\id COL - Rangi Translation Project
\ide UTF-8
\h Vakolosáai
\rem consultant John Macaulay
\toc2 Vakolosáai
\toc1 Barʉ́wa ya Paúli kwa Vakolosáai
\mt2 Barʉ́wa ya Paúli kwa
\mt1 Vakolosáai
\imt Mʉlongooryo
\ip Barʉ́wa ɨhɨ yaandɨkwa nɨ mutumwi Paúli kwa vaantʉ ˆvamuruma Yéesu va múujii wa Kolosáai (\xt 1:1-2\xt*). Paúli aandɨka barʉ́wa ɨhɨ hamwɨ na barʉ́wa kwa Vaeféeso na Vafilíipi mpɨɨndɨ ˆajáa mʉnyololwii ʉko Róoma. Vamanyi va Masáare vaséaa aandɨka barʉ́wa ɨhɨ kati ya myaaka ya 60-62 keende Kirisitʉ ˆavyaalwa. Paúli sɨ avariyʉla Masáare Maaja ʉko Kolosáai tʉkʉ, ˆvyeene vyoónekanaa mpuka ya vaantʉ ˆvamuruma Yéesu ʉko Kolosáai yaanda na mutumwi ˆasewáa Epáfura (\xt 1:7; 4:12\xt*).
\ip Mpɨɨndɨ Paúli ˆajáa mʉnyololwii, ajáa awyɨɨrwa masáare ya vakiindya va ʉloongo ˆveene vavajuuwáa vaantʉ ˆvamuruma Yéesu va Kolosáai (\xt 2:4, 8\xt*). Vaantʉ ˆvamuruma Yéesu va Kolosáai vajáa viigava havɨrɨ, vaantʉ ˆvamuruma Yéesu Vayahúudi na Vagiríki. Vamwɨ va vaantʉ ava, vasaakáa saangya masáare ya díini na tʉʉva jaavo, na ukiindya wa Yéesu (\xt 2:13-23\xt*).
\ip Vayahúudi vaseáa, koonɨ mʉʉntʉ ˆamuruma Yéesu, sɨ anatwaalwa na kɨbawii na sɨ atúubaa tʉʉva ja Kɨyahúudi sɨ arɨ rumwa nɨ Mʉlʉʉngʉ tʉkʉ. Maa kaa, Paúli akiindya ˆvyeene kɨbawo cha kɨkomi kɨrɨ. Na kɨbawo ɨkyo nɨ cha mʉtɨma ˆkɨbwéeyyiwaa nɨ Kirisitʉ na sɨ kɨbawo ˆkɨbwéeyyiwaa kwa mɨkono ya vaantʉ tʉkʉ (\xt 2:9-12\xt*). Vagiríki novo vajáa vatɨɨte ukiindya mʉtʉhʉ wa ʉloongo ˆmweene vavaheemberáa vaantʉ (\xt 2:4, 8\xt*). Maa kaa, Paúli akiindya Yéesu Kirisitʉ akiimana, yeeye nɨ mʉkʉ́ʉ́lʉ mweeri ya vyoosi (\xt 1:15-20\xt*).
\iot ˆVyeene Kɨtáabu ɨkɨ Chagavwa
\io1 Lʉmbɨ, Paúli yoomʉdʉʉmba Mʉlʉʉngʉ na yoovaloombera vatuubi \ior 1:1-14\ior*
\io1 Yéesu nɨ mʉkʉ́ʉ́lʉ wa vyoosi \ior 1:15-23\ior*
\io1 Mɨrɨmo ya Paúli kwa vatuubi va Yéesu \ior 1:24–2:5\ior*
\io1 Yéesu atʉheera uhúuru na mwiikalo mufya \ior 2:6-23\ior*
\io1 ˆVyeene vatuubi va Yéesu vasaakwa vindookiikala \ior 3:1–4:1\ior*
\io1 Ukiindya na lʉmbɨ jo kiimikirirya \ior 4:2-18\ior*
\c 1
\s1 Lʉmbɨ
\p
\v 1 Barʉ́wa ɨhɨ, yafúmire kʉrɨ nɨɨnɨ Paúli \w mutumwi|lemma="Vatumwi"\w* wa \w Kirisitʉ\w* \w Yéesu\w* kwa kʉsaaka kwa Mʉlʉʉngʉ. Nɨɨnɨ na Timotéeo mwaaniitʉ, 
\v 2 nɨ kʉvaandɨkɨra tiise nyuunyu vaantʉ va Mʉlʉʉngʉ ˆveene mʉrɨ vo kiilaangiwa kwa kʉkʉndɨkaniwa kwaanyu na Kirisitʉ, nyuunyu ˆmwiíkalaa múujii wa Kolosáai. Nduwo na mwiikalo mʉʉja fuma kwa Mʉlʉʉngʉ Taáta wiitʉ jive na nyuunyu.
\s1 Kʉloomba kwa Paúli
\p
\v 3 Sikʉ joosi, suusu tamʉdʉ́ʉmbaa Mʉlʉʉngʉ Taáta wa Mweenevyoosi wiitʉ Yéesu Kirisitʉ, mpɨɨndɨ ˆtoomʉloomba Mʉlʉʉngʉ sa nyuunyu. 
\v 4 Suusu tateera kumuruma kwaanyu Kirisitʉ Yéesu na ˆvyeene mwaveenda vaantʉ voosi va Mʉlʉʉngʉ. 
\v 5 Kumuruma kwaanyu Yéesu na kweenda kwaanyu kwafuma kʉrɨ kwiilaangya kʉra ˆkwiimiwa neeja sa nyuunyu ʉko kurumwii. Nyuunyu mwateera kwiilaangya ʉko, fuma hara ncholo ˆmʉkavariyʉrɨrwe isáare ra kɨkomi noo kʉsea \w Masáare Maaja\w*. 
\v 6 Masáare aya Maaja ˆmeene yavafɨkɨra nyuunyu yookeenera kʉrɨ weerʉ woosi. Masáare aya, yoovalandʉla mwiikalo wa vaantʉ sa viikale mwiikalo wo mweerya mʉtɨma Mʉlʉʉngʉ. Kei yoovalandʉla mwiikalo waanyu keende sikʉ ɨra ya ncholo ˆmʉkateere nduwo ya Mʉlʉʉngʉ na ˆmʉkataange neeja kɨkomi chaachwe ˆvyeene kɨrɨ. 
\v 7 Nyuunyu mwakiindiwa Masáare Maaja fuma kwa Epáfura mʉtʉmami mwiiwiiswi. Suusu tamweenda, kei yeeye nɨ mʉtʉmami wo kiilaangiwa wa Kirisitʉ kɨpaango chiiswi. 
\v 8 Yeeye noo atuwyɨɨra ˆvyeene mwaveenda vaantʉ va Mʉlʉʉngʉ kwa nyambirirya ya \w Mʉtɨma|lemma="Mʉtɨma Mʉʉja"\w*.
\p
\v 9 Sa jeyyo, keende ˆtʉkateere masáare aya yaanyu, sɨ tʉnareka kʉmʉloomba Mʉlʉʉngʉ sa nyuunyu tʉkʉ. Tookiilomboola kʉrɨ Mʉlʉʉngʉ avakʉngʼʉntɨre kʉtaanga yoosi ˆmeene yoosaaka mʉtʉmame, ko vaheera tooti yoosi ya kɨmʉtɨma na ʉmanyi woosi. 
\v 10 Aho, daha mʉrɨ kiikala ja ˆvyeene vasaakwa kwiikala vaantʉ va Mweenevyoosi. Mwiikalo waanyu kʉmweerya ʉrɨ mʉtɨma Mweenevyoosi, kʉnʉ mootʉʉnga ndɨɨwa kwa kɨra mɨrɨmo yaanyu miija, kei kʉnʉ mookoongereriwa kʉmʉtaanga Mʉlʉʉngʉ. 
\v 11 Tooloomba Mʉlʉʉngʉ avaheere ngururu joosi ja nkongojima jaachwe, sa mʉdahe kuyimirirya na cheerʉ kʉnʉ moowoojera uturikiri usire. 
\v 12 Kei mʉndoomʉdʉʉmba Mʉlʉʉngʉ Taáta, yeeye kwa nduwo avabweeyya mʉpate ivaru ra ʉpaari waachwe ˆaviimirya neeja vaantʉ vaachwe ʉtemii wa kɨweerʉ. 
\v 13 Yeeye atʉlamurirya fuma ʉtemii wa kilwiirya na atʉsaamya, akatwiingirya na \w Ʉtemii|lemma="Ʉtemi wa Mʉlʉʉngʉ"\w* wa Mwaana waachwe. Yeeye amweenda mʉnʉmʉʉnʉ. 
\v 14 Mwaana ʉwo \w atununuula|lemma="Ununuuli"\w*, noo kʉsea atʉsea kwa mbavariri ʉvɨ wiitʉ wasírire.
\s1 Mwaana wa Mʉlʉʉngʉ nɨ Mʉkʉ́ʉ́lʉ wa Vyoosi
\q1
\v 15 Mwaana nɨ buuwo ya Mʉlʉʉngʉ sɨ ˆoónekanaa,
\q1 yeeye ajáa amwaarɨ keende ncholo na mwiimiriri wa viintʉ vyoosi.
\q1
\v 16 Kwa yeeye, Mʉlʉʉngʉ ʉʉmba viintʉ vyoosi,
\q2 ˆviri kurumwii na kʉrɨ weerʉ.
\q1 Ʉʉmba viintʉ vyoosi ˆvyoónekanaa, na sɨ ˆvyoónekanaa,
\q2 ɨve nɨ wiimiriri, au ʉtemi, au ʉkʉ́ʉ́lʉ na ngururu.
\q1 Mʉlʉʉngʉ ʉʉmba vyoosi kwa njɨra yaachwe na sa yeeye.\x + \xo 1:16 \xo*\xt Laanga Yooháani 1:3.\xt*\x*
\q1
\v 17 Yeeye ajáa amwaarɨ viintʉ vyoosi sɨ vinʉʉmbwa,
\q2 na kwa njɨra yaachwe viintʉ vyoosi vyakwaatana hamwɨ.
\q1
\v 18 Yeeye alóngoolaa mpuka ya vaantʉ ˆvamuruma, ja ˆvyeene mʉtwe walóngoolaa mʉvɨrɨ.
\q2 Yeeye noo ncholo ifya,
\q2 na wa ncholo kʉfʉfʉka sa ave mʉkʉ́ʉ́lʉ wa vyoosi.
\q1
\v 19 Sa Mʉlʉʉngʉ eenda kukiimana kwaachwe koosi kwiikale kʉrɨ Mwaana waachwe.\x + \xo 1:19 \xo*\xt Laanga Vakolosáai 2:9.\xt*\x*
\q1
\v 20 Kei kwa njɨra ya Mwaana waachwe,
\q1 Mʉlʉʉngʉ eenda ahɨndʉle mwiikalo ʉra ˆwasaambʉka ʉkava ˆwabooha na viintʉ vyoosi,
\q2 viintʉ ˆviri aha weerwii na ˆviri kurumwii.
\q2 Noo kʉsea, areeta mwiikalo mʉʉja kwa njɨra ya sakami ya Mwaana waachwe, ɨra ˆyiitwa hara \w mʉsaláabii|lemma="Mʉsaláaba"\w*.
\b
\p
\v 21 Aho ncholo, nyuunyu mʉjáa kʉlɨ na Mʉlʉʉngʉ. Nyuunyu mʉjáa nɨ vavɨ va Mʉlʉʉngʉ miiririkanwii yaanyu ˆmyeene yareetáa mwiikalo waanyu mʉvɨ. 
\v 22 Maa kaa, haaha Mwaana ahɨ́ndwɨɨre mwiikalo mʉʉja kwa njɨra ya inkwya ya mʉvɨrɨ waachwe, sa avareete na mbere ya Mʉlʉʉngʉ kʉnʉ mʉrɨ vaaja, musiina lʉkwaalo na sɨ luu mʉkangʼʉʉrɨrwe tʉkʉ. 
\v 23 Haaha moosaakwa mutuube kʉra kumuruma Yéesu. Karɨ musukiwesukiwe mʉreke kwiilaangya ˆkweene mwapata ˆmʉkateere Masáare Maaja tʉkʉ. Ayo noo Masáare Maaja ˆmeene yavariyʉlwa kwa vaantʉ voosi va weerʉ. Na nɨɨnɨ Paúli naava mʉtʉmami wa Mweenevyoosi wo kaarya ayo Masáare.
\s1 Mʉrɨmo wa Paúli Kʉrɨ Mpuka ja Vaantʉ ˆVamuruma Yéesu
\p
\v 24 Haaha, navyeéndire kuturikiriwa sa nyuunyu. Muvirii waanɨ nookiimikirirya yara ˆyakeeheka uturikirii wa Kirisitʉ sa mʉvɨrɨ waachwe, noo kʉsea, mpuka ya vaantʉ ˆvamuruma.\x + \xo 1:24 \xo*\xt Laanga 2 Vakoríinto 4:10-12; Vafilíipi 3:10-11.\xt*\x* 
\v 25 Nɨɨnɨ nasaawʉlwa nɨ Mʉlʉʉngʉ nɨve mʉtʉmami wa vaantʉ ˆvamuruma Yéesu, sa nɨvaretere nyuunyu isáare ra Mʉlʉʉngʉ, na jeyyo, rikiimane. 
\v 26 Isáare ɨrɨ nɨ fuumbo keende aho kalɨ na kwa mbyaala joosi. Haaha rakʉnʉkʉlwa kwa vaantʉ va Mʉlʉʉngʉ.\x + \xo 1:26 \xo*\xt Laanga Vaeféeso 3:3-5.\xt*\x* 
\v 27 Mʉlʉʉngʉ alamʉla kʉvavariyʉrɨra voovo usúngaati wa nkongojima ya fuumbo ɨhɨ sa vaantʉ sɨ ˆvarɨ \w Vayahúudi\w*. Isáare ra fuumbo ɨyo, nɨ Kirisitʉ ˆiíkalaa isii yaanyu, kei yeeye noo kwiilaangya kwaanyu ˆmʉrɨ kʉva hamwɨ nkongojimii yaachwe.
\p
\v 28 Sa jeyyo, tookaarya isáare ra Kirisitʉ, toovalʉma kutu na toovakiindya vaantʉ voosi kwa tooti yoosi Mʉlʉʉngʉ ˆatʉheera. Jeyyo, tʉvareete voosi na mbere ya Mʉlʉʉngʉ, kʉnʉ vookiimana ko lʉmaniwa na Kirisitʉ. 
\v 29 Ɨkɨ noo ˆchoobweeyya ntʉmame mʉrɨmo kwa ʉmanyiki waanɨ woosi na kʉtʉmama kwa lʉvɨro lwaachwe lʉkʉʉlʉ ˆlweene lwatʉ́mamaa kʉrɨ nɨɨnɨ.
\c 2
\p
\v 1 Noosaaka mʉtaange ˆvyeene namányɨkaa kʉtʉmama mʉnʉmʉʉnʉ sa nyuunyu, na sa vaantʉ ˆvamuruma \w Yéesu\w* va Laodikía, na sa vaantʉ vɨɨngɨ voosi ˆvamuruma Yéesu ˆveene sɨ vanawaayya kʉʉnyona miiso kwa miiso. 
\v 2 Noobweeyya jei, sa vatuuriwe mɨtɨma, na mɨtɨma yaavo ɨlʉmaniwe hamwɨ kʉrɨ kwiiyenda, na sa vave na usúngaati wa ʉmanyi ˆwakiimana wa fuumbo ya Mʉlʉʉngʉ. Fuumbo ɨyo, nɨ \w Kirisitʉ\w* mweeneevyo. 
\v 3 Isii yaachwe kwiivisa máari joosi ja kɨkomi ja mberii ja tooti na ja ʉmanyi.
\p
\v 4 Nɨ kʉvawyɨɨra niise jei, sa mʉdɨɨre ruma mʉʉntʉ yoyoosi avakoovere kwa masáare yo vaheemba. 
\v 5 Sa baa neembe nɨɨnɨ ndɨrɨ kʉlɨ na nyuunyu kɨmʉvɨrɨ, nɨ na nyuunyu ndɨrɨ mitimii. Navyeéndire sa mookiikala ja ˆvyeene mwasaakwa, na kumwiilaangya kwaanyu Kirisitʉ nɨ kʉkʉ́ʉ́lʉ.
\s1 Mwiikalo ˆWakiimana kwa Kirisitʉ
\p
\v 6 Haaha nyuunyu ja ˆvyeene mwamʉhokera Kirisitʉ Yéesu ja Mweenevyoosi, mutuube kwiikalanʼya ne. 
\v 7 Mʉve na miriri isii yaachwe, yeeye ave mwaariryo waanyu na mwɨɨme neeja ko yaruma yara ˆmwakiindiwa. Na mutuube kʉmʉdʉʉmba mʉnʉmʉʉnʉ.
\p
\v 8 Laangi neeja, karɨ mʉʉntʉ avabweeyye mʉve vatʉ́mwa kwa ukiindya mʉtʉhʉ na wa ʉkwaata tʉkʉ. Ukiindya ʉwo ufumo waachwe nɨ weerʉ, na tʉʉva ja vaantʉ ˆviihókereryaa na sɨ ʉrɨ wa Kirisitʉ tʉkʉ. 
\v 9 Sa kukiimana kwa Mʉlʉʉngʉ, kʉmwaarɨ kʉrɨ mʉvɨrɨ wa wʉʉntʉ wa Kirisitʉ. 
\v 10 Na nyuunyu ko lʉmaniwa hamwɨ na Kirisitʉ, mwakiimana. Yeeye Kirisitʉ noo ˆarɨ mweeri ya kɨra ʉtemi na wiimiriri.
\p
\v 11 Kʉrɨ yeeye mwatwaalwa na \w kɨbawii|lemma="Kɨbawo"\w*, sɨ kwa mɨkono ya vaantʉ tʉkʉ, maa kaa, kwa kɨbawo ˆkɨbwéeyyiwaa ko kʉndɨkaniwa na Kirisitʉ mweeneevyo. Kɨbawo ɨkyo, chavaseyyirya ufumo wa wʉʉntʉ wa ʉvɨ. 
\v 12 Noo kʉsea, \w ˆmʉkabatisiwe|lemma="Batisa"\w*, mwataahwa hamwɨ ne, na mwafʉfʉlwa hamwɨ ne sa mwiilaangya ngururu ya Mʉlʉʉngʉ. Yeeye amʉfʉfʉla Kirisitʉ fuma kwa ˆvaakwya.
\p
\v 13 Nyuunyu mɨtɨma yaanyu ɨjáa yaakwya sa ʉvɨ waanyu, na sa ufumo wa wʉʉntʉ waanyu wa ʉvɨ sɨ ˆʉjáa ʉnatwaalwa na kɨbawii tʉkʉ. Maa kaa, Mʉlʉʉngʉ avabweeyya mʉkava nkaasʉ hamwɨ na Kirisitʉ. Noo kʉsea, asea ʉvɨ wiitʉ woosi wasírire. 
\v 14 Mʉlʉʉngʉ amoola kɨloongi cha noongwa jiitʉ joosi ja ʉvɨ. Akakɨfweita chalʉmwɨ ko kɨvaɨrɨra \w mʉsaláabii|lemma="Mʉsaláaba"\w*. 
\v 15 Aho mʉsaláabii, Kirisitʉ asʉmʉla ʉtemi na wiimiriri. Akʉʉkwaatya soni ʉtemi na wiimiriri mbere ja vaantʉ, ko kuusiinda kwa njɨra ya mʉsaláaba.
\p
\v 16 Sa jeyyo, karɨ mʉrekere mʉʉntʉ baa ʉmwɨ alʉʉse irya kʉrɨ nyuunyu sa viintʉ ˆmuríjaa au ˆmʉnywíjaa tʉkʉ, au sa viintʉ sɨ mutúubaa tʉʉva jaavo ja ngovi jimwi tʉkʉ, ngovi ja mweeri majɨ́a au ngovi ja sikʉ ya \w Sabáato\w* tʉkʉ. 
\v 17 Ivyo vyoosi nɨ murimírimi vii wa masáare ˆyarɨ kʉʉja, na ayo yoosi kɨkomi chaachwe chooneka kwa Kirisitʉ. 
\v 18 Karɨ mʉmʉteerere mʉʉntʉ yoyoosi ʉra ˆyookiivaa kɨpeembe yeeye nɨ mʉʉja kwa ʉholi wa ʉloongo na kʉnʉ iínamɨraa mirimʉ tʉkʉ. Mʉʉntʉ ja ʉwo ˆakwáatyaa njori jaachwe, nɨ mukudamu kwa mɨryʉʉngʉ ya ufumo wa kɨwʉʉntʉ wa mukube. 
\v 19 Ʉwo iikera lʉkova na Kirisitʉ, yeeye Kirisitʉ alóngoolaa vaantʉ vaachwe ja mʉtwe viintʉ ˆʉlóngoolaa mʉvɨrɨ. Yeeye abwéeyyaa mʉvɨrɨ woosi wiikwaate hamwɨ na ngereera ja mʉvɨrɨ na makwáari, na wakʉ́laa ja ˆvyeene Mʉlʉʉngʉ ʉʉbwéeyyaa ʉkʉle.
\p
\v 20 Sa viintʉ mwaakwya hamwɨ na Kirisitʉ\x + \xo 2:20 \xo*\xt Laanga Varúumi 6:1-11; Vagalatía 5:19-20; Vakolosáai 2:12.\xt*\x* na mʉkalamuririwa fuma ukiindyii wa tʉʉva ja vaantʉ, haaha sa che mookiikala ja mʉrɨ vaantʉ va ɨhɨ weerʉ? Sɨ vyabooha kutuuba tʉʉva tʉkʉ, baa ja 
\v 21 kʉkwaata kɨɨntʉ jei tʉkʉ, saɨra chóorya kɨra tʉkʉ, au saasya kɨɨntʉ ɨkɨ tʉkʉ. 
\v 22 Viintʉ ivyo, nɨ tʉʉva na ukiindya wa vaantʉ ˆmweene ʉtámanyanʼyaa na viintʉ ˆvisáambʉkaa ˆviri hʉmʉla tumiwa. 
\v 23 Kɨkomi vaantʉ ˆvatúubaa tʉʉva ijo, voónekanaa nɨ vaantʉ ˆvarɨ na tooti. Vatúubaa kwiinamɨra ˆkweene viivɨɨkɨra voovo veeneevyo, kʉhola na kwɨɨmɨrɨra mʉvɨrɨ kwa ʉkarɨ. Maa kaa, tʉʉva ijo ˆngʼeene viivɨɨkɨra sɨ jiri daha kʉkɨtɨra ʉláku wa mɨvɨrɨ tʉkʉ.
\c 3
\s1 Mwiikalo Mufya
\p
\v 1 Haaha sa viintʉ Mʉlʉʉngʉ avafʉfʉla hamwɨ na \w Kirisitʉ\w*, yasaakiri masáare ya kurumwii kʉʉntʉ Kirisitʉ ˆarɨ, iíkyɨɨre mʉkono wa kʉlʉme wa Mʉlʉʉngʉ. 
\v 2 Iririkani viintʉ vya kurumwii na sɨ viintʉ vya weerʉ tʉkʉ. 
\v 3 Sa nyuunyu mwaakwya,\x + \xo 3:3 \xo*\xt Laanga Vakolosáai 2:12, 20.\xt*\x* na nkaasʉ yaanyu haaha yaviswa hamwɨ na Kirisitʉ kʉrɨ Mʉlʉʉngʉ. 
\v 4 Mpɨɨndɨ Kirisitʉ ˆarɨ variyʉlwa, yeeye ˆarɨ na nkaasʉ yaanyu, baa nyuunyu variyʉlwa mʉrɨ hamwɨ na yeeye nkongojimii.
\p
\v 5 Haaha ʉlai kɨra kɨɨntʉ ˆkɨrɨ isii yaanyu ˆcheene kɨrɨ na ufumo wa weerʉ, ʉhanguti, kʉbweeyya kosu, ʉláku, mpɨɨma mbɨ na kʉdɨɨra kwiikinkima, noo kʉsea kwiinamɨra vidabalaíyo.\x + \xo 3:5 \xo*\xt Laanga Vaeféeso 5:5.\xt*\x* 
\v 6 Sa ayo, irya ra nkalari ya Mʉlʉʉngʉ nɨ kʉvʉʉjɨra riise vara sɨ ˆvamʉtéeraa Mʉlʉʉngʉ. 
\v 7 Nyuunyu hara kalɨ mwatʉmamáa viintʉ ivyo vɨvɨ, mpɨɨndɨ ˆmwiikaláa katɨ na katɨ yaavo. 
\v 8 Maa kaa, haaha fweiti viintʉ ivyo vyoosi, nkalari, kʉkorera nkalari, ʉvɨ, kʉlongowererya na \w kituki|lemma="Tʉkɨra"\w* fuma mɨlomwii yaanyu. 
\v 9 Karɨ mwiilóngoweraa tʉkʉ, sa mwaseyya wʉʉntʉ waanyu wa kalɨ na mɨrɨmo yaachwe. 
\v 10 Mwiivɨkɨra wʉʉntʉ mufya na moobweeyyiwa ufya ʉmanyi waanyu sa mwiifwaane na yeeye ˆavʉʉmba. 
\v 11 Sa jeyyo, kusiina \w Mʉyahúudi|lemma="Vayahúudi"\w* na mʉʉntʉ sɨ ˆarɨ Mʉyahúudi tʉkʉ, ˆatwaalwa na \w kɨbawii|lemma="Kɨbawo"\w* na sɨ ˆatwaalwa na kɨbawii tʉkʉ, mʉyeni au mʉmpeto tʉkʉ, mʉtʉ́mwa au mʉʉntʉ ˆarɨ húuru tʉkʉ,\x + \xo 3:11 \xo*\xt Laanga Varúumi 10:12; Vagalatía 3:27-28; 6:15.\xt*\x* maa kaa, Kirisitʉ nɨ kɨra kɨɨntʉ na nɨ kʉrɨ voosi arɨ.
\p
\v 12 Haaha sa viintʉ nyuunyu mwavɨ́ɨre nɨ vaantʉ ˆvasaawʉlwa nɨ Mʉlʉʉngʉ, mʉve na mʉtɨma wa mbavariri, wʉʉja, kwiikiimya na ɨsɨ, kʉhola na uyimiriryi. 
\v 13 Mʉndookiivereka na koonɨ mʉʉntʉ arɨ na isáare kwa mwiiwaachwe, mʉndookiisea yasírire ja ˆvyeene Mweenevyoosi avasea yasírire nyuunyu. 
\v 14 Kɨkʉ́ʉ́lʉ kʉrɨ ayo yoosi mwiiyende, sa kwiiyenda noo kwakʉ́ndɨkanʼyaa vyoosi kwa wʉʉja vikava hamwɨ. 
\v 15 Mwiikalo mʉʉja wa Kirisitʉ wɨɨmɨrɨre mɨtɨma yaanyu. Mwiikalo mʉʉja ʉwo noo mwaanɨrɨrwa kʉrɨ mʉvɨrɨ ʉmwɨ. Kei mʉve nɨ vaantʉ ˆvarɨ na dʉʉmbɨ kwa Mʉlʉʉngʉ.
\p
\v 16 Isáare ra Kirisitʉ riikale isii yaanyu kwa usúngaati waachwe woosi kʉnʉ mookiikiindya no kiilʉma kutu kwa tooti joosi, no mwɨɨmbɨra Mʉlʉʉngʉ kwa mɨtɨma yaanyu, no mʉdʉʉmba kwa sabúuri, chɨɨ́mbo na kɨlʉʉmba cha mutimii kwa Mʉlʉʉngʉ.\x + \xo 3:16 \xo*\xt Laanga Vaeféeso 5:19.\xt*\x* 
\v 17 Roroosi ˆmʉrɨ lʉʉsa, au ˆmʉrɨ bweeyya, tʉmami kwa irina ra \w Yéesu\w* Mweenevyoosi, kʉnʉ moomʉdʉʉmba Mʉlʉʉngʉ Taáta kwa njɨra yaachwe.
\s1 Mwiikalo wa Nyuumba kwa Vaantʉ ˆVamuruma Yéesu
\p
\v 18 Nyuunyu vaki, mwiikiimye na ɨsɨ ya valʉme vaanyu ja ˆvyeene vyasaakwa kwa vaantʉ ˆvamuruma Mweenevyoosi.\x + \xo 3:18 \xo*\xt Laanga Vaeféeso 5:22; Tíito 2:5.\xt*\x* 
\v 19 Naanyu valʉme, veendi vaki vaanyu na karɨ mʉve vakarɨ kwaavo tʉkʉ. 
\v 20 Vaana, mʉve na matu kwa vavyɨɨrɨ vaanyu kwa kɨra kɨɨntʉ, sa kʉbweeyya jeyyo kwamweéryaa mʉtɨma Mweenevyoosi.\x + \xo 3:20 \xo*\xt Laanga Vaeféeso 6:1.\xt*\x* 
\v 21 Vala taáta, karɨ mʉvasáakuriryaa vaana vaanyu tʉkʉ, sa ifaanaa vakakera mpɨɨma.\x + \xo 3:21 \xo*\xt Laanga Vaeféeso 6:4.\xt*\x*
\p
\v 22 Naanyu vatʉ́mwa, mʉve matu kwa veenenyuumba vaanyu va kɨwʉʉntʉ kwa mɨrɨmo yoosi. Bweeyyi jeyyo mpɨɨndɨ joosi, na sɨ ɨve mpɨɨndɨ ˆvoovoona vii tʉkʉ sa mwiiyonekye mwabooha tʉkʉ. Maa kaa, mʉvanyemye mpɨɨndɨ joosi kwa mʉtɨma woosi sa kʉbweeyya jeyyo nɨ kʉmʉnyemya Yéesu Mweenevyoosi. 
\v 23 Roroosi ˆmʉrɨ tʉmama, tʉmami kwa mʉtɨma woosi sa Mweenevyoosi na sɨ sa vaantʉ tʉkʉ. 
\v 24 Taangi hokera mʉrɨ ʉpaari waanyu fuma kwa Mweenevyoosi ja kɨlʉngʉlʉngʉ. Mʉtʉmamiri Kirisitʉ Mweenevyoosi. 
\v 25 Mʉʉntʉ ˆabwéeyyaa ʉvɨ, rɨhwa arɨ mavɨ yaachwe, sa Mʉlʉʉngʉ sɨ asínanalaa tʉkʉ.\x + \xo 3:25 \xo*\xt Laanga Vaeféeso 6:5-8.\xt*\x*
\c 4
\p
\v 1 Naanyu veenenyuumba, vabweeyyiryi vatʉ́mwa vaanyu viintʉ vira ˆvyasaakwa na kwa ʉwoloki, sa mwamányire baa nyuunyu mwatɨɨte Mweenevyoosi waanyu ˆarɨ kurumwii.
\s1 Ʉlairiri Wɨɨngɨ
\p
\v 2 Mʉndoomʉloomba Mʉlʉʉngʉ sikʉ joosi, mʉve miiso na kei mʉndoomʉdʉʉmba Mʉlʉʉngʉ. 
\v 3 Kei mʉndootʉloombera suusu sa Mʉlʉʉngʉ achʉngʉle njɨra yo variyʉla isáare raachwe, sa tʉdahe kwaarya isáare ra \w Kirisitʉ\w*. Aho mbere, isáare ɨro rɨjáa nɨ fuumbo. Kei nɨɨnɨ nachuungwa so kwaarya isáare ɨro. 
\v 4 Mʉndookʉʉnoombera sa nvariyʉle pusu pusu ja ˆvyeene vyasaakwa.
\p
\v 5 Mpɨɨndɨ ˆmʉrɨ na vaantʉ sɨ ˆvanamuruma \w Yéesu\w*, mʉve na tooti, na ɨyo nkalo mwɨɨtʉmɨre neeja.\x + \xo 4:5 \xo*\xt Laanga Vaeféeso 5:15-16.\xt*\x* 
\v 6 Ndʉʉsɨka jaanyu jive ja nduwo sikʉ joosi na jindoobweeyya mʉʉntʉ amerye matɨ, sa mʉtaange kuuyirya vyabooha kɨra mʉʉntʉ.
\s1 Lʉmbɨ jo Herererya
\p
\v 7 Tíkiko mwaaniitʉ namweenda. Yeeye nɨ mʉtʉmami wo kiilaangiwa ˆtatʉ́mamaa hamwɨ ne mʉrɨmo wa Yéesu Mweenevyoosi. Yeeye vawyɨɨra arɨ isimwi raanɨ roosi. 
\v 8 Namutúmire kʉrɨ nyuunyu sa avawyɨɨre isimwi riiswi na avaheere mɨtɨma. 
\v 9 Kʉʉjanʼya iise na Onésimo mwaaniitʉ ˆtamweenda na wo kiilaangiwa, na nɨ mʉʉntʉ wa meenyu. Voovo vawyɨɨra varɨ yoosi ˆyoofʉmɨra aha.
\p
\v 10 Aristáriko ˆnachuungwa hamwɨ ne aha mʉnyololwii, avalúumbiirye. Maáriki mwaanaavo na Barinába avalúumbiirye. Nyuunyu mwahokera ndairiri sa Maáriki, ˆarɨ fika mʉmʉhokere neeja. 
\v 11 Yéesu ˆaánɨrɨrwaa Yústo, avalúumbiirye. Ava noo \w Vayahúudi\w* vooveene ˆvamuruma Yéesu ˆntʉ́mamanʼyaa novo murimwii wa \w Ʉtemi wa Mʉlʉʉngʉ\w*. Ava vaantúuryaa mʉtɨma maatʉkʉ vii. 
\v 12 Epáfura mʉʉntʉ wa meenyu na mʉtʉmami wa Kirisitʉ Yéesu avalúumbiirye. Sikʉ joosi amányɨkaa kʉloomba sa nyuunyu mwɨɨme neeja kʉrɨ kʉsaaka kwa Mʉlʉʉngʉ na mʉkangaale ndairirii jaachwe joosi. 
\v 13 Kɨkomi noolʉʉsa, nɨɨ́ne ˆvyeene yoomanyɨka kʉtʉmama sa nyuunyu na sa vaantʉ va múuji wa Laodikía na Hierapóoli. 
\v 14 Lʉ́ka dakitáari wiiswi ˆtamweenda na Déema vavalúumbiirye. 
\v 15 Valuumbyi vaaniitʉ voosi va Laodikía. Kei muluumbyi irʉʉmbʉ riiswi Nímufa na mpuka ya vaantʉ ˆvamuruma Yéesu ˆvalʉ́manaa kaayii kwaachwe.
\p
\v 16 ˆMʉrɨ hʉmʉla soma barʉ́wa ɨhɨ, yoosaakwa ɨtwaalwe ɨkasomwe kwa mpuka ya vaantʉ ˆvamuruma Yéesu va Laodikía. Baa nyuunyu moosaakwa mʉsaake njɨra yo soma barʉ́wa ˆvapata voovo. 
\v 17 Muwyiiri Aríkipo akiimikirirye neeja ʉra mʉrɨmo ˆaheewa nɨ Mweenevyoosi.
\p
\v 18 Nɨɨnɨ Paúli navaándɨkɨɨre lʉmbɨ iji kwa mʉkono waanɨ mweeneevyo. Kumbukiri nɨɨnɨ nɨ mʉnyololwii ndɨrɨ. Nduwo ya Mʉlʉʉngʉ ɨve na nyuunyu.