\id MRK - Kara (Lemakot dialect) NT [leu] -Papua New Guinea 1997 (web 2014) 
\h Maak 
\toc1 A Lagasai Roxo Na Maak A Xaleie 
\toc2 Maak 
\toc3 Mk 
\mt1 Na Maak  
\mt2 A Lagasai Roxo Na Maak A Xaleie  
\imt1 A Ferawaian Paamua  
\ip A Lagasai Roxo si Maak a bas pana mu sangasan e mu vilaana si Yesus. A fufuna lamonan molava si Maak lana lagasai aanabeꞌ ve a malaan: na Yesus ve a Natuna Piran e a Mataa Failai sina Piran, taasaxa mu Juda ri pife taraxalie e ri niil fataxutan tul a mataa ina fakaxupaan nari. E na Maak a vubuk xuus fatexaas a mu Juda e mu rabuna xapiak sait o ri fo milung patak paaliu sena salan sina Piran. E voxo nane taxa kuus pana maana mu vilaana e faisok si Yesus xena faxalit nari o nane a Natuna Piran e pife natuna mataa mon.  
\ip A buuk aanabeꞌ a toxan a paferawaian pama malaan:  
\io1 1) Paamuina faisok si Yesus - palagasai 1:1-13  
\io1 2) A faisok si Yesus pe Galili - palagasai 1:14–7:23  
\io1 3) A faisok si Yesus pe la xasano bina - palagasai 7:24–10:34  
\io1 4) A faisok si Yesus pe Jerusalem - palagasai 11:1–13:37  
\io1 5) A maatan e to faꞌulaian si Yesus - palagasai 14:1–16:20  
\c 1  
\s1 A Mataa I Taa Savat Paamuin A Yesus  
\r Mt 3:1-11; Lk 3:2-16; Jn 1:6-8,19-27  
\p
\v 1 A Lagasai Roxo se Yesus Krais aava lak sina Piran, a tangpat malaan:  
\v 2 na Aisaia, a saxa mataa ina kuus fatuxai sina Piran ti kavai a xalei a ferawaian sina Piran pa Yesus.  
\q1 “Langaiau, ne taa feng a mataa ina lisan a ferawaian siak, i taa savat paamuin nano e i taa faigotan a salan siim.  
\v 3 A ling ina mataa aave i taa kel pe la bina vingil, ‘Faigotan a salan xana Memai. Vil faxaradak a salan sina.” \rq Mlk 3:1; Ais 40:3\rq*   
\p
\v 4 Na Jon xo, a mataa ina fasufan, a savat pe la bina vingil e a xuus a mu rabuna o ri taa puk a xunus iri e a fasuf nari talo a Piran i taa lamon tapin a vilaana saat siri.  
\v 5 E a maana mu rabuna ti Judia e ti Jerusalem ri paan xe si Jon e ri fe kuusan fasavat a maana vilaana saat siri e nane fasuf nari lana Raarum Jordan.  
\v 6 Na Jon a mataa valagof e vesan a marapi sina pana fui ina ‘kaamel’. E nane pis nane xa pana yowang aava vesanan pana vipin ina ‘kaamel’ e fuuna ngan a sakawa e vevoi ti la latan.  
\v 7 Na Jon xo, a kuus famatavas malaan, “A toxan a mataa i taa filimaan lumui lamiak, a mataa aave a faagut sega e nenia vaxa ne suai faagut sena. Ne pife fexaxaas sena mulus a ‘slipa’ ti la kana.  
\v 8 Naboxo ne taxa fasuf nami pana raarum tuuna taasaxa nane, i taa fasuf nami pana Vovau Xaradak.”   
\s1 A Fasufaan Na Yesus  
\r Mt 3:13-17; Lk 3:21-22; Jn 1:28-34; Mt 4:1-11; Lk 4:1-13  
\p
\v 9 Mui famodak na Yesus xo a savat ti la bina Nasaret pe Galili e na Jon a fasufe lana Raarum Jordan.  
\v 10 Layaan nane laakmaan ti la raarum a xalum a xunavata a talakas e a Vovau Xaradak, malaan sena vaalus, a sivi xuluna.  
\v 11 E saxa ling aava savat ti pe laaꞌui lana vata a kuus malaan: “Nano, no natuk, ne vubuxan xasingit nano, a xunus iga a roxoian nano!”  
\v 12 E fataapus temasaat a Vovau Xaradak a feng na Yesus xe la bina vingil.  
\v 13 E nane waan pave fefexaxaas sena yaan sangafilu talafaat e na Setan a valame. A waan la palou ina mu vupung taasaxa mu angelo ri maa xavange.   
\s1 Na Yesus A Tangpat Pana Faisok Sina Pe Galili  
\r Mt 4:18-22; Lk 5:2-11  
\p
\v 14 Na Jon fo vipis xo e na Yesus a paan xe pe Galili e fe kuusan fasavat a Lagasai Roxo sina Piran.  
\v 15 Nane kuus, “A yaan tuuna fo savat xong. A fatataganan sina Piran fo savat faasilak naboxo. Mi taa puk a xunus imi e mi taa namkai sena Lagasai Roxo.”   
\p
\v 16 Saxa yaan na Yesus taxa lo sangas et la vangana Laman Galili e nane xalum na Saimon xuvul pa tina, na Endru. Narie, re taxa fati a vana pe la taas senaso re fuuna faasot pana din.  
\v 17 Na Yesus moxo, a xuus nare, “Usiau e nenia, ne taa fapiti name pana vilaana ina pataasaana rabuna.”  
\v 18 E fataapus re taꞌulan a vana sire e re usie.   
\p
\v 19 E rutul falet famodak fulaa e na Yesus a xalum na Sebedi e a ro lak sina, na Jems e na tina na Jon. Narutul taxa nai lana xaati e rutul taxa faxaradak a vana sirutul.  
\v 20 E nane xel nare e re taꞌulan na tamare lana xaati xuvul pana mu sisiak siri e re usi na Yesus.  
\v 21 E nari xapiak, ri falet xe la bina Kapanam.  
\s1 A Mataa Pana Vovau Saat  
\r Lk 4:31-37  
\p Layaan a Yaan ina Fangaafusan sina mu Juda a savat, na Yesus xuvul pana mu rabuna, ri laak xe la lifu ina faxuvulan sina mu Juda e nane fepitaa tapang.  
\v 22 A mu rabuna ri langai a ferawaian sina e ri ipul senaso a ferawaian sina toxan a gutan, pife malaan sena fepitaian sina xasano rabuna aava ri masam pana vilaana si Moses.  
\v 23 E monabeꞌ mon ri ipul sena mataa pana vovau saat moxo, a laak saa la lifu ina faxuvulan e maa barak xuluri malaan,  
\v 24 “Yesus ti Nasaret, no vubuk vil a so semaam? Naak no vubuk vil pengan nemaam! Ne texaas sema, nano, no Mataa Failai sina Piran.”   
\p
\v 25 Na Yesus moxo, a maraleiane e a kuus, “No waan kasam e no taꞌulan a mataa aanabeꞌ.”  
\v 26 E a vovau saat a vil faradakui a mataa e a kuup faagut e nane taꞌulane.   
\p
\v 27 E mui a mu rabuna pave, re ipulan na Yesus e ri fefiaian nari e ri kuus, “A so ta mo nabeꞌ? A fepitaian faꞌui pana gutan, bo? A mataa aanabeꞌ a farawei a mu vovau saat e ri langai sina.”  
\v 28 Lavaxa, a lagasai pana vilaana si Yesus a falet fataapus xe la maana mu bina pe Galili.   
\s1 Na Yesus A Vil Faroxoi A Rabuna Xaves  
\r Mt 8:14-17; Lk 4:38-43  
\p
\v 29 Lumui na Yesus e mu fefeng sina, ri savat xe lamalei e ri fe paan xe la lifu si Saimon narie Endru. Na Jems e na Jon, re falet xuvul pari sait.  
\v 30 Na imu Saimon i taxa mati xuluna ivin e toxan a giisan pana tana lalagaf. E fataapus ri xuus fatexaas na Yesus pana.  
\v 31 Na Yesus a paan xe sina e tao a mana e fatamasiaxe. A giisan sina a taxapus e nane tavai nari pana fanganan xari.   
\p
\v 32 La leaaf layaan a ngaas a rul, a mu rabuna ti la bina, ri lisan a maana rabuna aava ri toxan a giisan xuvul pana maana rabuna ri toxan a vovau saat xe si Yesus.\f + \fr 1:32 \ft A yaan sina mu Juda i taa tangpat la yaan a ngaas taa rul. Nabeꞌ layaan a ngaas a rul a Yaan ina Fangaafusan a taxapus e a yaan mata ina ‘wiik’ taxa tangpat e voxo a rabuna ri fexaxaas sena faisok fulaa.\f*  
\v 33 A mu rabuna xapiak ti la bina, ri faxuvul pe la matana lifu.  
\v 34 E nane vil faroxoi a rabuna aava ri toxan a mu giisan e a gei tapin a mu vovau saat. A mu vovau saat xo, ri texaas sena taasaxa nane ti votan nari sena ferawai.   
\p
\v 35 La paanen lolof, nane tamasiak xe lamalei e fe paan xe la saxa nobina gof rao i fenung xe sina Piran.  
\v 36 E na Saimon xuvul pana mu fefeng sina ri seng na Yesus.  
\v 37 Ri fe tingin xo nane e ri xuuse, “A maana rabuna, ri taxa fiaian nano.”   
\p
\v 38 Taasaxa na Yesus a susuaa malaan, “Naapalaan, taara taa paan xe la saxano bina faasilak, rao ne ferawai pari. Nabeꞌ a fufuna filimaanan siak.”  
\v 39 Nane falet xe la maana mu bina pe Galili e a ferawai lana mu lifu ina faxuvulan e gei tapin a mu vovau saat la tana rabuna.   
\s1 A Mataa Pana Tapak  
\r Mt 8:2-4; Lk 5:12-14  
\p
\v 40 La saxa yaan, saxa mataa aava tana tapak, a savat si Yesus. Nane bukaak e fenung xe si Yesus e kuus malaan, “Tamo no vubuxane, no taa vil faroxoiau.”   
\p
\v 41 Na Yesus xo muluk nane e tao a tana e xuuse, “Aang, ne vubuxane, naboxo a giisan siim a taxapus.”  
\v 42 E fataapus a tapak sina mataa aave a malit e nane fo roxo.   
\p
\v 43 Na Yesus a pebukan faagutane e feng faꞌulie.  
\v 44 A xuuse malaan, “Muta kuus fepuk pana faroxoiaan nano. No taa falet e no fe faxalum a taam xe sina priis e no taa tavai a Piran pana tatavaian siim. A tatavaian aave i taa usi a vilaana si Moses.  
\v 45 Taasaxa mataa aave a falet e kuusan fasavat a roxoiaana aava na Yesus fo vile. Pevoxo na Yesus pife fexaxaas sena laak la bina saxa ulaa rabuna ri tamaa fatagule. E voxo nane paan xe pe la xobingil e maana mu rabuna xaves ri taxa falet xe sina pave.   
\c 2  
\s1 Nane A Vil Faroxoi A Maalapen  
\r Mt 9:2-8; Lk 5:18-26  
\p
\v 1 La saxanu yaan fo falet e nane ulaa fulaa xe Kapanam. A rabuna ri langai o nane i taxa waan lana saxa lifu pave.  
\v 2 E a malila ri savat faxuvul e a lana lifu febas e faasilak la matana lifu sait. E nane ferawai xe sina rabuna pana Lagasai Roxo.  
\v 3 A saxanu tuvaat talafaat, ri lisan a saxa mataa a kana e mana maat e ri yaase pana ivin.  
\v 4 Ri pife fexaxaas sena yaase xe si Yesus senaso a malila. E voxo ri laak xe laaꞌui xuluna lifu e ri ngas a nobina xena faduiaana mataa. E ri fasivie pana ivin xe si Yesus.  
\v 5 Na Yesus a xalum a namkaian siri e a xuus a maalapen malaan, “Lak siak, ne lamon tapin a vilaana saat siim.”   
\p
\v 6 Taasaxa xasano rabuna aava ri masam sena Vuputkai si Moses, ri taxa nai lamon lana lalamonan siri sena ferawaian si Yesus e ri lamon malaan,  
\v 7 “Xenaso a mataa aanabeꞌ a kuus fasaat malaan? Naseꞌ ta mataa fexaxaas sena lamon tapin a vilaana saat sina mataa? A faisok sina Piran sang mon! Naak nane taxa bit!”   
\p
\v 8 Fataapus paaliu na Yesus fo texaas sena lalamonan siri e a kuus, “Nami, mi lamon fasaat! Xenaso mi lamon malaan pana nobina siak ina lamon tapin a vilaana saat sina mataa aanabeꞌ?  
\v 9 A so ta ferawaian a malui sena kuusanaana? Tamo ne taa kuus xe sina maalapen, ‘Ne taa lamon tapin a vilaana saat siim!’ o tamo ne taa xuuse, ‘No tamasiak e no siak a ivin siim e no falet.’  
\v 10 Talo mi taa texaas sega, a Natuna Mataa aava toxan a gutan xena lamon tapin a mu vilaana saat sina rabuna, ne taa vile malaan.” E nane kuus xe sina maalapen,  
\v 11 “Nenia, ne xuus nano, tamasiak, siak a ivin siim e no paan xe la lifu siim!”  
\v 12 E a maalapen a tamasiak marasaxa e siak a ivin sina e savat xe lamalei. A mu rabuna xapiak ri xalume e ri ipul e ri kuus fati a isina Piran. E ri kuus malaan, “Taara pi xaxalum a buk vilaana malaan lumua.”   
\s1 Na Yesus A Xel Na Matiu Livai  
\r Mt 9:9-13; Lk 5:27-32  
\p
\v 13 Na Yesus a sangas ulaa fulaa xe la vangana Laman Galili e a malila ri paan xe sina e nane fapiti nari pana lagasai sina Piran.  
\v 14 Layaan nane taxa sangas falet, a xalum na Matiu Livai, a lak si Elfias, i taxa nai la lifu ina maraan taakis. Na Yesus a xuuse, “No usiau!” E nane tamasiak e usi na Yesus.   
\p
\v 15 Mui xo na Yesus fe fangan lana lifu si Matiu Livai e a mu rabuna ina siak taakis e mu rabuna pana vilaana saat, nari xapiak, ri taxa fangan xuvul pa Yesus e mu fefeng sina. A mu rabuna aava ri mangil sena vilaana saat siri, ri vubuk langaie e voxo ri usi xolane.  
\v 16 E saxano rabuna aava ri usi a vilaana sina mu Ferasi, ri xalum na Yesus i taxa nai fangan xuvul pana mu rabuna pana vilaana saat e mu rabuna ina siak taakis. E ri fin a mu fefeng sina, “Xenaso nane taxa fangan xuvul pana mu rabuna ina siak taakis e mu rabuna pana vilaana saat? Naak a vilaana aanabeꞌ pife roxo.”   
\p
\v 17 Na Yesus a langai a ferawaian siri e xuus nari, “A rabuna aava ri piau ta giisan, ri pife paan xe sina mataa iꞌirin. Piau! Nenia, ne pife filimaan nabeꞌ xena xelaana mu mataa aava ri lamon o ri taxa waan faroxo. Ne savat xena xelaana mu rabuna aava ri texaas o a vilaana siri a saat.”   
\s1 A Vilaana Ina Falfaalan  
\r Mt 9:14-17; Lk 5:33-38  
\p
\v 18 Xasano Ferasi e mu rabuna aava ri usi na Jon, a mataa ina fasufan, nari xapiak, ri fuuna falfaal e saxano rabuna ri savat si Yesus e ri fiai malaan, “Senasou a fefeng si Jon e mu Ferasi ri fuuna falfaal taasaxa mu rabuna siim ri pi falfaal?”   
\p
\v 19 Na Yesus a xuus nari, “Naak a mu fesing sina saxa mataa aava rao i tamai, ri taa faalaan pana fanganan layaan a mataa aave i taxa waan xuvul pari? Piau! Tamo mataa aava rao i tamai i taxa waan xuvul pari, ri taa pife falfaal. A yaan ina merawan mon!  
\v 20 Tamo mataa naang i taa paan tapin a mu fesing sina, lavaxa la yaan aave bak, ri taa falfaal xena fakalimaan a mimilisaatan siri.”   
\p
\v 21 E nane fin nari, “Naseꞌ ta mataa i taa kap a valof ina marapi xavai pana pamarapi faꞌui? Tamo no taa vil malaane a marapi faꞌui i taa gat faxuvule e a valof i taa tiririk falava.  
\v 22 E piau ta mataa i taa xapis a uma lana vaafa xavai. Tamo i taa vil malaane a vio i taa laak lana e i taa kawaasan a fanganan. A fanganan e vaafa taa kawaasanan. A rabuna masam, ri taa pai a vaafa faꞌui xena uma faꞌui.\f + \fr 2:22 \ft (a) Na Yesus a kuus malaan senaso rao i xuus famasam nari pana lalamonan sina Piran. A lalamonan malaan, “Nase rao i usi a ferawaian sina Piran nane pife fexaxaas sena usi a vilaana ti kavai sait. A vilaana ti kavai e ferawaian si Yesus a patak famodak.” (b) Lana pok Inglis a paferawaian aanabeꞌ taxa usi a xasa ferawaian paap malaan: “Mi taa pife timin a wain faꞌui lana vapak xavai aava ri vesane pana vapak ina tiir, piau! Layaan mi taa vil malaane a vapak xavai i taa tiririk e a wain taa talatiu. Taasaxa mi taa timin a wain faꞌui lana vapak ina tiir faꞌui.”\f*   
\s1 A Fufuna Yaan ina Fangaafusan  
\r Mt 12:1-8; Lk 6:1-6  
\p
\v 23 La saxa Yaan ina Fangaafusan na Yesus a sangas lana uma e mu rabuna aava ri taxa usie ri lagai e ri taxa murul a fanganan pave e ri taxa ngane.\f + \fr 2:23 \ft Ri pife fenau, a vilaana roxo sina mu Juda; tamo ri lagai ri fexaxaas sena siak fanganan ti la saxano uma.\f*  
\v 24 E saxano Ferasi ri xuus na Yesus, “Xalum nari, ri taxa vil a faisok la Yaan ina Fangaafusan. A vuputkai sitaara a kuus votan a vilaana ina faisok la Yaan ina Fangaafusan. A pife roxo ri taa vil malaane la yaan aanabeꞌ.”   
\p
\v 25 Na Yesus a xuus nari, “Naak mi pife texaas sena xuuskuus ina vilaana a savat se Devit layaan nane xuvul pana mu rabuna sina ri piau ta fanganan e ri lagai?  
\v 26 La yaan si Abaiata aava saxa paamua ina mu priis sina Piran, na Devit a laak lana lifu lotu sina Piran e nane ngan a bret taap aava mu priis sina Piran sang mon ri fexaxaas sena ngane. Taasaxa na Devit a ngane e tavai a rabuna sina pana.” \rq 1 Sml 22\rq*   
\p
\v 27 Ne Yesus a xuus nari fulaa, “A Piran pife timin a mataa xena xavang a Yaan ina Fangaafusan, piau! Nane timin a Yaan ina Fangaafusan xena xavangaana mataa.  
\v 28 E voxo, a Yaan ina Fangaafusan xo, a Natuna Mataa a paamuiane.”   
\c 3  
\s1 Na Yesus A Vil Faroxoi A Saxa Mataa  
\r Mt 12:9-14; Lk 6:6-11  
\p
\v 1 La saxa Yaan ina Fangaafusan fulaa na Yesus a laak lana lifu ina faxavulan e a mataa mana tapil i taxa waan.  
\v 2 E saxano rabuna ri waan bang na Yesus pana senaso ri vubuk texaas tamo nane i taa vil faroxoi a mataa aave la Yaan ina Fangaafusan talo ri taa tiise sena.  
\v 3 E na Yesus moxo, xuus a mataa aava mana tapil, “Tamasiak e no tigina la nona rabuna.”   
\p
\v 4 E na Yesus a fin a rabuna, “A vuputkai si Moses a kuus o taara taa vil a vilaana roxo la Yaan ina Fangaafusan o taara taa vil a vilaana saat? A kuus o taara taa xavang a mataa talo i taa waan faroxo o taara taa punuk a mataa?” E nari, ri pife sui a ferawaian sina, ri nai kasam mon.   
\p
\v 5 E na Yesus a xalum nari e a vilauna a kasal taasaxa muluk nari senaso ri vungut sena mamaaluxan sina Piran. E nane xuus a mataa, “No faxaradak a maam!” E a mataa faxaradaxe e a mana fo roxo.  
\v 6 E fataapus a mu Ferasi ri tamasiak e ri fe savat faxuvul sina nutuvaat si Herot. Nari, ri ferawai faxuvul xena seng ta nobina xena punuxaan na Yesus.   
\s1 A Malila Ina Rabuna Faasilak La Laman Galili  
\r Mt 12:15-16; Lk 6:17-19  
\p
\v 7 Na Yesus xuvul pana mu fefeng sina, ri falet e ri fe nai la vangana raarum e saxano rabuna ti Galili e ti Judia ri usie.  
\v 8 A rabuna ti Jerusalem, ti Idumia e ti lu paa paaliu se Jordan e ti la saxa ro bina Tair e Saidan, a malila molava paaliu ri langai pana faisok na Yesus a vile e voxo ri savat faxuvul.  
\v 9 Na Yesus a xuus a mu fefeng malaan, “A malila aava ri taxa waan, ri tamaa fatalinau. Ne vubuxan ta saxa xaati i taa waan bangau e ne taa xawas xuluna.”  
\v 10 Lumua nane fo vil faroxoi a malila e ri naixaam soxote rao ri taa tao tuunei a tana senaso ri taxa vubuxan a roxoyan.  
\v 11 E layaan a mu vovau saat ri xalume, ri turung xe sina e ri xukulai faagut malaan, “Nano ve no Natuna Piran!”  
\v 12 E nane ferawai faagut xe siri o ri muneta fasavat a isina la matavas.   
\s1 Na Yesus A Xel A Yaamut Sangafilu Saxa Pana Taragua Sina  
\r Mt 10:2-4; Lk 6:14-16; Fk 1:13  
\p
\v 13 Mui na Yesus a laak xuluna put e xel nari aava nane vubuxan nari o ri taa filimaan xe sina. E ri savat.  
\v 14 E nane siak fati a sangafilu saxa pana taragua e a fasoxot nari pana mu Yaamut. Nane xuus nari, “Ne fo fati nami rao mi taa waan xuvul paga. Ne taa feng nami vaxa xena kuusan fasavat a Lagasai Roxo  
\v 15 e vaxa mi taa toxan a gutan xena gei tapin a mu vovau saat.”  
\v 16 A mataa sangafilu saxa pana taragua aave voxo: na Saimon aava ri xalie pana xasa isin, na Pita,  
\v 17 e na Jems, a lak si Sebedi xuvul pa tina, na Jon. Nane xali nare pana saxa isin, Boanesis, a malasuf ina isin aanabeꞌ ‘natuna vabarak.’  
\v 18 E na Endru, na Filip, na Baatalamiu, na Matiu Livai, na Tomas e na Jems a lak si Elfias, na Taadius, na Simon ti la parabuna Selot,\f + \fr 3:18 \ft A mu Selot ri vubuxan o saxa siri mu Israel i taa piran king siri. Ri baian o na Sisaa ti Rom i taa siak fati a saxa topen, malaan se Herot, xena paamuian nari.\f*  
\v 19 e na Judas Iskeriot, a mataa aava pet lisan na Yesus xe sina mu rabuna saat xena punuxaana.   
\p
\v 20 Layaan na Yesus a ulaamaan xe la lifu siri, a mu rabuna ri savat faxuvul fulaa xe sina. E voxo na Yesus xuvul pana mu fefeng sina ri piau ta yaan xari xena fanganan.  
\v 21 A mu pabung si Yesus, ri langai o nane taxa waan fulaa e ri paan rao ri taa xel faꞌulie senaso a rabuna, ri xuus nari, “Naak na Yesus taxa ngong.”   
\s1 Na Yesus A Xalian Pa Bilsibul, A Paamua Sina Mu Vovau Saat  
\r Mt 12:25-29; Lk 11:17-22  
\p
\v 22 A saxano rabuna aava ri masam pana mu vilaana ti Israel e ri fuuna waan pe Jerusalem, ri sivimaan xe Galili. Ri ferawai se Yesus malaan, “Na Bilsibul a vawe e i taxa waan sina. Naak, nane taxa gei tapin a mu vovau saat pana gutan sina matalava sina mu vovau saat.”   
\p
\v 23 Na Yesus a xel faxuvul nari xe sina e ferawai xe siri pana saxano ferawaian paap malaan:  
\v 24 “Tamo a faxatangan sina rabuna i taa tapagal fepatok e ri taa fevis, a vilaana ina faxatangan i taa pife waan fatateak!  
\v 25 Tamo a pabung taa tapagal fepatok e ri taa fevis, a pabung aanabeꞌ i taa pife waan faroxo.  
\v 26 Tamo na Setan i taa vis faꞌuli nane xa e saxano saxa sina ri taa faapalau sena, nane i taa pife gut fulaa, piau! Nane fo taxapus!  
\v 27 Tamo ta saxa mataa rao i taa fenau, nane pife fexaxaas xena laak palau lana lifu sina mataa tateak, piau! Paamua i taa pis fatateak a mataa aave e mui i taa siak tapin a maana mo sina ti la lifu.  
\v 28 Ne xuus tuunei nami, a Piran sang mon i taa lamon tapin a mo mosaat e mu ferawaian saat aava mu rabuna ri vile.  
\v 29 Taasaxa naseꞌ ta mataa i taa ferawai fasaat pana Vovau Xaradak, a Piran i taa pife lamon tapin a vilaana saat sina naboxo e lumui sait, piau! A vilaana saat sina mataa aave i taa waan vulai xe vulai!”   
\p
\v 30 Na Yesus a kuus malaan senaso a rabuna ri fo kuus o nane toxan a vovau saat paaliu.   
\s1 A Pabung Si Yesus Ri Savat  
\r Mt 12:46-50; Lk 8:19-21  
\p
\v 31 La saxa yaan na nina Yesus xuvul pana mu ti Yesus ri savat. Ri tigina lamalei e ri xuus fatexaase rao i taa langai siri.  
\v 32 A malila aava ri taxa nai fakaliuane ri xuuse, “No langai? Na ninaam e mu tiam ri taxa waan lamalei e ri taxa xel nano.”   
\p
\v 33 E nane sui a ferawaian siri malaan, “Naseꞌ ve na ninaang e mu tiak?”   
\p
\v 34 E na Yesus a kaalum fepuk la palou ina rabuna aava ri taxa nai fakaliue e a xuus nari malaan, “Mi xalum na ninaang e mu tiak,  
\v 35 a mu rabuna aava ri usi a ferawaian sina Piran, nari ve ri mu tiak e vasaak e ninaang!”   
\c 4  
\s1 A Mataa Ina Kaapisan  
\r Mt 13:1-15; Lk 8:4-10  
\p
\v 1 Na Yesus a faisok fulaa pana fapitiaana rabuna la vangana Laman Galili. E nane xawas xuluna xaati senaso a mu rabuna xaves ri savat faxuvul sina. E nane nai xuluna xaati aava taxa waan lana raarum e mu rabuna xapiak ri taxa nai langai pe la gun e faasilak la vangana raarum.  
\v 2 Na Yesus a tavai nari pana mu ferawaian paap. Nane ferawai xe siri malaanabeꞌ:  
\v 3 “Mi langai! A saxa mataa a falet e fetapalan xolan a kam ina ‘wiit’ la uma.  
\v 4 Nane tapinete e saxano kam ina ‘wiit’ ri poxo lana salan e mu maanu ri maa ngan xapine.  
\v 5 E xasano kam ri poxo la nobina toxai faat. A xavala pife temasaat xuluna e pife sivi temasaat lapia e a kam a fadui a xarei fataapus.  
\v 6 Taasaxa ngaas a lange e a kam aanabeꞌ pife boak faroxo, a piloxos e femaiyang.  
\v 7 E xasano kam ina ‘wiit’ ri poxo lana yeis tuturuk. E a yeis aanabeꞌ a palak e fe xafute e a ‘wiit’ pife fuaa.  
\v 8 Taasaxa xasano kam ina ‘wiit’ ri poxo lana xavala roxo e ri palak faroxo e ri fuaa. Saxanofuna ri fuaa faroxo, xasanofuna ri toxan a kam xaves e saxanofuna ri toxan a kam xaves paaliu.”   
\p
\v 9 E na Yesus a xuus nari, “Tamo mataa i taa lamon pana ferawaian siak i taa tingin a malasuf ina.”   
\p
\v 10 Mui, lamina malila fo paan, a mu fefeng sina xuvul pana xasano rabuna ri fine pana mu ferawaian paap sina.  
\v 11 Na Yesus a xuus nari, “A Piran a vubuk o mi taa masam faroxo sena ferawaian sina e ne fo xuus fatexaas nami o a fatataganan sina fo savat xo. Taasaxa mu rabuna aava ri waan lamalei ri taa langai a mu ferawaian siak lana ferawaian paap sang mon.”  
\v 12 E voxo na Aisaia a kala malaan,  
\q1 “Naapalaan ri kaalum taasaxa ri taa pife taraxalie. E ri langai taasaxa ri taa vungut sena fufuna. E voxo malaan ri taa pife puk a xunus iri. Tamo ri taa puk a xunus iri a Piran i taa vil tapin a vilaana saat siri.” \rq Ais 6:9-10\rq*   
\s1 Na Yesus A Xuus Fatexaas Nari Pana Malasuf Ina Ferawaian Paap  
\r Mt 13:18-23; Lk 8:11-15  
\p
\v 13 Na Yesus a fin nari fulaa, “Nami, mi pife texaas pana ferawaian paap aanabeꞌ e bo? Malaafaa mi taa texaas sena xasano ferawaian paap?  
\v 14 A mataa aava xapis a kam ina ‘wiit’, nane xapis a ferawaian sina Piran.  
\v 15 A ferawaian aava poxo lana salan a malaan sena mu rabuna aava ri texaas sena langaian taasaxa na Setan a filimaan e siak tapin a mu ferawaian aava Piran fo xapise la xunus iri.  
\v 16 E saxano rabuna ri malaan sena kam ina ‘wiit’ a poxo lana xavala a toxai faat. Ri langaie e ri faxaꞌusie e ri faamamaas pana.  
\v 17 Taasaxa ri piau ta xarei ina lamon faagut, ri taxa waan famodak mon! Lumui xasano mataa rao ri tafang a gutan siri e ri taa fakasal nari, a lalamonan roxo siri i taa pife tateak fulaa, i taa malit.  
\v 18 E saxano rabuna ri malaan sena kam ina ‘wiit’ aava ri poxo lana yeis tuturuk. A mu rabuna aanabeꞌ ri texaas sena langaian  
\v 19 taasaxa ri lalamon temasaat pana mo ti la xavala e ri kanamsaat pana vubuxanaana tangop e maana mo xapiak. Ri taramangal a xasano mo. A maana buk mo aanabeꞌ a paasan a ferawaian sina Piran e mu rabuna aanabeꞌ ri pife vil fasavat a roxoyan.  
\v 20 Taasaxa saxano rabuna ri malaan sena kam ina ‘wiit’ aava poxo lana xavala roxo. Ri langai e ri tao fatateaxe. E a ferawaian sina Piran i taa fasavat a roxoyan lana toyan siri malaan sena kam ina ‘wiit’ roxo aava fuaian a kam xaves e a kam xaves paaliu.”   
\s1 Xasano Ferawaian Paap  
\p
\v 21 E nane xuus nari, “Naak a mataa i taa timin a laam lapaana bi o lapaana ivin, bo? Piau! Nane taa timine laaꞌui talo i taa lang lana lifu.  
\v 22 A so ta maana mo aava waan fufunai, lumui ri taa savat la matavas. E maana mo xafutan, lumui i taa savat la matavas.  
\v 23 Naseꞌ ta mataa a tangana talakas i taa langai a ferawaian aanabeꞌ e i taa masame.”   
\p
\v 24 E na Yesus a xuus nari, “Ai, nami, mi taa lalamon pana ferawaian mi langaie. Tamo mi taa lalamon faagut pana, a Piran i taa tavai nami pana masaman fexaxaas sena lalamonan simi.  
\v 25 Naseꞌ ta mataa a toxan a masaman, lavaxa a masaman sina i taa savat molava sena. E naseꞌ ta mataa piau ta masaman, a texaasan modak sina i tafe malit.”   
\p
\v 26 E mui nane kuus, “A fatataganan sina Piran, i taa savat molava malaan sena saxa mataa a tapalan a kam lana uma.  
\v 27 La maana vung a mataa aave i taxa matef e la paanaas nane i taxa lo ti sangas. A kam aave, a boak e femolava malaafaa? Nane pife texaas.  
\v 28 A xavala sang mon a fapalak a mo lana uma. Paamua a paxana a savat e mui a putuna a savat e lumui a xalana a savat molava la putuna o la unguna.  
\v 29 E lumui layaan a xalana fo matoxol a mataa aanabeꞌ a faisok e murule. Naboxo a yaan ina faxuvulaana fanganan a savat.”   
\s1 A Ferawaian Paap Pana Mastaat  
\r Mt 13:31-32; Lk 13:18-19  
\p
\v 30 Na Yesus a sei nari, “Netaara taa kuusan famatavas a fatataganan sina Piran malaafaa talo mi taa masame? E taara taa ferawai paap malaafaa xena xalie?  
\v 31 Nane a malaan sena saxa wai taara xalie pana mastaat. A kam ina pife malaan sena kam ina saxano wai o fanganan ti la uma, piau! A kam ina mastaat a modak paaliu.  
\v 32 Tamo mataa i taa xapise e lumui a molava, nane a peraroxo sena xasano fanganan lana uma. A raxan ina a molava e mu maanu ri maa nai xuluna senaso a lana marafut.”   
\p
\v 33 Na Yesus a ferawai xe sina rabuna pana mu ferawaian paap malaan fexaxaas sena lalamonan siri.  
\v 34 Nane pife kuusan famatavas a malasuf ina ferawaian sina xe siri, piau! Nane ferawai pana mu ferawaian paap mon. E layaan a mu fefeng sang mon ri taxa waan xuvul pana, lavaxa nane kuusan xapin a fufuna maana ferawaian paap.   
\s1 Na Yesus A Faluai A Taas  
\r Mt 8:18-27; Lk 8:22-25  
\p
\v 35 E leaaf lana yaan naang xo, nane xuus a mu fefeng sina malaan, “Taara taa falet xe la paxasing ina laman.”  
\v 36 Ri paan tapin a mu rabuna e ri xawas xuluna xaati aava na Yesus taxa waan xuluna e ri falet xuvul pana. E saxano xaati ri falet xuvul pari sait.  
\v 37 E a reref molava a tamasiak e a tof a laak lana xaati e fataapus a xaati febas pana raarum.  
\v 38 Taasaxa na Yesus si, taxa mati matef pe xuluna xaati. E ri xel fapungane e ri xuuse, “Rao taara xarak naboxo, naak no pife lamon semaam.”   
\p
\v 39 E na Yesus moxo, a tamasiak e farawei a reref e taas, a kuus malaan, “Fo taxapus xong!” E fataapus a reref a taxapus e taas a luai fulaa.   
\p
\v 40 E na Yesus a sei a mu fefeng, “Xenaso mi taxa mataut malaan? E xenaso mi piau ta namkaian tuuna?”   
\p
\v 41 E ri femataut paaliu e ri fefiaian nari xa malaan, “A mataa aanabeꞌ ve naseꞌ? A reref e taas re langaie!”   
\c 5  
\s1 A Mataa Pana Vovau Saat Xaves  
\r Mt 8:28-34; Lk 8:26-39  
\p
\v 1 E ri savat la saxa paxasing ina laman, la bina sina mu Gerasa.\f + \fr 5:1 \ft Na Luuk a xali a rabuna ti la bina aanabeꞌ pana Gerasin (Lk 8:26,37) e na Matiu a xali nari pana Gadarin (Mt 8:28)\f*  
\v 2 Na Yesus a du ti lana xaati e fataapus a saxa mataa aava toxan a vovau saat a savat sina. A mataa aanabeꞌ fuuna taagul vulai la matana xawaa.  
\v 3 Nane fuuna matef la matana xawaa e pi ta mataa a fexaxaas i taa pise. A ‘sein’ sait pife fexaxaas sena pisaana.  
\v 4 Faaxaxaves ri pis a mana e kana pana ‘sein’ taasaxa fuuna piit a ‘sein’ o saxano mo ri pis fatateaxe pana. A gutan sina a molava faagut e piau ta mataa fexaxaas sena yot fatateaxe.  
\v 5 Vulai la paanaas e lavung, nane fuuna taagul la matana xawaa e xuluna put e fuuna faati kuup e i taxa putuk vulan a tana pana fisa o pana faat.   
\p
\v 6 Nane xalum na Yesus i taxa sangasmaan lasuun e falapuk e fe bukaak la no Yesus.  
\v 7 Nane ferawai faagut malaan, “Yesus, nano, no Natuna Piran Laaꞌui! No vubuk vil a so sega? Ne fenung xe siim pana isina Piran, no muta tavaiau pana maasaxan!”  
\v 8 A ferawai malaan senaso na Yesus a xuuse, “Nano, no vovau saat, no taꞌulan a mataa aanabeꞌ!”   
\p
\v 9 E na Yesus a fin a vovau saat aava vao a mataa aanabeꞌ, “A isaam naseꞌ?”  
\p E a vovau saat a sui a fiaian sina, “Na Aami, senaso nemaam, ma malila.”  
\v 10 E nane nung faagutan na Yesus o i taa muta feng tapin nari, mu vovau saat, xe la xasano bina patak.   
\p
\v 11 Faasilak seri a tagaan ina vio xaves ri taxa fangan xuluna fomirak put.  
\v 12 E a mu vovau saat ri fenung faagut xe si Yesus malaan, “A fexaxaas no taa feng nemaam xe sina mu vio aapave?”  
\v 13 E na Yesus a turoxo xe siri rao ri taa falet saa. E mu vovau saat ri taꞌulan a mataa aave e ri paan xe sina mu vio. A mu vio aanabeꞌ moxo, ri fefalayai saa xe la talasaafan sina bina. A mu vio ri fexaxaas malaan sena 2,000! Ri lalaas du xe lana raarum e nari xapiak ri xarak e ri maat.   
\p
\v 14 A mu rabuna ina faxatangaana mu vio ri sinuf e ri fe lisan a lagasai lana bina lava faasilak e lana mu bina xapiak. E maana rabuna ri paan xe pave xena xalumaana mo aanabeꞌ.  
\v 15 Ri fesavat si Yesus e ri xalum a mataa aava mu vovau saat ri mo vawe e ri taagul xuvul pana. Naboxo i taxa falak a marapi e a lalamonan sina a matavas e i taxa nai faroxo. E a mu rabuna ri xalume e ri mataut.  
\v 16 A rabuna ina faxatangaana mu vio, ri xuus a xasano rabuna pana mo aava fo savat sena mataa aava mu vovau saat mo waan la tana paamua. E ri kuusan a mu vio siri sait.  
\v 17 A mu rabuna, ri kuus faagut rao na Yesus i taa taꞌulan a bina siri e i taa paan xe la saxa nobina patak.   
\p
\v 18 Layaan na Yesus i taxa xawas fulaa xuluna xaati a mataa aava vovau saat mo waan la tana, a fin na Yesus rao i taa falet xuvul pana.  
\v 19 Taasaxa na Yesus a pife kuus turoxo pana, a xuuse, “No paan saa xe la lifu siim e xe sina mu fesing siim. E no xuus nari pana maana mo a Memai fo vile sema e malaafaa a muluk nano.”  
\v 20 Lavaxa, a mataa aanabeꞌ a falet e taxa kuusan fasavat a mo na Yesus fo vesane sena la maana mu bina pe Dekaapolis. E mu rabuna, ri ipul faagut pana e ri lamon faaxaves sena.   
\s1 A Lak Si Jairus E Saxa Tefin Pana Giisan  
\r Mt 9:18-26; Lk 8:41-56  
\p
\v 21 Na Yesus a ulaa fulaa xe pe la saxa paxasing ina Laman Galili. E a malila ri savat xe sina pe la vangana raarum.  
\v 22 E saxa matalava ti la lifu ina faxavulan a savat, a isina na Jairus. Nane xalum na Yesus e filimaan e maa bukaak faasilak la ka Yesus.  
\v 23 E nane fenung faagut xe si Yesus malaan, “A lak tefin siak faasilak rao i maat. Ne vubuk o no taa falet e no taa tao a tana talo i taa roxo fulaa.”  
\v 24 Na Yesus a falet xuvul pana e a malila ri usie e ri ivung faasilak paaliu lamina.   
\p
\v 25 A saxa tefin la palou ina malila aanabeꞌ, nane a xaxalum a fulun vulai la maana yaan. Nane fo toxan a giisan aanabeꞌ pana mariaas sangafilu saxa pana taragua.  
\v 26 E mu rabuna iꞌirin ri famasaxe pana maana buk irin xaves e a tefin a maraan nari pana tangop xapiak sina taasaxa giisan sina pife taxapus famodak, piau paaliu!  
\v 27 A tefin aanabeꞌ a langai sena faisok si Yesus e nane fe laak la palou ina rabuna aava ri taxa usi na Yesus e nane sangas faasilak lumui la mi Yesus e a tao a marapi sina.  
\v 28 Senaso a ilisai malaan, “Naak tamo ne taa tao a marapi sina mon ne taa roxo faꞌulaa.”  
\v 29 Lavaxa, nane vil malaane e fataapus paaliu a ria la tana a pagala e nane nasam a giisan ti la tana fo taxapus paaliu.   
\p
\v 30 E na Yesus a texaas o saxano gutan fo falet, e voxo nane ti tapuk e fiai, “Naseꞌ tao a marapi siak?”   
\p
\v 31 E a mu fefeng si Yesus ri sui a fiaian sina malaan, “Ai, no xalum a malila ri taxa pitai xolai la taam e xenaso no fiai malaan: naseꞌ tao a marapi la taam?”   
\p
\v 32 Na Yesus a kaalum xolai e a vubuk texaas o naseꞌ fo tao a marapi sina.  
\v 33 Taasaxa, a tefin aave nane texaas o nane fo vil a mo aanabeꞌ e a mataut e radakui faagut. E nane falet e fe bukaak la ka Yesus e kuusan xapin a maana mo nane fo vile.  
\v 34 E na Yesus a xuuse, “Lak siak, a namkaian siim fo vil faroxoi nano. No taa falet e a xunus ima i taa malui, a giisan siim fo taxapus!”   
\p
\v 35 Na Yesus i taxa ferawai lunai e saxanu sisiak sina matalava ina lifu ina faxavulan aave ri savat e ri xuus a matalava, “A lak siim fo maat xong, xenaso no taxa lo fasorak a mataa ina fepitaa aanabeꞌ?”   
\p
\v 36 Taasaxa na Yesus fo texaas sena so ta mo ri kuusane. Nane a xuus a matalava ina lifu ina faxuvulan malaanabeꞌ, “No muta mataut naboxo. No taa namkai mon.”   
\p
\v 37 E na Yesus a ti votan a xasano rabuna ri taa pife paan xuvul pare. Na Saimon Pita, Jems e na Jon a saxa ti Jems, narutul sang mon rutul usi na Yesus.  
\v 38 E ri fe savat la lifu sina matalava aave e na Yesus a xalum nari pave, ri taxa felingai faagut senaso ri taxa fetaangiis.  
\v 39 E na Yesus a laak la lifu e fin nari, “Senasou mi felingai faagut pana taangiisan simi? A lak aanabeꞌ pife maat paaliu. Nane taxa matef move.”  
\v 40 E mu rabuna ri fenangon xuluna. Taasaxa nane feng tapin nari xe lamalei.  
\p E nane xel mon a tamana lak e ninana o re taa laak xuvul pana e a fefeng talatul sina. E ri laak xe la nobina aava lak taxa mati lana.  
\v 41 E na Yesus a tao a mana lak e xuuse malaan, “Talita Kum!” A malasuf ina paferawaian aanabeꞌ a malaan, “Lak tefin, ne xuus nano, no tamasiak!”  
\v 42 E fataapus a lak tefin aanabeꞌ a tamasiak e sangas. A mariaas sina lak a sangafilu saxa pana taragua. E na ninana e tamana e fefeng talatul sina ri ipul faagut paaliu sena gutan si Yesus.  
\v 43 E na Yesus a xuus faagutan nare o re muta xuus ta saxa mataa pana mo aanabeꞌ. E nane xuus nare sait o re taa tavai a lak pana fanganan.   
\c 6  
\s1 A Vilaana Sina Mu Rabuna Ti La Fufubina Si Yesus  
\r Mt 13:53-58  
\p
\v 1 E nane taꞌulan a bina aapave e falet xe Nasaret, a bina sina e mu fefeng sina ri usie.  
\v 2 Layaan a Yaan ina Fangaafusan a savat, nane laak lana lifu ina faxuvulan e i taxa fapiti a mu rabuna pave e ri ipul sena e ri kuus, “A siak a texaasan sina ti faa? A so ta masaman nabeꞌ? Nane naseꞌ e a toxan a gutan molava xena vilaana maana mo faꞌipul malaan?  
\v 3 Nane a mataa ina faisok mon, bo? A lak si Maria? A mu tina va na Jems, Yosep, Juut e na Simon, ri taxa waan xuvul pataara, bo? E mu vasaana sait, a sou ri pife waan la palou itaara?” E voxo ri marala pana.   
\p
\v 4 E na Yesus a xuus nari, “A rabuna ti lasuun ri taa suaian a mataa aava i taxa xuus nari pana ferawaian sina Piran. Taasaxa rabuna ti la bina sina e mu tauna sait, ri taa pife suaiane.”  
\v 5 E nane fexaxaas sena tao faroxoiaana saxanu rabuna mon, pife xaves. A mu rabuna ti Nasaret, ri langai pesalai sina e nane pife fexaxaas sena vil a mo ina gutan pave.  
\v 6 Nane ipul senaso a rabuna pave ri pife toxan a namkaian e voxo nane falet xe la xasano bina patak xena fepitaa.   
\s1 Na Yesus A Tavai A Mu Yaamut Sina Pana Gutan  
\r Mt 10:1,5-16; Lk 9:1-6  
\p
\v 7 E nane xel faxuvul a mu yaamut sangafilu saxa pana taragua e feng nari o ri taa falet taragua pa taragua. E nane tavai nari pana gutan xena gei tapin a mu vovau saat.  
\v 8 E nane xuus fatexaas nari o ri muta siak ta fanganan, bi o faat xena sangasan siri. Ri taa siak a wai ina xipa sang mon.  
\v 9 E a fexaxaas ri taa siak a ‘slipa’ siri taasaxa piau ta xuxulan taragua.  
\v 10 E nane xuus nari sait, “Layaan a saxa mataa i taa tavai name pana nobina xena taagul, me taa taagul pave fefexaxaas sena yaan me taa falet xe la xasano bina fulaa.  
\v 11 E tamo mu rabuna ti la saxano bina ri taa pife suaian name o taa langai pesalai seme, me taa taꞌulan a bina aave e layaan me taa falet me taa saf tapin a pof ti xuluna kame. Senaso a pof aave i taa fakalimaan o vilaana saat siri taxa waan lunai.”   
\p
\v 12 E nari xapiak ri falet e ri fasei a mu rabuna o ri taa puk a xunus iri e taꞌulan a vilaana saat siri.  
\v 13 E a mu yaamut ri gei tapin a mu vovau saat sina malila e ri noxol a rabuna aava ri giis e ri savat faroxo fulaa.   
\s1 A Punuxaan Na Jon  
\r Mt 14:1-12; Lk 9:7-9  
\p
\v 14 Na King Herot a langai sena faisok si Yesus senaso a saxanu tuvaat ri kuusan malaane, “Na Jon ina Fasufan fo to faꞌulaa. A savat fulaa ti la mamaat e voxo a gutan ina vesanaana maana mo faꞌipul taxa waan sina!”   
\p
\v 15 E xasano rabuna taxa kuus malaan: “Na Ilaija xo!” E xasanofuna ri kuus, “Piau, a saxa mataa ina kuus fatuxai xo! Malaan sena mu rabuna ina kuus fatuxai ti kavai!”   
\p
\v 16 Taasaxa layaan na Herot a langai pana faisok si Yesus nane taxa lo kuus, “Na Jon xo! Ne fo patal tapin a putuna taasaxa to faꞌulaa ti la mamaat.”   
\p
\v 17 Senaso paamua na Herot a feng a rawen sina e ri fo pis na Jon. Nane a vil malaane senaso na naasana, na Herodias, a toxan a marala se Jon. Paamua na Herodias a tefin si Filip, a ti Herot.  
\v 18 E na Jon fo xuus na Herot, “Ai, no taxa vil a vilaana saat ve. Pife roxo no taa tamai si naasa tiam.” Senaso na Filip taxa to lunai.  
\v 19 E na Herodias a xaiyaasaan na Jon e nane vubuk rao i taa punuxe taasaxa nane pife fexaxaas  
\v 20 senaso na Herot a mataut se Jon. Nane texaas o na Jon a mataa roxo e a mataa sina Piran e voxo nane tao fatateaxe lana vipis e vaxa na Herot a vubuk langai a ferawaian sina, taasaxa saxano ferawaian sina nane vungut sena malasuf ina.   
\p
\v 21 E saxa yaan a savat, a yaan lava si Herot, a yaan ina luluuxan sina. E na Herot a vil a fenamo xana mu matalava sina: mu rabuna fefasaa, mu rabuna ina paamuian a mu rawen e mu matalava ti Galili, nari xapiak, ri savat.  
\v 22 E a lak tefin si Herodias a filimaan e taxa tia la matana rabuna e ri nanam temasaat pana tian sina.  
\p E na Herot a xuuse, “Finau pana a so ta vubuxanan siim e nenia, ne taa tavai nano pana!”  
\v 23 E na Herot a kuus fakalimaan, “A so ta mo no taa nungau pana fexaxaas sena xavil molava ina xavala siak, ne taa tavai nano pana!”   
\p
\v 24 E a lak tefin si Herodias a falet e fin na ninana, “Ne taa nung na Herot panaso?”  
\p E na Herodias a xuuse, “Fiai pana putu Jon, a mataa ina fasufan.”   
\p
\v 25 E a lak tefin a fala xe si Herot e nunge malaan, “Ne vubuk o no taa tavaiau, monabeꞌ mon, pana putu Jon, a mataa ina fasufan. Lisanmaane lana ‘plet’.”   
\p
\v 26 Na Herot a mimilisaat paaliu pana fiaian sina lak taasaxa nane fo fakalimaan o i taa vil a vubuxanan sina e a mu rabuna si Herot sait, ri fo langai a ferawaian sina e voxo nane kuus turoxo pana.  
\v 27 E fataapus na Herot a feng a mataa i taa fe patal tapin a putu Jon e i taa lisanmaane. E voxo a mataa a falet e fe punuxe lana lifu ina vipisan  
\v 28 e lisan a putu Jon lana ‘plet’ e tavai a lak tefin pana. Mui a lak tefin a tavai na ninana, na Herodias, pana.  
\v 29 Layaan a mu fefeng si Jon ri langai sena, ri falet xe si Herot xena siak a vipin si Jon. Ri siaxe e ri fe xaafane lana liing.   
\s1 Fafanganaana Mu Rabuna 5,000  
\r Mt 14:13-21; Lk 9:10-17; Jn 6:5-13; Mt 8:2-9  
\p
\v 30 E a mu yaamut aava na Yesus a feng nari taragua pa taragua, ri maa savat faꞌulaa si Yesus e ri kuusan a maana mo ri fo vile e a maana mo ri fo fepitaa pana.  
\v 31 E nane a xuus nari, “Filimaan xuvul paga xe la bina vingil xena maagus famodak.” Nane kuus malaan senaso a malila ri taxa lo savat vulai e a mu yaamut ri piau ta yaan ina fanganan e maagusan.   
\p
\v 32 E voxo nari xapiak, ri xawas xuluna xaati e ri falet xe la xasa bina xobingil.  
\v 33 Taasaxa saxano rabuna ri xalum taraxali nari xuluna xaati e voxo a malila ti la maana nu bina pave ri fala paamuin nari e ri fe savat paamua seri.  
\v 34 Layaan na Yesus a ung nane xalum a tang malila aanabeꞌ e a vilauna a muluk nari senaso ri piau ta mataa xena paamuianaan nari. Ri taxa milung malaan sena sipsip aava piau ta mataa xena faxatangaan nari. E voxo nane fapiti nari fulaa pana maana mo xaves.   
\p
\v 35 E faasilak naboxo a ngaas taa rul e a mu fefeng sina ri xuuse, “Ai, a bina aanabeꞌ ve a vingil e faasilak i taa suk,  
\v 36 feng tapin et nari talo ri taa paan saa xe la saxano bina aava toxai fanganan xena mamareiai.”   
\p
\v 37 Taasaxa nane sui a mu fefeng sina e kuus, “Nami, mi taa tavai nari pana fanganan.”  
\p E ri fine, “Bo? A mataa taa faisok pana fulun pisiktul xena faxuvul a faat fexaxaas sena maraan a bret xari. Taara taa fe tapin a faat malaan xena maraan bret a fexaxaas sena malila aanabeꞌ?”   
\p
\v 38 E nane xuus nari, “Fe kaalum, mi toxan a bret talavisan taxa waan?”  
\p E ri fe fakate e ri suie, “A bret pama e fomirak din taragua taxa waan.”   
\p
\v 39 Na Yesus a xuus a malila o ri taa nai faxuvul lapia.  
\v 40 E voxo ri nai lana maana xoxovulaian.  
\v 41 E nane siak a bret pama e din taragua e nane kaalum xe laaꞌui la xunavata e fenung pana fanganan. Nane viak a bret e taxa lo tavai a mu fefeng pana xena fepatoxanaana xe sina rabuna. E a viak tavai nari pana ro din sait.  
\v 42 A maana mu rabuna xapiak, ri fangan e ri maasi.  
\v 43 E mu fefeng ri tifi a bi sangafilu saxa pana taragua pana xavil ina fanganan.  
\v 44 E a rabuna tomexaan aava ri fangan a fexaxaas sena 5,000.   
\s1 Na Yesus A Sangas Xuluna Laman  
\r Mt 14:22-32; Jn 6:15-21  
\p
\v 45 E fataapus na Yesus a faxawas a mu fefeng xuluna xaati e feng nari xe la paxasing ina Laman Galili, xe la saxa bina Betsaida. La yaan aave, nane sang mon a feng faꞌuli a rabuna.  
\v 46 Layaan a mu rabuna fo falet nane laak xe xuluna put xena fenung xe sina Piran.   
\p
\v 47 A bina xo suk e a mu fefeng aave ri taxa falet xuluna xaati la palou ina Laman Galili. E na Yesus ve, i taxa waan pe xuluna put.  
\v 48 E nane xalum nari, ri taxa xaul faagut pana fos senaso a reref a fiit faagut. La xunavung nane filimaan faasilak la tari e taxa sangas xuluna laman e rao i taa paaliu nari.  
\v 49 Taasaxa ri xalume taxa sangas xuluna laman e ri kuup faagut senaso ri lamon o a rongan.  
\v 50 Nari xapiak ri xalume e ri mataut.  
\p E fataapus nane ferawai xe siri, a kuus malaan, “Muta mataut; nenia move.”  
\v 51 E nane xawas xuluna xaati siri e a reref a taxapus. E nari, ri ipul paaliu sena gutan sina.  
\v 52 Ri fo mo xalum a faisok sina pana viak tavaiaana malila pana fanganan taasaxa ri pife lamon faroxo sena.   
\s1 A Gutan Si Yesus Xena Vil Faroxoi A Rabuna  
\r Mt 14:34-36  
\p
\v 53 E nari, ri falet xuluna xaati xe la bina Genasaret e ri ung e pis fatateak a xaati pave.  
\v 54 Layaan a mu rabuna ri xalum taraxali na Yesus  
\v 55 ri falet xe la maana nu bina faasilak e ri fe xuus a mu rabuna e ri xelmaan nari aava ri giis xe si Yesus.  
\v 56 E la maana yaan layaan nane savat la saxa bina, modak o molava, a mu rabuna pave ri fuuna xel faxuvul a mu rabuna pana giisan xe la bina ina faasot e ri fe nung na Yesus rao a rabuna giis ri taa tao mon a marapi sina. E naseꞌ ta mataa i taa tawe a giisan sina i taa taxapus e i taa roxo fulaa.   
\c 7  
\s1 A Fepitaian Sina Mu Ferasi  
\r Mt 15:1-20  
\p
\v 1 E saxa nutuvaat Ferasi e saxano mataa aava ri fepitaa pana vuputkai si Moses, ri filimaan ti Jerusalem e ri maa savat si Yesus.  
\v 2 E ri xalum a saxano fefeng si Yesus ri taxa fangan pana mari vusiit senaso ri pife xamak a mari paamuina fanganan.  
\v 3 A mu Ferasi e maana xasano Juda ri taa pife fangan tamo a raarum xena xamaxaana mari pife waan. A mu buri ti kavai ri fapiti nari o layaan ri pife xamak a mari a lalosaat taa waan la toyan siri e voxo ri taxa usi a vilaana malaan.  
\v 4 E layaan ri filimaan ti la bina ina maraan fanganan ri pife fexaxaas sena fangan tamo ri pife xamak a mari. E maana vilaana aava ri langaie sina mu buri, ri faxaꞌusie, malaan sena gonaana ‘kaap’ e xamaxaana mu ‘dis’ o ‘sospen’ siri.   
\p
\v 5 E a mu Ferasi aave ri maa savat si Yesus e ri fine, “Senasou a mu fefeng siim ri pife usi a vilaana ti kavai e ri taxa lo fangan pana mari aava vusiit?”   
\p
\v 6 E na Yesus a sui a fiaian siri, “A tuuna paaliu ne xuus nami, na Aisaia fo xalei a maana bitan sina mu butaara e nami vaxa mi mu rabuna ina bitan malaan seri. Na Aisaia a xalei a ferawaian sina Piran malaan:  
\q2 ‘A rabuna aanabeꞌ ri suai sega pana ferawaian siri taasaxa lamonan siri a patak paaliu.  
\v 7 A tuuna, ri fenung taasaxa ri fenungmaat. Ri taxa fepitaa pana vilaana sina mataa mon, ri pife usi a lalamonan siak.” \rq Ais 29:13\rq*   
\p
\v 8 Na Yesus a sei nari, “Nami, mi langai pesalai sena ferawaian tateak sina Piran e mi usi a vilaana sina rabuna mon!”   
\p
\v 9 E nane kuus fulaa, “Mi texaas faagut tuuna pana vilaana ina vil tapin a ferawaian sina Piran xena usi a lalamonan simi.  
\v 10 Na Moses a kuus malaanabeꞌ, ‘Suai se tamaam e ninaam’ e fulaa, ‘Naseꞌ ta mataa i taa kuus fasaat se ninana o tamana, lavaxa a mataa aave a mu rabuna ri taa soxoi punuxe pana faat.’  
\v 11 Taasaxa nami, mi kuus malaan, ‘Tamo ta mataa taa xuus na ninana o tamana malaan “Ai, a maana mo siak ne fo tavai a Piran pana, ne pife fexaxaas xena xavang name. A maana mo xapiak siak a koban.” (A malasuf ina vapaling ‘koban’ a malaan: a maana mo ri fo faatataap pana.)  
\v 12 E nami, mi ti votan a mataa aava kuus malaan: nane taxa rawetan na ninana o tamana.  
\v 13 E voxo mi vil tapin a ferawaian tateak sina Piran e mi usi a lalamonan simi e vilaana sina rabuna ti kavai. E a buk vilaana saat malaanabeꞌ a pife saxa mon!”   
\p
\v 14 E na Yesus a xel a mu rabuna e nane xuus nari, “Mi langaiau! Langai nabeꞌ e mi taa masam!  
\v 15 Piau ta mo i taa laak lana mataa i taa vil falalosaate, piau! Taasaxa maana mo a mataa taa vile, a maana mo aanabeꞌ ri falalosaat a mataa.  
\v 16 Langaiau e lamon pana ferawaian siak!”   
\s1 A Mu Fefeng Ri Fiai Sena Vilaana Saat  
\p
\v 17 Layaan na Yesus a taꞌulan a mu rabuna nane laak lana lifu e mu fefeng ri fine pana ferawaian paap sina.  
\v 18 E nane xuus nari, “Nami sait, mi vungut sena malasuf ina ferawaian aanabeꞌ? Nami, mi pife masam o a mo aava i taa laak la valana mataa, tamo i taa ngane, a pife fexaxaas sena vil falalosaat a mataa.  
\v 19 Senaso a mo aava nane taa ngane, a sivi la vilau ina e nane taa pesane.” (Pana ferawaian aanabeꞌ na Yesus a vil tapin a faati votaian xuluna saxano fanganan aava mu Juda ri pife fexaxaas sena ngane.)   
\p
\v 20 E nane kuus fulaa, “A mo aava i taa savatmaan ti la lamonan sina mataa ve, i taa kawaasan a naian sina.  
\v 21 Senaso ti lana mataa, ti lana lalamonan sina e lana xunus ina a vilaana saat a sasavat. A vilaana saat malaan sena fenauan, paruxan, punuk mataa, siaxan a tefin sina xasa mataa,  
\v 22 naixaaman, saatan e fasaamaatan, piilaana saxa mataa, lamon falavaiaan nano e pife kuus fati a isina Piran.  
\v 23 A maana mo malaan a savat ti lana mataa e kawaasan a vilaana sina.”   
\s1 Na Yesus A Xavang A Saxa Tefin Ti Tair  
\r Mt 15:21-28  
\p
\v 24 Na Yesus a tamasiak xuvul pana mu fefeng sina e ri falet xe kol lana nu bina faasilak Tair. Layaan ri laak lana lifu pave nane baian a mu rabuna taa texaas o nane taxa waan. Taasaxa nane pife fexaxaas sena fufunai.  
\v 25 Saxa tefin a langai sena e fataapus a filimaan e maa bukaak la no Yesus senaso a lak tefin sina a toxan a vovau saat.  
\v 26 E a tefin aave a pife Juda, a fufubina sina pe Fonisia pe Siria. E nane xo taxa lo fin na Yesus pana vil faroxoiaana lak tefin sina.   
\p
\v 27 E na Yesus a xuus nane pana ferawaian paap, “Maam pife siak a fanganan sina mu rafulak e tavai a mu piu pana. A roxo sena mu rafulak taa fangan maasi paamua.”   
\p
\v 28 Taasaxa a tefin a sui a ferawaian sina malaan, “Ai, Matalava, no kuus tuuna taasaxa layaan a rafulak ri taxa fangan, a mu piu aave ri taxa waan faasilak e ri piak a xavil ina fanganan i taxa lo poxo.”   
\p
\v 29 E na Yesus a xuuse, “Tefin no sui faroxoi a ferawaian siak e voxo a fenungan siim fo fexaxaas. A lak siim fo roxo fulaa xo. A vovau saat fo taꞌulane.”   
\p
\v 30 E a tefin a ulaa fataapus xe la lifu sina e tingin a lak tefin sina i taxa mati xuluna ivin e a vovau saat fo paan sena.   
\s1 A Mataa Aava Vaang E Po  
\r Mt 15:29-31  
\p
\v 31 E mui na Yesus e mu fefeng sina, ri sivi xe puaa la saxa bina Saidan e ri falet ulaa xe la Laman Galili, xe la mu bina Dekaapolis.  
\v 32 E saxano rabuna, ri lisan a saxa mataa aava vaang xe sina. A mataa vaang aanabeꞌ pife fexaxaas sena ferawai faroxo sait. E ri fenung xe si Yesus rao i taa timin a mana xuluna putuna talo i taa roxo.   
\p
\v 33 Na Yesus a sangas tapin a malila xuvul pana mataa vaang. E nane timin a vipirigum ina mana la tangana mataa aave. E na Yesus a kaanus xe la mana e tao a xalemana mataa pana.  
\v 34 E nane kaalum xe laaꞌui la xunavata e maagus e kuus, “Efefaata!” (A malasuf ina: talakas)  
\v 35 A tangana mataa a matavas e xalemana pife pasak fulaa. E a mataa aanabeꞌ a fexaxaas sena ferawai faroxo.   
\p
\v 36 Na Yesus a ferawai faagut xe siri xapiak o ri taa muneta xuus fatexaas a mu rabuna pana. Taasaxa la maana yaan nane taxa lo xuus votan nari, ri taxa lo kuusan fasavat a faisok sina.  
\v 37 E a mu rabuna aava ri langai sena, ri ipul paaliu e ri kuus malaan, “A mataa aanabeꞌ a vil faroxoi a maana faisok xapiak sina. Nane fexaxaas xena fatalakasaana tangana mataa e vil faferawai a mataa po.”   
\c 8  
\s1 A Fanganan Xana Rabuna 4,000  
\r Mt 15:32-39  
\p
\v 1 La saxa yaan fulaa a malila ri savat xe si Yesus e ri piau ta fanganan. E voxo nane xel a mu fefeng sina e a xuus nari malaan,  
\v 2 “Ne muluk a malila aanabeꞌ senaso ri fo waan xuvul paga pana yaan talatul e naboxo ri piau ta fanganan.  
\v 3 Tamo ne taa feng faꞌuli nari xe la mu lifu siri ri taa giis pana lagaian senaso saxano rabuna ri filimaan ti lasuun paaliu.”   
\p
\v 4 A mu fefeng sina ri fine malaan, “A bina aanabeꞌ a bina vingil. Maam taa maraan a bret faa xena famasiaana malila aanabeꞌ?”   
\p
\v 5 E nane fin nari, “Mi toxan a bret talavisan?”  
\p E ri xuuse, “A pisiguak.”   
\p
\v 6 Nane xuus a malila o ri taa nai lapia. E nane siak a bret pisiguak e fenung xe laaꞌui pana e viaxe. E mui a lisane xe sina mu fefeng sina xena tavaiaana malila pana.  
\v 7 Ri toxan a xasanu miraxan a din sait e na Yesus a fenung pana nu din e mui a xuus a mu fefeng rao ri taa tavai a mu rabuna pana sait.  
\v 8 E a malila ri fangan e ri maasi. Lamina fanganan a toxan a fanganan a soliu taxa waan e voxo a mu fefeng ri tifi a bi molava pisiguak pana mu xavil ina.  
\v 9 E a malila aava ri fo fangan ri fexaxaas sena 4,000. E na Yesus a feng faꞌuli nari.   
\s1 A Fepialaian Xuvul Pana Mu Ferasi  
\r Mt 16:1-12  
\p
\v 10 E nane xawas xuluna xaati fulaa xuvul pana mu fefeng sina e ri falet xe la nobina Dalmanuta.   
\p
\v 11 E saxano Ferasi ri savat xena fepialai xuvul pana senaso ri vubuk rao i taa faꞌipul nari pana saxano vilaana xena fakalimaan a gutan sina Piran. Ri fo filimaan xena tafangaana.  
\v 12 E nane a maagus faagut la vilau ina e kuus malaan, “Xenaso a mu rabuna malaan seꞌ mi vubuk seng a fakalimaanan? Ne kuus tuuna paaliu o piau ta fakalimaanan i taa savat xe simi.”  
\v 13 E nane taꞌulan nari e xawas xuluna xaati e ri fe paan fulaa xe la saxa paxasing ina Laman Galili.   
\s1 Na Yesus A Faꞌisin A Lalamonan Saat Pana Yiis  
\p
\v 14 E a mu fefeng lana xaati xo, ri lamamaaluf paaliu pana maraan bret. Ri toxan a bret saxa mon lana xaati.  
\v 15 E na Yesus a xuus nari, “Mi taa faxatang faroxo pana yiis sina mu Ferasi e sina nutuvaat si Herot.”   
\p
\v 16 E nari, ri fefiai la palou iri o ri piau ta bret.   
\p
\v 17 E na Yesus a texaas sena ferawaian siri e nane fin nari, “Xenaso mi ferawai o mi piau ta bret? Mi piau paaliu ta texaasan e piau paaliu ta masaman lunai? A lalamonan simi a vungut paaliu sait malaan sena mu Ferasi?  
\v 18 A saxa mataa ina kuus fatuxai ti kavai fo kuus malaan:  
\q1 ‘Mi toxan a mata taasaxa mi pife xakaalum! Mi toxan a tanga taasaxa mi pife langai!’ \rq Isi 12:2\rq*  
\p Mi fo lamamaaluf?  
\v 19 Layaan ne viak a bret pama xana rabuna 5,000, mi tifi a maana xavil lana bi talavisan?”  
\p E ri xuuse, “A bi sangafilu saxa pana taragua!”   
\p
\v 20 “E layaan ne viak a bret pisiguak xana rabuna 4,000 mi faxuvule e mi tifi a bi molava talavisan?”  
\p E ri xuuse, “A pisiguak.”   
\p
\v 21 E nane fin nari fulaa, “E vaxa mi taxa lo vungut lunai, bo?”   
\s1 Saxa Mataa Aava Piif  
\p
\v 22 E ri falet e ri ung la saxa bina, a isina na Betsaida. E mu rabuna pave, ri maa lisan a saxa mataa piif xe si Yesus e ri fenung xe sina rao i taa vil faroxoie.  
\v 23 Nane tao a mana mataa piif e re falet lasuun famodak sena bina. Nane kaanus xe la matana mataa piif e tao a putuna e fine, “No xalum ta mo vaxa? A so ta mo no xalume?”   
\p
\v 24 E a mataa a kaalum xolai e sui a fiaian sina, “Ne xalum a rabuna taasaxa ri kaalum malaan sena mu wai aava taxa sangas xolai.”   
\p
\v 25 E na Yesus a tao a matana fulaa e a mataa fexaxaas sena kaalum faroxo. A xakaaluman sina a roxo fulaa e matavas xe lasuun paaliu sait.  
\v 26 E na Yesus a feng a mataa aave xe la bina sina e xuuse, “Muta ulaa xe la bina aamove.”   
\s1 Na Yesus Narie Saimon Pita  
\r Mt 16:13-16; Lk 9:18-20; Mt 16:21-28; Lk 9:22-27  
\p
\v 27 Na Yesus e mu fefeng sina ri falet xe la maana nu bina faasilak se Sesaria Filipai. La fena sangasan siri nane fin nari malaan, “A mu rabuna ri lamon malaafaa sega?”   
\p
\v 28 E ri xuus fatexaas nane, “Saxano rabuna ri kuus o nano, na Jon ina Fasufan aava to fulaa. E xasanofuna ri kuus o nano, na Ilaija e xasanofuna ri kuus o no malaan sena saxa mataa ina kuus fatuxai ti kavai.”   
\p
\v 29 E nane fin fulan nari, “E nami xa, mi lamon malaafaa sega? Nenia naseꞌ?”  
\p E na Pita a sui a fiaian sina malaan, “Nano, no Mataa Failai sina Piran, na Krais!”   
\p
\v 30 E na Yesus a pebukan nari o ri muneta kuus famatavas pana isina lunai.  
\v 31 E nane tangpat pana fapiti nari o a Natuna Mataa taa yaas a maana maasaxan: a mu rabuna taa bilai fasaat xe sina e mu paamua sina mu Juda e mu matalava siri ri taa gigirane e ri taa punuxe. Taasaxa lamina yaan talatul i taa tamasiak fulaa ti la maatan.  
\v 32 E nane xuus famatavas nari. Taasaxa na Pita a xele xe la xasing e a ferawai xuvul pana, narie sang mon. Na Pita a baian a ferawaian si Yesus e a barase pana.   
\p
\v 33 Taasaxa na Yesus a ti tapuk e xalum a xasano fefeng sina e baras na Pita malaan, “Setan, no paan patak. Pita, a xunus ima pife usi a vilaana sina Piran. A lalamonan siim a malaan sena mataa palau mon!”   
\p
\v 34 E nane xel faxuvul a malila xuvul pana mu fefeng sina e nane xuus nari, “Naseꞌ ta mataa rao i usiau i taa taꞌulan a maana mo sina e i taa yaas a maasaxan sina e i taa usiau.  
\v 35 Senaso naseꞌ ta mataa rao i tao fatateak a toyan sina, a toyan sina i taa malit. E naseꞌ ta mataa aava i taa punuxan sega o sena Lagasai Roxo sina Piran, a toyan sina i taa waan vulai.  
\v 36 A so ta roxoyan a mataa i taa toxane tamo nane taa toxan a maana mo xapiak nabeꞌ lapia la xavala e a vovau ina i taa malit? Naak pife roxo malaan!  
\v 37 A so ta mo nabeꞌ lapia a fexaxaas xena maraan faꞌuli a vovau ina mataa? Piau ta mo fexaxaas sena.  
\v 38 Naseꞌ ta mataa i taa mangil sega o sena ferawaian siak tanin la palou ina mu rabuna xaves aava ri taxa usi a vilaana saat, lavaxa mui a Natuna Piran i taa mangil sena layaan i taa savat pana malang molava sina Piran la palou ina mu angelo.”   
\c 9  
\p
\v 1 E nane xuus nari, “Ne xuus tuunei nami, saxano rabuna aava ri taxa tigina la palou itaara tanin, ri taa pife maat lunai layaan a fatataganan sina Piran taa savat pana gutan.”   
\s1 A Xakaaluman I Yesus A Puk  
\r Mt 17:1-13; Lk 9:28-36  
\p
\v 2 Lamina yaan pisaxa na Yesus a xel na Pita, Jems e na Jon. E narutul sang mon rutul fe laak xuvul pana xe laaꞌui xuluna put lava e a xakaaluman ina fepuk la matarutul.  
\v 3 A marapi sina a savat pasak paaliu e a rarapak faagut. Piau ta mataa fexaxaas sena ruk fararapak a marapi malaan.  
\v 4 E na Ilaija, saxa matalava ina kuus fatuxai ti kavai xuvul pa Moses aava paamua lava sina mu Juda, re savat si Yesus e rutul taxa ferawai.   
\p
\v 5 E na Pita a xukulai, “Ai Memai, nemaatul taxa waan, a roxo naak maatul taa vesan a sawat talatul xamutul; saxa xaanum, saxa xa Ilaija e saxa xa Moses.”  
\v 6 Nane xukulai malaan senaso rutul mataut paaliu e rutul pife texaas o rutul taa kuus panaso.   
\p
\v 7 E mui a vata a savat xuluri e a ling a ferawai ti lana vata, a kuus malaan, “Nabeꞌ ve a Lak Siak! Mi taa langai sina.”   
\p
\v 8 E rutul kaalum xolai e piau ta saxa mataa fulaa taxa waan. Na Yesus sang mon taxa tigina.   
\p
\v 9 Layaan ri taxa sivi ti laaꞌui xuluna put nane xuus faagutan narutul o rutul taa pife kuusan xolan a mo rutul fo xalume fefexaxaas sena yaan a Natuna Mataa i taa to faꞌulaa ti la maatan.  
\v 10 E voxo rutul usi a vubuxanan sina taasaxa la palou irutul, rutul taxa lo ferawai pana malasuf ina ‘to faꞌulaa ti la maatan.’   
\p
\v 11 E mui rutul fine pana saxa mo, rutul kuus malaan, “Senasou a rabuna aava ri masam sena xakalayan ti kavai, ri kuus o na Ilaija i taa savat paamuin a Mataa Failai sina Piran?”   
\p
\v 12 E nane xuus narutul, “Na Ilaija i taa savat paamua xena faigotan a vepen sina Mataa Failai. Taasaxa a xakalayan sena Natuna Mataa a kuus sait o a mu rabuna ri taa vil pengane e ri taa pife suai sena. Mutul lamon malaafaa pana ferawaian aanabeꞌ?  
\v 13 Taasaxa, ne xuus nami na Ilaija fo savat xong e a mu rabuna ri fo bilai fasaat xe sina malaan sena xakalayan ti kavai fo kuus.” (Nane taxa ferawai se Jon ina Fasufan.)   
\s1 A Lak Tomexaan Aava Po  
\r Mt 7:14-23; Lk 9:37-45  
\p
\v 14 Layaan ri savat fulaa pe sina xasano fefeng, a malila taxa waan fakaliuan nari e saxano rabuna aava ri masam pana vuputkai si Moses ri taxa fetok xuvul pari.  
\v 15 Layaan a malila aave ri xalum na Yesus ri ipul marasaxa e ri fala fataapus xe sina xena fasusuie.   
\p
\v 16 E nane fin a mu fefeng sina, “Mi taxa fetoxan a so?”   
\p
\v 17 A saxa mataa ti lana malila a sui a fiaian sina, “Mataa ina Fepitaa, ne lisanmaan a lak siak xe siim. A vovau saat a vawe e nane pife fexaxaas sena ferawai.  
\v 18 E saxano yaan a vovau saat i taa tapine xe lapia e a vuvusen fuuna savat ti la valana e a faxakengat a fana e tana tateak saxa. E ne nung a mu fefeng siim o ri taa vil tapin a vovau saat aave taasaxa ri pife fexaxaas.”   
\p
\v 19 E na Yesus a xuus a mu rabuna malaan, “Nami xapiak, mi taxa lo vungut lunai! Ne taa taagul xuvul pami pana yaan talavisan? Ne taa fapiti nami malaafaa? Siakmaan a lak xe siak!”   
\p
\v 20 E ri lisan a lak xe sina e layaan nane xalum na Yesus nane poxo marasaxa xe lapia e radakui faagut e sapul xolai e a vuvusen a savat ti la valana.   
\p
\v 21 E na Yesus a fin na tamana, “A mariaas talavisan a mo aanabeꞌ taxa lo savat?”  
\p E tamana lak a sui a fiaian sina, “A savat la modaxan sina xa.  
\v 22 Faaxaves fo tapin falaxe xe lana fata e xe lana raarum xena punuxe. Tamo no fexaxaas sena xavang nemaam lavaxa, muluk nemaam e no xavang nemaam monaboxo.”   
\p
\v 23 E na Yesus a xuuse, “Piau, nano fatak no fexaxaas! A mataa pana namkaian tateak a fexaxaas sena vil a maana mo xapiak.”   
\p
\v 24 E tamana lak a xukulai faagut e kuus malaan, “A namkaian siak i taa tateak tamo no taa xavangau.”   
\p
\v 25 Na Yesus a xalum a malila ri taxa faxuvul fataapus maan e nane baras a vovau saat aava vao a lak aave, a kuus malaan, “Nano, no vovau po e vaang, ne xuus nano, no taꞌulan a lak aanabeꞌ e muneta vawe fulaa.”   
\p
\v 26 E a vovau saat a xukulai faagut e vil faradakui faagutan a lak e a taꞌulane. E a lak xo, a mati malaan sena fo maat. E a rabuna xaves ri kuus o fo maat xo.  
\v 27 Taasaxa na Yesus a siak a mana e yuuf fatigineie e nane tigina faroxo fulaa.   
\p
\v 28 Mui layaan na Yesus a laak lana lifu, a mu fefeng ri fine, “Senasou maam pife fexaxaas sena gei tapin a vovau saat aave?”   
\p
\v 29 Nane sui a fiaian siri, “A fenungan sang mon a fexaxaas sena gei tapin a buk vovau saat malaanabeꞌ.”   
\s1 Na Yesus A Ferawai Fulaa Pana Maatan Sina  
\p
\v 30 E nari, ri taꞌulan a bina pave e ri sangas xe pe Galili taasaxa na Yesus a baian a malila ri taa usie  
\v 31 senaso nane vubuk fapiti a mu fefeng sina. Nane xuus nari malaan, “A Natuna Mataa xo, i taa pet lisanan e a rabuna ri taa punuxe e i taa waan la bina ina maatan fefexaxaas sena yaan talatul. Taasaxa lamina yaan talatul i taa to faꞌulaa.”  
\v 32 A mu fefeng ri vungut sena fufuna ferawaian sina taasaxa ri mataut sena fine pana.   
\s1 Naseꞌ A Matalava?  
\r Mt 18:1-5; Lk 9:46-48  
\p
\v 33 E nari, ri savat pe Kapanam e layaan ri laak lana saxa lifu nane fin nari, “A so ta mo mi taxa fegagelai pana la fena sangasan sitaara?”  
\v 34 Taasaxa ri pife sui a fiaian sina senaso ri fo fegagelai o naseꞌ ta fefeng a pelalava la palou iri.   
\p
\v 35 E nane nai e xel faxuvul a mu yaamut e xuus nari, “Naseꞌ ta mataa rao i paamua, lavaxa i taa fasivi nane e i tafe savat sisiak sina maana xasano rabuna.”   
\p
\v 36 E nane tao fatiginei a saxa lak la palou iri, a yote e xuus nari,  
\v 37 “Naseꞌ ta mataa i taa xavang a lak malaan sena lak aanabeꞌ lana isaak, lavaxa nane taxa xavangau. E naseꞌ ta mataa a vubuxan xasingitau, nane pife vubuxan xasingitau sang mon taasaxa i taxa vubuxan xasingit vaxa a saxa aava fengau.”   
\s1 A Mu Xaiyaas E Mu Fesing  
\r Lk 9:49-50  
\p
\v 38 E na Jon, na ti Jems, a xuuse, “Mataa ina Fepitaa, maam xalum a saxa mataa i taxa gei tapin a vovau saat lana isaam e maam pebukane senaso nane pife usi nano xuvul pamaam.”   
\p
\v 39 E na Yesus a xuus nari, “Muta pebukane. Senaso tamo saxa mataa i taa vil a faisok malaan lana isaak, nane pife fexaxaas sena ferawai fasaat sega lumui.  
\v 40 Senaso naseꞌ pife tisui netaara, i taxa tigina xuvul pataara.  
\v 41 E naseꞌ ta mataa i taa tavai a saxa la palou imi pana raarum marafut senaso mi usiau, na Krais, a mataa aave i taa siak tuunei a sepirigus xana.   
\p
\v 42 “Tamo ta saxa mataa i taa paamuian a saxano mataa o lak malaan sena lak aanabeꞌ talo i taa pife langai a ferawaian siak, lavaxa a roxo naak i taa pis fatofan a faat molava la kolumana e i taa tapin faduian pe la laman. (A fakasanaman sina Piran a faagut paaliu sena xaraxan aave.)  
\v 43 Tamo a maam a pasak fatateak lana fulung si Setan, lavaxa patal tapine. Senaso a roxo no taa waan pana ma saxa lana bina sina Piran sena waanan pana ma taragua lana fata aava taxa raam vulai e pi ta taxapusan ina.  
\v 44 Pe la bina aave, a xunus ina mataa i taa pife maat e a fata ina fakasanaman i taa raam vulai, vulai.  
\v 45 Tamo a kaam a pasak fatateak lana fulung si Setan, lavaxa patal tapine senaso a roxo pana ka saxa pe la bina sina Piran sena waanan pana ka taragua lana fata aava taxa raam vulai e pi ta taxapusan ina.  
\v 46 Pe la bina aave, a xunus ina mataa taa pife maat e a fata ina fakasanaman i taa raam vulai, vulai.  
\v 47 E tamo a xasa pamataam i taa vil fapoxoi nano, lavaxa put tapine. A roxo pana laaxan xe lana bina sina Piran pana mata saxa sena duian xe lana fata aava pi ta taxapusan ina pana mata taragua.  
\v 48 Pe la bina aave,  
\q1 a xunus ina mataa taa pife maat e a fata ina fakasanaman i taa raam vulai, vulai. \rq Ais 66:24\rq*   
\p
\v 49 A mu Juda ri fuuna timin a sol xuluna mu tatavai siri xena kai tapin a lalosaat ina. E malaan sena sol a mu lagafan taa savat la toyan sina mu rabuna xena kai tapin a lalosaat siri.   
\p
\v 50 A sol a mo roxo taasaxa tamo a xakaarixan ina i taa taxapus malaafaa mi taa vil faxakaarik fulane? Lavaxa, mi taa toxan a sol la toyan simi e a luaian la palou imi.   
\c 10  
\s1 A Fiaian Pana Tamaian  
\r Mt 19:1-9; Lk 16:18  
\p
\v 1 E na Yesus a tamasiak pe Kapanam e fe paan xe pul Judia, e mui ri sivi xe paa la Raarum Jordan. E a malila ri maa savat fulaa sina pave e nane fapiti fulan nari.   
\p
\v 2 E saxano Ferasi ri maa savat sina senaso ri vubuk tafange pana saxa vuputkai sina mu Juda. E voxo ri fine, “A roxo tamo a saxa mataa i taa taꞌulan tapin a tefin sina?”   
\p
\v 3 E na Yesus a fin nari, “Lana vuputkai si Moses a kuus malaafaa?”   
\p
\v 4 E ri sui a fiaian sina malaan, “Na Moses a kuus turoxo pana mataa i taa xalei a lagasai ina fataxapin a tamaian sire. E a fexaxaas sena feng faꞌuli na naasana xe la pabung sina.”   
\p
\v 5 E na Yesus a xuus nari, “Na Moses a xalei malaane senaso a xunus imi a tateak malaan sena mu bumi.  
\v 6 Taasaxa la tangpat, a Piran a vesan a mataa e a tefin e re waan faxuvul.  
\v 7 E voxo a mataa i taa taꞌulan a lifu si ninana e tamana  
\v 8 e nane e a tefin sina re taa waan faxuvul malaan sena saxa. Re taa pife waan fepatok e a Piran i taa kat nare malaan seꞌ re saxa mon.  
\v 9 E voxo a so ta mo a Piran fo vil faxuvule, a pife fexaxaas senꞌ ta saxa mataa taa vil fepatoxan fulane.”   
\p
\v 10 Mui fulaa lana lifu, a mu fefeng ri fine pana ferawaian aanabeꞌ.  
\v 11 E nane xuus nari, “Naseꞌ i taa taꞌulan tapin na naasana e mui a tamai sina saxa tefin patak, i taxa kawaasan na naasana lana vilaana ina tamaian.  
\v 12 E tamo ta saxa tefin i taa taꞌulan tapin na lavana e mui a tamai sina saxa tomexaan patak, nane sait vaxa, i taxa kawaasan na lavana lana vilaana ina tamaian.”   
\s1 Na Yesus Xuvul Pana Mu Rafulak  
\r Mt 19:13-15; Lk 18:15-17  
\p
\v 13 E a mu rabuna ri savat pana mu rafulak siri xe si Yesus senaso ri vubuk i taa tao faroxoi nari. Taasaxa mu fefeng si Yesus ri marala e ri tivotan nari.  
\v 14 Layaan na Yesus a xalum a mu fefeng sina ri taxa vil malaane nane a maraleian nari e xuus nari malaan, “Siakmaan a mu rafulak xe siak. Muta tivotan nari! Ri taxa waan lana fatataganan sina Piran.  
\v 15 Tuuna paaliu ne xuus nami, naseꞌ ta mataa i taa pife lamon pana laak lana fatataganan sina Piran malaan sena mu rafulak aanabeꞌ, i taa pife laak lana.”  
\v 16 E nane xel a mu rafulak xe sina e yot nari e tao faroxoi nari. E nane fenung xe sina Piran o i taa tavai a rafulak aanabeꞌ pana roxoyan.   
\s1 A Fiaian Pana Toyan Vulai  
\r Mt 19:16-30; Lk 18:18-30  
\p
\v 17 Layaan na Yesus tangpat pana sangas fulaa a saxa mataa a falamaan xe sina e maa turung la nona e fine, “Mataa roxo ina Fepitaa, ne taa vil a so xena siaxaana toyan vulai xe vulai?”   
\p
\v 18 E na Yesus a sui a ferawaian sina malaan, “Senasou no xaliau pana mataa roxo? Piau ta saxa mataa fe roxo, a Piran sang mon a roxo!  
\v 19 Nano, no texaas sena mu vuputkai si Moses:  
\q2 Muneta punuk a mataa  
\q2 Muneta xaakaam soxotan a tefin sina xasa mataa  
\q2 Muneta fenau  
\q2 Muneta kawaasan a isina saxa mataa  
\q2 Muneta bitaana mataa  
\q2 Suai se ninaam e tamaam” \rq Tln 20:12-16; Vpt 5:16-20\rq*   
\p
\v 20 E nane xuus na Yesus, “Ne fo faxaꞌusi a maana vilaana aanabeꞌ ti la yaan ne taxa lak modak.”   
\p
\v 21 E na Yesus a xalume e vubuxane e xuuse, “No taa vil a saxa mo lunai; falet e no fe faasot pana maana mo xapiak siim e no taa tavai a mu valagof pana fafanaian xapiak siim. E mui filimaan xe siak e no usiau. Tamo no taa vil malaane no taa toxan a maana mo xaves laaꞌui la bina sina Piran.”   
\p
\v 22 Layaan a mataa aanabeꞌ a langai a ferawaian si Yesus a vilauna kanamsaat paaliu senaso nane toxan a maana mo xaves e maana xavala sait. E voxo nane falet pana mamaxusan molava paaliu.   
\p
\v 23 E na Yesus a kaalum xolai e a xuus a mu fefeng sina, “A lagaf paaliu xana mataa aava toxan a fafanaian xaves xena laak lana fatataganan sina Piran.”   
\p
\v 24 E a mu fefeng sina ri ipul pana ferawaian aanabeꞌ taasaxa na Yesus a sui a fiaian siri e kuus fulaa, “Kamu rafulak, a laaxan xe lana fatataganan sina Piran a mo lagaf paaliu.  
\v 25 Naak a malui sena vio xena laak la valof ina matana maiyang sena mataa aava toxan a fafanaian xaves xena laak xe lana fatataganan sina Piran.”   
\p
\v 26 E nari, ri ipul faagut paaliu e ri fine, “Naseꞌ voxo fexaxaas sena laak lana fatataganan sina Piran?”   
\p
\v 27 E na Yesus a xalum nari e kuus, “A mataa sang mon pife fexaxaas taasaxa xuvul pana Piran a maana mo xapiak a fexaxaas. Senaso a Piran sang mon a fexaxaas sena vilaana maana mo xapiak.”   
\p
\v 28 E na Pita a kuus malaan, “Ai, nemaam, maam fo taꞌulan a maana mo xapiak simaam e maam taxa usi nano.”   
\p
\v 29 E na Yesus a sui a ferawaian aanabeꞌ, “Ne kuus tuuna, naseꞌ ta mataa i taa taꞌulan a lifu sina e i taa taꞌulan a vasaana o tina o ninana o tamana o mu rafulak sina e i taa taꞌulan a bina sina o xavala sina e i taa taꞌulan a maana mo xapiak soxotau e xana Lagasai Roxo;  
\v 30 a mataa aava vil malaane, i taa siak a maana mo xaves paaliu la yaan aanabeꞌ e vaxa la maana yaan i taa filimaan sait. I taa siak a maana mo malaan sena mu lifu e fetinan e fevasaanan, e tauna e rafulak, e xavala xena uma. I taa siak a maasaxan sait xuvul pana xasano mo roxo senaso saxano rabuna ri taa vil pengan a mataa aave. Taasaxa lumui lana yaan faꞌui i taa siak a toyan vulai.  
\v 31 Taasaxa nari aava ri taxa waan paamua naboxo, lumui ri taa waan lana fataxapiak ina xakatan.”   
\s1 Na Yesus A Kuusan Fasavat A Vilaana I Taa Savat Sena  
\r Mt 20:17-19; Lk 18:31-33  
\p
\v 32 Layaan na Yesus e a mu fefeng sina, ri taxa laak xe kol Jerusalem nane ve taxa sangas paamuin nari. E a mu fefeng ri ipul pana vilaana aanabeꞌ e nari lamina mu fefeng ri mimilisaat e ri mataut. E voxo nane xel patak a mu yaamut sina e xuus fatexaas nari fulaa pana so ta mo i taa savat sena.  
\v 33 Nane xuus nari malaan, “Mi langai. Layaan taara taa laak saa xe Jerusalem a mu rabuna ri taa yot a Natuna Mataa e ri taa lisane xe sina mu paamua ina faxatangaana lotu. E nari, ri taa sei pana punuxaana e ri taa lisane xe sina paamua sina mu Rom.  
\v 34 A mu rabuna ina rawen ti Rom ri taa fesuaxane e ri taa xanuse. Ri taa sipe e ri taa punuxe. Taasaxa lamina yaan talatul i taa to faꞌulaa.”   
\s1 A Fiaian Si Jems Nare Jon  
\r Mt 20:20-28  
\p
\v 35 E a ro lak si Sebedi, na Jems nare Jon re savat si Yesus e re xuuse, “Mataa ina Fepitaa, maame vubuk o no taa vil a mo aava maame taa fin nano pana.”   
\p
\v 36 E nane xuus nare malaan, “Me vubuk ne taa vil a so xaame?”   
\p
\v 37 E re fenung malaan, “Maame vubuk o maame taa nai la vena nai Piranan siim xuvul pama, saxa la pamuaan e saxa la paxaiya.”   
\p
\v 38 Taasaxa na Yesus a xuus nare, “Name, me pife texaas sena so ta mo me taxa fiai pana. Me fexaxaas sena siak a maasaxan ne taa siaxe? O me fexaxaas vaxa sena siak a maxarafan ne taa siaxe?”  
\v 39 E re kuus malaan, “Nemaame, maame fexaxaas.” E na Yesus a xuus nare, “A maasaxan aava ne taa siaxe, name sait, me taa siaxe. E a maxarafan aava ne taa siaxe, name sait, me taa siaxe.  
\v 40 Taasaxa pife faisok siak xena kuus turoxo pana nobina ina naian sime. Na Tamaang sang mon a fexaxaas xena faigotan a vepen xana mataa.”   
\p
\v 41 Layaan a xasano yaamut sangafilu ri langai sena mo aanabeꞌ, ri kasalan na Jems nare Jon.  
\v 42 E na Yesus a xel faxuvul nari xapiak e xuus nari, “Mi texaas sena vilaana sina saxano memai sina rabuna, ri pi lalamon sena rabuna siri. E mu matalava sait ri taxa siak fati mon a isiri saxa saxa.  
\v 43 Taasaxa semi, i taa piau! Naseꞌ rao i taa siak a isin lava la palou imi i taa vil fasivie xe lapia.  
\v 44 E naseꞌ rao i taa tigina paamua semi i taa sisiak simi xapiak  
\v 45 senaso a Natuna Mataa pife savat talo a rabuna taa sisiak sina, piau! Nane savat xena xavang a rabuna e xena tavai a malila pana toyan sina. A maatan sina i taa faroxoi a mu rabuna xapiak.”   
\s1 Na Yesus Nare Baatimeas  
\r Mt 20:29-34; Lk 18:35-43  
\p
\v 46 E na Yesus xuvul pana mu fefeng xo ri fe savat pe Jeriko. E layaan ri taꞌulan na Jeriko xena laak xe kol Jerusalem a malila ri falet xuvul pari. E saxa mataa piif, a isina na Baatimeas a lak si Timeas, i taxa nai fenung pana faat la itina salan.  
\v 47 Layaan na Baatimeas a langai o na Yesus ti Nasaret taxa filimaan faasilak, nane xukulai faagut malaan, “Ai, Yesus, Lak si Devit, muluxau!”   
\p
\v 48 E a rabuna xaves ri pebukane o i taa nai kasam. Taasaxa nane pe xukulai faagut fulaa saa malaan, “Ai, Lak si Devit, muluxau!”   
\p
\v 49 E na Yesus a tigina e kuus, “Xelmaane.”  
\p E a rabuna ri xele e ri xuuse, “Faamamaas, tamasiak, senaso nane taxa xel nano.”  
\v 50 E a mataa piif aave a tapin a marapi ina vupungan sina e tamasiak fataapus e falet xe si Yesus.   
\p
\v 51 E na Yesus a fine, “No vubuk ne taa vil a so xaanum?”  
\p E a mataa piif a xuuse, “Ai, matalava ne vubuk kaalum fulaa.”   
\p
\v 52 E na Yesus a ferawai xe sina, “Falet, a namkaian siim fo vil faroxoi nano.” E a mataa aave a fexaxaas sena kaalum e nane usi na Yesus.   
\c 11  
\s1 La Sande Fataxapiak Pe Jerusalem  
\r Mt 21:1-9; Lk 19:29-38; Jn 12:12-15  
\p
\v 1 La fena sangasan siri xe Jerusalem, faasilak a ro bina Betani e Betfas, la xasing ina Put Pana mu Wai Olif, na Yesus a feng paamuin a ro fefeng taragua.  
\v 2 E nane xuus nare malaan, “Falet xe la bina aapave e layaan me taa savat lana me taa xalum a fomirak ‘donki’ aava ri pi nanai xuluna lunai. Muluse e me lisanmaane.  
\v 3 E tamo saxa mataa i taa fin name malaan, ‘Xenaso me taxa siak a ‘donki’ aamove?’ Me taa sui a fiaian malaan, ‘A Memai a vubuxane e mui i taa lisan faꞌulie xe nabeꞌ.”   
\p
\v 4 E nare, re falet e re tingin a fomirak ‘donki’ aave a palei fatian pe la salan faasilak la matana lifu e re muluse.  
\v 5 E saxano rabuna aava ri taxa tigina faasilak, ri fin nare, “Ai, me taxa mulus a ‘donki’ xenaso?”  
\v 6 E re xuus nari malaan se Yesus fo xuus nare e a rabuna ri kuus turoxo e ri feng nare pana.  
\v 7 E ro fefeng re lisan a ‘donki’ xe si Yesus e re timin a marapi sire xuluna ‘donki’ e na Yesus a nai xuluna.  
\v 8 E a rabuna xaves ri sului a marapi siri pe la salan e xasano rabuna ri siak a raxana wai pana paxana aava ri fo siaxe pe lalatan e ri timine la salan.  
\v 9 E a mu rabuna ri sangas paamua e lumui la mi Yesus e ri taxa xukulai faagut malaan,  
\q2 “Hosaana! Faamamaas pana mataa i taa siak fati a isina Piran.  
\v 10 Faamamaas sena fatataganan malaan se butaara Devit i taa savat xo. Hosaana, laaꞌui la xunavata!”   
\p
\v 11 E nane laak xe pe Jerusalem e falet xe la tang lifu lotu sina mu Juda. E na Yesus xuvul pana mu rabuna, ri laak lana e ri sangas kaalum xolai. E mui na Yesus e mu fefeng sina ri ulaa xe Betani senaso faasilak a bina i suk.   
\s1 Saxa Yaan Lamina Savatan Sina  
\r Mt 21:12-22; Lk 19:45-47; Jn 2:13-16  
\p
\v 12 A yaan saxa lumui la paanen, ri taꞌulan a bina Betani rao ri taa ulaa fulaa xe Jerusalem e na Yesus xo, a lagai.  
\v 13 E nane xalum a wai malaan sena xakaap a toxan a paxana xaves. E nane falet xe pave rao i taa murul a xalana. Taasaxa layaan nane fe savat pe la funa wai e xalume, piau ta xalana senaso pife yaan ina fuaian sina lunai.  
\v 14 E nane faraweie malaan, “A rabuna taa pife fangan sema fulaa!” E mu fefeng ri langaie.   
\p
\v 15 E mui ri savat pe Jerusalem e ri laak lana tang lifu lotu pave. E na Yesus a xup tapin a mu rabuna aava ri taxa faasot pana mu bulmakau e sipsip lana lifu lotu. E nane puk tapin a mu ivin sina rabuna aava ri taxa fesoxulai pana maana buk faat ina maraanan o ri taxa faasot pana mu maanu.  
\v 16 E nane ti votan a rabuna rao ri muta yaas falak a maana mo xena faasot lana nobina ina lifu lotu.  
\v 17 E nane fasei nari, a kuus malaan, “A Xakalayan sina Piran a kuus malaan, bo?  
\q1 ‘A lifu siak i taa waan a lifu ina fenungan siak xana mu rabuna xapiak.’ \rq Ais 56:7\rq*  
\p Taasaxa nami, mi fo vile malaan sena nobina ina fenauan.”   
\p
\v 18 A mu matalava sina rabuna aava ri faisok lana lifu lotu e mu rabuna aava ri masam pana mu vuputkai siri, ri langai a ferawaian sina e ri lalamon pana punuxaana taasaxa ri mataut se Yesus e sena rabuna vaxa, senaso a rabuna xo, ri ipul pana fepitaian sina.   
\p
\v 19 E la maana leaaf na Yesus e mu fefeng sina ri fuuna taꞌulan Jerusalem e ri ulaa xe pe la bina Betani.   
\s1 A Fepitaian Sina La Fataraguiaana Yaan  
\p
\v 20 La paanen lolof ri falet fulaa xe Jerusalem e ri xalum a wai aava na Yesus fo kuus fatutule. A wai naang fo maiyang ti la xarei ina xe laaꞌui.  
\v 21 E na Pita a lamon faꞌuli a ferawaian si Yesus e xuuse, “Mataa ina Fepitaa, kaalum, a wai aava no fo fatutule, pevoxo, fo maiyang xo.”   
\p
\v 22 E na Yesus a xuus nari, “Mi taa namkai faagut pana Piran.  
\v 23 Ne xuus tuunei nami, tamo ta mataa pana namkaian tateak faroxo i taa farawei a put aanabeꞌ malaan, ‘Falet e lalaas du xe pe la laman’ e a put i taa vile. Naseꞌ ta mataa rao i taa vil malaane, tamo i taa namkai faagut pana, a vubuxanan sina i taa savat.  
\v 24 E voxo ne xuus nami layaan mi taa fenung xe sina Piran mi taa namkai faagut sena mo aava mi fenung pana e i taa savat.  
\v 25 E fulaa, layaan mi taxa fenung xe sina Piran mi taa lamon tapin a mu vilaana saat aava xasano rabuna ri fo vile xe simi talo a Piran vaxa i taa lamon tapin a vilaana saat simi.  
\v 26 [Taasaxa tamo mi pife lamon tapin a vilaana saat sina xasano rabuna, lavaxa na Tamami pe laaꞌui, i taa pife lamon tapin a vilaana saat simi.”]   
\s1 A Vepen Si Yesus  
\r Mt 21:23-27; Lk 20:1-8  
\p
\v 27 E ri savat fulaa pe Jerusalem e ri laak pe lana tang lifu lotu. E mu paamua ina lotu e mu rabuna aava ri masam pana mu vuputkai e mu matalava sina mu Juda, nari xapiak, ri filimaan xe sina  
\v 28 e ri fine, “No taxa vil a faisok siim lapaana isin siseꞌ? Naseꞌ tavai nano pana gutan xena faisok malaan?”   
\p
\v 29 E na Yesus a xuus nari, “Paamua ne taa fin nami pana fiaian saxa e layaan mi suie ne taa xuus nami o ne taxa faisok lapaana gutan siseꞌ.  
\v 30 A fiaian siak a malaan: A faisok ina fasufan aava na Jon fo vile, a mo sina Piran ti laaꞌui o mo sina mataa mon? Mi xuusau!”   
\p
\v 31 E nari, ri ferawai faxuvul e ri kuus malaan, “Tamo taara taa kuus ‘ti laaꞌui’ nane i tamaa kuus: ‘Lavaxa, senasou mi pife namkai sena?’  
\v 32 Taasaxa, taara mataut xena xuuse, o sina mataa mon.” Ri taxa mataut senaso a rabuna, ri taxa lamon se Jon o nane a mataa ina kuus fatuxai tuuna.   
\p
\v 33 Pevoxo, ri sui a fiaian si Yesus malaan, “Nemaam, maam vungut.” E na Yesus a xuus nari, “Lavaxa, ne taa pife xuus fatexaas nami sait pana gutan nenia, ne taxa faisok lapaana.”   
\c 12  
\s1 Ferawaian Paap Pana Uma Wain  
\r Mt 21:33-46; Lk 20:9-19  
\p
\v 1 E na Yesus a tangpat pana ferawai xe sina mu matalava pana ferawaian paap malaan: “Saxa mataa a xapis a uma wain e fakaliuane pana vaafa faat. E nane xaf a vaaꞌul lapaana nobina ina paamimitaana xalana wain. E nane vesan a lifu modus faasilak la tana uma. Taasaxa nane pife waan pave. Nane xuus fatexaas a xasano rabuna rao ri taa faxatang a uma aave e ri taa lisan a saxano wain ri vesane xe sina lumui xena maraan a uma sina. E nane xo falet xe pe lasuun.  
\v 2 Layaan a mu xalana wain ri fo matoxol a mataa aave, a feng a saxa sisiak sina xe la uma talo a mu rabuna aapave ri taa tavaie pana wain.  
\v 3 Taasaxa mu rabuna ina faxatangaana uma ri fesipane e ri feng faꞌulie.  
\v 4 E fulaa a mataa aave, a feng a xasa sisiak xe siri. E nari, ri sip pengane la putuna e ri famangile pana xasano vilaana saat.  
\v 5 E a mataa aave, a feng a saxa sisiak fulaa e ri sip punuxe. Lumui nane feng a saxano sisiak fulaa taasaxa rabuna pave la uma, ri sip a saxanofuna e ri ngaapunuk xasanofuna.   
\p
\v 6 La fataxapiak, senaso piau ta sisiak fulaa, nane feng a lak tomexaan sina aava nane vubuxan xasingite. A mataa aave a lamon malaan, ‘Tuuna naak ri taa suai sena lak siak.’   
\p
\v 7 Taasaxa mu rabuna ina faxatangaana uma, ri fexuus la palou iri, ‘Ai, a lak sina naboxo, tamo taara taa punuxe, a uma aanabeꞌ i taa xataara, bo?’  
\v 8 E ri yot a lak sina mataa e ri punuxe e ri tapine xe pe lamina uma.   
\p
\v 9 A mataa aave i taa vil a so? I taa savat pe la uma e i taa sip punuk a mu rabuna aapave e mui i taa xel a xasano rabuna xena faxatangaana uma sina.”  
\v 10 Na Yesus a fin nari, “Mi pife xalum a xakalayan aava kuus malaan, bo?  
\q1 ‘A faat aava mu rabuna ri bai vesan a lifu pana,  
\q2 a faat naang, a savat xaaxaak mata ina lifu, a faat pana faisok molava paaliu.   
\q1
\v 11 A faisok aanabeꞌ a savat sina Piran.  
\q2 E a faisok sina, taara taa ipulane.” \rq Yng 118:22-23\rq*   
\p
\v 12 A mu matalava ri langai si Yesus e ri texaas o nane taxa ferawai paap seri e ri vubuk yote taasaxa ri mataut sena malila aava ri taxa ti langaie. E voxo a mu matalava aave ri tamasiak e ri falet.   
\s1 A Fiaian Pana Taakis  
\r Mt 22:15-22; Lk 20:20-26  
\p
\v 13 Lumui a mu matalava sina mu Juda, ri feng a saxanu Ferasi e saxanu tuvaat si Herot xe si Yesus senaso ri vubuk o i taa faasaal pana ferawaian sina.  
\v 14 Ri savat sina e ri fiai malaan, “Mataa ina Fepitaa, maam texaas o no kuus tuuna vulai e no pife mataut sena mataa e voxo no fepitaa tuuna pana ferawaian sina Piran sang mon. Lavaxa, no lamon malaafaa? A roxo maam taa tavai a Paamua sina mu Rom pana taakis o piau?  
\v 15 Maam taa maraan a taakis sina o piau?”  
\p Taasaxa na Yesus a texaas o ri taxa bite e xuus nari, “Senasou mi taxa tafangau? Tamo toxan a faat move, siakmaane.”  
\v 16 E ri siak a saxa e ri tavai na Yesus pana. E nane fin nari malaan, “A xaxaalua siseꞌ e a xakalayan siseꞌ nabeꞌ taxa waan xuluna faat aanabeꞌ?”  
\p E ri sui a ferawaian sina o a xaxaalua e xakalayan si Sisaa, a paamua ti Rom.   
\p
\v 17 E na Yesus a xuus nari, “Lavaxa, tavai a Paamua ti Rom pana maana mo sina e tavai a Piran laaꞌui pana maana mo sina.” E nari, ri ipul faagut.   
\s1 A Fiaian Pana Toyan Ti Laaꞌui  
\r Mt 22:23-33; Lk 20:27-38  
\p
\v 18 E saxanu Sedusi (nari aava ri kuus o piau ta toyan lamina maatan) ri savat si Yesus e ri fine malaan,  
\v 19 “Mataa ina Fepitaa, na Moses a xalei a saxa vuputkai sitaara, a kala malaan, ‘Tamo ta mataa i taa maat e na naasana taxa waan pana piau ta lak, lavaxa na tina mataa aava fo maat i taa tamai sina tefin aave xena fasavataana mu rafulak xa tina.’  
\v 20 Voxo, a matafetinan ve ri pisiguak, ri taxa waan e saxa, a lak tuaan, a tamai e maat taasaxa nare, re piau ta lak.  
\v 21 E mui a saxa tina ti lamina a tamai sina tefin aave e nane sait a maat e piau ta lak. E saxa fulaa a malaan sait.  
\v 22 E nari pisiguak xapiak ri tamai sina tefin aanabeꞌ e ri maat pana piau ta lak. E mui a tefin sait a maat.  
\v 23 Lavaxa, layaan a Piran i taa fatatoi a mu rabuna fulaa, a tefin aave i taa waan na naasaseꞌ senaso nane fo tamai siri xapiak?”   
\p
\v 24 E na Yesus a xuus nari, “Naak mi vungut, senaso mi pife texaas sena ferawaian sina Piran e mi vungut sena gutan sina.  
\v 25 Layaan a Piran i taa fatatoi a mu rabuna fulaa ri taa pife tamai e ri taa pife vubuk siak a tefin o tomexaan. Ri taa waan malaan sena mu angelo ti laaꞌui.  
\v 26 Taasaxa lamon fulaa pana toyan ti la maatan siri. Nami, mi pife texaas sena xakalayan si Moses pana xuuskuus ina latan taxa raam e a Piran a xuus fatexaase malaan, “Nenia, ne Piran si Abrahem e si Aisaak e si Yaakop.”  
\v 27 E voxo a Piran pife Piran sina mamaat, piau! Nane ve a Piran sina mu rabuna to. Naak mi fo milung faagut.”   
\s1 A Fiaian Pana So Ta Vuputkai A Molava  
\r Mt 22:34-40  
\p
\v 28 E saxa mataa aava masam sena mu vuputkai si Moses a savat e nane langai a ferawaian siri e nane texaas o na Yesus fo sui faroxoi a maana ferawaian siri. E nane fin na Yesus malaan, “A so ta vuputkai a fufuna maana vuputkai xapiak?”   
\p
\v 29 E na Yesus a xuuse, “Langaiau nami Israel. A vuputkai paamua a malaan, ‘A Piran, a Matalava sitaara, a Piran saxa mon.  
\v 30 E nami, mi taa usie e suai sena vilaana sina pana vilau xapiak simi, pana xunus imi xapiak, lana lalamonan xapiak simi e pana maana gutan xapiak simi. \rq Vpt 6:4-5\rq*   
\p
\v 31 E fulaa, a fataraguiaana vuputkai a malaan, “Mi taa vubuxan a xasano rabuna malaan seꞌ mi vubuxan nami xa. Piau ta vuputkai molava sere.” \rq Vlp 19:18\rq*   
\p
\v 32 E a mataa aave a xuuse, “Ai, tuuna paaliu Mataa ina Fepitaa. No kuus tuuna o a Piran a saxa paamua e piau ta saxa malaan sena.  
\v 33 E taara taa suai sena pana xunus itaara xapiak e pana masaman xapiak e pana maana gutan sitaara. E taara taa vubuxan a xasano rabuna sait. A vilaana aanabeꞌ a molava sena mu tatavaian xana Piran e mu falfaalan sait.”   
\p
\v 34 Na Yesus a texaas o nane ferawai faroxo e a xuuse, “No taxa xaveak masam a vilaana ina fatataganan sina Piran.” E mui xo, a mu matalava ri mataut sena tafang fulane.   
\s1 Na Krais A Lak Siseꞌ?  
\r Mt 22:41-46; Mt 23:1-7; Lk 20:41-47  
\p
\v 35 Lumui, la tang lifu lotu, na Yesus a fapiti a malila e a fiai malaan, “Senasou a mu rabuna aava ri masam pana xakalayan ti kavai ri kuus o a Mataa Failai ve a lak si Devit?  
\v 36 Na Devit sang a ferawai lapaana Vovau Xaradak:  
\q2 ‘A Piran a kuus xe sina Memai siak: no nai suꞌ la pamuaan siak fefexaxaas a yaan ne timin a mu xaiyaas siim lapaana kaam.’ \rq Yng 110:1\rq*   
\p
\v 37 E na Devit xo a xali a Mataa Failai pana Memai sina e malaafaa a Mataa Failai a fexaxaas sena waan a natu Devit?” E a rabuna ri faamamaas pana ferawaian sina.   
\p
\v 38 E fulaa nane fapiti nari malaan, “Faxatang! Xalum a vilaana sina mu rabuna aava ri fepitaa pana mu vuputkai taasaxa muta pok nari. Ri vubuk sangas lana marapi modus siri e ri vubuk siak a suaian lava pe la nobina ina faxuvulan.  
\v 39 E ri vubuk nai paamua la nobina sina matalava lana lifu ina faxuvulan e pe lana fenamo.  
\v 40 E nari, ri siak palou a mu lifu sina lutefin aava tomexaan siri fo maat. E ri fenung xe sina Piran pana fenungan modus paaliu talo rabuna taa suai seri. A buk rabuna aanabeꞌ a Piran i taa tavai nari pana fakasanaman molava paaliu.”   
\s1 A Tatavai Sina Tefin Nakmaal  
\r Lk 21:1-4  
\p
\v 41 E mui nane nai kaalum faasilak la bina ina tatavai pana faat lana lifu lotu. E nane xalum a mu rabuna ri timin a maana faat lana mo ina tifiaana. E a mu matalava ri timin a faat xaves.  
\v 42 E a saxa tefin nakmaal, a tomexaan sina fo maat xo, a savat e tatavai pana toea taragua mon.   
\p
\v 43 E na Yesus a xel a mu fefeng sina e xuus nari malaan, “Ne kuus tuuna paaliu xe simi, a tefin aapave a tavai a Piran pana faat molava sena maana xasano rabuna.  
\v 44 Senaso nari, ri toxai faat xaves taxa waan lunai taasaxa nane fo timin a faat xapiak sina e piau ta faat fulaa taxa waan la tana.   
\c 13  
\s1 A Mu Yaan Ri Taa Savat Lumui  
\r Mt 24:1-51; Lk 21:5-36  
\p
\v 1 Layaan na Yesus a taꞌulan a tang lifu lotu saxa fefeng sina a xuuse, “Mataa ina Fepitaa, xalum a maana faat ri molava paaliu. A maana mu lifu aanabeꞌ ri roxo sang.”   
\p
\v 2 E nane sui a ferawaian sina malaan, “No xalum a maana mu lifu lava, bo? Ne xuus nano o lumui, piau ta faat saxa i taa waan xuluna xasa faat. Xasano rabuna ri taa ngas tapin a mu faat xapiak aanabeꞌ.”   
\p
\v 3 E lumui lamina, layaan nane taxa nai kaalum fasivi xe la matana tang lifu lotu ti pe xuluna Put Olif, a matafetuaan, na Pita narie Endru e na Jems narie Jon, ri savat sina e ri fine malaan,  
\v 4 “Xuus fatexaas nemaam o laso ta yaan a maana mo aanabeꞌ i taa savat e pana fakalimaanan ina savatan sina mo aave.”   
\p
\v 5 E na Yesus a fapiti nari e kuus malaan, “Faxatang semi, ulaa rabuna tamaa bit nami.  
\v 6 Lumui a rabuna xaves ri taa savat e ri taa kuus o ri savat lapaana isaak. Ri taa xali nari xa pana isaak, a Mataa Failai, e voxo a rabuna xaves ri taa usi nari.  
\v 7 E vaxa layaan mi langai sena mu rawen e maana ferawaian ina rawen, muta mataut. A vilaana malaan ri taa savat taasaxa taxapusan ina maana mo xapiak i taa pife savat lunai.  
\v 8 A mu bina ri taa fevis e a mu fatataganan ri taa rawen. E a maraꞌulia xaves taa savat la maana mu bina e a yaan ina song taa savat sait. Taasaxa maana mo aave, ri taa savat malaan sena maasaxan sina tefin paamuina luluxan.   
\p
\v 9 E nami, mi taa faxatang, senaso xasanu tuvaat ri taa yot lisan nami xe sina rabuna ina tiisan e ri taa sip nami lana lifu ina faxuvulan. E mi taa tigina la nona mu matalava e mu piran sina rabuna sena isaak. E mi taa xuus fatexaas nari paga.  
\v 10 Taasaxa paamuina mo aave taa savat, a Lagasai Roxo i taa fepitaianan pe la maana mu bina xapiak.  
\v 11 Layaan ri taa yot lisan nami xe sina mu matalava, muta lalamon mimilisaat pana so ta ferawaian mi taa xuus nari pana senaso a Vovau Xaradak i taa fatexaas nami pana so ta ferawaian mi taa kuusane.   
\p
\v 12 E la yaan aapave a mu fetinan ri taa yot lisan a tiri e mu fetama ri taa yot lisan a lak siri e mu rafulak ri taa yot lisan a ninari e tamari e ri taa lisan nari xe lana maatan.  
\v 13 E nami, a maana rabuna taa baian nami senaso mi paa xolai pana isaak. Taasaxa tamo ta mataa siak i taa tigina fatateak fefexaxaas la yaan fataxapiak, ne taa fakaxupe.”   
\p
\v 14 “Layaan mi taa xalum a saxa vilaana mosaat paaliu malaan: a mataa i taxa tigina pe lana Nobina Taap Xasingit (lamon pana e no taa masame), la mu yaan aave a mu rabuna pe Judia ri taa sinuf e ri taa paan fataapus xena fufunai laaꞌui xuluna put.  
\v 15 E tamo ta mataa i taxa tigina xuluna lifu i muta sivi xe lana xena siak a mo sina, piau! Falet fataapus!  
\v 16 E tamo ta mataa i taxa faisok pe lana uma, i muta ulaa xena siak a marapi sina, piau!  
\v 17 Muluk a lutefin aava ri tiva e muluk a lutefin aava ri taxa fasus a lak siri lana mu yaan aave.  
\v 18 Fenung xe sina Piran pana mu yaan aave ri taa pife savat la mu yaan vutung.  
\v 19 A mu yaan aava ri taa savat ve a yaan ina fakasanaman. A yaan saat malaan pife savat paamua ti la yaan ina tangpat e fefexaxaas tanin. E a buk yaan aanabeꞌ i taa pife savat fulaa.  
\v 20 Tamo Piran i taa pife faxalif a mu yaan ina fakasanaman aave a mu rabuna xapiak ri taa maat taasaxa Piran a faxalife senaso nane lalamon pana mu rabuna tatagan sina.”  
\v 21 Pevoxo, tamo ta mataa i taa xuus nami pana, ‘Xalume, na Krais naboxo!’ o kuus malaan, ‘Nane taxa waan pave!’ muta langaie.  
\v 22 Senaso a mu krais bit ri taa savat xuvul pana mu mataa ina xuus fatuxai bit siri e ri taa vil a maana mo faꞌipul e ri taa vil a maana buk fakalimaanan aava xena tafang pana familungaana mu rabuna tatagan sina Piran.  
\v 23 Taasaxa lalamon faagut paaliu pana mo aanabeꞌ aava nenia, ne fo xuus fatexaas nami pana.   
\p
\v 24 Lana mu yaan aapave, lana yaan ina fakasanaman:  
\q1 ‘A ngaas i taa pife lang faagut e fulun i tafe suk  
\v 25 e mu vapara ri taa poxo ti laaꞌui e maana mo faagut pe laaꞌui ri taa radakui.’ \rq Ais 13:10, 34:4\rq*   
\p
\v 26 E mui a rabuna ri taa xalum a Natuna Mataa, i taxa filimaan lana vata pana gutan e malang sina.  
\v 27 E i taa feng a mu angelo e ri taa xel faxuvul a mu rabuna tatagan sina ti puaa, ti paa, ti pul, ti kol, ti la mu bina lasuun xuluna xavala e ti la mu bina lasuun pe laaꞌui.   
\p
\v 28 Naboxo lamon pana ferawaian paap sena nuaa: layaan a raxana i taxa fungus, mi texaas o a mu yaan roxo ri taa savat.  
\v 29 E malaan sait, layaan mi taa xalum a maana mo aava ne fo xuus nami pana, lavaxa mi taa texaas o a Natuna Mataa i taxa waan faasilak, i taxa tigina lamalei la matana lifu simi.  
\v 30 Tuuna, ne xuus tuunei nami o a saxano rabuna aanabeꞌ ri taa pife maat lunai e maana mo aava ne fo xuus nami pana, ri taa savat.  
\v 31 Pe laaꞌui la finavata e nabeꞌ la xavala a maana mo xapiak ri taa taxapus, taasaxa ferawaian siak i taa pife taxapus.   
\p
\v 32 Piau ta mataa i taa texaas sena yaan o mariaas a maana mo aave ri taa savat. A mu angelo e a Natuna Mataa sait ri pife texaas. Na Tamaang sang mon a texaas.  
\v 33 Pevoxo, lalamon faagut, mi taa faxatang vulai senaso mi pife texaas sena yaan ina savatan sina.  
\v 34 E voxo nami, mi malaan sena ferawaian paap aanabeꞌ: saxa mataa a tamasiak xena ulut e a xuus fatexaas a mu sisiak sina pana mu faisok xari saxa saxa. E nane a fasei a mataa saxa o i taa faxatang faagut vulai pana matana lifu.  
\v 35 E voxo, faxatang vulai senaso mi pife texaas sena yaan a matalava i taa ulaamaan xe simi. Mi pife texaas o leaaf paaliu o la xunavung o la paanen lolof o la paanaas.  
\v 36 Ulaa i tamaa savat faꞌipul maan e nami, mi taxa matef.  
\v 37 Ne fasei faagutan nami xapiak, faxatang vulai!”   
\c 14  
\s1 A Vilaana Sina Saxa Tefin  
\r Mt 26:1-16; Lk 22:1-6; Jn 12:1-8  
\p
\v 1 La yaan taragua paamuina yaan molava sina mu Juda, a Yaan ina Paaliuan e a fenamo ina Bret A Piau Ta Yiis, mu matalava ina lotu e rabuna ina fepitaa pana mu vuputkai, ri taxa lo lalamon pana so ta vilaana ri taa vil kasame xena yotaan na Yesus e punuxaana.  
\v 2 E ri kuus malaan, “La fena fenamo piau! Senaso a malila ri tamaa marala e ri taa fevis.”   
\p
\v 3 La yaan naang ve, na Yesus taxa waan pe Betani lana lifu si Saimon aava tana tamu tapak. E layaan nari xapiak, ri taxa mati fafangan, saxa tefin a savat pana fomirak ‘botol’ pana mo lalas aava musung ina roxo paaliu e a mamareiai ina molava temasaat. Ri xali a mo lalas aanabeꞌ pana Naart. E a tefin aave a gurum a ‘botol’ e tiuan a naart la putu Yesus.   
\p
\v 4 E saxano rabuna aava ri xalume, ri marala faagut e ri riis a tefin e ri kuus, “Xenaso no kawaasan a naart pana tiuanaana xulu Yesus?  
\v 5 Tamo no taa faasot pana, a faat ina a fexaxaas xena maraan a mataa ina faisok lana mariaas saxa. Naak i taa roxo tamo taara taa faasot pana xena tavaiaana mu rabuna valagof pana faat ina.” E voxo ri taxa lo riis malaan a tefin aave pana.   
\p
\v 6 Taasaxa na Yesus a sei nari, “Naapalaan! Muta riise! Xenaso mi maraleiane? Nane fo vil a mo roxo xaanak.  
\v 7 A mu valagof ri waan xuvul pami vulai e mi fexaxaas xena xavangaan nari pana vilaana roxo vulai. Taasaxa nenia, ne taa pife waan xuvul pami vulai.  
\v 8 A tefin aanabeꞌ fo vil a mo roxo paaliu, nane fo fasufau pana mo lalas paamuina xaxaafaian siak.  
\v 9 A tuuna paaliu ne xuus nami, a so ta bina aava Lagasai Roxo siak i taa savat lana, a mu rabuna ri taa langai a vilaana roxo a tefin aanabeꞌ fo vile. A vilaana sina i taa pife malufan.”   
\p
\v 10 E na Judas Iskeriot aava saxa yaamut, a falet xe sina mu memai priis senaso rao i taa pet lisan na Yesus xe siri.  
\v 11 E layaan ri langaie ri faamamaas paaliu e ri kuus o ri taa tavai na Judas pana faat ‘silva’. E nane a lalamon o laso ta yaan e pana so ta vilaana a fexaxaas nane i taa pet lisan na Yesus xe siri pana.   
\s1 A Fanganan Fataxapiak  
\r Mt 26:17-30; Lk 22:7-23  
\p
\v 12 A paanen ina yaan mata ina fenamo molava sina mu Juda, a yaan ina Bret A Piau Ta Yiis, e a yaan ri fuuna punuk a mu sipsip xena fenamo ina Paaliuan a savat.\f + \fr 14:12 \ft A fenamo aanabeꞌ a fakalimaan a yaan a Piran a punuk a mu lak tuaan sina mu Isip e a liu a mu lak tuaan sina mu Juda.\f* La yaan aave a mu rabuna si Yesus ri fine, “Maam taa faigotan a nobina xena fanganan sitaara faa? No lalamon malaafaa?”   
\p
\v 13 E nane feng a fefeng taragua talo re taa faigotan a vepen xena fanganan e xuus nare, “Falet xe Jerusalem e layaan me taa xalum a mataa i taxa yaas a raarum, usie.  
\v 14 E layaan i taa laak lana lifu me taa fin a mata tafuna lifu malaanabeꞌ, ‘A Mataa ina Fepitaa a fiai malaan: A lifu xaanak faa? A palifu rao ne taa fangan xuvul pana mu fefeng siak xena fakalimaanaana yaan ina Paaliuan.’  
\v 15 E a mata aave i taa faxalit name pana palifu molava roxo aava nane fo faigotane. Name, me taa faigotan a fanganan sitaara pave.”   
\p
\v 16 E a rovaat sina re falet e re fe laak lana Jerusalem e a maana mo ri savat malaan sena ferawaian si Yesus. E voxo re faigot xena fenamo ina Paaliuan.   
\p
\v 17 E la nona leaaf na Yesus e maana xasano fefeng sina ri savat sirie.  
\v 18 E layaan nari xapiak ri taxa mati fafangan na Yesus a xuus nari, “Ne kuus tuuna, a saxa mataa nabeꞌ la palou itaara i taa pet lisanau xe la mana mu matalava sina mu Juda. A saxa ti la palou imi aava i taxa fangan xuvul paga.”   
\p
\v 19 E nari xapiak ri mimilisaat sena ferawaian sina e ri taxa lo xuuse, “A tuuna, pife nenia!”   
\p
\v 20 E nane xuus nari, “A toxan a saxa mataa aava i taxa sugup a bret lana ‘dis’ xuvul paga, i taa vile.  
\v 21 Senaso a Natuna Mataa i taa punuxan malaan sena Xakalayan ti Kavai fo xuus netaara pana. Taasaxa muluk a mataa aava i taa pet lisan a Natuna Mataa xe sina mu rabuna saat. A roxo naak a buk mataa malaan i taa pife luxan.   
\s1 A Fufuna Vilaana Ina Matafanganai Sina Memai  
\r 1 Kr 11:23-25  
\p
\v 22 E layaan ri taxa fangan, na Yesus a siak a xavil ina bret e fenung pana e viaxe e tavai nari pana e a kuus, “Siaxe e mi ngane, nabeꞌ ve a meska siak.”   
\p
\v 23 E nane siak a lisa pana wain e fenung pana sait e tavai nari pana. E nari xapiak ri nume.   
\p
\v 24 E nane xuus nari, “Nabeꞌ ve a ria iga. I taxa kuus turoxo sena ferawaian sina Piran. A ria iga i taa talatiu xana mu rabuna xaves.  
\v 25 Ne kuus tuuna o ne taa pife num a wain fulaa fefexaxaas ne taa num a wain faꞌui xuvul pami lana fatataganan sina Piran.”   
\p
\v 26 Lumui ri yangan a yanganan, ri tavaalak e ri falet e fe laak xuluna Put Olif.   
\s1 Na Yesus A Kuus Fatuxai Pana Vilaana Si Pita  
\r Mt 26:31-35  
\p
\v 27 Layaan ri taxa sangas lunai na Yesus a xuus nari, “Nami xapiak, mi taa sinuf e mi taa taꞌulanau senaso fo xaleian malaan:  
\q1 ‘Ne taa sip punuk a mataa ina faxatangaana mu sipsip e a mu sipsip ri taa falet fepatok.’ \rq Skr 13:7\rq*   
\p
\v 28 Taasaxa layaan ne taa savat fulaa ti la maatan ne taa falet paamuin nami xe Galili.”   
\p
\v 29 Taasaxa na Saimon Pita a xuuse malaan, “Tamo a maana xasano rabuna siim ri taa sinuf tapin nano, nenia, ne taa pife sinuf.”   
\p
\v 30 E na Yesus a suie malaan, “Ne kuus tuuna, tanin, lana vung aanabeꞌ nano sang mon no taa kuus o no pife texaas sega. E no taa kuus malaan faatalatul paamuina pura i taa rawei faataragua.”   
\p
\v 31 Taasaxa na Pita i taxa lo kuus, “Naapalaan ri taa punuxau xuvul pama, ne taa pife faaxolusan nano.” E nari xapiak sait ri taxa kuus malaan sena.   
\s1 Lana Uma Getsemani  
\r Mt 26:36-46; Lk 22:40-46  
\p
\v 32 E ri savat la saxa bina, isina Getsemani, e nane xuus a mu fefeng sina, “Nai bang nabeꞌ talo ne taa fenung xe sina Piran.”  
\v 33 E nane xel na Pita, Jems e namaa Jon e rutul sangas falet famodak fulaa e nane femimilisaat e femamaxus lana xunus ina  
\v 34 e a xuus narutul, “A vilau iga a mamaxus temasaat paaliu faasilak rao ne taa maat. Mutul nai nabeꞌ e mutul faxatang.”   
\p
\v 35 E nane sangas famodak fulaa et e fe poxo lapia e fenung faagut xe sina Piran rao i taa siak tapin a matafanan molava aava i taa savat sina.  
\v 36 E nane taxa lo kuus, “Aaba,\f + \fr 14:36 \ft A vapaling aanabeꞌ ti pok Hibru, a malasuf ina malaan: Tamaang.\f* Tamaang! Nano, no fexaxaas sena vil a maana mo xapiak. Tamo a fexaxaas, muta tavaiau pana maasaxan aanabeꞌ. Taasaxa muta usi a vubuxanan siak. No texaas tuuna sena so ta mo a roxo.”   
\p
\v 37 E nane ulaamaan xe la nobina sirutul e rutul taxa matef e nane ferawai xe si Pita malaan, “Saimon, no taxa matef? A sou no pife fexaxaas sena faxatang pana awa saxa?  
\v 38 Faxatang e fenung vulai talo a tatafangan i taa pife savat xe siim. A xunus ina mataa a tateak taasaxa a vipin ina, piau!”   
\p
\v 39 E fulaa na Yesus a falet famodak xena fenung xe si Tamana malaan paamua.  
\v 40 E lamina nane savat fulaa sirutul e rutul taxa lo matef senaso a matarutul a matafan temasaat. E nane ferawai xuvul parutul taasaxa rutul pife texaas o rutul taa sui a ferawaian sina malaafaa.   
\p
\v 41 La fatalatulaana savatan sina, na Yesus a fin narutul, “Mutul taxa lo matef lunai? Lavaxa, taxapus! A yaan fo savat xo. Naboxo ri taa pet lisan a Natuna Mataa xe la mana mu rabuna saat.  
\v 42 Para! Taara taa falet. Kaalum, a mataa ina pet lisanau naboxo fo savat!”   
\s1 A Yotaan Na Yesus  
\r Mt 26:47-56; Lk 22:47-50; Jn 18:3-11  
\p
\v 43 A mu matalava e mu paamua ina lotu e mu rabuna aava ri fepitaa pana vuputkai, ri feng a malila pana pinis e pana vam xe si Yesus. Layaan na Yesus i taxa ferawai lunai a malila aanabeꞌ ri savat xuvul pa Judas Iskeriot, saxa yaamut si Yesus, xena yotaana.   
\p
\v 44 Na Judas fo xuus fatexaas nari pana saxa fakalimaanan nane taa vile, “Naseꞌ ta mataa ne taa fe nguse, nane ve na Yesus. Mi yote e mi tao fatateaxe e mi xele saa xuvul pami.”  
\v 45 La filimaanan si Judas, nane sangas soxot et na Yesus e a kuus, “Mataa ina Fepitaa” e fe nguse.  
\v 46 E a mu rabuna ri yot marasaxain na Yesus e ri tao fatateaxe.  
\v 47 Taasaxa saxa fefeng si Yesus aava i taxa tigina faasilak, a siak a pinis sina e rao i punuk a saxa sisiak sina memai ina lotu. Taasaxa faasaal e a patal tapin a tangana mon.   
\p
\v 48 E na Yesus a fin nari, “Senasou mi savat la vung pana vam e pana pinis xena yotau? Mi lamon o nenia, ne mataa ina fenau?  
\v 49 La maana yaan xapiak ne waan xuvul pami lana lifu lotu. E ne taxa fepitaa taasaxa mi pife yotau pave. Mi fo vil malaane senaso a Xakalayan ti Kavai fo kuus pana.”  
\v 50 E a mu fefeng sina ri taꞌulane e ri sinuf.   
\p
\v 51 E saxa mataa xulau aava usi na Yesus, nane toxan a marapi pasak sang mon la tana. E a rabuna rao ri yote e ri tao fatateak a marapi sina  
\v 52 taasaxa nane taꞌulan a marapi sina e sinuf pana tana gof.   
\s1 Na Yesus A Tigina La Nona Mu Matalava  
\r Mt 26:57-68; Lk 22:67-71; Jn 18:12-13,19-24  
\p
\v 53 E a malila ri lisan na Yesus xe la lifu sina memai ina lotu. E mu paamua ina lotu, mu matalava sina mu Juda e mu rabuna ina fepitaa pana mu vuputkai, nari xapiak ri savat faxuvul pave.  
\v 54 E na Saimon Pita xo, taxa lo usi na Yesus lasuun famodak e fe laak lana tavatau xuvul pana mu rawen sina memai ina lotu e fe nai maari la vangana fata.   
\p
\v 55 E mu matalava e mu paamua aave, ri langai a mu kuusan sina rabuna rao ri taa punuk na Yesus taasaxa piau ta ferawaian siri fefexaxaas.  
\v 56 A rabuna xaves ri bit tifi na Yesus taasaxa mu ferawaian siri pife saxa.   
\p
\v 57 A saxa a tigina e a bit tifi na Yesus pana ferawaian sina malaan:  
\v 58 “Ne langai na Yesus a kuus malaan, ‘Ne taa ngas tapin a lifu lotu aava mi vesane pana mami e lana yaan talatul ne taa vesan faꞌulie taasaxa ne taa pife vesane pana maak.”  
\v 59 Taasaxa xasano rabuna ri kuus patak e piau ta ferawaian siri fexaxaas xena kuus turoxo.   
\p
\v 60 Taasaxa na Yesus a pife malaan seri, a tigina kasam mon.  
\p E a memai priis a tamasiak e sangas falet xe sina e fine, “No pife langai a maana ferawaian sema? A sou no pife sui a ferawaian siri?”  
\v 61 E na Yesus a tigina kasam fatateak.  
\p E a memai a fine fulaa, “Nano, no Natuna Piran, a Mataa Failai?”   
\p
\v 62 E na Yesus a xuuse, “Tuuna, nenia! E mi taa xalum a Natuna Mataa i taa nai la pamuaan pana gutan e i taa filimaan xuluna vata ti laaꞌui.”   
\p
\v 63 E layaan a memai ina lotu a langai a ferawaian aanabeꞌ nane kasal e ririk a mu marapi sina xena faxaalit o nane lamon a ferawaian si Yesus a saat paaliu senaso a siak tifi nane pana isina Piran. E nane xukulai faagut e kuus, “Naapalaan, taara taa kuus panaso fulaa!  
\v 64 Netaara xapiak fo langai a ferawaian saat sina, mi lamon a so pana?”  
\p E nari xapiak ri ferawai malaan, ri kuus, “Fo faasaal xo! I taa punuxan!”  
\v 65 E saxanofuna ri kaanus xuluna e ri pis votan a matana e ri tuxe e ri fine, “Tamo no Natuna Piran Tuuna no xali naseꞌ fo sip nano?” E a mu rabuna ina kaalum votai ri yote e ri sip fulane.   
\s1 A Faaxolusan Si Pita  
\r Mt 26:69-75; Lk 22:56-62; Jn 18:16-18,25-27  
\p
\v 66 E na Pita taxa nai maari lana tavatau e saxa sisiak tefin sina memai priis a filimaan  
\v 67 e nane xalum na Pita aava taxa nai maari la vangana fata e taxa lo falime e a xuuse, “Nano sait no fuuna waan xuvul pa Yesus ti Nasaret.”   
\p
\v 68 Taasaxa na Pita a faaxolus malaan, “Ne pife texaas sena so ta mo no taxa ferawai pana.” E nane falet xe la matana yalaxau.   
\p
\v 69 E mui a tefin aave a xalume fulaa e a kuusane xe sina mu rabuna ri taxa tigina pave, “Nane sait a saxa siri.”  
\v 70 E na Pita a faaxolus fulaa.  
\p Lumui famodak a mu rabuna faasilak ri fin fulane, “Kuus tuuna, naak no saxa fefeng si Yesus senaso no ferawai pana pok bina ti Galili?”   
\p
\v 71 E nane ferawai vavotai faagut, a kuus fatateak malaan, “Nenia, ne pife texaas sena mataa mi taxa ferawai pana.”   
\p
\v 72 E fataapus lamina faaxolusan sina saxa pura a fataragui a raweian sina. E na Pita a lamon faꞌulaa o na Yesus a xuuse malaan, “Paamuina pura i taa rawei faataragua no taa kuus faaxolusanau faatalatul.” E na Pita a mimilisaat faagut e a savat xe lamalei e fetaangiis.   
\c 15  
\s1 Na Yesus A Tigina La Mata Pailat  
\r Mt 27:11-26; Lk 23:2-3,18-25; Jn 18:29–19:16  
\p
\v 1 La paanen lolof a mu paamua ina lotu, mu matalava sina mu Juda e mu rabuna ina fepitaa pana vuputkai, nari xapiak ina faxuvulan lava sina mu Juda, ri ferawai faxuvul o ri taa vil a so pa Yesus. E ri lalamon rao ri taa pise e ri taa lisane xe si Pailat. E voxo ri vil malaane.   
\p
\v 2 E na Pailat a fine malaan, “Nano, no piran king sina mu Juda?”  
\p E na Yesus a suie, “Nano, no fo kuus pana.”   
\p
\v 3 E a mu paamua ina lotu ri fexuusan pengane.  
\v 4 E voxo na Pailat a fin fulane, “Ri kuusan pengan nano taasaxa no pife sui a ferawaian siri. No langai, ri taxa tiis nano pana mu vuputkai xaves?”   
\p
\v 5 Taasaxa na Yesus a pife ferawai fulaa e na Pailat a ipul faagut.   
\p
\v 6 Na Pailat a toxan a saxa vilaana malaan: la palou ina fenamo nane fuuna mulus tapin a saxa mataa ti lana vipis, ta so ta mataa a mu rabuna ri taa kuus pana.  
\v 7 E saxa mataa i taxa waan, isina Baraabas, a mataa ina rawen, e nane fevis xuvul pana xasano rabuna e fe punuk a mataa.  
\v 8 E a malila ri savat xe si Pailat e ri fine rao i taa mulus tapin a saxa mataa ti lana vipis.   
\p
\v 9 E na Pailat a fin nari malaan, “Mi vubuk ne taa mulus tapin a ‘king’ sina mu Juda xe simi?”  
\v 10 A fin nari malaan senaso nane texaas o a mu matalava ri lisan na Yesus lapaana taraafesuaian siri.  
\v 11 Taasaxa mu matalava priis ri fo farawei a malila o ri taa fin na Pailat i taa mulus tapin na Baraabas xe siri.   
\p
\v 12 E na Pailat a fiai malaan, “E ne taa vil a so pana mataa mi xalie pana ‘king’ sina mu Juda?”   
\p
\v 13 E mu rabuna ri xukulai faagut, “Niil fataxutane!”   
\p
\v 14 Taasaxa na Pailat a fin nari, “Xenaso? A so ta vilaana saat nane fo vile?”  
\p E nari, ri xukulai faagut paaliu, “Niil fataxutane!”   
\p
\v 15 E voxo xena famatakasamaan nari na Pailat a mulus tapin na Baraabas xe siri. E nane farawei a mu rawen sina o ri taa inis na Yesus pana yeis e ri taa niil fataxutane.   
\s1 A Vilaana Sina Mu Rabuna Ina Rawen  
\r Mt 27:27-31; Jn 19:1-3  
\p
\v 16 E a mu rawen ri xel falak na Yesus xe lana tang lifu sina gavamen (ri xali a lifu aanabeꞌ pana ‘Pretorium’) e ri fe faxuvul a mu rawen sina mu Rom pave.  
\v 17 E ri famause pana marapi raf malaan sena marapi sina ‘king’. E ri favapoi a kaat sina ‘king’ pana yeis tuturuk e ri timine la putuna.  
\v 18 E ri taxa lo suaxan na Yesus pana ‘king’ e ri xukulai malaan, “Suai sena ‘king’ sina mu Juda!”  
\v 19 E ri taxa lo sipe la putuna pana newai e ri kaanus xuluna e ri turung e bukaak la nona.  
\v 20 E lamina suaxanaana siri ri siak tapin a marapi raf sena e ri tavai faꞌulie pana marapi sina e ri xele xe la bina ina niil fataxutane.   
\s1 A Punuxaan Na Yesus  
\r Mt 27:33-44; Lk 23:33-43; Jn 19:17-24  
\p
\v 21 Layaan ri savat lamalei a saxa mataa i taxa sangas la palou ina rabuna, a isina na Simon ti Sairiin, na tama Aleksanda nare Rufus. E a mu rabuna ina rawen ri xele xena yaas xavang na Yesus pana bolo sina.  
\v 22 E ri savat pe la bina Golgaata, a malasuf ina malaan: ‘a bina ina veng’.  
\v 23 E rao ri fanume pana wain aava toxan a saxa buk titiwai xena ti votan a maasaxan lana, ri xalie pana ‘mur’ taasaxa nane bai nume.  
\v 24 E voxo ri niil fataxutane xuluna bolo. E ri fepatoxan a mu marapi sina pana fetafangai pana faat, talo naseꞌ i taa savat paamua i taa siak a saxa mo.   
\p
\v 25 Ri niil fataxutane la paanen malaan sena 9 oklok.  
\v 26 E ri xalei a lagasai xena kuus fakalimaan malaan, “A ‘King’ sina mu Juda.” E ri niile laaꞌui la putuna bolo.  
\v 27 Ri niil fataxutan a ro mataa ina fenau la nu itina.  
\v 28 [E voxo a Xakalayan ti Kavai a kuus tuuna layaan a kuus malaan:  
\q1 “Ri timine xuvul pana mu rabuna saat.”] \rq Ais 53:12\rq*   
\p
\v 29 E a rabuna xaves aava ri taxa sangas falet faasilak, ri ferawai fasaat sena e ri liliitan a puturi e ri kuus malaan: “Ai, nano aava no fo kuus o no taa ngas tapin a lifu lotu e no taa vesan faꞌulie lana yaan talatul,  
\v 30 xavang nano xa e no sivimaan ti laaꞌui xuluna bolo.”   
\p
\v 31 E a mu memai priis sait xuvul pana mu rabuna aava fepitaa pana mu vuputkai, ri merao e ri fesuaxan pengane malaan, “Nane fexaxaas sena xavang a xasano rabuna taasaxa a sou pife fexaxaas sena xavang nane xa?”  
\v 32 E ri kuus fulaa, “Tamo a Mataa Failai aanabeꞌ a King ti Israel, xenaso a pife sivimaan ti xuluna bolo talo taara taa xalume e taara taa texaas sena?” E a ro mataa saat sait aava ri niil fataxutan nare vaxa re taxa lo suaxane sait.   
\s1 A Maatan Si Yesus  
\r Mt 27:45-56; Lk 23:44-49; Jn 19:28-37  
\p
\v 33 E faasilak la belo la paanaas, a bina suk fefexaxaas leaaf.  
\v 34 E la leaaf na Yesus a xukulai faagut malaan, “Eloi, Eloi lama sabaatani.” Lana pok bina ti pave, Erameik, a malasuf ina a malaan, “Piran siak, Piran siak, xenaso no lamon taꞌulanau?”   
\p
\v 35 E layaan a mu rabuna aava ri taxa tigina faasilak ri langaie, ri feferawai, “Langaie, nane taxa xel na Ilaija.”   
\p
\v 36 E saxa mataa a fala e fe siak a pel e fapirause pana wain e timine la ngusuna newai talo i taa nume e a kuus malaan, “Taara taa xalum tareie ulaa na Ilaija i tamaa savatmaan xena muluse.”   
\p
\v 37 E na Yesus a xukulai faagut fulaa e mui a maat.   
\p
\v 38 E pave lana tang lifu lotu, a marapi molava aava taxut la palou ina Nobina Taap Xasingit e a nobina xana mu priis, a tiririk la palou e piau ta mataa fe vile. A tiririk ti laaꞌui xe lapia marasaxa.  
\v 39 Pe Golgaata, a saxa paamua sina mu rabuna ina rawen i taxa tigina faasilak la ka Yesus e a langai a ferawaian sina e falim a maatan sina e a kuus malaan, “Tuuna paaliu a mataa aanabeꞌ a Natuna Piran!”   
\p
\v 40 E saxano lutefin sait ri taxa lo ti kaalum lasuun famodak e ri xalum a maana vilaana ina maatan si Yesus. Nari na Maria Mekdala, Salomi e na Maria na nina Jems modak nare Joses, rutul taxa waan la palou iri.  
\v 41 Paamua la maana yaan na Yesus fuuna waan pe Galili a lutefin aave ri fuuna usie e ri xavange pana maana faisok sina. E narutul xuvul pana xasano lutefin sait ri fo sangas xuvul pana xe Jerusalem.   
\s1 A Xaxaafaian Si Yesus  
\r Mt 27:57-61; Lk 23:50-56; Jn 19:38-42  
\p
\v 42 La leaaf faasilak a ngaas i rul e faasilak a tangpat ina Yaan ina Fangaafusan sina mu Juda sait,  
\v 43 a saxa matalava sina mu Juda, na Yosep ti Erimatia aava namkai sena fatataganan sina Piran, nane a fagut a lamonan sina e fe fin na Pailat pana vipin i Yesus.  
\v 44 E na Pailat a ipul o na Yesus fo maat senaso pife xavai ri niil fataxutane e voxo nane xel a saxa paamua sina mu rabuna ina rawen e maa fine o na Yesus xo fo maat.  
\v 45 Layaan a paamua aave a kuus o na Yesus fo maat, na Pailat a kuus turoxo o na Yosep i taa siak saa a vipin i Yesus.  
\v 46 E na Yosep xuvul pana saxano rabuna ri maraan a marapi pasak e ri vil fadui a vipin i Yesus e ri xafute pana marapi pasak aave e ri timine lana liing. (A liing aanabeꞌ ve a mataa fo taxe lana faat xena xaafaian.) E ri vil votan a matana liing pana faat molava.  
\v 47 E na Maria Mekdala narie Maria na nina Jems nare Joses, re taxa ti falim nari senaso rao re texaas sena matana xawaa.   
\c 16  
\s1 Ri Seng Na Yesus Lana Liing Ina Mamaat  
\r Mt 28:1-8; Lk 24:1-10; Jn 20:1-8  
\p
\v 1 Layaan a Yaan ina Fangaafusan fo taxapus na Maria Mekdala, Salomi e na Maria na nina Jems, rutul siak a mu mo lalas xena timine xuluna vipin i Yesus.  
\v 2 La paanen lolof la yaan mata ina ‘wiik’ (la Sande), rutul falet xe la liing ina mamaat e rutul fe savat la yaan a ngaas fo laak.  
\v 3 E rutul taxa lo fefiai malaan, “Naseꞌ i taa pul tapin a faat aava ti votan a matana liing?” Senaso a faat aave a molava paaliu.   
\p
\v 4 E ri kaalum et e a matana liing fo talakas xo!  
\v 5 E layaan rutul laak lana liing, rutul xalum a saxa xulau i taxa nai la nobina aava ri timin na Yesus lana e a marapi sina a pasak paaliu e rutul ipul faagut e rutul mataut.   
\p
\v 6 E nane a xuus narutul, “Muta mataut! Mutul taxa seng na Yesus ti Nasaret aava ri fo niil fataxutane. Nane fo malit. Nane fo to faꞌulaa. Xalum a nobina aava ri fo famatie lana nabeꞌ e naboxo fo malit.  
\v 7 Taasaxa mutul falet e mutul fe xuus fatexaas a mu rabuna sina e na Pita sait, malaan, “Nane i taa sivi paamuin nami xe pe Galili. E pave mi taa xalume malaan sena fo xuus nami paamua.”   
\p
\v 8 E layaan rutul savat lamalei, rutul sinuf fataapus senaso ri ipul faagut pana matautan e ri radakui. Taasaxa rutul pife xuus fatexaas a xasano fefeng senaso rutul mataut faagut.   
\s1 A Mu Savatan Si Yesus  
\r Lk 24:13-49; Jn 20:19-30  
\p
\v 9 [Layaan na Yesus a to faꞌulaa, la yaan mata ina ‘wiik’, (la Sande) nane savat paamua si Maria Mekdala aava nane fo gei tapin a mu vovau saat pisiguak xasena.  
\v 10 E nane falet fataapus e fe xuus fatexaas a xasano fefeng aava ri taxa lo taangiis e mamaxus lunai.  
\v 11 E layaan ri langai o nane fo to faꞌulaa e a tefin aanabeꞌ a xalume, ri lamon o pife tuuna e ri bai langaie.   
\p
\v 12 Taasaxa lumui layaan a ro fefeng re taxa sangas la salan, nane savat sire taasaxa re pife taraxalie.  
\v 13 Lumui re texaas sena e re ulaa fataapus fulaa xe sina xasano fefeng e re fe xuus nari. Taasaxa ri lamon o nare sait re taxa bit.   
\p
\v 14 E muibak nane savat xe sina mu yaamut layaan ri taxa mati fafangan e fe gil nari sena vungutan siri e sena lamonan vaang siri. Senaso ri pife langai faroxoi a kuusan sina fesing siri e ri pife lamon faroxo pana ferawaian sina.   
\p
\v 15 E nane xuus nari, “Falet xe la maana mu bina xapiak e mi tavai a mu rabuna xapiak pana Lagasai Roxo siak.  
\v 16 Naseꞌ ta mataa i taa namkai sega e i taa fasufan, nane ve, ne taa fakaxupe. Taasaxa naseꞌ i taa pife namkai sega a toxan a fakasanaman xana.  
\v 17 E voxo a mu fakalimaanan aanabeꞌ ri taa falet xuvul pana mu rabuna aava ri namkai: ri taa gei tapin a mu vovau saat pana gutan lana isaak, ri taa ferawai pana maana pok bina faꞌui  
\v 18 e tamo ri taa tao a tiui i taa pife xet punuk nari, ri taa num a neng taasaxa ri taa pife maat e ri taa vil faroxoi a mu rabuna pana giisan.”   
\p
\v 19 Pevoxo, layaan na Memai Yesus a taxapus pana ferawaian aanabeꞌ a Piran ti laaꞌui a xel faꞌulie e nane fe nai la pamuaan lana vepen sina Piran.  
\v 20 E a mu fefeng sina ri falet xe la maana mu bina xapiak e ri xuus fatexaas a mu rabuna lana mu bina pana Lagasai Roxo. E a Vovau Xaradak a xavang nari pana faisok siri e a fagut a faisok siri pana fakalimaanan ina gutan.]