\id 2CO  
\h Korintus kadua 
\toc1 Paulus susula kaduan fee hataholi kamahele kala lai kota Korintus 
\toc2 Korintus kadua 
\toc3 2Kor 
\mt2 Paulus susula kaduan fee hataholi kamahele kala lai  
\mt2 kota Korintus  
\mt1 Korintus kaduan  
\c 1  
\s1 Soda-molek  
\p
\v 1 Susulak ia neme au mai, Paulus. Manetualain nadenu au so, uni sudi bee uu, fo afada hataholi la laꞌeneu Yesus Karistus, fo Lamatuak tudu mema kana neme makahulun mai so. Ita fadin Timotius nai ia boe. Ana fee soda-molek.  
\p Au sulak susulak ia, fee basa hataholi kamahele kala, lai kota Korintus ma propinsi Akaya.\x + \xo 1:1 \xt Hataholi Nadedenu nala Tutuin 18:1\x*  
\v 2 Au hule-haladoi neu Manetualain, fo ita Aman, ma Yesus Karistus, fo ita Lamatuan. Au oke fo Ala latudu Sila dale malolen neu ei, fo suek ei bisa masoda mia sodak, mole ma ndoo-ndoo.   
\s1 Paulus noke makasi neu Manetualain  
\p
\v 3 Ai mahiik fo basa hataholi la, soꞌu dema-demak Manetualain naden. Huu Ndia ndia, ita Lamatuan Yesus Aman. Ndia ndia, fee ita nateteak fo suek ita bisa sue hataholi feꞌek, ma Ndia boe oo kokoe ita, mete ma ita hambu totoꞌak.  
\v 4 Huu ndia de, ita bisa kokoe hataholi feꞌe kala mana hambu totoꞌak. Huu Lamatuak tao natea ita dalen so, de ita boe oo, bisa tao tatetea sila dale nala.  
\v 5 Karistus hambu totoꞌak noꞌuk so, soaneu ita. De, huu Karistus nameda totoꞌak matak leondiak, huu ndia de, Aman tao natetea ita dale nala, mete ma ita hambu totoꞌak.  
\v 6 Mete ma ai nai ia hambu totoꞌak, na, Manetualain tao natetea ai dale nala. Ma mete ma ai hambu totoꞌak, boe ma makatataka no dale loak, na, ei boe oo musi bubuluk, mae, Lamatuak boe oo pake dala leondiak fo tao natetea ei dale mala, ma nakamboꞌik heni ei mima manggalauk mai. Huu mete ma ei hambu totoꞌak leo ai, na, Lamatuak tao natetea ei dale mala, suek ei boe oo, bisa makatataka mia dale loak.  
\v 7 Huu ndia de, ai mamahele, mae, ei bisa mahele tea-tea fo taa manggeꞌo fa boe. Huu ai bubuluk, mae, mete ma ei hambu totoꞌak leo ai, na, Lamatuak tao natetea ei dale mala sama leo Ndia boe oo, tao natetea ai dale nala.   
\p
\v 8 Tolanoo nggalei! Ai hihiin fo ei bubuluk no tetebes, laꞌeneu totoꞌak fo ai hambu mita kana neme propinsi Asia. Ai mameda mabela, lena heni ai bisa lemba kala. Losak ai manggate nala male, huu ai duduꞌa, mae, ai sangga mate ia so.\x + \xo 1:8 \xt 1 Korintus 15:32\x*  
\v 9 Ai mesa nggai mameda belak, sama leo hataholi esa bei fo namanene mana maketu dedeꞌak, fo naketu huku mate ndia. Tehuu basa sila la dadi, fo suek ai mamahele neu Manetualain, ma taa mamahele neu ai ao nala. Huu Lamatuak ndia, naena koasa fo tao nasoda falik hataholi kamates.  
\v 10 Ndia ndia nakamboꞌik heni ai mima manggalauk mai \it so\it*, neu faik fo elabaꞌik ai mate. Neu ko Ndia boe oo, \it nau\it* nakamboꞌik heni ai mima manggalauk mai. Ai mamahena mahele, mae, neu ko Ana mai nakamboꞌik heni ai mima manggalauk mai \it nakandondoo henin\it*.  
\v 11 Mete ma ei hule-haladoi makandoo fee ai, na, ndia boe fali ai, huu Manetualain nau tao dedeꞌa malole noꞌuk fee ai. Ana nau tao leondiak, huu hataholi noꞌuk hule-haladoi fee ai. Basa de, ledoeik hataholi noꞌuk lasaneda ai, dei fo sila boe loke makasi noꞌuk leu Ndia.   
\s1 Paulus tao rencana beuk  
\p
\v 12 Ai bisa kokolak lena-lenak, huu ai bubuluk nai ai dale nala, mae, hata fo ai taon nai daebafok ia, tungga Lamatuak hihii-nanaun neu ai. Ai taa heok mima ues ndia mai, suek basa hataholi la lita ai tao ues mia dale malalaok. Ai boe oo, makalalaꞌok ai uen, minik malelak\f + \fr 1:12 \ft Paulus maksud nai ia, na ndia ‘malelak fo tao hataholi duduꞌan naluk, fo bubuluk dedeꞌak, tungga Lamatuak susulin’. No leondiak na, ‘malelak’ ia, taa kada neme langgautek mai, tehuu neme dalek mai boe.\f* fo mana konda neme Manetualain mai, huu taa minik malelak fo naoka nai daebafok ia. Huu Lamatuak natudu Ndia dale malolen neu ai. Huu ndia de, ai tao ues tea-tea lena bali, neu ledoeik fo ai sama-sama mia ei.  
\v 13 Kada au sulak fee ei, laꞌeneu dedeꞌa kala fo ei bisa les ma malelak. Hatematak ia ei malelak au maksud luma so. Tehuu au amahena, dei fo ei bisa malelak matetuk lena bali.  
\v 14 Hatematak ia, bei fo ei malelak kada fak laꞌeneu ai. Tehuu dei fo, mete ma ita Lamatuan Yesus Karistus fali main so, na, au amahele ei malelak noꞌuk so. No leondiak, na ei bisa kokolak koaok laꞌeneu ai, sama leo ai kokolak koaok laꞌeneu ei.   
\p
\v 15 Au bubuluk ei malelak dedeꞌa kala ia, de, makahulun, au aketu fo nau uu tilo seluk ei, fo suek ei hambu babaꞌe-babatik laꞌi dua.  
\v 16 Huu au duduꞌa, mete ma au dadi uni propinsi Makedonia uu, na, au singgo tilo ei. Boe ma, mete ma au fali uma Makedonia mai, na, au bisa singgo seluk ei bali. No leondiak, na, ei bisa fali au, fo au bisa laꞌo akandoo uni propinsi Yudea uu.\x + \xo 1:16 \xt Hataholi Nadedenu nala Tutuin 19:21\x*   
\p
\v 17 Tehuu talobee bali? Makahulun au duduꞌa leondiak, tehuu ta dadik. Laꞌi-laꞌik au afada ei, ae, au ahiik mai tilo ei, na, fama ei maehetuk au akaeꞌesok akandoo do? Do ei maehetuk kada au aketu dedeꞌak tungga kada au hihii heheling, sama leo hataholi feꞌek nai daebafok ia do? Do, ei maehetuk au ia hataholi mana dea-dalek, fo nahiik nae, “Hei.” Naa te, nai au daleng, au duduꞌa ae, “Taa dadi!” Fama ei duduꞌa mae au ia, matak leondiak hetu?  
\v 18 Ita bisa tamahele teu Manetualain, huu, mete ma Ana kokolak dedeꞌak esa, na, neu ko Ana tao natetun. Huu ndia de ai boe oo, leondiak. Ma mete ma ai kokolak mae, “Hei,” na, ai taa duduꞌa, mae, “Taa.”   
\p
\v 19 Au, Silas, ma Timotius manoli ei so, laꞌeneu Yesus Karistus fo Manetualain Anan. Ndia, taa hataholi mana dea-dalek, fo kokolak “hei”, tehuu maksud nae, “taa”. Ana taa nanggeꞌo, huu, mete ma Ana kokolak “hei”, na, Ndia maksud “hei”.\x + \xo 1:19 \xt Hataholi Nadedenu nala Tutuin 18:5\x*  
\v 20 Basa dedeꞌa kala fo Manetualain heluk ndia so, dei fo Ana taon dadi. Huu ndia, de, mete ma Yesus helu dedeꞌak esa, nae, “hei”, na, ita tataa, tae “Tebe ndia! Amin!” Huu ai bubuluk memak so, hata fo Yesus sangga taon. Ai mafada dedeꞌak ia fo natudu Manetualain hehelun ta nanakokak, de koa-kio neu Manetualain.  
\v 21 Lamatuak ndia, fo Ana hele nala ei ma ai. Ndia fo Ana soꞌu nala ita, fo dadik teu Ndia hataholi nala. Ndia boe oo, tao nala ita takatataka takandoo.  
\v 22 Ndia fo Ana fee Dulan fo heti ita, ma natudu Ndia hihiin neu ita. Ndia sama leo hataholi esa, tenda naden neu buas esa, fo nafada nae, buas ndia, ndia enan.   
\p
\v 23 Au oke fo Lamatuak mesa kana dadik sakasii neu au kokolang ia. Huu Ana bubuluk au daleng. Ana bubuluk hatina de au bei ta dadi uni kota Korintus uu. Huu, au taa nau tao ei mae.  
\v 24 Ai taa sosoꞌuk aok fo dadik malanggan fo madenu ei, mae, ei musi mamahele neu see. Tehuu ai maue-maledi noꞌu mia ei, suek ei dale mala lamahoko. Ei bisa mahele tea-tea, huu ei mamahele neu Manetualain.   
\c 2  
\p
\v 1 De, au mesa nggau aketun, ae, au bei ta nau uu tilo ei, fo ela basa hataholi la boso dale nala belak.  
\v 2 Huu, mete ma au tao ala ei dale mala belak, na, see bali fo dei fo tao au daleng namahoko? Kada ei hetu!? Tehuu, mete ma hatematak ia au mai, na, au tao ala ei dale mala susa.  
\v 3 Huu ndia de, au sulak lai-laik susulak kekeꞌuk ndia, ae, au bei ta dadi uni ei neti. Au bei ahani tataak, fo suek ei makaneni basa ei dedeꞌa mala dei. Boe ma, mete ma dei fo au dadi mai, na, au boso ameda belak huu ei dedeꞌa mala. Huu, teteben, na ei ndia tao mala au daleng namahoko. Au alelak ei basa nggei. De, au amahele, mete ma au daleng namahoko, na, ei dale mala boe oo, lamahoko leondiak.  
\v 4 Ledoeik au sulak susulak ndia fee ei nai fai lalain ia, au ameda au daleng hedis ma nambela. Au boe oo, amatani alan seli. Au sulak susulak kekeꞌuk ndia, ta tao ei dalen susa, tehuu au sulak susulak ndia, fo suek ei bubuluk au susueng neu ei.   
\s1 Mafalende heni hataholi salan  
\r (1 Korintus 5:1-13)  
\p
\v 5 Nai ei salani mala ndia, hambu hataholi esa tao nala hataholi noꞌuk dale nala hedis. Au boe oo, dale hedi tungga, huu hataholi ndia tataon. Naa te, ndia tatao-nonoꞌin ndia, memak taa laꞌe bebeik au, tehuu noꞌun seli laꞌeneu ei luma.  
\v 6 Au boso kokolak noꞌuk bali. Huu noꞌuk leme ei mai kaꞌin so, boe ma ana hahae.  
\v 7 De, hatematak ia, ei musi mafalende heni ndia salan, basa na, ei musi kokolak malole mian. Huu, boso losak ndia manggaten fo tungga Lamatuak ana male.  
\v 8 Huu ndia de, au oke fo ei makabubua noꞌu, fo taon namahele, mae, ei sue ndia.   
\p
\v 9 Au sulak au susulang lai-laik ndia, fo sangga uku-sudi ei. Huu, au nau bubuluk, mete ma ei tao ndoos, ma tao tungga basa au palendang neu ei.  
\v 10 Mete ma ei taa mambeda dalek so bali, ma mafalende heni hataholi ndia salan, na, au boe oo, tungga hata fo ei maketun so. Boe ma au afalende heni hataholi ndia salan. Au tao leondiak nai Karistus matan, fo dadik conto malole neu ei.  
\v 11 Huu ndia de, au ta nau ei taa mafalende heni hataholi salan. Te no leondiak, nitu la malanggan ika nala ita, fo senggi ita. De, ita musi bubuluk ndia hihii manggenggeo nala. Boso fee nitu la tao lamanggonggoa ita!   
\s1 Paulus dalen taa ndoo-ndoo nai Troas  
\p
\v 12 Makahulun, faik fo au uni kota Troas uu, fo anoli hataholi laꞌeneu Karistus Hala Malolen ndia, Lamatuak soi dalak fee au nai ele.  
\v 13 Tehuu au daleng taa tesa, huu, au taa atonggo ua tolanoong Titus nai ele. Boe ma au oke fo laꞌo ela hataholi kamahele Troas asa, de au laꞌo uni propinsi Makedonia uu.\x + \xo 2:13 \xt Hataholi Nadedenu nala Tutuin 20:1\x*   
\s1 Karistus ndia tao nala ita senggi  
\p
\v 14 Tehuu, mae au nai sudi bee mesan, au oke makasi noꞌuk neu Manetualain. Huu Karistus natati laban dedeꞌa manggalau kala so, de Ana senggi, ma ita boe oo, nana mbaꞌak to Ndia. Huu ndia de, Manetualain natudu nakandoo, nae, ita ia, Ndia hataholi nala. De, ledoeik ita tafada hataholi laꞌeneu Karistus, na, ndia sama leo kaboo menik esa fo basa hataholi la hae laꞌen.  
\v 15-16 Makahulun, faik fo hataholi Yahudi la tao tunu-hotuk, masun boon hene neni Lamatuak neu, de tao namahoko Ndia dalen. Ita boe oo, sama leo kaboo menik esa, fo tao nasanenedak Lamatuak laꞌeneu Karistus. Soaneu hataholi nasoda dook no Lamatuak, na, ita sama leo kaboo mbuluk esa. Huu, ala lita ita soda nala, de ndia tao nala ala duduꞌa belak lae, dei fo ala mate, na ala laelak dook leme Lamatuak mai. Tehuu soaneu hataholi fo lasoda ndoos, na, ita sama leo kaboo menik esa. Huu, mete ma ala lita ita soda nala, na, ndia tao nala lasaneda talobee fo Karistus nasalaꞌe nala sala, ma lasoda taa no namaketuk. Hataholi see ndia, fo nabeꞌi tao basa dedeꞌa kala ia? Taa hambu hetu?   
\p
\v 17 Masaneda, huu ita ia, taa sama leo hataholi feꞌek, fo kada nanoli Lamatuak Dedeꞌa-kokolan fo suek ala sangga nanalak, sama leo ala danggan pake Lamatuak Dedeꞌa-kokolan. Taa! Mete ma ai kokolak, na, basa hataholi la bisa lita ledo-ledo, lae, ai manoli no dale malalaok. Ai kokolan ndia, naoka neme Manetualain mai. Ma ai soda nala nana mbaꞌak mia Karistus.   
\c 3  
\s1 Lamatuak hataholin mana makalalaꞌok Hehelu Beuk  
\p
\v 1 Boso maehetuk, ai mulai koao, fo sosoꞌuk ai ao nala. Taa! Meda ai sama leo hataholi feꞌek fo paluu neni susula nafafadak fee ei, bei fo ai bisa makalalaꞌok ai uen do? Do, ai paluu moke susula nafafadak neme ei mai, fo ai minin neni hataholi feꞌek neu? Taa hetu?  
\v 2 Huu, ai susula nafafadan nai ia so. Susulak ndia, fo ndia ei mesa nggei. Huu, ai bubuluk dedeꞌak noꞌuk laꞌeneu ei soda mala. Dedeꞌa kala sila nana mbedak nai ai dale nala so. Basa hataholi la bisa les ei soda mala; neme ndia mai ala bubuluk ai ue-ledin buna-boan.  
\v 3 Huu, manggaledok so, nae, ei sama leo susulak esa fo Karistus sula kana so. Boe ma Ana fee ai toꞌun. Karistus taa pake tinta fo sulak susulak ndia, tehuu, Ana pake Lamatuak Dula Dale Malalaon. Karistus boe oo, taa doki Dedeꞌa-kokolan neu batu bebelak, matak leo Lamatuak tao fee Musa. Tehuu Ana sula kana nai ita dale nala fo kasodak.\x + \xo 3:3 \xt Kalua neme Masir mai 24:12; Yermia 31:33; Yeskial 11:19; 36:26\x*   
\p
\v 4 Ai bubuluk tebe-tebe mae, basa dedeꞌa mana dadik sila, memak tetebes, huu Karistus natudun leondiak so.  
\v 5 Mete ma kada neme ai mesa nggai mai, na, ai taa maena koasa, fo bisa tao hata esa boe. Huu, koasa ma hak manai ai ia, naoka nai Manetualain.  
\v 6 Lamatuak ndia, soꞌu nala ai so, dadik neu Ndia hataholi mana tao uen, fo mafada hataholi, laꞌeneu Ndia Hehelu Beun. Tehuu Ndia Hehelu Beun ndia, taa laꞌeneu kada hataholi fo tao tungga heti-heuk mata-mata kala, tehuu laꞌeneu hataholi fo nana mbaꞌak no Lamatuak Dula Dale Malalaon. Mete ma hataholi kada tao mboke-mbake tungga heti-heuk, na, ndia sama leo dale nala kamates so, ma taa hambu soda tetebes, fo taa mana ketuk. Tehuu, mete ma hataholi nana mbaꞌak no Lamatuak Dulan, na, ana hambu soda tetebes ndindia.\x + \xo 3:6 \xt Yermia 31:31\x*   
\p
\v 7 Makahulun, faik fo Lamatuak doki Ndia Heti-heun neu batu bebela kala, na, ndia natudu Ndia mandela-masaꞌan. Tehuu, mae hataholi tao tungga basa Heti-heu kala sila, dei fo ala bei laelak lo Manetualain. Boe ma, faik fo Musa simbo nala Heti-heu kala sila, matan nasaꞌa nalan seli. Huu ndia de, hataholi Israel asa taa bisa lita ndia matan. Tehuu, doo-doo boe ma, masaꞌak ndia mopon.\x + \xo 3:7 \xt Kalua neme Masir mai 34:29\x*  
\v 8 De, mete ma nana sulak nai batu bisa dadik ana seli leondiak, na, talobee no hata fo Lamatuak Dulan taon neu ita dale nala so? Neu ko ana seli nalan seli bali, hetu?  
\v 9 Naa, Heti-heuk ndia natudu nae, ita musi hambu huku mate, fo taelak to Lamatuak, huu ita ta tao tungga basa Heti-heuk sila. Mae leondiak, tehuu, Heti-heuk bei ana seli nahele boe. Tehuu, Lamatuak Dulan ana seli lena bali, huu Ana natudu dalak, fo ita bisa malole fali to Manetualain.  
\v 10 De, Heti-heuk fo makahulun hataholi taok ana seli ndia, hatematak ia taa ana seli so, huu, hatematak ia hambu mana selin lena bali.  
\v 11 Heti-heu kala ana selin ndia, sama leo baꞌi Musa matan, fo makahulun nasaꞌa, basa bei fo saꞌan mopon. Musa no Heti-heuk ndia bei ana seli, tehuu mana ana selin lena bali, ndia ana selin fo nakatataka nakandoo, taa no mateꞌek.   
\p
\v 12 Ai basa nggai bubuluk tebe-tebe, mae, Lamatuak Hehelu Beun ndia, sangga nakatataka nakandoo, taa no mateꞌek. Huu ndia de, ai kokolak ledo-ledo, taa no babaak.  
\v 13 Ai taa tao leo baꞌi Musa. Huu ana musi babaa matan nenik temak, fo suek hataholi Israel asa taa bisa lita masaꞌak ndia mopon.\x + \xo 3:13 \xt Kalua neme Masir mai 34:33-35\x*  
\v 14 Tehuu, Manetualain tao nala hataholi Israel asa langgaute nala mbaꞌa. Huu, losa hatematak ia boe, mete ma ala les nai Lamatuak Susula Malalaon laꞌeneu Ndia Hehelu Laan ndia, na, ndia sama leo temak esa babaa nala langga nala, de tala nau lamanene, ma tala nau bubuluk. Taa hambu hataholi feꞌek bali, fo bisa buka sila dale nala fo ala bisa bubuluk. Kada Karistus mesa kana.  
\v 15 Losa hatematak ia boe, mete ma hataholi Yahudi la les baꞌi Musa susulan, na, lamanene, tehuu tala bubuluk teteben. Ndia, huu ala taa lamanene pake sila dale nala, sama leo hata esa tatana nala dale nala.   
\p
\v 16 Tehuu mete ma, hambu hataholi mulai lamahele ita Lamatuan Yesus Karistus, na, Karistus buka hataholi la sila dale nala, fo suek ala bisa lalelak tebe-tebe. Ndia sama leo nana sulak nai Lamatuak Susula Malalaon, nae, “Ana buka heni temak nana mbotik nai matan so.”\x + \xo 3:16 \xt Kalua neme Masir mai 34:34\x*  
\v 17 Nai Lamatuak Susula Malalaon, ledoeik fo baꞌi Musa kokolak, nae, “Lamatuak”, na, ndia maksud, Manetualain Dulan. Mete ma ita hambu Dulak ndia, na, Ana nakamboꞌik ita.  
\v 18 No leondiak, Ana tao nala ita tamba faik boe ana seli, sama leo Ndia. Taa paluu mboti ita mata nala. Ma ita duduꞌa takandoo laꞌeneu ita Lamatuan ana selin, huu Ndia Dulan fali nala ita leondiak.   
\c 4  
\s1 Hata mabeli fo nana mbedak nai uledae dale  
\p
\v 1 Manetualain natudu namemeda kasian neu ita so. Huu ndia de, Ana nadenu ai miu mafada hataholi laꞌeneu Ndia Hehelu Beun. Huu ndia de, ai makatataka makandoo, ma samanek taa mana malek.  
\v 2 De, neme makahulun mai ai maketun so leoiak: ai mafada ledo-ledo so, mae, ai taa nau tao dedeꞌa manggalauk, sama leo hataholi feꞌe kala. Ala lahiik tao lafufunik, suek hataholi taa bisa lita. Ma ala taa mae lalelak. Tehuu ai taa nau pepeko hataholi. Ai boe oo, taa kokolak loulatak laꞌeneu Manetualain Dedeꞌa-kokolan, tehuu ai manoli ledo-ledo hata fo ndoos. No leondiak, basa hataholi la bisa palisak aon ai kokola nala nai Lamatuak matan, boe ma mesa kasa timba-tai ai ia, hataholi matak leo hata.  
\v 3 Mete ma hataholi taa nau bubuluk Lamatuak Hala Malolen fo ai manolik ndia, na, dei fo ala lakalulutuk, huu, ala laelak dook lo Lamatuak.   
\p
\v 4 Nitu la malanggan ndia, sama leo lamatuak esa fo hataholi la lakaluku-lakatele neun hatematak ia. Ana tao nala hataholi luma langgaute nala mbaꞌa, sama leo dale nala lakatema. Sila ndia, hataholi fo taa lamahele leu ita Manetualain teteben. Huu, dale nala lakatema leondiak, de, ndia sama leo ala taa bisa lita Manetualain no manggaledok. Huu ndia de, ala taa bisa lalelak Hala Malole laꞌeneu Karistus. Sila boe oo, taa bubuluk Karistus ana selin. Huu, Karistus ndia, mata-aok esa no Manetualain.  
\v 5 Ai taa kokolak noꞌuk, laꞌeneu ai ao nala. Tehuu, ai kokolak noꞌuk laꞌeneu Yesus Karistus, fo ita Lamatuan. Ai kokolak laꞌeneu ai ao nala, kada ia: fo ndia, ai tao ai ao nala sama leo hataholi nadedenu kala fo ono-lau ei, huu ai dadik Yesus hataholi nala.  
\v 6 Makahulun ele, Manetualain kokolak nitak, nae, “Musi hambu manggaledok nasaꞌa nai mamana makiuk.” Boe ma, Ana tao nala Ndia manggaledon nasaꞌa nai ita dale nala. Huu, Ana nahiik fee Ndia manggaledon neu ita. Ndia, ndandaan, nae, ledoeik ita duduꞌa laꞌeneu Karistus, na, ita boe oo, tasaneda Manetualain ana selin.\x + \xo 4:6 \xt Tutuik laꞌeneu Sososan 1:3\x*   
\p
\v 7 Mae ai ia, kada hataholi basa faik, tehuu, Lamatuak tao ndia bua mabelin nai ai dale nala. Ndia sama leo hataholi esa mbeda ndia bua mabelin nai uledae dale. Bua mabeli ia, fo ndia Lamatuak manggaledon. Manggaledok so, nae, koasa fo ana seli manai ai, taa naoka nai ai, tehuu naoka nai Manetualain.  
\v 8 De, mae hataholi tuni-ndeni fo tao nakatotoꞌak ai sudi nai bee, tehuu kada ai makatataka makandoo. Mae ai taa bubuluk basan, tehuu ai samane nala boe oo taa maꞌa-male.  
\v 9 Mae hataholi tao lakatotoꞌak ai makadotok, tehuu Manetualain taa mboꞌi lotak ai mesa nggai. Mae, hataholi tao ai, tehuu ala taa bisa tao lakalulutu heni ai.  
\v 10 Huu, ai hambu doidosok mata-mata kala so, de ai mini bee miu na, ai bisa tao nasanenedak hataholi mae, Yesus boe oo, hambu doidosok makadotok, neu ledoeik Ana sangga mate. Mae hataholi tao ai mata-mata kala, tehuu, ai masoda makandoo. Ndia boe oo, tao nasanenedak, nae, Yesus nasoda nakandoo nai ai dalek.  
\v 11 Tetebes! Laꞌi noꞌuk so, ai soda nala ia, elabaꞌik mate, huu ai dadik Yesus hataholi nala. No leondiak, basa hataholi la bisa bubuluk, lae, Yesus fee ai soda tetebes, mae dei fo ai mate.  
\v 12 De, mae babasan, ai mate, tehuu ai taa bii kokolak laꞌeneu Karistus. Huu, ai sadia mate leondiak, fo suek ei bisa hambu soda tetebes.   
\p
\v 13 Nai Lamatuak Susula Malalaon dalek nana sulak, nae, “Huu, au amahele neu Lamatuak, de au kokolak.” Ai duduꞌa nala boe oo, sama. Huu, ai mamahele neu Lamatuak, de ai musi mafada hataholi laꞌeneu Ndia.\x + \xo 4:13 \xt Sosoda Koa-kio kala 116:10\x*  
\v 14 Ai bubuluk, mae, Manetualain ndia tao nasoda falik ita Lamatuan Yesus Karistus neme Ndia mamaten mai. Ndia boe oo, dei fo tao nasoda falik ita, huu, ita nana mbaꞌak to Yesus. Dei fo Lamatuak nambadedei ita basa nggata teu Ndia matan, fo Ana simbok nala ita.  
\v 15 Lamatuak tao basa dedeꞌa kala ia, fo fali nala ei. Ndia boe oo, nau natudu Ndia dale malolen neu hataholi la, fo tamba faik hataholi la boe lamanoꞌu. Dei fo sila boe oo, loke makasi noꞌuk neu Ndia. Boe ma sila boe oo, manaku Ndia ana selin.   
\s1 Ita tamahele takandoo teu Lamatuak  
\p
\v 16 Huu ndia de, ita takatataka takandoo, no samanek taa mana maꞌa-malek. Mae ita ao nala dadik lakalulutuk, tehuu Manetualain tao ita dale nala boe latea tungga-tungga faik.  
\v 17 Huu, tungga ita duduꞌa nala, na, hatematak ia ita hambu totoꞌak mata-mata kala. Tehuu, ita musi tasaneda, tae, dei fo Lamatuak nau soꞌu namadedema ita. Huu ndia de, ita taok hata fo hatematak ia mana dadik ndia, sosoa-ndandaan taa fa boe!  
\v 18 De, ita musi suli dedeꞌa kala fo taa nana nita kala. Boso kada suli nana nita kala. Huu, dedeꞌa nana nita kala ia, taa nahele nala dook. Tehuu, dedeꞌa kala fo taa nana nita kala sila, dei fo ala lakatataka lakandoo, taa no namaketuk.   
\c 5  
\p
\v 1 Huu, ita bubuluk, ita ao nala hatematak ia, ita pake tataak nai daebafok ia, sama leo bali laak esa fo ita tambadedei tataa kana. Mae ita ao nala dei fo lakalulutuk henin, tehuu, boso dadik neu duduꞌak, huu Manetualain sadia mamanak malole esa, neu ita nai nusa-sodak so. Hataholi taa tao mamanak ndia. Tehuu, Lamatuak ndia taon, boe ma mamanak ndia nahele nakandoo.  
\v 2 Huu, ita sota to ita ao nala hatematak ia nai daebafok ia. Ma ita dokodoe nau hambu ao beuk, fo dei fo ita paken nai nusa-sodak.  
\v 3 Boe ma, dei fo mete ma ita losa nai ele, na, ndia sama leo bali ita taa takahola, tehuu, pake baloꞌa papake beuk.\f + \fr 5:3 \ft Hambu susula Yunani nana sulak, nae, “pake baloꞌa papakek”. Tehuu luma boe oo nana sulak nae, “odu baloꞌa papakek”.\f* Huu, taa kada ita dadik dulak, tehuu, ita hambu ao beuk nai ele.  
\v 4 Ita ao makalulutu hatematak ia, tao nala ita hela naluk ita ani hahaen, huu, tameda mabela. Mae leondiak boe oo, ita taa nau mate, fo takamboꞌik teme ita ao makalulutun ia mai. Huu ita tamahena fo hambu ao beuk nggati ita ao laa nala, fo suek hambu soda beu tetebes.  
\v 5 Manetualain, tao nala ita tahehele simbok tala soda beuk ndia. Ndia boe oo, fee ita Ndia Dulan, fo dadik tanda nae, neu ko, neu faik mateꞌen Ana tao natetu hehelun fo fee ita ao beuk.   
\p
\v 6 Huu ndia de, ita tamahele takandoo. Ita bubuluk tae, mete ma ita bei nai ita ao hatemata nala ia, na, ita boe oo, bei dook teme Lamatuak mai.  
\v 7 Huu ndia de, ita tasoda tenik tamahele teu Lamatuak. Ita taa bisa kada tasoda tenik hata fo ita bisa titan nai daebafok ia.  
\v 8 Tehuu, ita tamahele boe, tae, leo ita mate laꞌo ela ita ao nala hatematak ia, fo teu tasoda noꞌu to Manetualain nai nusa-sodak, na, neu ko ita tamahoko lena bali.  
\v 9 Mae ita tasoda takandoo nai daebafok ia, do ita mate ma tasoda nai nusa-sodak boe oo, kasosoan ndia, na ndia, ita tao tamahoko Lamatuak dalen. Huu, ita hihiin ndia.  
\v 10 Boso lilii henin. Te, dei fo basa hataholi la musi lasale Karistus. Ndia ndia, Mana Maketu Dedeꞌak fo timba-tai basa hataholi la soda nala lai daebafok ia. Boe ma dei fo Karistus bala no mandaan tungga hataholi tatao-nonoꞌin. Huu, Karistus bubuluk, hataholi ndia tao dedeꞌa malole, do tao taa malole.\x + \xo 5:10 \xt Roma 14:10\x*   
\s1 Ita bisa talole to Lamatuak huu Karistus  
\p
\v 11 Huu, ai masaneda neu ko Karistus palisak ai soda nala, huu ndia de, ai bii de fee hadak neu Ndia. Ma ai tao ues mbilu mbuse fo kokoe-nanasi hataholi la fo lamahele leu Karistus. Manetualain bubuluk ai dale nala malalaok so. Au nau fo ei boe oo, bubuluk ai dale nala malalaok.  
\v 12 Ai taa sosoꞌuk aok neu ei mata mala. Taa! Tehuu, ai mafada toꞌon neu ei, fo suek ei kokolak koaok laꞌeneu ai, no taa mia mae fa boe. No leondiak, ei bisa mataa neu hataholi mana koao kala sila. Huu, ala koao laꞌeneu sila ue-ledin buna-boan, fo hataholi bisa litan, naa te sila dale nala taa malalaok.  
\v 13 Leo mae ei taok ai sama leo hataholi kamuluk boe oo, neu. Te ai kokolak leondiak fo makalalaꞌok Lamatuak uen. Mae ei taa malelak, tehuu, Lamatuak nalelak. Huu ai kokolak minik duduꞌa ndoos leondiak, fo fali nala ei.   
\p
\v 14 Karistus sue nala ita seli. Ndia, fufuꞌa ai samane nala fo ai makalalaꞌok ai ue nala. Huu ai mamahele mae, Hataholi esa, fo ndia Karistus, maten fo nggati basa hataholi la. Ndia ndandaan nae, ndia sama leo ita basa nggata mate so, suek laꞌo ela soda laak, ma taa naena hak esa boe nai daebafok ia.  
\v 15 Karistus mate soaneu basa hataholi la, suek basa hataholi mana masodak lai daebafok ia, taa lasoda tungga sila hihii-nanau heheli nala bali. Tehuu, hatematak ia ala musi lasoda tungga Karistus hihii-nanaun, huu, Ana mate nggati sala, boe ma Ana nasoda fali.   
\p
\v 16 De, mulai neme hatematak ia mai, boso ita timba-tain tenik hataholi basa faik nateteme uꞌukun. Mae makahulun ita mesa nggata timba-tai Karistus tenik hataholi basa faik nateteme duduꞌan. Tehuu, hatematak ia, ita taa timba-tai Ndia leondiak so bali.  
\v 17 Huu ndia de, hataholi fo nana mbaꞌak no Karistus, dadik neu hataholi beuk so. Ana taa sama leo makahulun bali, huu soda laan mopo henin so. Taa kana so bali! Huu hatematak ia, beuk nai ia so.  
\v 18 Basa ia la, Manetualain ndia taon. Ndia ndia tao mole, de ita talole falik to Ndia, huu, Karistus koka heni ita sala nala so. Boe ma Ana fee ues neu ita, fo ita boe, tatudu dalak, suek hataholi feꞌe kala boe oo bisa lamole falik lo Manetualain.   
\p
\v 19 Masaneda, huu faik fo Karistus bei nai daebafok ia, Manetualain paken fo Ana noo hataholi la leu mole fali lo Lamatuak. De, Ana taa hingga sila sala nala so bali, boe ma ala taa lemba sala nala huhukun bali. Boe ma Ana fee ues neu ita, fo teu tafada hataholi, tae, ala bisa malole fali lo Ndia.   
\p
\v 20 Huu ita dadik teu Karistus wakil. De, Manetualain pake ita fo too hataholi la leu, fo ala mole fali lo Ndia. Huu ita dadik Karistus wakil, huu ndia de ai moke ei, mae, “Lamatuak dokodoe ei malole fali mia Ndia.”  
\v 21 Karistus mesa kana taa tao nita salak. Tehuu Manetualain feen Ana lemba ita sala nala so. Lamatuak tao leondiak neu ita, huu Karistus mamaten soi dalak fo ita bisa tasoda to dale ndoos, sama leo Lamatuak dale ndoon boe.   
\c 6  
\s1 Lamatuak tao malole neu ita  
\p
\v 1 Huu ai maue noꞌu mia Lamatuak, de, ai nau fee nanoli-nafadak neu ei leoiak: Manetualain natudu Ndia dale malolen noꞌuk neu ei. De, boso ei simbo mala Ndia dale malolen no sosoa taak.  
\v 2 Huu, nai Ndia Susula Malalaon, nana sulak nae,  
\q1 “Nandaa no fai malolen ndia, Au amanene neu o.  
\q2 Au boe oo, fali ala o, neu faik fo Au asalaꞌe ala hataholi la.”  
\p Mamanene neulalau baa! Hatematak ia, fai malolen ndia ia so. Huu, hatematak ia, Lamatuak fain fo nasalaꞌe nala hataholi.\x + \xo 6:2 \xt Yesaya 49:8\x*   
\p
\v 3 Huu ndia de, ai nau manea matalolole, fo masoda ndoos makandoo leo. Huu, ai taa nau dadik matabaak neu hataholi mana nau neni Lamatuak dala sodan neu. Ma ai boe oo, nau kokolak ndoos, fo suek boso hataholi kokolak tao laboboo ai nade malolen.  
\v 4 Ma basa hata fo ai taok ndia, ai masusua matudu mae, ai ia Manetualain hataholi mana tao ue malolen. De, mae ai hambu totoꞌak ma doidosok, fo masoda nai naodek laladan, na, kada ai makatataka makandoo.  
\v 5 Ai boe oo, makatataka makandoo neu ledoeik hambu femba-liꞌuk, neu ledoeik ala sese ai mini bui dale miu, ledoeik hataholi la tao naodek, ledoeik ai tao ues mbilu mbuse, ledoeik ai taa bisa sunggu ma ledoeik ai mameda ndoe.\x + \xo 6:5 \xt Hataholi Nadedenu nala Tutuin 16:23\x*  
\v 6 Ai boe oo, mahele mia dale malalaok. Ai nau bubuluk noꞌuk, laꞌeneu Manetualain. Ai mahele mia nggale loak. Ai tao malole neu hataholi. Ai matanggodo Lamatuak Dulan heti ai. Ai boe oo, sue tebe-tebe hataholi, taa no dea-dalek.  
\v 7 Ledoeik ai kokolak, na, ai kokolak ndoos, ma taa pepeko malelak. Ai boe oo, simbo mala koasa neme Lamatuak mai, fo tao dedeꞌa malole. Ndia sama leo bali ai dadik soldadu, fo toꞌu manala neme Lamatuak mai, fo ai matati laban musu, ma taa nana senggik.  
\v 8 Ai boe oo, mahele, mae hataholi fee hadak neu ai, do ala kokolak tao laboo ai nade nala; mae ala kokolak tao latuda ai, do, lanea ai nade malolen; mae hataholi kokolak pepekok, lae, ai kedi mala hataholi, do, ala kokolak lae, ai kokolak no teteben.  
\v 9 Hambu luma taa lalelak ai. Tehuu hambu noꞌuk lalelak ai nade nala. Laꞌi noꞌuk elabaꞌik ai mate, tehuu ai bei masoda mahele boe. Ala huku belak ai laꞌi noꞌuk, tehuu ai taa mia mamaten boe.  
\v 10 Mae ai mameda mabela, tehuu ai dale nala boe oo, lamahoko lakandoo. Mae ai doi nala taa, tehuu, ai tao mala hataholi noꞌuk lamasuꞌi lai dale nala. Ndia sama leo bali ai taa maena hata esa boe, tehuu ai boe oo, hambu basa-basan.   
\p
\v 11 Ai kokolak manggaledok neu ei nai kota Korintus. Ai boe oo, sue ei tebe-tebe.  
\v 12 Ai matudu ai susuen neu ei, no ai dale katema tuan. Tehuu ei matudu ei susuen neu ai no dale bibiak.  
\v 13 De, au sangga anoli-afada ei, leo bali au ana nggala. Malolenak, ei sue ai no ei dale katema tuan.   
\s1 Boso mambaꞌa aok mia hataholi f0 taa namahele neu Lamatuak  
\p
\v 14 Boso mambaꞌa aok mia hataholi fo taa namahele neu Karistus. Huu, ei taa sama. Hataholi kamahelek fo nasoda ndoos, taa nandaa no hataholi mana laban Lamatuak, boe ma taa nandaa, mete ma ala lasusua fo tao ues noꞌu. Hataholi dale malole, ma hataholi taa malole, taa nandaa dadik tialaik fo eik esa. Ndia sama leo manggaledok taa bisa seseok no makiuk.  
\v 15 Karistus taa bisa nalahalak no nitu la malanggan hetu?\f + \fr 6:15 \ft Dedeꞌa Yunani nai ia nana sulak \ft \+it Beliar\+it*. Beliar ndia, ala tondan neme dedeꞌa Ibrani\+it Belial\+it*. Ndia maksud, nae, “manggalauk, fo taa malole, sosoan taa, nitu la malanggan”.\f* Leondiak boe, hataholi taa kamahelek neu Manetualain, babaꞌen taa sama-sama no hataholi kamahelek neu Ndia.   
\p
\v 16 Ei duduam leobeek ia bae? Meda ei maehetuk ei bisa maso mini Manetualain uma huhule-haladoin miu, fo makaluku-makatele neu Ndia dei, bei fo mini uma sosonggok miu bali, fo hule-haladoi neu bua sosonggo kala sila do? Taa nandaa hetu! Huu Lamatuak ndia, Manetualain kasodak. Ndia boe oo dadik neu ita Malanggan fo naena hak palenda ita. Boe ma ita dadik sama leo Ndia uma huhule-haladoin, huu Ana leo nai ita dale nala. Lamatuak sulak nai Ndia Susula Malalaon so, nae,  
\q1 “Au umang nai Au hataholi nggala laladan nala.  
\q2 Au boe oo, kalua maso nai sila lalada nala.  
\q1 Au nau dadik neu sila Manetualain.  
\q2 Sila boe oo, dadik neu Au hataholi nggala.”\x + \xo 6:16 \xt Malangga Anggama la Heti-heun 26:11-12; Yeskial 37:26-27; 1 Korintus 3:16; 6:19; Efesus 2:21\x*   
\p
\v 17 Huu ndia de, Lamatuak boe sulak leoiak, nae,  
\q1 “Ei musi kalua mima sila lalada nala mai, ma makadodook mia sala,  
\q2 fo suek ei boso dadi sama leo sila.  
\q1 Ei dale mala musi malalaok.  
\q2 Boe ma ei musi makadodook mima basa hata fo tao nanggenggeo ei dale mala.  
\q2 No leondiak, na Au simbok ala ei no malole.\x + \xo 6:17 \xt Yesaya 52:11\x*   
\q1
\v 18 Au dadik neu ei Amam;  
\q2 ei boe oo, dadik neu Au ana nggala.  
\q1 Ita Lamatuan kokolan ndia.  
\q2 Ndia ndia, Mana Koasa Manai Lain Seli.”\x + \xo 6:18 \xt 2 Semuel 7:14; 1 Israꞌel no Yahuda Tutuin 17:13; Yesaya 43:6; Yermia 31:9\x*   
\c 7  
\p
\v 1 Tolanoo susue nggalei! Huu Lamatuak helu ita basa dedeꞌa kala ia so, de ita musi tao talalao ita dale nala, ma ita soda nala. Boso ela manggenggeok fa boe, nai ita ao-ina nala. Huu, ita nau dadik malalao ndoos teu Lamatuak, fo tatudu, tae, ita bii de fee hadak teu Ndia.   
\s1 Dedeꞌak fo tao namahoko Paulus dalen  
\p
\v 2 Tolanoo nggalei! Fee lelak neu ai. Malengga dalek, fo simboo mala ai no malole. Boso makatema ei dale mala. Huu makahulun, faik fo ai nai ei lalada mala, ai taa tao mitak salak neu hataholi esa boe. Ai taa fufudi mitak hataholi esa boe fo tao salak. Ai boe oo, taa kedi mitak mala hataholi la, fo sangga nanalak neme sila mai.  
\v 3 Hata fo au kokolak ndia, taa soli salak neu ei. Huu au afada so, ae, ai sue ei. Boe ma talobee boe oo, ai nana mbaꞌak mia ei, mae ita mate, do ita tasoda.  
\v 4 Hatematak ia au taa duduꞌa bali, huu au amahele ei. De, au boe oo, koa ei. Ei boe oo tao matetea au daleng. De, mae ita hambu toꞌa-taak mata-mata kala, tehuu au daleng namahoko nakandoo huu ei.   
\p
\v 5 Makahulun ai mini Makedonia miu, ai manggu malan seli. Huu ai hambu totoꞌak neme kii-konak mai. Ai masisimbo bafak mia hataholi dea kala. Ai boe oo, mameda bii nai ai dale nala.\x + \xo 7:5 \xt 2 Korintus 2:13\x*  
\v 6 Tehuu, Manetualain ndia tao natetea hataholi fo samanen maꞌa-male ma nameda mabela. Ndia boe oo, tao natetea ai dale nala, neu faik fo Ana haitua Titus neni ai mai.  
\v 7 Titus mamain ndia, tao natetea ai dale mala. Huu, ana nafada nae, faik fo ana bei nai ele, ei ndia tao matetea ndia dalen so. Ai mamanene leondia, de nafafadan ndia, tao natea ai dale mala boe. Ndia boe oo, tui nae, ei dokodoe nau mita au, ma ei fale ei dale mala ana seli, laꞌeneu dedeꞌak fo makahulun dadi nai ei lalada mala so. Ndia boe oo, tui laꞌeneu ei masusuam fo fali au. Huu ndia de au daleng namahoko.\x + \xo 7:7 \xt 2 Korintus 2:5\x*   
\p
\v 8 Au bubuluk, ae, au susula makahulung fo kaꞌi ei no belak ndia, memak ana tao nala ei mameda dale hedi. Tehuu, au taa fale au daleng laꞌeneu au sulak susulak ndia. (Naa te faik ndia, au fale au daleng fa, neu ledoeik au bubuluk, ae, au susulang ndia, tao nala ei dale hedi, mae kada taa doo anak.)  
\v 9 Tehuu, hatematak ia, au daleng namahoko. Au taa ameda amahoko, huu faik ndia, ei mameda dale hedi. Taa! Au ameda amahoko, huu faik ndia, au susulang kokoe fo ei hondak. Boe ma ei manaku ei sala mala, de laꞌo ela ei duduꞌa taa malole mala sila, fo fali tungga Lamatuak dala soda ndoos. Huu, Lamatuak ndia tao ei fale dale leondiak. No leondiak, na, ai ndia taa tao naodek neu ei.  
\v 10 Mete ma ita fale ita dale salan tungga Lamatuak hihii-nanaun, na, ita hahae tao salak fo fali tungga dala soda ndoos. Ndia nakamboꞌi heni ita teme Lamatuak huhukun mai, ma ita ta tasoda to fale dalek takandoo. Tehuu, mete ma kada ita fale dalek nai bifidook sama leo hataholi la malai daebafok latetemen, na, neu ko ita takalulutuk.   
\p
\v 11 Hena ei duduꞌa sudi kana! Ledoeik ei les au susulang ndia, au bubuluk ei fale dalek boe. Ndia tungga Lamatuak hihii-nanaun. Huu, ndia tao nala ei tao ues mbilu mbuse, fo koka heni dedeꞌa manggalauk neme ei soda mala mai. Ei manggu mia ei manggalau mala so. Ei boe oo bii, boso losak dei fo ei tao manggalauk seluk bali. Ei dokodoe nau mita au, ma mahehele makandoo, fo tao dedeꞌa malole. Ei boe oo, nau mahehele, fo huku hataholi mana tao salak. Huu, ei tao ndoos leondiak, huu ndia de ei malalaok. No leondiak, taa hambu esa soli salak neu ei.  
\v 12 De, au taa sulak au susula makahulung ndia, fee hataholi mana tao manggalau kala. Au boe oo, taa sulak fee hataholi, fo manggalauk leꞌa-nole nala kala sila. Tehuu, au sulak susulak ndia fee ei, fo suek au atudu ei, ae, ei kokola mala lai Lamatuak matan ndia, tetebes. Ma ei sue tebe-tebe ai.  
\v 13 Basa ia la, tao natea au daleng.  
\p Ei boe oo, tao matea Titus dalen, fo suek dalen bisa ndoo-ndoo. Ndia boe oo, boe tao namahoko ai dale nala.  
\v 14 Au sosoꞌuk itak ei neu Titus, laꞌeneu ei tatao malole mala. Au boe oo, afada ndia, ae, ei taa tao mitak mala au mae. Huu, basa dedeꞌa kala fo ai tui mitak ei ndia, tetebes. Boe ma, basa dedeꞌa kala fo ai tui Titus, laꞌeneu ei ndia boe oo, tetebes.  
\v 15 De, laꞌi-laꞌik ana nasaneda ei tatao mala, ma ei kokola mala, na, ana boe sue ei. Ma ndia boe oo, nasaneda ana ele neti, de ei simbo kana no hadak, tehuu ei duduꞌam neu kada au susulang.  
\v 16 Au daleng namahoko, huu au bisa amahele ei nai basa dedeꞌak lalaꞌen. De, au taa dadi duduꞌak neu ei bali!   
\c 8  
\s1 Ala fee tulu-falik no dale malalaok  
\p
\v 1 Tolanoo susue nggalei! Ai hihiin na, ei bubuluk Lamatuak dale malolen, fo Ana natudun neu salanik propinsi Makadonia la so.  
\v 2 Huu mae ala toꞌa-taa lalan seli, tehuu, dale nala lamahoko lakandoo. Huu ndia de, mae sila hata taa kala boe oo, tehuu, ala bei fee doi nala makadotok no dale malalaok, fo tulu-fali hataholi kamahele feꞌek mana hambu toꞌa-taa kala.  
\v 3 Au mesa nggau bisa tui, ae, ala fee basa hata fo ala bisa fee. Boe ma, ala fee tamba lena heni ndia bali. Taa hambu esa boe nakaseti sala leondiak.  
\v 4 Sila mesa kasa loke lo tebe-tebe, fo suek ai soi dalak fee sala. No leondiak, na, ala bisa haꞌi babaꞌek, fo tulu-fali hataholi kamahele kala mana hambu totoꞌak lai Yerusalem.\x + \xo 8:4 \xt Roma 15:26\x*  
\v 5 Makahulun ai mamahena ala sangga tao leoiak, tehuu, ala taok ndia, lena heni ai mamahenak! Kaesan, ala fee sila ao-ina nala leu ita Lamatuan. Boe ma, ala kokolak bali, lae, “Ai nau fee ai ao-ina nala fo ono-lau ei, huu, ndia tungga Lamatuak hihii-nanaun.”   
\p
\v 6 Huu, salani kala malai Makedonia conton leondiak, de ai moke fo Titus fali neni Korintus neu bali, fo ela ei boe, bisa fali mala Lamatuak hataholin malai Yerusalem. Huu makahulun, ndia ndia mulai nakabubua doik fee sala. Boe ma hatematak ia, ai moke fo ana bisa tao natetu ei uem tulu-fali hataholi.\x + \xo 8:6 \xt Titus 2:14\x*  
\v 7 Ei ue-ledi mala fee Lamatuak, memak malolen anaseli. Conto leo: ei namahehele mala matea; ei kokola mala malole; ei bubuluk noꞌuk laꞌeneu Lamatuak; ei samane mala fengga-fengga; ma ei sue mala ai seli. Huu ndia de, au nau ei boe oo, tulu-fali Lamatuak hataholi nala mana hambu toꞌa-taa kala ma fee sala doik makadotok.   
\p
\v 8 Au taa palenda ei nai Korintus fo fee doik makadotok, tehuu, au nau uku-sudi ei. Huu salanik manai Makedonia tulu-fali sala so. De, no leoiak, na, ei boe oo, bisa matudu ei susuem tebe-tebe neu hataholi mana toꞌa-taa kala.  
\v 9 Huu ei bubuluk so, mae, ita Lamatuan Yesus Karistus, natudu Ndia dale malolen neu ei so. Makahulun, Ndia hataholi kamasuꞌik. Tehuu Ana tao aon sama leo hataholi ena taak, suek fali ei, fo ei bisa dadik neu hataholi kamasuꞌik nai basa dedeꞌak lalaꞌen.   
\p
\v 10 Teu maneuk, ei mulai tulu-fali sala so. Ei taa kada fee doik, tehuu ei tulu-fali sala minik ei dale mala boe. De, tungga au, na, ei musi tao leoiak:  
\v 11 Makahulun ei nau tulu-fali Lamatuak hataholi nala mana hambu toꞌa-taak lai Yerusalem ele so. De, hatematak ia, tulu-fali basa hata fo ei maketun so. Ma ei mabeꞌi fee hida na, fee leo. Kasosoak ndia, fee no dale nana fefenggak.  
\v 12 Huu, mete ma fee no dale nana fefenggak tungga hida fo ita tabeꞌi fee, na, ndia malole boe. Neme kada ita mai. Tehuu, mete ma ita fee no nakasetik, na ndia tao nakatotoꞌak ita.   
\p
\v 13 Au taa hii tao amabela ei, fo suek hataholi feꞌek hambu daꞌuanak. Huu au hihiing, na, ita basa nggata lemba noꞌu sila toꞌa-taa nala.  
\v 14 Huu hatematak ia ei maena lenak, ma sila taa mana daik. Doo-doo boe ma sila bisa bala, mete ma dei fo ei taa mana daik. No leondiak, na, ita bisa lemba noꞌu.  
\v 15 Ndia sama leo Lamatuak Susula Malalaon nana sulak nae,  
\q1 “Hataholi mana hambu noꞌuk,  
\q2 taa hambu lenak neme sila paluun mai.  
\q1 Ma hataholi mana hambu fak,  
\q2 tehuu dai neme hata fo ala paluuk.”\x + \xo 8:15 \xt Kalua neme Masir mai 16:18\x*   
\s1 Laꞌeneu Titus, ma hataholi feꞌek fo mana nau leni tulu-falik  
\p
\v 16 Au oke makasi neu Manetualain, huu Ana kokoe Titus, suek ana nau tulu-fali ei, sama leo au nau tulu-fali ei.  
\v 17 Memak ai moken, fo neu tilo ei. Naa te, ndia hihii hehelin ndia boe. Huu ndia de, ndia mesa kana nau neu tulu-fali ei, de, taa huu au oꞌokeng.  
\v 18 Tehuu, ana taa mesa kana neu. Huu ai boe oo, madenu ai tolanoon esa fo neu noꞌu no ndia. Basa salani kala lai ia lalelak hataholi ndia, huu, ana tao ues mbilu mbuse, fo nafada hataholi, laꞌeneu Lamatuak Hala Malolen.  
\v 19 Salani kala malangga nala boe oo, hele lalan, fo laꞌok noꞌu no ai, suek tulu-fali ai nai ai ue-tao malolen ia. Ai makalalaꞌok ues ia, fo matudu ita Lamatuan ana selin, ma tao malole soaneu hataholi mana toꞌa-taa kala malai Yerusalem.   
\p
\v 20 Ai sangga dalak fo tao ndoos, suek taa hambu hataholi bisa soli salak neu ai, nae, ai taa tao ues no teteben, neu ledoeik ala leni doik fee hataholi mana paluu kala.  
\v 21 Huu ai duduꞌa neulalau, fo tao tetebes, neme dale malalaok mai, nai Manetualain matan, ma nai hataholi la mata nala boe.\x + \xo 8:21 \xt Dedeꞌa Lasik 3:4\x*   
\p
\v 22 Hambu tolanook esa bali fo ai haituan neu noꞌu no Titus, fo leni doik ndia. Ai palisak malan laꞌi noꞌuk so. Boe ma, ai bubuluk so, ana nau tao ues mbilu mbuse soaneu ei. Ana fengga-fengga leondiak, huu ana bubuluk so, nae, ei tao ndoos.   
\p
\v 23 Mete ma hambu hataholi natane laꞌeneu Titus, na, mafada sala mae, Titus ndia, au tolanoong mana tao ues no au nakandoo, soaneu ei. Hataholi kamahelek nai mamana feꞌek boe oo, hele lala hataholi kaduak sila, fo ala tungga leni doik ia, leni Yerusalem leu. Ala lakabubua lai Korintus so, fo sangga leu. Titus no sala noꞌu. Huu sila basa sala ue tao malolen ndia, de hataholi la koa Karistus.  
\v 24 De, ei musi matudu susuek neu hataholi mana leni doik ndia. Ma matudu sala boe, hatina de ai mateme koa ei. No leondiak, hataholi kamahelek malai sudi bee, bubuluk no teteben, lae, ei sue sala.   
\c 9  
\s1 Doi tulu-falik fee hataholi Salanik lai Yerusalem  
\p
\v 1 Teteben, na, au boso sulak bali, fo oke ei tulu-fali Lamatuak hataholi kamahele nala.  
\v 2 Huu, au bubuluk so, ei mana fengga-fenggak tulu-fali hataholi leondiak. Au boe oo, ahiik afada hataholi kamahelek malai Makedonia laꞌeneu ei dale malole mala. Au tui so, ae, ei malai propinsi Akaya, mahehele mima teu maneuk mai, fo haitua doi tulu-falik. Au boe oo, tui laꞌeneu ei samane mana fengga-fenggak, fo tao nala hataholi feꞌek nau tungga tulu-fali hataholi mana toꞌa-taa kala.  
\v 3 Boe ma, au haitua ita tolanoo nala sila, fo atudu ae, hata fo ai tuik laꞌeneu ei ndia, taa pepekok. Au afada leondiak, fo suek ei mahehele memak.  
\v 4 Huu, mete ma hambu hataholi Makedonia mai noꞌu lo au, boe ma ei bei ta mahehele, na, neu ko ita basa nggata mae. Boso losak au namaheheleng neu ei, neten taa.  
\v 5 Huu ndia de au duduꞌa ae, malolenak ita tolanoo nala lakahuluk leni ei leu, fo ei basa nggei, bisa heti doi tulu-falik ndia, tungga ei hehelu makahulun. Ei musi fee neme ei dale malolem mai. Boso fee no ei dale hada kodem.   
\p
\v 6 Ndia huun leoiak: “Hataholi fo kada sele bini fak, na, neu ko ana hambu buna-boan fak boe. Hataholi mana sele bini noꞌuk no taa nakadidia, neu ko ana hambu falik buna-boak ma babaꞌe-babatik makadotok boe.”  
\v 7 Hataholi esa-esak musi naketu aon, fo ana fee hida. Boso no dale bibiak. Boso fee huu hataholi nakaseti. Huu Manetualain sue hataholi fo mana fee no dale malenggak.  
\v 8 Lamatuak nabeꞌi fee ei basa babaꞌe-babatik mata-matak. Ndia boe oo, nabeꞌi fee lena-lenak, fo suek ei taa toꞌa hata esa boe. Huu, mete ma ei paluu, na, dei fo ei hambu dai lena. No leondiak, na, ei baꞌe fee ei lenan ndia, fo tulu-fali neu basa tatao malole la.  
\v 9 Nana sulak nai Lamatuak Susula Malalaon, nae,  
\q1 “Manetualain nahiik baꞌe fee hataholi ena taa kala,  
\q2 neme Ndia dale malolen mai.  
\q1 Ana tao ndoos nakandoo,  
\q2 huu Ndia dale ndoon ndia, nakatataka nakandoo.”\x + \xo 9:9 \xt Sosoda Koa-kio kala 112:9\x*   
\p
\v 10 Lamatuak ndia fee bini, fo hataholi mana tao ue dae kala sele. Lamatuak fee nanaꞌak, fo ita bisa taꞌa. Ma Lamatuak ndia boe oo, dei fo fee ei babaꞌe-babatik, fo suek ei bisa tao ndoos. Ndia sama leo ei dadik hataholi mana tao ue daek, de Lamatuak fee bini fo ei sele. Ma ei buna-boan ndia, Ana taon tamba faik, boe namanoꞌu.\x + \xo 9:10 \xt Yesaya 55:10\x*  
\v 11 Huu, Lamatuak nau fee ei lena heni ei mesa nggei paluuk, fo suek ei bisa tulu-fali hataholi feꞌe kala leme ei dale malolem mai. De, mete ma ei tulu-fali hataholi feꞌek leondiak, na, dei fo ala loke makasi neu Lamatuak.  
\v 12 Huu, tulu-falik fo ei feen neu Lamatuak hataholi nala malai elek sila, neu ko fali nala sala. Ma ndia boe oo, tao nala ei moke makasi neu Lamatuak.  
\v 13 Huu, ledoeik ei tulu-fali hataholi feꞌe kala, na, ndia natudu buti, nae, ei mamahele tebe-tebe. Ndia boe oo, tao nala hataholi feꞌe kala soꞌuk koa-kiok Manetualain. Huu, ala bisa lita, ei namahehele mala neu Karistus Hala Malolen ndia, taa pepekok. Ndia, huu ei tao tungga ei mamahehele mala. Boe ma, ledoeik fo ei fee tulu-falik neme ei dale malole mala, neu sala ma fee hataholi feꞌek boe, na, ndia tao nala ala soꞌuk koa-kiok neu Manetualain.   
\p
\v 14 Hataholi mana simbo nala tulu-falik neme ei mai ndia, dei fo ala hule-haladoi fee ei. Sila boe oo, dokodoe nau lita ei, huu Manetualain natudu Ndia dale malolen makadotok neu ei.  
\v 15 Tehuu, Manetualain palsen ita Hadia esa lolen ana seli. Fo ndia, Yesus! Ndia belin, lena heni basan! Huu ndia de ita basa nggata sama-sama toke “Makasi noꞌuk!” teu Manetualain.   
\c 10  
\s1 Paulus nasalaꞌe laꞌeneu ndia uen neu Karistus  
\p
\v 1 Au, Paulus mesa nggau, sulak ia. Neu ko hambu neme ei mai duduꞌa leoiak: mete ma au sama-sama ua ei, na, au mae kokolak ledo-ledo. Tehuu, mete ma au dook uma ei mai, na, au ambalani kokolak taa no babaak. Leondiak hetu? Naa te, au oke fo ei mamanene au, huu Karistus dale malolen neu ei, ma Ana nahiik tao dalek neu ei.  
\v 2 Tehuu, hambu luma leme ei mai, taa nau lamanene au. Ala kokolak lae, ai tataon, sama leo hataholi feꞌe kala lai daebafok ia tatao nala boe. De, dei fo mete ma au uni ele uu, na, fama au musi kokolak taa no babaak neu sala. Huu ndia de, au afada memak ei basa nggei tungga susulak ia, fo mete ma au neti, na, au boso kokolak belak neu sala.  
\v 3 Mae ita hataholi basa faik boe oo, tehuu mete ma hambu nasisimbo bafak to hataholi feꞌek, na, boso ita mbalak eik, fo tahuu sama leo hataholi daebafok fo taa lalelak Manetualain.  
\v 4 Huu, mete ma ita tahuu to hataholi, na, boso mafalende henin, huu, ita manala nala taa sama leo hataholi daebafok enan. Boe ma, mete ma ita tahuu to hataholi langga batuk, fo nasisimbo bafak no ita, na, ita boe oo, taena Lamatuak koasan, fo bisa ofe takalulutu heni hataholi natoꞌon.  
\v 5 Lamatuak koasan bisa ofe tao nakalulutu basa nambadedeik fo mana laban Lamatuak, fo tao nala hataholi taa nau nalelak Ndia. Ndia koasan boe oo, bisa natudu dalak, fo nggati ita dala duduꞌa laa nala ndia, no dala duduꞌa beuk. No leondiak, na, ita tanoli, fo duduꞌa tungga Karistus nanonolin.\x + \xo 10:5 \xt Roma 12:2\x*  
\v 6 Noꞌuk leme ei mai mulai lamanene neu Karistus, ma, tao tungga basa Ndia hihii-nanaun. Tehuu, hambu luma leme ei mai, tala nau lamanene neu Ndia. De, ai mahehele so, fo huku sila fo taa mana nau lamanene neu Ndia.   
\p
\v 7 Ei mahiik suli hata fo nana nitak neme deak mai. Tehuu, ei musi suli hataholi dalen. De, mete ma hambu hataholi fo taok aon leo Karistus nadedenun, na, masaneda neulalau. Huu, ai boe oo, Karistus nadedenun, sama leo ndia.  
\v 8 Fama ei duduꞌa, mae, au kokolak lena-lenak laꞌeneu koasa fo ita Lamatuan fee ai. Leondiak hetu? Taa! Huu, koasa ndia hambun, fo tao natetea ei, huu taa tao nakalulutu ei. De, au taa mae pake koasa ndia fo laban hataholi mana ofe nakalulutu au ueng.  
\v 9 Au taa ena maksud fo nau tao akabibiik ei, unik au susula nggala.  
\v 10 Tehuu, hataholi la sila kokolak lae, “Boso mbali Paulus. Huu, mae ndia susulan liin belak, ma ana seli, tehuu mete ma ana mai aon, na, ndia mana maꞌa-malek ma ndia kokolan koasan taa.”  
\v 11 Elan fo hataholi mana kokolak loulatak leo sila kala, dei fo ala duduꞌa dedeꞌak ia: hata fo ai sulak nai susulak dale, neme dook mai, taa feꞌe no hata fo ai kokolak mete ma ai nai ei lalada mala.   
\p
\v 12 Hataholi la sila lateme sosoꞌu aok, lae, sila ndia, Karistus nadedenu nala fo ana seli. Sila lae, ai taa bisa ana seli sama leo sila. Ai taa nau makasasamak oak leo sila. Huu Hataholi mata leo sila, kada ala sangga hataholi fo sama leo sila. Boe ma ala tia-toba esa no esa, huu sila mata-aok esa! Sila nggoa nala dei!  
\v 13 Naa te, ita mesa nggata taa kokolak koaok, mete ma neten taa. Ai kada kokolak leondiak laꞌeneu ues ndia fo Lamatuak fee ai so. Hata fo ai tao fee ei ndia so, tungga kada hata fo Lamatuak nadenu ai taon. Huu, ai taa tao ues feꞌek neme ndia mai.  
\v 14 Teteben, na, ai taa kokolak mala lena-lenak, neu ledoeik ai kokolak laꞌeneu ei. Huu ai ia, mai tui ei, laꞌeneu Karistus Hala Malolen. Ei boe oo, simbok ai kokolan ndia. Mete ma Lamatuak bei taa nadenu nitak ai, tehuu ai kokolak lena-lenak laꞌeneu ei so, na ndia sala.  
\v 15 Mete ma hataholi feꞌek tao ues, na, ai taa kokolak koaok, mae, ndia huu ai ue-osan. Huu, tungga ai hihiin, na ei mamahehele mala musi boe latea. No leondiak, na, ai ue-osan buna-boan neu ei, neme makahulun ele mai ndia, boe tamba nakandoo.  
\v 16 Boe ma, ai bisa miu mafada Karistus Hala Malolen nai mamana feꞌek kala, lai ei boboam selik ndia, fo bei ta hambu hataholi mana tao ues nai ndia. No leondiak, ai taa mahondak mia hataholi feꞌek fo mana makalalaꞌok ndia uen nakahuluk nai ndia.   
\p
\v 17 Huu, nai Lamatuak Susula Malalaon nana sulak, nae, “Mete ma hambu hataholi nau kokolak koaok laꞌeneu ita Lamatuan Manetualain na, elan fo kada ana kokolak leondia.”\x + \xo 10:17 \xt Yermia 9:24\x*  
\v 18 Mete ma hataholi esa kokolak koaok laꞌeneu ndia ao-inan, na, ndia sosoan taa fa boe. Tehuu mete ma, ita Lamatuan koa hataholi ndia, na ndia ana seli!   
\c 11  
\s1 Karistus nadedenu teteben, ma nadedenu taa tetebe nala  
\p
\v 1 Au nau kokolak amumulu fa. De, hena mamanene matalolole sudik au dei! Leoiak:  
\v 2 Au sama leo ei amam. Ei sama leo au ana feꞌong katoanak so. Fo mana sama leo ei touanam ndia, na ndia Karistus. Boe ma, au anea neulalau ei, fo suek mete ma ei sao mia ei touanam ndia, na, ei bei malalaok. De, au anea neulalau ei, fo boso hambu esa babalik ei, ma tao nakalulutu ei mamahehele mala.  
\v 3 Hatematak ia ei tungga Karistus dala ndoon ma dale malalaon. Tehuu ai bii, boso losak hambu hataholi pepeko nala ei, fo ei eo mima dalak ndia mai, sama leo mengge pepeko nala Hawa nai lele uluk ele. Mengge ndia bisa pepeko leondiak, huu ndia ndia, masapepekok baꞌin.\x + \xo 11:3 \xt Tutuik laꞌeneu Sososan 3:1-5, 13\x*  
\v 4 Laꞌi-laꞌi esa, te hataholi leondia kala leni ei leti, boe ma lanoli ei laꞌeneu Yesus mata-ao feꞌek, fo taa sama leo Yesus fo ai manoli ei ndia so, na, hatina de ei mamahele neu hataholi ndia? Makahulun, ei malengga ei dale mala so, fo simbok mala Lamatuak Dula Dale Malalaon, fo suek Ana heti ei. Tehuu, hatina de, hatematak ia ei nau simbo mala dula mata-aok feꞌek bali. Makahulun, ei mamahele neu Yesus Karistus Hala Malolen, fo ai mafada ei ndia. Hatina de hatematak ia, ei nau mamahele nanonoli mata-ao feꞌek bali.   
\p
\v 5 Ala sosoꞌuk aok, lae, sila ndia, Lamatuak nadedenun fo ana seli. Meda ala laena hak lena heni au do? Taa maa! Au taa tungga duduꞌa leondiak.  
\v 6 Mae au taa kokolak alelak unik dedeꞌa kokola madema, tehuu au bubuluk tebe-tebe, hata fo au kokolang. Ei bubuluk dedeꞌa kala ia so, huu, au atudu taa-taa neu ei.   
\p
\v 7 Faik fo au anoli Manetualain Hala Malolen neu ei, au taa oke fo ei tanggon au. Au tao kadidiꞌi au ao-inang, fo suek au sosoꞌuk ei. Fama ei nau soli salak neu au, huu ndia do?  
\v 8 Huu, hataholi kamahelek leme salani kala, malai mamana feꞌe kala ala tanggon au, fo suek au bisa ono-lau ei. Ndia sama leo au haꞌi neme sila mai, fo bisa tulu-fali ei.  
\v 9 Faik fo au ua ei noꞌu, boe ma au paluu, huu au taa babalik ei, fo oke hata-hata neme ei mai. Ita tolanoo maleme propinsi Makedonia mai, sila ndia tulu-fali au. Tehuu, au taa tao itak belak sudi hata neu ei, ma au boe oo, taa nau tao leondiak nai mbila-binesak.\x + \xo 11:9 \xt Filipi 4:15-18\x*  
\v 10 Karistus Dedeꞌa-kokolan ndia, tetebes. Au boe oo, amahele, ae, au dedeꞌa-kokolang boe oo, tetebes, huu au nana mbaꞌak ua Karistus. Taa hambu hataholi nai propinsi Akaya ele, bisa kena au bafang, ma kaꞌi au fo boso kokolak ae, au taa nau simbok hata esa boe neme ei mai.  
\v 11 Hatina de au kokolak leoiak? Meda ia, huu au taa sue ei do? Mae ei duduꞌa leondiak, tehuu Lamatuak mesa kana bubuluk au sue ei.   
\p
\v 12 Dedeꞌa kala fo au tao itak kala, au nau tao akandoo. No leondiak, hataholi fo nahiik sosoꞌuk aok, fo kokolak koaok, nae, sila tatao nala leo ai, na, sila ndia, neten taa so bali.  
\v 13 Ala lae, Lamatuak ndia nadenu sala. Sila ndia, hataholi mana tao ues fo lahiik pepeko hataholi! Ala soba-soba tao aok, sama leo Karistus nadedenu tetebe nala. Naa te, kada pepekok basa sila.  
\v 14 Ei boso heran te sila sama leo nitu la malanggan fo mana soba-soba tao aon, sama leo Manetualain ata nusa-soda nala leni manggaledok ma dale malole.  
\v 15 Huu ndia de, ei boso heran, mete ma ndia hataholi mana tao ue nala boe soba-soba tao aok sama leo hataholi fo mana tao ues no dale ndoos. Tehuu mata neuk, huu neu ko Manetualain bala sila manggalaun.   
\s1 Karistus nadedenu tetebe nala, lemba doidosok mata-matak neu ledoeik lafada hataholi laꞌeneu Lamatuak Yesus  
\p
\v 16 Mete ma ei nau, na, ela au kokolak amumulu fa bali. Huu au sangga soba-soba kokolak koaok.  
\v 17 Hatematak ia au sulak ia, fo sosoꞌuk aok leoiak, kada nau kokolak amumulu. Huu, au kokolang ia, taa naoka nai ita Lamatuan.  
\v 18 Hambu hataholi noꞌuk lahiik sosoꞌuk aok tungga hataholi daebafok ia natetemen. De, au boe oo, nau kokolak koaok tungga sila.  
\v 19 Huu, ei fo mana tao aok duduꞌa ndoos, mete ma matonggo mia hataholi esa langgaute kea, na, ei elan no dale loak hetu?  
\v 20 Mete ma hataholi feꞌek tao hata-hata neu ei, na, kada ei elan. Conto leo: mete ma hambu hataholi tao ei sama leo sila atan, na, kada ei mboꞌin. Mete ma, hambu hataholi namanaꞌo nala ei buam, na, ei mboꞌin. Mete ma, hambu hataholi kedi nala ei, na, ei mboꞌin. Mete ma, hambu hataholi tao aok leo hataholi inahuuk, ma nakadadaek ei leo hataholi kadiꞌik, na, kada ei mboꞌin. Leondiak boe, mete ma hambu hataholi famba ei, na, ei mboꞌin.  
\v 21 Tehuu boso mamanasa baa! Te au taa ambalani tao ei sama leo sila tataon nala.  
\p Tehuu mete ma ala nau kokolak koaok laꞌeneu hata, na, au ambalani kokolak koaok leondiak boe. (Tehuu boso liliin, huu au boe oo kokolak amumulu ndia!)  
\v 22 Sila hataholi Ibrani isi-isik do? Hei! Au boe maa. Sila hataholi Israel do? Hei! Au boe maa. Sila ndia, baꞌi Abraham numbu-sadun hetu? Hei! Au boe maa.  
\v 23 Sila ndia Karistus hataholi mana tao uen hetu? Hei! Au leondiak boe. (Boso lilii henin, huu au kokolak ala lena-lenak ia!) Memak au ae, au sama leo sila. Naa te, au ia, lena heni sila. Huu au tao ues tingga-tingga lena. Hataholi la sese au laꞌi noꞌuk uni bui dale uu. Ala filo au noꞌun lena. Laꞌi noꞌuk elabaꞌik au mate.\x + \xo 11:23 \xt Hataholi Nadedenu nala Tutuin 16:23\x*  
\v 24 Huu, au hataholi Yahudi heheli nggala, filo au laꞌi lima. Laꞌi-laꞌik ala filo au, na, ala filo losa laꞌi telu hulu sio.\x + \xo 11:24 \xt Tui Seluk laꞌeneu Dala Sodak 25:3\x*  
\v 25 Hambu ala mbomboko au lenik ai laꞌi telu. Laꞌi esa ala mbia au lenik batu fo sangga tao lisa au. Au bolo ofak laꞌi telu. Au bonu uma tasi demak leledok esa ma leꞌodaek esa.\x + \xo 11:25 \xt Hataholi Nadedenu nala Tutuin 16:22; 14:19\x*  
\v 26 Au laꞌok taa-taa uni dook sudi bee uu so. Hambu totoꞌak noꞌuk, tao nala elabaꞌik au mate. Conto leo: fa tuak nai leeina, mana namoa kala, au hataholi Yahudi heheli nggala, hataholi taa Yahudi la, ma hataholi fo tao aok sama leo tolanoo hataholi kamahele kala, naa te ala pepeko ndia. Elabaꞌik au mate uma tasi lai, nai kota, ma nai mamana nes.\x + \xo 11:26 \xt Hataholi Nadedenu nala Tutuin 9:23; 14:5\x*  
\v 27 Au tao ues mbilu mbuse, ma au hambu toꞌa-taak mata-mata kala. Laꞌi noꞌuk au taa bisa sunggu. Au boe oo, ndoe ma maa mada. Laꞌi noꞌuk au taa hambu uꞌa hata esa boe. Au aena baloꞌa papakek boe, tehuu taa dai de au manili alan seli.  
\v 28 Mete ma taa nau hingga basa dedeꞌa kala sila, na, hingga kada leoiak leo: tungga-tungga faik au langgang hedis, huu au duduꞌa laꞌeneu basa ita hataholi kamahele nala, fo lakabubua lai sudi bee.  
\v 29 Mete ma hambu hataholi fo nameda aon taa nabeꞌi, na, masaneda au. Huu, au leondiak boe. Mete ma hambu hataholi neu fufudi hataholi kamahele kala, fo tungga tao salak, na, au mae ma au lesuhaꞌing nakaseꞌe neu sala.   
\p
\v 30 Mete ma au musi kokolak koaok, na, malolenak au kokolak koaok laꞌeneu dedeꞌa kala fo latudu, lae, au ia, kada noe-naꞌuk huu Lamatuak no au. Tetebes!  
\v 31 Ita Lamatuan Yesus, ma Ndia Aman Manetualain, bubuluk au taa kokolak pepekok. Ndia nandaa mete ma hataholi la soꞌuk koa-kiok neu Ndia nakandondoo henin.   
\p
\v 32 Conto leo, makahulun neme kota Damsik, mane Aretas gubenol ndia nadenu hataholi fo nggado au nai kota ndia lelesu nala, suek ala humu au.  
\v 33 Tehuu au nonoo nggala tao au uu lembeneu esa dalek, boe ma ala lakonda au, lenik tali nesik kota tembon deak. De, nggodi heni au uma gubenol liman mai. Masaneda, huu mete ma au mesa nggau, na, taa bisa hetu?\x + \xo 11:33 \xt Hataholi Nadedenu nala Tutuin 9:23-25\x*   
\c 12  
\s1 Paulus nita dedeꞌak esa, nonook leo bali nalameꞌi  
\p
\v 1 Leo ei nau, na, au kokolak koaok fa bali. Naa te kokolak koaok sosoan taa. Tehuu, au sangga afada ei, dedeꞌa kala fo ita Lamatuan natudu au, nonook leo bali nai meꞌis dale.  
\v 2-4 Au alelak hataholi esa nana mbaꞌak no Karistus. Teuk sanahulu haa maneu kala, hambu esa noon neni lalai mboin mateꞌen neu. Tehuu au taa bubuluk, ana hene noo ndia ao-inan, do kada ndia dulan neu. Kada Lamatuak mesa kana bubuluk. Au boe oo, bubuluk, ae, ledoeik ndia nana soꞌuk neni Lamatuak Mamana Malolen neu ndia, namanene dedeꞌa-kokolak fo ana seli, losak hataholi taa bisa kokolak.  
\v 5 De, soaneu hataholi mata leondiak, na, au sangga kokolak koaok. Tehuu au taa nau kokolak koaok laꞌeneu au ao-ina heheling. Kada au kokolak koaok laꞌeneu dedeꞌak fo Lamatuak taon, ledoeik au noe-naꞌuk nai totoꞌang dale.  
\v 6 Leo au nau kokolak koaok, na, au taa paluu kokolak pepekok, huu, au aena dedeꞌak tetebes noꞌuk fo au bisa kokolak. Tehuu, kada au akatataka aok, fo suek hataholi la boso duduꞌa, lae, au ana seling lena heni hata fo lamanene ma litan neme au mai.  
\v 7 Nakalenak bali, Lamatuak natudu neu au dedeꞌak noꞌuk fo ana seli.  
\p Tehuu au boe oo, hambu totoꞌak, suek au boso koao. Huu nitu la malanggan nadenu ndia ana mana tunggan esa, fo nambue babalik au nakandoo, leo bali hambu dilak esa nambue kofu au ao-inang. Wei! Au doidoso alan seli!  
\v 8 Au oke Lamatuak laꞌi telu so, fo mbia heni dedeꞌak ia neme au mai.  
\v 9 Tehuu, Ana nafada au nae, “Au atudu Au dale maloleng neu o. Ndia dai neu o so. Huu, ledoeik o mamedak, mae, tungga kada o balakai hehelim, na, taa dai, de nai ndia, Au koasang boe natea.” Huu ndia de, au nau kokolak koaok akadaik, ledoeik au taa abeꞌi tao dedeꞌak esa. Huu, no leondiak, na, au bubuluk ae, Karistus koasan nasoda nai au dalek.  
\v 10 Huu ndia de, mete ma au ameda, au taa abeꞌi tao aong ues esa, na, kada au daleng ndoo-ndoo. De, ledoeik hataholi kokolak lakadadaek au, do, tao lakatotoꞌak au, do tao doidoso au, do mbomboko au, huu au dadik Karistus hataholin, na, au daleng kada ndoo-ndoo nahele. Huu, mete ma au mesa nggau taa abeꞌi, na, au hambu koasa neme Karistus mai fo suek au abeꞌi tao dedeꞌak ndia.   
\s1 Paulus duduꞌa laꞌeneu hataholi kamahele kala lai Korintus  
\p
\v 11 Ei masoda nonook leo bali, Lamatuak taa haitua nitak au, uni ndia neti. Huu ndia, nau do taa nau, isinaak au kokolak amumulu fa. Teteben, na, ei musi kokolak koaok laꞌeneu au. Memak au sosoa-ndandaang taa fa boe. Tehuu mete ma, nakasasama au ua “hataholi fo ana seli kala” fo lae, Lamatuak nadenu sala, na, sila ndia, ana selin taa lena heni au ana seling.   
\p
\v 12 Laꞌi-laꞌik Lamatuak nadenu hataholi esa fo neu nafada hataholi la laꞌeneu Ndia, de, hataholi ndia tao tanda heran mata-mata kala, pake koasa, fo natudu buti, nae, Lamatuak nadenu ndia. Tehuu boso liliin, huu faik fo au nai ei lalada mala, au boe oo tao tanda heran leondia kala. Tehuu au tao ues leondiak no nggale loak akandoo.  
\v 13 Tehuu, boso mamanasa baa! Kada dedeꞌak esak, au taa taon nai ei ndia, fo hataholi feꞌek taon nai salani feꞌek. Na ndia, au taa oke fo ei tanggon mala au.   
\p
\v 14 Leoiak! Au ahehele laꞌi telu so, fo uni ei neti. Au taa paluu ei tanggon au ongkos soda-ladang. Au boe oo, taa paluu ei hata mala. Huu, tungga ita hadan, na, taa nandaa kakanak mbeda hatan fo fee inaman. Mandaan ndia, inama mbeda hata nala soaneu ana nala! De, au taa paluu fo ei mbeda hata mala soaneu au, huu, ei sama leo bali au ana nggala! Au paluuk ndia, na ndia ei ao-ina mala ma ei susue mala.  
\v 15 Au ahiik hasa buas fee ei. Au boe oo, ahiik tao ues mbilu mbuse, fo suek, ei bisa masoda tungga Lamatuak hihii-nanaun. Mete ma au sue ei alan seli, na, ei boe oo musi sue masafali au leondiak. Tehuu hatina de, ei makanete ei susuem. Taa nandaa hetu?   
\p
\v 16 Hambu neme ei mai manaku, nae, au taa tao amabela ei. Tehuu hambu boe nae, au dadik neu hataholi malela pepeko ana seli, ma kedi ala ei, losa tao nala ei tungga au hihiing.  
\v 17 De, talobee? Meda hataholi la sila fo au haitua sala leni ei neti, pepeko lala ei do?  
\v 18 Huu, au kokoe Titus fo neni ei neti ndia. Au boe oo, haitua tolanoo feꞌek esa fo neu noꞌu no ndia. Meda Titus pepeko nala ei do? Taa hetu? Huu Titus ia, no au mata-aok esa. Ai tao ues neu esa, huu ai dua nggai duduꞌa nala leoesak boe.   
\p
\v 19 Tolanoo susue nggalei! Meda ei duduꞌa mima isinaak mai, mae, ai masalaꞌe aok, nai ei mata mala do? Taa! Huu, basa hata fo ai kokolak ia, Manetualain bubuluk so. De, ai taa bisa mafuni sudi hata neme Ndia mai. Ai boe oo, nana mbaꞌak mia Karistus. Huu ai sue ei, de basa hata fo ai taon ndia, no hihiik fo ai bisa tao matetea ei.   
\p
\v 20 Dei fo, mete ma au dadi uni ei neti, na, au duduꞌa, ae boso losak ei taa dadik hataholi sama leo au hihiing. Huu, nafo hambu mana sisimbo bafak, mana dale hedi, nambeda dalek, hambu mana duduꞌa laꞌeneu kada ndia ao-ina hehelin, hambu mana kokolak tao naboo hataholi nade malolen, tao dedeꞌa huu-oka taak, hambu mana koao, ma tao naodek basa-basan. Fama au boe oo, dadik hataholi taa sama leo ei hiik.  
\v 21 Dei fo mete ma, au uni ei neti, dadik neu duduꞌak neu au, huu ei tatao-nonoꞌi mala. Boso losak Manetualain sangga tao namae au, neu ei mata mala. Boso losak, au tao ala hataholi, nameda mabela, huu hambu noꞌuk leme ei mai, bei lasoda tao manggalauk, tehuu tala nau hondak, fo fali tungga Lamatuak dala ndoon. Sila manggenggeo-manggangganuk! Huu hambu mana tao eok no hataholi fo taa ndia sao toun do sao inan. Ala tao mata-mata kala ma tala mae lalelak.   
\c 13  
\s1 Manea neulalau ei soda mala  
\p
\v 1 De, ia neu kalaꞌi telun fo au sangga uu tilo ei. Mete ma hambu hataholi kalaak hataholi, na, boso lilii ndia heti-heun. Huu Lamatuak Susula Malalaon nana sulak nae, “Mete ma hambu hataholi kalaak hataholi esa, na, musi hambu sakasii dua do telu kokola nala sama dei, bei fo simbok. Huu, mete ma taa leondiak, na, boso simbo kana.”\x + \xo 13:1 \xt Tui Seluk laꞌeneu Dala Sodak 17:6; 19:15\x*  
\v 2 Makahulun faik fo au uni ei neti kalaꞌi duan, au tao asanenedak neu hataholi la fo lasoda tao manggalauk. Hatematak ia, au tao asanenedak sama boe, neu basa hataholi fo lasoda tao manggalauk kala. Sama leo makahulun, au tao asanenedak, ae, dei fo mete ma au dadi neti, na au taa atanggodo sala.   
\p
\v 3 Ei masanggak buti, mae, Karistus pake au dadik Ndia mana kokolan. Naa te, mete ma Karistus nau heti ei, na, Ana taon no koasa inahuuk nai ei lalada mala. Huu, Ana taa tao ues noe-naꞌu.  
\v 4 Faik fo ala tao lisa Ndia neme ai ngganggek, memak Ana male, huu, Ana mboꞌi heni Ndia koasan. Tehuu Manetualain fee koasan neu Karistus fo Ana nasoda hatematak ia. Boe ma ita fo mana dadik teu Ndia hataholin, tameda taa tabeꞌi, tehuu Manetualain fee ita soda beuk so. Huu ndia de, ai bisa ono-lau ei minik Ndia koasan.   
\p
\v 5 Palisak ei dale heheli mala, fo sangga bubuluk, mae, ei mamahele tebe-tebe Karistus, do taa? Ndia koasan nana nitak nai ei soda mala, do taa? Uku-sudi ei ao heheli mala leondiak. Huu, mete ma Ndia taa nana mbaꞌak no ei, na, ei taa dadik neu Ndia hataholi nala.  
\v 6 Mete ma ei palisak ai, na, ei bisa mita Ndia koasan nana nitak nai ai soda nala. No leondiak, na, ai mala deak.  
\v 7 Ai boe oo, hule-haladoi moke Manetualain, fo suek ei boso tao salak hata esa boe. Ai taa mbali, mete ma hataholi nahiik, do taa, no ai tataon. Tehuu ai mahiik fo ei tao ndoos, mae hataholi nau timba heni ai. Leondiak boe oo, taa dadi hata.  
\v 8 Huu, ita taa bisa tao hata esa boe, fo laban ndoos. Kada ai malelak tao hata fo ndoos.  
\v 9 Mete ma ei dadi balakaik, ma ai dadik noe-naꞌuk, na, ai mamahoko. Huu, ai hule-haladoi, moke Lamatuak tao nala ei boe mana daik.  
\v 10 Huu ndia de, mae au dook ua ei, hatematak ia au sulak dedeꞌa kala ia, suek dei fo mae au mai, na, au taa kokolak hala belak neu ei bali. Au dadik neu ita Lamatuan nadedenun. De, Ana fee au hak ma koasa fo tao natetea ei, tehuu taa tao nakalulutu ei.   
\s1 Paulus nateꞌe ndia susulan  
\p
\v 11 Tolanoo susue nggalei! Au kokola mateꞌeng ia, kada soda-molek. Tao mandoo basa dedeꞌa kala. Mamanene neulalau au anoli-afadang ia. Masoda dalek esa. Ei musi malole esa no esa. Susuek ndia, okan ndia Manetualain. Au oke fo Ana no ei noꞌu nakandoo, ma Ana tulu-fali ei, fo ei masoda mamolek esa no esa.   
\p
\v 12 Ei musi meꞌusee minik idu susuek fo nandaa no Lamatuak hataholi malalao nala. Lamatuak hataholi malai ia kala, basa sala haitua soda-mole susuek neu ei.   
\p
\v 13 Au oke fo ita Lamatuan Yesus Karistus natudu Ndia dale malolen neu ei. Au oke fo Manetualain natudu Ndia susuen neu ei. Au boe oo, oke fo Lamatuak Dula Dale Malalaon, natudu Ndia dale malolen, fo suek ei basa nggei masoda mia dalek esa.  
\q2 Leondiak leo,  
\q2 Paulus