\id 1TI - Tangag NT + Gen, Ruth, Jona [lcm] -Papua New Guinea 2011 (web version -2013) \h 1 TIMOTEO \toc1 Ainoai i buk ani Timoteo \toc2 1 Timoteo \toc3 1 Ti \mt2 Ainoai i buk ani \mt1 Timoteo \ip Timoteo kapo mang sikei a igenen tanginang, voiang a Paulo kata auai pulakai ve nia si avibisan i akus ta Akus Ro (Ap 16:1-3). Kapo ararai asukang ta e mung, Timoteo kan lapo ago i ainoinoai ani kuvkuvulan e Epeso, Paulo kala salik taun ia ta buk ke. Ainoai i bil kapo mengen tatana asukang ke. Timoteo ka aiveven aro, vei nganing mang matan vap kime vil alok musik kari lomlomon ri vap. Matan vap ke, kipo atogon a lomlomonai asukang ke ta, keve bil aongos i kuli vunep ke, parik kipa aunai roron. Asukang a man ta igenen kapo buk to aroron, ka atamatamai pok ia si mang matan pok, na ka ago kapa ta osongon an. Apongua i bil lava, laulauan roron i aiveven ani kuvkuvulan i lomlomon, na avibisan i kuvkuvulan. Kata mengen amalangas kapa ta, igenen ang ka katakai i aiveven ka saka pok an kana laulauan, na asukang kapa si katakai i abis nei kuvkuvulan. Na akamusai i mengen, Timoteo ka ago val ke Iesu Karisto ta igenen katakai i abis aroron luai. Na si laulauan i abis aroron ang, kapo ro ka abis ia si ri vap siksikei nei mang keve kuvkuvulan. \c 1 \s1 Mengen i angruduai \p \v 1 Nau a Paulo napo aposel ani Karisto Iesu le si asok si God, kara katakai i vilvil ato, na Karisto Iesu akorong, iuang tarapo atu lomlomon tatana. \v 2 Napo alis a panbuk ke ane singim, Timoteo, numai kag nat atutuman si kara lomlomon. Roron, ngorem na marip le si God tamara na kara Volava Karisto Iesu ka sinong singim. \s1 Aiveven vei akalkalit lok \p \v 3 Napo buk ku ago e iang e Epeso, val natala antok ua si taun ang natapo usausa asi kag tapasuk pelek ang anim ane Makedonia, ani ku pini na vap ang kipo akalkalit ta mang matan akalkalit lok. Ku atakun iria. \v 4 Ku atakun iria kapa ani ki ago ta uli amun ani kari taun si angakuskusai ta mamain ta akuskus kapau, na telan si tataot i matmatan tus using. Lau suke kapo vil aserei a angkiki palau marai keve kapau, na parik kapa pakangai anira ani tara abis aro kana vubuk a God, nang tarapo abis ia si selen i lomlomon. \v 5 Kag mengen madot sukana, ani tara atogon a lau i vinga ro na le si vinga kapo daus tara kala pelek a maiten i lau rikek na tara atogon a lomlomon tutuman. \v 6 Mang matan kitala pasal pelek a lau roron suke na kilapo telan si uli angmemengenai ta keve mengen palau luai. \v 7 Vap ang kipo buk asi kari katakai i akalit si keve saupai, sikei parik kipa nas a bil ang kipo mengen tatana. Kipo mengen alava ta bil ang riria akorong kipo vongvong ania. \p \v 8 Io, si kara malangas, ta keve saupai ang kipo ro, man tara abis tatana si selen ro ina. \v 9 Sikei tarapo malangas kapa ta saupai parik kapa matung ani vap korong. Kapo matung aniria kipo uli putuk saupai na kipo vangang lava, ria kipo bil arikek na kipo tav mamaila ani bil kapo atailai, ria kipo abis a lau visuk na kipo raung a tamaria ve rinaria, na vap po daung pulakai ang. \v 10 Ria kipo panik na kipo pasal alok pelek a lau ro i ago kuvul ta angkisnganan, ria kipo tainau vap, ri katakai i kapau, ria kipo kapau mete saupai. Na ria aongos petau ang kari mang keve lau kapo tav angtunganan ve akalkalit tutuman, \v 11 nia palau a akus miminaungan ang le si God roron luai, voiang katala alis iau asi kag akuskus tatana. \s1 Posong ro si ngorem \p \v 12 Napo posong aro Karisto Iesu kara Volava si alis anig ta dual asi kag abis ania. Napo posong ro using katala taot iau val mangsikei a igenen angkoai si teng ani kana abis. Na asukang katala atung iau asi kag asosokai singina. \v 13 Kantanem natapo mengen arikek aino ania, na natapo vis arikek luai ani kana vap, sikei kata ngorem iau using parik natapa malangas a sa natapo abis ia, using natapo tav lomlomon lak. \v 14 Au na Volava katala ngorem alava luai anig na kala alis alava anig ta lau i lomlomon na lau i vinga ro, nang tarapo atogon ia si kara angtogon ve Karisto Iesu. \v 15 Kana kapo mangsikei a mengen tutuman luai, na kapo ro angkoai si tara kokelai lakat kuluna, na kapo asukang ke. Karisto Iesu kata mela serei kuli rina asi kana me asapang ani vap katakai i bil arikek nang nau napo soliu luai aniria aongos singina. \v 16 Sikei nia vanang a tukulai i kana ngorem anig, asi kana akalit amalangas ta kana vinga marip. Na e iang kala serei a kankanuai i kana ngorem lava taun a vap ang ki lomlomon lak tatana na kila kun teng ani to asikei. \v 17 Tara alatun a tulava voike ka ago asikei, kapo tav angkoai luai si mat, na parik tarapa arai korong ania ta matara. Ninia kapo sikei palau a God, kana sinsinongan tavirimok i saupai ka kun ago asikei. Tara uli mamaila ania. Tara uli sunguk alakat ani miminaungan ina asikei. Io, tutuman. \p \v 18 Keve pinipini suke, anim kag nat Timoteo, nalapo alis ua tatana velai ani malangas ke ta ri katakai i kus amalangas kitala alis ua ta mengen le si God, ani ku uli using aro kari keve mengen roron anim using ka pakangai anim si visvis roron ke, kana tarapo visvis singina. \v 19 Na taun ku visvis, ku uli teng akit si lomlomon, na ku aiveven aro ani ku kala pelek a maiten i lau rikek. Mang matan vap kitala misag ani lau ang na sukana kalapo tatadek kari lomlomon, val vul kuli liung. \v 20 Mang pongua iria ta ri Umenaio ve Aleksandero. Natala alis irilong e kungana i Satan, asi karilong kui na kilong nas ta kilong ago ta mengen arikek an ani God. \c 2 \s1 Pinipini ani lau i sokotuk \p \v 1 Ainoai ina, napo buk alava ani tara uli angmemengenai ve God si selen i sokotuk ani ri vap aongos, velai ani posong aro ania. \v 2 Na ani mamain ta tulava kapa, na vap ang kipo teng a madot asi saupai, ani kara ago ka marip ve ria na ka musik si laulauan angkoai si kana vubuk a God na kara ago ka talupus aro. \v 3 Lau asukang kapo ro na kapo auruk a God ke kara katakai i vilvil ato. \v 4 Na kapo buk alava ta ri vap aongos ki to na ani ki atogon a nas roron ani tutuman. \v 5 Io, kapo sikei palau a God, na sikei palau a teteng i atatai akorong nei liuan i God ve ri vap, igenen ang kapo bil val tara, Karisto Iesu. \v 6 Iuang kata alis pok ta kana to, samui i to si ri vap aongos. Na akuskus ke kata serei si taun akorong ina. \v 7 Nambang tukulai ina luai God kala atung iau ani naka katakai i akuskus na aposel kapa. Kag mengen kapo tutuman luai, napo tav kapau. Na kata atung iau kapa ani naka katakai i akalit si ri vap i ngising asi kari lomlomon atutuman. \p \v 8 Kag vubuk ta ri tauan si keve rina, man ki paus alakat a kungaria si sokotuk, kungaria ka daus using ki kala pelek a marala na angkiki. \v 9 Au na ani ri aina kapa, kag vubuk ani ki maus aminaungan angkoai palau singiria. Ki ago ta amaus som an ani pukun iria ta keve nem samui lava pulakai. \v 10 Sikei, talupus iria, kari keve lau roron. Matan aina ang kipo mengen amalangas ta kari soturungai mete God, kapo ro kari mengen ka angkokoai palau ve kari laulauan. \v 11 Au, ri aina kapo mamaiten ta ki luk akalit si selen asukang ke. Ki musik na ki longong aro. \v 12 Napo tav ainak ani aina si vil akalkalit vo si tutu taunai ani tauan. Aina kapo ro ka musik. \v 13 Using Adam kapo tauan na God kata piruma aino ia, na using ina lak Eva. \v 14 Na mang anu, Adam parik katapa uak si akipang. Aina ang kata uak si akipang na kala bil arikek. \v 15 Sikei, ri aina ki sapang nei liuan i taun i kari ingus, man ki uli teng akit si lau i lomlomon, na lau i vinga ro, \c 3 \p na lau daus velai ani mamaila. \v 1 Sukana kapo mengen tutuman. \s1 Ainoinoai ka saka pok an \p Man a mangsikei katala atung kana ainainak asi luk ani sinsinong i ainoinoai, kapo buk nang a abis roron. \v 2 Igenen ke kapo mamaiten ta kana asan ka kalakala. Ka osongon kana sikei palau a aina. Ka atogon a lau i ananap. Ka saupai aro pok ia. Ka talupus e mataria i ri vap. Ka katakai i aol aro ani ri sokoung. Ka angkokoai si pinipini kapa. \v 3 Ka ago ta inum soliu an. Ka ago ta visvis an, sikei ka marip palau a vingana. Ka ago ta katak an ta angsualai. Ka ago ta igenen buk kapkap an. \v 4 Kapo mamaiten ta ka saupai akorong ani kana vainagoan. Na ka ararai ta kana inatus ki longong velai ani mamaila aro ania kapa. \v 5 Man a mangsikei kapo tav angkoai si saupai aro ani kana vainagoan, ka saka aiveven aro an ani kana kuvkuvulan a God? \v 6 Igenen ang kana palau kapo sakol, nia ka ago vei nganing kala toroi tatana na God kala saupai ania val vo petau ang anira. \v 7 Na mang anu, riria kipo ago e taung i lomlomon, akus i igenen ke ka daus, ani ki ago ta atogon mengen rikek an ania, na e iang ka ago ta koit an si kana liliangus a vopo petau ang anira. \s1 Katakai i papakangai ka saka pok an \p \v 8 Ani vap ang voiang ki teng a kirim i papakangai, ki talupus angkoai si ri vap ki mamaila aniria na ki vap tutuman. Ki ago ta inum soliu an, ki ago ta kapau an asi kari luk kapkap. \v 9 Ki uli teng akitmat si akevkevai roron i kara lomlomon velai ani kalakala pelek a maiten i lau rikek. \v 10 Ainoai i bil, tara atokngai aro aniria. Au na man kapo kovek ta bil kapo rikek singiria, le iang vanang na ki teng kirim. \v 11 Au na kari keve aina kapa, ki talupus angkoai si ri vap ki mamaila aniria. Na ki ago ta mengen musik an, ki ago ananap, na ki atutuman si keve bil aongos. \v 12 Igenen teng kirim ke ka osongon kana sikei palau a aina. Ka saupai aro ani kana inatus, na asukang palau kapa nei kari vainagoan. \v 13 Au na ria kipo abis atalupus, ki luk a asan roron, kovek i lolokovo si mengen amalangas ta kari lomlomon ta Karisto Iesu. \s1 Tavirimok i roron i kara nas ani God \p \v 14 Napo atogon lomlomonai asi me serei sumasuma singim, sikei kana nalapo salik anim ta keve atatai asukang ke, \v 15 ani man nala amomole, kulapo nas a saka lau an e iang ri vap ki uli abis ania si kana vap a God, iuang kapo God i to, na kana kuvkuvulan kapo kitip tung i tutuman. \v 16 Kana kapo tavirimok i akevkevai roron i kara nas ani God. Kata serei si pukun i ri vap, Malanganto kata atutuman amalangasai ania, ri angelo kita arai ania, kita akuskus tatana si matmatan vap, kita lomlomon tatana kuli rina, au na ki luk miminaungan alak ia. \c 4 \s1 Tav lomlomon ka serei kuli rina \p \v 1 Malanganto katala mengen amalangas aro ta si akamusai i taun mang matan vap ki pasal pelek a lomlomon asi kari using ani akalkalit kapau le si keve malanganto rikek. \v 2 Keve akalkalit asukang ke ri katakai i kapau ki akalit tatana. Vap ke kala kovek aongos kari nanasai ro asi kari ming si lau rikek. \v 3 Kipo atakun ri vap asi ago ta osongon an na kipo saupai kapa ta ki alal si mang keve pok. Sikei God kata asinong a keve bil aongos, na riria kipo lomlomon na kipo nas a tutuman, ki luk ia velai ani posong aro singina. \v 4 Tarapo malangas ta kipo roron aongos kana keve bil i asinong a God, na tara ago ta kilis an ania, sikei tara luk ia velai ani posong aro, \v 5 using kilapo daus a keve nem ang le si kana mengen a God na le si kara sokotuk. \s1 Igenen ro si abis ani Karisto Iesu \p \v 6 Man ku atulisai ani keve pinipini suke si mamain ta tungara, kupo mangsikei a asosokai roron si Karisto Iesu, using kupo uli amasung aro anim si keve mengen i kara lomlomon na kupo usiusing akalkalit roron val kutala uli abis ania. \v 7 Ku ago luai ta atu talinga using ani mamain ta akuskus kapau pulakai, voiang kipo tav angkokoai si kana vubuk a God. Kapo ro ri aina lapan ki telan singina. Sikei numai ku akatak pok ua asi kam using ani laulauan roron si God. \v 8 Arai, si amadot ani pukun kapo pakangai lik, sikei usiusing ani laulauan si God kapo pakangai ani keve bil aongos, using tara luk a ro ina si to ke na si to e mung kapa. \v 9 Kana kapo mengen tutuman na kapo ro tara ainak aro ania. \v 10 Si oring ke namemtala uli gese alava using ia. Mengen ang kapo asukang ke ta taratala atu mata si God, vopo to ang, nia na katakai i vilvil ato si ri vap aongos, na laba ina si vap ang kipo lomlomon. \p \v 11 Ku akalkalit kara vap ta keve bil ke na ku ararai amadot ta ki usiusing ia, \v 12 na ka ago ta mangsikei ka altaunai anim using kupo natung lak. Sikei ku amarak aro e no ani ki using ua si kam lau i mengen, si kam paspasal, si lau i vinga ro, si lomlomon na si daus. \v 13 Ku uli dual lisai pok anim si tataot ani mengen si God dong a ri vap, ku akuskus tatana, na ku uli pinipini aniria kapa tung si name serei singim. \v 14 Ku ago ta lomon alik an ani alilis ang kuta luk ia si taun ang a keve vap lava kita akanangai anim velai ani mengen i kus amalangas le si God. \v 15 Kapo ro ku uli aiveven akit ani kag keve pinipini, ku alis kirol aro aongos ua singiria, ani ri vap aongos ki arai ani kam polpolokan. \v 16 Ku aiveven akit kam laulauan na kam akalkalit. Ku uli tung akit singina, na e iang kupo vil asapang pok ua na ria kapa vap ang kipo kolongong ua. \c 5 \s1 Kara laulauan taun a mang matan ka saka pok an \p \v 1 Ago ta tatapokai som an ani ri vap lava, sikei ngangapokai aro aniria val kipo keve tamam. Au na ani ri natung val keve tasim. \v 2 Na ani ri aina lava val kipo keve rinam, na ani ri aina tanginang val keve taum ta laulauan ang kapo daus atutuman. \p \v 3 Ku kinle aro korong a mainang ang kapo inongos atutuman. \v 4 Sikei man ta mainang kapo atogon kana inatus vo ta keve tivuna, inatus ke kapo ro ku pini iria ani ki katak aino ta akalit ani kari angtogon ve God si selen ke ta ki uli aiveven ani kari matan vap akorong, asukang ani ki polpol aro na poisan a aiveven an si keve tamaria, keve rinaria na keve tivuria. Using a laulauan asukang nang kapo auruk a God. \v 5 Arai ani mainang vopo inongos atutuman ang na kapo ago papalik, ta kapo aina uli lomlomon ta God, na kapo uli sokotuk si keve taun asip ani ta kana papakangai. \v 6 Sikei, arai ani mainang vopo uli buk sang using ani uruk palau ang, lenginang kalapo mat si kapo to lak. \v 7 Io, ku alis kara vap ta pinipini suke, ani ka ago ta atogon oring an voiang ka atogon mengen singina. \v 8 Man ta mang igenen kapo tav lis ani kana pat vap, vo e iang si kana vainagoan akorong, nia akorong kalapo agel suai ani lomlomon, na e iang kalapo rikek siuk luai ani igenen tav lomlomon. \v 9 Mainang, kana asan ka ago ta tung an si kana luk papakangai man kana matas parik kapa liu a 60. Ka osongon ta kana sikei a tauan, \v 10 na kana laulauan ro kapo malangas mete vap duk si aiveven ani inatus, lau i aiveven ani ri sokoung, galui ani kakiria i ri vap gogoai, pakangai aniria kipo duai a maiten, na kapo uli alis pok ani pukun ina si mamain ta abis roron aongos. \v 11 Sikei ani matan mainang ang kipo aina tanginang lak kari asan ka ago ta tung an, vei nganing a buk osongon kala vil angau kari ainainak si abis ani Karisto. \v 12 Na si oring suke kipo taoke dong pok iria ta maiten, using kitala putuk kari ainoai i palapalatung. \v 13 Au na kilapo sinong palau, marangan, na lau i laklak lu pulakai, sikei parik nang ta lau asukang papalik, mamain ta teteng i pege alava palau, telan ta mengen ta lau si mang matan petekai, na mengen kapa ta bil ang kapo tav ro aniria si mengen tatana. \v 14 Asukang na kag vubuk ta matan mainang ang, na kipo aina tanginang lak ki osongon asi kari apitus, na ki aiveven kari vainagoan, ani kari laulauan ro ka ago ta li pangau an ani mengen rikek alak le komo. \v 15 Mang matan lenginang kitala pokai ani kari lau na kila pasal akipai asi kari using ani Satan. \v 16 Man a aina lomlomon kapo atogon mang matan mainang nei kana vainagoan, kapo ro ka papakangai aniria, ani ka ago ta vil amaiten an ani kuvkuvulan aongos, na asukang tarapo angkoai si pakangai ani vap ang kipo inongos alava luai. \p \v 17 Kara keve vap lava, ria kipo asasang aro na nei kuvkuvulan, kapo ro tara taot alava iria. Laba luai ina, riria na vap ang kipo telan si mengen ta akus ro na si pinipini ani ri vap, tara sunguk alakat iria. \v 18 Using a mengen i nei salsalik kapo atai, \bd Ago ta ngagum bat ani nguruna i bulumakau taun ang kapo kopiek a pauk i kon singina,\bd* na kapo ro ri katakai i abis ki luk kari seupok. \v 19 Ku ago ta sumasuma an ta mengen i posong arikek ani ainoinoai, sikei man kalapo pongua vo potol a igenen i ainak ania, ku asereiai vang ania. \v 20 Ria kipo bil arikek, ku tatapokai aniria mete ri vap, ani ta mang matan e iang ki kun lolokovo. \v 21 Kag mengen kitmat luai e matana i God na Volava Karisto Iesu, na kana keve angelo kata pilak iria, ani ku abis using aro na keve pinipini ke na ku tav suai palau ani igenen, sikei si abis using ani posong aro, ka ago luai. \v 22 Ku ago ta amalak akanangai som ani igenen asi kana teng kirim. Ani lau rikek si mang matan vap ku ago ta pakangai neina. Aiveven bat pok ua ani ku daus. \v 23 Ku kamus ta inum laman palau, na ku inum men vaen lik ani vingam, na asi pakangai kapa anim si men malepen vopo uli vis ang anim. \p \v 24 Mang vap, kari lau rikek kapo malangas luai, asukang ta man ki an tung mete saupai, lenginang kila nas ia. Au na mang vap, kipo abis mumun kari keve lau rikek, sikei ka kun serei nei ring malangas lak. \v 25 Au na si abis roron kapa, kapo kun asukang palau. Man tara abis ia e ring malangas vo e ring mumun, sikei ka serei e ring malangas lak. \c 6 \p \v 1 Riria kipo asosokai palau, ki lomon alava na keve taukai iria, na ki mamaila aro aniria. Ani ka ago ta atogon mengen visuk ani asan i God vo ani kara akalkalit le komo. \v 2 Au na man a keve taukai iria kipo vap lomlomon, ri asosokai ki ago ta lomon alik an aniria marai kipo tungaria. Sikei ki aunai abis aro aniria using kari abis papakangai kapo pataun a vap lomlomon na kipo angtogon ve ria. \s1 Akalkalit lok na tauia tutuman \p Keve pinipini ke, ku asumsumal iria ani ki using ia. \v 3 Man a sikei kapo asangai ani akalkalit lok, na kapo tav ainak ani keve pinipini roron ke kara Volava Iesu Karisto, vo keve akalkalit i kana vubuk a God, \v 4 iuang nang kapo toroi palau si kana nas, sikei kapo tav nas ta ring nem. Vap asukang, kari lomlomonai visuk ka vil iria ani ki uli buk siang nei keve angsualai na keve anggegelai voiang kipo asereiai ani laulauan i mata, angkiki, pege arikek, tupang palau, \v 5 na kipo uli angmamaralai using a lomlomon iria kapo lok. Tutuman kalapo kovek singiria, na kipo buk ani man ki pege aro ta kana vubuk a God, ki luk samui asi kari tauia. \v 6 Sikei ka tutuman ta laulauan roron mete God velai ani kara lomlomonai ka soisinong si sa tarapo atogon ia, nia vanang ka asereiai ani tauia tutuman. \v 7 Using tarata serei ta kunga varas palau kuli rina, au na man tara pasal pelek pok ia, tara tav luk le ta ring sikei a bil kapa. \v 8 Io, man tarapo atogon pok asi angan na vakup i kavat, kapo ro kara lomlomonai ka soisinong singina. \v 9 Riria kipo buk tauia, ki uak si amil na liliangus. Na keve vubuk nio rikek ka teng akit iria taun a puka ve mat. \v 10 Using a vubuk taun ani kapkap, ninia kapo tukulai i mamain ta lau rikek miang. Mang matan vap kitala auak kari lomlomon singina, na kilapo asalak pok iria ta keve mamakus rikek luai. \s1 Visvis ro i lomlomon \p \v 11 Sikei numai, kana igenen a God, ku sip taliung a keve lau suke, na ku using a selen ke. Kam laulauan ka korong, ku abis kana vubuk a God, ku lomlomon, ku uli vinga ro, na ku tung akit velai ani vinga marip. \v 12 Ku visvis adual si visvis roron i lomlomon. Teng akitmat si to asikei ang God katala songo ua taun ia, si taun ang kuta mengen amalangas ta kam lomlomon mete vap miang singina. \v 13 Kag mengen kitmat luai e matana i God vopo alis to ani keve bil aongos, na e matana i Karisto Iesu, iuang vo mengen amalangas aro luai ang e matana i Pontio Pilato, \v 14 ani ku uli abis using ani pinipini ke, ku uli daus singina na ka kovek i oring asi mengen arikek anim singina tung si kana serei kara Volava Iesu Karisto, \v 15 voiang a God ka asereiai ania si kana taun akorong. God ke kapo God i atautauia, nia kara ring sikei a ainoinoai. Kapo tavirimok ani keve tulava na keve ainoinoai aongos luai. \v 16 Ninia papalik ka tav mat korong, na kana ring ipo ago parik kapa angkoai si pasal asung ina using kapo malangas riparipagan. Kapo kovek ta sikei katala arai tapai ania, na parik kapa angkoai kapa si arai ania. Tara posong alakat a lavlabat i kana asan, nia kapo kitmat asikei. Tutuman. \p \v 17 Ku pinipini iria vap po tauia ang si taun ke kuli rina, ani ki ago ta lomon alava pok an aniria, na ki ago ta atu lomlomon an si tauia palau ang voiang ka kovek lak. Sikei ki atung kari lomlomon si God, using nia kapo alis atauia luai anira ta keve bil miang asi kara uruk. \v 18 Ku pini iria asi kari uli abis ani lau roron, ki uli abis ani mamain ta avibisan roron si pakangai ani mang vap. Ki vap alis na ki alis alava velai ani uruk. \v 19 Si selen ang vanang, kipo asinong akuvul a tauia kitmat ani to ang e mung, na e iang kian teng a to tutuman luai. \p \v 20 Numai Timoteo, ku aiveven akit aro na keve pinipini ke kana napo alis ua tatana. Ku taval suai ani mamain ta mengen palau tav angkoai ve kana vubuk a God, na mamain ta lomlomonai kipo anggegelai tatana na kipo kin ia ta nas tutuman sikei parik kapa asukang. \v 21 Matan nas asukang, mang matan vap kitala usiusing ia, na kian lapo uak pelek a selen i lomlomon. \p Roron ane singimi.