\id HEB – Kouya NT, CI 2002 (DBL 2014) \h Eblenya \toc1 'Sɛbhɛ wa 'paa Eblenya yoo \toc2 Eblenya \toc3 Eble \mt1 'Sɛbhɛ wa 'paa Eblenya yoo \ip -Lagɔnyɩma wa mɩa 'klɩyɩe 'wʋpalɩda, wa 'ka wa 'kʋayli 'paa 'gbʋ wa yia 'sɛbhɛ nɩ cɛlɩ. Wee 'sɛbhɛ slolua we -aɩn nɩɩ, *Klisɩ ka -amɩaa 'gbʋ tlɩ. We 'dɛɛ 'gbʋ, -a 'nɩ 'maslɛɛn mneni -a 'ka 'slaka -putu -sa -Lagɔ -yla. Mʋ gba 'yaa -aɩn -yla *'wʋsuslolue sʋaa 'sɛbhɛɛ nʋkpla -nyɩma -wa zʋa -Lagɔ dlɩ -gʋ bhabhaa -gʋgbʋ. \ie \c 1 \s1 -Zezuu gbɛgbɛɩn -Lagɔ gbalɩa -slɛɛn -aɩn -yla \p \v 1 Bha mɩa, -amɩaa dʋkpasɩ -yla -Lagɔ gbaa ɔ gbʋʋ -falɩpanyaa gbɛgbɛɩn. Ɔ ka wa -yla gbʋ gba -zakpa duun, we -yɔ sɔɔ 'yli -bhlo -bhlo lʋ. \v 2 -Slɛɛn, -lu weee bhɩa bhla, ɔ 'Yuu gbɛgbɛɩn ɔ gbalɩa aɩn -yla. Ɔɔ 'Yu gbɛgbɛɩn ɔ -laa dʋdʋ la, 'ɩn ɔ nɛɛ nɩɩ, mɔ yia -lu weee 'yɩa. \v 3 Sa -Lagɔ mɩa, ɔ ka we -aɩn -slolu, 'ɩn ɔmɔ mɩ 'ya 'sa. Ɔ wɛlɩɩ 'tɩtɛ nya ɔ kaa dʋdʋ. Ɔ ka nyɩmaa gbʋnyuu -bhasa, 'ɩn ɔ -dɩa 'tɩtɛ -ka -Lagɔɔ lilisɔlʋ la. \s1 -Lagɔɔ 'Yu 'yli ɔ -zi 'anzɩnya \p \v 4 Nɩɩ, ɔɔ Yu mɩa, 'kadʋ -we -Lagɔ -zɛlɩa ɔ, sa we -zia 'anzɩnyaa -nʋ 'wʋ, 'sa -bhlokpadɛ 'ŋnɩ -we ɔ 'yɩa ɔ kwɛɛ -mʋʋ -zia 'anzɩnyaa 'ŋnɩ 'wʋ. \p \v 5 'Lee, -Lagɔ ka -slɔ 'anzɩ yabhlo -yla gbaɛ: \q1 «-Ɩn mɩ na 'Yu nya, nɩɩ -zɛɛn, \q2 ɩn ka -na Dide -zɛɛ»? \m Yaayɩɩ: \q1 «Ɔ Dide na yia -zɛa, 'ɩn ɔmɔ 'ka na 'Yu -zɛɛ»? \m \v 6 Da -Lagɔ tiea ɔ 'Yu tɩanʋ dʋdʋ -gʋ, ɔ nɛɛ: \q1 «-Lagɔɔ 'anzɩ weee -gbli 'wlu la ɔ 'yu.» \m \v 7 Nɩɩ, -we -Lagɔ gbaa 'anzɩnyaa da, mʋ nɩ: \q1 «-Pɩpɛ 'bhisa 'anzɩnya yia na lubho nʋa, \q2 -kosuu mɩɔ 'bhisa we yia we nʋa.» \m \v 8 'Ɩn -Lagɔ nɛɛ ɔ 'Yu -yla: \q1 «-Mɩ -Lagɔ, -mɩ yia nyɩma 'wlulapɩlɩa \q2 'ylɩ weee -nʋ nya. \q1 Sa -na pɩlɩa nyɩma 'wlu la we tɩklɩɩ. \q1 \v 9 -We mɩa tɩklɩɩ, 'mʋ -ɩn 'yɩbhaa. \q1 Gbʋnyuu mɩa, 'wʋ -na nyɛa we, \q2 we 'dɛɛ 'gbʋ, -Lagɔ, -na -Lagɔ, \q2 ɔ yia -bha -mɩ -sa ɔ -nʋ nya. \q1 'Ɩn, ɔ yia -mɩ 'mʋna yeli -na 'bɩ -zɔnʋʋ 'nyɛnyɩe nya, \q2 we 'ka -na nɔnɔnyaa -nʋ 'wʋzi.» \m \v 10 -Lagɔ nɛɛ 'yaɛ: \q1 «Nyɩmaa -Kanyɔ, -lu weee gwedɩda, \q2 -mɩ mɩa, \q1 -mɩ -laa dʋdʋ la, \q2 'ɩn -ɩn yia yalɩ lɛnʋ -na sɔ nya. \q1 \v 11 We 'dɛ weee mɩa, \q2 'plɩa we yia. \q1 'Ɩn, -mɩ mɩa, \q2 -ɩn mɩ -bha 'ylɩ weee nya. \q1 -Bana 'bhisa we 'dɛ weee yia gɔa, \q2 \v 12 'naa 'bhisa -na yia we glɩa. \q1 Gbʋzɔnʋ -wa, \q2 'naa 'bhisa -na yia we 'bhitia. \q1 'Ɩn -mɩ, -ɩ'ɩn 'bhiti, \q2 -na 'yliyɔgagɩe 'nɩ bhloluda -ka.» \m \v 13 -Lagɔ 'nɩ -slɔ 'anzɩ yabhlo -yla gbaɛ: \q1 «Yi na lilisɔlʋ ladɩlɩa, \q2 'ɩn ɩn 'ka -na tʋnyɩma -na bhʋ zɔ lapalɩ.» \m \v 14 'Anzɩnya mɩa, zuzunya -we nʋa -Lagɔɔ lubho, 'mʋ we 'dɛ weee -mɩa. We 'nɩ mʋʋ? Nɩɩ, 'mʋ -Lagɔ tiea nyɩma -wa ɔ 'kaa gbʋ 'wʋsa, we 'ka wa kwalɩ. \c 2 \s1 Gbʋwʋsasɩe 'kadʋ \p \v 1 We 'dɛɛ 'gbʋ, wɛlɩ -we -a 'nʋa, -a zʋ we 'yliyɔ 'nanʋʋ, we 'nɩ -mʋʋ, 'ɩn -a bhʋlʋa 'yoo -zɔnʋ -gʋla. \v 2 Wɛlɩ -we -Lagɔ zʋa 'anzɩnya ŋwɛɛ, nyɩma ka we 'jiyibheli nɩɩ, we mɩ gbʋzɔnʋ nya. Tɔlʋa 'nɩ we -bha zʋ, tɔlʋa 'nɩ we 'nʋŋwɛ zʋ, 'ɩn -Lagɔ yia wa -kaslʋ 'wʋpa wa lɛnʋgbʋʋ 'gbʋ. \p \v 3 We -ka 'sa -mɩ, 'bhie, -amɩa -ka -Lagɔɔ 'sasʋkpa gbʋwʋsasɩe 'kadʋ yɔlʋkpalɩ nɩ, 'lee, sa -a 'na 'ka -kaslʋnyɩma nya -mɩa? Wee gbʋwʋsasɩe mɩa, Nyɩmaa -Kanyɔ gbaa we gbʋ tɩa. -Mʋʋ 'bɩgʋ, -wa 'nʋa wee gbʋ wa yia we -gʋ nɔ, 'ɩn wa yia -aɩn -slolu nɩɩ, we mɩ gbʋzɔnʋ nya. \p \v 4 -Lagɔɔ 'dɛ ka 'ya wee gbʋ gwelʋpa. Gbʋ 'kadɩ -yɔ gwɛdigbʋʋ 'yli -bhlo -bhlo nya ɔ 'palɩa we gwelʋ, we -yɔ ɔ Zuzu 'Pʋpaa 'tɩtɛɛ 'yli -bhlo -bhlo -we ɔ dlilia ɔ dʋmagbʋ nya, we nya. \p \v 5 Nɩɩ, dʋdʋ -we mɩa yida, we gbʋ -a gbaa. -Lagɔ 'nɩ 'anzɩnya 'tɩtɛ 'nyɛ we -gʋ. \v 6 -Lagɔwɛlɩɩ bɛta yabhlo nɛɛ: \q1 «-Lagɔ, nyɔɔ nyɩmɛ -mɩ, \q2 'ɩn -na pʋpalɩ ɔ -gʋ dlɩ laa? \q1 'Ɩn nyɔɔ nyɩmɛɛ 'yu -mɩ, \q2 'ɩn -na mnazɩ ɔ -yɔgbʋa? \q1 \v 7 -Ɩn ka ɔ 'anzɩnya zɔ -galɩ bhla -sɛlɛɛ -nʋ nya. \q1 -Ɩn ka ɔ 'ŋnɩ -mnɩnɩ, -ɩn ka -bha ɔ -zʋ, \q1 \v 8 'ɩn -ɩn yia ɔ 'tɩtɛ 'nyɛ -lu weee -gʋ.» \m -Lagɔ ka nyɩmɛ 'tɩtɛ 'nyɛ -lu weee -gʋ, -mʋʋ ji -wa nɩɩ, ɔ pɩlɩ -lu weee 'wlu la, 'ɩn -zɛɛn ylɩ nya, -a yɩ we -yɔ nɩɩ, nyɩmɛ 'nɩ -slɔ 'tɩtɛ -ka -lu weee -gʋ. \v 9 -We -a yɩa -yɔ mʋ nɩ: nɩɩ, -Zezu ka 'anzɩnya zɔ -galɩ bhla -sɛlɛɛ -nʋ nya, 'ɩn -Lagɔɔ 'nanɩ nya ɔ 'ka tlɩ nyɩma weee 'gbʋ. Nɩɩ, ɔ ka tlɩtlɩee sɩasɩe ŋwɛ 'yɩɩ 'gbʋ, -a yɩa -slɛɛn ɔ -yɔ, -zugba ɔ 'ŋnɩ mnɩ, 'ɩn wa zʋ -bha ɔ. \p \v 10 -Ɔ -laa dʋdʋ la, -Lagɔ -wa, 'ɩn mɔ kaa we 'dɛ weee la. We 'dɛɛ 'gbʋ, we mɛnɩ nɩɩ, ɔ gbalɩ -Zezuu tɩklɩmɩmɩe -mɔɔ sɩasɩe 'wʋ, -mɔɔ 'ka 'yuaa -zlo ɔ 'ŋnɩmnɩe 'wʋkwa. Nɩɩ, mɔ saa wa gbʋ 'wʋ. \p \v 11 Nɩɩ, -Zezu -ɔ wlʋlʋa -mɔ nyɩma -yɔ -wa ɔ wlʋlʋa -mɔ, wa 'dɛ weee ka Dide -bhlo. We 'dɛɛ 'gbʋ -Zezu -ka wa la bhelia nɩ, we'e 'bhalɩ ɔ zʋ. \v 12 -Zezu nɛɛ -slɛɛn -Lagɔ -yla: \q1 «-Na -gʋgbʋ na yia na bhelia -yla gbaa. \q1 -Mɔ nyɩmaa -zlo nyɩdɩ, \q2 -na 'ŋnɩ na yia bhlɩa.» \m \v 13 Ɔ nɛɛ 'yaɛ: \q1 «-Amɩ mɩa, -Lagɔ -gʋ na yia na dlɩ zʋa.» \m We 'bɩgʋ: \q1 «-Amɩ mɩ -bha, ɩn -yɔ 'yua, \q2 -wa -Lagɔ 'nyɛa 'mɩ yoo.» \p \v 14 Waa yua mɩa, yɩcɛ -yɔ 'pɩɔn wa gbɔlʋa 'wʋ. We 'dɛɛ 'gbʋ -Zezuu 'dɛbhie -gbolu yia nyɩmɛ -zɛ wa 'bhisa, 'ɩn ɔ yia tlɩ ɔ 'ka *'Kuzu, -we kaa tlɩtlɩee 'tɩtɛ kwɛɛ, lu. \v 15 Nɩɩ, nyɩma 'wlʋ galɩ, wa mɩ tlɩtlɩe sɔda dʋdʋ -gʋʋ 'gbʋ. -Zezuu tlɩtlɩe ka wa gaylo 'wʋsa. \v 16 We -slɛɛn 'vayɩ nɩɩ, we 'nɩ 'anzɩnya ɔ yi 'wʋsaa, nɩɩ, *Ablaamʋʋ 'yua ɔ yia 'wʋsaa. \v 17 -We mɩa dɛɛ 'gbʋ, ɔ 'ka yaa ɔ bhelia nya 'wʋwlʋ sɔ weee lʋ, 'ɩn *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ kaa nyazɩdlɩ, -ɔ nʋa -Lagɔlubho 'nanʋʋ, ɔ 'ka we -zɛ wa -yla. 'Sa ɔ nʋa, 'ɩn -Lagɔ tɩa nyɩmaa gbʋnyuu 'wʋ. \v 18 Nɩɩ, -Zezuu 'dɛ ka sɩa bhabha, 'ɩn 'Kuzu yia ɔ layla. We 'dɛɛ 'gbʋ, -wa 'Kuzu -ka laylaa yi, ɔ mneni ɔ 'ka wa 'wʋsa. \c 3 \s1 -Zezu 'yli ɔ -zi *Moizɩ \p \v 1 Na -Lagɔbhelia, amɩa weee -wa -Lagɔ laa, a yla ɔɔ -Zezu. 'Mɔ ɔ tiea, -amɩaa dlɩzʋgbʋ -we -a gbaa, -mɔɔ 'ka we -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ -zɛ. \v 2 Sa *Moizɩ nʋ bhaa -Lagɔɔ lubho 'nanʋʋ -mɔ -Lagɔɔ -budu zɔ, 'sa -Zezu nʋa ɔnʋʋ lubho -we -Lagɔ 'nyɛa ɔ. \v 3 Nɩɩ, -ɔ 'sʋbhaa -budu, 'mɔ wa zʋa -bha we 'ka -buduu 'dɛbhie -zi. 'Sa -bhlokpadɛ, -Zezu mɩ -bhazʋsa ɔ 'ka Moizɩ -zi. \v 4 -Budu, -we -ka -mɩ, we ka wenʋʋ 'sʋbhanyɔ. 'Ɩn -ɔ 'sʋbhaa -lu weee, -Lagɔ -wa. \v 5 Bha mɩa, Moizɩ -wa lubhonʋnyɔ -zɔnʋ -mɔ -Lagɔɔ -buduu -kpabhie zɔ. -We -Lagɔ 'kaa gba, 'mʋ ɔ gbaa. \v 6 -Slɛɛn, Klisɩ -wa 'Yu -ɔ -wa wee -Lagɔɔ -buduu -kanyɔ. Wee -budu mɩa, -amɩa -wa, -zugba we -ka nɩɩ, -a 'tɛ dlɩ, 'ɩn -we -a dɩa dlɩ 'wʋ we'e 'bhalɩ -aɩn zʋ. \s1 -Lagɔnyɩmaa nyapɛlɩda \p \v 7 Nɩɩ, Zuzu 'Pʋpa nɛɛ: \q1 «A -ka -zɛɛn -Lagɔɔ gbagbawɛlɩ 'nʋ, \q2 \v 8 a 'na 'tɛmanɩ amɩaa dlɩ la -nɩ, \q2 nɛɛ da a -sɔlʋa zlɩmɛ -Lagɔ -yɔ 'wʋ da bɛblɛɛ, \q2 'ɩn a yia ɔ layla, we 'bhisa -nɩ. \q1 \v 9 -Mɔ wee da bɛblɛɛ, \q2 -we ɩn nʋa lɛ -zʋ glʋ 'sɔ zɔ, \q2 amɩaa dʋkpasɩ ka we -yɔyɩ. \q1 We mɩ 'sa 'bhie, wa yia 'mɩ layla. \q1 \v 10 We 'dɛɛ 'gbʋ ɩn yia wa -yɔ 'cɛpalɩ. \q2 'Ɩn ɩn nɛɛ na 'dɛ -ylaɛ: \q1 ‹Waa nyɩma mɩa dɛ, \q2 'kɔmʋʋ wa mnɔa wa 'wlukʋʋn lapʋpalɩe nya, \q2 wa'a ŋwnu na gbagbawɛlɩ 'wʋ.› \q1 \v 11 Ɩn 'paa 'cɛ, 'ɩn ɩn yia bi: \q1 ‹Ɩn nɛɛ nɩɩ, nyapɛlɩda ɩn mnazɩa la wa -yla, \q2 wa 'na 'ka -bha pla.› » \p \v 12 Bheliaɩn, a nʋ 'nanʋʋ, -mʋʋ yi 'wlʋ nɩɩ, aɩn glaa nyɩmɛ yabhlogbɔɔɔ plɛ 'nyuu -yɔ ɔ -Lagɔ dlɩgʋsasɩee 'gbʋ ɔ 'bhʋ 'yliyɔga -Lagɔ 'bɩ. \v 13 A 'pʋpalɩ 'kʋayli 'ylɩ weee nya, wee 'ylɩnya -we *-Lagɔsɛbhɛ laa «-zɛɛn», we nya, gbʋnyuu yi aɩn glaa nyɩmɛ yabhlogbɔɔ -dawli 'wʋnʋ, 'ɩn ɔ yi -Lagɔ -yla yukwli sumanɩ. \v 14 -A -ka Klisɩ dlɩ -gʋ zʋda -tʋ we 'ka we gwedɩda 'bhʋ we 'ka we bhloluda nyni, -zugba -a mɩ Klisɩɩ nɔnɔnya nya. \p \v 15 A ligbe nɩɩ, -Lagɔwɛlɩ nɛɛ: \q1 «A -ka -zɛɛn -Lagɔɔ gbagbawɛlɩ 'nʋ, \q2 a 'na 'tɛmanɩ dlɩ la -nɩ, \q2 da a sɔlʋa ɔ -yɔ 'wʋ, we 'bhisa -nɩ.» \p \v 16 'Lee, nyɔɔ -nyɩma 'nʋ -Lagɔɔ gbagbawɛlɩ, 'ɩn wa yi ɔ -yɔwʋsɔlʋa? -Wa weee Moizɩ -saa gayloflii Ezipʋtʋ -dʋdʋ -gʋ, ma -wa. \v 17 'Lee, nyɔɔ -yɔ -Lagɔ palɩ 'cɛ -zʋ glʋ 'sɔ zɔa? -Wa weee nʋa gbʋnyuu lɛ, 'ɩn wa yia da bɛblɛɛ tlɩlɩ, ma -wa. \v 18 -Lagɔ bia, ɔ nɛɛ: «Nyapɛlɩda ɩn mnazɩa la wa -yla, wa 'na 'ka -bha pla.» 'Lee, -mama ɔ sa 'ŋnɩa? -Wa 'nɩa ɔ 'nʋŋwɛ zʋ, ma -wa. \v 19 -A ka we 'jiyibheli nɩɩ, wa 'nɩ -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ, we 'gbʋ wa 'nɩa wee nyapɛlɩdaa plaplɩe mneni. \c 4 \p \v 1 -Lagɔ ka wɛlɩ wla nɩɩ, nyapɛlɩda ɔ mnazɩa la, -mɔ -a yia plaa. Nɩɩ, a nʋ 'nanʋʋ -mʋʋ yi 'wlʋ nɩɩ, aɩn glaa nyɩmɛ yabhlogbɔɔ bhlɩ -bha -plaplɩe. \v 2 Wa ka -aɩn -yla -Lagɔgbʋ gba, -amɩaa dʋkpasɩ 'bhisa. Nɩɩ, wa 'nʋa we, we bhe wa -gbɛ, -we ka gbʋ -wa, wa 'nɩ wee wɛlɩ 'wʋŋwnu dlɩzʋzʋe nya. \v 3 -Mʋmʋ -ka -amɩa, -amɩa -wa zʋa -Lagɔ dlɩ -gʋ nɩ, nyapɛlɩda -we ɔ mnazɩa la, -mɔ -a plaa. -Lagɔ nɛɛ we daɛ: \q1 «Da ɩn mɩa 'cɛ 'pada, \q2 -bha ɩn bia nɩɩ, \q2 nyapɛlɩda ɩn mnazɩa la wa -yla, \q2 wa 'na 'ka -mɔ pla.» \m 'Sa ɔ gbaa, 'ɩn -zugba ɔnʋʋ lubho ka -nanʋ dʋdʋʋ lalalɩe -gʋ 'wlubhalɩ. \v 4 Nɩɩ, -mɔ -Lagɔwɛlɩ 'wʋ, 'ylɩ gbesɔnʋʋ -gʋgbʋ we gbaa: «-Lagɔ nʋa lubho weee, wee 'ylɩ gbesɔɔ zlɩ ɔ nyapɛa.» \v 5 Wee gbʋ -bhlokpadɛ -Lagɔ gbaa: \q1 «Nɩɩ, nyapɛlɩda ɩn mnazɩa la wa -yla, \q2 wa 'na 'ka -mɔ pla.» \p \v 6 -Wa 'nʋa tɩada -Lagɔgbʋ, wa 'nɩ we -yɔŋwnu, we 'dɛɛ 'gbʋ, nyapɛlɩda -Lagɔ mnazɩa la, wa 'nɩ -mɔ pla. Nɩɩ, tɔlʋa mneni wa 'ka -mɔ pla. \v 7 We 'dɛɛ 'gbʋ -Lagɔ yia 'ylɩ yabhlo -bhasa. Wee 'ylɩ ɔ laa «-zɛɛn.» Wee ylɩ mɩa, ɔ ka bha -mɔ 'yugbɛɩn *Izlaɛlɩnyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ *-Davidɩ 'wʋplɩlɩ, 'ɩn ɔ yia we -gʋgbʋ gba. -A ka bha we -yɔyɩ, ɔ nɛɛ ɔ wɛlɩ 'wʋ nɩɩ: \q1 «A -ka -zɛɛn -Lagɔɔ gbagbawɛlɩ 'nʋ, \q2 a 'na 'tɛmanɩ amɩaa dlɩ la -nɩ.» \p \v 8 Nyapɛlɩda, -we ka -gʋgbʋ -Lagɔ gbaa, we -ka yaa nɩɩ, *-Zozue ka nyɩma we 'wʋkwa, -Lagɔ 'na 'ka yaa -mɔ 'yugbɛɩn 'ylɩ -putuu -gʋgbʋ gba. \v 9 -Mʋʋ ji -wa nɩɩ, -Lagɔnyɩmaa nyapɛlɩda mɩ -bha, 'ylɩ gbesɔnʋ -we nya -Lagɔ nyapɛa, we -yɔ we 'wʋwlʋ. \v 10 -Lagɔ nʋa lubho, 'ɩn ɔ yia nyapɛ. 'Sa -bhlokpadɛ, nyapɛlɩda -we -Lagɔ mnazɩa la, -ɔ -ka -bha pla, nyapɛa -mɔɔ yi 'yaa. \v 11 We 'dɛɛ 'gbʋ, -a fa -mɔ 'kʋa la, 'ɩn -a 'ka wee nyapɛlɩda pla. -A 'yɩ 'klɩ, -mʋʋ yi 'wlʋ nɩɩ, -aɩn glaa nyɩmɛ yabhlogbɔɔ bhli ɔ 'nɩ -Lagɔ 'nʋŋwɛ zʋʋ 'gbʋ, Izlaɛlɩnyɩma 'bhisa. \p \v 12 -Lagɔwɛlɩ -ga 'yliyɔ, 'ɩn we kaa 'tɩtɛ 'wʋ. We 'nɛ we -zi 'ylisɔ -tʋgʋgblɛ. Nyɩmɛɛ ku zɔ we plaa, 'ɩn da ɔ zuzu -yɔ ɔ nyapɛlɩ suslolua 'wʋ, 'ɩn we sɩsalɩa -bha 'yli, 'ɩn we sɩsalɩ 'yaa 'lalii 'ylijɩjlɩda -yɔ we bnʋ 'yli. Nyɩmɛɛ 'wlukʋʋn lapʋpalɩgbʋ -yɔ ɔ dlɩwʋnyniluu gbʋ we bhua 'wʋ. \v 13 -Lu weee -we ɔ -laa la -we 'kaa zizeda -mɩ ɔ 'yu, we 'nɩ -mɩ. We 'dɛ weee mɩ ɔ 'yu, ɔ 'yli yɩ we -yɔ. Ɔ -yla -a yia -amɩaa lɛnʋgbʋ weee gbaa. \s1 -Zezu -wa -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ \p \v 14 -A ka *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ, ɔ 'tɛ la. Mɔ mnɩa -Lagɔɔ -gbɛ. Mɔ -wa -Lagɔɔ 'Yu -Zezu. We 'dɛɛ 'gbʋ, -we -a zʋa dlɩ -gʋ, -a kpa we la. \v 15 -Amɩaa -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ mɩa, -a -ka sɩada -mɩ, ɔ mneni ɔ -yɔ -a ka sɩa dabʋdʋ, 'ɩn ɔ 'ka -amɩaa 'wʋyɔlʋe 'wʋlanʋ. Nɩɩ, 'Kuzu ka ɔ layla sɔ weee lʋ -aɩn 'bhisa, 'ɩn ɔmɔ 'nɩ gbʋnyuu lɛnʋ. \v 16 We 'dɛɛ 'gbʋ, -a -yɔ dlɩɩ 'wʋtɛlo nyni -Lagɔɔ 'ŋnɩmnɩkpe -yɔla. -Bhɛdɛ mɩa, ɔ 'nanɩdlɩ mɩ -bha. -A -ka -bha nyni, 'ɩn -Lagɔ yɩlɩa -aɩn nyazɩ, 'ɩn ɔ saa -aɩn 'wʋ -amɩaa sɩasɩa bhla 'nanɩdlɩ nya. \c 5 \p \v 1 -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ -mɔmɔ -ka -mɩ, nyɩma glaa wa -saa ɔ, 'ɩn ɔ nʋa -Lagɔlubho nyɩma -yla. Mɔ wlaa -li -yɔ 'slaka nyɩmaa gbʋnyuu 'gbʋ. \v 2 Ɔɔ -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔɔ dɛ mɩa, ɔ 'nɩ 'wʋtɛ. We 'dɛɛ 'gbʋ -wa 'nɩa gbʋ -yi, -wa mnɔa, ɔ mneni ɔ 'ka wa gbɛgbɛɩn gbʋ kpa sayibheli. \v 3 Ɔ 'dɛ 'nɩ 'wʋtɛɛ 'gbʋ, we 'nɩ nɩɩ, nyɩmaa gbʋnyuu -yɔ -slaka -bhlogbɔɔ ɔ 'ka -sa, nɩɩ, ɔ 'dɛɛ -yɔ -nʋ klaa 'ya. \v 4 -Ɔ 'kaa ɔ 'dɛɛ 'ylimanɩe nya ɔ 'dɛ -sa -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ nya, ɔ 'nɩ -mɩ. -Lagɔ -bhlogbɔɔ mnenia ɔ 'ka nyɩmɛ *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ -zɛlɩ *-Awlɔɔn 'bhisa. \p \v 5 'Sa -bhlokpadɛ, Klisɩ 'nɩ ɔ 'dɛ 'ylimanɩ, ɔ 'nɩ ɔ 'dɛ la -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ. -Lagɔ gbaa ɔ -ylaɛ: \q1 «Na 'Yu -ɩn -mɩa, nɩɩ, \q2 -zɛɛn ɩn ka -na Dide -zɛ.» \m \v 6 -Lagɔ nɛɛ 'ya -Lagɔsɛbhɛɛ bɛta -putu 'wʋɛ: \q1 «Mɛlɩkisedɛkɩɩ -bho *-Lagɔbʋbɔnyɔ -ɩn -mɩa, \q2 'ylɩ weee -nʋ nya.» \p \v 7 Da Klisɩ mɩa dʋdʋ -gʋ nɩ, 'ɩn ɔ yia -Lagɔ bhubhoe. -Mɔ ɔ bhubhoe wɛlɩ 'wʋ, -Lagɔ ɔ -zlalɩa -li, 'wʋkpɩkpɩe -yɔ wie nya. -Lagɔ -ɔ mnenia ɔ 'ka ɔ tlɩtlɩe gwevlalɩ, 'mɔ ɔ bhubhoea. 'Ɩn ɔ pɩlɩ -Lagɔ zɔlaa 'gbʋ, -mɔɔ yia ɔ yukwli pʋlʋ. \v 8 Klisɩ mɩa dɛ nɩ, -Lagɔɔ Yu -wa. We mɩ 'sa 'bhie, 'ɩn ɔ yia ɔ sɩasɩe 'wʋ -Lagɔɔ 'nʋŋwɛzʋzʋe 'kpɩa. \v 9 Ɔ tɩklɩmɩmɩe gbaa, nyɩma weee -wa zʋa ɔ 'nʋŋwɛ, 'ɩn ɔ yia wa Gbʋwʋsanyɔ -zɛ, 'ylɩ weee -nʋ nya. \v 10 'Ɩn -Lagɔ yia ɔ -bhasa ɔ bʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ nya, Mɛlɩkisedɛkɩɩ lɛnʋgbʋʋ sɔlʋ. \s1 A li lililu 'tɩtɛ \p \v 11 Wee gbʋ nɩ -gʋ, gbʋ -duun -a yia gbaa. Nɩɩ, a'a 'nʋ gbʋ 'wʋla slʋɩ, we 'gbʋ amɩaa gbʋʋ 'ji -yla gbagbɩe -kalɩ -yɔ. \v 12 Amɩaa 'bɩ ka -Lagɔgbʋ -yɔwʋgwlɛ. A mneni a 'ka yaa -slɛɛn gbʋslolunya -zɛ 'bhie, amɩa 'ka yaa -mʋʋ lɛnʋ, we mɩ tɛɩn nɩɩ, wa -slolu aɩn -Lagɔwɛlɩɩ tɩanʋ. Amɩa 'kaa lililu 'tɩtɛ li, amɩa mɩa nyɩtɩnyu 'nyɛda. \v 13 -Ɔ tʋa nyɩtɩnyu 'nyɛda, 'yuyolu -wa. Ɔ 'nɩ gbʋzɔnʋ -yɔ gbʋnyuu -yɔsɩsalɩ sa -yi. \v 14 'Ɩn lililu 'tɩtɛ mɩa, nyɩma kpasɩɩ -nʋ -wa. Gbʋ weee -we 'wʋ wa 'plɩlɩa, we ka wa 'wlukʋʋn latɛmanɩ, 'ɩn wa yia gbʋnyuu -yɔ gbʋzɔnʋʋ -yɔsɩsalɩe 'kpɩa. \c 6 \p \v 1 We 'dɛɛ 'gbʋ, Klisɩɩ -gʋgbʋʋ sloluee gwedɩlɩda mɩa, -a 'na -tʋlʋ -mʋʋ -bhlogbɔɔ -gʋ -nɩ, nɩɩ, -a nɔ -slɛɛn nyɩma kpasɩɩ -sloluwɛlɩ -zɔnʋ -gʋ. Wee sloluee gwedɩlɩda, mʋ -wa nɩɩ, -a 'bhʋ gbʋ -kpʋa 'bɩ, -a zʋ -Lagɔ dlɩ -gʋ. \v 2 Nɩɩ, batizee batizee\f + \fr 6:2 \ft Nɩɩ, Zuifʋʋ budobudoe -yɔ batizee batizeee -gʋgbʋ we gba 'yaa.\f* gbʋ klaa, nyɩmaa sɔ 'wlu lapalɩe klaa, tlɩtlɩnya glaa 'wʋsɔsʋe klaa, we -yɔ -Lagɔɔ nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋbhuzlɩ, -a 'na -tʋlʋ we -gʋ nɩ. \v 3 -A bɛ 'yu, nɩɩ, -Lagɔ -ka ŋwnu, 'mʋ -a yia lɛnʋa. \p \v 4 'Lee, nyɩma -wa bhlia, wa mneni wa 'ka lʋyii? Nɩɩ, wa ka -Lagɔɔ san 'yɩ, wa yia -Lagɔɔ wlawlalu -we bhʋa yalɩ ŋwɛyɩ, 'ɩn wa yia Zuzu 'Pʋpa yibheli. \v 5 Wa ka -Lagɔwɛlɩ ŋwɛyɩ, 'ɩn wa yia we 'jiyibheli nɩɩ, we nanɩ 'yli. 'Ɩn da -Lagɔ -ka nyɩma 'wlulapɩlɩda -mɩ, 'tɩtɛ -we 'kaa yi, wa ka we yibheli. \v 6 -Mʋʋ 'bɩgʋ, wa -ka bhli nɩ, waa nyɩma mɩa, wa 'nɩ wa dlɩ bhitiee 'sɔnʋ mneni, -we ka gbʋ -wa, -zakpa 'sɔnʋ wamɩa kʋlʋa -Lagɔɔ 'Yu *su -gʋ la, 'ɩn wa yia nyɩma 'yoo 'nyɛ wa 'ka ɔ vɛlɩ. \p \v 7 Kpaa dʋdʋ mɩa nɩ, 'nyu -ka lʋa -zakpa duun, 'ɩn we maa we, 'ɩn -wa nʋa -bha lubho, 'ɩn we wlaa wa -yla kpaa -lu -zɔnʋ. We -ka 'sa -mɩ nɩ, -Lagɔ ŋwnaa we 'nyu la. \v 8 'Ɩn wee dʋdʋ -ka 'wia -sunya -yɔ -petu 'nyuu wla nɩ, -zugba wee dʋdʋ 'nɩ -lu 'wʋkʋ, -Lagɔ yia we mɛ -yɔlatɩa slʋɩ, 'ɩn siea we yia. \p \v 9 Na bhelia -zɔnʋ, -a -ka 'sa gba, -a mɩ we -gʋ nɩɩ, 'yoo -zɔnʋ a bhlia. Wee 'yoo mɩa, gbʋwʋsa -yoo -wa. \v 10 -We 'nɩa tɩklɩɩ -mɩ, -Lagɔ'ɔ nʋ we lɛ: -we a nʋa lɛ, we -yɔ sa a -slolua nɩɩ, a -kalɩ ɔ zɛ -Lagɔnyɩmaa 'wʋsasɩe nya, 'ɩn a mɩa we lɛnʋda, ɔ 'na 'ka we 'wʋdlʋ. \v 11 -We -a yɩbhalɩa aɩn, mʋ -wa nɩɩ, a 'dɛ weee -gʋ -tʋ ladoluda, 'ɩn a 'ka we 'wlulapalɩda nyni, 'ɩn -we weee a dɩa dlɩ 'wʋ, we 'ka lɛnʋ. \v 12 We 'dɛɛ 'gbʋ a 'na 'yamanɩ -nɩ, nɩɩ, a 'tideli nyɩma -wa zʋa -Lagɔ dlɩ -gʋ, 'ɩn -wa kaa dlɩtie ɔ gbʋ 'wʋ. Waa 'sasʋkpa -nyɩma mɩa, ma yɩa -Lagɔɔ kwɛlu -we ka wɛlɩ ɔ wlaa. \s1 -Lagɔ wlaa Ablaamʋ -yla ɔ wɛlɩ \p \v 13 Da -Lagɔ wlaa Ablaamʋ -yla ɔ wɛlɩ, ɔ ka ɔ 'dɛɛ 'ŋnɩ nya bi. Nɩɩ, -ɔ 'ylia ɔ -zia -Lagɔ, ɔ -kanyɔ 'nɩ -mɩ, we 'gbʋ, ɔ 'dɛɛ 'ŋnɩ nya ɔ bia. \v 14 Ɔ nɛɛ: «Cɩɩn, 'nyu na yia -mɩ laŋwnaa, 'ɩn ɩn 'ka -mɩ 'yuoyuaa -zlo 'nyɛ.» \v 15 Ablaamʋ nʋa dlɩ tiee, 'ɩn -we ka wɛlɩ -Lagɔ wlaa, 'ɩn ɔ yia we 'yɩ. \p \v 16 Nyɩma -ka bia yi nɩ, nyɩmɛ -ɔ 'ylia -ɔ -zia wa 'wʋ, -mɔɔ 'ŋnɩ nya wa bia. Wa -ka 'sa nʋ, -bha wa yɩa we gbʋzɔnʋ nya. Nɩɩ, mʋ saa -zlɛ la. \p \v 17 'Sa we mɩa Ablaamʋʋ zʋayli -nyɩmaa -nʋ nya. Nɩɩ, -lu -zɔnʋ -we ka wɛlɩ -Lagɔ wlaa ma 'kaa we 'yɩ. -Lagɔ 'yɩbha ɔ 'ka -slolu nɩɩ, ɔ'ɔ 'bhʋlʋ ɔ wɛlɩ -gʋ la, we 'dɛɛ 'gbʋ, ɔ wlaa ɔ wɛlɩ, 'ɩn ɔ yia bi. \p \v 18 Nɩɩ, gbʋ 'sɔ -we'e 'bhitia, mʋ -wa ɔ wɛlɩ -wlawlɩe -yɔ bibie. -We mɩa dɛ -gʋ, -Lagɔ 'nɩ mneni ɔ 'ka yo 'tʋbhʋ. We 'dɛɛ 'gbʋ, -amɩa -wa 'yɩa zizeda -Lagɔ zɔ dlɩwʋdɩdɩe -we ɔ dɩa -aɩn 'yu la we 'kninie nya, we ka -aɩn 'kʋayli 'pa bhabha. \p \v 19 -We -a dɩa dlɩ 'wʋ, mʋ zʋa -aɩn 'yliyɔ. -A mɩ we -gʋ -kli, we 'tɛ la, 'ɩn we plaa -Lagɔɔ -mɔwlʋda 'tata, -we ka gbʋ -wa, we gege -buduu gwe 'bhisa. \p \v 20 Nɩɩ, we 'wʋ -Zezu plaa tɩa -aɩn 'yu ɔ 'ka -aɩn 'wʋsa. Ɔ ka Mɛlɩkisedɛkɩɩ -bho *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ -zɛ, 'ylɩ weee -nʋ nya. \c 7 \s1 -Lagɔbʋbɔnyɔ Mɛlɩkisedɛkɩ \p \v 1 Nɩɩ, ɔɔ Mɛlɩkisedɛkɩ mɩa, mɔ -wa zlɩmɛ Salɛmʋgbee 'wlulapɩlɩnyɔ, 'ɩn -Lagɔ -ɔ mɩa -mɔ yalɩ 'pɩpɩ, -mɔɔ bʋbɔnyɔ ɔ -mɩa. Da Ablaamʋ mɩa tʋ -yɔ 'bhʋda, -zugba ɔ ka nyɩmaa 'wlulapɩlɩnya lu nɩ, 'ɩn ɔɔ Mɛlɩkisedɛkɩ yia ɔ yoo mnɩ. Wa gbelia 'wʋ, 'ɩn ɔ yia Ablaamʋ 'nyulaŋwna. \v 2 'Ɩn -mɔɔ yia -we weee -mɔɔ 'yɩa waa nyɩmaa 'wlulapɩlɩnya kwɛɛ, we kugbuaa -gʋ -bhlonʋ ɔ 'nyɛ. Ɔɔ Mɛlɩkisedɛkɩɩ 'ŋnɩɩ ji -wa nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ tɩklɩɩ. 'Ɩn, ɔ mɩ 'yaa Salɛmʋgbee 'wlulapɩlɩnyɔ nya, mʋʋ ji -wa, -ɔ pɩlɩ nyɩma 'wlu la 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ nya. \v 3 Ɔɔ Mɛlɩkisedɛkɩ mɩa, ɔ dide klaa, ɔ 'nyaa klaa, we -yɔ ɔ dʋkpasɩ, -a 'nɩ wa -yi. Ɔ gwalɩgbʋ -yɔ ɔ tlɩtlɩgbʋ 'sɔ, wa'a gba -mʋʋ -gʋgbʋ. Ɔ 'wlʋ -Lagɔɔ 'Yu, ɔ mɩ -Lagɔbʋbɔnyɔ nya 'ylɩ weee -nʋ nya. \p \v 4 Amɩaa 'dɛ yla sa ɔ 'ylia, 'ɩn -amɩaa dʋkpasa Ablaamʋ yia -lu ɔ 'yɩa tʋ -gʋda, we kugbuaa -gʋ -bhlonʋ ɔ 'nyɛ. \v 5 Nɩɩ, -Lagɔɔ tite nɛɛ nɩɩ, *Leviii 'yuoyua -wa mɩa -Lagɔbʋbɔnya nya, wa 'yɩbhalɩ -lu weee kugbuaa -gʋ -bhlonʋ Izlaɛlɩnyɩma. Wa 'yɩbhalɩ we wa, -maa 'dɛ yi, Ablaamʋʋ 'yuoyua nya -mɩ wamɩa 'bhisa. \v 6 Mɛlɩkisedɛkɩ 'nɩ Leviii zʋayli -nyɩmɛ, 'ɩn Ablaamʋ yia ɔ -luu kugbuaa -gʋ -bhlonʋ 'nyɛ, 'ɩn Ablaamʋ -ɔ -yla -Lagɔ wlaa wɛlɩ, ɔmɔ yia -mɔɔ 'nyulaŋwna. \v 7 -A -yi we 'ji nɩɩ, kpasa ŋwna 'bɩsʋayu 'nyu la. -Mʋʋ 'nɩ kpɛlɩe -gʋla -ka. \v 8 -Lagɔbʋbɔnya mɩa, ma yɩa nyɩma kwɛɛ -luu kugbuaa -gʋ -bhlonʋ. Nɩɩ, nyɩma -maa -mɩa, 'ɩn 'ylɩ yabhlo nya, tlɩa -maa yia. 'Ɩn Mɛlɩkisedɛkɩ mɩa, ɔmɔ ka 'ya wee -luu kugbuaa -gʋ -bhlonʋ 'yɩ, 'ɩn ɔ mɩ 'yliyɔgada 'ylɩ weee -nʋ nya, 'sa -Lagɔwɛlɩ gbaa. \v 9 Leviii zʋayli -nyɩma yɩa nyɩma kwɛɛ -lu kugbuaa -gʋ -bhlonʋ. 'Ɩn wa mneni wa 'ka gba nɩɩ, Ablaamʋʋ gbɛgbɛɩn Leviii 'dɛbhie ka wee -lu kugbuaa -gʋ -bhlonʋ 'pɛnɩ. \v 10 Nɩɩ, Ablaamʋ mɩ *Leviii dʋkpasa nya. 'Ɩn da ɔ -yɔ Mɛlɩkisedɛkɩ 'kaa 'wʋgbeli nɩ, -zugba Levii mɩ ɔ 'pɩɔn 'wʋ, wa 'nɩ -slɔ ɔ gwalɩ. \s1 -Zezu -yɔ Mɛlɩkisedɛkɩ \p \v 11 Leviii sɔlʋʋ -Lagɔbʋbʋe -wa Moizɩɩ titee gwe. Nɩɩ, Leviii sɔlʋʋ -Lagɔbʋbʋe -ka yaa gba nɩ, wa 'na 'ka yaa -Lagɔbʋbɔ sɔ -putu ligbe: -we mɩa Mɛlɩkisedɛkɩɩ -bho -nʋ nya, 'ɩn -we 'nɩa -Awlɔɔn -bho -nʋ. We 'nɩ mʋʋ? \v 12 'Ɩn wa -ka -Lagɔbʋbɔ sɔ 'bhiti nɩ, we mɩ nɩɩ, wa 'bhiti tite. \v 13-14 Nyɩmaa -Kanyɔ -ɔ ka -gʋgbʋ -Lagɔwɛlɩ gbaa, zʋa -putu 'yli -nyɩmɛ ɔ -mɩa. Nyɩma weee -yi we 'ji nɩɩ, Zudaa zʋayli -nyɩmɛ -wa. Nɩɩ, -Lagɔbʋbɔnyɔ yabhlogbɔɔ 'nɩ wee zʋa nɩ 'yli 'bhʋlʋ. 'Ɩn Moizɩ mɩa -Lagɔbʋbɔnyaa -gʋgbʋ gbada, ɔ 'nɩ wee zʋa nɩ 'yli -nyɩmaa -gʋgbʋ gba. \p \v 15 -A yɩ -slɛɛn we -yɔ 'nanʋʋ nɩɩ, -Lagɔbʋbɔnyɔ -putu -ka yi nɩ, -mɔɔ 'wlʋ Mɛlɩkisedɛkɩ. \v 16 We 'nɩ zʋayli -tite -gʋ ɔ -zɛlɩ -Lagɔbʋbɔnyɔ. 'Yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, we 'tɩtɛ -gʋ ɔ -zɛlɩa we. \v 17 Gbʋzɔnʋ -wa, -Lagɔwɛlɩ nɛɛ: \q1 «-Mɩ -wa Mɛlɩkisedɛkɩɩ -bho -Lagɔbʋbɔnyɔ \q2 'ylɩ weee -nʋ nya.» \m \v 18 -Slɛɛn mɩa, tite sʋa ka 'plɩ, -we ka gbʋ -wa, we 'nɩ 'tɩtɛ -ka, 'ɩn we bhe. \v 19 Nɩɩ, Moizɩɩ tite 'nɩ mneni we 'ka -lu yabhlogbɔɔ -mɔwlʋlʋ, 'ɩn -mʋʋ 'ka gba. Nɩɩ, dlɩwʋdɩdɩe -we -zia tɩanʋ 'wʋ, -Lagɔ ka we -aɩn -slolu. We gbɛgbɛɩn -a nynia ɔ -yɔla. \p \v 20 We bhlɩ -mʋʋ -gʋ, -Lagɔ yia bi. Nɩɩ, -wa -zɛa ɔ bʋbɔnya tɩada, ɔ 'nɩ -maa 'gbʋ bi. \v 21 Nɩɩ, -Zezu ɔ -zɛlɩa -Lagɔbʋbɔnyɔ bibie nya, ɔ nɛɛ ɔ -yla: \q1 «Jejitapɛ ka bi, \q2 'ɩn ɔ 'na 'ka ɔ wɛlɩ -gʋ lʋyi: \q1 ‹-Mɩ -wa na bʋbɔnyɔ \q2 'ylɩ weee -nʋ nya.› » \m \v 22 We 'dɛɛ 'gbʋ, -slɛɛn, *'wʋsuslolue -we -Lagɔ -yɔ -aɩn nʋa lɛ -Zezuu gbɛgbɛɩn, we 'yli we -zi 'wʋsuslolue -we ɔ -yɔ nyɩma nʋa lɛ Moizɩɩ gbɛgbɛɩn. \p \v 23 -Mʋʋ 'bɩgʋ, gbʋ -putu mɩ -bha. Nɩɩ, -Lagɔbʋbɔnya duun ka 'plɩ, -we ka gbʋ -wa, -bhlo ka tlɩ, 'ɩn wa palɩa -bhlo ɔ 'bɩgʋ. Wa 'yabhlogbɔɔ 'nɩ -Lagɔ bʋbɔda -tʋ 'ylɩ weee -nʋ nya. \v 24 Nɩɩ, -Zezu mɩa, -mɔɔ mɩ -bha 'ylɩ weee -nʋ nya, 'ɩn -ɔ 'kaa ɔ 'bɩgʋ 'plɩlɩ -Lagɔbʋbɔnyɔ nya, -mɔɔ -kanyɔ 'nɩ -mɩ. \v 25 We 'dɛɛ 'gbʋ -wa nynia -Lagɔ -yɔla ɔ gbɛgbɛɩn, ɔ mneni ɔ 'ka wa gbʋ 'wʋsa, 'ylɩ weee -nʋ nya. -We ka gbʋ -wa, -Zezu -ga 'yliyɔ 'ylɩ weee nya, 'ɩn ɔ mɩ -Lagɔ bhubhoeda -maa 'gbʋ. \p \v 26 We mɩ tɩklɩɩ nɩɩ, -Zezu -mɩ -amɩaa *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ nya, -we ka gbʋ -wa, ɔ mɩ -mɔwlʋda, 'sla -yɔ gbʋnyuu yabhlogbɔɔ 'nɩ ɔ 'wʋ -mɩ. Ɔ -yɔ gbʋnyuu -lɛnʋnya mɩ -yɔbhʋbhlʋda, 'ɩn -Lagɔ yia ɔ 'wʋbhu yalɩ, ɔ pɩlɩ -lu weee 'wlu la. \v 27 Ɔ 'nɩ -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan 'kadɩ tɔlʋa 'bhisa -mɩ. We 'nɩ nɩɩ, sa zlɩ zlɩa -bhlo, 'sa ɔ 'ka 'slaka -sa -Lagɔ -yla ɔ 'dɛɛ gbʋnyuu -yɔ nyɩmaa gbʋnyuuu 'gbʋ, -maa 'bhisa. We 'nɩ -mʋʋ. Nɩɩ, -zakpa -bhlogbɔɔ ɔ -saa 'slaka ɔ 'dɛɛ wlawlɩe 'slaka nya. \v 28 Nyɩma 'nɩ 'wʋtɛ, 'ɩn 'ma Moizɩɩ tite saa -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan 'kadɩ nya. 'Ɩn titee 'bɩgʋ -Lagɔ bia. Wee bibie mɩa, mʋ -zɛlɩa -Lagɔɔ 'Yu -ɔ mɩa tɩklɩɩ we 'ka gba 'ylɩ weee -nʋ nya, ɔ bʋbɔnyaa -kanyɔ. \c 8 \s1 -Zezu -wa 'wʋsuslolue loluu 'kɔlʋ \p \v 1 -We -a mɩa gbada, we ji nɩ: -a ka 'sasʋkpa -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ -ɔ -dɩa 'tɩtɛ -ka -Lagɔɔ 'ŋnɩmnɩkpee lilisɔlʋ la -mɔ yalɩ. \v 2 -Lagɔɔ -mɔwlʋda ɔ nʋa lubho. -Mɔ -wa nɩmɛkupalʋʋ dɛbhie. 'Mʋ Jejitapɛ 'sʋbhaa, we 'nɩ nyɩmɛ 'sʋbha we. \p \v 3 -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan 'kadɩ weee wa -saa -bha wa 'ka -lu wla, 'ɩn wa 'ka 'slaka -sa -Lagɔ -yla. We -ka 'sa -mɩ nɩ, da -Zezu yia, -lu -we ɔ 'kaa wla, we mɩ ɔ kwɛɛ. \v 4 Klisɩ -ka yaa dʋdʋ -gʋ -mɩ, ɔ 'nɩa -Lagɔbʋbɔnyɔ -zɛa yi, -we ka gbʋ -wa, Moizɩɩ titee sɔlʋ, -Lagɔbʋbɔnya -wa wlaa -li -Lagɔ -yla wa mɩ dʋdʋ -gʋ. \v 5 Waa -Lagɔbʋbɔnya mɩa, *-Lagɔbudu zɔ wa nʋa lubho. Wee -Lagɔbudu -yɔ yalɩ -nʋ 'wʋwlʋ, 'ɩn yalɩli -zɔnʋʋ zuzu -wa. Da Moizɩ 'kaa 'wʋsusloluee nɩmɛkupalʋ 'sʋbha nɩ, -Lagɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Ɩn -mna 'wʋ, -ɩn 'sʋbha we, we 'wʋwlʋ -nʋ -we ɩn -slolua -mɩ 'klʋ -gɔgɔ 'kadʋ 'wlu 'bhisa.» \v 6 Sa lubho -we -Lagɔ 'nyɛa -Zezu 'ylia we -zia waa -Lagɔbʋbɔnyaa -nʋ, 'sa -bhlokpadɛ wee 'wʋsuslolue -we ka 'kɔlʋ -Zezu -mɩaa 'ylilo -zia 'wʋsusloluee tɩanʋ. -We ka gbʋ -wa, wee 'wʋsuslolue mɩa, -Lagɔɔ wlawlawɛlɩnya -gʋ we bhʋa. \p \v 7 We -ka yaa nɩɩ, wee 'wʋsusloluee tɩanʋ mɩ gbada, wa 'na 'ka yaa we 'lulolu lɛnʋ. \p \v 8 Nɩɩ, -Lagɔ dɩlɩa ɔ nyɩma gbʋ: \q1 «Jejitapɛ nɛɛ: \q1 ‹'Ylɩ -we nya ɩn 'kaa *'wʋsuslolue lolu lɛnʋ, \q2 ɩn -yɔ Izlaɛlɩnyɩma -yɔ Zudaa nyɩma 'sɔ nyɩdɩ, \q2 wee 'ylɩ mɩ yida. \q1 \v 9 'Wʋsuslolue -we ɩn -yɔ wa dʋkpasɩ nʋa lɛ \q2 -maa sɔ -yɔwʋbhulʋe -yɔ \q2 -maa Ezipʋtʋ -nyɩmaa kwɛɛ -sasɩe nya, \q2 wee 'wʋsuslolue -lolu -mʋnɩ -yɔ we 'na 'ka 'wʋwlʋ. \q1 Wa 'nɩ wee 'wʋsuslolue 'nʋŋwɛ zʋʋ 'gbʋ, \q2 'ɩn ɩn yia wa sɔ 'bɩsa, \q2 'sa Jejitapɛ gbaa. \q1 \v 10 Wee 'ylɩnya -mɩnɩɩ 'bɩgʋ, \q2 sa ɩn -yɔ Izlaɛlɩnyɩma 'sɔ 'kaa 'wʋsuslolu, \q1 mʋ nɩ: na tite na yia wa 'wlukʋʋn zʋa, \q2 'ɩn ɩn 'ka we cɛlɩ wa dlɩ zɔ, \q2 'ɩn ɩn 'ka wa -Lagɔ -zɛ, \q2 'ɩn wamɩa 'ka na nyɩma -zɛ. \q1 \v 11 Wa 'na 'ka 'maslɛɛn wa -lima gbʋ -slolu. \q1 Nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'na 'ka ɔ bheli -yla gbaɛ: \q2 «-Ɩn yibheli Jejitapɛ» -we ka gbʋ -wa, \q2 we 'ka 'nyɛnyɛyua -gʋ 'bhʋ we 'ka nyɩma kpasɩ ylɩ, \q2 yibhelia wa 'dɛ weee yia 'mɩ. \q1 \v 12 Wa gbʋnyii na yia 'wʋtɩa, \q2 'ɩn ɩn 'na 'ka 'maslɛɛn wa lɛnʋgbʋ 'nyii dlɩ -gʋ 'pa.› » \p \v 13 Nɩɩ, -Lagɔ -ka 'wʋsuslolue loluu gbʋ gba nɩ, -zugba ɔ ka we tɩanʋ 'sʋa -zɛlɩ. 'Ɩn -we -ka sʋa, we ka gɔ, 'ɩn la we yia daylɩ 'bhʋa. \c 9 \s1 'Wʋsusloluee tɩanʋʋ 'slaka \p \v 1 'Wʋsusloluee tɩanʋ mɩa, we ka tite, sa nyɩmɛ 'kaa -Lagɔ bʋbɔ, 'mʋ we slolua. We ka -Lagɔbʋbɔda yabhlo dʋdʋ -gʋ. \v 2 We 'dɛɛ 'gbʋ nyɩma yia -bha nɩmɛkupalʋ 'sʋbha. We nʋkplɛɛ tɩanʋ mɩa, 'mʋ wa laa -Lagɔɔ -mɔwlʋda. We nʋkplɛ mɩa, 'napɛ -yɔ 'tabhle -yɔ 'floo wa 'nyɛa -Lagɔ, we mɩ -bha. \v 3 -Mɔ we lʋʋ, 'naa yabhlo -dɩa wee nɩmɛkupalʋ 'wʋ 'sɔ. Wee 'naa lʋʋ -wa we nʋkplɛɛ 'sɔnʋ -we wa laa -Lagɔɔ -mɔwlʋda 'tata. \v 4 -Bhɛdɛ mɩa, 'wlɩgʋsielilu -we mɩa -can nya, we mɩ -bha. 'Ɩn 'kesu -we nʋkplɛ 'wʋsusloluee wɛlɩ mɩa, we mɩ -bha. Wee 'kesuu ku -yɔ mɩ -can nya. We nʋkplɛ mɩa, -can -tʋkpʋ -we kaa *manɩ 'wʋ klaa, -Awlɔɔn kɔɔsu -we minia -yɔ klaa, we -yɔ tʋkpanya -we -gʋ -Lagɔ cɛlɩa ɔ 'wʋsusloluee wɛlɩ, we mɩ -mɔ. \v 5 -Mɔ we -gʋ *selubɛɛn 'sɔ -we wa tɛlɩa, we mɩ -bha. Mʋ slolua nɩɩ, -Lagɔ mɩ -bha. 'Kesuu 'wlu -we -gʋ wa mnia nɩmɛɛ 'pɩɔn gbʋnyuu lamumnie saa, -mɔ we -kapuenya nynia. Nɩɩ, we 'nɩ we 'ji -gba -bhla. \p \v 6 Nɩɩ, we nʋkpla -luu ladɩdɩe -ka sa bhɩa, 'ylɩ weee nya, -Lagɔbʋbɔnya plaa we nʋkplɛɛ tɩanʋ 'wʋ, 'ɩn wa nʋa wa -Lagɔbʋbɔ -lubho. \v 7 We nʋkplɛɛ 'sɔnʋ mɩa, -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ -bhlogbɔɔ plaa -mɛmɛ. -Zʋ 'wʋ, ɔ pla -mɔ -zakpa -bhlogbɔɔ. Nɩmɛɛ 'pɩɔn 'nɩ ɔ kwɛɛ -mɩ, ɔ 'nɩ mneni ɔ 'ka -mɔ pla. Ɔ -ka -mɔ pla nɩ, 'ɩn ɔ wlaa we -Lagɔ -yla, ɔ 'dɛɛ 'gbʋ, we -yɔ nyɩmaa gbʋnyii -we ka 'ji wa 'nɩa -yii 'gbʋ. \v 8 Sanɛɛ 'sa Zuzu 'Pʋpa slolua -aɩn nɩɩ, yalɩɩ -mɔwlʋda 'tataa 'yoo 'nɩ -slɔ -kalɩ. 'Mʋ, wee nɩmɛkupalʋʋ tɩanʋ 'nɩ -slɔ labhʋ, we 'na 'ka -kalɩ. \v 9 -We mɩa dɛ, we 'yli yabhlo -wa. Mʋ slolua -zɛɛn -aɩn nɩɩ, -we weee wa wlaa -Lagɔ -yla, 'slaka weee wa -saa, we 'nɩ mneni we 'ka nyɩmɛ -ɔ bʋbɔa -Lagɔ, ɔ dlɩ dlɩ tɩklɩɩ -zɛlɩ we 'ka gba. \v 10 Wee wlawlali -yɔ 'slakanya mɩa dɛ nɩ, lilie klaa, 'mamɩe klaa, we -yɔ budobudoee gbʋʋ 'dɛkpʋa we gbaa. We'e nʋnʋ nyɩmaa dlɩ -lu yabhlogbɔɔ, 'ɩn bhla -we nya -Lagɔ nʋa -lu weee 'wʋsuslolue lolu lɛ, -bha wee 'sasʋkpa -tite 'bhʋa la. \s1 Klisɩɩ 'pɩɔɔn 'ylilo \p \v 11 Nɩɩ, Klisɩ yia *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ nya. 'Ɩn -li -zɔnʋ -we mɩ bhaa la, mɔ yia we -aɩn 'nyɛa. Nɩmɛkupalʋ -we zɔ ɔ nʋa ɔ lubho nɩ, we 'yli, 'ɩn we mɩa 'nanʋʋ we 'ka dʋdʋ -gʋ -nʋ -zi. We 'nɩ nyɩma 'sʋbha we. -We -Lagɔ -laa la dʋdʋ -gʋ, we 'nɩ we glaa -mɩ. \v 12 Nɩɩ, Klisɩ pla -Lagɔɔ -mɔwlʋda 'tata -zakpa -bhlogbɔɔ 'ylɩ weee -nʋ nya. Ɔ ka -mɔ pla, 'ɩn we 'nɩ -vlɔɔ 'pɩɔn -yɔ 'bhliyuu 'pɩɔn ɔ wla 'slaka nya, nɩɩ, ɔ 'dɛɛ 'pɩɔn ɔ wlaa. 'Sa ɔ -saa -aɩn gbʋ 'wʋ 'ylɩ weee -nʋ nya. \v 13 Nɩɩ, -vlɔɔ 'pɩɔn klaa, 'bhligblɔɔ 'pɩɔn klaa, we -yɔ 'bhlii 'tʋtɔ, 'mʋ wa slua, -wa plaa pʋɩn, wa 'wluo. Tɔʋn, 'ɩn wa pʋɩn mumnia la, 'ɩn wa wlʋa -mɔ. \v 14 We -ka 'sa -mɩ, Klisɩɩ 'pɩɔn 'yli, we ka 'tɩtɛ 'wʋ we -zi nɩmaa -nʋ. Nɩɩ, -Lagɔɔ Zuzu -ɔ mɩa la 'ylɩ weee -nʋ nya, we 'tɩtɛ nya ɔ wlaa ɔ 'dɛ, 'slaka -we 'nɩa 'sla -yɔ -ka nya -Lagɔ -yla. We 'dɛɛ 'gbʋ, ɔ 'pɩɔn mneni we 'ka -amɩaa dlɩ zɔ lawɔlʋ, 'ɩn gbʋ -we kwaa -aɩn tlɩtlɩe 'wʋ, we 'ka we -aɩn 'wʋsa. 'Ɩn -a 'ka 'yliyɔga -Lagɔɔ lubho nʋ. \s1 'Wʋsuslolue loluu 'kɔlʋ \p \v 15 We 'dɛɛ 'gbʋ, Klisɩ mɩa -Lagɔ -yɔ nyɩma 'sɔ nyɩdɩɩ 'wʋsuslolue loluu 'kɔlʋ nya. Nɩɩ, nyɩma -wa -Lagɔ laa, 'ɩn -wa -yla ɔ wlaa ɔ wɛlɩ zʋzɔnʋ -we mɩa 'ylɩ weee -nʋ nyaa daa, -maa 'ka we 'yɩ Klisɩɩ tlɩtlɩee 'gbʋ. 'Ɩn ɔ 'ka wa 'wʋzɩtɩ gbʋnyuu -we wa nʋa lɛ 'wʋsusloluee tɩanʋʋ bhla, we gbɛgbɛɩn. \p \v 16 Wɛlɩ nyɩmɛ tɩa, wa 'nɩ -slɔ we -slolu nɩɩ, ɔ ka tlɩ, wa'a nɔ we -gʋ. \v 17 Nɩɩ, nyɩmɛ -ka wɛlɩ tɩ 'bhie ɔ 'ka tlɩ, we ka 'nʋŋwɛ. -Mɔɔ -ka 'yliyɔga, we sa bhe. \v 18 We 'dɛɛ 'gbʋ 'pɩɔn 'nɩ laslue nɩ, 'wʋsusloluee tɩanʋ 'na 'ka lɛnʋ. \v 19 Nɩɩ, tɩada mɩa, Moizɩ zɛlɩa -Lagɔɔ titee nʋkpla -wɛlɩ weee nyɩma weee -yla. Tɔʋn, ɔ gbʋanɩa *isɔpʋsuu 'klɩya 'wluo 'kwleeni zalʋ la, ɔ faa we 'bhliyuaa 'pɩɔn klaa, -vlɔɔ 'pɩɔn klaa, we -yɔ 'nyu lʋ, 'ɩn ɔ yia we 'mni -Lagɔɔ titee 'sɛbhɛ -yɔ nyɩma weee -gʋ. \v 20 'Ɩn ɔ nɛɛ: «-We mɩa da nɩ, mʋ -wa 'wʋsusloluee 'pɩɔn. 'Wʋsuslolue -we -Lagɔ gbaa a zʋ 'nʋŋwɛ, mʋ -wa.» \v 21 'Ya 'sa -bhlokpadɛ ɔ 'mnia 'pɩɔn nɩmɛkupalʋ -gʋ, we -yɔ -li -we 'wʋ wa bʋbɔa -Lagɔ, -mʋʋ weee -gʋ. \v 22 -Mɔ tite 'wʋ, -lu -we 'pɩɔn 'nɩa -mɔwlʋlʋ, we 'nɩ 'wʋzu. 'Pɩɔn 'nɩ laslue nɩ, nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋtɩtɩe 'nɩ -mɩ. \s1 Klisɩ plaa yalɩ nyɩmaa 'gbʋ \p \v 23 Wee nɩmɛkupalʋʋ nʋkplali mɩa, yalɩlii zuzu we -mɩa, 'ɩn nɩmaa 'pɩɔn nya wa 'kaa we -mɔwlʋlʋ. Nɩɩ, we mɩ nɩɩ, wee yalɩlii -yɔ -slaka 'yli we -zi dʋdʋ -gʋ -nʋ. \v 24 We 'nɩ nyɩmaa 'sʋbha 'sʋbha -mɔwlʋda -we -wa yalɩ -nʋʋ zuzu, we 'wʋ Klisɩ pla. Nɩɩ, -mɔ yalɩɩ 'dɛbhie -gbolu ɔ plaa, 'ɩn ɔ mɩa -slɛɛn -Lagɔ 'yu -amɩaa 'gbʋ. \v 25 -Zʋ ŋwɛɛ *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ plaa -mɔwlʋda 'tata nɩmaa 'pɩɔn nya. Nɩɩ, Klisɩ 'nɩ yalɩ pla ɔ 'ka ɔ 'dɛ wla -zakpa duun. \v 26 We -ka yaa 'sa -mɩ, we 'ka dʋdʋʋ lalabhla 'wʋbhʋ, ɔ ka yaa sɩa -zakpa duun. -Ɩnnya, we 'nɩ 'sa -mɩ. Nɩɩ, -slɛɛn mɩa, dʋdʋʋ bhɩa bhla Klisɩ 'wlʋa dʋdʋ -gʋ -zakpa -bhlogbɔɔ ɔ 'ka gbʋnyuu lasa, ɔ 'dɛɛ wlawlɩe 'slaka nya. \v 27 Sa nyɩma weee yia tlɩa -zakpa -bhlogbɔɔ, 'ɩn we 'bɩgʋ -Lagɔ 'ka wa -yɔgbʋ 'wʋbhu, \v 28 'sa -bhlokpadɛ Klisɩ wlaa ɔ 'dɛ -zakpa -bhlogbɔɔ ɔ 'ka nyɩma duuun gbʋnyuu lamumni. Ɔ -zakpa 'sɔnʋ yia 'wlʋa. -Mʋʋ mɩa, we 'nɩ gbʋnyuu ɔ yi lamumnia, nɩɩ, -wa mɩa ɔ wʋda, 'ma ɔ yia gbʋ 'wʋsaa. \c 10 \s1 Klisɩ yia -Lagɔɔ dʋmagbʋ lɛnʋa \p \v 1 Moizɩɩ tite mɩa, we 'nɩ yalɩlii 'ylii 'dɛbhie. Nɩɩ, zʋzɔnʋ -we 'kaa lɛnʋ, we zuzu -wa. We 'dɛɛ 'gbʋ, -zʋ ŋwɛɛ -slaka -bhlokpadɛ -we wa tʋa -sada, nyɩma -wa nynia -Lagɔ -yɔla, we 'nɩ mneni we 'ka wa nʋ tɩklɩɩ we 'ka gba. \v 2 We -ka yaa -mʋʋ nɩ, -zugba -mama bʋbɔa -Lagɔ, -maa dlɩ 'na 'ka -maa gbʋ dɩlɩ -maa gbʋnyiii 'gbʋ, 'ɩn wa 'na 'ka 'slaka -sada -tʋ, wa ka -mɔwlʋ 'ylɩ weee -nʋ nyaa 'gbʋ. \v 3 Nɩɩ, we 'nɩ 'sa -mɩ. Wee 'slaka wa saa da -zʋ ŋwɛɛ, mʋ nʋa lɛ, 'ɩn wa ligbea wa gbʋnyii. \v 4 -We ka gbʋ -wa, 'bhligblɔɔ 'pɩɔn -yɔ -vlɔɔ 'pɩɔn 'nɩ mneni we 'ka nyɩmɛɛ gbʋnyii lamumni. \p \v 5 We 'dɛɛ 'gbʋ Klisɩ 'kaa dʋdʋ -gʋ yi nɩ, ɔ nɛɛ -Lagɔ -ylaɛ: \q1 «-Ɩn 'nɩ 'slaka -yɔ wlawlali 'yɩbha. \q1 Nɩɩ, -ɩn ka 'mɩ ku 'nyɛ. \q1 \v 6 'Slaka -nɩma -we wa siea we -yɔ gbʋnyuuu 'slaka \q2 'nɩ -mɩ dʋdʋ nanɩ. \q1 \v 7 We nya, ɩn gbaɛ: \q1 ‹-Lagɔ, -amɩ nɩ. \q1 Yi ɩn yia ɩn 'ka -na dʋmagbʋ lɛnʋ. \q1 Mʋ mɩa na daa cɛlɩda, \q2 -mɔ -Lagɔɔ glɩglɩ -sɛbhɛ 'wʋ.› » \m \v 8 Klisɩ nɛɛ tɩaɛ: «'Slaka klaa, wlawlali klaa, 'slaka -nɩmaa -siesie klaa, we -yɔ gbʋnyuuu 'slaka, -ɩn 'nɩ we 'yɩbha, 'ɩn we 'nɩ -mɩ dʋdʋ nanɩ.» Ɔmɔ ka 'sa gba, 'ɩn Moizɩɩ tite -nanʋ nɛɛ nɩɩ, wa nʋ we lɛ. \v 9 Ɔ nɛɛ 'yaɛ: «-Amɩ, yi ɩn yia, ɩn 'ka -na dʋmagbʋ lɛnʋ.» Bhlasabhla -slaka mɩa, 'mʋ Klisɩ -saa la ɔnʋʋ 'slaka nya. \v 10 -We -Lagɔ 'yɩbhaa, 'mʋ -Zezu Klisɩ nʋa lɛ, nɩɩ, ɔ 'dɛ ɔ wlaa -zakpa -bhlogbɔɔ 'slaka nya 'ylɩ weee -nʋ nya. We gbɛgbɛɩn -a wlʋlʋa -mɔ. \p \v 11 Zlɩo zlɩ, -Lagɔbʋbɔnyɔ -mɔmɔ -ka -mɩ, -mɔɔ yligbe bhʋ -gʋ -mɔɔ -Lagɔbʋbɔ -lubho nʋda. 'Slakaa 'yli -bhlo ɔ saa -zakpa duun, 'ɩn we 'nɩ mneni we 'ka nyɩmaa gbʋnyii -bhasa. \v 12 Nɩɩ, Klisɩ -sa 'slaka -zakpa -bhlogbɔɔ 'ylɩ weee -nʋ nya nyɩmaa gbʋnyiii 'gbʋ, 'ɩn ɔ yia -Lagɔɔ lilisɔlʋ ladɩ. \v 13 -Slɛɛn mɩa, ɔ mɩ -Lagɔ wʋda -mɔɔ 'ka ɔ tʋnyɩma ɔ bhʋ zɔ lapalɩ. \v 14 Nɩɩ, 'slaka -bhlogbɔɔ nya ɔ nʋa nyɩma weee -wa ɔ mɩa -mɔwlʋlʋda, tɩklɩɩ we 'ka gba 'ylɩ weee -nʋ nya. \p \v 15 Zuzu 'Pʋpa mɩ 'ya we gbʋdayɩnyɔ nya -aɩn 'yu. Ɔ nɛɛ: \q1 \v 16 «Jejitapɛ nɛɛ: \q1 ‹'Wʋsuslolue na -yɔ wa 'sɔ yia cɩ lɛnʋa, mʋ nɩ: \q2 na tite na yia wa dlɩ zɔ zʋa. \q1 'Ɩn, ɩn 'ka we cɛlɩ wa 'wlukʋʋn.› » \m \v 17 Ɔ nɛɛ 'yaɛ: \q1 «Ɩn 'na 'ka wa gbʋnyii -yɔ wa mnɔmnɔe dlɩ -gʋ 'pa.» \m \v 18 Nɩɩ, -Lagɔ -ka wa gbʋnyii 'wʋtɩ nɩ, -zugba wa 'nɩ 'maslɛɛn gbʋnyuuu 'slakaa gbʋ -ka. \s1 A -tʋ dlɩ zʋda \p \v 19 Na bhelia, -amɩaa dlɩ 'tɛ 'wʋ -mɔwlʋda 'tataa plada -Zezuu 'pɩɔɔn 'gbʋ. \v 20 Ɔ ka 'yoo -lolu -we kwaa nyɩma 'yliyɔgagɩe 'wʋ -aɩn -yla lapalɩ. We ka nɩmɛkupalʋʋ nyɩdɩ naa 'wʋplɩlɩ. -Mʋʋ ji -wa nɩɩ, ɔ 'dɛɛ ku 'wʋ we 'plɩlɩa. \v 21 -Mʋʋ 'bɩgʋ, -a ka *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ yabhlo, mɔ -wa -Lagɔɔ -buduu -kanyɔ. \v 22 -Amɩaa dlɩ mɩ -mɔwlʋda gbʋnyuu -we dɩlɩa -aɩn gbʋʋ daa, -amɩaa ku mɩ -yɔwɔlʋda 'nyu -zɔnʋ nya, we 'gbʋ, -amɩaa -gʋ -bi, 'ɩn -a nyni -Lagɔ -yɔla dlɩ weee nya. \v 23 Nɩɩ, dlɩwʋdɩdɩe -we ka gbʋ -a mɩa nyɩma -yla gbada, -a kpa we la -kli, -we ka gbʋ -wa, -Lagɔ -ɔ wlaa ɔ wɛlɩ, ɔ'ɔ 'bhʋlʋ we -gʋ la. \v 24 -A 'yɩ 'klɩ sa -a 'kaa 'kʋayli 'pʋpalɩ, -a 'ka nyɩmaa zɛkalɩ, 'ɩn -a 'ka 'nanɩ nʋ, we daa. \v 25 Nɩɩ, 'wlu -a gbelia da zlɩ tɔlʋa zlɩ, -a 'na -salɩ -mʋʋ kwɛ 'bɩ -nɩ, sa tɔlʋa mɩa we nʋda 'bhisa. -A 'pʋpalɩ 'kʋayli, we mɩ nɩɩ, -a nʋ we lɛ bhabha, da a mɩa we -yɔyɩda nɩɩ, Nyɩmaa -Kanyɔɔ yiyibhla ka cɩpa. \p \v 26 -A ka gbʋzɔnʋ 'kpɩa, 'ɩn -slɛɛn, -a -ka gbʋnyuu lɛnʋda -tʋ -amɩaa 'dɛ 'yibadɩ nɩ, 'slaka -we 'kaa -amɩaa gbʋnyii lamumni, we 'nɩ -mɩ. \v 27 We -ka 'sa -mɩ, -we -bhlogbɔɔ -a 'kaa wʋ nyanɔ dlɩ nya, mʋ -wa nɩɩ, -Lagɔ yia -amɩaa -yɔgbʋ 'wʋbhua, 'ɩn ɔ 'ka ɔ tʋnyɩma -sie -kosu 'kadʋ 'wʋ. \v 28 Nyɩmɛ -ɔ 'nɩ Moizɩɩ tite 'nʋŋwɛ zʋ, nyɩma 'sɔ, nyɩma ta -ka we gbʋdayɩnya nya -mɩ, wa 'na 'ka ɔ nyazɩ 'yɩlɩ, 'ɩn wa bhaa ɔ. \v 29 We -ka 'sa -mɩ, nyɩmɛ -ka -Lagɔɔ 'Yu 'wʋnyɛ, -kaslʋ 'wʋ -Lagɔ yia ɔ 'paa 'nyumɛɛ. We 'nɩ mʋʋ? Nɩɩ, ɔɔ nyɩmɛ mɩa, 'wʋsusloluee 'pɩɔn -we 'wlʋlʋa -mɔ ɔ, ɔ -ka we 'yɩ gbʋ -kpʋa nya, 'ɩn -Lagɔɔ Zuzu -ɔ slolua -aɩn -Lagɔɔ 'nanɩ, ɔ -ka ɔ vɛlɩ nɩ, -a -yi we 'ji nɩɩ, -Lagɔ yia ɔ -kaslʋ 'wʋpaa 'nyumɛɛ. \v 30 «Kpasasɩe mɩa, na -nʋ -wa. -We ka 'klʋ nyɩmɛ kaa, -amɩ wlaa we.» -Ɔ gbaa we, -a -yi ɔ. 'Ɩn ɔ nɛɛ 'yaɛ: «Jejitapɛ yia ɔ nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋbhua.» \v 31 'Yliyɔga -Lagɔɔ kwɛɛ bhlilie mɩa, we -kalɩ -yɔ. \p \v 32 A ligbe amɩaa -Lagɔgbʋʋ gwedɩda, da -Lagɔɔ san 'mnia aɩn 'wʋ. -Mʋʋ 'bɩgʋ, a yia sɩa bhabha, 'ɩn a yia we 'wʋ amɩaa 'dɛ lakpa -kli. \v 33 Zlɩ tɔlʋa zlɩ, 'ɩn wa vɛlɩa aɩn, 'ɩn wa palɩa aɩn 'klɩyɩe 'wʋ -zejila 'wʋ. -Wa wa mɩ 'saa nʋda, 'ɩn a yia -maa lʋʋ 'yligbe. \v 34 A -yɔ -wa mɩa -kaslʋ 'wʋ ka sɩa. Wa -saa aɩn amɩaa zʋzɔnʋ kwɛɛ, 'ɩn a yia we -yɔŋwnu 'mʋna nya. -We ka gbʋ -wa, a -yi we 'ji nɩɩ, a ka 'ŋnɩmnɩe yabhlo, we -zi -lu weee 'wʋ, 'ɩn we mɩa 'ylɩ weee -nʋ nya. \v 35 'Kʋa 'na wlalɩ aɩn 'ylila -nɩ, nɩɩ, -lu -we ka 'klʋ a kaa, we mɩ we bhɩalɩda. \v 36 We mɩ nɩɩ, a -ka dlɩtie, 'ɩn a -ka -Lagɔɔ dʋmagbʋ lɛnʋ, 'bhie a yɩa -we ka wɛlɩ -Lagɔ wlaa aɩn -yla. \v 37 'Ɩn -mɔ -Lagɔwɛlɩ 'wʋ, -Lagɔ nɛɛ: \q1 «Bhla -sɛlɛ nya, sa -sɛlɛ, \q2 'ɩn -ɔ 'kaa yi, -mɔɔ 'kaa yi. \q1 Ɔ 'na 'ka 'maslɛɛn -mɔ -gwlɛ. \q1 \v 38 -Ɔ zʋa 'mɩ dlɩ -gʋ, \q2 -mɔɔ mɩ nyɩmɛ tɩklɩɩ nya 'mɩ 'yu, \q2 'ɩn 'yliyɔgagɩe -mɔɔ yia 'yɩa. \q1 Nɩɩ, ɔ -ka lʋbhiti nɩ, \q2 ɔ 'na 'ka 'maslɛɛn 'mɩ dʋdʋnamanɩ.»\f + \fr 10:38 \ft We ji -wa 'yaɛ: nyɩmɛ -ɔ mɩa nyɩmɛ tɩklɩɩ nya 'mɩ 'yu, dlɩzʋzʋee 'yoo -gʋ ɔ yia nɔda -tʋa. \f* \m \v 39 -Wa bhitia lʋ, 'ɩn wa mnɔa, -amɩa 'nɩ wa glaa -mɩ. Nɩɩ, -wa zʋa -Lagɔ dlɩ -gʋ, 'ɩn ɔ saa wa gbʋ 'wʋ, wa glaa -a mɩa. \c 11 \s1 Nyɩma wa yibhelia wa dlɩzʋzʋee 'gbʋ \p \v 1 Nyɩmɛ -ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ nɩ, -lu -we -gʋ ɔ dlɩ mɩa, ɔ mneni ɔ 'ka gba nɩɩ, ɔ 'ka we 'yɩ. Ɔ -yi we 'ji nɩɩ, -lu -we ɔ'ɔ 'yɩa -yɔ, we mɩ la gbʋzɔnʋ nya. \v 2 Bhlasabhla -nyɩma ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋʋ 'gbʋ, ɔ yia wa 'yɩ nyɩma tɩklɩɩ nya. \v 3 -A ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋʋ 'gbʋ, -a nʋa we 'wʋla nɩɩ, ɔ ka dʋdʋ lala ɔ wɛlɩ nya. -Lu weee wa yɩa -yɔ, ɔ ka we lala, -lu wa 'nɩa mneni wa 'ka -yɔyɩ, we nya. \p \v 4 *Abɛlɩ ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ, we 'dɛɛ 'gbʋ 'slaka ɔ -saa -Lagɔ -yla, we yia ɔ bheli kpasa Kaɛɛn -nʋ 'wʋzi. Dlɩzʋzʋee 'gbʋ Abɛlɩ yia nyɩmɛ tɩklɩɩ -zɛ, 'ɩn -Lagɔ yia ɔ wlawlaluu gbʋ -yɔŋwnu. Abɛlɩ ka tlɩ, 'ɩn ɔ mɩ gbada 'ylɩ weee nya, -we ka gbʋ -wa, ɔ ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. \p \v 5 Enɔkʋ ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ, 'ɩn -Lagɔ yia ɔ 'wʋbhu -mʋʋ yi 'wlʋ nɩɩ, ɔ tlɩ. -Lagɔ yia ɔ 'dɛ kwesi ɔ bɛlɩ. We 'dɛɛ 'gbʋ wa 'nɩ mneni wa 'ka ɔ 'yɩ. -Lagɔwɛlɩ nɛɛ nɩɩ, da -Lagɔ 'nɩa -slɔ Enɔkʋ 'wʋbhu, -mɔɔ nanɩ ɔ dʋdʋ. \v 6 Nyɩmɛ -ɔ 'nɩ -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ, -mɔɔ 'nɩ mneni -mɔɔ 'ka ɔ dʋdʋ namanɩ. Nyɩmɛ -ɔ -ka -Lagɔ -yɔlanyni, dlɩ ɔ zʋa nɩɩ, -Lagɔ mɩ, 'ɩn -wa talɩa ɔ da, 'ɩn ɔ nʋa wa 'nanɩ 'wʋ. \p \v 7 *Nowee ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. Gbʋnya -we 'kaa cɩ lɛnʋ, 'ɩn -we wa'a 'yɩa -slɔ -yɔ, we -gʋgbʋ -Lagɔ gbaa ɔ -yla, 'ɩn ɔ yia we -yɔŋwnu. We 'dɛɛ 'gbʋ ɔ bhlaa batoo 'kadʋ nɩ, 'ɩn we yia ɔ -yɔ ɔ -buduŋwɛɛ -nyɩma gbʋwʋsa. 'Sa Nowee dɩlɩa dʋdʋgʋ -nyɩma gbʋ. Nɩɩ, -Lagɔ 'yɩa ɔ nyɩmɛ tɩklɩɩ nya, -we ka gbʋ -wa, ɔ ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. \p \v 8 Ablaamʋ ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. Da -Lagɔ laa ɔ, 'ɩn ɔ yia -mɔɔ wɛlɩ 'wʋŋwnu, -mɔɔ 'nʋŋwɛzʋzʋe nya. -Lagɔ nɛɛ nɩɩ, ɔ 'ka ɔ dʋdʋ 'nyɛ ɔ -nʋ nya. Ɔ yia wee dʋdʋʋ gbɛgbɛɩn mnɩ, -zugba ɔ 'nɩ -bha da -yi. \v 9 Dlɩzʋzʋee 'gbʋ, dʋdʋ -we -Lagɔ 'kaa ɔ 'nyɛ, ɔ yia -mɔ ladɩlɩ 'lakpayu 'bhisa. -Mɔ ɔ -dɩlɩa *'naabudu zɔ la. 'Sa *Izakɩ -yɔ *Zakɔbʋ 'sɔ nʋ 'yaa. -Lu -we ka wɛlɩ -Lagɔ wlaa Ablaamʋ -yla, wamɩa yi 'yaa we 'yɩa. \v 10 Nɩɩ, 'gbe yabhlo, -we ka -budunya mɩa 'gwlu sa 'nanʋʋ, 'mʋ Ablaamʋ mɩa wʋda. Wee gbe mɩa, -Lagɔɔ dɛ tlia we la, 'ɩn ɔ yia we 'sʋbha. \p \v 11 Ablaamʋʋ 'ŋwnɔ *Sala ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. We nya -Lagɔ 'nyɛa ɔ 'yu -yɩyɩee 'tɩtɛ, -zugba ɔ ka gɔ. -We ka gbʋ -wa, ɔ mɩ we -gʋ nɩɩ, -Lagɔ'ɔ 'bhʋlʋ ɔ wɛlɩ -gʋ la. \v 12 We 'dɛɛ 'gbʋ, ɔɔ nyɩmɛ yabhlogbɔɔ yia zʋa 'kadʋ lala, -zugba ɔ gɔgʋe kapa kapaa 'gbʋ ɔ 'wlʋ nyɩmɛ -ɔ mɩ tlɩda yida. Waa zʋayli -nyɩmaa 'wʋzulo 'wlʋ sa -zɛlɩ we mɩ yalɩ. Wa 'wlʋ 'ya gumunyuu ŋwɛyɔ -bʋsɛ, nyɩmɛ 'nɩ mneni ɔ 'ka wa zɛlɩ. \p \v 13 Dlɩzʋzʋe nya waa nyɩma weee tlɩa. Zʋzɔnʋnya, -we ka wɛlɩ -Lagɔ wlaa wa -yla, wa 'nɩ we kwɛzɩ, nɩɩ, wa ka we -yɔyɩ 'pɩpɩ, 'ɩn we yia wa 'mʋna 'wʋla. Wa nɛɛ nɩɩ, 'lakpanya wa -mɩa, 'ɩn wa mɩa nɔnɔnya nya dʋdʋ -gʋ. \v 14 Wa -ka 'sa gba nɩ, mʋ slolua nɩɩ, dʋdʋ -we -gʋ wa 'kaa ladɩ, wa mɩ we datalɩda. \v 15 Da wa 'bhʋa nɩ, wa'a pʋpalɩ wa 'wlukʋʋn we -gʋla. We -ka yaa wa dlɩ mɩ we -gʋ, -zugba wa mneni wa 'ka lʋbhiti. \v 16 Nɩɩ, dʋdʋ -zɔnʋ -we -gʋ wa 'kaa ladɩ, -we ka da wa mɩa talɩda, -we mɩa yalɩ, mʋ -wa. We 'dɛɛ 'gbʋ wa -ka -Lagɔ la wa Dide, we'e 'bhalɩ ɔ zʋ. Nɩɩ, ɔ ka wa -yla 'gbe yabhlo 'sʋbha. \p \v 17 Ablaamʋ ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. We nya ɔ wlaa Izakɩ 'slaka nya da -Lagɔ ylaa ɔ la. Nɩɩ, ɔ ka ŋwnu ɔ 'ka ɔ 'yu yabhlogbɔɔ wla 'slaka nya, -zugba -Lagɔ ka ɔ -yla wɛlɩ wla. \v 18 -Lagɔ nɛɛ 'cɩn ɔ -ylaɛ: «'Yuoyua -wa ɩn gbaa -mɩ -yla nɩɩ, 'yɩa -na yia wa, Izakɩɩ gbɛgbɛɩn -na yia wa 'yɩa.» \v 19 -Bha Ablaamʋ pʋpalɩa 'wlukʋʋn la nɩɩ, -Lagɔ ka 'tɩtɛ ɔ 'ka Izakɩ 'wʋsɔlʋ tlɩtlɩnya glaa. We 'dɛɛ 'gbʋ, -Lagɔ 'nyɛa ɔ 'yu ɔ yoo lʋ, we 'wlʋ sa tlɩtlɩnya glaa -mɔɔ bhʋ. \p \v 20 Izakɩ ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. We nya ɔ ŋwnaa *Zakɔbʋ -yɔ *Ezau 'nyu la, -we 'kaa wa 'ylɩ cɩɩ 'gbʋ. \p \v 21 Zakɔbʋ ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. We nya ɔ tlɩtlɩ bhla cɩpaa, 'ɩn ɔ yia *-Zɛzɛfʋʋ 'yua 'nyulaŋwna -bhlo -bhlo. Ɔ kwlia 'wʋ ɔ kɔɔsu -gʋ, 'ɩn ɔ yia -Lagɔ bʋbɔ. \p \v 22 -Zɛzɛfʋ ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. We nya, ɔ tlɩtlɩ bhla cɩpaa, 'ɩn ɔ yia Izlaɛlɩnyɩmaa Ezipʋtʋ -tla gbʋ gba. 'Ɩn -we wa 'kaa ɔ 'kwie nʋnʋ, ɔ yia we gba. \p \v 23 Moizɩɩ dide -yɔ ɔ 'nyaa ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. We nya wa gwalɩa ɔ, 'ɩn wa yia ɔ zize 'cʋ ta zɔ. Wa 'yɩa nɩɩ, ɔɔ 'yu nanɩ 'yli, wa 'nɩ tite 'nʋŋwɛ -sasɩee daa nyanɔ nʋ Ezipʋtʋ -nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ kwɛɛ. \p \v 24 Moizɩ ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. We nya ɔ 'ylimanɩa, ɔ 'nɩ 'yɩbha wa gbaa nɩɩ, Moizɩ mɩa, Ezipʋtʋ -nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔɔ 'ŋwnɔyuu yu -wa. \v 25 Ɔ ka we -yɔŋwnu ɔ 'ka sɩa -Lagɔɔ nyɩma glaa. We mɩ 'sa 'bhie, ɔ mneni yaa ɔ 'ka gbʋnyuuu lɛnʋe 'wʋ -mʋna li bhla -sɛlɛɛ -nʋ nya. \v 26 Ezipʋtʋʋ 'ŋnɩmnɩli -zu 'wʋ, nɩɩ, wa 'ka ɔ vɛlɩ -Lagɔɔ -Bhasanyɔ 'bhisa, -mʋʋ nanɩ ɔ dʋdʋ we -zi -lu weee. Nɩɩ, -we -Lagɔ 'kaa cɩ ɔ 'nyɛ we -gʋ ɔ 'yli mɩa. \p \v 27 Moizɩ ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. We 'gbʋ ɔ yia Ezipʋtʋ 'bhʋ, 'ɩn ɔ 'nɩ wa 'wlulapɩlɩnyɔ kwɛɛ nyanɔ nʋ. Ɔ ka dlɩ 'tɛmanɩ nɛɛ nyɩmɛ -ɔ yɩ -Lagɔ -yɔ, -Lagɔ -ɔ wa'a 'yɩa -yɔ. \v 28 Ɔ dlɩzʋzʋee 'gbʋ ɔ yia *'Wʋzɩtɩylɩɩ 'fɛtɩɩ -sasɩe ladɩ. 'Ɩn ɔ nɛɛ Izlaɛlɩnyɩma -yla wa tli klolo 'pɩɔn -yɔ, -mʋʋ yi 'wlʋ nɩɩ, 'anzɩ -we -Lagɔ zʋa tlɩtlɩe kwɛɛ, we 'bha Izlaɛlɩnyɩmaa 'yuaa tɩanʋ. \p \v 29 Izlaɛlɩnyɩma ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. We nya wa yia *gumunyu Zalʋ lʋplɩlɩ dʋdʋ klo -gʋ 'bhisa. 'Ɩn Ezipʋtʋ -nyɩma -wa mɩa wa 'bɩ 'kaa 'plɩa yi, 'ɩn 'nyu yia -maa -gʋ yeli. \p \v 30 Izlaɛlɩnyɩma ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. We nya wa bibea Zelikogbe 'ylɩ gbesɔ, 'ɩn we suo yia bhli. \p \v 31 'Naabɩzɩŋwnɔ *Wlaabʋ ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. We nya -wa'a zʋa -Lagɔ 'nʋŋwɛ, 'ɩn ɔ -yɔ wa 'nɩa tlɩ dabʋdʋ. Nɩɩ, nyɩmaa didedidenya -wa mɩa Izlaɛlɩnyɩma nya, ɔ ka wa zize. \p \v 32 Sa ɩn 'ka 'ya gbaa? Nɩɩ, Zedeɔn klaa, -Balakɩ klaa, Samʋsɔn klaa, Zɛfʋte klaa, -Davidɩ klaa, Samuɛlɩ klaa, we -yɔ *-Lagɔgbʋʋ -falɩpanya, -maa -gʋgbʋʋ gbagbɩe -tlʋlʋ 'mɩ -yla la. \v 33 -Maa ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. We nya -maa lua dʋdʋ duuun -gʋ -nyɩma, -maa pɩlɩa nyɩma 'wlu la tɩklɩmɩmɩe nya, -we ka wɛlɩ -Lagɔ wlaa -maa -yla, 'ɩn -maa yia we 'yɩ. Nɩɩ, -maa ka -jlaa ŋwɛ gbʋan, \v 34 'ɩn -maa yia -kosu 'tɩtɛ nyumonu, 'ɩn -lu 'nɩa -maa ylɩ tʋgʋgblɛ 'yu. Nɩɩ, wa 'nɩ bha latɛ, 'ɩn wa yia latɛmanɩ. Tʋ 'wʋ, wa ka latɛmanɩ, 'ɩn wa yia wa tʋnyɩma -gʋgalɩ. \v 35 'Ŋwnɩ tɔlʋa ka -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. We nya wa 'yɩa wa tlɩtlɩnya 'wʋsɔda, 'ɩn wa -yɔ wa 'sɔ yia -mɩ. \p Nɩɩ, tɔlʋa wa 'palɩa 'klɩyɩe 'wʋ bhabha. We mɩ 'sa 'bhie, -maa 'nɩ -maa 'dɛɛ 'yitide gbʋ -yɔŋwnu. Nɩɩ, 'klɩyɩe 'wʋ -maa tlɩlɩa, 'ɩn we 'bɩgʋ, -maa 'ka 'yliyɔgagɩe -zɔnʋ 'yɩ. \v 36 Tɔlʋa mɩa, -maa wa vɛlɩa, 'ɩn wa sɛlɩa -maa. Tɔlʋa wa gbʋan nɛtɛ -llukpe nya, 'ɩn wa yia wa -kaslʋ 'wʋpa. \v 37 Tɔlʋa wa 'bhaa gbɔkʋ 'wʋ, wa yia tɔlʋa 'wʋdɩ 'sɔ, 'ɩn wa yia tɔlʋa 'bha tʋgʋgblɛ nya. Tɔlʋa gwaa la, bhlabhlɛɛ ku -yɔ wlii ku -wa -maa -bana. Wa yia -maa boba 'wʋtɩ, wa yia -maa 'klɩyɩe 'wʋpalɩ, 'ɩn wa yia -maa gbʋnyuu 'wluo nʋ. \v 38 Dʋdʋgʋ -nyɩma 'nɩ waa nyɩma -manɩɩ 'klʋ -ka. -Maa -yɔ lagwagwɩe ka da weee 'plɩlɩ: wa ka da bɛblɛɛ 'plɩlɩ, wa ka -gɔgɔ 'wlu mnɩ, 'ɩn wa yia tʋkpanya -yɔ 'bhʋkanya 'wʋ ladɩlɩ. \p \v 39 -Lagɔ ka wa yibheli dlɩzʋnya nya, -we ka gbʋ -wa, wa 'dɛ weee ka ɔ dlɩ -gʋ zʋ. Nɩɩ, -we ka wɛlɩ -Lagɔ wlaa wa -yla, wa 'nɩ 'maslɛɛn we 'yɩ. \v 40 -Lagɔ ka 'ya -a 'dɛ weee -yla -lu -zɔnʋ ladɩ, we 'dɛɛ 'gbʋ, wa 'nɩ mneni wa 'ka -mɩ tɩklɩɩ we 'ka gba, -zugba -a 'nɩ wa glaa -mɩ. \c 12 \s1 A 'tɛmanɩ dlɩ sɩasɩe 'wʋ \p \v 1 Waa gbʋdayɩnyaa -zlo bibea -aɩn, 'ɩn wa mɩa -aɩn ylada. We 'dɛɛ 'gbʋ, -we weee nyenia -aɩn -a 'bhʋ we 'bɩ. Gbʋnyuu, -we bhlɩa -aɩn la bhebhe, -a 'bhʋ we 'bɩ. Gwagwa -yoo wa palɩa -aɩn -yla la, -a 'tɛmanɩ dlɩ -a -yɔ gwagwɩe 'ka we bhloluda nyni. \v 2 -A yla -Zezu 'ylɩ weee nya. Mɔ -wa -amɩaa dlɩzʋzʋee gwedɩda, 'ɩn mɔ -wa we gbalɩnyɔ. Ɔ yɩ 'mʋna -we ɔ 'kaa li -yɔɔ 'gbʋ, ɔ ŋwnua wa 'ka ɔ *su -gʋ lakʋlʋ, ɔ 'nɩ -mʋʋ zʋ -lu la. -Slɛɛn mɩa, ɔ -dɩlɩ -Lagɔɔ 'ŋnɩmnɩkpee lilisɔlʋ la. \p \v 3 Cɩɩn, a 'pa -Zezu dlɩ -gʋ. Sa gbʋnyuu -lɛnʋnya -sɔlʋa ɔ -yɔwʋ, 'ɩn ɔ 'nɩa -maa kwɛɛ -gwa, a ligbe we, 'kʋa yi aɩn 'ylila wla, 'ɩn a yi -Lagɔ dlɩ -gʋ -sa. \v 4 A ka gbʋnyuu nya gʋ, 'ɩn a 'nɩ we nya tlɩtlɩe 'yu nyni. \v 5 -Lagɔ ka aɩn 'dɩzʋ, 'ɩn a yia dlʋ. Ɔ 'yua 'bhisa ɔ gbaa aɩn -ylaɛ: \q1 «Na 'yu, Jejitapɛ -ka -mɩ 'wʋslamanɩ nɩ, \q2 -ɩn zʋ -na 'dɛ 'yliyɔ. \q1 Ɔ -ka -mɩ -yla -na gbʋ lapalɩ nɩ, \q2 'kʋa 'na wlalɩ -mɩ 'ylila -nɩ. \q1 \v 6 Jejitapɛ mɩa, \q2 -wa ka zɛ ɔ -kalɩa, \q2 'ma ɔ slamanɩa 'wʋ. \q1 -Wa weee ɔ yɩa ɔ 'yua 'bhisa, \q2 'ma ɔ paa -kaslʋ 'wʋ.» \p \v 7 A -ka sɩada -mɩ, -Lagɔ 'ka aɩn 'wʋslamanɩɩ gbʋ -wa. Ɔ 'yua 'bhisa ɔ bhua aɩn 'wʋ. 'Yu, -ɔ ɔ dide'e 'slamanɩa 'wʋ, -mɔɔ 'nɩ -mɩ. \v 8 -Lagɔ mɩa, ɔ 'yua weee ɔ slamanɩa 'wʋ. Ɔ 'nɩ aɩn 'wʋslamanɩ nɩ, -zugba bhoyi -gʋ -yua a -mɩa, a 'nɩ ɔ 'yuaa 'dɛbhie -gbolu. \v 9 -Amɩaa dʋdʋ -gʋ -didea ka -aɩn 'wʋslamanɩ, 'ɩn -a yia wa 'nʋŋwɛ zʋ. Nɩɩ, we -ka 'sa -mɩ, -amɩaa Dide -Lagɔ -ɔ mɩa yalɩ, -a pɩlɩ ɔ zɔla, -a 'ka 'yliyɔgagɩe 'yɩ. \v 10 -Amɩaa dʋdʋ -gʋ -didea mɩa, 'wʋ wa slamanɩa -aɩn bhla -sɛlɛ yabhlo nya wa dlɩɩ da. 'Ɩn -Lagɔ mɩa, -amɩaa 'dɛɛ zʋzɔnʋʋ 'gbʋ ɔ slamanɩa -aɩn 'wʋ, -a 'ka -mɔwlʋda -mɩ ɔ 'dɛ 'bhisa. \v 11 Wa -ka -aɩn 'wʋslamanɩda -mɩ, we'e namanɩ -aɩn dʋdʋ, we'e -la -aɩn 'mʋna 'wʋ. 'Ɩn cɩcɩ, -wa wa 'slamanɩ 'saa 'wʋ, 'ɩn -maa tʋa 'wʋ tɩklɩɩ 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ nya. \p \v 12 We 'dɛɛ 'gbʋ amɩaa sɔnya -we sɩa, 'ɩn -we a bɛlɩa zɔ, a 'bhu we 'wʋ. Amɩaa 'kukolu -we sɩa, a 'tɛmanɩ we la. \v 13 A palɩ 'yoo -zɔnʋ la amɩaa bhʋ -yla, -ɔ mɩa 'tɩgɩda ɔ yi bhli, nɩɩ, ɔ 'ka 'pʋ. \s1 'Yɩbhalɩgbʋnya \p \v 14 Nɩɩ, a fa -mɔ 'kʋa la a 'ka 'wʋtʋ -dlɔɔ nyɩma weee nya, 'ɩn bhʋ -we nanɩa -Lagɔ dʋdʋ, a 'ka we nɔ. We 'nɩ -mʋʋ nɩ, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'na 'ka Jejitapɛ 'yɩ. \v 15 A zʋ amɩaa 'dɛ 'yliyɔ, -mʋʋ yi 'wlʋ nɩɩ, a palɩ -Lagɔɔ 'nanɩdlɩ -blɩgʋ. 'Ɩn -petu 'nyuu yabhlogbɔɔ 'na mini aɩn glaa -nɩ, we 'ka gbʋ duun -nyumo, 'ɩn we 'ka we gu nyɩma 'wʋlamneni -nɩ. \v 16 A zʋ amɩaa 'dɛ 'yliyɔ -mʋʋ yi 'wlʋ nɩɩ, aɩn glaa nyɩmɛ yabhlogbɔɔ -ka mʋtnɩ kwɛ, 'ɩn a yi -we mɩa -Lagɔɔ -nʋ nya 'wʋnyɛ Ezau 'bhisa. Nɩɩ, mɔ 'paa ɔ 'dɛɛ kpasabɩ pɛlʋ ɔ 'bɩsʋayu kwɛɛ lililuu -kaklʋ -bhlogbɔɔɔ 'gbʋ. \v 17 A -yi we 'ji nɩɩ, -mɔ 'yu gbɛgbɛɩn, ɔ 'yɩbha ɔ dide ŋwna ɔ 'nyu la, 'ɩn -mɔɔ 'nɩ we -yɔŋwnu. Nɩɩ, wie nya ɔ bhubhoea ɔ dide -mɔɔ 'ka -mɔɔ wɛlɩ 'bhiti, 'ɩn -mɔɔ 'nɩ we mneni. \p \v 18 Amɩanʋʋ -Lagɔɔ -yɔlanynie -yɔ bhlasabhla -Izlaɛlɩnyɩmaa -nʋ 'nɩ -bhlo -mɩ. Nɩɩ, -gɔgɔ 'kadʋ -we wa mnenia wa 'ka kwɛzɩ, amɩa 'nɩ we -yɔlanyni. -Kosu 'kadʋ klaa, nikpise klaa, -sabɔ klaa, we -yɔ 'nyuu -pɩpɛ 'kadʋ, a 'nɩ we -yɔyɩ. \v 19 A 'nɩ lɛglɛ -yɔ wɛlɩ 'nʋ. Nɩɩ, Izlaɛlɩnyɩma ka 'sasʋkpa wɛlɩ 'nʋ, 'ɩn wa nɛɛ wa 'nɩa we -putu yukwli pʋlʋ. \v 20 -We ka gbʋ -wa, -Lagɔ nɛɛ wa -yla: «-Ɔ -ka -gɔgɔ 'kadʋ nɩ kwɛzɩ, we yi nɩmɛ -zɛ, a 'bha ɔ gbɔkʋ 'wʋ.» Wee wɛlɩ mɩa dɛ, we -kalɩ -yɔ wa -yla. \v 21 -We wa 'yɩa -yɔ, we ka wa nyanɔdlɩ 'wʋslu, 'ɩn Moizɩ nɛɛ: «Ɩn mɩ tɛlɩda, nyanɔ ka 'mɩ dlɩ 'wʋslo.» \p \v 22 'Ɩn amɩa, a ka -gɔgɔ 'kadʋ wa laa *Siɔn -yɔ 'yliyɔga -Lagɔɔ 'gbe -yɔlanyni. Yalɩɩ *-Zeluzalɛmʋ, mɔ 'anzɩɩ 'wlu -nyacɩɩn mɩa 'mʋna lida, -mɔ -wa. \v 23 -Lagɔɔ tɩa -yua -wa ka ŋnɩ mɩa yalɩ cɛlɩda, da wa gbelia 'wlu, a ka -bha -yɔlanyni. -Lagɔ, -ɔ bhua nyɩma weee -yɔgbʋ 'wʋ, a ka ɔ -yɔlanyni. A ka nyɩma tɩklɩɩ -wa ka tɩklɩmɩmɩe gbaa -yɔlanyni. \v 24 -Zezu -ɔ -wa *'wʋsuslolue loluu 'kɔlʋ, a 'ka ɔ -yɔlanyni. 'Ɩn ɔ 'pɩɔn -we wa slua la, 'ɩn -we 'ylia we -zia Abɛlɩɩ 'pɩɔn, a 'ka we -yɔlanyni. \p \v 25 We -ka 'sa -mɩ, a zʋ amɩaa 'dɛ 'yliyɔ, a yi -ɔ mɩa aɩn -yla gbʋ gbada, -blɩgʋpalɩ. Da dʋdʋ -gʋ, Moizɩ ka Izlaɛlɩnyɩma 'dɩzʋ, -maa 'nɩ ɔ wɛlɩ 'wʋŋwnu, 'ɩn -Lagɔ yia wa -kaslʋ 'wʋpa. -We -ka -amɩa, yalɩ -Lagɔ mɩa -aɩn -yla gbʋ gbada. Nɩɩ, -a -ka ɔ -blɩgʋpalɩ, -a 'nɩ mneni -a 'ka ɔ kwɛɛ 'tla. \v 26 Bha mɩa, -Lagɔɔ wɛlɩ zuklua dʋdʋ. -Zɛɛn mɩa, ɔ ka we gba -aɩn -yla, ɔ nɛɛ: «Dʋdʋʋ -tapa na yia zuklua, 'ɩn -slɛɛn we 'nɩ dʋdʋ -bhlogbɔɔ, nɩɩ, dʋdʋ -yɔ yalɩ 'sɔ na yia zuklua.» \v 27 Ɔ -ka gba «-tapa» nɩ, gbʋ yabhlo we slolua -aɩn. Mʋ -wa nɩɩ, -lu -we -Lagɔ -laa la, -we 'kaa zuklu, la we yia 'bhʋa. Nɩɩ, -we 'nɩa mneni we 'ka zuklu, -bha we yia -tʋa. \p \v 28 -Amɩa mɩa, -Lagɔ ka -aɩn 'tɩtɛ 'nyɛ, -a -yɔ ɔ 'sɔ 'ka nyɩma 'wlulapɩlɩ. Wee 'wlulapalɩe 'nɩ mneni we 'ka zuklu, we -ka 'sa -mɩ, -a 'pa -Lagɔ fuo, -a bʋbɔ ɔ ɔ dʋmasa, 'nʋŋwɛzʋzʋe -yɔ sɔsʋe nya. \v 29 Cɩɩn, -amɩaa -Lagɔ mɩa, -kosu -we saa -lu la, 'mʋ ɔ -mɩa. \c 13 \s1 Sa -a 'kaa -Lagɔ dʋdʋnamanɩ \p \v 1 Nɩɩ, a -tʋ zɛkɩkalɩda, sa -Lagɔbhelia 'kaa we nʋ, 'sa. \v 2 'Lakpanya, -wa yia amɩaa -gbɛ, a kpa wa sɔ 'sɔ nya. Nyɩma tɔlʋa nʋ 'saa, 'ɩn wa yia 'anzɩnyaa 'lakpasu kpa, wa 'nɩ we 'jiyibheli. \v 3 -Wa mɩa -kaslʋ 'wʋ, a 'pa wa dlɩ -gʋ nɛɛ amɩa -yɔ wa sɔ mɩ -kaslʋ 'wʋ. -Wa, wa mɩa sɩalɩda, a 'pa 'ya -maa dlɩ -gʋ, -we ka gbʋ -wa, amɩa ka ku, 'ɩn wa mneni wa 'ka aɩn sɩalɩ. \p \v 4 Nɩɩ, nyɩma weee zʋ kʋkwalɩe 'nʋŋwɛ. 'Lowli -yɔ ɔ 'ŋwnɔ mɩmnɩ -yla tɩklɩɩ. Mʋtnɩ kwɛ -cɩan -yɔ -wa -yɔ nyɩma weee dɩa -budu 'wʋ, -Lagɔ yia wa -yɔgbʋ 'wʋbhua. \p \v 5 'Gwɛzii 'ylibɩlanɔnʋe 'na -zɛlɩ amɩaa dlɩ zɔ gbʋ -bhlogbɔɔ -nɩ. -We a kaa, we namanɩ aɩn dʋdʋ. -Lagɔɔ 'dɛ nɛɛ: \q1 «Ɩn 'na 'ka cɩ 'sa -mɩ tɩ, \q2 ɩn 'na 'ka cɩ -mɩ 'bɩbhʋ.» \m \v 6 We -ka 'sa -mɩ, -a mneni -a 'ka gba, -amɩaa -gʋ nya -biɛ: \q1 «Jejitapɛ yia 'mɩ 'wʋsaa. \q1 Ɩn 'na 'ka nyanɔ nʋ. \q1 Lɛɛ -lu nyɩma 'ka 'mɩ nʋnʋa?» \p \v 7 A ligbe amɩaa 'yugalɩnyaa tɩanʋ -wa gbaa aɩn -yla -Lagɔgbʋ. Da wa -gaa 'yliyɔ, bhʋ -we wa nɔa, amɩaa 'dɛ ka we -yɔyɩ. Sa wa nʋa -Lagɔɔ dlɩ -gʋ -zʋda, a nʋ 'sa. \v 8 -Zezu mɩ -Zezu -bhlokpadɛ nya. Zʋbha klaa, -zɛɛn klaa, we -yɔ 'ylɩ weee nya, ɔ'ɔ 'bhiti. \v 9 -Slolue loluu 'yli -bhlo -bhlo -we bhʋa da -putu, a 'na 'tideli nyɩma 'yi wa 'ka aɩn -dawli 'wʋnʋ we nya. -We 'kaa aɩn 'kʋayli 'pa, we nanɩ 'yli nɩɩ, we -mɩ -Lagɔɔ 'nanɩ nya, lililuu titee 'nʋŋwɛzʋzʋe -we'e -saa we 'nʋŋwɛ -zʋnya 'wʋ, we 'na -zɛlɩ -mʋʋ -nɩ. \p \v 10 -Amɩa ka 'slakagʋsalɩlu yabhlo. We -gʋ -slaka mɩa, -Lagɔbʋbɔnya, -wa saa *Zuifʋʋ nɩmɛkupalʋ zɔ 'slaka, wa 'nɩ we 'klʋ -ka wa 'ka we li. \v 11 Wanʋʋ -gbɛ, *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ mɩa, -mɔwlʋda 'tata ɔ -yɔ nɩmaa 'pɩɔn plaa. Nɩɩ, mʋ -wa nyɩmaa gbʋnyuuu 'slaka. Wee nɩmaa -kpabhie mɩa, wa 'gbe -glima wa siea we. \v 12 We 'dɛɛ 'gbʋ, -Zezu yia -Zeluzalɛmʋgbee -glima tlɩlɩ, ɔ 'ka nyɩma -mɔwlʋlʋ ɔ 'dɛɛ 'pɩɔn nya. \v 13 -We mɩa 'dɛɛ 'gbʋ, -a 'tla -mɔ, -a -yɔ ɔ 'sɔ 'ka 'wʋgbeli 'gbe -glima, 'ɩn wa 'ka -aɩn vɛlɩ ɔ 'bhisa. \v 14 Da dʋdʋgʋ -gbe -we 'wʋ -a mɩa, 'plɩa we yia. Nɩɩ, 'gbe -we 'kaa cɩ yi, we da -a mɩa -talɩda. \v 15 Nɩɩ, 'slaka -we -a 'kaa -sa -Lagɔ -yla -Zezuu gbɛgbɛɩn, mʋ -wa nɩɩ, -a bhlɩ -Lagɔɔ 'ŋnɩ 'ylɩ weee nya. -Mʋʋ ji -wa nɩɩ, ŋwɛɛ -a wlelia we nɩɩ, -Lagɔ 'yli. \v 16 A 'na dlʋlʋ gbʋzɔnʋʋ lɛnʋe -yɔ 'wʋsɩsalɩe 'wʋ -nɩ, nɩɩ, mʋ -wa 'slaka -we nanɩa -Lagɔ dʋdʋ. \p \v 17 A zʋ amɩaa 'yugalɩnya 'nʋŋwɛ, a pɩlɩ wa zɔla. Ma zʋa amɩaa zuzu 'yliyɔ. -We ka gbʋ -wa, 'ma -Lagɔ yia we -gʋgbʋ layɩbhaa. A -ka wa 'nʋŋwɛ zʋ, 'ɩn wa nʋa wa lubho 'mʋna nya. We 'nɩ -mʋʋʋ, 'klʋ -susue nya wa yia we nʋa, 'ɩn -mʋʋ 'na 'ka aɩn 'wʋsa. \p \v 18 A bhubhoe -Lagɔ -amɩaa -nʋ nya. A -yi we 'ji nɩɩ, -amɩaa 'wlukʋʋ'ʋn dɩlɩ -aɩn gbʋ, nɩɩ, gbʋzɔnʋʋ lɛnʋe 'klɩ -a mɩa 'yɩda 'ylɩ weee nya. \v 19 Amɩaa zukpa -wa, -we na yɩbhalɩa aɩɩn 'dɛbhie mʋ -wa nɩɩ, a bhubhoe -Lagɔ ɔ 'ka 'mɩ 'yoo 'nyɛ, 'ɩn ɩn 'ka aɩn glaa nyni slʋɩ. \p \v 20 -Lagɔ, -ɔ nyɛa -aɩn 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ, mɔ 'bhua bhlabhlɛɛ 'yliyɔzʋnyɔ 'kadʋ, -amɩaa -Kanyɔ -Zezu 'wʋ tlɩtlɩnya glaa, 'wʋsuslolue -we 'nɩa bhloluda -kaa 'pɩɔn nya. \v 21 Ɔɔ -Lagɔ 'nyɛ aɩn 'tɩtɛ a 'ka gbʋzɔnʋ ɔ 'yɩbhaa lɛnʋ. -We nanɩa ɔ dʋdʋ, ɔ nʋ we lɛ -aɩn 'wʋ -Zezu Klisɩɩ gbɛgbɛɩn. 'Ŋnɩmnɩe -mɩ -Zezuu -nʋ nya 'ylɩ weee nya. *-Amɛnɩ. \s1 Wɛlɩpapɩe \p \v 22 Bheliaɩn, amɩa na palɩa zukpa. Nɩɩ, a pʋlʋ 'kʋayli -pa -wɛlɩ nɩ yukwli dlɩtie nya. Nɩɩ, -we ɩn cɛlɩa da 'sɛbhɛ nɩ 'wʋ, we 'nɩ tlʋlʋ bhabha. \v 23 Ɩn 'yɩbha a yibheli we 'ji nɩɩ, wa ka -amɩaa bheli Timotee -kaslʋ 'wʋsa. Ɔ -ka na -gbɛ yi -pa nɩ, ɩn -yɔ ɔ 'sɔ, 'ɩn -a mnɩa amɩaa -gbɛ. \p \v 24 A -sa amɩaa 'yugalɩnya weee -yɔ -Lagɔnyɩma weee fʋ. Italii -dʋdʋ -gʋ -bhelia nɛɛ, wa -sa aɩn fʋ. \p \v 25 -Lagɔ ŋwna a 'dɛ weee 'nyu la.