiny Abraam rwök pïën Icimael onwongo thon obedo wode. 
\v 12 Ëntö Obanga okobo both Abraam nï, “Kür ïmïï cwinyi ocwer rwök ï kom awobi ëka opiini Agar. Tïm gin na kïbëc na Cara kobo nini, pïën ëthïnö ka Icaka ënë ebino cwodogï nï ëkwaëni. 
\v 13 An abino mïö wod ka dhakö n'obedo opii dökö rok thon, pïën ën thon obedo wodi.”
\p
\v 14 Abraam öya kodiko cön, ökwanyö cem mörö ëka ocwe\f + \fr 21:14 \fr*\fk Ocwe \fk*\ft obedo adela n'ëkwö më makö kï pii.\ft*\f* më pii cë ömïögï both Agar. Ën okethogï ï wi baë, ömïö athïn bothe ëka ömïögï öcïdhö. Agar öcïdhö kï yore ëka obedo ka lath ï thim më Beerceba.
\p
\v 15 Ï karë na pii othum ökö kï ï ocwe, ën ocibo athïn ï thë bunga mörö acël. 
\v 16 Cë ën öcïdhö ëka obedo pïny na cwök, na bor mërë röm kï kanya athërö jik ïë k'eyuo, pïën ën onwongo öthamö nï, “Ba amïtö nënö athïna ka thöö.” Ëka ën obedo kany nön na bobor ködë, cë ën öcakö koko.
\p
\v 17 Obanga owinyo athïn ka kok, ëka malaika k'Obanga ocwodo Agar kï ï polo cë okobo nïnë nï, “Agar, ngö na rac? Kür ibed kï lworo, Obanga owinyo koko k'athïn kï kanya obuto ïë. 
\v 18 Yaa malö, iting athïn ëka ïmak cïngë, pïën an abino mïö ëkwaë mërë dökö rok na dit.”
\p
\v 19 Cë Obanga öyabö wang Agar ëka önënö kulo na pii tye ïë. Ën öcïdhö ötwömö pii cë öpïkö pong ocwe ëka ömïö athïn omodho.
\p
\v 20 Obanga onwongo tye k'athïn ni na ën tye ka döngö. Ën obedo ï thim ëka ödökö adwar. 
\v 21 Ën obedo ï thim më Paran, ëka aya mërë önyömö nïnë nyakö kï ï lobo më Ejip.
\s1 Abraam öcïkërë gïn k'Abimelek
\p
\v 22 Ï karë nön Abimelek ëka Pikol adit acikari mërë öcïdhö gïnï both Abraam ëka okobo nï, “Obanga tye kodi ï gin na kïbëc na in ïtïmö. 
\v 23 Kobedini kwongiri botha kany ï nyim Obanga nï ba ibino bwölöna onyo ëthïnöna onyo ëkwaëna. Nyuth nïna ëka lobo na in itye kabedo ïë na calö arok, gin na bër na an thon atïmö bothi.”
\p
\v 24 Abraam okobo nï, “An akwongara.”
\p
\v 25 Cë Abraam okok both Abimelek pï kulo na pii tye ïë n'onwongo etic k'Abimelek ocere gïnï ökö ïë. 
\v 26 Ëntö Abimelek okobo nï, “An ba angeo nga n'ötïmö gin ni. In ba ikobo nïna, ëka an awinyo köp ni tin.”
\p
\v 27 Cë Abraam ökwanyö rom ëka dhok cë ömïögï both Abimelek, ëka jö arïö ni öcïkërë ï kin-gï. 
\v 28 Abraam öyërö nyirom abïrö okethogï path, 
\v 29 ëka Abimelek openyo Abraam nï, “Pïngö in iketho rom abïrö na path kï kom rom nökënë?”
\p
\v 30 Ën ögamö nï, “Gam rom abïrö ni kï ï cïnga, na calö caden nï an yam akünyö kulo ni.”
\p
\v 31 Manön ënë ömïö ecwodo kabedo nön nï Beerceba,\f + \fr 21:31 \fr*\fk Beerceba \fk*\ft nyïng ni gönyö nï \ft*\fqa kulo më abïrö \fqa*\ft onyo \ft*\fqa kulo më cïkërë. \fqa*\f* pïën jö arïö okwongere gïnï kunön.
\p
\v 32 Kinge na cïkërë ötïmërë ï Beerceba, Abimelek ëka Pikol adit acikari mërë ödök gïnï ï lobo ka jö Pilicitain. 
\v 33 Abraam öpïdhö yath tamarik\f + \fr 21:33 \fr*\fk Yath tamarik \fk*\ft obedo yath na bor n'orii mërë dönyö na thuth yo pïny, na tipo mërë thwönë ëka mïtö pii na nönök.\ft*\f* ï Beerceba, ëka kany nön ënë ën öwörö Rwoth, Obanga na Bedo Naka. 
\v 34 Ëka Abraam obedo ï lobo ka jö Pilicitain pï karë na lac.
\c 22
\s1 Obanga ötëmö Abraam
\p
\v 1 Kinge karë mörö, Obanga ötëmö Abraam. Ën okobo nïnë nï, “Abraam!”
\p Abraam ögamö nï, “An enene.”
\p
\v 2 Cë Obanga okobo nï, “Kwany wodi acël këkën Icaka, na in ïmarö, ëka ïcïdh ï lobo më Moria, ëk ïtyër ën kunön na calö tyër awanga ï wi kidi mörö acël na an abino kobo nini.”
\p
\v 3 Kodiko cön Abraam öya ëka otweo then më bedo ï wi kana mërë. Ën ökwanyö etic mërë arïö ëka wode Icaka. Ï karë na ën dong otongo yen më tyër awanga, ën öcakö woth më cïdhö ï kabedo n'Obanga onwongo okobo nïnë. 
\v 4 Ï nïnö më adek Abraam otingo wangë malö ëka önënö kabedo nön kï kanya bor. 
\v 5 Cë Abraam okobo both etic mërë nï, “Bed unu kany kï kana nakun an ëka awobi ni ëcïdhö yo tung ca më wörö Obanga ëka ebino dwogo bothwu.”
\p
\v 6 Abraam ökwanyö yen më tyër awanga cë oketho ï wi wode Icaka, nakun ën ömakö mac ëka pala ï cïngë. Ï karë na jö arïö ni tye ka woth kanya acël, 
\v 7 Icaka okobo both apap mërë Abraam nï, “Apap!”
\p Apap mërë ögamö nï, “Eyo woda.”
\p Icaka ögamö nï, “Mac ëka yen tye kany, ëntö römö më tyër awanga tye kwene?” \fig “Römö më tyër awanga tye kwene?”|alt="Abraham tested to sacrifice Isaac" src="CO00662B.TIF" size="col" loc="Between vs 7 and 8" copy="Cook OT images" ref="22:7"\fig*
\p
\v 8 Abraam ögamö nï, “Woda, Obanga kikokome bino mïö römö më tyër awanga.” Ëka jö arïö ni ömëdërë gïnï më woth kanya acël.
\p
\v 9 Ï karë na gïn othuno ï kabedo n'onwongo Obanga okobo nïnë, Abraam ögërö keno tyër kany nön ëka öcanö yen ï wie. Ën otweo wode Icaka ëka opyelo ï wi keno tyër, ï wi yen. 
\v 10 Cë Abraam ökwanyö pala ëka otingo cïngë malö më neko wode. 
\v 11 Ëntö malaika ka Rwoth ocwodo Abraam kï ï polo nï, “Abraam! Abraam!”
\p Ën ögamö nï, “An enene.”
\p
\v 12 Ën okobo nï, “Kür iketh cingi ï kom awobi nön. Kür ïtïm gin mörö ï kome. Kobedi dong an angeo nï in ilworo Obanga, pïën in ba itwona wodi, wodi acël këkën.”
\p
\v 13 Abraam otingo wangë, cë önënö römö tye yo kungee na tunge omoko ökö. Ën öcïdhö cë ökwanyö römö ëka ötyërö na calö tyër awanga nakaka wode. 
\v 14 Abraam öcakö nyïng kabedo nön nï “Rwoth ënë bino mïö.” Ëka naka tin ekobo nï, “Ï wi kidi ka Rwoth ebino mïö.”
\p
\v 15 Malaika ka Rwoth ocwodo Abraam wang më arïö kï ï polo. 
\v 16 Cë okobo nï, “Rwoth okobo nï, ‘An akwongara kï nyïnga këna, pïën in ïtïmö gin ni ëka ba itwona wodi, wodi acël këkën, 
\v 17 an abino mïöni gum, ëka an abino mïö ëkwaëni bedo na pol calö cër na tye ï wi polo ëka na calö kwo na tye ï dhö nam. Ëkwaëni bino löönö jami më pacö ka lang-gï, 
\v 18 ëka kï kom ëkwaëni, rok kïbëc na tye ï wi lobo bino bedo kï gum, pïën in ibedo kï winy ï koma.’”
\p
\v 19 Cë Abraam odwogo both etic mërë, ëka öcakö cïdhö gïnï yo Beerceba kanya Abraam obedo ïë.
\s1 Awope ka Nakor
\p
\v 20 Kinge karë mörö, ekobo both Abraam nï, “Milca thon önywölö ëthïnö k'omeru Nakor: 
\v 21 Uj obedo athïn kaö, ömïn mërë Buj, Kemuel (apap k'Aram), 
\v 22 Keced, Kajo, Pildac, Jidlap ëka Betuel.” 
\v 23 Betuel önywölö Rebeka. Milca önywölö ëthïnö aboro kï Nakor ömïn Abraam. 
\v 24 Nakor onwongo thon tye kï dhakö nökënë n'ecwodo nï Reuma, n'önywölö thon awope: Teba, Gaam, Taac ëka Maaca.
\c 23
\s1 Thöö ka Cara
\p
\v 1 Cara obedo ï wi lobo pï mwaka 127. 
\v 2 Ën öthöö ï Kiriat Arba (na kobedini ecwodo nï Kebron) na tye ï lobo Kanaan. Abraam ödönyö ï këma më kumo pï Cara ëka okoko ën.
\p
\v 3 Cë Abraam öya kï ï nget lyël ka dhakö mërë ëka öcïdhö okobo both jö Kit nï, 
\v 4 “An abedo welo ëka arok ï kinwu. Cadh nïna unu kany mörö më ik ëk aik dhanöna n'öthöö ïë.”
\p
\v 5 Jö Kit ögamö dhö Abraam nï, 
\v 6 “Adwong, winywa. In ibedo ngat na dit ï kinwa kany. Ik kom athööni ï bur lyël mörö na bër na in ïyërö kï kin bur lyenewa ni. Ngat mörö ope na bino kwërö nini ï bur lyënë më iko athööni ïë.”
\p
\v 7 Cë Abraam öya ëka oryebere pïny ï nyim jö Kit. 
\v 8 Ën okobo bothgï nï, “Ka un iye më mïöna iko athööna, cë winya unu ëka kwa unu nïna Epron wod ka Joar 
\v 9 ëk öcadh nïna rwo më Makpela, n'obedo mëgë na tye ï ajiki më pwodho mërë. Peny unu ën ëk öcadh nïna ï wel mërë kikokome na römö wïlö ëk obed na calö kabedo më ik na tye ï kinwu.”
\p
\v 10 Ï karë nön Epron onwongo obedo ï kin jö Kit ëka ën ögamö dhö Abraam na jö Kit kïbëc tye ka winyo, n'onwongo obino gïnï ï kabedo më athuko na tye ï dhö wangkac më pacö mërë. 
\v 11 Ën okobo nï, “Pathï nï kömanön rwothna, winy köpna. An amïö pwodho bothi, ëka amïö rwo na tye ïë. An amii ï nyim jö na mëga. Ik jö na megi ïë.”
\p
\v 12 Abraam dökï oryebere ï nyim jö Kit 
\v 13 ëka okobo both Epron na gïn tye ka winyo nï, “Winy unu köpna, ka un iye. An abino cülö wel më pwodho. Yee unu nïna ëk aik dhaköna n'öthöö kunön.”
\p
\v 14 Epron ögamö dhö Abraam nï, 
\v 15 “Winy köpna, rwothna, wel lobo nön römö cëkël\f + \fr 23:15 \fr*\fk Cëkël \fk*\ft man obedo cïlïng më karë nön; n'ëyübö kï ryal.\ft*\f* më ryal 400, ëntö ngö ënön na tye ï kin an kï in? Ik jö na megi n'öthöö ïë.”
\p
\v 16 Abraam oye köp ka Epron, cë opimo wel ryal ï nyim jö Kit na römö cëkël më ryal 400, nakun pimo kï kidi ratili n'ëcath pimo kï jami ï karë nön.
\p
\v 17 Pwodho ka Epron na tye ï Makpela, n'onwongo tye kukïdë më Mamre—pwodho ëka rwo na tye ïë, ëka yen kïbëc na tye ï wang abakëth më pwodho—onwongo ëmïö ökö 
\v 18 both Abraam na calö mëgë ï nyim jö Kit n'onwongo obino gïnï ï dhö wangkac më pacö. 
\v 19 Kinge manön Abraam oiko dhakö mërë Cara ï rwo na tye ï pwodho më Makpela na tye kukïdë më Mamre (manön, Kebron) na tye ï lobo më Kanaan. 
\v 20 Jö Kit ömïö pwodho ëka rwo n'onwongo tye ïë both Abraam na calö kabedo më ik.
\c 24
\s1 Dhakö ka Icaka
\p
\v 1 Abraam onwongo dong otii ëka mwaka mërë më tio onwongo pol. Rwoth onwongo ömïö ën gum ï gin na kïbëc. 
\v 2 Abraam okobo both atic mërë na dit na tye ï ödë n'onwongo ënë löö gin na kïbëc n'onwongo ën tye ködë nï, “Keth cingi ï kin ema.\f + \fr 24:2 \fr*\fk Keth cingi ï kin ema \fk*\ft man onwongo obedo kwong n'ekwongo na ba lökërë na twal.\ft*\f* 
\v 3 An amïtö nï in ikwongiri kï nyïng Rwoth, Obanga n'ocweo polo kï lobo, nï in ba ibino nyömö nï woda nyakö kï ï kin anyira ka jö Kanaan, na an atye ï kin-gï. 
\v 4 Ëntö ibino cïdhö ï lobo n'ënywöla ïë ëka both wedena kikokome cë ïnyöm dhakö nï woda Icaka.”
\p
\v 5 Atic k'Abraam openyo ën nï, “Cë ka dhakö ënë ba oyeo më bino köda ï lobo ni? An myero ater wodi ï lobo na yam in ïya kï ïë?”
\p
\v 6 Abraam ögamö nï, “Gwokiri, kür iter woda yo kunön. 
\v 7 Rwoth, n'obedo Obanga n'ocweo polo, n'ökwanya kï ï öt k'apapna, kï ï lobo n'ënywöla ïë ëka n'ötwak köda cë öcïkërë botha kï kwong nï, ‘Abino mïö ëkwaëni lobo ni,’ ën bino oro malaika mërë më cïdhö anyim nini ëk in ïnyöm dhakö nï woda kï kunön. 
\v 8 Ëntö ka dhakö ënë ökwërö më bino kodi, cë in ibino bedo agönya kï kom kwongna ni. Ëntö kür iter woda yo kunön.” 
\v 9 Cë atic k'Abraam oketho cïngë ï kin em adwong mërë ëka okwongere bothe na lübërë kï köp ni.
\p
\v 10 Cë atic k'Abraam ökwanyö jami kïbëc na bëcö n'adwong mërë ömïö bothe ëka otweogï inge kïnaga apar k'adwong mërë cë öcakö woth më cïdhö yo Aram Naaraim, ï pacö kanya Nakor onwongo bedo ïë. 
\v 11 Ï karë na ën othuno kunön, ën ömïö kïnaga orumo cöng-gï pïny ï nget kulo na tye ï nge pacö. Pïny onwongo dong kothyeno caa na mon bwörö ködë yo kulo më cïdhö twömö pii.
\p
\v 12 Cë ën ölëgö nï, “Rwoth, Obanga k'adwongna Abraam, mïï gin na abino ïë ocobere, ëka inyuth kïcani both adwongna Abraam. 
\v 13 An enene, acung ï nget kulo, ëka anyira ka jïï na bedo gïnï ï pacö ni tye ka bino më twömö pii. 
\v 14 An abino kobo both nyakö mörö acël nï, ‘Mïa pii amodhi,’ cë okobo nï, ‘Modhi, ëka an abino mïö kïnagani thon modho,’ mïï ën obed nyakö na in ïyërö pï aticni Icaka. Ëka manön mïö an angeo nï in dong inyutho kïcani both adwongna.”
\p
\v 15 Na bara ën otyeko lëga, nyakö mörö obino n'otingo agulu mërë ï wi baë. Nyïngë onwongo ecwodo nï Rebeka. Ën onwongo obedo nyaka Betuel wod ka Milca n'onwongo obedo dhakö ka Nakor ömïn Abraam. 
\v 16 Nyakö ni onwongo leng rwök, nyakö na bara ongeo ëcwö, na ngat mörö bara obedo ködë. Ën öcïdhö yo kulo, cë ötwömö pii ï agulu mërë ëka odwogo cen.
\p
\v 17 Atic k'Abraam öbünyö woth më romo ködë ëka okobo nïnë nï, “Öma mïa pii mörö kï ï aguluni amodhi.”
\p
\v 18 Nyakö ögamö nï, “Eyo adwongna, modh pii.” Cë ën ökwanyö agulu ökö kï ï wi baë otingo atinga ï cïngë nakun atic k'Abraam tye ka modho.
\p
\v 19 Kinge na ën dong ömïö pii më amodha, nyakö okobo nï, “An abino twömö pii pï kïnagani thon, naka ka gïn otyeko modho.” 
\v 20 Cë pïöpïö ën öönyö pii ï öd pwa, ëka örïngö ödök cen më twömö pii kï ï kulo pï kïnaga mërë kïbëc. 
\v 21 Atic k'Abraam ölïng ba okobo gin mörö, ëntö ën obedo ka nënö Rebeka alïlïng, pïën ën onwongo mïtö ngeo ka cë Rwoth ömïö woth mërë ocobere onyo pe.
\p
\v 22 Ï karë na kïnaga otyeko gïnï modho, atic k'Abraam ökwanyö gwïlü um n'obedo gol ëka atëgö arïö cë ömïögï bothe. 
\v 23 Cë ën openyo nï, “In ibedo nyaka nga? Öma kob nïna, kabuto mörö tye ï öt k'apapni na wan ëtwërö nïnö ïë ï kiwor?”
\p
\v 24 Nyakö ögamö nïnë nï, “An abedo nyaka Betuel, wod ka Milca n'önywölö both Nakor.” 
\v 25 Ën ömëdërë nï, “Wan etye kï cem na römö, ëka kabuto pï un më nïnö ï kiwor.”
\p
\v 26 Cë atic k'Abraam okulo wie pïny ëka öwörö Rwoth, 
\v 27 nakun kobo nï, “Pak obed both Rwoth, Obanga k'adwongna Abraam, n'ögwökö mar ëka gen mërë na ba lökërë ï kom adwongna. Rwoth ötëla ï wothna yo öt ka wede k'adwongna.”
\p
\v 28 Cë Rebeka örïngö ëka okobo gin n'ötïmërë kïbëc both jö na tye ï öt k'aya mërë. 
\v 29 Rebeka onwongo tye k'ömïn mërë n'ecwodo nï Laban, n'örïngö më romo k'ëcwö nön ï kulo. 
\v 30 Cücüth na ën önënö gwïlü um, atëgö kï ï ngut cïng amïn mërë, ëka owinyo gin n'onwongo Rebeka ötwakö ï kom ngö n'atic k'Abraam okobo nïnë, ën öcïdhö both atic k'Abraam n'onwongo ocung ï nget kïnaga na cwök kï kulo. 
\v 31 Laban okobo nïnë nï, “Bin, in na Rwoth ömïö gum ï komi! Pïngö in icung kany? An ayübö öt nini ëka kabedo pï kïnaga.”
\p
\v 32 Atic k'Abraam öcïdhö yo pacö gïn kï Laban, ëka ëgönyö yëc kï nge kïnaga cë ëmïögï cem ëka kabuto. Ëmïö pii both atic k'Abraam ëka jö na ën owotho ködë ëk ölwök gïnï tyën-gï. 
\v 33 Ï karë n'ekelo cem ï nyime, ën okobo nï, “An ba acemo naka ka an akobo gin na myero akob.”
\p Cë Laban okobo nï, “Kob nïwa.”
\p
\v 34 Atic k'Abraam okobo nï, “An abedo atic k'Abraam. 
\v 35 Rwoth ömïö gum na thwönë rwök both adwongna, ëka ën ödökö alönyö. Rwoth ömïö ën rom ëka dhok, ryal ëka gol, etic n'obedo cwö ëka etic na mon, kïnaga ëka kene. 
\v 36 Cara, dhakö k'adwongna, önywölö nïnë athïn n'ëcwö ï karë më tio mërë, ëka Abraam ömïö jami kïbëc n'obedo mëgë bothe. 
\v 37 Ëka adwongna ömïö an akwongo kwong, ëka okobo nï, ‘In myero kür ïnyöm dhakö nï woda kï ï kin anyira ka jö Kanaan, ï lobo ni na an akwö ïë, 
\v 38 ëntö cïdh ï öt k'apapna ëka yo both kakana, cë ïnyöm dhakö nï woda.’
\p
\v 39 “Cë an apenyo adwongna nï, ‘Cë ka dhakö ökwërö woth köda?’
\p
\v 40 “Adwongna ögamö nï, ‘Rwoth na an abedo kwö ï nyime ï yoo n'opore, bino oro malaika mërë wotho kodi ëka mïö wothni cobere, ëk in ïnyöm dhakö nï woda kï ï kakana kikokome ëka kï ï öt k'apapna. 
\v 41 Cë ka in ïcïdhö ï kakana, in ibino bedo agönya kï kom kwongna kadï bed gïn bino kwërö më mïöni—in ibino bedo agönya kï kom kwongna.’
\p
\v 42 “Ï karë na an abino ï kulo tin, an akobo nï, ‘Rwoth, Obanga k'adwongna Abraam, ka in ïmïtö, mïï wothna ocobere. 
\v 43 An enene, an acung ï nget kulo ni; ka nyakö mörö obino më twömö pii ëka an akobo nïnë nï, “Öma mïa pii mörö amodhi kï ï aguluni,” 
\v 44 cë ka ën okobo nïna nï, “Modhi, ëka an abino twömö pii amïö kïnagani thon modho,” ëk ën obed nyakö na Rwoth öyërö pï wod k'adwongna.’
\p
\v 45 “Na an bara atyeko lëga kï ï cwinya, Rebeka obino n'otingo angulu ï wi baë. Ën ödönyö ï kulo cë ötwömö pii, ëka an akobo nïnë nï, ‘Öma mïa pii mörö amodhi.’
\p
\v 46 “Rebeka ökwanyö agulu kï ï wi baë pïöpïö ëka okobo nï, ‘Modhi, an abino mïö kïnagani thon modho.’ Cë an amodho ëka ën ömïö kïnaga thon omodho.
\p
\v 47 “An dong apenyo Rebeka nï, ‘In ibedo nyaka nga?’
\p “Ën ögamö nï, ‘An abedo nyaka Betuel wod ka Nakor, na Milca önywölö nïnë.’
\p “Cë an aketho gwïlü ï ume ëka atëgö ï ngut cïngë, 
\v 48 cë arumo cönga pïny ëka awörö Rwoth. An apakö Rwoth, Obanga k'adwongna Abraam, n'ötëla ï yoo n'atïr më nwongo akwar nyaka ömïn adwongna pï wode. 
\v 49 Kobedini dong ka ibino nyutho marni ëka kïcani both adwongna, kob nïna; ëka ka pe, kob nïna, ëk ange gin na myero an atïm.”
\p
\v 50 Laban ëka Betuel ögamö gïnï nï, “Man obedo yüb ka Rwoth; wan ba ërömö kobo gin mörö bothi. 
\v 51 Rebeka ene; ter ën ëk öcïdh obed dhakö ka wod k'adwongni, kite na Rwoth onyutho nini ködë.”
\p
\v 52 Ï karë n'atic k'Abraam owinyo ngö na gïn okobo, ën orumo cöngë pïny ï nyim Rwoth. 
\v 53 Cë atic k'Abraam ökwanyö gol, ryal ëka böng cë ömïö both Rebeka; ën thon ömïö mïc na welgï tëk both ömïn nyakö ëka aya ka nyakö. 
\v 54 Kinge man, atic k'Abraam ëka jö na ën owotho ködë ocemo cë önïnö gïnï kunön.
\p Ï karë na gïn oco kodiko mërë, atic k'Abraam okobo nï, “Yee nïna adök cen both adwongna.”
\p
\v 55 Ëntö ömïn nyakö k'aya ka nyakö ögamö gïnï nï, “Ëk nyakö obed bothwa pï nïnö na römö apar; cë ën twërö cïdhö.”
\p
\v 56 Ëntö atic k'Abraam okobo bothgï nï, “Kür ïjüka unu, kite na Rwoth dong ömïö wothna ocobere na bër. Wëka unu acïdh ëk adök cen both adwongna.”
\p
\v 57 Cë gïn okobo nï, “Eru ecwod nyakö ëk epeny ngö na ën römö kobo.” 
\v 58 Cë gïn ocwodo Rebeka ëka epenyo ën nï, “In ibino woth k'ëcwö ni?”
\p Rebeka ögamö nï, “An abino cïdhö.”
\p
\v 59 Cë gïn oye n'amïn-gï Rebeka kanya acël k'atic mërë na dhakö n'ögwökö ën ï karë na ën pod tïdï më cïdhö k'atic k'Abraam ëka kï jö na ën owotho ködë. 
\v 60 Ölamö gïnï gum ï kom Rebeka ëka ekobo nïnë nï,
\q1 “Amïnwa, in myero ibed
\q2 aya ka jö na pol;\f + \fr 24:60 \fr*\fk Jö na pol \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa elip kï elip.\fqa*\f*
\q1 ëkwaëni myero obed na tëk
\q2 ëka ölöö gïnï lang-gï.”
\p
\v 61 Cë Rebeka k'etic mërë n'obedo anyira öyübërë cë obedo gïnï ï wi kïnaga ëka owotho gïnï k'atic k'Abraam.
\p
\v 62 Ï karë nön Icaka onwongo obino kï ï Beer Lakai Roi, pïën ën onwongo bedo ï Negeb. 
\v 63 Ï kothyeno mörö acël, Icaka onwongo tye ka lath ï bar, ï karë na ën otingo wangë malö, ën önënö kïnaga na pol ka tye ka bino. 
\v 64 Rebeka thon otingo wangë malö cë önënö Icaka. Rebeka opye pïny kï ï wi kïnaga mërë 
\v 65 ëka openyo atic k'Abraam nï, “Ëcwö mënë ca na tye ï bar nakun tye ka bino më romo kod onu?”
\p Atic k'Abraam ögamö nï, “Manön adwongna.” Cë Rebeka ökwanyö atam ëka oumo kï terinyime.
\p
\v 66 Atic k'Abraam okobo gin na kïbëc na ën ëtïmö both Icaka. 
\v 67 Cë Icaka okelo Rebeka ï këma k'aya mërë ëka obedo ködë, ödökö dhakö mërë na ën ömarö. Cwiny Icaka okwe kinge thöö k'aya mërë Cara.
\c 25
\s1 Ëkwaë k'Abraam
\p
\v 1 Abraam dökï obino önyömö dhakö nökënë na nyïngë Ketura. 
\v 2 Ën obino önywölö nïnë Yimran, Yokocan, Medan, Midian, Icibak ëka Cuak. 
\v 3 Yokocan önywölö Ceba ëka Dedan. Ëkwaë ka Dedan ënë jö Acurit, jö Letuc, ëka jö Leum. 
\v 4 Awope ka Midian ënë Epa, Eper, Anok, Abida, ëka Elda. Man kïbëc onwongo obedo gïnï ëkwaë ka Ketura.
\p
\v 5 Abraam ömïö gin na kïbëc na ën onwongo tye ködë both wode Icaka. 
\v 6 Ëntö ï karë na ën onwongo pod kwö, ën obino ömïö mïc both ëthïnö na mon mërë nökënë önywölö ëka ömïögï öcïdhö ökö kï both Icaka yo ngöm na tye yo kukïdë.
\p
\v 7 Abraam obino obedo ï wi lobo pï mwaka 175. 
\v 8 Cë öthöö na mwaka mërë dong dit, na dong otengo rwök cë eiko ën kanya acël kï kwere mërë. 
\v 9 Awope mërë Icaka ëka Icimael, oiko gïnï ën ï rwo më Makpela na cwöcwök kï Mamre, ï pwodho ka Epron wod ka Joar n'obedo dhanö më Kit, 
\v 10 kunön ënë pwodho na yam Abraam öwïlö kï both jö Kit ëka eiko ën kï dhakö mërë Cara ïë. 
\v 11 Kinge na dong Abraam öthöö, Obanga obino ömïö wode Icaka gum, cë Icaka obedo na cwöcwök kï Beer Lakai Roi.
\s1 Ëkwaë ka Icimael
\p
\v 12 Man ënë ëkwaë ka Icimael wod k'Abraam, na Agar, atic ka Cara n'obedo nya jö Ejip, önywölö both Abraam.
\b
\p
\v 13 Man ënë nyïng awope ka Icimael, na lübërë kï kite n'ënywölögï ködë körë kï körë. Nebayot ënë obedo kaö ka Icimael ëka dong Kedar, Adbel, Mibcam, 
\v 14 Micma, Duma, Maca, 
\v 15 Adad, Tema, Jetur, Napic ëka Kedema. 
\v 16 Man ënë awope ka Icimael, n'onwongo obedo gïnï rwodhi më kaka apar arïö na lübërë kï peci ëka këmagï. 
\v 17 Icimael obino obedo ï wi lobo pï mwaka 137 cë dong öthöö, ëka eiko ën kanya acël kï kwere mërë. 
\v 18 Lobo ka jö ka Icimael öcakërë kï ï Kabila thuno ködë naka yo Cur, na cwök kï wang lobo më Ejip na dök yo Aciria. Ëka gïn onwongo bedo na dagërë gïnï kï utmegogï nökënë kïbëc.
\s1 Ënywölö Ecau ëka Jakob
\p
\v 19 Man ënë ëkwaë ka Icaka wod ka Abraam.
\b
\p Abraam önywölö Icaka. 
\v 20 Icaka onwongo dong tye kï mwaka pyer angwën ï karë na ën nyömö Rebeka nyaka Betuel n'obedo dhanö më Aram na tye ï Paddan Aram, ëka amïn Laban dhanö më Aram.
\p
\v 21 Icaka obino ölëgö both Rwoth pï dhakö mërë, pïën Rebeka onwongo obedo alür. Rwoth ögamö lëga mërë cë dhakö mërë Rebeka obino öyac. 
\v 22 Ëthïnö obedo ka twomere kën-gï kï ïë, cë Rebeka okobo nï, “Pïngö gin ni tye ka tïmërë ï koma?” Cë ën openyo Rwoth. 
\v 23 Ëka Rwoth okobo nïnë nï,
\q1 “Rok arïö tye ï ii,
\q2 ëka rok arïö kï bothi bino pokere gïnï ökö,
\q1 rok acël bino bedo na tëk na löö awodhe,
\q2 ëka athïn na dit bino tic pï athïn na tïdï.”
\p
\v 24 Ï karë na caa mërë më nywöl dong örömö, Rebeka obino ongeo nï adyer etye kï rudi ï ïë. 
\v 25 Athïn n'ëcakö nywölö onwongo kwar ëka kome opong yer, cë gïn obino öcakö nyïngë Ecau.\f + \fr 25:25 \fr*\fk Ecau \fk*\ft römö gönyö nï \ft*\fqa Opong yer \fqa*\ft ën thon onwongo ecwodo nï Edom, na gönyö nï\ft*\fqa kwar.\fqa*\f* 
\v 26 Kinge, ebino ënywölö ömïn mërë n'ömakö opuny tyën Ecau, cë gïn obino öcakö nyïngë Jakob\f + \fr 25:26 \fr*\fk Jakob \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa ömakö opuny tyën.\fqa*\f*. Icaka onwongo dong tye kï mwaka 60 ï karë na Rebeka nywölö ëthïnö mërë.
\p
\v 27 Ëthïnö awope ödöngö ëka Ecau obino obedo adwar na tye kï dïrü, ën onwongo marö woth ï lum, ëntö Jakob onwongo obedo dhanö na lïng alïnga na marö bedo pacö. 
\v 28 Icaka onwongo marö Ecau rwök pïën onwongo marö camö ringo leeni na ën neko, ëntö Rebeka onwongo marö Jakob.
\p
\v 29 Ï nïnö mörö acël Jakob onwongo tye ka tedo dëk, cë Ecau obino kï ï lum na kec oneko. 
\v 30 Ën okobo both Jakob nï, “Mïa dëk nön mörö acam pïën kec oneka rwök.” (Ënë ömïö onwongo ecwodo ën thon nï Edom.)
\p
\v 31 Jakob ögamö nï, “An abino mïöni ka in ïmïa twëröni më bedo kaö.”
\p
\v 32 Ecau ögamö nï, “Nën, an dong acwök thöö, ngö na twërö më bedo kaö tïmö nïna?”
\p
\v 33 Ëntö Jakob okobo nï, “Kwongiri botha kono.” Cë Ecau okwongere nakun cadhö twërö mërë më kaö both Jakob.
\p
\v 34 Cë Jakob ömïö Ecau kwon ëka dëk. Ën ocemo ëka omodho cë öya öcïdhö.
\p Manön ënë kite n'Ecau öcadhö kï twërö mërë më kaö.
\c 26
\s1 Icaka ëka Abimelek
\p
\v 1 Ï karë mörö kec na rac rwök obino opodho ï lobo n'onwongo Icaka bedo ïë na path kï kec na yam opodho ï karë k'Abraam. Icaka obino öcïdhö ï pacö më Gerar both Abimelek rwoth më Pilicitain. 
\v 2 Cë Rwoth onen both Icaka ëka okobo nï, “Kür ïcïdh yo Ejip, bed ï lobo na an akobo nï ibed ïë. 
\v 3 Bed ï lobo ni pï karë mörö na nönök, ëka an abino bedo kodi ëka amii gum. Pï in ëka ëkwaëni an abino mïöwu lobo ni kïbëc ëka abino cobo kwong na an acïkara ködë both apapni Abraam. 
\v 4 An abino mïö ëkwaëni bedo na pol calö cër na tye ï wi polo ëka abino mïögï lobo ni kïbëc, ëka pï ëkwaëni, jö kïbëc më lobo bino nwongo gïnï gum, 
\v 5 pïën Abraam obedo kï winy ï koma, ötïmö gin na an akobo nïnë nï ötïm, ögwökö köpna ëka cïkna.” 
\v 6 Cë Icaka obino obedo ï Gerar.
\p
\v 7 Ï karë na cwö më kabedo nön openyo ën pï dhakö mërë, ën okobo nï, “Ën obedo amëra,” pïën ën onwongo tye kï lworo më kobo nï, “Ën obedo dhaköna.” Ën öthamö nï, “Cwö më kabedo ni twërö nekona pï Rebeka pïën ën leng rwök.”
\p
\v 8 Ï karë na Icaka obedo kunön pï karë na lac, Abimelek rwoth më Pilicitain önënö Icaka kï ï wang derica ka tye ka tuko kï dhakö mërë Rebeka. 
\v 9 Cë Abimelek ocwodo Icaka ëka okobo nïnë nï, “Ën obedo dhaköni adyer! Pïngö in ikobo nï ën obedo ameru?”
\p Icaka ögamö nïnë nï, “Pïën athamö nï ërömö nekona ökö pïrë.”
\p
\v 10 Cë Abimelek okobo nï, “Ngö na in ïtïmö ï komwa? Ngat mörö acël onwongo römö bedo ökö kï dhaköni, ëka in onwongo ïrömö kelo bal ni ï wiwa.”
\p
\v 11 Cë Abimelek öcïkö jö kïbëc nï, “Ngat mörö n'ogudo ëcwö ni onyo dhakö mërë ebino neko ökö.”
\p
\v 12 Ï karë na Icaka opuro ï mwaka nön, ën ökaö kac na thwönë na kadhö wang mia acël na ën öcwö ökö, pïën Rwoth ömïö gum bothe. 
\v 13 Icaka obino ölöny, ëka lönyö mërë ömëdërë naka obino obedo thwön alönyö. 
\v 14 Ën onwongo tye kï rom ëka dyegi, dhok ëka etic na pol naka ömïö jö Pilicitain nyeko ömakögï ökö ï kome. 
\v 15 Cë kulo kïbëc na yam etic k'apap mërë Abraam ogolo ï karë k'Abraam, jö Pilicitain obino öcülö ökö, nakun eumo ökö kï lobo.
\p
\v 16 Cë Abimelek okobo both Icaka nï, “Yaa ökö kï bothwa pïën in dong ïdökö na tëk rwök na lööwa ökö.”
\p
\v 17 Cë Icaka öya ökö kï kany nön ëka öcïdhö oguro këma mërë ï ora më Gerar ëka ën obedo kunön. 
\v 18 Cë Icaka dökï ogolo kulo na yam egolo ï karë k'apap mërë Abraam, na jö Pilicitain obino öcülö kinge thöö k'Abraam, ëka öcakö nyïng-gï kite na yam apap mërë Abraam öcakö ködë.
\p
\v 19 Etic ka Icaka ogolo kulo ï öd ora ëka onwongo gïnï pii na mït na möl. 
\v 20 Ëntö ëkwath më Gerar ödhaa gïnï k'ëkwath ka Icaka nakun kobo gïnï nï, “Pii ni obedo mëwa!” Cë Icaka öcakö nyïng kulo nön Ecek,\f + \fr 26:20 \fr*\fk Ecek \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa dha.\fqa*\f* pïën gïn ödhaa ködë. 
\v 21 Cë etic mërë dökï ogolo kulo nökënë ëntö manön thon ëdhaa ködgï ïë, cë ën öcakö nyïngë Citina.\f + \fr 26:21 \fr*\fk Citina \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa adagë.\fqa*\f* 
\v 22 Ën öya kï kunön ëka ogolo kulo nökënë, cë ngat mörö ba dökï ödhaa ködgï ïë. Ën öcakö nyïng kulo nön Rekobot\f + \fr 26:22 \fr*\fk Rekobot \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa kabedo na lac.\fqa*\f* nakun kobo nï, “Kobedini Rwoth dong ömïöwa kabedo na lac ëka onu ebino löny ï lobo ni.”
\p
\v 23 Icaka obino öcïdhö naka yo Beerceba. 
\v 24 Ï kiwor nön, Rwoth onen bothe ëka okobo nïnë nï, “An abedo Obanga k'apapni Abraam. Kür ibed na lwor pïën an atye kodi. An abino mïöni gum ëka abino mïö wel ëkwaëni nya dökö na pol pï aticna Abraam.”
\p
\v 25 Icaka ögërö keno tyër kunön ëka öwörö Rwoth. Ën ögërö këma mërë ëka etic mërë ogolo kulo nökënë kunön.
\p
\v 26 Cë Abimelek öya kï ï Gerar kanya acël k'amïï thama mërë Aujat ëka Pikol n'obedo adit wi acikari mërë cë obino gïnï yo both Icaka. 
\v 27 Icaka openyogï nï, “Pïngö ibino unu botha nakun ïdaga unu ëka ïryëma unu ökö?”
\p
\v 28 Gïn ögamö nï, “Wan ënënö kanyalër nï Rwoth onwongo tye kodi, cë ömïö wan ekobo nï, ‘Myero wan ebed kï kwong ï kinwa ëka in.’ Ëk wan emok cïkërë kodi 
\v 29 ëk kür ïtïm gin mörö na rac ï komwa, kite na wan thon ba ebino ëtïmö gin mörö na rac ï komi, ëntö emii ïcïdhö kï kuc. Ëka kobedini Rwoth dong ömïö gum bothi.”
\p
\v 30 Icaka dong öcakö yübö nïgï karama cë gïn ocemo ëka omedho. 
\v 31 Kodiko mërë cön gïn okwongere both ngat acëlacël. Cë Icaka ömïögï öcïdhö kï yorgï ëka gïn öwëkö ën kï kuc.
\p
\v 32 Ï nïnö nonu etic ka Icaka obino ëka okobo gïnï both Icaka köp ï kom kulo na gïn ogolo. Gïn okobo nï, “Wan enwongo pii!” 
\v 33 Ën öcakö nyïng kulo nön Ceba, ëka naka tin nyïng pacö nön ecwodo nï Beerceba.
\p
\v 34 Ï karë n'Ecau dong tye kï mwaka pyer angwën, ën obino önyömö Judit nyaka Beeri dhanö më Kit ëka thon Bacemat nyaka Elon dhanö më Itite. 
\v 35 Gïn obino ömïö cwer cwiny both Icaka ëka Rebeka rwök.
\c 27
\s1 Jakob ökwalö gum k'Ecau
\p
\v 1 Ï karë na dong Icaka otii ëka wangë ödökö na görü, na ba dökï römö nënö pïny, ën ocwodo wode na dit Ecau ëka okobo nïnë nï, “Woda.”
\p Ecau ögamö nï, “An enene apap.”
\p
\v 2 Icaka okobo nïnë nï, “An dong atii ökö, ëka ba angeo nïnö më thööna. 
\v 3 Kobedini dong, kwany jamini më dwar—ocwe athërö ëka atum ëk ïcïdh ï lum ïdwar lee mörö nïna. 
\v 4 Yüb nïna koth cem na mït na an amarö ëka ikel nïna acam, ëk amii gumna na bara athöö.”
\p
\v 5 Ï caa nön Rebeka onwongo tye ka winyo ka Icaka twak kï wode Ecau. Ï karë n'Ecau dong öcïdhö ï lum më dwarö lee ëk ekel, 
\v 6 Rebeka okobo both wode Jakob nï, “Nën, an awinyo apapni kobo both omeru Ecau nï, 
\v 7 ‘Kel nïna ringo lee mörö ëka ïyüb nïna na mït më acama, ëk an amii gumna ï nyim Rwoth na bara athöö.’ 
\v 8 Dong, woda, winy na bër ëka ïtïm gin na an akobo nini. 
\v 9 Cïdh ï kin rom kï dyegi ëk ikel nïna nyi dyegi arïö n'öcwëë ëk ayüb n'apapni na mït kite na ën marö ködë. 
\v 10 Cë iter both apapni öcam ëk omii gum mërë na ën bara öthöö.”
\p
\v 11 Jakob okobo both aya mërë Rebeka nï, “Ëntö ömëra Ecau kome opong yer, ëka an koma pwöth. 
\v 12 Cë ka apapna oguda? Arömö nen calö ngat na bwölö ën ëka römö kelo cen nakaka gum.”
\p
\v 13 Aya mërë okobo nïnë nï, “Woda, ëk cen obin ï koma. Tïm gin na an akobo nini këkën, cïdhï ëka ikelgï nïna.”
\p
\v 14 Cë Jakob öcïdhö ëka onwongo dyegi cë okelo both aya mërë, cë Rebeka öyübö cem na mït kite na Icaka marö ködë. 
\v 15 Cë Rebeka ökwanyö böng na bëcö ka wode na dit Ecau n'onwongo tye ï öt, ëka ömïö wode na tïdï Jakob oruko. 
\v 16 Ën thon oumo cïngë ëka kanya yer ope ïë kï ï ngute k'adëla dyegi. 
\v 17 Cë ën ömïö cem na mït ëka kwon na ën öyübö both wode Jakob.
\p
\v 18 Jakob öcïdhö both apap mërë ëka okobo nï, “Apapna!”
\p Icaka ögamö nï, “Eyo woda, nga ënön?”
\p
\v 19 Jakob okobo both apap mërë nï, “An abedo Ecau athïn kaöni. An atïmö kite na in ikobo nïna ködë. Yaa malö ibed abeda ëka ïcam ringo leena ëk ïmïa gumni.”
\p
\v 20 Icaka openyo ën nï, “Woda! Inwongo nïngö pïöpïö?”
\p Jakob ögamö nï, “Rwoth Obangani ömïa anwongo.”
\p
\v 21 Cë Icaka okobo both Jakob nï, “Woda, bin na cwök ëk agudi, ëk ange ka in ibedo woda Ecau adyer onyo pe.”
\p
\v 22 Jakob öcïdhö na cwök both apap mërë Icaka, cë Icaka ogudo ën ëka okobo nï, “Dwoni cal kï dwön Jakob, ëntö cingi obedo cïng Ecau.” 
\v 23 Ën ba ongeo Jakob pïën cïngë onwongo obedo yer calö cïng ömïn mërë Ecau, cë Icaka ömïö Jakob gum. 
\v 24 Icaka dökï openyo ën nï, “Adyer in ibedo woda Ecau?”
\p Jakob ögamö nï, “An ënön.”
\p
\v 25 Cë ën okobo nï, “Woda, kel ringo leeni nön mörö acam, ëk amii gumna.”
\p Jakob okelo bothe cë ën öcamö ëka okelo thon köngö ölök mörö cë Icaka ömadhö. 
\v 26 Cë apap mërë Icaka okobo nïnë nï, “Bin kany, woda, ëk ïnödh lema.”
\p
\v 27 Cë ën öcïdhö, ëka önödhö lem apap mërë. Ï karë na Icaka ongweo ngwec böng mërë, ömïö ën gum nakun kobo nï,
\q1 “Eyo, ngwece ka woda
\q2 cal kï ngwece pwodho
\q2 na Rwoth dong ömïö gum.
\q1
\v 28 Ëk Obanga omii thoi më polo
\q2 ëka lönyö më lobo
\q2 bël na büp ëka pig ölök na nyen.
\q1
\v 29 Ëk rok otii nini
\q2 ëka jïï oryebere pïny më wöröni.
\q1 Bed rwoth ï nyim utmegoni,
\q2 ëk awope ka ayani oryebere pïny më wöröni.
\q1 Ëk jö na lami, ëlamgï
\q2 ëka jö na mii gum, ëmïïgï gum.”
\p
\v 30 Kinge na Icaka dong otyeko mïö gum ëka Jakob dong öcïdhö ökö kï bothe, ömïn mërë Ecau othuno kï ï dwar. 
\v 31 Ën thon öyübö cem na mït ëka otero both apap mërë. Cë okobo n'apap mërë nï, “Apapna, yaa malö ibed abeda ëka ïcam ringo leena ëk ïmïa gumni.”
\p
\v 32 Apap mërë Icaka openyo ën nï, “In ïnga?”
\p Ecau ögamö nï, “An wodi Ecau, kaöni.”
\p
\v 33 Icaka kome ömyël rwök ï karë na ën onwongo nï Ecau ënön cë okobo nï, “Nga kara n'ödwarö ringo lee ëka okelo nïna? An pod acamö acama ëka amïö gum na bara in ibino ëka dong adyer bino bedo kï gum!”
\p
\v 34 Ï karë n'Ecau owinyo köp k'apap mërë, ën oredo kï koko rwök na cwinye cwer nakun kobo both apap mërë nï, “Apapna, mïa an thon gum!”
\p
\v 35 Ëntö Icaka okobo nïnë nï, “Omeru obino öbwöla ëka otero gumni ökö.”
\p
\v 36 Ecau okobo nï, “Pathï Jakob ënön adyer?\f + \fr 27:36 \fr*\fk Jakob \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa ömakö opunye \fqa*\ft (ï carolok, \ft*\fqa ën bwölö jö).\fqa*\f* Ën dong öbwöla wang arïö. Ën otero twëröna na calö kaö, ëka kobedini dökï otero gumna!” Cë ën openyo apap mërë nï, “Ba ïwëkö nïna gum mörö?”
\p
\v 37 Icaka ögamö dhö Ecau nï, “An amïö ën obedo rwoth ï nyimi ëka amïö wede mërë kïbëc obedo etic mërë. Amïö ën kal ëka pig ölök na nyen. Dong ngö na an arömö tïmö nini, woda?”
\p
\v 38 Ecau okobo both apap mërë nï, “Apapna, in itye kï gum acël këkën? Apapna, mïa an thon gum!” Cë Ecau okok rwök.
\p
\v 39 Apap mërë Icaka ögamö dhögë nï,
\q1 “Kabedoni bino bedo
\q2 na bor kï lobo na cëgö cem,
\q2 na bor kï thoi më polo na malö.
\q1
\v 40 In ibino kwö kï pala abadëni
\q2 ëka ibino tic pï omeru.
\q1 Ëntö ka in ibino jëm nïnë,
\q2 in ibino bedo agönya kï bothe.”
\s1 Jakob ölüü yo both Laban
\p
\v 41 Ecau obedo k'adagë ï kom Jakob pïën apap mërë ömïö ën gum mërë ökö. Cë okobo ën kënë nï, “Nïnö më kumo pï thöö ka apapna dong cwök, cë abino neko ömëra Jakob ökö.”
\p
\v 42 Ï karë n'ekobo both Rebeka ngö na wode na dit Ecau okobo, ën ocwodo Jakob wode na tïdï ëka okobo nïnë nï, “Omeru Ecau ödïö cwinye kï thama më nekoni. 
\v 43 Kobedini dong, woda, tïm gin na an akobo. Lüü ökö yo both ömëra Laban na tye ï Aran. 
\v 44 Bed bothe pï karë mörö naka ka omeru cwinye dong okwe. 
\v 45 Ka omeru cwinye dong okwe ëka wie dong owil ökö kï ï kom ngö na in ïtïmö ï kome, cë an abino oro köp bothi ëk idwogi cen kï kunön. Pïngö an amïtö rwenyo un jö arïö ï nïnö acël?”
\p
\v 46 Cë Rebeka okobo both Icaka nï, “An dong adhero kï kit kwö k'anyira ka jö Kit ökö. Ka Jakob bino nyömö dhakö kï kin mon më lobo ni, kï ï kin mon ka jö Kit calö man, cë kwöna dong bino bedo na köny mërë ope.”
\c 28
\p
\v 1 Cë Icaka ocwodo Jakob bothe, ëka omotho nakun cïkö ën nï, “Kür ïnyöm dhakö mörö kï kin anyira më Kanaan. 
\v 2 Yaa ökö pïöpïö ïcïdh yo Paddan Aram ï öt ka kwaröni Betuel n'obedo apap k'ayani, ëk ïnyöm dhaköni kï kunön kï kin anyira ka Laban n'obedo ömïn ayani. 
\v 3 Obanga Won Twër kïbëc omii gum, ëk omii ïnya unu na pol, ëka omii ëkwaëni na pol, ömëd welwu naka ibed unu jö na pol. 
\v 4 Ëk Obanga omii ëka ëkwaëni gum na ën ömïö both Abraam, ëk in ïgam lobo na kobedini ibedo ïë na calö arok, lobo na yam Obanga ömïö both Abraam!” 
\v 5 Cë Icaka ooro Jakob yo Paddan Aram both Laban, wod ka Betuel më Aram, n'obedo ömïn Rebeka n'onwongo obedo aya ka Jakob ëka Ecau.
\p
\v 6 Ï karë nön Ecau önïang nï Icaka ömïö gum both Jakob, ëka ooro ën më cïdhö yo Paddan Aram ëk önyöm dhakö kï kunön. Ëka ï karë na ën ömïö gum both Jakob, ën öcïkö Jakob nï, “Kür ïnyöm dhakö mörö n'obedo dhanö më Kanaan.” 
\v 7 Jakob owinyo köp k'apap mërë ëka aya mërë, cë öcïdhö yo Paddan Aram. 
\v 8 Cë Ecau önïang nï kite k'anyira më Kanaan ba oyomo cwiny apap mërë Icaka, 
\v 9 cë Ecau öcïdhö both Icimael, ëka önyömö Makalat, amïn Nebayot ëka nyaka Icimael wod k'Abraam, ömëdö ï kom mon mërë n'onwongo ën tye ködë cön.
\s1 Lek ka Jakob
\p
\v 10 Jakob öwëkö Beerceba ëka öcakö cïdhö yo Aran. 
\v 11 Ï karë na ën othuno ï kabedo mörö, öcakö buto kany nön pïën pïny onwongo dong ocido ökö. Ën otingo kidi mörö acël ëka otheno kï wie, cë önïnö ökö. 
\v 12 Lek obino ï wie, nakun tye ka nënö madala më idho na tyënë ocung pïny ï ngöm, na wie othuno malö ï wi polo, ëka emalaika k'Obanga onwongo idho pïny ëka ïdhö gïnï malö. 
\v 13 Ën önënö Rwoth ocung yo kuwie malö, nakun kobo nïnë nï, “An abedo Rwoth, Obanga k'apapni Abraam, ëka Obanga ka Icaka. An abino mïöni ëka ëkwaëni ngöm na in ibuto ïë. 
\v 14 Ëkwaëni bino bedo calö kwo më dhö nam, ëka un ibino mëdërë yo kuthö, yo kukïdë, yo kukuju, ëka yo kukwap. Jö kïbëc më wi lobo bino nwongo gïnï gum na yaa kï bothi ëka ëkwaëni. 
\v 15 An atye kanya acël kodi ëka abino gwököni kanya in ibino cïdhö ïë kïbëc, ëka an abino dwongoni cen ï lobo ni. An ba abino wëköni ata naka ka acobo gin n'onwongo akobo bothi.”
\p
\v 16 Ï karë na Jakob ocoo kï ï wang nïnö mërë, ën okobo nï, “Adyer Rwoth tye ï kabedo ni, ëka an onwongo ba angeo.” 
\v 17 Cë lworo ömakö, nakun kobo nï, “Kabedo ni opodho cwinya! Man ënë öt k'Obanga kikokome. Man ënë dholokek më polo.”
\p
\v 18 Kodiko cön Jakob öya malö, otingo kidi n'onwongo otheno kï wie, cë ocibo na calö wïr, ëka öönyö möö ï wie. 
\v 19 Ën öcakö nyïng kabedo nön nï Betel,\f + \fr 28:19 \fr*\fk Betel \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa Öt k'Obanga.\fqa*\f* kadï bed nyïng pacö nön onwongo ecwodo nï Luj.
\p
\v 20 Cë Jakob okwongo kwong nakun kobo nï, “Ka Obanga bino woth köda, nakun gwöka ï woth ni, ëka bino mïöna cem më acama kï böng më aruka, 
\v 21 ëka adwogi naka ï öt ka apapna kï kuc, cë Rwoth bino bedo Obangana. 
\v 22 Cë kidi ni na an acibo malö na calö wïr bino bedo öt k'Obanga, ëka gin na kïbëc na in ibino mïöna, an abino mïöni acël më apar.”
\c 29
\s1 Jakob othuno ï pacö ka Laban
\p
\v 1 Cë Jakob ömëdërë kï woth mërë, ëka othuno ï lobo ka jö më kukïdë. 
\v 2 Ï karë na ën othuno ï kabedo nön, ën önënö kulo na tye ï pwodho, ëka öthïpan rom adek n'obuto gïnï pïny na cwök kï nget kulo nön, pïën rom onwongo modho pii kï ï kulo nön. Kidi më dhö kulo onwongo thwönë rwök. 
\v 3 Ï karë n'öthïpan rom kïbëc gürë gïnï kunön, ëkwath kwanyö gïnï kidi ökö kï ï dhö kulo ëka cakö mïö gïnï rom modho pii. Cë kinge na dong öthïpan rom omodho pii, gïn dwökö kidi kakarë ï dhö kulo.
\p
\v 4 Jakob openyo ëkwath nï, “Utmegona, un ïya unu kï kwene?”
\p Gïn ögamö nï, “Wan ëya kï ï Aran.”
\p
\v 5 Jakob okobo bothgï nï, “Un ingeo Laban n'obedo akwar Nakor?”
\p Gïn ögamö nï, “Eyo, wan engeo ën.”
\p
\v 6 Cë Jakob openyogï nï, “Ën tye na bër?”
\p Gïn ögamö nï, “Eyo, ën tye na bër. Nën, nyarë Racel ëca tye ka kelo rom.”
\p
\v 7 Cë Jakob okobo nï, “Ceng pod tye malö, ëka man ba obedo caa më gürö öthïpan rom kanya acël. Mïï unu rom pii ëk omodhi, ëka itergï ï kwath dökï.”
\p
\v 8 Gïn ögamö nï, “Wan ba ëtwërö mïögï pii, naka wang na rom kïbëc ögürë gïnï kanya acël, ëka nwongo ëkwanyö kidi ökö kï ï dhö kulo. Cë wan dong ëcakö mïö rom modho pii.”
\p
\v 9 Ï caa n'onwongo ën pod tye ka twak ködgï, Racel obino kï rom k'apap mërë, pïën ën onwongo obedo akwath. 
\v 10 Ï karë na Jakob önënö Racel nyaka Laban, n'obedo nero mërë, ëka kï rom ka nero mërë Laban, Jakob öcakö cïdhö anyim cë ökwanyö kidi ökö kï ï dhö kulo ëka ömïö rom ka nero mërë omodho pii. 
\v 11 Cë Jakob önödhö lem Racel, ëka öcakö kok rwök kï yom cwinye. 
\v 12 Ï karë na Jakob okobo both Racel nï ën ebedo wat k'apap mërë ëka wod ka Rebeka, cë ën örïngö okobo both apap mërë.
\p
\v 13 Cücüth na Laban owinyo köp ï kom Jakob wod k'amïn mërë, ën öbünyö ngwëc më cïdhö romo ködë. Öthünö kore ëka önödhö leme, cë otero ën naka ï ödë. Kï kunön Jakob okobo kite na ën ebedo ködë wat both Laban. 
\v 14 Cë Laban okobo nïnë nï, “Adyer in ibedo koma kikokome ëka remona.” Cë obedo gïnï kanya acël ködë pï dwe acël.
\s1 Jakob önyömö Lea ëka Racel
\p Kinge na Jakob obedo bothe pï dwe acël, 
\v 15 Laban okobo both Jakob nï, “Myero in itii nïna tic abonge cül pïën ön ebedo wat? Kob nïna, kite na myero an aculi ködë.”
\p
\v 16 Laban onwongo tye k'anyira mërë arïö, nyarë n'adit nyïngë onwongo ecwodo nï Lea, ëka nyarë na tïdï nyïngë onwongo ecwodo nï Racel. 
\v 17 Lea onwongo wangë görü,\f + \fr 29:17 \fr*\fk Lea onwongo wangë görü \fk*\ft tyën köp mërë ï Lëb Iburu ba ngere.\ft*\f* ëntö Racel onwongo tïr ëka leng rwök. 
\v 18 Jakob onwongo marö Racel rwök, cë okobo nï, “An abino tio tic nini pï mwaka abïrö pï nyari na tïdï Racel.”
\p
\v 19 Laban ögamö nï, “Bedo na bër ka an amïö ën bothi, nakaka mïö both ëcwö mörö nökënë. Pï manön, bed botha kany.” 
\v 20 Cë Jakob obino otio tic pï mwaka abïrö ëk ëmïë ënyöm Racel, ëntö karë nön onwongo obedo calö nïnö mörö na nönök kï bothe pïën cwinye onwongo ömarö Racel rwök.
\p
\v 21 Cë Jakob okobo both Laban nï, “Mïa dong dhaköna ëk abed ködë, pïën karë na ön emoko dong othum ökö.”
\p
\v 22 Cë Laban öyübö karama më nyom ëka ocwodo lwak kïbëc më kabedo nön. 
\v 23 Ëntö kothyeno na pïny dong ocido, ën okelo nyarë Lea ömïö both Jakob, ëka Jakob obedo ködë. 
\v 24 (Laban ömïö atic mërë na nyakö na nyïngë Jilpa both nyarë Lea më bedo calö atic mërë.)
\p
\v 25 Kodiko mërë na pïny dong oru, Jakob önënö nï Lea ënë onwongo tye kanya acël ködë. Cë Jakob okobo both Laban nï, “Man ngö na in ïtïmö ï koma? An onwongo ba abedo ka tic bothi pï Racel? Pïngö in ïbwöla?”
\p
\v 26 Laban ögamö nï, “Ba obedo thëkwaröwa kï kany më mïö nyakö na tïdï më anyöma na bara ënyömö nyakö na dit. 
\v 27 Tyek kono yüb më nyom më cabït ka nyara ni, cë wan ebino mïöni nyakö na tïdï thon, ëntö in myero itii tic nïna pï mwaka abïrö nökënë.”
\p
\v 28 Ëka Jakob obino ötïmö nï kömanön. Ï karë na Jakob otyeko cabït acël kanya acël kï Lea, Laban obino ömïö nyarë Racel bothe më bedo dhakö mërë. 
\v 29 (Laban obino ömïö atic mërë na nyakö na nyïngë Bila both nyarë Racel më bedo calö atic mërë.) 
\v 30 Jakob obino obedo kï Racel thon. Ën ömarö Racel rwök na löö Lea, cë ën obino otio tic both Laban pï mwaka abïrö nökënë.
\s1 Ëthïnö ka Jakob
\p
\v 31 Ï karë na Rwoth önënö nï Jakob ba marö Lea, cë öyabö öd nyodo mërë, ëntö Racel onwongo obedo alür. 
\v 32 Lea öyac, ëka önywölö athïn n'ëcwö, cë ën öcakö nyïngë Reuben,\f + \fr 29:32 \fr*\fk Reuben \fk*\ft nyïng ni cal kï nyig köp më Iburu na kobo nï \ft*\fqa ën önënö pëköna \fqa*\ft nyïng ni gönyö nï \ft*\fqa nën, wod.\fqa*\f* nakun ën okobo nï, “Pïën Rwoth önënö can na mëga, adyer dong cwöra bino maröna.”
\p
\v 33 Ëka ën dökï ögamö ïë, cë önywölö athïn n'ëcwö, ëka okobo nï, “Pïën Rwoth owinyo nï an ba ëmara, ömïa dökï man thon.” Cë ën öcakö nyïngë Cimeon.\f + \fr 29:33 \fr*\fk Cimeon \fk*\ft nyïng ni cal kï nyig köp më Iburu na kobo nï \ft*\fqa owinyo.\fqa*\f*
\p
\v 34 Kinge dökï ën ögamö ïë, cë önywölö athïn n'ëcwö, ëka okobo nï, “Kobedini dong cwöra bino moko ï koma, pïën anywölö nïnë awope adek.” Manön ënë ömïö ëcakö nyïngë Lebi.\f + \fr 29:34 \fr*\fk Lebi \fk*\ft nyïng ni cal kï nyig köp më Iburu na kobo nï \ft*\fq moko.\fq*\f*
\p
\v 35 Ëka dökï ögamö ïë, cë önywölö athïn n'ëcwö, ëka okobo nï, “Man ënë karë na an abino pakö Rwoth ïë.” Ën öcakö nyïngë Yuda.\f + \fr 29:35 \fr*\fk Yuda \fk*\ft nyïng ni cal kï nyig köp më Iburu na kobo nï \ft*\fq pak.\fq*\f* Cë ën ocung kono ökö.
\c 30
\p
\v 1 Ï karë na Racel önënö nï ba dök ëtwërö nywölö ëthïnö both Jakob, cë nyeko öcakö makö ën ï kom amïn mërë. Ëka ën okobo both Jakob nï, “Mïa anwong ëthïnö, ka ope cë abino thöö ökö.”
\p
\v 2 Cë akëmö ömakö Jakob ï kom Racel, ëka okobo nïnë nï, “An adökö Obanga, n'ojuki nywölö ëthïnö?”
\p
\v 3 Cë Racel ögamö nï, “Aticna na nyakö Bila ene, bed ködë ëk önywöl ëthïnö mörö nïna, ëk an thon anwong ëthïnö na yaa kï bothe.”
\p
\v 4 Cë Racel ömïö atic mërë Bila both Jakob na calö dhakö mërë, ëka Jakob obedo ködë. 
\v 5 Bila ögamö ïë, ëka önywölö athïn n'ëcwö kï Jakob. 
\v 6 Cë Racel okobo nï, “Obanga otyeko ngölö nïna köp n'atïr; ën owinyo kokona, ëka ömïa athïn n'ëcwö.” Manön ënë ömïö ën öcakö nyïngë Dan.\f + \fr 30:6 \fr*\fk Dan \fk*\ft nyïng ni gönyö nï \ft*\fqa ën öngölö nïna köp n'atïr.\fqa*\f*
\p
\v 7 Bila atic ka Racel ögamö ïë dökï, cë önywölö kï Jakob athïn më arïö n'obedo ëcwö. 
\v 8 Cë Racel okobo nï, “An abedo yelara k'amëra rwök, ëka alöö ën ökö.” Cë ën öcakö nyïngë Naputali.\f + \fr 30:8 \fr*\fk Naputali \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa lwëny.\fqa*\f*
\p
\v 9 Ï karë na Lea önënö nï ba dök ëtwërö nywölö ëthïnö, ën ökwanyö atic mërë na nyakö Jilpa, ëka ömïö both Jakob na calö dhakö mërë. 
\v 10 Jilpa, atic ka Lea, önywölö athïn n'ëcwö kï Jakob. 
\v 11 Cë Lea okobo nï, “Gum na bër ömaka!” Ëka ën öcakö nyïngë Gad.\f + \fr 30:11 \fr*\fk Gad \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa gum na bër \fqa*\ft onyo \ft*\fqa mwony.\fqa*\f*
\p
\v 12 Jilpa, atic ka Lea, dök önywölö athïn më arïö n'ëcwö kï Jakob. 
\v 13 Cë Lea okobo nï, “Kobedini dong an cwinya yom! Ëka mon bino cwodona gïnï nï ngat na ïë yom,” cë ën öcakö nyïngë Acer.\f + \fr 30:13 \fr*\fk Acer \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa ngat na ïë yom.\fqa*\f*
\p
\v 14 Ï karë n'ëcökö cem kï ï pwothi, Reuben öcïdhö ï pwodho cë onwongo mandurek\f + \fr 30:14 \fr*\fk Mandurek \fk*\ft man onwongo obedo yath më mïö dhakö nywöl.\ft*\f* ëka okelo both aya mërë Lea. Ï karë na Racel obino both Lea, okobo nïnë nï, “Mïa mandurek ka wodi mörö.”
\p
\v 15 Ëntö Lea ögamö nï, “In ïmaö cwöra ökö kï botha, in ïthamö nï köp nön onwongo tïdï mörö? Ëka kobedini ïmïtö kwanyö mandurek ka woda ökö thon?”
\p Racel okobo nï, “Eyo, ën twërö bedo kodi tin kiwor nakaka mandurek ka wodi.”
\p
\v 16 Ï karë na Jakob odwogo kï ï pwodho kothyeno nön, Lea öcïdhö më romo ködë ï yoo, cë okobo nïnë nï, “Myero tin ïdöny ï öda, pïën atyeko pangoni kï mandurek ka woda.” Cë Jakob öcïdhö obedo ködë ï kiwor nön.
\p
\v 17 Obanga owinyo lëga ka Lea ëka ögamö ïë cë önywölö athïn më abic n'obedo ëcwö kï Jakob. 
\v 18 Cë Lea okobo nï, “Obanga dong otyeko cülöna pï mïö aticna na nyakö both cwöra.” Pï manön ën öcakö nyïngë Icakar.\f + \fr 30:18 \fr*\fk Icakar \fk*\ft nyïng ni cal kï nyig köp më Iburu na kobo nï \ft*\fqa cül.\fqa*\f*
\p
\v 19 Lea dökï ögamö ïë ëka önywölö athïn më abicël n'obedo ëcwö kï Jakob. 
\v 20 Cë Lea okobo nï, “Obanga dong otyeko mïöna mïc na bër. Kobedini dong cwöra bino mïö wörö botha, pïën an anywölö nïnë ëthïnö na cwö abicël.” Ën öcakö nyïngë Jabulon.\f + \fr 30:20 \fr*\fk Jabulon \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa wörö\fqa*\ft .\ft*\f*
\p
\v 21 Kinge karë mörö, ën obino önywölö nyarë, cë öcakö nyïngë Dina.
\p
\v 22 Cë Obanga opo ï kom Racel; owinyo lëga mërë ëka öyabö öd nyodo mërë. 
\v 23 Ën ögamö ïë, cë önywölö athïn n'ëcwö, ëka okobo nï, “Obanga ökwanyö lewic ökö kï botha.” 
\v 24 Cë öcakö nyïngë Yocepu,\f + \fr 30:24 \fr*\fk Yocepu \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa myero ën ömëdï.\fqa*\f* ëka okobo nï, “Rwoth myero ömïa athïn n'ëcwö nökënë.”
\s1 Jakob ëka Laban
\p
\v 25 Kinge na dong Racel önywölö Yocepu, Jakob okobo both Laban nï, “Yee nïna ëk acïdh dong yo lobo thurwa. 
\v 26 Mïa mon-na k'ëthïnöna, na an atio bothi pïrgï, ëk dong acak cïdhö. In ingeo tic na tëk na an atio bothi.”
\p
\v 27 Ëntö Laban okobo nïnë nï, “Ka in ïnënö nï an atye kï cwiny na bër bothi, akwai nï ibedi. An anïang ökö cön nï piri ënë ömïö Rwoth ömïa gum.” 
\v 28 Ën ömëdërë më kobo nï, “Kob nïna wel öcarani, ëka an abino cülö gin mörö këkën na in ïmïtö.”
\p
\v 29 Jakob okobo nïnë nï, “In ingeo kite na an atio tic nini ëka kï kite na an agwökö kï lïmni ködë. 
\v 30 Adyer lïmni onwongo nönök ï karë na an bara abino, ëntö kobedini dong ömëdërë ödökö na pol rwök. Rwoth ömïö gum bothi ï kom jami kïbëc na an atïmö. Ëntö kobedini, naka awene na an myero atïm gin mörö pï jö më öda?”
\p
\v 31 Laban openyo nï, “In ïmïtö nï an amii ngö?”
\p Jakob ögamö nï, “Kür ïmïa gin mörö. Ëntö ka in ibino yee më tïmö nïna gin mörö acël, cë an abino mëdara më gwökö lïmni. 
\v 32 Yee nïna tin ëk acïdh awoth ï kin lïmni kïbëc, ëka ayër rom n'obedo omer onyo okomol kï ï kin-gï, ëka k'ëthïnö rom na cöl gïnï kïbëc, kanya acël kï dyegi n'omer gïnï. Man bino bedo öcara na mëga. 
\v 33 Ëka adwogi ka gen-na bino nen ï karë më anyim, ka in ibino më nënö nï an atero öcarana na ön eyere ïë. Ka in ibino nwongo dyël mörö këkën na ba obedo omer onyo okomol onyo römö mörö na kome ba cöl, manön ebino kwanö nï gin n'ëkwalö.”
\p
\v 34 Cë Laban oye ëka okobo nï, “Bër, ebino tïmö nï kömanön kite na in ikobo ködë.” 
\v 35 Ï nïnö acël nön, Laban obino ökwanyö nywogi dyegi n'omer onyo n'okomol, megi dyegi kïbëc n'amer onyo n'akomol (man onwongo ölïnga na tar kïbëc) ëka k'ëthïn rom na cöl kïbëc, cë ömïögï ï cïng awope mërë nï ëk ögwökgï. 
\v 36 Cë ën obino öyübö woth më nïnö adek ï kin ën kï Jakob, nakun Jakob odong më mëdërë më gwökö lïm ka Laban n'odong.
\p
\v 37 Cë Jakob obino otongo jang yen na thïc na mar kï kom yen adek na papath, ëka öpwöcö pökgï ëk korgï na tar onen. 
\v 38 Cë Jakob oketho jang yen n'ëpwöcö ï kabedo kïbëc na rom modho pii kï ïë, ëk obed ï nyim rom ka bino gïnï modho. Ï karë na rom wapere ka bino gïnï modho pii, 
\v 39 gïn wapere ï nyim jang yen, ëka mïö nywölö ëthïnögï n'obedo okomol, ëka n'omer onyo ölïnga. 
\v 40 Jakob opoko ëthïnö rom na path, ëntö ömïö rom nökënë kïbëc okemo rom ka Laban n'okomol ëka man acöl. Cë opoko lïm mërë na path nakun ba rïbö kï lïm ka Laban. 
\v 41 Ka karë na megi rom na komgï tëk karëgï örömö më kwarogï, Jakob pyelo jang yen ï pii na tye ka möl ï nyimgï ëk gïn owapere na cwök kï jang yen. 
\v 42 Ëntö ka rom na görü tye ka wapere, ën ba pyelo jang yen kany nön. Cë rom na görü bedo më ka Laban ëka rom na komgï tëk bedo më ka Jakob. 
\v 43 Manön ömïö Jakob ödökö thwön alönyö na tye kï rom na pol ëka dyegi, etic na mon ëka etic na cwö, kïnaga ëka kene.
\c 31
\s1 Jakob ölüü ökö kï both Laban
\p
\v 1 Jakob owinyo nï awope ka Laban onwongo tye ka kobo nï, “Jakob otero jami kïbëc n'onwongo apapwa tye ködë ëka onwongo lönyö ni kïbëc kï ï kom lïm k'apapwa.” 
\v 2 Ëka Jakob thon önënö nï Laban ba dökï nënë na bër kite n'onwongo tye ködë cön.
\p
\v 3 Cë Rwoth okobo both Jakob nï, “Dök ökö cen ï lobo ka kwereni ëka wedeni, cë an abino woth kodi.”
\p
\v 4 Cë Jakob ooro dhanö mörö më cwodo Racel ëka Lea më bino ï bar kanya lïm mërë onwongo tye ïë. 
\v 5 Ën okobo bothgï nï, “An atye ka nënö nï apapwu ba tye ka nënöna na bër kite na cön, ëntö Obanga n'apapna wörö obedo ka gwököna. 
\v 6 Un ingeo nï an atio tic both apapwu kï tëköna kïbëc, 
\v 7 ëka apapwu obedo ka bwölöna nakun lökö öcarana wang apar twal. Ëntö Obanga ba oyeo nïnë më tïmö gin mörö na rac ï koma. 
\v 8 Ï karë kïbëc ka ën okobo nï, ‘Leeni n'ënywölö n'obedo ölïnga bino bedo cülni,’ cë leeni kïbëc nywölö ëthïnögï n'obedo ölïnga; ëka ka ën okobo nï, ‘Leeni n'ënywölö n'obedo omer bino bedo cülni,’ cë leeni kïbëc nywölö ëthïnögï n'obedo omer. 
\v 9 Manön ënë kite n'Obanga ökwanyö lïm k'apapwu cë ömïögï botha.
\p
\v 10 “Ï karë më wapere ka rom kï dyegi, an anënö kï ï lekna nywogi na tye ka kwaro megi dyegi ëka megi rom na komgï obedo omer ëka okomol onyo ölïnga. 
\v 11 Malaika k'Obanga ocwoda ï wang lek nï, ‘Jakob.’ An agamö nï, ‘An ene.’ 
\v 12 Cë malaika okobo nïna nï, ‘Ting wangi malö ëka ïnën nï nywogi kïbëc na tye ka kwaro megi dyegi obedo omer, okomol onyo ölïnga, pïën an anënö gin na kïbëc na Laban obedo ka tïmö ï komi. 
\v 13 An abedo Obanga më Betel, kanya in iwiro möö ïë ï wi kidi ëka kanya in ikwongo kwong ködë botha. Kobedini dong yaa ökö pïöpïö kï ï lobo ni ëka ïdök cen yo lobo kanya enywoli ïë.’”
\p
\v 14 Cë Racel ëka Lea okobo both Jakob nï, “Wan pod etye kï gin mörö më alea kï ï öt k'apapwa? 
\v 15 Ën ba bino nënöwa na calö Erok? Ën ba öcadhöwa këkën, ëntö öcamö thon lïm n'onwongo ïmïö bothe pïrwa. 
\v 16 Adyer lïm kïbëc na dong Obanga ökwanyö ökö kï both apapwa obedo mëwa ëka ëthïnöwa. Dong ïtïm gin na kïbëc n'Obanga okobo nini.”
\p
\v 17 Cë Jakob oketho ëthïnö mërë ëka mon mërë ï ngee kïnaga, 
\v 18 ën ökölö leeni mërë më pacö kï jami kïbëc na ën onwongo kï ï Paddan Aram, ëka öcakö cïdhö më dök cen ï lobo Kanaan kanya apap mërë Icaka ökwö ïë.
\p
\v 19 Ï karë na Laban onwongo öcïdhö më nyarö yer rom mërë, Racel ökwalö cal obanga k'apap mërë gïnï kï ï öt. 
\v 20 Jakob thon öbwölö Laban dhanö më Aram nakun ba okobo nïnë woth mërë. 
\v 21 Ën ölüü kï lïm kïbëc n'onwongo ën tye ködë, ëka öngölö kulo Euparate, nakun dök yo lobo n'otingere më Gilead.
\s1 Laban öryëmö kör Jakob
\p
\v 22 Kinge nïnö adek, ekobo both Laban nï Jakob ölüü ökö. 
\v 23 Laban ökwanyö wede mërë ölübö kï kör Jakob pï nïnö abïrö ëka ëmakö ën ï lobo n'otingere më Gilead. 
\v 24 Ëntö ï kiwor Obanga obino both Laban dhanö më Aram ï wang lek ëka okobo nïnë nï, “Gwokiri, kür ïcïdh ikob gin mörö na bër onyo na rac both Jakob.”
\p
\v 25 Jakob onwongo dong oguro këma mërë ï lobo n'otingere më Gilead ï karë na Laban ömakö ën. Laban ëka wede mërë thon oguro këmagï kany nön. 
\v 26 Cë Laban okobo both Jakob nï, “Ngö na in ïtïmö? In ïbwöla, ëka itero anyirana na calö jö n'ëmakögï kï ï dhö lwëny. 
\v 27 Pïngö in ïlüü alüa ïmüng na ba ïnïanga? Pïngö ba ikobo nïna ëk amii ïcïdh unu kï yom cwiny nakun iwero unu wer kï bul ëka adungu? 
\v 28 In thon ba ïmïa amotho ëkwaëna ëka anyirana. In ïtïmö gin mörö më mingo. 
\v 29 An atye kï twër më wanöwu kïbëc, ëntö ï kiwor n'opoth Obanga k'apapni okobo nïna nï, ‘Gwokiri, kür ïcïdh ikob gin mörö na bër onyo na rac both Jakob.’ 
\v 30 Man dong ïya ökö, pïën ïmïtö dök ï öt k'apapni. Ëntö pïngö in ïkwalö obangana gïnï?”
\p
\v 31 Jakob ögamö dhö Laban nï, “An onwongo alwor, pïën an athamö nï in ïtwërö gamö anyirani ökö kï botha tëtëk. 
\v 32 Ëntö ka in inwongo ngat mörö na tye k'obangani gïnï, ngat nön ba bino kwö. Rang gin mörö këkën n'obedo megi ï nyim wede onu ëka ïkwany ïcïdh ködë.” Jakob ba ongeo nï Racel onwongo ökwalö cal obanga k'apap mërë gïnï.
\p
\v 33 Laban ödönyö ï këma ka Jakob, ï këma ka Lea ëka ï këma ka mon arïö n'obedo etic, ëntö ën ba onwongo gin mörö. Kinge na ën odonyo yökö kï öd këma ka Lea, ën ödönyö ï këma ka Racel. 
\v 34 Ëntö Racel onwongo ökwanyö cal obanga k'apap mërë gïnï, cë okethogï ï gin më bedo ï ngee kïnaga ëka obedo ï wie. Laban örangö jami kïbëc na tye ï öd këma, ëntö ba onwongo gin mörö.
\p
\v 35 Racel okobo both apap mërë nï, “Adwongna, kür akëmö omaki ï koma ka ïnënö nï ba atwërö yaa malö ï nyimi, pïën an atye kï two dwena.” Cë Laban ömëdërë kï rangö cal obanga mërë gïnï ëntö ba onwongo.
\p
\v 36 Akëmö ömakö Jakob, cë öcakö twak kï Laban nakun kobo nï, “Ngö na rac na an atïmö?” Ën openyo Laban nï, “Bal ngö na an atïmö na mïö in itye ka lübö köra rwök? 
\v 37 Kobedini na dong in ïrangö ï jamina kïbëc, inwongo gin mörö n'obedo megi? Keth ï nyim wedeni ëka mëga, cë ïmïïgï öngöl köp ï kin ön jö arïö.
\p
\v 38 “An abedo bothi pï mwaka pyer arïö. Megi rom ëka megi dyegini ïgï ba ööny. An thon ba acamö nywogini mörö. 
\v 39 Ka lee më thim oneko romni onyo dyegini an ba akelo bothi, an kikoma ënë acülö. Ëka, in ïmïa acülö pï lee mörö n'orwenyo, kadï bed nï ëkwalö kiceng onyo kiwor. 
\v 40 Man ënë kite n'onwongo an atye ködë: Ceng wanga kiceng ëka koyo neka kiwor, cë nïnö kwërö wanga ökö. 
\v 41 Pï mwaka pyer arïö na an abedo ködë ï pacöni, an atio bothi mwaka apar angwën pï anyirani arïö, ëka pï mwaka abicël pï lïmni. In ibedo ka lökö öcarana wang apar külü! 
\v 42 Ka Obanga k'apapna, Obanga k'Abraam ëka Obanga n'apapna Icaka wörö, onwongo ba ögwöka, in onwongo ïtwërö ryëmöna kï cïnga nono. Ëntö Obanga önënö kite na an lïmö kï can ködë, tic na tëk na an atïmö, ëka ocoki ï kiwor n'opoth.”
\p
\v 43 Laban okobo both Jakob nï, “Lea ëka Racel obedo gïnï anyirana, ëthïnögï obedo gïnï ëkwaëna, ëka lïm kïbëc obedo mëga. Gin na in itye ka nënö kïbëc obedo mëga. Ëntö ngö na an atwërö tïmö ï kom anyirana tin, onyo ëthïnö na gïn önywölö? 
\v 44 Bin dong, ëk emok cïkërë, in ëka an, ëk obed caden ï kin ön.”
\p
\v 45 Cë Jakob ökwanyö kidi ëka oketho na calö wïr. 
\v 46 Ën okobo both wede mërë nï, “Cök unu kite mörö.” Gïn öcökö kite ëka eurogï ï athuketh, cë ocemo gïnï ï nget athuketh. 
\v 47 Laban öcakö nyïng kabedo nön nï Jegar Caduta,\f + \fr 31:47 \fr*\fk Jegar Caduta \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa athuketh më caden.\fqa*\f* ëntö Jakob öcakö nyïngë nï Galeed.
\p
\v 48 Laban okobo nï, “Kite n'euro ni obedo caden më cïkërë tin, ï kin in kï an.” Manön ënë gin n'ömïö ecwodo nï Galeed. 
\v 49 Onwongo thon ecwodo nï Mijpa,\f + \fr 31:49 \fr*\fk Mijpa \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa pem më kürö pïny.\fqa*\f* pïën ën okobo nï, “Ëk Rwoth ögwök kin ön ï karë na ngat acëlacël bino bedo na bor kï both awodhe. 
\v 50 Ka in ibino yelo anyirana onyo ka in ibino nyömö mon nökënë më mëdö ï kom anyirana, kadï bed nï ngat mörö ope kod onu, myero ipo nï Obanga obedo caden ï kin in kï an.”
\p
\v 51 Cë Laban dökï okobo both Jakob nï, “Athuketh më kidi ni ene, ëka an aketho wïr ni ï kin in kï an. 
\v 52 Athuketh ni obedo caden, ëka wïr ni obedo caden, na an ba abino kadhö më bino bothi më wanöni, ëka in ba ibino kadhö athuketh më kidi ni ëka wïr ni më bino wanöna. 
\v 53 Ëk Obanga k'Abraam ëka Obanga ka Nakor,\f + \fr 31:53 \fr*\fk Obanga ka Nakor\fk*\ft Abraam onwongo wörö Obanga n'atïr ëka Nakor onwongo wörö obanga nökënë gïnï.\ft*\f* Obanga k'Apapgï, öngöl köp ï kin ön.”
\p Cë Jakob okwongo kwong kï nyïng Obanga n'apap mërë Icaka wörö. 
\v 54 Jakob oneko lee ëka ötyërö na calö tyër awanga ï wi kidi, cë ocwodo wede mërë më bino cem. Kinge na gïn otyeko cem, gïn önïnö ï wi kidi kunön.
\p
\v 55 Kodiko cön na pïny dong oru, Laban omotho ëkwaë mërë ëka anyira mërë kï nödhö lemgï, ëka ölamö nïgï gum. Cë opokere ködgï ëka ödök yo pacö mërë.
\c 32
\s1 Jakob öyübërë më romo k'Ecau
\p
\v 1 Jakob ömëdërë kï woth mërë, ëka emalaika k'Obanga oromo ködë. 
\v 2 Ï karë na Jakob önënögï ën okobo nï, “Man ënë kabedo k'Obanga!” Cë ën öcakö nyïng kabedo nön nï Makanaim.\f + \fr 32:2 \fr*\fk Makanaim \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa kabedo arïö.\fqa*\f*
\p
\v 3 Cë Jakob ooro ëkwëna anyim both ömïn mërë Ecau na tye ï lobo më Ceir, lobo më Edom. 
\v 4 Ën öcïkögï nï, “Man ënë ngö na un ïcïdhö kobo both adwongna Ecau: ‘Aticni Jakob okobo nï: An abedo both Laban ëka an abedo bedo kunön naka tin. 
\v 5 An atye kï dhok, kene, rom ëka dyegi, etic n'obedo cwö ëka etic n'obedo mon. Kobedini an aoro köp ni yo bothi adwongna, ëk ibed kï cwiny na bër ï koma.’”
\p
\v 6 Ï karë n'ëkwëna odwogo gïnï both Jakob, gïn okobo nï, “Wan ëcïdhö both omeru Ecau, ëka ën tye ka bino kï jö mia angwën më romo kodi.”
\p
\v 7 Lworo ömakö Jakob rwök, ëka cwinye thon opodho. Ën opoko jö n'onwongo tye bothe, rom kï dyegi, dhok, ëka kïnaga ï gurup arïö. 
\v 8 Ën öthamö nï, “Ka Ecau obino ëka ocelo kabedo acël, cë mana odong twërö bwöth.”
\p
\v 9 Cë Jakob ölëgö nï, “Aa Obanga k'apapna Abraam, Obanga k'apapna Icaka, Aa Rwoth n'okobo nïna nï, ‘Dök cen yo loboni ëka both wedeni, cë an abino gwököni,’ 
\v 10 an ba apora kï marni kïbëc ëka gen-ni na in inyutho both aticni. An onwongo atye kï lüdha më woth ï karë na an angölö kulo Jordan, ëntö kobedini an dong atye kï lïm na pol n'opokere ï gurup arïö. 
\v 11 An alëgö nï ïlara kï kom ömëra Ecau, pïën an atye kï lworo nï ën twërö bino më celona ëka thon mon-na k'ëthïnögï. 
\v 12 Ëntö in ikobo nï, ‘An abino gwököni ëka abino mïö ëkwaëni bedo calö kwo më dhö nam, na ba bino kwanërë.’”
\p
\v 13 Jakob önïnö kunön, ëka kï kom ngö na ën onwongo tye ködë, ën öyërö ëka ooro both ömïn mërë Ecau na calö mïc: 
\v 14 megi dyegi mia arïö ëka nywogi pyer arïö, megi rom mia arïö ëka thwoni rom pyer arïö, 
\v 15 megi kïnaga k'ëthïnögï pyer adek, megi dhok pyer angwën ëka thwoni apar, megi kene pyer arïö ëka thwoni kene apar. 
\v 16 Jakob ömïögï both etic mërë, nakun poko gïnï ï ëthïpan, cë okobo both etic mërë nï, “Apë unu anyim nïna ëka kin ëthïpan myero obed na lalac.”
\p
\v 17 Ën öcïkö atic acël na tëlö wigï nï, “Ka ömëra Ecau oromo kodwu ëka openyo nï, ‘Un ibedo jö ka nga? Ïcïdhö unu yo kwene? Leeni ka nga ene na un itye ka kölö?’ 
\v 18 Cë un myero ikob nï, ‘Obedo më aticni Jakob. Ëmïö na calö mïc both adwongna Ecau, ëka ën tye odong cen ï ngewa.’”
\p
\v 19 Jakob thon ömïö cïk ni both atic më arïö, më adek, ëka both jö nökënë kïbëc n'onwongo tye ka lübö kör ëthïpan, nakun kobo nï, “Myero ikob unu köp na röm aröma both Ecau ka iromo unu ködë. 
\v 20 Myero thon ikob unu nï, ‘Aticni Jakob tye ï ngewa tye ka bino.’” Pïën ën öthamö nï, “An abino yomo cwinye kï mïc na an atye ka oro anyim. Kinge, ka an anënö ën, cë onyo twërö jölöna.” 
\v 21 Cë Jakob ooro mïc öcïdhö anyim nïnë, nakun ën kikome önïnö ökö kanya onwongo ën tye ïë ï kiwor nön.
\s1 Jakob ögamërë k'Obanga
\p
\v 22 Ï kiwor nön Jakob öya malö cë otero mon mërë arïö, etic mërë arïö n'obedo mon, awope mërë apar acël, ëka öngölö ï kulo Jabok yo löka tung ca. 
\v 23 Ën oterogï ëka ömïögï öngölö ï kulo kanya acël kï jami mërë kïbëc. 
\v 24 Jakob onwongo odong kënë. Cë ëcwö mörö ögamërë ködë naka ï caa na pïny dong cwök ruu. 
\v 25 Ï karë n'ëcwö önënö nï ba ërömö löönö Jakob, ën otwomo wi bam Jakob ëka öwïl ökö nakun pod gamërë ködë. 
\v 26 Cë ëcwö nön okobo nï, “Wëka acïdh ökö, pïën pïny dong cwök ruu.”
\p Ëntö Jakob ögamö nï, “An ba abino wëköni ïcïdhö naka wang ïmïa gum.”
\p
\v 27 Ëcwö nön openyo nï, “In nyingi nga?”
\p Ën ögamö nï, “Jakob.”
\p
\v 28 Cë ëcwö nön okobo nï, “Nyingi ba dökï ebino cwodo nï Jakob, ëntö Icarael,\f + \fr 32:28 \fr*\fk Icarael \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa ögamërë k'Obanga.\fqa*\f* pïën in igamiri k'Obanga ëka kï jïï naka ïlöö.”
\p
\v 29 Jakob okobo nï, “Öma kob nïna nyingi.”
\p Ëntö ën ögamö nï, “Pïngö ipenyo nyïnga?” Cë ömïö Jakob gum kï kany nön.
\p
\v 30 Jakob okobo nï, “An anënö Obanga wang kï wang, ëka an pod akwö.” Cë ën öcakö nyïng kabedo nön nï Peniel.\f + \fr 32:30 \fr*\fk Peniel \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa terinyim Obanga.\fqa*\f*
\p
\v 31 Ceng odonyo malö n'onwongo Jakob tye ka yaa kï ï Peniel, ëntö ën onwongo kömö pï bamë n'öwïl. 
\v 32 Man ömïö naka tin jö më Icarael ba camö gïnï ler ringo bam, pïën bam Jakob onwongo etwomo na cwök kï ler.
\c 33
\s1 Jakob oromo k'Ecau
\p
\v 1 Ï karë na Jakob tye ka yaa kï kany nön, ën otingo wangë ëka önënö Ecau tye ka bino kï jögë mia angwën. Cë ën öcakö poko ëthïnö ï kin Lea, Racel ëka etic na mon arïö. 
\v 2 Ën oketho etic na mon k'ëthïnögï anyim, Lea k'ëthïnö mërë ölübö körgï, ëka Racel kï Yocepu odong angec. 
\v 3 Jakob kikome öcïdhö anyim ëka oryebere pïny wang abïrö na ën tye ka cïdhö na cwök k'ömïn mërë.
\p
\v 4 Ëntö Ecau örïngö më romo kï Jakob ëka öthünö ngute cë önödhö leme. Cë utmego arïö öcakö gïnï koko. 
\v 5 Ï karë n'Ecau otingo wangë ëka önënö mon k'ëthïnö, ën openyo nï, “Ëthïnö ka nga ene?”
\p Jakob ögamö nï, “Man ëthïnö n'Obanga ömïö both aticni pï kïca mërë.”
\p
\v 6 Cë etic na mon k'ëthïnögï othuno ëka oryebere gïnï pïny. 
\v 7 Cë Lea k'ëthïnö mërë obino ëka oryebere gïnï pïny. Më ajiki Yocepu ëka Racel obino gïnï anyim cë gïn thon oryebere pïny.
\p
\v 8 Ecau openyo Jakob nï, “Gurup na an aromo ködgï thërë nïngö?”
\p Jakob ögamö nï, “Ëk ibed kï cwiny na bër ï koma, adwongna.”
\p
\v 9 Ëntö Ecau okobo nï, “An dong atye kï leeni na pol ömëra. Wëk gin na in itye ködë obed megi.”
\p
\v 10 Ëntö Jakob ökwërö nakun kobo nï, “Ka in ïnënö nï an ayomo cwinyi, cë ïgam mïc na an amii. Pïën adyer, ka an anënö terinyimi, röm nï anënö terinyim Obanga. Pï koth cwiny na bër na in ïjöla ködë. 
\v 11 Öma gam mïc ni na an akelo bothi, pïën Obanga onyutho kïca mërë ï koma ëka an atye kï mëga na röma.” Jakob ömëdërë kï dïö Ecau naka oye më gamö mïc.
\p
\v 12 Cë Ecau okobo nï, “Eru ewothu kanya acël, ëka an abino tëlö yoo.”
\p
\v 13 Ëntö Jakob okobo nïnë nï, “Adwongna ngeo nï ëthïnö pod thïthïnö, ëka an myero agwök rom kï dhok na dödhö ëthïnögï. Ka ïmïögï owotho na bor rwök kadï pï nïnö acël, leeni kïbëc bino thöö ökö. 
\v 14 Ëk adwongna öcïdh anyim n'atic mërë, nakun an awotho momoth n'oporo woth ka leeni n'ötëlö yoo ëka më k'ëthïnö, naka ka an abino thuno both adwongna ï Ceir.”
\p
\v 15 Cë Ecau okobo nï, “Ëk awëk jö na mëga mökö bothi.”
\p Ëntö Jakob ögamö nï, “In kür ïtïm nï kömanön. Adwongna bed kï cwiny na bër ï koma, ïwëk dong obed nï kömanön.”
\p
\v 16 Cë ï nïnö nön Ecau öcakö woth mërë më dök cen yo Ceir. 
\v 17 Ëntö Jakob öcïdhö yo Cukot kanya ën ögërö öt ïë ëka öyübö okul pï leeni mërë. Manön ënë ömïö ecwodo kabedo nön nï Cukot.\f + \fr 33:17 \fr*\fk Cukot \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa okul.\fqa*\f*
\p
\v 18 Kinge na Jakob öya ökö kï Paddan Aram, ën othuno na bër ï pacö më Cekem na tye ï Kanaan ëka obedo na cwök kï pacö. 
\v 19 Jakob öwïlö ngöm na ën oguro këma mërë ïë kï both ëthïnö ka Kamor, apap ka Cekem, ï wel më cïlïng mia acël.\f + \fr 33:19 \fr*\fk Cïlïng mia acël \fk*\ft onwongo obedo wel cïlïng na pëk ëka tëkö mërë ba ngere.\ft*\f* 
\v 20 Kany nön ënë ën ögërö keno tyër ëka öcakö nyïngë nï El Eloe Icarael.\f + \fr 33:20 \fr*\fk El Eloe Icarael \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa Obanga më Icarael \fqa*\f*
\c 34
\s1 Ebedo kï Dina tëtëk
\p
\v 1 Ï nïnö mörö acël Dina, nyaka Lea na ën önywölö kï Jakob, öcïdhö më lïmö mon më lobo nön. 
\v 2 Ï karë na Cekem wod ka Kamor dhanö më Kibi, rwoth më kabedo nön, önënö ën cë ömakö obedo ködë tëtëk. 
\v 3 Cwinye onwongo ömarö Dina nyaka Jakob. Ën ömarö nyakö nakun twak ködë kï mar. 
\v 4 Cekem okobo n'apap mërë Kamor nï, “Nyöm nïna nyakö ni obed dhaköna.”
\p
\v 5 Ï karë na Jakob owinyo nï nyarë Dina ebedo ködë tëtëk, awope mërë onwongo tye gïnï kï leeni më pacö ï thim. Jakob ölïng alïnga ba okobo gin mörö naka k'awope mërë odwogo pacö.
\p
\v 6 Cë Kamor, apap ka Cekem, öcïdhö më twak kï Jakob. 
\v 7 Ï karë n'awope ka Jakob owinyo gïnï kï ï thim ngö n'ötïmërë ï kom Dina, odwogo gïnï ökö. Gïn onwongo ökëcö rwök ëka akëmö thon ömakögï pïën Cekem ötïmö gin më lewic na ba bër ï Icarael nakun bedo kï nyaka Jakob tëtëk—gin mörö na myero kür ötïmërë.
\p
\v 8 Ëntö Kamor okobo bothgï nï, “Woda Cekem tye kï mar gïn kï nyari. Öma mïï önyöm nyari obed dhakö mërë. 
\v 9 Wëk nyom obed tye ï kinwa kodwu, mïï unu anyirawu bothwa, ëka un thon ïnyöm anyirawa obed monwu. 
\v 10 Un ïtwërö bedo ï kinwa, ibino bedo unu ï lobo ni kite na un ïmïtö. Bed unu ïë, cadh unu cath ïë, ëka inwong unu jami kï ïë.”
\p
\v 11 Cë Cekem okobo both apap ka Dina ëka utmego mërë nï, “Bed unu kï cwiny na bër ï koma, ëka an abino mïöwu lïm kïbëc na un ibino ngölö. 
\v 12 Ngöl unu wel lïm kite na un ïmïtö ködë, ëka an abino mïö gin mörö këkën na un ibino penyona. Ëntö mïa unu nyakö ni ëk anyöm obed dhaköna.”
\p
\v 13 Awope ka Jakob ögamö gïnï kï yoo më bwöl ï karë na gïn ötwak kï Cekem ëka apap mërë Kamor pïën Cekem obedo k'amïn-gï Dina tëtëk. 
\v 14 Gïn okobo bothgï nï, “Wan ba ëtwërö mïö amïnwa both ëcwö na ba ëlïrö pïën bino bedo më lewic bothwa. 
\v 15 Wan ëtwërö yee pï tyën köp acël: Ka un ïtwërö yee më bedo kamë wan nakun ïlïrö unu cwö kïbëc. 
\v 16 Cë wan ebino mïö anyirawa ëka wan ebino kwanyö anyirawu më bedo mëwa. Wan ebino bedo ï kinwu ëk ebed wat. 
\v 17 Ëntö ka un ba ibino yee më lïrë, wan ebino kwanyö amïnwa ëka ëcïdhö ködë ökö.”
\p
\v 18 Köpgï oyomo cwiny Kamor ëka wode Cekem. 
\v 19 Cekem n'onwongo obedo dhanö n'ëwörö kï ï pacögï ba ögalërë më tïmö gin n'ekobo nïnë pïën ën onwongo mïtö Dina nyaka Jakob rwök. 
\v 20 Cë Kamor ëka wode Cekem öcïdhö gïnï ï dhö wangkac\f + \fr 34:20 \fr*\fk Dhö wangkac \fk*\ft obedo kanya jïï cökërë ïë më larö köp.\ft*\f* më pacögï ëka ötwak gïnï both jö më pacögï nï, 
\v 21 “Jö ni tye gïnï na bër kod onu. Eru ewekugï obed ï lobo onu ëka öcadh gïnï cath ïë, pïën lobo tye na lac na römögï. Onu ëtwërö nyömö anyiragï ëka gïn thon twërö nyömö anyira onu. 
\v 22 Ëntö gïn twërö bedo kod onu na calö wat ka cwö kïbëc na tye both onu oye më lïrë na calö gïn. 
\v 23 Ëntö ka onu ëtïmö man, leenigï ëka kï lïmgï kïbëc ba twërö bedo më onu? Gin na myero onu ëtïm ënë më yee, ëka gïn twërö bedo kany kod onu.”
\p
\v 24 Cwö kïbëc n'öcökërë ï dhö wangkac oye gïnï köp ka Kamor ëka wode Cekem. Cwö kïbëc n'öcökërë gïnï ï dhö wangkac ëlïrögï.
\p
\v 25 Kinge nïnö adek, n'ajemegï onwongo pod lïth, awope ka Jakob arïö, Cimeon ëka Lebi, utmego ka Dina, ökwanyö gïnï pala abadëgï cë öcïdhö gïnï ï pacö na wegi mërë ba ngeo ëka oneko gïnï cwö kïbëc. 
\v 26 Gïn oneko Kamor ëka wode kï pala abadë, ökwanyö gïnï Dina kï ï öt ka Cekem ëka öcïdhö gïnï ködë ökö. 
\v 27 Ï karë n'awope ka Jakob nökënë obino gïnï kanya lyene tye ïë, gïn öyakö jami kï ï pacö pïën amïn-gï onwongo ebedo ködë tëtëk. 
\v 28 Gïn otero rom kï dyegi, dhok, kene ëka jami kïbëc n'onwongo tye ï pacö ëka ï pwothi. 
\v 29 Gïn otero lïmgï kïbëc, mon-gï kïbëc, ëthïnögï ëka jami kïbëc na gïn öyakö kï ï udigï.
\p
\v 30 Cë Jakob okobo both Cimeon ëka Lebi nï, “Un ikelo pëkö ï koma ëka ïmïa unu adökö dhanö na rac both jö Kanaan ëka jö Periji—both jö na bedo gïnï ï lobo ni. Wel onu nök, ëka ka gïn örïbërë më lwëny köda, an ëka jö më öda ebino tyeko ökö.”
\p
\v 31 Ëntö gïn ögamö nï, “Onwongo pore më mïö ën bedo k'amïnwa calö ölaya?”
\c 35
\s1 Jakob ödök yo Betel
\p
\v 1 Kinge karë mörö, Obanga okobo both Jakob nï, “Yaa malö ïcïdh yo Betel ëk ibed kunön, ëka ïgër keno tyër kunön both Obanga, n'obino onen bothi ï karë na in itye ka ngwëc ökö kï both omeru Ecau.”
\p
\v 2 Cë Jakob okobo both jö më ödë ëka both jö kïbëc n'onwongo wotho ködë nï, “Yuu unu obanga nökënë gïnï na tye bothwu ökö. Lönyërë unu ëka ïlök unu böngwu. 
\v 3 Kinge onu ebino yaa ëcïdhö yo Betel, kanya an abino gërö keno tyër both Obanga, n'owinyo lëgana ï karë na an atye ï pëkö ëka n'obedo gwököna kï kanya an abedo ka woth ïë.” 
\v 4 Cë gïn ömïö Jakob obanga nökënë gïnï kïbëc n'onwongo gïn tye ködë ëka gwïlü n'onwongo tye ï ithgï. Jakob oikogï ï thë yath na thwönë na cwök kï Cekem. 
\v 5 Cë gïn öcakö woth, ëka lworo n'öya kï both Obanga opodho ï kom peci kïbëc na cwök n'ögürögï ëk ngat mörö kür ölüb körgï.
\p
\v 6 Kinge nïnö na nönök, Jakob ëka jö më ödë kïbëc othuno gïnï yo Luj (manön, Betel) na tye ï lobo Kanaan. 
\v 7 Ën ögërö keno tyër kunön, ëka öcakö nyïng kabedo nön El Betel,\f + \fr 35:7 \fr*\fk El Betel \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa Obanga më Betel.\fqa*\f* pïën kany nön ënë Obanga onyuthere ködë bothe ï karë na ën tye ka lüü kï both ömïn mërë.
\p
\v 8 Ï karë na gïn tye kunön, Debora apidi ka Rebeka na dhakö n'ögwökö ën öthöö ökö ëka eiko ën ï thë yath na thwönë na tye ï Betel cë ebino ëcakö nyïngë Allon Bacut.\f + \fr 35:8 \fr*\fk Allon Bacut \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa yath na thwönë më kumo.\fqa*\f*
\p
\v 9 Kinge na Jakob odwogo kï ï Paddan Aram, Obanga dökï onen both Jakob ëka ömïö gum. 
\v 10 Obanga okobo bothe nï, “Nyingi obedo Jakob,\f + \fr 35:10 \fr*\fk Jakob \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa ömakö opunye.\fqa*\f* ëntö in ba dökï ebino cwodoni nï Jakob; nyingi bino bedo Icarael.\f + \fr 35:10 \fr*\fk Icarael \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa ën ögamërë k'Obanga.\fqa*\f*” Cë Obanga öcakö nyïngë Icarael.
\p
\v 11 Cë Obanga okobo bothe nï, “An abedo Obanga Won Twër kïbëc, nywöl ëka ïnya ï wel na pol. Rok ëka jö më rok kïbëc bino yaa kï bothi, ëka rwodhi bino bedo ï kin ëkwaëni. 
\v 12 Lobo na an amïö both Abraam ëka Icaka an thon amïö yo bothi, ëka an abino mïö lobo ni yo both ëkwaëni kï kori.” 
\v 13 Cë Obanga öya ökö kï bothe kï ï kabedo n'onwongo ën ötwak ködë ïë.
\p
\v 14 Jakob oketho kidi n'obedo wïr ï kabedo kanya Obanga onwongo ötwak ködë ïë. Ën öönyö mïc amadha ïë, ëka öönyö thon möö ïë. 
\v 15 Jakob öcakö nyïng kabedo n'Obanga onwongo ötwak ködë ïë nï Betel.\f + \fr 35:15 \fr*\fk Betel \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa öt k'Obanga.\fqa*\f*
\s1 Thöö ka Racel ëka Icaka
\p
\v 16 Kinge manön, Jakob kï jö më ödë öya gïnï ökö kï ï Betel. Ï karë na gïn pod tye na bobor kï ï Eparat, rem më nywöl ögöö Racel ëka rem mërë onwongo tëk. 
\v 17 Ï karë na ën tye kï rem nywöl na tëk, acöl mon okobo bothe nï, “Kür ibed kï lworo, pïën in ïnywölö awobi nökënë.” 
\v 18 Ëntö Racel onwongo cwök thöö, ëka na bara öthöö, ën öcakö nyïngë Ben Oni.\f + \fr 35:18 \fr*\fk Ben Oni \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa awobi më pëköna.\fqa*\f* Ëntö Jakob öcakö nyïngë nï Benjamin.\f + \fr 35:18 \fr*\fk Benjamin \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa awobi më cïnga kucem.\fqa*\f*
\p
\v 19 Cë Racel öthöö ëka eiko ï yoo n'onwongo etye ka cïdhö yo Eparat (manön, Bethelem). 
\v 20 Jakob oketho kidi ï wi lyël ka Racel, ëka kidi nön pod tye kany nön naka ï nïnö ni.
\p
\v 21 Jakob, n'ecwodo thon nï Icarael, ömëdërë kï woth mërë ëka oguro këma mërë yo nge Migdal Eder. 
\v 22 Ï karë na Jakob tye ï lobo nön, Reuben obedo kï Bila n'obedo dhakö k'apap mërë nökënë, ëka Jakob owinyo köp nön.
\b
\m Jakob onwongo tye k'awope apar arïö:
\li1
\v 23 Awope ka Lea onwongo obedo:
\li2 Reuben, athïn kaö ka Jakob,
\li2 Cimeon, Lebi, Yuda, Icakar ëka Jabulon.
\li1
\v 24 Awope ka Racel onwongo obedo:
\li2 Yocepu ëka Benjamin.
\li1
\v 25 Awope ka Bila atic ka Racel onwongo obedo:
\li2 Dan ëka Naputali.
\li1
\v 26 Awope ka Jilpa atic ka Lea onwongo obedo:
\li2 Gad ëka Acer.
\p Man onwongo obedo awope ka Jakob n'ënywölögï kï ï Paddan Aram.
\b
\p
\v 27 Jakob obino odwogo both apap mërë Icaka n'onwongo tye ï Mamre, na cwök kï Kiriat Arba (manön, Kebron), kanya Abraam ëka Icaka onwongo obedo gïnï ïë. 
\v 28 Icaka obedo ï wi lobo pï mwaka 180. 
\v 29 Cë öthöö na mwaka mërë dong dit, na dong otengo rwök cë eiko ën kanya acël kï kwere mërë. Awope mërë Ecau ëka Jakob oiko ën.
\c 36
\s1 Ëkwaë k'Ecau
\p
\v 1 Man ënë ëkwaë k'Ecau (ecwodo thon nï Edom).
\b
\pi1
\v 2 Ecau önyömö mon mërë kï both jö Kanaan: Ada nyaka Elon n'obedo dhanö më Kit, ëka Okolibama nyaka Ana akwar Jibeon dhanö më Kibi— 
\v 3 ën thon önyömö Bacemat nyaka Icimael ëka amïn Nebayot.
\pi1
\v 4 Ada önywölö n'Ecau Elipaji, Bacemat önywölö Reuel, 
\v 5 ëka Okolibama önywölö Jeuc, Jalam ëka Kora. Man awope k'Ecau n'ënywölögï kï ï lobo Kanaan.
\pi1
\v 6 Ecau otero mon mërë, ëthïnö awope ëka anyira, jö kïbëc më ödë, leeni mërë, ëka jami kïbëc na ën onwongo kï ï lobo Kanaan, cë öcïdhö ködë ï lobo nökënë kï both ömïn mërë Jakob. 
\v 7 Pïën jamigï onwongo pol rwök na gïn ba römö bedo kanya acël; lobo n'onwongo gïn bedo ïë onwongo ba römögï pïën leenigï onwongo pol. 
\v 8 Cë Ecau (manön, Edom) öcïdhö obedo ï Ceir ï lobo n'otingere malö.
\b
\p
\v 9 Man ënë ëkwaë k'Ecau, kwarö ka jö Edom na bedo gïnï ï lobo n'otingere më Ceir.
\b
\li1
\v 10 Man ënë nyïng awope k'Ecau:
\li2 Elipaji, wod ka dhakö k'Ecau n'ecwodo nï Ada, ëka Reuel, wod ka dhakö k'Ecau n'ecwodo nï Bacemat.
\li1
\v 11 Awope ka Elipaji onwongo obedo:
\li2 Teman, Omar, Jepo, Gatam ëka Kenaj.
\li2
\v 12 Wod k'Ecau n'ecwodo nï Elipaji, onwongo thon tye kï dhakö nökënë n'ecwodo nï Timna n'önywölö nïnë Amalek. Man onwongo obedo ëkwaë ka dhakö k'Ecau n'ecwodo nï Ada.
\li1
\v 13 Awope ka Reuel onwongo obedo:
\li2 Nakat, Jera, Camma ëka Mija. Man onwongo obedo ëkwaë ka dhakö k'Ecau n'ecwodo nï Bacemat.
\li4
\v 14 Awope ka dhakö k'Ecau n'ecwodo nï Okolibama nyaka Ana akwar Jibeon, na ën önywölö n'Ecau ënë:
\li2 Jeuc, Jalam ëka Kora.
\b
\p
\v 15 Man ënë ëkwaë k'Ecau n'obino ödökö gïnï rwodhi:
\li1 Awope k'Elipaji n'obedo kaö k'Ecau:
\li2 rwoth Teman, rwoth Omar, rwoth Jepo, rwoth Kenaj, 
\v 16 rwoth Kora, rwoth Gatam ëka rwoth Amalek. Man onwongo obedo rwodhi n'öya kï both Elipaji kï ï lobo Edom; gïn onwongo obedo ëkwaë ka Ada.
\li1
\v 17 Man ënë awope ka Reuel wod k'Ecau:
\li2 rwoth Nakat, rwoth Jera, rwoth Camma ëka rwoth Mija. Man ënë onwongo obedo rwodhi n'öya kï both Reuel kï ï lobo më Edom. Gïn onwongo obedo ëkwaë ka dhakö k'Ecau n'ecwodo nï Bacemat.
\li1
\v 18 Awope ka dhakö k'Ecau n'ecwodo nï Okolibama:
\li2 rwoth Jeuc, rwoth Jalam ëka rwoth Kora. Man ënë onwongo obedo rwodhi n'öya kï both dhakö k'Ecau Okolibama nyaka Ana.
\p
\v 19 Man ënë onwongo obedo awope k'Ecau (manön, Edom) ëka man ënë onwongo obedo rwodhigï.
\b
\p
\v 20 Man ënë onwongo obedo awope ka Ceir dhanö më Kori, n'onwongo bedo gïnï ï lobo nön:
\li2 Lotan, Cobal, Jibeon, Ana, 
\v 21 Dicon, Ejer ëka Dican. Man ënë onwongo obedo rwodhi ka jö Kori, ëkwaë ka Ceir më lobo Edom.
\li1
\v 22 Awope ka Lotan onwongo obedo:
\li2 Kori ëka Emam. Timna onwongo obedo amïn Lotan.
\li1
\v 23 Man ënë onwongo obedo awope ka Cobal:
\li2 Alban, Manaat, Ebal, Cepo ëka Onam.
\li1
\v 24 Man ënë onwongo awope ka Jibeon:
\li2 Aia ëka Ana. Man Ana n'obino onwongo pii na lyeth kï ï thim ï karë na ën tye ka kwaö kene k'apap mërë Jibeon.
\li1
\v 25 Man ënë onwongo ëthïnö ka Ana:
\li2 Dicon ëka Okolibama nyaka Ana.
\li1
\v 26 Man ënë onwongo obedo awope ka Dicon:
\li2 Kemdan, Eciban, Itran ëka Keran.
\li1
\v 27 Man ënë onwongo obedo awope ka Ejer:
\li2 Bilan, Jaaban ëka Akan.
\li1
\v 28 Man ënë onwongo obedo awope ka Dican:
\li2 Uj ëka Aran.
\li1
\v 29 Man ënë onwongo obedo rwodhi ka jö Kori:
\li2 rwoth Lotan, rwoth Cobal, rwoth Jibeon, rwoth Ana, 
\v 30 rwoth Dicon, rwoth Ejer, ëka rwoth Dican. Man ënë onwongo obedo rwodhi ka jö Kori, na lübërë kï kite na kakagï tye ködë ï lobo Ceir.
\s1 Rwoth më Edom
\p
\v 31 Man ënë rwodhi n'ölöö gïnï löc ï lobo më Edom na bara rwoth mörö më Icarael ölöö löc.
\li2
\v 32 Bela wod ka Beor obino ödökö rwoth më Edom. Pacö mërë ebino ëcakö nyïngë Dinkaba.
\li1
\v 33 Ï karë na Bela öthöö, Jobab wod ka Jera n'öya kï ï Bojra oleo ka tyënë na calö rwoth.
\li1
\v 34 Ï karë na Jobab öthöö, Kucam n'öya kï ï lobo ka jö Teman oleo ka tyënë na calö rwoth.
\li1
\v 35 Ï karë na Kucam öthöö, Kadad wod ka Bedad, n'ölöö Midian ï lobo më Moab, obino oleo ka tyënë na calö rwoth. Pacö mërë ebino ëcakö nyïngë Abit.
\li1
\v 36 Ï karë na Kadad öthöö, Camla n'öya kï ï Macireka oleo ka tyënë na calö rwoth.
\li1
\v 37 Ï karë na Camla öthöö, Caul n'öya kï ï Rekobot na tye ï dhö kulo më Euparate oleo ka tyënë na calö rwoth.
\li1
\v 38 Ï karë na Caul öthöö, Baal Kanan wod ka Akbor oleo ka tyënë na calö rwoth.
\li1
\v 39 Ï karë na Baal Kanan wod ka Akbor öthöö, Kadad oleo ka tyënë na calö rwoth. Pacö mërë ebino ëcakö nyïngë Pau, ëka nyïng dhakö mërë onwongo ecwodo nï Meketabel nyaka Matred, nyaka Mejaab.
\b
\p
\v 40 Man ënë rwodhi n'öya kï both Ecau, kï nyïng-gï, na lübërë kï kakagï ëka lobogï:
\li2 rwoth Timna, rwoth Alba, rwoth Jetet, 
\v 41 rwoth Okolibama, rwoth Ela, rwoth Pinon, 
\v 42 rwoth Kenaj, rwoth Teman, rwoth Mibjar, 
\v 43 rwoth Magdiel ëka rwoth Iram. Man ënë onwongo obedo rwodhi më Edom, na lübërë kï kite na gïn obedo ködë ï lobo n'obedo mëgï.
\p Man ënë Ecau akwar jö Edom.
\c 37
\s1 Yocepu ëka utmego mërë
\p
\v 1 Jakob obedo ï lobo Kanaan, kanya onwongo yam apap mërë obedo ïë.
\b
\p
\v 2 Man ënë köp më thëkwarö më öt ka Jakob.
\b
\p Ï karë na Yocepu dong othuno mwaka apar abïrö, ën onwongo kwaö rom ëka dyegi kanya acël kï utmego mërë, awope ka Bila ëka më Jilpa, n'obedo gïnï mon k'apap mërë Jakob. Ën okelo köp na rac ï kom utmego mërë both apap mërë.
\p
\v 3 Jakob onwongo marö Yocepu rwök na löö awope mërë nökënë pïën ënywölö ën ï karë na ën dong otii. Ën öyübö nïnë böngü na bor na badë boco. 
\v 4 Ï karë na utmego mërë önënö nï apapgï marö Yocepu rwök löögï ökö, gïn öcakö dagö ën ëka onwongo ba dökï ëtwak ködë kï yom cwiny.
\p
\v 5 Ï kiwor mörö acël Yocepu oleko lek cë okobo both utmego mërë, gïn ömëdërë kï dagö ën rwök. 
\v 6 Ën okobo nïgï nï, “Winy unu lek na an aleko: 
\v 7 Aleko nï onu onwongo etye ka rïdhö kal kï ï pwodho, cë kal na an atweo öya malö ocung atïr, ëka kal na un itweo obino ögürö mëga dyere cë oryebere gïnï pïny ï nyim mëga.”
\p
\v 8 Utmego mërë öcakö gamö nïnë nï, “In ïthamö nï ibino lööwa? In ibino lööwa adyer?” Cë utmego mërë öcakö mëdërë gïnï amëda më dagö ën rwök pï lek mërë nön ëka pï köp na ën ötwakö.
\p
\v 9 Cë Yocepu dökï oleko lek nökënë, ëka okobo both utmego mërë nï, “Winy unu, aleko lek nökënë dökï nï ceng, dwe ëka cër apar acël oryebere gïnï pïny ï nyima.”
\p
\v 10 Ï karë na ën okobo lek mërë nön both apap mërë ëka utmego mërë, apap mërë ocoko ën nakun kobo nï, “Koth lek ngö na in ileko nön? In ïthamö nï ayani, an ëka utmegoni adyer ebino ryebere pïny ï nyimi?” 
\v 11 Adïnga öcakö makö utmego mërë rwök ï kome, ëntö apap mërë ökanö köp nön kïbëc ï cwinye.
\s1 Ëcadhö Yocepu ëka etero ï lobo Ejip
\p
\v 12 Ï nïnö mörö acël, utmego ka Yocepu öcïdhö gïnï kwaö rom ëka dyegi k'apapgï na cwök kï Cekem, 
\v 13 Icarael okobo both Yocepu nï, “Utmegoni öcïdhö gïnï yo kukwath na cwök kï Cekem. Bin ëk aori bothgï.”
\p Ën ögamö nï, “An enene.”
\p
\v 14 Apap mërë okobo nïnë nï, “Cïdh ïnën ka utmegoni ëka rom kï dyegi tye gïnï na bër ëk idwogi ikob nïna.” Ën ooro Yocepu më yaa kï ï ora më Kebron.
\p Ï karë na Yocepu othuno ï Cekem, 
\v 15 ëcwö mörö onwongo ën tye ka lath ï dye bar, cë openyo Yocepu nï, “Ngö na in ïrangö?”
\p
\v 16 Ën ögamö nï, “An arangö utmegona. In ïrömö kobo nïna kanya gïn kwaö kwath ïë?”
\p
\v 17 Ëcwö nön ögamö nïnë nï, “Gïn dong öya ökö kï kany. An awinyo ka gïn kobo nï, ‘Eru ëcïdh unu yo Dotan.’”
\p Yocepu öcakö lübö körgï cë onwongogï na cwök kï Dotan. 
\v 18 Ëntö ï karë na utmego mërë önënö ën kï kanya bobor, gïn öcakö yübö köp më neko ën ökö.
\p
\v 19 Cë ötwak ï kin-gï kën-gï nï, “Won lek ëca tye ka bino! 
\v 20 Bin unu enek ën ökö ëk ebol ï bur mörö acël kany, ëk ekob nï lee mörö na ger ënë omwodo. Cë dong ebino nënö kite na lek mërë gïnï bino cobere ködë.”
\p
\v 21 Ï karë na Reuben owinyo köp ni, ën ötëmö më larö Yocepu ökö kï ï cïng-gï nakun kobo nïgï nï, “Eru kür enek ën. 
\v 22 Kür ïöny unu remo mörö. Eru ebol ën ï bur mörö kany ï thim, ëntö kür eketh cïng onu ï kome.” Reuben okobo köp ni pïën ën onwongo öyübërë më kwanyö ën ökö kï öd bur ëk ëdwök ën cen both apap mërë. \fig Eru ebol ën ï bur mörö kany ï thim|alt="Joseph thrown into a pit by his brothers" src="CO00705B.TIF" size="col" loc="Between vs 22 to 24" copy="Cook OT images" ref="37:22"\fig*
\p
\v 23 Ï karë na Yocepu othuno both utmego mërë, gïn ögönyö böngü mërë na ën oruko n'onwongo bor ëka badë onwongo boco. 
\v 24 Gïn ömakö ën cë obolo gïnï ï bur. Ï bur onwongo tye nono, pii onwongo ope ïë.
\p
\v 25 Cë gïn öcakö bedo pïny më cem, ï karë na gïn önënö gurup ka jö Icimael n'öya gïnï kï ï Gilead. Kïnagagï onwongo öyëö odok, möö na kur ëka müra nakun tye ka cïdhö gïnï yo Ejip.
\p
\v 26 Yuda öcakö kobo both utmego mërë nï, “Ngö na onu ebino nwongo ka eneko ömïn onu ëka ëmüngö thöö mërë ökö? 
\v 27 Bin, ëk ëcadh unu ën ökö both jö Icimael, ëk kür eketh cïng onu ï kome, pïën ën obedo ömïn onu, kom onu kikokome.” Utmego mërë oyeo.
\p
\v 28 Cë ï karë n'ëcadh wïl më Midian owok gïnï na cwök, utmego mërë öywaö Yocepu ökö kï öd bur ëka öcadhö gïnï ën ökö both jö Icimael pï cëkël\f + \fr 37:28 \fr*\fk Cëkël \fk*\ft man obedo cïlïng më karë nön; n'ëyübö kï ryal.\ft*\f* më ryal pyer arïö cë jö më Icimael otero Yocepu naka yo Ejip.
\p
\v 29 Ï karë na Reuben odwogo cen ï bur ëka onwongo Yocepu ope ïë, ën öyëcö böng mërë ökö kï ï kome pï cwer cwiny. 
\v 30 Ën ödök cen both utmego mërë ëka okobo nï, “Awobi ni ope kunön! Ngö na an abino tïmö kobedini?”
\p
\v 31 Cë gïn ökwanyö böngü ka Yocepu ëka öngënö gïnï kï remo ka dyël na gïn oneko. 
\v 32 Otero gïnï both apapgï ëka okobo gïnï nï, “Wan enwongo böngü ni. Nën ka obedo böngü ka wodi onyo pe.”
\p
\v 33 Ï karë na ën önënö, okobo nï, “Man böngü k'athïna kikokome. Lee na ger omwodo ën. Adyer lee ökïdhö Yocepu na thïthïnö.”
\p
\v 34 Cë Jakob öcakö yëcö böng mërë ökö kï ï kome ëka otweo böng cöla ï pyërë, cë okoko wode pï karë na lac. 
\v 35 Awope ëka anyira mërë kïbëc obino gïnï më kweo cwinye, ëntö ën ökwërö ökö nï kür ekwe cwinye. Nakun kobo nï, “Pe, ba obedo nï kömanön. An abino lübö kör athïna kï koko naka thon ï bur.” Apap mërë obedo koko ën kömanön.
\p
\v 36 Jö Midian otero gïnï Yocepu yo Ejip ëka öcadhö gïnï ën both Potipa n'obedo adit etic ka Parao nakun ën ënë löö acikari kïbëc na kürö pïny.
\c 38
\s1 Yuda ëka Tamar
\p
\v 1 Ï karë nön, Yuda öya ökö kï both utmego mërë ëka öcïdhö më bedo both ëcwö mörö më Adulam na nyïngë Kira. 
\v 2 Kï kunön, Yuda önënö nyaka Cua dhanö më Kanaan, cë önyömö ëka obedo ködë. 
\v 3 Dhakö nön obino öyac ëka önywölö wode cë öcakö nyïngë Er. 
\v 4 Ën dökï öyac ëka önywölö wode cë öcakö nyïngë Onan. 
\v 5 Ën obino öyac dökï ëka önywölö wode nökënë cë öcakö nyïngë Cela. Gïn onwongo bedo ï Kejib ï karë na ën nywölö Cela.
\p
\v 6 Yuda obino onwongo dhakö na nyïngë Tamar, cë önyömö nï kaö mërë Er. 
\v 7 Ëntö Er kaö ka Yuda, kwö mërë onwongo rac kï ï wang Rwoth, cë Rwoth obino oneko ën ökö.
\p
\v 8 Cë Yuda okobo both Onan ömïn Er nï, “Cïdh iter dhakö k'omeru ëka icob ticni na calö ömïn cwörë, ëk ïnywöl ëthïnö ka wi omeru.” 
\v 9 Ëntö Onan ongeo nï ëthïnö ba bino bedo mëgë, cë ï karë na ën bedo kï dhakö k'ömïn mërë, ën wëkö remo mërë öny ökö pïny më jükö ëk kür ënywöl ëthïnö ka wi ömïn mërë. 
\v 10 Gin na ën ötïmö onwongo rac kï ï wang Rwoth, cë ömïö Rwoth oneko ën ökö thon.
\p
\v 11 Ï karë na ën dong öthöö, Yuda okobo both Tamar, dhakö ka wode nï, “Cïdh ibed ï öt k'apapni na calö dhakö na cwörë öthöö naka ka woda Cela ödöngö.” Ën okobo nï kömanön pïën ën onwongo tye kï lworo nï Cela thon bino thöö ökö kamë utmego mërë. Cë Tamar ödök yo pacögï më bedo ï öt k'apap mërë.
\p
\v 12 Kinge karë mörö, dhakö ka Yuda n'obedo nyaka Cua öthöö. Ï karë na Yuda otyeko nïnö më kumo pï dhakö mërë ëka cwinye dong okwe, ën öcakö yaa më cïdhö yo Timna both cwö mörö n'onwongo nyarö yer rom mërë. Ën owotho kanya acël k'okone mërë Kira dhanö më Adulam.
\p
\v 13 Cë ekobo both Tamar nï, “Kwaröni tye ka cïdhö yo Timna më nyarö yer rom mërë.” 
\v 14 Tamar ögönyö böng mërë më cöla ökö, oumo wangë k'atam ëk ömïï kür enge ën, ëka öcïdhö obedo pïny ï nget dhö wangkac na cïdhö yo Enaim, na tye ï yoo na cïdhö yo Timna. Pïën ën ongeo nï Cela dong ödöngö ökö ëntö ba ëmïö ölakö ën calö dhakö mërë.
\p
\v 15 Ï karë na Yuda önënö ën ï nget yoo, ën öthamö nï ködë obedo ölaya mörö, pïën onwongo oumo wangë ökö kï böngü. 
\v 16 Yuda ba ongeo nï dhakö ka wode ënön cë öcïdhö bothe ï nget yoo ëka okobo nïnë nï, “Wëk abed kodi.”
\p Tamar openyo ën nï, “Ngö na in ibino mïöna ka an abedo kodi?”
\p
\v 17 Yuda ögamö nï, “An abino oro nini athïn dyël kï ï kin dyegina.”
\p Tamar dökï openyo ën nï, “Ngö na in ibino jengo pï tutunu naka ka ioro athïn dyël?”
\p
\v 18 Yuda ögamö nï, “Ngö na in ïmïtö nï ajeng nini?”
\p Ën ögamö nï, “Mïa agïth na nyingi tye ïë kï thöl mërë, ëka lüth na in ïmakö ï cingi.” Yuda ömïögï bothe cë ën obedo ködë ëka Tamar öyac ökö ködë. 
\v 19 Kinge manön, Tamar ödök cen pacö, ökwanyö böng nön ökö kï ï kome, ëka öcakö ruko böng cöla më dha thöö.
\p
\v 20 Yuda öcïdhö ëka ooro okone mërë Kira dhanö më Adulam k'athïn dyël, ëk okel cë ögam jami mërë na ën ejengo both dhakö, ëntö Kira ba obino onwongo ën. 
\v 21 Cë ën openyo cwö mörö n'onwongo bedo gïnï kany nön nï, “An atwërö nwongo ölaya mörö n'onwongo bedo ï nget yoo na cïdhö yo Enaim kwene?”
\p Gïn ögamö nï, “Ölaya mörö ope na bedo kany.”
\p
\v 22 Ën ödök cen both Yuda ëka okobo nï, “An ba anwongo ën, ëka cwö na bedo kany nön okobo nïna nï, ‘Ölaya mörö ope kany.’”
\p
\v 23 Cë Yuda okobo nï, “Ëk ën dong ögwök ngö na ën tye ködë, onyo onu ebino dökö gin më anyëra. Ka kömanön, an aoro nïnë athïn dyël ëntö ba inwongo ën.”
\p
\v 24 Kinge dwethe adek, ekobo both Yuda nï, “Cii wodi Tamar obedo tic calö ölaya, ëka öyac ökö.”
\p Yuda ömïö twërö nï, “Kel unu ën yökö ëka ïwang unu ën naka ï thöö!”
\p
\v 25 Ëntö ï caa n'etye ka kelo ën yökö, ën ooro köp both kwarö mërë Yuda nï, “An ayac k'ëcwö won jami ni. Nën ka ïrömö ngeo won agïth, thöl ëka lüth ni?”
\p
\v 26 Yuda ongeo ëka okobo nï, “Ën obedo dhanö na kite atïr na löa ökö, pïën an ba amïö woda Cela më nyömö ën.” Kinge manön, Yuda ba dökï obedo ködë.
\p
\v 27 Ï karë na nïnö më nywöl ka Tamar örömö, ebino enwongo nï ën bino nywölö rudi. 
\v 28 Ï caa na ën tye ka nywöl, athïn acël okelo cïngë yökö, cë acöl mon ökwanyö thöl na kwar cë otweo ï ngut cïng athïn ëka okobo nï, “Man ënë öcakö bino.” 
\v 29 Ëntö ï caa na ën ödwökö cïngë ökö, ömïn mërë odonyo ëka dhakö na cölö Tamar okobo nï, “Man ënë kite na in idonyo ködë yökö!” Ëka ëcakö nyïngë Perej.\f + \fr 38:29 \fr*\fk Perej \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa donyo yökö.\fqa*\f* 
\v 30 Cë ömïn mërë dong ënywölö kï ï nge na thöl na kwar tye ï ngut cïngë, cë ëcakö nyïngë nï Jera.\f + \fr 38:30 \fr*\fk Jera \fk*\ft gönyö nï\ft*\fqa kwar.\fqa*\f*
\c 39
\s1 Yocepu ëka dhakö ka Potipa
\p
\v 1 Ï karë n'etero Yocepu yo Ejip, Potipa, dhanö më Ejip n'onwongo obedo adit etic ka Parao na löö wi acikari na kürö pïny, öwïlö Yocepu kï both jö Icimael n'otero ën kunön.
\p
\v 2 Rwoth onwongo tye kï Yocepu ëka ömïö jami kïbëc na ën tïmö wotho na bër. Ën onwongo bedo ï öt k'adwong mërë n'obedo dhanö më Ejip. 
\v 3 Ï karë n'adwong mërë önënö nï Rwoth tye kï Yocepu, ëka Rwoth ömïö jami kïbëc na ën tïmö wotho na bër, 
\v 4 ën obedo kï cwiny na bër rwök ï kom Yocepu nakun ketho ën më bedo atic mërë, ëka ömïö ën më löönö ödë ëka jami kïbëc na ën tye ködë. 
\v 5 Cakërë ï karë na ën oketho Yocepu më löönö ödë ëka jami kïbëc na ën tye ködë, Rwoth ömïö gum ï öt ka Potipa pï Yocepu. Gum ka Rwoth onwongo tye ï kom jami kïbëc na Potipa onwongo ut ködë, kï ï öt ëka kï ï pwothi thon. 
\v 6 Manön ömïö Potipa öwëkö jami mërë kïbëc na ën tye ködë ï thë twërö ka Yocepu. Bedo ka Yocepu ï ödë ömïö ën ba dökï parö gin mörö këkën na path kï cem na ën camö.
\p Yocepu onwongo ödöngö na bër ëka leng rwök. 
\v 7 Kinge karë mörö, dhakö k'adwong mërë önïrö Yocepu cë okobo nïnë nï, “Bin ibed köda!” \fig “Bin ibed köda!”|alt="Joseph and Potipharʼs wife" src="CO00716B.TIF" size="col" loc="between vs 7 and 9" copy="Cook OT images" ref="39:7"\fig*
\p
\v 8 Ëntö Yocepu ökwërö ökö nakun kobo nï, “Nën, bedona kany ömïö adwongna ba dökï parö pï gin mörö këkën na tye ï ödë, ëka thon ën dong ogena kï jami mërë kïbëc na ën tye ködë. 
\v 9 Ngat mörö ope na dit kï ï öt ni na löa. Adwongna ömïa twërö ï kom jami kïbëc na ën tye ködë na path kï in këkën, pïën in ibedo dhakö mërë. An dökï arömö tïmö thwön gin na rac köman ëka abalö ï nyim Obanga?” 
\v 10 Kono kadï dhakö nön obedo ka dïö ën nïnö kï nïnö, Yocepu obino ökwërö cïdhö ködë ökö ï wi ka buto ëka thon më bedo ködë kanya acël.
\p
\v 11 Ï nïnö mörö acël, n'etic më öt kïbëc onwongo ope gïnï ï öt, Yocepu öcïdhö ï öt më tio tic mërë. 
\v 12 Cë dhakö ka Potipa ömakö böngü mërë nakun kobo nï, “Bin ibed köda!” Ëntö Yocepu ömwömërë yökö nakun wëkö böngü mërë dong ï cïngë.
\p
\v 13 Ï caa na ën önënö nï Yocepu ömwömërë yökö nakun wëkö böngü mërë dong ï cïngë, 
\v 14 ën ocwodo etic na tio ï ödë ëka okobo nïgï nï, “Nën cwöra okelo dhanö më Iburu kany më nywarö onu! Ën odonyo ï öt kany më bedo köda tëtëk, ëntö an aredo rwök. 
\v 15 Cë na ën owinyo nï an aredo rwök, ën ömwömërë yökö nakun wëkö böngü mërë botha.”
\p
\v 16 Ën ögwökö böngü ka Yocepu bothe naka adwong mërë obino pacö. 
\v 17 Cë ën okobo gin n'ötïmërë nön both cwörë nï, “Opii më Iburu na in ikelo kany obino ï öda ëka ötëmö më nywaröna. 
\v 18 Ëntö ï caa na an aredo rwök, ën ömwömërë yökö ëka öwëkö böngü mërë botha.”
\p
\v 19 Ï karë n'adwong ka Yocepu owinyo ngö na dhakö mërë okobo nïnë, nakun kobo nï, “Man ënë kite n'opiini ötïma ködë,” ën öngö rwök. 
\v 20 Cë ömakö Yocepu otero ï buc kanya etweo emabuc ka rwoth ïë.
\p Ëntö ï karë na Yocepu tye ï buc kunön, 
\v 21 Rwoth onwongo tye ködë, onyutho kïca mërë bothe ëka ömïö ën obedo kï cwiny na bër ï nyim ngat na löö buc. 
\v 22 Ngat na löö buc oketho Yocepu më bedo adit na löö emabuc kïbëc ëka kï jami kïbëc n'ëtïmö ï buc. 
\v 23 Ngat na löö buc onwongo ba dökï parö pï gin mörö këkën na tye ï thë gwök ka Yocepu, pïën Rwoth onwongo tye kï Yocepu ëka ömïö jami kïbëc na ën tïmö wotho na bër.
\c 40
\s1 Yocepu ögönyö kör lek
\p
\v 1 Kinge karë mörö, adit na löö poko köngö ölök ëka adit na löö tedo ogati ka rwoth më Ejip ötïmö gïnï bal both adwong-gï n'obedo rwoth më Ejip. 
\v 2 Parao onwongo öngö ï kom edite tic mërë arïö, adit na löö poko köngö ölök, ëka adit na löö tedo ogati, 
\v 3 cë oterogï ï buc ï öt k'adit na kürö pïny, kanya Yocepu onwongo etweo ïë. 
\v 4 Adit na löö acikari na kürö pïny ömïögï both Yocepu cë ën ögwökögï.
\p Kinge na gïn dong obedo ï buc pï karë mörö, 
\v 5 ngat acëlacël—adit na löö poko köngö ölök ëka adit na löö tedo ogati ka rwoth më Ejip n'onwongo etweogï ï buc—oleko lek mërë ï kiwor acël nön, nakun kör lek ka ngat acëlacël path.
\p
\v 6 Ï karë na Yocepu obino bothgï kodiko mërë, ën önënögï na cwinygï ba yom. 
\v 7 Cë ën openyo edite tic ka Parao n'onwongo etweogï ï buc ködë ï öt k'adwong mërë nï, “Pïngö cwinywu tin ba yom?”
\p
\v 8 Gïn ögamö nï, “Wan kïbëc tin eleko lek, ëntö ngat mörö ope na römö gönyö nïwa thërë.”
\p Yocepu okobo nïgï nï, “Pathï Obanga ënë gönyö kör lek? Kob nïna unu lekwu.”
\p
\v 9 Adit na löö poko köngö ölök öcakö kobo lek mërë both Yocepu nakun kobo nï, “Ï lekna, an anënö yath ölök ï nyima, 
\v 10 ëka ï kom yath onwongo tye ïë jangë adek, cücüth na pod odhugo më cakö thuro, cë önyakö nyige ëka öcëk ökö. 
\v 11 Okopo ka Parao onwongo tye ï cïnga, cë apüdö nyig ölök ëka abïö ï okopo ka Parao cë amïö ï cïngë.”
\p
\v 12 Yocepu okobo nïnë nï, “Lek nonu ene, jang ölök adek nyutho nïnö adek. 
\v 13 Ï kin nïnö adek, Parao bino gönyöni ëka bino dwököni ï dhö ticni cë in ibino mïö ën okopo ï cïngë, kite na yam ïtïmö ködë cön ï karë na in ibedo adit na löö poko köngö ölök mërë. 
\v 14 Ëntö myero ipo pïra ka jami kïbëc bino woth na bër kodi, akwai nï in thon ïtïm nïna kïca ëka ïtham pïra, ëk ikob both Parao köp ï koma ëk ën thon ögönya ökö kï ï öd buc ni. 
\v 15 Pïën an ëkwala akwala tëtëk kï both jö Iburu ëka thon etwea ï buc kany nono na ba abalö gin mörö.”
\p
\v 16 Ï caa n'adit na löö tedo ogati önënö nï ëgönyö lek k'awodhe na bër, ën thon okobo both Yocepu mëgë nï, “An thon aleko lek nï onwongo adoko aditi adek më ogati ï wia. 
\v 17 Ï adïta na malö onwongo tye ïë kwa ogati na papath pï Parao, ëntö wïny onwongo tye ka camö ogati kï ï adïta na an ayëö ï wia.”
\p
\v 18 Yocepu ögamö nï, “Lekni nön thërë ene: Aditi adek nyutho nïnö adek thon. 
\v 19 Ï kin nïnö adek Parao bino gönyöni ökö ëka nguno nguti cë ngabö komi ï wi yath ëka wïny bino camö ringo komi ökö.”
\p
\v 20 Ï nïnö më adek onwongo obedo nïnö na yam ënywölö Parao ïë, ëka ën öyübö karama pï edite mërë kïbëc. Ën öcakö kelo adit na löö poko köngö ölök ëka adit na löö tedo ogati ï nyim edite mërë. 
\v 21 Ën ödwökö adit na löö poko köngö ölök ï tic mërë, ëk ën dökï ömëdërë kï mïö okopo ï cïng Parao, 
\v 22 ëntö ën öngabö adit na löö tedo ogati kite na Yocepu ögönyö kï lek mërë.
\p
\v 23 Adit na löö poko köngö ölök ba dökï opo pï Yocepu; wie obino owil ökö ï kome.
\c 41
\s1 Lek ka Parao
\p
\v 1 Kinge mwaka arïö, Parao rwoth më Ejip oleko lek nï ën onwongo ecung ï lak kulo më Nail. 
\v 2 Cë dhok abïrö n'oluk ëka n'öcwëë odonyo gïnï yökö kï ï kulo ëka öcakö gïnï camö lum. 
\v 3 Cë dhok abïrö nökënë n'ölübö körgï odonyo kï ï kulo më Nail na komgï rarac ëka omogere obino ocung gïnï ï nget dhok n'onwongo tye ï lak kulo. 
\v 4 Cë dhok n'onwongo rarac ëka omogere öcamö dhok abïrö n'oluk ëka n'öcwëë ökö. Cë Parao öcakö coo ökö kï ï wang nïnö.
\p
\v 5 Ën dökï önïnö cë oleko lek më arïö mërë. Oleko nï ënënö wi kal abïrö na komgï yot ëka bër, öcëk nakun tye ka döngö ï kom tyën kal acël. 
\v 6 Kinge manön, wi kal abïrö nökënë n'oner ödöngö na rarac ëka yamö na lyeth më oro onerogï ökö. 
\v 7 Cë wi kal abïrö na rarac öcakö mwönyö wi kal na bëcö ökö. Parao ocoo kï ï wang nïnö cë onwongo nï eleko lek dökï.
\p
\v 8 Kodiko na pïny dong oru, cwinye onwongo ba yom, cë ömïö ën ooro köp më cwodo ajwogi ëka ëryëkö kïbëc më Ejip. Parao öcakö kobo nïgï lek mërë, ëntö ngat mörö ope n'onwongo twërö gönyö nïnë lek nön.
\p
\v 9 Cë adit na löö poko köngö ölök okobo both Parao nï, “An tin dong apo ï kom balna. 
\v 10 Ï karë n'onwongo Parao cwinye öwang ï kom etic mërë, cë otweowa k'adit na löö tedo ogati ï öt k'adwong na löö kürö pïny. 
\v 11 Cë ï nïnö mörö acël wan kïbëc ebino eleko lek ï kiwor acël, ëka lek acëlacël onwongo tyën köp mërë papath. 
\v 12 Awobi mörö më Iburu onwongo tye ködwa ï buc. Ën onwongo obedo atic k'adit na kürö pïny. Wan ebino ekobo nïnë lekwa ëka ën obino ögönyö nïwa, nakun gönyö lek ka ngat acëlacël n'opore kï lek mërë. 
\v 13 Ëka kite na ën ögönyö kï lekwa, obino ocobere kömanön. An ebino ëdwöka ï dhö ticna, ëka adit na löö tedo ogati ebino ëngabö kome ï wi yath.”
\p
\v 14 Parao öcakö oro më cwodo Yocepu, cë ekelo ën pïöpïö kï ï buc. Ëmïö ölyëlö wie, ölökö böng mërë ëka obino ï nyim Parao.
\p
\v 15 Parao okobo both Yocepu nï, “An aleko lek ëka ngat mörö ope na twërö gönyö tyën köp mërë. Ëntö an awinyo köp ï komi nï in ka iwinyo lek ïtwërö gönyö tyën köp mërë.”
\p
\v 16 Yocepu ögamö dhö Parao nï, “Pathï an, ëntö Obanga bino mïö Parao agam na yomo cwinye.”
\p
\v 17 Cë Parao okobo both Yocepu nï, “Ï lekna, an onwongo acung ï lak kulo më Nail, 
\v 18 ëka dhok abïrö n'öcwëë na komgï oluk odonyo kï ï kulo ëka öcakö gïnï camö lum. 
\v 19 Kï körgï, dhok abïrö nökënë dökï odonyo kï ï kulo na komgï rarac, ëka n'omogere rwök. Koth dhok na rarac nön anaka yam bara anënö ï lobo më Ejip. 
\v 20 Dhok n'onwongo omogere na komgï rarac, öcakö camö dhok abïrö n'öcakö donyo n'öcwëë na komgï oluk. 
\v 21 Ëntö kadï kinge na gïn dong öcamö dhok n'öcwëë nön, gin mörö ope na nyutho nï gïn öcamö dhok n'öcwëë nön ökö, pïën onwongo gïn pod omogere ëka komgï rarac calö kite n'onwongo gïn tye ködë cön. Na dong atyeko lek nön, cë acoo ökö kï ï wang nïnö.
\p
\v 22 “An thon anënö wi kal abïrö n'ödöngö ï tyën kal acël n'öcëk na bër. 
\v 23 Kï körgï, anënö wi kal abïrö na reco, n'önwëng na yamö na lyeth më oro onero. 
\v 24 Wi kal n'önwëng ömwönyö wi kal abïrö na bëcö ökö. Akobo lek ni both ajwogi, ëntö ngat mörö onwongo ope na twërö gönyö tyën köp mërë nïna.”
\p
\v 25 Cë Yocepu okobo both Parao nï, “Lek ka Parao tye acël këkën. Obanga onyutho both Parao gin na ën cwök tïmö. 
\v 26 Dhok abïrö na bëcö nyutho mwaka abïrö ëka wi kal abïrö na bëcö nyutho thon mwaka abïrö. Lek nön tyën köp mërë tye acël këkën. 
\v 27 Dhok abïrö n'omogere na komgï rarac n'obino kï körgï, ëka wi kal abïrö na yamö na lyeth më oro onero nyutho mwaka abïrö më kec.
\p
\v 28 “Obedo kite na an akobo both Parao: Obanga otyeko nyutho both Parao ngö na ën ëcwök tïmö. 
\v 29 Pï mwaka abïrö, cem bino cëk na büp ï lobo Ejip kïbëc. 
\v 30 Ëntö kinge manön, mwaka abïrö nökënë bino lübö na kec bino bedo na tye ïë, wi jïï bino wil ökö ï kom cem na yam öcëk nïgï ï Ejip. Ëka kec nön bino balö lobo rwök. 
\v 31 Cem na büp n'onwongo öcëk ï lobo ba dökï ebino po ïë, pïën kec na bino lübö manön bino bedo na rac rwök. 
\v 32 Lek ka Parao na ën oleko arïö nön nyutho nï Obanga ënë omoko köp nön ëka Obanga bino mïö cobere ï karë na cwöcwök.
\p
\v 33 “Dong pï manön, Parao myero örang dhanö mörö na ryëk na nïang ëk oketh ölöö lobo Ejip kïbëc. 
\v 34 Parao myero oketh edite na löö lobo, ëk gïn öcök acël më abic më cem na bino cëk ï lobo Ejip pï mwaka abïrö na cem bino cëk na büp. 
\v 35 Myero gïn öcök cem kïbëc ï mwaka na cem bino cëk ïë na büp, ëk ëgwök ï dere më kanö cem na tye ï thë löc ka Parao. 
\v 36 Cem nön ebino gwökö pï loboni, më kürö mwaka abïrö na kec bino podho ï Ejip, ëk kür kec onek jö më lobo ni ökö.”
\p
\v 37 Parao ëka edite mërë kïbëc önënö nï thama ni bër. 
\v 38 Parao okobo both etic mërë nï, “Ëtwërö nwongo dhanö nökënë na cal kï dhanö ni, na tye kï cwiny k'Obanga?”
\p
\v 39 Cë Parao okobo both Yocepu nï, “Kite na dong Obanga onyutho köp ni kïbëc bothi, ngat mörö ope na ryëk ëka na wie tio calö in. 
\v 40 In ënë ibino löönö öda ëka jöga kïbëc bino bedo ï thë löcni. An abino löönöni pï then na an atye ïë këkën.”
\s1 Yocepu ödökö alöc më Ejip
\p
\v 41 Parao okobo both Yocepu nï, “An kobedini dong akethi më bedo alöc më Ejip kïbëc.” 
\v 42 Cë Parao öwödhö agïth mërë n'eketho anyuth ïë kï ï nya cïngë ëka örëpö ï nya cïng Yocepu. Ën thon oruko Yocepu kï böng na mïmïla na bëcö ëka ömïö oruko nyör n'ëyübö kï gol ï ngute. 
\v 43 Parao ömïö Yocepu öngwëcö kï gadigadi na calö alübkörë më arïö kï löc, nakun jïï kïbëc wöö kï redo ï nyime nï, “Rum cöngwu pïny!” Manön ënë kite n'eketho kï Yocepu më bedo alöc më lobo Ejip kïbëc. \fig Parao ömïö Yocepu öngwëcö kï gadigadi|alt="Joseph made governor in Egypt" src="CO00748B.TIF" size="col" loc="Between vs 43 and 45" copy="Cook OT images" ref="41:43"\fig*
\p
\v 44 Cë Parao okobo both Yocepu nï, “An Parao, dhanö mörö ope na bino tingo cïngë onyo tyënë ï lobo Ejip kïbëc abonge twëröni.” 
\v 45 Parao ömïö nyïng both Yocepu nï Japenat Panea ëka ömïö ën önyömö Acenat nyaka Potipera, n'onwongo obedo alamdhök më On, më bedo dhakö mërë. Cë Yocepu öcakö wowotha më rimo lobo Ejip kïbëc.
\p
\v 46 Yocepu onwongo dong tye kï mwaka pyer adek ï karë na ën dönyö ï tic ka Parao rwoth më Ejip. Ëka Yocepu öya ökö kï ï nyim Parao cë öcakö wowotha ï lobo më Ejip kïbëc. 
\v 47 Ï mwaka abïrö, cem obino öcëk na büp rwök. 
\v 48 Yocepu öcökö cem n'öcëk ï lobo Ejip pï mwaka abïrö nonu cë ökanö ï dërö më kanö cem na tye ï kabedo kïbëc ï peci. Ï pacö acëlacël, ën oketho cem n'öya kï ï pwothi kïbëc n'ögürö kany nön. 
\v 49 Yocepu ökanö cem na büp rwök ï dere më kanö cem, naka onwongo dong cal kï kwo na tye ï dhö nam, cë ömïö ën öwëkö pimo ökö pïën onwongo dwong rwök na ba römö pimere.
\p
\v 50 Na mwaka më kec bara othuno, Yocepu onwongo dong tye k'ëthïnö awope arïö n'Acenat nyaka Potipera, alamdhök më On, önywölö. 
\v 51 Yocepu öcakö nyïng kaö mërë Manace\f + \fr 41:51 \fr*\fk Manace \fk*\ft nyïng ni calö ëkwanyö kï kom köp më Iburu pï \ft*\fq wia owil.\fq*\f* nakun kobo nï, “Pïën Obanga ömïö wia owil ökö kï ï can-na ëka kï ï öt k'apapna kïbëc.” 
\v 52 Athïn më arïö ën öcakö nyïngë Epraim, nakun kobo nï, “Pïën Obanga ömïa anywöl ï lobo na an anënö can ïë.”
\p
\v 53 Ï karë na mwaka abïrö më cem na büp dong ojik ï lobo Ejip, 
\v 54 cë mwaka abïrö më kec öcakërë, kite na Yocepu yam okobo ködë. Kec onwongo ömakö lobo kïbëc, ëntö ï lobo më Ejip kïbëc cem onwongo tye ïë. 
\v 55 Ï karë na dong cem othum ökö kï ï lobo Ejip kïbëc, jïï öcakö koko both Parao pï cem. Cë Parao okobo both jö më Ejip kïbëc nï, “Cïdh unu both Yocepu ëk ïtïm unu ngö na ën bino kobo niwu.”
\p
\v 56 Ï karë na kec onwongo örömö lobo kïbëc, Yocepu öyabö dere më kanö cem ëka öcakö cadhö cem both jö më Ejip, pïën kec onwongo dong tye na rac ï lobo Ejip kïbëc. 
\v 57 Jö më lobo nökënë thon obino gïnï yo Ejip më wïlö cem kï both Yocepu pïën kec onwongo dong tye na rac rwök ï wi lobo thükül.
\c 42
\s1 Utmego ka Yocepu öcïdhö yo Ejip
\p
\v 1 Ï karë na Jakob owinyo nï cem tye ï Ejip, ën okobo both awope mërë nï, “Pïngö ïnënërë unu anëna kenwu?” 
\v 2 Cë ën okobo nï, “An awinyo nï cem tye ï Ejip. Cïdh unu yo kunön ëk ïwïl unu cem mörö pï onu ëk ëkwö ëka kür ëthöö.”
\p
\v 3 Cë utmego ka Yocepu apar öcïdhö gïnï yo Ejip më wïlö cem. 
\v 4 Ëntö Jakob ba ooro Benjamin ömïn Yocepu ködgï, pïën ën onwongo tye kï lworo nï onyo gin mörö na rac römö tïmërë ï kome. 
\v 5 Cë awope ka Jakob onwongo tye ï kin jö n'öcïdhö gïnï wïlö cem, pïën kec onwongo thon tye ï lobo më Kanaan.
\p
\v 6 Yocepu onwongo dong obedo alöc më lobo Ejip ëka ën ënë onwongo cadhö cem both jögë. Cë ï karë na utmego mërë othuno, gïn oryebere gïnï pïny ï nyime na terinyimgï gudo ngöm. 
\v 7 Ï karë na Yocepu önënö utmego mërë, ën ongeogï ëntö ötïmö na calö ën ebedo arok ëka ötwak ködgï kï gero nakun penyogï nï, “Un ïya kï kwene?”
\p Gïn ögamö nï, “Wan ëya kï ï lobo Kanaan më bino wïlö cem.”
\p
\v 8 Utmego ka Yocepu ba ongeo gïnï ën, ëntö Yocepu ongeogï. 
\v 9 Cë ën opo ï lek mërë ï komgï ëka okobo nïgï nï, “Un ibedo ëröth pïny! Un ibino unu më nënö kanya ba etye ka gwökö kï ï lobowa.”
\p
\v 10 Gïn ögamö nï, “Pe, adwongna, eticni obino më wïlö cem. 
\v 11 Wan kïbëc ebedo awope ka dhanö acël. Eticni obedo jö na genere, pathï ëröth pïny.”
\p
\v 12 Yocepu okobo nïgï nï, “Pe, Un ibino unu më nënö kanya ba etye ka gwökö kï ï lobowa.”
\p
\v 13 Ëntö gïn ögamö nï, “Eticni onwongo tye utmego apar arïö, awope ka dhanö acël, na bedo ï lobo më Kanaan. Athïn na tïdï odong both apapwa, ëka acël dong ope.”
\p
\v 14 Yocepu okobo nïgï nï, “Obedo kite na an akobo niwu ködë: Un ibedo ëröth pïny! 
\v 15 Ëka man ënë kite n'ebino tëmöwu ködë: An akwongara kï nyïng Parao, un ba ibino wëkö kany naka ka wang n'ömïnwu na tïdï obino kany. 
\v 16 Or unu ngat acël öcïdh ööm ömïnwu, un jö kïbëc ebino gwököwu ï buc, ëk köpwu ëtëm më nënö ka ikobo unu köp adyer. Cë ka ope, adyer ka Parao pod kwö, un ibedo ëröth pïny!” 
\v 17 Ëka ën okethogï kïbëc ï buc pï nïnö adek.
\p
\v 18 Ï nïnö më adek, Yocepu okobo nïgï nï, “An abedo ngat na lworo Obanga, tïm unu köman ëk ibed unu na kwö. 
\v 19 Ka un ibedo jö na genere, wëk unu ömïnwu acël odong kany ï buc ëk un kïbëc iter unu cem pacö pï jöwu na kec tye ka nekogï. 
\v 20 Ëntö myero ikel unu ömïnwu na tïdï yo botha, ëka ënïang ï köpwu ëk ömïï kür ïthöö unu.” Cë gïn ötïmö kite na ën okobo ködë.
\p
\v 21 Gïn öcakö twak ï kin-gï kën-gï nï, “Adyer onu etye ka nwongo pwod pï ömïn onu. Onu ënënö pëkö n'onwongo ën tye ködë ï caa na ën dweko onu pï kwö mërë, ëntö onu ba ewinyo; ënë ömïö pwod ni tye ka bino ï kom onu.”
\p
\v 22 Reuben ögamö nï, “An ba akobo niwu ni kür ïtïm unu bal ï kome? Ëntö un ba iwinyo! Kobedini dong onu myero ëcül remo mërë.” 
\v 23 Gïn ba ongeo ni Yocepu onwongo römö nïang ï köpgï, pïën onwongo ëgönyö köp mërë agönya.
\p
\v 24 Cë Yocepu öya ökö ödönyö yökö kï bothgï ëka öcakö koko, cë odwogo cen bothgï ëka dök ötwak ködgï. Ën ömïö ëmakö Cimeon kï ï kin-gï ëka etweo ï nyimgï na gïn nënö.
\p
\v 25 Yocepu ömïö twërö nï ëpïk cem pong puku ka ngat acëlacël, ëdwök cïlïng ka ngat acëlacël ï puku mërë, ëka myero ëmïïgï gin mörö më acama ï yoo. Manön kïbëc ëtïmö nïgï. 
\v 26 Gïn otweo cem ï nge kenegï ëka öcakö gïnï woth.
\p
\v 27 Ï karë na gïn othuno kanya gïn mïtö buto ïë, ngat acël kï ï kin-gï öyabö wi puku ëk ëkwany cem nï kana mërë, ën önënö cïlïng mërë ut ï puku ï wi cem. 
\v 28 Cë okobo both utmego mërë nï, “Cïlïngna edwongo! Enene tye ï pukuna.”
\p Ï caa na gïn owinyo, cwinygï opodho rwök nakun ngat acëlacël lökërë both awodhe na kome myël amyëla nakun kobo nï, “Ngö ene n'Obanga tye ka tïmö ï kom onu?”
\p
\v 29 Ï karë na gïn othuno both apapgï Jakob ï lobo më Kanaan, gïn okobo nïnë ngö n'ötïmërë kïbëc ï komgï nï, 
\v 30 “Ëcwö n'obedo rwoth më Ejip ötwak ködwa kï gero ëka oterowa na calö jö na tye ka röthö pïny. 
\v 31 Ëntö wan ekobo nïnë nï, ‘Wan ebedo jö na genere, wan ba ebedo ëröth pïny. 
\v 32 Onwongo wan etye utmego apar arïö, awope ka dhanö acël. Acël dong ope, ëka athïn na tïdï odong both apapwa ï lobo më Kanaan.’
\p
\v 33 “Cë ëcwö n'obedo rwoth më lobo nön okobo nïwa nï, ‘Man ënë kite na an abino ngeo ka onyo un ibedo jö na genere: Wëk ömïnwu acël odong botha kany, ëk iter unu cem më könyö jö më pacöwu na kec tye ka nekogï. 
\v 34 Ëntö kel unu ömïnwu na tïdï yo botha, ëk ömïï an ange ka un ba ibedo ëröth pïny ëntö jö na genere. Cë abino mïö ömïnwu cen bothwu, ëka un ibino woth ï lobo ni abonge ayela mörö.’”
\p
\v 35 Ï karë na gïn öönyö cem kï ï pukigï, ngat acëlacël onwongo ocwe mërë më cïlïng n'eketho ï puku mërë. Ï karë na gïn ëka apapgï önënö ocwe kï cïlïng ïë, lworo ömakögï. 
\v 36 Cë apapgï Jakob okobo nïgï nï, “Ïmïa unu arwenyo ëthïnöna ökö. Yocepu dong ope, Cimeon dong ope ëka kobedini dökï ïmïtö unu tero Benjamin. Man kïbëc can mërë bino podho ï koma!”
\p
\v 37 Cë Reuben okobo both apap mërë nï, “Ibino neko ëthïnö awopena arïö ökö ka ba adwongo ën cen bothi kany. Wëk an agwök ën, ëka an abino dwongo ën cen bothi.”
\p
\v 38 Ëntö Jakob okobo nï, “Woda ba bino cïdhö kunön kodwu, pïën ömïn mërë dong öthöö ökö ëka ën këkën ënë dong odong. Ka gin mörö na rac bino tïmërë ï kome ï wothwu, cwer cwiny na un ibino mïöna bino nekona ökö.”
\c 43
\s1 Utmego ka Yocepu ödök yo Ejip kï Benjamin
\p
\v 1 Kec onwongo pod tye na rac ï lobo Kanaan. 
\v 2 Ï karë na gïn otyeko camö cem n'onwongo ëwïlö kï ï Ejip ökö, apapgï okobo nïgï nï, “Dök unu yo Ejip ëk ïwïl unu cem mörö nïwa.”
\p
\v 3 Ëntö Yuda okobo nïnë nï, “Dhanö ca öcïköwa nï, ‘Ba ibino unu nënö wanga ka ömïnwu ope ï kinwu.’ 
\v 4 Ka onwongo ïrömö oro ömïnwa ködwa, wan ebino cïdhö më wïlö cem nini. 
\v 5 Ëntö ka ba ioro ën ködwa, wan ba ebino cïdhö, pïën dhanö ca okobo nïwa nï, ‘Ba ibino unu nënö wanga ka ömïnwu ope ï kinwu.’”
\p
\v 6 Jakob ögamö nï, “Pïngö ikelo unu pëkö ni ï koma më kobo both dhanö nön nï itye unu k'ömïnwu nökënë?”
\p
\v 7 Gïn ögamö nï, “Dhanö nön openyowa peny na pol na makö komwa ëka kï jö më pacöwa. Ën openyowa nï, ‘Apapwu pod kwö? Itye unu k'ömïnwu nökënë?’ Wan ëgamö peny mërë. Cë wan onwongo ëtwërö ngeo nïngö ka ën bino kobo nï, ‘Kel unu ömïnwu kany’?”
\p
\v 8 Cë Yuda okobo both apap mërë Icarael nï, “Or awobi ni köda ëka wan ebino cïdhö ökö pïöpïö, ëk wan, in ëka ëthïnöwa ebed na kwö ëk kür ëthöö. 
\v 9 An kikoma abino gwökö ën; in ibino maköna ïë ka ba akelo ën bothi ï nyimi kany. Cë bal mërë bino bedo ï wia ï karë më kwöna kïbëc. 
\v 10 Kite na tye ködë, kono wan ba ëgalërë, kono wan dong ëcïdhö ëka edwogo wang kïrïö.”
\p
\v 11 Cë apapgï Icarael okobo nïgï nï, “Ka onwongo twërë, cë tïm unu köman. Keth unu nyig yen mökö na bëcö na un ïyërö më lobowa kany ï pukiwu, ëka iter unu both dhanö nön calö mïc. Ter unu möö na kur na nönök ëka möö kic na nönök, odok yath kï müra ëka nyig yen mökö n'ëcamö. 
\v 12 Ter unu thon cïlïng na römö wïlö wïl wang arïö, pïën myero ïdwök unu cïlïng n'onwongo eketho ï wi pukiwu. Caa nökënë onwongo ba öthëna gïnï athëna. 
\v 13 Ter unu ömïnwu thon ëka ïdök unu pïöpïö both dhanö nön. 
\v 14 Ëka wëk Obanga Won Twër kïbëc ömïïwu kïca ï nyim dhanö nön ëk öwëk ömïnwu nökënë ca ëka Benjamin odwog cen kodwu. Na calö kï botha, ka abino rwenyo ëthïnöna, cë wëk obed nï kömanön.”
\p
\v 15 Gïn öcakö yaa më woth nakun nwongo tero gïnï mïc ëka cïlïng na kadhö mana canga wang arïö, kanya acël kï Benjamin. Öcïdhö gïnï naka yo Ejip ëka ocung gïnï ï nyim Yocepu. 
\v 16 Ï karë na Yocepu önënö Benjamin kanya acël kï utmego mërë, ën okobo both atic mërë na gwökö ödë nï, “Ter jö ni ï öda, ngöl lee ëka ïyüb cem, pïën gïn bino cem köda tin kiceng.”
\p
\v 17 Atic ötïmö kite na Yocepu okobo nïnë ködë ëka oterogï ï öt ka Yocepu. 
\v 18 Lworo ömakö utmego mërë rwök ï caa n'ekelogï ï öt ka Yocepu. Gïn öthamö nï, “Ekelo onu kany pï cïlïng n'onwongo eketho ï puki onu ï karë na onu ëcakö bino kany. Ënë ömïö ekelo onu ï öt ni, ëk enwong köp mörö ï kom onu, ëmak onu ëk ebed opii mërë ëka ëma kene onu ökö.”
\p
\v 19 Cë gïn öcïdhö naka both atic na gwökö öt ka Yocepu ëka ötwak gïnï ködë kï ï dholokek nï, 
\v 20 “Öma adwong, wan ebino kany ï nïnö më acël më wïlö cem. 
\v 21 Ëntö ï kabedo na wan ëcïdhö ecung më buto ïë, ngat acëlacël öyabö puku mërë ëka onwongo wel cïlïng mërë kikokome ï wi puku mërë. Cë wan edwongo. 
\v 22 Wan thon ekelo cïlïng nökënë ï kom manön më wïlö cem. Wan ba engeo nga ënë oketho cïlïngwa ï pukiwa.”
\p
\v 23 Atic ka Yocepu ögamö nï, “Ayela ope, kür ibed unu kï lworo. Obangawu, n'obedo Obanga k'apapwu, ënë oketho cïlïngwu ï pukiwu. An abino agamö cïlïngwu.” Cë ën okelo Cimeon yökö yo bothgï.
\p
\v 24 Atic na gwökö öt otero utmego ï öt ka Yocepu, ömïögï pii më lwökö tyën-gï ëka ömïö kenegï cem. 
\v 25 Gïn öyübö mïcgï më mïö both Yocepu ka bino dwogo kiceng, pïën onwongo ekobo nïgï nï gïn bino cem kanya acël ködë.
\p
\v 26 Ï karë na Yocepu obino pacö, gïn ömïö ën mïc na gïn okelo ëka oryebere gïnï pïny ï nyime. 
\v 27 Ën openyogï kite na gïn tye ködë ëka dökï openyogï nï, “Apapwu na un ikobo nï otii tye nïngö? Ën pod tye na kwö?”
\p
\v 28 Gïn ögamö nï, “Aticni apapwa pod kwö ëka tye na bër.” Ëka gïn oryebere pïny më nyutho wörö bothe.
\p
\v 29 Ï karë na Yocepu önënö ömïn mërë Benjamin, wod ka aya mërë kikokome, cë openyo nï, “Man ënë ömïnwu na tïdï na un ikobo nïna?” Cë ën okobo nï, “Ëk Obanga omii gum, woda.” 
\v 30 Yocepu ödönyö yökö pïöpïö, pïën cwinye onwongo myël ï kom ömïn mërë. Ën öcïdhö örangö kany mörö na myero ekok ïë. Cë ödönyö ï öt kabuto mërë ëka okok ïë.
\p
\v 31 Kinge ën ölwökö wangë, odonyo yökö ëka ödïö cwinye cë okobo nï, “Wëk epok cem.”
\p
\v 32 Epoko cem ï mëja mërë kënë, më utmego mërë ï mëjagï kën-gï. Jö Ejip na cemo ködë thon ï mëjagï kën-gï. Jö Ejip ba cemo kanya acël kï jö Iburu pïën manön obedo gin më kwer both jö Ejip. 
\v 33 Utmego mërë obedo ï nyime na lübërë kit n'ënywölögï ködë, cakërë kï both kaö naka both athïn na tïdï; ëka ngat acëlacël obedo nënö awodhe kï ur. 
\v 34 Ï karë n'epoko nïgï cem kï ï mëja ka Yocepu, epoko më ka Benjamin na kadhö më ka jö nökënë kïbëc wang abic. Gïn ocemo ëka omedho gïnï abonge ayela mörö ködë.
\c 44
\s1 Ekopo ryal ka Yocepu
\p
\v 1 Kinge na karama othum, Yocepu öcïkö atic mërë na gwökö ödë nï, “Pïk cem opong puki ka jö nön na gïn twërö tingo, ëka iketh cïlïng ka ngat acëlacël ï dhö puku mërë. 
\v 2 Cë iketh ekopo ryalna ï dhö puku k'awobi na tïdï, kanya acël kï cïlïng më wïlö cem mërë.” Ën ötïmö kite na Yocepu okobo nïnë ködë.
\p
\v 3 Kodiko mërë na pïny dong oru, ëmïögï öcïdhö kï yorgï yökö kanya acël kï kenegï. 
\v 4 Gïn onwongo bara öcïdhö na bor kï ï pacö ï karë na Yocepu okobo both atic na gwökö jami mërë nï, “Lüb kör jö nön pïöpïö, ëka ka ïmakögï, cë ikob bothgï nï, ‘Pïngö un ïcülö gin na bër kï gin na rac? 
\v 5 Pathï ekopo ni ënë adwongna modho ködë ëka thon tio ködë më thyeth? Un ïtïmö gin na rac rwök.’”
\p
\v 6 Ï karë n'atic ka Yocepu ömakögï ï yoo, ën önwö köp ni bothgï. 
\v 7 Gïn okobo nïnë nï, “Adwongwa, ngö n'ömïö in ïtwakö koth köp nön? Wan ebedo eticni myero kür ëtïm koth tïm na calö manön! 
\v 8 Nën, cïlïng na wan enwongo ï dhö pukiwa, wan edwongo ökö bothi anaka kï ï lobo Kanaan. Cë pïngö wan myero ëkwal ryal onyo gol kï ï öt k'adwongni? 
\v 9 Ka ebino nwongo tye both ngat mörö kï ï kinwa, ëk ënë öthöö. Wan kïbëc ebino bedo opii k'adwongni.”
\p
\v 10 Ën ögamö nï, “Wëk unu obed nï kömanön kite na un ikobo ködë. Ngat n'ebino nwongo ekopo bothe ënë bino bedo opiina; jö nökënë ebino wëkögï cïdhö.”
\p
\v 11 Cë ngat acëlacël öcakö cibo puku mërë pïny pïöpïö ëka öyabö dhögë. 
\v 12 Cë atic ka Yocepu öcakö rangö ï puki cakërë kï both ngat na dit naka both ngat na tïdï. Ekopo ebino enwongo ï puku ka Benjamin. 
\v 13 Utmego ka Yocepu öyëcö böng-gï pï cwer cwiny. Cë gïn kïbëc otweo yëcgï ï nge kenegï ëka ödök gïnï yo pacö.
\p
\v 14 Ï karë na Yuda ëka utmego mërë obino gïnï ï öt ka Yocepu, gïn onwongo ën pod tye kany nön, cë opodho gïnï pïny oryebere ï nyime. 
\v 15 Yocepu okobo bothgï nï, “Man ngö na un onwongo ïmïtö tïmö? Un ba ingeo unu nï dhanö na calö an twërö ngeo jami ni kï thyeth?”
\p
\v 16 Ëka Yuda okobo nï, “Onu ebino kobo ngö both adwongna? Ngö na onu ebino twakö? Onu ebino kwanyö bal kï kom onu nïngö? Obanga otyeko nwongo bal ï kom aticni. Wan dong ëdökö opii k'adwongna—onu ëka ngat n'enwongo okopo kï bothe.”
\p
\v 17 Ëntö Yocepu okobo nï, “An ba atwërö tïmö nï kömanön! Ëntö ngat n'enwongo ekopo bothe, ënë bino bedo opiina. Un jö nökënë kïbëc ïtwërö unu dök both apapwu kï kuc.”
\p
\v 18 Cë Yuda öcïdhö bothe ëka okobo nïnë nï, “Akwai adwongna, ëk an atwak köp mörö kodi. Kür ïwëk akëmöni obed na lyeth ï koma, pïën in ïröm kï Parao kikokome. 
\v 19 Adwongna openyo etic mërë nï, ‘Un itye k'apapwu, onyo ömïnwu nökënë?’ 
\v 20 Ëka wan ekobo both adwongna nï, ‘Wan etye k'apapwa na dong otii ëka ömïnwa na tïdï n'ënywölö ï karë n'apapwa onwongo dong otii ökö. Ömïn mërë öthöö ökö, ëka ën këkën ënë wod k'aya mërë n'odong, ëka apap mërë marö ën rwök.’
\p
\v 21 “Cë in ikobo both eticni nï, ‘Kel unu botha, ëk anën ën kï wanga.’ 
\v 22 Wan ekobo both adwongna nï, ‘Awobi ni ba twërö wëkö apap mërë. Ka ën öwëkö; apap mërë bino thöö ökö.’ 
\v 23 Ëntö in ikobo both eticni nï, ‘Ka ömïnwu na tïdï ba owotho kodwu kanya acël, un ba ibino nënö wanga dökï.’ 
\v 24 Ï karë na wan ëdök yo both aticni, apapna, wan ebino ekobo nïnë köp n'adwongna okobo.
\p
\v 25 “Cë apapwa okobo nï, ‘Dök unu yo Ejip ëk ïwïl unu cem mörö nïwa.’ 
\v 26 Ëntö wan ekobo nï, ‘Wan ba ebino cïdhö yo kunön. Ka ömïnwa na tïdï bino cïdhö ködwa, cë wan ebino cïdhö yo kunön, pïën wan ba ebino nënö wang dhanö ca, thwara ka ömïnwa na tïdï tye ï kinwa.’
\p
\v 27 “Apapna okobo nïwa nï, ‘Un ingeo nï dhaköna önywölö ëthïnö awope arïö. 
\v 28 Acël kï kin-gï öwëka ökö, cë an akobo nï, “Adyer lee na ger ökïdhö ën ökö na thïthïnö.” An ba dök anënö ën na twal. 
\v 29 Ka ïkwanyö unu man ökö kï botha, ëka gin na rac opodho ï kome, cë cwer cwiny na un ibino mïöna bino nekona ökö.’
\p
\v 30 “Pï manön adwongna, an ba arömö dök both apapna abonge awobi ni. Kwö k'apapwa ocung ï kom kwö k'awobi ni. 
\v 31 Ka ën önënö nï awobi ni ope ï kinwa, cwer cwiny bino mïö apapwa thöö ökö. 
\v 32 Adwongna, an abino acïkara both apapna nï an abino gwökö awobi ni. An akobo nïnë nï, ‘Ka an ba abino dwongo ën bothi, cë bal mërë bino dwogo ï wia ï nyim apapna ï karë më kwöna kïbëc.’
\p
\v 33 “Cë kobedini akwai nï ïtïm bër iye aticni odong kany na calö opii k'adwongna nakaka awobi ni, ëk ïmïï awobi ni ödök pacö kanya acël kï utmego mërë. 
\v 34 An atwërö dök both apapna nïngö ka awobi ni ba owotho köda? An ba amïtö nënö gin na rac ka podho ï kom apapna.”
\c 45
\s1 Yocepu onyuthere both utmego mërë
\p
\v 1 Cë Yocepu ba dök ödïö cwinye ï nyim etic mërë kïbëc n'onwongo ocung ï ngete, ëka oredo kï koko nï, “Mïï unu jö kïbëc öya öcïdh gïnï ökö kï botha!” Ngat mörö onwongo ope both Yocepu ï karë na ën nyuthere both utmego mërë. 
\v 2 Ëka ën oredo kï koko rwök naka jö më Ejip owinyo gïnï. Jö më öt ka Parao owinyo gïnï thon.
\p
\v 3 Yocepu okobo both utmego mërë nï, “An ënë Yocepu! Apapna pod tye na kwö?” Ëntö utmego mërë onwongo ba twërö gïnï gamö köp mërë, pïën onwongo tye gïnï kï lworo ï nyime.
\p
\v 4 Yocepu okobo both utmego mërë nï, “Bin unu na cwök botha.” Cë gïn obino na cwök bothe ëka okobo nïgï nï, “An ënë ömïnwu Yocepu, ngat na un yam ïcadhö ï Ejip! 
\v 5 Kür dong ibed unu kï cwer cwiny, kür ïkëc unu ï komwu kenwu pï cadhöna kany, pïën Obanga ënë yam oora kany ï nyimwu ëk alar kwö ka jïï. 
\v 6 Pï mwaka arïö n'opoth këc onwongo tye ï lobo, ëka pï mwaka abic na tye ka bino, pur kï kac ba bino bedo na tye. 
\v 7 Ëntö Obanga oora ï nyimwu ëk agwök jö na bino dong ï wi lobo, ëka më larö kwöwu kï yoo më aura ni.
\p
\v 8 “Pï manön, pathï un ënë iora unu kany, ëntö Obanga. Ën ömïö an adökö amïï thama ka Parao, adwong na löö ödë kïbëc ëka alöc më Ejip kïbëc. 
\v 9 Kobedini dong dök unu both apapna ëka ikob unu nïnë nï, ‘Man ënë ngö na wodi Yocepu ököbö: Obanga ömïö abedo ngat na löö Ejip kïbëc. Bin botha kany; kür iru. 
\v 10 In ibino bedo ï lobo Gocen, ëka ibino bedo na cwök köda—in, ëthïnöni ëka ëkwaëni, romni ëka dhok, ëka jami kïbëc na in itye ködë. 
\v 11 An abino gwököni kï kunön pïën mwaka abic më kec pod odong anyim, ëk in kï jö më pacöni, ëka jö kïbëc na tye bothi kür onwong gïnï can.’”
\p
\v 12 Cë Yocepu okobo nï, “In ëka ömëra Benjamin ïtwërö unu nënö kï wangwu nï an ënë atye ka twak kodwu. 
\v 13 Myero un ikob both apapna wörö kïbëc n'eketho ï koma ï Ejip ëka gin na kïbëc na un ïnënö. Ëntö kel unu apapna kany pïöpïö.”
\p
\v 14 Cë ën öthünö ngut ömïn mërë Benjamin ëka okok. Benjamin thon öthünö ngute ëka öcakö koko. 
\v 15 Cë Yocepu önödhö lem utmego mërë kïbëc nakun kok. Kinge manön utmego mërë ötwak ködë.
\p
\v 16 Ï karë na köp owinyere ï pacö ka Parao nï utmego ka Yocepu obino gïnï, cwiny Parao ëka etic mërë obedo na yom rwök. 
\v 17 Parao okobo both Yocepu nï, “Kob both utmegoni nï, ‘Tïm unu ni köman: Twe unu yëc ï nge kenewu, ëka ïdök unu ï lobo Kanaan, 
\v 18 ëk ikel unu apapwu kï jöwu obin gïnï botha. An abino mïöwu lobo na bër rwök na tye ï Ejip ëka ibino unu camö cem na bër na tye ï lobo.’
\p
\v 19 “In thon cïkgï nï, ‘Tïm unu nï köman: Ter unu gadigadi kï ï Ejip pï ëthïnöwu ëka monwu, ëk ikel unu apapwu obin. 
\v 20 Kür ïpar unu pï jamiwu, pïën gin na bëcö kïbëc më lobo Ejip bino bedo mewu.’”
\p
\v 21 Awope ka Icarael ötïmö gïnï kite na ën okobo ködë. Yocepu ömïögï gadigadi kite na Parao öcïkö, ëka ömïögï jami na mïtërë më wothgï. 
\v 22 Ömïö both ngat acëlacël böng na nyen më aruka. Ëntö ömïö Benjamin böng na bëcö abic më alöka ëka cëkël\f + \fr 45:22 \fr*\fk Cëkël \fk*\ft man obedo cïlïng më karë nön; n'ëyübö kï ryal.\ft*\f* më ryal mia adek. 
\v 23 Ën ooro n'apap mërë jami ni: Kene apar n'öyëö gïnï jami na bëcö më Ejip, kene na mon apar n'öyëö kal kï cem, ëka jami nökënë na mïtërë pï woth k'apapgï. 
\v 24 Cë ën ömïö utmego mërë öcïdhö. Na gïn dong tye ka yaa, ën okobo nïgï nï, “Kür ibed unu ka dha ï yoo.”
\p
\v 25 Cë gïn öya ökö kï ï Ejip, cë odwogo gïnï ï lobo Kanaan both apapgï Jakob. 
\v 26 Gïn ököbö bothe nï, “Yocepu pod tye na kwö, ëka ënë obedo alöc më Ejip kïbëc.” Cë twak ölöö Jakob ökö pïën ba oye ngö na ën owinyo. 
\v 27 Ëntö ï karë n'ekobo nïnë gin na kïbëc na Yocepu okobo, ëka na ën önënö gadigadi gïnï na Yocepu ömïö më tingo ën, cë tipo kom apapgï Jakob öcakö dwogo. 
\v 28 Cë Jakob okobo nï, “Adyer an dong aye! Woda Yocepu pod tye na kwö. An abino cïdhö më nënö ën na pod bara athöö.”
\c 46
\s1 Jakob öcïdhö yo Ejip
\p
\v 1 Cë Icarael öcakö woth kï jami mërë kïbëc. Ï karë na ën othuno ï Beerceba, ën ömïö tyër awanga both Obanga k'apap mërë Icaka.
\p
\v 2 Obanga ötwak kï Icarael ï wang lek ï kiwor nakun kobo nï, “Jakob, Jakob!”
\p Ën ögamö nï, “An enene!”
\p
\v 3 Obanga okobo nï, “An Obanga, Obanga k'apapni, kür ilwor cïdhö yo Ejip, pïën an abino mïöni ïdökö rok na dit kï kunön. 
\v 4 An abino cïdhö kodi naka ï Ejip, ëka an abino dwököni cen dökï. Cë Yocepu bino önyö ngöm ï wii.”
\p
\v 5 Cë Jakob öcakö woth kï ï Beerceba, ëka awope mërë otero apapgï, ëthïnögï ëka mon-gï ï gadigadi na Parao ooro më tero ën. 
\v 6 Gïn otero leenigï kï jami na gïn onwongo kï ï lobo Kanaan. Jakob ëka ëthïnö mërë kïbëc öcïdhö gïnï yo Ejip. 
\v 7 Ën öcïdhö ï Ejip k'awope mërë ëka anyira mërë—k'ëkwaë mërë kïbëc.
\b
\p
\v 8 Man ënë nyïng awope ka Icarael (Jakob ëka ëkwaë mërë) n'öcïdhö gïnï yo Ejip:
\b
\li1 Reuben athïn kaö ka Jakob.
\li1
\v 9 Awope ka Reuben gïn ene:
\li2 Kanok, Pallu, Kejeron ëka Karmi.
\li1
\v 10 Awope ka Cimeon gïn ene:
\li2 Jemuel, Jamin, Okad, Jakin, Jokar ëka Caul (n'obedo wod ka dhakö më Kanaan).
\li1
\v 11 Awope ka Lebi gïn ene:
\li2 Gercon, Kokat ëka Merari.
\li1
\v 12 Awope ka Yuda gïn ene:
\li2 Er, Onan, Cela, Perej ëka Jera (ëntö Er ëka Onan obino öthöö gïnï ökö ï lobo Kanaan).
\li2 Awope ka Perej gïn ene:
\li3 Kejeron ëka Kamul.
\li1
\v 13 Awope ka Icakar gïn ene:
\li2 Tola, Puwa, Jacub ëka Cimron.
\li1
\v 14 Awope ka Jabulon gïn ene:
\li2 Cered, Elon ëka Jaleel.
\p
\v 15 Man ënë onwongo awope ka Lea na ën önywölö kï Jakob ï Paddan Aram, kanya acël kï nyarë Dina. Awope ëka anyira mërë kïbëc onwongo tye pyer adek wie adek.
\b
\li1
\v 16 Awope ka Gad gïn ene:
\li2 Jipon, Kagi, Cuni, Ejibon, Eri, Arodi ëka Areli.
\li1
\v 17 Awope ka Acer gïn ene:
\li2 Imna, Iciba, Icibi ëka Beria.
\li2 Amïn-gï onwongo nyïngë Cera.
\li2 Awope ka Beria gïn ene:
\li3 Keber ëka Malkiel.
\p
\v 18 Man ënë onwongo awope ka Jilpa na ën önywölö kï Jakob, na Laban ömïö both nyarë Lea. Ën önywölö ëthïnö apar abicël kïbëc.
\b
\li1
\v 19 Awope ka Racel dhakö ka Jakob gïn ene:
\li2 Yocepu ëka Benjamin. 
\v 20 Ï lobo Ejip, Yocepu önywölö Manace ëka Epraim kï Acenat, nyaka Potipera alamdhök më On.
\li1
\v 21 Awope ka Benjamin gïn ene:
\li2 Bela, Beker, Acibel, Gera, Naaman, Eki, Roc, Mupim, Kupim ëka Arud.
\p
\v 22 Man ënë awope apar angwën kïbëc na Racel onwongo önywölö kï Jakob.
\b
\li1
\v 23 Wod ka Dan ene:
\li2 Kucim.
\li1
\v 24 Awope ka Naputali gïn ene:
\li2 Jajeel, Guni, Jejer ëka Cilem.
\p
\v 25 Man ënë onwongo awope ka Bila na Laban ömïö both nyarë Racel. Ën önywölö kï Jakob ëthïnö abïrö kïbëc.
\b
\p
\v 26 Jö kïbëc n'öcïdhö kï Jakob yo Ejip n'onwongo obedo ëkwaë mërë kikokome, na ba ëkwanö mon k'awope mërë, onwongo tye pyer abicël wie abicël. 
\v 27 Ka ëkwanö awope arïö na Yocepu onwongo önywölö ï Ejip, wel jö më öt ka Jakob n'öcïdhö gïnï yo Ejip onwongo tye pyer abïrö kïbëc.
\p
\v 28 Jakob ooro Yuda më cïdhö anyim nïnë both Yocepu ëk onyuth nïnë yoo na cïdhö yo Gocen. Ï karë na gïn othuno ï lobo më Gocen, 
\v 29 Yocepu onwongo öyübö gadigadi mërë më cïdhö romo k'apap mërë Icarael ï Gocen. Ï karë na Yocepu othuno bothe, ën öthünö ngut apap mërë ëka okok pï caa na lac.
\p
\v 30 Icarael okobo both Yocepu nï, “An dong atwërö thöö, pïën dong anënö wangi ëka anïang nï in pod ïkwö.”
\p
\v 31 Cë Yocepu okobo both utmego mërë ëka jö më öt k'apap mërë nï, “An abino cïdhö both Parao ëk akob nïnë nï, ‘Utmegona ëka jö më öt k'apapna n'onwongo bedo gïnï ï lobo Kanaan obino gïnï botha. 
\v 32 Jö ni obedo gïnï ëkwath ëka gwökö gïnï leeni. Gïn okelo rom kï dyegi ëka dhok kï gin na kïbëc na gïn tye ködë.’ 
\v 33 Ka Parao ocwodowu ëka openyowu nï, ‘Tic ngö na un itio?’ 
\v 34 Un myero ïgam nï, ‘Wan eticni ebedo ëkwath cakërë ï karë më thinowa thuno ködë naka tin, kite na kwerewa onwongo tïmö ködë.’ Cë ebino yeo niwu më bedo ï lobo më Gocen, pïën ëkwath kïbëc obedo gïnï gin më kwer both jö më Ejip.”
\c 47
\p
\v 1 Yocepu öcïdhö ëka okobo both Parao nï, “Apapna ëka utmegona obino gïnï kï ï lobo më Kanaan kï rom kï dyegigï ëka dhok kï jamigï kïbëc na gïn tye ködë. Kobedini dong gïn tye ï lobo më Gocen.” 
\v 2 Ën öyërö utmego mërë abic ëka onyuthogï both Parao.
\p
\v 3 Parao openyo utmego ka Yocepu nï, “Tic ngö na un itio?”
\p Gïn okobo both Parao nï,
\p “Wan, eticni, ebedo ëkwath kite na kwerewa onwongo obedo ködë.” 
\v 4 Gïn thon okobo both Parao nï, “Wan ebino më bedo kany pï karë na nönök, pïën kec tye na rac rwök ï Kanaan ëka lum ope pï rom k'eticni. Kobedini dong wan ëkwaö nï ïmïï eticni obed gïnï ï lobo më Gocen.”
\p
\v 5 Parao okobo both Yocepu nï, “Apapni ëka utmegoni obino gïnï bothi. 
\v 6 Lobo Ejip tye ï cingi; keth apapni ëka utmegoni ï lobo na bër. Mïïgï obed ï lobo Gocen, ëka ka ingeo jö mörö kï kin-gï na ryëk, cë ikethgï më bedo jö na löö leenina.”
\p
\v 7 Cë Yocepu okelo apap mërë Jakob ëka onyutho ën ï nyim Parao. Kinge Jakob ölamö gum ï kom Parao. 
\v 8 Parao openyo ën nï, “In itye kï mwaka adi?”
\p
\v 9 Ëka Jakob okobo both Parao nï, “An dong akwö ï wi lobo pï mwaka mia acël kï pyer adek. Ëntö mwaka më wowothana obedo na nönök ëka opong kï pëkö; mwaka më kwöna ba röm kï mwaka më wowotha ka kwerena.” 
\v 10 Cë Jakob ölamö gum ï kom Parao dökï, ëka öya ökö kï ï nyime.
\p
\v 11 Cë Yocepu ömïö apap mërë ëka utmego mërë kabedo ï lobo Ejip ëka ömïögï jami ï ngöm na bër na tye ï Ramecec, kite na Parao okobo nïnë ködë. 
\v 12 Yocepu thon opoko cem both apap mërë ëka utmego mërë kï jö kïbëc më öt k'apap mërë, nakun lübö wel ëthïnögï.
\s1 Löc ka Yocepu ï karë më kec
\p
\v 13 Ï karë nön cem onwongo ope ï lobo kïbëc pïën kec onwongo rac rwök; jö më lobo Ejip kï jö më lobo Kanaan ödökö gïnï na görü pï kec n'ödïögï. 
\v 14 Yocepu öcökö cïlïng kïbëc n'onwongo tye ï lobo Ejip ëka Kanaan më cülö cem n'onwongo gïn wïlö ëka okelo ï pacö ka Parao. 
\v 15 Ï karë na cïlïng ka jö më Ejip ëka Kanaan dong othum, jö Ejip kïbëc öcïdhö gïnï both Yocepu ëka okobo gïnï nï, “Mïïwa cem, pïngö in ïmïtö nï wan ëthöö ï wangi? Cïlïngwa dong othum ökö.”
\p
\v 16 Cë Yocepu ögamö nï, “Kel unu leeniwu, an abino cadhö niwu cem nakun alökö kï leeniwu, kite na dong cïlïngwu othum ökö.” 
\v 17 Cë gïn okelo leenigï both Yocepu. Ën ömïögï cem nakun ëlökö k'angolegï, romgï, dyegigï, dhokgï, ëka kenegï. Ën ömïögï cem pï mwaka nön nakun ëlökö kï leenigï kïbëc.
\p
\v 18 Kinge na mwaka nön othum, gïn obino both Yocepu ï mwaka nökënë ëka okobo gïnï nï, “Wan ba ëtwërö kanö köp mörö kï bothi adwongwa, kite na cïlïngwa dong othum ökö kïbëc ëka leeniwa obedo megi. Gin mörö ope n'odong pï adwongwa na path kï komwa ëka ngömwa. 
\v 19 Pïngö ïmïtö nï wan ëthöö ï wangi na in ïnënö, wan kanya acël kï ngömwa? In ïwïlwa ökö kanya acël kï ngömwa nakun ïlökö kï cem, ëk wan ëka ngömwa ebed opii ka Parao. Mïïwa kodhi ëk ebed na kwö kür ëthöö ëka ngöm kür odong nono.”
\p
\v 20 Pï manön Yocepu öwïlö lobo kïbëc më Ejip pï Parao. Jö Ejip kïbëc öcadhö gïnï pwothigï ökö pïën kec onwongo rac rwök bothgï. Cë lobo ödökö më ka Parao. 
\v 21 Yocepu ömïö jö kïbëc ödökö opii cakërë kï ajiki lobo më Ejip kucël, naka othuno ködë yo kucël. 
\v 22 Ëntö ën ba öwïlö lobo k'ëlamdhök pïën gïn onwongo nwongo cemgï kï both Parao. Manön ënë ömïögï ba öcadhö ngömgï.
\p
\v 23 Yocepu okobo both lwak nï, “Kobedini dong kite na an dong awïlöwu ëka ngömwu pï Parao, kodhi dong ene. Gam unu ëk ipur unu. 
\v 24 Ëntö ka ïcökö unu cem, mïï unu acël më abic both Parao. Angwën më abic bino bedo mewu më kodhi më apura ëka më acamawu kanya acël kï jö më udiwu.”
\p
\v 25 Gïn okobo nï, “In ïlarö kwöwa, adwong ëk ebed kï cwiny na bër ï nyimi. Wan ebino bedo opii ka Parao.”
\p
\v 26 Cë Yocepu oketho n'obedo cïk na makö ngöm ï lobo Ejip—naka tin pod tye—nï acël më abic më cem, obedo më ka Parao. Ngöm k'ëlamdhök këkën ënë ba ödökö më ka Parao.
\s Jakob öcïkö Yocepu më ajiki
\p
\v 27 Jö Icarael obedo gïnï ï Ejip, ï lobo më Gocen. Gïn onwongo jami kï kunön, önywöl gïnï ëka welgï ömëdërë na pol rwök.
\p
\v 28 Jakob obedo ï lobo më Ejip pï mwaka apar abïrö, ëka mwaka më kwö mërë onwongo mia acël kï pyer angwën wie abïrö. 
\v 29 Na karë më thöö ka Jakob onyingo na cwök, ën ocwodo wode Yocepu, ëka okobo nïnë nï, “Ka an atye kï cwiny na bër ï nyimi, cë iketh cingi, ï kin ema ëka icikiri nï in ibino nyutho nïna kïca ëka gen-ni. Kür iika ï lobo Ejip, 
\v 30 ëntö an amïtö nï eika kanya kwerena tye ïë; tinga ökö kï ï Ejip, cë iika ï kabedo n'eikogï ïë.”
\p Yocepu okobo nï, “An abino tïmö kite na in ikobo ködë.”
\p
\v 31 Jakob okobo nï, “Kwongiri botha nï in ibino tïmö nï kömanön.” Cë Yocepu okwongere bothe ëka Jakob okulo wie pïny ï wi kabuto mërë.
\c 48
\s1 Jakob ölamö gum ï kom Epraim ëka Manace
\p
\v 1 Kinge karë mörö ekobo both Yocepu nï, “Apapni two.” Cë ën otero awope mërë arïö, Manace ëka Epraim. 
\v 2 Ï karë n'ekobo both Jakob nï, “Wodi Yocepu obino bothi,” Icarael öcükërë öya malö ëka obedo ï wi kabuto mërë.
\p
\v 3 Jakob okobo both Yocepu nï, “Obanga Won Twër kïbëc onen botha ï Luj ï lobo Kanaan, ëka kï kunön ën ömïa gum. 
\v 4 Ën okobo nïna nï, ‘An abino mïöni ïnya ëka abino mëdö welwu. An abino mïöni ïdökö rok ka jö na pol, ëka an abino mïö lobo ni both ëkwaëni na bino lüböni më bedo mëgï na twal.’
\p
\v 5 “Ëka kobedini, awopeni arïö na in ïnywölögï ï lobo Ejip n'onwongo bara abino bothi kany, ebino cwodogï nï mëga. Epraim ëka Manace bino bedo mëga kite na Reuben ëka Cimeon obedo gïnï mëga. 
\v 6 Ëthïnö mörö këkën n'ebino nywölögï kï körgï ebino cwodogï nï megi; ebino kwanögï kï nyïng utmegogï ï karë na gïn poko lobo më alea. 
\v 7 Ï karë n'onwongo an atye ka dwogo kï ï Paddan, gin n'ocwero cwinya ënë nï ayani Racel öthöö nïna ökö ï lobo Kanaan na pod etye ï yoo, n'onwongo dong acwök kï Eparata. Cë aiko ën kunön ï nget yoo na cïdhö yo Eparata” (manön ënë Bethelem).
\p
\v 8 Ï karë na Icarael önënö awope ka Yocepu, ën openyo nï, “Man jö mënë?”
\p
\v 9 Yocepu okobo n'apap mërë nï, “Gïn ënë awopena n'Obanga ömïa kï kany.”
\p Cë Icarael okobo nï, “Kelgï botha kany, ëk alam gum ï komgï.”
\p
\v 10 Ï karë nön Jakob onwongo ba dökï nënö pïny na bër pïën onwongo dong otii. Cë Yocepu okelo awope mërë na cwök bothe cë önödhö lemgï ëka öthünögï.
\p
\v 11 Jakob okobo both Yocepu nï, “Onwongo athamö nï ba dök abino nënö wangi, ëka kobedini Obanga ömïa anënö ëthïnöni thon.”
\p
\v 12 Cë Yocepu ökwanyögï kï ï cöng apap mërë Icarael ëka oryebere pïny cë okulo wie ï ngöm. 
\v 13 Yocepu otero gïn kïbëc, Epraim ï cïngë kucem n'okemo cïng Icarael kucam, ëka Manace ï cïngë kucam n'okemo cïng Icarael kucem, ëka okelogï na cwök bothe. 
\v 14 Ëntö Icarael olyao cïngë kucem ëka oketho ï wi Epraim, n'obedo athïn na tïdï, ëka olyao cïngë kucam arii cë oketho ï wi Manace n'obedo kaö.
\p
\v 15 Cë ölamö gum ï kom Yocepu ëka okobo nï,
\q1 “Ëk Obanga na kwaröwa
\q2 Abraam ëka Icaka obedo gïnï ka lübö cïk mërë,
\q1 Obanga n'onwongo obedo akwathna
\q2 ï kwöna kïbëc naka tin,
\q1
\v 16 malaika n'ölara kï kom gin na rac
\q2 —ömïï gum both awope ni.
\q1 Ëk ecwodgï kï nyïnga,
\q2 ëka kï nyïng kwaröwa Abraam ëka Icaka,
\q1 ëka gïn myero ömëdërë na pol rwök
\q2 ï wi lobo.”
\p
\v 17 Ï karë na Yocepu önënö nï apap mërë oketho cïngë kucem ï wi Epraim, cwinye ba obedo na yom. Cë ökwanyö cïng apap mërë ökö kï ï wi Epraim ëka oketho ï wi Manace. 
\v 18 Yocepu okobo nïnë nï, “Pathï nï kömanön apapna, man ënë obedo kaö; keth cingi kucem ï wie.”
\p
\v 19 Ëntö apap mërë ökwërö ökö ëka okobo nï, “An angeo, woda, an angeo. Ën thon bino bedo rok, ëka ën thon bino bedo na dit. Ëntö ömïn mërë na tïdï bino bedo na dit na löö ën, ëkwaë mërë bino dökö rok na pol.” 
\v 20 Ölamö gum ï komgï ï nïnö nön, nakun kobo nï,
\q1 “Jö më Icarael bino lamö gum kï nyingi nï,
\q2 ‘Ëk Obanga omii ibed calö Epraim ëka Manace.’ ”
\m Cë Jakob oketho nyïng Epraim ï nyim nyïng Manace.
\p
\v 21 Cë Icarael okobo both Yocepu nï, “An dong acwök thöö, ëntö Obanga bino bedo kodwu, ëka ën bino dwököwu ï lobo ka kwerewu. 
\v 22 Na calö ngat acël na löö utmegoni, an amïö bothi kor kidi na an amaö kï both jö Amor kï pala abadë ëka atumna.”
\c 49
\s1 Jakob ölamö gum ï kom awope mërë
\p
\v 1 Cë Jakob ocwodo awope mërë ëka okobo nï, “Cökërë unu kanya acël, ëk akob niwu ngö na bino tïmërë ï komwu ï karë më anyim.
\q1
\v 2 “Gürë unu ëka iwiny unu, un awope ka Jakob;
\q2 winy unu apapwu Icarael.
\b
\q1
\v 3 “Reuben, in ënë ibedo athïn kaöna,
\q2 tëköna, ëka acaki tëkö koma,
\q2 in ënë ïlöö kï wörö, ëka kï tëkö kom.
\q1
\v 4 In ïcal kï pii na kelo bal, ëka ba ibino döngö,
\q2 pïën in ibuto ï kabuto k'apapni,
\q2 ibedo kï dhaköna ëka ilino kabutona.
\b
\q1
\v 5 “Cimeon ëka Lebi obedo gïnï utmego—
\q2 pala abadëgï ënë obedo jami më lwëny.
\q1
\v 6 Ba abino bedo ï athukogï,
\q2 ëk an kür arïbara ï athukogï,
\q1 pïën oneko gïnï jïï k'akëmögï,
\q2 ëka otongo gïnï odon thwoni kite na ïgï mïtö.
\q1
\v 7 Myero cen obed ï kom akëmögï, pïën ger,
\q2 ëka akëmögï, gwaü rwök!
\q1 An abino këthö ëkwaëgï ï kin jö ka Jakob
\q2 ëka abino këthögï ökö kï ï Icarael.
\b
\q1
\v 8 “Yuda, utmegoni bino paköni;
\q2 cingi bino makö ngut langni;
\q2 awope k'apapni bino ryebere gïnï pïny ï nyimi.
\q1
\v 9 Yuda, in ïcal k'athïn kibwor,
\q2 ïya kï mwodo lee, athïna.
\q1 Calö kibwor n'önywöngö ëka obuto pïny,
\q2 calö mïn kibwor—nga na twërö ero ën?
\q1
\v 10 Lüth më löc ba bino yaa kï both Yuda,
\q2 onyo lüth k'alöc ba bino yaa kï kin tyënë,
\q1 naka ka won mërë obino,
\q2 ëka rok kïbëc bino wörö ën.
\q1
\v 11 Ën bino tweno kana mërë ï kom yath ölök,
\q2 ëka athïn kana ï kom jang ölök n'ëyërö;
\q1 ën bino lwökö böng mërë ï kom köngö ölök,
\q2 böng mërë ï köngö ölök na kwar.
\q1
\v 12 Wangë bino bedo na cöl na löö köngö ölök,
\q2 lakë bino bedo na tar na löö cak.
\b
\q1
\v 13 “Jabulon bino bedo ï dhö nam,
\q2 ëka ën bino bedo ka cungo ka mel,
\q2 wang lobo mërë bino mëdërë yo Cidon.
\b
\q1
\v 14 “Icakar cal kï kana na tëk,
\q2 buto pïny ï dyere aditi më yëc.
\q1
\v 15 Ka ën önënö kite na ka yweo mërë bër,
\q2 ëka kï kite na lobo mërë yomo cwinye,
\q1 ën bino lökö ngee ï kom yëc na pëk
\q2 ëka dökö opii ï kom tic na tëk.
\b
\q1
\v 16 “Dan bino ngölö köp atïr pï jögë
\q2 na calö kaka acël më Icarael.
\q1
\v 17 Dan cal kï thwol na tye ï nget gudo,
\q2 ororo na tye ï nget yoo,
\q1 na tongo opuny angole gïnï,
\q2 cë mïö ngat na ngwëcö ködë podho pïny.
\b
\q1
\v 18 “An akürö lar na megi, Aa Rwoth.
\b
\q1
\v 19 “Ëyak bino yakö Gad,
\q2 ëntö ën bino lökërë ëka ryëmö körgï.
\b
\q1
\v 20 “Cem ka Acer bino cëk na bër;
\q2 ën bino mïö cem na mït n'opore pï rwoth.
\b
\q1
\v 21 “Naputali cal kï lee thim na ngwëcö abonge gin mörö na jükö,
\q2 na ïë opong kï köp na bëcö.
\b
\q1
\v 22 “Yocepu obedo jang ölök na nyak,
\q2 jang ölök na cwök kï wang pii,
\q2 na jangë ïdhö kor öt malö.
\q1
\v 23 Lang bino lwëny ï kome,
\q2 gïn bino celo ën ëka ëlwënyö ï kome.
\q1
\v 24 Ëntö atum mërë bino cung na ba yengere,
\q2 cïngë ödökö na tëk,
\q1 pïën pï cïng ngat na Thwönë ka Jakob,
\q2 pïën pï Akwath, Kidi më Icarael,
\q1
\v 25 pïën pï Obanga k'apapni na konyi,
\q2 pïën pï gum na Won Twër ënë mii,
\q1 kï gum na yaa kï malö ï polo,
\q2 gum na yaa kï kanya thut na tye pïny,
\q2 gum më thuno ëka ïc.
\q1
\v 26 Gum k'apapni löö
\q2 gum ka kite na bedo na twal,
\q2 nakaka mwaka më kite na pol.
\q1 Ëk man kïbëc obed ï wi Yocepu,
\q2 ï kom terinyime, n'obino ödökö atëla ka utmego mërë.
\b
\q1
\v 27 “Benjamin cal k'orudi na ger,
\q2 ën camö lee n'oneko kodiko,
\q2 kothyeno ën poko gin na ën öyakö.”
\p
\v 28 Man ënë kaka apar arïö më Icarael. Man ënë köp n'apapgi okobo bothgï ï karë na ën lamö gum ï komgï. Ën ölamö gum n'opore both ngat acëlacël.
\s1 Thöö ka Jakob
\p
\v 29 Cë ën ömïögï cïk ni: “An dong acwök cïdhö ökö both jöga. Iika unu kï kwerena ï öd rwo na tye ï pwodho ka Epron dhanö më Kit. 
\v 30 Rwo na tye ï pwodho më Makpela, na cwök kï Mamre ï Kanaan, n'Abraam öwïlö më bedo ngöm më ik kï both Epron dhanö më Kit, kanya acël kï pwodho. 
\v 31 Kunön ënë eiko Abraam kï dhakö mërë Cara, ëka Icaka kï dhakö mërë Rebeka ïë. Kany nön ënë an thon aiko Lea ïë. 
\v 32 Pwodho ëka kï rwo na tye ïë onwongo ëwïlö kï both jö Kit.”
\p
\v 33 Ï karë na Jakob otyeko cïkö awope mërë, ën ödölö tyënë malö ï wi kabuto, cë öthöö ëka ödök both jögë.
\c 50
\p
\v 1 Cë Yocepu opodho ï kom apap mërë, okok ëka önödhö leme. 
\v 2 Cë Yocepu okobo both etic mërë n'obedo daktae më wiro kom apap mërë kï yath ëk kür öbal, cë daktae owiro kom Icarael. 
\v 3 Gïn otyeko nïnö pyer angwën, pïën manön ënë nïnö na mïtërë pï wiro kom dhanö kï yath më talö kome. Jö Ejip okoko gïnï Jakob pï nïnö pyer abïrö.
\p
\v 4 Ï karë na nïnö më kwero cöla opoth ökö, Yocepu okobo both edite ka Parao nï, “Ka itye unu kï cwiny na bër ï koma, twak unu both Parao na kakara. Kob unu nïnë nï, 
\v 5 ‘Apapna ömïa akwongo kwong ëka okobo nï, “An dong acwök thöö. Ter koma ï lobo Kanaan ëka iika ï bur lyël na an akünyö pï lyëna.” Kobedini dong ëk acïdh aik apapna; cë an abino dwogo.’ ”
\p
\v 6 Parao okobo nï, “Cïdh iik apapni, kite na ën omii ikwongo kwong.”
\p
\v 7 Cë Yocepu öcïdhö më iko apap mërë. Edite ka Parao kïbëc owotho ködë—edite më öd pido ëka edite kïbëc më lobo Ejip— 
\v 8 kanya acël kï jö kïbëc më öt ka Yocepu, utmego mërë ëka jö më öt k'apap mërë. Ëntö öwëkö gïnï ëthïnögï këkën, rom kï dyegi ëka dhok ï lobo më Gocen. 
\v 9 Yocepu öcïdhö kï gadigadi ëka wegi angole. Ën owotho kï jö na pol rwök.
\p
\v 10 Ï karë na gïn othuno ï larü moo më Atad, na tye na cwök yo löka Jordan, cë gïn okok kunön kï cwer cwiny ëka kï kumo na thwönë. Yocepu okwero cöla k'apap mërë pï nïnö abïrö. 
\v 11 Ï karë na jö Kanaan n'onwongo bedo gïnï ï lobo nön önënögï kwero cöla ï larü moo më Atad, gïn okobo nï, “Man ënë kwero cöla më cwer cwiny na thwönë rwök both jö Ejip.” Manön ënë ömïö kabedo nön na cwök kï Jordan ecwodo nï, Abel Micraim.\f + \fr 50:11 \fr*\fk Abel Micraim \fk*\ft gönyö nï \ft*\fqa kwero cöla ka jö Ejip.\fqa*\f*
\p
\v 12 Cë awope ka Jakob obino ötïmö gïnï kite n'ëcïkögï ködë. 
\v 13 Gïn otingo lyënë yo lobo Kanaan, ëka eiko ï öd rwo na tye ï pwodho më Makpela, na cwök kï Mamre, n'Abraam onwongo öwïlö na calö kabedo më ik kï both Epron dhanö më Kit kanya acël kï pwodho. 
\v 14 Kinge iko apap mërë, Yocepu ödök yo Ejip kanya acël kï utmego mërë, ëka kï jö nökënë kïbëc na ën onwongo öcïdhö ködgï më iko apap mërë.
\s1 Yocepu okweo cwiny utmego mërë
\p
\v 15 Ï karë na utmego ka Yocepu önënö gïnï nï apapgï dong öthöö ökö, gïn okobo nï, “Gwök onyo Yocepu bino kelo köp mörö ï kom onu, ëka cülö kwor pï gin na rac kïbëc na onu ëtïmö ï kome.” 
\v 16 Cë gïn ooro dwön-gï both Yocepu nakun kobo gïnï nï, “Apapni öcïköwa kï cïk ni n'onwongo ën bara öthöö: 
\v 17 ‘Man ënë ngö na myero ikob unu both Yocepu: An akwai më tïmö kïca both utmegoni pï bal ëka tïm na rac na gïn ötïmö ï komi.’ Öma tïm kïca ï kom bal k'etic k'Obanga k'apapni.” Ï karë na köp ni othuno bothe, Yocepu okok.
\p
\v 18 Cë utmego mërë thon obino ëka oryebere gïnï pïny ï nyime nakun kobo gïnï nï, “Wan enene, ebedo opiini.”
\p
\v 19 Ëntö Yocepu okobo nïgï nï, “Kür ibed unu kï lworo. An atye nakaka Obanga? 
\v 20 Un ïthëna unu athëna më tïmö gin na rac ï koma, ëntö Obanga ömïö man ötïmërë pï larö kwö ka jö na pol, na calö un itye ka nënö tin. 
\v 21 Pï manön, kür ibed unu kï lworo. An abino gwököwu k'ëthïnöwu kïbëc.” Cë ën okweo cwinygï ëka ötwak kï mwolo bothgï.
\s1 Thöö ka Yocepu
\p
\v 22 Yocepu obedo ï Ejip, kanya acël kï jö më öt k'apap mërë kïbëc. Ën obedo ï wi lobo pï mwaka mia acël k'apar. 
\v 23 Yocepu önënö ëkwaë ka Epraim naka othuno ködë ï kom ëkwaë më run më adek mërë. Ën thon önënö ëthïnö ka Makir wod ka Manace; n'onwongo etero na calö obedo mëgë.
\p
\v 24 Cë Yocepu okobo both utmego mërë nï, “An dong acwök thöö. Ëntö Obanga bino könyöwu, ëka bino kwanyöwu ökö kï ï lobo ni, dwököwu yo lobo na ën onwongo okwongo both Abraam, Icaka ëka Jakob.” 
\v 25 Ëka Yocepu ömïö ëthïnö ka Icarael okwongo gïnï kwong ëka okobo nï, “Obanga bino könyöwu. Cë un myero iting cogona ökö kï kany.”
\p
\v 26 Cë Yocepu öthöö na mwaka më dit mërë tye mia acël k'apar. Kinge na gïn owiro kï yath më talö kom ëk kür öbal, ebino epyelo kome ï canduk lyël kï ï Ejip.