\id GAL - Wala Unicode \h Galesia \toc2 Galesia \toc1 Geregerena Paul Fala Ioli Fakwalaimoki 'I Galesia Gi \mt1 Geregerena Paul Fala Ioli Fakwalaimoki 'I Galesia Gi \ip Paul 'e gerea buka 'e fala ioli fakwalaimoki 'i Galesia gi. Paul 'e galo failida, ma ka iko 'ali tekwa mola 'i burila Paul ka tafisida, gera ka fuli'ae geraka bulusi fala ronona fala na falalauna mamata lou. Nali wale falalau kotokoto gera dao tonala Kristin gi 'i Galesia, ma gera ka ilia 'ali gera fuli'ae fala dona nala falafala Jiu gi li. Na falafala Jiu lia 'e 'ole wale na (circumcision). Jiu fo gi gera falalau 'uria ronona sulia taki Moses gi 'e kwatea ma ioli ka rada 'i maala God, ma 'ole wale na lo totofo ioli God gi li. Wasua ma Paul 'e falalau, ka ilia fitoona ala Jesus 'ala 'e kwatea ioli ka rada 'i maala God, ma Aloe 'are Abu failia iona rada lo totofo 'e fatailia 'i gia ioli God gi. Gia fakwalaimoki ala Christ Jesus 'ali gia rada 'i maala God. God 'e soi rada aaga 'e iko 'ali 'i osiala ronona sulia taki gi li, wasua ma 'i osiala 'ala lia 'e gia fakwalaimokia Christ. Ronona sulia taki gi li iko 'ali totolia 'ali faradaa ta ioli 'i maala God. \io1 'Are 'ilitoa 'i laola buka 'e li gi li: \io1 Sae ailafena (1:1-11) \io1 Paul 'i lia na lifurono kwalaimoki (1:11—2:21) \io1 Ioli kae farada ionala failia God 'alia fitoona ala Jesus (3:1—4:31) \io1 Maurinala Kristin gi 'e la sulia kwaitalaina Aloe 'are Abu (5:1—6:18) \c 1 \p \v 1-2 Geregerena 'e 'e laa mae faasi 'i lau Paul, failia barae wai asila ala Christ lia gera io faelau 'i lifi 'e li, famiu ioli fakwalaimoki God gi 'i laola gulae tolo 'i Galesia. 'I lau na lifurono ala Jesus. Iko ta ioli 'ali fili lau fala galona 'e. Wasua ma Jesus Christ failia God, Mama 'e taea Jesus faasia maenali, daroa lo daro fili lau fala lifurono na. \p \v 3 Lau foa 'ali God Mama gia failia Jesus Christ Aofia kae kwai'ofe amiu ma ka kwatea aroarona famiu. \p \v 4 Christ 'e kwatea 'i lia talala fala ta'ana gia gi 'ali ka lufa gia faasia abulo ta'ana afula gi 'i laola molagali ala talasi 'e. 'Urifo 'e ronosulia kwaiogalina God Mama gia li. \v 5 Lau oga gia ka 'auraea God io firi! 'Eo ka 'urifo. \s1 Teke Faronona 'Oka mola \p \v 6 Lau kwele 'alia 'are 'e 'amu taua, sulia 'e iko 'ali tekwa mola 'amu ka sigi tatau lo faasia God lia 'e fili 'amiu lo 'ali 'amu ka io 'i malula kwai'ofena Christ li, ma talasi 'e 'amu ka fakwalaimoki lo 'amiu na falalauna mamata lou lia nali ioli gera soia 'alia Faronona 'Oka. \v 7 Wasua ma falalauna fo iko lou Faronona 'Oka kwalaimoki sulia Christ. Nali ioli mola gera feo 'amiu, ma gera ka mailia fala olisinala Faronona 'Oka sulia Christ. \v 8 Ma wasua ala 'i 'ameulu 'o ma ta eniselo faasia 'i nali ka faatalo 'alia famiu ta faronona 'e mamata faasia ai ba meulu faatalo lo 'alia famiu 'i lao, 'e totolia God kae 'ui 'alia ioli fo 'i laola dunaa 'e 'ago ikoso mae. \v 9 Malaa ba meulu ilia ka sui lo mae 'i lao, ma lakae ilia lou famiu: Ala ta ioli kae fatalo'alia famiu ta falalauna 'e mamata faasia ai ba 'amu fakwalaimoki sui lo ai, 'e totolia God kae 'ui 'alia ioli la 'i laola dunaa 'e 'ago ikoso mae. \p \v 10 Talasi lau ilia alaana fo gi li, iko 'ali lau tau lou 'alia ioli gi gera ka 'aurae lau. Iko mola. Lau oga mola God 'ala 'i talala kae 'aurae lau. Ala laka tau fala ioli 'ali gera oga lau, 'urilali ma 'i lau iko lou wale li galona Christ. \s1 Alaana Paul sulia talasi Jesus 'e filia fala lifurono na li \p \v 11 Alae walefae lau ma gelifae lau ala Christ, lakae ilia famiu, Faronona 'Oka 'e lau faarono 'alia, 'e iko 'ali fuli'ae mae faasia ioli gi. \v 12 Iko 'ali lau sakea faasia ta ioli, ma iko ta ioli 'ali falalau lau mola 'alia. Wasua ma Jesus Christ 'ala 'e talae fatailia fagu. \p \v 13 'Amu rono sui lo sulia ionagu mae 'i lao, talasi ba lau foasia 'ua God malaa Jiu gi gera taua. 'Amu ronoa lou ba lau malakwaita rasua ala ioli fakwalaimoki God gi, ma laka mailia rasua fala tagalaenada. \v 14 Talasi lau ulufa'alu 'ua, afulanala wale Jiu gi gera ulufa'alu fae lau, lau liufida 'alia ronona sulia falalauna 'amami Jiu gi li ma sulia falafala koko 'ualo 'amami gi. \p \v 15 Wasua ka 'urifo 'ala, sulia kwai'ofena God 'i lao ala futanagu, God 'e fili lau lo fala galona lia gi. \v 16 Ma God ka babalafe fala fatailianala Wela lia fagu, 'ali laka fatalo'alia Faronona 'Oka sulia Jesus fala ioli mamataa faasia Jiu gi li. Ma talasi God 'e fatailia lo Wela lia fagu, iko 'ali lau la 'i so'ela ta ioli 'ali ka falalau lau. \v 17 'Urifo iko 'ali lau la 'alaa fala 'i Jerusalem fala lesinala wale gera lifurono etaeta agu gi. Lau la 'agua fala gulae tolo 'i Arabia, sui laka oli lou mae fala 'i Damaskas. \v 18 Sui 'i burila olu fe falisi gi, laka bi la fala 'i Jerusalem fala lesinala Peter, ma laka io failia sulia akwala wala lima fe atoa gi. \v 19 Ma laka alaa ruru failia James, ai burila Aofia li, ma iko 'ali lau lesia tali lifurono lou. \p \v 20 'Are 'e lau gereda ko famiu gi sui 'are kwalaimoki tefau gi mola. God 'e saiai iko 'ali lau koto. \p \v 21 'I buri, laka la lou fala gulae tolo 'i Siria ma 'i Silisia gi. \v 22 Ala talasi fo, ioli fakwalaimoki Christ gi 'i laola gulae tolo 'i Judea, iko 'ali gera sai mola agu. \v 23 Gera sai mola 'ada ala saena nali ioli gera alaa suli lau 'alida 'uri 'e gi, “Wale ba 'e malakwaita aga 'i lao ma ka mailia fala fafuta'anala ioli fakwalaimoki Christ gi laa. Talasi 'e, 'e faatalo lo sulia Christ 'ali ioli gi gera ka fakwalaimoki ala.” \v 24 Ma 'i osiala faronona fo gera ka batafea lo God fafia 'are lau tauda gi. \c 2 \s1 Fainaonao 'i Jerusalem gi gera alafafia falalauna Paul \p \v 1 'I burila teke akwala wala fai fe nali, laka bi oli lou fala 'i Jerusalem failia Banabas, ma laka sakea Titus ka la lou fae 'ameroa. \v 2 God 'e oga laka la 'i lififo sulia fataena lia fagu. Ma talasi lau alaa ruru failia wale fainaonao 'i Jerusalem gi talifilida, laka fada 'oka ala Faronona 'Oka 'e lau falalau 'alia fala ioli mamataa faasia Jiu gi li. Lau faronoa fainaonao fo gi sulia galona lau gi sui, 'ali gera ka alafafia, tauma lau bi galo ulafu mola 'agua ala galona 'e. \v 3 Titus wale 'e 'e io fae lau, 'i lia ioli mamata faasia Jiu gi li, 'i lia wale 'i Gris, ma fainaonao gi iko 'ali gera suunailia mola fala 'ole wale na. \v 4 Meulu alaa sulia 'are 'e gi, sulia nali ioli gera koto gera ka ilia gera fakwalaimoki, gera oga 'ali lia ka 'ole wale lo. Wale fo gi gera la agwa mae fala fafuta'anala sakwadolana gia too ai ala Christ sulia 'i lia 'e lufa gia lo faasia taki. Gera oga gia ka rono sulia taki gi. \v 5 Ma iko 'ali meulu ala mola fafia wale kotokoto fo gi ala ta teke talasi wawade wasua, sulia iko 'ali meulu oga geraka fafuta'a kwalaimokina ala Faronona 'Oka lia 'e 'amu fakwalaimokia lo li. \p \v 6 Ma fainaonao 'e ioli gi gera alafafida 'i Jerusalem gi, iko 'ali gera ilia mola ta 'are fa'alu fagu sulia falalauna lau. (Wasua ma ikoso 'ali lau booboo mola sulia wale fo gi, lia nali ioli gera fia 'uri 'i gera wale 'ilitoa gi. 'I osiala talifilia God mola 'e saiai ka ilia ioli 'e 'ilitoa.) \v 7 'Urifo fainaonao fo gi, teke 'are gera talae lesia lia 'e God 'e kwatea lo galona 'e fagu fala fatalona 'alia fala ioli mamataa faasia Jiu gi li, malaa lou 'e kwatea fala Peter galona fala fatalona 'alia fala Jiu gi li. \v 8 Sulia God 'e alu lau, laka lifurono fala ioli mamataa faasia Jiu gi li, malaa lou 'e alua Peter ka lifurono fala ioli 'i Jiu gi. \v 9 James, ma Peter, failia John, lia wale fainaonao gi, daulu saiai lia 'e God 'e kwatea galona 'ilitoa 'e fagu fala fatalona 'alia fala ioli mamataa faasia Jiu gi li. Lia fo 'e kwatea daulu ka kwailima ala lima aolo failia 'i 'ameroa Banabas, 'ali ka fatailia daulu alafafi 'ameroa 'ali mera galo 'i safitamiu ioli mamataa faasia Jiu gi li, ma daulu ka galo 'i safitala ioli 'i Jiu gi. \v 10 Ma teke 'are mola daulu oga mera kae malata tonai kwairanaina fala ioli siofa gi 'i safitala ioli fakwalaimoki God gi 'i Jerusalem. 'Eo, 'are fo lau galo nanata rasua fala taunai. \s1 Paul 'e balufia Peter \p \v 11-13 Talasi Peter 'e dao 'i Antiok, 'e fana mola 'ala failia ioli mamata faasia Jiu gi li. Sui, nali ioli Jiu lia James 'e kerida mae gera ka dao 'i lififo. Wale fo gi gera malata 'uri 'e, “Ala ikoso ta wale 'ali 'ole wale, 'i lia iko ta ioli kwalaimoki Christ.” Sui mola Peter iko 'ali fana lo failia ioli mamataa faasia Jiu gi li.\f + \fr 2:11-13 \ft Jiu gera dau sulia taki Moses gi, iko 'ali gera fana ruru failia ioli mamata faasia Jiu gi li. Gera fia gera kae tasu ala talasi gera dau tonala ma geraka 'ania fana ioli mamataa faasia Jiu gi li. Levitikas 11; Act 11\f* 'E tau 'urifo 'i dunala 'e mau 'alia olisuusuuna failia wale Jiu gi lia gera la mae faasia 'i Jerusalem. Ma nali Jiu gera fakwalaimoki lou ala Christ, talasi gera lesia Peter 'e tau 'urifo ai, gera ka mau lou malaa Peter, ma iko 'ali gera fana lo failia ioli mamataa fo faasia Jiu gi li. Ma Banabas wasua ka tau lou sulida. \v 14 Wasua ma talasi fo, lau lesia gera rero sulia iko 'ali gera ronosulia kwalaimokina ala Faronona 'Oka li. Ma laka balufia Peter 'i safitala ioli afula fo gera fakwalaimoki gi, sulia 'e rero rasua lo. Ma laka sae 'uri 'e fala, “'I'o wale 'i Jiu, wasua ma 'o faeburi lo 'alia falafala ioli 'i Jiu gi li, ma ko io lo malaa na ioli mamata faasia Jiu gi. 'I gera iko lou ioli Jiu gi li 'e. 'O rero rasua lo lia 'e 'o suunailia ioli mamataa faasia Jiu gi li fala ronona sulia falafala Jiu gi li.” \s1 Jiu gi failia ioli mamataa faasia Jiu gi li gera mauri 'i fofola fitoona gera gi \p \v 15 'E kwalaimoki 'ami futa mae ala Jiu gi, ma 'i 'amami iko lou ioli mamata gi lia iko 'ali gera donaa taki Moses gi. \v 16 Ma 'i 'amami Jiu 'ami Kristin gi 'ami saiai 'ami ka rada 'i maala God, iko lou 'alia taunala 'are taki 'e ilia, ma 'alia mola fitoona ala Jesus Christ. 'Are la fo 'ami ka fakwalaimoki ala Jesus Christ 'ali God ka alafafi 'amami 'i osiala fitoona ala Christ - iko lou 'i fofola 'ami ronosulia taki. Sulia taki 'ato 'ali famauria ta ioli. \v 17 Talasi 'e, ala 'i 'amami Jiu gi, 'ami ka lio 'afia radana ala Christ ma iko lou ala ronona sulia taki gi li, nali Jiu gera ka ilia 'uri 'i 'amami ioli abulo ta'a gi. Ala 'e 'uri fo ma, 'e fatailia Christ lo 'e kwatea 'ami ka abulo ta'a, 'i dunala 'ami tafisia dona nala taki gi? 'E iko 'ali 'urifo mola. \v 18 Wasua ma ala laka oli, ma laka fakwalaimokia lou taki lau 'e'ela lo 'alida gi, lau toli lo 'i laola abulo ta'ana. \v 19 Talasi lau io sulia taki li, lau leesia iko 'ali totolia 'ali lau fitoo ala dona nala taki 'ali farada lau 'i maala God. Lia fo laka faeburi lo 'alia taki 'ali lau io sulia God. \v 20 God 'e 'ado lau failia Christ ala maenala ala 'ai rara folo. 'E 'urifo lau mae lo, wasua ma Christ 'e io 'i laola maurinagu. Ma maurina 'e lau too ai ala talasi 'e li, lau mauri 'alia fitoona lau ala Wela God. 'E kwaima aagu, ma ka mae 'ali ka faamauri lau. \v 21 God 'e alafafi gia 'i dunala kwai'ofena lia. Ikoso lau 'e'ela 'alia kwai'ofena lia. Ma ala ta ioli kae rada 'i maala God 'i fofola taki, 'e fatailia maenala Christ 'e dalafa mola 'ala. \c 3 \s1 Ronona sulia taki li 'o fitoona ala Jesus \p \v 1 'I 'amiu ioli 'i Galesia gi, 'amu kwekwe'ela! Lau fadaa sui lo maenala Jesus Christ ala 'ai rara folo famiu. Wasua ma 'e malaa nali ioli gera feo 'amiu fala falalauna rero gi! \v 2 Lau oga 'amu ka saiala me 'are 'uri 'e: Iko 'ali 'i 'amiu 'amu kwaloa Aloe 'are Abu God 'alia ronona sulia taki Moses gi li, wasua ma 'i osiala 'ala 'amu fakwalaimokia Faronona 'Oka sulia Jesus, ma 'amu ka fitoo ai. \v 3 'Amu kwekwe'ela rasua. Aloe 'are Abu 'e kwatea ma 'amu ka fuli'ae ala maurina 'i laola iona fa'alu li, wasua ma talasi 'e 'amu maili fala taunala galona Aloe 'are Abu gi li 'alia nanatana 'i 'amiu talamiu gi. \v 4 'Amu famalifii rasua sulia fitoona 'amiu ala Jesus. Ala 'amu oli lo faasia ma 'amu ka tau lou sulia taki Moses gi, fitoona 'amiu kae fulu. \v 5 Lakae soilidi 'amiu lou, God 'e kwatea Aloe 'are Abu ma ka fulia 'are mama'ala gi 'i safitamiu 'i osiala 'amu ronosulia taki Moses gi? 'E iko tarosi! 'E kwatea 'i osiala 'amu fakwalaimokia faronona 'amu ronoa sulia Jesus Christ ma 'amu ka fitoo ala. \p \v 6 Ma 'amu malata ga sulia Abraham, Geregerena Abu ba 'e sae 'uri 'e, “'E fakwalaimoki ala God, ma God ka alafafia 'i lia wale rada 'i osiala fitoona lia.” \v 7 'Amu saiai ite 'e fakwalaimoki ala God, 'i lia wela Abraham.\f + \fr 3:7 \ft Wela Abraham, 'e fada 'alia na ioli ala ioli God gi.\f* \v 8 Geregerena Abu 'e sae mae 'uri 'e 'i lao, God kae soi rada ala ioli mamataa faasia Jiu gi li 'alia fitoona. Ma God ka faarono 'alia faronona 'oka 'e fala Abraham 'uri 'e, “Lakae 'oilakitailia ioli gi sui 'alia 'i'o.” \v 9 'Eo, Abraham 'e fakwalaimoki, ma God ka 'oilakitailia. 'Urifo lou, ite wasua 'ala gera fakwalaimoki, God kae fa'okada malaa lou Abraham. \p \v 10 Ite ioli gera malata 'uria God 'e alafafida 'uri gera rada 'i osiala gera ronosulia taki gi, gera kae sakea kwaikwaina faasia God. 'I dunala Geregerena Abu ba 'e sae 'uri 'e, “Ite iko 'ali 'idufae ronosulia taki gi sui, kae sakea kwaikwaina faasia God.”\x + \xo 3:10 \xt Diutronomi 27:14\x* \v 11 Ma 'e madakwa rasua lo iko ta ioli 'ali rada 'i maala God 'alia taki, sulia Geregerena Abu 'e sae lou 'uri 'e, “Ite 'e rada 'i maala God 'i osiala fitoona, kae mauri firi.”\x + \xo 3:11 \xt Habakuk 2:4\x* \v 12 Falafala ala maurina sulia fitoona li iko 'ali malaa lou falafala ala dona nala taki Moses lia 'e sae 'uri 'e, “Ala ko oga koe daria maurina 'alia ronona sulia taki li, ko rono lo sulia ali'afunala taki God gi sui.”\x + \xo 3:12 \xt Levitikas 18:5\x* \p \v 13 Kwaikwaina 'e fuli mae faasia taki gi, Christ 'e lafua lo faasi gia, ma ka sakea lo 'i talala. Sulia Geregerena Abu ba 'e sae 'uri 'e, “Ioli gera raunia 'i fofola 'ai li, 'e mae 'i dunala 'e sakea kwaikwaina ala God.”\x + \xo 3:13 \xt Diutronomi 21:23\x* \v 14 Christ 'e foli olifae gia faasia kwaikwaina ala taki gi li. 'Urifo God ka 'oilakitailia lou ioli mamataa faasia Jiu gi li 'alia 'oilakina 'e etae alafuu 'alia fala Abraham. Ma 'i gia sui ioli 'e gia fakwalaimoki gi, gia kae too lou ala Aloe 'are Abu 'alia fitoona 'e. \s1 Taki gi failia sae alafuuna God \p \v 15 Alae walefae ma gelifae lau ala Christ, lau sae 'alia malatana ala Geregerena Abu ka sui lo, talasi 'e lakae fada lou alafuuna 'alia malatana 'e la mae faasia ionala ioli sulia talasi gi. Ala rua ioli gi daro alafafia ta alafuuna, iko ta ai 'ali sai lo ala olisinala ta me 'are ai 'o ma fala 'oinala alafuuna fo laulau. 'E 'urifo lou ala alafuuna God 'e taua failia Abraham failia wela lia li. \v 16 'Eo, God 'e sae alafuu failia Abraham ma wela wale lia. Geregerena Abu iko 'ali sae lou 'uri 'e ba, “Wela wale 'o gi,” lia fadanai wale afula gi. Wasua ma 'e alaa 'ala 'uri 'e ba, “Wela wale 'o,” lia fadanai teke wale mola, ma 'i lia lo Christ. \v 17 Fadanala saenagu 'e 'uri 'e: God 'e etae fanasia alafuuna failia Abraham, ma ka alafuu lou kae fakwalaimokia. Lia fo taki 'e God 'e kwatea fai talanae wala olu akwala fe falisi lo 'i burila, 'e 'ato rasua ka mousia alafuuna 'e God 'e alafuu 'alia fala Abraham. \v 18 Ala God 'e kwatea 'are 'oka gi faga 'i dunala gia ronosulia taki gi, 'urilali iko 'ali kwatea sulia sae alafuuna lia. Wasua ma 'i osiala alafuuna lia, lia God ka kwate gwaugwau ala 'are 'oka gi fala Abraham. \p \v 19 'Uta God ka kwatea taki gi? God 'e kwatea taki gi lou 'i burila alafuuna 'e, 'ali ka fatae madakwa ala abulo ta'ana gi, la la ka dao ala atoa wela wale Abraham, Christ, lia God 'e sae alafuu 'alia kae dao mae ai. God 'e kwatea eniselo gi 'ali gera ka kwatea taki gi fala Moses. Ma Moses wale li sake saena mola, 'i dunala 'e sakea mae taki gi, ma ka kwatea fala ioli gi. \v 20 Wasua ma talasi God 'e sae alafuu fala Abraham, iko 'ali oga lo ta ioli li sake saena, sulia 'e talae taua me 'are fo 'i talifilia. \s1 'Are taki gi gera la mae fai \p \v 21 'Uri'e ma taki Moses gi iko 'ali alafafia sae alafuuna God gi? Iko mola! Ala God 'e kwatea taki ka faamauria ioli gi, 'urilali ioli gi gera ka ronosulia, ma gera ka rada lo 'i maala God. \v 22 Wasua ma, Geregerena Abu 'e ilia ioli gi sui gera oga abulo ta'ana, ma iko 'ali gera totolia lo fala dauna sulia taki gi li. 'Urifo God ka kwatea sae alafuuna 'alia maurina firi fala ioli gera fakwalaimoki ala Jesus Christ gi. \p \v 23 'I lao 'ua ala talasi fakwalaimokina ala Jesus Christ iko 'ali dao 'ua mae, God 'e goli gia Jiu gi 'i malula taki Moses gi, la la ka dao ala talasi God 'e fatailia tala fa'alu 'alia fakwalaimokina ala Christ. \v 24 Taki gi gera lio suli gia la la ka dao ala talasi Christ 'e dao mae. 'Urifo 'i burila Christ 'e dao lo, gia kae rada 'i maala God 'i osiala fitoona ala. \v 25 'Eo, ma taki gi iko 'ali gera lio lo suli gia 'i talasi 'e, sulia talasi fala fitoona ala Christ li lia 'e lo fae gia. \s1 Ioli fakwalaimoki ala Jesus gi 'i gera wela God gi lo \p \v 26 'I 'amiu sui wela God gi lo, 'i osiala fitoona 'amiu ala Christ Jesus. \v 27 'Amu sisiu abu sui lo ka fatailia 'amu 'ado lo failia Christ, 'urifo maurina 'amiu kae malaa lo Christ. \v 28 Lia fo, ka iko lo ta ketaketana 'i safitala ioli 'i Jiu gi failia ioli mamataa faasia Jiu gi li, ma wale gi failia geli gi, ma ioli galo ulafu gi failia ioli iko ta ioli 'ali'e ba'ela fada gi. 'I 'amiu sui, 'amu rada mola 'i maala God, 'i dunala 'amu io 'alia 'adona failia Christ Jesus. \v 29 'I osiala 'i 'amiu ioli Christ gi lo, 'urifo 'i 'amiu lou wela ala kwalofa Abraham gi, ma 'amu kae sakea 'oilakina God 'e sae alafuu 'alia fala Abraham. \c 4 \p \v 1 Lau oga lakae fada madakwa lou ala 'are 'e lau sae sulia, ala ta ioli 'e too ala ta wela, 'i lia kae kwatea 'are lia gi sui fala. Wasua ma ala talasi wela fo 'e wawade 'ua, 'e malaa mola na wale li galona, sulia iko 'ali 'e ba'ela 'ua fala liona sulia alu arena lia gi 'i talala. \v 2 Talasi 'e wawade 'ua ai, nali ioli gera lio sulia alu 'are na fala, la la ka dao ala fe atoa la mama lia 'e 'olea. \v 3 'E 'urifo lou, 'i lao mae ala talasi 'i 'amami Jiu gi iko 'ali 'ami fakwalaimoki 'ua ala Christ, 'ami rono 'amami sulia taki gi ala iona 'i laola molagali li, malaa na ioli galo ulafu 'e galo mola sulia saenala ioli ba'ela lia. \v 4 Ma talasi God 'e 'olea 'e dao lo mae, 'e kwatea mae Wela lia 'i laola molagali. Lia ka futali ioli lo, ma ka futa ala geli, ma ka ronosulia taki 'amami Jiu gi li. \v 5 'E tau 'urifo 'ali ma ka lufaa nalife ioli taki 'e dau fafida, 'ali kwatea 'i gia wela God gi. \p \v 6 'I osiala 'i gia wela God gi lo, 'e kwatea Aloe 'are Abu ka io 'i laola manoga. Ma Aloe 'are lia ka kwatea gia ka foa 'uri 'e, “Mama, Mama.” \v 7 Ma 'i 'amiu iko lou ioli galo ulafu gi. 'I 'amiu wela kwalaimoki God gi lo. Ma sulia 'i 'amiu wela kwalaimoki lia gi lo, 'i lia kae kwatea 'are 'e aluda gi sui fala kwatenai fala wela lia gi. \s1 Paul 'e malata booboo fala ioli 'i Galesia gi \p \v 8 Ala talasi iko 'ali 'amu sai 'ua ala God li, 'are mamata iko lou god kwalaimoki gi gera 'ilitoa fafia maurinamiu. \v 9 Wasua ma ala talasi 'e 'amu sai lo ala God 'o ma laka sae 'uri 'e, God 'e sai lo amiu. 'Uri'e ma 'utaa lou 'e 'amu ka oli, 'amu ka rono lou sulia taki gi ala iona 'i laola molagali li? 'Are fo gi iko 'ali fulia mola ta 'okana famiu. Ma 'utaa 'e 'amu ka oga lou galona fada? \v 10 Lau ronoa ko 'amu dau sulia 'are taki Jiu gi 'e ilia fala faba'elanala atoa ala Sabat li, failia fanana ala madama fa'alu gi li, ma talasi 'ilitoa 'i laola fe falisi gi li. \v 11 Lau malata booboo rasua suli 'amiu, tauma galona 'e lau taua fala rananamiu fala daona tonala maurina fa'alu 'e bi fulu. \v 12 Alae waasila lau, lau aniulu famiu, 'amu ka sui lo faasia ronona sulia taki Moses gi li, malaa lou lia 'e lau sui lo faasia. Lau sui lo faasia taki Moses gi, malaa lou lia 'amu sakwadola faasida 'i lao. \p Ala fe atoa sui ko gi, iko 'ali 'amu taua mola ta me 'are rero agu. \v 13 'Amu sai lou ala talasi ba lau faatalo 'alia Faronona 'Oka famiu, lau matai ba, wasua ma lia lo keme matolaa lau fala faatalona 'alia Faronona 'Oka famiu. \v 14 Ma wasua lau matai, ma laka kwatea 'atona ba'ela famiu, iko 'ali 'amu malata ta'a mola fagu, ma iko 'ali 'amu 'e'ela mola 'ali lau. 'Amu kwalo lau ka malaa 'amu kwaloa lou na eniselo faasia God 'o ma Christ Jesus 'i talala. \v 15 Ma talasi fo, 'amu babalafe rasua. Lau saiai lia kwaimaana 'amiu fagu 'e laliu. Ala laka sugaa wasua maamiu fala rananagu, ikoso 'ali 'amu luia mola faasi lau. 'Uri'e ma babalafena ba 'amiu, lia lo 'i fe 'e? \v 16 'Uri'e ma golu malimae lou 'i safitagolu, 'i dunala lau sae 'alia kwalaimokina talasi 'e? \p \v 17-18 'E 'oka rasua fala ta ioli ka sae liola tali ai mamata ala 'e taua fala 'okana. 'E kwalaimoki rasua, ma iko lou ala talasi 'e lau io mola fae 'amiu. Wasua ma ala talasi lau io tatau lou faasi 'amiu. Wale ba gera galo nanata fala olisinala Faronona 'Oka li, gera oga rasua 'ali gera ka sae 'i malatamiu, wasua ma iko 'ali 'oka mola famiu. Me 'are gera oga lo 'e 'amu ka io atale 'amiu faasi lau, 'ali 'i gera mola 'amu ka donada. \v 19 Alae wela lau ala Christ, malatagu 'e fii rasua lou suli 'amiu, malaa na geli 'e garani ka faafutaa wela lia. Fiina 'e ikoso 'ali sui la la ka dao ala talasi gera kae leesia Christ 'e io 'i laola maurinamiu. \v 20 Ala talasi 'e, lau ogaa rasua 'ali lau io fae 'amiu, 'ali ikoso lau sae nanata lou 'uri 'e famiu. Iko 'ali lau sai lo ala ta me 'are fali ilia lou famiu! \s1 Paul 'e sae sulia Hega failia Sera \p \v 21 Lakae soilidi 'amiu ga, ite amiu 'e oga ronona sulia taki gi li, 'Uri'e ma 'amu sai 'oka lo ala 'are taki gi 'e ilia? \v 22 Geregerena Abu 'e ilia Abraham 'e too ala rua wela wale gi. Na wela, Ishmael, 'e futa ala geli li galona ulafu ratala Hega. Ma na wela, Aesak, 'e futa ala Sera geli sakwadola, ma 'i lia lo wateu Abraham. \v 23 Ishmael, wela 'e futa ala Hega, geli galo ulafu fo li, 'e futa malaa mola 'ala wela gi sui. Wasua ma Aesak, wela 'e futa ala Sera, geli fo 'e sakwadola, 'e futa sulia alafuuna God 'e taua failia Abraham. \p \v 24 'Urifo lakae fada fulinala 'are 'e gi 'alia tarifulaana. Rua geli 'e gi daro malaa rua alafuuna God 'e taua failia ioli lia gi li. Hega 'e malaa alafuuna ala taki 'e fuli 'i gwaula uo 'i Saenae 'i laola gulae tolo 'i Arabia, lifi God 'e kwatea taki gi fala Moses ai. Ioli gera donaa alafuuna ala taki gi li, gera galo ulafu 'i malula taki. Ma 'e malaa lou Hega geli galo ulafu fo, lia kae alua mola wela gera galo ulafu gi. \v 25 Ma Hega 'e ura fala ioli 'i Jerusalem 'i tara'ela gi, sulia gera io mola 'ada fala galona fala taki Moses gi li. \v 26 Wasua ma Sera 'e ura fala Jerusalem 'i nali. 'I lia 'e sakwadola, ma ka malaa teite faga ioli 'e gia fitoo ala Jesus gi. \v 27 'Are fo Aesaea 'e sae sulia 'i laola Geregerena Abu 'uri 'e, “Geli 'amu 'amara gi, ma iko 'ali 'amu sai mola ala rabefiina ala wela li, 'amu babalafe, ma 'amu ka akwa babalafe 'amiu. Sulia geli 'amara, 'e too ala wela afulaa ka liufia geli 'e arai lia 'e io failia.”\x + \xo 4:27 \xt Aesea 54:1\x* \p \v 28 Alae waasila lau, 'i 'amiu wela God gi sulia alafuuna lia, malaa Aesak ba 'e futa ala Sera, 'i dunala God 'e alafuu fala Abraham. \v 29 Ala talasi fo, Ishmael, wela Hega 'e futa mae malaa wela gi sui mola 'ala 'i laola molagali, 'e malakwaita ala Aesak wela Sera, lia 'e futa sulia nanatana ala Aloe 'are Abu God li. Ma 'e 'urifo lou ala talasi 'e, ioli gera galo fala taki gi li, gera malakwaita aaga ala talasi 'e. \v 30 'Urifo ma Geregerena Abu 'e sae 'utaa ba? 'E sae 'uri 'e ba, “Suarailia geli galo ulafu la failia wela lia, daro ka la tatau lo. 'I dunala wela geli galo ulafu iko 'ali totolia 'ali sakea ta 'are ala too 'arena mama daroa li, sulia 'are gi sui fala Aesak wela 'e futa sulia alafuuna ala geli sakwadola li.” \v 31 Alae waasila lau 'e 'urifo lou, 'i gia iko tali wela Hega lia gera galo ulafu 'i malula taki. 'I gia wela Sera gi 'ala, sulia gia fitoo ala Jesus. \c 5 \s1 Christ 'e lufa gia sui \p \v 1 Christ 'e lufa gia 'ali gia io sakwadola lo. 'Urifo 'amu ura nasi, ma 'amu ka io lo malaa ioli gera sakwadola gi, ma iko lou ioli galo ulafu fala taki Moses gi li. \p \v 2 Fafurono ga! 'I lau Paul, lakae sae ko famiu, ala 'amu 'ole wale 'ali 'amu ka rada 'i maala God, 'ato rasua 'ali Christ 'ali rana 'amiu mola. \v 3 Lau sae nasi lou fala ta wale 'e ala 'alia 'i talala fala 'ole wale na, 'i lia ka tau lo sulia 'afutala taki Moses gi sui. \v 4 Ite amiu gera mailia fala radana 'i maala God 'alia ronona sulia 'are taki 'e ilia, gera kae io atale lo faasia Christ, ma gera kae sipaada 'i talada lo faasia kwai'ofena God. \v 5 Wasua ma Aloe 'are Abu 'e kwatea gia ka saiai lia God kae alafafi gia, 'i osiala fitoona gia ala Christ. \v 6 'I osiala talasi 'e gia 'ado lo failia Christ Jesus, ala ta wale ka 'ole wale 'o ma iko 'ali 'ole wale, 'e iko 'ali mamata mola. Me 'are 'ilitoa mola fitoona 'o lia 'e kwatea ma ko kwaima ala ioli gi sui. \p \v 7 'I lao mae, fakwalaimokina 'amiu ala Jesus 'e 'oka rasua. Wasua ma 'i tara'ela, ta ioli lo 'e bulusia malatamiu 'uri 'e faasia falalauna kwalaimoki 'e. \v 8 God iko 'ali tau 'urifo, sulia 'e fili 'amiu 'ali 'amu fakwalaimoki ala Christ. \v 9 Wasua ma ta keme falalauna rero wawade lia 'i safitamiu kae oode 'amiu sui, malaa na keme ist wawade ba kae ruufia suufau ala berete li sui. \v 10 Lau malata too ikoso 'ali 'amu fakwalaimoki ala falalauna rero laa, sulia gia raratai lo failia Christ 'alia fitoona. Ma ite 'e kwatea malata 'aberona famiu, lau saiai, 'i lia kae sakea kwaikwaina faasia God. \p \v 11 Alae iolifuta lau iko 'ali lau faatalo 'alia 'uri wale ka 'ole wale, wasua 'ala nali ioli gera ilia 'uri lau tau 'urifo. Sulia ala laka falalau 'urifo, ma 'utaa mola 'e wale Jiu gi gera ka malakwaita mola 'ada 'uri 'e agu? Gera ogata'a fagu, 'i dunala lau sae sulia maenala Christ ala 'ai rara folo fala faamurinala ioli gi. \v 12 Nali wale gera kwatea malata 'aberona famiu 'alia falalauna gera gi sulia 'ole wale na li. Mala gera fia 'uria God 'e babalafe fafia talasi gera 'ole wale, ala 'e 'urifo, 'utaa 'e iko 'ali gera tau tefau lo ai ma gera ka talae kwarida mola wani? \p \v 13 Ma 'i 'amiu alae iolifuta lau God 'e fili 'amiu lo 'ali 'amu ka sakwadola faasia taki Moses gi. Wasua 'ala 'amu ka io sakwadola 'urifo, ikoso 'ali 'amu malata 'uri 'e 'oka mola 'ala 'ali 'amu ronosulia kwaiogalina ta'a ala rabemiu gi. 'Amu sakwadola lo 'ali 'amu kwaima amiu, ma 'amu ka rana ioli tootoo 'i safitamiu gi. \v 14 Sulia taki Moses gi sui gera logo sui mola ala teke taki la 'e 'uri 'e, “'O kwaima ala ioli gi sui ka malaa lou 'o kwaima amu 'i talamu.” \v 15 Ala 'amu io 'alia kwalana fae 'amiu malaa 'are mauri kwasi gi li, 'urilali ma 'amu kae faamalifii 'amiu mola. 'Amu ka lio 'oka ai, tauma 'amu bi keta 'amiu kwailiu. \s1 Aloe 'are Abu failia kwaiogalina ala rabe li \p \v 16 Lakae sae 'uri 'e: Ala 'amu ala'alia Aloe 'are Abu God ka talaia maurinamiu, 'amu ka io faasia kwaiogalina ta'a ala rabe li. \v 17 'I dunala kwaiogalina ala rabe 'e kwalaa failia 'are Aloe 'are Abu 'e oga, ma Aloe 'are Abu ka 'e'ela lou 'alia 'are rabe 'e oga. Rua 'are fo gi daro malimae adaroa. 'E fatailia ala Aloe 'are Abu 'e talai 'amiu, 'e 'ato 'ali 'amu ka tau ta 'are mola 'ala 'amu oga taunai fala fatolinala kwaiogalina ta'a ala rabe li. \v 18 Ala Aloe 'are Abu 'e talai 'amiu lo, taki faasia Moses gi iko 'ali ba'ela lo fafi 'amiu. \p \v 19 Gia saiala 'are ta'a 'uri 'e gi gera fuli mae faasia kwaiogalina ta'a ala rabe li: lai na, ma malata midiana, ma tau ta'ana malaa kui gi li. \v 20 Ma foasinala lului 'are gi, ma galona 'alia 'ilu ma gelema na gi. Ma malimaena fala kwalaana gi li, ma sae fafuta'anala ioli gi, ma kwaifi na gi, ma balubaluana gi, ma iona 'alia malatana mola famu 'i talamu gi, ma iona 'alia tolinina gi, ma ogata'ana kwailiu 'i safitamiu, \v 21 ma 'ugana gi, ma goufinala 'are kae falulumuia ioli li, ma nonena 'alia wae na ta'a gi li, ma taunala lou 'are rero afula 'urifo gi. Lakae faabasu 'amiu malaa ba lau ilia 'i lao, ite ioli gera taua 'are 'urifo gi, iko 'ali gera totolia ruuna 'i laola iona God kae 'ilitoa fafia. \p \v 22 Wasua ma Aloe 'are Abu 'e kwatea fala ioli gi kwaimaana, babalafe na, aroarona, fafuna tekwa, tau 'okana, 'oilakina, abulo kwalaimoki na, \v 23 abulo mamaea na, failia dauna fafia kwaiogalina ala rabe gi li. Ala 'amu tau sulia 'are 'e gi, ikoso 'ali 'amu 'oia mola ta taki. \v 24 Ma ioli gera too lo ala Christ Jesus 'i laola maurinada gi, gera foto lo fafia kwaiogalina ta'a gera gi ala 'ai rara folo. \v 25 Sulia Aloe 'are Abu 'e kwatea lo maurina fa'alu faga, 'e 'oka gia ka ronosulia lo kwaitalaina lia 'i laola maurinaga. \v 26 Alua ikoso 'ali gia io 'alia naunauna, 'o ma suradaina, 'o ma 'ugalinaga kwailiu. \c 6 \s1 Kwairanaina amiu kwailiu \p \v 1 Alae waasila lau ala ta ioli 'amu daria 'e taua ta rerona, ite amiu Aloe 'are Abu 'e talaia, ka olifailia mae faasia ta'ana lia. Ko arafae sae fala, ma ko madafi 'o lou tauma 'o bi taua lou ta rerona malaa 'i lia. \v 2 Ma 'amu ka ranaa ite 'e too ala ta 'atona. Talasi 'amu tau 'urifo li, 'amu rono lo sulia falalauna Christ 'e kwatea mae. \v 3 Ala ta ioli 'e ilia 'i lia na ioli 'ilitoa, ma iko 'ali ranaa mola ta ioli, kae kotofi lia mola 'ala 'i talala. 'I lia iko lou ioli kwalaimoki. \v 4 Alua teke ioli amiu 'amu ka filo 'oka ala abulona 'amiu gi 'i talamiu. Ma ka malata sulia abulonala 'e 'oka 'o ma iko. Ma ala abulonala 'e 'oka, totolia ka soi 'oka ala 'i talala. Wasua ma ikoso 'ali fafuradania abulonala 'i talala failia abulonala ta ioli mamata lou. \v 5 Sulia 'e 'uri'e, na ioli ma 'e lio lo 'ala sulia abulonala 'i talala. \p \v 6 Ioli 'e falalau 'amiu sulia saenala God, totolia 'amu ka kwatea kwairanaina gi fala 'i osiala falalauna 'oka 'e. \p \v 7 Ikoso 'ali 'amu malata rero lou sulia 'are 'e lakae ilia: 'Ato rasua 'ali ta ioli 'ali ma ka faagwaa ta 'are faasia God. Ioli kae sakea lo kwaiarana lia faasia God 'i fofola 'are 'e tauda gi, ka malaa lou ioli 'e fisu fufuae 'are 'e fasida gi. \v 8 Ala ikoso 'ali 'e mano faasia taunala 'are ta'a 'e rabela 'e ogada gi, 'i lia kae maesia. Wasua ma, ala 'e taua 'are Aloe 'are Abu 'e ogada gi, Aloe 'are Abu kae kwatea maurina firi fala. \v 9 Ikoso 'ali gia rabe kweo ala taunala galona 'oka gi. Sulia ala gia 'itoli taua 'are 'oka gi, fe atoa God 'e filia kae dao mae, gia kae sakea kwaiarana gia gi faasia God. \v 10 'Urifo talasi gia lo fala rananala ioli too ala boboona gi li lo 'e, ma ka tasa lo fala barae waasila 'e gera fakwalaimoki ala Christ gi. \s1 Alaana fafu'isi gi \p \v 11 Leesia ga geregerena ba'ela 'e lau gerea ko famiu 'alia limagu 'i talagu. \v 12 Wale laa gera tau fala suunaenamiu fala 'ole wale na li, gera oga fababalafe nala ioli Jiu gi 'alia dona nala taki fala 'ole wale na li. Gera oga 'ole namiu, 'i dunala gera mau 'alia wale 'i lifila gi lia gera famalifiia ioli gera sae sulia maenala Christ ala 'ai rara folo gi li. \v 13 Ma wale gera 'ole wale gi wasua, iko 'ali gera rono mola sulia taki Moses gi. Wasua ma gera oga 'uri 'amu ka 'ole wale lo, 'ali gera ka sae faeraeda 'i talada 'i maala ioli Jiu gi fafia lia 'e 'amu ala 'ali 'amiu fala 'ole wale na li. \v 14 Ma 'i lau talagu, lau sae balafe 'agua sulia 'are Aofia gia Jesus Christ 'e taua ala 'ai rara folo li. 'I osiala maenala Christ ala 'ai rara folo, iko 'ali lau oga falafala ta'a gi 'i laola molagali lia 'e ioli iko 'ali gera fakwalaimoki ala Christ gi gera ogada. Ma 'i gera wasua iko 'ali gera oga lou 'are lau ogada sulia fitoona lau li. \v 15 Ma 'e iko 'ali mamata mola ala wale ka 'ole wale, 'o ma ka iko. Wasua ma me 'are 'ilitoa lo iona 'alia maurina fa'alu 'e God 'e kwatea mae. \v 16 Ma nalife ioli gera la sulia falalauna 'e 'i laola maurinada, God kae kwatea aroarona ma kwaiamasina kae io failida, sulia 'i gera wela kwalaimoki lia gi lo. \p \v 17 'Urifo, saena fafu'isi lau lo famiu 'e 'uri 'e, alua 'ali ikoso ta ioli 'ali kwatea lou ta 'atona fagu, 'i dunala kwana 'i rabegu gi gera fatailia lo lia 'i lau wale li galona Jesus. \p \v 18 Alae waasila lau, lau aniulu fala Aofia gia Jesus Christ 'ali kwai'ofena lia failia 'oilakina lia kae io fae 'amiu sui. 'Eo ka 'urifo.