\id HEB Hebrews, Luqa in Solomon Islands, 1st Proofread corrected, Tr:RP, rvwd:May2001, Adch:Sep/Y2K, Cc:CGross:March2002, 7th rvsd: JuneSepNov2001/JulyAugSep2002/Dec2002 \ide UTF-8 \h Hiburu \toc3 Gib \toc2 Giburu \toc1 Giburu \mt Tadira Hiburu \c 1 \s I Tamasa sa Paranga \p \v 1 Pa rane qai jola lao pori na Tamasa qi vakanoko tatasaria soku totoso sira na tinoni kokorotai ko qai paranga votu vania sisa tadira na oda tite, \v 2 ba pa rane bebeto aipira na Tuna mekaina sa sa valageria ko na Tuna isa sa ovelai vania sisa. Ko pana Tuna tugu isa sa sa vapodakia na Tamasa sa na doruna vinapodaka, beto ko na Tuna tugu isa sa sa vilea ko mina isongoria sira doru sakasava. \v 3 Ko na Tuna isa sa na malakapina na Tamasa beto na Tuna tugu sa na kirena sosoto na Tamasa, ko na Tuna tugu sa aru tamana vaikamuniria pa nona paranga neneqidi sira doru sakasava. Pa liguna sa roitinia isa sa na vuvulasana na sela tadira na tinoni poni sa sa toqo bangara pa noka pa kale matuana na Tamasa ululuna jola sisa. \s Na Tuna na Tamasa sa poreveveina jolaniria ira na mateana \p \v 4 Na Tuna na Tamasa sa sa tavaporeveveina jolaniria ira doru mateana, vaitoto vei tugu na isongo sa teku isongia isa ba sa poreveveina jolaniria na isongo tadira na mateana. \v 5 Ko na sosotona sapi ura kepore sa kai totoso bi paranga veinia pira na Tamasa sa kame ira na ona mateana, \q1 <> qikeunia mai sa kai ona mateana.\x - \xo 1.5a \xo*\xt Kera Vinatarasae 2.7; Roiti 13.33; Giburu 5.5.\xt*\x* \p Beto ko kepore sa kai totoso bi paranga veinia pira na Tamasa sa kame ira na ona mateana, \q1 <> qikeunia mai sa kai ona mateana.\x - \xo 1.5b \xo*\xt 2 Samuela 7.14; 1 Roiti Bangara 17.13.\xt*\x* \p \v 6 Goto tonai mi valageria pa peso saunia sa na Tuna podo kimanaqe poni sa sa paranga vei tu pira sa na Tamasa, \q1 <> sau tu.\x - \xo 1.6 \xo*\xt Vavanau 32.43; Kera Vinatarasae 97.7.\xt*\x* \p \v 7 Na Tamasa sa rove veiniria qaike loka poreveveina sira na mateana, ura na veveidi ira sa pira tu sau sa na Tamasa, \q1 <> sau.\x - \xo 1.7 \xo*\xt Kera Vinatarasae 104.4.\xt*\x* \p \v 8 Ba na Tuna sa doro veinia sa poreveveina jola, ura na veveina isa sa pira sau sa na Tamasa pana tana Tuna, \q1 <> saunia.\x - \xo 1.8-9 \xo*\xt Kera Vinatarasae 45.6-7.\xt*\x* \p \v 10 Beto na veveina na Tuna sa pira mule sau sa na Tamasa, \q1 <> sau.\x - \xo 1.10-12 \xo*\xt Kera Vinatarasae 102.25-27.\xt*\x* \p \v 13 Kepore sa kai totoso bi paranga vei pira sa na Tamasa pana tana kame ira nona mateana, \q1 <> qikeunia mai kai ona mateana.\x - \xo 1.13 \xo*\xt Kera Vinatarasae 110.1.\xt*\x* \p \v 14 Ko na sa gu ropi sa na roiti tadira na mateana? Ira na mateana sa na gagala qai roiti nabulunia gu na Tamasa beto ko ira sa garunu lagereniria pa peso isa ko mai tokaniria sira mai teku isongia na inaalo. \c 2 \s Na inaalo sa vanigita na Tamasa sa poreveveina jola \p \v 1 Ego taqe tei nongoria tu gita sa na veveina na Tuna na Tamasa, ko sa vei sa gita ta aru tamana vamaururia sira na vaivagigalai sosotodi taqe tei nongororia tu, ko take muma vei na tinoni olena. \v 2 Na Vavanau sa tavakarovo lame vei tadira na mateana ko qai tekua ira na oda tite pa moa sa na sosotodi. Ko ira tonai qaike tutia gu ba bai majai gu sa na vavanau gu isa, poni sa qai gosoria tugu na vinakilasa sa padana na dia sela. \v 3 Ko sa vei isa poni sa kode tanake boka talegasania sosoto gita sa na vinakilasa vei tanake pavu galania gita sa na nongorona na inaalo poreveveina alepi! Na Bangara mekana sa ule momoenia perangana sa na soana vaialo api, beto ko ira qai nongoronia pana tana sa qai ule vakakabere vanigei sa na sosotona tugu sa na vavakato isa qarigunigei. \v 4 Ko pana totoso isa na Tamasa ba sa ule vakakabere vanigei sa na sosotona tugu sa na vavakato isa tonai sa roitiniria kaki vinagigila, na roiti vaivagabaradi, na roiti neqidi beto ko sa okoto ianiria na Gagala Tabuna, isa vei sa nyoroguania isa. \s Isa sa vabatinigita na soana tana taalonia gita \p \v 5 Ego ko nake tadira na mateana sa vakole laoa na Tamasa sa na tolina na kasia gusu koregana vuka risa, isa na kasia gusu koregana taqe korapa vavakatonia gita kopira. \v 6 Ba koleona tu sa kai eqa pa Kukuti Tabuna ketakoi sa tapoja vaneneqi, pira sau, \q1 <> sau.\x - \xo 2.6-8 \xo*\xt Kera Vinatarasae 8.5-7.\xt*\x* \p Isa na paranga <> sau sa na ginuana sa kepore sa kai sa bi taloa pale ba doruna sa qai taude beto gu. Ba kopira taqeke batia sa kai tinoni bi toliniria doru sakasava. \v 9 Goto i Jisu gu sa vei taqe batia gita sa tavakole kaurai tadira na mateana iapeki totoso, ko pa korapana na vairoqu vaialona tana Tamasa sa mate vaniria doru tinoni sisa. Ko pa liguna sa gosoria isa na vitigi tonai sa tavamate poni sa sa taovulu beto sa tavalavata sisa. \p \v 10 Na tuvisina gu sa na Tamasa, isa sa vapodakaria beto sa korapa aru tamana vaikamuniria doru sakasava, sa sa vatoqonia nona totoqona poreveveina sisa ura sa gosoria isa sa na vitigi beto sa mate pa korosi. Inara sa vei si Jisu ko sa toni lameniria sira doru tuna ko qai somana isongia sa na malakapi tana Tamasa, ura i Jisu sa na mamata lavata sa vabatiniria na soana mai taalo ira na tinoni. \v 11 Isa sa valiosoria pana dia sela sira doru tinoni, ko isa beto ira doru qai tavalioso sa qai kai muqisi puku tinonidi gu, ura na koko lame veidi beto gu tana Tamasa sira doru. Ko sa vei isa sa sake kea gigalaniria na tasina i Jisu sira na tinoni ira. \v 12 Pira sau pana tana Tamasa sisa, \q1 <> sau.\x - \xo 2.12 \xo*\xt Kera Vinatarasae 22.22.\xt*\x* \p \v 13 Beto pira mutu sau sisa, \q1 <> sau.\x - \xo 2.13 \xo*\xt Aisea 8.17; 2 Samuela 22.3; Aisea 12.2.\xt*\x* \p Beto pira mule sau, \q1 <> sau.\x - \xo 2.13 \xo*\xt Aisea 8.18.\xt*\x* \p \v 14 Ko ira sa gigalaniria na koburu sa na tinoni qai toa masa na orungu ko i Jisu mekana ba sa lame podo ko sa somana toa vei na tinoni. Sa roiti vei pira sisa ko tonai sa mate sa sa vakilasia isa sa na bangaradi na tomate, isa sa isongia na neqi vaivamate. \v 15 Ko pana soana vei api sa ruvataria isa sira qai matagutu mate ko qai suvere pinausu pana dia toa. \v 16 Taqe tei gigila vataleaoda tu gita sa nake ira na mateana sa sa lame tokaniria isa, goto ira tu na tinoni tuti lame veidi ti Ebarahami. \v 17 Ko sa vei sa sa pada tugu sa isa sa lagere podo ko sa toa vei sosoto na tinoni. Ko sa vei inara sa boka vei na kuta iama sa vairoqu vaitokai beto sa roiti vajonga pana nabuluna na Tamasa, ko na Tamasa sa boka vulasaria sira na sela tadira na tinoni. \v 18 Ko kopira sa boka tokaniria gu isa sira na tinoni qai gosororia na totoke, ura isa mekana ba sa tei gosororia tugu sira na totoke beto ko sa tavavitigi vei tugu gita. \c 3 \s I Jisu sa poreveveina jolania i Mosese \p \v 1 Ko inara sa vei sa, ka visa tinoni tana Tamasa, agou sa sa tei sorugou tu na Tamasa! Mu dogoro vatogasia si Jisu isa sa garunu lagerenia na Tamasa ko isa sa na kuta iama lavata sa tokanigita pa noda vinasosoto. \v 2 Isa sa rangea na Tamasa sisa ko sa vei sa na Tamasa tu sa vilea sisa ko sa roitinia sa na roiti alepi, kai muqisi podeke vei i Mosese ba sa tarange pana ona roiti tolidi ira na tinoni tana Tamasa. \v 3 Na tinoni sa roitinia na ruma sa sa tadoro vaporeveveina jolania na ruma sa roitinia isa. Ko pana soana vei isa sa i Jisu ba sa tadoro pada jolania si Mosese. \v 4 Sa sosoto tugu sa dorudi na ruma sa koledia tugu sira na tinoni qai roitinia, ko na Tamasa sa isa sa roitinia doru sakasava. \v 5 I Mosese sa kai tinoni tarangena pana ona nabuluna na Tamasa, sa vei na nabulu sa roiti vatale vania nona bangara; ko na ona roiti sa uduku lao momoeria sira na sakasava qi poja liliguria na Tamasa na veveina i Jisu. \v 6 Ba na Karisito sa na tinoni tarangena sa vei na tuna marene sa kopu vataleniria sira na tinoni tana Tamasa. Ko gita sa na tinoni tana Tamasa, vei tana aru tamana vamauru pana oda vinasosoto neqina taqe isongia tonai taqe korapa kukuliniria na sakasava qai korapa lame pa moeda. \s Na minere tadira na tinoni tana Tamasa \p \v 7 Ko sa vei isa sa pira sau sa na Gagala Tabuna pana Kukuti Tabuna, \q1 < sau sa na Tamasa,>> sau sa na Gagala Tabuna.\x - \xo 3.7-11 \xo*\xt Kera Vinatarasae 95.7-11.\xt*\x* \p \v 12 Ka visa tavitiqu, mu vabalau sagou kita kame pa vaikorapaimiu agou mi kolea na roroqu ikeredi ko mike vasosoto beto ko mi gabala loa pale sa na Tamasa toana. \v 13 Goto isa tu sa poreveveina jola sa mu mekarai paranga vaivaneqi lao lame doru rane sagou tonai sa korapa koleona sa na rane <> Ko muna vei agou sa kode minake boka toni vapirugou na miu sela qu roitiniria beto minake duduvili na roqumiu sagou. \v 14 Ura gita sa na tinoni taqe somana isongia sisa vei sa roiti vanigita na Karisito podalai tu tonai taqe vasosoto pa podalaina ko mina kamua na vinabebetona noda toa. \p \v 15 Tonai sa paranga sa na Kukuti Tabuna, \q1 <> sau.\x - \xo 3.15 \xo*\xt Kera Vinatarasae 95.7-8; Giburu 3.7-8.\xt*\x* \p \v 16 Poni sa ira sei sira na tinoni qai nongoriadia sa na ovovelena na Tamasa ba qai daidia tugu vatabea sa na Tamasa? Ira doru tinoni tugu qai batia na neqi tana Tamasa tonai sa toni votuniria pa Ijipi i Mosese ke! \v 17 Ira sei sa kole tagigiriniria ka madengavuluputa aoro na Tamasa? Ira tugu qai vukele pa sela ko na vuana sa qai mate tugu pa qega. \v 18 Ko tonai sa maulu sa na Tamasa ko <> sau, poni sa ira sei sa saunia isa? Ira na tinoni Izireli tugu qai daidia vatabea isa ke!\x - \xo 3.18 \xo*\xt Kera Vinatarasae 95.11; Giburu 3.11; Anye 14.22-23.\xt*\x* \v 19 Ego ko kopira taqe bati vatalea sa na ginuana qaike boka tomea na ia miminerena ira sa ura qaike vasosoto gu ke! \c 4 \p \v 1 Ego ko na Tamasa sa tei vakolea tu nona taringunguti ko tana isongia gita sa na miminerena sa vanaqiti vakolea isa sau. Ko sa vei sa gita tavabalau kopira ura kita kame agou mi tadoro vei sake boka isongia sa na minere sa taringunguti vakolea na Tamasa. \v 2 Sa tei tatarae tu tadagita sa na nongoro jongana, kai muqisi podeke vei ira na oda tite pa moa ba qai nongoria tugu sa na veveina na minere api. Qai nongoriadia ira tonai qai korapa pa qega sa na nongoro isa ba sake tokaniria ura tonai qai nongoria ba qaike vasosotoa pa bulodi ira sa na nongoro isa. \v 3 Ko gita tu na tinoni taqe vasosoto sa tana tomea sa na minere sa taringunguti vakolea na Tamasa. Kai muqisi podeke vei sa tei pojai tu na Tamasa pana Kukuti Tabuna pira sau, \q1 < qau,>> sau sa na Tamasa.\x - \xo 4.3 \xo*\xt Kera Vinatarasae 95.11; Giburu 3.11; 4.5.\xt*\x* \p Pa podalaina tu tonai sa vapodakia na kasia gusu qi tei vaokotoria tu na Tamasa sira doruona roiti ba inara mutu sa paranga vei sisa. \v 4 Koleona sa kai ia pa Kukuti Tabuna sa pojai sa na veveina na rane vinavitu pa liguna sa roitinia na kasia gusu, pira sau, <> sau.\x - \xo 4.4 \xo*\xt Popodalaina 2.2.\xt*\x* \v 5 Ko na veveina na ginugua api sa pira mule sa kai poja vei sisa, <> sau.\x - \xo 4.5 \xo*\xt Kera Vinatarasae 95.11; Giburu 3.11; 4.1.\xt*\x* \v 6 Ira na tinoni qai nongoro momoea sa na nongoro jongana na veveina na minere alepi sa qaike tomea sa na minere isa, ura qaike vasosotoa ira sisa sa pojai na Tamasa. Ko sa vei sa koledia mule sira kaki sa vamalumuria na Tamasa ko mai tekua sa na minere isa. \v 7 Ko na veveina na minere alepi sa vile vakolea mutu na Tamasa sa kai rane sa tapoja <> Ko sa tei jola tu soku aoro beto sa pojai i Devita pana Kukuti Tabuna sa na veveina api, pira sau, \q1 <> sau.\x - \xo 4.7 \xo*\xt Kera Vinatarasae 95.7-8; Giburu 3.7-8.\xt*\x* \p \v 8 Ko kai goto minere tu sa sa pojai na veveina na Tamasa, ura vei bi tei vaniria sosoto tu i Josua ira na tinoni sa na minere qi taringungutinia na Tamasa, poni sa bike vilea mule na Tamasa sa kai goto rane. \v 9 Ko sa vei isa sa korapa koleona ko mai tekua ira na tinoni tana Tamasa sa na minere sa vei na Tamasa sa minere pa rane vinavitu. \v 10 Ura na tinoni sa tomea na ia miminerena sa taringunguti vakolenia na Tamasa sa mina minere tugu pana liguna sa roitinia na ona roiti, kai muqisi vei na Tamasa ba sa minere tugu pa liguna sa vaokotia na kasia gusu. \v 11 Ko aria gita ta podeke vivitigia ko ta tomea sa na ia miminerena isa, ko kepore kame gita mi vukele kita mike tekua sa na minere isa, qai vei ira noda tite pa moa ura qai maja paranga. \p \v 12 Muke doro vakepore veveinaia sapi, ura na paranga tana Tamasa sa na toana beto sa kolea na neqi, beto ko sa gea jolaniria doru benete vaisobe qai gea vaikale. Sa boka suni tome kamua na paranga sa ketakoi qai vaikamu na toa beto na gagala beto ko ketakoi qai vaikamu na gogou pupuda beto na vaijokelai, beto sa pituria na paranga sira na roroqu beto nyorogua jongadi beto nikeredi qai kole pa bulona na tinoni. \v 13 Ko kepore sa kai ona vinapodaka bi pae tana Tamasa, goto dorudi na sakasava sa vapodakaria sa qai kole gagaledia gu pa kakadovilaina pana dodoro tana Tamasa. Ko pana tana tugu sa tana lao ule votuniria gita sira doruna na roiti taqe roitiniria pana okokotoda toa. \s I Jisu sa na oda kuta iama sa poreveveina jola \p \v 14 Ko gita ta aru tamana vamauria sisa vei taqe vasosotoa na veveina isa. Ura gita taqe tei isongia tu sa kai kuta iama lavata poreveveina, i Jisu na Tuna na Tamasa, ko isa sa tei tomea tu sa na ia madina sa suveria na Tamasa. \v 15 Na kuta iama lavata tadagita sa sa gigila vataleriaona isa sira doru oda munyala gita. Ura isa ba sa tei gosororia tugu sira na totoke taqe gosororia gita, ba sake boka sela sisa. \v 16 Ko gita take tutuma, goto aria ta rerege varene vatuvisi lao pa totoqona bangara tana Tamasa, isa sa roroqugita. Ketakoi tana boka batia gita sa nona vairoqu vaitokai beto isa mina toka vatalenigita tonai tana nyorogua tatoka sa gita. \c 5 \p \v 1 Ira doru kuta iama lavata sa na taviledi tugu pana tadira tinoni tugu beto qai tauduku sira ko mai roiti vania na Tamasa ko mai tokaniria sira na tinoni. Ko na roiti qai tavilenia beto qai taudukunia ira sa mai vavakukuvu beto mai vaivananiria sira na vaivana vulasadi na sela tadira na tinoni. \v 2 Na kuta iama lavata mekana ba sa gosororia gu sira na munyala ko sa vei sa sa boka gigila vataleria isa sira na tinoni qai rura ko qai tatoni vapiru. \v 3 Na tinoni munyala sisa, ko sa vei sa na ona roiti sa taiania sa mina vavakukuvu lao tana Tamasa ko mina vulasaria isa sira nake sela tadira na goto tinoni gu mekadi goto na ona sela tugu mekana vei. \v 4 Kepore sa kai tinoni bi vilea mekana ko bi tavalavata vei na iama. Goto pana uduku tu tana Tamasa sa sa tavatoqo iama sa na tinoni, kai muqisi podeke vei i Eroni ba na Tamasa tugu sa udukia poni sa sa iama. \p \v 5 Ko na Karisito ba sake valavata mulenia mekana ko bi kai kuta iama lavata sisa, goto na Tamasa tu pira saunia, \q1 <> sau.\x - \xo 5.5 \xo*\xt Kera Vinatarasae 2.7; Roiti 13.33; Giburu 1.5.\xt*\x* \p \v 6 Beto koleona mule sa kai eqa pana Kukuti Tabuna ketakoi sa paranga vei pira, \q1 <> sau.\x - \xo 5.6 \xo*\xt Kera Vinatarasae 110.4; Giburu 6.20; 7.17.\xt*\x* \p \v 7 Tonai sa suvere pa peso si Jisu sa kiu alili viviva beto sa vavara tetepa lao sisa pana tana Tamasa, ko na Tamasa bi boka vasarea pana mate sau. Ko sa oea na Tamasa sisa ura sa vaiketai lao tana Tamasa. \v 8 Na Tuna tugu na Tamasa sisa, ba pana vitigi tu sa gosororia isa sa gigilai isa sa na soana vatabena na Tamasa. \v 9 Ko tonai sa vaokotia i Jisu sa nona roiti, poni tonai sa isa sa na kutana na inaalo kole jolana tadira doru qai vatabea sisa, \v 10 ko na Tamasa sa ule votunia na kuta iama lavata pana soana vei sa iama i Melekizedeki sisa. \s Muke noso totoravusia na Karisito \p \v 11 Koledia mutugu sa soku sakasava qa nyogua pojanigou ara sa na veveina isa qa koni pojanigou, ba sa tapata na vakabere vanigou sapi, ura qu rura ko quke boka vakoititiria na sakasava qu nongororia agou. \v 12 Ura na kakasana sa na totoso sa tei jola tu ko sa pada bu tei boka tinoni vaivagigalai tu sagou. Ba qu oqoro pada ko ira tu na tinoni sa mai vagigalai beinigou mule sira na sakasava sa pada pa popodalaina tu bu tei gigilai tu agou isa na veveina sa pojai na Tamasa. Sa tei pada tu bu tekuria agou sira na gagani maurudi ba qu korapa laomiu gu na susu meleke sagou. \v 13 Na tinoni sa korapa susu meleke sa na koburu melalu gu sisa, ko sa oqoro vagigilai isa sa na veveina na tuvisi. \v 14 Goto ira na tinoni matuadi sa na gagani maurudi tu sa qai tekua, ko ira sa qaike koroto varoitiria ko qai boka bati pikatia na tuvisina na ikerena. \c 6 \p \v 1 Ko sa vei isa sa aria gita ko ta rerege vatuvisi lao ko ta tekuria na vaivagigalai sa padadi ira na tinoni qai matua, ko take kole gu kai muqisi pojaria sira na nongoro qai vagigalai momoenigita na veveina na Karisito. Sake pada ko tana kai vaivagigalainiria mule gita sa na veveina na tinoni mina gabala pana roiti qai roitinia ira sa mate na gagaladi, na veveina ai soana vei mina rangea na Tamasa na tinoni, \v 2 na vaivagigalaina na veveina na paputaiso beto na vavaoponiria na lima ira qai vasosoto, beto na veveina na turumule pa mate beto na vaipitu bebetona tana Tamasa. \v 3 Goto aria ko ta rerege vatuvisi lao tu pa vaivagigalai matuana! Ko pira tana roiti vei sa gita vei mina vamalumugita na Tamasa. \v 4 Ura sa tapata jola na vagabaladi sira qai loa pale na dia rarange. Qai tei batia mai tu ira sa na kabere tana Tamasa, qai tei valilingia tu ira sira na vaivana qai lame vei tana Tamasa, qai somana isongia sa na Gagala Tabuna, \v 5 qai valilingia ira sa na nongoro jongana tana Tamasa, beto qai tei vagigilai tu ira sa na neqi tana totoso tonai mina bangara sa na Tamasa vuka risa. \v 6 Ba beto qai loa pale tu na dia rarange tana Karisito. Sa tapata jola na vagabaladi sira, ura na roiti qai roitinia sa sa vei qai kai vamatea mule ko qai kai vatiti vakekea palenia mule ira pa korosi sa na Tuna na Tamasa. \v 7 Ego na peso sa bukua na okoro sa gorea beto ko sa vatoa vatale vaniria na umuma jojonga sira qai umuma, poni sa mina somana tekua tugu na mana tana Tamasa sa na peso isa. \v 8 Ba na peso sa vapidokoria na gasoro vavaioka beto na buburu pirudi sa sa kepore na ona vaitokai. Ko na peso isa sa kode mina gosoria na leleve tana Tamasa beto mina piara pale niku sisa. \p \v 9 Ka visa qua baere jonga, qe paranga vaneqi vei pira sagei, ba qe gigila vataleamei agei sa na soana poreveveina jola qu isongonia na mana agou, ko na mana isa sa na veveina qu taalo sagou. \v 10 Na Tamasa sa tutia na tuvisi tonai sa vaipitu, ko kode minake doro paleria isa sira na roiti beto na vairoroqu qu roitiniria agou pa isongona isa tonai qu tokaniria perangana beto ko kopira ba qu korapa tugu tokaniria sira na tinoni tana Tamasa. \v 11 Qe nyorogua vivitiginia agei sa muke vamako gorea sa na miu ngangali tinganai mina kamua na vinabetona na miu toa, tonai mai gore votu sira na sakasava qu korapa vera vataleniria. \v 12 Qeke nyoroguania agei ko bi mako gore sa na ngangalina na miu toa rarange, ba qe nyoguania ko mu toa vei ira qai vasosotoa na Tamasa beto qai vera vamomoso, ko pana soana vei isa sa qai teku isongia ira sisa sa taringunguti vakole vaniria na Tamasa. \s Na taringunguti tarangena tana Tamasa \p \v 13 Tonai qi roitinia na Tamasa sa na ona taringunguti pana tai Ebarahami sa sa kepore mule sa kame bi neqi jolania na Tamasa, ko na Tamasa qi maulu pana isongona mekana, \v 14 pira qiu sisa pana Kukuti Tabuna, <> qiu.\x - \xo 6.14 \xo*\xt Popodalaina 22.17.\xt*\x* \v 15 Ko i Ebarahami qike munyala pana ona totoravusuna na Tamasa tinganai qi vagore votua nona taringunguti, ko sa vei sa qi tekua i Ebarahami sa na taringunguti. \v 16 Tonai bi roitinia na taringunguti neqina sa kai tinoni sa kode mina maulu sisa pana isongona kai goto tinoni sa poreveveina jolania mekana, ko totonai sa sa tavanoso sa na vaipera paranga tadira na tinoni. \v 17 Ko tadira mai tekua na taringunguti sa sa nyogua vakabere vatatale vaniria na Tamasa sa minake isongo beia isa sa na roquna sau, ko sa vatavitinia na maulu sa nona taringunguti. \v 18 Ko ira karu sakasava pira, na ona taringunguti beto na maulu, sa qaike boka bei beto na veveidi ira karu sa na Tamasa ba sake boka seseke. Ko gita taqe tavasare pana tana Tamasa sa taqe tavaneqi vatale ko tana aru tamana vamauria pa buloda sisa sa taringunguti vakole vanigita na Tamasa. \v 19 Ko isa taqe korapa vera vatalenia sa sa vei na titi pana oda toa. Ko isa taqe verania api sa i Jisu isa sa mauru beto sa vasaregita, beto sa tei tome lao tu pana ia madina jola pa zelepade pa noka. \v 20 Pana laedagita sa i Jisu sa tei tome lao momoenigita tu sa na ia madina isa. Ko sa tavakuta iama lavata kole jolana pana soana vei sa iama i Melekizedeki sisa. \c 7 \s Na iama pana soana vei sa iama i Melekizedeki \p \v 1 I Melekizedeki api sa kai bangara pa gugusu pa Salemi beto kai iama tana Tamasa ululuna jola. Pa liguna sa riu rapata si Ebarahami ko sa vakilasaria ira na goto bangara beto ko totonai sa korapa mule, poni sa i Melekizedeki sa gosoria ko sa manania sisa. \v 2 Ko i Ebarahami sa iania i Melekizedeki sa kame pa manoga pana dorudi na sakasa sa tekuria isa pana totoso vaipera. Na ginuana momoe na isongona i Melekizedeki sa Na Bangara Tuvisi; na vinaruana sa na bangara pa Salemi tugu vei, ko na ginuana na isongona sa Na Bangara Bule.\x - \xo 7.1-2 \xo*\xt Popodalaina 14.17-20.\xt*\x* \v 3 Sake tagigila na tamana na tinana beto na tututi ketakoi sa podo lame vei sisa. Ko na rane sa podo beto totonai sa mate ba sake tagigila. Isa sa kai iama kole jolana, ko sa vei na Tuna na Tamasa sisa. \p \v 4 Ko kopira sa qu batia sa na tinoni poreveveina sisa. Ura i Ebarahami isa tu na tamada momoe gita ba sa vania tugu isa sa kame pa manoga pa dorudi na sakasava sa tekuria pana vaipera. \v 5 Ira doru iama qai podo lame vei pa tutina i Livai sa koleria sa na garunu pa Vavanau ko mai tekua sa kame pa manoga tadira doru tinoni Izireli, ira na turadi gu. Ba ira na turadi gu pira ba na podo lame veidi tugu tai Ebarahami. \v 6 Goto i Melekizedeki api sa nake podo lame veina pa tutina i Livai ba sa tekuria gu isa pana tai Ebarahami sira na kame pa manoga beto sa manania si Ebarahami, i Ebarahami isa sa isongia na taringunguti tana Tamasa. \v 7 Taqe gigila vataleaoda gita doru sa isa tu na tinoni poreveveina sa sa vamadia sa na tinoni nake loka poreveveina, ko sa vei sa i Melekizedeki sa sa poreveveina jolania si Ebarahami. \v 8 Pana totoso tadira na iama tuti lame veidi ti Livai sa ira na tinoni qai boka mate gu sa qai tekua na kame pa manoga. Ba pana totoso tai Melekizedeki isa sa tekuria sira na kame pa manoga pana ti Ebarahami sa korapa toaona sisa vei sa ulenia na Kukuti Tabuna. \v 9 Ko pira tana boka paranga vei sa gita. Tonai sa valaoa i Ebarahami sa na kame pa manoga poni sa i Livai ba sa valaoa tugu sa na kame pa manoga. \v 10 Ura i Livai sa oqoro podo sa totonai, ba sa tei korapa tu pa tinina i Ebarahami sisa tonai sa gosoria i Ebarahami si Melekizedeki. \p \v 11 Ego pana ginugua vei qai kole sira na iama bubutu Livai poni sa qai taiania ira na tinoni Izireli sa na Vavanau ti Mosese. Ko vei na roiti tadira na iama bubutu Livai sa bi okoto vatale, poni sa bike tanyogua mule sa kai goto iama isa sa iama pana soana vei sa iama i Melekizedeki, nake iama pana tutina i Eroni isa na tite tadira na tutina i Livai. \v 12 Ba qaike pada sira na iama veveidi inara, ura tonai sa bei sa na tututi iama, poni sa na Vavanau ba sa tabei tugu. \v 13 Ko na oda Bangara i Jisu, isa sa tapoja na veveina pira, sa na podo lame veina pa goto bubutu tu, ko kepore kame pa bubutu isa sa bi roiti vei na iama. \v 14 Taqe gigila vataleaoda gita sa na veveina api ura na oda Bangara sa podo lame vei pa bubutu ti Jiuda tu sisa. Ko i Mosese sake gigalia sa na bubutu alepi tonai sa vavakatonia na veveidi ira na iama. \v 15 Ko pana soana vei tugu isa sa i Jisu sa tavatoqo iama pana soana vei sa iama i Melekizedeki. \v 16 Ko i Jisu sa tavatoqo iama, nake pana garunu tana Vavanau na veveina pai bubutu sa pidoko lame vei sisa, goto sa tavaiama pana neqina na toa kepore vinabetona. \v 17 Ura pira sau sa na Kukuti Tabuna, \q1 <> sau.\x - \xo 7.17 \xo*\xt Kera Vinatarasae 110.4; Giburu 5.6; 6.20.\xt*\x* \p \v 18 Ko na garunu leluna na veveidi ira iama tutina i Livai sa sa tavakole kale pale ura sake ngongo beto sa kepore na veveina. \v 19 Ura na Vavanau ti Mosese sake boka valiosia kai sa. Ko kopira sa isa taqe korapa verania sa jongana jola beto ko sa boka vatata lamegita tana Tamasa. \p \v 20 Ko koleona mule sa na maulu tana Tamasa. Ba na Tamasa sake maulu tonai qai tavaiama sira kaki goto tinoni. \v 21 Goto tonai sa iama si Jisu poni sa maulu sa na Tamasa, pira saunia, \q1 <> sau.\x - \xo 7.21 \xo*\xt Kera Vinatarasae 110.4; Giburu 5.6; 6.20; 7.17.\xt*\x* \p \v 22 Ko pana ginugua vei api sa i Jisu sa sa tamaulu tarinia sa na vinaego tana Tamasa, isa na vinaego sa jongana jolania na vinaego leluna. \v 23 Beto ko isa mule vei sa goto sa pira sa vei. Ira na iama pa vinaego leluna sa qai soku, ura qai boka mate ko qaike boka iama lalaodia. \v 24 Ba i Jisu sa toa laona gu, ko na ona roiti vei na iama sa sake karovo lao tana kai goto tinoni. \v 25 Ko sa vei sa kopira sa doru totoso gu sa boka aloria isa sira qai lame tana Tamasa tonai qai rangea na Karisito, ura isa sa kole jola ko sa turu vaniria pa moena na Tamasa sira. \v 26 Ko sa gosoro gu beto sa pada sa taqe isongia gita sa na kuta iama lavata vevei isa. Isa sa sa vaegoa na Tamasa sisa, sa lioso, kepore kai sela bi roitinia, sa tapikata kale sisa pana tadira na tinoni seladi, beto sa taovulu sae pa noka sisa. \v 27 Isa sake vei kaki goto kuta iama lavata pa moa. Ira na iama pa moa sa doru rane qai vavakukuvunia mai tu ira sa na dia sela mekadi beto sa qai vavakukuvuniria sira na sela tadira na goto tinoni. Goto isa sa roitinia sa kai vavakukuvu pana kai memeka totoso gu tonai sa vaivanania isa sa nona toa mekana. \v 28 Na Vavanau ti Mosese sa vatoqo iamaria ko qai kuta iama lavata sira na tinoni sela ko qaike boka roiti vataleniria doru roiti. Goto na taringunguti tana Tamasa sa tavitia na maulu beto ko sa tuti lame pa liguna na Vavanau isa sa sa vilea sa na Tuna, isa sa boka roiti vataleniria doru sakasa kamua na kamua. \c 8 \s Na kuta iama lavata pa vinaego koregana beto ko sa jongana jola \p \v 1 Na kuta ginugua poreveveina qe korapa vavakatonia agei sa na veveina gu na kuta iama lavata, isa sa korapa toqo pa kale matuana na Tamasa lavatana pa noka, pana totoqona poreveveina jola. \v 2 Isa sa sa roitinia na roiti tana kuta iama lavata pa ia madina jola pana aqaqo tabuna sosotona na Bangara Tamasa tu sa vaturua, nake tinoni. \v 3 Ura doru iama sa qai tavile ko mai valaoria na dia vaivana beto na vavakukuvu manugu lao tana Tamasa. Ko sa vei isa sa noda kuta iama lavata ba mina kolena tu sa na ona vaivana lao tana Tamasa. \v 4 Vei bi korapa pa peso sisa poni sa bike boka iama sisa, ura koledia sira na iama qai taudukunia pana vavanau ko mai valaoria sira na vaivana. \v 5 Na roiti qai roitinia ira na iama sa na kirena beto na onguna gu isa sa roitinia na Karisito pa noka. Sa kai muqisi podeke vei pana totoso tonai mi vaturua na aqaqo tabuna sau i Mosese poni sa paranga vabalaua na Tamasa, pira saunia, <> saunia.\x - \xo 8.5 \xo*\xt Votu 25.40.\xt*\x* \v 6 Ba kopira sa na Karisito sa tei tekua tu sa na roiti tana iama sa poreveveina jolania tadira na iama, kai muqisi podeke vei na vinaego sa vatoqoa isa pa vaikorapaina na Tamasa beto na tinoni ba sa jongana jola, ura na vinaego isa sa kolea na taringunguti jongana jola. \p \v 7 Vei bi kepore selana sa na vinaego momoe poni sa bike tanyaqo mule sa na vinaego vinaruana. \v 8 Ba qaike tutia ira nona tinoni sa nona vinaego momoe ko sa juturia na Tamasa sira tonai sa paranga vei pira pana Kukuti Tabuna, \q1 <> \q1 sau sa na Tamasa.\x - \xo 8.12 \xo*\xt Jeremae 31.31-34.\xt*\x* \p \v 13 Ko tonai sa pojai na Tamasa sa na veveina na vinaego koregana, poni sa sa valelua sa na vinaego momoena. Ko na sakasa sa lelu beto sa taunyara sa kode mineke kole lalaona. \c 9 \s Na vinatarasae pa peso beto na vinatarasae pa noka \p \v 1 Ego ko na vinaego momoe sa koleona sira na uana tolina na vinatarasaena na Tamasa beto koleona sa na aqaqo vavatarasaena beto na madina isa qai roitinia ira na tinoni. \v 2 Isa na aqaqo sa tavaturu pa kale peguruna sa sa tavaisongo na Ia Madina. Ko ketakoi qai kole sa na juke vitu kaena beto na tevolo sa kolea na bereti sa tavaivana lao tana Tamasa. \v 3 Pa liguna na toba poko vinarua sa kole sa na aqaqo sa tavaisongo na Ia Madina Jola. \v 4 Ko ketakoi qai kole sa na tevolo tabuna sa tapoko qolo ko ketakoi qai tavavakukuvu na sakasa umumanga jongadi beto ko na Bokese Binaqara sa ulenia na vinaego tana Tamasa. Na Bokese Binaqara isa sa tapokonia na qolo beto pa leona sa kole na jagi qolo sa kurai na mana, na kolu opata ti Eroni sa nyorunia na equru, beto karu kipa patu rerevatadi ketakoi qai takuti ira na Vavanau vinaego tana Tamasa. \v 5 Pa narena na bokese isa qai vatururia sira na mateana na vinagigilana na Tamasa sa suvere ketakoi, ko na babanadi sa qai revata lao vei pana udena na bokese ketakoi qai tavulasa sira na sela tadira na tinoni. Ba nake lani sa mana kilipuputuria ara sa doru sakasa aipira. \p \v 6 Ego inara qai tavatana vei sira na sakasa ketakoi. Ko ira na iama sa qai tome lao pa aqaqo momoe pa kale peguruna doru totoso ko qai roitinia sa na roiti tana iama. \v 7 Ba na aqaqo vinarua pa leona sa na kuta iama lavata gu sa boka tome laoa, ko kai totoso gu pana kai aoro sa boka tomea isa sa na Ia Madina Jola isa. Tonai sa tome lao sa na kuta iama lavata sa sa pogoso tomenia isa sa na orungudi na manugu sa vavakukuvuniria ko na vulasana nona sela mekana beto na vulasadi na sela qai roiti kaleniria ira na tinoni. \v 8 Na Gagala Tabuna sa vakabere vatatalea pana vinatana vei pira tonai sa korapa turuona sa na aqaqo pa peguruna poni sa na soana lao tomena pa Ia Madina Jola sa sa oqoro bola votu. \v 9 Ko na aqaqo peguruna api sa na vinapapadana sa udukia na totoso kopira. Na ginuana sa na vaivana beto na manugu qai tavavakukuvu lao tana Tamasa sa qaike boka valiosia sa na monanana na tinoni sa vatarasaea na Tamasa. \v 10 Ura na sakasa pira sa na gagani gu, na buku gu, beto kaki soana vei qai vulasa muleniria mekadi gu ira na tinoni. Na totoli tuvisi pana peguruna gu na tini sa aipira, ko qai tavaroiti tinganai gu mina kamua sa na totoso tonai mina vakoregaria doru sakasa na Tamasa. \p \v 11 Na Karisito sa tei lame tu ko isa sa na kuta iama lavatana pana sakasa jongadi taqe isongoria gita kopira. Na aqaqo madina ketakoi sa roiti isa sa poreveveina jola beto sa lioso jola, beto ko nake ira na tinoni qai roitinia sa na aqaqo isa, ko na ginuana sa nake sakasa taroitina pana kasia gusu api sisa. \v 12 Ko nake pana neqina na orungudi na qoti beto na bulumakau goto pana orunguna mekana sa sa tomea isa pana kai memeka totoso gu sa na Ia Madina Jola ko sa teku vanigita na tinaruvata kole jolana. \v 13 Na orungudi gu na qoti na bulumakau beto na kavudi na tuni bulumakau qai taparugu sa qai iparainiria sira na tinoni qaike lioso na dia toa, ko pa soana vei api sa qai boka tavulasa sira na tinoni. \v 14 Ko vei mina sosoto sa sa vei isa, poni sa ai mina koi vei poreveveina sa na orunguna i Jisu. Pana Gagala kole jolana sa vaivanania tana Tamasa sa nona toa mekana sa vei kai vavakukuvu liosona. Ko na orunguna mina valiosia na monanada pana doru roiti kepore vua jongadi, ko ta boka roiti vania na Tamasa toana. \p \v 15 Ko na ginuana vei beto na Karisito sa vatoqoa na vinaego koregana sa vei ko ira sa soruria na Tamasa sa mai tekua na mana kole jolana sa taringungutinia na Tamasa. Ko sa boka gore votu vei pira sa alepi ura na Karisito sa tei mate tu ko sa ruvataria sira na tinoni pana dia roiti ikikeredi qai roitiniria tonai sa korapa koleona sa na vinaego momoe. \v 16 Pana kalena na paranga vakole sa sa poreveveina sa mina tagigila vatale mai sa sa tei mate tu sa na tinoni sa roitinia na paranga vakole, \v 17 ura na paranga vakole sa pa liguna tu sa mate na tinoni sa roiti vakolenia beto sa sa kolea na neqi sa na paranga vakole isa. Goto tonai sa korapa toaona sisa, poni sa sa oqoro pore na ona neqi sa na paranga vakole. \v 18 Ko pana soana vei isa sa na vinaego\f + \fr 9.18 \fr*\ft Na paranga sa tapeluku \ft*\fk vinaego\fk* sa na ginuana ba <> tugu.\f* momoe sa sa tavatoqo tonai sa tavaroiti sa na orunguna na manugu. \v 19 I Mosese sa ule vaniria mai ira na tinoni sa doru garunu pana Vavanau, beto sa tekuria sa na orungudi na bulumakau beto na qoti ko sa qairi tavitiniria na kolo beto sa vatubulia sa na vulu jijimirina sa tapiko pana kae hisopi ko sa iparainia pana buka beto pana tadira doru tinoni sa na orungu. \v 20 Beto ko pira sau sisa, <> sau.\x - \xo 9.20 \xo*\xt Votu 24.8.\xt*\x* \v 21 Ko pana soana vei mutugu isa sa i Mosese sa iparainiria mutugu na orungu sa na aqaqo tabuna beto ko doru sakasa qai tavaroiti pana vinatarasae. \v 22 Ko pana tutina vei sa tapoja pa Vavanau sa tata doru sakasava gu sa qai tavalioso pana orungu, beto ko na sela sa qai tavulasa pa liguna sa tavuva mai tu sa na orungu. \s Na Karisito sa na vavakukuvu sa vulasaria na oda sela \p \v 23 Ko sa poreveveina jola sa ira na sakasa pira, ira na ongudi gu na sakasa pa noka, sa mai tavalioso tugu pana soana vei taqe koni pojai. Ba ira na sakasa pa noka sa na vavakukuvu qai jongana jolaniria tu pira sa na padadi. \v 24 Ko na Karisito sake tomea sa na Ia Madina ira na tinoni gu qai roitinia beto ko na kirena gu isa na sosotona. Goto sa tomea isa sa pa noka sosoto, ko kopira ketakoi sa korapa turu vanigita pa moena na Tamasa sisa. \v 25 Doru aoro sa tonai sa tome lao pana Ia Madina Jola sa na kuta iama lavata poni sa sa pogoso tavitinia sa na orunguna na manugu. Ba na Karisito sa nake soku totoso sa tome lao vaivanania sa nona toa mekana, \v 26 ura vei bi vei isa sa pa popodalaina na kasia gusu ko sa kamua kopira sa bi mate tei soku ngavulu totoso tu sisa. Ba kopira tonai mai okoto qarigu sira na totoso poni sa bola votu kai memeka totoso gu sisa ko sa varijo paleria sira na sela tadira na tinoni tonai sa vaivanania nona toa mekana. \v 27 Doru tinoni sa mai mate kai totoso gu, beto pa liguna isa sa mai gosoroni vaipitu tana Tamasa ira sa na dia sela. \v 28 Ko pana soana vei isa sa na Karisito ba sa vavakukuvunia sa nona toa mekana kai memeka totoso gu ko sa pogoso variuria sa na sela tadira soku tinoni. Ko tonai mina lame na vinarua totoso sisa sa nake veveina na sela sa mina lamenia isa, goto mina lame aloria tu sira qai korapa verania sisa. \c 10 \p \v 1 Na Vavanau tadira na Jiu sa nake kirena sosoto ira na sakasa sosotodi pa noka, goto na ongudi gu na sakasa jongadi sa taringungutiniria na Tamasa. Kai muqisi vavakukuvu gu sa qai tavavakukuvunia doru totoso na doru vaituti aoro gu. Ba na Vavanau sake boka sosoto valiosoria sira na tinoni qai lame tana Tamasa. \v 2 Vei bi kai totoso gu bi tavalioso sa na dia sela sira na tinoni qai vatarasaea na Tamasa, poni sa baike kole roroqu takulangania ira pa monanadi sa na dia sela ko baike roiti gogojonia na vavakukuvu sira na tinoni. \v 3 Ba na vavakukuvu tugu ira sa doru aoro qai kole varoroquniria na dia sela sira na tinoni. \v 4 Ura na orungudi na bulumakau beto na qoti sa qaike boka sosoto vulasia sa na sela tadira na tinoni. \p \v 5 Ko sa vei sa tonai sa vanaqiti lagere pa kasia gusu sa na Karisito poni sa paranga lao tana Tamasa, pira sau, \q1 < qau,>> sau sa na Karisito.\x - \xo 10.5-7 \xo*\xt Kera Vinatarasae 40.6-8.\xt*\x* \p \v 8 Isa sa tapoja momoe sa pira sau, <> ba pira tugu sa na vavakukuvu sa vaigarununia na Vavanau.\x - \xo 10.8 \xo*\xt Kera Vinatarasae 40.6.\xt*\x* \v 9 Beto sa pira sau, <> sau. Ko na vavakukuvu momoe sa kepore na dia neqi ba na vavakukuvu tana Karisito sa pore neqina.\x - \xo 10.9 \xo*\xt Kera Vinatarasae 40.7.\xt*\x* \v 10 Ko pana ginugua vei na Karisito sa roitinia sisa vei sa nyoroguania na Tamasa, poni sa taqe tavalioso pana oda sela sa gita tonai sa vaivanania na tinina sisa pana kai memeka totoso pupusalai gu. \p \v 11 Ira doru iama sa qai turu pa moena na ia vavakukuvuna ko qai roitinia na dia roiti doru aoro beto kai muqisi vavakukuvuna gu sa qai vavaivananiria soku totoso, ba na vavakukuvu ira sa qaike boka vulasaria sa na sela. \v 12 Ba na Karisito sa vaivanania ko na vulasadi na sela sa kai vavakukuvu gu, beto sa toqo keta pa kale matuana na Tamasa, isa na totoqona poreveveina jola, ko mina kamua na kamua. \v 13 Ko kopira sa korapa vera vatalenia sa totonai mai tavakilasa ko mai tavakole pa kauruna sira nona kana. \v 14 Ura kai memeka vavakukuvu gu sa sa valiosoria sira na tinoni qai korapa tavamadi pana dia toa. \p \v 15 Na Gagala Tabuna mekana sa ule vanigita sa na vavakukuvuna na Tuna sa sa garo. Ura pira sau sisa, \q1 \v 16 <> sau.\x - \xo 10.17 \xo*\xt Jeremae 31.34; Giburu 8.12.\xt*\x* \p \v 18 Ko tonai qai taleoso sira na sela, poni sa kepore mule sa kai vavakukuvu bi tanyorogua mule. \s Aria ko ta tata lame tana Tamasa gita \p \v 19 Ko sa vei sa, ka visa tavitiqu, pana orunguna i Jisu taqe taruvata sosoto sa gita ko kopira taqeke matagutu tome laoa gita sa na Ia Madina Jola. \v 20 Isa sa revanga vanigita kai soana koregana na soana toana ko gita taqe boka tutia na soana isa lao ketakoi sa suveria na Tamasa, kai muqisi podeke vei na kuta iama sa lao vei pana poko sa tobai na Ia Madina. Ko i Jisu sa roiti vei isa tonai sa vaivanania na tinina mekana pa korosi, ko na tinina sa sa vei na toba poko. \v 21 Taqe isongia gita sa kai iama poreveveina isa sa kopunia na ruma tana Tamasa. \v 22 Ko aria ko ta tata lame tana Tamasa pana bulo sa sosoto beto pana rarange neqina, ura na buloda qai tei tavalioso tu pana monana ikeredi beto ira na tinida qai tei tavakorega tu pana kolo liosona. \v 23 Ta aru tamana vamauru tonai taqe korapa vera vatalenia sisa mina roiti vanigita na Tamasa, ura na Tamasa sake boka teteria sira nona taringunguti. \v 24 Ta mekarai vaidogoro ko ta vaivaneqi pana vairoqu beto pana roiti jongadi. \v 25 Take aru loloai sa na oda vavaikamu pana toa vinatarasaena na Tamasa. Ira kaki sa qai tei toa vei tu ko sake jonga sa sa vei isa. Goto gita sa ta mekarai paranga vaivaneqi ura qu gigilaimiu agou sa na rane tana Bangara sa rijo tata lame sa kopira. \p \v 26 Ura vei tabe vilea ko tabe toa lalaodia pana sela pa liguna taqe tei teku vakatapia tu gita sa na nongoro sosotona, poni sa kepore mule sa kai vavakukuvu mina boka vulasaria na oda sela. \v 27 Goto na totoso isa sa isa gu sa kole ko mina tavera vatatale sa na vaipitu vaivamatagutuna beto na memea iku lavata mina ganiriagana sira na tinoni qai kanai na Tamasa. \v 28 Na tinoni sa daiona vatabea na Vavanau ti Mosese gu ba sake taroqu goto sa tavamate pale pa liguna qai vavakato sa karu ba kue tinoni ko sa tapoa sa na sela tana. \v 29 Ko mina vei sa ai mina koi vei lavatana sa na vinakilasa na padana na tinoni sa tete anyanyunia na Tuna na Tamasa, sa doro veinia kai sakasa goborona sa na orungu sa vatoqoa na vinaego tana Tamasa beto sa vulasia nona sela, beto ko sa poja vivikeria sa na Gagala sa vadogoronigita na vairoqu! \v 30 Ura taqe gigilaioda gita sa isa sa paranga vei pira, <>\x - \xo 10.30a \xo*\xt Vavanau 32.35; Romu 12.19.\xt*\x* sau. Beto pira mutu sau, <>\x - \xo 10.30b \xo*\xt Vavanau 32.36; Kera Vinatarasae 135.14.\xt*\x* sau. \v 31 Na sakasa vaivamatagutuna jola sa tonai na tinoni mina tavakilasa pa limana na Tamasa toana. \p \v 32 Ba mu roroqua agou sa isa sa vevei na miu toa perangaina. Totonai qu koni batia na kabere tana Tamasa sa qu gosororia soku tapata, ba qu vangajuria sira na vitigi. \v 33 Kaki totoso sa qu tapoja vivikere beto qu tangangulu pa moedi na tinoni, goto kaki totoso sa qu malumu gu ko mu somana tavitiria sira qai tangangulu pana soana vei isa qugu. \v 34 Qu somana gosororia agou sira na vitigi qai gosororia ira na tinoni qai tapiu talenia na veveina na Karisito, beto ko totonai qai teku variunigou sira na miu isisongo sa qu qera gu, ura qu gigilaimiu agou sisa na sakasa sa taringungutinigou na Tamasa sa qu korapa isongoria gu agou, ko ira tu sa na sakasa qai poreveveina jola beto mai kole jola. \v 35 Ko sa vei sa muke munyala tonai mu tangangulu, ura vei munake munyala sa kode muna tekua agou sa na pinia lavatana. \v 36 Goto agou sa mu turu vangaju tu, ko mu boka roitinia agou sa isa sa nyoroguania na Tamasa beto sa muna tekua agou sa nona taringunguti. \v 37 Ura pira sau sa na Kukuti Tabuna, \q1 <> sau.\x - \xo 10.37-38 \xo*\xt Gabakuku 2.3-4.\xt*\x* \p \v 39 Ba gita sa nake tinoni vevei ira qai gabala mulea na dia toa leluna ko qai muma. Goto gita sa na tinoni taqe rangea na Tamasa ko taqe taalo pana oda toa. \c 11 \s Ira na tinoni qai rangea na Tamasa \p \v 1 Ego ko gita taqe rangea na Tamasa sa taqe vagigila vataleria sira na sakasava taqe korapa vera gele vataleniria, beto ko taqe oqoro tu batiria sa na sakasa aipira ba taqe tei gigilariaoda tu sa na sosotodi sira. \v 2 Ura tonai qai rangea ira sa sa qeraniria na Tamasa sira noda tite pa moa. \p \v 3 Taqe isongia na rarange sa taqe vakoinonoa sa na Tamasa sa paranga gu poni sa tavapodaka na kasia gusu, ko ira na sakasa qai tabata sa qai taroiti pana sakasa qaike tabata. \p \v 4 Qi isongia na rarange si Ebolo ko sa vei sa qi vaivanania sa kai vavakukuvu sa jongana jolania ti Keni. Ko qi rangea na Tamasa sisa vei sa qi gigalania kai tinoni tuvisina na Tamasa sisa, ura na Tamasa sa qerania nona vaivana. Beto ko qi rangea isa sa na Tamasa ko sa tei mate tu sisa ba na ona roiti sa korapa tugu paranga vei na tinoni toana pana tadagita. \p \v 5 Qi isongia na rarange si Inoke ko sa vei sa qike gosoria na mate, goto qi tateku variu pa noka. Ko kepore kai tinoni bi batia sisa ura na Tamasa qi teku variua. Na Kukuti Tabuna sa pojai sa totonai qi oqoro tateku vasae sa qi vaqerai na Tamasa sisa sau.\x - \xo 11.5 \xo*\xt Popodalaina 5.24.\xt*\x* \v 6 Na tinoni sa kepore na ona rarange sa sake boka vaqerai isa sa na Tamasa, ura na tinoni sa tata lame tana Tamasa sa mina vasosotoa mai tu isa sa na Tamasa sa na Tamasa toana beto ko isa sa mina vaniria na pinia sira qai nyaqo tutia isa. \p \v 7 Qi isongia na rarange si Noa ko qi vatabea isa sa na paranga vabalau tana Tamasa na veveidi ira na sakasa qai oqoro tabata. Qi vatabea isa sa na Tamasa ko qi roitinia sa na aka ketakoi qi tavasare sisa beto ira nona tatamana. Ko sa vei sa qi tapitu sa na kasia gusu, ba na Tamasa sa doro veinia na tinoni tuvisina si Noa ura qi rangea isa sa na Tamasa. \p \v 8 Qi isongia na rarange si Ebarahami ko tonai qi kukua na Tamasa poni qi vatabea ko qi taloa lao sa pana kai ia qi taringunguti vania na Tamasa. Ko qike gigilai isa sa ketakoi qi korapa valao veinia na Tamasa, ba qi loa pale tugu isa sa nona ia. \v 9 Qi isongia na rarange sisa ko qi suvere vei na tinoni gotona pana ia qi taringunguti vania na Tamasa. Qi suvere pana aqaqo tavitiria ira Aisake beto i Jekopi, ira karu qai tangungutinia tugu vei sa na taringunguti isa. \v 10 Ura i Ebarahami qi kole verania sa na podaka lamena na gusu sa kolea na kokovana mauruna, isa na ruma na Tamasa sa rorovenia beto sa vaturua. \v 11 Qi isongia na rarange si Ebarahami ko qi boka vaporea isa sa kai koburu marene, totonai qai tei baragoso na qoele vivitigi tu sira kao Sera. Qi rangea isa sa na Tamasa mina boka kopunia nona taringunguti. \v 12 Ko pana kalena na vapore koburu sa i Ebarahami qi tei jolania tu na totoso, sa vaitoto vei pu tei mateona tu sisa, ba pana kai memeka tinoni gu api qai podaka votu lame vei tugu qi taringungutinia na Tamasa sira na tutina qai soku vei na seru pa noka, beto qai mota vivitigi vei na nagasa pa poanana. \p \v 13 Ira doru tinoni rarange pira sa qai mate tonai qai korapa rarangeadia na Tamasa. Qai oqoro tekuria ira sira na sakasa sa taringungutiniria na Tamasa, ba pa souna tu qai gegele batiniria ko qai qeraniria beto ko qai ule votunia sa ira sa na tinoni gotodi beto na kamudi gu pa peso api sira qarigu. \v 14 Ira qai paparanga vei inara sa qai vakaberia sa qai korapa verania gu ira sa kai dia gusu togasana. \v 15 Vei na dia gusu qai loai sa bai kole roqu vakoititia, sa bai tei muledia tu sa pa dia gusu isa. \v 16 Ba kai gusu poreveveina jola tu, isa pa noka tu, sa qai kole kukuli gelenia ira. Ko na Tamasa sake keania ko ira mai gigalania na dia Tamasa sisa, beto ko sa vanaqiti vaniria kai gusu sira. \p \v 17 Qi isongia na rarange si Ebarahami ko tonai qi tapodeke poni qi malumu gu ko mi vavakukuvunia isa si Aisake qiu. Ti Ebarahami tugu sa qi vakolea na taringunguti na Tamasa, ba qi malumu vavakukuvunia gu isa sa na tuna mekai. \v 18 Pira qiu sa na Tamasa pana ti Ebarahami, <> qiunia.\x - \xo 11.18 \xo*\xt Popodalaina 21.12; Romu 9.7.\xt*\x* \v 19 I Ebarahami qi rovea sa na Tamasa boka vaturu muleria gu pana mate sira na tinoni, ko pana kai dodorona sa qi teku mulenia tugu pana mate isa si Aisake. \p \v 20 Beto ko qi isongia na rarange si Aisake ko qi leve tariniria na mana mai tekuria vuka risa sira Jekopi i Isoa. \p \v 21 Qi isongia na rarange si Jekopi ko tonai qi tata mate poni qi mananiria sira na okokoto tuna i Josepa beto qi opo pa batuna na ona kolu ko qi vatarasaea na Tamasa.\x - \xo 11.21 \xo*\xt Popodalaina 48.15-16; 47.31.\xt*\x* \p \v 22 Qi isongia na rarange si Josepa ko tonai qi tata okoto nona toa poni qi roqu vakoititia isa sa na veveina mai taloa pa Ijipi ira na tinoni Izireli beto ko qi loa vaniria sa na vavanauna ai mai veinia na pupudana. \p \v 23 Qai isongia na rarange sira na tinana na tamana i Mosese ko tonai qi koni podo poni qai golomo vapaea kue popu, ura qai doria sa kai melalu jojonga sisa ko qaike matagutu majai ira sa na paranga tai Pero. \p \v 24 Qi isongia na rarange si Mosese ko tonai qi lavata sae poni qi daiona tagigalania na koburu tana na tuna rereko i Pero sisa. \v 25 Qi doria sa vei isa mina somana vitigi tavitiria ira na tinoni tana Tamasa sa sa poreveveina jolania isa bi kole qeqera pa toa sela iapeki totoso qiu. \v 26 Qi doria sa vei isa mina tavakea talenia isa sa na veveina na Karisito sa sa poreveveina jolania doru isisongo pa Ijipi, ura qi doro laoa isa sa na pinia mina tekua vuka risa. \v 27 Qi isongia na rarange si Mosese ko qike matagutunia sa na kokora tana na bangara pa Ijipi, goto qi taloaona pa Ijipi. Sa vei qi batini matana sosoto isa sa na Tamasa paena, ko qike gabala. \v 28 Qi isongia na rarange sisa ko qi roitinia isa sa na vavolo Alokata beto qi pojaniria isa sira na tinoni Izireli ko qai orani orungu ira sira na dia atakamana, ko sa vei sa na mateana vaivamate qike vamateria sira na koburu marene moadi tadira na tinoni Izireli. \p \v 29 Qai isongia na rarange sira na tinoni Izireli ko qai rerege karovo veinia na peso pidilina sa na Kolo Jimiri. Goto ira na tinoni Ijipi tonai qai podeke karovo qarigu poni qi uderia na kolo ko qai kuju betodia. \p \v 30 Qai isongia na rarange sira na tinoni Izireli ko qai jegararia sa na toba pa Jeriko pa liguna qai rerege idi livutia ka vitu rane. \p \v 31 Qi isongia na rarange si Rehabi na tugele ko qike tavamate tavitiria ira qai kilunia na Tamasa, ura isa qi vatoga vataleria sira karu tinoni Izireli qai lame dogoro golomia na ia. \p \v 32 Ko na sa mule sa mana vavakatonia ara na veveidi ira qai vasosotoa na Tamasa? Sake kakasa sa na totoso ko manake boka vavakatoniria ara sa na veveidi ira Qidione i Beraki i Samusoni i Jepita i Devita i Samuela beto ko ira na tinoni kokorotai. \v 33 Qai isongia na rarange sira na tinoni veveidi pira ko qai rajaria na vakilasaria sira na goto binangara. Qai roitinia ira sa isa vei sa tuvisi ko qai tekuria sa ira na sakasa vei sa taringungutinia na Tamasa. Qai ngujupukuria sa na mangadi na laione, \v 34 qai vamateria sira na memea iku lavata, qai ukuniria sira qai kole nyonyogua vamateria pana benete. Na tinoni munyala sira ba qai tavaneqi. Qai varene pana vaipera beto ko qai vakilasaria sira na dia kana qai lame vei pana goto bubutu. \v 35 Ira na rereko iviva qai boka dogoro liguria sira na turadi qai tei mate tu ba qai tavaturu mule. Ira kaki qai daidia taruvata ko qai taaru vivitigi tinganai qai mate, ko qai vei ko mai tekua ira sa na toa poreveveina jola tonai mai tavaturu mule qarigu. \v 36 Goto ira kaki sa qai vavagoreniria qera, qai pipiqoloria beto qai vatomeria pa ruma vaipiu. \v 37 Qai tagona vamate, qai taso lomotorua, qai tavamate pana meana na benete. Na kopodi gu na sipi beto na qoti qai pokoniria tonai qai lekogo, qai golaba vaivasevi, qai takomiti beto qai taaru ngangangulu. \v 38 Pana tadira na tinoni vevei pira sa na kasia gusu api sa sake garo! Qai lekogo vei na tinoni karovodi pa qega beto pana ia tatabadi, qai suvere pa bevi beto pa baongo pa kauru peso. \p \v 39 Ira doru tinoni aipira sa qai isongia na rarange ko sa qeraniria na Tamasa. Ba qai oqoro tugu tekua ira sa na sakasa sa taringungutiniria na Tamasa, \v 40 ura na Tamasa sa tei doro momoea tu sa kai sakasa poreveveina tadagita. Na ginuana sa roiti vei isa sa vei ko ira sa mai somana gu tadagita sa mai tavaokoto. \c 12 \s Na vavanau tana Tamasa na Tamada \p \v 1 Ego ko ira na mota tinoni vevei inara qai varene pana dia rarange sa qai idi livutugita aipira. Ko sa vei sa gita ta loa paleria sira doru sakasa qai suqutugita beto na sela sa aru tamanagita, ko ta abutu vangajua gita sa na vaivose sa korapa kole pa moeda gita. \v 2 Ta dogoro vatotogasia gita si Jisu isa na popodalaina beto na vinaokotona na oda rarange. Na qeqera sa sa koleona pa moena ko sa vakepore veveina pale isa sa na mate vaivakeana pa korosi, ko kopira sa korapa toqo pa kale matuana na Tamasa sisa. \p \v 3 Mu doro laoa sisa sa vangajuria na tapata qai vania ira na tinoni seladi, ko muke munyala beto muke oqani taloa pana miu rarange. \v 4 Ura pana miu rajana na sela sa agou sa oqoro votu talenigou na orungu. \v 5 Ba ai vei qu tei muma paleria tu agou sira na paranga vaivaneqi sa poja veinigou na tuna na Tamasa pa Kukuti Tabuna? Pira sau sisa, \q1 <> sau.\x - \xo 12.5-6 \xo*\xt Gigalai 3.11-12.\xt*\x* \p \v 7 Mu vangaju veiniria na vavanau agou sira na vitigi qu tomeria. Na vitigi qu gosororia sa ulenia sa na Tamasa sa korapa veinigou na tuna sagou. Ura kepore sa kai koburu bike tavavanau pana tana tamana. \v 8 Na Tamasa sa vavanauria sira doru tuna. Ko vei munake tavavanau sagou, poni sa nake tuna sosoto isa sagou goto na podo soanamiu gu. \v 9 Ira gu na tamada pa peso ba tonai qai vavanaugita poni sa taqe pangaganiria tu. Ko sa poreveveina jola sa tana tutiria sira na vavanau tana Tamada pana Gagala ko tana toa. \v 10 Ira na tamada mekada sa qai vavanaugita pana totoso papakana gu pana soana qai rove veinia sa tuvisi. Ba na Tamasa sa roiti vei ko mi tokanigita gita ko ta somana tekua sa na toa liosona vei sa toania isa sau. \v 11 Doru vavanau sa pana totoso qai tavaivavanauniria sa qaike vaivaqera goto qai vaivatakulanga. Ba ira qai teku varoitiria sa qai tekua na pinia toa bulena beto na tuvisina. \s Na vavanau beto na vinabalau tadira na tinoni \p \v 12 Ko sa vei sa mu alakaniria sira na limamiu qai mamako beto mu vaturu vatuvisiria sira na nenemiu qai neneqere pavu. \v 13 Beto mu vaemeseria sira na soana ketakoi mai rerege vei na nenemiu, ko na qao mike gabala vapele goto mi tasalana tu. \p \v 14 Mu podeke vivitigia ko mu toania na toa bubulena tavitiria doru tinoni beto na toa liosona pana tana Tamasa, ura na tinoni sake toa vei isa sa minake boka batia sa na Bangara. \v 15 Mu kopu vabalau kita kaki agou mai gabala loa pale na vairoqu vaialona tana Tamasa beto ko kita kaki mai vei na buburu ikikerena mai pidoko sae ko mai vaniria na tapata ira soku pa vaikorapaimiu. \v 16 Mu kopu vabalau kita kaki mai vei i Isoa sa toania na toa aru valulasa beto sake pangagania na Bangara. I Isoa ko pana kai iapeki gagani gu sa vavainia sa na ia tana koburu moa bi tekua isa. \v 17 Ko agou qu gigilaimiu sa pa liguna sa sa nyogua teku isongia isa sa na mana tana tamana ba sake taiania isa sisa. Ura sake boka peluku vamule ligua isa sisa na roiti sa roitinia, ko sa lukana tatalea tu isa ba sake boka. \p \v 18 Ura agou sa quke lame pana ia sa boka tauli beto sa kolea na memea iku na rodomo kukuni na gava ranebongi \v 19 na vaqorona na kuvili beto na ovovelena na parangana na Tamasa. Tonai qai nongoria ira na tinoni Izireli sa na ovovelena na Tamasa poni qai tepa vivitigia ko baike nongoro ligua mule sa kai paranga qarigu, \v 20 ura qai matagutunia sa na vavanau pira sau, <>\x - \xo 12.20 \xo*\xt Votu 19.12-13.\xt*\x* sau. \v 21 Ko na sakasa sa votu tabata pa kubo isa sa vaivamatagutu vivitigi ko i Mosese pira sau, <> sau.\x - \xo 12.21 \xo*\xt Vavanau 9.19.\xt*\x* \v 22 Goto agou sa qu lame pa kubo Zaione beto pa gusu tana Tamasa toana, isa na Jerusalema pa noka, ketakoi qai kole na soku tina na tina mateana, \v 23 pana vaikamu qeqera tadira qai vei na koburu podo moadi, ira sa takuti na isongodi pa noka. Ko qu lame tana Tamasa, isa sa pituria doru tinoni, beto ko pana tadira na gagaladi ira na tinoni jongadi pa moadi qai toa vei sa nyoguania na Tamasa. \v 24 Ko qu lame pana ti Jisu isa sa vatoqoa na vinaego koregana beto ko na orunguna sa iparai valiosonigita, ko na orunguna isa sa uleniria na sakasa poreveveina jolaniria vei ira sa uleniria na orunguna i Ebolo. \p \v 25 Mu kopu vabalau ko muke dainiamiu na vatalinga lao tana Tamasa isa sa korapa paranga lao tamugou. Ura ira qaike vatalinga lao sa tana gu sa valageria pa peso na paranga vabalau tana Tamasa poni ba qaike boka uku. Ko mina vei sa gita tanake boka sosoto uku sa vei tana gabala loaia gita sa isa sa paranga lagere vei pa noka! \v 26 Na ovovelena isa sa jojoua na peso pana totoso isa, ba kopira sa tei paranga vakole vei tu aipira, <> sau.\x - \xo 12.26 \xo*\xt Gaqai 2.6.\xt*\x* \v 27 Ko ira na paranga <> na ginuana sa ira na sakasa qai tavapodaka sa mai tajou vakanoko ko mai tavarijo pale, ko ira na sakasa qaike boka tajou vakanoko mai turu jola. \v 28 Ko gita ta paranga jongana ura taqe isongia na binangara sake boka tajou. Ko sa vei sa ta qera beto ta vatarasaea na Tamasa pana soana mina qerania isa beto ko mi tavitia na matagutu beto na pangaga, \v 29 ura na oda Tamasa sa sa vei na iku pipiara. \c 13 \s Na toa sa vaqerai na Tamasa \p \v 1 Muke beto vairoqu lao lame sagou na tamatasi tana Karisito. \v 2 Muke noso vatogaria pana miu ruma sira na tinoni gotodi. Ura ira kaki qai roiti vei isa sa tonai qaike gigilai poni sa na mateana tu ba qai vakamuria pa dia ruma. \v 3 Muke mumaniria sira qai tome pa ruma vaipiu goto mu roroqu veiniria agou ba qu somana tapiu tavitiria tugu ira. Ira qai gosoro tapata mu roroqu veiniria agou ba qu gosoro tapata tavitiria tugu ira. \v 4 Na vaialava sa mai pangagania doru tinoni, beto ko na roiti tamabaragoso sa kepore selana. Goto ira qai aru valulasa beto ira qai babarata sa na Tamasa mina tutiniria. \v 5 Mu balaunia sa na toa buloa poata, goto mu qerania gu sisa vei qu isongia. Ura pira tei sau tu sa na Tamasa, <> sau.\x - \xo 13.5 \xo*\xt Vavanau 31.6; Popodalaina 28.15; Vavanau 31.8; Josua 1.5.\xt*\x* \v 6 Ko sa vei sa ta varene gita ko pira tau, \q1 <> tau.\x - \xo 13.6 \xo*\xt Kera Vinatarasae 118.6.\xt*\x* \p \v 7 Muke koroto roquria sira na miu tinoni mamata, ira qai ule vanigou na paranga tana Tamasa. Mu doro viloto vatalea sa na vuana na dia uana pana toa, beto ko mu doro tutia sa na rarange neqina qai isongia. \v 8 I Jisu Karisito sa kai muqisi podeke gu pa nyoro pa ngeni ko vuka risa. \v 9 Muke loposoniria ko mai toni vapirugou sira doru vaivagigalai gogotodi. Sa vavagua jola tugu sa na bulomiu mi tavaneqi pana vairoqu vaialona tana Tamasa, goto nake pana tutidi na vavanaudi na veveidi na gagani, ura na vavanau vevei ira sake tokaniria ira qai tutiria. \p \v 10 Gita sa koleona na oda ia vavakukuvuna ba ira na iama qai roiti pa zelepade tadira na Jiu sa qaike tavamalumunia ko mai gania sa na sakasa qai tavavakukuvu ketakoi. \v 11 Doru aoro na kuta iama lavata sa pogoso tomenia pana Ia Madina Jola sa na orunguna manugu ko sa vulasaniria na sela, goto na kokobu tinidi na manugu sa qai taparugu pa peguruna na ia qai suveria ira na minete tinoni. \v 12 Ko sa vei sa i Jisu ba sa mate pa peguruna na tobana na gusu, ko sa valiosoria pana orunguna mekana sira na tinoni. \v 13 Ko gita ba ta votu lao ti Jisu pa peguruna na ia qai suveria ira na tinoni ko ta somana gosoria sa na kea lavata sa varajai isa. \v 14 Ura gita kepore na oda gusu togasana sa pa peso, goto isa tu na gusu vuka risa sa taqe korapa gelenia gita. \v 15 Ko take beto vavakukuvunia gita pana tana Tamasa sa na vinatarasae pana roiti sa roitinia i Jisu. Na vavakukuvu vei isa sa sa koko lame vei pana beberudi ira qai ule votunia na dia rarange pana tana Bangara. \v 16 Na roitina na roiti jongana beto na mekarai vaitokai sa muke vamako goreria, ura ira tugu sa na vavakukuvu qai vaqerai na Tamasa. \p \v 17 Mu vataberia beto mu tutiria sira na miu tinoni mamata. Ira sa qaike minere pana kopumiu agou, ura kode mai ule votunia ira pana tana Tamasa sa isa qai roiti veinia na dia roiti. Ko sa vei sa mu vataberia ko mai roitinia pana qeqera sa na dia roiti, goto vei munake vataberia sa kode mai takulanga ko totonai sa agou sa munake boka tatoka. \p \v 18 Muke nogoto vavara tokanigei agei. Agei qe gigila vatalea sa qe isongia na monana jongana, ura qe nyorogua toania na uana jongana doru totoso. \v 19 Ko qa tepa vivitigigou ara sagou ko mu vavara tokanisiu ko na Tamasa mi sisiqarai garunu mule laonisiu tamugou. \s Na vavara beto na paranga vinaokotona \p \v 20 Ego na Tamasa bule sa tei vaturu mulea tu sa na oda Bangara i Jisu, isa na sepati lavata ura pana orunguna sa vatoqonia isa sa na vinaego kole jolana. \v 21 Ko na Tamasa tugu isa mi vanigou doru sakasa jongadi ko mu boka roiti votunia sa na nyorogua tana, beto ko mi roitinia pana tadagita sisa sa vaqerai isa tonai taqe rangea i Jisu Karisito. Ko i Jisu Karisito sa mi tavatarasae kamua na kamua! Agua. \p \v 22 Qa tepa vivitigigou ara sagou, ka visa tavitiqu, ko mu vainongoro vatalenia sa na paranga vaivaneqina api, ura na leta qa kuti vanigou api sa nake kakasana. \v 23 Qu gigilai sa na tasida i Timote sa tei tavavotu tu, ko vei mina oqani lame poni sa kode mana tonia tonai mana lao dogorogou agou. \p \v 24 Mu pojaniria na mei roroqu lavata tadira na miu tinoni mamata beto tadira doru tinoni tana Tamasa. Ira na tasida qai koko lame vei pa Itali ba qai valaoa na dia roroqu tamugou. \v 25 Na vairoqu varialona mi vavaburogou agou doru.