\id EPH Label \h Epeses \toc3 Ep \toc2 Epeses \toc1 A Pas ane Pol tetek a tarai Epeses \mt2 A Pas ane Pol tetek a tarai \mt1 Epeses \is1 A warwara talapor nigo \ip E Pol i kes ting na rumai a dodot tumo e Rom anasa i warawai ana Wakak a Warwara. Ning i kes tingia, i tumus diat a pas. Takai tetek a tarai Epeses, takai tetek a tarai Pilipai, takai tetek a tarai Kolosi pa takai otleng tetek e Pilimon. \ip I tumus a pas ne tetek a tarai a lotu tumo e Epeses sur lar wasi pa lamur lar sarani tetek a tarai masik. \ip E Epeses takai a tnan hanua ting na papar Esia. A tarai miting na hanua ning la mang kol sur a mani, pa la sira lotu tetek a asasong na god di atongi e Artemis. La tol takai a tnan rumai lotu ane Artemis (oroi Ap 19:17). \ip Ana munaur a tinan ane Pol i warawai tetek a tarai Juda ning la kes tumo e Epeses (oroi Ap 18:18-21). Pa lamur ana nuna munatol a tinan i han ulak utumo e Epeses pa i kes tumo natol a rau pa i asaer a taraila ning la lingir a nuknukinla pa la tortorot o e Iesu (oroi Ap 19). Dingla na tarai a tortorot la na te Judiala, pa dingla na tarai bel. E Pol i asaer la mang o e Iesu Karisito dala takai ka, a tarai Juda taum ana tarai masik otleng. I asaer la ana natola warwara larlar ana tarai tortorot mange: \imi Dala arlar ana palaona ning a barsan, pa e Iesu a pukulundala. \imi Dala arlar otleng ana rumai lotu ane God, pa e Iesu a hat kes ning a kidol a rumai ir tugus wakak onoi, \imi Dala arlar ana hane ning di sangi sur ir taulai. \iot A tinan ana buk Epeses: \io1 A kamkama buk ne (1:1-2) \io1 Dala takai ting o e Karisito (1:3-3:21) \io1 A kes taum anuna tarai a tortorot (4:1-16) \io1 A tona lalaun o e Karisito (4:17-5:20) \io1 Dalar anatarna artalai tetek dala (5:21-6:10) \io1 A mermer a harum kaning o e Karisito (6:11-20) \io1 A ararop na warwara ane Pol tetek a tarai Epeses (6:21-24) \c 1 \p \v 1 Iau e Pol, aposel ane Karisito Iesu ana nuknuk e God. A tumus a pas ne tetek mulo a tarai ane God, ning mulo kes tingia e Epeses, ning mulo na momol a tena tortorot o e Karisito Iesu. \p \v 2 A marmaris pa a molmol ta e God a Tamandala pa a Leklek e Iesu Karisito ir kes tetek mulo. \s1 O e Karisito, e God i angis dala \p \v 3 Dalar atong leklek pas e God, a Tamana e Iesu Karisito anundala Leklek. I angisngis dala ana ututnala rop misaot na langit sur ir nangan a ingundala, ning dala kaning o e Karisito. \v 4 E God ka aslang pas dala, ning dala ane Karisito, nating ot ning belot i akes a rakrakan hanua, sur dala totoh, pa bel dir arup sot pas dala on ta rongo namatana. \p \v 5 Ana nuna marmaris, nating ot ka aslang dala sur ir ras pas dala sur dala natnatnala, ning dala kes o e Iesu Karisito. Ana nuknukna ot pa ana nuna gasgas i toli larne. \v 6 Pa dalar atong aleklek pas e God ana nuna wakak a marmaris, ning ka tabar oros dala onoi, o e Natnalik ning i katnan koli. \v 7 Pa ning dala kaning o e Karisito, a sulukna i lou alangolango pas dala, pa e God i kepsen anundala na toltol laulaula. A marmaris ane God i itna kol, \v 8 ning i sira tabar mokos dala onoi, taum ana tastasmai rop pa wakak a nuknuk. \p \v 9 E God i apuasa dala ana ututnala ning ir toli, ning nating i mumun, pa ir tolsoti o e Karisito. Ana ututnala ne i mur ot a nuknukna, pa i gas suir toli. \v 10 A nuknukna i mange: Ir dat taum a ututnala rop saot na langit pa te na rakrakan hanua, sur la rop lar kes nahai a warkurai ane Karisito. Tagun nating ot e God ka tasman a utna ne ir toli o e Karisito, pa ning a pukakiar ir sot ir tolsot pasi ot. \p \v 11 Nating ot i aslang pas mila na tarai Juda, sur mila anuna tarai o e Karisito. A ututnala rop ning e God i sira toli, i toli arlar ot ana nuknukna. \v 12 I aslang pas mila sur mila na ningnigo na tarai ning mila tortorot o e Karisito, sur milar atong leklek pas e God ana nuna matatar. \v 13 Pa mulo otleng, mulo laun o e Karisito, ning mulo longor a momol a warwara ne, a Wakak a Warwara mang e God ir alaun pas mulo. Ning mulo longori pa mulo tortorot o e Karisito, e God i suah tar anuna akinalang o mulo, a Talngan Tabu, ning ka lele nigo tar onoi. \v 14 A Talngan Tabu, a ningnigo na artabar, sur ir amomoli mang lamur ana pukakiar ning e God ir alangolango pas anuna taraila, dalar kibas a ututnala ning e God ka lele tar onoi. Pa dalar atong leklek pas e God ana nuna matatar. \s1 E Pol i nunung sur a tarai a lotu \p \v 15 Larne, ning a longori mang mulo tortorot ana Leklek e Iesu, pa mulo mang sur a taraila rop ane God, \v 16 bel a manah ana atong wakak tetek e God o mulo. Pa ana nuka nunungla a sira nuk pas mulo. \v 17 A sira nunung mang e God anuna Leklek anundala e Iesu Karisito, a Tamandala ning i bukus ana matatar, ir tabar mulo ana tastasmai miting tana Talngan Tabu, pa ir atalapor a nuknukimulo, sur mulor tasman wakak e God. \v 18 A nunung mang ir atalapor a ingumulo, sur mulor tasman a ututnala ning dala harnanai ana tortorot suri, ning e God i kabah pas dala sur dalar kibas pasi. A ututnala ning dala na tarai ane God, dalar kibas pasi, i itna kol pa i bukus ana matatar. \v 19 Pa a nunung sur mulor tasmani mang a rakrakai e God ning i nangan dala onoi, ning dala tortorot, i itna kol. Bel dir arlar sot pasi ana ta utna. Ana tnan rakrakaina ning, \v 20 e God i akamtur pas e Karisito kusun a minat, pa i akes tari ting na ris a sot a kuna saot na langit. \v 21 Pa e Karisito i leklek tana urmatana ingun rop larne, a ningnigola anuna ingunla, a ingunla ning la tong akes a warkurai, pa a ingunla ning la tong akes a rakrakai, pa la ning la keskes na leklek. A risana e Karisito i leklek kol tana risingla rop ana lalaun ne, pa ana lalaun lamur. \v 22 E God i suah tar a ututnala rop nahai a rakrakai e Karisito, pa e God i akes tar e Karisito sur ir itna tana ututnala rop, pa i ot a ningnigo ana ututnala rop sur a harnangai tetek a tarai a lotu. \v 23 Pa a tarai a lotu la a palaona e Karisito. Pa e Karisito i bukus onla, pa i abukus a ututnala rop otleng ting na urmatana ngas. \c 2 \s1 Onone e God ka alaun pas dala o e Karisito \p \v 1 Nating a ingumulo i mat, anasa mulo kutus warkurai pa mulo tol a toltol laulaula. \v 2 Mulo mur a toltolla mite na rakrakan hanua, pa mulo longor tetek e Satan, a ningnigo ana matanitu saot na puka solsolna, pa onone a inguna i titol onla ning la tabun longor tetek e God. \v 3 Nating, dala otleng dala laun arlar ana tarai a tabun longor. Dala otleng dala tol asaning a lalaun turai i mang suri, pa dala mur a laulau a nuknukla ana lalaun turai pa a ginina lalaun turai. Di agon pas dala otleng a tena laulaula ot, pa a balakut ane God i kes ondala, larning i kes ona tarai a tabun longor. \p \v 4 Ika, e God i bukus ana marmaris! I alaun pas dala anasa i maris kol dala. \v 5 Ning dala mat ana nundala na toltol laulaula, i alaun pas dala taum o e Karisito. E God ka alaun pas mulo, anasa ana nuna marmaris. \v 6 Ning dala kaning o e Karisito Iesu, e God i akamtur dala taum o e Karisito kusun a minat, pa i akes dala taum onoi saot na langit sur dalar warkurai taum onoi. \v 7 E God i toli larne, sur ir asangan anuna marmaris tetek dala o e Karisito Iesu, sur ana raula kaning ot lamur, anuna tnan marmaris ir hanot talapor. \v 8 E God i maris mulo pa i alaun pas mulo ning mulo tortorot. Bel mulo ot mulo kamkamna onoi, a artabar ka ane God tetek mulo. \v 9 Bel i alaun pas mulo kamkamna ana wakak a titolla ning mulo toli, sakana tik ir aitna pas i ot ono. \v 10 Dala rop, a ngen kuna e God, i akes dala o e Karisito Iesu, sur dalar tol a wakak a titolla, ning e God ka sang tari sur dalar toli. \s1 A tarai Juda pa a tarai ning bel a tarai Juda, dala takai kama \p \v 11 Mulor nuk pasi, di agon mulo bel mulo a tarai Juda. A tarai Juda la sira kot talilis a palaonla, a akinalang ning i asangani mang la ane God. A toltol ning, a tarai ka la sira toli ana kunla. Pa a tarai Juda la atong mulo mang bel mulo ane God, anasa bel di kot talilis mulo. \v 12 Mulor nuk pasi mang, nating ning mulo kes masik ot kusun e Karisito, mulo bel a tarai Israel, pa a kunubusla ning e God i lele tar ono, bel anumuloi. Pa ana numulo a lalaun te na rakrakan hanua, bel mulo tasman e God, pa bel ta wakak a utna ning mulor harnanai suri ana tortorot. \v 13 Nating mulo kes bakbak kusun e God, ika onone, ning mulo kaning o e Karisito Iesu, a sulukna ka ben milau tar mulo tetek e God. \p \v 14 Onone dala kes ana bal molmol, kamna o e Karisito. I dat taum pas mila a tarai Juda pa mulo ning bel a tarai Juda, sur dala takai kama. Lanigo bel dala armoro, i arlar ana woroh i pagal dala, ika e Karisito ka regen tar a woroh na balakut, sur dalar armoro taum. \v 15 I regen tari ning i mat, i arop sen a warkurai anuna tarai Juda, sur ir dat taum a tarai Juda pa la ning bel a tarai Juda, sur takai kama a tona mangis a tarai, sur dala rop dalar kes ana molmol. \v 16 Pa ning dala takai ka, e Karisito i amolmol taum dala rop taum o e God. Ning i mat saot na rakai kutus i kepsen a balakut na arpotor indala, a tarai Juda pa a tarai masik. \v 17 I hanot pa i warawai ana bal molmol tetek mulo ning mulo kes bakbak, pa tetek mila otleng na tarai Juda ning mila kes milau. \v 18 Anasa o e Karisito ka, a Talngan Tabu i alangolango a ngas anundala rop tetek e Tamandala. \p \v 19 I maining mulo bel ulak ma mulo a wasirala. Onone mulo takai kama taum ana tarai ane God, pa mulo hanot a mangis a tarai ane God. \v 20 Mulo a rumai ane God, ning di aturi saot na aposella pa propetla. La a kama rumai, pa e Karisito Iesu ot, a wakak a hat kes, ning di tol a rumai saot ono. \v 21 Pa ana hat kes ne, a kidol a rumai ir tugus wakak onoi, pa ir hanot a totoh a rumai artabar ana Leklek. \v 22 Pa ning mulo kaning o e Karisito, i dat taum mulo otleng, sur mulor hanot a rumai ning a Inguna e God i kes ia. \c 3 \s1 A titol ane Pol tetek la ning bel a tarai Juda \p \v 1 I maining, iau e Pol, a nunung sur mulo. A kes ting na rumai a dodot anasa a titol ana titol ane Karisito Iesu tetek mulo ning bel na tarai Juda. \p \v 2 Mulo ka tasmani mang e God ka saran tar a titol ne tak ana nuna tnan marmaris, sur ar nangan mulo. \v 3 Pa e God i apuasa iau ana utna ning i mumun tar. Pa te na pas ne, ia ka tumtumus siklik pas onoi. \v 4 Pa ning mulor wasi, mulor tasman asaning ia ka talapor ono, ana utna ning i mumun tar o e Karisito. \v 5 A taraila tagun nating bel tik i apuasa la onoi, ika onone, a Talngan Tabu i apuasa i tetek a aposella anun e God pa a propetla. \v 6 Ine a utna ning i mumun tar nating: La ning bel na tarai Juda, lar kibas a ututnala ning e God i angis tar na natnatunla ono, taum ana tarai Juda. Pa la rop la hanot takai a palaonla kama. Pa ning la longor ana Wakak a Warwara, a lele ane God ning i tolsoti o e Karisito Iesu, anunla otleng. \p \v 7 A hanot a tena titol ana Wakak a Warwara ne. E God ot, ana nuna marmaris pa rakrakaina, i saran tar a titol ne tak. \v 8 Pa iau, a natarna kol tanla rop a tarai ane God. Ika i maris iau pa i saran tar a titol ne tak, sur ar warawai tetek a taraila ning bel a tarai Juda ana wakak a gongon ane Karisito, ning bel dir nuk lar pas a araropna anasa i itna kol. \v 9 E God ning i akes a ututnala rop, i saran tar a titol tak sur ar atalapor a taraila rop ana ngas ning ir tolsot pas a utna ning nating i mumun ting na nuknukna. \v 10 Pa onone, i toli larne tetek a tarai a lotu, sur ir apuasa anuna tnan tastasman tetek na ingun saot na langit, a ningnigola anuna ingunla, pa la ning la tong akes a rakrakai sur lar warkurai. \v 11 Tagun nating ot e God i tasmani ting na nuknukna mang ir toli larne. Pa onone, ka tolsot pasi o e Karisito Iesu anundala Leklek. \v 12 Dala langolango sur dalar han tetek e God pa bel dalar matmataut, anasa dala kaning o e Karisito pa dala tortorot onoi. \v 13 Larning, a nunung mulo sur gong anumulo a tortorot ir punga anasa a kilang a mamahatla sur mulo te na rumai a dodot. A kilang a mamahatla sur dir atong leklek mulo. \s1 A marmaris ane Karisito \p \v 14 A kes ana bokona hak pa a nunung namatana e Tamandala, \v 15 esaning a Tamana mangis a taraila saot na langit pa te lapiu otleng, pa i saran tar a lalaun tetek la rop. \v 16 E God anuna gongon i bukus ana matatar. Pa a nunung mang, miting na nuna gongon, ir arakrakai mulo ana rakrakai a Talngan Tabu ting na ingumulo, \v 17 sur e Karisito ir kes uting na balamulo, ning mulo tortorot onoi. Pa a nunung mang a wakwakirim mulo ir tong kes ana marmaris pa mulo tur rakrakai onoi, \v 18 pa mulo taum ana taraila rop ane God, mulor rakrakai sur mulor tasman momol a marmaris ane Karisito. Mulor tasmani mang i palar mangasa, i barah mangasa, i tur kas mangasa, pa i dordorong mangasa. \v 19 Pa mulor tasman a marmaris ane Karisito ning i itna tana tastasmai anuna taraila, sur mulor bukus ana kidol a lalaun ane God. \p \v 20 A atong leklek e God, esaning i rakrakai pa i tolsot pasi sur ir tol asaning i itna kol tana utna ning dala nuki, pa dala nunung suri, pa i titol ana rakrakaina ning i titol te na nundala lalaun. \v 21 Dala taum ana tarai lamur, dalar atong leklek pasi, bel ir rop pa bel ir rop ana tnan ututnala i ka tol tari ana tarai a lotu, pa o e Karisito Iesu. Amen. \c 4 \s1 Dala takai o e Karisito \p \v 1 A kes ting na rumai a dodot anasa a titol tetek a Leklek. Pa a nunung kol mulo, sur mulor laun arlar ana lalaun ning di ka kabah pas mulo suri. \v 2 Mulor anatarna pas mulo, pa mulor kes na molmol. Mulor asangan a longoroi a toltol, pa mulor mang artalai sur mulo, pa gong mulo keles a toltol anuna tik. \v 3 Mulo takai ka ana keskes ning a Talngan Tabu ka saran tari ta mulo, anasa i dot taum mulo ana molmol. Mulor rakrakai sur mulor tong akes anumulo a keskes. \v 4 Dala rop dala takai a palaona e Karisito, pa takai ka a Talngan Tabu i kes ondala rop. Pa e God i kabah pas dala sur dalar takai ka ting na keskes harnanai ana tortorot sur a ututnala ning ir angis dala onoi. \v 5 Anundala takai ka a Leklek, pa takai ka a tortorot, pa takai ka a baptais. \v 6 Pa takai ka a God, a Tamandala rop. I warkurai dala rop, i titol ting na nundala lalaun rop, pa i kes ondala rop. \p \v 7 E Karisito i tabar dala taktakai ana artabar, arlar ot ana nuknukna. \v 8 I maining, a Buk Tabu i atongi larne onoi, \q1 “Ning i han kas usaot, \q2 i ben a galis a tarai a dodot \q1 pa i tabar a taraila ana artabarla.” \rq Buk Song 68:18\rq* \m \v 9 Ning di tumusi larne, “i han kas”, a kamna mang nating ka han purum pas ute lapiu. \v 10 Esaning i han purum, i ot ning i han kas kol usaot, bolos a langit rop, sur ir abukus a ututnala rop tisaot pa te lapiu. \v 11 I ot ning i saran a artabarla ning tetek anuna taraila larne: a aposella, a propetla, na tena warwara talapor ana Wakak a Warwara, a tena tai alarla, pa a tena asaerla, \v 12 sur lar sang a taraila ane God, sur lar titol teteki, sur a tarai a lotu lar agomo anunla lalaun ting o e Karisito. A tarai a lotu, la a palaona e Karisito. \v 13 Lar toli larning tuk dalar takai ka ana tortorot, pa ana tastasmai ana Nat e God, pa tuk ning dalar hanot a rakrakai a tena tortorotla. Dalar gomo tuk ning dalar bukus ana kidol a lalaun ane Karisito. \p \v 14 I maining bel ma dalar arlar ulak ana kakakla ning nunla tortorot i maler, arlar ana utna ning a wuwu taum ana top i minggen taltali utumo pa ute. Bel dalar mur a asasaerla anuna tena asasongola, ning la mang sur lar ben rongon a taraila taum ana nunla na namnamin a warwarala. \v 15 Ika, dalar atong a momol a warwara taum ana marmaris. Dalar gomo ana ututnala rop sur dalar arlar taum o e Karisito, ai a pukulundala. \v 16 Pa dala a palaona, pa o e Karisito, a kidol a palaona i tugus taum wakak. Pa ning taktakai diah palaona i tol ot anuna titol, a kidol a palaona ir gomo pa ir rakrakai, pa ir bukus ana marmaris. \s1 A tona lalaun kaning o e Karisito \p \v 17 A atai mulo ana risana Leklek, pa a atumarang mulo mang gong ulak ma mulo laun arlar ana taraila ning bel la tortorot. A nuknukinla bel i topas ta utna. \v 18 Anunla tastasmai i mormorom pa la bakbak kusun a lalaun ane God, anasa bel la tasman a momolna, anasa a balanla i rakrakai kol. \v 19 Bel ta meme inla ma, pa la saran tar la kama sur a laulau a nuknukla, taum ana urmatana dur a toltol, pa nuknukinla sur a toltol laulau bel ir manah. \p \v 20 Ika mulo, ning di asaer tar mulo o e Karisito, bel di asaer mulo ana toltolla larne. \v 21 A tasmani mang di ka asaer tar mulo o e Iesu pa mulo ka longor pasi, pa mulo tasman a momolna ning i kes onoi. \v 22 Di asaer mulo sur mulor han kusun a ngas a lalaun ning mulo murmuri nating. Mulor pak seni arlar taum ana turai a kaen, anasa i laulau pa i asongo dala sur dalar mur a laulau a nuknukla. \v 23 Mulor saran tar mulo tetek e God sur ir atona a ingumulo pa nuknukimulo. \v 24 Pa mulor mermer taum ana tona lalaun ning e God i akes tari arlar ot ana manarna, sur mulor mur a tostos a toltol momol, pa mulor hanot a totoh a tarai ane God. \p \v 25 I maining mulor manah kusun asasongo, pa mulor atong a momolna tetek a halalimulo, anasa dala rop dala na didiah palaona e Karisito. \v 26 Ning mulo balakut, gong mulo tol a toltol laulau. Pa gong a kamis i sup ning kaning ot mulo balakut, \v 27 pa gong mulo saran tar ta kolo ta e Satan. \v 28 Esining i kinkinau, gong ulak ma i kinkinau. I wakak ning ir tol a wakak a titol ana naur a kuna, sur ir tol otnan a utna ning i to pasi, pa ir tabar la otleng onoi ning la kapan. \p \v 29 Pa gong ta laulau a warwara i purum miting na pahamulo. Mulor atong ka a warwara ning i wakak sur ir arakrakai a tarai pa ir nangan la ana asaning la kapan suri, sur anumulo na warwara ir awakak la ning la longor mulo. \v 30 Pa gong mulo abal maris a Totoh a Inguna e God, a akinalang ning e God ka aslang tar mulo onoi mang mulo anunai, sur a pukakiar ning e God ir alangolango mulo. \v 31 Mulor kepsen a toltolla larne kusun anumulo a lalaun: a nuknuk laulau, a balakut, a arngaras, a arkabah na balakut, a warwara laulau, pa urmatana toltol laulaula rop otleng. \v 32 Mulor tol a wakak tetek mulo pa mulor mang artalai sur mulo. Pa ning tik o mulo i tol a laulau tetek mulo, mulor nuk duman seni, arlar larning e God i toli tetek mulo o e Karisito. \c 5 \s1 A lalaun ana talapor \p \v 1 Mulor laun arlar ana lalaun ane God, anasa mulo na natnat e God, pa i maris kol mulo. \v 2 Mulor laun ana marmaris, arlar larning e Karisito i maris dala, pa i saran tar anuna lalaun sur dala, arlar ana artabar ning i toboh wakak tetek e God. \p \v 3 Gong ta pamuk a toltol i kes potor ta mulo, gong ta dur a toltol, pa gong otleng mulo nuknuk sur a galis a gongon. Anasa na toltol ne bel i sot sur a totoh a tarai ane God lar toli. \v 4 Gong mulo atong ta laulau a warwara, o ta longlong a warwara, pa gong mulo morot ana laulau a morot. A warwarala ne bel i wakak sur mulor atongi, ika mulor atong wakak tetek e God. \v 5 Mulor tasman a utna ne: La ning la tol a pamuk a toltol, o a dur a toltol, pa la ning la nuknuk sur a galis a gongon, bel lar kibas a matanitu ane Karisito pa e God. Anasa la ning la nuknuk sur a galis a gongon, la ning a tena lotu tetek a asasongo na godla. \v 6 Gong mulo noren tar tik sur ir asongo mulo anal warwara oros ka. Anasa a toltolla ning ir dat pas ka a balakut ane God tetek la ning bel la longor teteki. \v 7 Larning, gong mulo tur taum onla ana nunla na toltol laulaula. \p \v 8 Nating mulo kes ana mormorom, ika ne a Leklek ka akes tar mulo ana talapor. Pa mulor laun arlar ana natnat a talapor. \v 9 Anasa a wana lalaun anun esining i kes ana talapor i manglarne: a wakak a toltolla, a tostos a toltolla, pa momolna. \v 10 Pa mulor tai sur a toltol ning a Leklek i gas onoi. \v 11 Gong mulo tol a toltolla ning a tarai a mormorom la sira toli ning bel ta wana. Ika mulor apuasa anunla toltolla. \v 12 Anasa a toltolla ning la sira tol kumnani, a utna na meme kol, pa dalar meme ning dalar warwara onoi. \v 13 Ika a talapor i apuasa a toltolla rop sur ir hanot talapor. \v 14 Anasa ning a talapor i atalapor a ututnala, dir oroi lalan la. I maining di atongi larne, \q1 “U ning a tena borbor, \q2 ur mata, \q2 ur kamtur kusun a minat, \q1 pa e Karisito ir atalapor u.” \p \v 15 Mulor tai alar wakak anumulo a ngas a lalaun, pa gong mulo arlar ana longlongla, mulor arlar ana tarai a tastasmai. \v 16 Ana pukakiarla rop, ning i langolango sur mulor apuasa anumulo a tortorot, mulor toli, anasa a pukakiarla ne, a laulau a pukakiarla. \v 17 Larning, gong mulo longlong, ika mulor tasman a nuknuk anuna Leklek. \p \v 18 Gong mulo gang a wain pa mulo sipak onoi, anasa ir alaulau mulo. Ika, mulor bukus ana Talngan Tabu. \v 19 Pa mulor awara artalai taum ana saksak miting na Saksakla ane Dewit, na saksak a lotu, pa saksakla ning a Talngan Tabu i tabar mulo onoi. Pa mulor saksak taum ana warwara leklek ting na balamulo tetek a Leklek. \v 20 Pa ana pukakiarla rop, mulor atong wakak ana ututnala rop tetek e God a Tamandala, ana risana e Iesu Karisito anundala a Leklek. \s1 A asasaer ana keskes a tinaulai \r (Kol 3:18-19) \p \v 21 Mulor anatarna pas mulo artalai, anasa mulo hanrawai tetek e Karisito. \p \v 22 Mulo na tinaulai a gurara, i wakak sur mulor anatarna pas mulo tetek anumulo na tarai lar otning mulo toli tetek a Leklek. \v 23 Anasa a barsan i a pukul a keskes a tinaulai, arlar o e Karisito i a pukul a tarai a lotu, pa la a palaona, pa i anunla Tena Alaun. \v 24 A tinaulai a hanela lar anatarna pas la tetek anunla na tarai ana ututnala rop, arlar ana tarai a lotu la anatarna pas la tetek e Karisito. \p \v 25 Mulo otleng, a tinaulai na tarai, mulor mang sur anumulo na gurarala, arlar lar ning e Karisito i maris a tarai a lotu, pa i saran tar anuna lalaun sur la, \v 26 sur la anuna tarai momol. Pa i gos totoh la ana malum pa anuna warwara. \v 27 I toli larne sur ir ben pas anuna tarai teteki, arlar ana nuna wakak a hane ning bel ta dur onoi, pa bel i karkar a palaona, pa bel ta laulau a utna onoi. Ir totoh pa bel dir arup sot pasi on ta rongo. \v 28 Mang otleng larning, na tarai lar mang kol sur anunla na gurara, lar ot ning la mang sur a palaonla ot. Esining i mang sur anuna hane, i mang suri ot. \v 29 Bel tik i sira bilbilor a palaona ot. I tai alari, pa i tamtabari, arlar o e Karisito otleng i toli tetek anuna tarai a lotu. \v 30 Anasa dala na didiah palaona e Karisito. \v 31 A Buk Tabu i atongi larne, “I maining a barsan ir han kusun e tamana pa e tana, pa ir kes taum ana nuna hane, sur diau takai kama.” \rq Stat 2:24\rq* \m \v 32 A warwara ne ana tinaulai, a tnan kamkamna ning i mumun. Ika a warwara o e Karisito pa a tarai a lotu. \v 33 Pa i wakak otleng ning taktakai o mulo ir mang sur anuna hane larning i mang suri ot. Pa i wakak sur na gurara lar hanrawai tetek anunla na taraila. \c 6 \s1 A asasaer tetek a kakakla pa na tamtamanla \r (Kol 3:20-21) \p \v 1 Kakakla, mulo anuna Leklek, mulor longor tana tamtamamulo pa na kabatnamulola, anasa i tostos sur mulor toli larne. \v 2 A Buk Tabu i atongi mange, “Ur hanrawai e tamam pa e tnam.” Ine a ningnigo na warkurai ning a lele i kes taum onoi. \v 3 I atongi mang, “Ning ur toli larne, ir wakak tetek u pa ur laun bongnan u te na rakrakan hanua.” \rq Lo 5:16\rq* \p \v 4 Pa mulo na tamtamana a kakakla, gong mulo angangas oros la, ika ning mulor tai alar la, mulor alasan la, pa mulor asaer la ana ngas ning a Leklek ir gas ono. \s1 A asasaer tetek a tena titolla pa ningnigola \r (Kol 3:22—4:1) \p \v 5 Ning u a tena titol, ur longor tetek anuma ningnigo mite na rakrakan hanua, pa ur matmataut pa ur hanrawai i. Ur longor ana momolna ting na balam, larning u longor tetek e Karisito. \v 6 Gong u muri ka anuna warwara ning i oroi u, sur ur agasgas tari ka. Ur titol larning u a tena titol oros ane Karisito, pa ur tol a titol ning e God i mang suri, pa ur saran momol tar anuma lalaun ana titol. \v 7 Ur titol taum ana gasgas tetek anuma ningnigo, larning u titol ot tetek a Leklek, pa bel tetek a tarai. \v 8 Anasa mulo ka tasmani mang a Leklek ir saran a arlou tana tarai rop ana wakak a titolla ning la toli, la ning na tena titol pa la otleng ning bel na tena titol. \p \v 9 Pa mulo na ningnigola, mulor toli mang otleng larning tetek anumulo na tena titol oros. Gong mulo amatmataut la, anasa mulo ka tasmani mang, takai ka a Leklek kanisaot na langit, anunla pa anumulo otleng. Pa bel i purpurngis. \s1 Na mermer na harum ane God \p \v 10 Anuka ararop a warwara i mange: Mulor tur rakrakai ona tnan rakrakai ana Leklek. \v 11 Mulor mermer rop taum ana mermer na harum anun e God, sur mulor sairas a larlarla ane Satan. \v 12 Anasa bel dala harum taum ana tarai, dala harum taum ana ningnigola anuna laulau a ingunla, a ingunla ning la tong akes a rakrakai sur lar warkurai, a ingunla ning la tong akes a rakrakai ana mormorom te na rakrakan hanua, pa a laulau a ingunla miting na solsol. \p \v 13 I maining mulor mermer taum ana mermer na harum ane God, sur ning a laulau a pukakiar ir hanot, mulor tolsot sur mulor tur rakrakai. Pa ning mulo ka sang tar mulo larning, mulor tur rakrakai ot. \v 14 Mulor tur rakrakai, mulor dot akes mulo ana momolna, arlar ana let. Pa mulor suah alar mulo ana tostos a toltol, arlar ana puka aen ning a tena harum i sira alar a malwasna ono. \v 15 Mulor sang sur a tinan ana Wakak a Warwara na bal molmol, larning a tena harum i sira akas naur a su ting na naur a hana. \v 16 Pa lamur, mulor tong akes a tortorot, arlar ana palang ning a tena harum i sira suah alari ono, sur mulor suah alar a irnga na turai ane Satan. \v 17 Pa mulor nuk pasi mang e God ka alaun pas mulo, arlar ana tena harum i suah a kukuh na harum. Pa mulor los pas a liwan na harum ana Talngan Tabu, i a warwara ane God. \v 18 Mulor nunung taum ana rakrakai ana Talngan Tabu ana pukakiarla rop, taum ana urmatana nunung rop. Mulor kes na sang, pa mulor sira nunung bolbolos ana taraila rop ane God. \p \v 19 Mulor nunung otleng hok, sur e God ir saran tar a warwarala tak sur ar atongi, pa gong a matmataut ning ar apuasa a ututnala ning nating la mumun pa onone la hanot talapor ting na Wakak a Warwara. \v 20 E God ka suah tar iau sur ar tena warawai ana Wakak a Warwara, pa ana titol ne a kes na dodot. Mulor nunung hok sur ar warawai, pa bel ar matmataut, larning i wakak sur ar toli. \s1 A ararop a warwara \p \v 21 E Tikikus, a wakak a tasindala pa a momol a tena titol anuna Leklek, ir atai mulo ana ututnala rop, sur mulor tasmani mang kane a laun mangmangasa pa asaning a sira toli. \v 22 I maining a sune i tetek mulo, sur mulor tasmani mang mila kes mangmangasa, pa ir arakrakai mulo. \p \v 23 A bal molmol tetek mulo na tastasikla, pa a marmaris taum ana tortorot, ta e God e Tamandala pa a Leklek e Iesu Karisito. \v 24 A marmaris tetek la rop ning la mang sur anundala Leklek e Iesu Karisito ana marmaris ning bel ir rarop.