\id MRK - Kosena NT [kze] -Papua New Guinea 1980 (DBL 2014) 
\h Mááka 
\toc1 Mááka 
\toc2 Mááka 
\toc3 Mk 
\mt1 Mááka  
\ip Ísu kwíyómpa'a irówana Mááka moórá-kwaai aíyayaamba umái siyáánkai-iya'iyo. miráumai-ima maisuwéna Ísu Áánútu ááninkon-aai agaimakáiye. Mááka moórá-awi'a Yóni Mááka kwemá Yérúsaremuva'a kwenamáápa'a ména anón-éna Pítaante Póronte túwa'naa umai mayáí mairáiye. Árómáa-kwaasi Ísun-aai isáígwáe séna maanáúváí agaimakáiye. Árómáa-kwaasi asirayánkó tirááíma tain-kwáásín-owe séna maarán-áímbá agairáiye. Ísu asirayámbá tokéna tí'o ún-kwaasi asóvamatinkena taraváá-kwámbá tirumpinkémbá maitiyuwéna sáwí-imayaao tátokaimpinkemba ayútínkaraiye. mirán-áímbá Mááka agaimakáiye. Mááka agairáin-ainkona ayáírá'á maarán-táúntámpímbo [ ] kwáyáin-aimba moórá-kwaasi agaimakáiye.  
\c 1  
\s1 Yóni nombá pétinkowai simátímakain-kwasai.  
\r Mátíyu 3:1-12, Árúku 3:1-9, Yóni 1:19-28  
\p
\v 1 Áánútu ááninko Ísu Káráísiti kwená áséi-kwasai maarámán-iye.  
\v 2 naaóvá'á moóráwai áwí'a Yóni íma máyonka'a Áánútun-aai simátímakowai áwí'a Áísáya Yónin-aai simái agaimaréna séna  
\q1 Áánútu séna isaaó. moóráwaimba ai'máráanana kesáái maimaéna ená aiva'á kwéna ená aambá kwirankéna  
\v 3 kavóná-marava'a ména aayamáírakemba séna ísóigona aambá kwirankánááomba kwená aambá arupí íyana minámpá'á kwíno Áánútu siráiye  
\m Áísáya agaimaréna sirónka'a Yóni paárúwana mináímbá paáruraiye.   
\p
\v 4-5 Yóni nombá pétinkowai kavóná-marava'a komáyowasa Yútiyaa-ayampake Yérúsaremu-naopaken-kwaasi amápa'a Yóninopa'a tuwaná simátimena séna kentí sáwí-imayaa tuwé'a Áánútumpa'a tíyana sáwí-imayaa maitiyuwáína'a nombá pétinkanaumne súwasa sáwí'o uráamba paárumai avora'á simámúwana Yóni Yótáni-nompimba nombá pétinkaraiye.   
\p
\v 6 Yóni póígo áwí'a káámeri kwená áyáu-kwatoi iréna aúwarasinei ámúr-anda uréna a'nóríné kwantáámíkóná aúwé mintóné su'mai kwénena  
\v 7 simátimena séna moóráwai kesínaaemba tíníwai kwemá anóndakoma kembá usáyaaitaraimba pó'a kwemó aaimó síndavimba kemá aaimá sendamá uvóví'a ónaumne.  
\v 8 kemá nombá pétinkaundanivo kwemá Áánútu amankómbá ai'maráínana kuména keinárawapimba anómba umátinkaniye siráiye.   
\s1 Ísumba nombá pérankarain-kwasai.  
\r Mátíyu 3:13-17, Árúku 3:21-22  
\p
\v 9 minkánáá Káríri-ayampakemba Násáreti-naopakemba Ísu túwana Yótáni-nompimba Yóni kwembá nombá pérankowana  
\v 10 Ísu nompínkémbá usásinowana sokón-tawaai taaínkar-úwana Yóni awánómba Áánútun-amanko mááiraamba úmaena Ísu ane'á kumbáyowana  
\v 11 kwíyómpakemba aaigówé su'mai séna emá kesááninko óna'a ená imáyáa kwée'a ávááraumai aamoí umánkaumne siráiye.   
\s1 Sáátáánigo Ísumba áísaa umai awánanae siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 4:1-11, Árúku 4:1-13  
\p
\v 12 súwana Áánútun-amankoma Ísumba simámuwana kavóná-marava'a komáyowana  
\v 13 kae-kwááí aíyayaan-do'waamba 40 no'waamba komáyowana Sáátáánigo Ísu sáwí'o índa awánanae séna ó'on-o'on-aimba súwana Ísu íma sáwí'a éna aváá-kwánkáán-umai máyowasa kwíyómpakemba Áánútuna kwayó'nárawa'a kumbésa áwa'naa umánkaraawe.   
\s1 Ísu éíyain-kwaasi tááyarain-kwasai.  
\r Mátíyu 4:12-22, Árúku 4:14-15  
\p
\v 14 naaémba Yóni Káríri-marara-kawaanako áwí'a Érótintavena séna sáwí'a uráiye siróntavena Yónimba ándáva'a máankowana máyowana Ísu Káríri-ayampa'a kwéna Áánútuna áséi-kwasai simátimena séna  
\v 15 Áánútu kwená kwaásira'o kawááimba ááimba kwéasaivo kentí sáwí-imayaa tuwé'a Áánútuna áséi-aintave'a áraire seró siráiye.   
\p
\v 16 mináímbá simásuwena Káríri-kwaaunkon-awampakavamba kúmba kae-kwáásíráí mésarai awaaó áwí'a Sáímoni úwana áváko áwí'a Éndaru umái mésarai miwítí mayáímá pósarai noyáá'a to'mái tímapa'a kwénaaesarai kwase-únámbá nompí tukóyana  
\v 17 Ísu simátimena séna kesé tekaiyó. noyáá'o to'máímo tímapa'o kwénaaoyantemba aúná-mayai tíménakai kwénaaekai kesáái simátímapa'a kwénaaiyasa kesópa'a teró súwasarai  
\v 18 minkwásé-únámbá tuwésarai kwesé kurááiye.   
\p
\v 19 kwesé kuyaná Ísu sáwíyanka'a kúmba kae-kwáásíráí mésarai Sépéti ááninkai awaaó áwí'a Yémési úwana áváko áwí'a Yóniye nompí-sípívímbá mésarai kwase-únámbá to'mayaa kwéuyana  
\v 20 Ísu tuwánéna tááyowasarai mindómpí-sípívímbá tivowáné kwená mayáí-kwáásíyé tiyuwésarai Ísuwe kurááiye.   
\s1 arumpimbá taraváá-kwámbá máyowaina kwaasái.  
\r Árúku 4:31-37  
\p
\v 21 Kápénéamu-naopa'a komáyómba Yútaa-kwaasi monor-áímbó kwéison-kanaa túwana Ísu mono'-náúmpá'á uména kwenáái simátimuwasa  
\v 22 isésa asiramái súntavesa sésa ámáámba sentenkáání'a íma kwésivo anón-kwaasigoraamba kwésiye sésa táátavai uráawe.   
\p
\v 23 táátavai uwaná mimbónó'-náúmpá'á moóráwai kwenarumpimbá taraváá-kwámbá máyon-kwaasigo ména  
\v 24 anónka'a séna Ísu Násáretivakewaima óne. kentáá nóra taéwa tasínkambaiya ánásaniyono. embá awánáúndawai Áánútuna kawe-kwáyó'ná'á óne súwana  
\v 25 Ísu taraváá-kwántánéna asiramái séna aaiseré minkwáásí tiyuwé kóaao súwana  
\v 26 mintáráváá-kwánkó minkwáásí toká'mái tuvámbarowana aíyayaanko sápísimaguwana kwáá'a túmaena arumpinkémbá kóúwasa  
\v 27 awánésa táátavai ésa keáímbá sésa mindóra'iyo. aúnái'an-iye. kwemá taraváá-kwántávéna asiramái kwésisasa sintembá kwéowe suwaná  
\v 28 mirá úwasa Káríri-ayampa'a Ísun-aai kóyáwé úwasa ísaraawe.   
\s1 Ísu tí'o ún-kwaasi asóvatinkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 8:14-17, Árúku 4:38-41  
\p
\v 29 ísówasa mono'-náúmpá'á tuwésa Sáímoninte Éndaruntei mindáraiti naaúmpa'a íyúmba Yémésiye Yóniye Ísuwe umái íyúmba  
\v 30 Sáímoni aísáankomba kokotámba kwéankowana máyowasa Ísumba simámúwana  
\v 31 iséna kwenópa'a téna ayáánka'a táto'mai usásinankowana kokotámba ánásowana usásinkwena toómbá agaimái tímakaiye.   
\p
\v 32 toómbá agai-timúwasa enónka'a tí'o ún-kwaasiyonkwara taraváá-kwámbó tirumpimbó máyón-kwaasiyonkwara'a tí'maesa Ísunopa'a mátínkówasa  
\v 33 mindáópaken-kwaasiyomba amápa'a ontará'á torupowaná  
\v 34 Ísu ó'on-o'on-ti'o ún-kwaasiyomba asóvamatinkena taraváá-kwámbá tirumpinkémbá maituyuwówasa mintáráváá-kwántómbá Ísuntavesa Áánútu ááninkoman-iye sésa kwembá awánontavena aaiséráaro Ísu súwasa kóuraawe.   
\s1 Ísu Káríriva'a simátímakain-kwasai.  
\r Árúku 4:42-44  
\p
\v 35 kóuwana irataró'á Ísu usásinena mindáópa'a tuwéna námúnaa síndayavena íma kwaási máyópa'a koména námúnaa kwésena máyowana  
\v 36 Sáímoni kwená kwaásiye Ísumba avakáá-umai  
\v 37 awánésa sésa amápa-kwaasi embá kwéavakaa-owe suwaná  
\v 38 Ísu séna ó'on-daopimpakwarata kwénaaeta kesáái simátímapa'a koónaumne. mirá ónaundayave'a túne séna  
\v 39 Káríri-ayampa'a mono'-náúmpímpá'á kosimátímapa'a kwénaaena tirumpinkémbá taraváá-kwámbá maitiyuwówasa kóuraawe.   
\s1 Ísu áúma karón-kwaasi kawe'á umánkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 8:1-4, Árúku 5:12-16  
\p
\v 40 moórá-tawai Ísunopa'a áúma karón-kwaasigo téna anóndakoman-iye séna aísamaivimba takívairena séna kentávénamo ankáínamo e kanaán-umai aúnái'a umásinkaniyono súwana  
\v 41 Ísu arumbá úwana ayáándei ane'á tátorena séna mirá ónaumpo enáúra'a karevú'a kawáúgwiye séna  
\v 42 avekáámbá kawe'á umánkowana kawáúguwana  
\v 43-44 Ísu asiramái séna enáúra'a kawáúgwimba po Mósesimo siráintemba mono'-máyáí-kwáásítópa'a kwéma enáúma máagaraatinke póíma tímínasa Áánútuntavesa ísámai tuvú'mái agayáíyasa amáparawai awánésa áúrakemba kawáúgwiye sénááowe. ánivo enáúra'o umánkaunda-aimba simátimunavo se kwaaó Ísu súwana  
\v 45 minkwáásígó ivátuwena kawe'á umánkon-aimba simátíma'mae iyúwana mináínkó kóyáwé úwasa sáwívarawai Ísu tíníye sésa kentí naaópimpa'a torupamái máyówana mindáyavena Ísu íma naaó'-nao'a kúmba kwaási íma máyónkavamba máyowasa naaó'-naoken-kwaasi kwenópa'a tóyo uráawe.   
\c 2  
\s1 Ísu aísamai pukówaimba kawe'á umánkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 9:1-8, Árúku 5:17-26  
\p
\v 1 évaka'-no'waamba kwaéna Ísu Kápénéamu-naopa'a kúmba kwená naaúmpa'a máyowasa sáwíva-kwaasi isésa  
\v 2 torupésa mindáúmpá'á sisipáá ésa pááimpakwara'a sisipáá umásowana Ísu kwenáái kwésimatimuwasa  
\v 3 éíyain-kwaasi aísamaimo pukówaimba taagwiya'maésa tumbá  
\v 4 mindáúmpá'á sáwíva-kwaasi sisipáá uwasá íma kanaán-umai íyóra'naraan-esa naanamiva'á taagwiya'maésa umésa avaa'á akósámaresa ándára tátoresa túwówana kumeémena Ísumo máyonka'a aúranka'a kumúwana  
\v 5 Ísu taagwiya'maésamo tun-kwáásímó árai'a kawe'á umánkaniye-imayaa umbá Ísu tuwánéna aísamaimo pukón-kwaasiyavena séna kesí kwaásiyo ená sáwí-imayaa mayauwáúmne súwasa  
\v 6 ámáámba sun-kwáásí mésa  
\v 7 imáyáa ésa sésa nóra séna mirá siyó. Áánútu kweyáá sáwí-imayaa maitiyuwánívo kwaási íma mirá ónááovo Áánútumba aká'áámba kwésimankaiye-imayaa ésa suwaná  
\v 8 Ísu minímáyáámó umbá awánéna simátimena séna nóra séra mirán-ímáyáá kwéoo.  
\v 9 moóráwaimo aísamaimo pukáindawaintavaimo sénamo ená sáwí-imayaa mayauwáúmne sínasamo ésa áraira sií. kampará siíyo sénááowe. ánivo moóráwaimo aísamaimo pukáindawaintavaimo sénamo eyááríka'a usásine ená kwandaaimá maimaé kwaaó sínasamo ésa áraira sií. kampará siíyo awánanaaowe.  
\v 10 kemá kwaási úranda'a kumpaáruraundawai marapá'á máyaunda kwaásiti sáwí-imayaa maitiyuwáúnda-asirayamba tokáunda pó'a agaráátínkáanda awánanaaowe séna aísamaimo pukón-kwaasiyavena séna  
\v 11 isaaó. usásinke ená kwandaaimá maimaé naaópa'a kwaaó súwana  
\v 12 amápa-kwaasi túranka'a usásinkwena kwená kwandaaimá maimaéna kúwasa amáparawai táátavesa ésa Áánútu áwí'a mósá marésa sésa íma awánaraundai'a isa'á awánáúmne sésa táátavesa ésa tiyáámba tóipimba áákaawe.   
\s1 Ísu Áríváimba ááyarain-kwasai.  
\r Mátíyu 9:9-13, Árúku 5:27-32  
\p
\v 13 Ísu tuwéna Káríri-nonkwaaunkon-awampa'a kúwasa sáwíva-kwaasi kwenópa'a torupowaná kwenáái simátimena  
\v 14 kwéna awánómba Árávíási ááninko áwí'a Árívái táákísimo máyón-daumpa'a máyowana Ísu awánéna séna usásine kesé tiyó súwana usásinena kwenánaaemba kwa'maéna kuráiye.   
\p
\v 15 kúwasa Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé Áríváina naaúmpa'a umésa toómbá nowasá táákísimo máyón-kwaasiye sáwí'o un-kwáásíyé sáwíva'a Ísun-ánaaemba kwa'maésa Áríváina naaúmpa'a umésa nowasá  
\v 16 ámáán-kawaa-kwaasivinkemba ámáámba sun-kwáásí Ísumo táákísimo máyón-kwaasiye sáwí'o un-kwáásíyé toómbó kwénomba tuwánésa Ísuna kwayó-kwáásíyávésa tísaa esa sésa nóra sénawa táákísimo máyáan-umoyan-kwaasiye sáwí'o on-kwáásíyé Ísu toómbá kwénaiyo suwaná  
\v 17 Ísu iséna séna sontaa-kwáásígó kawe'ó umáímo máyáan-kwaasi íma kwétuwa'naa-ivo tí'o in-kwáásí kwétuwa'naa-iye. mindáyave'a arupí umái máyáan-kwaasi tááyaanasa Áánútunopa'a tígwáe sé'a íma kunkáumpo sáwí'o umáímo máyáan-kwaasi tááyaanasa Áánútunopa'a tígwáe sé'a kunkáumne Ísu siráiye.   
\s1 toómbá aawesuráan-kwasai.  
\r Mátíyu 9:14-17, Árúku 5:33-39  
\p
\v 18 moórá-tawai Yóni nombó pétinkowaina kwayó-kwáásíyé ámáán-kawaa-kwaasiye Áánútuntavesa imáyáa ésa toómbá íma kwénesa námúnaawe su'mai kwésuwasa évakarawai Ísumba taáísaa esa sésa Yónina kwayó-kwáásíyé ámáán-kawaa-kwaasiti kwayó-kwáásíyé moórá-mora-tawai Áánútuntavesa imáyáa ésa toómbá íma kwénesa námúnaawe su'mai kwésevo ená kwayó-kwáásí íma mirá ésa toómbá úwoi kwénaawe. nóra ésa mirá kwéoo suwaná  
\v 19 Ísu séna moóráwai aaraí mayáíndawai amááraawi tanómba kautimínímba miwísé máyainasa aamoí ésa mintómbá íma a'áo sénááovo úwoi nánááowe.  
\v 20 naaémba minkwáásígómbá aí'maesa kówíyasa minkánáámá amááraawi tirunkó sáwí'a ínasa toómbá a'áo sénááowe. Ísu séna kwemó ménamo naaémbo tiyuwénamo iyíníntavena mináímbá siráiye.   
\p
\v 21 Ísu mináímbá simásuwena séna ááéraan-ampantamo avaa'ó kwáyáísasamo ombá aúná-ampanta íma kárámai kwéaraapaawe. mirámó íyana aúná-ampanta sáwí'a ínana ááéraan-ampantao aúná-ampantaraani'a íma íníye.  
\v 22 aúná-anda-aran-domba ááéraa-sipisipi-auwarasi-anaveumpimba íma kwéatimaraawe. mirámó íyanamo éna aúná-anda-aran-domba anón-éna ááéraan-anaveumba kavámbaena sáwí'a ínana mindómbá úwoiva'a atígwiniye. mindáyavesa aúná-anda-aran-domba aúná-sipisipi-auwarasi-anaveumpimba kwéatimaraawe Ísu siráiye.   
\s1 Ísu savaatirár-áímbá siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 12:1-8, Árúku 6:1-5  
\p
\v 23 moórá-tawai Yútaa-kwaasi agándon-kanaara'a Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé úwíti-ton-kigauvimba kwégwesa kwená kwayó-kwáásí úwíti-aramba kútúmai ásima pítuwesa kwénowasa  
\v 24 ámáán-kawaa-kwaasi tuwánésa Ísuntavesa sésa maisaaó. ená kwayó-kwáásí agándaan-kanaama aambá áúmbakaawasa mirá kwéowe suwaná  
\v 25-26 Ísu séna naaóvá'á Tévítimo urómba aúváívimba agaimarón-ainkona ááimba íma ísaraawe. aiva'-mónó-káwááná'á áwí'a Ápáyata máyonka'a Tévítiye kwená kwaásiye táái kwétinkowana Tévíti Áánútuna mono'-náúmpá'á iyéna Áánútu aúranka'o makón-tomba umairéna kwénena kwená kwaási timúwasa naráawe. mintómbá úwoi-kwaasi íma némáembanivo mono'-máyáí máyón-kwaasi némáembani. Tévíti mintómbá umairéna timúwasa nonká'á Áánútu íma áwáá'a siráimbanivo kesí kwaási mirá kwéowa'a áwáá'a ímo seráámbá áwáá'a kwésewe.  
\v 27 Áánútu kwaásiyavena imáyáa éna túwa'naa íníntavena agándain-kanaa maréna kwaási aiva-tántáá'á maréna agándain-kanaama naaén-tantaa'a póna túwa'naa íníntavena makáiye.  
\v 28 kwíyómpakemba kwaási úranda'a pó'a agándai-kanaara'o kárákwiraundawai úmpo agándai-kanaamo kwaásimo mayáí kwémayaamba kendéímán-iye Ísu siráiye.   
\c 3  
\s1 ayáámba kawévaigurain-kwaasigona kwaasái.  
\r Mátíyu 12:9-14, Árúku 6:6-11  
\p
\v 1 moórá-tawai Ísu mono'-náúmpá'á iyúmba moóráwai ayáámba kawévaiguron-kwaasi máyowasa  
\v 2 aaivimbá mayankánáe kwésuwai mésa Ísuntavesa sésa agándaira'a póna minkwáásímó kawe'ó umánkainataamo éta táto'maiya aaivintá mayankánaumne sésa Ísumba awánomba  
\v 3 Ísu ayáámba kawévaiguron-kwaasiyavena séna kemó máyaundara'a tiyó súwana mirá úwana  
\v 4 Ísu miwíyávéna séna kentáásí ámáán-aimpimba nóin-aina kwáyáiyo. agándai-kanaara'a póta kawe'-máyáíyá kwémayaum. sáwí-mayaiya kwémayaumno. kwaási áwa'naa onanayá kawerá umáíya méni. inkámónanaya puwíníyo. tísaa ena súwasa íma aaí suwaná  
\v 5 Ísu móyuwana meyuwana éna áwáá'a títuwena kwaásiyavaimo ímo imáyáamo kwéontavai arumbá kwéuwana ayáámba kawévaiguron-kwaasiyavena séna enayáámba árútuwaao súwana ayáámba árútuwowana kawe'á umánkowasa  
\v 6 ámáán-kawaa-kwaasi mono'-náúmpá'á tuwésa avekáán-umai Érótina kwaási torupésa Ísumba nóraumaiya tuvuwónaundaya'iyo sésa ámááyu-aimba siráawe.   
\s1 sáwívarawai nonkwaaúnkón-awampa'a kuráan-kwasai.  
\p
\v 7 Ísu tiyuwéna kwená kwayó-kwáásí tí'maena Káríri-nonkwaaunkon-awampa'a kúmba sáwíva-kwaasiyomba Kárírivaken-kwaasi Yútiyaavaken-kwaasi  
\v 8 Yérúsaremu-naopaken-kwaasi Ítúmiyaa-ayampaken-kwaasi Yótáni-nonkona menávápákén-kwáásí Táyaa-naor-ayampaken-kwaasi Sáítóni-naor-ayampaken-kwaasi miráumaivaken-kwaasiyomba Ísuna mayáí-áímbá isésa Ísunopa'a tóyo uwaná  
\v 9-12 sáwíva-kwaasi asóvamatinkowasa mindáyavesa tí'o ún-kwaasiyomba asóvamasinkainkwae sésa Ísun-ane'o tátoraiyanesa kwenkuvará'á úmaesa kwéiyuwasa tirumpimbó taraváá-kwámbó máyon-kwaasi Ísumba awánésa mara'á kumbésa anónka'a sésa emá Áánútu ááninko óne suwaná Ísu asiramái séna Áánútu ááninko óne sé'a íma simái paároro séna kwená kwayó-kwáásí simátimena séna sáwíva-kwaasi kwenkuvará'a ésa siméntáyuwaavo nompí-sípí maimaé'a egwaa'á másínkáaro siráiye.   
\s1 Ísu kwená kwayó'nárawa'a tááyarain-kwasai.  
\r Mátíyu 10:1-4, Árúku 6:12-16  
\p
\v 13 Ísu omápa'a uména évakarawai usásintinkanae séna tááyowasa kwenópa'a íyúwana  
\v 14 minkwáásívínkémbá sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasi usásintinkena séna kesí aantá-kwaasi é'a mé'a kesáái kosimátímapa'a kónááontave'a ti'maré'a  
\v 15 tirumpinkémbó taraváá-kwámbó komaitiyuwánááon-asirayamba timúnda miráyávé'a usásintinkaumne siráiye.   
\p
\v 16 miwí túwí'a Sáímoniye séna aúná-kwi'a tamámena Pítaawe súwaima séna  
\v 17 Sépéti ááninkorai túwí'a Yémési Yóni aúná-kwi'a Poanésiye súwairai minkwíkóná ááimba kwíyónaaimo siwáí áráakaiye súwairaiyavena séna  
\v 18 moóráwai Éndaru moóráwai Vírípi moóráwai Pátóromu moóráwai Mátíyu moóráwai Tómáasi moóráwai Árávíási ááninko áwí'a Yémési moóráwai Tátiyasi moóráwai Sáímoni kwemá Árómáani-kamaani-kwaasi ti'mátuwanae siráiwai  
\v 19 moóráwai Yútási Isakéríóti kwemá naaémba Ísumba kwená namuro-kwáásírá'á agaráátínkaraiwai miráumai-kwaasi Ísu usásintinkena naaópa'a koyauwékáiye.   
\s1 Ísunte Píyésepuntei kwaasái.  
\r Mátíyu 12:24-32, Árúku 11:14-23, 12:10  
\p
\v 20 Ísu naaúmpa'a iyúmba ó'onkwara'a sáwíva-kwaasi torupésa sisipáá untáváí Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé toómbá íma kanaará'á umái notávésa  
\v 21 Ísumba amááraa isésa aívó'an-iye sésa tairánáe sésa tiráawe.  
\v 22 Yérúsaremu-naopaken-kwaasi Áánútuna ámáámba sun-kwáásí tésa sésa taraváá-kwántóntí kawááná'á áwí'a Píyésepu asirayámbá ámísana tokéna póna taraváá-kwámbá kwémaiyuwaiye suwaná  
\v 23 Ísu tááyowasa tuwaná kwántámai-aimba simátimena séna Sáátáánigo kwesáváí íma maisuwáníye.  
\v 24 moórá-andama áái'a tiyésa pósa taaínkaar-umai mésa íma asiramáívakaamba kwémaewe.  
\v 25 moórá-akumba usíyán-ákúmbá pósa taaínkaar-umai íma asiramáívakaamba kwémaewe.  
\v 26 Sáátáánigona kwaásimo áái'o tiyésamo taaínkaa'o ésamo ésa íma asiramáívakaamba kwémaewe.  
\v 27 moóráwai moórá-nanko avowámó asiramáímo máyainanamo éna mindáúmpákémbó umóyámbó mayáíndayavenamo éna íma úwoi uveránívo mindánkó avowámbá ánda asááúmakenamo éna uvékena kwená náaindaamba umóyámbá mayáníye Ísu siráiye.   
\p
\v 28 Ísu simásuwena séna maísáaro. kwaási sáwí-mayai kwémaesa simái sáwí'a kwéumatinkaamba mindá Áánútu maitiyuwánívo  
\v 29 Áánútun-amankontavesa simái sáwí'a umánkanaaomba mindá Áánútu íma maitiyuwáinana kwaíkwai'a íníye Ísu siráiye.  
\v 30 Ísuntavesa sésa taraváá-kwánkó kwenarumpimbá máyáiye suntávéna Ísu mináímbá simátímakaiye.   
\s1 Ísun-anówawe áúnava'maati kwaasái.  
\r Mátíyu 12:46-50, Árúku 8:19-21  
\p
\v 31 mináímbá simátimuwasa Ísun-anówawe Ísun-áúnava'maate tésa máápa'a mésa sésa Ísuntavai tiyó se kosimáméro suwasá  
\v 32 naaúmpa'o máyón-kwaasi sésa enanówe enáúnava'maare máápa'a mésa kwéaayaawe suwaná  
\v 33 Ísu séna kesinó nááwa'iyo. kesúnava'a nááwiya'o séna  
\v 34 naaúmpa'o máyón-kwaasi tuwánéna séna kesinó kesívá'maa'a máyáawe.  
\v 35 Áánútu siráini'a kwéowai kesinó kesúnava'maa'a kesímánaa'maa'an-owe Ísu siráiye.   
\c 4  
\s1 moóráwai ánáyumba tu'makáin-kwasai.  
\r Mátíyu 13:1-23, Árúku 8:4-15  
\p
\v 1 ókwara'a Ísuma Káríri-nonkwaaunkon-awampa'a koména aaí kwésimatimuwasa sáwívarawai tóyo ésa kwená egwaa'á tamáyóntavena nompí-sípívímbá usámaaisena máyowana nompí-sípímá kwaaún-avovomayaa'a kwáyowasa minkwáásíyómbá nonkwaaúnkón-awampa'a máyówana  
\v 2 ó'on-o'on-aimba kwántámai simátimena séna  
\v 3 maísáaro. moóráwai ánáyumba maimaéna kígauva'a kwégwena  
\v 4 máyu'maraisana évakar-anayumba aampa'á kunkwáyáísana numaómá túkúnasukaiye.  
\v 5 évakar-anayumba óntankwara'-maravimba kunkwéna paáká'-márávímbá póna avekáán-umai anón-isana  
\v 6 aa'á kaisaná ánú'a ayáátááka'a íma kunkéna aáyánkaguraiye.  
\v 7 évakar-anayumba karaampimbá kunkwéna kárúraisana karaan-tantáákó ara'násúwáísana íma arambá iráiye.  
\v 8 évakar-anayumba kawe'-márávímbá kunkwéna kárúrena anón-éna arambá imái sáwívar-aramba iyéna évaka'a usáyaaitayan-aramba íyáísana évaka'a umaimái-aramba iráiye.  
\v 9 kwéisaawai ísámai kawe'á oró Ísu siráiye.   
\p
\v 10 Ísu súwasa naaémba kwená kwayó-kwáásíyé évaka-kwaasiye mésa Ísuntavesa sésa minkwántámáí-áínkóná ááimba sinatá ísáano suwaná  
\v 11 Ísu séna Áánútu kwená kwaásimo kawááin-ainkona ááimba kwésimatimunda Áánútu keinárawa'a imáyáa tímísa'a kwéisaavo ó'on-kwaasi kwántámai-aine su'mai kwésimatimumpo   
\q1
\v 12 kwéisaambanivo íma ísámai kawe'á kwéowe.  
\q1 kwéawanaambanivo íma awánamai kawe'á kwéowe.  
\q1 isékai Áánútunopa'a tewaná Áánútu miwítí  
\q1 sáwí-imayaa maitiyúwáísino.  
\m mindáyave'a kwántámai-aimba kwésimatimune Ísu siráiye.   
\p
\v 13 Ísu simátímatuwena séna maankwántámáí-áímbó simátimunda íma isáíyankakemba pó'a ó'on-o'on-kwantamai-aimbo sendá íma isánááowe.  
\v 14 mináínkóná ááimba súnda ísáaro. moóráwaimo ánáyumbo tu'máráinten-umai Áánútun-aai simátímísana  
\v 15 évakar-anayumbo aampa'ó kúmímba kwaási tirumpintá kúmísasa Áánútun-aai ísáawana Sáátáánigo téna tirumpinkémbá maimái úwoiva'a kwétiyuwaiye.  
\v 16 évakar-anayumbo óntankwara'-maravimba kúmímba kwaási tirumpintá kúmísasa avekáán-umai Áánútun-aai isésa aamoí ombánivo  
\v 17 íma tirumpimbá táto'mai kawe'á owasá Áánútun-aaiyavai umbai-yántáárí'a umátinkaantavai Áánútun-aai ivátukaawe.  
\v 18 évakar-anayumbo karaampimbó kúmímba kwaási tirumpintá kúmísasa Áánútun-aai ísáámbanivo  
\v 19 marapár-úmbáí-yántáátáváí imáyáa úmae naaésa óísan-imayaa úmae kwénaaesa ó'on-o'on-tantaa'a mayánáe kwésimae naaésa mirán-ímáyááó Áánútun-aai káátasuwaisasa íma Áánútuna mayáí kwémayaawe.  
\v 20 évakar-anayumbo kawe'-márávímbó kúmímba kwaási tirumpintá kúmísasa Áánútun-aai isésa tirumpimbá táto'mai kawe'á ésa asiramái mésa Áánútuna mayáí kwémaesa kwétuwa'naa-owasa évakarawai usáyaaitamai-mayai kwémaesa kwétuwa'naa-owe Ísu siráiye.   
\s1 oómbá kúrakain-kwasai.  
\r Árúku 8:16-18  
\p
\v 21 Ísu simásuwena séna oómbó kúra'maraamba íma aúpá'á marésa íma aasípáa-amendaampa'a marésa avora'á mósá kwémaraawe.  
\v 22 mirámó onten-umái aúpá'ó kwáyáin-tantaa'a amápa'a avora'á paárínasa awánanaaowe. túnkaipa'a kwáyáin-tantaa'a avora'á paárínasa awánanaaowe.  
\v 23 kwéisaawai ísámai kawe'á oró.  
\v 24 tíménten-umai Áánútu miráumai tiména moórágwara'a timíníye. mindáyave'a ísáan-aimba imáyáa umái kawe'á oró.  
\v 25 Áánútun-aaimo ísámaimo kawe'ó kwéowai Áánútu túwaa'naa ínasa moórá-ainkwara'a isánááowe. Áánútun-aaimo ímo ísámaimo kawe'ó kwéowai tirumpinkémbá maimayáínana íma kwéniye. mindáyave'a ísáan-aimba imáyáa umái kawe'á oró Ísu siráiye.   
\s1 ánáyumba tukáisana arambá iyáin-kwasai.  
\p
\v 26 Ísu simátimena séna Áánútu kwená kwaásimo kwégawaain-aimba maarán-áímbán-iye. moóráwai ánáyumba tu'maréna  
\v 27 íma áwa'naa ena kwaéna iraréna kwéisana ánáyumba kweyááríka'a kwéanon-iye.  
\v 28 maragómá ánáyunkomba áwa'naa isaná áruma kwíkéna anón-umai arambá iréna  
\v 29 ávuma kaisaná áká'nanaaon-kanaa tisasá áká'mai kwénaawe Ísu siráiye.   
\s1 taaérankona kwaasái.  
\r Mátíyu 13:31-35, Árúku 13:18-19  
\p
\v 30 Ísu séna Áánútu kwená kwaásimo kwégawaaimba nóinkara kwégawaaiyompo maarán-áímbá simátíména'a isánááowe.  
\v 31 Áánútu kwená kwaási kwégawaaimba maarámán-iye. sáwíyan-taeranko áwí'a másátati mintáígó arambá ímo ane'ó awánaraan-taeramba maravímbá u'makáawana mimpínkémbá kwíkéna  
\v 32 anón-taima anón-éna amaimá anón-amaima móivarena kóyáwé uráisana numaómá mimpímpá'á ánáamba úmarena kwémaiye Ísu siráiye.   
\p
\v 33-34 Ísu kwaásiyomba aaí simátimenae sénamo úmba íma avora'á siráivo kwántámai-aine su'mai simátimuwasa taaímbai súntemba móisaiyuwowana mináyáírákémbá simátimuwasa móisowana miráumai simátimena ánivo kwená kwayó-kwáásí kwesé máyonka'a mináínkóná ááimba simátíma'mae iráiye.   
\s1 anón-unda torówana Ísu maivairáin-kwasai.  
\r Mátíyu 8:23-27, Árúku 8:22-25  
\p
\v 35 mitáwai enónka'a Ísu kwená kwaásiyavena séna nonkwaaúnkóná menávápátá kónáe súwasa  
\v 36 ó'on-kwaasi tiyuwésa Ísumba áí'maesa nompí-sípívímbá usáatesa kuwasá évaka'-nompi-sipigwara'a kumbá  
\v 37-38 Ísu misípígó ayááívá'á aún-kwaigurówana anón-unda torówana nonkó tuvántááva éna nompí-sípívímbá ógwitowasa kunávekunavo sésa inkaisésa Ísumba koaúsesa sésa anóndakoo kesí imáyáa íma inatá puwúnavaiya súwa'naa uwo suwaná  
\v 39 usásinena asiramái séna úndáonte nonkóntéyavena maiváyáakaiyo súwasarai úndáoe nonkóe maiváyóyana nonkómá kararépaguwana  
\v 40 Ísu simátimena séna nóintavaiya kwéinkaiseo. kentávé'a nóra séra íma kesí imáyáa onkákémbá kwéseo súwana  
\v 41 táá'a kówasa keáímbá sésa nóran-kwaasiya énawa úndáoe nonkóe kwenáái kwéisaiyo sésa tiyáámba uvakésa táátavesa ésa siráawe.   
\c 5  
\s1 taraváá-kwámbá arumpinkémbá mayáúkain-kwasai.  
\r Mátíyu 8:28-34, Árúku 8:26-39  
\p
\v 1 simásuwesa mindómpí-sípívímbá kumbá Káríri-marama tínaaempa'a kwáyowana Kégésaa-marama túrampa'a kwáyowasa mimbárává'á kumbá  
\v 2-4 Ísu mindómpí-sípívínkémbá mimbárává'á ásávowana moóráwai taraváá-kwámbá arumpimbá máyon-kwaasigo utamátínkó-muri-aiva'a máyomba Ísunopa'a tirái. minkwáásí kárár-umankontemba taráka-yaraka úwaima póna íma kwaási mésayavai íma kárár-umankowana ména  
\v 5 enómba irarómba omáka'a utamátínkó-muri-aiva'a kwénaaena kwáá'a kwétena óntandei kwenáúra'a kwétena  
\v 6-8 nénkakemba Ísumba awánéna isaaiséna Ísun-aóká'á taména kwená imáyáa éna áwí'a mósá marówana Ísu minkwáásígó arumpinkén-táráváá-kwánkóntávéna séna emá taraváá-kwámbá ómpo minkwáásígómbá auwé kóaao súwana anónka'a séna Ísuwo usáyaaitamai-Isoigo ááninko ómpo Áánútuntavai ísámai sínkamonavainivo nóra umásinkaniyono súwana  
\v 9 Ísu séna enáwí'a nááwa'ono súwana sáwíva'a máyaumpo kesúwí'a sáwívarawai úne séna máyowasa  
\v 10-13 omáka'a sáwíva-poima mésa umá kwénowasa minkwáásígó arumpinkén-táráváá-kwántómbá Ísuntavesa asiramái sésa ó'opa'a íma si'maraaó. mimpóí tirumpimbá si'maraaó suwaná mirá oró súwasa taraváá-kwántómbá minkwáásígó arumpinkémbá kárúwesa póí tirumpimbá kovérówasa mimpóíyómbá amápa'a ámémpakemba isaaisésa nonkwaaúmpíntá kumpérómba putásowasa  
\v 14 póíra'o tavíkówai úmba awánésa avekáán-umai naaópa'a kwésa kígauvimpa'o máyón-kwaasi mósimatim-besimati uwasá isésa koawánanae sésa kumbá  
\v 15 Ísunopa'a koyorupésa awánomba taraváá-kwántómbó arumpinkémbó kóun-kwaasigo unáánkwátói úmarena kawe'á umái máyowasa koawánésa táátavai uwasá  
\v 16 Ísumo minkwáásígómbó kawe'ó umánkowasamo awánon-aine póígomo ún-aine simátímúwasa  
\v 17 isésa Ísuntavesa sésa maambárává'á ivá siyuwéya kóaao suwaná  
\v 18 nompí-sípívímbá usámaaisowana taraváá-kwámbó arumpinkémbó mayauwón-kwaasigo Ísuntavena asiramái séna esé kónáe súwana  
\v 19 ímanivo ená naaópa'a kuré Ísóigomo arumbó umánkenamo kawe'ó umánkáin-aimba enamááraawi kosimátimiyo súwana  
\v 20 Tékáporisi-ayampa'a mindáópata Ísumo umánkon-aimba simátíma'maena kúwasa amápa-kwaasi sáwívar-imayaa uráawe.   
\s1 inaamarúgónté aaraigóntéi kwaasái.  
\r Mátíyu 9:18-26, Árúku 8:40-56  
\p
\v 21 Ísu Káríri-kwaaunkona menávápákémbá nompí-sípívímbá koyauweréna túmba moórágwara'a kwaaúnkón-awampa'a máyówasa sáwíva-kwaasi torupowaná  
\v 22 moóráwai mono'-nánká'ó kárákwirowai áwí'a Yáírasi téna Ísumba taawánéna Ísu anóndakoman-iye séna aísamaivimba kumbéna  
\v 23 asiramái séna kesiyáámúmba puwíndayavena kwéivo tiré ane'á koyátorenana asóvéna kawe'á umái máíno súwana  
\v 24 Ísu kwesé kúmba sáwíva-kwaasi Ísumba taúkúraa'namai kwa'maé kuwaná  
\v 25 moórá-ininkomba áí'a kwéun-ininkogwara'a kwa'maéna kúmba kwembá naaeyámba kwéankowana sísamaivakemba kae'á kumbaimái-ima maisuwéna mináí'á íma érankowasa  
\v 26 sáwíva-sontaa-kwaasi áwa'naa uwaná óísamba tíma'mai ánásasuwowana mináí'á íma érankomba anón-ai'a umágúwana  
\v 27-28 minínínkómá Ísumo kawe'ó umátínkaron-aimba iséna séna Ísuna unáánkwátóira'a koyátóráánanama sí'a ésinkaniye séna sáwíva-kwaasimo kwa'maé kumpímbá minínínkó maréna ánaaempakemba unáánkwátóira'a tátorowana  
\v 29 mindááéyánkoma érankowana imáyáama éna asóvasinkaiye súwana  
\v 30 Ísu imáyáama éna séna kempínkén-ásíráyánkó moóráwaimba kawe'á umánkáiye séna kwántámai tuwánéna séna nááwawa kesí unáánkwátóira'a tátoraina'iyo súwasa  
\v 31 kwená kwayó-kwáásí Ísumba simámesa sésa úwé sáwíva-kwaasi kwenkuvará'a úmaesa íyómpimba tátokaavo nááwawa kesí unáánkwátóira'a tátoraina'iyo nóra séwa kwéseno suwaná  
\v 32 tátokaiwaintavena mógara'megara úwana  
\v 33 minínínkó imáyáa éna séna asóvasinkaiye súwana ayántámbá kwétowana Ísu aísamaivimba kumbaéna asóvamankon-aimba simámuwana  
\v 34 Ísu séna kesímánaako kentáváí se árai'a súwa'naa íníwaiman-iye sénda póna áí'a éránkáivo kawe'á umái kwaaó Ísu siráiye.   
\p
\v 35 Ísu mináímbá kwésuwasa mono'-nánká'ó kárákwirowaina naaópaken-kwaasi tésa Yáírasintavesa sésa enayáámúnko pukáivo anóndatavai ténavo simámiyo suwaná  
\v 36 Ísu mináímbá iséna ivátuwena Yáírasintavena séna mináíntáváí íma áákar-aaka'a éma kentáváí ísámai kuwo séna  
\v 37 kwa'maésamo kun-kwáásíyóntávéna maanká'á méwaro séna Pítaante Yémésinte kwenáváko áwí'a Yóninte tí'maena kúmba  
\v 38 sáwíva-kwaasi mono'-nánká'ó kárákwirowaina naaúmpa'a torupamái mésa anón-ivi'a kwétowana Ísu iséna  
\v 39 naaúmpa'a usávé'mai iyéna séna íma ivi'á taaró. minárásí íma pukáivo úwoi aúmá kwaiguráiye súwasa  
\v 40 Ísun-awíráái suwaná ti'mátuwowasa máápa'a kunákárúwowana minárásígó anóvowiye kwená kwayó-kwáásíráúm tí'maena minárásígó pukópa'a iyéna  
\v 41 ayáánka'a tátorena kwenááivinkemba simámena séna tarita kumi mirámó súmba kwántámai séna inaamarúgóo usásinaao súwana  
\v 42 usásinkwena sísamaivakemba kae'á kumbaimái-ima maisukáin-inaamaruma usásinowasa awánésa táátavesa uwaná  
\v 43 Ísu asiramái séna kemó únda-aimba íma simátíméro séna minárásígómbá toómbá áméro siráiye.   
\c 6  
\s1 Násáretivakewai Ísumba tínaaemba umánkaraan-kwasai.  
\r Mátíyu 13:53-58, Árúku 4:16-30  
\p
\v 1 minkákémbá Ísu kwenamáápa'a kwéena kwená kwayó-kwáásíyé kumbá  
\v 2 Yútaa-kwaasi monor-áímbá kwéison-kanaara'a mono'-náúmpá'á iyéna aaí simátimuwasa sáwíva-kwaasi isésa táátavai ésa sésa náávakena kawer-ímáyáá mairéna kawer-áímbá kwésimasimenayaawa nááwawa asirayámbá ámísana kawe'-máyáí ímo awánáúnda-mayai kwémayaiyo.  
\v 3 kwentáámó awánáúnda taaineí évaka-tantaa'o kwéiwaiman-iye. Máríyaa áánimba éna Yémési Yósisi Yútási Sáímoni tuwaaómán-iye. kwenáúnava'a maanká'á máyáawe. maankákéwáímá póna úwoi-kwaasiman-ivo náávakena mináímbá isénawa minásíráyámbá mairénawa kwésiyo sésa kayorésa tínaaemba umámúwana  
\v 4 Ísu simátimena séna Áánútun-aai simátímíwai ó'on-o'on-daopa'a kwénaaisasa kwenáwí'a mósá kwémaraavo kwená naaópa'a komáyáimba kwenamááraa sésa kesáámó úndanten-kwaasiman-iye sésa kwenáwí'a íma mósá kwémaraawe Ísu siráiye.   
\p
\v 5 kesáámó úndanten-kwaasima éna íma súwa'naa íníye suntávéna ímo awánom-bayai moórá-mora-mayaiye su'mai mairáiye. moórá-mora tí'o ún-kwaasi tine'á ayáándei tátorena asóvamatinkena  
\v 6 kwenamáápaken-kwaasi sésa íma súwa'naa íníye sun-áíntávéna imáyáa uwááena naaó'-nao'a Áánútun-aai simátímapa'a kuráiye.   
\s1 Ísu kwená kwaási mayáírá'á ti'mákain-kwasai.  
\r Mátíyu 10:5-15, Árúku 9:1-6  
\p
\v 7 Ísu kwená kwayó-kwáásí sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasi tááyowasa tuwaná kwaási tirumpinkémbá taraváá-kwámbá maitíyu'mae'a nááóro-asirayamba tiména séna kaesé umásuwe'a nááóro séna  
\v 8 asiramái simátimena séna aampa'ó kwíyamba íma moórá-yantaa'a maimaé'a koró. toómbá íma maimaé'a kwé'a toón-únámbá íma maimaé'a kwé'a óntamba íma maimaé'a koró. tááúmba vaimaé'a  
\v 9 tísamai-anaamba kwimaé'a moórá-mora-umai unáánkwátói timantenká umái kuvé'mae'a koró.  
\v 10 Áánútun-aai simátimenaaontave'a moórá-naopa'o kwíyasamo naambó timíya'a mindáúmpáré su'mai mé'a kentí mayáí maimái ánáse'a mindámbá tuwé'a ó'on-daopa'a koró.  
\v 11 moórá-naopa'o kwíyambo naambó ímo timésamo kentááimo ímo isáíyanamo éna Áánútu mindáópaken-kwaasi íma aamoí umátinkanivo umásítai'a é'a tísamaivakem-baramo uwáéntemba unté'a koró Ísu simátimuwasa  
\v 12 kwená kwayó-kwáásí isésa naaó'-nao'a kwénaaesa kosimátimesa sésa sáwí-imayaa tínaaemba umáme'a Áánútumpa'a teró sésa  
\v 13 taraváá-kwántómbá kwaási tirumpinkémbá komaitiyuwésa tí'o ún-kwaasi taaéraampinken-domba atínkáva'a kuwasá asóvamatinkava'a kuráawe.   
\s1 Yóni nombó pétinkaraiwai pukáin-kwasai.  
\r Mátíyu 14:1-12, Árúku 3:19-20, 9:7-9  
\p
\v 14 Ísuna mayáígón-áái símae íyúwana Káríri-marara-kawaanako áwí'a Éróti mináímbá ísarai. Ísuntavesa évakarawai sésa Yóni nombó pétinkaraiwai pukáimpinkemba usásinkena póna kwempímbá asirayámbá kwáyáísana mirám-báyáí kwémayaiye suwasá  
\v 15 évakarawai sésa kwemá Áánútun-aai simátímakowai áwí'a Íráiyaa pukáimpinkemba usásinena máyáiye suwasá évakarawai sésa kwemá naaóvá'á Áánútun-aai simátímakowairaamba máyáiye suwaná  
\v 16 Éróti iséna séna kwemá Yóni nombó pétinkaraiwaiman-iye. kemá simátinkaunasa Yóni anumarambá arátúwááwana pukáisana usásinankaisana máyáiye Éróti siráiye.   
\p
\v 17-19 ááéma Éróti kwenáváko awainínkómbá áwí'a Erotíyasimba mairówana Yóni séna enáváko awainínkómbá aambá áúmbakaawa mayááne simásima'a úwana Éróti ti'marówasa Yónimba koáí'maesa ándávimba máánkarowana Erotíyasima Yóni ááiyavena aaisambá séna inkamónáe súwana  
\v 20 Éróti séna ímaniye séna Yóni kawer-ímáyáágwárá-kwáásí úntavena Éróti kwenáároi inkaiséna kwenká'á tavíkéna Erotíyasima inkámívo séna kwenká'á tavíkéna kwenááima ísámai kaumbo-káér-imayaa umánkena aasiyaasí koísaraiye.  
\v 21 ánivo naaémba Erotíyasina kanaamá túmba Éróti anón-tanomba kaumái kwená kawáá-kwaasi ááipin-anon-kwaasi Káríri-ayampaken-anon-kwaasi tímúwasa nowaná  
\v 22 Erotiyási ayáámúnko téna araimá marówasa Érótiye toómbá naráan-kwaasiye aamoí umánkówana Éróti minárásígóntávéna séna nóintantaatavena ankáíya simásímína'a áméno séna  
\v 23 árai'a súnda pó'a sísaina'a áméno. kesí maramó arááímo táíndamo e sísaina'a tasá-áméno súwana  
\v 24 anówamba koáísaa ena séna nóintantaara komayánaumno súwana Yóni nombá pétinkaraiwai a'nómbá koáísaa-e mayaaó súwana  
\v 25 avekáán-úwana Érótinopa'a téna taáísaa ena séna ívé'a Yóni nombá pétinkaraiwai a'nómbá ará'mái táávepimba maré simiyó súwana  
\v 26 iséna arumbá kwéumbanivo aiva'á asirayán-áímbá siráin-aimba imáyáa éna toómbó naan-kwáásígwárá'á ísaraantavaiye séna íma a'áo sénáe séna  
\v 27 i-kwáásí moórá ai'marówana ándávinkemba Yónimba anumarambá ará'mái a'nómbá  
\v 28 táávepimba maréna maimaéna minárásígómbá máamuwana maimaéna anówamba máamuwasa  
\v 29 Yónina kwayó-kwáásí isésa anómba komaimái utamánkaraawe.  
\p naaémba Éróti Ísuna mayáígón-áái iséna séna minkwáásígó Yóni nombó pétinkaraiwai éna pukáimpinkemba usásinankaisana máyáiye Éróti siráiye.   
\s1 Ísu sáwíva-kwaasi toómbá tímakain-kwasai.  
\r Mátíyu 14:13-21, Árúku 9:10-17, Yóni 6:1-13  
\p
\v 30 Ísumo mayáírá'ó ti'mákain-kwaasi mimbáyáí maisuwésa Ísunopa'a tésa amápa'-mayaimo máyón-aimba aaimó sun-áímbá simámúwasa  
\v 31 Ísunopa'a sáwíva-kwaasi kuré ire untávésa toómbá íma kawe'á umái nowaná mindáyavena kwená kwayó-kwáásíyávéna séna kwaásimo ímo máyaiyapata kométa agándaano súwasa  
\v 32 nompí-sípívímbá usámaaisesa kwaásimo ímo máyáapataawe sésa kuwasá  
\v 33 sáwíva-kwaasi tuwánésa aúyésa naaó'-naokemba marapá'á kóyo uwasá Ísun-iyai nompí-sípívímbá kumbá  
\v 34 marapá'á ásávena misáwívá-kwáásí tuwánéna arumbá umátinkena sipisípi-poi-ayuraamba miwítí kawáá íma máyówasa kewé su'mai máyóntavena Ísu arumbá umátinkena ayáátáár-aai kwésimatimuwasa  
\v 35 enónka'a kwená kwayó-kwáásí kwenópa'a tésa sésa íma sáwíva-kwaasi máyáapa'an-ivo enáíndara'a  
\v 36 ti'márénasa egwaa'-náópimpa'a kwénaaesa toómbá meéyámbáráaro suwaná  
\v 37 Ísu simátimena séna kemá toómbá tíméro súwasa sáwívar-ontankaken-tomba 200 kinaaraken-tomba meéyámba'maiya timúsina. óntamba íma kwáyáiye suwaná  
\v 38 nóraumai-tona káyáiya koawánaaro súwasa koawánésa tésa sésa sáwíyan-tomba éva'aasei-tonkwara kae'-nóyáákwárá'á kwáyáiye suwaná  
\v 39 Ísu kwená kwayó-kwáásíyávéna séna inkwima'mái mara'á máéro súwasa  
\v 40 moóráva'a 50 kwaasi máúwasa moóráva'a 100 kwaasi máúwasa miráumai-kwaasi kwimakówana  
\v 41 Ísu éva'aasei-tonkwara kae'-nóyáákwárá'á maisokéna kwíyómpa'a karákéna Áánútuntavena súwi simásuwena mintómbá topán-topan-umai kwená kwayó-kwáásí timúwasa misáwívá-kwáásí tímúwasa noyáá'a topán-topan-umai timúwasa misáwívá-kwáásí tímúwasa  
\v 42-44 amáparawai nowaná tímú'a vówasa sáwíva-kwaasi 5,000 kwaasi nowaná tímú'a vówasa kwená kwayó-kwáásí mintón-ayai sísamaivakemba kae'á kumbaimái-unampimba áítumai ógwitaraawe.   
\s1 Ísu non-avóvomayaapa'a kuráin-kwasai.  
\r Mátíyu 14:22-33, Yóni 6:15-21  
\p
\v 45 áítumai ógwitowana minkákémbá Ísu kwená kwayó-kwáásí ti'maréna séna kesí aiva'á nompí-sípívímbá usámaaise'a menávápá'-náópa'a Pétésáítava'a koró. misáwívá-kwáásí kwéti'mare'a sé'a kentí naaó'-nao'a koró simátimenaumne séna  
\v 46 misáwívá-kwáásí ti'marówasa miwítí naaó'-nao'a kuwaná Áánútumpa'a námúnaamo síndayavena omápa'a umáyowana  
\v 47 no'wáámba aúkúwana Ísu kweyáá marapá'á máyowasa kwená kwayó-kwáásí nompí-sípívímbá non-avóvomayaapa'a máyówana maramá nénka'a kwáyowana  
\v 48 Ísu awánómba anón-unda to'maé kwétena misípí tayáto'marowasa nombó tuwíntámaesamo kun-támayo'a nonkó tavímayowasa íma kumbá irataró'a Ísu non-avóvomayaapa'a kwénaaena kwená kwayó-kwáásímó máyónka'a téna táyaaitaguwasa  
\v 49-50 awánésa táátavesa ésa tiyántámbá kwétowasa sésa kwaántáo kwénaaiye suwaná Ísu avekáán-umai séna táá'a kaivó aáno máéro. kemá úne séna  
\v 51 nompí-sípívímbá usámaaisena kwegwárá'á umáyowana anón-undaoma maivaiyówasa táátavesa ávááraumai uwaná  
\v 52 íma táákoma kawe'á umái méra. sáwíyan-tompinkembo sáwíva-kwaasi taaín-timuwasamo nowáíná ááimba íma táákoma kawe'á umái méraawe.   
\s1 Ísu Kénésárétiva'a tí'o ún-kwaasi asóvamatinkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 14:34-36  
\p
\v 53 táátavesa ávááraumai ésa kwaaúnkóná menávápá'á Kénésáréti-marava'a kumbá non-awámpá'á nompí-sípí ándánei avíkwímaresa  
\v 54 marapátá ásávowasa mimbápákén-kwáásí Ísumba aúyésa  
\v 55 naaó'-nao'a simátimesa Ísumo tamaún-aimba isésa tí'o ún-kwaasi kúkutaavimba tí'maesa tóyo uwaná  
\v 56 Ísu kíto'-nao'a anón-dao'a kwaivá kwénaauwasa tí'o úwai tí'mai maruká'á marésa sésa ená unáánkwátói-araaira'a tátoraiyana tí'a étinkainkwae suwasá tátórówana tí'a étínkaraiye.   
\c 7  
\s1 tíkwá'náí ámáámba siráan-kwasai.  
\r Mátíyu 15:1-9  
\p
\v 1 ámáán-kawaa-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé Yérúsaremu-naopakemba Ísumo máyopa'a tésa  
\v 2 tuwánomba Ísuna kwayó-kwáásí évaka'a tiyáámba íma sese un-tíyáándéí toómbá kwénowasa  
\v 3 Yútaa-kwaasi ámáán-kawaa-kwaasiye úwoi-kwaasiye tíkwá'náí ámáámba kwáróntavesa tiyáámba sese umásukesa toómbá nésa  
\v 4 máákétirakemba naaópa'a iyésa tiyáámba sese umásukesa toómbá nésa tíkwá'náí ámáámba ó'on-o'on-amaamba kwarésa tááve'a nonánámá anavéúmbá sese uráawe.  
\v 5 ámáán-kawaa-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé Ísunka'a torupésa sésa ená kwayó-kwáásí nóra isasá kentáá síkwá'náí ámáámba íma kwarésa tiyáámba íma sese ombá toómbá kwénaao suwaná  
\v 6 Ísu séna kaumbo-káér-ainkwara-kwaasin-owe. naaóvá'á Áánútun-aai simátímakowai áwí'a Áísáya keinárawatavena árair-aimba siráimba agaimaréna séna Áánútu séna  
\q1 maawímá kesúwí'a tóikakene su'mai sésa kesí imáyáa íma tirumpimbá kwáyáiye.  
\v 7 kwaásiti ámáámba simái paárombanivo Áánútuna ámáámban-iye kampa'á sembá miráráán-umai kesí imáyáa kampar-ímáyáá mósá kwémaraawe  
\m Áánútu siráimba aúváívimba agaimakáiye.  
\v 8 Áánútuna ámáámba tuwé'a tíkwá'náí ámáámba kwétoraawe.  
\v 9 Áánútun-aai kwétuwaantavai miwá anondá kentááiyavai aamoí kwéowe.  
\v 10 naaóvá'á Mósesi séna kentinóvowi túwí'a anómba oró. ánivo anóvowimo sáwíkaambo simátinkaindawaimba tuvuwíyana puwíníye Mósesi siráivo  
\v 11 keinárawa'o siráamba moóráwai anóvowiyavena simátimena séna moórá-yantaa'a Áánútundeiman-ivo íma kanaán-umai timénaumne siréna  
\v 12 anóvowima íma kwétuwa'naa-iye. mirámó ontáváí kanaán-iye kwésewe.  
\v 13 mirá-sáwí'ó ontávé'a Áánútun-aai tuwé'a kentíkwá'náí ámáámba kwégware'a kentáái kwésimatimewe. miráráání'a kwéowe Ísu siráiye.   
\s1 kwaásimo sáwí'o umátínkáin-tantaakona kwaasái.  
\r Mátíyu 15:10-20  
\p
\v 14 Ísu mináímbá simátímatuwena kwaásiyavena teró súwasa kwenópa'a tuwaná séna simátíménda isé'a kawe'á oró.  
\v 15 máápaken-tantaa'o naawáí íma kwaási sáwí'a kwéumatinkaivo tirumpinkén-áínkó kwaási sáwí'a kwéumatinkaiye. [  
\v 16 kwéisaawai ísámai kawe'á oró] Ísu siráiye.   
\p
\v 17 Ísu simásuwena minkwáásíyómbá mátiyuwena naaúmpa'a umáyowasa kwená kwayó-kwáásí sésa mináínkóná ááimba simásimiyo suwaná  
\v 18 Ísu séna kenkwárá'á íma tááko pééi kwéisa'a mé'a ísáambanivo íma ísámai kawe'á uráawe. máápaken-tantaa'o naawáí kwaási íma sáwí'a kwéumatinkaiye.  
\v 19 mindá íma imáyáa kunkwaéna tindáámpa'a kunáyúsúgwinivo  
\v 20 aaimó kwésemba tirumpinkén-ímáyááó éna mindá kwaási sáwí'a kwéumatinkaiye.  
\v 21 tirumpin-ímáyáávínkémbá sáwí-imayaa ésa tínkamiyasamo puwónááoni'a ésa aarai-úmóyámbá ésa kwaai-úmóyámbá ésa amápa-tantaa'a umóyámbá ésa  
\v 22 túran-anda ésa mirá-mira-sawi'a ésa kampar-áímbá sésa aosaambá kwimaé naaésa kawe'-máyáímó kwémayaantavesa tirunkó simái sáwí'a kwéumatinkesa tívókari'a ésa uwo'aórí'a ésa  
\v 23 mirá-sáwí'ó kwéomba tirumpinkén-ímáyááó kwaási sáwí'a kwéumatinkaivo tiyáámbo ímo sese ombó toómbó kwénaamba mindáo kwaási íma sáwí'a kwéumatinkaiye Ísu siráiye. ánivo Ísumo kwemó siráimba amápa-tomba kawe'á umái kwénaawe siráiye.   
\s1 Kénááni-maravaken-ininkona kwaasái.  
\r Mátíyu 15:21-28  
\p
\v 24 Ísu mináímbá simásuwena kwená kwayó-kwáásíyé mivá'á tuwéna Táyaa-naopare Sáítóni-naopare mináyámpá'á kúmba moórá-naumpa'a uména séna kemó tamaúnda íma simátíméro súwasa ánivo évaka-kwaasi tamáún-aimba ísówana  
\v 25 moórá-ininko ayáámúnko arumpimbá taraváá-kwámbá máyowana minínínkó Ísumo tamáún-aimba iséna avekáán-umai kwenópa'a iyéna mara'á kumbaéna  
\v 26 kwemá íma Yútaa-inimba póna Síriyaa-marava'a Vínísiyaa-naopaken-ininko Ísunopa'a iyéna mara'á kumbaéna asiramái séna kesiyáámúnko arumpinkémbá taraváá-kwámbá mayauwaaó súwana  
\v 27 Ísu simámena séna aiva'á iyámpói toómbá timénaumne. iyámpóíti toómbá maimái iyámbá timúnavo miráumai Ísareri-kwaasimo túwa'naa úndantemba emá ó'onkaa-inimba ónda pó'a áwa'naa únavo kwésune súmbanivo  
\v 28 minínínkó séna anóndako árai'a sémpo iyámpóíti toón-ayai iyánkó tamandáníye. miráumai ó'onkaa-ininkoman-iye sinaná kanaán-ína súwa'naa íníyone súwana  
\v 29 Ísu séna kawer-áímbá séndayavai enayáámúnko arumpinkémbá taraváá-kwámbá mayáúkaumpo ená naaópa'a kwaaó súwana  
\v 30 kwená naaópa'a kwéna koawánómba taraváá-kwámbá kóúrowana ayáámúnko kawe'á umái tuvaiká'á méraiye.   
\s1 Ísu sáwívarawai asóvamatinkarain-kwasai.  
\p
\v 31 Ísu Táyaa-naopar-ayampakemba Sáítóni-naopar-ayampa'a táúkúmaena Tékáporisi-ayampa'a táúkúmaena Káríri-nonkwaaumpa'a kúmba  
\v 32 évakarawai aívó'na'a áí'maesa tésa sésa enayáándei táto'mai asóvamankaao suwaná  
\v 33 kwaásivinkemba áí'mai kweyááva'a ankéna ayáánánánei áápimba maréna awirááíma kwi'maréna amáávíra'a tátorena  
\v 34 kwíyómpa'a karákéna sirumbá kwéiye séna kwenááivinkemba séna epaata mináímbá kwántámai séna áá'o kaúnímba intíyuwaumne súwana  
\v 35 áá'a kawe'á úwana amáávíma etóyóí úwana aaí kawe'á umái súwana  
\v 36 Ísu asiramái séna íma simátíméro súwasa íma ísónkakemba simátímapa'a kuwasá  
\v 37 ísówana ávááraumai táá'a kówasa sésa amápa-tantaa'a kawe'á unté kwéiyena táá'o kaúnín-kwaasi kawe'á kwéumatinkena aaimó ímo kawe'ó umáímo sen-kwáásí kawe'á kwéumatinkaiye siráawe.   
\c 8  
\s1 Ísu moórágwara'a toómbá tímakain-kwasai.  
\r Mátíyu 15:32-39  
\p
\v 1 moórá-tawai sáwíva-kwaasi torupowaná miwítí toómbá ánásowana Ísu kwená kwayó-kwáásí tááyowasa tuwaná  
\v 2 séna kaumbo-táwai kesé máyáawana maimaésa tiráan-tomba ánásaisa'a sirumbá kwéumatinkaumne.  
\v 3 ti'máráanasa kentí naaó'-nao'a kónááombanivo némpaken-kwaasi aampa'á kwíyamba kánoka'a pósa púwóvainivo súwasa  
\v 4 kwená kwayó-kwáásí sésa kavóná-marava'an-ivo náákakenta toómbá maimáíya timénaumno suwaná  
\v 5 tísaa ena séna nóraumai-tona kwáyáiyo súwasa avakaeté kwáyáiye suwaná  
\v 6 minkwáásíyóntávéna séna mara'á máéro séna avakaeté-tomba maisokéna Áánútuntavena súwi séna toómbá topán-topan-umai kwená kwayó-kwáásírá'á timúwasa minkwáásíyómbá tímúwana  
\v 7 kaumbo-káé'-noyaa'a kwáyowana Ísu maisokéna Áánútuntavena súwi séna kwená kwayó-kwáásírá'á timúwasa minkwáásíyómbá tímúwasa  
\v 8-9 nowaná tímú'a vówasa sáwíva-kwaasi 4,000 kwaasi nowaná tímú'a vówasa kwená kwayó-kwáásí mintón-ayai túwómba avakaeté-unampimba áítumai ógwitowana  
\v 10 Ísu misáwívá-kwáásí ti'maréna kwená kwayó-kwáásíyé nompí-sípívímbá usámaaisesa Táómánúta-ayampa'a kuráawe.   
\s1 ímo awánáúnda-mayai mayaaó siráan-kwasai.  
\r Mátíyu 16:1-4, Árúku 12:54-56  
\p
\v 11 mivá'á Ísu máyowasa ámáán-kawaa-kwaasi sáwí-aimbo sínda isánáe sésa Ísunopa'a tésa sésa áraira Áánútumpakena kunkáana ímo awánáúnda-mayai máyénata awánaano suwaná  
\v 12 Ísu arumbá umbaí kwétopakemba séna ívé'o máyáan-kwaasi nóra séra ímo awánáúnda-mayai máyénata awánaano kwéseo. árai'a simátime'a sé'a ívé'o máyáan-kwaasi íma agaráátinkanaumne séna  
\v 13 ivátiyuwena nompí-sípívímbá usámaaisena nonkwaaúnkóná menávápá'á kuráiye.   
\s1 íma kaumbo-káér-ainkwara-kwaasi oró siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 16:5-12  
\p
\v 14 Ísu kwená kwayó-kwáásíyé nonkwaaúnkóná menávápá'á kumbá kwená kwaási péréti-tomba íma máyómba tuwinkésa kuwaná kímbora-tomba nompí-sípívímbá kwáyowana  
\v 15 Ísu ámáán-kawaa-kwaasiye Érótiye kaumbo-káér-ainkwara-kwaasi owé-ímáyáá kwéena kwená kwayó-kwáásí simátimena séna intóráín-tantaa'a sáwíyan-tantaa'a moórá-tonko áwí'a péréti mimpímbá kwémaraawana kwéintorena anómba intembá ámáán-kawaa-kwaasiye Érótiye miwí tááiyavai kentúra'a kárákwimai máéro súwasa  
\v 16 keáímbá sésa nóra séna mirá kwésiyo. péréti-tomba íma makáunanaya mirá kwésiye suwaná  
\v 17 Ísu keáímbó kwésun-aimba iséna nóra séra toómbá íma kwáyáiye-aimba kwéseo. kanaán-umai toómbá timénaunda ááémo uráundawaina ááimba íma tááko pééi kwésiye. kentí imáyáagoma kentirunkómá usisi'ándaisa'a kwéowe.  
\v 18 túramba kwáyáimbanivo íma awánamai kawe'á kwéowe. táá'a kwáyáimbanivo íma ísámai kawe'á kwéowe.  
\v 19 éva'aasei-tomba topán-topan-umai sáwíva-kwaasi 5,000 kwaasi timéwánasa naráaamba mintón-ayai nóraumai-unampina áíturaao séna tísaa úwasa sísamaivakemba kae'á kumbaimái-unampinta ógwitaraumne suwaná  
\v 20 avakaeté-tomba topán-topan-umai sáwíva-kwaasi 4,000 kwaasi timéwánasa naráamba mintón-ayai nóraumai-unampina áíturaao séna tísaa úwasa avakaeté-unampinta ógwitaraumne suwaná  
\v 21 Ísu séna nóra éra íma tááko pééi sisa'á ísaraao Ísu siráiye.   
\s1 Ísu aúramba kavíkówaimba asóvamankarain-kwasai.  
\p
\v 22 Ísu simásuwena kwená kwayó-kwáásíyé Pétésáítaa-naopa'a kumbá évakarawai aúramba kavíkówaimba áí'maesa Ísunopa'a tésa sésa táto'mai asóvamankaao suwaná  
\v 23 Ísu ayáánka'a tátorena áí'maena mindáókona ayááívá'á kwéna aúrampimba awirááíma kwirankéna aúranka'a tátorena séna ára kwéawanaano súwana  
\v 24 awánéna séna kwéawanaumne. taairaán-kwáásí marapá'á kwénaaowa'a kwéawanaumne súwana  
\v 25 moórágwara'a Ísu aúranka'a tátorena kawe'á umánkowana aúramba kararéna kawe'á umái kwéawanowana  
\v 26 Ísu séna mindáópa'a kónavo ená naaópa'a tayauweré kwaaó siráiye.   
\s1 Pítaa Ísuna ááimba siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 16:13-20, Árúku 9:18-21  
\p
\v 27 Ísu simásuwena kwená kwayó-kwáásíyé Sísáriya Vírípai-naokon-ayampa'a kúmba aampa'á kwéguwana kwená kwaási tísaa ena séna kentáváí amáparawai nóran-kwaasiye kwéseo súwasa  
\v 28 miwí sésa évakarawai sésa emá Yóni nombá pétinkaadawai óne sewasá évakarawai sésa naaóvá'á Áánútun-aai simátímakaandawai áwí'a Íráiyaama óne sewasá évakarawai sésa naaóvá'á Áánútun-aai simátímakaawaivinkemba moóráwai óne kwésewe suwaná  
\v 29 Ísu séna keinárawa'a kentáváí nóran-kwaasiye kwéseo súwana Sáímoni Pítaa séna Áánútu usásinankaiwaimba Yútaa-kwaasiya kwéamu'maraundawaiya óne súwana  
\v 30 mináímbá íma simátíméro Ísu asiramái siráiye.   
\s1 Ísu puké'a usásinanaumne siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 16:21-28, Árúku 9:22-27  
\p
\v 31 Ísu kwemó puwínín-aimba ááimba ásámai kwená kwayó-kwáásí simátimena séna sí'a índai'a umásinkesa Yútaa-anon-kwaasiye mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sen-kwáásíyé tínaaemba umásimesa sínkamiya'a puwónaundanivo kaumbo-táwai ánásaina'a púwóndavinkemba usásinanaumne séna  
\v 32 miráumai avora'á simátimuwana Pítaa Ísumba áí'maena kweyááva'a máankena séna mirán-áímbá sénavo súwana  
\v 33 Ísu kwanténa kwená kwayó-kwáásí tuwánéna Pítaantavena asiramái séna Sáátáánigo siyuwé kóaao. kwaásiti imáyáavinkemba kwésempo íma Áánútuna imáyáavinkemba kwésene Ísu siráiye.   
\p
\v 34 Ísu mináímbá simásuwena kwaásiyonte kwená kwayó-kwáásíyé tááyena séna kesínaaemba kwaránáe síyawai tirááímo táínda-yantaa'a íma tátoraaro. kemá puwónaunda-taima súgwaata'mae'a kondantembá kesínaaemba kwaránááowaimba umbai-yántáá'á timíyasa minúmbáí-yántáá'á úwoi maimaésa sínaaemba kwaránááowe.  
\v 35 tirááímo táíndai'o ésa íma kawe'á umái ménaaovo kentáváí ísámai Áánútu áséi-aintavai ísámai tirááímo táínda-yantaa'o tuwésa puwésa aúnái'a umái maí'mai'a ónááowe.  
\v 36 marapákémbá amápa-tantaa'a kwémaesa puwíyambo éna mintántáákó íma túwa'naa íníye.  
\v 37 puwíyamba marapá'ó makáan-tantaa'nei íma anondáí'a umásuwesa ókwara'a ayáátááka'a ménaaowe.  
\v 38 ívé'a Áánútuntavesa íma imáyáa ésa máyáanka'a kenkwárá kesááigwara'o tigaemó umásínkáámba pó'a aáno kemó marapá'ó kúmónda miwí sigaemá umátinkanaumne. kemá kwaási úranda'a kumpaáruraundawai aáno kesivoná ságayankwara kwíyómpakembo Áánútuna kwayó'nárawati ságayankwara'o marapá'ó kúmónda miwí sigaemá umátinkanaumne.   
\c 9  
\p
\v 1 árai'a simátime'a sé'a évaka'a maanká'ó máyáan-kwaasi íma aiva'á puwé'a Áánútu kwená asirayándéí kwégawaaimba awáné'a naaémba puwónááowe Ísu siráiye.   
\s1 Ísu ó'on-kuwawaa'a aúkáin-kwasai.  
\r Mátíyu 17:1-13, Árúku 9:28-36  
\p
\v 2 Ísu mináímbá simásuwena ava'moraé-no'waamba kwaéna Pítaante Yémésinte Yóninte tí'maena anón-omapa'a iyúmba miwíyé su'mai umésa miwí túranka'a Ísu ó'oran-auma auvúwana  
\v 3 kwená unáánkwátóira'a ságayamba kwaéna kwayání'a kéna aaváúmó usénamo intembá mirá úwasa  
\v 4 awánomba kae-kwáásíráí kwíyómpakemba paárésarai mindárai túwí'a Íráiyaae Mósesiye Yútaa-kwaasi tíkwá'nárai Ísuwe kwaasái kwésuyana  
\v 5 Pítaa Ísuntavena séna anóndakoo maanká'ó maúndaya kawe'á imbá póta kwááyu-namba kaumbomá ónaundaya moórá endéí éta moórá Mósesindei éta moórá Íráiyaandei éta mirá ónaundayaawe súwana  
\v 6 ávááraumai táá'a kówana nóin-aina'i síníyena póna mirán-aimba Pítaa siráiye.   
\p
\v 7 mirá kwésunka'a ainánkó kuména káátaguwana mináínámpínkémbá aaigówé su'mai séna maawámá kesáánimba isa'á kwená imáyáa kwéune. kwenáái ísáaro súwasa  
\v 8 kwená kwayó'nárau awánomba mindárai kwíyómpa'a íyúwana Ísuwe su'mai méraiye.   
\p
\v 9 máyowasa omápakemba kúmúmba Ísu asiramái simátimena séna awánaamba íma simátíméro. kemá kwaási úranda'a kumpaáruraundawai púwóndavinkemba usásinaandara'a awánaamba kanaará'á simátíma'mae íyóro súwasa  
\v 10 isésa íma simátimesa mináímbá úwoi tátoresa keáímbá sésa púwóndavinkemba usásinanaumne simbá nóran-aina'iyo keáímbá siráawe.   
\p
\v 11 keáímbá sésa Ísuntavesa áísaa esa sésa ámáámba sen-kwáásí sésa Íráiyaa aiva'á paárínana Áánútu usásinankaiwai Yútaa-kwaasiya amu'makáundawaiya naaémba paáriniyemo sembá nóra sésa mináímbá kwéseo suwaná  
\v 12 Ísu séna aiva'á Íráiyaa paáréna to'mayaa íníye-aimba árair-aimban-iye. moórá-aimba kwaási úranda'a kumpaáruraiwaintavena agaimaréna séna kwembá áí'a índai'a umánkesa tínaaemba umánkanaaowe agaimaréna siráiye.  
\v 13 simátime'a sé'a Íráiyaa á'a tiráiye. agaimaróntemba umái kwembá sáwí'a umánkanae sésa sáwí'a umánkaraawe. mirán-áímbá kwentáváí agaimaróntemba kemá kwaási úranda'a kumpaáruraundawaintavai agaimakáawe Ísu siráiye.   
\s1 Ísu taraváá-kwámbá mayáúkain-kwasai.  
\r Mátíyu 17:14-21, Árúku 9:37-43  
\p
\v 14 Ísu simásuwena omápakemba kúmúmba kwená kwayó-kwáásítópa'a kúmúwasa sáwíva-kwaasi torupésa ámáámba sun-kwáásíyé Ísuna kwayó-kwáásíyé asirayán-áímpákémbá sésa  
\v 15 Ísu túntavesa ivátuwesa paruvará umánkówana  
\v 16 Ísu séna nóintavai asirayán-áímbá kwéseo séna tísaa úwana  
\v 17 minkwáásíyómpínkémbá moóráwai séna anóndakoo kesáánimba áí'mae'a túne. kwenarumpimbá taraváá-kwámbá máyáísana íma aaí kwésisana  
\v 18 mintáráváá-kwánkó táto'mai amentánaanta isaná tanaambá váguvagu kwéena áwááyaamba akékúndena aigareó nonkáánéna aíyayaamba sápísimagwisana mirá úmaena kwéiyisa'a ená kwayó-kwáásíyávé'a sé'a taraváá-kwámbá arumpinkémbá mayaúwáaro súnasa íma kanaán-umai mayáúkaawe súwana  
\v 19 Ísu séna kentáváí íma imáyáa kwéowana póna sirumbá umbaí kwétaivo nóraumai-tawaiya kesé ménaumno simásuwena séna ánivo enáánimba áí'mae tiyó súwasa  
\v 20 áí'maesa tuwaná mintáráváá-kwánkó Ísumba awánéna miníyámpóí améntáyuwowana tanaambá véna kwárere'a éna aigareó monkáánúwana  
\v 21 Ísu avowántávéna séna nósatawai ánkaraiyo súwana umaranka'á ánkaraiye.  
\v 22 tuvuwíndayavena póna sáwívaka'a améntámai irá káúvóra'na éna améntámai nompímbá túwáara'na kwéiye. emó kanaamó e arumbá maisinkéya súwa'naa uwo súwana  
\v 23 Ísu séna nóra séwa emó kanaamó e súwa'naa uwo kwéseno. Áánútumpa'a agevamái máyaawai amápa-tantaa'a kanaará'á ónááowe súwana  
\v 24 miníyámpóígó avowámá avekáán-umai anónka'a séna kemá Áánútumpa'a agevamái máyaundanivo kemá Áánútuntavai íma asiramái kwémaunda-yantaa'a súwa'naa uwo súwana  
\v 25 Ísu awánómba sáwíva-kwaasi sisipáá uwaná taraváá-kwántávéna séna aívó-taravaa-kwankoo auwé kóaao. íma koyauwérénda áka'a kóaao súwana  
\v 26 kwáá'a téna miníyámpóí améntáyuwowana tanaambá vówana arumpinkémbá kóúwana miníyámpóí púwóra'na umai máyowasa évakarawai sésa á'a púwíye suwaná  
\v 27 Ísu ayáánkwanda táto'mai usásinakowana koku'á méraiye.   
\p
\v 28 koku'á máyowana Ísu naaúmpa'a umáyowasa Ísumo kweyáá máyonka'a kwená kwayó-kwáásí umésa sésa nóra séta mintáráváá-kwámbá íma kanaán-umaiya mayáúkaumno suwaná  
\v 29 námúnaa kwésemba pó'a miráumai mirán-táráváá-kwámbá mayauwánááovo ó'on-tantaa'neimo é'a íma kanaán-umai mayauwánááowe Ísu siráiye.   
\s1 Ísu puwínín-aimba siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 17:22-23, Árúku 9:43-45  
\p
\v 30-31 Ísu simásuwena tuwéna Káríri-ayampa'a aampa'á kwégwena sáwíva-kwaasi torupaavó séna kesí kwayó-kwáásíyé su'mai aaí simátimenae séna aampa'á kwégwena séna kembá kwaási úranda'a kumpaáruraundawaimba ó'on-kwaasi timíyasa sínkamiya'a puwé'a kaumbo-táwai maisuwé'a usásinanaumne súwasa  
\v 32 kwemó sún-ainkona ááimba íma isésa áísaa ónáe sésa umbá táá'a kówasa íma áísaa uráawe.   
\s1 nááwa kwéusayaaitaiyo siráan-kwasai.  
\r Mátíyu 18:1-5, Árúku 9:46-48  
\p
\v 33 íma áísaa esa Kápénéamu-naopa'a kumbá naaúmpa'a umáúwana Ísu tísaa ena séna aampa'á kwéte'a nóin-aina siráao súwasa  
\v 34 aampa'á kwégwesa sésa kentáávínkémbá nááwa kwéusayaaitaiyo sésa iséise úmae kwégwesa pósa íma aaí suwaná  
\v 35 Ísu mara'-maéna kwená kwaási sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasiyavena séna maísáaro. usáyaaitanae síyawai tínaaeni'a ésa amáparawaiti kwayó'á máráaro simásuwena  
\v 36 moórá-iyampoi áí'mai avumpimbá usásinankena taparéna simátimena séna  
\v 37 kentáváí imáyáa kwéesa iyámpói áwa'naa onten-umái kwésuwa'naa-owe. súwa'naa onten-umái Áánútu si'mákaiwaimba kwéawa'naa-owe Ísu siráiye.   
\s1 kentí mayáí íma sáwí'a kwéiwaina kwaasái.  
\r Árúku 9:49-50  
\p
\v 38 súwana Yóni Ísuntavena séna anóndakoo moóráwai kwénaaena taraváá-kwántóntávéna séna Ísuna asirayámbá kwáyáintavai auwé kóaao simátímapa'a kwégwisasa mintáráváá-kwámbá kóuraawe. minkwáásígó íma kentáávínkén-kwáásímá ómpo íma miráne étuwaaoya siráumne Yóni súwana  
\v 39 Ísu séna íma tuvínankaaro. ímo awánaam-bayaimo máyáawai úwoi kesúwí'a íma sáwí'a simásinkanaaowe.  
\v 40 kentáásí mayáígómbá íma sáwí'a kwéowai úwoi kwésuwa'naa-owe.  
\v 41 árai'a simátime'a sé'a keinárawa'a tuwánésa sésa Ísu Káráísitina kwaási ombá pó'a túwa'naa ónáe sésa sáwíyan-tantaa'a nombá timíyawaima Áánútu kawe'-méyámbá timíníye Ísu siráiye.   
\s1 sáwí'a kwéon-kwasai.  
\r Mátíyu 18:6-9, Árúku 17:1-2  
\p
\v 42 Ísu mináímbá simásuwena séna iyámpóígomo kesááiyavaimo áraire sintenkáán-umai évakarawai áraire kwésewe. évakarawai tésa kesááiyavaimo áraire kwésewaima kampar-áímbá tasimátimiyasa isésa sáwí-ampa'a kówíyasa Áánútu kampa'ó síyawai sáwí-meyamba anómba timínívo miwímó tinumarampimbó anón-ontambo aríkwímaresamo nompímbó túwáawasamo kumésamo kumpuwésarakai kampar-áímbá íma simátíméwasa sáwí-ampa'a íma kosinó. mindá kanaán-iye.  
\v 43-44 tiyáánkomo sáwí'o ína'a misáwí-ámpá'á kúnavo sé'a moórá-tiyaamba arátúwáaro. kae-tíyáámbó kwáyaina'o é'a sáwí-marupa'o iramó kaíkai'o kwéipa'a kónááomba mindá sáwí'an-iye. sáwí'o uráinda maisuwé'o máyáamba mindá kawe'án-iye.  
\v 45-46 tísamaigomo sáwí'o ína'a misáwí-ámpá'á kúnavo sé'a moórá-tisamaima arátúwáaro. kae-tísámáímó kwáyaina'o é'a sáwí-marupa'o iramó kaíkai'o kwéipa'a kónááomba mindá sáwí'an-iye. sáwí'o uráinda maisuwé'o máyáamba mindá kawe'án-iye.  
\v 47 túrankomo sáwí'o ína'a misáwí-ámpá'á kúnavo sé'a moórá-turamba pítuwaaro. kae-túrándéímo awáné'o é'a sáwí-marupa'o iramó kwégaipa'a kónááomba mindá sáwí'an-iye. sáwí'o uráinda maisuwé'o máyáamba Áánútu kwená kwaási kawááipa'a máyáamba mindá kawe'án-iye.  
\v 48 iramó kwégaipa'a marinkómó éna kwaíkwai'a kwéinana iramó éna íma pisináínda kaíkai'a kwéiye Ísu siráiye.   
\p
\v 49 Ísu simásuwena séna uwímó toónká'ó úmárááwanamo kawe'ó intembá Áánútuma kwaásira'a iramó kaintenkáán-umai maráínasa kawe'á umái ménaaowe.  
\v 50 uwímá kawe-tántáá'á imbánivo anómba ánásaisana ayáántámba kwáyáimbanivo ó'a uwímó káí'a íma úmaranaaowe. uwígómó áséimo intenkáámbá kwée'a paru umái ménaaowe Ísu siráiye.   
\c 10  
\s1 aarakwá'ó tasáén-aimbo siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 19:1-12, Árúku 16:18  
\p
\v 1 Ísu minká'á tuwéna Yútiyaa-ayampa'a Yótáni-nonkona menávápá'á komáyowasa moórágwara'a sáwíva-kwaasi torupowaná ké'naamba aaí kwésimatimuwasa  
\v 2 ámáán-kawaa-kwaasi sésa sáwí-aimbo sínda isánáe sésa Ísunopa'a tésa sésa moórá-kwaasigo awainínkómbá kanaarárá auwáníyo. mirámó énamo éna ámáán-aimba karáni. íya karáníyo suwaná  
\v 3 naaóvá'á Mósesi nóra-amaana simátímakaiyo séna tísaa úwasa  
\v 4 miwí sésa Mósesi maará séna moóráwai awainínkómbá ai'mátuwaindawai aúváívimba agaimaréna séna kesuwainímbá ai'mátuwaumne séna agaimái amiíno siráiye suwaná  
\v 5 Ísu séna kentíkwá'ná tirumbá makáamba pósa Áánútun-aai íma ísóntavai mindáyavai Mósesi minámáámbá siráimbanivo  
\v 6 Áánútu kwíyómba maramá taróruronka'a íma mirá siráivo Áánútu aaraigwárá kwaaigwárá'á taróruraiye.  
\v 7 miráumai taróruraintavai tinóvowi tiyuwésa awaikóe awainínkóe tágárotamai  
\v 8 mimbórá-túmá ma'mái kwémaewe. mindáyavai awaikóe awainínkóe íma kae-kwáásíráámbá ésa mimbóráí'a kwéowe  
\v 9 Áánútu aarai-kwaaí moórái'a umátínkaraintavai íma tasáéro Ísu siráiye.   
\p
\v 10 Ísu simásuwena naaúmpa'a umésa kwená kwayó-kwáásí Ísumo sún-aintavesa áísaa uwaná  
\v 11 séna moóráwaimo awainínkómbó ai'mátuwenamo ó'on-inimbo kwémayaimba umóyámbá kwémayaiye.  
\v 12 moórá-ininkomo awaikómbó auwénamo ó'onkwambo kwémayaimba umóyámbá kwémayaiye Ísu siráiye.   
\s1 Ísu iyámpói kawe'á umátínkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 19:13-15, Árúku 18:15-17  
\p
\v 13 Ísu simátimuwasa évakarawai Ísu tátorena kawe'á umátinkainkwae sésa iyámpói tí'maesa tuwasá kwená kwayó-kwáásí sésa tí'mae'a kóro suwaná  
\v 14 Ísu tuwánéna áwáá'a tiyéna séna íma kóro sé'a tiyuwáíyasa kesópa'a iyámpói úwoi teró. miníyámpóí kesópa'a tentembá Áánútu kwená kwaási kawááimba miráráán-umai kwégawaaimba iyámpói kesópa'a tí-amba íma ítátinkaaro.  
\v 15 árai'a simátime'a sé'a Áánútuntavesamo sésamo iyámpóíraan-umai kenká'á kwégawaa-onemo síyanamo éna miwírá'á kawááinivo ímo mirámó síyawaimo éna íma kawááiniye Ísu séna  
\v 16 miníyámpóíyómbá tiránkena tine'á tátorena kawer-áímbá simátímakaiye.   
\s1 óísankwara-kwaasigona kwaasái.  
\r Mátíyu 19:16-30, Árúku 18:18-30  
\p
\v 17 Ísu simátimena kwéguwana moóráwai isaaiséna Ísu anóndakoman-iye séna takívairena séna kawe'ná'á óne. nóra umáíya aúnái'a umái kwíyómpa'a maí'maira ónaumno súwana  
\v 18 Ísu séna kentáváí nóra séwa kawe'ná'á óne kwéseno. mimbóráwáí Áánútu kweyáá kawe'ná'án-iye.  
\v 19 Áánútuna ámáámba á'a ísaraane. minámáámbá aúváívinkemba agaimaréna séna kwaási tínkamiyasamo puwónááoni'a íma oró. íma aarai-úmóyámbá oró. íma umóyámbá máyáaro. íma kampar-áímbá simátínkáaro. kwakaráí-áímbá íma seró. kentinóvowi túwí'a anómba oró siráiye súwana  
\v 20 mindákó séna minámáámbá kesí iyámpóírakemba ísare'a pó'a kawe'á úmae kwéiyune súwana  
\v 21 Ísu awánéna aamoí éna séna kawe'á éma moórá-yantaa'a íma kawe'á uráampo ená náaindaamba ó'on-kwaasi kwétime óntamba mairé ímo makéwai tímatuwenana ená kawe'-méyámbá Áánútu kwíyómpa'a ankáníye. tímatuwemo e kesínaaemba kwaráníyone súwana  
\v 22 mináímbá iséna sáwíva'-naindaamba makóntavai kanagí'á túmaena anón-imayaa úwana arunkó sáwí'a kwéuwana kuráiye.   
\p
\v 23 kúwana Ísu kwanténa kwená kwayó-kwáásíyávéna séna sáwívar-oisambo makén-kwaasi Áánútumo kwená kwaási kawááipa'a kwíyamba umbaí táníye súwana  
\v 24 kwená kwayó-kwáásí mináíntáváí táá'a kówana kesí iyámpóíyono. óísan-imayaamo eémáyaiyawaimo Áánútumo kawááipa'o kwíyamba umbaí táníye.  
\v 25 moórá-poigo áwí'a káámeri mimpóígó kwaigóná avaapimbá íma kanaán-umai kóveraniye. káámeri-poigomo kwaigóná avaapimbó kóverainkakai sáwívar-oisamba makén-kwaasi Áánútu kawááipa'a kosinó súwasa  
\v 26 mináímbá isésa táátavai ésa sésa umbaí taintáváí nóran-kwaasiya Áánútu kawááipa'a ménaaoo suwaná  
\v 27 Ísu tuwánéna séna kwaási miwítí mayáínéí íma meéyámbaresa kónááovo Áánútu amápa-tantaa'a úwoi kanaán-umai kwéiye súwana  
\v 28 Pítaa séna isaaó. kentáásí amápa-tantaa'a tuwéta enánaaemba kwégwaraumne súwana  
\v 29 Ísu séna árai'a simátime'a sé'a kentáváí imáyáa ésa Áánútuna áséi-aimba kosimátimenaaontavesa naambáru'a tuwésa tuwaaísái tiyuwésa tívá'maa'a tiyuwésa tímánaa'maa'a tiyuwésa tinóvowi tiyuwésa táánimbaa'a tiyuwésa tiyáámúmbaa'a tiyuwésa miwítí maramá túwáawaina anondáma  
\v 30 marapá'ó máyáanka'a túwáan-tantaa'a mirán-tántáá'á sáwíva'a mémaesa tuwaaísái-i'a ésa tímánaa'maari'a ésa tinóisai-i'a ésa kentí iyámpóí-i'a ésa naambá maramá mayánááomba miwívímbá umbai-yántáárí'a umátinkanaaombo ésa naaén-kanaa aúnái'a umái kwíyómpa'a maí'mai'a ónááowe.  
\v 31 ívé'a évaka'a aivakéwáí aáno tínaaeni'a íyasa ívé'a évaka'a tínaaenkewai aáno aivarí'a ónááowe Ísu siráiye.   
\s1 Ísu kwemó puwíníntavai siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 20:17-19, Árúku 18:31-34  
\p
\v 32 Ísu séna Yérúsaremu-naopa'a kónáe séna aampa'á kwégwesa Ísu aiva'á kúwana kwená kwayó-kwáásí táá'a kówana tínaaembo kun-kwáásígwárá'á táá'a kówana Ísu kwená kwaási sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasi tí'maena moórá-ayampa'a tínkarena kwempá'ó tínín-tantaakontavai mósimatimena  
\v 33 séna maísáaro. Yérúsaremu-naopa'a konanayá moóráwai kembá kwaási úrandakomba mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sen-kwáásíyé agaráátinkainasa kembó sínkami-aimba simái tarúmaresa sí'mai ó'onkaa-kwaasi timíyasa  
\v 34 kanaáráá'a kwésinkesa tuwirááíma kwisinkésa súwíruku'a kwénesa sínkamiya'a púwónasa utamásinkaiya'a kaumbo-táwai maisuwé'a usásinanaumne Ísu siráiye.   
\s1 Yémésiye Yóniye Ísumba áísaa urááyan-kwasai.  
\r Mátíyu 20:20-28  
\p
\v 35 minkánáá Sépéti ááninkorasarai Yémésiye Yóniye Ísunopa'a tésarai sésarai anóndakoo áísaa oyaní'a umásinkaniyono suyaná  
\v 36 nóintavai kwétinkainara umátinkanaumno súwasarai  
\v 37 ená ságayam-barupa'o umaéma kenkáí usásisinke évarevar-akwampa'a sinkáníyone suyaná  
\v 38 Ísu séna séyan-ainkona ááimba íma ísaraaiye. sáwí-nombo anavéúmpinkembo náúndanten-umai sí'a índai'a umásinkanaaomba keinárai kanaarárá kemó náúnda-anaveumpinkemba náyááoiyo. sí'o índai'o umásinkanaaontemba kanaarárá keinárai mirá umátinkanaaoo súwasarai  
\v 39 keiráí kanaám-pókai mayáyauye suwaná Ísu séna árai'a séye. kemó náúnda-anaveumpinkemba náyááoiye. sí'o índai'o umásinkanaaontemba keinárai mirá umátinkanaaovo  
\v 40 kesí évareva-sukwampa'a kemá íma usásintinkanaumpo Áánútu kae'nárai umátínkaraimba póna usásintinkaniye súwasa  
\v 41 Ísuna kwayó-kwáásí siyáánkainarawa'a mináímbá isésa Yémésinte Yóninte áwáá'a tíyúwana  
\v 42 Ísu tááyowasa tuwaná séna á'a ísaraawe. marapár-ánón-kwáásíyómbá usáyaaitamai asirayán-áímbá simáti simati kwéuwasa kwenkóyai kwentáyai'a uráawe.  
\v 43 anón-kwaasimo ontembá keinárawa'a íma mirá oró. keinárawapinkemba usáyaaitanae síyawai ó'owiti kwayó'á maránááowe.  
\v 44 keinárawapinkemba aivarí'a ónáe síyawai amáparawaiti mayáímá túwa'naa oro.  
\v 45 kemá kwaási úrandako kumpaáruraundawai íma súwa'naa ígwáe'a kunkáumpo kemá kwaási túwa'naa ónáe'a kunkáumne. sáwí-imayaavinkemba iyátinkanaundayavai puwónaumne Ísu siráiye.   
\s1 Ísu aúramba kavíkówaimba kawe'á umánkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 20:29-34, Árúku 18:35-43  
\p
\v 46 Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé Yéríko-noapa'a kumbá sáwíva-kwaasigwara'a mindáópa'a tuwésa aampa'á kuwaná Tímíyási ááninko áwí'a Páátímiyasi aúramba kavíkówai óntamba inaai simái mayánáe séna aanéiva'a kumbéna kwéinaai súwasa  
\v 47 évakarawai sésa Ísu Násáretivakewai kwétiye suwaná iséna anónka'a séna Ísuwo Tévítin-andarakewai ómpo arumbá umásinkaao súwasa  
\v 48 sáwívarawai áwáá'a aéésa sésa aaiseraaó suwaná mináímbá ivá kwétuwena ó'omba anónka'a séna Ísuwo Tévítin-andarakewai ómpo arumbá umásinkaao súwana  
\v 49 Ísu aampa'ó kweémáyomba kwená egwaa'á kousásinena séna ááyaaro súwasa aúrambo kavíkówaimba ááyesa sésa enarunkó kawe'á íno. kwéaayaivo usásinaao suwaná  
\v 50 a'marénamo máyon-ampaanta agwáímarena usásinena Ísun-aóká'á túwana  
\v 51 Ísu séna nóin-tantaara embó arááímo táínda-yantaa'a umánkanaumno súwana anóndakoo súramba kawe'á umásinkainkwae'a úne súwana  
\v 52 Ísu séna kentáváí kanaán-umai súwa'naa íníwaiman-iye sénda pó'a kawe'á umánkaumpo kwaaó súwana avekáámbá aúramba awánéna Ísun-ánaaemba kwakáiye.   
\c 11  
\s1 Ísu Yérúsaremu-naopa'a kuráin-kwasai.  
\r Mátíyu 21:1-11, Árúku 19:28-40, Yóni 12:12-19  
\p
\v 1 Ísu kwená kwayó-kwáásíyé kumbá Yérúsaremu-naor-ampa'a kumbá Óríve-omakar-egwaa'-naokai moórá Pétévasi-nao'a úwana moórá Pétáni-nao'a úwasa minkáé'-náór-egwaa'a kwésa kwená kwayó-kwáásí kae'á máti'marena  
\v 2 séna epín-dáópa'a kurékai moórá-poigo áwí'a tónki koawáneyambo kwaásimo ímo ayáákainda-poi ándáma iyátuwekai áí'maekai tekaiyó.  
\v 3 moóránankomo tuwánénamo nóra óyáekai óyómo sínakai anóndako ayáá'mae'a konasá áí'maesa koyauweránááowe siyé simámékaiyo súwasarai  
\v 4 kuyaná mimpóímá ontará'á ándánei anumarampimbá kwímarowana máyowasarai koawánésarai minándá koiyatúwóyana  
\v 5 minká'á máyón-kwaasi sésa nóra sékai mimpóígóná ándáma kwéiyatuwaaiyo suwasaráí  
\v 6 Ísumo sún-aimba simátímúyasa kanaán-ivo mirá okaiyó suwasaráí  
\v 7 áí'maesarai Ísunopa'a tuyasá kwená kwayó-kwáásí paákár-únánkwátói ayú'mái mimpóígó arósáánumpimba kwandaaí uwí'márówana Ísu ayáá'maena kwéguwasa  
\v 8 sáwíva-kwaasi mésa anón-kwaasiye sésa évakarawai paákár-únánkwátói ayú'mái évakarawai taayánáma ayáiresa aampa'á uwí'ma'mae kwéguwana minúnánkwátóirare mintááyánáravane augwétámai kwéguwasa  
\v 9 aiva'á nááún-kwaasiye Ísun-ánaaemba nááún-kwaasiye anónkar-anonka'a sésa Ísóigo ai'máráísana kunkáiwaimba Áánútu kawe'á kwéumankaiye.  
\v 10 kentáá síkwá'ná Tévítimo kawáá-uraintemba miráráámbá íníye. kwenáwí'a mósá kwémaraumne anónkar-anonka'a suwaná  
\v 11 Ísu Yérúsaremu-naopa'a kúmba anóm-bono'-naumpa'a uména amápa-tantaa'a awánéna enónka'a kwená kwayó-kwáásí sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasi tí'maena Pétáni-naopa'a kuráiye.   
\s1 taaigóná kwaasái.  
\r Mátíyu 21:18-19  
\p
\v 12 Pétáni-naopa'a kogwáúmba usá aaváyaavimba mindáópa'a tuwésa aampa'á kumbá Ísumba ááima ankówana  
\v 13 moórá-taigo áwí'a víkima kwáyowana mintáéramba nánáe séna ááimpa'a kwéna awánómba arambó iyáí-kánáámó ímo túmba íma iyéna ánáwe su'mai kwáyowana avakáá uwááena  
\v 14 mintáígóntávéna séna ená arambá íma iyáníyone. moórágwara'a kwaási ená arambá íma nánááowe súwasa kwená kwayó-kwáásí mináímbá ísaraawe.   
\s1 Ísu anóm-bono'-naumpa'a iráin-kwasai.  
\r Mátíyu 21:12-17, Árúku 19:45-48, Yóni 2:13-22  
\p
\v 15 Ísumo sún-aimba isésa Yérúsaremu-naopa'a kumbá Ísu anóm-bono'-naumpa'a iyéna mono'-náúmpá'ó meéyámbó kwémayon-kwaasi tuwánéna uti'mátuwena mono'-nánkóná óntambo meéyámbárón-kwaasiti taareimá tawísíyuwena Áánútuntavai imáyáa ésa máái-numama kwéamun-dumama meéyámbárón-kwaasiti taareimá tawísíyuwena  
\v 16 simátimena séna ókwara'a íma mono'-náúmpá'á mirán-tántáá'á maimaé'a iré kunke oro.  
\v 17 Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna kesí naantaváí sésa Áánútumpa'o námúnaamo sen-dámbá isasá ó'on-o'om-barapaken-kwaasi tésa námúnaa kwésewe agaimaréna siráiye. ánivo umóyán-dáúmpá'ó ontenkáámbá uráawe Ísu siráiye.   
\p
\v 18 Ísu súwasa mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwáásíyé Ísuna ámááyu-aimba kwésesa sáwíva-kwaasimo Ísun-aaimo ísámae kwéiyuntavai táátavai ésa Ísumba tuvuwónááon-amba kwéavakaa-uwasa  
\v 19 enónka'a Ísu kwená kwayó-kwáásíyé Yérúsaremu-naopa'a tuwésa kuráawe.   
\s1 taaigó aáyánkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 21:20-22  
\p
\v 20 Ísu kwená kwayó-kwáásíyé kogwaésa usásinesa aampa'á kumbá víki-taima awánomba ánúka to'mai amápa'a móayankagurowana  
\v 21 Pítaa Ísumo sún-aimba ááka'a maréna séna awánaao. aaimó simámakaanda-taima á'a aáyánkagwiye súwana  
\v 22 Ísu séna Áánútunka'a aráápamai máéro.  
\v 23 árai'a simátime'a sé'a maanómátáváímo sé'o iré mapámbai nompá'á kumuwómó síyawai ímo kaer-ímáyáámó tokésamo súndantemba árai'a íníye síyanamo éna árai'a mirá íníye.  
\v 24 mindáyavai Áánútumpa'a námúnaa sé'a ó'on-o'on-tantaatavai áísaa e'a sembá árai'a Áánútu kanaán-umai súwa'naa umásinkaiye sembá kanaán-umai kwétuwa'naa-iye.  
\v 25 Áánútumpa'a námúnaa sembá sáwí'o umátínkaraamba anondá sáwí'a ónaumne-imayaa íma é'a ivátuwaaro. mirámó íyanamo éna kentivo kwíyómpakewai keinárawa'a sáwí'o kwéomba maitiyuwáníye. [  
\v 26 ánivo sáwí'o umátínkaraamba úwoimo imáyáamo úmae iyé'o ímo ivátuwaiyanamo éna kentivo kwíyómpakewai sáwí'o kwéomba íma maitiyuwáníye] Ísu siráiye.   
\s1 nááwa ai'mákaisa tiráano siráan-kwasai.  
\r Mátíyu 21:23-27, Árúku 20:1-8  
\p
\v 27 Ísu kwená kwayó-kwáásíyé ókwara'a Yérúsaremu-naopa'a kumbá anóm-bono'-naumpa'a kwénaauwasa mono-káwáá-kwáásíyé Yútaa-anon-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé Ísunopa'a tésa  
\v 28 sésa nááwa ai'mákaisa tiréwa nááwampinkena mairéwa asirayám-báyáí kwémayaanda simásimiyo suwaná  
\v 29 Ísu séna aiva'á moórá-aimba tísaa ona'á anondámo síya'o é'a sísaa on-áímbá simátimenaumne.  
\v 30 ááéma Yóni nombá pétinkaraiwaima Áánútuwa simámakaisana nombá pétinkarai. kwaásiya simámakaawana nombá pétinkaraiyo súwasa  
\v 31 miwímá keáímbá sésa nórayaawa sénaumno. Áánútu simámakaisana nombá pétinkaraiyemo senanayáámó éna nóra séra Yónin-aaiyavai íma áraire siráao síníye.  
\v 32 kwaási simámakaawana nombá pétinkaraiyemo senasayáámó ésa úwoi-kwaasi sínkamonaaowe. úwoi-kwaasi sáwíva-kwaasi Yónintavai sésa Áánútun-aai simásimakaiwai uráiye kwésemba pósa áwáá'a siyénááowe mirá keáímbá sésa  
\v 33 Ísuntavesa sésa emó sísaa ónda-ainta íma ísaraumne suwaná Ísu séna ímo simásimiya'a nááwampinkena mairéra'i. asirayám-báyáí kwémayaunda-aimba íma simátimenaumne Ísu siráiye.   
\c 12  
\s1 ándá-aran-kigaura'o tavíyéwaiti kwaasái.  
\r Mátíyu 21:33-46, Árúku 20:9-19  
\p
\v 1 Ísu kwántámai-aimba simátimena séna moóráwai óntan-kurima úmakena ándá-aran-kigau úmarena ándá-arankona tááve'a úmarena ándá-arambo mapándáápá ínana anombó kumínín-taave'a úmarena óntan-damba kígauva'o taviyí-námbá úmarena ayáátááka'a ó'om-barava'a koménae séna maankígáúrá'ó taviyíyawaimo é'a kesáváí évakar-aramba maé'a évaka'a kembá siyúwáaro simátimena ó'om-bapa'a komáyáísana  
\v 2 arambó ávumo kain-kánáá tisaná aanávómá kesí ándá-aramba komayaaó séna kwená kwayó'ná'á ai'máráísana minkígáúrá'ó tavíyéwaitopa'a tisasá  
\v 3 táto'mai tuvú'maresa ándá-aramba íma ámémba ai'mátuwaawana kówisana  
\v 4 aanávómá moóráwaimba ai'máráísana tisasá minkígáúrá'ó tavíyéwai táto'mai a'nómbá tuvámbai sáwí'a umánkówana kówisana  
\v 5 aanávómá moóráwaimba ai'máráísana tisasá táto'mai tuvú'márááwana púwísana aanávómá moórá-mora-umai ti'máráintemba tewasá tínkamba tinkamba kwéowasa évaka'a púwówasa évaka'a tayauwéráawana  
\v 6 aanávómá kímborawai kwenááninkomba póna kwená imáyáama ámakaiwaima máyáimba ayáátááka'a imáyáa eémena kesááninkon-aai isánááowe séna ai'máráísana  
\v 7 tisasá minkígáúrá'ó tavíyéwai awánésa keáímbá sésa aanávómbá ááninko kwétimba póta tuvúwónana puwéna maankígáú íma mayáínata kesáá mayánáe sésa  
\v 8 táto'mai tuvúwówana púwísasa maimái aaumépa'a tukáawe.  
\v 9 Ísu mináímbá simásuwena séna minkígáúgó aanávómá mirá íníye. téna kígaura'o tavíyéwaima tínkaminasa puwíyana ó'onkaa-kwaasi kesí kígaura'a tavíyéro síníye.  
\v 10 Áánútun-aai aúváívimba awánaraawe. maarán-áímbá agaimaréna séna  
\q1 óntan-damba on-kwáásí moórá-ontantavesa sáwí'a kwéiye sésa maisukáawe. aáno minóntánkó ávonkaamba uráiye.  
\v 11 mindá Ísóigo isatá awánéta séta ó'oran-kawe'a uráiye kwésune  
\m agaimaréna siráiye Ísu súwasa  
\v 12 mono-káwáá-kwáásí mináímbá isésa kentááyáváíyá siyé sésa táto'mai tuvuwónáe sésa umbá amápa-kwaasiyavai táá'a kówasa ivátuwesa kuráawe.   
\s1 táákísi-aintavai áísaa uráan-kwasai.  
\r Mátíyu 22:15-22, Árúku 20:20-26  
\p
\v 13 mono-káwáá-kwáásí kwésa Ísumba áísaa íyana sáwí-aimbo sínasa aaivimbá mayankánááontavai ámáán-kawaa-kwaasivinkemba évakarawaiye Éróti amááraawivinkemba évakarawaiye ti'márówasa  
\v 14 Ísunopa'a tésa sésa anóndakoo árai-kwaasi po kwaási táároi íma inkaisé anón-kwaasiye úwoi-kwaasiye táároi íma inkaisé tirumbá airá'mái-aimba íma séma Áánútuna aambó kwáráan-aimba arupí umái kwésimatimendaya ísaraumne. emá nóra se kwéisaano. kanaarátááwá táákísi-ontamba Árómáani-kamaani-kwaasiya timénaum. íya timénaumno. timénaundaya Yútaa-kwaasiya kentáásí ámáána araaisénaundaya'iyompo  
\v 15 timénaum. íya timénaumno suwaná Ísu miwí tááma iséna kaumbo-káér-ainkwara-kwaasin-owe séna kentáváí sáwí-aimbo síndawe sé'a kwésisaa-owe. moórá-ontamba maimái máagaraasinkaaro súwasa  
\v 16 maimái máagaraarankowana séna nááwa óikaana uráinkara áwí'a kwáyáiyo súwasa miwí sésa Árómáani-kamaani-kawaanako óikaamba isaná áwí'a kwáyáiye suwaná  
\v 17 Ísu séna Árómáani-kamaani-kawaanakondei kwembá áméro. Áánútundei Áánútumba áméro súwasa mináímbá ísówana táá'a kówasa íma aaí siráawe.   
\s1 pukémpinkemba usásinanaaon-kwasai.  
\r Mátíyu 22:23-33, Árúku 20:27-40  
\p
\v 18 suwasá Sátúsi-monor-aimbo sun-kwáásí púwómpinkemba íma usásinanaaowe kwésun-kwaasi pósa Ísunopa'a tésa sésa  
\v 19 anóndakoo naaóvá'á Mósesi séna moóráwai aaraí maimakéna iyámpói íma ankéna púwísana ávákoma maimakéna awaaóná anondáwe séna iyámpói ankáníye siráiye.  
\v 20 moórá-aimba isaaó. moórá-tawai avakaeté-avarawainonda mésa tuwaaómá aaraí maimakéna iyámpói íma ankéna púwísana  
\v 21 kwenánaaenkewai kware'á maimakéna iyámpói íma ankéna púwísana kwenánaaenkewai kware'á maimakéna iyámpói íma ankéna púwísana mirá eémesa  
\v 22 avakaeté-kwaasi putásaawana minínímbá naaémba pukáiye simásuwesa  
\v 23 Ísumba áísaa esa sésa mirámó ombá kwaásimo puwíyampinkembo usásinaiya-tawai minínímbá avakaeté-kwaasi tuwainímbá póna nááwa mayáníyo suwaná  
\v 24 Ísu séna Áánútun-aai aúváívimba agaimakón-aimba íma kawe'á umái isé'a Áánútuna asirayámbá íma awáné'a pó'a miráumai sáwísawaa-aimba kwésewe.  
\v 25 pukémpinkemba usásinesa kwíyómpa'a uménaaon-kanaa aaraí íma mayáíyasa kwaaí íma mayáíyasa ésa Áánútuna kwayó'nárawa'o kwíyómpa'o máéwaimo ontembá minínínákwá'á miráumai aaraí íma mayáíyasa kwaaí íma mayáíyasa ónááowe.  
\v 26 kwaási pukémpinkemba usásinaaomba Mósesi mináíntáváí agaimakáiye. aúváívimba agaimaréna séna áru-taira'a iramá kaimbá íma mintáímá kágwisana mintáívínkémbá Áánútu Mósesintavena séna Áánútu úne. enaíkwá'ná Ááváramune Áísákaane Yákópone miwítí Áánútu úne siráiye. Áánútu mináímbá siráimba minkáúmbó-kwáásí á'a púwúwasa utamántínkaraambanivo  
\v 27 mináímbá siráimba pósa miwí úwoi máyáawe. ánivo kentááima sáwísawaa-aimba siráawe Ísu siráiye.   
\s1 aivar-ámáánkóná kwaasái.  
\r Mátíyu 22:34-40  
\p
\v 28 súwana ámáámba sún-kwaasigo ména amápa-kwaasimo sumbá iséna Ísuna usáyaaitamai-kwasai iséna Ísumba áísaa ena séna Áánútuna ámáámpinkemba nóran-amaana aivar-ámáámbán-iyo súwana  
\v 29 Ísu séna aivar-ámáámbá sénaumpo Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna  
\q1 Ísareri-kwaasi maísáaro. Áánútu kentáásí Ísóigo éna mimbórá-Ísóígómán-iye.  
\v 30 Áánútumpa'a kentí Ísóigomba kentiruné kentí imáyáawe kentimané kentí asirayáné áméro  
\m agaimaréna siráiye.  
\v 31 miwá ánaaenken-amaamba sénaumpo ísáaro. Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna  
\q1 kesáváí-ímáyáámó ontembá kentí  
\q1 kwaásiti imáyáagwara'a oró  
\m agaimaréna siráiye. minkáér-ámáánkómá amápar-amaamba usáyaaitaraiye Ísu simámuwana  
\v 32 minkwáásígó séna anóndakoo árai'a sénda Áánútu kweyáá Ísóigoman-ivo ó'on-o'on-isoima íma máyáawe.  
\v 33 kesáámá Áánútumpa'a kesirumbá imáyáama kesí asirayámbá kwempá'á tuwéta mirá onó. kesáváí-ímáyáámó úndantenta kesí kwaásiti imáyáagwara'a onó. minkáér-ámáánkómá amápar-amaamba usáyaaitaraiye. toómbá sipisípima iravímbá agaimái Áánútumba amúndanivo mindágwara'a usáyaaitaraiye séna  
\v 34 mindá'ó súmba kawer-ímáyáávínkémbá súwana póna Ísu iséna séna Áánútumo kawááimba kwená egwaa'á máyáane súwasa ísómba Ísun-aaiyavai táá'a kóntavai íma áísaa úmaesa iráawe.   
\s1 Áánútumo usásinankaiwai Káráísitina kwaasái.  
\r Mátíyu 22:41-46, Árúku 20:41-44  
\p
\v 35 íma áísaa úmaesa íyúwana Ísu anóm-bono'-naumpa'a uména kwésimatimena séna ámáámbo sen-kwáásí sésa Káráísitima Tévíti-andaraken-kwaasiman-iye kwésevo  
\v 36 naaóvá'á Áánútun-amanko Tévítimba imáyáa amúwana Tévíti Káráísintavai séna kesí Ísóigoman-iye siráimba monor-ímá agaimakón-auvaivimba Tévíti agaimaréna séna  
\q1 kesí Ísóigontavena Áánútu séna kesiyáánúrapa'a asirayán-áyámpá'á mara'á ména'a ená namuro-kwáásí usáyaaitaanasa miwí ánásanaaowe  
\m Áánútumo siráin-aimba Tévíti siráiye.  
\v 37 miráumai Tévíti Káráísitintavai séna kesí Ísóigoman-iye siráimbanivo nóraumaiya kwemá Tévítin-andaraken-kwaasiman-iye Ísu súmba Káráísiti Tévítina Ísóigoma éna Tévítin-andaraken-kwaasigoman-iye. úwoi-kwaasi amápa'a Ísun-aai isésa aamoí uráawe.   
\s1 ámáámba sen-kwáásítí aambá kwáráavo siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 23:1-36, Árúku 11:37-54, Árúku 20:45-47  
\p
\v 38 úwoi-kwaasi amápa'a Ísun-aai isésa aamoí kwéuwana Ísu kwésimatimena séna évaka'o ámáámbo sen-kwáásítí aambá kwáráavo. minkwáásí ayáátáár-ampantama iyésa naaópa'a avuvumpa'á kwénaauwasa pósa kwaási tuwánésa sésa anón-kwaasin-owe kwésewe.  
\v 39 minkwáásí mono'-náúmpá'ó umáyáapa'o anón-kwaasimo maí-áyámpá'á umésa tanómbo kaúvópa'o máyáapa'a kawer-áyámpá'á mésa kawe-tómbá kwénaawe.  
\v 40 minkwáásí ketor-íníntí óísankwara naankwará'á umóyámbá kwémaesa kwaási suwánésa súwí'a mósá maráígwáe sésa kampakómbá tavisimái-namunaa kwésewe. mirámó owáíná anondá umbai-yántáá'á mayánááowe Ísu siráiye.   
\s1 ketor-ínínkó Áánútumpa'a óntamba tukáin-kwasai.  
\r Árúku 21:1-4  
\p
\v 41 simásuwena Ísu anóm-bono'-naumpa'a ména óntambo túwón-anaveunkona egwaa'á ména tuwánómba kwaásiyomba tésa óntamba túwómba sáwívar-oisankwara-kwaasi sáwívar-ontamba túwówana  
\v 42 moórá-ketor-ininko íma óísamba makón-ininko téna sáwíyan-ontamba kae-tóyáráámbá tuwówana  
\v 43 Ísu kwená kwayó-kwáásí tááyena séna árai'a simátime'a sé'a minkétór-ínínkómó túwáin-ontankoma amápa-kwaasimo tukáan-ontamba usáyaaitaiye.  
\v 44 miwímá sáwívar-oisampinkemba évaka'a tukáavo kwemá sáwíyan-oisampinkemba mútú'a túwáimba póna óísan-iyaaimba méniye Ísu siráiye.   
\c 13  
\s1 anóm-bono'-namba tawisí-áímbá siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 24:1-2, Árúku 21:5-6  
\p
\v 1 Ísu mináímbá simásuwowasaya anóm-bono'-naumpakemba kárúwesa kúmúmba kwená kwayó-kwáásívínkémbá moóráwai anóm-bono'-nantavai séna úwé awánaao. maanóntán-dámbá kawe'á kwáyáísana minóntámbá anón-ontamba kwáyáiye súwana  
\v 2 Ísu séna maanánón-dámbá awánaaro. aáno kwaási tésa mindámbá amápa'a tawísíyuwesa amápar-ontankwara'a tawísíyuwanaaowe Ísu siráiye.   
\s1 sáwí-kanaa tíníye siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 24:3-14, Árúku 21:7-19  
\p
\v 3 Ísu mináímbá simásuwena Óríve-omaka'a uména anóm-bono'-namba awánómba Pítaawe Yémésiye Yóniye Éndaruwe kíraumai-kwaasi Ísumo kweyáá máyonka'a tésa áísaa esa sésa  
\v 4 emó sénda nósa-tawaiya tíníyo. nóran-awaamera ínata séta ákíra'a Ísumo simbá mirá íníyeya sénaumno suwaná  
\v 5 Ísu séna kampar-áímbá isé'a áraire sevó kárákwiyoro.  
\v 6 sáwíva-kwaasi tóyo ésa kesúwí'a mágwétesa sésa Áánútumo usásisinkaiwai úne síyasa sáwívarawai minkámpár-áíntáváí áraire sénááowe.  
\v 7 áái'o tíyáán-aimba némpakena'i. egwaakéná'i. isáíyana íma táá'a kaíno. mirán-kánáámó tínda mindá íma amápa-tantaa'a ánásai-awaame'an-iye.  
\v 8 moórá-ayampa-kwaasimo ésa ó'on-ayampa-kwaasiye áái'a tiyánááowe. moórá-kawaa-kwaasigomo éna moórá-kawaa-kwaasigona amááraayavai usásimbai áái'a tíyáaro sínasa usásinesa áái'a tiyánááowe. ó'on-o'om-barava'a anóm-barima táníye. ó'on-o'om-barava'a ayawaimá táníye. mirán-tántáá'ó paárína'a sé'a amápa-tantaa'o ánásanin-kanaa íma tiráivo iyámpóímo tinkánáe owanamó anón-ti'o intembá umbai-kánáámó tínímba miráumai ááimba ásáiye seró.   
\p
\v 9 mirán-áíntáváí kárákwiyoro. mono-káwáá-kwáásí keinárawa'a tí'maesa anón-kwaasitopa'a mótinkesa aaivimbá maitinkésa mono'-náúmpá'á mótinkesa tínkamesa kentáváímó asiramáímo máyáantavai táto'mai tí'maesa kámááni-anon-kwaasitopare kawááon-kwaasitopare mótinkesa aaí simátinkaiya'a minánón-kwáásí kesáái simátimenaaowe.  
\v 10 aiva'á áséi-kwasai amápa'-maravaken-kwaasi simáti simati kwéiyana naaémba amápa-tantaa'a ánásai-kanaama tíníye.  
\v 11 táto'mai aaimó simátínkénka'a nóran-aina sénaumno-imayaa íma anómba é'a íma kentí imáyáavinken-aimba sénááovo Áánútun-amanko sénááon-aimba úwoi tááka tinkáína'a mináímbá sénááowe.   
\p
\v 12 évakarawai tívá'awaawi tí'mai ó'owira'a timíyasa tínkamiyasa puwónááowe. tivoísáímo ésa tíráámaa'a tí'mai ó'owira'a timíyasa tínkamiyasa puwónááowe. iyámpóíyombo ésa tinóvowima tí'mai ó'owira'a timíyasa tínkamiyasa puwónááowe.  
\v 13 kentáváímó asiramáímo máyáantavai amáparawai tíyámba umátinkanaaowe. ímo ivátuwesamo kentáváímó asiramáímo méwai ánásai-kanaara'a Áánútu tí'mai kawepá'á métinkaniye.   
\s1 sáwí-kanaagona kwaasái.  
\r Mátíyu 24:15-28, Árúku 21:20-24  
\p
\v 14 Ísu mináímbá simásuwena séna naaémba ávááraumai inkaisí-yántáákómá uwóví'a ií-márúká'á paáriniye Ísu siráiye. kemá Mááka sé'a maanáúváímó torausíyawai tááko pééi sína'a ísáaro kwésune. Ísu séna uwóví'a ií-márúká'á paárínasa awánanaaomba Yútiyaa-marava'o máyaiyan-kwaasi omápata isaaisésa iyónááowe.  
\v 15 ontará'ó máyaiyan-kwaasi íma naaúmpa'a iyíyamba óísamba ivátuwesa úwoi isaaisésa iyónááowe.  
\v 16 kígauva'o máyaiyan-kwaasi íma naaópa'a iyíyamba unáánkwátói ivátuwesa úwoi isaaisésa iyónááowe.  
\v 17 tímúkwarar-inimba ívér-iyampoigwarar-inimba minkánáámá sáwí'a ónááowe.  
\v 18 isaaisé'o iyónááomba táúgwi-kanaa iyé'a únavo sé'a Áánútumpa'a námúnaa seró.  
\v 19 minkánáámá tínímba anón-umbai táníye. naaóvá'á Áánútu maramá tarórumba ívéka to'mái mirán-úmbáí-yántáá'á íma tiráiye. aánogwara'a mirán-úmbáí-yántáá'á íma tíníye.  
\v 20 mirán-úmbáí-yántáá'ó kwénin-kanaa Ísóigo ákíse úmakaiye. mirán-úmbáí-yántáá'ó kwénin-kanaamo ayáátááka'o kwéininkakai amápa-kwaasi íma úwoi túvamai máésino. Áánútu ítámakain-kwaasiyavai imáyáa éna mirá-úmbáí-yántáá'á ákíse uráiye.   
\p
\v 21 ákísemo ínasa évakarawaimo simátimesamo sésamo Áánútumo usásinankaiwai mivá'-maava'a máyáiye síya'o é'a íma ísáaro.  
\v 22 évakarawai paárésa kampa'á sésa Áánútumo usásisinkaiwai úne síyasa évakarawai kampa'á sésa Áánútun-aai simátimundawai úne simátíma'maesa naaónááomba ímo awánem-bayai kwémaesa Áánútumo ítámakain-kwaasi kampa'á simátiyuwanae sésa mirán-ánóm-báyáí mayánááowe.  
\v 23 miwíyáváí árai-kwaasin-owe sevó sé'a íma paáruraanka'a aiva'á simátimumpo kárákwiyoro Ísu siráiye.   
\s1 Ísu marapá'á kumínín-kwasai.  
\r Mátíyu 24:29-35, Árúku 21:25-33  
\p
\v 24 Ísu mináímbá simásuwena séna mirán-úmbáí-yántáá'á tínín-kanaama ánásainana aaváúmá túnkwinana kwíyómba íma sán-káínana  
\v 25 o'á kwíyómpakemba kuntínana kwíyónko tora'naára'a ínasa  
\v 26 kemá kwaási úrandako anón-asirayankwara ságayankwara'a ainámpímbá kúmóna'a suwánanaaowe.  
\v 27 kwíyómpaken-kwayo'narawa'a ti'máráanasa Áánútumo ítámakain-kwaasi amápa'-maravakemba tí'maesa moórávimba torupanááowe Ísu siráiye.   
\p
\v 28 Ísu mináímbá simásuwena séna moórá-tai naí-táígó áwí'a víki-taigontavai imáyáa umái ísáaro. aráságáyómó agayáínda awáné'a sé'a áú'o sínín-kanaa sáwíyanka'a tíníye sénááowe.  
\v 29 mirámó intembá kemá súnda-yantaa'a ína'a awáné'a sé'a sáwíyanka'a kumíníye sénááowe.  
\v 30 árai'a simátime'a sé'a ívé'o máyáan-kwaasi évaka'a íma pukáiyanka'a kemó súnda-yantaa'a paáriniye.  
\v 31 kwíyómba maramá ánásainana kesáái íma ánásena úwoi kwaíkwai'a íníye Ísu siráiye.   
\s1 kúmónda-kanaa kwaási íma ísaraan-kwasai.  
\r Mátíyu 24:36-44, Árúku 17:26-30,34-36  
\p
\v 32 Ísu mináímbá simásuwena séna kúmónda-kanaama aaváúvímbá kwaási íma isááwasa kwíyómpaken-kwayo'narawa'a íma isááwa'a kemá Áánútu ááninkoma íma isáúnana kesivo kweyáá ísaraiye.  
\v 33 kemó kumónaunda-kanaa íma ísaraiyanka'a kumónaumpo kárákwimai máéro.  
\v 34 mirámó íníntenkaan-umai maarán-áímbán-iye. moórá-anondako némpa'a kwááyu koménae séna éna kwená mayáí-kwáásíyávéna mayáí máyáaro séna ti'má'mai kwégwena ontará'ó kawááiwaintavena séna taviyiyó séna kóuraiye.  
\v 35 naankóná aanávómó tínímbo ímo ísaraantemba ké'naamba kemá kúmónda-kanaama íma ísaraavo kárákwimai máéro. enáíndarara'i. no'wáámpina'i. iratarórá'i. kwáyá'wáiya'i. kumónaumno minkánáá íma ísaraavo  
\v 36 kentáváí íma imáyáa kwéiyanka'a kumúnavainivo kwéto'mayaa-e'a simu'maré'a máéro.  
\v 37 kemó simátimunda amápa-kwaasiyave'a súmpo taviyé'a máéro Ísu siráiye.   
\c 14  
\s1 Ísuna ámááyu-aimba siráan-kwasai.  
\r Mátíyu 26:1-5, Árúku 22:1-2, Yóni 11:45-53  
\p
\v 1 Ísu mináímbá simátimuwana naaóvá'ó Áánútu Yútaa-kwaasi tíyótaasa í-tánómbá ímo intóráin-tantaakwara-pereti kwéagayon-kanaama ayúnkaraamba kauvónaumpo sésa kae-táwaima úwoi mésa mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwááíyé sésa nóraumaiya Ísumba aúpá'á táto'mai inkamónaundaya'iyo.  
\v 2 amápa-kwaasi áái'a tíyáávainivo tanómbo kauvíyan-kanaara'a íma tuvuwónaumne siráawe.   
\s1 Ísumba áséi-masawemba pérankarain-kwasai.  
\r Mátíyu 26:6-13, Yóni 12:1-8  
\p
\v 3 suwaná Ísu Pétáni-naopa'a koména moóráwai áwí'a Sáímonina naaúmpa'a áúma kárúkokovaa'a uréna ánásarowaina naaúmpa'a ména toómbá kwénowana moórá-ininko iyéna áséi-kwiyumba úm-basawemba anón-ontankakemba meéyámbakaim-basawemba maimaéna iyúmba minánávéúnkó ói'a móankaisuwena Ísu a'nómpímbá atímarowasa  
\v 4 évakarawai keáímbá sésa áwáá'a aéésa nóra séna mimbásáwémbá úwoi atíyankaiyo.  
\v 5 mimbásáwémbó ó'owimo timénamo anón-ontambo mairénamo ímo óísambo makáan-kwaasi tíméraambaniye sésa minínínkómbá áwáá'a áúwana  
\v 6 Ísu séna ivátuwe'a íma áwáá'a aééro. kawe'á umái pésinkaiye.  
\v 7 ímo óísambo máráan-kwaasi keséma maí'mai'a kwéiya'a túwa'naa ónáe sé'a túwa'naa ónááombanivo kemá keséma marapá'á íma maí'mai'a ónaumne.  
\v 8 minínínkómá kwená imáyáavinkemba kawe'á umái pésinkaiye. púwóndara'a masawémba pésinkesa utamásinkanaaovo minínínkó á'a masawémba pésinkaiye.  
\v 9 árai'a súmpo maísááro. kesí áséi-aimba amápa'-mapa'a kwésimatimewasa minínínkómá umásinkain-aimba kwésimatimiyasa tááka'a maránááowe Ísu siráiye.   
\s1 Yútási Ísuna kuntaru'á mairáin-kwasai.  
\r Mátíyu 26:14-16, Árúku 22:3-6  
\p
\v 10 súwana Ísuna kwayó-kwáásí sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasivinkemba moóráwai áwí'a Yútási moórá-awi'a Isakéríóti mono-káwáá-kwáásítópa'a kwéna séna túwa'naa ona'á Ísumba tátoranaaowe súwasa  
\v 11 isésa aamoí kwéesa sésa mirámó inda-méyámbá óntanta aménaumne suwaná nóraumai Ísumba agaráátínkáanasa tátoranaao-imayaa ááimba ásámai uráiye.   
\s1 tíyótaasa í-tánómbá kauráan-kwasai.  
\r Mátíyu 26:17-25, Árúku 22:7-14,21-23, Yóni 13:21-30  
\p
\v 12 Yútaa-kwaasi ímo intóráin-tantaakwara-pereti kwéagayon-kanaa túntemba tíyótaasa í-tánón-kánáá sipisípi-araa'a tuvú'mái kwégauvunka'a kwená kwayó-kwáásí Ísumba taáísaa esa sésa náávara tíyótaasa í-tánómbá kogauvónaundaya'iyo suwaná  
\v 13 kae'á ti'maréna séna Yérúsaremu-naopa'a kwíyana moóráwaimo nonánámó maimaénamo kwíndawaimba kóánaaemba kwáráakaiyo.  
\v 14 kwemó naaúmpa'o iyínanamo naankó avowámó máyáinakai kosimámekai anóndakoma áísaa ena séna kesí kwayó-kwáásíyé náán-ayampara tíyótaasa í-tánómbá nánaumno kwésiye kosimámékaiyo.  
\v 15 kwemá avóvomayaa'-nankomba anón-ayampa'a agaráátinkaniye. kísuvu'o umándanaaon-tantaa'a mimpímbá kwáyáiye. amápa-tantaa'a arúsámarekai minká'á kausínkáakaiyo súwasarai  
\v 16 mindárai isésarai Yérúsaremu-naopa'a kwésarai Ísumo sún-tantaa'a kwáyowasarai minká'á tanómba mágauwankaraaiye.   
\p
\v 17 tanómba mágaumakoyasa enónka'a Ísu kwená kwayó-kwáásíyé mindáúmpá'á umésa  
\v 18 toómbá kwémandesa uwaná Ísu séna keinárawapinkemba moóráwai keséya toómbá kwénaiwaima kembá namuro-kwáásírá'á agaráátinkaniye súwana  
\v 19 tirunkó umbaí tówasa moórá-mora-umai áísaa esa sésa kewá'iyo sinté kuwaná  
\v 20 Ísu séna moóráwai kwená toón-ayai maimaéna kesé moórá-taavepimba tu'mái náíndawai kwemá kembó namuro-kwáásírá'ó agaráátinkaniwaiman-iye.  
\v 21 naaóvá'á Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna kwaási úrandako kumpaáríndawai puwíníye siráintemba pó'a púwónana namuro-kwáásírá'ó agaráátinkaniwai sáwí-meyamba mayáníye. kwembó ímo maránkaraankakaankasi kawe'á isinó Ísu siráiye.   
\s1 Ísu kwená kwayó-kwáásí toómbá tímakain-kwasai.  
\r Mátíyu 26:26-30, 1 Kórínti 11:23-25  
\p
\v 22 súwasa toómbá kwénowana Ísu péréti maisoréna Áánútumpa'a súwi séna topámbai tímatuwena séna mindá kesúman-ivo maimái naaró séna  
\v 23 ándá-aran-dombo kwáyon-anaveumba maisoréna Áánútumpa'a súwi séna timúwasa amáparawai nowaná séna mindá kesí naaemán-iye.  
\v 24 kesí naaemá sáwívarawaiyavai kumínímba póna Áánútu kesé tarúmai máyáawe séna mináúná-áímbá simái tarúmakaiye.  
\v 25 simátime'a sé'a ókwara'a ándá-aran-domba íma nánaumpo Áánútu kwená kwaási kwégawaaipa'a mé'a ándá-aran-domba aúná-nomba nánaumne Ísu súwasa  
\v 26 Áánútuntavai ísámai monor-ímá simásuwesa mindáúmpá'á tuwésa Óríve-omapa'a iráawe.   
\s1 Pítaa ánaaemba umásinkaniye siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 26:31-35, Árúku 22:31-34, Yóni 13:36-38  
\p
\v 27 Óríve-omapa'a umáyówana Ísu simátimena séna Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna Áánútu séna  
\q1 sipisípira'o kawááiwaimba tuvúwónana puwínasa  
\q1 sipisípiyomba kóyáwé ónááowe Áánútu siráiye  
\m siráimba póna táá'a káína'a siyuwé'a kóyáwé ónááowe.  
\v 28 ánivo púwónasa utamásinkaiya'a usásine'a kentí aiva'á Káríri-ayamapa'a kona'á kesínaaemba kónááowe Ísu súwana  
\v 29 Pítaa séna amáparawai auwésa kóyáwé íyambanivo kemá íma mirá ónaumne súwana  
\v 30 Ísu séna árai'a simáme'a sé'a ívé'-no'waamba kokórigo íma kaeká'á áái siráindara'a emá kaumborá'á kentáváí se íma awánáúnda-kwaasiye síníyone Ísu Pítaantavai súwana  
\v 31 Pítaa asiramái séna entémo sínkamonae íya'o é'a íma auwé'a kónaumne súwasa kwená kwayó-kwáásí amápa'a mirá simásaraawe.   
\s1 Ísu Kétésémaniva'a námúnaa siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 26:36-46, Árúku 22:39-46  
\p
\v 32 amápa'a mirá simásuwesa Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé taai-kanáágúnéyómbá áwí'a Kétésémaniva'a komésa Ísu simátimena séna maanká'á máyaiya'a Áánútumpa'a námúnaa kosénaumne séna  
\v 33 Pítaawe Yémésiye Yóniye tí'maena komáyowana umbai-yántáákómá arumbá sáwí'a kwéuwana  
\v 34 simátimena séna kesirunkómá umbaiyé taisa'á pó'a puwóra'naraamba umái máyaumne. maanká'á mé'a kárákwimai máéro séna  
\v 35-36 tiyuwéna egwaa'á kwéna Áánútu anónda'an-iye séna mara'á kumbaéna námúnaavinkemba séna kesivoó amápa-tantaa'a kanaán-umai kwéonda po kanaán-iye sémo e maanúmbáí-yántáá'ó kesópa'o tínímba maisiyuwéma ánivo kesí imáyáa íma kwaréna'a ená imáyáa kwáráano Ísu siráiye.   
\p
\v 37 Ísu námúnaa simásuwena kwená kwayó-kwáásíráútópa'a téna tayuwánómba tuún-kwaigurówana tayúsena Pítaantavena séna Sáímoniyo aún-kwaiguréma íma kanaará'á sáwíyanka'a kárákwimai máyáane.  
\v 38 Sáátáánigo tísaa umai isánáe-aimba kentópa'a síyáváínivo Áánútumpa'a námúnaa seró. imáyáago kató isaná áúgomo umbaimó taimbá mindá aúgávaa'a kwéiye simásuwena  
\v 39 moórágwara'a tiyuwéna egwaa'á kwéna ké'naamba Áánútumpa'a námúnaa kosimásuwena  
\v 40 kwená kwayó-kwáásítópa'a téna tayuwánómba tuún-kwaigurésa túgávaate kwéuwasa nóran-aina'i. anondá íma simámuwana  
\v 41 tiyuwéna ké'naamba námúnaa kosimásuwena koyauweréna minkáúmbónárauyavai séna tuúmó kwaiguré'o máyáamba á'anivo kemá kwaási úrandakomba sáwí'o kwéon-kwaasira'a agaráátinkainasa tátoranaaon-kanaa kwétivo  
\v 42 usásinewata kwétiyapata konó. kembó agaráátinkaniwai kwétiye Ísu siráiye.   
\s1 Ísumba tátokaan-kwasai.  
\r Mátíyu 26:47-56, Árúku 22:47-53, Yóni 18:2-12  
\p
\v 43 Ísu mináímbá kwésuwana kwená kwayó-kwáásí sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasivinkemba moóráwai áwí'a Yútási túmba kwesé sáwíva-kwaasi taánasatagwara ánáyatankwara'a maimaésa tumbá mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwáásíyé Yútaa-anon-kwaasiye miwímá ti'márówasa tumbá  
\v 44 ááéma Yútási Ísumbo agaráátinkanintavai simátimena séna paruvará umánkáandawaimba táto'mai áí'mae'a taví'mae'a koró siráimba  
\v 45 póna Yútási Ísunopa'a téna séna anóndakoo máyaano kwésena paruvará kwéumankowasa  
\v 46 kwesé tuwáí Ísumba tátórówana  
\v 47 Ísuna kwayó-kwáásívínkémbá moóráwai taánasatama maimaéna aiva'-mónó-káwáánákóná kwayó-kwáásígó áá'a agáúsuwowana  
\v 48 tun-kwáásíyávéna séna kentáváí umóyán-kwáásímán-iye sé'a pó'a taánasatagwara ánáyatankwara'a maimaé'a kembá tátoranae sé'a kwétewe.  
\v 49 sáwíva-tawai anóm-bono'-naumpa'a kesé mé'a kesáái kwésimatimundara'a íma kembá tátokaawe. naaóvá'á Áánútun-aai aúváívimba agaimakáan-aimba kembó mirámó umásínkéne'a kwétewe súwasa  
\v 50 kwená kwayó-kwáásí amápa'a inkaisésa auwésa kóyáwé uwasá tun-kwáásí Ísumba áí'maesa kwéguwana  
\v 51 moórá ívé-kwaasigo ampaantawé su'mai úsúrena Ísun-ánaaemba kwéguwasa tátorankowana  
\v 52 ampaantamá kwatuwéna kwátóiyaaimba kuráiye.   
\s1 anón-kwaasi Ísumba aaí simánkaraan-kwasai.  
\r Mátíyu 26:57-68, Árúku 22:54-71, Yóni 18:13-24  
\p
\v 53 kúwasa Ísumba tátorowai áí'maesa aiva'-mónó-káwáánákóná naaúmpa'a móankesa mindáúmpá'á mono-káwáá-kwáásíyé Yútaa-anon-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé torupamái máyón-daumpa'a móankowana  
\v 54 Pítaa tínaaemba nénka'a teémáyomba aiva'-mónó-káwáánákóná máápar-ontavinkemba iréna naamaúva'a ména i-kwáásíyé irará'á koména irá kwégauviye.   
\p
\v 55 Pítaa irá kwégauvuwasa mono-káwáá-kwáásíyé Yútaa-anon-kwaasiye amáparawai Ísumba tuvuwíyana puwíní-ainkona ááimba avakáá-uwana íma kwáyowasa  
\v 56 Ísuntavesa mósi-mesi-aimba sésa íma moórá-aimba suwasá  
\v 57 évakarawai usásinesa kampa'á sésa  
\v 58 kwemó sisatáámó isáúndaya anóm-bono'-namba kwaási uráan-damba tawísíyuwe'a kaumbo-táwai kwaisuwé'a kwaásimo ímo íyan-damba ónaumne siráiye suwasá  
\v 59 minkwáásí íma moórá-aimba suwaná  
\v 60 aiva'-mónó-káwáánákó usásinena Ísumba áísaa ena séna simánkáan-aimba anondá íya síníyono súwana  
\v 61 Ísu iséna íma aaí súwana aiva'-mónó-káwáánákó áísaa ena séna kesáámó áwí'o mósá maráúndawai ááninko e Áánútumo usásinankaiwai Káráísitiya'ona simásimiyo súwana  
\v 62 Ísu séna kemá úne. suwánáína'a kemá kwaási úrandako Áánútu asirayáwáímá ayáánúrapa'a asirayán-áyámpá'á umé'a ainámpímbá kumónaumne Ísu súwana  
\v 63 aiva'-mónó-káwáánákó arumbá sáwí'a kwéuwana kwená unáánkwátói tarátuwena séna Áánútumba aká'áámba simánkena kwesáváí simbá póta mináíntáváí aaivimbá mayankéta ó'on-aimbo simánkáamba avakáá únda póta ivátá tuwéta  
\v 64 Áánútumbo simáímo sáwí'o umánkáintavaiya nóraya ónaumno súwasa sáwí'an-ivo tuvuwíyana puwíno sésa  
\v 65 Ísumba tuwirááíma kwirankésa aúrampa'a ampantanéí káátamakesa kwétuvuwesa sésa esáváí se Áánútu usásisinkaiwai úne séndawai ómpo kemá nááwa kwétuvuwuna simásimiyo kwésuwasa i-kwáásí áí'mai tiyáándei tuvúkáawe.   
\s1 Pítaa íma awánáúnda-kwaasiye siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 26:69-75, Árúku 22:56-62, Yóni 18:15-27  
\p
\v 66-67 Pítaa naamaúva'a ména irará'á kwégauvuwana aiva'-mónó-káwáánákóná kwayór-árásígó téna Pítaamba takarákéna séna Ísu Násáretivakewaise maéndawai óne súwana  
\v 68 emó sénda-aimba sáákoma íma kawe'án-iye simásuwena máápar-ontavimba komáyowana  
\v 69 minárásígó moórágwara'a awánéna máyón-kwaasiyavena séna evíwána kwaásivinkenda'an-iye súwana  
\v 70 moórágwara'a Pítaa séna ímaniye simásuwena máyowasa sáwíyanka'a máyómba Pítaantavesa sésa áraita súne. Kárírivakenda'a po kwená kwayó-kwáásívínkéndá'á óne suwaná  
\v 71 Pítaa aika'á maréna séna kampar-áímbó kwésenanamo éna Áánútu sínkaminiye. síyawaimba íma awánáúndana'an-iye kwésuwana  
\v 72 kokórigoma moórágwara'a áái súwana Pítaa Ísumo simámun-aimba ááka'a maréna mirá siráinka'a kokórigomo kaeká'ó ááimo ímo siráindara'a emá kaumborá'á kentáváí se íma awánáúnda-kwaasiman-iye síníyone siráimba mináímbá ááka'a maréna ávááraumai ivi'á taráiye.   
\c 15  
\s1 Ísumba Páírátinopa'a máánkaraan-kwasai.  
\r Mátíyu 27:1-2,11-14, Árúku 23:1-5, Yóni 18:28-38  
\p
\v 1 ivi'á tówasa aaváúmá usónka'a mono-káwáá-kwáásíyé Yútaa-anon-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé mimbórá-áímbá símaresa Ísumba ayáánka'a asááúmaresa áí'maesa Árómáani-kamaani-kawaanako áwí'a Páírátinopa'a máánkarowana  
\v 2 Páíráti Ísumba áísaa ena séna Yútaa-kwaasiti kawáánárá oónó súwana Ísu séna á'a séne súwasa  
\v 3 mono-káwáá-kwáásí ó'on-o'on-aintavai aaivimbá mayánkówana  
\v 4 Páíráti Ísumba áísaa ena séna sáwívar-aimba kwésimankaavo anondáma íya moórá-aimba síníyono súwana  
\v 5 Ísu iséna íma anondá aaí súwana kámááni-kawaana'a Páíráti sáwívar-imayaa uráiye.   
\s1 Ísumba aráá'a tuvúwóro siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 27:15-26, Árúku 23:13-25, Yóni 18:39–19:16  
\p
\v 6 naaóvá'á Áánútu Yútaa-kwaasi tíyótaasa í-tánón-kánáá tóyo úntemba Árómáani-kamaani-kawaanako séna amáparawai torupamái mésa aamoí ésa ándáva'o máyáin-kwaasi áwí'a tewa'á ayúrankanaumne séna minkánáá miráumai ándá-kwaasi kwéayurankaiye.  
\v 7 Ísumba Páírátinopa'a máánkónka'a moóráwai áwí'a Párápási ándáva'a ména évakarawai kámááni-kwaasiye áái'a tíyónka'a kwemá moóráwaimba tuvuwúwana puwúwasa ándávimba ánkarowana máyowasa  
\v 8 sáwíva-kwaasi torupamái mésa Páírátintavai sésa moóráwaimba ayúrankaao suwaná  
\v 9-10 Páíráti imáyáa éna séna mono-káwáá-kwáásí Ísuntavai íma anón-kwaasi-i'a ínkwáe sésa táto'maesa kesópa'a máánkaraawe séna tísaa ena séna Yútaa-kwaasiti kawáánárá ayúrankanaumno súwasa  
\v 11 mono-káwáá-kwáásí úwoi-kwaasi sáwívarawai kwakwiyésa sésa Ísumba íma ayúrankaniyompo Párápásimba ayúrankaao simáméro suwasá isésa mináímbá simámúwana  
\v 12 Páíráti séna Ísumba Yútaa-kwaasiti kawááná'á iyémó sewáímbá nóra ónaumno súwasa  
\v 13 anónka'a sésa taaira'á tuvuwíyana puwíno suwaná  
\v 14 Páíráti séna nóra-sawira uráina'iyo súwasa anónkar-anonka'a sésa taaira'á tuvuwíyana puwíno símae íyúwana  
\v 15 Páíráti miwí táái owé senasá aamoí umásinkaigwae séna Párápásimba ayúrankena i-kwáásí simátimuwasa Ísumba áwí-andanei áwíruku'nowana Páíráti séna áí'mai taaira'á mátuvuwiyana puwíno séna Ísumba i-kwáásírá'á tímakaiye.   
\s1 i-kwáásí Ísumba simái sáwí'a uráan-kwasai.  
\r Mátíyu 27:27-31, Yóni 19:2-3  
\p
\v 16 Ísumba i-kwáásírá'á timúwasa áí'maesa kámááni-kwaasiti naaúmpa'a móankesa amápar-i-kwaasi tááyowasa tamésa  
\v 17 naaeyayán-únánkwátói anón-kwaasiti unáánkwátóiman-iye sésa Ísumba umánkesa anón-kwaasiti kánumo'an-iye sésa áwí-andama owepamái Ísu a'nómpímbá kuvérankesa  
\v 18-19 kanaáráá'a ankésa moórá-mora-umai kívairesa sésa Yútaa-kwaasiti kawááná'á óne sésa tááúndei a'nómbá tuvánto'na kwéesa tuwirááíma kwirankésa  
\v 20 kanaáráá'a ánkáyuwesa naaeyayán-únánkwátói ayú'maesa kwená unáánkwátói umánkesa tuvuwíyanamo puwíndava'a áí'maesa kuráawe.   
\s1 Ísumba aráá'a tuvúkáan-kwasai.  
\r Mátíyu 27:32-44, Árúku 23:26-43, Yóni 19:17-27  
\p
\v 21 i-kwáásí Ísumba áí'maesa kumbá moóráwai Sáíríni-naopakewai áwí'a Sáímoni kwemá Arekesándaawe Árúvusinte tivowámá kwemá Yérúsaremu-naor-ampa'a túwasa i-kwáásí tátoresa Ísumbo tuvuwónááon-taima áúgwaatarankesa sésa áwa'naa úmae tiyó suwaná mirá úwasa  
\v 22 kwésa moórá-marago áwí'a Kórígótaava'a kwésa mináwíkóná ááimba a'nómayaapare supa'á kwésa  
\v 23 ándá-aran-domba mairésa áí'a ánásainkwae sésa ikaa'ó vaí-yántáá'á mimpímbá marésa Ísumba ámúwana íma naráiye.   
\p
\v 24 Ísu íma nówasa áí'maesa taaira'á aíyayaampimba máyuvusumaresa kwená unáánkwátói mayánáe sésa aávéiya kwétiyaananaya nááwa usáyaaitaindawai mayáníye sésa mirá ésa  
\v 25 aakaaká'ó máún-kanaa-avaura'a tuvúwúmba  
\v 26 Ísumbo tuvúwúwanamo puwún-ainkona ááimba aúváívimba agaimarésa sésa Ísu Yútaa-kwaasiti kawááná'án-iye agaimarésa taaira'á mósá marésa  
\v 27 umóyántémo uyan-kwáásíráí tí'maesa Ísumba évarevar-akwampa'a taaira'á tuvúsúmarowana [  
\v 28 naaóvá'á Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna kwemá sáwí'a on-kwáásí máépa'a máyáísasa awánaraawe agaimaréna sirónka'a pósa mirá uráawe.]  
\v 29 taaira'á tuvúsúmarowasa évakarawai tésa tiyáámba tóipimba áákesa timánáantata'a umánkesa aká'áámba simánkesa sésa úwé emá séma anóm-bono'-namba tawísíyuwe'a kaumbo-táwai kwaisuwé'a ó'omba ónaumne siráampo  
\v 30 esáváí enáúma áwa'naa ema eyááríka'a taairakémbá taútuwe marapá'á kumuwó suwasá  
\v 31 miráumai mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwáásíyé sésa ó'owi túwa'naa ena kwesáváí kwenáúma íma kanaán-umai áwa'naa íníye.  
\v 32 Áánútumo usásisinkaiwai é'a Ísareri-kwaasiti kawááná'á úne seémáyáimba póna árai'o seémáyáindamo éna kweyááríka'a taairakémbá kumínata awánéta séta árai'a Áánútu áánimban-iye sénaumne suwasaráí miwímó suntembá umóyántémo uyan-kwáásíráí évarevar-akwampa'a taaira'á tuvúsúmarowairai Ísumba kanaáráá'a ánkaraaiye.   
\s1 Ísu pukáin-kwasai.  
\r Mátíyu 27:45-56, Árúku 23:44-49, Yóni 19:28-30  
\p
\v 33 Ísumba kanaáráá'a ánkówana kwáyá'wái amápa'-mapa'a túnkwena aaváúmá kaapa marówana túnkumba  
\v 34 Ísu anónka'a Yútaa-kwaasi tááivinkemba séna eroi eroi rama sapakataniyemo sún-aimba maarán-áímbá séna Áánútu kesí Áánútuwo nóra séwa siyuwáánó súwasa  
\v 35 minká'ó máyón-kwaasi isésa évakarawai sésa naaóvá'ó Áánútun-aai simátímakaiwaimba Íráiyaamba kwéaayaiye suwaná  
\v 36 moóráwai isaaiséna paru-táyánáma maimaéna ándá-aran-domba ikaa'-nómpímbá tu'maéna oviyen-támayopimba kinúvaimaena naínkwáe séna Ísu óika'a mósá maréna séna Íráiyaama kuména taairakémbá kunayútuwani. íya kunayútuwaniyo séta amu'maréta máyaumne súwana  
\v 37 Ísu anónka'a kwésena puwúwana  
\v 38 anóm-bono'-naumpa'a ampanta-óntámá úmakomba sanaan-áyáírákémbá utaváá'maena marapá'á móru taváákaar-umai kaesé umágúwana póna Áánútunopa'a iyónááon-amba kwi'makáiye.  
\v 39 Ísu anónka'a kwésena puwúmba i-kwáásítí kawáánákó Ísumo anónka'o sénamo miráumai puwúmba awánéna séna árai'a kwemá Áánútu ááninkoman-iye siráiye.   
\p
\v 40 mináímbá súmba sáwívar-inimba awánanae sésa tumbá némpa'a tamésa awánara. miníníntómpínkémbá moórá-inimba Mágátáraa-naopaken-ininko áwí'a Máríyaa úwana moórá-inimba aú-kwaasi Yémésinte Yósisinte tinówama áwí'a Máríyaa úwana moórá-inimba áwí'a Sárómi  
\v 41 miráumai-inimba Ísumo Káríri-ayampa'o naaúpa'o kwenánaaembo kwa'maésamo áwa'naa úmaesamo kuráan-inimba Ísu Yérúsaremuva'a túmba miníníntómbá tésa taaira'á tuvúsúmaronka'a némpa'a tamésa awánaraawe.   
\s1 Ísumba utamánkaraan-kwasai.  
\r Mátíyu 27:57-61, Árúku 23:50-55, Yóni 19:38-42  
\p
\v 42 miníníntómbá tamáyówana Yútaa-kwaasi monor-áímbá kwéison-kanaa aaváyaaraamba kwáyowana ívékaamba enónka'a moóráwai áwí'a Yósépi Árímátíyaa-naopakewai  
\v 43 kwemá anón-kwaasi éna kawe-kwáásí éna Áánútu kwená kwaási kawááiniye séna amu'maréna máyowai íma áá'a kómba Páírátinopa'a téna Ísun-auma utánáivo simiyó súwana  
\v 44 Páíráti imáyáa éna ára pukuráína'iyo séna i-kwáásítí kawáánákómbá ááyena séna Ísu ára pukuráína'iyo súwana  
\v 45 owé á'a pukuráiye simámuwana Páíráti séna kanaampó Ísun-auma mayáníyone súwana  
\v 46 Yósépi aúná-ampantama komaimaéna tiréna Ísun-auma taairakémbá tamaimái minámpáántávímbá asááumai maimaéna aúsámakon-ontam-buri-aivimba mámarena óika'a anón-ontandei awááumasuwena kúwasarai  
\v 47 Máríyaa Mágátáraa-naopaken-ininko úwana araámáó Yósisimba anówama úwasarai mésarai Ísumbo utamánkomba taawánésa kurááiye.   
\c 16  
\s1 Ísu pukáimpinkemba usásinkain-kwasai.  
\r Mátíyu 28:1-8, Árúku 24:1-12, Yóni 20:1-10  
\p
\v 1 Yútaa-kwaasimo agándon-kanaa ánásowasa kaumbo-ínímbá Máríyaa Mágátáraa-naopaken-ininko úwana araámáó Yémésimba anówama úwana Sárómi úwasa miráumai-inimba Ísun-aura'a áséi-kwiyu-masawemba mápérankanae sésa  
\v 2 ááéma aaváúmá usónka'a mimbásáwémbá maimaésa Ísumbo utamánkaropa'a kumbá  
\v 3 aampa'á kwégwesa iséise ésa sésa murí-áígó óika'a awááumasukaan-ontamba anón-ontamba póna nááwa akwásinkanintaa'iyo sésa  
\v 4 awánomba minóntámbá á'a akwátukowasa awánésa  
\v 5 mimbúrí-áírá'á íyúmba moóráwai ívé-kwaasi kwayán-únánkwátóigwara-kwaasi minká'á máyowasa awánomba táá'a kówana  
\v 6 simátimena séna íma táá'a kaíno. Ísumba Násáretivakewaimba taaira'á tuvúwówana púwíwaimba taawánanae sé'o kwétemba pukáimpinkemba usásinena kówéna íma maanká'á máyáivo utamánkaraampimba uawáné'a  
\v 7 kwená kwayó-kwáásíyé Pítaa iyai kosimátime'a sé'a Ísumo siráintemba pukáimpinkemba usásinena kentí aiva'á Káríri-ayampa'a kwína'a koawánanaaowe. mináímbá kosimátíméro súwasa  
\v 8 mimbúrí-áímá tuwésa táá'a kéna tiyántámbá tówasa isaaisésa kwésa táá'a kóntavai mináímbá íma kosimátímakaawe.  
\p \it Mááka kemó súnda-aimba ánásaiye. \it*   
\b  
\s1 [ Ísu paárúwana Máríyaa awánarain-kwasai.  
\r Yóni 20:11-18  
\p
\v 9 sontaará'á ááéma Ísu pukáimpinkemba usásinena aiva'á Máríyaa Mágátáraa-naopaken-ininko aúranka'a paárúwana ááéma Ísu minínínkó arumpinkémbá avakaeté-taravaa-kwamba mayáúkain-ininko aúranka'a paárúwana  
\v 10 awánéna kwená kwaási ivi'ó kwétopa'a kosimátimuwasa  
\v 11 Ísumo aúvówanamo minínínkómó awánón-aimba simátimumba isésa íma ísámai kawe'á uráawe.   
\s1 Éméyási-naor-ampa'a Ísumba awánaraayan-kwasai.  
\r Árúku 24:13-35  
\p
\v 12 minkákémbá kae-kwáásí aampa'á nén-ampa'a kwéguyana Ísu ó'on-kwaasi túwawaakaamba makéna minkáé'nárai túranka'a paárúwasarai awánésarai  
\v 13 koyauwerésarai Ísuna kwaási tasimátímúyasa ísómba íma ísámai kawe'á uráawe.   
\s1 Ísuna kwaási kwembá awánaraan-kwasai.  
\r Mátíyu 28:16-20, Árúku 24:36-49, Yóni 20:19-23  
\p
\v 14 minkákémbá Ísuna kwayó-kwáásí sísamaivakemba moórá kumbaimái-kwaasi toómbá kwénowana Ísu paárúwasa awánowana Ísu áwáá'a tiyéna séna kemá pukáundavinkemba usásinkaunda suwánaresa simátíméwa'a ísámai sirumbá kwéairaraawe sé'a ísámai tuwarónaawaro kwéowe. simátímén-aintavai áraire seráámbá íma áraire siráawe simásuwena  
\v 15 séna kesí áséi-kwasai amápa'-marava'a simátímapa'a koró.  
\v 16 kesááiyavesa áraire sésa kenká'á agevamái mésa nombá peráíyana Áánútu miwímá sáwí'o umáímo máyáampinkemba iyátinkanivo kesááiyavesa íma áraire síyawaima Áánútu aaivimbá maitinkáníye.  
\v 17 kesááiyavesa áraire sésa kenká'á agevamái máyáawai ímo awánaam-bayaima maésa kesí asirayándéí kwaási tirumpinkémbá taraváá-kwámbá maitiyuwésa ó'on-aimpinkemba sésa  
\v 18 áwáávi'o índa-iraankavayaambo tátoraiyanamo váíndamo ésa íma puwésa puwí-nómbó náíyambo ésa íma puwésa tí'o ín-kwaasira'a tiyáándei táto'mai asóvamatinkanaaowe Ísu siráiye.   
\s1 Áánútu Ísumba airówana iráin-kwasai.  
\r Árúku 24:50-53, aantá-kwaasi 1:9-11  
\p
\v 19 Ísóigo Ísu mináímbá simásuwowana Áánútu Ísumba áí'maena kwíyómpa'a móankowana Áánútu ayáánúrapa'a asirayán-áyámpá'á máyowasa  
\v 20 Ísuna kwayó-kwáásí amápa'-marava'a áséi-kwasai simátímapa'a kuwaná Ísóigo kwétuwa'naa-uwasa kwaási ímo awánaraam-bayaima mayówasa awánésa sésa maanáímbó simásíménta árair-aimban-iye siráawe.  
\p \it mináímbá ánásaiye.]\it*