\id JAS - Kosena NT [kze] -Papua New Guinea 1980 (DBL 2014) \h Yémési \toc1 Yémési \toc2 Yémési \toc3 Yém \mt1 Yémési \ip Ísu kwíyómpa'a irówana Yémési Ísun-áváko póna Yérúsaremuva'a ména Ísóigona kwaásira'a kárákwiraiwai moórá-kwaai aíyayaan-iya'iyo. miráumai-ima maisuwéna maanáímbá agaimái Yútaa-kwaasi Ísuna aampa'ó kwéguwai agaimái mátímakaiye. \c 1 \p \v 1 kemá Yémési maanáúváímá agaimái timúne. Áánútuna mayáíyé Ísu Káráísitina mayáíyé kwémayaundawai maanáúváímá agaimái kwétimumpo Ísareri áánimbaa'a sísamaivakemba kae'á kumbaimái-kwaasi tísaavutantambo uráawai ó'on-o'om-barava'a kóyáwé umái máyáawai ísáaro. \s1 asiramátínkáin-kwasai. \p \v 2 kesí kwaásiyono. umbai-yántáá'á ó'on-o'on-tantaa'a kentópa'a kwétivo tirumbá etóyóí umái máéro. \v 3 umbai-yántáá'á kentópa'a kwétimba Ísóigo Ísuwe aráápamaimo mé'o ímo auwé'o é'a asiramái ménaaowe. mindáyave'a ísaraamba póna umbai-yántáá'á kentópa'a kwétivo tirumbá etóyóí umái máéro. \v 4 asiramái maí'mai'a úmae iyíyana íma tívón-káína'a mirán-káwér-ímáyáá úmae kwéiyiyana Áánútuna kawe-tántáátávéna íma táái tinkáníye. \v 5 kawer-ímáyáá mayánáe síyawai Áánútumpa'o áísaa íyanamo éna timíníye. Áánútu nóintavera kwésisaaoo íma séna íma tátorainda úwoi timíníye. \v 6 Áánútumpa'o áísaa íyamba íma kaer-ímáyáá é'a úwoi kesáái isáníye seró. kaumbo-káér-imayaamo tokáiyawaimo ésa kavóná-kwaasima pósa avumpin-kwáásímá mésa kogwaétuwe tagwaétuwe-kwaasiraamban-owe. \v 7-8 mirámó owáímá kaumbo-káér-imayaa ésa íma mimbórá-ímáyáá umái kwarésa kawe'-máyáí kwémayaavo sáwí-imayaa kwarésa mirámó kwéowaima Áánútumpa'o áísaa íyan-tantaa'a simíníye-imayaan-ovo. \s1 óísaniyaain-kwaasiye óísankwara-kwaasiyei kwaasái. \p \v 9 óísaniyaain-kwaasi Ísu Káráísitin-aaiyavesa árairemo kwésewanamo imbá Áánútu séna kesí kwaásiman-owe kwésimbanivo tirunkó kawe'á kwéivo \v 10 óísankwara-kwaasi Ísu Káráísitin-aaiyavesa árairemo kwésewanamo imbá Áánútu séna kentí óísamba íma aiva-tántáá'án-iye kwésimbanivo miwígwárá'á tirunkó kawe'á kwéiye. konaarirí-yántáá'ó moigwáán-arambo kwénamo avurankambó tintenkáámbá óísamba aiva-tántáá'á iyé-ímáyáá kwéon-kwaasi mirá umái ánásanaaowe. \v 11 aaváúmá iyéna aa'á kaisaná moigwáán-arambo aáyánkénamo minkáwé-tántáá'ó avurankambó tintembá óísamba aiva-tántáá'á iyé-ímáyáá kwéon-kwaasi mayáímá kwémayaamba miráumai ánásanaaowe. \s1 sáwí-imayaamo kentópa'o tína'o a'áomo sénááon-kwasai. \p \v 12 Ísu Káráístin-aaiyavesamo árairemo kwésewanamo imbá miwívá'ó sáwí'o ií-yántáá'ó tínímbo ésa a'áomo síyanamo éna tirunkó kawe'á íníye. miráumai asiramái maí'mai'o íyanamo éna Áánútu timénaumne siráin-tantaa'a timíníye. ááéma Áánútu séna tirumbá kwésimen-kwaasi aúnái'a umái maí'mai'a ónááowe siráintemba mirá umátinkaniye. \v 13 sáwí'o ií-yántáá'ó kentópa'o tína'o sáwí'a ónaumne-imayaamo é'o é'a Áánútuntave'a sáwí-imayaa símakaiye sevó. Áánútu íma sáwí'a ií-ímáyáá tiména íma kwená imáyáavinkemba sáwí-imayaa tavisimái mémaraniye. \v 14 kentáá sáwí-imayaayavena sinkáinda misáwí-ímáyáágó kentáá tavisínata kwégwaraananaya \v 15 misáwí-ímáyáágó tátorainata sáwíta ónaumne. sáwítaamo úmaeta kwéiyonanayaamo éna misáwí-ímáyáágóná anondá máyaundawaina ááimba Áánútuna némpa'a ménaundayaaniye. mindáyave'a Áánútuntave'a sáwí-imayaa kwésimiye sénááovo imáyáa umái kawe'á oró. \p \v 16 kesí kwaásiyono. mindáyave'a kampar-áíntáváí áraire seváínivo kawe'á umái ísáaro. \v 17 amápa'a árai-tantaa kawe-tántáá'á kentáásópata kentáásivoma Áánútunopakemba kwégumiye. aaváúmá kwíyómba o'á úmakowana aaváúmá kumpékéna usaréna kwéivo Áánútu íma mirá kwéena aasiyaasí sáma kamásinkena íma ó'on-o'on-imayaa kwéiye. \v 18 Áánútu kwená imáyáa kwégwarena árair-aimba kwésimasimenaya mináráír-áíntávéna aúná-kwaasiraanta kwéumasinkaisata aiva'á kwená kwaási-ita uráanasaya naaémba ó'on-o'on-kwaasi mirá ónááowe. \s1 Áánútun-aai isésa mirámó kwéon-kwasai. \p \v 19 kesí kwaási kentí imáyáa kwéunda-kwaasi ísáaro. Áánútun-aai ísámai kawer-é'a imáyáa uré'a aaí sé'a íma ááéma áwáá'a sé'a oró. \v 20 áwáá'o kwésen-amba Áánútuna kawer-ámpá'á íma áwáá'a kwésen-amban-iye. \v 21 mindáyave'a sáwí-imayaaneimo sáwí'o kwéon-tantaa'a tuwé'a umaé kumé'a Áánútun-aai tirumpimbó makáin-aimba ísámai kawer-íyana mináínkó kawer-ámpá'á métinkaniye. \p \v 22 Áánútun-aai tááre su'mai isé'o Áánútun-aai isáúnda á'a kwéisaumne sé'o é'a kesáváí kampa'á kwésevo Áánútun-aai íma tááre su'mai isé'a kwemó siráintemba oró. \v 23 Áánútun-aai isésa kwemó siráintemba íma kwéiyawai \v 24 non-kwaaúmpímbá tói'a awánasuwesa kówasa mirámó ombá ááéma kwétuwinkagwimba mirámó owáí Áánútun-aai isésa kwemó siráintemba mirá íma kwéowe. \v 25 Áánútun-aai kasenku-áínkó póna mináínkó sáwí-imayaagomo tátokaimpinkemba iyátinkaniye. Áánútun-aai isésa kwemó siráintemba kwéiyawai isésa íma tuwinkáinda mirá úmaesa kwéiyiyana mináínkó tirumpimbá kawe'á umátinkaniye. \p \v 26 mono-kwáásímá úne sembánivo kwésen-ainka'o ímo kárákwiyombo ésa kesáváí-ímáyáágómbá kampa'á kwésimauwesa tóikakene su'mai sésa mono-kwáásímá úne kwésewe. \v 27 ketor-ínínkáré megusaa-íyámpóíráré umbai-yántáá'ó kwáyáiwairare kárákwiyesa marapá-kwáásítí sáwí-ampa'a tínaaemba kwéumasuwaawai Áánútun-aai ísámai kawer-ésa Áánútu kentáásivo aúranka'a árai'-mono-kwaasi mésa Áánútun-arááíye su'mai kwégwaraawe. \c 2 \s1 amáparawai mimbórá-ímáyáán-oro-kwasai. \p \v 1 kesí kwaásiyono. Ísóigo Ísu Káráísti ó'oran-aaimba kwáyáiwain-aaiyave'a áraire sé'a kwenká'á agevamái máyáavo túwí'o kwáyainda-kwaasi kawe'á umátinke'a túwí'o ímo kwáyainda-kwaasi tínaaemba umátímémba mindá sáwí'a kwéovo \v 2-3 kárákwiyoro. torupamáímo máyáampimbo moóráwaimo óísankwara-kwaasi éna kawer-únánkwátói úmae tisanamó óísaniyaain-kwaasi éna sáwí-unankwatoi úmae tisa'ó kawer-únánkwátóigwarawaintave'a suwóká'á tamaiyó sé'o sáwí-unankwatoigwarawaintave'o nénka'a maiyómó kwésemba mindá sáwí'a kwéowe. \v 4 mirámó sembá keinárawapinkemba évakarawai túma maimaé iyé'a évakarawai simái sáwí'a é'a sáwí-imayaanei taaínkaa'a kwéowe. \p \v 5 kesí kwaási kentí imáyáa kwéunda-kwaasi ísáaro. marapá'á máyáan-kwaasi óísaniyaain-kwaasi tuwánésa sésa úwoi-kwaasiman-owe kwésevo Áánútu óísaniyaain-kwaasi kwesé aráápamai asiramái máyáan-kwaasi tuwánéna séna kesí kwaásiman-owe kwésiye. ááéma Áánútu séna tirumbá kwésimen-kwaasi kwégawaa úndava'a ménaaowe siráimba \v 6 óísaniyaain-kwaasiyavena mirá siráimba pó'a móruna tiyúwáavo. óísankwara-kwaasi túma íma maimaé íyóro. óísankwara-kwaasi keinárawa'a sáwí'a umátinkesa aaimá kwésimatinkesa \v 7 Ísu Káráísiti áwí'a usáyaaitarain-awi'a kentí anóndako áwí'a simái sáwí'a kwéumankaamba pó'a miwí túma maimaé íyóvo. \p \v 8 Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna \q1 esáváí-ímáyáámó óndantemba \q1 ó'owiti imáyáagwara'a uwó \m siráimba pó'a minkáwér-ámáámbó asirayán-ámáámbó kwaré'o é'a kawe'á ónááombanivo \v 9 óísankwara-kwaasi túmo maimaé iyé'o óísaniyaain-kwaasi móruna tiyuwé'o é'a sáwí'a ónááowe. mirámó é'o é'a kawer-ámáámbá araaisíyana Áánútu aaimá simátinkaniye. \v 10 amápar-amaambo kwarésamo moórá-amaambo araaisíyambo éna aaimá simátinkena séna amápar-amaankomba arááíséwaiman-owe síníye. \v 11 Áánútu séna íma aarai-úmóyámbá kwaai-úmóyámbá oró séna moórá-ainkwara'a séna íma kwaási tínkamiyasa púwóro siráiye. ímo aarai-úmóyámbó kwaai-úmóyámbó ombánivo kwaási tínkamiyasa puwónááomba ámáánkomba kwéaraaisewe. \p \v 12 Áánútun-aai kasenku-áínkó póna mináínkó sáwí-imayaagomo tátokaimpinkemba iyátinkaniye. Áánútu kwenáái kwáráawaiye arááíséwaiye tuwánéna tísaa ínímba pó'a imáyáa é'a kentóikare kentúrare kárákwiyoro. \v 13 Áánútu aaivimbá maitinkáíndara'a tirumbó ímo umátínkaraawai Áánútu kwenarunkwárá'á íma umátinkaniye. Áánútu aaivimbá matinkáíndara'a tirumbó umátínkaraawai íma táá'a kwégainana Áánútu aruntaváí umátinkaniye. \s1 Ísun-aaiyavesa áraire sésa kawe'-máyáí mayáan-kwasai. \p \v 14 kesí kwaásiyono. Ísu Káráísitin-aaiyavesa áraire kwésesamo ímo kawe'-máyáímó kwémaesamo ésa miwí táái úwoi tóikaken-aimba kwésewe. mináímbá tóikakene su'mai kwésemba póna Áánútu íma kawer-ámpá'á métinkaniye. \v 15 Áánútuna kwaásivinkembo moóráwaimo ménamo unáánkwátóiye toóné ímo makáindawaintave'o \v 16 keinárawa'o sé'o toómbá nenaná ámú'a váínama unáánkwátói ane'á márénana koko'á ínama kwaaó sé'o toómbó unáánkwátóimo ímo amé'o é'a kentáái úwoi tóikaken-aimba sénááowe. \v 17 mindáyave'a Ísu Káráísitin-aaiyave'a áraire kwése'anivo ímo kawe'-máyáímó kwémayaambo é'a áraire sen-áímbá tóikakene su'mai kwésevo tirunkakémbá íma kwésewe. \p \v 18 évakarawaimo sésamo Áánútun-aaiyave'a áraire kwésunda pó'a Áánútuna kwaási únemo kwésewasamo évakarawaimo sésamo kawe'-máyáí kwémayaunda pó'a Áánútuna kwaási únemo kwésemba kemá Yémési sé'a Áánútun-aaiyave'a áraire sembánivo kawe'-máyáí íma kwémayaamba pó'a Áánútuna kwaásiya'o íma tuwánáúmne. kemá kawe'-máyáí kwémayaunda suwáné'a sé'a Áánútun-aaiyavai áraire kwésene sénááowe kemá Yémési súne. \v 19 Áánútu kímborawai máyáiye kwése'o árairemo kwésemba kawer-áímbá kwésembanivo miráwé su'mai kwésemba Áánútu kawer-ámpá'á íma métinkaniye. Sáátáánigona kwayó'nárawa'o mináímbó kwésemba tiyántámbá kwétaisasa kwésemba póna Áánútu íma kawer-ámpá'á métinkaniye. \v 20 íma kawer-ímáyáágwárá-kwáásín-owe. Ísun-aaiyave'a áraire kwése'o kwéomba íma kawe'-máyáí kwémayaamba úwoima aaimá kwésemba pó'a simáímo agaráátinkaanda ísáaro. \v 21 naaóvá'á kentáá síkwá'náma Ááváramu Áánútu simámakaini'a índayavena ááninko áwí'a Áísákaamba óntan-taareira'a mósá ánkarena tuvuwíníye úwana Áánútu séna a'áo siráiye. Ááváramu mirá uráintavena Áánútu séna arupí umái máyáane siráiye. \v 22 Ááváramu Áánútun-aaiyavena áraire kwésena íma miráwé su'mai uráivo simámakaintemba uráimba Áánútun-aaiyavena asiramái áraire siráimba á'a ísaraawe. \v 23 Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna Ááváramu Áánútun-aaiyavena áraire siróntavena Áánútu séna arupí umái máyaanemo siráimba mináínkóná ááimba Ááváramu Áísákaamba tuvuwíndavena uráinka'a avora'á paáruraiye. naaémba Ááváramuntavesa sésa Áánútuna kwaásiman-iye siráawe. \v 24 Áánútun-aaiyavesa áraire sésa kawe'-máyáí kwémayaawaiyavena Áánútu séna arupí umái máyáawe kwésivo Áánútun-aaiyavesa áraire sésa íma kawe'-máyáí kwémayaiyawaiyavena Áánútu séna arupí umái máyáawe íma síníye. mináímbá ívé'a kwéisaawe. \p \v 25 Áánútun-aai aúváívimba naaóvá'á agaimaréna moórá-ininko eénánká'á nááún-ininko áwí'a Áré'api ó'onkaa-ininkona kwaasái siráiye. Yósúwa maramá aúpá'á koawánaakaiyo séna ti'marówasarai minínínkóná naaúmpa'a tuyaná mindárai táái iséna áraire séna kwenamááraa tínkamovo séna moórá-ampa'a agaráátinkowasarai kóuraaiye. minínínkó mirá uráintavena Áánútu séna arupí umái máyáin-inimban-iye siráiye. \v 26 timambá kówisasamo kwaásimo púwóntemba Áánútun-aaiyavesa áraire sésa íma kawe'-máyáí kwémayaawai miráráán-umai íma tirunkakémbá áraire kwésevo tóikakemba kwésewe. \c 3 \s1 tói-kawaan-oro-kwasai. \p \v 1 kesí kwaásiyono. Áánútuna mayáí agaráátinkaiyam-bayai íma sáwívarawai mayánááovo moórá-morawai mayánááowe. agaráátinkai-mayaiya kwémayaundawaiya Áánútu asiramáíya kwésisaa índarakemba úwoi-kwaasi miwítí mayáíyávéna úwoisamba tísaa íníye. mindáyave'a íma sáwívarawai sé'a agaráátinkai-mayai mayánáe sénááowe. \v 2 amáparawaiya évaka-tantaa'a sáwíta kwéundayaawe. tói-kawaan-esa kawer-áíné su'mai kwésewai árai'a kawe-kwáásí mésa túra'a amápa-tantaaka'a kanaán-umai kwégarakwiyowe. \p \v 3 moórá-aimba imáyáa oro. anóm-poi áwí'a ósimba kwaási kentí imáyáaomo kwin-ámpá'ó kónáesamo ombá óipimba ákí-asirayan-tamayo'a áárankesa évarevar-ayaaira'a ándáma aríkwímai tiyáámpimba tokésa kentí imáyáaomo kwin-ámpá'á moórá-ayampar-anda tavisewaná minánóm-póímá kwégwiye. \v 4 nompí-sípígwárá'á imáyáa oro. mindá anón-tantaa'a isaná úndágoma améntámai ópa'a tuwánáe kwéisananivo avúsúmaenamo nááín-tamayo'a íma anón-tamayo'an-ivo sáwíyan-tamayo'a kwemó kónáe sipa'á mintámáyó'á kwántáísana minánó-sípígó kwégwiye. \v 5 maarágwárá'á imáyáa oro. kwaásiya anón-tantaa'a únanaya sóikoma sáwíyan-tantaako sáwívar-aimba kwésena súyaama maimaéna kwéiyimba imáyáa oro. \p aiva'á sáwíyan-irama karéna kámaena anón-umi'a kwégautaapaiye. \v 6 iramó kámae kwéna anón-umi'o sáwí'o intembá sáwí-ainko miráumai kwégwena amápa súwawaata sáwí'a úmaena kwégwiye. sáwí-ainkona mayáígó amápar-ayampa'a amápa-sawi-mayaigomba kwéusayaaitaiye. misáwí-yántáákóná ááimba Sáátáánigompimba kwéena kentáásí mayáí tasáwí'a kwéena amápar-ayampa'a kóyáwé kwéiye. \p \v 7 aváá-kwáí-kwaamba numamá iraankavayaambá noyáá'a amí'mír-umai kárákwiraambanivo \v 8 sáwí-ainko usáyaaitarain-tantaa'a pósa kwaási íma kanaán-umai kwégarakwiyowe. kwaaivainkómó kwaásimo vaisanamó sáwí'o intembá sáwí-ainko mirá kwéiye. \p \v 9 kentáá sói'nei kentáásivowa Ísóigo áwí'a mósá maréta Áánútu kweiráání'a úmakain-kwaasi simái sáwíta kwéune. \v 10 mimbórá-sóípínkéntá kawer-áímbá kwéseta sáwí-aimba kwéseta kwéune. kesí kwaásiyono. mirán-ááínkó sáwí'a kwéiye. \v 11 nonayumpinkémbá íma kawe'-nónkwárá sáwí-nonkwara'a kwégumiye. \v 12 inaómá íma terarambá íyáísana túsigoma kondóí-aramba íma kwéiyaiye. uwí-nónkó íma kawe'-nómbá auvínasa kwaási nánááowe. mindáyavena mimbórá-kwáásígómpínkémbá kawer-áínkwárá sáwí-ainkwara'a sisaná mirán-ááínkó sáwí'a kwéiye. \s1 kawer-ímáyáá Áánútumpakemba kwégumin-kwasai. \p \v 13 keinárawapimba évakarawai kawer-ímáyáá torésa kawer-ísáí-yántáá'á toráawai mésa kawer-ímáyáágwárá-kwáásí pósa íma túma maésa iyésa kawe'-máyáí maésa kawe'á umái méwa'a tuwáné'a sé'a kawer-ímáyáágwárá-kwáásímán-owe sénááovo \v 14 keinárawapinkembo évakarawaimo miwítí kwaásima tirumbá sáwí'a umátinkesa sésamo anón-kwaasi-i'a ovó sésamo keyáá anón-kwaasi-i'a umái ménaumnemo sénááombo ésa miwí túma maimaésa iyésa kesáváí kampa'á sésa kawer-ímáyáágwárá-kwáásí úne seváínivo. \v 15 mirán-ímáyáá íma Áánútumpakemban-ivo marapákémbá kwaásiti imáyáa Sáátáánigona imáyáavinkemba kwésewe. \v 16 évakarawaimo miwítí kwaásimo tirumbó sáwí'o umátinkesamo sésamo anón-kwaasi-i'a ovó sésamo keyáá anón-kwaasi-i'a umái ménaumnemo sénááombo ésa íma moóráva'a tágárotamai maésa ó'on-o'on-tantaa'a sáwí'a úmae iyónááomba mindá marapákémbá kwaásiti imáyáa Sáátáánigona imáyáavinkemba kwéovo \v 17 Áánútumpakemba kawer-ímáyáá tokáawai kaweré su'mai ésa íma sáwíkwara'a ombá paru kwéesa íma aaisampínkémbá kwésesa ó'on-kwaasi táái kawe'á umái kwéisesa tirumbá kwéumatinkesa umbai-í'o on-kwáásí kwétuwa'naa-esa íma kaumbo-káér-aimba sésa íma taaínkaar-umai kawe'á umátinkaa sáwí'a umátinkaa kwéovo amápa'a kaweré su'mai kwéumatinkaawe. \v 18 paru umái maénáe síyawai paru umátinkaiyasa tuwánésa miráumai paru umái ménaaowe. \c 4 \s1 marapá-tántáátávésa imáyáa kwéon-kwasai. \p \v 1 keinárawapimbo aaisambó sé'o áwáá'o sé'o mirámó kwéomba miwáná ááimba maará kwéiye. sáwí-yantaakomo tirááímo taintávé'a imáyáa owaná minímáyáágómá tátoraisana aaisambó sií-áímbá kwévaariye. \v 2 tirááímo tain-tántáá'ó makáawa'o ombá tuvúwónana puwína'a kemá mayánáe-imayaa kwéowe. ó'owiti náaindaamba túran-anda é'a íma kanaán-umai mayánááontave'a aaisambá tiyé'a áwáá'a kwésewe. tirááímo tain-tántáátávé'a Áánútumpa'a íma áísaa owaná póna íma kwétimiye. \v 3 Áánútumpa'o áísaa ombá áísaa on-tántáá'á íma kwétimiye. sirááímo tain-tántáá'á kesáváí mayánáe sé'a Áánútumpa'a áísaa ombá misáwí-ímáyáá tokáantavena íma kwétimiye. \v 4 aaraimó kwaairakémbó tiyuwésamo ó'on-kwambo máyáantemba Áánútumbo auwé'o kwégon-kwaasiyono ísáaro. marapá-tántáá'ó imáyáamo eéme'o é'a Áánútuna namuro-kwáásíráámbá kwéovo mináímbá imáyáa oró. marapá-tántáá'á mayánáe símae iyíyawai Áánútuna namuro-kwáásíráámbán-owe. \v 5 Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna \q1 Áánútu séna kesimambá kempímbá maráúnda \q1 sáwí'an-ovo sé'a asiramái kwégarakwiyune siráiye \m agaimaréna siráimba mináímbá íma úwoi-aimban-ivo árair-aimban-ivo imáyáa oró. \v 6 ánivo Áánútuna imáyáa úndayavenaya súwa'naa umáíya kwéasiramasinkaintaawe. Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna \q1 Áánútu kentúmo maimaé kwéiyowai kwétuwentayuwaivo kwenaísamaivimba kwémaewai kwétiravayaiye \m agaimaréna siráimba póna Áánútu súwa'naa umáíya kwéasiramasinkaintaawe. \p \v 7 mindáyave'a Áánútun-aai isé'a kwenaísamaivimba máyáaambanivo Sáátáánigon-aaiyave'a a'áo síyanamo éna ááéma tiyuwéna kówina'a \v 8 Áánútuna egwaa'ó méwanamo éna Áánútu kentí egwaa'á méniye. sáwí'o kwéowai kawe'ó umáímo ménaaontave'a imáyáa é'a misáwí-yántáá'á túwáaro. Áánútuna imáyáawe marará-ímáyááwé tokáawai sáwí-imayaa tuwé'a kawer-ímáyáá oró. \v 9 sáwí'o kwéontave'a íma aamoí é'a kanagí'á kwéte'a máéro. sáwí'o kwéontave'a íma kwírááima síyamba tói'a matuwé'a máéro. sáwí'o kwéontave'a tirunkó íma kawe'á éna sáwí'a kwéina'a máéro. \v 10 Ísóigon-aai isé'a kwenaísamaivimba méwana kwemá mósá tinkáníye. \p \v 11 kesí kwaásiyono. kentí kwaásiyave'a keíyái íma sáwí-aimba seró. Áánútu ámáán-aimpimba séna íma mirán-oro siráimba pó'a mirámó kwéomba Áánútuna ámáámba simái sáwí'a umánke'a sé'a sáwí-amaamban-iye sembá mindá kampa'á kwésewe. Áánútuna ámáámbo taaínkaar-uré'o sé'o sáwíyan-amaane anón-amaane kwése'a minámáámbá íma kawe'á umái kwaré'a kwéaraaisuwaawe. \v 12 Áánútu kweyáá ámáámba siménaya kwaási kwétaainkaar-ena kanaán-umai kweyáá kawer-ámpá'á mégwétinkena kweyáá kwaási ánásasuwaniye. mindáyave'a kwaási keyááríka'a íma taainánááovo Áánútuna mayáímán-iye. \s1 ímo túmo maimaé iyí-kwásáí. \p \v 13 keinárawa'a imáyáa é'a sé'a ívéra'i. aaváyaawa'i. anón-daopa'a komé'a mayáí kwémae'a moórá-ima maisuwé'a sáwívar-ontamba mayánaumne. mirán-áímbó kwésewai ísáaro. \v 14 aaváyaavimbo ainámbó sáwíyanka'o kwénamo ááémo turákwintemba keinárawa'o máyáamba miráráán-umai ááéma ánásanaaowe. aaváyaa kentópa'o tínín-tantaa'a íma ísaraawe. \v 15 mindáyave'a kwésen-aimba íma ókwara'a sé'a maará seró. Ísóigomo owémó sína'o é'a mirá ónaumpo ímo owémó sína'o é'a íma mirá ónaumne seró. \v 16 mirán-áímbá kwése'a kentí imáyáavinkemba kentúma maimaé kwéiye'a anóni'a umái ménae kwésemba mirán-ímáyáá sáwí-imayaaman-iye. \v 17 miráumai ísáaro. kawe'ó iígóná ááimba ísámai ivátuwesa mirámó ónááomba sáwí'a ónááowe. \c 5 \s1 óísankwara-kwaasiti kwaasái. \p \v 1 óísankwara-kwaasiyono. senda-áímbá ísáaro. kentópa'o umbai-yántáá'ó tínímba anón-imayaa kwée'a kanagí'á kwéte'a ménaaowe. \v 2 sáwívar-oisamba makáan-oisamba atúnkaisana sáwívar-unankwatoi kwaígo ánáamba káráyuwaisana \v 3 óntamba makáamba atúnkaisasa kwaási awánésa sésa íma túwa'naa ombá makáawana atúnkaiye sénááomba iramó ane'ó kwégainten-umai sáwí-meyamba kentópa'a tíníye. sáwívar-oisamba makáambanivo Áánútu kwaásimo máyáawaina ááimba tísaa ínín-kanaama tíníye. \v 4 kentí kígau on-kwáásítí meéyámbá íma kawe'á umái timé'a sáwí'a kwéomba Áánútu awánaraiye. minkwáásí anónkar-anonka'a kwésewana Áánútu asirayánkwáráwáí kwéisaiye. \v 5-6 marapá'ó máyáanka'a sáwívar-oisamba maré'a kentí imáyáavinkemba kembó tínkáim-bayai kwémayaawe. ímo sáwí'o uráan-kwaasi aaivimbá maitínkówa'a íma anondá aaí suwa'á tínkamuwasa pukáawe. póímo toómbó kwétimewanamo anón-isasamó tuvú'naantemba kembó tínkáisa'o mirámó kwéomba Áánútu sáwí-meyamba timíníye. \s1 asiramái mésa námúnaa kwésen-kwasai. \p \v 7 mindáyave'a asiramái maimaé kwéiye'a Ísóigo ókwara'o kumínímba amu'máráaro. kígaugo avowámá kígau úmakena amu'maréna séna kaeká'á aa'á téna kígau anón-ína'a nánáe séna amu'maráíntemba \v 8 miráráán-umai Ísóigomba amu'makéwana kumíníye. Ísóigo sáwíyanka'a kumínímba pó'a asiramái aánoumai máéro. \v 9 Áánútu aaivimbá maitinkánívo kentí kwaási íma í'ái tínkáaro. Áánútu aaivimbá maitinkánín-kanaa sáwíyanka'a tíníye. \p \v 10 kesí kwaásiyono. naaóvá'á Áánútun-aai simátímakowaimo uráamba imáyáa oro. Ísóigo simátímakon-aimba simátíma'mae iyúwasa íma ísówana umbai-yántáá'á sáwíva'a miwítópa'a túwasa Áánútun-aai íma ivátuwesa asiramáímo mésamo uráantemba miráumai máéro. \v 11 naaóvá'á Áánútuna imáyáa ésa asiramái máyón-kwaasiyaveta séta Áánútu kawe'á umátínkarain-kwaasiman-owe kwésune. naaóvá'á moórá-kwaasi áwí'a Yópoma uráin-aimba imáyáa oro. umbai-yántáá'á sáwíva'a kwenópa'a túwana Ísóigontavena asiramái maí'mai'a úmae kwéiyuwana naaémba Ísóigo kawe-tántáá'á ámakaiye. miráumai Ísóigo anón-arumba umásinkena kwésuwa'naa-iye. \p \v 12 kesí kwaásiyono. anón-aimba ísáaro. kentááiyavesa áraire sénááontavesa íma tiká'á kwémare'a árair-aimba súne sembá kwíyómpa'a máyáiwai aúranka'a árai'a kwésune íma sé'a marapá-kwáásí túranka'a árai'a kwésune íma seró. ánivo owémó sé'o é'a úwoi owé sé'a íma tiká'á kwémare'a seró. a'áomo sé'o é'a úwoi a'áo sé'a íma tiká'á kwémare'a seró. mirámó síyanamo éna Áánútu mináíntávéna íma sáwí-meyamba timíníye. \p \v 13 keinárawapinkembo umbai-yántáá'ó mayáíyawai Áánútunka'a námúnaa seró. keinárawapinkembo tirunkó aamoí íyawai monor-ímá kwésesa Áánútu áwí'a mósá máráaro. \v 14 keinárawapinkembo tí'o índawai Ísóigona kwaásiti anón-kwaasi tááyaiyasa tésa Ísóigona asirayámbá imáyáa ésa masawémba túra'a pétinkesa námúnaa seró. \v 15 Áánútumo siráintemba íníye kwésesa námúnaa kwésemba póna Áánútu minkwáásí kawe'á umátinkena usásintinkena minkwáásímó sáwí'o uráiyanamo éna miwívínkémbá maitiyuwáníye. \v 16 mindáyave'a kentí kwaási sáwí'o kwéomba avora'á simátime'a námúnaa simái túwa'naa oro. mirámó íyanamo éna tí'o índamo éna Áánútu asóvamatinkaniye. arupí umái máyáawaimo námúnaa kwésemba Áánútu iséna asiramái kwétuwa'naa-iye. \p \v 17 naaóvá'á Áánútun-aai simátímakowai áwí'a Íráiyaa ména kwemá kesáámó úndanten-kwaasi ména Áánútunka'a asiramái námúnaavinkemba séna aa'á íma tíno súwana íma aa'á téna kaumbo-ímá umái ava'moraé-kwiyomba maisuwówana íma aa'á túwana \v 18 minkákémbá naaémba námúnaavinkemba aa'á tíno súwana aa'á túwana kígauva'a amápa-tomba kawe'á uráiye. miráumai arupí umái máyáawaimo námúnaa kwésemba Áánútu iséna asiramái kwétuwa'naa-iye. \p \v 19 kesí kwaásiyono. keinárawapinkembo évakarawaimo kawer-ámpá'ó tuwáíya'o é'a méyavisiyasamo tésamo kawer-ámpá'ó tíya'o é'a kawe'á umátinkanaaowe. \v 20 sáwí'o uráiyawaimo méyavisiyasamo sáwí-ampa'o tuwésamo Áánútumpa'o tíyanamo éna Áánútu misáwí-yántáá'á sáwíva'a maitiyuwáínasa Áánútuna némpa'o iramó kwégaindava'a íma kónááowe. mináímbá imáyáa oró. \p \it kemá Yémésimo súnda-aimba ánásaiye. \it* \b