\id REV \h Daebafo Mata Beuk \toc1 Yohanis susulan laꞌeneu hata fo neu ko ana dadi nai faik fo daebafok babasan, losa Daebafo Mata Beuk \toc2 Daebafo Mata Beuk \toc3 Why \mt2 Yohanis susulan laꞌeneu hata fo neu ko ana dadi \mt2 nai faik fo daebafok babasan, losa \mt1 Daebafo Mata Beuk \c 1 \p \v 1-2 Soda-molek neme au Yohanis mai, fo Yesus Karistus hataholi nadedenun. \p Nai susulak ia, au sulak laꞌeneu hata fo neu ko ana dadi. Au bubuluk dedeꞌa kala ia, leoiak: Manetualain mesa kana nafada memak neu Yesus Karistus so. Boe ma Manetualain nadenu Yesus, fo nafada Lamatuak hataholi nadedenu nala. Boe ma Yesus nadenu atan esa neme nusa-sodak mai, fo neu natudu basa dedeꞌa kala ia neu au, fo ela au sulak mema kana. Ta dook so bali, te basa dedeꞌa kala ia, neu ko ala dadi. De, ei musi mamanene matalolole Manetualain Dedeꞌa-kokolan, fo Yesus nafadak ia. \p \v 3 Basa hataholi la mana les susulak ia, losa hataholi la lamanenen, na, sila laua-lanale lalan seli. Ma hataholi fo mana mamanene susulak ia isin, ma tao tungga heheluk ia, na sila laua-nale boe. Te fain, deka-dekak mai so. \s1 Yohanis haitua soda-molek neu salanik kahitu kala, manai nusa Asia \p \v 4 Soda-molek neme au mai, Yohanis. Au haitua susulak ia neu salani kahitu kala manai nusa Asia. \p Au hule neu Manetualain fo natudu dale malolen, suek ei bisa masoda mia sodak, mole, ma ndoo-ndoo. Te Manetualain nasoda memak, neme lele uluk ele mai so. Ana nasoda hatematak ia, ma neu ko, Ana nasoda nakandondoo henin, losa dodoon neu boe. Au boe oo, hule neu Dula Dalek, fo natudu dale malolen boe, fo ei bisa masoda mia sodak, mole, ma ndoo-ndoo. Au ita Ndia Dula Dalen leo dulak hitu, lasale Manetualain kadela mana palendan.\f + \fr 1:4 \ft Susula dedeꞌa Yunani nana sulak nai ia, nae, “dulak hitu lasale Lamatuak kadela mana palendan”. Tungga hataholi mana malela laꞌeneu Susula Malalaok, nomer hitu ndandaan, na ndia, dedeꞌa mana dadik ma matetuk. Huu ndia de hataholi malelak luma lae, nai ia dula kahitu kala ndia ndandaan nae, Lamatuak Dula Dale Malalaon. No leondiak, na, nai lalane kahaan losa lima ia, Yohanis kokolak babaꞌe-babatik neme 1) Manetualain, neme 2) Ndia Dulan, ma neme 3) Yesus Karistus mai.\f* \x + \xo 1:4 \xt Kalua neme Masir mai 3:14; Dae-bafok Mata Beuk 4:5\x* \v 5 Au boe oo, oke fo Yesus Karistus natudu Ndia dale malolen, fo suek ei bisa masoda mia sodak, mole, ma ndoo-ndoo. Ana kokolak no ndoos laꞌeneu hata, fo Manetualain nafada elan neu Ndia. Fai makahulun Ana mate, tehuu Manetualain tao nasoda fali kana, fo Ana dadik neu hataholi makasososak, mana masoda falik neme mamates mai. Ndia boe dadik Mane Inahuuk fo heti basa mane kala, malai daebafok ia. \p Huu Yesus sue ita, de daan faa soaneu ita, losa Ana mate. No mamaten ndia, Ana soi dalak fo nakamboꞌik ita teme ita sala-singgo nala kuasan mai.\x + \xo 1:5 \xt Yesaya 55:4; Sosoda Koa-kio kala 89:27\x* \v 6 Boe ma, Ana soꞌu nala ita dadik teu Ndia lauinggu nala, suek ita tao ues soaneu Ndia Aman Manetualain. Yesus Karistus memak ana seli, ma Ndia koasan taa mana basak. Tetebes ndia!\x + \xo 1:6 \xt Kalua neme Masir mai 19:6; Dae-bafok Mata Beuk 5:10\x* \p \v 7 De, malaak mata mala, fo mete neulalau leo! Hatematak ia, Yesus no Ndia Aman lai nusa-sodak. Ta dook, te Ana konda mai nai koꞌas dale. Basa hataholi la manai daebafok, neu ko litan. Leondiak boe, neu hataholi la fo fai makahulun ala mbaun. Basa hataholi manai daebafok ia, ala fale dale nala ma lamatani lakaleleu, huu lalela kana fo makahulun ala timba henin. Basa ia la, memak neu ko ala dadi. Tetebes leondiak.\x + \xo 1:7 \xt Daniel 7:13; Mateos 24:30; Markus 13:26; Lukas 21:27; 1 Tesalonika 4:17; Sakarias 12:10; Yohanis 19:34, 37\x* \p \v 8 Manetualain nae, \q1 “Au ia, \q2 neme Alfa losa Omega.\f + \fr 1:8 \ft Tungga hataholi Yunani la, na, Alfa ndia huruf makasososak, ma Omega ndia na huruf mateꞌek.\f* \q1 Au ia, \q2 neme A mai, losa Z. \q1 Basa-basan dadi leme Au mai, \q2 neme makasososan mai losa babasan. \q1 Au fo kasoda memak so neme makahulun mai. \q2 Au ia, kasoda memak nai hatematak ia. \q1 Au boe kasodak akandoo losa dodoon neu. \q2 Au mesa nggau mana toꞌu koasa manai lain seli!”\x + \xo 1:8 \xt Dae-bafok Mata Beuk 22:13; Kalua neme Masir mai 3:14\x* \s1 Yohanis nita Hataholi Isi-isik \p \v 9 Ita basa nggata tamahele noꞌu tae, Yesus ita Manen. Huu ndia de, au dadi neu ei tolanoom. Hambu hataholi luma lamanasa, huu ita tungga Yesus. Boe ma ala tao doidoso ita basa nggata. Te, Yesus natetea ita dale nala so, suek ita bisa takatataka nakandondoo henin. Au boe afada hataholi so laꞌeneu Manetualain Hala Malolen, ma anoli laꞌeneu Yesus boe. Huu hambu hataholi luma ta lakaheik. De hatematak ia, ala humu lala au, boe ma nggali au uni pulu ia mai, fo nade Patmos. \v 10 Basa de, laꞌi esa, nandaa no fai huhule-haladoik, Dula Dalek nala au. Kada nggengge neuk, boe ma au amanene hala malii esa nanggou mbea-mbea neme au deang mai. Liin leo toꞌik. \v 11 Halak ndia, nadenu au nae, “Yohanis! Au sangga atudu o dedeꞌak esa. Basa hata fo o mitak ia, o musi sula kana. Basa ndia, na o musi haituan neu salani kahitu kala, malai kota Efesus, kota Smirna, kota Pergamus, kota Tiatira, kota Sardis, kota Filadelfia, ma kota Laodekia.” \p \v 12 Amanene leondia, boe ma au heok asale dea uu, fo sangga ita see mana kokolak ndia. Te, au ita bandu anak hitu nana nakatetendek lai mamana banduk lain, fo nana tao kasa leme lilo mbilas mai. \v 13 Ma hataholi esa nambadeik nai bandu kala laladan. Mata-aon sama leo Hataholi Isi-isik. Ana pake badu manalu losa Ndia ei-basan, ma ana nasaa lafa lilo mbilas esa nana lanek nai kalan.\x + \xo 1:13 \xt Daniel 7:13; 10:5\x* \v 14 Ndia langga-bulun, fula ndoos leo abas ia.\f + \fr 1:14 \ft Susula dedeꞌa Yunani, nae, “Ndia langgan ma langga-bulun fulak sama leo biꞌilombo bulu fulan, ma fulak leo salju.” Dua sala ndandaan, lae, buas esa fula ndoos.\f* Mata deꞌen, mbila leo haꞌi.\x + \xo 1:14 \xt Daniel 7:9\x* \v 15 Ein mbila manggadedek, sama leo liti nana hotuk nai haꞌi dale. Halan inahuuk sama leo lii nalulu.\x + \xo 1:15 \xt Daniel 10:6; Yeskial 1:24; 43:2\x* \v 16 Ana toꞌu nduuk hitu nai lima konan. Tafa mata kaduak matande esa, kalua neme bafan mai. Matan nasaꞌa, sama leo ledo nai fai leledon. \p \v 17 Ledoeik au ita Hataholi ndia, boe ma au bala uu tutik, neu Hataholi ndia ei-basan, sama leo hataholi mana benggek. Tehuu, Ana daba au nenik lima konan, boe ma Ana kokolak, nae, “Ana ee! Boso bii! Te basa-basan dadi neme Au mai, neme sososan mai losa mateꞌen.\x + \xo 1:17 \xt Yesaya 44:6; 48:12; Dae-bafok Mata Beuk 2:8; 22:13\x* \v 18 Makahulun Au mate. Te, o mete dei, Au asoda fali so. Ma neu ko Au asoda akandondoo henin losa dodoon neu. Au boe toꞌu nggoek, fo soi mamana hataholi kamate sala, fo tao nasoda fali kasa. \v 19 O musi sulak basa hata fo o mita kala hatematak ia, ma sulak basa hata fo mateꞌen te ala dadi. \v 20 Au afada akahuluk ndia ndandaan leoiak: bandu lilo mbilas kahitu kala sila, ndandaan ndia salani kahitu kala. Ma nduu kahitu kala sila, fo o mita sala lai Au lima konang ndia, na ndia Manetualain ata kahitu nala leme nusa-sodak mai. Ala leni halak neme Manetualain mai, soaneu salani kahituk sila.” \c 2 \s1 Lamatuak Yesus susulan soaneu salanik manai kota Efesus \p \v 1 Basa ndia, boe ma Hataholi Isi-isik palenda au nae, “Yohanis! O musi sulak susulak esa. Liin leoiak: \q1 ‘Soaneu salanik manai kota Efesus: \q1 Susulak ia, neme Au mai, fo ndia Yesus. Au ndia mana toꞌu nduu kahitu kala lai Au lima konang. Au boe oo, laꞌo eꞌo, fo mete bandu lilo mbilas kahitu kala esa-esak. Mamanene Au kokolang ia. \q1 \v 2 Au ita ei soda mala nai kota Efesus so. Ei tao ues mbilu mbuse taa-taa soaneu Lamatuak. Leo hambu hataholi manggalauk nai ei laladan, ei ta hanu kana. Ma, mete ma hambu hataholi mai pode-edok, nae, ndia ndia, Lamatuak hataholi nadedenun, ei palisak neulalau ndia sodan, fo bubuluk mae, hataholi mata leondiak ndia, hataholi kaputak do taa. Basa na ei timba henin, ma ta mamanenen. \v 3 Ledoeik hataholi la lakatotoꞌak ei huu ei mamahele Au, ei mahele makandoo, ma ta hela deak. \q1 \v 4 Tehuu Au ita ei tuda nai dedeꞌak esa. Fai makahulun, neu faik fo ei bei fo mamahele Au, ei masueao esa no esa. Te hatematak ia, ei taa tao leondiak so bali. \v 5 De ei musi masaneda falik fai makahulun ndia dei! Hatematak ia, ei dook malan seli so, mima ei tatao-nonoꞌim makahulun mai. De ei musi hahae mima ei sala mala ia mai, fo masueao seluk bali, leo makahulun. Te mete ma taa, na neu ko Au fali maing, fo haꞌi falik bandu lilo mbilas sila neme ei mai. \v 6 Te Au daleng namahoko baꞌianak, huu ei timba heni Nikolai nanonolin, fo ndia ana mana tungga nala tao tunggan. Au boe oo timba heni sila pode-edo nala boe.\f + \fr 2:6 \ft Hataholi malelak Susula Malalao kala lae, hata fo Nikolai nanonolin sila, ai taa bubuluk isin leobeek.\f* \q1 \v 7 Naa! Mamanene neulalau hata fo Dula Dalek nafada salani nala. Hataholi fo nahele tungga Au losa maten, neu ko Au akamboꞌi kana fo ana bole naꞌa ai boak neme ai huuk manai Manetualain osin. Te hataholi mana naꞌa ai ndia boan, na ana hambu soda tetebes taa namaketuk.’ ”\x + \xo 2:7 \xt Tutuik laꞌeneu Sososan 2:9; Dae-bafok Mata Beuk 22:2; Yeskial 28:13; 31:8\x* \s1 Lamatuak Yesus susulan soaneu salani kala manai kota Smirna \p \v 8 Basa boe ma Hataholi Isi-isik tuti kokolan, nae, “Yohanis, hatematak ia o musi sulak susula feꞌek. Liin nae leoiak: \q1 ‘Soaneu salani kala manai kota Smirna: \q1 Susulak ia, neme Au, Yesus mai. Basa-basan dadi neme Au mai, neme sososan losa babasan. Fai makahulun Au mate, tehuu hatematak ia Au asoda fali so. De, mamanene Au kokolang ia.\x + \xo 2:8 \xt Yesaya 44:6; 48:12; Dae-bafok Mata Beuk 1:17; 22:13\x* \q1 \v 9 Au ita ei doidosom nai kota Smirna so. Tungga hataholi memeten na, ei ia, hataholi mana toꞌa-taak. Naa te tungga Manetualain memeten na ei kamasuꞌi kala. Hambu hataholi feꞌek lae, sila Manetualain hataholi nala. Te, ala kokolak tao laboboo ei nade malole mala. Naa te sila ta Manetualain hataholi nala. Ala tungga kada nitu la malanggan. \v 10 De, mamanene matalolole. Neu ko ei bei hambu totoꞌak, tehuu boso bii, sadi ei bubuluk, te nitu la malanggan sangga humu nala ei luma fo nandee ei mini bui dale miu, losa faik sanahulu. Ndia hihiin na ei heok masadea laꞌo ela Au. Mae ala sangga tao lisa ei boe oo, tehuu ei boso lilii heni Au. Te hataholi mana mahele tungga Au losa maten, na neu ko Au bala ndia sosotan fo ana nasoda nakandoo sama-sama no Au. \q1 \v 11 Naa! Mamanene neulalau hata fo Dula Dalek nafada neu salani nala. Hataholi fo nahele tungga Au losa maten, neu ko ta nameda doidoso nai tasi haꞌik fo mbilan ta mana matek. No leondiak, na hataholi ndia tana mate kalaꞌi duan so.’ ”\x + \xo 2:11 \xt Dae-bafok Mata Beuk 20:14; 21:8\x* \s1 Lamatuak Yesus susulan soaneu salanik manai kota Pergamus \p \v 12 Boe ma Hataholi Isi-isik ndia, tuti seluk kokolan bali, nae, “Yohanis, hatematak ia o musi sulak susulak feꞌek bali. Liin leoiak: \q1 ‘Soaneu salanik manai kota Pergamus: \q1 Susulak ia, neme Au, Yesus mai. Au ndia mana toꞌu tafa tande mata kaduak. Mamanene Au kokolang ia. \q1 \v 13 Au alelak ei kotam Pergamus ndia so. Te mana toꞌu palenda nai ndia, na ndia nitu la malanggan. Mae leondiak boe oo, ei toꞌu mahele Au nadeng, ma mamahele makandoo neu Au. Makahulun hambu Au hataholing esa nai ndia nade Antipas. Ana nanoli tetebes taa-taa laꞌeneu Au dala sodang, tehuu ala tao lisan. Mae leondiak boe oo, tehuu ei ta malelesi Au. \q1 \v 14 Tehuu Au ita ei tuda huu dedeꞌak esa do dua. Hambu ei hataholi mala luma leme ei mai, lahiik tungga Balaam nanonolin. Makahulun Balaam nanoli Balak fo fufudi hataholi Israel asa, losa ala laꞌolena Manetualain hihii-nanaun. Ana fufudi sala fo leu songgo-tanggu, ma laꞌa nanaꞌa sosonggok, ma leu laeok lo hataholi fo ta sila saon.\x + \xo 2:14 \xt Lelekek 22:5, 7; 25:1-3; 31:16; Tui Seluk laꞌeneu Dala Sodak 23:4\x* \v 15 Hambu luma leme ei mai boe, ala tungga Nikolai nanonolin.\x + \xo 2:15 \xt Dae-bafok Mata Beuk 2:6\x* \v 16 De, ei musi hahae mima ei sala-singgo mala mai. Mete ma ta, na ta dook so bali, te Au mai mboka ei unik dedeꞌa-kokola matande fo leo tati nenik tafa ia. \q1 \v 17 Naa! Mamanene neulalau, hata fo Dula Dalek nafada neu salani nala. Hataholi mana mahele tungga Au losa ana mate, neu ko Au feen naꞌa loti \it manna\it* fo nana mbeda neulalaun nai nusa-sodak. Au boe oo feen batu fulak esa, fo nana sulak ndia nade beun nai lain. Kada ndia mesa kana bubuluk nadek ndia, tehuu hataholi feꞌek tana bubuluk.’ ”\x + \xo 2:17 \xt Kalua neme Masir mai 16:14-15; 16:33-34; Yohanis 6:48-50; Yesaya 62:2; 65:15\x* \s1 Lamatuak Yesus susulan soaneu salanik manai kota Tiatira \p \v 18 Basa de Hataholi Isi-isik ndia tuti Ndia kokolan bali, nae, “Yohanis, hatematak ia o musi sulak susulak feꞌek bali. Liin leoiak: \q1 ‘Soaneu salanik manai kota Tiatira: \q1 Susulak ia, neme Au, Yesus mai, fo Manetualain Anan! Au mata-deꞌeng mbila sama leo haꞌi, ma Au eing boe oo, mbila manggadedek sama leo liti nana hotuk nai haꞌi mbilak dale. Mamanene Au kokolang ia. \q1 \v 19 Au ita ei soda-lada mala so. Ei sue Au tebe-tebe, ma mamahele teas neu Au. Ei tungga Au palendang nakandoo, fo ono-lau hataholi. Mae hataholi tao ei doidoso boe oo, te ei mahele makandoo. Au boe oo bubuluk, hatematak ia, ei boe tao ues matingga tebe-tebe bali soaneu Au. \q1 \v 20 Tehuu ei tuda huu dedeꞌak esa: ei simbok neulalau inak Isabel. Ana sosoꞌuk aon, nae, ndia ndia, Manetualain mana kokolan. Basa de, ei matanggodon fo ana nanoli nasala Au hataholi nggala. Huu ndia nanonoli pepekon ndia, de tao nala Au hataholi nggala hohongge lo hataholi fo ta sila saon, ma laꞌa nanaꞌa sosonggok. \v 21 Au toko-kaꞌi akaduduak inak ndia so, fo suek ana laꞌo ela salak ndia. Tehuu ana ta nau. \q1 \v 22 De, mete neulalau, te hatematak ia, Au aketun alan fo hukun nenik hedis esa so, losa tana bisa foꞌa neme mamana susunggun mai. Leondiak boe oo, no basa hataholi fo lambue hohongge lo ndia. Mete ma ala ta laꞌo ela ina manggalauk ndia, na, ta dook so bali te Au huku sala boe. \v 23 Dei fo Au tao isa ina manggalauk ndia ana nala. No leondiak, na basa ei fo kamahele kala bubuluk, mae, Au alelak hataholi dale kadiꞌi nala. Ma neu ko Au bala ei tungga ei tatao-nonoꞌi mala.\x + \xo 2:23 \xt Sosoda Koa-kio kala 7:10; Yermia 17:10\x* \q1 \v 24 Tehuu, ei luma manai Tiatira ndia, ta tungga inak ndia nanonoli manggalaun ndia. Te ei timba heni nanonoli namanininok ndia fo hataholi la lae, ‘nitu-mula nanoli makiun’. Huu ndia, de Au ta paluu kaꞌi ei bali, \v 25 sadi ei toꞌu mahele ei namahehele mala losa Au fali maing. \v 26-28 See nakatataka tungga Au losa maten, na neu ko Au feen koasa. Koasa ndia koasa inahuuk, sama leo Au hambun neme Au Amang mai, fo palenda basa nusa kala malai daebafok ia no balakaik. Mete ma hambu luma laban Au, dei fo Ana tao nakalulutu sala, sama leo hataholi tao nakalulutu ule dae.\x + \xo 2:26-28 \xt Sosoda Koa-kio kala 2:8-9\x* Dei fo Au fee ei nduu lolembilak boe. \q1 \v 29 Naa! Mamanene neulalau hata fo Dula Dalek nafada neu salani nala.’ ” \c 3 \s1 Lamatuak Yesus susulan soaneu salanik manai kota Sardis \p \v 1 Boe ma Hataholi Isi-isik tuti Ndia kokolan no au bali, nae, “Yohanis, hatematak ia o musi sulak susulak feꞌek bali. Ndia liin leoiak: \q1 ‘Soaneu salanik manai kota Sardis: \q1 Susulak ia, neme Au Yesus mai. Manetualain Dula Dalen nai Au. Ma Dula Dalek ndia leo dulak hitu. Au boe oo toꞌu nduuk hitu lai Au limang. Mamanene Au kokolang ia. \q1 Au ita ei tatao-nonoꞌim nai Sardis ndia so. Hataholi lae, ei masoda tungga tebe-tebe Au hihii-nanaung. Naa te ei soda samanem kamates. \v 2 De, mamedak leo! Matetea ei namahehele mala, fo sangga mopon ndia so. Au palisak basa hata fo ei taok ndia so, tehuu ta hambu esa nandaa nai Manetualain matan boe. \v 3 De, boso lilii heni basa nanonoli tetebes fo ei mamanenen, ma simbon, neme makahulun ndia mai so. Tungga tebe-tebe Manetualain hihii-nanaun, ma laꞌo ela ei sala-singgo mala, fo tungga falik Ndia. Mete ma ei ta mamedak lai-lai fo tao leondiak, na dei fo kada nggengge neuk te Au mamaing sama leo naꞌo, fo ei ta mameda hambu sana.\x + \xo 3:3 \xt Mateos 24:43-44; Lukas 12:39-40; Dae-bafok Mata Beuk 16:15\x* \q1 \v 4 Tehuu bei hambu luma leme ei mai, nai Sardis ala lasoda no ndoos, sama leo hataholi fo tana tao nanggenggeo ndia baloꞌa papake nala. Huu ndia de sila landaa laꞌok sama-sama lo Au pake baloꞌa fulak. \v 5 Hataholi fo nakatataka tungga Au losa ana mate, na, neu ko ana pake baloꞌa fulak. Au ta koka heni naden neme susulak fo nana sula elak hataholi nade nala, fo mateꞌen te lasoda lakandondoo henin lo Manetualain. Neu ko Au boe oo manaku neu Au Amang, ma ata nala manai nusa-sodak, ae, ndia ndia, Au hataholing boe.\x + \xo 3:5 \xt Kalua neme Masir mai 32:32-33; Sosoda Koa-kio kala 69:29; Dae-bafok Mata Beuk 2:7; 20:12; Mateos 10:32; Lukas 12:8\x* \q1 \v 6 Naa! Mamanene neulalau hata fo Dula Dalek nafada salani nala.’ ” \s1 Lamatuak Yesus susulan soaneu salanik manai kota Filadelfia \p \v 7 Basa boe ma Hataholi Isi-isik ndia kokolak nakandoo bali, nae, “Yohanis, hatematak ia o musi sulak susulak feꞌek bali. Ndia liin leoiak: \q1 ‘Soaneu salanik manai kota Filadelfia: \q1 Susulak ia, neme Au Yesus mai. Au ia, Malalaok ma Ndoos. Au ndia toꞌu mane Dauk nggoen. Mete ma, Au soi lelesu, na ta hambu esa bisa kenan boe. Mete ma Au kenan, na ta hambu esa bisa soin boe.\x + \xo 3:7 \xt Yesaya 22:22; Ayub 12:14\x* \q1 \v 8 Au bubuluk basa hata fo ei tao kala sila so. Au boe oo bubuluk ei koasan kada faak. Mae tao leondiak boe oo, ei ta malelesi Au, ma ei tungga makandoo Au nanonoling. Masaneda neulalau, te Au soi heni lelesu fee ei so, de ta hambu hataholi bisa kenan boe. \q1 \v 9 Mamanene neulalau! Te, hambu hataholi luma kokolak pepekok, lae, sila ndia, Manetualain hataholi teteben. Naa te, sila ndia, mana masapepeko kala, fo ala tungga doꞌo-doꞌo nitu la malanggan. Te dei fo kada ei mete leo! Te Au tao sala losa ala sendek lunggulangga nala neu ei mata mala, ma manaku lae, memak Au sue ei.\x + \xo 3:9 \xt Yesaya 49:23; 60:14; 43:4\x* \v 10 Ei tungga Au palendang so, fo makatataka tungga makandoo Au, huu ndia de, neu ko Au anea neulalau ei neme doidosok fo Manetualain sangga haituan mai, fo uku-sudi basa hataholi manai daebafok tea nala leo bee. \q1 \v 11 Ta dook so bali, te Au mai. De toꞌu mahele Au nanonoling, fo ei simbo malan neme makahulun mai so. Te boso losak hambu luma lamoa lala ei nggadi mala, fo Manetualain sangga feen neu ei. \v 12 See nakatataka tungga Au losa maten, na neu ko ana leo nakandondoo henin no Manetualain, sama leo dii toꞌak fo nana sele nisak nai Manetualain Uman. Neu ko Au sulak Manetualian naden, ma Manetualain kotan naden, neu hataholi ndia aon. Kota ndia, loke na lae, ‘Yerusalem Beuk’, fo neu ko Manetualain nakondan neme nusa-sodak mai. Ma Au boe oo, sulak Au nade beung neu hataholi ndia aon.\x + \xo 3:12 \xt Dae-bafok Mata Beuk 21:2; Yesaya 62:2; 65:15\x* \q1 \v 13 Naa! Mamanene neulalau hata fo Lamatuak Dula Dalen nafada neu salani nala.’ ” \s1 Lamatuak Yesus susulan soaneu salanik manai kota Laodikia \p \v 14 Boe ma Hataholi Isi-isik ndia tuti kokolan bali, nae, “Yohanis, hatematak ia o musi sulak susula mateꞌen. Ndia liin leoiak: \q1 ‘Soaneu salanik manai kota Laodikia: \q1 Susulak ia, neme Au, Yesus mai. Hataholi lateme loke Au naden lae, ‘Tetebes.’ Au ia, kokolak tebe-tebe Manetualain Dedeꞌa-kokolan taa-taa. Ma basa hata fo Manetualain nakadadadi kala sila so, leme Au mai.\x + \xo 3:14 \xt Dedeꞌa Lasik 8:22\x* \q1 \v 15 Hata fo ei taom nai Laodikia ele, Au itan so. Tehuu ei ia, leobee?! Ta matobik; ta makasufuk boe. Mete ma matobik, na, matobin ana seli! Mete ma makasufuk, na, makasufu ndoos! \v 16 Huu ei dale mala bibiak, de, Au nau mbula heni ei mima Au bafang dale mai, fo sama leo hataholi mbula heni amben. \q1 \v 17 Ei kokolak koaok, mae, ‘Ai ia hataholi kamasuꞌik. Ai masoda neulalau, ta toꞌa-taa hata-hata bali!’ Naa te, ei dale mala sama leo mbokek, losa ei ta bubuluk bee ndia malole. Huu ndia de, ei dadik sama leo hataholi manggananalok, mana taik, ma makaholak. \v 18 De, malolenak ei mai hasa mala lilo mbilas isi-isik neme Au mai, suek ei dadik hataholi kamasuꞌi tetebes. Ma hasa mala baloꞌa fulak, fo mboti neu ei makaholan ndia. Ma hasa mala akidoo matak, fo lose neu ei mata mala, suek ei mita seluk no manggaledok. \q1 \v 19 Mete ma hataholi fo Au sue sala, tao salak, dei fo Au kaꞌi sala ma huku sala, suek ala dadi neulauk. De, ei musi tao mamandoo ei dale mala, fo tungga tebe-tebe Au no samane mafuꞌa-fuꞌa.\x + \xo 3:19 \xt Dedeꞌa Lasik 3:12; Ibrani 12:6\x* \q1 \v 20 Mamanene neulalau, te Au ambadeik nai lelesu matan, ma Au oke akaduduak so, fo sangga dalek uu. Mete ma hambu hataholi namanene Au halang, boe ma ana mai soi lelesu, na neu ko Au maso dalek uu, fo ai manggatuuk miꞌa noꞌu. \v 21 See nakatataka tungga Au losa maten, na neu ko Au feen hak, fo nanggatuuk palenda noꞌu no Au. Te Au boe oo, akatataka losa mate fo tungga Au Amang, de hatematak ia Au anggatuuk palenda noꞌu ua Ndia. \q1 \v 22 Naa! Mamanene neulalau hata fo Lamatuak Dula Dalen nafada neu salani nala.’ ” \c 4 \s1 Ala lakaluku-lakatele neu Manetualain nai nusa-sodak \p \v 1 Hataholi Isi-isik ndia kokolak nateꞌe Ndia hehelun neu salani kahitu kala sila, boe ma Manetualain natudu fee au dedeꞌa feꞌek bali. Kada nggengge neuk, au ita lelesu esa nata hukak, nasale neni nusa-sodak neu. Boe ma au amanene bali, hataholi ndia hala maliin sama leo toꞌik ndia, nae, “Mai! Hene muni ia mai leo, fo au atudu o basa hata fo ana sangga dadi.” \p \v 2 Ledoeik ndia boe oo, Lamatuak Dula Dalen soꞌu au neni nusa-sodak uu. Nggengge neuk, te au ita kadela mana palenda, ma hambu esa mana manggatuuk nai lain. \v 3 Ndia nasaꞌa momodo akidook ma mbilas, sama leo batu manggadilak mabeli, fo lae, \it yaspis\it* ma \it sardius\it*. Hambu elus esa boe eꞌo Ndia kadela mana palendan. Saꞌan momodok sama leo batu manggadilak \it samrud\it*.\x + \xo 4:3 \xt Yeskial 1:26-28; 10:1\x* \v 4 Nai mamanak ndia boe oo hambu kadela mana palenda kadiꞌik dua hulu haa, eꞌo lala kadela mana palenda inahuuk ndia nai lalada. Hambu malanggan dua hulu haa langgatuuk lai kadela la sila. Sila basa sala pake baloꞌa fulak, ma pake solangga mana palenda neme lilo mbilas mai. \v 5 Hambu manggahadok latuti-natok leme kadela mana palenda manai lalada ndia, ma mangguꞌu kala lalulu lalan seli latuti-natok. Hambu obor hitu ala mbila lai kadela mana palenda ndia matan. Sila ndia, sama leo Lamatuak Dula Dalen, naena dulak hitu.\x + \xo 4:5 \xt Kalua neme Masir mai 19:16; Dae-bafok Mata Beuk 1:4; 8:5; 11:19; 16:18; Yeskial 1:13; Sakarias 4:2\x* \v 6 Nai kadela mana palenda ndia matan, au ita nonook leo tasi fo oen neu ndoos leo titilok. \p Basa de, au ita banda haa ana seli, eꞌo lala kadela ndia. Ao nala dea ma mata henuk no mata deꞌe kala. Sila ndia, Manetualain nakadadadik nala sala fo ala ono-laun.\x + \xo 4:6 \xt Yeskial 1:22\x* \p \v 7 Banda kaesan, matan sama leo meoasu. Kaduan, matan leo sapi mane. Katelun, matan leo hataholi. Ma kahaan, matan leo balambua inahuuk mana laak.\f + \fr 4:7 \ft Tungga hataholi malelak laꞌeneu Susula Malalaok, lae banda kahaa kala sila, ndandaan: Meoasu ndia, na koasan nai lain seli. Sapi mane ndia, balakain ana seli. Hataholi ndia, malelan ana seli. Ma balambua ndia, nggafan ana seli.\f* \x + \xo 4:7 \xt Yeskial 1:5-10; 10:14\x* \v 8 Banda kahaa kala sila, esa-esako no lidan nee. Nai lidan nala sila, dea-dalek henuk no mata deꞌe kala boe. Leledo-leꞌodaen, ala soda ta no namaketuk, lae, \q1 “Ai koa-kio Manetualain! \q1 Ai soꞌu dema-demak Manetualain naden! \q1 Manetualain malalaon ana seli! \q1 Manetualain koasan nai lain seli. \q1 Ana nasoda neme makahulun mai. \q1 Ana nasoda nai hatematak ia. \q1 Ma Ana nasoda losa dodoon neu!”\x + \xo 4:8 \xt Yeskial 1:18; 10:12; Yesaya 6:2-3\x* \p \v 9 Ala soda leondiak, na ala koa-kio, ma fee hadak neu Manetualain, ma loke makasi neun. Huu, Ndia fo mana manggatuuk nai kadela mana palenda ndia lain, ma Ndia fo nasoda losa dodoon neu. Ledoeik ala soda, \v 10 boe ma malanggan kadua hulu haa kala sila boe oo, sendek lunggulanggak neu Manetualain matan fo mana manggatuuk nai kadela mana palenda ndia. Ala huꞌa solangga mana palenda nala, de ala taon neu kadela mana palendan matan, fo ala lakaluku-lakatele neu Ndia fo mana masoda losa dodoon neu. Basa de ala koa-kio neu Ndia, lae, \q1 \v 11 “Ou Manetualain! \q1 Ai koa-kio Manetualain! \q1 Ai soꞌu dema-demak Manetualain naden. \q2 Manetualain ai Lamatuan. \q2 Manetualain ai Malanggan! \q1 Manetualain nandaa simbok ai koa-kion. \q1 Manetualain memak musi simbok ai hada-holomatan. \q2 Huu Manetualain mana koasa nai lain seli, \q2 ma Manetualain ana seli. \q1 Manetualain mana makadadadik basa-basan. \q1 Manetualain mana fee sodak neu basan. \q2 Basa manai ia kala, \q3 ala dadi so, huu Manetualain nakadadadik kasa. \q2 Ma basa hata masoda kala sila, \q3 hambu ani-hahaek, huu Manetualain baꞌe fee sala so.” \c 5 \s1 Susula nana luluk fo nana segel \p \v 1 Basa de, au ita seluk Ndia fo mana nanggatuuk nai kadela mana palenda ndia. Ana toꞌu lululuk esa nai lima konan. Lululuk ndia, dea-dalen henuk no susulak. Ma ala segel lisan nai mamanak hitu so.\x + \xo 5:1 \xt Yeskial 2:9-10; Yesaya 29:11\x* \p \v 2 Boe ma au ita ata nusa-sodak esa fo ana seli tetebes. Ana natane au no hala malii, nae, “See naena hak fo bisa buka segel sila, ma les susulak ndia?” \v 3 Mae Ana natane leondiak boe, te, ta hambu hataholi esa boe, naena hak fo bisa buka susulak ndia, ma les isin. Nai nusa-sodak ma mae nai daebafok, ta hambu esa naena hak boe. Nai mamana hataholi mana mate kala samane nala, ta hambu boe. \v 4 Au ita leondia, boe ma au amatani huu ta hambu hataholi esa boe fo naena hak, fo bisa buka susulak ndia, ma les isin. \v 5 Boe ma esa neme malangga kadua hulu haa kala sila, kokolak no au, nae, “We kaꞌa! Boso mamatani. Te mane Dauk numbu-sadun esa ana seli, fo loken na lae, ‘Meoasu neme leo Yahuda mai’. Ana bala nakalulutu basa manggalauk kala. De, Ndia ndia naena hak fo bisa buka segel ma les susulak ndia isin.”\x + \xo 5:5 \xt Tutuik laꞌeneu Sososan 49:9; Yesaya 11:1, 10\x* \p \v 6 Amanene leondia, boe ma au ita Biꞌilombo Ana esa nambadeik deka kadela mana palendan manai lalada ndia, ma banda kahaa kala sila fo ala seli no malangga kadua hulu haa kala eꞌo lala Ndia. Biꞌilombo Ana ndia, nonook leo hataholi tao nisa nitak so. Ndia susulan hitu, ma ndia matan hitu boe. Ndia mata deꞌe kahitu nala sila, sama leo Dula Dalen naena mata-aok hitu. Biꞌilombo Ana haitua Dula Dale mata-ao kahitu kala leni daebafok katematuan neu so.\x + \xo 5:6 \xt Yesaya 53:7; Sakarias 4:10\x* \v 7 Basa de au ita Biꞌilombo Ana ndia, neni Manetualain fo mana manggatuuk nai kadela mana palenda ndia neu, de haꞌi nala susula nana luluk ndia neme lima konan mai. \p \v 8 Ledoeik fo Biꞌilombo Ana ndia haꞌi nalan, boe ma banda kahaa kala, ma malangga kadua hulu haa kala sendek lunggulanggak de lakaluku-lakatele leu matan. Sila esa-esako toꞌu bua musik sama leo sasanu, ma manggo lilo mbilas esa, nana isik no boo menik fo ala deden tao masun naboo meni. Ai daa kaboo menik ndia, na ndia huhule-haladoi neme Manetualain hataholi nala mai.\x + \xo 5:8 \xt Sosoda Koa-kio kala 141:2\x* \v 9 Basa de basa sala ala soda sosoda beuk esa, lae: \q1 “Biꞌilombo Ana ia, nandaa simbok susulak ia. \q1 Biꞌilombo Ana ia, naena hak fo buka segel ndia. \q1 Huu Biꞌilombo Ana ala hala lisan so. \q2 Boe ma Manetualain pake Ndia daan, \q3 fo soi nala hataholi daebafok leme basa leo la ma nusa kala, \q2 suek sila luma dadik Manetualain hataholi nala. \q1 No leondiak, na hataholi leme basa dedeꞌa-kokola kala ma nusa kala, \q2 bisa dadi Manetualain bobonggi nala.\x + \xo 5:9 \xt Sosoda Koa-kio kala 33:3; 98:1; Yesaya 42:10\x* \q1 \v 10 Biꞌilombo Ana ia, nakabubua nala basa sala so, \q2 dadik neu nusak esa, fo Ana palenda sala. \q1 Biꞌilombo Ana, hele nala sala so, \q2 dadik Manetualain hataholi mana tao ue nala. \q1 Basa de, ala toꞌu palenda nai daebafok ia. \q1 Ma ala tao ues soaneu Manetualain nai daebafok ia.”\x + \xo 5:10 \xt Kalua neme Masir mai 19:6; 1 Petrus 2:5, 9; Dae-bafok Mata Beuk 1:6\x* \p \v 11 Basa ndia, boe ma au botik au matang, de au amanene hala inahuuk esa ma au ita banda kahaa kala fo ala seli ndia, ma malanggan kadua hulu haa kala sila. Manetualain ata nala makadotok leme nusa-sodak mai. Ata nala sila makadotok losa ta bisa hingga nala sala.\x + \xo 5:11 \xt Daniel 7:10\x* \v 12 Basa sala soda lo hala inahuuk, lae, \q1 “Ai soꞌu dema-demak Biꞌilombo Ana nana hala nitak ndia, \q1 Huu Ndia ndia nandaa simbok ai koa-kio nala! \q2 Ndia koasan ndia, inahuun ana seli. \q2 Ndia hata-heto nala, noꞌun seli. \q2 Ndia duduꞌan, ndaan seli. \q2 Ndia balakain, ana seli. \q1 Ai soꞌu dema-demak Ndia naden. \q1 Ai fee hada-holomata neu Ndia. \q1 Ai koa-kio neu Ndia.” \p \v 13 Basa ndia, boe ma au amanene sosoda feꞌek esa bali. Neme basa masoda kala, mae nai nusa-sodak, nai lalai, nai daebafok, ma nai tasi dale, sila basa sala ala soꞌuk halan de ala soda. Neme mamana hataholi mana matek samane nala boe, ala soda tungga. Basa sala soda noꞌu, lae, \q1 “Ai koa-kio Manetualain fo mana manggatuuk nai kadela mana palenda ia. \q1 Ai soꞌu dema-demak Biꞌilombo Ana ia boe. \q1 Ai fee hada-holomata neu Sala. \q1 Ai makaluku-makatele neu Sala. \q2 Huu Ala toꞌu palenda lakandondoo henin! \q2 Ma Sila koasa nala ta mana basak!” \p \v 14 Basa de banda kahaa kala fo mana ono-lau Manetualain, lataa lakandondoo henin lae, “Tetebes ndia! Tetebes ndia so!” Boe ma malanggan kadua hulu haa kala sila, sendek lunggulanggak bali, de lakaluku-lakatele leu Manetualain ma Biꞌilombo Ana ndia. \c 6 \s2 Biꞌilombo Ana buka segel sila esa-esak, Segel kaesan-palani — musu malanggan kalua mai \p \v 1 Basa ndia, boe ma au ita Biꞌilombo Ana buka segel kaesan, neme susula nana luluk ndia mai. De, au amanene banda kahaa kala, esa palenda nenik hala inahuuk sama leo tatas, nae, “Muu leo!” \v 2 Nggengge neuk, te au ita ndala fulak esa. Hataholi esa saꞌe nai lain. Hataholi ndia simbo nala solangga palani musu, huu Ana senggi nakandoo nai natatik dale. Hatematak ia, Ana toꞌu kokouk so, de Ana kalua fo neu tao senggi ndia musu nala bali nai daebafok.\x + \xo 6:2 \xt Sakarias 1:8; 6:3, 6\x* \s2 Segel kaduan — husanak nai daebafok \p \v 3 Basa de, Biꞌilombo Ana ndia buka segel kaduan. Boe ma au amanene banda kaduan, nae, “Muu leo!” \v 4 Boe ma au ita ndala mbilas manggadedek esa kalua mai. Hataholi mana saꞌe nai lain, simbo nala tafa inahuuk esa. Ana hambu koasa, fo neu tao husanak nai daebafok, fo suek hataholi la lakanisa esa no esa.\x + \xo 6:4 \xt Sakarias 1:8; 6:2\x* \s2 Segel katelun - fai ndoen ana seli nai daebafok \p \v 5 Boe ma, Biꞌilombo Ana ndia buka segel katelun. De au amanene banda katelun fo ana seli ndia, palenda, nae, “Muu leo!” Kada nggengge neuk te au ita ndala nggeok esa. Hataholi mana saꞌe nai ndala ndia lain, toꞌu tataik esa, fo tai nanaꞌak mana sangga lamaluma so.\x + \xo 6:5 \xt Sakarias 6:2, 6\x* \v 6 Basa de au amanene nonook leo halak esa neme banda kahaa kala lalada nala mai. Halak ndia nafada nae, “Mete te hambu fai ndoes ana seli nai daebafok. Hataholi nggadin faik esa, kada bisa hasa isik mok telu; isi neulauk, na, kada hambu mok esak. Tehuu neu fai ndoen ana losa, na, ta bole tao nakalulutu ai saitun, ma ai anggol nai osi dale.”\f + \fr 6:6 \ft Nai dae babaꞌek ndia, hataholi lasoda leme ai dua mai. De, mae fai ndoen ana seli, sadi ai kadua kala sila bei lai ndia, na, hataholi la ala bisa lasoda lakandoo.\f* \s2 Segel kahaan — hataholi noꞌu kala mate \p \v 7 Basa de, Biꞌilombo Ana buka segel kahaan. Boe ma au amanene banda kahaan palenda, nae, “Muu leo!” \v 8 Nggengge neuk, au ita ndala kuni masak esa. Hataholi mana saꞌe nai ndala ndia lain, naden ‘Mamates’. Hambu mana tungga dean boe, naden ‘Mamana Samane Hataholi Mana Mate Kala’. Boe ma dua sala hambu koasa, fo leu tao lisa hataholi manai daebafok lenik tafa, lenik fai ndoen, lenik hedis, ma lenik banda manggalauk. Mete ma hingga basa mana mate kala sila, na dedesin sama leo basa hataholi manai daebafok, babaꞌek esa neme babaꞌek haa mai.\x + \xo 6:8 \xt Yeskial 14:21\x* \s2 Segel kaliman — Lamatuak hataholi nala lahani fo Ana naketu sila dedeꞌa nala \p \v 9 Basa de, Biꞌilombo Ana ndia buka segel kaliman. Boe ma au ita hataholi la, fo fai makahulun nana tao nisa kala so. Samane nala lai mei tunu-hotuk buin. Hataholi tao lisa sala, huu lamahele neu Manetualain, ma tui-bengga sudi nai bee Ndia Dedeꞌa-kokolan. \v 10 Ala langgou, lae, “Ou Lamatuak! Ai Lamatuan fo ana seli. Malanggan malalaok! Hata fo Manetualain kokolak, na, ai mamahele. Tehuu, ai musi mahani losa faik hida bali, bei fo Manetualain naketu dedeꞌak fo huku hataholi la mana tao nisa ai nai daebafok?” \p \v 11 Ala latane basa leondia, boe ma sila esa-esak simbo badu fula naluk. Hambu esa nafada sala, nae, “Mahani faa bali, losa ei dedesi mala dai dei. Te bei hambu ei tolanoo mala, dei fo nana tao nisak, sama leo ei boe.” \s2 Segel kaneen — soe nai lalai ma nai daebafok \p \v 12 Basa de, Biꞌilombo Ana buka segel kaneen. Kada nggengge neuk, te au ita dae nanggeꞌo nalan seli. Boe ma ledo makiu sama leo tema nggeok, ma bulak mbila sama leo daak ia.\x + \xo 6:12 \xt Dae-bafok Mata Beuk 11:13; 16:18; Yesaya 13:10; Yoel 2:10, 31; 3:15; Mateos 24:29; Markus 13:24-25; Lukas 21:25\x* \v 13 Nduu kala malai lalai moꞌu leni daebafok mai, sama leo ai boa matak moꞌu heni sala leme ai lain mai, huu ani belak. \v 14 Boe ma au ita lalai ndalabaꞌen neu dua, de ana lulu sama leo neneꞌik ia losa mopon. Boe ma lete kala ma pulu la basa sala langgeꞌo losa mopo heni sala leme mamana nala mai.\x + \xo 6:14 \xt Yesaya 34:4; Dae-bafok Mata Beuk 16:20\x* \v 15 Lita leondia, boe ma basa hataholi la malai daebafok, mulai neme mane-mane kala, malangga mana palenda la, malangga soldadu la, hataholi kamasuꞌi kala, losa ata la, sila basa sala bii. Boe ma ala lalai leu kekek nai lua kala ma batu lela nala nai letek.\x + \xo 6:15 \xt Yesaya 2:19, 21\x* \v 16 Ala ladenu lete kala, ma batu inahuu kala, lae, “Ndefa mai fo tatana mala ai leo! Mafuni mala ai, fo suek Ndia mana manggatuuk nai kadela mana palenda inahuuk ndia, tana bisa nita ai bali. No leondiak, na, Biꞌilombo Ana ta bisa huku ai so bali.\x + \xo 6:16 \xt Hosea 10:8; Lukas 23:30\x* \v 17 Awii! Ai ta mana dadadik ia so, te fai soe mai so! Manetualain ma Biꞌilombo Ana sangga mboꞌa sila nasan neu ai ia so. Tehuu ta hambu esa ana sili nalan boe!”\x + \xo 6:17 \xt Yoel 2:11; Maleaki 3:2\x* \c 7 \s1 Manetualain kee-dede nala hataholi lifun natun esa haa hulu haa (144.000) \p \v 1 Basa ndia, boe ma au ita Manetualain atan haa leme nusa-sodak mai. Ala lambadeik lai daebafok buꞌun haa sala fo ala lakalee ani. De ani ta bisa nafumbu nai tasi dale, nai madak lain, ma ta bisa nafumbu ai la.\x + \xo 7:1 \xt Yermia 49:36; Daniel 7:2; Sakarias 6:5\x* \v 2 Manetualain fee sala koasa so, fo tao lakalulutu madak lain ma tasi. Boe ma au ita ata feꞌek esa neme nusa-sodak mai. Ata ndia neme ledo sasadun mai. Ana neni kekee-dededek neme Manetualain mai, fo mana masoda nakandondoo henin. Boe ma nanggou natingga nafada ata nusa-sodak kahaa kala sila, nae, \v 3 “Mahani dei! Boso tao makalulutu madak lain do, tasi do, ai la. Mahani losa ai kee-dede basa Manetualain hataholi nadedenun nai daebafok oda-mata nala.”\x + \xo 7:3 \xt Yeskial 9:4, 6\x* \p \v 4 Boe ma, lafada au, lae, ata nusa-soda kala ndia kee-dede lala Manetualain hataholi nala so. Sila dedesi nala, hataholi lifun natun esa haa hulu haa, fo leme basa leo Israel asa. Na ndia: \q2 \v 5 neme leo Yahuda, hambu hataholi lifun sanahulu dua; \q2 leo Ruben, hambu hataholi lifun sanahulu dua; \q2 leo Gad, hataholi lifun sanahulu dua; \q2 \v 6 leo Aser, hataholi lifun sanahulu dua; \q2 leo Naftali, hataholi lifun sanahulu dua; \q2 leo Manase, hataholi lifun sanahulu dua; \q2 \v 7 leo Simeon, hataholi lifun sanahulu dua; \q2 leo Lewi, hataholi lifun sanahulu dua; \q2 leo Isaskar, hataholi lifun sanahulu dua; \q2 \v 8 leo Sibulon, hataholi lifun sanahulu dua; \q2 leo Yusuf, hataholi lifun sanahulu dua; \q2 ma neme leo Benyamin, hataholi lifun sanahulu dua. \s1 Hataholi malalao kala koa-kio Manetualain no Biꞌilombo Ana \p \v 9 Basa boe ma, au ita hataholi makadoto kala, losa ta bisa hingga nala sila basa sala. Ala mai leme basa leo la, basa hataholi nusa kala, basa dedeꞌa-kokola kala, ma basa nusa kala nai daebafok ia. Basa sala lakabubua lasale Ndia fo mana nanggatuuk nai kadela mana palenda ndia, ma Biꞌilombo Ana. Ala pake badu fulak ma toꞌu palm dook. \v 10 Boe ma ala soꞌuk koa-kiok noꞌu, lae, \q1 “Ai koa-kio neu ai Manetualain, \q2 fo mana nanggatuuk nai kadela mana palenda ia. \q1 Ai boe oo, soꞌu dema-demak Biꞌilombo Ana ia! \q1 Sila ia, fee masodak neu ai. \q1 Sila ia, soi dala sodak soaneu ai.” \p \v 11 Basa hataholi makadoto kala kokolak lateꞌe leondia, boe ma Manetualain ata nala makadotok leme nusa-sodak mai sendek lunggulanggak losa mata-idu nala deta dae, lasale kadela mana palenda inahuuk ndia. Malangga kadua hulu haa kala sila, ma banda kahaa kala, ala tao leondiak boe. Sila basa sala lakaluku-lakatele neu Manetualain, \v 12 ma ala soda lae, \q1 “Tetebes! Tetebes ndia! \q1 Ai boe oo, koa-kio neu Manetualain! \q1 Ai soꞌu dema-demak Lamatuak naden boe! \q2 Ndia duduꞌan ndia, ndaan nalan seli. \q2 Ndia koasan ndia, inahuun seli. \q2 Ndia balakain ndia, ana seli. \q1 Ai moke makasi neu Manetualain makandondoo henin. \q1 Ai fee hada-holomata neu Manetualain ta no namaketuk. \q2 Tetebes ndia!” \p \v 13 Ala koa-kio basa leondia, boe ma esa neme malangga kadua hulu haa kala sila, natane au, nae, “Hataholi noꞌu kala mana pake badu fula kala ia, o malela kasa do? Sila ndia leme bee mai?” \p \v 14 Tehuu au ataa, ae, “Ta ama. Au ta alelak see sila. Ama bubuluk dai lena.” \p Boe ma ana nafada au, nae, “Sila ndia, hataholi la fo kalua leme doidoso inahuuk mai. \q1 Sila ndia, hataholi fo mana pake Biꞌilombo Ana daan ndia, \q2 fo safe sila baloꞌa nala, \q2 ma tao fula malalaok sila badu nala.\x + \xo 7:14 \xt Daniel 12:1; Mateos 24:21; Markus 13:19\x* \q1 \v 15 Huu ndia, de ala lambadeik nai Manetualain kadela mana palendan matan. \q1 Ala ono-lau Manetualain leledo-leꞌodaen nai Ndia Uma Huhule-haladoin. \q2 Manetualain sama-sama no sila nakandondoo henin. \q2 Manetualain nanea sala nakandondoo henin. \q1 \v 16 Dei fo sila ta lameda ndoe so bali. \q1 Dei fo sila ta lameda maa mada so bali. \q2 Dei fo sila ta lameda ledo haa sala so bali. \q2 Dei fo sila lou nala ta kasimboto laꞌe ledo matobin so bali.\x + \xo 7:16 \xt Yesaya 49:10\x* \q1 \v 17 Biꞌilombo Ana mana dekak no kadela mana palenda ndia, \q1 dei fo Ana dadik sila manahoon. \q1 Dei fo Ana hoo neni sala, \q2 leu linu nai oe matak fo maneni masodak. \q1 Dei fo Manetualain boe, koka heni sila doidoso nala, \q2 fo ta lamatani so bali.”\x + \xo 7:17 \xt Sosoda Koa-kio kala 23:1-2; Yeskial 34:23; Yesaya 49:10; Yesaya 25:8\x* \c 8 \s1 Segel kahitun — Lamatuak ata nala simbok lala toꞌik hitu \p \v 1 Boe ma Biꞌilombo Ana ndia buka segel kahitun. Kada nggengge neuk, basa manai nusa-soda kala isi nala lamaneneek. Ta hambu esa nahala boe, losa meda liꞌu seselik esa. \v 2 Boe ma au ita ata hitu leme nusa-sodak mai, lambadeik lakandondoo henin neu Manetualain matan, fo lahehele ono-lau Ndia. Sila esa-esako simbo lala toꞌin. \p \v 3 Boe ma ata nusa-sodak feꞌek esa bali neme nusa-sodak mai, de neu nambadeik neu mei esa matan, fo ala lateme paken deꞌde ai daa boo menik. Ana toꞌu manggo lilo mbilas esa, fo ai daa kaboo menik mamanan. Boe ma ana simbo nala ai daa kaboo menik makadotok, fo ana seseo kana no Manetualain hataholi nala huhule-haladoin. Basa de, ana neni manggo lilo mbilas fo sama leo tunu-hotuk kaboo menik ndia, de, taon neu mei lilo mbilas ndia lain, manai kadela mana palenda ndia matan.\x + \xo 8:3 \xt Amos 9:1; Kalua neme Masir mai 30:1, 3\x* \v 4 Basa de ana deꞌde ai daa kaboo menik ndia, de kaboo menin hene losa Manetualain matan, sama-sama no basa Manetualain hataholi nala huhule-haladoi nala. \p \v 5 Boe ma, ata nusa-sodak ndia, haꞌi nala haꞌi neme mei ndia mai, de ana tao nahenu manggo lilo mbilas ndia. De, ana mbia heni manggo ndia neni daebafok neu. Kada nggengge neuk, te au ita manggahadok ana nahado natututik neme kii-konak nai daebafok. Boe ma mangguꞌuk nai lalai nangguꞌu natututik nalan seli, ma dae nanggeꞌo nalan seli.\x + \xo 8:5 \xt Malangga Anggama la Heti-heun 16:12; Yeskial 10:2; Kalua neme Masir mai 19:16; Dae-bafok Mata Beuk 11:19; 16:18\x* \p \v 6 Basa de, ata nusa-sodak kahitu kala sila, lahehele fo sangga fuu sila toꞌi nala. \s2 Fuu toꞌi kaesan - haꞌi naꞌa heni basa ai mana moli kala \p \v 7 Ledoeik fo ata nusa-sodak kaesan ana fuu ndia toꞌin, boe ma uda es ma haꞌi seseok no daak, ala nggangga leni daebafok leu. Basa naꞌu momodok haꞌi naꞌa basa sala sudi nai bee. Mete ma ita baꞌe daebafok babaꞌe telu, na haꞌi naꞌak ndia babaꞌek esa. Ma mete ma ita baꞌe basa ai la malai daebafok neu babaꞌek telu, na haꞌi naꞌa kala, babaꞌek esa.\x + \xo 8:7 \xt Kalua neme Masir mai 9:23-25; Yeskial 38:22\x* \s2 Fuu toꞌi kaduan — tasi isi nala mate sala \p \v 8 Ledoeik ata nusa-sodak kaduan fuu ndia toꞌin, boe ma hata esa leo lete inahuuk mana mbilak, taba henin neni tasi dale neu, losa tasi babaꞌek esa neme babaꞌek telu mai, dadik daak. \v 9 Boe ma banda manai tasi dale, mate basa babaꞌek esa neme babaꞌek telu mai. Ma basa ofak malai tasi dale boe, lakalulutuk henin babaꞌek esa neme babaꞌek telu mai. \s2 Fuu toꞌi katelun - oe dadik makaheduk \p \v 10-11 Ledoeik ata nusa-sodak katelun ana fuu toꞌin, boe ma nduu inahuuk esa tuda neme lalai mai, sama leo obor inahuuk mana mbilak. Nduuk ndia naden ‘Makaheduk.’ Ledoeik ana tuda mai, de oe manai lee la ma oe mata kala dadik makaheduk. Boe ma hataholi mana ninu oe ndia, mate noꞌuk. Mete ma ita baꞌe basa lee la, ma oe mata kala manai daebafok neu babaꞌek telu, na, mana dadi makaheduk ndia, babaꞌek esa.\x + \xo 8:10-11 \xt Yesaya 14:12; Yermia 9:15\x* \s2 Fuu toꞌi kahaan — ledo, bulak ma nduu kala makiu \p \v 12 Boe ma ata nusa-sodak kahaan fuu ndia toꞌin. Nggengge neuk te ledo ma bulak ma nduu kala, nana femba laꞌe kasa, de ala makiu. De, mete ma ita hingga fai leledon, na, babaꞌek esa neme babaꞌek telu mai, dadik makiuk, huu ledo ta nasaꞌa so bali. Ma neu fai leꞌodaek, na, babaꞌek esa neme babaꞌek telu makiu-mumuuk, huu bulak ma nduu kala ta lasaꞌa so.\x + \xo 8:12 \xt Yesaya 13:10; Yeskial 32:7; Yoel 2:10, 31; 3:15\x* \p \v 13 Boe ma, au botik au matang, de au ita balambua inahuuk esa laa deman ana seli nai lalai. Ana nanggou, nae, “Mata neuk bou! Neu ko soe inahuuk saꞌe laꞌe basa hataholi manai daebafok. Te, bei hambu ata nusa-sodak feꞌek telu, bei ta fuu sila toꞌi nala.” \c 9 \s2 Fuu toꞌi kaliman — lama kala tao doidoso hataholi la \p \v 1 Boe ma, ata nusa-sodak kaliman fuu toꞌin. De au ita nduuk esa tuda neni daebafok mai. Nai ndia hambu bolo doidosok fo mateꞌen taa. Ala fee nggoek esa neu nduuk ndia, fo ana soi bolok ndia lelesun. \v 2 Ana soin, boe ma haꞌi masu nggeo makatek kalua, sama leo haꞌi masuk, fo haꞌi naꞌa nula. Haꞌi masuk ndia kalua bubua-bubuak losa lalai, de ledo makiu.\x + \xo 9:2 \xt Tutuik laꞌeneu Sososan 19:28\x* \v 3 Boe ma hambu lamak makadoto kala laa kalua leme haꞌi masuk ndia mai, fo konda leni daebafok mai. Manetualain fee sala koasa sama leo kula kala.\x + \xo 9:3 \xt Kalua neme Masir mai 10:12-15\x* \v 4 Te Ana palenda sala, fo ta bole tao lakalulutu daebafok naꞌun, ma ai la, ma ai sesele feꞌe kala. Ala musi tao doidoso basa hataholi la, fo Manetualain kekee-dededen ta nai sila oda-mata nala.\x + \xo 9:4 \xt Yeskial 9:4\x* \v 5 Manetualain natanggodo lama kala sila, fo ala tao doidoso hataholi la, losa bulak lima, tehuu ta bole tao nisa sala. Kada tao nahedi sala, sama leo kulak dededo nala. \v 6 Nai bulak kalima sila dalen, hataholi la doidoso lalan seli so, losa kada ala loke mate leo. Mae leondiak boe oo, ta mate sala.\x + \xo 9:6 \xt Ayub 3:21; Yermia 8:3\x* \p \v 7 Au ita lama kala sila mata-ao nala, sama leo ndala matatik. Ala pake solangga palani matatik fo nana taok neme lilo mbilas mai. Mata-idu nala sama leo hataholi.\x + \xo 9:7 \xt Yoel 2:4\x* \v 8 Langga-bulu nala manalu, sama leo ina kala langga-bulu nala. Nisi nala matande leo meoasu nisin.\x + \xo 9:8 \xt Yoel 1:6\x* \v 9 Nonook leo ala pake babaa kala besik, sama leo iꞌa une. Mete ma ala laa lida nala lalii inahuuk, sama leo soldadu batalion esa ndala nala lalaik hela nggili natatik.\x + \xo 9:9 \xt Yoel 2:5\x* \v 10 Iko nala ana seli tetebes, ma kalasok sama leo kulak lason. Ala hambu koasa, fo tao doidoso hataholi la, lenik sila lason ndia, losa bulak lima. \v 11 Lama kala manen, na ndia malanggan neme basa ata nala fo nana husik leni bolo doidosok leu fo deman ta mana basak. Naden nai dedeꞌa Ibrani, \it Abadon\it*, ma nai dedeꞌa Yunani, \it Apolyon\it*. Ndia ndandaan nae, “Mana Tao Makalulutuk”. \p \v 12 No leondiak, na soe kaꞌesan ndia, ana seli so. Tehuu mata neuk bou! Te bei ela soe dua bali, fo sangga ala mai. \s2 Fuu toꞌi kaneen — doidosok matak telu lai daebafok \p \v 13 Basa de, ata nusa-sodak kaneen fuu ndia toꞌin. Boe ma au ita mei lilo mbilas mana masale Manetualain fo ala paken hotu ai daa kaboo menik. Hambu halak esa kalua neme mei ndia susulan haa sala mai.\x + \xo 9:13 \xt Kalua neme Masir mai 30:1-3\x* \v 14 Halak ndia nafada ata nusa-sodak fo bei fo ana fuu ndia toꞌin, nae, “Hambu Manetualain atan haa nanambaꞌak dook ia so, lai lee inahuuk esa, nade lee Efrat. Muu mboꞌi heni sala leo!” \v 15 Boe ma neu mboꞌi heni sala, fo leu tao lisa hataholi la, nandaa no ndia teun, ndia bulan, ndia fain, ma ndia liꞌun, fo Manetualain naketu mema kana so. Mete ma ita baꞌe basa hataholi la lai daebafok ia dadik babaꞌek telu, na, neu ko mana mate kala sila babaꞌek esa. \v 16 Ala lafada au, lae, ata nusa-soda kala sila soldadu nala, mana saꞌe ndala matatik ndia, dedesi nala kefin natun dua. \v 17 Basa de au ita soldadu la sila ma ndala nala. Soldadu sila pake babaa kalak matak telu, fo mbila manggadedek, momodo tasi manggadilak, ma kuni balerang. Ndala sila langga nala sama leo meoasu langgan. Hambu haꞌi, haꞌi masuk, ma balerang nasambulak neme ndala la sila bafa nala mai, \v 18 fo tao doidosok matak telu lai daebafok. Doidoso kala mana kalua neme ndala sila bafa nala mai, tao lisa hataholi la babaꞌek esa neme babaꞌek telu, neme basa hataholi la manai daebafok. \v 19 Boe ma, ndala sila, leu tao doidoso hataholi la, pake bafa nala ma iko nala. Nai sila iko nala, hambu langgak sama leo mengge langgan. \p \v 20 Te, bei hambu hataholi feꞌe kala lai daebafok, fo tana tao nisak nenik soe la sila. Mae leondia boe, tehuu ala ta nau laꞌo ela sila tatao-nonoꞌi manggalau nala. Ala songgo nitu lakandondoo henin, ma songgo hata fo ala taon neme lilo mbilas, lilo fulak, liti, ai ma batu. Mae buas sala sila ta bisa nita sala, ta bisa lamanene sala, ma ta bisa laꞌok, te ala songgo sala ta no hahaek!\x + \xo 9:20 \xt Sosoda Koa-kio kala 115:4-7; 135:15-17; Daniel 5:23\x* \v 21 Sila boe tala nau hahae leme sila sala-singgo feꞌe nala, sama leo tao lisa hataholi, ta hahae pake nanonoli makiuk, ta hahae hohonggek, ma ta hahae lamanaꞌo. \c 10 \s1 Manetualain atan esa ana seli, neme nusa-sodak mai, toꞌu susula kadiꞌik nana luluk \p \v 1 Basa de au ita Manetualain atan esa ana seli, konda neme nusa-sodak mai. Aon nana mbotik no koꞌas. Elus ana lane ndule langgan. Matan nasaꞌa leo ledo, ma ein mbila leo haꞌi. \v 2 Ana toꞌu susula kadiꞌi nana luluk esa, nana bukak so. Ana nambadeik ei konan nai tasi dale, ma ei kiin nai madak lain. \v 3 Boe ma nanggou nenik hala inahuuk, sama leo meoasu ana ao. Ana nanggou nateꞌe, boe ma lalai nangguꞌu natata tuti-tuti laꞌi hitu. \v 4 Ledoeik, lalai nangguꞌu natata basa, boe ma au sangga sulak sila kokola nala. Tehuu au amanene halak esa neme nusa-sodak mai, nae, “Wei! O boso mafada hataholi, mangguꞌu kahitu kala sila kokola nala bou! Ta bole sulak hata esa boe.” \p \v 5 Boe ma, ata nusa-sodak ndia fo mana mambadeik eik esa nai tasi dale, ma eik esa nai madak lain ndia, soꞌu laik lima konan neni lalai neu, \v 6 de ana soo, nae, “Au kokolang ia, memak tetebes! Au soo pake Manetualain naden, huu Ndia kasodak losa dodoon neu! Ndia ndia fo mana makadadadik lalai, daebafok, ma no basa isi nala. Naa! Mamanene neulalau! Faik fo ita tahanik ndia, sangga losa ia so. \v 7 Ledoeik Manetualain ata kahitun ana sangga fuu toꞌin ndia, na, neu ko Manetualain tao tungga Ndia hihiin fo makahulun ele, hataholi bei ta bubulu kana. Tehuu Ndia hihiin ndia, Ana nafada Ndia mana kokola nala, fo mana ono-lau Ndia. De, mamanene neulalau, te Au kokolang ia tetebes!”\x + \xo 10:7 \xt Kalua neme Masir mai 20:11; Tui Seluk laꞌeneu Dala Sodak 32:40; Daniel 12:7; Amos 3:7\x* \p \v 8 Boe ma, halak ndia fo au amanenen neme lalai mai ndia, kokolak seluk neu au bali, nae, “Yohanis, o muni ata mana mambadeik eik esa nai tasi, ma eik esa nai madak lain ndia muu. Haꞌi mala susula kadiꞌik nana luluk, fo nana bukak nai ndia liman ndia.” \p \v 9 Boe ma au uni ata ndia uu, fo oke ala susula kadiꞌik ndia. De, ana nafada au, nae, “Haꞌi malan fo muꞌa leo! Nai o bafam mameda makeek sama leo fani oe, tehuu dei fo ana tao nala o teim, mameda makaheduk.” \p \v 10 Ana kokolak nateꞌe leondia, boe ma, au simbo ala susula kadiꞌik ndia neme ndia liman mai. Boe ma, au uꞌan. Nai au bafang dale ameda makeen leo fani oe. Tehuu ledoeik au kodon, au ameda au teing dale makaheduk.\x + \xo 10:10 \xt Yeskial 2:8—3:3\x* \p \v 11 Boe ma, hambu esa nadenu au, nae, “O musi muu seluk bali, fo mafada memak hata fo Manetualain sangga taon nai daebafok. Mafada laꞌeneu hata, fo sangga dadi, neu basa mane kala manai daebafok, ma neu hataholi la leme basa hataholi nusa kala, basa leo la, ma basa dedeꞌa-kokola kala.” \c 11 \s1 Manetualain mana kokolan dua ala seli \p \v 1 Basa de, ala loo fee au, ai uꞌukuk esa nalun sama leo teteꞌe-aik. Boe ma, Manetualain palenda au, nae, “Yohanis, foꞌa leo, fo muu uku Au Uma Ina Huhule-haladoing, ma ndia mei tunu-hotun nai Yerusalem. Ma hingga basa hataholi mana hule-haladoik lai ndia.\x + \xo 11:1 \xt Yeskial 40:3; Sakarias 2:1-2\x* \v 2 Tehuu boso uku Uma Huhule-haladoik ndia pasan, te mamanak ndia Au feen neu hataholi nusa feꞌe kala, fo ala ta lalelak Au. Neu ko ala mai heheta tao langgenggeo Au kotang ndia, losa bulak haa hulu dua (fo ndia faik lifun esa natun dua nee hulu (1.260)).\x + \xo 11:2 \xt Lukas 21:24\x* \v 3 Faik ndia Au adenu Au hataholing dua lai ndia. Ala dadik neu Au mana kokola nggala. Ala pake baloꞌa fafaluk ma lafada Au hehelung, losa faik kalifun esa natun dua nee hulu sila basan.” \p \v 4 Manetualain mana kokolan Zakarias, sulak memak neme makahulun mai, laꞌeneu mana kokola kadua kala sila. Ana lole pake gambar ai saitun huuk dua, ma mamana nakatetende banduk dua, fo lambadedein lasale Manetualain, fo ndia, basa hataholi manai daebafok Lamatuan.\x + \xo 11:4 \xt Sakarias 4:3, 11-14\x* \v 5 Mete ma hambu hataholi sangga tao lakatotoꞌak Manetualain mana kokola kadua nala ia, na, neu ko haꞌi kalua neme sila bafa nala mai, fo tao lakade basa sila musu nala. No leondiak, na basa hataholi mana sangga tao lakatotoꞌa kasa, neu ko mate sala. \v 6 Neu faik fo dua sala dadik Manetualain mana kokola nala lai daebafok, Ana fee koasa fo kena uda. Ndia boe fee koasa fo tao oe matak dadi daak, ma koasa fo leni soe mata-mata kala lai daebafok ia, tungga kada sila hihii-nanau nala.\x + \xo 11:6 \xt 1 Mane-mane kala 17:1; Kalua neme Masir mai 7:17-19; 1 Semuel 4:8\x* \p \v 7 Mete ma sila fain fo lafada Manetualain hehelun basan so, na, neu ko banda manggalauk esa kalua neme bolo doidosok fo deman babasan taa. Ana natati laban dua sala, losa ana senggi ma tao nisa dua sala.\x + \xo 11:7 \xt Daniel 7:7; Dae-bafok Mata Beuk 13:5-7; 17:8; Daniel 7:21\x* \v 8-9 No leondiak, na, dua sala mate lai kota inahuuk, fo makahulun hataholi la tao lisa sila Lamatuan neme ai ngganggek. Te kota ndia, dadik kota manggalauk, sama leo Sodom ma Masir lele uluk. Boe ma hataholi la, mbia heni mana kokola kadua kala sila mbombola nala neu dalak. Boe ma hataholi luma leme basa hataholi nusa kala, basa leo la, basa dedeꞌa-kokola kala, mai lanilu mbombola kadua kala sila losa faik telu seselik. Ala ta latanggodo latoi sala,\x + \xo 11:8-9 \xt Yesaya 1:9-10\x* \v 10 huu ala lamahoko lita hataholi kadua kala mate sala so. Te fai makahulun, dua sala lambue tao babalik basa hataholi daebafok duduꞌa nala. De, basa sala ala tao feta, ma esa haitua fee esa hadia. \p \v 11 Tehuu, basa faik telu seselik, neu ko Manetualain fee sala ani-hahaek, fo lasoda fali. Boe ma basa hataholi mana nita sila, dele nggebe-nggebe.\x + \xo 11:11 \xt Yeskial 37:10\x* \v 12 Boe ma, mana kokola kadua kala sila lamanene hala malii esa neme lalai mai nadenu sala, nae, “Wei! Ei dua nggei hene lain ia mai leo!” Boe ma dua sala nana soꞌuk leni lalai leu, ma koꞌas mboti nala sala. Lita leondia, boe ma, sila musu nala nado lamanggonggoak.\x + \xo 11:12 \xt 2 Mane-mane kala 2:11\x* \v 13 Kada nggengge neuk, te dae nanggeꞌo nalan seli. Mete ma ita hingga basa uma manai kota, neme uma sanahulu, na, tuꞌu heni esa. Ma hataholi lifun hitu mate sala. Hataholi feꞌek fo ta mate sala, bii lalan seli. Tehuu sila boe fee hada-holomata neu Manetualain, huu Ndia ndia, mana palenda nai nusa-sodak.\x + \xo 11:13 \xt Dae-bafok Mata Beuk 6:12; 16:18\x* \p \v 14 No leondiak, na, soe kaduan ana seli so. Tehuu mata neuk bou! Te soe katelun sangga mai ia so. \s2 Fuu toꞌi kahitun - Manetualain ma Yesus Karistus toꞌu palenda nai daebafok \p \v 15 Basa ndia, boe ma Manetualain ata nusa-soda kahitun fuu ndia toꞌin. Kada nggengge neuk, te au amanene halak noꞌun seli, leme nusa-sodak mai, lae, \q1 “Hatematak ia mana toꞌu palenda nai daebafok, \q2 kada Manetualain ma Karistus, \q3 fo ndia Manetualain Hataholin fo Ana hele nalan so, neme makahulun mai. \q2 Dei fo Manetualain toꞌu palenda sama leo Manek, losa dodoon neu.”\x + \xo 11:15 \xt Kalua neme Masir mai 15:18; Daniel 2:44; 7:14, 27\x* \p \v 16 Malangga kadua hulu haa kala sila, fo mana langgatuuk lai kadela mana palenda la lai Manetualain matan ndia, ala lamanene hala kala sila boe. Boe ma ala sendek lunggulanggak ma mata nala losa dae, fo koa-kio neu Manetualain, \v 17 ma soda, lae, \q1 “Ou Manetualain! \q1 Ai Lamatuan! \q1 Ai Manetualain! \q2 Manetualain fo mana palenda basan. \q2 Manetualain mana koasa basan. \q1 Manetualain kasodak neme lele uluk mai. \q1 Manetualain kasodak hatematak ia. \q1 Ai moke makasi neu Manetualain, \q2 huu Manetualain pake koasa inahuun so, \q3 fo toꞌu palenda nai daebafok. \q1 \v 18 Tehuu hataholi nusa feꞌe kala luli, \q2 huu tala nau tungga Manetualain. \q1 Tehuu hatematak ia Manetualain luli boe, \q2 huu sila tala nau lalelak Manetualain. \q1 Hatematak ia fain losa so, \q2 fo Manetualain huku hataholi ta mana nau mbali Ndia. \q1 Hatematak ia, ndia fain losa so, \q2 fo Manetualain tao nakalulutu hataholi fo mana tao nakalulutu hataholi feꞌek. \q1 Hatematak ia ndia fain losa so, \q2 fo Manetualain palisak hataholi mana mate kala dedeꞌan. \q1 Hatematak ia ndia fain losa so, \q2 fo Manetualain bala Ndia hataholi nadedenu nala mbuse titi nala. \q2 Sila, fo Manetualain mana kokola nala, \q2 ma Manetualain hataholi nala, \q3 inahuu-kadiꞌik, lasi-mulik. \q1 Manetualain bala basa hataholi la, \q2 fo mana fee hada-holomata neu naden.”\x + \xo 11:18 \xt Sosoda Koa-kio kala 2:5; 110:5; 115:13\x* \p \v 19 Basa ndia, boe ma au ita nai nusa-sodak, Uma Huhule-haladoik lelesun nana soik. Boe ma au ita peti ndia fo makahulun ala paken mbeda Manetualain palendan, fo nana sulak nai batu. Boe ma manggahadok ana nahadok neu-mai, lalai nangguꞌuk nalulu inahuuk nalan seli natuti-natok, daebafok nanggeꞌo, ma uda es batu mabela nalan seli, tuda leme lalai mai.\x + \xo 11:19 \xt Dae-bafok Mata Beuk 8:5; 16:18; 16:21\x* \c 12 \s1 Mengge naga natati no inak ma anan \p \v 1 Basa ndia, boe ma nggengge neuk, te au ita tanda esa ana seli, ana sadu nai lalai, fo hataholi bei ta nita nita kana: hambu inak esa aon nana mbotik no ledo. Ana heta ein neu bulak. Ana pake solangga manek fo nana heti nduuk sanahulu dua. \v 2 Ndia kailus, ma namatani, te tein hedis fo sangga bonggi. \p \v 3 Kada nggengge neuk, te, au ita tanda feꞌek bali fo ana seli, sadu nai lalai. Hambu mengge naga mbila inahuuk esa. Langgan hitu, ma susulan sanahulu. Ana pake solangga manek hitu neu langga nala.\x + \xo 12:3 \xt Daniel 7:7\x* \v 4 Ana pake ikon, fo sapu nalalao tao namopo babaꞌek esa neme basa nduu kala malai lalai. Ela kala, kada babaꞌek dua. Boe ma ana mbia heni nduu kala leni daebafok leu. De ana neu nambadeik nasale inak ndia, fo nahani losa ana bonggi, huu ana nau kodo memak Kakanak ndia.\x + \xo 12:4 \xt Daniel 8:10\x* \v 5 Boe ma, inak ndia bonggi nala Ana tou anak esa. Tehuu Manetualain atan esa neme nusa-sodak mai, de sambu nala Kakanak ndia. Boe ma nenin neu Manetualain, fo Kakanak ndia, palenda noꞌu no Manetualain lai nusa-sodak. Te Kakanak ndia, neu ko palenda basa hataholi nusa kala manai daebafok, ma koasan nai lain seli.\x + \xo 12:5 \xt Yesaya 66:7; Sosoda Koa-kio kala 2:9\x* \v 6 Inak ndia, nalai neni mamana nes neu, fo Manetualain sadia ela fee ndia so. Dei fo ala lakanenin nai ndia, losa teuk telu seselik (fo ndia, faik lifun esa natun dua nee hulu (1.260)). \s2 Mikael natati laban mengge naga nai nusa-sodak \p \v 7 Basa ndia, boe ma natati inahuuk dadi nai nusa-sodak. Manetualain ata nala lo sila malanggan manade Mikael, latati laban mengge naga ndia ma ana mana tungga nala.\x + \xo 12:7 \xt Daniel 10:13, 21; 12:1; Yudas 9\x* \v 8 Boe ma Mikael asa senggi mengge naga ndia, ma ana mana tungga nala. De ala kaꞌi mengge naga ndia ma ana mana tungga nala fo ta bole leo lai nusa-sodak so bali. \v 9 De, ala husi heni sala leme nusa-sodak mai, ma mbia sala leni daebafok ia mai. Mengge naga ndia, na ndia nitu la malanggan, fo lateme loken na lae, ‘Iblis’. Neme sososan mai, ana kada nambue pepeko hataholi fo ala tao salak.\x + \xo 12:9 \xt Tutuik laꞌeneu Sososan 3:1; Lukas 10:18\x* \v 10 Basa de, au amanene seluk hala malii esa neme lalai mai, nae, \q1 “Makahulun mengge naga ndia nambadeik nakandoo nai Manetualain matan. \q2 Ana nambue nakamuti soli salak neu ita tolanoo kamahele nala. \q3 Ana nambue nakasasaꞌek salak neu sala leledo-leꞌodaen. \q1 Te hatematak ia, ndia nana mbia henik neme nusa-sodak mai so. \q1 De, hatematak ia, basan mana daik so. \q2 Hatematak ia, Manetualain fain losa so, fo fee sodak neu hataholi daebafok kala. \q1 Hatematak ia, Manetualain toꞌu palenda ma koasan ana seli. \q2 Ana soꞌu nala Karistus, \q3 Hataholi ndia fo Ana hele nalan so, fo dadi Manek neu basa hataholi nusa kala.\x + \xo 12:10 \xt Ayub 1:9-11; Sakarias 3:1\x* \q1 \v 11 Ita tolanoo kamahele nala senggi mengge naga ndia, fo makahulun nambue soli salak neu sala, \q2 huu Biꞌilombo Ana daan faa henin so, fo koka heni sila sala nala. \q1 Sila boe oo, senggi mengge naga ndia, \q2 huu ala lambalani tui hataholi laꞌeneu Biꞌilombo Ana dale malolen neu sala. \q1 Mae hataholi la luli losa lae sangga tao lisa sala boe oo, \q2 ala ta heok. \q1 \v 12 De, basa mana masodak lai nusa-sodak musi lamahoko! \q1 Ma, basa mana masodak malai daebafok musi lanea, \q2 huu soe sangga saꞌe laꞌe ei. \q2 Nitu la malanggan konda neni ei mai so. \q1 Ana luli nalan seli, \q2 huu ana bubuluk, nae, ndia fain tao manggalauk ndia, sangga basan so!” \s2 Mengge naga neu nasanggak inak ndia nai daebafok \p \v 13 Ledoeik mengge naga ndia bubuluk, nae ndia nana mbia henik neni daebafok neu, boe ma neu sangga inak mana bonggi nala Kakanak ndia, fo tao nakatotoꞌa kana. \v 14 Te ala fee inak ndia lidak dua, sama leo balambua inahuuk lida nala, suek ana laa neu kekek nai mamana nes, fo dook neme mengge naga ndia mai. Nai ndia, ala lakaneni ndia losa teuk telu seselik.\f + \fr 12:14 \ft Susula Malalaok dedeꞌa Yunani isi-isik, nana sulak, nae, “faik esa, faik dua, ma fai seselik esa.” Dedeꞌa deꞌe kala, sama no manai \ft \+it Danial\+it* 7:25; 12:7. Ndia fain, sama no bulak 42, do faik 1.260 nai 11:2-3 nai lain.\f* \v 15 Nita leondia, boe ma mengge naga mbula oe leo faa, fo sangga lemba neni inak ndia. \v 16 Te daebafok fali nala inak ndia, no dalak dae natanggaa, de kodo nabasa oe maneme mengge naga ndia bafan mai, fo suek oe ndia, ta losa inak ndia. \v 17 Basa boe ma, mengge naga ndia luli inak ndia nalan seli. De, ana kalua fo neu natati laban inak ndia ana mana tungga feꞌe nala, fo ndia hataholi mana masoda tungga Manetualain palendan, ma manaku lae sila ndia Yesus hataholin nala. \v 18 Basa boe ma, mengge naga ndia, neu nambadeik neu tasi bifin, ma ana henggu nisin. \c 13 \s1 Banda manggalauk mana kalua neme tasi dale mai \p \v 1 Basa de, au ita banda manggalauk esa, kalua neme tasi dale mai. Langgan hitu, ma susulan sanahulu. Ana pake solangga manek, esa-esako nai ndia susula nala. Nai langga nala, nana sulak dedeꞌa deꞌe kala fo lakadadaek Manetualain.\x + \xo 13:1 \xt Daniel 7:3; Dae-bafok Mata Beuk 17:3, 7-12\x* \v 2 Aon sama leo meoasu. Ei nala inahuuk sama leo banda baruang ein. Ma bafan sama leo meoasu bafan. Mengge naga ndia fee hak neu banda manggalauk ndia, fo nanggatuuk neu kadela mana palenda, ma pake basa ndia koasan.\x + \xo 13:2 \xt Daniel 7:4-6\x* \v 3 Nai banda manggalauk ndia langgan esa, hambu mbi inahuuk, na, nonook leo nana tati nitak, losa elabaꞌik maten, te taa dadi maten. Lita banda manggalauk ana seli ndia, de basa hataholi malai daebafok heran, de ala tunggan leo. \v 4 Boe ma ala fee hada-holomata neu mengge naga, ma ala soꞌu dema-demak ndia sama leo Manetualain, huu mengge ndia fee koasa neu banda manggalauk ndia so. Hataholi la sila boe oo, ala koa-kio banda manggalauk ndia boe, lae, “Banda ndia ana seli! Ta hambu esa bisa senggin boe!” \p \v 5 Manetualain natanggodo banda manggalauk ndia, fo ana kokolak koaok, ma nakadadaek Manetualain. Banda ndia hambu nakamboꞌik, fo ana toꞌu palenda teuk telu seselik (bulak haa hulu dua). \v 6 Huu ndia de ana kokolak natuda Manetualain naden, ma ana kokolak nakadadaek basa Manetualain hataholi nala, mana leo lai nusa-sodak.\x + \xo 13:6 \xt Daniel 7:8, 25; 11:36\x* \v 7 Manetualain boe oo nakamboꞌi kana, fo natati laban Manetualain hataholi nala, losa ana senggi sala. Ndia boe hambu koasa, fo palenda basa leo la, basa hataholi nusa kala, ma basa dedeꞌa-kokola kala malai daebafok boe.\x + \xo 13:7 \xt Daniel 7:21\x* \v 8 De basa hataholi la malai daebafok, songgo banda manggalauk ndia. Sila ndia, nade nala ta nana sulak nai Biꞌilombo Ana Susulan dalek ndia. Makahulun hataholi la tao lisa Biꞌilombo Ana ndia so, tehuu Manetualain tao nasoda fali kana. Faik fo Manetualain bei ta nakadadadik daebafok ia, te Ana sulak memak basa hataholi kamahele kala nade nala lai susulak dale, nae, neu ko sila ndia hambu sodak tetebes fo ta mana ketuk.\x + \xo 13:8 \xt Sosoda Koa-kio kala 69:29\x* \q1 \v 9 “Mamanene neulalau! \q1 \v 10 Mete ma, Manetualain naketun so, nae, hambu hataholi esa musi nana humuk, \q2 na, neu ko ndia nana humuk. \q1 Mete ma Manetualain naketun so, nae, hambu hataholi musi nana tao nisak nenik tafa, \q2 na, neu ko ndia nana tao nisak nenik tafa.” \p Huu ndia de, Manetualain hataholi nala boso heok, te ndia dadi lelak, fo ala lahele tungga ma lamahele lakandoo neu Ndia!\x + \xo 13:10 \xt Yermia 15:2; 43:11\x* \s1 Banda manggalauk mana kalua neme daebafok mai \p \v 11 Basa ndia, boe ma au ita banda manggalauk feꞌek esa, kalua neme daebafok mai. Susulan dua, sama leo biꞌilombo susulan. Ma halan, sama leo mengge naga halan. \v 12 Ana dadik neu banda manggalauk kaesan mana kokolan, fo makahulun nana tati nitak, de elabaꞌik maten. Ana simbo koasa neme ndia malanggan mai, fo nakaseti basa hataholi malai daebafok fo songgo ndia malanggan. \v 13 Ndia boe oo, tao tanda heran nala ana seli, losak bisa nakonda haꞌi neme lalai mai, nai hataholi noꞌu kala mata nala. \v 14 No leondiak, na, banda manggalauk kaduan ndia, pake ndia malanggan koasan fo pepeko hataholi la malai daebafok. Ndia boe oo, palenda hataholi la, fo tao lala bua nana dokik esa, sama leo ndia malanggan mata-aon boe, fo ala fee hada-holomata neu ndia malanggan, fo makahulun nana tati nitak, de elabaꞌik maten. \v 15 Manetualain boe oo, natanggodo banda kaduan mana pepekok ndia, fo fee ani-hahaek tao nasoda bua nana dokik ndia. No leondiak, bua nana dokik ndia, bisa kokolak, ma fee palenda, fo tao nisa hataholi fo ta nau songgo ndia. \p \v 16 Banda mana pepekok ndia boe, nakaseti basa hataholi la, fo simbok kee-dedek nai sila lima konan nala, do, nai sila oda-mata nala. Basa hataholi la, inahuu-kadiꞌik, kamasuꞌik ma hata taak, hataholi hiak do ata, sila basa sala musi simbok kee-dedek ndia. \v 17 Te, mete ma taa, na, sila ta bisa laseꞌo, do, hasa sudi hata esa boe. Nai kee-dedek ndia, nana sulak banda manggalauk kaesan naden, ma ndia nomer. \p \v 18 Nai ia, paluu pake duduꞌa-aꞌafik bou! Hataholi malelak, bisa bubuluk nomer ndia ndandaan. Nomer ndia fo natudu nala hataholi esa naden, fo ndia “6, 6, 6”.\f + \fr 13:18 \ft Tungga hataholi mana malelak Susula Malalaok, lele uluk nai ele, nomer nee “6”, ndandaan ndia dedeꞌak esa fo ta malole, fo ta matetuk, do, manggalauk. De, nomer “666” ndia ndandaan, nae, “manggalauk nai lain seli”.\f* \c 14 \s1 Biꞌilombo Ana ma Ndia hataholin lifun natun esa haa hulu haa (144.000) \p \v 1 Basa de au botik au matang, boe ma kada nggengge neuk, te au ita Biꞌilombo Ana ndia nambadeik nai lete anak esa lain, nade lete Sion. Ana nambadeik noꞌu no hataholi lifun natun esa haa hulu haa (144.000). Nai sila basa sala oda-mata nala, nana sulak Biꞌilombo Ana ma Aman nade nala.\x + \xo 14:1 \xt Yeskial 9:4; Dae-bafok Mata Beuk 7:3\x* \v 2 Boe ma au amanene halak esa neme lalai mai. Halak ndia liin inahuuk sama leo oe teteek nakasaa, ma nakasaa leo lalai nangguꞌu. Te halak ndia lolen ana seli, leo hataholi noꞌu kala lakaminak sasanu boe. \v 3 Boe ma, au ita hataholi kalifun natun esa haa hulu haa (144.000) sila, lambadeik lasale Manetualain, ma banda kahaa kala lo malangga kadua hulu haa kala sila, fo mana eꞌo lala Manetualain kadela mana palendan ndia. Hataholi noꞌu kala sila, soda sosoda beuk esa. Kada sila mesa kasa lalelak sosodak ndia, te hataholi feꞌek, na, taa. Te sila ia, malole lo Manetualain so, huu Manetualain pake Anan daan, de soi nala sala so. \v 4 Sila sodan malalaok, sama leo taꞌeana somba, fo bei ta sunggu nitak no inak. Ala tungga lahele Biꞌilombo Ana ndia, sudi bee leu, te Manetualain tifa nala sala so, pake Anan daan, suek sila dadik leu Ndia ena nala. Sila ia, sama leo mbule uluk, fo hataholi leni sala leme osi nala mai, fo feen neu Manetualain no Biꞌilombo Anan. \v 5 Sila boe oo, ta mana kokolak pepekok lalelak, huu dale nala malalaok.\x + \xo 14:5 \xt Sefanya 3:13\x* \s1 Manetualain atan telu, leni halak \p \v 6 Boe ma, au ita Manetualain atan esa bali, neme nusa-sodak mai. Ana laa dema-demak nai lalai, fo tui-bengga Lamatuak Hala Malolen ta namaketuk. Ana laa ndule basa daebafok, fo nafada basa leo la, basa nusa kala ma basa dedeꞌa-kokola kala. \v 7 Ana nanggou tingga-tingga, nae, \q1 “Ei musi fee hada-holomata neu Manetualain! \q1 Ei musi soꞌu laik dema-demak Ndia naden fo ana seli ndia! \q2 Te, fain losa so, \q3 fo Lamatuak palisak basa hataholi tatao-nonoꞌi nala. \q1 Koa-kio neu Ndia! \q1 Soꞌu laik dema-demak Ndia naden! \q2 Huu Ndia ndia nakadadadik lalai ma daebafok. \q1 Ma Ndia ndia palenda, fo basa tasi ma oe mata kala ala dadi.” \p \v 8 Manetualain atan ndia kokolak basa leondia, boe ma au ita ata feꞌek esa neme nusa-sodak mai, fo neu tungga ndia. Ana nafada, nae, “Nakalulutuk so! Kota Babel fo ana seli ndia, nakalulutuk so! Kota manggalauk ndia, tuꞌu henin bebelak no dae so. Makahulun, kota ndia sama leo ina kalabik, fo nambue nakaseti basa hataholi nusa kala malai daebafok ia, linu mafuk, ma tungga kada ndia kalabin. Tehuu, hatematak ia kota ndia nameda Manetualain nasan so!”\x + \xo 14:8 \xt Yesaya 21:9; Yermia 51:8; Dae-bafok Mata Beuk 18:2\x* \p \v 9 Basa ndia, de au ita ata feꞌek bali neme nusa-sodak mai, fo neu tungga ata kaduan ndia. Ana nanggou tingga-tingga, nae, “Mata neuk bou! Basa hataholi mana songgo banda manggalauk ndia, ma ndia bua nana dokin ndia, do simbo ndia kee-deden nai oda-matak, do nai limak, neu ko sila boe lameda Manetualain nasan! \v 10 Neu ko Manetualain nggangga nasan neu sala, sama leo Ana fee sala linu anggol oe langgak makaheduk. Ana mbia sala leni haꞌi balirang mana mbila ta mana matek ndia leu. Ndia ata nala maleme nusa-sodak mai, ma Biꞌilombo Ana boe oo, lita dedeꞌak ndia.\x + \xo 14:10 \xt Yesaya 51:17; Tutuik laꞌeneu Sososan 19:24; Yeskial 38:22\x* \v 11 Kekeꞌun neu, basa hataholi mana songgo banda ndia, ma ndia bua nana dokin, do simbok lala ndia kekee-dededen, de neu ko ala hambu doidoso leondiak, fo ta mana basak. Haꞌi masuk neme sila doidoso nala mai, ala kalua leledo-leꞌodaen ta no hahaek.”\x + \xo 14:11 \xt Yesaya 34:10\x* \p \v 12-13 De, basa sila ndandaan nae, Manetualain hataholi nala, musi lamanene neulalau Ndia palendan, lamahele Yesus lakandondoo henin, ma boso heok. \p Basa de, au amanene halak esa neme lalai mai, nafada au, nae, “Yohanis! O musi sulak leoiak: Mulai neme hatematak ia mai, mete ma hataholi la lamahele leu Lamatuak Yesus mate sala, na laua-lanale lalan seli.” \p Boe ma Manetualian Dula Dale Malalaon nataa, nae, “Tetebes! Neu ko ala laua-lanale lalan seli! Te ala hambu doidosok nai daebafok so, tehuu ala lahele tungga Manetualain lakandoo. De, neu ko Ana bala sila sosota nala, ma ta doidoso lai nusa-sodak so bali.” \s1 Manetualain huhukun nai daebafok sama leo ketu-kolu pake dope sabit \p \v 14 Basa ndia, boe ma au botik au matang. Kada nggengge neuk, au ita koꞌa fulak masaꞌak esa. Ma hataholi esa nanggatuuk nai koꞌas ndia lain. Hataholi ndia, nonook leo Hataholi Isi-isik. Ana pake solangga pareis lilo mbilas, ma Ana toꞌu dope sabit matande esa.\x + \xo 14:14 \xt Daniel 7:13\x* \p \v 15 Boe ma, au ita ata feꞌek esa bali neme nusa-sodak mai. Ana kalua neme Lamatuak Uma Huhule-haladoin mai. Ana nanggou nafada hataholi manai koꞌas ndia, nae, “Pake o dope sabit ndia, fo mulai ketu-kolu leo! Te, ndia fain, fo nakabubua nala daebafok buna-boan nala losa so.”\x + \xo 14:15 \xt Yoel 3:13\x* \v 16 Boe ma, Hataholi fo mana manggatuuk nai koꞌas ndia, leleuk Ndia dope sabit, fo Ana ketu-kolu, ma nakabubua nala daebafok buna-boa nala. \p \v 17 Boe ma, ata feꞌek esa bali, kalua neme Uma Huhule-haladoik manai nusa-sodak. Ndia boe oo, toꞌu dope sabit esa, fo sangga seu boak. \p \v 18 Basa de, ata feꞌek esa bali, kalua neme mamana deꞌde ai daa kaboo menik nai Uma Huhule-haladoik manai nusa-sodak. Ata ia uen, na ndia nanea haꞌi manai mamana deꞌde ai daa kaboo menik ndia. Ana nanggou nadenu ata mana toꞌu dope ndia, nae, “Pake o dope sabit ndia, fo muu kedi boa kala lai daebafok leo! Te, nai ele, ai anggol boa nala latu kala so.” \v 19 Boe ma ata ndia leleuk ndia dope sabit neni daebafok neu, fo kedi nala anggol asa nggii nala. Boe ma ana tao anggol boa kala sila neni bak heheꞌek dale neu. Boe ma ala heheta sala fo sangga haꞌi lala oen. Heheta anggol boak nai bak heheꞌek ndia, na ndia Lamatuak nasan. \v 20 Bak heheꞌek ndia, nai kota deak. Ledoeik ala heheta anggol ndia boa nala, boe ma daak faa noꞌun seli, sama leo lee esa, nalun kilo natun telu, ma dalen deman meter esa seselik.\f + \fr 14:20 \ft Susula Malalao dedeꞌa Yunani nana sulak lee ndia nalun, nae, “\ft \+it stadia\+it* lifun esa natun nee (1.600)”, na ndia kilo natun dua sio hulu nee losa natun telu (296-300). Ma lee ndia deman, ala sulak, lae “deman sama leo ndala lapan”, fo ndia meter esa seselik. Sila ndala inahuun, baꞌu lena ndala Lotek.\f* \x + \xo 14:20 \xt Yesaya 63:3; Nakaleleu 1:15; Dae-bafok Mata Beuk 19:15\x* \c 15 \s1 Manetualain atan hitu leme nusa-sodak mai, leni soe inahuuk hitu neni daebafok mai \p \v 1 Basa ndia, boe ma au ita dedeꞌak esa ana seli nai lalai, losa au heran alan seli. Hambu ata hitu leme nusa-sodak mai, esa-esako toꞌu koasa, fo haitua soe inahuuk neni daebafok mai. Soe kahitu kala ia, na soe mateꞌe nala sila so. Mete ma basa sala dadi so, na ndandaan nae, Manetualain dalen makasufu so, losa Ana ta namanasa hataholi daebafok kala so bali. \p \v 2 Boe ma au ita tasi mana mbilak leo titilok, fo nana seseok no haꞌi. Au boe oo ita hataholi noꞌu kala lambadeik lai tasi ndia bifin. Sila ndia, hataholi la ta mana tungga banda manggalauk ndia, ta songgo ndia bua nana dokik ndia, ma ta simbok ndia kee-deden. Sila basa sala toꞌu bua musik, sama leo sasanu, fo ala simbon neme Manetualain mai. \v 3 De ala soda sosodak esa neme baꞌi Musa mai, fo ndia Manetualain hataholi nadedenu lele ulun. Hataholi la sila soda sosodak esa, fo ala koa-kio neu Yesus boe. Te makahulun hataholi la tao lisa Ndia, sama leo hataholi hala biꞌilombo ana nai Manetualain Uma Huhule-haladoin, fo tao makasufu Ndia dalen. Ala soda lae,\f + \fr 15:3 \ft Musa sulak nala sosodak ndia, neu faik fo Manetualain nuni no hataholi Israel asa kalua leme Masir mai, fo sila mamana doidoso nala.\f* \q1 “Ou Manetualain! \q1 Ai soꞌu dema-demak Manetualain naden! \q2 Huu Manetualain koasan, ana seli. \q2 Ma Manetualain nula-nambun heran nalan seli. \q1 Manetualain toꞌu palenda neu basa nusa kala manai daebafok so. \q1 Manetualain dadik Manek, neu basa leo la manai daebafok so. \q2 Manetualain tatao-nonoꞌin, ana seli! \q2 Manetualain ue-osan neulaun seli! \q2 Manetualain dalan, ndoos nalan seli! \q2 Manetualain sodan, tetebes seli!\x + \xo 15:3 \xt Kalua neme Masir mai 15:1-18\x* \q1 \v 4 Basa hataholi la soꞌu dema-demak Manetualain naden, \q1 basa hataholi la koa-kio Manetualain malolen. \q2 Huu kada Manetualain mesa kana malalaok. \q2 Kada Ndia mesa kana ta kasalak. \q1 Neu ko basa hataholi nusa kala mai lakaluku-lakatele neu Manetualain. \q1 Neu ko basa leo la loke makasi neu Manetualain. \q2 Te basa hataholi la lita Manetualain tatao-nonoꞌi malolen so. \q2 Ma basa hataholi la bubuluk Manetualain dalen ndoos.”\x + \xo 15:4 \xt Yermia 10:7; Sosoda Koa-kio kala 86:9\x* \p \v 5 Ledoeik hataholi la sila soda lateꞌe, boe ma au ita Kama Malalaok Nalan Seli ndia, nai Manetualain Uma Huhule-haladoin nai nusa-sodak. Tema lilindin, nana soik maloa.\x + \xo 15:5 \xt Kalua neme Masir mai 38:21\x* \v 6 Basa de au ita ata kahitu kala mana leni soe kahitu kala sila. Ala kalua leme Uma Huhule-haladoik mai. Ala pake baloꞌa fula masaꞌak, malalao ndoos, ma lasaa lane lafa lilo mbila isik. \v 7 Boe ma au ita esa neme banda kahaa kala, fo mana lai Manetualain kadela mana palendan ndia boboan. Ana baꞌe bokor lilo mbilas hitu, fee ata kahitu kala sila. Bokor kahitu kala sila, esa-esako nana isik huhukuk neme Manetualain mai. Ndia, kasodak nakandondoo henin. Te, Ana nahehele fo nggangga Ndia nasan neni daebafok mai. \v 8 Ta dook bali boe ma, Uma Huhule-haladoik ndia henuk no haꞌi masuk, fo ana kalua neme Manetualain nula-nambun ma Ndia koasan mai. Ta hambu hataholi esa boe, bisa maso neni ndia neu. Ata kahitu kala sila, ala musi nggangga labasa soe kahitu kala leni daebafok mai, bei fo hataholi bisa maso leni ndia leu.\x + \xo 15:8 \xt Kalua neme Masir mai 40:34; 1 Mane-mane kala 8:10-11; 2 Israꞌel no Yahuda Tutuin 5:13-14; Yesaya 6:4\x* \c 16 \s1 Manetualain nasan nggangga neni daebafok mai \p \v 1 Basa boe ma, au amanene hala malii esa, kalua neme Uma Huhule-haladoik dale mai, fo palenda Manetualain ata kahitu nala sila, nae, “Miu leo! Haꞌi mini bokor sila, fo nggangga heni Manetualain nasan neni daebafok neu leo.” \p \v 2 Lamanene leondia, boe ma ata kaesan nggangga heni ndia bokor isin neni daebafok mai. Kada nggengge neuk, soe saꞌe nala basa hataholi fo mana simbo nitak banda manggalauk ndia kee-deden, ma hataholi mana songgo ndia bua nana dokik ndia. Ala hambu bisu mbuluk, nanoso nalan seli.\x + \xo 16:2 \xt Kalua neme Masir mai 9:10\x* \p \v 3 Basa boe ma, ata kaduan nggangga ndia bokor isin neni tasi dale neu. Kada nggengge neuk, tasi oe dadik daa kaboo mbuluk, sama leo hataholi mana mate kala daa nala. Boe ma basa masodak manai tasi dale, mate basa sala. \p \v 4 Basa de, ata katelun ana nggangga ndia bokor isin neni lee ma oe mata kala dale neu. Boe ma basa oe la dadik daak.\x + \xo 16:4 \xt Kalua neme Masir mai 7:17-21; Sosoda Koa-kio kala 78:44\x* \v 5 Basa de, au amanene ata esa neme nusa-sodak mai. Ana nafaduli basa oe manai daebafok ia. Ana koa-kio Manetualain nae, \q1 “Ou Manetualain! \q1 Manetualain malalaok! \q1 Manetualain tana tao nitak salak! \q2 Manetualain kasodak neme makasososan mai so. \q2 Ma neu ko Manetualain kasodak losa dodoon neu. \q1 Manetualain naketu dedeꞌak no ndoon so. \q1 Manetualain fee huhukuk nandaa no dalan. \q1 \v 6 Hataholi la tao lafaa \q2 Manetualain hataholi nala daan. \q1 Hataholi la tao lisa \q2 Manetualain mana kokola nala. \q1 Huu ndia de, Manetualain nakaseti sala so, fo ala linu daak boe. \q1 Huu ndia de, Manetualain bala sala fee huhukuk no ndoos.” \p \v 7 Basa ndia, boe ma au amanene halak esa kalua neme mei tunu-hotuk mai, fo nataa, nae, \q1 “Tetebes! Manetualain fo mana koasa nai lain seli. \q1 Tetebes! Manetualain ana seli. \q2 Manetualain naketu dedeꞌak no ndoos. \q2 Manetualain fee huhukuk nandaa no dalan.” \p \v 8 Basa boe ma, ata kahaan nggangga heni ndia bokor isin neni ledo neu. Kada nggengge neuk, ledo natobi nalan seli, losa kasimboto basa hataholi la lou nala. \v 9 Basa hataholi fo lou kasimboto kala sila, ala luli de ala sumba-soo Manetualain, huu Ana haitua soe neu sala. Mae leondiak, te ta hambu hataholi esa boe hondak, fo fali neni Manetualain neu, fo koa-kion. \p \v 10 Boe ma, ata kaliman nggangga ndia bokor isin neni banda manggalauk ndia kadela mana palendan. Kada nggengge neuk boe oo, makiu mumuuk mboti nala basa hataholi mana songgo sila, losa ala lamenggu nisi nala, suek ala bisa lakatataka doidosok ndia.\x + \xo 16:10 \xt Kalua neme Masir mai 10:21\x* \v 11 Sila boe sumba-soo Manetualain nai nusa-sodak, huu sila bisu nala labonda lalan seli. Mae leondiak, te ta hambu esa hahae tao manggalauk boe, fo nasafali neu tungga Manetualain. \p \v 12 Boe ma, ata kaneen nggangga ndia bokor isin neni lee inahuuk, manade Efrat. Boe ma, lee ndia oen mada tutik. De ala tao dalak nesik ndia, soaneu mane kala, ma soldadu maleme dulu mai kala.\x + \xo 16:12 \xt Yesaya 11:15\x* \v 13 Boe ma au ita nitu manggalauk telu, sama leo nggenggede. Esa kalua neme mengge naga ndia bafan mai. Esa kalua neme banda manggalauk ndia bafan mai. Ma, esa bali kalua neme banda manggalauk kaesan mana kokolan bafan mai. Ndia ndia masapepekok. \v 14 Nitu katelu kala sila, laena koasa, fo tao tanda heran mata-mata kala. Ala kalua, leu latonggo lo basa mane kala lai daebafok. Boe ma lahelu kala, fo faik esa leu latati laban Manetualain fo mana koasa manai lain seli. Te, faik ndia fo ala lahelu kala sila so, na, ndia Manetualain fain fo Ana hele nalan so, fo tao senggi basa Ndia musu nala. \p \v 15-16 Mamana natonggok fo sangga latati ndia, dedeꞌa Ibrani, nae, \it Armagedon\it*. \p Yesus Karistus kokolak boe, nae, “Masaneda neulalau! Kada nggengge neuk, te Au mai sama leo naꞌo, fo hataholi ta nameda laꞌen. Hataholi fo ana beꞌe nahani fo simbok Au, ma pake baloꞌa mana tesak, na sila laua-lanale lalan seli. Te neu faik Au mamaing, na ndia ta hambu mamaek, huu hataholi la ta lita ndia makaholan.”\x + \xo 16:15-16 \xt Mateos 24:43-44; Lukas 12:39-40; Dae-bafok Mata Beuk 3:3; 2 Mane-mane kala 23:29; Sakarias 12:11\x* \p \v 17 Boe ma, ata kahitun nggangga ndia bokor isin neni ani neu. Boe ma Manetualain kokolak no hala inahuuk, neme Ndia kadela mana palendan manai Uma Huhule-haladoik mai, nae, “Basa so! Au nasang nana mboꞌa henik basan so!” \p \v 18 Boe ma manggahadok landaso latututik, ma mangguꞌuk langguꞌu latututik lalan seli. Ma dae boe nanggeꞌo nalan seli, fo bei ta dadi nitak nai daebafok boe.\x + \xo 16:18 \xt Dae-bafok Mata Beuk 8:5; 11:13, 19\x* \v 19 Faik ndia, Manetualain tana lilii heni kota Babel manggalaun. Ana pake dae manggeꞌok ana seli ndia, losa kota fo ana seli ndia, ndala baꞌen neu telu. Ana tao leondiak, fo ela hataholi Babel asa, lameda Ndia nasan. Kota feꞌe kala manai daebafok tuꞌu heni sala boe.\x + \xo 16:19 \xt Yesaya 51:17\x* \v 20 Faik ndia pulu-pulu la, tena heni sala leondiak, ma lete kala boe, mopo heni basa sala.\x + \xo 16:20 \xt Dae-bafok Mata Beuk 6:14\x* \v 21 Hambu uda es batu inahuu kala, leo bali batu la tuda leme lalai mai, de tuni lala hataholi la. Es batu la sila mabela, hambu luma bela nala losa kilo haa hulu.\f + \fr 16:21 \ft Susula Malalaok dedeꞌa Yunani nana sulak, nae, “belan sama leo \ft \+it talenta\+it* esa”. \+it Talenta\+it* esa belan, na ndia kilo telu hulu haa losa haa hulu (34-40 kg).\f* Uda es ndia, tao nala hataholi la doidoso, de neme ndia mai hataholi la sila sumba-soo Manetualain.\x + \xo 16:21 \xt Kalua neme Masir mai 9:23; Dae-bafok Mata Beuk 11:19\x* \c 17 \s1 Manetualain atan nakasasamak kota Babel no ina kalabik \p \v 1 Basa boe ma, au ita esa neme Manetualain ata kahitu nala ana toꞌu bokor nou kala sila, mai kokolak lo au, nae, “Mai ia dei! Au sangga atudu o, Manetualain huku ina kalabi manggalauk nalan seli ndia tao leobee. Ina kalabik ndia, na ndia kota inahuuk, fo lambadedein dekak no oe noꞌuk.\x + \xo 17:1 \xt Yermia 51:13\x* \v 2 Lele uluk mane kala leme sudi bee mai, ala mai lasaꞌek lo kota ndia hataholi nala. Hataholi feꞌe kala boe, ala mai linu mafuk, ma ala tao tungga kota ndia mana hohonggen boe.”\x + \xo 17:2 \xt Yesaya 23:17; Yermia 51:7\x* \p \v 3 Ana kokolak basa ndia, boe ma Dula Dalek koasa au. Nggengge neuk te ata ndia nuni no au uni mamana nes esa miu. Nai ndia, au ita inak esa saꞌe nai banda manggalauk mbila manggadedek esa lain. Banda ndia langgan hitu, ma susulan sanahulu. Nai basa ao-inan nana sulak dedeꞌak nakadadaek neu Manetualain.\x + \xo 17:3 \xt Dae-bafok Mata Beuk 13:1\x* \v 4 Inak ndia, pake baloꞌa mbila bangganaꞌuk, ma mbila balanggeok. Ana heu aon, nenik lilo mbilas, batu manggahadok mabeli ma mutiara. Ana toꞌu manggo te lilo mbilas esa nai lima konan, henuk no anggol oek. Anggol oek ndia, na ndia ndia hohonggen, ma basa dedeꞌa manggalauk ma manggenggeok feꞌe kala fo ana tao kala.\x + \xo 17:4 \xt Yermia 51:7\x* \v 5 Nai oda-matan, nana sulak nadek esa. Nadek ndia ndandaan bei namaninok. Te, dedeꞌak nana sulak ndia, liin nae leoiak: \q1 Au ia, Babel! \q2 Fo ndia kota ana seli! \q1 Basa manggalauk mata-matak manai daebafok ia, \q2 dadi leme au mai. \q1 Basa mana hohonggek nai daebafok ia, \q2 huu-okan neme au mai. \p \v 6 Boe ma, au ita te, inak ndia mafuk nalan seli so, huu ana ninu Manetualain hataholi nala daan. Ndia ndandaan nae, ana tao nisa Manetualain hataholi nala so, huu sila tui hataholi la lakandondoo henin laꞌeneu Yesus. \p Ledoeik au ita leondia, boe ma au heran alan seli, losa au nado bafak mboo-mboo. \p \v 7 Tehuu ata ndia natane au, nae, “Hatina de o nado nggoa-nggoa leondiak? Mai, fo au afada o inak manggalauk ndia ndandaan. Leondiak boe no banda mbilas manggalauk fo ana saꞌek ndia. Fo ndia langgan hitu, ma susulan sanahulu ndia. \v 8 Makahulun banda mbilas manggalauk ndia, nasoda nai daebafok, tehuu hatematak ia taa kana so. Tehuu ta dook so bali, te ana fali main, neme bolo doidosok fo ta no mateꞌen. Faik ndia, hambu hataholi nasoda nai daebafok, fo naden ta nana sulak nai Biꞌilombo Ana Susulan dale ndia, fo Manetualain sula mema kana, neu faik fo Ana bei ta nakadadadik daebafok ia. Neu ko hataholi la, nado bafa nala bemboo, lita banda mbilas ndia, huu ana fali main so. Tehuu mete ma ana mai so, na, babasan te Manetualain mbia henin neni tasi haꞌik balerang neu fo mana mbila ta no hahaek ndia.\x + \xo 17:8 \xt Daniel 7:7; Dae-bafok Mata Beuk 11:7; Sosoda Koa-kio kala 69:29\x* \p \v 9 Hataholi fo malela tetebes, na bisa bubuluk dedeꞌak ia ndandaan. Banda mbilas manggalauk langga kahitu ndia, ndandaan, na ndia letek hitu. Kalabik ndia, nanggatuuk nai lete kala sila mboin. Ma langga kahitu kala sila, ndandaan, na ndia manek hitu boe. \v 10 Neme mane kahitu kala sila mai, lima mate sala so. Esa nanggatuuk palenda hatematak ia. Ma esa bei ta mai. Mete ma ana mai so, na, ana toꞌu palenda kada ta doo anak. \v 11 Hatematak ia, au afada laꞌeneu banda mbilas manggalauk fo makahulun nasoda, tehuu hatematak ia maten so. Makahulun, ana maso nai mane kahitu kala sila. Te dei fo ana fali toꞌu palenda, dadik mane kafalun. Babasan te ndia boe oo nakalulutuk henin. \p \v 12 Susula kasanahulu kala sila ndandaan, nae, ndia manek sanahulu. Ala bei ta toꞌu palenda. Dei fo ala simbo koasa, fo toꞌu palenda noꞌu lo banda mbilas manggalauk ndia, tehuu kada ta doo anak.\f + \fr 17:12 \ft Tungga Susula Malalaok dedeꞌa Yunani nai ia, ndandaan dua, fo ndia: 1) kada tadoo anak; do, 2) kada liꞌu esak.\f* \x + \xo 17:12 \xt Daniel 7:24\x* \v 13 Te basa sala lala halak, fo lali sila koasan neu banda ndia. \v 14 Dei fo mane kala sila leu latati laban Biꞌilombo Ana ndia. Te Biꞌilombo Ana ndia no hataholi nala, babasan te ala senggi basa sala. Hataholi la mana tungga Biꞌilombo Ana ndia, na ndia, hataholi la fo Ana hele nala sala ma noke nala sala fo lakatataka lahele tungga Ndia. Neu ko ala senggi, huu Biꞌilombo Ana ndia, ana seli. Kada Ndia mesa kana Manek neu basa mane kala, ma Malanggan neu basa malangga nala. \p \v 15 Ma oe noꞌuk dekak no kalabik ndia, ndandaan nae, hataholi la leme basa leo la, basa hataholi nusa kala, basa dedeꞌa-kokola kala, ma nusak malai daebafok. \v 16 Mane kasanahulu kala sila ma banda mbilas ndia, babasan te ala mulai husembuluk neu inak fo ta mana mae nalelak ndia. Dei fo ala lamoa lala basa baloꞌa nala, ma basa hata nala, boe ma ala elan ana nakaholak nai ndia. Boe ma ala laꞌa ndia ao mbaan, de ala mbia heni ela kala neni haꞌi dale neu. \v 17 Manetualain mesa kana taon, losa basa mane kasanahulu kala sila lala halak, fo fee sila koasan neu banda mbilas manggalauk ndia, losa ana tao nakalulutu inak ndia. No leondiak, na Manetualain hihiin, neu ko basan dadi. \p \v 18 Naa! Ina kalabik ndia fo o mitak ndia, na ndia kota fo ana seli, fo ana palenda basa mane kala lai daebafok.” \c 18 \s1 Manetualain atan, tui laꞌeneu kota Babel tutuꞌun \p \v 1 Basa ndia, boe ma au ita Manetualain ata feꞌen esa bali konda neme nusa-sodak mai. Ndia koasan ma saꞌan ana seli losa tao langgaledo basa daebafok. \v 2 Ana inahuhuu halan, de nafada, nae, \q1 “Tuꞌu henin so! Tuꞌu henin so! Kota Babel tuꞌu henin so! \q1 Ndua henin so! Ndua henin so! Kota ana seli ndia, ndua henin so! \q2 Ana dadik neu nitu la mamana leleon so. \q2 Ana dadik neu basa dula manggalau kala mamana dadadin. \q2 Basa mbui kala lakabubua lai mamanak ndia, fo laꞌa mbombolak. \q2 Ana dadik neu basa banda manggalau kala mamana lalae nala so.\x + \xo 18:2 \xt Yesaya 21:9; Yermia 51:8; Dae-bafok Mata Beuk 14:8; Yesaya 13:21; Yermia 50:39\x* \q1 \v 3 Tuꞌu henin so, huu basa hataholi nusa kala malai daebafok, \q2 lambue mai linu mafuk kota ndia anggol. \q1 Ana ndua neu so, huu basa leo malai daebafok, \q2 lambue mai hohongge lo kota ndia hataholi nala. \q1 Mane-mane kala leme basa nusa kala, \q2 mai hohongge lai ndia. \q1 Hataholi dangga nala leme basa kota la, \q2 mai laseꞌo, losa lamasuꞌi so. \q3 Huu kota ndia, sama leo inak fo nahiik hasa basa hata mabeli. \q3 Huu kota ndia sama leo ina kalabik fo nahiik hasa basa malada-malada.”\x + \xo 18:3 \xt Yesaya 23:17; Yermia 51:7\x* \p \v 4 Boe ma au amanene hala feꞌek esa bali, nanggou neme lalai mai, nae, \q1 “Wei! Basa Au hataholi nggalei! \q1 Kalua malai mima ele mai leo! \q1 Laꞌo ela kota ndia leo! \q2 Boso tao tungga ndia hataholi nala tatao manggalaun, \q2 fo boso hambu huhukuk boe.\x + \xo 18:4 \xt Yesaya 48:20; Yermia 50:8; 51:6, 45\x* \q1 \v 5 Huu sila manggalau nala \q2 noꞌun seli so. \q1 Ma sala nala \q2 latuni-tanak losa lalai so. \q1 Hatematak ia, Manetualain ta lilii heni \q2 sila dala soda manggalaun ndia so. \q1 Hatematak ia Manetualain nahehele so \q2 fo sangga huku sala.\x + \xo 18:5 \xt Tutuik laꞌeneu Sososan 18:20-21; Yermia 51:9\x* \q1 \v 6 De, ei musi bala sila manggalau nala, \q2 sama leo ala tao manggalauk neu hataholi feꞌe kala so. \q1 Te ei musi bala sala, \q2 losa diku duak. \q1 Fai makahulun ala kedi lala hataholi, \q2 fo linu lenik sila manggo te lilo mbilan, fo henuk no anggol doidosok. \q1 Te hatematak ia, mesa kasa musi linu \q2 anggol doidosok ndia, losa diku duak.\x + \xo 18:6 \xt Sosoda Koa-kio kala 137:8; Yermia 50:29\x* \q1 \v 7 Ala tao lala ao nala sama leo hataholi fo ana seli. \q1 Ma ala sosoꞌuk dema-demak ao nala. \q2 Ala hii kada soda-lada neulauk nai lain seli. \q2 Ala hii kada malole-malada. \q1 Huu ndia, de ala musi hambu toꞌa-taak belak. \q1 Ma, ala musi lasoda lo doidosok. \q1 Te makahulun, ala kokolak koaok sama leo ina kalabik ndia, nae, \q2 ‘Au ia, ina manek! \q2 Neu ko au ta dadik ina-falu! \q2 Neu ko au ta amatani akaleleu fa boe. \q2 Neu ko au ta pake baloꞌa nggeok.’ \q1 \v 8 Ala kokolak lae leondiak, losa Manetualain namanasa sala so. \q1 Losa Manetualain sangga huku sala. \q2 Mete te, nai kada faik esa dalen, \q3 ala lameda ndoe lalan seli, \q3 ala lamatani lakaleleu, \q3 ma sila boe oo musi mate nduadak. \q2 Losa hataholi la mbia heni sala leni haꞌi dale leu. \q2 Losa haꞌi naꞌa heni basa sila mbombolan. \q1 Te Manetualain mana koasa nai lain seli, Ana fee huhukuk ia. \q1 Ma Manetualain fo ana seli ndia, naketu dedeꞌak ia.\x + \xo 18:8 \xt Yesaya 47:7-9\x* \q1 \v 9 Fai makahulun, mane-mane kala \q2 mai lambue hohongge lo kota ndia hataholi nala, \q2 ma soda-ladan neulauk nai lain seli ndia. \q1 Dei fo ala lita haꞌi masuk hene neme haꞌi ndia mai, \q1 dei fo ala bubuluk, lae, haꞌi naꞌa basa kota ndia so. \q1 Boe ma ala lamatani lakaleleun. \q1 \v 10 Boe ma ao nala mumulu, lita hataholi la doidoso nala. \q2 Tehuu kada ala lambalani lambadeik lai dook. \q2 Ma kada ala lambalani suli leme ele mai. \q1 Boe ma ala kokolak, lae, \q2 ‘Awii! Kasian Babel ei! \q2 Awii! Kasian kota fo ana seli ndia ou! \q2 Te kada nai liꞌu esa dalen, o hambu huhukuk so. \q2 Te kada ta doo anak, na, o makalulutuk so.’\x + \xo 18:10 \xt Yeskial 26:16-17\x* \q1 \v 11 Amanene leondia, boe ma hataholi fo makahulun, leme basa mamana kala, mai danggan lai ndia, \q2 sila boe lamatani lakaleleu. \q2 Te ta hambu hataholi esa boe, \q3 nau hasa sila baloꞌa naseꞌo nala bali.\x + \xo 18:11 \xt Yeskial 27:31, 36\x* \q2 \v 12 Ta hambu hataholi esa boe nau neu hasa \q3 sila bua balias lilo mbilan, lilo fulan, \q3 batu manggahadon, do, mutiara bali. \q2 Ta hambu hataholi esa boe, nau neu hasa \q3 sila tema lenen, tema sutra, \q3 do, tema bangganaꞌuk feꞌe kala fo mbilas, do, mbila balanggeok. \q2 Ta hambu hataholi esa boe, nau neu hasa \q3 sila bua nala leme ai kaboo menik, nggadi noli nana dokik, \q3 do ai nana dokik feꞌek kala. \q2 Ta hambu hataholi esa boe, nau neu hasa \q3 sila bua nala leme liti, besi, do batu mamer mai. \q2 \v 13 Ta hambu hataholi esa boe, nau neu hasa \q3 sila ai lou makeen ma bumbu-fani mata-mata kala. \q2 Ta hambu hataholi esa boe, nau neu hasa \q3 sila ai daa kaboo menin, do mina kaboo menin mata-mata kala. \q2 Ta hambu hataholi esa boe, nau neu hasa \q3 sila anggol oek, mina setun, \q3 hade uu, do, hade-gandum. \q2 Ta hambu hataholi esa boe, nau neu hasa \q3 sila sapin, biꞌilombon, do, ndala nala. \q2 Ta hambu hataholi fo nau neu hasa \q3 sila nggili nala, \q3 do, sila ata nala.\x + \xo 18:13 \xt Yeskial 27:12, 13, 22\x* \q1 \v 14 Dei fo hataholi dangga nala, fale dale nala, lae leoia, \q2 ‘Awii, Babel ei! \q2 Awii, kota fo ana seli ndia ou! \q3 O bua neulau nala, fo o hataholi mala lahiik lalan seli ndia, \q3 taa kasa so. \q2 Basa-basan mopo sala so, \q3 losa ala hata ta, de langgananalo lalan seli.’ \q1 \v 15 Makahulun, hataholi dangga nala sila lamasuꞌi, huu kota ndia fo sama leo ina kalabik. \q2 Te hatematak ia, ala fale dale nala ta mana basak. \q3 Ala bii lalan seli, \q3 lita kota ndia hataholi nala doidoso lalan seli so. \q2 Ao nala mumulu lalan seli, \q3 lita sila huhukun ndia. \q2 Te kada ala lambalani suli leme dook mai. \q2 Kada lambalani lambadeik lai ele. \q1 \v 16 Boe ma ala kokolak, lae, \q2 ‘Awii! Kasian Babel ei! \q3 Awii! Kasian kota fo ana seli ndia ei!\x + \xo 18:16 \xt Yeskial 27:31, 36\x* \q2 Makahulun o hataholi nala, ala pake baloꞌa mbilas bangganauꞌuk do mbila balanggeok, \q3 neme tema mabeli ana seli. \q2 Makahulun o hataholi mala balias lilo mbilas, mutiara, \q3 ma batu manggahadok fo belin ana seli. \q2 \v 17 Tehuu kada nai liꞌu esa dalen, \q3 o bua mala taa kasa so. \q2 Kada ta doo anak, \q3 o suꞌi mala mopo basa sala so!’ \q1 Makahulun boe, ofak kapatei nala, ma mataroo sala \q2 saꞌe ofak leu-mai lai kota ndia. \q2 Tehuu hatematak ia, kada lambalani see lai dook. \q2 Te hatematak ia, kada lambalani suli leme dook ele mai.\x + \xo 18:17 \xt Yesaya 23:14; Yeskial 27:26-30\x* \q1 \v 18 Ala lanilu haꞌi masuk mana kalua neme haꞌi ndia mai. \q2 Boe ma, ala bubuluk lae, haꞌi naꞌa heni basa kota ndia so. \q1 Boe ma ala fale dale nala, de kokolak lae, \q2 ‘Awii, kasian! Ta hambu kota feꞌek \q3 fo ana selin sama leo Babel bali. \q2 Awii, kasian! Ta hambu kota feꞌek, \q3 fo malolen sama leo ndia bali.’\x + \xo 18:18 \xt Yeskial 27:32\x* \q1 \v 19 Ala laꞌu afu, de taon neu langga nala \q2 huu ala dale hedi. \q2 Ala lamatani lakaleleu, \q3 huu dale nala lakalulutuk. \q1 Boe ma ala kokolak, lae, \q2 ‘Awii! Kasian Babel ei! \q3 Awii! Kasian kota fo ana seli ndia ou! \q2 Ai saꞌe ofak miu-mai, mini buas fee o so, \q3 losa ai boe oo mamasuꞌi. \q2 Ai lemba mini o bua fufuam so, \q3 losa ai boe oo masoda neulau nalan seli boe. \q2 Tehuu kada nai liꞌu esa dalen, \q3 basa sila, mopo heni sala so. \q2 Kada ta doo anak, \q3 basa sila, lakalulutuk basan so.’\x + \xo 18:19 \xt Yeskial 27:30-34\x* \p \v 20 Boe ma, hala mana kokolak ndia nakadaik bali, nae, \q1 ‘Wei, ei mana masoda malai nusa-sodak, \q2 ei dale mala ta hedis so bali. \q1 Wei, Manetualain hataholi nala! \q2 Ei dale mala boso mameda hedis bali. \q1 Wei, Manetualain hataholi nadedenu nala! \q2 Ela ei dale mala lamahoko. \q1 Wei, Manetualain mana kokola nala! \q2 Ela ei dale mala lamahoko. \q1 Makahulun, Babel ndia tao nakatotoꞌak ei, \q1 ma tao doidoso ei. \q2 Tehuu hatematak ia, Manetualain bala ei doidoso mala so. \q2 Te hatematak ia, Ana bala kota ndia manggalaun.’ ”\x + \xo 18:20 \xt Tui Seluk laꞌeneu Dala Sodak 32:43; Yermia 51:48\x* \p \v 21 Basa ndia, boe ma au ita ata esa neme nusa-sodak mai, balakain ana seli. Ana mai soꞌu nala batu inahuuk esa baꞌu leo hataholi esa. Boe ma, ana mbesi batu ndia neni tasi dale neu. Ndia boe nafada nae, \q1 “Neu ko ala tao lakalulutu Babel leondiak boe. \q2 Neu ko ala tao lamopo heni kota fo ana seli ndia boe.\x + \xo 18:21 \xt Yermia 51:63-64; Yeskial 26:21\x* \q1 \v 22 Ta hambu hataholi esa so bali, \q2 fo nakaminak musik nai kota ndia. \q1 Ta hambu hataholi esa boe, \q2 fo namanene sasanu, hitar, kinuk, \q3 do toꞌik liin nai kota ndia bali. \q1 Ta hambu tukan esa boe, \q2 fo tao ues nai ndia babaꞌen bali. \q1 Ta hambu hataholi, \q2 fo mbau hade nai kota ndia bali.\x + \xo 18:22 \xt Yeskial 26:13; Yesaya 24:8\x* \q1 \v 23 Ta hambu hataholi esa boe, \q2 deꞌde banduk nai kota ndia bali. \q1 Ta hambu hataholi esa, \q2 fo tao feta kabin nai ndia bali. \q1 Makahulun, kota ndia mana seꞌo-hasa bua sala, \q2 ala lamasuꞌi lalan seli so. \q1 Makahulun, Babel hataholi mana dangga nala, \q2 soda nala neulaun ana seli so. \q1 Tehuu ala pake malela makiuk, \q2 fo kedi-fudi hataholi manai daebafok.\x + \xo 18:23 \xt Yermia 7:34; 25:10\x* \q1 \v 24 Babel hambu huhuku mabela ia so, \q2 huu ndia nambue tao nisa Manetualain mana kokola nala. \q1 Kota fo ana seli ndia nakalulutuk so, \q2 huu, nambue tao doidoso Manetualain hataholi nala losa mate sala. \q1 Hambu Manetualain hataholin luma boe, ala tao lisa sala lai mamana feꞌe kala. \q2 Tehuu Babel musi lemba basa sala kala sila. \q2 Kota fo ana seli ndia ana musi lemba natataak ndia.”\x + \xo 18:24 \xt Yermia 51:49\x* \c 19 \s1 Kor inahuuk esa soda lai nusa-sodak \p \v 1 Manetualain atan ndia kokolak nateꞌe, boe ma au amanene hala inahuuk esa, nonook leo hambu kor inahuuk ala soda lai nusa-sodak. Ala soda, lae, \q1 “Haleluya! Haleluya! \q2 Ita koa-kio ita Manetualain, \q3 huu Ndia ana seli. \q1 Haleluya! Haleluya! \q2 Ita koa-kio ita Manetualain, \q3 huu Ndia mana koasa manai lain seli. \q1 Ndia fo mana fee sodak neu ita, \q2 teme ita sala nala mai. \q1 Ndia tao nakabebeuk ita \q2 teme ita soda kasala nala mai. \q1 \v 2 Ita koa-kio Manetualain, \q2 huu Ndia mana maketu dedeꞌak no ndoos. \q1 Ita koa-kio Manetualain, \q2 huu Ndia natuda huhukuk tungga dalan. \q1 Manetualain natuda huhukuk neu ina kalabik ndia so, \q2 huu ndia nambue fufudi hataholi la lai daebafok, \q3 fo tungga hohongge noꞌu lo ndia, \q3 ma tungga ndia tatao-nonoꞌi manggalaun. \q1 Manetualain bala ina manggalauk so, \q2 huu ana nambue tao nisa \q3 Manetualain hataholi nadedenu nala.”\x + \xo 19:2 \xt Tui Seluk laꞌeneu Dala Sodak 32:43; 2 Mane-mane kala 9:7\x* \p \v 3 Basa ndia, boe ma ala soda sosoda feꞌek bali nai nusa-sodak, lae, \q1 “Haleluya! Koa-kio Manetualain! \q1 Haleluya! Soꞌu dema-demak Ndia naden! \q2 Huu, haꞌi fo mana naꞌa inak ndia mbombolan, \q3 masun hene nakandoo ta no hahaek. \q1 Ma haꞌi fo mana naꞌa kota ana seli ndia, \q2 masun hene nakandoo ta mana basak.”\x + \xo 19:3 \xt Yesaya 34:10\x* \p \v 4 Basa boe ma, malangga kadua hulu haa kala sila, ma banda kahaa kala sila, fo ana seli ndia, sendek lunggulangga nala fo lakaluku-lakatele lasale Manetualain kadela mana palendan. Ala fee hada-holomata neu Ndia, lae, \q1 “Tetebes! Mai ita koa-kio Manetualain! \q1 Haleluya! Mai ita soꞌu dema-demak Ndia naden!” \s1 Biꞌilombo Ana feta kabin \p \v 5 Basa de au amanene halak esa bali, neme kadela mana palenda ndia mai, nae, \q1 “Wei, Manetualain hataholi nadedenu nala ei! \q2 Wei, Manetualain ana nala ei! \q1 Mai fo ita soꞌu dema-demak Manetualain naden. \q2 Mai, fo basa inahuu-kadiꞌik koa-kio Ndia.”\x + \xo 19:5 \xt Sosoda Koa-kio kala 115:13\x* \p \v 6 Basa de au amanene nonook leo, hambu hataholi noꞌu kala lakokola. Sila hala nala ndia, nalii inahuuk, sama leo oe teteek, nalulu inahuuk sama leo lalai mangguꞌuk latututik. Ala kokolak, lae, \q1 “Haleluya! Ai koa-kio Manetualain. \q2 Haleluya! Ai soꞌu dema-demak Ndia naden. \q1 Huu Ndia mana toꞌu koasa manai lain seli. \q2 Ma Ndia ndia palenda basa-basan.\x + \xo 19:6 \xt Yeskial 1:24; Sosoda Koa-kio kala 93:1; 97:1; 99:1\x* \q1 \v 7 Hatematak ia, ai dale nala lamahoko so. \q2 Hatematak ia, ai dale nala latadale so. \q1 Ai koa-kio Ndia, \q2 huu Biꞌilombo Ana fai sasaon losa so. \q1 Ai soꞌu dema-demak Ndia naden, \q2 huu inak fo sangga dadi Biꞌilombo Ana saon nahehele so. \q1 \v 8 Manetualain fee ndia baloꞌa kabin neme tema bangganaꞌuk mai. \q2 Manetualain fee ndia baloꞌa fula manggadilak.” \p (Baloꞌas fula manggadilak ndia, na ndia Manetualain hataholi nala tatao malole nala.) \p \v 9 Boe ma ata neme nusa-sodak mai ndia, nafada au, nae, “Yohanis! O musi sulak leoiak: \q1 ‘Basa hataholi la fo mana hambu hohokak neni Biꞌilombo Ana feta kabin ndia, neu ko sila laua-lanale lalan seli!’ ” \p Basa de, ata ndia, tuti kokolan bali, nae, “Manetualain Dedeꞌa-kokolan ia, memak tetebes!”\x + \xo 19:9 \xt Mateos 22:2-3\x* \p \v 10 Boe ma, au sendek lunggulanggak, fo sangga akaluku-akatele neu ata ndia. Tehuu ana kaꞌi au, nae, “Boso o makaluku-makatele au leondiak! Te au boe oo, Manetualain hataholi nadedenun sama leo o, ma o tolanoo mala fo mana tui-bengga hataholi, laꞌeneu Yesus. Mana kokola fo lafada laꞌeneu Manetualain hehelun nala sila, ala kokolak boe laꞌeneu Yesus, suek hataholi la lakaluku-lakatele neu Ndia. De, boso makaluku-makatele neu au, tehuu kada makaluku-makatele neu Manetualain!” \s1 Lamatuak Yesus ana mai, saꞌe ndala fulak \p \v 11 Basa de, au botik au matang, boe ma au ita nusa-sodak nana soik. Nggengge, te au ita ndala fulak esa kalua mai. Hataholi mana saꞌe nai ndala ndia lain, nanade, “Hataholi Dale Katemak” ma “Hataholi Ndoos”. Mete ma Ana naketu dedeꞌak, na naketu no ndoos. Mete ma Ana neu natati, na neu no dale ndoos.\x + \xo 19:11 \xt Yeskial 1:1; Sosoda Koa-kio kala 96:13; Yesaya 11:4\x* \v 12 Matan mbila sama leo haꞌi. Ana pake solangga manek noꞌuk nai langgan. Ndia naden nana sulak nai aon, te kada Ndia mesa kana bubuluk nadek ndia ndandaan.\x + \xo 19:12 \xt Daniel 10:6\x* \v 13 Ndia baloꞌan, nana bolok neu daak. Hataholi la loke Ndia, lae, “Manetualain Dedeꞌa-kokolan”. \v 14 Ndia soldadu nala leme nusa-sodak mai, saꞌe ndala fulak tungga Ndia. Basa sala pake baloꞌa fula malalaok. \v 15 Neme Ndia bafan mai, kalua tafa matande esa. Ana pake tafa ndia, fo neu natati laban basa hataholi nusa kala lai daebafok, de Ana senggi sala boe. Boe ma Ana dadik neu sila Manen. Ana palenda sala no balakaik, losa sila boe, lameda Manetualain nasan. Ndia sama leo hataholi heheta tao nakalulutu anggol boak, fo heꞌe kalua heni oen.\x + \xo 19:15 \xt Sosoda Koa-kio kala 2:9; Yesaya 63:3; Yoel 3:13; Dae-bafok Mata Beuk 14:20\x* \p \v 16 Nai Hataholi ndia baloꞌan, ma nai Ndia mbuun, nana sulak leoiak: \q2 Manek nai basa mane kala \q2 Malanggan nai basa malangga nala. \s2 Lamatuak Yesus senggi banda manggalauk no ndia soldadu nala \p \v 17 Basa ndia, boe ma au ita ata esa neme nusa-sodak mai, de nambadeik neu ledo. Boe ma ana eki neu basa mbui manaꞌa mbombola kala, fo mana laa dema-demak lai lalai, nae, “Mai, fo ei basa nggei makabubua nai ia leo, fo miꞌa tungga nai Manetualain feta inahuun! \v 18 Mai miꞌa basa hataholi mana mate kala mbombola nala: fo ndia, mane-mane kala, malangga matati kala, ma soldadu la. Ei bole miꞌa ndala la ma soldadu mana saꞌe ndala la, mbombola nala. Miꞌa ata la, do hataholi hiak kala mbombola nala. Miꞌa hatahaoli kadiꞌik ma hataholi inahuu kala mbombola nala. Kekeꞌun neu, ei bole miꞌa basa sila, mbombola nala.”\x + \xo 19:18 \xt Yeskial 39:17-20\x* \p \v 19 Basa ndia, boe ma au ita banda manggalauk fo makahulun kalua neme tasi dale mai ndia, neu nala halak no basa mane kala lai daebafok, ma sila soldadu nala. Boe ma, sila leu latati laban Hataholi mana saꞌe ndala fulak ndia, sama-sama no Ndia soldadu nala leme nusa-sodak mai. \v 20 Te Hataholi mana saꞌe ndala fulak ndia, humu nala banda manggalauk ndia, no ndia mana kokola masapepekon. Mana kokolan ndia, na ndia makahulun, ana tao tanda heran mata-mata kala, fo pepeko hataholi ma nakaseti sala losa ala simbo lala banda manggalauk ndia kekee-dededen, ma songgo ndia bua nana doki sosonggok ndia. Te hatematak ia, Hataholi mana saꞌe ndala fulak ndia, mbia heni banda manggalauk ndia no ndia mana kokolan ndia, leni tasi haꞌik balirang mana mbila ta mana basak dale neu.\x + \xo 19:20 \xt Dae-bafok Mata Beuk 13:1-18\x* \v 21 Boe ma, Hataholi mana saꞌe ndala fulak ndia, neu tao nisa soldadu feꞌe kala sila, nenik Ndia tafan mana kalua neme Ndia bafan mai. Basa boe ma, mbui manaꞌa mbombola kala mai laꞌa heni basa mbombola kala sila. \c 20 \s1 Manetualain atan hengge mengge naga nenik tali besi losa teuk lifun esa \p \v 1 Basa boe ma, au ita ata nusa-sodak esa konda neme lalai mai. Ana toꞌu tali besi inahuuk esa, ma nggoe bolo doidosok fo ta hambu mateꞌen. \v 2 Boe ma ana humu nala mengge naga ndia, fo ala lae, “Iblis”. Ndia ndia nitu la malanggan. Ana pepeko nala hataholi la neme lele uluk mai so. Boe ma ata ndia hengge mengge naga ndia nenik tali besi, fo kenan nai bolok ndia losa teuk lifun esa.\x + \xo 20:2 \xt Tutuik laꞌeneu Sososan 3:1\x* \v 3 Boe ma ata ndia timba heni mengge naga ndia neni bolo doidosok ndia dalek neu. De, ana segel nisa bolok lelesun, suek kena mengge ndia nai ndia, losa teuk lifun esa. No leondiak, na, mengge ndia ta bisa pepeko hataholi nusa kala lai daebafok, losa teuk lifun esa. Mete ma ledoeik ndia basan so, na, bei fo mboꞌi henin, tehuu kada ta doo anak. \p \v 4 Boe ma au ita kadela mana palenda la noꞌun seli, ma hataholi la langgatuuk lai lain. Manetualain soꞌu nala hataholi la sila, fo ala dadik mana maketu dedeꞌak. Hataholi sila fo makahulun leu tui-bengga, laꞌeneu Yesus Hala Malolen, ma Manetualain Dedeꞌa-kokolan, losa hataholi la, tao lisa sala. Sila ta songgo banda manggalauk ndia, ma ndia bua nana doki sosonggon. Sila boe, fo ta mana nau simbo banda ndia kekee-dededen nai oda-matak, do limak. Sila nana tao nisak, tehuu Manetualain tao nasoda fali kasa, suek ala palenda noꞌu lo Karistus, losa teuk lifun esa.\x + \xo 20:4 \xt Daniel 7:9, 22\x* \v 5-6 No leondiak, na, ala dadik leu hataholi sososak fo Manetualain tao nasoda fali kasa leme mamate nala mai. De, sila ia, laua-lanale lalan seli, huu ala dadik leu Manetualain hataholi nala so. Sila ia, ta dadi nana mbia henik leni bolo doidosok leu, ma ta mate kalaꞌi duan. Te ala dadik sama leo malangga anggama, fo ono-lau Manetualain ma Karistus. Ma sila boe, toꞌu palenda noꞌu lo Karistus losa teuk lifun esa. \p Te hataholi mana mate feꞌe kala, musi lahani losa teuk lifun esa bali, bei fo Manetualain tao nasoda fali kasa. \s1 Manetualain ata nala mbia heni nitu la malanggan neni tasi haꞌik neu \p \v 7 Basa teu kalifuk ndia, na, dei fo Manetualain nadenu mboꞌi heni mengge naga ndia, neme bolo doidosok ndia mai. \v 8 Boe ma neu pepeko hataholi nusa kala, neme basa mamanak nai daebafok. Nusak kala sila nade nala, Gog ma Magog. Mateꞌen te, ana nakabubua nala sila hataholi nala, fo leu latati. Sila dedesi nala leo salaek manai tasi bifin.\x + \xo 20:8 \xt Yeskial 7:2; 38:2, 9, 15\x* \v 9 Basa ndia, boe ma Gog ma Magog soldadu nala baris, losa daebafok buꞌu nala. Boe ma, ala eꞌo lala Manetualain kota susuen, ma hataholi nala. Te Manetualain nakonda haꞌi neme lalai mai, de hotu heni basa soldadu la sila. \v 10 Boe ma Manetualain hataholi nala, humu lala nitu la malanggan, fo mana pepeko nala hataholi noꞌuk so. De ala mbia henin neni tasi haꞌi balirang neu, mbilan ta mana hahaek. Neu ko, ndia nana longgak noꞌu nai ele no banda manggalauk, ma ndia mana kokolan masapepekok ndia. Nai ndia, ala tao doidoso sala lakandoo leledo-leꞌodaen, losa dodoon neu. \s1 Manetualain naketu basa hataholi la dedeꞌa nala \p \v 11 Basa ndia boe ma, au ita kadela mana palenda fula inahuuk esa. Manetualain nanggatuuk nai kadela ndia lain. Nggengge neuk, te daebafok ma lalai mopo heni sala, de ta ita sala so bali. \p \v 12 Basa de au ita hataholi mana mate kala. Sila basa sala inahuu-kadiꞌik, lambadeik lasale kadela mana palenda ndia. Boe ma ata nusa-soda kala ala mai buka susula kala fo nana sulak basa hataholi tatao-nonoꞌin. Basa de ala buka susula feꞌek esa bali, na ndia susulak fo nana sulak hataholi nade nala fo dei fo lasoda lo Manetualain losa dodoon neu. Ndia boe oo, naketu hataholi mana mate kala dedeꞌan, tungga hata fo esa-esako tatao-nonoꞌin, sama leo nana sulak nai susula kala sila so.\x + \xo 20:12 \xt Daniel 7:9-10\x* \v 13 Ma basa hataholi mana mate kala mai lambadeik lasale kadela mana palenda ndia. Sila ndia hataholi fo ala mate litak, mae nai madak lain, do nai tasi dale. Boe ma Manetualain naketu sila dedeꞌa nala tungga esa-esako tatao-nonoꞌin. \v 14 Basa ndia boe ma, Manetualain mbia heni Mamate neni tasi haꞌik mana mbilak ta no hahaen. Ndia boe mbia heni Mamana Hataholi Mana Matek, neni tasi haꞌik ndia neu. Te tasi haꞌik ndia, na ndia mamana mate kalaꞌi duan. \v 15 Hataholi fo nade nala ta nana sulak nai susulak ndia dalek, na, nana mbia henik boe, neni tasi haꞌik ndia neu. Te susulak ndia, na ndia susulak hataholi fo mana masoda lakandondoo henin lo Manetualain. \c 21 \s1 Yohanis nita lalai ma daebafo mata beuk \p \v 1 Basa boe ma au ita lalai, ma daebafo mata beuk, huu lalai, ma daebafo laa kala mopo heni sala so. Tasi ta kana so boe.\x + \xo 21:1 \xt Yesaya 65:17; 66:22; 2 Petrus 3:13\x* \v 2 Boe ma au ita Manetualain kota malalaon, fo ndia Yerusalem Beuk, konda neme nusa-sodak mai. Kota ndia nahehele so, sama leo ina mana sangga kabin, fo ana sangga neu soluk ndia sao toun.\x + \xo 21:2 \xt Yesaya 52:1; Dae-bafok Mata Beuk 3:12; Yesaya 61:10\x* \v 3 Boe ma au amanene hala malii esa neme kadela mana palenda ndia mai, fo nae, \q1 “Mete neulalau! \q1 Mulai neme hatematak ia, Manetualain Uman nai hataholi la lalada nala. \q1 Mulai neme faik ia, Manetualain nasoda sama-sama no Ndia hataholi nala. \q2 Te Ndia dadik sila Manetualain so. \q2 Ma sila dadik Ndia ana nala. \q1 Neu ko Ana no sala taa-taa. \q2 Ma Ana sama-sama no sala nakandondoo henin.\x + \xo 21:3 \xt Yeskial 37:27; Malangga Anggama la Heti-heun 26:11, 12\x* \q1 \v 4 Neu ko Ana hali namada luu nala, \q2 fo ala ta lamatani so. \q3 Huu nai ndia, ta lamahedi so. \q3 Ma nai ndia, ta hambu mamates so. \q1 Basa mana tao nakatotoꞌak neme makahulun mai ndia, ta kasa so. \q1 Basa mana tao doidosok neme makahulun mai ndia, mopo heni sala so.”\x + \xo 21:4 \xt Yesaya 25:8; 35:10; 65:19\x* \p \v 5 Boe ma Ndia, mana manggatuuk nai kadela mana palenda ndia, Ana kokolak bali, nae, “Mete matalolole, te Au tao basan dadik beuk so.” Basa de, Ana kokolak bali no au, nae, “Sulak leo! Basa hataholi la, bisa lamahele Au Dedeꞌa-kokolang ia, te basa ia la, tetebes ndia so!” \p \v 6 Boe ma Ana nafada au bali, nae, \q1 “Basa dedeꞌak fo Au heluk neme makahulun mai ndia, ana dadi so. \q1 Te Au ia, \q2 Alfa losa Omega.\f + \fr 21:6 \ft Tungga hataholi Yunani la, na, Alfa ndia huruf makasososak, ma Omega ndia na huruf mateꞌek.\f* \q1 Ma Au ia, \q2 neme A mai, losa Z. \q1 Basa dedeꞌak lalaꞌen leme Au mai, \q2 mulai neme sososan losa babasan. \q1 Basa hataholi fo mana maa mada kala, \q2 neu ko Au fee sala ala linu mudak, \q3 neme oe matak mana neni sodak, fo suek hataholi la lasoda no ndoon.\x + \xo 21:6 \xt Yesaya 55:1\x* \q1 \v 7 Basa hataholi fo mana mahele tungga Manetualain dala ndoon, \q2 neu ko ala simbo lala basa babaꞌe-babati kala ia. \q1 Te Au dadik sila Manetualain, \q1 ma sila dadik Au ana nggala.\x + \xo 21:7 \xt 2 Semuel 7:14; Sosoda Koa-kio kala 89:26-27\x* \q1 \v 8 Tehuu hambu hataholi luma, fo nana mbia henik, \q2 leni tasi haꞌi balerang leu, fo mana mbila ta no hahaen ndia. \q3 Matak leo hataholi biitua, \q3 hataholi mana heok nasadea Yesus, \q3 hataholi manggenggeok, \q3 hataholi mana hohonggek, \q3 mana makanisa hataholi, \q3 mana songgo, \q3 kamodo mamates, \q3 ma mana masapepekok. \q1 Babasan te basa sala, nana mbia henik leni tasi haꞌik neu, \q2 fo hataholi la lae, ‘mamana mamates kaduan ndindia.’ ” \s1 Yohanis nita kota Yerusalem mata beuk \p \v 9 Boe ma au ita esa neme ata kahitu kala sila, fo maneme nusa-sodak mai, fo makahulun ana toꞌu bokor fo nana isik no Manetualain nasan. Ana mai natonggo no au, de kokolak, nae, “Mai ia dei! Te, au sangga atudu o, ina mana kabin, fo ana sangga sao Biꞌilombo Ana.” \p \v 10 Boe ma Manetualain Dulan mai neu au, de ata esa neme nusa-sodak mai, noo au uni lete madema esa uu. Nai ndia, ana natudu au kota Yerusalem, fo ndia Manetualain kota malalaon ndia, fo konda neme Manetualain mai, nai nusa-sodak.\x + \xo 21:10 \xt Yeskial 40:2\x* \v 11 Kota ndia lolen seli! Hambu masaꞌak fo landasoaok, kalua leme Manetualain nula-nambun mai, sama leo batu poemata manggahadok. Losa basa kota ndia manggaledok. \v 12 Hambu tembok inahuu madema ndule kota ndia, no lelesu inan sanahulu dua. Hambu ata nusa-sodak sanahulu dua lanea lai lelesu la sila. Nai lelesu kasanahulu dua kala sila, nana sulak leo Israel kasanahulu dua kala nade nala.\f + \fr 21:12 \ft Tungga hataholi malelak laꞌeneu Susula Malalaok, nomer kasanahulu duak ndia, na mana matudu nomer matetuk, laꞌeneu hataholi daebafok.\f* \v 13 Lelesu ina telu lasale dulu, telu lasale muli, telu lasale kii, ma telu bali lasale kona.\x + \xo 21:13 \xt Yeskial 48:30-35\x* \v 14 Tembok ndia nambadeik nai batu netes inahuuk sanahulu dua. Nai batu la sila, esa-esako nana sulak Biꞌilombo Ana hataholi nadedenu kasanahulu duan nade nala. Sila ndia ala ono-lau Ndia nai daebafok. \p \v 15 Boe ma, ata mana kokolak no au ndia, ana toꞌu ai uꞌukuk lilo mbilas esa, fo sangga uku kota ndia no lelesu inahuun ndia ma tembo nala.\x + \xo 21:15 \xt Yeskial 40:3\x* \v 16 Ana uku nakahuluk kota ndia tembon boboan haa sala. Ndia nalun, ma loan, ma deman basa sala sama, fo kilo lifun dua natun dua dua hulu (2.220).\f + \fr 21:16 \ft Susula Malalaok dedeꞌa Yunani nana sulak nae \ft \+it stadia\+it* lifun sanahulu dua.\f* \v 17 Boe ma ana uku tembok katen, meter nee hulu lima. Basa uꞌukuk ia, tungga hataholi natetemen uꞌukun.\f + \fr 21:17 \ft Susula Malalaok dedeꞌa Yunani nana sulak nai ia, nae, “\ft \+it peihon\+it* natun esa haa hulu haa (144)”. \+it Peihon\+it* esa, na, sanahulu dua laꞌi sanahulu dua, fo ndia natun esa haa hulu haa (144). De mete ma sanahulu dua, na ndandaan, nae, manadaik. Ma natun esa haa hulu haa (144), ndandaan nae, matetuk.\f* \v 18 Tembok ndia, ala taon neme batu manggadilak mabeli, nade \it yaspis\it*. Ma basa hata manai kota ndia dalek, ala taon neme lilo mbilas isi-isik, fo manggadilak leo titilok. \p \v 19 Batu netes fanderen kasanahulu dua kala sila, ala paroong sala leme batu manggadilak mabeli. Batu kaesan batu \it yaspis\it*, saꞌan momodo akidook. Batu kaduan batu \it nilam\it*, saꞌan momodo tasi. Batu katelun batu \it mirah\it*, fo saꞌan mbilas. Batu kahaan batu \it samrud\it*, fo saꞌan momodo akidook. \v 20 Batu kaliman batu \it unam\it*, fo nana lapis no soklat-fulak. Batu kaneen batu \it sardius\it*, fo saꞌan mbilas. Batu kahitun batu \it ratna cempaka\it*, fo saꞌan kuni lilok. Batu kafalun batu \it beril\it*, fo saꞌan momodo akidook. Batu kasion batu \it krisolit\it*, fo saꞌan kuni nulak. Batu kasanahulun batu \it krisopras\it*, fo saꞌan momodo anak. Batu kasanahulu esan batu \it lasuardi\it*, fo saꞌan momodo tasi. Ma batu kasanahulu duan batu \it kecubung\it*, fo mbila balanggeok. \v 21 Ma lelesu ina kasanahulu dua kala sila, nana taok neme mutiara deꞌek sanahulu dua. Lelesu esa, na nana taok neme mutiara deꞌek esa. Ma kota ndia okofon, ala taon neme lilo mbilas isi-isik, fo nanggahado leo titilok.\x + \xo 21:21 \xt Yesaya 54:11-12\x* \p \v 22 Ma au suli neu-mai, te au ta ita Uma Huhule-haladoik nai kota ndia so. Huu Manetualain mana koasa nai lain seli, ma Biꞌilombo Ana ndia, lai ndia lakandondoo henin. De, hataholi la leu lakaluku-lakatele lakandoon neu Sala. Ta paluu uma huhule-haladoik nai ndia. \v 23 Kota ndia boe oo, taa paluu ledo do bulak, fo tao manggaledon boe, huu Manetualain mandela-masaꞌan tao manggaledok nai ndia. Ma, Biꞌilombo Ana ndia, dadik leo bandu mana mbilak.\x + \xo 21:23 \xt Yesaya 60:19-20\x* \v 24 Mete te, hataholi la leme basa nusa kala manai daebafok, dei fo ala mai lalaꞌok nai manggaledok ndia dalek. Mane-mane kala malai daebafok, leni suꞌi nala fo ana seli ndia, leu boe.\x + \xo 21:24 \xt Yesaya 60:3\x* \v 25 Nai ndia, leꞌodaek taa so. Huu ndia de, ala taa paluu kena lelesu maso neni kota neu. \v 26 Mete te, ala leni basa hata malole la, dadik neu hada-holomata leme basa nusa kala malai daebafok ia, leni kota ndia dalek leu.\x + \xo 21:26 \xt Yesaya 60:11\x* \v 27 Te, mana ta bole maso leni ndia neu, na ndia basa hata manggalau kala. Sila: mana songgo, mana hohongge kala, ma masapepeko kala. Mana bole maso kala, na ndia kada hataholi la, fo nade nala nana sulak lai Biꞌilombo Ana susula masodan.\x + \xo 21:27 \xt Yesaya 52:1; Yeskial 44:9\x* \c 22 \s2 Lee fo oen maneni masodak, ma ai huuk mana neni masodak \p \v 1 Basa boe ma, ata maneme nusa-sodak mai, ana natudu au lee esa, fo oen neni masodak. Oe ndia neu ndoos sama leo titilok ia. Oe ndia faa kalua neme Manetualain ma Biꞌilombo Ana kadela mana palendan mai.\x + \xo 22:1 \xt Yeskial 47:1; Sakarias 14:8\x* \v 2 Boe ma, ana faa neni okofo inahuuk ndia laladan fo manai kota ndia. Nai lee ndia, bifin dua sala hambu ai huuk maneni masodak. Ai ndia, naboa teuk esa, laꞌi sanahulu dua, bulak esa, na laꞌi esa. Doon bisa dadik akidook, fo tao nahai basa hataholi nusa kala malai daebafok.\x + \xo 22:2 \xt Tutuik laꞌeneu Sososan 2:9\x* \v 3 Te basa hata fo Manetualain timba henin, ma Ana sumba-soo sala, na taa lai kota ndia. Manai ndia kala, na kada Manetualain ma Biꞌilombo Ana langgatuuk toꞌu palenda lai Sila kadela mana palendan, lo basa hataholi mana ono-lau ma lakaluku-lakatele leu Sala.\x + \xo 22:3 \xt Sakarias 14:11\x* \p \v 4 Sila basa sala bisa lita Manetualain matan. Ma Manetualain naden nana sulak nai sila oda-mata nala. \v 5 Nai ndia, leꞌodaek taa. De, Manetualain hataholi nala, tala paluu ledo, do banduk, huu Manetualain mesa kana tao manggaledo kota ndia. Mateꞌen, ala toꞌu noꞌu palenda nai ndia, losa dodoon neu.\x + \xo 22:5 \xt Yesaya 60:19; Daniel 7:18\x* \s1 Lamatuak Yesus nateꞌe Ndia hehelun \p \v 6 Boe ma, Manetualain atan ndia nafada au, nae, “Basa hata fo au afadak o ia, memak tetebes. Basa hataholi la bisa lamahele au kokolang ndia. Makahulun, Manetualain pake Ndia Dula Dalen, fo nafada Ndia Dedeꞌa-kokolan neu mana kokola nala. Tehuu hatematak ia, Ana pake atan maneme nusa-sodak mai, fo lafada Ndia ana nala, laꞌeneu basa dedeꞌa kala ia, fo ta dook so te musi dadi.” \p \v 7 Basa ndia, boe ma Yesus kokolak, nae, “Masanenedak baa! Ta dook so, te Au mai. Nai susulak ia, nana sulak basan, laꞌeneu hata fo neu ko ana dadi. Basa hataholi la fo mana tungga susulak ia isin, neu ko ala laua-lanale lalan seli.” \p \v 8 Mana sulak susulak ia, na ndia au, Yohanis. Au ia, mana mamanenek, ma au ita basa dedeꞌa kala ia. Amanene basa leondia, boe ma au sendek lunggulanggang, fo au akaluku-akatele neu ata nusa-sodak ndia matan, huu ana natudu au, basa dedeꞌa kala ia. \v 9 Tehuu ana kaꞌi au, nae, “Wei! O boso tao leondiak! O musi makaluku-makatele neu kada Manetualain. Boso makaluku-makatele neu au. Te au boe Manetualain atan, sama leo o mua o tolanoom. Sila ndia, na, Ndia mana kokola nala, ma basa hataholi fo mana tao tungga hata fo nana sulak nai susulak ia. \p \v 10 O boso mafuni susulak ia isin, neu hataholi feꞌek. Te ta dook so bali, basa nana sulak nai susulak ia, neu ko ana dadi. \q1 \v 11 Basa hataholi mana tao manggenggeok, na, \q2 sokolaa sala leu ndia, fo ala lambue tao manggenggeok lakandoo. \q1 Tehuu, basa mana masoda malalaok, \q2 ala musi lasoda malalaok lakandoo. \q1 Basa hataholi mana tao manggalauk, \q2 sokolaa sala leu ndia, fo lasambute tao manggalauk lakandoo. \q1 Tehuu basa mana tao malole, \q2 sila musi tao malole lakandoo.”\x + \xo 22:11 \xt Daniel 12:10\x* \p \v 12 Basa ndia, boe ma Yesus kokolak seluk bali, nae, “Masaneda neulalau bou! Ta dook so bali, te Au mai. Neu ko Au bala basa hataholi la, tungga hata fo ala ue-taon so.\x + \xo 22:12 \xt Yesaya 40:10; 62:11; Sosoda Koa-kio kala 28:4; Yermia 17:10\x* \q1 \v 13 Au ia, \q2 Alfa losa Omega.\f + \fr 22:13 \ft Tungga hataholi Yunani la, na, Alfa ndia huruf makasososak, ma Omega ndia na huruf mateꞌek.\f* \q1 Au ia, \q2 uma A mai, losa Z. \q1 Basan natahuhuun neme Au mai, \q2 mulai neme sososan mai losa babasan.\x + \xo 22:13 \xt Dae-bafok Mata Beuk 1:8; Yesaya 44:6; 48:12; Dae-bafok Mata Beuk 1:17; 2:8\x* \q1 \v 14 Hataholi la fo mana safe lalalao baloꞌan nala, laua-lanale lalan seli. \q2 Te neu ko ala hambu hak, fo maso tungga lelesu ina leni kota ndia dalek leu. \q1 Hataholi la fo lasoda malalaok so, na laua-lanela lalan seli. \q2 Te neu ko ala hambu nakamboꞌik, fo laꞌa ai boak ndia, fo ana tao hataholi nasoda nakandondoo henin.\x + \xo 22:14 \xt Tutuik laꞌeneu Sososan 2:9; 3:22\x* \q1 \v 15 Tehuu, hataholi feꞌek, na, taa bole maso neni ndia neu. \q1 Te Manetualain ta hataholin, na, ta bole leo nai ndia. \q2 Fo ndia, de hataholi fo ta namahele neu Manetualain,\f + \fr 22:15 \ft Susula Malalaok dedeꞌa Yunani nana sulak, nae, “busa”. Hataholi Yahudi lahiik ala pake dedeꞌa deꞌek “busa,” fo ana dadik neu nakandandaak, fo natudu neu hataholi taa Yahudi, fo ndia hataholi feꞌe kala “taa mana mamahele Manetualain”. Nai lalanek ia Yohanis ana kokolak laꞌeneu bubuak mata-matak fo tala maso leni nusa-sodak leu. Kaesan ndia “hataholi taa mana mamahele Manetualain”. Ia taa dedeꞌak laꞌeneu busa ana maso nusa-sodak do taa.\f* \q2 hataholi kalabik, mana songgok, \q2 mana makanisak, kamodo mamates, \q2 masapepekok. \q1 Basa sila, taa bole maso. \q1 Sila basa sala, ela sala kada leme deak. \p \v 16 Au ia, Yesus. Au ndia haitua Au atang neme nusa-sodak mai, fo atudu basa dedeꞌa kala ia, suek ei miu mafada Au hehelung ia, neu salani kahitu kala sila. \q1 Au ia, mane Dauk tititi-nonosin. \q1 Au ia, Manek mana toꞌu palenda. \q1 Au saꞌang manggaledo ndoos, \q2 sama leo Nduu Lolembilak. \q1 Au saꞌang tanden seli, \q2 sama leo Nduu Lolembilak.”\x + \xo 22:16 \xt Yesaya 11:1, 10\x* \p \v 17 Manetualain Dula Dalen noke nae, “Mai ia leo!” \p Lamatuak Yesus ina mana kabin boe, noke, nae, “Mai leo!” \p Basa mana mamanene kala boe, langgou tungga lae, “Mai leo!” \q1 See mana maa mada, na, mai minu leo! \q1 Basa mana nau ninu oe fo maneni sodak, \q2 na, mai ndui leo! \q1 Hataholi bole ndui nala oe ndia \q2 no mudak. \q1 Bole minu oe ndia \q2 ta no babaek.\x + \xo 22:17 \xt Yesaya 55:1\x* \s1 Yohanis hehelu mateꞌen \p \v 18 Au ia, Yohanis. Au fee nasanenedak neu basa hataholi la, fo dei fo lamanene susulak ia isin. Manetualain natudu memak neu au basa hata ia, mete ma hambu hataholi tamba seluk hata-hata bali nai susulak ia, neu ko Manetualain huku nakadaik ndia, nenik soe kahitu kala, fo Ana ngganggan neni daebafok mai. \v 19 Ma mete ma, hambu hataholi tao ta manadaik hata-hata bali nai susulak ia, na, neu ko Manetualain feꞌa heni ndia hak, fo ta maso neni kota malalaok neu, ma ta naꞌa ai boak ndia, fo ana tao hataholi nasoda nakandondoo henin.\x + \xo 22:19 \xt Tui Seluk laꞌeneu Dala Sodak 4:2; 12:32\x* \p \v 20 Lamatuak Yesus mesa kana natudu basa dedeꞌa kala sila. Ana helu so, nae, “Tetebes ndia! Ta dook so bali, te Au mai so.” \p Naa, Lamatuak Yesus, mai leo! \p \v 21 Au oke fo Lamatuak Yesus natudu Ndia dale malolen, neu basa Ndia hataholi nala. Amin! \q2 Neme au mai, \q2 Yohanis