\id 1CO - Kara (Lemakot dialect) NT [leu] -Papua New Guinea 1997 (web 2014) \h 1 Korin \toc1 A Lagasai Mata Si Pol Xe Sina Mu Korin \toc2 1 Korin \toc3 1 Kr \mt1 1 Korin \mt2 A Lagasai Mata Si Pol Xe Sina Mu Korin \imt1 A Ferawaian Paamua \ip Lana mu yaan si Pol na Korin a saxa bina lava aava taxa waan la provins Akeai lana nobina sina mu Griik. Na Pol fatak xa a mataa mata xena kuusan fasavat a Lagasai Roxo se Yesus Krais pave la bina Korin e nane a fatamasiak a faxuvulan ina mu rabuna aava ri namkai lana bina aave. Taasaxa layaan na Pol a taꞌulan nari e fe faisok la xasano bina, a mu lagafan ri savat lana faxuvulan aave pe Korin. E voxo na Pol a xalei a lagasai aanabeꞌ xena tavai nari pana texaasan roxo e xavang nari xena fataxapinaana lagafan siri. \ip Na Pol a mimilisaat soxot a mu Kristian pe Korin, ulaa vilaana roxo siri i tamaa saat. Nane ferawai pana vilaana xaradak aava mu felavaan ri taa vile e pana maana lagafan aava fuuna savat layaan a rabuna ri pife turoxoian a Vovau Xaradak xena paamuian a sangasan siri. Nane fefasaa vaxa pana vilaana roxo ina naangusan e pana maana buk tatavaian aava Vovau Xaradak fuuna tavai a mu Kristian pana. E nane ferawai vaxa pana mu rabuna aava ri fo maat, ri taa to faꞌulaa. \ip Pana maana mo aava timin a lagafan xuluna mu Korin, na Pol a xalei a ferawaian roxo paaliu xena xavang nari talo ri taa matavas sena vubuxanan sina Piran. A saxa palagasai lana ‘buuk’ aanabeꞌ aava mu Kristian ri fuuna vubuxan paaliuane ve a palagasai 13. Lana palagasai aanabeꞌ na Pol a faxaalit pana vilaana ina vubuxan xasingit tuunei a xasanofuna ve a tatavai mata aava Piran i taa tavai a mu rabuna sina pana. \c 1 \p \v 1 Nenia na Pol aava Piran fo xelau xena yaamut si Krais Yesus, xuvul pa Sostenis, maame lisan a lagasai aanabeꞌ \v 2 xe simi pe Korin aava mi waan la tinoxolan sina Piran. A Piran a fanei patak nami xa Krais e xel nami xena waan faxaradak xuvul pana mu rabuna xapiak aava ri fenung lapaana isi Memai sitaara, na Yesus Krais aava Memai sitaara xapiak. \p \v 3 Ne vubuk o a Piran Tamataara e na Memai Yesus Krais re taa tavai nami pana xakaavangan xatam e a luaian. \s1 Na Pol A Kuus Faasiroxo Xe Sina Piran Pari \p \v 4 Ne kuus faasiroxo vulai xe sina Piran pami senaso nane fo tavai nami aava mi waan la xuvulaian xuvul pa Krais Yesus pana xakaavangan xatam sina. \v 5 E vaxa lana xuvulaian aave, a Piran fo tavai nami pana maana mo roxo lana texaasan e ferawaian simi. \v 6 Maam texaas o a kuus xakaavangan simaam se Krais a savat faroxo senaso mi langai faroxoie e mi faxalit tuuneie lana toyan simi. \v 7 E voxo mi toxan a maana tatavaian sina Vovau Xaradak xena fagut nami layaan mi taxa waan bang a savatan sina Memai Yesus Krais sitaara la matavas. \v 8 Nane, i taa tao faagutan nami talo mi taa pife poxo. E mi taa pife vupuno la yaan fataxapiak aava yaan si Memai Yesus Krais sitaara. \v 9 Senaso a Piran aava xel faxuvul nami xe lana xuvulaian xuvul pa Natuna, na Yesus Krais, nane i taa tamana fasavat a kuus fanaian sina. \s1 A Toxan A Fepatoxan La Palou Ina Mu Rabuna Sina Piran \p \v 10 Ne fenung xe simi mu fetinan, lapaana isi Memai sitaara, na Yesus Krais, o mi taa turoxo lapaana lamonan saxa mon. A pife roxo mi taa waan fepatok, piau, mi taa waan faxuvul lapaana lamonan e masaman saxa mon. \v 11 Mu fetinan siak, saxanofuna ti la lifu si Kaloe ri maa xuus famatavasau o a toxan a fegagelaian taxa waan la palou imi. \v 12 A mo ne taxa kuusane a malaanabeꞌ: saxa ti la palou imi a kuus, “Ne usi na Pol”, saxafuna a kuus, “Ne usi na Apolas”, saxa fulaa a kuus “Ne usi na Sifas”, e saxafuna fulaa maan a kuus, “Ne usi na Krais.” \p \v 13 Malaafaa na Krais a fepatok, bo? Piau! Na Pol a maat xuluna bolo pami, bo? Piau! Layaan ri fasuf nami ri vile lapaana isi Pol, bo? Piau paaliu! \v 14 Ne faamamaas senaso ne pife fasuf a rabuna xaves, na Krispas nare Gaius mon. \v 15 E voxo mi pife fexaxaas sena kuus o mi fo fasufan lapaana isaak. \v 16 (A tuuna, ne fasuf a matafetama si Stefanas e ne lamon o piau ta mataa fulaa aava ne fo fasufe.) \v 17 Langai, na Krais a pife fengau xena fasuf a rabuna. Nane fengau xena kuusan fasavat a Lagasai Roxo e ne pife vile pana texaasan sina mataa mon. Tamo ne tafo ferawai pana texaasan siak i taa siak tapin a gutan ina maatan si Yesus xuluna bolo. \s1 Na Krais Ve A Gutan E Texaasan Sina Piran \p \v 18 Layaan maam ferawai pana bolo, nari aava xena kawaasanan, ri lamon o a ferawaian aave a mo palau mon. Taasaxa netaara aava xena fakaxupan, taara texaas o a bolo aave a gutan sina Piran. \v 19 A malaan sena xakalayan si Aisaia fo kuus: \q1 “Ne taa kawaasan a masaman sina mu rabuna ti la xavala e ne taa vil fatavanat a texaasan siri.” \rq Ais 29:14\rq* \p \v 20 Faa ta rabuna pana texaasan e a rabuna ina fepitaa? E mu mataa piran ri waan faa? A Piran a tisui a texaasan ti la xavala e a texaasan aave a savat mo palau. \v 21 E nane faigotan a maana mo talo mu rabuna pana texaasan ti la xavala ri taa ngalngolan nane. Senaso saxano rabuna ri kuus o a mo aava maam fo kuusan fasavate a ferawaian sina ngong taasaxa nari aava ri namkai sena, ri fakaxupan. \v 22 A mu Juda ri buk xalum a maana fakalimaanan e mu Griik ri seng a texaasan. \v 23 Taasaxa taara kuusan fasavat a maatan si Yesus xuluna bolo e mu Juda ri kalaxoi xuluna e mu Griik ri lamon o a ferawaian sina ngong. \v 24 Taasaxa Piran fo xel a saxano Juda xuvul pari mu Griik e nari xapiak, ri texaas o a lagasai se Krais a toxan a gutan e texaasan sina Piran lana. \v 25 Senaso a texaasan aava waan lana ferawaian palau sina Piran a pelalava sena texaasan sina mataa. E a marurupaxan sina Piran a tateak faagut sena gutan sina mataa. \p \v 26 Mu fetinan, lalamon pana vilaana simi paamuina yaan a Piran a xel nami. Lana yaan aave a mu rabuna ti la xavala ri xalum nami e ri pife xalum a mataa pana texaasan o a mu matalava o piran, piau. \v 27 Taasaxa Piran a siak fati a maana mo palau ti la xavala xena famangil a maana mo pana texaasan. E nane siak fati a maana mo marurupak xena famangil a maana mo pana gutan ti la xavala. \v 28 Nane siak fati a mu valagof e nari aava mu rabuna ri xalum fasivi nari. E pana maana mo palau malaan, nane kawaasan a maana mo aava mu rabuna ri fuuna lamon falavaie. \v 29 E nane vil malaane talo pi ta mataa i taa malalava la matana. \v 30 Taasaxa mi waan la xuvulaian xuvul pa Krais sena vubuxanan sina Piran. E lana xuvulaian aanabeꞌ na Krais ve a texaasan sitaara. A malaanabeꞌ: nane xo fatiginei fatak netaara la matana Piran e siak fati netaara xena rabuna xaradak sina e a mulus tapin netaara xasena maatan. \v 31 E voxo, lana Xakalayan Taap a kuus malaan: \q3 “Naseꞌ ta mataa a vubuk malalava i taa malalava pana maana mo aava Piran xo fo vile.” \rq Jer 9:24\rq* \c 2 \p \v 1 Mu fetinan, layaan ne savat simi xena kuusanaana maana tuunayan sina Piran ne pife faavupuul nami pana texaasan lava, piau. \v 2 Senaso ne fo lamon faati o layaan ne waan xuvul pami ne taa lamon faꞌuli mon a saxa mo: na Yesus Krais e a maatan sina xuluna bolo. \v 3 Layaan ne savat simi ne pife savat pana gutan lava, piau, ne taxa radakui pana matautan. \v 4 A lagasai e a kuusan siak re piau ta texaasan lava o gutan sina mataa taasaxa, a Vovau e gutan sina Piran re savat la matavas \v 5 talo a fufuna namkaian simi xo i taa pife waan lana texaasan sina mataa taasaxa lana gutan sina Piran. \s1 A Texaasan Sina Piran A Savat Malaan \p \v 6 Taasaxa, xe siri aava ri matalava lana namkaian, a lagasai simaam a toxan a texaasan. A pife texaasan sina rabuna ti tanin o sina maana paamua ti tanin senaso a gutan siri taxa malit xo. \v 7 Piau, taara taxa ferawai pana texaasan aava Piran fo fune xasena rabuna. Lokavai mupiis, paamuina yaan a Piran a vesan fasavat a maana mo nane a lamon faati o a texaasan aanabeꞌ i taa fabas netaara pana miridingan. \v 8 Pi ta paamua ti la xavala aava masam sena texaasan aanabeꞌ. Tamo ri tafo texaas sena ri taa pife niil fataxutan a Memai ina Miridingan xuluna bolo. \v 9 Taasaxa, lana Xakalayan Taap a kuus: \q1 “Pi ta mataa a xalume o langaie, e pi ta mataa a lamon fati a mo aava Piran fo faigotane pari aava ri vubuxan xasingite.” \rq Ais 64:4\rq* \m \v 10 Taasaxa Piran fo faxalit famatavase xe sitaara sena Vovau ina. \p A vovau aave a xalum xolan a maana mo xapiak e maana fufuna faisok sina Piran sait. \v 11 E sena mataa, a vovau sina mon a texaas sena maana mo aava ri waan la xunus ina. E malaanabeꞌ a Vovau sina Piran fatak mon a texaas sena maana mo aava ri waan la xunus ina. \v 12 Taara pi siak a vovau ti la xavala, piau, taara fo siak a vovau aava Piran a lisane talo taara taa masam sena maana mo aava Piran fo tavai xatam netaara pana. \v 13 E taara ferawai pana maana mo aave, taara pife ferawai lapaana texaasan sina rabuna ti la xavala, piau. A Vovau sina Piran a fapiti netaara pana tuunayan sina Piran e voxo taara fexaxaas sena ferawai lapaana fepitaian sina. \v 14 A mataa aava pi ta Vovau aave i taa pife turoxo pana maana mo aava ri savat sena Vovau sina Piran. Nane pife masam seri e a lamon o ri mo palau mon. Nane pife fexaxaas sena taraxali a maana mo sina Vovau sina Piran tamo nane piau ta vovau aave. \v 15 A mataa pana vovau aave a fexaxaas sena tiis a malangiis ina maana mo xapiak, taasaxa nane xa i taa pife waan lapaana tiisan sina mataa. \v 16 Senaso lana Xakalayan Taap a kuus: \q1 “Naseꞌ texaas sena lamonan sina Memai? Naseꞌ fexaxaas sena fapitie?” \rq Ais 40:13\rq* \m Taasaxa netaara xo, taara toxan a lamonan si Krais. \c 3 \s1 Nemaam Ve Maam Mu Sisiak Sina Piran \p \v 1 Nenia, ne pife fexaxaas sena ferawai xe simi, mu fetinan, malaan seꞌ mi matalava lapaana Vovau senaso mi taxa taagul lunai lana vilaana ti la xavala. Mi malaan sena lak dak la xuvulaian simi xuvul pa Krais. \v 2 Paamua ne tavai nami pana sus e pife meska senaso mi pife fexaxaas sena ngane. E nabaxa, mi pife fexaxaas lunai. \v 3 Mi taxa waan lunai pana vilaana ti la xavala. Mi taxa taraa fesuai e mi fetok temasaat e a ro vilaana aanabeꞌ re faxaalit o a vilaana simi a vilaana ti la xavala lunai, bo? Mi taxa bilai lunai pana vubuxanan ti la xavala. \v 4 Layaan a saxa mataa a kuus, “Ne usi na Pol.” e saxa fulaa a kuus, “Nenia, ne usi na Apolas.” nami, mi taxa faxaalit o mi mataa mon. \p \v 5 Na Apolas ve naseꞌ? Na Pol ve naseꞌ? Maame taxa sisiak mon sina Piran e maame fapiti nami e naboxo mi xaveak namkai. Maame saxa saxa maame taxa vil a faisok aava Piran fo tavai nemaame pana. \v 6 Nenia, lana faisok siak, ne xapis a mu kam e na Apolas a tiue pana raarum, taasaxa Piran xa a faboaxe. \v 7 E nane aava kaapis e nane aava tiue pana raarum, nare xapiak re mo palau. Taasaxa Piran aava faboak a maana mo, nane xa toxan a isin lava. \v 8 Nane aava kaapis xuvul pana saxa aava tiue pana raarum re fexaxaas e nare xapiak re taa siak a sepirigus ina faisok sire. \v 9 Langaiau! Nemaame ve maame ro mataa tataraꞌuma sina Piran e nami ve mi uma sina. E xasa ferawaian paap a malaan, nami ve mi lifu aava Piran taxa vesane. \p \v 10 Lapaana xakaavangan xatam aava Piran a tavaiau pana, ne fo vil fatak a faisok sina mataa ina vavesai e ne famati a fufuna lifu tateak. E saxa fulaa i taxa vesan a lifu xuluna. E nemaame saxa saxa maame taa faxatang faroxoi a vilaana ina vavesai simaame. \v 11 Senaso a Piran xa fo fanei a fufuna lifu aave e a fufuna aanabeꞌ ve na Yesus Krais, piau ta fufuna fulaa. \v 12 Saxano rabuna ri taa vesai xuluna fufuna aave pana ‘gol’, ‘silva’ o faat roxo pana mamareiai lava e saxanofuna pana wai, sasaak o xariu. \v 13 E a mu faisok sina rabuna saxa saxa ri taa savat la matavas e a mu rabuna xapiak ri taa xalume e ri taa texaas tamo faisok aave a roxo o saat. Senaso lana yaan si Krais, a fata i taa tafang a roxoyan ina faisok sina rabuna saxa saxa. \v 14 Tamo lifu sina saxa i taa tigina fatateak lana fata, a mataa ina vavesai aave i taa siak a sepirigus. \v 15 E tamo a fata taa faram xapin a lifu sina, a mataa naang i taa piau ta sepirigus. Taasaxa nane sang mon i taa fakaxupan malaan sena saxa aava ri sefe ti lana fata. \p \v 16 Tuuna, mi texaas o nami ve, mi lifu lotu sina Piran e a Vovau sina Piran xo i taxa taagul la xunus imi, bo? \v 17 Tamo ta mataa taa kawaasan a lifu lotu sina Piran, a Piran xa i taa kawaasan nane. Senaso a lifu lotu aave a lifu taap sina Piran sang mon e nami ve, mi lifu aave. \p \v 18 Muta bit nano xa. Tamo saxa la palou imi a lamon o a texaasan sina a molava malaan sena texaasan ti la xavala, a mo roxo i taa fasivi nane xa xena savat mataa palau talo i taa toxan a texaasan tuuna. \v 19 Senaso a Piran a lamon o a texaasan ti la xavala a mo palau e vaxa a texaasan bit. E lana xakalayan taap a kuus: \q1 “A Piran a filung a mataa pana texaasan ti la xavala pana texaasan bit sina.” \rq Jop 5:13\rq* \m \v 20 E a kuus laa \q1 “A Memai a texaas o a mu lamonan sina mataa pana texaasan ti la xavala ri piau ta malangiis roxo.” \rq Yng 94:11\rq* \m \v 21 Lavaxa, muta malalava fulaa sena rabuna. A tuuna, a maana mo xapiak ri maana mo simi: \v 22 na Pol, Apolas, o na Pita; a xavala, a toyan e a maatan, a maana mo aanaboxo e a maana mo i taa savat mui, nari xapiak ri maana mo simi. \v 23 E nami, mi rabuna si Krais e na Krais ve sina Piran. \c 4 \p \v 1 Nami, mi taa turoxo o nemaam ve maam mu sisiak si Krais e maam rabuna ina faxatangaana maana tuunayan fufunai sina Piran aava nane turoxoian lisane xe simaam. \v 2 E a sisiak aave i taa bilai xena faxalitaana roxoyan ina faisok fatateak sina. \v 3 Ne lamon fepalau tamo nami o xasanofuna, mi taa tiisau. Tuuna, ne pife tiis nenia xa. \v 4 A nasaman siak a matavas. Taasaxa nasaman matavas a pife kuus o ne pife vupuno la matana Piran. A Memai sang mon xo i taa tiisau. \v 5 E voxo, muta tiis a mo paamuina yaan ina tiisan: waan bang a filimaanan si Memai. I taa fasavat a so ta mo a fufunai la suk xe lana malang. E i taa kas famatavas a fufuna lamonan la xunus ina mataa. E lana yaan aave a Piran xa i taa fasepirigus a mu rabuna saxa saxa pana kuus faatulaian sina. \p \v 6 Mu fetinan, naboxo ne fo ferawai pana maana mo aanabeꞌ semaame Apolas xena xavangaan nami. Ne vubuk o mi taa masam pana malasuf ina ferawaian aanabeꞌ: “Usi fatak a mu vuputkai.” Muta lamon falavai a saxa mataa e xalum fasivi a saxa. \v 7 Naseꞌ tavai nami pana isin lava? A Piran xo tavai nami pana maana mo mi toxane, bo? Lavaxa, xenaso mi taxa malalava malaan seꞌ mi fo faisok faagut xena siaxaana? \p \v 8 Mi fo toxan xo a maana mo mi vubuxane, bo? Mi toxan a maana mo xaves paaliu, bo? Mi fo savat paamua king naapalaan maam pife paamua king. Aang, ne vubuk o nami ve mi taa paamua king tuuna talo maam taa ‘king’ xuvul pami. \v 9 Ne lamon o a Piran fo tavai nemaam, mu yaamut sina, pana nobina fataxapiak la sangasan ina vuktol sina. E maam taxa waan pave malaan sena mataa vipis aava ri taa punuxe la matana mu rabuna xapiak e mu angelo. \v 10 Senaso maam namkai se Krais, a rabuna ri lamon o nemaam mu lamavaang. Taasaxa nami xo mi namkai se Krais e nami ve mi rabuna pana texaasan. Nemaam, maam piau ta gutan taasaxa mi toxan a gutan. A mu rabuna ri xalum fasivi nemaam taasaxa ri suaian nami. \v 11 E fefexaxaas a yaan aanabeꞌ maam lagai e maam maꞌiu; a marapi simaam a taririk; ri famangil nemaam pana sipaan nemaam; maam piau ta nobina xena waan lana e \v 12 maam faisok faagut pana mamaam. Layaan a rabuna ri kuusan pengan nemaam, maam sui nari pana roxoyan. Layaan ri vil pengan nemaam, maam waan fananap. \v 13 Layaan ri kuusan pengan a isimaam, maam sui faroxoi nari. A mu rabuna ti la xavala ri taxa lo xalum nemaam malaan sena xawa e ri xalum fasivi nemaam malaan sena mu mosaat. \p \v 14 Ne pife xalei a maana mo aanabeꞌ xena famangilaan nami. Ne buk pebukan nami malaan sena kamu rafulak. \v 15 Naapalaan mi toxan a maana rabuna xaves paaliu xena faxatangaan nami pana maana mo si Krais, mi piau ta tamami xaves, nenia sang mon. E nenia, ne tamami senaso ne kuusan famatavas a Lagasai Roxo xe simi e voxo mi waan la xuvulaian xuvul pa Krais Yesus. \v 16 Ne nung nami o mi taa usi fatak a vilaana siak. \v 17 E voxo ne taxa feng na Timoti aava ne vubuxan xasingite malaan sena lak tomexaan siak, xe simi. Nane tigina fatateak lapaana Memai e i taa falamon faꞌuli nami pana maana vilaana aava ne usie lana xuvulaian siak xuvul pa Krais Yesus. A maana vilaana aave ne fapiti a mu rabuna xapiak lana tinoxolan si Yesus, pana. \p \v 18 Saxanofuna la palou imi ri malalava senaso ri lamon o ne taa pife savat simi. \v 19 Taasaxa, tamo Memai i taa turoxo pana ne taa savat simi fataapus. E mui ne taa texaas sena ferawaian siri e vaxa pana gutan siri. \v 20 Senaso a ferawaian sitaara mon pife faxalit famatavas a fatataganan sina Piran, piau, a faisok sitaara pana gutan a faxalite. \v 21 A so ta mo mi vubuxane? Ne taa savat simi xena baras faagutan nami o ne taa savat pana vubuxan xasingitan e vilaana mam? \c 5 \p \v 1 Lavaxa, a tuuna xo, ri taxa kuusan a vilaana ina paruk fo savat la palou imi. E a vilaana aanabeꞌ a mu rabuna aava ri pife namkai sena Piran, nari xo ri gilise. Ne fo langai o a saxa mataa pave i taxa mati xuvul pa ninana paap. \v 2 E nami xo mi taxa ferawai falalava pana! Pife vilaana roxo, piau, mi taa bas pana mimilisaatan sena e nane aava taxa vil a vilaana saat aanabeꞌ, mi taa feng tapine xasena faxuvulan simi. \v 3 Lana vipin siak, ne taxa waan lasuun semi, taasaxa lana lamonan siak ne taxa waan xuvul pami. E ne fo tiis xo a mataa aava paruk. \v 4 E layaan mi taxa faxuvul lapaana isi Memai Yesus e ne waan xuvul pami lana lamonan siak, ne vubuk rao nami, lapaana gutan si Memai Yesus sitaara, \v 5 mi taa lisan a mataa aanabeꞌ xe si Setan talo i taa kawaasan a vubuxanan ti la xavala sina mataa aave e la yaan a Memai i taa ulaamaan a vovau ina mataa aave i taa fakaxupan. \p \v 6 A pife roxo mi taa ferawai falalava. Mi texaas sena ferawaian aanabeꞌ, bo? “A fomirak yiis a fasul a flaua xapiak.” \v 7 Lavaxa, gei tapin a maana vilaana saat aava malaan sena yiis aave, la toyan simi. E mui mi taa malaan sena flaua faꞌui aava piau ta yiis. Ne texaas o mi taxa waan tuuna malaan. Senaso a fomirak sipsip aava ri punuxe xena Fenamo ina Paaliuan fo punuxan e nane ve na Krais. \v 8 E voxo taara faamamaas lana Fenamo ina Paaliuan sitaara e taara taa pife vile pana maraleian e lamonan saat aava malaan sena bret pana yiis, taasaxa taara taa vile pana ferawaian tuuna e vilaana fatak aava malaan sena bret aava piau ta yiis. \p \v 9 Lana lagasai aava ne lisane xe simi paamua, ne xuus nami o mi muta fesing pana rabuna aava ri femilungai pana vilaana ina tamaian. \v 10 Ne pife ferawai sena rabuna aava ri pife namkai se Krais senaso ri fuuna vil a vilaana saat: ri rawet, ri femilungai pana vilaana ina tamaian; ri fenau e ri lotu xe sina mu piran bit. Tamo mi taa waan patak seri mi taa taꞌulan xapin a xavala. \v 11 A malasuf ina ferawaian siak a malaan: mi taa pife doxot xolan a rabuna aava ri kuus o ri saxa tinoxol taasaxa ri femilungai pana vilaana ina tamaian o rawet o lotu xe sina mu piran bit o ri ferawai fakasal o ri num temasaat vulai o fenau. Muta nai fangan xuvul pari. \p \v 12-13 Langai, pife faisok siak xena tiisaana mu rabuna aava ri pife waan la tinoxolan sina Piran, piau. A Piran xa i taa tiis nari. Taasaxa taara taa tiis nari aava ri namkai e ri waan la faxuvulan sitaara, bo? Senaso a Xakalayan Taap a kuus: \q1 “Feng faapalauan a mataa saat sena faxuvulan simi.” \rq Vpt 17:7,12\rq* \c 6 \s1 A Vilaana Ina Faxaradaxaana Lagafan La Palou Ina Mu Rabuna Namkai \p \v 1 Tamo saxa simi i taa marala pana saxa lana tinoxolan simi i muta falet fe tigina la nona mataa ina tiisan aava pife mataa sina Piran, piau! Lisan a lagafan aave xe sina mu rabuna fatak sina Piran xena faxaradaxaana. \v 2 Tuuna, mi texaas o a mu rabuna fatak sina Piran ri taa tiis a maana mo ti la xavala, bo? Lavaxa, tamo mi taa tiis a maana mo aave senasou mi pife fexaxaas sena tiisaana mo modak nabeꞌ? \v 3 Mi fo texaas xo o taara taa tiis a mu angelo, bo? E tamo taara taa tiis nari taara fexaxaas sena tiis vaxa a maana mo xapiak nabeꞌ la xavala sait. \v 4 E voxo layaan mi toxan a lagafan la palou imi, siak fati ta saxa mataa ti la tinoxolan simi xena tafange, muta lisan a lagafan aave xe siri aava ri pife namkai, nari aava ri piau ta nobina la palou ina mu tinoxol si Krais. \v 5 Mi taa mangil! Tuuna, piau ta saxa simi a fexaxaas sena faxaradaxaana lagafan sina ro tinoxol? \v 6 Taasaxa ro tinoxol lapaa Krais re laak la lifu ina tiisan e re turoxo pana saxa aava pife namkai i taa tiis a lagafan sire. \p \v 7 Layaan mi toxan a fegagelaian e mi laak la lifu ina tiisan a vilaana aanabeꞌ a faxaalit o mi fo faasaal. A roxo sena mi taa turoxo pana xasanofuna ri taa vil a saat xe simi. E a roxo sena mi taa turoxo pana ri taa siak palou a maana mo simi. \v 8 Taasaxa nami xo mi bilai fasaat e mi fenau e mi vile xe sina mu fetinan. \p \v 9 Mi texaas o a mataa saat i taa pife waan la fatataganan sina Piran. Muta bit nami xa: nari aava ri femilungai pana vilaana ina tamaian o lotu xe sina mu piran bit, o taꞌulan a tamaian siri xena mati xuvul pana saxafuna o a lutefin o mu tomexaan aava re fetamaian nare xa, \v 10 o nari aava ri fenau o rawet o num temasaat o kuusan pengan a saxa, nari xapiak, ri taa pife siak ta nobina la fatataganan sina Piran. \v 11 Saxanofuna la palou imi mi fo waan malaan. Taasaxa Vovau sina Piran fo xamak tapin a vilaana saat simi e a fanei patak nami xana Piran e a fatiginei fatak nami lapaana isi Memai Yesus Krais. \s1 Tavai A Piran Pana Isin Lava Sena Vilaana Ina Tami \p \v 12 Naak a saxa i taa kuus, “A so ta buk mo ne buk vile a roxo.” Aang, taasaxa saxano mo ri taa pife xavang nami. E ne taa kuus vaxa o a so ta buk mo ne buk vile a roxo taasaxa ne taa pife turoxoian ta mo i taa fayaasoxau. \v 13 Saxanofuna taa kuus, “Fanganan a mo xana xum e xum a mo xana fanganan.” Aang, taasaxa Piran i taa kawaasan nare xapiak. E sena vipin, muta femilungai pana. Taasaxa, sisiak xe si Memai pana vipin simi e Memai xa i taa faxatang a vipin simi. \v 14 A Piran a fatatoi faꞌuli a Memai ti la maatan pana gutan sina e i taa fatatoi faꞌuli netaara vaxa pana gutan naang. \v 15 Mi texaas o a mu vipin simi ri xavil ina vipin si Krais xa. E mi lamon o ne taa siak a xavil ina vipin si Krais e faxuvule xuvul pana vipin sina tefin aava lisan xolane, piau paaliu! \v 16 Naak mi pife texaas o a mataa aava faxuvul a vipin sina xuvul pana tefin aava lisan xolane, nane savat saxa xuvul pana. A Xakalayan Taap a kuus famatavas o “Nare taa savat vipin saxa.” \rq Tpt 2:24\rq* \m \v 17 Taasaxa nane aava faxuvul nane xa xuvul pa Memai a savat saxa xuvul pana la xunus ina. \p \v 18 Sinufan a vilaana ina femilungai. Ta xasano saat a mataa taa vile a pife kawaasan a vipin sina. Taasaxa, naseꞌ ta mataa a femilungai taxa vil a saat xe sina vipin sina xa. \v 19 Lamon faꞌulaa o a vipin siim a malaan sena lifu lotu e a Vovau Xaradak aava Piran a tavai nano pana, nane taxa taagul lana. No pife paamuian nano xa. \v 20 Nane maraan xapin nano pana mamareiai lava. E voxo, tavai a Piran pana isin lava sena vipin simi. \c 7 \s1 Sena Vilaana Ina Tamaian Tuuna \p \v 1 Lavaxa, naboxo ne buk sui a maana fiaian mi fo xaleie xe siak. Mi kuus o i taa xavang a mataa tamo i taa pife tamai. \v 2 Aang, taasaxa, senaso a vilaana ina femilungai a tafang temasaatan a mu rabuna, a roxo sena mu rabuna tomexaan, saxa saxa, ri taa toxan a naasari e a lutefin ri taa toxan a lavari. \v 3 A mu lavari ri taa vil fafaamamaas a vubuxanan sina mu naasari xena mati faxuvul lana vilaana ina tamaian e a lutefin ri taa vil malaane sait xe sina mu lavari. \v 4 A tefin pife paamuian a vipin sina xa senaso a vipin sina ve a mo si lavana sait e vaxa a tomexaan a pife paamuian a vipin sina xa senaso a mo si naasana sait. \v 5 Muta ferawetan nami tamo mi pife turoxoiane paamua. Mi taa pife mati faxuvul pana valayaan mon xena fenung xe sina Piran. E mui mi taa mati faxuvul fulaa. Tamo mi usi a vilaana aanabeꞌ mi fexaxaas sena faxatang faroxoi a vubuxanan simi xa layaan na Setan i taa tafang nami. \v 6 Ne xuus nami pana mo aanabeꞌ xena xavang nami taasaxa ne muta fefasaa pana. \v 7 Ne vubuk rao nami xapiak mi taa ti palau malaan sega. Taasaxa Piran a tavai nami saxa saxa pana tatavai: saxa i taa siak a tatavaian xana e saxafuna pana tatavaian xana. \p \v 8 Lavaxa, xe siri aava ri pife tamai o ri lutefin nakmaal ne xuus nari o a roxo sena ri taa lo ti palau malaan sega. \v 9 Taasaxa tamo ri pife fexaxaas sena faxatang faroxoi a vubuxanan siri, lavaxa ri taa tamai. A mo roxo ri taa tamai talo a mu vubuxanan siri ri taa pife faꞌonam nari. \p \v 10 Xe simi aava mi fo tamai xo ne xuus faagutan nami pana ferawaian sina Memai e pife siak: a tefin i muta taꞌulan a lavana, \v 11 taasaxa tamo i taa taꞌulane, i taa ti palau e i taa pife tamai fulaa o i taa ulaa xe si lavana pana lamonan roxo. E a tomexaan i muta taꞌulan a naasana xena fataxapin a tamaian sire. \p \v 12 E xe sina xasanofuna, nenia, pife a Memai, ne kuus o tamo mataa aava namkai se Krais taxa tamai pana saxa tefin aava pife namkai, i taa pife taꞌulan na naasana tamo na naasana a buk waan xuvul pana. \v 13 E tamo ta tefin aava namkai a tamai sina mataa aava pife namkai, i taa pife taꞌulan na lavana tamo nane buk waan xuvul pana. \v 14 A Piran i taa turoxoian a mataa aava pife namkai senaso a waan xuvul pa naasana aava namkai e i taa turoxoian a tefin aava pife namkai senaso a waan xuvul pa lavana aava namkai. Tamo pife malaanabeꞌ a mu rafulak sire ri taa lalosaat, taasaxa piau, ri xaradak. \p \v 15 Tamo saxa aava pife namkai la palou ina rofelavaan a buk taꞌulan a xasafuna, i taa falet saa. Tamo i taa savat malaan a saxa aava namkai i taa tapigis sena tamaian aave. Senaso a Piran fo xel netaara xena taagul pana luaian. \v 16 Nami lutefin aava mi namkai, mi pife texaas, naak mi taa fakaxup a mu lavami e nami mu tomexaan aava mi namkai, mi pife texaas, naak mi taa fakaxup a mu naasami. \p \v 17 A mu rabuna saxa saxa ri taa lo waan lana toyan aava Memai Yesus fo tavai nari pana. E ri taa lo waan lana vilaana aava ri waan lana layaan a Piran a xel nari xena namkai se Yesus. Ne fapiti a mu tinoxol la mu bina xapiak pana vuputkai aanabeꞌ. \v 18 Tamo mataa a vuputuk layaan a Piran a xele xena namkai i taa pife vis a vulak ina vuputuk. Tamo mataa a pife vuputuk layaan a Piran a xele xena namkai, i taa pife vuputuk. \v 19 Senaso tamo mataa a vuputuk o piau, a mo palau. A mo aava pelalava a malaan: a mataa i taa usi fatak a mu vuputkai sina Piran. \v 20 A so ta waanan mi taxa taagul lana layaan a Piran a xel nami, mi waan su lana. \v 21 Tamo mi yaasok sina saxa mataa layaan a Piran a xel nami, muta lalamon faaxaves pana. Taasaxa tamo mi fexaxaas sena tapigis sena lavaxa, a roxo, vile. \v 22 Senaso layaan a Memai a xel a mataa yaasok nane malaan sena mataa aava pife yaasok la matana Memai e malaanabeꞌ sait a mataa aava pife yaasok layaan a Piran a xele, nane a mataa yaasok si Krais. \v 23 A Piran xo a maraan xapin nami pana mamareiai lava. E voxo muta yaasok sina rabuna. \v 24 Lavaxa mu fetinan, a so ta waanan mi taxa taagul lana layaan a Piran a xel nami, mi waan su lana xuvul pana Piran. \p \v 25 Naboxo rao ne sui a fiaian simi sena mu rabuna aava ri pife tamai. A Memai a pife xuusau pana so ta mo ne taa kuusane taasaxa ne taa xuus nami pana lamonan siak e mi texaas o ne waan lapaana mamaaluxan sina Memai e ne fuuna kuus tuuna. \v 26 Layaan ne xalum a mu lagafan aava ri taxa lo savat ne lamon o a peraroxo sena tomexaan i taa waan lana vilaana sina. \v 27 Tamo mi toxan a naasami, lavaxa muta taꞌulane. Tamo mi piau ta naasami, lavaxa muta seng ta tefin. \v 28 Taasaxa, tamo no tamai no pife vil a saat e tamo a tefin palau i taa tamai nane pife vil a saat. Taasaxa ne buk ti votan nami aava mi buk tamai sena maana lagafan ri fuuna savat lana waanan sina matafetama. \p \v 29 Naboxo ne pebukan nami, mu fetinan, o a mu yaan sitaara, ri pife xaves. E voxo nari aava ri toxan a naasari, ri taa lamon pana yaan aanabeꞌ e ri taa taagul malaan seꞌ ri pife tamai \v 30 e nari aava ri taxa taangiis faagut ri taa bilai malaan seꞌ ri pife tangiis ta mo. E nari aava ri taxa faamamaas ri taa bilai malaan seꞌ ri pife faamamaas. E nari aava ri maraan a maana mo ri taa lalamon pana maana mo aave malaan seꞌ ri pife maana mo siri. \v 31 E nari aava ri faisok pana maana mo ti la xavala ri muta lamon vulane senaso a xavala aava mi texaas sena naboxo, faasilak i taa taxapus. \p \v 32 Ne vubuk o mi taa pife lamon faaxaves. A mataa aava pife tamai, i taxa lamon fati a faisok sina Memai e malaafaa i taa fafaamamaas a Memai. \v 33 Taasaxa mataa aava tamai a lalamon vulai pana maana mo ti la xavala senaso a vubuk fafaamamaas a tefin sina \v 34 e voxo a mu lamonan sina ri taxa feruuk xolai. A lutefin aava ri pife tamai, malaan sena tefin faꞌui, ri taa lamon fati a faisok sina Memai mon senaso nari, ri buk waan lapaana lana vipin e vovau xapiak siri. Taasaxa tefin aava tamai a lalamon pana maana mo ti la xavala senaso a vubuk fafaamamaas na lavana. \v 35 Ne taxa ferawai malaan senaso ne vubuk xavang nami. Ne bai pis nami pana maana vuputkai xaves, piau. Ne buk o mi taa bilai faroxo e mi taa tavai nami xa xena faisok fatak lapaana Memai. \p \v 36 Taasaxa tamo a toxan a saxa rovaat aava re fo kuus fanai xo pana tamaian sire e a mataa aave a lamon o i taxa bilai fasaat xe sina tefin aave e tamo a vubuxanan sina a tateak temasaat e nane lamon o re taa tamai, lavaxa re taa tamai malaan sena vubuxanan sina. A pife vil a saat. \v 37 Taasaxa, tamo a mataa, nane fatak xa, a lamon o i taa pife tamai e tamo nane fexaxaas sena faxatang faroxoi a vubuxanan sina e fo lamon faati xo pana so ta mo i taa vile, lavaxa i taa vil a mo roxo tamo i taa pife tamai sina tefin xana. \v 38 E a mataa aava tamai pana tefin palau a vil a mo roxo taasaxa nane aava pife tamai, a vil a mo peraroxo. \p \v 39 A tefin a pife tapigis se lavana tamo a lavana i taxa to lunai. Taasaxa tamo na lavana i taa maat voxo, nane fo tapigis e a fexaxaas sena tamai fulaa xe sinꞌ ta mataa nane vubuxane tamo nane saxa mataa sina Piran. \v 40 Taasaxa, ne lamon o tamo i taa waan tefin nakmaal i taa faamamaas sena. E pana ferawaian aanabeꞌ ne lamon o ne toxan a turoxoian sina Vovau sina Piran. \c 8 \s1 Sena Fanganan Aava Ri Tavai A Mu Piran Bit Pana \p \v 1 Lavaxa, mi fiai vaxa pana fanganan aava ri tavai a mu piran bit pana. Taara texaas o taara xapiak taara toxan a texaasan e a tuuna. Taasaxa faxatang, senaso a texaasan ti la xavala i taa fabas famalalavai a rabuna taasaxa vubuxan xasingitan i taa fagut a rabuna. \v 2 A mataa aava lamon o nane xa toxan a texaasan, nane pife masam faroxo lunai. Nane piau ta texaasan tuuna. \v 3 Taasaxa nane aava vubuxan xasingit a Piran, a faxaalit o a Piran xo a texaas faroxo sena. \p \v 4 E naboxo ne taa sui a fiaian simi pana mu tinoxol aava ri ngan a fanganan ri tatavai xe sina mu piran bit pana. Taara texaas o a maaradaang a xaxaalua ina saxa mo palau. E taara texaas o a toxan a Piran saxa mon, piau ta piran fulaa. \v 5 E fulaa taara texaas o saxano rabuna ri kuus o a toxan a maana piran e memai aava ri taagul la xavala e la xunavata. E naapalaan nari, ri kuus o ri toxan a maana ‘piran e memai’ xaves, \v 6 taara namkai o taara toxan a Piran saxa mon. Nane ve a tamana maana mo xapiak senaso a vil fanei a maana mo xapiak e taara waan xana. E vaxa a toxan a Memai saxa mon, na Yesus Krais. A Piran a fasavat a maana mo la ma Yesus e nane xo fagut netaara aava taara namkai xena taagul faroxo. \p \v 7 Taasaxa saxanofuna aava ri namkai, ri piau ta texaasan tuuna aanabeꞌ. E saxano rabuna ri fo mo usi faagutan a mu piran bit e a gutan ina vilaana aanabeꞌ i taxa paamuian nari lunai. E layaan a rabuna aave ri ngan a meska aava ri tavai a mu maaradaang pana, ri lamon lunai o ri taxa ngan a fanganan sina mu maaradaang e a nasaman siri a pife tateak e ri lamon o ri fo milung. \v 8 Taasaxa fanganan i taa pife lisan et netaara xe la ta Piran; tamo taara ngane o pife ngane, i taa pife xavang netaara xena tigina fatak la matana. \p \v 9 Faxatang soxo, ulaa tapigisan simi sena vuputkai i tamaa fapoxoi a mataa aava namkaian sina a pife tateak e i taa milung. \v 10 Tamo mataa aava nasaman sina a pife tateak, a xalum nano aava no toxan a texaasan, o no taxa nai fangan la lifu lotu sina saxa piran bit, a vilaana siim i taa fagute xena ngan a fanganan aava ri tavai a mu maaradaang pana, bo? \v 11 E voxo sena texaasan siim, a mataa pana nasaman marupak, i taa kawaasanan. E nane ve na tiam aava na Krais a maat xena fakaxupe. \v 12 E pana vilaana aanabeꞌ mi taxa bilai fasaat xe sina mu fetinan simi e mi taxa fasop a nasaman marupak siri. Layaan mi vil malaane mi taxa bilai fasaat vaxa xe si Krais. \v 13 E voxo, tamo na tiak i tamaa poxo sena fanganan aava ne ngane, ne taa pife ngan ta meska fulaa. Ne baian ta mo aava ne ngane ulaa i tamaa fapoxoi na tiak. \c 9 \s1 Na Pol A Gel Votan A Vilaana Sina \p \v 1 Nenia, ne fo tapigis sena vuputkai, bo? Nenia, ne saxa yaamut, bo? E nenia vaxa, ne fo xalum na Yesus aava Memai sitaara, bo? E ne faisok faagut lapaana Memai e naboxo sena faisok aave nami, mi namkai sena. \v 2 Naapalaan a xasanofuna ri pife turoxo o ne yaamut, nami, mi turoxo pana, bo? A waanan simi lana xuvulaian xuvul pa Memai a faxaalit o nenia, ne saxa yaamut sina. \p \v 3 Layaan a rabuna rao ri tiisau ne fuuna gel votai seri malaanabeꞌ. \v 4 Maam toxan a fufuna xena siak fanganan e numan sena faisok simaam. \v 5 Na Pita e xasano yaamut xuvul pana mu ti Memai, ri fuuna falet xolai xuvul pana mu naasari aava ri namkai e nenia vaxa ne fexaxaas sena vil malaane, bo? \v 6 Naak nemaame Baanabas mon maame taa faisok faagut e maraan a maana mo xena waanan simaame, bo? \p \v 7 Naseꞌ ta mataa ina rawen i taa maraan a maana mo ina fevisan sina pana faat sina xa? Naseꞌ ta mataa tataraꞌuma i taa pife ngan a fanganan ti lana uma sina? E naseꞌ ta mataa ina faxatangaana sipsip i taa pife num a sus iri? \v 8 Ne pife ferawai pana maana xaxaalua aanabeꞌ ti lana lamonan sina rabuna mon senaso a vuputkai aava na Moses a tavai netaara pana a ferawai malaan: \q1 \v 9 “Muta pis votan a valana bulmakau layaan i taxa paa xolai xuluna kam ina rais.” \rq Vpt 25:4\rq* \m E naboxo, mi lamon o a Piran a lalamon pana bulmakau mon, bo? Piau! \v 10 Layaan a Piran a ferawai malaan nane taxa lamon pataara, bo? A tuuna, a ferawaian aave a xaleian xena fapiti netaara. Nane aava faigotan a xavala xena kaapis, xuvul pana saxa aava faxuvul a mu xalana re lamon o re taa siak a xavil ina fanganan aave sena faisok sire. \v 11 Maam fo xapis a xunus imi pana Lagasai Roxo se Yesus e naboxo naak a temasaat paaliu tamo maam taa siak faxuvul a maana mo xasemi xena xavang nemaam? \v 12 Tamo saxano rabuna ri toxan a fufuna xena siaxaana xavil ina maana mo simi a fufuna simaam a molava seri. \p Taasaxa maam pife tigina lamimi pana tavaiaan nemaam panꞌ ta mo. Piau, maam waan lapaana maana buk lagafan talo i taa pife tivotan a kuusan fasavataana Lagasai Roxo se Krais. \v 13 Nami, mi texaas o a rabuna aava ri faisok la lifu ina naangusan, ri siak a fanganan siri ti lana lifu ina naangusan aave e nari aava ri faigotan a mu tiir la nobina ina faramaana tatavai, ri taa siak a xavil ina tatavai aave. \v 14 E malaanabeꞌ a Memai fo fefasaa o nari aava ri kuusan fasavat a Lagasai Roxo ri taa siak a maana mo ina waanan siri sena. \p \v 15 Taasaxa, ne pife tao faagutan a vilaana aave e ne pife xalei a lagasai aanabeꞌ talo mi taa vil malaane xe siak. Ne baian ta mataa i taa siak tapin a fufuna malalavayan siak. \v 16 Ne pife fexaxaas sena ferawai falalava sena kuusan fasavataana Lagasai Roxo senaso a Piran a xuus faagutanau o ne taa vile. E ne bai lamon pana lagafan i taa savat siak tamo ne langai pesalai. \v 17-18 Tamo ne kuusan fasavat a Lagasai Roxo senaso nenia xa ne vubuk vile, lavaxa ne taa siak a sepirigus sena. Taasaxa tamo pife vubuxanan siak, lavaxa ne taxa vile senaso a Piran a turoxoian lisan a faisok aanabeꞌ xe siak. E voxo ne taa siak a so ta sepirigus? A sepirigus siak a malaanabeꞌ: ne pife kuusan fasavat a Lagasai Roxo xena siak a maana mo ina waanan siak naapalaan ne fexaxaas sena vile, taasaxa ne vile pana piau ta mamareiai lapaana, a lagasai aave a xatam. \p \v 19 Nenia, ne tapigis e voxo ne pife yaasok sinꞌ ta saxa mataa. Taasaxa ne fayaasok nenia xa xe sina mu rabuna xapiak talo ne taa yuuf a rabuna xaves xe si Yesus. \v 20 Layaan ne taxa faisok xuvul pana mu Juda ne taagul malaan seri xena yuuf nari xe si Yesus. Nenia xo, ne pife waan lapaana mu vuputkai si Moses, taasaxa layaan ne faisok xuvul pari aava ri waan lapaana, ne bilai malaan seꞌ ne waan lapaana sait. Senaso ne vubuk yuuf nari aava ri waan lapaana vuputkai. \v 21 E layaan ne taxa faisok xuvul pana mu rabuna aava ri pife Juda e ri pife waan lapaana vuputkai aave, ne taagul malaan seri. Ne vil malaane xena yuuf a saxanofuna iri xe si Krais. Ne pife kuus o ne waan lamalei xasena vuputkai sina Piran, piau, ne usi fatak a vuputkai si Krais. \v 22 Layaan ne waan la palou ina mu rabuna aava namkaian siri a murupak, lavaxa ne taagul pana namkaian murupak sait xena yuuf a saxanofuna iri xe si Krais. Ne taa taagul pana so ta buk vilaana i taa fakaxup a saxanofuna. \v 23 Ne fasavat a maana vilaana xapiak aanabeꞌ talo mu rabuna xaves la mu bina xapiak ri taa langai a Lagasai Roxo se Yesus e voxo ne taa waan lapaana roxoyan ina vaxa. \p \v 24 Mi texaas sena vilaana sina mu rabuna ina falayan. A maana rabuna xaves ri tigina la fakalimaanan ina tangpat taasaxa saxa mon i taa savat paamua xena siak a mamareiai. Lavaxa, fala faagut xena siak a mamareiai aave. \v 25 A mataa ina falayan i taxa waan lapaana faxatangan tateak talo i taa siak a ligilot pana paxana wai aava ri taa maiyang. Taasaxa taara fala faagut xena siak a ligilot i taa waan vulai e i taa pife maiyang. \v 26 E voxo layaan ne fala, ne pife fala xolai, piau, ne fala fatak xe la fakalimaanan ina fataxapiak. E vaxa ne malaan sena saxa mataa ina fevisan, ne pife tapin palou a gutan siak pana favis a bina gof. \v 27 Ne faisok faagut xena fatateak a taak e faxatange talo lamina yaan ne fo kuusan fasavat a Lagasai Roxo xe sina saxanofuna, a Piran i taa pife kuus votanau sena mamareiai aave. \c 10 \p \v 1 Mu fetinan, lamon faꞌuli a so ta mo fo savat xe sina mu butaara lumua, nari aava ri usi na Moses. A tang vata aava waan laaꞌui xuluri a faxatang nari la bina xobingil. E vaxa ri fexaxaas sena sangas patal a lana Laman Vuung. \v 2 E sena vata e laman aave nari xapiak ri fo fasufan xena fakalimaan o nari, ri rabuna si Moses. \v 3 Nari xapiak ri ngan a fanganan aava savat palau sena gutan ina Piran \v 4 e ri num a raarum aava savat sena gutan naang. A raarum aanabeꞌ a Piran a fasavate sena saxa faat aava fuuna lo usi nari. E a faat naang ve na Krais. \v 5 Taasaxa maana rabuna siri, ri fasavat a maraleian sina Piran pana vilaana saat siri e nane xo a pife faamamaas pana xaves iri e voxo a mu mamaat siri, ri tapalai xolai la xobingil. \p \v 6 E naboxo a maana mo aanabeꞌ ri pebukan netaara o taara taa pife vubuxan a mo mosaat malaan seri la xobingil. \v 7 Muta lotu xe sina saxa maaradaang malaan sena saxanofuna ri fuuna vile. A Xakalayan Taap a kuus: \q1 “A mu rabuna aave ri nai fangan e num temasaat la fenamo e ri tamasiak xena tia lana lotu bit siri.” \rq Tln 32:6\rq* \m \v 8 Taara muta femilungai pana vilaana ina tamaian malaan sena saxanofuna iri e lana yaan saxa 23,000 la palou iri ri maat. \v 9 Taara muta lo bilai fasaat xena tafang a Memai pana so ta yaan i taa fakasanam netaara malaan sena fo fakasanam a saxanofuna aave pana mu tiui aava ri punuk nari. \v 10 E muta fefinaas malaan sena saxanofuna iri aava angelo ina kawaasanan a punuk nari. \p \v 11 A maana mo aanabeꞌ ri savat siri xena pebukan nari, taasaxa saxano rabuna ri xalei a maana mo aave xena fapiti netaara vaxa senaso taara taxa taagul lana fataxapiak ina yaan. \v 12 Naseꞌ lamon o i taxa tigina fatateak i taa faxatang ulaa i tamaa poxo. \v 13 Lamon faꞌuli a so ta buk tafangan aava savat simi a fuuna savat sina xasano rabuna vaxa. Taasaxa Piran i taa fasavat a kuus fanaian sina e i taa pife turoxoian a tafangan aave xena xasliu a gutan simi talo mi taa pife tigina tateak. La so ta yaan a tafangan aave i taa savat simi a Piran i taa tavai nami pana gutan xena tigina lana e vaxa i taa faxalit nami pana salan xena sinuf sena. \s1 A Matafanganai Sina Memai \p \v 14 E voxo kamu fesing, sinuf sena vilaana ina lotui a mu piran bit. \v 15 Ne ferawai xe simi senaso mi toxan a texaasan e nami xo mi taa tiis a ferawaian siak. \v 16 E sena lisa aava taara num lana la matafanganai sina Memai, taara kuus faasiroxo xe sina Piran pana e layaan taara num lana, taara taxa femiraaxan a ria i Krais. E sena bret aava taara viaxe, layaan taara ngane taara taxa femiraaxan a vipin si Krais. \v 17 A toxan a bret saxa mon e netaara xapiak taara vipin saxa mon senaso taara femiraaxan a bret naang. \v 18 Lalamon pana vilaana sina mu Juda: ri femiraaxan a meska aava ri tavai a Piran pana e voxo ri fefaxuvul lana lotu siri xe sina. \v 19 Mi masam pana malasuf ina ferawaian siak, bo? Ne kuus o a maaradaang o fanganan aava ri tatavai xe sina pana re mo molava, bo? Piau, piau paaliu! \v 20 Ne taxa kuus malaan: a so ta fanganan nari aava ri pife namkai se Krais, ri farame la bina ina faramaana, ri tavai a mu masalai o maaradaang pana e pife a Piran. E ne bai o mi taa waan la xuvulaian xuvul pana mu masalai. \v 21 Mi muta num lana lisa si Memai e vaxa lana lisa sina mu masalai o maaradaang. Mi pife fexaxaas sena fangan la matafanganai sina Memai e vaxa a matafanganai sina mu masalai. \v 22 Layaan taara vil malaane taara vubuk vil famaralei a Memai talo i taa fakasanam netaara, bo? Taara lamon o a gutan sitaara a molava sena gutan sina, bo? \p \v 23 Nami, mi kuus, “A so ta mo taara buk vile a roxo.” A tuuna, taasaxa saxano vilaana ri pife xavang nami. E fulaa, “A so ta mo taara buk vile a roxo.” taasaxa, saxano vilaana ri pife fagut netaara. \v 24 Mi taa faisok xena xavang a xasanofuna e pife nami xa. \p \v 25 Mi taa ngan a so ta meska ri faasot pana la bina ina faasot e muta fiaiane senaso a nasaman simi i tamaa kuus o mi vupuno. \v 26 Senaso, a Xakalayan Taap a kuus, “A xavala e maana mo xuluna ri maana mo sina Memai.” \p \v 27 Tamo mataa aava pife namkai, a kas a lifu sina xe simi xena fangan xuvul e mi buk paan, lavaxa mi fe ngan a so ta mo nane tavai nami pana e muta fiaiane sena nasaman simi. \v 28 Taasaxa tamo saxa i taa xuus nami, “A fanganan aanabeꞌ ri tatavai xe sina maaradaang pana” lavaxa muta ngane, pife sena nasaman simi taasaxa sena nasaman sina saxa aava xuus nami pana. \v 29 E nami, naak mi taa fiai o “Xenaso a nasaman sina xasafuna i taa tiis a vilaana siak? Nenia, ne pife waan lapaana vuputkai naboxo. \v 30 Tamo ne kuus faasiroxo xe sina Piran pana fanganan siak xenaso ta mataa i taa fefinaasanau sena fanganan aava ne kuus faasiroxo pana?” \p \v 31 E voxo a so ta mo mi vile, tamo mi num o fangan, mi taa vil a maana mo xapiak xena tavai a Piran pana isin lava. \v 32 Bilai faroxo talo vilaana simi i taa pife fasavat a lagafan xe sina mu Juda o mu rabuna aava ri pife Juda o xe sina mu rabuna sina Piran. \v 33 Mi taa usi a vilaana siak: ne faisok faagut vulai xena fafaamamaas a mu rabuna xapiak. Ne pife lamon pana so ta mo i taa xavangau taasaxa ne lamon pana mu rabuna xapiak talo ri taa fakaxupan. \c 11 \p \v 1 Usi a vilaana siak malaan seꞌ ne usi na Krais. \s1 Xafut A Putumi Layaan Mi Lotu \p \v 2 Nami, mi fo bilai faroxo e ne faatulan nami senaso mi fuuna lamon faꞌuli vulan a maana vilaana e fepitaian siak. E mi usi fatak a maana fepitaian si Krais aava ne fo tavai nami pana. \p \v 3 Taasaxa ne vubuk o mi taa texaas tuuna sena saxa mo: na Krais ve a paamua sina mu tomexaan malaan sena mu tomexaan tamai ve ri paamua sina lutefin siri e a Piran a paamua si Krais. \v 4 E voxo a mataa aava fenung o kuusan fasavat a lagasai sina Piran pana putuna a xafutan, a famangil na Krais. \v 5 E naseꞌ ta tefin a fenung o kuusan fasavat a lagasai sina Piran pana piau ta xukuf la putuna a famangil na lavana. Nane fexaxaas malaan sena tefin aava ri xangat a fui sina xena famangile. \v 6 Tamo tefin taa pife xafut a putuna ri taa sapiit tapin a fui sina. E mi texaas o a tefin aava ri sapiit xapin a fui sina o ri xangat a putuna, a famangilan e voxo i taa xukuf. \v 7 A mataa i taa pife xafut a putuna senaso nane a xaxaalua i Piran xa e a faxalit a magaafan sina sait. Taasaxa tefin a faxalit a magaafan sina tomexaan. \v 8 E mi texaas o a mataa pife savat sena tefin, taasaxa tefin a savat sena mataa. \v 9-10 E a tefin i taa xafut a putuna xena fakalimaan a vepen sina. Senaso a Piran pife vesan a mataa xena xavang a tefin, taasaxa vesan a tefin xena xavang a mataa e vaxa a mu angelo ri fuuna waan vulai xuvul pataara. \p \v 11 Lana waanan sitaara xuvul pana Memai, a tefin e tomexaan ri taa pife waan pasaxa. \v 12 Masam sena mo aanabeꞌ: a Piran a vesan a tefin sena mataa e naboxo a tefin a luk a mataa. E nare xapiak re savat sena Piran aava vesan a maana mo xapiak. \v 13 Nami xa, mi taa tiise: a roxo o a tefin pana piau ta xukuf la putuna i taa fenung xe sina Piran? \v 14 A mo ina mangilan layaan taara kaalum xolai e taara xalum a mu tomexaan pana fui modus. \v 15 Taasaxa tamo a tefin a toxan a fui modus a rabuna ri taa suai sena. A Piran a tavai a tefin pana fui modus xena xafut a putuna. \v 16 Tamo ta mataa a buk gel pana ferawaian aanabeꞌ, ne xuus nami o taara pi ta xasa vilaana e a mu rabuna aava ri faxuvul lapaana Piran ri pi ta xasa vilaana, sait. \s1 A Mu Korin Ri Bilai Fasaat Lana Matafanganai Sina Memai \r Mt 26:26-28; Mk 14:22-24; Lk 22:17-20 \p \v 17 Lavaxa, sena maana fepitaian aanabeꞌ ne pife faatulan a vilaana simi senaso layaan mi faxuvul xena lotui a Piran mi pife fagut a xasanofuna, piau, mi kawaasan a waanan simi. \v 18 Paamua, saxano rabuna ri xuusau o lana faxuvulan simi mi fepatoxan nami e mi fuuna fegagelai. E ne lamon o a kuusan siri a tuuna fadak. \v 19 Ne pife ipul senaso a mu fepatoxan aave ri taa tamana savat xena faxaalit o naseꞌ la palou imi a Piran a turoxoiane. \v 20 Taasaxa layaan mi faxuvul mi pife faxuvul xena fangan la matafanganai sina Memai, piau. \v 21 Senaso layaan mi fangan mi pife waan bang a xasanofuna. E voxo saxanofuna ri lagai lunai e saxanofuna ri num temasaat. \v 22 Mi piau ta lifu simi xa xena fangan e num, bo? Naak mi lamon fasaat sena mu rabuna sina Piran e voxo mi famangil nari aava ri piau ta mo xaves, bo? Ne taa ferawai malaafaa xe simi? Naak ne taa faatulan nami pana vilaana aanabeꞌ, bo? Piau, piau paaliu! \p \v 23 Ne fo fapiti nami pana mu vilaana aava Memai fo tavaiau pana: lana vung aava ri pet lisan na Memai Yesus nane siak a bret \v 24 e a kuus faasiroxo xe sina Piran pana e mui a viaxe e a kuus, “A bret aanabeꞌ ve a vipin siak xami. Vile malaanabeꞌ xena lamon faꞌuliau.” \v 25 E lamina fanganan a faxaꞌusi a vilaana aava nane fo vile sena bret e nane siak a lisa e a kuus, “A lisa aanabeꞌ a turoxoian faꞌui aava ria iga a fakalimaane. La so ta yaan mi num lana, vile xena lamon faꞌuliau.” \v 26 La so ta yaan mi ngan a bret e mi num lana lisa mi taxa xuus a mu rabuna pana maatan sina Memai fefexaxaas a yaan ina filimaanan sina. \p \v 27 E voxo, naseꞌ ta mataa i taa ngan a bret o num lana lisa sina Memai pana lalosaat la xunus ina, i taa vupuno senaso a bilai fasaat xasena vipin e ria i Memai. \v 28 E voxo a mu rabuna xapiak ri taa tiis a lamonan e vilaana siri xa paamua, e mui ri taa ngan a nebret e num lana lisa. \v 29 Senaso naseꞌ ta mataa a ngalngolan a malasuf ina vipin sina Memai layaan a ngan a bret e num lana lisa aave i taxa xel fasivi a tiisan sina Piran xe xuluna xa. \v 30 A vilaana aanabeꞌ a fufuna giisan aava waan la palou imi e saxanofuna ri fo maat xo sena. \v 31 Taasaxa tamo taara fo tiis paamuin netaara, taara taa pife waan lapaana tiisan sina Piran. \v 32 Taasaxa, layaan a Memai a tiis netaara, taara taxa waan lapaana fakasanaman xena faxaradaxaan netaara talo taara taa pife waan vupuno xuvul pana xasanofuna ti la xavala. \p \v 33 Lavaxa mu fetinan, layaan mi faxuvul xena fangan, mi taa waan bang xalak a xasanofuna imi. \v 34 E tamo saxa la palou imi a lagai temasaat naak i taa fangan paamua pe la lifu sina e mui layaan mi savat faxuvul i taa pife fasavat a tiisan xe xulumi. \p Layaan ne savat simi ne taa fapiti nami pana saxano mo fulaa. \c 12 \s1 A Mu Tatavai Aava Vovau Xaradak A Tatavai Pana \p \v 1 Lavaxa, ne buk xuus famatavas nami, mu fetinan, pana mu tatavai aava Vovau Xaradak a tavai nami pana. \v 2 Mi texaas o layaan mi pife namkai lunai, saxano mo ri yuuf nami e mi milung e mi falet xolai xena lotui a mu piran bit aava ri piau ta toyan. \v 3 E voxo ne xuus nami o tamo mataa i taxa ferawai lapaana Vovau sina Piran a pife fexaxaas i taa fatutul na Yesus e vaxa pi ta saxa i taa kuus fasavat o “Na Yesus ve a Memai” tamo Vovau Xaradak a pife paamuiane. \p \v 4 A toxan a buk tatavai xaves taasaxa Vovau saxa mon a tavai a mu rabuna pari. \v 5 A toxan a buk vilaana ina sisiak taasaxa ri sisiak xe sina Memai saxa mon. \v 6 A toxan a buk vilaana ina faisok taasaxa Piran saxa mon a fagut a mu rabuna xapiak xena vil a faisok siri. \p \v 7 A Piran a tavai a mu rabuna saxa saxa pana saxano tatavai sina Vovau sina xena faxalit nari o a Vovau aave taxa waan la xunus iri. Nane vil malaane xena xavang a mu rabuna xapiak. \v 8 Pana tatavai aava Vovau a tavai nari pana, saxano rabuna ri taa ferawai pana texaasan e saxanofuna ri taa ferawai pana lalamonan taasaxa Vovau naang a tatavai xe siri xapiak. \v 9 Nane tavai a saxa pana namkaian molava e saxafuna pana gutan xena vil faroxoi a mu rabuna pana maana buk giisan. \v 10 Nane tavai a saxa pana gutan xena vil a mo faꞌipul e saxafuna pana texaasan xena kuusan fasavat a ferawaian sina Piran e saxafuna fulaa maan pana texaasan xena texaas sena mo a savat sena Piran o piau. Xe sina saxa a Vovau naang a tavaie pana ling patak e xe sina xasafuna a texaasan xena kuusan a malasuf ina ling patak aave. \v 11 A mu tatavai xapiak aanabeꞌ a Vovau Xaradak naang mon a fasavat nari e nane usi a vubuxanan sina xa layaan a tavai a mu rabuna saxa saxa pana tatavaian xari. \s1 A Maana Xavil Ina Vipin Saxa Mon \p \v 12 Na Krais a malaan sena vipin aava toxan a xavil xaves: a vipin saxa mon taasaxa toxan a maana xavil xaves ina. \v 13 E malaanabeꞌ netaara xapiak, a mu Juda e nari aava ri pife Juda, a mu yaasok e nari aava ri pife yaasok, taara xapiak taara fasufan xe lana vipin naang sena vovau saxa mon aava Piran fo tavai netaara pana la xunus itaara. \p \v 14 A vipin sina mataa a toxan a maana xavil xaves e pife saxa mon. \v 15-16 Tamo a ka i taa kuus, “Senaso ne pife maꞌ ne pife xavil ina vipin” i taxa xavil ina lunai, bo? E tamo a tanga i taa kuus, “Senaso ne pife mata ne pife xavil ina vipin” i taxa xavil ina vipin lunai, bo? \v 17 Tamo a vipin xurul i taa mata mon, malaafaa i taa langai? E tamo i taa tanga mon, malaafaa i taa mumusung? \v 18 Taasaxa malaanabeꞌ: a Piran a timin a maana xavil ina vipin la nobina siri malaan seꞌ nane fo lamon faati sena. \v 19 I taa piau ta vipin tamo a toxan a saxa buk xavil mon, bo? \v 20 A malaanabeꞌ: a toxan a maana xavil xaves taasaxa vipin mon a saxa. \p \v 21 Lavaxa, a mata i taa pife xuus a maꞌ, “Ne baian nano!” E a paat i taa pife xuus a ka, “Ne baian nano!” \v 22 A tuuna, a pife malaanabeꞌ senaso a mu tataara ri taa pife faisok faroxo tamo maana xavil aava kaalum malaan seri malmal ri pife waan. \v 23 E a maana xavil aava taara lamon o ri mo palau, taara fuuna faxatang faroxoi nari e a maana xavil aava pife roxo xena fasavat nari la matavas, taara xafut faroxoi nari. \v 24 Taasaxa maana xavil aava taara lamon o a roxo paaliu taara pi xafut nari. A Piran sang mon fo faxuvul a maana xavil ina vipin talo nari aava taara lamon o ri mo palau, ri taa siak a suaian. \v 25 E voxo a piau ta fepatoxan la vipin, a maana mu xavil xapiak ri fexavongan faroxoian nari. \v 26 Tamo saxa xavil ina vipin a maasak, a xasano xavil vaxa ri taa maasak sait e tamo ri kuus fati a saxa xavil, lavaxa, a xasano xavil vaxa ri taa faamamaas xuvul pana. \p \v 27 Nami xapiak ve mi vipin si Krais e nami saxa saxa mi xavil ina. \v 28 E lana faxuvulan sina rabuna sina Piran nane fanei a maana xavil xapiak la vepen siri: paamua a mu yaamut, la fataraguiaana vepen, mu rabuna ina kuus fatuxai e la fatalatulaana vepen, mu rabuna ina fepitaa e lamiri nari aava ri vil a mo faꞌipul e lumui lamiri nari pana gutan xena vil faroxoi a saxanofuna e nari aava ri fexaxaas sena xavang a xasanofuna e nari aava ri fexaxaas sena paamuian a faisok sina tinoxolan e nari aava ri fexaxaas sena ferawai pana maana ling aava Vovau sina Piran a tavai nari pana. \v 29 Nari xapiak ri pife yaamut o mataa ina kuus fatuxai o mataa ina fepitaa, piau. Nari xapiak ri pife vil a mo faꞌipul \v 30 o vil faroxoi a mu rabuna aava ri giis o ferawai pana ling aava Vovau sina Piran a tatavai pana o kuus famatavas pana so ta mo a mataa aave a ferawai pana. \v 31 Lamon faati pana siaxaana mu tatavai aava ri pelalava. \c 13 \p Taasaxa ne taa xuus nami pana mo aava pelalava. \v 1 Tamo ne fexaxaas sena ferawai pana maana pok bina xaves sina rabuna o naak sina mu angelo sait, taasaxa ne piau ta vilaana ina vubuxan xasingitan, lavaxa a ferawaian siak a rawei malaan sena yaamut aava ri ting paloue o radalak aava ri fagaleng paloue. \v 2 E tamo ne fexaxaas sena kuusan a lagasai aava Piran xa a tavaiau pana o ne toxan a maana texaasan xapiak e ne masam sena maana tuunayan fufunai, o ne toxan a namkaian aava fexaxaas sena xuus a put o i taa falet e i taa vile, taasaxa ne piau ta vilaana ina vubuxan xasingitan, nenia, ne mataa palau. \v 3 E tamo ne tatavai pana maana mo xapiak siak e ne turoxo pana faramaana vipin siak malaan sena tatavai xe sina Piran, taasaxa ne piau ta vilaana ina vubuxan xasingitan, a maana mo aanabeꞌ ri taa pife xavangau. \p \v 4 A vilaana sina saxa aava toxan a vubuxan xasingitan tuuna a malaan: nane waan fananap e fuuna fangaasik; a pife tarasui a saxa mataa o maana mo sina; a pife ferawai malalava e pife lamon falavaie. \v 5 Nane pife sarak; a pife rawet pana maana mo sina; a pife marala fataapus e a pife lamon fati a vilaana saat sina saxafuna. \v 6 Nane pife faamamaas pana saatan, taasaxa, a faamamaas pana tuunayan. \v 7 Nane aava toxan a vilaana ina vubuxan xasingitan i taa pife xul a vilaana sina tamo saxa i taa bilai fasaat xe sina. E a namkaian, lamon fanaian e fananapan sina ri taa pife taxapus. \p \v 8 A vilaana ina vubuxan xasingitan i taa waan vulai, vulai e i taa pife taxapus. Taasaxa mu kuus fatuxaian ri taa pife waan vulai; a mu ferawaian pana ling aava Vovau sina Piran a tatavai pana ri taa waan kasam e texaasan i taa malit. \v 9 Senaso a ro tatavai ina texaasan e kuus fatuxaian re pife xurul \v 10 taasaxa layaan a mo xurul xo i taa savat, a maana mo aava pife xurul ri taa piau ta faisok fulaa e ri taa taxapus. \v 11 Layaan nenia, ne lak dak, a ferawaian, masaman e lamonan siak ri malaan sena lak dak. Taasaxa naboxo, ne fo matalava e ne fo taꞌulan a mu vilaana sina lak dak. \v 12 A so ta mo taara xalume naboxo a malaan sena xaxaalua gagaali. Taasaxa mui taara taa xalum famatavas a Piran. Naboxo, ne piau ta texaasan xapiak taasaxa mui ne taa masam xapine malaan sena Piran a texaas xapiak sega. \p \v 13 E voxo, a namkaian, lamon fanaian e a vubuxan xasingitan, narutul, rutul taa waan vulai, vulai taasaxa vubuxan xasingitan a pelalava. \c 14 \p \v 1 Faisok faagut xena usi soxot a vubuxan xasingitan lana toyan simi. Lavaxa, vubuxan faagutan a maana tatavai aava Vovau sina Piran a tavai nami pana. Taasaxa mi taa vubuxan paamuin a tatavai xena kuus fatuxai. \v 2 Nane aava ferawai pana ling aava Vovau sina Piran a tavaie pana, a pife ferawai xe sina saxanofuna, piau, i taxa ferawai xe sina Piran sang mon. Piau ta mataa a masam sena ferawaian sina e voxo nane taxa ferawai pana tuunayan fufunai lapaana gutan sina Vovau Xaradak. \v 3 Taasaxa nane aava kuus fatuxai, a ferawai xe sina mu rabuna xena xavang nari, fagut a namkaian siri e famalulum nari. \v 4 Nane aava ferawai pana ling aava Vovau a tatavai pana, a xavang nane xa. Taasaxa saxa aava kuus fatuxai, a xavang a mu rabuna la tinoxolan sina Piran. \v 5 Ne vubuk rao nami xapiak mi taa ferawai pana maana ling aava Vovau a tatavai pana taasaxa ne vubuk fulaa rao mi taa kuus fatuxai. Senaso nane aava kuus fatuxai, a pelalava sena saxa aava ferawai pana maana ling aava Vovau a tatavai pana. Taasaxa tamo saxa la palou imi a fexaxaas sena puk famatavas a malasuf ina maana ling aave, lavaxa a ferawaian aave i taa xavang a mu rabuna xapiak la tinoxolan aave. \p \v 6 Naboxo, layaan ne savat simi mu fetinan, malaafaa ne taa xavang nami tamo ne ferawai pana ling aava tatavai sina Vovau? Piau! Taasaxa layaan ne kuusan famatavas a mo fufunai o saxa texaasan faꞌui o kuus fatuxai o fepitaa, i taa xavang nami xapiak. \v 7 E a malaanabeꞌ: lamon pana yaamut o xariu, ri pife to, piau, ri rawei layaan a rabuna ri ting nari mon. Taasaxa malaafaa a rabuna ri taa texaas sena tia tamo mataa ina titing a pife ting faroxoie? \v 8 E tamo a mataa taa piif a tafiu e a pife rawei famatavas naseꞌ taa faigot xena fevisan? \v 9 E tamo no ferawai pana mu vapaling aava rabuna ri pife fexaxaas sena masame, a ferawaian siim i taa malaan sena vubun, i taa malit la tavegof. \v 10 A toxan a pok bina xaves la xavala e nari xapiak ri toxan a malasuf iri. \v 11 Taasaxa tamo ne pife masame ne taa lamon o a mataa aave a malaan sena topen e nane vaxa i taa lamon malaan sega sait. \v 12 Senaso nami xo mi vubuxan temasaatan a mu tatavai sina Vovau, mi taa lamon soxot a mu tatavai aava ri xavang a mu rabuna sina Piran talo ri tafe molava lana namkaian siri. \p \v 13 E voxo, nane aava ferawai pana ling aava tatavai sina Vovau i taa fenung pana gutan xena puk famatavasaana malasuf ina. \v 14 Tamo ne fenung pana ling aava tatavai sina Vovau, lavaxa a vovau siak taxa fenung taasaxa lamonan siak i taxa waan palau. \v 15 E tamo a malaanabeꞌ ne taa sou? Ne taa fenung pana ling aava tatavai sina Vovau e vaxa pana lamonan siak e ne taa yangan pana ling aave e pana lamonan siak. \v 16 Layaan no kuus faasiroxo xe sina Piran pana ling aava tatavai sina Vovau mon, malaafaa ta mataa aava pife masam sena ling aave i taa kuus, “A tuuna,” pana fenungan siim? Nane pife texaas sena so ta mo no taxa kuusane. \v 17 Naapalaan a fenungan siim a roxo xasingit taasaxa pife xavang a xasanofuna. \p \v 18 Ne kuus faasiroxo xe sina Piran senaso ne ferawai faaxaves semi xapiak pana ling aava tatavai sina Vovau. \v 19 Taasaxa layaan ne lotu lana faxuvulan sina Piran ne bai ferawai pana maana vapaling xaves pana ling aava tatavai sina Vovau senaso a rabuna, ri pife masam sena. A peraroxo tamo ne taa ferawai pana vapaling pama mon aava ri fexaxaas sena masam sena talo ne taa fapiti nari. \p \v 20 Nami mu fetinan, muta lamon pana maana mo sina Piran malaan sena rafulak. Mi taa bilai malaan sena popo aava pife texaas sena maana mo mosaat taasaxa mi taa matalava lana lamonan simi sena Piran. \v 21 A malaan sena Xakalayan Taap a kuus: \q1 “Ne taa feng a rabuna aava ri ferawai pana pok bina patak xe sina mu rabuna siak e naapalaan ne ferawai xe siri la ngusuna mu topen taasaxa ri taa langai pesalai sega lunai.” \rq Ais 28:11,12\rq* \p \v 22 E voxo a buk ling aava tatavai sina Vovau ve a fakalimaanan xe sina mu rabuna aava ri pife namkai e pife xe siri aava ri namkai. Taasaxa kuus fatuxaian ve a fakalimaanan xe sina mu rabuna aava ri namkai e pife xe siri aava ri pife namkai. \v 23 E tamo mu tinoxol ri faxuvul e nari xapiak ri taxa ferawai pana mu ling aava tatavai sina Vovau e saxanofuna aava ri piau ta texaasan sena maana mo malaan lunai o saxanofuna aava ri pife namkai, ri taa savat, naak ri taa lamon o a vovau saat fo vao nari aava ri ferawai malaan, bo? \v 24 Taasaxa, layaan mu rabuna xapiak ri taxa kuus fatuxai e a saxa aava pife namkai o saxa aava piau ta texaasan lunai a savat, a maana mo aava nane langaie ri taa kas a lamonan sina talo i taa xalum famatavas a vilaana saat sina. \v 25 E a maana mo fufunai la xunus ina ri taa savat la matavas e nane xo i taa bukaak e lotu xe sina Piran e i taa kuus, “A tuuna paaliu, a Piran taxa waan la palou imi.” \s1 A Yaan Ina Lotu I Taa Falet Faroxo \p \v 26 Lavaxa, mu fetinan, mi taa sou? Layaan mi faxuvul xena lotu, saxa i taa toxan a yanganan, saxa pana fepitaian e saxa i taa toxan a lagasai aava Piran fo faxalite pana. Saxa fulaa i taa ferawai pana ling sina Vovau e saxafuna i taa puk famatavas a ferawaian aave. Mi taa vil a maana mo xapiak aanabeꞌ xena fatateak a mu tinoxol. \v 27 Tamo ta mataa taa ferawai pana ling aava tatavai sina Vovau, lavaxa a mataa taragua o talatul mon ri taa ferawai. Ri taa pife ferawai xuvul taasaxa nari saxa saxa ri taa ferawai. E saxafuna i taa puk famatavase. \v 28 Taasaxa tamo pi ta mataa a fexaxaas sena puk famatavase, lavaxa nane aava i taa ferawai pana ling sina Vovau i taa nai kasam e ferawai lana lamonan sina mon xe sina Piran. \p \v 29 E mi turoxoian a mataa taragua o talatul xena kuus fatuxai. E nami aava mi langaie mi taa tiis a kuus fatuxaian siri pana tuuna o piau. \v 30 Taasaxa, tamo saxa aava taxa nai faasilak, i taa siak a lagasai sina Piran, lavaxa nane aava i taxa ferawai, i taa waan kasam. \v 31 Nami xapiak saxa saxa mi fexaxaas sena kuus fatuxai talo a mu rabuna xapiak ri taa masam sena e i taa fagut nari. \v 32 E layaan ta mataa i taxa kuus fatuxai, nane xa i taxa paamuian a tatavai aave. \v 33 Senaso a Piran a pife fufuna feruuxan la palou imi, piau, nane a fufuna luaian e lapaana, a maana mo xapiak ri falet faroxo. \p A malaanabeꞌ lana mu faxuvulan sina rabuna fatak: \v 34 a lutefin ri taa waan kasam. Maam pife turoxoian nari xena ferawai. Senaso a mu vuputkai sina mu Juda ri kuus o a lutefin ri taa fasivi nari xa. \v 35 Tamo ri buk texaas sena saxa mo ri taa bang a yaan ri taxa waan la lifu siri e bak ri taa fin a mu lavari pana. Tamo a tefin i taa ferawai lana faxuvulan i taa famangil nane xa. \p \v 36 E nami, mi lamon o mi fufuna ferawaian sina Piran e nami sang mon mi fo langaie, bo? Piau. \v 37 Tamo ta mataa a lamon o nane a mataa ina kuus fatuxai o a Piran fo tavaie pana tatavai, tuuna i taa taraxali a maana mo aava ne taxa xaleie xe simi o a fefasaian sina Memai. \v 38 Taasaxa tamo nane langai pesalai sena, lavaxa muta langaie. \p \v 39 E voxo, mu fetinan, vulai mi taa vubuk kuus fatuxai e muta kuus votan a rabuna sena ferawai pana ling aava tatavai sina Vovau. \v 40 Taasaxa maana mo xapiak aanabeꞌ mi taa vil fataxe pana vilaana roxo. \c 15 \s1 A Fatatoi Faꞌuliaan Na Krais \p \v 1 E naboxo ne buk falamon faꞌuli nami mu fetinan, pana Lagasai Roxo aava ne kuusan fasavate e mi siaxe e mi taxa tigina fatateak xuluna. \v 2 E sena Lagasai Roxo aanabeꞌ mi taa kaaxup layaan mi tao faagutane e tamo piau, a namkaian simi a mo palau. \p \v 3 Nenia, ne fo siak a lagasai pelalava e ne xuus nami pana. A lagasai aave a malaan: Na Krais fo maat lapaana maana vilaana saat sitaara malaan sena Xakalayan Taap a kuus pana. \v 4 E ri xaafane e lamina yaan talatul a Piran a fatatoi faꞌulie ti la maatan, malaan sena Xakalayan Taap a kuus pana. \v 5 E nane savat si Pita e mui xe sina mu yaamut sangafilu saxa pana taragua. \v 6 E mui, lana yaan saxa, a savat sina maana fetinan xaves aava ri xasliu 500. E a xaves iri, ri taxa to lunai e saxanofuna ri fo maat xo. \v 7 E mui a savat si Jems e lamina xe sina mu yaamut xapiak. \v 8 E la fataxapiak xo nane savat vaxa siak naapalaan ne malaan sena saxa aava luluuxan sina a pife savat la yaan fatak ina. \p \v 9 A mu yaamut xapiak ri pelalava sega e a pife roxo ri taa xaliau pana yaamut senaso ne fo vil pengan a rabuna sina Piran. \v 10 Taasaxa, sena xakaavangan xatam sina Piran ne fo savat malaan naboxo mi taxa xalumau tanin senaso nane faꞌisinau pana yaamut. A xakaavangan xatam aave fo vil a faisok sina la xunus iga. E naboxo, ne faisok faagut seri mu yaamut xapiak. A pife faisok siak, taasaxa ne faisok pana xakaavangan xatam sina Piran aava waan la xunus iga. \v 11 E voxo, a pife mo molava tamo nenia, ne kuusane o a xasano yaamut fulaa ri kuusan fasavate, nemaam xapiak maam kuusan fasavat a lagasai saxa mon e a lagasai aave mi fo namkai sena. \s1 A Fatatoi Faꞌuliaana Mu Mamaat \p \v 12 Naboxo, senaso maam kuusan fasavat a to faꞌulaian si Krais ti la mamaat malaafaa saxanofuna la palou imi ri kuus o a mu mamaat ri taa pife to faꞌulaa? \v 13 Tamo piau ta to faꞌulaian ti la maatan, lavaxa na Krais vaxa a pife fatatoi faꞌulian ti la maatan. \v 14 E tamo Piran a pife fatatoi faꞌuli na Krais ti la maatan, a kuusan simaam a piau ta fufuna e a namkaian simi a mo palau. \v 15 E fulaa, maam bit tifi a Piran senaso maam fo kuus o nane fatatoi faꞌuli na Krais ti la mamaat. Taasaxa tamo tuuna o a Piran i taa pife fatatoi faꞌuli a mu mamaat, lavaxa a pife fatatoi faꞌuli na Krais sait. \v 16 Senaso tamo a mu mamaat ri pife to faꞌulaa, na Krais vaxa pife to faꞌulaa. \v 17 E tamo na Krais pife to faꞌulaa, a namkaian simi pi ta fufuna e mi taxa milung lunai lana vilaana saat simi. \v 18 E fulaa a mu rabuna aava ri namkai se Krais e ri fo maat xo, nari vaxa ri milung. \v 19 E tamo taara namkai o na Krais i taa fakaxup netaara sena toyan sitaara nabeꞌ la xavala mon e pife sena toyan i taa waan vulai xe vulai, a mu rabuna xapiak ri taa muluk faagutan netaara sena xasanofuna. \p \v 20 Taasaxa, a tuuna, a Piran fo fatatoi faꞌuli na Krais ti la maatan xena fakalimaan a kuus fanaian xe siri aava ri fo maat xo o a Piran i taa fatatoi faꞌuli nari vaxa. \v 21 Mi texaas o a maatan a savat sena saxa mataa, na Aadam, e a to faꞌulaian ti la maatan a savat sena saxa mataa e nane ve na Krais. \v 22 E malaan sena mu rabuna xapiak ri fo maat senaso ri waan la xuvulaian xuvul pa Aadam, nari aava ri waan la xuvulaian xuvul pa Krais ri taa to faꞌulaa. \v 23 Taasaxa Piran i taa fatatoi faꞌuli nari saxa saxa lana yaan fatak siri: paamua, na Krais aava fakalimaanan ina kuus fanaian sina Piran e mui lana yaan lava ina filimaanan sina, nari aava ri rabuna sina. \v 24 E bak, a fataxapiak ina yaan i taa savat e lana yaan aave na Krais i taa kawaasan xapin a mu memai, matalava e piran sina mu vovau saat e i taa tavai a Piran aava na Tamana, pana fatataganan xapiak. \v 25 Senaso na Krais i taa tamana paamuian a maana mo xapiak fefexaxaas a Piran i taa famati a mu xaiyaas si Krais lapaana kana. \v 26 E a xaiyaas fataxapiak aava Piran i taa mimit xapine ve a maatan. \v 27 A Xakalayan Taap a kuus, “A Piran a famati a maana mo xapiak lapaana kana.” Taasaxa taara texaas o a mu vapaling, “maana mo xapiak” ri pife ferawai sena Piran xa aava famati a maana mo xapiak lapaa Krais. \v 28 Taasaxa layaan a Piran fo famati a maana mo xapiak lapaa Krais, na Krais aava natuna, i taa timin nane xa lapaana Piran aava famati a maana mo xapiak lapaana. E a Piran xo i taa paamuian xapin a maana mo xapiak. \p \v 29 Naboxo, tamo a Piran i taa pife fatatoi faꞌuli a mu mamaat xenaso a saxanofuna ri fasufan sena mu mamaat. Ri taxa sou? A fasufaan nari i taa xavang a mu mamaat malaafaa? \v 30 E tamo piau ta to faꞌulaian ti la maatan xenaso nemaam, maam taxa tigina vulai lana mu lagafan sena kuusan fasavat a to faꞌulaian aanabeꞌ. \v 31 Mu fetinan, ne kuus tuuna, a maana yaan xapiak a maatan rao i siaxau. Taasaxa lana xuvulaian xuvul pa Krais Yesus, a Memai sitaara, ne lamon falalava semi. \v 32 Xenaso nenia, ne matatuuna e ne fo fevis pana mu vupung pe Efasis tamo a mamaat i taa pife to faꞌulaa? Ne fo siak a so? Tamo mu mamaat ri taa pife to faꞌulaa naak taara taa lamon pana toyan sitaara tanin mon e taara taa usi a ferawaian aava kuus, “Taara taa fangan e num senaso mafu taara taa maat.” \v 33 Muta turoxoian a rabuna xena bit nami: “Tamo mi waan xuvul pana rabuna aava vilaana siri saat, ri taa kawaasan a vilaana roxo simi.” \v 34 Fataxapin a vilaana saat simi e mi ulaamaan xe lana lamonan roxo. Ne buk famangil nami e voxo ne kuus o saxanofuna la palou imi ri vungut sena Piran. \s1 A Vipin I Taa Malaafaa Lana Yaan Ina To Faꞌulaian \p \v 35 Saxanofuna ri taa fiai, “A mu mamaat ri taa malaafaa layaan ri to faꞌulaa? Ri taa toxan a so ta buk vipin?” \v 36 Nami, mi piau ta masaman, bo? Layaan no xapis a kam la xavala i taa pife boak tamo pife miit paamua. \v 37 E layaan no kaapis, no xapis a kam mon, naak a kam ina ‘wiit’ o rais o mo malaan. No pife xapis a mo xurul pana paxana, piau. \v 38 Taasaxa Piran lana vubuxanan sina a tavai a mu kam pana boak iri. Nane tavai a mu kam saxa saxa pana boak fatak ina. \v 39 E vaxa a meska ina maana mo aava ri to, ri pife fexaxaas: a mu rabuna ri toxan a saxa buk meska, a mu tiir a saxa, a mu maanu a saxa e mu din a saxa. \v 40 A toxan a maana mo la xavala e la xunavata e a magaafan iri, ri fepatok. \v 41 A ngaas a toxan a magaafan ina xa, a fulun e mu vapara ri toxan a magaafan iri xa. E a magaafan ina mu vapara vaxa fepatok. \p \v 42 I taa malaanabeꞌ layaan a mu mamaat ri taa to faꞌulaa. A so ta mo ri xaafane la xavala i taa miit, taasaxa layaan a Piran i taa fatatoi faꞌuli a mu mamaat ri taa toxan a vipin faꞌui iri aava i taa pife maat fulaa. \v 43 Layaan ri xaafan a mamaat a vipin ina a saat e malmal. Taasaxa layaan a Piran a fatatoi faꞌulie, a vipin ina a magaaf e a tateak. \v 44 Layaan ri xaafane, a vipin aave a mo ti la xavala. E layaan a Piran a fatatoi faꞌulie, a vipin faꞌui aave a mo pana gutan sina Vovau Xaradak. \p Tuuna, tamo toxan a vipin ti la xavala i taa toxan vaxa a vipin sina Vovau. \v 45 A malaan sena Xakalayan Taap a kuus, “A Piran a vil fanei a mataa mata, na Aadam, e nane savat matatuuna pana toyan. Taasaxa na Aadam fataxapiak fo savat a vovau aava tatavai pana toyan.” \v 46 A vipin sina vovau a pife savat paamua taasaxa vipin ti la xavala a savat paamua e lamina a vipin sina vovau. \v 47 A mataa mata a savat ti la xavala e a Piran a vesane pana pof, taasaxa, a fataraguiaana mataa a savat ti la xunavata. \v 48 A mu bu Aadam xe mui ri rabuna ti la xavala malaan sena e nari ti la xunavata ri malaan sena saxa aave aava savat ti la xunavata. \v 49 E malaan seꞌ taara toxan a nonau ina mataa ti la xavala naboxo, mui taara taa toxan a nonau ina mataa ti la xunavata. \p \v 50 Mu fetinan, a malaanabeꞌ: nane aava toxan a vipin ti la xavala i taa pife siak a nobina la fatataganan sina Piran e a so ta mo aava i taa miit i taa pife waan xuvul pana mo aava i taa pife miit. \v 51-52 Langai a tuunayan fufunai aanabeꞌ: pife netaara xapiak taara taa maat, piau. Layaan a tafiu fataxapiak i taa rawei taara xapiak, taara taa xuxul faꞌipul, fataapus paaliu malaan sena mataa a fapuruk a matana. E layaan a tafiu i taa rawei a mu mamaat ri taa fatatoi faꞌulian e ri taa pife maat fulaa e netaara xapiak taara taa xulan. \v 53 Senaso, a so ta mo i taa maat i taa xuxul pana mo i taa pife maat fulaa e a so ta mo i taa masiik i taa xuxul pana mo i taa pife masiik fulaa. \v 54 E layaan a mo aava i taa miit fo xulan pana mo i taa pife miit e a mo aava i taa maat fo xulan pana mo i taa pife maat, lana yaan aave a ferawaian aanabeꞌ lana Xakalayan Taap i taa savat tuuna la matavas: \q1 “Maatan, nano, no fo kawaasanan. Faꞌonaman fo xasliuan nano. \v 55 Maatan, no fo faꞌonam naseꞌ? Maatan, no taa pirak naseꞌ?” \rq Osa 13:14\rq* \m \v 56 Na Maatan a fexaxaas sena pirak a mataa sena vilaana saat sina mataa aave e a vilaana saat aave a savat sena vuputkai aava na Moses fo xaleie. \v 57 Taasaxa, taara taa kuus faasiroxo xe sina Piran senaso nane fo tavai netaara pana gutan xena faꞌonam. A gutan aanabeꞌ a savat sena maana mo aava Memai Yesus Krais fo vile xataara. \p \v 58 E voxo, kamu fetinan, tigina fatateak, muta radakui pana matautan. Faisok faagut lapaa Memai senaso mi texaas o a faisok simi lapaa Memai i taa pife savat palau. \c 16 \s1 A Faxuvulaana Faat Xena Xavang A Rabuna Sina Piran \p \v 1 Naboxo, ne taa sui a fiaian simi sena faxuvulaana faat xena xavangaana rabuna sina Piran pe Judia. Nami xa mi taa vil a so ta mo ne xuus a mu rabuna nanamkai aava ri waan pe Galesia, pana. \v 2 La yaan mata ina ‘wiik’ saxa saxa mi taa timin fanei a saxano faat ina maana faat aava mi fo fasavate talo mi taa pife seng ta tatavai layaan ne maa savat. \v 3 E mi taa siak fati a saxanofuna ti la palou imi e layaan ne savat ne taa feng nari pana lagasai e pana tatavai aave xe siri pe Judia. \v 4 E tamo ne lamon o a roxo ne taa falet, lavaxa ri taa falet xuvul paga. \p \v 5 Nenia, ne taa falet xe Mesidonia e mui ne taa savat simi. \v 6 Naak ne taa waan xuvul pami pana mu yaan xaves, o naak ne taa waan a yaan xapiak ina Maat Bung e mui mi taa xavangau pana faletan siak. Ne pife texaas lunai xe faa? \v 7 Ne bai xalum nami naboxo pana valayaan mon. Ne vubuk o ne taa waan xuvul pami pana maana yaan xaves, tamo Memai i taa turoxo pana. \v 8 Taasaxa ne taa waan nabeꞌ Efasis fefexaxaas a Fenamo ina Pentakos, \v 9 senaso a maana rabuna xaves nabeꞌ ri buk langai a Lagasai Roxo e ne toxan a faisok xaves xena kuusan fasavataana xe siri naapalaan a xasano rabuna ri taxa gigiranau. \p \v 10 Tamo na Timoti i taa savat simi muta famataute senaso nane taxa faisok lapaa Memai malaan sega. \v 11 Pi ta saxa i taa kaalum fasivi xuluna. Xavange pana faletan sina talo i taa ulaamaan xeau senaso nemaam mu fetinan, maam taxa waan bange. \p \v 12 Lavaxa, se titaara na Apolas, a maana yaan xaves ne faxaare o i taa fe xalum nami xuvul pana mu fetinan, taasaxa nane bai falet naboxo. Nane taa fe savat simi la yaan fatak ina faletan sina. \p \v 13 Faxatang; tigina fatateak lana namkaian simi; muta mataut; waan fatateak. \v 14 E a so ta mo mi taa vile, usi a vilaana ina vubuxan xasingitan. \p \v 15 Mi texaas o a matafetama si Stefanas, nari rabuna mata ina namkaian nabeꞌ Akeai e ri fo lisan nari xa xena xavangaana mu rabuna fatak. E ne faxaar nami o \v 16 mi taa waan lapaana mu paamua malaan seri o naseꞌ fulaa ri faisok e sisiak xuvul pari. \v 17 Ne faamamaas o na Stefanas, Fortunatas e na Akaikas rutul maa savat. Rutul taxa xavangau senaso nami, mi pife waan iau xena xavangau. \v 18 E rutul faluai a lamonan siak, malaan serutul faluai nami. Mi taa suai sena rabuna malaan serutul. \s1 A Fasisian Fataxapiak \p \v 19 A mu rabuna sina Piran pe la bina Esia, ri fasisi nami. Na Akwila nare Prisila xuvul pana mu rabuna sina Piran aava ri faxuvul la lifu sire, nari, pana faamamaasan, ri fasisi nami. \v 20 A mu fetinan nabeꞌ ri fasisi nami. Fasusui nami xa pana fengusan xaradak. \p \v 21 Nenia na Pol, ne xalei a fasisian aanabeꞌ pana maak. \p \v 22 Naseꞌ ta mataa a pife vubuxan xasingit a Memai i taa kawaasanan. Memai, filimaan. \p \v 23 Ne vubuk rao a Memai Yesus i taa xafut nami pana xakaavangan xatam sina. \p \v 24 A vubuxan xasingitan siak i taxa waan xuvul pami xapiak aava mi waan la xuvulaian xuvul pa Krais Yesus.