\id ACT – Kouya NT, CI 2002 (DBL 2014) \h Lɛnʋgbʋnya \toc1 -Zezuu tietienyaa lɛnʋgbʋnya \toc2 Lɛnʋgbʋnya \toc3 Lngb \mt1 -Zezuu tietienyaa lɛnʋgbʋnya \ip 'Sɛbhɛɛ 'sɔnʋ -we Lukɩ cɛlɩa, mʋ -wa. Sa tɩa *-leglizɩnyaa gbʋ dɩa gwe, 'mʋ we gbaa -aɩn -yla. Nyɩma 'sɔɔ -gʋgbʋ we gbaa -aɩn -yla tenyi tenyii: Piɛlɩ -yɔ *Pɔlʋ. Gbʋ ta wee 'sɛbhɛ nɩ slolua -aɩn: -we tɩa -Lagɔnyɩma zʋa dlɩ -gʋ, sa *Zuifʋ 'nɩa wee gbʋ -yɔŋwnu, we -yɔ -we Wlɔmʋ -nyɩma nʋa -Lagɔnyɩma 'wluo. \ie \c 1 \s1 -Zezu nɛɛ, ɔ 'ka -Lagɔɔ Zuzu 'Pʋpa yoo 'pa \p \v 1 Na bheli Teofilɩ, -na fʋʋ! Na 'sɛbhɛ tɩanʋ 'wʋ, -we weee -Zezu nʋa lɛ, 'ɩn ɔ -slolua, we 'ka we gwedɩda 'bhʋ, we 'ka ɔ yalɩmnɩbhla ylɩ, ɩn ka we cɛlɩ. \v 2 Nyɩma -wa ɔ -saa -bha ɔ tietienya nya ɔ 'kaa yalɩ mnɩ, -we ɔ gbaa wa -yla Zuzu 'Pʋpaa 'tɩtɛ nya, mʋ nɩ. \v 3 -Zezu tlɩa, we 'bɩgʋ, ɔ yia ɔ 'dɛ ɔ tietienya 'klʋslolu -zakpa duun, wa we slolue nya nɩɩ, ɔ 'nɩ tlɩ, ɔ -ga 'yliyɔ. Ɔ li 'ylɩ glʋ 'sɔ, -zugba ɔ tlalɩ wa 'klʋ, ɔ gba *-Lagɔɔ nyɩmaa 'wlulapɩlɩgbʋ wa -yla. \p \v 4 'Ylɩ yabhlo nya, -Zezu -yɔ ɔ tietienya 'sɔ mɩ lida, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «A 'na 'bhʋlʋ *-Zeluzalɛmʋgbe nʋkplɛ -nɩ. -We Dide gbaa ɔ 'ka aɩn yoo 'pa, -we ka gbʋ ɩn gbaa zlɩmɛ aɩn -yla, a wʋ we. \v 5 Nɩɩ, *Zaan -mɔɔ ka nyɩma batizee 'nyu nya, -bha -tʋ 'wʋ -sɛ, 'ɩn -Lagɔ 'ka aɩn batizee Zuzu 'Pʋpa nya.» \s1 Da -Zezu mnɩa yalɩ \p \v 6 -Mʋʋ 'bɩgʋ, -wa gbelia 'wlu -Zezu kwesi, wa yia ɔ layɩbha, wa nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Amɩaa -Kanyɔ, wee bhla -mɩnɩ nya, -na yia *Izlaɛlɩnyɩma wa dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩe yoo 'nyɛa lʋ yɩ?» \p \v 7 -Zezu yia we 'bɩgʋpalɩ wa -ylaɛ: «We bhla -yɔ we ylɩ mɩa nɩ, we 'nɩ amɩanʋʋ gbʋ. Na Dide ka we zʋ. 'Ɩn ɔ 'dɛbhlogbɔɔ mnenia ɔ 'ka we lɛnʋ ɔ 'dɛɛ se nya. \v 8 Nɩɩ, amɩa yia 'tɩtɛ 'yɩa, Zuzu 'Pʋpa yia aɩn -gʋ lasibhlia, 'ɩn a zɛa na gbʋdayɩnya -Zeluzalɛmʋgbe nʋkplɛ, Zudee -yɔ Samalii -dʋdʋ -gʋ, 'ɩn we 'ka dʋdʋʋ bhloluda nyni.» \p \v 9 Da ɔ bhɩa wee gbʋnya -mɩnɩ gbagbɩe, 'ɩn -Lagɔ yia ɔ 'wʋbhu yalɩ, -zugba ɔ tietienya mɩ ɔ 'bɩ ylada sa tenyii. -Mʋʋ 'bɩgʋ, yalɩpʋpa yia ɔ 'wʋzize. Wa'a 'yɩ 'maslɛɛn ɔ -yɔ. \v 10 Da -Zezu mɩa -mɔ 'yu bɛda, 'ɩn ɔ tietienya mɩa ɔ 'bɩtalɩda yalɩ, -bha -bhlokpadɛ, nʋkpasia sɔ kaa -bana 'pʋpa 'wʋ, 'tlalɩa wa 'klʋ. \v 11 -Maa nɛɛ wa -ylaɛ: «Galilee -nyɩma, -bhadɛ a 'yligbea, -zugba a yla yalɩ yɩ, lɛɛ ka 'gbʋa? Ɔɔ -Zezu, -Lagɔ ka ɔ 'wʋbhu aɩn glaa, ɔ ka yalɩ mnɩ. Sa a 'yɩa da ɔ mnɩda yalɩ, 'sa -bhlokpadɛ ɔ yia lʋyia.» \p \v 12 Tɔʋn, -Zezuu tietienya 'bhʋa -gɔgɔ wa laa *Olivʋsunyaa -gɔgɔ 'wlu, 'ɩn wa yia -Zeluzalɛmʋ lʋmnɩ. Wee -gɔgɔ mɩ -Zeluzalɛmʋ kwesi, we 'dɛ 'sɔ nyɩdɩ ka sa kilo -bhloo -kpʋa nyni. \v 13 Wa plaa -Zeluzalɛmʋ nɩ, 'ɩn wa yia komi yabhlo, -we mɩa -budu 'wlu zɔ mnɩ. -Mɔ wa dɩlɩa la -benyi. Piɛlɩ klaa, *Zaan klaa, *'Zake -yɔ Andlee klaa, Filipʋ -yɔ Toma klaa, Batlemii -yɔ Matie klaa, Alɩfeee 'yu 'Zake klaa, 'Simɔ *Zelɔtʋ -yɔ 'Zakee 'yu Zudasɩ klaa, -maa mɩ 'ya wee -budu zɔ. \v 14 Wamɩa klaa, 'ŋwnɩ klaa, -Zezuu 'nyaa Malii -yɔ -Zezuu bhelia klaa, 'zlabhue zɔ wa 'dɛ weee gbelia 'wlu, 'ɩn wa bhubhoea -Lagɔ dlɩ -bhlogbɔɔ nya dabʋdʋ. \s1 Matiasɩ wa -saa -bha Zudasɩɩ 'bɩgʋ \p \v 15 'Ylɩ yabhlo nya, -Lagɔbhelia gbelia 'wlu, wa mneni wa 'ka nyɩmaa glʋ gbelibhlo nyni. Piɛlɩ -sɔa 'wʋ, ɔ 'yligbea wa nyɩdɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: \v 16 «Na bhelia, wɛlɩ -we Zuzu 'Pʋpa gbaa 'cɩn, 'ɩn wa cɛlɩa *-Lagɔsɛbhɛ 'wʋ, we mɩ nɩɩ, we nʋ lɛ. Zuzu 'Pʋpa ka Zudasɩɩ gbʋ gba nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ *-Davidɩɩ ŋwɛ nya 'cɩn. Nyɩma -wa kpaa -Zezu, ɔɔ Zudasɩ -galɩa wa 'yu. \v 17 Zudasɩ mɩ zlɩmɛ -amɩaa lʋnyɩmɛ yabhlo nya. Tietie -lubho -a nʋa, ɔ yia ɔ -nʋ 'yɩ.» ( \v 18 'Gwɛzi wa 'pɛnɩa ɔ, ɔ gbʋnyuuu 'gbʋ, 'ɩn ɔ yia we kpaa yabhlo 'wʋzɔlʋ, 'ɩn ɔ yia ɔ 'dɛ 'bha. Ɔ 'sibhlia 'wlu, ɔ nʋkpla yia ŋwanɩ, 'ɩn ɔ 'mʋɩ weee yia 'pipee 'mni. \v 19 -Zeluzalɛmʋ -nyɩma weee yia we 'nʋ. We 'gbʋ, wa yia wee kpaaa 'ŋnɩ zʋ wa wɛlɩ 'wʋ, «Akɛlɩdama.» We ji -wa «'Pɩɔn -Kpaa.») \p \v 20 «Nɩɩ, we mɩ Lʋʋsɛbhɛ 'wʋ cɛlɩdaɛ: \q1 ‹Ɔ -budu -tʋ klo nya, \q2 nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'na -dɩlɩ we zɔ la -nɩ.› \m 'Ɩn we mɩ 'ya cɛlɩdaɛ: \q1 ‹Nyɩmɛ -putu nʋ ɔ 'bɩgʋ lubho.› \m \v 21 We 'gbʋ, nyɩmɛ yabhlo -bho -aɩn glaa, 'ɩn sa Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezu -sɔa 'wʋ tlɩtlɩe lʋ, -a -yɔ ɔ 'sɔ 'ka we dayɩnya -zɛ. Nyɩma -wa -yɔ -aɩn 'sɔ nɔa, -zugba -amɩaa -Kanyɔ -Zezu -yɔ -aɩn 'sɔ mɩ dʋdʋ weee -gʋ 'plɩlɩda, ɔɔ nyɩmɛ -zɛ wa lʋnyɩmɛ yabhlo, \v 22 'ylɩ -we nya Zaan batizea -Zezu, we 'bhʋ we -yɔ, 'ɩn we 'ka -Zezuu yalɩ -mnɩ bhla ylɩ.» \p \v 23 'Ɩn wa yia nyɩma 'sɔ wla: Matiasɩ -yɔ *-Zɛzɛfʋ wa laa Balɩsabasɩ, 'ɩn wa la 'yaa Zutusɩ. \v 24 'Bhie, 'ɩn wa 'dɛ weee yia -Lagɔ bhubhoe dabʋdʋ, wa nɛɛ: «Jejitapɛ, -mɩ -yia nyɩma weee dlɩ, waa nyɩma sɔ nɩ glaa, -ɔ -ɩn -saa -bha, -ɩn -slolu ɔ -aɩn 'klʋ, \v 25 ɔ 'ka *tietienyɔ -zɛ Zudasɩɩ 'bɩgʋ. 'Ɩn lubho -we -mɔɔ 'tidea 'yi, ɔ 'ka we nʋ. Nɩɩ, 'bɩ -we ka 'klʋ Zudasɩ kaa, 'ɩn ɔ yia -mʋʋ -gʋ mnɩ.» \p \v 26 -Mʋʋ 'bɩgʋ, wa yia -nɩgbɩ 'pa, we yia Matiasɩ -gʋ bhlili. 'Ɩn ɔ yia -Zezuu tietienya kugbua lɛ -bhlo glaa -bho. \c 2 \s1 -Lagɔ 'paa ɔ Zuzu 'Pʋpa yoo \p \v 1 *Pantɩkɔtʋʋ 'ylɩ nynia nɩ, 'ɩn -Lagɔnyɩma weee yia 'wlugbeli da yabhlo. \v 2 Tɔʋn, -jiji yabhlo yia yalɩ gba. We 'wlʋ sa -pɩpɛ 'kadʋ -we mɩ 'plɩda, 'ɩn we yia -budu -we ka zɔ wa -dɩa la ye weee. \v 3 -Bha -bhlokpadɛ, -we wa 'yɩa -yɔ, we 'wlʋ sa -kosuu mɩɔnya. We 'bhʋbhlʋa -yɔ, 'ɩn we yia wa -gʋ ladɩ -bhlo -bhlo. \v 4 'Ɩn Zuzu 'Pʋpa yia wa ye. Wa yia wɛlɩ -putunya gbagbɩe bhli. Sa Zuzu zʋa we wa ŋwɛɛ, 'sa wa gbaa we. \p \v 5 Nɩɩ, Zuifʋ -wa zʋa -bha -Lagɔ, -wa 'bhʋa dʋdʋ weee -gʋ, -Zeluzalɛmʋ wa -dɩa la. \v 6 -Jiji -we gbaa yalɩ da wa 'nʋa we, wa -zlo -yɔ -gwagwɩe yia -mɔ 'wlugbelia mnɩ, -we nʋa lɛ, wa 'ka we 'yɩ. Wa nynia -mɔ, we ka wa ŋwɛgaga -sʋbhalɩ. -We ka gbʋ -wa, -Lagɔnyɩma mɩ wa wɛlɩ gbada -bhlo -bhlo, -zugba wa nʋ we. \v 7 We ka wa -lʋɛlɩ, 'ɩn wa yia -folu. 'Ɩn wa nɛɛ: «Aya, -mʋʋ 'nɩ -slɔ gbʋzɔnʋ! Nyɩma -wa mɩa dɛ -amɩaa wɛlɩ gbada -nya, wa 'nɩ Galilee -nyɩmaa? \v 8 Sa we nʋ, 'ɩn wa gba -amɩaa wɛlɩ -bhlo -bhlo, -zugba -a nʋ wea? \v 9 -Aɩn glaa, nyɩma -tɔlʋa mɩ Paati -nyɩma nya, tɔlʋa mɩa Medi -yɔ Elamʋ -nyɩma nya. 'Ɩn tɔlʋa bhʋa Mezopotami, Zudee -yɔ Kapadɔsʋ -dʋdʋ -gʋ, Pɔɔn -yɔ -Azii -dʋdʋ -gʋ, \v 10 Flizii -yɔ Panfilii, Ezipʋtʋ -dʋdʋ -gʋ, we -yɔ Silɛnɩgbe 'wʋ Libii -dʋdʋ -gʋ. Nyɩma -tɔlʋa 'bhʋa *Wlɔmʋ, \v 11 Zuifʋ -yɔ nyɩma -wa zʋa Zuifʋʋ -Lagɔ dlɩ -gʋ. Klɛtɩ -nyɩma -yɔ Alabʋnya mɩ -bha, 'ɩn -zugba -a nʋ -Lagɔɔ lɛnʋgbʋ 'kadɩ wa ŋwɛɛ -amɩaa 'dɛɛ wɛlɩ 'wʋ!» \v 12 We ka wa -lʋɛlɩ. Sa wa 'kaa 'wlukʋʋn lapʋpalɩ, 'sa 'nɩ -mɩ. 'Ɩn wa nɛɛ wa 'dɛkpʋa nyɩdɩɛ: «Sa -mʋʋ 'ji mɩa?» \p \v 13 'Ɩn nyɩma tɔlʋa yia wa glapalɩe bhli, 'ɩn wa nɛɛ: «Nʋ wa lʋa 'wʋ, mʋ mɩa wa 'bhada!» \s1 Piɛlɩ gbaa nyɩmaa -zlo -yla gbʋ \p \v 14 Piɛlɩ -yɔ tietienya kugbua lɛ -bhlo -sɔa 'wʋ, 'ɩn ɔ yia nyɩmaa -zlo -yla gbʋ -gbagbɩe bhli wɛlɩ 'tɩtɛ nyaɛ: «Amɩa Zuifʋ, 'ɩn amɩa weee dɩlɩa -Zeluzalɛmʋ la, -we mɩa 'plɩda, a 'nʋ we 'wʋla. 'Ɩn -we na yia gbaa, a pʋlʋ we yukwli 'nanʋʋ. \v 15 Sa a pʋpalɩa dɛ we 'wlukʋʋn la, we 'nɩ 'sa -mɩ. Nʋ 'nɩ nyɩma nɩ 'bhada -mɩ, nɩɩ, zlʋkpa -lɛlɩ gbomnʋanʋ 'wʋ -a mɩa da. \v 16 Nɩɩ, -we *-Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ -Zowɛlɩ gbaa, mʋ mɩa -slɛɛn da lɛnʋda. Ɔ nɛɛ nɩɩ, -Lagɔ nɛɛ: \q1 \v 17 ‹-We 'kaa lɛnʋ 'wʋbhlolu -ylɩnyaa zlɩ mʋ nɩ. \q1 Na Zuzu na yia nyɩma weee -gʋ lamnenia. \q1 Amɩaa nʋkpasiyua -yɔ amɩaa 'ŋwnɩyua \q2 yia gbʋʋ -falɩ 'paa. \q1 Amɩaa nyimesia yia -li -yɔyɩa wa 'yli 'wʋ, \q2 'ɩn amɩaa nyɩsʋɩ 'ka 'ylaanya yla. \q1 \v 18 Cɩɩn, wee 'ylɩnya -mɩnɩ nya, \q2 na Zuzu na yia na lubhonʋnya \q2 -yɔ na lubhonʋŋwnɩ -gʋ slua, \q2 'ɩn wa 'ka gbʋʋ -falɩ 'pa. \q1 \v 19 Gbʋ 'kadɩ na yia lɛnʋa yalɩ. \q1 'Ɩn ɩn 'ka gwɛdigbʋ lɛnʋ dʋdʋ -gʋ. \q1 'Pɩɔn klaa, -kosu klaa, \q2 gbeylo -ylukpa klaa, mʋ -wa. \q1 \v 20 Nikpise yia 'ylʋ 'yliya 'wʋ kpaa, \q2 'ɩn 'cʋ 'ka zamanɩ nɛɛ 'pɩɔn. \q1 -Mʋʋ 'bɩgʋ, 'bhie, Nyɩmaa -Kanyɔɔ yiyiylɩ 'kadʋ \q2 ka 'ŋnɩmnɩa 'kaa yi. \q1 \v 21 'Ɩn nyɔɔo nyɔɔ -ka Nyɩmaa -Kanyɔɔ 'ŋnɩ la, \q2 -Lagɔ 'ka ɔ gbʋ 'wʋsa.› » \p \v 22 Piɛlɩ nɛɛ 'yaɛ: «Izlaɛlɩɩ nyɩma, -we na yia aɩn -yla gbaa, a pʋlʋ we yukwli: -Lagɔ ka Nazalɛtɩyu -Zezuu 'tɩtɛ aɩn 'klʋslolu. -Zezuu gbɛgbɛɩn -Lagɔ nʋa ninee 'ŋnɩpalɩgbʋ klaa, gbʋ 'kadɩ klaa, we -yɔ gwɛdigbʋ lɛ aɩn nyɩdɩ. Amɩaa 'dɛ -yi we 'ji. \v 23 Wa 'kaa aɩn -Zezu yoo 'nyɛ -Lagɔ -yi we 'ji, 'ɩn ɔ dʋmagbʋ -wa, ɔ ka we 'wlukʋʋn lapʋpalɩ 'cɩn. A ka -Zezu 'bha, a ka ɔ gbʋnyuu -lɛnʋnya yoo 'nyɛ, 'ɩn wa yia ɔ *su -gʋ lakʋlʋ. \v 24 -Lagɔ ka -Zezu 'wʋbhu tlɩtlɩe lʋ, 'ɩn ɔ yia ɔ tlɩtlɩee sɩasɩee 'llukpe -yɔdɩ, we se 'nɩ -mɩ, ɔ 'ka tlɩtlɩee 'tɩtɛ zɔ -tʋ. \v 25 Nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ -Davidɩ nɛɛ -Zezu daaɛ: \q1 ‹'Kɔmʋʋ na yɩa Nyɩmaa -Kanyɔ -yɔ na 'dɛ 'yu. \q2 Ɔ mɩ na lilisɔlʋ, ɩn yi bhlii 'gbʋ. \q1 \v 26 We 'gbʋ, na dlɩ 'wlʋ gumu, \q2 'ɩn na ŋwɛɛ wɛlɩ mɩ yeda 'mʋna nya. \q1 'Ɩn na ku -ka tlɩ, -zugba nyapɛda we mɩa: \q2 na dlɩ 'tɛ 'wʋ -Lagɔ -gʋ. \q1 \v 27 Nɩɩ, na -kanyɔ, -ɩn 'na 'ka 'mɩ tlɩtlɩe lʋtɩ \q2 tlɩtlɩnyaa dʋdʋ -gʋ. \q1 -Ɩn 'na 'ka -na -mɔwlʋnyɔ 'yitide \q2 ɔ 'ka 'bhʋka 'wʋ zɛnɩ. \q1 \v 28 -Ɩn ka 'mɩ 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -kaa \q2 'yoo daslolu. \q1 Ɩn -ka -mɩ 'yu -mɩ, \q2 'mʋna -na yia 'mɩ yelia.› » \p \v 29 Piɛlɩ nɛɛ 'yaɛ: «Na bhelia, amɩaa zukpa -wa, a 'nyɛ 'mɩ 'yoo, ɩn 'ka -amɩaa dʋkpasa -Davidɩɩ -gʋgbʋ gba kpɛɛn kpɛɛn. Ɔ ka tlɩ, wa ka ɔ 'bhlu. 'Ɩn ɔ gbawla mɩ -zɛɛn ylɩ nya -aɩn nyɩdɩ. \v 30 Bhla -we nya, nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ -Davidɩ -gaa 'yliyɔ nɩ, ɔ mɩ -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ nya. 'Ɩn ɔ -yi we 'ji, -Lagɔ ka ɔ -yla bi: nɩɩ, ɔ 'yuoyu -kpɔ yia ɔ 'ŋnɩmnɩbɩ 'wʋbhua. \v 31 Nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ -Davidɩ ka we -yɔyɩ -mɔ 'yugbɛɩn nɩɩ, *Klisɩ, -Lagɔɔ -Bhasanyɔ yia 'wʋsɔa tlɩtlɩe lʋ. We 'gbʋ, ɔ nɛɛ nɩɩ, -Lagɔ 'nɩa ɔ tlɩtlɩnyaa dʋdʋ -gʋ 'wʋbanɩa yi. 'Ɩn ɔ ku 'na 'ka zɛn gbawla nʋkplɛ. \v 32 Ɔɔ -Zezu, -ɔ ka gbʋ ɩn mɩa da gbada, -Lagɔ ka ɔ 'wʋbhu tlɩtlɩe lʋ, -amɩa -mama mɩa da, -a 'dɛ weee mɩ we -bhayɩnya nya. \v 33 -Lagɔ ka ɔ 'wʋbhu ɔ lilisɔlʋ, 'ɩn ɔ yia Zuzu 'Pʋpa 'yɩ, -ɔ Dide -Lagɔ gbaa zlɩmɛ ɔ 'ka yoo 'pa. 'Ɩn ɔ yia ɔ Zuzu -aɩn -gʋ slu, 'mʋ a mɩa -yɔyɩda, 'ɩn 'mʋ a mɩa 'nʋda -slɛɛn. \v 34-35 Nɩɩ, nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ -Davidɩ 'nɩ cɩ yalɩ mnɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ 'dɛ nyaɛ: \q1 ‹Jejitapɛ nɛɛ na -Kanyɔ -ylaɛ: \q1 «-Ɩn -dɩ na lilisɔlʋ la, \q2 'ɩn ɩn 'ka -na tʋnyɩma -na bhʋ zɔ lapalɩ, \q2 -ɩn 'ka wa -gʋ nɔ.» › \p \v 36 «Izlaɛlɩnyɩma weee yibheli we 'ji sazɔnʋ sa: nɩɩ, ɔɔ -Zezu a kʋlʋa su -gʋ la, 'mɔ -Lagɔ nʋa Nyɩmaa -Kanyɔ -yɔ -Bhasanyɔ 'wʋ.» \p \v 37 Da wa 'nʋa wɛlɩnya -mɩnɩ, 'ɩn we yia wa dlɩ kwɛzɩ bhabha. 'Ɩn wa nɛɛ Piɛlɩ -yɔ tietienya tɔlʋa -ylaɛ: «Bhelia, sa -a 'ka we nʋa?» \p \v 38 Piɛlɩ nɛɛ wa -ylaɛ: «A 'bhiti amɩaa dlɩ, 'ɩn wa batizee a 'dɛ weee -bhlo -bhlo -Zezu Klisɩɩ 'ŋnɩ nya. 'Ɩn -Lagɔ 'ka amɩaa gbʋnyii 'wʋtɩ, 'ɩn ɔ 'ka ɔ Zuzu 'Pʋpa aɩn 'nyɛ, ɔ kwɛlu nya. \v 39 Nɩɩ, -we -Lagɔ gbaa ɔ 'ka wla, we mɩ amɩa -yɔ amɩaa 'yuaa -nʋ nya. We mɩ 'ya nyɩma -wa mɩa 'pɩpɩɩ -nʋ nya, we mɩ nyɩma weee -nʋ nya, -wa Jejitapɛ, -amɩaa -Lagɔ 'kaa la.» \p \v 40 Piɛlɩ ka wa -yla wɛlɩ tɔlʋa gba duun, ɔ 'ka wa lu, 'ɩn ɔ 'ka wa dlɩ latɛmanɩɩ 'gbʋ. Ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «A ŋwnu 'pʋpʋee gbʋ -yɔ, a vla mnɔmnɔnya gwe.» \p \v 41 Wa glaa nyɩma duun yia Piɛlɩɩ wɛlɩ -yɔŋwnu, 'ɩn wa yia wa batizee. Wee 'ylɩ nya, nyɩma -wa 'nyɛa wa 'dɛ -Lagɔ yoo, wa yi sa nyɩmaa 'wlu kugbua lɛ gbu nyni (3.000), 'ɩn wa yia -Lagɔnyɩma 'cɩn -gʋbhlɩ. \s1 -Lagɔnyɩmaa gbʋlɛnʋ sɔ \p \v 42 'Kɔmʋʋ, wa pʋlʋa tietienyaa gbʋ -sloluwɛlɩ yukwli, 'ɩn wa tʋa dabʋdʋ, bhelia -yɔ bhɔlɔa 'bhisa. Dabʋdʋ wa lia, 'ɩn wa dɩa wa 'floo 'wʋ, 'ɩn wa bhubhoea -Lagɔ dabʋdʋ. \v 43 -Nyanɩgbɔ ka wa -kpalɩ -bhlo -bhlo, gbʋ 'kadɩ -yɔ gwɛdigbʋ -duunnya tietienya mɩa lɛnʋdaa 'gbʋ. \v 44 -Wa weee plaa -Lagɔ, we bhla dabhlo wa mɩa, 'ɩn dabʋdʋ wa -lu weee mɩa. \v 45 Wa -kakali -yɔ wa zʋzɔnʋnya wa paa pɛlʋ, 'ɩn wa dlilia we 'gwɛzi wa 'dɛkpʋa nyɩdɩ. Sa -mɔmɔ ka -yɔgbʋ -ka -mɩ, 'sa wa nyɛa -mɔɔ. \p \v 46 'Ylɩ weee nya, *-Lagɔbudu 'kadʋ zɔ wa gbelia 'wlu. 'Ɩn wa lia ladɩdlɩfloo wa -buduŋwɛɛ dabʋdʋ,\f + \fr 2:46 \ft 'Sa -Lagɔnyɩma ligbea -Zezuu tlɩtlɩe, sa ɔ -slolua we wa 'wʋbhlolu -lililuu lida.\f* 'ɩn wa lia wa 'sukwe 'mʋna -yɔ dlɩ -dlɔɔ nya. \v 47 -Lagɔɔ 'ŋnɩ wa mnɩnɩa, 'ɩn -zugba nyɩma weee -wa mɩa wee 'gbe nʋkplɛ, kwalɩ wa 'ŋnɩ. 'Ɩn 'ylɩ weee nya, Jejitapɛ saa nyɩma gbʋ 'wʋ, 'ɩn ɔ palɩa wa -Lagɔnyɩma -gʋ. \c 3 \s1 'Kukunyɔ yabhlo 'yɩa 'pʋpʋe \p \v 1 'Ylɩ yabhlo nya, -Lagɔ -bhubhoe bhla bɛa, Piɛlɩ -yɔ Zaan 'sɔ yia dabʋdʋ -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ mnɩ, wa 'ka -Lagɔ bhubhoe jibheylʋʋ 'lɛlɩɩ tanʋ nya. \v 2 -Lagɔbudu 'kadʋʋ plalɩda wa laa Plalɩda -Zɔnʋ, we kwesi nʋkpasu yabhlo ɔ 'nyaa gwalɩa, -zugba ɔ mɩ 'kuda, -bha ɔ dɩa la. 'Ylɩ weee nya, ɔ nyɩma -yɔ ɔ yia -bha, 'ɩn wa dɩa -bha ɔ la, ɔ 'ka nyɩma -wa plaa -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ 'gwɛzi -zlalɩɩ 'gbʋ. \v 3 Ɔ 'yɩa Piɛlɩ -yɔ Zaan 'sɔ plada -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ, 'ɩn ɔ yia wa -lu -zlalɩ. \v 4 Piɛlɩ -yɔ Zaan 'sɔ 'bhitia la, wa ylaa ɔ tenyii, 'ɩn Piɛlɩ nɛɛ: «Yla -aɩn.» \v 5 'Ɩn ɔɔ nʋkpasu yia wa ylada -tʋ. Ɔmɔ dlɩɩ nɩɩ, -lu yabhlo wa yia ɔ 'nyɛa. \p \v 6 'Ɩn Piɛlɩ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Ɩn 'nɩ 'gwɛzi -ka, ɩn 'nɩ -can -ka. Nɩɩ, -we ɩn kaa, 'mʋ na yia -mɩ 'nyɛa: Nazalɛtɩyu -Zezu Klisɩɩ 'ŋnɩ nya, -sɔ 'wʋ, nɔ!» \v 7 'Ɩn ɔ yia ɔ lilisɔ -yɔ kpalɩ, ɔ yia ɔ 'wʋbhu. -Bha -bhlokpadɛ, ɔɔ 'kukunyɔɔ bhʋnya -yɔ we -kwɩkwɩanya 'tɛmanɩa la. \v 8 Ɔ -blu 'wʋ -bhlogbɔɔ, 'ɩn ɔ yia ɔ bhʋ 'sɔ -gʋ 'yligbe, ɔ yia nɔnʋe bhli. 'Ɩn ɔ -yɔ wa 'sɔ yia -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ pla, nɔnʋe nya, 'wʋblublue nya, we -yɔ -Lagɔɔ 'ŋnɩ -zɔnʋʋ mnɩnɩe nya. \v 9 'Ɩn nyɩma weee mɩa -bha, 'ɩn wa yia ɔ -yɔyɩ nɔda, -zugba ɔ mnɩnɩ -Lagɔɔ 'ŋnɩ -zɔnʋ. \v 10 Wa ka ɔɔ nʋkpasu yibheli. Mɔ -dɩa -benyi -Lagɔbudu 'kadʋʋ Plalɩda -Zɔnʋ la, -zugba ɔ zla -li. 'Ɩn nyanɔ yia wa 'wʋslo, 'ɩn we yia wa -lʋɛlɩ, -we ylɩa ɔɔ nʋkpasuu 'gbʋ. \s1 Piɛlɩ gbaa nyɩma -yla gbʋ -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ \p \v 11 Ɔɔ nyɩmɛ 'nɩ Piɛlɩ -yɔ Zaan 'bɩ 'bhʋda -mɩ, 'ɩn nyɩma weee ŋwɛgaga sʋbhaa, -maa -yɔ gwagwɩe yia wa gbɛgbɛɩn mnɩ, -Lagɔbudu 'kadʋʋ -kapue kaa bhʋ, wa lalɩa *Salomɔɔɔ 'ŋnɩ, we zɔ. \v 12 Da Piɛlɩ 'yɩa gbʋ -mɩnɩ -yɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ nyɩmaa -zlo -ylaɛ: «Izlaɛlɩɩ nyɩma, lɛɛ ka 'gbʋ nyɩmɛ -mɔnɩɩ 'pʋpʋe sʋbhalɩ aɩn ŋwɛgaga? Lɛɛ ka 'gbʋ a yla -aɩn nɛɛ -amɩaa 'dɛɛ 'tɩtɛ -yɔ -amɩaa -Lagɔɔ -yɔlanɛnɩe nya -a jipe ɔɔ nyɩmɛ -mɔnɩa? \v 13 *Ablaamʋ, *Izakɩ -yɔ *Zakɔbʋʋ -Lagɔ, -amɩaa dʋkpasɩɩ -Lagɔ ka ɔ lubhonʋnyɔ -Zezuu 'ŋnɩ 'ylimanɩ. Amɩaa 'dɛ ka ɔ wla nyɩmaa 'wlulapɩlɩnya -yla, 'ɩn a yia ɔ kwnɛɛ -sa Pilatɩ 'yu, -zugba -mɔɔ 'yɩbha yaa -mɔɔ 'ka ɔ 'yitide. \v 14 A ka -Mɔwlʋnyɔ mɩa Nyɩmɛ Tɩklɩɩ nya kwnɛɛ -sa, 'ɩn a nɛɛ Pilatɩ -yla, ɔ 'tide nyɩmɛbhanyɔ 'yi aɩn -yla. \v 15 Sanɛɛ 'sa, a 'bhaa 'yliyɔgagɩee -Kanyɔ. 'Ɩn -Lagɔ ka ɔ 'wʋbhu tlɩtlɩnya glaa, -a mɩ we dayɩnya nya. \v 16 Nyɩmɛ a yɩa dɛ -yɔ, 'ɩn a -yia, -Zezuu 'ŋnɩɩ 'tɩtɛ -yɔ ɔ dlɩ -gʋzʋzʋe 'nyɛa ɔ latɛlɔ. -Zezuu dlɩ 'wʋzʋzʋe jipea ɔɔ nyɩmɛ -mɔnɩ kpɛɛn kpɛɛn, sa a 'dɛ weee yɩa dɛ we -yɔ. \p \v 17 «'Ɩn -slɛɛn, na bhelia, ɩn -yi we 'ji zʋzɔnʋ sa nɩɩ, a -yɔ amɩaa 'yugalɩnya 'sɔ, gbʋ -we a nʋa lɛ -Zezuu gbɛgbɛɩn, a 'nɩ we 'wʋyii 'gbʋ, a yia we lɛnʋ. \v 18 'Ɩn gbʋ -we -Lagɔ gbaa zlɩmɛ ɔ gbʋʋ -falɩpanya weee ŋwɛ nya, ɔ ka 'sa we lɛnʋ. Ɔ nɛɛ zlɩmɛ nɩɩ, sɩa -Lagɔɔ -Bhasanyɔ yia. \v 19 Ɩn nɛɛ, a 'bhiti amɩaa dlɩ, a yi -Lagɔɔ -gbɛ lʋ, 'ɩn ɔ 'ka amɩaa gbʋnyii lamumni. \v 20 'Ɩn Jejitapɛ 'ka aɩn nyapɛbhla 'nyɛ, -pɩpɛ 'ka aɩn -yɔplɩlɩ. 'Ɩn Klisɩ, -Lagɔ -saa -benyi -bha amɩaa -nʋ nya, ɔ 'ka ɔ aɩn yoo 'pa, mɔ -wa -Zezu. \v 21 We mɩ nɩɩ, yalɩ -Zezu Klisɩ yia -slɔ -tʋa, 'ɩn -lu weee lamnazɩ bhla 'kaa nyni. Sa -Lagɔ gbaa we zlɩmɛ, ɔ gbʋʋ -falɩpanyaa -mɔwlʋ nʋʋ ŋwɛ nya, 'sa. \p \v 22 «'Ɩn, *Moizɩ nɛɛ: \q1 ‹Jejitapɛ -ɔ -wa amɩaa -Lagɔ, mɔ yia aɩn glaa \q2 ɔ gbʋʋ -falɩpanyɔ yabhlo -bha -saa, -amɩ 'bhisa. \q1 Amɩaa 'dɛɛ bheli yabhlo ɔ yia -zɛa. \q1 -We weee ɔ yia aɩn -yla gbaa, \q2 yukwli a yia we pʋlʋa. \q1 \v 23 Nyɔɔo nyɔɔ 'nɩ ɔɔ -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ -mɔnɩɩ \q2 wɛlɩ yukwli pʋlʋ, \q2 -Lagɔɔ nyɩma glaa wa yia ɔ -saa, \q2 'ɩn ɔ 'ka labhʋ.› \m \v 24 'Ɩn we 'ka Samuɛlɩ -gʋ gwedɩ, -Lagɔgbʋʋ -falɩpanya -wa gbaa -bhlo -bhlo, wa 'dɛ weee ka 'ylɩnya -mɩnɩɩ gbʋ gba. \v 25 -Lu -we -Lagɔ 'kaa wla, ɔ gbaa ɔ gbʋʋ -falɩpanyaa ŋwɛ nya, we mɩ amɩaa -nʋ nya. 'Ɩn *'wʋsuslolue -we ka wɛlɩ -Lagɔ -yɔ amɩaa dʋkpasɩ bhlɩa, -mʋʋ mɩ 'ya amɩaa -nʋ nya. Da ɔ gbaa Ablaamʋ -ylaɛ: \q1 ‹-Na 'yuoyuaa 'gbʋ na yia \q2 dʋdʋgʋ -nyɩma weee 'nyulaŋwnaa.› \m \v 26 'Ɩn tɩa -Lagɔ ka ɔ lubhonʋnyɔ yoo 'pa amɩaa 'gbʋ. Ɔ ka ɔ tie, ɔ 'ka aɩn 'nyulaŋwna, 'ɩn ɔ 'ka aɩn amɩaa lɛnʋgbʋ 'nyii 'bɩsa -bhlo -bhlo.» \c 4 \s1 Piɛlɩ -yɔ Zaan wa kwaa *Zuifʋʋ gbʋwliwʋdɩnya 'yu \p \v 1 Da Piɛlɩ -yɔ Zaan mɩa nyɩmaa -zlo -yla gbʋ gbada, 'ɩn -Lagɔbʋbɔnya klaa, -Lagɔbudu 'kadʋʋ ŋwɛkʋnyaa -kanyɔ -yɔ *Sadusenyɩma yia -bha wa ylɩ. \v 2 'Ɩn wa yia 'cɛ 'pa, da Piɛlɩ -yɔ Zaan 'sɔ mɩa nyɩmaa -zlo -sloluda nɩɩ, -Zezu ka tlɩtlɩnya glaa 'wʋsɔ, mʋ slolua we nɩɩ, tlɩtlɩnya mneni wa 'ka tlɩtlɩe lʋ 'wʋsɔ. \v 3 Wa kpaa wa, jibhe ka zɔɔ 'gbʋ, wa yia wa -kaslʋbudu zɔ -gueli. \v 4 -Mʋʋ bhla, nyɩmaa -zlo -wa 'nʋa -Lagɔgbʋ, yia we -yɔŋwnu. Wa nyni sa nyɩmaa 'wlu glʋ -bhlo 'wlu gbu. (5.000) \p \v 5 -Mʋʋ zlɩ zlɩa, Zuifʋʋ 'yugalɩnya klaa, nyɩma kpasɩ -yɔ -Lagɔɔ titee gwesanya yia 'wlugbeli -Zeluzalɛmʋ. \v 6 Nyɩma -wa mɩa -bha wa ŋnɩ nɩ: *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ Anasɩ, Kaifʋ, Zaan, Alɛzandlɩ we -yɔ -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋʋ zʋaylinyɩma weee. \v 7 'Ɩn wa yia Piɛlɩ -yɔ Zaan kwa wa 'yu, 'ɩn wa yia wa layɩbhaɛ: «Se -mʋmʋ nya a jipe ɔɔ 'kukunyɔa? 'Ɩn nyɔɔ ka 'ŋnɩ -gʋ a nʋ we lɛa?» \p \v 8 Zuzu 'Pʋpa yea Piɛlɩ, ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «'Yugalɩnya, nyɩma kpasɩ, \v 9 -a ka guzʋnyɔ -mɔnɩ zʋzɔnʋ -yla lɛnʋʋ 'gbʋ, wa yɩbhaa -zɛɛn ylɩ nya -aɩn la, sa -a jipeli ɔɔ nyɩmɛ 'wʋla? \v 10 A 'dɛ weee yibheli we 'ji, 'ɩn Izlaɛlɩnyɩma yibheli we 'jiɛ: Nazalɛtɩyu -Zezu Klisɩ a kʋlʋa su -gʋ la, 'ɩn -Lagɔ 'bhua 'wʋ tlɩtlɩnya glaa, ɔ 'ŋnɩ nya nyɩmɛ -mɔnɩ 'pʋa, 'ɩn ɔ 'yligbea da aɩn 'yu. \v 11 Nɩɩ, we mɩ cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋ -Zezuu daaɛ: \q1 ‹Tʋkpa -we amɩa -budusʋbhanya -saa kwnɛɛ, \q2 mʋ -zɛa -buduu gwɩgwɩyli -tʋkpa -zɔnʋ.› » \m \v 12 Piɛlɩ nɛɛ 'yaɛ: «Ɔ 'dɛbhlogbɔɔɔ -gbɛ wa yɩa 'pʋpʋe. Nɩɩ, dʋdʋ weee -gʋ, nyɩma weee glaa, -Lagɔ 'nɩ nyɩmɛ -putuu 'ŋnɩ wla, ɔ 'ka -aɩn gbʋ 'wʋsa.» \p \v 13 Da *Zuifʋʋ gbʋwliwʋdɩnya 'yɩa Piɛlɩ -yɔ Zaaan dlɩ tɛlɔ -yɔ, 'ɩn ŋwɛgaga yia wa sʋbha. 'Ɩn wa yia we -yɔyɩ nɩɩ, nyɩma -kpʋa -yɔ -wa 'nɩa 'sɛbhɛ -yi, ma -wa. 'Ɩn wa -yi 'ya wa -Zezuu nɔnɔnya 'cɩn nya. \v 14 'Ɩn wa yi 'yaa nyɩmɛ -ɔ wa jipea -yɔyɩ 'yligbeda wa kwesi. 'Ɩn wa 'nɩ wɛlɩ -ka, wa 'ka we 'bɩgʋpalɩ. \v 15 'Ɩn wa nɛɛ wa -ylaɛ: «A 'tla gbʋwʋbhu -budu zɔ!» 'Ɩn wa 'dɛkpʋa yia kpɛlɩe bhli. \v 16 Wa nɛɛ: «Sa -a 'ka waa nyɩma -manɩ nʋa? Wa ka gwɛdigbʋ lɛnʋ, -Zeluzalɛmʋ -nyɩma weee ka -bha 'yɩ, 'ɩn -a 'nɩ mneni -a 'ka we kpɛlɩ. \v 17 Nɩɩ, wee gbʋ -mɩnɩ yi lamneni nyɩma -nyɩdɩ -tapaa 'gbʋ, -a 'yligbeli wa -glawɛlɩ nya! Nyɔɔo nyɔɔ -ɔ -ka -mɩ, wa yi ɔ -yla gbʋ gba -Zezuu 'ŋnɩ nya.» \p \v 18 Wa laa Piɛlɩ -yɔ Zaan, 'ɩn wa nɛɛ wa -ylaɛ: «A 'na gbalɩ nyɩma -yla gbʋ -Zezuu 'ŋnɩ nya -nɩ, 'ɩn a 'na -slolu wa gbʋ we nya 'mnumnu -nɩ.» \v 19 'Ɩn Piɛlɩ -yɔ Zaan nɛɛ wa -ylaɛ: «A 'yɩbha -slɔ amɩaa 'dɛ la. We nanɩ 'yli, -Lagɔ 'yu, -a zʋ amɩa 'nʋŋwɛ yaayɩɩ, -a zʋ -Lagɔ 'nʋŋwɛɛ? \v 20 'A! Gbʋ -we ka da -a 'yɩa, 'ɩn -a 'nʋa, -a 'nɩ mneni, -a 'ka gba -a 'nɩa we gba.» \p \v 21 Gbʋwliwʋdɩnya yia wa 'cɛ -yɔ 'palɩ 'ya 'sɔ. -Mʋʋ 'bɩgʋ, 'ɩn wa yia wa 'yitide. Gbʋ -we ka 'gbʋ wa 'kaa wa 'klɩyɩe 'wʋpalɩ, wa 'nɩ we 'yɩ. Nyɩma weee mɩ -Lagɔɔ 'ŋnɩ -mnɩnɩda, -we nʋa lɛɛ 'gbʋ. \v 22 Nyɩmɛ -ɔ 'pʋa gwɛdi sa, ɔ -zʋ mneni we 'ka -zʋʋ glʋ 'sɔ -gʋzi. \s1 -Lagɔnyɩma bhubhoea -Lagɔ \p \v 23 Da wa 'tidea Piɛlɩ -yɔ Zaan 'yi, 'ɩn wa yia wa bheliaa -gbɛ mnɩ. 'Ɩn -we *-Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan -yɔ nyɩma kpasɩ gbaa wa -yla, wa yia we -sa lʋdɩ nya. \v 24 Da waa -Lagɔbhelia 'nʋa gbʋ -mɩnɩ, 'ɩn -maa yia -Lagɔ bhubhoe bhli dabʋdʋ. 'Ɩn wa nɛɛ: «-Amɩaa -Kanyɔ, -mɩ nʋa yalɩ -yɔ dʋdʋ -yɔ gumunyu lɛ, 'ɩn -we weee mɩa we -gʋ -yɔ we nʋkplɛ, -mɩ nʋa we lɛ. \v 25 -Mɩ gbaa, Zuzu 'Pʋpa nya, -amɩaa dʋkpasa -Davidɩ -ɔ -wa -na lubhonʋnyɔ, ɔ ŋwɛ nyaɛ: \q1 ‹Lɛɛ ka 'gbʋ dʋdʋgʋ -nyɩma weee \q2 dɩ -zlɛ la 'dɛɛ 'ylimanɩe nya? \q1 Lɛɛ ka 'gbʋ wa pʋpalɩ gbʋ -kpʋa gbʋa? \q1 \v 26 Dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnya -sɔa 'wʋ tʋ nya, \q2 'ɩn nyɩmaa 'yugalɩnya yia gwe 'pa, \q2 Jejitapɛ -yɔ ɔ -Bhasanyɔ -yɔ.› \m \v 27 Nɩɩ, gbʋzɔnʋ -wa, -na lubhonʋnyɔ -Zezu -ɔ mɩa -mɔwlʋda, -ɩn -saa -bha, 'ɩn -ɩn slua 'kpɩ 'wluo, *Ewlodʋ klaa, Pɔnsɩ Pilatɩ klaa, 'lakpanya -yɔ *Izlaɛlɩɩ zʋaylinyɩma ka ɔ -yɔ gwe 'palɩ, wee dʋdʋ -gʋ. \v 28 -We weee -ɩn gbaa -na 'tɩtɛ -yɔ -na dʋmagbʋ nya pepe, 'mʋ wa nʋa dɛ lɛ. \v 29 'Ɩn Jejitapɛ, sa wa 'palɩa -aɩn 'cɛ -yɔ, -ɩn yla we. 'Ɩn -ɩn 'tɛmanɩ -na lubhonʋnyaa dlɩ la, wa 'ka -na gbʋ gba. \v 30 -Ɩn -glo -na sɔ 'wʋ, 'ɩn nyɩmaa jipee -yɔ gwɛdigbʋ -yɔ gbʋ 'kadɩ 'kadɩ nʋ lɛ, -na lubhonʋnyɔ -Zezu mɩa -mɔwlʋdaa 'ŋnɩ nya. We -mɩ 'sa.» \p \v 31 Bhla -we nya wa bhɩa -Lagɔ bhubhoe, da wa -dɩa la, 'ɩn -bha yia zuklu. 'Ɩn Zuzu 'Pʋpa yia wa 'dɛ weee ye, tɔʋn, wa yia -Lagɔwɛlɩ gbagbɩe bhli, dlɩ tɛlɔ nya. \s1 -Lagɔnyɩma suslolua wa zʋzɔnʋli 'wʋ da yabhlo \p \v 32 Nyɩma weee -wa zʋa -Zezu dlɩ -gʋ, wa dlɩ -yɔ wa 'wlukʋʋn lapʋpalɩe -bhlo. 'Ɩn nyɩmɛ yabhlogbɔɔ'ɔ gba nɩɩ, ɔnʋʋ zʋzɔnʋnya mɩa, ɔ 'dɛ -bhloo -nʋ -wa. Nɩɩ, wa zʋzɔnʋ weee mɩa, 'wʋ wa suslolua we da yabhlo. \v 33 'Tɩtɛ 'kadʋ yabhlo nya, -Zezuu tietienya gbaa Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezuu 'wʋsɔgbʋ tlɩtlɩnya glaa. 'Ɩn -Lagɔɔ 'nanɩ 'kadʋ yia wa 'dɛ weee -gʋ kwlili. \v 34 Wa glaa bobabhanyɔ 'nɩ -mɩ. -Wa weee kaa kpaa -yɔ -budunya, pɛlʋ wa paa we, 'ɩn wa -yɔ we -yɔgwɛzi yia. \v 35 'Ɩn wa -yɔ wee 'gwɛzi yia, -zugba wa nyɛ we -Zezuu tietienya yoo. -Mʋʋ 'bɩgʋ, 'ɩn -maa dlilia we wa 'wʋla -bhlo -bhlo, sa wa -yɔgbʋ -ka -mɩ, 'ɩn wa bhɩa we. \p \v 36 Siplʋyu *-Zɛzɛfʋ, -ɔ -wa *Leviii zʋaylinyɩmɛ, -ɔ ka 'ŋnɩ -Zezuu tietienya zʋa Banabasɩ, 'sa ɔ mɩa. (Wee Banabasɩɩ ji -wa, nyɩmaa dlɩ latɛmanɩnyɔ.) \v 37 Kpaa yabhlo ɔ kaa, 'ɩn ɔ yia we pɛlʋ 'pa. Ɔ -yɔ we 'gwɛzi yia -Zezuu tietienyaa -gbɛ mnɩ, 'ɩn ɔ yia we wa yoo 'nyɛ. \c 5 \s1 Ananiasɩ -yɔ ɔ 'ŋwnɔ Safilaa gbʋ \p \v 1 Cɩɩn, nyɩmɛ yabhlo -ɔ ka ŋnɩ -wa Ananiasɩ -yɔ ɔ 'ŋwnɔ Safilaa 'paa wa kpaa pɛlʋ. \v 2 'Ɩn ɔ -yɔ ɔ 'ŋwnɔ bhlɩa wɛlɩ -bhlo, ɔ yia we 'gwɛzii kibhe 'wʋtɩ ɔ -nʋ nya, 'ɩn ɔ -yɔ we tɔlʋa yia -Zezuu tietienyaa -gbɛ mnɩ. \p \v 3 'Ɩn Piɛlɩ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Ananiasɩ, lɛɛ ka 'gbʋ *-Saatan yi -na dlɩ yea? -Ɩn ka Zuzu 'Pʋpa -yla yotʋbhʋ, 'ɩn -ɩn yia wee kpaa 'gwɛzi tɔlʋa 'wʋtɩ -na -nʋ nya. \v 4 Da -ɩn 'nɩa -slɔ wee kpaa pɛlʋ 'pa, we mɩ -na -nʋ nya. 'Ɩn -ɩn 'paa we pɛlʋoo, we 'gwɛzi mɩa, -na -nʋ -wa, we 'nɩ mʋʋ? Lɛɛ ka 'gbʋ -ɩn yi sanɛɛ -sʋkpa gbʋ pʋpalɩa? We 'nɩ nyɩma -yla -ɩn 'tʋbhʋ yo, -Lagɔ -yla -ɩn 'tʋbhʋa we.» \p \v 5 Ananiasɩ 'nʋa wee wɛlɩnya -mɩnɩ, ɔ bhlia, -bha ɔ tlɩlɩa. -Wa weee 'nʋa we, -nyanɩgbɔ yia wa -kpalɩ. \v 6 Nyimesia yia 'wʋsɔ, 'ɩn wa yia ɔ 'naa -yɔzʋ, wa -yɔ ɔ yia mnɩ, 'ɩn wa yia ɔ lazʋ. \p \v 7 'Lɛlɩ ta 'plɩa, 'ɩn ɔ 'ŋwnɔ Safilaa yia pla, -zugba -we nʋa lɛ, ɔ 'nɩ we 'ji -yi. \v 8 Piɛlɩ yia ɔ layɩbha, ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «A gba 'mɩ -yla gbʋzɔnʋ, -valɛ nɩ nya a 'paa amɩaa kpaa pɛlʋ yɩ?» \p 'Ɩn ɔ nɛɛ: «Ɩɩn, we nya -a 'paa we pɛlʋ.» \p \v 9 Tɔʋn, Piɛlɩ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Sa we mɩa, 'ɩn a -yɔ amaa 'lowli yi wɛlɩ -bhlo bhlɩa, 'ɩn a yi -Lagɔɔ Zuzu laylaa? A -talɩ, -wa 'bhʋa amaa 'lowli lazʋda, wa 'yligbe -buduŋwɛɛ, ma yi 'yaa ama yoo kwaa.» \p \v 10 -Bha -bhlokpadɛ, ɔ bhlia Piɛlɩɩ bhʋ -yɔ, ɔ yia tlɩ. Nyimesia 'kaa pla, -zugba ɔ ka tlɩ, wa 'bhua ɔ 'wʋ, wa -yɔ ɔ 'sɔ mnɩa, 'ɩn wa yia ɔ lazʋ ɔ 'lowli kwesi. \v 11 *Leglizɩ weee -yɔ nyɩma -tɔlʋa weee, -wa 'nʋa wee gbʋ -mɩnɩ, -nyanɩgbɔ yia wa -kpalɩ. \s1 -Zezuu tietienya nʋa gwɛdigbʋ 'kadɩ lɛ \p \v 12 -Zezuu tietienya ka gwɛdigbʋ -yɔ gbʋ 'kadɩ duun lɛnʋ nyɩma nyɩdɩ. -Lagɔbudu 'kadʋʋ -kapue wa lalɩa Salomɔɔɔ palʋ 'kadʋ, we zɔ -Lagɔnyɩma gbelia 'wlu, we bhla wa ka dlɩ -bhlo. \v 13 'Ɩn nyɩmɛ yabhlogbɔɔ'ɔ 'yɩ dlɩ ɔ 'ka wa lʋbho, 'ɩn -zugba nyɩma duun mnɩnɩ wa 'ŋnɩ. \v 14 'Ɩn nyɩmaa -zlo, nʋkpasia -yɔ 'ŋwnɩ, -wa ŋwnua Nyɩmaa -Kanyɔɔ gbʋ -yɔ, 'ɩn -maa yia -Lagɔnyɩma -gʋbho. \v 15 'Ɩn nyɩma yia guzʋnya 'yloogblʋ wlelie bhli. Wa yia wa -gbato -yɔ -bitanya -gʋ lapɩlɩ. 'Ɩn bhla -we nya Piɛlɩ -ka 'plɩa yi, ɔ zuzu 'ka -ylɛɛ 'yabhloo -kpʋa -gʋ 'plɩlɩ wa glaa. \v 16 Nyɩmaa -zlo yi 'yaa 'gbenya mɩa -Zeluzalɛmʋ kwesi 'bhʋ, 'ɩn wa -yɔ guzʋnya -yɔ nyɩma -wa zuzu 'nyii mɩa 'klɩyɩe 'wʋpalɩda yia yi, 'ɩn wa 'dɛ weee yia 'pʋ. \s1 Wa kpaa -Zezuu tietienya \p \v 17 -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ -yɔ -wa mɩa ɔ kwesi -wa weee -wa *Sadusenyɩma, zenyidlɩ yia wa 'wʋbho -Zezuu tietienyaa gbɛgbɛɩn. 'Ɩn -we wa 'kaa lɛnʋ, wa yia we wɛlɩ bhlɩ. \v 18 Wa kpaa -Zezuu tietienya, 'ɩn wa yia wa -kaslʋ 'wʋpa. \v 19 Nɩɩ, sabɔ, -Jejitapɛɛ 'anzɩ yabhlo yia, 'ɩn we yia -Zezuu tietienya ŋwɛ -kaslʋbudu -kalɩ. We wlelia wa, 'ɩn we nɛɛ wa -ylaɛ: \v 20 «A mnɩ -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ. 'Ɩn -we weee -wa 'yliyɔgagɩe loluu gbʋ, a gba we nyɩma -yla.» \v 21 -Zezuu tietienya zʋa we wɛlɩ 'nʋŋwɛ, 'ɩn zlʋkpɛ -papa, wa yia -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ mnɩ, 'ɩn wa yia nyɩma slolue bhli. \p -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ -yɔ -wa mɩa ɔ kwesi, wa yia gbʋwliwʋdɩnya -yɔ Zuifʋʋ nyɩma kpasɩ la, gbʋwʋbhubhue 'kadʋ -yɔ. 'Bhie, wa yia nyɩma tie -kaslʋbudu zɔ, wa mnɩ -Zezuu tietienya 'bʋ. \v 22 'Ɩn da 'slʋja nynia -kaslʋbudu zɔ, -maa 'nɩ -mɔ wa ylɩ. 'Ɩn -maa yia gbʋwʋbhunyaa -gbɛ lʋbhiti, wa yia lʋdɩ -sa. \v 23 Wa nɛɛ: «-A ka -kaslʋbudu klada ylɩ 'nanʋʋ, -zugba we ŋwɛkʋnya 'yligbe we ŋwɛɛ. Nɩɩ, da -a -kalɩa we, -a 'nɩ -mɔ nyɩmɛ yabhlogbɔɔ ylɩ.» \v 24 Da -Lagɔbudu 'kadʋʋ ŋwɛkʋnyaa -kanyɔ -yɔ -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan 'nʋa gbʋnya -mɩnɩ, -we wa 'kaa 'wlukʋʋn lapʋpalɩ, wa 'nɩ we -yi. 'Ɩn wa yia wa 'dɛ layɩbhaɛ: «Lɛɛ -lu ylɩ -Zezuu tietienya?» \p \v 25 Tɔʋn, nyɩmɛ yabhlo 'tlalɩa -bha, 'ɩn -mɔɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «A -talɩ! Nyɩma -wa a 'paa -kaslʋ 'wʋ, wa mɩ -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ nyɩma gbʋ -sloluda.» \v 26 'Bhie, -Lagɔbudu 'kadʋʋ ŋwɛkʋnyaa -kanyɔ -yɔ ɔ 'slʋja yia -Zezuu tietienya 'bʋmnɩ sa -dlɔɔ, wa 'nɩ we nʋ -gla nya, nyɩma yi wa gbɔkʋ 'wʋbhaa 'gbʋ, nyanɔ mɩ wa dlɩɩ. \s1 Wa kwaa -Zezuu tietienya gbʋwliwʋdɩnya 'yu \p \v 27 Da wa -yɔ wa yia lʋ, 'ɩn wa yia wa gbʋwliwʋdɩnya 'yu kwa. -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ -yɔ -wa mɩa ɔ kwesi, yia wa layɩbhayɩbhɩe bhli. \v 28 Ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «-A ka aɩn -yla gba 'klʋ 'cɩcɩ nya da nɩɩ, a 'na -slolu nyɩma gbʋ nyɩmɛ -mɔnɩɩ 'ŋnɩ nya -nɩ. 'Ɩn -mʋmʋ a nʋ dɛ lɛa? A ka amɩaa nyɩmaa gbʋslolue lamneni -Zeluzalɛmʋ -gbe -kpabhie nʋkplɛ. 'Ɩn a 'yɩbha a 'ka -aɩn ɔ 'bhabhagbʋ 'wludɩ.» \p \v 29 Piɛlɩ -yɔ -Zezuu tietienya tɔlʋa yia we 'bɩgʋpalɩɛ: «-Lagɔ -a 'kaa 'nʋŋwɛ zʋ, we 'ka nyɩma -zi. \v 30 Amɩa 'bhaa -Zezu, ɔ su -gʋ lakʋlʋe nya. 'Ɩn -amɩaa dʋkpasɩɩ -Lagɔ yia ɔ 'wʋbhu tlɩtlɩnya glaa. \v 31 Nɩɩ, -Lagɔ ka ɔ 'wʋbhu ɔ lilisɔlʋ, 'ɩn ɔ yia ɔ 'yligbeli nyɩmaa 'Yugalɩnyɔ -yɔ wa Gbʋwʋsanyɔ nya. 'Ɩn ɔ 'ka *Izlaɛlɩ 'yoo 'nyɛ, wa 'ka wa dlɩ 'bhiti, 'ɩn -Lagɔ 'ka wa gbʋnyii 'wʋtɩ. \v 32 Wee gbʋnya -mɩnɩ, -amɩa mɩ we dayɩnya nya, 'ɩn Zuzu 'Pʋpa -ɔ -Lagɔ 'nyɛa -wa zʋa ɔ 'nʋŋwɛ, ɔ mɩ 'ya we dayɩnyɔ nya.» \p \v 33 Gbʋwliwʋdɩnya 'nʋa gbʋnya -mɩnɩ, 'ɩn we yia wa 'cɛ dlɔ la. Wa 'yɩbha wa 'ka -Zezuu tietienya 'bha we 'gbʋ. \v 34 Wa glaa, *Falizɩnyɩmɛ yabhlo wa laa Gamaliɛlɩ, -Lagɔɔ titee gwesanyɔ -wa, nɩɩ, nyɩma weee zʋa ɔ 'nʋŋwɛ, ɔ -sɔa 'wʋ gbʋwliwʋdɩnya nyɩdɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ, wa wleli -slɔ -Zezuu tietienya -sɛ. \p \v 35 -Mʋʋ 'bɩgʋ, ɔ nɛɛ waa gbʋwliwʋdɩnya -ylaɛ: «Izlaɛlɩɩ nyɩma, gbʋ -we a 'kaa lɛnʋ waa nyɩma -manɩɩ gbɛgbɛɩn, a zʋ amɩaa 'dɛ 'yliyɔ we 'gbʋ. \v 36 Nɩɩ, nyɩmɛ yabhlo wa laa Tedasɩ, ɔ 'tlaa, we 'bɩ 'nɩ 'wʋgwlɛ, ɔ yia ɔ 'dɛ la nyɩmɛ -zɔnʋ. Sa 'bhisa, nyɩmaa 'wlu 'sɔ yia ɔ 'bɩ -bholu. Wa yia ɔ 'bha, 'ɩn -wa weee -bholua ɔ 'bɩ, -maa yia lamnɔ. 'Ɩn gbʋ -we ɔ 'kaa lɛnʋ, we yia 'wʋtʋ bhe. \v 37 -Mɔɔ 'bɩgʋ, nyɩmaa zɛlɩbhla, Galileyu Zudasɩ yia 'tla, 'ɩn nyɩmaa -zlo yia ɔ 'bɩbholu. 'Ɩn wa yi 'yaa -mɔɔ 'bha. 'Ɩn -wa weee -bholua ɔ 'bɩ, -maa yia lamnɔ. \v 38 -Slɛɛn, ɩn nɛɛ aɩn -ylaɛ: a 'na ylalɩ nyɩma -manɩ 'maslɛɛn -nɩ, a 'tide wa 'yi, wa 'ka mnɩ. We -ka wa 'wlukʋʋn lapʋpalɩgbʋ -yɔ wa lɛnʋgbʋ mɩa, nyɩmaa -gbɛ we bhʋ, la we yia 'bhʋa. \v 39 Nɩɩ, we -ka -Lagɔɔ -gbɛ we bhʋ 'piɛɩn, a 'nɩ mneni a 'ka we lasa. A zʋ amɩaa 'dɛ 'yliyɔ, a -yɔ -Lagɔ 'na gʋlʋ tʋ -nɩ!» \p 'Ɩn gbʋwliwʋdɩnya yia Gamaliɛlɩɩ wɛlɩ 'wʋŋwnu. \v 40 Wa laa -Zezuu tietienya, 'ɩn wa yia wa sɛlɩ, 'ɩn wa nɛɛ wa -yla, wa 'na gbalɩ 'maslɛɛn -Zezuu 'ŋnɩ nya gbʋ -nɩ. 'Bhie, wa yia wa 'yitide. \v 41 'Ɩn -Zezuu tietienya -yɔ 'mʋna yia gbʋwliwʋdɩnyaa -gbɛ 'bhʋ, -we ka gbʋ -wa, -Lagɔ ka we -yɔyɩ nɩɩ, wa ka we 'klʋ, wa 'ka wa 'klɩyɩe 'wʋpalɩ -Zezuu 'ŋnɩ nya. \v 42 'Ɩn sa zlɩ zlɩa, 'sa wa tʋa -Lagɔwɛlɩ -sloluda, 'ɩn wa tʋa -Lagɔɔ -Bhasanyɔ -Zezuu Gbʋzɔnʋ -gbada -Lagɔbudu 'kadʋ -yɔ wa -budunya zɔ. \c 6 \s1 Wa -sa -bha nyɩma gbesɔ, wa 'ka -Zezuu tietienya 'wʋsa \p \v 1 We bhla, 'ɩn -Zezuu *'bɩnɔnya yia -gʋbho. -Lagɔnyɩma -wa gbaa *glɛkɩwɛlɩ, ma palɩa -Lagɔnyɩma -wa gbaa zuifʋwɛlɩ -yla gbʋ laɛ: «'Ylɩ weee nya, wa -ka lililu dlilia yi, 'ɩn wa dlʋa -amɩaa -dʋgbaŋwnɩ 'wʋ.» \v 2 -Zezuu tietienya kugbua lɛ 'sɔ gbelia -Zezuu 'bɩnɔnya weee 'wlu, 'ɩn wa nɛɛ wa -ylaɛ: «-A -ka -Lagɔwɛlɩɩ sloluee 'yitide lililuu dliliee 'gbʋ, we 'nɩ 'ylinanɩ. \v 3 We 'dɛɛ 'gbʋ, bheliaɩn, a -sa -bha -mɔ aɩn glaa nyɩma gbesɔ, -wa ka 'ŋnɩ -zɔnʋ nyɩma gbaa, -wa -Lagɔɔ Zuzu yea, -wa -yia gbʋ, 'ɩn -a 'ka wa wee lubho kwɛɛ zʋ. \v 4 'Ɩn -amɩa 'ka -Lagɔ bhubhoe -yɔ -Lagɔwɛlɩ -sloluda -tʋ.» \p \v 5 -We wa gbaa, -wa weee mɩa -bha, 'ɩn -maa yia we -yɔŋwnu. 'Ɩn Etiɛnɩ -ɔ zʋa dlɩ, Zuzu 'Pʋpa mɩa yeda, 'ɩn wa yia -bha ɔ -sa, we -yɔ Filipʋ, Plokɔɔ, Nikanɔɔ, Timɔ, Palɩmenasɩ -yɔ Antiɔsʋ -yu 'Nikolaa, -ɔ zʋ bhaa Moizɩɩ tite 'nʋŋwɛ. \v 6 'Bhie, wa yia wa -Zezuu tietienya 'yu kwa. 'Ɩn -maa yia wa sɔ 'wluo lapalɩ, 'ɩn wa yia -Lagɔ bhubhoe. \p \v 7 'Ɩn -Lagɔgbʋ -yɔ lamnenie yia mnɩ -tapa. 'Ɩn -Zezuu 'bɩnɔnya yia -gʋbho duun -Zeluzalɛmʋ. 'Ɩn *-Lagɔbʋbɔnyaa -zlo yia -Zezuu gbʋ -yɔŋwnu dlɩ weee nya. \s1 Wa kpaa Etiɛnɩ \p \v 8 Etiɛnɩ, -ɔ kaa -Lagɔɔ 'nanɩ -yɔ ɔ 'tɩtɛ 'wʋ, mɔ nʋa gbʋ 'kadɩ 'kadɩ -yɔ gwɛdigbʋ lɛ nyɩma -nyɩdɩ. \v 9 *-Lagɔbudu wa lalɩa «Galɩ wa 'tidea 'yii» 'ŋnɩ nya, we zɔ nyɩma tɔlʋa -sɔlʋa Etiɛnɩ -yɔ 'wʋ. Waa nyɩma -yɔ Etiɛnɩ kpɛlɩa, ma nɩ: Silɛnɩ -yɔ Alɛzandlii gbee Zuifʋ, we -yɔ 'ya Silisi -yɔ -Aziii Zuifʋ. \v 10 Nɩɩ, gbʋyilo -Lagɔɔ Zuzu 'nyɛa ɔ, we nya ɔ gbaaa 'gbʋ, wa 'nɩ mneni wa 'ka ɔ lu. \p \v 11 'Ɩn wa yia nyɩma 'wʋplalɩ nɩɩ, wa gbaɛ: «Ɔ mɩ Moizɩ -yɔ -Lagɔ vɛlɩda, 'ɩn -a yia we 'nʋ.» \v 12 'Sa wa 'bhua sa nyɩmaa -zlo, nyɩma kpasɩ -yɔ -Lagɔɔ titee gwesanyaa dlɩ 'wʋ, 'ɩn -maa yia Etiɛnɩ kwesi bɛ, wa yia ɔ kpa. 'Ɩn wa yia ɔ gbʋwliwʋdɩnya 'yu kwa. \v 13 Yogbʋʋ dayɩnya wa -yɔ wa yi 'yaa, 'ɩn -maa nɛɛ: «Ɔɔ nyɩmɛ -mɔ nɩ, -amɩaa -mɔwlʋ -Lagɔbudu 'kadʋ -yɔ Moizɩɩ titee da ɔ gbaa gbʋnyuu 'kɔmʋʋ. \v 14 -A ka 'nʋ ɔ ŋwɛɛ nɩɩ, ɔɔ Nazalɛtɩyu -Zezu yia -amɩaa -Lagɔbudu 'kadʋ lamumnia, 'ɩn tite Moizɩ 'nyɛa -aɩn, ɔ 'ka we 'bhiti.» \p \v 15 Gbʋwliwʋdɩnya weee -wa -dɩa -bha la, wa ylaa Etiɛnɩ tenyii, 'ɩn wa yia ɔ 'klʋ -yɔyɩ nɛɛ -Lagɔɔ 'anzɩ yabhloo klʋ. \c 7 \s1 Etiɛnɩ gbaa -Lagɔgbʋ \p \v 1 *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ yia Etiɛnɩ layɩbhaɛ: «-We weee wa gbaa da -na daa, gbʋzɔnʋ -wa yɩ?» \p \v 2 'Ɩn Etiɛnɩ yia we 'bɩgʋpalɩɛ: «Na bhelia -yɔ na didea, a pʋlʋ 'mɩ yukwli! 'Ŋnɩmnɩ -Lagɔ ka -amɩaa dʋkpasa Ablaamʋ 'klʋtlalɩ Mezopotami -dʋdʋ -gʋ. We ka lɛnʋ 'bhie, Ablaamʋ yia Alaan -dʋdʋ -gʋ mnɩ. \v 3 -Lagɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: \q1 ‹-Ɩn 'bhʋ -na nyɩmaa -gbɛ, \q2 -na dʋdʋ -gʋ, \q2 'ɩn dʋdʋ -we na yia -mɩ 'klʋslolua, \q2 -ɩn mnɩ we -gʋ.› \m \v 4 Ablaamʋ 'bhʋa Kalɩdee -dʋdʋ -gʋ, 'ɩn ɔ yia Alaan mnɩ. \p «Ɔ dide tlɩa, -mʋʋ 'bɩgʋ, 'ɩn -Lagɔ yia ɔ 'wʋbhu Alaan -dʋdʋ -gʋ, 'ɩn dʋdʋ -we -gʋ a dɩa -zɛɛn da la, 'ɩn ɔ yia -bha ɔ -la. \v 5 -Mʋʋ bhla, -Lagɔ 'nɩ Ablaamʋ -lu yabhlogbɔɔ 'nyɛ. Dʋdʋʋ kibhe 'kienyilɛ -we 'wlʋa bhʋʋ 'bɩ, ɔ 'nɩ 'dɛbhie -gbolu we ɔ 'nyɛ. 'Ɩn -Lagɔ nɛɛ Ablaamʋ -yla, wee dʋdʋ ɔ yia ɔ 'nyɛa, 'ɩn we 'ka ɔ 'yuoyua 'lʋʋ -yuoyuaa -nʋ -zɛ, ɔ 'bɩgʋ. 'Ɩn -zugba Ablaamʋ 'nɩ 'yu yabhlogbɔɔ -ka. \v 6 -Lagɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: ‹-Na 'yuoyua yia 'lakpa -dʋdʋ -gʋ ladɩa. 'Ɩn wa 'ka -mɔ galɩ -zɛ, wa 'ka wa 'klɩyɩe 'wʋpalɩ -zʋʋ 'wlu 'sɔ nʋkplɛ.› \v 7 'Ɩn -Lagɔ nɛɛ 'yaɛ: \q1 ‹Nyɩma -wa ka galɩ wa yia -zɛa, \q2 -maa -yɔgbʋ na yia 'wʋbhua. \q1 -Mʋʋ 'bɩgʋ, lʋ wa yia yia, \q2 'ɩn wa 'ka 'mɩ bʋbɔ -seli.› \m \v 8 'Bhie, -Lagɔ yia *'wʋsuslolue ɔ -yɔ Ablaamʋ nyɩdɩ zʋ. -We -slolua we mʋ -wa *knɩ 'wʋpapɩe. 'Sa Ablaamʋ gwalɩa ɔ 'yu Izakɩ, we 'ylɩ gbetaa zlɩ, 'ɩn ɔ yia ɔ knɩ 'wʋpa, 'ɩn Izakɩ yia -mɔɔ 'yu Zakɔbʋ knɩ 'wʋpa, 'ɩn Zakɔbʋʋ 'yua kugbua lɛ sɔ mɩa -amɩaa dʋkpasɩ nya, 'ɩn ɔ yia wa knɩ 'wʋpa. \p \v 9 «-Amɩaa dʋkpasɩ nʋa *-Zɛzɛfʋʋ zenyi, 'ɩn wa yia ɔ pɛlʋ 'pa gaylo nya Ezipʋtʋ -dʋdʋ -gʋ. 'Ɩn -Lagɔ -yɔ -Zɛzɛfʋ 'sɔ mɩ. \v 10 -Lagɔ ka -Zɛzɛfʋ sɩasɩe 'wʋsa, 'ɩn ɔ yia ɔ gbʋyilo 'nyɛ, ɔ 'ka Ezipʋtʋʋ dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ *Falaɔn dʋdʋnamanɩ. 'Ɩn -mɔɔ yia ɔ Ezipʋtʋʋ zʋzɔnʋ weee -yɔ -mɔɔ 'dɛɛ -buduu 'yliyɔzʋnyɔ 'wʋnʋ. \p \v 11 «Ŋwɔ 'kadʋ ka Ezipʋtʋ weee -yɔ Kanaa -dʋdʋ -gʋ yi. We mɩ sɩasɩe 'kadʋ nya. -Amɩaa dʋkpasɩ'ɩ 'yɩ lililu wa'a li. \v 12 Da Zakɔbʋ 'nʋa nɩɩ, lililu mɩ Ezipʋtʋ -dʋdʋ -gʋ, 'ɩn ɔ yia -mɔ -amɩaa dʋkpasɩ tie tɩa -bhlo. \v 13 Da wa -zakpa 'sɔnʋ mnɩa, 'ɩn -Zɛzɛfʋ yia ɔ 'dɛ -slolu ɔ bhelia -yla. -Bha Falaɔn yibhelia -Zɛzɛfʋʋ zʋaylinyɩma. \v 14 'Ɩn -Zɛzɛfʋ yia nyɩma tie, wa mnɩ ɔ dide Zakɔbʋ -yɔ ɔ zʋaylinyɩma 'bʋ. Wa nyɩmaa glʋ ta 'ya kugbua lɛ gbu. \v 15 'Ɩn Zakɔbʋ yia Ezipʋtʋ mnɩ, -mɔ ɔ tlɩlɩa, 'ɩn -mɔ -amɩaa dʋkpasɩ tɔlʋa tlɩlɩ 'yaa. \v 16 'Ɩn wa yia wa 'kwie Sisɛmʋgbe 'wʋ kwa, 'ɩn 'bhʋka -we Ablaamʋ zɔa 'gwɛzi nya Amɔɔɔ 'yua kwɛɛ, 'ɩn wa yia we 'wʋ wa 'bhlulu -mɔ Sisɛmʋ. \p \v 17 «Gbʋ -Lagɔ gbaa zlɩmɛ Ablaamʋ -yla, da we lɛnʋ bhla nynia, 'ɩn Zuifʋ yia zumanɩ Ezipʋtʋ -dʋdʋ -gʋ. \v 18 Nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ -lolu -ɔ 'nɩa -Zɛzɛfʋ yibheli, 'ɩn -mɔɔ yia Ezipʋtʋ -dʋdʋ 'wlulapɩlɩ. \v 19 'Ɩn ɔɔ nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ -mɔnɩ yia -amɩaa nyɩma -dawli 'wʋnʋ. Ɔ nɛɛ -gla nya, wa 'tide wa 'yuyolua 'yi -maa 'ka tlɩ. \p \v 20 «We bhla wa gwalɩa Moizɩ. Ɔ nanɩ 'yli, 'ɩn ɔ nanɩa -Lagɔ dʋdʋ bhabha. Wa 'nyɛnɩ ɔ 'cʋ ta ɔ didee -budu zɔ. \v 21 Da ɔ didea palɩa ɔ la, wa 'bhʋa ɔ lʋʋ, Falaɔɔn 'ŋwnɔyu yia ɔ 'wʋbhu. 'Ɩn ɔ yia ɔ zʋ ɔ 'dɛɛ 'yu 'bhisa. \v 22 'Sa wa -slolua Moizɩ gbʋ weee Ezipʋtʋ -nyɩma -yia. 'Ɩn ɔ yia nyɩmɛ 'tɩtɛ -zɛ, ɔ ŋwɛɛ wɛlɩ -yɔ ɔ lɛnʋgbʋnya 'wʋ. \p \v 23 «Da ɔ 'yɩa -zʋʋ glʋ 'sɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ, ɔ bhelia Izlaɛlɩnyɩma ɔ mnɩa 'yɩa. \v 24 Moizɩ 'yɩa Ezipʋtʋ -nyɩmɛ yabhlo, -zugba ɔ mɩ Izlaɛlɩnyɩmɛ yabhlo 'klɩyɩe 'wʋpada, 'ɩn ɔ yia -mɔɔ lʋpa, 'ɩn ɔ yia Ezipʋtʋ -nyɩmɛ 'bha. \v 25 Ɔmɔ dlɩɩ, 'wʋ ɔ bhelia yia we lanʋa nɩɩ, 'mɔ -Lagɔ yia 'wʋbhua, 'ɩn ɔ 'ka wa gbʋ 'wʋsa. 'Ɩn wa 'nɩ we 'wʋlanʋ. \v 26 -Mʋʋ 'bɩgʋ, zlɩ zlɩa, 'ɩn Moizɩ yia Izlaɛlɩ -ylaasɩ 'sɔ gʋda ylɩ. 'Ɩn ɔ 'yɩbha ɔ 'ka wa 'wʋsuslolu, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: ‹Na 'talea, amɩa mɩ bhelia nya, lɛɛ ka 'gbʋ a pʋpalɩ 'klɩyɩe 'wʋa?› \p \v 27 «'Ɩn -ɔ mɩa ɔ -libheyi 'klɩyɩe 'wʋpalɩda, 'ɩn -mɔɔ yia Moizɩ 'su, 'ɩn ɔ nɛɛ Moizɩ -ylaɛ: \q1 ‹-Ɩn 'bhʋlʋ 'mɩ 'yula! \q1 Nyɔɔ palɩ -mɩ la -amɩaa 'yugalɩnyɔ \q2 -yɔ -amɩaa gbʋwʋbhunyɔ nya? \q1 \v 28 Sa -ɩn 'bhaa Ezipʋtʋyu zʋbha, \q2 -ɩn 'yɩbha -ɩn 'ka 'sa -amɩ 'bhaa?› \m \v 29 Moizɩ 'nʋa wɛlɩnya -mɩnɩ, tɔʋn, ɔ yia -flii -bho, 'ɩn ɔ yia Madian -dʋdʋ -gʋ mnɩ. -Mɔ ɔ gwalɩa nʋkpasia 'sɔ. \p \v 30 «-Zʋʋ glʋ 'sɔ 'plɩa, da bɛblɛɛ *Sinaii -gɔgɔ mɩa -bha -Lagɔɔ 'anzɩ yabhlo 'tlalɩa Moizɩ 'klʋ, misa -gʋ -su tɛklɛɛ mɩa sida we -kosuu mɩɔ 'wʋ. \v 31 Da Moizɩ 'yɩa we -yɔ, 'ɩn ŋwɛgaga yia ɔ sʋbha. Ɔ mɩ -bha bɛda ɔ 'ka we yla, 'ɩn ɔ yia Jejitapɛɛ wɛlɩ 'nʋ, mʋ nɛɛ ɔ -ylaɛ: \q1 \v 32 ‹-Amɩ -wa -na dʋkpasɩɩ -Lagɔ. \q1 -Amɩ -wa Ablaamʋ, \q2 Izakɩ -yɔ Zakɔbʋʋ -Lagɔ.› \m 'Ɩn Moizɩ yia tɛlɩe bhli nyanɔ nya ɔ 'nɩ 'maslɛɛn 'yɩbha ɔ 'ka -bha -talɩ. \v 33 Jejitapɛ nɛɛ ɔ -ylaɛ: \q1 ‹-Ɩn -sa -na -sakwla bhʋ 'wʋ. \q1 Da -ɩn mɩa dɛ, -mɔwlʋ -da -wa. \q1 \v 34 Ɩn ka na nyɩmaa sɩasɩe -yɔyɩ Ezipʋtʋ -dʋdʋ -gʋ. \q1 'Ɩn ɩn yia wa wiewɛlɩ 'nʋ, \q2 'ɩn ɩn yia lasibhli, \q2 ɩn 'ka wa gbʋ 'wʋsa. \q1 -Ɩn yi, ɩn 'ka -mɩ tie Ezipʋtʋ -dʋdʋ -gʋ.› \p \v 35 «Ɔɔ Moizɩ -ɔ Izlaɛlɩnyɩma -saa zlɩmɛ kwnɛɛ, 'ɩn wa yia ɔ -yla gbaɛ: ‹Nyɔɔ palɩ -mɩ la -amɩaa 'yugalɩnyɔ -yɔ -amɩaa gbʋwʋbhunyɔ nya?›, 'mɔ Jejitapɛ tiea wa 'yugalɩnyɔ -yɔ wa gbʋwʋsanyɔ nya, -Lagɔɔ 'anzɩ -ɔ 'tlalɩa ɔ 'klʋ misa -gʋ -su tɛklɛɛ nyɩdɩ, ɔ sɔ nya. \v 36 Moizɩ -saa Izlaɛlɩnyɩma Ezipʋtʋ -dʋdʋ -gʋ. 'Ɩn ɔ yia gbʋ 'kadɩ -yɔ gwɛdigbʋnya lɛnʋ Ezipʋtʋ -dʋdʋ -gʋ, *gumunyu Zalʋ -gʋ, we -yɔ da bɛblɛɛ zʋʋ glʋ 'sɔ nʋkplɛ. \p \v 37 «Ɔɔ Moizɩ gba 'yaa Izlaɛlɩnyɩma -ylaɛ: \q1 ‹-Lagɔ yia aɩn ɔ gbʋʋ -falɩpanyɔ yabhlo yoo 'paa, \q2 'mɩ 'bhisa. \q1 Amɩaa zʋaylinyɩmɛ yabhlo ɔ yia -mɩa.› \m \v 38 Da Izlaɛlɩnyɩma gbelia 'wlu da bɛblɛɛ, ɔɔ Moizɩ mɩ -bha. Mɔ -zɛa 'kɔlʋ, -Lagɔɔ 'anzɩ gbaa ɔ -yla gbʋ Sinaii -gɔgɔ 'wlu -yɔ -amɩaa dʋkpasɩ nyɩdɩ. Mɔ -yla -Lagɔ gbaa 'yliyɔgawɛlɩ, 'ɩn ɔ yia we -aɩn -yla gba. \p \v 39 «'Ɩn -amɩaa dʋkpasɩ 'nɩ 'yɩbha wa 'ka ɔ 'nʋŋwɛ zʋ. 'Ɩn wa yia ɔ kwnɛɛ -sa, wa dlɩ 'yɩbha wa 'ka Ezipʋtʋ -dʋdʋ -gʋ lʋbhiti. \v 40 Wa nɛɛ *-Awlɔɔn -ylaɛ: \q1 ‹-Ɩn nʋ -aɩn -yla -Lagɔnya lɛ, \q2 we 'ka -aɩn 'yugalɩ. \q1 Nɩɩ, ɔɔ Moizɩ -ɔ -saa -aɩn Ezipʋtʋ -dʋdʋ -gʋ, \q2 -we ylɩa ɔ, -a 'nɩ we -yi.› \m \v 41 Tɔʋn, wa yia 'bhliyu bhla, 'ɩn wa yia we bʋbɔ. Wa sɔɔ lɛnʋlu ka wa 'mʋna 'wʋlaa 'gbʋ, 'ɩn wa yia we 'fɛtɩ -sa. \v 42 'Ɩn -Lagɔ yia wa -blɩgʋ palɩ. Ɔ yia wa kwɛ -yɔsa, wa 'ka yalɩli bʋbɔ. We mɩ 'sa cɛlɩda -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyaa 'sɛbhɛ 'wʋɛ: \q1 ‹Izlaɛlɩnyɩma, 'lee -amɩ a 'nyɛa 'nɔɔlunya \q2 -yɔ -zila bʋbɔluu tɔlʋa, \q2 -zʋʋ glʋ 'sɔ nʋkplɛ da bɛblɛɛ yɩ? \q1 \v 43 -Ɩnnya! A ka amɩaa -lagɔ wa laa Molɔkʋʋ 'naabudu \q2 -yɔ -lagɔ wa laa Wlefanɩɩ zuzu 'wʋbhu. \q1 Nɩɩ, -li a nʋa lɛ, a 'ka we bʋbɔ, mʋ -wa. \q1 We 'gbʋ na yia aɩn galɩ -zɛlɩa dʋdʋ -putu -gʋ, \q2 Babilɔnʋgbe lʋʋ 'pɩpɩ.› » \p \v 44 Etiɛnɩ nɛɛ 'yaɛ: «-Amɩaa dʋkpasɩ ka bhaa *'naabudu yabhlo kaa 'wʋlanʋnnʋee 'sɛbhɛɛ 'gba zɔ, -mɔ da bɛblɛɛ. Sa -Lagɔ 'paa we ŋwɛɛ Moizɩ -yla, 'sa wa nʋa we. Nɩɩ, ɔ nɛɛ Moizɩ -yla, we 'yli -we ɔ 'yɩa -yɔ, ɔ nʋ we lɛ. \v 45 -Mʋʋ 'bɩgʋ, 'ɩn -amɩaa dʋkpasɩɩ 'yua yia wee *'naabudu 'wʋbhu -maanʋ nya. *-Zozue -galɩ wa 'yu, nyɩma -Lagɔ vua wa 'yu, 'ɩn wa yia -maa dʋdʋ -gʋ ladɩa mnɩ. 'Ɩn wa -yɔ wee 'naabudu yia -mɔ mnɩ. 'Ɩn we yia -bha -tʋ tɩklɩɩ, 'bhie, nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ -Davidɩɩ nʋ bhla yia nyni. \v 46 -Davidɩ ka -Lagɔɔ 'nanɩ 'yɩ, 'ɩn ɔ yia -Lagɔ 'yoo -zlalɩ ɔ 'ka Zakɔbʋʋ -Lagɔɔ -budu 'sʋbha. \v 47 'Ɩn nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ *Salomɔɔ 'sʋbhaa wee -budu -Lagɔ -yla. \p \v 48 «'Ɩn, -zugba, Yalɩ -Lagɔ'ɔ -dɩlɩ nyɩmɛ 'sʋbha 'sʋbha -budu zɔ la. Sa -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ gbaa we 'sa. \v 49 Jejitapɛ nɛɛ: \q1 ‹Yalɩ -wa na 'ŋnɩmnɩkpe, \q2 'ɩn dʋdʋ -gʋ na dɩa na bhʋ la. \q1 -Budu -mʋmʋ a mneni a 'ka 'mɩ -yla 'sʋbha? \q1 'Ɩn da ɩn mneni ɩn 'ka ladɩa? \q1 \v 50 'Lee -amɩ 'nɩ we 'dɛ weee lalaa?› » \p \v 51 Etiɛnɩ nɛɛ 'yaɛ: «-Glacɩaan yukwliyɔsulonya, amɩaa dlɩ -yɔ amɩaa yukwli mɩ 'wʋsuluda -Lagɔɔ lalawɛlɩ -yla. 'Ɩn a zʋa -gla Zuzu 'Pʋpa -yla 'kɔmʋʋ. A 'wlʋ sa amɩaa dʋkpasɩ! \v 52 -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ -mɔmɔ amɩaa dʋkpasɩ 'nɩ 'klɩyɩe 'wʋpalɩa? 'Ɩn -wa gbaa zlɩmɛ Nyɩmɛ Tɩklɩɩ yabhlogbɔɔɔ yiyigbʋ, wa ka -maa 'bha. 'Ɩn -slɛɛn, 'mɔ a wlaa, 'ɩn a yia ɔ 'bha. \v 53 -Lagɔ ka ɔ tite aɩn yoo 'nyɛ -Lagɔɔ 'anzɩɩ sɔ nya. 'Ɩn a 'nɩ we 'nʋŋwɛ zʋ.» \s1 Etiɛnɩɩ tlɩtlɩe \p \v 54 Da gbʋwliwʋdɩnya 'nʋa wɛlɩnya -mɩnɩ, 'ɩn 'cɛ yia wa dlɔ yi. Wa lia gla 'wʋ, 'ɩn wa yia Etiɛnɩ 'cɛ -yɔ 'palɩ. \v 55 Zuzu 'Pʋpa mɩ Etiɛnɩ yedaa 'gbʋ, ɔ ylaa yalɩ, 'ɩn ɔ yia -Lagɔɔ 'ŋnɩmnɩe 'kadʋ -yɔyɩ, -zugba -Zezu 'yligbe -Lagɔɔ lilisɔlʋ. \v 56 'Ɩn ɔ nɛɛ: «A -talɩ, na yɩ yalɩ -yɔ ŋwɛ -kalɩda, 'ɩn, -zugba, *Nyɩmɛɛ 'Yu 'yligbe -Lagɔɔ lilisɔlʋ.» \p \v 57 Tɔʋn, wa yia 'wʋkpɩ 'tɩtɛɛ, 'ɩn wa yia yukwli 'wʋsulu. 'Ɩn wa 'dɛ weee yia ɔ -gʋslo dabʋdʋ. \v 58 'Ɩn wa -yɔ ɔ 'susue yia 'gbe -gnima mnɩ, -zugba wa bha ɔ gbɔkʋ 'wʋ. 'Ɩn -bhayɩnya yia -maa -bananya nyimeslɔyu yabhlo wa laa Sɔlʋ -yɔtɩ, -mɔɔ 'ka we 'yliyɔzʋ. \p \v 59 Da wa mɩa Etiɛnɩ gbɔkʋ 'wʋbhada, 'ɩn ɔ yia -Lagɔ bhubhoe, ɔ nɛɛ: «Na -Kanyɔ -Zezu, -ɩn 'bhu na zuzu 'wʋ.» \v 60 -Mʋʋ 'bɩgʋ, ɔ yia 'kukolu 'sibhli, 'ɩn ɔ yia 'wʋkpɩ 'tɩtɛɛ: «Jejitapɛ, -ɩn 'na dɩlɩ gbʋnyuu -mɩnɩɩ 'gba wa 'wlu -nɩ!» Ɔ bhɩa 'sa gbagbɩe tɔʋn, ɔ yia 'yli 'mu. \c 8 \s1 Sɔlʋ palɩa -Zeluzalɛmʋʋ *leglizɩ 'klɩyɩe 'wʋ \p \v 1 Sɔlʋ -yɔ -wa 'bhaa Etiɛnɩ ka dlɩ -bhlo. \p Wee 'ylɩ -bhloo 'dɛ nya, wa bhlia -Zeluzalɛmʋʋ leglizɩ 'klɩyɩe 'wʋpalɩe. 'Ɩn -Lagɔnyɩma weee yia lamneni Zudee -yɔ Samalii -dʋdʋ -gʋ. -Zezuu tietienya 'dɛkpʋa -tʋa -Zeluzalɛmʋ. \v 2 'Ɩn nyɩma -wa zʋa -bha -Lagɔ, yia Etiɛnɩɩ 'kwie -gʋ wili bhabha, 'ɩn wa yia ɔ 'bhlu. \p \v 3 Sɔlʋ 'tɛmanɩa 'kʋa la, ɔ 'ka leglizɩ lasa, -zugba ɔ mnɩ -budunya zɔ -bhlo -bhlo, 'ɩn ɔ kpa -Lagɔnyɩma, nʋkpasia -yɔ 'ŋwnɩ ɔ pa wa -kaslʋ 'wʋ. \s1 Filipʋ gbaa -Lagɔgbʋ Samalii -dʋdʋ -gʋ \p \v 4 -Lagɔnyɩma -wa mnenia la dʋdʋ weee -gʋ, wa mnɩ mɔ, wa yi mɔ, -Lagɔgbʋʋ gbagbɩe nya. \v 5 Filipʋ yia Samaliii 'gbe 'kadʋ yabhlo nʋkplɛ mnɩ, 'ɩn ɔ yia -mɔ nyɩma -yla -Lagɔɔ -Bhasanyɔɔ gbʋ -gbagbɩe bhli. \v 6 Nyɩmaa -zlo pʋlʋa Filipʋʋ wɛlɩ yukwli flɩlɩɩ, -we wa 'nʋa, 'ɩn gwɛdigbʋ ɔ nʋa lɛ, wa yɩa -yɔɔ 'gbʋ. \v 7 Nɩɩ, zuzu 'nyii yia guzʋnyaa -zlo 'wʋtla 'wʋkpɩkpɩe nya, 'ɩn 'kukunya -yɔ 'tɩgɩtɩgɩnya duun yi 'yaa 'pʋ. \v 8 'Ɩn we yia 'mʋna 'kadʋ -zɛ, wee 'gbe -mɩnɩ nʋkplɛ. \p \v 9 We bhla, nyɩmɛ yabhlo mɩ 'cɩn wee 'gbe nʋkplɛ, 'mɔ wa laa 'Simɔɔ. -Dlabhia -nyakpɔɔ nʋnyɔ -wa. 'Ɩn ɔ sʋbhalɩa *Samalii -nyɩma weee ŋwɛgaga. 'Ɩn ɔ laa ɔ 'dɛ nyɩmɛ -zɔnʋ. \v 10 'Ɩn we 'ka 'nyɛnyɛyua -yɔbhu, we 'ka nyɩma kpasɩ ylɩ, wa 'dɛ weee pʋlʋa ɔ yukwli flɩlɩɩ. Wa nɛɛ: «Ɔɔ nyɩmɛ -mɔnɩ, -Lagɔɔ 'tɩtɛ -wa, -we wa laa 'Tɩtɛ 'Kadʋ.» \v 11 Ɔ ka -dlabhia -nyakpɔ nʋda -gwlɛ, -zugba we sʋbhalɩ nyɩma ŋwɛgagaa 'gbʋ, wa pʋlʋa ɔ wɛlɩ yukwli flɩlɩɩ. \v 12 'Ɩn -Lagɔɔ nyɩmaa 'wlulapɩlɩgbʋ -yɔ -Zezu Klisɩɩ gbʋ -zɔnʋ Filipʋ gbaa. -Wa weee ŋwnua we -yɔ, nʋkpasia -yɔ 'ŋwnɩ, 'ɩn ɔ yia wa batizee. \v 13 'Simɔɔɔ 'dɛ ka we -yɔŋwnu, 'ɩn wa yia ɔ batizee. Ɔ yia Filipʋ kwesi -tʋ. Gwɛdigbʋ -yɔ gbʋ 'kadɩ mɩa lɛnʋda, -we ɔ yɩa -yɔ, 'ɩn we yia ɔ ŋwɛgaga -sʋbhalɩ. \p \v 14 -Zezuu tietienya mɩa -Zeluzalɛmʋ 'nʋa nɩɩ, Samalii -nyɩma ka -Lagɔgbʋ -yɔŋwnu, 'ɩn wa yia wa -gbɛ Piɛlɩ -yɔ *Zaan tie. \v 15 Da Piɛlɩ -yɔ Zaan nynia Samalii -dʋdʋ -gʋ, 'ɩn -maa yia -Lagɔ bhubhoe, -wa ŋwnua -Lagɔgbʋ -yɔ, wa 'ka Zuzu 'Pʋpa 'yɩɩ 'gbʋ. \v 16 Nɩɩ, Zuzu 'Pʋpa 'nɩ wa glaa nyɩmɛ yabhlogbɔɔ -gʋ lasibhli -slɔ. Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezuu 'ŋnɩ nya -bhlogbɔɔ wa batizea wa. \v 17 'Ɩn Piɛlɩ -yɔ Zaan 'sɔ yia wa sɔ 'wluo lapalɩ, 'bhie, wa yia Zuzu 'Pʋpa 'yɩ. \p \v 18 Da 'Simɔɔ 'yɩa we -yɔ nɩɩ, -Zezuu tietienya -ka nyɩma -wa ŋwnua -Lagɔgbʋ -yɔ sɔ 'wluo lapalɩ, 'ɩn wa yɩa -Lagɔɔ Zuzu nɩ, 'ɩn ɔ yia Piɛlɩ -yɔ Zaan 'gwɛzi -la. \v 19 'Ɩn ɔ nɛɛ: «A 'nyɛ 'ya -amɩ wee se -mɩnɩ, 'ɩn -ɔ ɩn -ka sɔ 'wluo lapalɩ, -mɔɔ 'ka Zuzu 'Pʋpa 'yɩ!» \p \v 20 'Ɩn Piɛlɩ yia we 'bɩgʋpalɩ ɔ -ylaɛ: «-Ɩn -yɔ -na 'gwɛzi 'bhʋ la dabʋdʋ! -We ka gbʋ -wa, -mɩ dlɩɩ, -Lagɔɔ wlawlalu mɩa, wa mneni wa 'ka we zɔ 'gwɛzi nya! \v 21 -Na dlɩ 'nɩ 'ylinanɩ -Lagɔ 'yliya 'wʋʋ 'gbʋ, -ɩn 'nɩ -lu yabhlogbɔɔ -ka gbʋ -mɩnɩ 'wʋ. \v 22 -Ɩn 'bhiti -na dlɩ, -ɩn bhubhoe Jejitapɛ, -de ɔ mneni ɔ 'ka -na 'wlukʋʋn lapʋpalɩe 'nyuu -yɔgbʋ 'wʋtɩɩ? \v 23 Na yɩ we -yɔ nɩɩ, -ɩn 'tɛ dlɩ kalɔ, 'ɩn -ɩn mɩ gbʋnyuuu gaylo nya.» \p \v 24 'Ɩn 'Simɔɔ nɛɛ Piɛlɩ -yɔ Zaan -ylaɛ: «Amɩaa 'dɛ bhubhoe -Lagɔ na -nʋ nya. -Delee gbʋ -we a gbaa da, we yi 'mɩ ylɩ.» \p \v 25 -Mʋʋ 'bɩgʋ, wa bhɩa -we ka da wa 'yɩa, we -yɔ -Lagɔgbʋʋ gbagbɩe, 'ɩn waa -Zezuu tietienya 'sɔ yia lʋbhiti -Zeluzalɛmʋ. Wa mɩ mnɩda, -zugba wa -yɔ -Lagɔgbʋʋ gbagbɩe mnɩa Samaliii 'gbe duun nʋkplɛ. \s1 Filipʋ -yɔ Etiopiyu gbelia \p \v 26 Jejitapɛɛ 'anzɩ yabhlo nɛɛ Filipʋ -ylaɛ «'Ylʋʋ 'wʋsɔlʋda lilisɔlʋ, 'yoo -we 'bhʋa -Zeluzalɛmʋ, 'ɩn we yia -Gazaagbe 'wʋ mnɩ, -ɩn -sɔ 'wʋ, -ɩn mnɩ -mɔ.» -Bʋsɛ -dʋdʋ bɛblɛɛ -gʋ -wa. \p \v 27 -Bha -bhlokpadɛ, Filipʋ -sɔa 'wʋ, 'ɩn ɔ yia mnɩ. 'Ɩn ɔ -yɔ nyɩmɛ yabhlo yia gbeli, lɛlɩlɛlɩnyɔ yabhlo -wa. Etiopii -dʋdʋ -gʋʋ 'wlulapɩlɩŋwnɔ Kandasɩɩ lubho ɔ nʋa, 'ŋnɩmnɩlii 'yliyɔzʋnyɔ 'kadʋ -wa. -Zeluzalɛmʋ ɔ yia, ɔ 'ka -Lagɔ bʋbɔ, \v 28 'ɩn ɔ mɩa ɔ dʋdʋ -gʋ lʋmnɩda. Ɔ mɩ ɔ nɩmɛsʋʋn -wotloo 'wʋ, -zugba ɔ zɛlɩ 'sɛbhɛ -we -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ *Ezaii cɛlɩa. \v 29 -Lagɔɔ Zuzu nɛɛ Filipʋ -ylaɛ «-Ɩn mnɩ, -ɩn nyni -wotloo mɩa nɩ -yɔ.» \p \v 30 Filipʋ -yɔ -gwagwɩe yia we -yɔnyni, ɔ 'nʋa -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ Ezaiii 'sɛbhɛ Etiopiyu mɩa zɛlɩda nɩ, 'ɩn ɔ yia ɔ layɩbha. Ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-We -na zɛlɩa dɛ, -na nʋ we 'wʋlaa?» \p \v 31 -Mɔɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Nyɩmɛ 'nɩ 'mɩ -yla we gwe -sa, sa ɩn 'ka we 'wʋlanʋa?» 'Ɩn ɔ nɛɛ Filipʋ -ylaɛ: «-Ɩn -gbla -wotloo 'wʋ, -ɩn -dɩ 'mɩ kwesi la.» \v 32 -Lagɔsɛbhɛɛ 'ya -we ɔ mɩa zɛlɩda mʋ nɩ: \q1 «Ɔ 'wlʋ sa bhlabhlɛ -we wa kwa we 'bhalɩda, \q2 ɔ 'nɩ ŋwɛ gba. \q1 'Ɩn ɔ 'wlʋ sa *bhlabhlɛyu -we'e gba, \q2 we nyanɩɩ -gʋdɩnyɔ 'yu, \q2 ɔ 'nɩ ŋwɛ gba. \q1 \v 33 Wa ka ɔ 'wʋtɩ 'kienyi, \q2 ɔ 'nɩ -gʋgbʋgbanyɔ tɩklɩɩ 'yɩ. \q1 Nyɔɔ 'ka ɔnʋʋ 'yuaa 'dɩ -sa? \q1 Nɩɩ, wa ka ɔ lasa dʋdʋ -gʋ.» \p \v 34 Etiopiyu nɛɛ Filipʋ -ylaɛ: «-Na zukpa -wa, nyɔɔ ka gbʋ -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ gba sa? Ɔ 'dɛɛ gbʋ -wa yaayɩɩ, nyɩmɛ -putuu gbʋ ɔ gbaa yɩ?» \v 35 Tɔʋn Filipʋ yia we -gʋsa. 'Ɩn ɔ yia wee -Lagɔsɛbhɛɛ 'ya kibhe -mɩnɩ -gʋ -Zezuu gbʋ -zɔnʋʋ gbagbɩe bhli ɔ -yla. \v 36 Wa mɩ sa mnɩda, 'ɩn wa yia 'yloogblʋʋ da yabhlo 'nyu ylɩ, 'ɩn Etiopiyu nɛɛ: «Nyu mɩa da! Lɛɛ -lu ka 'gbʋ -ɩn 'na 'ka 'mɩ batizea?» [ \v 37 Filipʋ nɛɛ ɔ -yla: «Wa mneni wa 'ka -mɩ batizee, -zugba -ɩn -ka -Zezu dlɩ -gʋ zʋ dlɩ weee nya.» Etiopiyu nɛɛ: «Ɩn zʋ we dlɩ -gʋ nɩɩ, -Zezu Klisɩ mɩ -Lagɔɔ 'Yu nya.»] \p \v 38 Tɔʋn, ɔ yia -wotloo 'yligbeli, 'ɩn Filipʋ -yɔ ɔ 'sɔ yia 'nyu lʋ -bho, 'ɩn Filipʋ yia ɔ batizee. \v 39 Da wa 'tlaa 'nyu lʋ nɩ, 'ɩn -Lagɔɔ Zuzu yia Filipʋ -bha lasalɩ, Etiopiyu 'nɩ 'maslɛɛn ɔ 'yɩ. Tɔʋn, 'ɩn ɔ yia ɔ 'yloogblʋ 'wʋbhu 'mʋna nya. \v 40 Filipʋ mɩa nɩ, -mɔɔ mɩ Azɔtʋ! -Lagɔgbʋ -zɔnʋ ɔ gbaa 'gbenya nʋkplɛ. Danya ɔ plɩlɩa tɩklɩɩ, ɔ 'ka Sezalee nyni. \c 9 \s1 Sɔlʋ 'bhitia dlɩ, 'ɩn ɔ yia ɔ 'dɛ -Zezu yoo 'nyɛ \r (Lngb 22.6-16, 26.12-18) \p \v 1 We bhla, Sɔlʋ gbaa 'kɔmʋʋ ɔ 'ka Nyɩmaa -Kanyɔɔ 'bɩnɔnya 'bha, 'ɩn ɔ yia *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ 'yɩa mnɩ -Zeluzalɛmʋ. \v 2 'Ɩn ɔ nɛɛ -mɔɔ -yla, -mɔɔ cɛlɩ 'sɛbhɛnya *-Lagɔbudunya 'wʋ -Damasɩgbe nʋkplɛ. Nyɩma -wa mɩa -Zezuu 'Yloogblʋ -gʋ, ɔ -ka -mɔ wa ylɩ, ɔ kpa wa, we yi nʋkpasia -zɛoo, we yi 'ŋwnɩ -zɛoo, ɔɔ Sɔlʋ 'ka wa 'llukpe palɩ, 'ɩn ɔ 'ka wa -Zeluzalɛmʋ kwa. \p \v 3 Ɔ mɩ sa -Damasɩ mnɩda, ɔ 'ka wee 'gbee ŋwɛ -yɔbɛa yi, tɔʋn, san yabhlo yia yalɩ 'bhʋ, 'ɩn we -nyumalɩ yia ɔ gbeli. \v 4 'Ɩn ɔ yia bhli dʋdʋ, 'ɩn ɔ yia wɛlɩ yabhlo 'nʋ. -Mʋʋ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Sɔlʋ, Sɔlʋ, lɛɛ ka 'gbʋ -na palɩ 'mɩ 'klɩyɩe 'wʋa?» \p \v 5 'Ɩn ɔ yia we 'bɩgʋpalɩ: «Na -Kanyɔ, nyɔɔ -ɩn -mɩa?» \p «-Amɩ -Zezu, -ɩn mɩa 'klɩyɩe 'wʋpalɩda, -amɩ -wa. \v 6 -Ɩn -sɔ 'wʋ, -ɩn pla gbe nɩ 'wʋ, 'ɩn -we -ɩn 'kaa lɛnʋ, wa 'ka we -mɩ -yla gba.» \p \v 7 Nyɩma -wa -yɔ Sɔlʋ 'sɔ mɩa, wa yia 'yligbe, wa'a -sa gbʋ -gʋ nyanɔ nya. Wɛlɩ -we gbaa 'nʋ wa nʋ we, 'ɩn wa'a 'yɩ nyɩmɛ yabhlogbɔɔ -yɔ. \v 8 Sɔlʋ 'kaa dʋdʋ 'wʋsɔ, ɔ 'yli mɩ -bloda, -zugba ɔ'ɔ 'yɩ -lu yabhlogbɔɔ -yɔ. Ɔ sɔ wa kpaa la, 'ɩn wa -yɔ ɔ 'sɔ yia -Damasɩ pla. \v 9 Ɔ li 'ylɩ ta, ɔ'ɔ 'yɩ la, 'ɩn ɔ'ɔ li, ɔ'ɔ 'ma. \p \v 10 -Zugba -Zezuu 'bɩnɔnyɔ yabhlo wa laa Ananiasɩ ɔ mɩ -Damasɩ. Nyɩmaa -Kanyɔ nɛɛ ɔ -yla -mɔ ɔ 'yli 'wʋ: «Ananiasɩ!» \p 'Ɩn ɔ yia ŋwnu, ɔ nɛɛ: «Nyɩmaa -Kanyɔ, -amɩ nɩ.» \p \v 11 Nyɩmaa -Kanyɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Ɩn -sɔ 'wʋ dɛslɛɛn, -gwele wa laa 'Wʋsna -Gwele, -ɩn 'plɩlɩ we -gʋ. -Ɩn mnɩ Zudasɩɩ -budu zɔ, Talɩsɩyu yabhlo wa laa Sɔlʋ, ɔ mɩ -Lagɔ bhubhoeda, -ɩn 'yɩbha ɔ -yɔla. \v 12 'Ɩn -mɔ ɔ 'yli 'wʋ, ɔ ka nʋkpasu yabhlo wa laa Ananiasɩ -yɔyɩ plada, 'ɩn -mɔɔ yia ɔ sɔnya -gʋ lapalɩ, 'ɩn ɔ 'ka lalolu 'yɩ.» \p \v 13 Ananiasɩ yia we 'bɩgʋpalɩ: «'A! Na -Kanyɔ, ɩn ka 'nʋ nyɩma duun ŋwɛɛ nɩɩ, nyɩmɛ nɩ ka -na nyɩma tɩklɩɩ gbʋnyuu 'wluo nʋ -Zeluzalɛmʋ. \v 14 'Ɩn -seli ɔ yia da, -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan ka we se ɔ 'nyɛ, nɩɩ, nyɩma weee, -wa gbaa -na 'ŋnɩ, ɔ kpa wa, 'ɩn ɔ 'ka wa 'llukpe palɩ.» \p \v 15 Nyɩmaa -Kanyɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Ɩn mnɩ! Nɩɩ, ɩn ka -bha nyɩmɛ -mɔnɩ -sa na lubhonʋlu yabhlo nya. Nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ klaa, wa dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnya klaa, Izlaɛlɩnyɩma klaa, ɔ 'ka wa na 'ŋnɩ -slolu. \v 16 Sa ɔ 'kaa sɩa na 'ŋnɩɩ 'gbʋ, na dɛ yia -mʋʋ ɔ -slolua.» \p \v 17 Tɔʋn, Ananiasɩ yia mnɩ. Ɔ nynia wee -budu zɔ, 'ɩn ɔ yia Sɔlʋ sɔnya -gʋ lapalɩ. 'Ɩn ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Sɔlʋ, na bheli, da -ɩn mɩa yida nɩ, Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezu ka -mɩ 'klʋtlalɩ 'yloogblʋ. Mɔ tiea 'mɩ, -ɩn 'ka lalolu 'yɩ, 'ɩn Zuzu 'Pʋpa 'ka -mɩ ye.» \v 18 -Bha -bhlokpadɛ, -lu yabhlo 'bhʋa Sɔlʋ 'yliya 'wʋ gaza -kwɩkwɩ 'bhisa, we yia bhli, 'ɩn ɔ yia layɩyɩe lolu bhli. Ɔ -sɔa 'wʋ, 'ɩn wa yia ɔ batizee. \v 19 Tɔʋn, ɔ bhɩa lilie, 'ɩn 'kʋa yia ɔ 'yli yi. \s1 Sɔlʋ gbaa -Lagɔgbʋ -Damasɩ \p Sɔlʋ -yɔ -Zezuu 'bɩnɔnya ka -tʋ 'ylɩ sanɩmɛ nya -Damasɩ. \v 20 Ɔ yia -bha -bhlokpadɛ -Zezuu gbʋʋ gbagbɩe bhli *-Lagɔbudu zɔ. Ɔ nɛɛ: «-Zezu mɩ -Lagɔɔ 'Yu nya.» \v 21 Nyɩma -wa 'nʋa ɔ wɛlɩ, ŋwɛgaga yia wa sʋbha, 'ɩn wa nɛɛ: «Nyɩmɛ -ɔ palɩdaa nyɩma -wa gba -Zezuu 'ŋnɩ 'klɩyɩe 'wʋ, mɔ 'nɩ dɛ mɩɩ? 'Ɩn gbʋ -gble sa, ɔ 'nɩ dɛ wa kpaa yi, 'ɩn ɔ 'ka wa -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan kwaa?» \p \v 22 'Ylɩ weee nya, Sɔlʋ gbaa -Zezuu gbʋ 'tɩtɛ nya. Da ɔ gbaa -Zezu -wa -Lagɔɔ -Bhasanyɔ nɩ, Zuifʋnya mɩa -Damasɩ, -we wa 'kaa gba, we 'nɩ -mɩ. \p \v 23 'Ylɩ sanɩmɛ plɩa, 'ɩn Zuifʋ yia 'wʋlanʋnnʋ, wa 'ka Sɔlʋ 'bha. \v 24 'Ɩn Sɔlʋ yia we 'nʋ. 'Ylɩ weee nya, zlɩ -yɔ sabɔ, -zugba wa mɩ gbee plalɩdanya ŋwɛgʋda, wa 'ka ɔ 'bhaa 'gbʋ. \v 25 'Ylɩ yabhlo nya, sabɔ, nyɩma -wa -yɔ Sɔlʋ 'sɔ mɩa, wa yia ɔ -cɩcɛ 'wʋ ladɩ. 'Ɩn wa yia ɔ 'suo -we gbelia 'gbe, we 'wlubita -lalɩ, 'ɩn wa yia ɔ we lʋʋ lasibhli. \s1 Sɔlʋ mɩ -Zeluzalɛmʋ \p \v 26 Sɔlʋ nynia -Zeluzalɛmʋ nɩ, 'ɩn ɔ yia -Zezuu 'bɩnɔnya lʋbhobhoe layla. -Maa weee yia ɔ sɔsʋe bhli. Wa 'yabhlo 'nɩ we dlɩ 'wʋdɩ nɩɩ, Sɔlʋ mɩ -Zezuu 'bɩnɔnyɔ nya. \v 27 Banabasɩ yia ɔ 'wʋbhu, 'ɩn ɔ -yɔ ɔ 'sɔ yia tietienyaa -gbɛ mnɩ. 'Ɩn ɔ yia wa -yla Sɔlʋʋ gbʋ gba. Sa Sɔlʋ -yɔ Nyɩmaa -Kanyɔ 'sɔ gbelia, 'ɩn ɔ yia ɔ -yla gbʋ gba klaa, 'ɩn sa Sɔlʋ gbaa -Lagɔgbʋ -Zezuu 'ŋnɩ nya -Damasɩ, -zugba nyanɔ 'nɩ ɔ dlɩɩ -mɩ, Banabasɩ yi 'yaa -mʋʋ gba wa -yla. \v 28 -Mʋʋ bhla, Sɔlʋ -yɔ tietienya mɩ. Ɔ mnɩ, 'ɩn ɔ yia wa -gbɛ -Zeluzalɛmʋ, -zugba ɔ gba -Lagɔgbʋ Nyɩmaa -Kanyɔɔ 'ŋnɩ nya, nyanɔ 'nɩ ɔ dlɩɩ -mɩ. \v 29 Zuifʋ -wa gbaa glɛkɩwɛlɩ, ɔ -yɔ wa yia 'wʋgbeli, 'ɩn wa yia wɛlɩ 'wʋsɩsalɩ. Nɩɩ, -maa mɩ ɔ dideda, wa 'ka ɔ 'bha. \v 30 -Lagɔnyɩma 'nʋa sa we, 'ɩn wa yia Sɔlʋ Sezalegbe 'wʋ kwa. 'Bhie, wa yia ɔ yoo 'pa Talɩsɩgbe nʋkplɛ. \p \v 31 -Mʋʋ bhla -leglizɩɩ -yɔ -dlɔɔ, Zudee -yɔ Galilee -yɔ Samalii -dʋdʋ weee -gʋ. -Zugba wa tɛmanɩ dlɩ, 'ɩn wa zʋ Nyɩmaa -Kanyɔ 'nʋŋwɛ. 'Ɩn Zuzu 'Pʋpa yia wa 'wʋsa, 'ɩn wa yia 'wʋzumanɩe bhli. \s1 Eneee puepuegbʋ \p \v 32 We -ka Piɛlɩ, -mɔɔ mɩa dʋdʋ weee -gʋ 'plɩlɩda -Lagɔnyɩma 'wʋtalɩe nya. 'Ylɩ yabhlo nya, 'ɩn ɔ yia -Lagɔnyɩma -wa mɩa Lidaagbe nʋkplɛɛ -gbɛ mnɩ. \v 33 'Ɩn ɔ yia -mɔ nyɩmɛ yabhlo wa laa Enee 'yɩ, -zugba -mɔɔ pɩ -mɔɔ -bita -gʋ la -zʋ gbeta, ɔ 'kukuee 'gbʋ. \v 34 Piɛlɩ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Enee! -Zezu Klisɩ ka -mɩ pue. -Ɩn -sɔ 'wʋ, -ɩn glɩ -na -bita -na 'dɛ nya.» -Bha -bhlokpadɛ Enee -sɔa 'wʋ. \v 35 Lidaa -nyɩma weee -yɔ Salɔɔn -dʋdʋ -gʋ -nyɩma weee 'yɩa ɔ -yɔ nɔda nɩ, 'ɩn wa yia -Lagɔ pla. \s1 Tabitaa sɔa 'wʋ tlɩtlɩe lʋ \p \v 36 Nɩɩ, 'ŋwnɔ yabhlo mɩ -Zopeegbe 'wʋ, -Zezuu 'bɩnɔŋwnɔ ɔ mɩa. 'Mɔ wa laa Tabitaa, we ji -wa «lue»\f + \fr 9:36 \ft -Dɔkasɩ.\f* glɛkɩwɛlɩ 'wʋ. 'Ylɩ weee nya, ɔ nʋa gbʋzɔnʋ gbʋ lɛ, 'ɩn ɔ bɛa bobabhanya -yɔ. \v 37 'Ylɩ yabhlo nya, 'ɩn ɔ yia gu bhli, 'ɩn ɔ yia tlɩ. Wa budoa ɔ 'kwie, wa yia we lapalɩ -budu 'wlu, -mɔ komi yabhlo zɔ. \v 38 -Zezuu 'bɩnɔnya -wa mɩa -Zopee, wa ka 'nʋ nɩɩ, Piɛlɩ mɩ Lidaagbe 'wʋ, -we mɩa -Zopee kwesi. Wa yia nyɩma 'sɔ tie, nɩɩ, wa mnɩ ɔ laa wɛlɩ nɩ nya: «-Na zukpa -wa, -ɩn 'na -gwlɛlɩ -mɔ -nɩ. -Ɩn yi!» \p \v 39 Tɔʋn, Piɛlɩ -sɔa 'wʋ, 'ɩn ɔ -yɔ wa yia mnɩ. Da ɔ nynia -mɔ, 'ɩn wa yia ɔ wee komi -we mɩa -budu 'wlu zɔ kwa. -Dʋgbaŋwnɩ weee bɛa ɔ kwesi wie nya. Zɔbana -yɔ -bana -we Tabitaa nʋa lɛ, -zugba ɔ -ga 'yliyɔ, 'mʋ wa -slolua ɔ 'klʋ. \v 40 Piɛlɩ wlelia nyɩma weee -budu zɔ, ɔ kʋlʋa 'kukolu 'yli, 'ɩn ɔ yia -Lagɔ bhubhoe. Ɔ 'bhitia 'kwiee gbɛgbɛɩn, 'ɩn ɔ nɛɛ: «Tabitaa, a -sɔ 'wʋ!» Tabitaa -bloa 'yli, ɔ 'yɩa Piɛlɩ -yɔ, 'ɩn ɔ yia 'wʋsɔ, ɔ yia ladɩ. \v 41 Piɛlɩ kpalɩa ɔ sɔ -yɔ, 'ɩn ɔ yia ɔ 'wʋbhu. Ɔ laa -Lagɔnyɩma -yɔ -dʋgbaŋwnɩ, 'ɩn ɔ yia ɔ wa 'klʋslolu, -zugba ɔ -ga 'yliyɔ. \v 42 -Zopeegbe 'wʋ -nyɩma weee yia we 'nʋ. -Bha nyɩma duun zʋa Nyɩmaa -Kanyɔ dlɩ -gʋ. \v 43 Piɛlɩ ka 'ylɩ sanɩmɛ li -mɔ -Zopee, -zelibhanyɔ yabhlo wa laa 'Simɔɔɔ -gbɛ. \c 10 \s1 Kɔlʋnɛɩɩ 'ylikakɩe Sezalegbe 'wʋ \p \v 1 -Mɔ Sezalee, nʋkpasu yabhlo mɩ -mɔ, 'mɔ wa laa Kɔlʋnɛɩ. Wlɔmʋʋ 'slʋjaa 'wlu ta lʋ -slʋja glʋ gbu -zakpa -bhlo wa laa Italii -nyɩma, wa 'yugalɩnyɔ ɔ -mɩa. \v 2 Nʋkpasu -mɔnɩ, -Lagɔ ɔ zʋa -bha. 'Ɩn ɔ -yɔ ɔ -buduŋwɛɛ -nyɩma sɔ sɔa -Lagɔ. Zuifʋʋ bobabhanya duun ɔ saa 'wʋ. 'Ɩn ɔ bhubhoea -Lagɔ 'kɔmʋʋ. \v 3 'Ylɩ yabhlo nya, jibheza, lɛlɩɩ tanʋ nya, -Lagɔɔ 'anzɩ yabhlo yia ɔ 'klʋtlalɩ ɔ 'yli 'wʋ. Kɔlʋnɛɩ yia we -yɔyɩ vaa. 'Ɩn -mʋʋ yia ɔ -gbɛ pla. 'Ɩn we nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Kɔlʋnɛɩ!» \p \v 4 Ɔ ylaa -Lagɔɔ 'anzɩ tenyii, 'ɩn -nyanɩgbɔ yia ɔ -kpalɩ. Ɔ nɛɛ we -ylaɛ: «Na -Kanyɔ, lɛɛ -lu we -ma?» \p -Lagɔɔ 'anzɩ yia we 'bɩgʋpalɩ ɔ -ylaɛ: «-Na -Lagɔɔ bhubhoe wɛlɩ -yɔ zʋzɔnʋnya -ɩn nʋa bobabhanya -yla lɛ, -Lagɔ ka we gbʋ -yɔŋwnu. Ɔ 'nɩ -mɩ 'wʋdlʋ. \v 5 -Ɩn tie dɛslɛɛn nyɩma -Zopee, nyɩmɛ yabhlo mɩ -bha, 'mɔ wa laa Simɔ Piɛlɩ. Wa -yɔ ɔ 'ka yi. \v 6 -Zelibhanyɔ wa laa 'Simɔɔ, -ɔ ka -budu mɩa gumunyuu -gɔgɔ -gʋ nɩ, ɔ -gbɛ Piɛlɩ mɩa.» \v 7 Da -Lagɔɔ 'anzɩ -we -laa ɔ wɛlɩ mnɩa, tɔʋn, 'ɩn Kɔlʋnɛɩ yia ɔ zɔlubhonʋnya 'sɔ -yɔ ɔ 'slʋjayu yabhlo mɩa ɔ lubho nʋda la. Nɩɩ, ɔɔ 'slʋjayu mɩa, -Lagɔ -mɔɔ zʋ 'yaa -bha. \v 8 Gbʋ -we 'plɩa, ɔ gbaa we 'bɩgʋ wa -yla weee 'bhie, ɔ yia wa tie -Zopee. \s1 Piɛlɩɩ 'ylikakɩe -Zopeegbe nʋkplɛ \p \v 9 We zlɩ zlɩa, da wa mɩa -slɔ 'yloogblʋ, 'ɩn wa mɩ -Zopee -yɔ cɩpada, -bha Piɛlɩ -gblaa -budu 'wlu\f + \fr 10:9 \ft Wee -buduu -ba -bɛdlɛɛ.\f* . Midiii gbɛgbɛɩn, ɔ -gblaa -mɔ, 'ɩn ɔ 'ka -Lagɔ bhubhoe. \v 10 -Slɛɛn, ŋwɔ 'bhaa ɔ, ɔ 'yɩbha ɔ 'ka li. Da wa mɩa ɔ -yla lililu pida, -bha -lu yabhlo -Lagɔ 'paa yoo yia ɔ 'yli -gʋ. \v 11 Ɔ 'yɩa yalɩ -yɔ ŋwɛ -kalɩda, -bha -lu yabhlo 'bhʋa -mɔ. Wee -lu mɩa, we 'wlʋ sa 'naa 'kadʋ, mʋ 'bhʋa yalɩ, nɛɛ -lu wa kpa la gwɩgwɩ -mnʋa 'yli, 'ɩn we yia kwli. \v 12 'Ɩn nɩma weee -we kaa 'lali -mnʋa klaa, lagbizeli -nɩma klaa, we -yɔ zia weee mɩ we 'wʋ. \v 13 Wɛlɩ yabhlo nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Piɛlɩ, -ɩn -sɔ 'wʋ, -ɩn 'bha, 'ɩn -ɩn 'ka li!» \p \v 14 Nɩɩ, Piɛlɩ 'palɩa we 'bɩgʋ: «'Ao! -Ɩnnya! Na -Kanyɔ, -we ka gbʋ -wa, ɩn 'nɩa -slɔ pʋɩnkanɩmɛ -yɔ -na -gba li.» \p \v 15 Wee wɛlɩ -bhlokpadɛ -zakpa 'sɔnʋ yia gba, we nɛɛ: «-We -Lagɔ tɩa 'wʋ 'wlalaa nɩ, -mɩ 'na 'yɩlɩ we pʋɩnkalu 'bhisa -nɩ.» \v 16 We 'plɩlɩ 'wʋ la -zakpa ta, 'ɩn wee -lu yia yalɩ lʋmnɩ. \p \v 17 Nɩɩ, -we ɔ 'yɩa dɛ ɔ 'yli 'wʋ, we 'ji Piɛlɩ 'yɩbhaa ɔ 'dɛ la, 'lee sa -mʋʋ 'ji 'ka -mɩa? Wee bhla nɩ nya, nyɩma -wa Kɔlʋnɛɩ tiea, wa yia 'Simɔɔɔ -budu -yɔlayɩbha. Nɩɩ, -slɛɛn wa mɩ ɔ -buduu klolo ŋwɛɛ. \v 18 Wa laa, 'ɩn wa yia layɩbha: «'Lee -budu nɩ ŋwɛɛ Simɔ Piɛlɩ mɩa yɩ?» \p \v 19 Piɛlɩ mɩ -slɔ -we ɔ 'yɩa ɔ 'yli 'wʋ, we 'ji -gʋ 'wlukʋʋn lapʋpalɩda, -bha -Lagɔɔ Zuzu gbaa ɔ -ylaɛ: «-Ɩn -talɩ, nyɩma ta mɩ -na da -talɩda. \v 20 -Ɩn -sɔ 'wʋ, -ɩn 'sibhli la. 'Ɩn -ɩn 'na kpekeli -nɩ, -ɩn -yɔ wa 'sɔ mnɩ, -amɩ tiea wa.» \p \v 21 Piɛlɩ 'sibhlia la, 'ɩn ɔ nɛɛ waa nyɩma -ylaɛ: «Nyɩmɛ yabhloo da a mɩa -talɩda yɩ? -Amɩ -wa. -A 'nʋ -mɔ? Lɛɛ gbʋ 'wʋ a yi -nya?» \p \v 22 Wa nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Kɔlʋnɛɩ -ɔ -wa Wlɔmʋʋ 'slʋjaa glʋ gbuu 'yugalɩnyɔ nɩ, mɔ tiea -aɩn. Nyɩmɛ tɩklɩɩ -wa, 'ɩn ɔ zʋa -Lagɔ 'nʋŋwɛ. Zuifʋʋ dʋdʋ -gʋ -nyɩma weee saa ɔ zʋzɔnʋʋ 'dɩ. 'Ylɩ yabhlo nya, -Lagɔɔ 'anzɩ yabhlo yia ɔ 'tʋlʋa yi. Nɩɩ, ɔ tie -mɩ nyɩma 'wʋ. Wa la -mɩ, -ɩn yi ɔ -gbɛ, 'ɩn wɛlɩnya -ɩn 'kaa gba, ɔ 'ka we yukwli pʋlʋ.» \v 23 Tɔʋn, Piɛlɩ yia wa 'wʋbhu ɔ 'lakpanya nya, 'ɩn wa yia ɔ -gbɛ -gʋ. \p Zlɩ zlɩa, 'ɩn Piɛlɩ yia 'wʋsɔ. 'Ɩn ɔ -yɔ wa 'sɔ yia mnɩ. -Lagɔbhelia -tɔlʋa -wa mɩa -Zopee, -maa yia wa yoo kwa. \v 24 We zlɩɩ 'sɔnʋ zlɩa nɩ, 'ɩn wa yia Sezalee nyni. Kɔlʋnɛɩ ka ɔ -buduŋwɛɛ -nyɩma -yɔ ɔ jijli -talea la. Wa ka 'wlugbeli ɔ -budu zɔ, -zugba wa wʋ Piɛlɩ. \v 25 Da Piɛlɩ nynia Kɔlʋnɛɩɩ -buduŋwɛɛ, ɔ 'ka plaa yi, -bha Kɔlʋnɛɩ yia ɔ yoo -saa. 'Ɩn ɔ yia 'wʋkwli tenyii, ɔ 'ka Piɛlɩ fʋsa, -mɔɔ 'nʋŋwɛzʋzʋe nya. \v 26 'Ɩn Piɛlɩ yia ɔ 'wʋbhu. Ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Ɩn -sɔ 'wʋ, nɩɩ, nyɩmɛ -amɩ -mɩ 'ya.» \v 27 'Bhie, ɔ yia gbada -tʋ Kɔlʋnɛɩ nya. 'Ɩn ɔ yia -budu zɔ pla. Piɛlɩ yia nyɩmaa -zlo -yɔyɩ 'wlugbelida. \v 28 Ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «A -yi we 'ji nɩɩ, we se 'nɩ Zuifʋ -yla -mɩ, ɔ -yɔ -ɔ 'nɩa -Lagɔ -yi 'ka ladɩ. 'Ɩn ɔ 'nɩ we se -ka, ɔ 'ka -mɔɔ -budu zɔ pla. -Lagɔ ka 'mɩ we 'klʋslolu nɩɩ, ɩn 'na ylalɩ nyɩmɛ yabhlogbɔɔ pʋɩnkanyɔ -yɔ titinanyɔ 'bhisa -nɩ. \v 29 We 'dɛɛ 'gbʋ, da a laa 'mɩ, 'ɩn ɩn yia yi, 'ɩn ɩn 'nɩa -gla zʋ. -We ka 'gbʋ a yia 'mɩ la, ɩn 'yɩbha ɩn 'ka we 'nʋ.» \p \v 30 Kɔlʋnɛɩ yia we 'bɩgʋpalɩ: «We 'ylɩ -mnʋa nɩ, wee lɛlɩ -bhlokpadɛ nya, 'ylʋgbagbʋ lɛlɩɩ tanʋ nya, ɩn mɩ -Lagɔ bhubhoeda na 'dɛɛ -gbɛ. -Bha -bhlokpadɛ nyɩmɛ yabhlo kaa lɩlɩbana 'wʋ tlalɩa 'mɩ 'klʋ. \v 31 'Ɩn ɔ nɛɛ 'mɩ -ylaɛ: ‹Kɔlʋnɛɩ, -Lagɔ ka -na -Lagɔɔ bhubhoe wɛlɩ -yɔŋwnu. Ɔ 'nɩ zʋzɔnʋ -we -ɩn nʋa bobabhanya -yla lɛ 'wʋdlʋ. \v 32 -Ɩn tie nyɩma -Zopee, Simɔ Piɛlɩɩ -gbɛ wa -yɔ ɔ 'ka yi. -Zelibhanyɔ wa laa 'Simɔɔ, -ɔ ka -budu mɩa gumunyuu -gɔgɔ -gʋ nɩ, ɔ -gbɛ Piɛlɩ mɩa.› \v 33 -Bha -bhlokpadɛ ɩn tiea nyɩma, wa mnɩ -mɩ 'bʋ, 'ɩn -ɩn yia yiyigbʋ -yɔŋwnu. -A 'dɛ weee mɩ -slɛɛn -seli -Lagɔ 'yu, -a 'ka -we Nyɩmaa -Kanyɔ zʋa -mɩ ŋwɛɛ yukwli pʋlʋ.» \s1 Piɛlɩ gbaa Kɔlʋnɛɩɩ -buduŋwɛɛ \p \v 34 Tɔʋn, Piɛlɩ 'bhua wɛlɩ 'wʋ, 'ɩn ɔ nɛɛ: «-Slɛɛn, ɩn ka we 'jiyibheli gbʋzɔnʋ sa nɩɩ, -Lagɔ'ɔ gbɩzɩ nyɩma 'wʋ. \v 35 Nɩɩ, wɛlɩɩ -gnʋ -bhlo -bhlo 'wʋ, nyɩmɛ -ɔ zʋa -Lagɔ 'nʋŋwɛ, 'ɩn ɔ nʋa gbʋ tɩklɩɩ lɛ, mɔ nanɩa -Lagɔ dʋdʋ. \v 36 -Lagɔ ka ɔ wɛlɩ Izlaɛlɩnyɩma yoo 'pa. Nɩɩ, wɛlɩ -zɔnʋ -wa. 'Ɩn -Zezu Klisɩɩ 'gbʋ, -a 'ka 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ 'yɩ -Lagɔɔ -gbɛ. Ɔɔ -Zezu -wa nyɩma weee -Kanyɔ. \v 37 Bhla -we nya 'Zan *-Batisɩ gbaa nyɩma -yla: ‹A yi, ɩn 'ka aɩn batizee›, we bhla wee wɛlɩ -mɩnɩ dɩa gwe Galilee. 'Ɩn, -mʋʋ 'bɩgʋ, -we nʋa lɛ Zudee -dʋdʋ -gʋ da weee, amɩaa 'dɛ -yi we 'ji. \v 38 Sa -Lagɔ ŋwnaa Nazalɛtɩyu -Zezu Zuzu 'Pʋpaa 'tɩtɛ nya, a -yi we 'ji. Sa -Zezu 'plɩlɩa dʋdʋ weee -gʋ gbʋzɔnʋʋ lɛnʋe nya, 'ɩn sa ɔ jipea nyɩma weee -wa *'Kuzu mɩa 'klɩyɩe 'wʋpalɩda, a -yi 'ya -mʋʋ 'ji. -We ka gbʋ -wa, -Lagɔ -yɔ ɔ 'sɔ mɩ. \p \v 39 «-We weee ɔ nʋa lɛ Zuifʋʋ dʋdʋ -gʋ -yɔ -Zeluzalɛmʋ, -amɩa mɩ we dayɩnya nya. Wa ka 'ya ɔ 'bha ɔ *su -gʋ lakʋlʋe nya. \v 40 'Ɩn 'ylɩ 'sɔ we taa zlɩ, -Lagɔ yia ɔ 'wʋbhu tlɩtlɩnya lʋ. 'Ɩn ɔ yia we lɛnʋ, ɔ 'ka -amɩa ɔ tietienya 'klʋtlalɩ. \v 41 We 'nɩ nyɩma weee 'yɩ ɔ, -amɩa -Lagɔ -saa -bha 'cɩn ɔ gbʋʋ dayɩnya nya, -amɩa -wa. Da -Lagɔ 'bhua ɔ 'wʋ tlɩtlɩnya lʋ, -amɩa -yɔ ɔ lia, 'ɩn -a -yɔ ɔ yia 'ma. \v 42 -Zezu nɛɛ -aɩn -yla, -a gba -Lagɔgbʋ nyɩma -yla, 'ɩn -a gba nɩɩ, 'mɔ -Lagɔ palɩa la, ɔ 'ka tlɩtlɩnya -yɔ 'yliyɔganyaa -yɔgbʋ 'wʋbhu. \v 43 -Lagɔgbʋʋ -falɩpanya weee ka ɔ gbʋʋ dayɩgbʋ gba. Wa nɛɛ: ‹Nyɩmɛ -ɔ -ka -Zezu dlɩ -gʋ zʋ, 'ɩn -Lagɔ tɩa -mɔɔ -yɔgbʋ 'wʋ, -Zezuu 'ŋnɩɩ 'tɩtɛɛ 'gbʋ.› » \s1 Nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ, Zuzu 'Pʋpa ka wa -gʋ lasibhli \p \v 44 Bhla -we nya Piɛlɩ mɩa gbada, -wa mɩa ɔ wɛlɩ yukwli pʋlʋda, 'ɩn Zuzu 'Pʋpa yia wa -gʋ lasibhli. \v 45 Zuifʋʋ -Lagɔnyɩma -wa -yɔ Piɛlɩ 'sɔ nɔa, -maa 'yɩa we -yɔ nɩɩ, -Lagɔ ka -wa 'nɩa Zuifʋ Zuzu 'Pʋpa -gʋ lamneni, 'ɩn ŋwɛgaga yia wa sʋbha. \v 46 'Ɩn -Lagɔnyɩma yia waa nyɩma ŋwɛɛ wɛlɩ -putunya 'nʋ, -zugba wa mnɩnɩ -Lagɔɔ 'ŋnɩ 'kadʋ. \p \v 47 'Ɩn Piɛlɩ nɛɛ: «Nyɩma Zuzu 'Pʋpa 'sibhlia -gʋ la -aɩn 'bhisa, -a mneni -a 'ka gba wa 'na batizeli wa 'nyu nya -nɩɩ?» \v 48 'Ɩn Piɛlɩ nɛɛ, wa batizee wa -Zezu Klisɩɩ 'ŋnɩ nya. 'Ɩn wa 'dɛ weee nɛɛ Piɛlɩ -yla, ɔ -yɔ wa 'sɔ -tʋ 'ylɩ sanɩmɛ nya. \c 11 \s1 *Pɔlʋ saa 'bɩgʋ dɩ -Zeluzalɛmʋʋ leglizɩ -yla \p \v 1 -Zezuu tietienya -yɔ -Lagɔbhelia -wa mɩa Zudee -dʋdʋ -gʋ ka 'nʋ nɩɩ, nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ, wa ka -Lagɔgbʋ -yɔŋwnu. \v 2 Da Piɛlɩ yia lʋ -Zeluzalɛmʋ, -Lagɔnyɩma -wa mɩa Zuifʋ nya, 'ɩn -maa yia ɔ tʋ dɩlɩ. \v 3 Wa nɛɛ: «-Ɩn ka nyɩma 'nɩa knɩ 'wʋ mɩɩ -gbɛ pla\f + \fr 11:3 \ft Glɛkɩwɛlɩ nɛɛ «knɩplanya».\f* , 'ɩn -ɩn -yɔ wa 'sɔ yia li!» \p \v 4 -Bha Piɛlɩ gbaa wa -yla, -we 'plɩa -bhlo -bhlo, we bhlili we gwedɩda, ɔ nɛɛ wa -yla: \v 5 «'Ylɩ yabhlo nya, ɩn mɩ -Zopeegbe 'wʋ, da ɩn mɩa -Lagɔ bhubhoeda, 'ɩn -lu yabhlo -Lagɔ 'paa yoo yia na 'yli -gʋ yi. Wee 'yli 'wʋ, ɩn 'yɩa -lu yabhlo -yɔ, -zugba we sibhli la na gbɛgbɛɩn. Wee -lu 'wlʋ sa 'naa 'kadʋ. We mɩ lakpada we gwɩgwɩ -mnʋa 'yli, -zugba we bhʋ yalɩ, 'ɩn we yia 'mɩ kwesi nyni. \v 6 Ɩn ylaa we nʋkplɛ tenyii, 'ɩn ɩn yia nɩma kaa 'lali -mnʋa klaa, -fliinɩma klaa, lagbizeli -nɩma klaa, 'zianya klaa -yɔyɩ. \v 7 Tɔʋn, 'ɩn ɩn yia wɛlɩ yabhlo 'nʋ, we nɛɛ 'mɩ -yla: ‹Piɛlɩ, -ɩn -sɔ 'wʋ, -ɩn 'bha, 'ɩn -ɩn 'ka li!› \p \v 8 «'Ɩn ɩn nɛɛ: ‹'Ao, na -Kanyɔ, -ɩnnya! Ɩn -ka bhaa 'wlʋ, pʋɩnkalu -yɔ -na -gba 'nɩ -slɔ na ŋwɛɛ pla.› \p \v 9 «'Ɩn we 'sɔnʋ nya, wee wɛlɩ yia yalɩ 'bhʋ, 'ɩn we nɛɛ 'mɩ -yla: ‹-We -Lagɔ tɩa 'wʋ 'wlalaa nɩ, -mɩ 'na 'yɩlɩ we pʋɩnkalu 'bhisa -nɩ.› \v 10 We nʋ 'sa -zakpa ta. 'Bhie, we 'dɛ weee yia yalɩ lʋmnɩ. \p \v 11 «We bhla tɔʋn, nyɩma ta -wa 'bhʋa Sezalee, -wa wa tiea 'mɩ 'wʋ, -budu -we ŋwɛɛ ɩn mɩa, 'ɩn wa yia -bha nyni. \v 12 -Lagɔɔ Zuzu nɛɛ 'mɩ -ylaɛ: ‹-Ɩn 'na gbɩzɩlɩ nyɩma 'wʋ -nɩ, -ɩn -yɔ wa 'sɔ mnɩ.› -Amɩaa -Lagɔbhelia gbelibhlo -wa -yɔ 'mɩ 'sɔ yia da -seli nɩ, ma kwaa 'mɩ yoo Sezalee. 'Ɩn -a 'dɛ weee yia Kɔlʋnɛɩɩ -budu zɔ pla. \v 13 -We ylɩa Kɔlʋnɛɩ nɩ, ɔ yia we gba -aɩn -yla. Sa ɔ 'yɩa ɔ -budu zɔ -Lagɔɔ 'anzɩ 'yligbeda, 'ɩn -mʋʋ yia ɔ -yla gba: ‹-Ɩn tie nyɩma -Zopee, nyɩmɛ wa laa Simɔ Piɛlɩ, wa -yɔ ɔ 'sɔ 'ka yi. \v 14 Sa -ɩn 'kaa nʋ, 'ɩn -ɩn -yɔ -na -buduŋwɛɛ -nyɩma 'kaa gbʋ 'wʋbhʋ, ɔ 'ka -mɩ -yla we gba.› \p \v 15 «Da ɩn bhlia wa -yla gbʋ -gbagbɩe, 'ɩn Zuzu 'Pʋpa yia wa -gʋ lasibhli. Sa we 'sibhlia -amɩa -gʋ la we gwedɩlɩda, 'sa. \v 16 Tɔʋn, Nyɩmaa -Kanyɔɔ wɛlɩ ɔ gbaa zlɩmɛ, 'ɩn we yia 'mɩ dlɩɩ lasibhli: ‹*Zaan ka batizee 'nyu nya, nɩɩ, -Lagɔ 'ka aɩn batizee Zuzu 'Pʋpa nya.› \v 17 Zlɩ -a ŋwnua Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezu Klisɩɩ gbʋ -yɔ, 'ɩn -Lagɔ yia ɔ Zuzu 'Pʋpa -aɩn 'nyɛ. 'Sa -Lagɔ 'nyɛ 'yaa wamɩa ɔ Zuzu 'Pʋpa. Nyɔɔ -amɩ mɩa, 'ɩn ɩn 'ka gba -we -Lagɔ 'kaa lɛnʋ, ɔ 'na nʋnʋ we lɛ -nɩa?» \p \v 18 -Lagɔnyɩma 'nʋa wɛlɩnya -mɩnɩ, 'ɩn we yia wa dlɩ zɔbɛlɩ -dlɔɔ. Wa -mnɩnɩa -Lagɔɔ 'ŋnɩ, 'ɩn wa nɛɛ: «Gbʋzɔnʋ -wa, nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ, -Lagɔ ka se wa 'nyɛ, wa 'ka wa dlɩ 'bhiti, 'ɩn wa 'ka 'yliyɔgagɩe -zɔnʋ 'yɩ.» \s1 Antiɔsʋʋ -Lagɔnyɩma \p \v 19 Etiɛnɩɩ tlɩtlɩe 'bɩgʋ, 'ɩn wa yia -Lagɔnyɩma 'klɩyɩe 'wʋpalɩe bhli. 'Ɩn -maa yia lamneni da weee. Tɔlʋa mnɩ Fenisi, Siplʋ -yɔ Antiɔsʋ. 'Ɩn wa -ka -Lagɔgbʋ gbaa mnɩ, Zuifʋʋ 'dɛkpʋa -yla wa gbaa we. \v 20 -Mʋʋ bhla, Siplʋ -yɔ Silɛnɩɩ -Lagɔnyɩma tɔlʋa ka Antiɔsʋ yi, -zugba wa gba Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezuu gbʋzɔnʋ gbʋ, nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ -yla. \v 21 -Lagɔɔ 'tɩtɛ -yɔ wa 'sɔ mɩɩ 'gbʋ, nyɩma duun yia wa wɛlɩ -gʋ laŋwnunu. 'Ɩn wa yia wa 'dɛ -Lagɔ yoo 'nyɛ. \p \v 22 -Zeluzalɛmʋʋ *leglizɩ 'nʋa gbʋnya -mɩnɩ, tɔʋn, wa yia Banabasɩ tie Antiɔsʋ. \v 23 Da ɔ nynia -mɔ, sa -Lagɔ nʋa -Lagɔnyɩma 'nanɩ 'wʋ, ɔ 'yɩa we -yɔ, ɔ yia we 'mʋna li. 'Ɩn ɔ yia wa 'dɛ weee 'kʋayli 'pa, nɩɩ, wa -tʋ -Lagɔ 'wʋ dlɩ weee nya tɩklɩɩ. \v 24 Banabasɩ mɩ nyɩmɛ -zɔnʋ nya, Zuzu 'Pʋpa ka ɔ ye, 'ɩn ɔ kaa dlɩ. 'Ɩn we 'gbʋ nyɩmaa -zlo yi 'yaa -maa 'dɛ -Lagɔ yoo 'nyɛ. \p \v 25 -Mʋʋ 'bɩgʋ, Banabasɩ yia Sɔlʋʋ datalɩa mnɩ Talɩsɩ. \v 26 Da ɔ 'yɩa ɔ, 'ɩn ɔ -yɔ ɔ 'sɔ yia Antiɔsʋ yi. Wa 'dɛ 'sɔ li -bha -zʋ -bhlo waa -Lagɔnyɩmaa -gbɛ, -zugba wa slolu nyɩmaa -zlo dlɩ -zʋ gbʋ. Nɩɩ, Antiɔsʋgbe 'wʋ wa laa -Zezuu 'bɩnɔnya Kletiɛn tɩatɩa. \p \v 27 We bhla, -Lagɔgbʋʋ -falɩpanya tɔlʋa 'bhʋa -Zeluzalɛmʋ, 'ɩn wa yia Antiɔsʋ yi. \v 28 Wa 'yabhlo wa laa Agabusɩ -sɔa 'wʋ -Lagɔɔ Zuzu nya, ɔ nɛɛ, ŋwɔ 'kadʋ yia daylɩ yia dʋdʋ weee -gʋ. 'Ɩn wee ŋwɔ yia yi bhla -we nya Klodʋ mɩa nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ 'kadʋ nya. \v 29 'Ɩn, -Zezuu 'bɩnɔnya yia gbʋ pʋpalɩ nɩɩ, -ɔ -ka -mɩ -we ɔ -ka 'yɩ, ɔ wla we, wa 'ka we yoo 'pa, -Lagɔnyɩma mɩa Zudeee dʋdʋ -gʋ wa 'wʋsalu nya. \v 30 'Sa waa -Zezuu 'bɩnɔnya nʋa we. -We wa 'yɩa, 'ɩn wa yia we Banabasɩ -yɔ Sɔlʋ yoo 'nyɛ, 'ɩn -maa yia we leglizɩɩ nyɩma kpasɩ kwa Zudee. \c 12 \s1 Wa 'bhaa *'Zake, 'ɩn wa yia Piɛlɩ -kaslʋ 'wʋpa \p \v 1 We bhla, nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Ewlodʋ bhlia leglizɩɩ nyɩma tɔlʋa 'klɩyɩe 'wʋpalɩe. \v 2 'Ɩn ɔ yia Zaaan bheli *'Zake 'bha tʋgʋgblɛ nya. \v 3 'Ɩn da ɔ 'yɩa we -yɔ nɩɩ, we nanɩ Zuifʋ dʋdʋ, 'ɩn ɔ yi 'yaa Piɛlɩ kpa, *'Floo -we 'nɩa gɔɔ -yɔ -kaa 'fɛtɩɩ bhla. \v 4 Ewlodʋ kpaa Piɛlɩ, 'ɩn ɔ yia ɔ -kaslʋ 'wʋpa. 'Ɩn ɔ nɛɛ 'slʋja -mnʋaa -zakpa -mnʋa -yla, -maa -kʋ ɔ ŋwɛ. Ɔ 'yɩbha ɔ 'ka ɔ -yɔgbʋ 'wʋbhu nyɩma 'yu, *'Wʋzɩtɩylɩɩ 'fɛtɩɩ bhɩa zlɩ. \v 5 'Slʋja mɩ Piɛlɩ ŋwɛkʋda -kaslʋbudu zɔ, 'ɩn leglizɩ yia -Lagɔ bhubhoeda -tʋ tɩklɩɩ ɔ 'gbʋ. \s1 -Lagɔɔ 'anzɩ -saa Piɛlɩ -kaslʋbudu zɔ \p \v 6 Ylɩ -we nya Ewlodʋ 'kaa Piɛlɩɩ -yɔgbʋ 'wʋbhu, we sabɔ, -zugba Piɛlɩ mɩ 'ylaa 'wʋ 'slʋja 'sɔ nyɩdɩ. Ɔ mɩ nɛtɛllukpe 'sɔ 'wʋ gbʋanda, -zugba -kaslʋbuduu ŋwɛkʋnya 'yligbe -kaslʋbudu ŋwɛɛ. \v 7 -Bha -bhlokpadɛ Jejitapɛɛ 'anzɩ 'tlalɩa -bha -kaslʋbudu zɔ, 'ɩn zlɩ yia -mɔ slo. Ɔ zɩa Piɛlɩɩ bɛta yabhlo kwɛ, ɔ ganɔa ɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Ɩn -sɔ 'wʋ slʋɩ!» Tɔʋn, nɛtɛllukpenya yia Piɛlɩɩ sɔ 'wʋbhʋ, 'ɩn we yia laslo. \p \v 8 'Ɩn -Lagɔɔ 'anzɩ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Ɩn jɩ -na -jlaa, -ɩn -pla -na -sakwla 'bhʋ 'wʋ, -ɩn -gba we 'llukpe!» Piɛlɩ yia we 'nʋŋwɛ zʋ. 'Ɩn -Lagɔɔ 'anzɩ yia we -gʋdɩ ɔ -ylaɛ: «-Ɩn -pla -na -bana 'wʋ, 'ɩn -ɩn yi 'mɩ 'bɩ.» \p \v 9 Piɛlɩ mɩ -Lagɔɔ 'anzɩ 'bɩ, 'ɩn ɔ yia -kaslʋbudu zɔ 'tla. -We -Lagɔɔ 'anzɩ mɩa lɛnʋda, ɔmɔ dlɩɩ we 'nɩ gbʋzɔnʋ, 'ylaa -ylada ɔ mɩa. \v 10 Wa zia -kaslʋbuduu ŋwɛkʋnyaa tɩanʋ -yɔ 'sɔnʋ -gʋ, 'ɩn nɛtɛ -klolo -we -galɩa 'gbe, 'ɩn wa yia we -yɔ nyni. Wee klolo -kalɩa we 'dɛ nya wa 'yu, 'ɩn wa yia 'tla. Wa kwaa yoo yabhlo -sɛ, tɔʋn, 'ɩn -Lagɔɔ 'anzɩ yia Piɛlɩ kwesi 'bhʋ. \p \v 11 Tɔʋn, -we 'plɩa Piɛlɩ yibhelia we 'ji, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ dlɩ zɔɛ: «-Slɛɛn na yɩ we -yɔ nɩɩ, gbʋzɔnʋ -wa: Jejitapɛ ka ɔ 'anzɩ tie, 'ɩn ɔ yia 'mɩ Ewlodʋʋ 'tɩtɛ kwɛɛ -sa. Gbʋnyuu Zuifʋ pʋpalɩa na 'gbʋ, 'ɩn ɔ yi 'yaa 'mɩ -mʋʋ zɔ -sa.» \p \v 12 Da Piɛlɩ 'nʋa wee gbʋ 'wʋla, 'ɩn ɔ yia Zaan wa laa Malɩkɩɩ 'nyaa Maliii -buduŋwɛɛ mnɩ. Da -Lagɔnyɩma duun gbelia 'wlu, -zugba wa bhubhoe -Lagɔ ɔ 'gbʋ. \v 13 Piɛlɩ bhlɩa -buduu klolo, lubhonʋŋwnɔ wa laa Wlodʋ, 'ɩn -mɔɔ yia -bha -talɩa yi. \v 14 Ɔ yibhelia Piɛlɩɩ wɛlɩ, ɔ mɩ 'mʋna lidaa 'gbʋ, ɔ 'nɩ -budu -kalɩ. 'Ɩn ɔ -yɔ gwagwɩe yia gbaa mnɩ nyɩma tɔlʋa -ylaɛ: «Piɛlɩ mɩ -buduŋwɛɛ!» \v 15 Wa nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Sabhɛ bhaa aɩn yɩ?» 'Ɩn ɔ nɛɛ wa -yla: «Gbʋzɔnʋ -wa!» Tɔʋn, 'ɩn wa nɛɛ: «-Zugba ɔ zuzu -wa!» \p \v 16 -Mʋʋ bhla, -zugba Piɛlɩ bhlɩa klolo -bhloo 'dɛ. Da wa -kalɩa -bha, wa 'yɩa ɔ -yɔ, 'ɩn ŋwɛgaga yia wa sʋbha. \v 17 'Ɩn Piɛlɩ yia wa -yla sɔ 'pa, a 'mu ŋwɛ. 'Ɩn sa Jejitapɛ wlelia ɔ -kaslʋbudu zɔ, 'ɩn ɔ yia we 'bɩgʋ gba wa -yla. 'Ɩn ɔ nɛɛ 'ya wa -ylaɛ: «A gba we 'Zake -yɔ -Lagɔbhelia tɔlʋa -yla.» 'Bhie, ɔ 'tlaa, 'ɩn ɔ yia da -putu mnɩ. \p \v 18 Da zlɩ zlɩa, 'ɩn 'slʋja yia gbugblolu, -zugba wa yɩbhalɩa yɩbhalɩa laɛ, lɛɛ -lu ylɩ Piɛlɩa. \v 19 Ewlodʋ nɛɛ wa -talɩ ɔ da. Wa -talɩa ɔ da, wa 'nɩ ɔ 'yɩ. 'Ɩn Ewlodʋ yia waa -buduu ŋwɛkʋ -slʋja layɩbha, 'ɩn ɔ nɛɛ wa 'bha wa. \p -Mʋʋ 'bɩgʋ, ɔ 'bhʋa Zudee, 'ɩn ɔ yia Sezalee ladɩa mnɩ bhla -sɛlɛɛ -nʋ nya. \s1 Ewlodʋ ka tlɩ \p \v 20 Tilɩ -yɔ Sidɔɔn -nyɩmaa lililu mɩa, Ewlodʋʋ dʋdʋ -gʋ we bhʋa. -Mʋʋ bhla, Ewlodʋ ka wa -yɔ 'cɛ 'palɩ. Wa bhlɩa wɛlɩ -bhlo, 'ɩn wa yia ɔ komii ŋwɛkʋnyɔ Blasɩtusɩ ɔ 'wʋkulu. 'Ɩn wa nɛɛ Ewlodʋ -ylaɛ: «'Wʋtʋtʋe -dlɔɔ -tʋ -aɩn nyɩdɩ.» \p \v 21 'Ɩn Ewlodʋ yia wa -yla 'ylɩ zʋ. Wee 'ylɩ nynia, ɔ yia ɔ 'ŋnɩmnɩ -bana 'wʋpla, 'ɩn ɔ yia ɔ gbʋwʋbhukpe 'wʋ ladɩ. 'Bhie, ɔ yia wa -yla gbʋ lapalɩ -zejila 'wʋ. \v 22 'Ɩn nyɩma yia 'wʋkpɩ: «-Lagɔ yabhlo mɩa dɛ gbada, -mɔɔ 'nɩ nyɩmɛ!» \v 23 Wee bhla -bhloo 'dɛ nya, Jejitapɛɛ 'anzɩ yia Ewlodʋ bhɩtɩ, ɔ 'nɩ -Lagɔɔ 'ŋnɩ -mnɩnɩɩ 'gbʋ. 'Ɩn -mna yia ɔ li, 'ɩn ɔ yia tlɩ. \p \v 24 We bhla, -zugba -Lagɔwɛlɩ -yɔ -gʋwʋlaylimanɩe mnɩ, 'ɩn nyɩma nyɛ wa 'dɛ -Lagɔ yoo. \p \v 25 Da Banabasɩ -yɔ Sɔlʋ bhɩa wa lubho, 'ɩn wa yia -Zeluzalɛmʋ lʋbhiti. Wa yia 'Zan Malɩkɩ 'wʋbhu, 'ɩn wa -yɔ ɔ 'sɔ yia mnɩ. \c 13 \s1 Zuzu 'Pʋpa tiea Banabasɩ -yɔ Sɔlʋ \p \v 1 Antiɔsʋʋ leglizɩ 'wʋ, -Lagɔgbʋʋ -falɩpanya -yɔ nyɩmaa gbʋslolunya mɩa -bha. Wa ŋnɩ nɩ: Banabasɩ, 'Simeɔɔ wa laa nyɩmɛ -ylukpa, Silɛnɩyu Lusiusʋ, nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Ewlodʋ Antipasɩɩ jijli -tale Manaɛɛ -yɔ Sɔlʋ. \v 2 'Ylɩ yabhloo zlɩ, da wa mɩa -Lagɔ bhubhoeda, -zugba wa pla 'sun, Zuzu 'Pʋpa nɛɛ wa -ylaɛ: «A -sa -bha Banabasɩ -yɔ Sɔlʋ wa 'dɛ saa, lubho -we ka 'gbʋ ɩn yia wa la, wa 'ka we nʋ.» \v 3 Wa yia 'sun -plada -yɔ -Lagɔ -bhubhoeda -tʋ. -Mʋʋ 'bɩgʋ, 'ɩn wa yia Banabasɩ -yɔ Sɔlʋ sɔ 'wluo lapalɩ, 'bhie, wa yia wa 'yitide, 'ɩn wa yia mnɩ. \p \v 4 Zuzu 'Pʋpa tiea Banabasɩ -yɔ Sɔlʋ, 'ɩn wa yia Selusii mnɩ, -bha wa 'bhua 'glʋ 'wʋ. 'Ɩn 'nyunyɩdɩdʋdʋ wa laa Siplʋ, wa yia -mɔ mnɩ. \v 5 Da wa nynia Salaminɩ, 'ɩn wa yia -Lagɔgbʋʋ gbagbɩe bhli Zuifʋʋ -Lagɔbudunya zɔ. 'Zan Malɩkɩ -yɔ wa 'sɔ mɩ, -zugba ɔ sa wa 'wʋ. \p \v 6 Wa -dɩa 'nyunyɩdɩdʋdʋ 'wʋ, 'ɩn wa yia Pafɔsʋgbe nʋkplɛ nyni. -Mɔ wa -yɔ -dlabhia -lɛnʋnyɔ yabhlo wa laa Baalɩ -Zezu gbelia. Zuifʋ, -ɔ laa ɔ 'dɛ -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ, mɔ -wa. \v 7 'Nyunyɩdɩdʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ Sɛlɩjiusʋ Pɔlusʋʋ -gbɛ ɔ -dɩlɩa la, 'ylimnanyɔ mɔ. Ɔɔ dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ laa Banabasɩ -yɔ Sɔlʋ, ɔ 'yɩbha ɔ 'ka -Lagɔwɛlɩ 'nʋʋ 'gbʋ. \v 8 Nɩɩ, -dlabhia -lɛnʋnyɔ wa laa glɛkɩwɛlɩ 'wʋ Elimasɩ, -mɔɔ 'nɩ 'yɩbha, 'nyunyɩdɩdʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ ŋwnu -Lagɔgbʋ -yɔ, we 'gbʋ ɔ yia Banabasɩ -yɔ Sɔlʋ tʋ dɩlɩ. \v 9 Zuzu 'Pʋpa yea Sɔlʋ wa la 'yaa *Pɔlʋ, ɔ ylaa ɔɔ Elimasɩ 'yliya 'wʋ tenyii, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: \v 10 «-Dawli bhabha -yɔ 'nyii -kanyɔ, 'Kuzuu 'yu, -ɔ -wa gbʋzɔnʋ weee tʋnyɩmɛ! -Ɩn 'nɩa -Lagɔɔ lɛnʋgbʋʋ da 'wʋlasalɩe 'yligbelia yii? \v 11 -Slɛɛn -ɩn pʋ yukwli: Jejitapɛ yia -mɩ bhɩtɩa, -ɩn 'ka 'lɔ. 'Ɩn -ɩn 'na 'ka 'ylʋ -yɔyɩ bhla yabhlo nya.» \p -Bha -bhlokpadɛ, Elimasɩ 'lɔa, 'ɩn ɔ yia nikpise 'wʋ -tʋ, -zugba ɔ bhubhuli sɔ la, nyɩmɛ -ɔ 'kaa ɔ sɔ lakpaa datalɩe nya. \v 12 Da 'nyunyɩdɩdʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ 'yɩa -we 'plɩa -yɔ, 'ɩn ɔ yia -Lagɔ -plagbʋ -yɔŋwnu. 'Ɩn -Lagɔgbʋ wa mɩa -sloluda, we yia ɔ dlɩ kwɛzɩ bhabha. \s1 Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ 'sɔ mnɩa Antiɔsʋ Pisidii -dʋdʋ -gʋ \p \v 13 Pafɔsʋgbe 'wʋ, Pɔlʋ -yɔ ɔ nɔnɔnya -bhoa 'glʋ 'wʋ, 'ɩn wa yia Pɛlɩzɩgbe nʋkplɛ mnɩ, Panfilii -dʋdʋ -gʋ. -Bha 'Zan Malɩkɩ 'bhʋa wa 'bɩ, 'ɩn ɔ yia -Zeluzalɛmʋ lʋmnɩ. \v 14 -Mʋʋ 'bɩgʋ, wa 'bhʋa Pɛlɩzɩ, 'ɩn wa yia Antiɔsʋ mnɩ Pisidii -dʋdʋ -gʋ, bhʋ -gʋ. Zuifʋʋ *Nyapɛylɩ nya, 'ɩn wa yia -Lagɔbudu zɔ pla, 'ɩn wa yia ladɩ. \v 15 Da wa bhɩa tite -yɔ -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyaa 'sɛbhɛ zɛlɩzɛlɩe, 'bhie, -Lagɔbuduu -cɩan nɛɛ Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ -yla: «Bheliaɩn, we -ka gbʋ a 'ka gba, 'ɩn a 'ka nyɩmaa dlɩ latɛmanɩ, a mneni a 'ka we gba!» \p \v 16 Pɔlʋ -sɔa 'wʋ, ɔ 'paa sɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ: «Izlaɛlɩɩ nyɩma, amɩa bʋbɔa -Lagɔ, a pʋlʋ 'mɩ yukwli! \v 17 Izlaɛlɩnyɩmaa -Lagɔ -sa -bha -amɩaa dʋkpasɩ, 'ɩn ɔ yia wa zumanɩ da laga 'wʋ Ezipʋtʋ -dʋdʋ -gʋ. 'Bhie, ɔ yia wa Ezipʋtʋ -sa ɔ 'tɩtɛ nya. \v 18 'Ɩn ɔ yia wa zʋ dʋdʋ bɛblɛɛ -gʋ, we mneni we 'ka -zʋʋ glʋ 'sɔ ŋwɛɛ nyni. \v 19 'Ɩn ɔ yia zʋa gbesɔ lasa Kanaa -dʋdʋ -gʋ. 'Ɩn ɔ yia -maa dʋdʋ ɔ nyɩma 'wʋladlili, 'ɩn we yia -maanʋ -zɛ. \v 20 -Mʋʋ li -zʋʋ 'wlu sɔ -zʋʋ glʋ 'sɔ 'ya kugbua (450). \p «'Bhie, ɔ yia -amɩaa dʋkpasɩ gbʋwʋbhunya 'nyɛda -tʋ tɩklɩɩ, 'ɩn we yia -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ Samuɛlɩɩ bhla ylɩ. \p \v 21 «-Mʋʋ 'bɩgʋ, -amɩaa dʋkpasɩ yia -Lagɔ wa 'wlulapɩlɩnyɔ -zlalɩ. 'Ɩn -Lagɔ yia wa Kisɩɩ 'yu Saulʋ 'nyɛ, Bɛzamɛɛɛ zʋaylinyɩmɛ nya. -Mɔɔ pɩlɩ wa 'wlu la -zʋʋ glʋ 'sɔ. \v 22 -Mʋʋ 'bɩgʋ, -Lagɔ -saa Sɔlʋ kwnɛɛ, 'ɩn ɔ yia -Davidɩ ɔ 'bɩgʋpalɩ. 'Ɩn -Lagɔ nɛɛ -Davidɩɩ daaɛ: ‹Ɩn ka -Zeseee 'yu -Davidɩ 'yɩ na dlɩɩ da -nyɩmɛ nya. -We weee ɩn 'yɩbhaa, lɛ ɔ yia we nʋa.› \p \v 23 «-Davidɩɩ zʋaylinyɩmɛ yabhlo -wa -Zezu, 'mɔ -Lagɔ -saa -bha *Izlaɛlɩɩ Gbʋwʋsanyɔ nya. Sa ɔ gbaa zlɩmɛ we 'sa. \v 24 -Zezuu yiyie 'yu, Zaan yia Izlaɛlɩnyɩma weee la. Ɔ nɛɛ wa -yla: ‹A 'bhiti amɩaa dlɩ, 'ɩn wa 'ka aɩn batizee.› \v 25 Da Zaan mɩa ɔ lubhoo 'wlu 'bhada, 'ɩn ɔ nɛɛ: ‹Amɩa dlɩɩ, nyɔɔ ɩn -mɩa? -Lagɔɔ -Bhasanyɔ, -ɔ a mɩa wʋda we 'nɩ -amɩ. A -talɩ, yia ɔ yia 'mɩ lʋʋ, 'ɩn, ɩn 'nɩ we 'klʋ -ka ɩn 'ka ɔ -sakwlaa 'llukpe -blo.› \p \v 26 «Na bhelia, amɩa Ablaamʋʋ zʋaylinyɩma, 'ɩn amɩa mɩa -seli -Lagɔ bʋbʋee 'gbʋ, -a 'dɛ weee -yla -Lagɔ 'paa nyɩmaa gbʋwʋsawɛlɩ -mɩnɩ yoo. \v 27 Nɩɩ, -Zeluzalɛmʋ -nyɩma -yɔ wa 'yugalɩnya 'nɩ -Zezu yibheli *nyɩmaa Gbʋwʋsanyɔ nya. 'Ɩn -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyaa wɛlɩ -we wa zɛlɩa Zuifʋʋ Nyapɛylɩ weee nya, wa 'nɩ -mʋʋ 'wʋlanʋ. 'Ɩn wa yia we lɛnʋe gbalɩ -Zezuu 'bhabhɩe nya. \v 28 'Ɩn wɛlɩ -we -gʋ wa 'kaa ɔ 'bha wa 'nɩ we 'yɩ. 'Ɩn wa nɛɛ Pilatɩ -yla, -mɔɔ 'bha ɔ. \v 29 -We -Lagɔsɛbhɛ gbaa -Zezuu daa, wa bhɩa we lɛnʋe, wa -saa ɔ *su -gʋ, 'ɩn wa yia ɔ gbawla 'wʋ ladɩ. \v 30 'Ɩn -Lagɔ yia ɔ 'wʋbhu tlɩtlɩnya glaa. \v 31 'Ɩn nyɩma -wa -yɔ -Zezu 'sɔ 'bhʋa Galilee -dʋdʋ -gʋ, 'ɩn wa yia -Zeluzalɛmʋ mnɩ, ɔ ka ɔ 'dɛ -maa 'klʋslolu 'ylɩ duun nya. -Maa mɩa -slɛɛn ɔ gbʋdayɩnya, -zugba wa -yɔ ɔ gbʋ -gbagbɩe mnɩ Izlaɛlɩnyɩma -yla. \p \v 32 «'Ɩn gbʋzɔnʋ -we -Lagɔ gbaa zlɩmɛ -amɩaa dʋkpasɩ -yla, 'mʋ -a yia aɩn -yla gbaa. \v 33 -Amɩa, wa 'yuoyua -yla -Lagɔ nʋa -slɛɛn we lɛ, -Zezuu 'wʋbhubhue nya tlɩtlɩnya glaa. We mɩ cɛlɩda Lʋʋsɛbhɛɛ lʋʋʋ 'sɔnʋ 'wʋɛ: \q1 ‹-Mɩ -wa na yu, \q2 'ɩn we 'bhʋ -zɛɛn 'wʋ, \q2 -amɩ -wa -na dide.› \m \v 34 -Lagɔ ka zlɩmɛ we gba. Nɩɩ, -Zezu ɔ yia 'wʋbhua tlɩtlɩnya glaa, 'ɩn ɔ 'na 'ka 'maslɛɛn tlɩ. 'Ɩn ɔ nɛɛ wee gbʋ -mɩnɩ daɛ: \q1 ‹-Mɔwlʋlu -zɔnʋnya ɩn gbaa ɩn 'ka -Davidɩ 'nyɛ, \q2 'mʋ na yia aɩn 'nyɛa.› \m \v 35 We 'gbʋ, we mɩ 'ya cɛlɩda Lʋʋsɛbhɛɛ da yabhloɛ: \q1 ‹-Ɩn 'na 'ka -na -mɔwlʋnyɔ 'yitide \q2 ɔ 'ka 'bhʋka 'wʋ zɛnɩ.› \m \v 36 Da nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ -Davidɩ -gaa 'yliyɔ, sa -Lagɔ 'yɩbhaa, 'ɩn ɔ yi 'saa ɔ lubho nʋ. Ɔ tlɩa, wa 'bhlua ɔ, ɔ dʋkpasɩ kwesi, 'ɩn ɔ yia zɛn. \p \v 37 «-Zezu 'nɩ glu zɛnɩ, -Lagɔ ka ɔ 'wʋbhu tlɩtlɩnya glaa. \v 38 Amɩa, bhelia, -a nɛɛ aɩn -ylaɛ: -Zezuu 'gbʋ -Lagɔ tɩa nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋ. \v 39 Nɩɩ, nyɔɔo nyɔɔ -ka -Zezuu gbʋ -yɔŋwnu, ɔ 'gbʋ -na gbʋnyuuu 'gba bhʋa -mɩ 'wlu. Moizɩɩ tite 'nɩ mneni we 'ka we aɩn 'wlu -sa. \v 40 A zʋ amɩaa 'dɛ 'yliyɔ, gbʋ -we -Lagɔgbʋʋ -falɩpanya gbaa, we yi aɩn ylɩ. \v 41 -Lagɔ nɛɛ: \q1 ‹A -talɩ gbʋʋ 'ylilatlilinya, \q2 ŋwɛgaga sʋbha aɩn, \q2 'ɩn a 'bhʋ la. \q1 Nɩɩ, gwɛdigbʋ na yia lɛnʋa amɩaa bhla. \q1 Wa -ka we 'dɩ aɩn -salɩ, \q2 a 'na 'ka we la gbʋzɔnʋ.› » \p \v 42 Da Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ mɩa -Lagɔbudu zɔ 'tlada, 'ɩn wa nɛɛ wa -ylaɛ: «Amɩa -a bhubhoe, Zuifʋʋ Nyapɛylɩ -putu -ka nyni, a yi a 'ka wee gbʋ -bhloo 'dɛ gba -aɩn -yla!» \v 43 Wa bhɩa 'wlugbelie, Zuifʋʋ -zlo -yɔ nyɩma -putu -wa bʋbɔa Zuifʋʋ -Lagɔ, 'ɩn wa yia Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ yoo kwa. Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ mɩ wa -yla gbʋ -gbada, -zugba wa tɛmanɩ wa dlɩ la nɩɩ, wa 'na 'tideli -Lagɔɔ 'nanɩ 'yi -nɩ. \s1 Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ gbaa gbʋ nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ -yla \p \v 44 Zuifʋʋ Nyapɛylɩ -putu nynia, -wa yia -Lagɔwɛlɩ yukwli pʋlʋa, we -tʋ 'wʋ -sɛ, wa 'ka wee 'gbee nʋkpla -nyɩma ŋwɛɛ nyni. \v 45 Zuifʋ 'yɩa nyɩmaa -zlo -manɩ -yɔ, 'ɩn zenyidlɩ yia wa 'wʋbho. 'Ɩn -we Pɔlʋ mɩa gbada, wa bhitia we saputu sa, -zugba wa vɛlɩ ɔ. \p \v 46 Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ nɛɛ wa -yla dlɩ 'tɩtɛ nyaɛ: «We mɩ nɩɩ, amɩa Zuifʋ -yla wa 'ka yaa -Lagɔgbʋ gba tɩa. 'Ɩn a mɩ we kwnɛɛ -sada, 'ɩn a nɛɛ amɩaa 'dɛ nya nɩɩ, 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka, a 'nɩ we 'yɩyɩe 'klʋ -kaa 'gbʋ, nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ, wa gbɛgbɛɩn -a yia mnɩa! \p \v 47 «-We Jejitapɛ gbaa -aɩn -yla, mʋ nɩ: \q1 ‹Ɩn ka -mɩ 'yligbeli, \q2 dʋdʋgʋ -nyɩma weee zlɩ nya. \q1 'Ɩn, -ɩn 'ka nyɩma gbʋwʋsa wɛlɩ gba dʋdʋʋ da weee.› » \p \v 48 Da nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ 'nʋa wɛlɩnya -mɩnɩ, 'ɩn wa yia 'mʋna li, wa yia -Lagɔɔ 'ŋnɩ -mnɩnɩ ɔ wɛlɩ -zɔnʋʋ 'gbʋ. 'Ɩn -wa -Lagɔ -saa -bha 'cɩn, wa 'ka 'yliyɔgagɩe -we 'nɩa bhloluda -ka 'yɩ, 'maa yia -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ. \p \v 49 'Ɩn Nyɩmaa -Kanyɔɔ wɛlɩ yia wee dʋdʋ weee -gʋ lamneni. \v 50 Zuifʋ 'paa 'ŋnɩmnɩ -ŋwnɩ -wa zʋa -Lagɔ -bha -yɔ 'gbee nyɩma 'kadɩɩ dlɩ yalɩ nɩɩ, wa palɩ Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ 'klɩyɩe 'wʋ. 'Ɩn wa yia -maa vu wa dʋdʋ -gʋ. \v 51 Da Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ 'kaa wee 'gbe nʋkplɛ 'bhʋ, 'ɩn -maa yia -maa bhʋ -yɔ *-bhubhui gbɔtɔ wa 'gbʋ. 'Bhie, wa yia Ikoniumʋ mnɩ. \v 52 'Ɩn 'mʋna -yɔ Zuzu 'Pʋpa yia -Zezuu 'bɩnɔnya ye -mɔ Antiɔsʋ -dʋdʋ -gʋ. \c 14 \s1 Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ mɩ Ikoniumʋ \p \v 1 Da Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ nynia Ikoniumʋ, 'ɩn wa yi 'yaa -mɛmɛ Zuifʋʋ -Lagɔbudu zɔ pla. Wa gbaa -mɔ -Lagɔgbʋ sa kpɛɛn kpɛɛn, Zuifʋ duun -yɔ -wa 'nɩa Zuifʋ, -maa yia -Lagɔ pla. \v 2 Zuifʋ -wa 'nɩa -Lagɔgbʋ -yɔŋwnu, -maa 'bhua nyɩma -tɔlʋa -wa 'nɩa Zuifʋʋ dlɩ 'wʋ, 'ɩn wa 'ka -Lagɔbhelia -yla gbʋnyuu lɛnʋ. \v 3 'Ɩn Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ yia -mʋʋ bhla Ikoniumʋ -tʋ -daan, -zugba wa gba -Lagɔgbʋ, nyanɔ yabhlogbɔɔ 'nɩ wa 'wʋ -mɩ. 'Ɩn -Lagɔ yia wa se 'nyɛ, wa 'ka gwɛdigbʋnya -yɔ gbʋ 'kadɩ lɛnʋ. Wa gbaa ɔ 'nanɩɩ -gʋ gbʋ, 'ɩn -Lagɔ yia we -slolu nɩɩ, wa wɛlɩ mɩ gbʋzɔnʋ nya. \p \v 4 'Ɩn wee 'gbee nʋkpla -nyɩma yia 'wʋdɩ 'sɔ: tɔlʋa -zɛa Zuifʋʋ -nʋ, 'ɩn tɔlʋa yia -Zezuu tietienyaa -nʋ -zɛ. \v 5 Zuifʋ -yɔ -wa 'nɩa Zuifʋ, we -yɔ wa 'yugalɩnya pʋpalɩa gbʋ, wa 'ka Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ 'klɩyɩe 'wʋpa, 'ɩn wa 'ka wa gbɔkʋ 'wʋbha. \v 6 Da waa nyɩma 'sɔ 'nʋa gbʋ -mɩnɩ, 'ɩn wa yia -flii -bho. 'Ɩn wa yia Likaoni -dʋdʋʋ 'gbenya wa laa Lisɩtlɩ -yɔ Dɛlɩbʋ mnɩ, we -yɔ we kwesi -gbenya 'wʋ. \v 7 'Ɩn wa yi 'yaa -mɛmɛ -Lagɔgbʋ gba. \s1 Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ mɩ Lisɩtlɩ \p \v 8 Nyɩmɛ yabhlo mɩ Lisɩtlɩ, ladɩda ɔ tʋa 'kɔmʋʋ, -we ka gbʋ -wa, ɔ bhʋ ka 'ku. 'Ɩn wee 'kukue wa gwalɩlɩa ɔ, ɔ tɩanʋ 'nɩ -slɔ nɔ. \v 9 'Ylɩ yabhlo nya, -zugba ɔ pʋlʋ Pɔlʋʋ wɛlɩ yukwli. 'Ɩn Pɔlʋ yia we -yɔyɩ nɩɩ, ɔ dlɩ mɩ -Zezu -gʋʋ 'gbʋ, ɔ mneni ɔ 'ka 'pʋ. \v 10 Pɔlʋ nɛɛ ɔ -yla wɛlɩ 'tɩtɛ nyaɛ: «-Ɩn sɔ 'wʋ, -ɩn 'yligbe -na bhʋ -gʋ tɩklɩɩ!» 'Ɩn ɔɔ nyɩmɛ yia 'wʋblu, ɔ yia nɔnʋe bhli -bha -bhlokpadɛ. \p \v 11 Gbʋnya Pɔlʋ nʋa lɛ da, nyɩmaa -zlo 'yɩa we -yɔ, 'ɩn wa yia 'wʋkpɩ Likaoni -nyɩmaa wɛlɩ nya: «-Lagɔnya ka nyɩma -zɛ, we ka -amɩaa -gbɛ lasibhli!» \v 12 Banabasɩ wa laa -Zeusʋ, 'ɩn Pɔlʋ -wa gbʋgbanyɔɔ 'gbʋ, wa yia -mɔɔ la Ɛlɩmɛsɩ. \v 13 -Lagɔ wa laa -Zeusʋ, we -budu 'yligbe wee 'gbee ŋwɛ -yɔ. 'Ɩn we bʋbɔnyɔ -yɔ bhligblɔnya yia yi, 'ɩn ɔ yia we -kpeli suu -bʋɩ nya. Ɔ -yɔ ɔ nyɩmaa -zlo 'yɩbha wa 'ka Banabasɩ -yɔ Pɔlʋ -zila -yɔ bʋbɔlʋ. \p \v 14 'Ɩn da -Zezuu tietienya Banabasɩ -yɔ Pɔlʋ 'nʋa wee gbʋ -mɩnɩ, 'ɩn wa yia wa 'wʋ *-bananya yla. 'Ɩn wa -yɔ gwagwɩe yia nyɩmaa -zlo glaa mnɩ 'wʋkpɩkpɩe nyaɛ: \v 15 «'Oo! Bheliaɩn, lɛɛ -lu ka 'gbʋ a nʋ 'sa? Nɩɩ, nyɩma -amɩa -mɩa 'ya amɩa 'bhisa. -Lagɔgbʋ -a yia aɩn -yla gbaa. Nɩɩ, a 'bhʋ -sini -kpʋanya -mɩnɩ 'bɩ, a 'bhiti 'yliyɔga -Lagɔɔ gbɛgbɛɩn! Mɔ nʋa yalɩ klaa, dʋdʋ klaa, gumunyu -yɔ we lʋ -lu weee lɛ. \v 16 Bha, bhlasabhla, -Lagɔ ka dʋdʋgʋ -nyɩma weee 'yitide, 'ɩn wa yia wa 'dɛɛ nʋʋ 'yoo bhli. \v 17 'Ɩn -mʋʋ bhla, -Lagɔ yia ɔ 'dɛ -slolu aɩn -yla, ɔ zʋzɔnʋlɛnʋe nya 'kɔmʋʋ: ɔ lʋalɩ yalɩnyu, 'ɩn amɩaa kpaa -li zʋa. 'Ɩn ɔ nyɛa aɩn lililu duun, ɔ yelia 'mʋna aɩn dlɩ zɔ.» \v 18 Banabasɩ -yɔ Pɔlʋ ka 'klɩ 'yɩ, 'ɩn wa yia gbʋ weee 'bɩgʋ 'plɩlɩ waa nyɩma -zlo -yla, nɩɩ, wa 'na bʋbɔlʋ wamɩa -nɩ, 'bhie -maa yia we -yɔŋwnu lʋgada. \p \v 19 We bhla Zuifʋnya 'bhʋa Antiɔsʋ Pisidii -yɔ Ikoniumʋ -dʋdʋ -gʋ, wa nynia Lisɩtlɩ, 'ɩn wa yia nyɩmaa -zlo lʋbho. 'Ɩn wa yia -maa dlɩ 'wʋbhu, 'ɩn wa yia Pɔlʋ gbɔkʋ 'wʋbha, wa 'ka ɔ 'bhaa 'gbʋ. 'Bhie, wa yia ɔ 'gbe -gnima kwa, wa mɩa dlɩɩ nɩɩ, ɔ ka tlɩ. \v 20 'Ɩn da -Lagɔnyɩma gbelia Pɔlʋ, ɔ yia 'wʋsɔ, 'ɩn ɔ yia wee 'gbe nʋkplɛ lʋmnɩ. -Mʋʋ zlɩ zlɩa, 'ɩn ɔ -yɔ Banabasɩ 'sɔ yia Dɛlɩbʋ mnɩ. \s1 Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ 'bhitia lʋ Silii -dʋdʋ -gʋ \p \v 21 Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ gbaa -Lagɔgbʋ Dɛlɩbʋgbe nʋkplɛ, 'ɩn nyɩma duun yia -mɔ -Lagɔ pla. 'Bhie, wa yia lʋbhiti Lisɩtlɩ, Ikoniumʋ, we -yɔ Antiɔsʋ Pisidii -dʋdʋ -gʋ. \v 22 'Ɩn wa tɛmanɩa -Lagɔnyɩmaa dlɩ la, -zugba wa pa wa 'kʋayli, nɩɩ, wa zʋ dlɩ gege. 'Ɩn wa nɛɛ wa -ylaɛ: «We mɩ nɩɩ, -a 'plɩlɩ sɩasɩe duun lʋ 'bhie, -a 'ka *-Lagɔɔ nyɩmaa 'wlulapɩlɩe zɔ pla.» \v 23 'Ɩn Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ yia nyɩma kpasɩ lapalɩ *leglizɩ -bhlo -bhlo zɔ. Wa plaa 'sun, wa bhubhoea -Lagɔ, 'bhie, wa yia waa -Lagɔnyɩma -wa zʋa -Lagɔ dlɩ -gʋ, -Lagɔ kwɛɛ zʋ. \p \v 24 -Mʋʋ 'bɩgʋ, wa 'plɩlɩa Pisidii -dʋdʋ -gʋ, 'ɩn wa yia Panfilii nyni. \v 25 Wa gbaa -Lagɔgbʋ Pɛlɩzɩgbe nʋkplɛ, -mʋʋ 'bɩgʋ, 'ɩn wa yia Atalii mnɩ. \v 26 -Mɔ wa -gblaa 'glʋ 'wʋ Atalii, 'ɩn wa yia Antiɔsʋ lʋbhiti Silii -dʋdʋ -gʋ. -Mɔ wa zʋa zlɩmɛ wa -Lagɔɔ 'nanɩ kwɛɛ, lubho -we wa bhɩa da nʋnʋee 'gbʋ. \p \v 27 Da wa nynia Antiɔsʋ, 'ɩn wa yia leglizɩ weee 'wlugbeli. -We weee -Lagɔ nʋa lɛ wa sɔ nya, 'ɩn sa -Lagɔ -kalɩa -wa 'nɩa Zuifʋ -yla 'yoo, 'ɩn -maa 'ka 'ya -Lagɔ pla, wa yia we -sa 'bɩgʋ dɩ nya. \v 28 'Ɩn Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ yia Antiɔsʋ -tʋ -daan -Zezuu 'bɩnɔnya nya. \c 15 \s1 Antiɔsʋgbee -Lagɔnyɩma kpɛlɩa Moizɩɩ tite -gʋ \p \v 1 We bhla -bhlokpadɛ nya, nyɩma -tɔlʋa 'bhʋa Zudee -dʋdʋ -gʋ, 'ɩn wa yia Antiɔsʋ mnɩ. Da wa nynia -mɔ, wa yia -Lagɔbhelia gbʋ -mɩnɩɩ slolue bhli, wa nɛɛ: «Sa Moizɩɩ tite gbaa, wa 'pa nyɩma knɩ 'wʋ, a 'nɩ 'sa knɩ pla, a 'nɩ mneni a 'ka gbʋ 'wʋbhʋ!» \v 2 Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ 'nɩ wa wɛlɩ -yɔŋwnu -gbaa, 'ɩn wa -yɔ wa 'sɔ yia wee gbʋ -mɩnɩ -gʋ kpɛlɩ bhabha. We 'gbʋ, wa yia Pɔlʋ, Banabasɩ -yɔ Antiɔsʋ -nyɩma tɔlʋa tie -Zeluzalɛmʋ, 'ɩn wa -yɔ -Zezuu tietienya -yɔ nyɩma kpasɩ 'ka wee gbʋ -mɩnɩ gba. \p \v 3 We 'gbʋ, wa mɩ mnɩmnɩe -gʋ, 'ɩn leglizɩ yia wa -yɔbɛ, 'ɩn wa yia wa yoo kwa. 'Ɩn wa yia Fenisi -yɔ Samalii -dʋdʋ -gʋ 'plɩlɩ, sa nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ plaa -Lagɔ, -zugba wa -yɔ we gbagbɩe mnɩ. 'Ɩn wee 'dɩzɔnʋ -mɩnɩ yia -Lagɔbhelia weee 'mʋna 'kadʋ 'wʋla. \p \v 4 Da wa nynia -Zeluzalɛmʋ, 'ɩn leglizɩ klaa, -Zezuu tietienya klaa, we -yɔ nyɩma kpasɩ yia wa 'lakpasu kpa. 'Ɩn -we -Lagɔ nʋa lɛ wa sɔ nya, wa yia we -sa 'bɩgʋdɩ nya -maa -yla. \p \v 5 Zuifʋʋ -zakpa -bhlo wa laa Falizɩnyɩma wa glaa -nyɩma tɔlʋa, -wa zʋa -Zezu dlɩ -gʋ -sɔa 'wʋ, 'ɩn wa nɛɛ: «-Lagɔnyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ, wa 'pa wa knɩ 'wʋ, 'ɩn wa gba wa -yla, wa zʋ Moizɩɩ tite 'nʋŋwɛ!» \s1 -Lagɔnyɩmaa 'wlugbelie -Zeluzalɛmʋ \p \v 6 'Ɩn -Zezuu tietienya -yɔ nyɩma kpasɩ yia 'wlugbeli, wa 'ka wee gbʋ -mɩnɩ 'wʋsɩsalɩ. \v 7 Wa kpɛlɩa kpokpo, Piɛlɩ -sɔa 'wʋ, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «Na bhelia, amɩaa 'dɛ -yi we 'ji nɩɩ, -Lagɔ ka -bha 'mɩ -sa aɩn glaa, we 'bɩ ka 'wʋgwlɛ, 'ɩn -wa 'nɩa Zuifʋ, ɩn 'ka wa -yla -Lagɔgbʋ gba, wa -ka we 'nʋ, wa 'ka -Zezu dlɩ -gʋ zʋ. \v 8 -Lagɔ -ɔ -yia nyɩmaa dlɩ, ɔ ka we -slolu nɩɩ, -wa 'nɩa Zuifʋ, ɔ ka wa gbʋ -yɔŋwnu, 'ɩn ɔ yi 'yaa wamɩa Zuzu 'Pʋpa 'nyɛ, -amɩa 'bhisa. \v 9 -Lagɔ 'nɩ nyɩmɛ 'wʋgbɩzɩ, -a -yɔ wa 'sɔ nyɩdɩ. -We ka gbʋ -wa, ɔ ka wa dlɩ -yɔwɔlʋ, wa ka -Zezu dlɩ -gʋ zʋʋ 'gbʋ. \v 10 'Ɩn -slɛɛn, lɛɛ -lu ka 'gbʋ a yla -Lagɔ la? 'Ɩn 'gba 'kadʋ -amɩaa dʋkpasɩ -yɔ -amɩaa 'dɛ 'nɩa mneni -a 'ka 'wʋbhu, 'ɩn a dɩ we -Zezuu 'bɩnɔnya 'wlua? \v 11 -Ɩnnya! -A dɩ we dlɩ 'wʋ nɩɩ, Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezuu 'nanɩɩ 'gbʋ, -a yia 'pʋ, wamɩa 'bhisa!» \p \v 12 Tɔʋn, nyɩma weee yia ŋwɛ 'mu, -zugba wa pʋlʋ Banabasɩ -yɔ Pɔlʋ 'sɔ yukwli. Gwɛdigbʋ -yɔ gbʋ 'kadɩ -Lagɔ nʋa lɛ wa sɔ nya -wa 'nɩa Zuifʋ nyɩdɩ, -zugba wa gba we waa nyɩma -yla. \s1 *'Zake gbaa nyɩma -yla gbʋ \p \v 13 Da wa bhɩa gbagbɩe, 'ɩn *'Zake yia wɛlɩ 'wʋbhu, ɔ nɛɛ: «Na bhelia, a pʋlʋ 'mɩ yukwli. \v 14 Sa -Lagɔ ylaa tɩatɩa nyɩma 'nɩa Zuifʋ, 'ɩn ɔ yia -bha nyɩmaa -zakpa -bhlo -sa wa glaa, -maa 'ka ɔ -nʋ -zɛ, we gbʋ 'Simɔɔ gbaa -aɩn -yla. \v 15 'Ɩn wee wɛlɩ -mɩnɩ -yɔ -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyaa wɛlɩ yia bhli -bhlo. Nɩɩ, we mɩ cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋɛ: \q1 \v 16 ‹Jejitapɛ nɛɛ: \q1 «-Mʋʋ 'bɩgʋ, \q2 lʋ na yia yia cɩ, \q2 'ɩn -Davidɩɩ -budu bhlia, \q2 ɩn 'ka we 'sʋbha lʋ. \q1 Ɩn 'ka we 'sʋbha lʋ we 'ku -gʋ, \q2 'ɩn ɩn 'ka we 'yligbeli. \q1 \v 17 'Ɩn nyɩmaa pnɩɩ weee yia Jejitapɛɛ 'yoo datalɩa. \q1 Cɩɩn, nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ ɩn laa \q2 wa 'ka na -nʋ -zɛ, ma -wa.» \q1 \v 18 -We Jejitapɛ gbaa mʋ mɩa dɛ. \q1 Ɔ ka wee gbʋnya -mɩnɩ -slolu 'cɩn, \q2 -mʋʋ 'bɩ ka 'wʋgwlɛ, \q2 'ɩn 'sa ɔ mɩa we lɛnʋda.› » \p \v 19 'Zake yia we -gʋdɩɛ: «We 'gbʋ, -we na yɩa -yɔ, nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ, -wa plaa -Lagɔ, -a 'na sɩalɩ wa -nɩ. \v 20 Nɩɩ, -a cɛlɩ wa 'wʋɛ: wa 'na lili -zila -bʋbɔnɩmɛ -nɩ, we ka pʋɩn. 'Ɩn wa 'na nʋnʋ mʋtnɩgbʋ lɛ -nɩ. Nɩmɛ -we 'pɩɔn 'nɩa 'wʋtla, we -yɔ nɩmɛɛ 'pɩɔn -tʋkpa, wa 'na lili we -nɩ. \v 21 -We ka gbʋ -wa, bha bhlasabhla, nyɩma slolua Moizɩɩ tite 'gbe -bhlo -bhlo 'wʋ, -zugba wa zɛlɩ we -Lagɔbudunya zɔ, *Nyapɛylɩ weee nya.» \s1 'Sɛbhɛ wa 'paa -Lagɔnyɩma 'nɩa Zuifʋ yoo \p \v 22 Tɔʋn, -Zezuu tietienya -yɔ nyɩma kpasɩ -yɔ leglizɩ weee yia wɛlɩ -bhlo bhlɩ nɩɩ, wa -sa -bha nyɩma wa glaa, 'ɩn wa 'ka wa -yɔ Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ tie Antiɔsʋ. 'Ɩn wa yia -bha Zudasɩ wa laa Balɩsabasɩ -yɔ Silasɩ -sa. Wamɩa nyɩma 'sɔ -manɩ, -bha -Lagɔbhelia zʋa wa. \v 23 'Sɛbhɛ wa cɛlɩa wa zʋa wa kwɛɛ we nʋkpla -wɛlɩ nɩ: \pi1 Amɩa, -amɩaa bhelia -Lagɔnyɩma 'nɩa Zuifʋ, -wa mɩa Antiɔsʋgbe nʋkplɛ, Silii -yɔ Silisi -dʋdʋ -gʋ, -amɩa -Zezuu tietienya -yɔ nyɩma kpasɩ saa aɩn fʋ. \pi1 \v 24 -A ka 'nʋ nɩɩ, nyɩma ka -amɩaa -gbɛ 'bhʋ, 'ɩn wa yia amɩaa dlɩ sumanɩa mnɩ wa ŋwɛɛ wɛlɩnya nya. -Amɩa 'nɩ wa tie -mʋʋ 'wʋ. \v 25 We 'gbʋ, -a yia wɛlɩ -bhlo bhlɩ, 'ɩn -a yia -bha nyɩma -sa, -a 'ka wa tie. 'Ɩn wa 'ka -amɩaa jijli -talea Banabasɩ -yɔ Pɔlʋ yoo kwa amɩaa -gbɛ. \v 26 Waa nyɩma 'sɔ ka wa 'pʋpʋe dlɩ -sa, -amɩaa -Kanyɔ -Zezu Klisɩɩ lubhoo nʋnʋee 'gbʋ. \v 27 We 'gbʋ, -a yia Zudasɩ -yɔ Silasɩ tie amɩaa -gbɛ. 'Ɩn -we -a cɛlɩa aɩn 'wʋ da, wa 'ka we 'wʋsɩsalɩ aɩn -yla. \v 28 Nɩɩ, Zuzu 'Pʋpa -yɔ -aɩn 'sɔ 'nɩ 'yɩbha wa dɩ 'gba 'kadʋ aɩn 'wlu. Nɩɩ, titenya mɩa da, a zʋ we 'nʋŋwɛ, -gla -wa: \v 29 a 'na lili -zila -bʋbɔnɩmɛ -nɩ, we ka pʋɩn. Nɩmɛɛ 'pɩɔn -tʋkpa -yɔ nɩmɛ -we 'pɩɔn 'nɩa 'wʋtla, a 'na lili we -nɩ. 'Ɩn a 'na nʋnʋ mʋtnɩgbʋ lɛ -nɩ. A -ka we 'nʋŋwɛ zʋ, -zugba gbʋzɔnʋ a nʋa lɛ. \pi1 -A -sa aɩn fʋ. \s1 -Zezuu tietienya nynia Antiɔsʋgbe 'wʋ \p \v 30 Wa 'tidea waa nyɩma -mnʋa -manɩ 'yi, 'ɩn -maa yia Antiɔsʋ mnɩ. Wa yia -Lagɔnyɩma weee 'wlugbeli, 'ɩn wa yia wee 'sɛbhɛ -maa yoo 'nyɛ. \v 31 Wa zɛlɩa wee 'sɛbhɛ, we yia wa 'mʋna 'wʋla, we nʋkplawɛlɩ ka wa 'kʋayli 'paa 'gbʋ. \v 32 Zudasɩ -yɔ Silasɩ -wa ka dɛ mɩa -Lagɔgbʋʋ -falɩpanya nya, wa zʋa -Lagɔbhelia 'dɩ kpokpo, 'ɩn wa yia wa 'kʋayli 'pa, 'ɩn wa yia wa dlɩ latɛmanɩ. \v 33 'Ylɩ sanɩmɛ 'plɩa, 'ɩn -Lagɔbhelia yia wa 'yoo 'nyɛ -dlɔɔ. Wa yia -wa tiea zlɩmɛ wa -gbɛ lʋbhiti. [ \v 34 Nɩɩ, we nanɩ Silasɩ dʋdʋ ɔ 'ka wa -gbɛ -tʋ, 'ɩn ɔ yia -bha -tʋ.] \v 35 We bhla, Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ ka Antiɔsʋ -tʋ. Wa -yɔ nyɩmaa -zlo 'sɔ, -zugba wa slolu nyɩma, 'ɩn wa gba -Lagɔgbʋ. \s1 Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ 'bhʋbhlʋa -yɔ \p \v 36 'Ylɩ sanɩmɛ 'plɩa, 'ɩn Pɔlʋ nɛɛ Banabasɩ -ylaɛ: «'Gbe weee -we nʋkplɛ -a -yɔ -Lagɔgbʋʋ gbagbɩe 'plɩa -a 'bhiti -mɔ lʋ. -A 'ka -amɩaa bhelia 'yɩ, -de sa wa mɩ -mɔɔ.» \v 37 Da wa mɩa mnɩda, *Zaan wa laa Malɩkɩ, Banabasɩ 'yɩbha wa -yɔ ɔ 'sɔ 'ka mnɩ. \v 38 'Ɩn Pɔlʋ 'nɩ we -yɔŋwnu, -we ka gbʋ -wa, Malɩkɩ ka zlɩmɛ wa 'bɩbhʋ Panfilii -dʋdʋ -gʋ, 'ɩn ɔ 'nɩ wa kwalɩ, wa -Lagɔlubho 'wʋ. \v 39 Kpɛlɩe 'kadʋ yia Pɔlʋ -yɔ Banabasɩ nyɩdɩ -bho, 'ɩn wa yia -yɔbhʋbhlʋ. Banabasɩ yia Malɩkɩ 'wʋbhu, 'ɩn wa yia 'glʋ 'wʋbho, 'ɩn 'nyunyɩdɩdʋdʋ wa laa Siplʋ, wa yia we -gʋ mnɩ. \v 40 'Ɩn, Pɔlʋ -mɔɔ yia -bha Silasɩ -sa. 'Ɩn -Lagɔnyɩma yia -Lagɔ bhubhoe wa 'dɛ 'sɔɔ -nʋ nya, nɩɩ, Nyɩmaa -Kanyɔ nʋ wa 'nanɩ 'wʋ, 'bhie, wa yia mnɩ. \v 41 'Ɩn wa yia Silii -yɔ Silisi -dʋdʋ -gʋ 'plɩlɩ, -zugba wa -yɔ leglizɩnyaa 'kʋaylipapɩe mnɩ. \c 16 \s1 Pɔlʋ 'bhua Timotee 'wʋ \p \v 1 Pɔlʋ nynia Dɛlɩbʋ -yɔ Lisɩtlɩ -gbenya nʋkplɛ, -Zezuu 'bɩnɔnyɔ yabhlo wa laa Timotee, -zugba ɔ mɩ -mɔ. Zuifʋŋwnɔ -ɔ zʋa -Zezu dlɩ -gʋ, ɔ yu -wa, 'ɩn ɔ dide mɩa *Glɛkɩyu nya. \v 2 -Lagɔnyɩma mɩa Lisɩtlɩ -yɔ Ikoniumʋ -gbenya nʋkplɛ, ma gbaa Timotee gbʋzɔnʋ gbʋ. \v 3 Pɔlʋ 'yɩbha ɔ -yɔ ɔ 'sɔ 'ka mnɩ. Ɔ 'bhua ɔ 'wʋ, 'ɩn ɔ yia ɔ *knɩ 'wʋpa, Zuifʋ -wa mɩa wee dʋdʋ -gʋʋ 'gbʋ. -We ka gbʋ -wa, -maa weee -yi ɔ dide Glɛkɩyu nya. \v 4 Da wa mɩa 'gbenya -gʋ 'plɩda -bhlo -bhlo, gbʋnya -Zezuu tietienya -yɔ -Zeluzalɛmʋʋ -Lagɔnyɩma kpasɩ pʋpalɩa, -zugba wa -yɔ we gbagbɩe mnɩ -Lagɔnyɩma -yla nɩɩ, wa zʋ we 'nʋŋwɛ. \v 5 'Ɩn leglizɩnya yia latɛmanɩ dlɩzʋzʋe 'wʋ. 'Ɩn sa zlɩ zlɩa, -zugba wa bho -gʋ. \s1 Masedʋanɩ -nyɩmɛ 'tlalɩa Pɔlʋ 'klʋ \p \v 6 Da Zuzu 'Pʋpa gbaa wa 'na gbalɩ -Lagɔgbʋ -Azii -dʋdʋ -gʋ -nɩ, 'ɩn wa yia Flizii -yɔ -Galasii -dʋdʋ -gʋ 'plɩlɩ. \v 7 Da wa nynia Mizii -yɔ Bitiniii 'wʋgbelida, wa ka Bitiniii dʋdʋ -gʋ -mnɩmnɩe layla. 'Ɩn -Zezuu Zuzu 'nɩ we ŋwnu wa -yla. \v 8 We 'gbʋ, wa 'plɩlɩa Mizii -dʋdʋ -gʋ, 'ɩn wa yia Tloasɩgbe nʋkplɛ mnɩ. \v 9 Sabɔ, Pɔlʋ yia Masedʋanɩ -nyɩmɛ yabhlo -yɔyɩ 'yligbeda ɔ 'yli 'wʋ. 'Ɩn -mɔɔ nɛɛ ɔ -yla: «-Na zukpa -wa, -ɩn 'plɩlɩ Masedʋanɩ -dʋdʋ -gʋ, -ɩn 'ka -aɩn 'wʋsa.» \v 10 Wee gbʋ -mɩnɩ 'bhʋa Pɔlʋ 'yli -gʋ, -bha -bhlokpadɛ -a gbaa -a 'ka Masedʋanɩ mnɩ. -We ka gbʋ -wa, -a ka we -yɔyɩ nɩɩ, -Lagɔ ka -aɩn la, -a 'ka -mɔ -nyɩma -yla -Lagɔgbʋ gba. \s1 Lidii ŋwnua -Lagɔgbʋ -yɔ Filipʋgbe 'wʋ \p \v 11 -A -gblaa 'glʋ 'wʋ Tloasɩ, 'ɩn -a yia 'nyunyɩdɩdʋdʋ wa laa Samotlasɩ -gʋ mnɩ tɩklɩɩ. -Mʋʋ 'bɩgʋ zlɩ zlɩa, 'ɩn -a yia Neapoli nyni. \v 12 -Mɔ -a 'bhʋa, 'ɩn Masedʋanɩ -dʋdʋ -gʋʋ 'gbe 'kadʋ wa laa Filipʋ, -we Wlɔmʋ -nyɩma pɩlɩa 'wlu la, 'ɩn -a yia -mɔ mnɩ. -A ka 'ylɩ duun li wee 'gbe nʋkplɛ. \p \v 13 Nyapɛylɩ nynia, 'ɩn -a yia 'gbe nʋkplɛ 'tla, -a yia -gbʋa ŋwɛ -yɔ mnɩ. Da -a zʋa we dlɩ -gʋ nɩɩ, -mɔ Zuifʋ bhubhoelia 'cɩn -Lagɔ. 'Ŋwnɩ -wa gbelia -bha 'wlu, -a -dɩa la, 'ɩn -a yia wa -yla gbʋ gba. \v 14 Waa 'ŋwnɩ glaa 'yabhlo wa laa Lidii, Tiatilɩgbe 'wʋ wa gwalɩlɩa ɔ, 'naa -zalʋ ka -valɛ 'tɛa, 'mʋ ɔ paa pɛlʋ, 'ɩn ɔ bʋbɔa -Lagɔ. Ɔ mɩ -aɩn yukwli pʋlʋda, 'ɩn Nyɩmaa -Kanyɔ yia ɔ dlɩ 'wʋkalɩ, -zugba -we Pɔlʋ mɩa gbada ɔ nʋ we. \v 15 Da -a batizea ɔ -yɔ ɔ nyɩma 'sɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ -aɩn -ylaɛ: «We -ka aɩn dlɩɩ -mɩ, nɩɩ, ɩn ka -Lagɔgbʋ -yɔŋwnu 'piɛɩn, a yi na -gbɛ ladɩlɩa.» 'Ɩn ɔ nɛɛ -a ŋwnu we -yɔ -kpɔ. \s1 Filipʋgbe nʋkplɛ, wa 'paa Pɔlʋ -yɔ Silasɩ -kaslʋ 'wʋ \p \v 16 'Ylɩ yabhlo nya, da wa bhubhoelia -Lagɔ, -a mɩ -mɔ mnɩda, 'ɩn gayloŋwnɔ yabhlo yia -aɩn yoo yi. Ɔ ka -zatɩbhɛ -zuzu -gʋ, mʋ nya ɔ bhlɩa kwɛ la. Wee ɔ kwɛ labhlɩlɩe -yɔ ɔ yɩa 'gwɛzi duun ɔ -cɩan -yla. \v 17 'Ɩn ɔ yia -a -yɔ Pɔlʋ 'sɔ 'bɩ -bholu, 'wʋkpɩkpɩe nya: «Waa nyɩma mɩa da, Yalɩ -Lagɔɔ lubhonʋnya -wa. Sa -Lagɔ 'kaa aɩn gbʋ 'wʋsa, we 'yoo wa mɩa da aɩn dasloluda.» \v 18 'Sa ɔɔ 'ŋwnɔ nʋa 'kɔmʋʋ. We bhɩalɩda, 'cɛ yia Pɔlʋ dɔlɔ, ɔ 'bhitia, 'ɩn ɔ nɛɛ wee zuzu -ylaɛ: «-Zezu Klisɩɩ 'ŋnɩ nya, ɩn nɛɛ -mɩ -ylaɛ, -ɩn 'tla ɔ 'wʋ!» -Bha -bhlokpadɛ, 'ɩn wee zuzu yia ɔ 'wʋtla. \p \v 19 Ɔɔ gayloŋwnɔɔ -cɩan yia we -yɔyɩ nɩɩ, ɔ 'nɩ 'maslɛɛn mneni, ɔ 'ka wa -yla 'gwɛzi 'yɩ. 'Ɩn wa yia Pɔlʋ -yɔ Silasɩ kpa, 'ɩn wa yia wa -zejila 'wʋ kwa nyɩmaa 'yugalɩnyaa -gbɛ, -gla nya. \v 20 Wa kwaa wa Wlɔmʋʋ gbʋwʋbhunya 'yu, wa nɛɛ -maa -ylaɛ: «Nyɩma mɩa da, wa ka -amɩaa 'gbe gbugblolu. Zuifʋnya -wa, \v 21 'ɩn wa zʋayli -gbʋ, -amɩa Wlɔmʋ -nyɩmaa tite gbaa -a 'na ŋwnunu -yɔ -nɩ, 'ɩn -a 'na nʋnʋ lɛ nɩ, 'mʋ wa slolua.» \v 22 'Ɩn nyɩmaa -zlo yi 'yaa wa 'cɛ -yɔ 'palɩ. \p Wlɔmʋ -nyɩmaa gbʋwʋbhunya nɛɛ wa -sa Pɔlʋ -yɔ Silasɩ -bana 'wʋ, 'ɩn wa 'ka wa sɛlɩ. \v 23 Wa sɛlɩa wa bhabha, 'bhie, wa yia wa -kaslʋ 'wʋpa. 'Ɩn wa nɛɛ -kaslʋbuduu ŋwɛkʋnyɔ -yla, ɔ zʋ wa 'yliyɔ 'nanʋʋ. \v 24 Wa gbaa sa wɛlɩ -mɩnɩ ɔɔ -kaslʋbuduu ŋwɛkʋnyɔ -yla, 'ɩn -mɔɔ yia wa -kaslʋbuduu nyɩdɩ -komi zɔ 'pa. 'Ɩn ɔ yia wa gbloko bhʋ 'wʋ palɩ. \p \v 25 -Mɔ zlɩ -nyɩdɩ, Pɔlʋ -yɔ Silasɩ 'sɔ mɩ -Lagɔ bhubhoeda, wa mnɩnɩ -Lagɔɔ 'ŋnɩ lʋʋ nya, -zugba -kaslʋnyɩma tɔlʋa pʋlʋ wa yukwli. \v 26 -Bha -bhlokpadɛ, dʋdʋ yia zuklu 'tɩtɛɛ, 'ɩn -kaslʋbuduu -klu yia lazuklu. Tɔʋn, 'ɩn we klolo weee yia -kalɩ, 'ɩn -kaslʋnyɩma weee gbloko yia ladɩdlɩ. \v 27 Da ɔɔ -kaslʋbuduu ŋwɛkʋnyɔ ganɔa, 'ɩn ɔ yia klolonya -yɔyɩ -kalɩda. Ɔmɔ dlɩɩ nɩɩ, waa -kaslʋnyɩma ka -gwa. 'Ɩn ɔ yia -mɔ ɔ tʋgʋgblɛ -sa, ɔ 'ka ɔ 'dɛ 'bha. \v 28 'Ɩn Pɔlʋ yia 'wʋkpɩ 'tɩtɛɛ, ɔ nɛɛ: «-Ɩn 'na nʋnʋ -na 'dɛ gbʋnyuu -yla lɛ -nɩ, -a 'dɛ weee mɩ -bha!» \p \v 29 Tɔʋn, -kaslʋbuduu ŋwɛkʋnyɔ yia 'napɛ -yɔlayɩbha, 'ɩn ɔ yia gwagwɩe -yɔ tɛlɩtɛlɩe nya -buduu komi zɔ pla, 'ɩn ɔ yia Pɔlʋ -yɔ Silasɩ 'sɔ 'yu 'kukolu 'sibhli. \v 30 -Mʋʋ 'bɩgʋ, ɔ wlelia wa, 'ɩn ɔ yia wa layɩbha: «Na -cɩan, sa ɩn 'ka nʋ, 'ɩn ɩn 'ka gbʋ 'wʋbhʋa?» \p \v 31 'Ɩn Pɔlʋ -yɔ Silasɩ yia we 'bɩgʋpalɩ ɔ -ylaɛ: «-Ɩn zʋ Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezuu dlɩ -gʋ, 'ɩn -ɩn -yɔ -na zʋaylinyɩma 'sɔ 'ka gbʋ 'wʋbhʋ.» \v 32 'Ɩn wa yia ɔ -yɔ ɔ zʋaylinyɩma weee -yla -Lagɔgbʋ gba. \v 33 Sabɔ, bhla -bhloo 'dɛ nya, 'ɩn ɔɔ -kaslʋbuduu ŋwɛkʋnyɔ -yɔ Pɔlʋ -yɔ Silasɩ 'sɔ yia ɔ 'dɛɛ -gbɛ mnɩ. 'Ɩn ɔ yia wa 'gbia glʋ, 'ɩn -maa yia -bha -bhlokpadɛ ɔ -yɔ ɔ zʋaylinyɩma weee batizee. \v 34 Ɔ -yɔ Pɔlʋ -yɔ Silasɩ mnɩa ɔ -buduŋwɛɛ, 'ɩn ɔ yia wa lililu 'nyɛ. 'Ɩn ɔɔ nyɩmɛ -yɔ ɔ zʋaylinyɩma yia 'mʋna li, -Lagɔɔ dlɩ -gʋzʋzʋee 'gbʋ. \s1 Pɔlʋ -yɔ Silasɩ wa -saa -kaslʋ 'wʋ \p \v 35 Da zlɩ zlɩa, Wlɔmʋ -nyɩmaa gbʋwʋbhunya yia 'slʋja tie -kaslʋbuduu ŋwɛkanyɔɔ -gbɛ nɩɩ, wa 'tide waa nyɩma -manɩ 'yi. \v 36 'Ɩn -kaslʋbuduu ŋwɛkʋnyɔ yia we wɛlɩ Pɔlʋ kwa, 'ɩn ɔ nɛɛ: «Gbʋwʋbhunya ka nyɩma tie, wa nɛɛ, ɩn 'tide aɩn 'yi. We 'gbʋ, a mneni a 'ka 'tla, 'ɩn a 'ka mnɩ -dlɔɔ.» \p \v 37 'Ɩn Pɔlʋ nɛɛ waa 'slʋja -ylaɛ: «-Amɩa -wa Wlɔmʋ -nyɩma, wa 'nɩ -amɩaa -yɔgbʋ 'wʋbhu sazɔnʋ sa, 'ɩn wa yia -aɩn bhɩtɩ -zejila 'wʋ, 'bhie, 'ɩn wa yia -aɩn -kaslʋ 'wʋpa. 'Ɩn -slɛɛn wa 'yɩbha wa 'ka -aɩn -kaslʋ 'wʋ -sa 'wiemɩɩ? -Ɩnnya, we 'na 'ka lɛnʋ. Wa yi, wa 'ka -aɩn wleli wa 'dɛ nya!» \p \v 38 'Ɩn 'slʋja yia we 'dɩ Wlɔmʋ -nyɩmaa gbʋwʋbhunyaa -gbɛ kwa. -Maa 'nʋa nɩɩ, Pɔlʋ -yɔ Silasɩ mɩ Wlɔmʋ -nyɩma nya, 'ɩn we yia -maa nyanɔ dlɩ 'wʋslu. \v 39 'Ɩn wa yia wa bhubhoea yi, 'bhie, wa yia wa -kaslʋ 'wʋ -sa. 'Ɩn wa nɛɛ: «Amɩa zukpa -wa, a 'tla 'gbe nʋkplɛ!» \v 40 Da Pɔlʋ -yɔ Silasɩ 'tlaa -kaslʋ 'wʋ, 'ɩn wa yia Lidiii -buduŋwɛɛ mnɩ. Wa 'yɩa -Lagɔbhelia, 'ɩn wa yia wa 'kʋayli 'pa, 'bhie, wa yia mnɩ. \c 17 \s1 Pɔlʋ -yɔ Silasɩ sɔ gbaa -Lagɔgbʋ Tɛsalonikɩgbe nʋkplɛ \p \v 1 Pɔlʋ -yɔ Silasɩ 'sɔ 'plɩlɩa Anfipolisɩ -yɔ Apoloni -gbenya nʋkplɛ, 'ɩn wa yia Tɛsalonikɩ nyni. -Mɔ Zuifʋʋ *-Lagɔbudu mɩa. \v 2 'Ɩn Pɔlʋ yia -mɔ pla sa ɔ nʋa 'cɩn 'sa. 'Ɩn Zuifʋʋ Nyapɛylɩ ta nya, 'ɩn ɔ -yɔ wa yia -Lagɔsɛbhɛ -gʋ kpɛlɩlɩ. \v 3 'Ɩn ɔ yia we 'ji gba, 'bhie, ɔ yia we wa 'klʋslolu nɩɩ, wee 'sɛbhɛ nɛɛ, we mɩ nɩɩ, -Lagɔɔ -Bhasanyɔ sɩa, ɔ 'ka tlɩ, 'ɩn ɔ 'ka 'wʋsɔ tlɩtlɩnya glaa. Ɔ nɛɛ nɩɩ: «Ɔɔ -Zezu -ɔ ka gbʋ na gbaa da aɩn -yla, mɔ -wa -Lagɔɔ -Bhasanyɔ.» \v 4 Wee wɛlɩ zɩa wa lʋ Zuifʋ tɔlʋʋ dlɩ kwɛ, wa yia we -yɔŋwnu, 'ɩn wa yia Pɔlʋ -yɔ Silasɩ 'bɩbholu. 'Sa -bhlokpadɛ, *Glɛkɩ -duun -wa bʋbɔa Zuifʋʋ -Lagɔ nʋa, we -yɔ 'ŋnɩmnɩ zʋayliŋwnɩɩ -zlo. \p \v 5 'Ɩn Zuifʋ yia we zenyi nʋ, wa yia gbʋkpʋa -nyɩma labhu 'yloogblʋ, 'ɩn wa yia -zlɛ ladɩ 'gbe nʋkplɛ. 'Ɩn wa yia Pɔlʋ -yɔ Silasɩɩ da mnɩ, Zasɔɔn -buduŋwɛɛ, wa 'ka wa -zejila 'yu kwa. \v 6 'Ɩn wa 'nɩ Pɔlʋ -yɔ Silasɩ 'yɩɩ 'gbʋ, wa yia Zasɔn -yɔ -Lagɔbhelia tɔlʋa 'gbee 'wlulapɩlɩnya 'yu kwa. 'Ɩn wa yia 'wʋkpɩkpɩe bhli: «Nyɩma -manɩ ka dʋdʋ weee gbugblolu, 'ɩn wa yi 'yaa -slɛɛn -seli yi! \v 7 Zasɔn ka wa 'bɩ 'nyɛ ɔ 'dɛɛ -gbɛ! Waa nyɩma wee'e zʋ nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ 'kadʋ *Sezaaa titenya 'nʋŋwɛ, 'ɩn wa nɛɛ, nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ -putu mɩ, 'mɔ wa laa -Zezu.» \v 8 'Ɩn wee wɛlɩnya -mɩnɩ yia nyɩmaa -zlo -yɔ gbee 'wlulapɩlɩnyaa dlɩ 'wʋbhu, \v 9 'ɩn wa nɛɛ Zasɔn -yɔ -Lagɔbhelia tɔlʋa -yla, wa plʋlʋ 'gwɛzi 'kadʋ yabhlo. Wa wlaa we, 'bhie, wa yia wa 'yitide. \s1 Pɔlʋ -yɔ Silasɩ gbaa -Lagɔgbʋ Beleegbe nʋkplɛ \p \v 10 Da sabɔ bɛa, 'ɩn -Lagɔnyɩma yia -bha -bhlokpadɛ Pɔlʋ -yɔ Silasɩ yoo kwa Belee. Da wa nynia -mɔ, 'ɩn wa yia Zuifʋʋ -Lagɔbudu zɔ mnɩ. \v 11 Belee -Zuifʋʋ dlɩ nanɩ 'yli, we 'ka Tɛsalonikɩ -Zuifʋ 'wʋzi. Wa ka -Lagɔgbʋ yukwli pʋlʋ, 'ɩn wa yia we -yɔŋwnu gwagwɩe nya slʋɩ 'mʋna nya. 'Ylɩ weee nya, wa kpɩa -Lagɔsɛbhɛ, 'ɩn wa 'ka we -yɔyɩ nɩɩ, -de -we Pɔlʋ gbaa gbʋzɔnʋʋ. \v 12 'Ɩn waa Zuifʋ glaa -nyɩma duun yia -Lagɔgbʋ -yɔŋwnu. 'Ɩn Glɛkɩ glaa 'ŋnɩmnɩ zʋayliŋwnɩ -yɔ nʋkpasia duun yi 'yaa -Lagɔgbʋ -yɔŋwnu. \p \v 13 Da Tɛsalonikɩ -Zuifʋ 'nʋa nɩɩ, Pɔlʋ mɩ Belee -nyɩma -yla -Lagɔgbʋ gbada 'ya, tɔʋn, 'ɩn wa yia wee gbee nʋkpla -nyɩmaa dlɩɩ yalɩ 'paa mnɩ, 'ɩn -maa yia gbugblolu. \v 14 'Ɩn -bha -bhlokpadɛ -Lagɔbhelia yia Pɔlʋ yoo kwa gumunyu -yɔ -gbɛɩn. 'Ɩn Silasɩ -yɔ Timotee yia Belee -tʋ. \v 15 -Wa kwaa Pɔlʋ yoo, wa -yɔ ɔ 'sɔ yia Atɛnɩgbe nʋkplɛ nyni. Wa 'bhitia lʋ la, 'ɩn Pɔlʋ yia wa wɛlɩ zʋ, nɩɩ, Silasɩ -yɔ Timotee ylɩ -mɔ ɔ slʋɩ. \s1 Pɔlʋ gbaa -Lagɔgbʋ Atɛnɩgbe nʋkplɛ \p \v 16 Da Pɔlʋ mɩa Silasɩ -yɔ Timotee wʋda Atɛnɩ, ɔ 'yɩa we -yɔ nɩɩ, wee 'gbee nʋkpla -nyɩma, yoyolagɔ wa bʋbɔa duun, 'ɩn ɔ dlɩ yia 'wʋsɔ. \v 17 'Ɩn Zuifʋ -yɔ -wa 'nɩa Zuifʋ, -wa bʋbɔa -Lagɔ, 'ma ɔ -yɔ wa kpɛlɩa -Lagɔgbʋ -gʋ -Lagɔbudu zɔ. 'Ɩn sa zlɩ zlɩa -bhlo, 'sa ɔ gbaa -Lagɔgbʋ 'plɩplɩnya -yla -gblɔgblʋ 'wʋ. \v 18 'Sɛbhɛ -yilonya 'kadɩ wa laa Epikulɩɩ 'bɩnyɩma -yɔ Sɩtoisɩnyɩma, -maa -yɔ ɔ bhlia kpɛlɩkpɛlɩe 'ya. Tɔlʋa nɛɛ: «Zlɛsanyɔ mɩa nɩ nɛɛ -bha saa?» Tɔlʋa nɛɛ: «We 'wlʋ sa 'lakpa -Lagɔnyaa gbʋ ɔ mɩ gbada.» Nɩɩ, -Zezuu gbʋ -yɔ tlɩtlɩnya glaa 'wʋsɔgbʋ Pɔlʋ mɩa gbada, 'mʋ wa 'nʋa. \v 19 Da wa kpaa Pɔlʋ, 'ɩn wa -yɔ ɔ yia wa gbʋwʋbhunya 'yu mnɩ, -gɔgɔ wa laa Aleopazɩ 'wlu. 'Ɩn wa yia ɔ layɩbhaɛ: «Gbʋ -lolu -ɩn mɩa dɛ -sloluda, -ɩn mneni -ɩn 'ka we 'ji gba -aɩn -ylaa? \v 20 -We ka gbʋ -wa, -nanagbʋnya -na gbaa dɛ -aɩn -yla, -a 'yɩbha -a 'ka we 'ji 'wʋlanʋ.» \p \v 21 Nɩɩ, Atɛnɩ -nyɩma weee -yɔ wa 'lakpanya tʋa -bha bhla duun nya, 'wʋbhlolugbʋnyaa kpɛlɩe -yɔ we yukwli pʋlʋe nya. \p \v 22 -Mɔ Aleopazɩ 'wlu Pɔlʋ -sɔa 'wʋ, 'ɩn ɔ nɛɛ: «Atɛnɩ -nyɩma, na yɩ we -yɔ nɩɩ, amɩaa bʋbɔli nanɩ aɩn dʋdʋ bhabha. \v 23 Da ɩn mɩa amɩaa 'gbe nʋkplɛ -zieda, ɩn ka amɩaa bʋbɔlii *-bada 'yɩ. Amɩaa -zilagʋbʋbɔlʋlu yabhlo ɩn 'yɩa -bha wa cɛlɩaɛ: -LAGƆ -Ɔ NYƖMA 'NƖA -YI. 'Ɩn -we a 'nɩa -yi, a bʋbɔa, we gbʋ ɩn yia da aɩn -yla gbaa. \v 24 'Ɩn -Lagɔ -ɔ nʋa dʋdʋ -yɔ we -gʋ -lu weee lɛ, mɔ -wa yalɩ -yɔ dʋdʋʋ -Kanyɔ. Ɔ'ɔ -dɩlɩ nyɩmaa 'sʋbha 'sʋbha zilabʋbɔ -budu zɔ la. \v 25 -Lagɔ 'nɩ 'yɩbha nyɩma 'nyɛ ɔ -lu yabhlogbɔɔ, nɩɩ, mɔ nyɛa nyɩma 'yliyɔgagɩe, nyapɛlɩ, we -yɔ -lu weee. \v 26 Nyɩmɛ yabhlogbɔɔ ɔ -laa la, 'ɩn wɛlɩ weee yia layi -mɔɔ 'gbʋ, 'ɩn wa yia dʋdʋ weee -gʋ ladɩ. 'Ɩn ɔ yia -zʋʋ 'wʋsɩsalɩda lɛnʋ wa -yla, 'ɩn ɔ yia dʋdʋ wa 'kaa -gʋ ladɩɩ bɔlʋ palɩ. \v 27 Nyɩma 'ka -Lagɔɔ datalɩɩ 'gbʋ, ɔ yi 'saa nʋ. Wa -ka sɩada -mɩ, ɔ datalɩe nya, 'ɩn wa 'ka ɔ 'yɩ. 'Ɩn -zugba -Lagɔ 'nɩ -aɩn -yɔbhʋda -mɩ 'pɩpɩ. \v 28 ‹Ɔ 'gbʋ -a -gaa 'yliyɔ, -a nɔa, 'ɩn -a mɩa la.› Amɩaa gbalɩnyaa tɔlʋa ka we gba: ‹-Amɩa mɩ 'ya ɔ 'yua nya.› \p \v 29 «-A mɩ -Lagɔɔ 'yua nyaa 'gbʋ, -a 'na palɩlɩ -can, 'gwɛzi -yɔ tʋkpa -we nyɩma tɛlɩa wa 'ylimnee nya -Lagɔ 'wʋ -nɩ. \v 30 Da nyɩma 'nɩa gbʋ yabhlogbɔɔ -yi, 'sa wa nʋa, 'ɩn -Lagɔɔ gbʋ 'nɩ -mʋʋnya 'wʋlapɩlɩ. Nɩɩ, -slɛɛn, dʋdʋgʋ -nyɩma weee ɔ laa, da wa -ka -mɩ, wa 'ka wa dlɩ 'bhiti. \v 31 Ɔ ka 'ylɩ yabhlo zʋ, ɔ 'ka nyɩmɛ yabhlo ɔ -saa -bha, ɔ 'ka ɔ -gʋ 'plɩlɩ, 'ɩn ɔ 'ka dʋdʋgʋ -nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋbhu tɩklɩɩ. Ɔ ka we nyɩma weee 'klʋslolu, ɔɔ nyɩmɛɛ 'wʋbhubhue nya tlɩtlɩnya glaa.» \p \v 32 Da wa 'nʋa tlɩtlɩe lʋʋ 'wʋsɔ gbʋ, Pɔlʋ ŋwɛɛ, 'ɩn -zakpa -bhlo yia ɔ gla palɩ, 'ɩn tɔlʋa nɛɛ: «'Ylɩ -putu nya, 'bhie, -a 'ka -mɩ yukwli pʋlʋ, wee gbʋ -mɩnɩɩ 'gbʋ.» \v 33 'Ɩn Pɔlʋ yia wa glaa 'bhʋ. \v 34 Nyɩma -tɔlʋa -wa ŋwnua -Lagɔgbʋ -yɔ, 'ɩn -maa yia Pɔlʋ 'bɩ mnɩ. Wa glaa Atɛnɩɩ gbʋwʋbhunyaa lʋnyɩmɛ yabhlo wa laa Denisɩ klaa, 'ŋwnɔ yabhlo wa laa Damalisɩ, we -yɔ nyɩma tɔlʋa, ma -wa. \c 18 \s1 Pɔlʋ mɩ Kolɛntɩgbe nʋkplɛ \p \v 1 -Mʋʋ 'bɩgʋ, Pɔlʋ 'bhʋa Atɛnɩ, 'ɩn ɔ yia Kolɛntɩ mnɩ. \v 2 Zuifʋ yabhlo wa laa Akilasɩ, wa gwalɩa Pɔɔn -dʋdʋ -gʋ, 'ɩn ɔ yia -mɔ ɔ ylɩ, -zugba ɔ -yɔ ɔ 'ŋwnɔ Plisilɩ ka Italii -dʋdʋ -gʋ 'bhʋ 'lulolu. -We ka gbʋ -wa, nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ 'kadʋ Klodʋ nɛɛ, Zuifʋ 'bhʋ Wlɔmʋgbe nʋkplɛ. 'Ɩn Pɔlʋ yia wa -gbɛ mnɩ. \v 3 Nɩɩ, wa nʋnʋ -lubhoo 'yli -bhlo, *'naabuduu 'naa wa lʋa, we 'gbʋ, ɔ yia wa -gbɛ ladɩlɩa mnɩ, -zugba wa nʋa lubho dabʋdʋ. \v 4 Sa *Nyapɛylɩ nynia -bhlo, 'sa Pɔlʋ bhua wɛlɩ 'wʋ -Lagɔbudu zɔ, 'ɩn ɔ gbaa, ɔ yɩa 'klɩ, ɔ 'ka Zuifʋ -yɔ Glɛkɩ lu. \p \v 5 Da Silasɩ -yɔ Timotee 'bhʋa Masedʋanɩ, Pɔlʋ yia bhla weee nya -Lagɔgbʋ gbada -tʋ, -zugba ɔ gba Zuifʋnya -yla, nɩɩ, -Zezu -wa -Lagɔɔ -Bhasanyɔ. \v 6 'Ɩn Zuifʋ yia Pɔlʋ -yɔwʋsɔlʋ, -zugba wa vɛlɩ ɔ. 'Ɩn ɔ yia ɔ -bana 'wʋvu wa -gʋ\f + \fr 18:6 \ft Mʋ slolua nɩɩ, ɔ ka -mɔ ɔ sɔ -sa.\f* , ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «A -ka mnɔ, amɩaa 'dɛɛ 'bɩgʋ -wa, we 'nɩ na gbʋ. Nɩɩ, we 'bhʋ -zɛɛn 'wʋ, -wa 'nɩa Zuifʋ, wa -gbɛ na yia mnɩa.» \p \v 7 Pɔlʋ 'tlaa -Lagɔbudu zɔ, 'ɩn nyɩmɛ yabhlo wa laa Titiusɩ Zutusɩ -ɔ bʋbɔa -Lagɔ, 'ɩn -ɔ ka -budu mɩa -Lagɔbudu kwesi, 'ɩn ɔ yia -mɔɔ -gbɛ mnɩ. \v 8 -Lagɔbuduu 'yugalɩnyɔ Klisɩpusɩ zʋa Nyɩmaa -Kanyɔ dlɩ -gʋ, we -yɔ ɔ zʋaylinyɩma. Kolɛntɩ -nyɩmaa -zlo -wa pʋlʋa Pɔlʋʋ wɛlɩ yukwli, 'ɩn -maa yi 'yaa -Lagɔ dlɩ -gʋ zʋ, 'ɩn wa yia wa batizee. \p \v 9 Sabɔ yabhlo nya, Nyɩmaa -Kanyɔ 'tlalɩa Pɔlʋ 'klʋ ɔ 'yli 'wʋ, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Ɩn 'na nʋnʋ nyanɔ -nɩ, -ɩn -tʋ gbada. -Ɩn 'na 'munu ŋwɛ -nɩ. \v 10 Nɩɩ, ɩn -yɔ -mɩ 'sɔ mɩ. Nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'na 'ka -mɩ kwɛzɩ, 'ɩn ɔ 'na 'ka -mɩ -yla gbʋnyuu lɛnʋ. -We ka gbʋ -wa, gbe nɩ nʋkplɛ, -wa mɩa na -nʋ nya wa -zu 'wʋ.» \v 11 Pɔlʋ li Kolɛntɩ -zʋ -bhlo 'cʋ gbelibhlo, -zugba ɔ slolu -mɔ nyɩma -Lagɔwɛlɩ. \p \v 12 Bhla -we nya Wlɔmʋ -nyɩmɛ Galiɔɔn pɩlɩa Akai 'wlu la, 'ɩn Zuifʋnya yia Pɔlʋ -yɔ gwe 'pa, 'ɩn wa -yɔ ɔ yia gbʋwʋbhu -zejila 'yu mnɩ. \v 13 'Ɩn wa nɛɛ: «Ɔɔ nyɩmɛ -mɔnɩ, sa -amɩaa tite 'nɩa gba, 'sa ɔ gbaa nyɩma bʋbɔ -Lagɔ.» \p \v 14 Pɔlʋ 'ka ŋwɛ gbaa yi, 'ɩn Galiɔɔn nɛɛ Zuifʋ -ylaɛ: «We -ka nɩɩ, ɔɔ nyɩmɛ ka tite mnɔ, 'ɩn ɔ yi gbʋ 'kadʋ -nyumɔ, -zugba ɩn ka yaa dlɩ lapalɩ, 'ɩn ɩn ka amɩa Zuifʋ yukwli pʋlʋ. \v 15 -We ka gbʋ -wa, wɛlɩ klaa, 'ŋnɩ klaa, we -yɔ amɩaa 'dɛɛ tite -gʋ a mɩa kpɛlɩlɩdaa 'gbʋ, amɩaa 'dɛɛ gbʋ mʋ. Ɩn 'nɩ 'yɩbha ɩn 'ka sanɛɛ -sʋkpa gbʋwʋbhunyɔ -zɛ!» \v 16 'Ɩn Galiɔɔn yia wa vu gbʋwʋbhu -zejila 'yu. \v 17 Tɔʋn, Zuifʋ weee kpaa -Lagɔbuduu 'yugalɩnyɔ Sɔsɩtɛnɩ, 'ɩn wa yia ɔ bhɩtɩ -bha gbʋwʋbhu -zejila 'yu. \p 'Ɩn Galiɔɔn 'nɩ we 'yabhlogbɔɔ -gʋsa. \s1 Pɔlʋ bhitia Antiɔsʋ lʋ \p \v 18 Pɔlʋ ka 'ya Kolɛntɩ -gwlɛ kplokplo. 'Bhie, ɔ yia -Lagɔbhelia wɛlɩ 'pa, 'ɩn ɔ yia 'glʋ 'wʋ -gblaa, ɔ yia Silii -dʋdʋ -gʋ mnɩ, ɔ -yɔ Plisilɩ -yɔ Akilasɩ 'sɔ. Da wa 'kaa 'glʋ 'wʋ -gbla, 'ɩn ɔ yia ɔ 'nyi kpla Sankleegbe nʋkplɛ. -We ka gbʋ -wa, ɔ ka -Lagɔ -yla bi. \v 19 Wa nynia Efɛzɩ, -bha Pɔlʋ tɩa Plisilɩ -yɔ Akilasɩ. 'Ɩn ɔ yia -Lagɔbudu zɔ mnɩ, 'ɩn ɔ -yɔ Zuifʋ yia kpɛlɩ. \v 20 'Ɩn -maa nɛɛ ɔ -yla, ɔ -tʋ wa -gbɛ -slɔ, ɔ 'nɩ we -yɔŋwnu. \v 21 Ɔ 'paa wa wɛlɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «-Lagɔ -ka ŋwnu, 'ɩn na yia amɩaa -gbɛ lʋ.» 'Ɩn ɔ yia 'glʋ 'wʋ -gbla Efɛzɩ, ɔ yia mnɩ. \v 22 -Mʋʋ 'bɩgʋ, ɔ nynia Sezalee, 'ɩn ɔ yia -Lagɔnyɩma fʋsaa mnɩ -Zeluzalɛmʋ. \p 'Bhie, ɔ yia Antiɔsʋ mnɩ. \v 23 Ɔ lia -bha 'ylɩ sanɩmɛ Antiɔsʋ, 'bhie, ɔ yia lʋmnɩ. Ɔ 'plɩlɩa -Galasii -yɔ Flizii -dʋdʋ -gʋ -bhlo -bhlo, -zugba ɔ pa -Zezuu 'bɩnɔnya weee 'kʋayli. \s1 Apolɔsʋ \p \v 24 Zuifʋ -ɔ wa gwalɩa Alɛzandli, wa laa Apolɔsʋ, yia Efɛzɩ yi. Gbagbanyɔ -zɔnʋ -wa, 'ɩn ɔ -yia -Lagɔsɛbhɛ 'nanʋʋ. \v 25 Nyɩmaa -Kanyɔɔ 'Yloogblʋ wa -slolua zlɩmɛ ɔ, -slɛɛn dlɩ weee nya ɔ gbaa, 'ɩn ɔ slolua -Zezuu gbʋ kpɛɛn kpɛɛn. 'Ɩn Zaaan nyɩmaa batizee -gbʋ -bhlo ɔ -yia. \v 26 'Ɩn Apolɔsʋ yia -Lagɔgbʋʋ gbagbɩe bhli dlɩ tɛlɔ nya, Zuifʋʋ -Lagɔbudu zɔ. Da Plisilɩ -yɔ Akilasɩ pʋlʋa ɔ yukwli, wa yia ɔ 'wʋbhu, wa -yɔ ɔ 'sɔ yia wa 'dɛɛ -gbɛ mnɩ. 'Ɩn wa yia ɔ -Lagɔɔ 'Yloogblʋ -slolu kpɛɛn kpɛɛn. \p \v 27 -Mʋʋ 'bɩgʋ, Apolɔsʋ 'yɩbha ɔ 'ka Akai mnɩ. 'Ɩn -Lagɔbhelia yia ɔ 'kʋayli 'pa, 'ɩn -maa yia wee dʋdʋ -mʋʋ -gʋ -Lagɔnyɩma 'sɛbhɛ yoo 'pa nɩɩ, wa kpa ɔ 'nanʋʋ wa 'lakpa yu nya. Da ɔ nynia -mɔ, -wa plaa -Lagɔ, -Lagɔɔ 'nanɩ nya, 'ɩn ɔ yia wa 'wʋsa bhabha. \v 28 Ɔ ka -Lagɔsɛbhɛ zɛlɩ Zuifʋ -yla, 'ɩn ɔ yia wa -slolu tɩklɩɩ nɩɩ, -Zezu mɩ -Lagɔɔ -Bhasanyɔ nya, 'ɩn ɔ 'nɩ Zuifʋʋ wɛlɩ -yɔŋwnu, ɔ yia wa lu -zejila 'wʋ. \c 19 \s1 Pɔlʋʋ -zakpa 'sɔnʋ mnɩa Efɛzɩ \p \v 1 Bhla -we nya Apolɔsʋ mɩa Kolɛntɩ, 'ɩn Pɔlʋ yia -Aziii\f + \fr 19:1 \ft 'Mʋ wa laa -zɛɛn «Asie Mineure» -tuauwɛlɩ 'wʋ.\f* -gɔgɔ -ka -dʋdʋʋ yalɩ -gbɛɩn 'plɩlɩ, 'ɩn ɔ yia Efɛzɩ nyni. 'Ɩn ɔ yia -mɔ -Zezuu 'bɩnɔnya tɔlʋa ylɩ. \v 2 'Ɩn ɔ yia wa layɩbhaɛ: «Da a zʋa dlɩ -Zezu -gʋ, Zuzu 'Pʋpa ka aɩn -gʋ kwlilii?» \p 'Ɩn wa yia we 'bɩgʋpalɩ ɔ -ylaɛ: «-A 'nɩ -slɔ 'nʋ nɩɩ, Zuzu 'Pʋpa mɩ.» \p \v 3 'Ɩn Pɔlʋ yia wa layɩbhaɛ: «-Zugba, sa wa batizee aɩan?» \p 'Ɩn wa yia we 'bɩgʋpalɩ: «Zaaan nyɩmɛɛ batizee batizee sɔlʋ wa batizea -aɩn.» \p \v 4 Pɔlʋ nɛɛ wa -ylaɛ: «Nyɩma -wa ŋwnua wa dlɩ 'bhitigbʋ, 'ma *Zaan batizea. 'Ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: ‹Nyɩmɛ -ɔ yia 'mɩ lʋʋ yia, a zʋ ɔ dlɩ -gʋ, mɔ -wa -Zezu.› » \v 5 Da waa Efɛzɩ -nyɩma 'nʋa wɛlɩ -mɩnɩ, 'ɩn wa yia wa 'dɛ wla, wa batizee wa Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezuu 'ŋnɩ nya. \v 6 Pɔlʋ palɩa wa sɔ -gʋ la, 'ɩn Zuzu 'Pʋpa yia wa -gʋ kwlili. 'Ɩn wa yia wɛlɩ -putunyaa gbagbɩe bhli, -zugba wa paa -Lagɔgbʋʋ -falɩ. \p \v 7 Wa 'dɛ weee mneni wa 'ka sa nyɩma kugbua lɛ 'sɔ ŋwɛɛ nyni. \p \v 8 -Mʋʋ 'bɩgʋ, Pɔlʋ plaa -Lagɔbudu zɔ, 'ɩn ɔ yia -Lagɔgbʋ gbada -tʋ 'cʋ ta nʋkplɛ dlɩ tɛlɔ nya, -zugba ɔ gba -Lagɔɔ nyɩmaa 'wlulapɩlɩgbʋ, 'ɩn ɔ yɩ 'klɩ, -wa mɩa ɔ yukwli pʋlʋda ɔ 'ka wa lu. \v 9 'Ɩn duun yia yukwli -yɔsumanɩ, -maa 'nɩ -Lagɔgbʋ -yɔŋwnu, 'ɩn wa yia -Zezuu 'Yloogblʋ gla palɩ -zejila 'wʋ. 'Ɩn Pɔlʋ yia wa -yɔ 'bhʋ, ɔ -yɔ -Zezuu 'bɩnɔnya yia mnɩ, -zugba ɔ slolu wa -Lagɔgbʋ 'kɔmʋʋ, Tilanusɩɩ lakɔnɩ -budu zɔ. \v 10 'Sa ɔ -tʋa nʋda -zʋ 'sɔ nʋkplɛ. 'Ɩn Zuifʋ -yɔ Glɛkɩ sɔ mɩa -Azii -dʋdʋ -gʋ, -maa yia Nyɩmaa -Kanyɔɔ gbʋ 'nʋ. \s1 Sevaaa nʋkpasuyua \p \v 11 'Ɩn -Lagɔ yia gwɛdigbʋ 'kadɩ 'kadɩ lɛnʋ, Pɔlʋʋ sɔ nya. \v 12 'Ɩn 'klʋɔ -sɛlɩ -mislɔ -yɔ 'naa -kibhenya bhlɩa ɔ ku ŋwɛ, 'mʋ wa kwaa guzʋnya. 'Ɩn -maa gu yia -maa -yɔ 'bhʋ, zuzu 'nyii -we -dɩlɩa wa 'wʋ la, 'ɩn we yia wa 'wʋ 'tla. \p \v 13 Zuifʋ tɔlʋa -wa jɩjlɩa 'gbe, zuzu 'nyii vuvue nya guzʋnya 'wʋ, -maa yi 'yaa Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezuu 'ŋnɩ laylalɩ, we vuvue nya. 'Ɩn wa nɛɛ zuzu 'nyii -yla: «-Zezu ka gbʋ Pɔlʋ gbaa da, -a nɛɛ, ɔ 'ŋnɩ nya a 'tla wa 'wʋ!» \v 14 Zuifʋʋ -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ mɩ -bha, 'mɔ wa laa Sevaa. Ɔ ka nʋkpasuyua gbesɔ, ma nʋ 'saa. \p \v 15 'Ɩn zuzu 'nyuu yia we 'bɩgʋpalɩ wa -yla: «Ɩn -yi -Zezu, 'ɩn -ɔ Pɔlʋ -mɩa, ɩn -yi -mɔɔ. 'Ɩn amɩa naa, nyɔɔ amɩa -mɩa?» \p \v 16 Nyɩmɛ kaa zuzu 'nyuu 'wʋ, -mɔɔ yia wa -gʋbho. 'Ɩn ɔ yia we -slolu nɩɩ, ɔ 'tɛla, ɔ -zi wa. Ɔ nʋa wa lɛ, 'ɩn ɔ yia wa -bana yla, 'ɩn wa -yɔ gwagwɩe yia ɔ -budu zɔ 'tla kpanʋ nya. \v 17 Zuifʋ -yɔ Glɛkɩ mɩa Efɛzɩ 'nʋa gbʋ -mɩnɩ, 'ɩn nyanɔ yia wa 'wʋslo. 'Ɩn wa yia Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezuu 'ŋnɩ 'ylimanɩ. \v 18 Nyɩma -duun -wa ŋwnua -Lagɔgbʋ -yɔ, 'ɩn wa yia wa gbʋnyuu gbaa yi 'tɩtɛɛ nyɩma -zejila 'wʋ. \v 19 -Dlabhia -lɛnʋnya duun -yɔ wa 'sɛbhɛɛ -zlo yia yi, 'ɩn wa yia we -sie nyɩma weee 'yu. Wa zɛlɩa we -valɛ we nyni 'gwɛzii 'wlu glʋ ta 'wlu kugbua lɛ gbu\f + \fr 19:19 \ft 'Ylɩ glʋ 'sɔ 'ylɩ kugbuaa lubhoo 'pɛnɩgwɛzi -wa.\f* . \v 20 'Sa -Lagɔgbʋ mnenia la, 'ɩn we yia -gʋwʋlaylimanɩ, Jejitapɛɛ 'tɩtɛ slolue nya. \s1 -Zlɛ 'kadʋ mɩ Efɛzɩ \p \v 21 Gbʋnya -mɩnɩɩ 'bɩgʋ, Pɔlʋ nɛɛ Masedʋanɩ -yɔ Akai ɔ plɩlɩa ɔ 'ka -Zeluzalɛmʋ mnɩ. Ɔ nɛɛ: «-Mʋʋ 'bɩgʋ, ɩn -ka -mɔ nyni, we mɩ nɩɩ, ɩn mnɩ 'ya *Wlɔmʋ 'yɩa.» \v 22 Timotee -yɔ Elasɩtɩ -wa -wa ɔ 'wʋsanya, 'ɩn ɔ yia -maa sɔbhie tie Masedʋanɩ, 'ɩn ɔ 'dɛ yia -Azii -tʋ 'ylɩ yasɔlɛ nya. \p \v 23 -Mʋʋ bhla, 'ɩn gbʋ 'kadʋ yia bhli -Zezuu 'Yloogblʋʋ 'gbʋ. \v 24 Nyɩmɛ yabhlo wa laa Demetliusʋ, 'gwɛzi nya ɔ bhlaa -lu yua -sɛsɛ. Nyɩmaa -lagɔ wa laa Atemisɩ\f + \fr 19:24 \ft 'Ŋwnɔlagɔ -wa.\f* we -buduu 'wʋwlʋ -yua -sɛsɛ ɔ bhlaa. Mʋ -yɔ, ɔ -yɔ ɔ lubhonʋnya yɩa 'gwɛzi duun. \v 25 'Ylɩ yabhlo nya, Demetliusʋ gbelia ɔ lubhonʋnya -yɔ -wa -yɔ ɔ kaa lubhoo 'yli -bhlo 'wlu, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «'Taleaɩn, amɩaa 'dɛ -yi we 'ji nɩɩ, 'mʋ lubho nɩ -yɔ -a yɩlɩa -amɩanʋʋ 'gwɛzi. \v 26 -We mɩa 'plɩda, a yɩ we -yɔ, 'ɩn a nʋ we. Ɔɔ Pɔlʋ nɛɛ nɩɩ, -lagɔ -we nyɩma tɛlɩa, we 'nɩ -lagɔ -zɔnʋnya. Ɔ ka nyɩma duuun 'wlu -nyumɔ. We 'nɩ -seli Efɛzɩ -bhlo, we -tʋ 'wʋ -sɛ, we 'ka -Azii -dʋdʋ weee -gʋ lamneni. \v 27 -Mʋʋ mneni we 'ka -amɩaa lubho -nyumɔ, 'ɩn we 'ka Atemisɩ 'kadʋʋ -budu -yɔ we 'ŋnɩ lasa. 'Ɩn nyɩma 'na 'ka -slɛɛn we 'ylimanɩ. 'Ɩn 'mʋ wa bʋbɔa -Azii -yɔ -dʋdʋ weee -gʋ.» \p \v 28 Da nyɩma 'nʋa wee gbʋ -mɩnɩ, wa 'paa 'cɛ, 'ɩn wa yia 'wʋkpɩkpɩe bhli: «Efɛzɩ -nyɩmaa Atemisɩ 'ylia! » \v 29 'Ɩn 'gbe -kpabhie yia gbugblolu. 'Ɩn Masedʋanɩ -nyɩma 'sɔ wa laa Gayusɩ -yɔ Alisɩtakɩ, -wa -wa Pɔlʋʋ nɔnɔnya, 'ɩn wa yia -maa kpa, 'ɩn wa -yɔ wa 'sɔ yia -gblɔgblʋ 'wʋ mnɩ gwagwɩe nya. \p \v 30 Pɔlʋ 'yɩbha ɔ 'ka wa nyɩdɩ 'tla -zejila 'wʋ, 'ɩn -Zezuu 'bɩnɔnya nɛɛ ɔ -yla, ɔ 'na nʋnʋ we lɛ -nɩ. \v 31 -Aziii lubhonʋnya 'kadɩ -tɔlʋa -wa mɩa Pɔlʋʋ 'talea nya, -maa yi 'yaa wee wɛlɩ -bhlokpadɛ ɔ yoo 'pa, nɩɩ, ɔ 'na 'sibhli wee -zejila 'wʋ la -nɩ. \p \v 32 -Mʋʋ bhla, nyɩma yiyli -gʋ, -zugba gbʋ bidi -bidi bidi wa nʋa lɛ. Nyɩma tɔlʋa kpɩ 'wʋ wɛlɩ yabhlo nya, 'ɩn tɔlʋa kpɩa 'wʋ 'ya wɛlɩ -putu nya. 'Ɩn -we ka 'gbʋ wa yia 'wlugbeli, wa glaa -nyɩma duun 'nɩ we -yi. \v 33 We bhla Zuifʋ yabhlo wa laa Alɛzandlɩ mɩ -bha. 'Ɩn nyɩma tɔlʋa yia we 'ji gba ɔ -yla, -zugba Zuifʋ tɔlʋa sua ɔ, ɔ 'ka gba. 'Ɩn Alɛzandlɩ yia sɔ 'wʋbhu, ɔ 'yɩbha ɔ 'ka waa nyɩmaa -zlo -yla gbʋ gba. \v 34 Wa yibhelia ɔ Zuifʋ nya, 'ɩn wa 'dɛ weee yia 'wʋkpɩda -tʋ wɛlɩ -bhlogbɔɔ nya 'lɛlɩ 'sɔ nʋkplɛɛ: «Efɛzɩ -nyɩmaa Atemisɩ 'ylia! Atemisɩ 'ylia!» \p \v 35 'Ɩn wee 'gbee fɛngblɛ yia nyɩma weee ŋwɛ 'munu. 'Ɩn ɔ nɛɛ: «Efɛzɩ -nyɩma, nyɩma weee -yi we 'ji nɩɩ, Efɛzɩ -gbe -wa Atemisɩɩ bʋbɔ -budu 'kadʋ -yɔ we tɛlɩtɛlɩ -tʋkpa, -we 'bhʋa yalɩɩ ŋwɛkʋnyɔ. \v 36 Nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ mneni ɔ 'ka gbʋ -mɩnɩ kpɛlɩ. We 'gbʋ, a 'mu ŋwɛ, a 'na slolu gbʋ lʋ -nɩ. \v 37 'Ɩn nyɩma -wa a -laa -seli, wa 'nɩ we -budu zɔ -lu yabhlogbɔɔ yli, 'ɩn wa 'nɩ -amɩaa -Lagɔ vɛlɩ. \v 38 We -ka Demetliusʋ -yɔ ɔ lubhonʋnya 'yɩbha wa 'ka nyɩmɛ 'klamanɩ, wa mnɩ gbʋwʋbhunya 'yu, gbʋwʋbhu ylɩ nya. Mɔ wa 'kaa nyɩmɛ 'klamanɩ -mɔ mɩa dɛ. \v 39 We -ka nɩɩ, a ka 'ya gbʋ yabhlo, a 'ka we layɩbha, -a mneni -a 'ka -mʋʋ gba -a 'dɛ weee 'wlugbeliylɩ nya. \v 40 -A fɛlɩ -amɩaa 'dɛ gbʋ 'nyɛa, 'ɩn wa 'ka -aɩn gbʋ 'wludɩ, nɩɩ, -amɩa sɔlʋa -amɩaa 'wlulapɩlɩnya -yɔ 'wʋ, gbʋ -we 'plɩa -zɛɛn daa 'gbʋ. Wee 'wlugbelie -mɩnɩ 'nɩ 'ji tɩklɩɩ -ka, 'ɩn gbʋ -we -a 'kaa gba, -mʋʋ 'nɩ -mɩ.» \p \v 41 Da ɔɔ fɛngblɛ gba 'saa, 'ɩn ɔ nɛɛ nyɩma -yla, wa mnɩ wa -buduŋwɛɛ. \c 20 \s1 Pɔlʋ mnɩa Masedʋanɩ -yɔ *Glɛsɩ -dʋdʋ -gʋ \p \v 1 Da -zlɛ bhɩa, -mʋʋ 'bɩgʋ, Pɔlʋ yia -Zezuu 'bɩnɔnya 'wlugbeli. Ɔ zʋa wa 'dɩ, 'bhie, ɔ yia wɛlɩ 'pa, 'ɩn ɔ yia Masedʋanɩ mnɩ. \v 2 Ɔ 'plɩlɩa wee dʋdʋ -mɩnɩ -gʋ, 'ɩn ɔ yia -Lagɔnyɩma 'dɩ duun zʋ. -Mʋʋ 'bɩgʋ, ɔ yia *Glɛsɩ nyni, \v 3 'ɩn ɔ li -mɔ Glɛsɩ -dʋdʋ -gʋ 'cʋ ta. Da ɔ mɩa 'glʋ 'wʋ -gblada, ɔ 'ka Silii mnɩ, 'ɩn ɔ yia 'nʋ nɩɩ, Zuifʋ mɩ ɔ -yɔgbʋ zʋda, wa 'ka ɔ 'bha. Tɔʋn, ɔ yia ɔ 'dɛɛ dlɩ zɔ lapʋpalɩ nɩɩ, ɔ 'ka Masedʋanɩ -dʋdʋ -gʋ lʋbhiti. \v 4 -Wa -yɔ Pɔlʋ mnɩa, wa ŋnɩ nɩ: Belee -nyɩmɛ Pilusɩɩ 'yu Sopatɛɛ, Tɛsalonikɩ -nyɩma Alisɩtakɩ -yɔ Sekɔndusɩ, Dɛlɩbʋ -nyɩmɛ Gayusɩ, 'ɩn Timotee, we -yɔ 'ya -Azii -dʋdʋ -gʋ -nyɩma Tisikɩ -yɔ Tlofimʋ. \v 5 Nyɩma -manɩ -galɩa -aɩn 'yu, 'ɩn wa yia -aɩn wʋ Tloasɩgbe nʋkplɛ. \v 6 *'Floo -we 'nɩa gɔɔ -yɔ -ka, we 'fɛtɩ 'plɩa, 'ɩn -amɩa yia Filipʋgbe nʋkplɛ 'glʋ 'wʋ -gbla. -A li 'nyu 'klʋɔ 'ylɩ gbu, 'ɩn -a yia wa -gbɛ nyni Tloasɩ, -a li -mɔ lɔkɔwlu -bhlo. \s1 Pɔlʋ mɩ Tloasɩ \p \v 7 Samidii jibheza, -a gbelia 'wlu, -a 'ka 'floo ladɩdlɩ dabʋdʋ, 'ɩn Pɔlʋ yia gbʋ -gbagbɩe bhli -Lagɔnyɩma -yla. 'Ɩn zlɩ -ka zlɩ mnɩa ɔ yiaa 'gbʋ, 'ɩn ɔ yia gbada -tʋ tɩklɩɩ, 'ɩn zlɩ -gʋ yia bɛ. \v 8 -Buduu yu mɩa yalɩ, -we zɔ -a gbelia 'wlu, 'napɛɛ -zlo mɩ -mɔ -nyumada. \v 9 Nyimeslɔyu wa laa Etikɩ -dɩa fɩnɛtlɩɩ ŋwɛ -gʋ la. Pɔlʋ ka gbagbɩe latlʋmanɩɩ 'gbʋ, Etikɩ yia 'ylaa ŋwɔ. Ɔ zilia 'ylaa 'wʋ, 'ɩn ɔ yia 'tazɩ tanʋʋ fɩnɛtlɩ 'yli 'bhʋ, 'ɩn ɔ yia bhli. Wa 'ka ɔ 'wʋbhu, -zugba ɔ ka tlɩ. \v 10 Pɔlʋ 'sibhlia la, ɔ kwlia ɔ -gʋ 'wʋ, 'ɩn ɔ yia ɔ 'wʋbhu, ɔ nɛɛ: «Amɩaa dlɩ 'na sumanɩ -nɩ, ɔ -ga 'yliyɔ!» \v 11 -Mʋʋ 'bɩgʋ, Pɔlʋ -gblaa 'tazɩ 'wlu, ɔ dɩdlɩa 'floo la, 'ɩn ɔ yia we li. Ɔ gba 'yaa kplokplo, zlɩ dolua 'wʋla, 'ɩn ɔ yia mnɩ. \v 12 'Ɩn wa -yɔ ɔɔ nyimeslɔyu yia mnɩ, -zugba ɔ -ga 'yliyɔ, we yia wa 'dɛ weee dlɩ lapalɩ. \s1 Pɔlʋ 'bhʋa Tloasɩ, 'ɩn ɔ yia Milee mnɩ \p \v 13 -A -gaa 'yu, -a yia 'glʋ 'wʋ -gbla, 'ɩn -a yia Asɔsʋ mnɩ. -Mɔ -a 'kaa Pɔlʋ 'wʋbhu, -we ka gbʋ -wa, ɔ nɛɛ ɔ 'ka -mɔ mnɩ bhʋ -gʋ. \v 14 Pɔlʋ ylɩa -aɩn Asɔsʋ, 'ɩn -a yia ɔ 'wʋbhu 'glʋ 'wʋ, 'ɩn -a -yɔ ɔ 'sɔ yia Mitilɛnɩ mnɩ. \v 15 -Bha -a -gblaa 'glʋ 'wʋ, 'ɩn -a yia lʋbhiti gumunyu -gʋ. -Mʋʋ zlɩ zlɩa, 'ɩn -a yia Kio 'klʋ nyni. -Mʋʋ 'bɩgʋ zlɩ zlɩ 'yaa, 'ɩn -a yia Samɔsʋ nyni, -mʋʋ 'bɩgʋ zlɩ zlɩa, 'ɩn -a yia Milee nyni. \v 16 Nɩɩ, Pɔlʋ nɛɛ, Efɛzɩ ɔ plɩlɩa, ɔ 'nɩa -bha 'yligbea yi, ɔ yi bhla lanyumɔnʋ -Azii -dʋdʋ -gʋ. Ɔ 'yɩbha ɔ 'ka *Pantɩkɔtʋʋ 'ylɩ nya -Zeluzalɛmʋ -mɩ, sao sa we -ka -mɩ. We 'gbʋ, ɔ yia kwɛlapulo. \s1 Pɔlʋ 'paa Efɛzɩɩ leglizɩɩ nyɩma kpasɩ wɛlɩ \p \v 17 Pɔlʋ mɩ Milee, 'ɩn ɔ yia nyɩma Efɛzɩ tie nɩɩ, wa 'ka *leglizɩɩ nyɩma kpasɩ laa mnɩ. \v 18 Da wa nynia Pɔlʋ kwesi, ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «Na tɩanʋ nynia -Azii -dʋdʋ -gʋ, sa ɩn -yɔ aɩn 'sɔ -dɩa la, amɩaa 'dɛ -yi we. \v 19 Ɩn ka Nyɩmaa -Kanyɔɔ lubho nʋ na 'dɛɛ 'wʋtɩtɩe nya 'kienyi, sɩasɩe -yɔ 'mɩɔ nya 'yliya 'wʋ, na -yɔgbʋ Zuifʋ zʋaa 'gbʋ. \v 20 Amɩaa 'dɛ -yi we 'ji nɩɩ, ɩn 'nɩ gbʋ yabhlogbɔɔ aɩn -yɔ zizeli. -We weee 'kaa aɩn 'wʋsa, ɩn ka we aɩn -yla gba, 'ɩn ɩn ka we aɩn -slolu -zejila 'wʋ we -yɔ amɩaa -budu zɔ. \v 21 Ɩn ka Zuifʋ -yɔ -wa 'nɩa Zuifʋ la, wa 'ka wa dlɩ 'bhiti -Lagɔ 'yu, 'ɩn wa 'ka -amɩaa -Kanyɔ -Zezu dlɩ -gʋ zʋ. \p \v 22 «'Ɩn -slɛɛn, -Zeluzalɛmʋ na mnɩa. -Lagɔɔ Zuzu gbaa, ɩn nʋ 'sa -gla nya. -We 'kaa -mɔ 'mɩ ylɩ, ɩn 'nɩ we -yi. \v 23 Nɩɩ, -we ka 'ji ɩn -yia -bhlogbɔɔ, 'gbe -bhlo -bhlo 'wʋ, Zuzu 'Pʋpa ka 'mɩ 'tʋlʋ nɩɩ, -kaslʋ -yɔ sɩasɩe mɩ 'mɩ wʋda. \v 24 Ɩn 'ka tlɩoo, ɩn 'ka 'pʋoo, -mʋʋ 'nɩ 'mɩ dlɩɩ gbʋ yabhlogbɔɔ. -We -wa 'mɩ dlɩɩ gbʋ, mʋ -wa nɩɩ, lubho -we Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezu tɩa 'mɩ -yɔ, ɩn nʋ we, ɩn 'ka we bhɩa. Wee lubho mɩa, -Lagɔɔ 'nanɩɩ gbʋzɔnʋ gbʋʋ gbagbɩe -wa. \p \v 25 «Ɩn ka -Lagɔɔ nyɩmaa 'wlulapɩlɩgbʋʋ gbagbɩe nya aɩn glaa 'plɩlɩ. 'Ɩn -slɛɛn, ɩn -yi we 'ji nɩɩ, amɩaa 'yabhlogbɔɔ 'na 'ka 'maslɛɛn na 'klʋ 'yɩ. \v 26 We 'gbʋ, ɩn nɛɛ aɩn -yla -zɛɛn ɛ: amɩaa 'yabhlo -ka mnɔ, we 'nɩ na 'wlu -gbʋ. \v 27 Nɩɩ, ɩn ka -Lagɔɔ dʋmagbʋ weee aɩn -yla gba. Ɩn 'nɩ we 'yabhlogbɔɔ aɩn -yɔ zizeli. \v 28 A zʋ amɩaa 'dɛ 'yliyɔ, 'ɩn a zʋ leglizɩ weee 'yliyɔ. Wa 'wlʋ sa bhlabhlɛnya, -wa Zuzu 'Pʋpa 'nyɛ aɩn yoo, a 'ka wa 'yliyɔzʋnya -zɛ. -Lagɔ ka wa 'wʋzɩtɩ ɔ 'Yuu 'pɩɔn nya, wa 'ka ɔ -nʋ -zɛ. \v 29 Na mnɩmnɩee 'bɩgʋ, gɔbhɛɛ -bho -nyɩma yia aɩn glaa plaa, 'ɩn wa 'ka wee bhlabhlɛnya gbʋnyuu -yla lɛnʋ. \v 30 'Ɩn 'dɛbhie aɩn nyɩdɩ, nyɩma -tɔlʋa yia yotʋbhʋa, 'ɩn -Zezuu 'bɩnɔnya 'ka wa 'bɩbholu. \v 31 A -tʋ 'yliyɔgada, 'ɩn a ligbe we nɩɩ, ɩn ka aɩn 'dɩzʋda -tʋ zlʋkpɛ -yɔ jibheza, -zʋ ta 'wʋ, 'mɩɔ nya 'yli. \p \v 32 «'Ɩn -slɛɛn, -Lagɔ -yɔ ɔ 'nanɩwɛlɩ kwɛɛ na zʋa aɩn. 'Ɩn ɔ ka we se, ɔ 'ka aɩn 'ylimanɩ dlɩzʋzʋe 'wʋ, 'ɩn 'bɩ -we ɔ zʋa la, -wa weee mɩa ɔ -nʋ nya -yla, ɔ 'ka we aɩn 'nyɛ. \v 33 Na dlɩ 'nɩ nyɩmɛ yabhlogbɔɔɔ 'gwɛzi, ɔ -can -yɔ ɔ 'naanya 'wʋnyni. \v 34 Amɩaa 'dɛ -yi we 'ji nɩɩ, -li -we ka 'tʋ mɩa ɩn -yɔ na nɔnɔnya -yɔ, na 'dɛɛ sɔɔ lubho nya na yɩa we. \v 35 Sa a 'kaa lubho nʋ, 'ɩn a 'ka bobabhanya 'wʋyi, ɩn ka we aɩn -slolu. 'Ɩn -a 'ka wɛlɩ -we Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezuu 'dɛ gbaa ligbe: ‹Nyɩmɛ -lu -nyɛnyɩɛ ka 'mʋna, we -zi -lu 'yɩyɩe nyɩmɛ kwɛɛ.› » \p \v 36 Pɔlʋ bhɩa gbagbɩe, -mʋʋ 'bɩgʋ, ɔ -yɔ wa 'dɛ weee 'sibhlia 'kukolu, 'ɩn wa yia -Lagɔ bhubhoe. \v 37 Wa 'dɛ weee bhlia wie, wa gblelia Pɔlʋ, 'ɩn wa yia ɔ wɛlɩ 'pa. \v 38 'Ɩn wa -gʋ yia 'wʋtʋ -kɔʋn, -we ka gbʋ -wa, ɔ nɛɛ wa -yla wa -putu 'na 'ka 'maslɛɛn ɔ 'klʋ 'yɩ. Wa kwaa ɔ yoo, 'ɩn wa yia ɔ 'glʋ -yɔ -nyneni -kpɔ. \c 21 \s1 Pɔlʋ mnɩa -Zeluzalɛmʋ \p \v 1 -A 'bhʋa Efɛzɩɩ -Lagɔnyɩma kpasɩɩ -gbɛ, -a -gblaa 'glʋ 'wʋ, 'ɩn -a yia 'nyunyɩdɩdʋdʋ wa laa Kɔsʋ -gʋ mnɩ tɩklɩɩ. -Mʋʋ zlɩ zlɩa, -a nynia Wlodʋ, 'bhie, -a yia Patalaa mnɩ. \v 2 'Glʋ yabhlo mɩa Fenisi dʋdʋ -gʋ mnɩda, -mɔ -a ylɩa we. Tɔʋn, -a -gbla we 'wʋ, 'ɩn -a yia mnɩ. \v 3 -A nynia gumunyuu nyɩdɩ, 'ɩn -a yia 'nyunyɩdɩdʋdʋ wa laa Siplʋ -yɔyɩ kɔpɛsɔlʋ. -A mnɩa Silii -dʋdʋ -gʋ -gbɛɩn, 'ɩn -a yia Tilɩgbe nʋkplɛ lasibhli, -bha 'glʋ 'kaa we nʋkpla -gba weee lasibhli. \v 4 -Mɔ Tilɩ -a ylɩa -Zezuu 'bɩnɔnya, 'ɩn -a yia wa -gbɛ -tʋ lɔkɔwlu -bhlo. Gbʋ -we 'kaa Pɔlʋ ylɩ, -Lagɔɔ Zuzu gbaa we wa -yla, 'ɩn wa nɛɛ ɔ -yla, ɔ 'na mnɩnɩ -Zeluzalɛmʋ -nɩ. \v 5 Da wee lɔkɔwlu -bhlo bhɩa, 'ɩn -a yia 'yoo 'wʋbhu, wa 'dɛ weee yia -aɩn yoo kwa. Wa -yɔ wa 'ŋwnɩ -yɔ wa 'yua, 'ɩn -a yia 'gbe nʋkplɛ 'tla, 'bhie, -a yia 'kukolu 'sibhli gumunyuu -gɔgɔ -gʋ, 'ɩn -a yia -Lagɔ bhubhoe. \v 6 -Mʋʋ 'bɩgʋ, -a 'pʋpalɩa wɛlɩ, 'bhie, -amɩa -gblaa 'glʋ 'wʋ, 'ɩn -Zezuu 'bɩnɔnya yia -buduŋwɛɛ lʋbhiti. \p \v 7 -A 'bhʋa Tilɩgbe 'wʋ 'glʋ nya, 'ɩn -a yia Pʋtolemaisɩ -amɩaa nɔnʋe 'wlubha. -A -saa wee 'gbe nʋkplɛɛ -Lagɔbhelia fʋ, 'ɩn -a yia 'ylɩ -bhlo li wa nya. \p \v 8 -Mʋʋ 'bɩgʋ zlɩ zlɩa, -a 'bhitia lʋ, 'ɩn -a yia Sezalee nyni. -Bha -a plaa -Lagɔɔ gbʋgbanyɔ Filipʋʋ -budu zɔ, 'ɩn -a yia ɔ -gbɛ ladɩlɩ. Nɩɩ, ɔɔ Filipʋ mɩ nyɩma gbesɔ -wa -a -saa zlɩmɛ -bha -Zeluzalɛmʋ, wa lʋnyɩmɛ yabhlo nya. \v 9 Ɔ ka 'ŋwnɩyua -mnʋa, 'yieslɔŋwnɩ nya, wa 'nɩ ylɩ -mɩ. -Lagɔgbʋʋ -falɩ wa paa. \p \v 10 -A ka -bha 'ylɩ duun li, 'bhie, -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ yabhlo 'bhʋa Zudee, wa laa Agabusɩ, 'ɩn ɔ yia -bha yi. \v 11 Ɔ yia -aɩn 'yɩa, ɔ 'bhua Pɔlʋʋ -jlaa 'wʋ, ɔ gbʋan ɔ 'dɛɛ bhʋ 'sɔ -yɔ sɔ 'sɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ: «Wɛlɩ Zuzu 'Pʋpa gbaa, mʋ nɩ: ‹Nyɩmɛ ka -jlaa mɩa da, sa ɩn gbʋan da na 'dɛ, 'sa Zuifʋ yia ɔ gbʋaan -Zeluzalɛmʋ. 'Ɩn wa 'ka ɔ nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ yoo 'nyɛ.› » \p \v 12 Da -a 'nʋa gbʋ -mɩnɩ, 'ɩn -amɩaa 'dɛ -yɔ Sezaleee -Lagɔbhelia yia Pɔlʋ bhubhoe, nɩɩ, ɔ 'na mnɩnɩ -Zeluzalɛmʋ -nɩ. \v 13 'Ɩn Pɔlʋ yia we 'bɩgʋpalɩɛ: «Lɛɛ ka 'gbʋ a wi, 'ɩn a sumanɩ na dlɩa? Wa 'ka 'mɩ gbʋan -Zeluzalɛmʋoo, wa 'ka 'mɩ 'bha 'dɛbhie -gbolu Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezuu 'ŋnɩɩ 'gbʋoo, ɩn mɩ 'cɩn lamnazɩda.» \p \v 14 Nɩɩ, ɔ 'nɩ -amɩaa wɛlɩ 'wʋŋwnuda -mɩɩ 'gbʋ, -a yia ɔ bhubhoe 'yitide. 'Ɩn -a nɛɛ: «Nyɩmaa -Kanyɔɔ dʋmagbʋ nʋ lɛ!» \p \v 15 -A lia 'ylɩ sanɩmɛ wee da, 'ɩn -a yia -amɩaa 'gbanya -mɔzʋ, -a yia -Zeluzalɛmʋ mnɩ. \v 16 -Zezuu 'bɩnɔnya tɔlʋa mɩa Sezalee, -maa yia -aɩn yoo kwa. 'Ɩn wa yia -aɩn Siplʋ -nyɩmɛ yabhlo, -ɔ 'kaa -aɩn -gʋda 'nyɛ, -ɔ wa laa Mnasɔɔɔn -buduŋwɛɛ kwa. -Zezuu 'bɩnɔnyɔ -wa, we 'bɩ ka 'wʋgwlɛ. \s1 Pɔlʋ -yɔ -Lagɔnyɩma kpasɩ gbelia 'wlu -Zeluzalɛmʋ \p \v 17 Da -a nynia -Zeluzalɛmʋ, -Lagɔbhelia yia -amɩaa 'lakpasu kpa 'mʋna nya. \v 18 -Mʋʋ 'bɩgʋ zlɩ zlɩa, Pɔlʋ -yɔ -aɩn 'sɔ yia *'Zakee -gbɛ mnɩ. -Mɔ leglizɩɩ nyɩma kpasɩ weee gbelia 'wlu. \v 19 Pɔlʋ -saa wa fʋ, 'bhie, -we weee -Lagɔ nʋa lɛ nyɩma 'nɩa Zuifʋʋ -gbɛ, 'ɩn ɔ yia we 'dɩ -sa wa -yla kpɛɛn kpɛɛn. \p \v 20 Da wa 'dɛ weee 'nʋa wɛlɩ -mɩnɩ, 'ɩn wa yia -Lagɔɔ 'ŋnɩ -mnɩnɩ. 'Ɩn wa nɛɛ Pɔlʋ -ylaɛ: «Bheli -ɩn -talɩ, Zuifʋʋ 'wlu sanɩmɛ ka -Zezu dlɩ -gʋ zʋ, 'ɩn wa mɩa Moizɩɩ tite -yɔlanɛda. \v 21 -We wa mɩa gbada wa -yla -na daa mʋ nɩ: Zuifʋ -wa mɩa 'lakpanya glaa, -ɩn nɛɛ wa -yla wa palɩ Moizɩɩ tite -blɩgʋ, wa 'na 'palɩ wa 'yua knɩ 'wʋ -nɩ, 'ɩn wa 'bhʋ -Zuifʋʋ lɛnʋgbʋ 'cɩn 'bɩ. \v 22 Sa -a 'ka we nʋa? 'Nʋa wa yia we -kpɔ, nɩɩ, -ɩn ka yi. \v 23 We 'gbʋ, -we -a yia da -mɩ -yla gbaa, -ɩn nʋ we lɛ. Nʋkpasia -mnʋa -wa bia -Lagɔ -yla mɩ -aɩn glaa -seli. \v 24 -Ɩn -yɔ wa mnɩ, -ɩn -yɔ wa 'ka wa -yɔwɔlʋgbʋ lɛnʋ, -ɩn plʋlʋ wa 'wlu, 'ɩn wa 'ka wa 'nyi -sa. -Ɩn -ka 'sa nʋ, 'ɩn nyɩma weee yibhelia we 'ji nɩɩ, -we wa gbaa -na daa, we 'nɩ gbʋzɔnʋ. 'Ɩn wa 'ka we -yɔyɩ, nɩɩ, Moizɩɩ tite -mɩ -na zʋ 'ya 'nʋŋwɛ. \v 25 We -ka nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ, -wa zʋa -Zezu dlɩ -gʋ, gbʋ -we ka wɛlɩ -a bhlɩa, -a ka we cɛlɩ, 'ɩn -a yia we wa yoo 'pa: ‹A 'na lili -zila -bʋbɔnɩmɛ -nɩ, we ka pʋɩn. Nɩmɛɛ 'pɩɔn -tʋkpa -yɔ nɩmɛ -we 'pɩɔn 'nɩa 'wʋtla, a 'na lili we -nɩ. 'Ɩn a 'na nʋnʋ mʋtnɩgbʋ lɛ -nɩ.› » \p \v 26 -Mʋʋ zlɩ zlɩa, tɔʋn, Pɔlʋ -yɔ waa nyɩma -mnʋa yia mnɩ. 'Ɩn ɔ -yɔ wa yia -yɔwɔlʋgbʋ lɛnʋ dabʋdʋ. -Mʋʋ 'bɩgʋ, 'ɩn ɔ mnɩa -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ, 'ɩn 'ylɩ -we nya wee -yɔwɔlʋgbʋ 'kaa bhɩa, ɔ yia we gba. We ji -wa nɩɩ, bhla -we nya wa 'kaa wa -zila bʋbɔ -bhlo -bhlo. \s1 Pɔlʋ wa kpaa -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ \p \v 27 Wee -yɔwɔlʋ ylɩ gbesɔ 'ka bhɩa mnɩ, 'ɩn -Azii -dʋdʋ -gʋʋ Zuifʋ yia Pɔlʋ -yɔyɩ -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ. Tɔʋn, wa 'paa nyɩma -zloo dlɩ yalɩ, 'ɩn wa yia ɔ kpa, 'wʋkpɩkpɩe nyaɛ: \v 28 «Izlaɛlɩɩ nyɩma, a bɛ -aɩn -yɔ! Nyɩmɛ -ɔ mɩa da, da weee -yɔ nyɩma weee ɔ slolua gbʋ -we -wa Izlaɛlɩnyɩma klaa, we -yɔ Moizɩɩ tite -yɔ -Lagɔbudu 'kadʋʋ -yɔ -tʋ. 'Ɩn -slɛɛn, nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ, ɔ ka wa -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ -la, sanɛɛ 'sa ɔ plalɩa wee -mɔwlʋ da pʋɩn -llɛllɛ!» \p \v 29 -We ka 'gbʋ, wa yia 'sa nʋ, wa ka Efɛzɩyu Tlofimʋ 'yɩ Pɔlʋ nya -Zeluzalɛmʋgbe nʋkplɛ. Nɩɩ, wamɩa dlɩɩ, Pɔlʋ -yɔ ɔ 'sɔ ka -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ pla. \p \v 30 'Ɩn wee 'gbee nʋkpla -nyɩma weee gbugblolua, 'ɩn wa -yɔ -gwagwɩe yia da weee 'bhʋ. 'Ɩn wa yia Pɔlʋ kpa, wa -yɔ ɔ lagbizelie yia -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ 'tla, 'ɩn wa yia -bha kla, -bha -bhlokpadɛ. \v 31 Zuifʋ mɩ 'klɩ 'yɩda, wa 'ka Pɔlʋ 'bha, 'ɩn nyɩma yia wɛlɩ Wlɔmʋʋ 'slʋjaa -zloo -kanyɔ 'kadʋ kwa, nɩɩ, -Zeluzalɛmʋ -nyɩma weee ka gbugblolu. \v 32 -Bha -bhlokpadɛ, ɔ 'bhua 'slʋja -yɔ 'slʋjaa glʋ gbuu 'yugalɩnya 'wʋ, 'ɩn ɔ -yɔ -gwagwɩe yia nyɩmaa -zloo gbɛgbɛɩn mnɩ. Da wa 'yɩa ɔ -yɔ 'slʋja 'sɔ -yɔ, 'ɩn wa yia Pɔlʋʋ bhɩtɩe 'yitide. \v 33 Ɔɔ 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ bɛa Pɔlʋ -yɔ, ɔ kpaa ɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ, wa gbʋan ɔ nɛtɛllukpe 'sɔ nya. 'Bhie, ɔ yia wa layɩbhaɛ: «Nyɔɔ nyɩmɛ -mɔnɩ -mɩa? Lɛɛ -lu ɔ nʋ lɛa?» \v 34 'Ɩn nyɩmaa -zloo glaa, -zakpa -bhlo kpɩ 'wʋ -maa 'dɛɛ sa, 'ɩn tɔlʋa kpɩa 'wʋ, wɛlɩ -putu nya. Nɩɩ, 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ 'nɩ mneni ɔ 'ka wɛlɩ yabhlogbɔɔ 'wʋlanʋ, wee -zlɛ duun glaa. 'Ɩn ɔ nɛɛ, wa -yɔ Pɔlʋ 'sɔ mnɩ 'slʋjaa -budu 'kadʋ zɔ. \v 35 Da Pɔlʋ -yɔ wa nynia wee -buduu sɩkalie kwesi, 'ɩn 'slʋja yia ɔ 'wʋbhu nyɩma 'wlu yalɩ, nyɩmaa -zlo glaa, 'cɛ 'kadʋ wa mɩa 'padaa 'gbʋ. \v 36 Nɩɩ, nyɩma weee mɩ ɔ 'bɩ, 'wʋkpɩkpɩe nya: «A 'bha ɔ!» \s1 Pɔlʋ gbaa ɔ 'dɛɛ -gʋgbʋ \p \v 37 Bhla -we nya wa -yɔ Pɔlʋ 'kaa 'slʋjaa -budu 'kadʋ zɔ pla, ɔ nɛɛ 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ -ylaɛ: «Ɩn mneni ɩn 'ka -mɩ -yla wɛlɩ yabhlo gbaa?» \p 'Ɩn -mɔɔ yia we 'bɩgʋpalɩ ɔ -ylaɛ: «Ɩ'ɩn, aya! Glɛkɩwɛlɩ -na gbaa? \v 38 Ezipʋtʋyu -ɔ 'bhua nyɩmaa dlɩ 'wʋ, nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ -yɔ, we 'bɩ 'nɩ -slɔ 'wʋgwlɛ, 'ɩn ɔ -yɔ 'bɩnɔnya 'wlu glʋ -bhlo (4.000) yia da bɛblɛɛ ladɩlɩa mnɩ, we 'nɩ -mɩɩ?» \p \v 39 Pɔlʋ yia we 'bɩgʋpalɩɛ: «Zuifʋ ɩn -mɩa, Talɩsɩgbe nʋkplɛ, Silisi -dʋdʋ -gʋ. Gbe ka 'ŋnɩ mɩa mnɩda, we nʋkpla -nyɩmɛ ɩn -mɩa. -Mɩ na bhubhoea, -ɩn 'nyɛ 'mɩ 'yoo, ɩn 'ka nyɩma -yla gbʋ gba.» \p \v 40 'Slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ yia ɔ 'yoo 'nyɛ. Pɔlʋ 'yligbea sɩkalie 'wlu, 'ɩn ɔ yia sɔ 'pa nyɩma -yla, nɩɩ, wa 'mu ŋwɛ. Da wa 'dɛ weee 'mua ŋwɛ blenyii, 'ɩn Pɔlʋ yia wa -yla gbʋ gba zuifʋwɛlɩ 'wʋ: \c 22 \p \v 1 «Na bhelia -yɔ na didea, a pʋ yukwli, na 'dɛɛ gbʋ 'wʋsawɛlɩ na yia -slɛɛn da aɩn -yla gbaa.» \p \v 2 Da Pɔlʋ mɩa gbada wa -yla, wa 'nʋa we zuifʋwɛlɩ 'wʋ, 'ɩn wa yia ŋwɛ 'mu blenyii. \p Tɔʋn, 'ɩn Pɔlʋ nɛɛ: \v 3 «Zuifʋ ɩn -mɩa, Talɩsɩgbe 'wʋ wa gwalɩa 'mɩ, Silisi -dʋdʋ -gʋ. 'Ɩn -seli wa zʋa 'mɩ -Zeluzalɛmʋ. Gamaliɛlɩ -wa na -slolunyɔ, mɔ -slolua 'mɩ -amɩaa dʋkpasɩɩ tite kpɛɛn kpɛɛn. -Lagɔɔ gbʋ mɩ 'ya -amɩ dlɩɩ 'kadʋʋ, a 'dɛ weee 'bhisa -zɛɛn. \v 4 Nyɩma -wa mɩa -Zezuu 'Yloogblʋ -gʋ, ɩn ka wa 'klɩyɩe 'wʋpalɩ, ɩn ka wa 'bha. 'Ɩn ɩn yia wa 'llukpe palɩ, we yi nʋkpasia -zɛoo, we yi 'ŋwnɩ -zɛoo, -zugba na pa wa -kaslʋ 'wʋ. \v 5 *-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ -yɔ Zuifʋʋ nyɩma kpasɩ weee mneni wa 'ka gba, nɩɩ, gbʋzɔnʋ na gbaa. Wa ka 'mɩ 'sɛbhɛnya yoo 'nyɛ, na bhelia Zuifʋ mɩa -Damasɩgbe nʋkplɛɛ 'gbʋ. 'Ɩn ɩn yia wee 'gbe nʋkplɛ mnɩ, waa -Lagɔnyɩma mɩa -mɔ, ɩn 'ka wa 'llukpe 'palɩ, ɩn 'ka wa -mɔ -Zeluzalɛmʋ kwa, 'ɩn wa 'ka wa -kaslʋ 'wʋpa. \s1 Pɔlʋ gbaa ɔ -Lagɔplagbʋ \r (Lngb 9.1-19, 26.12-18) \p \v 6 «'Ɩn, ɩn mɩ 'yloogblʋ, ɩn 'ka -Damasɩgbe -yɔ cɩpaa yi, 'ylʋgbagbʋ ylʋ nya tɔʋn, san 'kadʋ yabhlo 'bhʋa yalɩ, 'ɩn we yia 'mɩ gbeli. \v 7 Ɩn bhlia dʋdʋ, 'ɩn ɩn yia wɛlɩ yabhlo 'nʋ, we nɛɛ 'mɩ -ylaɛ: ‹Sɔlʋ, Sɔlʋ, lɛɛ ka 'gbʋ -na palɩ 'mɩ 'klɩyɩe 'wʋa?› \p \v 8 «'Ɩn ɩn yia layɩbhaɛ: ‹Na -Kanyɔ, nyɔɔ -ɩn -mɩa?› \p «'Ɩn wee wɛlɩ yia we 'bɩgʋpalɩɛ: ‹-Amɩ Nazalɛtɩyu -Zezu, -ɩn mɩa 'klɩyɩe 'wʋpalɩda, -amɩ -wa.› \v 9 Na nɔnɔnya ka wee san -yɔyɩ, 'ɩn -ɔ mɩa 'mɩ -yla gbʋ gbada, wa'a 'nʋ -mɔɔ wɛlɩ. \p \v 10 «Tɔʋn, ɩn yia layɩbhaɛ: ‹Na -Kanyɔ, sa ɩn 'ka nʋa?› \p «'Ɩn Nyɩmaa -Kanyɔ nɛɛ 'mɩ -ylaɛ: ‹-Ɩn -sɔ 'wʋ, -ɩn mnɩ -Damasɩgbe nʋkplɛ, 'ɩn -we weee -Lagɔ gbaa, -ɩn nʋ lɛ, -mɔ wa yia -mɩ -yla we gbaa.› \v 11 Ɩn ka 'lɔ wee saan 'tɩtɛ -mɩnɩɩ 'gbʋ, na nɔnɔnya kpaa na sɔ la, 'ɩn wa yia 'mɩ -Damasɩ kwa. \p \v 12 «-Mɔ -Damasɩ, nyɩmɛ yabhlo mɩ -bha, 'mɔ wa laa Ananiasɩ. Nyɩmɛ -ɔ zʋa -bha -Lagɔ, 'mɔ ɔ -mɩa, 'ɩn ɔ zʋa Moizɩɩ tite 'nʋŋwɛ. -Damasɩgbee Zuifʋ weee gbaa gbʋzɔnʋ gbʋ ɔ daa. \v 13 Ananiasɩ yia na -gbɛ, ɔ 'yligbea 'mɩ kwesi, 'ɩn ɔ nɛɛ 'mɩ -ylaɛ: ‹Sɔlʋ, na bheli, -na 'yli -blo!› -Bha -bhlokpadɛ, na 'yli -bloa, 'ɩn ɩn yia ɔ -yɔyɩ vaa. \p \v 14 «'Ɩn ɔ yia we -gʋdɩ 'mɩ -ylaɛ: ‹-Amɩaa dʋkpasɩɩ -Lagɔ ka -bha -mɩ -sa 'cɩn, -ɩn 'ka ɔ dʋmagbʋ yibheli, 'ɩn -ɔ -wa Nyɩmɛ Tɩklɩɩ, -ɩn 'ka ɔ -yɔyɩ, -ɩn 'ka ɔ 'dɛɛ wɛlɩ 'nʋ. \v 15 Nɩɩ, ɔ gbʋdayɩnyɔ -na yia -zɛa. 'Ɩn -we -ɩn 'yɩa -yɔ, 'ɩn -ɩn 'nʋa, -ɩn 'ka we gba dʋdʋgʋ -nyɩma weee -yla. \v 16 'Ɩn -slɛɛn, lɛɛ ka 'gbʋ -na wʋa? -Ɩn -sɔ 'wʋ, -ɩn yi, -ɩn la Nyɩmaa -Kanyɔɔ 'ŋnɩ, wa 'ka -mɩ batizee, -Lagɔ 'ka -mɩ -yɔwɔlʋ, -na gbʋnyii 'ka -mɩ kwɛyli 'bhʋ.› \s1 Pɔlʋ gbaa sa -Lagɔ tiea ɔ, nyɩma 'nɩa Zuifʋ, wa -gbɛɛ gbʋ \p \v 17 «-Mʋʋ 'bɩgʋ, ɩn yia lʋbhiti -Zeluzalɛmʋ. 'Ylɩ yabhlo nya, ɩn mɩ -Lagɔ bhubhoeda -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ, 'ɩn Nyɩmaa -Kanyɔ yia 'mɩ 'klʋtlalɩ na 'yli 'wʋ. \v 18 'Ɩn, ɩn 'yɩa Nyɩmaa -Kanyɔ -yɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ 'mɩ -ylaɛ: ‹-Ɩn 'pulo kwɛ la, -ɩn 'bhʋ -Zeluzalɛmʋ slʋɩ! Nɩɩ, na gbʋ -na yia gbaa, -mɔ -nyɩma 'na 'ka we -yɔŋwnu.› \p \v 19 «Ɩn yia we 'bɩgʋpalɩɛ: ‹Nyɩmaa -Kanyɔ, wa 'dɛ -yi we 'ji nɩɩ, ɩn ka -Lagɔbudunya zɔ 'plɩlɩ, 'ɩn nyɩma -wa ŋwnua -na gbʋ -yɔ, -zugba na pa wa -kaslʋ 'wʋ, 'ɩn na sɛlɩ wa. \v 20 'Ɩn da wa 'kaa -na gbʋdayɩnyɔ Etiɛnɩ 'bha, -amɩ mɩ 'ya -bha. -Wa mɩa ɔ 'bhada, ɩn ka wa ŋwnunu, 'ɩn ɩn yia wa -bananya 'yliyɔzʋ.› \p \v 21 «'Ɩn Nyɩmaa -Kanyɔ nɛɛ 'mɩ -ylaɛ: ‹-Ɩn mnɩ, nɩɩ, tiea na yia -mɩ 'pɩpɩ, nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋʋ gbɛgbɛɩn!› » \s1 Pɔlʋ nɛɛ Wlɔmʋʋ 'slʋjaa -kanyɔ -yla nɩɩ, Wlɔmʋ -dʋdʋwlakpɛ ɔ -mɩa. \p \v 22 Nyɩmaa -zlo pʋlʋa Pɔlʋ yukwli tɩklɩɩ, tɔʋn, ɔ yia wɛlɩnya -mɩnɩɩ gbagbɩe bhɩa. 'Ɩn wa yia 'wʋkpɩkpɩe bhliɛ: «A -sa nyɩmɛ nɩ la! A 'bha ɔ! Ɔ 'nɩ we 'klʋ -ka, ɔ 'ka 'yliyɔgada -tʋ, dʋdʋ nɩ -gʋ!» \v 23 Wa 'kpɩa 'wʋ 'tɩtɛɛ, wa vitelia wa -bananya, 'ɩn wa yia bla yalɩ 'mni. \v 24 Wlɔmʋʋ 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ nɛɛ, wa 'pa Pɔlʋ 'slʋjaa -budu 'kadʋ zɔ. Wa 'ka ɔ sɛlɩ, 'ɩn gbʋ -we ka 'gbʋ nyɩmaa -zlo mɩa sa ɔ 'wluo 'kpɩlɩda, ɔ 'ka we gba, 'ɩn -mɔɔ 'ka we 'nʋ. \v 25 'Ɩn da wa gbʋan Pɔlʋ wa 'ka ɔ sɛlɩa yi, tɔʋn, 'slʋjaa glʋ gbuu 'yugalɩnyɔ mɩa -bha, Pɔlʋ yia ɔ layɩbha 'lee: «We se mɩ aɩn -yla, a 'ka *Wlɔmʋ -dʋdʋwlakpɛ sɛlɩ, -zugba a 'nɩ -slɔ ɔ -yɔgbʋ 'wʋbhuu?» \p \v 26 Da ɔɔ 'slʋjayu 'nʋa wɛlɩ -mɩnɩ, 'ɩn ɔ yia 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ wɛlɩ kwa, ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Lɛɛ -lu -na yi yaa dɛ lɛnʋa? Ɔɔ nyɩmɛ -mɔnɩ, Wlɔmʋ -dʋdʋwlakpɛ -wa!» \p \v 27 'Slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ yia Pɔlʋ 'yɩa, ɔ bɛa ɔ -yɔ. Ɔ yia ɔ layɩbhaɛ: «Gba gbʋzɔnʋ, Wlɔmʋ -dʋdʋwlakpɛ -ɩn -mɩa 'piɛɩn yɩ?» \p Pɔlʋ yia we 'bɩgʋpalɩ: «Ɩɩn, 'mɔ ɩn -mɩa.» \p \v 28 'Ɩn 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ nɛɛ: «'Gwɛzi 'kadʋ ɩn plʋlʋa 'bhie, ɩn yia Wlɔmʋ -dʋdʋwlakpɛ -zɛ.» \p 'Ɩn Pɔlʋ yia we 'bɩgʋpalɩ: «-Amɩ mɩa, gwalɩ wa gwalɩlɩa 'mɩ we.» \p \v 29 -Bha -bhlokpadɛ, -wa 'ka yaa Pɔlʋ sɛlɩ, 'ɩn ɔ 'ka gba, -maa yia ɔ gwevla. Da 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ yibhelia we 'ji nɩɩ, Pɔlʋ -ɔ ɔ gbʋan, -mɔɔ mɩ Wlɔmʋ -dʋdʋwlakpɛ nya, 'ɩn ɔ 'dɛ yia nyanɔ nʋ. \s1 Pɔlʋ mɩ gbʋwliwʋdɩnya 'yu \p \v 30 Gbʋ -we Zuifʋ dɩa Pɔlʋ 'wlu, 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ 'yɩbha ɔ 'ka we 'wʋlanʋ kpɛɛn kpɛɛn. We 'gbʋ, zlɩ zlɩa, 'ɩn ɔ yia ɔ gbʋan -llukpe 'wʋsa. 'Ɩn ɔ yia -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan -yɔ gbʋwliwʋdɩnya 'wlugbeli. 'Bhie, ɔ -yɔ Pɔlʋ yia wa 'yu yi. \c 23 \p \v 1 Pɔlʋ ylaa gbʋwliwʋdɩnya flɩlɩɩ, ɔ nɛɛ: «Bheliaɩn, ɩn ka -Lagɔ 'yu nɔ 'nanʋʋ, na dlɩ 'nɩ 'mɩ gbʋ 'nyɛ, 'ɩn we yia -zɛɛn ylɩ -mɩnɩ ylɩ.» \p \v 2 'Ɩn -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ Ananiasɩ nɛɛ -wa mɩa Pɔlʋ kwesi -ylaɛ: «A 'pa ɔ ŋwɛ -gʋ -lu!» \p \v 3 Tɔʋn, Pɔlʋ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Wɛlɩ 'sɔ -nyɩmɛ, -mɩ -Lagɔ yia bhɩtɩa! -Bha -ɩn -dɩa la, -zugba -na bhu na -yɔgbʋ 'wʋ titee sɔlʋ, 'ɩn -ɩn nɛɛ, wa bhɩtɩ 'mɩ. Tite 'nɩ 'sa gba.» \p \v 4 -Wa mɩa Pɔlʋ kwesi, -maa nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ -na vɛlɩa yɩ?» \p \v 5 Pɔlʋ yia we 'bɩgʋpalɩɛ: «Na bhelia, ɩn 'nɩ we 'ji -yi nɩɩ, -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ ɔ -mɩa. Nɩɩ, we mɩ cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋɛ: \q1 ‹-Ɩn 'na gbalɩ gbʋnyuu -na nyɩmaa 'yugalɩnyɔ -yla -nɩ!› » \p \v 6 Pɔlʋ -yi we 'ji nɩɩ, nyɩmaa -zakpa sɔ -wa gbʋwliwʋdɩnya. -Zakpa -bhlo -wa *Sadusenyɩma, 'ɩn -zakpa 'sɔnʋ -wa Falizɩnyɩma. We 'dɛɛ 'gbʋ ɔ yia 'wʋkpɩ 'tɩtɛɛ wa 'yuɛ: «Bhelia, Falizɩnyɩmɛ ɩn -mɩa, 'ɩn Falizɩnyɩmɛɛ 'yu ɩn -mɩa. Tlɩtlɩnyaa 'wʋsɔsʋe ɩn dɩa dlɩ 'wʋʋ 'gbʋ, wa mɩa da na -yɔgbʋ 'wʋbhuda.» \p \v 7 Da Pɔlʋ gba 'saa, Falizɩnyɩma -yɔ Sadusenyɩma yia kpɛlɩe bhli, 'ɩn wa yia 'wʋdo 'sɔ. \v 8 Nɩɩ, Sadusenyɩma nɛɛ, tlɩtlɩnyaa 'wʋsɔsʋe 'nɩ -mɩ, 'anzɩnya -yɔ zuzu 'nɩ la -mɩ, 'ɩn -zugba Falizɩnyɩma yibhelia we nɩɩ, we 'dɛ weee mɩ la. \v 9 'Ɩn nyɩmaa -zlo mɩ 'wʋkpɩda 'tɩtɛɛ, 'ɩn Falizɩnyɩmaa tɔlʋa -wa -wa -Lagɔɔ titee gwesanya, -maa yia Pɔlʋ lʋpa 'kʋa 'tɩtɛ nya. Wa nɛɛ: «-A yɩ we -yɔ nɩɩ, nyɩmɛ -mɔnɩ 'nɩ gbʋnyuu yabhlogbɔɔ lɛnʋ. -De zuzu yabhloo, -de 'anzɩ yabhlo gba ɔ -yla gbʋʋ, nyɔɔ -yi we 'jia?» \p \v 10 Wee -zlɛ kpʋkpalɩa 'wʋ, wa yi Pɔlʋ 'ylisɩsalɩɩ 'gbʋ, nyanɔ yia 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ dlɩɩ slo. 'Ɩn ɔ nɛɛ ɔ 'slʋja -ylaɛ, -maa -sa Pɔlʋ wa nyɩdɩ, wa kwa ɔ 'slʋjaa -budu 'kadʋ zɔ lʋ. \p \v 11 -Mʋʋ 'bɩgʋʋ sabɔ bɛa, Nyɩmaa -Kanyɔ yia Pɔlʋ 'klʋtlalɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Ɩn 'tɛmanɩ dlɩ! -Ɩn ka na gbʋ gba -seli -Zeluzalɛmʋ, we mɩ nɩɩ, -ɩn gba 'ya we Wlɔmʋgbe nʋkplɛ.» \s1 Zuifʋ zʋa Pɔlʋʋ 'bhabhagbʋ \p \v 12 -Mʋʋ zlɩ zlɩa zlʋkpɛ, Zuifʋʋ -zakpa -bhlo yia wɛlɩ -bhlo bhlɩ, 'ɩn wa yia bi -Lagɔ 'yu nɩɩ, wa 'nɩ -slɔ Pɔlʋ 'bha, wa 'na 'ka li 'ɩn wa 'na 'ka 'ma. \v 13 Nyɩma -wa bhlɩa wɛlɩ -mɩnɩ, wa ka nyɩmaa glʋ 'sɔ -gʋzi. \v 14 'Ɩn wa yia -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan -yɔ nyɩma kpasɩɩ -gbɛ mnɩ. 'Ɩn wa nɛɛ -maa -ylaɛ: «-A ka bi -Lagɔ 'yu, nɩɩ, -a 'nɩ -slɔ Pɔlʋ 'bha, -a 'na 'ka -lu yabhlogbɔɔ li. \v 15 'Ɩn -slɛɛn, amɩa -yɔ gbʋwliwʋdɩnya bhlɩ wɛlɩ -bhlo, 'ɩn a 'ka 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ -yla gba nɩɩ, ɔ -la aɩn Pɔlʋ -dawli nya, a 'yɩbha a 'ka ɔ -yɔgbʋ 'wʋsɩsalɩ tɩklɩɩ. We -ka -amɩa, -a ka -amɩaa 'dɛ lamnazɩ -a 'ka ɔ 'bha, 'bhie, ɔ 'ka -seli nyni.» \p \v 16 'Ɩn wɛlɩ wa bhlɩa Pɔlʋ daa, ɔ bhɔlɔɔ 'yu 'nʋa we, 'ɩn ɔ yia 'slʋjaa -budu 'kadʋ zɔ Pɔlʋ 'dɩ -salɩa mnɩ. \v 17 Tɔʋn, Pɔlʋ laa 'slʋjaa glʋ gbuu 'yugalɩnyɔ yabhlo, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Ɩn kwa nyimeslɔyu nɩ 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋʋ -gbɛ, nɩɩ, ɔ ka gbʋ yabhlo ɔ 'ka we gba ɔ -yla.» \p \v 18 Ɔɔ 'slʋja -yɔ ɔɔ nyimeslɔyu yia 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋʋ -gbɛ mnɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Kaslʋnyɩmɛ Pɔlʋ laa 'mɩ, ɔ nɛɛ: ɩn -la -mɩ nyimeslɔyu nɩ. -Mɔɔ ka gbʋ yabhlo ɔ 'ka -mɩ -yla we gba.» \p \v 19 'Slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ kpaa nyimeslɔyuu sɔ la, ɔ -yɔ ɔ vlaa gwe -sɛ, 'ɩn ɔ yia ɔ layɩbhaɛ: «Lɛɛ -gbʋ -ɩn 'yɩbha -ɩn 'ka 'mɩ -yla gbaa?» \p \v 20 'Ɩn nyimeslɔyu yia we 'bɩgʋpalɩɛ: «Zuifʋ ka wɛlɩ -bhlo bhlɩ nɩɩ, -ɩn kwa cɩzɩ Pɔlʋ gbʋwliwʋdɩnya 'yu. Gbaa wa yia -dawli nya nɩɩ, gbʋwliwʋdɩnya 'yɩbha wa 'ka ɔ -yɔgbʋ 'wʋsɩsalɩ tɩklɩɩ. \v 21 'Ɩn -ɩn 'na 'nʋnʋ wa wɛlɩ -nɩ! Nɩɩ, -wa zizea ɔ 'bhabhɩee 'gbʋ, wa mneni nyɩmaa glʋ 'sɔ -gʋzi. Wa ka bi -Lagɔ 'yu, wa nɛɛ, wa 'nɩ -slɔ Pɔlʋ 'bha, wa 'na 'ka li, 'ɩn wa 'na 'ka 'ma. Nɩɩ, -slɛɛn, wa ka lamnazɩ, -na wɛlɩ wa mɩa wʋda.» \p \v 22 Da ɔɔ 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ gbaa nyimeslɔyu -yla nɩɩ: «-We -ɩn gbaa da 'mɩ -yla, -ɩn 'na gbalɩ we nyɩmɛ yabhlogbɔɔ -yla -nɩ.» 'Bhie, ɔ yia -mɔɔ 'yitide, 'ɩn -mɔɔ yia mnɩ. \s1 'Slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ kwaa Pɔlʋ Felisɩɩ -gbɛ \p \v 23 -Mʋʋ 'bɩgʋ, 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ laa ɔ 'slʋjaa glʋ gbuu 'yugalɩnya 'sɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «'Slʋjaa 'wlu -bhlo (200) klaa, nɩmɛsʋʋn -gʋʋ 'slʋjaa glʋ ta 'ya kugbua (70) -yɔ 'slʋjaa 'wlu -bhlo kaa 'li kwɛɛ, a gbeli da wa 'wlu. 'Ɩn a 'dɛ weee mnazɩ la, jibheza lɛlɩɩ gbomnʋanʋ nya, a 'ka Sezalegbe nʋkplɛ mnɩ. \v 24 A mnazɩ nɩmasʋʋn -yɔ, 'ɩn a 'ka Pɔlʋ 'wʋbhu we -gʋ, 'ɩn a 'ka ɔ dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ Felisɩɩ -gbɛ kwa -dlɔɔ.» \mi \v 25 'Ɩn ɔ yia 'sɛbhɛ cɛlɩɛ: \mi \v 26 Dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ Felisɩ 'kadʋ, \mi -amɩ Klodʋ Liziasɩ saa -mɩ fʋ. \pi1 \v 27 Nyɩmɛ -ɔ ɩn 'paa dɛ -mɩ yoo, Zuifʋ ka ɔ kpa, wa 'ka ɔ 'bha. 'Ɩn da ɩn 'nʋa nɩɩ, Wlɔmʋ -dʋdʋwlakpɛ -wa, 'ɩn ɩn -yɔ na 'slʋja yia mnɩ, ɩn yia ɔ wa kwɛɛ -sa. \v 28 Ɩn 'yɩbha gbʋ -we Zuifʋ dɩa ɔ 'wlu, ɩn 'ka we 'ji 'nʋ. We 'gbʋ, ɩn yia ɔ wa gbʋwliwʋdɩnya 'yu kwa. \v 29 Ɩn ka we -yɔyɩ nɩɩ, wa 'dɛɛ titee 'gbʋ, wa dɩa ɔ gbʋ 'wlu. 'Ɩn wa 'nɩ mneni wa 'ka ɔ gbʋ yabhlogbɔɔ -yla lapalɩ, -we ka 'gbʋ wa 'kaa ɔ 'bha, 'ɩn wa 'kaa ɔ -kaslʋ 'wʋpa, we 'nɩ 'yɩe. \v 30 'Bhie, wa yia 'mɩ wɛlɩ kwaɛ, Zuifʋ ka ɔ -yɔgbʋ zʋ. -Bha -bhlokpadɛ, ɩn 'paa ɔ yoo -na -gbɛ. 'Ɩn ɩn nɛɛ ɔ gbʋwludɩnya -ylaɛ, wa 'kla ɔ -na -gbɛ. \p \v 31 -We 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ gbaa, ɔ 'slʋja ka we lɛnʋ. Wa 'bhua Pɔlʋ 'wʋ sabɔ, 'ɩn wa -yɔ ɔ yia Antipatlisɩgbe nʋkplɛ mnɩ. \v 32 -Mʋʋ zlɩ zlɩa, 'ɩn 'slʋja mɩa bhʋ -gʋ nɔda, -maa yia 'slʋjaa -budu 'kadʋ zɔ lʋbhiti. 'Ɩn wa yia 'slʋja mɩa nɩmasʋʋn -gʋ 'yitide, -maa -yɔ Pɔlʋ yia 'yoo 'yliyɔzʋ. \v 33 'Slʋja mɩa nɩmasʋʋn -gʋ nynia Sezalee, 'ɩn wa yia dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ 'sɛbhɛ yoo 'nyɛ, 'bhie, wa yia ɔ Pɔlʋ 'klʋslolu. \v 34 Dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ zɛlɩa wee 'sɛbhɛ, 'ɩn ɔ yia Pɔlʋ layɩbha: «Dʋdʋ -mʋmʋ ka nyɩmɛ -ɩn -mɩa?» 'Ɩn Pɔlʋ yia we 'bɩgʋpalɩɛ: «Silisi -nyɩmɛ ɩn -mɩa.» \v 35 'Ɩn ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Wa dɩa -mɩ gbʋ 'wlu, wa -ka yi, 'ɩn na yɩbhaa -mɩ la.» 'Ɩn ɔ nɛɛ, wa kwa Pɔlʋ Ewlodʋʋ gbʋwʋbhubudu 'kadʋ zɔ. \c 24 \s1 Zuifʋ dɩa Pɔlʋ gbʋ 'wlu Felisɩ 'yu \p \v 1 'Ylɩ gbu 'plɩa, -Lagɔbʋbɔnyaa -kanyɔ 'kadʋ Ananiasɩ yia Sezalee nyni. Ɔ -yɔ nyɩma kpasɩ tɔlʋa -yɔ *lʋpanyɔ yabhlo wa laa Tɛlɩtulɩ. 'Ɩn wa yia Pɔlʋ 'klaa yi dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ Felisɩ 'yu. \p \v 2 Wa laa ɔ, 'ɩn Tɛlɩtulɩ yia ɔ gbʋ 'wludɩdɩe bhli dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ Felisɩ 'yu: «Felisɩ 'kadʋ! -Na 'gbʋ -a kaa da 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ weee. 'Ɩn gbʋnya -ɩn 'bhitia gbʋyilo nya, mʋ saa -amɩaa nyɩma 'wʋ. \v 3 -Lu -zɔnʋ weee -a yɩa, da weee, 'ylɩ weee nya, we 'gbʋ -a paa -mɩ fuo dlɩ weee nya. \v 4 'Ɩn ɩn 'nɩ 'yɩbha, ɩn 'ka -na 'bɩ 'wʋgwlɛlɩ, we 'dɛɛ 'gbʋ, -mɩ na bhubhoe, -ɩn 'nyɛ -aɩn bhla -sɛlɛ, -na dlɩ -zɔnʋ nya, -ɩn 'ka -aɩn yukwli pʋlʋ. \p \v 5 «-A ka we -yɔyɩ nɩɩ, nyɩmɛ -mɔnɩ, nyɩmɛ 'nyuuu 'dɛgbolu -wa. Nyɩmaa -zakpa -bhlo wa laa Nazalɛtɩ -nyɩma, wa 'yugalɩnyɔ -wa. Zuifʋ weee ɔ pʋpalɩa 'wʋ dʋdʋ weee -gʋ. \v 6 'Ɩn ɔ ka we layla 'dɛbhie nɩɩ, ɔ 'ka -amɩaa -mɔwlʋ -Lagɔbudu 'kadʋʋ 'ŋnɩ -nyumɔ, 'ɩn -a yia ɔ kpa. [-A 'yɩbha -a 'ka ɔ -yɔgbʋ 'wʋbhu -amɩaa titee sɔlʋ. \v 7 'Ɩn 'slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ Liziasɩ yia yi, 'ɩn ɔ yia ɔ -aɩn kwɛɛ -sa -gla nya. \v 8 'Bhie, Liziasɩ nɛɛ Pɔlʋʋ gbʋwludɩnya -yla, wa yi -mɩ 'yu.] We -ka -na dɛ 'yɩbha ɔ la, 'ɩn -ɩn 'kaa we 'jiyibheli nɩɩ, gbʋ -we -a dɩa ɔ 'wlu, gbʋzɔnʋ -wa.» \p \v 9 'Ɩn Zuifʋ -maa yi 'yaa Tɛɛtulusɩɩ wɛlɩ -gʋ 'yligbe, 'ɩn wa nɛɛ: «Cɩɩn, -we ɔ gbaa dɛ, gbʋzɔnʋ -wa.» \s1 Pɔlʋ gbaa ɔ 'dɛɛ -gʋgbʋ \p \v 10 'Ɩn dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ yia Pɔlʋ -yla sɔ 'pa, nɩɩ, ɔ gba. 'Ɩn Pɔlʋ nɛɛ: \p «Ɩn -yi we 'ji, -ɩn ka -zʋ duun li, -zugba -na bhu -amɩaa nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋ. We 'gbʋ, na dlɩ 'tɛ 'wʋ, ɩn 'ka na 'dɛɛ -gʋgbʋ gba. \p \v 11 «-Ɩn mneni -ɩn 'ka we 'wʋsɩsalɩ -na 'dɛ nya, nɩɩ, -amɩ nynia -Zeluzalɛmʋ, ɩn 'ka -Lagɔ bʋbɔ, we 'ylɩ kugbua lɛ 'sɔ 'nɩ -slɔ 'plɩ. \v 12 Nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ 'mɩ 'yɩ, -zugba na -yɔ nyɩmɛ kpɛlɩ -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ. 'Ɩn nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ 'mɩ 'wʋtlalɩ, -zugba na bhu nyɩmaa -zloo dlɩ 'wʋ -Lagɔbudunya zɔ -yɔ daputu, 'gbe nʋkplɛ. \v 13 'Ɩn -slɛɛn, gbʋ -we nyɩma -manɩ dɩa da 'mɩ 'wlu, wa 'nɩ mneni wa 'ka we 'wʋyleli -mɩ -yla. \v 14 -Mʋʋ bhla, -we ɩn ŋwnua -yɔ -mɩ 'yu, mʋ nɩ: -amɩaa dʋkpasɩɩ -Lagɔ na bʋbɔa, 'Yloogblʋ -lolu -we ka gbʋ wa'a laa gbʋzɔnʋ, we -gʋ -nɔnʋe nya. 'Ɩn -we weee mɩa cɛlɩda Moizɩɩ titee 'sɛbhɛ -yɔ -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyaa 'sɛbhɛ 'wʋ, 'ɩn na zʋa we dlɩ -gʋ. \v 15 Sa wamɩa dɩa -Lagɔ dlɩ 'wʋ, 'sa -amɩ na dɩa -Lagɔ dlɩ 'wʋ. Nɩɩ, nyɩma tɩklɩɩ -yɔ nyɩma 'nyii 'sɔ, 'wʋ wa yia -sɔa tlɩtlɩnya glaa. \v 16 We 'gbʋ na gʋa la 'ylɩ weee nya, 'ɩn na dlɩ yi 'mɩ gbʋ 'nyɛ -Lagɔ 'yliya 'wʋ, 'ɩn 'ya nyɩma 'yliya 'wʋ. \p \v 17 «Da ɩn lia -zʋ duun daputu, 'ɩn ɩn yia -Zeluzalɛmʋ lʋyi 'gwɛzi nya, na nyɩma 'wʋsasɩe -yɔ 'slaka -lii wlawlɩe -Lagɔ -ylaa 'gbʋ. \v 18 Da ɩn mɩa -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ, 'ɩn -Aziii Zuifʋ yia -mɔ 'mɩ ylɩ, -we ɩn mɩa lɛnʋda mʋ nɩ, ɩn mɩ -mɔwlʋgbʋ lɛnʋda. Nyɩmaa -zlo 'nɩ 'mɩ 'bɩ -mɩ, 'ɩn -zlɛ 'nɩ 'mɩ kwesi -mɩ. \v 19 'Ɩn we -ka yaa nɩɩ, -Aziii Zuifʋ -tɔlʋa mɩa zlɩmɛ -bha, -maa ka yaa na gbɛgbɛɩn gbʋ dlɩɩ, ma 'kaa 'mɩ 'kla -na -gbɛ. \v 20 Da wa kwaa 'mɩ gbʋwliwʋdɩnya 'yu, gbʋnyuu ɩn nʋa lɛ wa 'yɩa -yɔ, nyɩma -wa 'yligbea dɛ, wa gba we -mɩ -yla. \v 21 Ɩn 'yligbea gbʋwliwʋdɩnya 'yu, 'ɩn ɩn nɛɛ wa -yla wɛlɩ 'tɩtɛ nyaɛ: ‹Tlɩtlɩnya yia 'wʋsɔa tlɩtlɩe lʋ! We nya wa -laa 'mɩ aɩn 'yu, a 'ka na -yɔgbʋ 'wʋbhu.› -De mʋʋ.» \p \v 22 Dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ Felisɩ -yia -Zezuu 'Yloogblʋʋ -gʋgbʋ 'ji kpɛɛn kpɛɛn, 'ɩn ɔ yia we 'wʋlanʋ, -mɔɔ yia wee gbʋwʋbhu ylɩ lʋbɛlɩ. 'Ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «'Slʋjaa -kanyɔ 'kadʋ Liziasɩ -ka yi 'bhie, ɩn 'ka amɩaa gbʋ 'wʋbhu.» \v 23 Ɔ nɛɛ 'slʋjaa glʋ gbuu 'yugalɩnyɔ -ylaɛ: «-Ɩn dɩ Pɔlʋ la -kaslʋbudu zɔ. -Ɩn 'tide ɔ 'yi, ɔ 'ka ɔ 'dɛ -yla -tʋ. -Ɩn 'nyɛ ɔ 'talea 'yoo, wa 'ka ɔ -yla -li lɛnʋ.» \s1 Wa ka Pɔlʋ Felisɩ -yɔ Dlusilɩ 'yu kwa \p \v 24 'Ylɩ sanɩmɛ 'plɩa, Felisɩ -yɔ ɔ 'ŋwnɔ Dlusilɩ yia yi, Zuifʋŋwnɔ -wa. Ɔ nɛɛ wa -yɔ Pɔlʋ yi, 'ɩn ɔ 'ka ɔ -Zezu Klisɩɩ dlɩ -gʋzʋ wɛlɩ yukwli pʋlʋ. \v 25 'Ɩn da Pɔlʋ bhlia nyɩmɛɛ nɔnɔbhʋ tɩklɩɩ klaa, 'dɛɛ dlɩ lakpakpɩe -yɔ -Lagɔɔ nyɩmaa -yɔgbʋ 'wʋbhubhuee gbʋ gbagbɩe, 'ɩn Felisɩ yia nyanɔ nʋ. 'Ɩn ɔ nɛɛ Pɔlʋ -ylaɛ: «-Ɩn mneni, -ɩn 'ka -slɛɛn mnɩ. 'Ɩn da ɩn -ka bhɩa, ɩn 'ka -mɩ la lʋ.» \v 26 Dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ Felisɩ dɩ yaa we dlɩ 'wʋ nɩɩ, 'gwɛzi Pɔlʋ yi yaa ɔ 'nyɛa. We 'gbʋ, ɔ laa Pɔlʋ bhla weee nya, ɔ -yɔ ɔ 'ka 'dɩ -sa. \p \v 27 -Zʋ 'sɔ 'plɩa, Pɔsiusʋ Fɛsɩtusʋ yia Felisɩɩ 'bɩgʋplɩlɩ. 'Ɩn Felisɩ 'yɩbha ɔ 'ka Zuifʋ dʋdʋnamanɩɩ 'gbʋ, ɔ yia Pɔlʋ -kaslʋ 'wʋ tɩ. \c 25 \s1 Wa ka Pɔlʋ nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ 'kadʋ Fɛsɩtusʋ 'yu kwa \p \v 1 Da ɔ nynia wee dʋdʋ -gʋ, we 'ylɩ ta 'plɩa, Fɛsɩtusʋ 'bhʋa Sezalee, 'ɩn ɔ yia -Zeluzalɛmʋ mnɩ. \v 2 -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan -yɔ Zuifʋʋ nyɩma kpasɩ yia Pɔlʋ 'kla ɔ -gbɛ. \v 3 Wa nɛɛ Fɛsɩtusʋ -yla, ɔ nʋ wa 'nanɩ 'wʋ, 'ɩn wa yia we ŋwɛ -yɔkpalɩ nɩɩ, ɔ -la Pɔlʋ -Zeluzalɛmʋ lʋ. Nɩɩ, wa ka Pɔlʋʋ -yɔgbʋ zʋ, wa 'yɩbha wa 'ka ɔ 'bha 'yloogblʋ. \v 4 'Ɩn Fɛsɩtusʋ yia we 'bɩgʋpalɩ wa -ylaɛ: «Pɔlʋ mɩ -kaslʋ 'wʋ Sezalee, 'ɩn daylɩ na 'dɛgbolu bhitia -mɔ lʋ.» \v 5 'Ɩn ɔ yia we -gʋdɩɛ: «Amɩaa -cɩan kwa 'mɩ yoo, we -ka nɩɩ, nyɩmɛ -mɔnɩ ka gbʋnyuu lɛnʋ, wa 'ka -mɔ we gba.» \p \v 6 Fɛsɩtusʋ li wa -gbɛ sa 'bhisa 'ylɩ gbomnʋa. 'Bhie, ɔ yia Sezalee lʋbhiti. -Mʋʋ zlɩ zlɩa, 'ɩn ɔ yia gbʋwʋbhu -zejila 'yu ladɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -yɔ Pɔlʋ yi. \v 7 Da Pɔlʋ yia, Zuifʋ -wa 'bhʋa -Zeluzalɛmʋ, -maa yia ɔ gbeli. 'Ɩn wa yia ɔ gbʋnyii 'kadɩɩ -zlo 'wludɩ, 'ɩn wa 'dɛ 'nɩ mneni wa 'ka we 'wʋsɩsalɩ tɩklɩɩ. \v 8 Pɔlʋ mɩa ɔ 'dɛɛ -gʋgbʋ gbada, ɔ nɛɛ: «Ɩn 'nɩ gbʋnyuu yabhlogbɔɔ lɛnʋ, Zuifʋʋ tite -yɔ -Lagɔbudu 'kadʋ -yɔ nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ 'kadʋ *Sezaa gbɛgbɛɩn.» \p \v 9 Fɛsɩtusʋ 'yɩbha ɔ 'ka Zuifʋ dʋdʋ namanɩɩ 'gbʋ, 'ɩn ɔ nɛɛ Pɔlʋ -ylaɛ: «-Ɩn 'yɩbha -ɩn 'ka -Zeluzalɛmʋ mnɩɩ? Wa 'ka -mɔ -na -yɔgbʋ 'wʋbhu 'mɩ 'yuu?» \p \v 10 Pɔlʋ yia we 'bɩgʋpalɩɛ: «Sezaaa gbʋwʋbhu -zejila 'yu ɩn 'yligbea da, 'ɩn -bha wa 'kaa na -yɔgbʋ 'wʋbhu. Ɩn 'nɩ Zuifʋ -yla gbʋnyuu yabhlogbɔɔ lɛnʋ, 'ɩn -na 'dɛ -yi we 'ji zʋzɔnʋ sa. \v 11 We -ka na -yɔgbʋ, 'ɩn gbʋ -we ka 'gbʋ wa 'kaa nyɩmɛ 'bha, ɩn -ka we lɛnʋ, ɩn 'na 'ka tlɩtlɩee daa gba ‹-ɩnnya›. 'Ɩn we -ka nɩɩ, gbʋ nyɩma -manɩ mɩa da 'mɩ 'wludɩda, we 'nɩ gbʋzɔnʋ, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ mneni ɔ 'ka 'mɩ wa yoo 'nyɛ. Ɩn ka na gbʋ Sezaa 'yu kwa.» \p \v 12 Nɩɩ, Fɛsɩtusʋ -yɔ ɔ gbʋwliwʋdɩnya bhɩa gbagbɩe, 'ɩn ɔ nɛɛ Pɔlʋ -ylaɛ: «-Ɩn ka -na gbʋ Sezaa 'yu kwa, we 'gbʋ, Sezaa 'yu -na yia mnɩa!» \s1 Wa ka Pɔlʋ Aglipa 'yu kwa \p \v 13 'Ylɩ sanɩmɛ 'plɩa, nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Aglipa -yɔ ɔ bhɔlɔ Belenisɩ yia Fɛsɩtusʋ fʋsaa yi Sezalee. \v 14 Wa mɩ -bha 'ylɩ duun lida, 'ɩn Fɛsɩtusʋ yia nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Aglipa -yla Pɔlʋʋ gbʋ gba. Ɔ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «Nyɩmɛ yabhlo Felisɩ tɩa -kaslʋ 'wʋ, ɔ mɩ da. \v 15 Da ɩn mnɩa -Zeluzalɛmʋ, *-Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan -yɔ Zuifʋʋ nyɩma kpasɩ yia ɔ 'kla nɩɩ, ɩn 'pa ɔ -kaslʋ 'wʋ. \p \v 16 «'Ɩn ɩn yia we 'bɩgʋpalɩ wa -ylaɛ: ‹-Amɩa, Wlɔmʋ -nyɩma 'nɩ we bhlabhʋ, -a 'ka nyɩmɛ ɔ gbʋwludɩnya yoo 'nyɛ, -zugba ɔ 'nɩ ɔ 'dɛɛ -gʋgbʋ gba gbʋwʋbhunyɔ 'yu.› \v 17 'Ɩn waa nyɩma -yɔ 'mɩ 'sɔ yia -seli yi dabʋdʋ. 'Ɩn ɩn 'nɩ kpeke, -mʋʋ zlɩ zlɩa, ɩn -dɩa gbʋwʋbhu -zejila 'wʋ la, 'ɩn ɩn nɛɛ na 'slʋja -yla, wa -yɔ ɔɔ nyɩmɛ yi. \v 18 Ɔ gbʋwludɩnya yia yi. 'Ɩn gbʋnyii ɩn pʋpalɩ yaa 'wlukʋʋn la, nɩɩ, 'mʋ wa yi ɔ 'wlu dɩa, wa 'nɩ -mʋʋ ɔ 'wlu dɩ. \v 19 Nɩɩ, wa 'dɛɛ -Lagɔbʋbʋe -yɔ nyɩmɛ yabhlo wa laa -Zezuu gbʋ -gʋ wa -yɔ ɔ 'sɔ kpɛlɩa. Ɔɔ nyɩmɛ ka tlɩ, 'ɩn Pɔlʋ nɛɛ, ɔ 'nɩ tlɩ, ɔ -ga 'yliyɔ. \v 20 Sa ɩn 'kaa gba gbʋ -mɩnɩ 'wʋ, ɩn 'nɩ we -yi. Tɔʋn, 'ɩn ɩn nɛɛ Pɔlʋ -yla, ɔ -ka 'yɩbha ɔ 'ka -Zeluzalɛmʋ mnɩ, 'ɩn wa 'ka -mɔ ɔ -yɔgbʋ 'wʋbhulu, gbʋ -mɩnɩ -gʋ. \v 21 'Ɩn Pɔlʋ yia ɔ gbʋ nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ 'kadʋ Sezaa 'yu kwa. Ɔ 'yɩbha nɩɩ, -mɔɔ 'bhu ɔ -yɔgbʋ 'wʋ. 'Ɩn ɩn nɛɛ, wa tɩ ɔ -kaslʋbudu zɔ bhla -sɛlɛ nya. -Mʋʋ 'bɩgʋ, ɩn 'ka ɔ Sezaa 'yu kwa.» \p \v 22 Aglipa nɛɛ Fɛsɩtusʋ -ylaɛ: «Na 'dɛ 'yɩbha ɩn 'ka ɔɔ nyɩmɛ -mɔnɩɩ wɛlɩ 'nʋ.» \p Fɛsɩtusʋ yia we 'bɩgʋpalɩɛ: «Cɩzɩ -na nʋa ɔɔ nyɩmɛ -mɔnɩɩ wɛlɩ.» \p \v 23 -Mʋʋ zlɩ zlɩa, Aglipa -yɔ Belenisɩ -yɔ nyɩmaa -dɔlʋ yia -budu 'kadʋ zɔ pla, we -yɔ 'slʋjaa -cɩan -yɔ wee 'gbee nyɩma kpasɩ. 'Ɩn Fɛsɩtusʋʋ wɛlɩ -gʋ, wa -yɔ Pɔlʋ yia yi. \v 24 'Ɩn Fɛsɩtusʋ nɛɛ: «Nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Aglipa, 'ɩn amɩa weee -yɔ -aɩn mɩa da, a yla 'mɔ nyɩmɛ nɩ. Zuifʋ weee ka ɔ 'klaa yi na -gbɛ -Zeluzalɛmʋ, 'ɩn wa yi 'yaa -seli 'mɩ 'bɩ yi, -zugba wa kpɩ 'wʋ, wa 'bha ɔ. \v 25 -Amɩ ka we -yɔyɩ nɩɩ, ɔ 'nɩ gbʋnyuu yabhlogbɔɔ lɛnʋ, 'ɩn wa 'ka -mʋʋ 'gbʋ ɔ 'bha. 'Ɩn ɔ 'dɛ yia ɔ gbʋ Sezaa 'yu kwa. We 'gbʋ, ɩn nɛɛ wa kwa ɔ -mɔɔ -gbɛ. \v 26 'Ɩn -we ɩn 'kaa cɛlɩ -kpɔ na -kanyɔ 'wʋ ɔ 'gbʋ, we 'nɩ -mɩ. We 'gbʋ, ɩn -yɔ ɔ yia aɩn 'yu yi, we -yɔ -mɩ nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Aglipaa 'dɛbhie 'yu. -Ɩn 'yɩbha ɔ la, 'ɩn -we ɔ -ka gba, ɩn 'ka we cɛlɩ. \v 27 Nɩɩ, we 'nɩ 'ylinanɩ -amɩ 'yliya 'wʋ, ɩn 'ka -kaslʋnyɩmɛ Wlɔmʋ kwa, -zugba gbʋ -we ɔ nʋa lɛ, wa dɩa ɔ 'wlu, ɩn 'nɩ mneni ɩn 'ka we gba tɩklɩɩ.» \c 26 \s1 Pɔlʋ gbaa ɔ 'dɛɛ -gʋgbʋ nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Aglipa 'yu \p \v 1 Aglipa nɛɛ Pɔlʋ -ylaɛ: «-A ka -mɩ 'yoo 'nyɛ, -ɩn 'ka -na 'dɛɛ -gʋgbʋ gba.» \p Tɔʋn, Pɔlʋ 'paa sɔ, 'ɩn ɔ yia ɔ 'dɛɛ -gʋgbʋ gba, ɔ nɛɛ: \v 2 «Nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Aglipa, na dlɩ mɛnɩ -zɛɛn bhabha. Nɩɩ, gbʋ weee Zuifʋ dɩa 'mɩ 'wlu, ɩn 'ka we na 'dɛ 'wlu -sa -mɩ 'yu. \v 3 -We ka gbʋ -wa, -ɩn -yi Zuifʋʋ lɛnʋgbʋ 'cɩn 'nanʋʋ, we -yɔ gbʋ -we -gʋ wa kpɛlɩlɩa. We 'gbʋ, -mɩ na bhubhoea, -ɩn pʋlʋ 'mɩ yukwli dlɩtie nya. \p \v 4 «Sa ɩn mɩmnɩa 'wʋla na nyɩma weee nyɩdɩ, we -yɔ -Zeluzalɛmʋ, 'ɩn we 'ka gwedɩ na nyimeslɔ bhla na lɛnʋgbʋ mɩa, Zuifʋ weee -yi we. \v 5 Wa -yi 'mɩ -mʋʋ 'bɩ ka 'wʋgwlɛ, wa mneni wa 'ka we gba, -zugba wa -ka we 'yɩbha. Falizɩnyɩma ka kwɛɛ -amɩaa -Lagɔɔ gbʋ -sua 'wʋ, wa lʋnyɩmɛ yabhlo ɩn -mɩa. \v 6 'Ɩn -lu -Lagɔ gbaa ɔ 'ka -amɩaa dʋkpasɩ 'nyɛ, ɩn dɩa dlɩ 'wʋʋ 'gbʋ, wa mɩa na -yɔgbʋ 'wʋbhuda -slɛɛn. \v 7 -Amɩaa nyɩmaa *zʋa kugbua lɛ 'sɔɔ dlɩ mɩ we -gʋ, wa 'ka wɛlɩ nɩɩ lɛnʋda 'yɩ. 'Ɩn wa bhubhoea -Lagɔ 'kʋa 'tɩtɛ nya, zlʋkpɛ jibheza. Nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Aglipa, wee wɛlɩ -mɩnɩ ɩn dɩa dlɩ 'wʋʋ 'gbʋ, Zuifʋ yia 'mɩ gbʋ 'wludɩ! \v 8 Lɛɛ ka 'gbʋ, we mɩ amɩa Zuifʋ dlɩɩ nɩɩ, -Lagɔ 'nɩ mneni ɔ 'ka tlɩtlɩnya 'wʋbhu tlɩtlɩe lʋa? \p \v 9 «Na 'dɛgbolu ka 'wlukʋʋn lapʋpalɩ nɩɩ, ɩn mneni ɩn 'ka Nazalɛtɩyu -Zezuu 'ŋnɩ lasa sɔ weee lʋ. \v 10 'Mʋ ɩn nʋa lɛ -Zeluzalɛmʋ. -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan ka 'mɩ 'yoo 'nyɛ, 'ɩn ɩn 'ka -Lagɔnyɩmaa -zlo -kaslʋ 'wʋpa. 'Ɩn -wa gbaa wa 'ka wa 'bha, 'ɩn na -yɔ -maa paa gwe. \v 11 Zlɩ tɔlʋa zlɩ, 'ɩn na plɩlɩa -Lagɔbudu zɔ. 'Ɩn na palɩa wa 'klɩyɩe 'wʋ, 'ɩn na gbaa -gla nya, wa vɛlɩ -Zezu. 'Cɛ na palɩ bhaa wa -yɔ 'nyumɛɛ 'gbʋ mʋ nʋa lɛ, 'ɩn na mnɩa wa 'klɩyɩe 'wʋpalɩa laga -gʋ. \s1 Pɔlʋ gbaa sa Nyɩmaa -Kanyɔ laa ɔ, we gbʋ \r (Lngb 9.1-19, 22.6-16) \p \v 12 «-Mʋʋ 'gbʋ, 'ylɩ yabhloo zlɩ, 'ɩn ɩn yia -Damasɩ mnɩ. -Lagɔbʋbɔnyaa -cɩan 'nyɛa 'mɩ we se, 'ɩn wa yia 'mɩ tie nɩɩ, ɩn kpa -Lagɔnyɩma. \v 13 Nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Aglipa, 'ylʋgbagbʋ ɩn mɩ 'yloogblʋ, 'ɩn ɩn yia san bhʋa yalɩ -yɔyɩ. We -nyumalɩ -zi 'ylʋ, 'ɩn we -nyumalɩ yia 'mɩ gbeli, we -yɔ na nɔnɔnya. \v 14 -A 'dɛ weee ka bhli dʋdʋ, 'ɩn ɩn yia wɛlɩ yabhlo 'nʋ, -mʋʋ nɛɛ 'mɩ -yla zuifʋwɛlɩ 'wʋɛ: ‹Sɔlʋ, Sɔlʋ, lɛɛ -lu ka 'gbʋ -na palɩ 'mɩ 'klɩyɩe 'wʋa? Lɛɛ -lu ka 'gbʋ -na zʋ -gla bhea, nɛɛ bhli zʋ -gla we -kanyɔɔ 'pa 'pa -pnɩ zɔa?› \p \v 15 «'Ɩn ɩn yia layɩbhaɛ: ‹Na -Kanyɔ, nyɔɔ -ɩn -mɩa?› \p «'Ɩn Nyɩmaa -Kanyɔ yia we 'bɩgʋpalɩ 'mɩ -ylaɛ: ‹-Amɩ -Zezu, -ɩn mɩa 'klɩyɩe 'wʋpalɩda, -amɩ -wa. \v 16 -Ɩn -sɔ 'wʋ, -ɩn 'yligbe -bhadɛ! -We ka 'gbʋ ɩn yia na 'dɛ -mɩ 'klʋslolu, mʋ nɩ: ɩn ka -bha -mɩ -sa, -ɩn 'ka na lubhonʋnyɔ -zɛ. 'Ɩn -ɩn 'ka 'ya na gbʋdayɩnyɔ -zɛ. 'Ɩn -we -ɩn 'yɩa -zɛɛn -yɔ klaa, we -yɔ -we na yia cɩ -mɩ 'klʋslolua klaa, -ɩn 'ka we gba. \v 17 Zuifʋ -yɔ -wa 'nɩa Zuifʋ -wa ka -gbɛ ɩn tiea -mɩ, na 'dɛ yia -mɩ 'yliyɔzʋa wa gbɛgbɛɩn. \v 18 Wa -gbɛ na tiea -mɩ, -ɩn 'ka wa 'yli -blo, -ɩn 'ka wa nikpise 'wʋsa, -ɩn 'ka wa zlɩ 'klʋ -la. -Ɩn 'ka wa -Saataan 'tɩtɛ zɔ -sa, 'ɩn -ɩn 'ka wa -Lagɔɔ -gbɛ -la. 'Ɩn wa -ka 'mɩ dlɩ -gʋ zʋ, -Lagɔ 'ka wa gbʋnyuu 'wʋtɩ, 'ɩn wa 'ka 'bɩ 'yɩ -Lagɔɔ -mɔwlʋ -nyɩma glaa.› \s1 Pɔlʋ gbaa lubho -we ɔ mɩa nʋdaa gbʋ \p \v 19 «We 'gbʋ, nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Aglipa, 'ylikakɩe -we 'bhʋa -Lagɔɔ -gbɛ, ɩn 'nɩ we 'nʋŋwɛ -sa. \v 20 'Ɩn -Damasɩ -nyɩma -yɔ -Zeluzalɛmʋ -nyɩma -yla ɩn gbaa -Lagɔgbʋ tɩa. 'Bhie, ɩn yia Zudee -dʋdʋ weee -gʋ -nyɩma -yɔ nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ we -yla gba. Ɩn nɛɛ wa -yla, wa 'bhiti wa dlɩ, wa yi -Lagɔɔ -gbɛ, 'ɩn wa lɛnʋgbʋ -slolu wa 'bhitibhitie sazɔnʋ sa. \v 21 -We ka 'gbʋ Zuifʋ yia 'mɩ kpa, -zugba ɩn mɩ -Lagɔbudu 'kadʋ zɔ, 'ɩn wa yia 'klɩ 'yɩ, wa 'ka 'mɩ 'bha, mʋ nɩ. \v 22 'Ɩn -Lagɔ zʋa 'mɩ 'yliyɔ, 'ɩn we yia -zɛɛn ylɩ. Ɩn mɩ -slɔ -bha, ɩn 'ka ɔ gbʋdayɩnyɔ -zɛ nyɩma weee 'yu, nyɩma -kpʋa -yɔ nyɩma 'kadɩ. Gbʋ -we -Lagɔgbʋʋ -falɩpanya -yɔ Moizɩ gbaa nɩɩ, lɛ we yia nʋa, mʋ -bhloo 'dɛ -amɩ na gbaa. \v 23 Ɩn nɛɛ sa bheɛ, sɩa -Lagɔɔ -Bhasanyɔ yia. Mɔ yia tlɩtlɩnya glaa 'wʋsɔa tɩa, 'ɩn mɔ yia -Lagɔɔ zlɩɩ gbʋ gbaa Zuifʋ -yɔ -wa 'nɩa Zuifʋ -yla.» \s1 Pɔlʋ nɛɛ nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Aglipa -yla, ɔ pla -Lagɔ \p \v 24 Pɔlʋ mɩ sa ɔ 'dɛɛ -gʋgbʋ gbada, 'ɩn dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ Fɛsɩtusʋ yia 'wʋkpɩ: «Pɔlʋ, -sabhɛ bhaa -mɩɩ! -Ɩn ka 'sɛbhɛ 'kpɩa duun, we ka -mɩ -sabhɛ 'wlu palɩ!» \p \v 25 Pɔlʋ yia we 'bɩgʋpalɩ ɔ -ylaɛ: «Fɛsɩtusʋ 'kadʋ, -sabhɛ 'nɩ 'mɩ 'wlu -mɩ. Wɛlɩnya ɩn mɩa da gbada, gbʋzɔnʋ -yɔ gbʋyilo -wɛlɩ -wa. \v 26 Nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Aglipa -yi we 'dɛ weee 'ji. 'Ɩn we 'gbʋ, ɩn mneni ɩn 'ka ɔ -yla wee gbʋ gba dlɩ tɛlɔ nya. Na dlɩ mɩ we -gʋ nɩɩ, ɔ -yi wee gbʋ weee 'ji, -we ka gbʋ -wa, we 'nɩ lɛnʋ da yabhlo zizewiemɩ. \v 27 Nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Aglipa, gbʋ -Lagɔgbʋʋ -falɩpanya gbaa, -na zʋ we dlɩ -gʋʋ? Dlɩ -na zʋ we -gʋ, ɩn -yi we 'ji!» \p \v 28 Aglipa yia we 'bɩgʋpalɩ Pɔlʋ -ylaɛ: «-Mɩ dlɩɩ nɩɩ, -Lagɔ 'wʋ -na yia 'mɩ 'paa bhla -sɛ nɩ nya yɩ?» \p \v 29 'Ɩn Pɔlʋ yia we 'bɩgʋpalɩɛ: «We yi dɛslɛɛn -zɛoo, we yi cɩ -zɛoo, -Lagɔ na bhubhoea, we 'nɩ -na 'dɛ -bhloo gbʋ, 'ɩn 'ya amɩa weee -wa mɩa da 'mɩ yukwli pʋlʋda -zɛɛn, sa ɩn mɩa da, amɩa 'ka 'sa -mɩ, we 'bhʋ 'llukpenya -mɩnɩ 'wʋ. Nɩɩ, ɩn 'nɩ 'yɩbha wa gbʋan aɩn -amɩ 'bhisa!» \p \v 30 Nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ klaa, dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ klaa, Belenisɩ -yɔ -wa weee -yɔ wa dɩa -bha la, 'ɩn wa yia 'wʋsɔ. \v 31 Wa 'tlaa, 'ɩn wa nɛɛ wa 'dɛkpʋa nyɩdɩɛ: «Nyɩmɛ -mɔnɩ 'nɩ gbʋ yabhlogbɔɔ mnɔ, 'ɩn wa 'ka -mʋʋ 'gbʋ ɔ -kaslʋ 'wʋpa, 'ɩn wa 'ka ɔ 'bha.» \p \v 32 'Ɩn Aglipa nɛɛ Fɛsɩtusʋ -ylaɛ: «Nyɩmɛ -mɔnɩ 'nɩ yaa ɔ gbʋ nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ 'kadʋ Sezaaa -gbɛ kwa, -zugba -ɩn ka ɔ 'yitide.» \c 27 \s1 Wa kwaa Pɔlʋ Wlɔmʋ \p \v 1 Da wa gbaa, 'glʋ 'kadʋ 'wʋ -a yia -gblaa -a 'ka Italii -dʋdʋ -gʋ mnɩ, 'ɩn Wlɔmʋʋ 'slʋjaa glʋ gbuu 'yugalɩnyɔ yabhlo wa laa Zuliusʋ\f + \fr 27:1 \ft Zuliusʋʋ 'slʋja wa laa «nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ 'kadʋʋ 'slʋja».\f* , 'mɔ wa 'nyɛa Pɔlʋ -yɔ -kaslʋnyɩma tɔlʋa yoo. \v 2 Adlamitɩɩ 'glʋ 'kadʋ yabhlo 'kaa -Azii -dʋdʋ -gʋʋ 'glʋʋ 'yligbedanya 'plɩlɩ, -a -gblaa we 'wʋ, 'ɩn -a yia mnɩ. Tɛsalonikɩyu Alisɩtakɩ 'bhʋa Masedʋanɩ, ɔ -yɔ -aɩn 'sɔ mɩ. \p \v 3 -Mʋʋ zlɩ zlɩa, 'ɩn -a yia Sidɔɔngbe nʋkplɛ nyni. Zuliusʋ -ɔ mɩa Pɔlʋ kpada 'nanʋʋ, -mɔɔ yia Pɔlʋ 'yoo 'nyɛ, ɔ 'ka ɔ 'talea 'yɩa mnɩ, 'ɩn -we Pɔlʋ -ka 'yɩbha, wa 'ka we ɔ 'nyɛ. \v 4 Da -a 'bhʋa -bha dɛ, -a nynia 'nyunyɩdɩdʋdʋ wa laa Siplʋ kwesi, 'ɩn -a yia we kakpe yabhlo -gʋ 'plɩlɩ, -pɩpɛ mɩ -aɩn yoo yidaa 'gbʋ. \v 5 'Bhie, -a -dɩa Silisi -dʋdʋ -yɔ Panfilii -dʋdʋʋ gumunyu 'wʋ, 'ɩn a yia Milaa nyni, Lisii -dʋdʋ -gʋ. \v 6 -Bha Wlɔmʋʋ 'slʋjaa glʋ gbuu 'yugalɩnyɔ ylɩa Alɛzandlii gbee 'glʋ 'kadʋ mɩa Italii mnɩda, 'ɩn ɔ yia -mɔ -aɩn 'pa. \p \v 7 'Ylɩ duun nya, -a -tʋa 'nyu -gʋ nɔda ylɛlɛɛ 'glʋ nya, 'ɩn -a yia sɩa bhabha, 'bhie, -a yia 'gbe wa laa Sinidɩ 'klʋ nyni. -Pɩpɛ 'nɩ ŋwnu, -a 'ka -mɔ -gbɛɩn mnɩɩ 'gbʋ, -a yia Salɩmonee 'plɩlɩ, 'ɩn -a yia 'nyunyɩdɩdʋdʋ wa laa Klɛtɩɩ zɔgbɛɩn mnɩ. \v 8 Sɩasɩe duun nya -a nɔnʋa wee 'nyuu kakpe, 'ɩn da wa laa «'Glʋʋ 'yligbelida -zɔnʋnya», -a yia -bha dɛ nyni, Lazegbe kwesi. \p \v 9 -Amɩaa bhla duun ka lanyumɔnʋ, 'ɩn 'glʋʋ 'wʋ -nɔnʋe yia 'ylinyumanɩ -aɩn -yla, -we ka gbʋ -wa, Zuifʋʋ 'sun -pla bhla ka 'plɩplɩe bhɩa, pepe\f + \fr 27:9 \ft Wee 'ylɩ -mɩnɩɩ 'bɩgʋ, glʋʋ 'papɩe yia 'ylinyumanɩ bhlaa 'ylinyunoo 'gbʋ. \f* . We 'gbʋ, Pɔlʋ yia glʋʋ nʋkplɛɛ -lubhonʋnya tɔlʋa -yla gbʋ lapalɩ: \v 10 «Na 'talea, ɩn ka we -yɔyɩ nɩɩ, -amɩaa nɔnʋe yia -ylinyumanɩa, nɩɩ, 'glʋ -yɔ we nʋkplɛɛ 'gbanya yia -nyumɔa. 'Ɩn -a 'nɩ nʋ 'nanʋʋ, -amɩaa 'dɛbhie -gbolu yɩa -bha tlɩtlɩe.» \v 11 'Ɩn Wlɔmʋʋ 'slʋjaa 'yugalɩnyɔ yia 'glʋ 'kadʋʋ 'papanyɔ -yɔ 'glʋʋ -kanyɔɔ wɛlɩ dlɩ 'wʋdɩ, we 'ka Pɔlʋʋ wɛlɩ 'wʋzi. \v 12 Nɩɩ, wee 'glʋʋ 'yligbelidaa ladɩlɩe 'nɩ 'ylinanɩ ŋwɔtlɔyibhla. We 'gbʋ, nyɩma duun nɛɛ, wa 'bhʋ -bhadɛ. Wa 'yɩ 'klɩ, wa 'ka 'glʋʋ 'yligbelida Fenisɩ mnɩ, -mɔ 'nyunyɩdɩdʋdʋ wa laa Klɛtɩ -gʋ. Wee dʋdʋʋ 'klʋ mɩ 'ylʋʋ bhlilidaa sɔ 'sɔ lʋ. -Mɔ wa yia ladɩa ŋwɔtlɔyibhla. \s1 -Pɩpɛ 'kadʋ 'plɩa gumunyu -gʋ \p \v 13 'Ylʋʋ bhlilida kɔpɛsɔlʋ, -pɩpɛ yia 'plɩplɩe bhli -dlɔɔ. -Wa mɩa 'glʋ 'kadʋ 'wʋ, we mɩ wa dlɩɩ nɩɩ, -we wa pʋpalɩa, lɛ we yia nʋa. Wa 'bhua 'glʋʋ 'yligbelinɛtɛ 'wʋ yalɩ, wa mnɩa, 'ɩn wa yia 'nyunyɩdɩdʋdʋ wa laa Klɛtɩ -gʋ 'plɩlɩ. \v 14 'Ɩn 'bɩ 'nɩ 'wʋgwlɛ, tɔʋn, -pɩpɛ 'kadʋ yabhlo wa laa Elakilɔɔn, we yia 'nyunyɩdɩdʋdʋʋ -gɔgɔ 'wlu 'bhʋ. \v 15 -Pɩpɛ yia 'glʋ kwa, 'ɩn nyɩmɛ 'nɩ mneni ɔ 'ka we layligbeli tɩklɩɩɩ 'gbʋ, -a yia -amɩaa 'dɛ 'yitide, 'ɩn -pɩpɛ yia -aɩn kwa. \v 16 -A 'plɩlɩa 'nyunyɩdɩdʋdʋ 'kienyi wa laa Kodaaa zɔgbɛɩn, 'ylʋʋ bhlilida kɔpɛsɔlʋ, 'ɩn -a nynia -bha, we yia -aɩn 'wʋpa -sɛ. 'Ɩn -a 'yɩa sa 'klɩɩ -zlo, 'ɩn -a yia gbʋwʋsaglʋ -yulɛ yabhlo bɩzɩa 'glʋ 'kadʋ 'wlu 'wʋbhu. \v 17 'Ɩn 'glʋ 'kadʋʋ nʋkplɛɛ lubhonʋnya yia we -gblalɩ. 'Ɩn wa yia 'glʋ 'kadʋ gbʋan nyɩmaa -yɔbɛ -llukpe nya. Wa mɩ sɔda, wa yi Libii -dʋdʋ -gʋʋ -bʋsɛ -kakpe -gʋ bhlii 'gbʋ, 'ɩn wa yia 'glʋ 'kadʋʋ 'naa 'wʋyɔglɔlʋ, 'ɩn wa yia 'sa wa 'dɛ 'yitide, -pɩpɛ yia wa kwa. \p \v 18 -Mʋʋ zlɩ zlɩa, -pɩpɛ 'kadʋ mɩ -aɩn lazukluda 'tɩtɛɛ -bhloo 'dɛ, 'glʋʋ nʋkpla -nyɩma yia gbanyaa vitelivitelie bhli, gumunyu lʋ. \v 19 We 'ylɩɩ tanʋʋ zlɩ, wa yia 'glʋ 'kadʋ 'dɛɛ -yɔlunyaa vitelie bhli gumunyu lʋ, wa 'dɛɛ sɔ nya. \v 20 'Ylɩ duun nya, -a'a 'yɩ 'ylʋ -yɔ -zɛlɩ -yɔ, -zugba wee -pɩpɛ 'kadʋ plɩ 'saa 'tɩtɛɛ. 'Ɩn -a yia -amɩaa 'dɛɛ tlɩtlɩe dlɩ -sa. \p \v 21 'Bɩ ka 'wʋgwlɛ, 'ɩn -wa mɩa 'glʋ 'kadʋ nʋkplɛ, wa 'nɩ -lu yabhlogbɔɔ li. Tɔʋn, Pɔlʋ 'yligbea wa nyɩdɩ, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «Na 'talea, ɩn nɛɛ yaa, -a 'na 'bhʋlʋ Klɛtɩ -nɩ. A -ka yaa na wɛlɩ 'wʋŋwnu, -zugba -li 'na 'ka yaa sa -nyumɔ. \v 22 'Ɩn -slɛɛn, 'kʋa na paa aɩn 'yli, a 'tɛmanɩ dlɩ. Nɩɩ, amɩaa lʋnyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'na 'ka tlɩ, 'glʋ 'kadʋʋ 'dɛbhlogbɔɔ yia -nyumɔa. \v 23 -We ka gbʋ -wa, -Lagɔ -ɔ ka -nʋ ɩn -mɩa, 'ɩn -ɔ ka lubho na nʋa, ɔ 'anzɩ ka 'mɩ 'klʋtlalɩ -zɛɛn sabɔ. \v 24 'Ɩn we nɛɛ 'mɩ -ylaɛ: ‹Pɔlʋ, -ɩn 'na nʋnʋ nyanɔ -nɩ! Nɩɩ, we mɩ nɩɩ, -ɩn 'tla *Sezaa 'yu, wa 'ka -na -yɔgbʋ 'wʋbhu. 'Ɩn -Lagɔ ka -mɩ 'nanɩ 'wʋnʋ, -na 'gbʋ, -wa weee -ɩn -yɔ wa mɩa 'glʋ 'kadʋ 'wʋ, -Lagɔ yia wa puea.› \v 25 We 'gbʋ, na 'talea, a 'tɛmanɩ dlɩ! Nɩɩ, na dlɩ mɩ -Lagɔ -gʋ. Gbʋ -we -Lagɔ gbaa 'mɩ -yla, lɛ we yia nʋa. \v 26 Nɩɩ, bhlia -a yia, 'nyunyɩdɩdʋdʋ yabhloo -gɔgɔ -gʋ.» \s1 'Glʋʋ -wlɔwlɔe 'nyu -gʋ \p \v 27 'Ylɩ kugbua lɛ -mnʋanʋʋ sabɔ, -zugba -pɩpɛ 'kadʋ mɩ -aɩn kwada -bhlokpadɛ Adliatikɩ -gumunyu -gʋ. -Mɔ zlɩ -nyɩdɩ, 'ɩn we yia 'glʋʋ nʋkplɛɛ lubhonʋnya dlɩɩ lasibhli nɩɩ, -a ka dʋdʋ -yɔcɩpa. \v 28 'Ɩn wa vitelia 'nyuu yɩbhɔlʋ -llukpe 'nyu glu, we -tɔ 'wʋ 'mɛtlɩ glʋ -bhlo 'ya kugbua lɛ gbesɔ. Wa bɛa 'yugbɛɩn -sɛ, wa viteli 'yaa we, we -tɔ 'wʋ 'mɛtlɩɩ glʋ -bhlo 'ya gbeta. \v 29 'Ɩn wa mɩ nyanɔ nʋda nɩɩ, -amɩaa 'glʋ 'kadʋ yi tʋkpa -gɔgɔ 'kadʋ 'wlu bhuu 'gbʋ, wa yia 'glʋʋ 'yligbelinɛtɛ -mnʋa 'nyu lʋ viteli 'glʋʋ lʋgbɛɩn, 'ɩn wa yia zlɩɩ zlɩzlɩe wʋda -tʋ dlɩ sulo nya. \v 30 'Ɩn -mʋʋ bhla, 'glʋ nʋkplɛɛ lubhonʋnya 'yɩbha wa 'ka -flii -bho. 'Ɩn wa yia gbʋwʋsaglʋ -yulɛ kwlili 'nyu lʋ. 'Ɩn wa nɛɛ -dawli nya, 'glʋ 'kadʋʋ 'yligbelinɛtɛ wa vitelia we 'yugbɛɩn. \v 31 'Ɩn Pɔlʋ nɛɛ Wlɔmʋʋ 'slʋjaa glʋ gbuu 'yugalɩnyɔ -yɔ 'slʋja -ylaɛ: «Nyɩma -manɩ 'nɩ 'glʋ 'kadʋ nʋkplɛ -tʋ, a 'na 'ka 'pʋ.» \p \v 32 Tɔʋn, 'slʋja yia 'glʋ -yulɛ 'llukpenya -yɔdɩ, 'ɩn wa yia we 'yitide, we 'ka gumunyu -gʋ mnɩ. \p \v 33 Zlɩɩ zlɩzlɩe 'yu, Pɔlʋ laa wa 'dɛ weee lililu -yɔ, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «Amɩaa 'ylɩ kugbua lɛ -mnʋa nɩ -zɛɛn, dlɩ sulo nya, -zugba a'a 'bhu lililu yabhlogbɔɔ 'wʋ, a'a li we. \v 34 We 'gbʋ na laa aɩn, a 'ka li. Nɩɩ, we nanɩ 'yli a 'ka li, 'bhie, a 'ka 'pʋ. Amɩaa lʋnyɩmɛ yabhlogbɔɔɔ 'nyii gɔ yabhlo 'nɩa mnɔa yi!» \v 35 Wɛlɩnya -mɩnɩɩ 'bɩgʋ, Pɔlʋ 'bhua 'floo 'wʋ, 'ɩn ɔ yia -Lagɔ fuo 'pa wa 'dɛ weee 'yibadɩ. 'Bhie, ɔ -dɩa we 'wʋ, 'ɩn ɔ yia lilie bhli. \v 36 Tɔʋn, wa 'dɛ weee 'tɛmanɩa dlɩ, 'ɩn wamɩa yi 'yaa li. \v 37 -Amɩa mɩa wee 'glʋ 'kadʋ nʋkplɛ, -a 'dɛ weee nyni nyɩmaa 'wlu -bhlo glʋ ta 'ya kugbua lɛ gbelibhlo. \v 38 Da wa lʋa, 'ɩn wa yia bleyanya 'nyu lʋ viteli 'glʋ 'ka 'wʋtʋ fefee 'gbʋ. \p \v 39 Da zlɩ zlɩa, 'glʋʋ nʋkplɛɛ lubhonʋnya 'nɩ dʋdʋ yibheli, 'ɩn wa yia gumunyuu sɔ yabhlo -yɔ -bʋsɛ -gɔgɔ -yɔyɩ. 'Ɩn wa nɛɛ wa 'ka -mɔ 'glʋ 'yligbelia mnɩ, -de wa yi we mnenii. \v 40 Wa -bloa 'glʋʋ 'yligbelinɛtɛnya, 'ɩn wa yia we 'yitide gumunyu lʋ. 'Ɩn 'payli -we nya wa paa 'glʋ, wa yia we 'llukpe -blo. 'Bhie, wa yia 'naa wee 'glʋʋ 'yugbɛɩn zʋ, -pɩpɛ 'ka we kwaa 'gbʋ, 'ɩn wa yia -bʋsɛ -gɔgɔ -gʋ -gbɛɩn mnɩnɩ. \v 41 'Ɩn wa nynia gumunyuu sɔ 'sɔɔ nyɩdɩ -bʋsɛɛ -zlo -gʋ, 'ɩn 'glʋ yia -bha zɩ. 'Ɩn wee 'glʋʋ 'yugbɛɩn yia -bʋsɛ 'wʋ pla, we 'nɩ mneni we 'ka nɔ, -zugba gumunyuu -gbʋgbʋ 'tɩtɛ wla we lʋgbɛɩn. \p \v 42 'Ɩn 'slʋja 'yɩbha wa 'ka -kaslʋnyɩma 'bha, -maa 'yabhlogbɔɔ yi -flii -bho llolloe nyaa 'gbʋ. \v 43 'Ɩn wa 'yugalɩnyɔ 'yɩbha ɔ 'ka Pɔlʋ gbʋ 'wʋsaa 'gbʋ, gbʋ 'slʋja pʋpalɩa, ɔ nɛɛ wa 'na nʋnʋ we lɛ -nɩ. 'Ɩn -wa -yia llo sa, ɔ nɛɛ -maa -yla, -maa -bho 'nyu lʋ tɩa, 'ɩn wa 'ka -gɔgɔ -gʋ mnɩ, \v 44 'ɩn tɔlʋ mnɩ wa 'bɩ, sufalʋnya -yɔ 'glʋʋ falʋ -yɔlanɛnɩe nya. Sanɛɛ 'sa, wa 'dɛ weee 'tlaa -gɔgɔ -gʋ -dlɔɔ, 'ɩn wa yia 'pʋ. \c 28 \s1 Pɔlʋ mɩ Malɩtɩ \p \v 1 Da -a 'pʋa, 'ɩn -a yia 'nʋ nɩɩ, wee 'nyunyɩdɩdʋdʋ wa laa Malɩtɩ. \v 2 Wee 'gbee nʋkpla -nyɩma ka -amɩaa 'lakpasu kpa 'nanʋʋ. 'Nyu mɩ lʋada, 'ɩn ŋwɔtlɔ mɩɩ 'gbʋ, wa -dɩa -kosu 'kadʋ 'yi, 'ɩn wa yia -a 'dɛ weee 'bɩ 'nyɛ, we kwesi. \p \v 3 Pɔlʋ 'bhua -gbalɩ pipi 'wʋ, ɔ yia we -kosu 'wʋ 'pa. 'Ɩn 'mʋnɩmɛ yia -kosuu sloo 'gbʋ -gbalɩ pipi 'wʋ 'tla! We yia Pɔlʋʋ sɔ mu, 'ɩn we yia we -yɔlanɛ! \v 4 Da 'nyunyɩdɩdʋdʋ -gʋ -nyɩma 'yɩa wee 'mʋnɩmɛ -yɔ bɩzɩda Pɔlʋʋ sɔ -yɔ, 'ɩn wa nɛɛ wa 'dɛkpʋa nyɩdɩɛ: «Ɔɔ nyɩmɛ -mɔnɩ, nyɩmɛbhanyɔ -wa 'piɛɩn. Ɔ ka gumunyu kwɛɛ -dɩ, 'ɩn -Lagɔ 'nɩ ɔ 'pʋpʋgbʋ -yɔŋwnu.» \p \v 5 Tɔʋn, Pɔlʋ vua sɔ 'wʋ, 'ɩn wee tɩbhɛ yia -kosu 'wʋ -bho, ɔ ku 'nɩ glopo. \v 6 Tɔlʋa dlɩɩ nɩɩ, 'ylɩa Pɔlʋ yia, 'ɩn bhlia ɔ yia -bha -bhlokpadɛ, ɔ 'ka tlɩ. 'Ɩn wa yia we -yɔyɩ nɩɩ, 'bɩ mɩ 'wʋgwlɛda, gbʋ yabhlogbɔɔ 'nɩ Pɔlʋ ylɩda -mɩ. Tɔʋn, wa yia wɛlɩ 'bhiti, 'ɩn wa nɛɛ: «-Lagɔ yabhlo -wa.» \p \v 7 'Nyunyɩdɩdʋdʋ -mɩnɩɩ 'wlulapɩlɩnyɔ wa laa Publiusʋ, ɔ dʋdʋ mɩ wee da -mɩnɩ kwesi. Mɔ kpaa -amɩaa 'lakpasu 'ylɩ ta, 'ɩn ɔ yia -aɩn ɔ -budu zɔ -gueli, ɔ 'talea 'bhisa. \v 8 Publiusʋʋ dide mɩ lapɩda, ɔ ku -su, 'ɩn ɔ kaa kakpa -yɔ. Pɔlʋ mnɩa ɔ 'yɩa, 'ɩn ɔ yia ɔ sɔ ɔ 'wluo lapalɩ, ɔ yia ɔ 'gbʋ -Lagɔ bhubhoe, 'ɩn ɔ yia ɔ jipe. \v 9 -Mʋʋ 'bɩgʋ, wee 'nyunyɩdɩdʋdʋ -gʋʋ guzʋnya tɔlʋa yia yi, 'ɩn Pɔlʋ yia wa jipe. \v 10 Wa ka -aɩn 'ylimanɩ sɔ weee lʋ. 'Ɩn -amɩaa mnɩbhla bɛa, -a -gblaa 'glʋ 'wʋ, -we weee -a 'nɩa -ka, 'ɩn wa yia we -aɩn 'nyɛ. \s1 Pɔlʋ mnɩa Wlɔmʋ \p \v 11 'Cʋ ta 'plɩa, 'ɩn -a yia Alɛzandlii 'glʋ yabhlo wa laa «-Zluya -Lagɔ» 'wʋ -gbla. 'Nyunyɩdɩdʋdʋʋ 'glʋʋ 'yligbelida yabhlo wee 'glʋ -tʋa 'yligbeda ŋwɔtlɔyibhla. \v 12 -A nynia Silakuzɩgbe 'wʋ, 'ɩn -a yia -bhadɛ -tʋ 'ylɩ ta. \v 13 -A 'bhʋa -bhadɛ, -a mɩ 'nyu -gɔgɔ nɔnʋda, 'ɩn -a yia Wleziogbe nʋkplɛ nyni. -Mʋʋ 'bɩgʋ, zlɩ zlɩa, 'ylʋʋ bhlilida kɔpɛsɔlʋʋ -pɩpɛ yia 'plɩplɩe bhlii 'gbʋ, -a li 'ylɩ 'sɔ 'yloogblʋ, 'bhie, -a yia Puzɔlʋgbe nʋkplɛ nyni. \v 14 Wee 'gbe nʋkplɛ -a ylɩa -Lagɔnyɩma, 'ɩn -maa nɛɛ, -a li wa -gbɛ lɔkɔwlu -bhlo. Sanɛɛ 'sa, -a mnɩa Wlɔmʋ. \v 15 Wlɔmʋʋ -Lagɔnyɩma 'nʋa nɩɩ, -a mɩ -mɔ yida, 'ɩn wa yia -aɩn yoo -saa yi tɩklɩɩ Apiusʋʋ lɔkɔ 'wʋ, we -yɔ wee 'gbee da wa laa 'Lakpanyaa Zɔgʋbudu Ta. Da Pɔlʋ 'yɩa wa -yɔ, ɔ 'paa -Lagɔ fuo, 'ɩn we yia ɔ 'kʋayli 'pa. \v 16 Da -a nynia Wlɔmʋ, wa yia Pɔlʋ 'yoo 'nyɛ nɩɩ, ɔ -yɔ 'slʋjayu mɩa ɔ ŋwɛkʋda -dɩlɩ -budu yabhlo zɔ la wa 'dɛɛ sa. \s1 Pɔlʋ gbaa -Lagɔgbʋ Wlɔmʋ \p \v 17 'Ylɩ ta 'plɩa, 'ɩn Pɔlʋ yia Zuifʋ mɩa Wlɔmʋ, wa 'yugalɩnya la. Da wa gbelia 'wlu, 'ɩn ɔ nɛɛ wa -ylaɛ: «Na bheliaɩn, ɩn 'nɩ gbʋ yabhlogbɔɔ lɛnʋ, -amɩaa nyɩma -yɔ -amɩaa dʋkpasɩɩ lɛnʋgbʋ 'cɩnnyaa gbɛgbɛɩn, 'ɩn wa yia 'mɩ kpa -Zeluzalɛmʋ, 'ɩn wa yia 'mɩ Wlɔmʋ -nyɩma yoo 'nyɛ. \v 18 Da -maa 'yɩbhaa 'mɩ la, -maa 'yɩbha yaa -maa 'ka 'mɩ 'yitide. -We ka gbʋ -wa, gbʋ -we ɩn nʋa lɛ, -we ka 'gbʋ wa 'kaa 'mɩ -kaslʋ 'wʋpa, 'ɩn wa 'ka 'mɩ 'bha, we 'nɩ -mɩ. \v 19 Da -maa gbaa -maa 'ka 'mɩ 'yitide, Zuifʋ yia we -yɔwʋsɔlʋʋ 'gbʋ, mʋ 'sua 'mɩ, 'ɩn ɩn yia na gbʋ -nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ 'kadʋ 'yu kwa. 'Ɩn -zugba, ɩn 'nɩ 'yɩbha ɩn 'ka na nyɩma gbʋ 'wlu ladɩlɩ. \v 20 -We ka 'gbʋ, ɩn yia aɩn la, 'ɩn ɩn 'ka aɩn -yla gbʋ gba, mʋ nɩ. Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ Izlaɛlɩnyɩma mɩa wʋda, ɔ 'gbʋ ɩn mɩa da gbʋan -llukpe -mɩnɩ 'wʋ.» \p \v 21 'Ɩn Zuifʋ nɛɛ ɔ -ylaɛ: «-Na -yɔsɛbhɛ yabhlogbɔɔ 'nɩ -slɔ Zudee -dʋdʋ -gʋ 'bhʋ, 'ɩn we 'ka -amɩaa -gbɛ yi. 'Ɩn -amɩaa bheli yabhlogbɔɔ 'nɩ -slɔ mɔ 'bhʋ, ɔ 'ka -na gbʋnyuu gbaa yi -aɩn -yla. \v 22 -Mʋʋ bhla, -a 'yɩbha gbʋnya -na pʋpalɩa 'wlukʋʋn la, -ɩn gba we, -a 'ka we 'nʋ. -A -yi we 'ji nɩɩ, da weee, nyɩma sɔlʋa -na zʋa -yɔ 'wʋ.» \p \v 23 Wa -yɔ Pɔlʋ yia 'ylɩ yabhlo zʋ, 'ɩn wee 'ylɩ nynia, da ɔ -gʋa, 'ɩn wa -zlo yia -bha yi. We 'ka zlʋkpɛ -yɔbhʋ, we 'ka jibhe ylɩ, Pɔlʋ yia -Lagɔɔ nyɩmaa 'wlulapɩlɩgbʋ gba wa -yla, 'ɩn ɔ yia wa -yla we 'ji gba. Ɔ 'yɩbha ɔ 'ka wa lu -Zezuu gbʋ nyaa 'gbʋ, ɔ yia Moizɩɩ tite -yɔ -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyaa 'sɛbhɛ zɛlɩ wa -yla. \v 24 Gbʋ ɔ mɩa gbada, we ka -zakpa -bhlo lu, 'ɩn tɔlʋa nɛɛ -maa 'nɩa we -yɔŋwnu. \v 25 'Ɩn wa mɩ kpɛlɩda, -zugba wa mnɩ. Pɔlʋ nɛɛ wa -yla bheɛ: «Zuzu 'Pʋpa ka zlɩmɛ zukpa, da ɔ gbaa amɩaa dʋkpasɩ -yla gbʋ -Lagɔgbʋʋ -falɩpanyɔ Ezaiii ŋwɛ nya! Ɔ nɛɛ nɩɩ: \q1 \v 26 ‹-Ɩn mnɩ, -ɩn gba nyɩma nɩ -ylaɛ: \q1 «Gbʋnya a yia 'nʋa sa 'nanʋʋ, \q2 'ɩn a 'na 'ka we 'ji 'wʋlanʋ. \q1 -Li a yia ylaa sa 'nanʋʋ, \q2 'ɩn a 'na 'ka we -yɔyɩ.» \q1 \v 27 Cɩɩn, waa nyɩma -manɩ ka wa dlɩ 'tɛmanɩ, \q2 wa ka wa yukwli 'wʋsulu, \q2 'ɩn wa yia wa 'yli 'mu. \q1 Wa yi layɩ wa 'yli nya, \q2 wa yi 'nʋ wa yukwli nya, \q2 'ɩn wa yi gbʋ 'wʋlanʋ wa dlɩ nya. \q1 Wa 'nɩ 'yɩbha wa 'ka na -gbɛ lʋbhiti, \q2 ɩn 'ka wa pue.› » \p \v 28 'Ɩn Pɔlʋ yi 'yaa we -gʋdɩɛ: «A yibheli we 'ji nɩɩ, nyɩma -wa 'nɩa Zuifʋ, -Lagɔ ka wa nyɩmaa gbʋwʋsawɛlɩ yoo 'pa. 'Nʋa -maa yia we.» [ \v 29 Da Pɔlʋ gbaa wɛlɩnya -mɩnɩ, Zuifʋ -yɔ kpɛlɩkpɛlɩe 'tɩtɛ yia mnɩ wa 'dɛkpʋa nyɩdɩ.] \p \v 30 -Budu -we Pɔlʋ 'pɛnɩa, ɔ li we zɔ zʋ 'sɔ, 'ɩn -wa weee yia ɔ 'yɩa wee -budu zɔ, sɔ 'sɔ nya ɔ kpaa wa. \v 31 -Lagɔɔ nyɩmaa 'wlulapɩlɩgbʋ Pɔlʋ gbaa, 'ɩn ɔ slolua Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezu Klisɩɩ gbʋ, dlɩ -tɛlɔ weee nya, sa -dlɔɔ.