\id JHN – Kouya NT, CI 2002 (DBL 2014) \h Zaan \toc1 Zaaan 'sɛbhɛ Sa Zaan gbaa -Zezuu gbʋzɔnʋ gbʋ \toc2 Zaan \toc3 Za \mt1 Zaaan 'sɛbhɛ \mt2 Sa Zaan gbaa -Zezuu gbʋzɔnʋ gbʋ \ip -Zezuu -gʋgbʋ *Zaan cɛlɩa, mʋ -wa. Nɩɩ, Zaan mɩ -Zezuu *'bɩnɔnya kugbua lɛ 'sɔɔ glaa -nyɩmɛ yabhlo nya. 'Mɔ wa laa «'bɩnɔnyɔ -ɔ ka zɛ -Zezu -kalɩ» wee 'sɛbhɛɛ da tɔlʋa. -We ka 'gbʋ Zaan yia 'sɛbhɛ nɩ cɛlɩ, mʋ -wa nɩɩ, nyɩma 'ka we 'jiyibheli nɩɩ, -Zezu -wa -Lagɔɔ -Bhasanyɔ, mɔ -wa -Lagɔɔ Yu, 'ɩn -ɔ -ka ɔ dlɩ -gʋ zʋ, 'ɩn -mɔɔ yɩa 'yliyɔgagɩe ɔ 'ŋnɩ nya. \ie \c 1 \s1 Wɛlɩ -zɛa nyɩmɛ \p \v 1 -Lagɔ 'nɩa -slɔ -lu weee lala, -ɔ wa laa Wɛlɩ ɔ mɩ la. Wee Wɛlɩ -yɔ -Lagɔ 'sɔ mɩ. Wee Wɛlɩ -yɔ -Lagɔ mɩ -bhlo. \v 2 -Lu weee gwedɩda, ɔ -yɔ -Lagɔ 'sɔ mɩ. \v 3 Ɔ gbɛgbɛɩn -Lagɔ -laa -lu weee la. -Lu -we mɩa lalada ɔ 'bɩgʋ we 'nɩ -mɩ. \v 4 Nɩɩ, ɔ -gʋ 'yliyɔgagɩe 'bhʋa, 'ɩn wee 'yliyɔgagɩe mɩa, we ka nyɩma zlɩ -la. \v 5 Wee zlɩ mɩ lɩda nikpise 'wʋ, 'ɩn nikpise 'nɩ we nyumonu.\f + \fr 1:5 \ft We 'ji yabhlo -waɛ: 'ɩn nikpise 'nɩ we 'wʋlanʋ.\f* \p \v 6 -Lagɔ ka nyɩmɛ yabhlo tie, 'mɔ wa laa *Zaan,\f + \fr 1:6 \ft Nɩɩ, 'Zan -Batisɩ -wa.\f* \v 7 mɔ -wa gbʋdayɩnyɔ, mɔ yia ɔ 'ka zlɩɩ -gʋgbʋ gba. Yi ɔ yia nyɩma -ka ɔ wɛlɩ 'nʋ, 'ɩn wa 'ka dlɩ zʋ. \v 8 Ɔ 'dɛ 'nɩ wee zlɩ nya -mɩ, nɩɩ, yi ɔ yia ɔ 'ka wee zlɩɩ -gʋgbʋ gba. \v 9 -We mɩa da nɩ, mʋ -wa zlɩɩ 'zayli, wee zlɩ yia dʋdʋ -gʋ, we san mɩ 'mnida nyɩma weee -gʋ. \p \v 10 Ɔɔ Wɛlɩ ka dʋdʋ -gʋ yi. Ɔ gbɛgbɛɩn -Lagɔ -laa dʋdʋ la, we mɩ 'sa 'bhie, dʋdʋgʋ -nyɩma 'nɩ ɔ yibheli. \v 11 Ɔ yia ɔ 'dɛɛ nyɩmaa -gbɛ nɩ, wa 'nɩ ɔ kpa 'nanʋʋ. \v 12 Nɩɩ, tɔlʋa 'paa ɔ yi, 'ɩn wa yia ɔ dlɩ -gʋ zʋ. -Maa mɩa, -maa ɔ 'nyɛa 'yoo wa 'ka -Lagɔɔ 'yua -zɛ. \v 13 Sa nyɩma gwalɩa wa 'yua dʋdʋ -gʋ, we 'nɩ 'sa -manɩ -zɛ -Lagɔɔ 'yua. We 'nɩ nyɩmɛ mɩ wa dide nya. Nɩɩ, -Lagɔ 'nyɛa wa 'yliyɔgagɩe. \p \v 14 Ɔɔ Wɛlɩ ka nyɩmɛ -zɛ, 'ɩn ɔ yia -aɩn glaa ladɩ. Ɔ 'gbʋ -a yia 'nanɩdlɩ -yɔ -Lagɔɔ gbʋzɔnʋ yibheli. -A ka ɔ yla, 'ɩn sa ɔ 'ŋnɩ mnɩa -Lagɔɔ 'ŋnɩ 'bhisa, -a ka we -yɔyɩ. Nɩɩ, 'ŋnɩmnɩe -we -Lagɔɔ 'Yu -bhlo 'yɩa ɔ Dide kwɛɛ, mʋ -wa. \v 15 Zaan mɩ ɔ gbʋdayɩnyɔ nya, ɔ 'kpɩa 'wʋ, ɔ nɛɛ: «Da ɩn gbaa: ‹-Ɔ yia na 'bɩgʋ, ɔ 'ŋnɩmnɩe -zi na -nʋ, -we ka gbʋ -wa, bhla ɩn 'ka 'wlʋ ɔ mɩ -bha› 'mɔ ɩn saa 'ŋnɩ.» \p \v 16 'Nanɩdlɩ duun ɔ kaa, we nya ɔ ŋwnaa -a 'dɛ weee 'nyu la. Ɔ palɩa -aɩn sɔ -zɔnʋ -gʋ la, 'ɩn ɔ yia we -gʋpalɩ. \v 17 Nɩɩ, -Lagɔ palɩa ɔ tite *Moizɩɩ gbɛgbɛɩn, nɩɩ, -Zezu *Klisɩɩ gbɛgbɛɩn -a yibhelia ɔ 'nanɩdlɩ -yɔ ɔ gbʋzɔnʋ. \v 18 Nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ -slɔ -Lagɔ 'yɩ, nɩɩ, ɔ 'Yu -bhlogbɔɔ -ɔ -yɔ ɔ mɩa -bhlo, 'ɩn -ɔ mɩa ɔ Dide kwesi, mɔ slolua -aɩn -Lagɔ. \s1 'Zan *-Batisɩɩ dayɩgbʋ \r (Mt 3.11-12; Mk 1.7-8; Lk 3.15-17) \p \v 19-20 *Zuifʋʋ 'yugalɩnya -wa mɩa *-Zeluzalɛmʋ, ma tiea -Lagɔbʋbɔnya -yɔ wa -yɔbɛnya *Leviii zʋaylinyɩma tɔlʋa, wa 'ka Zaan layɩbha nyɔɔ ɔ -mɩa. Zaan 'nɩ kalɩ 'pa, 'sa ɔ 'palɩa we 'bɩgʋ sa tɩklɩɩ. -We ka da ɔ 'yɩa, 'mʋ ɔ gbaa, mʋ -wa nɩɩ: «-Amɩ, ɩn 'nɩ -Lagɔɔ -Bhasanyɔ nya -mɩ.» \p \v 21 'Ɩn wa yi 'yaa ɔ layɩbha: «We -ka 'sa -mɩ, nyɔɔ -ɩn -mɩa? *-Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ *Elii -ɩn -mɩa yɩ?» \p Ɔ nɛɛ: «-Ɩnnya, ɩn 'nɩ -mɔɔ.» \p Wa nɛɛ 'yaɛ: «Ɔɔ -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ -putu -a mɩa wʋda nɩ, 'mɔ -ɩn -mɩa yɩ?» \p Ɔ nɛɛ: «-Ɩnnya.» \p \v 22 We 'dɛɛ 'gbʋ wa nɛɛ ɔ -yla: «Nyɔɔ -ɩn -mɩa? -A -ka mnɩ, -wa tiea -aɩn, -a 'ka wa 'dɩ -salɩ, -ɩn nɛɛ -na 'dɛɛ daa lɛa?» \p \v 23 Wɛlɩ -we -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ *Ezaii gbaa, 'mʋ Zaan palɩa: \q1 « ‹Nyɩmɛ yabhlo -ɔ 'kpɩa 'wʋ -mɔ da bɛblɛɛ: \q1 a nʋ Nyɩmaa -Kanyɔɔ 'yoo tɩklɩɩ ɔ 'yu›, \q1 'mɔ ɩn -mɩa.» \p \v 24 Nyɩma -wa wa tiea Zaaan -gbɛ, *Falizɩnyɩma mɩ wa glaa. \v 25 Wa 'yɩbhaa ɔ la: «Nɩɩ, -ɩn 'nɩ -Lagɔɔ -Bhasanyɔ nya -mɩ, -ɩn 'nɩ -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ Elii, 'ɩn -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ -putu -a mɩa wʋda, -ɩn 'nɩ -mɔɔ, we -ka 'sa -mɩ, lɛɛ -lu ka 'gbʋ -na batizee nyɩma?» \p \v 26 Ɔ nɛɛ: «Gbʋzɔnʋ -wa, -amɩ mɩa, nyɩma na batizea 'nyu nya. Nɩɩ, aɩn nyɩdɩ, nyɩmɛ yabhlo mɩ -bha, a 'nɩ ɔ -yi. \v 27 Mɔ yia 'mɩ 'bɩ yia, ɩn 'nɩ mneni ɩn 'ka ɔ -sakwlaa 'llukpe -blo.» \p \v 28 -We weee mɩa da, Betani we nʋa lɛ, -mɔ Zudɛɛn nyu 'ylʋʋ 'wʋsɔlʋda, da Zaan batizea nyɩma. \s1 -Zezu, saa -bha nyɩma gbʋnyuu \p \v 29 Zlɩ zlɩa, -Zezu mɩ Zaaan gbɛgbɛɩn yilida, 'ɩn Zaan yia ɔ -yɔyɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ: «A yla, -Lagɔɔ *Bhlabhlɛyu nɩ, ɔ mɩ dʋdʋgʋ -nyɩma gbʋnyuu -bhasada. \v 30 Da ɩn gbaa nɩɩ, nyɩmɛ yia 'mɩ 'bɩ yia, ɔ 'tɩtɛ -zi na -nʋ, nɩɩ, wa 'nɩa -slɔ 'mɩ gwalɩ, ɔ mɩ la, 'mɔ ɩn saa 'ŋnɩ. \v 31 Zlɩmɛ, ɩn 'nɩ ɔ -yi, ɩn 'ka ɔ *Izlaɛlɩnyɩma -slolu wa 'ka ɔ yibheli, we 'gbʋ ɩn yia nyɩma batizea yi 'nyu nya.» \p \v 32-33 Zaan ka 'ya ɔ gbʋʋ da 'yɩ, ɔ nɛɛ: «Nɩɩ, zlɩmɛ, ɩn 'nɩ ɔ -yi, nɩɩ, -Lagɔ -ɔ tiea 'mɩ ɩn 'ka nyɩma batizee 'nyu nya, ɔ nɛɛ 'mɩ -yla: ‹-Ɔ -gʋ -ɩn -ka -Lagɔɔ Zuzu 'yɩ kwlida, 'ɩn we 'ka bha -tʋ, mɔ -wa nyɩmɛ -ɔ 'kaa nyɩma batizee -Lagɔɔ Zuzu 'Pʋpa nya. Nɩɩ, -amɩ -wa ɔ gbʋdayɩnyɔ. Ɩn ka -Lagɔɔ Zuzu -yɔyɩ. Ɔ 'bhʋa yalɩ, ɔ 'sibhlia ɔ -gʋ la -kpakʋn 'bhisa, 'ɩn ɔ yia -bha -tʋ.› \v 34 -Amɩ, ɩn ka ɔ -yɔyɩ, mʋ 'gbʋ ɩn yia gba nɩɩ, ɔɔ nyɩmɛ mɩa da, -Lagɔɔ 'Yu ɔ -mɩa.» \s1 -Zezu laa ɔ 'bɩnɔnyaa tɩanʋ \p \v 35 Zlɩ zlɩa, Zaan -yɔ ɔ 'bɩnɔnya 'sɔ mɩ 'ya -bha, \v 36 'ɩn -Zezu yia 'plɩa yi. Zaan ylaa ɔ, ɔ nɛɛ: «A -talɩ, -Lagɔɔ Bhlabhlɛyu nɩ.» \p \v 37 Ɔ 'bɩnɔnya 'sɔ 'nʋa -we ɔ gbaa, 'ɩn wa yia -Zezu 'bɩ mnɩ. \v 38 -Zezu 'bhitia la, ɔ 'yɩa nɩɩ, wa mɩ ɔ 'bɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -yla: «Lɛɛ -lu ka da a talɩa?» Wa nɛɛ ɔ -yla: «*Wlabi, mɔ -ɩn -dɩlɩ la?» (Nɩɩ, Wlabii ji -wa zuifʋwɛlɩ 'wʋ: «Gbʋslolunyɔ».) \p \v 39 Ɔ nɛɛ: «A yi, 'ɩn a 'ka -bha 'yɩ.» \p Wa mnɩa da ɔ -dɩlɩa la, 'ɩn wa yia -bha 'yɩ, -zugba jibhezaa -lɛlɩ -mnʋanʋ ka nyni. 'Ɩn wa yia wee 'ylɩɩ pnɩɩ bhɩa ɔ -gbɛ. \p \v 40 Wa 'dɛsɔbhie glaa, -wa 'nʋa Zaaan wɛlɩ, 'ɩn wa yia -Zezu 'bɩ mnɩ, wa 'yabhlo -wa Simɔ Piɛlɩɩ bheli Andlee. \v 41 Tɩada, mɔ yia ɔ bheli 'Simɔɔ laa, 'ɩn ɔ nɛɛ: «-A ka Mesi 'yɩ.» (We ji -wa «-Lagɔɔ -Bhasanyɔ».) \p \v 42 'Ɩn ɔ -yɔ -mɔɔ 'sɔ yia -Zezuu -gbɛ mnɩ. -Zezu ylaa ɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ: «-Mɩ -wa 'Simɔɔ, -na dide wa laa Zaan. -Na 'ŋnɩ wa yia zʋa Sefasɩ.» ('Mʋ wa bhitia 'wʋla Piɛlɩ, -mʋʋ ji -wa tʋkpa.) \s1 -Zezu laa Filipʋ -yɔ Natanaɛlɩ \p \v 43 Zlɩ zlɩa, -Zezu 'yɩbha ɔ 'ka Galilee -dʋdʋ -gʋ mnɩ. Ɔ -yɔ Filipʋ gbelia, ɔ nɛɛ ɔ -yla: «Yi 'mɩ 'bɩ.» \v 44 Filipʋ mɩa, Bɛtɩsaida -dʋdʋ -gʋ ɔ 'bhʋa, Andlee -yɔ Piɛlɩ klaa 'ya. \v 45 -Mʋʋ 'bɩgʋ, Filipʋ -yɔ Natanaɛlɩ yia 'wʋgbeli, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ -yla: «-Lagɔɔ titee 'sɛbhɛ 'wʋ, Moizɩ ka nyɩmɛ yabhloo gbʋ gba, -Lagɔgbʋʋ -falɩpanya ka 'ya ɔ gbʋ gba wee 'sɛbhɛ 'wʋ. -A ka ɔ 'yɩ. Nɩɩ, mɔ -wa *-Zɛzɛfʋʋ 'yu -Zezu, Nazalɛtɩgbe 'wʋ ɔ 'bhʋa.» \p \v 46 -Mɔɔ nɛɛ ɔ -yla: «'Lee, -lu -zɔnʋ mneni we 'ka Nazalɛtɩ 'bhʋʋ?» \p Filipʋ nɛɛ: «Yi -na 'dɛ 'ka -bha 'yɩ.» \p \v 47 Nɩɩ, Natanaɛlɩ yia -Zezuu -gbɛ yi. Ɔ bɛa ɔ -yɔ, -Zezu 'yɩa ɔ -yɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ daa: «A yla, *Izlaɛlɩnyɩmɛɛ 'dɛbhie -gbolu nɩ, ɔɔ nyɩmɛ mɩa, kalɩ 'nɩ ɔ dlɩ 'wʋ -mɩ.» \p \v 48 Natanaɛlɩ nɛɛ: «Sa -ɩn yibheli 'mɩ 'wʋ la?» \p Ɔ nɛɛ: «Da Filipʋ 'nɩa -slɔ -mɩ la nɩ, ɩn ka -mɩ 'yɩ, -zugba -ɩn mɩ *figɩsu zɔ.» \p \v 49 -Bha Natanaɛlɩ gbaɛ: «Wlabi, -ɩn mɩ -Lagɔɔ 'Yu nya, Izlaɛlɩnyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ -ɩn -mɩa.» \p \v 50 -Zezu 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «Ɩn gbaa nɩɩ, ɩn ka -mɩ 'yɩ figɩsu zɔ, we 'gbʋ -ɩn yia 'mɩ dlɩ -gʋ zʋ, mʋ -wa yɩ? -Li 'kadɩ -we -zia -mʋnɩ 'yɩa -na yia we. \v 51 Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ, yalɩ a yia 'yɩa ŋwɛ -kalɩda. 'Anzɩnya a yia 'yɩa kwlida -yɔ -gblada *Nyɩmɛɛ 'Yu -gʋ.» \c 2 \s1 -Zezu 'bhitilia 'nyu nʋ 'wʋla \p \v 1 -Mʋʋ 'bɩgʋ, 'ylɩ 'sɔ 'plɩa, 'ɩn wa yia 'ŋwnɔkwafɛtɩ -sa Galilee 'gbe wa laa Kana, we 'wʋ. -Zezuu 'nyaa mɩ -bha. \v 2 'Ɩn wa yi 'yaa -Zezu -yɔ ɔ 'bɩnɔnya la wee 'fɛtɩ 'wʋ. \v 3 -Bha bɛa, 'ɩn nʋ yia bhɩa, 'ɩn -Zezuu 'nyaa nɛɛ ɔ -yla: «Nʋ ka bhɩa.» \p \v 4 -Zezu 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «'Maa, amaa nʋ gbʋ -wa yaayɩɩ, na nʋ gbʋ -wa yɩ? Bhla -we nya wa 'kaa na 'tɩtɛɛ 'dɛbhie -gbolu 'yɩ, we 'nɩ -slɔ nyni.» \p \v 5 -Zezuu 'nyaa nɛɛ lililuu dlilinya -yla: «-We weee ɔ yia aɩn -yla gbaa, a nʋ we lɛ.» \p \v 6 'Ɩn tʋkpa nyida 'kadɩ gbelibhlo mɩ -bha wa kwesi. -Mʋʋ 'wʋ wa plia 'nyu, 'ɩn wa budoa: 'sa Zuifʋʋ tite gbaa. Nɩɩ, we 'yabhlo bhu 'wʋ litlɩ glʋ gbu. \v 7 -Zezu nɛɛ waa lililuu dlilinya -yla: «Nyidanya mɩa da nɩ, a yeli we 'nyu.» 'Sa wa yelia we sa kɛ! kɛ! kɛ! \p \v 8 -Zezu nɛɛ: «A 'pli -slɛɛn we, a 'ka we 'fɛtɩɩ 'yugalɩnyɔ kwa.» 'Ɩn wa yia we ɔ kwa. \v 9 Ɔɔ 'fɛtɩɩ 'yugalɩnyɔ 'yɩa wee 'nyu ŋwɛ, -zugba we ka nʋ 'wʋlabhitili. Da wee nʋ 'bhʋlʋa, ɔ 'nɩ -bha da -yi, nɩɩ, -wa 'plia 'nyu, wa -yi -bha da. 'Ɩn ɔɔ 'fɛtɩɩ 'yugalɩnyɔ yia 'ŋwnɔ -kwanyɔ la. \v 10 'Ɩn ɔ nɛɛ: «Da weee, nʋ -zɔnʋ wa wlaa -slɔ tɩa, wa -ka 'ma duun 'bhie, wa wlaa kalɔ nʋ. 'Ɩn -mɩ, -ɩn yia nʋ -zɔnʋ ladɩ, 'ɩn sɛnɛɛ bhla yia we ylɩ.» \p \v 11 Nɩɩ, gwɛdigbʋʋ tɩanʋ -we -slolua ɔ 'ŋnɩmnɩee 'tɩtɛ, Galilee 'gbe wa laa Kana, we 'wʋ ɔ nʋa we lɛ. 'Sa ɔ -slolua ɔ 'ŋnɩmnɩee 'tɩtɛ, 'ɩn ɔ 'bɩnɔnya yia ɔ dlɩ -gʋ zʋ. \v 12 We 'bɩgʋ, 'ɩn ɔ yia Kapɛnaumʋ mnɩ, ɔ -yɔ ɔ 'nyaa klaa, ɔ bhelia klaa, we -yɔ ɔ 'bɩnɔnya. 'Ɩn wa yia -mɔ 'ylɩ ya 'sɔlɛ li. \s1 -Zezu vua -valɛpanya *-Lagɔbudu 'kadʋ ŋwɛɛ \r (Mt 21.12-13; Mk 11.15-18; Lk 19.45-46) \p \v 13 Nɩɩ, Zuifʋʋ *'Wʋzɩtɩylɩɩ 'fɛtɩ ka cɩpa, 'ɩn -Zezu yia -Zeluzalɛmʋ mnɩ. \v 14 Ɔ plaa *-Lagɔbudu 'kadʋ ŋwɛɛ, nyɩma -wa paa 'bhli klaa, bhlabhlɛ klaa, we -yɔ -kpakʋn pɛlʋ, 'ma ɔ ylɩa -bha, 'ɩn ɔ yi 'yaa 'gwɛzi -bhitinya -bha ylɩ, wa -dɩ wa 'tabhle -yɔ la. \v 15 Ɔ 'pnaa 'llukpe -yɛlɩpɛ 'bhisa, 'ɩn ɔ yia nyɩma weee vu -mɔ -Lagɔbudu 'kadʋ ŋwɛɛ, we -yɔ wa 'bhli -yɔ wa bhlabhlɛnya 'sɔ. Ɔ 'mnia 'gwɛzi -bhitinyaa 'gwɛzi, 'ɩn ɔ yia wa 'tabhle labhlɩ. \v 16 Ɔ nɛɛ -kpakʋʋn pɛlʋpanya -yla: «A -sa da we, a 'na nʋnʋ na Didee -budu -valɛ -budu 'wʋ -nɩ.» \p \v 17 -We *-Lagɔsɛbhɛ gbaa, 'ɩn ɔ 'bɩnɔnyaa dlɩ yia we -gʋ -bho: \q1 «'A! Na -Lagɔ, -na -budu ɩn 'yɩbhaa, \q2 we 'tʋ mɩ 'mɩ 'bhada.» \p \v 18 Tɔʋn, 'ɩn Zuifʋʋ 'yugalɩnya yia ɔ layɩbha: «Sanɛɛ -na nʋa yɩ? -Ɩn nʋ gwɛdigbʋ yabhlo lɛ, 'ɩn -a 'ka we 'jiyibheli nɩɩ, -Lagɔ ka -mɩ 'yoo 'nyɛ.» \p \v 19 -Zezu 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «Wee -Lagɔbudu 'kadʋ mɩa, a -sa we la, 'ɩn ɩn 'ka we 'yligbeli 'ylɩ ta nya.» \p \v 20 Wa nɛɛ ɔ -yla: «Aya! Wa 'kaa -budu nɩ 'sʋbha, wa li -zʋ glʋ 'sɔ -zʋ gbelibhlo, 'ɩn -mɩ, -ɩn nɛɛ -ɩn 'ka we 'sʋbha 'ylɩ ta nyaa?» \v 21 Nɩɩ, -budu -zɔnʋ -Zezu saa 'ŋnɩ, ɔ 'dɛɛ kuu gbʋ ɔ gbaa. \v 22 We 'dɛɛ 'gbʋ, da -Zezu -ka tlɩtlɩnya glaa 'wʋsɔ, ɔ 'bɩnɔnyaa dlɩ yia we -gʋ -bhoa, -we ɔ gbaa we -yɔ -we mɩa cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋ, 'mʋ wa zʋa dlɩ -gʋ. \s1 -We mɩa nyɩmaa dlɩ zɔ, -Zezu -yi we \p \v 23 Zuifʋʋ 'Wʋzɩtɩylɩɩ 'fɛtɩ nya -Zezu mɩ -Zeluzalɛmʋ. Ɔ gwɛdigbʋnya -we slolua ɔ 'tɩtɛ, 'mʋ ɔ nʋa lɛ, nyɩma duun 'yɩa we -yɔ, 'ɩn wa yia ɔ dlɩ -gʋ zʋ. \v 24 -Zezu 'nɩ wa dlɩ -gʋ zʋ, -we ka gbʋ -wa, ɔ -yi wa 'dɛ weee dlɩ. \v 25 Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ -ka ɔ -limaa gbʋ lapalɩ ɔ -yla, -Zezu 'nɩ -mʋʋ gbʋ -ka, nɩɩ, -we mɩa nyɩmɛɛ dlɩ zɔ, ɔ 'dɛ -yi we. \c 3 \s1 -Zezu -yɔ 'Nikodɛmʋ \p \v 1 Nɩɩ, nyɩmɛ yabhlo wa laa 'Nikodɛmʋ, -ɔ mɩa Falizɩnyɩmaa sɔ lʋ, 'ɩn ɔ mɩa Zuifʋʋ 'yugalɩnyɔ yabhlo nya, \v 2 mɔ yia -Zezuu -gbɛ sabɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ: «Wlabi, -a -yi we 'ji nɩɩ, -Lagɔ ka -mɩ tie, -ɩn 'ka -aɩn gbʋ -slolu. -Lagɔ -yɔ -mɩ 'sɔ 'nɩ -mɩ nɩ, -ɩn 'nɩ mneni -ɩn 'ka 'sasʋkpa -gwɛdigbʋnya nɩ lɛnʋ.» \p \v 3 Ɔ nɛɛ 'Nikodɛmʋ -ylaɛ: «Ɩn nɛɛ -mɩ -yla gbʋzɔnʋ saɛ: nyɩmɛ -ɔ ka 'lulolu\f + \fr 3:3 \ft 'Lulolu: wɛlɩ 'bhitie tɔlʋa nɛɛ yalɩ.\f* wa 'nɩ gwalɩ, ɔ 'nɩ mneni ɔ 'ka nyɩma -wa -Lagɔ pɩlɩa 'wlu la glaa -mɩ.» \p \v 4 'Nikodɛmʋ nɛɛ: «Sa wa 'ka nyɩmɛ kpasaa 'lulolu gwalɩa? Nɩɩ, ɔ mneni ɔ 'ka ɔ 'nyaa nʋkplɛ pla, wa 'ka ɔ 'sɔnʋ gwalɩɩ?» \p \v 5 -Zezu 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «Nɩɩ, ɩn nɛɛ -mɩ -yla gbʋzɔnʋ saɛ: we -ka nɩɩ, wa 'nɩ nyɩmɛɛ 'lulolu gwalɩ, 'nyu -yɔ -Lagɔɔ Zuzu nya, -mɔɔ 'nɩ mneni -mɔɔ 'ka -wa -Lagɔ pɩlɩa 'wlu la glaa -mɩ. \v 6 -We ka gbʋ -wa, -wa 'nyaa -yɔ dide gwalɩa, wa mɩ nyɩmaa nyɩma nya, 'ɩn -wa -Lagɔɔ Zuzu gwalɩa, wa mɩ -Lagɔɔ Zuzuu nyɩma nya. \v 7 We -ka 'sa -mɩ, ɩn -ka gba nɩɩ, wa gwalɩ amɩaa 'lulolu, we 'na sʋbhalɩ -mɩ ŋwɛgaga -nɩ. \v 8 Nɩɩ, da -pɩpɛ 'yɩbhaa we 'ka 'plɩ, -bha we plɩlɩa, 'ɩn -na nʋa we -jiji, nɩɩ, da we bhʋlʋa, mɔ we mnɩa, -ɩn 'nɩ -bha da -yi. Sa -pɩpɛ mɩa, -wa -Lagɔɔ Zuzu gwalɩa, 'sa wa mɩa.» \p \v 9 'Nikodɛmʋ nɛɛ: «Sa -mʋʋ 'ka 'wʋ la 'pɩplɩa?» \p \v 10 'Ɩn -Zezu nɛɛ: «Gbʋslolunyɔ, -ɔ ka 'ŋnɩ wa -yia *Izlaɛlɩ -dʋdʋ -gʋ, 'mɔ -ɩn -mɩa, 'ɩn -ɩn 'nɩ wee gbʋ nɩ -yii? \v 11 Nɩɩ, ɩn nɛɛ -mɩ -yla gbʋzɔnʋ saɛ: -we ka 'ji -a -yia, we -gʋgbʋ -a gbaa. -We ka da -a 'yɩa, we 'dɩ -a saa. 'Ɩn a 'nɩ 'yɩbha a 'ka -amɩaa -bhayɩgbʋ -yɔŋwnu. \v 12 Ɩn ka aɩn -yla dʋdʋgʋ gbʋ gba, a 'nɩ we -yɔŋwnu. We -ka 'sa -mɩ nɩ, da na yia aɩn -yla yalɩ gbʋ gbaa, a 'na 'ka we -yɔŋwnu, we 'nɩ mʋʋ? \v 13 Nɩɩ, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ -slɔ -Lagɔɔ -gbɛ -gbla, we 'nɩ ɔɔ Nyɩmɛɛ 'Yu 'wʋbhʋ, mɔɔ 'bhʋa yalɩ. \p \v 14 «Nɩɩ, Moizɩ ka nɛtɛ -tɩbhɛ 'wʋbhu yalɩ da bɛblɛɛ nyɩma weee 'yu, 'sa -bhlokpadɛ wa yia Nyɩmɛɛ 'Yu 'wʋbhua yalɩ, \v 15 'ɩn -wa weee -ka ɔ dlɩ -gʋ zʋ, wa 'ka 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka 'yɩ. \v 16 We 'dɛɛ 'gbʋ, 'sa -Lagɔ -kalɩa dʋdʋgʋ -nyɩmaa zɛ, 'ɩn ɔ yia ɔ 'Yu yabhlogbɔɔ wla, 'ɩn -wa -ka ɔ dlɩ -gʋ zʋ, wa 'na 'ka labhʋ. 'Yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, 'mʋ wa yia 'yɩa. \v 17 Nɩɩ, -Lagɔ 'nɩ ɔ 'Yu tie dʋdʋ -gʋ ɔ 'ka nyɩma gbʋ dɩlɩ, nɩɩ, ɔ 'ka wa gbʋ 'wʋsa, we 'gbʋ ɔ yia ɔ tie. \v 18 -Ɔ -ka ɔɔ 'Yu dlɩ -gʋ zʋ, -Lagɔ 'na 'ka ɔ gbʋ dɩlɩ, 'ɩn -ɔ 'nɩ ɔ dlɩ -gʋ zʋ, -Lagɔ ka ɔ gbʋ dɩlɩ pepe. -We ka gbʋ -wa, ɔ 'nɩ -Lagɔɔ 'Yu -bhlogbɔɔ dlɩ -gʋ zʋ. \v 19 Sanɛɛ -Lagɔ bhua nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋ, nɩɩ, zlɩ ka dʋdʋ -gʋ yi, 'ɩn nyɩma 'nɩ we -yɔŋwnu, nɩɩ, wa 'yɩbha nikpise, -we ka gbʋ -wa, gbʋnyuu wa nʋa lɛ. \v 20 -Wa weee nʋa gbʋnyuu lɛ, zlɩ wa nyɛa 'wʋ, 'ɩn wa'a 'tla zlɩ 'klʋ. -We ka gbʋ -wa, wa mɩ nyanɔ nʋda, nyɩmɛ yi wa lɛnʋgbʋ yibheli. \v 21 Nɩɩ, -wa nʋa -Lagɔɔ dʋmagbʋ lɛ, zlɩ 'klʋ wa tlaa. 'Sa nyɩma yɩa wa lɛnʋgbʋ -yɔ sa tenyii, 'ɩn wa yibhelia we 'ji nɩɩ, wa mɩ -Lagɔ 'nʋŋwɛ zʋda.» \s1 Zaan nɛɛ -Zezu -galɩ ɔ 'yu \p \v 22 -Mʋʋ 'bɩgʋ, -Zezu -yɔ ɔ 'bɩnɔnya yia Zudee -dʋdʋ -gʋ mnɩ, 'ɩn ɔ yia wa -gbɛ 'ylɩ 'sɔlɛ li, -zugba ɔ batizea nyɩma. \v 23 'Ɩn Zaan mɩa, -mɔɔ mɩ 'ya nyɩma batizeda: ɔ mɩ Enɔɔ, Salimʋ kwesi, da 'nyu -zua, -zugba nyɩma yi ɔ -gbɛ ɔ batizee wa. \v 24 Nɩɩ, wa 'nɩ -slɔ Zaan -kaslʋ 'wʋpa. \v 25 -Bha kpɩkpɛlɩe -bhoa Zaaan 'bɩnɔnya -yɔ Zuifʋ yabhlo nyɩdɩ, sa Zuifʋʋ tite gbaa wa budo wa 'ka -mɔwlʋ, we -gʋ. \v 26 We 'gbʋ wa bɛa Zaan -yɔ, 'ɩn wa nɛɛ: «Wlabi, nyɩmɛ -ɔ -yɔ -mɩ 'sɔ mɩa Zudɛɛn nyu lʋ, 'ɩn -ɩn yia ɔ -gʋgbʋ gba -aɩn -yla, ɔmɔ, ɔ mɩ nyɩma batizeda, 'ɩn nyɩma weee mɩ ɔ -gbɛ mnɩda.» \p \v 27 'Ɩn Zaan nɛɛ: «-Lagɔ 'nɩ nyɩmɛ -lu 'nyɛ, ɔ 'nɩ mneni ɔ 'ka we 'yɩ. \v 28 Amɩaa 'dɛ mɩ na gbʋdayɩnya nya, a ka 'mɩ ŋwɛɛ 'nʋ nɩɩ, -amɩ, ɩn 'nɩ -Lagɔɔ -Bhasanyɔ, nɩɩ, -Lagɔ tiea 'mɩ ɔ 'yu. \v 29 -We ka gbʋ -wa, we -ka nanʋʋ gbʋ, nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ mɩa 'ŋwnɔ kwada, ɔ 'tale -ɔ mnazɩa -lu weee, 'ɩn 'fɛtɩ 'ka nna, 'mɔ ɩn -mɩa. 'Ɩn da ɔɔ 'ŋwnɔkwanyɔ -ka wee fɛtɩ 'wʋ yi nɩ, ɔ 'tale -ka ɔ yiyi dɩ 'nʋ nɩ, 'ɩn 'mʋna bhaa ɔ. -Amɩ mɩa, ɩn mɩ 'mʋna lida sa duun, 'sa nanʋʋ gbʋ mɩa. \v 30 Ɔmɔ, ɔ 'bhu 'bɩ 'wʋ, 'ɩn -amɩ 'ka zɔbɛ. \p \v 31 «Nɩɩ, -ɔ bhʋa -Lagɔɔ -gbɛ, ɔ -galɩ nyɩma weee 'yu. -Ɔ bhʋa dʋdʋ -gʋ, dʋdʋgʋ -nyɩmɛ ɔ -mɩa, 'ɩn ɔ gbaa dʋdʋgʋ gbʋ. Ɔmɔ, -ɔ bhʋa -Lagɔɔ -gbɛ, ɔ -galɩ nyɩma weee 'yu. \v 32 -We ɔ 'yɩa, -we ɔ 'nʋa, we -gʋgbʋ ɔ gbaa. 'Ɩn nyɩmɛ yabhlogbɔɔ'ɔ ŋwnu ɔ gbʋʋ dayɩgbʋ -yɔ. \v 33 -Ɔ -ka ɔ gbʋʋ dayɩgbʋ -yɔŋwnu, mɔ slolua nɩɩ, -we -Lagɔ gbaa, gbʋzɔnʋ -wa. \v 34 Nɩɩ, -ɔ -Lagɔ -ka tie, -Lagɔwɛlɩ ɔ gbaa, -we ka gbʋ -wa, -Lagɔ nyɛa ɔ ɔ Zuzu kplo! kplo! \v 35 Dide -Lagɔ -kalɩ ɔ 'Yuu zɛ, 'ɩn ɔ ka ɔ 'tɩtɛ ɔ kwɛɛ zʋ -lu weee -gʋ. \v 36 -Ɔ -ka ɔ 'Yu dlɩ -gʋ zʋ, ɔ ka 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka. Nɩɩ, -ɔ'ɔ zʋa ɔ 'Yu 'nʋŋwɛ, ɔ 'na 'ka 'yliyɔgagɩe 'yɩ. -Lagɔɔ 'cɛ zɔ ɔ tʋa.» \c 4 \s1 -Zezu -yɔ Samaliŋwnɔ \p \v 1 -Mʋʋ 'bɩgʋ, Falizɩnyɩma ka 'nʋ nɩɩ, nyɩma duun mɩ -Zezu 'bɩyida ɔ 'ka wa batizee we -zi Zaan. \v 2 (Nɩɩ, we 'nɩ ɔ dɛ, ɔ 'bɩnɔnya batizea nyɩma). Da -Zezu yibhelia we 'ji, \v 3 -bha ɔ 'bhʋa Zudee, 'ɩn ɔ yia Galilee lʋ mnɩ. \p \v 4 Ɔ 'ka Galilee mnɩ, we mɩ nɩɩ, ɔ -dɩ Samalii -dʋdʋ 'wʋ. \v 5-6 Da ɔ mɩa Samalii -dʋdʋ -gʋ 'plɩlɩda, 'gbe yabhlo wa laa Sikaa, -bha ɔ nynia we nʋkplɛ. Wee gbe mɩa, da *Zakɔbʋ ka bhaa dʋdʋ kibhe, 'ɩn ɔ yia -bha -klɔ 'bhlu, wee dʋdʋ -we ɔ 'nyɛa ɔ 'yu *-Zɛzɛfʋ, we kwesi we mɩa. -Zezu sɩa nɔnʋe kwɛɛ, 'ɩn ɔ yia wee -klɔ -yɔ ladɩ. Nɩɩ, 'ylʋgbagbʋ -wa. \p \v 7 -Bha Samaliŋwnɔ yabhlo yia 'nyu 'plia, 'ɩn -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «A 'nyɛ 'mɩ 'nyu ɩn 'ka 'ma.» \v 8 (Nɩɩ, ɔ 'bɩnɔnya ka lililu zɔa mnɩ 'gbe nʋkplɛ.) \p \v 9 Ɔɔ 'ŋwnɔ nɛɛ ɔ -yla: «Aya! -Mɩ Zuifʋ zlalɩa -amɩ Samaliŋwnɔ 'nyu yɩ?» Nɩɩ, Zuifʋ -yɔ *Samalii -nyɩma'a\f + \fr 4:9 \ft Zuifʋ 'nɩ mneni wa 'ka Samalii -nyɩmaa kna kwɛzɩ.\f* 'nʋnnʋ 'wʋla. \p \v 10 -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «A 'nɩ -Lagɔɔ wlawlalu -yi, 'ɩn a 'nɩ -ɔ mɩa aɩn 'nyu -zlalɩda -yi. A -ka yaa we 'ji -yi, ama yi yaa ɔ 'wlʋwlʋnyu -zlalɩa, 'ɩn ɔ 'ka we aɩn 'nyɛ.» \p \v 11 Ɔ nɛɛ: «Na -Kanyɔ, -ɩn 'nɩ floko kwɛɛ -ka, 'ɩn -klɔ -tɔ 'wʋ, sa -ɩn 'ka 'mɩ wee 'wlʋwlʋnyu 'nyɛa? \v 12 -Amɩaa dʋkpasa Zakɔbʋ 'bhlua wee -klɔ, ɔ 'dɛ ka we 'nyu 'ma, we -yɔ ɔ 'yua -yɔ ɔ 'nɔɔlii -gnʋʋ -zlo. -Mɩ dlɩ 'wʋ nɩɩ, -mɩ 'ylia -mɩ -zia ɔ yɩ?» \p \v 13 -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «Nyɩmɛ -ɔ -ka nyu nɩ 'ma, 'nyumatʋ yia ɔ 'bhaa lʋ. \v 14 Nɩɩ, 'nyu -we na yia wlaa, nyɩmɛ -ɔ -ka we 'ma, 'nyumatʋ 'na 'ka 'maslɛɛn ɔ 'bha. 'Ɩn wee 'nyu zɛa ɔ 'wʋ 'wlʋwlʋnyu, da 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, we bhʋa.» \p \v 15 Ɔɔ 'ŋwnɔ nɛɛ ɔ -yla: «Na -Kanyɔ, 'nyɛ 'mɩ wee 'nyu, 'nyumatʋ yi -slɛɛn 'mɩ 'bha, ɩn yi 'maslɛɛn -seli 'nyu 'plia yi.» \p \v 16 -Zezu nɛɛ ɔ -ylaɛ: «A mnɩ amaa 'lowli laa, a -yɔ ɔ 'sɔ 'ka yi.» \p \v 17 Ɔ nɛɛ: «Ɩn 'nɩ 'lowli -ka.» \p Ɔ nɛɛ: «Gbʋzɔnʋ a gbaa, nɩɩ, a 'nɩ 'lowli -ka. \v 18 Nɩɩ, a 'yɩ 'lowlia gbu. -Mɔmɔ a -yɔ ɔ 'sɔ mɩa dɛ nɩ, ɔ 'nɩ amaa 'lowli. Gbʋzɔnʋ -wa.» \p \v 19 Ɔɔ 'ŋwnɔ nɛɛ: «Cɩɩn, na -Kanyɔ, ɩn -yi we 'ji nɩɩ, -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ -ɩn -mɩa. \v 20 -Gɔgɔ 'kadʋ nɩ 'wlu -amɩaa dʋkpasɩ bʋbɔ bhaa -Lagɔ, 'ɩn amɩa nɛɛ: -Zeluzalɛmʋ wa 'kaa -Lagɔ bʋbɔ.» \p \v 21 -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «Bhɔlɔ, a zʋ 'mɩ dlɩ -gʋ. Bhla yabhlo yia bɛa, we 'nɩ -gɔgɔ 'kadʋ 'wlu, 'ɩn we 'nɩ -Zeluzalɛmʋ wa 'ka Dide -Lagɔ bʋbɔ. \v 22 Nɩɩ, amɩa *Samalii -nyɩma, -we a bʋbɔa, a 'nɩ we -yi. 'Ɩn -we -amɩa Zuifʋ bʋbɔa, -a -yi we. -We ka gbʋ -wa, Gbʋwʋsanyɔ mɩa, Zuifʋʋ -gbɛ ɔ bhʋa. \v 23 Nɩɩ, bhla -we nya -wa bʋbɔa Dide -Lagɔ tɩklɩɩ, wa 'kaa ɔ bʋbɔ Zuzu nya sazɔnʋ sa, we bhla ka cɩpa, 'ɩn we ka nyni. Nɩɩ, we 'sasʋkpa -nyɩmaa da -Lagɔ talɩa, wa 'ka ɔ bʋbɔ. \v 24 -Lagɔ mɩ Zuzu nya. -Wa 'kaa ɔ bʋbɔ, wa bʋbɔ ɔ Zuzu nya sazɔnʋ sa.» \p \v 25 Ɔɔ 'ŋwnɔ nɛɛ ɔ -yla: «Ɩn -yi we 'ji nɩɩ, Mesi yia yia. (We ji -wa -Lagɔɔ -Bhasanyɔ.) Ɔ -ka yi nɩ, mɔ yia we 'dɛ weee 'wʋsɩsalɩa.» \p \v 26 Ɔ nɛɛ ɔ -yla: «Mɔ mɩa da aɩn -yla gbada.» \p \v 27 -Bha -bhlokpadɛ ɔ 'bɩnɔnya yia lʋ. 'Ɩn wa yia -Zezu -yɔ 'ŋwnɔ yabhlo -yɔyɩ 'dɩ -sada. 'Ɩn we yia wa ŋwɛgaga -sʋbhalɩ, -zugba wa gba -mɔ dlɩ zɔɛ: «Lɛɛ -lu ɔ yɩbhalɩ ɔɔ 'ŋwnɔa? Lɛɛ -gbʋ ɔ gba ɔ -yla?» Nɩɩ, 'sasʋkpa -layɩbhawɛlɩ nɩ 'nɩ nyɩmɛ yabhlogbɔɔ ŋwɛɛ 'tla. \p \v 28 Tɔʋn, ɔɔ 'ŋwnɔ tɩa -bha ɔ 'nyu -nyida, 'ɩn ɔ yia 'gbe nʋkplɛ pla. Ɔ nɛɛ nyɩma -yla: \v 29 «A yi! A yi -nya, a 'ka nyɩmɛ yabhlo 'yɩ! Mɔ gbaa na lɛnʋgbʋ weee. We 'wlʋ sa mɔ -wa -Lagɔɔ -Bhasanyɔ.» \v 30 Tɔʋn, wa yia 'gbe nʋkplɛ 'tla, 'ɩn wa yia -Zezuu gbɛgbɛɩn mnɩnɩ. \p \v 31 We bhla, ɔ 'bɩnɔnya mɩ ɔ bhubhoeda ɔ 'ka li. \v 32 'Ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «Lililu -we ɩn 'kaa li, a 'nɩ we -yi.» \p \v 33 'Ɩn ɔ 'bɩnɔnya nɛɛ wa 'dɛkpʋa nyɩdɩ: «Aya! Nyɔɔ 'nyɛ ɔ lililua?» \p \v 34 Ɔ nɛɛ wa -yla: «Na yoopanyɔɔ dʋmagbʋʋ 'nʋŋwɛzʋzʋe -yɔ ɔ lubhoo 'wlubhabhɩe, mʋ -wa na lililu. \v 35 Amɩa, a nɛɛ nɩɩ, we -tʋ 'wʋ 'cʋ -mnʋa, 'ɩn -luu -dɩdɩ bhla 'ka nyni, -amɩ nɛɛ aɩn -yla, nɩɩ, we -dɩdɩ bhla ka -slɛɛn nyni. A -talɩ kpaa -gʋ, we 'ya ka zalɩ. \v 36 -Ɔ -ka -luu -dɩdɩnyɔ nya -mɩ, ɔ ka ɔnʋʋ -tnʋʋ 'yɩ. Nɩɩ, ɔ mɩ nyɩma 'wlugʋgwlalɩda, 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, -Lagɔ 'ka we wa 'nyɛ. 'Ɩn we glʋglʋnyɔ -yɔ we -dɩdɩnyɔ 'ka 'mʋna li dabhlo. \v 37 Nɩɩ, nine yabhlo nɛɛ: ‹Nyɩmɛ yabhlo glʋa, 'ɩn nyɩmɛ -putu dɩa.› Gbʋzɔnʋ -wa. \v 38 Kpaa -we 'wʋ a 'nɩa lubho nʋ, -mɔ ɩn tiea aɩn we -luu -dɩdɩ bhla. Tɔlʋa ka -mɔ lubho nʋ, 'ɩn wa yia sɩa. 'Ɩn -amɩa yɩa we 'wʋ -tnʋʋ.» \p \v 39 -Mʋʋ 'bɩgʋ, ɔɔ 'ŋwnɔɔ gbagbawɛlɩ -gʋ Samalii -nyɩma duun zʋa -Zezu dlɩ -gʋ. Ɔ nɛɛ wa -yla: «Ɔɔ nyɩmɛ nɩ gbaa 'mɩ -yla na lɛnʋgbʋ weee.» \v 40 We 'dɛɛ 'gbʋ, Samalii -nyɩmaa -zlo yia -Zezuu -gbɛ yi. 'Ɩn wa yia ɔ -bɛlʋ -yɔpalɩ, ɔ -yɔ wa 'ka -tʋ. Ɔ li -bha 'ylɩ 'sɔ. \p \v 41 'Ɩn tɔlʋa yia wa -gʋ -bho dlɩzʋzʋe nya, ɔ 'dɛɛ ŋwɛɛ wɛlɩɩ 'gbʋ. \v 42 Wa nɛɛ ɔɔ 'ŋwnɔ -yla: «We 'nɩ -slɛɛn amaa wɛlɩ -bhlogbɔɔ 'gbʋ -a yi ɔ dlɩ -gʋ zʋ. Nɩɩ, -amɩaa 'dɛ ka ɔ ŋwɛɛ wɛlɩ 'nʋ. Nɩɩ, -a -yi -slɛɛn we 'ji nɩɩ, mɔ -wa dʋdʋgʋ -nyɩma weee Gbʋwʋsanyɔɔ 'dɛbhie.» \s1 -Zezu jipea nyɩmɛ 'kadʋ yabhloo 'yu \p \v 43 -Zezu li -bha 'ylɩ 'sɔ, we tanʋʋ zlɩ, 'ɩn ɔ yia ɔ 'yoo bhli, ɔ 'ka Galilee -dʋdʋ -gʋ lʋ mnɩ. \v 44 (Nɩɩ, -Zezuu 'dɛ ka gba nɩɩ, wa'a zʋ -bha -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ ɔ 'dɛɛ -zɔɔ.) \v 45 Tɔʋn, ɔ nynia Galilee, 'ɩn nyɩmaa -zlo yia ɔ yoo -saa yi. -We ka gbʋ -wa, gwɛdigbʋ ɔ nʋa lɛ -Zeluzalɛmʋ 'Wʋzɩtɩylɩɩ 'fɛtɩɩ bhla, wa ka -bha 'yɩ. \p \v 46 'Bhie ɔ yia Kana lʋ mnɩ, Galilee -dʋdʋ -gʋ, da ɔ 'bhitilia 'nyu nʋ 'wʋla. Nɩɩ, *Ewlodʋʋ nyɩmɛ 'kadʋ yabhlo mɩa Kapɛnaumʋ, ɔ 'yu ka gu -yɔ. \v 47 Ɔ 'nʋa nɩɩ, -Zezu ka Zudee 'bhʋ, ɔ ka Galilee mnɩ, 'ɩn ɔɔ nyɩmɛ yia Kana mnɩ, ɔ 'ka ɔ 'yɩ. Ɔ nynia ɔ -gbɛ, ɔ nɛɛ ɔ -yla: «-Na zukpa -wa! -A mnɩ Kapɛnaumʋ, -ɩn 'ka na 'yu jipe, ɔ yi tlɩ.» \p \v 48 -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «We 'nɩ gwɛdigbʋnya 'wʋbhʋ, a 'nɩ mneni a 'ka 'mɩ dlɩ -gʋ zʋ.» \p \v 49 Ɔɔ nyɩmɛ 'kadʋ nɛɛ ɔ -yla: «Na -Kanyɔ, -a mnɩ -mɔ, na 'yu yi tlɩ.» \p \v 50 Ɔ nɛɛ: «Mnɩ -buduŋwɛɛ, nɩɩ, -na 'yu ka 'pʋ.» \p 'Ɩn ɔɔ nyɩmɛ yia -Zezuu wɛlɩ dlɩ -gʋ zʋ, 'ɩn ɔ yia ɔ -buduŋwɛɛ mnɩ. \v 51 Ɔ mɩ mnɩda, 'ɩn ɔ -yɔ ɔ zɔyua yia gbeli 'yloogblʋ. -Maa nɛɛ ɔ -yla: «-Na 'yu ka 'pʋ.» \p \v 52 'Ɩn ɔ yia wa layɩbhaɛ: «'Lee, bhla -mʋmʋ nya ɔ yili 'wʋa?» \p Wa nɛɛ: «Zʋbha 'ylʋgbagbʋʋ 'lɛlɩɩ tɩanʋ nya ɔ 'pʋa.» \p \v 53 Ɔɔ 'yuu dide yia we 'jiyibheli nɩɩ, wee bhla -bhlokpadɛ nya, -Zezu gbaa ɔ -ylaɛ: «-Na 'yu ka 'pʋ.» -Bha ɔ -yɔ ɔ -buduŋwɛɛ -nyɩma weee zʋa -Zezu dlɩ -gʋ. \p \v 54 Wee gwɛdigbʋʋ 'sɔnʋ ɔ nʋa dɛ lɛ ɔ Zudee -bhʋda, ɔ 'ka Galilee mnɩ. \c 5 \s1 -Zezu jipea guzʋnyɔ yabhlo *Nyapɛylɩ nya \p \v 1 -Mʋʋ 'bɩgʋ, Zuifʋʋ 'fɛtɩ yabhlo nynia, 'ɩn -Zezu yia 'wʋsɔ, ɔ 'ka -Zeluzalɛmʋ mnɩ. \v 2 Nɩɩ, -mɔ -Zeluzalɛmʋ, klolo 'kadʋ yabhlo mɩ -bha, 'mʋ wa laa Bhlabhlɛɛ Klolo. -Bha wee klolo kwesi, 'nyu yabhlo mɩ -bha, 'mʋ wa laa zuifʋwɛlɩ 'wʋ Betɛsɩda. Nɩɩ, palʋʋ bhʋ gbu gbelia we. \v 3 Nɩɩ, guzʋnyaa -zlo slu we -yɔ la: 'lɔlɔnya klaa, 'tɩgɩtɩgɩnya klaa, we -yɔ zɔlaslonya mɩ -bha. [Nɩɩ, 'nyuu zuklue wa mɩa wʋda. \v 4 -We ka gbʋ -wa, bhla tɔlʋa nya, 'anzɩ sibhlia wee 'nyu lʋ la, 'ɩn we zuklua we 'klʋ. 'Ɩn -ɔ -ka -mɔ -bho tɩa, guo gu -we -ka ɔ -yɔ -mɩ, 'ɩn ɔ pʋa.] \p \v 5 Nɩɩ, wa glaa, nyɩmɛ yabhlo ka gu -yɔ, we -zʋ glʋ -bhlo 'ya kugbua lɛ gbeta nɩ. \v 6 Da -Zezu 'plɩlɩa -mɔ, ɔ 'yɩa ɔ, 'ɩn ɔ yia 'nʋ nɩɩ, wee gu ka ɔ -yɔ -gwlɛ. Ɔ bɛa ɔ -yɔ, 'ɩn ɔ yia ɔ layɩbha: «-Ɩn 'yɩbha -ɩn 'ka 'pʋʋ?» \p \v 7 'Ɩn ɔɔ guzʋnyɔ yia we 'bɩgʋpalɩɛ: «Na -kanyɔ, 'nyu -ka zuklu, nyɩmɛ -ɔ 'kaa -mɔ 'mɩ 'pa, ɔ 'nɩ -mɩ. Bhla ɩn 'ka 'wʋsɔ, nyɩmɛ yabhlo ka 'mɩ 'yugalɩ.» \p \v 8 -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «-Sɔ 'wʋ! -Ɩn 'bhu -na -bita 'wʋ, -ɩn mnɩ.» \v 9 -Bha -bhlokpadɛ, ɔɔ nyɩmɛ 'pʋa, ɔ -sɔa 'wʋ, ɔ 'bhua -bita 'wʋ, 'ɩn ɔ yia mnɩ. \p Nɩɩ, *Nyapɛylɩ nya we nʋa lɛ. \v 10 -Bha Zuifʋʋ 'yugalɩnya gbaa -ɔ wa jipea -yla: «Nɩɩ, -zɛɛn mɩa, Nyapɛylɩ -wa. 'Ɩn -amɩaa tite nɛɛ, -ɩn 'nɩ mneni -ɩn 'ka -na -bita 'wʋbhu, -ɩn 'ka nɔ.» \p \v 11 Ɔ nɛɛ wa -yla: «Nyɩmɛ -ɔ jipea 'mɩ, ɔ nɛɛ 'mɩ -yla: ‹-Ɩn 'bhu -na -bita 'wʋ, -ɩn 'ka mnɩ.› » \p \v 12 -Bha wa 'yɩbhaa ɔ laɛ: «Nyɔɔ gba -mɩ -yla, 'bhu -na -bita 'wʋ -ɩn mnɩa?» \v 13 Nɩɩ, ɔɔ nyɩmɛ -ɔ jipea ɔ, ɔ 'nɩ ɔ -yi. Nɩɩ, -Zezu ka ɔ 'yligwe lamnɔnʋ, nyɩma -zu -bhaa 'gbʋ. \p \v 14 -Mʋʋ 'bɩgʋ, -Zezu plaa -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ, ɔ 'yɩa ɔ -yɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Ɩn ka -slɛɛn 'pʋ, -ɩn 'na nʋnʋ 'maslɛɛn gbʋnyuu lɛ -nɩɛ. We 'nɩ -mʋʋʋ, -we yia -mɩ ylɩa, we -nyu 'yli.» \p \v 15 -Bha ɔɔ nyɩmɛ mnɩa, 'ɩn ɔ nɛɛ Zuifʋ -ylaɛ: «-Ɔ puea 'mɩ nɩ, -Zezu -wa.» \v 16 Nɩɩ, Nyapɛylɩ nya ɔ jipea nyɩmɛ, we 'dɛɛ 'gbʋ wa yia ɔ -yɔwʋsɔlʋ, wa 'ka ɔ sɩalɩ. \p \v 17 Nɩɩ, -Zezu nɛɛ wa -yla: «Bhla weee nya, na Dide mɩ lubho nʋda, ɔ 'bhisa -amɩ mɩ 'yaa lubho nʋda.» \v 18 We 'dɛɛ 'gbʋ Zuifʋʋ 'yugalɩnya yia ɔ -yɔwʋsɔlʋ, wa 'ka ɔ 'bha. We 'nɩ wa Nyapɛylɩ -bhlogbɔɔ ɔ 'nɩ 'nʋŋwɛ zʋʋ gbʋ, ɔ nɛɛ 'ya nɩɩ, -Lagɔ -wa ɔ Dide, 'ɩn ɔ yɩbhɔlʋa ɔ 'dɛ -Lagɔ. \s1 -Zezu wlaa 'yliyɔgagɩe \p \v 19 -Zezu 'palɩa we 'bɩgʋ ɔ nɛɛ: «Nɩɩ, ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ: 'Yuu 'dɛbhlo 'nɩ mneni ɔ 'ka -lu yabhlogbɔɔ lɛnʋ, nɩɩ, -we ɔ 'yɩa ɔ Dide lɛnʋda, we 'dɛkpʋa ɔ nʋa lɛ. -We Dide nʋa lɛ, 'mʋ 'Yu nʋ 'yaa lɛ. \v 20 Nɩɩ, Dide -kalɩ ɔ 'Yuu zɛ, 'ɩn ɔ slolua ɔ ɔ lɛnʋgbʋ weee. Cɩɩn, gbʋ 'kadɩ -we 'ylia -we -zia -we a 'yɩa, 'mʋ ɔ yia ɔ -slolua, 'ɩn we 'ka aɩn ŋwɛgaga -sʋbhalɩ. \v 21 Sa Dide ganɔa tlɩtlɩnya, 'ɩn ɔ nyɛa wa 'yliyɔgagɩe, 'sa -bhlokpadɛ 'Yu nyɛa 'yliyɔgagɩe nyɩma -wa ɔ 'yɩbhaa ɔ 'ka we 'nyɛ. \v 22 Dide'e 'bhu nyɩmɛɛ -yɔgbʋ 'wʋ, ɔ ka we 'dɛ weee ɔ 'Yu yoo 'nyɛ, \v 23 'ɩn nyɩma weee 'ka 'Yu 'nʋŋwɛ zʋ ɔ Dide 'bhisa. -Ɔ 'nɩ 'Yu 'nʋŋwɛ zʋ nɩ, ɔ Dide, -ɔ tiea ɔ, ɔ 'nɩ -mɔɔ 'nʋŋwɛ zʋ. \p \v 24 «Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ: -ɔ -ka na wɛlɩ yukwli pʋlʋ, 'ɩn -ɔ tiea 'mɩ, ɔ 'ka ɔ dlɩ -gʋ zʋ, ɔ ka 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa -bhloluda -ka. Gbʋdɩlɩe 'na 'ka ɔ -nʋ nya -mɩ. Nɩɩ, ɔ ka tlɩtlɩe 'wʋbhʋ, 'ɩn ɔ yia 'yliyɔgagɩe 'wʋplɩlɩ. \v 25 Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ: da tlɩtlɩnya 'kaa -Lagɔɔ 'Yuu wɛlɩ 'nʋ, 'ɩn -wa yia we 'nʋa, 'yliyɔgagɩe wa yia 'yɩa, we bhla ka cɩpa, 'ɩn we ka nyni. \v 26 Sa Dide kaa 'yliyɔgagɩe 'wʋ, 'sa 'Yu kaa 'yliyɔgagɩe 'wʋ. Nɩɩ, Dide 'nyɛa we ɔ 'Yu. \v 27 'Ɩn ɔ yia ɔ 'Yu se 'nyɛ, ɔ 'ka nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋbhu. -We ka gbʋ -wa nɩ, ɔ mɩ *Nyɩmɛɛ 'Yu nya. \v 28 Gbʋnya nɩ 'na sʋbhalɩ aɩn ŋwɛgaga -nɩ. \v 29 We bhla mɩ yida, da tlɩtlɩnya weee -wa wa 'bhlua, wa yia ɔ wɛlɩ 'nʋa, 'ɩn wa 'ka wa gbawla 'wʋtla. -Wa nʋa gbʋ -zɔnʋ lɛ, wa -ka tlɩtlɩnya glaa 'wʋsɔ, 'yliyɔgagɩe wa yia 'yɩa. 'Ɩn -wa 'nɩa gbʋ -zɔnʋ lɛnʋ, wa -ka 'wʋsɔ, gbʋdɩlɩe yia wa -nʋ nya -mɩa. \s1 -Zezuu gbʋdayɩnya \p \v 30 «Nɩɩ, ɩn 'nɩ mneni ɩn 'ka -lu yabhlogbɔɔ lɛnʋ na 'dɛ nya. Sa Dide gbaa, 'sa na bhua nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋ, we 'gbʋ, na gbʋwʋbhubhue mɩa tɩklɩɩ. -We ka gbʋ -wa, ɩ'ɩn -talɩ na 'dɛɛ dʋmagbʋʋ da, -ɔ tiea 'mɩ, ɔ dʋmagbʋʋ da na talɩa. \p \v 31 «We -ka na dɛ mɩ na gbʋdayɩnyɔ nya, -we na yia gbaa, a 'na 'ka we la gbʋzɔnʋ. \v 32 Nɩɩ, na gbʋdayɩnyɔ yabhlo mɩ -bha. 'Ɩn, ɩn -yi we 'ji nɩɩ, -we ɔ gbaa na daa gbʋzɔnʋ -wa. \v 33 Na 'gbʋ a yia nyɩma tie Zaaan -gbɛ, wa 'ka ɔ layɩbha. -We ɔ gbaa aɩn -yla na daa, gbʋzɔnʋ -wa. \v 34 -Amɩ, ɩn 'nɩ we gbʋ -ka, nyɩmɛ 'ka na gbʋdayɩnyɔ -zɛ. Nɩɩ, Zaaan gbʋ na gbaa aɩn -yla, a 'ka gbʋ 'wʋbhʋʋ gbʋ -wa. \v 35 Zaan 'wlʋa lɩlɩnapɛ, 'ɩn a yia ŋwnu a 'ka 'mʋna li ɔ san 'wʋ, bhla -bhlo nya. \v 36 Nɩɩ, ɩn ka gbʋdayɩnyɔ yabhlo -ɔ 'ylia -ɔ -zia Zaan. Sa wa 'kaa we 'jiyibheli nɩɩ, Dide tiea 'mɩ, mʋ -wa nɩɩ, lubho -we ka 'gbʋ ɔ yia 'mɩ tie, ɩn mɩ we nʋda. \v 37 'Ɩn ɔɔ Dide -ɔ tiea 'mɩ, ɔ 'dɛ mɩ na gbʋdayɩnyɔ nya. Nɩɩ, a 'nɩ -slɔ ɔ wɛlɩ 'nʋ, 'ɩn a 'nɩ -slɔ ɔ 'klʋ 'yɩ. \v 38 Ɔ wɛlɩ 'nɩ aɩn 'wʋ -mɩ, -ɔ ɔ tiea, a'a zʋ ɔ dlɩ -gʋʋ 'gbʋ. \v 39 -Lagɔsɛbhɛ 'wʋ a talɩa, 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, a 'ka we 'yɩ we nʋkplɛ. Nɩɩ, gbʋzɔnʋ -wa, wee wɛlɩɩ dɛ gbaa na -gʋgbʋ. \v 40 'Ɩn a'a yi na -gbɛ, a 'ka 'yliyɔgagɩe -zɔnʋ 'yɩ. \p \v 41 «Ɩn 'nɩ nyɩmaa 'ŋnɩ kwalɩe datalɩda -mɩ. \v 42 Nɩɩ, ɩn -yi aɩn, ɩn -yi we 'ji nɩɩ, -Lagɔɔ zɛkalɩe 'nɩ aɩn 'wʋ -mɩ. \v 43 -Amɩ -mɔmɔ yia na Didee 'ŋnɩ nya, a'a ŋwnu na gbʋ -yɔ, 'ɩn nyɩmɛ -putu -ka yi, ɔ 'dɛɛ 'ŋnɩ nya, ɔ gbʋ a ŋwnua -yɔ. \v 44 'Ŋnɩ kʋkwalɩe da a talɩa, nɩɩ, -Lagɔ -bhlogbɔɔ 'ka amɩaa 'ŋnɩ 'ylimanɩ, a'a -talɩ -mʋʋ da. -We mɩa daa 'gbʋ, a'a zʋa 'mɩ dlɩ -gʋ. \v 45 'Lee, -amɩ yia aɩn gbʋ dɩlɩa -Lagɔ 'yu yɩ? -Ɩnnya, we 'nɩ -amɩ yi aɩn gbʋ dɩlɩa -Lagɔ 'yu, nɩɩ, a ka Moizɩ dlɩ 'wʋ dɩ, mɔ yia aɩn gbʋ dɩlɩa. \v 46-47 A -ka yaa Moizɩ dlɩ -gʋ zʋ nɩ, -zugba a ka 'mɩ dlɩ -gʋ zʋ. Lɛɛ -lu ka 'gbʋa? -We ka gbʋ -wa nɩ, Moizɩ ka na daa cɛlɩ -Lagɔsɛbhɛ 'wʋ nɩɩ, -we ɔ cɛlɩa a 'nɩ we dlɩ -gʋ zʋ, we 'dɛɛ 'gbʋ a'a zʋa na 'dɛɛ wɛlɩ dlɩ -gʋ.» \c 6 \r (Mt 14.13-21; Mk 6.30-44; Lk 9.10-17) \p \v 1 -Mʋʋ 'bɩgʋ, -Zezu mnɩa Galilenyu kwesi, 'ɩn ɔ yia wee 'nyu 'wʋdɩ. (Nɩɩ, wee nyu mɩa, 'mʋ wa la 'yaa Tibeliadɩ). \v 2 'Ɩn nyɩmaa -zlo yia -Zezu 'bɩ yi, nɩɩ, gwɛdigbʋ ɔ nʋa lɛ nyɩmaa jipee nya, wa ka we -yɔyɩɩ 'gbʋ. \v 3 -Bha ɔ -gblaa -gɔgɔ yabhlo 'wlu, 'ɩn ɔ yia -mɔ ladɩ, ɔ -yɔ ɔ 'bɩnɔnya 'sɔ. \v 4 Nɩɩ, Zuifʋʋ *'Wʋzɩtɩylɩɩ 'fɛtɩ ka cɩpa. \v 5 -Zezu -talɩa -bha tɔʋn, 'ɩn ɔ yia nyɩmaa -zlo -yɔyɩ ɔ -gbɛ yida, 'ɩn ɔ nɛɛ Filipʋ -ylaɛ: «Da -a 'ka 'floo zɔ, 'ɩn nyɩma nɩ 'ka lia?» \v 6 -We -Zezu 'kaa lɛnʋ, ɔ 'dɛ -yi we. Nɩɩ, la ɔ ylaa Filipʋ, we 'gbʋ ɔ yia we ɔ layɩbha. \p \v 7 Filipʋ nɛɛ: «Aya! 'Cʋ gbetaa lubhoo 'pɛnɩgwɛzii 'dɛbhie nya, -a 'nɩ mneni -a 'ka 'floo zɔ, 'ɩn wa 'dɛ weee 'ka li -sɛsɛ.» \p \v 8 -Zezuu 'bɩnɔnyɔ yabhlo mɩ -bha, 'mɔ wa laa Andlee, Simɔ Piɛlɩɩ bheli -wa. Ɔ nɛɛ: \v 9 «Nʋkpasuyu yabhlo mɩa da, ɔ ka *lɔzɩfloo gbu -yɔ zibhi 'sɔ kwɛɛ. Zibhinya -yɔ 'floonya nɩ 'nɩ 'wʋzu, wa 'dɛ weee 'ka li. We 'nɩ mʋʋ?» \p \v 10 -Zezu nɛɛ ɔ 'bɩnɔnya -yla: «A 'tʋlʋ wa, wa -dɩ la.» Nɩɩ, wee da mɩa, -petu -zu -bha. Waa nyɩma -dɩa la, wa nyni nʋkpasiaa 'wlu glʋ -bhlo 'wlu gbu (5.000). \v 11 Ɔ 'bhua 'floo 'wʋ, ɔ 'paa -Lagɔ fuo, -wa mɩa ladɩda, 'ɩn ɔ yia we wa 'wʋla dlili. 'Sa ɔ dlili 'yaa wa zibhi 'wʋla, 'ɩn wa yia li wa dlɩɩ da. \v 12 Da wa 'dɛ weee lʋa nɩ, 'ɩn -Zezu nɛɛ ɔ 'bɩnɔnya -yla: «A 'bhu we pnɩɩ la, a -yɔ we yi, we 'ya yabhlogbɔɔ yi mnɔ.» \v 13 Wee 'floo gbu nyɩma lia, 'ɩn wa yia lʋ. We pnɩɩ -we -tʋa 'wʋ, 'mʋ ɔ 'bɩnɔnya 'bhua la, mʋ yea -cɩcɛ kugbua lɛ 'sɔ. \p \v 14 Gwɛdigbʋ ɔ nʋa lɛ, wa 'yɩa we -yɔ, 'ɩn wa nɛɛ: «Gbʋzɔnʋ -wa, -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ -ɔ 'kaa yi nɩ, 'mɔ ɔ -mɩa.» \v 15 -Zezu -yi we 'ji nɩɩ, wa 'yɩbha wa 'ka ɔ 'wʋbhu -gla nya, wa 'ka ɔ wa 'wlulapɩlɩnyɔ -zɛlɩ. We 'dɛɛ 'gbʋ ɔ yia wa gwevla, 'ɩn ɔ 'dɛbhlo yia -gɔgɔ 'wlu mnɩ. \s1 -Zezu nɔa 'nyu -gʋ \r (Mt 14.22-27; Mk 6.45-52) \p \v 16 Jibhe zɔa, -bha ɔ 'bɩnɔnya kwlia -gɔgɔ 'nyu kwesi. \v 17 -Bha wa -bhoa 'glʋ 'wʋ, wa 'ka 'nyu 'wʋdɩ, 'ɩn wa 'ka Kapɛnaumʋ mnɩ, -zugba -Zezu 'nɩ -slɔ wa glaa -mɩ, 'ɩn sabɔ yia bɛ. \v 18 Nɩɩ, 'nyuu -gbʋgbʋ yia zuklue bhli, -pɩpɛ 'kadʋ mɩ 'plɩdaa 'gbʋ. \v 19 We bhla, kilomɛtlɩ gbu, kilomɛtlɩ gbelibhlo wa nʋa lɛ -mɔ 'nyu -gʋ. Nɩɩ, wa mɩ 'nyu 'wʋdɩda, 'ɩn wa yia -Zezu -yɔyɩ yida wa gbɛgbɛɩn 'nyu -gʋ -nɔnʋe nya. -Bha wa nʋa nyanɔ. \v 20 'Ɩn -Zezu nɛɛ wa -ylaɛ: «-Amɩ -wa. A 'na nʋnʋ nyanɔ -nɩ.» \v 21 Ɔ 'bɩnɔnya 'yɩbha wa 'ka ɔ 'wʋbhu 'glʋ 'wʋ. Tɔʋn, mɔ wa mɩa mnɩda, 'ɩn wa 'glʋ yia -bhaa dʋdʋ ylɩ. \p \v 22 Zlɩ zlɩa, nyɩmaa -zlo -wa -tʋa 'nyuu kakpe yabhlo -gʋ, 'ɩn wa yia we 'jiyibheli nɩɩ, 'glʋ -bhlogbɔɔ mɩa -bha. 'Ɩn nyɩma -yi we 'ji nɩɩ, -Zezuu 'bɩnɔnya ka 'glʋ 'wʋbho, 'ɩn wa yia mnɩ, -zugba ɔ 'nɩ wa glaa -mɩ. \v 23 -Slɛɛn, nyɩma -wa 'bhʋa Tibeliadɩgbe nʋkplɛ, 'ɩn wa yia 'glʋ tɔlʋa 'wʋbho, 'ɩn wa yia mnɩ. Wa mnɩa, da Nyɩmaa -Kanyɔ bhubhoea -Lagɔ, 'ɩn nyɩmaa -zlo yia 'floo li, 'ɩn wa yia -bha nyni. \v 24 Nyɩmaa -zlo mɩa -bha, wa yibhelia we 'ji nɩɩ, -Zezu -yɔ ɔ 'bɩnɔnya 'nɩ -bha -mɩ, wa -bhoa 'glʋnya 'wʋ, 'ɩn wa yia -Zezu 'yli 'bɩ lanɔnʋa mnɩ Kapɛnaumʋ. \s1 -Zezu -wa 'floo -we nyɛa nyɩma 'yliyɔgagɩe \p \v 25 Wa ylɩa -Zezu kakpe -putu -gʋ, 'ɩn wa nɛɛ ɔ -yla: «*Wlabi, 'lee, lɛbhla -ɩn nyni -selia?» \p \v 26 -Zezu 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ: a ka 'floo li, 'ɩn a 'nɩ lʋ -sɛ, we 'gbʋ a talɩa na da. We 'nɩ nɩɩ, na gwɛdigbʋnya ɩn nʋa lɛ, we 'ji a 'nʋ 'wʋlaa gbʋ. \v 27 Lililu -we nyumɔa, a 'na nʋnʋ we 'gbʋ lubho -nɩ. Nɩɩ, lililu -we gwlɛa, 'ɩn we nyɛa nyɩmɛ 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, a nʋ we 'gbʋ lubho. Wee lililu nɩ, Nyɩmɛɛ Yu yia we aɩn 'nyɛa. Nɩɩ, 'mɔ Dide -Lagɔ zʋa ɔ yibhelida -yɔ.» \p \v 28 -Bha wa 'yɩbhaa ɔ laɛ: «'Lee, sa -a 'ka nʋ, lubho -we nanɩa -Lagɔ dʋdʋ, 'ɩn -a 'ka we nʋa?» \p \v 29 -Zezu nɛɛ wa -ylaɛ: «Lubho -we -Lagɔ 'yɩbhaa a nʋ, mʋ -wa -ɔ ɔ tiea, a zʋ ɔ dlɩ -gʋ.» \p \v 30 Wa nɛɛ ɔ -yla: «Gwɛdigbʋ -mʋmʋ -ɩn 'ka lɛnʋ, -a 'ka -yɔyɩ, 'ɩn -a 'ka -mɩ dlɩ -gʋ zʋa? Sa -ɩn 'ka nʋa? \v 31 Nɩɩ, da -amɩaa dʋkpasɩ -dɩlɩ bhaa da bɛblɛɛ la -bhlo -bhlo, wa ka *manɩ li. 'Sa we mɩa cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋɛ: \q1 ‹'Floo -we 'bhʋa yalɩ, \q2 ɔ ka we wa 'nyɛ, \q2 wa 'ka we li.› » \p \v 32 Ɔ nɛɛ: «Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ: -ɔ 'nyɛa aɩn yalɩɩ 'floo nɩ, we 'nɩ Moizɩ: nɩɩ, na Dide nyɛa aɩn yalɩɩ 'flooo 'zayli. \v 33 Nɩɩ, -we ka gbʋ -wa, -Lagɔɔ nʋ 'floo mɩa, mʋ -wa -ɔ 'bhʋa yalɩ, 'ɩn ɔ nyɛa dʋdʋgʋ -nyɩma 'yliyɔgagɩe.» \p \v 34 -Slɛɛn, wa nɛɛ ɔ -yla: «-Amɩaa -Kanyɔ, wee 'floo mɩa nɩ, 'nyɛ we -aɩn 'ylɩ weee nya.» \p \v 35 -Bha -Zezu gbaa wa -ylaɛ: «Nɩɩ, 'floo -we nyɛa nyɩmɛ 'yliyɔgagɩe, -amɩ -wa. -Ɔ -ka na -gbɛ yi, ŋwɔ 'na 'ka 'maslɛɛn ɔ 'bha. 'Ɩn -ɔ -ka 'mɩ dlɩ -gʋ zʋ, 'nyumatʋ 'na 'ka 'maslɛɛn ɔ 'bha. \v 36 Nɩɩ, ɩn ka we aɩn -yla gba: amɩa, a ka 'mɩ 'yɩ, 'ɩn a'a zʋ 'mɩ dlɩ -gʋ. \v 37 -Wa weee na Dide nyɛa 'mɩ, na -gbɛ wa yia yia. 'Ɩn nyɔɔo nyɔɔ yia na -gbɛ, ɩn 'na 'ka ɔ 'pipee viteli. \v 38 Nɩɩ, ɩn 'nɩ yalɩ 'bhʋ ɩn 'ka na 'dɛɛ dʋmagbʋ lɛnʋa yi, -ɔ tiea 'mɩ, -mɔɔ dʋmagbʋ ɩn yia lɛnʋa. \v 39 -Ɔ tiea 'mɩ, ɔ dʋmagbʋ -wa nɩɩ, nyɩma ɔ 'nyɛa 'mɩ yoo, ɩn 'na mnɔnʋ wa 'yabhlogbɔɔ -nɩ. Nɩɩ, dʋdʋʋ bhɩa zlɩ, ɩn -sɔlʋ wa 'wʋ tlɩtlɩnya glaa. \v 40 Cɩɩn, na Didee dʋmagbʋ nɩ: -wa -ka 'Yu 'yɩ, 'ɩn wa -ka ɔ dlɩ -gʋ zʋ, 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, 'mʋ wa yɩa, 'ɩn dʋdʋʋ bhɩa zlɩ, ɩn -sɔlʋ wa 'wʋ tlɩtlɩnya glaa.» \p \v 41 Tɔʋn, Zuifʋ yia -Zezu -yɔ ŋwuŋwenie bhli, -we ka gbʋ -wa, ɔ nɛɛ nɩɩ, ɔ mɩ 'floo -we 'bhʋa yalɩ nya. \v 42 Wamɩa nɛɛ: «-Ɔ mɩa dɛ nɩ, -Zezu -wa. We 'nɩ mʋʋ? -A -yi ɔ dide -yɔ ɔ 'nyaa. Nɩɩ, *-Zɛzɛfʋʋ 'yu ɔ -mɩa. Sa ɔ gba -slɛɛn nɩɩ, yalɩ ɔ 'bhʋa?» \p \v 43 -Bha -Zezu 'palɩa wa wɛlɩɩ 'bɩgʋɛ: «A 'na 'ŋwuŋweni a 'dɛkpʋa nyɩdɩ -nɩ. \v 44 Nɩɩ, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ mneni ɔ 'ka na -gbɛ yi, 'mʋ we 'nɩ nɩɩ, na Dide -ɔ tiea 'mɩ, mɔ gbize ɔ 'wʋ. 'Ɩn -ɔ -ka na -gbɛ yi nɩ, dʋdʋʋ bhɩa zlɩ, 'ɩn na sɔlʋa ɔ 'wʋ tlɩtlɩnya glaa. \v 45 -We mɩa cɛlɩda -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyaa 'sɛbhɛ 'wʋ, mʋ nɩ: ‹-Lagɔ yia wa 'dɛ weee gbʋ -slolua.› Nyɩma weee -wa nʋa na Didee wɛlɩ, 'ɩn -we ɔ slolua, 'ɩn wa ŋwnua we -yɔ, ma yia na -gbɛ. \v 46 Nɩɩ, -ɔ 'bhʋa -Lagɔɔ -gbɛ ɔ 'dɛbhlogbɔɔ 'yɩa Dide. We 'nɩ ɔmɔ 'wʋbhʋ, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ -slɔ Dide 'yɩ. \v 47 Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ: nyɩmɛ -ɔ zʋa 'mɩ dlɩ -gʋ, 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, we mɩ ɔ -nʋ nya. \v 48 Nɩɩ, 'floo -we nyɛa nyɩmɛ 'yliyɔgagɩe, -amɩ -wa. \v 49 Da bɛblɛɛ mɩa, amɩaa dʋkpasɩ ka -mɔ *manɩ li, we mɩ 'sa 'bhie, 'ɩn wa yia tlɩ. \v 50 Nɩɩ, -mʋʋ -ka wee 'floo -we bhʋa yalɩ nɩ, nyɩmɛ -ɔ -ka we li, ɔ 'nɩa tlɩa yi. \v 51 Ɩn nɛɛ, 'floo -we 'bhʋa yalɩ, -we wlaa 'yliyɔgagɩe, -amɩ -wa. Wee 'floo mɩa, nyɩmɛ -ɔ -ka we li nɩ, 'ɩn ɔ yɩa 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka. Nɩɩ, 'floo na yia wlaa, mʋ -wa na yɩcɛ, 'mʋ na yia wlaa dʋdʋgʋ -nyɩmaa 'yliyɔgagɩee 'gbʋ.» \p \v 52 -Bha Zuifʋʋ kpɩkpɛlɩe sumanɩa 'wʋ, 'ɩn wa nɛɛ: «'Lee, sa nyɩmɛ nɩ 'ka ɔ yɩcɛ -aɩn 'nyɛ lililu 'bhisaa?» \p \v 53 Tɔʋn, -Zezu nɛɛ: «Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ sa nɩɩ, a 'nɩ Nyɩmɛɛ 'Yuu yɩcɛ li, 'ɩn a 'ka ɔ 'pɩɔn 'ma, 'yliyɔgagɩe 'na 'ka aɩn 'wʋ -mɩ. \v 54 Nyɩmɛ -ɔ lia na yɩcɛ, 'ɩn -ɔ maa na 'pɩɔn, ɔ ka 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka. 'Ɩn dʋdʋʋ bhɩa zlɩ nɩ, -amɩ na sɔlʋa ɔ 'wʋ tlɩtlɩnya glaa. \v 55 Nɩɩ, na yɩcɛ mɩa lililu -zɔnʋ -wa, 'ɩn na 'pɩɔn mɩa, 'mamalu -zɔnʋ -wa. \v 56 Nyɩmɛ -ɔ -ka na yɩcɛ li, 'ɩn ɔ -ka na 'pɩɔn 'ma, ɔ mɩ 'mɩ 'wʋ, 'ɩn -amɩ mɩ ɔ 'wʋ. \v 57 Sa Dide -ɔ tiea 'mɩ, ɔ -gaa 'yliyɔ, 'ɩn ɩn yia 'yliyɔgagɩe 'yɩ ɔ 'gbʋ, 'sa -bhlokpadɛ -ɔ -ka 'mɩ lida -tʋ, 'ɩn -mɔɔ yɩa 'yliyɔgagɩe na 'gbʋ. \v 58 Nɩɩ, -we -wa 'floo -we 'bhʋa yalɩ nɩ, mʋ nɩ: wee 'floo mɩa, we -yɔ amɩaa dʋkpasɩɩ lilifloo 'nɩ 'wʋwlʋ. Nɩɩ, wamɩa ka tlɩ. 'Ɩn nyɩmɛ -ɔ -ka wee 'floo nɩ li, ɔ mɩ 'yliyɔgada 'ylɩ weee nya.» \p \v 59 Nɩɩ, gbʋ weee -we mɩa dɛ, -mɔ Kapɛnaumʋʋ *-Lagɔbudu zɔ ɔ -slolua we. \s1 Nyɩmaa -zlo jlaa -Zezu 'bɩ \p \v 60 Da -Zezuu 'bɩnɔnya 'nʋa ɔ wɛlɩ, 'ɩn wa glaa nyɩma duun nɛɛ: «Nyɔɔ mneni ɔ 'ka ɔ wɛlɩ nɩ -yɔŋwnua? Wee wɛlɩ nɩ 'nɩ 'tɛ -sɛ.» \p \v 61 Da -Zezu yibhelia we 'ji nɩɩ, -we ɔ gbaa, ɔ 'bɩnɔnya mɩ we 'gbʋ 'ŋwuŋweda, ɔ nɛɛ wa -yla: «-We mɩa da nɩ, mʋ dɩa amɩaa 'kʋa 'wʋ yɩ? \v 62 'Ɩn da a -ka -slɛɛn *Nyɩmɛɛ 'Yu -yɔyɩ yalɩ lʋmnɩda, sa a 'ka gbaa? \v 63 Nɩɩ, -Lagɔɔ Zuzu wlaa 'yliyɔgagɩe, we 'nɩ -mʋʋ nɩ, nyɩmɛɛ 'dɛ -bhlo 'nɩ we mneni. Wɛlɩ -we ɩn gbaa da aɩn -yla, -Lagɔɔ Zuzu nya ɩn gbaa we, 'ɩn we nyɛa nyɩmɛ 'yliyɔgagɩe. \v 64 We mɩ 'sa 'bhie, nyɩma tɔlʋa mɩ aɩn glaa, wa'a zʋ 'mɩ dlɩ -gʋ.» Nɩɩ, we bhlili we gwedɩda, nyɩma -wa 'nɩa ɔ dlɩ -gʋ zʋ, we -yɔ nyɩmɛ -ɔ 'kaa ɔ wla, wa 'ka ɔ 'bha, -Zezuu 'dɛ -yi wa. \v 65 -Bha ɔ gba 'yaɛ: «We 'gbʋ ɩn yia da aɩn -yla gba nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ Dide 'nɩ 'yoo 'nyɛ ɔ 'ka na -gbɛ yi, ɔ 'nɩ we mneni.» \p \v 66 We 'bhʋ we bhla nɩ 'wʋ, ɔ 'bɩnɔnya glaa, nyɩma duun yia ɔ 'bɩ 'bhʋ. Wa -yɔ ɔ'ɔ bhli -slɛɛn 'yoo -bhlo. \v 67 -Slɛɛn, -Zezu nɛɛ ɔ 'bɩnɔnya kugbua lɛ 'sɔ -yla: «'Ɩn amɩa naa, amɩa 'nɩ 'ya 'yɩbha a 'ka mnɩɩ?» \p \v 68 Simɔ Piɛlɩ 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «Na -Kanyɔ, 'lee, nyɔɔ ka -gbɛ -a 'ka mnɩa? Nɩɩ, wɛlɩ -we nyɛa nyɩmɛ 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, -mɩ kwɛɛ we mɩa. \v 69 Nɩɩ, -amɩa mɩa, -a ka dlɩ zʋ, 'ɩn -a yia we 'jiyibheli nɩɩ, -Lagɔɔ -Mɔwlʋnyɔ ɔ tiea, 'mɔ -ɩn -mɩa.» \p \v 70 -Zezu nɛɛ wa -ylaɛ: «Amɩa nyɩma kugbua lɛ sɔ mɩa dɛ nɩ, -amɩ -saa -bha aɩn, we 'nɩ mʋʋ? Nɩɩ, aɩn glaa, nyɩmɛ yabhlo mɩa *'Kuzuu -nʋ mɔ!» \v 71 Ɔ mɩa we gbada, Simɔ Isɩkaliɔtʋʋ 'yu Zudasɩ ɔ saa 'ŋnɩ. Nɩɩ, ɔɔ Zudasɩ mɩa, ɔ mɩ -Zezuu 'bɩnɔnya kugbua lɛ 'sɔ glaa, 'bhie, mɔ yia ɔ wlaa. \c 7 \s1 -Zezuu bhelia 'nɩ ɔ dlɩ -gʋ zʋ \p \v 1 -Mʋʋ 'bɩgʋ, -Zezu yia Galilee -dʋdʋ -gʋ mnɩ, -zugba ɔ plɩlɩ 'gbenya 'wʋ. Nɩɩ, ɔ 'nɩ 'yɩbha ɔ 'ka Zudee -dʋdʋ -gʋ nyni, Zuifʋʋ 'yugalɩnya mɩ ɔ 'bhabhɩee 'klɩ 'yɩdaa 'gbʋ. \v 2 Zuifʋ -fɛtɩ -we wa laa -fa -fɛtɩ, we ka cɩpa, \v 3 'ɩn ɔ bhelia nɛɛ ɔ -yla: «-Ɩn 'bhʋ -seli, -ɩn 'ka Zudee mnɩ, 'ɩn -na 'bɩnɔnya 'ka -na lɛnʋgbʋ -yɔyɩ. \v 4 Nyɩmɛ -ɔ 'yɩbhaa nɩɩ, wa yibheli ɔ, ɔ'ɔ zize ɔ lɛnʋgbʋ. -Slɛɛn, -ɩn mɩ gbʋnya nɩ lɛnʋdaa 'gbʋ, -ɩn -slolu -na 'dɛ dʋdʋgʋ -nyɩma 'klʋ wa 'ka -mɩ -yɔyɩ.» \v 5 Nɩɩ, -Zezuu bheliaa 'dɛbhie 'nɩ ɔ dlɩ -gʋ zʋ. \p \v 6 'Ɩn -Zezu nɛɛ: «-Amɩ mɩa, nanʋ 'ylɩ -zɔnʋ 'nɩ -slɔ nyni. Amɩa, 'ylɩ weee nanɩ 'yli amɩaa -nʋ nya. \v 7 Dʋdʋgʋ -nyɩma 'nɩ mneni wa 'ka aɩn 'wʋnyɛ, nɩɩ, -amɩ wa nyɛa 'wʋ, -we ka gbʋ -wa, ɩn ka wa lɛnʋgbʋ 'yliyɔlabhlɩ, 'ɩn ɩn nɛɛ nɩɩ, wa lɛnʋgbʋ -nyu 'yli. \v 8 Nɩɩ, amɩa, a mnɩ 'fɛtɩ nɩ -gʋ. Nanʋʋ 'ylɩ 'nɩ -slɔ nynii 'gbʋ, -amɩ 'na 'ka mnɩ.» \v 9 Ɔ bhɩa -we mɩa dɛɛ gbagbɩe, 'ɩn ɔ yia Galilee -tʋ. \p \v 10 Nɩɩ, ɔ bhelia mnɩa wee 'fɛtɩ -gʋ, 'ɩn -Zezuu 'dɛbhie yia -mɔ mnɩ zizewiemɩ. Ɔ 'nɩ -zejila 'wʋ 'tla. \v 11 Wa mɩ 'fɛtɩ -sada, -zugba Zuifʋʋ 'yugalɩnya nɔnʋ ɔ 'ylibɩla, 'ɩn wa gbaa: «Da ɔɔ nyɩmɛ nɩ mɩa?» \p \v 12 -Bha nyɩma duun kpɛlɩa ɔ -gʋ, tɔlʋa nɛɛ: «Gbʋ -zɔnʋ ɔ nʋa lɛ», tɔlʋa nɛɛ: «-Ɩnnya, we 'nɩ 'sa -mɩ, nyɩma ɔ nʋa -dawli 'wʋ.» \v 13 Nɩɩ, wa mɩ Zuifʋʋ 'yugalɩnya sɔdaa 'gbʋ, -ɔ 'kaa -Zezuu gbʋ gba -zejila 'wʋ, we -kanyɔ 'nɩ -mɩ. \s1 -Fa -fɛtɩɩ 'ylɩ nya -Zezu -slolua nyɩma gbʋ \p \v 14 Da 'fɛtɩɩ 'ylɩ ya 'sɔlɛ 'plɩa, -Zezu plaa -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ, 'ɩn ɔ yia -mɔ nyɩma gbʋslolue bhli. \v 15 -Bha ŋwɛgaga -sʋbhalɩa Zuifʋ, 'ɩn wa nɛɛ: «Ɔmɔ nyɩmɛ 'nɩa 'sɛbhɛ 'kpɩa, 'lee, sa ɔ nʋ, 'ɩn ɔ -yi 'sɛbhɛa?» \p \v 16 Ɔ nɛɛ: «Na gbʋslolue mɩa, we'e 'bhʋ na 'dɛɛ -gbɛ. Nɩɩ, -ɔ tiea 'mɩ, ɔ -gbɛ we bhʋa. \v 17 Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ -saa dlɩ ɔ 'ka -Lagɔɔ dʋmagbʋ lɛnʋ, 'ji ɔ yia we yibhelia nɩɩ, wee gbʋslolue mɩa, -de -Lagɔɔ -gbɛ we bhʋʋ, 'ɩn -de na 'dɛɛ 'ŋnɩ nya na gbaa. \v 18 Nyɩmɛ -ɔ gbaa ɔ 'dɛɛ 'ŋnɩ nya, ɔ 'dɛɛ 'ylimanɩee da ɔ talɩa. Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ talɩa -ɔ tiea ɔ, -mɔɔɔ 'ŋnɩɩ 'ylimanɩee da, gbʋzɔnʋ ɔ gbaa, ɔ'ɔ 'tʋbhʋ yo. \v 19 Moizɩ palɩa tite aɩn -yla, we 'nɩ mʋʋ? 'Ɩn wee tite mɩa, aɩn glaa nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ we 'nʋŋwɛ zʋda -mɩ. Nɩɩ, lɛɛ -lu ka 'gbʋ a 'ka 'mɩ 'bhaa?» \p \v 20 -Bha waa nyɩmaa -zlo gbaa: «Zuzu 'nyuu kpaa -mɩ yɩ? 'Lee, nyɔɔ gba ɔ 'ka -mɩ 'bhaa?» \p \v 21 -Zezu 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «Gwɛdigbʋ -bhlogbɔɔ ɩn nʋa lɛ, mʋ sʋbhalɩa dɛ a 'dɛ weee ŋwɛgaga. \v 22 Nɩɩ, Moizɩ ka aɩn knɩ -plaplɩe -slolu. ('Ɩn wee knɩ -plaplɩe mɩa, we 'nɩ Moizɩ -la we la, ɔ dʋkpasɩ\f + \fr 7:22 \ft Dʋkpasɩ: nɩɩ, Ablaamʋ -Lagɔ 'nyɛa knɩ -plaplɩe tɩa.\f* -wa.) We 'gbʋ, amɩa, *Nyapɛylɩ nyaoo, 'ɩn a paa nʋkpasu knɩ 'wʋ. \v 23 Amɩa -ka nyɩmɛ *knɩ 'wʋpa Nyapɛylɩ nya, Moizɩɩ tite 'nʋŋwɛzʋzʋee saa nɩ, -slɛɛn, -amɩ -ka nyɩmɛ -kpabhie jipe Nyapɛylɩ nya nɩ, 'lee, lɛɛ -lu ka 'gbʋ a palɩ 'mɩ -yɔ 'cɛa? \v 24 Sa a yɩa -lu -yɔ, a 'na 'bhulu 'sa we -yɔgbʋ 'wʋ -nɩ, a 'bhu gbʋ 'wʋ sa tɩklɩɩ.» \s1 -Zezu -wa -Lagɔɔ -Bhasanyɔ yɩ? \p \v 25 -Bha -Zeluzalɛmʋ -nyɩma tɔlʋa gbaɛ: «Nyɩmɛ -ɔ ka da wa mɩa -talɩda wa 'ka ɔ 'bha, mɔ 'nɩ da -mɩɩ? \v 26 Mɔɔ gbaa -slɛɛn dɛ gbʋ -zejila 'wʋ, 'ɩn wa'a -sa ɔ -gʋ! 'Ji -amɩaa 'yugalɩnya yibhelia we nɩɩ, mɔ -wa -Lagɔɔ -Bhasanyɔ -zɔnʋ yɩ? \v 27 Nɩɩ, ɔmɔ, -ɔ mɩa da, -a -yi ɔ 'bhʋlʋda da. 'Ɩn -Lagɔɔ -Bhasanyɔ mɩa, ɔ -ka yi, da ɔ yia 'bhʋa, nyɩmɛ 'nɩ -bha da -yi.» \p \v 28 Da ɔ mɩa nyɩma gbʋ -sloluda -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ, -bha ɔ 'kpɩa 'wʋ 'tɩtɛɛ: «A nɛɛ nɩɩ, a -yi 'mɩ, 'ɩn da ɩn 'bhʋa a -yi -bha da. We mɩ 'sa 'bhie, we 'nɩ na 'dɛ nya ɩn yi. Nɩɩ, -ɔ tiea 'mɩ, ɔ mɩ tɩklɩɩ. Amɩa 'nɩ ɔ -yi, \v 29 -amɩ ɩn -yi ɔ, -we ka gbʋ -wa, ɔ -gbɛ na bhʋa, 'ɩn mɔ tiea 'mɩ.» \v 30 We 'dɛɛ 'gbʋ wa 'yɩbha wa 'ka ɔ kpa. Nɩɩ, ɔ 'ylɩ 'nɩ -slɔ nynii 'gbʋ, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ ɔ kwɛzɩ. \p \v 31 Waa nyɩma glaa, nyɩma duun ka ɔ dlɩ -gʋ zʋ. -Maa nɛɛ: «-Lagɔɔ -Bhasanyɔ mɩa, ɔ -ka yi nɩ, gwɛdigbʋ nyɩmɛ nɩ nʋa dɛ lɛ, ɔmɔ -nʋ 'na 'ka -mɔɔ -zi.» \p \v 32 -We nyɩma duun mɩa 'ŋwuŋweda ɔ daa, Falizɩnyɩma 'nʋa we, -bha *-Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan -yɔ Falizɩnyɩma tiea -mɔ -Lagɔbudu 'kadʋʋ ŋwɛkʋnya wa 'ka ɔ kpa. \p \v 33 -Zezu nɛɛ 'yaɛ: «Ɩn -yɔ aɩn 'sɔ mɩ -slɔ da bhla -sɛlɛ nya, -mʋʋ 'bɩgʋ, -ɔ tiea 'mɩ, ɔ -gbɛ na yia lʋ 'bhitia. \v 34 Nɩɩ, na da a yia -talɩa yia, 'ɩn a 'nɩa 'mɩ 'yɩa yi, -we ka gbʋ -wa, da na mnɩa, amɩa, a 'nɩ mneni a 'ka -mɔ mnɩ.» \p \v 35 -Bha Zuifʋ gbʋgbalɩa -ylaɛ: «Mɔ ɔ 'ka mnɩa, 'ɩn -a 'na 'ka ɔ 'yɩa? 'Lee, Zuifʋ mɩa -glɔgʋ -mɔ *Glɛkɩ glaa, wa glaa ɔ yia mnɩa yɩ? 'Lee, waa Glɛkɩ ɔ yia -slolua mnɩa yɩ? \v 36 Wɛlɩ -we mɩa da nɩ, sa we 'ji mɩa? Ɔ nɛɛ: ‹Na da a yia -talɩa, 'ɩn a 'nɩa 'mɩ 'yɩa yi,› 'ɩn: ‹Da ɩn mɩa mnɩda, amɩa, a 'nɩ mneni a 'ka -mɔ mnɩ.› » \p \v 37 Nɩɩ, 'fɛtɩɩ 'wʋbhlolu -ylɩ mɩa, -we -wa wee 'ylɩɩ 'kadʋ, we nya -Zezu bɛa nyɩma 'yu, 'ɩn ɔ nɛɛ wɛlɩ 'tɩtɛ nyaɛ: «Nyɩmɛ -ɔ 'nyumatʋ -ka 'bha, ɔ yi na -gbɛ, 'ɩn ɔ 'ka 'ma. \v 38 Nyɩmɛ -ɔ -ka 'mɩ dlɩ -gʋ zʋ, 'wlʋwlʋnyu -we wlaa 'yliyɔgagɩe, mʋ yia ɔ dlɩ zɔ 'wlʋa, 'sa we mɩa cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋ.» \v 39 'Nyu -we ka gbʋ ɔ gbaa, -Lagɔɔ Zuzu -wa. Nyɩma -wa zʋa ɔ dlɩ -gʋ nɩ, 'mʋ -Lagɔ yia wa 'nyɛa. Nɩɩ, -Lagɔ 'nɩ -slɔ Zuzu yoo 'pa, ɔ 'nɩ -slɔ -Zezu 'ŋnɩylilo 'nyɛɛ 'gbʋ. \p \v 40 Nɩɩ, nyɩma duun 'nʋa -Zezuu wɛlɩ, wa tɔlʋa nɛɛ: «-Ɔ mɩa dɛ, -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ -a mɩa wʋda, mɔ -wa.» \p \v 41 Nyɩma tɔlʋa nɛɛ 'ya: «-Lagɔɔ -Bhasanyɔ mɩa, mɔ -wa,» nɩɩ, tɔlʋa nɛɛ: «-Lagɔɔ -Bhasanyɔ 'na 'ka Galilee 'bhʋ, we 'nɩ mʋʋ? \v 42 -Lagɔsɛbhɛ nɛɛ nɩɩ, -Lagɔɔ -Bhasanyɔ mɩa, *-Davidɩɩ zʋayli ɔ yia 'bhʋa. Bɛtɩlɛmʋ -Davidɩɩ -zɔɔ mɩa, -mɔ ɔ yia 'bhʋa.» \p \v 43 Ɔɔ -Zezuu 'gbʋ waa nyɩma nɩ yia -yɔ 'bhʋbhlʋ. Wa 'nɩ 'maslɛɛn wɛlɩ -bhlo -ka. \v 44 Nyɩma tɔlʋa 'yɩbha wa 'ka ɔ kpa. Nɩɩ, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ ɔ kwɛzɩ. \v 45 Da waa -Lagɔbudu 'kadʋʋ ŋwɛkʋnya 'bhʋa we ŋwɛɛ, 'ɩn wa yia -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan -yɔ Falizɩnyɩmaa -gbɛ lʋ mnɩ. -Bha -maa 'yɩbhaa wa laɛ: «Lɛɛ -lu ka 'gbʋ a 'nɩ -Zezu kpa, 'ɩn a -yɔ ɔ 'ka yia?» \p \v 46 Wa nɛɛ: «-A -ka bhaa 'wlʋ, nyɩmɛ 'nɩa -slɔ nyɩmɛ nɩ 'bhisa gba.» \p \v 47 'Ɩn Falizɩnyɩma nɛɛ wa -yla: «Amɩa, ɔ ka 'ya aɩn -dawli 'wʋnʋ, we 'nɩ mʋʋ? \v 48 Zuifʋʋ 'yugalɩnya -yɔ Falizɩnyɩma glaa, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ ɔ dlɩ -gʋ zʋ. \v 49 'Ɩn waa nyɩma mɩa dɛ, wa 'nɩ -amɩaa tite -yi, 'ɩn -Lagɔ ka wa mɛ -yɔ la tɩ.» \p \v 50 Nɩɩ, Falizɩnyɩmɛ yabhlo mɩ wa glaa, 'mɔ wa laa 'Nikodɛmʋ. (Ɔɔ 'Nikodɛmʋ, -ɔ mnɩa -Zezu 'yɩa zlɩmɛ, mɔ -wa.) Ɔ nɛɛ wa -yla: \v 51 «-Amɩaa tite 'nɩ gba nɩɩ, -a 'bhu sa nyɩmɛɛ -yɔgbʋ 'wʋ. -A 'nʋ -slɔ ɔ wɛlɩ, 'ɩn -we ɔ nʋa lɛ, -a 'ka we yibheli 'bhie, -a 'ka ɔ gbʋ dɩlɩ.» \p \v 52 Nɩɩ, tɔlʋa palɩa ɔ ŋwɛɛ, wa nɛɛ: «-Mɩ mɩa dɛ, Galilee -nyɩmɛ -mɩ mɩ 'yaa yɩ? -Ɩn -talɩ -slɔ -Lagɔwɛlɩ zɔ, 'ɩn -na yɩa nɩɩ, -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ yabhlogbɔɔ 'na 'ka Galilee 'bhʋ.» \p [ \v 53 -Slɛɛn, -mɔmɔ -ka 'wʋsɔ, 'ɩn -mɔɔ mnɩa -mɔɔ -buduŋwɛɛ. \c 8 \s1 'Ŋwnɔ -ɔ wa kpaa nʋkpasu -putu nya \p \v 1 Nɩɩ, -Zezu mnɩa *Olivʋsunyaa -gɔgɔ 'wlu, \v 2 zlɩ zlɩa, we zlʋkpɛ -papa, -bha ɔ mnɩa -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ lʋ, 'ɩn nyɩma weee yia ɔ -gbɛ yi. 'Ɩn -Zezu yia ladɩ ɔ 'ka nyɩma gbʋ -slolu. \v 3 -Slɛɛn, -Lagɔɔ titee gwesanya -yɔ Falizɩnyɩma -laa ylɩkwʋŋwnɔ yabhlo -Zezu 'yu. Ɔɔ ŋwnɔ mɩa, 'mɔ wa kpaa, -zugba ɔ -yɔ nʋkpasu -putu mɩ -budu 'wʋdɩda. -Bha wa 'yligbelia ɔ wa 'dɛ weee nyɩdɩ. \v 4 -Maa nɛɛ -Zezu -ylaɛ: «-Slolunyɔ, nɩɩ, 'ŋwnɔ -ɔ mɩa da nɩ, ɔ -yɔ nʋkpasu -putu mɩ -budu 'wʋdɩda, 'ɩn wa yia ɔ kpa. \v 5 Moizɩ nɛɛ tite 'wʋ nɩɩ, 'sasʋkpa -ŋwnɔ mɩa, wa 'bha ɔ gbɔkʋ 'wʋ. 'Ɩn -mɩ, -ɩn nɛɛ saa?» \p \v 6 Ɔ zɔbhlilie nya wa gbaa dɛ wɛlɩ nɩ, ɔ 'dɛɛ wɛlɩ 'ka ɔ kpa, 'ɩn wa 'ka ɔ gbʋ dɩlɩ. Nɩɩ, -Zezu kwlia 'wʋ, 'ɩn ɔ yia -di la tli dʋdʋ ɔ -kwɩtɛya nya. \v 7 Wa mɩ ɔ layɩbhadaa 'gbʋ, ɔ -sɔa 'wʋ, ɔ nɛɛ: «Aɩn glaa, nyɩmɛ -ɔ 'nɩa -slɔ gbʋnyuu yabhlogbɔɔ lɛnʋ, -mɔɔ 'pa ŋwnɔ nɩ gbɔkʋ tɩa.» \v 8 'Bhie, ɔ yi 'yaa 'wʋkwli, -zugba ɔ cɛlɩ dʋdʋ. \p \v 9 Da wa 'nʋa ɔ wɛlɩ, 'ɩn wa yia mnɩmnɩe bhli -bhlo -bhlo, we bhlili nyɩma kpasɩ -gʋ, 'ɩn -Zezuu 'dɛbhlo yia -bha -tʋ we -yɔ ɔɔ 'ŋwnɔ. \v 10 -Slɛɛn, -Zezu -sɔa 'wʋ, ɔ nɛɛ: «Bhɔlɔ, da wa mɩa? Da amaa gbʋdɩlɩnyaa 'dɛbhie mɩa? 'Lee, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ -tʋ ɔ 'ka aɩn gbʋ -dɩlɩɩ?» \p \v 11 Ɔ nɛɛ: «Na -Kanyɔ, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ da -tʋ ɔ 'ka 'mɩ gbʋ -dɩlɩ.» \p 'Ɩn -Zezu nɛɛ: «'Ɩn -amɩ, ɩ'ɩn -dɩlɩ 'ya aɩn gbʋ. Nɩɩ, a mnɩ -buduŋwɛɛ. We 'bhʋ -zɛɛn 'wʋ, ama -putu 'na nʋnʋ gbʋnyuu lɛ -nɩɛ.»] \s1 -Zezu mɩ dʋdʋgʋ -nyɩmaa zlɩ nya \p \v 12 -Slɛɛn, -Zezu nɛɛ 'ya nyɩma -yla: «-Amɩ -wa dʋdʋgʋ -nyɩmaa zlɩ. Nyɩmɛ -ɔ yia 'mɩ 'bɩ nɔa, ɔ 'nɩa nikpise 'wʋ nɔa yi. Nɩɩ, zlɩ -we wlaa 'yliyɔgagɩe, 'mʋ ɔ yia 'yɩa.» \p \v 13 -Bha Falizɩnyɩma gbaɛ: «-Na 'dɛ -wa -na gbʋdayɩnyɔ, wɛlɩ -we -na yia gbaa, -a 'na 'ka we gbʋzɔnʋ la.» \p \v 14 Ɔ 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «Nɩɩ, na 'dɛ yi na gbʋdayɩnyɔ nya -mɩoo, gbʋzɔnʋ -wa. -We ka gbʋ -wa, mɔ na bhʋa, we -yɔ mɔ na mnɩa, ɩn -yi -bha da. We mɩ 'sa 'bhie, amɩa, da na bhʋa, a 'nɩ -bha da -yi, 'ɩn mɔ na mnɩa, a 'nɩ -bha da -yi. \v 15 Sa dʋdʋgʋ -nyɩma bhua gbʋ 'wʋ, 'sa a bhua nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋ. Nɩɩ, -amɩ mɩa, ɩ'ɩn 'bhu nyɩmɛ yabhlogbɔɔɔ -yɔgbʋ 'wʋ. \v 16 Nɩɩ, we -ka nyɩmɛɛ -yɔgbʋ ɩn 'ka 'wʋbhu, na gbʋwʋbhubhue mɩ tɩklɩɩ. -We ka gbʋ -wa, we 'nɩ na 'dɛbhlogbɔɔ bhu wee gbʋ 'wʋ, Dide -ɔ tiea 'mɩ, ɩn -yɔ ɔ 'sɔ mɩ. \v 17 We mɩ amɩaa tite 'wʋ cɛlɩda nɩɩ, -we gbʋdayɩnya 'sɔ -ka gba wɛlɩ -bhlo nya, a mneni a 'ka we dlɩ -gʋ zʋ.» \v 18 -Amɩ mɩ na gbʋdayɩnyɔ nya, 'ɩn Dide, -ɔ tiea 'mɩ, -mɔɔ mɩ 'yaa na gbʋdayɩnyɔ nya. \p \v 19 Wa nɛɛ ɔ -yla: «Da -na Dide mɩa?» \p -Zezu nɛɛ: «Amɩa, a 'nɩ 'mɩ -yi, 'ɩn a 'nɩ na Dide -yi, a -ka yaa 'mɩ -yi, -zugba a -yi yaa na Dide.» \v 20 Nɩɩ, wee gbʋ nɩ -Zezu gbaa, -zugba ɔ mɩ nyɩma gbʋ -sloluda -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ, da wa palɩa -Lagɔgwɛzi, we kwesi. Ɔnʋʋ 'ylɩ 'nɩ -slɔ nynii 'gbʋ, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ ɔ kpa. \s1 -Zezu nɛɛ nɩɩ, mnɩa ɔ yia \p \v 21 -Zezu nɛɛ 'ya wa -yla: «Mnɩa na yia, 'ɩn na da a yia -talɩa. Nɩɩ, amɩaa gbʋnyuu lʋ a yia tlɩlɩa. Da ɩn mɩa mnɩda a 'nɩ mneni a 'ka -mɔ mnɩ.» \p \v 22 -Slɛɛn, Zuifʋʋ 'yugalɩnya nɛɛ: «Ɔ 'dɛ ɔ yia 'bhaa yɩ? -We ka gbʋ -wa, ɔ nɛɛ: ‹Da ɩn mɩa mnɩda, a 'nɩ mneni a 'ka -mɔ mnɩ.› » \p \v 23 Ɔ 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «Amɩa, dʋdʋʋ -nʋ a -mɩa, 'ɩn -amɩ, yalɩɩ -nʋ ɩn -mɩa. Dʋdʋgʋ -nyɩma a -mɩa, 'ɩn -amɩ 'nɩ dʋdʋgʋ -nyɩmɛ. \v 24 We 'dɛɛ 'gbʋ ɩn yia gba nɩɩ, amɩaa gbʋnyii lʋ a yia tlɩlɩa. 'Ɩn tlɩa a yia amɩaa gbʋnyii lʋ, we -ka nɩɩ, a 'nɩ we dlɩ -gʋ zʋ nɩɩ, -ɔ ɩn -mɩa, 'mɔ ɩn -mɩa.» \p \v 25 -Bha wa 'yɩbhaa ɔ laɛ: «Nyɔɔ -ɩn -mɩa?» \p Ɔ nɛɛ: «We 'bhʋ we gwedɩda, ɩn mɩ we aɩn -yla gbada. \v 26 Ɩn mneni ɩn 'ka gbʋ duun gba amɩaa daa, 'ɩn ɩn 'ka aɩn gbʋ dɩlɩ. Nɩɩ, -ɔ tiea 'mɩ, ɔ mɩ tɩklɩɩ, 'ɩn -we ɩn 'nʋa ɔ -gbɛ, 'mʋ na gbaa dʋdʋgʋ -nyɩma -yla.» \p \v 27 Wa 'nɩ we 'wʋ la 'nʋ nɩɩ, ɔ Didee gbʋ ɔ mɩa gbada. \v 28 We 'gbʋ, ɔ nɛɛ wa -yla: «A -ka Nyɩmɛɛ 'Yu 'wʋbhu yalɩ 'bhie, a yibhelia we 'ji nɩɩ, -ɔ ɩn -mɩa, 'mɔ ɩn -mɩa. 'Ji a yia we yibhelia nɩɩ, ɩ'ɩn nʋ -lu yabhlogbɔɔ lɛ na 'dɛ -bhlo, nɩɩ, -we Dide -slolua 'mɩ, 'mʋ na gbaa. \v 29 Nɩɩ, -ɔ tiea 'mɩ ɔ -yɔ 'mɩ 'sɔ mɩ. 'Ylɩ weee nya, -we nanɩa ɔ dʋdʋ 'mʋ na nʋa lɛ, we 'dɛɛ 'gbʋ, ɔ 'nɩ na 'dɛ -bhlo tɩ.» \p \v 30 Da ɔ gbaa gbʋ nɩ, -bha nyɩma duun zʋa ɔ dlɩ -gʋ. \s1 Galɩɩ 'zayli \p \v 31 -Zezu nɛɛ Zuifʋ -wa zʋa ɔ dlɩ -gʋ -ylaɛ: «A -ka na wɛlɩ -gʋ nɔ, a mɩ na 'bɩnɔnya -zɔnʋ nya. \v 32 'Ɩn a yibhelia gbʋzɔnʋ, 'ɩn wee gbʋzɔnʋ saa aɩn gaylo 'wʋ.» \p \v 33 Wa nɛɛ: «Nɩɩ, *Ablaamʋʋ 'yuoyua -a -mɩa, -amɩaa klu -ka bhaa 'wlʋ, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ -slɔ -aɩn galɩ -zɛlɩ. Lɛɛ -lu ka 'gbʋ -na gba -slɛɛn nɩɩ, -ɩn 'ka -aɩn gayloflii -saa?» \p \v 34 -Zezu -saa wa -gʋ, ɔ nɛɛ: «Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ sa nɩɩ, -ɔ nʋa gbʋnyuu lɛ, gbʋnyuu gaylo ɔ -mɩa. \v 35 Gaylo mɩa, yiyinyɔ -wa, ɔ 'nɩ -buduŋwɛɛ -nyɩmɛ 'ylɩ weee -nʋ nya. 'Ɩn, -buduŋwɛɛɛ -kanyɔɔ 'yu mɩa, -buduŋwɛɛ -nyɩmɛ ɔ -mɩa 'ylɩ weee nya. \v 36 Nɩɩ, -Lagɔɔ 'Yu -ka aɩn gayloflii -sa nɩ, gayloflii a 'bhʋaa 'dɛbhie -gbolu. \v 37 Ablaamʋʋ 'yuoyua a -mɩa, ɩn -yi we 'ji. Nɩɩ, a 'yɩbha a 'ka 'mɩ 'bha, -we ka gbʋ -wa, a'a ŋwnu na wɛlɩ -yɔ. \v 38 -Amɩ mɩa, -we ɩn 'yɩa Didee -gbɛ, 'mʋ na gbaa. 'Ɩn amɩa, -we a 'nʋa amɩaa didee -gbɛ, 'mʋ a nʋa lɛ.» \p \v 39 Wa nɛɛ: «-Amɩaa dide mɩa, Ablaamʋ -wa.» \p Ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «A -ka Ablaamʋʋ 'yua nya -mɩ gbʋzɔnʋ saa, -we ɔ nʋa lɛ, a ka yaa we lɛnʋ. \v 40 Nɩɩ, -slɛɛn mɩa, na 'bhabhɩee da a mɩa -talɩda, 'ɩn ɩn ka -nanʋ aɩn -yla gbʋzɔnʋ gba, gbʋzɔnʋ -we ɩn 'nʋa -Lagɔɔ -gbɛ. Wee gbʋ mɩa, Ablaamʋ 'nɩ we 'sasʋkpa -nʋ lɛnʋ. \v 41 Nɩɩ, amɩa mɩ amɩaa didee lɛnʋgbʋ lɛnʋda.» \p -Bha wa gbaɛ: «-A 'nɩ bhoyi -gʋ yua nya -mɩ. -A 'dɛ weee ka Dide -bhlo, -Lagɔ -wa.» \p \v 42 Ɔ nɛɛ wa -yla: «-Lagɔ -ka yaa amɩaa Dide, -zugba a -kalɩ yaa na zɛ. -We ka gbʋ -wa, ɔ -gbɛ na bhʋa, 'ɩn ɔ 'gbʋ ɩn mɩa -seli. We 'nɩ na 'dɛ nya ɩn yi, mɔ tiea 'mɩ. \v 43 A 'nɩ na wɛlɩ 'wʋlanʋda -mɩ, lɛɛ -lu ka 'gbʋa? -We ka gbʋ -wa, a 'nɩ mneni a 'ka na wɛlɩ 'nʋ. \v 44 Nɩɩ, amɩaa dide -wa 'Kuzu, 'ɩn a 'yɩbha a 'ka 'Kuzuu dʋmagbʋ lɛnʋ. We 'bhʋ we gwedɩda, we mɩ nyɩmɛbhanyɔ nya. Gbʋzɔnʋ 'nɩ -slɔ we ŋwɛɛ 'wlʋ. Gbʋzɔnʋ 'nɩ we 'wʋ -mɩɩ 'gbʋ. We 'dɛɛ wɛlɩ mɩa, mʋ -wa yoyowɛlɩ. We mɩ *yokanyɔ nya, 'ɩn we mɩa *yoo dide nya. \v 45 'Ɩn -amɩ, gbʋzɔnʋ na gbaa 'gbʋ, a'a ŋwnu na gbʋ -yɔ. \v 46 Aɩn glaa, nyɔɔ 'ka we -slolu nɩɩ, ɩn ka gbʋnyuu lɛnʋa? Nɩɩ, ɩn -ka gbʋzɔnʋ gba nɩ, lɛɛ -lu ka 'gbʋ a'a ŋwnu we -yɔa? \v 47 Nɩɩ, nyɩmɛ -ka -Lagɔɔ -nʋ nɩ, -Lagɔɔ wɛlɩ ɔ nʋa. A 'nɩ -Lagɔɔ -nʋ, we 'dɛɛ 'gbʋ a 'nɩa wee wɛlɩnya 'nʋda -mɩ.» \s1 -Zezu -yɔ Ablaamʋ 'sɔ nyɩdɩ, nyɔɔ 'ylia? \p \v 48 -Slɛɛn, Zuifʋ nɛɛ: «-A -ka gba nɩɩ, Samaliyu -ɩn -mɩa, 'ɩn zuzu 'nyuu mɩ -mɩ 'wʋ, -a 'nɩ yo 'tʋbhʋ, we 'nɩ mʋʋ?» \p \v 49 -Zezu nɛɛ: «-Ɩnnya, we 'nɩ nɩɩ, zuzu 'nyuu mɩ 'mɩ 'wʋ. Nɩɩ, na Dide na zʋa -bha. Amɩa'a zʋ -bha 'mɩ. \v 50 Ɩ'ɩn 'ylimanɩ na 'dɛ, -ɔ 'yɩbhaa na 'ŋnɩ 'ylimanɩ, ɔ mɩ -bha, mɔ bhua gbʋ 'wʋ. \v 51 Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ: nyɩmɛ -ɔ zʋa na wɛlɩ 'nʋŋwɛ, ɔ 'na 'ka tlɩtlɩe 'yɩ.» \p \v 52 Zuifʋ nɛɛ: «Nɩɩ, -a -yi -slɛɛn we 'ji nɩɩ, zuzu 'nyuu mɩ -mɩ 'wʋ. Ablaamʋ -yɔ -Lagɔgbʋʋ -falɩpanya ka tlɩ. 'Ɩn -mɩ, -ɩn nɛɛ, nyɩmɛ -ɔ -ka -na wɛlɩ 'nʋŋwɛ zʋ, ɔ 'na 'ka tlɩtlɩe 'yɩ. \v 53 Nɩɩ, -amɩaa dide Ablaamʋ ka tlɩ. 'Lee, -mɩ 'ylia -mɩ -zia -amɩaa dide Ablaamʋ yɩ? -Lagɔgbʋʋ -falɩpanya ka 'ya tlɩ. Sa -na bhu -na 'dɛ 'wʋa?» \p \v 54 -Zezu nɛɛ: «Ɩn -ka na 'dɛ 'ylimanɩ, -mʋʋ 'nɩ 'ji -ka. Nɩɩ, na Dide 'ylimanɩa na 'ŋnɩ, na Dide -ɔ ka daa a gbaa: ‹Mɔ -wa -amɩaa -Lagɔ.› \v 55 'Ɩn, a 'nɩ ɔ -yi, -amɩ -yi ɔ. Ɩn -ka gba nɩɩ, ɩn 'nɩ ɔ -yi, -zugba amɩa 'bhisa ɩn mɩa yokanyɔ nya. Nɩɩ, ɩn -yi ɔ, 'ɩn na nɔa ɔ wɛlɩ -gʋ. \v 56 'Mʋna ka amɩaa dide Ablaamʋ ye, nɩɩ, 'ylɩ -we nya ɩn 'kaa yi, ɔ 'ka -bha 'yɩɩ 'gbʋ. Ɔ 'yɩa wee 'ylɩ -yɔ, 'ɩn ɔ yia 'mʋna li.» \p \v 57 Zuifʋ nɛɛ ɔ -yla: «Aya! -Ɩn 'nɩ -slɔ -zʋ glʋ 'sɔ 'ya kugbua li, 'ɩn -ɩn yia Ablaamʋ 'yɩ yɩ?» \p \v 58 -Zezu nɛɛ: «Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ: Ablaamʋ 'nɩa -slɔ 'wlʋ, -amɩ mɩ.»\f + \fr 8:58 \ft Wee wɛlɩ nɩ -Zezu gbaa da nɩ, we -yɔ 8.24 'sɔɔ 'ji -bhlo. Nɩɩ, -Lagɔɔ -mɔwlʋ ŋnɩɩ 'dɛbhie ɔ zʋa ɔ 'dɛ. Zuifʋʋ 'wlukʋʋn nɩɩ, -Lagɔ ɔ vɛlɩa.\f* \v 59 -We mɩa daa 'gbʋ, wa yia gbɔkʋ labhu, wa 'ka we ɔ 'wʋbha. Nɩɩ, -Zezu zizea, 'ɩn ɔ yia -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ 'tla. \c 9 \s1 -Zezu -bloa 'lɔlɔnyɔɔ 'yli \p \v 1 Da -Zezu mɩa mnɩda, nyɩmɛ yabhlo wa 'kaa gwalɩ, -ɔ 'lɔa, 'ɩn ɔ yia ɔ 'yɩ. \v 2 -Bha ɔ 'bɩnɔnya 'yɩbhaa ɔ laɛ: «Wlabi, nyɩmɛ mɩa dɛ nɩ, wa 'kaa ɔ gwalɩ, ɔ mɩ 'lɔda. 'Lee, mɔ nʋa gbʋnyuu lɛ yaayɩɩ, ɔ 'nyaa -yɔ ɔ dide -wa yɩ?» \p \v 3 Ɔ 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «Ɔmɔ klaa, ɔ 'nyaa klaa, we -yɔ ɔ dide, we 'nɩ wa gbʋnyuuu gbʋ. Nɩɩ, 'lɔ ɔ 'lɔa da nɩ, -Lagɔɔ lubho 'ka we 'dɛ -slolu ɔ gbɛgbɛɩɩn gbʋ -wa. \v 4 Da zlɩ mɩa -slɔ da, we mɩ nɩɩ, -ɔ tiea 'mɩ -a 'ka ɔ lubho nʋ. Nɩɩ, sabɔ mɩ yida, da nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩa mneni ɔ 'ka lubho nʋ. \v 5 Da ɩn mɩa -slɔ dʋdʋ -gʋ, dʋdʋgʋ -nyɩmaa zlɩ ɩn -mɩa.» \p \v 6 -Zezu bhɩa gbʋ nɩ gbagbɩe, ɔ 'paa -dlɛ dʋdʋ, ɔ nʋa plaplɩ lɛ we nya, 'mʋ ɔ tlia 'lɔlɔnyɔɔ 'yli -gʋ. \v 7 'Ɩn ɔ nɛɛ: «Mnɩ budoa 'nyu -we wa laa Siloe lʋ. (Siloee ji -wa: pa yoo.) Ɔ mnɩa -mɔ, ɔ budoa wee 'nyu lʋ, ɔ 'kaa lʋyi, -zugba ɔ mɩ la 'yɩda sa 'vayɩɩ.» \p \v 8 Ɔ -zɔɔ -bhelia -yɔ -wa yɩa 'cɩn ɔ zlada, -maa nɛɛ: «-Ɔ mɩa da nɩ, nyɩmɛ -ɔ zladaa mɔ, we 'nɩ mɔɔ?» \v 9 Nyɩma tɔlʋa nɛɛ: «Mɔ -wa mɔ!» Tɔlʋa nɛɛ 'ya: «-Ɩnnya, we 'nɩ ɔmɔ, ɔ 'wʋwlʋ -wa.» \p -Bha ɔ 'dɛ gbaɛ: «-Amɩ -wa gbʋzɔnʋ sa.» \p \v 10 Wa nɛɛ ɔ -yla: «Sa -na 'yli -bhlolu 'wʋlaa?» \p \v 11 Ɔ nɛɛ: «Nyɩmɛ wa laa -Zezu, ɔ nʋa plaplɩ lɛ, 'mʋ ɔ tlia na 'yli -gʋ. 'Ɩn ɔ nɛɛ nɩɩ, ɩn mnɩ budoa Siloe lʋ. Ɩn mnɩa -mɔ, ɩn budoa, 'ɩn na 'yli yia -blo.» \p \v 12 Wa nɛɛ: «Da ɔɔ nyɩmɛ mɩa?» \p Ɔ nɛɛ: «Ɩn 'nɩ ɔ da -yi!» \p \v 13 -Slɛɛn, 'lɔlɔnyɔ -ɔ ka 'yli -Zezu -bloa, 'mɔ wa kwaa Falizɩnyɩmaa 'yu. \v 14 Nɩɩ, 'ylɩ -we nya -Zezu nʋa plaplɩ lɛ ɔ -dlɛ nya, 'ɩn ɔ yia 'lɔlɔnyɔɔ 'yli -blo nɩ, Nyapɛylɩ -wa. \v 15 We 'dɛɛ 'gbʋ, da wa kwaa ɔɔ 'lɔlɔnyɔ Falizɩnyɩmaa 'yu, sa ɔ 'yli -blolua 'wʋla, 'ɩn -maa yi 'yaa we ɔ la 'yɩbha. Ɔ nɛɛ: «Ɔ tlia na 'yli -gʋ plaplɩ, ɩn budoa, 'ɩn ɩn yia layɩ.» \p \v 16 Waa Falizɩnyɩma glaa, tɔlʋa nɛɛ: «Nyɩmɛ mɩa da nɩ, ɔ 'nɩ -Lagɔɔ -gbɛ 'bhʋ, we 'dɛɛ 'gbʋ ɔ'ɔ zʋa Nyapɛylɩɩ tite 'nʋŋwɛ.» \p Nɩɩ, tɔlʋa nɛɛ 'ya: «Nyɩmɛ -ɔ nʋa gbʋnyuu lɛ, ɔ 'nɩ mneni ɔ 'ka 'sasʋkpa -gwɛdigbʋ lɛnʋ.» Gbʋ nɩ -gʋ wa 'nɩ wɛlɩ -bhlo -ka. \p \v 17 -Slɛɛn, wa yi 'yaa ɔɔ 'lɔlɔnyɔ layɩbhaɛ: «'Ɩn -mɩ naa, -ɔ -bloa -na 'yli, sa -na gba ɔ daa?» \p Ɔ nɛɛ: «-Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ -wa.» \p \v 18 Nɩɩ, waa Zuifʋʋ 'yugalɩnya 'nɩ we -yɔŋwnu nɩɩ, ɔɔ nyɩmɛ ka zlɩmɛ 'lɔ, 'ɩn -slɛɛn, ɔ mɩ layɩda. -We mɩa da, we 'dɛɛ 'gbʋ wa yia ɔ dide -yɔ ɔ 'nyaa la. \v 19 'Ɩn wa yia wa layɩbhaɛ: «'Lee, nyɩmɛ nɩ mɩ amɩaa 'yu nya gbʋzɔnʋ saa? A nɛɛ nɩɩ, a 'kaa ɔ gwalɩ, ɔ mɩ 'lɔdaa? Lɛɛ -lu nʋ lɛ 'ɩn ɔ yɩ -slɛɛn laa?» \p \v 20 -Maa nɛɛ: «-A -yi we 'ji nɩɩ, -amɩaa yu -wa, nɩɩ, -a 'kaa ɔ gwalɩ, ɔ mɩ 'lɔda. \v 21 -We nʋa lɛ 'ɩn ɔ yɩa -slɛɛn la, 'ɩn -ɔ -bloa ɔ 'yli, -a 'nɩ we -yi. A 'yɩbha ɔ 'dɛ la. Sa we 'plɩa ɔ gbɛgbɛɩn ɔ 'dɛ 'ka we gba, nɩɩ, ɔ 'nɩ 'nyɛnyɛyu.» \v 22 Ɔ dide -yɔ ɔ 'nyaa mɩ Zuifʋʋ 'yugalɩnya sɔdaa 'gbʋ, wa yi 'saa gba. -Maa ka we zʋ nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ -ka gba nɩɩ, -Zezu -wa -Lagɔɔ -Bhasanyɔ, wa 'ka ɔ -Lagɔbudu zɔ vu. \v 23 We 'dɛɛ 'gbʋ ɔ dide -yɔ ɔ 'nyaa nɛɛ: «Ɔ 'nɩ 'nyɛnyɛyu, a 'yɩbha ɔ 'dɛ la.» \p \v 24 Falizɩnyɩma laa ɔ -zakpa 'sɔnʋ, wa nɛɛ ɔ -yla: «-Ɩn gba gbʋzɔnʋ -Lagɔ 'yu, -amɩa -yi we 'ji nɩɩ, ɔɔ nyɩmɛ mɩa, gbʋnyuu -lɛnʋnyɔ -wa.» \p \v 25 Ɔ nɛɛ: «Ɔ -ka gbʋnyuu -lɛnʋnyɔ, ɩn 'nɩ we 'ji -yi. Gbʋ -we ɩn -yia 'ji, we -bhlogbɔɔ: ɩn ka 'lɔ, 'ɩn -slɛɛn, ɩn mɩ layɩda.» \p \v 26 -Maa nɛɛ: «Mɔɔ -lu ɔ nʋ -mɩ -yla lɛa? Sa ɔ nʋ, 'ɩn ɔ yi -na 'yli -bloa?» \p \v 27 Ɔ 'palɩa wa wɛlɩɩ 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «Ɩn ka yaa we aɩn -yla gba, 'ɩn a 'nɩ na wɛlɩ yukwli pʋlʋ, lɛɛ -lu ka 'gbʋ a 'yɩbha 'ya a ka we 'nʋa? 'Lee a 'yɩbha a 'ka ɔ 'bɩnɔnya -zɛ -wa yɩ?» \p \v 28 Wa vɛlɩa ɔ, wa nɛɛ: «-Mɩ -wa ɔ 'bɩnɔnyɔ. -Amɩa mɩa, Moizɩɩ 'bɩnɔnya -a -mɩa. \v 29 -We ka 'ji -a -yia, mʋ -wa nɩɩ, -Lagɔ ka Moizɩ -yla gbʋ gba. 'Ɩn ɔmɔ mɩa, da ɔ bhʋlʋa, -a 'nɩ -bha da -yi.» \p \v 30 Ɔɔ nyɩmɛ nɛɛ wa -yla: «-We sʋbhalɩa nyɩmɛ ŋwɛgaga mʋ nɩ: amɩa 'nɩ ɔ 'bhʋlʋda da -yi, 'ɩn ɔ yia na 'yli -blo! \v 31 Nɩɩ, -a -yi we 'ji nɩɩ, -Lagɔ'ɔ 'nʋ gbʋnyuu -lɛnʋnyɔɔ wɛlɩ. Nyɩmɛ -ɔ mɩa -Lagɔnyɩmɛɛ 'zayli nya, 'ɩn ɔ nʋa ɔ dʋmagbʋ lɛ, ɔ wɛlɩ -Lagɔ nʋa. \v 32 -A 'nɩ -slɔ 'nʋ -gba nɩɩ, nyɩmɛ wa 'kaa gwalɩ, -ɔ 'lɔa, nyɩmɛ yabhlo ka ɔ 'yli -blo. \v 33 Nyɩmɛ -ɔ nʋa gbʋ nɩ lɛ, -Lagɔɔ -gbɛ ɔ bhʋa, we 'nɩ yaa we gbʋ, ɔ 'nɩ -lu yabhlogbɔɔ mneni.» \p \v 34 Waa Falizɩnyɩma nɛɛ: «We 'bhʋ -na gwalɩ bhla, -na -kpabhie mɩ gbʋnyuu lʋ. -Mɩ 'nɩ mneni -ɩn 'ka -amɩa gbʋ -slolu!» -Bha Falizɩnyɩma vua ɔ. \s1 'Lɔlɔnyaa 'zayli \p \v 35 Nɩɩ, -Zezu ka 'nʋ nɩɩ, wa ka ɔɔ nyɩmɛ vu. Ɔ 'yɩa -mɔɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ -yla: «'Lee -mɩ, Nyɩmɛɛ 'Yu -na zʋ dlɩ -gʋʋ?» \p \v 36 Ɔɔ nyɩmɛ nɛɛ: «Na -kanyɔ, nyɔɔ ɔ -mɩa? Gba we, 'ɩn ɩn 'ka ɔ dlɩ -gʋ zʋ.» \p \v 37 -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «'Mɔ -na yɩa da -yɔ, 'ɩn mɔ mɩa da -mɩ -yla gbada.» \p \v 38 -Bha ɔ gbaɛ: «Na -Kanyɔ, dlɩ na zʋa -mɩ -gʋ.» 'Ɩn ɔ yia ɔ bʋbɔ ɔ 'yu 'kukolu sibhlie nya. \p \v 39 We 'bɩgʋ, -Zezu nɛɛ: «-We -wa nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋbhubhue, -we ka 'gbʋ ɩn yia dʋdʋ -gʋ yi nɩ, mʋ -wa nɩɩ, nyɩma -wa'a 'yɩa la, wa 'ka layɩ, 'ɩn -wa yɩa la, wa 'ka 'lɔ.» \p \v 40 Falizɩnyɩma tɔlʋa -wa mɩa -bha, wa 'nʋa we, 'ɩn wa nɛɛ: «-Amɩa naa, 'lɔlɔnya -a -mɩa yɩ?» \p \v 41 -Zezu nɛɛ: «A -ka yaa 'lɔlɔnya nɩ, a 'na 'ka ya gbʋnyuu 'wlu -ka. -Slɛɛn, a nɛɛ: ‹-A yɩ la› we 'dɛɛ 'gbʋ amɩaa gbʋnyuu mɩ aɩn 'wlu.» \c 10 \s1 Bhlabhlɛɛ 'yliyɔzʋnyɔ -zɔnʋ \p \v 1 «Nɩɩ, ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ: nyɩmɛ -ɔ 'nɩa 'suoo ŋwɛɛ plalɩ, -ɔ -gblalɩa 'suoo da -putu, 'wienyɔ -yɔ nyɩmɛ 'nyuu ɔ -mɩa. \v 2 Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ plalɩa 'suoo ŋwɛɛ, mɔ -wa bhlabhlɛɛ 'yliyɔzʋnyɔ. \v 3 'Ɩn bhlabhlɛɛ 'suoo ŋwɛkʋnyɔ kalɩa klolo ɔ -yla, 'ɩn bhlabhlɛ nʋa we 'yliyɔzʋnyɔɔ wɛlɩ. Bhlabhlɛ -mʋʋ -ka -mɩ, we 'ŋnɩ -yɔ ɔ lalɩa we, 'ɩn ɔ kwaa wee bhlabhlɛnya 'pipee. \v 4 Ɔ -ka we 'dɛ weee wleli, 'ɩn ɔ nɔa we 'yu. Ɔ mɩ -slɛɛn we 'yu, 'ɩn we nɔa ɔ 'bɩ, -we ka gbʋ -wa, we -yi ɔ wɛlɩ. \v 5 We'e nɔ nyɩmɛ -putu 'bɩ. Nɩɩ, kwɛɛ we gwaa ɔ, we 'nɩ ɔ wɛlɩ -yii 'gbʋ.» \v 6 Gbʋʋ nine ɔ 'paa da -zugba ɔ mɩ gbada, nyɩma 'nɩ we 'wʋlanʋ. \p \v 7 -Bha -Zezu gba 'yaɛ: «Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ sa nɩɩ, -amɩ -wa bhlabhlɛɛ 'suoo ŋwɛɛ. \v 8 Ɩn 'nɩa -slɔ yi, -wa weee yia, 'wienya wa -mɩa, 'ɩn wa mɩa nyɩma 'nyii nya. Nɩɩ, bhlabhlɛ 'nɩ wa wɛlɩ 'nʋ. \v 9 'Ɩn bhlabhlɛɛ 'suoo ŋwɛɛ mɩa, -amɩ -wa. Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ -ka na -gbɛ plalɩ, 'ɩn ɔ bhʋa gbʋ 'wʋ. Wee 'suoo ŋwɛɛ ɔ yia plalɩa, 'ɩn -bha ɔ yia 'tlalɩa 'bhie, ɔ 'ka lililu 'yɩ. \v 10 'Wienyɔ mɩa, ɔ -ka yi nɩ, 'wie klaa, 'bhabhɩe klaa, we -yɔ lasasɩe, we 'gbʋ ɔ yia. -Amɩ mɩa, nyɩma 'ka 'yliyɔgagɩe 'yɩɩ 'gbʋ ɩn yia yi. 'Ɩn wee 'yliyɔgagɩe mɩa, wa 'ka we 'yɩ duun. \p \v 11 «Nɩɩ, -amɩ -wa bhlabhlɛɛ 'yliyɔzʋnyɔ -zɔnʋ. Bhlabhlɛɛ 'yliyɔzʋnyɔ -zɔnʋ mɩa, ɔ 'dɛɛ 'yliyɔgagɩe ɔ saa dlɩ -gʋ ɔ bhlabhlɛɛ 'gbʋ. \v 12 Nɩɩ, lubhonʋnyɔ -ɔ 'nɩa bhlabhlɛɛ 'yliyɔzʋnyɔ, 'ɩn bhlabhlɛ 'nɩa ɔ -nʋ, -fliigwɩ -ka yida -mɩ, ɔ -ka we -yɔyɩ, 'ɩn ɔ tɩa -bha wee bhlabhlɛ -gwagwɩe nya. We -ka bhlabhlɛ tɔlʋa kpa, 'ɩn we pnɩɩ mumnia la. \v 13 -We ka gbʋ -wa, lubhonʋnyɔ -ɔ mɩa 'gwɛzii datalɩda, ɔ'ɔ sɩalɩ ɔ 'dɛ bhlabhlɛɛ 'gbʋ. \v 14 Nɩɩ, -amɩ -wa bhlabhlɛɛ 'yliyɔzʋnyɔ -zɔnʋ. Sa ɩn -yia na bhlabhlɛ, 'ɩn na bhlabhlɛ -yia 'mɩ nɩ, \v 15 'sa Dide -yia 'mɩ, 'ɩn, ɩn -yia na Dide. 'Ɩn na palɩa na 'yliyɔgagɩe la na bhlabhlɛɛ 'gbʋ. \v 16 Bhlabhlɛ tɔlʋa ɩn kaa, -mʋmʋnya mɩa da suo nɩ 'wʋ, we 'nɩ -slɔ -mʋʋ glaa -mɩ. We mɩ nɩɩ, ɩn gʋgwlalɩ we 'wlu. Na wɛlɩ we yia 'nʋa, 'ɩn we 'dɛ weee 'ka -zlo -bhlo -we kaa 'yliyɔzʋnyɔ -bhlo -zɛ. \p \v 17 «Nɩɩ, na Dide -kalɩ na zɛ. -We ka gbʋ -wa, ɩn ka na 'yliyɔgagɩe lapalɩ. 'Ɩn 'wʋ na yia we 'bhua. \v 18 Wee na 'yliyɔgagɩe mɩa, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ mneni ɔ 'ka 'mɩ we kwɛɛ -sa, na dlɩɩ da ɩn palɩa we la. Ɩn ka we se ɩn 'ka we lapalɩ, 'ɩn, ɩn ka we se ɩn 'ka 'ya we 'wʋbhu. Tite na Dide tɩa 'mɩ -yɔ, mʋ mɩa dɛ.» \p \v 19 -Zezuu wɛlɩ nɩ sɩsalɩa Zuifʋ -yɔ. \v 20 Wa glaa, nyɩma duun nɛɛ: «Zuzu 'nyuu mɩ ɔ 'wʋ, -sabhɛ mɩ ɔ 'bhada, lɛɛ -lu ka 'gbʋ a pʋlʋ ɔ yukwlia?» \p \v 21 Tɔlʋa nɛɛ: «Wɛlɩ -we ɔ gbaa dɛ nɩ, Zuzu 'nyuuu 'wʋmɩnyɔɔ wɛlɩ 'nɩ 'sa -mɩ. 'Lee, zuzu 'nyuu mneni we 'ka 'lɔlɔnyɔɔ 'yli -bloo?» \s1 -Zezu nɛɛ ɔ mɩ -Lagɔɔ 'Yu nya \p \v 22 Nɩɩ, -Lagɔbudu 'kadʋʋ -kalɩylɩɩ 'fɛtɩ ka nyni -Zeluzalɛmʋ. -Zʋo -zʋ, -sa wa saa we. 'Ɩn, ŋwɔtlɔyibhla -wa. \v 23 -Lagɔbudu 'kadʋ ŋwɛɛ, da wa laa Salomɔɔɔ palʋ 'kadʋ, we bhʋnya -yɔ -Zezu mɩa -zieda. \v 24 -Slɛɛn, Zuifʋ gbelia ɔ, 'ɩn wa nɛɛ: «Lɛbhla -ɩn 'ka -amɩaa dlɩ yalɩ -saa? Nɩɩ, -mɩ, ɩn -ka -Lagɔɔ -Bhasanyɔ, gba we -aɩn -yla sa 'vayɩɩ.» \p \v 25 -Zezu nɛɛ wa -ylaɛ: «Ɩn ka we aɩn -yla gba, 'ɩn a 'nɩ we dlɩ -gʋ zʋ. Nɩɩ, gbʋ na nʋa lɛ na Didee 'ŋnɩ nya, mʋ -wa na gbʋdayɩnya. \v 26 Nɩɩ, a 'nɩ na bhlabhlɛ glaa -mɩ, we 'dɛɛ 'gbʋ a'a zʋa 'mɩ dlɩ -gʋ. \v 27 Na bhlabhlɛ mɩa, na wɛlɩ we nʋa. -Amɩ -yi we, 'ɩn we nɔa 'mɩ 'bɩ. \v 28 'Yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, 'mʋ na nyɛa we. We 'na 'ka labhʋ -bhlɔkɔɔ -gba, 'ɩn nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'na 'ka 'mɩ we kwɛɛ -sa. \v 29 Na Dide -ɔ 'nyɛa 'mɩ we yoo, ɔ 'yli ɔ -zi -lu weee. 'Bhie, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ mneni ɔ 'ka we na Dide kwɛɛ -sa.\f + \fr 10:29 \ft 'Sɛbhɛ tɔlʋa nɛɛ: «-We na Dide 'nyɛa 'mɩ yoo, we 'yli we -zi -lu weee.»\f* \v 30 -Amɩ -yɔ na Dide 'sɔ, -a -bhlo.»\f + \fr 10:30 \ft Nɩɩ, -Zezu -ka gba nɩɩ, ɔ -yɔ -Lagɔ 'sɔ -bhlo, -Lagɔ ɔ vɛlɩa Zuifʋʋ 'wlukʋʋn, wa titee sɔlʋ. We 'dɛɛ 'gbʋ wa 'yɩbha wa 'ka ɔ 'bha.\f* \p \v 31 -Bha, Zuifʋ 'bhu 'yaa gbɔkʋ la wa 'ka we ɔ 'wʋbha. \v 32 We 'dɛɛ 'gbʋ -Zezu nɛɛ wa -ylaɛ: «Libho -zɔnʋʋ -zlo, -we 'bhʋa na Didee -gbɛ, ɩn nʋa lɛ amɩaa 'yibadɩ, a 'yɩa -yɔ, we glaa, -mʋmʋ ka 'gbʋ a 'ka 'mɩ 'bha gbɔkʋ nyaa?» \p \v 33 Zuifʋ nɛɛ ɔ -yla: «We 'nɩ lubho -zɔnʋʋ 'gbʋ -a 'yɩbha -a 'ka -mɩ 'bha gbɔkʋ nya, nɩɩ, -Lagɔ -ɩn vɛlɩa, we gbʋ -wa. Nɩɩ, nyɩmɛ -ɩn -mɩa, 'ɩn -na bhua -na 'dɛ 'wʋ -Lagɔ 'bhisa!» \p \v 34 -Zezu nɛɛ: «We mɩ cɛlɩda amɩaa tite 'wʋ nɩɩ, -Lagɔ nɛɛ: \q1 ‹-lagɔnya a -mɩa.› \m \v 35-36 -A -yi we 'ji nɩɩ, -we mɩa cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋ, nyɩmɛ 'nɩ mneni ɔ 'ka we lasa. -Wa ka -nʋ nya -Lagɔwɛlɩ mɩa cɛlɩda, ɔ -ka -maa la ‹-lagɔnya› nɩ, 'ɩn -amɩ, -Lagɔ -ka -bha 'mɩ -sa, 'ɩn ɔ -ka 'mɩ tie dʋdʋ -gʋ nɩ, 'lee, sa a mneni a 'ka gba nɩɩ, ɩn ka -Lagɔ vɛlɩa, nɩɩ, ɩn nɛɛ ɩn mɩ -Lagɔɔ 'Yu nyaa 'gbʋʋ? \v 37 Nɩɩ, ɩn 'nɩ na Didee lubho nʋ nɩ, a 'na zʋlʋ 'mɩ dlɩ -gʋ -nɩ. \v 38 Nɩɩ, ɩn -ka we lɛnʋ nɩ, 'ɩn a 'nɩ yaa 'mɩ dlɩ -gʋ zʋa yioo, wee libho -zɔnʋ mɩa, a zʋ we dlɩ -gʋ. 'Ɩn a 'ka we 'jiyibheli 'nanʋʋ nɩɩ, Dide mɩ 'mɩ 'wʋ, 'ɩn ɩn mɩ ɔ 'wʋ.» \v 39 Wee gbʋ nɩɩ 'gbʋ, wa 'yɩbha 'ya wa 'ka ɔ kpa, 'ɩn ɔ yia wa kwɛɛ 'tla. \p \v 40 -Slɛɛn, -Zezu yia Zudɛɛn nyuu -kakpe yabhlo -gʋ mnɩ. Da Zaan batizee bhaa nyɩma, -bha ɔ -dɩa la. \v 41 Nyɩma duun yia ɔ -gbɛ, wa nɛɛ: «Zaan 'nɩ gwɛdigbʋ yabhlogbɔɔ lɛnʋ, nɩɩ, -we weee ɔ gbaa nyɩmɛ nɩɩ daa, we mɩ gbʋzɔnʋ nya.» \v 42 -We mɩa nɩ -gʋ, nyɩma duun zʋa ɔ dlɩ -gʋ. \c 11 \s1 -Lazalɩɩ tlɩtlɩgbʋ \p \v 1-2 Nɩɩ, nyɩmɛ yabhlo wa laa -Lazalɩ, ɔ -zɔɔ -wa Betani. Malii -yɔ Maatɩ 'sɔ mɩ 'ya Betani, ɔ bhɔlɔa wa -mɩa. (Malii -ɔ 'kaa Nyɩmaa -Kanyɔ *-lasiklɔ bhʋ -yɔ tli, 'ɩn ɔ 'kaa we -yɔsɛ ɔ 'dɛɛ 'nyi nya nɩ, ɔɔ Malii -wa.) Nɩɩ, 'ylɩ yabhlo nya, 'ɩn -Lazalɩ yia gu bhli. \v 3 We 'dɛɛ 'gbʋ, ɔ bhɔlɔa yia nyɩmɛ tie, wa 'ka -Zezu la. Ɔ mnɩa -Zezuu -gbɛ, 'ɩn ɔ nɛɛ: «Na -Kanyɔ, -na jijli -tale ka gu -yɔ.» \p \v 4 Da -Zezu 'nʋa we, ɔ nɛɛ: «Nɩɩ, gu -we yia -Lazalɩ -yɔ, we 'nɩ ɔ 'bhabhɩee 'gbʋ we yi ɔ -yɔyi, we 'ka -Lagɔɔ 'ŋnɩmnɩee 'tɩtɛ -sloluu gbʋ -wa. -Bha wa yia -Lagɔɔ 'Yuu 'ŋnɩ -mnɩnɩa.» \p \v 5 Nɩɩ, -Zezu 'nɩ Maatɩ klaa, ɔ bhɔlɔ klaa, we -yɔ -Lazalɩɩ zɛkalɩ -sɛ. \v 6 'Ɩn ɔ 'nʋa nɩɩ, -Lazalɩ ka gu -yɔ, wa laa ɔ, ɔ 'nɩ -mɔ mnɩ. Da ɔ mɩa, ɔ li -bha 'ylɩ 'sɔ. \v 7 'Ɩn ɔ nɛɛ ɔ 'bɩnɔnya -yla: «-A mnɩ Zudee lʋ.» \p \v 8 Ɔ 'bɩnɔnya nɛɛ: «*Wlabi, daylɩda, Zuifʋ 'yɩbha wa 'ka -mɩ 'bha gbɔkʋ nya, 'ɩn -na gbaa -ɩn 'ka -mɔ lʋmnɩ yɩ?» \p \v 9 Ɔ nɛɛ: «We bhlili zlɩgʋ, jibhe 'ka zɔ, mʋ -wa 'ylɩɩ zlɩ. Nyɩmɛ -ɔ nɔa zlɩ, ɔ'ɔ gozo, -we ka gbʋ -wa, zlɩɩ san mɩ -bha. \v 10 Nɩɩ, we -ka sabɔ ɔ nɔ, 'ɩn ɔ gozoa, -we ka gbʋ -wa, san 'nɩ -bha -mɩ.» \v 11 Wɛlɩnya nɩɩ 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «-Amɩaa 'tale -Lazalɩ ka 'ylaa ŋwɔ, nɩɩ, mnɩda ɩn mɩa ɩn 'ka ɔ ganɔ.» \p \v 12 Ɔ 'bɩnɔnya nɛɛ ɔ -yla: «-Amɩaa -Kanyɔ, we -ka 'ylaa ɔ ŋwɔ, 'pʋa ɔ yia.» \v 13 -We -Zezu 'yɩbhaa ɔ 'ka gba, mʋ -wa nɩɩ, -Lazalɩ ka tlɩ. Nɩɩ, ɔ 'bɩnɔnya nɛɛ 'sa nɩɩ, 'ylaa 'dɛbhie ɔ saa 'ŋnɩ. \p \v 14 -Bha -Zezu gbaa wa -yla sa tɩklɩɩɛ: «-Lazalɩ ka tlɩ. \v 15 Nɩɩ, ɔ ka tlɩ, 'ɩn ɩn 'nɩ -mɔ -mɩ, we 'dɛɛ 'gbʋ na lia 'mʋna amɩaa daa. 'Ɩn, a 'ka 'mɩ dlɩ -gʋ zʋʋ gbʋ -wa. Nɩɩ, -a mnɩ ɔ -gbɛ.» \p \v 16 -We mɩa nɩ -gʋ, Toma wa laa -Zluya nɛɛ -Zezuu 'bɩnɔnya tɔlʋa -yla: «-A -yɔ ɔ 'sɔ mnɩ, 'ɩn -a 'ka dabhlo tlɩlɩ.» \p \v 17 Nɩɩ, da -Zezu mnɩa -mɔ, 'ɩn ɔ yia 'nʋ nɩɩ, wa ka -Lazalɩɩ 'kwie gbawla 'wʋfa, we li 'ylɩ -mnʋa.\f + \fr 11:17 \ft Nɩɩ, Zuifʋʋ -gbɛ, nyɩmɛ -ka tlɩ, 'ɩn wa faa ɔ 'kwie gbawla 'wʋ wee 'ylɩ -bhlokpadɛɛ zlɩ.\f* \v 18 Nɩɩ, Betani mɩ -Zeluzalɛmʋ kwesi, we nyɩdɩ mneni we 'ka kilomɛtlɩ ta nyni. \v 19 We 'dɛɛ 'gbʋ Zuifʋ duun yia Maatɩ -yɔ Malii -gbɛ yi, wa 'ka wa 'yuo 'pa wa bhelii tlɩtlɩee 'gbʋ. \p \v 20 Da Maatɩ 'nʋa nɩɩ, -Zezu mɩ yida, 'ɩn ɔ yia ɔ yoo -saa mnɩ, -zugba Malii -mɔɔ -dɩ -budu zɔ la. \v 21 Maatɩ -yɔ ɔ gbelia 'wʋ, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ -yla: «Na -Kanyɔ, nɩɩ, -ɩn -ka yaa -seli -mɩ, na bheli 'na 'ka yaa tlɩ. \v 22 Nɩɩ, ɩn -yi -slɛɛn we 'ji nɩɩ, -we -na yia -Lagɔ -zlalɩa, 'nyɛa ɔ yia -mɩ we.» \p \v 23 Ɔ nɛɛ ɔ -yla: «'Wʋ amaa bheli yia -sɔa.» \p \v 24 -Mɔɔ nɛɛ: «Ɩn -yi we 'ji nɩɩ, dʋdʋʋ bhɩa zlɩ mɩa, ɔ -yɔ tlɩtlɩnya yia 'wʋsɔa.» \p \v 25 -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «Tlɩtlɩnyaa 'wʋsɔlʋnyɔ mɩa, -amɩ -wa, 'ɩn -ɔ nyɛa nyɩma 'yliyɔgagɩe, -amɩ -wa. Nyɩmɛ -ɔ -ka 'mɩ dlɩ -gʋ zʋ, ɔ 'dɛ yi tlɩoo, 'yliyɔ ɔ yia -gaa. \v 26 'Ɩn nyɩmɛ -ɔ -gaa 'yliyɔ, 'ɩn -ɔ zʋa 'mɩ dlɩ -gʋ, ɔ 'na 'ka tlɩ. -We ɩn gbaa dɛ, 'lee, a zʋ we dlɩ -gʋʋ?» \p \v 27 Ɔ nɛɛ: «Ɩɩn, na -Kanyɔ, ɩn ka we dlɩ -gʋ zʋ nɩɩ, -ɩn mɩ -Lagɔɔ -Bhasanyɔ nya, 'ɩn -ɩn mɩ -Lagɔɔ 'Yu -ɔ 'kaa dʋdʋ -gʋ yi nya.» \p \v 28 Wɛlɩ nɩ -gʋ ɔ mnɩa ɔ bhɔlɔ Malii laa, 'ɩn ɔ yia ɔ ŋwuŋweniɛ: «-Amɩaa -Slolunyɔ mɩ da, ɔ nɛɛ a mnɩ.» \v 29 Malii 'nʋa we, -bha ɔ -sɔa 'wʋ sa slʋɩ, 'ɩn ɔ yia ɔ -gbɛ mnɩ, \v 30 -zugba -Zezu 'nɩ -slɔ wee -zɔɔ pla, da Maatɩ tɩa ɔ, -bha ɔ mɩa. \v 31 Zuifʋ tɔlʋa -yɔ Malii -dɩ -mɔ -budu zɔ la, -zugba wa pa ɔ 'yuo. Malii -sɔa 'wʋ sa slʋɩ, ɔ 'tlaa, wa 'yɩa ɔ -yɔ, 'ɩn wa yia yɩylalɩ, 'ɩn wa nɛɛ wa 'dɛkpʋa nyɩdɩ nɩɩ, gbawla -gʋ ɔ mnɩa ɔ 'ka -mɔ wili, -bha wa mnɩa ɔ 'bɩ. \p \v 32 Da -Zezu mɩa, Malii nynia -bha, ɔ 'yɩa ɔ -yɔ, 'ɩn ɔ yia ɔ bhʋ -yɔ bhlili, -bha ɔ gbaɛ: «Na -Kanyɔ, -ɩn 'ka yaa -seli -mɩ nɩ, na bheli 'na 'ka yaa tlɩ.» \p \v 33 Da -Zezu 'yɩa ɔ wida, 'ɩn Zuifʋnya -wa -laa ɔ yoo, -maa mɩ 'yaa wida, -bha -gbagbɩ sloa ɔ 'wʋ, 'ɩn ɔ dlɩ yia sumanɩ. \v 34 Ɔ nɛɛ: «Da a zʋ ɔ 'kwiea?» \p Wa nɛɛ: «-Amɩaa -Kanyɔ, -ɩn yi -ɩn 'ka -bha 'yɩ.» \p \v 35 -Bha -Zezu wia. \p \v 36 'Ɩn Zuifʋ nɛɛ: «A -talɩ, ɔ 'nɩ ɔ zɛkalɩ -sɛ!» \p \v 37 Nɩɩ, wa glaa nyɩma tɔlʋa nɛɛ: «Nyɩmɛ -ɔ -bloa 'lɔlɔnyaa 'yli, lɛɛ -lu ka 'gbʋ ɔ 'nɩ mneni ɔ 'ka yaa -Lazalɩɩ tlɩtlɩe 'yoo -kʋlʋa?» \s1 -Zezu -sɔlʋa -Lazalɩ 'wʋ tlɩtlɩnya glaa \p \v 38 'Ya -bhlokpadɛ, -gbagbɩ sloa -Zezuu kuzɔ, 'ɩn ɔ yia gbawla -gʋ mnɩ. Nɩɩ, wee gbawla mɩa, tʋkpaa gbacɩzɔ we mɩa, 'ɩn tʋkpa -boklo 'kadʋ mɩa we ŋwɛɛ. \v 39 Ɔ nɛɛ: «A -sa -bha wee tʋkpa.» \p 'Ɩn -ɔ tlɩa, ɔ bhɔlɔ Maatɩ nɛɛ: «Na -Kanyɔ, ɔ 'nɩ -bha ŋnɛ 'pa -slɛɛn? Ɔ tlɩa, we 'ylɩ -mnʋanʋ nɩ -zɛɛn.» \p \v 40 Nɩɩ, -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «'Lee, ɩn 'nɩ aɩn -yla gba nɩɩ, a -ka 'mɩ dlɩ -gʋ zʋ, 'ɩn a yɩa -Lagɔɔ 'ŋnɩmnɩe -yɔɔ?» \p \v 41 -Bha wa -saa -bha tʋkpa. -Zezu 'bhua 'klʋ 'wʋ yalɩ, ɔ nɛɛ: «Dide, -Mɩ na paa fuo, -we ka gbʋ -wa, -ɩn ka na wɛlɩ -yɔŋwnu. \v 42 Nɩɩ, ɩn -yi we 'ji nɩɩ, 'wʋ -na ŋwnua na wɛlɩ 'ylɩ weee nya. Gbʋzɔnʋ mʋ, nyɩma duun -wa gbelia da 'mɩɩ 'gbʋ na gbaa we, wa 'ka dlɩ zʋ nɩɩ, -mɩ tiea 'mɩ.» \v 43 Ɔ gbaa wɛlɩ nɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ wɛlɩ 'tɩtɛ nyaɛ: «-Lazalɩ, 'tla -mɔ!» \v 44 -Lazalɩ, -ɔ tlɩ yaa, ɔ 'tlaa -mɔ, -zugba ɔ bhʋ -yɔ ɔ sɔnya mɩ gbʋanda 'naa kibhe nya. 'Naa mɩ ɔ 'klʋ -yɔ bibeda. \p -Bha -Zezu gbaa nyɩma -yla: «-We weee mɩa dɛ ɔ -yɔ, a -blo we, a 'tide ɔ 'yi, ɔ 'ka mnɩ.» \r (Mt 26.1-5; Mk 14.1-2; Lk 22.1-2) \p \v 45 Zuifʋnya -wa yia Malii -gbɛ, 'ɩn -we -Zezu nʋa lɛ, -wa 'yɩa we -yɔ, wa glaa, nyɩma duun yia ɔ dlɩ -gʋ zʋ. \v 46 Nɩɩ, tɔlʋa mnɩa Falizɩnyɩmaa -gbɛ, -we -Zezu nʋa lɛ, 'ɩn wa yia -maa 'dɩ -salɩ. \v 47 -Bha -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan -yɔ Falizɩnyɩma laa wa -lima gbʋwʋbhunya wa 'dɛ weee 'ka 'wlugbeli, 'ɩn wa nɛɛ: «Nyɩmɛ nɩ mɩ gwɛdigbʋ duun lɛnʋda, 'lee, sa -a 'ka ɔ nʋa? \v 48 Nɩɩ, -a -ka ɔ 'yitide, ɔ -yɔ we lɛnʋe 'ka mnɩda -mɩ, 'ɩn nyɩma weee zʋa ɔ dlɩ -gʋ. Wa -ka ɔ dlɩ -gʋ zʋ, 'ɩn *Wlɔmʋ -nyɩmaa 'wlulapɩlɩnya yia, 'ɩn wa saa -amɩaa bʋbɔlʋda -yɔ -amɩaa klu la.» \p \v 49 Waa Zuifʋ glaa, yabhlo mɩ -bha, 'mɔ wa laa Kaifʋ. *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ ɔ -mɩa wee -zʋ nɩ nya. Ɔ nɛɛ: «A'a 'nʋ -lu yabhlogbɔɔ 'wʋla! \v 50 We 'dɛɛ 'gbʋ a pʋpalɩ 'wlukʋʋn la 'nanʋʋ! We nanɩ 'yli amɩaa -nʋ nya nɩɩ, nyɩmɛ -bhlo tlɩ -amɩaa kluu 'gbʋ. -A -ka 'sa nʋ, -Zuifʋ weee 'na 'ka labhʋ.» \v 51 Nɩɩ, wɛlɩ -we Kaifʋ gbaa, we 'nɩ ɔ 'dɛɛ -gbɛ 'bhʋ. Nɩɩ, wee -zʋ nɩ nya, mɔ -wa -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ. -Bha -Lagɔ zʋa ɔ wɛlɩ ŋwɛɛ, 'ɩn ɔ nɛɛ nɩɩ, -Zezu yia tlɩa Zuifʋ weee 'gbʋ. \v 52 We 'nɩ Zuifʋ -bhlogbɔɔ 'gbʋ ɔ 'ka tlɩ, nɩɩ, -Lagɔɔ 'yua weee mɩa dʋdʋ weee -gʋ, ɔ 'ka wa 'wlugʋgwlalɩ, 'ɩn ɔ 'ka wa nyɩma -bhlo -zɛlɩɩ gbʋ -wa 'ya. \p \v 53 Nɩɩ, we 'bhʋ wee 'ylɩ 'wʋ, -bha Zuifʋʋ 'yugalɩnya pʋpalɩa -slɛɛn gbʋ nɩɩ, wa 'ka -Zezu 'bha. \v 54 -We mɩa 'dɛɛ 'gbʋ, ɔ'ɔ -zie -slɛɛn Zuifʋ glaa zlɩ 'klʋ. Nɩɩ, 'gbe -we wa laa Eflaimʋ, -we mɩa -mɔ da bɛblɛɛ, -mɔ ɔ mnɩa, 'ɩn ɔ -yɔ ɔ 'bɩnɔnya 'sɔ yia -mɔ ladɩ. \p \v 55 Zuifʋʋ *'Wʋzɩtɩylɩɩ 'fɛtɩ ka cɩpa. Wee 'fɛtɩ 'nɩ -slɔ nyni, 'ɩn nyɩma duun yia da weee 'bhʋ, 'ɩn wa yia -Zeluzalɛmʋ yi. Nɩɩ, wa 'ka wa 'dɛ lamnazɩlɩ, 'ɩn wa 'ka -mɔwlʋ, wa 'ka wee 'fɛtɩ -sa. \v 56 Wa mɩ -mɔ -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ, -zugba wa talɩa -Zezuu da, 'ɩn wa gbʋgbalɩ -ylaɛ: «'Lee, nyɩmɛ nɩ 'nɩa fɛtɩ 'wʋ yia yi -wa yɩ? Sa amɩa yɩ wea?» \v 57 -Slɛɛn, -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan -yɔ Falizɩnyɩma zʋa gbʋ, 'mʋ wa gbaa nyɩma -yla: «Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ -ka -Zezu da -yi, ɔ yi ɔ 'ka we gba, 'ɩn wa 'ka ɔ kpa.» \c 12 \s1 Malii tlia -lasiklɔ -Zezuu bhʋ -yɔ \r (Mt 26.6-13; Mk 14.3-9) \p \v 1 Nɩɩ, we -tʋ 'wʋ 'ylɩ gbelibhlo, 'ɩn 'Wʋzɩtɩylɩɩ 'fɛtɩ 'ka nyni. -Bha -Zezu -sɔa 'wʋ, 'ɩn ɔ yia Betani mnɩ. Wee Betani -Lazalɩ mɩa, nyɩmɛ -ɔ -Zezu -sɔlʋa zlɩmɛ tlɩtlɩnya glaa 'wʋ, mɔ -wa. \v 2 -Bha wa pia ɔ -yla, 'ɩn Maatɩ mɩa we dlilida. -Wa -yɔ -Zezu 'sɔ mɩa lida, ɔɔ -Lazalɩ mɩ wa glaa. \v 3 Wa mɩ lida nɩ, Malii bɛa -Zezu -yɔ, -lasiklɔ -zɔnʋʋ litlɩ -kibhe -we ka -valɛ 'tɛa, ɔ 'bhua we 'wʋ, ɔ tlia we -mɔɔ bhʋ -yɔ, 'ɩn ɔ yia we -yɔsɛ ɔ 'nyi nya. 'Ɩn wee -lasiklɔɔ ŋnɛ yia -budu zɔ ye. \p \v 4 Nɩɩ, -Zezuu 'bɩnɔnyɔ yabhlo wa laa Zudasɩ Isɩkaliɔtʋ, -ɔ 'kaa cɩ ɔ wla, ɔ 'bhua gbʋ 'wʋ, ɔ nɛɛ: \v 5 «-Lasiklɔ nɩɩ -valɛ 'tɛ, we -valɛ mneni we 'ka lubhonʋnyɔɔ -zʋ -bhloo 'pɛnɩgwɛzi nyni. Lɛɛ -lu ka 'gbʋ -a 'nɩ we pɛlʋ 'pa -a 'ka we 'gwɛzi bobabhanya 'nyɛa?» \v 6 -We ɔ gbaa da nɩ, we 'nɩ nɩɩ, bobabhanyaa daa ɔ ka nyazɩdlɩ, nɩɩ, 'wienyɔ ɔ -mɩaa gbʋ -wa. Nɩɩ, 'gwɛzii lazʋnyɔ ɔ -mɩa, 'ylɩ weee nya -zugba ɔ sa -bha zizewiemɩ. \p \v 7 'Ɩn -Zezu nɛɛ ɔ -ylaɛ: «'Bhʋ ɔ -yɔ! Nɩɩ, -we ɔ tlia da 'mɩ -yɔ nɩ, na ku ɔ mnazɩa la zlɩ wa 'kaa 'mɩ gbawla 'wʋ fa, we 'gbʋ. \v 8 Bobabhanya mɩa nɩ, -maa -yɔ aɩn 'sɔ mɩ 'ylɩ weee nya. Nɩɩ, -amɩ mɩa nɩ, ɩn 'na 'ka aɩn glaa -tʋ 'ylɩ weee nya.» \p \v 9 Zuifʋʋ -zlo 'nʋa nɩɩ, -Zezu mɩ Betani, 'ɩn wa yia -mɔ mnɩ. -We ka 'gbʋ wa yia -mɔ mnɩ nɩ, we 'nɩ ɔ 'dɛbhloo gbʋ, nɩɩ, wa 'yɩbha 'ya wa 'ka -Lazalɩ 'yɩ, -ɔ ɔ -sɔlʋa tlɩtlɩnya glaa 'wʋ. \v 10 We 'dɛɛ 'gbʋ -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan yi 'yaa -Lazalɩɩ 'bhabhɩe pʋpalɩ. \v 11 Nɩɩ, nyɩmaa -zlo mɩ wa -gbɛ 'bhʋda ɔ 'gbʋ, -zugba wa zʋ -Zezu dlɩ -gʋ. \s1 Nyɩmaa -zlo -saa -Zezu yoo \r (Mt 21.1-11; Mk 11.1-11; Lk 19.28-40) \p \v 12 Zlɩ zlɩa, nyɩmaa -zlo, -wa yia 'fɛtɩ nɩ -gʋ, wa 'nʋa nɩɩ, -Zezu mɩ -Zeluzalɛmʋ yida, \v 13 wa 'tlaa wee 'gbe 'wʋ, yoo wa mnɩa ɔ -saa saʋn nya kwɛɛ. Wa 'kpɩa 'wʋ, wa nɛɛ: \q1 «-A -mnɩnɩ -Lagɔɔ 'ŋnɩ! \q1 -Ɔ mɩa Jejitapɛɛ 'ŋnɩ nya yida, \q2 -Lagɔ ŋwna ɔ 'nyu la. \q1 -Lagɔ ŋwna Izlaɛlɩnyɩmaa 'Wlulapɩlɩnyɔ 'nyu la.» \m \v 14 -Zezu 'yɩa -sokofalɩ -dɔgbʋ, 'ɩn ɔ yia we -gʋ -gbla, 'sa we mɩa cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋɛ: \q1 \v 15 «A 'na nʋnʋ nyanɔ -nɩ, *Siɔn -gbe! \q1 A -talɩ, amaa 'wlulapɩlɩnyɔ mɩ yida! \q1 Ɔ -dɩ -sokofalɩ -dɔgbʋ -gʋ la.» \p \v 16 We gwedɩda, -we mɩa 'plɩda, ɔ 'bɩnɔnya 'nɩ -slɔ we 'wʋla 'nʋ. Nɩɩ, -Zezu -ka -slɛɛn ɔ 'ŋnɩylilo 'yɩ 'bhie, wa dlɩ bhlilia -bha nɩɩ, -we weee mɩa dɛ nɩ, we mɩ cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋ, 'ɩn ɔ -gʋgbʋ we gbaa. \p \v 17 Nyɩmaa -zlo, -wa -yɔ -Zezu 'sɔ mɩa gbawla ŋwɛɛ, da ɔ gbaɛ: «-Lazalɩ, 'tla -mɔ», 'ɩn ɔ yia ɔ 'wʋsɔlʋ tlɩtlɩnya glaa, -we wa 'yɩa -yɔ, wa mɩ we 'dɩ -sada. \v 18 We 'dɛɛ 'gbʋ nyɩmaa -zlo ka -Zezu yoo -saa yi. Nɩɩ, wa ka 'nʋ nɩɩ, ɔ ka wee gwɛdigbʋ lɛnʋ. \v 19 Tɔʋn, Falizɩnyɩma nɛɛ wa 'dɛkpʋa nyɩdɩɛ: «'Lee, a 'nɩ mneni a 'ka -lu yabhlogbɔɔ lɛnʋʋ? Mʋ mɩa dɛ, nyɩma weee mɩ ɔ 'bɩbholuda!» \p \v 20 Nɩɩ, Glɛkɩ tɔlʋa yia -Zeluzalɛmʋ wa 'ka -Lagɔ bʋbɔ 'fɛtɩɩ bhla. \v 21 Ma yia Filipʋʋ -gbɛ, -Zezuu 'bɩnɔnyɔ -ɔ 'bhʋa Bɛtɩsaida, Galilee -dʋdʋ -gʋ, mɔ -wa. 'Ɩn wa nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Na zukpa -wa, -a 'yɩbha -a 'ka -Zezu 'yɩ.» \p \v 22 Filipʋ gbaa we Andlee -yla, 'ɩn -mʋʋ 'bɩgʋ, wa 'dɛsɔbhie yia we -Zezu -yla gbaa mnɩ. \v 23 Ɔ nɛɛ: «-Slɛɛn, we bhla ka nyni, bhla -we nya -Lagɔ 'kaa *Nyɩmɛɛ 'Yuu 'ŋnɩ 'ylimanɩ, we ka nyni. \v 24 Nɩɩ, bleya -we bhlia dʋdʋ, tlɩ we tlɩa, we 'nɩ -mʋʋ, 'ɩn we tʋa 'wʋ -bhlo. We -ka tlɩ nɩ, 'ɩn we wlaa 'yaa -zlo. \v 25 Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ: nyɩmɛ -ɔ -ka ɔ 'yliyɔgagɩe 'yɩbha, kwɛɛ we yia ɔ 'tlaa. Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ nyɛa ɔ 'yliyɔgagɩe 'wʋ dʋdʋ nɩ -gʋ, 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, mʋ yia ɔ -nʋ nya -mɩa. \v 26 -Ɔ -ka gba ɔ 'ka na lubho nʋ, ɔ nɔ 'mɩ 'bɩ, 'ɩn da ɩn -ka -mɩ, na lubhonʋnyɔ mɩ 'ya -bha. Nyɩmɛ -ɔ -ka na lubho nʋ nɩ, na Dide yia ɔ -bha zʋa.» \p \v 27 «-Slɛɛn, na dlɩ ka sumanɩ bhabha. 'Lee, sa ɩn 'ka gbaa? 'Sa ɩn 'kaa gba: ‹Dide, -ɩn -sa 'mɩ sɩasɩa bhla nɩ 'wʋ yɩ?› -Ɩnnya! Nɩɩ, we 'dɛɛ 'gbʋ ɩn yia yi. \v 28 Dide, 'ylimanɩ -na 'dɛɛ 'ŋnɩ!» \p Wɛlɩ yabhlo 'bhʋa yalɩ, we nɛɛ: «Ɩn ka we 'ylimanɩ pepe, 'ɩn 'ylimanɩa na yia we lʋ.» \p \v 29 Nyɩmaa -zlo -wa mɩa -bha, 'ɩn -wa 'nʋa wee wɛlɩ, wa nɛɛ: «Dɛɛ -gangan -jiji -wa!» \p Tɔlʋa nɛɛ: «'Anzɩ ka ɔ -yla gba!» \p \v 30 -Zezu nɛɛ wa -ylaɛ: «We 'nɩ na 'dɛɛ 'gbʋ wɛlɩ nɩ yi gba, nɩɩ, amɩaa gbʋ -wa. \v 31 Bhla -we nya -Lagɔ 'kaa dʋdʋgʋ -nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋbhu, we bhla ka nyni. 'Ɩn bhla -we nya ɔ 'kaa dʋdʋgʋ -nyɩmaa 'yugalɩnyɔ 'nyuu\f + \fr 12:31 \ft Nɩɩ, -Saatan wa saa 'ŋnɩ.\f* vu, we bhla ka nyni. \p \v 32 «'Ɩn -amɩ mɩa, wa -ka 'mɩ 'wʋsɔlʋ dʋdʋ -gʋ, 'ɩn na gbizea nyɩma weee 'wʋ na gbɛgbɛɩn.» \v 33 Wee wɛlɩnya ɔ gbaa da nɩ, nɩɩ, sa ɔ 'kaa tlɩ 'mʋ ɔ mɩa -sloluda. \p \v 34 Nyɩmaa -zlo nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Titee 'sɛbhɛ nɛɛ nɩɩ, -Lagɔɔ -Bhasanyɔ mɩa, 'ylɩ weee nya ɔ yia -bha -tʋa, we nɩ mʋʋ? Nɩɩ, sa -ɩn mneni -ɩn ka gba nɩɩ, Nyɩmɛɛ 'Yu wa yia 'wʋsɔlʋa? Ɔɔ Nyɩmɛɛ 'Yu, nyɔɔ ɔ -maa?» \p \v 35 Ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «Bhla -sɛlɛ nɩ nya, zlɩ mɩ -slɔ aɩn glaa. A nɔ -nya, da zlɩ mɩa -slɔ -bha, nikpise yi aɩn -kpalɩ. -We ka gbʋ -wa, nyɩmɛ -ɔ nɔa nikpise 'wʋ, mɔ ɔ mnɩa, ɔ 'nɩ -bha da -yi. \v 36 Da a kaa da zlɩ, a zʋ we dlɩ -gʋ, 'ɩn a 'ka zlɩɩ 'yua -zɛ.» Da ɔ bhɩa gbagbɩe, 'ɩn ɔ yia wa kwɛɛ zizea mnɩ. \s1 Zuifʋ'ʋ zʋ -Zezu dlɩ -gʋ \p \v 37 -Zezu ka gwɛdigbʋ duun lɛnʋ Zuifʋʋ 'yibadɩ, 'ɩn wa'a zʋ ɔ dlɩ -gʋ. \v 38 Sa -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ Ezaii gbaa, 'sa we 'plɩa, ɔ nɛɛ: \q1 «Nɩɩ, Jejitapɛ, nyɔɔ zʋ -amɩaa wɛlɩ dlɩ -gʋa? \q1 'Ɩn nyɔɔ Jejitapɛ -slolu ɔ 'tɩtɛ 'klʋa?» \m \v 39 We 'gbʋ Zuifʋ 'nɩ mneni wa 'ka ɔ dlɩ -gʋ zʋ. Sa Ezaii gbaa we da -putu sa -wa: \q1 \v 40 «-Lagɔ ka wa 'lɔlʋ. \q1 Ɔ ka wa dlɩ 'wʋkla, \q2 -mʋʋ yi 'wlʋ nɩɩ, wa 'yli 'yɩ la, \q2 'ɩn wa dlɩ 'nʋ gbʋ 'wʋla. \q1 We 'dɛɛ 'gbʋ wa'a 'bhitia -Lagɔɔ -gbɛ la \q2 ɔ 'ka wa pue.» \m \v 41 -We ka 'gbʋ Ezaii yia wee wɛlɩ nɩ gba, mʋ -wa nɩɩ, ɔ ka -Zezuu 'ŋnɩmnɩe -yɔyɩ, 'ɩn ɔ mɩa ɔ gbʋ gbada. \p \v 42 Nɩɩ, -mɔ Zuifʋʋ 'yugalɩnya glaa, nyɩma duun ka -Zezu dlɩ -gʋ zʋ. Nɩɩ, wa'a 'wlʋ 'klʋla we gbagbɩe nya Falizɩnyɩmaa 'gbʋ. Wa mɩ sɔda wa yi wa vu -Lagɔbudu zɔ. \v 43 Wa 'yɩbha nyɩma kwalɩ wa 'ŋnɩ we -zi -Lagɔ 'ka wa 'ŋnɩ kwalɩ. \s1 -Zezuu wɛlɩ bhʋa ɔ Didee -gbɛ \p \v 44 -Zezu 'kpɩa 'wʋ, ɔ nɛɛ: «Nyɩmɛ -ɔ -ka 'mɩ dlɩ -gʋ zʋ, we 'nɩ na 'dɛbhlo ɔ zʋ dlɩ -gʋ, nɩɩ, -ɔ tiea 'mɩ, 'mɔ ɔ zʋ 'yaa dlɩ -gʋ. \v 45 'Ɩn nyɩmɛ -ɔ yɩa 'mɩ -yɔ, -yɔ ɔ yɩa -ɔ tiea 'mɩ. \v 46 Nɩɩ, zlɩ ɩn -mɩa, ɩn ka dʋdʋ -gʋ yi, 'ɩn nyɩmɛ -ɔ -ka 'mɩ dlɩ -gʋ zʋ, ɔ 'na 'ka nikpise 'wʋtʋ. \v 47 Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ nʋa na wɛlɩ, 'ɩn ɔ'ɔ zʋa we 'nʋŋwɛ, -amɩ, ɩ'ɩn dɩlɩ ɔ gbʋ. Nɩɩ, we 'nɩ nyɩmaa gbʋdɩlɩee 'gbʋ ɩn yi yi, ɩn 'ka wa gbʋ 'wʋsaa 'gbʋ ɩn yia yi. \v 48 Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ 'nɩ 'mɩ -yɔŋwnu, 'ɩn ɔ -ka na wɛlɩ kpɛla 'wʋnʋ, ɔ gbʋwʋbhunyɔ mɩ -bha. Dʋdʋʋ bhɩa zlɩ, wɛlɩ -we ɩn gbaa, mʋ yia ɔ -yɔgbʋ 'wʋbhua. \v 49 Wɛlɩ ɩn gbaa, we 'nɩ na 'dɛɛ -gbɛ 'bhʋ. Nɩɩ, Dide -ɔ tiea 'mɩ, ɔ -gbɛ we 'bhʋa. Gbʋ ɩn 'kaa gba, 'ɩn sa ɩn 'kaa we gba, ɔ 'dɛ ka 'mɩ we -slolu. \v 50 'Ɩn, ɩn -yi we 'ji nɩɩ, Didee tite mɩa, 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, 'mʋ we wlaa. Wɛlɩ weee na gbaa, sa Dide gbaa 'mɩ -yla we, 'sa na gbaa we.» \c 13 \s1 -Zezu -wɔlʋa ɔ 'bɩnɔnyaa bhʋ -yɔ \p \v 1 Nɩɩ, we -tʋ 'wʋ 'ylɩ -bhlo, Zuifʋʋ 'Wʋzɩtɩylɩɩ 'fɛtɩ 'ka nyni. -Zezu -yi we 'ji nɩɩ, 'ylɩ -we nya ɔ 'kaa dʋdʋ -gʋ 'bhʋ, 'ɩn ɔ 'kaa ɔ Didee -gbɛ mnɩ, we 'ylɩ ka nyni. Ɔ -kalɩ ɔ dʋdʋ -gʋ -bheliaa zɛ, 'ɩn -slɛɛn, ɔ -kalɩ wa zɛ ɔ dlɩ weee nya. \v 2 Nɩɩ, jibhe ka zɔ, 'ɩn -Zezu -yɔ ɔ 'bɩnɔnya 'sɔ mɩ lida. *'Kuzu ka 'cɩn Zudasɩ, Simɔ Isɩkaliɔtʋʋ 'yuu dlɩ zɔ -Zezuu wlawlɩe zʋ. \v 3 -Zezu -yi we 'ji nɩɩ, ɔ Dide ka ɔ -lu weee kwɛɛ zʋ. 'Ɩn ɔ -yi we 'ji nɩɩ, Didee -gbɛ ɔ 'bhʋa, 'ɩn ɔ -gbɛ ɔ yia lʋmnɩa. \v 4 Da wa mɩa lida, ɔ -sɔa 'wʋ, ɔ -saa ɔ -bana 'wʋ, ɔ 'bhua 'naa 'wʋ, 'ɩn ɔ yia we zleti -gba. \v 5 -Mʋʋ 'bɩgʋ, ɔ slua 'nyu kna 'wʋ, ɔ -wɔlʋa ɔ 'bɩnɔnyaa bhʋ -yɔ, 'naa -we ɔ -gbaa zleti, 'ɩn ɔ yia we -yɔ sɛ we nya. \p \v 6 Tɔʋn, ɔ nynia Simɔ Piɛlɩ -gʋ, 'ɩn -mɔɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Aya! Na -Kanyɔ, nanʋʋ bhʋ -yɔ -mɩ na yia -wɔlʋa yɩ?» \p \v 7 Ɔ nɛɛ: «-We ɩn mɩa lɛnʋda, -ɩ'ɩn 'nʋ -slɔ we 'wʋla. Nɩɩ, cɩcɩ -ɩn 'kaa we 'wʋlanʋ.» \p \v 8 Piɛlɩ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Ɩnnya, -ɩn 'na 'ka na bhʋ -yɔwɔlʋ -gba!» \p Ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Ɩn 'nɩ -na bhʋ -yɔwɔlʋ, -ɩn 'na 'ka -lu 'yabhlogbɔɔ 'yɩ 'mɩ kwɛɛ.» \p \v 9 Simɔ Piɛlɩ nɛɛ: «Na -Kanyɔ, we -ka 'sa -mɩ nɩ, -ɩn 'na -wɔlʋ na bhʋ -bhlo -yɔ -nɩ. Nɩɩ, -ɩn -wɔlʋ 'ya na sɔ -yɔ na 'wlu -yɔ!» \p \v 10 Ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Nyɩmɛ -ɔ -ka budo nɩ, ɔ 'nɩ -yɔwɔlʋe gbʋ -ka, we 'bhʋ ɔ bhʋ 'wʋ, ɔ ka -mɔwlʋ 'lɩlɩ. We 'dɛɛ 'gbʋ, amɩa, a mɩ -mɔwlʋda, 'ɩn, we 'nɩ a 'dɛ weee.» \v 11 Nɩɩ, -ɔ 'kaa ɔ wla, ɔ -yi ɔ, we 'dɛɛ 'gbʋ ɔ yia gba nɩɩ: «A 'dɛ weee 'nɩ -mɔwlʋda -mɩ.» \p \v 12 Da -Zezu bhɩa ɔ 'bɩnɔnyaa bhʋ -yɔwɔlʋe, ɔ -plaa ɔ -bana 'wʋ, 'ɩn ɔ yia ladɩ. Ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «'Lee, -we ɩn nʋa da aɩn -yla lɛ, a nʋ we 'wʋlaa? \v 13 -Amɩ a laa ‹-Slolunyɔ› we -yɔ ‹-Kanyɔ›, 'ɩn amɩaa gbʋ mɛnɩ, nɩɩ, 'mɔ ɩn -mɩa. \v 14 Nɩɩ, -amɩ -wa amɩaa -Kanyɔ, we -yɔ amɩaa -Slolunyɔ, 'ɩn ɩn ka amɩaa bhʋ -yɔ -wɔlʋ, we 'dɛɛ 'gbʋ a 'dɛkpʋa 'kaa bhʋ -yɔ wʋwɔlʋ. \v 15 Ɩn ka we 'yli aɩn -slolu: sa ɩn nʋa aɩn -yla, a nʋ 'sasʋkpa -gbʋ lɛ. \v 16 Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ sa nɩɩ, lubhonʋnyɔ 'nɩ 'nʋŋwɛ -ka ɔ 'ka ɔ -kanyɔ -zi, tietienyɔ 'nɩ 'lɛ -ka -ɔ tiea ɔ, ɔ 'ka -mɔɔ -zi. \v 17 -Slɛɛn, a -yi we 'dɛ weee 'ji. Nɩɩ, a -ka we lɛnʋ nɩ, 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ mɩ amɩaa -nʋ nya. \p \v 18 «Nɩɩ, ɩn 'nɩ a 'dɛ weee 'ŋnɩ sa -nya. -Wa ɩn -saa -bha, ɩn -yi wa. Wɛlɩ -we mɩa cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋ, lɛ we yia nʋa. We nɛɛ: \q1 ‹Nyɩmɛ -ɔ -yɔ 'mɩ 'sɔ lia, \q2 ɔ ka na tʋnyɩmɛ -zɛ.› \m \v 19 Da we 'nɩa -slɔ da 'plɩ nɩ, gba na gbaa -slɛɛn we aɩn -yla. Nɩɩ, we bhla -ka nyni nɩ, 'ɩn a 'ka dlɩ zʋ nɩɩ, -amɩ mɩa, ‹-ɔ ɩn -mɩa, 'mɔ ɩn -mɩa.› \v 20 Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ: nyɩmɛ -ɔ -ka na tietienyɔ kpa 'nanʋʋ, -amɩ ɔ kpaa 'nanʋʋ. 'Ɩn nyɩmɛ -ɔ -ka 'mɩ kpa 'nanʋʋ, -ɔ tiea 'mɩ, 'mɔ ɔ kpaa 'nanʋʋ.» \s1 -Zezu nɛɛ ɔ 'bɩnɔnyɔ yabhlo yia ɔ wlaa \r (Mt 26.20-25; Mk 14.17-21; Lk 22.21-23) \p \v 21 -Zezu bhɩa gbʋnya nɩ gbagbɩe, 'ɩn ɔ dlɩ yia sumanɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -yla sa tɩklɩɩ: «Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ: aɩn glaa, nyɩmɛ yabhlo yia 'mɩ wlaa.» \p \v 22 Nɩɩ, -Zezuu 'bɩnɔnya yia yɩylalɩ, -ɔ ɔ saa 'ŋnɩ, wa 'nɩ ɔ -yi. \v 23 Da wa mɩa lida, ɔ 'bɩnɔnyɔ yabhlo, -ɔ ka zɛ ɔ -kalɩa, -mɔɔ mɩ ɔ kwesi. \v 24 Simɔ Piɛlɩ yia ɔ -yla 'yɩka 'pa, ɔ 'ka -Zezu layɩbha nɩɩ, nyɔɔ ɔ sa 'ŋnɩa. \p \v 25 -Mɔɔ pɩa -Zezuu gbɛgbɛɩn 'wʋ, 'ɩn ɔ yia ɔ layɩbha 'ŋwuŋwe wɛlɩ 'wʋɛ: «Na -Kanyɔ, nyɔɔ 'ka -mɩ wlaa?» \p \v 26 Ɔ 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «'Floo -kibhe na yia zapʋ lʋ 'ŋwaa, -ɔ ɩn -ka we yoo 'nyɛ, mɔ 'kaa 'mɩ wla.» \p Tɔʋn, ɔ 'ŋwaa 'floo -kibhe zapʋ lʋ, 'ɩn ɔ yia we Simɔ Isɩkaliɔtʋʋ 'yu Zudasɩ yoo 'nyɛ. \v 27 Da -mɔɔ 'bhua wee 'floo -kibhe 'wʋ, -bha -bhlokpadɛ *-Saatan plaa -mɔɔ 'wʋ. -Mʋʋ 'bɩgʋ, -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «-We -ɩn 'kaa lɛnʋ, -ɩn nʋ we lɛ slʋɩ.» \v 28 -Wa mɩa -bha lida, wa 'nɩ we 'wʋlanʋ. -We ka 'gbʋ -Zezu yia we ɔ -yla gba, wa glaa, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ we -yi. \v 29 -Zezu gbaa wɛlɩ mɩa dɛ nɩ, -zugba nyɩma tɔlʋa pʋpalɩa 'wlukʋʋn laɛ: «'Sa ɔ 'yɩbhaa ɔ 'ka gba nɩɩ, ɔ mnɩ 'fɛtɩgʋli zɔa yaayɩɩ, ɔ mnɩ bobabhanya 'gwɛzi 'nyɛa yɩ?» Zudasɩ mɩ 'gwɛzii lazʋnyɔ nyaa 'gbʋ. \v 30 Zudasɩ 'bhua wee 'floo -kibhe 'wʋ, -bha -bhlokpadɛ ɔ 'tlaa -budu zɔ, -zugba sabɔ ka bɛ. \s1 Tite lolu \p \v 31 Zudasɩ mnɩa 'bhie, -Zezu nɛɛ: «-Slɛɛn, Nyɩmɛɛ 'Yu ka 'ŋnɩylilo 'yɩ. Ɔ 'wʋ wa yia -Lagɔɔ 'ŋnɩylilo yibhelia. [ \v 32 'Ɩn wa -ka -Lagɔɔ 'ŋnɩylilo yibheli ɔ 'wʋ nɩ,] Nɩɩ, ɔɔ 'Yu -ka -Lagɔɔ 'ŋnɩ 'ylimanɩ nɩ, 'ɩn -Lagɔɔ 'dɛbhie slolua ɔɔ 'Yuu 'ŋnɩylilo ɔ 'dɛ 'wʋ, 'ɩn daylɩ ɔ slolua we. \v 33 Na 'ylaaslɩɩ, ɩn -yɔ aɩn 'sɔ mɩ -slɔ bhla -sɛlɛɛ -nʋ nya. 'Ɩn -mʋʋ 'bɩgʋ, na da a yia -talɩa. -We ka gbʋ -wa, da na yia mnɩa, a 'nɩ mneni a 'ka -mɔ mnɩ. Nɩɩ, ɩn ka zlɩmɛ we Zuifʋ -yla gba. 'Ɩn, 'mʋ na gbaa -slɛɛn aɩn -yla. \v 34 Nɩɩ, tite lolu na palɩa aɩn -yla, mʋ nɩ: a kɩkalɩ zɛ. Cɩɩn, sa ɩn -kalɩa amɩaa zɛ, a kɩkalɩ 'sa zɛ. \v 35 We -ka 'sa -mɩ, a -ka zɛkɩkalɩ, 'ɩn nyɩma weee yibhelia we 'ji nɩɩ, a mɩ na 'bɩnɔnya nya.» \s1 -Zezu nɛɛ Piɛlɩ yia ɔ gbʋ kpɛlɩa \r (Mt 26.31-35; Mk 14.27-31; Lk 22.31-34) \p \v 36 Simɔ Piɛlɩ nɛɛ -Zezu -yla: «Na -Kanyɔ, mɔ -na mnɩa?» \p Ɔ 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «'Mɔ na mnɩa, -ɩn 'nɩ -slɔ mneni -ɩn 'ka 'mɩ 'bɩ yi, nɩɩ, cɩcɩ -ɩn 'kaa 'mɩ 'bɩ yi.» \p \v 37 Piɛlɩ nɛɛ ɔ -yla: «Na -Kanyɔ, ɩn 'nɩ -slɛɛn mneni ɩn 'ka -mɩ 'bɩ yii? 'Lee, lɛɛ -lu ka 'gbʋa? Nɩɩ, ɩn mneni ɩn 'ka na 'dɛɛ 'yliyɔgagɩe wla -na 'gbʋ!» \p \v 38 Ɔ nɛɛ ɔ -yla: «-Ɩn mneni -ɩn 'ka -na 'dɛɛ 'yliyɔgagɩe wla na 'gbʋ 'piɛɩn? Ɩn nɛɛ -mɩ -yla gbʋzɔnʋ sa nɩɩ, -kʋkɔ 'na 'ka gbo, 'ɩn -na kpɛlɩa na gbʋ -zakpa ta.» \c 14 \s1 -Zezu -wa 'Yoo -we mnɩa Didee -gbɛ \p \v 1 -Zezu nɛɛ ɔ 'bɩnɔnya -ylaɛ: «A 'na lʋlʋ dlɩ -nɩ. A zʋ -Lagɔ dlɩ -gʋ, 'ɩn a zʋ 'ya 'mɩ dlɩ -gʋ. \v 2 -Buduu -zlo mɩ na Didee -buduŋwɛɛ. We 'nɩ ya 'sa -mɩ nɩ, ɩn 'na 'ka aɩn -yla gba nɩɩ, amɩaa ladɩda na mnɩa la mnazɩa, we 'nɩ mʋʋ? \v 3 'Ɩn, ɩn -ka aɩn -yla ladɩda la mnazɩ nɩ, lʋ na yia yia ɩn -yɔ aɩn 'sɔ 'ka mnɩ, 'ɩn da ɩn mɩa, a 'ka -bha -mɩ. \v 4 'Ɩn da na mnɩa, 'yoo -we mnɩa -mɔ, a -yi we.» \p \v 5 Toma nɛɛ ɔ -yla: «Na -Kanyɔ, da -na mnɩa -a 'nɩ -bha da -yi! 'Lee, sa -a mneni -a 'ka -bhaa 'yoo da -yia?» \p \v 6 Ɔ nɛɛ: «Nɩɩ, -amɩ -wa yoo, gbʋzɔnʋ we -yɔ 'yliyɔgagɩe. Nyɩmɛ -ɔ 'nɩ 'mɩ 'wʋplɩlɩ nɩ, ɔ 'na 'ka Didee -gbɛ mnɩ. \v 7 A -ka 'mɩ -yi, -zugba a -yi na Dide. 'Ɩn we 'bhʋ -slɛɛn 'wʋ, a -yi ɔ, 'ɩn a ka ɔ 'yɩ.» \p \v 8 Filipʋ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Na -Kanyɔ, -na zukpa -wa, -slolu -aɩn -na Dide 'klʋ. -Ɩn -ka we lɛnʋ, 'ɩn -amɩaa dlɩ pɩa la.» \p \v 9 -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «Filipʋ, 'ylɩɩ -zlo ɩn -yɔ aɩn 'sɔ lia da nɩ, 'lee, -ɩn 'nɩ 'mɩ -yii? Nyɩmɛ -ɔ -ka 'mɩ 'yɩ, ɔ ka na Dide 'yɩ. 'Ɩn, -mɩ nɛɛ: ‹-Slolu -aɩn -na Dide 'klʋ!› \v 10 Nɩɩ, ɩn mɩ Dide 'wʋ, 'ɩn Dide mɩ 'mɩ 'wʋ. 'Lee, -ɩ'ɩn zʋ we dlɩ -gʋʋ? Wɛlɩnya na gbaa da aɩn -yla, we'e 'bhʋ na 'dɛɛ -gbɛ, nɩɩ, na Dide -ɔ -dɩlɩa 'mɩ 'wʋla, mɔ nʋa ɔ lubho. \p \v 11 «Ɩn -ka aɩn -yla gba nɩɩ, ɩn mɩ Dide 'wʋ, 'ɩn Dide mɩ 'mɩ 'wʋ, a zʋ 'mɩ dlɩ -gʋ. We 'nɩ -mʋʋ nɩ, a zʋ -ylɛɛ dlɩ na gwɛdigbʋnyaa 'gbʋ. \v 12 Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ sa nɩɩ, -ɔ -ka 'mɩ dlɩ -gʋ zʋ nɩ, 'ɩn ɔ nʋa na lɛnʋgbʋnya lɛ. Cɩɩn, ɔ lɛnʋgbʋnya yia na -nʋ -zia, -we ka gbʋ -wa, Didee -gbɛ na mnɩa. \v 13 -Lu weee a -ka na 'ŋnɩ nya -zla, lɛ na yia we nʋa. We -ka 'sa -mɩ nɩ, 'ɩn 'Yu mnɩnɩa ɔ Didee 'ŋnɩ. \v 14 Nɩɩ, -lu -mʋʋ a -ka 'mɩ -zlalɩ na 'ŋnɩ nya, lɛ na yia we nʋa. \s1 -Yɔbɛnyɔ yia yia \p \v 15 «Nɩɩ, a -ka na zɛkalɩ -nya nɩ, 'ɩn a zʋa na titenya 'nʋŋwɛ. \v 16 'Ɩn ɩn 'ka Dide -yɔbhubhoe ɔ 'ka aɩn -Yɔbɛnyɔ -putu 'nyɛ. Mɔ 'kaa aɩn -yɔbɛ, 'ɩn mɔ -yɔ aɩn 'sɔ 'kaa -tʋ 'ylɩ weee nya. \v 17 Nɩɩ, mɔ -wa Zuzu -ɔ 'kaa aɩn -Lagɔɔ gbʋzɔnʋ 'wʋkwa. Ɔɔ Zuzu mɩa nɩ, dʋdʋgʋ -nyɩma 'nɩ mneni wa 'ka ɔ -yɔŋwnu, -we ka gbʋ -wa, wa'a 'yɩ ɔ -yɔ, 'ɩn wa 'nɩ ɔ -yi. Nɩɩ, amɩa mɩa, a -yi ɔ, ɔ -yɔ aɩn 'sɔ -dɩ dabhlo la, 'ɩn aɩn 'wʋ ɔ yia ladɩlɩa. \p \v 18 «Ɩn 'na 'ka aɩn 'wʋtɩ kwiiyua 'bhisa, nɩɩ, amɩaa -gbɛ na yia yia. \v 19 'Ɩn bhla -sɛlɛ -ka 'plɩ nɩ, dʋdʋgʋ -nyɩma 'na 'ka 'mɩ 'yɩ. Nɩɩ, amɩa mɩa nɩ, 'yɩa a yia 'mɩ. 'Ɩn a yɩa 'yliyɔgagɩe, -amɩ ka 'yliyɔgagɩee 'gbʋ. \v 20 Zlɩ we 'ylɩ -ka nyni nɩ, 'ɩn a yibhelia we 'ji nɩɩ, ɩn mɩ Dide 'wʋ, a mɩ 'mɩ 'wʋ, 'ɩn ɩn mɩ aɩn 'wʋ. \p \v 21 «Nyɩmɛ -ɔ -ka na titenya -yɔŋwnu, 'ɩn ɔ -ka we 'nʋŋwɛ zʋ nɩ, -zugba -mɔɔ -kalɩ na zɛ. Ɔɔ nyɩmɛ -ɔ -kalɩa na zɛ, ɔ zɛ na Dide yia -kalɩa. -Amɩ, ɔ zɛ na yia -kalɩa, 'ɩn ɩn 'ka ɔ na 'dɛ -slolu.» \p \v 22 Zudasɩ (-ɔ 'nɩa Zudasɩ Isɩkaliɔtʋ) nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Na -Kanyɔ, 'lee, lɛɛ -lu ka 'gbʋ -ɩn 'ka -aɩn -na 'dɛ -slolu, 'ɩn, -ɩ'ɩn -slolu -na 'dɛ dʋdʋgʋ -nyɩma weeea?» \p \v 23 Ɔ nɛɛ: «Nyɩmɛ -ɔ -ka na zɛkalɩ nɩ, na wɛlɩ ɔ zʋa 'nʋŋwɛ. 'Ɩn na Dide kalɩa ɔ zɛ, 'ɩn -amɩ -yɔ na Dide sɔ yia ɔ 'wʋ la -dɩlɩa. \v 24 Nyɩmɛ -ɔ 'nɩa na zɛkalɩ, ɔ'ɔ zʋ na wɛlɩ 'nʋŋwɛ. -We na gbaa da aɩn -yla, we 'nɩ na 'dɛɛ wɛlɩ, nɩɩ, na Dide -ɔ tiea 'mɩ, ɔ -gbɛ we bhʋa. \p \v 25 «Wee wɛlɩ na gbaa aɩn -yla, da ɩn mɩa -slɔ aɩn glaa. \v 26 Nɩɩ, ɩn -ka mnɩ nɩ, 'ɩn na Dide paa aɩn Zuzu 'Pʋpa yoo na 'ŋnɩ nya, mɔ 'kaa aɩn 'wʋsa. Ɔɔ Zuzu 'kaa aɩn gbʋ weee -slolu, 'ɩn ɔ ligbea aɩn gbʋ weee -we ɩn gbaa aɩn -yla. \s1 'Wʋtʋtʋe -dlɔɔ -zɔnʋ \p \v 27 «'Wʋtʋtʋe -dlɔɔ na tɩa aɩn -yɔ. Na 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ na nyɛa aɩn. Sa ɩn kaa 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ nɩ, 'sa na nyɛa we aɩn. Ɩ'ɩn wla we dʋdʋgʋ -nyɩmaa -luwla sɔlʋ. A palɩ dlɩ la, a 'na nʋnʋ nyanɔ -nɩ. \v 28 A ka 'mɩ ŋwɛɛ 'nʋ nɩɩ: ‹Mnɩa na yia, 'ɩn amɩaa -gbɛ na yia lʋ yia.› A -ka yaa na zɛkalɩ nɩ, -zugba a ka yaa 'mʋna li, nɩɩ, na Didee -gbɛ na mnɩa. -We ka gbʋ -wa, Dide 'yli ɔ -zi 'mɩ. \v 29 Da -we -nya mɩa dɛ 'nɩa -slɔ 'plɩ nɩ, gba na gbaa we aɩn -yla 'gamʋ. Nɩɩ, we bhla -ka nyni, a 'ka we dlɩ -gʋ zʋ. \v 30 Ɩn -yɔ aɩn 'sɔ 'na 'ka gba duun, -we ka gbʋ -wa, dʋdʋgʋ -nyɩmaa 'yugalɩnyɔ 'nyuu\f + \fr 14:30 \ft Nɩɩ, -Saatan wa saa 'ŋnɩ.\f* mɩ yida. Ɔ 'nɩ 'mɩ kwɛyɔmneni. \v 31 We -ka 'sa -mɩ nɩ, dʋdʋgʋ -nyɩma 'ka we 'jiyibheli nɩɩ, ɩn -kalɩ na Didee zɛ. Ɩn -kalɩ ɔ zɛ, we 'dɛɛ 'gbʋ -lu weee ɔ gbaa ɩn nʋ lɛ, 'ɩn na nʋa we lɛ. A -sɔ 'wʋ, -a 'ka mnɩ.» \c 15 \s1 *-Dlɔsuu 'zayli \p \v 1 «Nɩɩ, *-dlɔsuu 'zayli, -amɩ -wa. 'Ɩn na Dide mɩa, we kpaapanyɔ ɔ -mɩa. \v 2 Na 'klɩya -we'e tnʋa, 'mʋ ɔ dɩa, 'ɩn 'klɩya -we tnʋa, ɔ mnazɩa we -yɔ, 'ɩn we 'ka tnʋ duun. \v 3 Wɛlɩ -we ɩn gbaa aɩn -yla, we ka aɩn -yɔmnazɩ, 'ɩn we yia aɩn -mɔwlʋlʋ. \p \v 4 «A -dɩlɩ 'mɩ 'wʋla, sa ɩn -dɩlɩa aɩn 'wʋla 'bhisa. Sa suu 'klɩya -we 'nɩa suu 'gblʋ -yɔ -mɩ, we 'nɩa mneni we 'ka tnʋ we 'dɛ -bhlo nɩ, 'sa -bhlokpadɛ, a 'nɩ 'mɩ 'wʋladɩlɩ, a 'na 'ka tnʋ. \p \v 5 «Nɩɩ, -amɩ -wa -dlɔsu, 'ɩn amɩa -wa we 'klɩya. Nyɩmɛ -ɔ -ka 'mɩ 'wʋladɩlɩ, sa -amɩ -dɩlɩa ɔ 'wʋla 'bhisa nɩ, ɔɔ nyɩmɛ, tnʋa ɔ yia duun. -We ka gbʋ -wa, ɩn 'nɩ aɩn -yɔbɛ, a 'nɩ mneni a 'ka -lu yabhlogbɔɔ lɛnʋ. \v 6 Nyɩmɛ -ɔ 'nɩ 'mɩ 'wʋladɩlɩ nɩ, suu 'klɩya 'bhisa wa vitelia ɔ. Wee suu 'klɩya -ka yɛ nɩ, 'mʋ wa bhua la, 'ɩn wa paa we -kosu 'wʋ, 'ɩn we sia. \v 7 A -ka 'mɩ 'wʋladɩlɩ, 'ɩn na wɛlɩnya -ka amɩaa dlɩ 'wʋtʋ nɩ, -lu weee a -ka 'yɩbha, a -zlalɩ we Dide, 'ɩn ɔ nyɛa we aɩn. \v 8 A -ka tnʋ duun, mʋ slolua na Didee 'ŋnɩmnɩe -yɔ a mɩ na 'bɩnɔnya -zɔnʋ nya. \p \v 9 «Nɩɩ, sa Dide -kalɩa na zɛ, 'sa -bhlokpadɛ ɩn -kalɩa amɩaa zɛ. A -tʋ na zɛkalɩe 'wʋ. \v 10 Ɩn ka na Didee titenya 'nʋŋwɛ zʋ, 'ɩn ɩn yia ɔ zɛkalɩe 'wʋtʋ. 'Sa -bhlokpadɛ, a -ka na titenya 'nʋŋwɛ zʋ nɩ, 'ɩn a tʋa na zɛkalɩe 'wʋ. \p \v 11 «-We mɩa dɛ, 'mʋ ɩn gbaa aɩn -yla, 'ɩn sa 'mʋna mɩa 'mɩ dlɩ 'wʋ, we 'ka 'sa aɩn dlɩ 'wʋ -mɩ. Cɩɩn, 'ɩn amɩaa 'mʋna 'ka -bha -gʋ zi. \v 12 Na tite nɩ: sa ɩn -kalɩa amɩaa zɛ, a kɩkalɩ 'sa zɛ. \v 13 Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ -ka ɔ 'dɛɛ 'yliyɔgagɩe wla ɔ -limaa 'gbʋ, zɛkalɩe -we -zia -mʋʋ, we 'nɩ -mɩ. \v 14 -We ɩn gbaa a nʋ lɛ, a -ka we 'nʋŋwɛ zʋ, a mɩ na 'talea nya. \v 15 Ɩ'ɩn la 'maslɛɛn aɩn na lubhonʋnya, -we ka gbʋ -wa, lubhonʋnyɔ 'nɩ ɔ -kanyɔɔ gbʋnya -yi. 'Ɩn amɩa mɩa, na 'talea na laa aɩn, -we ka gbʋ -wa, gbʋ weee ɩn 'nʋa Didee -gbɛ, ɩn ka we aɩn -slolu. \v 16 'Lee, amɩa -saa -bha 'mɩ yɩ? -Ɩnnya, we 'nɩ -mʋʋ, -amɩ -saa -bha aɩn. Nɩɩ, ɩn ka aɩn 'yoo 'nyɛ a 'ka tnʋa mnɩ, 'ɩn we 'ya 'ka -gwlɛ. 'Ɩn -lu weee a -ka Dide -zla na 'ŋnɩ nya, ɔ 'ka we aɩn 'nyɛ. \v 17 Nɩɩ, tite ɩn palɩa aɩn -yla, mʋ nɩ: a kɩkalɩ zɛ. \s1 Dʋdʋgʋ -nyɩma nyɛa -Zezu -yɔ ɔ 'bɩnɔnya 'wʋ \p \v 18 «Nɩɩ, dʋdʋgʋ -nyɩma -ka aɩn 'wʋnyɛ nɩ, a 'na dlʋlʋ -nɩ nɩɩ, wa ka 'mɩ 'wʋnyɛ tɩa. \v 19 A -yɔ dʋdʋgʋ -nyɩma 'sɔ 'nɩ -mɩ -bhlo. A -ka yaa -mɩ -bhlo, 'ɩn wa yɩbhaa aɩn, wa 'dɛɛ nyɩma wa 'yɩbhaa 'gbʋ. Nɩɩ, ɩn ka -bha aɩn -sa dʋdʋgʋ -nyɩma glaa, 'ɩn a -yɔ wa 'sɔ 'nɩ -mɩ -bhlo, we 'dɛɛ 'gbʋ wa nyɛa aɩn 'wʋ. \v 20 A ligbe na wɛlɩ, nɩɩ, lubhonʋnyɔ 'nɩ 'yli ɔ 'ka ɔ -kanyɔ -zi. Dʋdʋgʋ -nyɩma ka 'mɩ 'klɩyɩe 'wʋpalɩ. 'Ɩn wa -ka 'mɩ 'klɩyɩe 'wʋpalɩ nɩ, 'klɩyɩe 'wʋ wa yia aɩn palɩa. 'Ɩn wa -ka na wɛlɩ 'nʋŋwɛ zʋ, 'ɩn wa zʋa amɩaa -nʋ 'nʋŋwɛ. \v 21 Nɩɩ, 'sa wa yia aɩn kpaa na 'gbʋ. -We ka gbʋ -wa, -ɔ tiea 'mɩ, wa 'nɩ ɔ -yi. \v 22 Ɩn 'nɩ yaa yi, 'ɩn ɩn 'ka wa -yla gba nɩ, -zugba wa 'nɩ yaa gbʋnyuuu 'gba 'wlu -ka. Nɩɩ, -slɛɛn wa 'nɩ zizeda -ka wa gbʋnyuu 'yu. \v 23 Nyɩmɛ -ɔ -ka 'mɩ 'wʋnyɛ, na Dide ɔ nyɛa 'wʋ. \v 24 Gwɛdigbʋnya -we nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩa -slɔ lɛnʋ, ɩn ka -mʋʋ lɛnʋ wa 'yibadɩ. We 'nɩ yaa 'sa -mɩ, -zugba wa 'na 'ka yaa gbʋnyuu 'gba 'wlu -ka. Nɩɩ, -slɛɛn, gwɛdigbʋnya ɩn nʋa lɛ, wa ka we -yɔyɩ, 'ɩn wa nyɛa ɩn -yɔ na Dide 'sɔ 'wʋ. \v 25 -We mɩa cɛlɩda wa tite 'wʋ, nɛɛ: \q1 ‹Wa ka 'mɩ 'wʋnyɛ bhe.› \m 'Wʋ wa nyɛa -aɩn, -we mɩa cɛlɩda we 'ka lɛnʋʋ 'gbʋ. \p \v 26 «Nɩɩ, -Yɔbɛnyɔ yia yia. Mɔ -wa Zuzu -ɔ 'kaa aɩn gbʋzɔnʋ 'wʋkwa. Didee -gbɛ ɔ bhʋa, yoo na yia ɔ aɩn 'paa. Nɩɩ, ɔ -ka yi nɩ, mɔ yia na gbʋdayɩnyɔ -zɛa. \v 27 'Ɩn amɩa yi 'yaa na gbʋdayɩnya -zɛa, -we ka gbʋ -wa, we bhlili we gwedɩda, a -yɔ 'mɩ 'sɔ mɩ.» \c 16 \p \v 1 «Nɩɩ, a yi 'yoo -zɔnʋ -gʋ labhʋlʋ, we 'gbʋ ɩn yia aɩn -yla gbʋ -mɩnɩ gba. \v 2 -Lagɔbudunya zɔ wa yia aɩn vua. 'Ɩn we bhla ka cɩpa, da nyɩma -wa mnenia wa 'ka aɩn 'bha, wa yia gbaa wa 'dɛɛ dlɩ 'wʋ nɩɩ, 'sa wa nʋa -Lagɔɔ lubho. \v 3 'Sa wa yia nʋa, -we ka gbʋ -wa, wa 'nɩ Dide -yi, 'ɩn wa 'nɩ 'mɩ -yi. \v 4 Da we bhla 'nɩa -slɔ nyni, gbʋnya nɩ na gbaa aɩn -yla 'gamʋ. 'Ɩn we bhla -ka nyni nɩ, a 'ka ligbe nɩɩ, ɩn ka we aɩn -yla gba. \s1 -Yɔbɛnyɔ yia yia \p «Nɩɩ, ɩn 'nɩ we aɩn -yla gba we gwedɩda, -we ka gbʋ -wa, ɩn -yɔ aɩn 'sɔ mɩ -slɔ. \p \v 5 «-Slɛɛn, -ɔ tiea 'mɩ, ɔ -gbɛ na mnɩa. 'Ɩn aɩn glaa, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ'ɔ 'yɩbha 'mɩ laɛ: ‹Mɔ -na mnɩa?› \v 6 Nɩɩ, -slɛɛn ɩn 'tʋlʋa da aɩn nɩ, we 'dɛɛ 'gbʋ amɩaa -gʋ yia 'wʋtʋ yuo. \v 7 'Ɩn gbʋzɔnʋ -nanʋ ɩn mɩa aɩn -yla gbada: Ɩn -ka mnɩ nɩ, -mʋʋ nanɩ 'yli amɩaa 'gbʋ. -We ka gbʋ -wa, ɩn 'nɩ mnɩ, -Yɔbɛnyɔ 'na 'ka aɩn -yla yi. Nɩɩ, ɩn -ka mnɩ nɩ, 'ɩn na paa ɔ aɩn yoo. \v 8 'Ɩn, ɔ -ka yi nɩ, 'ɩn ɔ slolua dʋdʋgʋ -nyɩma sa wa nʋa wa 'dɛ -dawli 'wʋ wa gbʋnyuu klaa, -we mɩa tɩklɩɩ klaa, we -yɔ -Lagɔɔ gbʋwʋbhubhuee daa. \v 9 Nɩɩ, dʋdʋgʋ -nyɩma mɩ wa 'dɛ -dawli 'wʋnʋda tɩada gbʋnyuuu daa, wa'a zʋ 'mɩ dlɩ -gʋʋ 'gbʋ. \v 10 'Ɩn, we 'sɔnʋ nya, wa mɩ wa 'dɛ -dawli 'wʋnʋda, -we mɩa tɩklɩɩɩ daa. -We ka gbʋ -wa, Didee -gbɛ na mnɩa, 'ɩn a 'na 'ka 'mɩ 'yɩ. \v 11 Dʋdʋgʋ -nyɩma mɩ wa 'dɛ -dawli 'wʋnʋda we tanʋ nya, -Lagɔɔ gbʋwʋbhubhuee daa. -We ka gbʋ -wa, -Lagɔ ka dʋdʋgʋ -nyɩmaa 'yugalɩnyɔ 'nyuuu -yɔgbʋ 'wʋbhu pepe. \p \v 12 «Nɩɩ, ɩn ka -slɔ wɛlɩ duun ɩn 'ka we aɩn -yla gba. 'Ɩn a 'nɩ -slɛɛn mneni a 'ka we zɔ 'yligbe. \v 13 Gbʋzɔnʋ -Zuzu -ka yi nɩ, mɔ 'kaa aɩn gbʋzɔnʋʋ 'dɛbhie 'wʋkwa. -We ka gbʋ -wa, ɔ 'na 'ka ɔ 'dɛɛ 'ŋnɩ nya gba, nɩɩ, -we weee ɔ 'nʋa, 'mʋ ɔ gbaa, 'ɩn -we 'nɩa -slɔ 'plɩ nɩ, 'mʋ ɔ palɩa aɩn zlɩ. \v 14 -We mɩa na -nʋ nya, 'mʋ Zuzu yia 'yɩa, 'ɩn ɔ palɩa aɩn zlɩ. 'Sa ɔ mnɩnɩa na 'ŋnɩ. \v 15 -We weee na Dide kaa, we mɩ 'ya na -nʋ nya. We 'dɛɛ 'gbʋ, ɩn yia aɩn -yla gba nɩɩ, -we mɩa na -nʋ nya, 'mʋ Zuzu yia 'yɩa, 'ɩn we zlɩ ɔ yia aɩn 'palɩa. \s1 -Zezu nɛɛ nɩɩ, mnɩa ɔ yia \p \v 16 «Bhla -sɛlɛ nya, a 'na 'ka 'mɩ 'yɩ, 'bhie, bhla -sɛlɛ nya, 'ɩn a yɩa 'mɩ.» \p \v 17 -Zezuu 'bɩnɔnya glaa, tɔlʋa gbʋgbalɩa -ylaɛ: «Ɔ nɛɛ -aɩn -yla: ‹Bhla -sɛlɛ nya, a 'na 'ka 'mɩ 'yɩ, 'bhie, bhla -sɛlɛ nya, 'ɩn a yɩa 'mɩ.› Ɔ nɛɛ 'ya -aɩn -ylaɛ: ‹Na Didee -gbɛ na mnɩaa 'gbʋ,› 'lee, sa we 'ji mɩa?» \p \v 18 'Ɩn wa nɛɛ 'yaɛ: «Ɔ -ka gba ‹Bhla -sɛlɛ› nɩ, 'lee, sa -mʋʋ 'ji mɩa? -We ɔ gbaa, -a'a 'nʋ we 'wʋla.» \p \v 19 -Zezu -yi we 'ji nɩɩ, ɔ 'bɩnɔnya 'yɩbha wa 'ka ɔ layɩbha, tɔʋn, ɔ nɛɛ wa -yla: «Ɩn nɛɛ aɩn -yla: ‹Bhla -sɛlɛ nya, a 'na 'ka 'mɩ 'yɩ, 'bhie, bhla -sɛlɛ nya, 'ɩn a yɩa 'mɩ.› We 'jii da a mɩa -talɩda a 'dɛkpʋa nyɩdɩ, we 'nɩ mʋʋ? \v 20 Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ sa nɩɩ, wia a yia, 'ɩn -gle a yia 'paa. Nɩɩ, dʋdʋgʋ -nyɩma yia 'mʋna lia, -zugba amɩaa dlɩ sumanɩ, 'ɩn amɩaa dlɩɩ sumanɩe yia 'mʋna -zɛa. \v 21 'Ŋwnɔ -ka luzi -bho, ɔ dlɩ -su, -we ka gbʋ -wa, ɔ sɩasɩa bhla ka nyni. Nɩɩ, ɔ -ka gwalɩ nɩ, 'ɩn ɔ dlʋa ɔ sɩasɩe 'wʋ. 'Ɩn ɔ lia 'mʋna, ɔ ka 'yu gwalɩɩ 'gbʋ. \v 22 'Sasʋkpa sa, -slɛɛn amɩaa dlɩ -su, nɩɩ, ɩn -ka aɩn 'yɩ lʋ nɩ, 'ɩn a lia 'mʋna. 'Ɩn, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ mneni ɔ 'ka wee 'mʋna aɩn kwɛɛ -sa. \v 23 Nɩɩ, wee 'ylɩ -ka nyni nɩ, a 'na 'ka 'maslɛɛn 'mɩ gbʋ yabhlogbɔɔ layɩbha. Ɩn nɛɛ aɩn -yla gbʋzɔnʋ saɛ: -lu weee a -ka Dide -zlalɩ na 'ŋnɩ nya, 'nyɛa ɔ yia we aɩn. \v 24 A 'nɩ -slɔ -lu na Dide -zlalɩ na 'ŋnɩ nya. Nɩɩ, a -zla, a -ka -zla nɩ, 'ɩn a yɩa we, 'ɩn amɩaa 'mʋna 'ka -bha -gʋ zi. \s1 -Zezu ka dʋdʋ lu \p \v 25 «Nɩɩ, -we weee mɩa dɛ, ɩn ka we aɩn -yla gba gbʋʋ nine nya. We bhla ka cɩpa, bhla -we nya ɩn 'na 'kaa gbʋ gba gbʋʋ nine nya, 'ɩn ɩn 'kaa aɩn -yla Didee gbʋ gba sa 'vayɩ. \v 26 Wee 'ylɩ -ka nyni nɩ, 'ɩn a bhubhoea na Dide na 'ŋnɩ nya. 'Ɩn, ɩn 'nɩ gba aɩn -yla nɩɩ, bhubhoea na yia ɔ amɩaa 'gbʋ. -Ɩnnya, we 'nɩ -mʋʋ. \v 27 -We ka gbʋ -wa, Didee 'dɛbhie -kalɩ amɩaa zɛ. A -kalɩ na zɛ, 'ɩn a zʋa dlɩ nɩɩ, Dide -Lagɔɔ -gbɛ na bhʋa, we 'gbʋ ɔ -kalɩa amɩaa zɛ. \v 28 Nɩɩ, Didee -gbɛ ɩn 'bhʋa, 'ɩn ɩn yia dʋdʋ -gʋ yi. -Slɛɛn, dʋdʋ -gʋ na yia 'bhʋa ɩn 'ka Didee -gbɛ lʋmnɩ.» \p \v 29 'Ɩn ɔ 'bɩnɔnya nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Mʋ mɩa dɛ, -slɛɛn -ɩ'ɩn gba gbʋʋ nine nya, nɩɩ, sa tɩklɩɩ -na gbaa. \v 30 -Slɛɛn, -a -yi we 'ji nɩɩ, -ɩn -yi gbʋ weee 'ji. Nɩɩ, -a 'nɩ -slɔ -mɩ gbʋ yabhlogbɔɔ layɩbha, 'ɩn -ɩn -yia -we -a 'kaa -mɩ layɩbha. We 'gbʋ -a zʋa dlɩ nɩɩ, -Lagɔɔ -gbɛ -na bhʋa.» \p \v 31 -Zezu 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «Dlɩ a zʋ -slɛɛn 'mɩ -gʋʋ? \v 32 Ɩn nɛɛ, we bhla mɩ bɛda, 'ɩn we ka nyni, da a 'kaa lamumni, 'ɩn -ɔ -ka -mɩ, ɔ 'kaa ɔ da lʋmnɩ, 'ɩn a 'kaa -bha na 'dɛ -bhlo tɩ. Nɩɩ, we 'nɩ na 'dɛbhlo mɩ, Dide -yɔ 'mɩ 'sɔ mɩɩ 'gbʋ. \p \v 33 «-We mɩa dɛ ɩn gbaa aɩn -yla a 'ka 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ 'yɩ 'mɩ 'wʋ. Sɩa a yia dʋdʋ -gʋ. Nɩɩ, a 'tɛmanɩ dlɩ: ɩn ka dʋdʋ lu.» \c 17 \s1 -Zezu bhubhoea -Lagɔ \p \v 1 Nɩɩ, -Zezu bhɩa -we weee mɩa dɛɛ gbagbɩe, ɔ ylaa yalɩ, 'ɩn ɔ yia -Lagɔ bhubhoe. Ɔ nɛɛ: \pi1 «Dide, we bhla ka nyni. -Slolu -na 'Yuu 'ŋnɩylilo, 'ɩn -na 'Yu 'ka -na 'ŋnɩylilo -slolu. \v 2 Nɩɩ, -ɩn ka ɔ 'yoo 'nyɛ nyɩma weee -gʋ. 'Ɩn waa nyɩma weee -wa -ɩn 'nyɛa ɔ, 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, ɔ 'ka we -maa 'nyɛ. \v 3 Nɩɩ, nyɩma -ka -mɩ -yi, -mɩ, -ɔ ka 'dɛ -bhlo mɩa -Lagɔɔ 'zayli nya, 'ɩn wa -ka -Zezu Klisɩ, -ɔ -ɩn tiea -yi nɩ, mʋ -wa 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka. \v 4 Ɩn ka -na 'ŋnɩmnɩe -slolu dʋdʋ -gʋ, 'ɩn lubho, -we -ɩn 'nyɛa 'mɩ, ɩn ka we bhɩa. \v 5 Dide, dʋdʋ 'nɩa -slɔ la -mɩ, na 'ŋnɩ mnɩa 'cɩn -na -gbɛ. Nɩɩ, 'nyɛ -slɛɛn 'mɩ wee 'ŋnɩmnɩe -bhlokpadɛ -mɩ kwesi. \pi1 \v 6 «Nɩɩ, nyɩma -wa -ɩn -saa -bha dʋdʋgʋ -nyɩma glaa, 'ɩn -ɩn yia 'mɩ wa 'nyɛ, ɩn ka -maa -na 'ŋnɩ -slolu. Wa mɩ -na -nʋ nya, 'ɩn -ɩn yia wa 'mɩ 'nyɛ, 'ɩn wa yia -na wɛlɩ 'nʋŋwɛ zʋ. \v 7 -Slɛɛn, wa -yi we 'ji nɩɩ, -we weee -ɩn 'nyɛa 'mɩ, -na -gbɛ we bhʋa. \v 8 -We ka gbʋ -wa, wɛlɩ -ɩn zʋa 'mɩ ŋwɛɛ, ɩn gbaa we wa -yla, 'ɩn wa yia we -yɔŋwnu. 'Ɩn wa ka we yibheli sazɔnʋ sa nɩɩ, -na -gbɛɛ na bhʋa, 'ɩn wa yia dlɩ zʋ nɩɩ, -mɩ tiea 'mɩ. \pi1 \v 9 «Nɩɩ, wa 'gbʋ na bhubhoea -mɩ. Ɩn 'nɩ dʋdʋgʋ -nyɩmaa 'gbʋ -mɩ bhubhoeda -mɩ, nɩɩ, -wa -ɩn 'nyɛa 'mɩ, wa 'gbʋ na bhubhoea -mɩ. -We ka gbʋ -wa, wa mɩ -na -nʋ nya. \v 10 Nɩɩ, -wa weee mɩa na -nʋ nya, wa mɩ -na -nʋ nya. 'Ɩn nyɩma weee mɩa -na -nʋ nya, wa mɩ na -nʋ nya, 'ɩn wa mnɩnɩa na 'ŋnɩ. \v 11 Wamɩa mɩa, dʋdʋ -gʋ wa yia -slɔ -gwlɛa, nɩɩ, -amɩ mɩa, ɩn 'na 'ka dʋdʋ -gʋ -gwlɛ: -na -gbɛ na yia mnɩa. -Mɔwlʋ -Dide, zʋ wa 'yliyɔ -na 'ŋnɩɩ 'tɩtɛ nya, 'ŋnɩ -we -ɩn 'nyɛa 'mɩ, wa 'ka 'wʋtʋ -bhlo, sa -amɩ -yɔ -mɩ 'sɔ mɩa -bhlo 'bhisa. \v 12 Bhla -we nya ɩn mɩa wa glaa, ɩn ka wa 'yliyɔzʋ -na 'ŋnɩɩ 'tɩtɛ nya, 'ŋnɩ -we -ɩn 'nyɛa 'mɩ. Ɩn ka wa 'yliyɔzʋ, 'ɩn nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ mnɔ wa glaa, we 'nɩ -ɔ 'kaa mnɔ 'wʋbhʋ. Mɔ 'kaa mnɔ, 'ɩn -we mɩa cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋ, we 'ka lɛnʋ. \pi1 \v 13 «'Ɩn -slɛɛn, ɩn mɩ -na -gbɛ mnɩda. Da ɩn mɩa -slɔ dʋdʋ -gʋ, wɛlɩnya nɩ na gbaa, wa 'ka na 'mʋna dlɩ 'wʋ -ka, 'ɩn we 'ka -bha -gʋzi. \v 14 Ɩn ka wa -na wɛlɩ 'nyɛ, 'ɩn dʋdʋgʋ -nyɩma yia wa 'wʋnyɛ. -Maa -yɔ wa 'sɔ 'nɩ -mɩ -bhlo, 'sa -bhlokpadɛ ɩn -yɔ dʋdʋgʋ -nyɩma 'nɩa -mɩ -bhlo, we 'dɛɛ 'gbʋ wa yia -maa 'wʋnyɛ. \v 15 Ɩn 'nɩ -mɩ bhubhoeda -mɩ nɩɩ, -ɩn 'ka wa dʋdʋ -gʋ -sa. -Ɩnnya, nɩɩ, bhubhoe na bhubhoea -mɩ -ɩn 'ka wa 'yliyɔzʋ gbʋnyuuu dide kwɛɛ. \v 16 Wa -yɔ dʋdʋgʋ -nyɩma 'sɔ 'nɩ -mɩ -bhlo, -amɩ 'bhisa. \v 17 -Sa wa dʋdʋgʋ -nyɩma kwesi -na 'dɛ -yla gbʋzɔnʋ nya. Nɩɩ, -na wɛlɩ mɩ gbʋzɔnʋ nya. \v 18 Sa -ɩn tiea 'mɩ dʋdʋgʋ -nyɩmaa -gbɛ, 'sa -bhlokpadɛ na tiea na 'bɩnɔnya dʋdʋgʋ -nyɩmaa -gbɛ. \v 19 Na 'dɛ na wlaa -mɩ -yla wa 'gbʋ, 'ɩn wa 'ka 'ya -mɩ -yla -mɩ 'piɛɩn. \pi1 \v 20 «Nɩɩ, ɩn 'nɩ -maa 'dɛbhloo 'gbʋ bhubhoeda -mɩ. Bhubhoe na bhubhoe 'yaa nyɩma -wa yia -maa wɛlɩɩ 'gbʋ 'mɩ dlɩ -gʋ zʋa, wa 'gbʋ. \v 21 Bhubhoeda ɩn mɩa wa 'dɛ weee 'ka -mɩ -bhlo, nɛɛ -mɩ -amɩ 'wʋ, 'ɩn -amɩ -mɩ 'wʋ, nɩɩ, Dide, wa -yɔ -aɩn 'sɔ -mɩ -bhlo. We -ka 'sa -mɩ nɩ, 'ɩn dʋdʋgʋ -nyɩma zʋa dlɩ nɩɩ, -mɩ tiea 'mɩ. \v 22 'Ŋnɩmnɩe -we -ɩn 'nyɛa 'mɩ, ɩn ka we wa 'nyɛ, wa 'ka -mɩ -bhlo, -amɩ -yɔ -mɩ 'sɔ 'bhisa. \v 23 -Amɩ mɩ wa 'wʋ, 'ɩn -mɩ mɩ -amɩ 'wʋ, we -ka 'sa -mɩ nɩ, -bhlo wa yia -mɩa sazɔnʋ sa. 'Ɩn wa -ka -slɛɛn -bhlo -mɩ, 'ɩn dʋdʋgʋ -nyɩma yibhelia we 'ji nɩɩ, -ɩn ka 'mɩ tie, 'ɩn sa -ɩn -kalɩa na zɛ, 'sa -ɩn -kalɩa wa zɛ. \pi1 \v 24 «Dide, dʋdʋ 'nɩa -slɔ la -mɩ, -ɩn -kalɩ na zɛ, we 'dɛɛ 'gbʋ -ɩn yia 'mɩ 'ŋnɩmnɩe 'nyɛ. -Slɛɛn, ɩn 'yɩbha nɩɩ, -maa -ɩn 'nyɛa 'mɩ, wa -yɔ 'mɩ 'sɔ -mɩ 'ya da na mnɩa, wa 'ka wee 'ŋnɩmnɩe -yɔyɩ. \pi1 \v 25 «Dide tɩklɩɩ, dʋdʋgʋ -nyɩma 'nɩ -mɩ -yi, nɩɩ, -amɩ -yi -mɩ, 'ɩn na 'bɩnɔnya -yia we 'ji nɩɩ, -mɩ tiea 'mɩ. \v 26 Ɩn ka wa -na 'ŋnɩ -slolu, 'ɩn -sloluda na yia we -tʋa, 'ɩn sa -ɩn -kalɩa na zɛ, wee zɛkalɩe 'ka wa 'wʋ -mɩ, 'ɩn -amɩ 'ka wa 'wʋ -mɩ.» \c 18 \s1 'Slʋja kpaa -Zezu \r (Mt 26.47-56; Mk 14.43-50; Lk 22.47-53) \p \v 1 -Zezu bhɩa -Lagɔ bhubhoe, ɔ -yɔ ɔ 'bɩnɔnya -sɔa 'wʋ, 'ɩn wa yia mnɩ. Wa mɩa mnɩda, -gbʋa -we wa laa Sedlɔn, 'ɩn wa yia we 'wʋdɩ. Nɩɩ, su -kpaa yabhlo mɩ -mɔ, -bha -Zezu -yɔ ɔ 'bɩnɔnya plaa. \p \v 2 Zudasɩ, -ɔ mɩa -Zezu wlada, ɔ -yi -mɔ da, -we ka gbʋ -wa, -mɔ -Zezu -yɔ ɔ 'bɩnɔnya gbelia 'wlu zlɩ tɔlʋaa zlɩ. \v 3 Nɩɩ, -Lagɔbudu 'kadʋʋ ŋwɛkʋnya -wa *-Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan -yɔ Falizɩnyɩma tiea, we -yɔ Wlɔmʋ -slʋja, Zudasɩ -galɩ wa 'yu, 'ɩn wa yia wee su -kpaa mnɩ. Wa 'kaa -mɔ nyni nɩ, wa -yɔ 'napɛ -yɔ ylɔ yia yi, -zugba 'slʋja ka tʋgʋgblɛ kwɛɛ. \p \v 4 -We weee 'kaa -Zezu ylɩ, ɔ 'dɛ -yi we, we 'dɛɛ 'gbʋ ɔ yia wa gbɛgbɛɩn mnɩ, 'ɩn ɔ yia wa layɩbhaɛ: «'Lee, nyɔɔ ka da a talɩa?» \p \v 5 Wa nɛɛ: «Nazalɛtɩyu -Zezu, ɔ da -a mɩa -talɩda.» \p Ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «-Amɩ -wa.» (-Zugba Zudasɩ, -ɔ mɩa ɔ wlada, mɩ -maa glaa.) \p \v 6 Da -Zezu gbaa wa -yla: «-Amɩ -wa» nɩ, waa 'slʋja yilia gwe tɔʋn, 'ɩn wa yia bhli. \p \v 7 Ɔ yia wa layɩbha -zakpa 'sɔɛ: «Nyɔɔ ka da a talɩa?» \p 'Ɩn wa nɛɛ: «Nazalɛtɩyu -Zezu, ɔ da -a mɩa -talɩda.» \p \v 8 'Ɩn -Zezu yia we 'bɩgʋpalɩ wa -ylaɛ: «Ɩn ka we aɩn -yla gba pepe, -amɩ -wa. Nɩɩ, we -ka na da a mɩ -talɩda, a 'tide -maa mɩa dɛ 'yi, wa 'ka mnɩ.» \p \v 9 -We mɩa da, 'mʋ ɔ gbaa, ɔ wɛlɩ -we ɔ gbaa 'cɩn we 'ka lɛnʋʋ 'gbʋ: «Dide, nyɩma -wa -ɩn 'nyɛa 'mɩ, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ mnɔ wa glaa.» \p \v 10 Nɩɩ, Simɔ Piɛlɩ ka tʋgʋgblɛ kwɛɛ. Ɔ -saa we we tʋkpa 'wʋ, 'ɩn ɔ yia -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋʋ zɔlubhonʋnyɔ we pa, 'ɩn ɔ yia -mɔɔ lilikwɛ -yukwli -bha -dɩ. (Ɔɔ zɔlubhonʋnyɔ wa laa Malɩkusɩ.) \p \v 11 Nɩɩ, -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «Fa -na tʋgʋgblɛ we tʋkpa 'wʋ. -Mɩ dlɩ 'wʋ, sɩasɩe 'kadʋ -we Dide dɩa 'mɩ -yla la, ɩn 'nɩa we zɔ 'yligbea yi -wa yɩ?» \r (Mt 26.57-58; Mk 14.53-54; Lk 22.54) \p \v 12 Waa 'slʋja -yɔ wa 'yugalɩnyɔ, we -yɔ Zuifʋʋ -Lagɔbudu 'kadʋʋ ŋwɛkʋnya kpaa -Zezu, 'ɩn wa yia ɔ gbʋan. \v 13 Nɩɩ, Anasɩɩ -gbɛ wa kwaa -ɔ tɩa. -We ka gbʋ -wa, Anasɩ -wa Kaifʋʋ 'ŋwnɔɔ dide. Wee -zʋ nya, Kaifʋ -wa *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ. \v 14 Nɩɩ, Kaifʋ zʋa Zuifʋʋ 'yugalɩnya 'dɩ, ɔ nɛɛ: «We nanɩ 'yli nɩɩ, nyɩmɛ -bhlo tlɩ -amɩaa nyɩmaa 'gbʋ.» \s1 Piɛlɩɩ tɩa kpɛlɩe nɩɩ, ɔ 'nɩ -Zezu -yi \r (Mt 26.69-70; Mk 14.66-68; Lk 22.55-57) \p \v 15 Simɔ Piɛlɩ -yɔ -Zezuu 'bɩnɔnyɔ yabhlo yia -Zezu 'bɩ mnɩ. Nɩɩ, -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ -yi ɔɔ -Zezuu 'bɩnɔnyɔ yabhlo -mɔnɩ, we 'dɛɛ 'gbʋ -mɔɔ -yɔ -Zezu 'sɔ yia ɔɔ -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋʋ -buduŋwɛɛ pla. \v 16 Nɩɩ, Piɛlɩ yia 'pipee -tʋ, 'yoo ŋwɛɛ. Tɔʋn, ɔɔ -Zezuu 'bɩnɔnyɔ yabhlo, -ɔ -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ -yia, 'ɩn -mɔɔ yia 'tla. Ɔ gbaa 'yoo ŋwɛkʋŋwnɔ -yla gbʋ, 'ɩn ɔ yia Piɛlɩ -plalɩ. \v 17 Ɔɔ 'yoo ŋwɛkʋŋwnɔ nɛɛ Piɛlɩ -ylaɛ: «Ɔɔ nyɩmɛɛ 'bɩnɔnyɔ yabhlo -ɩn -mɩa, we 'nɩ mʋʋ?» \p Piɛlɩ yia we 'bɩgʋpalɩ ɔ -ylaɛ: «-Ɩnnya, -gba! -gba!» \p \v 18 Nɩɩ, ŋwɔtlɔ mɩ yida. We 'dɛɛ 'gbʋ lubhonʋnya -yɔ -Lagɔbudu 'kadʋʋ ŋwɛkʋnya yia -kosu 'yidɩ, -zugba wa wɔlɔ. Piɛlɩ mɩ 'ya wa glaa 'wɔlɔda -kosu -yɔ. \s1 -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ yɩbhaa -Zezu la \r (Mt 26.59-66; Mk 14.55-64; Lk 22.66-71) \p \v 19 Nɩɩ, -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ mɩ -Zezu layɩbhada, ɔ 'bɩnɔnya -yɔ -we ɔ slolua -gʋ. \v 20 Ɔ 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «Ɩn ka nyɩma weee -yla gba -zejila 'wʋ. Nɩɩ, 'ylɩ weee nya na slolua -Lagɔbudunya zɔ we -yɔ -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ da Zuifʋ weee gbelia 'wlu. Ɩ'ɩn gba gbʋ yabhlogbɔɔ 'wiemɩ. \v 21 'Lee, -amɩ -na yɩbhaa la yɩ? Nyɩma -wa ɩn -slolua, wa -yi -we ɩn gbaa, 'yɩbha we wa la.» \p \v 22 -Zezu gbaa -we mɩa dɛ nɩ, -Lagɔbudu 'kadʋʋ ŋwɛkʋnyɔ yabhlo mɩa -bha, ɔ bɛa ɔ -yɔ, 'ɩn ɔ yia ɔ 'kpa yukwli 'wʋ sʋbha. 'Ɩn ɔ nɛɛ -Zezu -ylaɛ: «'Lee, sanɛɛ -na gbaa -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ -yla yɩ?» \p \v 23 Ɔ nɛɛ -buduu ŋwɛkʋnyɔ -ylaɛ: «'Lee, gbʋ 'nyuu -mʋmʋ ɩn gbaa, -slolu 'mɩ we 'klʋ, 'ɩn we -ka nɩɩ, ɩn 'nɩ gbʋ 'nyuu gba nɩ, lɛɛ -lu ka 'gbʋ -na pa 'mɩ -lua?» \v 24 Tɔʋn, 'ɩn Anasɩ yia 'slʋja 'yoo 'nyɛ, wa 'ka -Zezu -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ Kaifʋʋ -gbɛ kwa, -zugba ɔ mɩ gbʋanda. \r (Mt 26.71-75; Mk 14.69-72; Lk 22.58-62) \p \v 25 Nɩɩ, Simɔ Piɛlɩ mɩ wee -buduŋwɛɛ 'wɔlɔda. Wa nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Mɩ mɩa 'dɛ ɔɔ nyɩmɛɛ 'bɩnɔnyɔ yabhlo -ɩn -mɩa, we 'nɩ mʋʋ?» \p Ɔ kpɛlɩa we, ɔ nɛɛ: «-Ɩnnya, yo -wa yo!» \p \v 26 -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋʋ gaylo yabhlo mɩ -bha, nyɩmɛ -ɔ ka yukwli Piɛlɩ -dɩa -bha, ɔ kʋda -nyɩmɛ yabhlo -wa. Ɔɔ lubhonʋnyɔ nɛɛ Piɛlɩ -yla: «Nɩɩ, -mɩ ɩn 'yɩa da su -kpaa, -ɩn -yɔ -Zezu 'sɔ, we 'nɩ mʋʋ?» \v 27 Nɩɩ, 'ɩn Piɛlɩ yia we -zakpa tanʋ kpɛlɩ. Wee kpɛlɩe mɩ ɔ ŋwɛɛ, 'ɩn -kʋkɔ yia -bha -bhlokpadɛ gbogboe bhli. \r (Mt 27.1-2, 11-14; Mk 15.1-5; Lk 23.1-5) \p \v 28 Nɩɩ, we 'bɩgʋ, wa -yɔ -Zezu yia Kaifʋʋ -gbɛ 'bhʋ. *Wlɔmʋ -nyɩmɛ Pilatɩ, -ɔ pɩlɩa Zuifʋʋ dʋdʋ 'wlu la, -mɔɔ -buduŋwɛɛ wa kwaa ɔ. Zlʋkpɛ tutu -wa, Zuifʋʋ 'yugalɩnya 'nɩ wee -budu zɔ pla. Wa -ka -mɔ pla, -zugba wa ka pʋɩn pla wa tite 'yu. 'Ɩn wa -ka pʋɩn -ka nɩ, wa 'nɩ mneni wa 'ka *'Wʋzɩtɩylɩɩ 'fɛtɩ -gʋ -lu li. \v 29 We 'dɛɛ 'gbʋ wa yia 'pipee -tʋ, 'ɩn Pilatɩ, -ɔ pɩlɩa Zuifʋ 'wlu la yia 'tla. Ɔ nynia wa -yɔ la, 'ɩn ɔ yia wa layɩbha: «'Lee, gbʋ -mʋmʋ a dɩlɩ nyɩmɛ nɩa?» \p \v 30 Wa 'palɩa we 'bɩgʋ, wa nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-A -ka -mɩ nyɩmɛ mɩa dɛ -la nɩ, -zugba gbʋnyumonyɔ -wa.» \p \v 31 Pilatɩ nɛɛ wa -ylaɛ: «Amɩaa 'dɛ 'bhu ɔ 'wʋ, 'ɩn a 'ka ɔ -yɔgbʋ 'wʋbhu amɩaa titee sɔlʋ.» \p Tɔʋn, 'ɩn wa nɛɛ: «We -ka nyɩmɛɛ -yɔgbʋ -a 'bhu 'wʋ, -a 'nɩ we 'klʋ -ka, -a 'ka ɔ tlɩtlɩe -dɩlɩ.» \p \v 32 'Sa -mʋʋ 'plɩa, -Zezuu wɛlɩ 'ka gbʋzɔnʋ -zɛɛ 'gbʋ. Sa ɔ 'kaa tlɩ, wee wɛlɩ ka we -slolu. \v 33 Pilatɩ plaa -budu zɔ, 'ɩn ɔ yia -Zezu la. -Mɔɔ bɛa ɔ 'yu, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ -yla: «'Lee, Zuifʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ -ɩn -mɩa yɩ?» \p \v 34 -Zezu 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «Lɛɛ -lu ka 'gbʋ -na yɩbha 'mɩ we laa? 'Lee, -na 'dɛ yɩbhaa 'mɩ we la yaayɩɩ, nyɩma -putu la 'saa 'mɩ yɩ?» \p \v 35 Pilatɩ nɛɛ: «'Lee, Zuifʋ ɩn -mɩa yɩ? Nɩɩ, -na 'dɛɛ Zuifʋbhelia -yɔ -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan ka -mɩ 'mɩ -la. 'Lee, lɛɛ -lu -ɩn nʋ lɛa?» \p \v 36 Ɔ nɛɛ: «Na 'wlulapɩlɩee se mɩa, we'e 'bhʋ dʋdʋgʋ -nyɩmaa -gbɛ. We -ka yaa wa -gbɛ we 'bhʋ nɩ, -zugba na lubhonʋnya ka yaa jɛlɩgba gʋ, -mʋʋ yi 'wlʋ nɩɩ, Zuifʋʋ 'yugalɩnya kpa 'mɩ. Nɩɩ, -ɩnnya, we'e 'bhʋ dʋdʋgʋ -nyɩmaa -gbɛ.» \p \v 37 Pilatɩ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Nɩɩ, nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ -ɩn -mɩa, we 'nɩ mʋʋ?» \p Ɔ nɛɛ: «'Mʋ -ɩn gbaa dɛ. We 'dɛɛ 'gbʋ wa yia 'mɩ gwalɩ. Ɩn 'ka gbʋzɔnʋʋ dayɩnyɔ nya -mɩɩ 'gbʋ ɩn yia dʋdʋ -gʋ yi. -Wa weee mɩa gbʋzɔnʋʋ -nʋ nya, na wɛlɩ wa pʋlʋa yukwli.» \r (Mt 27.15-31; Mk 15.6-20; Lk 23.13-25) \p \v 38 Pilatɩ nɛɛ: «Gbʋzɔnʋ, lɛɛ -lu we -mɩa?» Pilatɩ bhɩa -we mɩa dɛ gbagbɩe, 'ɩn ɔ yia -budu zɔ 'tla. Ɔ mnɩa 'pipee Zuifʋʋ -gbɛ, ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «Nɩɩ, -we ka 'gbʋ ɩn 'kaa nyɩmɛ nɩ gbʋ dɩlɩ, ɩ'ɩn 'yɩ we -yɔ. \v 39 Amɩaa lɛnʋgbʋ 'cɩn 'yɩbha nɩɩ, ɩn 'tide -kaslʋnyɩmɛ yabhlo 'yi 'Wʋzɩtɩylɩɩ 'fɛtɩɩ bhla. 'Lee, a 'yɩbha nɩɩ, ɩn 'tide aɩn -yla Zuifʋʋ 'Wlulapɩlɩnyɔ 'yii?» \p \v 40 Wa 'kpɩa 'wʋ, wa nɛɛ: «-Ɩnnya! -Ɩn 'na 'tide -mɔɔ mɩa dɛ 'yi -nɩ. 'Tide -Balabasɩ 'yi -aɩn -yla!» -Zugba ɔɔ -Balabasɩ mɩa, nyɩmɛ 'nyuuu 'dɛbhie -wa. \c 19 \p \v 1 Tɔʋn, 'ɩn Pilatɩ nɛɛ wa -yla nɩɩ, wa 'bhu -Zezu 'wʋ wa 'ka ɔ sɛlɩa mnɩ. \v 2 'Slʋja maa 'wia -kloo, 'ɩn wa yia we -Zezu 'wluo -pla. 'Ɩn wa yi 'yaa ɔ -bana zalʋ 'wʋpla, nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ 'bhisa. \v 3 Wa -ka ɔ -yɔ lanyni -bhlo, -zugba wa nyanɩa ɔ. Wa nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Zuifʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ, -na fʋʋ.» 'Ɩn wa sʋbhaa ɔ 'kpa yukwli 'wʋ. \p \v 4 Pilatɩ 'tlaa lʋ, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «A pʋ yukwli -nya, nɩɩ, lʋ na laa ɔ aɩn 'pipee, 'ɩn a 'ka we 'wʋlanʋ nɩɩ, -we ka 'gbʋ ɩn 'kaa nyɩmɛ nɩ gbʋ dɩlɩ, ɩ'ɩn 'yɩ we -yɔ.» \v 5 Tɔʋn, 'ɩn -Zezu yia 'tla, ɔ ka wee -bana zalʋ 'wʋ, 'ɩn 'wia -kloo mɩa ɔ 'wluo. 'Ɩn Pilatɩ nɛɛ wa -ylaɛ: «Ɔɔ nyɩmɛ nɩ!» \p \v 6 -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan -yɔ -Lagɔbudu 'kadʋʋ ŋwɛkʋnya 'yɩa -Zezu -yɔ, 'ɩn wa yia 'wʋkpɩkpɩe bhli. Wa nɛɛ: «Kʋlʋ ɔ *su -gʋ la! Kʋlʋ ɔ su -gʋ la!» \p Pilatɩ nɛɛ wa -ylaɛ: «Amɩaa 'dɛ 'bhu ɔ 'wʋ, 'ɩn a 'ka ɔ su -gʋ lakʋlʋ. Nɩɩ, -we ka 'gbʋ ɩn 'kaa ɔ gbʋ dɩlɩ, ɩ'ɩn 'yɩ we -yɔ.» \p \v 7 Zuifʋ nɛɛ ɔ -yla: «-A ka tite yabhlo, 'ɩn wee tite nɛɛ nɩɩ, wa 'bha ɔ, -we ka gbʋ -wa, ɔ nɛɛ nɩɩ, -Lagɔɔ 'Yu ɔ -mɩa.» \p \v 8 Da Pilatɩ 'nʋa wa wɛlɩ nɩ, 'ɩn ɔ nyanɔ yia -gʋbho. \v 9 Ɔ plaa -budu zɔ, 'ɩn ɔ yia -Zezu layɩbha: «Mɔ -na bhʋa?» Nɩɩ, -Zezu 'nɩ we 'yabhlogbɔɔ 'bɩgʋpalɩ. \v 10 Tɔʋn, 'ɩn Pilatɩ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Ɩ'ɩn sɩsalɩ ŋwɛ -gʋ -amɩ -ylaa? -Amɩ, ɩn ka we se ɩn 'ka -mɩ 'yitide, 'ɩn ɩn ka 'ya we se ɩn 'ka -mɩ su -gʋ la kʋlʋ, 'lee, -ɩn 'nɩ we 'ji -yi -wa yɩ?» \p \v 11 -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «-Ɩn 'nɩ -lu yabhlogbɔɔ se -ka 'mɩ -gʋ, we 'nɩ -we ka se -Lagɔ 'nyɛa -mɩ 'wʋbhʋ. We 'dɛɛ 'gbʋ -mɔmɔ -laa 'mɩ -mɩ 'yu, ɔ gbʋnyuu 'yli we 'ka -na -nʋ -zi.» \p \v 12 Wee wɛlɩ nɩɩ 'bɩgʋ, Pilatɩ 'yɩbha yaa ɔ 'ka -Zezu 'yitide, 'ɩn Zuifʋ yia 'wʋkpɩkpɩe bhli. Wa nɛɛ: «-Ɩn -ka nyɩmɛ mɩa dɛ 'yitide nɩ, -zugba -ɩn 'nɩ Wlɔmʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ 'kadʋʋ 'tale! Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ -ka gba: ‹Nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ ɩn -mɩa› -zugba -mɔɔ mɩ nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ 'kadʋʋ tʋnyɩmɛ nya.» \p \v 13 Pilatɩ 'nʋa wɛlɩnya nɩ, 'ɩn ɔ yia -Zezu la ɔ 'ka 'tla. We 'bɩgʋ, 'ɩn Pilatɩ yia gbʋwʋbhukpe -gʋ ladɩ. -Buduŋwɛɛɛ da -lɛ wa mnazɩa la tʋkpa nya, -bha -wa. 'Mʋ wa laa «Gabata» zuifʋwɛlɩ 'wʋ. \p \v 14 Nɩɩ, 'ylɩ -we nya wa mnazɩa wa 'dɛ la 'Wʋzɩtɩylɩɩ 'fɛtɩɩ 'gbʋ, wee ylɩ -wa. 'Ylʋ nynia -glɔnyɩdɩ, 'ɩn Pilatɩ nɛɛ Zuifʋ -yla: «Amɩaa 'wlulapɩlɩnyɔ nɩ.» \p \v 15 'Ɩn wa yia 'wʋkpɩkpɩe bhli. Wa nɛɛ: «'Bha ɔ! 'Bha ɔ! Kʋlʋ ɔ su -gʋ la!» \p Pilatɩ nɛɛ wa -ylaɛ: «'Lee, ɩn kʋlʋ amɩaa 'wlulapɩlɩnyɔ su -gʋ laa?» \p 'Ɩn -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan yia we 'bɩgʋpalɩɛ: «-Amɩaa 'wlulapɩlɩnyɔ -bhlogbɔɔ, Wlɔmʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ 'kadʋ -wa.» \p \v 16 Tɔʋn, 'ɩn ɔ yia wa -Zezu yoo 'nyɛ, wa 'ka ɔ su -gʋ lakʋlʋ. \s1 'Slʋja kʋlʋa -Zezu su -gʋ la \r (Mt 27.32-44; Mk 15.21-32; Lk 23.26-43) \p 'Ɩn wa -yɔ -Zezu 'sɔ yia mnɩ. \v 17 Wa 'kaa 'gbe 'tla nɩ, su -we -gʋ wa 'kaa ɔ la kʋlʋ, ɔ 'dɛ ka we -blɩgba. Wa mɩ mnɩda, 'ɩn wa yia da -we wa laa 'Wluu 'Kʋaa da nyni. (-Bha wa laa «Gɔlʋgota» zuifʋwɛlɩ 'wʋ.) \v 18 -Bha 'slʋja kʋlʋa -Zezu su -gʋ la. 'Ɩn wa yi 'yaa nyɩma -putu 'sɔ su -gʋ lakʋlʋ. 'Yabhlo mɩ -Zezuu lilisɔlʋ, 'ɩn 'yabhlo mɩa ɔ kɔpɛsɔlʋ. \p \v 19 Pilatɩ nʋa su falʋ lɛ, 'ɩn wa yia we -Zezuu su -gʋ lakʋlʋ. Wee su falʋ -gʋ ɔ cɛlɩa: \qc NAZALƐTƖYU -ZEZU \qc ZUIFƲƲ 'WLULAPƖLƖNYƆ \m \v 20 Nɩɩ, Zuifʋ duun zɛlɩa -we mɩa wee su falʋ -gʋ cɛlɩda. -We ka gbʋ -wa, da wa zʋa -Zezu su -gʋ, -bha cɩpa 'gbe 'kadʋ -yɔ, 'ɩn wa cɛlɩ we -zakpa ta: tɩa zuifʋwɛlɩ 'wʋ, we 'bɩgʋ wlɔmʋwɛlɩ 'wʋ, 'bhie glɛkɩwɛlɩ 'wʋ. \v 21 *-Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan zɛlɩa we, -bha wa mnɩa Pilatɩɩ -gbɛ, 'ɩn wa nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Mɩ cɛlɩa: ‹Zuifʋʋ 'Wlulapɩlɩnyɔ› nɩɩ, we 'nɩ mneni we 'ka 'sa -tʋ! -Ɩn cɛlɩ nɩɩ: ‹Nyɩmɛ nɩ nɛɛ: -Amɩ -wa Zuifʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ.› » \p \v 22 Pilatɩ 'palɩa we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «-We ɩn cɛlɩa, cɛlɩda we tʋa.» \p \v 23 Da 'slʋja kʋlʋa -Zezu su -gʋ la, 'ɩn wa yia ɔ 'wʋplali dlili. Wa dlili we 'wʋ la -mnʋa, 'slʋjayu -mɔmɔ -ka -mɩ, -mɔɔ ka -mɔɔ -nʋ. 'Ɩn wa yi 'yaa ɔ -banaa zɔbana -zɔnʋ 'wʋbhu. Nɩɩ, wee -bana mɩ lʋada 'naa kibhe -bhlo nya, we 'bhʋ -blɩ -yɔ we 'ka bhʋ -yɔ nyni. We 'nɩ pɩpɛda -mɩ. \v 24 Wa nɛɛ wa 'dɛkpʋa nyɩdɩɛ: «-A 'na ylalɩ wee -bana -zɔnʋ -nɩ, nɩɩ, -a 'pa -nɩgbɩ, 'ɩn -ɔ ka -nʋ -yɔ we -ka -tʋ nɩ, -mɔɔ 'ka we 'wʋbhu.» \p Nɩɩ, 'sa -we mɩa -Lagɔsɛbhɛ 'wʋ cɛlɩda 'kaa sa 'plɩ. We nɛɛ: \q1 «Wa ka na 'wʋplali dlili wa 'dɛkpʋa nyɩdɩ. \q1 'Ɩn wa yia -nɩgbɩ 'pa, \q2 -ɔ yia na -bana 'bhaa, \q2 wa 'ka ɔ yibheli.» \m Nɩɩ, -we 'slʋja nʋa lɛ, mʋ mɩa dɛ. \p \v 25 -Zugba -Zezuu 'nyaa klaa, ɔ 'nyaa bhɔlɔ klaa, Klopasɩɩ 'ŋwnɔ Malii klaa, we -yɔ Magɩdala -ŋwnɔ Malii mɩ -bha wee *su kwesi. \v 26 Nɩɩ, 'ɩn -Zezu yia ɔ 'nyaa -yɔyɩ. Ɔ 'bɩnɔnyɔ yabhlo -ɔ ka zɛ ɔ -kalɩa, -mɔɔ mɩ ɔ 'nyaa kwesi. 'Ɩn ɔ nɛɛ: «'Maa, amaa yu nɩ.» \v 27 We 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ 'bɩnɔnyɔ -ylaɛ: «-Na 'nyaa nɩ.» Tɔʋn, we 'bhʋ -bha 'wʋ, 'ɩn ɔɔ 'bɩnɔnyɔ yia ɔ, ɔ 'dɛɛ -gbɛ bɛlɩ. \s1 -Zezuu tlɩtlɩe \r (Mt 27.45-56; Mk 15.33-41; Lk 23.44-49) \p \v 28 We 'bɩgʋ, -Zezu -yi -slɛɛn we 'ji nɩɩ, -lu weee ka gba. 'Ɩn -we mɩa cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋ, we 'ka lɛnʋʋ 'gbʋ, ɔ nɛɛ: «Ɩn 'ka 'ma.» \p \v 29 Wee da mɩa, kalɔ nʋʋ nyida mɩ -bha. Wa faa -fuu wee kalɔ nʋ lʋ, wa bɩzɩa we suu\f + \fr 19:29 \ft Wee su mɩa dɛ, *isɔpʋsu -wa. \f* 'yliya 'wʋ, 'ɩn wa yia we -Zezuu ŋwɛ -yɔ bɛlɩ. \v 30 Nɩɩ, ɔ 'maa wee kalɔ nʋ nɩ, we 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ: «We ka bhɩa!» Ɔ -laa 'wlu zɔ tɔʋn, 'ɩn ɔ yia tlɩ. \p \v 31 Nɩɩ, 'ylɩ -we nya wa mnazɩa wa 'dɛ la wa Nyapɛylɩɩ 'gbʋ, wee ylɩ -wa. Wee *Nyapɛylɩ mɩa, 'ylɩ -zɔnʋʋ 'dɛbhie -wa. We 'dɛɛ 'gbʋ Zuifʋ 'nɩ 'yɩbha nɩɩ, 'kwie -tʋ su -gʋ wee Nyapɛylɩ nya. We 'gbʋ wa 'yugalɩnya yia Pilatɩ 'yoo -zlalɩa mnɩ, wa 'ka waa nyɩmaa bhʋ 'kate, 'ɩn wa 'ka wa 'kwie su -gʋ -sa. \v 32 Tɔʋn, wee da wa kʋlʋa waa nyɩma su -gʋ la, 'ɩn 'slʋja yia -mɔ mnɩ. Wa nynia -mɔ nɩ, 'ɩn wa yia waa nyɩma sɔ 'sɔ lʋ mɩa -Zezu kwesi bɛ. Wa 'katea yabhloo bhʋnya, 'bhie, wa yia 'sɔnʋʋ -nʋ 'kate. \v 33 Wa nynia -Zezu -yɔ la, 'ɩn wa yia we -yɔyɩ nɩɩ, ɔ ka tlɩ, we 'dɛɛ 'gbʋ wa 'nɩ ɔ bhʋnya 'kate. \v 34 Nɩɩ, 'ɩn 'slʋjayu yabhlo yia -Zezuu gbacɩ zɔ tnʋ ɔ 'li nya. -Bha -bhlokpadɛ 'pɩɔn -yɔ 'nyu 'tlaa ɔ 'wʋ. \v 35 Nyɩmɛ -ɔ mɩa -bha we zlɩ, 'ɩn -we 'plɩa, -ɔ 'yɩa we -yɔ, -mɔɔ -wa we dayɩnyɔ. Nɩɩ, wee gbʋnya nɩ ɔ gbaa, 'ɩn a 'ka 'ya we dlɩ -gʋ zʋ. Ɔ gbʋdayɩwɛlɩ mɩ gbʋzɔnʋ nya, 'ɩn ɔ -yi we 'ji nɩɩ, -we ɔ gbaa gbʋzɔnʋ -wa. \p \v 36 -We weee mɩa dɛ 'plɩa, 'ɩn -we mɩa cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋ, we 'ka lɛnʋ. We nɛɛ: «Wa 'na 'ka ɔ 'kʋa yabhlogbɔɔ 'kate.» \v 37 'Ɩn wee 'sɛbhɛɛ kibhe yabhlo nɛɛ: «'Ɩn, ylaa wa yia -ɔ ka gbacɩ -zɔ wa tnʋa.» \p \v 38 Nɩɩ, nyɩmɛ yabhlo wa laa *-Zɛzɛfʋ, Alimateyu -wa, ɔ mɩ -Zezuu 'bɩnɔnyɔ yabhlo nya zizewiemɩ. -We ka gbʋ -wa, ɔ mɩ Zuifʋʋ 'yugalɩnya sɔda. Ɔɔ nyɩmɛ nɩ mnɩa Pilatɩ 'yoo -zlalɩa ɔ 'ka -Zezuu 'kwie 'wʋbhu. 'Ɩn Pilatɩ yia we -yɔŋwnu. Tɔʋn, -Zɛzɛfʋ yia lʋ nɩ, 'ɩn ɔ yia -Zezuu 'kwie 'wʋbhu. \v 39 Nyɩmɛ yabhlo wa laa 'Nikodɛmʋ, -mɔɔ yi 'yaa ɔ 'bɩ mnɩ. Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ mnɩa zlɩmɛ -Zezu 'yɩa sabɔ, mɔ -wa. Ɔ mɩa mnɩda, ɔ -yɔ -lasiklɔɔ bɔtɔlʋ -nʋ 'sɔ, 'ɩn wa yia mnɩ. 'Mʋ wa laa *milɩ -yɔ aluɛsɩ. We 'wʋwɔlʋe mneni we 'ka kilo glʋ -bhlo 'ya kugbua nyni. \v 40 -Zɛzɛfʋ -yɔ 'Nikodɛmʋ yia -Zezuu 'kwie 'wʋbhu. 'Ɩn wa yia ɔ 'naapɩnya -we wa slua wee bɔtɔlʋ -lasiklɔ -gʋ, -yɔ labibeli. Nɩɩ, 'sa Zuifʋ mnazɩa 'kwie -yɔ, 'bhie wa faa we gbawla 'wʋ. \p \v 41 Da wa kʋlʋa -Zezu *su -gʋ la, su -kpaa mɩ -bha. Wee su -kpaa, 'bhʋka -lolu, -we 'wʋ wa 'nɩa -slɔ 'kwie yabhlogbɔɔ fa, we mɩ -bha. \v 42 Nɩɩ, 'ylɩ -we nya Zuifʋ mnazɩa wa 'dɛ la wa Nyapɛylɩɩ 'gbʋ, wee ylɩ -waa 'gbʋ, 'ɩn wee 'bhʋka cɩpa -bhaa 'gbʋ, wa yia -Zezuu 'kwie -mɔ fa. \c 20 \s1 -Zezu 'nɩ gbawla 'wʋ -mɩ \r (Mt 28.1-10; Mk 16.1-8; Lk 24.1-12) \p \v 1 Nɩɩ, 'ylɩ 'plɩ -bhlo, we 'sɔnʋʋ zlɩgʋ, dimasɩɩ nya, da zlɩ 'nɩa -slɔ ladolu, 'ɩn Magɩdala -ŋwnɔ Malii yia gbawla -gʋ mnɩ. Nɩɩ, wa ka zlɩmɛ we kla tʋkpa -boklo 'kadʋ nya, 'ɩn Malii -talɩa -bha nɩ, ɔ 'nɩ wee tʋkpa -yɔyɩ we ŋwɛɛ. \v 2 Tɔʋn, 'ɩn ɔ -yɔ -gwagwɩe yia Simɔ Piɛlɩ -yɔ 'bɩnɔnyɔ yabhlo, -ɔ ka zɛ -Zezu -kalɩa, 'dɩ kwa. Ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «Wa ka -amɩaa -Kanyɔ gbawla 'wʋsa, 'ɩn da wa zʋa ɔ, -a 'nɩ -bha da -yi.» \p \v 3 Piɛlɩ -yɔ ɔɔ -Zezuu 'bɩnɔnyɔ yabhlo nɩ -sɔa 'wʋ, 'ɩn wa yia wee gbawla -gʋ mnɩ. \v 4 -Gwagwɩe nya wa 'dɛsɔbhie mɩa -mɔ mnɩda. 'Ɩn ɔɔ 'bɩnɔnyɔ -mɔnɩɩ -gwagwɩe -zi Piɛlɩ. Mɔɔ nynia -mɔ tɩa. \v 5 Ɔ kwlia 'wʋ, 'ɩn ɔ yia 'naapɩnya -yɔyɩ -bha lasluda, nɩɩ, ɔ 'nɩ -mɔ pla. \v 6 Simɔ Piɛlɩ yia ɔ 'bɩ, ɔ nynia, ɔ plaa gbawla nʋkplɛ, 'ɩn ɔ yia -mɔ 'naapɩnya -yɔyɩ, -bha lasluda. \v 7 Ɔ ka 'ya 'naa -we wa gbʋanɩa -Zezuu 'wlu -yɔla -yɔyɩ. Nɩɩ, wee 'naapɩ 'nɩ we -lima glaa -mɩ, we mɩ glɩda we 'dɛɛ saa da -putu. \v 8 -Mʋʋ 'bɩgʋ, 'bɩnɔnyɔ -ɔ nynia tɩa, ɔ yi 'yaa gbawla nʋkplɛ pla. Ɔ 'yɩa we -yɔ, 'ɩn ɔ yia dlɩ zʋ. \v 9 (Nɩɩ, -we mɩa -Lagɔsɛbhɛ 'wʋ cɛlɩda, wa 'nɩ -slɔ we 'wʋlanʋ: nɩɩ, 'wʋ -Zezu yia -sɔa tlɩtlɩnya glaa.) \s1 -Zezu 'tlalɩa Malii 'klʋ \r (Mk 16.9-11) \p \v 10 Tɔʋn, 'bɩnɔnya sɔbhie yia -buduŋwɛɛ lʋbhiti. \v 11 Nɩɩ, Malii mɩ -bha gbawla kwesi -zugba ɔ wi. Ɔ mɩ wida, 'ɩn ɔ yia 'wʋkwli ɔ 'ka gbawla nʋkplɛ 'ylilabhlɩ. \v 12 'Ɩn ɔ yia -mɔ 'anzɩ 'sɔ -yɔyɩ ladɩda da wa palɩa -Zezuu 'kwie la. Yabhlo mɩ ɔ 'wluu 'bɩgʋ, 'ɩn yabhlo mɩa ɔ bhʋnyaa 'bɩgʋ. 'Wʋplalu 'pʋpa mɩa we 'wʋ. \v 13 Nɩɩ, 'ɩn wee 'anzɩ yia Malii layɩbha. We nɛɛ: «Bhɔlɔ, lɛɛ -lu wili aɩn a?» \p Ɔ nɛɛ we -yla: «Wa ka na -Kanyɔ -bha lasalɩ, 'ɩn da wa zʋa ɔ, ɩn 'nɩ -bha da -yi.» \v 14 Ɔ mɩ -we mɩa dɛ gbada, ɔ 'bhitia la, 'ɩn ɔ yia -Zezu -yɔyɩ, ɔ 'nɩ we 'jiyibheli nɩɩ, -Zezu -wa. \p \v 15 'Ɩn -Zezu yia ɔ layɩbha: «Bhɔlɔ, lɛɛ -lu ka 'gbʋ a wia? Nyɔɔ a nɔnʋ 'ylibɩla?» \p Maliii dlɩ 'wʋ nɩɩ, su -kpaaa lubhonʋnyɔ -wa. Tɔʋn, ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Na zukpa -wa, we -ka nɩɩ, -mɩ 'bhu ɔ 'kwie 'wʋ, gba 'mɩ -yla da -ɩn zʋa ɔ, 'ɩn ɩn 'ka ɔ 'bʋmnɩ.» \p \v 16 -Zezu nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Malii!» \p Malii 'bhitia ɔ gbɛgbɛɩn la, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ -yla zuifʋwɛlɩ 'wʋɛ: «Wlaboni!» We ji -wa: «-Slolunyɔ.» \p \v 17 Ɔ nɛɛ ɔ -yla: «A 'na kpalɩ 'mɩ la -nɩ, ɩn 'nɩ -slɔ Didee -gbɛ mnɩɩ 'gbʋ. Nɩɩ, a mnɩ a 'ka na bhelia -yla gbaɛ: na Dide, -ɔ mɩa amɩaa Dide nya, na -Lagɔ, -ɔ mɩ 'yaa amɩaa -Lagɔ nya, ɔ -gbɛ na mnɩa.» \p \v 18 Tɔʋn, 'ɩn Magɩdala -ŋwnɔ Malii yia -Zezuu 'bɩnɔnyaa -gbɛ mnɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «Ɩn ka -amɩaa -Kanyɔ 'yɩ!» 'Ɩn ɔ yia -we -Zezu gbaa ɔ -yla, we 'dɩ wa -salɩ. \s1 -Zezu 'tlalɩa ɔ 'bɩnɔnya 'klʋ \r (Mt 28.16-20; Mk 16.14-18; Lk 24.36-49) \p \v 19 Wee 'ylɩ -bhlokpadɛɛ jibheza, 'bɩnɔnya yia 'wlugbeli -budu zɔ. Nɩɩ, wa ka -buduu klolo -gbalɩ, wa mɩ Zuifʋʋ 'yugalɩnya sɔdaa 'gbʋ. 'Ɩn -Zezu yia wa glaa yi. Ɔ 'yligbe wa nyɩdɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «-Lagɔ 'nyɛ aɩn 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ!» \v 20 Ɔ bhɩa we gbagbɩe, 'ɩn ɔ yia ɔ -kwɩtɛ wa 'klʋslolu, we -yɔ ɔ gbacɩ zɔ. Wa 'yɩa Nyɩmaa -Kanyɔ -yɔ, 'ɩn wa yia 'mʋna li. \p \v 21 Ɔ nɛɛ wa -yla -zakpa 'sɔnʋ nyaɛ: «-Lagɔ 'nyɛ aɩn 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ! Nɩɩ, sa Dide tiea 'mɩ, 'sa -bhlokpadɛ na tiea aɩn.» \v 22 Wee wɛlɩnya nɩɩ 'bɩgʋ, ɔ 'paa wa -pɩpɛ -gʋ, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -yla: «Zuzu 'Pʋpa -mɩ amɩaa -nʋ nya. \v 23 A -ka nyɩmaa gbʋnyuu 'wʋtɩ nɩ, 'ɩn we 'gba bhʋa wa 'wlu. Nɩɩ, a 'nɩ nyɩmaa gbʋnyuu 'wʋtɩ nɩ, 'ɩn we tʋa wa 'wlu.» \s1 -Zezu -yɔ Toma \p \v 24 Da -Zezu yia wee -budu zɔ, -zugba ɔ 'bɩnɔnya kugbua lɛ 'sɔ glaa yabhlo wa laa Toma (-ɔ ka 'ŋnɩɩ -yɔgbalɩŋnɩ -wa -Zluya), ɔ 'nɩ -bha -mɩ. \v 25 Tɔʋn, 'bɩnɔnyaa pnɩɩ nɛɛ ɔ -yla: «-A ka -amɩaa -Kanyɔ 'yɩ.» \p Nɩɩ, Toma nɛɛ wa -ylaɛ: «We -ka nɩɩ, ɩn 'nɩ poɛndee 'bɩ 'yɩ ɔ -kwɩtɛ, 'ɩn ɩn 'nɩ we 'bɩ 'wʋ na -kwɩtaya fa, 'ɩn ɩn 'nɩ ɔ gbacɩ zɔ na sɔ fa nɩ, ɩn 'na 'ka we dlɩ -gʋ zʋ.» \p \v 26 Lɔkɔwlu 'plɩ -bhlo, 'ɩn -Zezuu 'bɩnɔnya yi 'yaa 'wlugbeli -budu zɔ. Nɩɩ, Toma mɩ -bha. Wa ka -buduu klolonya -gbalɩ, 'ɩn -Zezu yia wa glaa yi. Ɔ nɛɛ wa -yla: «-Lagɔ 'nyɛ aɩn 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ!» \v 27 'Ɩn ɔ nɛɛ Toma -ylaɛ: «Dɩ da -na -kwɩtaya, 'ɩn yla da na -kwɩtɛ: bɛlɩda -na sɔ, 'ɩn fa we na gbacɩ zɔ. 'Bhʋ dlɩlʋlʋe 'bɩ, 'ɩn -ɩn 'ka dlɩ zʋ!» \p \v 28 Toma nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Na -Kanyɔ, na -Lagɔ!» \p \v 29 -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «-Ɩn ka 'mɩ 'yɩ, we 'gbʋ -na zʋa dlɩ, we 'nɩ mʋʋ? -Wa 'nɩa 'mɩ 'yɩ, 'ɩn wa zʋa dlɩ, 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ mɩ -maa -nʋ nya.» \s1 Wee 'sɛbhɛɛ wlu nɩ \p \v 30 -Zezu ka gwɛdigbʋnya tɔlʋaa -zlo lɛnʋ ɔ 'bɩnɔnyaa 'yibadɩ, nɩɩ, -mʋʋ 'nɩ cɛlɩda -mɩ 'sɛbhɛ nɩ 'wʋ. \v 31 Nɩɩ, -we -nya mɩa da cɛlɩda nɩ, -bha we mɩa a 'ka dlɩ zʋ nɩɩ, -Zezu -wa -Lagɔɔ -Bhasanyɔ -yɔ -Lagɔɔ Yu. 'Ɩn, a -ka ɔ dlɩ -gʋ zʋ, a 'ka 'yliyɔgagɩe 'yɩ ɔ 'ŋnɩ nya. \c 21 \s1 -Zezu 'tlalɩa ɔ 'bɩnɔnya 'klʋ Tibeliadɩnyu kwesi \p \v 1 -Mʋʋ 'bɩgʋ, 'ɩn -Zezu yi 'yaa ɔ 'dɛ ɔ 'bɩnɔnya 'klʋslolu Tibeliadɩnyu kwesi. Sa we 'plɩa mʋ nɩ: \v 2 Simɔ Piɛlɩ klaa, Toma (-ɔ wa laa -Zluya) klaa, Natanaɛlɩ (Galileee Kanagbe 'wʋ yu) klaa, Zebedeee 'yua klaa, we -yɔ -Zezuu 'bɩnɔnya -putu 'sɔ mɩ -bha. \v 3 Simɔ Piɛlɩ nɛɛ wa -yla: «'Nyu na mnɩa -dɔa.» Wa nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Amɩa mɩ 'ya yida -a -yɔ -mɩ 'sɔ 'ka mnɩ.» Wa mnɩa, 'ɩn wa yia 'glʋ 'wʋbho. Nɩɩ, sabɔ weee 'plɩa nɩ, wa 'nɩ zibhi yabhlogbɔɔ 'bha. \p \v 4 Zlɩ bhlia zlɩzlɩe, -zugba -Zezu mɩ -bha wee 'nyuu ŋwɛ -yɔ. Nɩɩ, ɔ 'bɩnɔnya 'nɩ we 'jiyibheli nɩɩ, mɔ -wa. \v 5 Ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «Ɩn! Nyimesia, a 'nɩ zibhi 'bha -nyaa?» \p Wa 'palɩa we 'bɩgʋ, wa nɛɛ: «Ɩɩn, -a 'nɩ zibhi yabhlogbɔɔ 'yɩ!» \p \v 6 Ɔ nɛɛ wa -yla: «A viteli 'sowli amɩaa 'glʋʋ lilisɔlʋ, 'yɩa a yia.» Wa vitelia 'sowli, tɔʋn, zibhii -zlo -we wa 'bhaa, we 'wʋzuloo 'gbʋ, wa 'nɩ 'maslɛɛn 'sowli 'nyu lʋ -sasɩe mneni. \p \v 7 'Bɩnɔnyɔ -ɔ ka zɛ -Zezu -kalɩa nɛɛ Piɛlɩ -yla: «-Amɩaa -Kanyɔ -wa!» Simɔ Piɛlɩ 'nʋa «-Amɩaa -Kanyɔ -wa!» tɔʋn, 'ɩn ɔ yia ɔ -banaa -gʋbana 'wʋpla, nɩɩ, ɔ ka we 'wʋsaa 'gbʋ, 'ɩn ɔ yia 'nyu lʋ -bho. \v 8 'Ɩn 'bɩnɔnyaa pnɩɩ -yɔ 'glʋ yia yi, -zugba 'sowli mɩa yeda zibhi nya, wa gbize we 'wʋ. Nɩɩ, wa 'nɩ yaa 'nyuu ŋwɛ -yɔ latlʋlʋ, sa 'bhisa 'mɛtlɩ glʋ gbu sɩsalɩa wa -yɔ. \v 9 Wa 'tlaa -gɔgɔ -gʋ, 'ɩn wa yia -bha -kapʋ 'yɩ. Zibhi mɩ 'yli, 'ɩn 'floo mɩa -bha. \p \v 10 -Zezu nɛɛ wa -yla: «Zibhi -we a 'bhaa da nɩ, a -yɔ we tɔlʋa yi.» \p \v 11 Simɔ Piɛlɩ -gblaa 'glʋ 'wʋ tɔʋn, 'ɩn ɔ yia 'sowli 'wʋgbize dʋdʋ. We mɩ yeda zibhi 'kadɩ nya, we ŋwɛ nyni zibhi glʋ gbesɔ 'ya kugbua lɛ ta (153). Nɩɩ, wee zibhi -zu 'wʋ, 'ɩn wee sowli'i yla. \v 12 -Zezu nɛɛ wa -yla: «A yi a 'ka li!» Waa 'bɩnɔnya glaa nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ ŋwɛ -ka ɔ 'ka ɔ layɩbhaɛ: «Nyɔɔ -ɩn -mɩa?» Wa -yi we 'ji nɩɩ, Nyɩmaa -Kanyɔ -wa. \v 13 -Zezu bɛa wa kwesi, ɔ 'bhua 'floo 'wʋ, ɔ dlilia we wa 'wʋla, 'ɩn ɔ yia wa zibhi 'nyɛ. \v 14 Nɩɩ, -Zezu -sɔa tlɩtlɩnya glaa 'wʋ, ɔ 'dɛɛ slolue ɔ 'bɩnɔnya -ylaa -zakpa tanʋ mɩa dɛ. \p \v 15 Wa bhɩa lilie, -Zezu nɛɛ Simɔ Piɛlɩ -yla: «Zaaan 'yu 'Simɔɔ, 'lee, -ɩn -kalɩ na zɛ we -zi waa?» \p Ɔ nɛɛ ɔ -yla: «Ɩɩn, na -Kanyɔ, -ɩn -yi we 'ji nɩɩ, ɩn -kalɩ na zɛ.» \p -Mɔɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «'Nyɛ na bhlabhlɛyua.» \p \v 16 Ɔ nɛɛ ɔ -yla -zakpa 'sɔnʋ nyaɛ: «Zaaan 'yu 'Simɔɔ, 'lee, -ɩn -kalɩ na zɛɛ?» \p -Mɔɔ nɛɛ ɔ -yla: «Ɩɩn, na -Kanyɔ, -ɩn -yi we 'ji nɩɩ, ɩn -kalɩ -na zɛ.» \p -Zezu nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Zɛ na bhlabhlɛɛ 'yliyɔzʋnyɔ.» \p \v 17 'Ɩn ɔ yia ɔ layɩbha -zakpa tanʋ nyaɛ: «Zaaan 'yu 'Simɔɔ, 'lee, -ɩn -kalɩ na zɛɛ?» \p Piɛlɩɩ -gʋ yia 'wʋ -tʋ -kɔʋn, nɩɩ, ɔ ka ɔ layɩbha -zakpa ta: «'Lee, -mɩ, -ɩn -kalɩ na zɛɛ?» We 'gbʋ, ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Na -Kanyɔ, -ɩn -yi -lu weee 'ji: -ɩn -yi we 'ji nɩɩ, ɩn -kalɩ -na zɛ.» \p -Zezu nɛɛ ɔ -yla: «'Nyɛ na bhlabhlɛ. \v 18 Ɩn nɛɛ -mɩ -yla gbʋzɔnʋ sa nɩɩ, da -ɩn mɩa nyimeslɔyu nya nɩ, -na dɛ gbaa -na -cɛsli, 'ɩn -na mnɩa mɔ -ɩn 'yɩbhaa. Nɩɩ, -ɩn -ka gɔ nɩ, -na sɔ -na yia 'wʋbhua, 'ɩn nyɩma -putu yia -na -cɛsli -gbaa, 'ɩn wa kwaa -mɩ da -ɩn 'nɩa 'yɩbha.» \v 19 (-We -Zezu gbaa dɛ nɩ, sa Piɛlɩ 'kaa tlɩ, 'ɩn ɔ 'kaa -Lagɔɔ 'ŋnɩ -mnɩnɩ ɔ -tlɩtlɩe 'wʋ, 'mʋ ɔ mɩa -sloluda.) 'Bhie, -Zezu nɛɛ Piɛlɩ -ylaɛ: «Yi 'mɩ 'bɩ.» \p \v 20 Piɛlɩ 'bhitia la, 'ɩn ɔ yia wa 'lʋʋ -gbɛɩn 'bɩnɔnyɔ -ɔ ka zɛ -Zezu -kalɩa -yɔyɩ wa 'bɩyida. (Nyɩmɛ -ɔ, wa mɩa zlɩmɛ lida, -ɔ pɩlɩa -Zezuu gbɛgbɛɩn 'wʋ, 'ɩn ɔ yia ɔ layɩbha nɩɩ, nyɔɔ 'ka ɔ wla nɩ, mɔ -wa.) \v 21 Piɛlɩ 'yɩa ɔɔ 'bɩnɔnyɔ -yɔ, 'ɩn ɔ yia -Zezu layɩbhaɛ: «'Ɩn -mɔɔ mɩa da na?» \p \v 22 -Zezu nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Ɩn -ka 'yɩbha nɩɩ, ɔ -tʋ -bha, 'ɩn ɩn 'ka lʋ yi nɩ, 'lee, lɛɛ -lu -mʋʋ 'ka -mɩ nʋnʋa? -Mɩ, nɔ 'mɩ 'bɩ!» \v 23 Tɔʋn, 'ɩn we 'dɩ yia 'mni 'bɩnɔnya glaa nɩɩ, ɔɔ 'bɩnɔnyɔ -mɔnɩ 'na 'ka tlɩ. Nɩɩ, -Zezu 'nɩ gbaɛ: «Ɔ 'na 'ka tlɩ.» Nɩɩ, ɔ nɛɛ: «Ɩn -ka 'yɩbha nɩɩ, ɔ -tʋ -bha, 'ɩn ɩn 'ka lʋ yi nɩ, 'lee, lɛɛ -lu -mʋʋ 'ka -mɩ nʋnʋa?» \p \v 24 Nɩɩ, ɔɔ 'bɩnɔnyɔ -bhlokpadɛ -wa we dayɩnyɔ, 'ɩn mɔ cɛlɩa we. -A -yi we 'ji nɩɩ, -we ɔ gbaa, gbʋzɔnʋ -wa. \p \v 25 -Zezu ka gbʋʋ -zloo tɔlʋa lɛnʋ. Nɩɩ, sa we 'plɩa, we -ka 'sa wa cɛlɩ we -bhlo -bhlo nɩ, we 'wʋzuloo 'gbʋ, wee 'sɛbhɛnya 'na 'ka yaa dʋdʋ weee -gʋ mneni.