\id 1PE \h १ पत्रुस \toc1 पत्रुसरे़ साप्‍तुबा थिक्‍सिगेःक्‍पा सक्‍इङ्‌घङ् \toc2 १ पत्रुस \toc3 १ पत्रुस \mt1 पत्रुसरे़ साप्‍तुबा थिक्‍सिगेःक्‍पा सक्‍इङ्‌घङ् \imt1 निःसुम् \ip कन् सक्‍इङ्‌घङ्‌ङिन् पत्रुसरे़ एसिया माइनरओ थाङ्‌गे़न् पिसाङ्‌बा ते़ङ्‌गप्‍हाॽओ के़से़बाआङ् के़वाॽबा नसानिबाहाॽ हाक्‍तुसिबारो॥ कन् सक्‍इङ्‌ङो खे़ङ्‌हाॽ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ सेगुसिबासि फाॽआङ् मे़मे़त्ते़आङ् वाॽ॥ कन् सक्‍इङ्‌घङ्‌ङिल्‍ले़ कुनिङ्‌सेःक्‍किङ्‌ग कन् के़निःप्‍पाहाॽ हाङ्‌हाङ् मे़प्‍मासिरो, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ ख्रिस्‍ते़न्‌नसाःन् मे़जोगुबाल्‍ले़ खे़ङ्‌हाॽ तुक्‍खे नु निङ्‌घुम्‍मो मे़ध्‍ये़आङ् मे़वये़॥ अक्‍खेलॽरिक् हाङ्‌हाङ् मे़त्तुसिल्‍ले़, पत्रुसरे़ खे़ङ्‌हाॽ ये़सु ख्रिस्‍तरे़ कुयाःम्‍बेओ सुनाइङ्‌घङ्, खुने़ॽ कुसिःमे़न्, खुने़ॽ कुहिङ्‌वे़त् कुबोःङ्‌मान् हे़क्‍क्‍याङ् खुने़ॽ याम्‍मोआङ् युःआ पाःत्तुबा माङ्‌हे़क्‍किन्‌निङ्‌वाॽसो तारुबिरुसिर निङ्‌साङ् पिरुसिरो॥ खे़ङ्‌हाॽरे़ मे़दुमुबा तुक्‍खे नु निङ्‌घुम्‍मिङ्‌ग खे़ङ्‌हाॽरे़ खुनिॽ से़क्‍खाबा नसाःन्‍निल्‍ले़ कुसाॽमारो, हे़क्‍क्‍याङ् ख्रिस्‍ते़न्‌ओसेःन्‍धाक्‍सिङ्‌बा ये़न्‍नो हाङ्‌से़म् खोःमा फाॽआङ् खे़ङ्‌हाॽरे़ तुक्‍खे नु निङ्‌घुम्‍मिन् थम्‍मा पोःङ्‌लो॥ \ip पत्रुसरे़ कन् सक्‍इङ्‌घङ्‌ङिन् के़निःप्‍पाहाॽ तुक्‍खेबा ये़म्‍मो हाङ्‌हाङ् मे़त्तुसिर ख्रिस्‍तरे़ कुमनाहाॽ हे़क्‍के हिङ्‌मारो फाॽआङ् खे़ङ्‌हाॽ पेलि फाक्‍तुसिरो॥ \iot थामिङ्‌ \io1 निःसुम् १.१-२ \io1 निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुसे़न्‍लप्‍पिल्‍ले़न् निङ्‌वाॽसुम् १.३-१२ \io1 सेसेबा हिङ्‌मन् हिङ्‌मारे़न् खाहुन् १.१३-२.१० \io1 तुक्‍खेलाक्‍खेबा ये़म्‍मो ख्रिस्‍तानिहाॽरे़न् लक्‍पे़न्हाॽ २.११-४.१९ \io1 ख्रिस्‍तानि नःम्‍नःम् लॽमान् नु सेवाःन् ५.१-११ \io1 कुनुप्‍मा ५.१२-१४ \c 1 \s1 पत्रुसलाम् सेवा \p \v 1 ये़सु ख्रिस्‍तरे़ कुसेःक्‌युक्‍मिबा इङ्‌गाॽ पत्रुसलाम्‍बा पन्‍तियस, गलातिया, काप्‍पादोकिया, एसिया हे़क्‍क्‍याङ् बिथानिया थुम्‍हाॽओ के़से़बाआङ् के़युङ्‌बाहाॽ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ सेगुसिबा वे़प्‍मिबा कुइसिःक् के़वाॽबा कुमनाहाॽ कन् सक्‍इङ्‌घङ्‌ङिन् हाक्‍निङ्‌बारो॥ \v 2 निङ्‌वाॽफुपाःल्‍ले़ तगिसा कुसिङ्‌के़निःत्तिबा कुइसिःक् कुमना पोःङ्‌से़ के़सेगिआङ् सेसेमाङ्‌ङिल्‍ले़ सुत्‍थो के़जोगिरो॥ हे़क्‍केःल्‍ले़ खिनिॽ ये़सु ख्रिस्‍तरे़ कुइङ्‌जाःङ्‌गे़म्‍बा के़बोःक्‍खिआङ् कुमाक्‍खिॽइल्‍ले़ सेसेसाङ्‌साङ् के़जोगिरो॥ हाराॽ पानुदिङ् पाः निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुलुङ्‌गुम् नु कुसनारुङ्‌ङिन् आल्‍लसाङ् यरिक् खिनिॽओ वाॽररो॥ \s1 मे़न्‍नुप्‍मनाबा हिङ्‌मन्‍ले़न् निङ्‌साङ् \p \v 3 हाराॽ आनिॽ दाङ्‌बा ये़सु ख्रिस्‍तरे़ पानुदिङ् कुम्‍बा निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुनारा पोःररो! निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ साॽरिक् यम्‍बा कुलुङ्‌गुम्‍मिल्‍ले़ आनिॽ कुसङ् सावाःन्‍छिङ्‌मा आबिरे़आङ् ये़सुःन् सिःमे़न्‍लाम् हिङ्‌घुबाल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ हाङ्‌हाङ्‌बा निङ्‌साङ् आबिरे़आङ् आवाॽरो॥ \v 4 हे़क्‍क्‍याङ् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ साङ्‌ग्राम्‍पेदाङ्‌ङो आप्‍फाल्‍ले़आङ् आसुत्‍थो मे़म्‍बोःङ्‌मना, इमे़ल्‍ले़म्‍मना मे़म्‍बेःक्‍मनाबा नु मे़न्‌यःप्‍मना मे़न्‍गिःमना इमे़ल्‍लुङ्‌बा लक् आनिॽ लागि युक्‍खुआङ् वाॽरो॥ \v 5 कुनुप्‍मा ये़म्‍मो ओसेःन्‍दाङ् पोःङ्‌मा के़इःप्‍पा से़न्‍लप्‍पिन् मे़न्‍दाए थारिक् खिनिॽ नसाःन् के़जोगुम्‍बाल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुमुक्‍साम्‍मिल्‍ले़ ताङ्‌गे़से़ःप्‍तिआङ् वाॽ॥ \v 6 खे़न् पाःन्‍नो के़सःत्तिॽरो, हे़क्‍केसाङ् सप्‍फारे़ लागि खिनिॽ यरिक् परिक्‍ले़न् के़साक्‍पा इनोगे़न् तुक्‍खेहाॽ के़धरुम्‍लए पोःङ्‌लो॥ \p \v 7 मिःल्‍ले़ साम्‍म्‍याङ्‌ङिन् योःन्‍दुआङ् सुत्‍थो चोगुबा कुइसिःक् खे़न् इनोगे़न् तुक्‍खेहाॽरे़ग खिनिॽ नसाःन्‍निन् साॽरुआङ् के़धुम्‍बा नु सुत्‍थो चोगुॽरो, कर खिनिॽ नसाःन्‍निन् खे़न् साम्‍म्‍याङ्‌ङिन्‍नुःल्‍ले़आङ् इमे़ल्‍लुङ्‌बा चोःक्‍लो॥ हे़क्‍केलॽरिक् खे़न् इनोगे़न् तुक्‍खेहाॽ नासि के़धःत्तुम्‍ने़ फाॽग्र ये़सु ख्रिस्‍ते़न्‌युःल्‍ले़ ने़म्‍भोगे़न् नारा फोःमान्, मिमिदिङ् नु मिङ्‌सो इङ्‌धाःङ् के़घोःसुम्‍लो॥ \p \v 8 खिनिॽ आप्‍फाल्‍ले़आङ् खुने़ॽ मे़न्‍निए के़वयिसाङ् खुने़ॽ मिःम्‍जि के़मे़त्तुम्‍लो, हे़क्‍क्‍याङ् आल्‍लो खुने़ॽ के़न्‍निःसुम्‍मिन्‍छाङ् खुने़ॽ सम्‍दाङ् नसाःन् के़जोगुम्‍माङ् आत्तात्तान्‍ने यरिक् मिमिदिङ्‌गे़न् सःप्‍माल्‍ले़ कुधिम् के़बोःक्‍खिआङ् के़वयिॽरो॥ \v 9 थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खुने़ॽ नसाःन् के़जोगुम्‍बाल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ खिनिॽ याम्‍साम्‍मिल्‍ले़न् से़न्‍लप्‍पिन् के़घोःसुम्‍माङ् के़वयिॽरो॥ \p \v 10 बा कन् से़न्‍लप्‍पिल्‍ले़ कुयाःम्‍बेओ उन्‍छेःन्‍बा माङ्‌निङ्‌वाॽपाःन् के़बाःप्‍पाहाॽरे़ नुःरिक्‍काङ् मे़गोःत्तु हे़क्‍क्‍याङ् खे़न् खिनिॽओ ताःमा के़बोःङ्‌बा लुङ्‌गुम्‍मिल्‍ले़ कुयाःम्‍बेओ माङ्‌निङ्‌वाॽ पाःन् मे़बारे़रो॥ \v 11 खे़ङ्‌हाॽओ के़वाॽबा ख्रिस्‍तरे़ कुसेसेमाङ्‌ङिल्‍ले़ ख्रिस्‍तरे़ नासि थःप्‍मा के़बोःङ्‌बा इनोगे़न् तुक्‍खेःन् नु याङ्‌सि के़बोःङ्‌बा मिमिदिङ्‌ङिल्‍ले़ कुयाःम्‍बेओ तगिसा खे़ङ्‌हाॽ मे़त्तुसिरो॥ कन् पाःन्‍हाॽ आक्‍खेलॽरिक् पोःङ् हे़क्‍क्‍याङ् आप्‍फाल्‍ले़ पोःङ् फाॽआङ् खे़ङ्‌हाॽरे़ कुसिङ्‌निःप्‍मा निङ्‌वाॽ मे़जोगुरो॥ \p \v 12 खुनिॽ माङ्‌सेवाःन् आबाङे खे़ङ्‌हाॽरे़ लागि मे़ःन्, कर खिनिॽ लागि फाॽआङ् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ ओसेःन्‍धाक्‍तुसिरो॥ हे़क्‍क्‍याङ् आल्‍ल कन् ये़म्‍मोबा मनाहाॽरे़ साङ्‌ग्राम्‍पेदाङ्‌लाम् के़युःबा सेसेमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुमुक्‍साम्‍लाम्‍बा सुनाइङ्‌ङिन् इङ्‌गे़म्‍भोःसिरो॥ माङ्‌लाइङ्‌बाहाॽरे़आङ् कन् पाःन्‍हाॽ ओमे़प्‍मा साॽरिक् निङ्‌वाॽ मे़जोगुआङ् मे़वये़॥ \s1 सेसे हिङ्‌मन्‍नो वाॽमा पोःङ् \p \v 13 खे़ल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ माङ्‌सेवा चोःक्‍मा फाॽआङ् निङ्‌वाॽओ यारिप् पोःक्‍खे़म्‍मे़ॽ, हे़क्‍क्‍याङ् निङ्‌वाॽइन्‌योधो मे़म्‍मे़त्ते वये़म्‍मे़ॽओ॥ ये़सु ख्रिस्‍ते़न्‌नुःङ् युःल्‍ले़ के़घोःसुम्‍बा लुङ्‌गुम्‍मिन् कुलिङ्‌धो के़त्‍ल निङ्‌साङ् चोगे़म्‍मे़ॽओ॥ \v 14 निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ इङ्‌जाःङ् के़इःप्‍पा के़नाःप्‍पा कुस्‍साः के़बोःक्‍खिबाल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ तगि मे़न्‍निए मे़ल्‍ले़ए के़वयिल्‍ले़ के़जोगुम्‍बा फे़न् याःम्‍बक् चोःक्‍मा निङ्‌वाॽओ याम्‍मो मे़बत्‍छे़म्‍मिन्‍ने़ॽओ॥ \v 15 कर खिनिॽ के़उःप्‍पा निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् सेसे चोःक्‍पा कुइसिःक् खिनिॽआङ् के़जोगुम् के़बाःत्तुम्‍बा काक् पाःन्‍नो सेसे वये़म्‍मे़ॽओ॥ \v 16 थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ साम्‌योसाप्‍लाओ अक्‍खेलॽरिक् पाःत्तुआङ् पत्, “इङ्‌गाॽ सेसे वाॽआबाल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ खिनिॽआङ् सेसे वये़म्‍मे़ॽओ॥”\f * \fr 1:16 \ft ले़बि ११.४४-४५, १९.२, २०.७\f* \p \v 17 तुवा के़जोगुम्‍बा पानुदिङ् पाः निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ मनाहाॽरे़ मे़जोगुबा याःम्‍बक् कुइसिःक् खासे़न् चोगुसिल्‍ले़ एःक् पएःक् मे़जोगुन्‍छिन्‍लो॥ खे़ल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ इक्‍सादिङ् खाम्‍बेःक्‍मो के़वयिर थारिक् खुने़ॽ मिङ्‌सो इङ्‌धाःङ् पिरे़म्‍मे़ॽर वये़म्‍मे़ॽओ॥ \v 18 निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ खिनिॽ पाधे़बालाम्‍बा के़नाःत्तुम् के़इःत्तुम्‍ल के़युःरुम्‍बा हने़बा थिम्‍हाॽलाम् के़मे़क्‍पा के़बेःक्‍पा साम्‍म्‍याङ् युप्‍पा हे़क्‍तङ्‌बा पाःन्‍हाॽरे़ के़धे़ॽरिआङ् ताङ्‌गे़से़ःप्‍तिबा मे़ःन् फाॽआङ् खिनिॽ के़निःसुम्‍लो॥ \v 19 कर मे़ङ्‌गाःन्‍नेबा नुःबा मे़ल्‍लुक्‍सा कुइसिःक्‍पा ख्रिस्‍त ये़सुरे़ इमे़ल्‍लुङ्‌बा कुमाक्‍खिॽइल्‍ले़ खिनिॽ के़धे़ॽरिबारो॥ \v 20 खुने़ॽग इक्‍सादिङ् खाम्‍बेःक्‍माल्‍ले़ नावागे़न् चइःत् ने़मानुःल्‍ले़ तगिए सेगे़बारो, कर खिनिॽलागि कन् कुनुप्‍मा ये़म्‍मो खुने़ॽ ओसेःन्‍दाङ् पोःक्‍खे़आङ् वाॽरो॥ \p \v 21 खुने़ॽलाम्‍बाए निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् नसाःन् के़जोगुम्, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ खुने़ॽ सिःमे़न्‍लाम् हिङ्‌घुआङ् कुमिमिदिङ् चोगु॥ खे़ल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् खिनिॽ नसाःन् नु निङ्‌साङ् के़जोगुम्‍माङ् के़वयिॽरो॥ \s1 मे़न्‍नुप्‍मनाबा पाःन्‍जाक् \p \v 22 आल्‍ल से़क्‍खा पाःन्‍निन् खे़म्‍मा के़दे़न्‍दिआङ् आबाङे सुत्‍थो के़जोःक्‍कासिआङ् के़वयिबाल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ फुॽनुसाॽ नु ने़ॽनुसाॽहाॽ नुःरिक् लुङ्‌माॽ के़दुक्‍तुम्‍सिम्, हे़क्‍केःल्‍ले़ सिक्‍लुङ्‌मोलाम्‍मे साॽरिक् लुङ्‌माॽ तुक्‍ते़म्‍सिम्‍मे़ॽओ॥ \v 23 खिनिॽग के़मे़क्‍पाआङ् के़बेःक्‍पा याॽरिःम्‍बालाम् मे़ःन्, कर कुहिङ्‌वे़त् नु सदादिङ् के़वाॽबा निङ्‌वाॽफु पाःन्‍जाक्‍कोलाम् कुसङ् के़बोःक्‍खिआङ् के़वयिॽरो॥ \v 24 साम्‌योसाप्‍लाओ अक्‍खे साप्‍ते़आङ् पत्, \q1 “काक् मे़न्‍छाम् याप्‍मिहाॽग याःन् सुङ् कुइसिःक् मे़जोःक्‍लो॥ खे़ङ्‌हाॽरे़ खुनिॽ खेःम्‍सिङ्‌मे़ङ्‌ग फुङ्‌ङिल्‍ले़न् कुइसिःक् चोःक्॥ याःन् सुङ्‌ङिन् इरे़म्, हे़क्‍क्‍याङ् फुङ्‌ङिन् लुःक्‍था, \v 25 कर दाङ्‌बाल्‍ले़ कुबाःन्‍जाक्‍किङ्‌ग सदादिङ् सदादिङ् वाॽरो॥”\f * \fr 1:25 \ft यसैया ४०.६-८\f* हे़क्‍क्‍याङ् खिनिॽओ इङ्‌भोःसे़बा सुनाइङ्‌ङिन् बा खे़न् पाःन्‍जाक्‍किन्‍लो॥ \c 2 \nb \v 1 खे़ल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ खिनिॽग मना तुक्‍खे के़जाःप्‍पा काक् फे़न् याःम्‍बक्‍हाॽ ले़रे़म्‍देःसे़म्‍मे़ॽओ॥ इङ्‌ले़क् थेआङ् मे़बाःत्ते़म्‍मिन्‍ने़ॽ, साम्‌योनिबा मे़ले़ङ्‌ङासिम्‍मे़न्‍ने़ॽ, नाहे़म्‍मा याःम्‍बक् मे़जोगे़म्‍मिन्‍ने़ॽ हे़क्‍क्‍याङ् काक् परिक्‍पा चे़ॽया पाःन् मे़बारे़म्‍मिन्‍ने़ॽओ॥ \v 2 खारक् सागे़वाःन्‍छिङ्‌बा अङे़ःक्‌वाःल्‍ले़ नुःन् थुङ्‌मा कोःत्तुबा कुइसिःक् निङ्‌वाॽफु पाःन्‍जाक्‍किल्‍ले़न् सुत्‍थो याम्‍साम्‍गे़न् नुःन् थुङ्‌मा निङ्‌वाॽ चोगे़म्‍मे़ॽओ, हे़क्‍केलॽरिक् खे़न्‍लाम्‍बा खिनिॽ से़न्‍लप्‍पो के़बोःरिर के़बेगिॽरो॥ \v 3 थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खिनिॽग दाङ्‌बान् नुःबा चोःक् फाॽआङ् निङ्‌वाॽ के़घोःसुम्‍माङ् के़वयिॽरो॥ \s1 कुहिङ्‌वे़त्‌लुङ्‌हाॽरे़न्‌याम्‍साम्‍गे़न् माङ्‌हिम् \p \v 4 मनाहाॽरे़ मे़नाॽरुबा कर निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ सेगुबा इमे़ल्‍लुङ्‌बा कुहिङ्‌वे़त् लुङ् ख्रिस्‍तओ के़द्‌ये़ॽइल्‍ले़ \v 5 खिनिॽआङ् कुहिङ्‌वे़त्‌लुङ् कुइसिःक् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ याम्‍साम्‍गे़न् माङ्‌हिम् के़जोगिॽरो॥ खिनिॽग ये़सु ख्रिस्‍तलाम्‍बा निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुनिङ्‌वाॽ के़दाःबा याम्‍साम्‍गे़न् सिदुङ्‌जभा के़दोःम्‍बा सेसे निङ्‌वाॽफुसाम्‍बानिङ्‌लो॥ \v 6 थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ साम्‌योसाप्‍लाओ अक्‍खेलॽरिक् साप्‍ते़आङ् पत्, \q1 “ओमे़त्ते़म्‍मे़ॽओ, इङ्‌गाॽ सेःक्‍मनाबा नु इमे़ल्‍लुङ्‌बा कुम्‍मालुङ्‌ङिन्\f * \fr 2:6 \ft कुम्‍मालुङ्–कन्‌फाॽइन् लुङ्‌धाक् से़प्‍माल्‍ले़ कुसुक्‍पो ने़मनाबा के़ये़क्‍पा यम्‍बा लुङ्लो॥\f* यरुसले़म्‍मो ने़स्‍सुङ्‌लो, हे़क्‍क्‍याङ् खुने़ॽ सम्‍दाङ् नसाःन् के़जोःक्‍पाङ्‌ग आप्‍फाल्‍ले़आङ् सिरिङ् मःमो मे़धाने़न्‍लो॥”\f * \fr 2:6 \ft यसैया २८.१६ \f* \p \v 7 आल्‍ल खिनिॽ नसाःन् के़जोःक्‍पाहाॽरे़ लागि खुने़ॽ इमे़ल्‍लुङ्‌बा लुङ् चोःक्‍लो, कर नसाःन् मे़न्‍जोःक्‍मनाबाहाॽरे़ लागिग साम्‌योसाप्‍लाओ अक्‍खे साप्‍ते़आङ् पत्, \q1 “लुङ् के़गाम्‍बाहाॽरे़ मे़नाॽरुबा लुङ्‌ङिन् कुम्‍मालुङ् पोःक्‍खे़आङ् वाॽरो॥”\f * \fr 2:7 \ft निङ्‌वाॽफुसाम्‍लो सुम् ११८.२२\f* \p \v 8 हे़क्‍क्‍याङ् “खे़न् लुङ्‌ङिल्‍ले़ मनाहाॽ खःसुसिआङ् मे़जोःन्‍लो॥” खे़ङ्‌हाॽरे़ निङ्‌वाॽफु पाःन्‍जाक्‍किन् मे़न्‍इःत्तुन् मे़न्‍नाःत्तुन्‍बाल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ मे़जोःन्‍लो॥ हे़क्‍तङ्‌बा मनाहाॽ मे़जोःन् फाॽआङ् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ तगिसा निःन्‍धो चोगुआङ् वये़॥ \p \v 9 कर खिनिॽग निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ के़सेगिबा मना, हाङ् निङ्‌वाॽफुसाम्‍बा, सेसे सुवाङ् हे़क्‍क्‍याङ् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुमनानिङ्‌लो॥ खिनिॽग निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ चोगुबा निङ्‌वाॽ के़माबा याःम्‍बक्‍हाॽ इङ्‌गे़भोःसुम्‍ल फाॽआङ् माक्‍चिगे़न् खादाम्‍मोलाम् निङ्‌वाॽ के़माबा से़न्‍दाङ्‌गे़न् ओःत्तिओ खिनिॽ के़उःत्तिआङ् के़वयिॽरो॥ \q1 \v 10 तगिग खिनिॽ कुमना के़होःप्‍ति, कर आल्‍लग निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुमना के़बोःक्‍खिआङ् के़वयिॽ॥ तगि खिनिॽ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ लुङ्‌माॽ मे़न्‍दुक्‍के के़वयि, कर आल्‍ल निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ लुङ्‌माॽ के़दुक्‍तिआङ् के़वयिॽरो॥\f * \fr 2:10 \ft होसे १.६, ९, २.२३\f* \s1 निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुसेवारोबा हे़क्‍के वये़म्‍मे़ॽ \p \v 11 आमिःम् फुॽनुसाॽ नु ने़ॽनुसाॽसे, खिनिॽग कप्‍मो वे़प्‍मिबा नु माःङ्‌घा लाजेॽबा कुइसिःक् के़वयिबाल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ लायोबा फे़न् निङ्‌वाॽलाम् लाःत्‍लाःत् वये़म्‍मे़ॽ फाॽआङ् पेलि फाक्‍निङ्‌लो॥ खे़न् लायोबा फे़न् निङ्‌वाॽइङ्‌ग खिनिॽ याम्‍साम्‍मिल्‍ले़ कुदक्‍ले़ङ्‌वाओ पोःक्‍लो॥ \v 12 खिनिॽग ख्रिस्‍ते़न्‌नसाःन् मे़न्‍जोःक्‍मनाबाहाॽनु नुःरिक्‍काङ् नुःबा हिङ्‌मन्‍नो वये़म्‍मे़ॽओ, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खे़ङ्‌हाॽरे़ खिनिॽ फे़न् पाःन्‍हाॽ के़जोगुम् लॽरिक् पाःन् के़म्‍धिक्‍तिसाङ् खिनिॽ के़जोगुम्‍बा नुःबा याःम्‍बक्‍हाॽ मे़निःसुर, हे़क्‍क्‍याङ् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् नसाःन् मे़जोगुॽआङ् खासे़न् चोःक्‍से़ युःबा ये़न्‍नो कुनारा मे़भोःसुॽरो॥ \p \v 13 काक् मे़न्‍छाम् युक्‍साबाहाॽ हे़क्‍क्‍याङ्‌काक्‍नु यम्‍बा युक् के़गप्‍पा हाङ्‌ङिल्‍ले़ कुयुक्‍को वये़म्‍मे़ॽ के़लॽबा दाङ्‌बाल्‍ले़ निङ्‌वाॽ चोगुॽरो॥ \v 14 खिनिॽग काक् सुहाङ्‌युक्‍पाहाॽरे़ खुनिॽ पाःन्‍हाॽ ते़न्‍दिङ् चोःक्‍मा पोःङ्‌लो, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ खे़ङ्‌हाॽ फे़न् याःम्‍बक् के़जोःक्‍पाहाॽ खुम्‍दिङ् पिमासि नु नुःबा याःम्‍बक् के़जोःक्‍पाहाॽ नारा फोःमा पाङ्‌घुसिबारो॥ \p \v 15 थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खिनिॽ के़जोगुम्‍बा नुःबा याःम्‍बक्‍हाॽरे़ पाःन् कुसिङ्‌मे़न्‍निःप्‍मनाबाहाॽरे़ खुनिॽ मुराःन् हुॽरे़म् पिरे़म्‍सिम्‍मे़ॽ के़लॽबा निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुनिङ्‌वाॽ वाॽरो॥ \v 16 खिनिॽग चोःक्‌युम्‍भोबानिङ्‌साङ् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुसेवारोबानिङ्‌लो, कर चोःक्‌युम्‍भोबासिगे़ फाॽआङ् फे़न् याःम्‍बक् मे़जोगे़म्‍मिन्‍ने़ॽ॥ \v 17 काक् मनाहाॽ मिङ्‌सो इङ्‌धाःङ् पिरे़म्‍सिम्‍मे़ॽ, वेॽ नसानिबा फुॽनुसाॽ नु ने़ॽनुसाॽहाॽ लुङ्‌माॽ तुक्‍ते़म्‍सिम्‍मे़ॽ, किःसे़म्‍मे़ॽर निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् इङ्‌धाःङ् पिरे़म्‍मे़ॽ हे़क्‍क्‍याङ् हाङ् के़जोःक्‍पे़न्‌मिङ्‌सो इङ्‌धाःङ् पिरे़म्‍मे़ॽओ॥ \s1 दाङ्‌बाहाॽरे़ खुनिॽ युक्‍को वाॽमा पोःङ् \p \v 18 सेवारोबासे, खिनिॽ दाङ्‌बाहाॽरे़न् काक् युक्‍को वये़म्‍मे़ॽओ॥ नुःबा नु कुनिङ्‌वाॽ के़बाःङ्‌बाहाॽरे़न्‍लक् मे़ःन्, कर के़आःम्‍बा हिम्‍दाङ्‌बाहाॽरे़न्‍नाङ् खुनिॽ युक्‍को वये़म्‍मे़ॽओ॥ \v 19 थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् इङ्‌धाःङ् पिरुङ् फाॽआङ् मे़ल्‍लाॽमनाबा इनोगे़न् तुक्‍खेहाॽ के़धम्‍बाल्‍ले़ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुनिङ्‌वाॽ तासुॽ॥ \v 20 खिनिॽ याःम्‍बक् के़भेःन्‍दुम्‍माङ् के़म्‍लःप्‍सिने़ फाॽग्र थेआङ् यम्‍बा याःम्‍बक् के़न्‍जोगुम्‍मिन्‍लो॥ कर नुःबा याःम्‍बक् के़जोगुम्‍माङ् इनोगे़न् तुक्‍खेःन् के़धरुम्‍ने़ फाॽग्र निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् खिनिॽनु कुनिङ्‌वाॽ ताःरो॥ \v 21 बा खे़ल्‍ले़ लागि खिनिॽ के़उःत्तिआङ् वाॽरो, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ ख्रिस्‍तरे़आङ् खिनिॽलागि इनोगे़न् तुक्‍खेःन् थरुआङ् खिनिॽलागि कुबि पोःक्‍खे़आङ् वाॽ॥ खिनिॽआङ् खुने़ॽ कुलाङ्‌योःक्‍किन् के़दिम्‍दुम्‍ल पोःङ्‌लो॥ \q1 \v 22 “खुने़ॽग थेआङ् लायो लासोःत् मे़जोगुन्, हे़क्‍क्‍याङ् थेआङ् इङ्‌ले़क् पाःन्‍नाङ् मे़बारे़न्‍लो॥”\f * \fr 2:22 \ft यसैया ५३.९\f* \p \v 23 खुने़ॽ मनाहाॽरे़ कुजाःत्‍थि मे़देःसुल्‍ले़ खे़ङ्‌हाॽओ याङ्‌ना पाःन् मे़नुःक्‍तुन्‍लो॥ खुने़ॽ तुक्‍खे चे़ःल्‍ले़ मना मे़भे़ःक्‍तुन्‍छिन्‍लो॥ कर नुःबा खासे़न्‍दाङ्‌बा निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङोए आबाङे हुक्‍सुप्‍सिङ्‌लो॥ \v 24 खुने़ॽ आनिॽ लायो लासोःत्तिन् आले़रुम्‍माङ् साम्‌योनिबा हिङ्‌मन्‍नो आहिङ्‌ल फाॽआङ् आनिॽ लायोःन् सिलाम्‍साक्‍मा सिङ्सम्‍दाङ् आबाङे नासिङ्‌गे़न् कुधक्‍को कुयुदेॽरुरो॥ खुने़ॽ कुगाःम्‍माओलाम् खिनिॽ के़वेःत्तिआङ् के़वयिॽरो॥ \v 25 थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खिनिॽग ताप्‍के़बे़ॽबार के़वाॽबा मे़ल्‍लुक्‍हाॽ कुइसिःक् के़वयि, कर आल्‍लो खिनिॽ याम्‍साम्‍मिन् के़गम्‍बा नु कम्‍ब्राङ् के़मे़प्‍पा दाङ्‌बाओ के़नुःक्‍खि के़द्‌ये़ॽइआङ् के़वयिॽरो॥ \c 3 \s1 हिम्‍सामा नु हिम्‍साबाहाॽ \p \v 1-2 हे़क्‍केलॽरिक् हिम्‍सामासे, खिनिॽ हिम्‍साबाहाॽरे़ खुनिॽ युक्‍को वये़म्‍मे़ॽओ, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खे़ङ्‌हाॽओ कुभा निङ्‌वाॽफु पाःन्‍जाक् नसाःन् मे़न्‍जोःक्‍मनाबा मे़जोःक्‍साङ् खिनिॽ थेआङ् मे़म्‍मे़त्ते सेसेबा हिङ्‌मन्‍निन् नु निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् इङ्‌धाःङ् के़बिरुम्‍बा खे़ङ्‌हाॽरे़ मे़निःसुआङ् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् नसाःन् चोःक्‍मा मे़सुक्‍तुॽरो॥ \p \v 3 खिनिॽग परिक्‍परिक्‍पा थाःक् फःमान्, साम्‍म्‍याङ् वाःत्तिहाॽ वाःप्‍मान् नु इमे़ल्‍लुङ्‌बा ना-ना परिक्‍पा चाङ्‌हाॽ चाङ्‌मान्, लाःक्‍कात्‍लाम्‍बा के़धाःप्‍पा चोःक्‍सिङ्‌मो मे़ःन्, \v 4 कर खिनिॽ नुःमाङ्‌ग आप्‍फाल्‍ले़आङ् मे़म्‍माःमनाबा सुम्‍सुम् ये़क्‌ये़क् नु नःम्‍नःम् लॽमान्‌सिगाङ्‌लाम्‍बाए निधाःप्‍ल पोःङ्‌लो॥ खे़ङ्‌ग निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुनिःमाओ इमे़ल्‍लुङ्‌बा चोःक्‍लो॥ \v 5 थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् ताःक्‍पो के़जोःक्‍मा उन्‍छेःन्‍समा सेसे मे़न्‍छुमाहाॽरे़आङ् हे़क्‍केलॽरिक्‍के नुःमा मे़जोःक्‍सिङ्‌ङाङ् मे़वये़, हे़क्‍क्‍याङ् खे़ङ्‌हाॽ आबाङे हिम्‍साबाहाॽरे़ खुनिॽ युक्‍को मे़वये़रो॥ \v 6 कुबिओ सारारे़ कुहिम्‍साबा अब्राहाम्‍मिल्‍ले़ कुबाःन्‍निन् खे़प्‍सुआङ् खुने़ॽ आदाङ्‌बे लॽरिक् मे़त्तुरो॥ खिनिॽआङ् मे़ङ्‌गिए नुःबा याःम्‍बक् के़जोगुम्‍ने़ फाॽग्र खिनिॽ सारारे़ कुस्‍साः मे़न्‍छुमाॽनिङ्‌लो॥ \p \v 7 हिम्‍साबासे, खिनिॽआङ् खिनिॽ हिम्‍सामाहाॽनु सोरिक् के़वयिल्‍ले़ इङ्‌धाःङ् पिरे़म्‍सिम्‍मे़ॽर तङे़म्‍मे़ॽआङ् वये़म्‍मे़ॽओ॥ खिनिॽ हे़क्‍के के़धुम्‍मा मे़न्‍जोःक्‍ने़न्‍छाङ् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ आबिबा कुसङ् हिङ्‌मन्‍नो खे़ङ्‌हाॽग खिनिॽ लक्‍सामासिरो॥ हे़क्‍केलॽरिक् खिनिॽ तुवाःन् थेःल्‍ले़आङ् मे़धेःक्‍तुन्‍ल फाॽआङ् नुःरिक् मे़त्ते़म्‍सिम्‍मे़ॽओ॥ \s1 नुःबा याःम्‍बक् चोःक्‍माल्‍ले़ के़दाःबा तुक्‍खेःन् \p \v 8 कुनुप्‍मो, खिनिॽ निङ्‌वाॽओ काक् थिक्‍हुप् पोःक्‍खे़म्‍मे़ॽ, लुङ्‌माॽ तुक्‍कासिम्‍मे़ॽ, मिःम्‍जि मे़त्तासिम्‍मे़ॽ, हाङ्‌हाङ्‌वा ओसेःन्‍धाक्‍कासिम्‍मे़ॽ हे़क्‍क्‍याङ् चुङ्‌जिगे़न् नःम्‍नःम् पोःक्‍खे़म्‍मे़ॽओ॥ \v 9 फे़न् पाःन्‍निल्‍ले़ कुले़क्‌वा फे़न् पाःन् मे़जोगे़म्‍मिन्‍ने़ॽ, किनाःन्‍दिःल्‍ले़ कुले़क्‌वा किनाःन्‍दि मे़बिरे़म्‍सिम्‍मिन्‍ने़ॽ, कर खे़ल्‍ले़ कुले़क्‌वाग मुॽइसाम् पिरे़म्‍सिम्‍मे़ॽ॥ थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ खिनिॽ मुॽइसाम् पिसे़ के़उःत्तिआङ् वाॽरो॥ \v 10 थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ साम्‌योसाप्‍लाओ अक्‍खेलॽरिक् साप्‍ते़आङ् पत्, \q1 “हिङ्‌मन्‍निन् मिःम्‍जि के़मे़प्‍पाआङ् सुये़न्हाॽ ओमे़प्‍मा निङ्‌वाॽ के़जोःक्‍पाल्‍ले़ फे़न् पाःन् पाःप्‍मा नु इङ्‌ले़क् पाःन् पाःप्‍मा मे़नुॽने़न्॥\f * \fr 3:10 \ft ग्रिक पाःन्‍दाङ्‌ङो “ले़सोःप्‍पान्‌फे़न् पाःन् पाःप्‍मालाम्‌हे़क्‍क्‍याङ् मुराःन् इङ्‌ले़क् पाःन् पाःप्‍मालाम्‌साक्‍मा पोःङ्‌॥”\f* \v 11 खे़ल्‍ले़ फे़न् याःम्‍बक् चोःक्‍मा ले़प्‍माआङ् नुःबा याःम्‍बक् चोःक्‍मा पोःङ्॥ सनारुङ्‌ङो वाॽमा तम्‍सिन् चोगुर पोःङ् हे़क्‍क्‍याङ् हाबा खे़न् पाःन्‍नो पप्‍माए पोःङ्‌लो॥ \v 12 थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ दाङ्‌बाल्‍ले़ साम्‌योनिबा मनाहाॽ कम्‍ब्राङ् मे़त्तुसिॽ, हे़क्‍क्‍याङ् खे़ङ्‌हाॽरे़ खुनिॽ तुवाःन् खे़प्‍सुॽ, कर ताप्‍फे़ःम्‍बा याःम्‍बक् के़जोःक्‍पाहाॽरे़ खुनिॽ तक्‍ले़ङ्‌वाओ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् पोःक्‍लो॥”\f * \fr 3:12 \ft निङ्‌वाॽफुसाम्‍लो सुम्‌३४.१२\f* \p \v 13 खिनिॽ नुःबा याःम्‍बक् चोःक्‍मा सिक् सम्‍बाल्‍ले़ से़क्‍खाए आत्तिल्‍ले़आङ् खाःम्‍मा के़न्‍छुक्‍तिन्‍लो॥ \v 14 कर नुःबा के़जोगुम्‍मिल्‍ले़ इनोगे़न् तुक्‍खे के़दुमुम्‍ने़ फाॽग्र निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ मुॽइसाम् के़बिरिॽरो॥ खे़ल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ “वेॽहाॽनु मे़गिसे़म्‍मिन्‍ने़ॽ हे़क्‍क्‍याङ् निङ्‌साम्‍मोआङ् मे़ध्‍ये़म्‍मिन्‍ने़ॽओ॥”\f * \fr 3:14 \ft यसैया ८.१२\f* \v 15 कर खिनिॽ हिङ्‌मन्‍नो ख्रिस्‍ते़न्‌दाङ्‌बा लॽरिक् सेवा चोगे़म्‍मे़ॽओ॥ हे़क्‍क्‍याङ् खिनिॽ के़गत्तुम्‍बा निङ्‌साङ्‌ङिल्‍ले़ कुयाःम्‍बेओ सेःन्‍गे़म्‍लाप्‍तिल्‍ले़ लुम्‍लुम्‍माङ्‌इङ्‌धाःङ्‌ङिन्‍नु नोगप् पिमा सदादिङ् यारिप् पोःक्‍खे़म्‍मे़ॽआङ् वये़म्‍मे़ॽओ॥ \v 16 हे़क्‍केलॽरिक् खिनिॽ तक्‍ले़ङ्‌वाओ फे़न् पाःन् के़बाःप्‍पाहाॽरे़ ख्रिस्‍तओबा खिनिॽ नुःबा ये़प्‍ले़क्‍किन् मनाहाॽरे़ मे़निःसुआङ् खे़ङ्‌हाॽ सिरिङ् मे़मर फाॽआङ् सेसे खासिङ् कत्ते़म्‍मे़ॽओ॥ \v 17 निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ निङ्‌वाॽ चोगुॽने़ फाॽग्र फे़न् याःम्‍बक् चोःक्‍माआङ् इनोगे़न् तुक्‍खे चामानुःल्‍ले़ नुःबा याःम्‍बक् चोःक्‍माआङ् इनोगे़न् तुक्‍खेओ थामाए नुःबा पोःङ्‌लो॥ \p \v 18 थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ ख्रिस्‍तरे़आङ् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङो ताःत्‍छे़ आनिॽ लायोहाॽ सदादिङ् ले़प्‍मि पिमा फाॽआङ् थिक्‍ले़ङ् स्‍ये़रो॥ साम्‌योनिबा ख्रिस्‍ते़न्‌लायोबारे़ कुले़क्‌वा स्‍ये़रो॥ खुने़ॽ नासिङ्‌गे़न् थक्‍को स्‍ये़, कर सेसेमाङ्‌ङोलाम् याम्‍मो हिङे़रो॥ \p \v 19 बा कन् सेसेमाङ्‌लाम् पेआङ् खुने़ॽ पुङ्‌लाहिम्‍मो के़याक्‍पा फे़न्‍साम्‍हाॽ\f * \fr 3:19 \ft फे़न्‍साम्‍हाॽ–कुभा मनाहाॽरे़ कन्‌फाॽइन्‌सिसाम्‌फाॽआङ्‌मे़इःत्तुॽ॥\f* इङ्‌भोःसुसिरो॥ \v 20 खे़ङ्‌हाॽरे़ग उन्‍छेःन् नुहाःल्‍ले़ वालाधा चोगुल्‍ले़, निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ नासि थःत्तुसिआङ् हाङ्‌घुसिल्‍ले़, निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुबाःन् खे़म्‍मा मे़न्‍दे़न्‍दे़न्‍नाङ् मे़वये़रो॥ खे़प्‍मो ये़त्‍छि मनाहाॽरक् किप्‍मा के़घुःबा वादोःक्‍मोलाम् ताङ्‌मे़से़ःप्‍ते़आङ् मे़वये़॥ \v 21 कन् वादोःक्‍किले़न् च्‍वाःत्तिङ्‌ग ताङ्‌गे़से़ःप्‍तिबा बप्‍तिस्‍माल्‍ले़ कुबि हे़क्‍तङ्‌बारो, कङ्‌ग थक्‍कोलाम् माक्‍ख्रक्‍किन् वागे़हप्‍तुम्‍बा हे़क्‍केग मे़ःन्, कर सेसे खासिङ्‌लाम्‍बा निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङो चोःक्‍मनाबा माङ्‌हे़क्‍लो॥ हे़क्‍क्‍याङ् खे़न् सेसे खासिङ्‌ङिङ्‌ग ये़सु ख्रिस्‍ते़न्‌सिःमे़न्‍लाम् याम्‍मो हिङे़बालाम् ताःरो॥ \p \v 22 आल्‍ल ये़सु ख्रिस्‍ते़न्‌साङ्‌ग्राम्‍पेदाङ्‌ङो पेआङ् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुजुप्‍साङ् ले़प्‍माङ् युङ्, हे़क्‍क्‍याङ् माङ्‌लाइङ्‌बाहाॽ, युक्‍साबाहाॽ नु मुक्‍साम्‍हाॽ कुयुक्‍को कत्तुसिरो॥ \c 4 \s1 निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ लागि हिङ्‌मा \p \v 1 खे़ल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ ख्रिस्‍ते़न्‌नासिङ्‌गे़न् थक्‍को तुक्‍खे च्‍ये़, हे़क्‍केलॽरिक् खिनिॽआङ् बा हे़क्‍तङ्‌बा निङ्‌वाॽइन्‌कत्ते़म्‍मे़ॽओ, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ नासिङ्‌गे़न् थक्‍को तुक्‍खे के़जाबाल्‍ले़ लायो चोःक्‍मा ले़रुआङ् वाॽरो॥ \v 2 हे़क्‍केःल्‍ले़ खे़न् हिङ्‌ल थारिक् मनाहाॽरे़ मे़इःत्तुबा फे़न् निङ्‌वाॽ कुइसिःक् मे़ःन्, कर निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुनिङ्‌वाॽ कुइसिःक् हिङ्‌लो॥ \v 3 थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ के़बेःक्‍पा ये़म्‍मो नसाःन् मे़न्‍जोःक्‍मनाबाहाॽ हे़क्‍के याम्‍बोःप्‍मा याःम्‍बक् चोःक्‍मा, फे़न् निङ्‌वाॽ चोःक्‍मा, थिःल्‍ले़ मःसिङ्‌मा, यरिक् चामा थुङ्‌माआङ् याम्‍बोःत्‍छे़ चुम्‍मा, याम्‍दादाबा चामुक् थिमुक् चोःक्‍मा नु सिक्‍के़ले़ःङ्‌बा नावाइत्‍लाहाॽ सेवा चोःक्‍माओ यरिक् ये़म् के़देःसुम्‍लो॥ \p \v 4 खे़ङ्‌हाॽरे़ आल्‍लो हे़क्‍तङ्‌बा फे़न् पाःन्‍हाॽ खुनिॽनु सोरिक् के़म्‍बत्‍छिन्‍बा मे़निःसुआङ् साॽरिक् खुनिॽ निङ्‌वाॽ मये़आङ् वाॽरो॥ हे़क्‍क्‍याङ् खे़ङ्‌हाॽरे़ खिनिॽ नागे़म्‍धासि के़म्‍बिरिॽरो \v 5 कर कुहिङ्‌वे़त् नु के़सिःबाहाॽरे़ खासे़न् चोःक्‍मा यारिप् के़वाॽबा निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुदगि खे़ङ्‌हाॽग ये़प्‍माए पोःङ्‌लो॥ \v 6 बा खे़ल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ए आल्‍लो के़सिःबाहाॽआङ् मे़न्‍छाम् याप्‍मि हे़क्‍के नासिङ्‌गे़न् थक्‍को खे़ङ्‌हाॽरे़ खुनिॽ खासे़न् पोःङ्‌लो, कर याम्‍साम्‍मो निङ्‌वाॽफुमाङ् कुइसिःक् मे़हिङ्‌ल फाॽआङ् सुनाइङ्‌ङिन् इङ्‌भोःसे़आङ् वाॽरो॥ \p \v 7 काक् पाःन्‍हाॽरे़ कुनुप्‍मान् निःत्ताङ्‌ङे त्‍ये़आङ् वाॽरो॥ खे़ल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ खिनिॽ तुवा चोःक्‍मा के़सुक्‍तिर फाॽआङ् सेसे निङ्‌वाॽ नु चाङ्‌जाङ्‌ङाङ् वये़म्‍मे़ॽओ॥ \v 8 काक्‍नुःल्‍ले़ यम्‍बा पाःन्‍निङ्‌ग सिक्‍लुङ्‌मोलाम् लुङ्‌माॽ तुक्‍कासिम्‍मे़ॽओ, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ लुङ्‌माॽ तुक्‍माल्‍ले़ग यरिक् लायोहाॽ ते़प्‍तुॽरो॥ \v 9 हे़क्‍क्‍याङ् कानाक्‍नाक् मे़ल्‍लॽए तरे तोःआसिम्‍मे़ॽओ॥ \p \v 10 निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुलुङ्‌गुम्‍लाम् परिक् परिक्‍पा पर्धाःम्‍मिन् के़घोःसुम्‍माङ् वाॽ॥ काक्‍ले़ खे़न् के़घोःसुम्‍बा पर्धाःम्‍मिन् कुभाॽ पिसिङ्‌माओ नुःरिक्‍काङ् याङे़म्‍मे़ॽओ॥ \v 11 पाःन्‍जाक् के़बाःप्‍पाल्‍ले़ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुबाःन्‍जाक् कुइसिःक् पाःत्तुर, वेॽहाॽ सेवा के़जोःक्‍पाल्‍ले़ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ पिरुबा थुम्‍मिल्‍ले़ सेवा चोगुररो॥ हे़क्‍केलॽरिक् काक् पाःन्‍नो ये़सु ख्रिस्‍तलाम् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुमिमिदिङ् पोःङ्‌लरो॥ काक् मिमिदिङ् नु मुक्‍साम्‍मिङ्‌ग सदादिङ् खुने़ॽइन्‍ने़रो॥ आमे़न्॥ \s1 ख्रिस्‍तरे़ लागि तुक्‍खे चामा पोःङ् \p \v 12 आमिःम् आन्‍जुम्‍से, खिनिॽ के़साक्‍पा इनोगे़न् तुक्‍खे कुधिम्‍बा हङ्‌साॽमो के़ध्‍ये़ॽइल्‍ले़ खिनिॽनु निङ्‌वाॽ के़माबा पाःन् पोःक्‍खे़ फाॽआङ् खिनिॽ निङ्‌वाॽ मे़मये़म्‍मिन्‍ने़ॽओ, \v 13 कर ख्रिस्‍ते़न्‌तुक्‍खे च्‍ये़बा हे़क्‍के खिनिॽआङ् इनोगे़न् तुक्‍खेओ के़ध्‍ये़ॽइल्‍ले़ सःत्ते़म्‍मे़ॽओ, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ कुयुःमा ये़न्‍नो कुमिमिदिङ्‌ङिन् ओसेःन्‍दाङ् पोःङ्‌ङिल्‍ले़ पसःत् के़सःत्तिॽरो॥ \p \v 14 ख्रिस्‍ते़न्‌नसाःन् के़जोगुम्‍बाल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ खिनिॽ नागे़म्‍धासि के़म्‍बिरिने़ फाॽग्र मुॽइसाबानिङ्‌लो, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुमिमिदिङ्‌गे़न् सेसेमाङ्‌ङिन् खिनिॽनु वाॽरो॥ \v 15 खिनिॽ इनोगे़न् तुक्‍खे के़ज्‍ये़ॽइल्‍ले़ मना के़से़प्‍पा, के़घुःम्‍बा, ताप्‍फे़ःम्‍बा याःम्‍बक् के़जोःक्‍पा हे़क्‍क्‍याङ् वेॽहाॽरे़ खुनिॽ पाःन्‍नो हुक् के़याक्‍पा मनाःन्‌तुक्‍खे चाःबा कुइसिःक् तुक्‍खे मे़जे़म्‍मिन्‍ने़ॽओ॥ \v 16 कर ख्रिस्‍तानि के़बोःक्‍खिबाल्‍ले़ तुक्‍खे के़ज्‍ये़ॽइने़ फाॽग्र सिरिङ् मे़मये़म्‍मिन्‍ने़ॽओ, कर निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुनारा फोःसे़म्‍मे़ॽ, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खुने़ॽ कुमिङ्‌ङिन् खिनिॽ के़दक्‍तुम्‍माङ् के़वयिॽरो॥ \v 17 आल्‍ल खासे़न् पोःङ्‌मा ये़म् त्‍ये़आङ् वाॽ, हे़क्‍क्‍याङ् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुमनाहाॽओनु हेःक्‍सिङ्‌लो॥ आल्‍ल आनिॽलाम्‍मे खासे़न् पोःङ्‌मा हेःक्‍सिङ्‌ने़ फाॽग्र, निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुसुनाइङ् खे़म्‍मा मे़न्‍दे़म्‍मनाबाहाॽ थे मे़बोःङ्‌बे? \v 18 आल्‍ल साम्‌योसाप्‍लाओ अक्‍खे साप्‍ते़आङ् पत्, \q1 “साम्‌योनिबाहाॽ ताङ्‌से़ःप्‍मासि साक्‍ने़ फाॽग्र, निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् नसाःन् मे़न्‍जोःक्‍मनाबा नु लायोबान् थे पोःङ्‌बाबे?”\f * \fr 4:18 \ft सिवादिङ् खाहुन्‍हाॽ ११.३१\f* \p \v 19 खे़ल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ आत्तिन्‍हाॽ निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुनिङ्‌वाॽ कुइसिःक् इनोगे़न् तुक्‍खेओ मे़धाःॽ, खे़ङ्‌हाॽरे़ खुनिॽ नसाःन्‍साबा चइःत्‍दाङ्‌बाओ ताःक्‍पो मे़युक्‍खुर हे़क्‍क्‍याङ् चक्‍मे़ल्‍लॽए नुःबा याःम्‍बक् मे़जोगुररो॥ \c 5 \s1 तुम्‍भाक्‍साहाॽ नु थाङ्‌बे़न्‍हाॽरे़ लागि सुजा \p \v 1 आल्‍ल ख्रिस्‍तरे़ इनोगे़न् कुदुक्‍खेःल्‍ले़न् तोःन्‍दि नु ताःन्‍दि ओसेःन्‍दाङ् के़बोःङ्‌बा मिमिदिङ्‌ङिल्‍ले़न् लक्‍साबा पोःक्‍खाङ्‌बाल्‍ले़ चोगुल्‍ले़, हे़क्‍क्‍याङ् इङ्‌गाॽआङ् सेसेहुप्‍लक्‍कोबा लत्‍छा तुम्‍लाम्‍लोःबा पोःक्‍खाङ्‌बाल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ खिनिॽ तुम्‍लाम्‍लोःबाहाॽ पेलि फाक्‍निङ्‌लो– \v 2 खिनिॽ कम्‍ब्राङ्‌ङो के़वाॽबा निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुमे़ल्‍लुक्‍हाॽ नुःरिक्‍काङ् कमे़म्‍सिम्‍मे़ॽओ–मुरा आम्‍मे़त्तिल्‍ले़रक्‌मे़ःन्, कर निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुनिङ्‌वाॽ कुइसिःक् खिनिॽ निङ्‌वाॽबोलाम् कमे़म्‍सिम्‍मे़ॽ, याङ्‌साकुन्‍धेरे़ लागिग मे़ःन्, कर खिनिॽ सिक् पसम्‍सम्‍ल सेवा चोगे़म्‍सिम्‍मे़ॽओ॥ \v 3 खिनिॽ कम्‍ब्राङ्‌ङो के़वाॽबाहाॽ सम्‍दाङ् युक् चोःक्‍मा मे़ःन्, कर खे़ङ्‌हाॽरे़ खुनिॽ तगि कुबि पोःङ्‌मा पोःङ्‌लो॥ \v 4 हे़क्‍क्‍याङ् तुम् मे़ल्‍लुक्‍कम्‍बान् युःल्‍ले़ आप्‍फाल्‍ले़आङ् इमे़ल्‍ले़म्‍मनाबा मिमिदिङ् नु इङ्‌धाःङ्‌ङिल्‍ले़न् तिचः के़घोःसुम्‍लो॥ \p \v 5 खिनिॽ थाङ्‌बे़न्‍सासे, सेसेहुप्‍लक्‍कोबा तुम्‍लाम्‍लोःबाहाॽरे़ खुनिॽ युक्‍को वाॽमा पोःङ्‌लो॥ खिनिॽ काक् चुङ्‌जिगे़न् नःम्‍नःम्‍बा पोःक्‍खे़म्‍मे़ॽआङ् नुःरिक् मे़त्तासिम्‍मे़ॽ, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ साम्‌योसाप्‍लाओ साप्‍ते़आङ् पत्, \q1 “निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ आङ्‌दिङ् के़लॽबाहाॽ अत्तुसिॽ, कर नःम्‍नःम्‍बाहाॽ लुङ्‌गुम् पिरुसिॽरो॥”\f * \fr 5:5 \ft सिवादिङ् खाहुन्‍हाॽ ३.३४\f* \m \v 6 खे़ल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ मुक्‍साम्‍साबा निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुहुक्‍को खिनिॽ चुङ्‌जिगे़म्‍बा पोःक्‍खे़म्‍मे़ॽआङ् वये़म्‍मे़ॽ, हे़क्‍क्‍याङ् सुये़म्‍मो खिनिॽ इङ्‌धाःङ् के़बिरिआङ् थाःङ् के़भोःक्‍खिॽरो॥ \v 7 काक् खिनिॽ निङ्‌साम्‍हाॽ खुने़ॽओ तारे़म्‍मे़ॽ, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खुने़ॽ कम्‍ब्राङ् के़मे़त्तिॽरो॥ \p \v 8 खिनिॽ सिङ्‌सिङ् ये़क्‌ये़क् नु चाङ्‌जाङ् लॽरे़म्‍मे़ॽ! खिनिॽ निङ्‌मि माफे़न्‍साम्‍मिन् के़हुःक्‍पा थे़रिङ्‌बान् कुइसिःक् आत्तिन् खोःसुङ्‌ङाङ् लरुङ्‌देःसुङ् लॽरिक् कोःत्तुर ताक्‍कन्‍लो॥ \v 9 खिनिॽ नसाःन्‍नो के़धुम्‍बा पोःक्‍खे़म्‍मे़ॽआङ् खे़न् अत्ते़म्‍मे़ॽओ, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ इक्‍सादिङ् खाम्‍बेःक्‍मो खाराक् खिनिॽ फुॽनुसाॽहाॽआङ् खिनिॽ के़दुमुम्‍बा इनोगे़न् तुक्‍खे हे़क्‍तङ्‌बा तुक्‍खेओए मे़वाॽ के़लॽबान् के़निःसुम्‍लो॥ \p \v 10 काक् लुङ्‌गुम् के़गप्‍पा निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ ख्रिस्‍ते़न्‍नु सोरिक् मे़न्‍नुप्‍मनाबा कुमिमिदिङ्‌ङिन् लक् के़घोःसुम्‍ल फाॽआङ् के़उःत्तिआङ् के़वयिॽरो॥ कर सप्‍फाधिक् इनोगे़न् तुक्‍खे के़ज्‍ये़ॽइआङ्‌खुने़ॽए खिनिॽ कुलिङ्‌धो के़गे़त्तिॽ हे़क्‍क्‍याङ् थधप्‌मे़ल्‍लॽमनाबा नु के़धुम्‍बा के़जोगिआङ् मे़म्‍मुम्‍मना ने़म्‍भोओ के़युक्‍खिॽरो॥ \v 11 काक् मुक्‍साम्‍मिन् सदादिङ् खुने़ॽइन्‍ने पोःङ्‌लो॥ आमे़न्॥ \s1 कुनुप्‍मा सेवा \p \v 12 नसाःन्‍साबा इःत्तुङ्‌बा नुसाॽ सिलासरे़ कुभाॽलाम् कन् चुक्‍सा सक्‍इङ्‌घङ्‌ङिन् हाक्‍निङ्‌ल पत्तारो॥ इङ्‌गाॽ हाङ्‌हाङ् मे़त्‍निङ्‌ल कङ्‌ग से़क्‍खाबा निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ कुलुङ्‌गुम्‍लो लॽरिक् तोःन्‍दि पिनिङ्‌लो॥ कन् लुङ्‌गुम्‍मोए खिनिॽ थधप्‌मे़न्‍लॽमनाबा पोःक्‍खे़म्‍मे़ॽओ॥ \p \v 13 खिनिॽ हे़क्‍केए सेगे़मा बे़बिलोन्‍बा\f * \fr 5:13 \ft बे़बिलोन–कल्‍ले़ रोम ये़क्‌यक्‍किन्‌ओसेःन्‍आधाक्‍लो॥\f* सेसेहुप्‍लक्‍किल्‍ले़ सेवा के़हाक्‍तिरो॥ हे़क्‍केलॽरिक्‍के आस्‍साः मर्कुसरे़आङ् सेवा के़हाक्‍तिरो॥ \v 14 मिःम्‍जिःल्‍ले़ सेवा मे़त्तासिम्‍मे़ॽओ॥ ख्रिस्‍ते़न्‌नसाःन् के़जोःक्‍पा के़रे़क्‍ले़ सनारुङ् के़घोःसुम्‍लरो॥