\id HEB - Dũya Translation Project \ide UTF-8 \h Uibrani \toc1 Ubvur umbɔ aka atsɛnge abi Uibrani \toc2 Uibrani \toc3 Uibr \mt2 Ubvur umbɔ aka atsɛnge abi \mt1 Uibrani \imt Utsutson ri itsi ubvur Uibrani \ip Anasi ihwɛngmbɔ unerwi aka atsɛng ubvur uwurɛ. Anera akaifɛrhkɔ ugɛ aka atsɛngmbɔ ubvur uwurɛ ri Iya-Num ru Urusharhima idɔrhi isipa ra amɛk aki 70 udzur ru unumkpi umbɔ aka amar Uyesu. \ip Atsɛng ubvur ha ri ivangyɛ abika adɔsa abɔɔ, abi Uyahuda, aka atirhi ikorhe ikpũ amɛn rakɔ ugɛɛ ani irhɛm umbɔ ugɛ umbɔ abɔre imangmangmbɔ. Idɛ̃ɛ̃ iwengge ugɛ abika adɔsa ha awe ru uver. Atsɛng ubvur uwurɛ afituwe ikpũ aner abɛrɛ. \ip Ubvur uwurɛ udɛyiwe ugɛ igɔng nu ijee Uyesu inangngge iyi ípfu itser-Num, nu Umusa, nu abika asɔm Arherhu-Num, nu Akagɔng Abika Adzowe Idɛm-Num uwu ibibemuwe iyiki igbe. Itser ififɔrhyɛ Unum aka atsu ngge itsuifɛr ru ubok akpe Uyesu ngge iwu udĩ ififɔrh ha Unum aka agbisha udzur ri inggbaashia. Idzowe idɛm-Num nu ízũwã iyi ibibemuwe iyiki igbe kishoo iwe nyaka ri itsi akpe Uyesu. Awu ru ubok ibiba Uyesu umbɔ aka adzowe ibibemuwe iyiki ifa, iyiriyɛ iki iwu iyiki izea. Ri imimasha, ubvur ha ikɛi ufituwe imangmang abika adɔsa nggu iker akarhãrhã ru nyaku nggaa abi imangmang aka akorhe ru utsutson abi Uisrairha. \iot Abinkɛ aka awe umɔ \io1 Uyesu adɛyiwe iwiwe Unum \ior (1.1-3)\ior* \io1 Uyesu ananga ípfu itser-Num \ior (1.4—2.18)\ior* \io1 Uyesu ananga abika asɔm Arherhu-Num \ior (3.1—4.13)\ior* \io1 Itser iyiki idzowe idɛm-Num iyi Uyesu inangge iyi Uharuna \ior (4.14—7.28)\ior* \io1 Ibibemuwe iyiki ifa inangge iyiki igbe \ior (8.1—10.18)\ior* \io1 Ugar imangmang \ior (10.19—12.29)\ior* \io1 Imimasha \ior (13.1-25)\ior* \c 1 \s1 Ungwɛ̃wi aka ananga ípfu itser-Num \p \v 1 Isha, Unum arherhe arherhe nggu atokamɛn ra angwĩ abika asɔm Arherhu-Num ri ivanga irhɛirhɛ ra atsĩndĩã arhɛrhɛ. \v 2 Bɔr ri ivang iyiki imimasha iyɛrɛ unga arherhuwa umɛn arherhe ra angwĩ Ungwɛ̃nga. Unga aka atsũ unga awe uner ukam abina kishoo. Ru ubok ungwɛ̃ hã Unum aka amunu upfunga ikɛi. \v 3 Ungwɛ̃ hã unga adɛyiwe irhirhang Unum na awe uzirhzĩ Unum, na awu icaica nggu unga. Unga akpɔm abina kishoo ra arherhanga aki ijee. Unga aka amaa igbishu utsĩndĩ uwuku usorhe arhim, unga aseisa ru ubok ugha Uwuku Ugɔnga ra afã. \v 4 Nggee unga ananga ípfu itser-Num, rimi hã, itsokyɛ umbɔ aka adzowe unga inangke ikimbɔ. \p \v 5 Awu ipfu itser-Num iyikisong Unum aka ayisa ngge agɛ, \q1 <>\f + \fr 1.5 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 2.7\xt*.\f* \m Use ikɛi unga agɔr ngge agɛ, \q1 <> \m \v 6 Nu ikɛi, ivangyɛ Unum aka akũ ukã ungwɛ̃nga aba ru upfung, unga agɔr agɛ, \q1 <>\f + \fr 1.6 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt 2Usm 7.14; 1Ats 17.13\xt*.\f* \m \v 7 Arherhi ípfu itser-Num, unga agɔr agɛ, \q1 <>\f + \fr 1.7 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 104.4\xt*.\f* \m \v 8 Bɔr ru Ungwɛ̃nga unga agɔr agɛ, \q1 <>\f + \fr 1.9 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 45.6,7\xt*.\f* \m \v 10 Ikɛi unga agɔr agɛ, \q1 <>\f + \fr 1.12 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 102.25-27\xt*.\f* \m \v 13 Ipfu itser-Num iyikisong Unum aka agɔr ngge agɛ, \q1 <>\f + \fr 1.13 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 110.1\xt*.\f* \p \v 14 Bɔr ípfu itser-Num kishoo akpurha awu awɛ itser Unum aka adene ngge iyike abirabɛ aka igha ukam ififɔrh. \c 2 \s1 Igbiir ato ri ingwɛ̃ amɛnmɛn \p \v 1 Ri itsi akɛrɛ ha awu ufang umɛn ingwɛ̃dzɛn ni ingwɛ̃ amɛnmɛn ra abinkɛ umɛn iki igũ, utsur abin akɔɔ atsu umɛn iyapumɛn. \v 2 Isarheyɛ umbɔ aka adzaa umɛn ra angwĩ ípfu itser-Num idɛ̃ɛ̃ ikerngge, nu ubɛn uwuku uzharhuwe ngge use asi idɔsunga ngge, akpo ufaikpi uku umɛ̃ɛ̃. \v 3 Ngge iba iwe rimi, umɛn ikorhi iguse ni ishɔɔr umɛn ĩba isi ingwɛ̃mɛn amɛnmɛn ru nggaa ififɔrh ha umɛn iki igũ? Ififɔrh iyɛrɛ, Uteijee nibikanga agbaashia adũwã ngge, abirabɛ aka agũ ngge agɔr umɛn agɛ iwu idzidzɛrhe. \v 4 Unum ikɛi atomuwe ngge ideka ra atsar nu abin igbigba nu idzeu nu ízũwã iyi Ipfu Isarsatangge unga aka agasha ru nyaka unga aka abee. \s1 Uyesu awu udzumu uner \p \v 5 Upfung ukpuku uba, ukpurukpi umɛn iki irherhe ri itsi ukpɔ, Unum asi ítsu ípfu itser-Num agha iyɛrhakpɔ. \v 6 Bɔr anang akɔɔ aweke uner uwɔɔ aka adzowe ideka ri itsɛng Arherhu-Num agɛ, \q1 <>\f + \fr 2.8 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 8.4-6\xt*.\f* \m Ivangyɛ Unum aka itsuke abina kishoo ra andaidakmbɔ, unga asi ínekuka ubin ukpɔɔ uku usi iwekpɔ ri ijeembɔ. Bɔr icɛrɛ umɛn isi inyãmɛn ubɛn ubin uwekpɔ ri ijeembɔ. \v 9 Bɔr umɛn inyãmɛn Uyesu uwuruwi umbɔ aka atsu ípfu itser-Num inangngge unga ri ivanga ukunjiir. Icɛrɛ umbɔ aka akare unga ikpikpoi nu imor ubinkutsu unga ahwa uver akpe, ngge itsú unga ru ubok imimutu Unum unga akpe ri iyike ubɛn unera. \p \v 10 Unum unga amuna abina kishoo, abina kishoo awu akinga. Imɛ̃ɛ̃ngge unga akũ anera arhɛrhɛ aba ru umbɔ agasha ri ikpikpoinga. Unga akorha akɛrɛ ri itsu Uyesu awe undzumunga ri ihwa ayetnum na adarh umbɔ azĩ ri ififɔrh. \p \v 11 Uwuku utsu anera awu asarsatambɔ nggu abirabɛ aka atsu umbɔ asar, Utɛmbɔ awu unying. Nggee Uyesu asi igũa atsa iyisa umbɔ agɛ, <> \v 12 Unga agɔr agɛ, \q1 <>\f + \fr 2.12 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 22.22\xt*.\f* \m \v 13 Na agɛ, \q1 <>\f + \fr 2.13 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uish 8.17\xt*.\f* \m Ikɛi unga agɔr agɛ, \q1 <>\f + \fr 2.13 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uish 8.18\xt*.\f* \p \v 14 Iki iwe ugɛ abi ha awe ru ijuɛ nggu adzirh, unga awe ubina unying nggu umbɔ ri iyor, ngge itsú unga ru ubok akpenga, awuri atsĩme Undenggũ, uwuruwi aka akpɔm ijee akpe. \v 15 Na awuri ifɔnuka abirabɛ iwei akpe iki itsu umbɔ igãrhã ru kishoo ibibɛkmbɔ. \v 16 Awu idzidzɛrhe ugɛ unga asi ibanga iyike ípfu itser-Num, bɔr ayike anang Uibrahim. \v 17 Ngge itsu awu ufang unga awe ru nyaka angwɛ̃mbɔ nu anapumbɔ ra atsĩndĩã kishoo, ngge itsú unga awu Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num uwuku utɔ̃itser Unum nggu idzidzɛrhe nu atorh, na awe idɛm iyiki itsũwe arhim anera. \v 18 Unga imɛ̃ɛ̃ iyike kishoo abirabɛ umbɔ aka avira umbɔ, ubinkutsu unga nibikanga ahwaa ayetnum ri ivang iviviranga. \c 3 \s1 Uyesu ananga Umusa \p \v 1 Nggee, asarkasar angwɛ̃mɛn nu anapumɛn, abirabɛ umɛn iki iwu awɛrhɛ ru ubok iyiyisa iyi Unum, àka atsu ifɛrhkɔmbi ru Uyesu, uwuruwi umɛn iki ĩdekuwe ugɛ unga awu nggaa uner itser Unum na awu Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num. \v 2 Unga akorhunga kishoo abinkɛ uwuku usɛng unga aka abee unga akorhe, ru nyaku Umusa aka akorhe abinkɛ aka amɛ̃ɛ̃ unga akorhe ri iyike abi Unum. \v 3 Uyesu amɛ̃ɛ̃ ikpo nggaa imor ananga Umusa, ru nyaku uner uwuku udzin iya aka awe ru imor ananga iya ha. \v 4 Ubɛn iya awu unera adzin ike, bɔr Unum unga adzin ubɛn ubin. \v 5 Umusa akorhe abinkɛ aka amɛ̃ɛ̃ ugãrhã akorhe ri iyike abi Unum, ri adzowe ideka ra abinkɛ Unum aka irherhe unuma. \v 6 Bɔr Ukiristo ani ikorhe ubɛn ubinkpi uku umɛ̃ɛ̃ Ungwɛ̃ akorhe ra abi Unum kishoo. Nu umɛn iwe abi Unum, umɛn ĩba ikpɔmɛn ubinkpi umɛn iki ifosa nggu ikeramɛn nu isheri iwei. \s1 Igbiite ato abika asheri imangmang \p \v 7 Nggee, Ipfu Isarsatangge igɔr igɛ, \q1 < \q1 \v 11 Nggee umum itsu ra avɔmmum iyirh ĩgɛ, >>\f + \fr 3.11 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 95.7-11\xt*.\f* \p \v 12 Àka angwɛ̃dzɛn, umbi angwɛ̃mɛn nu anapumɛn, utsur unera ru umbi awe ra amɛn aka abewe akika isheri imangmang atsu unga adzipu undzingnga ru Unum uwu urhɛ. \v 13 Bɔr àka afituwe adɔka ubɛn unum, ubɛn unumkpi umbɔ iki iyisa <> ngge itsú unying ru umbi asi íwea uner ikertsi ri itsi irhirhɛm iyi arhim. \v 14 Umɛn iwu awɛrha nggu Ukiristo umɛn ĩba ikpɔmmɛn imangmangmɛn iyi inggbaashia izĩ itsĩmɛn imimasha. \v 15 Ru nyaka ngge iki igɔr ugɛ, \q1 <>\f + \fr 3.15 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 95.7,8\xt*.\f* \p \v 16 Awu umbɔ ungamɔ agũ urhɛm Unum na asoyi amɛn? Asi iwea umbɔ ha kishoo Umusa aka akũna umbɔ adzek ra abĩ Umasar? \v 17 Awu nggu umbɔ ungamɔ unga aka agũ avɔm imɛka isɔka inaa? Asi iwea nggu abika akorha arhim, ayormbɔ aka akpe ra arhum? \v 18 Awu umbɔ ungamɔ Unum aka ayirh uyirh ugɛ umbɔ asi ítsĩmbɔ ri iwiwoshanga? Asi iwea umbɔ abika akpɛ̃ ididɔsa? \v 19 Nggee umɛn inyãmɛn umbɔ asi idɛ̃ɛ̃ atsĩmbɔ, ubinkutsu ida imangmangmbɔ itsu. \c 4 \s1 Ivang iwiwosha aner Unum \p \v 1 Nggee, ngge iki iwe ugɛ ibibemuwe ivang iwiwosha iki idɛ̃ɛ̃ngge iba itsĩ icɛrɛ, umɛn ingwɛ̃dzɛn utsur uwɔɔ ru umbi asi ikpoa itsitsĩ ru ngge. \v 2 Umɛn iki ĩgũmɛn Isarhe Iyiki Ize umbɔ aka adzaa umɛn, ru nyaka umbɔ aka agũ, bɔr isarhe ha umbɔ aka agũ ishingge ru ugarh ru umbɔ, ubinkutsu, umbɔ asi iyɛimbɔ ngge nggu imangmang ru nyaka abika adɔsa. \v 3 Umɛn iki iwe ru imangmang umɛn itsĩ iwiwosha ha, ru nyaku Unum aka agɔr agɛ, \q1 < >>\f + \fr 4.3 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 95.11\xt*.\f* \m Nu ngge iki iwe ugɛ unga amaa itsernga udzur ri ivangyɛ unga aka amunu upfunga. \v 4 Itsɛng Arherhu-Num irherha arherhe ri itsi unuma utɔɔva igɛ, <>\f + \fr 4.4 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Ing 2.2\xt*.\f* \v 5 Bɔr ru ubvur ha Unum arherhe agɛ, <> \p \v 6 Inang iwengge ugɛ abɔɔ awuri itsĩmbɔ iwiwosha ha, bɔr abirabɛ aka agbaashia agũ Isarhe Iyiki Ize ha asi itsĩmbɔ, ubinkutsu, ida idɔsumbɔ itsu. \v 7 Nggee Unum ikɛi abvui atsu unum ukpɔɔ, ayisa agɛ, <> Unga arherha akɛrɛ ra angwĩ Udauda ri ivangyɛ imɛka irhɛirhɛ iki itɔng, agɛ, \q1 <>\f + \fr 4.7 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 95.7,8\xt*.\f* \p \v 8 Ujoshuwa asi idɛ̃ɛ̃ adzowuka umbɔ iwiwosha, ngge itsu Unum arherha arherhe ri itsi unum ukpɔɔ uku iba. \v 9 Nggee, unum ukpuku uwosha ra aner Unum una uwe umɔ ru nyaku Unum aka awosha ru unum ukpu utɔɔva. \v 10 Ubɛn unerwi aka atsĩ ri iwiwoshu Unum unga akpowe itsinga iwiwosha ri itsernga, ru nyaku Unum aka akorhe ri iyinga. \v 11 Nggee, awu ufang umɛn ikorhu ubɛn ubinkpi umɛn iki idɛ̃ɛ̃ ikorhe ri ikpo itsĩ ri iwiwosha ha, ngge itsú anera niba atsĩmmbɔ ri itsi ida ididɔsa ru nyaka abi Uisrairha aka akorhe. \p \v 12 Ubɛn arherhakɛ Unum aka arherhe, aweke ru urhɛ nu iker. Agha anangke ubɛn ikon ikider iyi angwĩã avaa. Ngge idɛ̃ɛ̃ izharhe igashuwe ipfu nu urhɛ, ikɛi agau icim nggu apfupfu. Adɛ̃ɛ̃ ahwɛngke ubɛn ifɛrhkɔ nu amɛn anera. \v 13 Ubin ushikpɔ ra abinkɛ aka amuna kishoo aka awɔk ru Unum. Abina kishoo awu ukupɛ̃ɛ̃ ra asunga. Awu ufang umɛn iki ivarhuwe unga abinkɛ umɛn iki ikorhe kishoo. \s1 Uyesu Ukugɔng Uwuku Udzowe // Idɛm-Num \p \v 14 Iki iwe ugɛ umɛn iwemɛn ru ukugɔnga ra Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num aka atsĩã ra afã, Uyesu Ungwɛ̃ Unum, nggee umɛn ikpɔm imangmangmɛn iker. \v 15 Umɛn isi iwemɛn ru Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num aka asi igũa atorh ru ida ikermɛn, bɔr umɛn iwemɛn ru uwɔɔ uwuruwi umbɔ aka avira unga ra atsĩndĩã kishoo, ru nyaka umbɔ aka avira umɛn, bɔr unga ashia ra arhim. \v 16 Nggee umɛn ĩba nggu ikeramɛn ru Unum uwuruwi aka awe ru inna, ngge itsú umɛn iyɛi atorh nu umata ukpuku uyika umɛn ri ivang iyiki ibibee. \c 5 \p \v 1 Aka isaka asɛng ubɛn Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num ra akatsak na atsu unga awe asumbɔ ri itser-Num, unga awuri iyɛruwe izũwã nu idzowe idɛm-Num ri itsi arhim. \v 2 Unga idɛ̃ɛ̃ angwɛ̃dzɛn nggu abika asheri ihwihwɛng abika ayapa, ubinkutsu unga awea ru ida iker iganga. \v 3 Akɛrɛ ha atsu awu ufang unga adzowe idɛm-Num ra arhimnga, nu arhim anera ikɛi. \p \v 4 Unera asi ídɛ̃ɛ̃ asɛnga itsinga ri imor iyɛrɛ, bɔr awu Unum ukpekũ awuri idɛ̃ɛ̃ asɛng unga, ru nyaka unga aka asɛng Uharuna. \v 5 Rimi hã ikɛi Ukiristo asi ibeeka itsinga ikpikpoi iyiki iwe Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num. Bɔr awu Unum agɔr unga agɛ, \q1 <>\f + \fr 5.5 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 2.7\xt*.\f* \m \v 6 Unga abvui arherhe ra anang akɔɔ agɛ, \q1 <>\f + \fr 5.6 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 110.4\xt*.\f* \p \v 7 Ri ivang Uyesu aka awe ri iyor ru upfung, unga afɛn-Num nggu iciu akpe atsotsorake nu anyĩ, afɛn uwuruwi aka amɛ̃ɛ̃ ifɔrhe unga ra akpe, agũmbɔ unga ubinkutsu unga awu uner uwuku udɔsu Unum na adzowe unga imor. \v 8 Unga awu Ungwɛ̃ Unum, bɔr unga amesi ididɔsa ru utsĩndĩ ayetnumkɛ unga aka ahwa, \v 9 unga aka amaa ihwa ayetnumnga kishoo, umbɔ atsu unga awe utsĩndĩ ififɔrh iyi ugbagbaa ru kishoo abika adɔsa unga. \v 10 Unum atsu unga awe Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num ri itɔ̃ itser iyi Unum ru nyaku Umarhkizadak. \s1 Igbiir ato ri idzipu undzing // ri imangmang \p \v 11 Umɛn iwe ra abin arhɛrhɛ umɛn iki irherhe ra akɛrɛ ha, bɔr aghong umɛn iki idɛyiwa umbi agbena, ubinkutsu, umbi asi ifɛ̃rhũmbi idzursu. \v 12 Icɛrɛ imɛ̃ngge umbi awe abika umumesuwe, bɔr utsɛku icɛrɛ umbi abee unera abvui amesuwa umbi angwɛ̃rhã abina akɔɔ ra Arherhu-Num. Umbi abee abɛ̃, ubinkutsu, umbi asi ídɛ̃ɛ̃ aghambi ubingha akakũ! \v 13 Ubɛn uwuruwi abɛ̃ aka awe ubinghanga awu irheng ungwɛ̃, asi ihwɛnga imesa iyiki irhika. \v 14 Bɔr ubingha akakũ uwu ukerketakpɔ. Akakũ hã adɛ̃ɛ̃ asɛngmbɔ iyiki ize ri iyiki ibewe, ubinkutsu umbɔ ubɛn unum ani ikũ ihwihwɛngmbɔ iyiki irhika. \c 6 \p \v 1 Nggee, umɛn itsu amɛnmɛn ri iwe akakũ, asi iwea irherha arherhe ri itsi abinkɛ umɛn iki imesa ri itsi Ukiristo ri inggbaashia ukpekũ, akirakɛ aka awu atar idzin aki imangmangmɛn. Ake awu idzidzipa ri ifɛre iki ikũ umɛn izĩ ra akpe ni iwe ru imangmang ru Unum, \v 2 arherhi imesa iyi ubɔtisima, nu itsorhuwe abok, nu isisok ra akpe, nu itsu uvau iyi ugbagbaa. \v 3 Imɛ̃ɛ̃ngge umɛn iwe akakũ, Unum aba abemunga. \p \v 4 Abirabɛ aka anyãmbɔ irhirhang iyi idzidzɛrhe Unum na aka abanga agũmbɔ izũwãnga, abirabɛ aka akpombɔ iwu awɛrhu uzãrhã Ipfu Isarsatangge, \v 5 na aka abangumbɔ ize Arherhu-Num nu ijee ivangyɛ uku iba unuma, \v 6 na abvui adzipu undzingmbɔ ru Unum, isi ídɛ̃ɛ̃ iwengge ugɛ umbɔ abvui akũ umbɔ adzipa aba ru Unum. Akɛrɛ awu idzidzɛrhe, ubinkutsu iwu ugɛɛ umbɔ aka abvui anyapuwe Ungwɛ̃ Unum na adzowe unga atsa ra awiya. \p \v 7 Abĩkɛ aki ihwa inai ubɛn unum ngge idoi nu ake aka isaka amɛrke abin aka awe ru ugarh ra abirabɛ iki ikau ake, abĩ hã rakɔ iki iyɛi idorh Unum. \v 8 Bɔr abĩ aka amɛr ididɔk nu undzi, ashike ru ugarh nukpɔ. Abĩ hã Unum aka ayoka itsu ake ikponum. Ri imimaa ikɛi awuri ikpĩĩwe ake. \p \v 9 Umbi awɛrhamɛn umɛn iki ĩbema akarhãrhã, umɛn irherhumɛn rimi hã, bɔr umɛn iwemɛn ri ikeramɛn ugɛ umbi awe ru udĩ uku uze, udĩ hã uwu ukpu ififɔrh. \v 10 Unum asi iwea ri ida irhirhika, unga asi íyiruka itsermbi nu ibibemayɛ umbi aka adɛyiwe unga ri iyiyikeyɛ umbi aka akorhuwe abika adɔsa, ru nyaka umbi aki ikorhe. \v 11 Umɛn ibee ubɛn unera ru umbi atsu asunga ri idɛyiwe ikikorhe ha azĩ atsĩ imimasha, ngge itsú umbi akpo ubinkpi umbi aka afosa. \v 12 Umɛn isi ibeemɛn umbi awe ru ighɛrha, bɔr àka akorhe ru nyaka abirabɛ aka iyɛi ubinkpi Unum aka abemuwe ru ubok imangmang nu ibibimambɔ. \s1 Itsuifɛr ibibemuwe-Num \p \v 13 Ivangyɛ Unum aka abemuwe Uibrahim, uwɔɔ aka ananga Unum ashia, nggee unga ayirh nggu itsinga, \v 14 agɛ, <>\f + \fr 6.14 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Ing 22.17\xt*.\f* \v 15 Mɔcɛ Uibrahim aka abima adzɛu, ayɛisa ubinkpi Unum aka abemuwe unga. \p \v 16 Anera aka isaka ayirh ri itsok unerwi aka ananga umbɔ, uyirh ha udɛyiwe ugɛ arherhanga awu idzidzɛrhe na akɛnke ubɛn uning. \v 17 Unum abee idɛyiwe ukupɛ̃ɛ̃ ra abirabɛ aka awe abi ukam ra abinkɛ unga aka abemuwe ugɛ abinkɛ unga aka abee ikorhe asi ífaruke. Nggee unga atsuafɛr nggu uyirh. \v 18 Ibibemuwe nu uyirh ha asi ífaruke, ubinkutsu, Unum asi ídɛ̃ɛ̃ agbɛrangwĩ. Unum atsu ibibemuwe nu uyirh ha ngge itsú umɛn abirabɛ iki itĩ izĩ ru unga akaa umɛn, umɛn idɛ̃ɛ̃ ikpɔmmɛn ifosayɛ umbɔ aka atsu ra asumɛn na adzaa umɛn ififita akarhãrhã. \v 19 Umɛn iwe ru ifosa iyɛrɛ ngge iwe ubinkpi uku ukpɔm urhɛmɛn, ake ashike ni iwei nggu icicang. Ake anu itsĩrhã ru unɔrkang andzing urhaburhe anangkɛ aka asar anangke ananga kishoo, \v 20 anangkɛ Uyesu aka agbaashia azĩ ri itsimɛn. Unga awu Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num uwu ugbagbaa ri itɔ̃ itser iyi Unum ru nyaka Umarhkizadak. \c 7 \s1 Umarhkizadak uwuku udzowe // idɛm-Num \p \v 1 Umarhkizadak ha awu uyɛrhu Usarhim na awu uwuku udzowe idɛm-Num uwu Unum Uwuku Ugɔnga. Agbopu Uibrahim aka adzeki iwayɛ unga aka atang nggu ayɛrhe arhɛrhɛ agha inggbaashi, Umarhkizadak atsuke unga idorh. \v 2 Uibrahim adzowe unga unying ra abina usɔka ru ubɛn abinnga. Agben Umarhkizadak awu, <> Ikɛi unga awu Uyɛrhe Usarhim, agbena awu, <> \v 3 Asi idɛyiwambɔ umɛn ubin ri itsi utɛ Umarhkizadak use uyanga use atokanga. Asi idɛyiwambɔ umɛn unum imarnga use unum akpenga. Unga awu uwuku udzowe idɛm-Num uwu ugbagbaa ru nyaku Ungwɛ̃ Unum. \p \v 4 Àka arhi anyã ikpũ imornga. Uko Uibrahim utokamɛn adzowuka unga unying ra abinnga usɔka ra abinkɛ unga aka akpo ri iwa! \v 5 Ri Íkpem awu ufang abi Urhawi aka awe abika adzowe idɛm-Num ayɛi ubina unying ra abina usɔka ra abin aner Uisrairha aka awe, nu ngge iki iwe ugɛ umbɔ awu unang Uibrahim. \v 6 Umarhkizadak aka asi iwea unang Urhawi, bɔr unga ayɛisa ugau unying ra abina usɔka ru Uibrahim, na atsukuka idorh ru Uibrahim uwuku uwe ru ibibemuwe iyi Unum. \v 7 Icicang ishingge uwuku utsuke idorh ananga uwuku uyɛi idorh. \v 8 Ru utsĩndĩ uwɔɔ, abi Urhawi abirabɛ aka ikpe ayɛimbɔ ugau unying ra abina usɔka, bɔr ru utsĩndĩ uwɔɔ, Umarhkizadak uwuruwi umbɔ aka agɔr agɛ unga awe nggu urhɛ ayɛi. \v 9 Urhawi nibikanga ani iyɛi ubina unying ra abina usɔka ha, bɔr adɛ̃ɛ̃ agɔrmbɔ agɛ unga aka afasa ubin ukpunga ru ubok Uibrahim ivangyɛ Uibrahim aka adzowe unying ra abina usɔka ru Umarhkizadak. \v 10 Urhawi ana awu ri iyor Uibrahim ri ivangyɛ Uibrahim aka adzowe unying ra abina usɔka ru Umarhkizadak. \s1 Uyesu awu ru nyaku Umarhkizadak \p \v 11 Idzidzɛrhe, umbɔ aka adzowe anera Ikpem hã, adzowe umbɔ nggu ikpem itser iyiki idzowe idɛm-Num Urhawi nu unangnga aka akorhe. Anera aba adɛ̃ɛ̃ awembɔ abika arhika ru ubok idzowe idɛm-Num urhawi nu unangnga aka akorhe, awu use utsu umbɔ abee uwuku udzowe idɛm-Num uwɔɔ aka iba, uwuruwi aka awu uner uwuku utɔ̃itser iyi Unum ru nyaka Umarhkizadak, isi iwengge ru nyaku Uharuna? \v 12 Ivangyɛ umbɔ aka afaruwe ikpũ idzowe idɛm-Num, awu ufang umbɔ afaruwe Íkpema. \v 13 Uyesu uwuruwi umbɔ aka arherhe abin hã ri itsinga, asi iwea unang Urhawi, unera unying ra atokanga anasi iwea uner uwuku udzowe idɛm-Num. \v 14 Iwu idzidzɛrhe Uteijeemɛn adzeku unang Uyahuda, abirabɛ Umusa aka asi irherhunga ugɛ umbɔ awe abika adzowe idɛm-Num. \p \v 15 Umbɔ awuri igbisha ahwɛngmbɔ ubinkpi umɛn iki irherhe uba uwɔɔ uwuku udzowe idɛm-Num ru nyaku Umarhkizadak adzekanga. \v 16 Asi isɛngmbɔ uner ha ri itsi ikpem atokanga, bɔr iwe ri itsi urhɛnga uku usi ídɛ̃ɛ̃ umaamgbɔ. \v 17 Ubinkutsu umbɔ adzowe ideka ri itsinga ra Arherhu-Num ugɛ, \q1 <>\f + \fr 7.17 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 110.4\xt*.\f* \p \v 18 Angwɛ̃we ikpem iyi isha ri ibanga ubinkutsu ngge ishingge ri ijee nu ugarh, \v 19 ubinkutsu Íkpem isi itsu anera arhikumbɔ. Bɔr ifosa iyiki izea iki idzekangge, ru ubokngge umɛn iki ĩba ikhapa ru Unum. \p \v 20 Unum atsu ngge nggu uyirh! Abika adzowe idɛm-Num abɔɔ asi itsĩmbɔ itser nggu uyirh. \v 21 Bɔr unga awu uwuku udzowe idɛm-Num nggu uyirh ri ivangyɛ Unum aka agɔr unga agɛ, \q1 < >>\f + \fr 7.21 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 110.4\xt*.\f* \p \v 22 Uyirh ha udɛyiwe ugɛ Uyesu awuri itsu ibibemuwe-Num iyiki izea iwe. \p \v 23 Abika adzowe idɛm-Num hã awu arhɛrhɛ, ubinkutsu akpe aka isaka akɛn umbɔ itsermbɔ. \v 24 Bɔr Uyesu awu uwuku udzowe idɛm-Num ugbagbaa, ubinkutsu unga awe ru urhɛ uwu ugbagbaa. \v 25 Nggee icɛrɛ nu ugbagbaa unga imɛ̃ɛ̃ ifɔrhe kishoo abirabɛ aka aba akhapa ru Unum ru ubok unga, ubinkutsu unga abɛk ugbagbaa na afɛne-Num ru umbɔ. \p \v 26 Ikpũ Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num uwɛrɛ ha umɛn iki ibee, unga awu asarsatawɔ, ashia ru uvau, aka atsũwũkumbɔ unga ra anang abi arhim na akũ unga azĩmbɔ ra anang ikpikpoi akagɔnga ra afã. \v 27 Unga asi iwea ru nyaka Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num abɔɔ, abirabɛ aki idzowe idɛm-Num inuma ni inuma, agbaashia adzowe idɛm-Num iyi arhimmbɔ, mɔcɛ na adzowe iyi arhim anera. Bɔr Uyesu adzowe itsinga awe idɛm-Num ru arhim anera idiki unying ugbagbaa ri ivangyɛ unga aka adzowe itsinga akpe. \v 28 Anera kishoo ani ikorha arhim na akpe. Íkpem Umusa ini isɛng Akagɔng Abika Adzowe Idɛm-Num ra aner ha, bɔr uyirh ha uku uba ru undzing Íkpem, usɛng Ungwɛ̃wi umbɔ aka atsu unga awu undzumu Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num uwu ugbagbaa. \c 8 \s1 Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num // uwu ibibemuwe-Num iyiki ifa \p \v 1 Itsi arherhamɛn ru ubinkpi umɛn iki irherhe unggakpi, umɛn iwemɛn ru Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num, aka asei nu ubok ugha anang isei Uwuku Ugɔnga ra afã. \v 2 Unga hã ikɛi ani itɔ̃ itser ri Iya-Num, utsurha idzidzɛrhe uwu Unum, akirakɛ Uteijee unga adzin, asi iwea abok anera. \p \v 3 Ubɛn Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num asɛng unga idzowe izũwã nu idɛm-Num, nggee awu ufang Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Nummɛn hã ikɛi awe ru ubinkpi unga aka idzowe. \v 4 Unga aba awe ru upfung, unga asi íwea uwuku udzowe idɛm-Num, ubinkutsu ishaisha umbɔ atsu abɔɔ awe abika adzowe ízũwã ri igigɔr Íkpem Umusa. \v 5 Atɔ̃ itser ri Iya-Num, ikirikɛ iki iwu uzirhzĩ anangkɛ aka awe ra afã. Akɛrɛ ha atsu umbɔ avange Umusa ri ivangyɛ unga aka awuri itar utsurha Unum. Umbɔ agɔr agɛ, <>\f + \fr 8.5 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Idzi 25.40\xt*.\f* \v 6 Bɔr itseryɛ Uyesu aka ayɛi inangge iyi abika adzowe idɛm-Num ru nyaki ibibemuwe-Num iyiki ifa ha unga aka atsu ngge iwe, inangge iyiki agbe ha, ubinkutsu ibibemuwe-Num iyiki ifa ha ikũwa umɛn abin aka azea. \p \v 7 Agɛ ibibemuwe-Num iyi inggbaashia isi igbangge, umbɔ asi íbeembɔ iyɔɔ. \v 8 Bɔr Unum anyã igbigba ra anera na agɛ, \q1 < \q1 ubinkutsu kishoo awuri ihwɛngmbɔ umum, \q2 udzur ra abika awe ru ugarh ukunjiir uba utsĩ abika awe ru ugarh urhɛrhɛ. \q1 \v 12 Umum iwuri itsũwũkũ iyiki ibewambɔ, \q2 ni isi íbvui iyitumum arhimmbɔ.>>\f + \fr 8.12 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uiri 31.31-34\xt*.\f* \p \v 13 Ivangyɛ unga aka arherha arherhe ibibemuwe-Num iyiki ifa ha, unga aka atsu iyi inggbaashia iwe iyiki igbe, ikɛi ubɛn ubin ukpuku ugbe uku ukɔ̃kpɔ usi ídãrhũkpɔ nu ugwir. \c 9 \s1 Idzowe igɔng ru Utsurha-Num // uwu upfung \p \v 1 Ibibemuwe-Num iyi inggbaashia iwengge ra atsĩndĩkɛ aka awu ufang ru umbɔ adɔsa ri idzowe igɔng ru Unum nu ikɛi ra anangkɛ aki ikorha ake ru upfung. \v 2 Atar utsurha Unum. Anang idɛ̃ɛ̃ irhirhang nu utebur iyi uborodi ukpuku unɛmuwe ru Unum awu ru udãwunga. Anang akɛrɛ ha umbɔ ayisa ake Anang Akika Asar. \v 3 Ru undzing urhaburhe umbɔ aka ayapuwe ru untana uba utai ra abĩ awu ubã ukpɔɔ umbɔ ayisa ake Anangkɛ Aka Asar Anangke Ananga Kishoo. \v 4 Ubã hã uwekpɔ ru ubeu uzinarhi umbɔ iki ikpĩĩ isung umɔ, nu ikɛi akɔti ibibemuwe-Num umbɔ aka afuruwe ake nggu uzinarhi. Akɔti ha awe nggu igbong Uharuna iyiki ipfum ayerhe nu abata atarh avaa aka awe ru Íkpema usɔka Unum aka adzowe ru Umusa nu undzoma uzinarhi ukucii uku uwe ru umanna. \v 5 Ímimuna iyiki iwe ra afɛ, iyiriyɛ irhirhang Unum iki icipuwa ru ake, adɛ̃ɛ̃ ni itsi akɔti ha na adzowe uzirhzĩ ru utsĩmwi umbɔ aki itsũwe arhim. Bɔr icɛrɛ umɛn isi ídɛ̃ɛ̃ irherhumɛn arherhe ri itsi abin hã unying anying. \fig Akɔti ibibemuwe nggu uner uwuku udzowe idɛm-Num|alt="Ark of the Covenant with Priest" src="cn02092b.tif" size="col" loc="9.5" copy="David C. Cook" ref="9.5"\fig* \p \v 6 Umbɔ aka amaa igbisha abin hã rimi, abika adzowe idɛm-Num atsĩrhã ru udãwã hã atɔ̃ itsermbɔ. \v 7 Bɔr Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num ukpekũ awuri itsĩ ru unɔrkãn uwu uvaa, idiki unying ra amɛka. Unga awuri itsĩ nggu adzirh, unga aka iyɛruwe ru arhimnga nu arhim anera aka akorhe ri ida ihwihwɛng. \v 8 Ru ubok abin hã kishoo Ipfu Isarsatangge idɛyiwa igɛ umbɔ asi ihwɛngmbɔ utsĩndĩ uwuku utsĩ Anankɛ Aka Asar Anangke Ananga Kishoo, akirakɛ aka awu ra afã, ri ivangyɛ utsurha Unum uwu inggbaashia aka ana adɛ̃ɛ̃ umɔ. \v 9 Akɛrɛ ake adɛyiwa umɛn abin ri itsi ivang iyɛrɛ. Ake adɛyiwa umɛn ugɛ ízũwã nu idɛm-Num umbɔ iki iyɛruwe isi ídɛ̃ɛ̃ itsungge amɛn abika adzowe igɔng aweke uku urhirhiki. \v 10 Akɛrɛ ha awu arherhe ighigha nu ihwihwa nu ikpũ isisorh nggu amɛ̃, awu agbeyi utsɛku unumkpi Unum aka itsu ake awe aka afa. \s1 Adzirh Ukiristo \p \v 11 Bɔr ivangyɛ Ukiristo aka aba ugɛɛ Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num uwu abin aka aze umbi aka ayɛi, unga atsĩ ru utsurha uwuku uzea uwu Unum, uwuku uwe ru imor unangmgbɔ uwu upfunga, uwuruwi asi iwea unera atar, asi iwea ikpũ imimuna iyɛrɛ. \v 12 Asi itsĩa nggu adzirh ishur use aki inak. Bɔr unga atsĩ ra Anankɛ Aka Asar Anangke Ananga Kishoo nggu adzirhnga. Unga akorha akɛrɛ ha idiki unying ugbagbaa akpowa umɛn ififɔrh iyi ugbagbaa. \v 13 Adzirh ishur nu aki inak iyiki itsak nu atɔɔ ungwɛ̃ inak umbɔ aka isaka akũ amisuwe ra anerabɛ aka asi itɛnmbɔ ngge itsú umbɔ awe abika atɛn ra asu Unum. \v 14 Adzirh Ukiristo awuri ikorhe anangke aki ha akarhãrhã! Unga uwuruwi ru ubok Ipfu-Num iyi ugbagbaa adzowe itsinga uwuku usheru uvau ru Unum. Adzirhnga adɛ̃ɛ̃ asorhke arhimmɛn akirakɛ aki ikũna umɛn azĩ ra akpe na atsu amɛnmɛn arhika, ngge itsú umɛn ima itɔ̃ itser Unum uwu urhɛ. \p \v 15 Akɛrɛ ha atsu Ukiristo awe uwuruwi aka atsu ibibemuwe-Num iyiki ifa iwe, ngge itsú abirabɛ umbɔ aka ayisa ama ayɛi ukam ukpu ugbagbaa ukpurukpi umbɔ aka abemuwe. Akɛrɛ adɛ̃ɛ̃ aweke, ubinkutsu unga aka akpe akpekɛ aka ifɔrhe anera ra arhimkɛ umbɔ aka akorhe ri izharhuwe ibibemuwe-Num iyi inggbaashia. \p \v 16 Unera aba abemuka awɛkacinga ukamnga, awu ufang umbɔ adzɛu unga akpe kata nu umbɔ adɔrha ayɛi, \v 17 ubinkutsu, ibibemuwe iyi ukam isi íwengge utsɛku uner ha aka ikpe. Ibibemuwe ukam ha isi ídɛ̃ɛ̃ iwengge uba uner uku ubemuwe ha ana awu nggu urhɛ. \v 18 Ngge itsu umbɔ akũ adzirh atsu ibibemuwe-Num iyi inggbaashia itɔ̃ itser. \v 19 Ivangyɛ Umusa aka amaa isɔme ubɛn Íkpem ra anera ha kishoo, unga anyangu adzirh íbũ nu angwɛ̃ inak, atoma nggu amɛ̃ na anyangu ayerhe umbɔ iki iyisa uizob nggu igwar idɔi umbɔ aka atsu ngge iwu iyiki ibãrhã akũ amisa adzirh ha ru ubvur Íkpem hã nu atsi anera. \v 20 Agɔr agɛ, <>\f + \fr 9.20 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Idzi 24.8\xt*.\f* \v 21 Rimi hã ikɛi, unga amisuwe adzirh ri itsi Utsurha-Num hã nu kishoo abinkɛ umbɔ iki ikũ akpoi Unum. \v 22 Idzidzɛrhe, ri Íkpem Umusa, abina ukunjiir umbɔ aka asi ikũ adzirh atsu ake asar. Asi ídɛ̃ɛ̃ atsũwũkumbɔ arhim, adzirh aba asi igbake. \fig Abow igwar idɔi nu uizob arhɔma ra adzirh|alt="They tie hair of sheep with Hyssop dip in blood" src="hk00114b.tif" size="col" loc="9.22" copy="Horace Knowles" ref="9.19"\fig* \p \v 23 Ngge itsu awu ufang abina kishoo ru Utsurha-Num akirakɛ aka awe ru nyaka abin ra afã, umbɔ asorh ake nggu adzirh íjuɛ. Bɔr abin aki afã awu ufang umbɔ asorh ake nggu idɛm iyiki izea iki inangngge iyi adzirh íjuɛ ha. \v 24 Ngge itsu Ukiristo asi itsĩa anang akika asar anera aka adzin aka awe usaka uwuruwi uku uwe ra afã. Bɔr unga atsĩ ra afã hã ngge itsú unga adɛ̃ɛ̃ ra asu Unum icɛrɛ ri itsimɛn. \v 25 Ikɛi unga asi itsĩ ra afã adzowuka itsinga idikunga irhɛirhɛ, ru nyaku Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num aki itsĩ ra Anankɛ Aka Asar Anangke Ananga Kishoo ubɛn amɛka nggu adzirhkɛ aka asi iweke akinga. \v 26 Iba iwe rimi, Ukiristo awuri ihwa ayetnum arhɛrhɛ udzur ru unumkpi umbɔ aka amunu upfunga. Bɔr ngge iki iwe, unga akpurha adzeka idiki unying ukpekũ ri imimaa upfunga atsũwe arhim ri idzowe itsinga awe idɛm-Num. \v 27 Ru nyaku unera aka awu ufang unga aka ikpe idiki unying, akɛrɛ aba amaa umbɔ awuri avarhuwe arherhenga, \v 28 rimi hã Ukiristo awu idɛm-Num idiki unying ugbagbaa anyanguwe arhim anera arhɛrhɛ. Unga awuri ibvui adzekanga idevaa, asi íbanga itsũwe arhim, bɔr akũ ififɔrh aba ru abirabɛ aka adzɛu ibibanga. \c 10 \s1 Ukiristo awu idɛm-Num // idika unying ru kishoo \p \v 1 Íkpem Umusa iwu usaka abin aka aze aka iba ukpekũ, isi iwengge undzumu abin hã. Nggee idɛm-Num ri Íkpem hã, iyiriyɛ umbɔ iki ikorhe ubɛn amɛka, isi idɛ̃ɛ̃ itsũwũkũngge arhim abika azĩ akhapa ru Unum. \v 2 Uba idɛm-Num imɛ̃ngge itsũwe arhim, abika adzowe idɛm-Num asi ínekukumbɔ idzowe idɛm-Num hã? Ubinkutsu abika adzowe igɔng ru Unum adɛ̃ɛ̃ ikpombɔ isisar idika unying ugbagbaa, na asi ígũmbɔ ighong arhimmbɔ. \v 3 Bɔr idɛm-Num hã iwu utsĩndĩ uwuku uyituwe arhim ubɛn amɛka. \v 4 Ubinkutsu, adzirh ínak nu aki íbũ asi ídɛ̃ɛ̃ atsũwũke arhim. \p \v 5 Nggee ivangyɛ Ukiristo aka atsĩwã ru upfung, unga agɔr Unum agɛ, \q1 <<Ídɛm-Num nu ízũwã ungo usi ibeengo, \q2 bɔr ungo uku udzaango umum iyoryɛ umum iki inɛ̃muwe. \q1 \v 6 Ídɛm-Num iyiki ikpikpĩĩ nu ídɛm-Num iyiki itsũwe arhim \q2 ungo usi igũo ibɛn ngge. \q1 \v 7 Mɔcɛ umum igɔr igɛ, >>\f + \fr 10.7 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 40.6-8\xt*.\f* \m \v 8 Ri inggbaashia unga agɔr agɛ, <<Ídɛm-Num nu ízũwã nu ídɛm-Num iyiki ikpĩĩ nu ídɛm-Num iyiki itsũwe arhim ungo usi ibeengo, ungo usi igũo ibɛn ngge.>> Bɔr awu Íkpem itsu umbɔ akorha akɛrɛ ha. \v 9 Mɔcɛ unga agɔr agɛ, <> Unga adene ídɛm-Num hã iyi inggbaashia ri ifɛna ngge itsú unga aden idɛm-Num iyi uvaa. \v 10 Ivangyɛ Uyesu Ukiristo aka akorhu ubinkpi Unum aka abee unga akorhe, umbɔ atsu umɛn iwe asasar ru ubok unga aka adzowe itsinga awe idɛm-Num hã idiki unying ugbagbaa. \p \v 11 Ubɛn uwuku udzowe idɛm-Num adɛ̃ɛ̃ itser ubɛn unum adzowe ídɛm-Num idikũnga irhɛirhɛ, bɔr ngge isi ídɛ̃ɛ̃ itsũwũkũngge arhim. \v 12 Bɔr ivangyɛ Ukiristo aka adzowe idɛm-Num idiki unying ri itsuwe arhim ugbagbaa, unga asei ru ubok ugha Unum. \v 13 Udzur ri ivang hã unga anu idzɛu utsɛku umbɔ aki itsu anggamtsaknga awe ubin uku utsorhe andaidaknga. \v 14 Idɛm-Num iyi idiki unying hã ngge itsu anera awu asarsatambɔ na awu undzumunga ugbagbaa. \fig Uner uwuku udzowe idɛm-Num adɛ̃ɛ̃ idzowe idɛm-Num ubɛn unum|alt="Priest offering daily sacrifice" src="cn02093b.tif" size="col" loc="10.16" copy="David C. Cook" ref="10.11"\fig* \p \v 15 Ipfu Isarsatangge ikɛi idzaangge umɛn ideka ra akɛrɛ ha. Ni inggbaashia igɔr igɛ, \q1 \v 16 <>\f + \fr 10.16 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uiri 31.33\xt*.\f* \m \v 17 Mɔcɛ unga atoma agɛ, \q1 <>\f + \fr 10.17 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uiri 31.34\xt*.\f* \m \v 18 Ivangyɛ umbɔ aka atsũwe abin akɛrɛ ha, asi íbvui abeembɔ idɛm-Num iyiki atsũwe arhim. \s1 Uyisa ukpuku ububima \p \v 19 Umbi angwɛ̃mɛn nu anapumɛn, umɛn iwemɛn ri ikeramɛn iyiki iwe nggu Unum ugɛɛ umɛn iki itsĩ ra Anankɛ Aka Asar Anangke Ananga Kishoo ri ijee adzirh Uyesu. \v 20 Unga atsuruwa umɛn utsĩndĩ uwuku ufa uku ukũwã umɛn urhɛ. Utsĩndĩ hã uwe ru ubok urhaburhe ha ungo iki itɔng utsĩ ra Anangkɛ Aka Asar Anangke Ananga Kishoo. Urhaburhe ha uwu usaka iyor Uyesu. \v 21 Umɛn iki iwemɛn ru nggaa uwuku udzowe idɛm-Num uwuruwi iki idzɛu abi Unum kishoo. \v 22 Nggee, umɛn ĩba ikhapa ru Unum nggu amɛn aki idzidzɛrhe nu imangmang iyiki iker nu amɛnkɛ aka atɛn na ashike ru ifɛrhkɔ iyiki idɛyiwa umɛn igɛ umɛn ikorhe iyiki ibewe nu ayormɛn umbɔ aka asorh nggu amɛ̃ aka atɛn ikɛi. \v 23 Umɛn idɛ̃ɛ̃ iker ri ifosayɛ umɛn iki irherhe, ubinkutsu uwu ha aka abemuwa umɛn awu uner idzidzɛrhe. \v 24 Umɛn ikaifɛrhkɔ atsĩndĩkɛ umɛn iki ifituwe adɔka umbɔ awe ru ibibema na akorha abin aka aze. \v 25 Umɛn niba inekukumɛn ikikɔngmɛn abika adɔsa ru nyaka abɔɔ aka aneke ikikɔng hã, bɔr umɛn itoma ri ifituwe adɔka, ubinkutsu umɛn inyãmɛn unum ibiba Ukiristo uku uyokpɔ. \fig Urhaburhe ri Iya-Num|alt="The curtain inside the Temple" src="bk00278b.tif" size="col" loc="10.25" copy="Louise Bass, Horace Knowles" ref="10.20"\fig* \p \v 26 Umɛn iba idzum ikorha abin arhim umɛn iki imaa iyɛi ihwihwɛng idzidzɛrhe, idɛm-Num iyiki itsũwe arhim ibvui ishingge. \v 27 Bɔr umɛn ikpurhi iwe ru iwei itsu uvau nu nggaa urhakpi uku ikpĩĩwe abirabɛ aka akpɛ̃mbɔ Unum. \v 28 Ubɛn uwuku ukpɛ̃ɛ̃ Íkpem Umusa, umbɔ adɛ̃ɛ̃ afɛrmbɔ unga asi ígũmbɔ atorh uba inera ivaa use itaar adzowukumbɔ ideka ri itsinga. \v 29 Uba umbɔ atsu ufai akpe ru unerwi aka akpɛ̃ɛ̃ Ikpem, ri ifɛrhkɔmbi, awuri ikorha aguse ru unerwi aka akwɛɛte Ungwɛ̃ Unum, na anyanga adzirh ibibemuwe-Num ha umbɔ aka akũ asare umɛn awe aka atãrhã, na arhenu Ipfu-Num iyi imimuta? Awuri ikorha anangmbɔ rimi hã. \v 30 Ubinkutsu umɛn ihwɛngmɛn unga uwuku ugɔr agɛ, <>\f + \fr 10.30 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Iva 32.35\xt*.\f* Abvui agɔr agɛ, <>\f + \fr 10.30 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Iva 32.36; Amb 135.14\xt*.\f* \v 31 Awu ubin iwei unera agba ra abok Unum uwu urhɛ. \p \v 32 Àka ayita inum iyi isha umbi aka agbaashia anyã irhirhang Unum amaa, ivangyɛ umbi aka abima atɛ̃wã akarhãrhã nggu ayetnum ru ubok abɔɔ. \v 33 Ivang iyɔɔ umbɔ arhena umbi na adzaa umbi uver ra awiya, ivang iyɔɔ umbi agbopa atsimbi nggu abika ahwa ikpũ ayetnum hã. \v 34 Umbi agũmbi atorh abirabɛ aka awe ru ugborzĩ na awembi ru itɛnamɛn ivangyɛ umbɔ aka avur abinmbi, ubinkutsu umbi ahwɛngmbi agɛ umbi awembi ru ubin ukpuku uze unangkpɔ nu uwe ugbagbaa. \p \v 35 Nggee àka niba atarkumbi iker amɛnmbi, ngge iwuri idzaa umbi nggaa itosa. \v 36 Imɛ̃ngge umbi abima, ngge itsú ri ivangyɛ umbi aka imaa ikorhu ubinkpi Unum aka abee, umbi awuri iyɛimbi ubinkpi unga aka abemuwa umbi. \q1 \v 37 Itsɛng Arherhu-Num igɔr igɛ, <>\f + \fr 10.38 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uha 2.3,4\xt*.\f* \m \v 39 Bɔr umɛn isi iwemɛn ikpũ abika agũ iwei na abvui azĩ ra andzing azĩa atsim, bɔr umɛn iwe abika awe ru imangmang na akpo ififɔrh. \c 11 \s1 Abi imangmang \p \v 1 Imangmang iwu ikeramɛn ru ubinkpi umɛn iki ifosa, ihwɛng abinkɛ asu aka anasi inyãke ugɛ awu idzidzɛrhe. \v 2 Iwe ru ubok imangmang hã Unum aka ayɛi abi isha. \v 3 Awe ri imangmang umɛn iki ihwɛng ugɛ Unum akũ irhɛm amunu upfunga, ngge itsú abinkɛ umɛn iki inyã, asi imunumbɔ ake ru ubok abinkɛ umbɔ aka adɛ̃ɛ̃ anyã. \p \v 4 Awe ru ubok imangmang Uhabirha aka adzowe Unum idɛm-Num iki izeyɛ iki inangngge iyi Ukayinu. Awe ru ubok imangmang umbɔ aka anyã unga arhiku uner, ivangyɛ Unum aka arherhi iyiki ize ri itsinga ri iyɛi ízũwãnga. Unga aka akpea, bɔr icɛrɛ ru ubok imangmangnga unga ana arherha arherhe. \p \v 5 Awe ru ubok imangmang umbɔ aka ashupu Uenɔk nggu urhɛ ngge itsu unga asi inyãã akpe. Asi inyãmbɔ unga, ubinkutsu, Unum aka ashupa unga azĩa. Anera ahwɛngmbɔ ugɛ Uenɔk atsu Unum agũibɛn, umbɔ adɔrha ashupa unga. \v 6 Imangmang iba ishingge, asi ídɛ̃ɛ̃ atsu Unum agũa ibɛn, ubinkutsu awu ufang kishoo uwuku uba ukhapa ru Unum awe ru imangmang ugɛ Unum awea, ikɛi unga ani idzowe itosa ru kishoo abika abeea unga. \p \v 7 Awe ru ubok imangmang, Unuhu aka agbishu ukhukhɔɔ amɛ̃ ukugɔng ngge itsú unga afɔrh aner iyanga ri itsi abin aka abewe Unum aka adɛyiwe unga agɛ awuri ibake. Unga akorha akɛrɛ ha ubinkutsu unga awea ri iwei Unum akarhãrhã. Ri ikorha akɛrɛ unga atsu uvau ru upfunga nu unga awe uner uwuku ukpo ukam irhirhika iki iba ri imangmang. \p \v 8 Awe ru ubok imangmang, Uibrahim aka adɔsu Unum ri ivangyɛ Unum aka adɛyiwe unga azĩ abĩ akase, akirakɛ unga aka abemuwe unga aka iwe uner ukam ake. Unga adɔsa azĩã, unga uwi anasi ihwɛnga anangkɛ unga aka izĩ. \v 9 Awe ru ubok imangmang unga aka awu utsen asei ra abĩ hã Unum aka abemuwe, unga asei ru atsurha, unga nu Uishaku nu Uyakubu, aka akpo ukam ibibemuwe ha ru unga. \v 10 Uibrahim adɛ̃ɛ̃ idzɛu uteukpi Unum aka igbisha na adzin, uteu ha uwe ru atarh idzin aki ugbagbaa. \p \v 11 Awe ru ubok imangmang Usaratu aka adɛ̃ɛ̃ amar ungwɛ̃ ri ikɔ̃ner, nu ngge iki iwe ugɛ unga awu ukpirh. Unga adɛ̃ɛ̃ amara ubinkutsu awea ri imangmang ugɛ uwuku ubemuwe ha awu uner idzidzɛrhe. \v 12 Nggee ru ubok Uibrahim, uwuruwi aka akɔ̃ɔ̃ akpurha abɔr akpe, umbɔ amar anang arhɛrhɛ ru nyaki ídzɛr afã use ru nyaku uzuzeu ra abang ukau ukugɔng umbɔ aka asi ídɛ̃ɛ̃ avarhumbɔ. \p \v 13 Kishoo aner abɛrɛ asei ri imangmang. Ivangyɛ umbɔ aka akpe, asi iyɛimbɔ abinkɛ Unum aka abemuwe umbɔ, bɔr umbɔ anyãmbɔ abin hã uku ukaa na agũmbɔ ibɛn inyã ake. Ikɛi umbɔ abemumbɔ ugɛ umbɔ awu atsen na asi iwembɔ abi upfung. \v 14 Abirabɛ iki idzowe ikpũ ideka iyɛrɛ adɛyiwe ra awiya ugɛ umbɔ abee abĩ akimbɔ. \v 15 Umbɔ aba adɛ̃ɛ̃ ikaifɛrhkɔ ri itsi anangkɛ umbɔ aka abɔre, umbɔ awuri ikpombɔ ivang iyiki ibvui izĩ. \v 16 Nu ngge iki iwe rimi, umbɔ atsu amɛnmbɔ abee abĩ aka azea, akirakɛ aka awe ra afã. Nggee, Unum asi igũa atsa umbɔ ayisa unga ugɛ unga awu Unummbɔ, ubinkutsu unga aka agbishuka uteu ru umbɔ. \p \v 17 Awe ru ubok imangmang ivangyɛ Unum aka aviru Uibrahim, unga anɛmuwe Uishaku awu idɛm-Num. Unga aka ayɛi ibibemuwe ha, ibɔr uku ukpɛɛ unga afɛre unanyĩ ungwɛ̃nga, \v 18 nu ngge iki iwe ugɛ Unum aka arherhunga nggu Uibrahim agɛ, <>\f + \fr 11.18 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Ing 21.12\xt*.\f* \p \v 19 Uibrahim avarhe ra amɛnnga agɛ awu idzidzɛrhe Unum adɛ̃ɛ̃ azituka unga ra akpe. Unera adɛ̃ɛ̃ agɔra agɛ ungwɛ̃nga aka akpea na abvui aba ru unga. \p \v 20 Awe ru ubok imangmang Uishaku aka atsuke idorh ru Uyakubu nu Isuwa ra abinkɛ aka iba ra asu. \p \v 21 Awe ru ubok imangmang Uyakubu, ivangyɛ unga aka abee ikpe, unga atsuke idorh ra angwɛ̃ Uyusuf ikivarhambɔ. Unga asũrhĩ itsinga ri igbongnga na adzowe igɔng ru Unum. \p \v 22 Awe ru ubok imangmang, ivang akpe Uyusuf iki iyo, unga arherha arherhe akika adzek abi Uisrairha ru Umasar, na adɛyiwe umbɔ ubinkpi umbɔ aka ikorhe nggu apfupfu iyornga. \p \v 23 Awe ru ubok imangmang umbɔ abika amar Umusa awɔke unga afɛ̃ɛ̃ ataar, ubinkutsu umbɔ anyã ungwɛ̃ hã awuwea, ngge itsu umbɔ asi igũmbɔ iwei arherhe uyɛrhe. \p \v 24 Awe ru ubok imangmang Umusa aka aseng, unga akpɛ̃ɛ̃ umbɔ ayisa unga agɛ ungwɛ̃ unapa Ufir'auna. \v 25 Unga asɛng ihwa ayetnum nggu aner Unum nu unga aka igũibɛn arhim ri ivang iyiki ici. \v 26 Unga abemu iyiyɛi ri itsok Ukiristo nu unga aka iwe ru kishoo abin akagɔng ru Umasar, ubinkutsu unga atsu amɛnnga ri itosanga. \p \v 27 Awe ru ubok imangmang unga aka abɔre abĩ Umasar, asi igũa iwei avɔm uyɛrhe, abimunga ubinkutsu, unga anyã uwuruwi umbɔ aka asi idɛ̃ɛ̃ anyãmbɔ nggu asu. \v 28 Awe ru ubok imangmang Umusa aka aden Irhowa Iyiki Igar Utɔng, unga akũ adzirh amisuwe, ngge itsú uwuruwi aka ifɛr akã angwɛ̃ asi íbangunga abi Uisrairha. \p \v 29 Awe ru ubok imangmang abi Uisrairha aka agar Ukau Ukpuku Ubãrhã ru nyaka abĩ aka akoyi, bɔr ivangyɛ abi Umasar aka abee igar, amɛ̃ afɛre umbɔ. \p \v 30 Awe ru ubok imangmang ufɔm uteu Ujeriko uku ugba ru uzɛ̃rhãmbɔ aka adzipu ufɔm hã inuma utɔɔva. \p \v 31 Awe ru ubok imangmang Urahab unggoyi ha, umbɔ aka asi ifɛrmbɔ unga nggu abika akpɛ̃ɛ̃ Unum, ubinkutsu unga ayɛisa abika azĩ arhi abĩ hã ri iwɔk. \p \v 32 Nu umum ibvui irherhu use? Ishimum ri ivang iyiki irherha arherhe ri itsi Ugidiyon, Ubarak, Usamson, Ujefta, Udauda, Usamairha, nu abika asɔm Arherhu-Num hã. \v 33 Awe ru ubok imangmang abɛrɛ ha aka agha unggbaashi nu íyɛrhe, atɔ̃ itser iyiki irhika, ayɛi abinkɛ umbɔ aka abemuwe, abvure angwĩ utɛ̃rhĩmi, \v 34 irhiwuwe igigar ikon urha, umbɔ ashɔɔr ri ighigha akon akika ader, atsu ighɛpa iwu iker ru umbɔ, awe abika aker ri iwa, na atsu abi iwa abĩ akase atĩ. \v 35 Akatsɛrh ayɛimbɔ anermbɔ aka akpe na asok nggu urhɛ. Abɔɔ akwɛre umbɔ ugwɛɛ. Abika ayɛi ugwɛɛ ha asi ibeembɔ umbɔ atsũwe umbɔ ngge itsú umbɔ abvui asok nggu urhɛ uku uzea. \v 36 Arhena abɔɔ na akwɛre umbɔ ugwɛɛ nggu asharhe, umbɔ akũ inyãwã abow umbɔ na atsuke umbɔ ru ugborzĩ. \v 37 Atang atarh ru umbɔ, akũ ikon iki izharha acucii agasha umbɔ agbɛra avaa, na afɛre umbɔ nggu akon aka ader. Atsim abvur itsurhi nu aki ibũ, ashimbɔ ru ubin. Asei ra ayetnum nu anera akorhuwe umbɔ iyiki ibewe, \v 38 ayarhe ri inang uzuzeu nu ikɛi atsi igũ nu atai nu ingwĩ aki iwe ra abĩ. Irhirhika anera ru upfunga isi iyongge iyi abɛrɛ ha. \p \v 39 Nu ngge iki iwe ugɛ Unum adzowuka ideka iyiki ize ri imangmangmbɔ, umbɔ asi iyɛimbɔ ubinkpi Unum aka abemuwe. \v 40 Unum agbisha abin aka azea ru umɛn, ngge itsú umɛn nggu umbɔ iwe uku kpengkpeng urhɔnga. \c 12 \p \v 1 Abɛrɛ ha kishoo aka adɛyiwe ugɛ umbɔ awembɔ ri imangmang ru Unum, ikɛi umbɔ ani izɛrha umɛn kishoo. Nggee umɛn itare abina kishoo aka ikɛn umɛn, nu ikɛi ubɛn arhimkɛ aka akpɔm umɛn uku ugbong. Umɛn ibima ni ikorhu ubɛn abinkɛ Unum aka adzaa umɛn ikorhe. \v 2 Umɛn itsu asumɛn ru Uyesu, unga awu uwuruwi aka adzaa umɛn imangmang ikɛi unga awuri iyika umɛn ngge itsuifɛr. Unga asi ibemunga atsa igãrhãmau ucucii ha, bɔr unga abima ngge, ubinkutsu unga ahwɛnga anggɔmkɛ aka iba. Icɛrɛ unga asei nu ubok ugha anang isei Unum. \v 3 Àka arhi anyã utsak uwurɛ aka abima ikpikpɛ̃ɛ̃ abi arhim, ngge itsú umbi asi ígũmbi azhe use atsũwũkumbi amɛnmbi. \s1 Unum amesuwe amɛn ra angwɛ̃nga \p \v 4 Ri ititɛ̃wãmbi nggu arhim, umbi anasi itɛ̃wã atsĩmbi iyi akpe. \v 5 Umbi aka ayirukumbi ififitayɛ umbɔ aka akorhuwa umbi ru nyaka angwɛ̃nga ri itsɛng Arherhu-Num? Unga agɔr agɛ, \q1 <>\f + \fr 12.6 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uny 3.11,12\xt*.\f* \p \v 7 Àka abima nggu ayetnum, ubinkutsu, ake awe imesuwe amɛn Unum aka akorhuwa umbi ru nyaka angwɛ̃. Ungwɛ̃ uwukusong utɛnga asi imesuka unga amɛn? \v 8 Awuri imesukumbɔ amɛn ru ubɛn uwɛkuci. Uba umbɔ asi imesuwambɔ umbi amɛn, umbi awu abirabɛ umbɔ aka amar ru ugba, umbi asi iwembi angwɛ̃nga abi idzidzɛrhe. \v 9 Ikɛi, umɛn iwemɛn ra atesmɛn abi upfung umbɔ iki imesuwa umɛn amɛn, umɛn iki isaki idzowe umbɔ imor. Imɛ̃ngge umɛn igbishi iyɛi imesa iyi Utei uwu ípfu inangmɛn iyi upfung ru umɛn iwe ru urhɛ. \v 10 Atesmɛn abi upfung amesuwa umɛn amɛn ri ivanga ukunjiir ru ubinkpi umbɔ aka anyã ukpɔ urhika, bɔr Unum amesuwa umɛn amɛn ru iyiki ize umɛn, ngge itsú umɛn ima ikpo ugau ri isisar iyinga. \v 11 Ri ivang imesa amɛn hã umɛn isi isaki ĩgũmɛn ibɛn, umɛn ini igũ ighong. Bɔr akɛrɛ ha aba amaake, abirabɛ aka ayɛi imesuwe amɛn hã, irhirhikayɛ umbɔ aka akpo ri imesuwe amɛn hã iwuri itsu umbɔ akpo ididɔɔr. \p \v 12 Nggee, àka abera abokmbi akika agũ azhe na atsu atsurhukmbi akika agũ azhe aker. \v 13 Àka avi atsĩndĩmbi arhika, ngge itsú andaidakmbi akika asheri iker niba akhɔruke, bɔr awuri ikerhuke. \s1 Igbiir ato nu ififita \p \v 14 Àka abee utsĩndĩ uwuku asei uku ughwɔɔw nggu anera kishoo na awu asasar, ubinkutsu isisar iba ishingge unera asi ínyãã Uteijee. \v 15 Àka angwɛ̃dzɛn utsur unera asi ikpoa imimutu Unum na niba neke ikpere iseng itsu ayetnum ni idakuwe amɛn anera arhɛrhɛ. \v 16 Unera niba awea ra anyɔna use uwuku usheri iwei Unum ru nyaku Uisuwa, uwuruwi aka agoshe ugau ukam ikɔ̃ner ukã ungwɛ̃ ngge itsú unga ayɛi utubin ubingha unying. \v 17 Ru nyaka umbi aka ahwɛng, unga aka abee iyɛi ukam idorh ha iyi ukã ungwɛ̃, bɔr umbɔ akpɛ̃mbɔ unga. Unga asi ikpoa ivang iyiki igbisha, nggayɛ unga abee idorh ha nggu anyĩ. \s1 Igũ iyi iwei nu igũ iyi anggɔm \p \v 18 Umbi anasi ibambi ri Igũ Usinai iyiriyɛ umbɔ aka adɛ̃ɛ̃ abanga, iyiriyɛ iki ikpĩĩ nggu urha nu uzĩ uku ugburhuk nu ufin inai nu ugba uku uker \v 19 nu ibar utsom nu urhɛmkpi uku itsu abika agũ ukpɔ ashɔ̃rhã agɛ ukpɔ niba ubvui urherhukpɔ arherhe nggu umbɔ. \v 20 Ubinkutsu, umbɔ asi idɛ̃ɛ̃ abimumbɔ nggu itsitsu ha iki igɔr igɛ, <>\f + \fr 12.20 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Idzi 19.12,13\xt*.\f* \v 21 Abin hã umbɔ aka anyã awu abin iwei akarhãrhã utsɛku Umusa aka agɔr agɛ, <>\f + \fr 12.21 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Iva 9.19\xt*.\f* \p \v 22 Bɔr umbi aba ri Igũ Usihiyona, ru uteu Unum uwu urhɛ ukpurukpi uku uwe Urusharhima uwu afã, anangkɛ ikikɔng ípfu itser-Num anera aka asi ídɛ̃ɛ̃ avarhumbɔ iki igɔmanggɔm. \v 23 Anang hã awu anangkɛ ikikɔng akã angwɛ̃ abika adɔsa aka awe, abirabɛ atsokmbɔ aka atsɛng ra afã. Umbi aba ru Unum uwuku utsu uvau anera kishoo, nu ípfu abika arhika umbɔ aka awu uku kpengkpeng. \v 24 Umbi aba ru Uyesu uwuruwi aka atsu ibibemuwe-Num iyiki ifa iwe ru ubok adzirhnga hã umbɔ aka amisuwe ake ri itsũwe arhim. Adzirh ha arherha arherhe aka aze anangke adzirh Uhabirha. \p \v 25 Àka arhi utsur umbi akpɛ̃mbi unga uwuku urherha arherhe. Ubinkutsu umbɔ aba asi ishɔɔrmbɔ ri ivangyɛ umbɔ aka akpɛ̃ uwuku udzowe umbɔ isarhe iyiki igbiir ato ru upfung, umɛn isi íshɔɔrmɛn, umɛn ĩba ikpɛ̃mɛn uwu ha aka adzaa umɛn isarhe ha iyiki idzeka afã. \v 26 Ri ivang hã Unum aka arherha arherhe ri Igũ Usinai, urhɛmnga uzusuwe abĩã, bɔr icɛrɛ unga aka abemuwanga agɛ, <>\f + \fr 12.26 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Uhag 2.6\xt*.\f* \v 27 Irhɛm hã, <> idɛyiwa itsũwe abinkɛ umbɔ aka amuna aka adɛ̃ɛ̃ izusa awuri itsũwe ake. Ngge itsú abinkɛ aka asi ízusuke ama abɔr. \v 28 Nggee, umɛn itar uwɛɛ ubinkutsu, umɛn iki iyɛimɛn Iyɛrhayɛ iki isi ízusungge. Ikɛi umɛn idzowe igɔng Unum nggu iwei nu imoryɛ unga aka abee, \v 29 ubinkutsu <>\f + \fr 12.29 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Iva 4.24\xt*.\f* \c 13 \s1 Ififita iyiki imasha \p \v 1 Àka abema adɔka ru nyaka angwɛ̃ uyi. \v 2 Niba ayirukumbi iyɛi atsen, ubinkutsu ikorhe rimi hã itsu abɔɔ ayɛi ípfu itser-Num na asi ihwɛngmbɔ. \v 3 Àka ayita abi ugborzĩ ugɛɛ abow umbi urhɔnga, nu abika ahwa ayetnum ugɛɛ umbi anu ihwa urhɔnga. \p \v 4 Umbi kishoo àka adzowe imor ri ipfuna. Ukutsɛrh nggu ukutsak awe ru idzidzɛrhe ra adɔka, ubinkutsu Unum awuri itsu uvau ru ubɛn unerwi aka atoma-dak use irha nggu unerwi unga aka asi ipfununga. \v 5 Àka atsũwe amɛnmbi ri ibemu uhwɛk, àka ashur nggu ubinkpi umbi aka awerakpɔ. Ubinkutsu, Unum aka agɔra agɛ, \q1 <>\f + \fr 13.5 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Iva 31.6\xt*.\f* \m \v 6 Nggee umɛn irherhe nggu ikeramɛn igɔr igɛ, \q1 <>\f + \fr 13.6 \fr*\ft Àka anyã ikɛi: \ft*\xt Amb 118.6,7\xt*.\f* \p \v 7 Àka ayita anggbaashimbi abika amesuwa umbi Arherhu-Num. Àka arhi ikpũ isiseimbɔ na amesi imangmangmbɔ. \v 8 Uyesu Ukiristo asi ífarunga! Unga awe ru nyaka ha arhɛkɛ nu irherɛ nu ugbagbaa. \v 9 Niba neke imesa iyikise inyangungge amɛnmbi. Azea umbi akpo ififita ri imimutu Unum, asi iwea ri imesa ri itsi abingha, iyiriyɛ iki isi iyikungge abika atsu amɛnmbɔ ru ngge. \p \v 10 Umɛn iwemɛn ru ubeu ha abika adzowe idɛm-Num ru utsurha ashimbɔ ri ijee iyiki igha ubin umɔ. \v 11 Ukugɔng Uwuku Udzowe Idɛm-Num aka isaka akũ adzirh atsĩ ra Anankɛ Aka Asar Anangke Ananga Kishoo awe idɛm-Num arhim, bɔr ijuɛɛ umbɔ akpĩĩwe ru undzing utepa. \v 12 Ngge itsu Uyesu ikɛi aka ahwa ayetnum ru undzing utepa atsu anera asar nggu adzirhnga. \v 13 Awu ufang umɛn idze izĩ ru unga ru undzing utepa ni igasha ra atsakɛ unga aka abima. \v 14 Ubinkutsu umɛn ishimɛn ru uteu ukpu ugbagbaa ru upfung ukpirɛ, bɔr umɛn itsu asumɛn idzɛu uteukpi uku iba. \p \v 15 Nggee, umɛn idzowe ikpikpoi ru Unum ru nyaki idɛm-Nummɛn ru ubok Uyesu, iyiriyɛ iki iwe izũwãyɛ umbɔ aka adzowe ra angwĩ na agɔr agɛ unga awu Uteijeemɛn. \v 16 Na niba ayirukumbi ikorhe iyiki ize na agashu ubinkpi umbi aka awerakpɔ nggu adɔka, ubinkutsu ikpũ idɛm-Num iyɛrɛ itsu Unum agũibɛn. \p \v 17 Àka adɔsa anggbaashimbi na akorhu ubinkpi umbɔ aka agɔr, ngge itsú umbɔ akorha akɛrɛ nggu anggɔm, asi íwea nggu ibvun arherhe, iyiriyɛ iki isi íyikangge umbi. Ubinkutsu umbɔ anu idzɛu umbi nu umbɔ awuri avarhuwe irhɛ itsermbɔ ru Unum. \p \v 18 Àka afɛna-Num ru umɛn. Umɛn ihwɛngmɛn umɛn ishimɛn ru uvau ru ubɛn utsĩndĩã, nu umɛn ibee ikorha abinkɛ aka arhika ra abina kishoo. \v 19 Umum ĩdzumi ibee afɛn-Num ĩgɛ Unum ama atsu umum ibvui ĩba ru umbi ififitem. \s1 Idorh nu imimasha ighwe \p \v 20 Unum uwu ididɔɔr unga asoyiwe Uteijeemɛn Uyesu ra akpe, uner idzɛu idɔi uwuku ugɔng, ru ubok adzirh ibibemuwe-Num iyi ugbagbaa. \v 21 Unga ama adzaa umbi kishoo abina akaze ngge itsú umbi akorha abinkɛ unga aka abee, na atɔ̃ itser ru umɛn iki itsu unga agũibɛn, ru ubok Uyesu Ukiristo. Ikpikpoi izĩ ru unga ugbagbaa. Iwerimi. \p \v 22 Umbi angwɛ̃mɛn nu anapumɛn, umum ishɔ̃rhã umbi aka akpeto ri ififitayɛ umum iki itsɛnga umbi, ubinkutsu umum itsɛnga umbi ukunjiir. \p \v 23 Umum ibee umbi ihwɛng ugɛ ungwɛ̃mɛn Utimoti aka adzeka ru ugborzĩ. Unga aba abanga nggimi ifitem, umum uwuri ikũ nggu unga ivangyɛ umum iki iba iyepa umbi. \p \v 24 Àka aghwe anggbaashimbi kishoo nu kishoo abika adɔsa ungɔmɔ. Abika adɔsa ra abi Uitarhiya aghwe umbi. \p \v 25 Imimutu Unum ima iwe nggu umbi kishoo.