\id JAS  
\h Yakowsi 
\toc1 Yakowsi 
\toc2 Yakowsi 
\toc3 Yakowsi 
\mt1 Yakowsi  
\ip Mak khorta puk di de Yakowsi. Riy rwarora Yakowis di, Yesus Kristus hyal raralamni (Mat. 13:55; Gal. 1:19). Yakowsi nhorta puk di pa na'enyatga la'a Israel luwnu-a'nani mak kanie'era la'a noha-rai uhunu-ewatni-ewatni-lahwani (1:1). Mere Yakowsi lirni la'a puk di de riy honona hota rpaikia pa rlernohora.  
\ip La'a puk di de Yakowsi nakot nohora agama yala'ani mak kaplol memna la'a Uplerlawna yamkekni (1:17). Enakot walia niwra la'pa itiwra itpesiay lia'a Uplerlawna mere it edon tlernohora E wniarorni-wnialaini de hota it pesiayni de nakleh perkuna (2:14-26). La'a puk di wal pia itlernana wniatutu-wniaye'a harahu wali mak kodi it pesiayni la'a ga'a.  
\is1 La' puk di de e rakot nohor emkadille:  
\io2 1. La'pa itler la kropna-krieutu, nniahora-nniala'a, it pesiayni narur lia Uplerlawna (1:1-18)  
\io2 2. Itatlina me itlernohor reria Puka lirni (1:19-27)  
\io2 3. Yana tnaheri-tnahelta rira (2:1-13)  
\io2 4. Pesiay mak kaplola la hanmeni de, nhioli-lieta ilu-wniehwa rlernohor reria (2:14-26)  
\io2 5. Yana itnairia it namni pa tapolu-taliella, tlokra-tsautu me twohora-ttatra riy (3:1-12)  
\io2 6. Kirkira-ralma-riora mak kwatiawua Ilyamou-Watyatoha (3:13-16)  
\io2 7. Makpesiay nhiolli-lietni illu-wniehwani mak kaplola la' nohkeran di (4:1-17)  
\io2 8. Nnio'a-niatu la'a riy maka kre'a-ktaru (5:1-6)  
\io2 9. Nnio'a-niatu hohoni (5:7-20)  
\c 1  
\s1 Yakowsi nwak kalwieda  
\p
\v 1 Ina-nara ama-hyali, Yahudi miy mak kler olek la Uplerlawna mutnu pepanni-taurnu ralamni, makpeha-maklawan la'a noheri woru-lyanti nayanni.  
\p A' di de Yakowsi, awuak kalwieda-paitiota la miy hononmi. A'g ed mak kre'ela khi'a hopopan la Uplerlawna lirni-tunnu me arie'ela ghima-rie'a lidna-tiauru nohora Itmatromni Yesus Kristus.   
\s1 Pesiay mak kodi it la kirkira-ralma-riora  
\p
\v 2 Ina-nara ama-hyali miy hononmi. La'pa mormiormi-dardiarmi rler la kropanni-krieutnu polpuol inni-wakwak amni, de yana ralammi nmawla mere mihepuepru nohora.  
\v 3 Yoma unut lawn olek hade tiy miy wia. Ina-nara miatga oleka, de la'pa itler la kropna-krieutu mere emkade ho'mana it pesiayni narur lia Orgahi-Orha'a, de hota yeher to' pa itatu tatahan it ralamni la kropna-krieutu polpuol ina-wakwak ama hya' to'owa.  
\v 4 Ne hota la'a tatahan ralamni nek emkadi, la hohoni de hota itla' riy mak kden la plol wawna, de de riy mak kler la plolli-mneheni la hya'-hya' to'owa.  
\v 5 Mere la'pa riy id tiy miy die naplin niohora hota nwehwa-nlakta emkameni la' kropna-krieutu ralamni, de mikot la pa e nwak nek talla la Uplerlawna. Ne plol toto' pa hota Uplerlawna Nala o'ta-kriahlu la e'a, yoma Uplerlawna ed mak kala himima-rere'a la he'-he' to'a, lola Uplerlawna ralma plele'erni pede edon Nawenan la riy mak kwak la E'a.  
\v 6 Hornama riy meni mak kwak la E' de, de pesiayni namtemna. Yoma mak pesiayni edon kamtemna, de emekneka yo'or tah'i lawna maka anni nod lia'-nod miaiya.  
\v 7 Riy mak emkade, de yana nwarora de hota Orgahi-Orha'a Nwahla polpuollu-wakwakni,  
\v 8 yoma riy de emekwalima damdiamu kleh ga'ara pede ralamni worworga.   
\s1 La'a kleha-lara me re'a-tniaru  
\p
\v 9 Ina-nara makpesiay miy, mak kakleha-kaplara de yana ralammi rmawla, mere mihepru yoma Uplerlawna Nwalir nian miy pia mhi' E limni-rorni.  
\v 10 Ne makpesiay mak kre'a-ktaru, de mihepru yoma (Uplerlawna Nhi' totpena miy edon mhia'ara aranmi la re'emi-tniarmi, mere mhia'ara aranmi tetema la Uplerlawna. Yoma) hota Uplerlawna orgahi ed maka kalernia makre'a-ktaru miy genmi. Mak kre'a-ktaru re hota emolmolla wewan deutu mak kapi'ira.  
\v 11 Yoma la'pa lera nhit panpahna de wewan de hota napliau, ne deutnu mana napi'ir doin nohora samounu. La' walia makre'a-maktaru re hota rler la matmiati-molmuolu la' ler maka ir er ma'ta la wniadakanni ralamni.   
\s1 Totota-wudwiudi nora norniori-tamtama  
\p
\v 12 Mak katehra nan ralamni la'a kropna-krieutu ralamni, de hota nler la unut lawna. Yoma la'pa nlewan la yatehra ralma la'a kropna-krieutu re hota e nlernana mormiori-dardiari maka Uplerlawna Nano'targ oleka wa la'a riy meni-meni maka ralamni nden rer lia Uplerlawna. Riy de hota emolmolan nekama mak kawlari ida mak kler ulu la' honi pede nlernana siew de.   
\p
\v 13 La'pa riy ida nler la yapi'u-yaga'u, yan niwra yapi'u-yaga' die ha nwatiawua Uplerlawna. Yoma ta'en niana Uplerlawna Natlina-natailla' yapi'u-yaga'u (yoma Uplerlawna edonna nora yatyatni-halalli rla' lir ida) pa Ntota-nwudia riy ida.  
\v 14 Mere hota yapi'u-yaga' die nwatiawu riy de ihranu ralamni. Yoma wniaror yatyata ed olek la. Ne la'pa riy de niwra nlernohora wniaror yatyat de, hade de emolmolan nekama i'n mak kiwra nte'la la' ainiara mere naplin niek la ema rhewra kenna.  
\v 15 Ne la'pa tlernohora yatyata-halal mak kden olek la it ihranu ralamni de, de hota itler la do'a-hala ralamni. Ne la'pa do'a-hal de na'ona-naga'ar la it ihranu ralamni, demade nod it la matmiati-molmuolu ralamni.   
\p
\v 16 Yan memmemna i'nu-na'ru a'mu-hya'lu mak kden rer lia a ih'ru-ralmu mpiaror mak edon kaplola.  
\v 17 Yoma hya' maka itlernana kalwiedweda la'pa ra'a-palu honona re, hade nwatiawua Ilyamou-Watyatoha, maka Uplerlawna mak kwoili-knatria, demade orgahi ed mak kalernia. E' ed maka kwahi'a-kayapia lera-wolla la' lyanti. E' de de Uplerlawna maka nhiolli-lietni ndel to'ola genni, pede edon emeka lera-wolla pa nernu-nha'ata.  
\v 18 Nlernohora E ralma-rior wamueheni, pede Nhopan pa rakot nohora Uplerlawna Kot Kalwiedni-Paitiotni mai ita, totpa la' talan emkade pede hota Nhi' itla' E a'nani. Totpena hota itlernan gen miak katulu-karehi la'a ha mormiori honona maka Ha Nakoki-nayap niana re.   
\s1 Tatlina me tlernohora  
\p
\v 19 Ina-nara ama-hyali maka kden reria la a ralmu, mhioratrer hadille. Miatu mitlina fiekta mere yana pleta-plet pa miltieri onde miwenna.  
\v 20 Yoma la' riy mak kawenna de, edonna nhi'a-nyap tiarga kalwiedwedni mak kla'a Uplerlawna ralamni.  
\v 21 La' hade pede do'a-hala honona, la'pa hya'-hya' to'owa mak kpa'eini-kpahala it ralamni de, tsopliala walli. Yana tatulu-tapetna it inonni mere mai pia it tala ihru ploi-ralma ple'era pa treiniana-ta'nana Uplerlawna lirni-tunnu maka Ha Nohor taru-ntamin tar lia it ralamni, yoma lira-tunu maka Uplerlawna orgahi Nala re, de e npapan targa ruri-lai mak hota nal it la mori-lewna.   
\p
\v 22 Ne mliernohora hya' maka Uplerlawna Nakota. Yan mitlin to'a Uplerlawna lirni-tunnu mere edon mliernohora, yoma hota la'pa edon mliernohora, de miy mi'akal to'a inon wamuehemi.  
\v 23 Yoma riy maka katlina Uplerlawna lirni-tunnu mere edonna nlernohora de emeknekama riy mak kamkek gaini la totmemi.  
\v 24 Namkek toto'a mere nla'awa demade nhortaplinga rupni.  
\v 25 Mere Uplerlawna deullu-tatarni naplele'era ne nala ruri-lai na npapna, totpena na nwe'er doini rimormiori la' do'a-hala ralamni. Ne riy maka edon nhoratdoin hya' maka natlin oleka la de, ne nwaror reri-nwalai reri samomuowa pa nlernohora deulu-tatra re, de hota riy de ed maka klernana Uplerlawna ra'ani-pallu.   
\p
\v 26 La'pa riy ida nwarora de, e' de riy mak kape'el la kniola tieru-niawur nehla la Uplerlawna, mere edonna natiak namni wnialawarni, de riy de orgahani enakal nan owa'ana inon wamueheni. Lia'a kreini de nwal lia hamamuamua.  
\v 27 Agama wniatutnu yala'ani mak kaplol meman la geni la'a Uplerlawna it Amlawanni de yamkekni, de totpa itsima-tre'a la a'na riy patyatni mak kakleha-kaplara. Me tatu tatiak reri kalwiedweda totpena yana tlernohora rimormiori nohkerna ralma-riorni.   
\c 2  
\s1 Yana tnaheri-tnahelta rira  
\p
\v 1 Ina-nara ama-hyali miy, miy mpiesiay oleka la Orgahi Yesus Kristus mak kodia Uplerlawna plolli-mneheni hititni-repreparni. La' hade pede yan memmemna mpiar la lirmi-yatmi pa mniaheri-mniahelta rimormior wialmi.  
\v 2 Yoma hota riy makre'a-maktaru ida hitita-reprepar nohora lelli-kdielli hewewta-naniayarni pa nmai lia yawoka-yale'u, ne edon nalo'on wali ne riy makakleha ida nmai, die nnairia pritni-phiaratni.  
\v 3 Pede hota miy mhiu'ru-mhielma riy mak kamrehi-kamda'ar nohora naniayarni de. Noma mikot la miwra: “Mmuai lia mtatangen dilla.” Mere hota mikot la makakleha-kaplar de miwra: “Hoi, muprir niek la hande” onde: “Muwiatru la a la'ku onni.”  
\v 4 Nhioli-liet mak emkade, de miy mhieri-mhielta rimormiori wialmi me miy milernu-miha'a rimormiori de mniairia ralma-rior yatyata.   
\p
\v 5 Ina-nara ama-hyali mak kden la a ralmu, mhioratreria. Miat memn oleka de, riy mak kakleha-kaplara la nohkerna wawannu di, de hota Uplerlawna Nwaliria pa nwal lia mak ktarga pesiay miak karuri. Riy mak emkare, de hota rhor temna la Uplerlawna mutnu mak kor rewre'wa E'a, ne mak Enodi plolli la pa emeka Ray, yoma emekneka hya' maka Uplerlawna Nano'targa la'a riy maka ralamni kden rer lia E'a.  
\v 6 Mere miy die mpialdioinia pa mipolu-miliella riy mak kakleha-kaplara. Mere miatg memn oleka, de makre'a-maktaru ri, ir er maka kutni-kdahla miy me ir er maka ka'ita miy lia watghudi gaini.  
\v 7 Ne hya' wali die, ir er maka kamola-kama'a Yesus kotni-nanni ya'ulli-yawedni. Ne miy di de Uplerlawna gahani miy.   
\p
\v 8 La'pa mhi' oleka deulu-tatra mak karehi, maka e rakot nohora la'a Puk lawna ralamni, de emkadilla lirni: “Mtiulla-msiaynia mira'a-mipal wualia rimormiori wialmu de emekwalima miy e mimkek inon wamuehemi,” de mhi' nan oleka plollolli.  
\v 9 Mere la'pa miy mhieri-mhielta rimormiori wialmi la'a yamkek matmi, de mhi' oleka do'a-hal la inonmi. Ne deulu-tatra Uplerlawna niwra miy er maka kadunti-kawetria deulu-tatra.  
\v 10 Riy mak khelkiai-khakpera Uplerlawna deullu-tatarni id neka, de emekneka riy maka kadunti-kawetria deulu-tatra re honona.  
\v 11 Yoma Uplerlawna ed maka Nakot niwra: “Yana milira-miliai.” Ne E' mana Niwra: “Yana mpiunu-mpienna.” Pa la'pa hota miy edonna milira-miliai mere miy mpiunu-mpienna, de emekwalima miy e midunti-miwetri olek walia Uplerlawna deullu-tatarni.   
\p
\v 12 La' hade pede la'a ltiermi-tianmi, wniehwami-liakatmi, hihi'imi-yapyapmi re honona, de mhi'a-myapia emolmolla riy mak hota Uplerlawna Nhudi-npara Nlernohora Yesus Kristus deullu-tatarni maka ha ra rwe'er doinia rimormiori.  
\v 13 Yoma hota la'a riy maka edon kat niohora sniayni la rimormior wialli la' dodo'ondi neka, de hota Uplerlawna edon Ntutga sniayanni la, la'a ler maka Nhudi-npara riy honona la'a watghudi lokarni. Mere la'pa riy id mana natu ntutga sniayanni la rimormior wialli, de hota Uplerlawna Ntutga sniayanni la' e'a.   
\s1 Two'la nohora pesiay  
\p
\v 14 Ina-nara ama-hyali, pe'el walia pa riy ida niwra e de riy maka kpesiay id e'a. Mere e' edonna ntutga la e wniehwani-liakatni?! Hota pesiay miak emkade ta'en niana nodia it la mormiori-dardiari toh!  
\v 15 Emekwalima la'pa ina-nara makpesiay ida nakleha lawra-raini. Ne e' nekpa ya'ana-yemannu nek de kawawa la lera-lera.  
\v 16 Hya' ed maka kperkun pede mikot la miwra: “Kalwieda tiy o'a muora ya'anmu-yemanmu nora naniayarmu re.” Hota miala hya'a wniaror pa mikota lir mak emkade la' e'a, mere miy niek de edonna miala hya' maka ena'an pa namoria aranni?!  
\v 17 Emkade wal lia pesiay. La'pa edonna tsi'a-tyapia kalwiedweda pa talharia it pesiayni, de it pesiayni de nakleh perkuna.   
\p
\v 18 Matialo'onama riy ida niwra: “La' doma wniarorni de riy er rha'ar to' aranni la pesiayni. Ne dom to' mana e rahnia'ar to'ola wniehwa-liakta.”  
\p Hota a'g ed maka kakwiet nana yatian de: Mtiut tieka la mai a'u, emkamenila tamkeka riy maka ktarga pesiay mere edon rtutga la nhiolli-lietni ne hota atiut wal lia nhioli-lieta pa itat niohora pesiay.  
\v 19 Miy mpiesiaya la Uplerlawna de Ntuin to'ola riy ida toh?! Pesiay mak emkade plol toto'a. Mere hegana-kawnu yatni-rha'ani mana rpesiay emkade wal piede ramta'at Uplerlawna, de rdiwra-rda'ala.   
\p
\v 20 Miy mpiodku-mpiadku me! Hota hya' owa'an pa rakot owa'an tiy miy totpa miatga, de pesiay die etla hanmeni, de nhioli-lieta ilu-yehwa nlernohor reria?! Pesiay maka edon rhi'a-ryapia nohora nwal lia hamamuamua toh?!  
\v 21 Mimkek to'ola Abraham, it upni-tgarni de. Uplerlawna Netlia de e' de riy mak kaplol la Uplerlawna yamkekni, yoma la'a nhiolli-lietni la'a lera nal a'nani Isak pa nhi'a la hoihoi-tantiani toh!  
\v 22 La' hadi de nayamkek meman mai ita, de Abraham pesiayni de talanwalli ilu-wniehwa totpena yana naheri-nawalia. Ne, ilu-wniehwa mak klernohor reria Abraham pesiayni, de hade ed mak kariei pede pesiayni de plol toto' la Uplerlawna yamkekni.  
\v 23 Me Abraham illu-wniehwani la' ler maka enal a'nani, de nlernohor memna Puka lirni mak emkadilla: “Abraham npesiaya Uplerlawna, ne la'a pesiayni pa Uplerlawna Nreiniana-na'nana pa emeka riy mak kaplol la Uplerlawna yamkekni.” \f + \fr 2.23 \ft 2:23 Puka Pianullu 15:6 \f* Hade pede rwet la Abraham de, de Uplerlawna heiwialli.  
\v 24 Pede miatga de naplol meman la' lera-mela ri, de Uplerlawna Nreiniana-na'nana rimormiori pa emeka riy mak kaplol la Uplerlawna yamkekni yoma hya' maka riy rhi'a-ryapia, de edonna rtut tio' pesiayni.   
\p
\v 25 Ina-nara, tamkek wal lia Rahab, patke' yat de. Emekwali Abraham, de Uplerlawna Nreiniana-na'nana Rahab pa emeka riy mak kaplol la Uplerlawna ralma-riorni, yoma la'a nhiolli-lietni mak kaplola la' ler maka enade'a riy Israel mak kmai pia klina-kmata noha Kana'ana, ne nal talan la ir pa rmori-rlewna.  
\v 26 Ina-nara, a'ukot olek la'a hare honona totpa miatga, de emeka inon mak kakleha aranni nmati, emkade walia pesiay miaka edonna rhi'a-ryap niohora, de pesiaya mak kwal lia hamamuamua.   
\c 3  
\s1 It namni wnialawarni  
\p
\v 1 Ina-nara ama-hyali, miy hononmi mitlina. Awuak totpa riy harahu lia'a miy die, yana mlia' tungkuru. Miatg oleka de, he'a la' tungkuru de hota Uplerlawna Nhudia la' watghudi lokarni, nareh miemna mak edonna kla' tungkuru.  
\v 2 La'pa it hononita, de nhi'inde tsi' mak edon kaplola, mere riy mak edonna khi' do'a-kyap hial la'a wniareini-wniahaurnu de, hota riy de nden la plol wawna me e' ed maka katu kodia inonni la haneknek wawannu.   
\p
\v 3 Itala kuda ida pa itsi'a la yawalliohora. La'pa itkeni tali la kuda nurnu totpena nlernohor ita, de emekwalima it todi plolli la kud de inonni tetema. Mere tali nek de kuku'a.  
\v 4 Tamkek la kapli ida. De ha matmiat liawna id hade, me anin lawna nod lia'-nod miaiya, mere yormudi ed maka na ntorreria kapil de ulanni pa kawehwa reria kapil de gaini, kennama ulanni kuku'a.  
\v 5 Tamkek wal lia' orun lawna-wewan lawna. Mere ai kwiar ku' ida nmor die, hota nlomar doin momuoga la. Hare honona re emekwalima it namni. It namni de kuku' selma mere nran tutulu it inonni la hya' maka hota kod it la lira-tunga matmiati-molmuolu.  
\v 6 It namni nwalawar de emekwalia ai wnialawarni. La' it inonni di, de it namni de ed maka kpoti-kaduw nana yatyatni-halalli la' it inonni tetema me la'a it mormiorni-dardiarni tetema la' noh keran di wawannu. La'pa takot yatyatni la mak katlina la it wniahaurnu, de emeka ai liali makden la naraka wikni de hota nram doin momuowua.   
\p
\v 7 Yoma hota la'a hamormiori riwnu-halli honona maka klihir matmata-khaw riarara re, me onu-ma'nu, mak knema-ktai, mak kawrika-kawriai, me i'na-ya'ana mana rimormiori namar niana re, ne hota rmar nian owa'ana.  
\v 8 Mere hota la' it namni de, riy id mana edonna namar niana. Emeka maka klihir matmat-khaw riarara, rlihira-rnaiya ya'ana, de ta'en niana rimormiori nodi plolli la, ne emolmolannek walima niy ida nho'owa, de hota riy de nmati, it namni de nodi riy lia yatyatni-halalli yatlorni-yatra'ani.   
\p
\v 9 It namni nekpa itala pa ta'uli-tawedia Orgahi-Orha'a it Amlawanni de. Mere hota it namni de nekpa ita tlokra-tsautia it rimormior wialli, maka Uplerlawna Nakoki-nayap niana de emekwali E'a.  
\v 10 It namni de na'uli-nawedia Uplerlawna, demade nwaldioinia pa nlokra-nhaut rira. Ina-nara, la'a plollolli de yana tsi' emkade.  
\v 11 Mimkek teka la ger ormata ida, de e nopilgota ger or mi'na nora ger mahana?!  
\v 12 La'a kar ona ida de edonna nawo'a korma. Ne lokrahi ida de edonna nawo'a kar wo'a. Opil tah'i edonna nopilgota ger wo'ora turnu. Emkade walia, edon naplola pa it namni de na'uli-nawedi Uplerlawna nhor nioka nlokra-nhautia it rimormior wialli.   
\s1 Lira-yatu mak kwatiawua heyanna  
\p
\v 13 La'pa mliernana riy id tiy miy die mak kiwra: “A' di de mak katu, mak ktarga kirkira-ralma-rior samomuou,” de mikot la pa ntutga wniehwa-liakta kalwieda-paitiota me natu nlol yawa pa nhu'ru-nhelma rimormior wialli totpa hihi'ini-yapyapni plol toto' pa emeka riy mak ktarga kirkira-ralma-rior samomuou.  
\v 14 Mere la'pa riy de ralamni namehra namkeka riy doma samounu me ntota-nwudi tio'ola inon wamueheni, de yana na'akla pa nwarehi inonni la mutwualli niwra e' de mak katu.  
\v 15 Lira-yatu mak emkare de hade edonna nwatiawu Ilyamou-Watyatoha mere ha nwatiawua nohkerna wawannu me nko'i nana nohkerna gahani pa nler teman la ralam yatyatni maka hegana amlawanni karkiarni enni.  
\v 16 Yoma la'pa riy ralamni namehra yoma ramkeka riy doma samounu me rtota-rwud tio'ola ir inon wamueheni, de hota nodi niek riy lia riwtu-hora kokokna-rariarni me nhioli-lieta yatyata-halala.   
\p
\v 17 Mere riy maka kwarora-kwalai niana lira-yatu mak kwatiawu Uplerlawna, de hota mormiorni de namou-nawitan la Uplerlawna yamkekni. Ne riy de mana ralma ploi-plele'era la rimormior wialli pede edon nawenan taru mere nor rimormior wialli nkalwiedweda. E' mana natu natlina-nataili me hota yehwani mnapla pede natlin la riy dom to'a wniarorni-wnialaini. Hota natu ntut reri ralam kalwiedni, me nhima-nre' reria e rimormior wialli. Ne edon nniaheri-nniahelta rimormior wialli onde ntukla-nwahla riy.  
\v 18 Emolmolan nekama mak kawuli-katniamni nape'el pa nawuli-natniamnia la'a nhyi'ini, hota nlernana rieiki-wnio'ora, de hota emkade wal lia' riy maka kwahaka kalwieda-paitiota la rimormior wialli, de hota riy rahu rlernohora e' pede ir nek de rhi' samomuou lia ir rimormior wialli.   
\c 4  
\s1 Uplerlawna edon Natlin la mak klernohora nohkerna ralma-riorni polpuollu-wakwakni  
\p
\v 1 Ina-nara mitlina. Miatg oleka de, mihuri-miwo'ora, mpiadupla-mpiahia'ala onnila mpiaror nohora nohkeran di wniarorni-wnialaini mak edon nora Uplerlawna ralma-riorni ramneneha!  
\v 2 Hota mpiaror pa mia'ala, mere taken niana mia' nana noma mpiarora wniunu-wnienna. Mpiaror nana pa mliernana hyoni-hyani re'a-tniaru mere miy edonna mia' nana hya' maka ha mihaka. Noma mihuri-miwo'or nohora pa mpiadupla-mpiahia'ala. Hare honona de hota edonna mliernana yoma edonna mpiak harella Uplerlawna.  
\v 3 Ne la'pa mpiak olek ho'mana, hota edon mliernan walia yoma wniaror maka ha mniair pa me mpiak de, nhala. Hya' maka ha mpiak de, de mtiot nan to' inon wamuehemi.   
\p
\v 4 Miy die edonna mdien rer lia Uplerlawna lirni-tunnu. Miy e miat memn oleka de, la'pa miy e mpiapan rer lia nohkerna, de mlia' Uplerlawna arwalli toh?! Pede la'pa he' mak kulit rer lia nohkerna, de e' ed maka ka'aw niana Uplerlawna-Mempulwatnu pa nora ra'ara.  
\v 5 Puklawna lirni niwra Nhiw Lululli maka Uplerlawna Nalernia la it wawannu, de Nahmen memna itlernohora nohkerna gahani, mere itden rer tio' E'a. Yana mpiarora de Puka lirni de edon naplola!  
\v 6 Mere Uplerlawna Nala ruri-lai totpa Nreh niana it ihranu-ralamni yatni-halli. La' hade pede e rhorat tar wualia la Puklawna ralamni de:  
\q1 “Uplerlawna Nwayotlia riy mak katulu-kapetna, mere Nwaldioinia pa Nara'a-napalga riy mak katu khu'ru-khelma.” \f + \fr 4.6 \ft 4:6 Amsal. 3:34 \f*   
\p
\v 7 Hade emkade pede mhiu'ru-mhielma Uplerlawna pa mliernohora E nnio'oni-niatnu. La' talan emkade pede miy edon mliernohora hegana amlawanni ne hota hegana honona re rawlar dioini miy lia.  
\v 8 Mriehgor rer lia Uplerlawna ne E' mana hota Nrehgor rer tiy miy. Mhio'a-mhiaiya limmi la do'omi-halmi ralamni, me mimoga ihrami-ralammi la'a mak kawu'u-kahana, yoma miy ralammi worworga la miy pesiaymi.  
\v 9 Mlier toto' meman la ralma kwali, ne mkio'a-mkiakur nohora pa mipolu-mitniani. Miy hepurmi re rwal lia knio'a-kniakru, ne yamuki-yahepurmi re mana rwal lia lui-nuhru.  
\v 10 Mhiu'ru-mhielam la Orgahi-Orha'a totpena E' ed maka kran miy lia gen tiutulu.   
\s1 Nnio'a-niatu totpena yana tapolu-taliella it rimormior wialli  
\p
\v 11 Ina-nara ama-hyali hononmi mitlina. Yana idma napolu-naliella ida onde idma nwaghala ida, onnila miy hononmi re de makpesiay rewre'wa miy. La'pa hameni napolu-naliella ida me idma nwaghal ida, de emekwalima e' ed mak kaliella me kwaghala Uplerlawna deullu-tatarni. Hade nnia'eratni de, miy edonna mliernohora deulu-tatra re, mere miy er mak kodi plolli la deulu-tatra.  
\v 12 La'a plollolli de riy memeh' de ed maka kodi plolli pa Ntorna watghudi la rimormiori hononita. E' ed mak kala deulu-tatra me mak khudi-kpara rimormiori ita. E' de Uplerlawna mak kodia plolli pa Namori-nalewna me Nodi plolli pa Nala matmiati-molmuolu plalahwa pa rrinnia rimormiori la ai mormiori ralamni (naraka). Hya' miy piede, miy miwra mpiaghala rimormiori wialmi?!   
\s1 Yana mhioratdoin Uplerlawna la kirkirmi-ralma-riormi  
\p
\v 13 I'nu-na'ru a'mu-hya'lu (makla' makwadakna miy), nhi'inde miwra: “La' ler di onde repra de hota amla'a leta ida ne hota amden nek la hande pa anin penpuenu ida totpena ampahak untu.” Mitlin pa a'ukota.  
\v 14 Hya' maka hota ha mliernana la repra, de miy niek de hota miplin niohora. Miy emolmolla ai miokla mak kmokla-kmahu mere tamkek owa'an de nmol tietema.  
\v 15 La'a plollolli de mikot emkadilla: “La'pa Orgahi-Orha'a orgahani ralamni nal am die, hota ammormiori plalahwa pa amhi'a hanek-harahu wuawannu.”  
\v 16 Mere miy mitulu-mipetna inonmi. Mitulu-mipetna inonmi de nhal wa.  
\v 17 Ina-nara a'ukot tiy miy die, he' mak kat niohora hya' mak kaplola ri, mere edon nhi' nana-nyap niana de, e' de e nler olek la do'a-hala ralamni.   
\c 5  
\s1 Nnio'a-niatu la'a riy maka kre'a-ktaru  
\p
\v 1 Mak kre'a-ktaru miy, mtia'wa tlinmi la a li'ru ri. A'ukot tiy miy totpa mkio'a-mkiakru mipolu-mitniani yoma hota mlier la kropna-krieut lawna mak kodia miy lia lui-nuhru.  
\v 2 Re'emi-tniarmi rwal lia gepgehpani-taltia'lani. Naniayarmi re de erieri na'an ahorga.  
\v 3 Lelmi-mahami de rakarte' momuou, ne la' ler mak hota Uplerlawna Nhudi-npara rimormiori la watghudi lokarni de re'emi-tniarmi mak rakarte' momuou re, hota rtutrier niohora miy pia mlier la niukum lalawna. Hota mlier la yatyatni-halalli yatlorni-yatra'ani pa emolmolan nekama hya'-hya' to' maka ai na'an doinia la. Mkio'a-mkiakru yoma miy e miniutin targa re'emi-tniarmi pa ma mpieiya ler mak kiwa kte'ela lera noha niatni de.  
\v 4 Miy miak edonna kpairia rira liwatnu-odawni la'a nhyi'a-tlunni mak ha rkari re, de mitlina ira luini-nuhranu yoma edonna mpiair ma'ta. Rhaun pa riwra: “Mutlin mai ami Matromlawnu nee!” De nhiaunu re, rayatlin momuou lia Orgahi-Orha'a Uplerlawna-Mempulwatnu Makodi plolli.  
\v 5 Miy e mrie'a-mtiarg olekwa ne, miy mi'ina-miemni oleka nohkeran di wullu-we'elli. Miy emeka nhiuri-wnia'ana maka riy rwa'ana pa rhi' apetna inonni totpa lerni ntu'tu wa dewade rwunu-rwenna pa ra'ana.  
\v 6 Miy miana e miukum penna riy mak kakleha do'a-hala, mak edonna kmalawan tiy miy.   
\s1 Ralam tehra la kropna-krieutu ralamni  
\p
\v 7 Ina-nara ama-hyali miy, la' yoma mak kre'a-ktaru mak knahora-knala'a miy die hota kler la niukum lalawna, la' hade pede mhiuria ralammi pa twei nieka Orgahi-Orha'a maimiaini. Mimkek nek la mak kanhyi'a-katlunni ida wnieini la nhyi'ini-tlunanni la'pa nmai wia rieiki-wnio'ora mak kla' mormiorni. Nwei niek la ototna la'pa lelpawu pniaharni ne la'pa otna la'a ora-au radeutu.  
\v 8 La'pa miy miana miatu mhiuria ralammi me yan mimta'ata, mere mtiutrieri tertehra yoma la'a ler maka ha rnel tiaru hota Orgahi-Orha'a maimiaini mana e rrehgor wua.  
\v 9 Yana mhi'a gai huplu-gai pietna me yana idma nwaghal ida. Yanhi'pa Orgahi Nukum miy. Maktoran watghudi Nwahi' pa Nmai wia.   
\p
\v 10 Ina-nara ama-hyali mhioratreria, makwohorulu-ktatrulu mak kakot nohora Orgahi-Orha'a lirni-tunnu. Ir ratehra nek ralamni la' kropna-krieutu ralamni.  
\v 11 Mimkek nohora ira wniehwani-liakatni. Riy mak katu khur niohor ralam mehrani, de la' it wniarorni-wnialaini de ir er mak klernan untu. Miy e mitlin olek Ayupa nhur niohora, ne miat niohor wal lia' hohoni de Orgahi-Orha'a Nara'a-napalga owa'an e'a. Pede mimkek oleka de Orgahi-Orha'a nanpena ed mak ktulla-ksayni rimormior nohkerna wawannu.   
\p
\v 12 Ina-nara ama-hyali miy! Maka reriehenu pa mhioratreria de, la'pa mikot pa miwra hota aghi'a emkadi-emkade, de yan memmemna mliokra pa miala nohkerna-rai miarna onde Ilyamou-Watyatoha onde hanek-harahu wuawannu pa ma mpiow nammi. Mere mikot neka miwra “Yowa, pena aghi'a,” onde “Hota a'g edon ghi'a.” Ne hota hya' maka mikota re hota plola pa mhi' nana re totpena yana nod miy lia Uplerlawna niukamnu.   
\s1 Itler la hya' to'a de itsumbaini  
\p
\v 13 La'pa rlernana riy id tiy miy die, e hoho'a-wakwaka, de mikot la pa nsumbaini. La'pa la miy miana dom e ramuki-rahepru, de mikot la re pa ramuki-rahepur nohora Uplerlawna, de rwahniar pa ra'uli-rawedia.  
\v 14 La'pa riy dom de e namehra, de mikot la pa npolga o'ta-mata krei totpena rsumbain la mak kamehra de, ne roha wu'ru la inonni de rwet la Orgahi-Orha'a nanni.  
\v 15 La'pa he' mak ksumbain de npesiay memna, de hota Orgahi-Orha'a ed mak kodia kalwieda la mak kamehra-kamau de. Ne la'pa riy de nhi' do'a-nyap hiala, de hota Uplerlawna ed maka Namou-nawitna do'oni-halli de. Ne hota mak kamehra-kamau die nler la kalwiedni.  
\v 16 La' hade pede mpiayow nohora do'omi-halmi ne idma nsumbain ida, totpena mlier la kalwiedni-paitiotni. Ne la'pa riy maka khi'inde klernohora Uplerlawna ralma-riorni, de sniumbaini de nodia plola-mneh lawna.   
\p
\v 17 Mimkek tek Elia. E' de rimormiori emekwalia ita. Elia nsumbain toto' meman pa yana otna ntur lia nohkerna wawannu. Noma otna edonna ntur niana anni wotel riehennu.  
\v 18 La'awa honi noma nsumbaini owa'ana. Noma lyanti nhurgernia otna ne nohmarna mana nodia rieiki-wnio'or lawna la rimormiori.   
\p
\v 19 Ina-nara ama-hyali, la'pa riy id tiy miy die nhoitio'or doinia Uplerlawna wniatutnu-wniaye'eni mak kaplol de, mere riy ida nodia riy de pa napalia owa'an Uplerlawna,  
\v 20 mhioratreria. Riy maka kawilu-kawewla riy mak kler olek la do'a-hala ralamni pa napal lia Uplerlawna loini-talanni, de riy de ed maka kamori-kalewan nana riy della matmiati-molmuolu ne nreiniande do'a-hal mutlialawna mana rawnie'er dodioin la.  
\p Kalwie'du tiy miy hononmi,  
\p Yakowsi