\id 1JN 1Jn - Luang \h 1 Yohansi \toc1 1 Yohansi \toc2 1 Yohansi \toc3 1 Yohansi \mt1 1 Yohansi \ip Yohansi e nakot nohor la Puk di, de yana makpesiay olekwa re rwadur la pesiayni la'a Uplerlawna nora A'nani Yesus Kristus. \ip La' Yohansi horatni yanullu, de enakot nohora ralma-riora worga re. Hota la' idni de: de enwagahniorat reria mak kpaiki totpena honona rora Uplerlawna me Yesus Kristus rla' ihru ida-ralm ida. \ip La' Yohansi wniarorni wornu de: nwagahniorta la ira totpena yana ratlina-ratailla riy mak kmai pia kodia lira kdiori-kdieha la Uplerlawna nora A'nani Yesus Kristus wokni-le'enu upni-a'nani. \ip Tungkuru-tungkur mak edon kaplola re rwatutu-rwaye'a riwra Yesus Kristus la'pa Nmai lia nohkeran di de ta'en niana Nwal lia rimormiori, eneknek to'ama yamkekni de emekto'a rimormiori. Rakot nohora walia riwra it inonni re nohkerna gahani pede ndella pa itsi' reria do'a-hala. Mere Yohansi nakota niwra ira wniatutnu honona re edon raplola. Mere Yesus Nmai lia nohkeran di de Nwali tioto'ola rimormiori. Ne la'pa plollola pa itat niohora E'a de hota it nhiolli-lietni mana nlernohora wali E nhiolli. Mak katga E'a de edon rhi' reria do'a-hala, mere rlernohora E lirni me idma natu ntulla-nsayni ida. \ip La' puk di de e rakot nohora emkadille: \ili 1. Plol toto'a de Yesus Nwal lia rimormiori. (1:1-4) 2. Plol toto'a de makpesiay ror wutga Uplerlawna me Yesus Kristus rla' ida-ralm ida. (1:5-2:28) 3. Emkameni pede itat niohora he' mak kla' Uplerlawna upni-a'nani. (2:29-4:6) \ili 4. Makpesiaya re idma natu ntulla-nsayni ida. (4:7-21) \ili 5. Makpesiay Yesus er maka karu'u-katowra (kwayotlia) nohkeran di yatni-halli (5:1-21) \c 1 \s1 Yesus ed maka ha rweta la Uplerlawna Lira Nnio'a-Wawa Niatnu mak kodia mormiori \p \v 1 Horat di, de enakot nohor la Mak ha rweta la Uplerlawna Lira Nnio'a-Wawa Niatnu mak kodia mormiori. E' ed mak kden la'a ululu memna, la'a noha gergera-tatiah'i ma'ta. Mere ameh'a neka matlin nana E lirni, me a mat mamni ri mak kamkek E'a, me la' walia a lim mamni er mak ktorreria. \v 2 De la' ler maka Uplerlawna Nalharia Lira Nnio'a-Wawa Niatnu mak kodia mormiori di, a mat mamni de er maka kamkek la. La' hade pede amakot nohora E plollolli me amakot nohor walia E' ed mak kala mormiori plalahwa pa nodi liarni. E ed maka kora it Amlawanni Uplerlawna de rhol wiutu la'a noha gergera-tatiah'i mata. Mere dodo'ondi de Uplerlawna Nalharia mai ami. \v 3 Hya'a maka amamkeka la a mat mamni me amatlin nana E lirni de amakot nohora walia tiy miy, totpena mrie'ela am pia it tora Yesus Kristus tora Amni tler la ihru ida-ralm ida. \v 4 Amhorta hari tiy miy totpena it rewre'wa pa tamuki-tahepru toto' memna. \s1 He' mak kmori-kdar lia lelerni de ha nwatiawua Uplerlawna \p \v 5 Ina-nara ama-hyali, amlernan lir di la Yesus Kristus pa amakot tiy miy, de Uplerlawna momuounu-witwitanni emeka lelerni me la E' de, it edon tlernana melmelli-kalkalamni. \v 6 Pede la'pa itakot tiwra itor wutga E'a, mere it er ma'ta la melmelli-kalkalamni, de it twali olek la mak kputra-kpalka ka'ohpa-kalahara. Ne it edon tlernohora Uplerlawna wniatutnu plollolli. \v 7 Mere la'pa tmori-tdar lia lelerni, pa emekwalia Uplerlawna, de hota itor wutga it pesiay wialli re tla' ihru ida-ralm ida, ne hota Uplerlawna A'nani Yesus rarni de ed mak kwuri-kohm it la do'a-hala honona. \p \v 8 La la'pa he' niwra e' edonna nhi' do'a-nyap hiala, de e orgahani to' pa nwutu inon wamueheni ralamni. Ne Uplerlawna lirni-tunnu plollolli mana edon nden la riy de ihranu ralamni. \v 9 Mere la'pa itwayow reria it do'oni-halli la Uplerlawna de hota Uplerlawna Nwe'er doinia it la wutwutu-kokgohu ralamni, me Nwuri-nohm it la'a it do'oni-halli, yoma E edonna Nhoratdoinia E nnio'oni, ne Nhi'a-nyapia hadom de lol talanni. \v 10 Mere la'pa itiwra it edonna tsi' do'a-tyap hal la E'a, de emekwalia ita ttut lir la E'a tiwra Enputra-npalk ita, me hota la' hade pede la' it ihranu ralamni de edonna nko'i nan etia Uplerlawna lirni-tunnu. \c 2 \s1 Yesus Kristus Nwe'er doin it la do'a-hala ralamni \p \v 1 U'pu-a'nu mak kden la a ralmu, a'u'enyat nnio'u-nia'tu mak emkadi tiy miy, totpena yana miodia inonmi la do'a-hala ralamni. Mere la'pa riy meni nler olek la do'a-hala ralamni, de yan mimta'ata yoma it hononita tlernan oleka riy id mak ktulan la ita, de Yesus Kristus mak kakleha do'a-hala. E' ed mak kod nian it la'a E Amni Uplerlawna. \v 2 Hota la E matmiatni la it do'oni-halli rerieini pa Nhi' mak ktuw nian-khai nian ita totpena Nwe'er doinia it la do'a-hala ralamni. Ne hota it edonna tmeh'a mere rimormiori no' nohkerna wawannu honona wali (mak kreinian E'a). \p \v 3 Itat niohor meman de itatg oleka Uplerlawna, hornama itlernohor reria Uplerlawna lirni-tunnu. \v 4 La' riy doma de riwra: “A'g e gat niohora Uplerlawna.” Mere edonna rlernohora Uplerlawna lirni-tunnu, de hota rweta riy della maka ka'ohpa-kalahara, ne Uplerlawna lirni-tunnu plollolli mana edonna nden la riy de ihranu ralamni. \v 5 Mere la'pa riy ida nden rer lia Uplerlawna lirni-tunnu ralamni, de nnia'eratni de plollola pa entutga ralam kalwiedni la Uplerlawna. Ne hya' ed mak ktutga itora Uplerlawna ihru ida-ralm ida de emkadille: \v 6 de edon nakot to'a la nurnu niwra Uplerlawna mutnu-rahanu e'a mere e nhapartiklia Yesus Kristus ha Nala' lola.\f + \fr 2.6 \ft 5b-6 Riy dom de rwarora ayat ri emkadilla: Hade ed mak ktutga itora Uplerlawna ihru ida-ralm ida. Edon nakot to'a la nurnu niwra Uplerlawna mutnu-rahanu e'a mere e nhapartiklia Yesus Kristus ha Nala' lola. \f* \s1 He' mak ktulla-ksaynia inni-narni makpesiay nnia'eratni de nler olek la lelerni \p \v 7 Ina-nara ama-hyali mak kden rer lia a ralmu, La'pa a'ukot tiy miy pia idma nhi' kalwied id de, hya' ed maka aghorta de ralul pia rhoiya la nnio'a-niatu warwuaru id hade, mere hade de nnio'a-niatu maka ha mitlin oleka la' ler ululu, la' ler maka mrieiniana Yesus Kristus pa mimpiesiaya. \v 8 La' hade ho'mana nnio'a-niatu mak aghorta la' miy di, de ha warwuaru mua'ta walia. Yoma na'nama itamkek nana nnio'a-niatu yala'ani la Yesus Kristus hihi'ini-yapyapni, wniehwani-liakatni. Ne ramkek nan walia la' miy mormiormi ralamni. Yoma miy edon mdien olek la do'a-hala ralamni, mere milola-mila'a olek la' talan lelerni. Hade emkade, de emeknekama melmelli-kalkalamni ema rlar doinia la ne repra mana nhar wia. \p \v 9 Riy mak kiwra e' de nler olek la lelerni, mere edonna nor ma'ta inni-narni makpesiay re rkalwieda, de hota riy de emeknekama mak kwaho'a-kwahai mia'ta lol melmelli. \v 10 Mere riy maka ktulla-ksayn reria inni-narni, de nler olek la lelerni, pede hya' maka ha nhi'a-nyapi mana edonna nodi rimormior de pa nler la do'a-hala ralamni. \v 11 Mere la'pa riy mak edonna nora inni-narni rkalwieda de emekwalima riy mak kwaho'a-kwahai liol melli, ne hota naplin niohora enlol walli meni. Yoma melmelli-kalkalamni nahewu nan e matni. \q1 \v 12 Aghorta lira-tunu ri tiy miy, mak emolmolan nekama a u'pu-a'nu (la'a pesiay), yoma do'omi-halmi de ramou-rawitn olek wa, la Yesus Kristus hihi'ini. \q1 \v 13 Aghorta hari tiy miy, mak emolmolan nekama a na-ama (la pesiay) yoma miy e miat niohora E'a maka kden ulg olek la'a ululu, la noha gergera-tatiah'i ma'ta. \q2 A'ukot nohora hari tiy miy mak emolmolan neka tuwari-laweru (yoma mpio'la-mliekur rehi la pesiaya), yoma miy er mak katowra hegana amlawanni de. \q1 \v 14 Agal horat di tiy miy mak emolmolan neka a u'pu-a'nu (la pesiay) yoma miat niohor oleka Uplerlawna makhi' Am lawan tiy miy. \q2 Aghi' horat tiy miy mak emolmolan neka ina-ama (la pesiay) yoma miy er mak kat niohora Yesus Kristus makden la ululu, la noha gergera-tatiah'i ma'ta. \q2 Agal horat di tiy miy maka emolmolan neka tuwari-laweru miy, yoma pesiaymi naruri me Uplerlawna lirni-tunnu erla miy ihrami ralamni. Ne miy mitowr oleka hegana amlawanni de. \s1 Yana mial ralammi la nohkeran di \p \v 15 Upa-a'na miy re, yana mial ralammi la nohkeran di nora mniotni. Yoma la'pa mial ralammi la nohkeran di, de taken niana mial ralammi tetema pa mliernohora Uplerlawna. \v 16 Yoma nohkeran di re'eni-tniarnu preheni-mkaini ed maka rimormiori ramkeka noma ralma-riorni nko'i nana. Ne hihi'a-yapyapi, re'a-tniaru, preheni-mkaini re rodia rimormiori pa rhi' atulu-apetna inonni. Nohkerna gahani honona ri, hare edonna rwatiawua Uplerlawna it Amlawanni de, mere ha rden to'ola nohkerna wawannu. \v 17 Hanek-harahu mak etla nohkerna ralamni maka rimormiori ha rwahaka re hota rmol wua. Mere riy maka klernohora Uplerlawna ralma-riorni de, de hota nmormiori plalahwa pa nodi liarni. \s1 Mi'ererma la riy mak kmalawna Yesus Kristus \p \v 18 A'ukot la upa-a'na mak kden la a ralmu miy, de hota noha niatni mana nhi'pa ntutu-nte'ewa. Rakot ulg olek hari tiy miy wia, de hota riy metam keranni ida mak kmalawna Yesus Kristus hota nmai wia la' lera-mela hohoni ri. Ne dodo'ondi de ho'mana riy mak kmalawna Yesus Kristus harahu er olek di. Hade ed mak kwahniort ita totpa itat niohora lera noha niatni de hota nrehgor pua nte'ewa.\f + \fr 2.18 \ft 2:18 Makwohorulu-ktatrulu rakot targ oleka de hota rimormior ida nmai die mak khi' Yesus Kristus arwalli. Rakot nohor Yesus Kristus arwalli metam keranni de la'a Puka Yohansi Yamkekni.\f* \v 19 Mak kmalawna Yesus re de riy mak kre' wal it pa tla'a krei mutnu mere dodo'ondi de rto'or olek mai ita. Meman neka la rwatiawua krei mutnu mere makpesiay plollolli atia' ira. Yoma la'pa rpesiay toto' meman mana, ir edonna ral targ ita. Mere rhoitio'or mai ita, ne ir hihi'ini de ntutga ir de makpesiay atia' ira. \p \v 20 Mere (Yesus Kristus) Mak kakleha do'a-hala ed mak kalernu Uplerlawna Nhiw Lululli la miy wawanmi. Ne la' hade pede miy hononmi miat niohor oleka Uplerlawna wniatutnu plollolli. \v 21 Pede aghi' horat di tiy miy de a'g edonna wuarora de miplin niohora lira-tunu maka plollola mere la' yoma miy e miat niohora olekwa, me onnila miy miana miat niohor walia Uplerlawna lirni-tunnu mak kaplol de, edon nodia wniatutu-wniaye'a maka putputra-palpalka. \v 22 Riy meni maka edonna kwayow nohora Yesus, de riy de mak kputra-kpalka inhatta. Riy de niwra: “Yesus de, Uplerlawna edon Nano'targa pa Namori-nalewna rimormiori.” Riy mak emkare rwali olek mak kmalawna Yesus Kristus. Ir edonna rwayow nohora Yesus Kristus Nor Amni. \v 23 Yoma riy mak edonna kwayow nan Uplerlawna A'nani de edon nora Amni Uplerlawna pa rla' lir ida. Mere he' maka kwayow nana Uplerlawna A'nani de emekwalima nreinian oleka Uplerlawna wali pa rla' lir ida. \p \v 24 La' hade pede wniatutu-wniaye'a mak kaplola mak ha mitlin oleka la' ler maka na'nama miy mpiesiay die, mitiak kalwiedwed harella inonmi. La'pa mliernohor kalwiedweda lira-tunu re, de hota miy mior wutga Uplerlawna Nor A'nani mlia' lir ida. \v 25 Ne la'pa itora Uplerlawna Nor A'nani tla' lir ida, de E' ed mak kano'targa mai ita, de hota itmormiori-tdardiar plalahwa pa nodi liarni. \p \v 26 Aghorta hari tiy miy totpa aga wuahniorta miy lia' riy maka hota klekur wenna pa rodia miy lia klieratni. \v 27 Mere la'pa twahaur la miy inon wamuehemi, de Yesus Kristus Nhuri oleka Nhiw Lululli tiy miy wia. Ne onnila Uplerlawna Nhiwni de Nden rer tiy miy, de hota riy meheni ho'mana edonna rwatutu-rwaye'a mak ha riwra wniatutu warwuaru tiy miy. Mere Nhiwni ed maka kwatut miy lia'a hya'a-hya' to'a, ne hya' maka Ha Nwatutu-nwaye'a re, hare raplol momuou ne edon nheik nan etia mak edon kaplola. La' hade pede mliernohora Uplerlawna Nhiw Lululli yawirnu-yawewalli pa mlia mior wutga Yesus Kristus mmiori-mdiar wiutu. \p \v 28 Hade pede upa-a'na mak kden rer lia a ralmu, lera-lera nekpa mriehgorga Yesus Kristus, totpena la'pa lerni la Yesus Nwatiawua Ilyamou pa Nmai, de hota twatrom de yan tamta'ata ne yan tadede' ita. \p \v 29 Miatg oleka de Uplerlawna Nden nek la plol wawna. Hade pede miat niohor walia Uplerlawna upni-a'nani re, de eneknek to'ama riy mak kden wal lia plol wawna. \c 3 \s1 He' ed mak kla' Uplerlawna upni-a'nani \p \v 1 A a'nu miy re, mpiaror nohora Uplerlawna, it Amlawanni de kalwiedni mak karehi-kalawan de mai ita pede Nwayow pa Nhi' it la upni-a'nani! Ne naplol pa it di de Uplerlawna upni-a'nani ita. Mere makdella nohkeran di mak edonna kpesiay Uplerlawna, hota edonna rwayow nan it la'a Uplerlawna upni-a'nani, yoma iraplin niohor ma'ta Uplerlawna. \v 2 Makden la a ralmu miy, it di de Uplerlawna upni-a'nani olek it wa. Mere Uplerlawna edon Nakot ma'ta pede taplin niohora it illu-wniehwani, it irannu-gaini la' ler maka Yesus Kristus Nmai owa'an de. Mere itatga de la' ler maka Ha Nmai die, twalia pa it emolmolannek E'ewa yoma la' ler de itamkek memna E' inhatta. \v 3 La' hade pede riy honona mak kha'ar aranni la Yesus maimiaini de, ir er maka katiak reria ir momuounu-witwitanni totpa emolmolan nekama Yesus de momuounu-witwitanni wali. \p \v 4 Mak kler la do'a-hala ralamni re er mak ktolkiai-khakpera Uplerlawna riorni-liaini. Yoma do'a-hal de ed mak kpera-kdaitia Uplerlawna deullu-tatarni. \v 5 Miy e miatga Yesus Kristus de Nmai olek pa Nhap dioinia rimormiori do'oni-halli. Ne la'a E inonni de do'a-hala edonna nheik nana. \v 6 La' hade pede riy honona maka kor wutga Yesus ihru ida-ralm ida de hota edonna rhi' reria do'a-hala. Mere riy maka khi' reri do'a-hala, de nnia'eratni de riy de naplin niohora Yesus Kristus nhiolli-lietni me edon nat mua'ta wali Yesus. \p \v 7 Hade pede upa-a'na miy re, yana mliernohora he' to' mak kiwra kod miy lia klieratni. Yoma riy maka klernohora Uplerlawna lirni-tunnu de e' ed mak kaplol la Uplerlawna yamkekni pa emolmolan neka Yesus. \v 8 Mere riy maka khi'inde khi' do'a-kyap hiala de hegana amlawanni a'nani e'a. Yoma hegana amlawanni natnioman la do'a-hala la' ler maka Uplerlawna Nakoki-nayap niana nohkeran di pa nodi liarni. Ne Uplerlawna A'nani Nmai totpena Nmeh'a nweyata-nwaniawua hegana kniarni. \v 9 Riy maka kwali olek la Uplerlawna upni-a'nani, de edonna nhi' reria do'a-hala yoma Uplerlawna yehwani etla e'a. Taken niana nhi' reria do'a-hala yoma e Amni de Uplerlawna. \v 10 Mere la'pa hameni mak edon khi'a-kyapia hya' mak kaplola la Uplerlawna yamkekni onde edonna nhima-nre'a inni-narni makpesiay re, de riy de Uplerlawna upni-a'nani atia' hade. Emkade pede itat niohora Uplerlawna upni-a'nani me hegana amlawanni upni-a'nani. \s1 Idma ntulla-nsayn ida \p \v 11 Upa-a'na miy re, la' ler maka mrieiniana Yesus Kristus pa mpiesiaya de rakot targ oleka tiy miy wia, totpena miy\f + \fr 3.11 \ft 3:11 Makpesiay ita it idma nara'a-napalga ida.\f* idma nara'a-napalga ida. \v 12 Yan mhi' emolmolla Kain maka khi' hegana la amni pa nwenna hyal raralamni. Hya' ed mak kariei pia Kain nwenna hyallio? Yoma hya' maka Kain ha nhi'a de nhala, mere hya' maka hyalli ha nhi'a re de raplol la Uplerlawna yamkekni. \v 13 La' hade pede upa-a'na miy, la'pa rimormiori nohkeran di nagai pietan tiy miy de yan mhiedu. \v 14 Upa-a'na miy re, itatga de itlergot olek la matmiati ralamni ne it tler olek la mormiori ralamni pa hota itmormiori plalahwa pa nodi liarni. Itat niohor hade, yoma itatu tsi' kalwiedweda la it inni-narni makpesiay. Mere la'pa he' maka khi' yatyatni la'a inni-narni amni-hyalli, de plol toto'a riy de ed ma'ta la matmiati ralamni. \v 15 Yoma hameni mak kahankeran rer lia amni-hyalli inni-narni makpesiay re, de la Uplerlawna yamkekni de, riy de emekwalima riy mak kwunu-kwen oleka rimormior wialli. Ne miat niohora walia la' pa riy mak kwunu-kwenna re, de hota edon mormior plalahwa pa nodi liarni. \p \v 16 Yesus Kristus Nmeh'a Nal inonni pa rwunu-rwenna onnila it rerieini. Ne E' hihi'ini-yapyapni de ed mak ktutga loi-talan mai ita totpena itat niohor walia la'a itsi' kalwiedwed la it inni-narni makpesiay re. \v 17 La'pa mak ka'ana-kemnu ida namkek reria mutwualli mak kakleha-kaplara mere edonna ntulla-nsaynia, de hota emkameni la e niwra e nhima-nre' Uplerlawna?! \v 18 Upa-a'na miy re, yana takot to'ola it nurnu onde tanur mi'na tiwra ittulla-itsayni it rimormior wialli. Mere mai pia ittut muemna it ralam kalwiedni la'a wniehwa-liakta mak kala ya'ana-yemnu lawra-raini la mak kakleha-kaplara. \s1 Itparan lia Uplerlawna gaini ralamni \p \v 19 Upa-a'na miy re, la'pa ittulla-tsayni it inni-narni makpesiay re, de itat niohora de itler olek la Uplerlawna a'nani lewatni makden la plol wawna, pede it ihranu ralamni nekane namtiertiernu la Uplerlawna gaini ralamni. \v 20 Mere la'pa mtiulla-msiayni rimormior wialmi mere mimta'at ma'ta yanpa hota Uplerlawna edon Nreinian miy, a'ukot tiy miy die yan mimta'ata, yoma Uplerlawna ralma-riorni nareh nian ita, ne E' ed mak kat niohora it ralma-riorni wniehwani-liakatni plollolli. \p \v 21 Makden la a ralmu miy, la'pa it ralma-riorni edonna nwaghal ita, de itparan pia tor Uplerlawna tapal wiutu pa itkola tieru-tawur nehla. \v 22 Ne la'pa itwak hadom la E'a de hota itlernana yoma itsi' hya' mak kla' nana E ralamni me itlernohor memna E nnio'oni-niatnu. \v 23 Maka Ha Nano'a-na'atga mai ita, de totpa it pesiayni narur tioto' la' E A'nani Yesus Kristus ne it mana idma nara'a-napalga ida pa tlernohora Yesus Kristus lirni-tunnu mai ita. \v 24 Rimormiori honona mak katlina-katailla Uplerlawna lirni-tunnu rora Uplerlawna rla' ihru ida-ralm ida. Ne la'a Uplerlawna Nhiw Lululli mak Enal oleka la ita pede itat niohor memna Uplerlawna Nor it de emek neka ihi nor kuku. \c 4 \s1 Takniau reria wniatutu mak kaplola me mak khala \p \v 1 Makden rer lia a ralmu miy, yan memmemna mpiesiaya he'-he'a to'a mak kiwra la ihranu ralamni de e npenpuen lia Uplerlawna Nhiw Lululli pede riwra rwatut miy. Mere mhiudi-mpiar teka plein nhiwni de plollolli, de nhiw maka kden la ir de plola pa nwatiawua Uplerlawna, me yanpa edonna. Yoma la' meni-meni to'a de riy harahu rtot pa rwal lia makwohorulu-ktatrulu mere ha rod tio' riy la klieratni. \v 2 Mhiudi-mpiar tek ira totpena miat niohora la wniehwani de Uplerlawna Nhiw Lululli mak hameni. De riy maka kwayow pa kakot nohora Yesus Kristus Nerun la nohkeran di de emolmolla rimormiori, de riy de lirni de nwatiawua Uplerlawna Nhiw Lululli.\f + \fr 4.2 \ft 4:2 La' ler maka Yohansi nhorta puk di, de riy harahu riwra nohkeran di nden to'ola yatyatni-halalli pede ta'en niana Yesus Nwal lia rimormiori nohkerna.\f* \v 3 Mere riy maka edonna nwayow nana Yesus Nmai die emolmolla rimormiori, de riy de Uplerlawna Nhiw Lululli edonna nden la ha ralamni. Mere nhiwa mak kden la riy de, emolmolan wali makden la riy metam keranni mak hota kmai pia kora Yesus Kristus kwahapra lia'ara-kwatoran wehla (ra'ara). Mitlin oleka de hota nhiwa-nhion yatyat de nmai. Ne plollolli de la lera-mela ri de ed olek la nohkeran di wawannu. \p \v 4 Mere upa-a'na miy, Uplerlawna Nherti olek miy wia. Ne miy di ed mak ktowra (kwayotlia) olek makwohorulu-ktatrulu mak edon kaplola re. Yoma Uplerlawna Nhiw Lululli mak kden tiy miy, de Narehi mieman la hegana amlawanni mak kodi plolli la riy maka nohkerna gahani re. \v 5 Makwohorulu-ktatrulu mak edon kaplola re rora nohkerna rla' lir ida, pede raltier niohora mamaini nohkerna yala'ani. Ne riy nohkerna mana rheri tlinni la ira wniatutnu-wniaye'eni. \v 6 Mere makodi Uplerlawna lirni-tunnu am die, de Uplerlawna upni-a'nani ami. Ne riy mak katg oleka Uplerlawna de hota ratlin mai ami. Mere riy maka Uplerlawna gahani atia'a de ed mak edon katlin mai ami. La' emkadella tamkek nana (takniau reria) riy maka Uplerlawna Nhiw Lululli Nodi plolli la pa Nwatutu-nwaye'a ha plollola onde maka hegana amlawanni nden la pa nodia kdiori-kdieha pa nodi it la klieratni. \s1 Uplerlawan de kalwieda-paitiota inhatta \p \v 7 U'pu-a'nu mak kden rer lia a ralmu, mai pia it idma nhi' kalwied ida yoma kalwieda ha nwatiawua Uplerlawna. Riy maka khi' kalwied la e rimormior wialli de Uplerlawna upni-a'nani hade, me enat niohora Uplerlawna. \v 8 Riy mak edonna ktulla-ksayni e rimormior wialli, de edonna nat niohora Uplerlawna yoma Uplerlawan de kalwieda inhat E'a. \v 9 Ne Uplerlawna Ntutga sniayanni de mai ita, yoma E' ed mak khopan pa E A'nani memeheni de, Wutmueha-Laimieh de, Nerun la nohkerna wawannu, totpena itlernana mormiori la A'nani de. \v 10 Kalwieda de edonna nwatiawu ita pa it ttutga la Uplerlawna, mere Uplerlawna ed maka ksayn ita pede Nhopna A'nani pa Nmai, totpena la' E matmiatni de pede Ntuw niana-nhai nian ita totpa itawnie'er la do'a-hala ralamni. \v 11 U'pu-a'nu mak kden la a ralmu, onnila Uplerlawna ralam kalwiedni mak kareh mieman de mai ita pede it mana ttut wual hadella it rimormior wialli. \v 12 Riy id mana edonna namkek ma'ta Uplerlawna, mere la'pa it idma nhi' kalwiedwed la ida, de itor Uplerlawna tla ihru ida-ralm ida. Ne E kalwiedni nkar lia it ralamni pede it idma ntulla-nsayni ida me it tsima-tre' it rimormior wialli me Uplerlawna wali, pa emekwalima hya' mak kla' nan Uplerlawna ralamni. \p \v 13 Uplerlawna Nal oleka Nhiw Lululli mai ita. La' talan emkade pede itat niohora la' it mormiorni di tor oleka Uplerlawna pa twal lia ida me emekwalima Enmai tiemn ita. \v 14 Ne hya' wali de a orgah miamni nek de mamkek oleka Uplerlawna A'nani, ne amod kiot la' riy amiwra E Amni ed maka khopan pa Nmai pia Namori-nalewna nohkeran di mniotni. \v 15 Pede he' ed mak kiwra Yesus de Uplerlawna A'nani, de riy de mana nor oleka Uplerlawna ihru ida-ralm ida. \v 16 It orgahani mana tat wualia Uplerlawna Nsayn ita me itsa'ar it aranni la E kalwiedni de. Yoma Uplerlawan de kalwieda inhatta pede riy mak khima-kre' reria Uplerlawna me e rimormior wialli de, riy de nora Uplerlawna rla' ihru ida-ralm ida. \p \v 17 Upa-a'na miy re, ittulla-tsayni it rimormior wialli pa emekwalima mak kla' nana Uplerlawna ralamni totpena itparan pia pa twatrom la Uplerlawna la' lerni la Nhud it la watghudi lokarni, yoma it mormiorni mai nohkeran di de emekwalima Yesus Kristus mormiorni-dardiarni. \v 18 Riy maka Uplerlawna kalwiedni nwah'a nana, de edon namta'at eti yoma kalwieda plolli mak kla' Uplerlawna ralamni ed maka kdeh'a doinia (kahal doini) yamta'ata la ihranu ralamni. Nhi'inde rimormiori ramta'ata Uplerlawna yoma rwaror nohora la'a E' ed mak ktorna watghudi gaini ralamni. Pede he' maka kamta'at Uplerlawna nhiudni-pniarni de, Uplerlawna kalwiedni edon penpuen ma't la ihranu ralamni. \p \v 19 Itsi' kalwied la rira me itsima-tre'a Uplerlawna yoma Uplerlawna ed mak kala' ul pua Ntutga kalwiedni mai ita. \v 20 Mere la'pa he' mak kiwra: “A di de ghima-rie'a Uplerlawna,” mere edonna nora inni-narni makpesiay re rkalwieda, de riy de nalahara. Yoma riy maka edonna khima-kre'a inni-narni amni-hyalli maka kayamkeka de hota emkameni la enhima-nre'a Uplerlawna mak edonna kayamkeka?! \v 21 Ne lira-nnio'a nwatiawua Uplerlawna pa nmai it de niwra: La'pa he' mak kiwra nhi' kalwiedweda Uplerlawna de nhi' wal lia inni-narni amni-hyalli. \c 5 \s1 It ta'unut nana nohkerna \p \v 1 Upa-a'na miy re, he'-he' to' mak kpesiay Yesus de Ray miaka Uplerlawna Nano'taru pa Namori-nalewna rimormior inhatta, riy de ed maka rhoiya la Uplerlawna upni-a'nani. La'pa itsi' kalwieda la riy inni-amni, de hota itsi' kalwied walia riy de walli. \v 2 Emkade walia la'pa itsi' kalwieda la Uplerlawna me tatu tatlina-tatailla E lirni-tunnu de, de itat niohor walia itsi' kalwied walia la' Uplerlawna upni-a'nani. \v 3 Yoma la'pa itlernohora Uplerlawna lirni-tunnu de emekwalima itsi' kalwieda la Uplerlawna. Ne E lirni-tunnu edonna nhi' awert ita. \v 4 Yoma he' to' mak kla' Uplerlawna upni-a'nani, de e' ed maka karu'u-katowra (kwayotlia) nohkeran di yatni-halli yoma npesiay Yesus Uplerlawna A'nani de. \v 5 Hota he' ed maka kparan pia katowar nana nohkeran dina de? Riy mak katowra nohkeran di, de enekneka riy mak kpesiay Yesus riwra: “Yesus de Uplerlawna A'nani inhatta.” \s1 Plol toto' pa Yesus Kristus ed mak kodia mormiori plalahwa \p \v 6 Yesus Kristus ed mak kmai lia nohkerna pa rala gera rharania me totpena Nmati ne rarni naktiowur doin la. Enmai die edonna rharania la gera nmeh'a to'a mere Nala inonni pa rwenna ne rarni naktiowur doin walia. Ne Uplerlawna Nhiwni ed mak kaplol nohora Yesus. Yoma Uplerlawna Nhiwni de edon Nakot targa lir lalahara. \v 7 Pede mak ktutrier niohora (saksi) Yesus Kristus de wotelg hare, \v 8 de Uplerlawna Nhiwni, gera nhiarani me Yesus rarni. Mantetelu re rewre'wa pa lir ida. \v 9 Nhi'inde itpesiay rimormior mak ktutrier nohora (saksi) pa rala lin nohora-mat nohora hihi'a-yapyapi ida, mere lira maka Uplerlawna Nakota de ed maka karuri-kalai pia krehi rimormiori lirni yoma Uplerlawna E'a. Ne E nakot nohora la A'na wamueheni wawannu. \v 10 La' hade pede riy makpesiay Uplerlawna A'nani de, nat niohor memna hya' ed maka Uplerlawna Nakota re la'a A'nani naplola. Mere riy maka edonna kpesiay Uplerlawna, de emeknekama nhoi Uplerlawna la mak ka'ohpa-kalahara, yoma edon npesiay hya' maka Uplerlawna Nakot nohora la A'nani wawannu. \v 11 Ne emkadilla maka Uplerlawna Nakot nohora re, de Uplerlawna Nal olek mormiori mak kodi liarni mai ita, ne A'nani ed mak kodia mormiori die. \v 12 Riy maka kora Uplerlawna A'nani rla ihru ida-ralm ida, hota rmormiori plalahwa pa nodi liarni. Riy mak edon nora Uplerlawna A'nani ihru ida-ralm ida de edon nler la mormiori die. \s1 Itparan pia itsumbain la Uplerlawna la it mutwualli rerieini \p \v 13 Agal horat la makpesiay Uplerlawna A'nani miy, de totpena miatga de miy di de mliernan oleka mormiori-dardiari plalahwa pa nodi liarni. \v 14 Hade pede itparan pia tsumbain la Uplerlawna yoma itpesiaya de hota Enreiniana-na'nan it sniumbainni la'pa itwak to'a hya' maka kla' nana E ralamni. \v 15 Pede hota la'pa itsi' emkade, de tat muemna de Enal olek hya' maka twaka la E'a. \p \v 16 Pede la'pa mimkek nana ita inni-narni ida nler la do'a-hala, mak edon nodia riy della matmiati-molmuolu plalahwa, de msiumbain la Uplerlawna totpa Namori-nalewna, ne hota Uplerlawna Ntemna mormiori plalahwa della e limmi ralamni. Hadi ed maka ha mhi'a la riy maka do'oni-halli edonna nodia matmiati plalahwa. Mere do'a-hala id ed ma'ta mak kodi riy pa rler la matmiati-molmuolu plalahwa. La eda de, de a'g edonna ukot nohor tiy miy, totpena msiumbain la Uplerlawna.\f + \fr 5.16 \ft 5:16 Riy mak katlin nohor oleka hya' mak kaplol la Uplerlawna mere emkade ho'mana na'o'ta wat tio'owa, de e' ed mak khi' do'a-hal mak kodi e' la matmiati-molmuolu plalahwa.\f* \v 17 Nhioli-liet mak khala honona de do'a-hala hare. Mere do'a-hala honona re edonna rodia riy la matmiati-molmuolu plalahwa. \s1 It tor wutga Uplerlawna inhatta tla' ihru ida-ralm ida pede oliet it la uplera-upmati \p \v 18 Itatg oleka la riy honona mak kla' oleka Uplerlawna upni-a'nani de hota edonna nhi' reri do'a-hala, yoma Uplerlawna A'nani Nahlili-nalakam reria re, pede hegana amlawanni edon na'ala rpa nodia la klierat lawna. \v 19 Riy mai nohkeran di, de rru'g olek la hegana nayanni. Mere itatga de, it di de Uplerlawna gahani olek it wa. \v 20 Tatga de Uplerlawna A'nani Nmai olek wa me Nakot nohor hare honona mai it wa totpena tat niohora Uplerlawna mak kaplola inhatta. Ne itora Uplerlawna inhatta tla' ihru ida-ralm ida, me tor wut wualia A'nani Yesus Kristus tla' lir ida. Hade ed mak ha rweta la Uplerlawna mak kaplola inhatta me E Nmeh'a neka ed mak kala mormiori plalahwa pa nodi liarni. \p \v 21 Hade pede upa-a'na mak kden rer lia a ralmu, awuak tiy miy die totpena olietmi la kniola tieru-niawur nehla la uplera-upmati! \p A kalwie'du, \p Yohansi