\id LUK - Kosena NT [kze] -Papua New Guinea 1980 (DBL 2014) 
\h Árúku 
\toc1 Árúku 
\toc2 Árúku 
\toc3 Árú 
\mt1 Árúku  
\ip Ísu kwíyómpa'a irówana Árúku évakar-ima maisuwéna Ísun-aai agaimakáiye. Árúku íma Yútaa-kwaasiman-ivo ó'onkaa-kwaasigoma éna sontaa-máyáí mairáiye. Kíríki-kwaasi Ísun-aai isáígwáe séna maanáúváí agairáiye. Kíríki-kwaasi arupí umáímo máyáamba tirááíma tain-kwáásímán-owe séna maanáímbá agairáiye. Ísu árai'a arupí-kwaasima póna arumbá kwéumatinkaiwaiman-iye. Áánútumpa'a námúnaa sen-áíné Áánútun-amankon-aaine sáwí'o kwéum-beyamba Áánútu kwémaisiyuwain-aine mirán-áímbá Árúku agaimakáiye.  
\c 1  
\p
\v 1-4 anóndako Tíóvíraasiyo moórá-kwasai sénaumpo isaaó. Áánútu kentáávímbá paáruraimba aiva'á awánaraan-kwaasi mintántáákón-áái simátíma'maesa iráamba isasá kentáá kwésimasimewe. sáwívarawai mináímbá árair-aimba agaimakáamba mináínkóná ááimba kawe'á umái isé'a aivakén-áímbá avupinkén-áímbá naaénken-aimba agaimái amúne. ísaraanda-aimba árair-aina'i. kampar-áíná'iyompo mindáyave'a maanáúváímá agaimái amúmpo awáné isaaó.   
\s1 Yónimba marankánín-aimba simámakain-kwasai.  
\p
\v 5 Yútiyaaa-maravaken-kawaanako áwí'a Éróti máyon-kanaavimba moóráwai áwí'a Sékáraya kwemá Ápáísana akún-ándárákén-kwáásí ména Áánútuna mono'-náúmpá'á mayáí kwémayowai máyowana awainínkó áwí'a Érísapeti kwemá Érónina akún-ándárákén-ínímbá póna Áánútuna mono'-náúmpá'á mayáí kwémayon-kwaasiti akún-ándárákén-ínímbá úwasarai  
\v 6 Áánútu aúranka'a minákwá'á kawe'á umái mésarai Ísóigo arááíma kwégwaresarai kwená ámáámba kawe'á umái isésarai  
\v 7 iyámpóí íyaaimba ageínímbá ména anónu'mai áráankamba karááiye.   
\p
\v 8-9 anónu'mai áráankamba kamáguyasa Sékárayaana akúmbá Áánútuna mono'-náúmpá'á mayáí kwémaesa mirá úmae kwéiyesa miwítí mayáí taaínkaar-ésa Sékárayaamba usásinankowana áséi-kwiyumba índa-yantaa'a agayáíndayavena Ísóigona anóm-bono'-naumpa'a iyúwasa  
\v 10 áséi-kwiyumba índa-yantaa'a agayáí-kánáámá amápa'a Yútaa-kwaasi máá'aruva'a mésa Áánútumpa'a námúnaa kwésuwana  
\v 11 Sékáraya Ísóigona anóm-bono'-naumpa'a iyúwana áséi-kwiyumbo ií-yántáá'ó agayáí-tááréígóná ayáánúrapa'a kwíyómpaken-kwayo'na'a paárúwana  
\v 12 Sékáraya awánéna kantúmba éna inkaisúwana  
\v 13 kwíyómpakewai séna Sékárayaao íma inkaisiyó. Áánútumpa'o námúnaamo sénda ísáíntavena enawainínkó Érísapeti iyámpói mayánívo miníyámpóígó áwí'a Yóniye siyó.  
\v 14 marankáínana enarunkó aamoí kwéinasa á'on-kwaasigwara'a aamoí ónááowe.  
\v 15 marankáíndara'a Áánútun-amanko miníyámpóígó arumpimbá anómba ínana ándá-aran-domba uwo'aó'-nómbá íma naíno. Áánútu aúranka'a kwenáwí'a anómba íníye.  
\v 16 kwemá anón-éna Ísareri-kwaasiyomba tavisínasa miwítí Ísóigo Áánútumpa'a ókwara'a ténááowe.  
\v 17 kwemá Áánútun-aai simátímakowai áwí'a Íráiyaa uráintemba asiramái ména Ísóigona aiva'á kwéna tivoísáíye táánimbaate tavisínasa tágárotamai ménaaowe. aaimó ímo isáíyan-kwaasi tavisínasa arupí-kwaasimo íyantemba miwí ésa kawer-ímáyáá ónááowe. miráumai Ísóigomo kumíníntavena kwená kwaási to'mayaa umátinkaniye kwíyómpakewai súwana  
\v 18 Sékáraya séna kesé kesuwainínté anónu'mai áráankamba kágurauvo nóra séra mináíntávé'a áraire sénaumno súwana  
\v 19 kwíyómpakewai séna kemá Képarieri mé'a Áánútu aúranka'a máyaunana kawe-kwásáí siména si'máráísa'a móru simámundayavai  
\v 20 íma áraire sémpo emá íma aaí sindá ménana naaén-kanaa kemó súnda-yantaa'a paárína kawe'á umái aaí síníyone súwasa  
\v 21 máá'aruva'a máyón-kwaasi Sékárayaamba amu'matuwé mésa sésa anóm-bono'-naumpa'a nóintavena ayáátááka'a máyáiyo kwésuwana  
\v 22 máápa'a kuména íma aaí súwasa anóm-bono'-naumpa'a kaainkáání'a umái awáraiye suwaná ayáán-awaame'a kwéena íma aaí súmba ména  
\v 23 kwená mayáí-kánáá ánásowana kwená naaópa'a kuráiye.   
\p
\v 24 komáyowana awainínkó Érísapeti ámú'a paáréna aúpá'á éva'aasei-kwiyomba ména  
\v 25 séna Ísóigo kawe'á umásinkena mirá uráintave'a aamoí é'a ayáátááka'a iyámpói íma tinkáúnda misígáémó imbá kwéanasaiye Érísapeti siráiye.   
\s1 Ísumba marankánín-aimba simámakain-kwasai.  
\p
\v 26 Érísapeti ámúkwa'a ména ava'moraé-kwiyomba maisuwówana Áánútu kwená kwayó'ná'á áwí'a Képarierimba kwíyómpakemba ai'marówana Káríri-marava'a Násáreti-naopa'a kuména  
\v 27 moórá-arasigomba áwí'a Máríyaamba simámindayavena kunkáiye. minárásígó íma kwaaí mairón-arasigo Tévíti-andaraken-kwaasira'a áwí'a Yósépinka'a siváúmaresa ítámakowana  
\v 28 kwíyómpakewai Máríyaanopa'a kuména séna mé'ono. Áánútu aamoí umánkena esé máyáiye simámuwana  
\v 29 anón-imayaa uwááena séna mináínkóná ááimba nóran-aintavaiya siíyó kwésuwana  
\v 30 miwámá séna Máríyaao Áánútu aamoí umánkáívo íma áá'a kaíno.  
\v 31 ámú'o kaumáímo iyámpóímo maranké Ísuwe se áwí'a tamánkaniyone.  
\v 32 kwemá anón-éna anón-kwaasi-i'a ínasa usáyaaitamai-Isoigo ááninkoman-iye sénááowe. aíkwá'náon-awi'a Tévítimo kawáá-máyáí mairóntemba Áánútu kawáá-máyáí amínana  
\v 33 Yákópon-andaraken-kwaasi kawáá-máyáí kwaíkwai'a ínana minkáwáá-kwí'á íma ánásainda kwaíkwai'a íníye Képarieri súwana  
\v 34 Máríyaa séna nóra se seénó. kemá íma kwaaí mairé'a úwoi máyaumne súwana  
\v 35 kwíyómpakewai séna Áánútun-amanko esé máyainana usáyaaitamai-Isoigona asirayámbá embá amína po maránkénasa ó'oran-iyampoi Áánútu áánimban-iye sénááowe.  
\v 36 enamááraa-ininko áwí'a Érísapeti áráankamba kéna ámú'a kauráiye. ageínímbán-iye kwésewana ámú'a kauréna ava'moraé-kwiyomba maisukáiye.  
\v 37 Áánútu amápa-tantaa'a etóyóí kwéena kwenkwárá'á mirá kwéumankaiye súwana  
\v 38 Máríyaa séna Áánútuna kwayór-árásí úmpo simásimendantemba Áánútu kembá mirá íníye súwana Áánútu ai'mákowai auwéna iráiye.   
\s1 Máríyaa Érísapetina namu'á kuráin-kwasai.  
\p
\v 39 iyúwana sáwíyanka'a Máríyaa ména usásinena avekáán-umai Yútiyaa-marava'a omápar-ayampa'a moórá-naopa'a kwéna  
\v 40 Sékárayaana naaúmpa'a iyéna Érísapeti áwí'a mói tówana  
\v 41 Érísapeti Máríyaa amósámba isówana iyámpóígo anówan-arumpimba ména úwauwa úwana Áánútun-amanko Érísapeti arumpimbá anómba úwana  
\v 42 anónka'a séna Áánútu kawe'á umánkena ó'on-inimba kítoka'a kawe'á umátinkena embá anónka'a kawe'á umánkaraiye. marankáníyonda-iyampoigonkwara'a kawe'á kwéumankaiye.  
\v 43 íma súwíkwarar-inimba úndanivo kesí Ísóigomba marankáníyonda-inimba éma kesí namu'á kwétene.  
\v 44 enamósámba isáúnana sirumpimbá máyáin-iyampoigo aamoí éna úwauwa uráiye.  
\v 45 Áánútu simámakain-aimba árai'a paáriniye séndayavena Áánútu kawe'á kwéumankaiye Érísapeti siráiye.   
\s1 Máríyaa Áánútuna aamoí éna imá siráin-kwasai.  
\p
\v 46 súwana Máríyaa séna kesí imáyáago Ísóigo áwí'a mósá kwémaraisa'a  
\v 47-49 Áánútuna kwayór-árásí úwoi-arasi únana kentávéna imáyáa isaná sirunkó kawe'á isa'á Áánútu kawer-ámpá'á mésínkaiwaimba aamoí kwéumankaumne. Áánútu anón-asirayankwarawai anómba umásínkáimba pósa kentávésa sésa Áánútu kawe'á umánkaraiye sénááowe. ívé'a máyáan-kwaasigwara naaémbo paáronaaon-kwaasigwara'a mináímbá símaesa kónááowe. Áánútu ó'orawaima éna  
\v 50 kwenaísamaivimbo máyáan-kwaasiyavena naaóvá'ó maémáen-kwaasigwara ívé'o máyáan-kwaasigwara naaémbo paáronaaon-kwaasigwara'a arumbá umátínkámaena iyíníye.  
\v 51 Áánútu asiramái ména asirayám-báyáí maéna kentúwí'o mósá máráan-kwaasi ti'mátu'makaiye.  
\v 52 Áánútu túwí'o kwáyáin-kwaasi sáwíyanka'a móruna umátinkena ímo túwí'o kwáyáin-kwaasi anónka'a mósá kwéumatinkaiye.  
\v 53 táái kwétinkain-kwaasi kawe-tántáá'á tiména sáwíva-tantaa'a makáan-kwaasi íma tiména ti'mátukaiye.  
\v 54-55 Áánútu kentáá síkwá'nágwara Ááváramuntavaigwara'a asiramái séna enkwárá enaísavutantambo íyawaigwara'a sirumbá umátínkámae iyónaumne siráin-aimba ááka'a makéna kentáá Ísareri-kwaasiya kwená kwayó-kwáásíyá kwésuwa'naa-iye Máríyaa séna  
\v 56 Érísapetiye ména kaumbo-kwíyómbá maisuwéna kwená naaópa'a kunkáiye.   
\s1 Érísapeti Yónimba maránkarain-kwasai.  
\p
\v 57 kumúwana Érísapetina kanaamá túwana iyámpói maránkówasa  
\v 58 Ísóigo arumbá umánkarain-aimba isésa kwenamááraawe kwená naaópakewaiye isésa anówankwara'a aamoí umánkaraawe.   
\p
\v 59 aamoí uwaná miníyámpóígó avakaumboé-no'waamba kwaúwasa áúra'a kárámai araa'éna ónáe sésa avowá áwí'a Sékárayaawe simánkanae uwaná  
\v 60 anówama séna ímanivo kwenáwí'a Yóniye seró súwasa  
\v 61 miwí sésa íma ená kwaásiva'a mirán-kwí'á kwáyáiye suwaná  
\v 62 avowámbá áá'a kaúnkowasa tiyáándei umásítai'a ésa nóran-kwira tamáminiyono suwaná  
\v 63 avowámá aúváí-kwandaai síméro séna umásítai'a úwasa máámúwana agaimaréna kwenáwí'a Yóniye séna timúwasa awánésa anón-imayaa uwaná  
\v 64 Sékáraya agaimaréna ói'a etóyóí úwana aaí séna Áánútu áwí'a mósá marówasa  
\v 65 mindáópaken-kwaasi táá'a kówana Yútiyaa-marava'a omápar-ayampa'a mináímbá kóyáwé umágúwasa  
\v 66 ísówai anón-imayaa ésa sésa miníyámpóígó naaémba nóran-kwaasiya méniyo sésa Ísóigona asirayámbá kwesé máyáiye siráawe.   
\s1 Sékáraya siráin-kwasai.  
\p
\v 67 miníyámpóígó avowámbá Sékárayaamba Áánútun-amanko anómba umánkowana Áánútun-aai simátimena séna  
\v 68 Áánútu kentáásí Ísóigo éna kwená kwaásiya Ísareri-kwaasiya súwa'naa ena sáwí-imayaao tátoraimpinkemba iyásinkaindayavenaya kwéimba póta kwenáwíta mósá maránaumne.  
\v 69 Áánútu kwená kwayó-kwáásí Tévítin-andarakewaimba asirayán-kwáásí usásinankaraimba póna sáwí'o umáíyaamo máyaundavinkemba kawer-ámpátá mésinkaniye.  
\v 70 naaóvá'á Áánútu mináímbá kwená kawe-kwáásí simátimuwasa agaimakáawe.  
\v 71 naaóvá'á Áánútu kentááyávéna asiramái séna tíyámbo kembó umátínkén-kwaasi namuro-kwáásí tátokaampinkemba métiranaumne siráiye.  
\v 72 naaóvá'á Áánútu kentáá síkwá'náyavena arumbó umátinkanin-aimba séna kwená asirayán-áímbá ááka'o maránín-aimba siráiye.  
\v 73-74 Áánútu Ááváramu kentáá síkwá'náyavena kentáásí namuro-kwáásítópakemba mésinkainata íma sáá'a kwégainata kwená mayáí maéta  
\v 75 kwenaúranka'a kawe'á umái arupí umái maí'mai'a ónaunda-ainta asiramái siráiye. Sékáraya simásuwena séna  
\v 76 kesááninkoo entávésa usáyaaitayan-Isoigon-aai simátiminiyondawai óne sénááowe. aiva'á kwé Ísóigona aambá kwiyíníyone.  
\v 77 Ísóigo kwená kwaásiti sáwí-imayaa maitiyuwéna kawer-ámpá'á métinkanin-aimba kwésimatime Ísóigona aambá kwiyíníyone.  
\v 78 kentáásí Ísóigo ávááraumai arumbá umásinkenaya aaváúmó iyénamo sámo kaintembá kawer-ámpátá mésinkenaya sáma kamásinkanintaawe.  
\v 79 túnín-ayampa'o máyáawai puwónááontavena táá'a kaiwáí sáma kamátinkena kawer-ámpá'á métinkaniye Sékáraya siráiye.   
\p
\v 80 súwana miníyámpóígó anón-éna kawer-ímáyáá kwéena kavóná-marava'a ména Ísareri-kwaasi túranka'a paárinin-kanaa kwétuwana kavóná-marava'a méraiye.   
\c 2  
\s1 Máríyaa Ísumba maránkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 1:18-25  
\p
\v 1 minkánáávímbá Árómáani-kamaani-anondako áwí'a Ógásitasi kwemá simátimena séna amápa'-marava-kwaasi túwí'a agayánááowe siráiye.  
\v 2 aiva'á túwí'o agayón-kanaavimba Sáíriniyasi Síriyaa-kwaasiti kawáánákó máyón-kanaavimba  
\v 3 namupa'ó maivá kuráawai koyauwerésa kentí akúmbó máyópa'a túwí'a agayáíyantavesa tiráawe.  
\v 4 Yósépi Tévítin-andaraken-kwaasi póna Káríri-marava'a Násáreti-naopa'a tuwéna Yútiyaa-marava'a Tévítina naaópa'a téna mindáó-kwi'a Pétáremuva'a túwana  
\v 5 awainínkó-árásígó Máríyaa ámúkwari'a úwana áwí'a mayáíndayavena áí'maena túwana  
\v 6 mindáópa'a ména iyámpóímo ankáí-kánáá túwana  
\v 7 aivar-íyámpóí marankéna iyámpóígona unáánkwátói úsúrena purumakankóná táávepimba ánkaraiye. túwí'a kwéagayowasa sáwíva-kwaasi kwirómpimba kwaásimo kwááyumo kwáén-daumpa'a íma ména purumakankóná naaúmpa'a ména maránkaraiye.   
\s1 sipisípira'o tavíkówai simátímakain-kwasai.  
\p
\v 8 mimbápá'á sipisípira'o tavíkówai no'wáámba uvá'á kwégawaa-esa máyówana  
\v 9 Ísóigo kwená kwayó'ná'á kwíyómpakemba ai'marówana sipisípira'o tavíkówaitopa'a paárúwana Áánútuna ságayamba tuwówana kumúwasa awánésa ávááraumai táátavesa uwaná  
\v 10 kwíyómpakewai séna íma táá'a kaíno. áséi-kwasai kusimátimunda pósa sáwíva-kwaasi kwéisesa ávááraumai aamoí umánkanaaowe.  
\v 11 ívé'a Tévítina naaópa'a iyámpói maránkáísana miníyámpóígóntávésa Áánútu usásinankaiwai Ísóigoman-iye sénááowe. miníyámpóígó keináraware ó'on-kwaasiye sáwí'o umáímo máyáampinkemba kawer-ámpá'á métinkaniye.  
\v 12 miníyámpóímá ampantanéí úsúmai purumakankóná táávepimba máráísa'a koawáné'a sé'a simásímakain-aimba árair-aimba kentáá kawer-ámpá'á mésinkaniwaimba maránkaraiye sénááowe súwasa  
\v 13 avekáámbá kwíyómpakendarawa'a sáwíva'a paárésa Áánútu áwí'a mósá marésa sésa  
\v 14 kwíyómpa'a Áánútu áwí'a mósá maráúmne. marapá'á Áánútu aamoí umátínkáin-kwaasi paru umái máyáawe siráawe.   
\s1 sipisípira'o tavíkówai Ísumba koawánaraan-kwasai.  
\p
\v 15 kwíyómpakendarawa'a kwíyómpa'a kuntauwerésa íyúwasa sipisípira'o tavíkówai sésa Ísóigo simásímakain-kwasaiyaveta Pétáremuva'a koawánanaisaiye sésa  
\v 16 avekáán-umai kumbá Máríyaae Yósépiye mésarai purumakankóná táávepimba Ísumba ánkaroyamba taawánésa  
\v 17 kwíyómpakewai sirón-kwasai miníyámpóígóná kwaasái tasimátimesa  
\v 18-20 koyauwerésa simásímakain-ainta árair-aine sésa ísaron-aintavesa koawánontavesa Áánútu áwí'a mósá makáawe. sipisípira'o tavíkówai simátimun-aimba ísówai imáyáa uwaná Máríyaa mináímbá áákar-aaka'a éna imáyáa uráiye.   
\s1 Ísu áwí'a tamámakain-kwasai.  
\p
\v 21 iyámpói ánkáyuwena avakaumboé-no'waamba kwaúwasa miníyámpóígó áúra'a kárámai araa'éna uwaná áwí'a tamánkena anówamo ímo ámúkwari'o urónka'a kwíyómpakewai sirón-kwi'a tamánkena Ísuwe siráiye.   
\s1 Símiyoniye Ánaae Ísumba awánaraayan-kwasai.  
\p
\v 22 naaóvá'á Mósesi aaraimó iyámpóímo tinkésa nombó pétuwesa miwítí naaópa'o iyónááon-aimbo siráin-kanaa túwasarai Yósépi Máríyaae Ísumba áí'mesarai Ísóigombo amíyanesarai Yérúsaremu-naopa'a kurááiye.  
\v 23 Ísóigona ámáámba Mósesi agaimaréna séna Ísóigo séna kentí iyámpói aiva'á inaamai-íyámpóíyómbá tí'mae'a kesópa'a mátinke'a ená iyámpóíye sénááowe Ísóigo siráiye Mósesi agaimaréna siráiye.  
\v 24 moóráva'a Ísóigona ámáámba agaimaréna séna Áánútuntavekai ísámai máái-numa kae'á vamái agáyáákaiyo. ímo mááimo makékai mááiraan-dumago áráá'a kae'á maimái agáyáákaiyo siráiye. mináímbá mirá óyááoiyantavesarai Ísumba áí'mesarai Yérúsaremu-naopa'a kurááiye.   
\p
\v 25 kuyaná moóráwai áwí'a Símiyoni kwemá Yérúsaremuva'a ména kawe-kwáásí póna Áánútun-aaiyavena asiramái ména Ísareri-kwaasi kawe'á umátinkaniwaimba amu'maréna máyowana Áánútun-amanko kwesé ména  
\v 26 ááéma simámena séna íma ááéma puwíníyompo Ísóigomo usásinankaiwaimba awáné puwíníyone simámakaimba  
\v 27 Áánútun-amanko imáyáa amúwana anóm-bono'-naumpa'a umáyowasarai Ísu anóvowi ámáámba mirá siróntavesarai Ísumba áí'maesarai anóm-bono'-naumpa'a íyúyana  
\v 28 Símiyoni miníyámpóí tapéna Áánútuntavena súwi simásuwena séna  
\v 29 Ísóigoo simásímakaanda-aimba ívé'a paárisana sirunkó kawe'á kwéimba pó'a úwoi puwónaumne.  
\v 30-31 amápa-kwaasiyavai ísámai kawer-ámpá'ó métinkaniwaimba usásinankaana'a á'a kwéawanaumne.  
\v 32 ó'onkaa-kwaasi sáma kamátinkena kawer-ámbá agaráátinkainana póna Ísareri-kwaasi súwíta iyíníye Símiyoni siráiye.   
\p
\v 33 Símiyoni miníyámpóígóntávéna súwasarai anóvowi isésarai anón-imayaa uyaná  
\v 34 Símiyoni séna Áánútu kawe'á umátinkaniye simásuwena miníyámpóígó anówantavena séna Áánútu maaníyámpóí usásinankaiye. kwentávésa Ísareri-kwaasi évakarawai Áánútuntavesa kawe'á umái méwasa évakarawai tínaaemba umámenaaowe. Áánútu kwembá awaamékáámbá umánkáísasa sáwí-aimbo simánkanaaowaiti  
\v 35 sáwí-imayaa amápa-kwaasi túranka'a paáriniye. ááigwara-tantaako airáráísanamo áí'o intenkáámbá umbai-yántáá'á enarumpimbá tíníye Símiyoni Máríyaantavena siráiye.   
\p
\v 36-37 moórá-ininko áwí'a Ánaa kwemá Áánútun-aai simátímakon-ininko ména Ásan-andaraken-inimba Vániyueri ayáámúnko póna kwaaí mairéna avakaeté-ima maisuwówana awaikó puwúwana ayáátááka'a 84 ima maisuwéna áráankamba kéna aasiyaasi-táwai anóm-bono'-naumpa'a uména enónka'a aaváyaavimba no'wáámba Áánútu áwí'a mósá kwémarena námúnaawe su'mai síndayavena íma toómbá kwénena  
\v 38 Símiyoni kwésun-tawai kwegwárá'á egwaa'á taména Áánútuntavena súwi séna miníyámpóígón-áái simátimena Áánútu Yérúsaremuvaken-kwaasi sáwí-imayaao tátokaimpinkemba iyásinkaindavenaya sirániwaimba kwéamu'maraundawaintavena miníyámpóígón-áái simátímakaiye.   
\s1 Yósépiye Máríyaae Násáreti-naopa'a kurááyan-kwasai.  
\p
\v 39 Yósépiye Máríyaae Ísóigo siráin-amaamba ánásamasuwesarai Káríri-marava'a mindáraiti naaópa'a Násáreti-naopa'a komáyóyana  
\v 40 mindáraiti iyámpóígo anón-umagwena asiramái ména kawer-ímáyáá kwéuwana Áánútu kawe'á kwéumankowana méraiye.   
\s1 Ísu iyámpói maúnka'a anóm-bono'-naumpa'a iráin-kwasai.  
\p
\v 41 naaóvá'á Áánútu Yútaa-kwaasi tíyótaasa í-tánón-kánáá túntemba Ísu anóvowi Yérúsaremu-naopa'a kóyo urááiye.  
\v 42 Ísu sísamaivakemba kae'á kumbaimái-ima maisukónka'a kóyo uyambá pósarai mintánómbá nayááoiyantavesarai Ísumba áí'maesarai Yérúsaremuva'a komáyóyana  
\v 43 mintánón-kánáá ánásowasa miwítí naaópa'a kóyáwé uwaná Ísu Yérúsaremuva'a máyowasarai anóvowi íma awánésarai  
\v 44 imáyáa ésarai kwenamááraewa aampa'á kwégwiyo-imayaa ésarai aampa'á kwégwesarai enónka'a kwétoyo uwasaráí mindárai miwítí naaóraavimba timááraavimba tíndawe sésarai avakáá uyambá  
\v 45 íma awánésarai avakáá uwááesarai ó'a tayauwerésarai Yérúsaremuva'a koavakáá úmaesarai kuyambá  
\v 46 kaumbo-táwai ánásowana anóm-bono'-naumpa'a máyowasarai anóvowi awánaraaiye. Yútaa-kwaasi aaimó simátímún-kwaasiti avumpimbá Ísu ména miwí táái kwéisena mináíntávéna tísaa úwasa  
\v 47 anondá kwembá áísaa uwaná kwená kawer-ímáyáávínkémbá simátimuwasa isésa táátavai uwasaráí  
\v 48 anóvowi taawánésarai táátavai ésarai tiyáámba tuvimpínésarai anówama séna kesááninkoo enavowé kesé avakáá úmaekai kwénaauyana sirunkó umbaí kwétaivo nóra éwa mirá kwéono súwana  
\v 49 Ísu séna nóra ékai sivakáá kwéoyo. kesivoná naaúmpa'a máyaumpo nóra ékai íma ísaraaiyo súwasarai  
\v 50 mináínkóná ááimba íma kawe'á umái ísaraaiye.   
\p
\v 51 íma ísóyana Ísu anóvowiye Yérúsaremuvakemba Násáreti-naopa'a téna miwí tááiyavena kató úmae kwéiyena tamáyowana anówama Ísumo uráimba imáyáa umái máyowana  
\v 52 Ísu anón-umagwena kawer-ímáyáá kwéuwasa Áánútugwara kwaásigwara'a aamoí umánkaraawe.   
\c 3  
\s1 Yóni simátímakain-kwasai.  
\r Mátíyu 3:1-12, Mááka 1:2-8, Yóni 1:19-28  
\p
\v 1 Árómáani-kwaasiti anóndako áwí'a Táípíriyasi ména kawáá-máyáí mairéna sísamaivakemba éva'aasei kumbaimái-ima maisuwónka'a Yútiyaa-marara-kawaanako áwí'a Póntíyasi Páíráti máyowana Káríri-marara-kawaanako áwí'a Éróti máyowana áváko áwí'a Vírípi kwemá Ítúréa-maravare Tárékónaitisi-maravare kárákwirowana Áráíseni Ápíríni-marava'a kárákwirowasa  
\v 2 miráumai-kwaasi kárákwironka'a Ánásiye Káyavaasiye aiva'-mónó-káwáánákáí máyóyana Sékáraya ááninko áwí'a Yóni kavóná-marava'a máyowana Áánútu aaimá simámuwana  
\v 3 Yóni Yótáni-nonkona arúvá'á kwénaaena simátimena séna sáwí-imayaa tuwé'a Áánútunopa'a tíya'a nombá pétinkaanana Áánútu kentí sáwí-imayaa maitiyuwáníye Yóni siráiye.  
\v 4 mirá súntavena naaóvá'á Áánútun-aai simátímakowai áwí'a Áísáya agaimaréna séna  
\q1 moóráwai kavóná-marava'a ména aayamáírakemba séna Ísóigona aambá kwirankánááomba kwená aambá arupí íyana minámpá'á kwíno.  
\v 5 omá'a kárámai ukwítu'mae koró. kae'náér-amba arupí oró. kuváúsaavau-amba maimái kawe'á oró.  
\v 6 Áánútu sáwí'o umáímo máyáampinkemba kawer-ámpá'á métinkaniwaimba ai'maráínana kumínímba amáparawaima awánanaaowe  
\m Áísáya agaimaréna sirónka'a póna Yónintavena mináímbá siráiye.   
\p
\v 7 súwasa Yóni nombá pésinkainkwae sésa sáwíva-kwaasi kwenópa'a tóyo uwaná Yóni simátimena séna iyánkó póígon-araa'an-owe. Áánútu kentí sáwí-meyamba timínívo nááwa simátímísara iséra inkaiséra kwéteo.  
\v 8 kentí sáwí-mayai tuwé'o Áánútumpa'o té'o é'a kawe'-máyáí máyéwa'a tuwánanaumne. Ááváramu kentáá síkwá'ná imbá póta Áánútuna kawe-kwáásíyá úne sé'a mirán-ímáyáá íma oró. Áánútu Ááváramu aísaavutantamba ónááowe sénaraankasi maanóntámpínkémbá kanaám-po'a kwaási aúráaro sisa'á aúráasino. Ááváramu aísaavutantamba uráundawai póta kawe-kwáásíyá úne sé'a mirán-ímáyáá íma oró.  
\v 9 íma kawer-árámbá íyain-taima ááimpimba kwéayaisuwesa iravímbó agaisúwáántemba Áánútu miráumai kentí sáwí-meyamba timíníye Yóni siráiye.   
\p
\v 10 súwasa isésa sésa simásimenda-ainta nóraya ónaumno suwaná  
\v 11 Yóni séna kaer-únánkwátói makáawai ímo makáawaima moórá-mora-umai tímatuwaaro. toómbá makáawai ímo makáawaima moórá-mora-umai tímatuwaaro Yóni súwasa  
\v 12 táákísi-ontamba kwémayon-umoyan-kwaasi Yóni nombá pésinkainkwae sésa kwenópa'a tésa sésa anóndako ómpo nóraya ónaumno suwaná  
\v 13 Yóni séna íma kampa'á simái anón-ontamba maé'a táákísi-ontane su'mai máyáaro súwasa  
\v 14 i-kwáásí sésa kesáá nóraya ónaumno suwaná Yóni séna tínkantuke'a miwítí óísamba mayánáe íma seró. kampar-áímbá kwésimatime'a miwítí óísamba mayánáe íma seró. kentí mayáígóná meéyántávé'a íma kayoré'a tirunkó kawe'á kwéina'a máéro Yóni siráiye.   
\p
\v 15 Yútaa-kwaasi Áánútumo usásinankaiwaimba amu'marésa mésa Yónin-aai isésa anón-imayaa ésa sésa Áánútumo usásinankaiwai kwemá Yóniya'i. á'owaawa'iyo kwésuwana  
\v 16 Yóni séna kesínaaemba tíníwai kwemá anóndakoma kembá usáyaaitaraimba pó'a kwemó aaimó síndavimba kemá aaimá sendamá uwóví'a ónaumne. kemá nombá pétinkaundanivo kwemá Áánútun-amankomba ai'maráínana kuména keinárawapimba anómba umátinkaniye. iramó agáyáantemba íníye.  
\v 17 aawinkwínaumo sípétivimbo mósá makésamo iyaavumásúwááwanamo anómbo marapá'ó kúmísanamo ásima úndáomo tútúwaisasamo kaíkai'o ínín-iravimbo kwiyúmaimo agaisuwésamo anómbo naaúmpa'o mósá máráantemba kwaási miráráámbá íníye Yóni séna  
\v 18 Áánútuna áséi-kwasai ísámai kawer-ígwáe séna mirán-áímbá simátíma'maena iráiye.   
\s1 Ísumba nombá pérankarain-kwasai.  
\r Mátíyu 3:13-17, Mááka 1:9-11  
\p
\v 19-22 Yóni simátíma'maena kwéiyena sáwíva-kwaasi nombá kwévetinkena naaémba Ísumba pérankowana námúnaa kwésuwana sokón-tawaai taaínkaar-úwana Áánútun-amanko mááiraamba úmaena ane'á kumbáyowana aaigówé su'mai kwíyómpakemba séna emá kesááninko óna'a ená imáyáa kwée'a ávááraumai aamoí umánkaumne siráiye.  
\p Yóni Áánútuna áséi-kwasai kwésimatimumbanivo Káríri-marara-kawaanako áwí'a Érótima áváko awainínkó áwí'a Erotíyasimba mairówana mindáyavena ó'on-o'on-tantaa'a sáwí'a uráintavena Yóni séna sáwísawaa kwéone súwana Éróti Yónimba áí'mai ándáva'a ankéna mindáyavena sáwí-mayai maimaéna iráiye.   
\s1 Ísu aíkwá'nái túwíkona kwaasái.  
\r Mátíyu 1:1-17  
\p
\v 23 Ísu marapá'á kumbéna kaumbo-síyáánkáí-ímá maisuwéna kwénaaena Áánútun-aai simátiminimba ááimba asówasa kwaási imáyáa ésa sésa Yósépi ááninkoman-iye kwésewe.  
\q1 Yósépi avowá áwí'a Írai úwana   
\q1
\v 24 Írai avowá áwí'a Mátáta úwana  
\q1 Mátáta avowá áwí'a Árívái úwana  
\q1 Árívái avowá áwí'a Méokai úwana  
\q1 Méokai avowá áwí'a Yánai úwana  
\q1 Yánai avowá áwí'a Yósépi úwana   
\q1
\v 25 Yósépi avowá áwí'a Mátátayasi úwana  
\q1 Mátátayasi avowá áwí'a Émósi úwana  
\q1 Émósi avowá áwí'a Néamu úwana  
\q1 Néamu avowá áwí'a Ésérai úwana  
\q1 Ésérai avowá áwí'a Nágai úwana   
\q1
\v 26 Nágai avowá áwí'a Méata úwana  
\q1 Méata avowá áwí'a Mátátayasi úwana  
\q1 Mátátayasi avowá áwí'a Sémeni úwana  
\q1 Sémeni avowá áwí'a Yóséke úwana  
\q1 Yóséke avowá áwí'a Yóta úwana   
\q1
\v 27 Yóta avowá áwí'a Yóánana úwana  
\q1 Yóánana avowá áwí'a Árésa úwana  
\q1 Árésa avowá áwí'a Sérápápeo úwana  
\q1 Sérápápeo avowá áwí'a Síátio úwana  
\q1 Síátio avowá áwí'a Nérai úwana   
\q1
\v 28 Nérai avowá áwí'a Méokai úwana  
\q1 Méokai avowá áwí'a Étai úwana  
\q1 Étai avowá áwí'a Kósamu úwana  
\q1 Kósamu avowá áwí'a Éómetamu úwana  
\q1 Éómetamu avowá áwí'a Eyá úwana   
\q1
\v 29 Eyá avowá áwí'a Yósúwa úwana  
\q1 Yósúwa avowá áwí'a Éríyesa úwana  
\q1 Éríyesa avowá áwí'a Yórimu úwana  
\q1 Yórimu avowá áwí'a Mátáta úwana  
\q1 Mátáta avowá áwí'a Árívái úwana   
\q1
\v 30 Árívái avowá áwí'a Símiyoni úwana  
\q1 Símíyoni ávowá áwí'a Yútaa úwana  
\q1 Yútaa avowá áwí'a Yósépi úwana  
\q1 Yósépi avowá áwí'a Yónamu úwana  
\q1 Yónamu avowá áwí'a Éráyakimu úwana   
\q1
\v 31 Éráyakimu avowá áwí'a Méríya úwana  
\q1 Méríya avowá áwí'a Ména úwana  
\q1 Ména avowá áwí'a Mátáta úwana  
\q1 Mátáta avowá áwí'a Nétáani úwana  
\q1 Nétáani avowá áwí'a Tévíti úwana   
\q1
\v 32 Tévíti avowá áwí'a Yési úwana  
\q1 Yési avowá áwí'a Ópéti úwana  
\q1 Ópéti avowá áwí'a Póási úwana  
\q1 Póási avowá áwí'a Sára úwana  
\q1 Sára avowá áwí'a Násoni úwana   
\q1
\v 33 Násoni avowá áwí'a Ámínátapa úwana  
\q1 Ámínátapa avowá áwí'a Á'mini úwana  
\q1 Á'mini avowá áwí'a Ánái úwana  
\q1 Ánái avowá áwí'a Éséroni úwana  
\q1 Éséroni avowá áwí'a Pérési úwana  
\q1 Pérési avowá áwí'a Yútaa úwana   
\q1
\v 34 Yútaa avowá áwí'a Yákópo úwana  
\q1 Yákópo avowá áwí'a Áísákaa úwana  
\q1 Áísákaa avowá áwí'a Ááváramu úwana  
\q1 Ááváramu avowá áwí'a Téra úwana  
\q1 Téra avowá áwí'a Né'o úwana   
\q1
\v 35 Né'o avowá áwí'a Séráka úwana  
\q1 Séráka avowá áwí'a Áríyu úwana  
\q1 Áríyu avowá áwí'a Péréki úwana  
\q1 Péréki avowá áwí'a Ípa úwana  
\q1 Ípa avowá áwí'a Síra úwana   
\q1
\v 36 Síra avowá áwí'a Kénááni úwana  
\q1 Kénááni avowá áwí'a Avakatí úwana  
\q1 Avakatí avowá áwí'a Sému úwana  
\q1 Sému avowá áwí'a Nówaa úwana  
\q1 Nówaa avowá áwí'a Árémeki úwana   
\q1
\v 37 Árémeki avowá áwí'a Métúsara úwana  
\q1 Métúsara avowá áwí'a Ínóki úwana  
\q1 Ínóki avowá áwí'a Yéréti úwana  
\q1 Yéréti avowá áwí'a Má'árario úwana  
\q1 Má'árario avowá áwí'a Kénááni úwana   
\q1
\v 38 Kénááni avowá áwí'a Ínosi úwana  
\q1 Ínosi avowá áwí'a Séti úwana  
\q1 Séti avowá áwí'a Áándamu éna kwemá Áánútu áánimban-iye.  
\m miwí Ísu aíkwá'ná owé-ímáyáá uráawe.   
\c 4  
\s1 Sáátáánigo Ísumba áísaa umai isánáe siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 4:1-11, Mááka 1:12-13  
\p
\v 1 Yóni Ísumba nombá pérankaronka'a Áánútun-amankoma Ísumba anómba kwéumankena simámuwana Ísu Yótáni-nomba tuwéna kavóná-marava'a komáyowana  
\v 2 Sáátáánigo Ísu sáwí'o índa awánanae kwésuwana Ísu íma toómbá nombá ména kae-kwááí aíyayaan-do'waamba 40 no'waamba kwaúwana ávááran-aai ankówana  
\v 3 Sáátáánigo séna emá Áánútu áánimba úne kwésempo maanóntánkóntáváí toómbá aúréna'a naanó siyó súwana  
\v 4 Ísu séna Áánútun-aai aúváí-kwandaaivinkemba séna  
\q1 toómbó náíyawaiye su'mai kwaási íma tátoranivo Áánútu siráini'a amápa'a íyana tátoraniye  
\m siráimba pó'a emó sénda íma mirá ónaumne súwana  
\v 5 Sáátáánigo Ísumba áí'maena iyéna avekáán-umai amápa'-marava'a kárákwiron-kwaasi agaráárankena  
\v 6 séna amápa'-marava'o kárákwiyuwo sénamo símakaimba moóráwaimba kesí imáyáavinkemba kanaán-umai timénaunda isa'á embá áménana enáwí'a iyíníye.  
\v 7 kesí imáyáamo mósá máréna'o é'a kárákwiyi-mayai áména kárákwiyiniyone Sáátáánigo súwana  
\v 8 Ísu séna Áánútun-aai aúváí-kwandaaivinkemba séna  
\q1 kesí Ísóigo Áánútumba imáyáa é'a kwenáwíre su'mai mósá maré'a kwená mayáíyé su'mai máyáaro  
\m siráimba pó'a emó sénda íma mirá ónaumne súwana  
\v 9-11 Sáátáánigo Ísumba áí'maena Yérúsaremu-naopa'a kwéna anóm-bono'-nankona ávúmayaapa'a móankena séna Áánútun-aai aúváí-kwandaaivinkemba séna  
\q1 Áánútu kwíyómpakemba kwená kwayó'nárawa'a  
\q1 ti'maráínasa enká'á kárákwiyonaaowe.  
\m ó'omba séna  
\q1 óntanka'a aísamaima turaráanavo  
\q1 sésa tiyáándei aramónááowe  
\m siráiye. miráumai emá Áánútu áánimba úne kwésempo maankákémbá ásávenasa kwíyómpakendarawa'a arámbaesa marapá'á móru ankánááowe Sáátáánigo súwana  
\v 12 Ísu séna Áánútun-aai aúváí-kwandaaivinkemba á'a mirá siréna moórá-ainkwara'a séna  
\q1 kentí Ísóigo Áánútumba áísaa umai  
\q1 isánáe íma seró  
\m siráimba emó séndantembo mirámó ékai Áánútumba áísaa umai isáúsino. mindáyavai emó sénda íma mirá ónaumne Ísu súwana  
\v 13 Sáátáánigo amápa-tantaatavena Ísumba áísaa umai ísáiyuwena séna sáwíyanka'a ó'a taáísaa umai isánaumne séna auwéna kuráiye.   
\s1 Ísu kwená mayáímó ááimbo ásárain-kwasai.  
\r Mátíyu 4:12-17, Mááka 1:14-15  
\p
\v 14 kúwana Áánútun-amankona asirayámbá Ísumpimba kwáyowana Ísu kavóná-marava'a tuwéna Káríri-marava'a komáyowasa kwenááigo amápa'-mapa'a kóyáwé úwana  
\v 15 miwítí mono'-náúmpímpá'á Ísu simátimuwasa amáparawai kwenáwí'a mósá makáawe.   
\s1 Násáretivakewai Ísumba tínaaemba umánkaraan-kwasai.  
\r Mátíyu 13:53-58, Mááka 6:1-6  
\p
\v 16 minkákémbá Ísu kítokomo maémáin-daopa'a Násáreti-naopa'a koména Yútaa-kwaasi monor-áímbá kwéison-kanaama aasiyaasi-táwai mono'-náúmpá'á umaémáintemba miráumai uména Áánútun-aai aúváí-kwandaaivinkemba simátimindayavena usásinowasa  
\v 17 naaóvá'á Áánútun-aai sirówai Áísáya agaimakón-kwandaai ámúwana mairéna kwéarirena moórá-aimba awánéna táámpamai séna   
\q1
\v 18 Ísóigon-amanko kesé máyáiye. úwoi-kwaasiyavai kesí áséi-kwasai kosimátimiyo séna si'mákaimba póna Ísóigon-amanko kesé máyáiye. tátokaan-kwaasiyave'a kemá ayútínkáana'a máéro siyé-áímbá kosimátimiyo. túrambo kavíkáin-kwaasiyavai ó'a túramba awánamai kawe'á umátinkaao-aimba kosimátimiyo. tirumbó umbaimó táínda-kwaasiyavena minúmbáí-yántáá'á ánásaniye siyé-áímbá kosimátimiyo.  
\v 19 Ísóigo kwená kwaási kawe'á umátinkanin-kanaagon-aai kosimátimiyo séna si'mákaiye  
\m agaimaréna siráiye Ísu simásuwena  
\v 20 mináúváí-kwándááí tavúmai kárákwirowaimba aména aaí simátimindayavena mara'á máyowasa mindáúmpá'á máyón-kwaasi aaí síníye úwasa aúrampimba karákówana  
\v 21 Ísu séna mináímbá táámpamai súna'a iséiraan-aimba avora'á kwévaariye súwasa  
\v 22 isésa aiva'á kawer-áímbá kwésiye sésa aamoí umánkesa naaémba anón-imayaa ésa sésa Yósépi ááninko éna maankákéwáí póna kesáámó úndanten-kwaasiman-ivo nóra séna mirán-áímbá kwésiyo suwaná  
\v 23 Ísu séna kwaási kwántámai-aimba sésa emá sontaa-kwáásí ómpo enáúra'a eyááríka'a kawe'á uwó kwésewe. mináímbá kentávé'a simásuwe'a sé'a Kápénéamu-naopa'a kawe'-máyáí mairáanata ísaraumpo maanká ená naaópakwara'a mirám-báyáí mayaaó kentávé'a sénááombanivo  
\v 24 árai'a simátime'a sé'a Áánútun-aai simátímíwai kwená kwaásitopa'a Áánútun-aai kosimátiminiyenamo kwimbá kwenamááraa sésa kesáámó úndanten-kwaasiman-iye sésa kwenáwí'a íma mósá kwémaraawe.  
\v 25 árair-aimba sénaumpo ísáaro. naaóvá'á Áánútun-aai simátímakowai áwí'a Íráiyaa máyonka'a kaumbo-ímá umái ava'moraé-kwiyomba maisuwéna íma aa'á téna ayawaimá tówana minkánáámá Ísareri-kwaasiti maravá'á ketor-ínímbá sáwíva'a máyówana  
\v 26 Áánútu íma minkétór-ínímbá kotúwa'naa íníyone séna ó'om-baravaken-ketor-inimba Sáítóni-marava'a Sárévati-naopaken-inimba koáwa'naa uwó séna Áánútu Íráiyaamba ai'marówana kuráiye.  
\v 27 naaóvá'á moóráwai Áánútun-aai simátímakowai áwí'a Íráisa máyonka'a Ísareri-kwaasiti maravá'á túma karón-kwaasi sáwíva'a máyówana Áánútu minkwáásíyómbá íma asóvamatinkaraimbanivo ó'om-barava'a Síriyaa-maravaken-kwaasi áúma karón-kwaasi áwí'a Néamanimba asóvamankaraiye Ísu súwasa  
\v 28 mimbónó'-náúmpá'á máyówai isésa imáyáa ésa kentááyávéna Áánútu íma túwa'naa íníye Ísu siyé sésa tirunkó ikaa'á vówasa  
\v 29 usásinesa Ísumba tátokesa tavisímaesa máápa'a kunákáruwesa miwítí naaór-omapa'a ámémpa'a améntáyuwanae uwaná  
\v 30 ánivo Ísu minkwáásímívinkemba tuvíyuwena kóuraiye.   
\s1 arumpimbá taraváá-kwámbá máyowaina kwaasái.  
\r Mááka 1:21-28  
\p
\v 31 Ísu Káríri-marava'a Kápénéamu-naopa'a koména Yútaa-kwaasi monor-áímbá kwéison-kanaara'a mono'-náúmpá'á uména aaí simátimuwasa  
\v 32 isésa asiramái súntavesa anón-kwaasigoraamba siyé sésa táátavai uráawe.   
\p
\v 33 táátavai uwaná mimbónó'-náúmpá'á moóráwai taraváá-kwámbá kwenarumpimbá máyon-kwaasigo ména anónka'a séna  
\v 34 Ísu Násáretivakewai óne. kentáá nóra éwa tasínkambaiya ánásaniyono. embá awánáúndawai Áánútuna kawe-kwáyó'ná'á óne súwana  
\v 35 Ísu taraváá-kwántávéna asiramái séna aaiseré minkwáásí tiyuwé kóaao súwana mintáráváá-kwánkó minkwáásí toká'mái túranka'a tuvámbarena íma sáwí'a umánkena úwoi kóúwasa  
\v 36 awánésa táátavai ésa keáímbá sésa nóran-aina kwésiyo. asirayán-áímbá taraváá-kwántávéna asiramái kwésimatimisasa tirumpinkémbá kwégowe suwaná  
\v 37 mirán-áímbá Ísun-aai mináyámpá'á kóyáwé úwasa ísaraawe.   
\s1 Ísu tí'o ún-kwaasi asóvamatinkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 8:14-17, Mááka 1:29-34  
\p
\v 38 ísówana Ísu mimbónó'-náúmpá'á tuwéna Sáímonina naaúmpa'a íyúmba Sáímoni aísáankomba kokotámba kwéankowana máyowasa Ísumba simámúwana  
\v 39 iséna kwenópa'a téna kokotánkontavena séna ánásaao súwana minkókótámba ánásowana usásinkwena toómbá agaimái tímakaiye.   
\p
\v 40 toómbá agai-timúwasa enónka'a ó'on-o'on-ti'o ún-kwaasi tí'maesa Ísunopa'a mátínkówana ayáámba tátorowasa asóvaraawe.  
\v 41 mirá úwasa taraváá-kwámbá sáwíva-kwaasi tirumpinkémbá tiyuwésa anónka'a sésa Áánútu ááninko óne simásuwesa kóuraawe. taraváá-kwámbá imáyáa ésa Ísuntavesa Áánútumo usásinankaiwaima iyé-ímáyáá untávéna Ísu aaiséráaro súwasa tiyuwésa kóuraawe.   
\s1 Yútiyaa-ayampa'a Ísu simátímakain-kwasai.  
\r Mááka 1:35-39  
\p
\v 42 kóuwana aaváúmá usónka'a Ísu mindáópa'a tuwéna námúnaa síndayavena íma kwaási máyópa'a komáyowasa avakáá-umai awánésa sésa kónavo keséya maiyó suwaná  
\v 43 Ísu séna ó'on-daopimpakwara'a áséi-kwasai Áánútu kwená kwaási kwégawaain-aimba kosimátimenaumne. mirá ónaundayavena Áánútu si'mákaisa'a kunkáumne séna  
\v 44 tiyuwéna Yútiyaa-ayampa'a koména mono'-náúmpímpá'á simátíma'maena iráiye.   
\c 5  
\s1 Ísu kwená kwayó'nárawa'a tááyarain-kwasai.  
\r Mátíyu 4:18-22, Mááka 1:16-20  
\p
\v 1 moórá-tawai Ísu nonkwaaúnkón-awampa'a áwí'a Kénésáréti-kwaaunkon-awampa'a máyowasa Áánútun-aai isánáe sésa tóyo ésa kwenkuvará'á úmaesa tuwaná  
\v 2-3 kae'á sáwíyan-dompi-sipi nonáámááíva'a kwáyowana moórá Sáímonindei kwáyowana awánówasa noyáá'a tóróyan-kwaasi mindómpí-sípí tuwésa kwase-únámbá kwésese uwaná misípí úwoi kwáyowana awánéna Sáímonina nompí-sípívímbá usáatena Sáímonintavena séna egwaa'á maimaé kwaaó súwana egwaa'á avúsúmaena nonawámpá'á kúwana Ísu mimpímbá mara'á ména amápa-kwaasi simátímakaiye.   
\p
\v 4 simásuwena Sáímonintavena séna nompí-sípí avúsúmae nonavuvumpá'á kuré egwárá ená kwaásigwara'a kwase-únámbá túwéwana nompímbá kumína'a noyáá'a asínáaro súwana  
\v 5 Sáímoni séna anóndakoo ívé'-no'waamba mirá úmae iyúndaya íya noyááta asinéta úwoiya máyaundayaanivo emó séndantemba ónaumne séna  
\v 6 nonavuvumpá'á kwésa kwase-únámbá túwówana nompímbá kumúwana sáwíva'-noyaa'a minúnámpímbá ógwitena taráráára'naraamba úwasa  
\v 7 moórá-nompi-sipivimba miwítí kwaási máyówasa awánésa tiyáán-tuwaa'a ésa tasúwa'naa oro suwasá tésa minkáé-sípívímbá noyáá'a mósá márówana ógwitena umbaí téna nompímbá kunávekora'naraamba úwana  
\v 8 Sáímoni Pítaa mirámó úmba awánéna Ísuma anóndakoman-iye séna aísamaivimba kívairena séna Ísóigoo sáwí-kwaasi úmpo siyuwé kwaaó siráiye.  
\v 9 sáwíva'-noyaa'a asínóntavena Pítaawe kwesé máyón-kwaasiye táátavai uwasá  
\v 10 Sáímoniye noyáá'a to'maésarai nááúyawai Sépéti ááninkai túwí'a moóráwai Yémési úwana moóráwai Yóni mindáraiye táátavai uyaná Sáímoni Pítaa Ísuntavena séna Ísóigoo sáwí-kwaasi úmpo siyuwé kwaaó súwana Ísu séna íma áá'a kaíno. noyáá'o to'maé kwénaaomba mimbáyáí ivátuwe'a ívé'a kwaási tavisíyasa kesirááíma kwáráaro súwasa  
\v 11 mindómpí-sípí tavisímaesa nonáámááíva'a mámaresa miwítí mayáímá ivátuwesa Ísun-ánaaemba kwa'maésa kwénaaowe.   
\s1 Ísu áúma karón-kwaasi kawe'á umánkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 8:1-4, Mááka 1:40-45  
\p
\v 12 moórá-tawai Ísu moórá-naopa'a máyowana moóráwai amápa-kuva'a áúma karón-kwaasi Ísumba awánéna anóndakoman-iye séna aísamaivimba takívairena séna kentávénamo ankáínamo e kanaán-umai aúnái'a umásinkaniyone súwana  
\v 13 Ísu ayáámba ane'á tátorena séna mirá ónaumpo enáúra'a karevú'a kawáúgwiye súwana avekáámbá kawáúguwana  
\v 14 Ísu asiramái séna enáúra'a kawáúgwimba po naaóvá'ó Mósesimo siráintemba mono'-máyáí-kwáásítópa'a kwéma enáúma máagaraatinke póíma tímínasa Áánútuntavesa ísámai tuvú'mái agayáíyasa amáparawai awánésa áúrakemba kawáúgwiye sénááowe. ánivo enáúra'o umánkaunda-aimba simátimunavo se kwaaó Ísu súwana  
\v 15 ivátuwena kawe'á umánkon-aimba simátíma'maena iyúwana mináínkó naaó'-nao'a kóyáwé úwasa sáwívarawai tóyo ésa kwenáái kwéise'a onaná tí'o in-kwáásí asóvamatinkainkwae sésa tóyo uwaná  
\v 16 ánivo Ísu Áánútumpa'a námúnaa síndayavena kavóná-marava'a kóyo uráiye.   
\s1 Ísu aísamai pukówaimba kawe'á umánkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 9:1-8, Mááka 2:1-12  
\p
\v 17 moórá-tawai évakarawai ámáán-kawaa-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé Yérúsaremu-naopakemba Káríri-ayampakemba Yútiyaa-ayampakemba tóyo ésa Ísu moórá-naumpa'a aaí kwésimatimumba taísaraawe. Áánútu Ísumba asóvamatinkanin-asirayamba ámakowana máyowasa  
\v 18 évakarawai aísamaimo pukówaimba kwandaaivímbá marésa taagwiya'maésa tésa Ísunopa'a máánkáananaya kawe'á ínkwáe sésa tumbá  
\v 19 mindáúmpá'á sáwíva-kwaasi sisipáá uwasá íma kanaán-umai íyóra'naraan-esa naanamiva'á taagwiya'maésa umésa avaa'á akósámaresa ándára tátoresa túwówana kumeémena kwaásivimbo Ísumo máyompimba aúranka'a kumúwana  
\v 20 Ísu taagwiya'maésamo tun-kwáásímó árai'a kawe'á umánkaniye-imayaamo umbá Ísu tuwánéna aísamaimo pukón-kwaasiyavena séna kesí kwaásiyo ená sáwí-imayaa mayauwáúmne súwasa  
\v 21 ámáán-kawaa-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé iséise esa sésa Áánútu kweyáá sáwí-imayaa maitiyuwánívo kwaási íma mirá ónááovo Áánútumba aká'áámba kwésimankaiye suwaná  
\v 22 Ísu minímáyáámó umbá awánéna séna nóra éra mirán-ímáyáá kwéoo.  
\v 23 moóráwaimo aísamaimo pukáindawaintavaimo sénamo ená sáwí-imayaa mayauwáúmne sínasamo ésa áraira sií. kampará siíyo sénááowe. ánivo moóráwaimo aísamaimo pukáindawaintavaimo sénamo eyááríka'a usásine kwaaó sínasamo ésa áraira sií. kampará siíyo awánanaaowe.  
\v 24 kemá kwaási úranda'a kumpaáruraundawai marapá'á máyaunda kwaásiti sáwí-imayaa maitiyuwáúnda-asirayamba tokáunda pó'a agaráátínkáanda awánanaaowe séna aísamaimo pukón-kwaasiyavena séna isaaó. usásinke ená kwandaaimá maimaé ená naaópa'a kwaaó súwana  
\v 25 túranka'a usásinkwena kwená kwandaaimá kwémaena Áánútu áwí'a mósá kwémarena kwená naaópa'a kúwasa  
\v 26 amáparawai táátavai ésa Áánútu áwí'a mósá marésa sésa íma awánaraundai'a isa'á awánáúmne sésa táátavai ésa tiyáámba tóipimba áákaawe.   
\s1 Ísu Áríváimba ááyarain-kwasai.  
\r Mátíyu 9:9-13, Mááka 2:13-17  
\p
\v 27 naaémba Ísu aampa'á kwégwena awánómba táákísi-mayai kwémayowai áwí'a Árívái táákísimo máyón-daumpa'a máyowana Ísu awánéna séna usásine kesé tiyó súwana  
\v 28 usásinena amápa-tantaa'a tuwéna kwenánaaemba kwa'maéna kwéna  
\v 29 Ísuwe náíndayavena kwená naaúmpa'a anón-tomba agayówasa táákísimo máyón-kwaasiye ó'on-o'on-kwaasiye Áríváina naaúmpa'a tamésa mindáraiye tamésa tagwémandowasa  
\v 30 ámáán-kawaa-kwaasiye miwítí ámáámba sun-kwáásíyé Ísuna kwayó'nárawatavesa áwáá'a tiyésa tísaa esa sésa táákísi máyáan-umoyan-kwaasiye sáwí'a on-kwáásíyé toómbá kwénaao suwaná  
\v 31 Ísu iséna séna sontaa-kwáásígó kawe'ó umáímo máyáan-kwaasi íma kwétuwa'naa-ivo tí'o in-kwáásí kwétuwa'naa-iye.  
\v 32 mindáyave'a arupí umái máyáan-kwaasi tááyaanasa Áánútunopa'a tígwáe sé'a íma kunkáumpo sáwí'o umáímo máyáan-kwaasi tááyaanasa Áánútunopa'a tígwáe sé'a kunkáumne Ísu siráiye.   
\s1 toómbá aawesuráan-kwasai.  
\r Mátíyu 9:14-17, Mááka 2:18-22  
\p
\v 33 suwasá évakarawai Ísuntavesa sésa Yóni nombó pétinkaiwaina kwayó'nárawa'a moórá-mora-tawai Áánútuntavesa imáyáa ésa toómbá íma kwénesa námúnaawe su'mai kwésewasa ámáán-kawaa-kwaasiti kwayó'nárawakwara'a mirá kwéovo ená kwayó'nárawa'a íma mirá ésa toómbá nombá úwoi kwénaawe. nóra ésa mirá kwéoo suwaná  
\v 34 Ísu séna moóráwai aaraí mayáíndawai amááraawi tanómba kauntimínímba miwísé máyainasa aamoí ésa mintómbá íma a'áo sénááovo úwoi nánááowe.  
\v 35 naaémba minkwáásígómbá áí'maesa kówíyasa minkánáámá amááraawi tirunkó sáwí'a ínasa toómbá a'áo sénááowe Ísu séna kwemó ménamo naaémbo tiyuwénamo iyíníntavena mináímbá siráiye.   
\p
\v 36 Ísu mináímbá simásuwena maarán-áímbá kwántámai-aimba séna ááéraan-ampantamo avaa'ó kwáyáísasamo ombá aúná-ampanta íma kárámai kwéaraapaawe. mirámó íyana aúná-ampanta sáwí'a ínana ááéraan-ampantao aúná-ampantaraani'a íma íníye.  
\v 37 aúná-anda-aran-domba ááéraa-sipisipi-auwarasi-anaveumpimba íma kwéatimaraawe. mirámó íyanamo éna aúná-anda-aran-domba anón-éna ááéraan-anaveumba kavámbaena sáwí'a ínana mindómbá úwoiva'a atígwiniye.  
\v 38 mindáyavesa aúná-anda-aran-domba aúná-sipisipi-auwarasi-anaveumpimba kwéatimaraawe.  
\v 39 ááéraan-anda-aran-domba naawáímó ombá sésa ááéraan-anda-aran-domba áséi kwéiye kwésesa aúná-anda-aran-domba íma kwésinkaiye kwésewe.   
\c 6  
\s1 Ísu savaatirár-áímbá siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 12:1-8, Mááka 2:23-28  
\p
\v 1 moórá-tawai Yútaa-kwaasi agándon-kanaara'a Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé kígauvimba úwíti-ton-kigauvimba kwégwesa kwená kwayó-kwáásí úwíti-aramba kútúmai ásima pítuwesa kwénowasa  
\v 2 ámáán-kawaa-kwaasi évaka'a tuwánésa sésa agándaan-kanaama aambá áúmbakaawa'a nóra era mirá kwéoo suwaná  
\v 3 Ísu séna naaóvá'á Tévítimo urómba aúváívimba agaimarón-ainkona ááimba íma ísaraawe. Tévítiye kwená kwaásiye táái kwétinkowana  
\v 4 Tévíti Áánútuna mono'-náúmpá'á iyéna Áánútu aúranka'o makón-tomba umairéna kwénena kwená kwaási timúwasa narááwe. mintómbá úwoi-kwaasi íma némáembanivo mono'-máyáí máyón-kwaasi némáembani. Tévíti mintómbá umairéna timúwasa nonká'á Áánútu íma áwáá'a siráimbanivo kesí kwaási mirá kwéowa'a áwáá'a ímo seráámbá áwáá'a kwésewe.  
\v 5 kwíyómpakemba kwaási úranda'a pó'a agándai-kanaara'o kárákwiraundawai úmpo agándai-kanaamo kwaásimo mayáí kwémayaamba kendéímán-iye Ísu siráiye.   
\s1 ayáámba kawévaigurain-kwaasigona kwaasái.  
\r Mátíyu 12:9-14, Mááka 3:1-6  
\p
\v 6 moórá-tawai Yútaa-kwaasi agándon-kaaara'a Ísu mono'-náúmpá'á iyéna kwésimatimuwana moóráwai ayáánúrapar-ayaamba kawévaiguron-kwaasi máyowasa  
\v 7 ámáán-kawaa-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé mésa Ísuntavesa agándaira'a póna minkwáásímó kawe'ó umánkainataamo éta táto'maiya aaivintá mayankánaumne sésa Ísumba awánomba  
\v 8 Ísu minímáyáámó umbá awánéna ayáámba kawévaiguron-kwaasiyavena séna usásine kemó máyaundara'a umaiyó súwana usásinena Ísunopa'a túranka'a umaúwana  
\v 9 Ísu miwíyávéna séna moórá-aintave'a tísaa ónáe'a súne. kentáásí ámáán-aimpimba nóin-aina kwáyáiyo. agándai-kanaara'a póta kawe'-máyáíyá kwémayaum. sáwí-mayaiya kwémayaumno. kwaási áwa'naa onanayá kawerá umáíya méni. inkámónanaya puwíníyo tísaa ena súwasa íma aaí suwaná  
\v 10 Ísu móyuwana meyuwana éna ayáámba kawévaiguron-kwaasiyavena séna enayáámba árútuwaao súwana ayáámba árútuwowana kawe'á umánkowasa  
\v 11 miwí tirumbá ávááraumai sáwí'a úwasa nóra umáíya inkamónaumno sésa kemó máyómpimba iséise uráawe.   
\s1 Ísu kwená kwayó'nárawa'a tááyarain-kwasai.  
\r Mátíyu 10:1-4, Mááka 3:13-19  
\p
\v 12 minkánáávímbá Ísu enónka'a omápa'a uména íma aúmá kwaéna Áánútumpa'a námúnaa símaena kwéiyuwana  
\v 13 móirarowana Ísun-ánaaemba kwarón-kwaasi tááyowasa íyúwana minkwáásívínkémbá sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasi táámpámarena séna kesí aantá-kwaasin-owe séna túwí'a taráiye.   
\p
\v 14 miwí túwí'a téna moóráwai áwí'a Sáímoniye séna aúná-kwi'a tamámena Pítaawe súwana séna moóráwai Pítaa áváko áwí'a Éndaru moóráwai áwí'a Yémési moóráwai áwí'a Yóni moóráwai áwí'a Vírípi moóráwai áwí'a Pátóromu  
\v 15 moóráwai áwí'a Mátíyu moóráwai áwí'a Tómáasi moóráwai Árávíási ááninko áwí'a Yémési moóráwai áwí'a Sáímoni kwemá Árómáani-kamaani-kwaasi ti'mátuwanae siráiwai  
\v 16 moóráwai Yémési ááninko áwí'a Yútási moóráwai Yútási Isakéríóti kwemá naaémba Ísumba kwená namuro-kwáásírá'á agaráátínkaraiwai miráumai-kwaasi Ísu tááyaraiye.   
\s1 Ísu sáwíva-kwaasivimba mayáí mairáin-kwasai.  
\r Mátíyu 4:23-25  
\p
\v 17 omápakemba Ísu miwísé arúvá'á kumbáyowasa kwenánaaemba kwarón-kwaasi sáwívarawaiye Yútiyaa-ayampakemba Yérúsaremu-naopakemba uwí-nón-awampakemba Táyaa-naopakemba Sáíntóni-naopakemba sáwíva-kwaasiye tamésa  
\v 18 Ísun-aai isánáe sésa tí'a ún-kwaasigwara'a asóvamatinkainkwae sésa tóyo ésa taraváá-kwámbá tirumpimbá máyón-kwaasigwara'a tóyo uwaná Ísu taraváá-kwámbá tirumpinkémbá maitiyuwówasa  
\v 19 tí'a ún-kwaasi Ísun-ane'a tátoraanana sí'a ánásainkwae sésa mirá uwaná asirayámbá tokéna póna mintí'á asóvamatinkaraiye.   
\s1 tirunkó kawe'á éna sáwí'a éna ínín-kwasai.  
\r Mátíyu 5:1-12  
\p
\v 20 Ísu mirá umátiyuwena kwená kwayó-kwáásí tuwánéna séna keinárawa'a Áánútu súwa'naa ínkwáe sewáí Áánútu kawe'á kwéumatinkena kwégawaaiye.  
\v 21 ívé'a táái kwétinkaiwai tirumbá etóyóí umái máéro. Áánútu kanaa umátinkaniye. ívé'a tirumbá sáwí'a kwéisasa ivi'á kwétaawai tirumbá etóyóí umái máéro. tirumbá kawe'á ína'a kwíráái sénááowe.  
\v 22 keinárawa'a kemá kwaási úranda'a kumpaáruraundawaintave'a asiramái máyáawai kwaási tínaaembo umátinkesa tíyámbo umátinkesa sáwí-aimbo simátinkesa sáwí-kwaasin-owe sénááomba tirumbá etóyóí umái máéro.  
\v 23 mirá íya'a tirunkó kawe'á kwéina'a imá kwéte'a kwíyómpakemba kentí kawe'-méyámbá mayánááowe. naaóvá'á miwítíkwá'ná mirá ésa Áánútun-aai simátímakowai sáwí'a umátínkaraawe.  
\v 24 ánivo marapákén-tántáá'á makáawaima kárákwiyoro. tirunkó kawe'á kwéin-tantaa'a á'a makáamba pó'a íma moóráma kawe'-méyámbá mayánááowe.  
\v 25 ívé'a tímú'a vaiwáí kárákwiyoro. naaémba táái tinkáníye. ívé'a kwíráái kwésewai kárákwiyoro. naaémba ivi'á tánááowe.  
\v 26 naaóvá'á kentíkwá'ná kampar-áímbá simátímakowai túwí'a mósá makáamba pósa mirámó kwésesamo kentúwí'o mósá kwémarewa'o é'a kárákwiyoro Ísu siráiye.   
\s1 namuro-kwáásí kawe'á umátínkáaro-kwasai.  
\r Mátíyu 5:38-48  
\p
\v 27 Ísu simásuwena séna kemó simátíménda-aimba ísáaro. kesááimo isé'o é'a kentí namuro-kwáásí tirumbá kawe'á umátinke'a tíyámbo umátínkéwai kawe'á umátínkáaro.  
\v 28 sáwí-aimba simátínkéwai kawe'á umátínkáaro. sáwí'a umátínkéwaimo é'a Áánútumpa'a námúnaa simái miwí túwa'naa oro.  
\v 29 táá'o tuwausíya'o é'a íma tinkamé'a ókwara'a kwántá-timiyasa tuwausónááowe. kentí unáánkwátói mairésa sésa ókwara'a mayánáe síya'o é'a íma a'áo seró.  
\v 30 moórá-yantaatavaimo simiyó síya'o é'a úwoi tíméro. kendéímo moórá-yantaa'o máyáíya'o é'a íma usisi'á síméro seró.  
\v 31 kembó tirááímo táínda-i'o umáímo kwétuwa'naa-iya'a miwí miráumai túwa'naa oro Ísu siráiye.   
\p
\v 32 Ísu simásuwena séna amáparawai kentí kwaásiti imáyáamo kwéowasamo ombá anondá miwítí imáyáa kwéowe. sáwí'o kwéon-kwaasi íma kawe-kwáásí ombánivo miwítí kwaásiti imáyáamo kwéowasamo ombá anondá miwítí imáyáa kwéowe. miráumaimo kentí kwaásiti imáyáawe su'maimo kwéiyanamo éna Áánútu íma kawe'-méyámbá timínívo kentí namuro-kwáásígwárá'á imáyáa tíméro.  
\v 33 amáparawai kawe'á kwéumatinkaan-kwaasi kawe'á kwéumatinkaawe. sáwí-kwaasigwara'a mirá kwéowe. mirámó onten-umái kawe'ó kwéumatinkaan-kwaasiye su'maimo kawe'ó umátínkéwanamo éna Áánútu íma kawe'á owé síníye. kentí namuro-kwáásígwárá'á kawe'á umátínkáaro.  
\v 34 sáwí-kwaasi naaémba siménááowe-imayaa ésa kwétimewe. naaémbo timénááon-kwaasiye su'maimo timíyanamo éna Áánútu íma kawe'á owé síníye. naaémba siménááowe-imayaa íma é'a úwoi tíméro.  
\v 35 kentí namuro-kwáásí kawe'á umátinke'a imáyáa tíméro. anondá simígwáe-imayaa íma é'a úwoi tíméro. mirámó íyambo é'a Áánútumpakemba kawe'-méyámbá mayánááowe. Áánútu kwentávésa íma súwi sen-kwáásí úwoi kwétuwa'naa-ena sáwí-kwaasigwara'a mirá kwéisasa pósa kwaási keinárawa'a mirámó ombá tuwánésa sésa Áánútu kwíyómpakewai áánimbaa'a owé sénááówe.  
\v 36 kentivomá arumbá kwéumatinkaintemba mirá oró Ísu siráiye.   
\s1 íma sáwí-aimba simátíméro siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 7:1-5  
\p
\v 37 tuwáné'o é'a sáwí-kwaasiye síyanamo éna Áánútu kentáváígwárá'á mirá sínívo tuwáné'o é'a sáwí-kwaasiye sevó. umbai-yántáá'ó timíyanamo éna Áánútu kenkwárá'á mirá ínívo umbai-yántáá'á tímévo. sáwí'o umátinkaiya'o é'a mináímbá íma tááka'a maré'a tuwinkásuwaaro. mirámó íyanamo éna Áánútu kemó sáwí'o ombá maitiyuwáníye.  
\v 38 timíyantemba Áánútu anondá kembá timíníye. toómbó tíméwasamo nawááesamo aráávara'o ontembá Áánútu mirá umái sáwíva-tantaa'a timíníye. miráumai tíméntemba Áánútu miráumai timíníye Ísu siráiye.   
\p
\v 39 Ísu simásuwena kwántámai-aimba séna moórá aúgavitawai moórá aúgavitawaimba ayáán-to'maesarai íma kanaán-umai kóyááoivo mirámó ésaraimo ésarai aísava'a tuvamóyááoiye.  
\v 40 kwená iyámpóímo agaráátínkáiwaimbo ombá íma kwembá kwéusayaaitaavo kwenáái ísámaesa kwemó intení'a kwéowe Ísu siráiye.   
\p
\v 41 Ísu simásuwena séna kentúrampimba irarumbá kwáyáísa'o ombá íma awánaamba kentí kwaási tuwáné'a enaúrampimba ayaantambá kwáyáiye kwésevo íma mirá seró.  
\v 42 kentúrampimbo irarumbó ímo awánaamba nóra sera kentí kwaási túrampinkemba tiyaantambá maitiyuwánáe kwéseo. kaumbo-káér-ainkwara-kwaasin-ovo kentúrampinkemba irarumbá maisuké'a tuwáné'a kentí kwaási túrampinkemba tiyaantambá kanaán-umai maitiyuwánááowe Ísu siráiye.   
\s1 taaigónté arankóntéi kwaasái.  
\r Mátíyu 7:17-20, Mátíyu 12:33-35  
\p
\v 43 Ísu simásuwena séna kawe-táígó íma sáwí-aramba iyáísana sáwí-taigo íma kawer-árámbá kwéiyaivo  
\v 44 mintáígó arambá awánésa sáwí-taiye kawe-táíyé kwésewe. tekómo éna íma áwí-yantaa'a iyánívo té'a iyáníye. ampaantarígo avo'árén-aramba íma iyánívo ampaantarí-aramba iyáníye.  
\v 45 miráumai kawe-kwáásí kawer-ímáyáávínkémbá kawe'-máyáí kwémayaavo sáwí-kwaasi sáwí-imayaavinkemba sáwí-mayai kwémayaawe. tirumpimbá kwáyáin-imayaanei kwésewe Ísu siráiye.   
\s1 naambá kwéoyawairaiti kwaasái.  
\r Mátíyu 7:24-27  
\p
\v 46 Ísu simásuwena séna kentáváí anóndako óne kwésembanivo kemó simátimunda-aimba íma kwa'mái kawe'á kwéowe.  
\v 47 kesópa'o tésa kesáái isésa kawe'á umái kwégwaraiyawai mirán-kwáásímó simátíméndara'a ísáaro.  
\v 48 naambá ónáe sésa maravímbá mai'á u'maésa kumeémesa óntamba kunavakáá-ésa minká'á naamayáámba aimái naambá úmaraiyana aa'á téna anón-kavirayan-domba kumínana mindámbá íma tawisínda asiramái kwéena óntanka'-namba póna úwoi kwéniye. miráráán-umai kwaásimo kesópa'o tésa kesáái isésa kawe'á umái kwégwaraawai asiramái ménaaowe.  
\v 49 ánivo kesáímo isésamo ímo kawe'ó umáímo kwéisaawaima mirán-kwáásímó simátíméndara'a ísáaro. naambá ónáe sésa íma mai'á ukésa íyamba paáká'á úmakaiyana anón-a'a téna kavirayán-dómbá kuména mindámbá tawísíyuwainana sáwí'a íníye. miráráán-umai ímo kesááimo ísámaimo kawe'ó íyawai íma asiramái ménaaowe Ísu siráiye.   
\c 7  
\s1 Árómáani-kwayo'nakona kwaasái.  
\r Mátíyu 8:5-13  
\p
\v 1 Ísu mináyáátáár-áímbá simátímatuwena Kápénéamu-noapa'a komáyowana  
\v 2 Árómáani-i-kwaasiti kawááná'á ména kwená kwayó'ná'á aráái tówaimba áí'a kwéuwana puwíndayavena kwéena máyowana  
\v 3 minkáwáánákó Ísumo tamáyon-aimba iséna Yútaa-anon-kwaasiyavena séna Ísumba koáí'mae'a tíyana taasóvamankaino séna ti'marówasa  
\v 4-5 Ísunopa'a asiramái kosésa minkáwáánákó Yútaa-kwaasiya kwésuwa'naa-ena kentáásí mono'-námbá úmakaimba póna kawe-kwáásí po kawe'á umái koáwa'naa íníyone suwaná  
\v 6 Ísu iséna miwísé kwéna minkáwáánákóná naambá egwaa'á kwáyonka'a kúwana minkáwáánákó kwená kwaási simátimena séna Ísunopa'a kosimáme'a maará simáméro. anóndakoo kentáásí kawáánákó séna kemá sáwíyan-kwaasi úmpo emá anón-kwaasi ómpo ivátuwe kesí naaúmpa'a íyínda uwóví'a íníyone.  
\v 7 mindáyavai íma enópa'a kosimámakaunda po íma kesí naaúmpa'a iyé úwoi aaiyé su'mai sinaná kesí kwayó'ná'á asóváíno.  
\v 8 kegwárá'á kawáá-máyáígóná ááimba awánaraunda kesí kawáánákó sisa'á kwená mayáí kwémae'a kesí i-kwáásíyávé'a súnasa kesí mayáí kwémayaawe. moóráwaintave'a sé'a kwaaó súnana kwégwisa'a moóráwaintave'a sé'a tiyó súnana kwétisa'a kesí kwayó'nátávé'a mirá uwómó súndantemba mirá kwéiye siyé. Ísumba kosimáméro súwasa ti'marówai tésa tasimámúwana  
\v 9 Ísu mináímbá iséna áátavai éna kogwanténa kwenánaaembo kwa'maésamo kun-kwáásíyóntávéna séna simátime'a sé'a minkwáásí Árómáani-kwaasigo kentávéna súwa'naa ií-ásíráyámbá tokáiye kwésivo kesí kwaási Ísareri-kwaasivinkene ó'on-kwaasivinkene íma mirán-áímbá kwésewe Ísu súwasa  
\v 10 ti'marón-kwaasi koyauwerésa tésa taawánomba kwayó'ná'á kawe'á umái máyowasa taawánaraawe.   
\s1 Ísu moóráwaimba usásinankarain-kwasai.  
\p
\v 11 Ísu sáwíyanka'a ména tiyuwéna kwená kwayó-kwáásíyé sáwíva-kwaasiye kúmba Néni-naopa'a kwéna  
\v 12 mindáókona óntan-kurigona ontara'á kúnka'a moórá-ketor-ininko ááninko puwúwasa taagwiya'maésa sáwíva-kwaasi anówae kwétuwana  
\v 13 Ísóigo anówamba awánómba arumbá umánkena séna íma ivi'á taaó séna  
\v 14 kúkútaa-taira'a kotátorowasa taagwiya'maésa tun-kwáásí tamáúwana Ísu séna ívé-kwaasigoo usásinaao súwana  
\v 15 pukómpinkemba usásinena aaí kwésuwana Ísu anówantavena áí'mae kwaaó súwasa  
\v 16 amáparawai táátavai ésa Áánútu áwí'a mósá marésa sésa ívé'a Áánútun-aai sin-kwáásí anón-kwaasi kentáávímbá kwévaariye. Áánútu ai'máráísana kwená kwaásiya súwa'naa ií-kwáásíyá kúmiye suwaná  
\v 17 mináímbá Ísuntavesamo sun-áínkó Yútiyaa-ayampa'a évarevar-awampa'a kóyáwé uráiye.   
\s1 Yóni nombó pétinkaraiwaina kwaasái.  
\r Mátíyu 11:2-19  
\p
\v 18 mináínkó kóyáwé úwasa Yónina kwayó-kwáásí isésa Yónimba kosimámúwana kwená kwayó'nárai tááyowasarai tuyaná  
\v 19 simátimena séna Ísumba maanáímbá koáísaa okaiyó. emá kumíníyonemo siráawaiya'ono. á'owawa ónómpo kemá kumíníwaina amu'maránaumno siyé. kosekaiyó Yóni súwasarai isésarai  
\v 20 Ísunopa'a tasimámesarai Yóni nombá pétinkaiwai si'máráísakai enópa'a túye. Yónimo simbá kumíníyonemo siráawaiya'ono. á'owawa ónómpo kemá kumíníwaina amu'maránaumno siyé. Ísumba tasimámúyana  
\v 21 minkánáávímbá Ísu sáwíva-kwaasi ó'on-o'on-ti'a ún-kwaasi kawe'á umátinkena taraváá-kwámbá tirumpinkémbá kwémaitiyuwena túramba kavíkón-kwaasi túramba awánamai kawe'á uwaná  
\v 22 Ísu Yónimo ti'marón-kwaasiyavena séna tayauwerékai awánaan-tantaa'a ísáán-aimba Yónimba kosimámekai sékai túramba kavíkáiwai túramba awánamai kawe'á owaná táá'a kaúnkaiwai táá'a kwéisaawana tísamaima pukáiwai kawe'á umái tísamaima kwétaawana túma karáiwai kawe'á kwéumatinkena puwón-kwaasi kwéusasintinkena úwoi-kwaasi áséi-kwasai kwésimatimena séna  
\v 23 kentávéna íma kaer-ímáyáá íyawai tirunkó kawe'á kwéiye siyé. Yónimba kosimámékaiyo Ísu súwasarai kurááiye.   
\p
\v 24 Yónina kwayó'nárai tayauwerésarai kuyaná Ísu Yónin-aai amápa-kwaasi simátimena séna Yóni kavóná-marava'a máyáísa'a koawáné'a nóran-imayaa kwéera koawánaraao. úndá toréna umá móma'mema'o intenkáán-kwáásí Yónima iyé-ímáyáá uráao. ímanivo Yóni íma mirán-kwáásímán-ivo asirayán-kwáásímán-iye.  
\v 25 nóran-imayaa kwéera koawánaraao. kawer-únánkwátói úmakainda-kwaasi Yónima iyé-ímáyáá uráao. ímanivo mirán-kwáásí kawer-únánkwátóigwara óísankwara-kwaasi anón-kwaasiti naaúmpa'a kwémaewe.  
\v 26 nóran-imayaa kwéera koawánaraao. Áánútun-aai kwésiwai Yónima iyé-ímáyáá uráao. owé. Áánútun-aai kwésiwaiman-iye. árai'a simátime'a sé'a kwemá Áánútun-aai siráawai usáyaaitaraiye.  
\v 27 Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba Yónin-aai simái agaimaréna séna  
\q1 Áánútu séna isaaó. moóráwaimba ai'máráanana kesáái maimaéna ená aiva'á kwéna ená aambá kwiyíníye siráiye  
\m agaimaréna siráimba Yónintavena siráiye.  
\v 28 simátime'a sé'a Yónina mayáígó amápa-kwaasiti mayáígómbá usáyaaitaisana Áánútu kawe'á umánkaraivo Áánútu kwená kwaásira'o kawááin-kwaasi anón-kwaasiye úwoi-kwaasiye anómba kawe'á umátinkaniye Ísu siráiye. [  
\v 29 táákísi kwémayon-kwaasiye úwoi-kwaasiye mináímbá isésa Áánútumo siráin-aimba árair-aimba póta konanayá nombá pésinkainkwae sésa Yóninopa'a kuráawe.  
\v 30 ánivo Yóni Áánútuna aambá agaráátínkaraimba ámáán-kawaa-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé minámbá tínaaemba umámesa íma nombá perómba kóuraawe.]  
\v 31 Ísu moórá-ainkwara'a simátimena séna ívé'a máyáan-kwaasi nóran-kwaasiraane sénaumno.  
\v 32 mirán-kwáásíráání'a kwéomba iyámpóíyomba naaópa'a marupímbá mésa aávéima kwétesa moórá-ayampa'o máyáan-iyampoi tááyesa imá tiré'a taseró. moórá-iya súna'a íma táásá uráawe. ivi'ó taan-íyá súna'a íma ivi'á taráawe. miníyámpóí uráantemba maamáyáan-kwaasi mirá kwéowe.  
\v 33 Yóni nombá pétinkaiwai ména ándá-aran-domba íma kwénena Áánútuntavena ísámai toónkwárá'á íma kwénaisa'a kwentávé'a sé'a taraváá-kwámbá arumpimbá máyáiwaiman-iye kwésewe.  
\v 34 kemá kwaási úranda'a kumpaáruraundawai mé'a ándá-aran-donkwara toónkwárá'á kwénauna'a kentávé'a sé'a ándá-aran-donte toónté námae íyíwaima póna táákísi máyáan-umoyan-kwaasiye sáwí'a on-kwáásítí kwaásiman-iye kwésewe.  
\v 35 ánivo Áánútu simátímakaintemba kwéowai sésa Áánútu kawer-ímáyáágwáráwáímán-iye kwésewe Ísu siráiye.   
\s1 Ísu aísamaira'a masawémba atírain-kwasai.  
\p
\v 36 moórá-tawai ámáán-kawaa-kwaasigo áwí'a Sáímoni kwemá Ísuntavena séna kesí naaúmpa'a toómbá tamandaaó súwana kwená naaúmpa'a iréna toómbá ugwénowana  
\v 37 mindáópaken-inimba eénánká'á naaún-ininko Ísu ámáán-kawaa-kwaasigona naaúmpa'a ména toómbá kwénaiye-aimba minínínkó iséna óntan-anaveumpimba áséi-kwiyumba úm-basawemba kwáyomba maimaéna  
\v 38 mindáúmpá'á iyéna Ísun-ánaaempa'a aísamaivimba uména ivi'á kwétowana a'numá ka'maéna Ísu aísamaira'a kumúwana minínínkó ayáátáár-a'nontaunei aísamairakemba kwéuwaena aísamai kwéamo'nena áséi-kwiyumbo úm-basawemba aísamaira'a atímarowana  
\v 39 ámáán-kawaa-kwaasigo Ísumbo ááyowai awánéna imáyáa éna séna minkwáásígómó Áánútun-aai kwésiwaimo inkákáí aísamaira'o uyátokain-inimba eénánká'á naaín-ininko iyé-ímáyáá isinó séna mirán-ímáyáá úwana  
\v 40 Ísu minkwáásígóntávéna séna Sáímoniyo moórá-aimba simámenae súwana minkwáásígó séna anóndako siyó súwana  
\v 41 Ísu séna moóráwai óntamba kwétimiwai ména moóráwaimba sáwívar-ontamba siyáánkai-tamayor-ontamba aména moóráwaimba sáwíyan-ontamba moórá-tamayor-ontamba ámísana  
\v 42 aanávómbó amí-kánáá tisasaráí óntamba íma kwáyáísasarai avakáá uwááesarai kwenópa'a tíyana séna kanaánivo íma meéyámbá mayánaumpo keináraiti meéyán-túwí'a tawígauvatuwaumpo kokaiyó siráiye-aimba Ísu Sáímonimba simámena séna mindáyavena mirámó sintávéna minkáé-kwáásígóráí tirunkó aamoí kwéumankaiye. moóráwai ávááraumai aamoí kwéumankaimba nááwa'iyo Ísu áísaa ena súwana  
\v 43 Sáímoni séna sáwívar-ontambo mairénamo aanávómbó ímo máamisanamo meéyán-áwí'a tawígáúvatuwaiwai anón-aamoi kwéumankaiye Sáímoni súwana Ísu séna mindáyave'o súnda á'a séne simásuwena  
\v 44 kogwanténa minínínkómbá awánéna Sáímontavena séna minínínkómbá awánaao. ená naaúmpa'a iyúnda kentáásí ááimba sísamaimo sese ií-nómbá íma siménana minínínkó ivi'á kwétaisana a'numá sísamaira'a kúmísana kwena'nónáunei uwákaiye.  
\v 45 paruvará íma umásinkaanana minínínkó sísamaima taamó'namo'na uráiye.  
\v 46 kentáásí ááimba íma si'nómpá'á masawémba asinkáánana minínínkó sísamaira'a áséi-kwiyumba im-básáwémbá atímai asínkaraiye.  
\v 47 mináímbá simáme'a sé'a minínínkóná amápa-sawi-imayaa mayauwáúnda póna kembá anón-aamoi umásinkena mirán-tántáá'á kawe'á umásínkáiye. ánivo moóráwaimbo kíto-sawi-yantaa'o mayauwáúnda sáwíyan-aamoi kwéumasinkaiye Ísu Sáímonintavena simásuwena  
\v 48 minínínkóntávéna séna ená sáwí-imayaa mayauwáúmne súwasa  
\v 49 kwesémo toómbó kwénon-kwaasi keáímbá sésa kwaásiti sáwí-imayaa kwémaitiyuwaiwaima mindá nóran-kwaasiya'iyo suwaná  
\v 50 Ísu minínínkóntávéna séna kentáváí áraire séna'a ená sáwí-imayaa mayauwé'a kawe'á umánkaumpo aánoumai paru umái kwaaó Ísu siráiye.   
\c 8  
\s1 évakar-inimba Ísuwe kwénaaon-kwasai.  
\p
\v 1 minkákémbá Ísu naaó'-nao'a anón-daopimpare sáwíyan-daopimpare kwénaaena Áánútu kwená kwaási kwégawaain-aimba áséi-aimba simátíma'maena iráiye. Ísuwe kwená kwayó-kwáásí sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasi kwénaauwasa  
\v 2 évakar-ininte kwénaaesa miníníntómbá évaka'a tí'a úwana Ísu kawe'á umátínkaron-inimba uwasá évaka'a tirumpinkémbá taraváá-kwámbá maitíyukain-inimba uwaná moórá-inimba Mágátáraa-naopakemba áwí'a Máríyaa Ísu kwenarumpinkémbá avakaeté-taravaa-kwamba mayáúkon-ininko úwana  
\v 3 moórá-ininko áwí'a Yóánana awaikó áwí'a Súsa kwemá Érótina naanká'á kárákwirowai úwana moórá-ininko áwí'a Súsáana úwasa évakar-ininkwara'a uwasá miráumai-inimba pósa kentí náaindaampinkemba Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé túwa'naa úmaesa kuráawe.   
\s1 moóráwai ánáyumba tu'makáin-kwasai.  
\r Mátíyu 13:1-23, Mááka 4:1-20  
\p
\v 4 naaó'-naoken-kwaasi sáwíva'a Ísunopa'a tóyo uwaná Ísu simátimena séna  
\v 5 moóráwai ánáyumba maimaéna kígauva'a kwégwena máyu'maraisana évakar-anayumba aampa'á kunkwáyáísasa kwaási tísamaigo tavútukaawana numaómá túkúnasukaiye.  
\v 6 évakar-anayumba óntankwara'-maravimba kunkwéna karuwéna anoníyaim-barava'a póna aáyánkaraiye.  
\v 7 évakar-anayumba karaampimbá kunkwéna kárúraisana karaan-tantáákó ara'násukaiye.  
\v 8 évakar-anayumba kawe'-márávímbá kunkwéna karúmai anón-éna arambá imái sáwívar-aramba iráiye. kwéisaawai ísámai kawe'á oró Ísu siráiye.   
\p
\v 9 súwasa Ísuna kwayó-kwáásí Ísuntavesa minkwántámáí-áínkóná ááimba sinatá ísáano suwaná  
\v 10 Ísu séna Áánútu kwená kwaási kawááin-ainkona ááimba kwésimatimunda Áánútu keinárawa'a imáyáa tímísa'a kwéisaavo ó'on-kwaasi kwántámai-aine su'mai kwésimatimumpo kwéisaambanivo íma ísámai kawe'á kwéowe. kwéawanaambanivo íma awánamai kawe'á kwéowe Ísu siráiye.   
\p
\v 11 Ísu simátímatuwena séna mináínkóná ááimba súnda ísáaro. moóráwaimo ánáyumbo tu'máráinten-umai Áánútun-aai simátímísana  
\v 12 évakar-anayumbo aampa'ó kúmímba kwaási tirumpintá kúmísasa Áánútun-aai ísááwana Sáátáánigo imáyáa éna Áánútun-aaiyavesa áraire síyana sáwí-ampakemba kawer-ámpá'á métínkáivo séna tirumpinkémbá tamaimái úwoiva'a kwétiyuwaiye.  
\v 13 évakar-anayumbo óntankwara'-maravimba kúmímba kwaási tirumpintá kúmísasa Áánútun-aai isésa aamoí ombánivo íma tirumpimbá táto'mai kawe'á ontávésa sáwíyanka'a áraire kwésewana ó'on-o'on-tantaako tisasá miwáná imáyáa ésa Áánútun-aai ivátukaawe.  
\v 14 évakar-anayumbo karaampimbó kúmímba kwaási tirumpintá kúmísasa Áánútun-aai ísáámbanivo marapár-úmbáí-yántáátávésa imáyáa úmae naaésa óísan-imayaama úmae kwénaaesa ó'on-o'on-tantaa'a mayánáe kwésimae naaésa mirán-ímáyááó Áánútun-aai káátasuwaisasa íma Áánútuna mayáí kwémayaawe.  
\v 15 évakar-anayumbo kawe'-márávímbó kúmímba kwaási tirumpintá kúmísasa Áánútun-aai isésa kawer-ímáyáágwárá-kwáásí isésa tirumpimbá táto'mai kawe'á ésa asiramái mésa Áánútuna mayáí kwémaesa ó'owima kwétuwa'naa-owe Ísu siráiye.   
\s1 oómbá kúrakain-kwasai.  
\r Mááka 4:21-25  
\p
\v 16 Ísu simásuwena séna oómbó kúra'maraamba íma aúpá'á marésa íma asípáa-amendaampa'a marésa avora'á mósá makéwasa amáparawai naaúmpa'o iyíyamba awánanaaowe.  
\v 17 mirámó onten-umái aúpá'ó kwáyáin-tantaa'a amápa'a avora'á paárínasa awánanaaowe. túnkaipa'a kwáyáin-tantaa'a avora'á paárínasa awánanaaowe.  
\v 18 kwéisaan-aimba imáyáa umái kawe'á oró. Áánútun-aaimo ísámaimo kawe'ó kwéowai Áánútu túwa'naa ínasa moórá-ainkwara'a isánááowe. Áánútun-aaimo ímo ísámaimo kawe'ó ésa kampa'á sésa kawe'á umái kwéisaumne kwésewai tirumpinkémbá maimayáínana íma kwéniye. mindáyave'a ísáan-aimba imáyáa umái kawe'á oró Ísu siráiye.   
\s1 Ísun-anówawe áúnava'maati kwaasái.  
\r Mátíyu 12:46-50, Mááka 3:31-35  
\p
\v 19 súwasa Ísun-anówawe Ísun-áúnava'maate tésa sáwíva-kwaasi Ísuwe mésa sisipáá uróntavesa íma naaúmpa'a íyúmba máápata tamáyówana  
\v 20 mindáúmpá'ó máyon-kwaasigo Ísuntavena séna enanówe enáúnavare embá awánanae sésa máápa'a tamáyáawe súwana  
\v 21 Ísu amáparawaiyavena séna Áánútun-aaimo isésa kawe'á kwéowai kesinówe kesúnava'maa'an-owe Ísu siráiye.   
\s1 anón-unda torówana Ísu maivairáin-kwasai.  
\r Mátíyu 8:23-27, Mááka 4:35-41  
\p
\v 22 moórá-tawai Ísu kwená kwayó-kwáásíyé nompí-sípívímbá usáatena nonkwaaúnkóná menávápá'á kónáe séna miwísé kúmba  
\v 23 Ísu aún-kwaigurówana minkwááúmpá'á anón-unda torówana nonkó tuvántááva éna nompí-sípívímbá ógwitowasa kunávekunavo sésa  
\v 24 inkaisésa Ísumba koaúsesa sésa anóndakoo puwúnavaiyaawe suwaná Ísu usásinena asiramái séna úndáonte nonkóntéyavena maiváyáakaiyo súwasarai úndáoe nonkóe maiváyóyana nonkómá kararépaguwana  
\v 25 Ísu simátimena séna kentávé'a nóra séra íma kesí imáyáa onkákémbá kwéseo súwana táá'a kówasa keáímbá sésa nóran-kwaasiya énawa úndáoe nonkóe kwenáái kwéisaiyo sésa tiyáámba uvakésa táátavesa ésa siráawe.   
\s1 taraváá-kwámbá arumpinkémbá mayáúkain-kwasai.  
\r Mátíyu 8:28-34, Mááka 5:1-20  
\p
\v 26 simásuwesa mindómpí-sípívímbá kumbá Káríri-marama tínaaempa'a kwáyowana Kégésaa-marama túrampa'a kwáyowasa  
\v 27 mimbárává'á kumbá Ísu mindómpí-sípívínkémbá mimbárává'á ásávowana moóráwai mindáópakewai Ísunopa'a téna kwenarumpimbá taraváá-kwámbá máyowana póna ayáátááka'a unáánkwátói-iyaaimba ména íma kwená naaúmpa'a maéna kwaásimo utamátínkóm-buri-aiva'a máyowana  
\v 28-29 sáwíva-tawai mintáráváá-kwánkó sáwí'a umánkowasa kwaási kárákwiresa aíyayaanka'a asááúmarowana minándá tarátuwena mintáráváá-kwánkó áí'maena kavóná-marava'a máánkarowana ména Ísumo túmba awánéna kwáá'a túwana Ísu taraváá-kwánkóntávéna séna auwé kóaao súwana Ísuma anóndakoman-iye séna aísamaivimba kumbéna anónka'a séna Ísuwo usáyaaitamai-Isoigo ááninko ómpo sínkamonavainivo nóra umásinkaniyono súwana  
\v 30 Ísu séna enáwí'a nááwa'ono súwana minkwáásígó sáwíva-taravaa-kwamba kwenarumpimbá máyontavena séna kesúwí'a sáwívarawai úne séna máyowasa  
\v 31-32 omáka'a sáwíva-poima mésa umá kwénowasa minkwáásígó arumpinkén-táráváá-kwántómbá Ísuntavesa asiramái sésa kwaántái naaópa'a íma si'maraaó. mimpóí tirumpimbá si'maraaó suwaná mirá oró súwasa  
\v 33 taraváá-kwántómbá minkwáásígó arumpinkémbá kárúwesa póí tirumpimbá kovérówasa mimpóíyómbá amápa'a ámémpakemba isaaisésa nonkwaaúmpíntá kumpérómba putásowasa  
\v 34 póíra'o tavíkówai úmba awánésa avekáán-umai naaópa'a kwésa kígauvimpa'o máyón-kwaasi mósimati mesimati uwasá  
\v 35 isésa koawánanae sésa kumbá Ísunopa'a koyorupésa awánomba taraváá-kwámbá arumpinkémbá kóun-kwaasigo unáánkwátói úmarena Ísu aísamaivimba kawe'á umái máyowasa koawánésa táátavai uwasá  
\v 36 Ísumo minkwáásígómbó kawe'ó umánkowasamo awánon-aimba simátímúwasa  
\v 37 isésa ávááraumai táátavai ésa pósa Kégésaa-maravaken-kwaasi amáparawai Ísuntavesa sésa maambárává'á ivá siyuwéya kóaao suwaná nompí-sípívímbá usámaaisowana  
\v 38 taraváá-kwámbó arupinkémbó mayauwón-kwaasigo Ísuntavena asiramái séna esé kónáe súwana ímanivo  
\v 39 ená naaópa'a kuré Áánútumo embó kawe'ó umánkáin-aimba kosimátimiyo súwana Ísumo umánkon-aimba mindáópa'a simátíma'maena kuráiye.   
\s1 inaamarúgónté aaraigóntéi kwaasái.  
\r Mátíyu 9:18-26, Mááka 5:21-43  
\p
\v 40 Ísuma Káríri-kwaaunkona menávápákémbá nompí-sípívímbá koyauweréna túmba sáwíva-kwaasi amu'marésa máyówana túwasa aamoí uwaná  
\v 41-42 moóráwai mono'-nánká'ó kárákwirowai áwí'a Yáírasi téna Ísu anóndakoman-iye séna aísamaivimba kumbéna asiramái séna kímbora kesiyáámúmba puwíndayavena kwéivo tiré ane'á koyátorenana asóváíno súwana minínáámárúgó sísamaivakemba kae'á kumbaimái-ima tásukain-arasigontavena avowá tasúwana Ísu kwesé kúmba sáwíva-kwaasi Ísumba taúkúraa'namai kwa'maé kuwaná  
\v 43 moórá-ininkomba áí'a kwéun-ininko sísamaivakemba kae'á kumbaimái-ima naaeyámba kwéankowasa íma kanaán-umai asóvamankowana mináí'á úwoi kwáyowana  
\v 44 minínínkó sáwíva-kwaasivimba Ísun-ánaaemba kwa'maéna kwégwena kwená unáánkwátói-ayaaira'a koyátorowana mindááéyánkoma érankowana  
\v 45 Ísu séna nááwawa kesí unáánkwátóira'a tátoraina'iyo súwasa amáparawai sésa ímaniye suwaná Pítaa séna anóndakoo sáwíva-kwaasi kwenkuvará'a úmaesa íyómpimba tátokaawe súwana  
\v 46 Ísu séna kempínkén-ásíráyánkó moóráwaimba kawe'á umánkáimba awánare'a sé'a moóráwai kesí unáánkwátóira'a tátokaiye kwésune súwana  
\v 47 minínínkó imáyáa éna íma aúpá'á úmpo á'a suwánaraiye-imayaa éna ayántámbá kwétowana Ísu aísamaivimba kumbaéna amáparawai túranka'a kwená unáánkwátóira'o tátorowanamo asóvamankon-aimba simátimuwana  
\v 48 Ísu séna kesímánaako kentáváí se árai'a súwa'naa íníwaiman-iye sénda póna áí'a éránkáivo kawe'á umái kwaaó Ísu siráiye.   
\p
\v 49 Ísu mináímbá kwésuwasa mono'-nánká'ó kárákwirowaina naaópaken-kwaasi tésa Yáírasintavesa sésa enayáámúnko pukáivo anóndakontavai ténavo simámiyo suwaná  
\v 50 Ísu mináímbá iséna Yáírasintavena séna mináíntáváí íma áákar-aaka'a éma kentáváí ísénana enayáámúmba kawe'á umái méniye Ísu séna kúmba  
\v 51 Yáírasina naan-egwáá'á kwéna kwa'maésamo kun-kwáásíyóntávéna maanká'á méwaro séna Pítaawe Yóniye Yémésiye minárásígó anóvowiye tí'maena naaúmpa'a usávé'mai iyúmba  
\v 52 mindáúmpá'ó máyón-kwaasi anón-ivi'a kwétowana Ísu séna íma ivi'á taaró. minárásígó íma pukáivo úwoi aúmá kwaiguráiye súwasa  
\v 53 minkwáásíyómbá á'a pukuráiye-imayaa ésa Ísuna awíráái suwaná  
\v 54 Ísu minárásígó ayáánka'a tátorena séna inaamarúgóo usásinaao súwana  
\v 55 minárásígón-amanko arupimbá túwana avekáámbá usásinowana Ísu séna toómbá amíyana naíno súwasarai  
\v 56 anóvowi táátavai uyaná Ísu asiramái séna kemó únda-aimba íma simátímékaiyo siráiye.   
\c 9  
\s1 Ísu kwená kwaási mayáírá'á ti'mákain-kwasai.  
\r Mátíyu 10:5-15, Mááka 6:7-13  
\p
\v 1 naaémba Ísu kwená kwayó-kwáásí sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasi tááyowasa tuwaná kwaási tirumpinkémbá taraváá-kwámbá maitíyu'mae'a nááóro-asirayamba tiména tí'o ún-kwaasi asóvamatinkai-asirayamba tiména  
\v 2 séna Áánútu kwená kwaási kawááin-aimba kogwésimatime'a tí'o índa-kwaasi kwéasovamatinke'a oró séna  
\v 3 aampa'ó kwíyamba íma moórá-yantaa'a maimaé'a koró. tááúmba íma maimaé'a kwé'a toón-únámbá íma maimaé'a kwé'a toómbá íma maimaé'a kwé'a óntamba íma maimaé'a koró. moórá-mora-umai unáánkwátói timantenká umái kuvé'mae'a koró.  
\v 4 Áánútun-aai simátimenaaontave'a moórá-naopa'o kwíyasamo naambó timíya'a mindáúmpáré su'mai mé'a mindánkó avowá arunkó sáwí'an-ivai mindáúmpá'á mé'a kentí mayáí maimái ánáse'a mindámbá tuwé'a ó'on-daopa'a koró.  
\v 5 moórá-naopa'o kwíyasamo ímo naambó timíyana Áánútu mindáópaken-kwaasi íma aamoí umátinkanivo umásítai'a é'a tísamaivakem-baramo uwáéntemba unté'a koró Ísu simátimuwasa  
\v 6 kwená kwayó-kwáásí tuwésa naaó'-nao'a kwénaaesa Áánútuna áseí-kwasai simátíma'maesa kwégwesa tí'o ún-kwaasi asóvamatinkamae kuráawe.   
\s1 Éróti Ísun-aai ísarain-kwasai.  
\r Mátíyu 14:1-2, Mááka 6:14-16  
\p
\v 7 Ísuna mayáígón-áái símae íyúwana Káríri-marara-kawaanako áwí'a Éróti mináímbá iséna anón-imayaa urái. Ísuntavesa évakarawai sésa kwemá Yóni nombó pétinkaraiwai pukáimpinkemba usásinkaiye suwasá  
\v 8 évakarawai sésa kwemá Áánútun-aai simátímakowai áwí'a Íráiyaa pukáimpinkemba usásinena máyáiye suwasá évakarawai sésa kwemá naaóvá'á Áánútun-aai simátímakaawaivinkemba moóráwai pukáimpinkemba usásinkaiye suwaná  
\v 9 Éróti minámápár-áímbá iséna séna kemá simátinkaunasa Yónimba anumarambá arátúwááwana pukáivo mináímbó kwésemba nááwa'iyompo awánanaumne Éróti símae iráiye.   
\s1 sáwíva-kwaasi toómbá tímakain-kwasai.  
\r Mátíyu 14:13-21, Mááka 6:30-44, Yóni 6:1-13  
\p
\v 10 Ísuna aantá-kwaasi Ísumo timúm-bayai maisuwésa kwenópa'a tésa amápa'-mayaimo un-áímbá simámúwana Ísu miwíyé su'mai tí'maena Pétésáítaa-naopa'a komáyowasa  
\v 11 ánivo sáwíva-kwaasi isésa kwa'maésa kuwaná Ísu tuwánéna aamoí éna Áánútu kwená kwaási kawááin-aimba simátimena tí'o ún-kwaasi asóvamatinkaraiye.   
\p
\v 12 asóvamatinkowasa enónka'a kwená kwayó-kwáásí sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasi Ísunopa'a tésa sésa íma sáwíva-kwaasi máyáapa'an-ivo enáíndara'a ti'márénasa egwaa'-náópimpa'a kwénaaesa toón-ávákáí naan-avákáí oró suwaná  
\v 13 Ísu simátimena séna kemá toómbá tíméro súwasa miwí sésa sáwíyan-tomba éva'aaseigwara kae'-nóyáákwárá'á kwáyáivo sáwíva-kwaasivimba íma kanaán-ínívo toómbá komeéyán-oro-aina kwéseno áísaa esa suwasá  
\v 14 sáwíva-kwaasi 5,000 kwaaima uwasá aaraiyé iyámpóíye máyówana Ísu kwená kwayó-kwáásíyávéna séna inkwima'mái taaínkaa taainkaarumai 50 50 umai mara'á máéro simátíméro súwasa  
\v 15 isésa mirá umátinkowana  
\v 16 Ísu éva'aasei-tonkwara kae'-nóyáákwárá'á maisokéna kwíyómpa'a karákéna Áánútuntavena súwi simásuwena mintómbá topán-topan-umai kwená kwayó-kwáásí timúwasa misáwívá-kwáásí tímúwasa  
\v 17 amáparawai nowaná tímú'a vówasa Ísuna kwayó-kwáásí mintón-ayai sísamaivakemba kae'á kumbaimái-unampimba áítumai ógwitaraawe.   
\s1 Pítaa Ísuna ááimba siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 16:13-19, Mááka 8:27-29  
\p
\v 18 moórá-tawai Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé máyówana Ísuwe su'mai Áánútumpa'a námúnaa simásuwena tísaa ena séna kentávésa amáparawai nóran-kwaasiye kwéseo súwasa  
\v 19 miwí sésa évakarawai sésa emá Yóni nombá pétinkaandawai óne sewasá évakarawai sésa naaóvá'á Áánútun-aai simátímakaandawai áwí'a Íráiyaama óne sewasá évakarawai sésa naaóvá'á Áánútun-aai simátímakaiwai pukáandavinkemba usásinkaandawai óne kwésewe suwaná  
\v 20 Ísu séna keinárawa'a kentávé'a nóran-kwaasiye kwéseo súwana Pítaa séna Áánútu usásinankaiwaimba Yútaa-kwaasiya kwéamu'maraundawaiya óne súwana mináímbá íma simátíméro Ísu asiramái siráiye.   
\s1 Ísu puké'a usásinanaumne siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 16:20-28, Mááka 8:30–9:1  
\p
\v 21 Ísu séna mináímbá íma simátíméro simásuwena  
\v 22 séna kemá kwaási úranda'a kumpaáruraundawai sí'a índai'a umásinkesa Yútaa-anon-kwaasiye mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sen-kwáásíyé tínaaemba umásimesa sínkamiya'a puwónaundanivo kaumbo-táwai maisuwéna Áánútu usásisinkaniye Ísu siráiye.   
\p
\v 23 Ísu simásuwena amáparawai simátimena séna kesínaaemba kwaránáe síyawai tirááímo táínda-yantaa'a íma tátoraaro. kemá puwónaunda-taima súgwaata'mae'a kondantembá kesínaaemba kwaránááowaima umbai-yántáá'á aasiyaasi-táwai timíyasa minúmbáí-yántáá'á úwoi maimaésa sínaaemba kwaránááowe.  
\v 24 tirááímo táíndai'o ésa íma kawe'á umái ménaaovo kentávésa ísámai tirááímo táínda-yantaa'o tuwésa puwésa aúnái'a umái maí'mai'a ónááowe.  
\v 25 marapákémbó amápa-tantaa'o kwémaesamo puwíyambo éna mintántáákó íma túwa'naa íníye.  
\v 26 kesááiyavaigwara kentáváígwárá'ó tigaemó umásínkáámba pó'a aáno kemó marapá'ó kúmónda miwí sigaemá umátinkanaumne. kemá kwaási úranda'a kumpaáruraundawai aáno kesí ságayankwara kesivoná ságayankwara kwíyómpakembo Áánútuna kwayó'nárawati ságayankwara'o marapá'ó kúmónda miwí sigaemá umátinkanaumne.  
\v 27 árai'a simátime'a sé'a évaka'a maanká'ó máyáan-kwaasi íma aiva'á puwé'a Áánútu kwená kwaási kwégawaaimba awáné'a naaémba puwónááowe Ísu siráiye.   
\s1 Ísu ó'on-kuwawaa'a aúkáin-kwasai.  
\r Mátíyu 17:1-13, Mááka 9:2-13  
\p
\v 28 Ísu simásuwena avakaumboé-no'waamba kwaéna Pítaante Yóninte Yémésinte tí'maena námúnaa síndayavena omápa'a uména  
\v 29 námúnaa kwésuwana ói'a ó'on-oi'a auvúwana kwená unáánkwátóirakemba kwayání'a kéna túgáyáagaya kwéuwasa  
\v 30-31 awánomba kae-kwáásíráí kwíyómpakemba paárésarai mindárai túwí'a Mósesiye Íráiyaae Yútaa-kwaasi tíkwá'nárai Ísuwe kwaasái kwésuyana kwíyómpake-sagayamba kwáyowarasarai naaóvá'á Áánútu Ísuntavena Yérúsaremuva'a puwíníye siráimba sáwíyanka'a mirá íníye-aimba kwésuyasa  
\v 32 Pítaae máyóyan-kwaasiye tuún-kwáyómba usásinesa Ísuna ságayamba Ísuwe máyóyan-kwaasi tuwánomba  
\v 33 mindárai Ísumba íma auwésarai íyúyana Pítaa Ísuntavena séna anóndakoo maanká'ó maúndaya kawe'á imbá póta kwááyu-namba kaumbomá ónaundaya moórá endéín-éta moórá Mósesindei éta moórá Íráiyaandei éta mirá ónaundayaawe Pítaa íma imáyáa úmba úwoi siráiye.   
\p
\v 34 mirá kwésunka'a ainánkó kuména káátaguwasa táátavai uwaná  
\v 35 ainámpínkémbá aaigówé su'mai séna maawámá kesáánimba éna kemá usásinankaundawain-ivo kwenáái ísáaro  
\v 36 simásuwowasa awánomba mindárai kwíyómpa'a íyúyana Ísuwe su'mai máyowasa awánaraamba minkánáá íma simátimesa mináímbá úwoi tátokaawe.   
\s1 Ísu taraváá-kwámbá mayáúkain-kwasai.  
\r Mátíyu 17:14-21, Mááka 9:14-29  
\p
\v 37 aaváyaaraamba omápakemba kúmúmba Ísunopa'a sáwívarawai tóyo uwaná  
\v 38 minkwáásíyómpínkémbá moóráwai anónka'a séna anóndakoo maandá'á kímbora kesáánimban-ivo arumbá umánkaao.  
\v 39 moórá-taravaa-kwamba arumpimbá taména kwáá'a kwétena amentánaanta isaná tanaambá váguvagu kwéena áwááyaamba akékúndena aigareó nonkáánéna aíyayaamba sápísimagwisana mirá úmaena kwéiyena sáwí'a kwéumankaisa'a  
\v 40 ená kwayó-kwáásíyávé'a sé'a taraváá-kwámbá arupinkémbá mayaúwáaro súnasa íma kanaán-umai mayáúkaawe súwana  
\v 41 Ísu séna kentí imáyáa kae'náér-imayaa isa'á kentáváí íma imáyáa kwéowana póna sirumbá umbaí kwétaivo nóraumai-tawaiya kesé ménaumno simásuwena miníyámpóígó avowántávéna séna enáánimba áí'mae tiyó Ísu súwana  
\v 42 áí'maena túwana mintáráváá-kwánkó miníyámpóí améntayuwowana tanaambá vówana aíyayaamba sápísimaguwana aigareó nonkáánúwana Ísu awánéna mintáráváá-kwánkóntávéna séna auwé kóaao séna miníyámpóí kawe'á umánkena avowántávéna séna áí'mae kwaaó súwasa  
\v 43 Ísumo mirámó úmba Áánútuna anón-asirayamba awánésa amáparawai táátavai ésa tiyáámba tóipimba áákaawe.   
\s1 Ísu puwínín-aimba siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 17:22-23, Mááka 9:30-32  
\p
\v 44 Ísu amápa'-mayaimo mayómba awánésa táátavai uwaná kwená kwayó-kwáásíyávéna séna simátíménda tááka'a márááro. kembá kwaási úranda'a kumpaáruraundawaimba ó'on-kwaasi timíyasa sínkamiya'a puwónaumne súwasa  
\v 45 kwemó sún-ainkona ááimba íma isésa miwítí imáyáa umbaí tówana mináínkóná ááimba aúpá'á kwáyowasa íma ísámai kawe'á ésa áísaa ónáe sésa umbá táá'a kówasa íma áísaa uráawe.   
\s1 nááwa kwéusayaaitaiyo siráan-kwasai.  
\r Mátíyu 18:1-5, Mááka 9:33-37  
\p
\v 46 Ísuna kwayó-kwáásí keáín-keaimba sésa kentáávínkémbá nááwa aiva-kwáásí-í'a íníyo sésa keíyáí kwésuwana  
\v 47 Ísu miwítí imáyáamo umbá awánéna moórá-iyampoi áí'mai akwámpa'a ankéna  
\v 48 simátimena séna kentáváí imáyáa kwéesa iyámpói áwa'naa onten-umái kwésuwa'naa-owe. súwa'naa onten-umái Áánútu si'mákaiwaimba kwéawa'naa-owe. keinárawapinkemba évakarawai sé'a kemá sáwíyan-kwaasima úne kwésiyawai Áánútu minkwáásíyávéna kwéusayaaitaawe kwésiye Ísu siráiye.   
\s1 kentí mayáí íma sáwí'a kwéiwaina kwaasái.  
\r Mááka 9:38-40  
\p
\v 49 súwana Yóni Ísuntavena séna anóndakoo moóráwai kwénaaena taraváá-kwántóntávéna séna Ísuna asirayámbá kwáyáintavena auwé kóaao simátímapa'a kwégwisasa mintáráváá-kwámbá kóuraawe. minkwáásígó íma kentáávínkén-kwáásímá ómpo íma miráne étuwaaoya siráumne Yóni súwana  
\v 50 Ísu séna íma tuvínankaaro. kentáásí maiyáígómbá íma sáwí'a kwéowai úwoi kwésuwa'naayaan-owe Ísu siráiye.   
\s1 Sámériyaa-kwaasi Ísumba íma naambá ámakaan-kwasai.  
\p
\v 51 Áánútu Ísumba airáínana kwíyómpa'a iyínín-kanaama sáwíyanka'a tíníye úwana Ísu kwenarumpin-ímáyáá éna asiramái séna Yérúsaremu-naopa'a kónáe séna kwéna  
\v 52 kwená kwaásiyavena kogwaénááon-damba koavakáá kwéiyaro séna ti'marówasa aiva'á Sámériyaa-kwaasiti naaópa'a kuwasá  
\v 53 Ísu Yérúsaremu-naopa'a kwíníye-aimba isésa tirunkó sáwí'a úwasa íma naambá tímúwasarai  
\v 54 kwená kwayó-kwáásívínkémbá kae-kwáásíráí Yémésiye Yóniye mináímbá isésarai sésarai Ísóigo Áánútu kwíyómpakemba iramá tuwáínana kuména minkwáásí kavúkoro-aimbo kwésuyamba kwéankaiyo suyaná  
\v 55 Ísu mégwantena asiramái séna íma mirá sekaiyó súwasa  
\v 56 mindáópa'a tuwésa ó'on-daopa'a kuráawe.   
\s1 Ísun-ánaaemba kwaránáe siráan-kwasai.  
\r Mátíyu 8:19-22  
\p
\v 57 aampa'á kwéguwana moóráwai Ísuntavena séna amápa'-naopa'o nááíndava'a esé naaónaumne súwana  
\v 58 Ísu minkwáásígómbá áísaa umai isánáe séna kwaankó taaiyaivimbá kwégwaisana numaómá ánáamba úmarena kwégwaivo kemá kwaási úranda'a kumpaáruraundawai íma naambá úmare'a kwégaumne séna  
\v 59 minkákémbá moóráwaintavena séna kesínaaemba kwa'maé kwíníyone súwana anóndakoo máyáanana kesivo puwína'a utamánke'a enánaaemba kwaránaumne súwana  
\v 60 Ísu séna ímanivo kesáái ímo isésamo pukáan-kwaasiraamba owáímá puwíyan-kwaasi utamátinkanaaovo emá Áánútumo kwená kwaásimo kwégawaain-aimba simátíma'mae kwíníyone súwana  
\v 61 moóráwai Ísuntavena séna anóndakoo enánaaemba kwaránaunda pó'a aiva'á kesimááraa siyáámba tímatuwe'a naaémba enánaaemba tágwaranaunda kanaawá'iyo súwana  
\v 62 Ísu séna Áánútuna mayáímó ááimbo ásámaimo kwémaesamo ivátuwesamo ó'on-imayaamo owáí Áánútu kwená kwaási kwégawaaipa'a íma kanaán-umai mayáí mayánááowe Ísu siráiye.   
\c 10  
\s1 Ísu 72 kwaasi mayáí tímakain-kwasai.  
\p
\v 1 naaémba Ísóigo sáwíva-kwaasi 72 kwaasi usásintinkena kaesé umásuwe kwemó kwínín-daopimpa'a aiva'á kónááowe séna  
\v 2 Áánútunopa'o ténááontavesa kwenáái kosimátíma'mae koró-áímbá simátimena séna kígauva'a sáwíva-tomba ávu karáisasa mintómbá akaránááon-kwaasi esimáí-kwaasi máyáamba pó'a kígaugona avowámpa'o námúnaa síyana mayáí-kwáásí ti'maráínasa mintómbá akaránááovo  
\v 3 koró. sipisípi-araa'a kwínana áwááisaantemo in-íyánkómó intenkáámbá on-kwáásívímbá ti'maránaumne.  
\v 4 óntambo inaainaaimó sií-únámbá íma maimaé'a kwé'a toón-únámbá íma maimaé'a kwé'a tísamai ánáamba íma maimaé'a kwé'a aampa'ó kwégwe'a ayáátááka'a íma úwoi-aimba símae kwé'a  
\v 5 moórá-naumpa'o iyé'a sé'a paru umái máétaao serómó.  
\v 6 síyana paru umái maíndawaimo éna mimpárú-áímbá kwempímbá kwénivo ímo paru umái maíndawaimo éna mimpárú-áínkó koyauweréna keinárawatopa'a tíníye.  
\v 7 mayáí kwémayaiyawai meéyámbá máyáantavai timínda-naumpa'a uméwana timínda-tomba nánááowe. íma ó'on-daumpimpa'a naaé'a timínda-naumpare su'mai umáéro.  
\v 8 moórá-naopa'o kwíyasa naambá timésa toómbá timésa íya'o kwéne'a  
\v 9 mindáópa'o tí'o índa-kwaasi kwéasovamatinke'a simátime'a sé'a Áánútu kwená kwaási kawááinin-kanaa kentópa'a sáwíyanka'a tíníye simátíméro.  
\v 10 moórá-naopa'o kwíyasamo naambó ímo timíya'a aampa'á kwégwe'a avora'á simátime'a sé'a  
\v 11 kentí naaópakem-baramo sísamaivakenta uwátuwaundaya Áánútu keinárawa'a íma aamoí umátinkaintavai umásítai'a umái agaráátinkaumne. ísáaro. Áánútu kwená kwaási kawááinin-kanaa sáwíyanka'a tíníye isa'á tínaaemba umámewe simátíméro.  
\v 12 simátime'a sé'a Áánútu kwaási máyáawaina ááintavena tísaa ínín-kanaa tínímba naaóvá'á Sótómu-naopa'a méraan-kwaasi sáwí-kwaasi sáwí-meyamba timínímbanivo keinárawa'o tínaaembo umátimenaaon-kwaasi sáwí-meyamba ávááraumai timíníye Ísu siráiye.   
\s1 íma aaí ísaraan-kwasai.  
\r Mátíyu 11:20-24  
\p
\v 13 Ísu simásuwena séna Kórásini-naopaken-kwaasiye Pétésáítaa-naopaken-kwaasiye kárákwiyoro. naaóvá'á Táyaa-naopaken-kwaasiye Sáítóni-naopaken-kwaasiye Áánútun-aaimo ímo ísaraawaivimbo ó'on-o'om-bayai ímo awánaraam-bayaimo kwémayaawandamo awánarekai kentí sáwí-mayai tukáasino. sáwí-mayaimo tuwésamo úwoi-unankwatoimo úmaesamo kanamó a'mákáankakai Áánútu tuwánaraisino.  
\v 14 mindáyave'a simátíménda ísáaro. maarán-ímáyáá kwée'a Áánútu kwaási máyáawaina ááintavena tísaa ínín-kanaa tínímba Áánútu Táyaa-naopaken-kwaasiye Sáítóni-naopaken-kwaasiye sáwí-meyamba anómba timíníye-imayaa kwéowe. kentí sáwí-meyanko minkáé'-náópakewaiti sáwí-meyankomba usáyaaitaya-sawi-meyamba timíníye.  
\v 15 Kápénéamu-naopaken-kwaasiyono. kentúwí'a mósá maré'a sé'a kwíyómpa'a iyónaumne sembánivo púwón-ayampa'a kónááowe Ísu simásuwena  
\v 16 kwená kwayó-kwáásíyávéna simátimena séna kentáái ísámai kawe'á kwéowai mirámó ombá kesáái ísámai kawe'á kwéovo tínaaemba kwéumatinkaawai kenkwárá'á mirá kwéowe. tínaaemba kwéumasinkaawai mirámó ombá si'mákaiwainkwara'a mirá kwéowe Ísu siráiye.   
\s1 72 kwaasi koyauwékáan-kwasai.  
\p
\v 17 Ísu súwasa minkwáásí 72 kwaasi isésa kóyáwé urésa Ísunopa'a tóyo ésa aamoí taumánkesa sésa Ísóigoo taraváá-kwántóntávéta séta Ísuna asirayámbá kwáyáintave'a tiyuwé kóro kwésunasaya isésa kóuraawe suwaná  
\v 18 Ísu séna mirá owaná kwíyómpakembo tawáombo intembá Áánútu Sáátáánigona asirayámbá maisukáimba awánaraumne.  
\v 19 simátíménda ísáaro. asirayámbá timúna'a pó'a kwaaivaainkómó váindamo é'a íma puwíyana áwááisaantemo índa-uvowankomo váindamo é'a íma puwónááowe. tímakaunda-asirayanko Sáátáánigona asirayánkómbá kwéusayaaitaimba póna íma amápa-tantaako sáwí'a umátinkaniye.  
\v 20 taraváá-kwántómbá kentáái isésa kóuraantave'a íma aamoí ovo Áánútu kwíyómpa'a aúváí-kwandaaivimba kentúwí'a agaimakáintave'a aamoí oró Ísu siráiye.   
\s1 Ísu Áánútu áwí'a mósá makáin-kwasai.  
\r Mátíyu 11:25-27, Mátíyu 13:16-17  
\p
\v 21 minkánáá Áánútun-amanko Ísumba imáyáa amúwana arunkó kawe'á úwana séna kesivoó kwíyómpakwara mararákwárá'á kárákwiraandawai óne. amápa-tantaa'a kwéisaumne sen-kwáásí íma simátime úwoi-kwaasi simátime mirámó iíyávéna kwéankaisa'a pó'a enáwí'a mósá kwémaraumne Ísu simásuwena  
\v 22 simátimena séna kesivo amápa-tantaaka'a kárákwiyuwo séna símakaiye. amáparawai kesí ááimba íma kawe'á umái suwánaraavo kesivo kemá ááninko únana póna kesí ááimba suwánaraiye. amáparawai kesivoná ááimba íma kawe'á umái awánaraavo kesivombá pó'a keyáá awánaraumne. kesivoná ááimbo agaráátinkaundawai kwéawanaawe Ísu siráiye.   
\p
\v 23 Ísu simásuwena mégwantena kwená kwayó-kwáásíyáváíye su'mai séna awánaamba póna tirunkó kawe'á ína'a máéro.  
\v 24 simátime'a sé'a naaóvá'á Áánútun-aai simátímakowaiye anón-kwaasiye keinárawa'o kwéunda-mayai kwéawanaanten-umai awánanae sésa umbá íma awánaraawe. miwí keinárawa'o kwéisaanten-umai isánáe sésa umbá íma ísaraawe Ísu kwená kwayó-kwáásíyávéna siráiye.   
\s1 Sámériyaavakewai namuro-kwáásí áwa'naa uráin-kwasai.  
\p
\v 25 moórá-tawai Ísu kwenáái kwésimatimuwana moóráwai ámáámba kawe'á umái ísarowai Ísunopa'a téna áísaa umai Ísumba isánáe séna anóndakoo nóra umáíya aúnái'a umáíya kwíyómpa'a maí'maira ónaumno súwana  
\v 26 Ísu séna Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba awánáánda mináíntáváí nóran-imayaa kwéono súwana  
\v 27 minkwáásígó séna Áánútun-aai aúváí-kwandaaivinken-ainko séna kentiruné kentí imáyáawe kentí asirayáné Áánútumpa'a kentí Ísóigomba áméro séna kesáváí-ímáyáámó ontembá kentí kwaásiti imáyáagwara'a oró siráiye súwana  
\v 28 Ísu séna árai'a séndanivo mirámó é aúnái'a umái kwíyómpa'a maí'mai'a íníyone Ísu siráiye.   
\p
\v 29 súwana minkwáásígó imáyáa éna ó'on-kwaasi suwánésa kawe-kwáásímán-iye sígwáe séna Ísuntavena séna kesí kwaási nááwa'iyo súwana  
\v 30 Ísu séna simátíménda isaaó. moóráwai Yútaa-kwaasi Yérúsaremu-naopakemba Yéríko-naopa'a kónáe séna aampa'á kwimbá umóyán-kwáásí tátokesa kwená unáánkwátói ayú'maesa tuvú'máráawana puwíndayavena aampa'á máyáísana  
\v 31 moóráwai Áánútuntavenamo ísámaimo póí'o tuvú'mái kwéagayaiwai minámpá'á kwimbá aanéiva'a máyáísana kóawanena moórá-aaneiva'a kóyaaitaisana  
\v 32 moóráwai Árívái-andarakewai mono'-náúmpá'á mayáí kwémayaiwai minámpá'á kwimbá aanéiva'a máyáísana kwená egwaa'á kwéna kóawanena moórá-aaneiva'a úwoi kóyaaitaisana  
\v 33 moóráwai Sámériyaavaken-kwaasi miwímá Yútaa-kwaasiti namuro-kwáásívínkémbá moóráwai minámpá'á kwimbá koawánéna arumbá umánkena  
\v 34 kwená egwaa'á koména masawémba ándá-aran-donkwara'a umái avivimbá arankéna asááumankena mósá árámbai kwená tónki-poi arósáánumpimba ankéna áí'maena kwááyumo ten-kwáásímó kwáén-daumpa'a móankarena kárákwirena  
\v 35 usá aaváyaavimba mindánkó avowámbá kae-táwai-mayaigona óntamba aména séna kawe'á umái kárákwire kwenane'ó túwénda-ontambo é'a ke té'a anondá embá máamenaumne simásuwena kóuraiye Ísu simásuwena  
\v 36-37 nóra umáíya aúnái'a umái maí'maira ónaumno súwaintavena Ísu áísaa ena séna umóyán-kwáásí tuvúkáan-kwaasigona kwaási minkáúmbó-kwáásívínkémbá nááwa'iyo Ísu súwana minkwáásígó séna arumbá umánkena áwa'naa uráiwai kwená kwaásiman-iye súwana Ísu séna kwemó intembá komé mirá íníyone Ísu siráiye.   
\s1 Máátaante Máríyaantei kwaasái.  
\p
\v 38 Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé aampa'á kúmba moórá-ininko áwí'a Mááta máyon-daopa'a kúwana Ísuntavena séna kesí naaúmpa'a toómbá umandaaó súwana  
\v 39 uména aaí kwésuwana minínínkón-áúnko áwí'a Máríyaa Ísuntavena anón-kwaasima iyé-ímáyáá éna aísamaivimba taména kwenáái kwéisowana  
\v 40 Mááta amápa-tomba kwéagayena anóm-bayai kwémaena anón-imayaa éna Ísunopa'a téna séna Ísóigoo kesúnko íma súwa'naa isa'á keyáá anóm-bayai kwémayaumpo kentáváí íma imáyáa éma simámínana tasúwa'naa íno súwana  
\v 41 Ísu arumbá umánkena séna Máátaao sáwíva-tantaa'a anón-imayaa ónana enarumbá umbaí kwétaivo  
\v 42 kesááimo kwéisaimba mindá anón-tantaa'a póna mindáyavena Máríyaa máyáimba pó'a íma ivátuwe'a ai'máráanana kwíníye Ísu siráiye.   
\c 11  
\s1 Áánútumpa'o námúnaamo kwésen-kwasai.  
\r Mátíyu 6:9-15, Mátíyu 7:7-11  
\p
\v 1 Ísu moórá-tawai Áánútuwe aaí kwésuwasa kwená kwayó-kwáásí máyówana Ísu simásuwowana kwená kwaásivinkemba moóráwai séna Ísóigoo Yóni nombá pétinkaiwai kwená kwayó-kwáásí agaráátínkáísasa Áánútuwe aaí kwésentemba kentáá agaráásínkénata Áánútuwe aaí senó súwana  
\v 2 Ísu séna Áánútuwe aaí sénááomba maará sé'a seró.  
\q1 kentáásivoo enáwí'a usáyaaitarain-awita  
\q1 kesáá mósá kwémaraumne. kentáárá'á kawáá-uwoya  
\q1 kwésune.  
\v 3 aasiyaasi-táwai kentáásí toóntá simiyó.   
\q1
\v 4 kwaásimo sáwí'o kwéumasinkewata mindáyaveta  
\q1 anondá íma sáwí'a umátinketa ivátá kwétuwaunaya  
\q1 miráumaiya kentáásí sáwí-imayaa maisiyuwaaó.  
\q1 sáwí'a ígwáe sésamo kentáámó íyamo e súwa'naa íníyone.  
\m mirá-áímbá Áánútuwe seró Ísu siráiye.   
\p
\v 5-6 simásuwena simátimena séna moórá ená kwaási némpakemba no'wáán-avuntamba tína íma toómbá maké ená kwaásigona ontava'á komé áísaa-e se kesí kwaási némpakemba timbá íma toómbá makáunana káno'a máyáivo toómbá símína'a mááméno sinaná  
\v 7 kwená naaúmpakemba séna ontá umásuweta kesí aarai iyámpóíse suúyá kwaiguráumpo íma usásine'a aménaumpo kóaao síníye.  
\v 8 kesí kwaási pó'a aménaumne-imayaamo ímo kwéinanamo éna ayáátááka'a inaaí kwésinana íma aigaemá ínana inaaí kwésindayavena usásinena amíníye.  
\v 9 miráráán-umai simátime'a sé'a Áánútunopa'o námúnaamo kwésemba áísaa úmae kwéiyiyana timíníye. ááyamae kwéiyiyana kentáái isáníye. kwéavakaa úmae iyíyana Áánútu agaráátinkaniye.  
\v 10 áísaa íyanamo éna Áánútu timíníye. kwéaayewanamo éna Áánútu kentáái isáníye. avakáá íyanamo éna Áánútu agaráátinkaniye.  
\v 11 keinárawa'a iyámpóígwara-kwaasi kentáánimbaa'o noyáá'a simiyómó síya'o é'a íma iraankavayaambá timénááowe.  
\v 12 kokóri-auma simiyómó síya'o é'a íma áwááisaan-uvowamba timénááowe.  
\v 13 ánivo sáwí-kwaasi ombánivo kentáánimbaa'a kawe-tántáá'á kwétimevo kwíyómpakemba kentáásivowa kaweré su'mai iwáí póna enamambá simiyó síyawai Áánútu kwenamambá timíníye Ísu siráiye.   
\s1 Ísunte Píyésepuntei kwaasái.  
\r Mátíyu 12:22-30, Mááka 3:20-27  
\p
\v 14 moóráwai arumpimbá taraváá-kwámbá máyowana íma aaí kwésuwana Ísu mayauwówana kóúwana minkwáásígó aaí súwasa sáwívarawai awánésa táátavai uwasá  
\v 15 évakarawai sésa taraváá-kwántóntí kawááná'á áwí'a Píyésepu asirayámbá amísana tokéna póna taraváá-kwámbá kwémaitiyuwaiye suwasá  
\v 16 évakarawai Ísumo sáwí-aimbo sínda isánáe sésa áraira Áánútumpakena kunkáana ímo awánáúnda-mayai máyénata awánaano suwaná  
\v 17 Ísu miwí tááma iséna simátimena séna moórá-andama áái'a tiyésa pósa taaínkaar-umai mésa íma asiramáívakaamba kwémaewe. moórá-akumba usíyán-ákúmbá pósa taaínkaar-umai íma asiramáívakaamba kwémaewe.  
\v 18 Sáátáánigo kwaásimo áái'o tiyésamo taaínkaa'o ésamo ésa íma asiramáívakaamba kwémaewe. kentávé'o sembá Píyésepu asirayámbá ámísana tokéna póna taraváá-kwámbá kwémaitiyuwaiye kwésemba  
\v 19 ánivo Píyésepuna asirayánká'ó taraváá-kwámbó kwémaitiyuwaundarakai kentí kwaásigwara'a Píyésepuna asirayánká'á taraváá-kwámbá maitiyúwáásino. mirán-áímbó síyasamo ésa kentí kwaási kampa'á kwésewe sénááowe.  
\v 20 ánivo kemá Áánútuna asirayánká'á taraváá-kwámbá kwémaitiyuwaundayavena Áánútuna asirayámbá keinárawapimba kwévaarisa'a kwéawanaaowe.  
\v 21 asirayán-kwáásígó iwevóí tokéna kwená naaka'á kárákwiraisana kwená náaindaamba kawe'á umái kwáyáivo  
\v 22 moóráwai kwená asirayámbá usáyaaitaraiwai téna tainkámbai kwená iwevóí asiramái tátokain-iwevoi tayaviyéna kwená náaindaamba tayavírena taaín-timakaiye.  
\v 23 kembá íma kwésuwa'naa-esa kesí namuro-kwáásíráámbá umái kwémaewe. íma súwa'naa esa kwaási torupamái símémba kóyáwé kwéumagowe Ísu siráiye.   
\s1 taraváá-kwánkó koyauwékain-kwasai.  
\r Mátíyu 12:43-45  
\p
\v 24 Ísu simásuwena moórá-aimba séna kwaási arumpinkémbá taraváá-kwánkó auwéna kavóná-marava'a nombá íma kwáyáipa'a kogwénaaena séna náávara ménaumno séna avakáá uwááena séna tayauweré'a kesí naambá kwaási arumpimbá pó'a koménaumne simásuwena  
\v 25 téna taawánaimba mindánkómbá kankambá kwiyú'mái kawer-umásukaisana taawánéna  
\v 26 tayauweréna avakaeté-taravaa-kwamba miwítí sáwí-mayai anómba uráawai kotí'maena minkwáásígó arumpimbá tamáyáawana moórá-taravaa-kwamba arumpimbá máyáísana minkwáásígó sáwí'a umái máyáísasa naaémba sáwíva-taravaa-kwamba máyáawana kwemá anómba sáwí'a umái méraiye Ísu siráiye.   
\s1 árai'a tirunkó kawe'á kwéin-kwasai.  
\p
\v 27 Ísu mináímbá simásuwowana sáwíva-kwaasivinkemba moórá-ininko Ísuntavena anónka'a séna enanó embá maránkarena náámba ámakaiwaimba Áánútu kawe'á umánkaraiye súwana  
\v 28 Ísu séna árai'a sémpo Áánútu kwenáái ísámai kawe'á kwéowaima anón-kawe'a kwéumatinkaiye Ísu siráiye.   
\s1 ímo awánáúnda-mayai mayaaó siráan-kwasai.  
\r Mátíyu 12:38-42, Mááka 8:12  
\p
\v 29 súwasa sáwíva-kwaasi Ísunopa'a tóyo uwaná simátimena séna ívé'o máyáan-kwaasi sáwí-kwaasiman-owe kentávé'a kwésemba Áánútumo ai'mákainamo e ímo awánáúnda-mayai máyénata awánaanomo kwésemba naaóvá'á Áánútu Yónaamba uráintemba kembá mirá ínívo mináímbá imáyáa oró.  
\v 30 naaóvá'á Nínívaa-naopaken-kwaasi Yónaa uráintavesa Áánútu ai'mákaiye siráantemba kemó ondá awáné'a Áánútu ai'mákaiye sénááowe.  
\v 31 naaóvá'á Yútaa-kwaasira'a kárákwirowai áwí'a Sórómoni kawer-ímáyáávínkémbá aaimá kwésimatimuwana moórá-ininko némpaken-kawaa-ininko Sórómonin-aai koisánáe séna kweémena kuráiye. ívé'a kemá Sórómonimba usáyaaitaraundawai máyauna'a kesáái íma kwéisaamba póna naaémba Áánútu kwaásimo máyáawaina ááintavena tísaa ínín-kanaa tínímba minínínkó keinárawa'a aaivimbá maitinkéna séna kemá némpakemba Sórómonin-aai taísaraumpo Sórómonimba usáyaaitaraiwai kentópa'a máyowa'a kwenááimo ísááraamba íma ísaraawe síníye.  
\v 32 naaóvá'á Yónaa Nínívaa-naopa'a Áánútun-aai kosimátimuwasa isésa sáwí-imayaa tuwésa Áánútun-aai ísaraawe. ívé'a Yónaamba usáyaaitaraundawai máyauna'a kesáái íma kwéisaamba póna naaémba Áánútu kwaásimo máyáawaina ááintavesa tísaa ínín-kanaa tínímba Nínívaa-naopaken-kwaasi keinárawa'a aaivimbá maitinkésa sésa Yónaa-aai iséta sáwí-mayai tukáundayaanivo Yónaamba usáyaaitaraiwai kentí naaópa'a máyowa'a kwenáái isé'o sáwí-mayaimo túwááraamba íma tukáawe Nínívaa-naopaken-kwaasi sénááowe Ísu siráiye.   
\s1 túranko kentí imáyáavimbo sámo kwégain-kwasai.  
\r Mátíyu 5:15, Mátíyu 6:22-23  
\p
\v 33 oómbó kúra'maraamba íma aúpá'á maráíyamba avora'á mayáíyasa naaúmpa'o iyíyawai awánanaaowe.  
\v 34 miráumai túranko kentí imáyáavimbo sáma kaí-yántáá'án-iye. túrankomo kawe'ó umáímo awánáínanamo éna amápar-imayaa sáma káníye. túrankomo ímo kawe'ó umáímo awánáínanamo éna amápar-imayaa túnkwiniye.  
\v 35 kentí sáma kaí-yántáá'á túnkwiyavainivo kentúra'a kárákwimai kawe'á oró.  
\v 36 kentí imáyáago íma túnkwimba amápa'a sáma kwégaimba oómbá sáma kamátinkaintemba póna kentí imáyáago kentúra'a sáma kamátinkaniye Ísu siráiye.   
\s1 mono-káwáá-kwáásí sáwí'a owé siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 23:1-36, Mááka 12:38-40, Árúku 20:45-47  
\p
\v 37 Ísu mináímbá simásuwowana moóráwai ámáán-kawaa-kwaasigo Ísunopa'a téna séna kesí naaúmpa'a toómbá umandaaó súwana toómbá naaíndayavena uména  
\v 38 íma ayáámba sese umásuwena toómbá kwénowana minkwáásígó awánéna áátavai éna imáyáa úwana  
\v 39 Ísóigo awánéna simámena séna kemá ámáán-kawaa-kwaasi anavéúne táávere paákáré su'mai kwésese ovo andáámpa'a sáwí'a uráisa'a túran-anda kwée'a sáwí'a kwéowe.  
\v 40 sáwí-imayaagwara-kwaasi máyáawe. Áánútu paáká-tántáá'á éna andáámpa-tantaare imáyáawe mindágwara'a uráiye.  
\v 41 kentí imáyáamo arupí é'o kemó makén-tantaa'o ímo makén-kwaasi timé'o é'a kentí imáyáao kawe'á íníye.   
\p
\v 42 kemá ámáán-kawaa-kwaasi kentí kígauvakemba sáwíyan-tonkwara'a taaínkaar-umai siyáánkai maké'a moórá Áánútumba kwéame'a kawe'á kwée'a mirán-áímbá ísámai iyé'anivo anón-amaamba ivá'á tu'maré'a pó'a Áánútumba íma imáyáa kwéame'a óísaniyaain-kwaasi sáwí'a kwéumatinkaantavai kárákwiyoro.  
\v 43 kemá ámáán-kawaa-kwaasi mono'-náúmpá'á umé'a kawer-áyámpá'á kwaási túranka'o umáémba tiráái kwétaiye. marupá'ó umáyáawasa kwaási tuwánésa kawer-áímbó sembá tiráái kwétaimba pó'a kentúra'a kárákwiyoro.  
\v 44 kwaásimo maipímbó utámakaawanamo kaviraisasamó kwaási ímo awánaantemba kentirumpimbá mirá isa'á sáwí'a kwéowasa kwaási íma kwétuwanaamba pó'a kárákwiyoro Ísu siráiye.   
\p
\v 45 Ísu simásuwowana moóráwai ámáámba sún-kwaasigo Ísuntavena séna mirámó sénda kentáágwárá'á simáíya sáwíta kwéumasinkaane súwana  
\v 46 Ísu séna kemá ámáámba sen-kwáásí kemó ámáámbo simátímén-ainko umbaí kwétiyaisa'a mináímbá íma kwétuwa'naa-omba pó'a kárákwiyoro.  
\v 47-48 kentíkwá'ná Áánútun-aai simátímakaawai tínkamuwasa púwúwa'a utamátínkaraapa'a konaarirí kwéowe. naaóvá'á kentíkwá'ná uráantave'a kawe'á uráawe sé'a utamátínkaraapa'a konaarirí kwéomba pó'a kárákwiyoro.  
\v 49 naaóvá'á Áánútu kawer-ímáyáávínkémbá séna kesáái simátimenaaowaiye agaráátinkanaaowaiye ti'máráanasa miwívímbá kwénaaiyasa évakarawai sáwí'a umátinkesa évakarawai tínkamiyasa puwónááowe Áánútumo siráimba mináímbá paáruraiye.  
\v 50 naaóvákwárá avumpinkwárá naaénkwara'a Áánútun-aai simátímakowaima tínkamuwasa pukáantavai póna misáwí'ó uráawaina anondá-meyamba ívé'o máyáan-kwaasitopa'a tíníye.  
\v 51 aiva'ó tuvúwanamo pukáin-kwaasigo áwí'a Épeo naaémba moóráwai áwí'a Sékáraya anóm-bono'-naumpa'a máyowana moórá-ayampa'a Áánútuntavesamo ísámaimo póímo tuvú'máímo agáyáan-ontan-tarei kwáyowana moórá-ayampa'a aiva'-mónó-káwáánákówé su'mai iyún-ontama kwáyowana avumpimbá Sékáraya umáyowasa túvúwana pukáiye. minkáé-kwáásíráí avumpimbá tínkamuwasa pukáawaigwara'a miwítí sáwí-meyamba ívé'o máyáan-kwaasi mayánááowe.  
\v 52 kemó ámáámbo sen-kwáásí árair-aimbo ímo aúpá'ó tukáankakai mináímbá ísámai kawer-osinó. kemá íma ísámai kawer-ombá ó'on-kwaasiti aambá aúnkaamba pó'a kárákwiyoro Ísu siráiye.   
\p
\v 53 Ísu mináímbá simásuwena máápa'a kumúwasa ámáámba sun-kwáásíyé ámáán-kawaa-kwaasiye tirumpimbá áwáá'a aéésa ó'on-o'on-tantaatavesa áísaa umai ísáananamo  
\v 54 aaimó kaé'mái-aimbo sína'o é'a aaivimbá mayankánáe sésa áísaa uráawe.   
\c 12  
\s1 íma kaumbo-káér-ainkwarari'a oró siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 10:26-27  
\p
\v 1 mitáwai ávááraumai sáwíva-kwaasi torupésa sisipáá umái máyówana Ísu kwená kwayó-kwáásí simátimena séna ámáán-kawaa-kwaasi kaumbo-káér-ainkwara-kwaasiraamba ovó íma miráumai máéro. intóráín-tantaa'a sáwíyan-tantaa'a moórá-tonko áwí'a péréti mimpímbá kwémaraawana kwéintorena anómba intembá ámáán-kawaa-kwaasiti sáwí-aimba mirá kwéivo keinárawapimba misáwí-áínkó anómba tiváínivo kentúra'a kárákwiyoro.  
\v 2 aúpá'ó kwáyáin-tantaa'a amápa'a avora'á paárínasa awánanaaowe. túnkaipa'a kwáyáin-tantaa'a avora'á paárínasa awánanaaowe.  
\v 3 no'wáámbo siráan-aimba sán-káíndara'a síyasa isánááowe. aúpá'ó siráan-aimba amápa-kwaasi túranka'a síyasa isánááowe Ísu siráiye.   
\s1 moóráwai áároi inkáíséro siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 10:28-31  
\p
\v 4 Ísu simásuwena séna kesí kwaási simátíménda ísáaro. évakarawai tínkamiya'a puwónááovo moórá sáwí'o umátinkai-yantaa'a íma kwéraivo íma miwíyávé'a inkáíséro.  
\v 5 kemá simátime'a sé'a Áánútu máyáivo kwenáároi inkáíséro. kwemó tínkamina'o puwónááombo éna kemá kanaán-umai sáwí-marupa'o iramó kwégaipa'a mátiyuwaniye. mináímbá Áánútuntave'a inkáíséro-aimba kwésune Ísu siráiye.   
\p
\v 6 Ísu simásuwena séna sáwíyan-dumama téntékaan-dumama éva'aasei-numama sáwíyan-ontandei kae-tóyáráán-óntándéí kwémeyan-ovo Áánútu kíraan-dumama íma awinkaiwáímá póna awánaraiye.  
\v 7 numamá kíto-tantaa'a awánaiwaima póna kwaásima anón-tantaa'a ovó íma táá'a kaíno. kenti'nóntáuma kwétaampaiwaiman-ivo íma táá'a kaíno Ísu siráiye.   
\s1 Ísu áwí'a avoratá sénaunda-kwasai.  
\r Mátíyu 10:32-33, Mátíyu 12:32, Mátíyu 10:19-20  
\p
\v 8 Ísu simásuwena séna simátime'a sé'a amáparawai túranka'a kentávésa sésa Áánútu ai'máráísana kunkáiwai kesí anóndakoman-iye síyawaiyave'a kemá kwaási úrandako kumpaáruraundawai Áánútuna kwayó'nárawa'a kwíyómpakewai túranka'a sé'a kesí kwaásiman-owe sénaumne.  
\v 9 ánivo kwaási túranka'a kembá tínaaemba umásimiyawaiyave'a kemá Áánútuna kwayó'nárawa túranka'a sínaaemba umátimenaumne.  
\v 10 kembá kwaási úrandako kumpaáruraundawaimba simái sáwí'a umásinkanaaomba mindá Áánútu maitiyuwánívo Áánútun-amankomba simái sáwí'a umánkanaaomba mindá Áánútu íma maitiyuwáinana miwísé kwaíkwai'a íníye.  
\v 11 kesí kwaási-i'a ontáváí táto'mai tí'maesamo anón-kwaasiye mono-káwáá-kwáásíyé túranka'o mátínkaresamo aaivimbá maitínkéwa'o é'a nóran-aimbo síyamba íma táá'a káínana  
\v 12 Áánútun-amanko sénááon-aimba úwoi tááka'a tinkáína'a sénááowe Ísu siráiye.   
\s1 óísankwara-kwaasigo sáwí-imayaa uráin-kwasai.  
\p
\v 13 súwana sáwíva-kwaasivinkemba moóráwai Ísuntavena séna anóndakoo kesivo púwísana kesuwaá amápa-tantaa'a mairéna íma taaímbai kwésimivo emá sinaná taaímbai násimino súwana  
\v 14 Ísu séna kesí kwaásiyo mináímbá íma koisé'a keáváráwaiti náaindaamba íma taaín-timenaumne simámena  
\v 15 amáparawaiyavena séna kwaási kawe'á umái máyáawaiti ááimba íma sáwíva'-naaindaamba makáavo náaindaamba mayánáe seéme'a máyáavainivo kentúra'a kárákwiyoro Ísu siráiye.   
\p
\v 16 simásuwena moórá-aimba simátimena séna moóráwai sáwíva'-naaindaamba makáindawai kwená kígauva'a sáwíva-tomba kwáyáísana  
\v 17 kwesáváí-ímáyáá éna sáwíva-tombo áká'maimo maránaunda-namba íma kwáyáivo nóra ónaumno.  
\v 18 mirámó é'a toómbá makáunda-namba tawísíyuwe'a anón-damba úmare'a mimpímbá amápa-tomba áká'mai maré'a kesí náaindaankwara'a maránaumne.  
\v 19 mirámó é'o é'a kesáváí sé'a amápa-tantaa'a íma aáváán-tuwáúnda toómbá námai iyé'a nombá námai iyé'a ayáátááka'a úwoi mé'a onaná sirunkó kawe'á kwéina'a ménaumne kwésisana  
\v 20 Áánútu simámena séna sáwí'o úmae kwénaaonda-kwaasima óne. ívé'-no'waamba puwéma esáváí makáanda-naaindaamba túwénana nááwa mayáníyo Áánútu siráiye.  
\v 21 marapá'á esáváí-nááíndááné su'mai makáiyawai mirán-kwáásímán-ivo marapá-tántááré su'mai marésa Áánútumpaken-tantaa'a íma makáawe Ísu siráiye.   
\s1 Áánútumpa'a imáyáa áméron-kwasai.  
\r Mátíyu 6:25-34  
\p
\v 22 Ísu mináímbá simásuwena kwená kwayó-kwáásíyávéna séna kwésimtime'a sé'a miráráán-umai máyáamba íma anón-imayaa é'a toómbó nánááontave'a íma anón-imayaa é'a kentúra'o unáánkwátóimo ónááontave'a íma anón-imayaa oró.  
\v 23 toómbó nánááomba úwoisambanivo kwaásimo máyáamba anón-tantaa'an-iye. unáánkwátói ónááomba úwoisambanivo kwaási túma anón-tantaa'an-iye.  
\v 24 numagómpá'á imáyáa oró. numaó íma kígau kwéena toómbá áká'mai naaúmpa'a makéna nánívo Áánútu miwítí toómbá tímísasa kwénaawe. Áánútu aúranka'a numaómá kíto-tantaa'an-ivo kwaási anón-tantaa'a póna kentí toómbó éna timíníye.  
\v 25 keinárawa'a anón-imayaamo é'o é'a kentí maíyan-kanaama íma kanaán-umai ayáátááka'a ménaaowe.  
\v 26 mindá sáwíyan-tantaa'a isa'á íma kanaán-umai ónááomba pó'a ó'on-o'on-tantaatave'a íma anón-imayaa oró.  
\v 27 kwaigwandáánká'á imáyáa oró. kwaigwandáánkó íma kígau éna íma kwená unáánkwátói makáivo simátime'a sé'a naaóvá'á Yútaa-kwaasiti anóndako áwí'a Sórómoni kwemá sáwívar-unankwatoiye konaariríyé makáiwai úwasa kwaási awánésa kawe'án-iye sumbánivo kwaigwandáán-aramba awánésa anón-kawe'an-iye kwésewe.  
\v 28 uvá'á konaarirí-yántááré séna kwaigwandáámbá Áánútu uvá'á makáiye. umá íma kwaíkwai'a ínívo ívé'a ínasa aaváyaa kwaási agaisuwánááomba Áánútu mintántáá'á imáyáa kwéena konaarirí-yántáá'á makáiye. miráumai Áánútu kwaásiyavena imáyáa éna kentí unáánkwátói timínímba pó'a keinárawa'a maarán-áímbá ímo seráámbá Áánútu íma kanaán-umai kwésuwa'naa-iwaiman-iye kwésewe.  
\v 29 Áánútu kwétuwa'naa-imba pó'a toómbó nombó nánááontave'a íma anón-imayaa oró.  
\v 30 moórá-mora-maravaken-kwaasi Áánútun-aai íma ísáan-kwaasi toómbó nombó nánááontavesa anón-imayaa kwéowe. toómbó nombó ímo kwéne'o é'a puwónááontavena kentivo mintántáátávéna imáyáa kwéivo íma anón-imayaa kwée'a  
\v 31 Áánútu kwená kwaási kwégawaaintave'a imáyáa íyana mintántáá'á timíníye Ísu siráiye.   
\s1 kwíyómpa'a kawe-tántáákóná kwaasái.  
\r Mátíyu 6:19-21  
\p
\v 32 Ísu simásuwena kwená kwayó-kwáásíyávéna séna kemá kesínaaemba kwégwaraawai kárákwiraumne. kentáásivomo simbá kesí kwaási kawáá ondá keinárawagwara'a kawáá ónááowe. mirá íyana kesirunkó kawe'á íníye simbá póna íma táá'a kaíno.  
\v 33 kentí náaindaamba kwétime'a meéyámbá mairé'a ímo makén-kwaasi tíméro. mirámó kwéiyana kentí kawe'-méyámbá kwíyómpa'a kwáyáinasa kwaási íma umóyámbá íyana íma avíyaraamba káínana kawe'á umái aasiyaasí kwaíkwai'a ína'a minkáwé'-méyántávé'a imáyáa é'a  
\v 34 marapá'ó kentí óísambo kwáyainanamo éna marapátávéna tinkánívo kwíyómpa'o kentí óísambo kwáyainanamo éna kwíyómpatavena tinkáníye Ísu siráiye.   
\s1 mayáí-kwáásímó kwéto'mayaa on-kwásáí.  
\p
\v 35-36 Ísu simásuwena séna anón-kwaasigo aaraimá kwétokwaa on-tánómbá komandánáe séna kwínasa kwená mayáí-kwáásí unáánkwátói úmaresa mésa oómbá kúra'makesa amu'matuwé méwana téna tááyainasa avekáámbá onta tiyankánááowe. miwí kwéto'mayaa ontembá keinárawa'a kwéto'mayaa e'a amu'maré'a máéro.  
\v 37 minánón-kwáásígó tínda kwená mayáí-kwáásí koku'á mésa amu'matuwé ménka'a tínana tirunkó kawe'á íníye. árai'a simátime'a sé'a minánón-kwáásígó mayáí mayáíndayavena unáánkwátói ayú'mái móruna maréna minkwáásíyóntávéna maanká'á méwa'a toómbá tíméro síníye.  
\v 38 minánón-kwáásígó no'wáán-avuntana'i. irataróra'iyo. tínda kwená mayáí-kwáásí koku'á mésa amu'matuwé ménka'a tínana tirunkó kawe'á íníye.  
\v 39 simátíménda-aimba imáyáa oró. naankó avowámó umóyán-kwáásímó tínín-kanaamo isénaraai umóyán-kwáásí timbá kwéto'mayaa ena awánéna kwatúwáísana kwená naaúmpakemba umóyámbá íma máyáísino.  
\v 40 miráumai kemá kwaási úrandako kumpaáruraundawai kumónaundayave'a pó'a keinárawa'a íma imáyáa kwéiyanka'a kumúnavainivo kwéto'mayaa e'a simu'maré'a máéro Ísu siráiye.   
\s1 sáwí'a owasá kawe'á owasá uráan-kwasai.  
\r Mátíyu 24:45-51  
\p
\v 41 súwana Pítaa séna Ísóigoo emó sénda-aimba kentááyáváíyé su'mai kwése. amápa-kwaasiyavaigwarara kwéseno súwana  
\v 42 Ísóigo séna kawe'-máyáímó kwémayaawai kawer-ímáyáágwárá-kwáásíyávé'a kwésune. miwítí anóndako séna kesí mayáí-kwáásírá'á kárákwire'a toómbá taaímbai tíma'mae'a íyóro síníye.  
\v 43 miwítí anóndako téna mayáímó kawe'ó umáímo mayáínda tatuwánáínana mayáímó kwémayaindawai tirunkó kawe'á ínana  
\v 44 minánóndákó séna kesí náaindaamba amápa-tantaaka'a kárákwiyoro síníye.  
\v 45 ánivo mimbáyáí-kwáásímó imáyáamo ésamo kesí anóndako ayáátááka'a íma tíníye sésamo mayáí-ínínákwá'ó tínkamesamo toómbó nésamo uwoaó'-nómbó kwénesamo uwoaó'ó ésamo  
\v 46 miwítí anóndako tínín-kanaa ímo ísaresamo ímo imáyáa kwéindara'a téna anónka'a tatínkambai Áánútun-aai ímo kwéisaan-kwaasi máyáapa'a mótinkaniye Ísu siráiye.   
\p
\v 47 Ísu simásuwena séna mayáí-kwáásí miwítí anón-kwaasigon-aai isésa kwemó síndantemba íma íyamba máyáawana anón-kwaasigo téna anónka'a tatínkaminiye.  
\v 48 ánivo mayáí-kwáásí miwítí anón-kwaasigon-aai íma isésamo ombá sáwí'a ésa máyáawana anón-kwaasigo téna sáwíyanka'a tatínkaminiye. Áánútu kawer-ímáyáá anómba tímakaiyawai anóm-bayai máyáaro. kawer-ímáyáá anómba tokáiyawai kwaási túwa'naa oró Ísu siráiye.   
\s1 Ísu kwaási taainánín-kwasai.  
\r Mátíyu 10:34-36  
\p
\v 49 Ísu simásuwena séna iramó kaintembá mayáímá máyáandayave'a marapá'á kumbáyaunda mimbáyáí ánásainana kawe'á íníye-imayaa kwéune.  
\v 50 sáwíyanka'a kembá sí'a índai'a ónááontavena sirunkó umbaí kwétaisana sí'o índai'o ónááomba ánásainana sirunkó kawe'á íníye.  
\v 51 kentávé'a maarán-ímáyáá íma oró. kwaási amápa'a paru umái máyáantavena marapá'á kunkáiye. ímanivo marapá'á kunkáunda kwaási taaínkaa'a ésa évakarawai kesáái isáíyasa évakarawai íma isánááowe.  
\v 52 ívékwara aánogwara'a moórá-naumpa'a éva'aasei-kwaasi mésa kesááiyavesa miwítí imáyáa taaínkaar-urésa kaumbonárau moórá-imayaa íyasa kae'nárai ó'on-imayaa óyááoiye.  
\v 53 avowámá moórá-imayaa ínana ááninko ó'on-imayaa íníye. anówama moórá-imayaa ínana ayáámúnko ó'on-imayaa íníye. anáávukoe ó'on-o'on-imayaa óyááoiye. kesááiyavesa miráumai miwítí imáyáa taaínkaa'a ónááowe Ísu siráiye.   
\s1 évaka-tantaakona ááimbo kwéisaan-kwasai.  
\r Mátíyu 16:2-3, Mááka 8:11-13  
\p
\v 54 Ísu sáwíva-kwaasiyavena séna ainámbó kwáyaina'o é'a sé'a aa'á tíníye kwésiyana aa'á tíníye.  
\v 55 úndá to'mái ánásaina'o é'a sé'a aa'á káníye kwésiyana aa'á káníye.  
\v 56 kwíyómpa'o awáné'o ombá sé'a aa'á káníye. aa'á tíníye kwésemba mintántáá'á awánaraawe. kae'náér-on-kwaasi pó'a mirán-tántáákóná ááimba awánaambanivo Áánútu ívé'o kwéin-tantaakona ááimba íma awánaraawe Ísu siráiye.   
\s1 aaimó arupímo ií-kwásáí.  
\r Mátíyu 5:25-26  
\p
\v 57 Ísu séna simátíménda-aimba ísáiyuwe'a minkáér-ámpá'á taaínkaa'a uré'a moórá-ampare su'mai koró.  
\v 58 moórá-aimba ísáaro. aaimó simátinkanae síyawaimo tí'mae kwíyasa aampa'á mósimai paárumasuwesa koró. anón-kwaasimo mátimiyasamo ésa i-kwáásí timíyasa ándá-naumpa'a tinkánááowe.  
\v 59 ímo mirámó íyasamo ésa ándá-naumpa'a mótinkaiyasa íma ááéma ánásanaumne sésa amápa'-meyamba tímatuwaiyasa ayútinkanaaowe Ísu siráiye.   
\c 13  
\s1 sáwí-imayaamo ímo tuwáíyawaimo puwónááon-kwasai.  
\p
\v 1 Ísu kwésimatimuwasa évakarawai tasimámesa sésa Káríri-maravaken-kwaasi évakarawai Áánútuntavesa ísámai póímo tuvú'mái agáyáamba kámááni-kwaasiti anóndako áwí'a Páíráti évakarawai ti'máráísasa tínkamisasa pukáawe suwaná  
\v 2 Ísu séna miKárírívákémbá pukáan-kwaasiyave'a sembá miwítí sáwí-imayaao Kárírivakemba amáparawaiti sáwí-imayaagomba usáyaaitaraintavesa pukáawewa kwéseo.  
\v 3 íma mirá kwéovo simátime'a sé'a kentí sáwí-imayaamo ímo tuwé'o Áánútumpa'o té'o é'a keinárawakwara'a puwónááowe.  
\v 4 imáyáa oró. Síróamuva'a ayáátáá'-namba tawiséna sáwíva-kwaasi 18 kwaasi tínkamisasa pukáawe. mindáyave'a sembá miwítí sáwí-imayaao Yérúsaremuvakemba amáparawaiti sáwí-imayaagomba usáyaaitaraintavena pukáawewa kwéseo.  
\v 5 íma mirá kwéovo simátime'a sé'a kentí sáwí-imayaamo ímo tuwé'o Áánutumpa'o té'o é'a keinárawakwara'a puwónááowe Ísu siráiye.   
\s1 taaigó íma arambá iráin-kwasai.  
\p
\v 6 Ísu kwántámai-aimba simátimena séna moóráwai kwená ándá-aran-kigauva'a áséi-aramba íyain-taima u'makáisana áruma kwíkáísana arambá komayánáe séna koawánaimba íma iráisana  
\v 7 minkígáúrá'á kárákwirain-kwaasiyavena séna kaumborá'á áú'a simbá mintáéramba komayánáe'a koawánáúnda íma arambá iráisa'a úmpo mintáímá tumásuwaao. maragóná anombá nasúwáívainivo tumásuwaao sisaná  
\v 8 mindákó séna anóndako ímampo'a mintáíyááimpa'a oó'á túmake'a agámo'a maké'a  
\v 9 moórá-au'o sínda awánaanana arambó iyéna kawe'á ínívo mirámó ímo ína'a tumásuwanaumne siráiye Ísu siráiye.   
\s1 Ísu saavatirá'á moórá-inimba asóvamankarain-kwasai.  
\p
\v 10 moórá-tawai Yútaa-kwaasi monor-áímbá kwéison-kanaara'a Ísu mono'-náúmpá'á uména aaí kwésimatimuwana  
\v 11 moórá-ininko taraváá-kwámbá arumpimbá máyon-ininko ména ayáátááka'a sáwí'a umái ména 18 ima maisuwéna miráumai sáwí'a umái máyowana arósáánumba káínáívai kurówana íma kanaán-umai koku'á máyowana  
\v 12 Ísu minínínkómbá awánéna séna enáí'a ánásaino séna  
\v 13 ane'á tátorowana avekáámbá arósáánumba arupí úwana koku'á usásinena Áánútu áwí'a mósá marówana  
\v 14 Ísu agándon-kanaara'a minínínkómbá asóvamankontavena mono'-nánká'á kárákwirowai arunkó sáwí'a úwana sáwíva-kwaasiyavena séna ava'moraé-kanaa mayáí kwémayenka'a sí'a asóvamasinkainkwae sé'o é'a té'a agándaan-kanaamo é'a íma teró súwana  
\v 15 Ísóigo séna kaumbo-káér-ainkwara-kwaasiman-owe. agándaan-kanaara'a kentí purumakankwárá'á tónki-poigwara'a naaúmpakemba ayúranke'a áí'mae'a nompá'á kowaná nombá kwénaiye.  
\v 16 minínínkó Ááváramu aísaavutantamba uráin-inimba isaná Sáátáánigo ayáátááka'a 18 ima tátokaisa'a agándaan-kanaara'a ayúrankauna'a sáwí'a kwéone kwésewe Ísu súwasa  
\v 17 simáímo sáwí'o umánkówai mináímbá isésa tigaemá uwaná kawe'-máyáí kwémayontavena úwoi-kwaasi tirunkó kawe'á uráiye.   
\s1 taaérankona kwaasái.  
\r Mátíyu 13:31-33, Mááka 4:30-32  
\p
\v 18 Ísu séna Áánútu kwená kwaási kawááimba nóinkara kwégawaaiyompo maarán-áímbá simátínéna'a isánááowe.  
\v 19 Áánútu kwená kwaási kwégawaaimba maarámán-iye. moóráwai sáwíyan-taeranko áwí'a másátati mintáérámbá kígauva'a u'makáisana anón-éna amaimá móivarena kóyáwé uráisana numaómá mimpímpá'á ánáamba úmarena kwémaiye. Áánútumo kwená kwaási kwégawaaimba miráráámbá éna kwenááigo sáwíyamba kwaási tirumpimbá kunkwéna anómba kwéiye Ísu siráiye.   
\p
\v 20 simásuwena séna Áánútu kwená kwaási kwégawaaimba nóinkara kwégawaaiyompo maarán-áímbá simátíména'a isánááowe.  
\v 21 moórá-ininko péréti-tomba agayánáe séna kanaráán-tántáákó áwí'a páráwaa'a maimaéna intoráí-yántáá'á sáwíyan-tantaa'a ayáúmaraisana kwéna intoréna kwéanon-iye. Áánútu kwená kwaásimo kawááimba miráráán-umai kwenááigo kwaási tirumpimbá sáwíyamba kunkwéna anómba kunkwéiye Ísu siráiye.   
\s1 sáwíyan-ontaona kwaasái.  
\r Mátíyu 7:13-14, Mátíyu 7:21-23  
\p
\v 22 Ísu mináímbá simásuwena Yérúsaremu-naor-ampa'a kúmba naaó'-nao'a kwenáái simátíma'maena kúwana  
\v 23 moóráwai séna anóndakoo Áánútu moórá-mora-kwaasiye su'maiya kawer-ámpá'á métinkaniyo súwana Ísu séna  
\v 24 tiyáántámba égési úmae'a sáwíyan-ontavimba usáveranaaowe. simátime'a sé'a sáwívarawai usáveranae sésa íyambanivo íma kanaán-umai usáveranaaowe.  
\v 25 naankó avowámá usásinena ontá úmaraina'a ontará'á umé'a ááye'a sé'a anóndakoo ontayá tisinkaaó síyana íma tuwánáúnda-kwaasi náávakena'oo sína'a  
\v 26 kentáásí naaópa'a te enáái tasimásimenata eséya toómbá nombá naráundayaawe síyana  
\v 27 kwemá séna íma tuwánáúnda-kwaasi kentí naambárure kentóikare íma tuwánáúnda-kwaasin-ovo kóro naankó avowámá síníye Ísu simásuwena séna  
\v 28 Áánútu kwená kwaási kawááipa'a ti'maráína'a máápakemba awánáíyamba kentíkwá'ná Ááváramuwe Áísákaawe Yákópowe Áánútun-aai simátímakowaiye Áánútu kwégawaaipa'a méwa'a tuwáné'a tíyántave'a é'a ivi'á tánááowe.  
\v 29 aaváúmá usaipakén-kwáásíyé aaváúmá kumpéráipaken-kwaasiye évarevar-awampaken-kwaasiye Áánútu kawááipa'a tésa tamésa nánááowe.  
\v 30 minkánáárá'á naaén-kwaasivinkemba évakarawai aivarí'a ónááovo aiva-kwáásí naaéni'a ónááowe Ísu Áánútumo kawááintavena mináímbá siráiye.   
\s1 Ísu arumbá umátínkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 23:37-39  
\p
\v 31 mitáwai ámáán-kawaa-kwaasi évakarawai Ísunopa'a tésa sésa anón-kwaasi áwí'a Éróti séna Ísumba tuvúwónana puwíníye kwésivo maanká'á tuwé ó'om-bapa'a kówaao suwaná  
\v 32 Ísu séna Érótimba iyánaankaraama túwáín-kwaasi kosimáme'a sé'a taraváá-kwámbá kwaási tirumpinkémbá kwémaitiyuwe'a tí'a on-kwáásí kwéasovamatinkaunda-mayai ívé'a maé'a aaváyaa maé'a ayúnká kesí mayáí ánásanaumne.  
\v 33 Áánútun-aai simátímakaawai Yérúsaremu-naopare su'mai kwétinkamowasa kwévuwontave'a ívé'a aaváyaa ayúnká aampa'á kwégwe'a mayáí maivá kónaumne siyé Érótimba kosimáméro Ísu simásuwena  
\v 34 Yérúsaremu-naopaken-kwaasi arumbá umátinkena séna Yérúsaremu-naopaken-kwaasiyono. Áánútun-aai simátímakowai tínkambae'a kwéiyuwasa pukáawe. Áánútu ti'marówasa kurówai óntantamba tínkambae'a kwéiyuwasa pukáawe. kokórigomo áráátombo ayóí-ándámpá'ó tínkarenamo káátamatinkaintemba aasiyaasi-táwai kemá mirá ónaumne kwésundanivo tínaaemba kwéumasimewe.  
\v 35 ísáaro. Áánútu tiyuwáína'a tu'nankáámbá ónááowe. simátime'a sé'a íma úwoi suwánanaaovo naaémbo sé'o Áánútu ai'máráísana kunkáiwaimba Áánútu kawe'á kwéumankaiye síyanka'a moórágwara'a suwánanaaowe Ísu siráiye.   
\c 14  
\s1 Ísu aíyayaamba intorón-kwaasi asóvamankarain-kwasai.  
\p
\v 1 moórá-tawai agándon-kanaara'a Ísu ámáán-kawaa-kwaasi anón-kwaasigona naaúmpa'a toómbá náíndayavena umáyowasa agándai-kanaara'o Ísumo nóramo índa awánanae sésa umésa awánowana  
\v 2 moóráwai aíyayaamba kwéintoron-kwaasigo kwená egwaa'á máyowana  
\v 3 Ísu minkwáásígómbá awánéna ámáán-kawaa-kwaasigo ámáámba sun-kwáásíyé tísaa ena séna agándaan-kanaara'a kanaarárá áí'o in-kwáásí asóvamankanaundaya'iyo súwasa  
\v 4 isésa íma aaí suwaná minkwáásígómbá áí'mai kawe'á umánkena séna ánivo kuwó súwana kóúwana  
\v 5 tísaa ena séna keinárawapinkemba kentí iyámpóíya'i. kentí póráára'iyo. maipímbó pékaina'o é'a agándai-kanaara'a ááéma mósá asinánááoo Ísu súwasa  
\v 6 mináímbá íma kanaán-umai anondá siráawe.   
\s1 kwaási íma kentúma maimaé iyí-kwásáí.  
\p
\v 7 aaí íma anondá suwasá toómbó nánáesamo tun-kwáásí aiva'á uménaemo sumbá Ísu tuwánéna kwántámai-aimba séna  
\v 8 moóráwai séna aaraimó tokwaa on-tánómbá tamandaaó sína íma aiva'á umaiyó. aiva'ó uménanamo enáwí'o usáyaaitaraindawaimo tínanamo éna  
\v 9 tááyaindawai entávéna séna usásinenana maankwáásígó maanká'á tamaíno sínana aigaemá umásuwe tínaaempa'a kumbéniyone.  
\v 10 ánivo tááyainamo tínaaempa'o uménanamo tááyainda-kwaasigomo kweyááríka'o entávénamo séna kesí kwaásiyo usásine aiva'á umaiyó sínamo umáínasa awánésa enáwí'a mósá maránááowe.  
\v 11 anón-kwaasima úne síyawaima Áánútu miwí túwí'a móruna tiyuwánívo sáwíyan-kwaasima úne síyawaima Áánútu miwí túwí'a maimaé iyíníye Ísu siráiye.   
\p
\v 12 Ísu simásuwena ááyarowaiyavena séna anón-tanomba kauvónáe sinda-táwai óísankwara-kwaasiye enamááraawe ená akúné ená kwaásiye su'mai íma tááyao. mirámó inasamó ésa naaémba ááyewa toómbá komandáníyonda mindá ená toónkóná anondáman-iye.  
\v 13 ánivo anón-tanomba kauvónáe sinda-táwai ímo óísambo makén-kwaasiye tíyayaamba sáwí'a urén-kwaasiye aúgavitan-kwaasiye tááyenasa tamandánááombanivo  
\v 14 ená toónkóná anondáma íma amíyambanivo enarunkó kawe'á ínana Áánútu ená toónkóná anondáma amíníye. naaémba arupí umái mén-kwaasi pukémpinkemba usásinaiya-tawai Áánútu amíníye Ísu siráiye.   
\s1 anón-tanomba kauráin-kwasai.  
\r Mátíyu 22:1-10  
\p
\v 15 mináímbá súwasa Ísuwe toómbá kwénowai isésa uwaná moóráwai séna Áánútu kwená kwaási kawááipa'a toómbá nánááowai tirunkó aamoí íníye súwana  
\v 16 Ísu séna árai'a simbánivo simátíménda imáyáa oró. moóráwai anón-tanomba kauvónáe séna sáwíva-kwaasi tááyamakena máyáísana  
\v 17 mintánómbó nánááon-kanaa sáwíyanka'a tínana kwená mayáí-kwáásígómbá ai'máráísana tááyaraiwaiyavena séna toómbó naí kwéto'mayaan-ivo teró sisasá  
\v 18 miwí íma tií-áímbá sewaná moóráwai séna maramá meéyán-ure'a koawánanaumpo íma tanómba kauvópa'a kónaumne siyé kosimámiyo sisaná  
\v 19 moóráwai séna siyáánkai-poima meéyán-ure'a koawánanaumpo íma tanómba kauvópa'a kónaumne siyé kosimámiyo sisaná  
\v 20 moóráwai séna ívé'a aaraí mairáunda pó'a tanómba kauvópa'a íma kónaumne siyé kosimámiyo sisaná  
\v 21 mimbáyáí-kwáásígó kwená anóndakonopa'a téna mirá sewé tasimámísana arunkó sáwí'a isaná séna avekáámbá naaó'-nao'a kwénaae tíyayaamba sáwí'a uráinda-kwaasiye túramba kavíkáinda-kwaasiye óísamba íma makén-kwaasiye tivakáá-umai tí'mae tiyó séna ai'máráísana  
\v 22 mimbáyáí-kwáásígó mirá kosimái koyauweréna taséna simásimendantemba kosimái tí'mae'a túnda ená naaúmpa'a paaí karekó'a umái máyáawe sisaná  
\v 23 kwená anóndako séna amápa-kwaasi kesí naaúmpata sisipáá oró. amápar-ampa'a kwénaae kwaásimo tivakáá-e asiramái simái tí'mae tiyó siráiye.  
\v 24 Ísu séna simátime'a sé'a aiva'ó tááyaraiwai íma tésa kwená toómbá íma tamandánááowe Ísu mináímbá kwántámai-aimba siráiye.   
\s1 imáyáa kawe'á urésa Ísu-ánaaemba kwaránááon-kwasai.  
\r Mátíyu 10:37-38  
\p
\v 25 súwasa Ísuwe aampa'á kuwaná mégwantena simátimena séna  
\v 26 kesínaaemba kwaránáe síyawai aiva'á kembá imáyáa simésa naaémba anóvowiye awainínkówé kwená iyámpóíye kwenávárawaawe kwenáúnavare kwesáváíyé imáyáa oró. ímo mirámó íyamba uwóví'a ónááovo mirámó ésamo ésa kesínaaemba kwarésa kesí kwayó-kwáásí-í'a ónááowe.  
\v 27 kemó puwónaunda-taimo súgwaata'mae'o kondantembá kesínaaemba kwaránááowaima umbai-yántáá'á timíyasa minúmbáí-yántáá'ó ímo maimaésamo sínaaembo kwáráamba uwóví'a ombá pósa íma kesí kwayó-kwáásí-í'a ónááowe.  
\v 28 moórá-aimba ísáaro. ayáátáá'-namba ónáe síyawai aiva'á óntambo tuwésamo ónááon-imayaa ésa óntamba táámpamai awánáíyambo kanaamó ínasamo ésa mináyáátáá'-námbá ónááowe.  
\v 29-30 ímo táápamaimo awánaresamo mindámbó íyamba minóntámbá ánásagwinana mindámbá úwoi kwáyainasa kwaási awánésa íma áságwimai umásukaawe sésa tuwírááima sénááowe.  
\v 31 moórá-aimba ísáaro. moórá áái'a tiyáívín-ánón-kwáásígó áái'a tiyánáe séna aiva'á kwená i-kwáásí táámpainda sáwíva-kwaasi 10,000 kwaasi ínana ó'on-i-kwaasiti anóndako kwená i-kwáásí táámpainda ávááraumai sáwíva-kwaasi 20,000 kwaasi ínana imáyáa éna kembá usáyaaitanaao. íya usáyaaitanaaoo séna  
\v 32 íma kanaán-umai usáyaaitanaumne-imayaamo énamo éna anón-kwaasi némpa'a máyainana aantá-kwaasi ti'maréna séna íma áái'a tiyánaundayaanivo úwoiya ménaum. nóraya ónaumno siyé kosimáméro síníye.  
\v 33 Ísu mináímbá simásuwena séna aiva'á ónááon-imayaa urésa naaémba síyantemba ónááowe. miráumai kesínaaemba kwaránáe síyawai aiva'á makáan-tantaatavesa imáyáa urésa íma mintántáá'á tuwánaumnemo sésamo ésa kesínaaemba íma kwaránááovo mintántáá'á tuwánaumnemo sésamo ésa kesínaaemba kwarésa kesí kwayó-kwáásí-í'a ónááowe Ísu siráiye.   
\s1 uwígóná kwaasái.  
\r Mátíyu 5:13, Mááka 9:50  
\p
\v 34 Ísu simásuwena séna uwímá kawe-tántáá'á imbánivo anómba ánásaisana ayáántámba kwáyáimbanivo ó'a uwímó káí'a íma úmaranaaowe.  
\v 35 ayáántámba íma agámo'a maráíyana kawe'á ínívo úwoiva'a tuwánááowe. kwéisaawai ísámai kawe'á oró Ísu siráiye.   
\c 15  
\s1 sipisípi-poimo áúyokain-kwasai.  
\r Mátíyu 18:12-14  
\p
\v 1 táákísi-ontamba kwémayon-umoyan-kwaasiye sáwí'a kwéun-kwaasiye Ísunopa'a kwenáái isánáe sésa tuwasá  
\v 2 ámáán-kawaa-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé tuwánésa tirunkó sáwí'a úwasa keáímbá sésa sáwí-kwaasiye toómbá kwénena aaí kwésimba sáwí'a kwéiye suwaná  
\v 3 Ísu mináímbá iséna kwántámai-aimba séna  
\v 4 sipisípira'a kárákwiyowai kwéon-aimba ísáaro. moóráwai sáwíva-sipisipi 100 sipisipira'a kárákwiraisana moórá-sipisipi áúyokwisasa misáwívá-sípísípí uvá'á máyáawana moóráma áúyokwimba koavakáá-émena awánéna  
\v 5 aamoí kwéena áúgwaata'maena  
\v 6 naaópa'a téna kwenamááraawe kwená naaópaken-kwaasiye tááyaisasa torupamái máyáawana séna kesí sipisípi áúyokwisa'a koavakáá-éme'a áí'mae'a túmpo aamoiyá ónáe sisasá aamoí uráawe.  
\v 7 simátime'a sé'a miráumai kwíyómpa'a máyáawai marapá'á tuwánaamba arupí umái máyáan-kwaasi kawe'á umái máyáamba tuwánésa aamoí kwéowasa sáwí'a umái máyáampinkemba sáwí-imayaa tuwésa Áánútunopa'a tíyasa Áánútuna kwayó'nárawa'a kwíyómpa'a máyáawai anón-aamoi kwéowe Ísu siráiye.   
\s1 óntamba áúyokain-kwasai.  
\p
\v 8 Ísu séna moórá-aimba imáyáa oró. moórá-ininko siyáánkai-ontan-arumba makáisana moórá áúyokwisana oómbá kúra'makena kwená naaúmpa'a kankambá kwégwiyuvena kawe'á umái avakáá-éna  
\v 9 awánéna kwenamááraawe kwená naaópaken-kwaasiye tááyaisasa torupamái máyáawana simátimena séna kesí óntamba áúyokwisa'a avakáá-éme'a mayáúmpo aamoí íyataao sisasá aamoí uráawe.  
\v 10 simátime'a sé'a miráumai sáwí'a umái máyáampinkemba sáwí-imayaa tuwésa Áánútunopa'a tíyasa Áánútuna kwayó'nárawa'a kwíyómpa'a máyáawai anón-aamoi kwéowe Ísu siráiye.   
\s1 ívé-kwaasigo avowámbá auwéna kóurain-kwasai.  
\p
\v 11 Ísu séna moórá-aimba imáyáa oró. moóráwai kaer-íyámpóí tínkaraiwai máyáísana  
\v 12 naaénkewai avowántávéna séna ená amápa-tantaa'a ímo pukéndara'a ívé'a taaímbai simiyó sisaná taaínkaar-umai ááninkai tímísana  
\v 13 naaénkewai sáwíyanka'a ména kwembó ámakain-daaindaamba kwétimena óntane su'mai maimaéna némpa'-marava'a koména sáwí'a úmaena kwéiyena kwená óntamba tu'mái  
\v 14 ánásasuwaisana anón-ayawaima taisaná toóntávéna avakáá uwááena  
\v 15 mimbárávákén-kwáásígónópa'a kwéna mayáí mayánáe kosímae íyísana kesí maravá'á komé kesí póíra'a kárákwiyuwo sisaná  
\v 16 koména póíra'a kárákwirena ááesantavai úmae kwéiyena póíti toómpínkémbá nánáe séna sisasá íma áméwana  
\v 17 ména naaémba kawer-ímáyáá éna séna kesivoná mayáí-kwáásí sáwíva-tomba nawááesa tímú'a vaisasá aráávara'a kwéomba pó'a maanká'á mé'a sáái sinkáína'a puwúnavaimpo'a  
\v 18 maanká'á tuwé'a kesivonópa'a kwé'a sé'a kesivoó Áánútu aúrankare enaúrankare sáwí'a únda pó'a  
\v 19 kentáváí kesáánine sénda uwóví'a ómpo kesí mayáí-kwáásíyé siyó kosénaumne séna  
\v 20 mivá'á tuwéna teémena aampa'á kwétisana némpakemba avowámá awánéna aruntavéna umánkena isaaiséna koyaparéna ivi'á kwétaisana  
\v 21 ááninko séna kesivoó Áánútu aúrankare enaúrankare sáwí'a uráumpo kentáváí kesáánine sénda uwóví'a óne sisaná  
\v 22 avowámá mináímbá ivá kwéyuwena kwená mayáí-kwáásí tááyaisasa tewaná séna avekáámbá kawer-únánkwátói maimaé mágwéumanke'a kesáánimba intávé'a kwairambá kwéumanke'a aísamai ánáamba kwéumanke'a  
\v 23 ánóígwara-purumakan-araa'a maimaé'a máyuvu'mai aamoi-tánómbá kauvíyata kwéneta aamoiyá umánkáano.  
\v 24 kesááninko áúyokurai. pukurái. kwésunana úwoi ména timbá póta aamoiyá ónaumne sisasá aamoí uráawe.   
\p
\v 25 aamoí owaná aivakéwáí kígauvakemba timbá naankóná egwaa'á téna aamoí on-áímbá taiséna  
\v 26 mayáí-kwáásígómbá ááyena séna nóinkara aamoí kwéoo sisaná  
\v 27 enává'a kawe'á umái tiráisana enavo séna ánóígwara-purumakan-araa'a tuvú'mái kaúvóro sisasá mirá kwéesa máyáawe sisaná  
\v 28 mináímbá ísáísana arunkó sáwí'a isaná kayoréna íma naaúmpa'a íyísana avowámá máápa'a kuména aivakéwai arumbá kusimái íyáísana  
\v 29 avowántávéna séna ayáátááka'a esé mé'a sáwívar-ima kwémaisuwe'a enáái íma ankaisé'a emó séndantemba mirá kwéuna anóm-poiye sáwíyam-poi méme-araare íma tuvú-simena'a kesí kwaásiye naráumne.  
\v 30 enááninko ená anón-ontamba maimaéna koména aarai tine'á minóntámbá máyu'mai ánásasuwena tisa ánóígwara-purumakan-araa'a tuvú'mái kwégaumai améne sisaná  
\v 31 avowámá séna ayáátááka'a kesé máyaanda kesí amápa-tantaa'a endéín-iye.  
\v 32 enáváko áúyokurai. pukurái. kwésunana úwoi ména tintávéta aamoiyá kwéumankaumne siráiye Ísu siráiye.   
\c 16  
\s1 moóráwai mayáí sáwí'a uráin-kwasai.  
\p
\v 1 Ísu kwená kwayó-kwáásíyávéna séna moórá-aimba ísáaro. moóráwai náaindaankwara-kwaasigo mayáí-kwáásíyávéna séna kesí náaindaanka'a kárákwiyuwo sisaná mirá kwéisasa évakarawai tésa sésa ená náaindaanka'a íma kawe'á umái kárákwiraisana ená óntamba áúyokaiye sewaná  
\v 2 mindákó iséna kárákwiraiwaimba ááyaisana tisaná séna enáái sewa'á isáúnda po kesí náaindaanka'a íma kárákwiyiniyompo kesí náaindaanka'a kárákwiyonda-auvai agaimái símína'a ená mayáígóná ááimba awánaano sisaná  
\v 3 kwégwena imáyáa éna kesí anóndakomo si'mátuwaina'a nóra ónaumno. kemá íma asirayándá'á pó'a mara-máyáí íma kanaán-umai mayánaunda pó'a inaaimó siíyáváí sigaemá ínívo  
\v 4 mirá é'a aasósóí'a úmae kwénaaonana si'mátuwainasa naaémba meéyán-ónaumne sésamo úwoimo mairáan-kwaasiti naaúmpa'a sínkaresa toómbá siménááowe-imayaa umásuwena  
\v 5 kwená anóndakonopakembo naaémba meéyán-ónaumne sésamo úwoimo mairáan-kwaasi tááyaisana moóráwai tisaná séna kesí anóndakomba nóraumai-meyana amíníyono sisaná  
\v 6 séna sáwíva'-masawemba 1,000 masawemba ógwitamai aménaumne sisaná mindákó séna ená aúváívimba íma 1,000 iye se 500 iye simái agai-simiyó sisaná mirá isaná  
\v 7 ó'a moóráwai tisaná séna kesí anóndakomba nóraumai-meyana amíníyono sisaná séna sáwíva-ton-unamba 1,000 unamba aménaumne sisaná mindákó séna ená aúváívimba íma 1,000 iye se 800 iye simái agayaaó sisaná  
\v 8 mináímbó simbá anóndakomba simáméwana iséna kwená náaindaanka'a sáwí'a umái kárákwiraiwaintavena séna kawer-ímáyáágwárá-kwáásí ontembá mirá óne siráiye. marapá-kwáásí kentí imáyáarakemba ásagwimai mirámó ondawáí kawe'á íníye simái kwémayaavo sámo kain-áyámpá'ó máyáan-kwaasi íma mirá kwéowe. miráumai anóndako kwená náaindaanka'a kárákwiraiwaintavena séna kawer-ímáyáágwárá-kwáásí ontembá mirá óne siráiye Ísu siráiye.   
\p
\v 9 Ísu simásuwena mináíntávéna séna ísáaro. marapá'á kentí óntandei túwa'naa íyasa kentí kwaási-i'a íya'a kentí óntambo ánásaindara'a kwíyómpa'o ésa iyónááon-kanaa kwíyómpa'a minkwáásí tuwánésa aamoí umátinkanaaowe.  
\v 10 sáwíyan-tantaaka'a kawe'á umái kárákwiyowai anón-tantaaka'a kawe'á umái kárákwiyonaaowe. sáwíyan-tantaaka'a sáwí'a umái kárákwiyowai anón-tantaaka'a sáwí'a umái kárákwiyonaaowe.  
\v 11 marapá-tántááká'ó ímo kawe'ó umáímo kárákwiraiyawaimo éna Áánútu kwíyómpaken-tantaa'a íma tiména kárákwiyoro síníye.  
\v 12 marapá'ó Áánútumpaken-tantaaka'o ímo kawe'ó umáímo kárákwiraiyawaimo éna Áánútu kwíyómpaken-tantaa'a íma tiména kendéímán-iye síníye.  
\v 13 íma kanaán-umai kae-káwáá-kwáásítí mayáí kwémayaawe. mirámó ésamo ésa moóráwaimba aamoí ésa moóráwaimba íma aamoí umánkanaaowe. mirámó ésamo ésa moóráwaina mayáí kawe'á umái maésa moóráwaina mayáí sáwí'a umái mayánááowe. miráumai Áánútuna mayáímó maé'o é'a sáwívar-ontamba mayánaumne-imayaa íma úmae iyónááowe. sáwívar-ontamba mayánaumne-imayaamo é'o é'a Áánútuna mayáí íma mayánááowe Ísu siráiye.   
\p
\v 14 Ísu mináímbá súwasa ámáán-kawaa-kwaasi isésa óntantavai aamoí kwéesa pósa Ísuna awíráái suwaná  
\v 15 Ísu simátimena séna keinárawa'a kwaási túranka'a kawe'-máyáí kwémayaawasa tuwánésa sésa kawe-kwáásímán-owe kwésevo Áánútu kentí tááma kwétuwanaiye. amápa-tantaako áúmo mósá kwémaraan-tantaatavena Áánútu úwoisan-tantaa'an-iye kwésiye Ísu siráiye.   
\p
\v 16 Ísu simásuwena séna Mósesi Áánútuna ámáámba simátímakaimba Áánútun-aaimo simátímakaawaimo agaimakáamba naaóvá'á maémáen-kwaasiye minávúmpín-kwáásíyé naaén-kwaasiye Yónimo nombó pétinkaraiwaiye ména mináímbá taagwiyakáawe. ívé'a áséi-kwasai Áánútu kwená kwaási kawááin-aimba kwésimatimemba pósa kwaási Áánútu kawááipa'a tiyáántámba asirámaesa kwéusaveraawe.  
\v 17 maramá kwíyómba ánásanimbanivo Áánútuna ámáámba sáwíyan-aimba anón-aimba íma ánásena aasiyaasí kwaíkwai'a íníye.   
\p
\v 18 moóráwaimo awainínkómbó ai'mátuwenamo ó'on-inimbo kwémayaimba umóyámbá kwémayaiye. moórá-kwaasigo ai'mátukain-inimbo kwémayaimba kwegwárá'á umóyámbá kwémayaiye Ísu siráiye.   
\s1 óísankwara-kwaasigonte Árásárásintei kwaasái.  
\p
\v 19 Ísu séna moórá-aimba ísáaro. óísankwara-kwaasigo ména kawer-únánkwátói sáwíva'a makéna kawe-tómbá námae kwéiyisana  
\v 20-21 moóráwai áwí'a Árásárási íma óísamba makáiwai anón-karevu'a kwégaisana máyáísasa ayáí-tómbá amínana náníye sésa óísankwara-kwaasigona ontará'á móankaraawana máyáísana iyánkó téna minkárévú'á tauwá'naraiye.  
\v 22 naaémba ímo óísambo makáin-kwaasigo púwísasa Áánútuna kwayó'nárawa'a kwíyómpakendarawa'a kunáí'maesa Ááváramumo kawe'-mápá'ó máyáipa'a móankaraawana óísankwara-kwaasigo púwísasa utámakaawana  
\v 23 sáwí-marupa'o iramó kwégaipa'a anón-ai'a kwéisana ména mósá awánaimba némpa'a Ááváramuwe Árásárásiye máyaayana tuwánéna  
\v 24 aayamáívinkemba séna kesivoó Ááváramuwo sáwí-marupa'o iramó kwégaipa'a anó-si'a kwéisa'a máyaumpo arumbó umásinke Árásárásimba ai'márénana kunkéna ayáánánáma nompí tu'mái simáávíra'a maráínana tasíyasi íno sisaná  
\v 25 Ááváramu séna kesááninko marapá'á máyaandara'a amápa-kawe-tantaa'a makáampo Árásárási sáwí'a umái méraivo mindáyavai imáyáa uwó. ívé'a kwemá kawe'á umái máyaivo embá áí'a ipá'á máyaane.  
\v 26 senda-áínkwárá'á imáyáa uwó. avumpimbá kuvakamá anómba kwáyáivo maankákémbá íma kunámaatewasa mivákémbá íma usámaaisewasa ónááovo anón-kuvaka kwáyáiye sisaná  
\v 27 óísankwara-kwaasigo séna kesivoó Ááváramuwo emó sénda-aintave'a simáme'a sé'a Árásárásimba ai'márénana kesivoná naaópa'a  
\v 28 éva'aasei kesívárawaisai méraavo kusimátimena sáwí-marupa'o iramó kaipá'á tevó simátimino sisaná  
\v 29 Ááváramu séna Mósesi siráin-aine Áánútun-aai simátímakaawai siráan-aine aúváívimba agaimakáamba pósa táápamai isánááowe sisaná  
\v 30 kesivoó Ááváramuwo ímanivo moóráwai pukáimpinkemba usásinena kusimátiminasa sáwí-imayaa tuwésa Áánútumpa'a kónááowe sisaná  
\v 31 Ááváramu séna Mósesi siráin-aine Áánútun-aai simátímakaawai siráan-aine ímo isésamo ésa pukáimpinkemba usásinkaiwain-aai íma isánááowe Ááváramu siráiye Ísu siráiye.   
\c 17  
\s1 sáwí'a kwéon-kwasai.  
\r Mátíyu 18:6-7, Mátíyu 18:21-22, Mááka 9:42-48  
\p
\v 1 Ísu kwená kwayó-kwáásíyávéna séna ó'on-o'on-tantaa'a kwaásitopa'a tínasa kesáái tuwánááowe. évakarawai tésa kesáái kwéisaawaima kampar-áímbá tasimátimiyasa kesáái tuwésa kówíyasa kampa'ó síyawainopa'a sáwí-meyamba tíníye.  
\v 2 miwímó tinumarampimbó anón-ontambo aríkwímaresamo nompímbó túwááwasamo kumésamo kumpuwésarakai kampar-áímbá íma simátíméwasa kesááimo ísaraan-iyampoi kesáái íma tuwésa sáwí'a osinó.  
\v 3 mindáyave'a kentúra'a kárákwiyoro.  
\p kentí kwaásimo kembó sáwí'o umátinkaiya'o é'a keinárawapa'a mindáyave'a simátimiyasa sáwí'a únemo síya'o é'a íma moórágwara'a imáyáa é'a ivá'á túwáaro.  
\v 4 kentí kwaásigomo kembó sáwí'o umántínkáva'o kwéiyesamo kentópa'o tésamo sáwí'a únemo símae kwéiyiya'o é'a íma moórágwara'a imáyáa é'a ivá'á túwáaro. mimbórá-táwaimo avakaetéra'o mirámó íya'o é'a íma imáyáa é'a ivá'á túwáaro Ísu siráiye.   
\s1 Ísuwe aráápamai máyáan-kwasai.  
\p
\v 5 suwasá Ísóigona aantá-kwaasi kwentávésa sésa esé aráápamaiya máyaundaya súwa'naa inatá esé aráápamaiya máyaundaya asiramáíya máéno suwaná  
\v 6 Ísóigo séna moórá-taigo áwí'a másátati sáwíyan-aramba to'makáawana áruma kwikéna anón-tainamba kwéiyintemba kesé kítoka'a aráápamai máyáamba pó'a naaémba anónka'a kesé aráápamai mé'a anón-taiyave'o sé'o taawí'mae anón-dompimba kunkaruwuwómó síyanamo éna mirá íníye. Ísu mináímbá siráimba kwesé aráápamai máyáamba kwená mayáí mayánááontavena siraíye.   
\s1 mayáí-kwáásítí mayáígóná kwaasái.  
\p
\v 7 Ísu kwená kwayó-kwáásíyávéna séna mayáí-kwáásígómbá ai'márááwana mayáímá kwémaena kígauvakena'i. póíra'a kárákwiraindavakena'i. timbá ená toómbá emá agaimái naaó íma sésa  
\v 8 kavegavé umái kawer-únánkwátói uré toómbá agai-símí'a nasúwáana naaémba ená toómbá agaimái náníyone mirán-áímbá kwésewe.  
\v 9 sintembá mayáí-kwáásí mirá kwéesa úwoi miwítí mayáí isasá mirá kwéomba pósa íma túwí'a mósá kwémaraawe.  
\v 10 miráumai keinárawa'a mirá kwée'a simátíméndantemba umái mé'a ánásanaaoka'a sé'a úwoi kwená mayáí-kwáásíyá úndaya póta úwoi kentáásí mayáíyá mairáumne sé'a íma kentúma maimaé'a íyóro Ísu siráiye.   
\s1 Ísu túma karón-kwaasi kawe'á umátínkarain-kwasai.  
\p
\v 11 Ísu Yérúsaremu-naor-ampa'a kúmba Sámériyaa-marawe Káríri-marawe avumpin-ámpá'á kwéena  
\v 12 moórá-naopa'a kwéguwasa túma karón-kwaasi siyáánkai-kwaasi kwétesa némpa'o Ísumo túmba awánésa  
\v 13 aayamái sésa anóndako Ísuwo kentáá arumbá umásinkaao suwaná  
\v 14 Ísu tuwánéna séna mono'-máyáí-kwáásítópa'a kwé'a kentúma máagaraatinkewasa tuwánésa túma kawáúgwiye sénááowe súwasa aampa'á kumbá túma kawe'á umátinkowana  
\v 15 miwívínkémbá moóráwai áúma kawe'á umánkomba awánéna koyauweréna anónka'a tasiréna Áánútu áwí'a mósá maréna  
\v 16 Ísu anóndakoman-iye séna aísamaivimba takívairena súwi séna minkwáásí íma Yútaa-kwaasi Sámériyaa-maravaken-kwaasigo súwi súwana  
\v 17 Ísu séna siyáánkai-kwaasi túma kawe'á umátinkaunda avaréíyain-kwaasi íma koyauwérááwana  
\v 18 kímborawai ó'om-baravaken-kwaasigo koyauweréna Áánútu áwí'a mósá kwémaraiye simásuwena  
\v 19 minkwáásígóntávéna séna kentáváí súwa'naa íníwaiman-iye sénda póna enáúma kawe'án-ivo kwaaó Ísu siráiye.   
\s1 Áánútu kwená kwaási kawááin-kwasai.  
\r Mátíyu 24:23-28, Mátíyu 24:37-41  
\p
\v 20 súwasa ámáán-kawaa-kwaasi Ísumba áísaa esa sésa Áánútu kwená kwaási kwégawaain-kanaama nósa-tawaiya tíníyo suwaná Ísu séna Áánútu kwená kwaási kwégawaaimba íma kanaán-umai túrandei awánanaaovo  
\v 21 Áánútu kwená kwaási kwégawaaimba kwaási túra'a ááimba ásáraimba pósa maanká'á ópa'a kárákwiraiye íma kanaán-umai sénááowe Ísu siráiye.   
\p
\v 22 Ísu simásuwena kwená kwayó-kwáásíyávéna séna naaémba kemá kwaási úrandako kúmónda-kanaa awánanae síyambanivo íma mirán-kánáámá suwánanaaowe.  
\v 23 évakarawai sésa maavá'á máyáivo tawánaaromo síyasa ó'owima sésa maavá'á máyáivo tawánaaromo síya'o íma áraire sé'a kóyáwé oró.  
\v 24 kwíyómpa'o tawáombo úmae kwisasamó awánaantemba kemá kwaási úrandako miráumai avora'á ókwara'a kumónaumne.  
\v 25 misúnda-aimba íma paárurainasa aiva'á ívé'o máyáan-kwaasi tínaaemba umásinkesa sí'a índai'a umásinkanaaowe.  
\v 26 naaóvá'á moóráwai áwí'a Nówaa máyonka'a kwaási íma Áánútuna imáyáa ésa maémáentemba naaémba kemá kwaási úrandako kúmónda mirá ónááowe.  
\v 27 Nówaa máyonka'a nombá toómbá kwénesa tiyáámúmbaa'a kwétokwaa-esa aaraí máyówasa kwaaí máyówasa kwéuwana Nówaa naaúmpa'a non-avóvomayaa'o kún-daumpa'a umáyowana anón-a'a téna kavirayán-dónkó amápa-kwaasi tínkamuwasa putásaraawe.  
\v 28 naaóvá'á moóráwai áwí'a Áróti máyonka'a íma Áánútuna imáyáa kwéesa mésa nombá toómbá kwénesa kwémeya úmae kwénaaesa kígauma naambá úmae naaémáémba  
\v 29 Áróti Sótómu-naopa'a tiyuwónka'a Áánútu óntankwara iraronkwárá'á kwíyómpakemba tuwówana kuména tínkamuwasa putásaraawe.  
\v 30 Áróti máyonka'a kwaási íma Áánútuna imáyáa ésa maémáyáantemba kemá kwaási úrandako ókwara'a kumpaárondara'a mirá ónááowe.   
\p
\v 31 ókwara'a kúmóndara'a ontará'ó máyaiyan-kwaasi naaúmpakemba náaindaamba íma ó'a umayánááowe. kígauva'o máyaiyan-kwaasi náaindaamba naaúmpa'o kwáyainda ó'a íma umayánááowe.  
\v 32 Áróti awainínkón-áái imáyáa oró. kwená náaindaamba tuwón-imayaa éna mógwantowana óntankwara iraronkwárá'á kuména tuvuwúwana pukáiye.  
\v 33 tirááímo táíndai'o ésa íma kawe'á umái ménaaovo kentávésa imáyáa ésa tirááímo táínda-yantaa'a tuwésa puwésa aúnái'a umái kwíyómpa'a maí'mai'a ónááowe.  
\v 34 simátime'a sé'a ókwara'a kúmóndara'a mindó'wáámbá kae-kwáásí mimbórává'á tuúmá kwéreyana Áánútu moóráwaimba auwéna moóráwaimba airáníye.  
\v 35 minkánáá kaer-ínínkáí toómbá kwégwanteyana Áánútu moórá-inimba auwéna moórá-inimba airáníye. [  
\v 36 kaekóráí kígauva'a méyana Áánútu moóráwaimba auwéna moóráwaimba airáníye Ísu súwasa]  
\v 37 kwená kwayó-kwáásí sésa Ísóigoo emó sénda-aimba náávatavai seénó suwaná póímo awáímó kaviraipá'ó náíndayavenamo evontáán-dúmáómó torupamáímo máyáintenba Áánútu sínana súnda-aimba paáriniye Ísu siráiye.   
\c 18  
\s1 moóráwai ketor-ínínkón-áái ísarain-kwasai.  
\p
\v 1 Ísu séna aasiyaasí Áánútumpa'a námúnaa kwésesa túwáavo séna kwántámai-aimba simátimena séna  
\v 2 moórá-naopa'a aaimó isáí-kwáásígó ména íma Áánútu áároi inkaiséna íma kwaásiti imáyáa éna máyáísana  
\v 3 mindáópa'a ketor-ínínkó ména aasiyaasí aaimó isáí-kwáásígónópa'a tóyo éna séna sáwí'a umásinkanaesa kwéovo aaí súwa'naa umásinkaao sisaná  
\v 4 ayáátááka'a kwenáái íma ísarena naaémba imáyáa éna séna Áánútu áá'a íma inkaisé'a kwaásiti imáyáa íma é'a kwéunda pó'a  
\v 5 minínínkó kesópa'o timbá suwesaráánivaimpo'a áwa'naa ónaumne siráiye.  
\v 6 Ísóigo simásuwena séna aaimó isáí-sáwí-kwáásígón-áái imáyáa oró.  
\v 7 Áánútuna kwaási kwempá'ó námúnaamo símae kwéiyomba túwáavo séna íma ayáátááka'a úwoi maéna miwí táái iséna  
\v 8 sáwí'o umátínkénka'a ááéma túwa'naa íníye. naaémba kemá kwaási úrandako ókwara'a kúmóndara'a máyaiyan-kwaasivinkemba kesááiyavesamo áraire sésamo kesémo aráápai-i'a ónááo. íya ónááoo tuwánanaumne Ísu séna Áánútumpa'o námúnaamo símae kwéiyomba túwáavo séna mináímbá siráiye.   
\s1 ámáán-kawaa-kwaasigonte táákísi máyón-kwaasigontei kwaasái.  
\p
\v 9 évakarawai kawe-kwáásí úne sésa kentúma maé iyésa ó'on-kwaasi túma simái sáwí'a umátínkén-kwaasiyavena kwántámai-aimba Ísu simátimena séna  
\v 10 kae-kwáásígórai moóráwai ámáán-kawaa-kwaasigon-ivo moóráwai táákísi-ontamba máyáin-kwaasigo isasaráí anóm-bono'-naumpa'a námúnaa séyáe sésarai iyóyamba  
\v 11 ámáán-kawaa-kwaasigo koku'á ména kwenáúma maé iyéna séna Áánútuwo kemá évakarawai ontembá íma kwéumpo entávé'a súwi kwésune. umóyámbó maésamo kampa'ó kwésesamo aarai-úmóyámbá maésamo ombá kemá íma mirá kwéune. maa máyáiwai táákísi máyáin-umoyan-kwaasi intembá kemá íma mirá kwéune.  
\v 12 aasiyaasi-sóntáárá'á kae-kae-táwai monotávé'a imáyáa é'a íma toómbá kwénaumne. aasiyaasi-kígáúgóná sontaará'á mayáúnda-yantaa'a taaínke'a kemá avaréíyaimba maé'a moóráma embá áma'mae'a kwéiyune sisaná  
\v 13 táákísi máyáin-kwaasigo moóráva'a koku'á ména aigaemá éna kívairena séna Áánútuwo kempímbá sáwí-imayaa kwáyáivo arumbá umásinkaao siráiye.  
\v 14 Ísu mináímbá simátimena séna ísáaro. Áánútu táákísi máyáiwaina sáwí-imayaa mayáúwáísana Áánútuwe tágárotamai maéna kwená naaópa'a kwisaná ámáán-kawaa-kwaasigo kwempímbá sáwí-imayaa úwoi kwáyáísana kwená naaópa'a kuráiye. anón-kwaasi úne síyawaima Áánútu túwí'a móruna tuwánívo Áánútu aísamaivimba máyáawaima Áánútu túwí'a maimaé iyíníye Ísu siráiye.   
\s1 Ísu iyámpói kawe'á umátínkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 19:13-15, Mááka 10:13-16  
\p
\v 15 simátimuwasa évakarawai Ísu tátorena kawe'á umátinkainkwae sésa iyámpói tí'maesa tuwasá kwená kwayó-kwáásí tuwánésa kóro suwaná  
\v 16 Ísu miníyámpóíyávéna tááyena séna teró. íma kóro sé'a tiyuwáíyasa kesópa'a iyámpói úwoi teró. miníyámpóí kesópa'a tentembá Áánútu kwená kwaási kawááimba miráráán-umai kwégawaaimba iyámpói kesópa'a tí-amba íma ítátinkaaro.  
\v 17 árai'a simátime'a sé'a Áánútuntavesamo sésamo iyámpóíraan-umai kenká'á kwégawaa-onemo síyanamo éna miwírá'á kawááinivo ímo mirámó síyawaimo éna íma kawááiniye Ísu siráiye.   
\s1 óísankwara-kwaasigona kwaasái.  
\r Mátíyu 19:16-30, Mááka 10:17-31  
\p
\v 18 súwana moóráwai Yútaa-kwaasiti anóndako Ísunopa'a téna séna anóndakoo kawe'ná'á óne. nóra umáíya aúnái'a umái kwíyómpa'a maí'mai'a ónaumno súwana  
\v 19 Ísu séna kentáváí nóra séwa kawe'ná'á óne kwéseno. mimbóráwáí Áánútu kweyáá kawe'ná'án-iye.  
\v 20 Áánútuna ámáámba á'a ísaraane. minámáámbá aúváívimba agaimaréna séna íma aarai-úmóyámbá oró. kwaási tínkamiyasamo puwónááoni'a íma oró. íma umóyámbá máyáaro. íma kampar-áímbá simátinkaaro. kentinóvowi túwí'a anómba oró siráiye súwana  
\v 21 mindákó séna minámáámbá kesí iyámpóírakemba ísare'a pó'a kawe'á úmae kwéiyune súwana  
\v 22 Ísu iséna séna kawe'á éma moórá-yantaa'a íma kawe'á uráampo ená náaindaamba ó'on-kwaasi kwétime óntamba mairé ímo makéwai tímatuwenana ená kawe'-méyámbá Áánútu kwíyómpa'a ankáníye. tímatuwemo e kesínaaemba kwaráníyone súwana  
\v 23 mináímbá iséna sáwíva'-naaindaamba makóntavena anón-imayaa úwana arunkó sáwí'a uráiye.   
\p
\v 24 arunkó sáwí'a kwéuwana Ísu awánéna séna sáwívar-oisambo makén-kwaasi Áánútumo kwená kwaási kawááipa'o kwíyamba umbaí táníye.  
\v 25 moórá-poigo áwí'a káámeri mimpóígó kwaigóná avaapimbá íma kanaán-umai kóveraniye. káámeri-poigomo kwaigóná avaapimbó kóverainkakai sáwívar-oisamba makén-kwaasi Áánútu kawááipa'a kosinó súwasa  
\v 26 mináímbá isésa áísaa esa sésa umbaí taintáváí nóran-kwaasiya Áánútu kawááipa'a ménaaoo suwaná  
\v 27 Ísu séna kwaási miwítí mayáínéí íma meéyámbaresa kónááovo Áánútu úwoi kanaán-umai mégwétinkaiye súwana  
\v 28 Pítaa séna isaaó. kentáásí naaópa'a tuwéta enánaaemba kwégwaraumne súwana  
\v 29 Ísu séna árai'a simátime'a sé'a Áánútu kwená kwaási kwégawaaintavesa imáyáa ombá naambáru'a tuwésa tuwaínímbáá'a tiyuwésa tuwaaísái tiyuwésa tinóvowi tiyuwésa táánimbaa'a tiyuwésa tiyáámúmbaa'a tiyuwésa miráumaimo túwáawaina anondáma  
\v 30 marapá'ó máyáanka'a túwáán-tantaa'a mirán-tántáá'á sáwíva'a mémaesa naaén-kanaa aúnái'a umái kwíyómpa'a maí'mai'a ónááowe Ísu siráiye.   
\s1 Ísu kwemó puwíníntavena siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 20:17-19, Mááka 10:32-34  
\p
\v 31 Ísu kwená kwayó-kwáásí sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasi tí'maena moórá-ayampa'a tínkarena simátimena séna maísáaro. Yérúsaremu-naopa'a konanayá naaóvá'ó Áánútun-aaimo simátímakowaimo kwaási úrandakon-aai agaimakáan-aimba paáriniye.  
\v 32 kembá sí'mai ó'onkaa-kwaasi timíyasa kanaáráá'a kwésinkesa simái sáwí'a umásinkesa tuwirááíma kwisinkésa  
\v 33 súwíruku'a nésa sínkamiya'a púwónasa utamásinkaiya'a kaumbo-táwai maisuwé'a usásinanaumne Ísu súwasa  
\v 34 kwená kwayó-kwáásí nóin-aintavena siíyó sésa mináínkóná ááimbo aúpá'ó kwáyontavesa íma ísámai kawer-ésa Yérúsaremu-naor-ampa'a kuráawe.   
\s1 Ísu aúramba kavíkówaimba kawe'á umánkarain-kwasai.  
\r Mátíyu 20:29-34, Mááka 10:46-52  
\p
\v 35 Ísu aampa'á kúmba Yéríko-naor-egwaa'a kúwana moóráwai aúramba kavíkówai óntamba inaai simái mayánáe séna aanéiva'a kumbéna kwéinaai séna  
\v 36 sáwíva-kwaasimo tésamo kínkimbo sumbá iséna nááwiya'o súwasa  
\v 37 Ísu Násáretivakewai kwétiye suwaná  
\v 38 anónka'a séna Ísuwo Tévítin-andarakewai ómpo arumbá umásinkaao súwasa  
\v 39 aiva'á tun-kwáásí áwáá'a aéésa sésa aaiseraaó suwaná mináímbá ivá kwétuwena ó'omba anónka'a séna Ísuwo Tévítin-andarakewai ómpo arumbá umásinkaao súwana  
\v 40 Ísu aampa'ó kweémáyomba kwená egwaa'á kousásinena séna áí'mae teró súwasa áí'maesa egwaa'á tuwaná Ísu áísaa ena séna  
\v 41 nóin-tantaara embó arááímo táínda-yantaa'a umánkanaumno súwana anóndakoo súramba kawe'á umásinkaao súwana  
\v 42 Ísu séna kentáváí kanaán-umai súwa'naa íníwaiman-iye sénda póna aúramba kawe'á íno súwana  
\v 43 avekáámbá aúramba kawe'á umái awánéna Ísun-ánaaemba kwa'mái kwégwena Áánútu áwí'a mósá marówasa sáwíva-kwaasi awánésa Áánútu áwí'a mósá makáawe.   
\c 19  
\s1 Sákíyasina kwaasái.  
\p
\v 1 Áánútu áwí'a mósá márówana Ísu Yéríko-naopa'a kóyaaitanae séna kúmba  
\v 2 moóráwai áwí'a Sákíyasi táákísi-ontamba máyón-kwaasiti anón-kwaasigo póna sáwívar-ontamba makéna  
\v 3 Ísumba awánanae séna úmba sáwíva-kwaasi úyatukowana ákí-kwaasigo póna íma kanaán-umai awánéna  
\v 4 maanámpá'á tíníyone séna minkwáásí tínaaempakemba aiva'á úya'mai moórá-taiva'a usáatena máyowana  
\v 5 Ísu mintáígó ááimpa'a kwéna mósá awánéna séna Sákíyasiyo ená naaúmpa'a kónaumpo avekáámbá marapá'á kumuwó súwana  
\v 6 aamoí umásuwena avekáámbá marapá'á móruna tuwéna kunáí'maena kwená naaúmpa'a kúwasa  
\v 7 minkwáásíyómbá awánésa tirunkó sáwí'a úwasa sésa sáwí'a in-kwáásígóná naaúmpa'a kwégwiye suwaná  
\v 8 Sákíyasi kwená naaúmpa'a mósá ankena Ísóigontavena séna anóndakoo kesí óísamba avumpimbá taaínkaakai uré'a évaka'a ímo makáan-kwaasi timé'a évakarawai kampa'á simátiyuwe'a óntamba umóyámbá mairáunda pó'a éíyain-eiyain-umai tíma'mae'a kónaumne súwana  
\v 9 Ísu séna ívé'a maandáúmpá'ó máyáan-kwaasi kawer-ámpá'á métinkaumne. Ááváramu aísaavutantambo uráandayave'a mirá kwéune.  
\v 10 kemá kwaási úrandako kumpaáruraundawai enkáán-kwáásí tivakáá-umai sáwí'o umáímo máyáampinkemba kawer-ámpá'á métínkaandayave'a kunkáumne Ísu siráiye.   
\s1 siyáánkai-kwaasiti kwaasái.  
\p
\v 11 mináímbá ísówana Ísu Yérúsaremu-naor-egwaa'a kúwasa kwesé kun-kwáásí imáyáa ésa sésa Áánútu kwená kwaásimo kwégawaaimba sáwíyanka'a paáriniye suntavéna kwántámai-aimba simátimena  
\v 12 séna moórá anóndakon-aai ísáaro. kámááni-kwaasi némpa'-marava'a máyáawana kotísaa onasamó kanaán-iye síya'o é'a kesí kwaásira'a takárákwiyonae séna  
\v 13 kwená mayáí-kwáásí siyáánkai-kwaasi tááyaisasa tewaná óntamba kae-támayo-tamayo'a tiména séna koméraana'a minóntánkákémbá mayáí kwémayewa'a té'a évakar-ontankwara'a tamáyáano séna kówisasa  
\v 14 kwenamááraawi tíyántavesa umánkesa kámááni-kwaasi kosimátime'a sé'a kentáárá'á íma takárákwiyiniye kosimátíméro sewasá kuráawe.  
\v 15 ánivo minánóndákómbá kárákwiyi-mayai áméwana koyauweréna téna ááéma óntamba tímakain-kwaasi tááyaisasa tewaná séna tímakaunda-ontankakemba nóraumai-ontana mairáao sisaná  
\v 16 aiva'á ámakaiwai téna séna anóndakoo símakaanda-ontankakemba mayáí kwémae'a moórá-unan-ontamba mairáumne sisaná  
\v 17 anóndako séna kesí mayáí-kwáásígó kawe'á óne. sáwíyan-tantaaka'a kawe'á umái kárákwiraanda po siyáánkai-nao-kwaasira'a kárákwiyuwo sisaná  
\v 18 moórá-mayai-kwaasigo téna séna anóndakoo símakaanda-ontankakemba mayáí kwémae'a siyáánkai-tamayor-ontamba mairáumne sisaná  
\v 19 ánivo éva'aasei-nao-kwaasira'a kárákwiyuwo sisaná  
\v 20 moórá-mayai-kwaasigo téna séna anóndakoo símakaanda-ontamba ampantavímbá mú'úmai aúpá'á makáunda po mayáníyone.  
\v 21 emá asirayán-kwáásí éma ímo makáanda-yantaa'a kwémae úwoi kwénaae ó'owiti kígauvaken-tomba kwénaana'a pó'a enáároi inkaisé'a úwoi aúpá'á makáunda po mayáníyone sisaná  
\v 22 anóndako séna sáwí-mayai-kwaasigo ónda pó'a kentáváímó séndantemba aaí simánkanaumne. kentáváí se asirayán-kwáásí éma ímo makáanda-yantaa'a kwémae úwoi kwénaae ó'owiti kígauvaken-tomba kwénaane sénda po  
\v 23 kesí óntambo amápa-kwaasiti óntambo máráan-daumpa'o makáandarakai tiré'a kesí óntankwara aa'wáá-ontankwara'a mayáúsino séna  
\v 24 máyáan-kwaasiyavena séna maanóntámbá mairé'a kae-támayor-ontamba tokáiwaimba áméro sisasá  
\v 25 miwí sésa ímanivo kae-támayor-ontamba á'a tokáiye sewaná  
\v 26 simátime'a sé'a sáwíva-tantaaka'o kawe'ó umáímo kárákwisinkaawaima moórá-mora-yantaa'a tíménasa kárákwisinkanaaovo ímo kawe'ó umáímo kárákwisinkaawaivakemba makáan-tantaa'a máyáana'a  
\v 27 kesí namuro-kwáásí kentáárá'á íma kárákwiyiniyone siráawai tí'mae'a kesópa'a tiré'a tínkamiyasa púwóro siráiye Ísu siráiye.   
\s1 Ísu Yérúsaremu-naopa'a kuráin-kwasai.  
\r Mátíyu 21:1-11, Mááka 11:1-11, Yóni 12:12-19  
\p
\v 28 Ísu mináímbá simásuwena aiva'á Yérúsaremu-naor-ampa'a kúmba  
\v 29 Óríve-omakar-egwaa'-naokai moórá Pétévasi-nao'a úwana moórá Pétáni-nao'a úwana minkáé'-náór-egwaa'a kwéna kwená kwayó-kwáásíráí kae'á máti'marena séna  
\v 30 epín-dáópa'a kurékai moórá-poigo áwí'a tónki koawáneyambo kwaásimo ímo ayáákainda-poi ándáma iyátuwekai áí'maekai tekaiyó.  
\v 31 moóránakomo tuwánénamo nóra óyáekai óyómo sínakai anóndako ayáá'mae'a kónáe siyé simámékaiyo súwasarai  
\v 32 kuyaná súntemba mimpóí máyowasarai koawánésarai  
\v 33 ándáma koiyátúwóyana mimpóígó avowámá awánéna séna nóra sékai mimpóígóná ándáma kwéiyatuwaaiyo súwasarai  
\v 34 mindárai sésarai anóndako ayáá'maena kwínkwáe simásuwesarai  
\v 35 áí'maesarai Ísunopa'a tuyasá kwená kwayó-kwáásí paákár-únánkwátói ayú'mái mimpóígó arósáánumpimba kwandaaí uwí'márówana Ísu ayáá'maena kwéguwasa  
\v 36 sáwíva-kwaasi mésa anón-kwaasiye sésa paákár-únánkwátói ayú'mái aampa'á uwí'ma'mae kwéguwana minúnánkwátóira'a augwétámai kwégwena  
\v 37 Óríve-omapinken-ampa'a kumúmba Yérúsaremu-naor-egwaa'a kúwasa Ísun-ánaaemba sáwíva-kwaasi kwa'maé kwégwesa aamoí ésa ó'on-o'om-bayai kawe'-máyáí mayómba awárontavesa Áánútu áwí'a mósá marésa anónkar-anonka'a sésa  
\v 38 Ísóigo ai'máráísana kunkáiwaimba Áánútu minkáwááná'á kawe'á kwéumankaiye. Áánútu kentááyavena séna paru umái máéro kwésimba póna kwenáwí'a anómba kwéiye anónka'a suwasá  
\v 39 misáwívá-kwáásívínkémbá évaka'a ámáán-kawaa-kwaasi sésa anóndakoo enánaaemba kwa'maé kwénaaon-kwaasiyavai se aaiseré nááóro siyó suwaná  
\v 40 Ísu séna simátime'a sé'a ímo aaimó senkákáí maanóntánkó kentáváíyé séna aaí sisinó Ísu siráiye.   
\s1 Ísu arumbá umátínkarain-kwasai.  
\p
\v 41 Ísu Yérúsaremu-naor-egwaa'a kwéna awánéna kwaásiti ivi'á téna séna  
\v 42 paru umái kwémaewaina ááimba íma ísámai kawer-uráawe. ísarekaankasi paru umái máésino. ívé'a íma kanaán-umai kwéisaawe.  
\v 43 kentí namuro-kwáásí tésa kentí naaópa'a taúkúmakesa maramá u'mái ontavímbá karí'á tásuwesa  
\v 44 kentí aarai-iyámpóígwara'a kwétinkamesa kentí naambá tawísíyuwanaaowe. Áánútu kawer-ámpá'á métinkanae séna tisa'á tínaaemba umánkáamba pósa kentí namuro-kwáásí tésa mirá ónááowe Ísu siráiye.   
\s1 Ísu anóm-bono'-naumpa'a iráin-kwasai.  
\r Mátíyu 21:12-17, Mááka 11:15-19, Yóni 2:13-22  
\p
\v 45 Ísu mináímbá simásuwena Yérúsaremu-naopa'a anóm-bono'-naumpa'a iyéna mono'-náúmpá'ó meéyámbó kwémayon-kwaasi uti'mátuwena  
\v 46 simátimena séna Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna mindá kesí naambá Áánútumpa'o námúnaamo sen-dámbán-iye agaimaréna siráiye. ánivo umóyán-dáúmpá'ó ontenkáámbá uráawe Ísu siráiye.   
\p
\v 47 aasiyaasí anóm-bono'-naumpa'a Ísu simátíma'maena íyúwasa mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwáásíyé anón-kwaasiye Ísuna ámááyu-aimba kwésuwasa  
\v 48 úwoi-kwaasi sáwíva'a Ísun-aai ísámae kwéiyuwasa tuvuwónááon-amba íma kanaán-umai avakáá uráawe.   
\c 20  
\s1 nááwa ai'mákaisa tiráano siráan-kwasai.  
\r Mátíyu 21:23-27, Mááka 11:27-33  
\p
\v 1 moórá-tawai Ísu anóm-bono'-naumpa'a uména Áánútuna áséi-kwasai kwésimatimuwasa mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwáásíyé Yútaa-anon-kwaasiye tésa  
\v 2 sésa nááwa ai'mákaisa tiréwa nááwampinkena mairéwa égési-mayai kwémayaanda simásimiyo suwaná  
\v 3 Ísu séna aiva'á moórá-aimba tísaa ona'á simásíméro.  
\v 4 ááéma Yóni nombá pétinkaraiwaima Áánútuwa simámakaisana nombá pétinkarai. kwaásiya simámakaawana nombá pétinkaraiyo súwasa  
\v 5 miwímá keáímbá sésa nórayaawa sénaumno. Áánútu simámakaisana nombá pétinkaraiyemo senanayáámó éna nóra séra Yónin-aaiyave'a íma áraire siráao síníye.  
\v 6 kwaási simámakaawana nombá pétinkaraiyemo senasayáámó ésa úwoi-kwaasi sínkamonaaowe. úwoi-kwaasi sáwíva-kwaasi Yónintavesa sésa Áánútun-aai simásímakaiwai uráiye kwésemba pósa óntantamba mairésa sínkamonaaowe.  
\v 7 Ísuntavesa sésa emó sísaa ónda-ainta íma ísaraumne suwaná  
\v 8 Ísu séna ímo simásimiya'a nááwampinkena mairéra'i. égési-mayai kwémayaunda-aimba íma simátimenaumne Ísu siráiye.   
\s1 ándá-aran-kigaura'o tavíyéwaiti kwaasái.  
\r Mátíyu 21:33-46, Mááka 12:1-12  
\p
\v 9 Ísu kwántámai-aimba simátimena séna moóráwai ándá-aran-kigau úmarena ayáátááka'a ó'om-barava'a koménae séna maankígáúrá'ó taviyíyawaimo é'a kesáváí évakar-aramba maé'a évaka'a kembá siyúwáaro simátimena ó'om-bapa'a komáyáísana  
\v 10 arambó ávumo kain-kánáá tisaná aanávómá kesí ándá-aramba komayaaó séna kwená kwayó'ná'á ai'máráísana minkígáúrá'ó tavíyéwaitopa'a tisasá táto'mai tuvú'maresa ándá-aramba íma ámémba ai'mátuwaawana kówisana  
\v 11 aanávómá moóráwaimba ai'máráísana tisasá minkígáúrá'ó tavíyéwai táto'mai tuvú'maresa sáwí'a umánkesa ándá-aramba íma ámémba ai'mátuwaawana kówisana  
\v 12 aanávómá moóráwaimba ai'máráísana tisasá táto'mai tuvú'márááwana naaemá kúmísasa awéntayuwaawana kówisana  
\v 13 aanávómá séna nóra ónaumno. kesááninko imáyáa ámakaundawaimba ai'máráanana kwínasa kwenáái isánááowe séna ai'máráísana tisasá  
\v 14 minkígáúrá'ó tavíyéwai awánésa keáímbá sésa aanávómbá ááninko kwétimba póta tuvúwónana puwéna maankígáú íma mayáínata kesáá mayánáe sésa  
\v 15 táto'mai ándá-aran-kigauvakemba awéntáyuwesa tuvúwówana pukáiye. Ísu mináímbá simásuwena séna minkígáúgó aanávómá mirá íníye.  
\v 16 téna kígaura'o tavíyéwaima tínkaminasa puwíyana ó'onkaa-kwaasi kesí kígaura'a tavíyéro síníye Ísu súwasa mináímbá isésa sésa íma mirá oró suwaná  
\v 17 Ísu árimba tuwánéna tísaa umai isánáe séna imáyáa oró séna Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba maarán-áímbá agaimaréna séna  
\q1 eróntan-damba on-kwáásí moórá-ontantavesa sáwí'a kwéiye sésa maisukáawe. aáno minóntánkó ávonkaamba uráiye  
\m agaimaréna siráimba mináíntávé'a imáyáa oró.  
\v 18 kwíyamba minóntánká'á tanaambá kovésa sáwí'a umái ménaaovo minóntánkó tuvú'mái sáwí'a umásuwaniye Ísu súwasa  
\v 19 mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwáásíyé simbá kentááyávéna siyé sésa táto'mai tuvuwónáe sésa umbá amápa-kwaasiyavena táá'a kówasa ivátukaawe.   
\s1 táákísi-aintavesa áísaa uráan-kwasai.  
\r Mátíyu 22:15-22, Mááka 12:13-17  
\p
\v 20 ivátuwesa tátoranaaon-kanaa kárákwiyesa évakarawai ti'marésa sésa Ísun-aai kwéisaan-kwaasimo ontembá té'a áísaa íyana sáwí-aimbo sínata táto'mai kámááni-kawaanakonopa'a móankanaumne sésa ti'márówasa Ísunopa'a tésa  
\v 21 sésa anóndakoo árair-aimba kwése kwaási táároi íma inkaisé anón-kwaasiye úwoi-kwaasiye táároi íma inkaisé tirumbá airá'mái-aimba íma séma Áánútuna aambó kwáráan-aimba arupí umái kwésimatimendaya ísaraumne.  
\v 22 emá nóra se kwéisaano. kanaarátááwá táákísi-ontamba Árómáani-kamaani-kwaasiya timénaum. íya timénaumno. timénaundaya Yútaa-kwaasiya kentáásí ámáána araaisénaundaya'iyompo timénaum. íya timénaumno suwaná  
\v 23 Ísu miwí tááma iséna séna  
\v 24 moórá-ontamba maimái máagaraasinkaaro súwasa maimái máagaraarankowana séna nááwa óikaana uráinkara áwí'a kwáyáiyo súwasa Árómáani-kamaani-kawaanako óikaamba isaná áwí'a kwáyáiye suwaná  
\v 25 Árómáani-kamaani-kawaanakondei kwembá áméro. Áánútundei Áánútumba áméro súwasa  
\v 26 mináímbá ísówana táá'a kówasa íma aaí siráawe. Ísu kwaási túranka'a ména íma sáwí-aimba súwasa pósa íma aaí sésa tátokaawe.   
\s1 pukémpinkemba usásinanaaon-kwasai.  
\r Mátíyu 22:23-33, Mááka 12:18-27  
\p
\v 27 íma tátowasa Sátúsi-monor-aimbo sun-kwáásí púwómpinkemba íma usásinanaaowe kwésun-kwaasi pósa Ísunopa'a tésa  
\v 28 sésa anóndakoo naaóvá'á Mósesi séna moóráwai aaraí maimakéna iyámpói íma ankéna púwísana ávákoma maimakéna awaaóná anondáwe séna iyámpói ankáníye siráiye.  
\v 29 moórá-aimba isaaó. moórá-tawai avakaeté-avarawainonda mésa tuwaaómá aaraí maimakéna iyámpói íma ankéna púwísana  
\v 30 kwenánaaenkewai kware'á maimakéna iyámpói íma ankéna púwísana  
\v 31 kwenánaaenkewai kware'á maimakéna iyámpói íma ankéna púwísana mirá eémesa avakaeté-kwaasi putásaawana  
\v 32 minínímbá naaémba pukáiye simásuwesa  
\v 33 Ísumba áísaa esa sésa mirámó ombá kwaásimo puwíyampinkembo usásinaiya-tawai minínímbá avakaeté-kwaasi tuwainímbá póna nááwa mayáníyo suwaná  
\v 34 Ísu séna marapá'á máyáan-kwaasi aaraí máyáawasa kwaaí máyáawasa tiyáámúmbaa'a kwétokwaa-esa kwéowe.  
\v 35 Áánútu tááyena séna pukémpinkemba usásine'a kwíyómpa'a uménaaowe siráimba minínínákwá'á kwíyómpa'a uménaaomba aaraí íma mayáíyasa kwaaí íma mayáíyasa ónááowe.  
\v 36 Áánútuna kwayó'nárawa'o kwíyómpa'o mésamo ímo kwévuwontemba minkwáásí mirá ésa íma ókwara'a puwónááowe. pukémpinkemba usásinanaaomba Áánútuna kwaásiman-owe.  
\v 37 kwaási pukémpinkemba usásinanaaomba Mósesi mináíntávéna agaimakáiye. aúváívimba agaimaréna séna áru-taira'a iramá kaimbá íma mintáímá kágwisana mintáívínkémbá Áánútu Mósesintavena séna Áánútu úne. enaíkwá'ná Ááváramune Áísákaane Yákópone miwítí Áánútu úne siráiye. Áánútú mináímbá siráimba minkáúmbó-kwáásí á'a púwúwasa utamátínkaraambanivo  
\v 38 mináímbá siráimba pósa miwí úwoi máyáawe. Áánútu aúranka'a amáparawai máyáawe Ísu súwasa  
\v 39 ámáámba sun-kwáásí sésa anóndakoo kawer-áímbá simásimakaane suwaná  
\v 40 Ísun-aaiyavena táá'a kóntavesa íma áísaa úmaesa iráawe.   
\s1 Áánútumo usásinankaiwai Káráísitina kwaasái.  
\r Mátíyu 22:41-46, Mááka 12:35-37  
\p
\v 41 íma áísaa úmaesa íyúwana Ísu séna Káráísitima Tévíti-andaraken-kwaasiman-iye kwésevo  
\v 42 naaóvá'á Tévítima Káráísitintavena séna kesí Ísóigoman-iye siráimba monor-ímá agaimakón-auvai-kwandaaivimba Tévíti agaimaréna séna erkesí Ísóigontavena Áánútu séna  
\q1 kesiyáánúrapa'a asirayán-áyámpá'á  
\v 43 mara'á ména'a ená namuro-kwáásí usáyaaitaanasa miwí ánásanaaowe  
\m Áánútumo siráin-aimba Tévíti siráiye.  
\v 44 miráumai Tévíti Káráísitintavena séna kesí Ísóigoman-iye siráimbanivo nóraumaiya kwemá Tévítin-andaraken-kwaasiman-iye Ísu súmba Káráísiti Tévítina Ísóigoma éna Tévítin-andaraken-kwaasigoman-iye.   
\s1 ámáámba sen-kwáásítí aambá kwáráavo siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 23:1-36, Mááka 12:38-40, Árúku 11:37-54  
\p
\v 45 sáwíva-kwaasi mináímbá kwéisowana Ísu kwená kwayó-kwáásíyávéna séna  
\v 46 évaka'o ámáámbo sen-kwáásítí aambá kwáráávo. minkwáásí ayáátáár-ampantama iyésa naaópa'a avuvumpa'á kwénaaowasa pósa kwaási tuwánésa sésa anón-kwaasiman-owe kwésewe. minkwáásí mono'-náúmpá'ó umáyáapa'a anón-kwaasimo maí-áyámpá'á umésa tanómbo kaúvópa'o máyáapa'a kawer-áyámpá'á mésa kawe-tómbá kwénaawe.  
\v 47 minkwáásí ketor-íníntí óísankwara naankwará'á umóyámbá kwémaesa kwaási suwánésa súwí'a mósá maráígwáe sésa kampakómbá tavisimái-namunaa kwésewe. mirámó owáíná anondá umbai-yántáá'á mayánááowe Ísu siráiye.   
\c 21  
\s1 ketor-ínínkó Áánútumpa'a óntamba tukáin-kwasai.  
\r Mááka 12:41-44  
\p
\v 1 simásuwena Ísu anóm-bono'-naumpa'a ména tuwánómba óntambo túwón-anaveumpimba sáwívar-oisankwara-kwaasi sáwívar-ontamba túwówana  
\v 2 moórá-ketor-ininko íma óísamba makón-ininko téna sáwíyan-ontamba kae-tóyáráámbá tuwómba Ísu awánéna  
\v 3 kwená kwayó-kwáásíyávéna séna árai'a simátime'a sé'a minkétór-ínínkómó túwáin-ontankoma amápa-kwaasimo tukáan-ontankomba usáyaaitaiye.  
\v 4 miwímá sáwívar-oisampinkemba évaka'a tukáavo kwemá sáwíyan-oisampinkemba mútú'a túwáimba póna óísan-iyaaimba méniye Ísu siráiye.   
\s1 anóm-bono'-namba tawisí-áímbá siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 24:1-2, Mááka 13:1-2  
\p
\v 5 súwasa évakarawai anóm-bono'-nantavesa sésa kawer-óntánkákémbá úmakaawe. Áánútumba ámakaaan-tantaa'a konaarirí úmakaawata awánéta aamoiyá kwéune suwaná  
\v 6 Ísu séna aáno kwaási tésa awánaan-tantaa'a amápa'a tawísíyuwesa amápar-ontankwarare tawísíyuwanaaowe Ísu siráiye.   
\s1 sáwí-kanaa tíníye siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 24:3-14, Mááka 13:3-13  
\p
\v 7 Ísu mináímbá súwasa áísaa esa sésa anóndakoo emó sénda nósa-tawaiya tíníyo. nóran-awaamera ínata séta ákíra'a Ísumo simbá mirá íníyeya sénaumno suwaná  
\v 8 Ísu séna kampar-áímbá isé'a áraire sevó kárákwiyoro. sáwíva-kwaasi tóyo ésa kesúwí'a mágwétesa sésa Áánútumo usásisinkaiwai únda póna minkánáá sáwíyanka'a tíníye sénááowe. mirán-áímbá síyawai tínaaemba íma kwáráaro.  
\v 9 áái'o tíyáán-aimba némpakena'i. egwaakéná'i. isáíyana íma táá'a kaíno. mirán-kánáámó tínda mindá íma amápa-tantaa'a ánásai-awaame'an-iye.  
\v 10 moórá-ayampa-kwaasimo ésa ó'on-ayampa-kwaasiye áái'a tiyánááowe. moórá-kawaa-kwaasigomo éna moórá-kawaa-kwaasigona amááraayavena usásimbai áái'a tíyáaro sínasa usásinesa áái'a tiyánááowe.  
\v 11 ó'on-o'om-barava'a anóm-barima táníye. ó'on-o'om-barava'a ayawaimá táníye. sáwíva-kwaasi tí'a íníye. kwíyómpa'a ó'on-o'on-tantaa'a paárína'a awáné'a táátavai ónááowe.  
\v 12 mintántáá'ó ímo paárínasa keinárawa'a táto'mai sáwí'a umátinkesa mono'-náúmpá'á mono-káwáá-kwáásí aaivimbá maitinkésa ándáva'a mótinkanaaowe. kentáváímó asiramáímo máyáantavesa táto'mai anón-kwaasitopare kámááni-kawaa-kwaasitopare mótinkesa aaí simátinkaiya'a  
\v 13 minánón-kwáásí kesáái simátimenaaowe.  
\v 14 aaimó simátínkénka'a nóran-aina sénaumno-imayaa íma anómba íyana tirunkó íma umbaí taíno.  
\v 15 minkánáá kawer-ímáyáá timé'a aaí tááka'a tínkáana'a síyasa kentí namuro-kwáásí íma kanaán-umai kentááí araaisésa íma usáyaaitanaaowe.   
\p
\v 16 kentinóvowiye kentívá'awaawiye kentimááraawiye kentí kwaásiye tí'maesa anón-kwaasitopa'a mótinkesa aaí simátinkaiyasa keinárawapinkemba évakarawai tínkamiya'a puwónááowe.  
\v 17 kentáváímó asiramáímo máyáantavesa amáparawai tíyámba umátinkanaaowe.  
\v 18 mirá ésa íma timambá tínkambai ánásanaaowe.  
\v 19 asiramáímo maé'o é'a kawe'á umái ménaaowe Ísu siráiye.   
\s1 sáwí-kanaagona kwaasái.  
\r Mátíyu 24:15-21, Mááka 13:14-19  
\p
\v 20 Ísu mináímbá simásuwena séna Yérúsaremu-naopa'a namuro-kwáásí taúkúmaraiya'a sé'a amápa-tantaa'a tawísíyuwanaaon-kanaa tiyé sénááowe.  
\v 21 Yútiyaa-marava'o máyaiyan-kwaasi omápata isaaisésa iyónááowe. naaópa'o máyaiyan-kwaasi mindáópa'a tuwésa kóyáwé ónááowe. kígauva'o máyaiyan-kwaasi íma naaópa'a iyónááowe.  
\v 22 minkánáá Áánútu sáwí-meyamba timínana Áánútun-aai aúváí-kwandaaivinken-aimba paáriniye.  
\v 23 tímúkwarar-inimba ívér-iyampoigwarar-inimba minkánáá sáwí'a ónááowe. Áánútu maankwáásíyávéna áwáá'a tiyínana anón-umbai táníye.  
\v 24 ó'om-baravakewai évakarawai ayáátáá'-mankara'nei tínkamesa évaka'a tí'maesa ó'on-o'on-kwaasiti maravá'á mótinkesa ó'onkaa-kwaasi Yérúsaremu-naopa'a kárákwiyesa sáwí'a íyana Áánútu séna kentí kanaamá ánásaiye síníye Ísu siráiye.   
\s1 Ísu marapá'á kumínín-kwasai.  
\r Mátíyu 24:29-35, Mááka 13:24-31  
\p
\v 25 Ísu mináímbá simásuwena séna aaváúrá'á kwíyónka'a oká'á ó'on-o'on-tantaa'a paáriniye. marapá'á ó'on-o'om-bapaken-kwaasi umbaí tiyáníye. uwí-nónkó anónka'a áái kwésena tuvántááva ínasa kwaási inkaisénááowe.  
\v 26 kwíyónko tora'naára'a ínasa kwaási sésa nóra íníyo sésa tiyántámbá kwétainasa táátavai kwéesa anón-imayaa ónááowe.  
\v 27 kemá kwaási úrandako anón-asirayankwara ságayankwara'a ainámpímbá kúmóna'a suwánanaaowe.  
\v 28 kemó súnda-yantaa'a ááimba ásámai paárína'a mósá awánanaaowe. Áánútu kawer-ámpá'á métinkanin-kanaa sáwíyanka'a tínímba pó'a to'mayaa umái mé'a mósá awánaaro Ísu siráiye.   
\p
\v 29 Ísu mináímbá simásuwena séna moórá-tai naí-táígó áwí'a víki mindágwara ó'on-taigwara'a imáyáa oró.  
\v 30 aráságáyómó agayáínda awáné'a sé'a áú'o sínín-kanaa sáwíyanka'a tíníye sénááowe.  
\v 31 mirámó intembá kemá súnda-yantaa'a ína'a awáné'a sé'a Áánútu kwená kwaási kwégawaaimba sáwíyanka'a tíníye sénááowe.  
\v 32 árai'a simátime'a sé'a ívé'o máyáan-kwaasi évaka'a íma pukáiyanka'a kemó súnda-yantaa'a paáriniye.  
\v 33 kwíyómba maramá ánásainana kesáái íma ánásena úwoi kwaíkwai'a íníye Ísu siráiye.   
\p
\v 34 Ísu simásuwena séna kentúra'a kárákwiyoro. uwo'aó'-nómbá né'a kavóná mé'a marapá-tántáá'á anón-imayaa ováínivo. mirámó kwé'o é'a íma imáyáa kwéiyanka'a kumúnavainivo kárákwiyoro.  
\v 35 kívo'o aumakáawanamo ímo imáyáa imbó kwaígomo tavágwintemba ó'on-o'om-baravaken-kwaasi íma kwéisenka'a kumúnavainivo  
\v 36 kárákwiyoro. námúnaa símae kwéiyiyana kemó súnda-yantaa'a kentópa'o tína'o é'a asiramái é'a kwaási úrandako súranka'a ménaaowe Ísu siráiye.   
\p
\v 37 minkánáávímbá aasiyaasi-táwai Ísu anóm-bono'-naumpa'a uména kwenáái simátíma'maena kwéiyena enónka'a máápa'a kumbéna Óríve-omapa'a no'wáámba umaí'mai kwéuwasa  
\v 38 sáwíva-kwaasi aaváyaavimba ááéma Ísun-aai isánáe sésa anóm-bono'-naumpa'a umaí'mai'a úmae iráawe.   
\c 22  
\s1 Yútási Ísuna kuntaru'á mairáin-kwasai.  
\r Mátíyu 26:1-5,14-16, Mááka 14:1-2,10-11, Yóni 11:45-53  
\p
\v 1 naaóvá'ó Áánútu Yútaa-kwaasi tíyótaasa í-tánómbá ímo intóráín-tantaakwara-pereti kwéagayon-kanaama sáwíyanka'a túwasa  
\v 2 mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwáásíyé Ísuna ámááyu-aimba suwaná úwoi-kwaasiyavena táá'a kówasa íma avora'á tátoranaumne siráawe.   
\p
\v 3 suwaná Ísuna kwayó-kwáásí sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasivinkewai áwí'a Yútási moórá-awi'a Isakéríóti póna Sáátáánigo kwenarumpimbá koména imáyáa amúwana  
\v 4 mono-káwáá-kwáásítópare mono'-náká'ó kárákwirowaitopare kwéna séna túwa'naa ona'á Ísumba tátoranaaowe súwasa  
\v 5 isésa aamoí kwéesa sésa mirámó inda-méyámbá óntanta aménaumne suwaná  
\v 6 Yútási owé séna ímo kwaásimo mépa'o é'a nóraumai Ísumba agaráátínkáanasa tátoranaao-imayaa ááimba ásámai uráiye.   
\s1 tíyótaasa í-tánómbá kauráan-kwasai.  
\r Mátíyu 26:17-25, Mááka 14:12-21, Yóni 13:21-30  
\p
\v 7 Yútaa-kwaasi ímo intóráin-tantaakwara-pereti kwéagayon-kanaa túntemba tíyótaasa í-tánón-kánáá sipisípi-araa'a tuvú'mái kwégauvunka'a  
\v 8 Ísu Pítaante Yóninte ti'maréna séna tíyótaasa í-tánómbá kogwégauviyata komandaanó súwasarai  
\v 9 mindárai sésarai náávara kogauvóyauyo suyaná  
\v 10 Ísu séna Yérúsaremu-naopa'a kwíyana moóráwaimo nonánámo maimaénamo kwíndawaimba kóánaaemba kwáráakaiyo. kwemó naaúmpa'o iyínanamo  
\v 11 naankó avowámó máyáinakai kosimámekai anóndakoma áísaa ena séna kesí kwayó-kwáásíyé náán-ayampara tíyótaasa í-tánómbá nánaumno kwésiye kosimámékaiyo.  
\v 12 kwemá avóvomayaa'-nankomba anón-ayaampa'a agaráátinkaniye. kísuvu'o umándanaaon-tantaa'a mimpímbá kwáyáiye. amápa-tantaa'a arúsámarekai minká'á kausínkáakaiyo súwasarai  
\v 13 mindárai isésarai Yérúsaremu-naopa'a kwésarai Ísumo sún-tantaa'a kwáyowasarai minká'á tanómba mágauwankaraaiye.   
\s1 Ísu kwená kwayó-kwáásí toómbá tímakain-kwasai.  
\r Mátíyu 26:26-30, Mááka 14:22-26, 1 Kórínti 11:23-25  
\p
\v 14 tanómba nánááon-kanaa túwasa Ísuwe kwená aantá-kwaasiye toómbó naívá'á komáyówana  
\v 15 Ísu simátimena séna sáwíyanka'a sí'a índai'a umásinkanaaon-kanaa íma tiráina'a ááéma tíyótaasa í-tánómbá keinárawate nánaumne-imayaa úmae iráunda ívé'a minkánáá paárimba póta nánaumne.  
\v 16 simátime'a sé'a marapá'á maantánómbá íma ókwara'a nánaumpo Áánútu kwená kwaási kwégawaaipa'a maantánónkóná ááimba avora'á kwáyaina'a nánaumne séna  
\v 17 ándá-aran-dombo kwáyon-anaveumba maisoréna Áánútumpa'a súwi séna maimái moórá-mora-umai naaró.  
\v 18 simátime'a sé'a ándá-aran-domba íma nánaumpo Áánútu kwená kwaási kwégawaaipa'a mé'a ókwara'a nánaumne séna  
\v 19 péréti maisoréna Áánútumpa'a súwi séna topámbai tímatuwena séna mindá kesúman-ivo keinárawatave'a ísámai kesúma tuwánaumne. miráumai kentávé'a imáyáa kwée'a námae íyóro súwasa  
\v 20 toómbá násúwówana ándá-aran-dombo kwáyon-anaveumba maisoréna pérétimo timúntemba miráumai ándá-aran-domba tiména séna mindá kesí naaemán-iye kesí naaemá keinárawatavena kumínímba póna Áánútu séna kesé tarúmai máyáawe séna mináúná-áímbá simái tarúmakaisa'a miráumai kentávé'a imáyáa kwée'a námae íyóro.   
\p
\v 21 kembó namuro-kwáásírá'ó agaráátinkaniwai keséya ména toómbá kwénaiye.  
\v 22 naaóvá'á Áánútu séna kwaási úrandako puwíníye siráintemba pó'a púwónana namuro-kwáásímó agaráátinkaniwai sáwí-meyamba mayáníye Ísu súwasa  
\v 23 kwená kwayó-kwáásí keáímbá sésa nááwa mirá ínísana siyó siráawe.   
\s1 aiva-kwáásítí kwaasái.  
\p
\v 24 Ísuna kwayó-kwáásí keáín-keaimba sésa kentáávínkémbá nááwa aiva-kwáásí-í'a íníyo kwésuwana  
\v 25 Ísu séna marapár-ánón-kwáásíyómbá usáyaaitamai asirayán-áímbá simáti simati kwéuwasa kwenkóyai kwentáyai'a ésa sésa kentáásí anón-kwaasi kawe'á kwéowe siráawe.  
\v 26 keinárawa'a miráumaimo anón-kwaasimo ontembá íma mirá oró. keinárawapinkemba anómba ménae síyawai amáparawaiti mayáí túwa'naa oró. usáyaaitanae síyawai ó'owiti kwayó'á márááro.  
\v 27 marapá-kwáásívínkémbó toómbó ménamo kwénaiwai anón-kwaasin-ivo kísuvu'o kwéumamiwai sáwíyan-kwaasi imbánivo kemá kentí anóndako íma mirá é'a kentí kwayó'nákáání'a kwéune.   
\p
\v 28 mirá úna'a kembó sáwí'o umásínkáanka'a kesé mé'a íma síyukaawe.  
\v 29 kesivo kentávéna séna kwaási kawááuwo siráintemba keinárawatave'a mirán-áímbá simátimenaumne.  
\v 30 kwaási kawáá ondará'á mé'a toómbá kwéne'a kawáá ondará'á mé'a Ísareri áánimbaa'a sísamaivakemba kae'á kumbaimái-aanimbaati minándárákén-kwáásí táái isé'a taaínkaa'a ónááowe Ísu siráiye.   
\s1 Pítaa ánaaemba umásinkaniye siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 26:31-35, Mááka 14:27-31, Yóni 13:36-38  
\p
\v 31 Ísu Sáímonimba arumbá umánkena séna Sáímoniyo isaaó. owáímó to'máímo tuvimpí owanamó arú'ó marapá kúmísasamo anónka'a mósá máyáantemba kawe-tántáá'á mósá maé'a sáwí-yantaa'a úwoi kwáyaindayavena Sáátáánigo tísaa umai isánáe sína'a  
\v 32 mindáyave'a Áánútumpa'a námúnaa sé'a kesémo aráápamai máyaanda siyuwáanavo sé'a námúnaa siráumne. emá siyuwé koyauweré kesí kwaási asiramátinkaao Ísu súwana  
\v 33 Pítaa séna Ísóigoo ándáva'o áí'maesamo kwíya'o é'a kesé kóyauye. tuvuwíyamo puwína'o é'a kesé puwóyauye Pítaa súwana  
\v 34 Ísu séna Pítaao simáme'a sé'a ívé'a kokórigo íma áái siráindara'a emá kaumborá'á kentáváí se íma awánáúnda-kwaasiye síníyone Ísu Pítaantavena siráiye.   
\p
\v 35 Ísu simásuwena kwená kwayó-kwáásíyávéna séna óntambo inaainaaimó sií-únámbá íma maimaé'a toón-únámbá íma maimaé'a kwé'a tísamai ánáamba íma maimaé'a koró mináímbá ááéma sé'a ti'mákaunda moórá-yantaatave'a aáváán-kuráina'iyo súwasa miwí sésa ímaniye suwaná  
\v 36 Ísu séna ívé'a óntan-unamba makáiyawai minúnámbá maimaésa koró. toón-únámbá makáiyawai minúnámbá maimaésa koró. taánasatama íma makáiyawai miwítí paákákén-únánkwátói ó'owima timésa óntamba mairésa taánasatama meéyán-uresa koró.  
\v 37 simátime'a sé'a naaóvá'á Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba Áísáya agaimaréna séna  
\q1 eráí'maesa sáwí'a uráan-kwaasi ermépa'a móankaraawe  
\m agaimaréna siráimba kentávéna siráimba póna paáriniye Ísu súwasa  
\v 38 kwená kwayó-kwáásí sésa Ísóigoo kae-tánasatama makáumne suwaná kwemó sún-ainkona ááimba íma ísóntavena séna á'aniye Ísu siráiye.   
\s1 Ísu Kétésémaniva'a siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 26:36-46, Mááka 14:32-42  
\p
\v 39 Ísu simásuwena máápa'a kuména Óríve-omapa'a umaé'mae kwéuntemba iyúwasa kwená kwayó-kwáásí ánaaemba kwa'maésa  
\v 40 íyúwana Ísu simátimena séna Sáátáánigo tísaa umai isánáe-aimba kentópa'a síyáváínivo Áánúmpa'a námúnaa seró séna  
\v 41 tiyuwéna egwaa'á kwéna Áánútu anónda'an-iye séna mara'á kumbaéna námúnaavinkemba  
\v 42 séna kesivoó embó ankáinamo e maanúmbáí-yántáá'ó kesópa'o tínímba maisiyuwéma ánivo kesí imáyáa íma kwáréna'a ená imáyáa kwáráano súwana  
\v 43 Áánútuna kwayó'ná'á kwíyómpakewai paáréna asiramánkarowana  
\v 44 arunkó anón-umbai tówana Áánútumpa'a námúnaa asiramái kwésuwana umisimá naaeráámbá marapá'á úmae kumúwana  
\v 45 námúnaa simásuwena usásinena kwená kwayó-kwáásíráútópa'a téna tayuwánómba tirunkó umbaí tówasa tuún-kwaigurówana  
\v 46 tayúsena tasimátimena séna tuúmó kwáyáamba usásine'a námúnaa seró. Sáátáánigo tísaa umai isánáe-aimba kentópa'a síyáváínivo Áánútumpa'a námúnaa seró Ísu siráiye.   
\s1 Ísumba tátokaan-kwasai.  
\r Mátíyu 26:47-56, Mááka 14:43-50, Yóni 18:3-12  
\p
\v 47 Ísu mináímbá kwésuwana sáwíva-kwaasi kwétuwana Ísuna kwayó-kwáásí sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasivinkemba moóráwai áwí'a Yútási kwemá misáwívá-kwáásívímbá aiva'á téna Ísumba paruvará umánkaindayavena Ísuna egwaa'á túwana  
\v 48 kampakómbá kwéuntavena Ísu séna Yútásiyo kemá kwaási úrandakomba kesí namuro-kwáásírá'ó agaráátínkéndayavai paruvará kwéumasinkaane súwasa  
\v 49 Ísuwe máyówai moórá-yantaa'o paárinin-imayaa ésa sésa Ísóigoo taánasataneiya karánaumno suwaná  
\v 50 Ísuna kwayó-kwáásívínkémbá moóráwai taánasata maimaéna aiva'-mónó-káwáánákóná kwayó-kwáásígón-áá'a agáúsuwowana  
\v 51 Ísu étuwaao séna minkwáásígón-áá'a maimái kawe'á umánkaraiye.   
\p
\v 52 kawe'á umánkowasa mono-káwáá-kwáásíyé mono'-nánká-káwáá-kwáásíyé anón-kwaasiye Ísumba tátoraiyanesa tamáyówana Ísu simátimena séna kentávé'a umóyán-kwáásímán-iye sé'a pó'a taánasatagwara ánáyatankwara'a maimaé'a kembá tátoranae sé'a kwétewe.  
\v 53 sáwíva-tawai anóm-bono'-naumpa'a kesé máyaundara'a íma kembá tátokaawe. ívé'a kentí kanaamá tisa'á tunínkóná asirayánkwárá'á mé'a kembá tátoranaaowe Ísu siráiye.   
\s1 Pítaa íma awánáúnda-kwaasiye siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 26:57-58,69-75, Mááka 14:53-54,66-72, Yóni 18:12-18,25-27  
\p
\v 54 súwasa Ísumba tátoresa áí'maesa aiva'-mónó-káwáánákóná naaúmpa'a móankowana Pítaa tínaaemba nénka'a teémáyomba  
\v 55 mindánkóná naamaúva'a iramá agaimarésa máyówana Pítaa miwísé mara'á tamáyowana  
\v 56 iramá kawe'á umái kwégowana moórá-kwayor-arasigo téna Pítaamba takarákéna séna minkwáásígó kwesé máíwain-iye súwana  
\v 57 Pítaa séna ímanivo kemá íma awánáúnda-kwaasiman-iye súwana  
\v 58 sáwíyanka'a moóráwai Pítaamba taawánéna séna kwená kwaásivinkenda'a óne súwana Pítaa séna kemá ímaniye súwana  
\v 59 sáwíyanka'a moóráwai Pítaantavena asiramái séna árai'a súne. Kárírivakenda'a póna kwená kwayó-kwáásívínkéndá'án-iye súwana  
\v 60 Pítaa séna emó sénda-aimba íma kwéisaumne kwésuwana kokórigoma áái súwana  
\v 61 Ísóigo kwanténa Pítaamba awánówana Pítaa Ísóigo simámun-aimba ááka'a maréna mirá siráinka'a ívé'o kokórigomo ááimo ímo siráindara'a emá kaumborá'á kentáváí se íma awánáúndana'an-iye síníyone siráimba mináímbá ááka'a maréna  
\v 62 máápa'a kuména ávááraumai ivi'á taráiye.   
\s1 Ísumba kanaáráá'a ánkaraan-kwasai.  
\r Mátíyu 26:67-68, Mááka 14:65  
\p
\v 63 Pítaa ivi'á tówasa Ísunka'a kárákwirowai kanaáráá'a ankésa tuvuwésa  
\v 64 aúrampa'a ampantanéí káátamakesa kwétuvuwesa sésa esáváí se Áánútumo usásisinkaiwai úne séndawai ómpo kemá nááwa kwétuvuwuna simásimiyo kwésesa  
\v 65 ó'on-o'on-aimba simái sáwí'a umánkaraawe.   
\s1 monor-ánón-kwáásítópa'a Ísumba ánkaraan-kwasai.  
\r Mátíyu 26:59-66, Mááka 14:55-64, Yóni 18:19-24  
\p
\v 66 aaváúmá usónka'a Yútaa-kwaasiti anón-kwaasiye mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwáásíyé torupamái máyówasa Ísumba áí'maesa móankowasa  
\v 67 sésa Áánútumo usásinankaiwai Káráísitiya'ona simásimiyo suwaná simátíména'o é'a íma kawe'á umái isánááowe.  
\v 68 moórá-aimbo tísaa ona'ó é'a íma simásimenaaowe.  
\v 69 kemá kwaási úrandako Áánútu asirayáwáíná ayáánúrapa'a asirayán-áyámpá'á uménaumne súwasa  
\v 70 amáparawai sésa ewá sé Áánútu ááninko úne kwéseno suwaná Ísu séna á'a sewé súwasa  
\v 71 miwí sésa kwesáváí siráimba póta mináíntávéta aavintá mayankéta ó'on-aimbo simánkáamba avakáá únda póta ivátá tuwánaumne siráawe.   
\c 23  
\s1 Ísumba Páírátinopa'a máánkaraan-kwasai.  
\r Mátíyu 27:1-2,11-14, Mááka 15:1-5, Yóni 18:28-38  
\p
\v 1 mináíntávésa misáwíváráwáí usásinesa Ísumba áí'maesa Árómáani-kamaani-kawaanako áwí'a Páírátinopa'a máankesa  
\v 2 aaimá simánkesa sésa minkwáásígó Yútaa-kwaasi kampar-áímbá simátimena miwítí imáyáa simái sáwí'a kwéena séna Árómáan-kamaani-anondakomba táákísi-ontamba íma áméro kwésena kwesáváí séna Yútaa-kwaasiti kawááná'á é'a Áánútu usásisinkaiwai úne siráiye suwaná  
\v 3 Páíráti Ísumba áísaa ena séna Yútaa-kwaasiti kawáánárá oónó súwana Ísu séna á'a séne súwana  
\v 4 Páíráti mono-káwáá-kwáásíyáváíyé úwoi-kwaasiyavaiye séna minkwáásígó íma sáwí'a uráisa'a awánáúmne súwasa  
\v 5 asiramái sésa Káríri-ayampa'a kwaásiti imáyáa kwéyavisena minkákémbá Yútiyaa-ayampa'a taména mirá kwéiye siráawe.   
\s1 Ísumba Érótinopa'a máánkaraan-kwasai.  
\p
\v 6 suwaná Páíráti mináímbá iséna séna Káríri-ayampakendara'iyo súwasa  
\v 7 owé mináyámpákéndá'án-iye suwaná imáyáa éna séna Éróti mináyámpákén-káwááná'á póna ívé'a maanká'á Yérúsaremu-naopa'a tamáyáimba póna ai'máráanana kwenópa'a kwínana kwemá isáníye Páíráti simásuwena ai'marówasa áí'maesa Érótinopa'a máánkaraawe.  
\v 8 ayáátááka'a Éróti Ísuntavena kwésun-aimba iséna Ísumba awánaanana ímo awánáúnda-mayai mayáína'a awánanae súwasa Ísumba Érótinopa'a máánkarowana awánéna aamoí éna  
\v 9 ó'on-o'on-tantaatavena áísaa úwana Ísu íma aaí súmba úwoi máyowasa  
\v 10 mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwáásíyé mésa Ísumba simánkón-aimba asiramái suwasá  
\v 11 Érótiye kwená i-kwáásíyé Ísumba simái sáwí'a kwéumankesa kanaáráá'a ankésa anón-kwaasiti unáánkwátói umánkesa áí'maesa Páírátinopa'a ókwara'a máánkaraawe.  
\v 12 ááéma Érótiye Páírátiye aaisambá sirááyamba pósarai minkánáámá kawe'á umái máyóyasa Ísumba áí'maesa ókwara'a Páírátinopa'a máánkaraawe.   
\s1 Ísumba aráá'a tuvúwóro siráin-kwasai.  
\r Mátíyu 27:15-26, Mááka 15:6-15, Yóni 18:39–19:16  
\p
\v 13 máánkarowana Páíráti mono-káwáá-kwáásíyé anón-kwaasiye úwoi-kwaasiye tááyena  
\v 14 séna minkwáásí kesópa'a máanke'a sé'a kwaásiti imáyáa simái sáwí'a kwéiye kwésewe. kentúranka'a áísaa únana simánkáan-ainkona ááimba íma kwáyáísa'a awánáúmne.  
\v 15 Érótiye áísaa úyamba mináínkóná ááimba avakáá uwááekai úyana ai'máráísasa áí'maesa kesópa'a tiráawe. tuvuwíyanamo puwíníni'a uráimba  
\v 16 pó'a i-kwáásí senasá áwíruku'a násúwéwa'a ayúrankanaumne súwasa [  
\v 17 Yútaa-kwaasi tíyótaasa í-tánón-kánáá tóyo úntemba moórá-kwaasi tááyowana Páíráti minkwáásí ayúrankowana miwítópa'a kúwana Páíráti séna Ísumba ayúrankanae súwasa]  
\v 18 amáparawai anónka'a sésa ímanivo tuvuwíyana pwínívo Párápásimba ayúrankaaao siráawe.  
\v 19 ááéma évakarawai kámááni-kwaasiye áái'a tíyómba moóráwai áwí'a Párápásima kwemá moóráwaimba tuvuwúwana puwúwasa ándáva'a ánkarowasa sésa Párápásimba ayúrankaao suwaná  
\v 20 Páíráti Ísumba ayúrankanae-imayaa éna simátimuwasanivo  
\v 21 anónkar-anonka'a sésa taaira'á tuvuwíyana puwíno suwaná  
\v 22 Páíráti ókwara'a séna nóra-sawira uráina'iyo. tuvuwíyanamo puwíníni'a íma uráimba pó'a i-kwáásí senasá áwíruku'a násúwéwa'a ayúrankanaumne súwasa  
\v 23 anónka'a sésa taaira'á tuvuwíyana puwíno símae íyún-ainko Páírátin-aaigomba usáyaaitowana  
\v 24 Páíráti miwí táái iséna owé séna kemó sentembá oró séna  
\v 25 moóráwaimba ayúrankena kámááni-kwaasi áái'o tíyómbo moóráwaimba tuvuwúwana puwúwasa ándáva'a ánkarowaimba tááyowaimba Páíráti ayúrankena taaira'á tuvuwíyana puwíníye-imayaa untávéna Ísumba i-kwáásírá'á tímakaiye.   
\s1 Ísumba aráá'a tuvúkáan-kwasai.  
\r Mátíyu 27:32-44, Mááka 15:21-32, Yóni 19:17-27  
\p
\v 26 timúwasa i-kwáásí Ísumba áí'maesa kumbá moóráwai Sáíríni-naopakewai áwí'a Sáímoni kwemá Yérúsaremu-naor-ampa'a túwasa i-kwáásí tátoresa Ísumbo tuvuwónááon-taima áúgwaatarankesa sésa Ísun-ánaaemba tiyó suwaná mirá úwasa  
\v 27 sáwíva-kwaasi Ísun-ánaaemba kwa'mái kwéguwasa aaraiyómbá tirumbá umánkesa imá sirésa ivi'á támaesa ánaaemba kwa'mái kwéguwana  
\v 28 Ísu kwanténa séna Yérúsaremu-naopaken-inintono. íma kesí ivi'á té'a kentí iyámpóíyavaiye kesáváíyé ivi'á taaró.  
\v 29 Yérúsaremu-naopa'a sáwí-kanaama tínímba ageíníné ímo iyámpóímo tinkésamo náámbo tímakaan-inine aamoí kwéesa iyámpói-iyaaimba pó'a inkaisé'a kónaumne sésa aamoí kwéowe sénááowe.  
\v 30 minkánáámó tínímba sáwíyan-omakontavaiye anón-omakontavaiye sésa ááéma pukónáivo kítímae kusiráápaao sénááowe.  
\v 31 kemá aúná-tairaani'a únda pósa sáwí'a kwéumasinkaavo keinárawa'a aáyánkayan-tairaamba ombá pósa sáwí'a anómba umátinkanaaowe Ísu siráiye.   
\p
\v 32 Ísu súwasa kae-kwáásí sáwí'a urááyan-kwaasigwara'a tí'maesa Ísunte tínkamonae sésa tí'maesa  
\v 33 mimbárágó áwí'a a'nómayaampare supa'á kurésa Ísumba taaira'á tuvuwésa évarevar-akwampa'a kae-kwáásí taaira'á tuvúsúmarowana  
\v 34 Ísu séna kesivoó mayáígóná ááimba íma awánaresa kembá sáwí'a kwéumasinkaamba íma imáyáa e sáwí-meyamba íma timé sáwí-imayaa maitiyuwaaó súwasa i-kwáásí sésa kwená unáánkwátói nááwa mayáníyono sésa taaínkaar-urésa aávéima tésa usáyaaitaindawai mayáníye suwasá  
\v 35 kwaásiyomba mésa árimba awánésa Yútaa-anon-kwaasi kanaáráá'a ankésa sésa ó'owi túwa'naa ena Áánútumo usásinkaiwaimo énamo éna kwesáváí kwenáúma áwa'naa íníye suwasá  
\v 36 i-kwáásíyé kanaáráá'a ankésa ikaa'ó vón-domba maimaésa kwenópa'a tésa sésa naaó.  
\v 37 Yútaa-kwaasiti kawááná'ó émo e esáváí enáúma áwa'naa uwo suwasá  
\v 38 ááéma aúváíma agaimakésa sésa Yútaa-kwaasiti kawááná'án-iye sésa agaimái Ísu a'nónká-táírá'á mósá makáawe.   
\p
\v 39 mósá márówana sáwí'o uyan-kwáásímó tínkamuyan-kwaasigorai moóráwai Ísumba kanaáráá'a ankéna séna Áánútumo usásinankaiwaimo émo e enáúma áwa'naa e kenkáígwárá'á súwa'naa uwo súwana  
\v 40 moóráwai séna íma mirá siyó. Áánútun-áá'o kwéinkaiseraai mirá íma sésino. kwembó sáwí-meyambo kwéamentemba kenkáígwárá'á mirá kwéowe.  
\v 41 kwemá íma sáwí'a uráiwaimba sáwí-meyamba kwéamevo keiráí sáwí'a uráuyawainkai sáwí-meyamba kwéumasinkaawe séna  
\v 42 Ísuntavena séna Ísuwo ená kwaási kawáá indará'á kesí imáyáagwara'a uwó súwana  
\v 43 Ísu séna árai'a simáme'a sé'a ívé'a kesé kawe'-mápá'á méniyone Ísu siráiye.   
\s1 Ísu pukáin-kwasai.  
\r Mátíyu 27:45-56, Mááka 15:33-41, Yóni 19:28-30  
\p
\v 44 súwana kwáyá'wái amápa'-mapa'a túnkwena aaváúmá kaapa marówana túnkumba  
\v 45 anóm-bono'-naumpa'a ampanta-óntámá úmakomba taváákaarumai kaesé umágúwana póna Áánútunopa'a iyónááon-amba onta tisuwówana  
\v 46 Ísu anónka'a séna kesivoó kesimambá enayáámpimba kwéto'maraumne simásuwena puwúwana  
\v 47 i-kwáásítí kawáánákó Ísumo puwúmba awánéna Áánútu áwí'a mósá maréna séna árai'a arupí-kwaasiman-iye súwasa  
\v 48 sáwíva-kwaasi koawánanaumne sésa torupamái máyón-kwaasi Ísumo puwúmba awánésa tirunkó umbaí tówasa miwítí naaópa'a kóyáwé uwasá  
\v 49 Ísuwemo naaún-kwaasiye Káríri-ayamapakemba Ísun-ánaaemba kwa'maésa Yérúsaremuva'a tirón-inine nénka'a tamésa amápa-tantaa'a awánaraawe.   
\s1 Ísumba utamánkaraan-kwasai.  
\r Mátíyu 27:57-61, Mááka 15:42-47, Yóni 19:38-42  
\p
\v 50-51 awánowana moóráwai áwí'a Yósépi Yútiyaa-marava'a Árímátíyaa-naopakewai kwemá kawe'ná'á arupí umái máyowai Áánútu kwená kwaási kawáá íníye séna amu'maréna póna Ísumbo tuvuwónáe sun-kwáásí tááiyavena íma owé siráiwai kwemá  
\v 52 Páírátinopa'a téna Ísun-auma utánáivo simiyó súwana owé súwana  
\v 53 Ísun-auma taairakémbá tamaimái aúná-ampantavimba asááumai maimaésa kwaási aúsámakon-ontam-buri-aivimba mámaresa kwaási íma makóm-buri-aivimba mámaresa  
\v 54 toómbó áká'maimo to'mayaa un-kánáá Yútaa-kwaasi agándon-kanaa sáwíyanka'a tíníye kwésuntavesa Ísumba utamánkówasa  
\v 55 Kárírivakembo Ísun-ánaaembo kwa'maésamo tirón-inimba Yósépi-ánaaemba kwa'maésa tésa Ísumbo utamánkomba taawánésa  
\v 56 tayauwerésa áúra'o mápérankanae sésa áséi-kwiyum-basawemba to'mayaa unká'á agándon-kanaama túwana ámáámbo sunten-umái úwoi méraawe.   
\c 24  
\s1 Ísu pukáimpinkemba usásinkain-kwasai.  
\r Mátíyu 28:1-10, Mááka 16:1-8, Yóni 20:1-10  
\p
\v 1 agándon-kanaama úwoi máyówana ánásowasa aaváúmá usónka'a áúra'o mápérankanae sésa áséi-kwiyum-basawemba to'mayaa úmakom-basawemba maimaésa Ísumbo utamánkaropa'a kwésa  
\v 2 awánomba anón-ontamba óikakemba á'a akwátukowasa awánésa  
\v 3 mimbúrí-áírá'á íyúmba Ísóigo Ísun-auma íma kwáyowasa awánésa  
\v 4 anón-imayaa ésa awánomba kae-kwáásíráí túgáyáagaya ún-unankwatoi urésarai egwaa'á máyóyasa tuwánésa  
\v 5-6 táátavai ésa kívairowasarai sésarai púwísa'o máankaraam-buri-aivimba íma máyáivo usásinena kóuraivo íma maampímbá avakáá-oro. kwemá Káríriva'a úwoimo máyáinka'a simátímakain-aimba imáyáa oro.  
\v 7 maará séna kembá kwaási úrandakomba sáwí-kwaasira'a timíyasa sínkamiya'a puwé'a kaumbo-táwai maisuwé'a usásinanaumne siráiye suyasá  
\v 8 isésa simátímakain-aimba tááka'a marésa  
\v 9 mimbúrí-áímá tuwésa kwésa Ísuna kwayó-kwáásí sísamaivakemba moórá kumbaimái-kwaasiye ó'on-kwaasiye mináímbá kosimátimesa  
\v 10 minínímbá moórá Mágátáraa-naopaken-ininko áwí'a Máríyaa úwana moórá araámáó kwemá Yémésimba anówama úwana moórá Yóánana úwasa miwísé máyón-inimba Ísuna aantá-kwáásíyávésa mináímbá kosimátímúwasa  
\v 11 isésa sésa úwoi kampar-áímbá sewé simásuwesa úwoi máyówananivo  
\v 12 Pítaa usásinena isaaiséna utamánkóm-buri-aivimba kokívairena awánómba ampantanéímó asááúmaesamo máutamankaron-ampantawe su'mai kwáyowana awánéna koyauweréna mindáyavena anón-imayaa uráiye.   
\s1 Éméyási-naor-ampa'a Ísumba awánaraayan-kwasai.  
\r Mááka 16:12-13  
\p
\v 13 anón-imayaa úwasarai mitáwai Ísuna kwaásivinkemba kae'nárai Éméyási-naopa'a kóyáe siráái. mindáópa'a Yérúsaremuva'a ayáátáákakaamba kwáyowasarai Éméyási-naopa'a kóyáe sésarai Yérúsaremuva'a tuwésarai aampa'á kwégwesarai  
\v 14 Ísumbo éiron-aimba símaesarai kwéguyana  
\v 15 Ísu egwaa'á téna minkáé'náraiye kwéguwasarai  
\v 16 awánoyana Áánútu túrampa'a túntinkarowasarai íma aúyamai kawer-uyaná  
\v 17 Ísu séna nóin-aina aampa'á símae kwégooiyo súwasarai minká komésarai tirunkó sáwí'a kwéuwasarai  
\v 18 moóráwai áwí'a Kéríyópasi kwemá séna ívé-kanaama Yérúsaremu-naopa'a tóyo ésa éiraan-tantaa'a awánaraavo eyááma íya awánaraano áísaa ena súwana  
\v 19 Ísu séna nóra éiraana'iyo súwasarai mindárai sésarai Ísu Násáretivakewaintavairai kwésuye. Áánútun-aai siráiwai Áánútu aúranka'a asirayám-báyáí kwémaena asirayán-áímbá kwésimasimisata ísaraumne.  
\v 20 kentáásí anón-kwaasiye mono-káwáá-kwáásíyé Ísumba tuvuwíyanesa Árómáani-kamaani-kwaasigomba áméwana owé sisasá taaira'á tuvúwówana pukáiye.  
\v 21 kesáá Ísareri-kwaasiya séta kentáásí kawáánárí'a éna Árómáani-kamaani-kwaasi usáyaaitaniyeya siráundaya tuvúwówana pukáiye. moórá-ainkwara'a kwáyáiye. tuvúwówana pukáimba kaumbo-táwai maisukáiye.  
\v 22 évakar-inimbo simásímén-ainta sáátavaiya kwéune. ívé'a aaváyaavimba ááéma utamánkaraapa'a kombá  
\v 23 kwenáúma íma kwáyáísasa koawánésa koyauwerésa tésa sésa kwíyómpakendarai tuwánáúnasaraiya sésarai pukáimpinkemba usásinkaiye séye tasewatá  
\v 24 kentáávínkémbá évakarawai utamánkaraapa'a koawánaawana minínímbó sentembá mirá éna íma kwáyáísasa awánaawe suyaná  
\v 25 Ísu séna sáwí-imayaagwara'a óye. naaóvá'á Áánútun-aai simátímakowai agaimarésa siráan-aintavekai íma ááéma áraire kwéseye.  
\v 26 Áánútu usásinankaiwaimba áí'a índai'a umánkanaaombanivo ságayan-ayampa'a uméniye mirám-biran-aimba Áánútu siráiye.  
\v 27 Áánútun-aai aúváívinkemba kwentávésa siráan-ainkona ááimba simátímakaiye. mináímbá Mósesi agaimaréna siráin-ainkwara minkákémbá Áánútun-aai sirón-kwaasi agaimarésa siráan-ainkwara'a simátímakaiye.   
\p
\v 28 simátimuwasarai kuyan-dáókona egwaa'á kuyaná Ísu kógwéyaaitowasarai  
\v 29 mindárai tátoresarai asiramái sésarai sáwíyanka'a enánivo kesérai méniyone suyaná mindáraiye naaúmpa'a uména  
\v 30 toómbá náíyanesa kwéuwana toómbá maisoréna Áánútumpa'a súwi séna topámbai timúwasarai  
\v 31 awánésarai Ísumba aúyoyana áúyokuwasarai  
\v 32 sésarai aampa'ó túyanamo Áánútun-aai aúváívinkemba simásímísanarai sirunkó anón-aamoi kwéiye sirááiye.   
\p
\v 33 mináímbá simásuwesarai usásinesarai koyauwerésarai Yérúsaremu-naopa'a tuyambá Ísuna kwayó-kwáásí sísamaivakemba moórá kumbaimái-kwaasiye ó'on-kwaasiye torupamái máyómba tuwánoyasa  
\v 34 miwí sésa árai'a Ísóigo pukáimpinkemba usásinena Sáímoninopa'a paárisana awánériye suwasaráí  
\v 35 mindárai aampa'ó kuyan-áímbá simátimesarai sésarai toómbá topámbai símísakai Ísóigomba aúyarauye sirááiye.   
\s1 Ísuna kwaási kwembá awánaraan-kwasai.  
\r Mátíyu 28:16-20, Mááka 16:14-18, Yóni 20:19-23  
\p
\v 36 mináímbá kwésuyana Ísu paáréna miwítí avumpimbá ména aánoumai máéro súwasa  
\v 37 inkaisésa kwaántá sewé sésa táátavai uwaná  
\v 38 Ísu séna íma táá'a kaíno. íma kaer-ímáyáá é'a  
\v 39 siyáánarumpin-avigwara sísamaivin-avigwara'a awáné'a kentávé'a kwemán-iye seró. kwaántá-kwaasi amagwárá ayáántánkwara'a íma kwáyáivo kembá úwoi kwáyáivo suwáné'a sine'á tátoraaro  
\v 40 Ísu simásuwena ayáánarumpin-avigwara aísamaivin-avigwara'a agaráátinkowasa  
\v 41 anón-aamoi kwéesa táátavai ésa anón-imayaa kwéuwana kwaántán-iye sevó séna Ísu naí-yántáá'á makáao tísaa ena súwasa  
\v 42 agaimakón-doyaa'a ámúwana  
\v 43 maimái túranka'a naráiye.   
\p
\v 44 násuwena simátimena séna kesé úwoi máyaundara'a maará sé'a kentávéna Mósesi agaimaréna siráin-ainkwara Áánútun-aai sirón-kwaasi agaimarésa siráan-ainkwara monor-ímá agaimarésa siráan-ainkwara'a árai'a paáriniye simátímakaundawe.  
\v 45 Áánútun-aai aúváí-kwandaaivinkemba kawe'á umái isánááontavena miwítí imáyáa kawe'á umátínkaraiye.  
\v 46 Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna Áánútumo usásinankaiwaimba áí'a índai'a umánkaiyana puwínímbanivo kaumbo-táwai maisuwéna usásinainasa  
\v 47 kwená asirayánkwárá'á mésa aiva'á Yérúsaremu-naopa'a simátimesa minkákémbá ó'on-o'om-baravaken-kwaasi mósimatim-besimatin-esa sésa kentí sáwí-imayaa tuwé'a Áánútumpa'a tíyana kentí sáwí-imayaa maitiyuwáníye agaimaréna siráiye.  
\v 48 awánaan-aimba simátíma'mae'a koró.  
\v 49 kesivo asiramái séna tíméndawaimba ai'máráanana keinárawate kumbéniye. Yérúsaremu-naopa'a máyaiyana keinárawapimba kumbéna kwíyómpaken-asirayamba timína'a awánaan-aimba simátíma'mae'a koró Ísu siráiye.   
\s1 Áánútu Ísumba airówana iráin-kwasai.  
\r Mááka 16:19-20, aantá-kwaasi 1:9-12  
\p
\v 50 simásuwena Ísu tí'maena Yérúsaremuva'a tuwéna Pétáni-naor-egwaa'a koména ayáándei káátarena séna Áánútu kawe'á umátinkaiye  
\v 51 kwésimatimuwana Áánútu airówana kwíyómpa'a iyúwasa  
\v 52 Ísuna imáyáa ésa áwí'a mósá marésa tirunkó anón-aamoi kwéuwasa koyauwerésa Yérúsaremu-naopa'a tésa  
\v 53 aasiyaasi-táwai anóm-bono'-naumpa'a kwéiyesa Áánútu áwí'a mósá makáawe.  
\p \it Árúku kemá súnda-aimba ánásaiye. \it*