\id HEB \h HEBREOS \toc1 A JE' JU'UNA', RAJI' TI' U YET WINIQUIROB JUDÍO A CU TSICBAROB U T'ɅN HEBREO \toc2 HEBREOS \toc3 He. \mt1 A JE' JU'UNA', RAJI' TI' U YET WINIQUIROB JUDÍO A CU TSICBAROB U T'ɅN HEBREO \mt2 HEBREOS \c 1 \s1 A C'ujo' caj tsicbanʌjij ti' to'onex soc ic najtiquex u t'ʌn \p \v 1 Ch'ic uch, a C'ujo', quij, caj u t'ʌnob ic nunquirex u winiquirob judío. Ya'ab u tenin caj u t'an ti'ob, caj u ts'aja u tucurob yʌjtseq'uirob u t'ʌn C'uj quir u tsicbarob ti' ic nunquirex a ba' u c'at C'uj. A jun xot'o' caj ts'a'b ti' jujunturi mac uch, u jer jun xot' u t'ʌn caj ts'a'b ti' u jer mac. Bayiri' caj esaj ya'ab ba' ti'ob soc yerob a ba' u c'at C'uj. \v 2 Chen a je' q'uina', quire' tab u xur t'ʌn raji' caj u t'ʌnajo'onex, tan u c'ʌnic u parar quir u t'ʌnic to'onex. A C'ujo' caj u betaj tu cotor ba', cax a ru'umo', cax a ca'anano' caj u c'ʌnaj Jesús quir u betic a ca'anano', quir u betic ich yoc'ocab xan. A C'ujo', caj u toc rʌc ts'aj ti' u parar tu cotor ba' soc raji' yʌnin u parar. \v 3 An ten bic cu sasir ic yumo', bayiri' a Jesúso' cu yesic u muc' u Tet C'uj. Mʌ' ja wirej, p'eriri'ob, Jesús quet yejer u Tet. Raji', yejer tu cotor u muc' cu cʌnantic a je' yoc'ocab. Mʌ' ja wirej, raji' cu cʌnantic tu cotor aro' quire' jach chich u muc' u t'ʌn. Raji' caj ts'oc u rʌc ruc'sic u si'pir tu cotor mac ich cruz. Caj curaj ich u noj C'uj ich ca'anan, a mac jach manan u muc'. Caj curaj ich u noj C'uj quir u bin sʌjta'bir ten tu cotor mac. \s1 A yʌjmasirob u t'ʌn C'ujo', jach no'j, chen a no'jo' a ra' yʌnin u parar C'uj, jach manan no'j \p \v 4 U parar C'uj jach manan ti' u yʌjmasirob u t'ʌn C'uj. Jach manan ti' quire' baxuc u c'at C'uj, rajen ts'a'b ti' u muc' ten C'uj, cax a ti'ob yʌjmasirob u t'ʌn C'uj. \v 5 Mʌ' ja wirej, a C'ujo' mʌ' biq'uin caj u ya'araj ti' yʌjmasirob u t'ʌn C'uj, mʌ' turiri' caj u ya'araj ti' yʌjmasirob u t'ʌn C'uj: \q1 A techo', quij C'uj, in pararech, baje'rer caj in wesaj a techo', in pararech quij. \m Bayiri' xan mʌ' tu ya'araj C'uj ti' yʌjmasirob u t'ʌn: \q1 Raji' in pararo', a teno' in Tet. \m \v 6 Caj tuchi'ta'b ten C'uj u parar, a turiri' u pararo'. A ra' caj rocha'b ten u nʌ' ich yoc'ocab. Caj ya'araj C'uj: \q1 A techexo', ʌjmasirechex in t'ʌn, ca' a c'ujintex in parar, tu cotorechex ca' a c'ujintex in parar quij. \m \v 7 U'yex ba' caj ya'araj C'uj ti' yʌjmasirob u t'ʌn uch: \q1 Wa ber caj beta'b ten C'uj yʌjmasirob u t'ʌn robob irob a ic'o' quir u c'ʌnic a ti'obo'. Robob caj beta'b ten C'uj yʌjmasirob u t'ʌn irob c'ac' soc u c'ʌnic a ti'obo'. \m \v 8 U'yex ba' caj u ya'araj C'uj ti' u parar: \q1 Ti' a cutano' tech C'uj tu cu bin u reyintiquechob mac. Munt q'uin cu bin u reyintiquechob mac. Jach taj tech cu bin u reyintiquechob mac quire' a techo' mʌna' a c'asir a techo'. \v 9 Mʌ' ja wirej, a techo' ca yajquintic a tsoyo', chen a c'aso' ca p'actic. Rajen a teno' in C'ujech tin qui'quint a wor jach manan ti' a wet manob, quire' tan in tetic tech quire' u reyintiquechob mac. \m \v 10 Caj wʌc'ʌs a'araj ti' u parar: \q1 A techo' u Jaj Ts'urirech tu cotor mac. A techo' caj a betaj yoc'ocab tu yʌnxchun yejer u jach chichir a muc'. A bʌjiri' ta betaj a ca'anano' yejer u jach chichir a muc' xan. \v 11 Rajen, cax ca' bin xuruc aro', chen a techo' munt q'uin ti' yʌnech. A ca'anano' je' u rabare' an ten bic cu rabar noc' quire' uchben. \v 12 Irej noc' cu c'oxar cu buquintic u jer. Cu bin c'axbir tech a ca'anano'. Chen a bʌjiri' a techo' ra'iri'ech, mʌ' a quimin a techo' munt q'uin. \m \v 13 A C'ujo' mix biq'uin caj ya'araj ti' yʌjmasirob u t'ʌn: \q1 Curen te' tin noj hasta quin ts'ic tech in muc' soc in ruc'sic a mac a cu p'actiquech soc mʌ' u wʌc'ʌs p'actiquechob. \m Baxuc caj u ya'araj C'uj ich u t'ʌn. \p \v 14 Mʌ' ja wirej, caj beta'b ten C'uj yʌjmasirob u t'ʌn soc u yamtic a mac teta'b quir u yacsic tu yor. Robob yʌjmasirob u t'ʌn C'uj ra' u pixamob a cu tarob ich C'uj. \c 2 \s1 Ca' ij qui' cʌnantex ic bʌjex soc mʌ' u tubur to'onex u t'ʌn C'uj \p \v 1 Quire' a Cristojo' jach manan u muc' ti' yʌjmasirob u t'ʌn C'uj, rajen ca' ij quibex a ba' tij cu'yex soc mʌ' ic p'ʌtiquexi'. \v 2 Mʌ' ja wirej, ic toc erex u t'ʌn caj masa'b to'onex ten yʌjmasir u t'ʌn C'uj ti' Moisés uch chʌca'an yiricob wa jach taj, quire' a mac a mʌ' tu c'ʌmobi' uch a mʌ' tu quibobi', toc seb caj ts'a'b u muc'yaj uch. \v 3 Baxuc a to'onex xano', Wa mʌ' ic sariquex ic xiquinex tu quij cu'yiquex u tsicbarob u jach tsoyir u t'ʌn C'uj. Mʌ' c'ucha'an yor u taquico'onex C'uj tu quic binex muc'yaj. Mʌ' ja wirej, jach no'j u jach tsoyir u t'ʌn C'uj quire' pʌyber toc tsec'ta'b ti' ten u bʌjiri' Jaj Ts'ur tu tsec'taj. Mʌ' ja wirej, robob a mac a tu yubob ti' caj u yacsob tu yorob ti', jeroj pachir caj u masajob ti' to'onex. \v 4 Mʌ' jariri'o', a C'ujo' u bʌjiri' xan, caj u yesaj jach ya'ab carem beyaj yejer a ba' mʌ' yiramʌnob uch, mʌ' biq'uin yiramʌnob mac soc yer mac jach taj. Cax ts'ab u muc' u Taj'or u Pixam C'uj ti' to'onex an ten bic u c'at C'uj. \s1 Caj waysa'b Jesús ten C'uj soc baxuc to'onex a yacsmʌnob tu yorob \p \v 5 Mʌ' ja wirej, a tenob quin tsicbarob ti' a ric'ben yoc'ocabo' yejer a ric'ben ca'anano'. Robob bin u ca' betbirob ten C'uj soc a ti' taro' a C'ujo' je' u reyinticob tu junan. Mʌ' u cha'bʌr u reyinta' yʌjmasirob u t'ʌn. \v 6 Mʌ' ja wirej, quij, ti' ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj uch bic tabar tan u t'anan C'uj ten mac tan ya'aric: \q1 Ba'wir a xibo', C'uj quen, soc a tucrej ti'? Jot a ti'o'. Ba'wir a xibo' quire' cu quimij? Ba'wir ca' a cʌnantej? \v 7 Mʌ' ya'abir u q'uinin ca cha'ic u cuxtar a xibo' te' ich yoc'ocab. Mʌ' u c'uchur ti' baxuc u muc' yʌjmasirob a t'ʌn C'uj, quij. Caj a ts'ajaj xib a muc' ti' bayiri' xan, caj a ts'aja u beyaj quir u betic a ba' jach manan tsoy. \v 8 A techo' C'uj, caj a cha'aj u ts'urintej a xibo' tu cotor a ba' a ti' yʌn ich yoc'ocab. \m Quire' a C'ujo' caj u ts'ajaj ti' xib soc raji' cu ts'urintic tu cotor ba' yʌn te' ich yoc'ocaba', rajen raji' ca' u ts'urintej, chen ti' toy yʌn ba' mʌ' toy rʌc u ts'urintej ich yoc'ocab. \v 9 Chen ij quirmʌnex Jesús, a mac jach manan u muc', a yʌjmasirob u t'ʌn C'ujo', mʌ' quet u muc' yejer Jesús. Barej caj u jamach p'ʌtaj u muc' Jesús, quire' u bʌjiri' tu ch'aj u winquirir an ten bic to'onex te' ich yoc'ocaba'. Baje'rer tij quirex Jesús caj ts'a'b u jach chichir u muc' wa ber caj acsa'b ich u noj C'uj tu cu bin sʌjta'bir ten tu cotor mac, quire' caj quimij ich cruz. Mʌ' ja wirej, quire' jach tsoy tu t'ʌn C'uj rajen raji' caj u betaj tu cotor aro' soc Jesús ca' quimic ti' tu cotor mac. \p \v 10 Tu cotor ba' raji' yʌnin C'uj, quire' raji' caj u betaj tu cotor ba' rajen a C'ujo' u jach ts'urir tu cotor ba'. Raji' xan, u c'at u yacsic tu cotor a yacsmʌnob tu yorob ich ca'anan quire' u pararob C'uj a yacsmʌnob tu yorob. Mʌ' ja wirej, rajen cha'b ten C'uj ij cʌjtaquirex quire' a ba' muc'yajnʌij ca' u taquej mac, rajen jach manan c'ucha'an yor ti' tu cotor ba'. \v 11 Mʌ' ja wirej, a mac tan u p'obar ti'ob u si'pir ti'ob, bayiri' xan, a robob a tan u p'obarob u si'pirob ten Jesús, quet bayiri', p'eri' u Tetob. Rajen raji' mʌ' ju ch'ic u suraquir u ya'aric a robob u bʌjob quire' raji' yʌninob C'uj. \v 12 Mʌ' ja wirej, ti' tsiba'an ich u t'ʌn C'uj, tan ya'aric: \q1 Je' in bin in t'ʌnic in wits'inob ti' tech C'uj, quij. Je' in c'ayob ti' tech C'uj ʌcʌtan tu cotor mac a tu yacsob tu yorob ti' tech tu cu much'quinticob u bʌj quir u c'ujintiquech C'uj. \m \v 13 Ti' wʌc'ʌs ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj tu cu ya'aric: \q1 Je' in wacsic tin wor ti' C'uj, quij. \m Caj wʌc'ʌs ts'ibta'b xan tu cu ya'aric: \q1 Te' yʌnena' yejer in pararob a ta ts'aj ten C'uj. \p \v 14 Mʌ' ja wirej, quij, a mac a p'eri' u tet p'eri' u yo'nen xan. Rajen u bʌjiri' Jesús caj u ch'aj u winiquir ca' u rubs u muc' a quisino' soc mʌ' u quinsic mac. \v 15 A baxuco' Jesús mʌ' u cha'ic mac u sʌjticob u quimin mac. A ti'obo' uch irob u c'urewob quisin, rajen caj u sʌjtob u quiminob u burur q'uin. \v 16 Mʌ' ja wirej, jach chʌca'an ca' ic najtex tarij ic Jaj Ts'urirex quir u taquic a mac a cu tar ich u yo'nen Abraham, mʌ' tarij quir u taquic yʌjmasirob u t'ʌn C'uj uch. \v 17 Rajen, a Jesúso' caj waysa'b uch an ten bic a to'onexo' soc u wʌc'ʌs bʌjiri' caj muc'yaj irej to'onex quic muc'yajex quire' tu yiraj otsiro'onex. Mʌ' ja wirej, raji' u sacerdote a jach manan no'j quir u yamtic yits'inob tan u t'ʌnic to'onex C'uj. Bayiri' caj u c'ubaj u bʌj soc u rʌc ruc'sic ic si'pirex ich u cruz. \v 18 Quire' u bʌjiri' Jesús caj muc'yajnʌjij wa ber tumta'b yor ten a quisino', rajen baje'rer toc ti' yʌn Jesús quir u taquic a mac a tan u tumta'r yor ten quisin. \c 3 \s1 Jesucristo jach manan no'j ti' u nunquir u winiquirob judío u c'aba' Moisés \p \v 1 In wet acsʌ'orirex a techexo' a mac a teta'b ten C'uj soc raji' yʌninechex C'uj. Raji' caj u t'ʌn techex quir u ts'ic techex a cuxtarex a cu tar ich ca'anan. Tucrex Jesús. Mʌ' ja wirej, raji' tuchi'ta'b ten C'uj quir u ts'ic to'onex a ba' cu ya'aric C'uj, bayiri' raji' u sacerdote a jach manan no'jo' ti' C'uj a mac a quij cariquex ij c'ujintiquex. \v 2 An ten bic Moisés caj u rʌc quibaj a ba' ara'b ten C'uj uch wa ber caj cuxa'an Moisés ich u rac'ob uch. Baxuc xan, ic Jaj Ts'urirex Jesucristo caj u rʌc quibaj tu cotor a ba' ara'b ten C'uj. Mʌ' ja wirej, quire' a Jesúso' caj ts'a'b u muc' ten C'uj. \v 3 Jach tsoy ca' ic sʌjtiquex ic nunquirex Moisés, chen jach manan ca' ic sʌjtex ic Jaj Ts'urirex Jesucristo. Mʌ' ja wirej, raji' irej a mac ic sʌjtiquex a cu c'ʌxic yatoch, mʌ' ic sʌjtiquex yatoch a c'ax ten mac. \v 4 Jujuntur yatoch c'ax ten xib. Bayiri' xan, tu cotor ba' a ti' yʌn ich yoc'ocab toc beta'b ten C'uj. \v 5 Jach taj a Moiséso' tu betaj u beyaj C'uj, caj u quibaj tu cotor ba' a ra' u q'uinino' ti' yʌn Moisés ich u yet winiquirob judío uch. Mʌ' ja wirej, u beyaj C'uj ti' Moisés quir u tsec'tic u t'ʌn C'uj ti' u yet winiquirob judío. A mun ts'a'b ten C'uj ti' Moisés ra' tu toc masaj ti' u yet winiquirob judío uch cax a cu bin tar ca' bin c'uchuc tu q'uinin. \v 6 Bayiri' xan, ic Jaj Ts'urirex Jesucristo caj u toc rʌc quibaj tu cotor a ba' ara'b ten C'uj. Chen ju muc'o' ts'a'b ti' ten C'uj jach manan ti' Jesús cax a Moiséso', quire' raji' Jesús u parar C'uj. Wa quij qui' quibiquex tu cotor a ba' ara'b ten C'uj ti' to'onex mix quic p'ʌtiquex u t'ʌn hasta u q'uinin ca' bin uruc quir u taquico'onex, je' u qui' acsico'onex quire' raji' yʌnino'onex C'uj. \s1 Je' u tar yor mac a C'uj yʌnin \p \v 7 Mʌ' ja wirej, wa baxuco', jach manan tsoy ca' ij quibex u t'ʌn C'uj an ten bic caj ara'b ten u Taj'or u Pixam C'uj uch, tu cu ya'aric ti' a mac ts'a'b u tucur quir u tsicbar a ba' u c'at C'uj. U'yex ba' cu ya'aric C'uj: \q1 Baje'rer wa ber ca wu'yiquex u t'ʌniquechex C'uj. \v 8 Mʌ' a chichquintiquex a jo'rex irechex a nunquirex caj u chichquintob u jo'rob uch. Mʌ' ja wirej, a nunquirex caj u chichquintob u jo'rob ich tʌcay ru'um uch, caj u p'ʌtob in t'ʌn, quij C'uj. \v 9 Mʌ' ja wirej, a nunquirex mʌ' tu yacsob tu yorob ti' ten, quij C'uj, cax tu yirob in carem beyaj ich tʌcay ru'um tu caj in pʌy u berob cuarenta yaxq'uin. \v 10 Rajen caj ts'iquijen, quij C'uj, yejer a nunquirex, a ra' cuxa'anob a ra' u q'uinino'. Rajen caj in wa'araj: Robob mʌ' c'ucha'an yorob u tucricob taj mʌ' biq'uin c'ucha'an yor u tucricob taj, robob mʌ' u quetquintic yorob yejer a ba' tin betaj. \v 11 Rajen caj ts'iquijen yejer a nunquirex caj in toc chich araj ti'ob mʌ' biq'uin quin bin in wacsic ti'ob ich u ru'umin a tin toc araj: Je' in ts'ic techexe'. \p \v 12 Rajen in wet acsʌ'orirex, qui' cʌnantex a bʌjex soc mʌ' a chichquintic a jo'rex soc mʌ' a p'ʌtiquex a wacsiquex ta worex ti' C'uj, a mac cʌja'an ich ca'anan, quij. \v 13 Rajen ca' ic pacran chich ariquex ti' ic bʌjobechex hasta ca' bin uruc ic Jaj Ts'urirex. Rajra' ca' ic pacran chich arex ti' ic bʌjobechex soc mʌ' ic tus pʌyiquex ic si'pirex soc mʌ' u chichtar ij jo'rex ten ic si'pirex. \v 14 Rajen ca' ic pacran chich ariquex ti' ic bʌjobechex. Quire' ca' bin uruc ic Jaj Ts'urirex Jesucristo je' ic pacran c'ʌmiquex a ba' raji' yʌnin, wa quij quibejex a ba' tu ya'araj to'onex, tan ij cacsiquex tij corex ti' an ten bic pʌyber caj ij yʌn acsex tij corex ti' caj ic yʌn quibex u t'ʌn uch. \v 15 Mʌ' ja wirej, ca' ij quibex a ba' cu chich aric to'onex, quire' tu toc araj uch, quij: \q1 Jeroj ta wu'yajex in t'ʌn baje'rer, rajen mʌ' a chichquintic a jo'rex an ten bic a nunquirex uch tu chichquintajob u jo'rob ich tʌcay ru'um uch. \m \v 16 Mʌ' ja wirej, a mac a tu yubob u t'ʌn C'uj uch ich tʌcay ru'um. Ra'iri' u bʌjiri' tu p'ʌtob u t'ʌn C'uj. Robob, tu cotor u winiquirob judío a pa'y u berob ten Moisés caj joc'ob ich u ru'umin Egipto uch. \v 17 Mʌ' ja wirej, u winiquirob israel, a tu pʌyob u si'pirob, caj quimob ich tʌcay ru'um. Robob caj u ts'iquintob C'uj cuarenta yaxq'uin a ti' quimob ich tʌcay ru'um. \v 18 U winiquirob israel a mac mʌ' tu quibob u t'ʌn C'uj ich tʌcay ru'um uch caj ara'b ten C'uj ti'ob tan u chich ara' ten C'uj: “Jach taj, quij C'uj, mʌ' biq'uin quin bin in wacsiquechex tu ru'umin a tin toc araj: Je' in ts'ic techexe', quij.” \v 19 Rajen ij querex u winiquirob israel mʌ' c'ucha'an yorob u yocar tu ru'umin a tu ya'araj C'uj: Je' in ts'ic techex. Quire' mʌ' tu yacsob tu yorob ti'. \c 4 \p \v 1 Rajen, a C'ujo', ti' toy cu ts'ic to'onex u t'ʌn baje'rer, “Je' u yacsic to'onex.” Rajen ca' ij cʌnantiquex ic bʌjex soc c'ucha'an ij corex ij cocarex quir ic je'sic ic bʌjex yejer C'uj. Ca' ij cʌnantex ic bʌjex wa jix tʌco cu tus tucric mʌ' ju yocar. \v 2 A C'ujo' caj u ts'ajaj ti' ic nunquirex u jach tsoyir u t'ʌn an ten bic caj u ts'ajaj ti' a to'onexo'. Chen ic nunquirex ich a tʌcay ru'umo', cax tu yubob a ba' ara'b ti'ob ten C'uj mʌ' ba'wir ti'ob quire' mʌ' tu quibob u t'ʌn, quire' mʌ' tu yacsob tu yorob. \v 3 A to'onexo', baje'rer tan ij cocarex quir ic je'sic ic bʌjex yejer C'uj wa tij cacsex tij corex ti' C'uj. Mʌ' ja wirej, a ucho' caj ara'b ten C'uj ti' ic nunquirex: \q1 Rajen tan in chich ariquechex, “Jach taj, mʌ' biq'uin robob cu bin yocarob tu ru'umin a tin toc araj: Je' in ts'ic ti'ob, quire' ta ts'iquintajenex.” quij C'uj. \m Mʌ' ja wirej, a C'ujo' caj ts'oc u betic a yoc'ocabe' toc c'ucha'an yor mac u yocor u je'sic u bʌj yejer C'uj. \v 4 Aro', quij, taj, quire' ti' toc ts'iba'an ich u jer junxot' u t'ʌn C'uj uch. Ra' tan u tsicbʌtic ti' u q'uinin sábado. U'yex ba' cu ya'aric C'uj ti' sábado: \q1 Caj c'uchij u q'uinin sábado quire' tu ts'ocsaj u beyaj C'uj tu caj u betaj yoc'ocab jeroj tu je'saj u bʌj. \m \v 5 Baxuc xan, ti' toc ts'ba'an ich u t'ʌn C'uj tu cu ya'aric: \q1 Mʌ' biq'uin quin bin in wacsic ti'ob quir u je'sicob u bʌj yejeren, quij C'uj. \m \v 6 Baxuc caj ya'araj C'uj rajen, a C'ujo' qui' yor u yacsic mac u je'sic u bʌj yejer C'uj cax jun yarob. Quire' u winiquirob israel, a pa'y u ber ten Moisés uch ich tʌcay ru'um tu yubob u jach tsoyir u t'ʌn C'uj, chen mʌ' tu c'ʌmobi' rajen mʌ' acsa'b ten C'uj quir u je'sic u bʌj yejer C'uj. \v 7 Rajen caj manij ch'ic ya'ab yaxq'uin a C'ujo' caj u wʌc'ʌs a'araj ti' u winiquirob Israel. Chen aro' tin toc ts'ibtaj techex sam. Mʌ' ja wirej, raji' u ya'araj ti' David ca' u ts'ibtej uch: \q1 U'yex ba' quin wac. Ta wu'yex u t'ʌn C'uj, baje'rer mʌ' a chichquintic a jo'rex. \m \v 8 Mʌ' ja wirej, a C'ujo' tu cu bin acsa'bir a ra' yʌninob C'uj soc p'eri'ob yorob. Ra' mʌ' baxuc u ru'umin tu caj acsa'b u winiquirob israel ten Josué uch. Mʌ' ja wirej, wa ra' u ru'umin tu cu bin acsa'bir ten C'uj uch mʌ' ba'wir cu bin wʌc'ʌs acsa'bir mac quir u je'sic u bʌj yejer C'uj. \v 9 Chen, a to'onexo' a ra' yʌnino'onex C'uj c'ucha'an ij corex ij cocarex ic je'siquex ic bʌjex yejer C'uj toc baje'rer. \v 10 Quire' a ra' yʌninob C'uj, a cu bin acsa'birob ten C'uj, cu bin u je'sicob u bʌj an ten bic C'uj caj u je'saj u bʌj caj ts'oc u betic yoc'ocab. \v 11 Rajen ca' ic jach p'isex ic bʌjex soc u yacsico'onex C'uj. A teno', mʌ' in c'at ca' ij cʌnex ic nunquirex, quire' mʌ' tu yacsob tu yorob ti' C'uj. Mʌ' in c'at turiri' to'onex ca' ij cʌnex ic nunquirex quire' mʌ' tu yacsob tu yorob ti' C'uj ic nunquirex uch. \p \v 12 Quire' a baxuco', u t'ʌn C'uj yʌn jach manan chichir u muc' ti'. Jach cuxa'an u muc' xan. Mʌ' ja wirej, cu c'uchur u t'ʌn C'uj tu tamin u pixam mac. Jach seb cu c'uchur u t'ʌn C'uj tu pixam mac. Ra' irej u mascabir a ca' wʌrʌc' yʌn yej ti'. Mʌ' wa seb cu c'uchur u t'ʌn C'uj tu pixam mac? U t'ʌn C'uj cu yesic a ba' cu tucric tu yor xan. \v 13 Mʌna' ba' bet'ab ten C'uj mʌ' wa chʌca'an yirir u wich ten C'uj. Rajen mʌna' mac c'ucha'an yor u ta'quic u bʌjob soc mʌ' cu yirir ten C'uj quire' sasir u wich a C'ujo'. Yʌn ic toc nunquiquex ti' C'uj a ba' tic betajexi'. \s1 A Jesúso' jach manan ic nono'j sacerdotex \p \v 14 Ic Jaj Ts'urirex Jesucristo, raji' u parar C'uj, raji' xan ic nono'j sacerdotex ʌcʌtan ti' C'uj. Mʌ' ja wirej, raji' wʌc'ʌs bin ich C'uj ca' u chich c'atej ti' C'uj ti' to'onex ca' u yamtej ti' to'onex. Rajen yʌn ij qui' toc acsiquex tij corex quire' mʌ' jic p'ʌtex u t'ʌn. \v 15 A quisino', caj u rʌc qui' tumtaj u yor ic Jaj Ts'urirex Jesucristo, chen mʌ' tu pʌy u si'pir mʌ' turiri'. Rajen yer Jesús bic tabar u ch'ic otsir to'onex tu mʌ' c'ucha'an ij corex tu cu tumtic ij corex, quire' u bʌjiri' tumta'b yor ti' tu cotor ba' an ten bic a to'onexo', chen raji' mʌ' tu pʌyaj u si'pir a Jesúso'. \v 16 Cojenex, quij, ca' ic nʌts'ex ic bʌjex ich C'uj. Ca' ic chichquint ij corex wa ber quic nats'ʌrex ich C'uj soc raji' ca' u yirej otsiro'onex a to'onexo' C'uj. Bayiri' quir ij c'ʌmiquex a ba' tsoy tu t'ʌn C'uj wa ber quij cu'yiquex mʌ' c'ucha'an ij corex ti' a ba' cu tumtic ij corex. \c 5 \p \v 1 Mʌ' ja wirej, jujuntur sacerdote, a jach no'jo', toc teta'an ti' tu cotor mac ich u winiquirob israel soc u t'ʌnicob C'uj ti' u rac'ob. Rajen teta'b soc quinsic u yʌrʌc'ob mac quir u toquic quir u sijic ti' C'uj quir u ruc'sic u si'pir u rac'ob. \v 2 Rajen, raji' c'ucha'an yor u yirej otsir u rac'ob quire' u bʌjiri' yer mʌ' c'ucha'an yor ti' tu cotor a ba' a cu tar ti'. Rajen nemʌ' biqui' ich u rac'ob a sacerdote quir u yamtic a mac a jach ama'an u cʌnic ba', cax yejer mac a tu pʌy u si'pir. \v 3 Mʌ' ja wirej, u bʌjirirob a sacerdotejo' yʌn u quinsic yʌrʌc' quir u toquic quir u sijic ti' C'uj u bo'orir u wʌc'ʌs si'pir u bʌjiri' an ten bic u rac'ob xan. \p \v 4 Mʌna' mac c'ucha'an yor u tetic quir u beyaj a sacerdotejo' soc u bʌjiri' cu yocar beyaj sacerdote a no'jo'. Chen u bʌjiri' C'uj c'ucha'an yor u tetic soc yocar beyaj sacerdote an ten bic ts'a'b u beyaj Aarón ten C'uj uch. \v 5 Bayiri' xan, Cristo. U bʌjiri', quij, mʌ' tu tetaj u bʌjiri' quir u beyaj quir u yocar sacerdote, a no'jo'. Mʌ' ja wirej, u bʌjiri' C'uj caj u ts'ajaj u beyaj quire'. C'uj caj u ya'araj ti': \q1 A techo', quij C'uj, in pararech. Tin pararinquintajech baje'rer, quij. \m \v 6 Baxuc xan ti' wʌc'ʌs ara'b ti' ten C'uj an ten bic ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj uch: \q1 A teno', quij C'uj, tin tetajech soc a wocar sacerdotejech a jach no'jo' soc yʌn tech u muc' a Melquisedeco'. Munt q'uin yʌn tech u muc' Melquisedec. \m \v 7 Wa ber cuxa'an Jesús te'ra' ich yoc'ocab uch. Jach chich caj u t'ʌnaj C'uj tu cu c'atic a ba' u c'at, tan u yoc'ar ya'arir u wich. Cax yʌn u muc' a C'ujo' quir u to'car Jesús chen quinsa'b uch, quire' baxuc u c'at C'uj. Cax C'uj caj u yubaj u t'ʌn Jesús quire' Jesús rajra' cu quibic u t'ʌn. \v 8 Cax a Jesúso' u parar C'uj, cu naj quibic u t'ʌn C'uj Jesús, cax tu cu naj muc'yaj. \v 9 Caj ts'oc u quibic tu cotor ba', Jesús caj u c'ub u bʌj soc ca' quimic. Caj quimij soc tu cotor mac a cu bin yacsej tu yor, cu bin tacbir ten Jesús quir u cuxtar munt q'uin. \v 10 Quire' a baxuco', quij, rajen a C'ujo' caj u tetaj u parar soc u yocar sacerdote, a jach no'jo' soc yʌn u muc' Melquisedec. \s1 Qui' irex, quij soc mʌ' a p'ʌtiquex a wacsiquex ta worex ti' Jesucristo \p \v 11 Ti' yʌn ya'ab ba' ti' Cristo, a sacerdotejo' a no'jo', quir in camsiquechex chen jach yaj quir a cʌniquex. Mʌ' ja wirej, mʌ' a c'atex a najtexi'. \v 12-13 Jeroj uch, a techexo', caj a wacsex ta worex ti' Jesús. Chen a bʌjiri'ex, mʌ' tan a camsiquex mac u t'ʌn C'uj. Ca chen cʌxtex mac ca' u camsequechex ti' u t'ʌn C'uj, a ba' ta yʌn cʌnajex uch caj a yʌn acsajex ta worex uch. Ta chen cʌnex a chichano', a mʌ' c'ucha'an yor u jantic yo'och, cu chen chuch. Baxuc ta cʌnex, quire' mʌ' tan a qui' najtiquex a ba' cu ya'aric u t'ʌn C'uj, mʌ' tan a manex tu tsoyir xan. \v 14 A mac a cu qui' najtic a ba' ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj yer bic tabar u tetic a ba' jach tsoy. Cu najtic xan a ba' mʌ' tsoyi'. \c 6 \p \v 1 Quire' a baxuco', ca' ij cʌnex a ba' ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj soc ij qui' najtiquex ti'. A ba' tic yʌn cʌnajex uch caj ic yʌn acsex tij corex ti' u t'ʌn Cristo, cax ya'ab, mʌ' rajra' ca' ij cʌnex quire' ti' toy yʌn ya'ab ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj. Ca' ic yʌn cʌnex a ba' tsoy. Mʌ' tsoy ca' ic chen cʌnex bic tabar ca' ij c'axex tij corex soc ic p'ʌtiquex ic si'pirex, tan ic toc ariquex ti' C'uj a ba' si'pir tij cacsex uch. An ten bic caj ij cacsex tij corex ti' C'uj uch. \v 2 Mʌ' rajra' ca' ij cʌnex a cu ya'aric, rajra' cu yacsic ja' tu jor mac, mʌ' rajra' quij cʌnex a ba' a cu ya'aric, cu ts'anc'ʌbtej mac. Mʌ' rajra' ca' ij cʌnex bic tabar a cu ric'sic mac u quimirir, mʌ' rajra' quij cʌniquex bic tabar a C'ujo' bin u ca' ta'quic u jo'r mac a yʌn u si'pir soc u bin erar ich c'ac' munt q'uin. Mʌ' ja wirej, mʌ' chen jari' caj cʌnexi' aro'. \v 3 Quire' ti' yʌn jach ya'ab ich u t'ʌn C'uj ca' ij cʌnex soc jach manan ca' ij qui' najtex u t'ʌn C'uj. A baxuco' je' ic betiquex an ten bic tsoy tu t'ʌn C'uj. \p \v 4 Yʌn mac a tu c'ʌmajob u sasirir a cu tar ti' C'uj. Robob caj u c'ʌs tumtaj u tsoyir a ts'a'bob ti' ten u Taj'or u Pixam C'uj. \v 5 Robob caj u c'ʌmajob a ba' jach tsoy ti' u t'ʌn C'uj. Robob caj esa'b ti'ob ten C'uj jun yar u chichir u muc' C'uj, chen a ray muc'o' jach manan cu bin irbir ca' bin c'uchuc tu q'uinin ich ca'anan. \v 6 Wa baxuco' caj c'uchob ti' C'uj chen pachir caj u p'uspachtob ti' C'uj aro' irej wa wʌc'ʌs sinij u parar C'uj ich cruz quire' tan u pach'icob ti'. \v 7 A C'ujo' cu betic ti' tsoy a ru'umo', a tenten u tar a ya'ariro' cu yuq'uic a ru'umo' soc u yamtic a mac a yʌn u cor soc u ts'ic yo'och ti' a mac a cu jaric u cor. \v 8 Wa ja ru'umo' cu chen joc'ar u q'ui'ixer yejer u ro'obir, a ra' cu bin tocar ten a mac a cu jaric u cor. A baxuco' cu betic C'uj ti' mac xan. \s1 Ca' ij qui' acsex tij corex ti' Cristo \p \v 9 A teno' caj in ts'ib techex in wet acsʌ'orirex a mac in jach yaj soc a werex ba' u ber ti' mac a cu p'uspachticob ti' C'uj. Quire' quin ts'ibtic ti' techex quire' in wer jach taj je' u taquiquechex C'uje'. Quire' raji' tan u yamtiquechex quir a manex tu tsoyir. \v 10 A C'ujo', jach tsoy quire' rajra' cu betic a ba' jach manan tsoy. Raji' cu bin bo'otbir mac a cu yajquintic mac, quire' cu yamtic ti' mac. U berer baje'rer cu yamtic a ti'obo'. Mʌ' ja wirej, a C'ujo' mʌ' u tubur ti', je' u bin bo'otbirob ten C'uj. \v 11 Chen ca' a qui' p'isex a bʌjex an ten bic caj a yamtex ti' mac uch hasta ca' bin c'uchuc tu q'uinin a C'ujo' cu bin u qui' acsiquechex ich ca'anan. \v 12 Mʌ' a yʌn mʌ' c'ortarex tu ca much'quintiquex a bʌjex quir a wu'yiquex u t'ʌn C'uj, chen qui' cʌnex a mac a tu qui' cʌnaj u yacsic tu yor ti' u t'ʌn C'uj, a robob a cu pajicob, je' u bin c'ʌmbir a ba' toc ara'b ti' ten C'uje'. \p \v 13 Wa ber a C'ujo' caj u toc araj ti' Abraham uch, bin u ca' pararinquintic u parar, caj u jach toc araj C'uj yejer u muc', quire' mʌna' u jer mac yʌn u muc' an ten bic C'uj yʌnin, quire' jach manan u muc' a C'ujo'. \v 14 Caj ara'b ten C'uj ti' ic nunquirex Abraham uch: “Je' in qui' yamtiquech Abraham. A teno', quij C'uj, quin bin in pimquintic u parar a ca' parar”, quij. \v 15 Ic nunquirex Abraham caj pararnʌjij u parar an ten bic toc ara'b ti' ten C'uj Abraham. Nemʌ' biqui' Abraham hasta c'uchij tu q'uinin caj u toc nup'saj a C'ujo', a ba' tu toc araj ti' uch. Mʌ' ja wirej, Sara, raji' u rac', caj u rochaj u chan ochir. \v 16 Mʌ' ja wirej, a mac a ti' yʌn ich yoc'ocaba' cu ya'aric ich u rac'ob: “C'uj cu yiric”, wa mac cu jach toc aric a ba' ti' mac. Baxuc cu ya'aricob, quire' mʌna' u jer yʌn u muc' an ten bic C'uj. Rajen cu ya'aricob: “C'uj cu yiric”, tu cu jach toc aric ba', quire' mʌ' ba'wir quir u ya'aric u jer, toc ts'oquij. \v 17 Baxuco' xan, a C'ujo' caj u toc araj ti' ic nunquirex Abraham, cu bin u pararʌncʌr caj u toc a'araj C'uj yejer u muc', soc yer taj mac wa raji' je' u nup'sic a ba' tu toc araj ti' ic nunquirex Abraham. A mʌ' ju c'ax u tucur a C'ujo'. \v 18 Mʌ' ja wirej, baxuc caj u toc araj C'uj yejer tu cotor u muc', rajen c'ucha'an ij corex ca' ij cacsex tij corex ti' wa ber cu toc aric ba' ti' to'onex. Mʌ' ja wirej, tu cotoro'onex a tij c'ubex ic pixamex ti' C'uj quir u taquico'onex, mʌ' ba'wir ca' ic jac'sex ij corex. Je' u taquico'onex an ten bic caj u toc araj ti' to'onex. \v 19 Quire' cu taquico'onex an ten bic tu toc araj to'onex uch. Rajen mʌ' u pec ic pixamex, quire' jach manan u cʌnanta' ic pixamex quire' p'eri' ic pixamex yejer C'uj ich ca'anan. \v 20 Mʌ' ja wirej, Cristo tu betaj u berir ti' to'onex quir ij c'uchurex ich C'uj. A baywo', quij, ti' yʌn Jesús ich ca'anan ti' to'onex an ten bic sacerdote a jach no'jo', chen yʌn u muc' Jesús an ten bic u muc' sacerdote Melquisedec, a mʌ' u bin xupur u muc' mʌ' biq'uin cu xupur u muc'. \c 7 \s1 Ic Jaj Ts'urirex Jesucristo toc yʌn u muc' Melquisedec \p \v 1 A je' Melquisedeca', raji' u rey u cajar Salem uch. Ra'iri' u bʌjiri' xan sacerdote a jach no'j ti' C'uj. Raji' yʌn u muc' C'uj jach manan. A ucho' caj urij ic nunquirex Abraham tu tu ba'tetaj cuatro a reyob, quire' robob caj u ya'crajob u yum Abraham. A Melquisedeco', caj joq'uij tu cajar quir u nup'ic ic nunquirex Abraham ich ber. Raji' caj u t'ʌnaj C'uj tan u c'ata' ti' ca' yamtac Abraham ten C'uj ti'. \v 2 Mʌ' ja wirej, ic nunquirex Abraham caj u jʌsaj ti' a sacerdote, a no'jo', ra' u c'aba' Melquisedec. Caj jasij ten Abraham a ba' tu ch'aj caj u ba'tetaj a cuatro reyob. Tu tu ch'aj diez u ba'tʌc caj u ts'aja turiri' ti' Melquisedec. Baxuc caj u betaj, jas ti' ten Abraham ich tu cotor ba' a tu ch'aj tu tu ba'tetaj a reyo'. A Melquisedec raji' u rey u cajar Salem. U c'aba' Melquisedec u c'at ya'arej: “Jach tsoy rey.” Bayiri' ij querex tu cu reyinticob Melquisedec tu cajar Salem mʌ' ts'ic mac, quire' baxuc u c'at ya'arej u c'aba' u cajar: “Mʌ' ts'ic mac.” \v 3 A Melquisedeco' irej wa mac tu junan caj tar quire' mix yer mac u nʌ', mix yer mac u tet xan. Mʌ' ij querex maqui'. Mix yer mac ba' yo'nen Melquisedec. Mʌna' mac yer ber caj rocha'b ten u nʌ', mix mac yer ber caj quimij. Rajen raji' irej ic Jaj Ts'urirex Jesucristo u parar C'uj. Mʌ' ja wirej, raji' caj oc tu beyaj an ten bic sacerdote a jach manan no'jo', quire' raji' yʌn u muc', a mʌ' u xupur u muc'. \p \v 4 Mʌ' ja wirej, chʌca'an ij quiriquex wa Melquisedec toc yʌn u muc' quir u beyaj ti' C'uj. A Melquisedeco' irej sacerdote, a jach no'jo'. Quire' cax ic nunquirex Abraham uch tu tu ch'aj u ba'tac tu tu ba'te'taj rey, a cuatrojo', caj u ts'aja ti' Melquisedec. Caj u ts'aja ti' Melquisedec turiri' u ba'taco' ich a diezo'. \v 5 C'aj wa techex ba' ts'ibta'b ten ic nunquirex Moisés ich u t'ʌn C'uj uch, quij. Caj u chich araj to'onex u winiquirob judío: “Ca' a jʌsex a ba'taquex a ti' a sacerdotejo' a ra' cu tar ti' yo'nen Leví. Ca' a jʌsex ti'ob turiri' a ba'taquex wa ber yʌnechex diez.” Baxuc ca' ij quibex quire' tu cotoro'onex ra' ic nunquirex Abraham. \v 6 Chen a Melquisedeco', cax mʌ' ra' u yo'nen Leví caj u c'ʌmaj a ba' ts'ab ti' ten ic nunquirex Abraham uch. Mʌ' ja wirej, a C'ujo' caj u toc araj ti' Abraham uch, cu bin u qui' yamtej Abraham caj ts'oc u c'ubic u parar Isaac quir u quinsac uch. Chen Melquisedec caj u c'ʌmaj a ba' ts'a'b ti' ten Abraham rajen Melquisedec caj u c'ataj ti' C'uj ca' u yamt ic nunquirex Abraham uch. \v 7 A to'onexo', ij querex wa mac cu t'ʌnic C'uj ca' u yamtej u rac'ob, ra' jach manan yʌn u muc'. Chen a mac a cu bin yamtac ten C'uj, mʌ' ju c'uchur yor ti' a mac a tu t'ʌnaj C'uj soc yamta'bir ten C'uj u rac'ob. \v 8 Mʌ' ja wirej, a sacerdotejo', a ti' cu tar yo'nen Leví uch, a turiri' ba' tu c'ʌmaj, wa ber yʌn diez u ba'tacob ti' u yet winiquirob judío. Robob a sacerdotejo', a ti' cu tar yo'nen Leví, quimij xan, chen a ba' ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj ti' Melquisedec irej wa ti' toy cuxa'an. \v 9-10 A Levíjo' yejer tu cotor sacerdote, a rub tu pach Leví, quire' u beriri' baje'rer cu c'ʌmicob a turiri' u ba'tac ich a diezo'. A Levíjo' ra' u nunquir ti' tu cotor sacerdote irob wa p'eri'ob yejer ic nunquirex Abraham ber caj sʌjta'b Melquisedec ten Abraham, cax mʌ' toy rocha'b ten u nʌ' Leví tu q'uinin Abraham, quire' raji' u ch'ic sucu'un. \p \v 11 Ti' u tar a sacerdotejo', ti' u nunquir Leví, bayiri' xan, a sacerdotejo', a ti' cu tar Aarón, robob u beyajob quir u beticob tu cotor a ba' ti' yʌn ich u t'ʌn Moisés soc u yamticob u yet winiquirob israel. Chen u winiquirob israel mʌ' c'ucha'an yor u bin tacbirob ten u beyaj sacerdote a cu tar ti' u nunquir Leví. Rajen a C'ujo' yer yʌn u tuchi'tic Jesucristo soc yʌn u muc' Melquisedec, a sacerdote a jach no'jo'. Mʌ' ja wirej, raji' mʌ' tarij ti' yo'nen Leví. \v 12 Rajen a C'ujo' caj c'ox u muc' a sacerdotejo', bayiri' xan, ca' c'ox u jer u t'ʌn an ten bic tabar sacerdote caj c'ox u muc'. \v 13 Baxuc caj joq'uij, quire' ic Jaj Ts'urirex Jesucristo mʌ' raji' yo'nen Leví, a tu cu tar a mac a cu yocar beyaj a sacerdotejo'. \v 14 Mʌ' ja wirej, chʌca'an ca' ij quirex tub u tar u yo'nen ic Jaj Ts'urirex, jach taj ti' u tar yo'nen ich Judá. Mʌ' ja wirej, a Moiséso' caj u toc araj ti' u tar yo'nen ich Leví a sacerdotejo', jariri' ich yo'nenob u winiquirob israel. Mʌ' ju ya'araj u jer. \p \v 15 Mʌ' ja wirej, jach chʌca'an ij quiriquex caj c'ox u jer u t'ʌn an ten bic tabar a sacerdotejo', quire' ic Jaj Tsurirex quij, yʌn jach chich u muc' an ten bic jach chich u muc' Melquisedec uch. \v 16 Mʌ' ja wirej, ts'a'b u muc' ten C'uj Jesús, cax mʌ' raji' yo'nen Leví a ti' cu naj tar a sacerdotejo' ich u winiquirob israel. Chen Jesús yʌn u muc' munt q'uin an ten bic tabar a sacerdotejo'. Mʌ' ja wirej, mʌ' u quimin xan. \v 17 Mʌ' ja wirej, baxuc caj tsicbanʌj C'uj uch, caj u tsicbʌtaj ti' Cristo uch caj ya'araj: \q1 A techo', quij C'uj, caj in tetatech soc a wocar beyaj sacerdotejech, a jach no'jo', soc yʌn tech a muc' an ten bic u muc' Melquisedec uch. A muc' a techo', munt q'uin tech yʌn a muc'. Mʌ' u xupur a muc'. \m \v 18 Baxuco', a C'ujo' caj u c'ax u jer t'ʌn an ten bic tabar u beyaj a sacerdote an ten bic caj u ts'ibtaj Moisés a ucho', quire' aro' mʌna' u muc' a yʌn beta'b quir u tocar mac. \v 19 Quire' mʌ' c'ucha'an yor mac tacbir ti' u si'pir ten u t'ʌn Moisés. Barej caj tarij ic Jaj Ts'urirex, a mac jach manan u muc', raji' caj u ruc's u t'ʌn Moisés quire' mʌ' ba'wir ti'. Rajen ca' ij cacsex tij corex ca' yacso'onex C'uj ich ca'anan. \p \v 20 Mʌ' ja wirej, wa ber caj tuchi'ta'b ic Jaj Ts'urirex ten C'uj, raji' jach toc ara'b yocar beyaj an ten bic a sacardotejo'. \v 21 Chen a C'ujo' mʌ' jach toc ara'b ti' a sacerdotejo' a ti' u tar yo'nen Leví a baxuco'. Chen a C'ujo', wa ber caj u ts'ajaj u muc' ti' Jesús caj u jach toc araj ti' an ten bic baxuc ts'iba'an xan uch. Ic Jaj Ts'urirex C'uj caj u jach toc araj ti' rajen yʌn u nup'sic a ba' tu ya'araj C'uj ti' u parar. Caj ara'b ten C'uj ti' u parar: \q1 A teno', quij C'uj, tin toc tetech soc a wocar beyaj sacerdotejech, a jach no'jo', soc yʌn tech a muc' an ten bic u muc' Melquisedec uch. A muc' a techo', munt q'uin yʌn a muc'. Baxuc caj ara'b ti' ten C'uj. \m \v 22 Quire' a Jesúso', toc yʌn u muc' baxuco', rajen a ba' jach toc ara'b ten C'uj C'uj ti' to'onex uch bin u ca' nup'sic u t'ʌn. Mʌ' ja wirej, a ba' toc ara'b ich yoc'or Jesús jach manan ti' a ba' toc ara'b ti' Moisés ten C'uj uch. \v 23 Robob, sacerdotejo', quij, a ti' cu tar ich yo'nen Leví jach pim a ucho', caj rʌc quimob. Caj ts'oc u quiminob caj oc'ob u jer tu beyajob. Caj quimob an ten bic tu cotor mac ich yoc'ocab cu quiminob, rajen caj oca'b u jer tu beyajob. \v 24 Chen ic Jaj Ts'urirex Jesucristo toc yʌn u muc' an ten bic sacerdote a jach no'jo', munt q'uin quire' raji' mʌ' u quimin. Mʌ' u xupur u muc'. \v 25 Chen a mac a cu bin acsa'bir ten C'uj ich ca'anan quire' a ba' tu betaj Jesús uch, cu bin tacbir ten Jesús quir u cuxtar munt q'uin. Quire' ti' yʌn Jesús munt q'uin quir u t'ʌnic C'uj ti'ob ich ca'anan. \p \v 26 A baxuco', ij c'atex turiri' sacerdote, a jach no'jo' an ten bic Jesús. Raji' jach tsoy yor quire' rajra' cu betic a ba' jach manan soy tu t'ʌn C'uj, mʌna' u si'pir ti', A Jesúso' mʌ' quet yejer a mac a yʌn u si'pir. Caj u ts'ajaj sʌjta'bir Jesús ten C'uj quire' acsa'bir Jesús ich ca'anan. \v 27 C'aj wa techex, robob a sacerdote ucho', a jach no'jo' a nanij u quinsic yʌrʌc' mac quir u to'quic u sijic ti' C'uj soc u bo'otic u bo'orir u si'pir mac. A sacerdotej a no'jo', mʌ' u chen quinsicob yʌrʌc' ti' u yet winiquirob israel, caj u quinsob u bʌjiri' quir u bo'oticob u bo'orir u bʌjiri' u si'pirob xan. Chen ic Jaj Ts'urirex Jesucristo, u bʌjiri' tu c'ubaj u bʌj soc u quinsa' quir u rʌc bo'otic u bo'orir u si'pir tu cotor mac. Chen teni' caj u bo'otaj, quire' mʌ' ba'wir ti' u jer. \v 28 Tu cotorob sacerdote a jach no'jo', a ti' u tar yo'nen Aarón nanij u beyajob quir u beticob a ba' caj ara'bob ti' ten Moisés ich u t'ʌn. Robob tʌcʌ yʌn u si'pirob. Chen u t'ʌn a ba' tu toc araj C'uj uch, cax mʌ' toy ts'iba'an u t'ʌn Moisés, quire' ra' pachir caj ts'ibta'b. A ba' tu toc araj C'uj uch, ra' tu tetaj u parar uch. Raji' mʌna' u si'pir. Raji' jach manan c'ucha'an yor an ten bic sacerdote. \c 8 \s1 A quet u t'ʌno', a ric'beno' \p \v 1 Ic Jaj Ts'urirex caj oquij ich ca'anan an ten bic sacerdote a jach no'jo'. Caj cuquinta'b ten C'uj a Jesúso' ich u noj ich ca'anan quir u caremquintic u c'aba'. Aro' jach no'j, mʌna' u jer jach manan no'j ti' a ba' quin ts'ibtic ti' techex. \v 2 Quire' a sacerdote, a jach no'jo', a mac cʌja'an te' ich yoc'ocab, nanij u beyaj tu japnin carem naj tu cu naj c'ujinticob C'uj u winiquirob judío. A ray najo' toc ts'ʌpquinta'b ten mac ich yoc'ocab. Chen tu cu yocar Jesús ich ca'anan mʌ' ts'ʌpquinta'b ten mac. \v 3 Robob a sacerdote, a jach no'jo', cu naj ts'ic ti' C'uj a ba' cu tar purbir ten u yet winiquirob judíojo' tu cu to'quicob ti' C'uj. Cax a sijbarob ten u yet winiquirob judío ti' C'uj, cax quir u bo'otic u bo'orir u si'pirob. Rajen ic Jaj Ts'urirex caj tarij tu c'ub u wʌc'ʌs bʌjiri' quir u bo'otic u bo'orir ic si'pirex ich u cruz. \v 4 Jaj ix tʌcoj wa jic Jaj Ts'irirex wa toc yʌn te' ich yoc'ocab baje'rer, raji' mʌ' c'ucha'an yor ocar beyaj sacerdote an ten bic sacerdote a cu bin purbir tu cu naj to'quic quir u ts'ic ba' ti' C'uj, quir u quibic a ba' ts'iba'an ten Moisés ich u t'ʌn. Mʌ' ja wirej, robob u sacerdote ra' u toc beyajob ti' C'uj. \v 5 Mʌ' ja wirej, a sacerdotejo', a cu yocarob tu beyajob ich u japnin naj tu cu naj c'ujinticob C'uj u winiquirob judío. A ray najo', c'ʌxbir ten u winiquirob judío ich yoc'ocab tus ets'bir quet yejer a ba' yʌn ich ca'anano', quire' tu ca'tajob u winiquirob judío ti' a ba' esbir ti'ob ten Moisés uch. Mʌ' ja wirej, caj ara'b ten C'uj ti' Moisés uch: “Qui' irex bic tabar a c'ʌxiquex u najir tu ca bin a c'ujintiquenex yejer a wet winiquirob judíojo'. Quet bayiri' ca' a c'ʌxex an ten bic caj in wesaj techex ich u jo'r p'uc wits.” Baxuc caj ara'b ten C'uj. \v 6 Robob a sacerdotejo', a ti' cu tar ich yo'nen Leví, caj beyanʌjob tera' ich yoc'ocab. Chen ic Jaj Ts'urirex caj oc beyaj ca'anan an ten bic sacerdote a jach no'jo' ʌcʌtan ti' C'uj quir u t'ʌnic C'uj ti' to'onex. Rajen u muc' a Jesúso' jach manan ti' a sacerdotejo', a ti' cu tar ich yo'nen Leví. Robob mʌ' ju c'uchur u muc'ob ti' Jesús. Mʌ' ja wirej, u muc' a utsquinta'b ten C'uj, jach manan ti' u muc' a ts'a'b ten C'uj ti' Moisés uch. A quet u t'ʌno' a caj ts'a'b ten C'uj ti' to'onex baje'rer jach manan ti' a quet u t'ʌno', a ts'a'b ten C'uj ti' ic nunquirex uch. \p \v 7 A ray quet u t'ʌno', a uchbeno' mʌ' nequi' joq'uij rajen a C'ujo' caj u wʌc'ʌs pa'aj u jer, quij. \v 8 Quire' ic Jaj Ts'urirex C'uj caj u yiraj u winiquirob judío mʌ' quet yorob u t'ʌn, a uchbeno' rajen caj ya'araj: \q1 Ca' bin c'uchuc tu q'uinin, quij C'uj, je' in wʌc'ʌs pajic u jer a quet u t'ʌno' yejer u winiquirob israel, bayiri' yejer a mac a ti' cu tar yo'nen Judá. \v 9 Je' in wʌc'ʌs pajic u jer a quet u t'ʌno' chen aro' mʌ' quet yejer a tin betaj yejer a nunquirex wa ber caj in yamtob, caj in joc'saj a ti'obo' tu ru'umin Egipto uch. Robob mʌ' tu quibajob in t'ʌn a tin ts'aja ti'ob rajen caj in p'uspachtaj ti'ob, baxuc cu ya'aric ic Jaj Ts'urirex C'uj. \v 10 Wa ber ca' bin c'uchuc tu q'uinin, quij C'uj, ca' bin in ts'ic ti' u winiquirob israel u jerob a quet u t'ʌno', je' in ts'ic ti' ca' toc ocac in t'ʌn tu pixamob u winiquirob israel soc u najticob in muc', quij soc mʌ' u bin tubur ti'. A ray u quinino', quij C'uj, a raji'ob a ten yʌninob, jach qui' bin u yajquintiquenob. \v 11 Wa ber ca' bin c'uchuc a ray u q'uinino', quij C'uj, mʌ' ba'wir mac quir ij camsic. A mac tan ya'aric ti' u bʌjob, cax wa ja mac cʌja'an tu cajar: “Cʌnex C'uj”, quire' cu bin u rʌc najtob in t'ʌn, cax a mac carem, cax a mac a mʌ' caremi', tu toc rʌc najtob. \v 12 A teno', quij C'uj, quin bin in jawsic u si'pirob, mix quin bin in c'ʌ'otic u si'pirob, mʌ' biq'uin. A baxuc ara'b ten C'uj uch. \p \v 13 Quire' a baxuc caj ya'araj C'uj caj u wʌc'ʌs pa'aj u jer quet u t'ʌn yejer ric'ben t'ʌn. Rajen ij querex toc xup u muc' a quet u t'ʌn a uchbeno' quire' tabar u xupur u muc'. \c 9 \s1 A najir tu cu naj c'ujinticob C'uj u winiquirob judío ich u cajar Jerusalén. U najir a tajo' a ti' yʌn ich ca'anano' \p \v 1 Mʌ' ja wirej, ich a quet u t'ʌno' a uchbeno' Moisés caj u ya'araj ti' ij quet winiquirob israel bic tabar ca' ij c'ujintex C'uj ich u najir tera' ich yoc'ocaba'. \v 2 Mʌ' ja wirej, a ray naj sina'ano'. Ti' yʌn jun c'as ich a ray najo' a caj u ya'araj ic nunquirex uch: “U cuchir tu cu jac'ar u yor mac.” Tu japnin arayo', ti' yʌn u cuchir a cu ch'iquintic ya'ab u quibir ras, bayiri' ti' yʌn xan, u pojche' tu t'ʌra'an a pano', a cu jac'ar yor maco'. \v 3 Ca' bin ocac mac tu japnin u najir tu cu naj c'ujinticob C'uj ic nunquirex uch. Ti' t'ina'an u jer noc' chumuc, jach pim a noc'o'. Ti' sina'an u noq'uir ich u co'chir u tan naj. Jenen u yoquir u noc' ich ru'um, quij. Tu pach a jach pim noc'o', tu t'ina'an ich u najir tu cu c'ujinticob C'uj u winiquirob israel, ti' yʌn u cuchir tu cu ts'ic ti' C'uj. Aro' jun c'as naj, a jach manan u jac'ar yor mac. \v 4 A ray u cuchiro' tu cu ts'ic ti' C'uj, tʌcʌj oro beta'an u cuchir ra' quir u to'quic ti' C'uj a qui' u boque'. Bayiri', xan, ti' yʌn u jer u cuchir tu japnin naj tu cu c'ujinticob C'uj u winiquirob israel. A ray u cuchiro', u cuchir oro xan. Toc beta'an oro tu japnin u cuchir. Toc beta'an oro tu pach u cuchir. Toc beta'an oro tu tser u cuchir. A je' cuchir a caj beta'b a ray u q'uinino caj u quetquintajob u t'ʌn u winiquirob israel yejer C'uj. Ra' tu bat'an quetquintob u t'ʌnob uch yejer C'uj. Tu japnin a ray u cuchiro' ti' buta'an u chan p'urir a beta'b oro. Ti' but'a'an chichin och, u c'aba' mana tu jantajob u winiquirob israel uch caj manob ich tʌcay ru'um uch, quij. Bayiri', xan, ti' but'a'an u xonte' Aarón a joc' u c'uc' uch a ra' yʌnin Aarón u sucu'un Moises uch. Bayiri' xan, ti' but'a'an u tunichir tu ts'iba'an u t'ʌn C'uj, a diezo', a ts'a'b ten C'uj ti' Moisés uch. \v 5 U mac u jor u chan cuchir a rʌc toc beta'b oro ra'ji' cu wa'quic u q'uiq'uer a yʌrʌc'o' ich u mac u jor quir u bo'otic u si'pir u winiquirob israel. Ti' yʌn ca'tur cu tus ets'tic yʌjmasirob u t'ʌn C'uj, tan u pixicob u mac u jor u chan cuchir a beta'b oro, ch'iquicbarob u tus yʌjets'irob yʌjmasirob u t'ʌn C'uj. Robob caj u jo't'antob oro ten mac soc u tus ets'ticob yʌjmasirob u t'ʌn C'uj. Cu xit'ob u c'ʌbob ich yoc'or u chan cuchir. Aro' cu jach jac'ar u yor mac quire' ti' cu tar C'uj quir u t'ʌnic u winiquirob israel. Chen baje'rer ts'oc in tsicbar techex ti' u chan cuchir a beta'b oro. \v 6 A baywo', toc ti' yʌn tu cotor ba' ich u japnin u najir tu t'ina'an quir u c'ujinticob C'uj u winiquirob israel. Ti' cu naj ocar a sacerdote quir u betic an ten bic nanij cu betic quir u c'ujinticob C'uj u winiquirob israel. \v 7 Chen tu jach japnin naj, tu yʌn u chan cuchir a cu jac'ʌr yor mac. Jari' cu c'uchur a sacerdotejo' a jach no'jo', teni' yocar sacerdotej. Tanja' ca' bin ocac tu japnin naj a jun c'aso' tu cu jac'ar yor mac. A sacerdotejo', a jach no'jo' yet tar u q'uiq'uer yʌrʌc' quir u ruc'sic u bo'orir u si'pir u yet winiquirob israel. Bayiri' xan, u bo'orir u wʌc'ʌs bʌjiri' u si'pir xan. Ti' cu waq'uic u q'uiq'uer u mac tu jor u chan cuchir a cu jac'ar yor mac quir u ruc'sic u si'pirob. \v 8 A baywo', u Taj'or u Pixam C'uj tan u camsico'onex ca' ic najtejex ti' toy yʌn u muc' a quet u t'ʌno' a tu ts'ibtaj Moisés uch. Ti' toy cu beyaj quire' ti' toy t'ina'an u noq'uir a jach pimo' tu chumuc u japnin naj, a jun c'aso' tu cu naj c'ujinticob C'uj u winiquirob israel. Rajen tu cotor mac mʌ' c'ucha'an yor yocarob tu jach japnin naj tu yʌn a chan cuchir a cu jac'ar yor maco'. \v 9 Quire' a noc'o', a jach pim a ti' t'ina'an tu japnin naj tu cu naj c'ujinticob C'uj u winiquirob israel. Ra' cu camsico'onex u winiquirob israel mʌ' c'ucha'an yor u nats'ar ich C'uj quire' ti' toy yʌn u muc' a quet u t'ʌno' a ts'ibta'b ten Moisés uch. Mʌ' ja wirej, quij, cax a ba' cu tarob u purob quir u ts'ic ti' C'uj u bo'orir quir u ruc'sicob u si'pirob. Mʌ' ju tar yor soc jach ti' yʌn yor u winiquirob israel. \v 10 Mʌ' ja wirej, quij, ra' u muc' a uchbeno' a quet u t'ʌno', a tu ts'ibtaj Moisés uch, quij, ra' soc yerob quir u yesic u winiquirob israel bic tabar u p'o'icob u c'ʌb quir u tar u c'ujinticob C'uj, bayiri' xan, a ba' tsoy u janticob bayiri' a ba' tsoy u yuq'uicob. Tu cotor aro' ti' yʌn hasta c'uchij tu q'uinin caj tuchi'ta'b ten C'uj ic Jaj Ts'urirex Jesucristo quir u joc'sic a ba' jach manan tsoy. \v 11 Wa ber caj tarij Cristo uch, caj tarij an ten bic sacerdote a jach no'jo', quire' yʌn u muc' a ric'beno', aro' jach manan a ric'beno', chen a uchbeno', mʌ' jach manani'. Pachir Jesús caj wʌc'ʌs binij ich ca'anan. Chen robob, sacerdote a jach no'jo', a yʌn u muc' a uchbeno', robob cu naj beyajob tu cu naj c'ujinticob C'uj u winiquirob israel. A ra' najo' toc beta'b ten u winiquirob israel, chen a Cristojo' cu beyaj ich C'uj. \v 12 Chen robob, a sacerdotejo', a no'jo', cu naj binob tu yʌn u cuchir, a cu jac'ʌr u yor mac, quir u waq'uicob u q'uiq'uer a yʌrʌc' chivo, cax yʌrʌc' chan wacax. Teni' tanja' cu naj binob a sacerdotejo' a no'jo' quir u bo'otic u bo'orir u si'pirob. Barej ic Jaj Ts'urirex Jesucristo caj u c'ubaj u bʌj ca' quinsac toc jumpuri' toc yejer u wʌc'ʌs q'uiq'uer caj u ruc'saj ic si'pirex caj u taco'onex munt q'uin, caj wʌc'ʌs binij ich C'uj. Rajen mʌ' ba'wir u jer baje'rer. \v 13 A ucho', tu q'uinin u muc' a uchbeno', a ts'ibtab ten C'uj ti' Moisés uch, robob a sacerdotejo', a no'jo', caj u wac'ob u q'uiq'uer yʌrʌc' chivo, cax u q'uiq'uer yʌrʌc' ton wacax, quir u ruc'sic u bo'orir u si'pirob u winiquirob israel. Jeroj tune' caj tocaj yʌrʌc' soc chen u ta'anir yʌn. Ra' u ta'anir yʌrʌc' caj po'stanta'b tu jo'r u winiquirob israel soc yerob tan u p'obarob ti' u si'pirob, bayiri' soc yer p'o'b ti' a ba' c'asir caj u betob an ten bic caj u c'ujintajob C'uj. \v 14 Chen u q'uiq'uer ic Jaj Ts'urirex Jesucristo jach manan no'j, quire' mʌna' u si'pir, mix turiri' ti'. A Jesuso' u bʌjiri' tu ts'aj u bʌj quire' yamta'b ten u Taj'or u Pixam C'uj, ara' munt q'uin ti' yʌn u Taj'or u Pixam C'uj. Jesús caj u ts'aj u bʌjiri' soc u quinsa' quir u jawsic ic si'pirex soc u taquico'onex. Rajen toc ti' yʌn ij corex quire' tan ij quibiquex a ba' cu ya'aric C'uj, a mac jach cuxa'an. \v 15 Caj quimij Jesús, caj joc' u q'uiq'uer quir u ruc'sic u bo'orir ic si'pirex, ra' u muc' a quet u t'ʌno' a ric'ben t'ʌno'. A raji' ti' yʌn ich ca'anano' quir u t'ʌnic to'onex C'uj. Rajen, a mac a teta'b ten C'uj ti' cu bin cʌjtar ich C'uj an ten bic tu toc araj uch. Mʌ' ja wirej, caj u tacajo'onex C'uj, quire' caj joc' u q'uiq'uer u parar C'uj a Jesucristojo', rajen caj u jawsaj ic si'pirex C'uj, cax mʌ' tij quibex u muc', a quet u t'ʌno', a uchben tʌno'. \v 16 Mʌ' ja wirej, a mac a caj u ts'ibtaj u ju'unin quir u p'ʌtic u ba'tac ti' u bʌjob, mʌ' u bin ts'abir u ba'tac ti', hasta cu quimine' a mac tu ts'ib tu ju'unin ti' u ba'tac. Hasta cu quimin, jeroj, cu ts'abar u ba'tac, quire' quimij. \v 17 Wa ti' toy cuxa'an, mʌ' ju bin ts'abir u ba'tac. \v 18 Rajen, u muc' a quet u t'ʌno', a ts'a'b ten C'uj uch, ca' u yʌn joc'sic u q'uiq'uer yʌrʌc' soc u nup'sic a ba' ara'b ten C'uj uch, quij. \v 19 Rajen a Moiséso', caj ts'oc u toc ara'a' ti' tu cotor u winiquirob israel a ba' ara'b ti' ten C'uj. Ra' u muc' a quet u t'ʌno' a Moiséso', caj u ch'aj junoc u tsotser yʌrʌc' tʌmʌn yuc, aro' bana'an chʌc. Bayiri' xan, caj u chucaj u c'ʌbir u chan che'er yejer u re', a pʌcha'an u c'aba' hisopo. A Moiséso', caj u chucaj ti'ob caj u ts'ʌmaj yejer u c'ʌbir yejer u re' ich u q'uiq'uer yʌrʌc' chivo yejer u q'uiq'uer yʌrʌc' chan ton wacax. Robob tu ch'ajob u tsotser tʌmʌn yuc yejer u c'ʌbir u chan che' yejer u re' xan, Moisés caj u ts'ʌmaj ich ja'. Jum puri' caj u rʌc ts'ʌmob Moisés ich ja'. Jeroj Moisés caj u wits'c'ʌbtaj u q'uiq'uer ich u ju'unin a quet u t'ʌno' a tu ts'bitaj Moisés a ts'ab ten C'uj ti' Moisés. Bayiri' xan, caj u chan wits'c'ʌbtaj u q'uiq'uer ich yoc'or u winiquirob israel. \v 20 A Moiséso', caj ts'oc u wits'c'ʌbtic a q'uiq'uero' ich yoc'or u winiquirob israel caj u ya'araj: “U muc' a quet u t'ʌnob a cu ts'ab ti' techex ten C'uj baje'rer cu yʌnxchun.” Baxuc caj ara'b ten Moisés uch. \v 21 Bayiri' xan, Moisés, caj oc tu japnin naj tu cu naj c'ujinticob C'uj u winiquirob israel, a ti' yʌn ich tʌcay ru'um uch. Ti' taro' caj u wits'c'ʌbtaj u q'uiq'uer ich yoc'or tu cotor ba' a ti' yʌn tu japnin. Bayirir xan, tu wits'c'ʌbtaj ich yoc'or u jach najir, a t'ina'an quir u c'ujinticob C'uj u winiquirob israel uch. \v 22 Mʌ' ja wirej, u muc' a quet u t'ʌnob a tu ts'ibtaj Moisés cu ya'aric, tu cotor ba' a cu c'ʌnic u winiquirob israel tu cu c'ujinticob C'uj, a ray u q'uinino' uch, caj p'ob ten a wits'c'ʌbta'bo' a q'uiq'uero'. Bayiri' xan, yʌn u yʌn quinsic yʌrʌc' u winiquirob israel soc u joc'ar u q'uiq'uer soc C'uj cu ruc'sic u si'pir mac, quire' joc' u q'uiq'uer yʌrʌc'ob. Mʌ' ja wirej, mʌ' jawsa'b u si'pir ten C'uj wa mʌ' joc'ac u q'uiq'uer yʌrʌc'ob. \s1 Caj quimij Jesús ich u cruz, caj u ruc'saj ic si'pirex \p \v 23 Caj u yʌnxchun u chan najir a sina'an quir u naj c'ujinticob C'uj u winiquirob israel uch, raji' tu yʌnx chun a ba' ts'ibta'b ten Moisés uch, raji' u muc' a quet u t'ʌnob, a uchben t'ʌno'. Rajen caj tarob u c'ujinticob C'uj u winiquirob israel yerob mʌ' u ruc'sa'r u si'pirob wa mʌ' wits'c'ʌbta'b u q'uiq'uer yʌrʌc'ob. Mʌ' ja wirej, tu cotor a ba' a ti' yʌn tu japnin naj tu cu naj c'ujinticob C'uj a cu c'ʌnicob u winiquirob israel quir u c'ujinticob C'uj yʌn u yʌn p'ob ten u q'uiq'uer yʌrʌc'ob. Chen quir u bin yacsico'onex C'uj ich ca'anan tu yʌn C'uj, mʌ' ba'wir u q'uiq'uer yʌrʌc', quire' u c'at u jer jach manan u muc'. \v 24 Robob a sacerdote a no'jo', chen ts'a'bob u muc' quir u beyajob tu cu naj c'ujinticob C'uj u winiquirob israel, a ray najo' beta'b ten xib. Chen u muc' a ts'a'b ten C'uj ti' Jesús, jach manan u muc' Jesús, quire' ti' yʌn Jesús ich ca'anan tan u t'ʌnic C'uj ti' to'onex. A ti' taro', yʌn u tajir a ba' tu ets' catajob u winiquirob israel quir u beticob uch, a ba' ti' yʌn quir u yamta'ob u c'ujinticob C'uj u winiquirob israel uch. \v 25 Robob a sacerdote, a no'jo', nanij caj ocob tu japnin naj quir u wits'c'ʌbtic u q'uiq'uer yʌrʌc' ich yoc'or u chan cuchir a cu jac'ʌr yor mac. U jer yaxq'uin u jer u jer u c'at, quire' baxuc ti' yʌn ich a quet u t'ʌnob, a uchben t'ʌno'. Chen teni' quimij Jesús quir u ruc'sic ic si'pirex, jeroj caj toc ts'oquij. \v 26 Mʌ' ja wirej, ra' u q'uinino' caj yʌn beta'b ten C'uj ich yoc'ocab, ic nunquirex, quij, caj u quinsob yʌrʌc' soc u ts'ic ti' C'uj quir u ruc'sic u bo'orir u si'pirob. Chen a C'ujo' caj u wʌc'ʌs pʌcaj u pac u jer quet u t'ʌnob a ric'ben t'ʌno', rajen tarij Cristo quir u quimin toc teni' quir u ruc'sic u bo'orir ic si'pirex, quij. \v 27 Mʌ' ja wirej, tu cotor mac teni' cu chen quimin quire' baxuc caj ya'araj C'uj. Bayiri' chen teni' cu bin ʌcʌtan C'uj quir yiric ba' tu betaj uch. \v 28 Bayiri' xan, ic Jaj Ts'urirex teni' caj quimij quir u ruc'sic u bo'orir u si'pirex ti' tu cotor mac. Wa ber ca' bin uruc Jesús, mʌ' quir u wʌc'ʌs quimin quir u ruc'sic ic si'pirex chen quir u taquic a mac a tan u qui' pajic ti'. \c 10 \p \v 1 Mʌ' ja wirej, a muc'o', a caj u wʌc'ʌs pʌcaj pac u jer, a quet u t'ʌno', a tu joc'saj caj quimij Cristo, ra' jach manan ti' a quet u t'ʌno', a ts'ab ti' Moisés uch. Chen a ts'a'b ti' Moiséso', mʌ' c'ucha'an yor ti' a quet u t'ʌno', a ric'beno' yejer a uchben t'ʌno'. Mʌ' ja wirej, tu q'uinin a quet u t'ʌno' a uchben t'ʌno' u winiquirob israel mʌ' c'ucha'an yorob u nats'ʌrob ich C'uj, quire' ti' toy yʌn u muc' a quet t'ʌno' a ts'ibta'b ten Moisés uch. Mʌ' u tarob yor soc ti' yʌn yorob. Cax a ba' cu tarob u puricob quir u ts'icob ti' C'uj u bo'orirob quir u ruc'sic u si'pir. Cax rajra' u jer yaxq'uin cu quinsicob u ts'icob yʌrʌc' quir u ruc'sic u bo'orir u si'pirob. \v 2 Mʌ' ja wirej, wa ju winiquirob israel yerob toc teni' caj ruc'sa'b u si'pir, rajen mʌ' ba'wir quir u wʌc'ʌs bin u purob yʌrʌc' quir u ts'icob ti' C'uj u bo'orir u si'pirob. Chen robob mʌ' u yubmʌnob tu yorob wa ti' yʌn u yorob quire' u si'pirob, cax wa toc jumpuri' ruc'sa'b u si'pirob caj u quinsob yʌrʌc' quir u jawʌr u si'pirob. \v 3 Mʌ' ja wirej, rajra' u jer yaxq'uin cu puricob ti' C'uj u yʌrʌc' quir u ruc'sic u si'pirob u winiquirob israel an ten bic nanij cu ts'icob ti', quire' tan u c'aja ti' u bo'orir ti' u si'pirob. \v 4 Quire' u q'uiq'uer yʌrʌc' ton wacax yejer u q'uiq'uer yʌrʌc' chivo mʌ' c'ucha'an yor u yamta' u winiquirob israel yirej wa ju jawsa' u si'pirob teni'. \p \v 5 Rajen, caj tarij ic Jaj Ts'urirex Jesucristo caj u ya'araj ti' C'uj: \q1 A techo' C'uj, quen, mʌ' ja c'at a wiric mac tan u quinsic yʌrʌc' quir u ts'ic tech soc u jawʌr u si'pirob. Rajen jach tsoy ta t'ʌn tech caj a ts'aja ten in winquirir soc ra' in wʌc'ʌs c'ub in bʌj soc in quinsa'. \v 6 A techo' C'uj, quij Cristo, mʌ' a c'at a wirej u quinsic u yʌrʌc'ob quir u rʌc toquic quir u ts'ic tech quir a ruc'sic u si'pirob. \v 7 A techo', in c'ujirech, quire' taren ich yoc'ocab soc in quibic a ba' ta wa'araj, an ten bic caj ara'b ten a mac ts'a'b u tucur uch quir u ts'ibtic a ba' a c'at uch. \m \v 8 Ic Jaj Ts'urirex caj ya'araj, a C'ujo' mʌ' u c'at a ba' ts'a'bir ti'ob u winiquirob israel, a yʌrʌc' a cu quinsicob, cax a yʌrʌc' a tocac quir u ruc'sicob u si'pirob, cax a ba' cu qui'quintic yor C'uj, cax wa mun cu ts'ic ti'ob, mʌ' u c'at C'uj. Cax toc ara'b ich u t'ʌn Moisés ca' u yʌn ts'ic ti' C'uj mʌ' u c'at xan. \v 9 Caj u wʌc'ʌs araj: “A teno', quij Cristo, taren a tera' ich yoc'ocab, C'uj soc in quibic a ba' ta ric'saj a t'ʌn ten ca' in betej”, quij. Wa ber caj u ya'araj Cristo aro', caj ts'oc u wʌc'ʌs pʌquic u pac u jer a ba' ts'ibta'an ten Moisés, a quet u t'ʌno', a uchben t'ʌno' ca' quinsa' ich cruz quij, soc u winiquirob israel mʌ' u bin ts'ic ti' C'uj yʌrʌc' quir u ruc'sicob u bo'orir u si'pirob. \v 10 Quire' baxuc Cristo caj u betaj a ba' u c'at C'uj. A baywo' caj u wʌc'ʌs pʌquic u pac u jer a quet u t'ʌno' a ric'ben t'ʌno'. Rajen caj u jawsaj ic si'pirex Cristo quire' teni' caj u c'ub u bʌj soc u quinsa' quir u p'obar ic si'pirex tan u ric'sic to'onex quir ic beyajex ti' C'uj. \v 11 Tu q'uinin a quet u t'ʌno', a uchben t'ʌno', a ts'ab ten C'uj ti' Moisés uch, robob a sacerdote a no'jo', cu naj toquicob ba' ti' C'uj. U jer, u jer u q'uinin yʌn u ts'ic u jer ti' C'uj. Cax a baxuco' caj ts'ab ten sacerdote, a no'jo', ti' C'uj mʌ' ju cha'bʌr u tubur ti' u winiquirob israel ten a quet u t'ʌno', a uchben t'ʌno' wa toc teni' ruc'sa'b u si'pirob, rajra' cu tsicob ti'. \v 12 Chen ic Jaj Ts'urirex Jesucristo caj quimij toc jumpuri' caj u bo'otaj u bo'orir ic si'pirex, mʌ' ba'wir ti' u jer. Pachir caj u wʌc'ʌs binij ich ca'anan caj curaj ich u noj C'uj. \v 13 A tar yʌno' Jesús ich ca'anan tan u pajic u q'uinin a C'ujo' cu bin u ts'ic ti' Jesús u muc' ich yoc'or a mac a cu p'acticob Jesús soc u toc rʌc ch'esicob ti'. \v 14 Mʌ' ja wirej, toc jumpuri' quir u taquic mac a cu yacsic tu yor wa ber caj u c'ub u bʌj quir u p'obar ic si'pirex soc u ric'smʌno'onex C'uj quir ic beyajex ti' C'uj. \v 15 Aro' jach taj quire' turiri' a mac a ts'ab u tucur ten C'uj caj u ts'ibtaj a ba' u c'at C'uj uch. Mʌ' ja wirej, raji' u Taj'or u Pixam C'uj caj u ya'araj ti' uch. \v 16 Rajen caj u ts'ibtaj: \q1 Ic Jaj Ts'urirex C'uj caj ya'araj, ca' bin tac tu q'uinin bin in wʌc'ʌs pʌquic u pac u jer quet t'ʌno' a ba' quin toc aric ti' u winiquirob israel. Je' in ts'ic ti' ca' ocac in t'ʌn tu pixamob soc u najticob in muc' soc mʌ' u bin tubur ti'ob. \m \v 17 Pachir, quij, baxuc caj u ya'araj xan: \q1 A teno', quij C'uj, je' in ruc'sic u si'pirob. Mʌ' biq'uin quin bin in c'ʌ'otic ti'ob, cax a ba' c'asir caj u betob uch xan. \m \v 18 Wa ber u q'uinin a C'ujo' caj u ruc'saj u si'pir mac mʌ' ba'wir quir u wʌc'ʌs ts'ic ti' C'uj quir u ruc'sicob u si'pirob. Toc ts'oquij. \s1 Ca' ij cacsex tij corex quir ij cocarex tu yʌn C'uj \p \v 19 Rajen in wet acsʌ'orirex, tu q'uinin a quet u t'ʌno', a uchben t'ʌno', mʌna' mac c'ucha'an yor u yocar tu japnin naj tu yʌn u chan cuchir, a cu jac'ʌr yor maco'. Chen quire' a quet u t'ʌno', a ric'ben tʌno', tu joc' u q'uiq'uer Cristo, jeroj c'ucha'an ij corex ij cocarex ti' junc'as naj a cu jac'ʌr yor maco', tu yʌn C'uj, quire' mʌ' u jac'ʌr ij corex, quij, ij cocarex. \v 20 Bayiri' xan, raji' u bʌjiri' Cristo ti' yʌn ich ca'anan ich C'uj, quire' ric'ben bej a tu jaraj ti' to'onex, jeroj c'ucha'an ij corex ij cocarex tu tajir ʌcʌtan ti' C'uj. \v 21 Mʌ' ja wirej, ic Jaj Ts'urirex Jesucristo oquij tu beyaj an ten bic sacerdote a jach no'jo' soc u t'ʌnic C'uj ti' to'onex, quire' ra' yʌnino'onex C'uj. \v 22 Ca' nats'ʌco'onex ich C'uj yejer u tsoyir ic pixamex quire' mʌ' ba'wir ca' ic tucrex ba', quire' tij cacsex tij corex ti' Cristo. Mʌ' ja wirej, toc ruc'sa'b ic si'pirex ten C'uj quire' toc p'ob ic pixamex. Mʌ' ja wirej, caj joc' u q'uiq'uer Jesús soc u p'obaro'onex irej a mac toc p'ob ich ja' soc u ruc'ur u yeq'uir. \v 23 Ca' ij cacsex tij corex wa C'uj cu bin u yacsico'onex, quire' tij quibajex a ba' tu toc araj to'onex C'uj wa ber tu ya'araj aro' uch. \v 24 Ca' ic chichquintej yor ij quet acsʌ'orirex soc ic pacran yajquintiquex ic bʌjex soc ic manex tu tsoyir. \v 25 Mʌ' ic yʌn p'ʌtiquex ic much'quintic ic bʌjex quir ij cu'yiquex u t'ʌn C'uj xan, quire' yʌn junyarob, ij quet acsʌ'orirex tan u p'ʌticob u muchq'uinticob u bʌj quir yubicob u t'ʌn C'uj. Mʌ' ja wirej, rajra' ca' ic chichquintej ij corex quire' tabar u q'uinin ca' bin uruc ic Jaj Ts'urirex Jesucristo. \p \v 26 Wa tic najtajex u jach tsoyir u t'ʌn C'uj, chen rajra' quic pʌyiquex ic si'pirex quire' baxuc ic c'atex, jeroj mʌ' u jawsic ic si'pirex. \v 27 Jeroj tune', yʌn ba' ca' ic tucrex, quire' je' ic binex ʌcʌtan ich C'uj quir u to'car ic jo'rex, jeroj tune', ca' bin ts'ocac aro', je' ic binex ich c'ac' yejer a mac tu ma'quintob C'uj. \v 28 A ucho' tu cotor mac a tu p'uspachtob a quet u t'ʌno', a tu ts'ibtaj Moisés uch, wa yirir ten u yet winiquirob israel a caj manob tu c'asir cax wa dos wa tres u yirob. A ray maco', a man tu c'asir caj joc'sa'b quinsbir ten u yet winiquirob israel. Mʌ' jawsa'b u si'pir ten u yet winiquirob israel toc quinsa'b. \v 29 A mac a tu p'uspacht u parar C'uj, jach manan cu bin muc'yaj, quire' tu ma'quintaj a quet u t'ʌno', a ric'ben t'ʌno', quire' tuchi'ta'b u parar C'uj ten C'uj. Mʌ' ja wirej, p'asta'b u parar C'uj quire' cu p'astic u q'uiq'uer a joc'sa'b quinsbir Jesús ti' a quet u t'ʌno', irej wa mʌna' ba', a ray q'uiq'uero' a tu cu p'o'ic ic si'pirex. Bayiri' xan, tu ma'quintaj u Taj'or u Pixam C'uj a mac a cu yajquintic mac, rajen qui' irej, quij. \v 30 Quire' tij quirex C'uj caj u ya'araj: “Je' in ts'ictar yejer a mac a yʌn u si'pir, rajen je' u muc'yaj ten, quij, u bo'orir u si'pirob.” Caj u wʌc'ʌs araj C'uj: “Je' in taquic u jo'r a ten yʌnin quire' a teno', juezen.” \v 31 Jach yaj cu bin yubej mac ca' bin ts'icac C'uj, a cuxa'an a C'ujo'. \p \v 32 Mʌ' u yʌn tubur techex bic tabar Cristo caj u yacsaj techex ich u sasirir. Nemʌ' biquechex tu caj a muc'yanʌjechex uch, tub tu chuquex a pachex jach manan. \v 33 Yʌn u q'uinin uch, caj u p'astob techex, tan u chich jʌts'icob a pachex ʌcʌtan tu wichob mac. Jach yaj caj a wu'yaj ta worex caj a wirex u jats'ar a wet acsʌ'orirex, a mac a wet binac caj chich jats'a'b u pachob ten a cu p'actiquechexob. \v 34 A techexo', caj a wirex otsir a wet acsʌ'orirex a ti' yʌn c'ʌra'an tu cu ma'cʌr mac. Jach nemʌ' bic techex tub caj u chucajob a ba'taquechex, quire' techex a werex ca' bin xiquechex ich ca'anan je' u wʌc'ʌs pʌquic pac u jer techex a jach manan tsoyir, ra' yʌnex tex munt q'uin ca'anan. \v 35 Rajen mʌ' a yʌn tupsic a worex soc a bin a c'ʌmex a ba' jach co'oj ti' C'uj. \v 36 Mʌ' ja wirej, ca' a qui' cʌnex nemʌ' bic techex soc a quibiquex u t'ʌn C'uj soc u yacsiquechex an ten bic caj u toc araj uch. \v 37 Quire' ti' toc ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj baxuc a je'ra': \q1 Jach tabar u c'uchur a mac a cu tar an ten bic caj ya'araj uch. Mʌ' ju xʌntar u c'uchur. \v 38 Chen a mac a cu yacsic tu yor ti' ten, quij C'uj, jari' cu bin ruc'sa'bir u si'pir quir u cuxtar munt q'uin. Chen wa cu p'uspachtiquen, je' in wac'tic ti'e'. Baxuc caj ara'b ten C'uj uch. \m \v 39 A to'onexo' caj ij cacsex tij corex ti' C'uj rajen raji' cu qui' cʌnantic ic pixamex baje'rer. A to'onexo' mʌ' tij cʌnex a mac a tu p'uspachtob C'uj a cu bin satʌr munt q'uin. \c 11 \s1 Bic tabar a mac tu yacsob tu yorob ti' C'uj uch \p \v 1 Quire' tij cacsex tij corex rajen ic toc erex jach taj je' u ts'ic ti' to'onex C'uj a ba' tu toc araj to'onex C'uj, chʌca'an u ts'ic ti' to'onex. A to'onexo', ij querex yʌn ba' ich ca'anan a mʌ' chʌca'an ic jach iriquex yejer ic jach ichex. \v 2 A baxuco' yʌn ba', quire' ic nunquirex caj u yacsob tu yorob ti' C'uj, rajen a C'ujo' cu ya'aric: “Robob jach tsoy.” \p \v 3 Quire' tij cacsex tij corex ti' C'uj, rajen ij toc erex wa ju bʌjiri' C'uj caj u betaj yoc'ocab, cax mʌna' ba' uch, quij, a C'ujo' caj u t'ʌnaj ca' joc'ac ba', jeroj rʌc joq'uij. \p \v 4 A Abelo', caj u yacsaj tu yor ti' C'uj, rajen caj u ts'ajaj u yʌrʌc' ti' C'uj u bo'orir u si'pir. A ray yʌcʌc'o', jach manan tsoy cax a ba' ts'a'bir ti' ten u sucu'un Caín ti' C'uj. Quire' a ts'a'b ti' ten Caín, mʌ' ju c'ʌmaj C'uj. Mʌ' ja wirej, Abel caj u yacsa yor ti' C'uj. Rajen C'uj caj u yiraj jach tsoy a ba' tu betaj Abel, quire' a ba' tu ts'aja ti' C'uj uch. Rajen C'uj caj ya'araj: “Jach tsoy Abelo'.” A ucho' caj quimij Abel, chen quire' tu yacsaj tu yor ti' C'uj, cax q'uinij baje'rer tan u camsic ti' to'onex bic tabar ca' ij cacsex tij corex ti' C'uj an ten bic Abel caj u yacsaj tu yor ti' C'uj. \p \v 5 A Enoco', caj u yacsaj tu yor ti' C'uj, rajen acsa'b Enoc ten C'uj ich ca'anan, cax ti' toy cuxa'an Enoc uch. U rac'ob a cʌja'anob tu q'uinin Enoc, mʌ' tu ca' irobi'. Mʌ' ja wirej, ti' ts'iba'an ti' Enoc ich u t'ʌn C'uj uch, bic tabar raji' jach tsoy yirir ten C'uj quire' tu yacsaj tu yor ti' C'uj. \v 6 Soc tsoy yirico'onex C'uj ca' ij cacsex tij corex. Quire' a mac a cu yacsic tu yor ti' a cuxa'an C'ujo', jari' robob cu bin yamta'bir ten C'uj. \p \v 7 A Noéjo' caj u yacsaj tu yor ti' C'uj, rajen caj u quib u t'ʌn C'uj caj u betaj u yajaw chem yejer u jor an ten bic u jor naj. Quire' caj u toc araj C'uj bin u rʌc ch'esic mac tu cotor a ti'ob yʌn ich yoc'ocab uch, rajen Noé caj oquij ich u japnin yajaw chem yejer u bʌjob soc u tocarob ten C'uj. Mʌ' ja wirej, yer Noé a ba' ara'b ten C'uj bin u ca' tar. A baywo' Noé caj u yesaj ti' u rac'ob je' u rʌc satʌr u rac'ob a mʌ' ju quibob u t'ʌn C'uj. Rajen C'uj caj ya'araj: “Jach tsoyech Noé.” Quire' tu yacsa tu yor ti' C'uj, Noé. \p \v 8 A Abrahamo', quire' tu yacsaj tu yor ti' C'uj rajen caj u quibaj a ba' ara'b ti' ten C'uj uch: “Ca' xic tech, quij C'uj, ich u jer ru'um a quin ts'ic tech Abraham.” Caj binij Abraham cax mʌ' yer tu ju bin Abraham caj pay u ber ten C'uj. Tu rʌc p'ʌtaj u cajar quir u bin. \v 9 Quire' tu yacsaj tu yor ti' C'uj Abraham, rajen tu p'ʌtaj u ru'umin, cax yʌn u jach ts'urir u ru'umin tu cu bin uch. Raji' tu sinaj u noq'uir naj quir u cʌjtar irej mac a cu naj bin. Bayiri' u parar Abraham, a Isaaco' yejer a Jacobo', toc ara'b ti'ob ten C'uj chʌca'an u ts'abʌr u ru'uminob a ti'ob xano' xan. \v 10 Abraham caj u sinaj u noq'uir naj ich u ru'umin tu cʌja'an uch, quire' tan u pajic u tar pʌybir ten C'uj ich ca'anan soc raji' cu bin cʌjtar ca'anan a toc beta' ten C'uj, an ten bic caj u tucraj Abraham. A raji'i', ti' yʌn munt q'uin. \p \v 11 Bayiri' xan, u rac' Abraham, u c'aba' Sara, caj u yacsaj tu yor ti' C'uj. Mʌ' ja wirej, cax nuxib a Sarajo', cax man tu q'uinin u yiric yʌrʌc' och. A Sarajo' yer chʌca'an u pararancʌr quire' baxuc caj toc ara'b ten C'uj uch, quij. \v 12 Ti' a rayo', tu yʌnxchun u pararʌncʌr ic nunquirex Abraham uch. U tiri' caj u yʌnxchun u pimtar u parar cax jach nuxib Abraham pararnʌjij. Mʌ' ja wirej, jach pimjij u parar Abraham an ten bic sab pim ich ca'anan, baxuc u sa'amin chi' c'ac'nab, baxuc pimij u parar ic nunquirex Abraham. Mʌ' c'ucha'an ij corex ic xaquiquex mun pimin u parar. \p \v 13 Robob, ic nunquirex caj rʌc quimob uch. Tu cotor a ba' ara'b ten C'uj ti'ob mʌ' nup'sa'b a ba' toc ara'b ti' ic nunquirex uch. Chen ic nunquirex caj u pajob cu bin nup'sa'bir ten C'uj a ba' toc ara'ab ti'ob ten C'uj uch. Rajen qui' yorob quire' yerob mʌ' u binob cʌjtar tera' ich yoc'ocab munt q'uin. Mʌ' ja wirej, ic nunquirex yerob cu chen manob tera' hasta cu c'uchur tu q'uinin cu binob ich ca'anan. \v 14 Quire' baxuc caj ya'arob uch: “Mʌ' ic cʌjtarex tera' ich yoc'ocab. Quic jamach cʌjtarex tera'.” A baxuco', caj u yesob ti' to'onex tan u pajicob ca' bin c'uchuc tu q'uinin u jach cʌjtarob ich ca'anan. \v 15 Wa caj u chen tucricob u cʌjtarob tu ru'umin a caj u p'ʌtob uch, jeroj, tune', c'ucha'an yorob u wʌc'ʌs sutob tu pachob. Chen mʌ' sutnʌjob tu pachob quire' mʌ' u c'atob u sutob tu pachob uch, quire' tan u pajicob uch a ba'quiri' ara'b ti'ob ten C'uj uch. \v 16 Chen aro' mʌ' tu tucrobi', quij, quire' yerob tu yorob jach manan tsoy ca' bin xicob ich ca'anan. Rajen a C'ujo' qui'jij yor yejerob, rajen caj u ya'araj ti'ob: “Jach tsoyechex”, quij C'uj, quire' tan u c'axicob u cajar tu cu bin jach cʌjtarob ich c'a'anan. \p \v 17-18 Ic nunquirex Abraham caj tumta'b yor ten C'uj quire' tu yacsaj tu yor ti'. Mʌ' ja wirej, ic nunquirex Abraham tu quibaj a ba' ara'b ti' ten C'uj. Rajen caj bin u chaquintej u parar Isaac tu cu naj quinsic yʌrʌc' quir u ts'ic ti' C'uj, cax mʌna' u jer u parar. Tu chaquintaj u parar uch soc chʌca'an u quinsic u parar, cax ra' toc ara'b ten C'uj ti' Abraham: “Raji' Isaac, cu yʌxnchun a parar a cu bin c'ʌmbir a ba' ara'b ti' ten C'uj uch.” \v 19 Mʌ' ja wirej, ra' ic nunquirex Abraham yer C'uj c'ucha'an yor u ric'sic u parar Isaac tu quimirir. Quire' caj u tucraj tu yor yʌn quinsa' u parar, chen mʌ' quinsa'bir rajen irej wa wʌc'ʌs ric'sa'b Isaac ten C'uj tu t'ʌn ic nunquirex Abraham uch. \p \v 20 Ic nunquirex Isaac, caj u yacsaj tu yor ti' C'uj, rajen caj ara'b ten Isaac ti' u parar Jacob yejer u parar Esaú, robob chʌca'an yamta'bir ten C'uj. \v 21 Ic nunquirex Jacob, quire' caj u yacsaj tu yor ti' C'uj. Rajen jach tabar u c'uchur tu q'uinin u quimin Jacob, caj ara'b ten Jacob ti' u parar José cu bin yamta'bir ten C'uj soc yʌn ba' u c'at u parar a Joséjo', jujuntur u parar a Joséjo'. Pachir ic nunquirex Jacob caj u qui' t'ʌntaj C'uj, baxuc caj u betaj yoc'or u xonte' quire' nuxib caj nupraj uch. \v 22 Ic nunquirex José, quire' caj u yacsaj tu yor ti' C'uj, rajen tu chich araj a ti'ob u yet winiquirob israel, ca' bin c'uchuc tu q'uinin cu bin u rʌc p'ʌticob u ru'umin Egipto. Caj ya'araj: “Ca' bin xiquechex yʌn a toc cuchiquex in baquer”, quij José. \p \v 23 Bayiri' xan, u nʌ' yejer u tet ic nunquirex Moisés, caj u yacsob tu yorob ti' C'uj. Rajen caj rocha'b Moisés ten u nʌ' caj u purob ti' soc mʌna' mac cu yiric Moisés, rajen mʌ' irir ten mac hasta manij tres ic nʌ'. Robob mʌ' tu ch'ajob sajquir a ba' ara'b ti' ten u rey ti' u ru'umin Egipto wa cu bin quinsbir tu cotor u chan ochir a xibo'. Caj taca'b ten u nʌ' ti' a reyo' quire' yer C'uj cu bin u cʌnantic chan Moisés quire' u nʌ' yejer u tet caj u yirob jach tsoy u wich chan Moisés. \v 24 Ic nunquirex Moisés, quire' caj u yacsaj tu yor ti' C'uj, rajen caj ts'oc u ch'ijir Moisés mʌ' qui' yor quire' yuba' ch'a'b tsemta'bir ten xquic, ra' u parar u rey u winiquirob egipto. Mʌ' u c'at yubic Moisés, mʌ' u nʌ', a xquico'. Quire' yubic ya'aric ra' u parar xquic. \v 25 Quire' a Moiséso', mʌ' man tu c'asir, mʌ' manij a ba' cu pachtic tu yor, a c'aso'. Qui' yor a Moiséso' wa ber caj u p'eri'quintaj u yor yejer yet winiquirob israel soc p'eri'ob u muc'yajob. \v 26 A Moiséso', caj u qui' tucraj wa jach manan tsoy ca' u rʌc p'ʌtej tu cotor ba' a ra' yʌnin tu ru'umin Egipto quir u bin muc'yaj yejer yet winiquirob israel. Jach qui' yor caj muc'yajnʌjij Moisés a ucho'. Caj muc'yajnʌjij Moisés an ten bic Jesús caj u muc'yajnʌjij quire' u yet winiquirob israel. Mʌ' ja wirej, Moisés yer a C'ujo' cu bin ts'abʌr ti' Moisés a ba' jach manan tsoy ti'. \v 27 Quire' tu yacsaj tu yor ti' C'uj Moisés, cax ts'iquij u rey u ru'umin Egipto yejer Moisés, chen Moisés mʌ' tu ch'aj sajaquir ti'. Mʌ' ja wirej, raji' caj u p'ʌtaj u ru'umin Egipto quire' tu yacsaj tu yor ti' C'uj, a C'ujo' a mʌ' ira'an ten mac. \p \v 28 Quire' tu yacsaj tu yor ti' C'uj Moisés, rajen Moisés caj u sʌjtaj C'uj a ra' u q'uinino' caj tar yʌjmasir u t'ʌn C'uj, a tu potmastaj mac tu tu yiraj uch u q'uiq'uer a wits'c'ʌbta'bo' uch. Rajen tu chich araj Moisés ti' tu cotorob u winiquirob israel ca' u baxtej u q'uiq'uer u yʌrʌc' tʌmʌn yuc tu jo'r yatoch tu cu naj ocarob tu yatochob soc mʌ' u bin quinsbir ten yʌjmasir u t'ʌn C'uj u parar xib, a yʌn bat'an rocha'b ten u nʌ'. \v 29 U winiquirob israel, quire' caj u yacsob tu yorob ti' C'uj, rajen c'ucha'an yorob u ch'ʌcticob u chumuquir c'ac'nab, a pʌcha'an u c'aba' chʌc c'ac'nabi'. Mʌ' ja wirej, caj u ch'ʌctajob an ten mac cu ch'ʌcticob jach ru'um. Chen caj sayob tu pach, ra' u soldado u winiquirob egipto quir u tarob chucbir u winiquirob israel, caj wʌc'ʌs tar ya'arir c'ac'nab ich yoc'or u soldado u winiquirob egipto, caj rʌc bintob ja', caj rʌc chuchob ten u ya'arir c'ac'nab. \p \v 30 Rajen pachir u winiquirob israel, quire' caj u yacsob tu yorob ti' C'uj, rajen caj rʌc manob u bʌcristicob tu cajar Jericó, a yʌn u pa'te' ts'ʌpquinta'an yejer tunich soc jach ca'anano'. Caj ts'oc u manob turiri' semana caj rʌc jubsa'b u pa'te'ir tu cajar Jericó. \v 31 A xquico', a mac u c'aba' Rahab, a cu naj man uch quir u jaric u taq'uino', caj u yacsaj tu yor ti' C'uj. Rajen caj u yacsaj tu yatoch a soldado u winiquirob israel, a tarob yiraj wa c'ucha'an yorob u rʌc quinsicob u winiquirob a cʌja'anob ich u cajar Jericó. Rajen caj toc a Rahabo' ten u winiquirob israel soc mʌ' u quinsa' yejer a mac a mʌ' tu quibob u t'ʌn C'uj ich u cajar Jericó. \p \v 32 Ti' toy yʌn ya'ab u winiquirob israel a tu yacsob tu yorob ti' C'uj uch, chen mʌ' c'ucha'an in wor in rʌc ts'ibtic techex quire' chʌca'an u man ya'ab u q'uinin quir in ts'ibtic. A teno', quin chen c'asic techex ti' jun yarob an ten bic Gedeón, an ten bic Barac, an ten bic Sansón, an ten bic Jefté, an ten bic David, an ten bic Samuel, an ten bic a mac ts'ab u tucurob ten C'uj quir u tsicbarob a ba' ts'a'b ich u yorob, \v 33 quire' robob caj u yacsob tu yorob ti' C'uj, rajen caj ch'esa'b u cajar ten C'uj a mac a tu p'actob a ti'obo'. Ya'ab caj u qui' reyintajob u winiquir israel, ya'ab yamta'b ten C'uj an ten bic caj toc araj ti'ob. Ya'ab caj u nupob barum caj toc ten C'uj soc mʌ' u chi'bir ten barum. \v 34 Ya'ab mac a tu yacsob tu yorob ti' C'uj, rajen robob caj toc ten C'uj soc mʌ' u tocar ten u rac'ob tu cu yerarob. Ya'ab xan, toc ten C'uj tu cu bin ch'ʌcbir yejer mascab soc mʌna' ba' cu yubob. Ya'ab mac a tu yacsob tu yorob ti' C'uj, cax mʌna' u chichir u muc', jeroj tune', caj ts'a'b u muc' ten C'uj soc jach chich u muc'. Ya'ab mac a tu yacsob tu yorob caj yamta'b ten C'uj tu ts'iquijob soldados, a mʌ' u winiquirob israel, rajen caj rʌc ch'esa'b ten mac a yacsmʌnob tu yorob rajen caj u quinsob a soldadojo'. \v 35 Bayiri' xan, yʌn xquic uch, quire' tu yacsob tu yorob ti' C'uj, rajen ric'sa'b ten C'uj tu quimirir a mac jach yajbir a xquico', quire' u yaj u parar a xquico', jeroj, caj wʌc'ʌs bin tu yatoch. \p Yʌn ya'ab mac xan, a yacsmʌnob tu yorob uch ti' C'uj rajen caj c'asquinta'b ten u rac'ob, caj chich xit' u winquirir hasta caj rʌc jat u bʌq'uer. Chen robob mʌ' tu p'uspachtob C'uj quire' yerob chʌca'an ric'sa'bir ich u quimirir soc ca' bin acsac ten C'uj ich ca'anan quir u cʌjtarob tu jach manan tsoy. \v 36 Ya'ab aro', caj chuca'b ten u rac'ob, caj p'asta'b, caj jats'a'b u pachob, caj c'arij yejer mascab caj purob mʌcbir tu cu macar winicob. \v 37 Ya'ab aro' caj ch'ina'b u jo'r soc u quininob. Yʌn ya'ab uch caj bujch'ʌcaj yejer jixib uch. Yʌn ya'ab uch, caj quinsa'b yejer mascab. Yʌn ya'ab uch, caj manob ich tʌcay ru'um cu chen buquinticob u noc' a beta'b ti' yot'er yʌrʌc' chivo, bayiri' xan yejer u yot'er yuc. Tan u manob jach otsirchʌjob, mʌna' yo'och quir u janticob quire chucob u pachob uch. \v 38 Robob caj cʌjrajob ich tʌcay ru'um a tu c'ucha'an yorob ti', cax ich wits, cax tu jorir ru'um, cax tu japnin tunich. Chen ʌcʌtan tu wich u rac'ob p'acta'b, chen ʌcʌtan tu wich a C'ujo' jach yaj. \v 39 A C'ujo' cu ya'aric ti'ob: “Jach tsoyechex”, quire' tu yacsob tu yorob ti' C'uj. Chen tu cotor ba' a toc ara'b ti'ob ten C'uj mʌ' toy nupuqui' a ba' cu bin ts'a'bir ti'ob. \v 40 Quire' toc ara'bob ten C'uj u pajob u q'uinin ca' u rʌc acso'onex ich ca'anan soc u tar yorob soc jach ti' yʌn yorob yejero'onex. \c 12 \s1 Ca' ij qui' asex tij corex ti' ic Jaj Ts'urirex Jesucristo \p \v 1 Quire' ic toc erex ti' yʌn ya'ab mac a cuxa'anob ucho', a tu yesob bic tabar tu yacsob tu yorob ti' C'uj uch. Rajen ca' ij qui' tucrex ca' ic p'ʌtex a ba' c'asir quic pachtex tij corex, an ten bic a mac tan u jach p'isic u bʌj tub u c'ʌnic yacab soc u c'uchur pʌyber tu yʌn u p'is. Bayiri' xan, a to'onexo', ca' ic sayirex tu pach C'uj tan ij quibiquex a ba' u c'at C'uj. \v 2 Rajen ca' ij quibex ic Jaj Tsurirex Jesucristo quire' ra' caj u ts'ajaj ti' to'onex ic muq'uex quir ij acsiquex tij corex ti' C'uj soc u yacsico'onex ich ca'anan. Mʌ' ja wirej, u wʌc'ʌs bʌjiri' caj u c'ub u bʌj soc u quinsa' ich cruz, tu jach muc'yajnʌjij. Nemʌ' bic caj u muc'taj quire' yer ca' bin ts'ocaqui' jach nequi' yor. A baje'rero', ti' cuxa'an ic Jaj Ts'urirex ich ca'anan ich u noj C'uj. \p \v 3 Qui' tucrex, quij, ic Jaj Ts'urirex Jesucristo bic tabar caj u qui' muc'taj a tu chucajob u pach uch ten mac, a yʌn u si'pirob, soc mʌ' u tupsic a worex soc mʌ' a p'ʌtiquex u t'ʌn C'uj. \v 4 Cax tan a muc'yajex baje'rer tu cu chuquicob a pachex, mʌ' a yʌn ac'tiquex a bʌj quire' mix turiri' ich techex ca' quinsaquechex an ten bic caj quinsa'b Jesús uch, quire' tan a ba'tetiquex a si'piro' tu yʌnechex. \v 5 C'aj wa techex a ba' ts'ibta'b ten a mac a ts'a'b u tucur ten C'uj quir u ts'ibtej a ba' u c'at C'uj uch? Raji' caj u ya'araj: \q1 A teno', quij a Jaj Ts'uriren C'uj, quin chen camsic tech in pararech ca' a cʌnej tech quir a man tu tsoyir. C'ʌmej a ba' quin q'ueyiquech. Mʌ' a yʌn choctar a wor tu quin q'uyiquech. \v 6 A C'ujo' tan ya'aric: a werex ten yʌninobechex, in jach yajechex chen a techexo' quin camsiquechex ca' a cʌnex soc a manex tu tsoyir. Baxuc caj ara'b ten Jaj Ts'ur C'uj uch. \m \v 7 Rajen qui' muc'tex a ba' yajirir a cu tar ti' techex, quire' C'uj tan u camsic techex ba' quir a cʌniquex. Mʌ' ja wirej, raji' C'uj cu yiric techex an ten bic u parar rajen, raji' quir u yamtic techex. Ij querex tu cotor mac a cu q'ueyic u parar cu q'ueyic soc u yamtic ti'ob. \v 8 A mac a mʌ' camsa' ten C'uj quir u cʌnej ba', an ten bic C'uj cu camsic tu cotor u parar ca' u cʌnej quir u yamtic ti'ob. Robob mʌ' u jach pararob. Robob irob u pararob a xquico', a yʌn u parar tu cu man. Mʌ' ja wirej, ra' pararo' mʌna' u jach tet, quij. \v 9 Wa ber caj u tsemto'onex ic nʌ'ex yejer ic tetex uch robob caj u q'ueyaj to'onex uch quir u yamticob ti' to'onex, rajen caj ic sʌjtex ic tetex yejer ic nʌ'ex. Jach manan tsoy xan ca' ic sʌjtex ic Tetex C'uj a cʌja'an ich ca'anan. Quire' raji' cu q'ueyic to'onex soc ij cuxtarex an ten bic C'uj u c'at ca' cuxraco'onex. Jach no'j ca' ij c'ʌmex u q'ueyic to'onex ic Tetex C'uj. \v 10 Caj u tsemto'onex ic nʌ'ex yejer ic tetex uch, caj u q'ueyajo'onexob quir u yamtic to'onex an ten bic caj u najtobi'. Chen jach manan tsoy ti' to'onex wa C'uj cu q'ueyiquo'onex quire' raji' cu pachtic ca' ij cʌnex C'uj soc ij cuxtarex an ten bic C'uj cu pachtic ca' cuxrʌco'onex ich yoc'ocab. \v 11 Wa ber cu q'ueyico'onex C'uj, mʌ' ic jach pachtiquexi' u q'ueyico'onex, quire' jach yaj quij cu'yiquexi' u q'ueyico'onex C'uj. Chen wa ber caj ts'oc ic natiquex biquin caj u q'ueyo'onex aro' jach tsoy. Mʌ' ja wirej, jach manan tsoy ca' ic najtex soc ca' cuxrʌco'onex an ten bic C'uj u pachtej ij cuxtarex soc ti' yʌn ij corex. \s1 Biquinin jach c'as a mac a cu p'uspachtic ti' u t'ʌn C'uj. \p \v 12 Toc c'ub a bʌjex ti' C'uj soc raji' cu bin u chichquintic a c'ʌbex tu ca'an a c'ʌbex, baxuc a woquex tu ca'an a woquex. \v 13 Rajra' ca' ximbarex ich u berir a tajo', soc mʌ' u yajtar yoc a mac yaj yoc chen ca' tsoyaqui'. \p \v 14 Qui' tucrex a manex tu tsoyir, mʌ' a ts'iquintex mac, toc quibex aro', quire' a cʌniquex C'uj soc a binex ich ca'anan. \v 15 Qui' irex techex, quij, soc mʌna' mac cu p'uspachtic u jach tsoyir u pixam C'uj quir u p'ʌtej u jach tsoyir u pixam C'uj. Qui' cʌnantex a bʌj soc mʌna' mac ich techex ca' u cʌnej chan pʌc'aro', a jach c'ajo', a ca' bin ts'ocac u ch'ijir, je' u c'ajquintic ya'ab mac yejer u c'ajir. \v 16 Mʌ' a yʌn cʌjtarex yejer a mac a mʌ' ch'a raq'uintej, a mʌ' ta ch'a mʌmintej xan. Bayiri' xan, mʌ' a yʌn p'ʌtiquex a ba' jach tsoy ti' techex an ten bic Esaú caj u p'ʌtaj. Mʌ' ja wirej, raji' quire' a chʌc janʌno', a ts'a'b ti', caj u c'axaj u jach tsoyir u t'ʌn u tet Isaac, a mac cu bin u p'ʌtic ti', quire' sucu'unbir a Esaújo', soc raji' yʌnin a ba' toc ara'a ten C'uj ti' u tet uch. \v 17 C'aj techex, caj c'uchij tu q'uinin u tet caj ts'ab ti' yits'in ten u tet? Mʌ' ts'abac ti' Esaú ten u tet, cax caj u qui' ac'taj u bʌj ti', quire' toc con ti' yits'in Jacob ten Esaú uch. Mʌ' bic tabar u ca' c'axic quire' toc ts'a'b ti' yits'in uch. \p \v 18 Mʌ' ja wirej, ic nunquirex uch, caj muc'yajnʌjob uch, chen mʌ' ba'wir ti'ob ca' muc'yajnʌcob. Mʌ' ja wirej, caj binob ich u jo'r p'uc wits caj u chen jac' yorob quire' ti' taro' tan yerar u ch'ic yum c'ac', caj jach ac'birchʌjij, caj tarij u ch'ic yum ic' xan. \v 19 Quire' ic nunquirex caj yubaj utsta'bir bajen u bac wacax. Caj yubaj C'uj tan u t'ʌnic ti'ob. Rajen cu jach jac'ar yorob ti' u t'ʌn C'uj, caj u ya'arajob ca' u chan su'sej u t'ʌnob ti'. \v 20 Caj u ch'ajob ch'ic yum sajaquirob ic nunquirex uch, quire' a C'ujo' caj u betaj u jo'r p'uc wits' a cu jac'ʌr yor mac. Mʌ' ja wirej, C'uj caj u toc araj u ch'inin u jo'r mac cax rʌmbir yejer ransa, cax yʌrʌc' xan, ca' quinsac wa cu nats'ʌrob ich wits. Rajen tu sʌjtajob u winiquirob israel. Yerob bin u ca' quinsbirob. \v 21 Ra' u jo'r a p'uc witso' a cu jac'ʌr yor mac, a caj yirob. Rajen sʌjta'b ten u winiquirob israel, bayiri' xan, caj jac yor Moisés xan, quire' caj qui'quirʌnʌjij Moisés uch. Quire' u bʌjiri' araj Moisés: “Tan in qui'quirʌncʌr a teno'”, quij Moisés uch. \p \v 22 Chen a to'onexo', jach manan tsoy ti' to'onex, quire', mʌ' ic binex ich a ray u jo'r p'uc witso', quire' ts'oc ij c'uchurex u jo'r u witsir Sión, ra' u cajar C'uj, a cuxa'ano', a mac a yʌn u muc' a cu jac'ʌr yor mac. A ray cajaro' ti' yʌn jach pim yʌjmasirob u t'ʌn C'uj a tan u rʌc qui' t'ʌnicob C'uj. \v 23 Ti' taro' ich ca'anan, je' u p'eri' much'quintico'onex C'uj yejer a ra' yʌnino'onex C'uj quire' ruc'sa'b ic si'pirex ten C'uj. A ti' taro' xano', yʌn u ju'unin ich ca'anan a toc rʌc ts'ibta'b u c'aba' a yacsmʌnob tu yorob. A C'ujo' raji' juez ti' tu cotor mac cax a yʌn u si'pirob. Ra' C'uj xan, a mac a tu waysaj u bʌj tu cotor ba', a C'ujo' caj u pacht u waysicob u bʌj. \v 24 Mʌ' ja wirej, tij cacsex tij corex ti' ic Jaj Ts'urirex Jesucristo xan, a mac a yʌn u muc' a quet u t'ʌno' a ric'beno'. Raji' tan u t'ʌnic C'uj ti' to'onex. Ra' tu c'ubaj u bʌj soc u quinsa' ca' joc'ac u q'uiq'uer soc C'uj cu jawsic ic si'pirex. Ij querex, a Abelo' uch, caj quinsa'b ten u yits'in Cain. Caj joq'uij u q'uiq'uer Abel, ra' mʌ' tu yamtaj mac quire' mʌ' coji', quire' a Cristojo' jach co'oj u q'uiq'uer. \p \v 25 Quire' C'uj ra' yʌnino'onex, rajen, qui' cʌnantex a bʌjex. Quire' mʌ' tan a p'uspachtiquex a ba' tu chich araj techex ca' a quibexi'. C'aj techex ic nunquirex uch, caj u p'uspachtajob a ba' chich ara'b ten C'uj ca' u quibob ich u jo'r p'uc wits. Chen robob mʌ' toc ten C'uj. Baxuc a to'onex xan, chʌca'an mʌ' u taquico'onex C'uj wa quic p'uspachtiquex a ba' tu chich araj to'onex ca' ij quibex xan, quire' ra' cu tar ti' ca'anano'. \v 26 Ra' u q'uinino' ich u jo'r p'uc wits uch ber caj chich ara'b ti'ob C'uj, jeroj, pecnʌjij u ru'umin. \v 27 Bayiri' xan, jach no'j ca' ij cu'yiquex ca' ij quibex a ba' tu toc araj baje'rer, quire' tu toc araj: “Je' in wʌc'ʌs chich aric ti' mac. Mʌ' u chen pec u ru'umin, quin bin in jubsic tu cotor a ba' a ti' yʌn ich ca'anan a mʌ' u p'atʌr. Jari' cu bin p'atʌr a ba' tin toc araj ca' p'atac.” \v 28 Rajen, ca' ij carex ti' C'uj: “Bayo' C'uj, quire' quic bin ij cʌjtarex yejerech C'uj quire' tech C'uj reyech, yʌn a muc'. A muc'oj, caj a ts'ajo'onex, mʌ' u bin xupur ic muc' tu quic reyintiquech C'uj.” Ca' ij c'ujintiquex C'uj yejer tu cotor ic pixamex tu quic sʌjtiquex C'uj. \v 29 Baxuco', ca' ij c'ujintiquex C'uj, quire' u muc' C'uj jach manan jac'ʌr yor mac, quire' cu bin u joc'sic a mac a yʌn u si'pirob ich c'ac' tu cu binob. \c 13 \s1 Bic tabar ij qui' c'ujintiquex C'uj \p \v 1 Mʌ' a p'atiquex a yajquintiquex a wet acsʌ'orirex. \v 2 Qui' acsex a mac a cu c'uchur ta watochex. Mʌ' ja wirej, yʌn mac a tu yacsaj mac tu yatoch caj u yacsaj u yʌjmasirob u t'ʌn C'uj, cax mʌ' yirmʌn mac, ca' tu yacsaj ti'. \p \v 3 Yajquintex a mac a c'ʌra'an tu cu ma'cʌr winicob irechex wa ja bʌj c'ʌra'an yejerob tu cu ma'cʌr winicob. Yajquintex a mac chuca'an u pachob quire' peri' cʌja'anechex yejerob ich yoc'ocab. \p \v 4 Tu cotorechex, a yʌn a raq'uex, bayiri' xan, a yʌn u mamo', mʌ' a yʌn manex yejer a mac ch'aja'an ten u jer mac quire' a C'ujo' je' u ts'ictar yejer tu cotor mac a cu manob yejer a mʌ' ch'a'an winic, quet bayiri', yejer a mac a cu manob yejer toc ch'a'an winic xan. \p \v 5 Mʌ' a pachtiquex a taq'uinex. Qui'quint a worex yejer a ba' yʌn techex, quire' a C'ujo' tu toc araj mʌ' u p'ʌtechex ta junanex, mʌ' ju bin u p'uspachtiquechex C'uj. \v 6 Rajen, ca' ij qui' quibex ti' an ten bic ic nunquirex uch. Mʌ' ja wirej, caj ts'ibta'b uch: \q1 Ra' cu yamtiquen in Jaj Ts'ur C'uj, rajen mʌ' in wac'tic in bʌj, cax cu chuquicob in pach in rac'ob. \p \v 7 Ca' a cʌnex a jach ts'urirex a tu tsec'tatechex u t'ʌn C'uj uch. Cʌnex bic tabar caj manob tu tsoyir soc a sayʌrex tu pachob, tan a wacsic ta worex an ten bic tu yacsob tu yorob a jach ts'urirex uch. \p \v 8 A ic Jaj Ts'urirex Jesucristojo' u berero', mʌ' u c'axic mʌ' biq'uin, raji' u wʌc'ʌs bʌjiri' a jo'rajo', raji' u wʌc'ʌs bʌjiri' baje'rer, raji' u wʌc'ʌs bʌjiri' saman xan. \v 9 Mʌ' a yʌn cʌniquex a ba' a cu naj tus camsicob mac ti' u C'uj. Jach manan tsoy ca' a quibex a ba' cu ya'aric C'uj soc u chichquintic a worex C'uj, quire' a C'ujo' u yajechex. Mʌ' ja wirej, mʌ' a yʌn cʌniquex a ya'ab ba' an ten bic cu tus camsicob ti' mac ich yoc'or u yo'och a cu janticob. Quire' mʌ' ba'wir ti' a mac a ti' yʌn a cu c'ujinticob C'uj. \p \v 10 Baje'rer tij cacsex tij corex ti' Cristo a mac joc' u q'uiq'uer ich cruz. Chen a sacerdotejo' ti' a quet u t'ʌno', a uchben t'ʌno', mʌ' c'ucha'an yorob u yacsicob tu yorob ti' Cristo, a robob a ti' toy cu sayʌrob tu pach a ray u quet u t'ʌno'. \v 11 Bayiri' xan, tu q'uinin u muc' a quet u t'ʌno', a uchben t'ʌno', a tu ts'ibtaj Moisés uch, caj c'uchij sacerdote, a jach no'jo' tu yʌn u cuchir a ra' cu jac'ʌr yor maco'. Raji' a sacerdote, a jach no'jo' cu c'uchur yejer u q'uiq'uer yʌrʌc', a quinsa'b, ra' quir u ruc'sic u si'pirob u yet winiquirob israel ten C'uj. Chen u bʌq'uer a yʌrʌc'o', a ts'oc u quinsic quir u joc'sic u q'uiq'uer. A ra' bʌq'uero', caj u puraj ich tancab tu cajar soc u rʌc to'quic. \v 12 Baxuco', ic Jaj Ts'urirex Jesucristo caj sinij ich cruz ten u winiquirob romano soc u quimij ich tancab tu cajar Jerusalén. A ti' taro', caj joc' u wʌc'ʌs q'uiq'uer soc a C'ujo' caj u jawsaj u si'pirob a mac tan u tocar ten C'uj. \v 13 Rajen ca' ij cacsex tij corex ti' ic Jaj Ts'urirex Jesucristo tan ic sayʌrex tu pach. Ca' ic p'ʌtiquex u muc' a quet u t'ʌno', a uchbeno', cax cu p'astico'onex ij quet winiquirex israel an ten bic caj u p'astob Jesús ij quet winiquirex israel. \v 14 Mʌ' ja wirej, ic toc erex, a to'onexo', mʌ' ic bin ij cʌjtarex te' ich yoc'ocab munt q'uin. Chen ic toc erex wa raji' cu bin u yacsico'onex ich ca'anan munt q'uin quire' tij cacsex tij corex. \v 15 Quire' ic toc erex aro', rajen ca' ij quibex ic Jaj Ts'urirex Jesucristo, mʌ' tan ic p'ʌtiquex ij cariquex ti' C'uj: “Bayo' C'uj”, tan ij qui' t'ʌntiquex C'uj yejer ij caq'uex tu quij c'ʌ'otiquex u muc' C'uj. \v 16 Manenex tu tsoyir tan a yajquintex a mac a otsichʌjob, ca' a yamtex ti' quire' aro' jach tsoy tu wich C'uj. \p \v 17 Ca' a sʌjtex a ts'urirex tu ca much'quintiquex a bʌjex quir a wu'iquex u t'ʌn C'uj. Ca' a quibex a ba' cu ya'acob ti' techex, quire' ra' u beyajob a ts'urirex, ti' techex, soc taj ca wacsaj ta worex ti' u t'ʌn C'uj. Robob bin u ca' u toc nuncob ti' C'uj quire' a pixamex. Manenex tu tsoyir soc mʌ' u tucriquechex a ts'urirex soc qui' yorob quire' techex. Quire' wa mʌ' a manex tu tsoyir an bic caj u camsechex a ts'urirex, mʌ' ba'wir ti' yaj yubicob. \p \v 18 T'ʌnex C'uj ti' to'onex. Mʌ' ja wirej, ij querex tan ic manex tu tsoyir. Bayiri' xan, tan ic pachtiquex soc rajra' quic manex tu tsoyir. \v 19 A teno' in jach c'at ca' a t'ʌnex C'uj ca' chabʌquen ca' sutnʌquen soc tabar in wiriquechex. \s1 Cu t'ʌnic u bʌjob \p \v 20 Raji', ij C'ujirex, a cu yamtico'onex, soc ti' yʌn ij corex. Raji' tu wʌc'ʌs ric'saj ic Jaj Ts'urirex tu quimirir. Raji' cu cʌnantic to'onex irej a mac a cu cʌnantic u yʌrʌc' tʌmʌn yuc. Mʌ' ja wirej, a Jesúso', caj u c'ubaj u bʌj ca' quinsac quir u joc'ar u q'uiq'uer. Rajen toc nup'a'an a ba' ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj uch, soc baje'rer ti' yʌn a quet u t'ʌno', a ric'ben t'ʌno'. \v 21 A teno' quin pachtic u ts'ic ti' techex C'uj tu cotor a ba' jach tsoy, soc ca' a betex a ba' u c'at C'uj. Ca' ic ts'iquex ic pixamex quir ij qui'quintiquex u yor C'uj yejer Jesucristo xan, ca' ic betex a ba' u c'at C'uj, ca' ij caremquintej u c'aba' munt q'uin. Jeroj. \p \v 22 A teno' caj in chich c'ataj techex in wet acsʌ'orirex ca' a quibex u t'ʌn C'uj. Mʌ' neya'ab caj in ts'ibtaj techex, rajen muc' techex a ba' tin chich araj techex. \v 23 Tan in wa'aric ca' a najtex wa cu cha'bʌr Timoteo ij quet acsʌ'orirex tu cu ma'cʌr winicob. Wa seb cu c'uchur Timoteo tu yʌnen, quet ca' bin taquenob tu yʌnechex quir in wiric techex. \p \v 24 T'ʌnex tu cotor a ts'urirex tu ca much'quintiquex a bʌjex quir a wu'yiquex u t'ʌn C'uj. T'ʌnex tu cotor in wet acsʌ'orirechex. Robob ij quet acsʌ'orirex, a cu tar tu ru'umin Italia, tan u t'ʌniquechex xan. \v 25 Tan in t'ʌnic C'uj ca' u yamtej techex, ca' u yajquintic techex xan, jeroj ts'oquij.