\id JAS - Label \h Jems \toc3 Jems \toc2 Jems \toc1 A Pas ane Jems \mt2 A Pas ane \mt1 Jems \is1 A warwara talapor nigo \ip E Jems i tumus a pas ne. A galis a tena tastasmai la nuki mang i a tas e Iesu (oroi Mt 13:55). E Jems i ning a ningnigo anuna tarai a lotu saot e Jerusalem (oroi Ap 15:13, 21:18). \ip I tumus a pas ne tetek a tena tortorotla, ning la pastetek a galis a mamahat tana tarai ning bel la tortorot. La lu sen na tena tortorot. Pa lamur na tena tortorot la kes na wasira ting na hananuala. \ip Ana pas ne i warwara ana wakak a toltol ning a tena tortorotla lar muri. I atai dala otleng mang anundala a wakak a toltol i amomol anundala a tortorot. \iot A tinan ana buk Jems: \io1 A kamkama a buk ne (1:1) \io1 A tortorot pa a tastasmai (1:2-8) \io1 A kapan na tarai pa na tena gongon (1:9-11) \io1 Dalar tur rakrakai ning a alam ir hanot (1:12-18) \io1 A longlongor (1:19-27) \io1 Dalar hanrawai a tarai rop (2:1-13) \io1 A wakak a titol i han taum ana tortorot (2:14-26) \io1 A laigeremindala (3:1-18) \io1 A atumarang tetek la ning la mang sur a toltol mite na rakrakan hanua (4:1-5:6) \io1 Dalar tur rakrakai ana tortorot (5:7-20) \c 1 \p \v 1 Iau e Jems, a tena titol oros ane God pa a Leklek e Iesu Karisito, a tumus a pas ne tetek mulo, ning a bonot pa naur a mangis a tarai Israel, ning mulo kes sarara arpotor tana tarai miting na matanitula. A marmaris tetek mulo. \s1 A tortorot pa a tastasmai \p \v 2 Na tastasikla, ning al ngas a mamahat ir hanot tetek mulo, mulor gas, \v 3 anasa mulo tasmani mang ning mulo pastek a mamahatla ning di lar anumolo a tortorot onoi, ir aitna anumolo a tuntunur rakrakai. \v 4 Ning mulor tur rakrakai, anumolo na lalaun rop ir tostos, pa bel mulor kapan sur ta utna na ingun. \p \v 5 Ning tik o mulo i kapan sur a mananos, i wakak ning ir nunung e God suri. Pa e God ir tabari onoi, anasa i sira tamtabar dala rop, pa bel i sira san alar ta utna. Pa bel i sira balakut tetek tik ning i nunungi. \v 6 Ika ning ir nunung, ir nunung ana tortorot, pa gong i urmatana nuknuk, anasa esining ir urmatana nuknuk i arlar ka ona top, ning a wuwu i wus taltali. \v 7 A barsan ning i urmatana nuknuk, gong i nuki mang ir kibas ta utna tana Leklek. \v 8 Anasa i naur a nuknukna, pa bel ir tur rakrakai ana nuna titol rop. \s1 A kapan na barsan pa a tena gongon \p \v 9 Ta tasindala ana tortorot ning ir tong akes ta natar a utna ka te lapiu, i wakak ning ir gas ka, anasa e God ot ir aleklek pas a barsan ning. \v 10 Ika ta tena gongon, ir gas ka ning e God ir anatarna seni. Anasa anuna lalaun i arlar ka ana sar a rakai, ir rorom ka. \v 11 Pa a kamis i hanot taum ana laplapangna, i rang a rakai, pa sarna ir punga, pa a wakak a tatatai ono ir rop. Arlar ka otleng ana tena gongon, ir rorom ning ir molot ot ana nuna gongonla. \s1 E God bel i sira alam tik \p \v 12 A barsan ning i tolsot pas a arlam, pa i tur rakrakai, i angis. Anasa esaning i tolsot pas a ututnala ning di lar anuna tortorot onoi, ir kibas pas a kukuh na lalaun tikin, ning e God i lele tar sur ir sarani tanla rop ning la mang suri. \p \v 13 Ning a arlam ir hanot tetek tik, gong i atongi mang e God i alami. Anasa e God bel ta toltol laulau ir alam lar pasi, pa e God ot bel ir alam tik. \v 14 Ika, a taraila rop, taktakai, anunla a laulau a nuknuk ot i alam pas la pa i dat la sur lar tol a toltol laulau. \v 15 Lamur, ning anunla a laulau a nuknuk ir itna, ir agon otnan pas a toltol laulau. Ning a toltol laulau ir itna, ir agon otnan pas a minat. \p \v 16 Na wakak a tastasikla, gong mulo noren tar tik sur ir asongo mulo. \v 17 Na wakak a artabar rop, ning la tostos, la han purum misaot na langit. La hanot ta e Tata, esaning i akes a kamis, a kalang pa a nangnangla. Ika e Tata bel i arkeles pa bel i ries a magirana lar a kamis, ning i sasai ana kabakiar pa morom bel. \v 18 Ana nuknukna ot, i agon tona dala ana nuna warwara momol. I aslang pas dala kusun a akakesla rop, sur dala anuna tarai ot, arlar ana ningnigo na wana rakai ning di sira artabar onoi teteki. \s1 Dalar longor a warwara ane God pa dalar muri \p \v 19 Na wakak a tastasikla, mulor tasman a utna ne: I wakak ning mulo rop, mulor longlongor kapit, pa gong mulo iapiap sur mulor warwara, pa gong mulo iapiap sur mulor balakut. \v 20 Anasa a balakut anuna tik bel ir tol otnan a tostos a toltol ning e God i mang suri. \v 21 Mulor manah kusun a dur a toltol pa na toltol laulau ning kane i bukus te na rakrakan hanua. Pa mulor anatarna pas mulo ning mulo kibas a warwara ning di ka oman tari ting na balamulo, a warwara ane God ning ir alaun lar pas mulo. \p \v 22 Mulor mur a warwara ane God, pa gong mulo longor oros tari ka, sakana mulor asongo ulak pas mulo ot. \v 23 Esining i longor oros tar ka a warwara ane God, pa bel i muri, i arlar ka ana barsan ning i oroi a manarna ting na galas. \v 24 Ning i han masik, aiap ka i duman sen a manarna i tai mangmangasa. \v 25 Ika ning tik ir longor wakak a tostos a warkurai ane God, ning i alangolango a tarai, pa ir sira muri, pa bel i dumani, a barsan ning i angis ana nuna titol. \p \v 26 Ning tik ir nuki mang i a momol a tena lotu, ika bel i tumarang a laigeremna kusun a laulau a warwara, anuna lotu i utna oros ka, pa i asongo pasi ot. \v 27 Ika ning dala nangan a nat a biasuila, pa a laola ning la pot na marmaris, pa ning dala tumarang dala otleng kusun a dur a toltol mite na rakrakan hanua, ine i a tostos a lotu, pa bel ta utna i rongo ono namatana e God a Tamandala. \c 2 \s1 Gong dala purpurngis \p \v 1 Na tastasikla, mulo ning mulo tortorot ana nundala a Leklek e Iesu Karisito, a Leklek na matatar, gong mulo purpurngis. \v 2 Ning tik ir kas uting na numulo a kiwung a lotu pa ir suah ta ring ning di toli ana gol pa ir mermer ona wakak a kaen, pa ning ta kapan a barsan otleng ir kas ana muar a kaen, \v 3 pa mulo hanrawai ka tetek esining ir mermer ona wakak a kaen pa mulo atongi tana mang, “Ur kes te na wakak a keskes.” Pa mulo atongi ka tetek a kapan na barsan mang, “Ur tur ot ting ia” o “Ur kes ting lain napir naur a hak.” \v 4 Ning mulo toli larne, mulo purpurngis, pa mulo hanot a tena warkuraila ka ana laulau a nuknukimulo. \p \v 5 Na wakak a tastasikla, mulor longor iau: I mangasa, bel mulo tasmani mang e God i aslang pas a kapan a tarai te lapiu, sur lar tena gongon ana tortorot? Lar kibas pas a matanitu ning e God i lele tar sur ir sarani tanla rop ning la mang suri. \v 6 Ika mulo, mulo ame ka a kapan a tarai. I mangasa, ngandek bel mulo tasmani mang na tena gongon la sira warkurai laulau mulo ana rakrakainla? Pa la dat pas mulo sur mulor tur ana warkurai. \v 7 Mulor tasmani ot mang la sira atong laulau a wakak a risana e Iesu esaning mulo anunai. \p \v 8 Mulor tolsot pas a warkurai ning e God, a king, i saran tari, ting na Buk Tabu. I atongi larne, \q1 “Ur mang sur a halim larning u mang sur u ot.” \rq Liwai 19:18\rq* \m Ning mulor toli larne, mulo tol a tostosna. \v 9 Ika ning mulo purpurngis, mulo tol a toltol laulau. Pa a Warkuraila ane God ir tiu sot pas mulo mang, mulo na tena kutus warkurai. \v 10 Ning tik ir mur a warkuraila rop, ika i kutus takai ka, dir warkurai i arlar larotning i kutus a Warkuraila rop. \v 11 E God i atongi mang, “Gong u tol a toltol laulau ana ta hane anuna tik o ta barsan anuna tik,” pa i atongi otleng larne, “Gong u umkol tik.” Pa ning bel u tol a toltol laulau ana ta hane anuna tik, ika u umkol tik, u a tena kutus warkurai. \p \v 12 Mulor nuk pasi, e God ir warkurai mulo ana warkurai ning i sira alangolango a tarai. I wakak ning anumolo a warwara pa anumolo na titol otleng ir mur a warkurai ning. \v 13 Anasa esining bel i lasan ana marmaris, ana pukakiar a warkurai e God otleng bel ir marisi. Ika esining ir lasan ana marmaris, e God ir marisi ana pukakiar a warkurai. \s1 A tortorot ning i han taum ana wakak a titol \p \v 14 Na tastasikla, ir wakak mangmangasa ning tik ir atongi mang i tortorot, ika bel i tol ta wakak a titol? I mangasa, a ngas a tortorot ning ir alauni o bel? \v 15 Ning tik ta tasindala, ta hane o ta barsan, bel anuna ta kaen pa i kapan sur ta utna na hangan, \v 16 pa tik o mulo ir atongi tana mang, “Ur han ana bal molmol, ur mermer pa ur masur,” ika ning bel ir tabari ana ta utna ning i kapan suri, a warwara ning ir nangan mangasa i? \v 17 Larka otleng ning ana tortorot, ning bel i han taum ana ta wakak a titol, a tortorot ning a minatna ka. \p \v 18 Ning tik ir atongi mang, “Dingla la tortorot, pa dingla otleng la tol a wakak a titol.” Ika iau, ar atongi mang, ur apuasa toh anuma tortorot tetek iau, ning bel ta wakak a titol i han taum ono. Pa iau ar apuasa anuka tortorot tam ana nuk a wakak a titolla. \v 19 U tortorot mang takai ka a God. I wakak. A motla otleng la tortorot onoi larne, pa la matmataut pa la koloron. \p \v 20 U a longlong! I mangasa, u mang sur ar asangani tam mang, a tortorot ning bel ta wakak a titol onoi, i utna oros ka? \v 21 Di atong a tamandala, e Abaram, mang i tostos namatana e God, anasa ana nuna titol ning i saran tar e natnalik, e Aisak, arlar ana artabar tetek e God ting na logo na artabar ning i toli ana hatatla. \v 22 Ur oroi i, anuna tortorot i han taum ana nuna wakak a titolla. Pa ana nuna titol, a tortorot anunai i bot kidol. \v 23 Pa di tolsot pas a warwara ting na Buk Tabu larne, “E Abaram i tortorot o e God, pa e God i atongi mang i tostos.” \rq Stat 15:6\rq* \m Pa e God i atongi otleng mang a halna. \v 24 Mulo oroi i, e God ir atong ta barsan mang a tena tostos ana nuna wakak a titolla, pa bel ana nuna tortorot ka. \p \v 25 Larka otleng ning tetek e Rehap, a pamuk a hane. Ika e God i atongi mang i tostos namatana, ana nuna titol, ning i tai alar naur a barsan ning e Josua ka sune tar diau, pa i sune kumnan sen diau ulak ana ning a ngas masik\f + \fr 2:25 \ft E Josua i sune sen naur a barsan sur diar oroi kumnan a hanua Jeriko pa dingla na pukna otleng, sur lamur ir nigon a tarai Israel sur lar harum pa lar kibas a hananuala ning. Oroi e Josua sapta 2 pa 6 ting na Buk Tabu.\f*. \p \v 26 Tik ning a inguna i han kusuni, i a minatna. Larka otleng a tortorot, ning bel ta wakak a titol onoi, a minatna ka. \c 3 \s1 A laigeremindala \p \v 1 Na tastasik, gong al galis o mulo la hanot na tena asaer ting na lotu, anasa mulo tasmani mang, a warkurai ane God tetek mila, na tena asaer, ir rakrakai kol tana warkurai tetek a tarai masik. \v 2 Dala rop dala rongo ana galis a utna. Ika, ning tik bel i rongo on ta utna ana nuna warwara, esaning i tostos kol, pa i tolsot pasi sur ir tai alar anuna lalaun rop. \p \v 3 Ning dalar suah a natar a diah aen ting na pahana hos, sur ir longor tandala, dalar tolsot sur dalar dat lingir pas a kidol a hos onoi. \v 4 Mulor oroi i otleng a sip sel. I itna kol, pa na rakrakai a wuwu la aduni, ika dir atostosi ka ana natar a stia, sur ir mur a nuknuk a kiapten. \p \v 5 Larka otleng a laigeremindala, a natar a pukna ka miting na palaondala, ika i sira aitna pasi ana tatatnan utna ning i sira toli. Mulo oroi i, ta natar a kalar ka ana iah ir tolsot sur ir tun arop ta tnan lokor. \v 6 A laigeremindala i arlar ana iah. I a puka palaondala, ning i bukus ana laulauna, pa i adur a kidol a palaondala rop. I asot anundala a kidol a lalaun ana iah, miting na tnan iah, ning bel i sira mat. \v 7 A tarai la ka amoro pas a inagoila, a manila, pa a ututnala ning la kaukawar, pa a ututnala ning la laun tisa latasi. \v 8 Ika a laigeremindala, bel tik ir tolsot sur ir amoroi, pa bel tik otleng ir tolsot sur ir sairasi. I laulau kol, pa i bukus ana polo laulau ning di sira mat ono. \p \v 9 Dala rakan aleklek pas anundala a Leklek a Tamandala ana laigeremindala, pa dala atong laulau otleng a tarai onoi, la ning e God i akes tar la ana manarna. \v 10 A warwara na rakan aleklek a Leklek, pa a warwara ning ir alaulau tik, dia rop, dia sira purum ka miting na pahandala. Na tastasik, bel i tostos larne. \v 11 A malum ning i mapak, pa a malum ning i wakak, bel diar burburak taum miting na takai ka a matana malum. \v 12 Na tastasik, a rakai a fig bel ir suah a wana oliw, pa a rakai a wain otleng bel ir suah a wana fig. Larka otleng a wakak a malum bel ir hanot miting na malum ning i mapak. \s1 A mananos misaot na langit \p \v 13 Esi na halimulo i mananos, pa i tastasmai? I wakak ning ir apuasa i ting na nuna wakak a lalaun, ana wakak a titolla, ana toltol ning i anatarna pasi ot. A toltol ning i hanot miting na tastasmai momol. \v 14 Ika, ning mulor ram sur ta utna ana tik, pa mulo nuknuk sur ta ngas sur mulor aitna pas mulo onoi, gong mulo atong aleklek pas mulo ono, pa gong mulo asongo alar pas a momolna ono. \v 15 A mananos ning, bel misaot na langit, a mananos ka mite lapiu. I hanot ka ta e Satan, pa bel tana Talngan Tabu. \v 16 Anasa, esining i ram sur a utna anuna tik, pa i nuknuk sur ta ngas sur ir aitna pasi ono, anuna lalaun i loklokor pa i bukus ana urmatana toltol laulau. \p \v 17 Ika esining i tong akes a mananos misaot na langit, a ningnigo na utna anuna lalaun ir totoh. Pa ir tena bal molmol otleng, pa ir sira nuk pas a tarai masik, pa ir sira longor, ir bukus ana marmaris, pa ir suah a wakak a wana ting na nuna lalaun, bel ir purpurngis, pa bel ta asasongo ting na nuna lalaun. \v 18 A tena bal molmol ning i sira titol ana bal molmol, i arlar ana tena omomai, pa i sol pas a tostos a toltol. \c 4 \s1 Esining i mang sur a toltol mite na rakrakan hanua i a hirua ane God \p \v 1 Asa a kamna ning mulo harum pa mulo arlak artalai? I kamna ana numulo na laulau a nuknuk ning la harum ting na numulo a lalaun. \v 2 Mulo mang sur a ututnala, ika bel mulo tong akesi. Mulo umkol a tarai, pa mulo ram sur a utna, ika bel mulo kibas asaning mulo mang suri. Mulo arlak pa mulo harum. Bel mulo kibas asaning mulo mang suri, anasa bel mulo nunung e God suri. \v 3 Ning mulo nunung, bel mulo kibas asaning mulo nunung suri, anasa a nuknukimulo bel i tostos. Mulor nunung ka sur a utna ning ir agasgas mulo ot. \p \v 4 Mulo ka han kusun e God, arlar ana hane ning i han kusun anuna barsan, pa i tol a toltol a pamuk. I mangasa, bel mulo tasmani, ning mulo mang sur a toltol mite na rakrakan hanua, mulo na hirua ane God? Esining i aslang pas a rakrakan hanua sur dia halna, ir hanot a hirua ane God. \v 5 Mulo nuki mang a Buk Tabu i warwara oros ka? I atongi mang, “A Ingun ning e God i saran tari tandala, i mang sur dalar kes nahai e God.” \v 6 Ika e God i saran tar a marmaris ning i itna kol tandala. I maining a Buk Tabu i atongi larne, \q1 “E God i anatarna pas la ning la sira aitna pas la, \q2 ika i maris la ning la sira anatarna pas la.” \rq Sindaun 3:34\rq* \p \v 7 Mulor anatarna pas mulo, pa mulor mur e God. Mulor tur na harum rakrakai o e Satan, pa ir han kusun mulo. \v 8 Mulor han milau e God, pa e God ir han milau mulo. Mulo na tena tol a toltol laulau, mulor gos na kumulo, pa mulo ning naur nuknukimulo, mulor atotoh na balamulo. \v 9 Mulor bal maris, mulor domos, pa mulor tangis. Mulor lingir anumulo a langlagar sur a tinangis, pa mulor lingir anumulo a gasgas sur a bal maris. \v 10 Mulor anatarna pas mulo namatana Leklek, pa ir aleklek pas mulo. \s1 Gong u atong saksakan a halim \p \v 11 Na tastasik, gong mulo atong saksakan mulo. Esining i atong saksakan ta tasnalik, pa i warkurai i, i atong laulau a Warkuraila ane God pa i warkurai a Warkuraila ning. Pa ning u warkurai a Warkuraila, bel u muri, u nuki mang u itna tana. \v 12 E God ka saran tar a warkurai, pa i ka a Tena warkurai. I ka i warkurai a tarai sur a lalaun, o sur a hinirua. Ika u esi na ngas a barsan sur ur warkurai a halim? \s1 A atumarang tetek la ning la aitna pas la \p \v 13 Mulor longor, mulo ning mulo sira atongi mang, “Onone o latu, milar han sur ta hanua, pa milar kes tingia takai a rau. Milar lololou pa milar sisiurai sur milar tol otnan al mani.” \v 14 Ika bel mulo tasman asaning ir hanot latu. Anumulo na lalaun i arlar ana sa? Mulo arlar ka ana laukap, ning i hanot pas ka, pa i rorom ulak. \v 15 Ika, i wakak sur mulor atongi larne, “Ning a nuknuk a Leklek, milar laun pa milar toli larne o larning.” \v 16 Ika anone, mulo ka iaunan pas mulo pa mulo aitna pas mulo ana anumulo na warwara. A toltol larning i laulau. \v 17 Esaning i tasman a wakakna sur ir toli, ika bel i toli, i tol a toltol laulau. \c 5 \s1 A atumarang tetek na tena gongon \p \v 1 Mulo na tena gongon, mulor longor: Mulor tangtangis, pa mulor kukukuk, anasa a kankan ir hanot tetek mulo. \v 2 Anumulo na gongon la ka marot, pa a koropos ka alaulau anumulo na kaen. \v 3 Anumulo na gol pa a silwa dia ka ros, pa a ros indiau ir arup mulo, pa ir ien a palaom mulo arlar ana iah. Ana ararop a pukakiar ne, mulo ka suah taum pas anumulo na ululeng. \v 4 Oroi, bel mulo tokom tar a tarai ning la titol ting na numulo na barim, pa arlou anunla i arup mulo. Pa e God, a rakrakai a Leklek, ka longor tar a tinangis anunla ning la sol. \p \v 5 Ana numulo a lalaun te na rakrakan hanua, mulo sai a tnan mani, ana utna na hangan sur mulo ot, pa asaning i agasgas mulo. Mulo tabar butbut mulo, pa milau ma mulor hirua, arlar ana inagoila, ning di tabar butbut la sur dir umkol la. \v 6 Mulo ben tar na tena tostos uting na warkurai, pa mulo umkol la, ika bel la keles mulo. \s1 Dalar tur rakrakai ana tortorot pa gong dala ngoro \p \v 7 Na tastasik, gong mulo ngoro kapit, ning mulo harnanai sur a tinan ot ulak ana Leklek. Mulor oroi a tena omomai, bel i ngoro kapit, ning i harnanai sur a kiar ir punga, pa a barim ir makos wakak. \v 8 Mulo otleng, gong mulo ngoro kapit, mulor tur rakrakai ana tortorot, anasa a tinan ot ulak ana Leklek ka milau. \v 9 Na tastasik, gong mulo ururai artalai, sakana e God ir warkurai mulo. Oroi, a Tena Warkurai ka tur ting na taman. \p \v 10 Na tastasik, mulor nuk pas a propetla tagun nating, ning la warwara ana risana Leklek. La pastetek a kankan, ika bel la ngoro, la tur rakrakai ana tortorot. Pa anunla a lalaun, a wakak a manar tetek mulo, sur mulor muri. \v 11 Oroi, dingla na tarai tagun nating la tur rakrakai ana tortorot ning la pastetek a mamahatla. Dala atong la mang la angis. Mulo tasman a lalaun ane Jop, i tur rakrakai ana tortorot ning i pastetek a mamahatla. Pa lamur, a Leklek i angis ulaki. A Leklek i bukus ana marmaris pa a tena harnangai. \s1 A warwara talapor ana lele \p \v 12 Na tastasik, ning a utna ning i itna kol, gong mulo arakrakai anumulo na lele ana ta ngas a warwara otleng. Gong mulo lele ana langit, o a rakrakan hanua, o ta utna masik otleng. Mulor atongi ka mang “ma” o ‘bel,”, sakana mulo hirua ana warkurai ane God. \s1 Dalar nunung ana tortorot \p \v 13 Ning tik o mulo i kilang a mamahat, i wakak sur ir nunung. Ning tik i gasgas, i wakak sur ir saken a saksakla na aleklek e God. \v 14 Ning tik o mulo i sasam, ir arsune sur a ningnigola na lotu, sur lar nunung ono, pa lar sabari ana wel, ana risan a Leklek. \v 15 A nunung ning i han taum ana tortorot, ir alangolango esining i sasam, pa a Leklek ot, ir alangolango ulak pasi. Pa ning ka tol tar a toltol laulau, a Leklek ir kepseni. \v 16 Mulor warwara puasa artalai tetek mulo ana numulo na toltol laulaula, pa mulor nunung sur mulo artalai, sur a Leklek ir alangolango pas mulo. A nunung anuna tena tostos i rakrakai kol, pa i wai otnan a wana. \p \v 17 E Elaija, a propet, i a barsan arlar ka ondala. I nunung sur gong i kiar, pa natol a rau pa diono na kalang bel i kiar. \v 18 Lamur i nunung ulak sur ir kiar, pa a kiar i punga, pa a ututnala i gomo ulak, pa la wai. \p \v 19 Na tastasik, ning tik o mulo ir han rongo kusun a momolna, mulor ben lingir ulak pasi. \v 20 Mulo nuk pasi, ning tik ir ben lingir pas a tena laulau kusun anuna rongo, ka alaun pas a ingun a barsan ning kusun a minat, pa a Leklek ir kepsen anuna galis a toltol laulaula.