\id TIT - Label \h Taitus \toc3 Taitus \toc2 Taitus \toc1 A Pas ane Pol tetek e Taitus \mt1 A Pas ane Pol tetek \mt2 e Taitus \is1 A warwara talapor nigo \ip A pas ne e Pol i tumusi tetek e Taitus. E Taitus belsur a te Juda. I longor a warawai ane Pol pa i lingir a nuknukna pa i tortorot o e Iesu Karisito. E Taitus i han taum o e Pol usaot e Jerusalem pa a aposella rop la kes taum (oroi Ap 15:2). E Pol i sune sen e Taitus utumo e Korin naur a dihna (oroi 2 Kor 7:6-7 pa e 8:17). Lamur e Pol i aslang pas e Taitus sur ir tena tai alar ana lotu tumo na lolo Krit (oroi e Taitus 1:5). \ip Ana pas ne e Pol i atai e Taitus ana si na ngas a tarai dir aslang pas la, sur la a tena titolla ana lotu. Pa i atai i mang ir tai alar a lotu kusun a asasongo na tena asaer, pa ir asaer wakak a tarai a lotu ana wakak a toltol. \iot A tinan ana Buk Taitus: \io1 A kamkama a buk ne (1:1-4) \io1 A ningnigola miting na lotu (1:5-16) \io1 A asaer tetek a tarai a lotu (2:1-15) \io1 A wakak a toltol ning dalar muri (3:1-11) \io1 A ararop a warwara ane Pol tetek e Taitus (3:12-15) \ie \c 1 \p \v 1 Iau e Pol a tena titol oros ane God pa a aposel ane Iesu Karisito, sur ar nangan a tortorot ana tarai a aslang ane God, pa ar asaer la sur lar tasman a momolna. A momolna ning ir ben la sur lar mur a toltol ning e God i mang suri. \v 2 A tortorot ning, pa a momolna ning, i hanot miting na keskes harnanai ana tortorot sur a lalaun tikin. A lalaun tikin ning e God i lele tar onoi, ning belot i akes a rakrakan hanua. Pa e God bel i sira asongo. \v 3 Ning a pukakiar i sot i apuasa anuna lele ning mila warawai onoi. E God anundala a Tena Alaun ning i saran tar a titol na warawai tak arlar ot ana nuna arsune. \p \v 4 A tumtumus tetek u e Taitus, u a natuklik, anasa takai ka a tortorot anundala. A marmaris pa a bal molmol ta e God a Tamandala pa e Karisito Iesu anundala a Tena Alaun, ir kes hom. \s1 A ningnigola miting na lotu \p \v 5 A han kusun u ting na lolo Krit, sur u ma ur arop a titolla ning belot i rop, pa ur aslang pas al ningnigo ana lotu ting na hananuala rop arlar ot ning ia ka atong tari tam. \v 6 Ur aslang pas tik ning bel di arup sot pasi on ta rongo, ning i taulai ka takai a hane pa na natnatna la na tena tortorot, pa bel ta artitiu i kibas la ana ta toltol, pa bel la tabun longor tetek tik. \v 7 A ningnigo ana lotu, i ot a tena tai alar ana titol ane God, pa i wakak ning i a ngas a barsan larne: bel di arup sot pasi on ta rongo, gong i aitna pasi, gong i sira balakut kapit, gong i a tena gang, gong i a tena harum, pa gong i muk pa i nuknuk sur a tnan mani. \v 8 Ir sira gas pas a tarai ting na nuna rumai, pa ir mang sur a wakak a toltol, ir warkurai tostos anuna lalaun, ir tena tostos, ir totoh namatana e God, pa ir tai alar a nuknukna. \v 9 Ir tong akes a momol a asaer ning di ka asaer tari ono, sur ir arakrakai otleng a tarai ana tostos a asaer, pa ir atong puasa a rongo anunla ning la sairas a asaer ning. \s1 A warwara na harnangai tetek e Taitus ana nuna titol \p \v 10 Ur aslang pas a ningnigola miting na lotu, anasa a galis a tarai na tabun longor. La awara a tarai ana ututnala oros ka pa la asongo pas la. Dingla na tarai onla, la ning la atongi mang, dir kot talilis a palaon a tarai ning bel a tarai Juda. \v 11 Ur sairas anunla na warwara, anasa la sira alaulau a tortorot anuna galis a kabai tamana ana asaer ning bel i wakak sur dir asaer la ono. La sira asaer la, sur lar asongo pas ka a mani kusun la. \v 12 Ning a propet miting ot na tarai Krit i atongi larne, “A tarai Krit, na tena asasongo momol, la arlar ana laulau a rokoio, la na ngoro na tarai, la tagun a hangan ka.” \v 13 A warwara ne i momol kol. Ur warwara rakrakai tetek la ana nunla na rongo sur lar tong akes a tostos a tortorot. \v 14 Pa gong ma la mur a asaer oros ka anun na tarai Juda, pa a warkurai anun na tarai ning la gilam kusun a momolna. \v 15 A ututnala rop la totoh tetek la ning la totoh, ika tetek la ning bel la totoh pa bel la tortorot, a ututnala rop bel la totoh. A nuknukinla i laulau kol pa bel ta tostos ting na nuknukinla. \v 16 La atongi mang la tasman e God, ika anunla a titolla ot i apuasa i mang bel la tasmani. La na laulau a tarai kol, a tabun longorla, pa bel lar tol lar pas ta wakak a titol. \c 2 \s1 A tostos a asaer \p \v 1 Ika u, ur asaer la ana ututnala ning i mur wakak a tostos a asaer. \v 2 Ur asaer a barsanla ning di agon nigon la tam, sur lar tai alar wakak anunla na toltol, lar kibas a ngas a lalaun ning a tarai lar hanrawai la ono, lar warkurai tostos anunla lalaun, lar momol ana nunla na tortorot, anunla a marmaris pa anunla na tuntunur rakrakai ning la pastetek a mamahat. \p \v 3 Larne, ur asaer a gurarala ning di agon nigon la tam, sur lar lasan ana ngas a hanrawai ana nunla a lalaun, gong la anan laulau tik, gong la na tena gang, lar asaer a tarai ana utna ning i wakak. \v 4 Lar toli larne, sur lar asaer a gurarala ning di agon murmur la tanla, sur lar mang sur anunla na barsan pa na natnatunla, \v 5 lar warkurai tostos anunla a lalaun, lar mur a totoh a toltol, lar lasan ana toltol wowou ting na nunla na taman, lar lasan ana marmaris, pa lar longor tetek anunla barsanla, sur gong tik i atong laulau a warwara ane God. \p \v 6 Larne, ur arakrakai a barmanla, sur lar warkurai tostos anunla a lalaun. \v 7 Ana ututnala rop ning u sira toli, ur tol a wakak a titol na matanla, sur a wakak a tatatai tetek la sur lar muri. Ning ur asaer la, ur titol taum ana momolna, pa a hanrawai ana warwara ane God. \v 8 Ur atong a tostos a warwara ning bel tik ir lingir lar pas u ono, sur a hiruala lar meme, anasa bel ta laulau ning lar atong dala ono. \p \v 9 Ur atai na tena titol oros sur lar longor anunla na ningnigo, pa lar agasgas la ana titolla rop ning la toli, pa gong la balu warwara. \v 10 Gong la kinau anunla na ningnigo. Lar apuasa anunla a wakak a toltol sur anunla na ningnigo lar tortorot onla, sur ir apuasa i mang a asaer o e God anundala a Tena Alaun i wakak. \p \v 11 Anasa a marmaris ane God, ning ir alaun a tarai rop, ka hanot puasa. \v 12 A marmaris ne i asaer dala, sur dalar han masik kusun na toltol ning bel i sot ana nuknuk e God, pa kusun a nuknuk sur a ututnala mite na rakrakan hanua. Dalar warkurai tostos anundala a lalaun, dalar tostos, pa dalar laun murmur a nuknuk e God ana lalaun onone, \v 13 ning dala harnanai ana tortorot sur a pukakiar na gas ning ir hanot. A pukakiar ning anundala a leklek e God, e Iesu Karisito, anundala a Tena Alaun ir hanot taum ana anuna matatar. \v 14 I saran tar anuna lalaun sur dala, sur ir lou alangolango dala kusun anundala na toltol laulaula rop, pa ir atotoh pas dala, sur dala anuna tarai momol ot, dala a tarai ning dala mang kol sur dalar tol asaning i wakak. \p \v 15 Ur asaer la ana ututnala ne. Ur arakrakai a tarai, pa ur atong puasa anunla na rongo namatanla. Ur toli ana rakrakai ning e God ka saran tari tam. Pa gong u noren tar tik sur ir oroi purum u. \c 3 \s1 A ngas a lalaun ning a te Karisito ir muri \p \v 1 Ur atai ulak anuma tarai sur lar hanrawai tetek a ningnigola miting na matanitu, pa tetek la rop ning la tong a warkurai. Lar longor tetek la pa lar sang sur lar tol asaning i wakak. \v 2 Gong la anan tik, lar kes ana bal molmol, lar tol a wakak a toltol tetek a tarai, pa lar anatarna la tetek a tarai rop. \p \v 3 Anasa dala otleng lanigo, bel dala mananos, dala na tabun longor, dala han rongo, dala kes ana dodot ana nundala a laulau a nuknuk pa a urmatana ututnala rop ning dala gas suri. Ana nundala a keskes a lalaun, dala tol a laulau a utna, dala ram, a tarai la nget dala, pa dala otleng dala nget la. \p \v 4 Ika ning a wakak a toltol pa a marmaris ane God anundala a Tena Alaun i hanot, \v 5 i alaun dala, anasa ana nuna marmaris tetek dala, belsur on al tostos a titol ning dala ka tol tari. I alaun dala ning i pukur totoh pas dala. A Talngan Tabu i toli te na nundala a lalaun, ning i agon tona dala pa anundala a lalaun i hanot toh ono. \v 6 E God i tabar dala ana Talngan Tabu, ning i pek rakrakai koli saot ondala, pa dala bukus onoi, anasa ana titol ane Iesu Karisito, anundala a Tena Alaun. \v 7 Anasa ana marmaris ane God, i atong dala mang dala tostos namatana, pa i tabar dala ana lalaun tikin, ning dala harnanai suri ana tortorot. \v 8 A warwarala ne i momol kol. Pa a mang sur ur rakrakai ana warwarala ne sur a tarai ning la tortorot o e God lar saran momol tar a lalaun anunla ana wakak a titol. A ututnala ne i wakak pa i nangan a tarai rop. \p \v 9 Ur han masik kusun a longlong a warwara na arlak, pa a ususrai ana mangis a tarai, a arlak pa a harum ana warkuraila ane Moses, anasa bel la topas ta utna pa bel lar nangan u. \v 10 Ning tik ir sira pangpagal a tarai a tortorot, ur atumarangi. Ning bel ir longor, ur atumarang ulaki. Ning bel ir longor, ur han masik kusuni. \v 11 Ning tik i toli larne, ur tasmani mang ka rongo pa ka bukus ana toltol laulau. Anuna toltol laulau ot i beni sur a hirua tikin. \s1 A nunung ane Pol tetek e Taitus \p \v 12 Ning ar sune sen e Artemas tetek u, o ar sune e Tikikus, ur rakrakai sur ur han tetek iau tumo e Nikopolis, anasa ar kes nanan sen na kalang a kotkoto tumo. \v 13 Ur nangan e Senas, a tena mananos ona warkurai, pa e Apolos otleng, pa ur tabar diau sur gong dia kapan sur ta utna ting na nundiau a tinan. \v 14 Anundala a tarai lar asaer sur lar saran momol tar a lalaun anunla ana wakak a titol, sur anunla a lalaun ir suah a wakak a wana pa lar nangan a kapan a tarai. \p \v 15 La rop ning la kes taum hok, la saran anunla na marmaris tetek u. Ur saran anumila a marmaris tetek a halalimila ana tortorot. \p A marmaris ane God ir kes taum o mulo rop.