\id PHP - Kosena NT [kze] -Papua New Guinea 1980 (DBL 2014) \h Vírípai \toc1 Vírípai \toc2 Vírípai \toc3 Vrp \mt1 Vírípai \ip Ísu kwíyómpa'a irówana Póro moórá-kwaai aíyayaan-umai sísamaivakemba kaer-íyá'iyo. miráumai-ima maisuwéna maanáímbá agaimái Vírípai-naoraa-kwaasitopa'a agaimái tuwówana moóráwai maimaéna mátímakaiye. Póro áséi-kwasai kosimátimuwasa isésa áraire sésa Ísunka'a aráápamai méraawe. mináímbá aantá-kwaasi táái-auvaivimba 16:11-40-vimba kwáyáiye. Póro ó'on-o'on-daopa'a Ísun-aai simátíma'mae iyúnkakemba Árómáa-naopa'a ándáva'a ánkarowana máyowasa Vírípai-naoraa-kwaasi Póromba áwa'naa esa évaka-tantaa'a ámúwana súwi séna maanáímbá agaimarówana mátímakaiye. \c 1 \p \v 1 kemá Póro maanáímbá maanáúváívímbá agaimaráúmpo ísáaro. Tímóti kesé máyáísakai Ísu Káráísitina mayáí-kwáásíráí úye. Vírípai-naopakewai Ísóigona kwaási Ísu Káráísitiye tarúmai máyáawaiye keinárawaka'a kárákwiraawaiye kwétuwa'naa-owaiye maanáímbá ísáaro. \v 2 Áánútu kentáásivowae Ísóigo Ísu Káráísitiye úwoi túwa'naa esarai paru kwéumatinkaayantave'a námúnaa kwésune. \p \v 3 keinárawatave'a imáyáa únda-tawai Áánútumpa'a súwi kwésune. \v 4 keinárawatave'a Áánútumpa'a námúnaa súnda-tawai aasiyaasí sirunkó kawe'á kwéiye. \v 5 aiva'á Áánútuna áséi-kwasai simátimuna'a isé'a súwa'naa umai kwésimatima'mae kwéiye'a ívékwara'a kwésimatimentave'a mindáyave'a Áánútumpa'a súwi kwésune. \v 6 Áánútu kentirumpimbá kawe'-máyáígóná ááimba ásámai maimaé kwéiyena ívékwara'a kwéiyimba póna Ísu Káráísiti kumínda-tawai minkáwé'-máyáí ánásaniye. mináímbá ísaraumne. \v 7 Ísu Káráísitin-aai simátímakaundarakemba ándáva'a sínkaraawa'a máyaundavakenkwara'a áséi-kwasai kwésimatime'a miwí táái anondá kwésimatimunana Áánútu úwoi kwésuwa'naa-ena keinárawakwara'a úwoi kwétuwa'naa-isa'a pó'a Áánútu kentirumpimbá kawe'-máyáí maimaé kwéiyiye-imayaa únda mindá kawe'án-iye. kentí imáyáa kwéundayave'a mirán-áímbá kwésune. \v 8 imáyáamo tímakaunda íma kesí imáyáavinkene su'mainivo Ísu Káráísitina imáyáavinken-aimba tímakaunda árair-aimba isaná Áánútu suwánaraiye. \p \v 9 maanáíntávé'a Áánútumpa'a námúnaa simátinkanaumne. imáyáa tíma'mae kwénaae'a kawe-tántáá'á awáné'a kawerí'a é'a \v 10 amápa-tantaa'a taaínkaa'a é'a kawe-tántáá'á awáné'a kawer-ámbá kwaré'a Ísu Káráísiti kumínda-tawai kawe'á umái méwana kentí sáwí-meyamba íma kwáyainana \v 11 Ísu Káráísiti imáyáa timína'a kawer-úramba umái méwasa tuwánésa mirámó íyamba Áánútu áwí'a mósá marésa súwi sénááontave'a mindáyave'a námúnaa kwésune. \p \v 12 kesí kwaásiyono maísáaro. umbai-yántáá'á kesópa'a tiráimba mindáyavesa sáwíva-kwaasi áséi-kwasai ísaraawe. \v 13 Ísu Káráísitin-aai simátímakaundarakemba ándáva'a sínkaraawasa kenká'á kárákwiraawaiye évakarawaiye Ísu Káráísitin-aai ísaraawe. \v 14 ándáva'a máyaunda mindáyavena Ísóigo kentáásí kwaási sáwíva'a asirayámbá tímísana íma táá'a kaisasá Áánútun-aai asiramái kwésimatima'mae kwégowe. \p \v 15 súwí'a kwáyáintavesa évakarawai tirumbá sáwí'a ésa kentávésa kwenáwí'a kumíníye sésa Ísu Káráísitin-aai kwésimatimembanivo évakarawai kawer-ímáyáávínkémbá Káráísitin-aai kwésimatimewe. \v 16 áséi-kwasai simátime'a miwí táái anondá sénaundayavena Áánútu owé sisasá ándáva'a sínkaraawe. ándáva'o máyaunda-aimba évakarawai isésa imáyáa umásinkesa Ísu Káráísitin-aai kwésimatimewe. \v 17 évakarawai íma kawer-ímáyáávínkémbán-ivo sáwí-imayaa tokésa sésa Ísu Káráísitin-aaimo simátíméndamo ésa kesúya maé iyónááowe sésa Ísu Káráísitin-aai kwésimatimewe. kentávésa sésa ándáva'a ména isáínana arunkó umbaí táníye sésa Káráísitin-aai kwésimatimewe. \v 18 mindáyave'a íma anón-imayaa kwéune. kawer-ímáyáávínkémbá Káráísitin-aai kwésimatimewana sirunkó kawe'á kwéivo sáwí-imayaa tokáawaigwara'a Káráísitin-aai kwésimatimewana úwoi sirunkó kawe'á kwéiye. \p \v 19 Áánútumpa'a námúnaa kwésewana póna Ísu Káráísitin-amanko kwésuwa'naa-isasa ayúsinkanaaombo isáúnda sirunkó kawe'á kwéiye. \v 20 sínkamiyara puwónaum. úwoi ménaumno. mindáyave'a timu'maké'a námúnaa sé'a Ísu Káráísitintave'a íma sigaeyávé'a é'a íma sáá'a káína'a asiramái Ísu Káráísiti áwí'a mósá maránaumne. mirá úmae kwéiyundantemba Káráísiti áwí'a mósá maránaumne súne. \v 21 marapá'ó máyaundamo é'a Ísu Káráísiti áwí'a mósá maránáe sé'a máyaundanivo puwé'o kwíyómpa'o iyónda marapá'ó máyaandawaimba usáyaaitanaumne. \v 22 marapá'ó úwoimo mé'o é'a áúgwara'-mayai mayánaumne. úwoimo máéndayavena siráái táínana puwónaundayavena siráái táínana mirá ína'a mirámó ónaundawaimba íma ísaraumne. \v 23 minkáér-ímáyááó kembá kwétavisiye. puwé'a kwíyómpa'a Káráísitiye ménaundayavena usáyaaitarain-tantaa'a póna siráái kwétaivo \v 24 marapá'ó maúndamo é'a kawe'á umái kembá túwa'naa únda póna kawe'á íníye. \v 25 mináímbá árair-aimba isa'á isáúnda pó'a marapá'á mé'a keinárawate koménaunda Áánútun-aaiyave'a áraire símae íyónana tirunkó kawe'á ínímba mináímbá ísaraumne. \v 26 keinárawate ókwara'a koménaundayave'a kentávé'a imáyáa é'a Ísu Káráísiti áwí'a mósá maránááowe. \p \v 27 moórá-aimba asiramái simátíménda ísáaro. kawe'á umái mé'a Ísu Káráísitina áséi-aimba mósá maráíyasa tuwánanaaowe. mirámó íya'o é'a maanká'á mé'a isánaumno. kentópa'a komé'a tuwánanaumo. íma isáúmne. maarán-áímbá isánaundayavaiye sé'a kwésimatimune. mimbórá-ímáyáá é'a asiramái mé'a tiyáántámba kwimái asiramái mé'a áséi-kwasai simátíma'mae'a kwíyasa mináíntávésa évakarawai áraire sénááowe. \v 28 kentí namuro-kwáásí túranka'a íma moórá-yantaatavena táá'a kánímba pósa keinárawatavesa sésa Áánútu kwená aampa'á mótínkaraisasa máyáawe-imayaa ésa kesávésa Áánútuna némpata maí'maita kwéune-imayaa ónááowe. \v 29 Áánútu imáyáa tímísa'a Ísu Káráísitin-aaiyave'a áraire siráawe. Áánútu íma tíyótaasa isa'á keinárawa'a Ísu Káráísitina kwaási-i'a onkákémbá tí'o iní'a kwéumatinkaawe. \v 30 ááéma Ísu Káráísitina mayáí siyáántámbo kwimáímo mayááwánda á'a suwánaraamba ívékwara'a mirámó únda kwéise'a tiyáántámba kwimái kwémayaawe. \c 2 \s1 Káráísiti Áánútu aísamaivimba máyowana áwí'a anómba umánkarain-kwasai. \p \v 1 Ísu Káráísitiyemo tarúmaimo máyáamba kwemá kwétiravayaiye. Áánútumo kwenarumbó tímakaimba asirayámbá tímakaiye. Áánútun-amankomo arumbó tímakaimba moórávimba máyáawe. tirumbá umátínkáva'a kwénaae'a túwa'naa umai máyáawe. mirámó íya'o é'a \v 2 mimbórá-ímáyáá umái mé'a moórá-tirumba ma'mái mé'a kentirumbó tíma'mae'o naaíyamba sirunkó anón-kawe'a íníye. \v 3 mayáímó kwémayaamba íma kentúma maé iyé'a kesúwí'a maimaé iyígwáe íma sé'a Áánútu aísamaivimba mé'a ó'owiyave'a sé'a kentáá usáyaaitaraawe seró. \v 4 íma kesáváíyé su'mai túwa'naa e'a amáparawai túwa'naa oro. \v 5 Ísu Káráísitimo imáyáamo intembá maarán-ímáyáá oro. \q1 \v 6 Ísu Káráísiti Áánúturaamba umái ména kwená asirayánkómó intembá umái ména minásíráyámbá íma tokéna \v 7 ivátuwena umarankáání'a mórun-úwana moórá-ininko marankówana anón-éna kwayó-kwáásíráámbá umái ména \v 8 kwaásiraamba umái máyowasa awánowana Áánútu aísamaivimba kumbéna puwínín-aintavena owé simái kató éna íma úwoi pukáivo sáwí'a ésa taaira'á inkamúwana pukáiye. \v 9 mirá uráintavena Áánútu pukáimpinkemba usásinankena sanaan-úramba móankena amáparawai túwíka'a kwenáwí'a anómba umánkowasa \v 10 pósa Ísu áwí'o tánááombo ésa anómban-iye sésa amáparawai kívaesa kwíyómpakewaiye marapákéwáíyé kwaántái marupákéwáíyé kívairesa \v 11 avora'á Ísu Káráísitintavesa sésa Ísóigoman-iye sésa Áánútumba kentáásivowa áwí'a mósá maránááowe. \s1 kwaásivimba sáma kamátinke'a máéro siráin-kwasai. \p \v 12 mindáyave'a kesí kwaásiyo ísáaro. keinárawate máyaawandara'a kesáái ísámae iráantemba ívé'a íma keinárawate máyaundara'a kesáái isé'a Áánútumo sáwí-imayaao tátokaimpinkemba iyátinkena kawer-ámpá'ó métinkarain-aimba imáyáa é'a kwentávé'a kwée'a kwenáái tuwáúnavo sé'a táátave'a kwée'a asiramái kwená mayáí máyáaro. \v 13 Áánútu aamoimó kwéim-bayai mayánáe sé'a kwéontavena kentirumpimbá mayáí maimaé kwéiyisa'a pó'a táátave'a kwée'a kawer-ámpá'á kwa'maé kwégowe. \p \v 14 íma í'ái tinké'a íma aaisambá tiyé'a miráumai máéro. \v 15 mirámó é'a kawer-úramba umái máíyana póna kentí sáwí-meyamba íma kwéniye. marapá'ó sáwí-ambo kwarésamo kae'náé'o úmae nááón-kwaasivimba keinárawa'a Áánútuna kwaási mé'a sáwí-imayaa kempímbá íma kwáyaina'a pó'a sáma kamátinke'a \v 16 maí'mai'o ónááon-aimba kentirumpimbá asiramái tátokaiya'a pó'a Ísu Káráísiti kumíndara'a aamoí é'a sé'a komáyaawanda pó'a maí'mai'o ónááon-aimba tirumpimbá asiramái tátoraamba pó'a sé'a íma úwoisan-tantaatave'a mayáí kwémae'a méraumne sénaumne. \p \v 17 Áánútuna aamoi-yántáá'ó áménteni'a umái kwenká'á agevamái máyáawe. Áánútuntavesamo imáyáaamo ésamo ándá-aran-dombo átímaraanteni'a umái kembó sínkamiyanamo kesí naaemó kumína'o púwónanamo éna ándá-aran-donkaamba kumíníye. mirámó ondamó éna kesirunkó kawe'á ínímba póna kentirunkógwárá'á kawe'á íníye. \v 18 miráumai kesirunkómó kawe'ó índantemba kentirunkógwárá'á miráumai kawe'á íníye. \s1 Tímótiye Épavarotaitasi miwítí kwaasái. \p \v 19 sáwíyanka'a Tímótimba ai'máráanana kentópa'a kwíníntave'a Ísu Káráísitimpa'a námúnaavinkemba kwéaisaa-unda póna kentópa'a kuréna koyauweréna kesópa'a téna kentáái másimasimina'a isé'a aamoí ónaumne. \v 20 kwesé keiráíyé su'mai keinárawatavekai anón-imayaa ékai sékai kawerá umái máya. sáwíra umái máyaao kwésuvo \v 21 évakarawai kesáváí-ímáyááwé su'mai ésa Ísu Káráísitina imáyáa íma kwéowe. \v 22 ánivo ááninkomo avowáná mayáímó áwa'naa intembá áséi-kwasaiyavena Tímóti kembá kwésuwa'naa in-áímbá ísaraawe. \v 23 kesópa'o tínín-tantaa'a amu'ma'mái awáné'a Tímótimba ai'máráanana kentópa'a kwína'a \v 24 kemá sáwíyanka'a kentópa'a kónaundayave'a Ísóigompa'a kwéaisaa-e'a kwéamu'maraumne. \p \v 25 imáyáa é'a kesí kwaásigo áwí'a Épavarotaitasi ai'máráanana kentópa'a kwíníye. mirá ónaumne kwésune. ai'márówana kesópa'a téna kentáái másimasimena kesí umbai-máyáí tagwésuwa'naa-ena kesé asirayám-báyáí kwémayaisana \v 26 áí'a isa'á kwenáái ísáawana kwemá iséna anón-imayaa éna sí'o imbá asóvamasinkain-aimba kosimátimenae simbá pó'a ai'máráanana kwíníye. \v 27 árai'a áí'a isaná puwíndayavena kwéisana Áánútu arumbá umánkena asóvamankaraiye. umbai-yántáá'á kempímbá kwáyáinka'a póna puwínana ó'on-umbai-yantaa'a tivó séna Áánútu arumbá umásinkena asóvamankaraiye. \v 28 mindáyave'a ai'máráandayave'a aamoí únana kentópa'a kwína'a awáné'a aamoí íya'a íma anón-imayaa ónaumne. \v 29 kentópa'a kwína'a awáné'a aamoí umánke'a Ísóigompa'a súwi síyana tirunkó anón-kawe'a íníye. mirán-kwáásí táái mósá máráaro. \v 30 íma kanaán-umai tasúwa'naa ontávéna kentí anondá kwemá téna kovuwúnavo íma simbá úwoi tasúwa'naa ena Ísu Káráísitina mayáí kwémayaimba puwíndayavena uráivo kwembá awáné'a kwenáái mósá máráaro. \c 3 \s1 Káráísitin-aaiyavai áraire sewáí arupí-kwaasin-owe siráin-kwasai. \p \v 1 kesí kwaásiyono senda-áímbá ísáaro. Ísóigontavena tirunkó kawe'á íno. siráunda-aimbo ókwara'o sénaunda íma sívón-káínana mináínkó kenká'á kárákwiyiniye. \p \v 2 évakarawai sésa túra'o kárámaimo araa'énamo é'o é'a Áánútuna kwaási-i'a ónááowe kwésevo mináímbá íma ísáaro. miwímá iyánkáán-kwáásí sáwí-mayaima kwémayaan-kwaasi tááiman-ivo íma ísáaro. miwí túra'a kárámai araa'éna ésa Áánútuna kwaásiya úne sembánivo \v 3 kesáámá árai'a Áánútuna kwaási-uranta úne. Áánútun-amanko kentáá imáyáa símakaintaveta Áánútuna imáyáa éta áwí'a mósá maréta Ísu Káráísitimba aamoí umánketa kentáásí mayáíyávéta íya aamoí kwéeta séta kentáásí mayáígó kentáásí sáwí-imayaa íma kanaán-umai ánásasuwanivo Ísu Káráísiti kentáásí sáwí-imayaa ánásasuwaniye kwésune. \v 4 évakarawai sésa kentáásí mayáígó kentáásí sáwí-imayaa kanaán-umai ánásasuwaniye kwésewe. mináímbó árair-aimbo inkákáí kemá kawe'á úsina. kesí imáyáavinkem-bayai anóm-bayaiman-iye siráunda \v 5 kesinó masinkówa'a avakaumboé-no'waamba kwaéwánasa súma kárámai araa'éna uráawe. kemá Ísareri aísaavutantamba uráundawai é'a Pénisamini-andarakemba ówánasarai kesinóvowi Ípíru-kwaasi-taaivinkemba kwésuya'a mináímpínkémbá siráumne. Yútaa-kwaasiti ámáámba ámáán-kawaa-kwaasi asiramái kwégwaraamba kemá ámáán-kawaa-kwaasiti aambá kwakáumne. \v 6 Áánútu aamoí umásinkainkwae kampa'á sé'a Ísuna aampa'á kun-kwáásí sáwí'a umátínkaraumne. amápar-amaambo kwakáunda suwánésa sésa kawe'á kwéiye siráawe. \v 7 mimbáyáíyávé'a kesí imáyáavinkem-bayai anóm-bayaiman-iye siráundanivo minímáyáá ivátuwe'a sé'a Ísu Káráísitin-aaiyave'a áraire súndayave'a ááémo mairáunda-mayaiyave'a úwoisam-bayaiman-iye kwésune. \v 8 Ísu Káráísiti kesí Ísóigoe tarúmai máyaunda pó'a sé'a mindá aiva-tántáá'á éna amápa-tantaakomba usáyaaitaraiye. ó'on-tantaatave'a úwoisan-tantaa'an-iye kwésune. Ísu Káráísitintave'a imáyáa é'a sé'a Káráísiti aivarawáí isa'á kwesé tarúmai máyaunda pó'a ááémo anóm-bayaimo mairáundayave'a mindá úwoisam-bayaiman-iye sé'a ivátukaumne. \v 9 Áánútumo Mósesimbo simámakain-amaamba kwakáundayavai sé'a mináínkó kawe'á umásinkainana Áánútu kentávéna arupí-kwaasiman-iye síníye mirá siráundanivo ívé'a minímáyáá ivátuwe'a sé'a Ísu Káráísitin-aaiyave'a áraire sé'a kwenká'á agevamái máyaundayavena Áánútu kentávéna arupí-kwaasiman-iye kwésiye súne. mirán-áímbá sirááíma kwétaisa'a máyaumne. \v 10 Ísu Káráísitintave'a imáyáa únana mirán-ímáyááó anómba isaná sirááíma kwétaisa'a máyaumne. Ísu Káráísiti pukáimpinkemba usásinena asiramái máyáimba pó'a kemá mirá ónaumne-imayaamo únda sirááíma kwétaiye. Ísu Káráísitimba áí'a úni'a umánkaraamba pósa kembó sí'o índai'o umásinkaiya'o é'a kwená áíkona ááimba isánáe sé'a kwéunana sirááíma kwétaiye. Káráísitimo pukáimba kawer-ímáyáá kwéena pukówa'a mirán-ímáyáá ónáe sé'a kwéunana sirááíma kwétaiye. \v 11 puwónaundavinkemba Áánútu usásisinkaniye-imayaa kwéunana sirááíma kwétaisa'a amu'maré'a máyaumne. \s1 Póro ayáántán-kwimai mayáí mairáin-kwasai. \p \v 12 sirááímo kwétaiyemo súnda-aimba Ísu Káráísitina ááimba á'a maisáúmne-imayaa íma kwéune. Ísu Káráísiti kwená kwaási-i'a umásinkena kasenkuí'a íma umásínkaraisa'a mirán-kwáásí auvóndayave'a asiramái siyáántán-kwimai mayáí kwémayaumne. \v 13 sirááímo kwétaiyemo súnda-aimba á'a maisáúmne-imayaa íma kwée'a maará kwéune. amápa-kwaasimo isaaisésaraambo kwégwesamo mimbórá-ímáyáámó kwégwaraantemba kemá mirá kwéune. kesínaaempa'o kwáyáin-tantaa'a íma imáyáa é'a aáno paárinin-tantaare su'mai kwégware'a \v 14 ayááívá'o kwáyáim-beyamba mayánáe sé'a kwégwaraumne. Áánútu Ísu Káráísitina mayáíyávéna imáyáa éna séna kwíyómpa'o maí'mai'o ónááomba mindá kentí meéyámbán-iye siráintave'a mindáyave'a siyáántán-kwimai mayáí kwémayaumne. \p \v 15 mirán-ímáyáámó úndantemba sáákaevayan-kwaasiya mimbórá-ímáyáá íyataao. évakarawai ó'on-imayaa owaná Áánútu avora'á mirámó kwéowaina ááimba agaráátinkaniye. \v 16 Áánútun-aai ísaraamba póna mináínkó kentúra'a kárákwiyina'a máéro. \p \v 17 kesí kwaásiyono. úndantemba mirá oro. kesáámó úndantembo kwéon-kwaasi tuwáné'a mirá oro. \v 18 ááémo símae'o iráunda-aimbo é'a sirunkó umbaí taimbá pó'a ókwara'a simátime'a sé'a Ísu Káráísiti taaira'á pukáin-aimba évakarawai isésa íma aamoí ésa namuroráání'a kwéowe. \v 19 toómbó naí-yántáákó áúma mósá marésa tigaemó ií-yántáá'á miwímá íma kwéisasa aamoí kwéesa marapá-tántáátávésawe su'mai imáyáa kwéiyana Áánútu miwímá ánásasuwanivo \v 20 kesáá kwíyómpata uménaunda-kwaasi únanaya Ísóigo Ísu Káráísiti kwíyómpakemba kuména kusiráníntaveta mindáyaveta amu'makáananaya \v 21 kuména mararákémbá aamoi-súwawaakomba ó'ora-suwawaata aúsinkaniye. asirayámbá tokéna amápa-tantaa'a kanaán-umai kárákwirain-asirayandei kwená ó'oran-auwawaakaanta kentáásúwawaa'a aúsinkaniye. \c 4 \s1 kawer-ímáyááwé su'mai úmae íyóro-kwasai. \p \v 1 kesí kwaásiyono. kentí imáyáa kwéunda-kwaasiyomban-owe. Áánútun-aai kosimátímakaundarakemba Áánútunopa'a tiráantavena sirunkó kawe'á kwéisa'a kotuwánanae sé'a kwéune. Ísóigoe tarúmaimo máyáamba asiramái máéro. \p \v 2 kemá Póro kaer-ínínkáí túwí'a Yótiyaawe Síntikite asiramái simátime'a sé'a Ísóigontavekai imáyáa ékai aaisan-áímbá ivátuwekai mimbórá-ímáyáá okaiyó kwésune. \v 3 kesémo mimbórá-máyáímó kwémayaandawai simáménda isaaó. minkáér-ínínkórásáráí áséi-kwasaiyavesarai súwa'naa urááyamba po minínínkáí túwa'naa inasaráí aaisan-áímbá ivátuwesarai mimbórá-ímáyáá okaiyó kwésune. minínínkáíyé moóráwai áwí'a Kérémentiye évakarawaiye áséi-kwasaiyavesa kesé asirayám-báyáí kwémaesa aúnái'a umái maí'mai'a ónááowai miwí túwí'a Áánútu kwená aúváí-kwandaaivimba agaimakáiye. \p \v 4 Ísóigoe tarúmaimo máyáamba aasiyaasí tirunkó aamoí íno. ókwara'a mináímbá sé'a tirunkó aamoí íno kwésune. \v 5 paru umái mé'a túwa'naa íyamba amáparawai tuwánanaaowe. Ísóigo sáwíyanka'a marapá'á kumíníye. \v 6 amápa-tantaatave'a íma anón-imayaa é'a Áánútumpa'a áísaa e'a námúnaa sé'a súwi seró. \v 7 mirámó íyanamo éna Áánútu paru umátinkaniye. Áánútuna parugómá amápa-parugomba usáyaaitaraiye. Ísu Káráísitiye tarúmaimo máyáamba mimpárúgó tirumpiné imáyáarare kárákwiyiniye. \p \v 8 kesí kwaásiyono. senda-áímbá ísáaro. árair-aine aiva-tántááré arupí-yantaare kaweré su'mai ií-yántááré aamoí kwéon-tantaare kasenku-yántááré kawer-áímbó kwésen-tantaare áwí'o mósá kwémaraan-tantaare miráumai-yantaatave'a imáyáa úmae íyóro. \v 9 simátímakaunda-aimba kwéise'a táto'mai kawe'á úmae íyóro. mayáímó mairáunda suwánaraavo mirá úmae íyóro. mirámó íyanamo éna Áánútu paru umátinkena keinárawate méniye. \s1 súwa'naa owe séna Póro súwi siráin-kwasai. \p \v 10 ááéma kentávé'a imáyáa uráamba súwa'naa ónááon-amba íma kwaémáímbanivo ívé'a kwésuwa'naa-on-amba kwáyáísa'a kwésuwa'naa-owana sirunkó aamoí kwéisa'a Ísóigompa'a súwi kwésune. \v 11 ímo makáunda-yantaatavena íma sirunkó sáwí'a kwéiye. sáwíva-tantaa'o makáunda-tawai kanaawé sé'a sáwíva-tantaa'o ímo makáunda-tawai úwoi kanaán-iye kwésune. \v 12 ímo makáunda-yantaakona aambá á'a awáné'a makáunda-yantaakona aambá á'a awáné'a kwéunana Áánútu imáyáa símísana sirunkó kawe'á kwéisa'a máyaumne. amápa-tantaa'a kesópa'a tiráimba évaka-tawai toómbá maré'a évaka-tawai káno'a maé'a évaka-tawai sáwíva-tantaa'a maré'a évaka-tawai íma sáwíva-tantaa'a maré'a miráumai mé'a kanaán-iye sé'a máyaumne. \v 13 Ísu Káráísiti asirayámbá símakaisa'a amápa-tantaa'o kesópa'o tiráimba asirayánkwárá'á toké'a máyaumne. \v 14 ánivo umbai-yántáá'ó kesópa'o tiráimba keinárawa'a súwa'naa uráamba kawe'á uráawe. \p \v 15 aiva'á áséi-kwasai kosimátíma'mae'a kwéiye'a kentí maramá Másétóniyaa-marama tuwé'a ó'on-o'om-barava'a kosimátíma'mae'a kwénaaunda-kanaavimba keinárawa'a Vírípai-naopaken-kwaasiye su'mai kwésuwa'naa-e'a évaka-tantaa'a násímakaawe. Áánútuna kwaási ó'on-daopimpakewai íma násímún-aimba ísaraawe. \v 16 Tésárónaikaa-naopa'a komáyaawanda-kanaavimba évaka-tawai keinárawapinkemba évakarawai timé'a ti'márówasa mánásímakaawe. \v 17 nááwiya mánásimenaao-imayaa íma kwéunda pó'a násimiyawai Áánútu kawe'-méyámbá timínda-meyanko iyíníye-imayaa kwéune. \v 18 Épavarotaitasimba amé'a ai'márówana másímakain-tantaa'a aráá'a makáumne. másímakain-tantaa'a Áánútumba ámakaamba áséi-kwiyumba iséna aamoí kwéin-tantaakaamba makáumne. \v 19 Ísu Káráísitiye tarúmaimo máyáantavena kesí Áánútu amápa-tantaakona ááimba póna keinárawatavena kwembó arááímo tain-tántáá'á timíníye. \v 20 Áánútu kentáásivowa kwená ó'oran-aaimba kwaíkwai'a ínímba árair-aimban-iye. \p \v 21 Áánútuna kwaási Ísu Káráísitiye tarúmaimo máyáan-kwaasiyave'a sé'a kawe'á umái máéro kwésune. Áánútuna kwaási kesé máyáan-kwaasi keinárawatavesa sésa kawe'á umái máéro kwésewe. \v 22 Áánútuna kwaási Árómáa-naopa'a máyáawaiye Árómáani-kamaani anóndakona kwaásiti mayáí kwémayaawai keinárawatavesa sésa kawe'á umái máéro kwésewe. \p \v 23 Ísóigo Ísu Káráísiti keinárawate ména úwoi kwétuwa'naa-intave'a námúnaa kwésune. \p \it kemá Póro súnda-aimba ánásaiye. \it* \b