\id GEN BCGEN.SC Central Bontoc Genesis November 4, 1992 \h Genesis \toc1 Genesis \toc2 Genesis \toc3 Gen \mt1 Genesis \imt1 Nan Makwani Maipoon isnan Genesis \ip Nan ayen nan kali ay Genesis et \bdit Lapona\bdit*. Okhochen nan nay liblo nan nenwad-ayan Apo Dios isnan lofong, nan takho, ya nan ngonon, nan nailapowan nan fasol, nan nanginaakhan nan takho isnan likhat khapo isnan fasol, ya nan okhali ay ipailan Apo Dios isnan am-in ay takho. Mabfalin ay khedwaen tako nan Genesis is chwa ay parti: \ip 1. Kapitolo 1-11: Nan nawad-ayan nan lofong ya nan kaokhochan nan nalpowan nan takho. Maokhod sina nan maipoon ken cha Adan ya si Eva, Cain ya si Abel, Noe ya nan lifog, ya nan tori id Babilonia. \ip 2. Kapitolo 12 - 50: Nan kaokhochan nan ikik-it nan cheycha'y Israelitas. Si Abraham nan inmona, ya nachamchamag khapo isnan pammatina ken Apo Dios. Wad-ay akhes sina nan kaog-okhochan cha Isaac ay aman Jacob (ay makwanin Israel) ya nan cheycha'y sinpoo ya chwa ay an-ak Jacob. Chaicha nan namangon isnan sinpoo ya chwa ay tribon Israel. Nan wadwad-ay ay maokhod isna et si Jose ay esang isnan an-ak Jacob ya nan khapon nan inmayan nan pangafong Jacob ay en nakiili id Egipto. \ip Olay mo okhochen nan nay liblo nan maipoon isnan takho, ngem nan chadlos kapatekhan et nan inang-angnen Apo Dios. Nailapo isnan nangab-ana isnan ngonon ya isnan anongosna isnan mangikaliyan Apo Dios ay at itot-oloyna ay manoktokkhong isnan takhona. Nan chadlos maog-okhod isnan nay ay liblo et nan okhalin Apo Dios ay mangokom ya menchosa isnan mangangnen isnan ngaag, ya nan mangichad-alanana ya mamadfachangana isnan takhona. Nan nay liblo et nakhaeb ta maisolat nan kaokhochan nan pammatin nan takho ya ta fachangana chatako tatno ad-i tako iwayang nan pammati, mod-i ket ta pabfikasen tako ya palamoten tako nan pammati tako. \iot Nan Linaona \io1 Nan nawad-ayan nan ngonon ya nan takho 1:1 - 2:25 \io1 Nan lapon nan fasol ya nan likhat 3:1-24 \io1 Nan wanen-ed cha Adan engkhana ken Noe 4:1 - 5:32 \io1 Si Noe ya nan lifog 6:1 - 10:32 \io1 Nan tori id Babilonia 11:1-9 \io1 Nan wanen-ed cha Sem engkhana ken Abram 11:10-32 \io1 Nan ikik-it nan Israelitas: Abraham, Isaac ya si Jacob 12:1 - 35:29 \io1 Nan wanen-ed Esau 36:1-43 \io1 Si Jose ya nan et-adna 37:1 - 45:28 \io1 Nan Israelitas id Egipto 46:1 - 50:26 \c 1 \s1 Nan Nakhab-an nan Lofong ya nan Chaya \p \v 1-2 Isnan laplapona, winad-ay Apo Dios nan chaya ya nan lota. Nan lota, maid paat manongnong si foyana issan chey. Maid entetee ya chadlos ab-afollinget isnan olay entona, ya kecheng nan fayfay is wad-ay. Sa et wad-ay nan Ispiriton Apo Dios ay enliklikhed isnan tongchon nan fayfay. \p \v 3 Sa et infilin Apo Dios ta mawad-ay nan paway, ya ket pinmaway tet-ewa. \v 4 Finoyan Apo Dios ay khawis nan paway, ya nang-ep. Sa na't isiyan nan paway isnan follinget. \v 5 Nginadnana nan paway is mag-akhew, ya nan follinget is maschem. Ket ay nakhosfet, awni ya mawiit, ya nar-os nan inmona ay akhew. \p \v 6 Sa et infilin Apo Dios ta mawad-ay nan lawag ay mangedwa isnan chanom ta enfalin ay chwa nan entey-ana. \v 7 Adi kad khinaebna nan lawag ay mensiyan isnan chanom isnan khwabna ya nan lifoo id tongcho. Et siya nan naangnen. \v 8 Sa na't nginadnan id tongcho is chaya. Ket ay nakhosfet, awni ya mawiit, ya nar-os nan ikadwa ay akhew. \p \v 9 Sa na't kasin infilin ta maamong nan chanom ay wad-ay isnan khwab nan chaya ta matken nan tey-ana, ta maila nan lota, et siya nan naangnen. \v 10 Nan maid chanomna nginadnana is lota, ya nan naamoamong ay chanom nginadnana is fayfay. Et nang-ep si Apo Dios isnan finoyana, tay khawis. \v 11 Sa na't infilin ta tomofo isnan lota nan am-in ay ilan si mola ay waschin mamkhas ya wad-ay fokerna, ya nan am-in ay ilan si kaew ay waschin mamkhas ay wad-ay nan fwana, et siya nan naangnen. \v 12 Siya chi ay nawad-ay isnan lota nan am-in ay nateketeken ay mola ay waschin mamkhas ya wad-ay fokerna, ya am-in ay nateketeken ay kaew ay waschin mamkhas ay wad-ay nan fwana. Et nang-ep si Apo Dios isnan finoyana tay khawis. \v 13 Ket ay kasin nakhosfet, awni ya mawiit, ya nar-os nan ikatlo ay akhew. \p \v 14 Sa na't infilin ay mawad-ay nan kasilasilaw id tongcho ay kail-an nan enteknan nan mag-akhew isnan maschem, tatno siya chachi nan kaimatonan nan lokhin si kaakheakhew, tawen, chinamey, chakhon, ya kesep.\f + \fr 1:14 \ft Mabfalin akhes ay nan laychena ay kanan isna et, nan akhew ya fowan nan mangimatonan isnan lapon si kaakheakhew, tawen, ya piyasta.\f* \v 15 Ya ta enlanglang cha id chaya ta pomaway nan lofong, et siya nan naangnen. \v 16 Adi kad khinaeb Apo Dios nan chwa ay kalalanglangan ay silaw. Nan akhew ay ad-ad-acha nan langlangna nan napigpigsa isnan mag-akhew, ya nan fowan ay akit nan langlangna nan napigpigsa isnan maschem. Winad-ayna akhes nan tokwifi. \v 17 Inpeyna am-in chana ay silaw id chaya ta langlangancha nan lofong, \v 18 ta chaicha nan napigpigsa ay enlalanglang isnan mag-akhew ya maschem ya nan kail-an nan enteknan nan paway ya follinget. Et nang-ep si Apo Dios isnan finoyana, tay khawis. \v 19 Kasin kayet nakhosfet, awni ya mawiit, ya nar-os nan ikap-at ay akhew.\f + \fr 1:19 \ft Nan teken ay kaifalikkasana et, \fq “tay isnan chey kannay ay akhew ay mangakkanam ischi, at omchan ay omchan nan etey ken sik-a.”\f* \p \v 20 Sa et infilin Apo Dios ay mawad-ay is kadchanom nan angsaangsan ay ilan si enfib-iyag, ya id tongcho nan isyangkhay ay ilan si entat-ayaw. \v 21 Adi kad winad-ay Apo Dios nan chadchakowag ay enkik-iwi is kafayfay ya nan am-in ay ilan si enfib-iyag ay enkhig-iwa is kadchanom, ya am-in ay ilan si napayyakan. Et nang-ep si Apo Dios isnan finoyana, tay khawis. \v 22 Sa na't binindisyonan chachi ay mangwanin, “Makhanakhanak kayo ay wad-ay isnan fayfay, ta ponnenyo nan kawadyo, ya siya akhes ken chakayo ay entat-ayaw, makhanak kayo.” \v 23 Kasin nakhosfet, awni ya mawiit, ya nar-os nan ikalma ay akhew. \p \v 24 Sa et infilin Apo Dios ay mawad-ay isnan lota nan am-in ay ngag sisa'y ilan si enkik-iwi: naamo paymo atap, chadchake ya fanan-ig, et siya nan naangnen. \v 25 Siya chi ay khinaeb Apo Dios am-in chana, ya nang-ep siya isnan finoyana, tay khawis. \p \v 26 Sa et kanan Apo Dios, “Idwani, khomaeb tako is takho ay is-iso tako ya kag ken chatako. Chaicha nan en-apo isnan am-in ay ilan si enfib-iyag is kadchanom, am-in ay entat-ayaw, ya am-in ay ilan si naamo paymo atap, chadchake paymo fanan-ig is kalota.” \v 27 Siya chi et winad-ay Apo Dios nan takho ay kag ken siya. Winad-ayna chaicha ay lalaki ya fafai. \p \v 28 Sa na't binindisyonan chaicha ay mangwanin, “Makhanakhanak kayo et omangsan kayo ta wad-ay entee isnan olay entona issa ay mangiyapo isnan am-in ay wad-ay isnan lofong. Chakayo nan mangiyapo isnan enfib-iyag is kadchanom, nan am-in ay entat-ayaw, ya am-in ay ilan si enkik-iwi isnan lota.” \v 29 Kinwanina kayet, “Chey! Wad-ay et nan am-in ay ilan si mola ay mamkhas ya wad-ay fokerna ya nan kaew ay mamkhas ya wad-ay nan fwana ay inchawchawko ay kanenyo. \v 30 Ngem isnan am-in ay enkik-iwi ya nan am-in ay entat-ayaw et nan enlengleng ay mola ya lokham nan ichowak ay kanencha.” Et siya nan naangnen. \p \v 31 Finoyan Apo Dios nan am-in ay khinaebna ya nang-ep, tay mampay chadlos ay khawis. Kasin nakhosfet, awni ya mawiit, ya nar-os nan ikan-em ay akhew. \b \c 2 \p \v 1 Siya chi ya nakwas et ay nakhaeb nan chaya ya nan lofong ya am-iam-in ay wad-ay ischi. \v 2 Isnan ikapito ay akhew, tay nakwas et am-in nan chinnona, nentengaw si Apo Dios. \v 3 Binindisyonana nan ikapito ay akhew ya siya chi nan inpeyna ay nasantowan ay akhew, tay siya chi nan nentengawana issan osto ay nangikwasana isnan am-in ay chonona ay nenpawad-ay. \v 4 Siya chi nan inangnen nan chaya ya nan lofong ay nawad-ay. \s1 Nan Oma id Eden \p Issan cha nangab-an Apo ay Dios isnan lofong ya chaya, \v 5 maid cha tomofo ay mola paymo lokham tay maid inpalpal-ina is ochan, ya sa et maid takho is mensama isnan lota. \v 6 Wad-ay magtek eb-eb ay mananchanom isnan olay entona ay lota. \p \v 7 Idwani inmala si Apo ay Dios isnan chapog is kalota ya khinmaeb is lalaki. Sa na't insop-ok nan omipabfiyag ay anges is kaelengna ket ay nenfalin ay takho ay enfibfiyag. \p \v 8 Sa et minolaan Apo ay Dios nan esa'y oma id Eden ay apet falaan si akhew, sa na't inpatee ischi nan takho ay khinaebna. \v 9 Inpatofona ischi nan am-in ay ngag sisa ay ilan si kaew ay kalal-ayad nan ilana ya khawis ay kanen nan fekhasna. Ya wad-ay nan nenkhakhawa ischi ay kaew ay omipabfiyag ya nan kaew ay omichawchaw isnan mangammowan isnan khawis ya ngaag. \p \v 10 Wad-ay nan wanga ay nen-ayos ay nalpo id Eden ya mananchanom isnan oma, sa et awni ya nasisyan is epat ay wanga. \v 11 Nan ngachan nan inmona et Pison. Siya na nan wanga ay menliliwes isnan am-in nan ili ay Havila. \v 12 (Mad-anan ischi nan telen ay pasig fallitok sa et nan fangfanglo ay niket ya nan nenkapateg ay fato.) \v 13 Nan ikadwa ay wanga et Gihon nan ngachana. Siya na nan wanga ay menliliwes isnan am-in nan ili ay Cus. \v 14 Nan ngachan nan ikatlo ay wanga et Tigris ay omayos isnan apet falaan si akhew nan ili ay Asiria. Sa et nan ikap-at ay wanga et nan Eufrates. \p \v 15 Siya chi ya inalan Apo ay Dios nan lalaki ya inpeyna siya isnan nay ay oma id Eden ta nongnongena ya tokkhongana. \v 16 Sa na't infilin ken siya ay mangwanin, “Mabfalin ay mangan ka isnan olay ngag sisa'y fekhas si kaew isnan nay oma. \v 17 Ngem kecheng magtek yangkhay nan fekhas nan kaew ay omichawchaw isnan mangammowan isnan khawis ya ngaag nan ad-im kankanen, tay at matey ka ay matey isnan chey kannay ay akhew ay mangakkanam sidi.”\f + \fr 2:17 \ft Kag en-iso nan kadngelan nan kali ay fafai ya lalaki isnan kalin si Hebreo.\f* \p \v 18 Awni ya ket kanan Apo ay Dios, “Ad-i khawis mo aped maeesang nan lalaki. Khomaeb ak is kafachangna ay maifakhay ken siya.” \v 19 Adi kad inmala si Apo ay Dios isnan lota ay khinaebna isnan am-in ay enkik-iwi ya am-in ay entat-ayaw, et inyeyna isnan lalaki ta ilaena mo ngag nan ipangachana. Et mo ngag nan inpangachana isnan am-in ay enkik-iwi siya chi nan ngachancha. \v 20 Inagtan nan lalaki nan am-in ay entat-ayaw ya nan am-in ay enkik-iwi is ngachancha, naamo ya atap, nay met achi maid paat ischicha nan maifakhay ken siya is kafachangna. \p \v 21 Sa et inpaseyep Apo ay Dios nan lalaki, ya osto ay naseyeseyep inalana nan esa'y tadlangna sa na't kasin nen-om-omen nan nangal-ana. \v 22 Et isnan chey ay tadlang nan nangab-an Apo ay Dios isnan fafai, sa na't intakcho ken siya. \p \v 23 Ket ay kanan nan lalaki, \pi1 “Na! Ket ay naay chadlo si is-isok! \pi1 Tadlangko nan tadlangna \pi1 ya awakko nan awakna. \pi1 Fafai nan makwani ken siya tay nalpo isnan lalaki.”\f + \fr 2:23 \ft Nan osto ay naisolat isnan kalin si Hebreo isna et, \fq “malokatan nan matayo.”\f* \m \v 24 Siya chi nan khotokna ay nan lalaki et taynana nan amana ya inana ta maiyamong isnan asaw-ena, et enfalin cha is esang ay awak. \p \v 25 En-iso ay nenlalafos nan lalaki ya nan fafai, ya ad-icha mabfain. \c 3 \s1 Nan Nenfasolan nan Inmona ay Takho \p \v 1 Idwani, nan oweg nan kasisikapan isnan am-in ay ngag sisa'y enkik-iwi ay khinaeb Apo ay Dios. Kinwanina isnan fafai, “Ay kinwanin ngen tet-ewa nan Dios ay ad-iyo kankanen nan fekhas si olay ngag sisa ay kaew isnan naay oma?” \p \v 2 Songfat et nan fafai ay mangwanin, “Mabfalin ay kanenmi nan fekhas nan olay ngag sisa ay kaew isna, \v 3 kecheng magtek yangkhay nan kaew ay wad-ay is khawana nan infilina'y ad-imi kankanen paymo khidkhidchowen, tay mo angnenmi et matey kami.” \p \v 4 Ngem kanan nan oweg, “Ad-i! Ay ke kayo sa matey? \v 5 Kinwanin yangkhay nan Dios sa tay ammona ay mo kanenyo chi, et makaawat kayo,\f + \fr 3:5 \ft Nalawa nan tofon nan kaew ay igos.\f* ya enfalin kayo ay kag ken siya ay mangammo isnan khawis ya ngaag,” kinwanina. \p \v 6 Osto'y inilan nan fafai ay kalal-ayad ay fob-oyaen nan kaew ya kabfifikhaw nan fekhasna ay kanen, sa et makaawis nan silib ay nakwanin ichowana, ya ket pinmokhas ya kinana. Sa na't inagtan si asawana et nangan akhes. \v 7 Osto ay kinancha chi ya ket ay nakaawat cha tet-ewa, ya finigfigcha ay ke cha pet enlalafos. Siya et chi ya chinmait cha isnan tofon si kaew ay makwanin igos\f + \fr 3:7 \ft Nan laychena ay kanan sina et, \fq “En ka man entatafon ay?”\f* ay ilofidcha. \p \v 8 Isnan sedsechemna ay cha ensoysoysoy, chinngecha't si Apo ay Dios ay cha manad-alan isnan oma. Sa cha't ala ya tafon isnan kakak-aewan, ta ad-icha sakhangen si Apo ay Dios. \v 9 Ngem ket ay ayakhan Apo ay Dios nan lalaki ay mangwanin, “Ento ka pay?”\f + \fr 3:9 \ft Nan ayen nan ngachan ay Adan isnan kalin si Hebreo et, \+it takho\+it*.\f* \p \v 10 “Chinngek nan manad-alanam isna's kaoma ya omegyat ak tay ke pet enlalafos ak, sak et intafonan sik-a,” kinwanin nan lalaki. \p \v 11 Sa et kanan Apo Dios, “Sino nan mangwanin enlalafos ka? Ay kinanmo ngen nan chey fekhas si kaew ay infilinko ay ad-im kanen?” \p \v 12 Kanan et nan lalaki, “Nan fafai ay inigwam ay kadwak nan nangichawchaw isnan fekhas nan chey ay kaew ya kek et kinan.” \p \v 13 Sa et kinwanin Apo ay Dios isnan fafai, “Em man inangnen chi ay?” \p Sa na't kanan, “Nan oweg nan nammali ken sak-en ya kinanko.” \s1 Nan Nangichawchawan Apo Dios isnan Chosa \p \v 14 Idwani kinwanin Apo ay Dios isnan oweg, “Sik-a, khapo tay inangnem chi, nay et selaeg yo ay oweg isnan am-in ay enkik-iwi. Kecheng kayo is omayan nan nay ay chosa. Mailapo idwani, nan potoyo nan ikochongyo, ya chapog nan kag yo cha kankanen engkhana is mateyanyo. \v 15 Khab-ek nan en-asiligtanyo isnan fafai ya enfinnoso nan wanen-edyo ay chwa. At khimmiken nan wanedna nan olom, ya at ketfam nan pagpakhachana.” \p \v 16 Ya isnan fafai kinwanina, “Sik-a ay fafai, et paam-amchek nan likhatmo isnan enlitonam ya siya akhes isnan sakit nan omanakam. Olay mo siya sa, siya kayet ay maiilew ka ken asawam, ngem at iyapowana sik-a.” \p \v 17 Sa na't kinwani akhes isnan lalaki, “Tay si asawam nan chinngem ya kinanmo nan fekhas si kaew ay infilinko ay ad-im kanen, nay et pangaakhek nan lota khapo isnan inangnem. At enfelabfelay ka ay enpawad-ay is ikatakhoyo engkhana's kifos si fiyagyo. \v 18 Isyangkhay ay sibsifit nan wad-ayen nan lota, ya nan lokham nan kanenyo. \v 19 Enlingelinget ka ona esa kayo mangan, et sisyasisya sa engkhana'y tomoli ka isnan lota ay nalpowam. Tay chapog nan nakhab-am, at siya akhes nan tomoliyam,” kinwanin Apo Dios. \p \v 20 Nginadnan Adan\f + \fr 3:20 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Eva isnan kalin si Hebreo et, \+bd matatakho\+bd*.\f* si asawana is Eva,\f + \fr 3:20 \ft Nan osto ay naisolat isnan kalin si Hebreo isna et, \+bd kerob\+bd*. Nan kerob et napap-ayyakan ay enkik-iwi ay ifaan Apo Dios ay mentoktokkhong.\f* tay siya nan inan nan am-in ay takho. \v 21 Sa et khinmaeb si Apo ay Dios is fachon cha Adan ay sin-asawa isnan kochil si enkik-iwi, sa na't inpafacho ken chaicha. \s1 Nan Naipakaanan cha Adan ay Sin-asawa id Eden \p \v 22 Sa et kanan Apo ay Dios, “Chey, nenfalin nan takho ay kag ken chatako ay mangammo isnan khawis ya ngaag. Idwani, masapol ay ad-i maipap-alofos ay omala cha is kanencha isnan fekhas nan kaew ay omipabfiyag, ta sa cha't matakho is eng-engkhana.” \v 23 Tay siya chi inpakaan Apo ay Dios chaicha isnan oma id Eden ta samalencha nan lota ay nakhab-ancha. \v 24 Inpakaana, sa na't inpey isnan apet falaan si akhew ischi ay oma nan anghel\f + \fr 3:24 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Cain isnan kalin si Hebreo et, \+bd nawad-ay\+bd*.\f* ay manokkhong, ya nan enfidfichang ay fadyok ay enwaswasawas isnan olay entona, ta maid makaeey isnan chey ay kaew ay omipabfiyag. \c 4 \s1 Cha Cain ken Abel \p \v 1 Inseyep Adan si asawana ay Eva ya naliton, et inyanakna nan esa'y lalaki. Sa na't kanan, “Isnan fachang Dios Apo nay nawad-ayan ak is anakko ay lalaki.” Siya chi ke na't ay ngadnan is Cain.\f + \fr 4:1 \ft Mabfalin ay nan laychena ay kanan et, “Mo osto nan inangnem, at achi chinawatko nan inchatonmo.”\f* \v 2 Awni ya ket kasin inmanak is annochina ay lalaki ay si Abel. Nenfalin si Abel ay pomapastor ya si Cain, ensamsama. \p \v 3 Isnan namingsan, inmala si Cain isnan inapitna ay ichatona ken Dios Apo. \v 4 Si akhes Abel, inalana nan kakhawisan ay inaona ay innanak si karnilona sa na't inchaton nan kakhawisan ay karni ken Dios Apo. Nalaychan si Dios Apo ken Abel ya nan inchatona, \v 5 ngem eg-ay nalaychan ken Cain ya nan inchatona. Siya chi nan sinmongesongetan Cain ya chadlos nenngongoliwet isnan songetna. \p \v 6 Sa et kinwanin Dios Apo ken Cain, “En ka man ensosonget ay? Ya ke ka enngongoliwet? \v 7 Mo osto nan angnem, at achi nalagsak nan ilam.\f + \fr 4:7 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Set isnan kalin si Hebreo et, \+bd inmagtan\+bd*.\f* Mo ad-i osto nan angnem, nan kinangaag, et kag atap ay enkik-iwi ay mangisasaneb ken sik-a tay laychena ay iyapowan ken sik-a. Ngem masapol ay afakem.” \p \v 8 Awni pay ya ket kanan Cain ken annochina ay Abel, “Mamoknag ta.” Ngem osto ay wad-ay cha is kaponchag, alan et Cain ya patey ken annochina. \p \v 9 Osto ay siya chi, ket ay kinwanin Dios Apo ken Cain, “Ento pay si Abel ay annochim?” \p Songfatna't ay nangwanin, “Tew-an! Ay ke chadlos sak-en nan mentotokkhong isnan akhik?” \p \v 10 Ya ket kanan Dios Apo, “Ngag chi's inangnem! Ilaem achi, kag cha enkechaw ken sak-en is fales nan chalan annochim is kalota. \v 11 Idwani machosa ka ya nay ad-i ka kasin makasama isnan lota ay nanosop isnan chalan annochim. Siya, kag na tinakang nan topekna ay nanginom isnan chalan annochim ay pinateymo. \v 12 Olay mo ipapatim ay ensama, ad-i lomweb nan lota. At ad-i ka tomke ay aped entafotafon ya enlikhelikhed isnan lota.” \p \v 13 Sa et kanan Cain ken Dios Apo, “Ad-i ak makaikatpe isnan chadlos chad-ama ay chosam ken sak-en. \v 14 Ilam kay ya! Ipawam nan lota ken sak-en idwani, ya matlad ak ken sik-a. Sak et ad-i paat tomke ya aped ak enlikhelikhed isnan lota, ya mo sino issa nan omila et pomatey cha.” \p \v 15 Sa et kanan Dios Apo, “Ad-i. Mo wad-ay mamatey ken sik-a at maminpito ay maifales.” Et pinay-an Dios Apo si Cain is matona ta mo wad-ay manab-at ken siya et ad-i cha pateyen. \v 16 Tinaynan et Cain si Dios Apo ya en nentee isnan apet falaan si akhew nan Eden isnan makwanin Fafadchoyan. \s1 Nan Wanen-ed Cain \p \v 17 Awni ya ket naliton nan inasawan Cain, ya inyanakna nan lalaki ay nginadnancha is Enoc. Sa et khinmaeb si Cain is ilina ay nginadnana isnan ngachan nan anakna. \v 18 Awni ya ket winad-ay Enoc nan lalaki ay si Irad, ya si Irad winad-ayna si Mehujael ay nenwad-ay ken Metusael ay aman Lamec. \v 19 Chwa nan asawan Lamec ay cha Ada ken Zilla. \v 20 Inyanak Ada nan lalaki ay si Jabal ay naiwanchan nan tomatalaken isnan enkik-iwi ya en-ab-afong isnan torcha. \v 21 Etadna si Jubal ay naiwanchan nan komokotengteng ya nan komakalleleng. \v 22 Si Zilla, inyanakna si Tubal Cain ay fomebfesa isnan folinsi ya lanchok ya nangaeb isnan am-in ay ilan si laminta. Si Naama nan fafai ay etad Tubal Cain. \p \v 23 Idwani ket ay kinwanin Lamec isnan cheycha'y asaswana, \pi1 “Ada ken Zilla'y asaswak, \pi1 chengngenyo et nan nay kanak. \pi1 Nan tinmapak ay fab-alo, \pi1 ay sinmokhat pinateyko. \pi1 \v 24 Mo nan falesna ay omno \pi1 ikit ay Cain et pito, \pi1 nan falesko ay os-osto \pi1 et piton poo ya pito.” \p \v 25 Idwani nawad-ayan kasin cha Adan ay sin-asawa is anakcha ay lalaki. Sa et kanan Eva, “Nay inmagtan si Apo Dios is esang ay lalaki ay sokat Abel ay pinatey Cain.” Siya chi ya ket ay nginadnana is Set.\f + \fr 4:25 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Noe isnan kalin si Hebreo et, \+bd enpayap-ew\+bd*.\f* \p \v 26 Awni ya ket winad-ay Set nan esa'y lalaki ay nginadnana is Enos. Siya chi nan lapon nan nanad-ayawan nan takho ken Dios Apo ay mangayag ken siya isnan ngachana. \c 5 \s1 Nan Tonton nan Wanen-ed Adan \p \v 1 Siya chana nan naisolat ay katontonan nan wanen-ed Adan. (Issan nenwad-ayan Apo Dios isnan takho, khinaebna chaicha ay kag ken siya. \v 2 Winad-ayna chaicha ay lalaki ya fafai. Binindisyonana chaicha ya nginadnana chaicha is \bd takho\bd*.) \p \v 3 Osto ay nentawen si Adan is sinkhasot ya tolon poo, winad-ayna nan lalaki ay kag paat ken siya ya nginadnana is Set. \v 4 Sa et natakhotakho kayet is walon khasot ay tawen, ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna ay lallalaki ya fabfafai. \v 5 Siyam khasot ya tolon poo nan tawen Adan issan nateyana. \p \v 6 Osto ay nentawen si Set is sinkhasot ya lima, winad-ayna nan lalaki ay si Enos. \v 7 Sa et natakhotakho kayet is walon khasot ya pito ay tawen, ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \v 8 Siyam khasot ya sinpoo ya chwa nan tawen Set issan nateyana. \p \v 9 Osto ay nentawen si Enos is siyam poo, winad-ayna nan lalaki ay si Kenan. \v 10 Sa et natakhotakho kayet is walon khasot ya sinpoo ya lima ay tawen, ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \v 11 Siyam khasot ya lima nan tawen Enos issan nateyana. \p \v 12 Osto ay nentawen si Kenan is piton poo, winad-ayna nan lalaki ay si Mahalalel. \v 13 Sa et natakhotakho kayet is walon khasot ya epat poo ay tawen, ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \v 14 Siyam khasot ya sinpoo nan tawen Kenan issan nateyana. \p \v 15 Osto ay nentawen si Mahalalel is enem poo ya lima, winad-ayna nan lalaki ay si Jared. \v 16 Sa et natakhotakho kayet is walon khasot ya tolon poo ay tawen, ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \v 17 Walon khasot ya siyam poo ya lima nan tawen Mahalalel issan nateyana. \p \v 18 Osto ay nentawen si Jared is sinkhasot ya enem poo ya chwa, winad-ayna nan lalaki ay si Enoc. \v 19 Sa et natakhotakho kayet is walon khasot ay tawen, ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \v 20 Siyam khasot ya enem poo ya chwa nan tawen Jared issan nateyana. \p \v 21 Osto ay nentawen si Enoc is enem poo ya lima, winad-ayna nan lalaki ay si Matusalem. \v 22 Sa et natakhotakho ya kad-in naiyoornos ken Apo Dios is tolon khasot ay tawen, ya wad-ay nan tapina kayet ay cha na winad-ay ay an-akna. \v 23 Tolon khasot ya enem poo ya lima ay tawen nan natatakhowan Enoc. \v 24 Natakhotakho siya ay naiyoornos ken Apo Dios ya ket awni ya namaid tay inayakhan Apo Dios. \p \v 25 Osto ay nentawen si Matusalem is sinkhasot ya walon poo ya pito, winad-ayna nan lalaki ay si Lamec. \v 26 Sa et natakhotakho kayet is piton khasot ya walon poo ya chwa ay tawen, ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \v 27 Siyam khasot ya enem poo ya siyam nan tawen Matusalem issan nateyana. \p \v 28 Osto ay nentawen si Lamec is sinkhasot ya walon poo ya chwa, winad-ayna nan lalaki \v 29 ay nginadnana is Noe.\f + \fr 5:29 \ft Nan ayen nan ngachan ay Peleg et, \+bd siyan\+bd*.\f* Sa na't kanan, “At si tona nan mangipayap-ew isnan felay ya chadlos chad-ama ay likhat si chono migkhapo isnan lota ay inpangaag Apo Dios.” \v 30 Sa et natakhotakho kayet si Lamec is liman khasot ya siyam poo ya lima ay tawen, ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \v 31 Piton khasot ya piton poo ya pito nan tawena issan nateyana. \p \v 32 Nentawen si Noe is liman khasot, sa na winad-ay nan tolo ay lallalaki ay cha Sem, Ham ya si Jafet. \c 6 \s1 Nan Kinangaag nan Takho \p \v 1 Isnan inmangsaangsanan nan takho ya naiwalasancha isnan olay entona isnan lofong, angsan nan cha naiyanak ay fabfafai. \v 2 Ya ket wad-ay cha nan nalpo id chaya ay nangila ay kalal-ayad nan fabfafain si fakinlolota, sa cha't nenpili is inasawacha. \v 3 Osto ay siya chi kinwanin et Dios Apo, “Ad-ik ipalofos ay sa matakho is engkhana nan takho, tay takho cha yangkhay et matey cha ay matey. At ad-i enlafes is sinkhasot ya chwan poo nan tawencha.” \p \v 4 Issan chey ay timpo ya olay isnan cha kayet naitoptop ay tawen ay cha nar-os, wad-ay cha nan at-atakchag ay takho ay an-ak nan fabfafain si fakinlolota isnan nalpo id chaya. Chaicha nan kafibfikasan ya machamchamag ay takho id sangad-om. \p \v 5 Isnan nangil-an Dios Apo ay maid paat khawis ay takho isnan lota ya ngaag yangkhay nan semsemken ya pangkhepcha, \v 6 chadlos ay ensakit nan semekna ya nenfafawi ay nangaeb ya nangipatee ken chaicha isnan lota. \v 7 Sa na't kanan, “Amasek nan takho ay winad-ayko ta mamaid cha isnan lota, ya itapik nan enkik-iwi ya entat-ayaw, tay enfafawi ak ay nangaeb ken chaicha.” \v 8 Kecheng magtek yangkhay si Noe is nalaychan Dios Apo. \s1 Nan Kaokhochan Noe \p \v 9-10 Idwani siya na nan kaokhochan Noe. Tolo nan an-ak Noe ay cha Sem, Ham ya si Jafet. Siya nan takho ay nalenteg ya maid naknakwaniyana issan timpona, ya kad-in naiyornos ken Apo Dios. \v 11 Ngem am-in nan tapina ay takho et ngaag cha isnan sakhang Apo Dios ya kholo yangkhay nan kwacha isnan olay entona ay kawadcha. \v 12 Inoschongan Apo Dios nan lota ya chey, nafang-es nan semek nan am-in ay takho, tay chad-ama ay ngaag ay ik-ikkancha. \p \v 13 Sa et kanan Apo Dios ken Noe, “Sinmekko ay amasen ay amasen nan am-in ay takho, tay kholo yangkhay nan wad-ay ken chaicha isnan olay entona ay kawadcha. Nay et pakawasek tet-ewa chaicha ya nan am-in ay wad-ay isnan lota. \v 14 Khomaeb ka is chakchakowag ay fangka isnan khawis ya pasig saeng. Kwartokwartowem ya ispartowam isnan chaem ya falana. \v 15 Siya na nan angnem ay mangaeb: Khab-em is sinkhasot ya tolon poo ya tolo ay mitro nan kaanchona, ya chwan poo ya chwa ay mitro nan kalawana, sa et sinpoo ya tolo ay mitro nan katakchagna. \v 16 Atepam ya khab-em is khedwan si esa'y mitro nan enfet-akan nan chingching isnan atepna. Khomaeb ka is eneb is kasikigna ya khomaeb ka is ikadwa ya ikatlo ay grado. \v 17 Siya chi nan angnem tay chey, at posngek nan lota ta mapakawas nan am-in ay matatakho. At matey am-iam-in nan olay ngag sisa ay matatakho isnan lota. \v 18 Ngem siya na nan kanak ay entolakhanta: Somkhep kayo is kafangka, sik-a, si asawam, nan an-akmo ya iinnapom. \v 19-20 Omiskhep kayo akhes is sin-as-asaswa isnan am-in ay ilan si enkik-iwi, manad-alan, enkadkachap paymo enkodkochong, ya am-in ay ilan si entat-ayaw, ta matakho cha. \v 21 En-ipenpen kayo akhes is kafangka si isyangkhay sisa ay makakan ya nan kanen nan enkik-iwi.” \v 22 Et siya chi ya inangnen Noe am-in nan infilin Apo Dios ken siya. \c 7 \s1 Nan Lifog \p \v 1 Idwani, kinwanin Dios Apo ken Noe, “Itapim nan am-in ay pangafongmo ay somkhep is kafangka, tay inilak ay kecheng ka is nalenteg isnan am-in ay takho idwani. \v 2 Omiskhep ka is sinpipto ay sin-as-asaswa isnan am-in ay ilan si masibfan ay enkik-iwi, ngem sin-es-a'y sin-as-asaswa isnan ilan si enkik-iwi ay maipawa ay masibfan. \v 3 Omiskhep ka akhes is sinpipto ay sin-as-asaswa isnan am-in ay ilan si ay-ayam. Siya sa nan angnem ta am-in ay ilan si enkik-iwi et matakho cha ay kasin makhanak isnan lofong. \v 4 Tay pito ay akhew mailapo idwani ya at paodchanek is epat poo ay akhew ya maschem, ta amasek isnan lota nan am-in ay matatakho ay khinaebko.” \v 5 Inangnen Noe am-in nan infilin Dios Apo ken siya. \p \v 6 Enem khasot nan tawen Noe isnan nalifokhan nan lofong. \v 7 Idwani sinomkhep et cha Noe ay sin-asawa, nan an-ak ya iinnapocha is kafangka ta maikasiw cha isnan lifog. \v 8 Am-in ay ilan si sin-as-asaswa ay enkik-iwi ya entat-ayaw, masibfan paymo maipawa ay masibfan, et \v 9 nakiskhep cha am-in ay sinchodwachodwa ken Noe ay maiyafoloy isnan infilin Apo Dios ken siya. \v 10 Nakwas pay nan pito ay akhew ya ket ay malifog nan lofong. \p \v 11 Osto ay enem khasot nan tawen Noe, isnan ikasinpoo ya pito ay akhew isnan maikadwa ay fowan, ket ay inmasyak nan am-in ay eb-eb isnan chaem nan lota, sa et kag wad-ay naikhowang ay kaaneanewang id chaya. \v 12 Et nen-ochaochan is epat poo ay akhew ya maschem. \v 13 Siya kannay chi ay akhew nan sinomkhepan cha Noe ya nan lallalaki ay an-akna ay cha Sem, Ham ya si Jafet, nan asawana ya nan tolo ay iinnapocha is kafangka. \v 14 Ya nakiskhep ken chaicha nan am-in ay ilan si enkik-iwi, nan amo ya atap, chadchake ya fanan-ig, manad-alan, enkadkachap ya enkodkochong, ya nan am-in ay ilan si entat-ayaw. \v 15 Sin-as-asaswa isnan am-in ay ila ay wad-ay fiyagna nan nakiskhep is kafangka ken Noe \v 16 maiyafoloy isnan infilin Apo Dios. Et wad-ay cha am-in ay ilan si matatakho, laki ya fai, sa et intangeb Dios Apo nan fangka. \p \v 17 Cha et fomikas nan lifog isnan lofong isnan las-od si epat poo ay akhew. Chadlos inmad-achaem nan chanom engkhana ay cha et tomongcho ya tomafog nan fangka. \v 18 Cha kayet omad-achaem nan chanom engkhana'y manalan nan fangka is kadchanom. \v 19 Inmad-achaem kayet nan chanom ya linin-ebna nan am-in ay kaat-atakchakhan ay filig. \v 20 Sa et tinmongchotongcho kayet engkhana'y pito ay mitro nan kachaemna isnan katoktok nan filig. \v 21 Et natey am-in nan matatakho isnan lofong: nan am-in ay entat-ayaw, enkik-iwi ya takho. \v 22 Siya, am-in ay enfibfiyag isnan lota et natey cha. \v 23 Inamas Apo Dios nan am-in ay matatakho isnan lota: nan takho, nan enkik-iwi ya nan entat-ayaw. Kecheng cha Noe ay sinpangafong ya nan wad-ay ken siya is kafangka nan natakho. \v 24 Sinkhasot ya liman poo ay akhew ya sisya kayet nan lifog. \c 8 \s1 Nan Napengpengan nan Lifog \p \v 1 Eg-ay magtek nalichongan Apo Dios si Noe ya nan am-in ay enkik-iwi ay nakitee ken siya is kafangka. Ke na't ay inpal-i nan chakhem ya cha khomwab nan chanom. \v 2 Apchas na pintot nan am-in ay fomab-ala ay chanom isnan lota ya id tongcho, ya tinomke nan ochan. \v 3 Sa et inlonloney nan chanom ay khomwab. Isnan osto ay sinkhasot ya liman poo ay akhew, cha kayet khomwab nan chanom \v 4 engkhana ay inompa nan fangka isnan filig id Ararat isnan ikasinpoo ya pito ay akhew isnan ikapito ay fowan. \v 5 Intot-oloy nan chanom ay cha khomwab, ya isnan omona ay akhew isnan maikapoo'y fowan ket ay maila nan toktok nan kafilifilig. \p \v 6 Osto ay nakwas nan epat poo ay akhew kayet, tinekwafan Noe nan fintana ay khinaebna isnan fangka. \v 7 Sa na't inpatayaw nan khayang, ngem aped yangkhay nentayatayaw ay nen-atoaton engkhana ay nakwas nan lifog. \v 8 Awni ya ket patayawen Noe nan kalopati ta mangammowana mo natchok nan chanom isnan lota. \v 9 Ngem maid inchanan nan kalopati is ompaana, tay sisya ay malilifog kayet am-in nan lota. Sa et tinmoli is kafangka. Inchawawan Noe nan limana et pinmatong nan kalopati sa na't iniskhep. \v 10 Nensaed kayet si Noe is pito ay akhew, sa na't pafalaen kasin nan kalopati. \v 11 Osto ay tinmoli isnan sedsechemna, ket ay sinisipitna isnan topkayna nan enlengleng ay tofon si kaew ay olibo. Siya chi nan nangammowana ay natchok et nan chanom. \v 12 Sin-edna kasin nan pito ay akhew, sa na't inpatayaw kasin san kalopati, ngem eg-ay et tinmot-oli. \p \v 13 Osto ay nentawen si Noe is enem khasot ya esa, isnan omona ay akhew isnan omona ay fowan, nakwanakwas nan lifog. Sa na't kinaan nan atep nan fangka, nenmonaang, ya inilana ay cha maschok nan chanom isnan lota. \v 14 Isnan maikachwan poo ya pito ay akhew isnan maikadwa ay fowan, ket ay naschok ay osto nan chanom isnan lota. \p \v 15 Sa et kanan Apo Dios ken Noe, \v 16 “Fomala kayo am-in is kafangka, chakayo ay sin-asawa, ya nan an-akyo ya nan iinnapoyo, am-in kayo ay sinpangafong. \v 17 Pabfalaenyo akhes nan am-iam-in ay enkik-iwi, manad-alan, enkadkachap, enkodkochong ya entat-ayaw, ta kasin cha makhanakhanak ya omangsaangsan isnan lofong,” kinwanina. \p \v 18 Et finmala cha Noe ay sin-asawa, nan an-akcha ya iinnapocha, am-in cha ay sinpangafong. \v 19 Ya nasonson ay finmala akhes nan waschin sinpamoweg ay ilan si enkik-iwi, manad-alan, enkadkachap, enkodkochong ya entat-ayaw, ay nalpo is kafangka. \s1 Nan Nenchatonan Noe \p \v 20 Sa et nentoping si Noe is altar ay enchad-ayawan ken Dios Apo. Ya inmala is sin-es-ang isnan masibfan ay enkik-iwi ya ay-ayam, sa na't pinoowan ay mafobfoker is kaaltar engkhana ay chomapo ay nangichoo ken Apo Dios. \p \v 21 Nalaychalaychan si Dios Apo isnan sinongsongna ay seng-ew nan inchaton Noe. Sa na't kanan isnan semekna, “Idwani, ad-ik kasin pangaakhen nan lota khapo isnan angnen nan takho. Ammok ay mailapo is kaongacha et ngaag am-in nan semekcha. Olay siya chi ad-ik kasin pakpakawasen nan am-in ay matatakho ay kag isnan inangnek idwani. \v 22 Mo sisya kayet nan lofong, mabfalin nan enmola ya en-ani, wad-ay nan atong ya lateng, chinamey, chakhon, ya kesep, akhew ya maschem, et ad-i tomtomke,” kanan Apo Dios. \c 9 \s1 Nan Nakitolakhan Apo Dios ken Noe \p \v 1 Binindisyonan Apo Dios si Noe ya nan an-akna ay lallalaki ya kinwanina, “Makhanakhanak kayo ta omangsan kayo ya entee kayo isnan olay entona issa isnan lofong. \v 2 Am-in ay ilan si enkik-iwi, manad-alan, enkadkachap, enkodkochong, entat-ayaw ya enkik-iyat, et chadlos cha omegyat ken chakayo. Inchowak am-in chana ay iyapowanyo. \v 3 Sikhod ay inchowak nan enlengleng ay mola ay kanenyo, idwani mabfalin akhes nan am-in ay enkik-iwi ay sibfanyo. \v 4 Ngem esang magtek yangkhay nan masapol ay ad-iyo kanen. Siya chi nan karni ay sisya'y enchachala. Maipawa chi tay nan chala et siya nan fiyag. \v 5 Mo wad-ay mangala isnan fiyag si takho, et fiyagna akhes kannay nan somongfat ken sak-en. Am-in ay enkik-iwi ay mamatey isnan takho, et maala. Siya akhes isnan takho ay mamatey isnan ib-ana. \v 6 Tay nan takho et nakhaeb cha ay kag ken sak-en ay Dios, nay et mo sino nan enpatey, siya akhes ay mapatey isnan ib-ana ay takho. \p \v 7 “Chakayo, masapol ay makhanakhanak kayo ya omangsan kayo ta wad-ay entee isnan olay entona isnan lofong.” \p \v 8 Sa et kinwanin Apo Dios ken Noe ya nan an-akna ay lallalaki, \v 9 “Chey, en-ikali ak ken chakayo ya nan wanen-edyo, \v 10 ya isnan am-in ay matatakho, am-in ay entat-ayaw ya am-in ay enkik-iwi, am-iam-in ay nakifala ken chakayo is kafangka. \v 11 Ikkalik ay at mam-aid kasin maamasan nan am-in ay matatakho khapo isnan lifog. Siya, mam-aid kasin omali ay lifog ay mamakawas isnan lofong.” \p \v 12 Sa na't kanan, “Siya na nan maton ay kail-il-an nan maid pengpengna ay inkalik ken chakayo ya isnan am-in ay matatakho ay wad-ay ken chakayo, ya isnan am-in akhes ay matatakho ay cha kayet mawad-ay. \v 13 Ippeyko nan fongakhanko is kalifoo. Siya chi nan maton nan inkalik isnan am-in ay wad-ay isnan lofong. \v 14 Et mo ap-apak nan chaya isnan lifoo ya sa et wad-ay nan maila ay fongakhan, \v 15 sesemkek nan inkalik ken chakayo ya nan am-iam-in ay matatakho, ya at ad-i kasin maliblifog nan chanom ay mamakawas isnan am-in ay matatakho. \v 16 Mo wad-ay nan fongakhan is kalifoo et ilaek ya sesemkek nan maid pengpengna ay inkalik isnan am-iam-in ay matatakho ay wad-ay is kalofong.” \v 17 Sa na't kanan ken Noe, “Siya chi nan maton nan inkalik isnan am-iam-in ay matatakho isnan lofong.” \s1 Cha Noe ay Sin-am-a \p \v 18 Siya chana nan an-ak Noe ay lallalaki ay finmala is kafangka: cha Sem, Ham ya si Jafet. (Si Ham nan aman Canaan.) \v 19 Nan naycha ay tolo ay an-ak Noe nan ikik-it nan am-in ay takho. \p \v 20 Esa'y ensamsama si Noe, ya siya nan nang-ona ay takho ay nen-imola isnan makwanin ofas. \v 21 Awni ya ket ay nafoteng siya isnan nanginomana isnan fayas si ofasna, sa et nenlalafos ya naseyep is kaafongna ay torcha. \v 22 Isnan nangil-an Ham ay aman Canaan nan nenlalafosan amana, et aped na yangkhay infakha isnan cheycha'y chwa ay et-adna is chela. \v 23 Sa et inmala cha Sem ken Jafet is kakhay sa cha't ineegnan ay pinadchokog is kapokecha, sa cha't nenchodchokog kayet ay sinomkhep ay en nangap-ap ken amacha, ya egay cha nensagsakhong ken amacha ta ad-icha ilaen nan enlalafos ay awakna. \v 24 Isnan naimonawan Noe ya inammowana nan inangnen nan alilis ay anakna ay si Ham ken siya, \v 25 kinwanina, \pi1 “Selaeg Canaan isnan inangnena! \pi1 At enfalin siya ay mid filangna ay faan nan aag-ina.” \p \v 26 Kinwanina kayet, \pi1 “Machad-ayaw si Dios Apo ay Dios Sem! \pi1 At sa enfaan Sem si Canaan. \pi1 \v 27 Paanwaen Apo Dios nan sakop nan kwan nan waned Jafet, \pi1 ya makitee cha isnan wanen-ed Sem! \pi1 At sa enfaan Jafet si Canaan.” \m \v 28 Kakwasan nan lifog, natakhotakho kayet si Noe is tolon khasot ya liman poo ay tawen, \v 29 ya siyam khasot ya liman poo nan tawena issan nateyana. \c 10 \s1 Nan Wanen-ed nan An-ak Noe \r (1 Cronicas 1:5-23) \p \v 1 Siya chana nan katontonan nan wanen-ed nan lallalaki ay an-ak Noe ay cha Sem, Ham ya si Jafet. Kakwasan nan lifog winad-aycha nan an-akcha ay lallalaki. \p \v 2 Naaycha nan lallalaki ay an-ak Jafet: cha Gomer, Magog, Madai, Javan, Tubal, Mesec ya Tiras. Chaicha nan ikik-it nan cheycha'y nangingachan isnan ngadngachancha. \v 3 Nan wanen-ed Gomer et chaicha nan takho id Askenaz, Rifat ya Togarma. \v 4 Nan wanen-ed Javan et chaicha nan takho id Elisa, Tarsis, Cyprus ya Rodes. \v 5 Chaicha nan ikik-it nan cheycha'y entetee isnan kailit nan fayfay. Adi kad siya am-in chachi nan wanen-ed Jafet ay wad-ay nan waschin cha pangafong, tribo, ya kali, ya naiwalas cha ay nentee isnan teketeken ay lota. \p \v 6 Idwani, naaycha akhes nan lallalaki ay an-ak Ham: cha Cus, Egipto, Put ya Canaan. Siya chana akhes nan ikik-it nan cheycha'y nangingachan isnan ngadngachancha. \v 7 Nan wanen-ed Cus et chaicha nan takho id Seba, Havila, Sabta, Raama ya Sabteca. Nan wanen-ed Raama et chaicha nan takho id Seba ya Dedan. \v 8 Wad-ay nan anak Cus ay lalaki ay nenngachan si Nimrod. Siya nan kaoonaan ay kafibfikasan ay takho isnan lofong. \v 9 Nenfalin siya ay nalaing ay omaanop khapo isnan fachang Dios Apo. Siya nan khotok nan mangmangwaniyan nan takho, “Khab-en koma Dios Apo sik-a ay nalaing ay omaanop ay kag ken Nimrod!” \v 10 Nan inmona ay nen-ap-apowana et nan ili ay Babel, Erek ya Akkad. Siya chana nan sakop nan ili ay Babilonia. \v 11 Nalpo siya ischi sa et nenpaAsiria ay nangab-ana isnan ili ay Nineve, Rehobot-ir, Cala \v 12 ya Resen, ay wad-ay isnan nenfet-akan nan Nineve ya nan wadwad-ay ay ili ay Cala. \p \v 13 Nan akhes wanen-ed Egipto et chaicha nan takho id Lydia, Anam, Lehab, Naftu, \v 14 Patros, Caslu ya Caftor ay nalpowan nan Filisteo. \p \v 15 Nan an-ak Canaan ay lallalaki et si Sidon ay inaona ya si Het. Siya chana nan ikik-it nan cheycha'y nangingachan isnan ngadngachancha. \v 16 Si Canaan kayet nan ikit nan cheycha'y makwanin Jebuseo, Amorreo, Gergeseo, \v 17 Heveo, Arkeo, Sineo, \v 18 Arvadeo, Zemareo ya nan cheycha'y Hamateo. Siya chana nan natkenatken ay tribo ay nalpo ken Canaan ay awni ya naiwalas \v 19 engkhana ay nan fedcheng nan ilicha et mailapo id Sidon ay wad-ay isnan amyanan engkhana id Gerar ay sag-en nan Gaza ay wad-ay isnan ambagatan, sa et isnan apet falaan si akhew ay maitapi nan Sodoma, Gomorra, Adma ya Zeboiim, engkhana isnan maisasag-en ay ili ay Lasa. \v 20 Siya am-in chachi nan wanen-ed Ham, ay wad-ay nan waschin cha pangafong, tribo ya kali, ya naiwalas cha ay nentee isnan teketeken ay lota. \p \v 21 Si akhes Sem ay yon-an Jafet et siya nan ikit nan am-in ay Hebreo. \v 22 Naaycha nan lallalaki ay an-ak Sem: Elam, Assur, Arpaksad, Lud ya Aram. Siya chana nan ikik-it nan cheycha'y nangingachan isnan ngadngachancha. \v 23 Nan wanen-ed Aram et chaicha nan takho id Uz, Hul, Geter, ya Mesek. \v 24 Si Arpaksad nan aman Sela, ya nan anak Sela et si Eber. \v 25 Chwa cha nan an-ak Eber. Esang nan nangachanan is Peleg\f + \fr 10:25 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Babel isnan kalin si Hebreo et, \+bd nakorkor\+bd*.\f* mo ke tay nasisyasisyan cha nan takho issan timpona. Nan naipangachan isnan akhina et Joktan. \v 26 Nan wanen-ed Joktan et chaicha nan takho id Almodad, Selef, Hasarmavet, Jera, \v 27 Hadoram, Uzal, Dikla, \v 28 Obal, Abimael, Seba, \v 29 Ofir, Havila, ya Jobab. Nalpo am-in chana ken Joktan. \v 30 Nan ilicha et sakopena id Mesa engkhana id Sefar ay wad-ay isnan nafib-ilikhana ay apet falaan si akhew. \v 31 Siya am-in chana nan wanen-ed Sem, ay wad-ay nan waschin cha pangafong, tribo ya kali, ya naiwalas cha ay nentee isnan teketeken ay lota. \p \v 32 Siya am-in chana nan katontonan nan wanen-ed Noe ay nenfalin ay kailiili. Am-in ay takho ay nawad-ay ya naiwalas isnan lofong kakwasan nan lifog et naiwaned cha am-in isnan an-ak Noe. \c 11 \s1 Nan Nanopingancha isnan Tori id Babel \p \v 1 Issan lapona, es-esang nan kalin nan am-in ay takho isnan lofong, et mismis-o nan kalicha. \v 2 Isnan cha khomeg-echan nan takho is apet falaan si akhew, ket ay inomchan cha isnan cheta id Babilonia ya inmili cha ischi. \p \v 3 Awni pay ke cha't natotya ay mangwanin, “Ali kayo! Khomaeb tako is madchalilyo ay poowan tako ay osto.” Siya na nan kanancha ay itopingcha sa cha't ispartowan am-in nan nenfetfet-akancha. \v 4 Kinwanicha't, “Aye! Tomoping tako is ili ya nan tori ay at-atakchag ay omchan engkhana id chaya, ta machamchamag nan ngachan tako ya at ad-i tako masisyan isnan olay entona isnan lota.” \p \v 5 Osto'y siya chi ket ay pinmanad si Dios Apo ay nangila isnan ili ya nan tori ay tinoping si takho. \v 6 Sa na't kanan, “Chey, esang chana ay takho ya esang nan kalicha, ya laplapona yangkhay na isnan semsemkencha'y angnen. Awni't makaangnen cha isnan isyangkhay sisa ay laychencha. \v 7 Khomwab tako et ta tekneteknen tako nan kalicha ta ad-i cha enkasiawatan.” \v 8 Et siya chi ay sinisyasisyan Dios Apo chaicha ay nangiwalas ken chaicha isnan olay entona issa isnan lofong. Ya egay et natoloy san toptopingencha ay ili. \v 9 Nangadnan nan chey ay ili is Babel\f + \fr 11:9 \ft Mabfalin akhes ay siya na nan laychena ay kanan: Am-in ay kailiili isnan olay entona, et komchaw cha ken sak-en is khomawisancha ay kag nan angnek ay menbindisyon ken sik-a ya nan wanen-edmo.\f* mo ke tay ischi nan naneknateknan Dios Apo isnan kalin nan am-in ay takho, ya nailapo ischi nan nangsisyanana ay nangiwalasana ken chaicha isnan olay entona issa isnan lofong. \s1 Nan Wanen-ed Sem \r (1 Cronicas 1:24-27) \p \v 10 Naay nan katontonan nan wanen-ed Sem. Nar-os nan chwa ay tawen kakwasan nan lifog et sinkhasot nan tawen Sem ya winad-ayna nan anakna ay lalaki ay si Arpaksad. \v 11 Sa et natakhotakho kayet is liman khasot ay tawen ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \p \v 12 Osto ay nentawen si Arpaksad is tolon poo ya lima, winad-ayna nan anakna ay lalaki ay si Sela. \v 13 Sa et natakhotakho kayet is epat khasot ya tolo ay tawen ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \p \v 14 Osto ay nentawen si Sela is tolon poo, winad-ayna nan anakna ay lalaki ay si Eber. \v 15 Sa et natakhotakho kayet is epat khasot ya tolo ay tawen ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \p \v 16 Osto ay nentawen si Eber is tolon poo ya epat, winad-ayna nan anakna ay lalaki ay si Peleg. \v 17 Sa et natakhotakho kayet is epat khasot ya tolon poo ay tawen ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \p \v 18 Osto ay nentawen si Peleg is tolon poo, winad-ayna nan anakna ay lalaki ay si Reu. \v 19 Sa et natakhotakho kayet is chowan khasot ya siyam ay tawen ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \p \v 20 Osto ay nentawen si Reu is tolon poo ya chwa, winad-ayna nan anakna ay lalaki ay si Serug. \v 21 Sa et natakhotakho kayet is chwan khasot ya pito ay tawen ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \p \v 22 Osto ay nentawen si Serug is tolon poo, winad-ayna nan anakna ay lalaki ay si Nahor. \v 23 Sa et natakhotakho kayet is chwan khasot ay tawen ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \p \v 24 Osto ay nentawen si Nahor is chwan poo ya siyam, winad-ayna nan anakna ay lalaki ay si Tera. \v 25 Sa et natakhotakho kayet is sinkhasot ya sinpoo ya siyam ay tawen ya wad-ay nan tapina ay cha na kayet winad-ay ay an-akna. \p \v 26 Nentawen si Tera is piton poo, esa na wad-ayen cha Abram, Nahor ya si Haran. \s1 Nan Wanen-ed Tera \p \v 27 Naaycha nan wanen-ed Tera ay aman cha Abram, Nahor ya si Haran. Si Haran nan aman Lot. \v 28 Natey si Haran ischi id Ur id Babilonia ay naiyanakana isnan sisya'y matatakhowan amana. \v 29 Inmasawa cha Abram ken Nahor. Nan ngachan nan asawan Abram et Sarai, ya nan ngachan nan asawan Nahor et Milca ay anak Haran ay aman akhes Isca. \v 30 Maid anak Sarai tay nakot-eg. \p \v 31 Idwani, inayakhan Tera nan anakna ay si Abram, ya si Lot ay apona ay anak Haran, ya nan innapona ay si Sarai ay asawan Abram, sa cha't tinaynan ischi id Ur id Babilonia ta omey cha isnan ili ay Canaan. Ngem issan inomchanancha id Haran ket ay ischi nan nentey-ancha. \v 32 Ischi nan nateyan Tera issan osto ay nentawen is chwan khasot ya lima. \c 12 \s1 Nan Nangayakhan Apo Dios ken Abram \p \v 1 Idwani, kinwanin et Dios Apo ken Abram, “Taynam nan ilim, nan aag-im, ya nan papangafong amam ta omey ka isnan ili ay itchok ken sik-a. \v 2 At agtak sik-a is angsaangsan ay wanen-edmo ya at enfalin cha is chakchakowag ay ili. Bindisyonak sik-a ya et madngemadnge nan ngachanmo isnan olay entona, ta mabindisyonan nan tapina maichalan ken sik-a. \v 3 Bindisyonak nan cheycha'y mamindisyon ken sik-a ya chosaek nan cheycha'y mangamsiw ken sik-a. Ya am-in ay takho isnan lofong et mabindisyonan cha maichalan ken sik-a.”\f + \fr 12:3 \ft Isnan ili ay Canaan isnan timpon Abram, angsan cha nan tribo ay omili ischi: nan Perezeo (Genesis 13:7; 34:30); nan Heteo (Genesis 10:15; 23:10); nan Amorreo (Genesis 10:16; 15:21); nan Jebuseo (Genesis 10:16; 15:21); nan Heveo (Genesis 10:17; 34:2); nan Cananeo (Genesis 13:7; 15:21) ya nan tapina kayet.\f* \p \v 4 Adi kad tinaynan Abram nan ilina ay Haran tay siya nan infilin Dios Apo, et naifoweg nan kaanakana ay si Lot ken siya. Piton poo ya lima nan tawen Abram issan kinmaanana ischi. \v 5 Intakin Abram si asawana ay Sarai ya si Lot, ya nan am-in ay kwacha ya faacha ay cha cha inamong id Haran, ya nenchawes cha ay omey id Canaan. \p Awni ya ket inomchan cha isnan ili ay Canaan, \v 6 sa cha't nenfab-aat engkhana ay inomchan cha isnan kag alimmos ay kaew More id Sikem. Issan chey ay timpo, sisya ay omiili cha nan Cananeo ischi.\f + \fr 12:6 \ft Nan osto ay naisolat isna et, \fq “nan oman Dios Apo.”\f* \v 7 Idwani, nenpaila si Dios Apo ken Abram ya kinwanina, “Siya na nan lota ay ichowak isnan cheycha'y wanen-edmo.” Adi kad tinmoping si Abram is altar ay nenchatonana ken Dios Apo ay nenpaila ken siya. \v 8 Awni ya nen-aton ya nentee isnan filig ay nenfet-akan nan Betel ya Ai. Betel nan ili ay wad-ay is apet kalonokhan si akhew ya Ai nan wad-ay is apet falaan si akhew. Et ischi nan nangipatakchekhana isnan torchana ya nan nentopingana isnan altar ay nenchatonana ya nenchayawana ken Dios Apo. \v 9 Sa cha't nen-atoaton ay omey isnan ponchag id Canaan ay apetna id Egipto. \s1 Nan Inmayan cha Abram id Egipto \p \v 10 Awni ya ket ay wad-ay nan chad-ama ay fitil id Canaan. Tay siya chi nen-eseg cha Abram id Egipto ta kanatee cha ischi. \v 11 Isnan nganngani ay omchanancha id Egipto, kinwanin Abram ken asawana'y Sarai, “Sik-a nan esang ay khag-awis nan ilana ay fafai. \v 12 Mo ilan nan iyEgipto sik-a, at kananchan, ‘Naay nan asawana,’ ya awnin et pomatey cha, ngem at takhowencha sik-a. \v 13 Kanam et yangkhay ay sin-akhi ta, tatno khawis nan ipailacha ken sak-en, sa cha't ad-i pomatey chomalat ken sik-a.” \v 14 Awni pay, isnan inomchanancha id Egipto, inilan tet-ewa nan iyEgipto ay khag-awis nan ilan asawan Abram. \v 15 Osto ay inilan nan takhon nan ali si Sarai, inpaammocha nan ilana isnan ali et inpaayagna siya is kapalasyona. \v 16 Khawis nan inpailan nan ali ken Abram khapo ken Sarai, ya inmangsaangsan nan karnilo, faka, dangki, kamelio ya faana. \p \v 17 Idwani tay inalan san ali si Sarai, chinosan Dios Apo siya ya nan pangafongna isnan cheycha'y chad-ama ay sakit. \v 18 Sa et inpaayag nan ali si Abram sa na't sinosonget ay mangwanin, “Ngag man na's inangnem ken sak-en! Em man egay infaag ay asawam siya ay? \v 19 Aped mo kinwanin akhim siya ya inpalofosmo ay alaek ay asaw-en siya! Nay et chadlo si asawam, ayakham ta komaan kayo!” \v 20 Tay siya chi, finilin nan ali nan cheycha'y takhona ta ipangocha ay mangikaan ken cha Abram ay sin-asawa ya nan am-in ay kwana. \c 13 \s1 Nan Nensiyanan cha Abram ken Lot \p \v 1 NenpaCanaan cha Abram ken asawana ya nan am-in ay wad-ay ken siya isnan kinmaanancha id Egipto, ya naifoweg akhes cha Lot. Sa cha't inomchan isnan malalango ay ponchag id Canaan. \v 2 Finmaknafaknang si Abram. Angsan nan talakena, am-amed nan karnilo, karching, ya fakana, ya angsan akhes nan siping ya fallitokna. \v 3-4 Awni ya ke cha't kinmaan ischi ya nen-atoaton cha ay nenpaBetel ampon cha inomchan isnan sikhod ay nentetey-ancha ya nanopingana isnan altar ay nenfet-akan nan Betel ya Ai. Et nenchad-ayaw ken Dios Apo ischi. \p \v 5 Angsan akhes nan faan Lot ay naifoweg ken cha Abram, tay angsan nan karnilo, karching, ya fakana. \v 6 Et nay ad-i et omanay nan en-anglochan nan enkik-iwiyen cha Abram ken Lot isnan maaamongancha tay ayaka cha. \v 7 Siya chi nan khotok si kad-in masosmaan nan cheycha'y papaspastolencha. Esang pay, issan chey ay timpo sisya ay omiili nan Cananeo ya Perezeo ischi. \p \v 8 Ya ket kanan Abram ken Lot, “Sin-ama ta. Ad-i somya mo masossosma nan takhota, ya olay chaita. \v 9 Ensiyan ta man et. Piliyem nan olay entona ay lota ay laychem. Mo omey ka is apetna's chi, omey ak is apetna's na. Ngem mo omey ka is apetna's na, et omey ak is apetna's chi.” \p \v 10 Nenmonaang si Lot et inilana ay angsan nan chanom isnan cheta ay ensag-en isnan wanga ay Jordan engkhana isnan ili ay Soar ay kag isnan oma ay Eden\f + \fr 13:10 \ft Nan ayen nan ngachan ay Ismael isnan kalin si Hebreo et, \+bd chengngen Apo Dios\+bd*.\f* ya nan lota id Egipto. (Siya na nan kasasaad nan lota issan sisya'y egay namakawasan Dios Apo isnan Sodoma ya Gomorra.) \v 11 Pinilin Lot nan am-in ay lota ay ensag-en isnan wanga ay Jordan, et inmey isnan apet falaan si akhew. Siya na nan inangnen nan sin-ama ay nensiyan. \v 12 Nentee cha Abram id Canaan ya nentee cha Lot isnan sag-en nan Jordan ay kawad nan tapin nan ili. Inpatakchegna nan afongna ay torcha isnan sag-en nan Sodoma, \v 13 ay kawad nan cheycha'y ngaangaag ay takho ay chad-ama nan fasolcha ken Dios Apo. \s1 Nan Inmayan cha Abram id Hebron \p \v 14 Kakwasan nan kinmaanan cha Lot, kinwanin Dios Apo ken Abram, “Enmonaang ka ta ilaem isnan olay entona issa. \v 15 Ichowak ken sik-a ya isnan wanen-edmo nan am-in ay lota ay iilaem, et sa yo enkwa is eng-engkhana. \v 16 At pagkhanakek nan wanen-edmo ta kag cha isnan kaangsan nan chapog nan lota, et mo way makafilang isnan chapog nan lota, et siya akhes isnan wanen-edmo. \v 17 Aye, maligwat ka ta en ka likchen am-in nan lota tay at ichowak am-in ken sik-a.” \v 18 Adi kad inyatoaton Abram nan kampona et nentee isnan sag-en nan cheycha'y kag alimmos ay kaew Mamre id Hebron. Nentoping ischi is altar ay enchatonana ken Dios Apo. \c 14 \s1 Nan Nentilewan cha Kedorlaomer ken cha Lot \p \v 1 Awni ya ket wad-ay nan khofat isnan timpon Amrafel ay ali id Babilonia, si Arioc ay ali id Elasar, si Kedorlaomer ay ali id Elam ya si Tidal ay ali id Goiim. \v 2 Naamong nan naycha'y epat ay ali ta en cha khobfaten nan lima ay ali ay cha Bera ay ali id Sodoma, Birsa ay ali id Gomorra, Sinab ay ali id Adma, Semeber ay ali id Zeboiim, ya nan ali nan ili ay Bela paymo Soar. \v 3 Nentotolag nan naycha'y lima'y ali ta amongencha am-in nan sorchachocha isnan cheta ay Siddim ay siya nan kawad nan fayfay idwani ay makwanin Natey ay Fayfay. \v 4 Siya chana nan lima ay ali ay tinetengngel Kedorlaomer isnan nar-os ay sinpoo ya chwa ay tawen, ngem isnan ikasinpoo ya tolo'y tawen, khinolacha siya. \p \v 5 Isnan mikasinpoo ya epat ay tawen, ya ket naligwat cha Kedorlaomer ya nan tolo'y ib-ana ay ali ay nangifoweg isnan sorchachocha ay en namaloknit isnan cheycha'y nateketekan ay ili. Inafakcha nan cheycha'y Refaim id Asterot Karnaim, nan cheycha'y Zuzim id Ham, nan cheycha'y Emim isnan cheta ay Kiriataim, \v 6 ya nan cheycha'y Horeo isnan kafib-ilikhan nan Edom. Inatikocha chaicha engkhana id Elparan ay sag-en nan malalango ay lota. \v 7 Sa cha't sinmakhong ya inmey cha id Kades (ay makwanin Enmispat id kasin). Inafakcha am-in nan nen-ili isnan awni't en-iliyan nan cheycha'y Amalekita ya inafakcha akhes nan cheycha'y Amorreo ay omili id Hazazon Tamar. \p \v 8 Ya ket inamong nan cheycha'y ali id Sodoma, Gomorra, Adma, Zeboiim ya id Bela nan sorchachocha isnan cheta ay Siddim, ta faloknitencha \v 9 nan cheycha'y ali ay nalpo'd Elam, Goiim, Babilonia ya Elasar. Lima ay ali nan mamaloknit isnan epat ay ali. \v 10 Nan chey ay cheta ay nenfaloknitancha, et angsan nan fitona ay napno is isparto, et isnan lomayawan nan cheycha'y alin nan Sodoma ya Gomorra, nabfitowan cha, ngem nan cheycha'y tapina ay tolo'y ali et linmayaw cha is kafilig. \v 11 Inalan nan epat ay ali nan am-in ay wad-ay id Sodoma ya Gomorra, olay nan makakan, sa cha't kinmaan. \v 12 Intapicha akhes si Lot ay kaanakan Abram, ay inmili id Sodoma, ya nan kwana. \p \v 13 Nay met achi wad-ay nan esang ay nakalayaw et inokhodna ken Abram ay Hebreo nan am-in ay inmat. Nenkakampo cha Abram isnan sag-en nan cheycha'y kag alimmos ay kaew Mamre ay Amorreo, ya nakikadwa ken cha Mamre, Escol ya si Aner ay masinpapangib-a. \v 14 Isnan nangammowan Abram ay chinpapcha nan kaanakana, inamongna am-in nan fomafaloknit ay lallalaki ay naiyanak ay takhona kannay, ya tolon khasot ya sinpoo ya walo cha. Sa na't inpangpango chaicha ya ala cha ya onoonod isnan cheycha'y epat ay ali engkhana id Dan. \v 15 Khinedwana ischi nan cheycha'y takhona is chwan pamoweg, ya chinokloscha nan cheycha'y kafosocha isnan lafi, et inafakcha chaicha. Inatikocha chaicha engkhana'd Hoba ay chemang nan Damasco. \v 16 Et inalan cha Abram nan am-in ay kinamkam san epat ay ali. Insaana akhes si Lot ay kaanakana ya nan am-in ay kwana, nan cheycha'y fabfafai ya nan tap-in nan falod. \s1 Nan Namindisyonan Melkisedec ken Abram \p \v 17 Isnan tinmoliyan Abram isnan kakwasan san nangafakana ken Kedorlaomer ya nan cheycha'y ib-ana ay ali, ya ket sinab-at nan alin nan Sodoma isnan cheta ay Save (ay makwani akhes en chetan si Ali). \v 18 Siya akhes ken Melkisedec ay ali id Salem, ya pachin akhes nan Katongchowan ay Dios, et inomyey si tinapay ya fayas ken Abram. \v 19 Binindisyonana si Abram ay mangwanin, “Asop ya si Apo Dios ay Katongchowan ay nangaeb isnan chaya ya nan lota et bindisyonana sik-a Abram! \v 20 Machad-ayaw nan Katongchowan ay Dios ay nangigwa isnan sinomyaam ay nangafakam isnan cheycha'y kafosom.” Inchowan Abram nan pagkapoon nan am-in ay kinamkamna. \p \v 21 Sa et kinwanin nan alin nan Sodoma ken Abram, “Alaem am-in nan ngag sisa, ngem isoblim magtek nan takhok.” \p \v 22 Ngem insongfat Abram, “Isapatak isnan Apo ay Katongchowan ay Dios, ay nenwad-ay isnan chaya ya nan lota, \v 23 ay ad-i ak en-ig-igto isnan olay ngag sisa'y kwam, olay paat sinolid yangkhay paymo taked nan pallokam. Ta ad-im kanan, ‘Sak-en nan nangipafaknang ken Abram.’ \v 24 Tet-ewa, maid alaek ay ensilfi ken sak-en, mod-i ket nan yangkhay kinan nan takhok ya nan chatag nan kakadwak ay cha Aner, Escol ya Mamre ay naifoweg ken sak-en.” \c 15 \s1 Nan Inkalin Apo Dios ken Abram \p \v 1 Awni pay ya ket nen-ikali si Dios Apo ken Abram isnan kag na it-itaw. Kinwanina, “Ad-i ka omegyat Abram. Saknifak sik-a isnan am-in ay kakaegyat, ya sobfalitak sik-a is ad-acha.” \p \v 2 Nay met achi kinwanin Abram, “Diosko ay Apok, ngag kay nan silfin nan iseg-angmo ken sak-en mo sisya'y maid anakko? Si met yangkhay Eliezer ay iDamasco nan wad-ay ay manawid isnan kwak. \v 3 Maid met inchowam si anakko, et nay esang isnan naycha'y faak nan manawid isnan kwak.” \p \v 4 Nakwas chi ya ket ay kasin nenkali si Dios Apo ay mangwanin, “Ad-i. Faken nan faam nan manawid isnan kwam, mod-i ket nan anakmo kannay.” \v 5 Sa et infalan Apo Dios si Abram, sa na't kanan, “Entangad ka ta filangem nan cheycha'y tokwifi mo makafilang ka, et kag nan filangcha nan wanen-edmo.” \p \v 6 Namati si Abram ken Dios Apo et nay infilangna siya ay nalenteg. \p \v 7 Sa et kinwanin Dios Apo ken siya, “Sak-en si Dios Apo ay nangifala ken sik-a id Ur ischi id Babilonia ta ichowak nan nay ay lota ken sik-a ta enkwam.” \p \v 8 Kinwanin magtek Abram, “Ngag kay Apo nan sak mangammowan ay at enkwak nan nay ay lota?” \p \v 9 Insongfat Dios Apo ay mangwanin, “Omyali ka is fai ay faka ya karching, ya laki ay karnilo ay waschin entawen si tolo, esa'y kalopati ya esa'y anak si falog.” \v 10 Inyey Abram ken Apo Dios nan cheycha'y enkik-iwi, sa na't khedwaen ay nangekhed isnan awakcha, sa na't nensasakhangen ay nangisaad ischicha, ngem nan wad-ay payakcha et egayna khinedwa. \v 11 Nen-epas nan cheycha'y lafaan isnan cheycha'y enkik-iwi ay finekfekna, ngem inafona chachi. \p \v 12 Isnan cha malonokhan nan akhew, naseyeseyep si Abram ya ket kag nafollingetan ya inmegyaegyat ya nafegyafegyas. \v 13 Kinwanin et Dios Apo ken siya, “Siya na nan maangnen ay maangnen: At mangmangili cha yangkhay nan cheycha'y wanen-edmo isnan teken ay ili ay omayancha, et enfalin cha'y faa sa cha't maipap-alikhat is epat khasot ay tawen. \v 14 Nay met achi at chosaek nan chey ay ili ay mamab-aa ken chaicha, ya at angsan nan itakincha ay ifaknangcha mo komaan cha. \v 15 Ngem sik-a, at malakalakay ka ya oompa ka isnan mateyam ya khawis nan kaikaofam. \v 16 At lomaos nan epat ay kaapo esa chadlo somakhong sina nan cheycha'y wanen-edmo, tay at ad-ik pakpakaanen nan cheycha'y Amorreo engkhana ay chad-ama nan kinangaagcha ya masapol ay machosa cha.” \p \v 17 Isnan nalonokhan et nan akhew ya finmollinget, ya ket wad-ay nan omas-asok ay fanga ya enfidfichang ay silew ay linmaos isnan nenfet-akan nan cheycha'y nakhedwakhedwa ay karni. \v 18 Et isnan siya chi kannay ay akhew tinot-oyan Dios Apo si Abram ay mangwanin, “Ikkalik ay mangichowa isnan cheycha'y wanen-edmo nan nay ay lota, mailapo isnan fedcheng nan Egipto engkhana isnan chakchake ay wanga ay Eufrates. \v 19 Maitapi nan chey lotan nan cheycha'y Kineo, nan cheycha'y Kenezeo ya nan cheycha'y Kadmoneo, \v 20 nan cheycha'y Heteo, nan cheycha'y Perezeo, nan cheycha'y Refaim, \v 21 nan cheycha'y Amorreo, nan cheycha'y Cananeo, nan cheycha'y Gergeseo, ya nan cheycha'y Jebuseo.” \c 16 \s1 Cha Agar ken Ismael \p \v 1 Si Sarai ay asawan Abram, maid anakna, ngem wad-ay nan faana ay iyEgipto ay fafai ay nenngachan si Agar. \v 2 Ket ay kinwanin Sarai ken Abram, “Chey! Inyad-in Dios Apo nan omanakak. Iseyepmo man et nan faak ta asop ya way enfalin ay anakko ken siya.” Adi kad tinan-oyan Abram nan infaag asawana, \v 3 et inchowan Sarai nan iyEgipto ay faana ay si Agar ken Abram ta enfalin ay asawana. (Siya na nan inmat kakwasan nan sinpoo ay tawen ay nentetey-an cha Abram id Canaan.) \v 4 Inseyep Abram si Agar et naliton. Osto'y madlaw Agar ay maliton siya, ke na't ay ibfafan-ig nan apona ay si Sarai isnan teken ay pinang-ilana ken siya. \p \v 5 Kinwanin et Sarai ken Abram, “Fasolmo nan omibfafan-ikhan Agar isnan teken ay pinang-ilana ken sak-en. Sak-en ay chadlos nan nangichowa ken siya ken sik-a, et engkhana issan nangammowana ay maliton siya ya ket ay omang-ango. Si Dios Apo koma nan mangokom ken chaita mo sino nan osto.” \p \v 6 Kinwanin et Abram, “Faam met si Agar ya sik-a nan manetengngel ken siya, ikhad ka achi's angnem ken siya.” Siya chi ya ket inpalikhat Sarai nan faana engkhana'y linmayaw. \p \v 7 Inchanan nan anghel Dios Apo si Agar isnan eb-eb is kamalalango ay ponchag isnan chalan ay omey id Sur. \v 8 Sa na't kanan, “Agar ay faan Sarai, ento man nan nalpowam, ya ento nan omayam?” \p “Chak ilayawan nan apok,” insongfat Agar. \p \v 9 Kinwanin et nan anghel, “Tomoli ka isnan apom ya maiyornos ka ken siya.” \v 10 Sa na't kayet kanan, “At agtak sik-a's angsaangsan ay wanen-edmo, ya maid makafilang ken chaicha. \v 11 Et chey! Lalaki nan sam iyanak, ay at pangadnem si Ismael,\f + \fr 16:11 \ft Nan ayen nan ngachan ay Abram isnan kalin si Hebreo et, \+bd machad-ayaw ay ama\+bd*.\f* tay chinngen Dios Apo nan akham isnan chadlos ay enliglikhatam. \v 12 Nay met achi at kag atap ay dangki nan anakmo. At kholaena nan olay sino ya siya akhes at kholaencha siya. Ya maid kananan ib-ana.” \p \v 13 Sa et kanan Agar is semekna, “Ay tet-ewa ngen ay inilak nan Dios ya khechangna'y matatakho ak kayet?” Tay siya chi, nginadnana nan Dios Apo ay nanot-oya ken siya is, \bd Nan Dios ay Omil-ila\bd*. \v 14 Siya et na nan chomalat ay nangadnan nan chey ay fofon ay wad-ay isnan nenfet-akan nan Kades ya Bered is, “Nan Fofon nan Enfibfiyag ay cha Omil-ila.” \p \v 15 Et inyanak Agar nan winad-ay Abram ay lalaki, ya nginadnan Abram si Ismael. \v 16 Walon poo ya enem nan tawen Abram issan nangiyanakan Agar ken Ismael. \c 17 \s1 Nan Nanegyatan Abram isnan Takhona ay Mangilasinan \s1 isnan Tolag Apo Dios ken chaicha \p \v 1 Isnan nentawenan Abram is siyam poo ya siyam nenpaila si Dios Apo ken siya ay mangwanin, “Sak-en nan Dios ay Makabfalin isnan Am-in. Maiyornos ka ken sak-en ya angnem yangkhay nan nalenteg. \v 2 Ipatet-ewak nan inkalik ay at sak pagkhanagkhanaken sik-a.” \v 3 Nenfalintomeng ay nentowad si Abram issan cha kayet manot-oyyan Apo Dios ay mangwanin, \v 4 “Ilaem, siya na nan kanak ay entolakhanta: Ikkalik ay sik-a nan at enfalin ay aman nan katakhotakho isnan angsan ay kailiili. \v 5 Faken et Abram\f + \fr 17:5 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Abraham et, \+bd aman nan kailiili\+bd*.\f* nan ngachanmo mod-i ket Abraham,\f + \fr 17:5 \ft Nan ayen nan ngachan ay Isaac isnan kalin si Hebreo et, \+bd mang-ango siya\+bd*.\f* tay enfalinek sik-a is aman nan katakhotakho isnan angsan ay kailiili. \v 6 Siya, pagkhanagkhanakek sik-a, ya khab-ek nan wanen-edmo is kailiili, ya ali nan tapina ken chaicha. \p \v 7 “Et nan chey ay inkalik, et sak ilaen ta siya's maangnen ken sik-a ya isnan omon-onod ay kawanewanedmo. Et makitolag ak ken sik-a ya isnan wanen-edmo ta sak-en nan enDiosyo is eng-engkhana. \v 8 Et nan nay ay lota ay kawadmo ay mangmangili ka yangkhay et ichawchawko ken sik-a ya nan wanen-edmo ta enkwayo is eng-engkhana. Wen, am-in ay lota isnan Canaan et enkwacha is eng-engkhana ya sak-en nan Dioscha.” \p \v 9 Kinwanin kasin Apo Dios ken Abraham, “Idwanin, sik-a ya nan omon-onod ay wanen-edmo et masapol ay angnenyo nan kanak ay entolakhanta. \v 10 Masapol ay abfoloyanyo isnan wanen-edmo ta masegyatan am-in nan lallalaki ken chakayo. \v 11-12 Mailapo idwani, masapol ay masegyatan nan ong-onga'y lalaki ay walo et nan akhewna. Maitapi nan faa ay naiyanak isnan afongyo, ya nan cheycha'y faa ay linakwam isnan cheycha'y mangili. Siya na nan mangipaila ay sik-a ya nan wanen-edmo et tan-oyanyo nan nentolakhanta. \v 13 Masapol ay waschin masegyatan, ta wad-ay maton isnan awakyo ay mangipaila ay maid pengpeng nan nentolakhanta. \v 14 Olay sino issa ay lalaki ay eg-ay nasegyatan et matlad isnan kakailiyana, tay eg-ayna inangnen nan nentolakhanta.” \p \v 15 Kinwanin kayet Apo Dios ken Abraham, “Faken et Sarai nan kanam ken asawam. Mailapo idwani, Sara et nan ngachana. \v 16 At bindisyonak siya ya at agtak sik-a is lalaki ay anakmo ken siya. Bindisyonak siya ta siya nan inan nan katakhotakho isnan kailiili. Ya at wad-ay cha nan ali isnan wanen-edna.” \p \v 17 Nenlokfob si Abraham, ngem ya ket ay mang-ango isnan semekna ay mangwanin, “Ay sa pet makawad-ay is anak nan am-ama ay sinkhasot et nan tawena? Ya kag akhes ken Sara, sa mampet omanak olay mo siyam poo et nan tawena?” \v 18 Sa na't inseg-ang ken Apo Dios ay mangwanin, “Mo sa achi koma ya figfikhem si Ismael.” \p \v 19 Nay met achi kinwanin Apo Dios, “Ad-i, at omanak si Sara is lalaki et sam pangadnen si Isaac.\f + \fr 17:19 \ft Nan ayen nan Soar isnan kalin si Hebreo et, \+bd fan-ig\+bd*.\f* Et sak patet-ewaen ken siya ya isnan wanen-edna san inkalik, tay mid pengpeng nan tolakhan tako. \v 20 Chinngek nan laychem ay kedchawen maipoon ken Ismael et chey, sak bindisyonan ya pagkhanagkhanakek siya ta omangsaangsan nan wanen-edna. At siya nan en-aman nan sinpoo ya chwa ay pangolo, et sak enfalinen is chakchakowag ay ili nan wanen-edna. \v 21 Nay met achi nan chey ay inkalik, et sak angnen ken Isaac ay anakmo ay iyanak Sara isnan kag tona ay timpo is omali ay tawen.” \v 22 Sa et kinmaan si Apo Dios kakwasan nan nakitot-oyyana ken Abraham. \p \v 23 Isnan chey kannay ay akhew, inafolot Abraham si Apo Dios, et sinegyatana si Ismael ay anakna ya nan am-in ay lallalaki isnan afongna. Intapina akhes nan faa ay naiyanak isnan afongna ya nan cheycha'y linakwana. \v 24 Siyam poo ya siyam nan tawen Abraham issan nasegyatana, \v 25 ya sinpoo ya tolo akhes nan tawen Ismael. \v 26 Nasegyatan cha'y sin-ama isnan chey kannay ay akhew, \v 27 ya naitapi akhes ay nasegyatan nan am-in ay faan Abraham. \c 18 \s1 Nan Nangikaliyan Apo Dios ay Maiyanak si Isaac \p \v 1 Awni ya ket nenpaila si Dios Apo ken Abraham isnan kawadna isnan kag alimmos ay kaew Mamre, isnan osto ay tomotokchowana isnan pantew nan afongna ay torcha isnan misoyaw ay kachad-amaan nan atong. \v 2 Isnan nenmonaangana, ya ke na't inila nan tolo ay lallalaki ay tinmatakcheg isnan adchawi is akit. Ala na't ya ligwat ya tagtag ay en nanab-at ken chaicha, sa et nenfalintomeng ay nentowad isnan sakhangcha. \v 3 Ke na't kinwanin, “Apo, pangngaasiyo ta ad-iyo laosan nan afongko, tay naay ak ay mangipachag-os ken chakayo. \v 4 Mo mabfalin ta maiyali nan chanom ay iyowasyo isnan sikiyo. Omilleng kayo isnan sanacha'y poon si kaew. \v 5 Sak et omiyali is akit ay tinapay ta way ifikasyo ay mangitoloy isnan faatyo. Khawis tay chinmag-os kayo”. \p Sa cha't kanan, “Siya man.” \p \v 6 Alan et Abraham ya sekhep is kaafongna ay torcha, sa na't kanan ken Sara, “Kamowem! Omala ka's tolo ay labfa ay kakhawisan ay alina ta omoto ka's tinapay.” \v 7 Sa et natanagtag is kakawad nan cheycha'y enkik-iwiyena, sa et pinmili isnan enlaplapog ay innanak si faka, et inchowana isnan cheycha'y faana ay nangikakamo ay nangisakhana ay nangoto. \v 8 Inmala si Abraham is naipapakheeng ay khatas, khatas ya watwat, sa na't inyey isnan cheycha'y mangilina is kapoon nan kaew, et inpasangona ken chaicha. Sa et naitatakcho ta cha na ikhaowan chaicha. \v 9 Sa cha't kanan, “Ento kay si Sara ay asawam?” \p “Wad-ay is afong,” kinwanina. \p \v 10 Kinwanin et nan esang ken chaicha, “At somakhong ak ay somakhong isnan siya na ay timpo is omali ay tawen, et omanak si asawam ay Sara is lalaki.” \p Idwani, wad-ay si Sara is kachokogna is kapantew nan torcha ay afong ay mamannge ken chaicha. \v 11 Chadlos nalakay cha Abraham ay sin-asawa ya tinomke et nan kachawyan Sara. \v 12 Isonga naango siya isnan semekna ay mangwanin, “Idwani ay nalakalakay kami't ay sin-asawa ya maid et kachawyanko, ay kek ngen kasin khanasen?” \p \v 13 Sa et kanan Dios Apo ken Abraham, “En man naango si Sara ay nangwanin, ‘Ay tet-ewa ngen ay sak omanak si apchas ak et nalakay?’ \v 14 Ay ke way ad-i mabfalin ay angnen Dios Apo? Kag sinan kinwanik ay at ensakhong ak isnan siya na ay timpo is omali ay tawen, et sa omanak si Sara is lalaki.” \p \v 15 Idwani, tay inmegyat si Sara, nen-engag ay mangwanin, “Ay ke ak nen-ango?” \p “Wen, nen-ango ka,” kinwanin nan mangili. \s1 Nan Nangiseg-angan Abraham isnan Ili ay Sodoma ken Apo Dios \p \v 16 Naligwat et nan cheycha'y lallalaki ay komaan, sa cha't sinakhang is apet Sodoma. Naifoweg si Abraham ta ipangona chaicha isnan chalancha. \v 17 Sa et kanan Dios Apo is semekna, “Ad-ik koma itafon ken Abraham nan sinmekko ay angnen. \v 18 Tay at enfalin nan wanen-edna is chakchakowag ya mafikas ay ili, ya maichalan ken siya et sak bindisyonan nan am-in ay omili isnan olay entona ay ili isnan lofong. \v 19 Ya sak et pinili siya ta sa na ifilin isnan an-ak ya isnan wanen-edna ta pomati cha ya angnencha nan khawis ya nalenteg. Mo angnencha na, at angnek ken chaicha am-in nan inkalik ken siya.” \p \v 20 Sa et kinwanin Dios Apo ken Abraham, “Chad-ama nan cha maipabfasolan nan Sodoma ya Gomorra. Chad-ama nan fasolcha. \v 21 Pomanad ak ta ilaek mo tet-ewa paymo ad-i nan cha cha maipabfasolan ay chak chengngen. Laychek ay ammowen.” \p \v 22 Adi kad nenchadchawes nan chwa ay lalaki id Sodoma, ngem sisya si Dios Apo ay nanatakcho ken Abraham. \v 23 Sa et sinmag-en si Abraham ken Apo Dios ay nangwanin, “Ay kem tet-ewa sa itapi ay mamakawas isnan cheycha'y nalenteg isnan nakafasol? \v 24 Ngag kay mo wad-ay liman poo ay nalenteg isnan chey ay ili, at ngen pakawasem kayet? Ay kem ad-i isalakan nan ili ta maikasiw nan cheycha'y liman poo? \v 25 Ad-i mabfalin ay itapim ay mamatey isnan cheycha'y nalenteg isnan nakafasol. Ad-ik patiyen ay angnem chi, tay mo siya sa nan angnem et pay en-iso cha ay machosa. Ammok ay ad-im angnen chi, tay sik-a ay mangokom isnan am-in ay lofong et nalenteg yangkhay nan angnem.” \p \v 26 Sinmongfat si Dios Apo ay nangwanin, “Mo ilaek ya wad-ay id Sodoma nan liman poo ay nalenteg ay takho, et isalakak am-in nan chey ay ili khapo ken chaicha.” \p \v 27 Kinwanin et kasin Abraham, “Asop achi ya ad-im ngaakhen nan menpoopootak ken sik-a Apo. Tay takho ak yangkhay ya maid kalentekhak ay cha enkak-ali si isyangkhay ken sik-a. \v 28 Ngem mo kay nget wad-ay epat poo ya lima ay takho's nalenteg at ngen sam pakawasen kayet, tay kolang si lima?” \p “Ad-ik pakawasen nan ili mo way ilaek is epat poo ya lima ay takho ay nalenteg,” kinwanin Apo Dios. \p \v 29 Kinwanin kasin Abraham, “Mo kay epat poo?” \p “Ad-ik pakawasen mo wad-ay epat poo cha.” \p \v 30 Kinwanin kayet Abraham, “Asop ya ad-i ka somonget Apo, isnan kedchawek kasin. Mo pay way tolon poo yangkhay?” \p “Ad-ik pakawasen mo way tolon poo ischi,” insongfat Apo Dios. \p \v 31 Sa et kanan Abraham, “Pangngaasim Apo ta ad-im law-en nan kinatoledko ay enkechakechaw. Mo pay way chwan poo yangkhay is mad-anam?” \p “Ad-ik pakawasen sa ay ili mo wad-ay chwan poo is mad-anak,” kinwanin Apo Dios. \p \v 32 Kinwanin kayet Abraham, “Pangngaasim Apo ta ad-i ka somonget. Siya et na nan omochi ay kedchawek. Mo pay sinpoo yangkhay nan mad-anan?” \p Kinwanin nan Apo, “Ad-ik pakawasen nan chey ili mo wad-ay sinpoo.” \v 33 Kakwasan nan nakikaliyan Dios Apo ken siya, kinmaan, et sinmaa akhes si Abraham. \c 19 \s1 Nan Enfasofasolan nan Ili ay Sodoma \p \v 1 Sedsechemna et isnan inomchanan san chwa ay anghel id Sodoma, ya sisya'y tomotokcho si Lot isnan pantew nan ili. Osto ay inilana chaicha, naligwat ay en nanab-at ken chaicha. Nenfalintomeng ay nentowad isnan sakhangcha \v 2 ay nangwanin, “Apo, naay ak ay ensilfi ken chakayo. Pangngaasiyo ta chomag-os kayo is afongko. Mabfalin ay owasanyo nan sikiyo ya omyan kayo. Is wakas et mabfalin ay mamikhat kayo ay omey isnan omayanyo.” \p Ngem kananchan, “Ad-i. Olay omyan kami is kapalasaan.” \p \v 3 Inpapatina kayet ay mangipakod ken chaicha engkhana'y inawisna chaicha, sa cha't nakisaa ken siya. Sa et inpaoton Lot nan tinapay ay mid fofodna ya nan khawis ay makakan ta isangona ken chaicha. Sa cha't nangan. \v 4 Osto ay maseyep koma nan cheycha'y mangilina ya ket liniwes nan am-in ay lallalakin si iSodoma nan afong Lot, amam-a's ongang-a. \v 5 Sa cha't finokhawan si Lot ay mangwanin, “Ento nan cheycha'y lallalaki ay inpachag-osmo idwani? Pafal-em chaicha!” Laychen nan lallalakin si iSodoma ay makiseyep ken chaicha. \p \v 6 Finmala si Lot ya inenfana nan pantew. \v 7 Sa na't kinwani ken chaicha, “Kakakyong, chadlos kalologkhitan nan semsemkenyo ay angnen. Pangngaasiyo ta ad-iyo angnen. \v 8 Chey na! Wad-ay met nan chwa ay mamagkitko ay sisya'y eg-ay kakapkappos na. Ifalak chaicha, et angnenyo nan laychenyo ay angnen ken chaicha. Ngem ngag ngotoyo isnan naycha'y lallalaki. Mangilik chaicha et isalakak chaicha.” \p \v 9 Ngem kinwanicha, “Komasiw ka, sik-a ay mangmangili. Sino ka ay aped mangifaag isnan angnenmi? Ad-i ka enselat tay eleg et ya am-am-amed nan angnenmi ken sik-a mo ken chaicha.” Intolodcha si Lot sa cha't sinmag-en ay en mamakawas isnan eneb. \v 10 Nay met achi alan et nan cheycha'y minangilin Lot ya khoyod ken siya ay nangiskhep is afong, sa cha't inenfan. \v 11 Sa cha't kinolap nan cheycha'y wad-ay is chela ay amam-a's ongang-a, ta olay enkapokapokap cha et ad-i cha makaanap isnan eneb. \s1 Nan Linmayawan cha Lot isnan Ili ay Sodoma \p \v 12 Sa et kinwanin nan chwa ay lalaki ken Lot, “Mo wad-ay kayet tapina'y an-akmo, innapom, paymo olay sino issa ay pangafongmo isna ay ili, et ikaanmo chaicha, \v 13 tay nay et pakawasenmi nan nay ay ili. Chinngen Dios Apo nan chad-ama ay cha maipabfasolan nan omili isna, et finaana chakami ay mamakawas isna.” \p \v 14 Alan et Lot ya eey isnan cheycha'y lallalaki ay naitoya ay sa mangasawa isnan an-akna sa na't kanan, “Kamowenyo ay komaan sina! Nay pakawasen et Dios Apo nan nay ay ili.” Ngem kananchan mo aped en-ot-otyok si Lot. \p \v 15 Osto pay ay talan-o, chinagchag nan cheycha'y angheles si Lot. “Kamowem!” kinwanicha. “Ayakham si asawam ya nan chwa'y an-akmo ta komaan kayo, ta ad-i kayo maitapi ay machosa mo mapakawas nan nay ay ili.” \v 16 Nentontotonto si Lot, ngem khechangna'y naseg-ang kayet si Dios Apo ken siya. Et khinoyod nan mangilina siya, si asawana ya nan chwa'y an-akna sa cha't infala chaicha isnan ili ay Sodoma. \v 17 Sa et kinwanin nan esang, “Lomayaw kayo't. Isalakanyo nan awakyo. Ad-i kayo ensagsakhong, ya ad-i kayo omil-illeng is kadcheta. Enchadchawes kayo is kafilig ta ad-i kayo matey.” \p \v 18 Ngem ya ket ay kinwanin Lot, “Pangngaasim Apo ta chengngem sak-en. \v 19 Ilaem achi, chadlos chachama nan inpailam ay seg-angmo ken sak-en isnan inmisalakam. Nay met achi ad-ik kafaelan tay ad-adchawiyan nan cheycha'y filig, ya et khechangna'y edchanan nan pomakawas sak-en ya at matey ak isnan sisya'y ad-ik omchanan sid-i. \v 20 Cheey sidi is ensagsag-en ay ili ay fan-ig, pangngaasim ta ipalofosmo ay ischi ak et yangkhay ay enpasalak. Mailam met ay fan-ig sa yangkhay ay ili et sa ak matakho ischi.” \p \v 21 “Mo siya sa nan kanam, aye ad-ik pakawasen nan sana'y ili. \v 22 Kamowenyo et mampay. Itagtagyo! Ad-i ak makapakawas isnan ngag sisa engkhana ay omchan kayo ischi.” \p Idwani tay fan-ig nan kinwanin Lot isnan chey ay ili, nay et nangadnan is Soar.\f + \fr 19:22 \ft Nan osto ay inigwana et sinlifo ay pidaso ay siping ay silver. Nan falor nan esang ay pidaso et silcho isnan sinpoo ay akhew.\f* \s1 Nan Napakawasan nan Sodoma ya nan Gomorra \p \v 23 Cha et matan-ang nan akhew isnan inomchanan cha Lot id Soar. \v 24 Ya ket ay nen-ipaochan Dios Apo isnan ili ay Sodoma ya Gomorra nan omap-apey ay asufre. \v 25 Et pinakawasna nan cheycha'y ili ya am-in nan nenlilwes ay cheta, et naitapi am-in nan cheycha'y takho, ya am-in ay tomobtofo ischi. \v 26 Nay met achi ya ket ay nensakhong si asawan Lot ya nenfalin is tinagtakho ay asin. \p \v 27 Isnan wiiwiit isnan kawaksana, inmey si Abraham isnan tinmatakchekhancha ken Dios Apo issan chey. \v 28 Nen-oschong isnan apet id Sodoma ya Gomorra ya minonaangna nan am-in ay chetana, et asok yangkhay ay tomongtongcho nan inilana ay kag asok nan chakchakowag ay enlonlonakhan sinan lanchok. \v 29 Adi kad issan namakawasan Apo Dios isnan cheycha'y ili ay liniliwes nan cheta, sisinmekna si Abraham et inpalayawna si Lot ta ad-i maitapi isnan menpakawasana isnan cheycha ay ili. \s1 Nan Nalpowan nan cheycha'y Moabita ya nan Ammonita \p \v 30 Idwani tay omegyat si Lot ay entee id Saor, inayakhana't nan chwa ay magmagkitna ya linmamag cha is kafilig et nentee cha is kaliyang. \v 31 Awni pay ya ket kinwanin nan yon-a isnan annochina, “Nay et cha malakay si ama ya maid paat lalaki isnan olay entona ta mabfalin ay omasawa ta ya omanak ta ay kag isnan ekhad si takho. \v 32 Fotengenta't achi si ama, ta mabfalin ay idchipata ta mawad-ayan ta is waned ken siya.” \v 33 Adi kad isnan chey kannay ay lafi, finotengcha si amacha ya inseyep san yon-a. Et tay chachama san foteng amacha, et eg-ayna't inammowan san inmat. \p \v 34 Isnan kawaksana kinwanina isnan annochina, “Chey! Nakiseyep ak ken ama id kofab. Kasin ta fotngen idwani ay lafi ta sik-a akhes, et en-iso ta ay mawad-ayan si anak ken siya.” \v 35 Et siya chi ay finotengcha kasin si amacha, sa et inseyep nan annochi. Et tay nafotefoteng si Lot, eg-ayna't akhes kayet inammowan ay inchipana pet nan anakna. \v 36 Adi kad en-iso et ay naliton nan an-ak Lot ay winad-ay kannay amacha. \v 37 Idwanin inmanak nan yon-a is lalaki et nginadnana's Moab. Siya nan nalpowan nan naycha'y Moabita idwani. \v 38 Inmanak akhes nan annochi et nginadnana's Benammi. Siya nan nalpowan nan naycha'y Ammonita idwani. \c 20 \s1 Cha Abraham ken Abimelec \p \v 1 Awni pay ya ket kinmaan si Abraham id Mamre et inmey isnan ponchag ay nentee isnan nenfet-akan nan Kades ya Sur. Sa et nentee is sin-ak-itan id Gerar. \v 2 Ya ket si Abimelec ay ali id Gerar, inalana si Sara tay aped kanan Abraham en akhina. \v 3 Ngem ket ay nenpaila si Apo Dios ken Abimelec isnan it-itawna isnan lafi et kinwanina, “Matey ka'y matey tay inalam nan nay fafai ay apchas wad-ay nan asawana.” \p \v 4 Idwani tay egay inchipchipan Abimelec si Sara, kinwanina, “Apo, ay kem pakawasen nan maid fasolna? \v 5 Kinwanina met kannay ay sin-akhi cha. Ya olay nan fafai, siya akhes kayet nan kanana. Et siya chi nan khotokna ay khawis nan semekko ay nangala ken siya. Maid met ammok si inangnek ay ngaag.” \p \v 6 Sa et sinongfatan Apo Dios siya isnan it-itawna ay nangwanin, “Wen, ammok ay inangnem na isnan khawis ay semekmo, et egayko inpalofos ay kapposem ta ad-i ka makafasol ken sak-en. \v 7 Idwani magtek isoblim siya. Et tay mamadto nan asawana, at ilowalowana sik-a ta ad-i ka matey. Ngem mo ad-im isakhong siya et nay kanak ken sik-a ay at matey ka ay matey, sik-a ya nan am-in ay takhom.” \p \v 8 Wiit pay ya ket alan Abimelec ya among isnan am-in ay natangad ay takhona, sa na't infaag nan am-in ay inmat, et inmegyaegyat cha. \v 9 Inayakhana't si Abraham ay nangwanin, “Ngag man na's inangnem ken chakami? Ay ke way fasolko ken sik-a ta ipaiyaim nan nay chad-ama'y kangaakhan ken sak-en ya nan en-aliyak? Ay ke man somya nan nay inangnem ken sak-en? \v 10 Ngag nan nangagkhalaam ay nangangnen sina?” \p \v 11 Ket kanan Abraham, “Tay man kanak en mo maid paat takho isna is mangiyegyat ken Apo Dios. Ya kanak en ta ket lang wad-ay pomatey ta alaencha's asawak. \v 12 Ngem tet-ewa man ay sin-akhi kami tay esang nan amami ngem teken nan in-ami, ya nen-asawa kami. \v 13 Adi kad issan nangiyadchawiyan Apo Dios ken sak-en isnan pangafong ama ay omey isnan teken ay ili, kinwanik ken asawak, ‘Siya na nan angnem ay mangipaila ay tet-ewa ka ken sak-en: Ibfakham ay sin-akhi ta isnan olay entona ay omayanta.’ ” \p \v 14 Siya chi't inagtan Abimelec si Abraham isnan cheycha'y karnilo, faka, ya faa, ya insoblina si Sara. \v 15 Kinwanina akhes ken Abraham, “Ilaem, lotak am-in chana. Piliyem nan olay entona ay laychem ay entey-an.” \v 16 Sa na't akhes kanan ken Sara, “Nay agtak nan akhim is sinlifo ay pidaso ay nabfalor ay siping\f + \fr 20:16 \ft Nan ayen nan kali ay Beerseba isnan kalin si Hebreo et, \+bd fofon si pito\+bd*, paymo, \+bd fofon si sapata\+bd*.\f* ay mangipaila isnan olay sino ay wad-ay ken chakayo ay maid makwaniyam. Et ammowen am-in nan takho ay mid ngaag si inangnem.” \p \v 17-18 Idwani khapo tay siya chi ay inalan Abimelec si Sara, ya ket am-in ay fabfafai isnan afongna et ad-i makaanak tay egay inpalofos Dios Apo. Adi kad inlowalowan Abraham si Abimelec et khinmawis cha. Inpagkhawis Apo Dios siya, si asawana ya nan cheycha'y fabfafai ay faana ta makaanak cha. \c 21 \s1 Nan Naiyanakan Isaac \p \v 1 Sa et inpagkhawis Dios Apo si Sara ay maiyafoloy isnan inkalina. \v 2 Naliton et chadlo siya et inmanak is lalaki, olay mo chadlos nalakay si asawana ay Abraham. Naiyanak nan ong-onga isnan siya chadlos ay timpo ay initchon Apo Dios ay kaiyanakana, \v 3 ya Isaac nan inpangachan Abraham ken siya. \v 4 Osto ay walo et ay akhew nan ong-onga, sinegyatan Abraham ta maangnen nan infilin Apo Dios ken siya. \v 5 Entawen is sinkhasot si Abraham issan naiyanakan Isaac. \v 6 Kinwanin Sara, “Inmagtan si Apo Dios is khotokna's en-angowak. At akhes makiang-ango ken sak-en nan am-in ay mannge isna.” \v 7 Kinwanina akhes, “Ay ke way nakakwani ken Abraham issan chey ay at enpasoso si Sara? Ngem nay met khechangna'y nakaiyanak ak is anakna isnan nalakayana.” \v 8 Naengngan nan ong-onga, ya isnan akhew ay napsowana nenpapiyasta si Abraham. \s1 Nan Naipakaanan cha Agar ken Ismael \p \v 9 Isnan namingsan, si Ismael ay anak cha Abraham ken Agar ay iyEgipto et cha na ang-angowen si Isaac ay anak Sara. \v 10 Isnan nangil-an Sara ken chaicha kanana't ken Abraham, “Pakaanem et nan nay faa ya nan anakna. Ad-ik laychen ay makitawid nan anak si faa isnan tawichen koma Isaac ay anakko.” \v 11 Siya et na nan nen-akhalan nan nemnem Abraham, tay anakna met akhes si Ismael. \p \v 12 Nay met achi kinwanin Apo Dios ken Abraham, “Ad-i ka madchanakhan isnan ong-onga ya nan faam ay si Agar. Angnem am-in nan ifaag Sara, tay at si Isaac nan malpowan nan wanen-edmo ay inkalik. \v 13 At akhes pagkhanakek nan anak si faa ya enfalin cha'y chakchake akhes ay ili, tay anakmo akhes siya.” \p \v 14 Osto pay ay nawiit, ya ket inpaawit Abraham ken Agar nan senget ya nan lalat ay napno is chanom. Sa na't inchowa nan ong-onga ya inpaligwatna chaicha ay sin-ina ay komaan. Kinmaan cha't ya nenliklikhed cha isnan ponchag id Beerseba. \v 15 Isnan naangkhayan nan chanom, ya ke na't ay tinaynan nan anakna is kapoon nan chapong, \v 16 sa et en tinmokcho is away sinkhasot ay mitro nan kaadchawina tay kananan, “Aye pay na! Ya ke ak ad-i makaikatpe ay mangiila isnan mateyan nan anakko.” Ya cha enngegngeg. \p \v 17 Idwani, chinngen Apo Dios nan akhan nan ong-onga, ya ket nenfokhaw id chaya nan anghelna ay mangwani ken Agar, “Ngag man nan chadlos kakorkolan nan semekmo Agar? Ad-i ka omegyat tay chinngen Apo Dios nan anakmo'y en-ag-akha. \v 18 Iligwatmo ta en ka akwaen nan ong-onga ta liwliw-em. Tay at khab-ek nan wanen-edna is chakchakowag ay ili.” \p \v 19 Sa et inpailan Apo Dios ken siya nan fofon ya en na pinno nan lalat is chanom et inpainomna nan anakna. \v 20 Tinatakchon Apo Dios nan ong-onga isnan cha na mengnganan. Ya isnan ponchag id Paran nan en na nentetey-an et nenfalin ay pomapantolay. \v 21 Inpaasawan inana siya isnan iyEgipto. \s1 Nan Tolakhan cha Abraham ken Abimelec \p \v 22 Idwani isnan chey ay timpo inmey cha Abimelec ya si Ficol ay kapitan nan sorchachona ken Abraham ay nangwanin, “Wad-ay si Apo Dios ken sik-a isnan am-in ay cham ang-angnen. \v 23 Isapatam et isnan sakhangna ay ad-im fab-aliyan sak-en, paymo nan an-akko ya nan wanen-edko. Inpailak yangkhay nan kinatet-ewak ken sik-a, et idwani kedchawek ta ipailam akhes nan kinatet-ewam ken sak-en ya nan nay ay ili ay entetey-am.” \p \v 24 Tinan-oyan Abraham ay mangwanin, “Wen, isapatak.” \p \v 25 Nay met achi inlilina ken Abimelec nan mipoon isnan chey fofon ay inokat nan cheycha'y faan Abimelec. \v 26 Kinwanin Abimelec, “Ad-ik ammo nan nangangnen sina. Eg-aymo met infab-aag na ya idwani yangkhay nan nangammowak.” \v 27 Sa et inchowan Abraham nan tapin nan karnilo ya fakana ken Abimelec et khinaebcha nan pechen. \v 28 Tinlad akhes Abraham nan pito ay fai ay innanak si karnilona. \p \v 29 Sa et kanan Abimelec, “Em man telachen chachi ay?” \p \v 30 Ya ket kinwanin Abraham, “Ichawchawko chachi ken sik-a. Alaem ay mangipatet-ewa ay figfikhem ay sak-en nan nangaob isnan nay ay fofon.” \v 31 Adi kad nangadnan et nan chey ay fofon is Beerseba\f + \fr 21:31 \ft Nan teken ay ngachan nan Hebron et Kiriat Arba.\f* tay ischi nan nensapataan nan chwa ay cheycha. \p \v 32 Kakwasan nan nentolakhancha id Beerseba, naligwat cha Abimelec ken Ficol ya nensakhong cha isnan kawadcha ay sakop nan Filistia. \v 33 Et siya chi ay nen-imola si Abraham is kaew ay salamakhi ischi id Beerseba, sa et nenchayaw ken Dios Apo ay Eng-engkhana ay Dios. \v 34 Et inmannong ay inmili si Abraham ischi id Filistia. \c 22 \s1 Nan Nangichoowan Abraham ken Isaac \p \v 1 Awni pay ya tinpeng Apo Dios si Abraham. “Abraham!” kinwanina. \p “Wen, naay ak,” insongfat Abraham. \p \v 2 “Alaem si Isaac ay kedkecheng ay anakmo, ay chadlos mo laylaychen ta omey kayo id Moria. Ischi isnan filig ay itchok, poowam siya ay mangichaton ken sak-en,” kinwanin Apo Dios. \p \v 3 Adi kad isnan kawiitana, chinmomet si Abraham is kaew ay at ipoona isnan anakna ay ichatona, sa na't inpaawit isnan dangki. Intakina si Isaac ya nan chwa'y faana, sa cha't nenligwat ay omey isnan chey filig ay kinwanin Apo Dios ken siya. \v 4 Isnan mikatlo'y akhew isnan sisya'y kawad cha isnan adchawi, sinakhang et Abraham nan chey omayancha ay filig. \v 5 Sa na't kanan sinan cheycha'y faana, “Som-ed kayo ya nan dangki isna, ta omey kami ay sin-ama ischi ay enchayaw sa kami't tomoli.” \p \v 6 Inpasakfat Abraham ken Isaac nan kaew ay at ipoona, sa na't inawit nan khipan ya nan khomakhangat ay oling. Isnan nenfobfowekhancha, kinwanin Isaac, “Ama.” \p Sinfat Abraham ay nangwanin, “Wen, anakko.” \p \v 7 Sa et kanan Isaac, “Ya ke wad-ay nan apey ya kaew, ya ento kay nan mapoowan ay innanak si karnilo mo?” \p \v 8 Kinwanin et Abraham, “At kikhad si Apo Dios isnan maichoo.” Sa cha't nanad-alan kayet. \p \v 9 Isnan inomchanancha isnan inpitchon Apo Dios, tinmoping si Abraham si altar sa na't innongnong nan kaew isnan kaosona. Ala na't ya taked isnan anakna sa na't inyoson isnan cheycha'y innongnongna ay kaew is kaaltar. \v 10 Sa na't ala ya kaw-ed isnan khipan ay mamatey isnan anakna. \v 11 Nay met achi ya ket nenfokhaw id chaya nan anghel Dios Apo ay mangwani ken siya, “Abraham, Abraham!” \p “Wen, naay ak sina,” insongfatna. \p \v 12 Kinwanin nan anghel, “Ad-im sokhaten nan anakmo paymo angnen nan ngag sisa ken siya. Idwanin, ammok ay pawadwad-em si Apo Dios tay olay nan kedkecheng ay anakmo et eg-aymo inyad-i ken siya.” \p \v 13 Osto'y nensakhong si Abraham ke na't inila nan laki ay karnilo ay naisakhod nan sakkhodna is kachapong. Inmey et inalana ya siya et chi nan pinoowana engkhana ay chinmapo ay mangichoo ken Apo Dios ya faken et san anakna. \v 14 Osto ay siya chi, nginadnan et Abraham nan chey ay filig is, \bd Si Dios Apo nan enpawad-ay\bd*. Engkhana idwani sisya'y cha kayet kanan nan takho en, “Isnan filig Dios Apo siya nan enpawad-ay.” \p \v 15 Kasin nenkali id chaya nan anghel Dios Apo. \v 16 Kinwanina, “Siya na nan kanan Dios Apo: Isapatak isnan ngachanko kannay ay at bindisyonak ay bindisyonan sik-a mo ke tay isnan nay ay inangnem ay eg-ay nangiyad-i isnan es-esang ay anakmo ken sak-en. \v 17 Ikkalik ay agtak sik-a is angsaangsan ay wanen-edmo ay kag nan kaangsan nan tokwifi id chaya paymo nan ofod is kailit nan fayfay. At afaken nan wanen-edmo nan kafosocha. \v 18 Ya am-in ay kailiili isnan olay entona, et komchaw cha ken sak-en is khomawisancha ay kag nan angnek ay menbindisyon isnan wanen-edmo, tay inangnem nan filinko.” \p \v 19 Osto'y siya chi sinmakhong cha Abraham isnan kawad nan faana, et nafobweg cha am-in ay inmey id Beerseba ay nentey-ancha. \s1 Nan Wanen-ed Nahor \p \v 20 Nawnawnin ya ket ay chinngen Abraham ay walo cha nan an-ak Milca ken asawana ay si Nahor ay akhina. \v 21 Si Uz nan yon-a, misned nan lallalaki ay cha Buz, Kemuel ay aman Aram, \v 22 Kesed, Hazo, Pildas, Jidlaf ya si Betuel. \v 23 (Si Betuel nan aman Rebecca.) Siya chana nan walo ay lallalaki ay inyanak Milca ken Nahor ay akhin Abraham. \v 24 Si akhes Reuma ay fafain Nahor et inyanakna cha Teba, Gaham, Taaz ya si Maaca. \c 23 \s1 Nan Nateyan Sara \p \v 1 Natakhotakho si Sara et nentawen siya is sinkhasot ya chowan poo ya pito. \v 2 Natey id Hebron\f + \fr 23:2 \ft Nan osto ay kinwanin Efron et epat khasot ay pidaso ay siping ay silver. Nan falor nan esang ay pidaso et silcho isnan sinpoo ay akhew.\f* isnan ili ay Canaan, et inachokhan cha Abraham. \v 3 Awni pay ya ket naligwat ay en nanot-oya isnan cheycha'y Heteo ay omili ischi. Kinwanina, \v 4 “Kakakyong, mangmangili ak yangkhay isna ay makitetee ken chakayo. Pangngaasiyo achi ta omilako kayo is akit ay lotayo ta way mangipay-ak ken asawak.” \p \v 5 Kanan et nan cheycha'y Heteo, \v 6 “Chengngem ona nan laychenmi ay kanan ken sik-a. Figfikhenmi ay sik-a et matangad ka ay pangolo isnan ilimi. Malaychan nan olay sino ken chakami ay mangichowa ken sik-a is kakaofan ay mangikaofam ken asawam. Aye, ippeymo siya isnan kakhawisan ay kakaofanmi!” \p \v 7 Nentakcheg si Abraham ya nenyongyong isnan sakhangcha, \v 8 ya kinwanina, “Mo ipalofosyo ay ikaobko isna si asawak et pangngaasiyo ta chengngenyo nan kanak. Kedchawenyo koma ken Efron ay anak Zohar, \v 9 ta ilakona ken sak-en nan liyang id Macpela ay wad-ay is kailit nan lotana. Fayachak nan osto ay falorna ken siya isnan sakhangyo am-in, ta wad-ay akhes enkwak ay sak en-ikak-aofan.” \p \v 10 Idwani, wad-ay kannay ischi si Efron ay makitotokcho isnan chey ib-ana ay Heteo isnan kaam-amongancha ay pantew nan ili. Ke na't kanan isnan sakhangcha am-in, \v 11 “Siya na nan kanak ken sik-a, apo. Ichowak ay libli ken sik-a am-in nan chey ay oma mitapi nan liyang ay wad-ay ischi ta way mangikaofam ken asawam. Siya na nan kanak isnan kakawad nan naycha'y kakailiyak: Iseg-angko chi ken sik-a.” \p \v 12 Nay met achi nenfalintomeng si Abraham isnan sakhang nan omili. \v 13 Sa na't kanan ken Efron isnan mamanngelancha am-in, “Pangngaasim ta chengngem sak-en. Lakwak am-in nan lota. Chawatem koma nan fayadna ta sak et ikaob ischi si asawak.” \p \v 14 Sa et kanan Efron, \v 15 “Chengngem apo. Ay kem mang-ey fayachan nan lota ay epat khasot ay pidaso yangkhay nan falorna?\f + \fr 23:15 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Esau isnan kalin si Hebreo et, \+bd chotchotan\+bd*.\f* Ikaobmo et yangkhay sid-i si asawam.” \v 16 Tinan-oyan Abraham nan epat khasot ay pidaso ay nabfalor ay siping ay infaag Efron isnan mamanngelancha am-in et siya chi nan tinimfang Abraham ay maiyafoloy isnan os-osalen nan cheycha'y en-ilaklako. \p \v 17 Siya na nan inangnen Abraham ay nangala isnan lotan Efron id Macpela isnan apet falaan si akhew id Mamre. Maitapi ischi nan oma, nan liyang, ya nan am-in ay kaew ay wad-ay ischi. \v 18 Et finigfig am-in nan Heteo ay wad-ay ischi ay kwan et Abraham nan chey ay lota. \v 19 Adi kad inkaob et Abraham si asawana isnan chey liyang id Canaan. \v 20 Et siya chi nenfalin et ay kwan Abraham ay en-ikak-aofana nan oma ya liyang ay sikhod ay kwan si Heteo. \c 24 \s1 Nan Asaw-en Isaac \p \v 1 Chadlos nalakalakay et si Abraham ya binindisyonan am-in Dios Apo nan cha na inang-angnen. \v 2 Idwani kinwanina isnan kaam-amaan ay faana, ay nenfiyang isnan am-in ay kwana, “Ippeymo nan limam isnan enfet-akan nan chwa'y opok ta ensapata ka. \v 3 Ipasapatak sik-a ken Dios Apo, ay Dios isnan lota ya chaya ta ad-i ka omal-ala isnan fafai isna id Canaan is asaw-en nan anakko. \v 4 Omey ka magtek isnan ili ay nalpowak, ta pomili ka isnan cheycha'y papangafongko is asaw-en Isaac ay anakko.” \p \v 5 “Mo pay ad-i laychen nan fafai ay makisaa ken sak-en isna?” kinwanin nan faa. “Sak ngen ifoweg nan anakmo ay omey ischi?” \p \v 6 “Ad-i! Ilaem ta ad-im ifob-oweg nan anakko ischi,” insongfat Abraham. \v 7 “Tay nan Dios Apo, ay Dios id chaya et infalana sak-en isnan afong ama ya isnan ili ay nalpowanmi ay sinpapangafong, sa na't insapata ay ichowana ken sak-en ya isnan wanen-edko nan nay ay ili. At mamangpango nan anghelna ischi ta makaala ka is asawan nan anakko. \v 8 Mo en-ad-i nan fafai ay makiali ken sik-a, at mawayaan ka isnan nay ay sapata. Nay met achi, olay ngag nan om-omat, ad-im iyey nan anakko ischi.” \v 9 Et siya chi ay inpey san faa nan limana isnan enfet-akan nan chwa'y opon Abraham ay apona, ya insapatana ay angnena nan naifilin ken siya. \p \v 10 Sa et insakhanan nan chey ay faa nan sinpoo ay kamelio ya nan angsan ay ilan si kakhawisan ay ilayad Abraham ay apona, et nenligwat ay omey isnan ili ay nentetey-an Nahor id Mesopotamia. \v 11 Osto ay inomchan cha ischi, inpafalintomengna nan cheycha'y kamelio is kawad-an nan fofon isnan ilit nan ili. Nisakhilip et nan akhew ya timpon si manakchowan nan fabfafai. \v 12 Sa et nenlowalo, “Dios Apo, ay Dios nan apok ay si Abraham, omagtan ka is somyaan nan inalik idwani, ya ipailam nan kinagkhawismo isnan apok ay si Abraham. \v 13 Chey, naay ak et isnan fofon ay manaksakchowan si mamamagkit isnan nay ay ili. \v 14 Idwani, fomachang ka ta mo sak kanan isnan esang ken chaicha, ‘Pangngaasim ta eppasem nan fangam ta ominom ak,’ ya sa na't kanan, ‘Wen, ominom ka, ta sak et akhes somakcho si inomen nan kameliom,’ et siya chi nan mangammowak ay siya nan pinilim ay en-asawan nan faam ay si Isaac. Ya siya akhes nan mangammowak ay inpailam nan kinagkhawismo ken Abraham ay apok.” \p \v 15 Sisya'y cha kayet enlowalo, ya ket inomchan si Rebecca ay manasakfat isnan fangana. Siya nan anak Betuel ay anak cha Milca ken Nahor ay akhin Abraham. \v 16 Nan nay ay magmagkit et chadlos ay khawis nan ilana ay fafai ya sisya'y egay kakapkappos. Pinmanad is kafofon ay namno isnan fangana sa et kasin linmamag. \v 17 Alan et san faa ya kamakam ay nanab-at ken siya sa na't kanan, “Ay ad-i ngen mabfalin ta ominom ak isnan sana ay sinakchom?” \p \v 18 “Mabfalin apo,” kinwanin Rebecca. Chag-as na't ya epas isnan fangana ay nangipainom ken siya. \v 19 Kakwasan nan inminoman san faa kinwanin et nan magmagkit, “Painomek akhes nan kameliom engkhana'y makainoman cha.” \p \v 20 Ala na't ya koyag isnan chanom is kaomin-inoman si enkik-iwi sa na't kasin pinay-an. Siya chi nan inangnena engkhana'y inpainomna am-in nan cheycha'y kameliona. \v 21 Khinmigkhinek san faa ay mamob-oya ken Rebecca ta ilaena mo tet-ewa'y agtan Dios Apo is somyaan nan naibfaalana. \p \v 22 Osto ay inpainom Rebecca nan cheycha'y kamelio, ya ket inpafalan san faa nan nangina ay singsing ay fallitok, sa na't inpey is kaeleng nan magmagkit. Inpeyna akhes nan chwa ay chadchake ay fallitok ay khaching isnan chwa'y limana. \p \v 23 Sa na't kanan, “Ibfakham man mo sino nan amam? Ay wad-ay ngen mabfalin ay omyananmi is afongyo?” \p \v 24 “Si Betuel nan amak ay anak nan cha ikit ay Milca ken Nahor,” kinwanin nan fafai. \v 25 “Angsan nan chakhami ya nan tapina ay kanen si kamelio is afongmi ya wad-ay akhes nan omyananyo.” \p \v 26 Nenyongyong et san faa ay nenchayaw ken Dios Apo. \v 27 Kinwanina, “Machad-ayaw nan Dios Apo ay Dios Abraham ay apok, tay ipailana'y ipaila nan kinagkhawis ya kinamatalekna isnan apok. Inmipango isnan afong nan aag-in nan apok.” \p \v 28 Nentatagtag et san magmagkit ay sinmaa is kawad cha inana, et inokhodna am-in nan inmat. \v 29-30 Wad-ay ischi nan lalaki ay akhin Rebecca ay enngachan si Laban. Osto ay inilana nan singsing is kaeleng Rebecca, ya nan khaching is kalimana, ya sa na't chinnge nan infaagna ay kinwanin nan faa ken siya, ala na't ya tagtag is kafofon ay kawad-an san faan Abraham. Osto ay inomchan ischi, ya ket ay inilana san faa ay tinmatakcheg isnan sag-en nan kamelio is kafofon. \v 31 Sa na't kanan, “Apo ay binindisyonan Dios Apo, ali ka ta somaa ta. Ay ke ka aped entetee isna? Wad-ay nan naisakhana ay omyananyo is afongmi, ya wad-ay akhes nan entey-an nan kameliom.” \p \v 32 Sa et insaan Laban siya, sa na't eppasen nan awit nan cheycha'y kamelio ya inagtana is chakhami ya nan tapina'y kanen si kamelio. Inagtana akhes nan faan Abraham ya nan cheycha'y iib-ana is chanom ay iyowascha isnan sikicha. \v 33 Isnan nakhaowan nan kanencha, kinwanin san faa, “Ibfakhak ona nan khakhalak esa ak pay mangan.” \p “Ibfakham et achi,” kinwanin Laban. \p \v 34 “Sak-en nan faan Abraham,” kinwanina. \v 35 “Chachama nan namindisyonan Dios Apo isnan apok. Inpafaknangna. Inagtana siya is angsan ay karnilo, karching, faka, siping, fallitok, lallalaki ya fabfafai ay faa, kamelio ya dangki. \v 36 Nalakay et si Sara ay asawan nan apok isnan nangikimenana isnan anakcha ay lalaki. Et siya nan naigwaan nan am-in ay kwan nan apok. \v 37 Inpasapatan nan apok sak-en ta angnek nan infilina ay nangwanin, ‘Ad-i ka omal-ala is fafai isna id Canaan is asaw-en nan anakko. \v 38 Omey ka magtek isnan cheycha'y papangafong ama ta ischi nan omal-am.’ \v 39 Sak et pinoot isnan apok mo ngag nan angnek mo en-ad-i nan fafai ay makisaa, \v 40 ya kinwanina, ‘Si Dios Apo ay omichad-alan et sa na ifaa nan anghelna ay mangifoweg ken sik-a ta somya nan omayam. Ya at makaala ka is asawan nan anakko isnan cheycha'y papangafong ama. \v 41 Et sa ka yangkhay mawayaan isnan insapatam mo ad-iyencha sik-a isnan omayam isnan papangafongko. Ya et maid maipabfasolam.’ \p \v 42 “Issan inomchanak is kafofon id kawni, nenseg-ang ak ken Apo Dios ta mo ke fomachang. Kinwanik, ‘Dios Apo ay Dios nan apok ay si Abraham, mo sa ya omagtan ka is somyaan nan khakhalak ay nenfaatan idwani. \v 43 Chey, naay ak isnan nay fofon. Mo sak kanan isnan magmagkit ay omali ay manakcho en, “Pangngaasim ta omagtan ka is akit si inomek isnan sana'y sinakchom,” \v 44 ya sa na't kanan, “Wen, ominom ka, ta sak et somakcho akhes si inomen nan kameliom,” et asop ya siya chi nan mangammowak ay siya nan pinilim ay en-asawan nan anak nan apok.’ \v 45 Sisya'y cha ak enlowalo isnan semekko, ya ket inomchan si Rebecca ay manasakfat isnan fanga ay isakchowana. Pinmanad is kafofon, nanakcho ya linmamag, ya sak et kinomchaw is inomek. \v 46 Chag-as na't ya epas isnan fangana sa na't kanan, ‘Mabfalin apo. Ominom ka ya sak et akhes painomen nan sanacha'y kameliom.’ Siya chi et inminom ak sa na't akhes inpainom nan cheycha'y kameliok. \v 47 Sinalodsodko mo sino nan amana et kinwaninan si Betuel ay anak cha Nahor ken Milca. Sak et inpey nan singsing is kaelengna, ya nan chwa'y khaching isnan chwa'y limana. \v 48 Sak et nenyongyong ay nenchayaw ken Dios Apo, ay Dios Abraham ay nenfaa ken sak-en. Chinayawko siya ay nangipango ken sak-en isnan afong nan aag-in nan apok ay nangchanak isnan magmagkit ay asaw-en nan anak nan apok. \v 49 Idwani, laychek akhes ay chengngen ken chakayo, mo ipailayo nan kinagkhawis ya kinamatalekyo isnan apok paymo ad-i. Ibfakhayo ta ammok nan angnek.” \p \v 50 Sinmongfat cha Laban ken Betuel ay nangwanin, “Idwani, tay si Dios Apo nan nangitcho isnan nay ay maangnen, maid kasin mi kanan. \v 51 Naay si Rebecca. Ayakham et ta itakinmo ta siya's en-asawan nan anak nan apom ta maangnen nan initchon Dios Apo.” \v 52 Isnan nanngelan nan faan Abraham isna, nenfalintomeng ay nenyongyong ay nenchayaw ken Dios Apo. \v 53 Sa na't inpafala nan lopot, ya akon ay nakhaeb isnan fallitok ya nabfalor ay siping et inchowana ken Rebecca. Sa na't inchowa akhes nan nenkangina ay ilayadna isnan etad Rebecca ay lalaki ya nan inana. \p \v 54 Nangan ya inminom nan faan Abraham ya nan cheycha'y fowegna sa cha't inomyan ischi. Osto ay fomangon isnan wiit, ke na't kedchawen ay mangwanin, “Somaa kami't achi ay omey isnan apok.” \p \v 55 Ngem ya ket ay inpakod nan sin-ina chaicha ay mangwanin, “Entee kayo kayet isna is esa'y chomingkho paymo sinpoo ay akhew, esa kayo't chadlo omey.” \p \v 56 Ngem kinwanin nan faa, “Ad-i kayo koma omipakod tay nay inmagtan si Dios Apo is somyaan nan inmaliyak isna. Siya mo tomoli kami et isnan apok.” \p \v 57 “Tot-oyyen tako't yangkhay nan magmagkit mo ngag nan kanana,” insongfatcha. \v 58 Siya chi et inayakhan cha siya, sa cha't kanan, “Ay laychem ay maitakin kannay ken tona?” \p “Wen, maitakin ak,” kinwanina. \p \v 59 Adi kad inpalofoscha't si Rebecca ya nan in-ina ay faa ay sikhod ay nangab-afa ken siya ta maitakin cha isnan chey faan Abraham ya nan takhona. \v 60 Sa et binindisyonan cha Laban si Rebecca ay nangwanin, \pi1 “Asop ya sik-a ay kafabfaiyak et makhanakhanak ka \pi1 ta enfalin ka ay inan si kalifolifo. \pi1 Asop ya nan wanen-edmo et afakencha \pi1 ya kowaencha nan ilin nan kafosocha!” \m \v 61 Sa et nenligwat cha Rebecca ya nan fabfafai ay faana, sa cha't nenlokhan isnan kamelio ay omon-onod isnan faan Abraham ay somaa. \p \v 62 Idwani si akhes Isaac et nen-aton ya en nentee isnan malalango ay ponchag isnan apet nan Canaan isnan fofon ay makwanin, “Fofon si Enfibfiyag ay Omiila.” \v 63 Isnan nakhosfetana et finmala is kaponchag ay en nanad-alan, ke na't inila nan cheycha'y kamelio ay omal-ali. \v 64 Osto ay nenmonaang si Rebecca inilana't si Isaac ya nen-epas is kakamelio. \v 65 Sa na't salodsochen isnan faan Abraham ay mangwanin, “Sino man nan nay omal-ali ay manab-at ken chatako?” \p “Siya chi nan apok,” kinwanina. Osto'y siya chi ya ket alan et Rebecca ya ap-ap isnan kamesna isnan apongotna. \p \v 66 Idwani inokhod nan faa ken Isaac nan am-in ay inangnena. \v 67 Siya chi et inyey Isaac si Rebecca isnan sikhod ay torcha ay afong ay nentey-an inana, et inasawana. Chadlos nan layad Isaac ken Rebecca et naliwliwa olay mo natey si inana. \c 25 \s1 Nan Tap-ina ay Wanen-ed Abraham \r (1 Cronicas 1:32-33) \p \v 1 Inmasawa kasin si Abraham is enngachan si Ketura. \v 2 Et inyanakna cha Zimran, Jocsan, Medan, Midian, Isbak ya si Sua. \v 3 Si Jocsan nan aman cha Seba ken Dedan. Si Dedan nan nalpowan nan cheycha'y makwanin Assurim, Letusim ya nan cheycha'y Leummim. \v 4 Nan lallalaki ay an-ak Midian et cha Efa, Efer, Hanoc, Abida ya si Eldaa. Nalpo am-in chana ken Ketura. \p \v 5 Am-in ay kwan Abraham, inpatawidna ken Isaac. \v 6 Ngem issan sisya'y matatakhowana, wad-ay akhes nan cha na inlayad isnan cheycha'y tap-ina ay an-akna ay lallalaki isnan kasina inasawa. Sa na't inpaeey chaicha is apet falaan si akhew ay en cha entey-an ta maiyadchawi cha ken Isaac. \s1 Nan Nateyan Abraham \p \v 7-8 Natakhotakho si Abraham engkhana'y nentawen is sinkhasot ya piton poo ya lima, sa et natey. Khawis nan eteyna tay nalakalakay. \v 9 Inkaob cha Isaac ken Ismael ay an-akna siya isnan liyang id Macpela isnan oma ay apet falaan si akhew id Mamre, ay sikhod ay kwan Efron ay anak Zohar ay Heteo. \v 10 Siya chi san oma ay linakwan Abraham ken siya. Ischi nan naikaofan cha Abraham ay sin-asawa. \v 11 Natey et si Abraham, ya si Isaac nentee isnan sag-en nan makwanin, “Fofon si Enfibfiyag ay Omiila.” Et binindisyonan Apo Dios siya. \s1 Nan Wanen-ed Ismael \r (1 Cronicas 1:28-31) \p \v 12 Idwani, siya chana nan wanen-ed Ismael ay anak Abraham ken Agar ay iyEgipto ay faan asawana'y Sara. \v 13 Siya chana nan lallalaki ay an-ak Ismael: Si Nebayot nan yon-a, misned si Kedar, sa et cha Adbeel, Mibsam, \v 14 Misma, Duma, Masa, \v 15 Hadad, Tema, Jetur, Nafis, ya si Kedema ay alilis. \v 16 Siya chana nan nalpowan nan sinpoo ya chwa ay pangapo, et nan kannay ngachancha nan naingachan isnan ili ay wad-ayancha ya nan enkakampowancha. \v 17 Natakhotakho si Ismael engkhana'y nentawen is sinkhasot ya tolon poo ya pito, sa et natey. \v 18 Inmili nan cheycha'y wanen-ed Ismael isnan lota ay nenfet-akan nan Havila ya nan Sur, is apet falaan si akhew id Egipto, isnan chalan ay enpaAsiria. Sinmiyan cha isnan inmiliyan nan tap-in nan wanen-ed Abraham. \s1 Nan Naiyanakan cha Esau ken Jacob \p \v 19 Naay nan kaokhochan Isaac ay anak Abraham. \v 20 Entawen si Isaac is epat poo isnan nangasaw-ana ken Rebecca ay akhin Laban ya anak Betuel (ay Arameo ay iMesopotamia). \v 21 Tay ad-i omanak si Rebecca, nenseg-aseg-ang si Isaac ken Dios Apo maipoon ken siya. Sineg-angan Dios Apo si Isaac et naliton si Rebecca. \v 22 Apik nan inlitona, ya isnan naililitonancha kag cha cha en-onong is kapotona. Sa et kanan Rebecca, “En man chadlos maangnen na ken sak-en ay?” Sa et en nensalodsod ken Dios Apo. \p \v 23 Kinwanin et Dios Apo ken siya, \pi1 “Enchwa ay ili nan ilillitonmo. \pi1 Et sam ikimen nan chwa ay takho \pi1 ay at enkhinnola nan wanen-edcha. \pi1 At mafikfikas nan wanen-ed nan annochi. \pi1 Siya, nan yon-a et iyapowan nan annochina.” \p \v 24 Awni ya inomchan nan enkimenan Rebecca, ya ke na't inyanak nan apik ay lallalaki. \v 25 Enkilat nan yon-a ya nachotchotan nan am-in ay awakna. Isonga nangadnan si Esau.\f + \fr 25:25 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Jacob isnan kalin si Hebreo et, \+bd pagpakhachan\+bd*.\f* \v 26 Sa et fomala nan annochi ay mangeegnan isnan pagpakhachan nan yon-a, et nay nangadnan si Jacob.\f + \fr 25:26 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Edom isnan kalin si Hebreo et, \+bd enkilat\+bd*.\f* Entawen si Isaac is enem poo issan naiyanakan nan naycha'y apik. \s1 Nan Nangilakwan Esau isnan Kalentekhana ay Yon-a \p \v 27 Naengngan et nan sin-akhi. Nenfalin ay omaanop si Esau ya is kaponchag nan kad-in nentey-ana. Nay met achi si Jacob et nan kakhigkhinek ay fiyag nan laychena, ya is kakampocha nan kad-in enchonowana. \v 28 Laylaychen Isaac si Esau tay khankhanasena ay manifo isnan an-anopana. Ngem si Rebecca et si Jacob nan laylaychena. \p \v 29 Isnan namingsan, cha entanek si Jacob isnan kotilas. Ket ay sinmaa si Esau ay naowaowat ay namoknag. \v 30 Kinwanina et ken Jacob, “Chadlos ak naowaowat. Omagtan ka man isnan sana'y enkilat ay cham lay-aken.” (Siya na nan khotokna is nangadnan si Esau is Edom.\f + \fr 25:30 \ft Mabfalin akhes ay siya na nan laychena ay kanan: “Am-in ay kailiili isnan olay entona, et komchaw ken sak-en is khomawisancha ay kag nan angnek ay mamindisyon ken sik-a ya nan wanen-edmo.”\f*) \p \v 31 Ket ay kanan Jacob, “Agtak sik-a mo kem et isokat nan kalentekham ay yon-a ay anak.” \p \v 32 “Siya man et tay ke ak chadlos matmatey isnan owatko. Ngag kay nan silfin nan kalentekhak ay enyon-a?” kinwanin Esau. \p \v 33 Sa et kanan Jacob, “Isapatam achi ona ay ichowam ken sak-en nan kalentekham.” \p Siya chi't ya nensapata si Esau, et inchowana nan kalentekhana ay kinayon-a ken Jacob. \v 34 Inagtan et Jacob isnan tinapay ya nan linay-akna. Nangan ya inminom si Esau, sa et komaan. Eg-ayna finalor nan pateg nan kalentekhana ay yon-a ay anak. \c 26 \s1 Nan Inmiliyan Isaac id Gerar \p \v 1 Idwani wad-ay nan fitil ay inomchan id Canaan ya teken mo nan inomchan ay fitil issan matatakhowan Abraham. Adi kad inmey si Isaac id Gerar ken Abimelec ay alin nan Filisteo. \v 2 Siya sa tay apchas nenpaila si Dios Apo ken siya ay nangwanin, “Ad-i ka omey id Egipto, mod-i ket itot-oloymo ay entee isna'd Canaan isnan olay entona ay ifaagko ken sik-a. \v 3 Wen, entee ka isna, et wad-ay ak ay manatakcho ken sik-a ya bindisyonak sik-a. Et ichowak am-in chana ay ili ken sik-a ya isnan cheycha'y wanen-edmo. Angnek ay angnen nan insapatak ken amam ay Abraham. \v 4 Pagkhanagkhanakek nan wanen-edmo ta kag cha isnan kaangsan nan tokwifi id chaya, ya at ichowak ken chaicha am-in nan nay ay lota. Ya am-in ay takho isnan lofong et mabindisyonan cha maichalan ken sik-a.\f + \fr 26:4 \ft Nan ayen nan Seba isnan kalin si Hebreo et, \+bd sapata\+bd*, isonga nan ngachan nan fofon et, \+bd fofon si sapata\+bd*.\f* \v 5 Bindisyonak sik-a tay pinatin Abraham nan kinwanik ya inangnena am-in nan lenteg ya filinko.” \p \v 6 Adi kad nentee si Isaac id Gerar. \v 7 Idwani isnan nensalodsochan nan lallalaki ischi mipoon ken asawana, aped na kinwanin akhina si Rebecca, tay omegyat. Kanana en mo ibfakhana ay asawana siya, et mabfalin ay at pateyencha siya ta alaencha si Rebecca, tay khag-awis nan ilana ay fafai. \v 8 Isnan inmannongancha ischi ya ket osto ay cha entamtam-aw si Abimelec, inilana ay ya ke pet en-asilayad cha Isaac ken Rebecca. \v 9 Sa na't inpaayag si Isaac ay nangwanin, “Asawam pet siya ya! Em man kinwanin sin-akhi kayo ay?” \p Ke na't insongfat ay nangwanin, “Kanak man en ta ket lang ya mapatey ak mo ifaagko ay asawak siya.” \p \v 10 “Ngag kan na is inangnem ken chakami?” kinwanin Abimelec. “To! at achi koma malanoy nan aped mangiseypan nan esa'y takhok ken asawam mo san ya! Ya et sik-a nan khotok nan enfasolanmi!” \v 11 Siya chi ya ket finagfag-an Abimelec am-in nan takhona: “Olay sino issa nan mangis-isik ken chaton-a ay sin-asawa et maipapatey.” \p \v 12 Isnan kawad cha Isaac isnan chey ay ili, cha cha nensama, ya isnan chey ay tawen ad-acha nan inanina tay maminkhasot nan kaad-achana isnan chey inis-ekcha, tay binindisyonan Dios Apo. \v 13 Nentot-oloy nan sinomyaan nan fiyagna ya finmaknafaknang. \v 14 Tay angsaangsan nan karnilo, faka ya faana, inmapal et nan cheycha'y Filisteo ken siya. \v 15 Et khinab-onancha nan am-in ay fofon ay sikhod ay kinaofan nan cheycha'y faan amana ay Abraham issan natatakhowana. \p \v 16 Ya ket kinwanin Abimelec ken Isaac, “Komaan ka et isnan ilimi, tay nay nenfalin kayo ay mafikfikas mo chakami.” \v 17 Siya chi ya ket nen-aton cha Isaac isnan kadchalolog id Gerar, et ischi nan nentey-ancha. \v 18 s \p Kasin inpakaobna nan cheycha'y fofon ay nakaofan issan sisya'y matatakhowan Abraham, ngem issan nateyana awni ya ket khinab-onan kasin nan cheycha'y Filisteo. Et khechangna'y inpangachan Isaac nan inpangachan amana isnan cheycha'y fofon. \p \v 19 Kinmaob kasin nan cheycha'y faan Isaac is fofon isnan chalolog ay kawadcha, et wad-ay nan inchanancha ay chanom. \v 20 Ngem awni ya ket ay nakisoma nan cheycha'y enpaspastor ay iGerar isnan cheycha'y papaspastolen Isaac. Kinwanicha, “Nan nay ay chanom et chanommi na!” Tay siya chi, nginadnan et Isaac nan chey ay fofon is \bd Soma\bd*. \p \v 21 Kasin kinmaob nan cheycha'y takhon Isaac is teken ay fofon, nay met achi finmala kasin nan soma. Siya akhes chi nan nenngadnan Isaac ischi is \bd Khola\bd*. \v 22 Khinmeg-ed kasin cha Isaac ya kinmaob kasin is teken ay fofon. Maid chadlo finmala is sosma isnan nangaofancha ischi, nay et inpangachan Isaac chi is \bd Wayawaya\bd*. Kinwanina, “Nay et inagtan Dios Apo chatako is nawaya ay entey-an chadlo isnan nay ay lota. At enkhagkhawis tako isna.” \p \v 23 Awni ya ket nen-aton cha Isaac et inmey cha id Beerseba. \v 24 Isnan chey kannay ay lafi nenpaila si Dios Apo ken siya ay nangwanin, “Sak-en nan Dios amam ay Abraham. Ad-i ka omegyat, tay wad-ay ak ken sik-a. At bindisyonak sik-a ya at pagkhanagkhanakek nan wanen-edmo khapo isnan inkalik ken Abraham ay faak.” \v 25 Tinmoping si Isaac ischi si altar et nenchayaw ken Dios Apo. Khinmaeb is nenkampowancha, sa et kinmaob nan faana is fofon ischi. \s1 Nan Pechen cha Isaac ken Abimelec \p \v 26 Awni ya ket inmey si Abimelec ay nalpo id Gerar ay mangila ken Isaac. Kadwana si Ahuzzat ay manogtokhon ken siya ya si Ficol ay apon nan sorchachona. \v 27 Kinwanin et Isaac, “En kayo man inmali ay? Ya ngag man mo lomilikhet kayo ya inmipakaan kayo isnan iliyo?” \p \v 28 Sa cha't kanan, “Idwanin ammomi ay wad-ay si Dios Apo ken sik-a, ya kananmi ay khawis koma mo matotya tako ta khab-en tako nan pechen. Laychenmi ay ikkalim \v 29 ta sa ka ad-i omis-isik ay kag akhes isnan inangnenmi ay egay nangis-isik ken sik-a. Khinagkhawismi sik-a ya inpaligwatmi sik-a ay enkhagkhawis. Idwanin, chadlos maiila ay binindisyonan Dios Apo sik-a.” \v 30 Sa et inpiyastaan Isaac chaicha, et nangan ya inminom cha. \v 31 Isnan kawiitana waschin et nangisapata isnan inkalina. Kakwasana, inpaligwat Isaac chaicha et nasisyan cha ya wad-ay et ornoscha. \p \v 32 Isnan chey ay akhew, inomchan nan faan Isaac ay nangifaag mipoon isnan kinaofancha ay fofon. Kinwanicha, “Wad-ay nan inchananmi ay chanom.” \v 33 Idwani nginadnan Isaac nan chey fofon is \bd Seba\bd*. Siya na nan inangnen nan ili ay Beerseba\f + \fr 26:33 \ft Nan fayascha issan chey et nakhaeb isnan ofas.\f* ay nangadnan. \s1 Nan Mangmangili ay Asawan Esau \p \v 34 Isnan nentawenan Esau is epat poo inasawana nan chwa'y mamagkit ay Heteo: si Judit ay anak Beeri ya si Basemat ay anak Elon. \v 35 Chaicha nan maikhapowan nan ensikhafan nan semek cha Isaac ken Rebecca ay katokhangancha. \c 27 \s1 Nan Mamindisyonan Isaac ken Jacob \p \v 1 Nalakalakay et si Isaac ya ad-i makaila. Idwani inpaayagna si Esau ay yon-a isnan an-akna sa na't kanan, “Anak.” \p “Naay ak, ama,” insongfat Esau. \p \v 2 Kinwanin Isaac, “Ilaem, nalakay ak et ya ad-i kaammowan nan mateyak. \v 3 Alaem nan pantolaymo ta en ka manganop. \v 4 Sam et otowen isnan mam-is ay oto ay laylaychek, sam et khaowen ta kanek. Et mo nakakkanan ak sak et bindisyonan sik-a isnan sisya'y matatakhowak.” \p \v 5 Idwani wad-ay pet si Rebecca ay mamannge isnan cha kanan Isaac ken Esau. Ya isnan en nanganopan Esau, \v 6 kinwanin Rebecca ken Jacob, “Chinngek nan kinwanin amam isnan yon-am. Kinwanina, \v 7 ‘En ka manganop si otowem is mam-is ay sibfak. Et mo makakanan ak sak et bindisyonan sik-a isnan sakhang Dios Apo isnan sisya'y matatakhowak.’ \v 8 Idwanin, anakko, chengngem nan kanak ya angnem nan ifaagko. \v 9 En ka isnan kawad nan cheycha'y karching ta piliyem nan chwa'y alaalarmes ay innanak ta otowek isnan mam-is ay oto ay laylaychen amam, \v 10 sam et iyey ta sibfana ta sa na't bindisyonan sik-a isnan sisya'y matatakhowana.” \p \v 11 Nay met achi kinwanin Jacob ken inana, “Ya ke nanginchochotchot si Esau ya! Ngem maid chotchot nan kopkopko. \v 12 Mo komappos si ama ya maammowana ay chak pet fab-aliyan siya, at faken et nan mabindisyonak is pad-anek, mod-i ket nan madchosaak.” \p \v 13 Sa et kanan inana, “Ngag ngotom ta sak-en nan somakhongan nan chosa, anakko. Angnem et yangkhay nan ifaagko. En ka't alaen nan cheycha'y innanak si karching.” \v 14 Et en inalan Jacob nan cheycha'y karching, sa na't inyey ken inana ay nangoto isnan mam-is ay oto ay laylaychen Isaac. \v 15 Sa et alaen Rebecca nan cheycha'y kakhawisan ay fachon Esau ay yon-a ay iniigtona ya inpafachona ken Jacob ay annochi. \v 16 Sa na't inpey nan kochil san karching isnan liman Jacob ya is kafakhangna ay maid chotchot. \v 17 Sa na't inchowa ken Jacob nan khinaona ay mam-is ay ischa ya nan tinapay ay inotona. \p \v 18 Sa et alan Jacob ya eey ken amana. Sa na't kanan, “Ama.” \p “Ay?” insongfat Isaac. “Sino ka anakko?” \p \v 19 “Sak-en si Esau. Nan yon-a isnan an-akmo,” insongfat Jacob. “Inangnek nan infilinmo. Fomangon ka et man, tay naay nan inotok ay inanopak. Mangan ka ta sa ka't bomindisyon.” \p \v 20 “Ya ke sin-ak-itan yangkhay nan en ka nanganopan ya ke ka't sa na'y sinmaa kannay anakko?” kinwanin Isaac. \p “Finmachang si Dios Apo ay Diosmo,” insongfat Jacob. \p \v 21 “Somag-en ka ed ta kapokapek sik-a. Sik-a ngen tet-ewa si Esau?” kinwanin Isaac. \v 22 Sinmag-en tet-ewa si Jacob ken amana, et kinapokap Isaac nan anakna ay nangwanin, “Kag kalin Jacob nan kalim, ngem ya ke liman pet Esau nan limam.” \v 23 Eg-ayna finigfig ay si Jacob chi tay nanginchochotchot nan limana ay kag ken Esau. Isnan nganngani bindisyonana si Jacob, \v 24 kasina't sinalodsod ay nangwanin, “Ay tet-ewa ngen ay si Esau ka?” \p “Wen, sak-en,” insongfat Jacob. \p \v 25 Kinwanin et Isaac, “Yaim et nan inotom ay inanopam, ta mangan ak sak et bindisyonan sik-a.” Sa et inyey Jacob et nangan, ya inchoona akhes nan fayas ya inminom. \v 26 Kinwanin amana, “Somag-en ka anakko ta fomisito ka.” \v 27 Isnan sinmag-enan Jacob ay namisito ken amana, sinongsong et Isaac nan akhob nan fachona ke na't ay bindisyonan ay nangwanin, \pi1 “Nan khag-awis ay sayongosong nan anakko \pi1 et kag isnan sayongosong nan ponchag \pi1 ay binindisyonan Dios Apo. \pi1 \v 28 Asop ya kad-in ebfen Apo Dios nan lotam isnan ormo \pi1 ay malpo id chaya ya igwana ken sik-a nan malweb ay lota! \pi1 Asop ya pafegkhasena nan isamam \pi1 ya ta lomifas nan fayasmo.\f + \fr 27:28 \ft Nan kadngelan nan ngachan Jacob isnan kalin si Hebreo et, \+bd fab-ali\+bd*.\f* \pi1 \v 29 Asop ya ichowana nan takho isnan kailiili \pi1 ay ensilfi ken sik-a. \pi1 Asop ya enfalintomeng cha am-in ay mangipaila \pi1 ay naiyornos cha ken sik-a. \pi1 Iyapowam nan iib-am. \pi1 Asop ya nan wanen-ed inam et enfalintomeng cha \pi1 ay mangipaila ay patpatiyencha sik-a. \pi1 Machosa koma nan cheycha'y mangamsiw ken sik-a, \pi1 ya mabindisyonan nan cheycha'y mamindisyon ken sik-a!” \s1 Nan Komchawan Esau is Bindisyon ken Amana \p \v 30 Kinmaan et si Jacob isnan kakwasan nan namindisyonan Isaac ken siya. Ket ay osto ay kakak-aan si Jacob ya sa na et si Esau ay kasas-aa ay nanganop. \v 31 Sa et akhes inmoto is mam-is ay oto sa na't ala ya eey ken amana ay nangwanin, “Fomangon ka et man, tay naay nan inotok ay inanopak. Mangan ka ta sa ka't bomindisyon.” \p \v 32 “Sino ka mampet?” sinalodsod Isaac. \p “Si Esau ak. Nan yon-a isnan an-akmo,” kinwanin Esau. \p \v 33 Ya ket ay chadlos enpap-ayegpeg si Isaac ay nangwanin, “Sino mampet nan nangiyali isnan inanopana ay apchas ko sinibfan, awni ya ke ka't wad-ay? Apchas ko et achi inchawchaw ken siya nan bindisyon, ya nay maangnen ay maangnen ken siya.” \p \v 34 Isnan nanngelan Esau isna, ke na't inpapangekhe ay nen-akha ya chadlos nenngegngeg ay nangwanin, “Bomindisyon ka achi akhes ama!” \p \v 35 “Inmali nan annochim ay sinmailo, et apchas na inala nan ento mo ichowak ken sik-a ay bindisyon,” kinwanin Isaac. \p \v 36 “Maikadwa et na is lomokwalokwana. Amfoyakas pet si Jacob\f + \fr 27:36 \ft Nan osto ay naisolat isnan Hebreo isna et, \fq “at kaanem nan sallongna isnan fakhangmo.”\f* nan ngachana. Inalana nan kalentekhak ay enyon-a. Ya chey, inalana kayet nan kabindisyonak. Maid ngen paat nakhayad is ichawchawmo ay bindisyon ken sak-en, ama?” \p \v 37 Sinmongfat si Isaac ay mangwanin, “Apchas ko't pay inpey siya ay mangiyapo ken sik-a, ya nenfalinek ay faana nan am-in ay iib-ana. Inchowak et ken siya nan lomwefan nan molana ya nan lomifasan nan fayasna. Maid et achi mabfalin ay ichawchawko ken sik-a, anakko!” \p \v 38 Intoloy Esau ay nenseg-aseg-ang ken amana ay nangwanin, “Ay ke es-esang ngen yangkhay nan mabfalin ay ichawchawmo ay bindisyon? Bindisyonam akhes sak-en achi ama!” kinwanina ay nangipapangekhe ay en-akha. \p \v 39 Kinwanin et Isaac ken siya, \pi1 “Chey, ilam. At adchawi nan entey-am isnan malweb ay lota. \pi1 Ya at maid ormo ay malpo'd chaya is mangfe isnan lotam. \pi1 \v 40 At nan fadyok nan ikatakhom \pi1 ya at enfaan nan annochim sik-a. \pi1 Nay met achi mo iyangam ay mangonong ken siya, \pi1 et mabfalin ay maikasiw ka isnan kamabfalina.”\f + \fr 27:40 \ft Mabfalin akhes ay siya na nan laychena ay kanan: “Am-in ay kailiili isnan olay entona, et komchaw cha ken sak-en is khomawisancha ay kag nan angnek ay menbindisyon ken sik-a ya nan wanen-edmo.”\f* \p \v 41 Liligten et Esau nan annochina tay isnan bindisyon ay inchowan amacha ken Jacob. Kinwanin Esau, “Ad-i fali tay nganngani et ay matey si ama. Et sak pateyen si Jacob.” \p \v 42 Nay met achi naifaag ken Rebecca nan semsemken Esau, ya inpaayagna si Jacob ay mangwanin, “Anak. Chey, liwliw-en Esau nan semekna ay mangwanin pateyena sik-a. \v 43 Idwani mampay anakko, angnem nan ifaagko. Enligwat ka ta lomayaw ka kannay ay omey id Haran is ken Laban ay etadko. \v 44 Kanatee ka ken siya engkhana ay mafaew nan songet nan yon-am. \v 45 At awni't khechangna'y malichongana nan inangnem ken siya. Et sak komwani is en mangayag ken sik-a. Ad-ik laychen ay mamaid kayo ay chwa ay an-akko isnan esa'y akhew.” \s1 Nan Nangipaligwatan Isaac ken Jacob ay Omey ken Laban \p \v 46 Sa et kinwanin Rebecca ken Isaac, “Ke ak chadlo maoma isnan mangmangili ay asaswan Esau. Mo mangasawa akhes si Jacob isnan esang isnan naycha'y fabfafai ay Heteo, ngag et nan fongaek ay matatakho?” \b \c 28 \p \v 1 Sa et inayakhan Isaac si Jacob sa na't binindisyonan ya infilina ken siya ay mangwanin, “Ad-im as-asaw-en nan iCanaan. \v 2 Enligwat ka et ta omey ka id Mesopotamia ken ikitmo ay Betuel ta siya's mangasaw-am isnan esa isnan cheycha'y an-ak alitaom ay Laban. \v 3 Asop ya si Apo Dios ay Makabfalin Am-in et bindisyonana sik-a ya pagkhanagkhanakena sik-a ta enfalin ka ay aman nan katakhotakho isnan angsan ay ili! \v 4 Asop ya bindisyonana sik-a ya nan wanen-edmo ay kag isnan namindisyonana ken Abraham, ta sam enkwa nan nay ay lota ay nentetey-am ya inchowan Apo Dios ken Abraham!” \v 5 Siya chi et inpaligwat Isaac si Jacob ay omey id Mesopotamia ken Laban ay anak Betuel ay Arameo ya akhin Rebecca ay inan cha Jacob ken Esau. \s1 Nan Kasin Inmasaw-an Esau \p \v 6 Idwani ket ay inammowan Esau nan namindisyonan Isaac ken Jacob ya nan nangipaligwatana ken siya ay omey id Mesopotamia ay en omanap sid-i is asawaena. Inammowana akhes ay issan namindisyonana ken Jacob, et infilina akhes kannay ta ad-i mangas-asawa isnan iCanaan. \v 7 Inammowana ay pinatin Jacob cha amana ken inana ya inmey id Mesopotamia. \v 8 Naawatan Esau ay ad-i pet laychen Isaac nan fabfafain si iCanaan, \v 9 et nay inmey ken Ismael ay anak Abraham, ya inmasawa is esang kayet ay si Mahalat, ay akhin Nebayot ay anak Ismael. \s1 Nan It-itaw Jacob id Betel \p \v 10 Tinaynan Jacob id Beerseba ya nenligwat ay omey id Haran. \v 11 Ya isnan nalonokhan nan akhew ket ay inomyan isnan inomchanana. Inmala is fato ischi ay nenponganana ya naseyep. \v 12 Nen-it-itaw si Jacob et inilana nan agchan ay enpatikid id chaya, ya ket wad-ay nan angheles ay cha manikid ya cha pomanad ischi. \v 13 Ya wad-ay akhes si Dios Apo ay manatakcho ken siya. Kinwanina, “Sak-en nan Apo ay Dios Abraham ya si Isaac. Nan nay ay lota ay maseseypam et ichowak ken sik-a ya isnan wanen-edmo. \v 14 At kag chapog isnan lota nan kaangsan nan cheycha'y wanen-edmo ya maiwalas cha isnan olay entona issa, ya at bindisyonak nan am-in ay ili maichalan ken sik-a ya nan wanen-edmo.\f + \fr 28:14 \ft Nan ayen nan ngachan ay Betel isnan kalin si Hebreo et, \+bd afong Apo Dios\+bd*.\f* \v 15 Sesemkem ay at wad-ay ak ken sik-a ya isas-alakak sik-a isnan am-in ay omayam. At isakhongko sik-a isnan nay ay lota. Ad-ik og-ogkhayen sik-a mod-i ket tatakchowek sik-a ay mangangnen isnan am-in ay inkalik ken sik-a.” \p \v 16 Ket ay nenlikna si Jacob sa na't kanan, “To! Wad-ay pet nan Dios Apo isna! Ke pet wad-ay siya isna ya ad-ik am-ammo!” \v 17 Inmegyat sa na't kanan, “Ya ke pet kakaegyat na's lota ay! Maid kasin teken ay nen-afong sina mod-i ket si Apo Dios ya siya na nan segpan ay omey id chaya!” \p \v 18 Sa et isnan nawiitana finmangon si Jacob. Inalana san fato ay pinonganana sa na't tinood ay panemsemkana. Sa na't finokfokan isnan lana ta ichoona ken Apo Dios. \v 19 Et nginadnana nan chey ay lota is Betel.\f + \fr 28:19 \ft Mabfalin akhes ay nan laychena ay kanan et tekteken nan ilan nan matana.\f* (Luz nan sikhod ay ngachan nan ili ay sag-en san inomyanana.) \v 20 Sa et insapatan Jacob ken Apo Dios ay nangwanin, “Mo wawawawad-ay ka ken sak-en ay omisas-alak isnan nay ay chak enfaatan, ya sa ka't pomakan ya fomacho, \v 21 ya pasakhongem sak-en ay enkhagkhawis isnan afong ama, et sik-a Dios Apo nan enDiosko. \v 22 Nan nay fato ay tinoodko ay panemsemkan et siya nan enchad-ayawan ay afongmo, ya at ichowak ken sik-a nan pagkapoon nan am-in ay cham ichowa ken sak-en.” \c 29 \s1 Nan Inomchanan Jacob isnan Afong Laban \p \v 1 Intoloy Jacob ay nenfaat et inmey isnan ili ay apet falaan si akhew. \v 2 Ya ket ay inilana nan fofon is kaponchag ay kawad nan tolo'y pangfon si karnilo ay inoomfon isnan lilwes nan fofon. Siya chi nan maipain-inoman nan karnilo, et wad-ay nan chakchakowag ay fato ay tangebna. \v 3 Et mo naamoamong cha't am-in nan cheycha'y karnilo ischi, omey cha nan enpaspastor ay mangolin isnan fato ta painomencha nan karnilocha, sa cha't kasin tangfan. \p \v 4 “Ento man nan iliyo ay kakakyong?” sinalodsod Jacob isnan cheycha'y enpaspastor. \p “iHaran kami,” insongfatcha. \p \v 5 “Ay ammoyo ngen si Laban ay anak Nahor?” kinwanina. \p “Wen, ammomi,” kanancha. \p \v 6 “Ay enkhagkhawis ngen?” \p “Wen enkhagkhawis,” kinwanicha. “Ilaem, naay nan magmagkitna ay si Raquel ay mangiyali isnan karnilocha.” \p \v 7 Kinwanin Jacob, “Ya ke masapa ay? Misoyaw ya! Aw-awni sa yo aponen nan karnilo. En yo man et ad-i painomen chaicha ta sa yo't en paanglochen kasin chaicha ay?” \p \v 8 Sa cha't kanan, “Ad-i achi mabfalin tay engkhana ona ay wad-ay am-in nan enpaspastor ya nan karnilocha isna, esa pay maolin nan tangeb nan fofon ya sa mi't painomen chaicha.” \p \v 9 Sisya'y cha kayet makitot-oya si Jacob ya ket wad-ay et si Raquel ay mangiyali isnan karnilocha ay ipaspastorna. \v 10 Osto ay inilan Jacob nan kafabfaiyana ay si Raquel ya nan karnilon alitaona ay Laban, ya ket inmey is kafofon ay nangolin isnan tangebna ya inpainomna nan cheycha'y karnilo. \v 11 Sa na't fisitowen si Raquel ya nen-akha isnan lagsakna. \v 12 Kinwanina, “Sak-en nan kaanakan amam, ya anak Rebecca.” \p Alan et Raquel ya tagtag ay en nangifaag ken amana. \v 13 Et issan nanngelan amana mipoon ken Jacob ay kaanakana, natanagtag ay en manab-at ken siya, sa na't ala ya kawe ya fisito ken siya, sa na't isaa. Isnan nangokhochan Jacob isnan am-in ay inmat, \v 14 kinwanin Laban, “Wen, tet-ewa, chadlos ta sinpangib-a. Awakko ya chalak sik-a.” Et nentee si Jacob ischi is esa'y fowan. \s1 Nan Nangnen Jacob ay Nangasawa isnan Anak Laban \p \v 15 Kinwanin Laban ken Jacob, “Ad-i khapo tay sin-ama ta ya aped ka enchonchono ken sak-en ay maid lagfom. Kaat pay nan laychem ay lagfom?” \v 16 Idwanin, wad-ay nan chwa ay magmagkit Laban: si Lea ay yon-a ya si Raquel ay annochi. \v 17 Khag-awis\f + \fr 29:17 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Ruben isnan kalin si Hebreo et, \+bd Ilaem nan anak ay lalaki\+bd*, paymo, \+bd Inilana nan makorkolak\+bd*.\f* nan matan Lea ngem khag-awis nan awak Raquel ya kalal-ayad. \p \v 18 Tay chachama nan layad Jacob ken Raquel, kinwanina, “Enchono ak is pito'y tawen ken sik-a mo ichowam si Raquel ay en-asawak.” \p \v 19 Sinmongfat si Laban ay nangwanin, “Khagkhag-awis mo sik-a's mangipaasaw-ak ken siya mo nan teken. Makitee ka't ken sak-en.” \v 20 Sa et nenchono si Jacob is pito ay tawen ta mangasaw-ana ken Raquel, et kag yangkhay akit ay akhew chi ken siya tay isnan chadlos ay layadna ken siya. \p \v 21 Awni ya ket ay kinwanin Jacob ken Laban, “Nay et nakwas nan pito'y tawen. Asaw-ek et achi nan anakmo!” \v 22 Adi kad nenpakasar et si Laban ya inayakhana am-in nan omili ischi. \v 23 Nay met achi isnan chey ay lafi, ento mo si Raquel ya ket ay si Lea nan inyey Laban ken Jacob. Et inchipan Jacob siya. \v 24 (Inchowan akhes Laban nan faana ay si Zilpa ken Lea ta enkafachangna.) \v 25 Eg-ay inam-ammowan Jacob ay ya ke pet si Lea nan inchipana engkhana'y nawiit. Ala na't ya eey ken Laban ay nangwanin, “Ngag man chi's inangnem ken sak-en? Nenchono ak ta asaw-ek si Raquel ya ke ka't ay linmoko?” \p \v 26 Kinwanin et Laban, “Wen, tay isnan ekhad isna, ad-i mabfalin ay mang-ona nan annochi ay paafongen nan ama esa pay nan yon-a. \v 27 Awni ta makwas ona nan nay ay chomingkho ay am-among sak et ichowa si Raquel, mo kasin ka enchono ken sak-en is pito kayet ay tawen.” \v 28 Tinan-oyan Jacob chi et isnan nakwasan san chomingkho ay am-among si kasar, inchowan Laban si Raquel ken Jacob ta en-asawana. \v 29 (Inchowan akhes Laban nan faana ay si Bilha ken Raquel ta enkafachangna.) \v 30 Adi kad idwanin, inseyep et akhes Jacob si Raquel, et wadwad-ay ay linaylayadna siya mo si Lea. Sa et nenchono kasin ken Laban is pito kayet ay tawen. \s1 Nan Anan-ak ay Winad-ay Jacob \p \v 31 Isnan nangil-an Dios Apo ay akit nan layad Jacob ken Lea, inpakhanakna siya. Ngem si Raquel maid paat anakna. \v 32 Naliton si Lea et inmanak is lalaki. Ke na't kanan, “Inilan Dios Apo nan likhatko, et idwanin at lomaylayad chadlo si asawak.” Siya na nan khotokna ay nginadnana nan anakna is Ruben.\f + \fr 29:32 \ft Nan kadngelan nan Simeon isnan kalin si Hebreo et, \+bd chengngen\+bd*.\f* \v 33 Naliton kasin si Lea ya inmanak kayet is lalaki. “Inchowan kayet Dios Apo nan nay anakko tay chinngena ay ad-i ak malal-ayad,” kinwanina. Adi kad nginadnana't is Simeon.\f + \fr 29:33 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Levi isnan kalin si Hebreo et, \+bd nakapet\+bd*.\f* \p \v 34 Kasin kayet naliton, et lalaki kayet nan inyanakna, sa na't kanan, “Idwani at nakapet si asawak ken sak-en tay tolo et ay lallalaki nan inyanakko ken siya.” Isonga nginadnana is Levi.\f + \fr 29:34 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Juda isnan kalin si Hebreo et, \+bd chayaw\+bd*.\f* \v 35 Naliton kasin ya inyanakna nan ikap-at ay lalaki, sa na't kanan, “Idwani ichad-ayawko si Dios Apo.” Khapo tay siya chi nginadnana nan onga is Juda.\f + \fr 29:35 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Dan isnan kalin si Hebreo et, \+bd Inmagtan si kalentekhak\+bd*.\f* Awni pay ya ket tinmoyeng nan en-anakana. \b \c 30 \p \v 1 Isnan nangil-an Raquel ay maid anakcha ken Jacob ya ket inmapal ken yon-ana. Kinwanina't ken Jacob, “Omagtan ka is anakko. Tay mo ad-i ka et matey ak.” \p \v 2 Sinmonget si Jacob ken Raquel sa na't kanan, “Ay ke ak man Dios? Siya met nan nangiyad-i isnan enlitonam.” \p \v 3 Kinwanin Raquel, “Naay si Bilha ay faak. Idchipam ta way anakko ay malpo ken siya. Ta siya chi ay makwani ak ay ina maichalan ken siya.” \v 4 Adi kad inchowana si Bilha ken Jacob et inseyepna. \v 5 Naliton si Bilha et inyanakna nan esa'y lalaki ay winad-ay Jacob. \v 6 Kinwanin et Raquel, “Nay et chadlo inmagtan si Apo Dios is kalentekhak, et chinngena nan segseg-angko ya nay et inmagtan is anakko ay lalaki.” Siya chi nan khotokna ay nginadnana nan chey ay onga is Dan.\f + \fr 30:6 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Neftali isnan kalin si Hebreo et, \+bd apes\+bd*.\f* \v 7 Naliton kasin si Bilha et inyanakna kasin nan esang kayet ay lalaki ay anakna ken Jacob. \v 8 Kinwanin Raquel, “Nakiapes ak ay ostoosto ken yon-ak et nay nangafak ak.” Isonga nginadnana is Neftali.\f + \fr 30:8 \ft Nan ayen nan ngachan ay Gad isnan kalin si Hebreo et, \+bd naoney\+bd*.\f* \p \v 9 Isnan nangil-an Lea ay tinmoyeng et nan en-anakana, inchowana't nan faana ay si Zilpa ken Jacob ta asaw-ena. \v 10 Sa et inmanak si Zilpa is lalaki. \v 11 Ya ket kinwanin Lea, “Naoney ak mampet!” Siya chi't nginadnana nan onga is Gad.\f + \fr 30:11 \ft Nan ayen nan ngachan ay Aser isnan kalin si Hebreo et, \+bd nalagsak\+bd*.\f* \v 12 Inmanak kasin si Zilpa is lalaki ay anakna ken Jacob \v 13 sa et kanan Lea, “Aye pay nan lagsakko! Idwanin at kanan nan fabfafai ken sak-en, nalagsak ak.” Siya chi et nginadnana nan onga is Aser.\f + \fr 30:13 \ft Nan kanan nan takho ischi et nan fekhas nan mola ay mandragoras et omigwa is khanak.\f* \p \v 14 Awni ya isnan timpon si ani finmoknag si Ruben ya ket ay wad-ay nan inchasana ay mandragoras\f + \fr 30:14 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Issacar isnan kalin si Hebreo et, \+bd nan mabfayachan ay lalaki\+bd*, paymo, \+bd wad-ay nan fonga\+bd*.\f* sa na't insaa ken inana ay Lea. Kinwanin et Raquel ken yon-ana, “Omagtan ka man isnan mandragoras nan anakmo?” \p \v 15 Ket ay kanan Lea, “Ay ad-i ngen omanay nan nangokatam ken asawak? Idwani akhes ya laychem kayet ay alaen nan mandragoras nan anakko!” \p Kinwanin et Raquel, “Mo ichowam nan mandragoras nan anakmo et ipalofosko ay makiseyep ka ken Jacob is maschem.” \p \v 16 Osto'y sedsechemna ay cha somaalan Jacob ay namoknag, en sinab-at et Lea ay mangwanin, “Makiseyep ka ken sak-en idwani ay maschem, tay finayachak sik-a ken Raquel isnan mandragoras nan anakko.” Et siya chi ay inseyep Jacob si Lea issan chey ay lafi. \p \v 17 Chinngen Apo Dios nan segseg-ang Lea et naliton ya inkimena nan ikalima ay anakna ay lalaki. \v 18 Kinwanin et Lea, “Siya na nan finongak ken Apo Dios tay inchowak nan faak ken asawak.” Tay siya chi nginadnana't nan onga is Issacar.\f + \fr 30:18 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Zabulon isnan kalin si Hebreo et, \+bd chawaten\+bd*, paymo, \+bd likhalo\+bd*.\f* \v 19 Naliton kasin si Lea et inkimena nan lalaki kayet ay mikan-em ay anakna ken Jacob. \v 20 Sa na't kinwanin, “Khag-awis nan inlayad Apo Dios ken sak-en. Idwani, et chadlo patkhen asawak sak-en tay nay enem et ay lallalaki nan inyanakko ken siya.” Et nginadnana is Zabulon\f + \fr 30:20 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Jose isnan kalin si Hebreo et, \+bd chad-omana\+bd*, paymo, \+bd kinaana\+bd*.\f* nan mikan-em ay anakna. \v 21 Awni pay ya ke na't ikimen nan esa'y fafai ay nginadnana is Dina. \p \v 22 Sa et sisinmek akhes Apo Dios si Raquel ya chinngena nan lowalona et inpalofosna ay mawad-ayan si anakna. \v 23 Adi kad naliton et inyanakna nan lalaki, sa na't kanan, “Kinaan chadlo Apo Dios nan kaang-angowak isnan inmagtanana is anakko. \v 24 Asop ya omagtan kayet is anakko ay lalaki.” Adi kad nginadnan et Raquel nan anakna is Jose.\f + \fr 30:24 \ft Nan laychena ay kanan isna et, \+bd nangang-angsan\+bd*.\f* \s1 Nan Nanikapan Jacob ken Laban \p \v 25 Issan naiyanakan Jose, kinwanin et Jacob ken Laban, “Mo kem palofosen sak-en ta somaa ak isnan chadlos ko ili. \v 26 Ipalofosmo koma ay itakinko nan an-akko ya nan asaswak ay finayachak isnan chak nenchonchonowan ken sik-a, ta sa kami't omey. Ammom met ay khawis nan inangnek ay nenchono ken sik-a.” \p \v 27 Sa et kinwanin Laban, “Chengngem koma nan nay kanak. Inammowak isnan cheycha'y en-ila ay binindisyonan Dios Apo sak-en khapo ken sik-a. \v 28 Isonga ifaagmo et nan laychem ay lagfom et sak ichowa.” \p \v 29 Insongfat Jacob ay nangwanin, “Ammom mo ngag nan kasasaad nan chonok ken sik-a, ya inilam nan inmang-angsanan nan enkik-iwiyem isnan chak nangipaspastolan. \v 30 Akit nan kwam issan inmaliyak, ket ay idwani ya ke cha't chadlos inmangsaangsan, tay binindisyonan Dios Apo sik-a isnan am-in ay chak inang-angnen. Idwani, timpo na't ay siya mo anapek et akhes nan khomawisanmi ay sinpangafong.” \p \v 31 “Ngag nan ilagfok ken sik-a?” kinwanin Laban. \p “Faken lagfo is kedchawek. Itoloyko ay talaknen nan enkik-iwiyem mo abfoloyam nan laychek. \v 32 Ipalofosmo ta omey ak idwani ay akhew isnan cheycha'y enkik-iwiyem ta isiyanko nan am-in ay inngitit ay innanak si karnilo ya nan am-in ay nalablabfangan paymo namatmatikan ay innanak si karching, ta kecheng chachi is kedchawek ay lagfok. \v 33 Et is tap-in at nalaka nan mangammowam mo tet-ewa ay osto ak. Et mo omali ka ay mangila isnan lagfok ya way faken lafang paymo namatmatikan ay karching paymo ad-i inngitit ay karnilo, at ammom ay inakewko chachi.” \p \v 34 “Siya achi! Mo siya sa's kanam ay angnenta et siya.” \v 35 Nay met achi isnan chey kannay ay akhew alan et cha Laban ay sin-am-a ya pilipili isnan cheycha'y laki ay karching ay nenkakhag-alitan paymo lafang, ya nan am-in ay fai ay karching ay namatmatikan ya lafang paymo nan wad-ay pokpokawna, ya nan am-in ay inngitit ay karnilo, sa na't inpatokkhong chachi isnan an-akna ay lallalaki. \v 36 Sa cha't nen-ikaan chana ay nangiyadchawi ken Jacob. Et inyeycha isnan ad-adchawi ay tolo ay akhew nan machad-alan. Et tinalaken Jacob nan nataynan ay karnilo ya karching Laban. \p \v 37 Inmala si Jacob isnan al-alangta ay sangan si kaew ay makwanin alamo, almendras, ya kastano, sa na't kinoskosan nan tapin nan sipsipna ta kag nakhag-alitan nan ilacha. \v 38 Sa na't inpadsek nan naycha'y kag nakhag-alitan ay sanga is kasakhang nan omin-inoman nan karnilo ya karching, tay ischi nan en-edchamancha mo en cha ominom. \v 39 Adi kad mo en-echam nan karching isnan sakhang nan cheycha'y sanga et nenkakhag-alitan, namatmatikan ya nalablabfangan nan iyanakcha. \p \v 40 Ngem nan cheycha'y karnilo, et tinlad Jacob isnan cheycha'y karching, tatno isnan en-edchaman cha et ipasakhangna chaicha isnan kawad nan nakhag-alitan paymo inngitit ay enkik-iwiyen Laban. Siya na nan inangnena ay nangipaangsan isnan cheycha'y karnilo ya karchingna. Sa na't insiyan chachi isnan cheycha'y kwan Laban. \p \v 41 Sa et akhes mo cha manini nan cheycha'y enkekedse ay talaken, inpey Jacob nan cheycha'y nakhag-alitan ay sanga isnan omin-inomancha ta isnan sakhang nan sanga nan en-edchamancha. \v 42 Ngem faken chi is inangnena isnan cheycha'y nakoyyot ay talaken. Awni pay ya ket ay nenkwan et Laban nan am-in ay nenkakoyyot, ya nenkwan et akhes Jacob nan am-in ay komekedse. \v 43 Et kag tona nan inangnen Jacob ay finmaknafaknang. Angsan nan karnilo, karching, faa, kamelio ya dangki. \c 31 \s1 Nan Linmayawan cha Jacob \p \v 1 Awni ya ket chinngen Jacob ay cha kankanan nan lallalaki ay an-ak Laban, “Inalan Jacob nan am-in ay kwan amami. Nalpo ken ama nan am-in ay infaknangna.” \v 2 Nadlaw akhes Jacob ay tinmeken si Laban ken siya, tay ad-i et khawis nan pinang-ilana ken siya. \v 3 Kinwanin et Dios Apo ken siya, “Somakhong ka et chadlo isnan nalpowam ay ilin nan am-ayo ya isnan cheycha'y papangafongmo. At wad-ay ak ay manatakcho ken sik-a.” \p \v 4 Adi kad finmaa et si Jacob is en mangwani ken cha Raquel ken Lea ta ilaencha siya is kaponchag ay cha na enpaspastolan. \v 5 Kinwanina ken chaicha, “Nadlawko ay nenfaliw si amayo, ya ad-i et khawis nan pinang-ilana ken sak-en. Nay met achi nan Dios amak et wawawawad-ay ken sak-en. \v 6 Ammoyo met ay inpeyko am-in nan kafaelak ay nensilfi ken amayo. \v 7 Ngem linmoko ya naminsinpoo ay finalibfaliwana nan lagfok.\f + \fr 31:7 \ft Nan ayen nan kali ay Jegar-Sahaduta isnan Arameo ay kalin Laban et, \+bd toping ay panemsemkan\+bd*.\f* Egay magtek yangkhay inpap-alofos Apo Dios siya ay omisik. \v 8 Issan nangwaniyan amayo ay nan cheycha'y namatmatikan ay karching nan lagfok, siya et am-in nan inyanak nan cheycha'y karching. Awni ya mo kanana kasin ay nan cheycha'y nakhag-alitan nan lagfok, siya et akhes am-in nan naiyanak. \v 9 Siya achi chi nan inangnen Apo Dios ay nangala isnan enkik-iwiyen amayo ay nangichowa ken sak-en.” \p \v 10 Intoloy Jacob ay nangwanin, “Issan timpon nan pinag-eecham nan cheycha'y enkik-iwi, init-itawko nan karching ay cha mangcham isnan fai, et nakhag-alitan, lafang, ya namatmatikan cha. \v 11 Sa et nenkali nan anghel Apo Dios ken sak-en isnan it-itawko. Kinwanina, ‘Jacob.’ \pi1 ‘Wen,’ kinwanik ay nanongfat. \pi1 \v 12 ‘Ilaem! Am-in nan laki ay karching ay cha en-echam et nakhag-alitan, lafang, ya namatmatikan. Siya nan inischok ay maangnen, tay inilak nan am-in ay cha inang-angnen Laban ken sik-a. \v 13 Sak-en nan Dios ay nenpaila ken sik-a id Betel, ay nannoocham isnan fato ay nangifokfokam isnan lana ay olibo ta panemsemkam. Ya ischi akhes nan nensapataam ken sak-en. Idwani, enligwat ka ta somakhong ka isnan ili ay naiposkham.’ ” \p \v 14 Sinmongfat cha Raquel ken Lea ay nangwanin, “Ay ke way nakhayad is tawichenmi ken ama? \v 15 Infilangna chakami ay kag mangmangili. Inlakona chakami sa na't finosfos am-in nan siping ay fayadmi. \v 16 Am-in nan kinafaknang amami ay inalan Apo Dios ay nangiyaton ken sik-a, et kwami isnan an-akmi. Angnem et achi am-in nan infaag Apo Dios ken sik-a.” \p \v 17-18 Siya chi ya alan et cha Jacob ya ligwat ay somaa ken amana ay Isaac id Canaan. Inpasakayna nan cheycha'y an-akna ya nan asaswana isnan kamelio. Sa na't inafo ay inpaon-ona nan am-in ay enkik-iwiyena ya intakina nan am-in ay kwana ay cha na chinakhop id Mesopotamia. \v 19 Maid si Laban isnan kinmaanancha tay inmey ay en namokis isnan cheycha'y karnilona. Si akhes Raquel, inmey ay nangakew isnan tinagtakho ay ap-aped ay dios amana. \v 20 Sinikapan Jacob si Laban tay inliwetna ay kinmaan. \v 21 Inalana am-in nan kwana sa cha't ala ya layaw. Khinchangcha nan wanga'y Eufrates sa cha't chinnawes nan nafib-ilikhana id Galaad. \s1 Nan Mangonochan Laban ken Jacob \p \v 22 Kakwasan nan tolo ay akhew, naifaag ken Laban ay linmayaw si Jacob. \v 23 Osto'y siya chi alan et Laban ya ligwat ya nan cheycha'y ib-ana, sa cha't inonod ay nangamakam ken Jacob engkhana'y inchanancha siya isnan maikapito ay akhew isnan nafib-ilikhana id Galaad. \v 24 Ngem apchas et nenpaila si Apo Dios ken Laban isnan it-itawna isnan lafi ay nangwanin, “Ilaem ta mey-am nan kanam ken Jacob ta ad-im pap-aegyaten.” \p \v 25 Idwani, nenkakampo cha Jacob isnan nafib-ilikhana id Galaad ya siya akhes nan nenkampowan cha Laban. \p \v 26 Sa et kinwanin Laban ken Jacob, “En ka man sinmailo ay? Aped mo inkaan nan an-akko ay kag cha's nadpap is kafaloknitan. \v 27 Em man sinikapan sak-en sam et iliwet nan kinmaanam ay? Mo sa ya infaagmo, et inpaligwatko koma sik-a ay wad-ay nan laglagsak ya chagchag-ay ay migkhisan isnan tokar ya pandereta ya arpa. \v 28 Eg-ay ka pay paat inmagtan is wayak ay mamisito isnan aap-ok ya nan an-akko ay mangipaligwat ken chaicha. Linilewlew nan inangnem. \v 29 Kafaelak achi ay mangisik ken sik-a, ngem issan lafi finmagfakha nan Dios cha amam ay mangwanin mey-ak nan kankanak ta ad-ik pap-aegyaten sik-a. \v 30 Ammok ay kinmaan ka tay chadlos ay mailew ka isnan pangafong amam, ngem em man inakew nan diosko isnan afongko ay?” \p \v 31 Sa et kinwanin Jacob, “Inmegyat ak tay kanak en ta ket lang khoyochem ay mangipakod isnan an-akmo. \v 32 Ngem mo mipoon isnan diosmo, et mo achi way edchanam isna is nangitafon, et maipapatey. Aye! Anapem isnan sakhang nan naycha'y iib-a tako, ta mo wad-ay isyangkhay ay kwam ken chakami, alaem.” (Ad-i ammon Jacob ay inakew pet Raquel nan cheycha'y dios amana.) \p \v 33 Adi kad nen-anaanap si Laban is katorcha ay afong Jacob. Sa et inmey isnan torcha ay afong Lea ya isnan torcha'y afong nan chwa'y faa ay inasawan Jacob, ngem maid inchasana isnan cheycha'y diosna. Sa et inmey isnan torcha'y afong Raquel. \v 34 Intafon Raquel nan cheycha'y ap-aped dios isnan montola ay maip-ippey is kaecheg nan kamelio ay entokchowan, et tinotokchowana chi is kaafongna. Nen-anaanap kasin si Laban et maid inchasana. \v 35 Kinwanin et Raquel ken amana, “Ad-i ka koma somonget ama isnan ad-ik tomakchekhan isnan wad-ayam tay inomchan nan enkachawyanak.” Nen-anaanap si Laban isnan afongna ngem mid nad-anana isnan cheycha'y diosna. \p \v 36 Sinmonget et si Jacob ay nangwani ken Laban, “Ngag mampet nan ngaag ay inangnek? Ngag nan fasolko ta aped ka omali ay chadlos omanoanop? \v 37 Idwani tay nen-anaanap ka et isnan am-in ay kwak, ngag nan inchasam ay naakew isnan afongmo? Ifalam et isna ta ilaen am-in nan iib-a tako ya fanakhencha mo sino ken chaita nan osto. \v 38 Chwan poo ay tawen nan nentey-ak ken sik-a. Ya maid paat egay nagkhanakan nan karnilom ya karchingmo. Maid akhes paat ko khinegkhekhed isnan laki ay enkik-iwiyem ay maipalofos ay masibfan. \v 39 Ya mo wad-ay nan cha khineslay si atap ay enkik-iwi et sak-en kannay nan mangikalo ischi. Egayko kasin insas-aa ken sik-a ay mangipaila ta maammowan ay faken ko fasol. Inpilitmo ay sokatak si khawis nan cha maakew isnan maschem paymo mag-akhew. \v 40 Selaeg ko ay kad-in maakheakhewan ya maskamaskaw isnan lafi. Ya maid paat seyepek. \v 41 Et siyassiya sa issan chwan poo'y tawen ay nakitetey-ak ken sik-a. Sinpoo ya epat ay tawen nan nenchonowak ay sokat nan chwa ay an-akmo ay inasawak. Ya enem ay tawen nan nenfelabfellayak ay namaspastor isnan enkik-iwiyem. Ya khechangna ay siya kayet ay naminsinpoo ay finalibfaliwam nan lagfok. \v 42 Mo maid ken sak-en nan Dios ikitko ay Abraham ay siya nan Dios ay iyeegyat ama'y Isaac, et away inpakaanmo sak-en ay maid paat alaek. Nay met achi inilan Apo Dios nan likhatko ya nan chinnok, et id kofab inpailana ken sik-a nan kalentekhak.” \s1 Nan Tolakhan cha Jacob ken Laban \p \v 43 Sa et kinwanin Laban, “An-akko chana ay fabfafai, ya kwak akhes nan an-akcha. Siya akhes ay kwak am-in nan naycha ay enkik-iwi. Isnan kinatet-ewana, am-in nan naycha'y wad-ay ay iilaem isna, et kwak am-in. Ngem maid mabfalin si angnek ay mangipakod isnan an-akko ya ap-ok. \v 44 Ayet ta entolag ta. Sa ta't tomoping is kaskasmekan nan entolakhanta.” \v 45 Siya chi, et inmala si Jacob is fato et tinoodna chi ay kag panemsemkan. \v 46 Infaagna isnan cheycha'y takhona ta omamong cha is fato sa cha't topingen. Sa cha't nangan isnan sag-en nan cheycha'y fato ay natoping. \v 47 Nan inpangachan Laban ischi et Jegar-Sahaduta,\f + \fr 31:47 \ft Nan ayen nan kali ay Galed isnan Hebreo ay kalin Jacob et, \+bd toping ay panemsemkan\+bd*.\f* ya Galed\f + \fr 31:47 \ft Nan kadngelan nan kali ay Mizpa isnan kalin si Hebreo et, \+bd oschongan\+bd*.\f* nan inpangachan akhes Jacob. \v 48 Sa et kinwanin Laban, “Nan nay ay natoping ay fato et panemsemkan na ken chaita.” Siya na nan khotokna ay nangadnan chi is Galed. \v 49 Kinwanin kayet Laban, “Si Apo Dios nan mangiila isnan ang-angnenta isnan ensiyananta.” Isonga nangadnan kayet chi is Mizpa.\f + \fr 31:49 \ft Nan ayen nan ngachan ay Mahanaim isnan kalin si Hebreo et, \+bd chwa ay kampo\+bd*.\f* \p \v 50 Sa na't kanan, “Mo ngaag nan ang-angnem isnan naycha'y an-akko paymo omasawa ka is teken olay mo ad-ik ammo, sesemkem yangkhay ay wad-ay si Apo Dios ay omiila. \v 51 Naay nan tinopingko ay fato ay maniyan ken chaita, ya naay akhes nan fato ay panemsemkan. \v 52 Nan nay ay natoping ya nan nay natood ay fato et en-iso chana ay panemsemkan. At olay kaatna ad-i ak fomasfas-ang isnan nay natoping ay fato ay manoklos ken sik-a, ya masapol ay ad-i ka akhes fomas-ang isna paymo isnan nay panemsemkan ay fato ay manoklos ken sak-en. \v 53 At yangkhay nan Dios Abraham ya nan Dios Nahor ay Dios amacha nan mangokom ken chaita.” \p Adi kad insapatan Jacob isnan ngachan Apo Dios ay iyeegyat Isaac ay amana, ta angnena nan inkalina. \v 54 Sa et pinmarki isnan enkik-iwi ay inchoona ay chaton ken Apo Dios isnan chey ay filig, et inayakhana nan takhona ay nangan. Et ischi kannay nan inomyanan cha. \p \v 55 Osto ay nawiit, isnan naligwatan Laban ay somaa, finisitona nan ap-ona ya nan an-akna. Sa na't binindisyonan chaicha ya kinmaan. \c 32 \s1 Nan Nensagkhanaan Jacob isnan Manab-atana ken Esau \p \v 1 Isnan nangitot-oloyan Jacob isnan faatna, wad-ay cha et nan kaangheangheles Apo Dios ay nanab-at ken siya. \v 2 Sa na't kanan issan nangil-ana ken chaicha en, “Siya pet na nan kampon Apo Dios!” Et siya chi ay nginadnana chi is Mahanaim.\f + \fr 32:2 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Israel isnan kalin si Hebreo et, \+bd nakidpap ken Apo Dios\+bd*, paymo, \+bd nakidpap si Apo Dios\+bd*.\f* \p \v 3 Idwani infaan Jacob nan takhona ay inpaon-onana ken Esau ay yon-ana id Edom ay makwani akhes en Seir. \v 4 Sa na't kanan ken chaicha, “Siya na nan kananyo isnan yon-ak, ‘Si Jacob ay ab-afaa ay faam, et laychena ay ipaammo ken sik-a ay apona ay Esau, ay inmannong ay nakitetee siya ken Laban ya nay inawniawnina nan tomoliyana engkhana idwani. \v 5 Wad-ay cha nan fakana, dangki, karnilo, karching ya faana akhes. Et infaana chakami ay omali ay mangila ken sik-a apo, ta asop ya malaychan ka ken siya.’ ” \p \v 6 Isnan tinmoliyan san cheycha'y finaan Jacob, kinwanicha, “Inmey kami ken Esau ay yon-am ya nay wad-ay et sinan chalan ay omal-ali ay manab-at ken sik-a. Fowegna nan epat khasot ay lallalaki.” \v 7 Chadlos inmegyat et si Jacob ya nadchanakhan. Ala na't ya khedwa isnan takhona is chwan pamoweg. Siya akhes isnan cheycha'y enkik-iwiyena. \v 8 Tay kanana is semekna ay, “Mo choklosen Esau nan inmona ay sinpamoweg at mabfalin nget ay makalayaw nan esang.” \p \v 9 Nenlowalo et si Jacob ay nangwanin, “Apo ay Dios ikit ay Abraham ya si ama ay Isaac, chengngem koma sak-en. Infaagmo Dios Apo ay somakhong ak isnan ilik ya papangafongko, et angnem nan am-in ay somyaan nan fiyagko. \v 10 Ad-i ak maikali isnan am-in ay inpailam ay kinagkhawis ya kinatalekmo ken sak-en ay faam. Khinchangko nan wanga ay Jordan ay aped ensosokod, ay maid paat ineegnak. Ya nay idwani ay somakhong ak et wad-ay nan naycha'y chwan pamoweg. \v 11 Kedchawek ta omisalak ka isnan yon-ak ay si Esau. Omegyat ak tay ta ket lang ya omali ay chomoklos ya pomatey ken chakami am-in, olay nan in-a ya nan an-akcha. \v 12 Sesemkem koma nan inkalim ay at omipagkhawis ka. Inkalim ay paangsanem nan cheycha'y wanen-edko ay kag nan kaangsan nan ofod is kailit nan fayfay ay maid makafib-ilang.” \p \v 13 Inomyan si Jacob ischi, ya isnan kawaksana, nenpili isnan cheycha'y talakena is ilayadna isnan yon-ana: \v 14 chwan khasot ay fai ay karching ya chwan poo ay laki; chwan khasot ay fai ay karnilo ya chwan poo ay laki; \v 15 tolon poo ay enpasoso ay kamelio ya nan innanakcha; epat poo ay fai ay faka ya sinpoo ay laki; ya chwan poo ay fai ay dangki ya sinpoo ay laki. \v 16 Sa na't tinketinken nan enkik-iwiyena ya sa na't inkakcheng isnan faana ay waschin menfiyang isnan sin-es-ang ay pangfon. Kinwanina ken chaicha, “Ipangpangoyo. Ilaenyo magtek ta en-inadchawi nan waschin esa'y pangfon.” \v 17 Infilina isnan namangpango ay faana, “Mo abten nan yon-ak ay si Esau sik-a ya salodsochena mo sino nan apom, mo ento nan omayam, ya mo sino nan nenkwa isnan naycha'y talaken ay cham okochen, \v 18 et siya na nan masapol ay isfatmo: ‘Kwan nan faam ay si Jacob chana. Inpaiyalina chana ay ilayadna ken apona ay Esau. Wad-ay siya akhes ay cha omon-onod ken chakami.’ ” \v 19 Siya na akhes nan infilina isnan mikadwa, mikatlo, ya nan am-in kayet ay faa ay nangipakarkhowana isnan cheycha'y enkik-iwiyena. Kinwanina, “Siya na nan masapol ay ifaagyo am-in ken Esau mo abtenyo. \v 20 Kananyo kayet, ‘Omon-onod ken chakami si Jacob ay faam.’ ” Isnan semek Jacob kankanana, “Et asop nget ya maawisko si yon-ak isnan naycha'y ilayadko ay ipaon-onak ken siya. Et isnan manab-atak ken siya asop ya pomakawan.” \v 21 Adi kad inpaiyon-onana nan ilayadna ay cheycha, ngem siya, inomyan is kakampona isnan chey ay lafi. \s1 Nan Nakidpapan Jacob id Peniel \p \v 22 Isnan siya kannay chi ay lafi finmangon si Jacob ya intakina nan chwa'y asawana, nan chwa'y fabfafai ay faa ay inasawana ya nan cheycha'y sinpoo ya esang ay an-akna, et khinchangcha nan wanga ay Jabbok. \v 23 Osto'y khinomchang cha, inpagchangna akhes nan am-in ay kwana. \v 24 Sa et nakhayad siya ay es-esang is chemangna. \p Ya ket ay inmali nan esa'y lalaki ay nakidpap ken siya engkhana ay nganngani ay napat-a. \v 25 Isnan nangil-an nan lalaki ay ad-i makaafak siya ken Jacob, ala na't ya tampak isnan tip-ay Jacob et nenkabsiw nan pangom-oman nan ingit si tip-ay. \v 26 Kinwanin nan lalaki, “Omipalofos ka tay nay cha et mapat-a.” \p “Ad-ik palofosen sik-a engkhana ay bomindisyon ka,” kinwanin Jacob. \p \v 27 “Ngag man nan ngachanmo?” sinalodsod san lalaki. \p “Jacob,” kinwanina. \p \v 28 Kinwanin et nan lalaki, “Faken et Jacob nan ngachanmo, tay nakidpakidpap ka ken Apo Dios ya isnan takho, et nay nangafak ka, Israel\f + \fr 32:28 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Peniel isnan kalin si Hebreo et, \+bd kames Apo Dios\+bd*.\f* et nan ngachanmo.” \p \v 29 “Ibfakham ed nan ngachanmo,” kinwanin Jacob. \p Sa na't kanan, “Ay kem masapol salodsochen nan ngachanko?” Sa na't binindisyonan si Jacob ischi kannay. \p \v 30 Sa et kinwanin Jacob, “Inilak si Apo Dios ay sangosango ya nay khechangna ay matatakho ak pet kayet.” Siya na nan khotokna ay nangipangadnana ischi is Peniel.\f + \fr 32:30 \ft Nan ayen nan kali ay Succot isnan kalin si Hebreo et, \+bd ab-afong\+bd*.\f* \v 31 Cha mamatok nan akhew issan cha komaanan Jacob id Peniel et nen-ak-akilla tay naikabsiw nan pangom-oman nan tip-ayna. \v 32 Isonga engkhana idwani ad-i sibfan nan cheycha'y wanen-ed Israel nan fekhas ay wad-ay isnan pangom-oman nan ingit si tip-ay, tay siya chi nan natampak ken Jacob. \c 33 \s1 Nan Nen-abtan cha Jacob ken Esau \p \v 1 Awni pay ya sinakhang Jacob ay ke pet cha omal-ali cha Esau ya nan epat khasot ay lallalaki. Tay siya chi inamongna nan cheycha'y sin-in-in-a ay cha Lea ya nan an-akna, si Raquel ya nan anakna, ya nan chwa'y faana ay inasawana ya nan an-akcha, ya tinketinkena chaicha. \v 2 Inpaon-onana nan chwa'y faa ya nan an-akcha, sa et cha Lea ay sin-in-a, awni ya cha Raquel ken Jose ay sin-ina ay inpakotitna. \v 3 Namangpango si Jacob et isnan cha na somag-enan ken yon-ana naminpito ay cha nenfalintomeng ay nentowad. \v 4 Ngem alan Esau ya tagtag ay en nanab-at ken siya, sa na't ala ya kawe ya fisito. Et waschin nen-akha. \v 5 Osto'y nenmonaang si Esau ya ke na't ilan nan fabfafai ya nan ongang-a, sa na't kanan, “Sino man nan naycha'y fowegmo?” \p “Chaicha nan anan-ak ay inseg-ang Apo Dios ken sak-en ay faam,” kinwanin Jacob. \v 6 Idwani sinmag-en nan cheycha'y faa ay inasawana ya nan an-akcha sa cha't nenyongyong ken Esau. \v 7 Sinmag-en akhes cha Lea ay sin-in-a sa et nan kakotitan ay cha Jose ken Raquel ay sin-ina, et nenyongyong cha akhes. \p \v 8 Ket ay sinalodsod Esau ay nangwanin, “Ngag man nan laychena ay kanan nan cheycha'y teken ay sinpamoweg ay sinab-atko?” \p “Siya man chachi apo, nan kanak ay ilayadko koma ken sik-a ta asop ya malaychan ka ken sak-en,” kinwanin Jacob. \p \v 9 Nay met achi kinwanin Esau, “Omanay et nan wad-ay ken sak-en annochik. Olay alaem nan sanacha'y kwam.” \p \v 10 “Ad-i,” kinwanin Jacob. “Tay mo tet-ewa ay khawis nan liknam ken sak-en, et pangngaasim ta chawatem nan nay ilayadko. Nan nay ay kasin ko mangil-an ken sik-a, et kag si Apo Dios nan sasakhangek tay nay enlal-ayad ka ay manawat ken sak-en. \v 11 Pangngaasim ta chawatem nan inyalik ay ilayadko ken sik-a. Naanos si Apo Dios ken sak-en et inchowana am-in nan masapolko.” Eg-ay tinomke si Jacob engkhana'y chinawat Esau chachi. \p \v 12 Awni pay sa et kanan Esau, “Maligwat kayo et ta en tako, ta ipangpangok.” \p \v 13 Sa et kinwanin Jacob, “Da! Ilaem achi nan naycha'y ongang-a ay sisya'y malallachaan, ya masapol akhes ay ilaek nan naycha'y enpasoso ay talaken ya nan innanakcha. Ad-i mabfalin ay chadlos maikakamo ay maokod chana isnan sin-akhew yangkhay, tay et lang malektat cha'y matey. \v 14 Olay man et mang-ona ka apo ta sa mi cha ilonloney ay omon-onod maiyafoloy isnan kafaelan nan enkik-iwi ya ongang-a. Et sak edchanan sik-a id Edom isnan naycha'y talaken ya an-akko.” \p \v 15 “Mo siya sa, et omikhayad ak et achi isnan tapin nan takhok ay mangifoweg ken chakayo mo laychem,” kinwanin Esau. \p Nay met achi kinwanin Jacob, “Ad-i fali, tay omanay et nan inpailam ay khawis ay liknam ken sak-en.” \v 16 Siya chi et nenligwat si Esau ay sinmakhong id Edom. \v 17 Ngem si Jacob et id Succot nan chinnawesna. Nenpatakcheg ischi's en-afongancha ya ab-afong nan cheycha'y enkik-iwiyena. Siya chi nan khotokna ay nangadnan sidi is Succot.\f + \fr 33:17 \ft Nan ayen nan ngachan ay Betel isnan kalin si Hebreo et, \+bd afong Apo Dios\+bd*.\f* \p \v 18 Awni pay ya ket intot-oloy cha Jacob ay nenfaat, ya enkhagkhawis cha ay inomchan id Canaan isnan ili ay Sikem issan nalpowancha id Mesopotamia. Nenkampo isnan sag-en nan ili. \v 19 Linakwana nan chey ay nenkampowana isnan cheycha'y an-ak Hamor ay aman Sikem is sinkhasot ay ilan si siping. \v 20 Nentoping ischi is esang ay altar et nginadnana is El ay Dios nan Israel. \c 34 \s1 Nan Naal-an nan Kinabfafain Dina \p \v 1 Issan namingsan inmey si Dina ay magmagkit nan cha Lea ken Jacob ay nakilil-iwid isnan fabfafain si iCanaan. \v 2 Ya ket ay isnan nangil-an Sikem ay anak Hamor ay Heveo ay ap-apo ischi, khinoyodna ay namilit ken siya. \v 3 Ngem awni ya ket ay chadlos chachama nan layadna ken siya. Sa na't inpey nan kafaelana ay mangaloalok ken siya. \v 4 Sa na't kinwani ken amana, “Laychek ay alaem nan nay ay magmagkit is en-asawak.” \p \v 5 Inammowan Jacob ay naipabfain nan anakna, ngem khapo tay finmoknag nan an-akna ay en nangipastor isnan enkik-iwiyencha, khinmigkhinek siya engkhana ay sinmaa cha. \v 6 Idwani, finmala si Hamor ay aman Sikem ay nakitoya ken Jacob, \v 7 isnan chadlos osto ay sinmaalan nan an-ak Jacob ay namoknag. Osto ay chinngecha nan inmat, ke cha't ay nenkalilingad ya en-al-alifotfot nan songetcha isnan kakaisew ay inangnen Sikem ken chaicha ay Israelitas isnan namilitana isnan akhicha ay anak Jacob. \v 8 Sa et kinwanin Hamor ken cha Jacob, “Chachama nan layad nan anakko ay si Sikem isnan magmagkitmo. Pangngaasim ta ipalofosmo ay en-asawa cha. \v 9 Khawis koma mo entotolag tako ay maasaswa nan an-ak tako \v 10 ta nawaya kayo ay makiili ken chakami, ya mabfalin ay entee kayo akhes isnan olay entona issa ay laychenyo, ya nawaya kayo kayet ay enkomerso ya makakwa isnan lota.” \p \v 11 Sa et nenseg-ang akhes si Sikem isnan aman ya et-ad Dina ay mangwanin, “Pangngaasiyo ta chengngenyo nan kanak, et sak ichowa am-in nan laychenyo. \v 12 Ifaagyo mo ngag nan laychenyo ay isab-ongko ay ichowak ken chakayo, ya mo kaat nan kananyo ay falorna ta sak et ichowa, olay kaat sisa. Ichowak nan am-in ay ngag sisa ay kedchawenyo, mo ket ipaasawayo siya ken sak-en.” \p \v 13 Idwani, khapo isnan nangipafainan Sikem isnan etadcha ay si Dina, sinikapan et nan an-ak Jacob nan sin-ama. \v 14 Kinwanicha, “Ad-imi mabfalin ay ipaasawa nan akhimi isnan naloyyopan. At siya sa nan kaifafainanmi. \v 15 Omafoloy kami yangkhay mo kag kayo ken chakami ay masegyatan am-in nan lallalaki. \v 16 Mo angnenyo na et mabfalin ay maasaswa tako. At makitee kami ken chakayo ta maesang tako. \v 17 Nay met achi mo ad-i kayo, et alaenmi si Dina sa kami't komaan.” \p \v 18 Tinan-oyan cha Hamor ken Sikem tay kanancha en mo khawis chi. \v 19 Et eg-ay nentontotonto nan fab-alo ay nangangnen isnan nakwani mo ke tay isnan layadna isnan magmagkit Jacob. Et khapo tay siya nan chadlos ay napateg isnan pangafongna, \v 20 inmey cha't ay sin-ama isnan kamatottotyaan nan amam-a is kapantew nan ilicha et nakitot-oya cha ken chaicha. \v 21 Kinwanicha, “Khawis nan semek chatona ay mangili ken chatako. Khawis koma mo makiili cha ken chatako ya nawaya cha ay enkomerso. Annawa met nan lota tako. Makiasaswa tako't achi ken chaicha. \v 22 Nay met achi tan-oyancha yangkhay ay makitee ay makies-esa ken chatako mo pasegyat ona nan am-in ay lallalaki tako ay kag ken chaicha. \v 23 Ad-i ngen khawis chi tay et sa tako enkwa am-in nan enkik-iwiyencha ya nan am-in ay wad-ay ken chaicha? Isonga itan-oy tako't mampay ay makiili cha ken chatako.” \v 24 Adi kad tinan-oyan nan omili ischi nan kinwanin nan sin-ama ay cha Hamor ken Sikem, et nasegyatan am-in nan lallalakicha. \p \v 25 Kakwasan nan tolo'y akhew, isnan sisya'y ensakit nan segyat nan lallalaki isnan chey ay ili, alan et nan chwa'y yoyon-an Dina ay an-ak Jacob ay cha Simeon ken Levi ya ala isnan fadyokcha, sa cha't inmey isnan ilin Hamor, et maid nakaammo isnan pangkhepcha, sa cha't pinatey am-in nan lallalaki ischi. \v 26 Intapicha ay namatey isnan sin-ama ay cha Hamor ken Sikem. Sa cha't inala si Dina is afong Sikem ya kinmaan cha. \v 27 Kakwasan nan nenpateyancha, alan et akhes nan tapin nan an-ak Jacob ay en nangamkam isnan am-in ay wad-ay isnan chey ay ili ta ifalescha nan naifafainan nan akhicha. \v 28 Inalacha nan am-in ay karnilo, karching, faka, dangki ya am-in ay wad-ay isnan ili ya is kaponchag. \v 29 Inalacha nan am-in ay maifaknang ischi. Chinpapcha nan fabfafai ya nan ongang-a ya inkaancha am-in nan wad-ay isnan kaafoafong. \p \v 30 Kinwanin et Jacob ken cha Simeon ken Levi, “Kinmorkor kayo't ken sak-en. Idwanin kag ak et ang-angallot sina ya at lomilikhet et nan naycha'y Cananeo, Perezeo, ya nan am-in ay omili isna id Canaan. Ay ke way angsan si takhok? Mo maamong cha am-in nan takho isna ta chomoklos cha et mapatey tako am-in ay masinpapangafong.” \p \v 31 Nay met achi kinwanicha, “Ay ke mi aped iilan nan akhimi ay khab-encha's kag asi ay fafai?” \c 35 \s1 Nan Namindisyonan Apo Dios ken Jacob id Betel \p \v 1 Idwani, kinwanin Apo Dios ken Jacob, “Enligwat ka ta omey ka id Betel ya kanatee ka ischi. Tomoping ka is altar sid-i ay enchad-ayawam ken sak-en ay Dios ay nenpaila ken sik-a issan chey ay ilaylayawam si yon-am ay Esau.” \p \v 2 Sa et kinwanin Jacob isnan pangafongna ya isnan am-in ay takhona, “Kaanenyo nan teketeken ay chiosyo. Pakhawisenyo nan okhaliyo ya chalosanyo nan fachoyo. \v 3 Ta taynan tako isna ta omey tako id Betel, ay manoppingak isnan altar ay enchayawan tako ken Apo Dios ay finmachang isnan likhatko ya wawawawad-ay isnan am-in ay inay-ayak.” \v 4 Et siya chi ay inchowacha am-in ken Jacob nan cheycha'y teketeken ay ap-aped ay dioscha ay wad-ay ken chaicha, ya sa et nan singsing nan kowengcha. Et inkaob Jacob am-in chana is kapoon nan kaew ay kag alimmos ay maisasag-en id Sikem. \p \v 5 Isnan naligwatan cha Jacob ya nan an-akcha ay komaan, inpaegyat Apo Dios nan cheycha'y omili isnan maisasag-en ay ili, et eg-aycha inonod chaicha. \v 6 Inomchan cha Jacob ya nan am-in ay takhona id Luz ay siya nan makwani ay Betel idwani, id Canaan. \v 7 Tinmoping is altar sid-i sa na't nginadnan is, “Nan enchad-ayawan isnan Dios nan Betel,” tay ischi nan nenpail-an Apo Dios ken siya issan cha na ilayawan si yon-ana. \v 8 Isnan akhes kawadcha ischi ya ket ay natey nan in-ina ay kafachang Rebecca ay si Debora, ya inkaobcha siya is kapoon nan kaew is apet ambagatan id Betel. Et nginadnan Jacob akhes ischi is \bd Kaew si Akha\bd*. \p \v 9 Idwani ay sinmakhong et si Jacob ay nalpo id Mesopotamia, nenpaila kasin si Apo Dios ay namindisyon ken siya. \v 10 Kinwanin Apo Dios, \pi1 “Milapo idwani faken et Jacob nan ngachanmo \pi1 mod-i ket Israel.” \m Et siya chi ay nginadnan Apo Dios siya is Israel. \v 11 Kinwanin Apo Dios, \pi1 “Sak-en nan Dios ay Makabfalin Am-in. \pi1 Makhanakhanak ka, \pi1 et maiwaned ken sik-a nan takho isnan angsan ay ili, \pi1 et sik-a nan ikit si kaaliali. \pi1 \v 12 At ichowak ken sik-a nan lota \pi1 ay inchowak ken cha Abraham ken Isaac, \pi1 ya ichowak akhes isnan cheycha'y wanen-edmo.” \m \v 13 Sa et tinmongcho si Apo Dios ay nanaynan ken Jacob isnan chey ay nanot-oyyana ken siya. \v 14 Adi kad ischi kannay ay chadlos nanot-oyyan Apo Dios ken siya nan nangtoochana isnan fato ay panemsemkan, sa na't finokfokan si fayas ya lana ay nangichoo ken Apo Dios. \v 15 Siya chi et nginadnana is Betel\f + \fr 35:15 \ft Nan ayen nan ngachan ay Benoni isnan kalin si Hebreo et, \+bd anakko is likhat\+bd*.\f* nan chey ay nanot-oyyan Apo Dios ken siya. \s1 Nan Nateyan Raquel ya Naiyanakan Benjamin \p \v 16 Awni ya ket tinaynan cha Jacob ay sinpangafong id Betel ta enpaEfrata cha. Sisya'y adchawi cha ischi, ya ket inomchan nan timpo ay omanakan Raquel et chachama nan nensikhafana isnan cha na enpasikalan. \v 17 Isnan chadlos ensakitan nan cha na enpaspasikalan, kinwanin et nan enpaan-anak ken siya, “Ad-i ka omegyat Raquel tay nay lalaki kayet na!” \v 18 Ngem matmatey et si Raquel. Isnan matmateyana nginadnana nan anakna is Benoni.\f + \fr 35:18 \ft Nan ayen nan ngachan ay Benjamin isnan kalin si Hebreo et, \+bd naoney ay anak\+bd*.\f* Ngem ket ay nginadnan amana nan onga is Benjamin.\f + \fr 35:18 \ft Nan sipingcha et silver ay nabfalor ay kag fallitok. Ilaenyo nan Genesis 45:22.\f* \p \v 19 Issan nateyan Raquel, naikaob siya isnan ilit nan karsa ay omey id Efrata, ay makwanin Betlehem idwanin. \v 20 Tinmood si Jacob is fato ay manemsemkan ischi, et sisya'y wad-ay ischi ay maton nan pantiyong Raquel engkhana idwani ay akhew. \v 21 Intoloy Israel ay nenfaat sa et nenkampo isnan chemang nan at-atakchag ay toping ay enfeb-elewan Eder. \s1 Nan An-ak Jacob ay Lallalaki \r (1 Cronicas 2:1-2) \p \v 22 Isnan nenkakampowan cha Israel ischi, ket ay inseyep Ruben si Bilha ay esa isnan asawan Israel ay amana. Isnan nanngelan amana ischi, chachama nan songetna. \p Sinpoo ya chwa nan an-ak Jacob ay lallalaki. \v 23 Nan an-akna ken Lea, et si Ruben (ay yon-a isnan an-ak Jacob), sa et cha Simeon, Levi, Juda, Issacar ya si Zabulon. \v 24 Nan an-akna ken Raquel et cha Jose ken Benjamin. \v 25 Nan an-akna ken Bilha ay faan Raquel et cha Dan ken Neftali. \v 26 Ya nan an-akna ken Zilpa ay faan Lea et cha Gad ken Aser. Naiyanak chana id Mesopotamia. \s1 Nan Nateyan Isaac \p \v 27 Awni ya ket sinmaa si Jacob ken amana ay enkakampo id Mamre ay sag-en nan Hebron, ay sikhod ay nenkakampowan san si ikitna ay Abraham ya si amana ay Isaac. \v 28 Natakhotakho si Isaac et nentawen is sinkhasot ya walon poo, \v 29 et natey ay chadlos nalakalakay. Inkaob nan an-akna ay cha Jacob ken Esau. \c 36 \s1 Nan Wanen-ed Esau \r (1 Cronicas 1:34-37) \p \v 1 Siya chana nan wanen-ed Esau ay makwani akhes en Edom. \v 2 Fabfafain si iCanaan nan cha inasawan Esau ay cha Ada ay anak Elon ay Heteo, si Oholibama ay anak Ana. Nan aman Ana et si Zibeon ay Heveo. \v 3 Asawana akhes si Basemat ay anak Ismael ya akhin Nebayot. \v 4 Nan anakna ken Ada et si Elifaz; ya nan anak Basemat et si Reuel; \v 5 nan an-akna akhes ken Oholibama et cha Jeus, Jaalam ya si Kora. Siya chana nan an-ak Esau, ay naiyanak id Canaan. \p \v 6 Idwani inkaan Esau nan pangafongna, am-in nan cheycha'y nakitetee ken siya, ya nan am-in ay talakena ya kwana ay cha na inala id Canaan et naisiyan ken annochina ay Jacob. Inmey isnan teken ay ili \v 7 tay ad-i et omanay nan ponchag ischi ay manakho ken chaicha ay sin-akhi. Angsaangsan nan enkik-iwiyencha ya nay ad-i cha et mabfalin ay maaamong. \v 8 Et inmey nentee si Esau ay nangadnan is Edom isnan nafib-ilikhana id Seir. \p \v 9 Siya chana nan wanen-ed Esau ay ikit nan makwanin Edomita ay nentee isnan nafib-ilikhana id Seir. \v 10-13 Nan anak Esau ken Ada et es-esa'y lalaki ay si Elifaz. Ya si Elifaz, lima nan an-akna ay lallalaki: cha Teman, Omar, Zefo, Gatam ya si Kenaz. Isnan esang kayet ay asawan Elifaz ay si Timna wad-ay nan esa'y anakna'y lalaki ay si Amalek. \p Esang nan anak Esau ken Basemat, ay si Reuel. Et si Reuel, epat nan an-akna ay lallalaki: cha Nahat, Zera, Samma ya si Mizza. \p \v 14 Tolo akhes ay lallalaki nan an-akna ken Oholibama: cha Jeus, Jaalam ya si Kora. Nan aman Oholibama et si Ana ay anak Zibeon. \p \v 15 Siya chana nan tribo ay naiwaned ken Esau. Si Elifaz ay yon-a isnan an-akna, et siya nan nalpowan nan naycha ay tribo: nan tribo cha Teman, Omar, Zefo, Kenaz, \v 16 Kora, Gatam ya si Amalek. Siya chana nan naiwaned ken Esau ay sin-asawa ken Ada id Edom. \p \v 17 Si Reuel ay anak Esau, et siya nan nalpowan nan naycha ay tribo: nan tribon cha Nahat, Zera, Saama ya si Mizza. Siya chana nan naiwaned ken Esau ay sin-asawa ken Basemat id Edom. \p \v 18 Siya chana nan tribo ay naiwaned ken cha Esau ay sin-asawa ken Oholibama ay anak Ana: nan tribo cha Jeus, Jaalam ya si Kora. \v 19 Am-in nan naycha ay tribo et naiwaned cha ken Esau ay makwani akhes ay Edom. \s1 Nan Wanen-ed Seir \r (1 Cronicas 1:38-42) \p \v 20-21 Nan sikhod ay nen-ili id Edom et nateketeken cha ay tribo. Nan naiwanchan nan naycha et isnan wanen-ed Seir ay esa ay Horeo. Et siya chana nan an-ak Seir: cha Lotan, Sobal, Zibeon, Ana, Dison, Ezer ya Disan. \v 22 Si Lotan nan aman cha Hori ya si Heman. (Wad-ay nan fafai ay akhin Lotan ay enngachan si Timna.) \v 23 Si Sobal nan aman cha Alban, Manahat, Ebal, Sefo ya si Onam. \v 24 Chwa nan lalaki ay an-ak Zibeon: cha Aya ken Ana. (Siya na si Ana ay nangchan isnan en-at-atong ay eb-eb isnan ponchag isnan nangipaspastolana isnan dangkin amana.) \v 25-26 Si Ana nan aman Dison ay aman cha Hemdan, Esban, Itran ya si Keran. Wad-ay akhes nan anak Ana ay fafai ay enngachan si Oholibama. \v 27 Si Ezer nan aman cha Bilhan, Zaavan ya si Akan. \v 28 Si Disan nan aman cha Uz ken Aran. \v 29-30 Et siya mampay chana nan cheycha'y tribon nan cheycha'y Horeo id Edom: cha Lotan, Sobal, Zibeon, Ana, Dison, Ezer ya si Disan. \s1 Nan Cheycha'y Ali id Edom \p \v 31-39 Siya chana nan ali ay nasonsosonson ay nen-ap-apo id Edom esa wad-ay ali isnan Israel: \p si Bela ay anak Beor ay nangaeb isnan matangtangad ay ilina ay Dinhaba, \p si Jobab ay anak Zera ay iBozra, \p si Husam ay iTeman, \p si Hadad ay anak Bedad ay nangaeb is matangtangad ay ilina ay Avit (Inafakna nan Midianita isnan faloknitcha id Moab.), \p si Samla ay iMasrecca, \p si Saul ay iRehobot is kawanga, \p si Baal Hanan ay anak Akbor, ya \p si Hadad ay nangaeb is matangtangad ay ilina ay Pau. (Si Mehetabel nan asawana. Inan Mehetabel si Matred ya inan Matred si Mezaab.) \p \v 40-43 Si Esau nan nalpowan nan naycha'y Edomita ay tribo: cha Timna, Alva, Jetet, Oholibama, Ela, Pinon, Kenaz, Teman, Mibzar, Magdiel ya Iram. Nan nentetey-an nan waschin esa isnan naycha'y tribo et ili ay nangadnan isnan ngadngachancha kannay. \c 37 \s1 Si Jose ya nan Aag-ina \p \v 1 Intot-oloy cha Jacob ay nentee id Canaan ay nentetey-an san si amana. \v 2 Idwani, siya na nan kaokhochan nan pangafong Jacob. \p Finmab-alo et si Jose ay entawen si sinpoo ya pito, ya finadfachangana nan yoyon-ana ay nangipastor isnan cheycha'y karching ya karnilo. Naitaktakin isnan yoyon-ana ay an-ak cha Bilha ken Zilpa ay iyaafong amacha, ya intiktikna ken amana nan ngaag ay ang-angnen nan yoyon-ana. \p \v 3 Isnan am-in ay an-ak Israel, si Jose nan chadlos na laylaychen tay nawad-ay issan apchas na nalakayan. Siya nan inkhab-an amana is an-ancho ay kakhay ay ancho akhes nan palimaana. \v 4 Isnan nangil-an nan yoyon-an Jose ay wadwad-ay nan layad amacha ken siya mo ken chaicha, chad-ama et nan likhetcha ken siya, et maid paat khawis si manot-oyyancha. \p \v 5 Isnan namingsan, nen-it-itaw si Jose sa na't okhochen isnan cheycha'y yoyon-ana. Siya et chi ya ket ay onanig cha linilikhet. \v 6 Kinwanina, “Chengngenyo kay nan it-itawko ya! \v 7 Cha tako maachi en-ani, ya isnan cha tako mametkan isnan nakompay ay naani, ya ket ay tomakcheg nan awitko. Idwani, alan et nan awityo ya liwes isnan awitko, sa cha't waschin yoyongyong ischi.” \p \v 8 “Na! Ay kem kanan ay sa ka en-ali ken chakami ta iyapowam chakami?” kinwanin nan ag-ina. Et onanig cha liligten siya mo ke tay isnan it-itawna ya isnan kinwanina. \p \v 9 Kasin nen-it-itaw si Jose, sa na't kayet inokhod isnan aag-ina ay mangwanin, “Ilaenyo kay ya! Wad-ay kasin nan teken ay init-itawko, ay kek et ay inila nan akhew, fowan ya nan cheycha'y sinpoo ya esa'y tokwifi ay waschin yoyongyong ken sak-en.” \v 10 Infaag akhes Jose nan nay ay it-itawna ken amana, sa et yangyangan amana ay mangwanin, “Ngag man ay it-itaw sa? Ay kanam ngen ay et sa enfalintomeng ay entowad si inam, nan aag-im ya sak-en ken sik-a?” \p \v 11 Inmapal nan aag-in Jose ken siya, ngem si amana sinmesinmekna nan mipoon ischicha. \s1 Nan Mailakwan Jose ya nan Maiyeyana id Egipto \p \v 12 Isnan namingsan, inmey nan yoyon-an Jose id Sikem ay en nangipastor isnan cheycha'y talaken amacha. \v 13 Awni ya ket kinwanin Israel ken Jose, “Omey ka id Sikem ay cha mangipastolan nan yoyon-am isnan talaken.” \p “Wen ama, nakasakhana ak.” \p \v 14 Kinwanin amana, “En ka ilaen nan yoyon-am mo khawis cha ya nan chey paspastolancha. Sa ka't somaa ay mangifaag.” Et inpaligwat amana is kadchetan nan Hebron. \p Awni pay ya ket inomchan si Jose id Sikem. \v 15 Ya isnan cha na enlikchan is kaponchag, ya ket inilan nan esa'y lalaki ay nangwanin, “Ngag man nan cham an-anapen?” \p \v 16 “Chak man anapen nan yoyon-ak ay enpaspastor,” kinwanina. “Ay way ngen inil-ilam ken chaicha?” \p \v 17 Kinwanin et nan chey lalaki, “Kinmaan cha et achi? Chinngek ay cha cha kanan en omey cha id Dotan.” \p Et siya chi inonod Jose nan yoyon-ana, ya inchanana chaicha id Dotan. \v 18 Adchawi is akit si Jose isnan nangil-an nan eet-adna ken siya. Et isnan sisya'y eg-ayna inomchanan isnan kawadcha, natotya nan yoyon-ana ay mamatey ken siya. \v 19 “Naay nan am-itawen,” kinwanicha. \v 20 “Aye ta pateyen tako, ta sa tako't ekchakhen nan awakna isnan esa isnan naycha'y naschok ay fofon, sa tako't ifaag ay inischan si atap ay enkik-iwi. Ilan tako ed mo sa way enfanakhan san cheycha'y it-itawna!” \p \v 21 Chinngen nan yon-acha'y si Ruben nan kinwanicha et laychena ay isalakan si Jose. Kinwanina't, “Ad-i tako pateyen. \v 22 Ekchakhen tako't yangkhay siya isnan esa'y naschok ay fofon isna is kaponchag. Ad-iyo sogsokhaten siya.” Kinwanina chi tay laychena'y matakho si Jose ta sa na't ipasaa chadlo ken amacha. \v 23 Isnan inomchanan Jose ken chaicha, ala cha't ya lokpos isnan chey ay ancho nan palimaana ay kakhayna. \v 24 Et inekchagcha siya isnan esa'y naschok ay fofon. \p \v 25 Isnan cha cha manganan ya ket inilacha nan sinpamoweg ay Ismaelita ay komersiyanti ay nalpo id Galaad. Et kalikalikacho ya nafanglo ay niket nan inaawit nan kameliocha ay iyeycha id Egipto. \v 26 Kinwanin et Juda isnan cheycha'y eet-adna, “Ngag man nan sa tako maala mo pateyen tako nan akhi tako sa tako't itabtafon? \v 27 Ilako tako't achi yangkhay siya isnan naycha'y Ismaelita. Ad-i tako mang-ey sokhaten siya. Tay annochi tako met siya ay awak ya chala tako kannay.” Siya chi et tinan-oyan nan et-adna nan kinwanin Juda. \v 28 Adi kad isnan osto'y lomaosan nan cheycha'y komersiyanti ay makwani akhes en Midianita, khinoyod et nan cheycha'y et-adna si Jose is kafofon sa cha't inlako isnan cheycha'y Ismaelita is chwan poo ay siping\f + \fr 37:28 \ft Nan ayen nan ngachan ay Perez isnan kalin si Hebreo et, \+bd pomortot\+bd*.\f* ay silver. Et inyeycha siya id Egipto. \p \v 29 Awni ya ket tinmoli si Ruben is kafofon ya ket maid inchanana ken Jose. Ket ay chadlos nensasanga, ya ala na't ya peskhat isnan fachona. \v 30 Sa et tinmoli isnan cheycha'y et-adna ay cha mangwanin, “Ya ket maid nan fab-alo ischi! Ngag et kay nan angnek?” \p \v 31 Sa cha't pinarki is esa'y karching ya nan chalana nan nangitapekancha isnan fachon Jose. \v 32 Sa cha't insaa chi ken amacha ya kinwanicha, “Ay faken na's kakhay nan anakmo? Inchananmi pay na.” \p \v 33 Inmatonana chi ke na't kanan, “Wen, tet-ewa'y kakhayna na! Da! Ya ke pinatey si atap ay enkik-iwi. Ya ke cha pet khinislakhislay nan awak Jose ay anakko!” \v 34 Ket chachama'y ensasanga si Jacob ay nameskhapeskhat isnan fachona sa et nenfacho is sako. Et inmannoannong nan nangisasangaana ken siya. \v 35 Inmey am-in nan an-akna ay nangay-ayew ken siya ngem inad-ina nan menliwliw-ancha ken siya. Kinwanina, “At olay engkhana's mateyak ya mitapi ak ken siya isnan kawad nan nenkatey et sisya'y ensasanga ak kayet.” Et siya chi ay insangasangana nan anakna ay si Jose. \p \v 36 Idwani, inomchan et nan cheycha'y Midianita id Egipto, sa cha't inlako si Jose ken Potifar ay esa'y takhon nan ali ya kapitan nan am-in ay khwarchiyana. \c 38 \s1 Cha Juda ken Innapona ay Tamar \p \v 1 Nakwas chi ya ket tinaynan Juda nan et-adna ya inmey ay nakisag-en ken Hira ay iyAdullam. \v 2 Ischi et nan nanab-atana isnan inasawana ay Cananeo ay anak Sua. \v 3 Naliton si asawana ya inmanak is lalaki ay nginadnan Juda is Er. \v 4 Kasin pay naliton ya inmanak kayet is lalaki ya nginadnan nan fafai is Onan. \v 5 Kasin kayet inmanak is lalaki ya nginadnana is Sela. Wad-ay si Juda id Akzib issan naiyanakan Sela. \p \v 6 Awni ya ket inpaasawan Juda nan yon-a ay anakna ay si Er ken Tamar. \v 7 Ngem ngaag nan okhalin Er ya egay nalaychan si Dios Apo ken siya, isonga inalana. \v 8 Sa et kinwanin Juda ken Onan ay annochin Er, “En ka iyamong nan nailekkasan ay asawan yon-am, ta angnem nan lebfengmo ay angnen ken siya ta womad-ay ka is enwanen-ed nan natey ay yon-am.” \v 9 Ngem ammon Onan ay et khechangna'y fakena enkwa nan sa na wad-ayen, isonga mo iseyepna nan chey ay nailekkasan, iwasitna nan kisitna ta maid ngomachan ay enfalin is anak san yon-ana. \v 10 Nan inangnen Onan et inpasongetna si Dios Apo ya ke na't ay inala akhes siya. \v 11 Ket ay kanan Juda isnan innapona ay Tamar, “Somakhong ka't is afong cha amam ya ad-i ka mangas-asawa engkhana'y maengngan nan anakko ay si Sela.” Siya chi nan kinwanina tay omegyat tay ta ket lang ya mapatey si Sela ay kag isnan yoyon-ana. Sa et sinmaa si Tamar ken cha amana. \p \v 12 Awni pay ya ket natey nan asawan Juda. Kakwasan nan naliwliwaana, inmey cha ken Hira ay ib-ana ay iyAdullam id Timnat ay mapokpokisan nan karnilona. \v 13 Ket ay wad-ay nan nangifaag ken Tamar ay omey si katokhangana id Timnat ay en mamokis isnan cheycha'y karnilona. \v 14 Ala na't ya kaan isnan panesna ya nensokat, sa na't inap-apan nan kamesna isnan apongotna, ya inmey tinmotokcho isnan pantew nan ili ay omey id Enaim ay malaosan isnan omayan id Timnat. Siya chi tay ammona ay naengngan et nan kasaodna ay si Sela ngem ket ay eg-ay naiyasawa ken siya. \p \v 15 Idwani, isnan nangil-an Juda ken siya, kanana't mo esa'y asi ay fafai tay naaap-apan nan kamesna. \v 16 Sa et sinmag-en isnan kawadna is kailit nan karsa sa na't kanan, “Ayet! Kaat pay nan kanam?” (Tay eg-ayna inmatonan ay innapona pet siya.) \p Ket ay kanan Tamar, “Ngag kay nan ichowam ken sak-en?” \p \v 17 “At omipaiyali ak ken sik-a is innanak si karching ay talakenko.” \p Kinwanin et Tamar, “Siya achi, mo omagtan ka is iigtok ay kag sarchan nan chey karching engkhana'y ipaiyalim.” \p \v 18 “Ngag kay nan ichowak ay kag na sarcha?” kinwanina. \p “Nan sana'y matonmo ay iyoowaymo ya nan sokodmo ay eegnam,” kinwanina. Et siya chi ay inchowana chana ken siya, sa na't inseyep, et naliton si Tamar. \v 19 Sinmaa et si Tamar sa na't kinaan nan inyaap-apna ya kasin nenpanes. \p \v 20 Idwani, osto'y inpaiyey Juda isnan ib-ana ay si Hira nan chey innanak si karching isnan chey fafai ta sa na't alaen nan cheycha'y insarchana ken siya, ya ket maid inchanan Hira ken siya. \v 21 Sa et nensalodsod isnan cheycha'y lallalaki ischi ay iyEnain ay mangwanin, “Ento pay san asi ay fafai ay entotototokcho isna's ilit si karsa?” \p “Ay ke man wad-ay paat asi's fafai isna?” kinwanicha. \p \v 22 Sa et sinmakhong ken Juda ay mangwanin, “Ya ke maid inchanak ken siya mo! Sa et kanan nan cheycha'y lallalaki ischi en maid kano paat asi ay fafai ischi.” \p \v 23 “Ngag ngotom ta igtona chachi. Ad-ik laychen ay maang-ango ta isnan takho. Olay ket pinachasko ay mamayad ken siya. Kanak ta fayachak siya, ngem nay met egay ka nakad-an ken siya.” \p \v 24 Nakwas pay nan tolo ay fowan, ya ket wad-ay nan nangifaag ken Juda ay nangwanin, “Nen-angnen pet is asi nan innapom ay si Tamar, tay nay ya ket aped la maliton.” \p Infilin et Juda ay mangwanin, “Ifalayo siya ta mapoowan.” \p \v 25 Isnan cha maipafal-an Tamar, inpaifaagna ken katokhangana ay mangwanin, “Naliton ak isnan lalaki ay nenkwa isnan naycha. Isin-engmo achi ta ilaem mo sino nan nenkwa isnan naycha ay maton ay oway ya sokod.” \p \v 26 Inmatonan Juda nan cheycha'y kwana ke na't kanan, “Sak-en pet nan nakafasol. Nalenlenteg siya mo sak-en tay egayko tinongpal nan lebfengko ay angnen ay mangipaasawa isnan anakko ay si Sela ken siya.” \p \v 27 Isnan inomchanan nan nenkimenan Tamar nadlaw et ay apik nan ilillitona. \v 28 Et isnan cha na omanakan, inpafalan nan esang nan limana, sa et inalan nan enpaan-anak ya tinakedna is sinolid ay enkilat sa na't kanan, “Siya na nan omon-ona ay maiyanak.” \v 29 Nay met achi kasina innenat san limana ya ket ay nan kaapikna et nan nang-ona ay finmala. Sa et kinwanin nan enpaan-anak, “Ke pet kag tona nan ikkam ay pomortot!” Isonga nangadnan is Perez.\f + \fr 38:29 \ft Nan ayen nan ngachan ay Zera isnan kalin si Hebreo et, \+bd enkilat\+bd*.\f* \v 30 Sa et inmonod ay naiyanak nan kaapikna ay natakchan is enkilat ay sinolid nan limana ya nangadnan is Zera.\f + \fr 38:30 \ft Nan lokham ay sag-en nan wanga id Egipto et kag fololong nan ilana.\f* \c 39 \s1 Cha Jose ken Asawan Potifar \p \v 1 Idwani inyey et nan cheycha'y Ismaelita si Jose id Egipto, ya inlakocha ken Potifar ay esa isnan cheycha'y takhon nan ali ya kapitan nan khwarchiya isnan palasyona. \v 2 Wawawawad-ay si Dios Apo ken Jose et sinomya nan am-in ay inang-angnena. Nakitee siya isnan afong nan apona ay iyEgipto \v 3 et finigfig nan apona ay tatakchowen Dios Apo siya ya nay et sinomya am-in nan inang-angnena. \v 4 Adi kad nalaychalaychan et si Potifar ken Jose sa na't inpey siya ay fokfokodna ay faa. Et siya nan nangipakarkhowana isnan am-in ay cha maang-angnen isnan afongna ya nan am-in ay kwana. \v 5 Et mailapo ischi, khapo ken Jose, ket ay binindisyonan Dios Apo nan pangafong Potifar ya nan kwana: am-in nan wad-ay is afongna, id ilit, ya nan am-in ay molana. \v 6 Siya, inpakarkhona nan am-in ay kwana ken Jose, ya maid kasina chonnen ischi mod-i ket mangan yangkhay. \p Si Jose, makneg ya khawis nan ilana. \v 7 Awni pay ya ket ay fikhawen nan asawan nan apona siya sa na't awiawisen ay maseyep cha. \v 8 Ngem nen-ad-i si Jose ay nangwanin, “Ilaem achi, intalek asawam ay apok ken sak-en nan am-in ay isyangkhay isnan afongna, ya maid chadlos na makibfiyangan tay wad-ay ak ay nangipakarkhowana isnan ngonon. \v 9 Wad-ay nan kalebfengak isnan nay ay afong ay kag isnan kalebfengana, et maid paat inyen-enatna is olay ngag sisa mod-i sik-a yangkhay, tay asawana sik-a. Ngag kay nan aped ko mangangnenan isnan kag tosa ay kangangngaakhan ya fomasol ak et yangkhay ken Apo Dios?” \v 10 Et olay inaloalokna si Jose isnan winakas ta maseyep cha, ngem khechangna ay inad-in kayet Jose, ya olay nan paat na maisag-enan yangkhay ken siya. \p \v 11 Ngem isnan namingsan ay sinomkhepan Jose is afong ay en na enchonowan, ya maichan nan cheycha'y faa, \v 12 alan et asawan Potifar ya lokpos isnan fachona ay mangwanin, “En ta maseyep!” Ngem ke na't ala ya layaw et nataynan nan fachona is kalimana. \v 13 Osto ay inilana ay tinaynan Jose nan fachona ya linmayaw, \v 14 ala na't ya wakis ya fokhaw isnan cheycha'y faana ay mangwanin, “Ilaenyo kay ya! Inyalin asawak nan Hebreo isna ta lomokloko ken chatako. Inmali is kakwartok ay pomilit, ngem alak ya fokhafokhaw. \v 15 Osto'y chinngena ay nenfokhaw ak, ala na't akhes ya layaw, et nataynan nan nay fachona is kakawadko.” \p \v 16 Sa na't inigto nan facho engkhana'y sinmaa si asawana ay apon Jose. \v 17 Ya siya kayet chi nan inokhodna ken asawana. Kinwanina, “Nan chey Hebreo ay faa ay inyalim et sinkhepna nan kwartok ay pomilit. \v 18 Ngem kek et ala ya fokhaw sa na't ala akhes ya layaw, et tinaynana nan nay fachona isnan kawadko.” \p \v 19 Sinmongesonget nan apon Jose isnan nanngelana isnan nangwaniyan asawana en, “Siya chi nan inikkan nan faam ken sak-en!” \v 20 Ke na't inpatilew si Jose, sa cha't inpokok is kaipokpokokan nan falod si ali, ya ischi et nan nentetey-ana. \v 21 Ngem wad-ay si Dios Apo ay nanegseg-ang ken Jose, nay et nalaychalaychan nan apo isnan fabfalochan ken siya. \v 22 Ke na't ippey ay siya nan kikhad isnan am-in ay ib-ana ay falod ya menfiyang isnan am-in ay maang-angnen is kafabfalochan. \v 23 Adi kad maid et kasin masapol makibfiyangan san apo isnan fabfalochan isnan inpakarkhona ken Jose tay wad-ay si Dios Apo ken siya, nay et sinomya nan am-in ay inang-angnena. \c 40 \s1 Nan Nangilawlawakhan Jose isnan Ayen nan It-itaw nan Chwa ay Falod \p \v 1 Awni pay ya ket nan en-ap-apag isnan inomen nan alin si iyEgipto ya nan ap-apon si en-ot-oto isnan tinapay et inpasongetcha nan ali. \v 2 Sinosongetna nan naycha ay chwa ay takhona, \v 3 ke na't inpapokok chaicha is afong nan kapitan si khwarchiya isnan fabfalochan ay naipokokan Jose. \v 4 Pinilin nan kapitan si Jose ay ensilfi ken chaicha, ya inmannong nan naipokokancha. \p \v 5 Isnan esa'y maschem, nen-it-itaw san en-ap-apag ya san ap-apon si en-ot-oto, et teken nan ayen nan init-itaw nan waschin esang ken chaicha is kafabfalochan. \v 6 Isnan nawiitana ay en nangil-an Jose ken chaicha inilana ay kag makokorkor nan semekcha. \v 7 Sa na't kanan, “En man chadlos makokoloklot nan kitongyo idwani ay?” \p \v 8 “To! Wad-ay man nan init-itawmi ya nay maid makaipaawat mo ngag nan laychencha'y kanan,” kinwanicha. \p “Si yangkhay achi Apo Dios nan makabfalin ay mangifallikas isnan laychen nan it-itaw ay kanan,” kinwanin Jose. “Okhochenyo ed ken sak-en nan init-itawyo.” \p \v 9 Sa et inokhod san en-ap-apag nan it-itawna ay mangwanin, “Isnan it-itawko, wad-ay nan kinmawat ay wakan si ofas ay sasakhangek, \v 10 ya tolo nan pingina. Isnan osto'y finmalaan nan tofona ya ket ay sinmafong sa et finomkhas is ofas ya ket ay nenkakaom. \v 11 Idwani, eegnak nan tasan nan ali, sak et inala nan fekhasna ya pinsitko is katasa ya inchowak ken siya.” \p \v 12 Kanan et Jose, “Siya na nan laychena ay kanan: nan chey tolo ay pingi et tolo ay akhew. \v 13 Isnan maikatlo ay akhew mailapo idwani at patongchowen nan ali sik-a, ya patoliyena sik-a isnan sikhod ay saadmo. Ta sam kasin ichad-awat nan tasana ay kag sinan sikhod ay cham ang-angnen id kasin ay sik-a nan pala ap-apagna. \v 14 Ngem pangngaasim ta sosommek ka mo somya nan esam ikakkan. Et pangngaasim achi ta maseg-ang ka ta way paat kanam isnan ali maipoon ken sak-en, ya fachangam sak-en ay lomofos isna is kafabfalochan. \v 15 Tay nan kinatet-ewana, et inalacha sak-en ay nangikaan isnan ilin si Hebreo, ya olay pay isna id Egipto et maid inang-angnek is khotokna is aped ko maibfalochan.” \p \v 16 Osto'y chinngen nan ap-apon si en-ot-oto ay khawis pet nan ayen san it-itaw nan pala ap-apag, kinwanina ken Jose, “Wad-ay akhes nan it-itawko. Aagtowek nan tolo'y nenkhakhat-on ay malalabfa ay tinapay. \v 17 Isnan nen-oson ay labfa, wad-ay nan am-in ay nateketeken ay ila ay oton si tinapay ay pala isnan ali, ngem ya ket ay wad-ay nan ay-ayam ay cha mannopek isnan wad-ay ischi.” \p \v 18 Sa et kanan Jose, “Siya na nan laychena ay kanan: nan tolo ay labfa et tolo ay akhew. \v 19 Isnan maikatlo ay akhew mailapo idwani at ipatongchon nan ali sik-a, ta papotlongna nan olom! Sa na't isabfot nan awakmo isnan tokod ya at topken nan ay-ayam nan fekhas nan awakmo.” \p \v 20 Awni ya ket isnan maikatlo ay akhew, nenpapiyasta nan ali ay manemsemkana isnan naiyanakana, et inayakhana am-in nan cheycha'y takhona. Inpalofosna san chwa ay falod ay san pala ap-apag ya san ap-apo ay pala ot-oto, sa na't inyey chaicha isnan sakhang nan cheycha'y takhona. \v 21 Insoblina san pala ap-apag isnan sikhod ay saadna, ya kasin en-ap-apag pala isnan ali \v 22 ngem inpaisabfotna nan chey ap-apon si en-ot-oto. Et naangnen am-in tet-ewa nan infaag Jose. \v 23 Nay met achi egay et sinsinmek san pala ap-apag si Jose. Nalichongana siya. \c 41 \s1 Nan Nangilawlawakhan Jose isnan Ayen nan It-itaw nan Ali \p \v 1 Isnan nakwasan nan chwa'y tawen init-itaw nan ali ay tinmatakcheg siya is kailit nan wanga ay Nile. \v 2 Ya inilana isnan it-itawna ay wad-ay nan pito ay alaalarmes ya khanag-awis ay faka ay chinmaka ay nalpo's kadchanom, sa cha't nen-ang-anglod isnan lokham.\f + \fr 41:2 \ft Nan nay facho, nakhaeb is linen, ay esang ay khag-awis ay lopot.\f* \v 3 Awni ya ket akhes chinmaka nan pito ay faka ay nenkafikhot ya nenkakig-angan. Sa cha't inmey naidchipa isnan inmona ay pito ay faka is kailit nan wanga. \v 4 Ya ket ay kinan san nenkafikhot ay faka san alaalarmes ay faka. Sa et finmangon nan ali. \p \v 5 Osto'y kasin naseyep, ya ket nen-it-itaw kasin, ya inilana nan pito ay lowey ay cha ensechang ya fegfekhasan ay tinmofo isnan esang ay sanga. \v 6 Sa et wad-ay kayet nan pito ay lowey ay inilana ay nenkakpit ya linoyaw si chakhem ay nalpo's kamalalango ay lota. \v 7 Ket ay inokmon nan nenkakpit nan chey nenkaptong. Siya chi ya ket ay finmangon san ali, ya ke pet it-itawna kayet chi. \v 8 Nadchanadchanakhan et nan ali isnan chey ay wiit, sa na't inpaayag am-in nan cheycha'y ensop-ok ya nan cheycha'y mammasilib ay takho id Egipto. Inokhodna nan init-itawna ken chaicha, ngem maid paat makaipaawat isnan ayen nan it-itawna. \p \v 9 Kinwanin et san en-ap-apag isnan ali, “Naipasmek idwani nan nenkamaliyak. \v 10 Issan namingsan sinmonget ka apo ken chakami ay chwa isnan chey ap-apon si pala ot-oto, sam et inpafalod chakami isnan afong nan kapitan si khwarchiya. \v 11 Ke kami't nen-iitaw isnan esa'y maschem ya teken nan waschin ayen san init-itawmi. \v 12 Idwani, wad-ay nan esa'y ib-ami ischi ay esa'y fab-alo ay Hebreo ay faan nan kapitan, ya inokhodmi ken siya nan init-itawmi sa na't inpaawat nan waschin ayen nan it-itawmi. \v 13 Ket ay tinmet-ewa san kinwanina. Insoblim sak-en isnan sikhod ay saadko ya inpaisabfotmo san pala ot-oto is tinapay.” \p \v 14 Ket ay inpaayag nan ali si Jose sa cha't inpafala siya is kafabfalochan. Nenpapokis ya nensokat, sa et inmey isnan sakhang nan ali. \v 15 Kanan et nan ali ken Jose, “Wad-ay nan init-itawko ngem maid makailawlawag isnan ayena. Chinngek ay mo chengngem nan it-itaw makaipaawat ka isnan ayena.” \p \v 16 Sa et kinwanin Jose, “Maid mabfalinko apo, ngem si Apo Dios nan makaipaawat isnan ayena ay enkhawisan nan ali.” \p \v 17 Kanan et nan ali ken Jose, “Init-itawko maachi ay tinmatakcheg ak is kailit nan wanga ay Nile. \v 18 Ya ket chinmaka ay nalpo is kadchanom nan pito ay faka ay alaalarmes ya khanag-awis, sa cha't cha en-anglod isnan lokham. \v 19 Mawnin pay ya ket akhes chinmaka nan pito ay nenkafikhot ya nenkakig-angan ay faka. Kecheng cha is inilak ay kag tod-i isnan olay entona isna id Egipto. \v 20 Idwani, ya ket kinan nan nenkafikhot ay faka nan cheycha'y alaalarmes ay faka. \v 21 Ngem maid makadlaw ay kinancha nan alaalarmes ay faka, tay khechangna'y sisya kayet ay nenkafikhot cha ay kag isnan sikhod. Sak et fomangon. \v 22 Wad-ay akhes nan init-itawko ay nensechang ay pito ay lowey ay fegfekhasan ay tinmofo isnan esa'y sanga. \v 23 Awni pay ya ket wad-ay kayet nan pito ay nenkakpit ay lowey ay linoyaw si chakhem ay malpo's kamalalango ay lota. \v 24 Sa et inokmon nan nenkakpit ay lowey san pito ay nenkaptong. Inokhodko nan naycha'y init-itawko isnan cheycha'y ensop-ok, ngem maid paat makaipaawat ken sak-en mo ngag nan ayencha.” \p \v 25 Sinongfatan Jose nan ali ay mangwanin, “En-iso nan ayen nan chwa ay it-itawmo. Inpaammon Apo Dios nan nganngani ay angnena. \v 26 Nan pito'y alaalarmes ay faka et pito ay tawen nan ayena. Siya akhes isnan pito ay fegfekhasan ay lowey. En-iso nan ayencha. \v 27 Nan pito ay nenkafikhot ay faka ay inmod-ochi ay chinmaka ay nalpo's kadchanom, ya nan pito ay nenkakpit ay lowey ay linoyaw si chakhem, et pito ay tawen ay fitil. \v 28 Kag sinan apchas ko infakha ken sik-a apo, inpailan Apo Dios nan sa na angnen. \v 29 At wad-ay nan pito ay tawen ay omaw-awas nan ngonon isnan olay entona isna id Egipto. \v 30 Ngem kakwasana sa et omchan akhes nan pito ay tawen ay fitil. Ya at malichongan nan nar-os ay pito ay khanag-awis ay tawen tay at pakawasen nan fitil nan ili. \v 31 Siya, nan cheycha'y tawen ay omaw-awas nan makakan et chadlos malichongan, tay at chad-ama nan fitil ay omchan. \v 32 Nan laychen nan kasin napidwaan nan it-itawmo ay kanan et kinedchengan Apo Dios nan angnena, et siya chi nan angnena ay angnen isnan ad-i omannong. \p \v 33 “Idwani, khawis koma mo pomili ka is lalaki ay masilib ya makaawat ta ippeymo siya ay mangichalan isnan am-in ay ili isnan Egipto. \v 34 Pomili ka akhes apo si tapina ay en-apo, ay mangal-ala isnan pagkalma isnan am-in ay maani isnan timpon nan pito'y tawen ay omaw-awas nan maani. \v 35 Filinem chaicha ay manakhop isnan am-in ay maala ay makakan isnan chey khawis ay tawen ay omali, ya agtam chaicha is lebfengcha ay mangigto isnan maani isnan maipaypay-ana isnan chadchake ay ili sa cha't tokkhongan. \v 36 Nan naycha ay makakan ay cha maigto nan sa maipafala isnan pito'y tawen ay fitil ay omchan isnan Egipto, ta maid matey is owat.” \s1 Nan Madchotokan Jose ay Enkhofernachor id Egipto \p \v 37 Idwanin, tinan-oyan nan ali ya am-in nan faana nan infaag Jose. \v 38 Sa et kanan nan ali, “Ay ke tako makaanap is khagkhag-awis mo si Jose, ay wad-ayan nan Ispiriton nan Dios?” \v 39 Sa na't kanan ken Jose, “Tay inpailan nan Dios am-in na ken sik-a, nalatak ay wadwad-ay nan silib ya pinang-awatmo mo nan olay sino issa. \v 40 Idwani ippeyko sik-a ay matangtangad isnan am-in ay iyap-apowak, et am-in ay takhok et sa cha patiyen nan filinmo. At maikadwa ka ken sak-en ay enlebfeng. \v 41 Nay chotokak et sik-a ay khofernachor isnan olay entona issa isna id Egipto.” \v 42 Sa et kinaan nan ali nan alitosna ay namatonan isnan maton si ali sa na't inpey is kalecheng Jose. Inpafachona nan napateg ay facho\f + \fr 41:42 \ft Mabfalin akhes ay nan nakwani et, “Ikasiwyo! Ikasiwyo!”\f* ken siya, sa na't inpaoway nan fallitok. \v 43 Sa na't inpalokhan isnan ikadwa ay kalisan si ali ya namangpango nan takhona ay mangifogfokhaw en, “Enfalintomeng kayo! Enfalintomeng kayo!”\f + \fr 41:43 \ft Nan osto ay inpaigton Jose et nan pagkalman nan am-in ay naani id Egipto isnan chey ay pito ay tawen. Ilaenyo nan Genesis 41:34.\f* Adi kad nadchotokan si Jose ay enkhofernachor isnan am-in ay ili id Egipto. \v 44 Kinwanin akhes nan ali ken siya, “Sak-en nan ali, ya ipatengngelko am-in ken sik-a nan takho isnan olay entona isnan am-in isna id Egipto, ta ad-icha paat igkhiwa nan lima paymo sikicha mo ad-im ipalofos.” \v 45-46 Sa na't nginadnan si Jose is Zafenat Panea, sa na't agtan siya's asaw-ena ay si Asenat ay anak Potifera ay pachi isnan ili ay Heliopolis. \p Tolon poo nan tawen Jose issan lapona ay nensilfiyana isnan ali id Egipto. Tinaynana nan kawad nan ali sa na't finaat ay en nangila isnan olay entona ischi ay ili. \v 47 Isnan timpon nan pito'y tawen ay inmaw-awas nan makakan, inpatofon nan lota nan nawadwad ay maani \v 48 ya cha inpaamong Jose nan chatag sa na't inpaigto isnan kaallaallang nan am-in ay ili.\f + \fr 41:48 \ft Si Potifera ay aman Asenat nan katongchowan ay pachi isnan ili ay On paymo Heliopolis, ay naamongan nan iyEgipto ay manad-ayaw isnan akhew, tay nan akhew nan dioscha.\f* Adi kad inpaigtona isnan waschin ili nan naani isnan cheycha'y nenlilwes ay payew ischi kannay ay ili. \v 49 Chadlos omawas ay kag ofod is kafayfay nan cheycha'y naani ay inigtona, ya eg-ay et kasin sinas-alop Jose tay ad-i kasalop. \p \v 50 Isnan sisya'y eg-ay inomchanan nan fitil, chwa et nan an-ak Jose ay lallalaki ay inyanak Asenat\f + \fr 41:50 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Manases isnan kalin si Hebreo et, \+bd inmipalichong\+bd*.\f* ay asawana. \v 51 Kinwanina, “Finachangan Apo Dios sak-en ay menlichong isnan am-in ay likhatko ya nan ilewko isnan am-in ay pangafong ama.” Siya chi't ya nginadnana nan inmona ay anakna is Manases.\f + \fr 41:51 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Efraim isnan kalin si Hebreo et, \+bd inmipakhanak\+bd*.\f* \v 52 Awni pay ya kasin inmanak, ya nginadnan Jose nan nay ay maikadwa ay anakna is Efraim\f + \fr 41:52 \ft Nan osto ay naisolat isna et, \fq “is katopek nan sakona.”\f* ay nangwanin, “Siya sa nan ngachana tay inpakhanak Apo Dios sak-en isnan ili ay nensikhafak.” \p \v 53 Awni pay ya ket nakwas nan pito ay tawen id Egipto ay inmaw-awas nan makakan. \v 54 Mailapo et nan pito ay tawen ay fitil, kag isnan kinwanin Jose. Wad-ay akhes nan fitil isnan am-in nan tapina ay ili, ngem id Egipto wad-ay nan naiigto ay makakan isnan olay entona ischi. \v 55 Isnan inomchanan et nan maowatan nan am-in id Egipto, ke cha't inmey ay nenseg-ang isnan ali is kanencha. Et infilina ay omey cha ken Jose ya angnencha nan ifaagna. \v 56 Osto'y chachama et nan fitil ya inmam-amed isnan olay entona ay ili id Egipto, tinekwafan Jose nan am-in ay allang et cha na inlako nan makakan isnan cheycha'y iyEgipto. \v 57 Ya wad-ay akhes nan angsaangsan ay takho ay nalpo isnan olay entona ay ili ay inmey id Egipto ay lomako isnan makakan ken Jose, tay chad-ama nan fitil isnan olay entona. \c 42 \s1 Nan en Lomakwan nan Et-ad Jose is Makakan id Egipto \p \v 1 Isnan nanngelan Jacob ay wad-ay nan makakan id Egipto, kinwanina isnan an-akna, “En kayo man aped yangkhay en-asiilaila ay? \v 2 Kek cha chengngen ay wad-ay pet nan makakan id Egipto ya! En kayo et achi lomako ta ad-i tako matey pangkhep si owat.” \v 3 Sa et inmey nan sinpoo ay et-ad Jose ay lomako is makakan id Egipto. \v 4 Ngem eg-ay inpalofos Jacob ay maitakin si Benjamin ay chadlos etad Jose, tay omegyat tay ta ket lang ya way maangnen ken siya. \p \v 5 Adi kad khapo tay nabfitil akhes id Canaan, naitapi et nan an-ak Jacob isnan cheycha'y cha omey lomako is makakan id Egipto. \v 6 Et si Jose kannay nan khofernachor ischi, ay mangil-ila isnan cha mailako ay makakan isnan omili. Adi kad inmey cha nan yoyon-ana ay nenfalintomeng ay nentowad isnan sakhangna. \v 7 Isnan nangil-an Jose ken chaicha, inmatonana chaicha, ngem inpailana ay kag na ad-i ammo chaicha. Finogtakana chaicha ay mangwanin, “Ento nan nalpowanyo?” \p “Apo, nalpo kami id Canaan, et inmali kami isna ay lomako is makakan,” insongfatcha. \p \v 8 Olay mo naimatonan Jose san eet-adna ngem chaicha eg-ay cha paat nakaimaton ken siya. \v 9 Sisinmekna san cha na init-itaw maipoon ken chaicha, sa na't kanan, “Inmali kayo yangkhay ay en-as-as! Inmali kayo ay mangila mo ento nan enkapsotan nan nay ilimi!” \p \v 10 “Ad-i apo,” insongfatcha. “Inmali kami ay faam ay lomako yangkhay is makakan. \v 11 Sin-anag-i kami am-in. Egay kami inmali ay en-as-as, apo. Nalenteg kami ay takho.” \p \v 12 Kanan kayet Jose ken chaicha, “Ad-i! Nan enkapsotan nan ilimi nan inaliyo!” \p \v 13 Ke cha't kanan, “Apo, sinpoo ya chwa kami ay lallalaki ay sin-anag-i. Es-esang ay ama nan nalpowanmi ay wad-ay ischi id Canaan. Namaid nan esang ay annochimi ya chey ay wad-ay nan alilismi ken ama.” \p \v 14 “Kanak chadlo ya! Inmali kayo ay en-as-as,” kinwanin kayet Jose. \v 15 “Ngem kag tona nan katepnganyo: Isapatak isnan ngachan nan ali ay ad-i kayo makakak-aan sina engkhana ay omali nan alilisyo isna. \v 16 Ifaayo nan esang ken chakayo ay en mangala ken siya. Magkhwarchiyaan isna nan tapina engkhana ay matet-ewaan nan kinwaniyo. Tay mo ad-i, tet-ewa nan insapatak isnan ngachan nan ali ay chakayo et inmali kayo ay en-as-as.” \v 17 Siya chi ya infalodna't chaicha am-in is tolo ay akhew. \p \v 18 Isnan mikatlo ay akhew, kinwanin Jose ken chaicha, “Sak-en nan esang ay mangiyegyat ken Apo Dios, et takhowek chakayo mo ket angnenyo nan esang yangkhay ay kanak. \v 19 Ta matet-ewaan ay nalenteg kayo, makhayad nan esang ken chakayo isna is kafabfalochan. Nan tapina mabfalin ay somaa cha ta iyeycha nan makakan isnan cheycha'y papangafongyo ay maoowat. \v 20 Sa et masapol ay iyaliyo nan alilisyo ken sak-en. Siya na nan mangipaila ay tet-ewa nan kankananyo, ya at ad-ik ipapatey chakayo.” \p Et siya chi ay tinan-oyancha chi. \v 21 Ngem cha cha kankanan, “Chey, idwani selaeg tako et ay maipap-alikhat sinan inangnen tako isnan annochi tako. Inila tako nan chadlos likhatna issan cha na nenseg-angan ken chatako ngem ad-i tako chengchengngen. Isonga chatako et idwani nan enliglikhat.” \p \v 22 Kanan et Ruben, “Kanak chadlo en ad-iyo oy-oyongen siya ya! Ngem ad-iyo met chengngen. Nay et maifales ken chatako nan chalana.” \v 23 Ad-icha ammo ay ke pet naawatan Jose am-in nan kankanancha, tay nan inikkana ay nakitot-oya ken chaicha et maichalan isnan takho ay cha mangifallikas isnan kalin si iyEgipto. \v 24 Sa et tinaynan Jose chaicha ya inmey nen-akha. Sa et kasin tinmoli ken chaicha isnan kasina makakaliyan, sa na't pinili si Simeon ay maitaked isnan sakhangcha. \s1 Nan Somakhongan nan Eet-ad Jose id Canaan \p \v 25 Infilin et Jose ay ponnencha am-in nan sakon nan et-adna isnan makakan ya maisobli nan sipingcha is kasakocha, ya sa cha't maagtan is sengetcha. Et siya chi nan naangnen. \v 26 Adi kad inkarkhan nan et-adna is kadangkicha nan kasakosako ay makakan ay linakwancha, sa cha't nenligwat. \v 27 Isnan inomyanancha is kachalan, finadfad nan esang ken chaicha nan taked nan sakona ta pakanena nan dangkina, ke na't inchanan nan sipingna is kasakona.\f + \fr 42:27 \ft Nan osto ay inchowan Jose ken Benjamin et tolon khasot ay shekel ay silver ay kag falor si fallitok nan falorna. Nan infayad nan Ismaelita ay lakon Jose issan chey et chwan poo ay shekel ay silver. Ilaenyo nan Genesis 37:28.\f* \v 28 Kinwanina't, “Da! Ya ke nay nan sipingko ay naisobli isna? Naay sina's kasakok,” kinwanina. Ke cha't nginmaya ya chad-ama nan egyatcha ay nen-iinnila ay mangwanin, “Ngag mampet na's inangnen Apo Dios ken chatako?” \p \v 29 Isnan sinmaalancha ken amacha ay Jacob id Canaan, infaagcha nan am-in ay naang-angnen ken chaicha. \v 30 “Finogtakan nan khofernachor id Egipto chakami, sa na't pabfasolen chakami ay mangwanin inmey kami kano ay en-as-as isnan ilina. \v 31 Kinwanimi ay nalenteg kami ya egay kami inmey ay en-as-as. \v 32 Ya infaagmi ay sinpoo ya chwa kami am-in ay sin-et-ad ay lallalaki, ya es-esang nan ama ay nalpowanmi. Namaid nan esang, ngem sisya nan alilis, ya wad-ay isna id Canaan ken sik-a ay amami. \v 33 Ke na't kinwani ken chakami, ‘Naay nan sak mangammowan mo tet-ewa ay nalenteg kayo. Mataynan ken sak-en nan esang. Isaayo ay tapina nan makakan isnan maoowat ay papangafongyo, \v 34 sa yo't iyai ken sak-en magtek nan alilisyo. Siya sa nan mangammowak ay egay kayo inmali ay en-as-as isnan ilimi, mod-i ket tet-ewa kayo. Et sak isobli nan etadyo ken chakayo ya nawaya kayo ay enkomerso isna.’ ” \p \v 35 Idwani waschin et nangipakfo isnan wad-ay isnan sakona ya ket ay waschin nangila isnan masosopot ay sipingna. Isnan nangil-ancha isnan siping chachama et nan egyatcha, olay si amacha ay Jacob. \v 36 Kanan et amacha ken chaicha, “Ay laychenyo ngen ay madchongaw am-in nan an-akko? Maid si Jose ya sa et si Simeon, ya idwanin nay laychenyo ay ikaan akhes si Benjamin! Sak-en et nan maamongan am-in nan naycha ay likhat.” \p \v 37 Kanan et Ruben ken amana, “Mo ad-ik maisaa si Benjamin, mabfalin ay pateyem nan chwa'y an-akko. Ipakarkhom siya ken sak-en, et sak itoli siya ken sik-a.” \p \v 38 Ngem kanan Jacob, “Ad-i maifoweg nan anakko, tay natey nan chadlos na akhi ya siya yangkhay nan nataynan. Am-ama ak et, ya mo itakinyo siya sa et wad-ay maangnen isnan chalan, at matey ak ay chadlos ensasanga isnan inangnenyo.” \c 43 \s1 Nan Nangifowekhan nan Et-ad Jose ken Benjamin id Egipto \p \v 1 Sisya'y chachama nan fitil id Canaan. \v 2 Et isnan nangkhayan nan kanen nan pangafong Jacob ay linakwancha id Egipto, kinwanina isnan an-akna, “Tomoli kayo ay en lomako is akit ay kanen tako.” \p \v 3 Ya ket kanan Juda ken amana, “Chadlos finag-an nan chey lalaki chakami ay nangwanin ad-ina chawaten chakami mo ad-i mi itakin nan annochimi. \v 4 Mo ipalofosmo ay makieey ken chakami nan annochimi, et omey kami ay lomako is kanem. \v 5 Ngem mo iyad-im, et ad-i kami, tay kinwanin nan lalaki ay ad-ina chawaten chakami mo ad-imi itakin nan annochimi.” \p \v 6 Kanan et Israel, “En kayo man chadlos omipalikhat isnan en kayo nangifag-an isnan lalaki ay wad-ay teken si akhiyo ay?” \p \v 7 Kinwanicha'y sinmongfat, “Siya man tay maid ad-i na salodsodchen maipoon ken chakami ya nan pangafong tako. Sinalodsodna mo sisya'y matatakho ka ay amami, ya mo wad-ay teken si etadmi ay lalaki. Et masapol ay sebfatenmi nan salodsodna. Ay ke mi ammo ay sa na pet ipaayag nan annochimi?” \p \v 8 Kinwanin Juda ken amana, “Ipalofosmo ta ifowegko nan annochimi ta sa kami't maligwat kannay, ta chakami, sik-a, ya nan anan-ak, et matakho cha ya maid matey si owat. \v 9 Sak-en nan somongfat isnan fiyagna. Et sak kikhad ken siya. Mo ad-ik isakhong siya ay enkhagkhawis at sak-en nan chadlos kawad si fasol is eng-engkhana. \v 10 Mo sa egay kami inmannong ay nensasaed, et away ikapidwa na is tinmoliyanmi.” \p \v 11 Kinwanin et amacha, “Mo siya sa nan masapol ay maangnen, angnenyo na: Ipenpenyo isnan sakoyo nan kakhawisan ay winad-ay nan lota isna id Canaan, ta en yo ilayad isnan khofernachor ischi. Omiyey kayo is akit ay akhas ay nalpo isnan kaew, akit ay itlog si yokan, astragalo, laudano, piniones ya almendras. \v 12 Ya pidwaenyo nan kaad-achan si siping ay itakinyo, tay masapol ay isakhongyo nan inchananyo ay siping isnan sakoyo. Away nget nenkammali cha. \v 13 Itakinyo nan annochiyo sa kayo't omey ay manakhang ken siya. \v 14 Asop ya si Apo Dios ay Makabfalin isnan Am-in nan wad-ay isnan chey ay lalaki ta seg-angana chakayo, ya isakhongna si Benjamin ya nan etadyo ay si Simeon ken chakayo. Ngem mo mamaid nan an-akko, et olay siya.” \p \v 15 Adi kad inalan et nan cheycha'y sin-et-ad nan ilayadcha ya nan mamidwa ay kaad-achan si siping, sa cha't naligwat ay omey id Egipto. Infowegcha si Benjamin sa cha't inmey ay nanakhang ken Jose. \v 16 Isnan nangil-an Jose ken Benjamin ay fowegcha, kinwanina isnan faana ay mangil-ila isnan afongna en, “Ipangom nan naycha'y lallalaki is afongko, et sa cha makikan ken sak-en isnan alas chosi. Pomarki ka sam et nongnongen.” \v 17 Inangnen nan faa nan naifilin et inyeyna nan cheycha'y sin-anag-i is afong Jose. \p \v 18 Isnan cha cha maipangowan is kaafong Jose, omeegyat cha sa cha't kanan, “Inyalicha chatako isna maipoon isnan siping ay naisobli is kasako tako issan laplapona. Sa cha't chepapen chatako sa cha't alaen nan dangki tako ya khab-ena chatako is faa.” \v 19 Isnan inomchanancha ala cha ya eey isnan chey faa ay mangil-ila isnan afong ay wad-ay is kapantew ya kinwanicha, \v 20 “Pangngaasim apo ta chengngem chakami, tay issan laplapona inmali kami ay linmako is makakan, \v 21 ngem isnan inomyananmi is kachalan isnan cha mi somaalan, inokfayanmi nan sakomi ya ket waschin nangchan isnan sipingna isnan sakona ya egay kakok-olangan. Nay et inyalimi ta isoblimi ken sik-a. \v 22 Inmitakin kami akhes isnan tap-in si siping ay ilakomi kasin is kanenmi. Ad-imi ammo mo sino nan nangippey isnan sipingmi is kasakomi.” \p \v 23 Kinwanin et san faa, “Ad-i kayo madchanakhan. Ad-i kayo omegyat. Nan Diosyo ay Dios amayo nan nangisakhong nget isnan sipingyo is kasakoyo ta enkwayo. Chinawatko san infayadyo.” Sa na't infala si Simeon ken chaicha. \p \v 24 Sa et inpaskhep san faa nan cheycha'y sin-anag-i is afong Jose. Inagtana chaicha's chanom ay iyowascha isnan sikicha, sa na't pinangan nan dangkicha. \v 25 Sa cha't insakhana nan cheycha'y igwacha ken Jose mo omchan isnan alas chosi, tay naifaag ken chaicha ay at makikan cha ken siya. \v 26 Isnan sinmaalan Jose, iniskhepcha is afong nan chey ichowacha ken siya, sa cha't nenfalintomeng ay nentowad isnan sakhangna. \v 27 Sinalodsodna mo enkhagkhawis cha, sa na't kanan, “Infaagyo issan chey nan maipoon ken amayo ay nalakay. Ay khawis ngen siya? Ay matatakho ngen ya sisya'y enkhagkhawis?” \p \v 28 Sa cha't kanan, “Wen, nan faam ay amami et sisya'y matatakho ya enkhagkhawis.” Sa cha't nentowad ay nenchayaw ken siya. \p \v 29 Isnan nangil-an Jose ken Benjamin ay chadlos na annochi kinwanina, “Adi kad si tona nan alilisyo ay infaagyo ken sak-en. Si Apo Dios nan mamachang ken sik-a anakko.” \v 30 Alan et Jose ya kaan tay chadlos ay ad-i makaikatpe isnan liknana ken annochina, ya chadlos ay makaag-akha. Isonga ya ket ay sinomkhep is kakwartona et ischi nan nen-akhalana. \v 31 Ala na't ya chilam-os, sa et finmala ay chadlos nangikakatpe isnan liknana, sa na't infilin ay isangocha et nan makakan. \v 32 Teken nan lamisaan Jose ay nangisangowancha isnan kanena, ya teken akhes ay lamisaan nan nangisangowancha isnan kanen nan et-adna. Teken kayet nan lamisaan nan iyEgipto ay mangmangan ischi, tay ngaakhen nan iyEgipto ay makikan isnan Hebreo. \v 33 Naiyornos nan inangnencha ay nangipatokcho isnan sin-ag-i mailapo isnan yon-a engkhana isnan annochi isnan sakhang Jose. Isnan nangil-ancha isnan naikkan ken chaicha'y naipatokcho, nen-asiila cha ay cha mataa. \v 34 Nalpo is kalamisaan Jose nan naisango ken chaicha, sa et si Benjamin, maminlima nan kaad-achan nan khinaocha ay kanena mo nan et-adna. Et nangan cha ya nakiinom cha ken Jose engkhana'y nafotfotngan cha. \c 44 \s1 Nan Namaichan nan Tasan Jose \p \v 1 Sa et infilin Jose isnan chey faa ay mangil-ila isnan afongna en, “Ponnem ay osto nan sakocha, ya ippeymo nan siping nan waschin esa isnan topek nan sakona. \v 2 Iyosonmo akhes nan silver ay tasak is kasakon nan alilis sa et nan sipingna ay lakon nan makakan.” Et siya chi inangnena nan naifilin ken siya. \v 3 Osto ay wiiwiit naipaligwat cha isnan dangkicha ay somaa. \v 4 Isnan nakaadchawi cha is akit isnan ili, ya ket kinwanin Jose isnan chey faana, “Kamowem ta kamakamem chachi, et mo edchanam chaicha kanam, ‘En man ngaag nan isofalityo isnan khawis ay? \v 5 En yo man inakew nan silver ay tasan nan apok ay? Ke siya chi nan en-in-inomana ya! Siya chi nan os-osalena ay en-ipadto. Chachama nan fasol ay inangnenyo!’ ” \p \v 6 Isnan nangchanan san faa ken chaicha, infaagna nan kinwanin Jose ken siya. \v 7 Sa cha't kanan, “Apo, ngag nan laychem ay kanan isnan kinwanim? Ay ke mi maangnen nan kag tosa? \v 8 Ammom met ay nan siping ay inchananmi isnan sakomi et inyalpomi id Canaan ay mangisakhong ken sik-a. En mi man akewen nan pilak paymo fallitok isnan afong nan apom ay? \v 9 Apo, mo maanapan ya way esang ken chakami is kawadna at maipapatey, ya enfalin kami ay tapina is faam.” \p \v 10 Sa na't kanan, “Siya achi. Ngem kecheng nan mad-asan nan tasa is enfaak. Et mabfalin ay mapalofosan nan tapina ken chakayo.” \v 11 Adi kad waschin et kannay nangepas isnan sakona ay nangokfay ischi. \v 12 Mineymey-an nan faan Jose ay nen-anap. Inlapona isnan yon-a engkhana isnan annochi, et naanapan nan tasa is kasakon Benjamin. \v 13 Alan et nan yoyon-ana ya peskhat isnan fachocha ay enngongoyos. Kasin cha inkarkha chachi isnan dangkicha, sa cha't tinmoli. \p \v 14 Isnan inomchanan cha Juda ya nan et-adna is afong Jose, sisya ischi siya. Sa cha't nenfalintomeng ay nentowad isnan sakhangna. \v 15 Sa et kinwanin Jose, “Ngag man chi's inangnenyo? Ad-iyo ngen ammo nan kafaelak? Tay olay sino ay wad-ay isnan nay ay saadko et kafaelana ay en-ila?” \p \v 16 “Apo, ngag kay nan kasin mi kanan?” kinwanin Juda. “Ento nan ikkanmi ay kasin makilinnawag? Ngag nan ikkanmi ay mangipatet-ewa ay mid fasolmi? Si Apo Dios nan nangipafala isnan fasolmi. Enfaam et achi am-in chakami ta faken yangkhay nan chey nad-asan ay kawad nan tasa.” \p \v 17 Kinwanin et Jose, “Na! Ad-i! Ad-ik maangnen sa. Kecheng nan nad-asan nan tasak is enfaak. Somakhong kayo am-in ay tapina ay enkhagkhawis ken amayo.” \s1 Nan Nangiseg-angan Juda ken Benjamin \p \v 18 Idwani, sinmag-en si Juda ken Jose ay nenseg-ang. Kinwanina, “Pangngaasim apo ta makikali ak ken sik-a. Et asop ya ad-i ka somonget tay kag ka met laeng ken Faraon ay ali. \v 19 Apo, sinalodsodmo ken chakami mo sisya si amami ya mo way teken ay etadmi. \v 20 Et infaagmi ken sik-a ay sisya si amami ay nalakay, ya wad-ay nan annochimi ay nawad-ay isnan nalakayana. Natey nan chadlos etadna ay lalaki et kecheng siya is nakhayad ken chaicha ay chodchodwa ay sin-akhi. Chad-ama nan layad ama ken siya. \v 21 Sa et apo, infakham ay iyalimi siya isna tatno ilaem. \v 22 Sa mi't infakha ken sik-a ay ad-i mabfalin ay taynana nan am-ama tay et siya nan kateyana. \v 23 Ya kem et kanan en ad-i ka chomawat mo ad-i mi itakin nan alilismi. \p \v 24 “Adi kad idwani issan tinmoliyanmi ken ama ay faam, infaagmi san infakham apo. \v 25 Issan kasina fomaalan ken chakami ay lomako is akit ay makakan, \v 26 kinwanimi ay ad-i kami makaali tay at ad-i ka chomawat mo maid nan alilismi ay ifowegmi. Kinwanimi ay mabfalin yangkhay ay makaali kami mo maifoweg nan alilismi. \v 27 Kanan et ama ken chakami, ‘Ammoyo met ay si Raquel ay asawak et chodchodwa cha nan inpafalana ay an-akko, \v 28 ya namaid nan esang ken chaicha. Away khinislakhislay si atap ay enkik-iwi tay egayko kasin inil-ila siya engkhana issan kinmaanana. \v 29 Et mo ikaanyo nan nay akhina idwanin ya wad-ay maangnen ken siya, at matey ak ay chadlos ensasanga isnan inangnenyo tay nalakay ak et,’ kinwanin ama. \p \v 30-31 “Isonga idwanin apo, mo aped ak somaa isnan faam ay si ama ya maid nan annochi, at matey mo ilaena ay maid siya. Tay nan fiyag tosa ay annochimi nan manatakho ken siya, ya tay chadlos nalakalakay, et omanay nan mangipangoyosanmi ken siya is kateyana. \v 32 Esang kayet, apchas ko insapata nan fiyagko ken ama pala isnan annochimi. Infaagko ken siya ay mo ad-ik isakhong siya ken ama at sak-en nan chadlos kawad si fasol engkhana ay matey ak. \v 33 Isonga idwani apo, sak-en et yangkhay si enfaam mo ket ipalofosmo ay makitaoli siya isnan aag-ik. \v 34 Tay ngag kay nan ikkak ay somaa ken ama mo maid nan annochik ay fowegko? At ad-i ak makaikatpe ay mangila isnan enliglikhatan ama,” kinwanin Juda. \c 45 \s1 Nan Nangipaammowan Jose isnan Awakna isnan Et-adna \p \v 1 Sa et tay ad-i et makaikatpe si Jose isnan liknana isnan kawadna isnan cheycha'y faana, infilina't ta komaan cha. Adi kad maid et teken is ib-ana isnan nangipaammowana isnan awakna isnan et-adna. \v 2 Et tay chadlos na inpapangekhe nan akhana, chinngen nan cheycha'y iyEgipto ampon inomchan nan chamag is kapalasyon nan ali. \v 3 Kinwanin et Jose isnan et-adna, “Sak-en si Jose! Ay matatakho ngen kayet si ama?” Ngem isnan nanngelan nan et-adna ischi naegyaegyatan cha ya ad-i cha makasefat. \v 4 Ket ay kanan Jose ken chaicha, “Somagsag-en kayo ken sak-en.” Sinmag-en cha, sa na't kanan, “Sak-en si Jose ay etadyo ay inlakoyo, ya naiyali ak isna id Egipto. \v 5 Idwani, ad-i kayo koma chadlos madchanakhan paymo sosongten nan awakyo isnan nangilakwanyo ken sak-en isna, tay tet-ewa ay si Apo Dios nan nangipaona ken sak-en isna ta matakho kayo ya nan tapina ay takho. \v 6 Maikadwa yangkhay ay tawen na isnan fitil isnan lota. Sisya nan lima ay tawen kayet ay maid ensamsama ya en-an-ani. \v 7 Et inpaonan mampay Apo Dios sak-en mo chakayo ta matakho kayo ay matakho ya nan wanen-edyo ta ad-i kayo mamaid isnan lofong. \v 8 Adi kad nan kinatet-ewana et faken chakayo nan nangipaiyali ken sak-en sina mod-i ket si Apo Dios. Sa na't inpey sak-en ay mamagfakha isnan ali, ya katotongchowan ay takhona ay enlebfeng isnan am-in. Ya chak iyap-apowan nan am-in ay ili isna id Egipto. \p \v 9 “Idwanin, kamowenyo ay somaa ken ama ya kananyo ken siya, ‘Siya na nan kanan Jose ay anakmo: Inpey Apo Dios sak-en ay en-ap-apo isnan am-in ay ili id Egipto. Omali ka ay omali kannay. Ad-i kayo en-enaenat. \v 10 Mabfalin ay entee kayo id Gosen ay maisasag-en ken sak-en: sik-a, nan an-akmo, nan apop-om, nan karnilom, karchingmo, nan fakam ya nan am-in ay kwam. \v 11 Mo wad-ay kayo id Gosen, mabfalin ay nonongnongek chakayo, tay sisya kayet ay chaan nan lima ay tawen ay fitil. Tay ad-ik laychen ay wad-ay enkolangam, nan pangafongmo, ya nan enkik-iwiyem.’ ” \p \v 12 Kinwanina kayet, “Idwani, am-in kayo ya olay sik-a Benjamin et nay iilaenyo ay tet-ewa ay sak-en na ay si Jose ay manot-oya ken chakayo. \v 13 Ifaagyo ken ama nan am-in ay kamabfalinko isna id Egipto, ya ifaagyo am-in nan inil-ilayo isna, sa yo't kamowen ay mangifoweg ken siya isna.” \p \v 14 Ala na't ya kawe ken Benjamin ay etadna sa et nen-akha. Cha akhes en-akha si Benjamin ay mangawe ken yon-ana. \v 15 Sisya ay cha en-akha si Jose isnan nangawwelana ya namisitowana isnan waschin esa isnan et-adna. Osto'y siya chi ya ket chadlo tinot-oyan nan et-adna siya. \p \v 16 Isnan inomchanan nan chamag is kapalasyo ay wad-ay cha nan et-ad Jose, ket ay nalaychalaychan nan ali ya nan takhona. \v 17 Kinwanin et nan ali ken Jose, “Ifaagmo isnan et-admo ta karkhaancha nan dangkicha ta sa cha't somakhong id Canaan. \v 18 Kanam ta iyalicha isna si amayo ya nan papangafongcha. Et sak ichowa ken chaicha nan kakhawisan ay lota isna id Egipto ya nan kakhawisan ay wad-ayen nan lota nan kanencha. \v 19 Ifilinmo akhes ay mo somaa cha et omitakin cha isnan kalison ay malpo isna ay enlokhanan nan ongang-a, nan asaswacha ya si amayo ay ifowegcha isna. \v 20 Ya ta ad-i cha kasin semkesemken nan mataynan ay kwacha, tay at kowaencha nan kakhawisan isna id Egipto.” \p \v 21 Adi kad inangnen nan an-ak Jacob nan naifilin ken chaicha. Inagtan Jose chaicha is kalison ay infilin nan ali sa na't sinengtan chaicha. \v 22 Inagtana akhes nan waschin esang ken chaicha is kakhawisan ay ensokatancha, ngem si Benjamin, tolon khasot ay silver ay siping\f + \fr 45:22 \ft Israel nan inpangachan nan anghel ken Jacob issan nakidpapana ken siya. Ilaenyo nan Genesis 32:25-32.\f* ya lima ay kakhawisan ay ensokatana ay facho nan inchowana ken siya. \v 23 Inpaiyeyna ken amana nan sinpoo ay laki ay dangki ay nakarkhaan isnan kakhawisan ay wad-ay id Egipto, ya nan sinpoo ay fai ay dangki ay nakarkhaan is ilik, tinapay, ya nan tapina kayet ay senget. \v 24 Adi kad inpaligwatna't nan et-adna, ya isnan komaanancha, finag-ana chaicha ta ad-i cha masossosma is kachalan. \p \v 25 Siya chi't tinaynancha id Egipto et sinmakhong cha ken amacha ay Jacob id Canaan. \v 26 Kinwanicha ken siya, “Sisya pet ay matatakho si Jose! Siya nan ap-apo isnan am-in ay ili id Egipto!” Natakag si Jacob ya ad-i mamati ken chaicha. \p \v 27 Ngem isnan nangifag-ancha isnan am-in ay infaag Jose ken chaicha, ya isnan nangil-ana isnan kalison ay inpaiyey Jose ta enlokhanana koma ay omey id Egipto, ya ket ay naimosngan. \v 28 Kinwanina, “Sisya pet ay matatakho si Jose ay anakko! Maid et kasik kedchawen! Masapol yangkhay ay ek ilaen siya isnan sisya ay matatakhowak.” \c 46 \s1 Nan Omayan cha Jacob id Egipto \p \v 1 Inpenpen et cha Israel\f + \fr 46:1 \ft Nan teken ay kaifalikkasana et, \fq “engkhana isnan omaliyan nan nenkwa.”\f* am-in nan kwacha, sa cha't inmey id Beerseba ya nenchaton ischi ken Apo Dios ay Dios amana ay Isaac. \v 2 Idwani nenkali si Apo Dios ken siya isnan maschem isnan kag it-itawna ay nangwanin, “Jacob, Jacob!” \p “Wen Apo, naay ak,” insongfatna. \p \v 3 “Sak-en si Apo Dios ay Dios amam,” kinwanina. “Ad-i ka omegyat ay omey id Egipto tay at pagkhanakek nan wanen-edmo ischi ta enfalin cha ay chakchake ay ili. \v 4 Wawawawad-ay ak ay mangifofoweg ken sik-a id Egipto ya et sak isakhong nan wanen-edmo isna. At wad-ay si Jose ay mangimit isnan matam isnan mateyam.” \v 5 Adi kad nenligwat cha Jacob id Beerseba. Et inpalokhan nan an-akna siya, nan ongang-a ay ap-ona, ya nan asaswacha isnan kalison ay inpaiyey nan ali. \v 6 Intakincha akhes nan cheycha'y talakencha ya nan cha cha chinakhop ay kwacha id Canaan, sa cha't inmey id Egipto. Intakin Jacob am-in nan pangafongna: \v 7 am-in nan an-akna ya apop-ona. \p \v 8 Siya chana nan pangafong Israel ay naitakin ken siya id Egipto: nan yon-a ay anakna ay si Ruben, \v 9 ya nan an-akna ay lallalaki ay cha Hanoc, Pallu, Hezron ya si Carmi; \v 10 si Simeon ya nan an-akna ay lallalaki ay cha Jemuel, Jamin, Ohad, Jakin, Zohar, ya si Saul ay anakna isnan fafai ay Cananeo; \v 11 si Levi ya nan an-akna ay lallalaki ay cha Gerson, Cohat ya si Merari; \v 12 si Juda ya nan an-akna ay lallalaki ay cha Sela, Perez ya si Zera. (Natey nan chwa ay an-akna ay cha Er ken Onan id Canaan.) Nan an-ak Perez ay lallalaki et cha Hezron ken Hamul; \v 13 si Issacar ya nan an-akna ay lallalaki ay cha Tola, Pua, Yob ya si Simron; \v 14 si Zabulon ya nan an-akna ay lallalaki ay cha Sered, Elon ya si Jaleel. \v 15 Siya chana nan an-ak cha Lea ken Jacob ay lallalaki id Mesopotamia sa et nan anakcha'y fafai ay si Dina. Am-in nan wanedna ay nalpo ken Lea et tolon poo ya tolo. \p \v 16 Siya chana kayet nan tapina ay pangafongna: si Gad ya nan an-akna ay lallalaki ay cha Zifion, Aggi, Suni, Ezbon, Eri, Arodi ya si Areli; \v 17 si Aser ya nan an-akna ay lallalaki ay cha Jimna, Isva, Isvi, Beria, ya nan fafaicha ay si Sera. Nan an-ak Beria ay lallalaki et cha Heber ken Malkiel. \v 18 Siya chana nan sinpoo ya enem ay waned Jacob isnan faa ay si Zilpa, ay inchowan Laban ay kafachang nan anakna ay si Lea. \p \v 19 Nan an-ak Jacob ken asawana ay Raquel et cha Jose ken Benjamin. \v 20 Si akhes Jose et winad-ayna ken Asenat nan chwa ay lallalaki ay cha Manases ken Efraim id Egipto. Si Asenat nan anak Potifera ay pachi id Heliopolis. \v 21 Nan an-ak Benjamin ay lallalaki et cha Bela, Beker, Asbel, Gera, Naaman, Ehi, Ros, Muppim, Huppim ya si Ard. \v 22 Siya chana nan sinpoo ya epat ay waned Jacob ken Raquel. \p \v 23 Nan tapina kayet ay pangafongna et siya chana: si Dan ya nan anakna ay lalaki ay si Husim; \v 24 si Neftali ya nan an-akna ay lallalaki ay cha Jazeel, Guni, Jeser ya si Sillem. \v 25 Siya chana nan pito ay waned Jacob isnan faa ay si Bilha ay inchowan Laban ay kafachang nan anakna ay si Raquel. \p \v 26 Nan filang am-in nan chadlos pangafong Jacob ay inmey id Egipto et enem poo ya enem. Ad-i maitapi nan iinnapona ay fabfafai. \v 27 Sa et wad-ay nan chwa ay an-ak Jose ay naiyanak id Egipto. Adi kad issan inmayan cha Jacob id Egipto nenpiton poo et si among nan pangafongna ischi. \s1 Nan Inomchanan nan Pangafong Jacob id Egipto \p \v 28 Idwani inpaon-onan Jacob si Juda ay en mangwani ken Jose ta sab-atena chaicha id Gosen. Adi kad isnan inomchanancha id Gosen, \v 29 nenligwat si Jose ya nenlokhan isnan kalisana ay omey id Gosen ay en manab-at ken amana. Isnan nen-asiil-an cha, alan et Jose ya kawe isnan fakhang amana sa et nen-akhaakha. \v 30 Sa et kanan Israel, “Idwani olay et matey ak, tay nay inilak chadlo sik-a ya nay ammok ay sisya'y matatakho ka.” \p \v 31 Sa et kinwanin Jose isnan eet-adna ya nan tapin nan papangafong amana, “Masapol ay ennak ibfakha isnan ali ay inmali kayo ay et-adko ya am-in nan papangafong ama ay nalpo id Canaan. \v 32 Ifaagko ken siya ay enpaspastor kayo ya intakinyo am-in nan talakenyo ay karnilo, karching, ya faka, ya am-in ay kwayo. \v 33 Mo paayag nan ali chakayo ya salodsochena nan chonoyo, \v 34 masapol ay kananyo ay mangwanin, ‘Chakami ay faam, et enpaspastor kami. Siya nan sikhod ay chonomi ay kag nan chonon nan ikik-itmi.’ Mo siya sa nan kananyo, et pailiyena chakayo id Gosen. Siya chi tay mid ngoton nan iyEgipto isnan enpaspastor tay law-en chi ay chono.” \c 47 \p \v 1-2 Idwani inmey cha Jose ya nan lima isnan et-adna ay en nangila isnan ali. Sa et kanan Jose, “Inmali cha ama ya nan et-adko ay nalpo id Canaan. Intakincha nan talakencha ya nan am-in ay kwacha. Et nay wad-ay cha id Gosen.” Sa na't inyam-ammo nan et-adna isnan ali. \v 3 Sinalodsod nan ali mo ngag nan chonocha. \p Sa cha't kanan, “Apo, enpaspastor kami ay faam ay kag nan sikhod ay chonon nan ikik-itmi. \v 4 Inmali kami ay kanatee isna tay chad-ama nan fitil id Canaan et maid mabfalin si en-anglochan nan talakenmi. Pangngaasim koma ta ipalofosmo ay entee kami id Gosen.” \p \v 5 Ket ay kanan nan ali ken Jose, “Idwani ay inmali si amam ya nan et-admo, \v 6 kwacha et nan Egipto. Ifowegmo chaicha id Gosen ay kakhawisan isnan am-in nan ili isna, ta ischi nan entey-ancha. Et mo wad-ay makabfaer ken chaicha, ipakarkhom ken chaicha nan talakenko.” \p \v 7 Sa et infoweg Jose si amana isnan kawad nan ali, ya binindisyonan Jacob nan ali. \v 8 Sa et sinalodsod nan ali ay mangwanin, “Kaat nan tawenmo?” \p \v 9 Kanan et Jacob, “Sinkhasot ya tolon poo ay tawen nan natatakhowak ay ek nenlikchalikchan. Akit yangkhay chachi ay tawen ya nalikhat, ad-i kag nan inmannong ay tawen ay cha nenliklikchan san cheycha'y ikik-itko.” \v 10 Binindisyonan kasin Jacob nan ali sa et kinmaan. \v 11 Adi kad inpateen Jose cha amana ya nan et-adna id Egipto, et inischona ken chaicha nan kakhawisan ay lota ay sag-en nan ili ay Rameses ta enkwacha, tay siya chi nan infilin nan ali. \v 12 Et si Jose nan namangpangan ken amana, nan et-adna, ya am-in nan papangafong amana maiyafoloy isnan filangcha am-in nan ongang-a. \s1 Nan Fitil \p \v 13 Chadlos chad-ama nan fitil, et maid paat makakan isnan olay entona. Et kinmapsokapsot cha nan iyEgipto ya iCanaan maipoon isnan owatcha. \v 14 Et si Jose, cha na tinopog am-in nan sipingcha ay lakon nan makakan ay cha cha lakwan, sa na't cha inyey is kaafong nan ali. \v 15 Isnan nangkhayan et nan siping nan iyEgipto ya iCanaan, inmey cha nan iyEgipto ken Jose ay mangmangwanin, “Omagtan ka is kanenmi. Ay ke kami aped matey isnan sakhangmo? Tay nangkhay et am-in nan sipingmi.” \p \v 16 Sinmongfat si Jose ay mangwanin, “Yaiyo nan talakenyo ta sokatak is makakan mo nangkhay nan sipingyo.” \v 17 Sa cha't inyey nan talakencha ken Jose et inagtana chaicha's makakan ay sokat nan kafaryocha, karnilo, karching, faka, ya dangkicha. Isnan chey ay tawen inagtana chaicha is makakan ay sokat nan cheycha'y talakencha. \p \v 18 Isnan maisned ay tawen, inmey cha kasin ken Jose ay nangwanin, “Ad-imi itafon nan kinatet-ewana ken sik-a apo. Nangkhay et nan sipingmi, ya inalam et am-in nan talakenmi. Maid et kasin nakhayad si igwami ken sik-a, kecheng yangkhay nan awakmi ya nan lotami. \v 19 Selaeg mi ay aped matey ya maiwayang nan lotami. Lakwam et chakami ya nan lotami mo ket mangan kami. Olay sa kami enpafab-aa isnan ali ya enkwana nan lotami, mo ket agtam yangkhay chakami is kanenmi ta ad-i kami matey ya ta way imolami, ta ad-i maiwayang nan lotami.” \p \v 20 Linakwan et Jose nan am-in ay lota id Egipto ay enkwan nan ali. Waschin esa ken chaicha ay iyEgipto et napilit ay nangilako isnan lotana tay chadlos chad-ama nan fitil, et nenkwan nan ali nan am-in ay lota id Egipto. \v 21 Nenfalinen akhes Jose nan takho isnan am-in ay ili id Egipto ay enfaan nan ali. \v 22 Kecheng yangkhay nan lotan nan papachi is eg-ayna linakwan. Ad-i cha masapol ilako nan lotacha tay nan papachi, wad-ay ay wad-ay nan cha ichowan nan ali ay ikatakhocha. \v 23 Kinwanin Jose isnan katakhotakho, “Ilaenyo kay ya! Nay linakwak chakayo ya nan lotayo ay enkwan nan ali. Alaenyo et nan nay esek ta wad-ay is-ekyo. \v 24 Et mo en-ani kayo, ichowayo nan pagkalma isnan ali. Mabfalin ay osalenyo nan tapina ay pala esek ya kanen nan papangafongyo.” \p \v 25 Sa cha't kanan, “Tinakhom chakami. Khinmagkhawis ka ken chakami apo, et sa kami enfaan nan ali.” \v 26 Idwani khinmaeb si Jose is lenteg id Egipto ay masapol ay enkwan nan ali nan pagkalma isnan maani. Ya sisya kayet ay maang-angnen na ay lenteg engkhana idwani. Kecheng magtek nan lotan nan papachi is eg-ay nenkwan nan ali. \p \v 27 Nentee nan Israelitas id Gosen ay sakop nan Egipto ya finmaknafaknang ya nakhanakhanak cha. \v 28 Et sinpoo ya pito ay tawen nan nentetey-an Jacob id Egipto engkhana'y sinkhasot ya epat poo ya pito nan tawena. \v 29 Issan nganngani ay mateyana, inayakhana nan anakna ay si Jose, sa na't kanan, “Pangngaasim ta ikkam nan nay ay kedchawek, ya ippeymo nan limam isnan enfet-akan nan chwa'y opok, sam et isapata ay tet-ewa ya osto ka ken sak-en. Ad-im ikaob sak-en isna id Egipto, \v 30 mod-i ket omikaob kayo isnan naikaofan ikitko ya si ama. Ikaanmo nan awakko isna id Egipto ta ikaobmo sak-en isnan naikaofancha.” \p “Wen, at angnek nan kinwanim,” insongfat Jose. \p \v 31 Sa et kinwanin Israel, “Isapatam ay angnem ay angnen chi.” Nensapata si Jose ken Israel ay wad-ay isnan kaseypana, ya nenyaman si Israel ken Apo Dios. \c 48 \s1 Nan Namindisyonan Jacob ken cha Efraim ken Manases \p \v 1 Awni pay ya naifaag ken Jose ay masasakit si amana. Ke na't iyey nan an-akna ay cha Manases ken Efraim ta en cha am-in ilaen siya. \v 2 Osto ay naifaag ken Jacob ay inmali nan anakna ay si Jose ay mangila ken siya, inpeyna nan kafaelana ay tinmokcho is maseyseypana. \v 3 Kinwanin Jacob ken Jose, “Nenpaila si Apo Dios ay Makabfalin Am-in ken sak-en id Luz id Canaan, sa et binmindisyon. \v 4 Kinwanina, ‘Chey! pagkhanagkhanakek sik-a ta enfalin ay angsan ay ili nan wanen-edmo. Ichowak nan nay ay lota isnan wanen-edmo ay sa cha enkwa is eng-engkhana.’ ” \p \v 5 Kinwanin kayet Jacob, “Sik-a Jose, et ifilangko ay osto ay an-akko nan sanacha ay chwa ay an-akmo ay naiyanak isna id Egipto issan sisya'y egayko inmaliyan. Siya, cha Efraim ken Manases et ifilangko ay an-akko chaicha ay kag met laeng ken cha Ruben ken Simeon. \v 6 Mo way kasin cham wad-ayen is lallalaki, et ad-i cha maikwani ay an-akko mod-i ket ap-ok. Nan at tawichencha ay enkwa et malpo ken cha Efraim ken Manases. \v 7 Angnek na khapo ken inam ay Raquel. Chadlos ko insanga nan nateyana id Canaan ay ensag-en id Efrata issan chak tomoliyan ay nalpo id Mesopotamia. Et inkaobko siya isnan ilit nan karsa ay enpaEfrata.” (Betlehem nan ngachan nan Efrata idwani.) \p \v 8 Isnan nangil-an Israel isnan an-ak Jose, kinwanina, “Sino pay chana?” \p \v 9 “An-akko chana ay inchowan Apo Dios ken sak-en isna id Egipto,” kinwanina. \p “Yaim chaicha isna ta bindisyonak chaicha,” kinwanin Israel. \v 10 Idwani, tay ad-i makaila ay khawis si Israel tay nalakay et, inchoon Jose nan an-akna ken amana et finisitona ya kinnawena chaicha. \v 11 Kinwanin Israel ken Jose, “Kanak man mo ad-ik kasin ilaen sik-a, ngem nay pet inpalofos Apo Dios ay ilaek sik-a olay nan an-akmo.” \v 12 Sa et inyadchawin Jose nan an-akna isnan manatakchowancha ken ikitcha ay Israel sa et nenfalintomeng ay nentowad si Jose isnan sakhangna. \p \v 13 Sa et insag-en Jose si Efraim is kakannikhid amana ay Israel, ya si Manases ay yon-a insag-ena is kakannawana. \v 14 Ngem ket ay nen-akpilen Israel nan limana ya inpatangna nan kannawana ken Efraim olay mo siya nan annochi, ya nan kannikhidna ken Manases ay yon-a. \v 15 Sa na't binindisyonan si Jose ay nangwanin, \pi1 “Asop ya si Apo Dios \pi1 ay insilsilfiyan ikit ay Abraham ya si ama ay Isaac \pi1 et bindisyonana chaton-a ay fafallo! \pi1 Asop ya si Apo Dios \pi1 ay nangipangpango ken sak-en engkhana idwani ay akhew \pi1 et bindisyonana chaicha! \pi1 \v 16 Asop ya nan anghel ay nangisas-alak ken sak-en isnan am-in \pi1 ay ngaag, \pi1 et bindisyonana chaicha! \pi1 Asop ya maitot-oloy ken chaton-a ay fafallo \pi1 nan ngachanko ya ngachan ikit ay Abraham ya si ama ay Isaac. \pi1 Asop ya makhanakhanak cha ya omangsan nan wanen-edcha isnan \pi1 lofong!” \p \v 17 Eg-ay linayad Jose nan nangil-ana isnan nangipay-an amana isnan kannawan ay limana is kaolon Efraim ay annochi, idwani inalana nan chey ay liman amana ta iyatona koma is kaolon Manases. \v 18 Kinwanina ken amana, “Faken sa's angnem ama, si ton-a nan yon-a. Ipatangmo nan kannawanmo isnan olona.” \p \v 19 Ngem inad-in amana ay nangwanin, “Ammok anakko. At khechangna'y makhanakhanak akhes nan wanen-ed Manases ya machamchamag siya, ngem at wadwad-ay nan annochi mo nan yon-a, ya nan wanen-edna et enfalin cha ay angsan ay chadchake ay ili.” \p \v 20 Et binindisyonana chaicha isnan chey ay akhew ay mangwanin, “At osalen nan Israelitas nan ngachanyo ay mamindisyon isnan tapina. Kanan cha, ‘Asop ya khab-en Apo Dios chakayo ay kag ken cha Efraim ya si Manases.’ ” Kag todi nan inikkan Israel ay nangippey ken Efraim ay inmon-ona mo si Manases. \p \v 21 Sa et kinwanin Israel ken Jose, “Iilaem ay nganngani ak ay matey, ngem at wawawawad-ay si Apo Dios ken chakayo ya at isakhongna chakayo isnan ilin nan ikik-ityo. \v 22 Sik-a, ya faken nan et-admo nan mangigwaak isnan ponchag id Sikem ay inalak isnan Amorreo isnan fadyokko ya nan pantolayko.” \c 49 \s1 Nan Omanongos ay Kalin Jacob \p \v 1 Inayakhan Jacob nan an-akna ay mangwanin, “Lomikob kayo ta ifaagko nan sa omat ay enfalinanyo is tap-in akhew. \p \v 2 “Omali kayo am-in ay an-ak Jacob. Maamong kayo ta chengngenyo sak-en ay amayo ay Israel. \p \v 3 “Sik-a Ruben ay inaona, sik-a nan fikasko ya inmona ay anakko isnan kafikfikasko. Sik-a nan kadchayewan ya kawad-ayan nan kamabfalin isnan am-in ay an-akko. \v 4 Kag ka isnan chanom ay ad-i maipap-a, faken sik-a nan kapapatekhan mo ke tay inseyepmo nan fafai ay iyaafongko et linogkhitam nan kaseypak. \p \v 5 “En-iso cha Simeon ken Levi ay sin-akhi. Osalencha nan natadman ay enkholo. \v 6 Ad-i ak maitaptapi isnan itabtafoncha ay en cha tibfitibfiyen paymo isnan am-amongcha, tay pateyencha nan takho isnan songetcha, sa cha't pilayen nan laki ay faka ay siya nan enlagsakancha. \v 7 Machosa cha isnan songetcha tay ayaka, ya nan fongetcha tay maisik. At paapokek chaicha isnan olay entona id Israel, ta makiili cha isnan teketeken ay ili id Israel. \p \v 8 “Sik-a Juda, at chayawen nan et-admo sik-a. At sam cha pen seket nan fosom. At enyongyong nan et-admo ken sik-a. \v 9 Siya, kag anak si layon si Juda. Pateyena nan chepapena sa et tomoli isnan afongna ay en-oyad, ya enchaolag. Ay ke way makaitoled ay manangaw ken siya? \v 10 At eeeegnan Juda nan sokod si kinaali, ya en-apo nan wanen-edna is eng-engkhana. At enfowis nan tapina ay ili ken siya,\f + \fr 49:10 \ft Nan teken ay kaifalikkasana et, “Si Jose et kag atap ay dangki is kaeb-eb, ya kag atap ay innanak si dangki is kafilig.”\f* ya siya nan isilfiyan nan kailiili. \v 11 At itakedna nan innanak si dangkina olay isnan kakhawisan ay wakan si ofas. Ya olay nan fachona, et kag na cha lab-an isnan kag chala ay fayas. \v 12 Komikilat nan matana isnan fayas ay in-inomena. Ya pomopokaw nan fab-ana isnan khatas. \p \v 13 “Si Zabulon akhes et is kailit nan fayfay nan entetey-ana. At omap-aponan si fangka ay ilit si fayfay nan kawadna. At omchan engkhana id Sidon nan sakopen nan ilina. \p \v 14 “Si Issacar, et kag dangki ay aped enchaolag isnan tengan nan ento mo awitna. \v 15 Ngem osto ay ilaena ay khawis pet nan iillengan ya kalal-ayad nan entetey-ana, et olay pikotena nan echegna ay enfelay, ya ket enfalin ay faa ay mapilit ay enchono. \p \v 16 “Si Dan et en-apo isnan takhona ay kag isnan tap-in nan tribon nan Israel. \v 17 At kag oweg siya is kailit nan karsa. Siya, kag khiwachay ay oweg ay wad-ay is kailit nan chalan ay maninget isnan sikin nan kafaryo tatno mabfalintowag nan ensasakay. \p \v 18 “Sad-ek nan omisalakam Dios Apo. \p \v 19 “At choklosen si mangaakew si Gad, ngem at somakhong ay mangonod ken chaicha. \p \v 20 “At patofowen nan lotan Aser nan kagkhakhawisan ay makakan. At pafal-ena nan osto ay kanen si ali. \p \v 21 “Si Neftali et kag ogsa ay nawaya ay entagtatagtag, ya kalal-ayad cha nan an-akna. \p \v 22 “Si Jose et kag ab-abfekhas ay kaew isnan sag-en nan eb-eb, ay cha fomas-ang nan sangana isnan natoping ay alad.\f + \fr 49:22 \ft Nan kadngelan nan ngachan ay Abel Mizraim isnan kalin si Hebreo et, \+bd achog si iyEgipto\+bd*.\f* \v 23 Kakaegyat nan ikkan nan fosona ay manoklos ken siya, ya chad-ama nan likhetcha ay mamapantolay ay mangat-atiko ken siya. \v 24 Ngem khechangna'y eegnana kayet nan pantolayna ya fomifikas nan limana isnan kamabfalin nan Dios Jacob. Siya, fomifikas siya maigkhapo isnan Pastor ay kag Pegnad Israel. \v 25 Siya nan Dios amayo ay mamadfachang ken chakayo. Siya si Apo Dios ay Makabfalin Am-in ay mamindisyon ken chakayo. Ichawchawna nan ochan ay malpo id tongcho, ya chanom ay malpo is chaem nan lota. Pagkhanakena nan asaswa ya talakenyo, \v 26 Ya bindisyonana nan apityo ya nan sabsafong, sa et akhes nan enkhawisan ay malpo isnan kafilifilig ay maid pengpengna. Asop ya oompa chana ay bindisyon isnan olon Jose. Tet-ewa, siya chana nan omchan is kakitong Jose ay naischo ay maisiyan isnan et-adna. \p \v 27 “At kag atap ay aso si Benjamin. Winiit ya minaschem ay enpatepatey si ischaena.” \p \v 28 Siya chachi nan sinpoo ya chwa ay tribon Israel ya siya chachi nan inyanongosna ay kinwani ay maifakhay isnan waschin esa ken chaicha isnan nganngani mateyana. \s1 Nan Nateyan ya Naikaofan Jacob \p \v 29 Sa et infilin Jacob isnan an-akna ay mangwanin, “Idwani tay nay et nganngani ak ay en maiyamong isnan ikik-itko ay cha nang-ona, omikaob kayo isnan naikaofancha ay liyang ay wad-ay isnan ponchag Efron ay Heteo, \v 30 id Macpela ay apet falaan si akhew id Mamre ischi id Canaan. Linakwan Abraham chi ay liyang ya ponchag ken Efron ay en-ikak-aofancha. \v 31 Et ischi nan nangikaofancha ken Abraham ya si asawana ay Sara. Ischi nan nangikaofancha ken ama'y Isaac ya si inak ay Rebecca, ya ischi akhes nan nangikaofak ken Lea. \v 32 Nalakwan nan chey ay ponchag ya liyang ay wad-ay ischi isnan cheycha'y Heteo. Ikaobyo sak-en ischi.” \v 33 Isnan nakwasan nan filin Jacob ket ay nensachag ya natey, ya naiyamong isnan ikik-itna. \b \c 50 \p \v 1 Alan et Jose ya kawe ken amana ya cha enngegngeg ay cha mamisito isnan kames amana. \v 2 Ket ay infilin Jose isnan faana ay en-ag-akhas ta barsamalencha nan awak amana. \v 3 Et epat poo ay akhew nan nabarsamalan nan awakna tay siya chi nan ekhadcha ay enbarsamar ischi ay ili. Inachokhan nan iyEgipto siya is piton poo ay akhew. \p \v 4 Isnan nakwasan san achogna, kinwanin Jose isnan cheycha'y takhon nan ali en, “Pangngaasiyo ta en kayo ifaag nan nay ay kanak isnan ali: \v 5 ‘Issan nganngani matey si ama, inpasapatana sak-en. Kinwanina, “Nganngani ak ay matey. At sa ka omikaob isnan pantiyong ay insakhanak isnan awakko id Canaan.” Isonga pangngaasim ta ek ikaob siya ischi, sak et chadlo tomoli.’ ” \p \v 6 Sa et kinwanin nan ali, “Engka ta ikaobmo si amam, tay siya met nan inpasapatana ay angnem.” \p \v 7 Adi kad inmey si Jose ay nangikaob ken amana. Nakieey ken siya nan am-in nan takhon nan ali, nan nenkapateg ay takhona ya nan am-in ay aap-apo id Egipto. \v 8 Nakieey cha akhes am-in ken siya nan pangafongna: nan ag-ina ya am-in nan pangafong amana. Kecheng nan ongang-a ya nan karnilocha, karchingcha ya fakacha nan nataynan id Gosen. \v 9 Wad-ay nan nenkalisa ya nenkafaryo ay inmey ay naitakin ken siya. Ad-achowan cha nan nakieey. \p \v 10 Isnan inomchanancha isnan illikan id Atad ay apet falaan si akhew isnan wanga ay Jordan, ke cha't inpapangekhe ay nen-akha ay nen-achog ay inmannong, ya pito ay akhew nan cha nangiyangnenan Jose isnan ekhad si achogna. \v 11 Isnan nangil-an nan iCanaan isnan cheycha'y cha en-achog isnan iillikan id Atad, kinwanicha, “Aye! Ke pet chad-ama nan angnen nan iyEgipto ay en-achog!” Isonga nangadnan ischi ay chemang nan Jordan is Abel Mizraim.\f + \fr 50:11 \ft Nan chawes nan kali ay Abel Mizraim isnan kalin si Hebreo et, achog si iyEgipto.\f* \p \v 12 Sa et inangnen nan an-ak Jacob nan infilina ken chaicha. \v 13 Inyeycha nan awakna id Canaan ay nangikaob is kaliyang id Macpela ay apet falaan si akhew nan Mamre, isnan ponchag ay linakwan Abraham ken Efron ay Heteo ay en-ikak-aofancha. \v 14 Issan nakwasan san nangikaofan Jose ken amana, tinmoli cha ay sin-anag-i ya am-in nan cheycha'y naitakin ken siya ay nakikaob, id Egipto. \s1 Nan Nangipafikasan Jose isnan Et-adna \p \v 15 Isnan nakwasan nan nateyan amacha, kinwanin nan et-ad Jose, “Ngag kay mo sisya nan songet Jose ken chatako ya semkena'y ifales am-in nan ngaag ay inangnen tako ken siya?” \v 16 Sa cha't nen-ifaa is omey ken Jose ay mangwanin, “Issan sisya'y matatakhowan ama, \v 17 infilina ken chakami ta ifaagmi ken sik-a ay pangngaasim koma ta pakawanem nan fasol ay inangnen nan et-admo ken sik-a. Idwani pangngaasim ta pakawanem nan ad-i osto ay inangnenmi, ay faan nan Dios amam.” Nen-akha si Jose isnan nanngelana ischi. \p \v 18 Osto'y siya chi ya ket ay inmey cha nan et-adna et nenfalintomeng cha ken siya ay nangwanin, “Naay kami isnan sakhangmo ay enfaam,” kinwanicha. \p \v 19 Ngem kinwanin Jose ken chaicha, “Ad-i kayo omegyat. Ay ke ak Dios? \v 20 Tet-ewa ay ngaag nan sinsinmekyo ay angnen ken sak-en, ngem nenfalinen Apo Dios is khawis ta matakho nan angsan ay takho ay wad-ay idwani. \v 21 Idwani ad-i kayo omegyat. At sak nonongnongen chakayo ya nan an-akyo.” Siya chi nan inangnena ay nangipafikas ay nangay-ayew ken chaicha. \s1 Natey si Jose \p \v 22 Sa et nentee cha Jose ya nan papangafong amana id Egipto, et natakhotakho engkhana ay nentawen is sinkhasot ya sinpoo. \v 23 Natakhotakho ay nangila isnan an-ak ya apop-on Efraim. Ya wad-ay siya ay nanawat ay nangakwa isnan kafab-ala ay anak Makir ay anak Manases. \v 24 Kinwanina isnan et-adna, “Nganngani ak ay matey, ngem wad-ay si Apo Dios ay mangil-ila ken chakayo engkhana'y ifalana chakayo id Egipto ay mangiyey ken chakayo isnan chey ili ay insapatana ken Abraham, Isaac ya Jacob.” \v 25 Sa et inpasapatan Jose nan pangafongna ay an-ak Israel ay mangwanin, “Isapatayo ken sak-en ay mo ipangon Apo Dios chakayo ischi ay ili, et sa yo itakin nan awakko.” \v 26 Et siya chi natey si Jose ay nentawen is sinkhasot ya sinpoo. Binarsamarcha nan awakna sa cha't inlongon ischi id Egipto.