\id COL - Kara (Lemakot dialect) NT [leu] -Papua New Guinea 1997 (web 2014) 
\h Kolaasi 
\toc1 A Lagasai Si Pol Xe Sina Mu Kolaasi 
\toc2 Kolaasi 
\toc3 Kl 
\mt1 Kolaasi  
\mt2 A Lagasai Si Pol Xe Sina Mu Kolaasi  
\imt1 A Ferawaian Paamua  
\ip Na Kolaasi a saxa bina pe la provins Esia e pife lasuun temasaat sena bina Efasis. Na Pol pife fatamasiak a faxuvulan sina rabuna sina Piran pe Kolaasi taasaxa layaan na Pol fe waan pe Efasis a kaalum malaan seꞌ nane feng a saxanu tuvaat xena kuusan fasavat a Lagasai Roxo la xasano bina pe la provins e ri falet vaxa xe Kolaasi.  
\ip Na Pol a langai a ferawaian o saxano rabuna rao ri familung a namkaian sina rabuna pe Kolaasi e voxo nane xalei a lagasai aanabeꞌ xena fatateak a namkaian siri. Nane kuus o na Krais ve a paamua ina maana mo xapiak. Na Krais sang mon a fexaxaas sena siak faꞌuli netaara e a maana xasano salan ri pife fexaxaas sena xavang netaara, ri taa faꞌusi patak netaara se Krais. A Piran fo vil fasavat a maana mo xapiak se Krais e sena faisok sina, a Piran rao i siak faꞌuli a maana mo xapiak. Na Krais i taxa waan lana xunus itaara e taara savat rabuna faꞌui e voxo taara taa usi a mu vilaana fatak sina.  
\ip Na Pol a xalei a lagasai aanabeꞌ e lisane xe sina saxa rovaat e nare, re lisane xe sina mu Kolaasi. Nare ve, na Tisikas e na Onisimas, a mataa aava na Pol a ferawai pana lana lagasai aava nane lisane xe si Failimon.  
\c 1  
\p
\v 1-2 Nenia na Pol: ne saxa yaamut si Krais Yesus sena vubuxanan sina Piran. Nenia, ne waan nabeꞌ xuvul pa Timoti, na titaara e maame taxa xalei a lagasai aanabeꞌ xe simi mu timaame pe Kolaasi aava mi rabuna xaradak e mi tigina fatateak lana namkaian simi se Krais.  
\p Ne vubuk rao a Piran Tamataara, i taa tavai nami pana xakaavangan xatam e a luaian.   
\s1 Maame Fenung E Kuus Faasiroxo Xe Sina Piran Pami  
\p
\v 3 Layaan maame fenung, maame kuus faasiroxo vulai pami xe sina Piran aava na Tama Yesus Krais, a Memai sitaara.  
\v 4 Maame kuus faasiroxo senaso maame fo langai pana namkaian simi se Krais Yesus e malaafaa mi vubuxan xasingit a mu rabuna aava ri namkai fatak sena Piran.  
\v 5 A namkaian e vubuxan xasingitan aanabeꞌ re savat senaso mi taxa lamon fanei a maana mo aava ri taxa waan bang faxuvul xami pe la bina sina Piran e mi taxa tigina fatateak lana. Mi texaas sena maana mo aanabeꞌ senaso lumua ri kuusan fasavat a Lagasai Roxo xe simi e mi langaie.  
\v 6 La mu bina la xavala xapiak a rabuna ri taxa langai a Lagasai Roxo aanabeꞌ e ri taxa namkai. E a Lagasai Roxo aave i taxa fasavat a vilaana xaradak la toyan siri malaan sena fo vile la palou imi la yaan mi langaie e masam faroxo sena maana tuunayan ina xakaavangan xatam sina Piran.  
\v 7 Na Epafras aava yaasok xuvul paga, a fapiti nami pana lagasai aanabeꞌ e nane fuuna faisok vulai lapaa Yesus xena xavangaan nemaame la vepen simi.  
\v 8 E vaxa nane fo xuus nemaame pana malaafaa a Vovau Xaradak a fabas nami pana vubuxan xasingitan e voxo mi vubuxan xasingit a xasanofuna.   
\p
\v 9 E voxo, ti la yaan aava maame langai semi, maame pife taxapus pana fenung xe sina Piran pami. Maame fine o i taa fabas soliuan nami pana texaasan e masaman aava savat sena Vovau Xaradak talo mi taa texaas tuuna sena vubuxanan sina.  
\v 10 E maame fenung malaan talo a toyan simi i taa tavai a Memai pana isin lava e i taa fafaamamaas paaliuane: a toyan simi i taa fasavat a maana faisok roxo e a texaasan simi sena Piran i tafe molava.  
\v 11 Maame nung a Piran o i taa fatateak nami pana gutan lava talo mi fexaxaas sena faisok faagut vulai pana vilaana fananap  
\v 12 e mi taa kuus faasiroxo xe si Tamataara pana faamamaasan senaso nane xo fo tavai nami, xuvul pana mu rabuna fatak sina, pana maana mo xapiak xena xavang nami talo mi fexaxaas sena waan lana fatataganan sina aava fatataganan ina malang.  
\v 13 Aang, nane fo fakaxup netaara xasena tateaxan ina suk e lisan netaara xe lana fatataganan si Natuna aava nane vubuxan xasingite.  
\v 14 E se Natuna aave, nane fo maraan faꞌuli xapin netaara xena mulus netaara sena gutan ina vilaana saat. Aang, nane lamon tapin a vilaana saat sitaara.   
\s1 Na Krais Ve A Paamua Ina Maana Vavesaian Xapiak  
\p
\v 15 Na Krais ve a xaxaalua fatak ina Piran aava taara pife fexaxaas sena xalume. E nane ve a lak tuaan aava pelalava sena maana mo xapiak senaso a waan paamuin a maana mo xapiak.  
\v 16 Piau ta mo fe waan lunai e nane xo, lapaana Piran, a vesan a maana vavesaian xapiak: a maana mo laaꞌui la xunavata e maana mo lapi la xavala; a maana mo taara xalume e maana mo taara pife fexaxaas sena xalume malaan sena mu piran, mu paamua, mu memai e mu matalava la tavegof. E nane vesan a maana mo xapiak e nari xapiak ve ri sina.  
\v 17 Nane a waan paamuin a maana mo xapiak e pana gutan sina a tao faxuvul a maana mo xapiak e voxo ri waan la nobina siri.  
\v 18 E nane va paat e mu rabuna aava ri namkai, ri vipin sina. E nane ve a tangpatan e a savat paamua ti la mamaat. E voxo lana maana mo xapiak nane tigina paamua pana isin molava paaliu.  
\v 19 A Piran a nanam o a gutan sina xa e maana vilaana roxo sina ri fabas soliuane.  
\v 20 E a faisok xuvul pa Natuna aave xena lisan faꞌuli a maana mo xapiak xe sina xa; a maana mo la xavala e pe laaꞌui la xunavata. E a fadaarum pana ria ina lak tomexaan naang xena lisan faꞌuli a maana mo. A ria aave a talatiu ti xuluna bolo.   
\p
\v 21 Paamua, mi xaiyaasan a Piran lana lamonan simi senaso a vilaana simi a saat e a saatan aanabeꞌ a malaan sena vaafa aava tivotan nami xasena Piran.  
\v 22 Taasaxa, naboxo a Piran fo fesingan nami sena maatan si Krais. E nami, mi fexaxaas sena tigina la matana pana piau ta lalosaat. A tuuna, mi piau ta vusiit e piau ta mataa i taa gel tifi nami.  
\v 23 I taa waan malaan tamo mi taa tigina fatateak vulai lana namkaian simi malaan sena tang faat lava e muta lamon xolai pana maana mo mi taxa lamon faneie aava mi langai pana lana Lagasai Roxo. A Lagasai Roxo aanabeꞌ aava mi fo langaie, a mu rabuna xapiak la xavala ri fo langaie e nenia na Pol, ne savat sisiak sena.   
\s1 A Faisok Si Pol Xe Sina Mu Rabuna Sina Piran  
\p
\v 24 E naboxo ne taxa faisok faagut xena xavang nami aava mi faxuvul xuvul pa Krais. E voxo ne faamamaas pana maana lagafan aava ri savat la toyan siak sena. A maana lagafan siak aave ri taxa faxuvul xuvul pana maasaxan aava savat si Krais sena rabuna sina e ri taxa fexaxaasan a maasaxan sina.  
\v 25 Nenia xo ne savat sisiak sina rabuna si Krais senaso Piran fo tavaiau pana ngavuk ina kuusan famatavas a Lagasai Roxo xe simi xena xavang nami.  
\v 26 Lokavai mupiis fefexaxaas tanin a mu rabuna xapiak ri pife matavas pana texaasan fufunai aanabeꞌ senaso a Piran a fune xaseri. Taasaxa naboxo a mu rabuna aava ri namkai se Yesus ri texaas faroxo sena.  
\v 27 E a Piran a lamon o i taa faxalit a mu rabuna fatak aava ri pife Juda pana lavayan molava piis sina mo fufunai aanabeꞌ. Lumua a lavayan aanabeꞌ pife waan la matavas, taasaxa naboxo a savat se Krais. Nane taxa waan la xunus imi e sena waanan aanabeꞌ taara fexaxaas sena waan bang a maana mo aava Piran a kuus fanai pana.   
\p
\v 28 Nemaam pana masaman xapiak simaam, maam kuus vulai e maam baras a mu rabuna e fapiti nari talo ri tafe matalava lana namkaian siri se Krais e ri taa tigina fatak la matana Piran pana piau ta saat.  
\v 29 E voxo ne faisok faagut, tuuna, ne faisok lapaana gutan si Krais aava fasavat a faisok lava lana toyan siak.   
\c 2  
\p
\v 1 Ne vubuk rao mi taa texaas o ne taxa faisok faagut pami xuvul pari pe Leodisia e nari sait aava ri pife xalum lunaianau.  
\v 2 Ne vil malaane xena fagut nari lana namkaian siri e faxuvul nari xena faxatang faroxoiaan nari. Layaan ri waan malaan ri taa tamana masam famatavas a mo fufunai sina Piran aava pife waan la matavas paamua. A mo fufunai aanabeꞌ ve na Krais.  
\v 3 E nane a toxan a fafanaian ina texaasan molava e masaman xapiak la xunus ina.  
\v 4 Ne xuus nami pana maana mo aanabeꞌ talo piau ta mataa i taa yuuf nami e bit nami pana ferawaian marafut aava pife tuuna.  
\v 5 E naapalaan nenia fatak, ne pife waan xuvul pami, ne taxa waan xuvul pami lana lamonan siak e ne faamamaas layaan ne langai o mi taxa tigina faxuvul faroxo e a namkaian simi se Krais a tateak.   
\s1 A Toyan Xuvul Pa Krais Aava Bas Pana Roxoyan  
\p
\v 6 Lavaxa, mi fo siak na Krais Yesus xena Memai simi sena namkaian e naboxo sena namkaian naang, mi taa lo tao fatateaxe lana waanan simi.  
\v 7 Siak a masaman e texaasan sena talo mi taa lo tigina fatateak lana namkaian aava ri fapiti nami pana e mi taa kuus faasiroxo vulai.   
\p
\v 8 Kaalum! Faxatang! Muta turoxoian a rabuna xena pis nami pana lamonan e namkaian aava re bitan. A maana rabuna aanabeꞌ ri pife usi na Krais, piau, ri usi a maana vilaana ti la xavala e lamonan sina mataa mon.   
\p
\v 9 A mu vilaana e lamonan xapiak sina Piran xa re fabas xapin a vipin sina saxa mataa mon, na Krais.  
\v 10 E nami xo, a Piran fo tavai nami pana maana mo xapiak aava waan se Krais aava paamua ina maana angelo e mu piran ti la tavegof.  
\v 11 Layaan mi faxuvul xuvul pa Krais a maana vilaana saat ti la xavala ri fo siak tapinan. A siak tapinan aanabeꞌ a malaan sena vilaana ina vuputuk, taasaxa, a savat la xunus imi e pife la vipin.  
\v 12 Mi fo xaafanan xuvul pana layaan mi fo fasufan e mi to faꞌulaa xuvul pana senaso mi namkai o a Piran aava fatatoi faꞌuli na Yesus ti la maatan, nane toxan a gutan xapiak.   
\p
\v 13 Layaan mi fo maat la xunus imi sena vilaana e lamonan saat simi, a Piran a fatatoi faꞌuli nami xuvul pa Krais. E nane lamon tapin a mu vilaana saat sitaara.  
\v 14 Nane vis tapin a maana vuputkai lava e modak aava ri tisui netaara. A maana mo aava ri gel tifi netaara pana, nane niil fataxutan nari laaꞌui xuluna bolo.  
\v 15 E layaan nane vil malaane nane siak tapin a gutan sina mu vovau saat e mu paamua siri. E nane famangil nari la matana mu rabuna layaan a faꞌonam nari sena maatan si Yesus xuluna bolo.   
\p
\v 16 E voxo, muta turoxoian ta mataa xena xalum fasivi nami sena maana mo mi ngane, nume o sena yaan lava ina maana buk lotu.  
\v 17 A maana mo aanabeꞌ ri xaxaalua mon ina maana mo i taa savat la matavas. Taasaxa mi taa tingin a maana mo tuuna layaan mi namkai se Krais.  
\v 18 Naseꞌ ta mataa a lamon falavai a vilaana ina fasivi nane xa e a lotu xe sina mu angelo, muta turoxoian a mataa aave xena siak tapin a sepirigus roxo aava Piran a toxane xami. A mataa aave fuuna ferawai faaxaves pana maana mifan sina. E a mu lamonan sina ri pife usi a lamonan sina Piran, piau. Ri tifie pana lamonan saat talo nane i taa lamon o nane ve a matalava sena maana mo ina lotu.  
\v 19 A mataa aave pife faxuvul xuvul pa Krais aava paamuian a mu rabuna aava ri namkai. Na Krais a paat e nari aava ri namkai sena, ri vipin sina e ri siak a gutan siri sena e ri faisok faxuvul lapaana gutan sina. E a Piran xa lana vubuxanan sina a faboak nari.   
\p
\v 20 Nami, mi fo maat xuvul pa Krais e mi pife usi fulan a mu vovau saat ti la xavala. Tamo a malaanabeꞌ xenaso mi bilai fulaa malaan seꞌ mi xavil ina maana mo ti la xavala? Xenaso mi turoxoian a xasanofuna xena fasei faagutan nami malaan:  
\v 21 “Muta tawe!”, “Muta ngane!”, “Muta yaase!”  
\v 22 A maana fefasaian faagut aave ri taxa ferawai pana maana mo ri taa taxapus e mi pife fexaxaas fulaa xena vile. Nari, ri mu vuputkai e fepitaian sina mataa mon.  
\v 23 E layaan mi langai a maana vuputkai aanabeꞌ mi lamon o ri vuputkai pana texaasan: ri kuus pana maana vilaana ina lotu, taasaxa ri savat sena lamonan sina mataa mon; ri tavai a mataa pana isin lava, taasaxa ri bitan mon e ri ferawai o mi taa fasavat a maasaxan la vipin simi. Taasaxa, a maana vuputkai aanabeꞌ ri piau ta gutan xena ti votan a vubuxanan saat sina vipin.   
\c 3  
\s1 A Mu Vilaana Ina Toyan Xaradak  
\p
\v 1 A Piran fo fatatoi faꞌuli nami xuvul pa Krais sena namkaian simi. E voxo mi taa lamon fati vulan a maana mo aava ri taxa waan la xunavata senaso na Krais taxa nai pave la vepen pelalava la pamuaan sina Piran.  
\v 2 Mi taa lamon fati vulan a maana mo aava ri taxa waan laaꞌui la xunavata e muta lamon pana maana mo ti la xavala.  
\v 3 Senaso nami, mi fo maat e a toyan faꞌui simi taxa waan fufunai xuvul pa Krais lapaana Piran.  
\v 4 E layaan na Krais aava tavai nami pana toyan faꞌui, i taa savat la matavas, nami vaxa mi taa waan xuvul pana lana miridingan molava sina.   
\s1 A Toyan Ti Kavai E Toyan Faꞌui  
\p
\v 5 E voxo, naboxo mi taa vil famaat a so ta vubuxanan e vilaana ti la xavala aava taxa waan la vipin simi: tamai feruuk, lalosaat la xunus, vubuxanan tateak aava pis faagutan a lamonan simi, vubuxan temasaatan a maana mo mosaat e a naixaam aava malaan sena lotuiaana piran bit.  
\v 6 Sena maana vilaana saat aanabeꞌ a fakasanaman molava sina Piran taa waan xuluna mu rabuna aava ri langai pesalai.  
\v 7 Paamua nami xa, mi fuuna vil malaane layaan a vubuxanan malaan ri paamuian a waanan simi,  
\v 8 taasaxa naboxo, mi namkai se Krais. E voxo mi taa siak tapin a maana vilaana malaan: maraleian, fetok vulai, fasoxopes, kuusan pengan ta mataa e a ferawaian saat paaliu.  
\v 9 Muta bit a mataa senaso mi fo siak tapin a mu vilaana ti la xavala aava mi tamu usie  
\v 10 e mi falak a mu vilaana e vubuxanan faꞌui e voxo mi fo savat mataa faꞌui naboxo. A vilaana aanabeꞌ fuuna lo fasavat a masaman faꞌui talo mi taa texaas o a Piran aava vesan nami, i taxa lo faisok la toyan simi xena timin a vavena la xunus imi.  
\v 11 Layaan mi toxan a vavena Piran la toyan simi, nami xapiak mi fexaxaas la matana Piran: a mu Juda e nari aava ri pife Juda ri fexaxaas; a mu mataa piran e mu valagof; a mu yaasok e nari aava ri pife yaasok. E pife mo molava tamo ri usi a vilaana ina lotu sina mu Juda o piau. Lana toyan faꞌui aanabeꞌ a maana mo aava taara vubuxane ri waan lana namkaian se Krais e na Krais i taxa waan lana toyan siri aava ri namkai sena.   
\p
\v 12 E senaso a Piran, lana vubuxanan sina, fo siak fati nami xana, mi piau ta lalosaat la matana. Mi taa falak a maana vilaana roxo malaan: mamaaluxan, fangaasixan, fananapan e vilaana mam e mi taa fasivi nami xa  
\v 13 e muta marala fataapus. E tamo xasafuna fo vil a mo mosaat xe simi, lamon tapine. Mi taa lamon tapine malaan sena Memai fo lamon tapin a vilaana saat simi.  
\v 14 Usi a maana vilaana roxo aave e xafut nari xapiak pana vubuxan xasingitan. A vubuxan xasingitan aave a malaan sena yeis aava pis faxuvul a mu vilaana roxo talo ri taa faisok malaan sena saxa vilaana fatak.   
\p
\v 15 Turoxoian a luaian aava na Krais a tavai nami pana, xena paamuian a xunus e lamonan simi. Senaso nami ve, mi xavil ina vipin si Krais e voxo mi tafe bas pana luaian. E mi taa kuus faasiroxo pana faamamaasan.  
\v 16 Turoxoian a ferawaian si Krais xena waan fatateak la lamonan simi layaan mi taxa fepitaa e baras a xasanofuna pana texaasan. E layaan mi taxa yangan a ferawaian sina Piran, a maana yanganan aava Vovau sina Piran a tavai nami pana e a maana yanganan se Yesus, mi taa yangan pana faamamaasan la xunus imi.  
\v 17 E a so ta mo mi vile, tamo mi ferawai o faisok, mi taa vile lapaana isi Memai Yesus e mi taa kuus faasiroxo pana xe sina Piran.   
\s1 A Mu Vuputkai Xena Xavang A Mu Matafetama Kristian  
\r Ef 5:22–6:9  
\p
\v 18 Nami, lutefin tamai, suaian faagutan a mu lavami senaso a vilaana aanabeꞌ a vilaana roxo sina lutefin aava ri namkai sena Memai.   
\p
\v 19 E nami, mu lavari, vubuxan xasingit a mu naasami e muta fayaasok nari.   
\p
\v 20 Nami mu rafulak, langai faagutan a fepitaian si ninami e tamami senaso a vilaana aanabeꞌ a fafaamamaas a Memai.   
\p
\v 21 E nami mu tamana rafulak, muta fakasal a mu rafulak simi ulaa ri tamaa kanamsaat.   
\p
\v 22 Nami mu yaasok, langai a maana mo xapiak aava mataa tafumi ri xuus nami pana. Langai vulai e vil a faisok simi pana faamamaasan senaso mi taxa vile xe sina Memai. Muta vile mon layaan a mataa tafumi taxa kaalum, vile la maana yaan xapiak.  
\v 23 A so ta mo mi vile, faisok faagut pana senaso mi taxa faisok lapaana Memai e pife xe sina saxa mataa mon.  
\v 24 Mi texaas o a maana mo roxo aava mi taa siaxe lumui, a Memai xa i taa pisingan nami pana malaan sena mamareiai ina vilaana roxo simi. Muta lamamaaluf o mi taxa sisiak si Memai Krais.  
\v 25 E naseꞌ ta mataa a bilai fasaat, i taa siak a mamareiai ina saatan sina. Senaso Piran i taa tiis fexaxaasan a maana rabuna xapiak pana ngangai saxa mon.   
\c 4  
\p
\v 1 Nami, mu mataa tafuna yaasok, tavai a mu yaasok simi pana maana mo fexaxaas seri senaso mi texaas o nami vaxa mi toxan a mataa tafuna laaꞌui la xunavata.   
\s1 Fepitaian Fulaa  
\p
\v 2 Faisok faagut xena fenung vulai, faxatang pana so ta mo mi taxa fenung pana, kuus faasiroxo pana maana mo mi toxane,  
\v 3 e fenung xe sina Piran pamaam. Fine o i taa faigotan a rabuna aava ri taa langai a lagasai simaam senaso maam buk kuusan a maana tuunayan se Krais. A maana tuunayan aave ri fufuna vipisan siak.  
\v 4 Fenung o ne taa kuusan famatavas a Lagasai Roxo malaan sena vubuxanan siak.  
\v 5 Lamon faagut pana malaafaa mi taa bilai xe sina mu rabuna aava ri pife namkai. E layaan ri vubuxan a xakaavangan, xavang nari e muta sinufan nari.  
\v 6 Layaan mi ferawai, muta ferawai fasaat, piau. A ferawaian simi i taa bas pana roxoyan senaso a roxoyan aave a malaan sena magiit layaan mi taxa faigotan a fanganan. Tamo mi ferawai malaan, mi fexaxaas sena sui faroxoi a mu rabuna.   
\s1 A Fasisian Fataxapiak  
\p
\v 7 Na Tisikas, ka tiak, i taa xuus nami paga. Nane fuuna faisok faagut xuvul paga lapaana Memai.  
\v 8 Ne taxa fenge xe simi xena xuus fatexaas nami pana so ta mo fo savat iau talo mi taa pife kanamsaat taasaxa mi taa faamamaas.  
\v 9 Nane taxa falet xuvul pa Onisimas aava tigina fatateak vulai lana namkaian. Nane ve saxa ti la palou imi. E nare, re taa xuus nami pana maana mo xapiak sega.   
\p
\v 10 Na Eristukus aava vipis xuvul paga, nane lisan a fasisian xe simi e na Maak sait aava ti Baanabas. (Mi texaas sena so ta mo mi taa vile layaan i taa savat; mi taa kas a lifu simi xe sina.)  
\v 11 E na Yesus aava ri xalie pa Justus, nane sait a lisan a fasisian. Ti la palou ina mu rabuna aava ri faisok lapaana Piran xuvul paga, narutul sang mon rutul Juda e rutul fo fagutau.  
\v 12 Na Epafras aava sisiak si Krais Yesus ti la palou imi, nane sait a lisan a fasisian. Nane fenung faagut pami e vubuk rao mi taa tigina fatateak lana namkaian simi talo mi taa usi vulan a vubuxanan sina Piran pana texaasan e masaman.  
\v 13 Ne xuus nami o i taxa faisok faagut pami e pari aava ri waan pe Leodisia e pe Hairopolis.  
\v 14 Ka fesing Luuk aava mataa ina irin, xuvul pa Demas, re lisan a fasisian.  
\v 15 Fasusui a mu tiak pe Leodisia e na Nimfa e a mu rabuna aava ri namkai e ri faxuvul la lifu sina.   
\p
\v 16 Layaan mi fo langai a lagasai aanabeꞌ lisane xe sina mu rabuna aava ri namkai pe Leodisia talo ri taa langaie sait. E vaxa mi taa langai a lagasai aava ne lisane xe siri.   
\p
\v 17 Xuus na Arkipus malaan, “Fataxapin a faisok aava Memai a tavai nano pana.”   
\p
\v 18 Nenia na Pol, ne taxa xalei a fasisian aanabeꞌ pana maak. Lamon faꞌuli a vipisan siak. Ne fenung xe sina Piran o i taa tavai nami pana xakaavangan xatam sina.