\id 2PE - Rangi Translation Project \ide UTF-8 \h 2 Peéteri \rem Consultant: John Macaulay Yovin Maingu -Intoduction from ZZMICP \toc2 2 Peéteri \toc1 Barʉ́wa ya kavɨrɨ ya Peéteri \mt2 Barʉ́wa ya kavɨrɨ ya \mt1 Peéteri \imt Mʉlongooryo \ip Barʉ́wa ya kavɨrɨ ya Peéteri yaandɨkwa nɨ mutumwi Peéteri kati ya myaaka ya 64-67 keende Kirisitʉ ˆavyaalwa. Peéteri aandɨka barʉ́wa ɨhɨ kwa vaantʉ voosi ˆvamuruma Yéesu (\xt 1:1\xt*). Aandɨka mpɨɨndɨ ˆajáa mʉnyololwii yoowoojera kʉʉlawa, kʉnʉ yookiiririkana ˆvyeene Yéesu ajáa alʉʉsa inkwya yaachwe ɨrɨ kʉva (\xt 1:14; Yooháani 21:18-19\xt*). \ip Kɨɨntʉ kɨkʉʉlʉ alʉʉsa barúwii ɨhɨ, nɨ kʉvalʉma kutu vaantʉ ˆvamuruma Yéesu ʉvɨ ˆwalookya mʉnʉmʉʉnʉ wa vakiindya va ʉloongo (\xt 2:1-22\xt*). Vyasaakwa vaantʉ ˆvamuruma Yéesu vareke ukiindya waavo na vakwaatye ukiindya wa kɨmáárɨ wa Mʉlʉʉngʉ na wa Kirisitʉ, ʉra ˆvakiindiwa nɨ vatumwi vara ˆvakiindiwa nɨ Yéesu mweeneevyo (\xt 1:16-18\xt*). Ava vatumwi nɨ vara ˆvamoona, vayeendanʼyáa na vateereráa ukiindya wa Yéesu mweeneevyo (\xt 1:16-18\xt*). Avawyɨɨra yoovasea, vasaakwa vɨndookʉmbʉkɨra ukiindya wa kɨmáárɨ ˆmweene ʉréetaa kʉmʉtaanga Mʉlʉʉngʉ na Mwaana waachwe Yéesu Kirisitʉ (\xt 1:12-14; 3:1-2\xt*). \ip Barúwii ɨhɨ, Peéteri asiita ʉloongo ʉra ˆwarɨɨngɨrɨráa wa vaantʉ ˆvoosea, Kirisitʉ sɨ arɨ hɨndʉka tʉkʉ (\xt 3:3-7\xt*). Alumirirya kʉsea sikʉ ya Mweenevyoosi kʉʉja ɨrɨ ja mwiívi, na Mʉlʉʉngʉ nɨ woojera iise ko yimirirya sa sɨ yoosaaka mʉʉntʉ baa ʉmwɨ arɨmɨre tʉkʉ, kɨrɨ vyoova jeyyo vaantʉ voosi vamʉvalandʉkɨre na vareke ʉvɨ waavo (\xt 3:9-10\xt*). \iot ˆVyeene Kɨtáabu ɨkɨ Chagavwa \io1 Lʉmbɨ \ior 1:1-2\ior* \io1 Koonekya ˆvyeene Mʉlʉʉngʉ avaanɨrɨra no vasaawʉla \ior 1:3-11\ior* \io1 Ʉláali na mʉtwe wa nkongojima ya Kirisitʉ \ior 1:12-21\ior* \io1 Vakiindya va ʉloongo \ior 2:1-22\ior* \io1 Sikʉ ya kʉʉja kwa Mweenevyoosi \ior 3:1-18\ior* \c 1 \s1 Lʉmbɨ \p \v 1 Barʉ́wa ɨhɨ yafúmire kʉrɨ nɨɨnɨ \w Simóoni Peéteri\w*, mʉtʉmami na \w mutumwi|lemma="Vatumwi"\w* wa \w Yéesu\w* \w Kirisitʉ\w*. Nɨ kʉvaandɨkɨra niise nyuunyu ˆveene kwa njɨra ya ʉwoloki wa Yéesu Kirisitʉ Mʉlʉʉngʉ na Mʉlamuriri wiitʉ, mwahokera kuruma kwa iyoombe ikʉʉlʉ ja kwiiswi. \v 2 Nduwo na mwiikalo mʉʉja jivakʉngʼʉntɨrɨkɨre nyuunyu ja ˆvyeene mookʉla kwa kʉra kʉmʉtaanga Mʉlʉʉngʉ na Yéesu Kirisitʉ Mweenevyoosi wiitʉ. \s1 Mwaanɨrɨrwa na Mwasaawʉlwa nɨ Mʉlʉʉngʉ \p \v 3 Kwa ngururu jaachwe ja kɨmʉlʉʉngʉ, atʉheera viintʉ vyoosi ˆtʉsáakaa sa nkaasʉ, na kwiikala mwiikalo ˆutúubaa kɨra Mʉlʉʉngʉ ˆasáakaa. Yeeye abweeyya jeyyo kwa njɨra ya suusu yo mʉtaanga yeeye ˆatwaanɨrɨra, kwa njɨra ya nkongojima yaachwe nkʉʉlʉ na wʉʉja waachwe. \v 4 Kwa njɨra ɨyo, atʉheera kwiichuunga kwaachwe kʉkʉlʉkʉʉlʉ na kwa kɨkomikoomi, sa ko tweera kwiichuunga ʉko, tʉreke ʉvɨ woosi ˆmweene ʉrɨ kʉrɨ ɨhɨ weerʉ, ˆwaréetwaa nɨ ʉláku woosi na tʉve tadómanʼyaa na ˆvyeene Mʉlʉʉngʉ arɨ. \p \v 5 Sa jeyyo, kʉrɨ kuruma kwaanyu manyiki koongererya wʉʉja, hamwɨ na wʉʉja, ongereryi ʉmanyi. \v 6 Kei kʉrɨ ʉmanyi, ongereryi kwiiyɨmɨrɨra, kwiiyɨmɨrɨra kwaanyu kʉve na kuyimirirya kʉkʉʉlʉ mpɨɨndɨ ja uturikiri, na kʉrɨ kuyimirirya ongereryi mwiikalo ˆutúubaa kɨra Mʉlʉʉngʉ ˆasáakaa. \v 7 Hamwɨ na mwiikalo ˆutúubaa kɨra Mʉlʉʉngʉ ˆasáakaa, ongereryi kwiiyenda kɨndʉʉ, na kwa kweenda ʉko, ongereryi kweenda kwawoloka. \v 8 Sa koonɨ mʉrɨ na viintʉ ivi ˆviri foo na kutuuba koongererya, vabweeyya viri mutuube manyɨka na mʉve na kʉnáálo kwa kʉra kʉmʉtaanga Mweenevyoosi wiitʉ, Yéesu Kirisitʉ. \v 9 Maa kaa, mʉʉntʉ yoyoosi ˆasiina ivi viintʉ, ʉwo nɨ mʉhoku, noo kʉsea ʉwo sɨ oónaa kʉlɨ tʉkʉ, sa yeeye arimirya kʉra kujirʉlwa ʉvɨ waachwe woosi. \p \v 10 Sa jeyyo vanaviitʉ, manyiki kʉbweeyya kɨra kɨɨntʉ koonekya nɨ kɨmáárɨ Mʉlʉʉngʉ avasaawʉla na avaanɨrɨra, sa koonɨ mʉbwéeyyiirye jeyyo sɨ mʉrɨ kiikunguvala uvii vii kaa tʉkʉ. \v 11 Kwa njɨra ɨyo, hokerwa mʉrɨ neeja \w Ʉtemii|lemma="Ʉtemi wa Mʉlʉʉngʉ"\w* wa sikʉ ˆjisiina ʉhero wa Yéesu Kirisitʉ, Mweenevyoosi na Mʉlamuriri wiitʉ. \s1 Ʉláali na Mʉtwe wa Masáare ˆYarɨ Mpeho \p \v 12 Haaha, vakumbusikya ndɨrɨ masáare aya sikʉ joosi, baa neembe mʉyamányire na yiisikana kwa kɨra kɨkomi ˆmʉrɨ nocho. \v 13 Nookoona nɨ ʉwoloki kuviinukya ko vakumbusikya masáare aya mpɨɨndɨ ˆnkaarɨ kɨvaandii ɨkɨ, noo kʉsea muvirii waanɨ. \v 14 Sa nɨ taanga niise, sikʉ ˆjookʉʉja chaangʉ aha mbere, kɨvaanda chaanɨ vɨɨkwa kɨrɨ ivarwii ja ˆvyeene Mweenevyoosi wiitʉ, Yéesu Kirisitʉ aanyónekiirye. \v 15 Naanɨ bweeyya ndɨrɨ kɨra ˆkɨrɨ dahɨka kwaandɨka, sa ˆndɨrɨ looka, mʉdahe kʉmbʉkɨra masáare aya sikʉ joosi. \p \v 16 ˆTʉkavawyɨɨre lʉvɨro lwa kʉʉja kwa Mweenevyoosi wiitʉ, Yéesu Kirisitʉ, sɨ tavaa mbuwo jo vaanga kwa ʉweere tʉkʉ, maa kaa, tavawyɨɨra ʉkʉ́ʉ́lʉ ʉra ˆtoona kwa miiso yiiswi. \v 17 Yeeye aheewa nyemi na nkongojima fuma kwa Mʉlʉʉngʉ Taáta, sawúti ˆɨkʉʉje kwa Nkongojima Nkʉʉlʉ yoosea, “Ʉhʉ nɨ Mwaana waanɨ ˆnamweenda, neériwaa mʉtɨma nɨ yeeye.” \v 18 Suusu veeneevyo tɨɨteera sawúti ɨhɨ ˆngʼeene ɨjáa yafuma kurumwii mpɨɨndɨ ˆtʉjáa ne luulwii lʉra lʉʉja.\x + \xo 1:18 \xo*\xt Laanga Matáayo 17:5; Maáriki 9:7.\xt*\x* \v 19 Kei tatɨɨte ɨrɨ isáare ra \w ʉláali na mʉtwe|lemma="Valáali na mʉtwe"\w* ˆrɨrɨ kɨɨntʉ cho kiilaangya mʉnʉmʉʉnʉ. Ɨro isáare koonɨ mʉrɨláangire ja kɨmʉrɨ ˆkɨlávalavaa haantʉ ˆharɨ na kilwiirya, nɨ vyabooha moobweeyya fʉʉrʉ kʉmwaae, na Kirisitʉ noo kʉsea, nyényeeri ya mʉtóondo ɨtʉle mitimii yaanyu. \v 20 Mweeri ya vyoosi moosaakwa mʉtaange, kusiina ʉláali na mʉtwe wa Masáare ˆYarɨ Mpeho ˆmweene wavariyʉlwa nɨ mʉláali na mʉtwe, ja ˆvyeene mʉláali na mʉtwe mweeneevyo asaakáa tʉkʉ. \v 21 Sa kusiina ʉláali na mʉtwe ˆwʉʉ́jaa kwa kweenda kwa vaantʉ vii kaa tʉkʉ, maa kaa, vaantʉ valʉ́ʉsaa yara ˆyafúmaa kwa Mʉlʉʉngʉ kʉnʉ voolongoolwa nɨ \w Mʉtɨma Mʉʉja\w*. \c 2 \s1 Vakiindya va Ʉloongo na Kʉmalwa Kwaavo \p \v 1 Maa kaa, mpɨɨndɨ ja \w valáali na mʉtwe\w* va Ijʉva, vajáa viinʉka valáali na mʉtwe va ʉloongo kʉrɨ \w Viisiraéeli\w*, ja ˆvyeene varɨ kiinʉka vakiindya va ʉloongo kʉrɨ nyuunyu. Avo kiingirya varɨ ukiindya wa ʉweere, ˆʉrɨ saambʉla vaantʉ. Ʉwo ukiindya wamʉhéeraa moongo baa Ijʉva Mweeneevyo yeeye \w ˆavanunuula|lemma="Ununuuli"\w*. Jeyyo, kiiretera varɨ imalo chaangʉ mweeri yaavo. \v 2 ˆVarɨ foo tuuba varɨ njɨra jaavo jo yeenda ja kúri na sa voovo njɨra ya kɨmáárɨ \w tʉkɨrwa ɨrɨ|lemma="Tʉkɨra"\w*. \v 3 Na sa kʉdɨɨra kwiikinkima kwaavo, ava vakiindya vakindayɨrɨra varɨ nyuunyu na masáare ya ʉloongo. Maa kaa, keende aho kalɨ, Mʉlʉʉngʉ iimya neeja kʉvaheera irya, yeeye nɨ miiso ˆarɨ, kɨkomi vamala arɨ. \p \v 4 Noo ˆchooreka, mirimʉ ˆɨkabweeyye ʉvɨ, Mʉlʉʉngʉ sɨ ɨɨyonera mbavariri tʉkʉ, maa kaa, yeeye ɨɨfweitɨra na \w Ntarii|lemma="Ntare"\w*\x + \xo 2:4 \xo*\xt Laanga Lʉ́ka 12:5.\xt*\x* kʉʉntʉ ˆkʉrɨ na kilwiirya ˆchatʉʉnɨka du, na yachuungwa na mɨnyololo kʉnʉ yoowoojera sikʉ ɨra yo heewa irya. \v 5 Kei Mʉlʉʉngʉ sɨ areka kwɨɨlaɨra chiirʉ weerʉ ya aho kalɨ tʉkʉ. Yeeye areeta garɨ́ka kwa weerʉ sɨ ˆitúubaa kɨra Mʉlʉʉngʉ asáakaa. Maa kaa, yeeye amʉlamurirya Nʉ́hʉ hamwɨ na vaantʉ vɨɨngɨ mufungatɨ.\x + \xo 2:5 \xo*\xt Laanga Ncholo 7:23.\xt*\x* Na yeeye Nʉ́hʉ, avariyʉláa ʉwoloki wa Mʉlʉʉngʉ. \v 6 Mʉlʉʉngʉ ajáa ɨɨlaɨra chiirʉ míiji ya \w Sodóoma na Gomóora\w*, akɨɨmala na mooto ɨkava mavu. Ɨɨbweeyya ɨve nɨ kɨɨntʉ cho laɨra masáare ˆmeene yarɨ vapata vaantʉ sɨ ˆvatúubaa kɨra Mʉlʉʉngʉ asáakaa sikʉ ˆjookʉʉja. \v 7 Yeeye amʉlamurirya Lúutu,\x + \xo 2:7 \xo*\xt Laanga Ncholo 19:1-29.\xt*\x* mʉʉntʉ mʉwoloki, yeeye ˆaaviwáa ɨnda nɨ kʉyeenda ja kúri kwa avo ˆvawúnaa miiro. \v 8 Lúutu, mʉʉntʉ mʉwoloki, iikaláa katɨ na katɨ ya avo vaantʉ. Kwa sikʉ ˆjiri foo mʉtɨma waachwe ʉjáa wasova mpɨɨma maatʉkʉ vii, so koona no teera mɨrɨmo yo wuna miiro ya avo vaantʉ. \v 9 Sa ayo yoosi, nɨ kɨweerwii viri Ijʉva amányire kʉvalamurirya vaantʉ vawoloki kʉrɨ yeeye. Kei amányire kʉvalaɨra chiirʉ vara sɨ ˆvarɨ vawoloki fʉʉrʉ sikʉ ɨra yo heewa irya. \v 10 Na ivi nɨ kɨmaarɨ kamwɨ kwa vara ˆvatúubaa ʉláku wa ufumo wa wʉʉntʉ wa ʉvɨ, ˆvachwíjaa matɨ wiimiriri. \p Vaantʉ avo nɨ vakudamu na viívaa kɨpeembe, voovo sɨ voófaa kʉtʉkɨra baa viúumbe vya kurumwii baa woowa tʉkʉ. \v 11 Maa kaa, \w mirimʉ miija\w* baa neembe ɨrɨ na lʉvɨro na ngururu jeyyo, yooyo sɨ ɨréetaa viloongi vya ʉloongo kwa viúumbe ivyo mbere ya Ijʉva tʉkʉ. \v 12 Vaantʉ ava vachwíjaa matɨ chochoosi kɨra sɨ ˆvakɨmányire. Voovo viifwɨ́ɨne na nchúwo ˆjisiina mɨryʉʉngʉ na ˆjɨɨ́mɨrɨrwaa nɨ kwiiteera kwa mɨvɨrɨ yaavo, joojo javyáalwaa vii sa jikwaatwe no sɨɨnjwa. Jeyyo, noo ˆvyeene Mʉlʉʉngʉ arɨ vamala avo vakiindya va ʉloongo. \v 13 Voovo rɨhwa varɨ marema, sa marema ˆmeene vareeta kwa vaantʉ vɨɨngɨ. Voovo vavyeenda kʉbweeyya ʉláku waavo mʉvɨ namuusi kweerʉ chwe mbere ja vaantʉ. Vavyeenda kʉvakoovera mpɨɨndɨ ˆvoobweeyya ngovi ja kɨreevi na kɨláku baa kwiiyɨmɨrɨra tʉkʉ hamwɨ na nyuunyu. Ava nɨ ja mabandawʉ ingwii njerʉ. \v 14 Miiso yaavo yamema kʉyeenda na vaki va vaantʉ, ava sɨ varékaa vii kaa tʉkʉ kʉtʉmama ʉvɨ. Voovo vavakóoveraa vaantʉ vara sɨ ˆvɨɨma neeja kʉrɨ kuruma kwaavo. Mɨtɨma yaavo yiijiviriwa kʉdɨɨra kwiikinkima. Vajumwa nɨ Mʉlʉʉngʉ. \v 15 Vareka njɨra ˆyawoloka, na vatuuba njɨra ˆatuuba Baláamu mwaana wa Beóori. Yeeye ajáa eenda hokera mɨsáala yo sova ʉwoloki. \v 16 Maa kaa, Baláamu sa ʉvɨ waachwe, ajáa adalaviwa nɨ ndákwi. Nchúwo sɨ ˆɨlʉ́ʉsɨkaa, ɨkalʉʉsɨka kwa sawúti ya mʉʉntʉ ɨkakɨtɨra ʉkoókoyo wa ʉwo mʉláali na mʉtwe.\x + \xo 2:16 \xo*\xt Laanga Ʉvalo 22–24; 31:16.\xt*\x* \p \v 17 Vaantʉ ava nɨ nchóonko ˆjʉʉma, na nkʉngʉʉ ˆivúuntwaa nɨ ihúmbuuto. Mʉlʉʉngʉ aviimirya neeja haantʉ ˆkʉrɨ kʉva na kilwiirya ˆchatʉʉnɨka du. \v 18 Voovo valʉ́ʉsɨkaa masáare yo kiivaa kɨpeembe, ˆyasiina kɨɨntʉ. Voovo kwa ʉláku wa mɨvɨrɨ yaavo yo yeenda ja kúri, vavahéembaa vaantʉ vara ˆviirekiré na ʉvɨ sikʉ ingaɨ vii ˆjilóokire, vara ˆviiséyyiirye fuma kʉrɨ vamwɨ va vara ˆviíkalaa urimirii. \v 19 Voovo vavaséaa vaantʉ vara ˆvarúmire viilaangye kʉva varɨ húuru, kʉmba voovo nɨ vatʉ́mwa va ʉvɨ. Nɨ jeyyo viri, mʉʉntʉ nɨ mʉtʉ́mwa wa kɨra ˆkɨmʉkéndeɨrɨraa. \v 20 Vaantʉ ava, viinonkola fuma uvii kwa njɨra yo mʉtaanga Mweenevyoosi na Mʉlamuriri \w Yéesu\w* \w Kirisitʉ\w*, koonɨ vakwáatirwe na vasíindirwe kei, ivyo vyavɨɨha, aho, vɨɨha varɨ kʉlookya vya ncholo. \v 21 Ngaarɨ nɨ pwee kwaavo, nga sɨ vataanga njɨra ya ʉwoloki, kʉlookya kwɨɨtaanga, maa de vareke ʉra ʉlairiri mʉʉja ˆvakwaatiwa. \v 22 Vyafʉ́mɨɨre kwaavo ja ɨra mpɨ́rɨ ya kɨmaarɨ ˆɨséaa, “Kúri yahɨ́ndʉkɨraa mataɨka yaachwe ngʼeeneevyo,” kei mpɨ́rɨ yɨɨngɨ yasea, “Nkaamba ˆyoóyyiiwe, yahɨ́ndʉkɨraa noo walawala itoyii.”\x + \xo 2:22 \xo*\xt Laanga Mpɨ́rɨ 26:11.\xt*\x* \c 3 \s1 Sikʉ ya Mweenevyoosi \p \v 1 Vijeengi naveenda. Ɨhɨ nɨ barʉ́wa yaanɨ ya kavɨrɨ ˆnoovaandɨkɨra. Kʉrɨ iji barʉ́wa ivɨrɨ nɨ yera niise kwiinukya mɨryʉʉngʉ yaanyu ˆɨrɨ ʉteréere ko vakumbusikya. \v 2 Noosaaka nyuunyu mʉkʉmbʉkɨre masáare ˆyalʉʉswa aho kalɨ nɨ \w valáali na mʉtwe\w* va Ijʉva na ʉra ʉlairiri wa Mweenevyoosi Mʉlamuriri ˆmwaheewa nɨ \w vatumwi\w* vaanyu. \p \v 3 Mweeri ya vyoosi, taangi, sikʉ ja ʉhero, kʉʉja varɨ vaantʉ ˆveene vɨndoovahenchʉla na ˆveene vɨndootuuba ʉláku waavo mʉvɨ. \v 4 Kʉndoosea veende, “Sɨ iichuunga akasea, kʉʉja arɨ? Hai arɨ de? Masáare aya noo yaaya keende vala baaba wiitʉ ˆvakawulale, viintʉ vyachaala vivira vii kwaandɨra kʉʉmbwa kwa weerʉ.” \v 5 Avo vaantʉ kwa heno varimirya aho kalɨ, Mʉlʉʉngʉ ajáa ʉʉmba kurumu na weerʉ kwa isáare. Weerʉ ɨjáa yʉʉmbwa fuma kʉrɨ maaji na kwa njɨra ya maaji. \v 6 Na kwa maaji ayo, na kwa isáare raachwe, weerʉ ya mpɨɨndɨ jira ɨjáa yareterwa mbula ya imalo, noyo ɨkamalwa nɨ maaji. \v 7 Maa kaa, kwa isáare rɨɨro, kurumu na weerʉ ja haaha jacheeriwa sa mooto, joovɨɨkwa fʉʉrʉ sikʉ ɨra ya ʉlamu na yo malwa kwa vaantʉ sɨ ˆvatúubaa kɨra Mʉlʉʉngʉ ˆasáakaa. \p \v 8 Vanaviitʉ naveenda. Karɨ murímiryaa kɨɨntʉ kɨmwɨ, nocho nɨ ɨkɨ, sikʉ ɨmwɨ nɨ ja myaaka iyana rɨmwɨ (1,000) kwa Ijʉva, na myaaka iyana rɨmwɨ nɨ ja sikʉ ɨmwɨ.\x + \xo 3:8 \xo*\xt Laanga Sabúuri 90:4.\xt*\x* \v 9 Mweenevyoosi sɨ achérevaa kukiimikirirya kwiichuunga kwaachwe tʉkʉ, ja ˆvyeene vaantʉ vɨɨngɨ viíririkanaa. Yeeye avayímiriryaa nyuunyu, sa sɨ asáakaa mʉʉntʉ baa ʉmwɨ arɨmɨre tʉkʉ. Maa kaa, kɨra mʉʉntʉ \w amʉvalandʉkɨre|lemma="Valandʉka"\w* fuma uvii. \v 10 Sikʉ ˆyookʉʉja Mweenevyoosi, kʉʉja ɨrɨ ja mwiívi. Sikʉ ɨyo kurumu rɨmɨra kʉrɨ kwa sawúti nkʉʉlʉ, viintʉ ˆviri mʉʉmo chɨmɨkwa viri kwa mooto, noyo weerʉ na nteendo jaachwe tʉlwa jiri mwaaswii. \p \v 11 Haaha koonɨ viintʉ ivi viri malwa jei, ha nyuunyu nɨ vaantʉ ˆvarɨ joolɨ moosaakwa mʉve? Moosaakwa mʉve vaaja mbere ya Mʉlʉʉngʉ, na mʉndookiikala mwiikalo ˆutúubaa kɨra Mʉlʉʉngʉ ˆasáakaa, \v 12 kʉnʉ moowoojera sikʉ ɨra ya Mʉlʉʉngʉ na mookɨɨbweeyya yʉʉje chaangʉ. Sa sikʉ ɨyo, kurumu rɨmɨra kʉrɨ na mooto na viintʉ vyoosi ˆviri mʉʉmo chakalʉlwa viri nɨ mooto. \v 13 Maa kaa, suusu ko tuuba vira ˆvyeene iichuunga kʉtʉheera, nɨ woojera tiise kurumu kufya na weerʉ ifya ˆngʼeene ɨrɨ mema ʉwoloki. \p \v 14 Vanaviitʉ naveenda. Kʉnʉ moowoojera masáare ayo, manyiki kwa kɨra njɨra mbere ya Mʉlʉʉngʉ, sa mʉve musiina lʉkwaalo na sɨ mʉngʼʉ́ʉrɨrwaa, na mʉve na mwiikalo mʉʉja ne. \v 15 Moosaakwa mʉtaange Mweenevyoosi wiitʉ nɨ yimirirya iise sa mʉve na njɨra yo turya ʉlamuriri. Jeyyo noo ˆvyeene Paúli mwaaniitʉ ˆtamweenda avaandɨkɨra kʉnʉ yootumia tooti ˆaheewa nɨ Mʉlʉʉngʉ. \v 16 Ayo noo ˆmeene alʉ́ʉsɨkaa barúwii jaachwe joosi. Yamwaarɨ masáare ˆmeene yafafa kʉyataanga barúwii jaachwe. Masáare ayo, vamwaarɨ vakoókoyo na vahoho ˆveene vayaválandʉlaa ja ˆvyeene vaválandʉlaa Masáare yɨɨngɨ ya Mʉlʉʉngʉ. Kwa njɨra ɨyo voovo viiréteraa imalo kwaavo veeneevyo. \p \v 17 Maa kaa, nyuunyu mʉhʉ́mwɨɨre taanga isáare ɨrɨ. Vanaviitʉ naveenda. Haaha, mwɨɨme neeja karɨ jɨ mʉtwaalwe na kwɨɨngɨ nɨ ʉkwaata wa vaantʉ avo, maa mʉreke kɨkomi chaanyu tʉkʉ. \v 18 Maa kaa, nyuunyu mutuube koongererya nduwo kwa kʉra kʉmʉtaanga Mweenevyoosi na Mʉlamuriri \w Yéesu\w* \w Kirisitʉ\w*. Nkongojima ɨve na yeeye, haaha na sikʉ ˆjookʉʉja ˆjisiina ʉhero! Kɨkomi.