\id JHN - Dũya Translation Project
\ide UTF-8
\h Uyohana
\toc1 Isarhe Iyiki Ize iyi Uyohana aka atsɛng
\toc2 Uyohana
\toc3 Uyoh
\mt2 Isarhe Iyiki Ize iyi
\mt1 Uyohana
\mt2 aka atsɛng
\imt Utsutson ri itsi ubvur Uyohana
\ip Awu Uyohana atsɛng ubvur uwurɛ, unga atsɛng umgbɔ adɛyiwe ugɛ Uyesu unga awu Urhɛm ukpu ugbagbaa ukpu Unum, ukpurukpi <<uku uwe uner nu usei nggu umɛn.>> Ru nyaku ubvur ha uku urherhe, atsɛng Isarhe Iyiki Ize iyɛrɛ ngge itsú abika avarha ngge ama awe ru imangmang ugɛ Uyesu awu uwuku ufɔrh ha umbɔ aka abemuwa, ungwɛ̃ Unum hã, nu ugɛ ru ubok imangmangmbɔ ru unga, umbɔ ama akpo urhɛ (\xt 20.31\xt*).
\ip Uyohana aka amaa idɛyiwe ugɛ Uyesu unga awu Urhɛm ukpu ugbagbaa ukpu Unum, agbɛr aki inggbaashia arherha arherhe ri itsi ikpũ ídzeu iyiriyɛ iki idɛyiwe ugɛ Uyesu awu uwuku ufɔrh ha umbɔ aka abemuwa, ungwɛ̃ Unum hã. Akirakɛ aka adɔsa ru agbɛr akɛrɛ ha, arherha arherhe ri itsi abinkɛ aka adzeka ru ídzeu ha. Agbɛr akɛrɛ adɛyiwe ugɛ abɔɔ awe ru imangmang ru Uyesu na awe abika adɔsa unga, bɔr abɔɔ akpɛ̃ɛ̃ unga na ashimbɔ ri imangmang. Arherhe aki \xt 13—17\xt* arherha arherhe ri itsi iwɛrhɛ Uyesu nggu angwɛ̃ imesanga ru utsuu ha umbɔ aka adzur unga, nu irhɛm iyiki ifita ru umbɔ ru utsuu ha. Arherhe aki imaataka ikinanake ru ubvur uwurɛ, arherhuke arherhe ri itsi idzidzur Uyesu nu ufainga, akpenga ri igãrhãmau ucucii nu isisoknga ra akpe, nu unga aka adzeka ra ateu angwɛ̃ imesanga ri ivangyɛ unga aka asok ra akpe.
\ip Uyohana arherha arherhe ri itsi izũwã iyi urhɛ uwu ugbagbaa ru ubok Ukiristo. Izũwã hã itirhi icɛrɛ nu iyiriyɛ iki iba ra abirabɛ aka awe ru imangmang ugɛ Uyesu unga awu utsĩndĩ hã, idzidzɛrhe ha, nu urhɛ ha.
\iot Abinkɛ aka awe umɔ
\io1 Utsutson ri itsi ubvur Uyohana \ior (1.1-18)\ior*
\io1 Uyohana Uner Ubɔtisima nu abi itser Uyesu abi inggbaashia \ior (1.19-51)\ior*
\io1 Itser Uyesu unga aka atɔ̃ ra awiya \ior (2.1—12.50)\ior*
\io1 Uyesu agbisha adzɛu akpenga \ior (13.1—17.26)\ior*
\io1 Akpe Uyesu \ior (18.1—19.42)\ior*
\io1 Isisok Uyesu ra akpe \ior (20.1—21.25)\ior*
\c 1
\s1 Urhɛm hã uwu uner
\p
\v 1 Ri inggbaashia Urhɛm uwekpɔ, Urhɛm hã uwu nggu Unum, urhɛm hã uwu Unum. 
\v 2 Unga awu nggu Unum ri inggbaashia.
\p
\v 3 Awu ru uboknga umbɔ aka amuna abina kishoo. Agɛ unga ashia, ubin usi ímunukpɔ ra abin hã umbɔ aka amuna. 
\v 4 Ru unga urhɛ uwemgbɔ, urhɛ ha awu irhirhang ra anera kishoo. 
\v 5 Irhirhang hã irhang ru uzĩ, bɔr uzĩ hã usi ihwɛngkpɔ ngge.
\p
\v 6 Unera nuwɔ Unum aka adene unga aba. Itsoknga igburh Uyohana. 
\v 7 Unga aba awu ideka ri irhirhang hã, nggee ru uboknga anera kishoo ama awe ru imangmang. 
\v 8 Unga asi iwea irhirhang hã. Unga aba awu ideka irhirhang hã ukpekũ. 
\v 9 Uwu ha aka awe irhirhang iyi idzidzɛrhe aka abanga ru upfung. Unga aka idzowe irhirhang ru anera kishoo ru upfung.
\p
\v 10 Urhɛm hã uwe ru upfung. Upfunga umuna ru uboknga, bɔr upfung hã usi ihwɛngkpɔ unga. 
\v 11 Unga aba ru upfungkpi uku uwe ukpunga, bɔr anernga asi iyɛimbɔ unga. 
\v 12 Rimi hã kishoo abika ayɛi unga, nu abika adzowe imangmang ri itsoknga, unga adzowuka umbɔ ijee umbɔ awe angwɛ̃ Unum. 
\v 13 Awu Unum abema ngge iwe rimi ngge itsu umbɔ awu angwɛ̃nga, asi iwea imar iyi anera, use ikponi iyor, use isisɛng anera itsu umbɔ awu angwɛ̃ Unum.
\p
\v 14 Urhɛm hã uwu unera nu usei nggu umɛn. Umɛn inyãmɛn igɔngnga, igɔngyɛ iki iwu iyi unanyĩ Ungwɛ̃wi aka adzeku Utɛ. Awu nggu imimuta nu idzidzɛrhe.
\p
\v 15 Uyohana adzowuka ideka ri itsinga. Atsarhi irhaknga agɛ, <<Uwɛrɛ awu unga hã umum iki irherha arherhe ri itsinga ri ivangyɛ umum iki ĩgɔr ugɛ, <Uwuruwi aka iba ru undzingmum ananga umum, ubinkutsu awea umbɔ adɔrha amar umum.> >> 
\v 16 Umɛn kishoo iyɛi idorh irhɛirhɛ iki idzeku imimutanga. 
\v 17 Adzaa Íkpem ru ubok Umusa, bɔr imimuta nu idzidzɛrhe idzeku ubok Uyesu Ukiristo. 
\v 18 Unera anasi inyãã Unum, bɔr unanyi Ungwɛ̃nga adɛyiwa umɛn iwiwe Unum. Unanyi Ungwɛ̃ hã akhapa nggu Unum Utɛ, unga itsikamnga awu Unum.
\s1 Uyohana atsɛyinga iwe Ukiristo
\r (Umat 3.1-12; Umar 1.1-8; Irh 3.1-18)
\p
\v 19 Ideka Uyohana iyɛ, ri ivangyɛ abi ijee Uyahuda ru Urusharhima adene abika adzowe idɛm-Num abɔɔ nu abi Urhawi ru Uyohana arhusa unga agɛ, <<Ungo uwu ungamɔ?>> 
\v 20 Uyohana adekuwe umbɔ ra awiya agɛ, <<Asi iwea umum iwu Ukiristo.>>
\p
\v 21 Umbɔ arhusa unga agɛ, <<Ungo uwu ungamɔ? Awu ungo uwu Uirhiya?>>
\p Unga agɛ, <<Ĩ'ĩ.>>
\p Umbɔ arhusa ikɛi agɛ, <<Awu ungo uwu uner uwuku usɔm Arherhu-Num hã Umusa aka arherhe ugɛ ibanga?>>
\p Unga agɛ, <<Ĩ'ĩ.>>
\p
\v 22 Umbɔ agɔr unga agɛ, <<Ude ungo uwu ungamɔ? Udɛyiwa ubinkpi umɛn iki izĩ idɛyiwe abika adena umɛn. Ungo udɛyiwa umɛn use ri itsingo?>>
\p
\v 23 Uyohana akũ arherhe uner uwuku usɔm Arherhu-Num Uishaya agɔr umbɔ agɛ, <<Awu umum iwu urhɛmkpi uku idũwã ra arhum ugɛ, <Àka agbishu utsĩndĩ Uteijee uku urhirhiki.> >>\f + \fr 1.23 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uish 40.3\xt*.\f*
\p
\v 24 Mɔcɛ abi Ufarisi ha umbɔ aka adene, 
\v 25 arhusu Uyohana agɛ, <<Awu use utsu ungo usorhuwe ubɔtisima uba ungo usi iweɔ Ukiristo, ikɛi ungo usi iweɔ Uirhiya, ikɛi ungo usi iweɔ uwuku usɔm Arherhu-Num hã Umusa aka arherhe ugɛ ibanga?>>
\p
\v 26 Uyohana agɔr umbɔ agɛ, <<Umum isorhuwe ubɔtisima nggu amɛ̃, bɔr uwɔɔ ruwɔ ru umbi, uwuruwi umbi aka asi ihwɛngmbi unga. 
\v 27 Unga awuri iba ru undzingmum, uwuruwi umum isi ímɛ̃mum igarhuwe arhi abadaknga.>>
\p
\v 28 Kishoo akɛrɛ ha akorhe ru Ubetani, ugar Azɛ̃ Urdun, anangkɛ Uyohana aki isorhuwe ubɔtisima.
\s1 Uyesu Ungwɛ̃ Itsurhi Unum
\p
\v 29 Ukpe uku usar, Uyohana anyã Uyesu aka azɛ̃rhã aba ra anangnga, Uyohana agɛ, <<Àka anyã, Ungwɛ̃ Itsurhi Unum uwuruwi aka itsũwe arhim upfunga! 
\v 30 Uwɛrɛ awu unga hã nuwi umum iki ĩgɔr ĩgɛ, <Uwɔɔ ruwɔ aba ru undzingmum ananga umum, ubinkutsu, unga aka awea umbɔ adɔrha amar umum.> 
\v 31 Umum isi ihwɛng unga, bɔr umum iki isorhu ubɔtisima nggu amɛ̃ ngge ítsu abi Uisrairha ama ahwɛng unga.>>
\p
\v 32 Mɔcɛ Uyohana adzowe ideka iyɛrɛ agɛ, <<Umum inyã Ipfu-Num iki icipuwa ru nyaku unurhɛu ra afã, iba isei nu unga. 
\v 33 Umum isi ihwɛng unga, bɔr Unum uwuku udena umum ĩba isorhu ubɔtisima nggu amɛ̃, unga agɔr umum agɛ, <Utsakwi ungo uku unyã Ipfu-Num icipuwa iseingge nu unga, awu unga hã nuwɔ aka isorhuwe ubɔtisima nggu Ipfu Isarsatangge.> 
\v 34 Umum inyãmum ngge iki iwe rimi hã ni iwemum ri ideka ugɛ unga awu Ungwɛ̃ Unum.>>
\s1 Angwɛ̃ imesa Uyesu abi inggbaashia
\r (Umat 4.18-22; Umar 1.16-20; Irh 5.2-11)
\p
\v 35 Ukpe uku usar ikɛi Uyohana adɛ̃ɛ̃ nggu angwɛ̃ imesanga avaa. 
\v 36 Unga aka anyã Uyesu aka azɛ̃rhã atɔng, unga agɛ, <<Àka anyã, Ungwɛ̃ Itsurhi Unum!>>
\p
\v 37 Angwɛ̃ imesa ha ikivarhambɔ aka agũ arherhe Uyohana, umbɔ adɔsu Uyesu. 
\v 38 Uyesu aka adzipa arhi undzingnga, anyã umbɔ aka adɔsa unga, unga arhusa umbɔ agɛ, <<Umbi abee use?>>
\p Umbɔ agɛ, <<Rabbi, ungo usei ri inɛɛ?>> Agben <<Rabbi>> agburh <<A umarhem.>>
\p
\v 39 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Àka aba, umbi awuri inyãmbi.>>
\p Nggee angwɛ̃ imesa ha azĩ anyã anangkɛ unga aka asei. Umbɔ atsĩ umɔ ra akara annaa aki urhɛɛ na asei nggu unga unum hã.
\p
\v 40 Uandarawu, ungwɛ̃mbɔ Usiman Ubitru, awu umɔ ri iner ha ikivarhangge iki igũ arherhe Uyohana ri itsi Uyesu ni idɔsa unga. 
\v 41 Uandarawu atirha abee ungwɛ̃mbɔ Usiman, agɔr unga agɛ, <<Umɛn iki ikpomɛn Uarhmasihu,>> agbena agburh <<Ukiristo.>> 
\v 42 Unga akũ Usiman azĩã ru Uyesu.
\p Uyesu arhi unga na agɛ, <<Ungo uwu Usiman ungwɛ̃ Uyohana. Awuri iyisa ungo Ukefa,>> agbena aka agburh <<Ubitru.>>
\s1 Uyesu ayisu Ufirhibu nu Unataniyerh
\p
\v 43 Ukpe uku usar ikɛi Uyesu abee izĩ Ugarhirhi. Unga akpo Ufirhibu, agɔr unga agɛ, <<Udɔsa umum.>>
\p
\v 44 Ufirhibu awu uner Ubetsaida, uteumbɔ Uandarawu nu Ubitru. 
\v 45 Ufirhibu akpo Unataniyerh, agɔr unga agɛ, <<Umɛn iki ikpomɛn uner ha umbɔ aka atsɛng isarhanga ru ubvur Íkpem Umusa nu abvur abika asɔm Arherhu-Num. Unga awu Uyesu uner Unazarat, ungwɛ̃ Uyusuf.>>
\p
\v 46 Unataniyerh arhusa agɛ, <<Ubin uku uze udɛ̃ɛ̃ udzekpɔ ru Unazarat?>>
\p Ufirhibu agɛ, <<Uba unyã.>>
\p
\v 47 Uyesu aka anyã Unataniyerh aka aba ru unga, unga agɔr agɛ, <<Àka anyã uner Uisrairha uwu idzidzɛrhe, uwuruwi aka asi igbɛrangwĩ.>>
\p
\v 48 Unataniyerh arhusu Uyesu agɛ, <<Ungo ukorhu uguse nu uhwɛng umum?>>
\p Uyesu agɛ, <<Umum inyãmum ungo ru usĩrhũ ucucii uvorhvo, nu Ufirhibu adɔrha ayisa ungo.>>
\p
\v 49 Mɔcɛ Unataniyerh agɔr Uyesu agɛ, <<A umarhem, ungo uwu Ungwɛ̃ Unum. Ungo uwu Uyɛrhe Uisrairha.>>
\p
\v 50 Uyesu agɔr Unataniyerh agɛ, <<Ubinkutsu ungo uwe ri imangmang, umum iki idɛyiwa ungo ugɛ umum inyãmum ungo ru usĩrhũ ucucii uvorhvo? Ungo uwuri inyinyãɔ abinkɛ aka anangke rimi.>> 
\v 51 Unga atoma adɛyiwe unga agɛ, <<Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, umbi awuri inyãmbi afã aka iyanga, ípfu itser-Num ikɛi ifũrhã ni icipa ni itsi Ungwɛ̃-Ner.>>
\c 2
\s1 Irhowa ipfuna ru Ukana Ugarhirhi
\p
\v 1 Ru unum ukpu untaar umbɔ awe ru irhowa ipfuna ru Ukana ukpu Ugarhirhi. Uya Uyesu awe umɔ. 
\v 2 Aghwi Uyesu nu angwɛ̃ imesanga ri ipfuna hã. 
\v 3 Ivangyɛ amɛ̃ inebi aka amaa, uya Uyesu agɔr unga agɛ, <<Amɛ̃ inebi aka amaake.>>
\p
\v 4 Uyesu agɔr unga agɛ, <<A uya, awu ufang asi iwea ungo udɛyiwa umum ubin ukpuku ukukorhe. Ivangmum inasi ibangge.>>
\p
\v 5 Uyanga agɔr abika atɔ̃ itser ri irhowa ha agɛ, <<Àka akorhe kishoo ubinkpi unga aka agɔr umbi ikikorhe.>>
\p
\v 6 Ídzor niyɔ utɔ̃ĩ iyiriyɛ umbɔ aka akũ atarh adzin aden ra anang hã. Ubɛn idzora ighangge idzum amɛ̃ itɔ̃ɔ̃ use utɔ̃ĩ. Abi Uyahuda aka isaka akũ amɛ̃ asorh ayormbɔ iyi agbeyambɔ. \fig Ídzor utɔ̃i|alt="Six water pots" src="lb00135b.tif" size="col" loc="2.6" copy="Louise Bass" ref="2.6"\fig*
\p
\v 7 Uyesu agɔr abika atɔ̃ itser ri irhowa ha agɛ, <<Àka atsu amɛ̃ atɔk ídzor iyɛrɛ.>> Nggee umbɔ atsu amɛ̃ atɔke ídzor ha uku urhɛrhɛki.
\p
\v 8 Mɔcɛ unga agɔr umbɔ agɛ, <<Icɛrɛ àka ashɔyi, adzowe unggbaashi abika atɔ̃ itser irhowa ha.>> Umbɔ ashɔyi adzowe.
\p
\v 9 Utei irhowa ha avupa agũ ake aka adzipa awu amɛ̃ inebi. Unga asi ihwɛngnga anangkɛ ake aka adzek, bɔr abika ashɔyi adzowe ahwɛngmbɔ. Mɔcɛ unga ayisu utsa ipfuna hã ri ibanga, 
\v 10 agɔr unga agɛ, <<Ubɛn unera aka isaka agbaashia adzowe amɛ̃ inebi aka azea na adɔrha akũ akirakɛ aka asi ikpanga azeke. Bɔr ungo uwɔkɔ amɛ̃ inebi aka azea nu udɔrhu ukũ icɛrɛ uba!>>
\p
\v 11 Akɛrɛ ha ake awu ubin idzeu nu utsar ukpu inggbaashia ukpu Uyesu aka akorhe. Akorha ake ru Ukana ukpu Ugarhirhi. Akɛrɛ adɛyiwe igɔngnga nu angwɛ̃ imesanga atsu imangmangmbɔ ru unga.
\p
\v 12 Akɛrɛ aka amaa Uyesu asok acipa azĩ Ukafanahum, unga nu uyanga nu angwɛ̃mbɔ nu angwɛ̃ imesanga. Nggɔɔ ha umbɔ asei inuma ukunjiir.
\s1 Uyesu asare Iya-Num
\r (Umat 21.12-13; Umar 11.15-17; Irh 19.45-46)
\p
\v 13 Ivang Irhowa Iyiki Igar Utɔng iyi abi Uyahuda iki iyo, Uyesu azĩ Urusharhima. 
\v 14 Ru ufɔm Iya-Num, unga anyã anera adɛ̃ɛ̃ igoyiwe ínak nu ídɔi nu anurhɛu. Ikɛi unga anyãã abika afaruwe uhwɛk asei umɔ. 
\v 15 Nggee Uyesu akũ arhi awɛyi asharhe, akũ awayiwe kishoo anera nu ídɔi nu ínak ru ufɔm Iya-Num hã. Ikɛi unga ayii atebur iyi abika afaruwe uhwɛk ha, asituwe íshaa uhwɛkmbɔ kishoo. 
\v 16 Mɔcɛ Uyesu agɔr anera abika agoyiwe anurhɛu ha agɛ, <<Àka akũ akɛrɛ apfu adzek nggimi! Niba adzipu iya Utɛmum iweke anang izɛɛ!>>
\p
\v 17 Angwɛ̃ imesanga ayitu ubinkpi uku utsɛng ra Arherhu-Num ugɛ, <<Ibibemayɛ umum iki iwurangge ri iyango iwuri ikpĩa umum ru nyaku urha.>>\f + \fr 2.17 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 69.9\xt*.\f*
\p
\v 18 Mɔcɛ anggbaashi abi Uyahuda arhusu Uyesu agɛ, <<Utsar idzeu ukusong ungo iki idɛyiwa umɛn ugɛ ungo uweɔ ri ijeeyɛ iki itsu ungo ukorha akɛrɛ ha?>>
\p
\v 19 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Àka abupuwe Iya-Num ikɛrɛ, umum iwuri iberukũ ake ikɛi ri inuma itaar.>>
\p
\v 20 Abi Uyahuda agɔr unga agɛ, <<Anyanga amɛka isɔka inaa ni ímɛka utɔ̃ĩ adzin Iya-Num ikɛrɛ nu ungo ugɔr ugɛ ungo idzine ake ri inuma itaar?>> 
\v 21 Bɔr iya-Numkɛ unga aka arherhe awu iyornga. 
\v 22 Uyesu aka asoka akpe, angwɛ̃ imesanga ayita arherhe ha Uyesu aka arherhe. Mɔcɛ umbɔ awe ru imangmang ri itsɛng Arherhu-Num nu arherhe Uyesu.
\p
\v 23 Ivang Uyesu aka awe ru Urusharhima ri Irhowa Iyiki Igar Utɔng, anera arhɛrhɛ aka anyã atsar abin idzeukɛ unga aka akorhe, umbɔ adzowe imangmang ru unga. 
\v 24 Bɔr Uyesu ashia ri imangmang ru umbɔ, ubinkutsu unga ahwɛnga amɛn anera kishoo. 
\v 25 Unga asi ibeenga unera adɛyiwe unga ubin ri itsi anera ubinkutsu unga ahwɛnga abinkɛ aka awe ra amɛn anera.
\c 3
\s1 Uyesu amesuwe Unikodimu
\p
\v 1 Unera nuwɔ itsoka igburh Unikodimu. Awu unggbaashi abi Uyahuda na awu utsa Ufarisi. 
\v 2 Unga aba ru Uyesu ru untsuuka, agɔr Uyesu agɛ, <<A umarhem, umɛn ihwɛngmɛn ungo uwu umarhemwi aka adzeku Unum, ubinkutsu unera asi ídɛ̃ɛ̃ akorhunga abin idzeu nu atsarkɛ ungo uku ikorhe, Unum aba asi iwea nggu unga.>>
\p
\v 3 Uyesu agɔr unga agɛ, <<Umum indɛyiwa ungo idzidzɛrhe, aba asi imarmbɔ unera ide ivaa, asi ídɛ̃ɛ̃ atsĩã ri Iyɛrhe Unum.>>
\p
\v 4 Unikodimu arhusa agɛ, <<Abvui amar unera aguse ri ikɔ̃ uner? Idzidzɛrhe asi íbvui atsĩã ra anaa uyanga umbɔ amar unga ide ivaa!>>
\p
\v 5 Uyesu agɔr unga agɛ, <<Umum indɛyiwa ungo idzidzɛrhe, umbɔ aba asi imarmbɔ unera ra amɛ̃ nu Ipfu-Num, asi ídɛ̃ɛ̃ atsĩã Iyɛrhe Unum. 
\v 6 Ubinkpi unera aka amar uwu uner, bɔr ubinkpi Ipfu-Num iki imar uwu ipfu. 
\v 7 Niba ugũo idzeu umum iki igɔr ungo ugɛ, <Awu ufang umbɔ abvui amar umbi.> 
\v 8 Ugba ufɛu ra anangkɛ ukpɔ uku ubee. Ungo ugũo ititɔngkpɔ, bɔr ungo usi ihwɛngo anangkɛ ukpɔ uku udzek, ikɛi ungo usi ihwɛngo anangkɛ ukpɔ uku izĩ. Iwu rimi nggu unerwi Ipfu-Num iki imar.>>
\p
\v 9 Unikodimu arhusu Uyesu agɛ, <<Akɛrɛ ha akorha aguse na awe?>>
\p
\v 10 Uyesu agɛ, <<Ungo uwu umarhem uwuku ugɔng ru Uisrairha, bɔr ungo usi ihwɛngo abina akɛrɛ? 
\v 11 Umum indɛyiwa ungo idzidzɛrhe, umɛn irherha abinkɛ umɛn iki ihwɛng, ikɛi umɛn ĩdzaa umbi ideka abinkɛ umɛn iki inyã, bɔr utsɛku icɛrɛ umbi akpɛ̃mbi iyɛi idekayɛ umɛn iki isɔma umbi. 
\v 12 Uba umum irherhuwa umbi arherhe ra abinkɛ aka uwe ru upfung nu umbi asi iwembi ri imangmang, ude umbi akorha aguse na awe ru imangmang umum ĩba isɔma umbi abinkɛ aka awe ra afã? 
\v 13 Unera anasi ifũã ra afã. Ungwɛ̃-Ner ukpekũ unga aka adzek umɔ acipuwa. 
\v 14 Ru nyaku Umusa aka aberi ibvui nu ucici ra arhum, rimi hã ikɛi awu ufang umbɔ aberu Ungwɛ̃-Ner, 
\v 15 agɛ uwuruwi aka awea ri imangmang ru unga ama akpo urhɛ uwu ugbagbaa.
\p
\v 16 <<Unum abemu upfunga akarhãrhã nggee unga adzowe unanyĩ Ungwɛ̃nga, agɛ ubɛn unera aka awea ri imangmang ru unga asi íkpea, bɔr unga awuri ikpo urhɛ uwu ugbagbaa. 
\v 17 Unum asi idenuka Ungwɛ̃nga ru upfung agɛ unga atsu uvau ru upfung, bɔr agɛ upfung ukpo ififɔrh ru uboknga. 
\v 18 Ubɛn uwuku uwe ru imangmang ru Ungwɛ̃ Unum, asi ítsumbɔ uvau ru unga, bɔr uwuruwi aka asi iwea ri imangmang ru unga, aka atsumbɔ uvau ru unga, ubinkutsu asi idzowuka imangmang ri itsok unanyĩ Ungwɛ̃ Unum. 
\v 19 Nu izharha arherhenga iwe ri iminɛ. Irhirhang itsĩwã ru upfung, bɔr anera abemu uzĩ anangmbɔ irhirhang, ubinkutsu itsermbɔ iwu iyiki ibewe. 
\v 20 Ubɛn uwuku utɔ̃itser iyiki ibewe akpɛ̃ irhirhang, asi íbanga ri irhirhang, utsur umbɔ anyãmbɔ itsernga. 
\v 21 Bɔr uwuku utɔ̃itser idzidzɛrhe aka isaka aba ra anang aka arhurhang ngge itsú umbɔ anyã ra awiya agɛ abinkɛ unga aka adɛ̃ɛ̃ ikikorhe awu Unum ayike unga.>>
\s1 Ideka Uyohana Uner Ubɔtisima  //  ru Uyesu
\p
\v 22 Akɛrɛ aka amaa, Uyesu nu angwɛ̃ imesanga adzek azĩmbɔ abĩ Uyahudiya, umɔ unga amaa inuma irhɛirhɛ nggu umbɔ, anu ikorhuwe ubɔtisima ra anera. 
\v 23 Uyohana ikɛi anu ikorhuwe ubɔtisima ru Uainon uku ukhapa nggu Usarhim, ubinkutsu amɛ̃ awu arhɛrhɛ umɔ. Anera ubɛn unum akɛyi ru unga umɔ azĩ isorhu ubɔtisima. 
\v 24 Akɛrɛ ha akorhuke kata, umbɔ adɔrha agbange Uyohana ru ugborzĩ. 
\v 25 Umɔ angwɛ̃ imesu Uyohana atsĩmbɔ uning nggu utsa Uyahuda uwɔɔ ra arherhi isorh iyor ru nyaka agbeyi abi Uyahuda. 
\v 26 Umbɔ azĩmbɔ ru Uyohana agɔr unga agɛ, <<A umarhem, utsa ha umbi aka awu nggu unga unum hã ru ugar ubang Azɛ̃ Urdun, uwu ha ungo uku udzowe ideka ri itsinga hã, unggawɔ nggɔɔ adɛ̃ɛ̃ isorhuwe ubɔtisima. Anera kishoo azĩ ru unga.>>
\p
\v 27 Mɔcɛ Uyohana agɛ, <<Unera asi idɛ̃ɛ̃ ayɛisa ubin, Unum aba asi ídzowuka ukpɔ ra afã. 
\v 28 Umbi awu idekamum, umum ĩgɔr ugɛ, <Asi iwea umum iwu Ukiristo, bɔr adena umum inggbaashia ĩba.> 
\v 29 Utsak uwuku ufa unga apfunu utsɛrh uwuku ufa. Bɔr uwɛrhu utsak uwuku ufa uwuku uzĩ irhowa ipfuna hã aka isaka adzɛu igũ irhak utsak uwuku ufa, na aka isaka agɔm anggɔm ri ivangyɛ unga aka igũ irhak utsak uwuku ufa ha. Anggɔm hã awu akimum, atsuafɛr icɛrɛ. 
\v 30 Awu ufang unga awu ukugɔnga, bɔr awu ufang umum iwu uku ucia.
\s1 Uwuruwi aka adzeka afã aba
\p
\v 31 <<Uwuruwi aka adzeka afã aba ananga anera kishoo. Uwuruwi aka adzeka abĩ awu uwu abĩ na arherhe ra abinkɛ aka awu ra abĩ. Uwuruwi aka adzeka afã aba ananga kishoo. 
\v 32 Unga arherhe ideka ubinkpi unga aka agũ na anyã, bɔr anera asi iyɛimbɔ idekanga. 
\v 33 Ubɛn unera aka ubemu idekanga atsu utsar adɛyiwe ugɛ Unum arherhi idzidzɛrhe. 
\v 34 Uwu ha Unum aka adene arherhe irhɛm Unum, ubinkutsu adzowe Ipfu iyiriyɛ iki isi ímaangge. 
\v 35 Utɛ abemu Ungwɛ̃ na atsuke abina kishoo ru uboknga. 
\v 36 Ubɛn uwuku uwe ru imangmang ru Ungwɛ̃ awea ru urhɛ uwu ugbagbaa, bɔr ubɛn uwuku ukpɛ̃ɛ̃ Ungwɛ̃ asi ínyãã urhɛ, ubinkutsu avɔm Unum awu ni itsinga.>>
\c 4
\s1 Uyesu arherhe nggu utsɛrh Usamariya
\p
\v 1 Abi Ufarisi aka agũ ugɛ Uyesu ani akposha angwɛ̃ imesa ananga Uyohana na ani akorhuwe umbɔ ubɔtisima. 
\v 2 Bɔr asi iwea Uyesu aka isaka akorhuwe umbɔ ubɔtisima hã, awu angwɛ̃ imesanga aka isaka akorhuwe. 
\v 3 Ivangyɛ Uteijee aka agũ akɛrɛ, unga asoka ru Uyahudiya na abvui azĩã Ugarhirhi.
\p
\v 4 Unga awuri itsĩ ru Usamariya atɔng. 
\v 5 Nggee unga aba atsĩ ru uteu ukpɔɔ ru Usamariya umbɔ iki iyisa Usaikar, ukhapa ra abĩkɛ Uyakubu aka adzowe ungwɛ̃nga Uyusuf. 
\v 6 Uvãã amɛ̃ Uyakubu uwe ra anang hã. Azhe uzɛ̃rhã aka afɛr Uyesu, unga asei ra angwĩ uvãã amɛ̃ hã. Aka awu idzingga atenuma.
\p
\v 7 Utsɛrh Usamariya uwɔɔ aka aba ishɔyi amɛ̃, Uyesu agɔr unga agɛ, <<Ungo uma udzaango amɛ̃ umum ihwa?>> 
\v 8 Angwɛ̃ imesanga aka azĩmbɔ ru utepa igoi ubingha. \fig Uyesu nggu utsɛrh Usamariya|alt="Jesus and Samaritan woman" src="LB00302b.TIF" size="col" loc="JHN 4.7" copy="Louise Bass" ref="4.7"\fig*
\p
\v 9 Utsɛrh Usamariya ha agɔr unga agɛ, <<Ungo uwu utsa Uyahuda. Umum iwu utsɛrh Usamariya. Awu use utsu ungo urhusa umum amɛ̃ aka ahwa?>> Unga arhusa akɛrɛ ubinkutsu abi Uyahuda aka asi isaka agbopumbɔ nggu abi Usamariya.
\p
\v 10 Uyesu agɔr unga agɛ, <<Uba ungo uhwɛngo izũwã Unum nu unerwi aka arhusa ungo amɛ̃ aka ahwa, ungo uwuri ifɛnungo unga, unga adzaa ungo amɛ̃ akika adzowe urhɛ.>>
\p
\v 11 Utsɛrh ha agɔr Uyesu agɛ, <<A uteiya, umum inyã ungo ushiɔ ru ubin ukpuku ushɔi nu uvãã amɛ̃ ukpi uwu ughorghotakpɔ. Ri inɛ̃ɛ̃ ungo iki ikpo amɛ̃ akika adzowe urhɛ ha? 
\v 12 Use ungo unango utɛmɛn Uyakubu, unga aka aneka uvãã amɛ̃ ru umɛn? Unga nibikanga ahwa amɛ̃ hã, ikɛi angwɛ̃nga, nu íjuɛnga aka ahwa umɔ.>>
\p
\v 13 Uyesu agɛ, <<Ubɛn uwuku uhwa amɛ̃ akɛrɛ awuri ibvui agũã ugɔ̃ amɛ̃ ikɛi. 
\v 14 Bɔr ubɛn uwuku uhwa amɛ̃mum iki ĩdzowe unga asi íbvui agũã ugɔ̃ amɛ̃ ugbagbaa. Amɛ̃ hã umum iki idzowe unga awuri iwu akwiu amɛ̃ ru umbɔ aka idzowe urhɛ uwu ugbagbaa.>>
\p
\v 15 Utsɛrh ha agɔr unga agɛ, <<A uteiya, udzaa umum amɛ̃ hã utsur umum ibvui ĩgũmum ugɔ̃ amɛ̃ ikɛi ni isi íbvui ikɛyiwamum ishɔng amɛ̃ nggimi.>>
\p
\v 16 Uyesu agɔr unga agɛ, <<Uzĩ uyisu utsakngo umbi aba nggimi.>>
\p
\v 17 Unga agɛ, <<Umum ishimum ru utsak.>>
\p Uyesu agɔr unga agɛ, <<Ungo urherhi idzidzɛrhe ungo uku ugɔr ugɛ, ungo ushiɔ ru utsak. 
\v 18 Ubinkutsu ungo uku uweɔ ra atsaka atɔ̃ɔ̃ nu unerwi umbi aka awu nggu unga icɛrɛ asi iwea utsakngo. Ungo urherhe ishaa idzidzɛrhe.>>
\p
\v 19 Utsɛrh ha agɛ, <<A uteiya, umum inyã ungo uwu uner uwuku usɔm Arherhu-Num. 
\v 20 Atokamɛn adzowe Unum igɔng ri igũ iyɛrɛ, bɔr umbi abi Uyahuda agɛ Urusharhima ukpɔ umɛ̃ɛ̃ awu ufang anera adzowe igɔng ru Unum.>>
\p
\v 21 Uyesu agɔr unga agɛ, <<A utsɛrh ha, uwe ru imangmang ra abinkɛ umum iki irherhe. Ivanga niyɔ ibarɔ anera asi ídzowukumbɔ Utɛ igɔng ri igũ iyɛrɛ use ru Urusharhima. 
\v 22 Umbi abi Usamariya asi ihwɛngmbi ubinkpi umbi aka idzowe igɔng. Bɔr umɛn abi Uyahuda ihwɛngmɛn ubinkpi umɛn iki idzowe igɔng, ubinkutsu udĩ ififɔrh udzeka ra abi Uyahuda. 
\v 23 Bɔr ivanga niyɔ ibarɔ, iki ibangge, abika adzowe igɔng idzidzɛrhe aka idzowe Utɛ igɔng ri Ipfu nu idzidzɛrhe, ubinkutsu Utɛ abee ikpũ abi ha adzowe unga igɔng. 
\v 24 Unum awu ipfu, abika adzowe unga igɔng ikɛi awu ufang umbɔ adzowe igɔng ri Ipfu nu idzidzɛrhe.>>
\p
\v 25 Utsɛrh ha agɛ, <<Umum ihwɛng Uarhmasihu, awu unga umbɔ iki iyisa Ukiristo, nggawɔ abarɔ. Ivangyɛ unga aka iba, unga awuri idɛyiwanga umɛn abina kishoo.>>
\p
\v 26 Mɔcɛ Uyesu adɛyiwe unga agɛ, <<Umum uner arherhakɛ nggu ungo, iwu unga.>>
\s1 Angwɛ̃ imesa abvui aba ru Uyesu
\p
\v 27 Ivang hã niyɔ angwɛ̃ imesanga abvui aba adzeidzeu umbɔ aka anyã unga adɛ̃ɛ̃ arherhe nggu ukutsɛrh. Bɔr unera asi igɔra agɛ, <<Ungo ubee use,>> use arhusa unga agɛ, <<Awu use utsu ungo urherha arherhe nggu unga?>>
\p
\v 28 Mɔcɛ utsɛrh ha abɔruka idzum amɛ̃nga umɔ na atsĩã ru utepa na agɔr anera agɛ, 
\v 29 <<Àka aba anyã unerwi aka adɛyiwa umum kishoo abinkɛ umum iki ikorhe! Awu unga awu Ukiristo?>> 
\v 30 Umbɔ adzeku utepa aba ra anang Uyesu.
\p
\v 31 Angwɛ̃ imesanga ashɔ̃rhã unga agɛ, <<A umarhem, uma ugha ubingha.>>
\p
\v 32 Bɔr unga agɔr umbɔ agɛ, <<Umum iwemum ru ubinkpi umum iki igha umbi aka asi ihwɛngmbi ukpɔ.>>
\p
\v 33 Mɔcɛ angwɛ̃ imesanga arhusa adɔka agɛ, <<Use unera akũ ubingha akowe unga?>>
\p
\v 34 Bɔr Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Ubinghamum ukpi, umum ikorhu ubin amɛn uwuku udena umum ĩba, ikɛi imashuwe itseryɛ unga aka adzaa umum. 
\v 35 Uba umbi aka isaka agɔr agɛ, <Abɔr afɛ̃ɛ̃ anaa umbɔ atirhi igbɛr abin>? Bɔr umum idɛyiwa umbi, aka agbisha arhi icanga. Iki ikɔ̃ngge, ni iki iwengge iyiki igbigbɛr. 
\v 36 Uner uwuku ugbɛr abin hã aka ikpoa itosanga, ikɛi unga ani ikɔng anera aka akpo urhɛ uwu ugbagbaa, ngge itsú uner uwuku udoi nu uner uwuku ugbugbɛr agɔm anggɔm urhɔnga. 
\v 37 Ake awu idzidzɛrhe, ake aka agɔr agɛ, <Uwɔɔ adoi, nu uwɔɔ agbɛr.> 
\v 38 Umum idena umbi igbɛr abinkɛ umbi aka asi itɔ̃mbi itser ake. Abɔɔ umbɔ atɛ̃wã itsera, umbi agbɛr ugarh ititɛ̃wãmbɔ.>>
\p
\v 39 Abi Usamariya awu arhɛrhɛ ru uteu ha umbɔ aka awe ru imangmang ru Uyesu ri itsi ideka utsɛrh ha aka agɔr agɛ, <<Unga adɛyiwa umum kishoo abinkɛ umum iki ikorhe.>> 
\v 40 Abi Usamariya aka aba ru unga, umbɔ ashɔ̃rhã unga asei nggu umbɔ, unga asei inuma ivaa. 
\v 41 Arherhanga atsu anera arhɛrhɛ awe ru imangmang.
\p
\v 42 Umbɔ agɔr utsɛrh ha agɛ, <<Umɛn iwe ru imangmang ru Uyesu, ubinkutsu asi iwea ubinkpi ungo uku urherhe ukpekũ, bɔr icɛrɛ umɛn igũmɛn nibikamɛn ni ihwɛngmɛn ugɛ uwɛrɛ ha idzidzɛrhe unga awu Uwuku Ufɔrh upfunga.>>
\s1 Uyesu akerhuwe ungwɛ̃ uner itser ijee
\p
\v 43 Inuma ivaa ha iki imaa unga asok azĩã Ugarhirhi. 
\v 44 Uyesu nibikanga adekuka ugɛ uner uwuku usɔm Arherhu-Num aka isaka ashia ri imor ra abĩnga. 
\v 45 Ivangyɛ unga aka itsĩ Ugarhirhi, abi Ugarhirhi ayɛi unga aboka avaa, ubinkutsu umbɔ ikɛi azĩmbɔ Irhowa Iyiki Igar Utɔng hã ru Urusharhima na anyãmbɔ kishoo abin Uyesu aka akorhe.
\p
\v 46 Mɔcɛ Uyesu abvui azĩã iyepu uteu Ukana ukpu Ugarhirhi, anangkɛ unga aka adzipa amɛ̃ ake awu amɛ̃ inebi. Utsa uner itser ijee nuwɔ uwuruwi ungwɛ̃nga aka aghonga unga ru Ukafanahum. 
\v 47 Ivangyɛ utsa ha aka agũ ugɛ Uyesu aka adzeku Uyahudiya abvui abanga Ugarhirhi, unga azĩ ru unga ashɔ̃rhã unga ama aba akerhuwe ungwɛ̃nga, aka abɔr akpe.
\p
\v 48 Uyesu agɔr unga agɛ, <<Umbi aba asi inyãmbi atsar nu abin idzeu, umbi asi íwembi ri imangmang.>>
\p
\v 49 Uner itser ijee ha agɛ, <<A Uteiya, uba umɛn izĩmɛn utsur ungwɛ̃mum akpea.>>
\p
\v 50 Uyesu agɔr unga agɛ, <<Ungo udɛ̃ɛ̃ uzĩɔ. Ungwɛ̃ngo awuri ibɛka.>>
\p Utsa ha awea ri imangmang nu ubin Uyesu aka arherhe nggu unga, umɔ unga azĩã. 
\v 51 Ana awe ru utsĩndĩ ugãrhãnga agbanga unga, agɔr unga agɛ, <<Ungwɛ̃ngo abɛka.>> 
\v 52 Unga arhusa umbɔ ivangyɛ ungwɛ̃ hã aka atirhi igũ ugarha. Umbɔ agɔr unga agɛ, <<Imani iyor ha ineke unga arhɛkɛ ru ukara unying.>>
\p
\v 53 Utei ungwɛ̃ hã ayita, ivang hã niyɔ Uyesu agɔra unga agɛ, <<Ungwɛ̃ngo awuri ibɛka.>> Nggee unga nu aner iyanga kishoo awe ru imangmang.
\p
\v 54 Akɛrɛ awu ubin idzeu ukpu uvaa Uyesu aka akorhe unga aka adzeku Uyahudiya azĩ Ugarhirhi.
\c 5
\s1 Akerhuwe ru ukaukpi umbɔ  //  aki iyisa Ubetasda
\p
\v 1 Akɛrɛ aka amaa, Uyesu azĩã irhowa abi Uyahuda ru Urusharhima. 
\v 2 Ru Urusharhima ukau amɛ̃ nukpɔ umbɔ iki iyisa ri idũ abi Uyahuda agɛ Ubetasda. Ukpɔ ukhapa ru angwĩ ufɔm, anangkɛ ídɔi iki itsĩ. Aka akũ atarh atang nggaa atsurha atɔ̃ɔ̃ adzipu ukau ha. 
\v 3 Awu ra atsurha ha abi irhãrhã nu abi ibvuta, nu akatarhu nu abi ishayi iyor arhɛrhɛ aka isaka anu umɔ.\f + \fr 5.3 \fr*\ft Abvur akɔɔ aki itsɛng abok aki isha agɔrke ikɛi ugɛ, \ft*\fqa Ubinkutsu iva-ivanga ipfu itser-Num iki isaki icipuwa ru ukau amɛ̃ hã iba idzipa ukpɔ. Kishoo uwuruwi aka agbaashia atsĩã ra amɛ̃ hã ivangyɛ ake aka idzipa amaa, unga awuri ikikerhunga irhãrhĩ iyornga kishoo.\fqa*\f* 
\v 5 Uner uwɔɔ aka amaa imɛka isɔka itaar ni imɛka utɔrɔk asi idɛ̃ɛ̃ azɛ̃rhũnga. 
\v 6 Uyesu aka anyã ininunga, ikɛi ahwɛnga utsa ha aka adãrhũnga nggu irhãrhã hã, unga arhusu uner irhãrhã hã agɛ, <<Ungo ubeengo ikikerhe?>>
\p
\v 7 Uner irhãrhã hã agɛ, <<A uteiya, umum ishimum ru unera aka iyika umum itsĩ ru amɛ̃ ivangyɛ ake aka idzipa. Umum ĩba itita ibee itsitsĩwã, uwɔɔ agbaangashia ru umum.>>
\p
\v 8 Mɔcɛ Uyesu agɔr unga agɛ, <<Usisok, unyangu ufarngo, ukũ uzɛ̃rhã!>> 
\v 9 Kanying, uner ha akerhunga. Anyangu ufarnga atirhunga uzɛ̃rhã.
\p Akɛrɛ ha akorhe ru unum ukpuku uwosha. 
\v 10 Nggee anggbaashi abi Uyahuda agɔr utsa ha aka akerhe agɛ, <<Awu unum ukpuku uwosha. Ikpem ikɛnngge ungo itsã ufar.>>
\p
\v 11 Bɔr utsa ha agɛ, <<Unerwi aka akerhuwa umum agɔr umum agɛ, <Unyangu ufarngo uso uzɛ̃rhã.> >>
\p
\v 12 Nggee umbɔ arhusa unga agɛ, <<Awu ungamɔ uner ha aka agɔr ungo ugɛ unyanga umgbɔ uso uzɛ̃rhã?>>
\p
\v 13 Utsa ha aka akerhe asi ihwɛngnga awu ungamɔ akerhuwe unga, ubinkutsu Uyesu aka azɛ̃rhã atsĩã ra anera arhɛrhɛ umɔ.
\p
\v 14 Ivanga ukunjiir iki itɔng Uyesu akpo unga ri Iya-Num na agɔr unga agɛ, <<Unyã ungo uku ukerhungo! Uneke arhim utsur ubin uku unangkpɔ akɛrɛ ha ukpokpɔ ungo.>> 
\v 15 Utsa ha azĩ adɛyiwe anggbaashi abi Uyahuda agɛ awu Uyesu unga akerhuwe unga.
\s1 Urhɛ ru ubok Ungwɛ̃
\p
\v 16 Ngge itsu anggbaashi abi Uyahuda adzowe uver ru Uyesu, ubinkutsu itser iyiki ikikerhe ha unga aki itɔ̃ ru unum ukpuku uwosha. 
\v 17 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Utɛmum anu itser utsɛku irherɛ, umum rimi hã ini ititɔ̃.>> 
\v 18 Arherha akɛrɛ atsu anggbaashi abi Uyahuda abee ifɛre Uyesu. Agɔr agɛ unga asi izharhuka ikpem unum ukpuku uwosha ukpekũ, bɔr unga agɔr agɛ Unum awu Utɛnga na anu inyãngu itsinga uku kpengkpeng nggu Unum.
\p
\v 19 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, Ungwɛ̃ asi íkorhunga ifɛrhɛ nibikanga, unga akpurha akorhu ubinkpi unga aka anyã Utɛnga aki ikorhe, ubinkutsu ubinkpi Utei iki ikorhe awu ukpɔ Ungwɛ̃ hã awuri ikorhe. 
\v 20 Ubinkutsu Utɛ abemu Ungwɛ̃ na adɛyiwe unga kishoo abinkɛ unga aka isaka akorhe. Ĩĩ, umbɔ awuri idɛyiwe unga abinkɛ aka anangke akɛrɛ ha nu umbi awuri idzedzeu. 
\v 21 Ru nyaku Utɛ iki isoyiwe abika akpukpe na adzowe umbɔ urhɛ, rimi Ungwɛ̃ hã awuri idzowe urhɛ ru kishoo abirabɛ unga aka abee idzidzowe. 
\v 22 Rimi hã, Utɛ asi ítsuka uvau ru unera, bɔr adzowe ijee itsu uvau ru Ungwɛ̃nga, 
\v 23 ngge itsú umbɔ kishoo adzowe igɔng ru Ungwɛ̃ ru nyaka umbɔ iki idzowe igɔng ru Utɛ. Uwuruwi aka asi idzowuka igɔng ru Ungwɛ̃, asi idzowuka igɔng ru Utɛ uwuku udene unga.
\p
\v 24 <<Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, uwuku ugũ arherhamum na adzowuka imangmang ru uwuku udena umum ĩba, awea ru urhɛ uwu ugbagbaa na asi ítsumbɔ unga uvau. Unga aka agar akpe azĩã urhɛ. 
\v 25 Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, ivanga niyɔ ibarɔ ni iki ibangge abika akpe awuri igũmbɔ urhɛm Ungwɛ̃ Unum nu abika agũ hã awuri ibɛkmbɔ. 
\v 26 Ru nyaku Utɛ aka awe ru urhɛ ri itsikamnga, rimi hã unga aka adzowe Ungwɛ̃nga ijee iyiki idzowe urhɛ. 
\v 27 Utɛ ikɛi adzowuka unga ijee iyiki ivarha arherhe, ubinkutsu unga awu Ungwɛ̃-Ner.
\p
\v 28 <<Niba agũmbi idzeu akɛrɛ ha, ivanga niyɔ ibarɔ kishoo abika awe ra adzak awuri igũmbɔ urhɛmnga 
\v 29 na adzeka. Abika akorhe iyiki ize awuri isok ra akpe abɛk, bɔr abika akorhe iyiki ibewe awuri isok akpo uvau itsitsĩme. 
\v 30 Umum nibikami isi ídɛ̃ɛ̃ ikorhumum ubin. Umum itsu uvau ubinkpi umum iki igũ ukpekũ. Itsu uvaumum iwu iyiki irhika, ubinkutsu isi idɔsumum ubinkpi amɛnmum aki ibee bɔr aki uwuku udena umum.
\s1 Ideka ri itsi Uyesu
\p
\v 31 <<Umum ĩba idzowe ideka itsimum, idekamum isi iwengge idzidzɛrhe. 
\v 32 Bɔr uner uwɔ aba adzowe ideka ri itsimum, umum ihwɛng ideka ha ri itsimum iwe idzidzɛrhe.
\p
\v 33 <<Adzaanga umbi ideka idzidzɛrhe ri ivangyɛ umbi adene anera azĩ ru Uyohana. 
\v 34 Asi iwea ugɛ umum itsorhi itsimum ri ideku unera, bɔr umum irherhe rimi ngge ítsu umbi adɛ̃ɛ̃ akpo ififɔrh. 
\v 35 Uyohana awu ru nyaki irhirhang iki igar ni irhang, umbi atsũmbi igũibɛn irhirhangnga ri ivanga ukunjiir.
\p
\v 36 <<Bɔr umum iwemum ri idekayɛ iki inangngge ideka Uyohana. Ubinkutsu itseryɛ Utɛmum aka adzaa umum imasha, iyiriyɛ umum iki inũ itɔ̃ icɛrɛ, ngge idekuwe ugɛ awu Utɛ unga adena umum. 
\v 37 Utɛ uwuku udena umum adzowuka ideka ri itsimum. Umbi anasi anyãmbi unga use agũmbi urhɛmnga 
\v 38 nu arherhanga asi iseike ru umbi, ubinkutsu umbi asi iwembi ri imangmang ru uwu ha unga aka adene. 
\v 39 Umbi atsu amɛnmbi ivarhi itsɛng Arherhu-Num, ubinkutsu umbi akaifɛrhkɔ ugɛ umbi awuri ikpikpombi urhɛ uwu ugbagbaa ru ngge. Itsɛng Arherhu-Num hã ngge idzowe ideka ri itsimum. 
\v 40 Bɔr umbi akpɛ̃mbi iba ru umum aba akpo urhɛ.
\p
\v 41 <<Umum isi iyɛimum ikpikpoi ra anera. 
\v 42 Bɔr umum ihwɛng umbi. Umum ihwɛng ugɛ umbi asi ibemumbi Unum ra amɛnmbi. 
\v 43 Umum iba ri itsok Utɛmum, umbi asi iyɛimbi umum, bɔr uwɔɔ aba, aba ri itsok ukamnga, umbi awuri iyɛimbi unga. 
\v 44 Umbi awuri ikorha aguse na awe ru imangmang uba umbi ayɛi ukpoi ra adɔkambi, bɔr umbi asi ibeembi iyɛi ikpikpoi iki idzeku Unum unying ukpekũ?
\p
\v 45 <<Bɔr aka niba akaimbi ifɛrhkɔ ugɛ umum iwuri ihwitumum umbi ru Utɛ. Uwuku uhwita umbi awu Umusa, uwuruwi umbi aka afosa. 
\v 46 Agɛ umbi awembi ri imangmang ru Umusa, umbi awuri iwembi ri imangmang ru umum, ubinkutsu unga atsɛng itsɛng ri itsimum. 
\v 47 Bɔr umbi aba ashimbi ri imangmang ra abinkɛ Umusa aka atsɛng, umbi akorha aguse na awe ru imangmang ra abinkɛ umum iki irherhe?>>
\c 6
\s1 Uyesu afuka anera anaka agɔnga atɔ̃ɔ̃
\r (Umat 14.13-21; Umar 6.30-44; Irh 9.10-17)
\p
\v 1 Akɛrɛ aka amaa Uyesu agar Ukau ukpu Ugarhirhi, ukpɔ uku uwe ukau ukugɔng ukpu Utibariya. 
\v 2 Nggaa ikikɔng anera idɔsa unga, ubinkutsu umbɔ aka anyã atsar abin idzeukɛ unga aka akorhuwe abi irhãrhã. 
\v 3 Mɔcɛ Uyesu afũã ri ifɛn igũ aseisa umɔ nggu angwɛ̃ imesanga. 
\v 4 Irhowa Iyiki Igar Utɔng iyi abi Uyahuda iki iyongge.
\p
\v 5 Ivangyɛ Uyesu aka abera asunga anyã anera arhɛrhɛ aka aba ru unga, unga agɔr Ufirhibu agɛ, <<Umɛn igoi uborodi ri inɛ̃ɛ̃ ukpɔ umɛ̃ɛ̃ aner abɛrɛ?>> 
\v 6 Unga arhusa rimi avira unga, ubinkutsu unga aka ahwɛnga ra amɛnnga ubinkpi unga aka ikorhe.
\p
\v 7 Ufirhibu agɔr unga agɛ, <<Uborodi ukpu imang itser afɛ̃ɛ̃ utɔrɔk usi ímɛ̃kpɔ ubɛn unera akpo atsɔr idiki unying!>>
\p
\v 8 Uwɔɔ ra angwɛ̃ imesanga hã agburh Uandarawu, ungwɛ̃mbɔ Usiman Ubitru, arherhe agɛ, 
\v 9 <<Ungwɛ̃ uwɔɔ uwi nggimi nggu ípo uborodi\f + \fr 6.9 \fr*\ft Akũ akɔ̃ ubin ukpɔɔ umbɔ iki iyisa ubarhe akorhu uborodi ukpirɛ, ikpũ uborodi ha uwu ubingha atsũwã.\ft*\f* itɔ̃ɔ̃ nu abɛrh avaa. Bɔr iwuri imɛ̃ use nggu arhɛrha aner abɛrɛ?>>
\p
\v 10 Uyesu agɛ, <<Àka agɔr anera asei isei.>> Ra anang hã ubĩĩ uwu urhɛrhɛ umɔ, anera kishoo aseisa abĩ. Akatsak atsĩmbɔ anaka agɔnga atɔ̃ɔ̃. 
\v 11 Mɔcɛ Uyesu anyangu ípo uborodi ha, unga aka atar uwɛɛ ru Unum, na agashuwe anera aka asei ubinkpi uku imɛ̃ ru umbɔ. Rimi hã unga aka akorhe nggu abɛrh ha.
\p
\v 12 Ivang umbɔ aka atãi ashuur, unga agɔr angwɛ̃ imesanga agɛ, <<Àka arhɔsa awushunga aka abɔr utsur ubin ugbakpɔ abĩ.>> 
\v 13 Ri ípo uborodi itɔ̃ɔ̃ hã, anera aka atãi na abɔre, angwɛ̃ imesanga arhɔsa awushu uborodi na atɔke azĩnga usɔka na avaa.
\p
\v 14 Ivang anera aka anyã utsar ubin idzeu Uyesu aka akorhe, umbɔ agɛ, <<Idzidzɛrhe, unga awu uner uwuku usɔm Arherhu-Num hã Unum aka abemuwa umɛn.>> 
\v 15 Uyesu aka ahwɛnga agɛ anera abee atsime unga iyɛrhe ri inggang, unga abvui afũã ni igũa ikiyikanga.
\s1 Uyesu azɛ̃rhã nu amɛ̃
\r (Umat 14.22-33; Umar 6.45-52)
\p
\v 16 Urhɛɛ uku uwe, angwɛ̃ imesanga acipa azĩmbɔ ru ukau ha, 
\v 17 anangkɛ umbɔ aka atsĩ ukhukhɔɔ amɛ̃ na agar ukau ha azĩmbɔ Ukafanahum. Ri ivang hã ananga aka atirhi iwu uzĩ, nu Uyesu anasi ibanga ru umbɔ kata. 
\v 18 Nggaa ugba ukerketakpɔ ubvun amɛ̃ ru ukau ha. 
\v 19 Umbɔ aka azĩmbɔ akirhomita atɔ̃ɔ̃ use utɔ̃ĩ, umbɔ anyã Uyesu azɛ̃rhã nú amɛ̃ aba ayoku ukhukhɔɔ ha. Iwei ifɛr umbɔ. 
\v 20 Bɔr unga agɔr umbɔ agɛ, <<Awu umum. Niba agũmbi iwei.>> 
\v 21 Mɔcɛ umbɔ ayɛi unga ru ukhukhɔɔ ha nggu anggɔm. Kanying ukhukhɔɔ ha utsĩ anangkɛ umbɔ aka izĩ.
\p
\v 22 Ukpe unum uvaa abika asei ugar ukau ukugɔng hã ahwɛngmbɔ ugɛ awu ukhukhɔɔ unying uku uzĩ ugar ha. Ikɛi ahwɛngmbɔ ugɛ Uyesu ashia ru ukhukhɔɔ ha nggu angwɛ̃ imesanga. Awu angwɛ̃ imesa ha ukpekũ azĩ. 
\v 23 Bɔr akhukhɔɔ akɔɔ aka adzeku Utibariya adɛ̃ɛ̃ akhapa ra anang aner ha aka atãi uborodi ukpu Uteijee aka atar uwɛɛ. 
\v 24 Ivang anera aka anyã agɛ Uyesu nu angwɛ̃ imesanga ashimbɔ ra anang hã, umbɔ atsĩ akhukhɔɔ amɛ̃ na azĩmbɔ Ukafanahum anu ibee Uyesu.
\s1 Uyesu awu uborodi ukpuku  //  udzowe urhɛ
\p
\v 25 Ivangyɛ umbɔ aka anyã unga ugar ukau ha, umbɔ agɔr unga agɛ, <<A umarhem, ukang ungo uku uba nggimi?>>
\p
\v 26 Uyesu agɛ, <<Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, ubinkutsu umbi abeea umum, asi iwea atsar abin idzeu umum iki ikorhe, bɔr awu uborodi ukpɔ umbi aka atãi ashur. 
\v 27 Niba atɔ̃mbi itser ri ibee abin igha akika adak, bɔr aka atɔ̃ itser abinghakɛ aka azĩ utsĩ urhɛ uwu ugbagbaa, akirakɛ Ungwɛ̃-Ner aka awuri idzaa umbi. Awu ru unga Unum Utɛ aka angwɛ̃ utsar ijeenga.>>
\p
\v 28 Mɔcɛ umbɔ arhusa unga agɛ, <<Awu ufang umɛn ikorhu use itɔ̃ itser Unum aka abee?>>
\p
\v 29 Uyesu agɛ, <<Itser Unum aka abee nggayɛ, uwe ri imangmang ru uwuruwi unga aka adene.>>
\p
\v 30 Nggee umbɔ arhusa unga agɛ, <<Ungo uwuri ikorhe utsar ubin idzeu ukusong umɛn iki inyã ni iwe ru imangmang ru ungo? Ungo uwuri ukorhu use? 
\v 31 Atoka-atokamɛn agha umanna ra arhum, ru nyaka umbɔ aka atsɛng ra Arherhu-Num agɛ, <Unga adzowe uborodi uku udzeka afã umbɔ atãi.> \f + \fr 6.31 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Idzi 16.4; Uneh 9.15; Amb 78.24,25\xt*.\f*>>
\p
\v 32 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, asi iwea Umusa unga adzaa umbi uborodi ha ra afã, awu Utɛmum unga adzaa umbi uborodi ukpu idzidzɛrhe uku udzeka afã. 
\v 33 Uborodi Unum hã, uwu unga aka acipuwa ra afã na adzowe urhɛ ru upfung.>>
\p
\v 34 Umbɔ agɛ, <<A Uteiya, utirhi icɛrɛ udzisa umɛn uborodi ha ubɛn unuma!>>
\p
\v 35 Mɔcɛ Uyesu adɛyiwe umbɔ agɛ, <<Umum iwu uborodi ha ukpuku udzowe urhɛ. Uwuruwi aka aba ru umum asi ígũa imerh, nu uwuruwi aka awe ru imangmang ru umum asi ígũa ugɔ̃ ugbagbaa. 
\v 36 Bɔr ru nyaka umum iki idɛyiwa umbi, umbi aka anyãmbi umum nu utsɛku icɛrɛ umbi anasi iwembi ri imangmang. 
\v 37 Kishoo uwuruwi Utɛ aka adzaa umum awuri iba ru umum, nu ubɛn uwuku uba ru umum ikɛi umum isi íwayikũ unga. 
\v 38 Umum ĩdzek ra afã isi ĩbamum ikorhu ubin amɛnmum iki ibee, bɔr ikorhu ubin uwuku udena umum. 
\v 39 Amɛn uwuku udena umum akɛ, agɛ, umum niba igwirhukũ unying ru kishoo abirabɛ unga aka adzaa umum, bɔr umum isoyiwe umbɔ ru unum ukpuku umasha. 
\v 40 Ubin Utɛmum ukpi aka abee agɛ, kishoo uwuku urhi Ungwɛ̃ na awea ri imangmang ru unga awea ru urhɛ uwu ugbagbaa. Mɔcɛ umum iwuri isoyikũ unga ru unum ukpuku umasha.>>
\p
\v 41 Akɛrɛ ha atsu abi Uyahuda adɛ̃ɛ̃mbɔ ibvibvun ri itsi Uyesu ubinkutsu, unga aka agɔr agɛ, <<Umum iwu uborodi ukpuku udzeka afã ucipuwa.>> 
\v 42 Abi Uyahuda agɛ, <<Asi iwea Uyesu nuwi ungwɛ̃ Uyusuf, uwuruwi umɛn iki ihwɛng utɛnga nu uyanga? Ude awu use utsu icɛrɛ unga agɔr agɛ, <Umum idzeka afã icipuwa>?>>
\p
\v 43 Uyesu agɛ, <<Àka neke ibvibvun. 
\v 44 Unera asi ídɛ̃ɛ̃ abanga ru umum utsɛku Utɛ uwuku udena umum iki idarha unga ĩba, nu umum iwuri isoyikũ uner ha ru unum ukpuku umasha. 
\v 45 Atsɛng ra abvur abika asɔm Arherhu-Num agɛ, <Kishoo awu Unum unga imesuwe umbɔ.>\f + \fr 6.45 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uish 54.13\xt*.\f* Ubɛn unera uwuku ukpeto na amesa ru Utɛ awuri iba ru umum. 
\v 46 Unera anasi inyã Utɛ ha akpurha awu uwuku udzeku Unum. Unga ukpekũ unga aka anyã Utɛ ha. 
\v 47 Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, ubɛn unera aka awe ru imangmang awea ru urhɛ uwu ugbagbaa. 
\v 48 Umum iwu uborodi ukpuku udzowe urhɛ. 
\v 49 Atoka-atokambi agha umanna ra arhum, bɔr rimi hã akpembɔ kishoo. 
\v 50 Bɔr aka anyã uborodi ha ukpi uku udzeka afã ucipuwa. Ubɛn unera aka itãi asi íkpea. 
\v 51 Umum iwu uborodi ukpu urhɛ uku udzeka afã ucipuwa. Ubɛn uwuku utãi uborodi ha awuri ibɛka ugbagbaa. Uborodi ha uwu ijuɛ iyormum, iyiriyɛ umum iki iwuri ĩdzowe ngge itsú upfunga uma ubɛk.>>
\p
\v 52 Mɔcɛ abi Uyahuda atsĩmbɔ uning akarhãrhã ru ubinkpi Uyesu aka arherhe na agɔr agɛ, <<Uner uwurɛ awuri ikorha aguse na adzaa ijuɛ iyornga umɛn itãi?>>
\p
\v 53 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, umbi aba asi itãimbi ijuɛ iyor Ungwɛ̃-Ner na ahwambi adzirhnga, urhɛ ushimgbɔ ru umbi. 
\v 54 Ubɛn uwuku utãi ijuɛ iyormum na ahwa adzirhmum awea ru urhɛ uwu ugbagbaa. Umum ikɛi iwuri isoyikũ unga ru unum ukpuku umasha. 
\v 55 Ijuɛ iyormum iwu uborodi ukpu idzidzɛrhe, nu adzirhmum ikɛi awu ubin uku uhwuhwa ukpu idzidzɛrhe. 
\v 56 Ubɛn uwuku utãi ijuɛ iyormum, na ahwa adzirhmum, abɛk ru umum, umum igamum ibɛk ru unga. 
\v 57 Ru nyaku Utɛ uwu urhɛ aka adena umum, na awu ru unga umum iki ibɛk, rimi uwuku unyanga umum iwu ubinghanga, awuri ibɛka ru umum. 
\v 58 Umum iwu uborodi ha uku udzeka afã. Atoka-atokambi agha umanna nu umbɔ akpembɔ, bɔr unera aka atãi ru uborodi ukpirɛ awuri ibɛka ugbagbaa.>> 
\v 59 Uyesu arherha arherhe akɛrɛ kishoo ri ivangyɛ unga aka adɛ̃ɛ̃ imesuwe anera ru ubã ifɛn-Num ru Ukafanahum.
\s1 Irhɛm urhɛ uwu ugbagbaa
\p
\v 60 Igũ rimi hã, angwɛ̃ imesanga arhɛrhɛ agɛ, <<Imesa iyɛrɛ ighong. Ungaa adɛ̃ɛ̃ ayɛi ngge?>>
\p
\v 61 Uyesu aka ahwɛnga agɛ angwɛ̃ imesanga adɛ̃ɛ̃ ibvibvun ri imesa ha. Unga agɔr umbɔ agɛ, <<Imesa ha itsu amɛnmbi aghong? 
\v 62 Ude, amɛnmbi awu aguse umbi aba anyã Ungwɛ̃-Ner afũ azĩã anangkɛ unga aka adzek? 
\v 63 Ipfu-Num ngge idzowe urhɛ. Iyor ishingge ri ijee ubin. Irhɛmyɛ umum iki isɔma umbi idzeku Ipfu ha iyiki idzowe urhɛ. 
\v 64 Bɔr abimbi abɔɔ ashimbɔ ri imangmang.>> Uyesu ahwɛnga utirhi ri inggbaashia abika asheri imangmang, nu uwuruwi aka igha-daknga. 
\v 65 Mɔcɛ unga agɛ, <<Ngge itsu unera asi ídɛ̃ɛ̃ imɛ̃ɛ̃ iba ru umum, Utɛ aba asi ibemuka unga.>>
\p
\v 66 Udzur ri ivang iyɛrɛ arhɛrhɛ angwɛ̃ imesanga aka adɔsa unga abvui anekukumbɔ idɔsa unga.
\p
\v 67 Uyesu arhusa angwɛ̃ imesanga usɔkdũmɛn hã agɛ, <<Umbi abee ibvui azĩ hã ikɛi?>>
\p
\v 68 Usiman Ubitru agɔr unga agɛ, <<A Uteijee, ru ungaa umɛn iki izĩ? Awu ungo uwe ri irhɛm urhɛ uwu ugbagbaa. 
\v 69 Umɛn iwemɛn ri imangmang nu umɛn ihwɛngmɛn ugɛ ungo uwu Usarkasar uwu Unum.>>
\p
\v 70 Mɔcɛ Uyesu agɛ, <<Asi iwea umum isɛng umbi kishoo usɔkdũmɛn? Bɔr unying ru umbi awu undenggũ!>> 
\v 71 Arherhe akɛrɛ ru Uyahuda ungwɛ̃ Usiman Uiskariyoti, unying ru umbɔ usɔkdũmɛn hã, uwuruwi aka igha-daknga.
\c 7
\s1 Uyesu azĩ Irhowa Atsurha
\p
\v 1 Akɛrɛ aka amaa, Uyesu azɛ̃rhã atsĩrhã amaa Ugarhirhi. Bɔr unga asi ibeenga itsĩ ru Uyahudiya, ubinkutsu anggbaashi abi Uyahuda abika awu nggɔɔ ha abee ifɛre unga. 
\v 2 Ivangyɛ Irhowa Atsurha abi Uyahuda iki iyo, 
\v 3 angwɛ̃mbɔ agɔr unga agɛ, <<Imɛ̃ngge ungo uzĩ Uyahudiya, ngge itsú angwɛ̃ imesango anyã abin idzeukɛ ungo iki ikorhe. 
\v 4 Uwuku ubee anera ahwɛng unga akarhãrhã asi íwɔka ubinkpi unga iki ikorhe. Ungo uku ukorha abina akɛrɛ, udɛyiwe itsingo ru upfunga uhwɛng.>> 
\v 5 Uko angwɛ̃mbɔ ashimbɔ ri imangmang ru unga.
\p
\v 6 Nggee Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Ivanga inasi iwengge ru umum kata, bɔr ru umbi ubɛn ivang iwengge. 
\v 7 Umbi, upfunga usi ídɛ̃ɛ̃ ukpɛ̃kpɔ umbi, bɔr ukpɛ̃kpɔ umum ubinkutsu umum idekuwe ugɛ abinkɛ ukpɔ iki ikorhe awu aka abewe. 
\v 8 Umbi aka azĩ irhowa ha. Umum isi ízĩmum irhowa ha, ubinkutsu ivangmum inasi ibangge kata.>> 
\v 9 Unga aka amaa irherha akɛrɛ ha, mɔcɛ unga aseisa ru Ugarhirhi.
\p
\v 10 Bɔr ivang angwɛ̃mbɔ aka azĩmbɔ irhowa ha, unga azĩã ikɛi. Unga asi izĩã ukupɛ̃ɛ̃ bɔr ri iwɔk. 
\v 11 Anggbaashi abi Uyahuda anu ibeea unga ra anang irhowa ha, arhusa agɛ, <<Uner ha awerɛ unga?>>
\p
\v 12 Ikikɔnga aner ha ini ibvun urherhe nggu adɔka ri itsinga. Abɔɔ agɛ, <<Awu uner uwuku uze.>> Abɔɔ ikɛi agɛ, <<Ĩ'ĩ, anu irhɛm anera.>>
\p
\v 13 Bɔr unera asi irherhunga arherhe Uyesu ukupɛ̃ɛ̃ ubinkutsu, anu igũ iwei anggbaashi abi Uyahuda.
\s1 Uyesu amesuwe ru irhowa
\p
\v 14 Ivangyɛ umbɔ aka agha uteng ivang irhowa ha, Uyesu atsĩ ri Iya-Num atirhunga imesuwe. 
\v 15 Anggbaashi abi Uyahuda adzeidzeu arhusa agɛ, <<Utsak uwurɛ akorha aguse na ahwɛng rimi? Nggawi anasi itsĩa imesa.>>
\p
\v 16 Uyesu agɛ, <<Imesamum isi iwengge iyimum. Idzeka ru Unum uwuku udena umum ĩba. 
\v 17 Ubɛn unera aka asɛng ikorhu ubinkpi Unum aka abema, awuri ihwɛngnga use imesamum idzeku Unum, use iwu iyimum. 
\v 18 Uwuruwi aka anu imesuwe abin ukamnga, anu ibeewe itsinga ikpikpoi. Bɔr uwuku ubeewe ikpikpoi ru uwuku udene unga awu uner idzidzɛrhe. Ashia ri igbɛrangwĩ ri itsinga. 
\v 19 Asi iwea Umusa adzaa umbi Íkpem? Bɔr umbi asi ikpɔmmbi Íkpem hã. Awu use utsu umbi abee ifɛre umum?>>
\p
\v 20 Anera agɛ, <<Ungo uwe ru ipfu iyiki ibewe ri itsingo! Ungamɔ abee ifɛre ungo?>>
\p
\v 21 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Umum ikorhe ubin idzeu unying ukpekũ nu umbi kishoo adzeidzeu. 
\v 22 Umusa atsu umbi isorhu usorhe, ngge itsu umbi aka isaka asorhe awɛkacimbi usorhe ru unum ukpuku uwosha. Nu ngge iki iwe rimi, awu atoka-atokambi atirha akɛrɛ ha, asi iwea Umusa. 
\v 23 Umbi aba asorhukumbi awɛkaci ru unum ukpuku uwosha ri idɔsi Íkpem Umusa, awu use utsu umbi agũ avɔm nggu umum ri ikerhuwe undzumu unera ru unum ukpuku uwosha? 
\v 24 Àka niba azharhukumbi arherhe ra abinkɛ umbi iki inyã ra asu, bɔr àka azharha arherhunga uku urhirhiki.>>
\s1 Uyesu unga awu Ukiristo?
\p
\v 25 Aner Urusharhima abɔɔ aka awe umɔ arhusa agɛ, <<Asi iwea utsa ha nuwi umbɔ aka abee ififɛr ha? 
\v 26 Unga uwi nggimi, adɛ̃ɛ̃ arherhe ukupɛ̃ɛ̃ bɔr umbɔ asi idzipumbɔ urhɛm nggu unga. Use abi ijee aka abemumbɔ agɛ awu unga awu Ukiristo? 
\v 27 Bɔr umɛn ihwɛngmɛn anangkɛ utsak uwurɛ aka adzek. Ivang Ukiristo aka iwuri iba, unera asi íhwɛnga anangkɛ unga aka idzek.>>
\p
\v 28 Uyesu ana adɛ̃ɛ̃ imesuwe anera ru ufɔm Iya-Num hã, unga atsarhi irhaknga agɛ, <<Ĩĩ, umbi ahwɛngmbi umum na ahwɛngmbi anangkɛ umum iki idzek. Bɔr umum isi iwemum nggimi nibikami. Unga hã uwuku udena umum awu idzidzɛrhe bɔr umbi asi ihwɛngmbi unga. 
\v 29 Bɔr umum ihwɛng unga, ubinkutsu umum indzeku unga, ikɛi unga adena umum.>>
\p
\v 30 Mɔcɛ umbɔ abee idzur unga, bɔr unera asi ibangunga ubok ru unga, ubinkutsu ivangnga inasi ibangge. 
\v 31 Bɔr anera arhɛrhɛ ri ikikɔnga awe ru imangmang ru unga na agɛ, <<Ivangyɛ Ukiristo aka iba, awuri ikorha atsar abin idzeu akɔɔ anangmbɔ aki uner uwɛrɛ ha?>>
\p
\v 32 Abi Ufarisi agũ anera anu ibvun arherha ha ri Iya-Num nggu adɔkambɔ ri itsinga. Mɔcɛ ateiya abika adzowe idɛm-Num nu abi Ufarisi adene abika adzɛu Iya-Num umbɔ adzure unga.
\p
\v 33 Uyesu agɛ, <<Ivangyɛ umum iki iwe nggu umbi ibɔr ukunjiir, mɔcɛ umum iwuri ibvui izĩ ru uwuruwi aka adena umum. 
\v 34 Umbi awuri ibeembi umum, bɔr umbi asi íkpombi umum. Anangkɛ umum iki iwe ikɛi umbi asi ídɛ̃ɛ̃ abambi.>>
\p
\v 35 Anggbaashi abi Uyahuda ha arherhe nggu adɔkambɔ agɛ, <<Utsak uwurɛ awuri izĩnɛnga umɛn iki isi ídɛ̃ɛ̃ ikpomɛn unga? Use unga awuri izĩ ra anangkɛ abimɛn aka asaka asei nggu abi Uherhini na amesuwe abi Uherhini hã? 
\v 36 Akaifɛrhkɔ use ra amɛnnga, ivangyɛ unga aka agɔr agɛ, <Umbi awuri ibeembi umum, bɔr umbi asi íkpombi umum,> na agɔr agɛ, <Anangkɛ umum iki iwe umbi asi ídɛ̃ɛ̃ abambi>?>>
\p
\v 37 Ru unum ukpuku umashu irhowa ha uku uwe nggaa unum hã, Uyesu adɛ̃ɛ̃ na atsarhi irhaknga agɛ, <<Uba unera agũã ugɔ̃, unga aba ru umum aba ahwa. 
\v 38 Ubɛn unera aka awea ri imangmang ru umum, ru nyaki itsɛng Arherhu-Num iki igɔr igɛ, <Azɛ̃ amɛ̃ akika adzowe urhɛ awuri idzɛ̃rhã adzek ra amɛnnga.> >> 
\v 39 Uyesu arherha akɛrɛ ri itsi Ipfu-Num, iyiriyɛ abika awe ru imangmang ru unga aka iwuri iyɛi. Ri ivang hã anasi idzowukumbɔ Ipfu-Num ha, ubinkutsu Uyesu ana ashia ri ikpikpoi kata.
\p
\v 40 Ivangyɛ umbɔ aka agũ irhɛmnga, abɔɔ ra anera agɛ, <<Idzidzɛrhe uwɛrɛ ha awu uwuku usɔm Arherhu-Num hã Umusa aka arherhe ugɛ ibanga.>>
\p
\v 41 Abɔɔ agɛ, <<Unga awu Ukiristo.>>
\p Bɔr abɔɔ arhusa agɛ, <<Akorha aguse ru Ukiristo adzeku Ugarhirhi? 
\v 42 Asi iwea itsɛng Arherhu-Num igɔr igɛ Ukiristo awuri idzeku unang Udauda, nu ru Ubaitarhami, uteukpi Udauda aka asei?>> 
\v 43 Ngge igigau itsĩngge ra anera ri itsinga. 
\v 44 Abɔɔ abee idzur unga, bɔr unera asi ibangunga ubok ru unga.
\s1 Isheri imangmang anggbaashi  //  abi Uyahuda
\p
\v 45 Adogerhi Iya-Num aka abvui azĩ ra ateiya abika adzowe idɛm-Num nu abi Ufarisi arhusa umbɔ agɛ, <<Awu use utsu umbi asi ikũ unga abambi?>>
\p
\v 46 Adogerhi ha agɛ, <<Unera anasi irherhunga arherhe ru nyaku utsak uwurɛ.>>
\p
\v 47 Abi Ufarisi arhusa agɛ, <<Unga aka arhɛm nggu umbi ikɛi? 
\v 48 Use umbi anyãmbi unera ra anggbaashi abi Uyahuda use abi Ufarisi aka awe ru imangmang ru unga? 
\v 49 Ĩ'ĩ! Ikikɔng iyɛrɛ ha iki isi ihwɛngngge ubin ri Íkpem Umusa, awu ikponum ru umbɔ!>>
\p
\v 50 Unikodimu, aka azĩã ru Uyesu, unga aka awu unying ra abi Ufarisi ha, arhusa umbɔ agɛ, 
\v 51 <<Ri Íkpem, umɛn idɛ̃ɛ̃ itsumɛn uvau ru utsa ha umɛn iki inasi igũmɛn ra angwĩnga ni ihwɛng ubinkpi unga aka anu ikorhe?>>
\p
\v 52 Umbɔ agɛ, <<Ungo uwu uner Ugarhirhi ikɛi? Uvarhe ungo unyãɔ ugɛ, uner uwuku usɔm Arherhu-Num ashia aka idzeku Ugarhirhi.>>
\s2 [Abvur itsɛng abok akɔɔ aki isha ashike ru ubvur Uyoh 7.53—8.11]
\s1 Ukutsɛrh umbɔ aka adzur ri itoma-dak
\p
\v 53 Mɔcɛ ikikɔnga isitungge nu ubɛn unera azĩã ri iyanga.
\c 8
\nb
\v 1 Bɔr Uyesu azĩã ri Igũ Acucii Uzaitun. 
\v 2 Ri igɔ̃kpeka ikɛi unga abvui atsĩã ru ufɔm Iya-Num. Kishoo anera aba akɔng adziira unga, nu unga asei na amesuwe umbɔ. 
\v 3 Abika amesuwe Ikpem nu abi Ufarisi akũ utsɛrh uwɔɔ umbɔ aka adzur unga ri itoma-dak. Atsu unga adɛ̃ɛ̃ ra asu ukpui ha. 
\v 4 Umbɔ agɔr Uyesu agɛ, <<A umarhem, utsɛrh uwurɛ adzur unga ri itoma-dak. 
\v 5 Ri Íkpem Umusa atsu umɛn ikũ atarh itang ikpũ akatsɛrh abɛrɛ ha ifɛre. Bɔr ungo ugɔr uguse?>> 
\v 6 Arhusa akɛrɛ ani ideya unga, na akpo ubinkpi umbɔ aka itsu arherhanga.
\p Bɔr Uyesu agbapfu na akũ itoknga atsɛng itsɛng nú abĩ. 
\v 7 Ivangyɛ umbɔ aka ani irhusa unga, unga abera agɔr umbɔ agɛ, <<Unera aka ashia ra arhim ru umbi, unga atirha atang utarh ru utsɛrh ha.>> 
\v 8 Ikɛi unga abvui agbapfu na atsɛng itsɛng nú abĩ.
\p
\v 9 Umbɔ aka agũ rimi, umbɔ atirha asoyimbɔ ra anang hã unying anying. Umbɔ atirhi ru uwuku ukũmbɔ utsɛku umbɔ aneke Uyesu iki iyikanga nggu utsɛrh ha. 
\v 10 Uyesu abera adɛ̃ɛ̃ na arhusa unga agɛ, <<A utsɛrh ha, umbɔ awerɛmbɔ? Unera asi itsuka ungo ufai?>>
\p
\v 11 Utsɛrh ha agɛ, <<A uteiya, unera ashia.>>
\p Uyesu agɛ, <<Umum ikɛi isi ítsukamum ungo ufai. Uzĩɔ̃, bɔr niba ubvui utsĩɔ̃ ra arhim.>>
\s1 Uyesu unga awu irhirhang upfung
\p
\v 12 Uyesu abvui arherha arherhe nggu anera agɛ, <<Umum iwu irhirhang upfung. Umbi aba adɔsumbi umum, umbi asi izɛ̃rhũmbi ru uzĩ, bɔr umbi awuri ikpombi irhirhang urhɛ.>>
\p
\v 13 Abi Ufarisi agɔr unga agɛ, <<Ungo uni idzowe ideka itsingo, nggee idekango isi iwengge idzidzɛrhe.>>
\p
\v 14 Uyesu agɛ, <<Uko umum ĩba ĩdzowe itsimum ideka, idekamum iwu idzidzɛrhe, ubinkutsu umum ihwɛng anangkɛ umum iki ĩdzek, nu ikɛi anangkɛ umum iki izĩ. Bɔr umbi asi ihwɛngmbi anangkɛ umum iki ĩdzek, use anangkɛ umum iki izĩ. 
\v 15 Umbi atsu uvau ikpũ iyi anera. Umum isi itsukũ uvau ru unera. 
\v 16 Bɔr umum iba izharha arherhe, izharha arherhamum iwu idzidzɛrhe, ubinkutsu asi iwea umum ikiyikami izharha arherhunga, bɔr umum nu Utɛmum aka adena umum ikorhu urhɔnga. 
\v 17 Ri Íkpemmbi umbɔ atsɛng agɛ ideka inera ivaa iwe idzidzɛrhe. 
\v 18 Umum ĩdzowe ideka ri itsimum, nu Utɛ uwuku udena umum unga awu uner uwu uvaa.>>
\p
\v 19 Mɔcɛ umbɔ arhusa unga agɛ, <<Utɛngo hã awerɛ unga?>>
\p Uyesu agɛ, <<Umbi asi ihwɛngmbi umum use Utɛmum. Umbi aba ahwɛngmbi umum, umbi awuri ihwɛngmbi Utɛmum ikɛi.>> 
\v 20 Unga arherhe irhɛm iyɛrɛ ri ivangyɛ unga aka adɛ̃ɛ̃ imesa akhapa ra anangkɛ umbɔ aka angwɛ̃we uhwɛk izũwã ri Iya-Num. Bɔr unera asi idzura unga, ubinkutsu ivanga inasi iwengge kata.
\s1 Anangkɛ umum iki izĩ  //  umbi asi ídɛ̃ɛ̃ abambi
\p
\v 21 Ikɛi Uyesu abvui adɛyiwe anera agɛ, <<Umum iwuri izĩmum, nu umbi awuri ibeembi umum nu umbi awuri ikpe ra arhimmbi. Anangkɛ umum iki izĩ, umbi asi ídɛ̃ɛ̃ abambi.>>
\p
\v 22 Akɛrɛ ha atsu anggbaashi abi Uyahuda agɔr agɛ, <<Awuri ifɛre itsinga? Unga aka agɔr agɛ, <Anangkɛ umum iki izĩ, umbi asi ídɛ̃ɛ̃ abambi.> >>
\p
\v 23 Bɔr unga akpurha adɛ̃ɛ̃ igɔr agɛ, <<Umbi awu anɔnɔr, umum idzeka afafã. Umbi awu abi upfung ukpirɛ, bɔr umum isi iwemum uwu upfung ukpirɛ. 
\v 24 Ngge itsu umum igɔr umbi ugɛ umbi awuri ikpe ra arhimmbi. Umbi awuri ikpe, umbi aba ashimbi ri imangmang ugɛ umum iwu unga hã umum iki ĩgɔr ĩgɛ umum iwe.>>
\p
\v 25 Umbɔ adzipa agɛ, <<Ungo uwu ungamɔ?>>
\p Uyesu agɛ, <<Umum iwe ru nyaka umum iki indɛyiwa umbi ri inggbaashia. 
\v 26 Umum iwu ra abina arhɛrhɛ umum iki irherhe ra atsimbi ni itsu umbi uvau. Bɔr uwuku adena umum awu undzumu uner idzidzɛrhe. Umum indɛyiwe anera ru upfung ubinkpi umum iki ĩgũ ru unga.>>
\p
\v 27 Umbɔ asi ihwɛngmbɔ ugɛ unga anu irherha arherhe ri itsi Utɛnga ra afã. 
\v 28 Nggee Uyesu agɛ, <<Ivangyɛ umbi aka iberu Ungwɛ̃-Ner, ivang hã niyɔ umbi aka ihwɛng ugɛ awu umum iwu unga hã. Umbi awuri ihwɛngmbi ugɛ umum isi ikorhumum ubin ri ijee itsimum, bɔr umum irherhu abinkɛ Utɛ aka amesuwa umum ukpekũ. 
\v 29 Uwuku udena umum awu nggu umum, unga asi ínekanga umum ikiyikami, ubinkutsu ubɛn unum umum ikorhu ubinkpi unga aka agũibɛn.>> 
\v 30 Mɔcɛ anera arhɛrhɛ aka agũ arherha akɛrɛ atsu imangmangmbɔ ru unga.
\s1 Awɛkaci Uibrahim
\p
\v 31 Uyesu agɔr abi Uyahuda ha aka awuri imangmang ru unga agɛ, <<Umbi aba akpɔmmbi imesamum, umbi awuri iwe angwɛ̃ imesamum abi idzidzɛrhe. 
\v 32 Mɔcɛ umbi awuri ihwɛngmbi idzidzɛrhe, idzidzɛrhe iwuri ifɔnangge umbi.>>
\p
\v 33 Umbɔ agɔr unga agɛ, <<Umɛn iwu anang Uibrahim, umɛn inasi iwemɛn agãrhũ unera. Awu use utsu ungo ugɔr ugɛ umɛn ikpomɛn ififɔnmɛn?>>
\p
\v 34 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, uwuku utɔ̃itser arhim awu ugãrhã arhim. 
\v 35 Ugãrhã ashia ra anang ugbagbaa ri iya, bɔr ungwɛ̃ awea ra anang ri iya ha ugbagbaa. 
\v 36 Nggee Ungwɛ̃ aba adzaanga umbi ififɔn, umbi akpombi ififɔn idzidzɛrhe. 
\v 37 Umum ihwɛng umbi awu anang Uibrahim. Bɔr umbi abee ifɛr umum, ubinkutsu umbi asi iyɛimbi irhɛmmum. 
\v 38 Umum isɔma umbi ubinkpi umum iki inyã ivangyɛ umum iki iwu nggu Utɛmum, bɔr umbi akorhu abinkɛ umbi aka agũ ru utɛmbi.>>
\p
\v 39 Umbɔ agɛ, <<Uibrahim unga awu utɛmɛn.>>
\p Uyesu agɛ, <<Umbi aba awu angwɛ̃ Uibrahim, umbi awuri itɔ̃mbi itser Uibrahim aka atɔ̃. 
\v 40 Iwu uner uwuku urherhi idzidzɛrhe umum iki igũ ru Unum, bɔr umbi abee ifɛre umum. Uibrahim asi ikorhunga ikpũ amɛn akɛrɛ ha. 
\v 41 Umbi amesi itser utɛmbi aki itɔ̃.>>
\p Abi Uyahuda atsɛyi agɛ, <<Umɛn isi iwemɛn angwɛ̃ ugba. Unum ikiyikanga awu Utɛmɛn.>>
\s1 Angwɛ̃ Undenggũ
\p
\v 42 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Uba Unum unga awu Utɛmbi, uda umbi aba abemumbi umum, umum idzeku Unum ĩba, icɛrɛ umum iwu nggimi. Umum isi ĩbamum nibikami, bɔr unga adena umum. 
\v 43 Awu use utsu umbi asi igũ ataimbi ubinkpi umum iki irherhe? Ubinkutsu umbi asi ibeembi ikpeto ra arherhamum. 
\v 44 Umbi awu abi utɛmbi, Undenggũ hã, nu umbi abee itɔ̃ itser ubin utɛmbi aka abee. Unga awu uner uwuku ufɛyi aner udzur ri inggbaashia, akpɛ̃ɛ̃ idzidzɛrhe, nu idzidzɛrhe ishingge ru unga. Ivangyɛ unga iki igbɛyi angwĩ, unga arherhe idũnga niyɔ, ubinkutsu unga awu uner igbɛrangwĩ nu utei igbɛrangwĩ. 
\v 45 Bɔr umbi ashimbi ri imangmang ru umum, ubinkutsu umum isɔm idzidzɛrhe. 
\v 46 Ungamɔ ru umbi awuri isɔma uvau arhim ru umum? Umum ĩba irherhe idzidzɛrhe, awu use utsu umbi ashimbi ri imangmang ru umum? 
\v 47 Uwuruwi aka awe uwu Unum, aka isaka agɔm ikpeto ri irhɛm Unum iki irherhe. Umbi asi igũmbi ngge, ubinkutsu umbi asi iwembi abi Unum.>>
\s1 Uyesu ananga Uibrahim
\p
\v 48 Abi Uyahuda agɔr unga agɛ, <<Asi iwea idzidzɛrhe umɛn iki igɔr ugɛ ungo uwu uner Usamariya uwuku uwe ru ipfu iyiki ibewe?>>
\p
\v 49 Uyesu agɛ, <<Umum ishimum ri ipfu iyiki ibewe, umum idzowe igɔng ru Utɛmum bɔr umbi asi idzaambi umum igɔng. 
\v 50 Umum isi ĩbeemum ikpoi itsimum, bɔr uwɔɔ ruwɔ abeenga ngge ru umum, nu unga hã awu uner uwuku utsu uvau. 
\v 51 Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, unera aba adɔsunga irhɛmmum, unga asi ínyãã akpe.>>
\p
\v 52 Abi Uyahuda agɔr unga agɛ, <<Icɛrɛ umɛn iki ihwɛngmɛn ugɛ ungo uweɔ ri ipfu iyiki ibewe! Uibrahim akpea nu abika asɔm Arherhu-Num akpembɔ, bɔr ungo ugɔr ugɛ, <Unera aba adɔsunga irhɛmmum, unga asi ínyãã akpe.> 
\v 53 Ungo unango utɛmɛn Uibrahim? Unga akpea. Rimi hã abika asɔm Arherhu-Num akpembɔ. Ungo ukaifɛrhkɔ ugɛ ungo uwu use?>>
\p
\v 54 Uyesu agɛ, <<Umum ĩba ikpoi itsimum, ukpoimum usi iwekpɔ ubin. Utɛmum umbi aka agɔr agɛ awu Unummbi, awu unga akpoi umum. 
\v 55 Umbi asi ihwɛngmbi unga, bɔr umum ihwɛng unga. Umum iba ĩgɔr igɛ umum isi ihwɛng unga, umum iwu uner igbɛrangwĩ ru nyaka umbi. Bɔr umum ihwɛng unga, ni idɔsi irhɛmnga. 
\v 56 Utɛmbi Uibrahim agɔm anggɔm akarhãrhã ri ivangyɛ unga aka akaifɛrhkɔ inyã ivangyɛ umum iki ĩba. Unga anyã ngge na agɔm anggɔm.>>
\p
\v 57 Abi Uyahuda agɔr unga agɛ, <<Ungo unasi itsĩɔ imɛka isɔka itɔ̃ɔ̃ kata, nu ugɔr ugɛ ungo unyãɔ Uibrahim?>>
\p
\v 58 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, umum iwemum umbɔ adɔrha amar Uibrahim.>> 
\v 59 Nggee umbɔ arhɔ̃ĩ atarh abee itang unga, bɔr Uyesu awoi itsinga adzek abɔruka Iya-Num hã.
\c 9
\s1 Uyesu akerhuwe uner itapa
\p
\v 1 Uyesu azɛ̃rhã atɔng na anyã uner uwɔɔ umbɔ aka amar unga itapa. 
\v 2 Angwɛ̃ imesanga arhusa unga agɛ, <<A umarhem, awu arhim uner uwurɛ use ateinga atsu umbɔ amar unga itapa?>>
\p
\v 3 Uyesu agɛ, <<Asi iwea arhim uner uwurɛ use aki ateinga. Amar unga itapa nu umbɔ adɛyiwe itser Unum ri itsinga. 
\v 4 Awu ufang umɛn itɔ̃ itseryɛ unga aka adena umum ri ivanga nu unuma una arhang umɔ. Utsuu ukpɔ ubarɔ ivangyɛ anera asi ídɛ̃ɛ̃ atɔ̃mbɔ itser. 
\v 5 Ivangyɛ umum iki iwu ru upfunga, umum iwu irhirhang upfunga.>>
\p
\v 6 Unga aka arherhe rimi, unga atar aci ra abĩ, akayi abĩ nggu aci ha, na akũ abĩ hã atsu ake ra asu uner itapa ha. 
\v 7 Agɔr uner itapa ha agɛ, <<Uzĩ ru ukau Usirhuwam nu usorh asungo umɔ.>> Agben <<Usirhuwam>> agburh <<Adene unga.>> Nggee uner itapa ha azĩ asorh asunga, na abvui aba anyãã.
\p
\v 8 Andɔkanga nu abirabɛ aki inyã unga afɛn ifɛn arhusa agɛ, <<Asi iwea uner uwɛrɛ anu isei na afɛn ifɛn iyɛrɛ?>> 
\v 9 Abɔɔ agɛ, <<Awu unga.>>
\p Abɔɔ agɛ, <<Ĩ'ĩ, ayɛiyɛi ukpekũ.>>
\p Bɔr uner itapa ha agɛ, <<Awu umum uner ha nuwi.>>
\p
\v 10 Umbɔ arhusa unga agɛ, <<Ungo ukorhu uguse na asungo ayanga?>>
\p
\v 11 Unga agɛ, <<Uner ha umbɔ iki iyisa Uyesu unga akũ aci akayi abĩ atsuka ra asumum, na agɔr umum agɛ, <Uzĩ usorh asungo ru ukau Usirhuwam.> Umum izĩ isorh, mɔcɛ umum ikpo inyã anang.>>
\p
\v 12 Umbɔ arhusa unga agɛ, <<Uner ha awerɛ unga?>>
\p Unga agɛ, <<Umum isi ihwɛng.>>
\s1 Abi Ufarisi abee ihwɛng usu ikikerhe ha
\p
\v 13 Mɔcɛ umbɔ akũ uner itapa ha asunga aka ayanga azĩmbɔ ra abi Ufarisi. 
\v 14 Awu ru unum ukpuku uwosha abi Uyahuda, Uyesu aka akayi abĩ hã akerhuwe asu uner itapa ha. 
\v 15 Nggee abi Ufarisi arhusa unga akorhu uguse na anyã anang. Uner itapa ha agɛ, <<Unga akayi abĩ atsuka ra asumum nu umum isorhe ake ni inyã ananga.>>
\p
\v 16 Abi Ufarisi abɔɔ agɛ, <<Uner ha asi idzeka ru Unum, ubinkutsu unga asi itsamma unum ukpuku uwosha.>>
\p Bɔr abɔɔ arhusa agɛ, <<Uner arhim awuri ikorha aguse na akorha abin idzeu nu atsar rimi?>> Nggee umbɔ agashumbɔ.
\p
\v 17 Mɔcɛ abi Ufarisi abvui arhusu utsa ha agɛ, <<Ungo ugɔr ugɛ use ri itsi utsa ha? Awu asungo unga aka ayanguwa.>>
\p Uner itapa ha agɛ, <<Unga awu uner uwuku usɔm Arherhu-Num.>>
\p
\v 18 Anggbaashi abi Uyahuda utsɛku icɛrɛ umbɔ ashimbɔ ri imangmang agɛ amar utsa ha nggu itapa, bɔr icɛrɛ unga aka anyã ananga. Akɛrɛ ha atsu umbɔ ayisa abika amar utsa ha. 
\v 19 Umbɔ arhusa agɛ, <<Uwɛrɛ awu ungwɛ̃mbi? Umbi aka agɔr agɛ amar unga itapa? Akorha aguse na anyã anang icɛrɛ?>>
\p
\v 20 Abika amar uner itapa ha agɛ, <<Umɛn ihwɛngmɛn uwɛrɛ ha awu ungwɛ̃ imarmɛn, ikɛi umɛn imar unga adzeka nggu itapa. 
\v 21 Bɔr umɛn isi ihwɛngmɛn ubinkpi uku utsu unga anyã ananga icɛrɛ. Umɛn isi ihwɛngmɛn uwuku uyanguwe asunga. Àka arhusa unga. Unga asi iwea uwɛkuci. Unga awuri irherhunga ra angwĩnga.>> 
\v 22 Abika amar unga arherhe rimi ubinkutsu umbɔ agũ iwei anggbaashi abi Uyahuda. Abi Uyahuda agɛ kishoo uwuku ugɔr agɛ Uyesu awu Ukiristo, umbɔ awuri iwiwayiwe uner ha adzek ru ubã ifɛn-Num. 
\v 23 Ngge itsu abika amar unga agɔr agɛ, <<Unga asi iwea uwɛkuci, àka arhusa unga.>>
\p
\v 24 Ide uvaa abi Ufarisi abvui ayisu uner itapa ha aka akerhe, agɔr unga agɛ, <<Udzowe Unum igɔng nu urherhi idzidzɛrhe. Umɛn ihwɛngmɛn uner uwuku ukerhuwa ungo awu uner arhim.>>
\p
\v 25 Unga agɛ, <<Unga aba awu uner arhim, umum isi ihwɛng. Ubina unying umum iki ihwɛng, umum iwu itapa, icɛrɛ umum inyãmum ananga.>>
\p
\v 26 Mɔcɛ umbɔ arhusa unga ikɛi agɛ, <<Unga akorhuwa ungo use? Akorhu uguse na ayanguwa asungo?>>
\p
\v 27 Unga agɛ, <<Umum iki isɔmamum umbi, umbi asi ikpembi ato. Awu use utsu umbi abvui abee igigũ ikɛi? Use umbi abee iwu angwɛ̃ imesanga igambi?>>
\p
\v 28 Mɔcɛ umbɔ arhenu utsa ha agɛ, <<Awu ungo uwu ungwɛ̃ imesanga! Umɛn iwu awɛ imesu Umusa. 
\v 29 Umɛn ihwɛngmɛn Unum arherhunga arherhe nggu Umusa, bɔr utsak uwurɛ umɛn isi ihwɛngmɛn anangkɛ unga aka adzek.>>
\p
\v 30 Utsa ha agɛ, <<Akɛrɛ awu ubin idzeu! Umbi asi ihwɛngmbi anangkɛ unga aka adzek, bɔr ayanguwanga asumum! 
\v 31 Umɛn ihwɛngmɛn Unum aka isaka asi igũa abi arhim. Bɔr aka isaka agũa abi iwei unga na atɔ̃ itsernga. 
\v 32 Utirhi ri imimunu upfunga unera anasi igũa umbɔ ayangukumbɔ asu unerwi umbɔ aka amar unga nggu itapa. 
\v 33 Utsak uwurɛ aba asi idzeku Unum abanga, asi ídɛ̃ɛ̃ akorhunga ubin.>>
\p
\v 34 Akɛrɛ atsu umbɔ agɔr unga agɛ, <<Ungo umbɔ aka amar ra arhim, nu ungo ubee imesuwa umɛn?>> Umbɔ awayikumbɔ unga.
\s1 Itapa iyi ipfu
\p
\v 35 Uyesu agũ isarhunga ugɛ umbɔ aka awayikumbɔ utsa ha. Ivang Uyesu aka akpo utsa ha, unga arhusa unga agɛ, <<Ungo uweɔ ri imangmang ru Ungwɛ̃-Ner?>>
\p
\v 36 Uner itapa ha aka akerhe arhusa agɛ, <<A uteiya, awu ungamɔ? Udɛyiwa umum nu umum iwe ru imangmang ru unga.>>
\p
\v 37 Uyesu agɔr unga agɛ, <<Ungo unyãɔ unga icɛrɛ. Awu unga adɛ̃ɛ̃ arherhe nggu ungo.>>
\p
\v 38 Mɔcɛ utsa ha agɛ, <<A Uteijee, umum iwemum ri imangmang,>> na adzowe unga igɔng.
\p
\v 39 Uyesu agɛ, <<Umum itsĩwã itsu uvau ru upfung ukpirɛ, ngge itsú abi itapa anyã, abika anyunyã ikɛi awe abi itapa.>>
\p
\v 40 Abi Ufarisi ha abika akhapa ru unga aka agũ rimi, umbɔ agɔr unga agɛ, <<Umɛn iwu abi itapa igamɛn?>>
\p
\v 41 Uyesu agɛ, <<Umbi aba awu abi itapa, umbi asi iwembi ru uvau arhim, bɔr umbi agɔr agɛ umbi adɛ̃ɛ̃ anyãmbi, nggee arhimmbi awe umɔ.
\c 10
\s1 Uner ughãwã nu ídɔinga
\p
\v 1 <<Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, unerwi aka asi itsĩa ra angwĩ ugbor idɔi, bɔr na afũ udika afɛn akase atsĩ, uner ha awu uvɛu nu uwuku uvui abin. 
\v 2 Unerwi aka atsĩ ra angwĩ ugbora unga awu uner ughãwã idɔi ha. 
\v 3 Uner uwuku udzɛu angwĩ ugbora aka isaka atsuruwe angwĩ ugbora ru unga. Ídɔi ha ikɛi iki isaki ikpeto ru urhɛmnga. Unga aka isaka ayisi ídɔinga nggu atsokngge akũ adzeka awiya. 
\v 4 Ivangyɛ unga aka ikũ iyinga adzek, unga agbaashia nu ídɔinga idɔsa unga, ubinkutsu ngge ihwɛngngge urhɛmnga. 
\v 5 Bɔr isi ídɔsungge utsen, ngge iwuri itĩ, ubinkutsu ngge imɔrngge urhɛm utsen.>> 
\v 6 Uyesu akũ nyaka arherhe akɛrɛ asɔme anera, bɔr umbɔ asi ihwɛngmbɔ ubin unga aka arherhuwe umbɔ.
\s1 Uyesu awu uner idzɛu uwuku uze
\p
\v 7 Nggee Uyesu ikɛi agɔr umbɔ agɛ, <<Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, awu umum iwu angwĩ ugbor ídɔi ha. 
\v 8 Kishoo abika agbaashia aba ru umum ĩdɔrhi ĩba awu avɛu nu abika avui abin, bɔr ídɔi ha isi idɔsungge umbɔ. 
\v 9 Awu umum iwu angwĩ ugbora. Ubɛn unera aka atsĩ ru ubokmum awuri ikpoa ififɔrh, awuri itsĩ na adzek akpo ubĩĩ uku uze. 
\v 10 Uvɛu aba ivivɛu na afɛre na adakuwe. Umum ĩba ru umbɔ akpo urhɛ, akpo umgbɔ uku kpengkpeng.
\p
\v 11 <<Awu umum iwu uner idzɛu uwuku uze ha. Uner idzɛu uwuku uze ha adzowe urhɛnga ri ídɔinga. 
\v 12 Unerwi iki itɔ̃ itser imang asi iwea uner idzɛu, ídɔi ha ikɛi isi iwengge iyinga. Ivangyɛ unga aka inyã ijui ngbako iki itĩ iba, unga awuri ineke idɔi ha na atĩã. Ijui ngbako ha idzui ngge ni isituwe ngge. 
\v 13 Uner ha awuri itĩ, ubinkutsu unga atɔ̃ itser imang ukpekũ nu ubin usi íghongkpɔ amɛnnga ri idzɛu ídɔi ha.
\p
\v 14 <<Awu umum iwu uner idzɛu uwuku uze. Umum ihwɛng ídɔimum nu ídɔimum ihwɛngngge umum. 
\v 15 Rimi hã Utɛmum ahwɛnga umum nu umum ihwɛng Utɛ, ni iwuri indzowukũ urhɛmum ri ídɔi ha. 
\v 16 Iwemum ri ídɔi iyɔɔ iki isi iwengge iyi ugbor idɔi ukpirɛ. Awu ufang umum ikũna ngge ĩba ikɛi. Ngge iwuri ikpengge ato ru urhɛmmum, ni ídɔi ha iwuri iwu ukpusha unying uner ughãwã unying. 
\v 17 Utɛ abema umum ubinkutsu umum iwuri ingwɛ̃we urhɛmum, ugɛ umum ibvui inyanga umgbɔ ikɛi. 
\v 18 Unera asi ívura urhɛmum, umum nibikami iwuri ingwɛ̃we umgbɔ. Iwemum ri ijee iyiki ingwɛ̃we umgbɔ nu ijee iyiki inyanga umgbɔ ikɛi. Awu Utɛmum atsu umum ikorhe akɛrɛ ha.>>
\p
\v 19 Irhɛm arherhe iyɛrɛ itsu abi Uyahuda agasha nggu adɔka ikɛi. 
\v 20 Anera arhɛrhɛ agɛ, <<Awea ri ipfu iyiki ibewe ngge itsu unga ukpong. Awu use utsu umbi akpeto ru unga?>>
\p
\v 21 Bɔr abɔɔ agɛ, <<Ĩ'ĩ, arherhe akɛrɛ asi iweke aki uner uku uwe nggu ipfu iyiki ibewe. Ipfu iyiki ibewe idɛ̃ɛ̃ iyangungge asu uner itapa?>>
\s1 Abi Uyahuda akpɛ̃mbɔ Uyesu
\p
\v 22 Awu ri ivang umbɔ aka adɛ̃ɛ̃ Irhowa iyiki Iyɛruwe Iya-Num ru Urusharhima, 
\v 23 Uyesu azɛ̃rhã ru angwĩ iya Usorhomon ri Iya-Num hã. 
\v 24 Abi Uyahuda akɔng adziir unga agɛ, <<Utsɛku ukang ungo uku ineka umɛn ri icicang? Ungo uba uwu Ukiristo, udɛyiwa umɛn ra awiya.>>
\p
\v 25 Uyesu agɛ, <<Umum iki idɛyiwamum umbi, umbi ashimbi ri imangmang. Abin idzeukɛ umum iki ikorhe ri itsok Utɛmum, ake adɛyiwe umum iwu ungamɔ. 
\v 26 Bɔr umbi ashimbi ri imangmang, ubinkutsu umbi asi iwembi ídɔimum. 
\v 27 Ídɔimum ikpeto ru urhɛmmum, umum ihwɛng ngge, ngge idɔsa umum. 
\v 28 Umum ĩdzowe ngge urhɛ uwu ugbagbaa, ngge isi íkpengge ugbagbaa, unera asi ívura ngge ru ubokmum. 
\v 29 Utɛmum uwuruwi aka adzaa ngge ru umum, unga ananga kishoo. Unera asi ídɛ̃ɛ̃ avura ngge ru ubok Utɛmum. 
\v 30 Umum nu Utɛ iwu unying.>>
\p
\v 31 Abi Uyahuda abvui arhɔ̃ĩ atarh abee itang unga. 
\v 32 Bɔr Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Umum iki ikorhuwamum umbi abin idzeu arhɛrhɛ akika agɔng aka adzeku Utɛ. Akikasong awuri itsu umbi afɛre umum nggu atarh?>>
\p
\v 33 Abi Uyahuda agɔr unga agɛ, <<Asi iwea itser iyiki izengo itsu umɛn ibee itang atarh ru ungo, bɔr arherhe urhenango ru Unum, ubinkutsu ungo uwu unera nu unyangi itsingo uwu Unum.>>
\p
\v 34 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Asi itsɛngmbɔ ri Íkpemmbi ugɛ Unum agɔr agɛ, <Umum igɔr ugɛ umbi awu anum>\f + \fr 10.34 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 82.6\xt*.\f*? 
\v 35 Itsɛng Arherhu-Num iwu idzidzɛrhe. Uba unga ayisa abika adzowe Arherhu-Num agɛ <anum>, 
\v 36 mɔcɛ umbi agɔr aguse ri itsi uwu ha Utɛ aka atsũ unga awu uwu unga na adene unga aba ru upfunga? Awu use utsu umbi agɔr ugɛ umum ini irhenu Unum ri ivangyɛ umum iki irherhe ugɛ, <Umum iwu Ungwɛ̃ Unum>? 
\v 37 Uba umum isi ikorhumum abinkɛ Utɛmum aki ikorhe, àka aneke iwe ru imangmang ru umum. 
\v 38 Bɔr umum ĩba ikorha ake, umbi aba ashimbi ri imangmang ru umum, àka awe ru imangmang ra abin idzeu ha umum iki ikorhe, na ahwɛng agɛ Utɛ awea ru umum, nu umum iwemum ru Utɛ.>> 
\v 39 Ikɛi umbɔ abee idzur unga, bɔr unga ashɔɔta ra abokmbɔ.
\p
\v 40 Mɔcɛ Uyesu abvui agar Azɛ̃ Urdun azĩã anangkɛ Uyohana aka asorhuwe ubɔtisima isha na aseisa umɔ. 
\v 41 Umɔ anera arhɛrhɛ aka aba ru unga. Anera ani igɔr ugɛ, <<Uyohana anasi ikorhunga atsar abin idzeu, bɔr kishoo abinkɛ unga aka arherhe ri itsi utsak uwurɛ awu idzidzɛrhe.>> 
\v 42 Ra anang hã anera arhɛrhɛ aka awe ru imangmang ru Uyesu.
\c 11
\s1 Akpe Urhiazaru
\p
\v 1 Unera nuwɔ itsoka igburh Urhiazaru aghonga unga. Awu ru uteu Ubetani, uku uwu uteumbɔ Umaryamu nu Umarta unapumbɔ. 
\v 2 Urhiazaru uwuku ughong hã awu ungwɛ̃mbɔ Umaryamu, uwuku udzukuwe atsei isung nú Uteijee, na akũ igwar itsinga afire adaknga. 
\v 3 Nggee anaa uyi ha ikivarhambɔ adene itser ru Uyesu agɛ, <<A Uteijee, uwu ha ungo uku ubema aghonga unga.>>
\p
\v 4 Ivang Uyesu aka agũ rimi unga agɔr agɛ, <<Irhãrhã hã isi ítsu unga akpea, bɔr iwuri ikũ ikpikpoi iba ru Unum nu Ungwɛ̃nga ikɛi.>> 
\v 5 Uyesu abemu Umarta nu unapumbɔ nu Urhiazaru. 
\v 6 Bɔr ivangyɛ unga aka agũ ugɛ Urhiazaru aghonga unga, unga atoma aseisa inuma ivaa ru nggɔɔ ha.
\p
\v 7 Mɔcɛ unga agɔr angwɛ̃ imesanga agɛ, <<Umɛn ibvui izĩ Uyahudiya.>>
\p
\v 8 Angwɛ̃ imesanga hã agɛ, <<A umarhem, inum iyɛrɛ abi Uyahuda abee ifɛre ungo nggu atarh, nu ungo ubvui uzĩ nggɔɔ ha?>>
\p
\v 9 Uyesu agɛ, <<Asi iwea akara usɔkdũmɛn ru unuma unying ishaa unum iki irhang? Kishoo uwuku uzɛ̃rhã ra atenum asi íkwɛra itok, ubinkutsu, unga anyãã irhirhang upfung ukpirɛ. 
\v 10 Bɔr uwuku uzɛ̃rhã ru utsuu awuri ikwɛra itok, ubinkutsu irhirhang ishingge ru unga.>>
\p
\v 11 Ivangyɛ Uyesu aka arherha abina akɛrɛ amaa, unga atoma agɔr umbɔ agɛ, <<Uwɛrhamɛn Urhiazaru aka arharhɔ, bɔr umum izĩ izita unga.>>
\p
\v 12 Angwɛ̃ imesanga hã agɛ, <<A Uteijee, aba awu urhɔ, unga awuri ikerhunga.>> 
\v 13 Ubin Uyesu aka arherhe agɛ Urhiazaru aka akpea, bɔr angwɛ̃ imesanga akaifɛrhkɔ agɛ unga arherha arherhe urhɔ uwuku uwosha.
\p
\v 14 Nggee Uyesu adɛyiwe umbɔ ukupɛ̃ɛ̃ agɛ, <<Urhiazaru aka akpea. 
\v 15 Umum igɔm umum iki isi iwemum umɔ, ngge ima itsu umbi awe ru imangmang. Bɔr umɛn izĩmɛn ru unga.>>
\p
\v 16 Mɔcɛ Utoma, uwuruwi umbɔ iki iyisa unga Akãrhghwɛ̃, agɔr abimbɔ angwɛ̃ imesa ha agɛ, <<Umɛn izĩmɛn ikɛi, nu umɛn ikpe nggu unga.>>
\s1 Uyesu adɔnge amɛn anaa uyi
\p
\v 17 Ivangyɛ Uyesu aka azĩ atsĩ, agũ ugɛ Urhiazaru aka akpea, umbɔ aka adzake unga, aka amaa inuma inaa ru udzak. 
\v 18 Ubetani ukhapa nggu Urusharhima, asi itsĩa akirhomita ataar. 
\v 19 Abi Uyahuda arhɛrhɛ aba ighwe akpe Urhiazaru ru anapumbɔ na adɔnge amɛn Umarta nu Umaryamu.
\p
\v 20 Ivangyɛ Umarta aka agũ ugɛ Uyesu uwɔ abarɔ, unga asok azĩ agbanga unga. Bɔr Umaryamu asei ri iya.
\p
\v 21 Umarta agɔr Uyesu agɛ, <<A Uteijee, agɛ ungo uwu nggimi ungwɛ̃mɛn asi íkpea. 
\v 22 Bɔr uko icɛrɛ umum ihwɛng Unum awuri idzaanga kishoo ubinkpi ungo iki ishɔ̃rhã unga.>>
\p
\v 23 Uyesu agɔr unga agɛ, <<Ungwɛ̃mbi awuri isoka ikɛi.>>
\p
\v 24 Umarta agɛ, <<Umum ihwɛng awuri ibɛka ikɛi ri isisok abika akpukpe ri imimashu upfung.>>
\p
\v 25 Uyesu agɔr unga agɛ, <<Awu umum iwu isisok abika akpukpe, ikɛi awu umum iwu urhɛ. Uwuruwi aka awea ri imangmang ru umum unga awuri ibɛka, uko unga aka akpea. 
\v 26 Uwuruwi aka abɛk na awea ri imangmang ru umum asi íkpea ugbagbaa. Ungo uweɔ ri imangmang akɛrɛ?>>
\p
\v 27 Mɔcɛ Umarta agɛ, <<Ĩĩ, Uteijee, umum iwemum ri imangmang ugɛ awu ungo uwu Ukiristo ha, Ungwɛ̃ Unum uwuruwi umɛn iki ifosa ugɛ unga ibanga ru upfung.>>
\s1 Uyesu aciu akpe
\p
\v 28 Ivangyɛ Umarta aka arherhe rimi, unga abvui azĩ ayisu unapumbɔ Umaryamu agɛ, <<Umarhem aka abanga na ayisa ungo.>> 
\v 29 Ivangyɛ Umaryamu aka agũ rimi, unga asok ifefetem azĩã ru unga. 
\v 30 Uyesu anasi itsĩa ru utepa kata. Unga ana awu ra anangkɛ Umarta aka agbanga unga. 
\v 31 Ivang abi Uyahuda abika asei ifaakpe ri iya Umaryamu aka anyã unga asok iki ifefetem adzek, umbɔ adɔsa unga akaifɛrhkɔ agɛ unga awuri izĩ ra anang udzaka na aciu akpe umɔ.
\p
\v 32 Ivang Umaryamu aka azĩ atsĩ ra anangkɛ Uyesu aka awe, unga aka anyã unga, unga agba anu ra adak Uyesu na agɛ, <<A Uteijee, agɛ ungo uwu nggimi, ungwɛ̃mɛn asi íkpea.>>
\p
\v 33 Ivang Uyesu aka anyã unga aciu akpe, nu abi Uyahuda ha aka aba nggu unga aciu akpe igambɔ, mɔcɛ amɛn Uyesu aghong akarhãrhã. 
\v 34 Unga arhusa agɛ, <<Umbi adzake unga rinɛɛ?>>
\p Umbɔ agɛ, <<A Uteijee, uba unyã.>>
\p
\v 35 Uyesu aciu akpe.
\p
\v 36 Mɔcɛ abi Uyahuda agɛ, <<Àka anyã ikpũ ibibemayɛ unga aka awerangge ru Urhiazaru!>>
\p
\v 37 Bɔr abɔɔ ru umbɔ agɛ, <<Unga ayanguwe asu uner itapa uwɔrɔ. Awu use utsu unga asi ikorhunga ubin ukpɔɔ iki ikɛn utsak uwurɛ ikpikpe?>>
\s1 Uyesu azituka Urhiazaru ra akpe
\p
\v 38 Uyesu abvui agũ ighong ra amɛnnga akarhãrhã. Azĩã ru udzak ha. Udzak ha uwu utai. Akũ ubatu utarh afɔme angwĩ udzaka. 
\v 39 Uyesu agɛ, <<Àka aberuwe utarh ha.>>
\p Bɔr Umarta, unapumbɔ uwuku akpukpe ha, agɔr Uyesu agɛ, <<A Uteijee, icɛrɛ aka awu anunukawɔ. Irherɛ unum unaa nukpi unga aka akpe.>>
\p
\v 40 Mɔcɛ Uyesu agɛ, <<Isi isɔmamum ungo ugɛ ungo uba uweɔ ri imangmang, ungo uwuri inyãɔ̃ igɔng Unum?>>
\p
\v 41 Nggee umbɔ atsimuwe utarh ha. Uyesu abera asunga afafã na agɛ, <<A Utɛ, umum itar uwɛɛ ungo uku ugũo umum. 
\v 42 Umum ihwɛng ubɛn unum ungo ugũo umum, bɔr umum irherhe rimi ru anera abika adɛ̃ɛ̃ nggimi awe ru imangmang ugɛ awu ungo udena umum ĩba.>>
\p
\v 43 Ivangyɛ unga aka arherhe rimi, Uyesu atsarhi irhaknga ikerketangge agɛ, <<A Urhiazaru, udzeka!>> 
\v 44 Uner uwuku ukpe ha adzeka, adaknga na aboknga abow nggu atatorho, asunga ikɛi abɛrh nggu atorho. Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Àka agarhuwe unga azĩã.>>
\s1 Abee ifɛr Uyesu
\r (Umat 26.1-5; Umar 14.1-2; Irh 22.1-2)
\p
\v 45 Nggee abi Uyahuda arhɛrhɛ aka aba ighwe akpe ru Umaryamu na anyã ubinkpi Uyesu aka akorhe, umbɔ awe ru imangmang ru unga. 
\v 46 Bɔr abɔɔ azĩmbɔ ra abi Ufarisi, adɛyiwe umbɔ ubinkpi Uyesu aka akorhe. 
\v 47 Mɔcɛ ateiya abika adzowe idɛm-Num nu abi Ufarisi akɔng anggbaashi abi Uyahuda.
\p Arhusa adɔka agɛ, <<Umɛn ikorhu usemɛn? Utsak uwurɛ anu ikorha atsar abin idzeu arhɛrhɛ! 
\v 48 Umɛn ĩba ineke unga akorhunga abin hã, anera kishoo awuri iwe ru imangmang ru unga. Mɔcɛ abi Uroma awuri iba avurmbɔ abĩmɛn nu Iya-Nummɛn ikɛi!>>
\p
\v 49 Bɔr unying ru umbɔ agburh Ukayafa Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num ra amɛk aki ha, agɔr umbɔ agɛ, <<Umbi asi ihwɛngmbi ubin! 
\v 50 Umbi asi irhi ataimbi ugɛ ugba unera unying akpe ri itsi anera, nu abĩmɛn aki itsim.>>
\p
\v 51 Arherha ha Ukayafa aka arherhe asi iweke ifɛrhkɔ amɛnnga, bɔr unga aka awu Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num ra amɛk ha na asɔm Arherhu-Num ugɛ Uyesu awuri ikpe ri itsi aner abi Uyahuda. 
\v 52 Unga asi íkpea ra abi Uyahuda ukpekũ, bɔr unga awuri ikɔng aner Unum abirabɛ aka asita ru upfunga umbɔ awu unying. 
\v 53 Nggee udzur ru unum hã anggbaashi abi Uyahuda avarhi ifɛr Uyesu.
\p
\v 54 Nggee Uyesu asi ibvui azɛ̃rhũnga ra abi Uyahuda ukupɛ̃ɛ̃, bɔr asoka ra anang hã, azĩã abĩkɛ aka akhapa ra arhum. Atsĩã uteu ukpɔɔ umbɔ iki iyisa Uifrayim na aseisa umɔ nggu angwɛ̃ imesanga.
\p
\v 55 Irhowa Iyiki Igar Utɔng iyi abi Uyahuda iki iyok. Anera arhɛrhɛ aka adzeki iteu iki ici azĩ Urusharhima, ugɛ umbɔ asare atsimbɔ ru irhowa ha idɔrhi iwe. 
\v 56 Atɛ̃wã abee Uyesu, adesa ra Iya-Num anu irhusa adɔka agɛ, <<Umbi akaifɛrhkɔ use? Awuri ibanga irhowa ha idĩã?>> 
\v 57 Bɔr ateiya abika adzowe idɛm-Num nu abi Ufarisi aka adzowukumbɔ itser ugɛ kishoo uwuku uhwɛng anangkɛ Uyesu aka awe, unga aba asɔme umbɔ nu umbɔ azĩ adzur unga.
\c 12
\s1 Adzukuwe atsei isung nú Uyesu  //  ru Ubetani
\r (Umat 26.6-13; Umar 14.3-9)
\p
\v 1 Irhowa Iyiki Igar Utɔng ibɔr inuma utɔ̃ĩ, Uyesu atsĩ Ubetani, anangkɛ unga aka azituwe Urhiazaru ra akpe. 
\v 2 Umɔ umbɔ aka akorhuwe Uyesu ubingha urhɛɛ. Awu Umarta unga agashu ubingha ha, Urhiazaru awu unying ra anera abika agha ubingha ha nggu Uyesu. 
\v 3 Mɔcɛ Umaryamu anyangu ungwɛ̃rhũ undzoma atsei isung aki imang umbɔ aka akũ unardi agbisha na adzukuwe ra adak Uyesu. Mɔcɛ unga akũ igwar itsinga afire. Isung iyiki ize iyi atsei ha imaangge iya kishoo.
\p
\v 4 Bɔr Uyahuda Uiskariyoti, unying ra angwɛ̃ imesanga, uwuruwi aka igha-daknga, agɔr agɛ, 
\v 5 <<Awu use utsu umbɔ asi igoshukumbɔ atsei isung hã akirakɛ imanga iki iwu iyi uner itser ra amɛka, na adzowukumbɔ imanga ra atsũwã?>> 
\v 6 Ubinkutsu unga arherhe rimi, asi igũã ighong atsũwã, bɔr ubinkutsu unga awu uvɛu. Unga akpɔm ijari imangmbɔ, unga aka isaka ayikuka itsinga ri imang hã.
\p
\v 7 Uyesu agɛ, <<Àka aneke unga. Unga aden ake adzɛu unumkpi umbɔ aka idzake umum. 
\v 8 Atsũwã awu nggu umbi ubɛn unum, bɔr umbi asi íwembi nggu umum ubɛn unuma.>>
\s1 Abee ikorhuwe Urhiazaru iki ibewe
\p
\v 9 Ri ivang hã ikikɔng abi Uyahuda irhɛirhɛ iki igũ ugɛ Uyesu awu umɔ, umbɔ aba. Asi ibambɔ inyã Uyesu ikiyikanga, bɔr abee inyã Urhiazaru uwu ha Uyesu aka azituwe unga ra akpe. 
\v 10 Ateiya abika adzowe idɛm-Num avarhe ifɛre Urhiazaru ikɛi. 
\v 11 Ubinkutsu awu arherhe Urhiazaru ake atsu abi Uyahuda arhɛrhɛ ani idzipa awe ru imangmang ru Uyesu.
\s1 Uyesu atsĩã Urusharhima
\r (Umat 21.1-11; Umar 11.1-11; Irh 19.28-40)
\p
\v 12 Ukpe unum uvaa anera arhɛrhɛ aka aba Irhowa Iyiki Igar Utɔng agũ ugɛ Uyesu awu ru utsĩndĩ uwuku uba Urusharhima. 
\v 13 Umbɔ arhɔ̃ĩ angbɔk irhek, akũ azĩ agbopa unga, atsarhi irhakmbɔ agɛ,
\q1 <<Ikpikpoi iwe ru Unum!\f + \fr 12.13 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 118.25,26\xt*.\f*
\q1 Idorh Unum iwu nggu uwu ha aka aba ri itsok Uteijee,
\q1 idorh Unum iwu nggu uyɛrhe Uisrairha!>>
\m
\v 14 Uyesu aka akpo ungwɛ̃ uzhika unga afũ asei nú umgbɔ, ru nyaki itsɛng Arherhu-Num igɔr ugɛ,
\q1
\v 15 <<Niba agũmbi iwei,
\q2 umbi aner Urusharhima.
\q2 Uyɛrhambi uwɔ aba nú undzing ungwɛ̃ uzhika!>>\f + \fr 12.15 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uzak 9.9\xt*.\f*
\p
\v 16 Ri inggbaashia angwɛ̃ imesanga asi ihwɛngmbɔ kishoo abin hã. Bɔr ivang Unum aka asoyiwe Uyesu ra akpe na akpoi unga, mɔcɛ umbɔ ayita ugɛ atsɛngmbɔ abin hã ri itsinga, nu abin hã akorhuke ru unga.
\p
\v 17 Anerabɛ aka awu nggu unga ri ivangyɛ unga aka ayisu Urhiazaru unga adzeka ru udzak na azituwe unga ra akpe, ani idekuwe anera ubinkpi Uyesu aka akorhe. 
\v 18 Anera arhɛrhɛ aka azĩ agbangu Uyesu ubinkutsu umbɔ agũ utsar ubin idzeu ha unga aka akorhe. 
\v 19 Nggee abi Ufarisi arherhe arherhe nggu adɔkambɔ agɛ, <<Àka anyã, umɛn isi ighamɛn inggbaashi. Nggayɛ kishoo upfunga adɔsa unga!>>
\s1 Abi Uherhini abɔɔ abee Uyesu
\p
\v 20 Icɛ abɔɔ rabɔ abi Uherhini aka aba idzowe igɔng ri irhowa. 
\v 21 Umbɔ aba ru Ufirhibu, uner Ubetsaida ru Ugarhirhi, arhusa unga agɛ, <<A Uteiya, umɛn ibee inyã Uyesu.>> 
\v 22 Ufirhibu azĩ asɔmuka Uandarawu. Umbɔ ikivarhambɔ azĩ asɔmukumbɔ Uyesu.
\p
\v 23 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Ivang iyiki ikpoi Ungwɛ̃-Ner iki iwengge. 
\v 24 Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, umbɔ aba asi inaambɔ ishaa itsem ra abĩ ngge ikpengge, ngge iwe ikiyikangge. Bɔr ngge iba ikpengge, ngge ighwɛr ishaanga irhɛirhɛ. 
\v 25 Uwuruwi aka abemu urhɛnga, umgbɔ uwuri igwirmgbɔ. Bɔr uwuruwi aka akpɛ̃ɛ̃ urhɛnga ru upfung ukpirɛ, awuri iwe ru urhɛ uwu ugbagbaa. 
\v 26 Ubɛn uwuku utɔ̃ itsermum, awu ufang unga adɔsa umum. Nu anangkɛ umum iki iwe, ugãrhãmum ikɛi awuri iwe umɔ. Utɛmum awuri itomuka imor ru uwu ha aka awu ugãrhãmum.
\s1 Uyesu arherha arherhe ra akpenga
\p
\v 27 <<Icɛrɛ umum ĩgũ ighong ra amɛnmum. Umum ĩgɔr ugɛ use? <A Utɛ, ufɔrh umum ri ivang iyɛrɛ>? Ĩ'ĩ, awu ubin ivang iyɛrɛ itsu umum ĩba. 
\v 28 A Utɛ, ukũ ikpikpoi uba ri itsokngo!>>
\p Mɔcɛ urhɛm udzeka afã ugɔr ugɛ, <<Umum iki ikpoishũ ike, ni ibvui ikpikpoimum ike ikɛi.>> 
\v 29 Anera abika adɛ̃ɛ̃ umɔ aka agũ urhɛm hã, umbɔ agɛ inai irhare. Abɔɔ agɛ, <<Ipfu itser-Num ngge irherha arherhe nggu unga.>>
\p
\v 30 Uyesu agɛ, <<Urhɛm ukpirɛ uba ru umbi, usi ibakpɔ ru umum. 
\v 31 Icɛrɛ awu ivangyɛ umbɔ aka ivarha arherhe ru upfung ukpirɛ. Icɛrɛ umbɔ aka awuri iwayiwe uyɛrhe upfung ukpirɛ. 
\v 32 Bɔr ivangyɛ umbɔ aka ibera umum ra abĩ, umum uwuri idarha anera kishoo umbɔ aba ru umum.>> 
\v 33 Unga arherhe akɛrɛ adɛyiwe ikpũ akpekɛ unga aka ikpe.
\p
\v 34 Anera agɔr agɛ, <<Íkpemmɛn idɛyiwa umɛn igɛ Ukiristo awuri ibɛk ugbagbaa. Mɔcɛ awu use utsu ungo ugɔr ugɛ awu ufang umbɔ aberuwe Ungwɛ̃-Ner? Ungamɔ awu Ungwɛ̃-Ner ha?>>
\p
\v 35 Mɔcɛ Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Irhirhang hã iwu nggu umbi ivanga ukunjiir. Àka azɛ̃rhã ri irhirhang hã, utsur uzĩ unangkpɔ umbi. Uner uzɛ̃rhã ru uzĩ amɔra anangkɛ unga aka izĩ. 
\v 36 Ivang umbi aka ana awe nggu irhirhang hã àka awe ru imangmang ri ngge, ugɛ umbi ama awu angwɛ̃ irhirhang hã.>> Ivang Uyesu aka amaa arherhe, unga azĩ awoinga ri inyĩnyãmbɔ.
\s1 Abi Uyahuda akpɛ̃mbɔ  //  iwe ru imangmang
\p
\v 37 Uko arhɛrha atsar abin idzeu ha Uyesu aka akorhe ra asumbɔ, utsɛku icɛrɛ umbɔ ashimbɔ ri imangmang ru unga. 
\v 38 Akɛrɛ ha akorhe rimi ngge itsuifɛr ubinkpi uner uwuku usɔm Arherhu-Num Uishaya aka arherhe agɛ,
\q1 <<A Uteijee, ungamɔ awe ru imangmang ri isarhamɛn?
\q2 Ru ungamɔ ikɛi umbɔ aka adɛyiwe ijee Uteijee?>>\f + \fr 12.38 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uish 53.1\xt*.\f*
\p
\v 39 Ngge itsu umbɔ asi idɛ̃ɛ̃ awembɔ ri imangmang, ru nyaku Uishaya aka arherhe ra anang akɔɔ agɛ,
\q1
\v 40 <<Unga aka atsu umbɔ itapa
\q2 na abĩruwe amɛnmbɔ,
\q1 ngge itsú umbɔ asi ínyãmbɔ nggu asumbɔ,
\q2 na asi íhwɛngmbɔ ra amɛnmbɔ,
\q2 na asi ídzipumbɔ ru umum ikerhuwe umbɔ.>>\f + \fr 12.40 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uish 6.10\xt*.\f*
\m
\v 41 Uishaya arherhe rimi ubinkutsu unga anyã ikpikpoi Uyesu, na arherhunga arherhe ri itsinga.
\p
\v 42 Rimi hã anera arhɛrhɛ aka awe ru imangmang ru Uyesu, nu anggbaashimbɔ arhɛrhɛ aka awe ru imangmang ru unga. Bɔr umbɔ asi irherhumbɔ ukupɛ̃ɛ̃, umbɔ agũ iwei abi Ufarisi aka iwayiwe umbɔ ru ubã ifɛn-Num. 
\v 43 Ubinkutsu umbɔ abema ikpikpoi iyi anera anangmbɔ ikpikpoi iyi Unum.
\s1 Arherhu Uyesu awuri itsu uvau
\p
\v 44 Mɔcɛ Uyesu atsarhi irhaknga agɛ, <<Ivang unera aka awe ru imangmang ru umum, asi iwea ri imangmang ru umum ukpekũ, bɔr nggu uwuku udena umum ĩba. 
\v 45 Ivangyɛ unga aka irhi umum, awuri inyã uwu ha aka adena umum ĩba. 
\v 46 Umum ĩba ru nyaki irhirhang ru upfung, ngge itsú kishoo uwuku uwe ru imangmang ru umum asi íseisa ru uzĩ.
\p
\v 47 <<Uwuku ugũ irhɛmmum bɔr asi idɔsunga, asi iwea umum iwuri itsuke unga uvau. Umum isi ĩbamum itsu uvau ru upfung, bɔr umum ĩba ififɔrh ukpɔ. 
\v 48 Uwuruwi aka akpɛ̃ɛ̃ umum na asi iyɛsa arherhamum awea ru uwuku utsu unga uvau. Arherha ha umum iki irherhe awuri itsuke unga uvau ru unum ukpuku umasha. 
\v 49 Ubinkutsu, umum isi irherhumum ubinkpi umum iki ibee, bɔr Utɛ uwuku udena umum unga atsuka ubinkpi umum iki irherhe nu utsĩndĩwi umum iki irherhe. 
\v 50 Umum ihwɛng arherhanga awuri ikũ urhɛ uwu ugbagbaa aba. Nggee ubɛn ubinkpi umum iki irherhe, umum irherhe ubinkpi Utɛ aka adɛyiwa umum irherhe.>>
\c 13
\s1 Uyesu asorh adak angwɛ̃ imesanga
\p
\v 1 Irhowa Iyiki Igar Utɔng inasi iwengge. Uyesu aka ahwɛnga ugɛ ivanga iki iwengge unga aka ibɔre upfung ukpirɛ na abvui azĩ ru Utɛ. Unga aka abema anernga aka awe ru upfung, uko uzĩ utsĩ imimashu urhɛnga.
\p
\v 2 Uyesu nu angwɛ̃ imesanga aka asei igha urhɛɛ. Undenggũ aka atsukuka ra amɛn Uyahuda Uiskariyoti ungwɛ̃ Usiman unga agha-dak Uyesu. 
\v 3 Uyesu ikɛi ahwɛnga ugɛ Utɛ atsuke abina kishoo ru uboknga. Ahwɛnga unga adzeku Unum aba, ikɛi unga abvui azĩ ru Unum. 
\v 4 Ivang umbɔ aka asei igha ubingha, Uyesu asok atsimuwe atorhanga aki awiya na anyangu utawurh abow ru upfurhsĩnga. 
\v 5 Mɔcɛ unga atsu amɛ̃ ri itɛ̃rhãzɔu na atirhi isorh adak angwɛ̃ imesanga, na akũ utawurh ukpu upfurhsĩnga hã awɔnge.
\p
\v 6 Unga aba ru Ubitru, Ubitru agɔr agɛ, <<A Uteijee, awu ungo uwuri isorh adakmum?>>
\p
\v 7 Uyesu agɔr unga agɛ, <<Icɛrɛ ungo usi uhwɛngo ubinkpi umum iki ikorhe, bɔr ivanga ungo uwuri ihwɛngngo.>>
\p
\v 8 Ubitru agɛ, <<Ĩ'ĩ! Ungo usi ísorhɔ adakmum.>>
\p Uyesu agɛ, <<Umum ĩba isi isorhamum ungo, ungo ishiɔ ru ugau ru umum.>>
\p
\v 9 Ubitru agɛ, <<A Uteijee, asi iwea adakmum ukpekũ ungo iki isorh, bɔr usorh nggu abokmum nu itsimum ikɛi!>>
\p
\v 10 Uyesu agɛ, <<Unerwi aka asorhi iyor, akpurha asorh adaknga ukpekũ, iyornga kishoo iki itɛngge. Umbi awu atɛtɛn, bɔr asi iwea umbi kishoo.>> 
\v 11 Uyesu ahwɛnga uwuku ughadaknga, ngge itsu unga agɔr agɛ, <<Asi iwea umbi kishoo awu atɛtɛn.>>
\p
\v 12 Unga aka asorh adakmbɔ amaa, unga atsim atorhanga, abvui azĩã ra anang iseinga. Unga arhusa umbɔ agɛ, <<Umbi ahwɛngmbi ubinkpi umum iki ikorhuwa umbi? 
\v 13 Umbi ayisa umum Umarhem nu Uteijee, iwe rimi, ubinkutsu umum iwe rimi hã. 
\v 14 Umum iwu Uteijee nu Umarhemmbi. Ngge iki iwe ugɛ umum isorha adakmbi, imɛ̃ngge umbi asorh adak adɔkambi. 
\v 15 Umum indɛyiwa umbi utsĩndĩã. Àka akorhuwe abɔɔ ubinkpi umum iki ikorhuwa umbi. 
\v 16 Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, ugãrhã asi inanga uteiyanga, uner itser ikɛi asi inanga uwuku udene unga. 
\v 17 Icɛrɛ iki iwe ugɛ umbi ahwɛngmbi abin akɛrɛ, Unum awuri itsukanga umbi idorh umbi aba akorhumbi ake.
\s1 Uyesu agɔr agɛ awuri ighambɔ adaknga
\r (Umat 26.20-25; Umar 14.17-21; Irh 22.21-23)
\p
\v 18 <<Isi irherhumum akɛrɛ ri itsimbi kishoo. Umum ihwɛng abirabɛ umum iki isɛng. Bɔr awu ufang ngge itsuifɛr ubinkpi uku utsɛng ra Arherhu-Num ugɛ, <Uwuku ugha ubinghamum asok awu unggamtsakmum.>\f + \fr 13.18 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 41.9\xt*.\f*
\p
\v 19 <<Umum idɛyiwa umbi icɛrɛ ni ngge idɔrhi ikorhe, nggee ivangyɛ ngge iki ikorhe umbi awuri iwembi ri imangmang ugɛ umum iwu unga hã. 
\v 20 Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, uwuku uyɛi ubɛn uwuruwi umum iki idene, ayɛi umum, nu uwuku uyɛi umum, ayɛi uwuku udena umum ĩba.>>
\p
\v 21 Ivang Uyesu aka arherha akɛrɛ amaa, unga agũ ighong akarhãrhã ra amɛnnga na adeka ra awiya agɛ, <<Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, unying ru umbi awuri ighaa adakmum.>>
\p
\v 22 Angwɛ̃ imesanga arhi adɔka. Asi ihwɛngmbɔ ungwɛ̃ imesa uwu ha Uyesu aka arherhe ri itsinga. 
\v 23 Unying ru umbɔ angwɛ̃ imesa ha, uwuruwi Uyesu aka abema, asei akhapa ru Uyesu. 
\v 24 Ubitru akũ uboknga agɔr Uyohana agɛ, <<Urhusa unga, uwukusong unga aka arherha arherha ha ri itsinga.>>
\p
\v 25 Ungwɛ̃ imesa ha agɔpa azĩ ru Uyesu arhusa unga agɛ, <<Awu uwukusong Uteijee?>>
\p
\v 26 Uyesu agɛ, <<Uwuruwi umum iki itsɔɔr uborodi irhɔma ri itɛ̃rhãzɔu indzowe, awu unga nuwɔ.>> Mɔcɛ, unga aka arhɔmu uborodi adzowe ru Uyahuda ungwɛ̃ Usiman Uiskariyoti. 
\v 27 Kanying Uyahuda aka ayɛi uborodi ha, Ushaitan atsĩ ru unga. Uyesu agɔr unga agɛ, <<Ubin hã ungo iki ikorhe, ukorhe ifetem.>>
\p
\v 28 Bɔr umbɔ abika agha ubingha ha nggu unga asi ihwɛngmbɔ ubinkpi uku utsu Uyesu arherhe rimi hã. 
\v 29 Ngge iki iwu ugɛ Uyahuda unga akpɔm ijari imangmbɔ, umɔ abɔɔ ra angwɛ̃ imesa ha akaifɛrhkɔ ugɛ Uyesu asɔme unga igoi ubin ukpɔɔ umbɔ aka abee ri irhowa ha, use unga azĩ adzowe atsũwã ubin ukpɔɔ. 
\v 30 Uyahuda ayɛi uborodi ha na adzeka. Utsuu ufin.
\s1 Uyesu asɔme arherhe ikpem iki ifa
\p
\v 31 Uyahuda aka adzek, Uyesu agɛ, <<Icɛrɛ umbɔ aka ikpoi Ungwɛ̃-Ner na akpoi Unum ru uboknga. 
\v 32 Unum aba ayɛisa ikpikpoi ru uboknga, Unum awuri idzowuka Ungwɛ̃ɛ̃ ikpikpoi, nu unga awuri idzowuka unga ikpikpoi kanying.
\p
\v 33 <<Umbi angwɛ̃mum abika acia, abɔr ivanga ukunjiir umum iki iwu nggu umbi. Umbi awuri ibeembi umum, bɔr ru nyaka umum iki idɛyiwe anggbaashi abi Uyahuda, rimi hã umum iki idɛyiwa umbi icɛrɛ inggɛ, <Anangkɛ umum iki iwuri izĩ, umbi asi ídɛ̃ɛ̃ abambi.>
\p
\v 34 <<Awu ikpem iyiki ifa umum iki ĩdzaa umbi, àka abema adɔka. Ru nyaka umum iki ibema umbi, awu ufang umbi abema adɔka. 
\v 35 Rimi hã itsu ubɛn unera awuri ihwɛngnga ugɛ umbi awu angwɛ̃ imesamum, umbi aba abemumbi adɔka.>>
\s1 Ubitru awuri itsɛyinga ihwɛng Uyesu
\r (Umat 26.31-35; Umar 14.27-31; Irh 22.31-34)
\p
\v 36 Usiman Ubitru arhusu Uyesu agɛ, <<A Uteijee, ungo izĩnɛ?>>
\p Uyesu agɛ, <<Anangkɛ umum iki izĩ ungo usi ídɛ̃ɛ̃ udɔsungo umum icɛrɛ, bɔr unum ukpɔɔ ungo uwuri idɔsungo.>>
\p
\v 37 Ubitru arhusa agɛ, <<A Uteijee, awu use utsu umum isi ídɛ̃ɛ̃ idɔsumum ungo icɛrɛ? Umum iwuri idzowukũ urhɛmum ri itsingo.>>
\p
\v 38 Mɔcɛ Uyesu agɛ, <<Ungo uwuri idzowukɔ urhɛngo ri itsimum? Umum indɛyiwa ungo idzidzɛrhe, ungo uwuri itsɛyingo ihwɛng umum idikunga itaar ni ikɔ idɔrhi igbɛr ukpee.>>
\c 14
\s1 Uyesu unga awu utsĩndĩ  //  uwuku izĩ ru Utɛ
\p
\v 1 <<Niba agũmbi ighong ra amɛnmbi. Àka awe ri imangmang ru Unum, ikɛi aka awe ri imangmang ru umum. 
\v 2 Ri iya Utɛmum abã awu arhɛrhɛ, Umum iwuri izĩ nggɔɔ ha izĩ igbishuwa anang ru umbi. Iba isi iwengge rimi, umbi atsar ugɛ umum isi ídɛyiwamum umbi? 
\v 3 Umum ĩba izĩmum igbishuwa ananga ru umbi, umum ibvui iba ikũna umbi awe nggu umum, nu umbi asei ra anangkɛ umum iki iwe. 
\v 4 Anangkɛ umum iki izĩ umbi ahwɛngmbi utsĩndĩã.>>
\p
\v 5 Utoma agɔr Uyesu agɛ, <<A Uteijee, umɛn isi ihwɛngmɛn anangkɛ ungo iki izĩ. Umɛn ikorhu uguse ni ihwɛng utsĩndĩã?>>
\p
\v 6 Uyesu agɛ, <<Umum iwu utsĩndĩã, umum iwu idzidzɛrhe, ni iwu urhɛ. Unera asi ízĩã ru Utɛ, aba asi iwea ru ubokmum. 
\v 7 Umbi aba ahwɛngmbi umum, umbi awuri ihwɛngmbi Utɛmum. Utirhi icɛrɛ uzĩɔ̃ umbi aka ahwɛngmbi unga na anyãmbi unga.>>
\p
\v 8 Ufirhibu agɛ, <<A Uteijee, uma udɛyiwa umɛn Utɛ ha. Aka amɛ̃mɔnɔ ru umɛn.>>
\p
\v 9 Uyesu agɛ, <<Aka adera umum iki iwu nggu umbi, bɔr utsɛku icɛrɛ ungo usi ihwɛngngo umum, Ufirhibu? Ubɛn uwuku unyã umum aka anyã Utɛ. Awu use utsu ungo ugɔr ugɛ, <Udɛyiwa umɛn Utɛ ha>? 
\v 10 Ungo usi iweɔ ri imangmang ugɛ umum iwu ru Utɛ, Utɛ awu ru umum? Arherhakɛ umum iki irherhuwa umbi asi iweke akimum. Awu Utɛ aka awe ru umum unga atɔ̃ itsernga. 
\v 11 Àka awe ru imangmang ra arherhamum iki igɔr ugɛ umum iwe ru Utɛ, Utɛ ikɛi awe ru umum, use aka awe ru imangmang ra abin idzeukɛ umum iki ikorhe. 
\v 12 Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, ubɛn uwuku uwe ri imangmang ru umum awuri ikikorhunga abinkɛ umum iki ikorhe. Awuri ikorha akɔɔ anangke akɛrɛ ha, ubinkutsu umum iwuri izĩ ru Utɛ. 
\v 13 Nu ubin umbi aka ifɛna ri itsokmum, umum iwuri ikorhuwamum, ngge itsú Utɛ akpo ikpikpoi ru ubok Ungwɛ̃. 
\v 14 Ubɛn ubina umbi aka ifɛna ri itsokmum, umum iwuri ikorhuwamum.
\s1 Ibemuwe ibiba Ipfu Isarsatangge
\p
\v 15 <<Umbi aba abemumbi umum, umbi awuri ikorhumbi ubinkpi umum iki itsuka. 
\v 16 Umum iwuri irhusumum Utɛ, unga awuri idzaanga uwuku uyika umbi asei nggu umbi ugbagbaa. 
\v 17 Unga awu Ipfu iyi idzidzɛrhe, uwuruwi upfunga uku usi ídɛ̃ɛ̃ uyɛikpɔ unga, ubinkutsu upfunga usi idɛ̃ɛ̃ unyãkpɔ unga use uhwɛng unga. Bɔr umbi ahwɛngmbi unga, unga asei nggu umbi, ikɛi awuri iseisa ru umbi. 
\v 18 Umum isi ínekamum umbi ru nyaka angwɛ̃rhãpfu. Umum iwuri iba ru umbi. 
\v 19 Ivanga ukunjiir upfunga usi íbvui unyãkpɔ umum, bɔr umbi awuri inyãmbi umum. Ubinkutsu umum iwemum ru urhɛ, umbi ikɛi awuri ibibɛkmbi. 
\v 20 Awu ru unum hã umbi aka ihwɛng ugɛ umum iwe ru Utɛmum nu umbi awe ru umum nu umum iwe ru umbi. 
\v 21 Ubɛn unera uwuku uhwɛng arherhamum iki itsu na adɔsunga ake, awu unga abema umum. Uwuruwi aka abema umum, Utɛmum awuri ibemunga uner ha, umum ikɛi iwuri ibemumum uner ha ni idɛyiwe itsimum ru unga.>>
\p
\v 22 Mɔcɛ Uyahuda, asi iwea Uyahuda Uiskariyoti, agɔr unga agɛ, <<A Uteijee, awu use utsu ungo iki idɛyiwa itsingo ru umɛn, bɔr ungo usi idɛyikɔ ru upfunga?>>
\p
\v 23 Uyesu agɛ, <<Ubɛn unera uwuku ubema umum awuri idɔsunga imesamum. Utɛmum awuri ibemunga uner ha, ikɛi umɛn iwuri inba iseimɛn nggu unga. 
\v 24 Ubɛn unera aka asi ibemunga umum asi ídɔsunga arherhe imesamum. Irhɛmyɛ umbi aka agũ isi iwengge irhɛmmum, awu irhɛm Utɛ uwuku udena umum.
\p
\v 25 <<Kishoo akɛrɛ umum isɔmamum umbi umum iki ina iwu nggu umbi. 
\v 26 Bɔr uwuku uyika ha unga awuri imesuwa umbi abina kishoo na ayituwa umbi kishoo abinkɛ umum iki isɔma umbi. Unga awu Ipfu Isarsatangge, uwuruwi Utɛ aka idene ri itsokmum. 
\v 27 Umum ĩbɔra umbi nggu ididɔɔr, ididɔɔrmum iki ĩdzaa umbi. Isi iwengge ru nyaku upfung iki idzowe. Niba aneke amɛnmbi agũke ighong, ikɛi niba agũmbi iwei.
\p
\v 28 <<Umbi agũmbi umum iki ĩgɔr ugɛ, <Umum izĩ ni ibvui ibamum ru umbi.> Umbi aba abemumbi umum, umbi awuri igɔmmbi anggɔm ugɛ umum iwuri izĩ ru Utɛ, Utɛ ha ananga umum. 
\v 29 Icɛrɛ umum iki isɔmamum umbi ru ngge idɔrhi iwe, nggee ivangyɛ ngge iki iwe, umbi awe ru imangmang. 
\v 30 Umum isi íbvui irherhuwamum arherhe arhɛrhɛ, ubinkutsu uyɛrhe upfung ukpirɛ uwɔ abarɔ. Unga ashia ri ijee ri itsimum. 
\v 31 Bɔr awu ufang upfunga uhwɛng ugɛ umum ibemumum Utɛ ha ni ikorhe uku kpengkpeng ubinkpi Utɛmum aka atsuka umum.
\p <<Àka asok icɛrɛ umɛn ibɔre nggimi.
\c 15
\s1 Uyesu unga awu udzum ucucii inebi
\p
\v 1 <<Umum iwu udzum ucucii inebi uwu idzidzɛrhe, nu Utɛmum unga awu uner irhama. 
\v 2 Unga azharhuwe ubɛn uboka uku uwe ru umum uku usi ighwɛrkpɔ ikpũrhã, na agbishuwe ubɛn uboka ukpuku ughwɛr ikpũrhã, ru ukpɔ ughwɛr utoma. 
\v 3 Umbi aka awembi atɛtɛn ri itsi arherhamum iki isɔma umbi. 
\v 4 Àka asei ru umum, umum iwuri isei ru umbi. Ubok ucucii usi ídɛ̃ɛ̃ ughwɛrkpɔ ikpũrhã nibikakpɔ, awu ufang ukpɔ usei nggu udzuma. Rimi hã umbi asi ídɛ̃ɛ̃ aghwɛrmbi ikpũrhã umbi aba asi iseimbi ru umum.
\p
\v 5 <<Umum iwu udzuma, umbi awu aboka. Unera aba aseisa ru umum nu umum ikɛi isei ru unga, unga awuri ighwɛr ikpũrhã irhɛirhɛ. Umum ĩba ishimum ru umbi, umbi asi ídɛ̃ɛ̃ akorhumbi ubin. 
\v 6 Ubɛn unera aka asi iwea ru umum, awe ru nyaku ubokkpi umbɔ aka atare ukpɔ ukoyi. Anera aka isaka arheu ikpũ abok aki ha atsuku urha, akpĩĩwe. 
\v 7 Umbi aba asei ru umum arherhamum ikɛi aweke ru umbi, àka arhusa ubɛn ubinkpi umbi aka abee, awuri idzaambɔ umbi. 
\v 8 Umbi àka aghwɛr ikpũrhã irhɛirhɛ na adɛyiwe ugɛ umbi awu angwɛ̃ imesamum. Ngge ikũ nggaa ikpikpoi izĩ ru Utɛ.
\p
\v 9 <<Ru nyaku Utɛ aka abema umum, rimi hã umum iki ibema umbi. Icɛrɛ àka asei ri ibibemamum. 
\v 10 Umbi aba adɔsumbi arherhamum iki itsu, umbi awuri iseimbi ri ibibemamum, ru nyaka umum iki ĩdɔsa arherhe Utɛmum aka atsu ni isei ri ibibemanga. 
\v 11 Umum ĩdɛyiwa umbi riminɛ ngge itsú anggɔmmum awe ru umbi nu anggɔmmbi atsu atɔk. 
\v 12 Ikpemmum iyɛ, àka abema adɔka ru nyaka umum iki ĩbema umbi. 
\v 13 Nggaa ibibema iyɔɔ isi inangngge iyɛrɛ, ugɛ unera adzowe urhɛnga ri itsi awɛrhanga. 
\v 14 Umbi awu awɛrhamum, umbi aba akorhumbi ubinkpi umum iki itsuka umbi. 
\v 15 Umum isi íbvui iyisumum umbi agãrhã, ubinkutsu ugãrhã asi ihwɛngnga ubinkpi uteiyanga aki ikorhe. Bɔr umum iyisa umbi awɛrhɛ, ubinkutsu iki isɔmamum umbi kishoo abinkɛ umum iki igũ ru Utɛmum. 
\v 16 Asi iwea umbi asɛng umum, bɔr umum isɛng umbi itsuka umbi azĩ aghwɛr ikpũrhã, ikpũrhãyɛ iki idãrhã. Mɔcɛ Utɛ awuri idzaanga kishoo abinkɛ umbi aka arhusa ri itsokmum. 
\v 17 Ubinmum ukpi iki itsu, àka abema adɔka.
\s1 Upfunga ukpɛ̃kpɔ angwɛ̃ imesa
\p
\v 18 <<Upfunga uba ukpɛ̃kpɔ umbi, àka ahwɛng ra amɛnmbi ugɛ ugbaashia ukpɛ̃ umum. 
\v 19 Umbi aba awu abi upfung, upfunga uba ubemukpɔ umbi ru nyaka abinga. Bɔr umbi asi iwembi abi upfung. Umum iki isɛng umbi idzek ru upfunga. Ngge itsu upfung ukpɛ̃kpɔ umbi. 
\v 20 Àka ayita ubinkpi umum iki idɛyiwa umbi ugɛ, <Ugãrhã asi inanga Uteiyanga.>\f + \fr 15.20 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uyoh 13.16\xt*.\f* Umbɔ aba adzaa umum uver, awuri idzaambɔ umbi uver ikɛi. Umbɔ aba adɔsumbɔ imesamum, umbɔ awuri idɔsumbɔ iyimbi. 
\v 21 Awuri ikorhuwambɔ umbi akɛrɛ ha, ri itsi umbi awu abimum nu umbɔ asi ihwɛngmbɔ uwuku udena umum ĩba. 
\v 22 Agɛ umum isi ĩba irherhumum arherhe nggu umbɔ, umbɔ awuri ishimbɔ ru uvau arhim. Bɔr icɛrɛ umbɔ ashimbɔ ru ubin ukpuku ukaa atsimbɔ ra arhimmbɔ. 
\v 23 Unerwi aka akpɛ̃ umum, akpɛ̃ Utɛmum. 
\v 24 Agɛ umum isi ikorhumum abina arhɛrhɛ ru umbɔ akirakɛ unera aka anasi ikorhunga, mɔcɛ umbɔ awuri ishimbɔ ru uvau arhim. Bɔr icɛrɛ umbɔ aka anyãmbɔ abin idzeu ha na akpɛ̃mbɔ umum nu Utɛmum. 
\v 25 Akɛrɛ akorhe ngge itsuifɛr ubinkpi umbɔ aka atsɛng ri Íkpemmbɔ agɛ, <Adzuma akpɛ̃mbɔ umum asi iwea ubin utsu.>\f + \fr 15.25 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 35.19; 69.4\xt*.\f*
\p
\v 26 <<Ivangyɛ Uwuku Uyuyika ha aka iba, uwuruwi umum iki idene unga adzeku Utɛ aba ru umbi, Ipfu iyi idzidzɛrhe iki idzeku Utɛ, unga awuri idzowe ideka ri itsimum. 
\v 27 Umbi awuri iwu idekamum, ubinkutsu umbi awu nggu umum udzur ri inggbaashia.
\c 16
\p
\v 1 <<Umum isɔma umbi kishoo akɛrɛ utsur umbi ayapumbi ri imangmangmbi. 
\v 2 Awuri iwayikumbɔ umbi ra abã ifɛn-Num. Idzidzɛrhe, ivanga niyɔ ibarɔ ubɛn uwuku ufɛre umbi awuri igɔr ugɛ unga itɔ̃ itser Unum. 
\v 3 Umbɔ awuri ikorhe rimi ubinkutsu umbɔ anasi ihwɛngmbɔ Utɛ use umum. 
\v 4 Umum isɔma umbi akɛrɛ, nggee ivang hã iba iwengge umbi ayita ugɛ umum iki isɔmamum umbi. Umum isi isɔmamum umbi abin akɛrɛ ri inggbaashia ubinkutsu, umum ina iwu nggu umbi.
\s1 Itser Ipfu Isarsatangge
\p
\v 5 <<Icɛrɛ umum iwuri izĩ ru uwuku udena umum iba, bɔr umbi asi irhusumbi umum ugɛ, <Ungo uwuri izĩnɛ?> 
\v 6 Amɛnmbi aghong ra abin hã umum iki isɔma umbi. 
\v 7 Bɔr umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, awu azeze ru umbi umum ĩba izĩmum. Umum ĩba isi izĩmum, mɔcɛ Uwuku Uyuyika ha asi íbanga ru umbi. Bɔr umum ĩba izĩmum, umum iwuri idene unga aba ru umbi. 
\v 8 Ivangyɛ unga aka iba, unga awuri idɛyiwe upfunga uvau arhim nu irhirhika nu ivarha arherhe. 
\v 9 Unga awuri idɛyiwe umbɔ ugɛ umbɔ awe ra arhim, ubinkutsu anera ashimbɔ ri imangmang ru umum. 
\v 10 Unga awuri idɛyiwe igbigbambɔ ri irhirhika, ubinkutsu umum iwuri izĩ ru Utɛ, umbi asi íbvui anyãmbi umum. 
\v 11 Unga awuri idɛyiwe umbɔ agɛ awuri izharha arherhambɔ, ubinkutsu uyɛrhe upfung ukpirɛ aka atsukukumbɔ unga uvau.
\p
\v 12 <<Umum ibɔr abina arhɛrhɛ umum iki irherhuwa umbi, akirakɛ umbi asi ídɛ̃ɛ̃ anyangumbi ake icɛrɛ. 
\v 13 Bɔr ivangyɛ Ipfu iyi idzidzɛrhe ha iki iba, ngge iwuri idarh umbi ri idzidzɛrhe kishoo. Asi íwea arherhe itsikamnga unga aka irherhe, bɔr awuri isɔma ubinkpi unga aka agũ. Awuri isɔma umbi abinkɛ aka iwuri iba. 
\v 14 Awuri ikũ ikpikpoi aba ru umum, unga awuri inyãnga abinkɛ umum iki irherhe adɛyiwa umbi. 
\v 15 Kishoo abinkɛ Utɛ aka awe ra ake awu akimum. Ngge itsu umum igɔr ugɛ Ipfu-Num ha iwuri inyãnga abinkɛ umum iki irherhe adɛyiwa umbi.
\s1 Igũ ighong iwuri idzipa iwu igũibɛn
\p
\v 16 <<Ivanga ukunjiir umbi asi ínyãmbi umum, mɔcɛ ikɛi ivanga ukunjiir umbi awuri inyãmbi umum.>>
\p
\v 17 Angwɛ̃ imesanga abɔɔ agɔr adɔkambɔ agɛ, <<Agbena agburh use unga aka agɔr umɛn agɛ, <Ivanga ukunjiir umbi asi ínyãmbi umum, mɔcɛ ikɛi ivanga ukunjiir umbi awuri inyãmbi umum,> nu <Ubinkutsu umum iwuri izĩ ru Utɛ>?>> 
\v 18 Adɛ̃ɛ̃mbɔ irhusa agɛ, <<Agbena awu use unga aka agɔr agɛ, <Ivanga ukunjiir>? Umɛn isi ihwɛngmɛn agben ubinkpi unga aka arherhe.>>
\p
\v 19 Uyesu anyã umbɔ abee irhusa unga ra arherhe ha, nggee unga agɔr umbɔ agɛ, <<Umbi arhusa adɔka agben arherha ha umum iki igɔr ugɛ, <Ivanga ukunjiir umbi asi ínyãmbi umum, mɔcɛ ikɛi ivanga ukunjiir umbi awuri inyãmbi umum>? 
\v 20 Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, umbi awuri iciu akpe nggu ighongamɛn, bɔr upfunga uwuri igɔmanggɔm. Amɛnmbi awuri ida, bɔr ida amɛnmbi iwuri idzipa iwu anggɔm. 
\v 21 Ivangyɛ ukutsɛrh aba ahwashi imar, unga aka isaka agũ ighong akarhãrhã, ubinkutsu ivang imarnga iki iwengge. Bɔr ivangyɛ unga aka imar irheng ungwɛ̃ amaa, unga aka isaka ayiruka ighighong hã, ubinkutsu unga awu ra anggɔm unga aka amar irheng ungwɛ̃ ru upfunga. 
\v 22 Ngge iwu rimi hã ru umbi. Icɛrɛ umbi awuri igũ ighong, bɔr umum ibvui inyãmum umbi, mɔcɛ amɛnmbi aka igɔmanggɔm, unera asi ívura anggɔmmbi. 
\v 23 Ru unum hã umbi asi írhusumbi umum ubin. Umum indɛyiwa umbi idzidzɛrhe, Utɛ awuri idzaanga kishoo ubinkpi umbi aka arhusa ri itsokmum. 
\v 24 Utsɛku icɛrɛ umbi anasi irhusumbi ubin ri itsokmum. Àka arhusa umbi awuri iyiyɛimbi, nu anggɔmmbi awuri itsu atɔke.>>
\s1 Umum inangmum upfunga
\p
\v 25 <<Umum ikũ nyaka arherhe indɛyiwa umbi akɛrɛ ha. Bɔr ivanga niyɔ ibarɔ umum iki irherha arherhe nggu umbi ukupɛ̃ɛ̃ ri itsi Utɛ, umum isi iwuri íkũmum nyaka arherhe. 
\v 26 Ru unum hã umbi awuri irhusa ri itsokmum. Umum isi igɔrmum ugɛ iwuri irhusuwamum Utɛ ru umbi. 
\v 27 Unga Utɛ nibikanga abemunga umbi, ubinkutsu umbi abemumbi umum, ikɛi umbi awembi ri imangmang ugɛ umum idzeku Unum. 
\v 28 Umum idzeku Utɛ iba itsĩ ru upfung, icɛrɛ umum iwuri ibɔre upfung ni ibvui izĩ ru Utɛ.>>
\p
\v 29 Mɔcɛ angwɛ̃ imesu Uyesu agɛ, <<Ĩhĩĩ! Awu icɛrɛ ungo uku urherhuwa umɛn arherhe ukupɛ̃ɛ̃ asi iweke unyaka arherhe! 
\v 30 Icɛrɛ umɛn iki ihwɛngmɛn ugɛ ungo uhwɛngo abina kishoo. Ungo uhwɛngo ubɛn ubinkpi unera aka irhusa ungo. Akɛrɛ ha atsu umɛn iwe ru imangmang ugɛ ungo udzeku Unum.>>
\p
\v 31 Uyesu agɛ, <<Awu icɛrɛ umbi aka awe ri imangmang? 
\v 32 Bɔr ivanga niyɔ ibarɔ, iki ibangge, ubɛn unera ru umbi awuri itĩ azĩ ri iyanga na aneka umum ikiyikamum. Bɔr rimi hã, umum isi iwemum ikiyikami, ubinkutsu Utɛ awu nggu umum.
\p
\v 33 <<Umum isɔmamum umbi abin akɛrɛ, ngge itsú umbi ama akpo ididɔɔr. Ru upfung ukpirɛ umbi awuri igũ ighong. Bɔr àka aker amɛn! Umum iki inangmum upfunga.>>
\c 17
\s1 Uyesu afɛn-Num ri itsinga
\p
\v 1 Uyesu aka amaa irherhe abin akɛrɛ, unga abera asunga arhi afã na afɛn-Num agɛ,
\pi <<A Utɛ, ivanga iki iwengge. Ukpoi Ungwɛ̃ngo nggee Ungwɛ̃ngo ama akpoi ungo. 
\v 2 Ubinkutsu ungo uku udzowukɔ Ungwɛ̃ngo ijee ri itsi anera kishoo, nggee unga ama adzowe urhɛ uwu ugbagbaa ru kishoo abirabɛ ungo uku udzowe unga. 
\v 3 Uwɛrɛ ha awu urhɛ uwu ugbagbaa, ugɛ umbɔ ama ahwɛng ungo, Unum unying ukpekũ, nu Uyesu Ukiristo, uwuruwi ungo uku udene. 
\v 4 Umum ikũwã ungo ukpoi ra abĩ ni imaawe itsera kishoo ungo uku udzaa umum itɔ̃. 
\v 5 Icɛrɛ ikɛi, a Utɛ, ukpoi umum ra asungo nggu ikpikpoi ha umum iki iwurangge nggu ungo, ru upfung udɔrhu umuna.>>
\s1 Uyesu afɛne-Num ra angwɛ̃ imesanga
\pi
\v 6 <<Umum iki idɛyikũ ungo ra anerabɛ ungo uku udzaa umum ru upfung. Umbɔ awu abingo, ungo adzaa umbɔ ru umum, umbɔ ikɛi aka adɔsumbɔ arherhango. 
\v 7 Icɛrɛ umbɔ ahwɛngmbɔ kishoo abinkɛ ungo uku udzaa umum adzeku ungo, 
\v 8 ubinkutsu iki idzowukũ ru umbɔ arherhango uku udzaa umum. Umbɔ aka ayɛimbɔ ake na ahwɛngmbɔ ugɛ awu idzidzɛrhe umum idzeku ungo, na awembɔ ri imangmang ugɛ awu ungo udena umum. 
\v 9 Umum ifɛne-Num ru umbɔ. Umum isi inumum ifɛne-Num ru upfunga, bɔr umum ifɛne-Num ra abirabɛ ungo uku udzaa umum, ubinkutsu umbɔ awu abingo. 
\v 10 Kishoo abinmum awu akingo, nu kishoo abinngo awu akimum. Ikpikpoi iki ibangge ru umum ru ubokmbɔ. 
\v 11 Umum isi íbvui iseisũ ru upfunga, bɔr umbɔ ana awu ru upfunga kata. Umum ibvui iba ru ungo. Usarkasar Utɛ, ukũ ijee itsokngo ukake umbɔ, itsokyɛ ungo uku udzaa umum, ngge itsú umbɔ awu unying ru nyaka umɛn iki iwu unying. 
\v 12 Ivangyɛ umum iki iwu nggu umbɔ, umum ikũ ijee itsokyɛ ungo uku udzaa umum ikake umbɔ. Uwɔɔ asi igwira, unying hã ukpekũ aka awu uwuku utsutsĩm, ngge itsuifɛr itsɛng Arherhu-Num.
\pi
\v 13 <<Icɛrɛ umum iwuri iba ru ungo, bɔr umum irherha abina akɛrɛ ru umum ina iwu ru upfung, ngge itsú umbɔ ama akpo undzumu anggɔmmum ra amɛnmbɔ. 
\v 14 Umum iki isɔmukũ arherhango ru umbɔ, upfunga ikɛi uku ukpɛ̃kpɔ umbɔ, ubinkutsu umbɔ asi iwembɔ abi upfung ru nyaka umum iki isi iwemum uwu upfung. 
\v 15 Isi irhusumum ungo unyanguwe umbɔ ru upfunga, bɔr ungo udzɛu umbɔ ru ubok Undenggũ. 
\v 16 Umbɔ asi iwembɔ abi upfung, ru nyaka umum iki isi iwemum uwu upfung. 
\v 17 Utsu umbɔ awu asarkasar ri idzidzɛrhe. Arherhango awu idzidzɛrhe. 
\v 18 Umum idene umbɔ azĩ ru upfung, ru nyaka ungo uku udena umum ru upfunga. 
\v 19 Umum idzowe itsimum ri itsimbɔ, nggee umbɔ ama adzowe atsimbɔ ru ungo ru ubok idzidzɛrhe.
\s1 Uyesu afɛne-Num ru kishoo  //  abi imangmang
\pi
\v 20 <<Ifɛn-Nummum isi iwengge ru umbɔ ikiyikambɔ. Bɔr a Utɛ, umum ifɛne-Num ra abirabɛ aka awuri iwe ri imangmang ru umum ru ubok arherhambɔ, 
\v 21 ugɛ umbɔ kishoo ama awu unying. Umbɔ ama awe ru umɛn, ru nyaka ungo uku uwe ru umum, nu umum iwe ru ungo, ngge itsú anera ru upfung awe ru imangmang ugɛ awu ungo udena umum ĩba. 
\v 22 Umum iki idzowukũ umbɔ ikpikpoiyɛ ungo uku udzaa umum, ru umbɔ awu unying ru nyaka umɛn iki iwu unying. 
\v 23 Umum isei ru umbɔ nu ungo ru umum. Umbɔ ama awu unying, ru upfunga uma uhwɛng ugɛ awu ungo udena umum ĩba, na ahwɛng ugɛ ungo ubemungo umbɔ ru nyaka ungo uku ubema umum.
\pi
\v 24 <<A Utɛ, anerabɛ ungo uku udzaa umum, umum ibee umbɔ asei nggu umum ra anangkɛ umum iki iwe, na anyã ikpikpoimum, iyiriyɛ ungo uku udzaa umum, ubinkutsu ungo uku ubemungo umum umbɔ adɔrha amunu upfunga.
\pi
\v 25 <<A Utɛ uwuku urhurhika, upfunga usi ihwɛngkpɔ ungo, bɔr umum ihwɛngmum ungo, anera ikɛi ahwɛngmbɔ ugɛ awu ungo udena umum iba. 
\v 26 Umum iki idɛyikũ ungo ru umbɔ. Ikɛi umum ina itsu umbɔ ahwɛng ungo ubɛn ivang, nggee ibibemango uku ukorhuwa umum ima isei ru umbɔ nu umum isei ru umbɔ.>>
\c 18
\s1 Aka adzurmbɔ Uyesu
\r (Umat 26.47-56; Umar 14.43-50; Irh 22.47-53)
\p
\v 1 Ivangyɛ unga aka amaa ifɛn-Num, Uyesu agar izɛ̃rhĩ Ukidron azĩã ugar ukpɔrɔ nggu angwɛ̃ imesanga. Ugar ha icang acucii uzaitun niyɔ, unga nu angwɛ̃ imesanga atsĩmbɔ ru ngge.
\p
\v 2 Uyahuda, ungwɛ̃ imesa uwuku ugha adak Uyesu, ahwɛnga anang hã, ubinkutsu Uyesu aka isaka agbowa umɔ nggu angwɛ̃ imesanga. 
\v 3 Nggee Uyahuda akũ ukpui abi iwa nu adogerhi abɔɔ abi ateiya abika adzowe idɛm-Num, nu abi Ufarisi, azĩmbɔ ri icang acucii uzaitun hã. Umbɔ akpɔm nggu atseu irhirhang nú atɔngvi akagɔng nu abin iwa.
\p
\v 4 Uyesu aka ahwɛnga kishoo ubinkpi uku ikpo unga. Unga adzeka, aba agɔr umbɔ agɛ, <<Umbi abee ungamɔ?>>
\p
\v 5 Umbɔ agɛ, <<Uyesu uner Unazarat.>>
\p Uyesu agɛ, <<Umum uwi.>> Uyahuda, uwuku ughadaknga, adɛ̃ɛ̃ umɔ nggu umbɔ. 
\v 6 Uyesu aka agɔr agɛ, <<Umum iwe uwu ha,>> umbɔ azĩmbɔ ra andzing na agba ra abĩ.
\p
\v 7 Uyesu abvui arhusa umbɔ agɛ, <<Umbi abee ungamɔ?>>
\p Umbɔ agɛ, <<Uyesu uner Unazarat.>>
\p
\v 8 Uyesu agɛ, <<Umum iki idɛyiwamum umbi ugɛ umum iwu unga. Umbi aba ani ibeea umum, mɔcɛ àka neke anera abɛrɛ azĩmbɔ.>> 
\v 9 Akɛrɛ akorhe nggee arherhakɛ Uyesu aka arherhe atsuafɛr. Unga aka agɔr agɛ, <<Ra aner ha ungo uku udzaa umum unera ru umbɔ asi igwira.>>\f + \fr 18.9 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uyoh 6.39\xt*.\f*
\p
\v 10 Usiman Ubitru awe ru ikon iki ider, awɔɔr ike agbɛr uto ubok ugha ugãrhũ Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num, azharhuwe. Itsok ugãrhã hã igburh Umarhcu.
\p
\v 11 Bɔr Uyesu agɔr Ubitru agɛ, <<Utsuke ikon iki iderngo ru udapa! Umum isi íhwamum ru ukpɛwawi Utɛ aka adzaa umum ihwa?>>
\s1 Uyesu ra asu Uhanana
\r (Umat 26.57-58; Umar 14.53-54; Irh 22.54)
\p
\v 12 Mɔcɛ ukpui abi iwa nu unggbaashimbɔ, nu adogerhi abi Uyahuda adzur Uyesu, abow unga. 
\v 13 Ri inggbaashia umbɔ akũ unga azĩ ru Uhanana, unga aka awu umar Ukayafa. Ukayafa unga awu Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num ra amɛk ha. 
\v 14 Ukayafa unga adzowe anggbaashi abi Uyahuda itsũwã ugɛ ugba unera unying akpe ri itsi anera arhɛrhɛ.
\s1 Ubitru atsɛyinga ihwɛng Uyesu
\r (Umat 26.69-70; Umar 14.66-68; Irh 22.55-57)
\p
\v 15 Usiman Ubitru nggu uwɔɔ ra awɛ imesu Uyesu adɔsu Uyesu ra andzing. Ungwɛ̃ imesa ha, Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num ahwɛnga unga, nggee unga atsĩã ru ufɔm iya Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num nggu Uyesu. 
\v 16 Bɔr Ubitru adɛ̃ɛ̃ ra angwĩã udika awiya. Ungwɛ̃ imesa ha, Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num hã aka ahwɛng adzek arherha arherhe nggu una uwuku udzɛu angwĩ ubã, na akũ Ubitru atsĩ.
\p
\v 17 Una uwuku udzɛu angwĩ ubã hã agɔr Ubitru agɛ, <<Ungo igango usi iweɔ unying ra angwɛ̃ imesanga?>>
\p Ubitru agɛ, <<Ĩ'ĩ, umum ishimum.>>
\p
\v 18 Awu ri ivang ighɛnga ngge itsu agãrhã nu adogerhi atai urha, adɛ̃ɛ̃ iwɛr urha. Ubitru adɛ̃ɛ̃ iwɛr urha ha nggu umbɔ.
\s1 Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num  //  arhusu Uyesu
\r (Umat 26.59-66; Umar 14.55-64; Irh 22.66-71)
\p
\v 19 Mɔcɛ Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num arhusu Uyesu ri itsi angwɛ̃ imesanga nu imesanga.
\p
\v 20 Uyesu agɔr unga agɛ, <<Umum irherha arherhe ukupɛ̃ɛ̃ ra asu upfunga. Ubɛn ivang umum imesuwe ra abã ifɛn-Num nu Iya-Num, anangkɛ abi Uyahuda iki ikɔng kishoo. Umum inasi irherhumum ubin ukpɔɔ ri iwɔk. 
\v 21 Awu use utsu ungo urhusa umum? Urhusa abika agosha arherhamum ubinkpi umum iki idɛyiwe umbɔ. Umbɔ ahwɛngmbɔ ubinkpi umum iki irherhe.>>
\p
\v 22 Ivang Uyesu aka arherhe rimi, uwɔɔ ru umbɔ adogerhi ha aka adɛ̃ɛ̃ umɔ akwɛr unga na agɛ, <<Rimi ungo uku irherhe nggu Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num?>>
\p
\v 23 Uyesu agɛ, <<Umum iba igbigba umum iki irherhe rimi hã, udɛyiwa igbigbamum. Bɔr umum iba irherhe idzidzɛrhe, awu use utsu ungo ukwɛr umum?>> 
\v 24 Mɔcɛ Uhanana atsu umbɔ akũ Uyesu azĩmbɔ ru Ukayafa, Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num. Unga ana awu ri ibibow.
\s1 Ubitru abvui atsɛyinga ihwɛng Uyesu
\r (Umat 26.71-75; Umar 14.69-72; Irh 22.58-62)
\p
\v 25 Ubitru ana adɛ̃ɛ̃ iwɛr urha ha, abɔɔ aka adɛ̃ɛ̃ umɔ arhusa unga agɛ, <<Ungo usi iweɔ unying ra angwɛ̃ imesanga hã?>>
\p Ubitru atsɛyinga agɛ, <<Umum ishimum.>>
\p
\v 26 Ugãrhũ uwɔɔ ra agãrhã Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num awu umɔ. Utsa ha awu unang uwuruwi Ubitru aka azharhuwe utoa, unga agɔr Ubitru agɛ, <<Asi iwea ungo umum iki inyã nggu unga ru icang acucii uzaitun?>> 
\v 27 Ubitru abvui atsɛyi. Kanying ikɔ igbɛr ukpee.
\s1 Uyesu ra asu ugomna Ubirhatu
\r (Umat 27.1-2,11-14; Umar 15.1-5; Irh 23.1-5)
\p
\v 28 Mɔcɛ abi Uyahuda akũ Uyesu adzek ri iya Ukayafa azĩmbɔ udzepurhe ugomna Uroma. Aka awu ukpee. Abi Uyahuda akpɛ̃mbɔ itsĩ ru udzepurhea, agɛ utsur umbɔ asi isarmbɔ ra agbeyakɛ aka ikɛn umbɔ igha Irhowa Iyiki Igar Utɔng. 
\v 29 Nggee Ubirhatu adzek aba arhusa umbɔ agɛ, <<Arherhe akasong umbi aka atsu ri itsi utsak uwurɛ?>>
\p
\v 30 Umbɔ agɔr unga agɛ, <<Agɛ unga ashia ru uvau, umɛn isi íkũ unga ibamɛn ru ungo.>>
\p
\v 31 Ubirhatu agɛ, <<Àka akũna unga azĩ atsuke unga uvau nibikambi ri Íkpemmbi.>>
\p Anggbaashi abi Uyahuda asi ibeembɔ na agɛ, <<Bɔr isi irhikungge umɛn itsu ufai akpe ru ubɛn uner.>> 
\v 32 Akɛrɛ akorhe ngge itsuifɛr arherhe Uyesu aka arherhe aki ikpũ akpenga aka ikpe.
\p
\v 33 Ubirhatu abvui atsĩã ru udzepurhe ha, unga ayisu Uyesu arhusa unga agɛ, <<Ungo uwu Uyɛrhe abi Uyahuda?>>
\p
\v 34 Uyesu agɛ, <<Akɛrɛ awu ungo urhusa use anera adɛyiwa ungo ri itsimum?>>
\p
\v 35 Ubirhatu agɛ, <<Umum iwu uner abi Uyahuda? Awu abi abĩmbi nu ateiya abika adzowe idɛm-Num umbɔ atsuka ungo ru ubokmum. Ungo ukorhu use?>>
\p
\v 36 Uyesu agɛ, <<Iyɛrhamum isi iwengge iyi upfung ukpirɛ. Agɛ Iyɛrhamum iwu iyi upfung ukpirɛ, agãrhãmum awuri ikɛnmbɔ anggbaashi abi Uyahuda idzur umum. Bɔr Iyɛrhamum iwu iyi anang akase.>>
\p
\v 37 Ubirhatu agɛ, <<Ungo uwu uyɛrhe nukpɔ!>>
\p Uyesu agɛ, <<Ungo urherhe mɔnɔ ungo uku ugɔr ugɛ umum iwu uyɛrhe. Ngge itsu umbɔ amar umum, ikɛi ngge itsu umum itsĩwã ru upfung, indzowe ideka ri itsi idzidzɛrhe. Ubɛn uwuku uwe ri idzidzɛrhe awuri ikpea ato na adɔsunga urhɛmmum.>>
\p
\v 38 Ubirhatu arhusa unga agɛ, <<Awu use uwu idzidzɛrhe?>>
\s1 Atsu ufai akpe ru Uyesu
\r (Umat 27.15-31; Umar 15.6-20; Irh 23.13-25)
\p Ubirhatu aka arherha akɛrɛ amaa, unga abvui adzek agɔr abi Uyahuda agɛ, <<Umum isi ikpomum unga nggu uvau.
\p
\v 39 <<Bɔr umbi awembi ru ugau, ri ivang Irhowa Iyiki Igar Utɔng umum iki isaki itsũwã umbi uner uvau unying ru ugborzĩ. Umbi abeembi umum itsũwã Uyɛrhe abi Uyahuda?>>
\p
\v 40 Umbɔ abvui atsui ivum agɛ, <<Ĩ'ĩ! Asi iwea uwɛrɛ ungo iki itsũwã, utsũwã Ubaraba!>> Ubaraba uner uwuku utsu anera asoyiwe amɛn abika akpɔm abĩã.
\c 19
\s1 Ufai ukpuku unyapuwe Uyesu
\p
\v 1 Mɔcɛ Ubirhatu atsu umbɔ akwɛre ugwɛɛ ru Uyesu. 
\v 2 Abi iwa akũ ídidɔk akari ifur atsime ni itsi Uyesu. Umbɔ atsime unga atorho iyɛrhe. 
\v 3 Aba ru unga, anu ikwɛr unga na agɛ, <<Urhɛngo uder, Uyɛrhe abi Uyahuda!>> Mɔcɛ umbɔ akwɛr unga nú unyɛ̃ɛ̃nga.
\p
\v 4 Ubirhatu abvui adzek aba agɔr abi Uyahuda agɛ, <<Àka anyã, umum iwuri ikũna unga idzeka ru umbi ahwɛng umum isi ikpomum unga nggu uvau.>> 
\v 5 Ivang Uyesu aka adzeka nggu ifur ididɔk ni itsinga na atsim atorho iyɛrhe, Ubirhatu agɔr umbɔ agɛ, <<Àka anyã utsa ha uwi.>>
\p
\v 6 Ivang ateiya abika adzowe idɛm-Num nu adogerhi Iya-Num aka anyã Uyesu, umbɔ atsu ivum agɛ, <<Anyapuwe unga! Anyapuwe unga!>>
\p Bɔr Ubirhatu agɛ, <<Àka azĩ anyapuwe unga nibikambi. Umum isi ikpomum unga nggu uvau.>>
\p
\v 7 Anggbaashi abi Uyahuda angipa agɛ, <<Umɛn iwemɛn ri ikpem, ikpem hã igɔr igɛ awu ufang unga akpe, ubinkutsu anyangi itsinga awu Ungwɛ̃ Unum.>>
\p
\v 8 Ivang Ubirhatu aka agũ rimi, iwei itomi ifɛr unga. 
\v 9 Unga abvui atsĩã ru udzepurhe ha, arhusu Uyesu agɛ, <<Ungo udzekɛ?>> Bɔr Uyesu asi idzipunga urhɛm. 
\v 10 Ubirhatu agɛ, <<Ungo ukpɛ̃ɔ irherha arherhe nggu umum? Ungo usi ihwɛngngo ugɛ umum iwemum ri ijee iyiki itsũwã ungo use umum inyapuwe ungo?>>
\p
\v 11 Uyesu agɛ, <<Ungo ushiɔ ri ijee ri itsimum, ngge iba isi idzengge ru Unum. Nggee unerwi aka atsuka umum ru ubokngo awe ra arhim ananga ungo.>>
\p
\v 12 Udzur na arherhe akɛrɛ, Ubirhatu abee itsũwe Uyesu, bɔr anggbaashi abi Uyahuda atsarhi irhakmbɔ atsu ivum agɛ, <<Ungo uba utsũwũkɔ unga, ungo usi iweɔ uwɛrhu Ukaisar. Ubɛn uwuku ugɔr ugɛ unga awu uyɛrhe, unga uwu unggamtsak Ukaisar.>>
\p
\v 13 Ivang Ubirhatu aka agũ ubin umbɔ aka arherhe, unga akũ Uyesu adzeka na asei nú utarh ukpuku utsu uvau, ra anang hã umbɔ aki isaka ayisa agɛ, <<Ubeu Atarh>>. Ri idũ abi Uyahuda umbɔ iki iyisa Ugabbata. 
\v 14 Aka awu atenum ru unum ukpuku ugbisha abin Irhowa Iyiki Igar Utɔng.
\p Ubirhatu agɔr abi Uyahuda agɛ, <<Uyɛrhambi uwi!>>
\p
\v 15 Bɔr abi Uyahuda atsui ivum agɛ, <<Akũna unga adzek! Akũna unga adzek! Anyapuwe unga!>>
\p Ubirhatu arhusa umbɔ agɛ, <<Umbi abee umum inyapuwe uyɛrhambi?>>
\p Ateiya abika adzowe idɛm-Num agɔr agɛ, <<Umɛn ishimɛn ru uyɛrhe uwɔɔ. Ukaisar ukpekũ awu uyɛrhamɛn.>>
\p
\v 16 Mɔcɛ Ubirhatu atsukuka unga ru ubok abi Uyahuda umbɔ anyapuwe unga. Nggee abi iwa akũ Uyesu azĩmbɔ.
\s1 Anyapuwe Uyesu
\r (Umat 27.32-44; Umar 15.21-32; Irh 23.26-43)
\p
\v 17 Uyesu atsã igãrhãmau ucuciianga nibikanga adzek utepa akũ azĩ anang akɔɔ umbɔ iki iyisa agɛ, <<Anang Apfupfu Aghow Itsi.>> Ri idũ abi Uyahuda ayisa agɛ, <<Ugorhgota.>> 
\v 18 Umɔ umbɔ anyapuwe unga nggu inera ivaa, unying ru ubok ughanga, unying ikɛi ru ubok uferanga nu Uyesu ra ateumbɔ.
\p
\v 19 Ubirhatu atsɛng isarhe, umbɔ anyapuwe nú igãrhãmau ucuciia ha. Unga atsɛng agɛ, \sc <<UYESU UNER UNAZARAT, UYƐRHA ABI UYAHUDA.>> \sc* 
\v 20 Abi Uyahuda arhɛrhɛ aka avarhe isarhe ha, ubinkutsu anangkɛ umbɔ aka anyapuwe Uyesu akhapa ru utepa. Itsɛng hã umbɔ atsɛng ngge ri idũ abi Uyahuda nu iyi abi Uroma nu abi Uherhini. 
\v 21 Ateiya abika adzowe idɛm-Num abi Uyahuda asi ibemumbɔ ubinkpi Ubirhatu aka atsɛng agɛ, <<Niba utsɛ̃ngo, <Uyɛrha abi Uyahuda,> bɔr utsɛng ugɛ utsak uwurɛ agɔr agɛ unga awu uyɛrha abi Uyahuda.>>
\p
\v 22 Ubirhatu agɛ, <<Ubinkpi umum iki itsɛng, iki itsɛng ukpɔ nukpɔ.>>
\p
\v 23 Abi iwa aka anyapuwe Uyesu amaa, umbɔ unyangu atorhanga, agasha agapa anaa, ubɛn unera anyangu ugapa unying, na atorha aki unɔrkang abɔrke. Aki ha asi isɔrmbɔ bɔr anunu ake udzur afafã uba ra abĩã.
\p
\v 24 Umbɔ agɔr adɔka agɛ, <<Umɛn niba ivarkumɛn atorha akɛrɛ, bɔr umɛn itang isɛng ra ake ni inyãni uwuruwi aka igha.>>
\p Akɛrɛ akorhe rimi ngge itsuifɛr ubinkpi uku utsɛng ra Arherhu-Num ugɛ,
\q1 <<Agasha atorhamum ra adɔkambɔ,
\q2 atorhamum ikɛi umbɔ atang isɛng ri itsike.>>\f + \fr 19.24 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 22.18\xt*.\f*
\m Ubinkpi abi iwa aka akorhe nukpɔ.
\p
\v 25 Abirabɛ aka adɛ̃ɛ̃ akhapa ru igãrhãmau ucucii Uyesu awu umbɔ uyanga nggu unapumbɔ, nu Umaryamu utsɛrha Ukirhoba, nu Umaryamu Umagadarha. 
\v 26 Uyesu aka anyã uyanga nu ungwɛ̃ imesa ha unga aka abema adɛ̃ɛ̃ akhapa umɔ, unga agɔr uyanga agɛ, <<A uze utsɛrh ha, uwɛrɛ awu ungwɛ̃ngo!>> 
\v 27 Mɔcɛ unga agɔr ungwɛ̃ imesa ha agɛ, <<Uwɛrɛ unga awu uyango.>> Udzur ri ivang hã, ungwɛ̃ imesa ha akũ uyisa Uyesu azĩã aseisa nggu unga ri iyanga.
\s1 Akpe Uyesu
\r (Umat 27.45-56; Umar 15.33-41; Irh 23.44-49)
\p
\v 28 Uyesu aka ahwɛnga agɛ abina kishoo aka amaake, nu ngge itsuifɛr ubinkpi uku utsɛng ra Arherhu-Num, unga agɛ, <<Ugɔ̃ amɛ̃ ufɛr umum.>> 
\v 29 Itseu niyɔ itɔk nggu amɛ̃ inebi akika agbata idɛ̃ɛ̃ umɔ. Umbɔ abii usoso ra ake, anyangu iyɛk iyiki ider avak usoso ha na abere akũ azĩ ra angwĩ Uyesu. 
\v 30 Ivang Uyesu aka ayɛi amɛ̃ inebi akika agbata amaa, unga agɛ, <<Iki imaangge!>> Mɔcɛ unga arhɛrhi itsinga atsũwũka ipfunga.
\s1 Akũ asawa atar Uyesu
\p
\v 31 Mɔcɛ anggbaashi abi Uyahuda ashɔ̃rhũ Ubirhatu unga atsu umbɔ abvũĩwe adak abirabɛ umbɔ aka anyapuwe na acipuwe ayormbɔ ru igãrhãmau acuciia ha. Akorhe rimi ubinkutsu awu unum ukpuku ugbisha abin unum ukpuku uwosha, umbɔ asi ibeembɔ ayor anyapa ri igãrhãmau acucii ru unum ukpuku uwosha. 
\v 32 Abi iwa aba ru umbɔ ha umbɔ aka anyapuwe nggu Uyesu abvũĩwe adak uner uwu inggbaashia, na azĩ abvũĩwe adak uner uwu uvaa ha. 
\v 33 Bɔr umbɔ aka aba ru Uyesu, umbɔ anyã unga aka akpea, nggee umbɔ asi ibvũĩkumbɔ adaknga. 
\v 34 Bɔr unying ra abi iwa ha akũ asawa atar Uyesu ri igbɔmnga, kanying adzirh nu amɛ̃ adzek.
\p
\v 35 Uner uwuku unyã abin hã kishoo aka akorhe, unga adzowuka ideka. Idekayɛ unga aka arherhe iwu idzidzɛrhe. Unga nibikanga ahwɛnga ugɛ unga arherhe idzidzɛrhe. Unga arherha akɛrɛ nggee umbi ikɛi ama awe ru imangmang. 
\v 36 Akɛrɛ akorhe ru ubinkpi umbɔ aka atsɛng ra Arherhu-Num atsuafɛr agɛ, <<Upfupfunga unying umbɔ asi ibvũĩkumbɔ.>>\f + \fr 19.36 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Idzi 12.46; Uva 9.12; Amb 34.20\xt*.\f* 
\v 37 Itsɛng Arherhu-Num ikɛi igɔr igɛ, <<Awuri irhimbɔ uwuruwi umbɔ aka atar.>>\f + \fr 19.37 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uzak 12.10\xt*.\f*
\s1 Igwirhuwe Uyesu
\r (Umat 27.57-61; Umar 15.42-47; Irh 23.50-56)
\p
\v 38 Akɛrɛ aka atɔng Uyusuf uner Uarimatiya, uwuruwi aka awu ungwɛ̃ imesu Uyesu, ashɔ̃rhũ Ubirhatu unga adzowe ijeea unga ashupu iyor Uyesu. Bɔr unga akorha akɛrɛ ri iwɔk ubinkutsu unga agũ iwei anggbaashi abi Uyahuda. Ubirhatu abemuka, nggee unga azĩ ashupu iyor Uyesu. 
\v 39 Unikodimu, uner ha aka aba ru Uyesu ru untsuuka, azĩã nggu Uyusuf. Unga akpɔm nggu atsei umbɔ iki iyisa umur aka akayi nggu uarho ake aka awe akirhograma isɔka itaar. 
\v 40 Umbɔ ikivarhambɔ ashupu ukom iyor Uyesu, asakuwe abin isung hã ri iyornga na akũ atorho abɛrh ukpɔ. Akɛrɛ awu ugau idza uner abi Uyahuda. 
\v 41 Ra anangkɛ umbɔ aka anyapuwe unga, icang irham niyɔ iwu umɔ. Ru icang hã utai uku ufa ru ukpɔ umbɔ aki ingwɛ̃we ukom umɔ. Anasi ingwɛ̃mbɔ ukom umɔ. 
\v 42 Ngge iki iwu unum abi Uyahuda aki igbisha abin unum ukpuku uwosha nu utai ha ukhapa umɔ, umbɔ adzakukumbɔ iyor Uyesu umɔ.
\c 20
\s1 Isisok Uyesu ra akpe
\r (Umat 28.1-10; Umar 16.1-8; Irh 24.1-12)
\p
\v 1 Ri igɔ̃kpeka ru unum ukpu inggbaashia ri inuma utɔɔva, ukpe una usi isarkpɔ, Umaryamu Umagadarha azĩã ru utai ha, anyã utarh ukpuku utsim ra angwĩ utai ha uku ugɔ̃rhũkpɔ. 
\v 2 Nggee unga atĩ azĩã ru Ubitru nu ungwɛ̃ imesa uwuruwi Uyesu aka abema, agɔr umbɔ agɛ, <<Aka atsũwũkumbɔ Uteijee ru udzaka! Umɛn isi ihwɛngmɛn anangkɛ umbɔ aka angwɛ̃we unga!>>
\p
\v 3 Nggee umbɔ Ubitru nu angwɛ̃ imesa ha adzek azĩmbɔ ru utai ha. 
\v 4 Ikivarhambɔ atĩtser, bɔr ungwɛ̃ imesa uwɔrɔ afaru Ubitru atɔnga, agbaashia azĩ atsĩã ra anang utai ha. 
\v 5 Unga agbapfu arhi anyã atorho hã aka anu, bɔr unga asi itsĩa ru utai ha. 
\v 6 Mɔcɛ Ubitru aba ra andzingnga, atsĩã ru utai ha na anyã atorho ha aka anu umɔ. 
\v 7 Ikɛi anyã atorhakɛ umbɔ aka abope ni itsi Uyesu. Aka afeta anu ra anang akɔɔ awuweke nggu anang atorha ha. 
\v 8 Mɔcɛ ungwɛ̃ imesa uwɔɔ uwuku uggbaashia azĩ atsĩ ra anang utai ha, atsĩã ru utai ha. Ivangyɛ unga aka anyã, unga awe ru imangmang. 
\v 9 Bɔr ri ivang hã umbɔ anasi ihwɛngmbɔ itsɛng Arherhu-Num iki igɔr igɛ awu ufang Uyesu awuri isoka ra akpe.
\p
\v 10 Mɔcɛ angwɛ̃ imesa ha abvui azĩmbɔ ra ayambɔ.
\s1 Uyesu adzeka ru Umaryamu Umagadarha
\r (Umat 28.9-10; Umar 16.9-11)
\p
\v 11 Bɔr Umaryamu adɛ̃ɛ̃ ra awiya utai ha na aciu akpe. Adɛ̃ɛ̃ iciu akpe ha nukpi, unga agbapfu na arhi ru utai ha. 
\v 12 Unga anyã ípfu itser-Num ivaa nggu atorho aka aterha asei ra anangkɛ ukom iyor Uyesu uku unu bɔr ushikpɔ umɔ. Ipfu itser-Num hã unying isei udiki itsia, iyi ivaa isei udika adaknga.
\p
\v 13 Ípfu itser-Num hã irhusa unga igɛ, <<A utsɛrh ha, ungo uciu usengu?>>
\p Unga agɛ, <<Aka ashipukumbɔ iyor Uteijeemum, umum isi ihwɛng anangkɛ umbɔ aka akũna unga azĩ.>> 
\v 14 Unga aka amaa irherha arherha ha, unga adzipa anyã Uyesu aka adɛ̃ɛ̃ umɔ bɔr unga asi ihwɛngnga ugɛ awu Uyesu.
\p
\v 15 Uyesu arhusa unga agɛ, <<A utsɛrh ha, ungo uciu usengo? Ungo uni ubee ungamɔ?>>
\p Unga akaifɛrhkɔ agɛ use awu uner itser icang hã, nggee unga agɛ, <<A uteiya, aba awu ungo ushupa unga, ungo udɛyiwa anangkɛ ungo uku ungwɛ̃we unga nu umum izĩ ishupa unga.>>
\p
\v 16 Uyesu agɔr unga agɛ, <<Umaryamu!>>
\p Unga adzipa azĩ udiku Uyesu agɔr unga agɛ, <<Urabboni!>> Ri idũ abi Uyahuda agbena agburh, <<A umarhem.>>
\p
\v 17 Uyesu agɛ, <<Niba ukpɔmɔ umum, ubinkutsu umum inasi izĩmum ru Utɛ kata. Bɔr uzĩ ra angwɛ̃mɛn ugɔr umbɔ ugɛ, <Umum ibvui izĩ ru Utɛmum nu Utɛmbi, izĩ ru Unummum nu Unummbi.> >>
\p
\v 18 Umaryamu Umagadarha azĩ nggu isarhe ha, agɔr angwɛ̃ imesa ha agɛ, <<Umum inyãmum Uteijee!>> Unga adɛyiwe umbɔ ubinkpi Uyesu aka adɛyiwe unga.
\s1 Uyesu adzeka ra angwɛ̃ imesanga
\r (Umat 28.16-20; Umar 16.14-18; Irh 24.36-49)
\p
\v 19 Urhɛɛ uku uwe ru unum ukpu inggbaashia ri inuma utɔɔva, angwɛ̃ imesa Uyesu akɔng ananga unying. Iwei anggbaashi abi Uyahuda itsu umbɔ agbange angwĩ ubã kishoo. Uyesu aba adɛ̃ɛ̃ ra ateumbɔ na agɔr umbɔ agɛ, <<Ididɔɔr ima iwe nggu umbi!>> 
\v 20 Unga aka arherhe rimi amaa, mɔcɛ unga adɛyiwe aboknga nu igbɔmnga. Angwɛ̃ imesa ha agɔm anggɔm umbɔ aka anyã Uteijee.
\p
\v 21 Uyesu abvui agɔr umbɔ agɛ, <<Ididɔɔr ima iwe nggu umbi! Ru nyaku Utɛ aka adena umum, rimi hã umum ini idena umbi.>> 
\v 22 Unga aka arherhe rimi amaa, mɔcɛ unga afɛte uwoianga ru umbɔ, agɔr umbɔ agɛ, <<Àka ayɛi Ipfu Isarsatangge. 
\v 23 Ubɛn unera umbi aka atsũwe arhimnga, aka atsũwũkumbɔ ake nukpɔ. Ubɛn unera umbi aka asi itsũwũkumbi, asi itsũwũkumbɔ nukpɔ.>>
\s1 Uyesu adzeka ru Utoma
\p
\v 24 Utoma, uwuruwi umbɔ iki iyisa Akãrhghwɛ̃, unying ru umbɔ usɔkdũmɛn hã, ashia umɔ nggu umbɔ ri ivang hã Uyesu aka aba. 
\v 25 Nggee angwɛ̃ imesa ha agɔr unga agɛ, <<Umɛn inyãmɛn Uteijee.>>
\p Bɔr Utoma agɔr umbɔ agɛ, <<Umum iba isi inyãmum ughwee akusa ra aboknga, ni ishɔmu itokmum ru ughwee akusa ha, ikɛi ni ishɔmu ubokmum ru ughwee asawa ha ri igbɔmnga, umum isi íwemum ri imangmang.>>
\p
\v 26 Inuma utɔrɔk iki itɔng angwɛ̃ imesa ha akɔng ri iya ha, ikɛi Utoma awu nggu umbɔ. Angwĩ ubã agbang, bɔr Uyesu aba adɛ̃ɛ̃ ra ateumbɔ na agɛ, <<Ididɔɔr ima iwe nggu umbi!>> 
\v 27 Mɔcɛ unga agɔr Utoma agɛ, <<Utsu itokngo ru ungɛɛ, unyã abokmum. Unamu ubokngo ushɔma ri igbɔmmum. Uneke icicang, bɔr uwe ru imangmang.>>
\p
\v 28 Utoma agɔr unga agɛ, <<A Uteijeemum nu Unummum!>>
\p
\v 29 Uyesu agɔr unga agɛ, <<Ungo unyã umum ngge itsu ungo uwe ru imangmang. Idorh iwe nggu abirabɛ aka asi inyãmbɔ umum bɔr ana awembɔ ri imangmang.>>
\s1 Awu use utsu umbɔ atsɛng ubvur uwurɛ
\p
\v 30 Uyesu akorhe atsar abin idzeu arhɛrhɛ ra asu angwɛ̃ imesanga, akirakɛ umbɔ aka asi itsɛngmbɔ ru ubvur uwurɛ. 
\v 31 Bɔr atsɛng akɛrɛ ru umbi awe ru imangmang ugɛ Uyesu unga awu Ukiristo, Ungwɛ̃ Unum, mɔcɛ ru ubok imangmang ru unga, umbi ama akpo urhɛ ri itsoknga.
\c 21
\s1 Uyesu nu idzeu iyiki idzui abɛrh
\p
\v 1 Akɛrɛ ha aka amaa, Uyesu abvui adzeka ra angwɛ̃ imesanga nú ubang ukau ukugɔng ukpu Utibariya. Riminɛ ngge iki ikorhe. 
\v 2 Usiman Ubitru nu Utoma, uwuruwi ha umbɔ iki iyisa Akãrhghwɛ̃, nu Unataniyerh aka adzeku Ukana ukpu Ugarhirhi, nu angwɛ̃ Uzabadi, nu ikɛi angwɛ̃ imesa abɔɔ avaa awu urhɔnga. 
\v 3 Ubitru agɔr umbɔ agɛ, <<Umum iwuri idze izĩ udɛm.>> Angwɛ̃ imesa abika abɔr agɛ, <<Umɛn izĩmɛn nggu ungo.>> Nggee umbɔ adzek atsĩ ukhukhɔɔ amɛ̃ azĩmbɔ. Bɔr ru utsuu ukpu ha umbɔ asi idzurmbɔ ubin.
\p
\v 4 Ivang ukpe uku usar, umbɔ akpurha anyã Uyesu aka adɛ̃ɛ̃ ri ifɛn ukau ukugɔng hã, bɔr angwɛ̃ imesa ha asi ihwɛngmbɔ ugɛ awu Uyesu.
\p
\v 5 Uyesu ayisa umbɔ agɛ, <<Umbi awɛrhamum, umbi awembi ra abɛrh?>>
\p Umbɔ agɛ, <<Ĩ'ĩ.>>
\p
\v 6 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Àka atang igbermbi udiku ubok ugha ukhukhɔɔ amɛ̃ hã, umbi awuri ikpombi akɔɔ.>> Ivangyɛ umbɔ aka atang, umbɔ asi idɛ̃ɛ̃ adarhumbɔ igber ha ubinkutsu, arhɛrha abɛrha amor.
\p
\v 7 Mɔcɛ ungwɛ̃ imesa ha uwu Uyesu aka abema agɔr Ubitru agɛ, <<Awu Uteijee!>> Ivang Usiman Ubitru aka agũ agɛ awu Uteijee, unga anyangu untamanga uwuruwi unga aka atsimuwe, atama na ater isha atsĩã ra amɛ̃. 
\v 8 Angwɛ̃ imesa abika abɔr igambɔ azĩmbɔ ru ubang ukau ukugɔng ru ukhukhɔɔ ha, agbĩrhã nggu igber ha iki itɔk nggu abɛrh ha. Umbɔ asi idermbɔ nggu abĩ ubang ukau ha, awu ru nyaki ivarha adaka anaka ataar (300). 
\v 9 Ivang umbɔ aka adzeka nú abĩã, umbɔ anyã akãã urha ra anang hã nu abɛrh nú ake, nu uborodi.
\p
\v 10 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Àka akũ abɛrh akɔɔ aba ra akirakɛ umbi aka adzui icicɛrɛ.>>
\p
\v 11 Usiman Ubitru afũ ukhukhɔɔ amɛ̃ hã agbiir igber ha akũ azĩ ri ifɛn ukau ha. Igber ha itɔk nggu nggaa abɛrh unaka ni isɔka itɔ̃ɔ̃ nu ataar (153). Bɔr kishoo nu irhɛ abɛrh ha riminɛ, igber ha isi ipupungge. 
\v 12 Uyesu agɔr umbɔ agɛ, <<Àka aba atsu ukpee.>> Ra angwɛ̃ imesa ha, unera asi iwea ri ikeramɛn iyiki irhusa unga ugɛ, <<Ungo uwu ungamɔ?>> Umbɔ ahwɛngmbɔ agɛ awu Uteijee. 
\v 13 Uyesu aba anyangu uborodi adzowe umbɔ, na akorhe rimi nggu abɛrh ha. 
\v 14 Uyesu aka asok ra akpe, ide untaar riyɛ unga aka adzeyiwa ra angwɛ̃ imesanga.
\s1 Uyesu nggu Ubitru
\p
\v 15 Ivangyɛ umbɔ aka amaa itsukpee, Uyesu agɔr Usiman Ubitru agɛ, <<A Usiman ungwɛ̃ Uyohana, ungo ubema umum unango ibibemayɛ abɛrɛ aka abema umum?>>
\p Ubitru agɛ, <<Ĩĩ, Uteijee, ungo uhwɛngo umum iki ibema ungo.>>
\p Uyesu agɛ, <<Ufuka angwɛ̃ itsurhimum.>>
\p
\v 16 Uyesu abvui arhusa unga agɛ, <<A Usiman ungwɛ̃ Uyohana, idzidzɛrhe ungo ubemungo umum?>>
\p Unga agɛ, <<Ĩĩ, Uteijee, ungo uhwɛngo ugɛ umum ĩbemum ungo.>>
\p Uyesu agɛ, <<Urhisa ídɔimum.>>
\p
\v 17 Uyesu arhusa unga ide untaar agɛ, <<A Usiman ungwɛ̃ Uyohana, ungo ubemungo umum?>>
\p Amɛn Ubitru aghong, Uyesu aka arhusa unga idikũnga itaar agɛ, <<Ungo ubemungo umum?>> Unga agɛ, <<A Uteijee, ungo uhwɛngo abina kishoo, ungo uhwɛngo ugɛ umum ĩbemum ungo.>> Uyesu agɛ, <<Ufukuwa ídɔimum. 
\v 18 Umum indɛyiwa ungo idzidzɛrhe, ivangyɛ ungo uku uwu uwɛdzɛm, ungo iki isaku utsim abinngo nibikango nu uzĩ anangkɛ ungo uku ubee. Bɔr ivangyɛ ungo uba ukɔ̃ɔ̃ ungo uwuri ibera abokngo nu uwɔɔ atsima ungo atorho na akũna ungo azĩ anangkɛ ungo uku usi ibeengo izizĩ.>> 
\v 19 Uyesu arherhe rimi unga adɛyiwe ikpũ akpe Ubitru aka awuri ikpe akpoi Unum. Mɔcɛ unga agɔr Ubitru agɛ, <<Udɔsa umum.>>
\s1 Uyesu nu ungwɛ̃ imesa uwɔɔ
\p
\v 20 Ubitru adzipa arhi undzing anyã ungwɛ̃ imesa ha, uwuruwi Uyesu aka abema aka adɔsa umbɔ. Uwɛrɛ ha unga awu ungwɛ̃ imesa ha uwuku ufata ri ikɔ Uyesu ri ivang iki igha Irhowa Iyiki Igar Utɔng na arhusu Uyesu agɛ, <<A Uteijee, awu ungamɔ awuri igha adakngo?>> 
\v 21 Ivang Ubitru aka anyã unga, unga arhusu Uyesu agɛ, <<A Uteijee, utsak uwurɛ awu use ikorhe nggu unga?>>
\p
\v 22 Uyesu agɛ, <<Umum iba ibee unga abɛk utsɛku umum iki ibvui iba, awu use awe akingo? Awu ufang ungo udɔsa umum!>> 
\v 23 Akɛrɛ ha atsu arherhe ha atɛ̃rhã ra abika adɔsu Uyesu ugɛ ungwɛ̃ imesa ha asi íkpea. Bɔr Uyesu asi igɔra ugɛ asi íkpea, agɔr agɛ, <<Umum iba ibee unga abɛk utsɛku umum iki ibvui iba, awu use awe akingo?>>
\p
\v 24 Uwɛrɛ ha unga awu ungwɛ̃ imesa ha aka ani idzowe ideka ra abin akɛrɛ, ikɛi unga atsɛng ake. Umɛn ihwɛngmɛn idekanga iwu idzidzɛrhe.
\p
\v 25 Bɔr abin akɔɔ arhɛrhɛ Uyesu aka akorhe. Agɛ umbɔ atsɛngmbɔ ubɛn ubin, umum ikaifɛrhkɔ ugɛ upfunga kishoo usi íwekpɔ ru ubã ukpuku udɛ̃ɛ̃ unyanga abvurkɛ umbɔ aka itsɛng.