\id JAS – Kouya NT, CI 2002 (DBL 2014) \h 'Zake \toc1 'Zakee 'sɛbhɛ \toc2 'Zake \toc3 'Zake \mt1 'Zakee 'sɛbhɛ \ip *'Zake -wa bha *-Zeluzalɛmʋʋ -Lagɔnyɩmaa 'yugalɩnyɔ yabhlo. 'Sɛbhɛ nɩ ɔ cɛlɩa, ɔ 'ka -Lagɔnyɩma we -slolu nɩɩ, wa -ka -Zezu dlɩ -gʋ zʋ, we mɩ nɩɩ, wa nɔnɔbhʋ -mɩ tɩklɩɩ. \ie \c 1 \s1 Fʋsawɛlɩ \p \v 1 -Amɩ, *'Zake, saa aɩn fʋ. -Lagɔ -yɔ Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezu *Klisɩɩ lubhonʋnyɔ ɩn -mɩa. *Zuifʋ weee mɩa -Lagɔnyɩma nya, wa palɩa 'klɩyɩe 'wʋ, -wa mnenia la dʋdʋ weee -gʋ, 'ma na paa na fʋsawɛlɩ yoo. \s1 Dlɩzʋzʋe -yɔ gbʋyilo \p \v 2 Na bhelia, laylagbʋ -bhlo -bhlo -nya -we lʋ a yia 'plɩlɩa, a yla we 'mʋna 'kadʋ nya. \v 3 A yibheli we 'ji nɩɩ, a -ka dlɩ 'tɛmanɩ laylagbʋ 'wʋ, dlɩtie we nyɛa aɩn. \v 4 Nɩɩ, amɩaa dlɩtiee lɛnʋgbʋ -zɔnʋ nʋ lɛ tɩklɩɩ, 'ɩn a 'ka -mɩ tɩklɩɩ gbada, -lu yabhlogbɔɔ 'na bɔlʋ aɩn 'wʋ -nɩ. \v 5 Amɩaa lʋnyɩmɛ yabhlo 'nɩ gbʋ -yi nɩ, ɔ -zlalɩ we -Lagɔ, -ɔ 'kaa we ɔ 'nyɛ. -Lagɔ nyɛa nyɩma weee -lu bhe 'nanɩdlɩ nya, 'ɩn ɔ'ɔ kpɔtɔa we, ɔ 'ka we ɔ 'nyɛ. \v 6 Nɩɩ, ɔ -zla we dlɩzʋzʋe weee nya, ɔ 'na lʋlʋ dlɩ -nɩ. Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ lʋa dlɩ, ɔ 'wlʋ gumunyuu -gbʋgbʋ, -we -pɩpɛ bhua 'wʋ, 'ɩn we kwaa we sɔ weee lʋ, mʋ. \v 7 -Mʋʋ 'sasʋkpa -nyɩmɛ 'na -dɩlɩ dlɩ zɔ, ɔ 'na gbalɩ -nɩɛ: «Jejitapɛɛ kwɛ -lu na yia 'yɩa.» \v 8 Nɩɩ, dlɩlʋnyɔ -wa, dlɩ ɔ lʋa ɔ lɛnʋgbʋ weee 'wʋ. \s1 Boba -yɔ 'ŋnɩmnɩe \p \v 9 Na bheli bobabhanyɔɔ dlɩ namanɩ, nɩɩ, -Lagɔ yia ɔ 'ŋnɩ 'wʋbhua. \v 10 'Ɩn 'ŋnɩmnɩnyɔɔ dlɩ namanɩ, nɩɩ, -Lagɔ ka ɔ 'ŋnɩ zɔbɛlɩ. Nɩɩ, bhɩa ɔ 'ŋnɩmnɩe yia -fliii -petuu -bʋɩ 'bhisa. \v 11 Sa 'ylʋ -ka 'wʋsɔ we suloo 'tɩtɛ nya, we yɛlɩa -petu, we -bʋɩ bhlia, 'ɩn we 'ylinanɔ bhʋa la, 'sa 'ŋnɩmnɩnyɔ yia labhʋa ɔ lɛnʋlu glaa. \p \v 12 Nyɩmɛ -ɔ dɩa laylagbʋ zɔ la dlɩ 'tɩtɛ nya, 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ mɩ ɔ -nʋ nya. Nɩɩ, ɔ laylaylɩee 'bɩgʋ, ɔ yia ɔ 'pɛnɩe 'yɩa. Ɔ 'pɛnɩe mɩa, 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, -we -Lagɔ gbaa ɔ 'ka -wa -kalɩa ɔ zɛ 'nyɛ, mʋ -wa. \s1 Gbʋnyuuu lɛnʋ tʋ'ʋ 'bhʋ -Lagɔɔ -gbɛ \p \v 13 Nɩɩ, gbʋnyuuu lɛnʋ tʋ -ka nyɔɔ 'bha, ɔ 'na gbalɩ -nɩɛ: \q1 «-Lagɔ ka 'mɩ we 'tʋ 'bhalɩ». \m Gbʋnyuuu lɛnʋ tʋ'ʋ 'bha -Lagɔ, 'ɩn ɔ'ɔ 'bhalɩ nyɩmɛ gbʋnyuuu lɛnʋ tʋ. \v 14 Nɩɩ, nyɩmɛɛ 'dɛɛ dlɩɩ 'wʋnyni -gbʋnyuu mɩa, mʋ ylaa ɔ la. Mʋ gbizea ɔ 'wʋ, 'ɩn ɔ bhoa we lubhu ŋwɛ. \v 15 'Ɩn wee dlɩɩ 'wʋnyni -gbʋnyuu mɩa, mʋ plaa nʋkpla, 'ɩn we gwalɩa gbʋnyuu. 'Ɩn da gbʋnyuu -ka 'ylimanɩ 'kadʋʋ, 'ɩn -mʋʋ gwalɩa tlɩtlɩe. \p \v 16 Na bhelia -zɔnʋ, a 'na nʋnʋ amɩaa 'dɛ -dawli 'wʋ -nɩ. \v 17 'Nyɛnyɛlu weee -we nanɩa 'yli, 'ɩn -we mɩa tɩklɩɩ, -Lagɔɔ -gbɛ we bhʋa. 'Ylʋ klaa, 'cʋ klaa, -zɛlɩ klaa, mɔ -laa we la. 'Bhiti wee -li -mɩnɩ bhitia, 'ɩn we tɩa -aɩn nikpise 'wʋ. -Lagɔ'ɔ 'bhiti we 'bhisa. \v 18 Ɔ dʋmagbʋ nya, ɔ -la -aɩn la gbʋzɔnʋ wɛlɩ nya. 'Ɩn -a 'ka ɔ lalalu weee 'yugalɩnya -zɛ. \s1 Wɛlɩɩ yukwli pʋlʋe -yɔ we -gʋgbʋʋ lɛnʋe \p \v 19 Na bhelia -zɔnʋ, a yibheli we 'jiɛ: nyɩma -mɩ yukwli -pʋnya slʋɩ nya, 'ɩn wa -mna 'wʋ gbʋ -gbada, wa -mna 'wʋ 'cɛ -pada. \v 20 Nɩɩ, 'cɛpanyɔ mɩa, ɔ'ɔ nʋ gbʋ tɩklɩɩ lɛ -Lagɔ 'yliya 'wʋ. \v 21 We 'gbʋ, a palɩ pʋɩnplagbʋ -yɔ lɛnʋgbʋ 'nyuu weee -blɩgʋ. Wɛlɩ -Lagɔ faa aɩn dlɩ zɔ, a ŋwnu 'dɛɛ 'wʋtɩtɩe 'kienyi nya we gbʋ -yɔ. Nɩɩ, mʋ mnenia we 'ka aɩn gbʋ 'wʋsa. \p \v 22 A 'na nʋnʋ amɩaa 'dɛ -dawli 'wʋ -nɩ: a 'na pʋlʋ -Lagɔwɛlɩ yukwli bhe -nɩ, a nɔ we -gʋ zʋzɔnʋ sa. \v 23 Nɩɩ, -ɔ pʋlʋa -Lagɔwɛlɩ yukwli, 'ɩn ɔ'ɔ nɔa we -gʋ, ɔ 'wlʋ sa nyɩmɛ -mɔnɩ: nyɩmɛ -ɔ ylaa ɔ 'dɛ -vligni 'wʋ, \v 24 'ɩn -mʋʋ 'bɩgʋ, ɔ -ka ɔ 'dɛ ylaylɩe bhɩa, ɔ mnɩa -bha -bhlokpadɛ sa ɔ mɩmnɩa 'wʋla, 'ɩn ɔ dlʋa we 'wʋ. 'Sa ɔɔ nyɩmɛ mɩa. \v 25 Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ bhlɩa -Lagɔɔ tite tɩklɩɩ 'yliyɔ la, 'ɩn ɔ nɔa we -gʋ, 'mɔ -Lagɔ yia 'nyulaŋwnaa ɔ lɛnʋgbʋ 'wʋ. Wee titee 'gbʋ, ɔ 'kaa ɔ 'dɛ -yla -tʋ. Ɔ 'na pʋlʋ we yukwli bhe -nɩ, 'ɩn ɔ 'na dlʋlʋ we 'wʋ -mʋʋ 'bɩgʋ -nɩ. Nɩɩ, ɔ zʋ we 'nʋŋwɛ. \p \v 26 Nyɩmɛ -ɔ dɩa we dlɩ 'wʋ, 'ɩn ɔ gbaa: «-Lagɔnyɩmɛ ɩn -mɩa», ɔ 'nɩ ɔ mɩɔ kpa sa -yi, ɔ 'dɛ ɔ nʋa -dawli 'wʋ: bhe ɔ mɩa -Lagɔ 'wʋ. \v 27 Nɩɩ, -we Dide -Lagɔ ylaa sa -mɔwlʋ -Lagɔ 'wʋ -mɩmɩe -yɔ -Lagɔ 'wʋ -mnɩmnɩe -zɔnʋ nya, mʋ nɩ: -Lagɔnyɩmɛ kpa kwiiyua -yɔ -dʋgbaŋwnɩ 'nanʋʋ wa sɩasɩe 'wʋ, 'ɩn ɔ 'ka ɔ 'dɛ 'yliyɔzʋ dʋdʋgʋʋ gbʋnyuuu gbɛgbɛɩn. \c 2 \s1 Amɩaa lɛnʋgbʋ -mɩ -bhlo nyɩma weee gbɛgbɛɩn \p \v 1 Na bhelia, -amɩaa -Kanyɔ -Zezu Klisɩ -ɔ ka 'ŋnɩ -zia 'ŋnɩ weee 'wʋ, amɩa zʋa ɔ dlɩ -gʋ. Amɩaa lɛnʋgbʋ -mɩ -bhlo nyɩma weee gbɛgbɛɩn. \v 2 Sabhisa, 'ŋnɩmnɩnyɔ yabhlo plaa amɩaa *-Lagɔbudu zɔ sɔwʋ -can -yɔ 'ylinanɔ -bana -zɔnʋ bhabha nya, 'ɩn bobabhanyɔ yabhlo yia -mɔ pla 'ya -bana -zʋzʋ nya. \v 3 A 'bhitia -ɔ kaa -bana -zɔnʋ 'wʋʋ -gbɛ la, a yia ɔ 'nʋŋwɛ zʋ, 'ɩn a nɛɛ ɔ -yla: «-Mɩ, -ɩn -dɩ da la 'ŋnɩmnɩnyaa ladɩda!» 'Ɩn a nɛɛ bobabhanyɔ -ylaɛ: «-Mɩ, -ɩn -tʋ dɛ 'yligbeda! We 'nɩ -mʋʋʋ, -ɩn -dɩ da la, dʋdʋ na bhʋ -yɔ.» \v 4 We -ka 'sa -mɩ, -yɔsɩsalɩgbʋ a nʋa lɛ a 'dɛkpʋa nyɩdɩ, 'ɩn a bhua nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋ wa ku -yɔ, 'wlukʋʋn lapʋpalɩe 'nyuu nya. \p \v 5 A pʋ yukwli, na bhelia -zɔnʋ: dʋdʋ -gʋʋ bobabhanya -Lagɔ -saa -bha wa 'ka 'ŋnɩmnɩnya -zɛ dlɩzʋzʋe 'wʋ. 'Ɩn -Lagɔɔ 'ŋnɩmnɩgbe -Lagɔ gbaa -wa 'yɩbhaa ɔ, ɔ 'ka we wa 'nyɛ, wa 'ka we 'yɩ, we 'nɩ mʋʋ? \v 6 'Ɩn amɩa, amɩa nyɛa bobabhanya 'wʋ! 'Ŋnɩmnɩnya 'nɩ aɩn 'nyii 'wʋnʋda -mɩɩ? 'Ɩn ma 'nɩ aɩn gbʋwʋbhunya dlɩɩ kwada -mɩɩ? \v 7 -Zezuu 'ŋnɩ -zɔnʋ -Lagɔ 'nyɛa aɩn, maa'a -nyumɔ wee? \p \v 8 Cɩɩn, na bhelia, -Lagɔɔ 'ŋnɩmnɩ -tite, sa we mɩa cɛlɩda *-Lagɔsɛbhɛ 'wʋ, mʋ nɩ: \q1 «-Ɩn -kalɩ -na -libheyii zɛ -na 'dɛ 'bhisa.» \m A -ka we -gʋ nɔ, -zugba -lu -zɔnʋ a nʋa lɛ. \v 9 Nɩɩ, amɩaa lɛnʋgbʋ 'nɩ -mɩ -bhlo nyɩmaa gbɛgbɛɩn, gbʋnyuu a nʋa lɛ. 'Ɩn -Lagɔɔ tite luelia aɩn gbʋ, a 'nɩ we 'nʋŋwɛ zʋʋ 'gbʋ. \v 10 Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ 'nɩ -Lagɔɔ tite weee lʋ -tite yabhlo 'nʋŋwɛ zʋ, we 'dɛ weee ɔ 'nɩa 'nʋŋwɛ zʋ. \v 11 Nɩɩ, -Lagɔ -ɔ gbaa: \q1 «-Ɩn -yɔ 'ŋwnɔ -putu 'na -dɩlɩ -budu 'wʋ -nɩ»,\f + \fr 2:11 \ft Glɛkɩwɛlɩ 'wʋ, we ji -wa nɩɩ: -wa kʋkwalɩa, wa -yɔ nyɩma -putu 'na -dɩlɩ -budu 'wʋ -nɩ. \f* \m ɔ nɛɛ 'yaɛ: \q1 «-Ɩn 'na 'bhalɩ nyɩmɛ -nɩ.» \m -Mʋʋ 'gbʋ, -ɩn -yɔ 'ŋwnɔ -putu 'nɩ -budu 'wʋdɩ, -ɩn -ka nyɩmɛ 'bha, -ɩn 'nɩ -Lagɔɔ titee 'nʋŋwɛzʋnyɔ. \p \v 12 -Lagɔɔ tite -we ka 'gbʋ a 'kaa amɩaa 'dɛ -yla -tʋ, amɩaa -yɔgbʋ -Lagɔ yia 'wʋbhua we gbɛgbɛɩn. A gba 'sa, 'ɩn a nʋ 'sa. \v 13 Nɩɩ, nyɔɔo nyɔ'ɔ 'yɩlɩa ɔ -lima nyazɩ, -Lagɔ 'nɩa ɔ nyazɩ 'yɩlɩa yi ɔ gbʋwʋbhu zlɩ. Nɩɩ, nyazɩdlɩ mɩa, mʋ lua gbʋwʋbhubhue. \s1 Dlɩzʋzʋe -yɔ lɛnʋgbʋ -zɔnʋnya \p \v 14 Na bhelia, nyɩmɛ -ɔ gbaa nɩɩ, ɔ ka dlɩzʋzʋe, 'ɩn we lɛnʋgbʋ -zɔnʋnya 'nɩa -mɩ, lɛɛ -lu ɔ 'yɩ we 'wʋa? -Mʋʋ 'sasʋkpa -dlɩzʋzʋe mneni we 'ka ɔ gbʋ 'wʋsaa? \v 15 Sabhisa, -de amɩaa bheli yabhloo, -de amɩaa bhɔlɔ yabhloo, wa 'nɩ 'naa -ka, 'ɩn ŋwɔ -ka wa 'bhada -mɩ 'ylɩ weee nya, \v 16 'ɩn amɩaa lʋnyɩmɛ yabhlo -ka wa -yla gba: «A nɔ 'nanʋʋ -nyaɛ, ŋwɔtlɔ 'bhʋ aɩn -gʋ la, 'ɩn a lʋ -nyaɛ!» 'ɩn -we wa ku 'yɩbhaa, ɔ 'nɩ we wa 'nyɛ, lɛɛ -lu ɔ 'yɩ we 'wʋa? \v 17 'Sa we mɩa dlɩzʋzʋee -nʋ nya. We lɛnʋgbʋ -zɔnʋnya 'nɩ -mɩ, -zugba we ka tlɩ. \p \v 18 Nɩɩ, nyɩmɛ yabhlo yia gbaaɛ: «-Amɩ, ɩn ka dlɩzʋzʋe, 'ɩn -mɩ, -ɩn ka lɛnʋgbʋ -zɔnʋnya.» \p Gbaa na yia ɔ -yla: «-Na dlɩzʋzʋe 'nɩa lɛnʋgbʋ -zɔnʋnya -ka, sa we 'ka -mɩa? -Slolu 'mɩ we. 'Ɩn -amɩ 'ka -mɩ na dlɩzʋzʋe -slolu na lɛnʋgbʋ -zɔnʋnyaa gbɛgbɛɩn.» \v 19 -Ɩn -yi we 'ji nɩɩ, -Lagɔ -bhlogbɔɔ, we nanɩ 'yli bhabha! Zuzu 'nyii -yi 'ya we 'ji, 'ɩn we tɛlɩa nyanɔ nyaa 'dɛbhie. \p \v 20 -Gʋwʋtʋnyɔ, dlɩzʋzʋe -we 'nɩa lɛnʋgbʋ -zɔnʋnya -ka, we 'nɩ -lu 'wʋkʋ, -ɩn 'yɩbha -ɩn 'ka we 'jiyibhelii? \v 21 'Lee, sa -Lagɔ yibheli -amɩaa dʋkpasa *Ablaamʋ, nyɩmɛ tɩklɩɩ nya? Ɔ lɛnʋgbʋ -zɔnʋnyaa gbʋ -wa, da ɔ wlaa ɔ 'yu *Izakɩ 'slaka nya -Lagɔ -yla. \v 22 -Na yɩ we -yɔ: ɔ dlɩzʋzʋe -yɔ ɔ lɛnʋgbʋ -zɔnʋnya 'sɔ da yabhlo we nɔa -nya. 'Ɩn ɔ lɛnʋgbʋ -zɔnʋnya -we kwaa ɔ dlɩzʋzʋe yoo 'gbʋ, ɔ dlɩzʋzʋe yia tɩklɩɩ -mɩ. \v 23 -We -Lagɔsɛbhɛɛ 'ya gbaa gbʋzɔnʋ -wa, 'sa we nʋa: \q1 «Ablaamʋ ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. \q1 Ɔ dlɩzʋzʋee 'gbʋ, \q1 -Lagɔ yia ɔ yibheli nyɩmɛ tɩklɩɩ nya.» \m 'Ɩn wa yia ɔ la -Lagɔɔ 'tale. \v 24 A yɩ we -yɔ nɩɩ, nyɩmɛɛ lɛnʋgbʋ -zɔnʋnya -yɔ -Lagɔ yibhelia ɔ nyɩmɛ tɩklɩɩ nya, we 'nɩ ɔ dlɩzʋzʋe -bhlogbɔɔ -yɔ. \p \v 25 'Sa -bhloo 'dɛ we nʋa 'naabɩzɩŋwnɔ *Wlaabʋʋ -nʋ nya. Ɔ 'bhua Zuifʋʋ tietienya 'wʋ, 'ɩn ɔ yia wa 'wʋsa 'yoo -putuu 'wʋplɩlɩe nya. Ɔ lɛnʋgbʋnya -yɔ -Lagɔ yibhelia ɔ nyɩmɛ tɩklɩɩ nya, we 'nɩ mʋʋ? \v 26 Gbʋzɔnʋ -wa, ku -we 'nɩa nyapɛlɩ 'wʋ -ka, sa we tlɩa, 'sa -bhloo 'dɛ dlɩzʋzʋe -we 'nɩa lɛnʋgbʋ -ka, -mʋʋ tlɩa. \c 3 \s1 Ŋwɛɛ mɩɔ \p \v 1 Na bhelia, amɩaa lʋnyɩma duun 'na ŋwnunu nyɩmaa gbʋslolunyaa -zɛ gbʋ -nɩ. Nɩɩ, amɩaa 'dɛ -yi we 'ji nɩɩ, -amɩa nyɩmaa gbʋslolunyaa -yɔgbʋ -Lagɔ yia 'wʋbhua, we 'ka nyɩma weee -yɔgbʋ -zi. \v 2 Mnɔ -a 'dɛ weee mnɔ sɔ duun lʋ. Nyɩmɛ -ɔ'ɔ mnɔa cɩ ɔ gbagbawɛlɩ 'wʋ, nyɩmɛ tɩklɩɩ -wa. Ɔ -yi ɔ 'dɛ kpa sa sazɔnʋ sa. \p \v 3 Sabhisa, nɩmɛsʋʋnnyaa ŋwɛɛ -a zʋa nɛtɛ we 'ka -aɩn 'nʋŋwɛ zʋʋ 'gbʋ, 'ɩn -a mneni, -a 'ka we ku -kpabhie 'yoo da -slolu. \v 4 Mʋ mɩa, 'glʋnyaa 'dɛbhie -we 'ylia, 'ɩn -we -pɩpɛ 'tɩtɛnya sua, we 'yoo daslolu -lu 'kienyi -lɛ! Mʋ slolua we 'yoo da -nya. 'Ɩn da we 'papanyɔ 'yɩbhaa, 'ɩn we mnɩa -mɔ -nya. \v 5 'Sa -bhloo 'dɛ, mɩɔ mɩa ku -kibhe -sɛlɛ nya -amɩaa 'lalinya nyɩdɩ, 'ɩn we ylimanɩa we 'dɛ gbʋ 'kadɩ 'wʋ. \p A yla, 'sa -kosu 'kienyi -lɛ mnenia, we 'ka 'kwla 'kadʋ 'ylipalɩ! \v 6 Mɩɔ 'wlʋ sa -kosu yabhlo. Dʋdʋgʋʋ 'nyuu 'bhʋlʋda -wa. Mɩɔ mɩ -amɩaa 'lalinya nyɩdɩ, mʋ plalɩa -amɩaa ku weee pʋɩn. Sa we nʋa, mʋ nɩ: we 'wlʋ sa -Kosuu -kapʋ ka wee mɩɔɔ 'dɛ 'ylifa, 'ɩn we 'dɛ faa nyɩmɛɛ dʋdʋ -gʋ -gbʋ weee 'yli. \p \v 7 -Fliinɩma weee -yɔ 'zianya, dlɩɩnɔnʋ -nɩma -yɔ 'nyulʋ -nɩma, nyɩmɛ mneni, ɔ 'ka we gbʋ -slolu, 'ɩn nyɩmɛ slolua we gbʋ. \v 8 Nɩɩ, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ mneni, ɔ 'ka mɩɔ gbʋ -slolu. We 'wlʋ sa tɩbhɛ: gbʋnyuu -we nyɩmɛ 'nɩa kpa sa -yi, 'mʋ we -mɩa, nyɩmɛ 'bha -gu yea we. \p \v 9 'Mʋ -a bhua 'wʋ, 'ɩn -a mnɩnɩa -amɩaa Dide Jejitapɛɛ 'ŋnɩ. 'Ɩn 'mʋ -a bhu 'yaa 'wʋ, nyɩma -wa -Lagɔ -laa la ɔ 'dɛɛ 'wʋwlʋ nya, 'ɩn -a bhlɩa wa gwɛzɛ. \v 10 Wee ŋwɛ yabhlogbɔɔ 'wʋ Jejitapɛɛ 'ŋnɩmnɩnɩe -yɔ gwɛzɛ -bhlɩbhlɩe tlaa. Na bhelia, we 'na -mɩnɩ 'sa -nɩ. \v 11 'Wlʋwlʋnyu yi we 'bhʋka yabhlogbɔɔ 'dɛ 'wʋ mɛnɔ nyu -yɔ kalɔ nyu wlelii? \v 12 Na bhelia, magloosu yi gwii 'bhue 'paa? Yaayɩɩ, *-dlɔsu yi magloo tnʋʋ? -Ɩnnya. 'Ɩn 'ya, gumunyuu 'wlʋda 'nɩ mneni we 'ka mɛnɔ -nyu -kpʋa wla. \s1 Gbʋyilo -we bhʋa -Lagɔɔ -gbɛ \p \v 13 Aɩn glaa nyɔɔ -yi gbʋa, 'ɩn -ɔ mna 'ylia? Ɔ -slolu we ɔ lɛnʋgbʋ nya ɔ nɔnɔbhʋ -zɔnʋʋ gbɛgbɛɩn, gbʋyilo -yɔ dlɩ -dlɔɔ nya. \v 14 Nɩɩ, zenyi 'nyuu -yɔ kpɩkpɛlɩ -zuzu -ka aɩn 'wʋ -mɩ, a 'na 'ylimanɩ amɩaa 'dɛ -nɩ, a 'na 'tʋbhʋlʋ yo -Lagɔɔ gbʋzɔnʋ -yɔ -nɩ. \v 15 -Mʋʋ gbʋyilo 'nɩa -Lagɔɔ -gbɛ 'bhʋ, nɩɩ, dʋdʋ -gʋʋ -nʋ mʋ, nyɩmɛɛ zuzuu -nʋ mʋ, *'Kuzuu 'dɛbhiee -gbɛ we bhʋa. \v 16 Nɩɩ, da zenyi -yɔ kpɩkpɛlɩ -zuzu -ka -mɩ, gbʋ bidi -bidi bidi -yɔ gbʋnyuuu 'yli -bhlo -bhlo weee mɩ 'ya -bhadɛ. \p \v 17 Nɩɩ, gbʋyilo -we bhʋa -Lagɔɔ -gbɛ we mɩ -mɔwlʋda tɩa, -mʋʋ 'bɩgʋ, we 'yɩbha 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ, we -yi we 'dɛ kpa sa nyɩmaa gbɛgbɛɩn. Nyɩma we zʋa 'nʋŋwɛ, we ka nyazɩdlɩ, 'ɩn we nʋa gbʋzɔnʋnya lɛ. We 'nɩ nyɩmɛɛ -yɔgwepalɩe -yɔ dlɩ 'sɔɔ gaylo nya -mɩ. \v 18 Dlɩ -dlɔɔ -nyɩma -wa bɩbɛlɩa nyɩma -yɔ, wa dlɩ -dlɔɔ mɩa, mʋ yia 'yliyɔgagɩe tɩklɩɩ wlaa. \c 4 \s1 Dʋdʋgʋlii 'yɩbhayɩbhɩe \p \v 1 -Gɔlʋnya -yɔ -zlɛnya mɩa aɩn nyɩdɩ, da we bhʋlʋa? Amɩaa dlɩwʋnynili, -we sumanɩa amɩaa dlɩ, mʋ nʋa we lɛ, we 'nɩ mʋʋ? \v 2 A 'yɩbha -lu yabhlo, 'ɩn a'a 'yɩ we. A ka nyɩmɛ -bha dlɩ nʋkplɛ, 'ɩn amɩaa dlɩ nynia -lu 'wʋ, 'ɩn a 'nɩ mneni, a 'ka we 'yɩ. A ka -zlɛnya -yɔ -gɔlʋnya kwɛ. 'Ɩn a'a -zlalɩ -Lagɔ -lu, we 'gbʋ, a'a 'yɩa we. \v 3 'Ɩn we 'nɩ 'sa -mɩ nɩ, -lu a zlaa 'nyumɩɩ a 'ka amɩaa dlɩwʋnyniluu dʋmagbʋ lɛnʋ, we 'gbʋ, a'a 'yɩa we. \p \v 4 -Lagɔɔ -dawlinʋnya a -mɩa! A 'nɩ we 'ji -yi nɩɩ, dʋdʋgʋlii 'yɩbhayɩbhɩe sɩsalɩa nyɩmɛ -yɔ -Lagɔ -yɔɔ? Cɩɩn, a -yɔ dʋdʋgʋ -li -ka 'tale li, -Lagɔɔ tʋnyɩma a -zɛa. \v 5 -Lagɔsɛbhɛɛ 'ya nɛɛ: «Zuzu -zɔnʋ -Lagɔ zʋa -aɩn 'wʋ, 'mʋ ɔ yɩbhaa -yɔla zenyidlɩ nya.» Amɩaa dlɩɩ nɩɩ, wɛlɩ -we we gbaa, bhe -wa yɩ? \v 6 Nɩɩ, 'nanɩ 'kadʋ -Lagɔ nʋa -aɩn 'wʋ, we 'gbʋ -Lagɔsɛbhɛ nɛɛ 'yaɛ: \q1 «'Tɛmanɩ -Lagɔ tɛmanɩa 'dɛɛ 'ylimanɩnya -yɔ. \q1 'Ɩn -wa tɩa wa 'dɛ 'wʋ 'kienyi, \q2 ɔ nʋa wa 'nanɩ 'wʋ.» \p \v 7 Nɩɩ, a tɩ amɩaa 'dɛ 'wʋ 'kienyi -Lagɔ 'yu. A 'tɛmanɩ amɩaa 'dɛ 'Kuzu -yla, 'ɩn we 'ka aɩn -yɔbhʋ 'pɩpɩ. \v 8 A nyni -Lagɔ -yɔla, 'ɩn ɔ 'ka aɩn -yɔlanyni. Gbʋnyuu -lɛnʋnya, a -wɔlʋ amɩaa kwɛnya -yɔ! Dlɩ 'sɔ -nyɩma, a mnazɩ amɩaa dlɩ -yɔ! \v 9 A yibheli amɩaa 'dɛɛ nyazɩɩ 'ji. A wi, 'ɩn amɩaa 'mɩɔ kwli! A 'bhitili amɩaa nyanyɩe wie 'wʋ, 'ɩn a 'bhitili amɩaa 'mʋnalilie dlɩɩ sulo 'wʋ! \v 10 A tɩ amɩaa 'dɛ 'wʋ 'kienyi Jejitapɛ 'yu, 'ɩn ɔ 'ka amɩaa 'ŋnɩ 'wʋbhu 'kadʋʋ. \s1 -Ɩn 'na 'bhulu -na bhelii -yɔgbʋ 'wʋ -nɩ \p \v 11 Na bhelia, a 'na gbalɩ wɛlɩ 'nyuu bheliaa daa -nɩ. -Ɔ -ka ɔ bhelii daa wɛlɩ 'nyuu gba, -ɔ -ka ɔ bhelii -yɔgbʋ 'wʋbhu, -zugba -Lagɔɔ tite -yla ɔ gbaa wɛlɩ 'nyuu, 'ɩn we -yɔgbʋ ɔ 'bhua 'wʋ. -Ɩn -ka titee -yɔgbʋ 'wʋbhu, -ɩn 'nɩ we 'nʋŋwɛzʋnyɔ, we -yɔgbʋ 'wʋbhunyɔ -ɩn -mɩa. \v 12 -Lagɔɔ 'dɛbhlogbɔɔ palɩa tite, 'ɩn ɔ 'dɛbhlogbɔɔ -wa gbʋwʋbhunyɔ. Mɔ mnenia nyɩmɛɛ puepue, 'ɩn mɔ mnenia nyɩmɛɛ mnɔnʋe. 'Ɩn -mɩ, nyɔɔ -ɩn -mɩa, 'ɩn -na bhu -na -libheyii -yɔgbʋ 'wʋa? \s1 A 'na 'ylimanɩ amɩaa 'dɛ -nɩ \p \v 13 Amɩa -wa gbaa: «-Zɛɛn, cɩzɩ, 'gbe -mɩnɩ 'wʋ -a yia mnɩa, -a 'ka -mɔ -zʋ -bhlo li, -a 'ka -valɛ 'pa, 'ɩn -a 'ka 'gwɛzi 'yɩ», a pʋlʋ 'mɩ yukwli -slɛɛn. \v 14 Amɩa -wa 'nɩa -we 'kaa cɩzɩ lɛnʋ -yi! Sa amɩaa dʋdʋ -gʋ mɩa? 'Nyuu bhubhui -we sɔa 'wʋ, 'ɩn we mnɔa la -bha -bhlokpadɛ, 'mʋ a -mɩa. \p \v 15 Sanɛɛ a 'ka yaa gba: «-Lagɔ -ka ŋwnu, -a -ka 'pʋda -mɩ, sanɛɛ -yɔ sanɛɛ -a yia nʋa.» \v 16 Nɩɩ, -slɛɛn a mɩ 'dɛɛ 'ylimanɩnya nya, 'ɩn a ylimanɩa amɩaa 'dɛɛ 'ŋnɩ. 'Dɛɛ 'ylimanɩe mɩa, 'yli we -nyua. \v 17 -Mʋʋ 'gbʋ, -ɔ -yia gbʋzɔnʋ -we ɔ 'kaa lɛnʋ, 'ɩn ɔ'ɔ nʋa we lɛ, gbʋnyuu ɔ nʋa lɛ. \c 5 \s1 Gbʋʋ lapalɩe 'ŋnɩmnɩnya -yla \p \v 1 'Ɩn -slɛɛn amɩa 'ŋnɩmnɩnya pʋlʋ 'mɩ yukwli! A wi, 'ɩn a klu, gbʋnyii yia aɩn ylɩaa 'gbʋ. \v 2 Amɩaa 'ŋnɩmnɩli ka zɛn pla, 'ɩn -muta yia amɩaa 'naanya pla. \v 3 'Glɩ ka amɩaa -can -yɔ amɩaa 'gwɛzi kpa, wee glɩ yia amɩaa -yɔgbʋʋ dayɩlu -zɛa, 'ɩn mʋ yia amɩaa yɩcɛ lia -kosu 'bhisa. A ka 'ŋnɩmnɩli 'wlugʋgwlalɩ 'wʋbhlolu -ylɩ weee 'wʋ. \v 4 Amɩaa lubhonʋnya -wa nʋa amɩaa kpaanya lubho, a 'nɩ wa 'pɛnɩgwɛzi wla. A pʋlʋ wa gbʋʋ lapalɩwɛlɩnya yukwli! -Wa plalɩa amɩaa kpaa -lii 'ya, wa 'wʋkpɩwɛlɩ ka 'Tɩtɛ -ka -Lagɔɔ yukwliyoo mnɩ tɩklɩɩ. \v 5 Amɩaa 'dɛɛ 'ŋnɩmnɩli -yɔ amɩaa 'dɛɛ dʋmagbʋnya a nʋa lɛ dʋdʋ -gʋ, -zugba a li 'kpɩlʋ -li, a zʋ ku nɛɛ nɩma -we wa 'ka 'bha we 'bha ylɩ nya, 'ɩn wa 'ka li mʋ. \v 6 A ka nyɩma tɩklɩɩ gbʋ 'wlu ladɩlɩ, 'ɩn a yia wa 'bha, wa 'nɩ -gla zʋ aɩn -yla. \s1 Dlɩtie -yɔ -Lagɔ bhubhoe \p \v 7 We 'dɛ weee 'gbʋ, na bhelia, a -ka dlɩtie tɩklɩɩ, 'ɩn Nyɩmaa -Kanyɔ 'ka yi. A yla, kpaapanyɔ wʋa ɔ kpaa -luu 'ya -zɔnʋ dʋdʋ 'kaa wla, dlɩtie nya tɩklɩɩ, 'ɩn 'nyu tɩanʋ -yɔ 'wʋbhlolunyu lʋa ɔ kpaa. \v 8 We 'gbʋ, amɩa -ka 'ya dlɩtie, a 'tɛmanɩ dlɩ, nɩɩ, Nyɩmaa -Kanyɔɔ yibhla ka cɩpa. \v 9 Na bhelia, a 'na 'pʋpalɩ ylʋ -yɔ -nɩ, nɩɩ, -Lagɔ yi amɩaa -yɔgbʋ 'wʋbhu. Gbʋwʋbhunyɔ ka cɩpa, ɔ ka plada cɩpa 'lɛ! \p \v 10 Na bhelia, a 'pa *-Lagɔgbʋʋ -falɩpanya dlɩ -gʋ, -wa gba bhaa -Lagɔgbʋ Jejitapɛɛ 'ŋnɩ nya. A 'tideli wa dlɩtie, wa sɩasɩe 'wʋ. \v 11 A yla, nyɩma -wa sɩa dlɩtie nya -a nɛɛ 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ mɩ wa -nʋ nya. A ka *Zɔbʋʋ dlɩtiee 'dɩ 'nʋ, 'ɩn -we Jejitapɛ nʋa ɔ -yla lɛ lʋgada, a ka we -yɔyɩ. Nɩɩ, Jejitapɛ mɩ yeda zʋzɔnʋ -yɔ nyazɩdlɩ nya. \p \v 12 Na bhelia, gbʋ weee 'yu, a 'na bili yalɩ -nɩ, a 'na bili dʋdʋ -nɩ, a 'na bili -lu yabhlogbɔɔ gwɛzɛ nya -nɩ. Nɩɩ, amɩaa ɩɩn -zɛ ɩɩn, 'ɩn amɩaa -ɩnnya -zɛ -ɩnnya, -Lagɔ yi amɩaa -yɔgbʋ 'wʋbhu. \p \v 13 Amɩaa lʋnyɩmɛ yabhlo mɩ sɩadaa? Ɔ bhubhoe -Lagɔ. Amɩaa lʋnyɩmɛ yabhlo mɩ 'mʋna 'wʋʋ? Ɔ bhlɩ -Lagɔlʋʋnya. \v 14 Amɩaa lʋnyɩmɛ yabhlo ka gu -yɔɔ? Ɔ la *leglizɩɩ nyɩma kpasɩ, 'ɩn waa nyɩma kpasɩ 'ka ɔ 'kpɩ -yɔtli Nyɩmaa -Kanyɔɔ 'ŋnɩ nya, 'ɩn wa 'ka ɔ -Lagɔ bhubhoe. \v 15 -Lagɔbhubhoe dlɩzʋzʋe nya, mʋ yia guzʋnyɔ -mɔnɩ puea, 'ɩn Jejitapɛ yia ɔ 'wʋbhua. 'Ɩn ɔ -ka gbʋnyii lɛnʋ, -Lagɔ yia ɔ gbʋnyii 'wʋtɩa. \v 16 We 'gbʋ, a gbʋgbalɩ amɩaa gbʋnyii -yla -bhlo -bhlo, 'ɩn a 'ka -Lagɔ bhubhoe -bhlo -bhlo, 'bhie, a 'ka 'pʋ. -Lagɔɔ bhubhoewɛlɩ -zɔnʋ -we nyɩmɛ tɩklɩɩ 'bhua 'wʋ -Lagɔ 'yu, we ka 'tɩtɛ 'kadʋ 'wʋ. \p \v 17 'Sa -mʋʋ mɩ 'yaa -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ *Eliii gbʋ nya. Ɔ mɩ zlɩmɛ nyɩmɛ nya -aɩn 'bhisa. 'Ɩn ɔ yia -Lagɔ bhubhoe dlɩ weee nya nɩɩ, 'nyu 'na lʋalɩ -nɩ, 'ɩn -zʋ ta 'cʋ gbelibhlo 'wʋ 'nyuu 'ya 'nɩ dʋdʋ -gʋ bhli. \v 18 -Mʋʋ 'bɩgʋ, ɔ yi 'yaa -Lagɔ bhubhoe, 'ɩn 'nyu yia lʋa, 'ɩn dʋdʋ -gʋ -li yia zʋ. \s1 -Lagɔnyɩma mnɔa, wa lʋlalɩe \p \v 19 Na bhelia, amɩaa lʋnyɩmɛ yabhlo -ka gbʋzɔnʋ 'bɩbhʋ ɔ -ka mnɔ, 'ɩn nyɩmɛ yabhlo -ka ɔ lʋlalɩ, gbʋzɔnʋ ɔ nʋa lɛ. \v 20 A yibheli we 'ji nɩɩ, gbʋnyuu -lɛnʋnyɔɔ 'yloogblʋ 'nyuu, -we -gʋ ɔ mɩa, -ɔ salɩa we -gʋ ɔ la, ɔɔ gbʋnyuu -lɛnʋnyɔɔ zuzu ɔ -saa tlɩtlɩe 'wʋ. 'Ɩn ɔ 'gbʋ -Lagɔ yia gbʋnyuu duun lamumnia.