\id 1CO \h 1 CORINTIOS \toc1 A JE' JU'UNA', CAJ U YɅN BAT'AN TS'IBTA PABLO TI' U YET ACSɅ'ORIROB ICH U CAJAR CORINTO \toc2 1 CORINTIOS \toc3 1 Co. \mt1 A JE' JU'UNA', CAJ U YɅN BAT'AN TS'IBTA PABLO TI' U YET ACSɅ'ORIROB ICH U CAJAR CORINTO \mt2 1 CORINTIOS \c 1 \s1 A Pablojo' caj u ts'ibtaj a je' ju'una' ti' a yacsmʌnob tu yorob ich u cajar Corinto \p \v 1 A teno', Pablojen, quire' jach tsoy tu t'ʌn C'uj caj u pʌyen C'uj soc yʌjtseq'uiren u t'ʌn Jesucristo. A teno', Pablojen, baxuc in wet acsa'orir Sóstenes quin t'ʌnicob techex. \v 2 Quin ts'ibtic techex a je' ju'una', a mac a yacsmʌnob tu yorob ich u cajar Corinto, soc a xaquiquex tu ca much'quintiquex a bʌjex. Mʌ' ja wirej, C'uj yʌninechex, quire' caj a wacsex ta worex ti' u parar, Jesucristo. A C'ujo', cu pʌyiquechex soc a c'ujintiquex C'uj. Mʌ' chen techex cu pʌya'r ten C'uj quir a c'ujintiquex C'uj, tan u pʌyic tu cotor mac cax tu cʌja'anob, a mac a yacsmʌnob tu yorob ti' ic Jaj Ts'urirex. Mʌ' ja wirej, p'eri'o'onex quire' yejero'onex Jesucristo. \v 3 A teno', in jach c'at C'uj ca' u qui' cʌnantechex, soc mʌna' ba' ca bin a tucrex. Baxuc quin c'atic ti' ic Jaj Ts'urirex Jesucristo techex xan. \s1 Bic tabar caj u yam to'onex Jesucristo \p \v 4 A teno', quin wa'aric ti' C'uj: “Bayo', C'uj, quire' caj a wacsaj ti'ob ta tsoyirob, a mac a yacsmʌnob tu yorob ti' Jesucristo, a robob a ti' yʌnob tu cajarob Corinto.” Rajra' quin wa'aric ti' C'uj. \v 5 Mʌ' ja wirej, quin wa'aric: “Bayo' ti' C'uj”, quire' wa ber caj a wacsex ta worex ti' Jesús, caj a c'ʌmex tu cotor a ba' jach tsoy soc c'ucha'an a worex a qui' tsec'tiquex u t'ʌn C'uj. Bayiri' xan, caj a qui' najtex a ba' ti' yʌn ich u jach tajir u t'ʌn C'uj. \v 6 Rajen jach chich a worex ti' u t'ʌn C'uj, quire' caj a c'ʌmex tu cotor a ba' jach tsoyo', caj a wu'yex in tsec'tob Cristo tu' yʌnechex. \v 7 Mʌ' ja wirej, ca manex a qui' tsec'tiquex u t'ʌn C'uj. Bayiri' xan, ca qui' najtiquex a ba' ti' yʌn ich u tajir u t'ʌn C'uj, quire' ra' ts'abij techex ten C'uj. Quire' caj a jach c'ʌmex u jach tsoyir u t'ʌn, a caj in tsec'tob techex uch. Quire' ca qui' pajiquex u q'uinin ca' bin uruc ic Jaj Ts'urirex Jesucristo. A ray u q'uinino', cu joc'ar u tajir tu cotor ba'. \v 8 Chen a C'ujo', je' u chichquintic a worex hasta a ray u q'uinino', ca' bin xuruc t'ʌn soc mʌna' mac c'ucha'an yor u pʌq'uic a pachex, cax tu q'uinin cu yocar Jesucristo juez. \v 9 Mʌ' ja wirej, a C'ujo', rajra' cu betic an ten bic caj u toc araj uch ti' mac. Raji' caj u pʌyechex ra' u q'uinin caj a wu'yex u t'ʌn C'uj, soc a wet manex yejer Jesucristo, quire' raji' u parar, bayiri' xan ic Jaj Ts'urirex. \s1 P'eri'quint a worex \p \v 10 A teno', Pablojen, quin chich c'atic techex in wet acsa'orirex, quire' ts'a'b in beyaj ten ic Jaj Ts'urirex Jesucristo. Rajen quin wa'aric techex ca' a p'eriquintex a t'ʌnex tu cotorechex, soc quet a worex, soc p'eri' a tucurex xan. Mʌ' ja wirej, mʌ' tsoy tu t'ʌn C'uj wa ca p'usiquex a bʌjex, ca' a chen p'eri'quintex a bʌjex. \v 11 In wet acsa'orirex caj in wu'yaj ya'ara' ten a mac a cʌja'an ich u yatoch Cloé, ca pacran nunquiquex a t'ʌnex tu' yʌnechex. \v 12 U'yex ba' u c'at ya'aric aro'. Jujunturechex ca wa'ariquex: “Pablo, raji' yʌninen quire' tan in cʌnic u t'ʌn.” U jer, tan ya'aric: “A teno', Apolos, raji' yʌninen, quire' tan in cʌnic u t'ʌn.” U jer, tan ya'aric: “A teno', Cefas raji' yʌninen quire' tan in cʌnic u t'ʌn.” U jer tan ya'aric: “A teno', Cristo, raji' yʌninen quire' tan in cʌnic u t'ʌn.” \v 13 Barej caj a nunquex a t'ʌnex irechex wa tan a jʌsiquex jun xot' Cristo techexi'. Mʌ' ja wirej, a Cristojo', raji' yʌnin tu cotor mac a yacsmʌnob tu yorob. Arex wa Pablo caj sinij ich u cruz quir u bo'otic u bo'orir a si'pirex? A werex, mʌ' taji'. Arex ten, caj acsa'b ja' ta jo'rex a ucho', caj acsa'b ja' ta jo'rex soc ten yʌninechex? A werex mʌ' taji'. \v 14 Quin chen a'aric ti' C'uj: “Bayo' C'uj quire' caj in chen acsaj ja' tu jo'r Crispo yejer Gayo.” Mʌ' jin wacsaj ja' tu jo'r u jer mac ich techex. \v 15 Rajen, mʌna' mac c'ucha'an yor u sosoc aric: “A teno', acsa'b ja' tin jo'r ten Pablo soc in cʌnicob u t'ʌn Pablo.” \v 16 Jaj bʌca'an, c'aj ten, caj in wacsaj ja' tu jo'rob u bʌjob ich yatoch Estéfanas. Mʌ' jin wacsaj ja' tu jo'r u jer, mʌ' jin c'ʌ'oman baje'rer. Tin t'ʌn, mʌna' u jer. \v 17 Biquinin chen mʌ' ya'ab caj in wacsaj ja' tu jo'rob, quire' Cristo caj u chen tuchi'ten quir in man in tsec't u jach tsoyir u t'ʌn, mʌ' quir in wacsic ja' tu jo'rob mac, caj u ya'araj. Ca' in tsec't u t'ʌn, mʌ' jin nonoj c'ʌnej u t'ʌnob a mac a ju ne'er ba' ich yoc'ocab, soc mac cu chen bin u quibicob u nonoj t'ʌnob, mʌ' ju yacsicob tu yorob ti' Jesús, a mac a quimij ich u cruz quir u bo'ota'r u si'pirob. \s1 Cristo a mac u chichir u muc' C'uj bayiri' u ne'er C'uj \p \v 18 Mʌ' ja wirej, a mac a mʌ' ju c'ʌm u t'ʌn C'uj, a cu chen p'astic tu cu yubic a mac a caj u tsec'taj bic tabar quimij Cristo ich u cruz, a caj u ya'araj, mʌ' taji', raji'ob cu bin erarob ich c'ac'. Chen to'onexo', a mac a u c'ʌmʌnob u t'ʌn C'uj, ij querex a je' t'ʌna', ra' u jach chichir u muc' C'uj quir u taquico'onex. \v 19 Rajen caj u ts'ibtaj uch, a mac a ts'ab u tucur ten C'uj quir u ts'ibtic uch, caj u ya'araj: \q1 A teno', quij C'uj, bin in ca' in ruc'sic u t'ʌn a mac a ju netus er tu cotor ba'. Bayiri' a cu tus aricob cu najticob tu cotor ba'. Baxuc caj ara'b ten C'uj uch. \p \v 20 Rajen, a C'ujo', caj u yesaj to'onex jach jot, a ba' a cu tus aricob u ne'er tu cotor ba', cax u ne'er ju'unob, cax a net'ojob tu cu tsicbarob ich u yet t'ojirob. Mʌ' ja wirej, mʌ' c'ucha'an yorob u quetquinticob a ba' u ne'erob mac yejer a ba' u ne'er C'uj. \v 21 Quire' jach tsoy tu t'ʌn C'uj, rajen caj u tucraj u ta'quic a mac a cu yacsicob tu yorob ti' Cristo, caj u c'ʌnenob a mac a ts'a'b u tucur ten C'uj soc in tsec'ticob u t'ʌn cax caj u p'astajob bic tabar u quimij Cristo ich u cruz. Mʌ' ja wirej, C'uj caj u tucraj wa mʌ' ju cha'bar mac u yerob u bʌjiri' C'uj a cu tus aricob u ne'er tu cotor ba' ich yoc'ocab. \p \v 22 A ju winiquirob judíojo', caj u c'atob jach carem beyaj an bic cu betic C'uj, soc yerob wa yʌn u muc' C'uj Jesús, soc ca' yacsob tu yorob ti' Cristo. Chen u winiquirob griego, caj u cʌxtob bic tabar yerob C'uj an ten bic u cʌnicob u ne'er ba'. \v 23 Chen a tenobo', quin man in tsec'ticob u t'ʌn Cristo, mʌ' jin wesob carem beyaj an bic cu betic C'uj ich u winiquirob judío. Mʌ' jin camsob ich u winiquirob griego a ra' u ne'er ba'. Quin tsec'ticob Cristo an bic caj quimij ich u cruz. Rajen u winiquirob judío cu choctar u yorob, bayiri' xan, u winiquirob griego cu ya'aricob: “Jot a Cristojo'”, quire' quimij ich u cruz. \v 24 Chen yʌn u winiquirob judío, yejer u winiquirob griego, a teta'b ten C'uj caj u yacsajob tu yorob. Rajen robob yerob a Cristojo' jach chich u muc' tu quimij ich u cruz. Bayiri' yerob xan, a ba' cu tucric C'uj ti' Cristo jach manan tsoy. \v 25 Mʌ' ja wirej, a ba' cu ya'aricob mac, a ti' yʌn ich yoc'ocab, ti' C'uj: “Jot a C'uj, an ten bic cu ya'aric u taco'onexo'.” Chen a C'ujo', jach manan tsoy caj u yiraj aro'. Bayiri' a mac a ti' yʌn ich yoc'ocab cu ya'aricob: “Quire' Cristo quimij ich u cruz mʌna' u muc'.” Barej a C'ujo', jach manan u chichir u muc' caj u yiraj aro'. \v 26 Qui' c'ʌ'otex bic C'uj caj u tetechex in wet asa'orirex. Tu tetaj wa ya'ab a ju ne'er ba'? Mʌ' ju tetaj, quire' baxuc cu teticob mac tera' ich yoc'ocab. A C'ujo', mʌ' ju tetaj techex quir u ts'urintiquex mac. Mʌ' ju tetaj techex C'uj, quire' rocha'bechex ten a nʌ' ich yatoch rey wa gobernador. Chʌc yʌn ich techex u tajir, chen mʌ' ya'abi'. \v 27 U bʌjiri' C'uj caj u tetechex quire' tsoy tu t'ʌn caj u tetechex. Mʌ' ja wirej, a mac tera' ich yoc'ocab cu ya'aric techex: “Mʌ' ja jach u'yex t'ʌn irej wa mʌna' a xiquinex.” Chen a C'ujo' caj u tetechex soc u sura'quinticob a mac a cu tus ne'er tu cotor ba'. Mʌ' ja wirej, caj u tetechex C'uj, cax a mac te' yʌn ich yoc'ocaba', cu ya'aricob: “Jot a mac a yacsmʌnob tu yorob.” Caj u tetechex quir u sura'quinticob a mac a cu p'asticob techex, quire' u bʌjiri' cu tucricob jach chich u muc'. \v 28 A C'ujo', caj u tetaj mac, cax p'asta'b ten u rac'ob. Cax cu tucricob a rac'obex: “Irechex u p'up'irechex robir”, caj u tetechex C'uj soc u ch'esic a mac a cu tsicbarob baxuc cu ya'aric u p'up'irechex robir. \v 29 A baywo', caj u teto'onex C'uj soc mʌna' mac cu bin ya'aric ʌcʌtan ti' C'uj: “Caj u tetajen C'uj quire' caj u yiraj jach manan tsoyiren.” \v 30 U bʌjiri' C'uj, caj u p'eri'quintechex yejer Cristo, quire' caj a wacsajex ta worex. Rajen a wet manex Cristo, rajen quij cariquex: “A Cristojo', raji' cu camsico'onex soc ij querex C'uj.” Mʌ' ja wirej, quire' caj ij cacsex tij corex ti' Cristo, rajen cu c'ʌmico'onex C'uj. Quire' caj ij cacsex tij corex ti' Cristo, quic beyajex ti' C'uj. Quire' caj ij cacsex tij corex ti' C'uj, jeroj bin u ca' u taco'onex C'uj. \v 31 Soc u nup'ur a ba' cu ya'aric ich u t'ʌn C'uj, arex ti' a mac ya'aric ti' u wʌc'ʌs bajiri': “Jach tsoyen a teno'.” Ca' a wa'arej: “Jach tsoyech a techo' Jaj Ts'urir, quire' a ba' caj a betaj tech a teno'.” Baxuc cu ya'aric u t'ʌn C'uj a ts'iba'an ucho'. \c 2 \s1 U t'ʌn ten Pablo ti' a ba' caj u betaj Cristo caj quimij ich cruz \p \v 1 Caj taren uch tu yʌnechex, quir in tsec'tic techex in wet acsa'orirex. Caj in tsec'taj u tajir u t'ʌn C'uj. Mʌ' jin tsec'taj an ten bic mac u jach er u tsec'tic, mʌ' yejer u t'ʌn a mac a ju jach ne'er tsicbar. \v 2 A teno', caj in p'isaj in bʌj ca' in chen camsechex ti' Cristo, soc a werex biquinin caj quimij ich u cruz. Rajen mʌ' taren irej mac a ju ne'er bare'. \v 3 Caj in tsec'taj techex, mʌ' jach ti' yʌn in wor, quin babacʌncʌr, quire' jach sajquen mʌ' ja wacsex ta worex ti' u t'ʌn C'uj. \v 4 Barej caj tsicbanʌjen techex u jach tsoyir u t'ʌn C'uj tuj in tsec'taj techex. Mʌ' ja wirej, mʌ' jin c'ʌnaj t'ʌn iren a mac a caj u ne'er t'ʌn. Chen in c'ʌnaj t'ʌn a tu ts'aja ten u Taj'or u Pixam C'uj ten, rajen caj a wacsex ta worex, quire' ra' u muc' C'uj. \v 5 Rajen caj a wacsex ta worex ti' u t'ʌn C'uj caj a quibex, quire' raji' u Taj'or u Pixam C'uj. Mʌ' ja wacsex ta worex quire' u t'ʌn mac, a ju ne'er t'ʌn. \s1 Chen u Taj'or u Pixam C'uj cu ts'ic ij querex C'uj \p \v 6 Chen a teno', wa ber quin tsicbar ti' a mac a chich yor ti' u t'ʌn C'uj, a ray u q'uinino' quin tsicbar ra' u jach er t'ʌno'. Chen a ray t'ʌno', mʌ' ra' u t'ʌno' a cu tar te' ich yoc'ocab, chen ti' u tar ca'anan a ray t'ʌno'. A ray t'ʌno' mʌ' u ti' u tar ich u jach ts'urir, a cu ts'urinticob a mac a ti' ich yʌnob yoc'ocab, quire' je' u ch'ejar a ray t'ʌno', cax baje'rer tan u ch'eja'ri'. \v 7 A ba' quin tsicbarob, ra' mʌ' quet yejer a ba' cu tsicbarob, a mac a ti' yʌn ich yoc'ocab. Mʌ' ja wirej, u ne'er C'uj a quin tsicbarob ti' mac, a ra' u mucu ne'er C'uj, quire' mʌ' toy yertob a mac a mʌ' yerob C'uj ich yoc'ocab. Quire' a C'ujo', cax mʌ' toy betac a je' ru'um uch, tu ch'ic chunin tu cotor ba', C'uj caj u tucraj bic tabar cu bin u yacsico'onex, soc p'eri'o'onex quic bin ic reyintiquex C'uj ich u sasirir C'uj. \v 8 Mʌ' ja wirej, a mac a cu ts'urinticob mac ich yoc'ocab, a caj u ya'arob ca' quinsac Cristo ich u cruz, robob mʌ' yerob u ne'er C'uj quire' wa yerob uch, mʌ' biq'uin u quinsob Cristo ich u cruz. Quire' ic Jaj Ts'urirex jach manan tsoy. \v 9 A teno', quin tsec'tic an ten bic caj u ts'ibtaj a mac ts'a'b u tucur ten C'uj quir u ts'ibtic uch. U'yex ba' cu ya'aric C'uj: \q1 U ric'samʌno'onex C'uj baje'rer, ti' mac a cu yajquinticob C'uj. Mʌna' mac caj u chen u'yaj, mʌna' mac caj u tucraj a ba' caj u ric'saj to'onex C'uj, quire' jach manan a ba' cu tucric mac. \m \v 10 Chen a C'ujo', caj u yesaj to'onex a cu yajquinticob C'uj, a ba' mʌ' yerob a cu ts'urinticob mac. Mʌ' ja wirej, caj u yesaj to'onex a ne'er C'uj. A ra' u c'at ya'aric, caj u yesaj to'onex Cristo, a mac tuchi'ta'b ten C'uj ich yoc'ocab. A to'onexo', mʌ' c'ucha'an ij corex ic najtex aro', wa mʌ' ju yesaj to'onex u Taj'or u Pixam C'uj. Mʌ' ja wirej, a mac a cu yajquintic C'uj, quet yejer a mac a tan u to'car ten C'uj, toc yʌn u Taj'or u Pixam C'uj. Rajen raji' cu yesic ti'ob a ba' u chen er C'uj, cax a ba' cu jach tar tam ich u tucur C'uj. Quire' ra' u beyaj u Taj'or u Pixam C'uj, quire' cu cʌxtic soc yer tu cotor a ba' cu tucric C'uj. \p \v 11 Mʌ' ja wirej, baxuc yejero'onex xan. Mʌna' mac yer a ba' cu tucric mac, chen u bʌjiri' u pixam yer. Mʌ' wa baxuc a C'ujo'? Mʌna' mac yer a ba' cu tucric C'uj wa mʌ' ju Taj'or u Pixam C'uj cu yesic to'onex. U Taj'or u Pixam C'uj, raji' yer tu cotor ba' ti' C'uj. \v 12 A to'onexo', a mac caj u yacsaj tu yor ti' Cristo, mʌ' jic chen tucrex an ten bic tu cotor mac cu tucricob, quire' quic tucriquex an ten bic u Taj'or u Pixam C'uj u c'at a ray u q'uinin caj u ts'aja to'onex C'uj u Taj'or u Pixam C'uj. Raji' caj u ts'aja to'onex u Taj'or u Pixam C'uj soc ij querex tu cotor u tsoyir a caj u ts'aja to'onex C'uj. \v 13 Rajen quij cariquex a ba' caj u camso'onex u Taj'or u Pixam C'uj to'onex. A ray t'ʌnob, mʌ' ju t'ʌn a camsa'b ten xib, a ju ne'er t'ʌn ich yoc'ocab. Mʌ' ja wirej, quic toc ariquex a ba' caj u camso'onex u Taj'or u Pixam C'uj to'onex, soc ij cariquex ti' a mac a toc yʌn u Taj'or u Pixam C'uj. \p \v 14 Chen a mac a mʌna' u Taj'or u Pixam C'uj ti', mʌ' c'ucha'an yor u c'ʌmic u tajir a ba' camsa'b ten u Taj'or u Pixam C'uj. Mʌ' ju bin u jach najtej quire' cu ya'aric: “Jach jot, quij, mʌ' bʌ' wir.” Mʌ' ja wirej, wa raji' mʌna' u Taj'or u Pixam C'uj ti', mʌ' c'ucha'an yor yiric a ba' jach manan co'ojo', a cu ts'abʌr ten u Taj'or u Pixam C'uj ti' mac. \v 15 A mac a yʌn u Taj'or u Pixam C'uj ti', c'ucha'an yor u najtic tu cotor a ba' ts'ab ten u Taj'or u Pixam C'uj. Chen a mac a mʌna' u Taj'or u Pixam C'uj ti', mʌ' ju najtej a mac a yʌn u Taj'or u Pixam C'uj ti'. \v 16 Mʌ' ja wirej, a mac a yʌn u Taj'or u Pixam C'uj ti', c'ucha'an yor u najtic tu cotor ba', quire' yʌn u tucur Jesucristo ti'. Rajen a mac a mʌna' u Taj'or u Pixam C'uj ti', mʌ' ju najtej a mac a yʌn u Taj'or u Pixam C'uj ti'. U'yex, ba' cu ya'aric a mac a ts'ab u tucur quir u ts'ibtic u t'ʌn C'uj uch. “A mac yer u tucur C'uj? Mʌna' mac. Je' wa ju c'uchur tu q'uinin cu camsic ti' C'uj mac? Mʌna' mac cu bin u camsej.” Chen a to'onexo', yʌn u tucur Jesucristo. \c 3 \s1 Ij quet beyajex yejer C'uj \p \v 1 Rajen in wet acsa'orirex, mʌ' c'ucha'an in wor in t'ʌniquechex an ten bic in t'ʌnic a mac a toc yʌn u Taj'or u Pixam C'uj. Quin chen t'ʌniquechex an bic mac a cu man ich yoc'ocab cu t'ʌnic a chichano'. Mʌ' ja wirej, chichanechex ti' u t'ʌn C'uj. \v 2 Caj in camsechex u t'ʌn C'uj uch, ra' quir a c'ʌmiquex C'uj. A teno', iren mac a cu ts'ic u chuch chan och. Biquinin caj in chen camsechex uch baxuco'? Quire' mʌ' toy c'uchuc a worex ti' u t'ʌn C'uj a ti' a mac a chichij yor ti' u t'ʌn C'uj. Quire' irechex chan och a mʌ' c'uchuc tu q'uinin u chi'ic yoch bʌc'. U berer bʌje'rer, mʌ' toy c'uchuc tu q'uinin in camsiquechex u t'ʌn C'uj a ti' a mac a chichij ti' u t'ʌn C'uj. \v 3 Mʌ' ja wirej, caj a manex ich a c'aso' irechex a mac a mʌ' yerob C'uj, quire' robob cu ts'urinticob a c'aso'. Wa ber ti' yʌn mac tu yʌnechex caj q'uexij yorob. Wa ber ti' yʌn mac tu yʌnechex caj u nuncob u t'ʌnob, mʌ' wa taj quin wa'aric ca manex ich u c'asir an ten bic mac a mʌ' yerob C'uj? Rajen quin wa'aric, mʌ' ja manex irechex mac a pay u berob ten u Taj'or u Pixam C'uj. \v 4 Quire' wa ber cu ya'aric mac tu yʌnechex: “A teno', quij, jach taj raji' yʌninen Pablo, quire' caj in cʌn u t'ʌn.” U jer caj u ya'araj: “A teno', jach taj raji yʌninen Apolos, quire' caj in cʌn u t'ʌn.” Mʌ' wa jach taj mʌ' tan a manex irechex a mac a pay u ber ten u Taj'or u Pixam C'uj? \p \v 5 Rajen quin bin in wa'aric techex. Apolos yejerenob xan, a tenobo' u c'urewenob C'uj quir in tsec'ticob u t'ʌn C'uj techex, soc a wacsiquex ta worex ti' Cristo. Chen u tiriri' ti' in beyajob, caj ts'aja a tenobo' C'uj a tenobo'. \v 6 Mʌ' ja wirej, a teno', caj in tsec' techex u t'ʌn C'uj caj a wacsex ta worex, rajen caj a yʌnxchun a much'quintajex a bʌjex quir a wu'yiquex u t'ʌn C'uj. Rajen iren yʌjpʌq'uiren a narex ich a corex. A Apoloso', caj tarij tu' yʌnechex soc u camsiquechex u t'ʌn C'uj soc a qui' acsiquex ta worex ti' Cristo. Rajen a Apoloso', irej a mac a cu jo'ya'tic u yijir ta corex quir u joc'ar. Chen a C'ujo', caj u ch'isaj u pʌc'ar soc u nunctar. \v 7 U'yex ba' u c'at ya'aric aro'. A mac a cu pʌq'uic u yijir quet yejer a mac a cu jo'ya'tic u yijir cax noj, chen a C'ujo', a cu ch'isic u yijir, jach manan noj. \v 8 A teno', p'eri' in beyajob yejer Apolos cax u tiriri' ti' in beyajob, quire' Apolos, raji' irej a mac a cu jo'ya'tic u yijir. A teno', iren a cu pʌq'uic u yijir. Ca' bin c'uchuc tu q'uinin, a C'ujo' cu bin u bo'otic u bo'orir in c'ʌbob jujunturenob, an ten bic caj beyajnʌjenob. \v 9 Mʌ' ja wirej, a tenobo', quet in beyajob yejer C'uj, Apolos yejeren. A techexo', irechex in corob tu beyajnʌjenob Apolos yejeren, quire' techex caj a wacsajex ta worex ti' Cristo, baje'rer ca sayirex tu pach jach C'uj. \p Bayiri' xan, c'ucha'an ij corex ij cariquex irechex u najirechex C'uj, quire' C'uj cu c'ʌxic techex irej mac a cu c'ʌxic u yatoch. \v 10 Quire' tsoy tu t'ʌn C'uj, rajen ts'a'b in beyaj ten C'uj tu quin yʌnxchun in tsec'tic u t'ʌn C'uj ca' in much'quint mac quir u yubic u t'ʌn C'uj. Rajen iren a mac ne'er u ts'ʌpquintic tunich quir u c'ʌxic yatoch. A teno', caj in ts'ʌpquinta tunichir soc u chichtar u yoc yatoch. Mʌ' ja wirej, tu quin yʌnxchun in tsec'tic ti' mac soc u yacsic tu yor ti' Cristo. Aro' irej tunich tu cu yʌnxchun u ts'ʌpquintic quir u c'ʌxic yatoch. Caj ts'oc in ts'ʌpquintic u tunichir, a cu yʌnxchun, jeroj, u jer mac cu bin u c'uchur quir u ts'ʌpquintic u jer tunich. Aro' irej u jer mac cu c'uchur ta wicnʌnex, quir u camsiquechex u t'ʌn C'uj. Chen quin chich aric ti' jujuntur mac: “Qui' irej bic tabar u ts'ʌpquintic.” Mʌ' ja wirej, jujunturo'onex, bin in ca'ex ich ʌcʌtan C'uj, rajen qui' irej ba' cu camsa' ti' a yacsmʌnob tu yorob. \v 11 Barej, caj in tsec'taj techex Jesucristo uch, aro' ir a teno', quin ts'ʌpquintic u tunichir soc u chichtar u yoc yatoch. Rajen quij cariquex raji' Jesucristo caj ij ts'ʌpquintex, mʌna' u jer u ts'ʌpquinir tunich quir u chichtar u yoc yatoch, jariri'o', mʌna' u jer. \v 12 Yʌn mac cu bin u pʌq'uic ba' ich yoc'or u tunichir quir u chichtar u yoc yatoch. Jaj ix tʌcoj, cu bin u pʌq'uic oro, a ba' jach co'ojo'. Wa sʌc taq'uin, a ba' jach co'oj xano'. Wa cu bin u pʌq'uic chan tunich a jach co'oj xano'. Jaj ix tʌcoj, u jer mac cu bin u pʌq'uic u jer ba' ich yoc'or u tunichir quir u chichtar u yoc yatoch. Jaj ix tʌcoj, cu bin u pʌq'uic che', wa su'uc cu pʌq'uic, wa ju sor cu pʌq'uic. \v 13 Chen a mac a cu pʌq'uic ba' ich yoc'or u tunichir quir u chichtar u yoc yatoch, je' u bin tumta'bir u beyaj. Ca' bin c'uchuc tu q'uinin, c'ac' cu bin tumtic u beyaj. Cu bin tumta'bir tu q'uinin u xur t'ʌn. A ray u q'uinino', cu bin irbir biquira' u beyaj mac wa tsoy u beyaj, wa mʌ' tsoy u beyaj mac. \v 14 Wa jix tʌcoj cu chʌc p'atar u beyaj, a ba' u pʌc'aj yoc'or u tunichir quir u chichtar u yoc, caj ts'oc u tumta'b ten c'ac', jeroj cu bin qui' acsa'bir ten C'uj a mac tsoy u beyaj ich ca'anan. Cu bin bo'otbir u bo'orir u c'ʌb ten C'uj. \v 15 Chen a mac a caj u pʌc'aj ba' ich yoc'or u tunichir quir u chichtar u yoc yatoch, wa yʌn ba' caj u pʌc'aj, chen caj toc rʌc erij tuj tumta'b ten C'uj, jeroj, sat u beyaj, cax u bʌjiri' cu bin tacbir ten C'uj quir u cuxtar munt q'uin. Aro' ir a mac a tacbir ten mac tu erij yatoch, chen rʌc sat u ba'tac. \p \v 16 A teno', in wer a werex wa ju najirechex C'uj quire' ti' aca'an techex u Taj'or u Pixam C'uj. \v 17 Wa jix tʌcoj, wa mac cu c'asquintic u najir C'uj an ten bic mac cu c'ʌxic u yatoch yejer rʌb che'. Bin u ca' ts'a'bir u muc'yaj munt q'uin ca' bin xuruc t'ʌn. Mʌ' ja wirej, a najo' tu ric'sa C'uj quir u beyaj C'uj. Yʌn c'aj techex a bʌjiri'ex u najirechex C'uj. \p \v 18 A teno', quin chich aric techex. Arex ti' mac: “Mʌ' ja tus aric a bʌjiri'.” Wa yʌn mac tu' yʌnechex tu ca much'quintiquex a bʌjex quir a wu'yiquex u t'ʌn C'uj wa c'ucha'an yor u tetic quir u sayir tu pach a mac a camsic u t'ʌn C'uj, quire' jach t'oj ti' a ba' yʌn ich yoc'ocab. Arex ti' wa ju c'at u waysic u bʌj jach t'ojir, ca' yacsej tu yor. Chen a ray u q'uinino', a mac a mʌ' yer C'uj bin u ca' ya'arej ti': “Jot a techo'.” \v 19 Rajen ʌcʌtan tu wich C'uj a ba' cu cay aricob a mac a ti' yʌn ich yoc'ocab: “In ne'er ba'.” A C'ujo', cu ya'aric: “Jot aro'”, quij. Mʌ' ja wirej, ti' ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj ten a mac ts'a'b u tucur ten C'uj quir u ts'ibtic. Raji' caj ya'araj: “A C'ujo', mʌ' ju cha'bʌr a mac a ti' yʌn ich yoc'ocab, a cu ya'aric u ne'er ba' ca' u pʌyej u ber u bʌjiri'e'. A C'ujo', cu macʌr u berob.” \v 20 Ti' toy yʌn u jer tu ts'iba'an u t'ʌn C'uj tu cu ya'aric: “A C'ujo', yer a ba' cu tucric, a mac a ju ne'er ba' rajen raji' yer jach jot u tucurob.” \v 21 Rajen mʌ' tsoy a wu'yiquex ta worex ir wa jach caremechex quire' a ne'erex ba'. Baxuc mʌ' tsoy a wu'yiquex ta worex wa jach caremechex quire' caj sayechex tu pach a mac a cu camsiquex u t'ʌn C'uj. \v 22 Mʌ' ja wirej, a C'ujo', caj u chuc u ts'a techex tu cotor ba' a c'atiquex. Mʌna' wa tu tuchi'ta techex Pablo yejer Pedro yejer Apolos soc u yamtiquechex? Jeroj, C'uj caj u ts'aja techex a yoc'ocabo' quir a cʌjtarex. Jeroj, C'uj caj u ts'aja techex quir a cuxtarex, baxuc caj u ts'aja techex a quiminex soc u yamtiquechex. Jeroj, C'uj caj u ts'aja techex tu cotor ba' a ti' yʌn baje'rera', baxuc C'uj caj u ts'aja techex tu cotor ba', a cu bin taro' ca' bin c'uchuc tu q'uinin. A techexo', techex yʌnin tu cotor ba'. \v 23 Biquinin a techexo', techex yʌnin tu cotor ba', quire' raji' yʌninechex Cristo. Bayiri' xan, a Cristojo', raji' yʌnin C'uj. \c 4 \s1 Raji' u beyaj a mac teta'b ten Cristo uch quir u tsec'ta'r u t'ʌn \p \v 1 Quire' jach taj a ba' caj in wa'araj techex, rajen ca' a wirenobex an ten bic u c'urewenob Cristo. Mʌ' ja wirej, C'uj caj u tetenob ca' in tsec'tob a ba' u c'at C'uj, soc u yerob a mac a ti' yʌnob ich yococabo'. Rajen caj in tsec'tajobi', rajen u ca' ts'urirenob ti' ic Jaj Ts'urirex. \v 2 A techexo', a werex a ba' jach manan noj ti' u ca' ts'urir mac. Ra' u ca' ts'urir mac ca' u toc betej tu cotor a ba' chen c'ata'b ti' ten u jach ts'urir. \v 3 A teno', mʌ' jin bin in wa'arej wa caj in toc rʌc betaj tu cotor a ba' tu chen c'ata ten in Jaj Ts'urir a teno'. U bʌjiri' in Jaj Ts'urir je' u cʌxtic u yirej wa caj in toc rʌc betaj a ba' tu chen c'ata a teno'. A teno', quin chen nunquic ti' C'uj, mʌ' techex jin nunquej, mʌ' ti' u jer maqui'. Rajen mʌ' c'ucha'an in wor in wa'aric wa caj in toc rʌc quibaj. \v 4 Cax tin t'ʌn a teno', mʌna' ba' quin tucric quire' mʌ' jin wu'yaj tin wor wa yʌn ba' caj in tucraj uch. Mʌ' ja wirej, u bʌjiri' ic Jaj Ts'urirex cu bin u cʌxtej yirej soc raji' cu bin ya'aric wa mʌ' jin toc rʌc betaj tu cotor a ba' caj u c'ata ten uch. \v 5 Rajen quin chich aric techex, mʌ' ja yʌn taquiquex u jo'r mac wa oc tu c'asir a mac a cu beyaj ti' C'uj, wa mʌ' oc tu c'asir. Quire' mʌ' c'uchij tu q'uinin a p'isa'an ten C'uj. Yʌn pajex u q'uinin ca' bin uruc ic Jaj Ts'urirex quire' raji' juez. Jeroj, je' u joc'ar u tajir tu cotor ba'. A ray u q'uinino', ic Jaj Ts'urirex ti' cu bin u joc'sa'bir tu sasirir a ba' caj u mucu betob mac uch. Je' u bin esbir biq'uinin caj u betob ba' uch. Ca' bin ts'ocac u yiric u tajir tu cotor ba', jeroj C'uj cu bin ya'aric: “Jach tsoyech, quire' a ba' ta betex tsoy.” \p \v 6 A teno', barej caj in wa'araj techex aro' in wet acsa'orirex, caj in chen c'ʌnaj Apolos yejer in bʌjiri' quir in camsic techex ba'. A teno', quin tsicbar ti' u jer mac a ti' yʌn tu yʌnechex xan. Rajen mʌ' ja chen tucriquex quin chen tsicbar yejeren Apolos. Mʌ' ja wirej, a baxuco' ca bin a cʌniquenobex, quire' ta wirenobex in beyajob. Rajen ca' cuxraco'onex an ten bic cu ya'aric u t'ʌn C'uj. Mʌ' ja wirej, in wet acsa'orirex, mʌ' tsoy wa ca wa'ariquex: “A teno', raji' yʌninen mac quire' tan in cʌnic u t'ʌn.” Pachir ca p'astic u jer, a cu camsic u t'ʌn C'uj. \v 7 Arex ten mac caj u ya'araj techex tsoy ca wa'ariquex: “A teno' raji' yʌninen mac quire' tan in cʌnic u t'ʌn?” A techexo', ca tucriquex jach manan tsoyechex rajen? Mʌ' wa C'uj caj u ts'aja techex tu cotor a ba' yʌn techex? Bic tabar ca tucriquex jach tsoyechex an ten bic a bʌjiri'ex toc yʌn techex tu cotor ba'? \p \v 8 Ca tus tucriquechex toc yʌn techex u t'ʌn C'uj, irechex mac a jach nachʌji tu cu janʌn. Mʌ' ba'wir u jer yo'och. A techexo', caj a tus tucrex xan, jach qui' a worex mʌna' ba' ca tucriquex, rajen mʌna' a c'atex. A techexo', irechex a mac a toc oc u reyintob C'uj. Chen caj oquechex a reyintiquex C'uj, irechex mac a mʌ' jin yamtob a Apoloso', yejerenob. An bic in jach c'at in wiriquechex a reyintiquex C'uj u jach tajir soc quet ti' yʌno'onex tu quic bin ic reyintex C'uj. \v 9 Yʌn tentenin in so'soc tucric C'uj caj u tetaj a tenobo' yʌjtseq'uirenob soc jach pachir in c'uchurob a tenobo' a tu yʌn tuchi'tenob Cristo ca' xiquenob in tsec'tajob u t'ʌn, soc pʌyber cu c'uchurob a tu tsec'tob u t'ʌn C'uj uch. Tin t'ʌn, C'uj caj u tetenob soc jach pachirenobo', irenob mac a cu bin quinsbir ten u ts'urir u cajar soc yirir ten u winiquirob bic tabar in quinsa'rob. Soc yirir ten yʌjmasirob u t'ʌn C'uj xan, soc yirir ten tu cotor mac ich yoc'ocab a cu ya'aricob a tenobo': “Jach jot.” \v 10 U'yex biquinin caj in wa'araj techex aro'. Quire' quin manob in tsec'tob u t'ʌn Cristo tu' yʌn a mʌ' yerob C'uj, robob cu ya'aricob: “Jach jot a mac a yʌn tuchi'ta'b ten Cristo quir u tsec'ticob u t'ʌn.” Chen a techexo', ca cay ariquex a bʌjiri'ex: “Jach t'ojenob ti' u t'ʌn C'uj.” Chen robob u ca' aricob a tenob: “Jach otsichʌjob.” Baxuc cu ya'aricob a tenobo', a mac a mʌ' yerob C'uj. Chen a techexo', ca cay ariquex a bʌjiri'ex: “In jach ne'er ba' ti' u t'ʌn C'uj.” A mac a mʌ' yerob C'uj cu p'actiquenob a tenobo', chen a techexo', cu jach suractiquechexob. \v 11 A tenob, u berer baje'rer, quin muc'yajob quire' wi'ijenob. U berer baje'rer, quin muc'yajob quire' uc'chʌjenob. U berer baje'rer, quin muc'yajob quire' rab in noc'ob yejer in pech' xʌnabob. U berer baje'rer quin muc'yajob tu cu tac'jʌts'tiquenob. U berer baje'rer quin muc'yajob quire' mʌna' in wayob tu quin wenenob. \v 12 Quin jach beyajob yejer in c'ʌbob soc in mʌnicob in wo'ochob. Tu' quin man in tsec'tob u t'ʌn C'uj, wa cu cʌrʌxt'ʌntiquenob, quin wac u yamta'rob ten C'uj. Barej ber caj chucob in pachob, jeroj, quin muc'ticob. \v 13 Bayiri' xan, barej ber cu ya'aric ba' a tenob a mac a mʌ' ju yerob C'uj, chanber quin t'ʌnicob a ti'obo' caj in wa'arob ti' mac, mʌ' ju yʌn manob tu c'asir. A cu yiriquenob a tenobo', irenob a mac a jach c'as, a cu puricob ich c'ac'nab u winiquirob griego soc u tus jawsicob u yajirob. Baxuc cu tus tucricob a tenobo'. \p \v 14 A jera' a quin ts'ibtic techex, mʌ' quir in pʌyic a suraquirex, chen quir in chich aric techex an ten bic u tet cu t'ʌnic u parar u jach yaj. Mʌ' ja wirej, a techexo', in pararechex in jach yajechex. \v 15 Wa jix tʌcoj, yʌn techex jach pim mac quir u camsiquechex ti' u t'ʌn Cristo, mʌ' ju bin pimtar a tetex, quire' a teno', a jach tetenex quire' tin pararin techex tu tin tsec'ta techex u jach tsoyir u t'ʌn C'uj. \v 16 Rajen, quin chich aric techex quetquintej a worex soc p'eri' ij corex yejero'onex. \p \v 17 Quire' in c'at in wiriquechex ic p'eri'quintic ij corex yejero'onex, rajen caj in tuchi'techex Timoteo, a mac in jach yaj, ir wa jin jach parar xan, quire' caj in tsicbʌtaj ti' ic Jaj Ts'urirex. Raji' cu betic a ba' toc ara'b ti'. A Timoteojo', je' u c'asic techex bic tabar caj manen tu tsoyir, caj in wacsaj tin wor uch ti' Cristo, an ten bic caj in camsaj ich tu cotor mac a tu cu much'quinticob u bʌjob quir u yubicob u t'ʌn C'uj. \v 18 Ti' yʌn mac tu' yʌnechex a mac mʌ' wa yerob quin tar in wirechex, rajen robob caj u yubob chich yorob, quire' cu tus tucricob tu yorob ire wa jach manan tsoyob. \v 19 Wa ju c'at ic Jaj Ts'urirex ca' tac in wirechex, jeroj seb quin bin c'uchur tu yʌnechex. A ray u q'uinino', je' in tumtic in wirej a ba' c'ucha'an yorob u beticob a ray winiquirobo', a cu yubicob tu yorob jach manan tsoyirob, mʌ' chen a ba' cu ya'aricobo'. \v 20 Mʌ' ja wirej, a mac a cu bin ocar tu cu bin u reyinticob C'uj, ca' manac tu tsoyir, soc mʌ' ju chen t'ʌnob. \v 21 Arex ba' a c'atex ten. A c'atex wa rajra' a betex a ba' ca betiquex baje'rer soc in ts'ic a muc'yajex ca' bin c'uchuquen. Wa ja c'atex a betex a ba' tsoy soc in qui' tsicbar techex wa ber ca' bin c'uchuquen. \c 5 \s1 Biquinin caj u joc'sob u bʌj tu cu much'quinticob u bʌjob tu cu yubicob u t'ʌn C'uj \p \v 1 Tin wu'y u juminticob mac, a tan ya'aricob: “Yʌn mac tu' yʌn a yacsmʌnob tu yorob ich u cajar Corinto, cu man yire xquic, a mac u ch'amʌn u tet uch”, quij. A ba' cu man u jumintob mac mʌna' ich winiquir a mʌ' yerob C'ujo'. Mʌ' ja wirej, robob mʌ' ju raq'uintej xquic, a ju ch'amʌn u tet uch. \v 2 A techexo', a ca wu'yiquex ta worex jach manan tsoyirechex, arex ten biquinin mʌ' ja wac't a bʌjex, quire' a ba' u ber ti' a wet acsa'orirex? Toc joc'sex tu ca much'quintiquex a bʌjex tu ca wu'yiquex u t'ʌn C'uj a ray xibo', quire' a ba' caj u betaj! \v 3 Toc joc'sex cax mʌ' ti' yʌnen quir in joc'sic, quire' nach yʌnen. Toc joc'sex ti', irej wa jin bʌjiri' ti' yʌnen ta wicnʌnex. Mʌ' ja wirej, ts'oc in toc ta'quicob u jo'r techex a ti'o', rajen ca' joc'ac. \v 4 Caj in toc tac u jo'r quire' ts'a'b in beyaj ten Ic Jaj Ts'urirex. Raji' caj u ya'araj tsoy in ta'quic u jo'r a mac a cu man tu c'asir. Rajen caj in toc ta'caj u jo'r a ray xibo' quire' a ba' caj u betaj uch. Rajen ca' a much'quint a bʌjex tu ca wu'yiquex u t'ʌn C'uj irej wa ti' yʌnen ten ta wicnʌnex. U muc' ic Jaj Tsurirex cu bin u yamtiquechex, cax mʌ' ti' yʌnen ta wicnʌnex. \v 5 A ray xibo', ca' a joc'sex tu ca much'quintic a bʌjex quir a wu'yiquex u t'ʌn C'uj, ca' a c'ubex ti' quisin soc raji' cu bin ts'ic u muc'yaj. Jaj ix tʌcoj, ca' bin ts'ocac u ts'ic u muc'yaj je' u to'car u pixam ten C'uj ca' bin uruc ic Jaj Ts'urirex Jesucristo. \p \v 6 Rajen quin wa'aricob techex. Mʌ' ja yʌn u'yiquex ta worex jach tsoyechex, quire' a ba' u ber tu' yʌnechex baje'rer. A jach erex: “A chichin a pʌj sʌcʌno', cu rʌc pʌjquintic tu cotor a sʌcʌno'.” Mʌ' ja wirej, tsoy a wiriquex a ray xibo' a cu mano', raji' cu bin yacs a si'pirex. \v 7 Rajen a bʌjiri'ex ca' a ruc'sex a ba' c'asir a cʌnmʌnex uch, a ra' u quinino' mʌ' ja werex C'uj. Ca' a ruc'sex aro', irej u winiquirob judío a cu macanticob yo'och a tabar u q'uinin pascua. Mʌ' ja wirej, cu man u cʌxtob quir u ruc'sicob tu yatochob a pʌj sʌcʌno', soc mʌ' ju pac'ʌr ich yo'och. Rajen ruc'sex a ray xibo' soc mʌ' ju pac'ʌr techex. Quire' yʌn c'aj techex, caj quinsa'b Jesús ir u chan ar a tʌmʌn yuco'. Caj quinsa'b a tʌmʌn yuco' quir u banic u jo'r yatoch yejer u q'uiq'uer tʌmʌn yuc soc mʌ' ju quimin mac a ti' yʌn ich yatocho'. Caj quinsa'b Jesús to'onex quir u ruc'sic ic si'pirex. \v 8 Quire' Cristo caj u c'ub u bʌj soc u quinsa', u bo'orir ic si'pirex rajen rajra' ca' manaco'onex tu tsoyir, ca' ic p'ʌtex ic manex a tu cotor a c'aso' an ten bic u winiquirob judío caj u rʌc ruc'sob a pʌj sʌcʌno', soc mʌ' ju pac'ʌr. Ca' ic p'ʌtex ic tucriquex ba', ca' ic tucrex a tsoyo'. Ca' ic p'ʌtex a c'aso' soc taj ic manex tu tsoyir. \p \v 9 Caj in ts'ibtaj ju'un techex uch, caj in wa'araj techex: “Mʌ' ja rajra' manex yejer xib a mac a nanij u man yejer xquic.” \v 10 Caj in wa'araj techex uch aro', mʌ' jin c'at a tus tucriquex ca' a rʌc juts a bʌjex tu cotor mac a ti' yʌnob ich yoc'ocabo', a mac u nonoj bʌjiri'ob cu tucricob, wa ti' a mac a cu ya'cric ba', wa ti' mac a cu manob, wa ti' mac a cu tus c'ujinticob tus c'uj. Mʌ' ja wirej, wa ja toc quibiquex a caj in wa'araj techex, jeroj, chen yejer a wet acsa'orirex ca tsicbarex yejer. \v 11 Chen ich a je' ju'una', caj in wa'araj mʌ' ja yʌn t'ʌniquex a mac a caj u tus araj yacsic tu yor wa taj cu man, wa ju nonoj bʌjiri' cu chen tucric. Wa cu tus c'ujintic tus c'uj, wa cu pʌq'uic u pach mac, wa nanij cu carchʌjʌr, wa cu ya'cric ba'. Wa baxuco', mʌ' ja wacsiquex ta watochex. \v 12-13 Mʌ' ja wirej, mʌ' ra' in beyaj a teno', quir in ta'quic u jo'rob a mac a mʌ' yerob C'uj. A C'ujo', bin u ca' ta'cbir u jo'rob a ti'obo'. Quire' ra' a beyajex quir a wiriquex a wet acsa'orirex quire' cu manob tu c'asir. Ca' a ruc'sex a mac a cu manob tu c'asir. Baxuc ti' ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj. \c 6 \s1 A mac a yacsmʌnob tu yorob cu nunquicob u t'ʌnob ich ʌcʌtan juez \p \v 1 Wa jix tʌcoj, ti' yʌn mac tu' yʌnechex, a yʌn ba' choquinta'b yor ten yet acsa'orirob. Yʌn arex ti', mʌ' ju yʌn yʌn bin ich ʌcʌtan u ts'urir u cajar quir u ta'quic u jo'r yet acsa'orir. Arex ti', ca' xicob ʌcʌtan ich u ts'urirob u yet acsa'orirob. \v 2 Biquinin mʌ' wa ja werex ca' bin c'uchuc tu q'uinin u xur t'ʌn, a techexo', ca bin ocarex reyir yejer C'uj ich yoc'ocab. Wa ca bin ocarex reyir yejer C'uj ich yoc'ocab, jeroj, c'ucha'an a worex a cʌxtiquex a wirex ba' c'asir yʌn ti' mac tu' yʌnechex cax chichin. \v 3 Biquinin mʌ' wa ja werex quet reyo'onex yejer Cristo, rajen raji' quic bin ic ts'urintex a yʌjmasirob u t'ʌn C'uj. Rajen c'ucha'an a worex a sisquintiquex u yor a mac a choquinta'b yor yet acsa'orirob tu' yʌnechex quire' mʌ' jar a sisquintic yor aro'. \v 4 Wa jix tʌcoj c'uchur tu q'uinin bin a ca' a sisquintej yor mac a choquij yor ich yococab tu' yʌnechex. A teno', tin t'ʌn, mʌ' ja bin a yacsiquex a wet acsa'orirex ich ʌcʌtan a mac a mʌ' yerob C'uj, quire' mʌ' p'eri' yorob yejero'onexe'. \v 5 Caj in wa'araj techex aro' soc a pʌyiquex a su'tarex, a techexo', a ca wu'yiquex ta worex jach tsoyechex. Arex ten wa mʌna' mac ti' yʌn tu' yʌnechex tu ca much'quintiquex soc a wu'yiquex u t'ʌn C'uj, a c'ucha'an yor u najtej bic tabar u sisquintic u yor u yet acsa'orir? \v 6 Chen biquinin cu chen bin mac a yacsmʌnob tu yor ti' Cristo ich ʌcʌtan u jach ts'urir u cajar quir u ta'quic u jo'rob u yet acsa'orirob? Mʌ' ja wirej, mʌ' tsoy ti' a mac a mʌ' yacsmʌnob tu yorob ti' Cristo u sisquintic yorob a pacran yet acsa'orirob. \p \v 7 Rajen, toc ocar yajaw si'pirex tu' yʌnechexex ra' u q'uinin a bʌjiri'ex caj a pacran tac a jo'rex ich ʌcʌtan u jach ts'urir a cajarex, a mʌ' yerob C'ujo'. Mʌ' wa jach tsoy, ca' a muc'tex a ba' a ber techex? Mʌ' wa jach manan tsoy ca' a muc'tex wa ber cu ts'ʌricob a pachex quir u ch'icob a ba' yʌn techex? \v 8 Chen a techexo', caj a wa'arex: “In wacsmʌnob tin worob”, a bʌjiri'ex, ca betiquex a ray c'aso'. Bayiri' irej wa ca tus a'criquex u ba'tac a wet acsa'orirex quire' mʌ' ja sutexi'. \p \v 9 A teno', mʌ' c'ucha'an in wor in najtic biquin mʌ' ja muc'tiquex a ba' a ber techex, cax cu ch'icob a ba'taquex a cu tus a'cricob cax mʌ' u wʌc'ʌs suticob a ba'taquex. Mʌ' wa ja werex a mac a cu betic a c'aso' a tu yʌnechex, raji' mʌ' ju bin acsa'bir ten C'uj tu cu bin u reyinticob C'uj. Rajen, mʌ' tsoy ya'aric mac wa tsoy u man yejer xquic, cax yʌn u rac', wa cu ya'aric, wa tsoy u man xquic yejer xib, cax yʌn u man. Rajen mʌ' tsoy ya'aric mac wa tsoy u tus c'ujintic tus c'uj. Rajen mʌ' tsoy ya'aric, wa xquic u man yejer u yet xquiquir, wa xib cu man yejer u yet xibir. \v 10 Baxuc xan, a mac a cu ya'cric ba', mʌ' ju bin acsa'bir ten C'uj, cax a mac a cu pachtic u ba'tac u rac'ob, a mac a cu carchʌjʌr, a mac a cu tsicbar c'as ti' u jer mac, a mac a cu ya'cric ba' ti' mac a cu raxic. \v 11 A ucho', baxuc yʌn jun yarechex, a mʌ' toy a wacsajex ta worex ti' Cristo. Chen C'uj caj u ruc's a si'pirex. Baje'rer, caj a c'ʌmajex u muc' C'uj quir a manex tu tsoyir. Bayiri' xan, caj a c'ʌmajex u muc' soc c'ucha'an a worex ti' a tsoyo'. Mʌ' ja wirej, caj a c'ʌmajex u muc', quire' caj a wacsex ta worex ti' ic Jaj Ts'urirex Jesucristo, quire' caj u yamtechex u Taj'or u Pixam C'uj. \s1 A winquirirex quir u jach beyaj ti' C'uj soc yiric mac jach manan jach carem C'uj \p \v 12 Ti' yʌn mac tu yʌnechex a cu ya'aricob: “C'ucha'an in wor in betic tu cotor ba' a mʌ' ara'an ten C'uj wa tsoy in betej.” A teno', quin nunquic, yʌn ba' c'ucha'an in wor in betic, chen yʌn tenten mʌ' tsoy ca' in betej. Cax c'ucha'an in wor in betic tu cotor ba', chen mʌ' jin cha' in ts'urintejen ba'. \v 13 Ti' yʌn u jer mac tu yʌnechex a cu ya'aric: “Ij co'ochex raji' yo'och ic nʌq'uex, bayiri' xan, a ij nʌq'uexo' raji' quir u bin ij co'och, quet bayiri'.” A teno', quin bin in nunquic: “Jin, chen a C'ujo' je' u rʌc ch'esique' a ca'turo'.” Mʌ' ja wirej, u winquirir mac, mʌ' quir u man yejer xquic, mʌ' yer xib xan. Ra' u winquirir mac quir u c'ujintic C'uj soc raji' u ts'urintic C'uj. \v 14 Quire' ic Tetex C'uj caj u ric'saj ic Jaj Ts'urirex ich u quimirir. Raji' cu bin u ric'sico'onex ich u quimirir, quire' yʌn u jach chichir u muc' quir u ric'sico'onex. \p \v 15 Biquinin mʌ' ja werex wa raji' ic winquirirex tu tajir u winquirir ic Jaj Ts'urirex Jesucristo. Arex ten wa jach tsoy in joc'sic in winquirir a ra' yʌnin in winquirir Cristo, ca' in ts'aj ti' xquic in winquirir, a nanij u man? A teno' quin nunquic, mʌ' biq'uin quen. \v 16 Biquinin mʌ' ja werexi' wa mac caj u p'er'quintaj u bʌj yejer xquic a nanij u mano', caj u p'er'iquint u winquirir, rajen turiri' yejer. Mʌ' wa c'aj techex tu ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj, taj cu ya'aric to'onex: “Cax robob ca'tur u winquirirob, robob turiri'chʌj u winquirirob.” \v 17 Chen a mac a yacsmʌnob tu yorob ti' ic Jaj Ts'urirex Jesucristo toc turiri'chʌj u pixam yejer. \p \v 18 Rajen mʌ' ja manex yejer xquic, mʌ' a manex yejer xib xan, quire' tu cotor u si'pir cu yacsic mac, mʌ' ju c'asquintic u bʌjiri' u winquirir. Chen a mac a cu man yejer xquic, cax wa yejer xib, cu yacsic u si'pir tu winquirir caj u ruc'saj u winquirir, a ra' yʌnin u winquirir Cristo caj u ts'aj ti' xquic u winquirir a nanij u man. \v 19 Biquinin mʌ' ja werex a winquirirex ra' u yatoch u Taj'or u Pixam C'uj quir u cʌjtar to'onex. Ra' ts'aja'an ten C'uj to'onex, rajen a techexo' mʌ' ja yʌn ts'urintiquex a winquirirex, quire' mʌ' techex yʌnin a winquirirexi'. \v 20 Yʌn c'aj techex C'uj caj u bo'ot u bo'orir ic si'pirex yejer a ba' jach co'oj. Rajen c'ujintex C'uj ich a winquirirex, bayiri' yejer a pixamex xan. \c 7 \s1 Bic tabar mac cu ch'ic u mam wa ju rac' \p \v 1 Baje'rer, je' in wa'aric techex a ba' caj a c'atex ten ich u ju'unin a ta ts'ibtex ten. A teno', tin t'ʌn, tsoy wa xib mʌ' ju ch'a u rac'. \v 2 Chen quire' ya'ab mac cu manob ta cajarex, rajen jach manan tsoy wa jujuntur xib cu ch'ic u rac', baxuc xan, wa jujuntur xquic u ch'ic u mam xan. \v 3 Arex ti', a mac a tu ch'aj u rac', ca' u bet a ba' u c'at ti' u rac', baxuc xan, arex xan ti' a xquico', a tu ch'aj u mamo' ca' u bet a ba' u c'at ti' u mam xano'. \v 4 A xquico', mʌ' ju yʌn ma'quintic u bʌjiri' u winquirir, quire' ra' u ts'urir u winquirir u mam. Baxuc xan, a mamo', mʌ' ju yan ma'quintic u winquirir quire' ra' u ts'urir u winquirir u rac'. \v 5 Rajen mʌ' ja pacran ma'quintic a winquirirex ti' a bʌjiri'ex. Jari' wa ta quetquint a worex soc tenten a pacran ma'quintic a winquirirex quir a t'ʌniquex C'uj. Tsoy wa baxuco', chen barej ca' bin ts'ocac a t'ʌniquex C'uj, Ca' a p'ʌtiquex a pacran ma'quint a winquirirex. Jaj ix tʌcoj, je' u tumta'r a worex ten quisin quire' ca pacran ma'quint a winquirirex. \p \v 6 A teno', caj in wa'araj techex tsoy wa mac cu chabʌr u ch'ic u rac', wa ju mam tsoy cu chabʌr u ch'ic u mam chen mʌ' jin wa'araj ti' tu cotor mac u ch'a u rac' wa ju mam. \v 7 An bic in jach c'at tu cotor xib ca' u cʌnen a teno', mʌ' jin raq'uintic xquic. Chen a teno', in wer jujuntur ca' u betej a ba' ts'abij ten C'uj ti', ca' u betej. Jujuntur u tirir ti'. U jer u tirir ti' xan. \p \v 8 Baje'rer, quin wa'aric ti' a mac a mʌna' u rac', bayiri' ti' a mac a yʌn u mam uch, chen quimij. Arex ti'ob tsoy wa cu p'atʌrob an bic ten. \v 9 Chen wa mʌ' u c'uchur u yor u muc'tej, arex ti'ob ca' u ch'a u rac' wa ju mam. Quire' jach tsoy u ch'ic u rac', wa ju mam quire' cu jach pachtej u ch'a u rac' wa ju mam. \p \v 10 Baje'rer, quin wa'aric ti' a mac a ju ch'ajmʌnob u rac' wa ju mam. A teno', quin wa'aric wa ja xquico' a ju ch'amʌnob u mamo'. Mʌ' ju yʌn p'ʌtob u mam. A teno', mʌ' jin wa'arej, u bʌjiri' ic Jaj Ts'urirex caj u ya'araj. \v 11 Wa jaj ix tʌcoj, a xquico' caj u toc p'ʌt u mam, arex ti' soc mʌ' ju yʌn mʌmintic u jer. Jaj ix tʌcoj je' u wʌc'ʌs bin ich u mam a tu p'ʌtaj soc p'eri' u yorob yejer u mam xan. A ju mam xan, mʌ' ju yʌn p'ʌt u rac'. \p \v 12 Ti' a mac a t'irij, u'yex ba' quin wa'aric techex. A ba' quin bin in wa'arej techex chen in bʌjiri' in t'ʌn, a rayo' mʌ' u camsmʌnen ic Jaj Ts'urirex aro' to'onex. Wa ja wet acsa'orirex u toc ch'amʌn u rac', a mʌ' yacsmʌn tu yor ti' Cristojo'. Wa quet yor u cʌjtar ich yicnʌn u mam. Arex ti' mʌ' ju yʌn p'ʌtic u rac'. \v 13 Bayiri' xan, ti' a xquico', a yacsmʌn tu yoro', chen yʌn u mam a mʌ' yacsmʌn tu yor ti' Cristojo'. Wa quet yor u mam u cʌjtar ich yicnʌn u rac'. Arex ti' a ray xquico' mʌ' ju yʌn p'ʌtic u mam. \v 14 Quire' a ju mamo', a mʌ' yacsmʌn tu yor cu bin c'ʌmbir ten C'uj irej wa tsoy quire' caj u raq'uintaj xquic a yacsmʌn tu yor ti' Cristojo'. Bayiri' xan, a ju rac'o', a mʌ' yacsmʌn tu yor cu bin c'ʌmbir ten C'uj irej wa tsoy, quire' caj u mamintaj xib a yacsmʌn tu yor ti' Cristojo'. Wa mʌ' baxuco', robob u pararob, irob u pararob a mʌ' yacsmʌnob tu yorob ti' Cristo. Chen baje'rer, je' u ch'ijirob quir u beticob tsoy u t'ʌn ti' C'uj. \v 15 Jaj ix tʌcoj wa yʌn mac, a mʌ' yacsmʌn tu yoro' u c'at u p'ʌtic u rac', wa ju mam a caj u yacsaj tu yoro', tsire'ej u p'ʌtique'. Quire' a ba' cu yubic tu yor a mac a mʌ' yacsmʌn tu yoro'. Arex ti' a mac a yacsmʌn tu yoro', cax xib, cax xquic, mʌ' ju yʌn su'sej u mam wa ju rac', quire' C'uj mʌ' ju c'at yiric mac cu joc'ar yor. \v 16 Arex ten, a techo' xquic, a caj a wacsaj ta wor bic tabar a wertic wa je' u yacsic tu yor a mam, a mʌ' toy u yacsaj tu yor? Mʌ' a wertic. Baxuc tech, a xibo' a caj a wacsaj ta wor. Bic tabar a wertic wa je' u yacsic tu yor a rac', a mʌ' toy u yacsaj tu yor? Mʌ' a wertic xan. Rajen cha' u binob. \p \v 17 Chen jujunturechex, ca' a betex a ba' u c'at C'uj u betej. An ten bic C'uj u c'at jujuntur u betej ca' u betej, rajen ca' ic toc betex. Ra' quin chich aric ti' tu cotor in wet acsa'orirob tu cu much'quinticob u bʌj quir u yubicob u t'ʌn C'uj, ca' u betob. \v 18 Jaj ix tʌcoj, wa yʌn mac ber caj u yacsaj tu yor toc ts'ira'an u yot'er an ten bic nanij u ts'iricob u winiquirob judío, arex ti' mʌ' ju yʌn ch'ic suraquir ti', quire' toc ts'ira'an yot'er. Jaj ix tʌcoj wa yʌn mac ber caj u yacsaj tu yor mʌ' ts'ira'an yot'er an ten bic nanij u ts'ira'an yot'er u winiquirob judío, arex ti', mʌ' ju yʌn ch'ic suraquir quire' mʌ' u ts'irmʌnob u yot'er an ten bic nanij cu ts'iricob yot'er u winiquirob judío. \v 19 Cax ts'ira'an u yot'er an ten bic nanij u ts'iricob u yot'er u winiquirob judío, mʌ' ba'wir ti'. Cax mʌ' toy ts'ira'an u yot'er mac an ten bic nanij cu ts'iricob u yot'er u winiquirob judío, mʌ' ba'wir xan. A ba' ca' ic betex quire' jach manan tsoy, ca' ic betex tu cotor a ba' u c'at C'uj ca' ic betex. \v 20 Cax a ba' a beyajex uch, ber mʌ' toy a wacsex ta worex ti' Cristo, tiri' ca p'atʌrex. \v 21 Jaj ix tʌcoj wa ju c'urew mac caj u yacsaj tu yor, rajen mʌ' ju c'uchur yor u bin tub u c'at, mʌ' ju chen tucrej ti'. Chen wa cu c'uchur tu q'uinin u ruc'ur tu c'ʌna'an ten u ts'urir, ca' u p'is u bʌj u ruc'ur ca' xic a ti'o'. \v 22 Mʌ' ja wirej, a mac a yacsmʌn tu yoro' ti' Cristo ic Jaj Ts'urirex, cax wa raji' u c'urew mac, rajen mʌ' c'ucha'an yor u bin tub u c'at, jari' a ba' u c'at u ts'urir. Arex ti' ʌcʌtan tu wich C'uj, toc ch'abir. Arex ti' a mac a toc ch'abir uch ber caj u yacsaj tu yor ti' ic Jaj Ts'urirex. A baje'rera', raji' u c'urew C'uj. \v 23 Rajen, ic Jaj Ts'urirex raji' cu ya'aric ic beyajex, quire' jach co'oj caj u bo'otechex, rajen mʌna' u jer mac cu ya'aric a beyajex. \v 24 Rajen in wet acsa'orirex, cax a ba' u betic mac, ber caj u yacsaj tu yor ti' Cristo, arex u p'atʌr ti' taro'. Quire' baje'rer, ic Jaj Ts'urirex ti' yʌn quir u yamta'rob a ti'obo'. \s1 Ajera' cu tsicbar ti' a xquico' a mʌ' ch'abir ten xib, bayiri' ti' xquic a mʌna' u mamo' quire' quimij \p \v 25 Baje'rer, bin in ca' in wa'arej techex ti' a xquico', a mʌ' ch'aja'an ten xibo'. Quin wa'aric ti'ob ba' quin chen tucric. A teno', tin t'ʌn, cax mʌ' yarman ten ic Jaj Ts'urirex a teno'. Chen a teno', quin wa'aric a ba' in wer, quire' in Jaj Ts'urir tu yajquinten quire' yira otsirten. Raji' yer ra' quin wa'aric an ten bic u c'at. \v 26 Rajen, quin wa'aric, jach tsoy mac cax cu p'atʌr an ten bic raji' baje'rer, cax wa yʌn u rac', cax wa mʌna' u rac'. Quire' jach tabar u tar ic muc'yajex a to'onexo', a mac a yacsmʌnob tu yorob ti' Cristo. \v 27 Rajen a mac a yʌn u rac', arex ti' mʌ' ju yʌn p'ʌtic. Bayiri', a mac a mʌna' u rac', arex ti', mʌ' ju yʌn cʌxtic a rac'. \v 28 Chen wa xib cu ch'ic u rac', mʌ' ju pʌy u si'pir quire' caj u ch'aj. Bayiri', a xquico', wa mʌ' ch'ama'an ten mac wa cu mamintic xib, a rayo', mʌ' ju pʌy u si'pir xan. Quire' quic muc'yajex a ca' bin tac to'onex, a mac yʌn u rac', yejer a mac a yʌn u mam, jach ya'ab cu bin muc'yaj. A ra' quin wa'aric techexo', soc in yamtic techex. \v 29 Rajen, in wet acsa'orirex, a teno', quin wa'aric techex je' u tar tu q'uinin cu tar ic muc'yajex a to'onexo'. A mac a toc yʌn u rac', arex ti', mʌ' ju chen tucric u rac'. \v 30 Quin wa'aric ti' a mac a tucur u ca', arex ti', mʌ' ju chen tucric a ba' cu tucric. Quin wa'aric xan, ti' mac a qui' yoro', arex ti', mʌ' ju chen tucric a ba' cu qui'quintic u yor. Quin wa'aric ti' a mac a cu mʌnic ba', arex ti', mʌ' ju chen tucric ti' a ba' cu mʌnic. \v 31 Bayiri' xan, quin wa'aric ti' a mac a cu pachtic u ne t'ajʌr u ba'tac te' ich yococab, arex ti' mʌ' ju chen tucric u ba'tac. Quire' tu cotor a ba' quij quiriquex je' u rʌc ch'ejar biq'uini'. \p \v 32 Rajen, a teno', in c'at techex wa mʌ' ja cha'bʌrex a bʌjiri'ex a ca tucriquex ti' a ba' ti' yʌn ich yococab. Mʌ' ja wirej, a mac a mʌna' u rac', cu tucric C'uj, quire' u c'at u qui'quintic yor C'uj tu cu beyaj a ti'o'. \v 33 Chen a mac a yʌn u rac', raji' cu tucric u rac'. Bayiri' xan, bic tabar cu bin u qui'quintic u yor u rac'. \v 34 Baxuc a xquic xano', u tiri' ti' a xquic xano' u tiri' u beyaj a xquico', a toc cha'an yejer a mʌ' cha'an a xquico' u beyaj a xquico', a toc ch'a'an, yejer a xquico' a mʌ' ch'aja'ani'. Mʌ' ja wirej, a xquico' a mʌ' ch'a'an ten xib cu chen tucric bic tabar u qui'quintic yor C'uj yejer tu cotor u pixam. Chen a xquico' a ch'a'an ten u mam, cu chen tucric bic tabar a ba' ca' u betej ba' te' ich yococab, yejer an ten bic tabar u qui'quintic u yor u mam. \p \v 35 Aro' quin wa'aric techex, quire' in c'at in yamtiquechex. A teno', mʌ' jin c'at in ma'quic a berex. Chen in c'at ca' a betex a ba' jach tsoyo'. Bayiri' xan, in c'at a qui' sayʌrex tu pach C'uj quir a cʌniquex u t'ʌn, mʌ' in c'at a cha'iquex u ma'quintej a berex mac. \p \v 36 Chen u teto', cu chen tucric wa jach tsoy u parar xquic cu ch'ijir cax mʌ' ju mamintej xib, arex ti' ca' u betej a ba' u c'at u tet. Bayiri' xan, wa ju chen c'at u yir u parar u mʌmintej xib, arex u cha'bʌr u ch'ic u mam, aro' mʌ' u pʌy u si'pir. \v 37 Jaj ix tʌcoj wa ju teto', u bʌjiri' aric, mʌna' u jer arej ti', chen jach taj ich u pixam caj u ya'araj: “Tsoy in parar xquic cu ch'ijir, cax mʌ' u mamintic xib.” Ra' jach tsoy xan, mʌ' ju pʌy u si'piri'. \v 38 Rajen a mac a cu ts'ic u parar xquic quir u mamintic xib, tsoy caj u betaj. Chen a mac a mʌ' ju c'at u ts'ic u parar xquic quir u mamintic xib, jach manan tsoy caj u betaj xan. \p \v 39 A xquico', a yʌn u mam, ca' u p'atʌc ich yicnʌn u mam, a mun q'uinin cuxa'an. Wa ber ca' bin quimic u mam, a ray u q'uinino', c'ucha'an yor u mamintic u jer wa ju c'at. Chen ca' u mʌmintej a mac a yacsmʌnob tu yorob ti' Cristo. \v 40 Chen a teno', tin t'ʌn, jach manan qui' yor a xquico', wa mʌ' ju ch'a u jer u mam caj ts'oc u quimin u mam. Wa ca wa'ariquex yʌn techex u Taj'or u Pixam C'uj. Baxuc a teno' yʌn ten u Taj'or u Pixam C'uj a mac cu pʌyic in bero'. \c 8 \s1 A yo'ocho', a ts'a'bir ten mac ti' u tus rʌquir u c'uj \p \v 1 Baje'rer, in c'at in wa'aric techex ti' a yo'ocho' a ti' t'ʌra'an ich u tus rʌquir u c'uj. Jach tajir an ten bic caj a wa'arex ten ich a ju'unex a ta tsibtex tenob: “A to'onexo', ij querex tu cotoro'onex caj ic najtex bic tabar aro', quire' qui' camsa'bo'onex aro'.” Ca' ij cʌnex xan, cax quic najtiquex ba'. Jaj ix ti' u ts'ic ij cuwiquex jach nojo'onex, rajen je' ic p'astiquex mac. Chen wa quic pacran yajquintiquex ic bʌjex, jeroj c'ucha'an ij corex ic yamtiquex tu cotor mac. \v 2 Jaj ix tʌcoj wa yʌn mac cu tus tucric, wa raji' jach manan u najtic ba'. Raji'e', mʌ' toy u yʌnxchun u yer bic tabar u najtic ba', mʌ' yer bic tabar u yʌn c'uchur u najtic ba'. \v 3 Chen yʌn mac u yajquintic C'uj, raji' tsoy yiric tu wich C'uj. \p \v 4 Baje'rer, quin wa'aric techex ti' yo'och a ti' tu t'ʌquinta mac ich u tus rʌquir u c'uj tu yʌnechex. A tenobo', in werob u tus rʌquir u c'uj, a ti' yʌn ich yococab jach jot. Bayiri' xan, in werob, mʌna' u jer C'uj jari' turiri' C'uj, a ti' yʌn ich ca'anano'. \v 5 Yʌn mac a cu ya'aric yʌn c'ujob a ti' yʌnob ich ca'anan, bayiri' cu ya'aricob ti' yʌn ich yoc'ocabo'. Cax robob cu ya'aric, yʌn ya'ab u jach ts'urirob, bayiri' cu ya'aric ya'ab u c'ujob, a tenob mʌ' jin wa'arob baxuco'. \v 6 Chen a tenob, in werob yʌn turiri' C'uj, raji' in Tetob C'uj, quire' raji' yʌnin tu cotor ba' a ti' yʌno'. Raji' xan, caj u ts'aj ij cuxtarex tera' soc ij c'ujintiquex C'uj. Bayiri' xan, in werob yʌn jari' turiri' ic Jaj Ts'urirex Jesucristo. Raji' caj u betaj tu cotor a ba' ti' yʌn, quire' raji' xan, caj u ts'aj ij cuxtarex rajen cuxa'ano'onex baje'rer. \p \v 7 Chen aro' tu cotor mac mʌ' ju najtic an ten bic a to'onexo' quic najtiquex. Mʌ' ja wirej, yʌn mac nanij caj u t'ʌquinta yo'och ʌcʌtan ich u tus rʌquir u c'uj uch. Baxuc caj u betajob uch, chen baje'rere' caj u p'ʌtob u t'ʌquinticob yo'och ʌcʌtan u tus rʌquir u c'uj, quire' caj u yacsajob tu yorob. Chen wa ts'a'bir yo'och ti'ob ten mac quir u janticob, a ba' t'ʌquinta'b ʌcʌtan ti' u tus rʌquir u c'uj. Robob, cax u bʌjiri'ob mʌ' ju t'ʌquintob yo'och ich ʌcʌtan u tus rʌquir u c'uj, chen wa ber cu janticob a ba' ochir t'ʌquinta'b ten mac ich ʌcʌtan u tus rʌquir u c'uj, robob cu yubicob an ten bic u bʌjiri'ob caj u t'ʌquintob ich u tus rʌquir c'uj, quire' wa ber cu janticob a ray yo'ocho', mʌ' qui' yorob yubicob. Quire' mʌ' ju qui' najtob tu cotor, rajen u bʌjiri'ob cu ya'aricob, mʌ' tsoy a ba' cu beticob. \v 8 Mʌ' ja wirej, cax a ba' ochir quic jantiquex, aro' mʌ' ju bin u qui'quintej yor C'uj soc tsoy yiric to'onex C'uj. Cax wa quic jantiquex aro', cax wa mʌ' ic jantiquex aro'. A yo'ocho', mʌ' ju bin yacso'onex ich ʌcʌtan C'uj soc u ya'aric wa jach tsoyo'onex wa mʌ' jach tsoyo'onex. \v 9 Chen a teno', quin chich aric techex, qui' cʌnant a bʌjex, cax a werex raji' mʌ' ju c'asquintechex, wa ber ca jantiquex. Chen, quire' u jer winic a mʌ' toy u qui' najtej tu cotor a ba', an ten bic caj u yacsaj tu yor. Raji' je' u pʌyic u si'pir wa cu yiric a jantiquex a wo'ocho', a t'ʌra'an ich u rʌquir u tus c'uj. \v 10 A techexo', a werex wa ca jantiquex ba', raji' mʌ' ju c'asquintex chichin. Jaj ix tʌcoj, wa ti' yʌn mac a mʌ' toy qui' najtej bic tabar caj ij cacsajex tij corex tu cotor. Wa cu yiricob techex curiquechex tu ca janʌnex, ca jantiquex a ba' t'ʌquinta'b ten mac ich ʌcʌtan ti' rʌquir u tus c'uj. Rajen quire', caj u yirechex ca jantiquex aro'. Mʌ' wa je' u pachticob u jantej xan, a ba' t'ʌquinta'b ten mac ich ʌcʌtan ti' u rʌquir u tus c'uj? \v 11 Rajen ca' a qui' cʌnant a bʌjex, soc mʌ' ja pʌyiquex u si'pir, a mac a mʌ' toy u qui' najtej tu cotor a ba' yʌn. Rajen je' u p'ʌtic u yacsic tu yor ti' Cristo, cax a techexo', caj najtajex tu cotor ba'. Mʌ' ja wirej, Cristo caj u bo'ot u bo'orir u si'pir a wet acsa'orirex an ten bic caj u bo'ot u bo'orir a si'pirex xan. \v 12 Mʌ' ja wirej, wa jix ti' ca betiquex aro' ti' a mac a mʌ' toy u qui' najtej tu cotor ba', caj a pʌyex u si'pir a wet acsa'orirex. A ba' u si'pir caj a wacsajex ti' a wet acsa'orirex, mʌ' qui' yor Cristo, caj u yiraj a pʌyiquex u si'pir a wet acsa'orirex. \v 13 Rajen, quire' aro', wa jix ti' in wet acsa'orir mʌ' ju qui'tar u yor, quire' a ba' yiric in jantic, rajen jach manan tsoy wa mʌ' jin jantic a ba' cu pʌyic u si'pir in wet acsa'orir, soc mʌ' ju p'ʌtic u yacsic tu yor ti' Cristo. \c 9 \s1 Ca' sʌjtac a mac a tuchi'ta'b ten Cristo \p \v 1 Arex ten a ba' ca tucriquex. Mʌ' wa caj u tuchi'ten ic Jaj Ts'urirex quir in tsec'tic u t'ʌn, ba' ca tucriquex? Mʌ' wa c'ucha'an in wor in bet a ba' u c'at ic Tetex C'uj, ba' ca tucriquex? Mʌ' wa jin wiramʌn ic Jaj Ts'urirex? Biquinin, a techexo', caj a wacsajex ta worex quire' beyanʌjen tu' yʌnechex. \v 2 Cax u jer mac cu ya'aric: “Mʌ' tuchi'ta'b Pablo ten Cristo quir u tsec'ta'r u t'ʌn.” Chen a techexo', a jach erex caj u tuchi'ten Cristo quir in tsec'tic u t'ʌn, quire' techex caj a wacsex ta worex ti' ic Jaj Ts'urirex caj in wa'araj techex u t'ʌn. A baxuco', caj esa'b ten C'uj jach taj raji' caj u tuchi'ten. \p \v 3 A ba' caj in chen araj techex, je' in wa'aric ti' tu cotor mac a ju c'at u ta'quic in jo'r a teno'. \v 4 Arex ten, biquinin mʌ' tsoy in janʌnob, cax wa uc'urnʌjenob ich yatoch mac tu quin tsec'ticob u t'ʌn C'uj? \v 5 Mʌ' wa tsoy a teno' ca' in raq'uintej xquic, a yacsmʌn tu yor, bayiri' xan, soc in wet bin wa ber ca' bin xiquenob tu quin tsec'ticob u t'ʌn an ten bic u jer yʌjtseq'uirob Cristo? Baxuc caj u betob xan u yits'inob ic Jaj Ts'urirex. Baxuc caj u betaj xan Pedro. \v 6 Arex tenob yejer Bernabé, a tenobo' tsoy mʌ' wa jin p'ʌticob in beyajob quir in jaricob in taq'uin soc in janʌnob? \v 7 Tu yʌn a soldadojo' ca' xic u cʌxta'bir tu cotor ba' u c'at? Tu yʌn a mac a cu pʌq'uic u yaq'uir u wich uva cu mʌq'uic u wich uva wa ber cu ts'ic u wich? Tu yʌn mac a yʌn yʌrʌc' wacax ya'ab a cu yʌts'ic u yim yʌrʌc' wacax soc u yuq'uic? \v 8 A techexo', ca chen tucriquex wa quin so'so' a'aric aro' quire' in bʌjiri' in t'ʌn? Mʌ' wa ja werex baxuc caj ya'araj Moisés ich u t'ʌn xan uch? \v 9 Quire' ti' ts'iba'an ich u t'ʌn Moisés, a tu cu ya'aric: “Mʌ' tsoy a mʌquic u chi' ton wacax yejer chan chim tu cu yarch'ʌctic u wich trigo quir u ruc'ur u sor, soc tsoy u jansan tu cu beyaj a ton wacaxo'.” Baxuc caj u ya'araj Moisés uch. Biquinin a C'ujo', cu chen tucric a ton wacaxo', rajen caj u ya'araj to'onex aro'? \v 10 Mʌ' wa ra' cu ya'aric tu cotoro'onex? Jach taj caj u ts'ibto'onex aro', soc ca' bin jansac a mac a cu beyaj ti' C'uj. Mʌ' ja wirej, a mac a cu muxic ru'um quir u pʌq'uic u pʌc'ar trigo, ca' u yʌn muxic u ru'um quir u mʌcantic a ba' cu bin u pʌq'uej. Ca' bo'otac u bo'orir u c'ʌb. Bayiri' xan ti' a mac a cu chachtic u sor trigo raji' ca' bo'otac u bo'orir u c'ʌb xan. \v 11 A tenobo' caj in yʌn tsec'tob techex ti' u t'ʌn C'uj, jach co'oj wa ca' in pajicob techex a ba' quin chen c'aticob? \v 12 Ra' u quinin ti' yʌn u jer mac a mʌ' ju jach tucricob u c'atejob ba' ti' techex. Mʌ' wa jach manan tsoy ca' in c'atejob ba' techex xan, quire' caj in yʌn tsec'tob techex u t'ʌn C'uj uch? \p Chen a tenob, mʌ' tin betajob aro', soc mʌ' jin joc'sicob u yorob mac tu yʌnechex. Rajen mʌ' jin mʌ'quinticob u ber mac soc u yacsic tu yor ti' Cristo. \v 13 Biquinin mʌ' wa ja werex a sacerdotejo' a cu beyaj ich carem naj tu cu naj c'ujinticob C'uj u winiquirob judío caj bo'ota'b u bo'orir u c'ʌb tu cu c'ʌmicob a ba' ts'aja'an ten u winiquirob judío ti' C'uj, a baywo', cu jaricob u bo'orir u beyajob. Mʌ' wa ja werex a mac a cu cʌnanticob u ba'yirinquiri' tu cu t'ʌquinticob yʌrʌc' quir u ts'ic ti' C'uj. Je' u ts'a'bʌr ti' jun xot' a yʌrʌc'o', a t'ʌra'an ich u ba'yirinquiri', quire' ra' u bo'orir u c'ʌb. \v 14 Bayiri' xan, caj u toc araj ic Jaj Ts'urirex: “A mac a cu tsec'tic u t'ʌn C'uj ca' u bo'ota' ten mac a cu yubicob u jach tsoyir u t'ʌn C'uj.” Baxuc caj u ya'araj Jesús uch. \v 15 Chen a teno' mʌ' in c'atman ba' techex, cax caj u yara'aj to'onex Cristo wa tsoy ic jariquex ic taq'uinex tu quic tsec'tiquex u t'ʌn C'uj. Bayiri' xan, wa ber caj in ts'ibtaj techex a je' ju'una', mʌ' quir in c'atic techex ca' a ts'ajex ten a ba' in c'at. A biquinin a teno' mʌ' jin man in c'atej ba', cax wa quimen tu quin man in tsec' u t'ʌn C'uj soc mʌ' jin man in c'at u jansenob tu quin tsec'ticob u t'ʌn C'uj. \p \v 16 A teno', qui' in wor in wu'yic ya'ara', quin qui' beyaj tu quin tsec'tic u jach tsoyir u t'ʌn C'uj. Mʌ' ja wirej, ca' manaquen in tsec't u t'ʌn C'uj, quire' caj u tuchi'ten C'uj. Jach otsiren wa mʌ' jin bin in tsec't u t'ʌn C'uj. A C'ujo', bin u ca' ts'a in muc'yaj. \v 17 Wa jin bʌjiri' quin tsec'tic u t'ʌn C'uj, je' in pajic in c'ʌmic in taq'uin. Chen ra' u q'uinin caj u teten C'uj soc in beyaj ti', rajen quin tsec'tic u t'ʌn C'uj, mʌ' quir in jaric in taq'uin quin beyaj, chen quir in quibic u t'ʌn a ti'o'. \v 18 Ba' u tsoyir cu bin tar ten wa ber quin tsec'tic u t'ʌn C'uj? A werex wa ba' tsoyir cu bin tar ten? U jach qui'ir in wor tu quin tsec'tic u t'ʌn C'uj, mʌ' bo'ota'an quire' tin tsec'tic u t'ʌn. Cax jach tsoy in jaric in taq'uin quir in janʌn tu quin tsec'tic u t'ʌn C'uj, chen a teno', mʌ' jin c'at u bo'orir in beyaj ti' C'uj. \p \v 19 Cax mʌ' ba'wir ten tu cotor mac, chen a teno' quin cha'ic u c'urewquintiquen tu cotor mac. Baxuc aro', quin betic soc c'ucha'an in wor in wa'aric ti' ya'ab mac, ca' u yacsej tu yor ti' Cristo. \v 20 Barej wa ber ti' yʌnen ich u winiquirob judío, a teno' quin wesic in bʌj irej wa ju winiquiren judío, soc c'ucha'an in wor in wesic ti'ob u t'ʌn C'uj soc u yacsicob tu yorob ti' Cristo. Wa ber ti' yʌnen ich mac a cu ya'aric cu quibic a ba' cu ya'aric ich u t'ʌn Moisés, bayiri' ten quin quibic xan, soc c'ucha'an in wor in wesic ti'ob u t'ʌn C'uj, soc u yacsicob tu yorob ti' Cristo, cax mʌ' ba'wir ca' in quibic baxuco'. \v 21 Chen, wa ber ti' yʌnen ich a mac a mʌ' yubmʌnob u t'ʌn Moisés, baxuc quin betic an ten bic robob cu beticob, soc c'ucha'an in wor in wesic ti'ob u t'ʌn C'uj soc u yacsicob tu yorob ti' Cristo. Chen a teno', mʌ' jin p'uspacht u t'ʌn Moisés, quire' quin quibic u tajir u t'ʌn Cristo. \v 22 Barej wa ber ti' yʌnen ich mac a mʌ' toy u qui' najtob tu cotor ba' ich u t'ʌn C'uj. A ten xano', quin betic an ten bic mʌ' jin najtej tu cotor ba', soc c'ucha'an in wor in yamtic ti'ob. A ra' u q'uinin in wer bic tabar jujuntur mac cu betic ba', a teno' quin p'isic in bʌj soc quet bayiri' quin betic xan, soc jun yarob cu yacsicob tu yorob ti' Cristo, soc robob cu to'car ten C'uj. \v 23 Rajen quin betic tu cotor aro' soc c'ucha'an yor mac tu cotor ca' u yubob u t'ʌn C'uj ich tu cotor u ru'umin. Bayiri' xan, soc p'eri' qui' in wor yejer a mac a caj u yubob u t'ʌn C'uj. \p \v 24 Biquinin mʌ' wa ja werex bic tabar a mac a cu c'ʌnic u yacab tu cu baxar cu c'ʌnic u yacab. Tu cotor a mac cu jach p'isic u bʌj soc yiricob mac a pʌyber cu c'uchuro'. Chen a mac a cu bin ts'abir ba' quire' pʌyber caj c'uchij, raji'e' a mac a jach manan chich acabnʌjij. Baxuc techex, ca' a p'is a bʌjex soc a c'ʌmiquex a ba' caj u ric'saj C'uj techex. \v 25 Tu cotor mac a cu bin u jach p'isic u bʌj u c'ʌnic u yacab tu cu baxar cu c'ʌnic yacab, pʌyber ca' u tumt u bʌj u yirej wa c'ucha'an yor ti'. Robob jach taj cu jach p'isic u bʌj soc u c'ʌmicob a ba' ric'sa'an quir u ts'abir ti', a pʌyber c'uchij. Chen a ba' ts'abir ti', ti' cu bin ts'ocar, chen a to'onexe', a quic jach p'isic ic bʌj quir ij c'ʌmiquex a ba' ric'sa'an ten C'uj to'onex, aro' mʌ' ju ts'ocar ti', muntq'uin ti' yʌni'. \v 26 Rajen, a teno', baxuc quin betic aro'. Quin jach p'isic in bʌj in bet aro'. Chen a teno', mʌ' jin c'ʌnic in wacab an ten bic mac mʌ' yer acab. Bayiri' xan, quin betic an ten bic mac jach yer u baxʌr cu tus raxic mac, a jach t'oj baxʌr. A teno', in chen er baxʌr an ten bic mac u tus raxic maque'. A teno', mʌ' jin tus cʌnej mac a mʌ' yer u tus raxic mac. \v 27 A teno', in wʌc'ʌs bʌjiri' in winquirir quin ts'urintic soc in winquirir mʌ' ju bet a ba' u c'at. Quire' mʌ' jin c'at ca' bin tac u jer u q'uinin wa ber ca' ts'ocac in tsec'tic u t'ʌn C'uj ich u jer winiquirob, jeroj mʌna' ba' cu bin tar ten ti' C'uj ca' bin xuruc t'ʌn. \c 10 \s1 Cu chich aric ti'ob soc mʌ' ju c'ujinticob u tus c'uj \p \v 1 Rajen in wet acsa'orirex, in c'at a werex ba' u ber in nunquirob u winiquirob judío uch. Barej caj pay u berob ten u muyarir ich tʌcay ru'um. A ray u q'uinino', caj u rʌc manob u winiquirob judío ich a c'ac'nabo' u c'aba' chʌc. Ti' manob u ch'ʌcticob ich chumuc c'ac'nab. \v 2 A baxuco', caj ya'arob tu cotor u winiquirob judío cu chen sayob tu pach Moisés, barej caj pay u berob ten u muyarir caj u ch'ʌctob a c'ac'nab a chʌco'. \v 3 Bayiri' xan, tu cotor u winiquirob judío caj u jantajob a ba' ochir a ts'a'b ten C'uj ti'ob. \v 4 Bayiri' xan, tu cotor u winiquirob judío caj u yuc'ob a ja'o' a ts'a'b ten C'uj ti'ob a caj tar ti'ob ich yajaw actun. A ray actuno', irej bajen cu yuq'uicob Cristo, quire' raji' yamticob, rajra' tan u ts'abʌr ti'ob yo'och ja'. \v 5 Chen jach ya'ab a ray winico' mʌ' ju betob a ba' u c'at C'uj, rajen rʌc quimob ich tʌcay ru'um. \p \v 6 A ba' u ber u winiquirob judío uch ich tʌcay ru'um, caj tar ti'ob soc u camsic to'onex baje'rer wa mʌ' ic pachtiquex a ba' mʌ' tsoyi', an ten bic robob caj u betob uch. \v 7 Rajen mʌ' ja c'ujintiquex u tus rʌquir c'uj an ten bic ya'ab u winiquirob judío caj u betob ich tʌcay ru'um. Quire' ti' ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj tu cu ya'aric: “Robob caj curajob tu janʌnob, bayiri' xan, quir u yuc'urob a ba' t'ʌrquinta'b ich ʌcʌtan u tus c'ujob. Jeroj, caj ric'ob baxʌr soc qui' yorob.” \v 8 Bayiri' xan, mʌ' ic yʌn manex yejer xquic wa yejer xib, an ten bic ya'ab u winiquirob judío caj u betaj ich tʌcay ru'um uch. Jeroj toc jumpuri', caj quimij veinte tres mil u winiquirob judío turiri' u q'uinin uch. \v 9 Bayiri' xan, mʌ' ja yʌn ts'iquintiquex C'uj an ten bic ya'ab u winiquirob judío caj u betob ich tʌcay ru'um uch. Quire' caj u ts'iquintaj C'uj u winiquirob judío, jeroj, caj u yʌnxchun u quiminob quire' chi'bir ten can. \v 10 Bayiri' xan, mʌ' ja pʌq'uiquex u pach C'uj an ten bic ya'ab u winiquirob judío caj u betajob ich tʌcay ru'um uch, jeroj, caj tar u yʌjmasirob u t'ʌn C'uj caj quinsa'bob a ti'obo'. \p \v 11 A werex wa ba' u berob ti'ob, u winiquirob judío ich tʌcay ru'um uch, tar ti'ob quir ij cʌniquex a ba' u c'at C'uj to'onex, soc ij querex xan, mʌ' ic yʌn betex a baxuco'. A to'onexo', a mac cuxa'an tu q'uinin baje'rer, c'ucha'an ij corex ic pʌctic u pachob u winiquirob israel ca' ij quirex tu cotor a ba' u ber uch ti' u winiquirob judío. \v 12 Rajen, arex ti' mac a cu tucric cu betic tsoy, ca' u qui' cʌnant u bʌj soc mʌ' ju betic a ba' c'aso'. \v 13 Tu cotor a ba' mʌ' tsoyi', a ba' cu tumtic a worex. Ra'iri' xan, cu tumtic u yor tu cotor a maco'. Chen a C'ujo', cu betic an ten bic raji' rajra' cu betic, a C'ujo' je' u yamtic to'onexe' wa ber ca' bin tumtac ij corex soc mʌ' ic pʌyej ic si'pirex. Quire' a ray u quinino', cu bin u chichquintic ij corex C'uj, soc ic muc'tiquex, soc mʌ' ic betex a ba' mʌ' tsoyi'. \p \v 14 Rajen in wet acsa'orirex in jach yaj, mʌ' ja c'ujintiquex u tus rʌquir c'uj. \v 15 A teno', quin t'ʌniquex quire' ca najtiquex ba'. Rajen ca' a tucrex ba' tabar in wa'aric techex, wa taj wa mʌ' taji'. \v 16 Jeroj, a ray rucho' wa quic chuquiquex wa jij cuq'uiquex wa ber quij c'ʌ'otiquex caj u jantaj Cristo u yo'och oq'uin, a tabar u quinsa' uch. Bayiri' xan, quij cariquex bayo' ti' C'uj. A ray u q'uinino' quij cuq'uex biquin, mʌ' p'eri'o'nex wa ber quic betiquex aro'? Mʌ' ja wirej, raji' cu c'asic to'onex ti' u q'uiq'uer Cristo. A ray u q'uinino' xan, wa ber quic chuquiquex ic xatex ic jantex a pano', p'eri'o'onex wa ber quic betiquex aro' xan. Mʌ' ja wirej, raji' cu c'asic to'onex ti' u winquirir Cristo xan. \v 17 A ray pano', turiri' yʌn, rajen a ray pano' cu c'asic to'onex ti' u winquirir Jesucristo. Baxuc a to'onex xano', cax pimo'onex a to'onexo', chen to'onex iro'onex turiri' ic winquirirex quire' p'eri' caj ic jantex a ray pano'. \p \v 18 Baje'rer iriquex bic tabar u winiquirob israel cu beticob. Wa ber cu chi'icob u bʌq'uer u yʌrʌc' a cu quinsicob quir u chaquinticob ich yoc'or u ba'yirinquirir soc u rʌc to'quicob, quir u qui'tar yor C'uj. Mʌ' wa p'eri'ob yejer C'uj, quire' caj u betajob aro'? P'eri'ob. \v 19 Ba' quin jach aric wa ber quin wa'aric aro', a teno' mʌ' jin c'at in wa'aric wa ju tus rʌquir c'uj yʌn ba'wir ti'. Mʌ' in c'at in wa'aric wa ja bʌc'o' a ti' tus t'ʌra'an ʌcʌtan ti' u tus rʌquir c'uj wa jach manan tsoy, quire' ti' tus t'ʌra'an ich u rʌquir u tus c'uj, rajen u jer bʌc' mʌ' jach tsoy. Jot aro'. \v 20 Chen soc a yʌn najtiquex a ba' quin wa'aric techex, a teno', quin wa'aric techex wa mac, a mʌ' ju winiquirob judío, cu t'ʌquinticob a ba' u c'atob ich ʌcʌtan u tus rʌquir c'uj. Chen a ba' cu t'ʌquinticob ich ʌcʌtan u tus rʌquir c'uj cu jach t'ʌquinticob ich ʌcʌtan quisin, mʌ' ju t'ʌquinticob ich ʌcʌtan C'uj. Rajen, mʌ' jin c'at in wiriquechex a p'eriquintic a worex yejer a ra' yʌnin quisino'. \v 21 Rajen mʌ' c'ucha'an a worex a p'eriquintic a worex, caj a wuq'uex u ruchir a quij c'ʌniquex tu quij c'ʌ'otiquex u janʌn oq'uin a tabar u quimin Jesús uch. Jeroj, pachir ca bin a sʌjtex u tus rʌquir c'uj. Bayiri' xan, mʌ' c'ucha'an a worex a janʌnex tu pojche' a ra' yʌnin ic Jaj Ts'urirex, jeroj pachir ca bin a janʌnex tu pojche' a ra' yʌnin quisini'. \v 22 Arex ten a jera'. A jach c'atex wa ja ts'iquintiquex C'uj? Je' wa ja c'uchur a muq'uex ti' C'uj? A werex mʌ' c'ucha'an a muq'uex ti'. \s1 Ca' ic betex tu cotor ba' soc mac tu cotor cu yiric jach carem C'uj \p \v 23 Rajen cu chen cha'bʌren in betic tu cotor ba', chen mʌ' tsoy ten, cax cu chen cha'bʌr in betic tu cotor ba'. Wa quin betic tu cotor a ba', jeroj, mʌ' c'ucha'an in wor in yamtic mac u man tu tsoyir. \v 24 Arex ti' mac, mʌ' ju chen cʌxtic a ba' tsoy ti' u nonoj bʌjiri', chen ar u cʌxt a ba' tsoy ti' tu cotor mac. \p \v 25 Bayiri' xan, tu cotor bʌc' a cu canicob ich tu cu naj canic ba', toc chi'ex. Mʌ' ja yʌn c'atiquex wa t'ʌquinta'b uch ʌcʌtan ti' u tus rʌquirex u c'uj. Mʌ' ja ch'iquex sajquirex quir a chi'iquex. \v 26 Mʌ' ja wirej, a je' ru'uma', yejer tu cotor ba' a ti' yʌn tera', ic Jaj Ts'urirex yʌnin. \p \v 27 Wa mac, a mʌ' yacsmʌn tu yor cu pʌyiquechex ta janʌnex tu yatoch, toc xen, wa uts ta t'ʌn ca' xiquechex. Tu cotor ba' cu ts'ic techex a janʌnex, toc jantex. Mʌ' ja yʌn c'atiquex wa t'ʌquinta'b uch ʌcʌtan ti' u tus rʌquir c'uj. \v 28 Chen wa mac cu ya'aric ti' taro', tan ya'aric tech: “Aro' t'ʌquinta'b ʌcʌtan ich u tus rʌquir c'uj.” Baxuc cu ya'aric tech. Jeroj, mʌ' ja yʌn chi'ic. Ca' a bet a baxuc caj in wa'araj tech, quire' a ba' caj u ya'araj tech mac, quire' caj u ya'araj mʌ' tsoy a jantic, rajen mʌ' ja jantic. \v 29 A ba' quiri' jach noj a ra' ba' cu yubic mac tu yor, a mac ara'b tech mʌ' tsoy a jantic mʌ' ra' a wʌc'ʌs bʌjiri'ex ca wu'yiquex ta worex. \p A teno', tin t'ʌn, yʌn mac baje'rer je' u ya'aric: “Ba'wir ca' in tucrej a ba' quin jantic quire' u jer mac yubic tu yor, mʌ' tsoy in jantic, cax a teno', tsoy in wu'yic tin wor in jantic. \v 30 Baje'rer, wa ber caj ts'oc in wa'aric ti' C'uj: Bayo' C'uj, caj a ts'aj ten in wo'och. Arej ten biquinin u jer mac cu ta'quic in jo'r, tan u ya'aric wa mʌ' tsoy in jantic aro'. Quire' a teno', caj in toc arej: Bayo' C'uj', quire' ra' jin wo'och.” \v 31 Jeroj, wa ber ca janʌnex, cax wa ber ca wuc'urex, cax a ba' ca betiquex, ca' a yʌn betex tu cotor ba' soc a sʌjtiquex C'uj, quire' a ba' caj a betajex. \v 32 Ca' cʌjraquex ich tu cotor mac, soc mʌ' ja wacsiquex u si'pir, cax u winiquirob judío, cax mʌ' ju winiquirob judío, cax a mac a wet acsa'orir xan. An ten bic in betic a teno', p'is a bʌjex a betex xan. Mʌ' ja ts'iquintiquex mac yejer a ba' ca betiquex. \v 33 A teno', mʌ' jin betej ba' soc u chen qui'quintic in wor. Quin yʌn betic a ba' cu qui'quintic u yor u jer mac xan. Quire' a baxuco', c'ucha'an in wor in yamtic mac soc u yacsic tu yor soc u to'car ten C'uj. \c 11 \p \v 1 Rajen in wet acsa'orirex, an ten bic quin betic, p'isex a bʌjex a betej xan. Quire' a teno' quin betic an ten bic Cristo cu betic. \s1 Cu tsicbar ti' xquic tu cu yocar u much'quinticob u bʌj quir yubicob u t'ʌn C'uj \p \v 2 Baje'rer, in wet acsa'orirex, jach qui' in wor, quire' tu cotor a ba' ca betiquex. Mʌ' ja wirej, rajra' ca c'ʌ'otiquenex, mʌ' ju tubur techex a ba' caj in camsaj techex uch. \v 3 Chen in c'at ca' a najtex wa Cristo raji' u jach ts'urir tu cotor xib, bayiri' xan, a xibo', raji' u jach ts'urir a xquico', bayiri' xan ic Tetex C'uj raji' u jach ts'urir a Jesucristojo'. \v 4 Rajen wa xib cu pixic u jo'r wa ber cu t'ʌnic C'uj, cax wa ʌcʌtan mac cax tu cu tsec'tic u t'ʌn C'uj a ts'a'b u tucur ten C'uj quir u tsicbar a ba' u c'at C'uj cu sura'quintic Cristo. \v 5 Bayiri' xan, wa xquic, cax chichan, cax carem, arej mʌ' ju pixic u jo'r tu cu t'ʌnic C'uj, cax tu cu ch'ictar u tsicbar u t'ʌn C'uj a ts'a'b u tucur ten C'uj ti'. Raji' cu sura'ctic a ray xquico' u ts'urir quire' a xico' raji' ir a xquico' rʌc c'os u jo'r irej wa jo'chta'b u jo'r. \v 6 Rajen, wa xquic mʌ' ju pixic u jo'r jeroj, jach manan tsoy ca' c'osac u jo'r. Chen wa ja ray xquico' cu pʌyic u su'tar quire' c'asa'an u jo'r soc jach yur u jo'r, jeroj rajen jach tsoy ca' u pix u jo'r. \v 7 A xibo' mʌ' ju yʌn p'ix u jo'r quire' ray yʌn beta'b ten C'uj soc bajen C'uj, soc quir u yesic raji' u yochir C'uj xan. \v 8 Chen a xquico', caj beta'b tu yochir xib. Quire' a xibo' mʌ' tarij ti' u winquirir xquic, chen a xquico' caj tar u winquirir ti' xib, a caj beta'b ten C'uj tu yʌnxchun tu cotor ba'. \v 9 Bayiri' xan, raji' yʌn bat'an beta'b a xibo', mʌ' pachir beta'b xib ten C'uj soc u nupintej xquic. Chen a xquico' pachir caj beta'b ten C'uj quir u nupintej xib. \v 10 Rajen, a xquico' ca' u pix u jo'r, aro' quir yesic cu surʌctic xib soc yʌjmasirob u t'ʌn C'uj c'ucha'an yor yiricob. \v 11 Mʌ' ja wirej, ich ʌcʌtan u wich C'uj, quet bayiri' a xibo', yejer a xquico'. A xibo' yʌn ba'wir ti' a xquico', bayiri' xan, a xquico', yʌn ba'wir ti' a xibo'. Yʌn pacran ba'wir ti'ob. \v 12 An ten bic a xquico' caj beta'b ten C'uj ti' u winquirir xib. Baxuc xan, a xibo', je' u rocha'r ten xquic, chen a C'ujo', raji' caj u betaj tu cotor ba'. \v 13 Tucrex ta junanex. Tsoy wa xquic cu t'ʌnic C'uj cax mʌ' pixa'an u jo'r? \v 14 Biquinin mʌ' ja werex bic tabar yʌn mac tera', wa xib cu cha'bʌr u sats'ʌr u jo'r, robob a'aric suracchʌjʌr wa cha'bʌr u sats'ʌr u jo'r. \v 15 Chen ti' a xquico', quij ya'araj ti', jach manan tsoy ca' sats'ʌc u jo'r soc jach c'ʌrʌb soc ir u p'oc u jo'r. \v 16 Wa ti' yʌn mac a ju c'at u ts'iquintic quire' aro', cha'j u p'ujur ti', quire' mʌ' nanij u t'ʌnic a xquico' wa mʌ' pixa'an u jo'r tu quin tsec'tic u t'ʌn C'uj. Mʌ' ju bin u yiricob ich u jer tu cu c'ujinticob C'uj, cu rʌc pixicob u jo'r. \s1 Cu chich t'ʌnic ti'ob yoc'or u janʌnob tu cu janticob yo'och quir u c'ʌ'otej bic tabar quimij Jesús \p \v 17 A baje'rer xan, a ba' quin bin in wa'aric techex, yʌn ba' wa mʌ' jin c'at in wa'aric ca' a betex. Quire' wa ber ca much'quint a bʌjex soc tsoy ca betiquex chen soc a ba' mʌ' tsoy caj betex uch. \v 18 Rajen pʌyber, in c'at in wa'aric techex, wa ber ca much'quint a bʌjex yejer tu cotor a yacsmʌnob tu yorob, tu jumbintenob ti' yʌn mac pim tu yʌnechex a techexo', mʌ' quet yorob yejer junyar pim tu yʌnechex. Orac quin tucric taj a ba' caj u jumbinta tenob. \v 19 Quire' ra' cu yʌntar tu yʌnechex a mac a cu nunquicob u t'ʌn mac, soc chʌca'an ij quiriquex mac jach chich u yor ti' u t'ʌn C'uj. \v 20 Bayiri' xan, wa ber ca much'quint a bʌjex, soc quir a c'ʌ'otiquex a janʌnex a wo'ochex a caj u toc ar ic Jaj Ts'urirex soc rajra' ic janʌnex. A ba' ca betiquex tu yʌnechex ti taro', a teno', tin t'ʌn, mʌ' ja c'ʌ'otiquex a jantiquex yo'och a ic Jaj Ts'urirex a caj u toc araj soc rajra' ic janʌnex. \v 21 Quire' wa ber p'eri ca janʌnex, jujuntur a cuchmanex quir a janʌnex a ba' yʌn techex. Ti' yʌn u jer mac, a mʌna' ti', cu chen u'yic wi'ij. Ti' yʌn u jer cax cʌra'an. \v 22 Arex ten biquinin ca betiquex baxuco'? Biquinin ca pʌyiquex u su'tarob a mac a mʌna' ba' ti'? Ba' quin wa'aric techex quire' a ba' ca betiquex? A teno', mʌ' jach qui' in wor techex. \s1 Bic tabar ca' ic jantex a yo'ocho', a oq'uino', a tu toc ara Jaj Ts'ur \r (Mt. 26.26‑29; Mr. 14.22‑25; Lc. 22.14‑20) \p \v 23 Quire' a ba' ic Jaj Ts'urirex u yarmʌn ten uch, aro' ra'iri' caj in camsechex xan. A ic Jaj Ts'urirex Jesús, a ra' ac'biro' caj c'ubij ten Judas Jesús ti' u winiquirob judío, caj u chucaj a yo'och pano', quire' ra' u q'uinin cu janʌnob. \v 24 Barej caj ts'oc u ya'aric: “Bayo' C'uj”, quij, jeroj, caj u xat'aj, caj u ya'araj ti' u camsʌwinicob uch: “Ch'a'ex a je' pana' a cu c'asic techex in winquirir wa ber ca jantiquex. A teno', quin c'ubic in winquirir soc in quinsa' techex”, quij. \v 25 Bayiri' xan, caj ts'oc u janʌn Jesús, caj u ch'aj a ray chan rucho', caj ya'araj: “A je' chan rucha', quire' a ba' ti' yʌn ich chan ruch, cu tsicbar ti' a ric'ben a nupa'an t'ʌno', a C'uj toc nup t'ʌn techex, quire' je' in quimine' soc in joc'ar in q'uiq'uer. Aro' quir a c'ʌ'otiquenex wa ber ca much'quintic a bʌjex quir a wuq'uiquex. Uq'uexex aro', quir a cʌ'otiquenex a teno'”, quij Jesús. \v 26 Wa ber ca wuq'uiquex a ba' ti' yʌn ich a je' chan rucha', bayiri' xan wa ber caj jantiquex a je' pana', tan a ts'iquex ti' mac soc yerob biquinin ic Jaj Ts'urirex quimij. \p \v 27 Wa mac, ix ti', cu jantic a ray pano', bayiri' xan, wa mac cu yuq'uic a ba' ti' yʌn ich ray chan rucho', cu chen jantic, bayiri' yuq'uic xan, mʌ' tan u tucric ti' Cristo. A ray winico' je' u pʌyic ya'ab u si'pire', quire' a ray pano' yejer a ray uc'uro' cu tsicbar u winquirir yejer u q'uiq'uer Jesucristo. \v 28 Rajen jujunturo'onex ca' ij cʌxtiquex tij corex ij quirex wa tan ic tucriquex Cristo, soc c'ucha'an ij corex ic jantiquex a ray pano', bayiri' soc c'ucha'an ij corex ic uq'uex a ray uc'uro'. \v 29 Quire' a mac a cu jantic a ray pano', yejer a mac a cu yuq'uic a ray uc'uro', chen ix ti' mʌ' ju qui' cʌxtic tu yor wa cu tucric Cristo, je' u pʌyic ya'ab u si'pire' wa ber cu jantic a pano' yejer a uc'uro', quire' ra' u tsicbar u winquirir Jesús yejer u q'uiq'uer Jesús. \v 30 Rajen yʌn ya'ab mac tu' yʌnechex a tan u ts'abʌr u muc'yaj yejer u yajirir. Yʌn jun yarob quimij xan. \v 31 Rajen wa quij cʌxtiquex tij corex a ba' c'asir tic betex, jeroj tun, mʌ' ba'wir C'uj cu ts'ic to'onex ic muc'yajex. \v 32 Chen wa yʌn to'onex c'as tic betex, jeroj a C'ujo' bin u ca' u ts'ic muc'yajex baje'rer soc ca' bin c'uchuc tu q'uinin u xur t'ʌn, mʌ' ju ts'ic a muc'yajex yejer tu cotor a mac a mʌ' yerob C'uj. \p \v 33 Rajen in wet acsa'orirex wa ber ca' bin a much'quint a bʌjex quir a c'ʌ'otiquex a jantiquex yo'och ic Jaj Ts'urirex a caj u toc araj, soc rajra' ic jantex, ca' a pacran pajex a bʌjex soc p'eri' ca' janʌnex. \v 34 Wa ti' yʌn mac wi'ije', arej u janʌn ich u bʌjiri' yatoch soc mʌ' c'as cu betic, ca' bin a much'quintex a bʌjex quir a c'ʌ'otiquex a jantiquex yo'och, ic Jaj Ts'urirex a caj u toc araj soc rajra' ic jantiquex. Yʌn u jer ya'ab ba' in c'at in wa'arej techex chen ra' quin wa'aric techex ca' bin c'uchuquen ta wicnʌnex. \c 12 \s1 A ba' cu ts'ic to'onex u Taj'or u Pixam C'uj soc ic beyajex ti' C'uj \p \v 1 Rajen in wet acsa'orirex, a teno', in c'at in wiriquex a najtex a ba' u Taj'or u Pixam C'uj caj u sijaj to'onex a jujunturo'onex, soc c'ucha'an ij corex ij querex bic tabar ic beyajex ti' C'uj. \p \v 2 Quire' a ra' u q'uinin ucho', mʌ' toy a werex C'uj uch, a techexo', irechex mac satʌr u ca'ob, quire' caj manechex ich tu cotor u ru'umin tan a c'ujintiquex u tus rʌquir c'uj uch. \v 3 Rajen, a teno', in c'at a najtex wa mac yʌn u Taj'or u Pixam C'uj tu pixam, raji' mʌ' ju ya'arej c'as ti' Jesús. Bayiri' xan, mʌna' mac cucha'an yor ya'aric: “A Jesúso', raji' in Jaj Ts'urir jach jaj.” Wa mʌ' ts'a'b u tucur ten u Taj'or u Pixam C'uj ti'. \p \v 4 Baje'rer, quin tsicbar techex ti' u beyaj ic Tetex C'uj. Jujunturo'onex, tij c'ʌmajex ba' quir ic betiquex, chen u tirir ti' ba' quic betiquex. Chen a Taj'or u Pixam C'uj ra'iri' ti', rajen raji', cu ts'ic ti' jujunturo'onex a ba' ca' ic betex. \v 5 Rajen tu cotor mac a cu betic u beyaj C'uj, robob u tirir ti' u beyajob, chen a ba' u beyaj cu beticob, ra' u beyajob ti' a ra'iri' u Tetob C'uj. \v 6 Bayiri' xan, a mun robob u beyajob u tirir ti' a ba' tu c'ʌmob, jujuntur quir u beticob, a ra'iri' u Tetob C'uj cu yamtic jujunturi' yejer u beyaj a ba' ca' u betej. \v 7 Rajen, a ba' ts'a'b ten u Taj'or u Pixam C'uj jujunturo'onex quir ic betiquex, ra' caj ts'ab to'onex quir ic yamtiquex tu cotor mac. \v 8 Quire' u Taj'or u Pixam C'uj caj u ts'aj u jach er ti' mac soc u tsicbar an ten bic C'uj caj ya'araj ti'. A ra'iri' u Taj'or u Pixam C'uj caj u ts'aja ti' u jer mac soc ca' u najtej bic tabar u camsic mac. \v 9 Baxuc xan, a ra'iri' u Taj'or u Pixam C'uj cu ts'ic ti' u jer mac u qui' acsic tu yor soc mʌ' ju pec yor. Ra'iri' u Taj'or u Pixam C'uj cu ts'ic ti' u jer mac u muc' quir u jawsic mac. \v 10 Baxuc xan, a ra'iri' u Taj'or u Pixam C'uj cu ts'ic u jer mac u muc' quir u betic jach carem beyaj. Ti' u jer mac ts'ab u tucur quir u tsicbar a ba' u c'at C'uj. Ti' u jer mac C'uj cu ts'ic u muc' soc yer mac a cu jach beyaj ti' C'uj, ts'ab u muc' soc yer mac a cu tus aric u tus beyaj ti' C'uj. Ti' u jer mac C'uj cu ts'ic u muc' quir u tsicbar ich u jer t'ʌn a mʌ' yer. Ti' u jer mac cu ts'ic u muc' soc ya'aric a ba' cu ya'aric u jer mac a mʌ' ju najta'r ten mac. \v 11 Chen tu cotor aro', ra'iri' u Taj'or u Pixam C'uj, a cu tar ich C'uj, raji' cu betic an ten bic u bʌjiri' u c'at ca' u ts'a ti' jujuntur ba' quir u betic, chen u tirir ti'e'. \s1 Cax turiri' ic winquirirex chen ya'ab u xot'or ic winquirirex \p \v 12 Mʌ' ja wirej, an ten bic ij winquirirex turiri' yʌn, chen ya'ab u xot'or ich ij winquirirex, chen turiri' ic winquirirex. Baxuc xan, ic Jaj Ts'urirex Jesucristo, raji' p'eri'chʌjij yejer a mac a yacsmʌnob tu yorob ti' Cristo. \v 13 Tu cotoro'onex, a ra'iri' u Taj'or u Pixam C'uj, a cu tar ich C'uj, raji' caj u pʌcte'quin to'onex soc queto'onex yejer soc p'eri'o'onex yejer, an ten bic ij winquirirex, cax wa ju winiquirob judío, cax wa ju winiquirob griego, cax wa mac a yʌn u ts'urir, cax wa mac a ju bʌjiriri' u ts'urir. Mʌ' ja wirej, jujunturo'onex tic jach c'ʌmex a ra'iri' u Taj'or u Pixam C'uj, a cu tar ich C'uj. \p \v 14 Mʌ' ja wirej, ic winquirirex mʌ' chen turiri' u xot'or, chen ic winquirirex raji' caj beta'b ya'ab u xot'or. \v 15 Wa jix ti', ij coc c'ucha'an yor u tsicbar, tan ya'aric: “Quire' a teno', mʌ' c'ʌbeni', quij, rajen mʌ' ten u xot'or ic winquirir”, quij. Baxuc cu tus a'aric ij coc. Cax cu tus a'aric aro', chen ti' toy yʌn ich ic winquirir. \v 16 Wa jix ti', ic xiquin cucha'an yor u tsicbar, tan ya'aric: “Quire' a teno', mʌ' ichen, rajen baje'rer, mʌ' xot'or ic winquirir.” Baxuc cu ya'aric ij quich. Cax cu ya'aric aro', chen ti' toy yʌn ich ic winquirir. \v 17 Wa tu cotor ic winquirirex chen ij quich, tu quij cuyic t'ʌn? Wa jix ti' tu cotor ic winquirirex chen ic xiquin. Tu quij cuwiquex a ba' yʌn u boc xan? \v 18 Chen a C'ujo', caj u ts'ajaj a je' ic winquirira' jujuntur u xot'or an ten bic u c'at. \v 19 Baje'rer, wa jix ti', robob tu cotor chen turiri' u xot'or, jeroj mʌna' ic winquirirex. \v 20 Chen u tajire', yʌn ya'ab u xot'or ich ic winquirirex, chen toc turiri' ic winquirirex. \v 21 Rajen, ij quicho', mʌ' c'ucha'an yor ya'aric ti' a ij c'ʌbo': “Mʌ' ba'wir tech ten, quij ya'aric a ij quicho'.” Baxuc a jo'ro', mʌ' c'ucha'an yor ya'aric ti' a yoco': “Mʌ' ba'wir tech ten, quij ya'aric ti'.” \v 22 Aro' mʌ' taji', quire' a ba' a quij quiriquex, a ti' yʌn ich ic winquirirex, a mʌna' u muc' ti', aro' jach manan ij c'atex ti'. \v 23 A ba' quij quiriquex, a ti' yʌn ich ic winquirirex, a quic tucriquex mʌ' co'ojo' tij quichex. Ra' quic buquintiquex yejer a ba' jach manan tsoyir. Bayiri' xan, quij cujintiquex xan, irej wa jach manan tsoy. Bayiri' xan, a ba' quij quiriquex, a ti' yʌn ich ic winquirirex, a quic tucriquex mʌ' tsoy ti' ij quichex, quire' quic ch'ic suraquirex ti'. Chen a to'onexo' jach manan quic tsoyquintiquexi' soc mʌ' yirir ten mac. \v 24 Chen u xot'or ic winquirirex a ba' quic tucriquex jach tsoy ti' ij quichex, robob mʌ' ba'wir quic betiquex soc jach manan tsoy tu wich mac. Chen C'uj, caj u chen quetquint ic winquirirex an ten bic u c'at soc ic surʌctiquex ic winquirirex, tan ij qui' cʌnantiquex ti' cax mʌ' ne noj quic tucriquex. \v 25 Baxuc C'uj caj u betaj soc mʌ' chʌca'an yiric wa yʌn tutur xot'or ich ic winquirirex jach tsoy ij quiriquex chen u jer u yet xot'or ich ic winquirirex mʌ' tsoy ij quiriquex. C'uj caj u chen bet ic winquirirex soc p'eri' quic surʌctic ic winquirirex. \v 26 Rajen wa yʌn tutur u xot'or ich ic winquirirex a cu muc'yaj, jeroj tu cotor u xot'or ic winquirirex cu yubic yaj xan. Bayiri' xan wa jach tsoy u xot'or ic winquirirex, jeroj, tu cotor u yet xot'or p'eri' qui' yorob xan. \p \v 27 Baje'rer tun, tu cotorechex u winquirirechex Cristo, tutur u xot'orechex u winquirirechex Cristo. \v 28 A baywo', C'uj caj u tetaj jun yarob ich a mac a yacsmʌnob tu yorob. Jeroj, caj u tetaj mac a caj u yʌn tuchi'taj, ra' yʌj'irob Cristo. Jeroj, caj u tetaj mac quir u ts'abʌr u tucur a ti'obo', quir u tsicbarob a ba' u c'at C'uj. Jeroj, caj u tetaj mac a cu camsicob u t'ʌn C'uj. Jeroj, caj u tetaj mac a cu beticob carem beyajob. Jeroj caj u tetaj mac a cu jawsic a yajo'. Jeroj, caj u tetaj mac a cu pʌyic u berob u beyaj u jer mac. Jeroj caj u tetaj mac a yer u tsicbar ich u t'ʌn u jer mac. \v 29 Arex ten ba' ca tucriquex baje'rer. Rʌc teta'b wa ca' xicob an ten bic yʌjtseq'uirob t'ʌn Cristo? Mʌ'. Rʌc teta'b soc ts'abʌr u tucur ti'ob quir u tsicbarob a ba' u c'at C'uj? Mʌ'. Rʌc teta'b wa soc u camsicob mac? Mʌ'. Rʌc teta'b wa quir u beticob carem beyaj? Mʌ'. \v 30 Rʌc teta'b wa quir u jawsic u yajir mac? Mʌ'. Rʌc teta'b wa quir u tsicbar ich u jer t'ʌn a mʌ' raji' yeri'? Mʌ'. Rʌc teta'b wa quir u ya'aricob ba' caj u najtaj ti', a cu tsicbar ich u jer u t'ʌn a raji' mʌ' yeri'? Mʌ'. \v 31 Rajen yʌn c'atex ti' C'uj a ba' jach manan noj quir u ts'abʌr techex. Chen baje'rer, bin in ca' in wa'arej techex u jer ba' jach manan tsoy quir a jach cʌniquex a betiquexi'. \c 13 \s1 Bic tabar ca' ic yajquintex mac \p \v 1 Wa tin c'ʌmaj C'uj u muc' quir in tsicbar ich u t'ʌn u jer mac, cax u ts'a ten u muc' quir in tsicbar an ten bic u yʌjmasir u t'ʌn C'uj cu tsicbar, chen mʌ' jin yajquintic mac, an ten bic C'uj u c'at. A ba' quin betique' jot ʌcʌtan u wich C'uj. \v 2 Wa yʌn ten u muc' quir in tsicbar a ba' C'uj cu ya'aric. Bayiri' xan, wa yʌn ten u muc' quir in najtic a ba' cu tar ich C'uj, a mʌ' najta'bir uch. Bayiri', wa yʌn ten u muc' quir in najtic tu cotor ba' soc ij querex. Bayiri' xan, wa tin c'ʌmaj u muc' C'uj soc jach manan taj caj in wacsaj tin wor, mʌ' ju pec in wor chichin soc c'ucha'an in wor, ca' in wa'arej ti' wits: “Ca' xiquech”, jeroj cu quibic in t'ʌn, cu bin. Chen wa mʌ' jin yajquintic mac an ten bic C'uj u c'at, jach jot a teno'. \v 3 Wa quin rʌc jʌsic tu cotor in ba'tac quir in ts'ic ti' mac jach otsichʌjij. Bayiri', wa quin c'ubic in winquirir quir u toc'ar ich c'ac'. Chen wa mʌ' jin yajquintej mac an ten bic C'uj u c'at, a ra' caj in betajo', mʌ' ju yam ten. \p \v 4 Quire' a mac a cu yajquintic u jer mac an ten bic C'uj u c'at, raji' nemʌ' biqui', jach tsoy yor xan. A mac a cu yajquintic u jer mac an ten bic C'uj u c'at, raji' mʌ' ju ts'ictar, quire' cax cu yiric tu cotor mac yʌn ti', chen u bʌjiri' mʌna' ti'. Mʌ' ju tucrej u bʌjiri' wa jach noj, mʌ' ju tucrej tu yor wa carem. \v 5 A mac a cu yajquintic u jer mac an ten bic C'uj u c'at, raji' cu surʌctic u rac'ob, mʌ' ju chen tucr u nonoj bʌjiri', mʌ' ju ts'ictar, mʌ' ju yajtar u yor quire' a cu beta' c'as ti'. \v 6 A mac a cu yajquintic u jer mac an ten bic C'uj u c'at, raji' mʌ' ju qui'tar yori' quire' a caj u yiraj a manob tu c'asir, cu chen qui'quintic yor quire' a mac cu yiric a ju manob tu tsoyir. \v 7 Mac a cu yajquintic u jer mac, cu muc'tic tu cotor ba' ti'. Mʌ' ju ya'aric ba' ti' mac. Raji', ts'aja'an yor u quibic a ba' jach tsoy ti' mac. Bayiri', cu pajic a ba' jach tsoy ti' mac xan, cax robob aca'an tu si'pirob uch. A mac a cu yajquintic mac cu muc'tic ba' mʌ' ju wʌc'ʌs tupsej yor. \p \v 8 Rajen, mʌ' ju c'uchur tu q'uinin wa ber ca' ic yʌn p'ʌt ic yajquintiquex mac, mʌ' biq'uin. Quire' rajra' caj ic yajquintex mac. Chen a mac a ts'a'b u tucur ten C'uj quir u tsicbar a ba' u c'at C'uj, ra' cu bin ts'ocar a ti'o'. Baxuc a mac a tu c'ʌm u muc' ti' C'uj quir u tsicbar ich u jer t'ʌn, a raji' mʌ' yeri', ra' cu bin ts'ocar xan. Baxuc a mac a tu c'ʌm u muc' ti' C'uj soc yer tu cotor ba' a ti' yʌn, ra' cu bin ts'ocar xan. \v 9 Quire' a ba' ij querex baje'rer, bayiri' xan, a ba' quic tsicbarex an ten bic C'uj cu ya'aric, mʌ' toy ij qui' rʌc najtexi'. \v 10 Chen ca' bin c'uchuc tu q'uinin u ca' bin u nup'sej tu cotor ba', a ray u q'uinino' a tu cotor baro', je' ic rʌc najtiquexe', mʌ' ju t'irir ti' a ba' mʌ' jic najtiquexe'. \p \v 11 Wa ber chichanen uch, quin tsicbar an ten bic a chichan cu tsicbar. A ucho', caj in tucraj an ten bic a chichan cu tucric. Bayiri' xan, caj in najtaj ba' an ten bic a chichan cu najtic ba'. Chen wa ber caj ch'ijen a teno' jach xiben, jeroj caj in p'ʌtaj ba' nanij caj in betaj tin chichanin. \v 12 Chen baje'rer, quij quiriquex irej wa to'onex quic pʌctiquex ich nen, tic chen cay irex, chen ca' bin c'uchuc tu q'uinin, jeroj, jach taj quic bin ij quirex. Bajejer, mʌ' toy in rʌc najtej tu cotor ba', chen ca' bin c'uchuc tu q'uinin, je' in rʌc najtic tu cotor ba' an ten bic C'uj yeren a teno'. \v 13 Chen ti' yʌn ba' cu bin p'atʌr munt q'uin, yʌn tres. Turiri', tuj ij cacsex tij corex ti' C'uj, munt q'uin cu p'atʌr aro'. U jer ba', cu bin p'atʌr munt q'uin, a ba' quic pajiquex ca' tac. U jer ba', a cu bin p'atʌr munt q'uin, ca' ic yajquintex mac an ten bic C'uj u c'at. Chen ich a ray treso', yʌn turiri' jach manan tsoy, ca' ic yajquintex u jer mac an ten bic C'uj u c'at. \c 14 \s1 Cu tsicbar a ba' C'uj caj u sijato'onex quir ic beyajex ti' \p \v 1 Rajen, caj a jach p'is a bʌjex soc a betiquex a ba' u c'at C'uj. Ca' a pacran yajquint a bʌjex. Bayiri' xan, ca' a jach pacht a betiquex a ba' u Taj'or u Pixam C'uj, a cu tar ich C'uj, caj u ts'ajaj techex u muc' quir a betiquex. Chen a ba' jach noj, ra' ca' ic betex an ten bic C'uj cu ts'ic to'onex u tucur quir ic tsicbarex a ba' u c'at C'uj. \v 2 Quire' a mac a cu tsicbar ich u t'ʌn wa mʌna' mac cu najtic, raji' mʌ' ju tsicbar ti' mac, cu chen tsicbar ti' C'uj. Rajen mʌna' mac cu najtic a ba' cu ya'aric, quire' u Taj'or u Pixam C'uj caj u ts'ajaj ti' u muc' quir u tsicbar a ba' mʌna' mac caj u najtaj uch. \v 3 Chen a mac a ts'ab ten C'uj u tucur soc u tsicbar a ba' u c'at C'uj. Raji' cu tsicbar ti' mac soc u yamtic ti', tan u chichquinta'r yorob ti' yʌni'. Tan u chichquinta'r yorob tu cu muc'yaj soc u tar u yor a ti'obo'. \v 4 Mʌ' ja wirej, a mac a cu tsicbar ich u t'ʌn wa mʌ' najta'bir, ra' cu chen yamtic u bʌjiriri', chen a mac a cu tsicbar an ten bic C'uj u c'at, quire' ts'a'b u tucur ten C'uj, ra' cu yamtic tu cotor a yacsmʌnob tu yorob. \p \v 5 Jach tsoy wa c'ucha'an a worex a tsicbarex ich u t'ʌn a mʌ' najta'bir ten mac, chen a ba' jach manan in c'at ca' tsibanʌquechex a ba' u c'at C'uj, quire' raji' caj u ts'aj u tucur techex. Mʌ' ja wirej, a baywo', ca yamtic a wet acsa'orirex wa ber ca tsicbarex a ba' u c'at C'uj, quire' raji' caj u ts'ajaj techex u tucur. Cax mʌ' ja tsicbarex ich u t'ʌn a mʌ' najta'bir. Chen ix ti', wa yʌn mac a ts'ab u muc' quir u ya'aric ti' mac a ba' cu ya'aric, a mac a cu tsicbar ich u t'ʌn a mʌ' najta'bir, jach tsoy aro', quire' cu yamtic u yet acsa'orirob. Raji' quet yejer a mac a ts'a'b u tucur ten C'uj quir u tsicbar a ba' u c'at C'uj. \v 6 Rajen in wet acsa'orirex, wa jix ti', quin c'uchur tu' yʌnechex wa ca' bin tsicbanʌquen techex ich u t'ʌn a mʌ' najta'bir, je' wa jin yamtic techex wa mʌ' jin wa'aric techex a ba' cu ts'abʌr ten C'uj ti' in tucur soc in tsicbar a ba' u c'at C'uj? Wa mʌ' jin wa'araj techex a ba' ts'a'b ten C'uj ti' in tucur quir in tsicbar a ba' u c'at C'uj, mʌ' jin camsiquechex an ten bic ti' yʌn ich u t'ʌn C'uj. \p \v 7 Baxuc xan, wa jix ti' yʌn pax, cax chur, a cu bin u pʌxic wa cu bin chur, chen mʌ' ju yʌn irej wa tsoy u jum u pax wa ju chur tsoy soc u qui' yuwic mac, wa mʌ' ju yirej baxuco', c'as cu bin yubej mac. \v 8 Wa yʌn xan, u xurub quir u yusta' soc u pʌyic u winiquirob soldado ca' u much'quint u bʌjob soc u bin u quinsob a mac a cu tarob quinsbir xan. Chen a mac a mʌ' ju qui' ustaj ca' tacob, je' wa ju tarobe'? Mʌ' ju bin u much'quint u bʌjob. \v 9 Baxuc xan techex, wa mʌ' ja qui' tsicbarex ca' u najtej mac, je' wa ju najtej a ba' ca tsicbarex? Wa chen t'ʌn a ca'ex ca' bin yubej. \v 10 Mʌ' ja wirej, a tera' ich yoc'ocaba', yʌn ya'ab u t'ʌnob. Jujuntur u t'ʌnob cu najticob a mac a yerob. \v 11 Wa mʌ' jin najtej a ba' u jer winic cu tsicbar, jeroj iren a mac tanxer ru'um cʌja'anen ti' a ra' cu t'ʌno'. Rajen a ra' cu tsicbar teno', raji' irej wa tanxer winic cu tsicbar ten xan. \v 12 Quire' tan a jach pacht a betex a ba' a je' a c'ʌmiquex ti' C'uj, ca' a jach p'is a bʌjex quir a c'atiquex ti' aro', soc a yamtiquex a wet acsa'orirex. \v 13 Rajen, wa mac cu tsicbar ich u t'ʌn a mʌ' najta'bir. Arex ti' ca' u t'ʌnej C'uj soc raji' cu ts'ic u najtej quir u ya'aric a ba' tan tu ya'aric ti' yet acsa'orir. \v 14 Quire' wa quin t'ʌnic C'uj ich u t'ʌn a mʌ' najta'bir ten mac, bayiri' mʌ' jin najtic a ten xano', rajen a ba' tin t'ʌnaj C'uj mʌ' ba'wir ti', quire' mʌ' ju yamtej mac. \v 15 An bic quin betic tun? Jach manan tsoy ca' in t'ʌnej C'uj soc in najtic, bayiri' xan, soc in wer ba' quir ti'. Bayiri' xan, je' in c'ayic a ba' quin najtic yejer a ba' in wer. \v 16 Wa ber ca chen tsicbarex ich u t'ʌn a mʌ' najta'bir ten mac, tan a wa'aric: “Bayo' C'uj.” Bic tabar a mac a mʌ' ts'a'b u muc' quir u najt a ba' ca tsicbarex je' wa ju c'uchur yor ya'aric: “Amén”, tu ca wa'ariquex: “Bayo' C'uj”? \v 17 Cax a techexo', tan a tsicbarex ich u t'ʌn a mʌ' najta'bir ten u jer mac a ti' yʌn tu ca much'quint a bʌjex quir a wu'yiquex u t'ʌn C'uj. Tan a qui' ariquex “Bayo' C'uj.” Mʌ' ja yamtiquex a ti'o' quire' mʌ' ju najt a ba' ca tsicbarex. \v 18 A teno' quin wa'aric: “Bayo' C'uj”, quire' a teno' jach ya'ab quin tsicbar ich u t'ʌn a mʌ' najta'bir chen cax jujuntur tu cotorechex. \v 19 Chen wa ber quin much'quintic in bʌj yejer in wet acsa'orirob tu cu yubicob u t'ʌn C'uj. Jach manan tsoy ca' tsicbanʌquen yejer cinco t'ʌn a tan u najtic mac, cax ca' tsicbanʌquen yejer diez mil t'ʌn ich u t'ʌn a mʌ' tan u najta'r ten mac. \p \v 20 In wet acsa'orirex, mʌ' ja chen tucriquex an ten bic a chichano', quire' robob mʌ' ju najtob ba'. Bayiri' xan, mʌ' ja betiquex a ba' jach c'aso', chen cʌnex a chichano', quire' robob mʌ' toy u betob a ba' c'aso'. Chen ca' a najtex ba' an ten bic mac toc ch'ijij. \v 21 Mʌ' ja wirej, ti' ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj uch tu cu ya'aric: “Je' in tsicbar ti' a ray maco' ich u t'ʌn wa mʌ' ju najtob. Je' in tsicbar ti'ob ich u t'ʌn a mac a tanxer cʌja'anob, chen mʌ' ju bin yubob in t'ʌn cax baxuc quin wa'aric ti'ob.” Cax baxuc cu ya'aric ich u t'ʌn C'uj uch. \v 22 Rajen wa ber C'uj cu c'ʌnic mac ca' ts'icbanʌc ti' u t'ʌn a mʌ' najta'bir u t'ʌn. A je' t'ʌna' quir u tsicbar ti' a mac a mʌ' yacsmʌnob tu yorob quir u yesa' ti'ob bin u ca'ob ʌcʌtan ti' C'uj. Mʌ' raji' ti' a tu yacsajob tu yorob. Chen a mac a ts'ab u tucur ten C'uj quir u tsicbar a ba' u c'at C'uj, ra' cu bin u yamtic a mac a yacsmʌnob tu yorob, mʌ' ti' a mac a mʌ' yerob C'uj. \v 23 Wa ti' yʌn tu cotor a yacsmʌnob tu yorob tu cu naj much'quinticob u bʌjob quir yubicob u t'ʌn C'uj, bayiri' xan, tu cotor mac a cu tsicbar, cu chen tsicbar ich u t'ʌn a mʌ' najta'bir. Wa jix ti' cu yocar mac a mʌ' tan u najtic aro', wa bayiri' xan cu yocar u jer mac, a mʌ' yer C'uj, ba' cu bin u ya'aricob? Mʌ' wa, je' u tucricob jach rocochʌjechex? \v 24 Chen wa tu cotor a mac a cu tsicbarob, cu tsicbarob quire' ts'a'b u tucur ten C'uj quir u tsicbarob a ba' u c'at C'uj. Jeroj cax cu yocar tu ca much'quint a bʌjex quir a wu'yiquex u t'ʌn C'uj a mac a mʌ' yer C'uj, wa mac a mʌ' ju najtic tu cotor ba'. Chen wa ber cu yubic aro', je' u c'asa'r ti' wa yʌn u si'pir. Jeroj tun, je' u yubic tu yor a ba' c'asir caj u betaj uch. \v 25 Jeroj tun, je' u c'ʌ'otic a ba' caj u betaj uch. Jeroj tun, je' u xontar quir u c'ujintic C'uj, tan u toc aric wa jach taj ti' yʌn C'uj tu yʌnechex. \s1 Bic tabar ca' a c'ujintex C'uj \p \v 26 Yʌn ba' quiri' ya'ab u jer ca' in wa'aretechex in wet acsa'orirex. Wa ber ca' bin a much'quint a bʌjex quir a wu'yiquex u t'ʌn C'uj, yʌn mac, je' u c'ay, yʌn u jere' je' u camsiquechex, yʌn u jere', je' u ya'aric a ba' ts'a'b u tucur ten C'uj quir u tsicbar a ba' u c'at C'uj soc a werex. Yʌn u jere', je' u tsicbar ich u jer t'ʌn wa raji' mʌ' yeri'. Yʌn u jere', je' u ya'aric ti' u yet acsa'orirob a ba' caj u ya'araj a mac a tan tu tsicbar ich u jer t'ʌn wa raji' mʌ' yeri'. Ca' a betex tu cotor aro' soc c'ucha'an a worex a yamtiquex tu cotor mac. \v 27 Wa ti' yʌn mac a cu tsicbar ich u jer t'ʌn wa raji' mʌ' yeri', arex ca' tsicbanʌc, cax wa yʌn dos wa tres u c'at u tsicbarob xan. Jari' ar u tar tu pach a pʌyber tsicbanʌjij hasta jujuntur cu ts'ocar u tsicbarob. Arex ti' u jer mac, ca' u toc arej ba' cu ya'aricob a tsicbanʌjob ich u jer t'ʌn, a mʌ' yerob soc yerob u yet acsa'orirob. \v 28 Wa mʌna' mac ti' yʌn quir u toc aric a ba' tsicbajnʌjij mac sam, jeroj tun, jach manan tsoy ti' wa raji' ca' u yʌn mʌc u chi'. Arex ti' mʌ' ju yʌn tsicbar tu cu much'quinticob u bʌjob quir u yubicob u t'ʌn C'uj, chen arex ti' ca' tsicbanʌc ti' C'uj ich u jer u t'ʌn, wa raji' mʌ' yeri' quir u yamtic u bʌjiri', chen mʌ' tu cu c'ujintic C'uj. \v 29 Bayiri' xan, a mac a cu tsicbar quire' ts'a'b u tucur ten C'uj quir u ya'aric a ba' u c'at C'uj. Arex ti' wa chen dos wa tres cu tsicbarob soc u jer mac a ti' yʌnob cu tucricob tub u tar u t'ʌn wa cu tar ich C'uj wa mʌ' ti' u tar ich C'uj. \v 30 Chen wa ti' yʌn mac tu ca c'ujtinquex C'uj, a curucbaro', wa C'uj caj u ts'ajaj u tucur quir u tsicbar a ba' u c'at C'uj, jeroj cha'ex u tsicbar techex. Arex ti' mac a ti' toy cu tsicbar ca' u jamach p'ʌt u tsicbar. \v 31 A baxuco', a techexo', je' u c'uchur a worex a tsicbarex jujunturechex, ca' bin c'uchuc ta q'uinex a ba' ts'a'b ten C'uj ta tucurex quir a tsicbarex a ba' u c'at C'uj soc tu cotor mac a ti' yʌn tu ca c'ujintiquex C'uj je' u bin u cʌnicob. Bayiri', soc a rʌc chichquintiquex u yorob a wet acsa'orirex. \v 32 Quire' tu cotor a ts'a'b u tucur ten C'uj quir u tsicbar a ba' u c'at C'uj, yʌn ca' u pic' u bʌj soc ca' tsicbanʌc u jer, cax wa ber u c'at C'uj. \v 33 Quire' C'uj mʌ' ju c'at yiric mac xaxaca'an u tucur tu ca c'ujintiquex C'uj, raji' u jach c'at yirej quet a worex. \p A baxuco', ca' u yʌn betob tu cotorob tu ca much'quint a bʌjex quir a wu'yiquex u t'ʌn C'uj, a mac a yacsmʌnob tu yorob. \v 34 A xquico', ca' u yʌn mʌc u chi' wa ber cu much'quinticob u bʌjob quir u yubicob u t'ʌn C'uj, quire' mʌ' tsoy u tsicbar quire' ich u t'ʌn Moisés cu ya'aric: “Mʌ' ju ocar xquic ts'urir.” Baxuc cu ya'aric Moisés uch. \v 35 Wa ju c'at u ya'aricob ba', quire' mʌ' ju najtobi', ar u c'atob ti' u mam ca' bin uruc tu yatoch. Quire' a xquico' cu suractic mac wa cu tsicbarob tu cu much'quint u bʌjob a yacsmʌnob tu yorob quir yubicob u t'ʌn C'uj. \p \v 36 Mʌ' ja chen tucriquex wa c'ucha'an a worex a bʌjiriri'ex a tetiquex a ba' c'ucha'an a worex a betex. Quire' u t'ʌn C'uj mʌ' pʌyber c'uchij techex. Mʌ' chen techex a wacsmʌnex ta worex. \v 37 Wa ti' yʌn mac tu yʌnechex a cu tucric wa raji' ts'a'b u tucur ten C'uj quir u tsicbar a ba' u c'at C'uj, wa ti' yʌn u jer cu ya'aric ts'a'b u muc' ten C'uj quir u betic u beyaj C'uj, jeroj tun, ca' u najtej a ba' caj in ts'ibtaj ti' quire', jach taj C'uj caj u ya'araj ten. \v 38 Wa mʌ' ju najtaj quire' mʌ' ju c'at, cha'ex tu junan quire' C'uj yer. \p \v 39 Rajen in wet acsa'orirex, yʌn jach p'is a bʌjex quir a tsicbarex an ten bic C'uj u c'at quire' ts'a'b a tucurex ten C'uj a techexo'. Bayiri' xan, mʌ' ja yʌn mʌ'quic u ber a mac a ju c'at u tsicbar ich u t'ʌn wa raji' mʌ' yeri'. \v 40 Chen a techexo', yʌn betex tu cotor yʌn betbir, a jach tsoyo'. Yʌn betex jujuntur an ten bic toc ara'an techex. \c 15 \s1 Bic tabar mac je' u riq'uir ich u quimirir \p \v 1 Baje'rer in wet acsa'orirex, a teno' in c'at in wʌc'ʌs c'asic techex soc a wʌc'ʌs c'ʌ'otiquex an ten bic caj in wa'araj techex uch yoc'or u jach tsoyir u t'ʌn C'uj. Quire' caj a c'ʌmajex aro', bayiri' xan, jach chichij a worex ti' u t'ʌn C'uj. \v 2 Quire' aro' xan, taca'anechex. Mʌ' ju bin ts'abir a muc'yajex wa ca qui' cʌnantiquex a ba' caj in wa'araj techex. Chen wa mʌ' ta qui' cʌnan ta worex, jeroj jot tu ta wacsex ta worex. \p \v 3 A teno', caj in masaj techex a ba' caj in c'ʌmaj ti' C'uj, a ba' jach nojo'. Caj in wa'araj techex Cristo caj quimij quir u bo'otic u bo'orir ic si'pirex an ten bic caj ya'araj tu ts'iba'an u t'ʌn C'uj. \v 4 Caj in wa'araj techex but'a'an u baquer ich u japnin tunich. Jeroj, caj riq'uij quir u wʌc'ʌs cuxtar mʌna' u nup u q'uinin. Baxuc ti' ts'iba'an ich u t'ʌn C'uj xan. \v 5 Jeroj tune', Jesús caj u yes u bʌj soc u wʌc'ʌs irir ten Pedro. Jeroj tune', caj u wʌc'ʌs es u bʌj soc yirir ten tu cotor u camsʌwinicob a caj u tuchi'taj ca' xicob u tsec'tob u t'ʌn, a docejo'. \v 6 Jeroj pachir caj irir ten a manan quinientos yet acsa'orirob tu much'a'anob. Toc jumpuri' caj u yirajob Jesús. A ray winicobo' robob, ti' toy cuxa'an ya'ab, chen yʌn jun yarob xan quimenob. \v 7 Jeroj caj u yes u bʌj ti' Jacobo, caj ts'oc aro', caj u yes u bʌj ti' tu cotor mac a caj u tuchi'taj ca' u tsec'tob u t'ʌn. \p \v 8 Jach pachir tu cotor aro', Jesús caj u yesaj u bʌj ten quir u tetiquen ca' in tsec't u t'ʌn an ten bic caj u tetaj u camsʌwinicob uch. Chen yʌn mac u so'soc aricob wa mʌ' ju tetajen Jesús a ray u q'uinino'. \v 9 Mʌ' ja wirej, a teno' ich a mac a yʌjtseq'uirob Cristo, a teno' mʌ' nojeni'. Quin wu'yic tin wor jach joten, chen quire' tsoy tu t'ʌn C'uj, raji' caj u tetajen soc yʌjtseq'uiren Cristo. \v 10 Chen quire' tsoy tu t'ʌn C'uj a ba' caj u betaj ten C'uj, rajen a teno' a ten biquen baje'rer. Quire' tsoy tu t'ʌn C'uj a ba' beta'b ten C'uj ten, mʌ' tu sʌtaji'. Mʌ' ja wirej, jach manan a teno' beyanʌjen ti' u beyajob tu cotor a mac a tuchi'ta'b ten Cristo quir u tsec'ta'r u t'ʌn. Chen aro' caj in betaj yejer u muc' C'uj, quire' jach maman tsoy tu t'ʌn C'uj caj u betaj ten. \v 11 Rajen quin wa'aric techex, cax wa quin tsicbar a teno', wa cu tsicbarob a mac a tuchi'ta'b ten Cristo, ra'iri' t'ʌn caj in tsec'tajob techex, ra'iri' xan a ba' ca wacsiquex ta worex a ti'o'. \s1 Bic tabar ic riq'uirex ich ij quimirirex \p \v 12 Quire' caj in tsec'tob techex, raji' Cristo toc ric'sa'b ten C'uj ich u quimirir, biquinin yʌn jun yarob tu yʌnechex a cu ya'aricob wa ju quimirir mʌ' ju bin ric'sa'bir ten C'uj quir u wʌc'ʌs cuxtarob? \v 13 Wa ra' taj a ba' cu ya'aricob, aro' u c'at ya'aric mʌ' ric'sa'b Cristo ich u quimirir. \v 14 Mʌ' ja wirej, wa mʌ' ric'sa'b Cristo ich u quimirir, jeroj tun, mʌna' ba' quir in tsec'ticob, bayiri' xan, mʌna' ba' quir a wacsiquex ta worex ti'. \v 15 Mʌ' ja wirej, wa mʌ' taji' ca' ric'sac mac ich u quimirir, jeroj tun, bayiri' xan, mʌ' taji' wa ric'sa'b Cristo ten C'uj ich u quimirir uch. \v 16 Quire' wa mʌ' ju riq'uij mac ich u quimirir jeroj tun, a Cristojo', ti' toy yʌn ich u quimirir. \v 17 Bayiri' xan, wa mʌ' ric'sa'b Cristo ten C'uj ich u quimirir mʌ' ba'wir caj a wacsajex ta worex ti' Cristo, quire' mʌ' bo'ta'b u bo'orir a si'pirex. \v 18 Bayiri' xan, a mac a toc yacsmʌnob tu yorob ti' Cristo, a mac baje'rer quimenob, jeroj tun, je' u bin ts'abir u muc'yajob. \v 19 Wa ti' toy cuxa'ano'onex ich yoc'ocab, quic pajiquex wa pachir je' u taquico'onex Cristo ca' bin quimico'onex, chen ix ti' u tusabar ten Cristo to'onex. Ay quen, jach manan otsichʌjenob ich yococab. \p \v 20 Chen jach taj Cristo caj riq'uij ich u quimirir. Raji' pʌyber ich a mac a riq'uij ich u quimirir, ich tu cotor mac a quimenobo'. \v 21 An ten bic tu cotor mac, tu yʌnxchun a ba' u ber ti'ob, rajen quij quiminex quire' a ba' caj u betaj Adán uch. Bayiri' xan, tu cotor mac, je' u riq'uir ich u quimirir quire' a ba' caj u betaj Cristo. \v 22 Quire' tu cotor mac quimij, quire a ba' caj u betaj Adán. Mʌ' ja wirej, rajen caj u masa u si'pir Adán ti' tu cotor mac. Bayiri' xan, tu cotor mac wa cu yacsic tu yor ti' Cristo je' u riq'uir ich u quimirire'. \v 23 A ju q'uinino', ra' toc teta'b ten C'uj uch wa ber ca' bin ric'saco'onex. Mʌ' ja wirej, a Cristojo', raji' pʌyber riq'uij. Jeroj ca' bin c'uchuc tu q'uinin cu yu'ur Cristo, tu cotor a mac a yacsmʌnob tu yorob ti' je' u riq'uir ich u quimirir xan. \v 24 Cu ts'ocar u xur t'ʌn, wa ber raji' cu bin u c'ubic ti' ic Tetex C'uj a ba' ts'a'b u reyintej uch. Mʌ' ja wirej, a ra' u quinino', je' u ruc'sic tu cotor rey a tu cu reyinticob u winiquirob. Je' u ruc'sic xan, tu cotor jach ts'ur yejer a mac a cu beticob a ba' u c'at te' ich yococab. \v 25 Quire' Cristo ca' u yʌn reyintej ca' tac ch'ejsa'bir ten C'uj tu cotor mac a cu p'acticob a ti'o', soc raji' cu bin u reyintic tu cotor ba'. \v 26 Pachir tu cotor ba', jeroj tune', cu bin u ch'ejsic tu cotor ba' a quic p'actiquex, ra' ic quimirirexo'. \v 27 Quire', baxuc ti' ts'iba'an: “Tu cotor ba' a ti' yʌno', a C'ujo', caj u tetaj, soc raji' ca' reyintac ten tu cotor ba', a ti' yʌn.” Chen wa ber caj u ya'araj: “Tu cotor ba' a ti' yʌn ca' reyintac”, aro' mʌ' ju c'at ya'arej wa Cristo cu bin u reyintej C'uj. Mʌ' ja wirej, raji' caj u ts'aj u muc' quir u reyintic tu cotor ba' a ti' yʌn. \v 28 Wa ber cu bin ocar u reyinbir Cristo tu cotor ba' a ti' yʌn, jeroj tun, raji' Jesús xan, cu reyintic C'uj a mac a ts'a'b u muc' quir u reyinta' ten tu cotor ba' a ti' yʌn, soc raji' ic Tetex C'uj jach manan rey. \p \v 29 Bayiri' in c'at in wʌc'ʌs aric techex, wa mʌ' ju riq'uir a mac a quimin, biquinin acsa'b ja' tu jo'r mac quir u yamtic a mac quimen? Biquinin, wa yʌn acsa'bir ja' tu jo'r mac quire' u baquer a mac xan? \p \v 30 Rajen ba'wir quin muc'tic u chuquicob in pach tu cotor u q'uinin wa ja cu quimino' mʌ' ju bin ric'sa'? \v 31 In wet acsa'orirex, rajra' quin wu'yic wa tabar in quinsa'. A teno', quin wa'aric techex aro' quire' ic pacran er ic bʌjex, quire' caj ij cacsajex tij corex ti' ic Jaj Ts'urirex Jesucristo. \v 32 Baje'rer, a teno', caj ba'te'nʌjeno' yejer c'axir bʌc' ich u cajar Efesio, quire' in jach bʌjiri' in c'at, ba'wir ten wa quin betic aro' wa mʌ' ju riq'uir mac ich u quimirir? Yʌn mac cu tus tucric wa ber ca' bin quimic, jeroj ts'oquij ba', mʌna'. Biquinin, mʌ' ju chen a'ar: “Cux ca' janaco'onex, ca' uc'urnʌco'onex xan, quire' tabar ij quiminex, jaj ix tʌcoj samʌn.” \p \v 33 Mʌ' ja cha'iquex mac u tus aric techex, quire' ara'b a mac a cu manob tu c'asir a cu pʌyicob u jer mac quir u yacsic u si'pir xan, wa raji' ix ti' cu sayʌr tu pachob. \v 34 Toc p'ʌtex a ba' ca so'so' tucriquexo' soc a qui' tucriquex an ten bic ca' a yʌn betex. Mʌ' ja wirej, ti' yʌn ya'ab mac ich a cajarex Corintio mʌ' toy u najtajob C'uj. Aro' quin wa'aric techex soc a pʌyic a surʌquirex. \s1 Bic tabar cu bin riq'uir mac ich u quimirir \p \v 35 Chen yʌn mac je' u ya'arique': “Bic tabar cu bin ric'sa'bir u quimirir soc u wʌc'ʌs cuxtar? Bic tabar u winquirirob wa ber ca' bin ric'sacob ten C'uj ich u quimirir?” \v 36 A mac a cu tsicbar a baxuco', jach chich u jo'r. Mʌ' ja wirej, wa mʌ' ju quimij u winquirir a yijiro', mʌ' ju joc'ar u pixam u yijir xan. \v 37 U yijir a ba' ca pʌq'uiquex, cax wa yijir trigo wa ju jer a pʌc'arex, chen a ba' cu joc'ar quir u ch'ijir, u tirir ti' u winquirir. \v 38 Chen a C'ujo', cu betic a ba' u c'at, tu cotor pʌc'ar raji' cu cuxquintic soc u yʌntar u winquirir. Rajen, jujuntur pʌc'ar a cu ch'ijir yʌn u winquirir an ten bic yʌn ti' uch. \v 39 Bayiri' xan, tu cotor u bʌq'uer mʌ' ra'iri', chen u tirir ti'. Mʌ' ja wirej, a winico' u tirir ti' u bʌq'uer. A bʌc'o', u tirir ti' xan. A ch'ich'o' u tirir ti' xan. A cʌyo' u tirir ti' xan. \v 40 U tirir ti' a ba' yʌn ich ca'anan xan. Mʌ' quet yejer a ba' ti' yʌn a ba' a tera' yoc'ocab. A ba' ti' yʌn ich ca'anano', jach manan tsoy caj beta'b soc ti' yʌn ich ca'anan. Bayiri' xan, a ba' beta'b soc ti' yʌn ich yoc'ocab, jach manan tsoy caj beta'b. \v 41 A ic yumo', u tirir ti' u sasirir, bayiri' xan, ic nʌ', u tirir ti' u sasirir. Bayiri' xan, a sabo', u tirir ti' u sasirir, chen u tirir ti' u sasirir ti' jujuntur a sabo'. \v 42 Bayiri' xan, ca' bin c'uchuc tu q'uinin cu riq'uir mac ich u quimirir. Wa ber caj muc u bʌq'uer mac, cu toc rʌc ts'ucur. Chen wa ber ca' bin wʌc'ʌs ric'sac u baq'uer mac mʌ' ju bin quimin mʌ' biq'uin. \v 43 Wa ber caj muca'b u bʌq'uer mac, jot aro'. Chen wa ber ca' bin ric'sac, jeroj je' u joc'ar jach manan tsoye'. Wa ber caj muca'b u baq'uer mac, ra' mʌna' u muc' a ti'o', chen ca' bin wʌc'ʌs ric'sac, jeroj je' u tar u muc' jach manan chichir u muc'. \v 44 Wa ber ca' bin mucuc u baq'uer mac, raji' irej an ten bic tu cotor u baq'uer mac a mucbir. Chen wa ber ca' bin ric'sac quir u wʌc'ʌs cuxtaro', jeroj, u tirir ti', quire' C'uj caj u waysaj soc ric'ben. Je' u tirir ti', tu cotor a bʌq'uer mac, a ti' yʌn uch, quire' a C'ujo', je' u waysic soc ric'ben u winquirir. \p \v 45 A baxuco', caj ts'ibta'b ten a mac a ts'a'b u tucur ten C'uj quir u ts'ibtic a ba' u c'at C'uj. Raji' caj u ya'araj tu cu ts'ib: “A Adáno', a mac a pʌyber xibo', a beta'b ten C'uj caj ts'a'b u cuxtar ten C'uj.” Chen Cristo, a mac pachir, a raji' u ts'ajmʌn to'onex ric'ben cuxtaro'. \v 46 Quire' mʌ' ra' u yʌn bat'an tar a ric'ben winquiriro', a caj tar pʌyber, chen a ra' u jach winquiriro' a tu yʌnx chun tu betaj, jeroj pachir je' u tar a ric'ben winquirire'. \v 47 Mʌ' ja wirej, a pʌyber xibo', ti' u tar ti' a je' ru'uma', raji' beta'b ti' a je' ru'uma'. Chen a xibo' a ju jeroj, a tar u tar ich ca'anano', raji' Cristo. Quire' an ten bic a pʌyber xibo', caj beta'b ti' a je' ru'uma', bayiri' xan, tu cotor mac a ti' yʌn xan. \v 48 Mʌ' ja wirej, an ten bic u winquirir ti' a mac a caj tarij ich ca'anan uch, bayiri' xan je' u yʌn tar u winquirirob a mac a je' u bin ca'anano'. \v 49 Quire' a to'onex ti' yʌno'onex an ten bic pʌyber a xibo', a beta'b ten C'uj ti' u noy ru'um, baxuc xan, a to'onexo' je' ic yʌn tarex an ten bic a xibo' a tarij ich ca'anano'. \p \v 50 Rajen in wet acsa'orirex, quin wa'aric wa jic winquirirex a yʌn to'onex baje'rer, raji' mʌ' c'ucha'an yor u yocar ich ca'anan tu quic bin ic reyintex C'uj. Quire' ra' cu bin quimin, mʌ' biq'uin c'ucha'an yor u yocar tu mʌna' c'ʌs ba' cu bin quimin. \v 51 A baje'rera', quin bin in wa'aric techex a ba' C'uj caj u ts'ajaj in najtic a teno', a ba' mʌ' ju ts'ajaj u najtic ti' mʌna' mac uch. Tu cotoro'onex mʌ' jic bin quiminex, chen tu cotoro'onex cu bin c'ʌmbir u jer ic winquirirex a ric'beno'. \v 52 Jach seb bajen jun muts a icho', wa ber cu bin usta'bir u mascabir quir u yusta'r, a raji' yʌnin C'ujo'. Quire' wa ber cu bin usta'bir u mascabir a ra' yʌnin C'ujo' quir u yusta'r, jeroj tun, a mac a quimij uch, je' u riq'uir toc yejer u ric'ben u winquirirob, a mʌ' ju quiminobo' mʌ' biq'uin. A ray u q'uinin xano', a to'onex xano', je' ij c'ʌmiquex ic ric'ben winquirirexe'. \v 53 Quire' a je' winquirira' a cu quimine', yʌn waysa'bir soc mʌ' ju quimin. Mʌ' ja wirej, a je' ic winquirirexe' je' u quimine', rajen yʌn waysa'bir soc mʌ' ju quimin. \v 54 Rajen, a je' ic winquirirex a cu bin quimin bin u ca' waysa'bir ten C'uj, soc mʌ' ju quimin, soc mʌ' biq'uin cu bin quimin. Jeroj tune', je' u nup'sic a ba' ara'b ich u t'ʌn C'uj tu cu ya'aric: “A ju quimiriro' toc ts'oquij, mʌ' biq'uin cu bin quimin mac. \v 55 Te'en mac cu bin quimin baje'rer? Te'en a mac yʌn bin mucbir, tu yʌnobi'?” Baxuc caj ya'araj ich u t'ʌn C'uj uch. \v 56 Jeroj, wa jix ti' mʌna' u si'pir, jeroj xan, mʌna' mac je' u quimin. Bayiri' xan, wa mʌna' u t'ʌn Moisés, mʌ' ju bin esbir wa yʌn u si'pir mac. \v 57 Rajen a to'onexo', quij cariquex ti' C'uj: “Bayo' C'uj caj otsir a wirenob.” Quire' mʌ' ju c'uchur u yor to'onex a ij quimiriro' quire' a ba' caj u betaj Jesucristo to'onex. \p \v 58 Rajen in wet acsa'orirex, jach p'is a bʌjex ca' sayʌquex tu pach Jesucristo. Mʌ' ja p'ʌtex u t'ʌn C'uj. Toc betex u beyaj C'uj, quire' a werex a ba' beyaj ca betiquex ti' C'uj mʌ' ju bin satʌr. \c 16 \s1 U sijbar taq'uin quir u yamtic u yet acsa'orirob \p \v 1 Bayiri' baje'rer, je' in wa'aric techex bic tabar ca' a much'quintex a ba' ca bin a sijex quir a yamtiquex a wet acsa'orirex ich u cajar Jerusalén, an ten bic caj in wa'araj ti' a yacsmʌnob tu yorob ich u ru'umin Galacia ca' u betob xan, bayiri' xan, ca' a betex xan. \v 2 Ca' bin c'uchuc tu q'uinin a cu yʌnxchun semana, raji' domingo, ca' a ric'siquex junxot' a ba' caj a jarex tu beyanʌjechex. Jamach yajquintex aro', soc ca' bin c'uchuquen mʌ' ja bin a much'quintex a ray a taq'uinexo'. \v 3 Jeroj tun, ca' bin c'uchuquen tu yʌnechex, jeroj, je' in ts'ibtic ju'un soc a mac a cu bin u puricob a taq'uinex a caj a much'quintex ti' a wet acsa'orirex ich u cajar Jerusalén, soc u yet bin a ray ju'uno', yejer a mac a caj a tetex quir u binob. \v 4 Wa tsoy tin t'ʌn ca' xiquen robob ca' xiquenob yejerob. \s1 Quir u bin Pablo \p \v 5 Chen je' in tar in wirechex wa ber ca' bin ts'ocac in ch'ʌctic tu cotor u cajar ich u ru'umin Macedonia. Mʌ' ja wirej, bin in ca' ch'ʌctic u ru'umin Macedonia. \v 6 Jaj ix ti' in p'atʌr ta wicnʌnex, cax ca' bin c'uchuc tu q'uinin que'er. Jeroj tun, je' u c'uchur a worex a yamtiquenex quir in bin ich u jer ru'um, wa cajar, a tub in c'at in bin. \v 7 Quire' mʌ' jin c'at in chen jamach iriquechex, chen a teno' in c'at in p'atʌr ta wicnʌnex ya'ab u q'uinin wa jic Jaj Ts'urirex u c'at. \v 8 Chen baje'rer, quin tucric in p'atʌr tera' ich u cajar Efesio hasta cu man u q'uinin u qui'qui' janʌn, a Pentecostéso'. \v 9 Quire' jach c'uchij tu q'uinin quir in betic jach ya'ab u beyaj tera' ti' in Tet C'uj. Chen yʌn ya'ab mac xan mʌ' quet yor yejer u beyaj C'uj, quire' cu p'acticenob a tenobo'. \p \v 10 Wa cu c'uchur Timoteo tu yʌnechex, yamtex a ti'o' soc qui' yor u p'atʌr ta wicnʌnex, quire' cu betic u jach beyaj C'uj an ten bic a teno'. \v 11 Rajen mʌ' ja cha'iquex macob ca' p'astacob Timoteo. Chen yamtex a ti', soc mʌna' ba' cu tucric, soc seb u c'uchur tu yʌnen, quire' quin pajic ca' bin uruc yejer u jer ij quet acsa'orirex. \p \v 12 Bayiri' xan, in c'at in wa'aric techex ij quet acsa'orirex Apolos. Caj in chich araj ca' xic tu yʌnechex, soc u yet binac u yet acsa'orirob wa ber ca' bin xicob, chen mʌ' ju c'at. Rajen, je' u bin, ca' bin tac tu q'uinin. \s1 Cu ts'ocar u t'ʌn Pablo \p \v 13 Qui' p'ir a wichex, mʌ' ja cha'iquex mac u tusaric techex. Ca' chichac a worex ti' u t'ʌn C'uj. Chichquint a worex soc mʌ' ja p'ʌtiquex u t'ʌn C'uj. Chichquin ta worex ti' C'uj soc irechex a mac jach xibo', soc mʌ' irechex a chichano'. Chichquint a worex tu ca wacsic ta worex. \v 14 Cax tu cotor a ba' ca betiquexe', cha' u yiriquechex mac bic a pacran yajquintiquex a bʌjex. \p \v 15 Bayiri' xan, a werex in wet acsa'orirex, wa tu cotor u bʌjob Estéfanas, wa robob a caj u yʌn acsob tu yorob ich u ru'umin Acaya. Bayiri' xan, a werex robob rajra' cu yamticob a mac a cu yacsicob tu yorob. \v 16 A teno', quin wa'aric techex, ca' a sʌjtex tu cotor mac a cu betic u beyaj a ra' cu beticobo'. Bayiri' xan, ca' a sʌjtex a mac a cu yamticob a mac a cu beyaj ti' C'uj. \v 17 Wa ber caj c'uchob Estéfanas yejer Fortunato yejer Acaico, jach qui'jij in wor, quij Pablo, quire' robob caj u ya'arob tu cotor bic tabar a betiquex, cax mʌ' ti' yʌnen tu yʌnechex. \v 18 Robob tu qui'quintob in wor wa ber caj u ya'arob ten techex, an ten bic cu bin u qui'quintejob a worex wa ber je' u ya'aricob bic tabar a tena' tu yʌnen quin betic. Yʌn surʌc tex mac a baxuco'. \p \v 19 Tu cotor a yacsmʌnob tu yorob ich u ru'umin Asia, cu t'ʌniquechex. Bayiri' xan, Aquila yejer u rac' Priscila, cu t'ʌniquechex. Bayiri' xan, tu cotor a wet acsa'orirex a cu much'quint u bʌjob quir u c'ujinticob C'uj ich yatoch Aquila yejer Priscila, cu t'ʌniquechex. Jach manan cu t'ʌnicob techex quire' caj a wacsex ta worex ti' Cristo. \v 20 Bayiri' xan, tu cotor a yacsmʌnob tu yorob te' tu yʌnena', cu t'ʌniquechex. Bayiri' xan, pacran t'ʌn a bʌjex. \p \v 21 A teno' in bʌjiri' quin ts'ibtic a je' t'ʌna' yejer in c'ʌb soc in t'ʌniquechex xan. \p \v 22 Wa ti' yʌn mac a mʌ' ju c'at u yajquintej Cristo, arex u bin tu cu bin muc'yaj. Cojen ic Jaj Ts'urirex, seb a wu'ur. \p \v 23 A teno', in jach c'at ca' u yam techex C'uj an ten bic tsoy tu t'ʌn ic Jaj Ts'urirex Jesucristo. \p \v 24 A teno', quin jach yajquintic techex quire' a wacsmʌnex ta worex ti' Jesucristo.