\id 2CO Label \h 2 Korin \toc3 2Kor \toc2 2 Korin \toc1 A Munaur a Pas ane Pol tetek a tarai Korin \mt1 A Munaur a Pas \mt2 ane Pol tetek a tarai \mt1 Korin \is1 A warwara talapor nigo \ip Te na pas ne e Pol i tumtumus ulak tetek a tarai Korin, ning i kes tumo na papar Masedonia. Ting na nun a ningnigo na pas i warwara rakrakai tetek la ana nunla na toltol. Lamur i sune sen e Taitus uting ia. Ning e Taitus i ulak tetek e Pol, i atai i mang a tarai Korin la ka lingir a nuknukinla. Ika dingla na tarai la nuki mang e Pol bel a aposel momol. \ip Te na pas ne e Pol i warwara ana diat a utna: A ningnigona, e Pol i gas anasa la lingir a nuknukinla. A munaurna, i warwara ulak ana Wakak a Warwara. Pa munatolna, i atai la mang lar sang anunla na artabar tetek a kapan a taraila. A mundiatna i warwara talapor tetek la mang i a aposel momol ane Iesu. \iot A tinan ana Munaur a Buk Korin: \io1 A kamkama buk ne (1:1-11) \io1 A titol ane Pol tetek a tarai (1:12-7:16) \io1 A artabar tetek a tarai a tortorot saot e Jerusalem (8:1-9:15) \io1 E Pol i a aposel momol (10:1-13:10) \io1 A ararop a warwara ane Pol tetek a tarai Korin (13:11-13) \c 1 \p \v 1 Iau e Pol, a aposel anun e Karisito Iesu ana nuknuk e God, miau ma e Timoti a tasindala, mia tumus a pas ne tetek mulo a tarai a lotu ane God tingia e Korin, pa a tarai rop ane God ting na papar Akaia. \p \v 2 A marmaris pa a bal molmol ta e God a Tamandala pa a Leklek e Iesu Karisito ir kes o mulo. \s1 E God a tena armoro \p \v 3 Dalar atong aleklek pas e God a Taman a Leklek anundala e Iesu Karisito, pa a Tamandala otleng, ning a tena marmaris, pa a kamkama ngas a armoro rop. \v 4 I sira amoro mila ana mamahatla rop ning mila kilangi, sur mila otleng milar amoro a tarai ning la kilang a mamahatla, ana armoro ning e God i saran tari tetek mila. \v 5 A tnan kankan ning e Karisito ka kilang tari, i pulpulas o mila pa mila otleng mila kilangi. Larkaotleng ning, o e Karisito, a amoro ane God i pulpulas o mila. \v 6 Mila kilang a mamahatla, sur mulor los a harnangai ono, pa sur dir alaun mulo. Pa ning e God ir amoro mila, mulo otleng mulor kilangi, pa ir arakrakai mulo sur mulor tur rakrakai ana ngas a kankanla ne mila kilangi. \v 7 Mila tortorot momol o mulo mang mulor tur rakrakai ot, anasa mila tasmani mang, mulo kilang a kankan taum o mila, larkaotleng ning, mulor kilang a armoro ane God taum o mila. \p \v 8 Na tastasimila, mila mang sur mulor tasman a kankanla ning mila kilangi ting na hananuala tumo na papar Esia. Mila kilang a tnan mamahat kol. Bel ma mila rakrakai pa bel ma mila nuki mang milar laun. \v 9 A momolna, mila nuki mang mila kar mat. A utna ne i hanot sur gong mila tortorot ana rakrakaimila ot, milar tortorot ka o e God, esaning i sira akamtur a minatla. \v 10 E God i alaun pas mila ning milau milar mat, pa ir alaun ulak mila. Pa mila tortorot mang ir alaun pas mila ana pukakiarla rop kaning lanigo, \v 11 ning mulor nangan mila ana nunung. I maining a galis a tarai lar atong wakak tetek e God omila, anasa i maris mila pa i longor anunla na nunungla. \s1 E Pol i lingir a nuknukna ana nuna tinan \p \v 12 Ine a utna ning mila iaunan mila ono, a nuknukimila bel i sira tiu mila ana ta utna, anasa mila tasmani mang, mila mur ot a tostos pa a totoh a toltol ta e God, ana numila na lalaun te lapiu, pa anumila na keskes taum o mulo. Bel ma mila mur a tastasmai anuna tarai, mila titol murmur ot a marmaris ane God. \v 13-14 Mila tumtumus ka tetek mulo ana ututnala ning mulor was lar pasi, pa mulor talapor ono. Mulo ka talapor siklik omila, ika a tortorot mang lamur mulor talapor wakak omila. I maining ana pukakiar ning a Leklek ir hanot ulak, mulor iaunan mila, arlar o mila, milar iaunan mulo. \p \v 15 A nuki mang mulor gas o mila, pa ine a kamkamna ning lanigo a atai tar mulo mange ar hanot tetek mulo ana ningnigo na tinan, pa lamur ar hanot ulak ana munaur na tinan, sur ar saran a harnangai tetek mulo naur a taem. \v 16 A nuki mang ar geren tar mulo, ning ar han utumo na papar e Masedonia. Lamur, ning ar ulak mitumo, ar kes ulak pas napirimulo, sur mulor nangan iau ana nuk a tinan usaot na papar Judia. \v 17 Mangasa, ning bel a hanot, mulo nuki mang, a nuknuk oros ka ana nuk a tinan ot tetek mulo? Mangasa, ngandek anuk na warwara i arlar ana tarai te na rakrakan hanua ning la malmaling on ta utna, ika bel la toli? Iau, bel a manglarning. \p \v 18 E God i momol, larotleng ning anumila a warwara i momol. Ning mila malmaling, a kamkamna mang milar tolsot pasi. \v 19 Iau, Sailas pa e Timoti, mitol warawai tetek mulo o e Iesu Karisito, a Nat e God. E Karisito bel i sira malmaling pas pa lamur ir puai. Ir tolsot pasi ot anuna warwara. \v 20 Anasa e Karisito i tolsot pas a lelela rop ane God. Pa o e Karisito ka dala tol lar pasi sur dalar atongi mang, “Amen,” pa dalar atong aleklek pas e God onoi. \v 21 E God ka, i atur rakrakai mila, pa mulo otleng o e Karisito. I aslang pas dala sur dala anuna taraila ot, \v 22 i suah tar anuna akinalang ondala sur ir talapor mang dala anunai ot. Pa i akes a Inguna te na balandala arlar ana akinalang ning i asangani mang lamur dalar kibas a ututnala ning e God ka sang tari sur dala. \p \v 23 A nunung e God sur ir apuasai mang a atong a momolna. Bel a han ulak tetek mulo to e Korin, anasa bel a mang sur a nuknukimulo ir mamahat on al rakrakai a warwara ning ar atongi tetek mulo. \v 24 Bel mila mang sur milar warkurai sur anumulo a tortorot. Mila mang ka sur milar titol taum o mulo, sur mulor gas, anasa mulo ka tur rakrakai ana tortorot. \c 2 \p \v 1 I maining a nuki mang, bel ulak ma ar han tetek mulo, sakana mulor bal maris. \v 2 Ning ia ka saran tar a bal maris tetek mulo, esi ma ir agasgas iau? Mulo ot. Ika mulor agasgas iau mangmangasa, ning ia ka saran tar a bal maris tetek mulo? \v 3 Ine a kamkamna ning ia ka tumtumus tar larning tetek mulo, sakana ning ar hanot mulor saran a bal maris tak. Anasa mulo ka mulor tolsot sur mulor agasgas iau. A tasmani mang ar gas, taum o mulo. \v 4 A tumtumus tetek mulo ana bal maris, pa a nuknukik i mamahat kol pa a luru matak i punga. Bel a tumtumus sur ar saran a bal maris tetek mulo, a mang sur mulor tasmani mang a mang kol sur mulo. \s1 Mulor nuk duman sen a toltol laulau anuna ta halimulo \p \v 5 Ning tik ka saran tar a bal maris ne, bel i saran tari ka tak, i saran tari otleng tetek a galis o mulo. A atongi ka larne sur gong a atongi mang i saran tar a bal maris tetek mulo rop. \v 6 A galis o mulo, mulo ka saran tar a warkurai a arkeles teteki, pa i arlar larne. \v 7 Pa onone, mulor nuk duman sen anuna toltol laulau ning, pa mulor amoro i, sur gong i bal maris rakrakai, pa ir punga solsol. \v 8 I maining a nunung mulo sur mulor apuasa ulak anumulo a marmaris teteki. \v 9 A tumtumus tetek mulo, sur ar toho mulo ka onoi, sur ar tasmani mang mulor longor ana ututnala rop, o bel. \v 10 Ning mulor duman sen a toltol laulau anuna tik, iau otleng ar duman sen anuna toltol laulau. Pa ning a barsan ning ka tol tar ta toltol laulau, ia ka duman seni namatana e Karisito. A duman seni anasa a nuk pas mulo, \v 11 sur gong e Satan ir apungan pas dala, anasa dala ka tasman a nuknukna. \s1 A Wakak a Warwara i arlar ana tomtoboh \p \v 12 Ning a hanot ting na hanua Troas, sur ar warawai ana Wakak a Warwara ane Karisito, a oroi i mang a Leklek ka sapang tar a ngas sur ar warawai. \v 13 Ika a nuknukik bel i molmol, anasa bel a pastek e Taitus, a tasiklik ana tortorot. I maining a artulai tar tanla tingia, pa han utumo e Masedonia. \p \v 14 Ika a atong wakak tetek e God, anasa e Karisito i nigon mila arlar ana king ning ka tolsot pas a hiruala pa i nangan mila sur milar warwara puasa ting na hananuala rop ana Wakak a Warwara o e Karisito. A Wakak a Warwara i arlar ana tomtoboh tetek la ning la longori. \v 15 Mila arlar ana tomtoboh, ning e Karisito i artabar onoi tetek e God. Pa a tobohna i han tetek la ning e God ir alaun la, pa la otleng ning la han sur a hinirua. \v 16 Dala arlar ana toboh minat tetek la ning la han sur a hinirua, pa toboh lalaun tetek la ning lar laun tikin. \p Esi ir tolsot pas a titol ne? \v 17 Bel mila arlar onla, ning la titol ka ana warwara ane God sur a mani. Ika, o e Karisito mila warwara ana momol namatana e God, anasa i ot i sune sen mila. \c 3 \s1 Mila na tena titolla ana tona kunubus \p \v 1 Mangasa, mulo nuki mang mila aleklek pas mila na matamulo? Dingla na tarai la sira los a pasla ning i warwara talapor ana nunla a ngas a lalaun. Mangasa, mulo mang sur milar los ta pas larne tetek mulo? Mangasa, milar nunung mulo sur mulor tumus ta pas larne o mila? \v 2 Mulo ot anumila a pas, ning di ka tumus tari te na balamila. A taraila rop la wasi pa la tasmani. \v 3 I talapor mang mulo a pas ning e Karisito i tumusi, anasa ana numila a titol tetek mulo. Bel i tumusi ana pen, i tumusi ot ana Inguna e God esaning i laun. Bel i tumusi ting na didiah hatat, i tumusi ot ting na balan a taraila. \p \v 4 Mila warwara ana ututnala ne, anasa mila laun o e Karisito pa mila tortorot o e God mang a ututnala ne i momol ot. \v 5 Mila tasmani mang, mila ot bel mila tolsot sur milar tol a titol ne, ika e God ot i nangan mila sur milar toli. \v 6 I ot i suah tar mila sur mila na tena titolla ana tona kunubus, pa i saran tar a rakrakai tetek mila sur milar titol onoi. A tona kunubus ne, bel i kamkamna ana warwara na Warkurai ning di ka tumus tari, i kamkamna ot ana Talngan Tabu. A warwara na Warkurai i saran ka a minat, ika a Talngan Tabu i saran a lalaun. \p \v 7 A Warkuraila ning e God i saran tari tetek e Moses, ning di tumus tari ting na naur a hat, la hanot taum ana matatar ane God. Ning e Moses i losi tetek a tarai Israel, bel la tolsot sur lar oroi a patarna, anasa a patarna i talapor ana matatar ane God. Ika lamur, a talapor ana mermer ning, i rop amon kusuni. A Warkuraila ning la sira saran a minat, la hanot ana matatar manglarne. \v 8 Ika, a tona kunubus ana Talngan Tabu, a matatarna i itna kol tana. \v 9 A Warkuraila ane Moses la hanot ana tnan matatar, ika a titol na mur Warkurai i saran ka a minat. Ika a titol ana tona kunubus i atostos a tarai namatana e God, pa a matatarna a titol ne i itna kol. \v 10 A ningnigo na kunubus, bel ma ta matatarna, anasa a matatar ana tona kunubus i talapor kol tana. \v 11 A Warkuraila ane Moses ning i rarop amon, i hanot taum ana matatar. Ika a tona kunubus ning ir kes tikin, a matatarna i itna kol tana. \p \v 12 I maining, bel mila matmataut, anasa mila tortorot mang a tona kunubus ir kes tikin. \v 13 Bel mila arlar o e Moses, ning i poroi alar a matana ana diah kaen, sur gong a tarai Israel la oroi a matatar, ning i rarop amon kusun a matana. \v 14 Ika a nuknukinla i tamakut, pa tuk onone, ning di was a warwara ana ningnigo na kunubus tetek la, i arlar ka larning di poroi alar a nuknukinla ana diah kaen ning. Bel tik ka kepsen tari, e Karisito ka, ir kepseni kusun esining i laun o e Karisito. \v 15 A momolna, tuk onone, i arlar ana diah kaen kaning i poroi alar a nuknukinla, ning di sira was a Warkuraila ane Moses tetek la. \v 16 Ika ning tik i talingir tetek a Leklek, e Karisito ir kepsen a diah kaen ning. \v 17 A Leklek i a Inguna, pa tik ning a inguna Leklek kaning ono, ir langolango kusun a Warkuraila ane Moses. \v 18 Pa dala, ning bel di poroi alar a matandala ana ta diah kaen, dala apuasa a matatar ana Leklek. Pa anundala na lalaun i talingir amon sur dalar arlar o e Karisito, pa anuna matatar ir itna amon ting na nundala a lalaun. A matatar ne, tana Leklek ot, esaning a Inguna. \c 4 \s1 Mila arlar ka ana kuro orosla ning di toli ona piopap \p \v 1 E God i maris mila pa i saran tar a titol ne tetek mila. I maining bel milar manah kusuni. \v 2 Mila ka manah kusun a toltol laulaula ning a tarai la sira tol kumnani pa la sira meme ono. Bel mila titol ana asasongo, pa bel mila pak rongo a warwara ane God. Mila pak talapor a momol a warwara tetek a tarai, sur lar oroi lalani ot ting na nuknukinla mang mila atong a momolna namatana e God. \v 3 Ning a Wakak a Warwara ne mila sira warawai ono ir parau, ir parau ka kusun la ning lar hirua. \v 4 E Satan, a god mite na rakrakan hanua, i san akut pas a nuknuk a tarai ning bel la tortorot, sur bel lar oroi a talapor ana Wakak a Warwara ning i apuasa a matatar ane Karisito, i ot a manar e God. \v 5 Bel mila warawai o mila ot, mila warawai ka o e Iesu Karisito mang i a Leklek. Pa mila anumulo na tena titol ka, kamna ana arsune ane Iesu. \v 6 Nating ot ning e God i akes a rakrakan hanua i atongi mang, “A talapor ir sasai ot miting na mormorom.” Pa onone, e God ka suah tar anuna talapor te na balandala, sur ir sasai teia, sur dalar tasman a matatar ane God, ning di oroi i ting na patar e Karisito. \p \v 7 A talapor ne, ning kane o mila, i arlar ana utna ning a matana i abit kol. Ika mila arlar ka ana kuro orosla ning di toli ana piopap, sur ir talapor mang, a tnan rakrakai ning kane o mila, ta e God ot, bel mite o mila. \v 8 A mamahatla i barat mila te na risrisim mila rop, ika bel i alaulau mila. A galis a utna i aloklokron a nuknukim mila, ika bel mila manah. \v 9 A taraila la akadik mila, ika e God i kes ot taum o mila. La um mila, ika bel la umkol mila. \v 10-11 Ning mila laun, a minat i milau ka, anasa mila titol tetek e Iesu. Ana pukakiarla rop mila asangan a minat ane Iesu te na palaomila, sur a taraila lar oroi otleng a lalaun ane Iesu te na palaomila, ning i sira mat. \v 12 I maining a minat i titol o mila, ika a lalaun i titol o mulo. \p \v 13 Di ka tumus tari ting na Buk Tabu mang, “A warwara puasa anasa a tortorot.” \rq Buk Song 116:10\rq* \m Mila otleng mila tortorot ana ngas a tortorot larne, i maining mila warwara puasa. \v 14 Anasa mila tasmani mang e God, esaning ka akamtur ulak pas a Leklek e Iesu kusun a minat, ir akamtur pas mila otleng taum o e Iesu, pa ir ben pas mila taum o mulo, sur dalar kes namatana e God. \v 15 A mamahatla ning mila kilangi, la hanot sur mulor wakak ono. Pa ning a marmaris ane God i han sarara tetek a taraila, a galis a tarai lar atong wakak tetek e God, pa lar atong aleklek pas e God. \p \v 16 I maining bel mila ngoro ana numila na titol. A palaomila i kes purum amon, ika di atona a ingumila ana pukakiarla rop. \v 17 A mamahatla ning mila kilangi, bel i itna pa bel i kes bongnani, ika i saran a matatar tamila, a matatar ning bel ir rarop. A matatar ning i itna kol tana mamahatla ning mila kilangi. \v 18 Bel mila suah tar a nuknukimila ting na ututnala ning di oroi i, mila suah tar ka a nuknukimila ting na ututnala ning bel di oroi i. Anasa a ututnala ning di oroi i, bel ir kes bongnani, ika a ututnala ning bel di oroi i, ir kes tikin. \c 5 \s1 Dalar mermer ana tona palaondala \p \v 1 A palaondala i arlar ana rumai sel ning dala laun ono te na rakrakan hanua. Pa dala tasmani mang ning ir laulau, e God ir saran a tona rumai tetek dala saot na langit. A rumai ning ir kes tikin. Bel a tarai la toli ana kunla. E God ot ka tol tari. \v 2 Ning dala laun te na rumai sel dala tangis, anasa dala mang sur dalar mermer ana palaondala tisaot na langit. \v 3 Anasa ning dala mermer ana palaondala misaot na langit, bel ma dalar mengere. \v 4 Ning kanet dala laun ana palaondala ne, dala tangis pa dala kilang a mamahat. Anasa bel dala mang sur dalar mat, ika dala mang sur dalar mermer ana palaondala tisaot na langit, sur a palaondala ning i sira mat, ir keles sur a palaondala ning ir laun tikin. \v 5 E God ot ka akes tar dala sur dalar kibas a tona lalaun ne, pa i tabar dala ana Talngan Tabu, i a akinalang sur ir amomoli mang lamur dalar kibas a ututnala ning e God ka sang tari sur dala. \p \v 6 I maining a utna ne i arakrakai mila, pa mila tasmani ot mang, ning mila laun ana palaomila ne, bel mila kes taum ana Leklek. \v 7 Mila laun ana tortorot, bel mila laun ana utna ning mila oroi i. \v 8 Ika mila tasman momoli mang milar gas ning milar han kusun a palaomila ne, pa milar kes taum ana Leklek. \v 9 Manglarning, ana lalaun te lapiu, pa ana lalaun saot na langit, mila mang sur milar agasi. \v 10 Anasa dala rop dalar tur salanigo na keskes na warkurai ane Karisito. Ning dalar tol a wakakna o a laulauna, dala rop taktakai dalar kibas a arlou ana ututnala ning dala ka tol tari ana nundala lalaun te lapiu. \s1 O e Karisito, e God i amoro a tarai taum ono \p \v 11 Mila titol kol sur milar akamtur a nuknuk a tarai sur lar tortorot, anasa mila matmataut sur a Leklek. E God i tasman mila mang mila esi na ngas a tarai, pa a tortorot mang mulo otleng mulo tasman mila. \v 12 Bel mila mang sur milar aleklek pas mila tetek mulo. Ika mila mang sur mulor iaunan mila, pa mulor keles la ning la sira iaunan la ana saning miting na palaonla ning a tarai la oroi i, ika bel la nuknuk sur a balanla ir totoh. \p \v 13 Ning a tarai lar nuki mang mila longlong, mila manglarning sur milar tol a titol ane God. Ning a tarai la nuki mang mila tastasmai, mila tastasmai sur milar nangan mulo. \v 14 A marmaris ane Karisito i akamtur mila, sur milar titol teteki. Anasa mila tasman momoli mang takai ka i mat sur dala rop. I maining dala rop dala mat taum onoi. \v 15 I mat sur dala rop, sur dala ning dala laun gong dala laun sur dalar agasgas pas dala ot. Dalar laun sur e Karisito, esaning i mat sur ir alaun pas dala, pa i kamtur ulak kusun a minat. \p \v 16 I maining, onone anumila toltol tetek a tarai bel i arlar larning nating. Lanigo mila oroi a tarai arlar ana tarai mite na rakrakan hanua lar oroi la. Pa mila oroi e Karisito mangotleng larning. Ika onone, anumila a tatatai bel ma i manglar nating. \v 17 Ning tik ir laun o e Karisito, i a tona akakes. Anuna toltol tagun nating ka rop. Oroi, a tona lalaun ka hanot. \v 18 I hanot ot ta e God, esaning i amoro pas dala taum ono, anasa ana minat e Karisito. Pa ka saran tar a titol tetek mila, sur milar warawai ana titol ane God ning i amoro pas dala taum ono. \v 19 O e Karisito, e God i amoro pas a taraila te na rakrakan hanua. Bel ma i nuk ulak pas anunla na toltol laulau sur ir warkurai la ono. Pa ka saran tar a warwara na armoro ne tetek mila. \v 20 I maining mila na tena warwara ane Karisito, pa ning mila warwara i arlar o e God ot i nunung mulo sur mulor armoro taum onoi, pa mila otleng mila nunung mulo ana risana e Karisito sur mulor armoro taum o e God. \v 21 E Karisito bel i tol ta toltol laulau, ika e God i suah tar anundala na toltol laulau saot ono, sur ning dala laun o e Karisito, dalar tostos namatana e God. \c 6 \p \v 1 Mila titol taum o e God, pa mila nunung mulo, sur gong mulo kibas oros a marmaris ning e God ka saran tari tetek mulo. \v 2 Anasa e God i atongi mang, \q1 “Ning a taem ka sot, a longor u, \q1 Pa ana pukakiar ning a alaun u, a nangan u.” \rq Ais 49:8\rq* \m Oroi, onone, a taem ka sot, onone a pukakiar ning e God i alaun pas mulo. \s1 A aposella la kilang a mamahatla \p \v 3 Bel mila mang sur milar tol ta utna ning ir san alar tik sur gong i tortorot, sakana a taraila lar atong laulau anumila a titol. \v 4 A titolla rop ning mila sira toli, i asangani mang mila na tena titol ane God. Mila tur rakrakai ning mila kilang a mamahatla pa a kankanla pa akadikla. \v 5 Di miras mila pa di akas mila tingui na rumai a dodot. Di balakut tetek mila pa di lu mila. Mila titol rakrakai, bel mila sira borbor ana moromla, pa mila murak. \v 6 Mila tol a totoh a toltol, pa mila titol ana tastasmai. Bel mila sira ngoro tetek a taraila, mila tol ka a wakak a toltol tetek la. Mila titol ana harnangai anuna Talngan Tabu, pa mila titol ana marmaris momol. \v 7 Mila atong a momolna, pa mila titol ana rakrakai e God. Mila tong akes a tostos a toltol arlar ana numila a utna na harum ana sot a kumila pa ana kair otleng. \p \v 8 Dingla na tarai la hanrawai mila, pa dingla na tarai bel. Dingla na tarai la atong laulau mila, pa dingla na tarai la atong aleklek pas mila. Dingla na tarai la nuki mang mila a tena asasongola, ika mila atong a momolna. \v 9 Dingla na tarai la puai mang belal risamila, ika a risamila i itna ot. Mila milau tar a minat, ika kanet mila laun. Di um mila, ika bel di umkol mila. \v 10 Mila bal maris, ika mila sira gas ana pukakiarla rop. Mila kapan, ika mila sira angisngis a galis a tarai ana gongon ana ingun. Bel anumila al utna, ika a ututnala rop anumila. \p \v 11 Mulo a tarai Korin, mila ka warwara momol tar tetek mulo, pa a balamila i bukus ana marmaris tetek mulo. \v 12 Mila saran anumila a marmaris tetek mulo, ika mulo ot mulo tong akes anumulo a marmaris kusun mila. \v 13 A warwara tetek mulo arlar larning a warwara tetek na natnatukla: Mulor mang sur mila ana balamulo rop. \s1 A tena tortorot gong i bal taum onla ning bel la tortorot \p \v 14 Gong mulo bal taum onla ning bel la tortorot, anasa a tostos a toltol ir bal taum mangasa ana toltol laulau? A talapor ir kes taum mangasa ana mormorom? \v 15 E Karisito pa e Satan diar malmaling taum mangasa? Ta tena tortorot ir bal taum mangasa on tik ning bel i tortorot? \v 16 A asasongo na godla pa rumai a artabar ane God diar malmaling taum mangasa? Anasa dala ot a rumai a artabar ane God ning i laun. Larning e God ka atong tari mange, \q1 “Ar kes taum onla, \q2 pa ar han arpotor tanla. \q1 Pa iau anunla a God, \q2 pa la anuka taraila.” \rq Liwai 26:12\rq* \m \v 17 Pa Leklek i atongi otleng mang, \q1 “Mulor purum kusun la, pa mulor kes masik kusun la. \q1 Pa gong mulo tuk a dur a ututnala. \q2 Pa iau ar gas pas mulo.” \rq Ais 52:11\rq* \q1 \v 18 A Leklek ning i rakrakai kol i atongi mang, \q1 “Ar hanot a Tamamulo, \q2 pa mulo na natnatukla, a taraila pa a gurarala.” \rq 2 Sam 7:14\rq* \c 7 \p \v 1 Na halalik, e God ka saran tar a lelela ne tetek dala, i maining dalar atotoh pas dala kusun a ututnala rop ning i adur a palaondala pa a ingundala. Pa dalar totoh arlar ana taraila ane God, anasa dala sira hanrawai teteki. \s1 E Pol i gas \p \v 2 Mulor mang sur mila ana balamulo. Bel mila tol tar ta toltol laulau tetek tik, bel mila ben rongon tar tik, pa bel mila asongo pas ta utna tana tik. \v 3 Bel a atong a warwara ne sur ar tiu mulo ono. Ia ka atai tar mulo nating mang, mila katnan mulo. Bel milar duman mulo, mila sang sur milar laun taum omulo o milar mat taum omulo. \v 4 A tortorot o mulo. Pa sira iaunan mulo. Anumulo a lalaun i arakrakai iau. Anuka gasgas i pulpulas arpotor ana mamahatla ning mila kilangi. \p \v 5 Ning mila hanot tumo na papar Masedonia, bel mila manah lar pas, anasa mila barat a galis a mamahat. Mila barat a warwara na balakut anuna tarai tetek mila, pa ana balamila, mila kilang a matmataut. \v 6 Ika, e God ning i sira amoro a taraila ning la bal maris, i amoro mila ana tinan ot ane Taitus tetek mila. \v 7 Pa bel a tinan ot ka ane Taitus ning i amoro mila, mila gas otleng ning mila longori mang mulo arakrakai i. I atai mila mang mulo mang kol sur mulor oroi iau, pa mulo bal maris, pa onone mulo mang sur dalar armoro taum ulak. A warwara ne, i agasgas kol mila. \p \v 8 Anuk ning a pas kaba ka abal maris tar mulo. Ika bel a bal maris ono. Lanigo a bal maris ono, anasa i abal maris mulo, ika onone a oroi i mang a bal maris anumulo bel i bongnani. \v 9 Onone a gas, bel i kamna ning mulo bal maris. A gas anasa anumulo a bal maris i ben pas mulo sur mulor lingir a nuknukimulo. Anumulo a bal maris i arlar ana nuknuk e God, anasa i ben tar mulo sur mulor lingir a nuknukimulo. I maining bel mila alaulau mulo. \v 10 A bal maris ning e God i mang suri, i ben a taraila sur lar lingir a nuknukinla. Pa ning lar lingir a nuknukinla, e God ir alaun la. Dalar gas ana ngas a bal maris ne. Ika a ngas a bal maris mite na rakrakan hanua i saran tar ka a minat. \p \v 11 Oroi, a bal maris ne ta e God i tol otnan a galis a wakak a utna o mulo: A tnan nuknuk kaning o mulo sur mulor langolango kusun a toltol laulau. Pa mulo mang sur mulor atostos pas a risamulo kusun a artitiu. Mulo balakut tetek esaning i tol a toltol laulau, pa mulo matmataut. Mulo mang kol sur dalar armoro taum ulak, mulo rakrakai, pa mulo mang sur mulor atostos a utna ning bel i tostos. Anumulo a toltol i asangani mang mulo tostos ana utna ne. \v 12 A tumtumus tetek mulo, bel a kamkamna ana barsan ning i tol a toltol laulau, pa bel a kamkamna otleng ana barsan ning di tol a toltol laulau teteki. A tumtumus sur mulor talapor namatana e God ana anumulo na tuntunur taum omila. \v 13 I maining, ana ututnala ne mulo arakrakai mila. \p Mulo arakrakai mila, pa mila gas kol otleng ning mila oroi i mang e Taitus i gas, anasa mulo rop mulo nangani sur a nuknukna ir manah. \v 14 Ning belot i han, a iaunan mulo teteki, pa bel mulo ame iau. A ututnala ning mila atongi tetek e Taitus o mulo i momol, arlar ana numila na warwara rop tetek mulo i momol. \v 15 A marmaris ane Taitus i itna kol ning i nuk pasi mang mulo rop mulo mur anuna warwara, pa mulo gas pasi ana matmataut pa koloron. \v 16 A gas kol omulo, anasa a tortorot momol o mulo. \c 8 \s1 A artabar \p \v 1 Na tastasimila, mila mang sur mulor tasman a marmaris ning e God i saran tari tetek a tarai a lotu tumo na papar Masedonia. \v 2 La kilang a galis a mamahat, ika anunla a gasgas i pulpulas. Pa ting na nunla a keskes a kapan, anunla gasgas i akamtur la sur lar artabar, pa anunla artabar i pulpulas. \v 3 Pa atai mulo ana momol, asaning la tolsot sur lar sarani lar sarani ot, ika la saran wot ulaki. A nuknukinla ot sur lar toli larne. \v 4 Pa la nunung rakrakai mila sur la otleng lar saran anunla na mani na artabar tetek a tarai ane God saot e Jerusalem. \v 5 Pa bel la saran tari ka a mani larning mila nuki mang lar sarani, la saran nigon tar anunla a lalaun ot tetek a Leklek, pa tetek mila otleng, arlar ana nuknuk e God. \p \v 6 I maining mila nunung e Taitus sur ir nangan mulo sur mulor tol arop a titol a artabar ne, anasa i ot i nangan mulo ning mulo turpasi. \v 7 Mulo wakak kol ana ututnala rop ne: Anumulo a tortorot, pa anumulo a warwara, anumulo a tastasmai, anumulo a tnan nuknuk na harnangai, pa anumulo a tnan marmaris tetek mila. Pa i wakak sur mulor wakak kol otleng ana titol a artabar ne. \p \v 8 Bel a atong a utna ne sur ir arlar ana warkurai tetek mulo. Ika, a atai mulo ana tarai Masedonia, pa anunla a tnan gasgas sur lar artabar, sur ar lar anumulo a marmaris, i momol o bel. \v 9 Anasa mulo tasman a marmaris ana nundala a Leklek e Iesu Karisito. I ot i angis kol, ika i han kusun anun a wakak a keskes saot na langit, anasa i maris mulo. I kes na kapan te na rakrakan hanua, sur mulo, mulor angis. \p \v 10 Ar atai mulo ana nuknukik ana utna ne: I wakak sur mulor tol arop a titol a artabar ning mulo turpasi ana rau ning i rop. Mulo a ningnigo na tarai ning mulo mang sur mulor artabar, pa mulo a ningnigo na tarai otleng ning mulo turpas a artabar. \v 11 I wakak sur onone mulor tol aropi larning mulo mang kol sur mulor toli ning mulo turpasi. Mulor saran asaning mulo tolsot sur mulor sarani. \v 12 Ning mulo mang kol sur mulor artabar, e God ir gas. E God i mang sur mulor saran asaning mulo tolsot sur mulor sarani, bel i nuknuk sur asaning bel mulo tolsot sur mulor sarani. \p \v 13 Bel a atongi mang mulor nangan a tarai masik, pa mulo, mulor kapan. Ika a mang sur mulo rop mulor arlar ka. \v 14 Onone, mulo ka kibas a galis, sur mulor nangan a tarai masik onoi. Pa lamur ning la kibas al galis, la maleng lar nangan mulo, ana saning mulo kapan suri, sur mulo rop mulor arlar ka. \v 15 Larning di ka tumus tari ting na Buk Tabu mang, “Esining i suah taum al galis a utna, a utna ning i kibasi i tolsot pas ka anuna kapan. Pa esining bel i suah taum al galis a utna, i otleng i kibas a utna ning i tolsot pas anuna kapan.” \rq Kisim Bek 16:18\rq* \s1 E Taitus ir han tetek a tarai Korin \p \v 16 A atong wakak tetek e God, esaning i anuknuk tar e Taitus sur ir mang sur mulo larning iau otleng a mang sur mulo. \v 17 I gasgas kol ning mila nunungi sur ir nangan mulo, pa ana nuknukna ot, onone ir han tetek mulo ana tnan gasgas. \v 18 Milar sune seni taum ning tasimila, ning a tarai a lotu ting na hananuala rop la atong aleklek pasi ana nuna wakak a titol ning i warawai ana Wakak a Warwara. \v 19 Pa la ot la aslang tari sur milar han taum usaot e Jerusalem, sur milar abaran a mani na artabar. Milar tol a titol ne sur milar aleklek pas a Leklek, pa sur milar asangani mang mila mang sur milar nangan a tarai a lotu saot e Jerusalem. \v 20 Milar han taum, sur bel ta artitiu ir kibas mila ana numila a titol ning milar abaran sen a tnan artabar ne. \v 21 Mila rakrakai sur milar tol a utna ning i tostos, bel namatana Leklek ka, namatana taraila otleng. \p \v 22 Pa milar sune sen otleng ning a tasimila ana tortorot taum ondiau. Mila ka toho tari a galis a taem, pa mila tasmani mang i sira gasgas sur a titol. Pa onone i mang kol sur ir harnangai ana titol ne, anasa i tortorot o mulo. \v 23 Pa e Taitus i titol taum hok, sur miar nangan mulo. Pa naur a tasimila, ning diar han taum o e Taitus, dia tur aslang a tarai a lotu, pa ana nundiau a lalaun dia saran a hanrawai tetek e Karisito. \v 24 I maining mulor asangan anumulo a marmaris tetek ditol, pa a kamkamna ning mila iaunan mulo, sur a tarai a lotu ting na hananuala masik, lar oroi lalan anumulo a lalaun. \c 9 \s1 A tarai Korin lar sang a nunla na artabar \p \v 1 Bel ma ar tumtumus ulak tetek mulo ana titol a harnangai tetek a tarai ane God saot e Jerusalem. \v 2 Anasa ia ka tasmani mang mulo gas sur mulor tol a titol ne. A iaunan pas mulo, ning mulo kes to na papar Akaia, tetek a taraila tumo na papar Masedonia. Pa a atai la mang, ana rau ning i rop, mulo sang sur mulor saran sen anumulo a mani. Pa numulo a gasgas sur a artabar i akamtur a nuknukin a galis a tarai kol onla sur la otleng lar artabar. \v 3 Ar sune sen natol a tasimila ne tetek mulo, sur ditol ar nangan mulo sur mulor sang, arlar onoi ning ia ka atong tari tanla. Sakana a tarai Masedonia lar oroi i mang anuka warwara ning a iaunan mulo ono, bel i momol. \v 4 Ning ar hanot tetek mulo taum on al taraila miting e Masedonia, pa lar oroi mang, bel mulo sang, milar meme ana nuka warwara ning ia ka atong tari, pa mulo otleng mulor meme kol. \v 5 I maining ar sune nigon sen natol a tasimila ne, sur ditol ir han nigo uting, pa ditol ir nangan mulo sur mulor sang a artabar ning mulo lele tari mang mulor sarani. Ning mulo ka sang nigon tar anumulo a artabar, i a artabar momol ning mulo mang sur mulor sarani, pa bel a utna ning di angongos pasi ka kusun mulo. \p \v 6 Mulor nuk pasi, esining i oman siklik, ir sol pas ka otleng al siklik. Pa esining i oman a galis, ir sol pas otleng al galis. \v 7 Mulo taktakai, mulor saran a utna ning mulo ka nuki mang mulor gas sur mulor sarani. Pa gong mulo saran a utna ning bel mulo gasgas sur mulor sarani, pa gong mulo artabar ning di angongos tar mulo ka. Anasa e God i mang sur la ning la artabar ana gasgas. \v 8 E God i tolsot sur ir tabar mulo ana ututnala rop ning mulo kapan suri, pa i galis tana utna ning mulo kapan suri. Pa ana pukakiarla rop bel mulor kapan sur ta utna, a ututnala rop ning mulo kapan suri kaning ka, pa al utna otleng sur mulor tol a wakak a titolla onoi. \v 9 Larning di ka tumus tari ting na Buk Tabu mange, \q1 “Esining i sira artabar ana galis a utna tetek a kapan a taraila, \q2 anuna tostos a toltol ir kes tikin.” \rq Buk Song 112:9\rq* \m \v 10 E God esaning i tabar a taraila ana utna ning lar omani pa a utna otleng ning lar eni, ir tabar mulo otleng ana ututnala sur mulor tol a wakak a titol onoi. Pa lamur mulor sol a galis a utna miting na numulo a tostos a toltol. \v 11 E God ir tabar mulo ana ututnala rop, sur mulo otleng mulor sira artabar ana galis a taem. Ning mulor toli manglarne, a galis a tarai lar atong wakak tetek e God ana numulo a artabar, ning milar abaran seni tetek la. \p \v 12 A titol na harnangai ne mulo toli, bel i nangan ka a tarai ane God ana utna ning la kapan suri, i tol otnan otleng a atong wakak tetek e God tana galis a taraila. \v 13 A titol ne mulo toli, i amomol anumulo a tortorot. Pa a galis lar atong aleklek pas e God, anasa anumulo a tortorot ana Wakak a Warwara o e Karisito i saran a toltol na longor. Pa lar atong leklek e God ana numulo a wakak a toltol ning mulo tabar la pa a tarai rop otleng. \v 14 Ning lar nunung sur mulo, ting na balanla lar mang kol sur mulo, anasa ana tnan marmaris ning e God ka asangan tari tetek mulo. \v 15 Dalar atong wakak kol tetek e God ana nuna tnan artabar ning bel tik ir tol sot sur ir pak lar pasi. \c 10 \s1 E Pol i warwara talapor ana nuna titol \p \v 1 Iau, e Pol, ning dingla na tarai la atongi hok mang, a sira anatarna pas iau ning a tai taum o mulo, ika ning a kes masik anuka warwara tetek mulo i rakrakai kol. A nunung mulo sur mulor longor iau, anasa e Karisito i anatarna pasi, pa i titol ana wowon na magirana tetek a taraila. \v 2 Ning ar hanot tetek mulo, a tolsot sur ar atostos mulo ana rakrakai a warwarala. Ika bel a mang. A nunung la ning la nuki mang mila mur ka a toltol mite na rakrakan hanua mang lar manah kusun a ngas a nuknuk ning, sur gong a hanot ana rakrakai a warwarala tetek la. \v 3 I momol, mila laun te na rakrakan hanua, ika bel mila harum arlar ana tarai mite na rakrakan hanua. \v 4 Anasa a ututnala na harum ning mila harum onoi, bel mite na rakrakan hanua. A rakrakai a ututnala na harum ane God, pa la rakrakai kol sur milar regen a rakrakai a worohla anuna hiruala onoi. \v 5 Mila kamar sen a asasongo na warwarala ning a taraila la iaunan la ono, pa i sairas a taraila sur gong la tasman e God. Pa mila dat lingir a nuknuk a taraila, sur lar longor tetek e Karisito. \v 6 Ning mulor longor rop tetek e Karisito, milar sang sur milar warkurai la ning bel la longor. \p \v 7 Mulor oroi wakak a ututnala! Ning tik i nuki mang i ane Karisito, i wakak sur ir nuknuk wakak pa ir oroi lalani mang mila otleng ane Karisito, arlar ka onoi. \v 8 Ning mulo nuki mang mila sira iaunan mila ana rakrakai ning a Leklek ka saran tari tetek mila, bel mila meme onoi, anasa ka saran tari sur milar arakrakai mulo onoi, bel sur milar alaulau mulo. \v 9 Gong mulo nuki mang a tumus anuka pasla tetek mulo sur mulor matmataut. \v 10 Anasa dingla na taraila la atongi mang, “Ting na anuna pasla, anuna warwara i mamahat pa i rakrakai, ika ning i kes napirimila, bel i rakrakai pa anuna warwara i utna oros ka.” \v 11 I wakak sur lar tasmani mang anumila a rakrakai a warwarala ning la was tari ting na numila pasla, milar tolsot pasi ot ning milar hanot tingia. \p \v 12 Bel mila sira arlar mila onla ning la atongi mang la itna kol. Ning la arlar artalai la ulak ot, la longlong kol! \v 13 Ika mila, bel milar iaunan mila ana ututnala masik, milar iaunan mila ka ana titol ning e God ka saran tari tetek mila. A titol a warawai ning i han tuk ting na numulo a hanua. \v 14 Bel mila iaunan mila ana ta titol ning bel mila tol tari. Ngandek ning bel mila hanot tetek mulo, anumila a toltol na iaunan bel ir tostos. Ika, milar hanot ot tetek mulo ana Wakak a Warwara o e Karisito. \v 15 Pa bel mila iaunan mila otleng on ta titol ning a taraila masik la ka tol tari. Ika mila tortorot mang, ning anumulo a tortorot ir gomo, anumila a titol otleng arpotor tamulo ir gomo kas, \v 16 sur milar warawai otleng ana Wakak a Warwara ting na hananuala kanisa lanigo ta mulo, ning belot tik i warawai tingia. Anasa bel mila mang sur milar iaunan mila ana titol ning tik masik ka tol tari. \v 17 A Buk Tabu i atongi mang, “Esining i mang sur ir iaunan pasi, i wakak sur ir iaunan pas a Leklek.” \rq Jer 9:24\rq* \m \v 18 Anasa esining i atong aleklek pasi ot, esaning bel i itna namatana Leklek, ika esining a Leklek i atong aleklek pasi, esaning i itna. \c 11 \s1 E Pol bel i arlar ana asasongo na aposella \p \v 1 A mang sur mulor longor anuk siklik longlong a warwara. A tasmani mang mulor longor iau. \v 2 A matmataut kol o mulo, arlar o e God i matmataut o mulo, sakana mulor han masik kusun e Karisito. Ia ka aslang tar mulo sur mulo ane Karisito, arlar ana totoh a basbas ning belot i kes taum ana ta barsan. \v 3 Ika onone, a matmataut sakana dir ben rongon a nuknukimulo kusun anumulo a toltol ning bel ta dur onoi, pa anumulo a tortorot momol o e Karisito, arlar ana soi i asongo pas e Iwa. \v 4 Anasa mulo gas sur mulor longor tik ning i hanot tetek mulo pa i warawai ana maskana Iesu, bel e Iesu ning mila warawai ono. Pa mulo gas ka sur dir tabar mulo ana maskana ingun, bel a Talngan Tabu. Pa mulo gas ka sur mulor longor a maskana Wakak a Warwara, bel a Wakak a Warwara ning mulo ka tortorot ono. \p \v 5 Bel a natarna tanla ning mulo atong la na tatatnan aposella. \v 6 Sakana mulo nuki mang bel a asaer pas sur a tena warawai, ika a tasman ot asaning a warawai ono. Mila ka atalapor tar mulo ana tastasmai rop ne ana ututnala rop mila toli. \p \v 7 Mangmangasa, a rongo anasa bel a nunung mulo sur ta mani ning a warawai ana Wakak a Warwara tetek mulo? A anatarna pas iau ot napirimulo, sur mulo, mulor itna. \v 8 A los a mani miting na tarai a lotu ting na dingla na hanua masik, sur ir nangan iau ana nuk a titol arpotor ta mulo. I arlar larning a kinau anunla a mani sur ar titol tetek mulo. \v 9 Ning a kes taum o mulo pa a kapan sur ta utna, bel a saran ta mamahat tetek mulo anasa na tastasimila ana tortorot misaot e Masedonia la hanot, pa la tabar iau ana utna ning a kapan suri. Bel a nunung tar mulo, pa bel ar nunung tar mulo otleng sur ta utna. \v 10 Momol, a momolna ane Karisito i kes o mila, pa a atai mulo ana momolna mang, bel tik ting na papar Akaia ir sairas lar pas iau sur gong a iaunan iau ana nuk a toltol ne tetek mulo. \v 11 Mangmangasa, ning bel a nunung mani ta mulo, i apuasa i mang bel a mang sur mulo? E God i tasmani mang a mang kol sur mulo! \p \v 12 Ar tol liknan a ututnala ne a toli, sur la ning la atong la mang na aposel, lar tasmani mang anunla a titol bel i arlar ana numila a titol. I maining bel ta kamkamna sur lar iaunan la ana nunla titol. \v 13 Anasa a taraila ning, a asasongo na aposella, a asasongo na tena titolla, pa la lingir pas la sur lar arlar ana aposella ane Karisito. \v 14 Bel a utna na kulkulan, anasa e Satan otleng i sira lingir pasi sur ir arlar ana angelo tagun a talapor. \v 15 Pa bel dalar kulkulan otleng ning anuna tena titolla lar lingir pas la sur lar arlar ana tena titolla tagun a tostos a toltol. Lamur lar los anunla na arlou, arlar ot ana nunla na laulau a titol. \s1 A mamahatla ning e Pol i kilangi \p \v 16 Ar atong ulaki mang gong mulo nuki mang iau a longlong. Ika ning mulor nuki hok manglarne, mulor noren tar a longlong ne sur ir iaunan pasi ot. \v 17 A momolna, ning a iaunan pas iau ot, bel a warwara arlar ana nuknuk anuna Leklek, a warwara ka arlar ana longlong. \v 18 A galis a tarai la iaunan pas la arlar ana toltol anuna rakrakan hanua, i maining iau otleng ar iaunan pas iau ot. \v 19 Mulo noren tar ka na longlong a tarai sur lar asaer mulo, anasa mulo tastasmai kol. \v 20 Momol, mulo noren la sur mulor na tena titol oros ka anunla, pa sur lar alaulau mulo, pa lar arop sen anumulo na ututnala, pa lar aitna pas la na matamulo, pa lar pasar na patarimulo. \v 21 A meme kol ning ar atongi mang mila ot belal rakrakaimila sur milar toli manglarne! \p A ututnala ning la iaunan pas la ono, iau otleng a tolsot pasi sur ar iaunan pas iau ono. Onone a warwara arlar ana longlong. \v 22 La atong aitna pas la mang la na te Hibru, gepi? Iau otleng a te Hibru. La miting na tarai Israel, gepi? Iau otleng a te Israel. La na natnat e Abaram, gepi? Iau otleng a nat e Abaram. \v 23 La na tena titolla ane Karisito, gepi? Iau a wakak a tena titol tanla rop. A warwara arlar lar a longlong. A titol rakrakai kol tanla rop, ia ka kes pas ting na rumai a dodot a galis a taem, na harumla di toli hok i rakrakai kol, a galis a pukakiar milau ar mat. A ututnala rop ning di toli o mila i itna tana utna ning di toli onla. \v 24 A tarai Juda la dapis a intauruk arlar ana natol a bonot pa pisir siuk a dapdapis. I arlar ana dilima na taem rop ning la toli hok. \v 25 Ning a taem di wolot iau ana hatatla. A tarai Rom otleng la dapis iau a galis a taem ana bulse. I arlar ana natol a taem rop ning la toli hok.\f + \fr 11:25 \ft Ap 16:22-23 i atai dala ana ning a pukna ning di dapis e Pol ana bulse.\f* Pa natol a taem a hirua ana sip tisa latasi.\f + \fr 11:25 \ft Ap 27:39-44 i atai dala ana ning a pukna ning e Pol i hirua ana sip tisa latasi.\f* Pa ning a pukakiar na morom pa ning a pukakiar na kamis a saler ana solsol a tasi. \p \v 26 Ia ka han ana galis a tinan. A arlar ana utna na hinirua ana tinan ana malumla, pa dingla na taem milau ar hirua ting na kuna tena kinkinaula. Milau ar barat a hinirua tana nuk a tarai ot, pa a tarai masik otleng. Milau ar barat a hinirua ting na hananuala, pa ting na hanua bel, pa tisa latasi. Pa milau otleng, ar hirua tana asasongo na tastasik ana tortorot. \v 27 A rakrakai pa a titol rakrakai. Pa galis a taem bel a tolsot sur ar borbor. A galis a taem a mos pa a murak. Pa dingla na taem a kapan sur a kaen pa a kilang a kotkoto. \p \v 28 Ika ning a utna i itna kol tana ututnala ne i hanot tetek iau: anuka taialar tetek a tarai a lotu ting na hananuala rop i mamahat kol te na nuk a lalaun ana pukakiarla rop. \v 29 Ning tik anuna tortorot bel i rakrakai, iau otleng ar kilangi larne. Ning tik di ka ben tari uting na toltol laulau, ir itna kol anuk a bal maris ono. \p \v 30 Ning ar iaunan pas iau, ar iaunan pas iau ka ana ututnala ning i apuasa i mang, belal rakrakaik. \v 31 E God, a Taman anundala a Leklek e Iesu Karisito, ning dala atong aleklek pasi onone pa lamur pa bel ir rarop, i tasmani ot mang a atong a momolna. \v 32 Tumo na hanua Damaskus, a ningnigo miting na hanua ning, ning i titol nahai a king Aretas, i atur tar na tena taialar ting na taman na woroh, sur lar dat pas iau. \v 33 Ika di alorong purum iau ana rat, ting na windo ana woroh, pa a laun kes ana kuna ningnigo ning. \c 12 \s1 Ana tatatai e God i kibas kas pas e Pol usaot na langit \p \v 1 Ar iaunan pas iau ot. Ar iaunan pas iau ot ona tatataila pa a reresala ning a Leklek ot i ka asangan tar iau ono, ika anuk a warwara ne bel i gas on ta utna. \v 2 A tasman a barsan, a te Karisito, ning a bonot pa pisir diat a rau i rop di kibas pasi usaot ana munatol a langit. Bel a tasmani ning di los kas pasi taum ana palaona o a inguna ka. E God ka i tasmani. \v 3-4 A tasmani mang a barsan ne di los kas pasi usaot na Paradais, ika bel a tasmani ning di los kas pasi taum ana palaona o a inguna ka. E God ka i tasmani. Ning i kes saot, i longor a ututnala ning bel di tolsot pasi sur dir atongi ana warwara, pa di arsairas otleng sur gong tik i atatai ono. \p \v 5 Ar iaunan pas a barsan ne, ika bel ar iaunan pas iau ot, ika ar iaunan pas iau ot ana ututnala ka ning i apuasa i mang belal rakrakaik. \v 6 Ngandek ning ar iaunan pas iau ana ututnala ne, bel a longlong, anasa ar atong ot a momolna. Ika bel a mang sur ar warwara kol ana nuk a tatataila, anasa bel a mang sur tik ir aitna pas a nuknukna hok, sakana a nuknukna bel ir arlar ana utna ning a toli pa a atongi. \s1 E Pol i gas ning belal rakrakaina \p \v 7 A ututnala ning e God ka asangan tar iau ono i itna kol, ika di saran tar ning a utna ning i sira suksuk a palaok, sur gong a nuk aleklek pas iau ot ana tatataila ne. A suksuk ning, a tena titol ane Satan ning i alaulau a palaok. \v 8 Natol a taem ia ka nunung tar a Leklek sur ir kepsen a utna ne kusun iau. \v 9 Ika i atongi tak mange, “Anuk a marmaris tetek u ka sot, pa bel ur kapan sur ta utna masik. Anasa dir oroi puasa a rakrakaik hom ning belal rakrakaim.” I maining a gas sur ar iaunan pas iau mang, belal rakrakaik, sur a rakrakai e Karisito ir kes hok. \v 10 I maining a gas kol mang belal rakrakaik, pa ning di atong laulau iau, pa ana mamahatla, pa ning a taraila la akadik iau, pa ning a kilang a rakrakai a bal maris, anasa a tortorot o e Karisito. A gas, anasa ning belal rakrakaik, a rakrakai. \s1 E Pol i atong puasa anuna marmaris tetek a tarai Korin \p \v 11 Ia ka atong tar na longlong a warwara ne, anasa bel mulo nuki mang iau a aposel momol. I tostos sur mulo ot mulor oroi lalan iau mang iau a aposel momol. I momol ot, iau a barsan oros ka, ika bel a natarna tanla ning mulo atong la mang a tatatnan na aposella. \v 12 Ning a kes napirimulo, a amomol tar iau na matamulo mang iau a aposel momol. A tol na rakrakai a ututnala, a ututnala na kulkulan pa a akinalangla pa bel a ngoro ning a kilang a mamahatla. \v 13 Asa a kamkamna ning mulo nuki mang bel a titol wakak tetek mulo, arlar larning a toli tetek a tarai a lotu ting na hananuala otleng? Ngandek ning bel a nunung mulo sur ta utna. Mulor nuk duman sen anuk a toltol laulau ne! \p \v 14 Oroi, ine a munatol a taem ning a sang sur ar han tetek mulo. Pa bel ar nunung sur ta utna ta mulo, anasa bel a mang sur anumulo a mani, a mang sur mulo ot. Anasa bel i tostos sur a kakakla lar tabar na tamanla pa na kabatnanla. I wakak sur a tamanla pa na kabatnanla ot lar suah a utna sur lar tabar na natnatunla onoi. \v 15 A gas ka sur ar saran tar anuk a ututnala rop tetek mulo, pa ar saran tar anuk a lalaun otleng. Ning anuk a marmaris tetek mulo ir itna kol, mangmangasa, anumulo a marmaris tetek iau ir natarna ka? \p \v 16 Mulo ka tasmani mang bel a nunung pas ta mani ta mulo. Ika, sakana tik tagun mulo ir atongi mang iau a tena tastasim pa ia ka asongo pas ta utna ta mulo. \v 17 Mangasa, ia ka kibas pas ta utna ta mulo, tana tarai ning a sune sen la tetek mulo? \v 18 A nunung pas e Taitus sur ir han tetek mulo, diau taum ana ning a tasimila otleng. Mangasa, e Taitus ka los pas ta utna ta mulo? Bel i toli. Mila mur ka ning a toltol, pa ning a ngas ka ning mila sira muri. \s1 E Pol i matmataut sur a tarai Korin \p \v 19 Mangasa, mulo nuki mang mila warwara alar mila ka kusun mulo? Mila warwara ana momolna namatana e God arlar ana tena titolla ane Karisito. A ututnala rop ning mila toli, mila toli sur ir arakrakai mulo. \v 20 A matmataut, sakana ning ar hanot tetek mulo, bel ar oroi barat a toltolla ning a mang sur ar oroi i. Pa mulo otleng bel mulor gas ana toltol ning ar hanot onoi. A matmataut sakana ar pastek pas a ngas a toltol larne: mulo warwara na arlak, mulo bal laulau, mulo balakut, mulo kes sarara, mulo arle, mulo warwara kumkumna, mulo dat abarah pukulumulo, pa anumulo a keskes i loklokron. \v 21 A matmataut, sakana ning ar hanot ulak, anuk a God ir anatarna pas iau namatamulo. Pa ar bal maris ana galis omulo ning la tol a laulauna tagun nating pa bel la lingir a nuknukinla kusun anunla na dur a toltolla, na toltolla na pamuk pa na nuknukinla sur a toltol laulaula ning la sira muri. \c 13 \s1 E Pol i atumarang la \p \v 1 Ine a munatol a tinan anuki tetek mulo. Pa di ka tumus tari ting na Buk Tabu mang, “Ning ir naur o ir natol anunla a warwara i takai ka on ta utna, anunla a warwara i momol.” \rq Lo 19:15\rq* \m \v 2 Ana nuk a munaur a tinan ot tetek mulo, ia ka atumarang tar mulo ana numulo na toltol laulaula. Pa onone ning a kes masik, ar atai mulo ulak ot ana utna ne: Lamur, ning ar hanot, ar warwara rakrakai tetek la ning belot la lingir a nuknukinla kusun anunla na toltol laulaula tagun nating, pa tetek esi otleng ning i tol a toltol laulau. \v 3 Mulo mang sur mulor tasman momoli mang a warwara ana warwara ane Karisito, gepi? A rakrakai e Karisito bel i natarna, i sira titol napirimulo ana rakrakai. \v 4 I momol, ning di sai ahat e Karisito saot na rakai kutus, bel ta rakrakaina. Ika ana rakrakai e God ot, i laun ulak. Manglarne belal rakrakaim mila taum o e Karisito, ika mila laun taum onoi ana rakrakai e God, sur milar titol tetek mulo. \p \v 5 Mulor oroi anumulo a lalaun, ning anumulo a tortorot i momol o bel. Mulor toho a lalaun anumulo. Mulo tasmani mang a lalaun ane Karisito Iesu i kes omulo, gepi? Ning bel, anumulo a tortorot bel i momol. \v 6 A tortorot mang mulor tasmani otleng mang mila laun momol ana tortorot ane Karisito. \v 7 Pa onone, mila nunung tetek e God mang gong mulo tol ta laulauna, bel sur a taraila lar oroi i mang mila na tostos a taraila, ika sur mulor tol ka a ututnala ning i tostos. Ning a taraila la nuki mang bel mila tostos, i wakak ka. \v 8 Bel milar tol ta utna ning ir sairas a momolna ane God, milar muri ka. \v 9 Ning mulo rakrakai pa mila bel mila rakrakai, mila gas ka. Pa mila nunung sur mulor tostos ana numulo a tortorot. \v 10 Ine a kamkamna ning a tumus na ututnala ne tetek mulo ning belot a hanot. Pa ning ar hanot, bel ar warwara ana rakrakai a warwara tetek mulo, pa bel ar warkurai mulo ana warkurai ning a Leklek i ka saran tari tak. I saran tari tak sur ar arakrakai mulo onoi, bel sur dir alaulau mulo onoi. \s1 A ararop a warwara \p \v 11 Anuk a ararop a warwara ne: Na tastasimila, mulor gas! Mulor atostos mulo, mulor mur anuk a warwara, ir takai ka a nuknukimulo, pa mulor kes na molmol artalai. Pa e God ning i sira saran a marmaris pa a bal molmol ir kes taum omulo. \p \v 12 Ning mulo arpastek, mulor maris artalai mulo taum ana argoro a marmaris, pa mulor toli ana totoh a toltol. \p \v 13 A taraila rop ane God ning la kes taum hok la saran anunla na marmaris tetek mulo. \p \v 14 A marmaris anun a Leklek Iesu Karisito, pa a marmaris ane God, pa a keskes taum ana Talngan Tabu ning i dat taum dala, ir kes taum omulo rop.