\id 2CO – Kouya NT, CI 2002 (DBL 2014) \h 2 Kolɛntɩ -nyɩma \toc1 'Sɛbhɛɛ 'sɔnʋ Pɔlʋ 'paa Kolɛntɩ -nyɩma yoo \toc2 2 Kolɛntɩ -nyɩma \toc3 2 Kol \mt1 'Sɛbhɛɛ 'sɔnʋ Pɔlʋ 'paa Kolɛntɩ -nyɩma yoo \ip -Lagɔnyɩma -wa mɩa Kolɛntɩgbe 'wʋ, 'sɛbhɛɛ 'sɔnʋ -we *Pɔlʋ 'paa wa yoo, mʋ -wa. Pɔlʋʋ tɩa -sɛbhɛ ylɩa Kolɛntɩɩ -Lagɔnyɩma, tɔlʋa yia 'cɛ 'pa, 'ɩn tɔlʋa yia -maa dlɩ 'bhiti, 'ɩn -maa yia -maa 'dɛ -Lagɔ yoo 'nyɛ 'nanʋʋ. Wee 'sɛbhɛɛ 'sɔnʋ ɔ 'paa yoo, ɔ nɛɛ -mʋʋ nʋkplɛ nɩɩ, ɔ dlɩ mɛnɩ -we ka gbʋ -wa, tɔlʋa 'yɩbha wa 'ka nɔ tɩklɩɩ. 'Ɩn ɔ yi 'yaa cɛlɩ -wa 'paa 'cɛɛ gbɛgbɛɩn, ɔ 'ka ɔ 'dɛ gbʋ 'wlu -sa. \ie \c 1 \s1 Fʋsawɛlɩ \p \v 1 -Amɩ *Pɔlʋ, -ɔ -wa -Zezu *Klisɩɩ *tietienyɔ -Lagɔɔ dʋmagbʋ nya, -amɩ -yɔ -amɩaa bheli Timotee 'sɔ, -amɩa cɛlɩa -Lagɔɔ *leglizɩ mɩa Kolɛntɩgbe nʋkplɛ 'sɛbhɛ 'wʋ, we -yɔ 'ya -Lagɔnyɩma weee -wa mɩa Akai -dʋdʋ -kpabhie -gʋ. \v 2 Nɩɩ, -amɩaa Dide -Lagɔ -yɔ Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezu Klisɩ ŋwna aɩn 'nyu la, 'ɩn wa 'nyɛ aɩn 'wʋtʋtʋe -dlɔɔ. \s1 Pɔlʋ paa -Lagɔ fuo \p \v 3 -Lagɔ -ɔ -wa -amɩaa -Kanyɔ -Zezu Klisɩɩ Dide, -ɔ -wa nyazɩdlɩ -ka -Lagɔ -yɔ -bɛlʋ -pa -Lagɔ, -a -mnɩnɩ ɔ 'ŋnɩ! \v 4 -Amɩaa dlɩ ɔ palɩa -bɛlʋ -yɔ, -amɩaa sɩasɩe weee 'wʋ, 'ɩn -wa mɩa sɩasɩe weee lʋ 'plɩlɩda, -a 'ka -maa dlɩ -bɛlʋ -yɔpalɩe kwɛyɔmnenii 'gbʋ. Sa -Lagɔ palɩa -amɩaa 'dɛɛ dlɩ -bɛlʋ -yɔ, 'sa. \v 5 Nɩɩ, sa -a sɩa duun Klisɩɩ 'gbʋ, 'sa -bhlokpadɛ Klisɩ palɩa -amɩaa dlɩ -bɛlʋ -yɔ bhabha. \v 6 Nɩɩ, -a -ka sɩada -mɩ, amɩaa dlɩɩ -bɛlʋ -yɔpalɩe -yɔ amɩaa gbʋwʋbhʋbhʋee gbʋ -wa. 'Ɩn -Lagɔ -ka -amɩaa dlɩ -bɛlʋ -yɔpalɩ, amɩaa dlɩ 'ka wɔtɔɔ gbʋ -wa, 'ɩn sɩasɩe -we 'wʋ -a mɩa, a 'ka we 'wlu zɔ ladɩ dlɩtie nyaa gbʋ -wa. \v 7 -A dɩ aɩn dlɩ 'wʋ gege, -we ka gbʋ -wa, -a -yi we 'ji nɩɩ, a mɩ -aɩn nya sɩada, 'ɩn 'sa -bhlokpadɛ -Lagɔ yia -a -yɔ aɩn 'sɔɔ dlɩ -bɛlʋ -yɔpalɩa. \p \v 8 Bheliaɩn, sɩasɩe 'kadʋ -we lʋ -a 'plɩlɩa -Azii -dʋdʋ -gʋ, -a 'yɩbha nɩɩ, a yibheli we 'ji: we 'gba wɔlʋ 'wʋ, we -zili -aɩn ŋwɛ la, 'ɩn -a yia -amɩaa 'pʋpʋe dlɩ -sa. \v 9 We mɩ -aɩn dlɩɩ nɩɩ, tlɩa -a yia, 'ɩn -amɩaa gbʋsloluee gbʋ -wa. -Delee -a yi 'maslɛɛn -amɩaa 'dɛ dlɩ 'wʋdɩ, nɩɩ, -Lagɔ -ɔ bhua tlɩtlɩnya 'wʋ tlɩtlɩe lʋ, -a 'ka ɔ 'dɛbhlogbɔɔɔ dlɩ 'wʋdɩɩ 'gbʋ. \v 10 Nɩɩ, -Lagɔ -saa -aɩn sanɛɛ -sʋkpa -tlɩtlɩe kwɛɛ, 'ɩn mɔ yi 'yaa -aɩn wee tlɩtlɩe kwɛɛ -saa. Cɩɩn, 'mɔ -a dɩa dlɩ 'wʋ nɩɩ, mɔ yi 'yaa -aɩn we kwɛɛ -saa. \v 11 'Ɩn amɩa 'ya, -yɔ a yia -aɩn bɛa -Lagɔbhubhoe nya, -amɩaa 'gbʋ. Nɩɩ, nyɩma duuun -Lagɔbhubhoe wɛlɩɩ 'gbʋ, -Lagɔ yia -aɩn 'nanɩ 'wʋnʋa yia, 'ɩn nyɩma -duun yi 'yaa -Lagɔ fuo 'paa -amɩaa 'gbʋ. \s1 Pɔlʋ mɩ ɔ 'dɛ 'wʋgʋda \p \v 12 Gbʋ -we 'wʋ -a 'kaa -amɩaa 'dɛ 'ylimanɩ mʋ nɩ, -amɩaa dlɩ mɩ we dayɩlu nya nɩɩ, -amɩaa nɔnɔbhʋ mɩ -mɔwlʋda, 'ɩn we 'snaa 'wʋ dʋdʋgʋ -nyɩma weee gbɛgbɛɩn, 'ɩn we mɩ 'ya 'sa 'dɛbhie amɩaa gbɛgbɛɩn, sa -Lagɔ 'yɩbhaa. Nɩɩ, we 'nɩ nyɩmɛɛ gbʋyiloo sɔlʋ, -Lagɔɔ 'nanɩɩ sɔlʋ -wa. \v 13 Nɩɩ, 'sɛbhɛ -a cɛlɩa da aɩn 'wʋ, we 'nɩ -putu -ka, -we a zɛlɩa dɛ, 'ɩn a nʋa dɛ 'wʋla, mʋ -wa. 'Ɩn ɩn dɩ we dlɩ 'wʋ nɩɩ, -we mɩa da, 'wʋ a yia we lanʋa kpɛɛn kpɛɛn. \v 14 A -yi -slɛɛn we 'ji -sɛlɛ nɩɩ, -amɩa mɩ amɩaa 'ŋnɩ -yɔmnɩnɩ nya nya. 'Ɩn 'sa -bhloo 'dɛ amɩa yi 'yaa -amɩaa -nʋ nya -mɩa, -amɩaa -Kanyɔ -Zezuu yiyizlɩ. \p \v 15 -We ka gbʋ -wa, ɩn dɩ wee gbʋ -mɩnɩ dlɩ 'wʋ tɛɩɩn 'gbʋ, ɩn 'yɩbha yaa ɩn 'ka amɩaa -gbɛ mnɩ tɩa, 'ɩn -Lagɔ 'ka aɩn 'nanɩɩ -zakpa 'sɔ 'wʋnʋ. \v 16 Ɩn 'yɩbha yaa ɩn 'ka amɩaa -gbɛ 'plɩlɩ, 'ɩn ɩn 'ka Masedʋanɩ -dʋdʋ -gʋ mnɩ, ɩn -ka Masedʋanɩ 'bhʋ, ɩn 'ka amɩaa -gbɛ lʋyi, 'bhie a 'ka 'mɩ yoo kwa, ɩn 'ka Zudee -dʋdʋ -gʋ mnɩ. \v 17 Nɩɩ, gbʋ -we ɩn pʋpalɩa ɩn 'ka lɛnʋ, 'lee ɩn 'nɩ we -gʋ 'wlukʋʋn lapʋpalɩɩ? 'Ɩn, ɩn -ka gba gbʋ -mɩnɩ na nʋa lɛ, na 'dɛɛ dʋmagbʋ nya na nʋa we lɛ 'cɛ yɩ? 'Ɩn ɩn 'ka gba -gba -bhlo 'wʋ «ɩɩn», 'ɩn «-ɩnnya» yɩ? \v 18 Nɩɩ, gbʋ -a gbaa da aɩn -yla, -Lagɔɔ 'dɛ -yi we 'ji sazɔnʋ sa nɩɩ, we 'nɩ «ɩɩn» -yɔ «-ɩnnya» -a gba -gba -bhlo 'wʋ. \v 19 Nɩɩ, -amɩ klaa, Silivɛn\f + \fr 1:19 \ft Silasɩ.\f* -yɔ Timotee klaa, -Lagɔɔ 'Yu -Zezu Klisɩ -ɔ ka gbʋ -a gbaa aɩn -yla, ɔ 'nɩ «ɩɩn» -yɔ «-ɩnnya». «Ɩɩn» ɔ -mɩa 'kɔmʋʋ! \v 20 Nɩɩ, -li weee -Lagɔ gbaa ɔ 'ka nyɩma 'nyɛ, -Zezu Klisɩ -wa we «ɩɩn», 'ɩn ɔɔ -Zezu Klisɩɩ 'ŋnɩ nya, gbaa -a yia «*-Amɛnɩ!», -zugba -a mnɩnɩ -Lagɔɔ 'ŋnɩ. \v 21 Nɩɩ, -Lagɔɔ dɛ suslolua -a -yɔ aɩn 'wʋ tenyi tenyii Klisɩ 'wʋ. 'Ɩn mɔ ŋwnaa -aɩn, -a 'ka ɔ lubho nʋ. \v 22 -Lagɔ zʋa -amɩaa yibhelida ɔ 'ŋnɩ nya, 'ɩn ɔ yia -amɩaa dlɩ zɔ Zuzu 'Pʋpa zʋ -amɩaa pui palɩe 'bhisa. 'Ɩn -li ɔ zʋa la, ɔ 'ka we -aɩn 'nyɛ, ɔɔ Zuzu -wa we tɩanʋ. \p \v 23 -Lagɔ ɩn 'bhua 'wʋ na gbʋdayɩnyɔ nya, ɩn -ka yotʋbhʋ ɔ 'bha 'mɩ. Ɩn 'nɩ 'yɩbha ɩn 'ka aɩn sɩalɩɩ 'gbʋ, ɩn 'nɩa Kolɛntɩ lʋbhiti. \v 24 -We a 'kaa dlɩ -gʋ zʋ, -a 'nɩ -gba a nʋ we lɛ -gla nya. Nɩɩ, amɩaa dlɩzʋzʋe 'tɛ 'wʋ, 'ɩn -a 'yɩbha -a 'ka aɩn -yɔbɛ amɩaa 'mʋna 'ka -gʋwʋlaylimanɩ. \c 2 \p \v 1 Ɩn nɛɛ na 'dɛ nyaɛ, ɩn 'nɩa amɩaa -gbɛ lʋbhiti, ɩn yi amɩaa dlɩ sumanɩ lʋ. \v 2 Nɩɩ, -amɩ -ka amɩaa dlɩ sumanɩ, nyɔɔ mneni ɔ 'ka na dlɩ namanɩa? -Wa -bhloo dɛ ka dlɩ ɩn sumanɩa ma -wa! \v 3 'Sɛbhɛ ɩn cɛlɩa da aɩn 'wʋ, we ji -wa nɩɩ, ɩn 'nɩ 'yɩbha ɩn -ka amɩaa -gbɛ nyni, nyɩma -wa 'ka yaa na dlɩ namanɩ, 'ɩn -maa 'ka na dlɩ sumanɩ. Ɩn dɩ we dlɩ 'wʋ nɩɩ, na 'mʋna mɩ a 'dɛ weee 'mʋna nya. \v 4 Cɩɩn, dlɩ sulo -yɔ dlɩlʋe, we -yɔ 'mɩɔ nya 'yliya 'wʋ ɩn cɛlɩa zlɩmɛ 'sɛbhɛ -mɩnɩ aɩn 'wʋ. We 'nɩ amɩaa dlɩ sumanɩee gbʋ, nɩɩ, sa ɩn -kalɩa amɩaa zɛ a 'ka we 'jiyibhelii gbʋ -wa. \s1 A tɩ gbʋnyuu -lɛnʋnyɔɔ -yɔgbʋ 'wʋ \p \v 5 Nɩɩ, nyɩmɛ yabhlo -ka dlɩ -sumanɩ gbʋ lɛnʋ, we 'nɩ na 'dɛbhloo dlɩ ɔ sumanɩ, nɩɩ, a 'dɛ weee dlɩ ɔ sumanɩa. -A 'na palɩ gbʋ -gʋ -nɩ, amɩaa lʋnyɩma tɔlʋaa dlɩ ɔ sumanɩa. \v 6 Gbʋ -we amɩaa lʋnyɩma duun -slolua ɔɔ sanɛɛ -sʋkpa -nyɩmɛ -mɔnɩ, -mʋʋ nanɩ sa 'yli, we -tʋ sa. \v 7 We 'gbʋ, -slɛɛn, a tɩ ɔ -yɔbhʋ 'wʋ, 'ɩn a 'pa ɔ 'kʋayli, -delee ɔ dlɩ yi sumanɩ bhabha, 'kʋa yi ɔ 'ylilawla tɔɔtɔɔ. \v 8 We 'gbʋ, ɩn nɛɛ aɩn -ylaɛ, a -slolu we ɔ 'klʋ nɩɩ, a -kalɩ ɔ zɛ. \v 9 -We ka 'gbʋ ɩn yia aɩn 'wʋcɛlɩ mʋ nɩ: la ɩn ylaa aɩn, ɩn 'ka we -yɔyɩ, -de gbʋ weee ɩn mɩa aɩn -sloluda, a ka lamnazɩ, 'ɩn a 'ka we 'nʋŋwɛ zʋʋ. \v 10 Nɩɩ, a -ka nyɩmɛ yabhloo -yɔgbʋ 'wʋtɩ, 'ɩn -amɩ na tɩ 'yaa -mɔɔ -yɔgbʋ 'wʋ. 'Ɩn, we -ka gbʋzɔnʋ -sa ɩn tɩ -lu yabhloo -yɔgbʋ 'wʋoo, amɩaa 'gbʋ ɩn yia we 'wʋtɩ Klisɩ 'yu, \v 11 -a yi *-Saatan 'yitide we yi -aɩn -gʋgalɩ. Nɩɩ, -amɩaa 'dɛ -yi we dlɩ 'wʋnyni -gbʋnya. \s1 Pɔlʋ mɩ Tloasɩ \p \v 12 Da ɩn nynia Tloasɩgbe nʋkplɛ, ɩn 'ka Klisɩɩ gbʋzɔnʋ gbʋ gba, Jejitapɛ yia 'mɩ 'yoo 'nyɛ ɩn 'ka -mɔ lubho nʋ. \v 13 Nɩɩ, ɩn 'nɩ -bha na bheli Titɩ ylɩɩ 'gbʋ, na dlɩ ka sumanɩ, we 'gbʋ ɩn yia Tloasɩ -nyɩma wɛlɩ 'pa, 'ɩn ɩn yia Masedʋanɩ -dʋdʋ -gʋ mnɩ. \s1 -Zezu Klisɩ nyɛa -aɩn tʋʋ lulue \p \v 14 'Ɩn -a 'pa -Lagɔ fuo, nɩɩ, mɔ kwaa -aɩn 'ylɩ weee nya Klisɩɩ tʋ -luluee dugba -lilie 'wʋ. 'Ɩn ɔ bhua -aɩn 'wʋ -a 'ka Klisɩ -slolu da weee, nɛɛ 'wlɩɩ ŋnɛ -we mneni la da weee. \v 15 Nɩɩ, -a 'wlʋ sa wlɩ kaa ŋnɛ -zɔnʋ, -we Klisɩ nyɛ -Lagɔ. -A mɩ we nya, -wa -Lagɔ 'nyɛa 'pʋpʋe glaa, 'ɩn -a mɩ 'ya we nya, -wa mnɔa glaa. \v 16 Nɩɩ, -wa mɩa mnɔda, tlɩtlɩee ŋnɛ -we nyɛa nyɩmɛ tlɩtlɩe, 'mʋ we -mɩa -maa -nʋ nya, 'ɩn -wa -Lagɔ 'nyɛa 'yliyɔgagɩe, 'yliyɔgagɩee ŋnɛ we -mɩa -maa -nʋ nya. Nyɔɔ ka gbʋ -mɩnɩɩ lɛnʋ klʋa? \v 17 Nɩɩ, nyɩma -duun -tɔlʋa -wa paa -Lagɔwɛlɩ pɛlʋ, -amɩa 'nɩ wa 'bhisa -mɩ. -We ka gbʋ -wa, -Lagɔ tiea -aɩn, 'ɩn -a gbaa ɔ wɛlɩ gbʋzɔnʋ sa, Klisɩɩ lubhonʋnya 'bhisa ɔ 'dɛ 'yu. \c 3 \s1 *'Wʋsuslolue loluu lubhonʋnya \p \v 1 Wee wɛlɩ -mɩnɩɩ ji -wa nɩɩ, -amɩaa 'dɛɛ 'ylimanɩe gwe -a dɩ 'yaa yɩ? Yaayɩɩ -amɩaa 'dɛɛ 'ylimanɩee 'sɛbhɛ -a -slolua aɩn 'klʋ nyɩma tɔlʋa 'bhisa yɩ? Yaayɩɩ 'mʋ -a -zlalɩa aɩn yɩ? \v 2 Amɩaa dɛ -wa -amɩaa 'sɛbhɛ, -we mɩa cɛlɩda -amɩaa dibhe 'wʋ, -we nyɩma weee mnenia wa 'ka yibheli, 'ɩn wa 'ka zɛlɩ. \v 3 Cɩɩn, gbʋzɔnʋ -wa, a mɩ Klisɩɩ cɛlɩcɛlɩsɛbhɛ -amɩa 'paa yoo nya. Nɩɩ, we 'nɩ cɛlɩda -mɩ 'sɛbhɛcɛlɩnyu nya, nɩɩ, 'yliyɔga -Lagɔɔ Zuzu nya wa cɛlɩa we. We 'nɩ cɛlɩda -mɩ tʋkpa -boklo -falʋnya -gʋ, nyɩmaa dibhe 'wʋ we mɩa cɛlɩda. \p \v 4 Sanɛɛ 'sa -a gbaa, nɩɩ, -we ka gbʋ -wa, -Lagɔ -a dɩa dlɩ 'wʋ, Klisɩɩ 'gbʋ. \v 5 Nɩɩ, -a'a pʋpalɩ 'wlukʋʋn la nɩɩ, -a mneni -lii lɛnʋe -amɩaa 'dɛ nya. -We weee ka lɛnʋe -a mnenia kwɛyɔ, -Lagɔɔ -gbɛ we bhʋa. \v 6 Nɩɩ, mɔ -zɛlɩa -aɩn *'wʋsuslolue loluu lubhonʋnya -zɔnʋ. We 'nɩa titee 'sɛbhɛɛ -gbɛ 'bhʋ, nɩɩ, -Lagɔɔ Zuzuu -gbɛ we bhʋa. Titee 'sɛbhɛ mɩa, 'bha we bhaa, 'ɩn -Lagɔɔ Zuzu wlaa 'yliyɔgagɩe. \p \v 7-8 Wa ka tite cɛlɩ tʋkpa -boklo -falʋnya -gʋ, 'ɩn -Lagɔɔ 'ŋnɩmnɩee san yia 'mni, wee bhla -bhlokpadɛ nya. 'Ɩn *Moizɩɩ 'klʋ mɩ lɩda wee 'ŋnɩmnɩee san -mɩnɩ nyaa 'gbʋ, *Izlaɛlɩnyɩma 'nɩ mneni wa 'ka ɔ yla. 'Ɩn -zugba, wee san -mɩnɩ 'plɩa we yia. 'Ɩn tite -we ka lubho -wa nyɩmaa tlɩtlɩe lʋ kwakwɩe, -mʋʋ -ka 'tla 'ŋnɩmnɩee san nya, 'ɩn sa -Lagɔɔ Zuzuu lubhoo 'ŋnɩmnɩee san 'ka -mɩa? \v 9 Nɩɩ, tite -we ka lubho -wa nyɩmaa gbʋ 'wludɩdɩe, -mʋʋ mɩ yeda 'ŋnɩmnɩe 'kadʋʋ san nya. Zuzu 'Pʋpa -ɔ ka lubho -wa nyɩmaa nʋnʋe tɩklɩɩ -Lagɔ 'yu, -mʋʋ 'ŋnɩmnɩe 'kadʋʋ san yia -bha 'wʋzia. \v 10 -A mneni -a 'ka gba nɩɩ, 'ŋnɩmnɩe ka san lɩa zlɩmɛ, we 'nɩ 'maslɛɛn -lu yabhlogbɔɔ nya -mɩ dɛslɛɛɛn 'ŋnɩmnɩe 'yu, -mʋʋ 'ylilo -zi we 'wʋʋ 'gbʋ. \v 11 We -ka nɩɩ, -lu -we 'kaa 'plɩ, we ka 'ŋnɩmnɩe 'kadʋ 'yɩ, -zugba -lu -we mɩa la 'ylɩ weee nyaa 'ŋnɩmnɩe 'kadʋ 'yli, we -zi we. \p \v 12 Nɩɩ, -a dɩ sa -sʋkpa gbʋ dlɩ 'wʋʋ 'gbʋ, -amɩaa dlɩ 'tɛ 'wʋ gege. \v 13 Moizɩ, -ɔ zizea ɔ 'klʋ 'wʋ 'naa nya, 'ŋnɩmnɩe 'kadʋ -we -wa 'plɩplɩ -lu, Izlaɛlɩnyɩma yi we labhʋbhʋe -yɔyɩ ɔ 'klʋɔɔ 'gbʋ, -amɩa 'nɩ -mɔɔ 'bhisa -mɩ. \v 14 Nɩɩ, wa 'ylimnee'e 'nʋ gbʋ 'wʋla. 'Ɩn we 'ka -zɛɛn ylɩ, wa -ka *'wʋsuslolue sʋaa 'sɛbhɛ zɛlɩda -mɩ, wa 'ylimnee mɩ 'wʋwɛlɩda wee 'naa -bhloo 'dɛ nya. Nyɩmɛ -ɔ -ka ɔ 'dɛ Klisɩ yoo 'nyɛ, 'ɩn wee 'naa bhʋa la. \v 15 Nɩɩ, -zɛɛn 'ya, wa -ka Moizɩɩ 'sɛbhɛnya zɛlɩda -mɩ -bhloo 'dɛ, wee 'naa wɛlɩa wa dlɩ 'wʋ. \v 16 Nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ -ka Nyɩmaa -Kanyɔɔ gbɛgbɛɩn 'bhiti, wee 'naa ka -bha 'bhʋ. \v 17 Nɩɩ, «Nyɩmaa -Kanyɔ» wa gbaa da, we ji -wa -seliɛ, «-Lagɔɔ Zuzu», 'ɩn da -Lagɔɔ Zuzu -ka -mɩ, 'dɛɛ -yla -mɩmɩe mɩ -bha. \v 18 Nɩɩ, 'naa 'nɩ 'maslɛɛn -a 'dɛ weee 'klʋ 'wʋwɛlɩda -mɩ, Nyɩmaa -Kanyɔɔ 'ŋnɩmnɩe -a mɩa -sloluda -vligni 'wʋ 'bhisa. Nɩɩ, Nyɩmaa -Kanyɔ -ɔ -wa Zuzu, ɔ ka -aɩn 'bhiti, 'ɩn -a 'ka ɔ 'wʋwlʋ -zɛ, 'ɩn -a 'ka 'ŋnɩmnɩe yabhlo 'wʋplɩlɩ 'bhie, -a 'ka 'ŋnɩmnɩe 'kadʋ 'wʋ pla 'ya. Nɩɩ, lubho -we Nyɩmaa -Kanyɔ nʋa, mʋ mɩa dɛ. \c 4 \s1 Mamɛ -nyidanyaa nʋkplɛɛ 'ŋnɩmnɩlu \p \v 1 Nyazɩdlɩ nya -Lagɔ 'nyɛa -aɩn lubho -mɩnɩ, we 'gbʋ 'kʋa 'nɩ -aɩn 'ylilawlada -mɩ we nʋda. \v 2 Nɩɩ, 'wiemɩgbʋnya -yɔ zʋbhalɩgbʋnya mɩa, -amɩa ka -mʋʋnya kwnɛɛ -sa. -A'a nʋ -dawligbʋ lɛ, 'ɩn -a'a 'bhiti -Lagɔwɛlɩ saputu sa. Nɩɩ, -Lagɔgbʋ -a gbaa sazɔnʋ sa, 'ɩn -a gʋa la, we 'ka nyɩma weee dlɩ dʋdʋnamanɩ -Lagɔ 'yu. \v 3 -Lagɔgbʋ -a gbaa, we -ka nɩɩ, we mɩ zizeda nyɩma tɔlʋa -yla, -zugba, -wa mɩa mnɔmnɔ -yloogblʋ, ma -yla we mɩa zizeda. \v 4 Wa'a ŋwnu -Lagɔɔ gbʋ -yɔ, -we ka gbʋ -wa, dʋdʋ -mɩnɩ -gʋʋ -lagɔ 'nyuu ka wa 'ylimnee 'lɔlʋ. Klisɩ -ɔ -wa -Lagɔɔ 'dɛbhiee 'wʋwlʋ, ɔ 'ŋnɩmnɩee san -Lagɔgbʋ mnenia la, 'mʋ wee -lagɔ -mɩnɩ kʋlʋa 'yoo, wa yi we -yɔyɩɩ 'gbʋ. \v 5 Nɩɩ, -a -ka -Lagɔgbʋ gbada -mɩ, -a'a gba -amɩaa 'dɛɛ gbʋ, Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezu Klisɩɩ gbʋ -a gbaa. 'Ɩn we -ka -amɩa, -a mɩ amɩaa lubhonʋnya nya -Zezuu 'gbʋ. \v 6 -Lagɔ -ɔ gbaa: «Nɩɩ, zlɩ lɩ nikpise nyɩdɩ!» mɔ lɩlɩ 'yaa ɔ zlɩ -amɩaa dlɩ zɔ, 'ɩn ɔ 'ka -aɩn ɔ 'ŋnɩmnɩee san yibhelie 'nyɛ. Wee san lɩa Klisɩ 'klʋɔ. \p \v 7 -Amɩa mɩa mamɛ -nyidanya 'bhisa, wee 'ŋnɩmnɩlu ka -aɩn 'wʋladɩlɩ. 'Ɩn wa 'ka we -yɔyɩ nɩɩ, wee 'tɩtɛ 'kadʋ -mɩnɩ -Lagɔɔ -gbɛ we bhʋa, we 'nɩa -amɩanʋʋ -gbɛ 'bhʋ. \v 8 Wa ka -aɩn 'tuntnu -amɩaa sɩalɩe nya sɔ weee lʋ, 'ɩn wa 'nɩ -aɩn lawlalɩ. -Amɩaa dlɩ -su, 'ɩn 'kʋa 'nɩ -aɩn 'ylilawla. \v 9 'Klɩyɩe 'wʋ wa paa -aɩn, 'ɩn -Lagɔ 'nɩ -aɩn sɔlʋ lapalɩlɩ. Wa ka -aɩn dʋdʋ labhlɩ, 'ɩn wa 'nɩ -aɩn lasa. \v 10 Nɩɩ, 'ylɩ weee nya -a bhua -Zezuu tlɩtlɩe 'wʋ -amɩaa ku zɔ, 'ɩn ɔ 'yliyɔgagɩe 'ka 'ya we 'dɛ -slolu -amɩaa ku zɔɔ 'gbʋ. \v 11 Nɩɩ, -a -ga 'yliyɔ, 'ɩn -a mɩa 'ylɩ weee nya tlɩtlɩe ŋwɛɛ -Zezuu 'gbʋ, 'ɩn ɔ 'yliyɔgagɩe 'ka 'ya we 'dɛ -slolu -amɩaa tlɩtlɩ ku 'wʋ. \v 12 Sanɛɛ 'sa tlɩtlɩe nʋa -amɩa 'wʋ lubho, 'ɩn 'yliyɔgagɩe 'ka lubho nʋ amɩa 'wʋ. \p \v 13 Dlɩzʋzʋe -we ka daa *-Lagɔsɛbhɛ gbaaɛ: \q1 «Ɩn ka dlɩ zʋ, we 'gbʋ ɩn yia gba.» \m 'Ɩn -amɩa 'ya, wee dlɩzʋzʋe -bhlokpadɛ nya, -amɩa ka dlɩ zʋ, 'ɩn we 'gbʋ -a gbaa. \v 14 Nɩɩ, -a -yi we 'jiɛ, -Lagɔ -ɔ 'bhua Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezu 'wʋ tlɩtlɩnya lʋ, mɔ yi 'yaa -amɩa 'wʋbhua tlɩlɩe lʋ -Zezu nya, 'ɩn ɔ 'ka -amɩa -yɔ amɩa 'sɔ ɔ 'dɛ 'klʋwleli. \v 15 Nɩɩ, gbʋ weee -mɩnɩ -ka -aɩn ylɩda -mɩ, amɩaa zʋzɔnʋʋ gbʋ -wa, 'ɩn -Lagɔɔ 'nanɩ 'ka nyɩma duun 'wʋlamneni. A 'ka 'ylɩ weee nya 'wʋzumanɩ ɔ fuopapɩe nya, 'ɩn we 'ka -Lagɔɔ 'ŋnɩ -mnɩnɩ. \s1 -A nɔ dlɩzʋzʋe 'wʋ \p \v 16 We 'dɛɛ 'gbʋ, 'kʋa'a wla cɩ -amɩa 'ylila. -Amɩaa dʋdʋ -gʋ ku -ka labhʋda -mɩ -sɛ -sɛoo, -zugba, sa zlɩ zlɩa, -amɩaa -Lagɔsu zɛ 'lulolu. \v 17 Cɩɩn, -amɩaa dɛslɛɛɛn sɩasɩe 'nɩ 'wʋwɔlʋ, 'ɩn we'e -gwlɛ. Nɩɩ, -Lagɔɔ 'ŋnɩmnɩe 'kadʋ 'nɩa bhloluda -ka, 'mʋ we mnazɩa la -aɩn -yla. 'Ɩn wee 'ŋnɩmnɩe -mɩnɩ 'yli bhabha we -zi -amɩaa sɩasɩe 'wʋ. \v 18 Nɩɩ, -amɩa'a yla -lu -we nyɩma yɩa -yɔ. -We wa'a 'yɩa -yɔ, 'mʋ -amɩa ylaa. -We wa yɩa -yɔ, we'e -gwlɛ, 'ɩn -we wa'a 'yɩa -yɔ, -mʋʋ -gwlɛgwlɩe 'nɩ bhloluda -ka. \c 5 \p \v 1 -A -yi we 'ji nɩɩ, -amɩaa ku mɩ *'naabudu 'bhisa dʋdʋ -gʋ. We -ka labhʋ, -Lagɔ ka -aɩn -budu cɛlɩ yalɩ, wee -budu 'na 'ka labhʋ, 'ɩn nyɩma 'nɩ we lɛnʋ wa sɔ nya. \v 2 'Ɩn -slɛɛn, -a mɩ kluda -a 'ka -amɩaa dʋdʋ -gʋ -ku -mɩnɩ 'wʋ 'tla, nɩɩ, -a 'yɩbha -kpɔ -a 'ka yalɩ -budu zɔ pla. \v 3 Nɩɩ, wee yalɩ -budu -mɩnɩ -ka -aɩn -gʋ -mɩ, -Lagɔ 'na 'ka -aɩn kpanʋ nya ylɩ. \v 4 Cɩɩn, -a -ka dʋdʋ -gʋ -ku -mɩnɩ 'wʋgwlɛda -mɩ, klu -a klua nɛɛ 'gba 'kadʋ zɔ -a mɩ. We 'nɩ nɩɩ, 'yɩbha -a 'yɩbha -a 'ka -amɩaa dʋdʋ -gʋ -ku -mɩnɩ 'wʋ 'tla. Nɩɩ, -a 'yɩbha -a 'ka yalɩ ku 'wʋpla -bana 'bhisa, 'ɩn 'yliyɔgagɩe 'ka tlɩtlɩe mna. \v 5 Nɩɩ, -Lagɔɔ 'dɛgbolu -saa -bha -aɩn, -a 'ka sa 'bhiti. 'Ɩn mɔ 'nyɛa -aɩn ɔ Zuzu, zʋzɔnʋnya ɔ 'kaa -aɩn 'nyɛ we tɩanʋ nya. \p \v 6 Nɩɩ, -amɩaa dlɩ 'tɛ 'wʋ bhabha 'kɔmʋʋ, 'ɩn -a -yi we 'ji nɩɩ, -a -ka dʋdʋ -gʋ -ku -mɩnɩ 'wʋ -mɩ, -zugba -a -tlʋlʋ Nyɩmaa -Kanyɔ -yɔla. \v 7 Nɩɩ, dlɩzʋzʋee sɔlʋ -a nɔa, -a'a nɔ -lu -a yɩa -yɔɔ sɔlʋ. \v 8 Nɩɩ, -amɩaa dlɩ 'tɛ 'wʋ bhabha, 'ɩn -a 'yɩbha sazɔnʋ sa nɩɩ, -a 'ka dʋdʋ -gʋ -ku -mɩnɩ 'wʋ 'tla, 'ɩn -a 'ka Nyɩmaa -Kanyɔ kwesi ladɩlɩa mnɩ. \v 9 We 'gbʋ, -a 'ka ku -mɩnɩ 'wʋ 'tlaoo, -a 'ka we 'wʋ -tʋoo, -a 'yɩbha -a 'ka Nyɩmaa -Kanyɔ dʋdʋnamanɩ tɩa. \v 10 Nɩɩ, -a 'dɛ weee yia Klisɩ 'yu 'tlaa ɔ 'ka -amɩaa -yɔgbʋ 'wʋbhu. 'Ɩn -ɔ -ka -mɩ, da -mɔɔ -gaa 'yliyɔ dʋdʋ -gʋ, -we -mɔɔ nʋa lɛ, -de we zʋzɔnʋʋ, -de we 'nyuuu, -mɔɔ 'ka 'pɛnɩe 'yɩ -mʋʋ sɔlʋ. \s1 -Lagɔ ka ɔ -yɔ -aɩn 'wʋsuslolu Klisɩ -gʋ \p \v 11 Nɩɩ, -we -wa Nyɩmaa -Kanyɔɔ sɔsʋe, -a -yi we 'ji, 'ɩn -a yɩa 'klɩ -a 'ka nyɩma lu. -Lagɔ -yi -aɩn kpɛɛn kpɛɛn, 'ɩn ɩn dɩ we dlɩ 'wʋ 'ya nɩɩ, amɩa -yi 'mɩ kpɛɛn kpɛɛn. \v 12 -A 'nɩ -amɩaa 'dɛɛ gbʋ lolu gbaa yi aɩn -yla. Nɩɩ, -a 'yɩbha -a 'ka aɩn 'yoo 'nyɛ, 'ɩn a 'ka amɩaa 'dɛ 'ylimanɩ -amɩaa 'gbʋ. 'Ɩn -wa 'ylimanɩa wa 'dɛ gbʋnya wa yɩa -yɔ 'wʋ, -we 'nɩa dlɩzɔgbʋ nya -mɩ, a 'ka we 'bɩgʋpalɩ sayibheli wa -yla. \v 13 We -ka nɩɩ, -a mɩ -gʋwʋtʋnya nya, -Lagɔ -yla -wa, 'ɩn -a -ka 'wlugʋcɩan nya -mɩ, -zugba amɩa -yla -wa. \v 14 Nɩɩ, Klisɩɩ -amɩaa zɛkalɩe ka -aɩn ŋwɛlazili, -amɩa -yi we 'ji nɩɩ, nyɩmɛ -bhlogbɔɔ ka tlɩ nyɩma weee 'gbʋ. We 'gbʋ nyɩma weee ka tlɩ. \v 15 Nɩɩ, ɔ ka tlɩ nyɩma weee 'gbʋ, 'ɩn -wa -gaa 'yliyɔ, -maa 'nɩ 'maslɛɛn 'yliyɔga -maa 'dɛ -yla, nɩɩ, Klisɩ -ɔ tlɩa, 'ɩn ɔ yia 'wʋsɔ tlɩtlɩnya lʋ wa 'gbʋ, mɔ -yla wa -gaa 'yliyɔ. \p \v 16 We 'gbʋ -a'a 'bhu 'maslɛɛn nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'wʋ dʋdʋgʋ -nyɩmaa sɔlʋ. 'Ɩn zlɩmɛ -a ka Klisɩ 'wʋbhu dʋdʋgʋ -nyɩmaa sɔlʋ, -slɛɛn -a 'na 'ka ɔ 'wʋbhu -mʋʋ sɔlʋ. \v 17 Nyɩmɛ -ka Klisɩ 'wʋ -mɩ, ɔ ka nyɩmɛ lolu -zɛ. Gbʋ 'cɩnnya ka 'plɩ, gbʋ weee ka gbʋ lolu -zɛ. \v 18 -Lagɔ -ɔ suslolua -a -yɔ ɔ 'dɛ 'wʋ Klisɩ -gʋ, ɔ -gbɛ gbʋnya -mɩnɩ bhʋa. 'Ɩn mɔ 'nyɛa -aɩn ɔ 'dɛ -yɔ nyɩma 'sɔɔ 'wʋsuslolu -lubho. \v 19 Nɩɩ, Klisɩ 'wʋ -Lagɔ 'plɩlɩa, 'ɩn ɔ mɩa ɔ 'dɛ -yɔ dʋdʋgʋ -nyɩma 'sɔ 'wʋsusloluda. Ɔ 'nɩ wa gbʋnyuu yla. 'Ɩn ɔ yia -aɩn ɔ 'dɛ -yɔ nyɩma 'sɔɔ 'wʋsuslolue wɛlɩɩ gbanya 'wʋnʋ. \p \v 20 Nɩɩ, Klisɩɩ 'ŋnɩ nya -a bhua wɛlɩ 'wʋ, nɛɛ -Lagɔɔ dɛ mɩ aɩn lada -amɩaa ŋwɛ nya: amɩa -a bhubhoea Klisɩɩ 'ŋnɩ nya, a ŋwnu a -yɔ -Lagɔ 'sɔɔ 'wʋsuslolue gbʋ -yɔ. \v 21 Klisɩ 'nɩ gbʋnyuu yabhlogbɔɔ lɛnʋ, 'ɩn -Lagɔ yia -amɩaa gbʋnyuuu 'gba ɔ 'wlu dɩ, 'ɩn -a 'ka ɔ 'wʋ nyɩma tɩklɩɩ -zɛ -Lagɔ 'yu. \c 6 \p \v 1 -Amɩa -yɔ -Lagɔ sɔ nʋa lubho dabʋdʋʋ 'gbʋ, -a zʋa aɩn 'dɩ nɩɩ, 'nanɩ a 'yɩa -Lagɔ kwɛɛ, a 'na -nyumonu we la -nɩ. \v 2 Nɩɩ, -Lagɔ nɛɛ: \q1 «Bhla -we nya ɩn mɩa 'nanɩ nʋda, \q2 ɩn ka -mɩ yukwli pʋlʋ. \q1 Gbʋwʋbhʋ bhla, \q2 ɩn ka -na -wawʋyi.» \m Nɩɩ, -Lagɔɔ 'nanɩɩ -yɔŋwnu bhla nɩ -slɛɛn. 'Ɩn 'ylɩ -we nya nyɩmɛ 'kaa gbʋ 'wʋbhʋ, mʋ nɩ. \p \v 3 -A 'nɩ 'yɩbha -a 'ka nyɩmɛ yabhlogbɔɔɔ mnɔmnɔgbʋ lɛnʋ gbʋ yabhlogbɔɔ 'wʋ, wa yi -Lagɔɔ lubho -a mɩa nʋdaa da gbʋnyuu gba. \v 4 'Ɩn gbʋ weee 'wʋ, -a slolua we nɩɩ, -a mɩ -Lagɔɔ lubhonʋnyaa 'dɛgbolu nya. Sanɛɛ 'sa -a dɩlɩa laylagbʋ -duun nɩ 'wlu zɔ la dlɩtie nya: sɩasɩe klaa, gbʋnyuu -amɩaa ylɩylɩe -yɔ -amɩaa lawlalɩgbʋnya klaa, \v 5 -amɩaa bhɩtɩe klaa, -amɩaa -kaslʋ 'wʋpapɩe klaa, nyɩmaa -zlo yia -aɩn -yɔwʋsɔlʋ, -a yia libho 'tɩtɛ nʋ, 'ɩn wa yia -aɩn 'ylaakple -gueli, wa yia -aɩn ŋwɔ 'bhalɩ. \v 6 -Slolu -a slolua we nɩɩ, -a mɩ -Lagɔɔ lubhonʋnya nya, -amɩaa -mɔwlʋwlʋe klaa, -amɩaa -Lagɔgbʋʋ yilo klaa, -amɩaa dlɩtie klaa, -amɩaa zʋzɔnʋʋ lɛnʋe klaaa sɔlʋ. 'Ɩn Zuzu 'Pʋpaa lɛnʋgbʋ -yɔ -amɩaa nyɩmɛɛ zɛkalɩdlɩ tɩklɩɩ klaa, \v 7 gbʋzɔnʋʋ gbagbɩe -yɔ -Lagɔɔ 'tɩtɛɛ sɔlʋ. Nɩɩ, -we mɩa tɩklɩɩ -Lagɔ 'yliya 'wʋ, 'mʋ -a bhua 'wʋ -amɩaa tʋgʋ -li -yɔ -amɩaa -gʋladolu -li nya. \v 8 Wa -ka -aɩn 'ŋnɩkwalɩda -mɩ, 'ɩn wa bhalɩ 'yaa -aɩn zʋ. Wa -ka -amɩaa daa gbʋnyuu gbada -mɩ, -zugba wa gba 'yaa -amɩaa daa gbʋzɔnʋ, wa yɩ -aɩn yocɩan 'bhisa, 'ɩn -zugba gbʋzɔnʋ -a mɩa gbada. \v 9 'Wʋ wa bhua -aɩn nɛɛ wa 'nɩ -aɩn -yi, 'ɩn -zugba wa 'dɛ weee -yi -aɩn kpɛɛn kpɛɛn. 'Wʋ wa bhua -aɩn nɛɛ nyɩma mɩ tlɩda, 'ɩn -zugba -a -ga 'yliyɔ sazɔnʋ sa. -Kaslʋ 'wʋ wa paa -aɩn, 'ɩn wa'a 'bha -aɩn. \v 10 -Amɩaa dlɩ wa sumanɩa, -zugba -amɩaa dlɩ mɩ 'mʋna 'wʋ 'ylɩ weee nya. Wamɩa dlɩɩ, bobabhanya -a -mɩa, -zugba -a pa nyɩma duun 'ŋnɩmnɩe -gʋ. Wamɩa dlɩɩ, -a 'nɩ -lu yabhlogbɔɔ -ka, -zugba -a ka -lu weee gbʋzɔnʋ sa. \p \v 11 -Amɩaa 'talea Kolɛntɩ -nyɩma, -a ka aɩn -yla gbʋzɔnʋ gba, 'ɩn -a yia dlɩ 'wʋkalɩ 'kadʋʋ aɩn -yla. \v 12 -A 'nɩ -amɩaa dlɩ 'wʋkla aɩn -yla, amɩa klaa amɩaa dlɩ 'wʋ -amɩaa gbɛgbɛɩn. \v 13 Nɩɩ, gbʋ na gbaa aɩn -yla nɛɛ na 'yua a -mɩ, a nʋ -amɩa 'bhisa, a -kalɩ amɩaa dlɩ 'wʋ 'kadʋʋ -aɩn -yla! \s1 A vla gbʋnyuu gwe \p \v 14 Nyɩma -wa'a ŋwnua -Lagɔɔ gbʋ -yɔ, a -yɔ wa 'na suslolu 'wʋ, 'ɩn a 'ka wa nya lubho nʋ dabʋdʋ -nɩ. 'Lee, -we mɩa tɩklɩɩ mneni we -yɔ -we -nyuayli 'ka 'wʋsusloluu? 'Ɩn sa zlɩ mneni we -yɔ nikpise 'ka 'wʋsuslolua? \v 15 Sa Klisɩ mneni ɔ 'ka *'Kuzu\f + \fr 6:15 \ft Glɛkɩwɛlɩ nɛɛ: Belialɩ.\f* nya wɛlɩ -bhlo -ka? 'Ɩn sa -Lagɔnyɩmɛ mneni ɔ -yɔ -ɔ'ɔ ŋwnua -Lagɔɔ gbʋ -yɔ 'ka -lu 'wʋgbɔlʋa? \v 16 Lɛɛ -lu -gʋ -Lagɔɔ -budu -yɔ yoyolagɔ 'ka wɛlɩ -bhlo -ka? Nɩɩ, 'yliyɔga -Lagɔɔ -budu -a -mɩa, -Lagɔɔ 'dɛ nɛɛ saɛ: \q1 «La na -yɔ wa yia -dɩa, \q2 'ɩn nɔa na -yɔ wa yia, \q2 wa -Lagɔ na yia -zɛa, \q2 'ɩn wa 'ka na nyɩma -zɛ.» \m \v 17 We 'gbʋ, Jejitapɛ nɛɛ: \q1 «A 'bhʋ waa nyɩma nɩ nyɩdɩ, \q2 'ɩn a vla wa gwe 'pɩpɩ. \q1 A 'na zɩlɩ pʋɩnkalu kwɛ -nɩ, \q2 'ɩn amɩaa 'lakpasu -amɩ na yia kpaa.» \m \v 18 -Lagɔsɛbhɛ nɛɛ 'yaɛ: \q1 «'Tɩtɛ weee -Kanyɔ nɛɛ: \q1 ‹Amɩaa Dide na yia -zɛa, \q2 'ɩn amɩa 'ka na nʋkpasuyua -yɔ na 'ŋwnɩyua -zɛ.› » \c 7 \p \v 1 Nɩɩ, -we weee -Lagɔ gbaa ɔ 'ka wla, na jijli -talea, we nanɩ 'yli -amɩaa -nʋ nya. We 'gbʋ, -we plalɩa ku -yɔ dlɩ pʋɩn, -a 'bhʋ we 'bɩ, 'ɩn -a gʋ la, -a 'ka -mɔwlʋ 'wlalaa, -Lagɔɔ 'nʋŋwɛzʋzʋe nya. \s1 Pɔlʋʋ 'mʋna \p \v 2 Nɩɩ, a 'nyɛ -aɩn 'bɩ amɩaa dlɩ zɔ, -a 'nɩ nyɩmɛ yabhlogbɔɔ -yla gbʋnyuu lɛnʋ, -a 'nɩ nyɩmɛ yabhlogbɔɔɔ 'wlu -nyumɔ, 'ɩn -a 'nɩ nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'wluli. \v 3 We 'nɩ amɩaa gbʋʋ 'wludɩdɩee 'gbʋ na gba 'sa. Nɩɩ, ɩn ka we gba pepe, we yi tlɩtlɩe -zɛoo, we yi 'yliyɔgagɩe -zɛoo, amɩaa gbʋ -su 'wʋ -amɩaa dlɩ zɔ. \v 4 Ɩn dɩ aɩn dlɩ 'wʋ bhabha, amɩaa 'gbʋ na ylimanɩa na 'dɛ. Nɩɩ, -amɩaa laylagbʋ weee 'wʋ, ɩn ka 'kʋayli gege, 'ɩn 'mʋna mɩa 'mɩ yeda. \p \v 5 Nɩɩ, da -a nynia Masedʋanɩ, -a 'nɩ nyapɛ -bhla yabhlogbɔɔ 'yɩ. -A ka sɩasɩe 'wlubhu sɔ weee lʋ, nyɩma dɩlɩ -aɩn -gɔlʋ, 'ɩn nyanɔ mɩa -amɩaa dlɩ zɔ. \v 6 Nɩɩ, -wa 'kʋa wlaa 'ylila, -Lagɔ -ɔ paa wa 'kʋayli, ɔ ka -amɩa 'kʋayli 'pa, Titɩɩ yiyie nya. \v 7 We 'nɩ Titɩɩ yiyiee 'dɛkpʋa 'pa -aɩn 'kʋayli, nɩɩ, sa a 'paa ɔ 'dɛ 'kʋayli, ɔ ka -mʋʋ lʋdɩ -aɩn -salɩ. 'Ɩn sa a 'yɩbhaa a 'ka 'mɩ 'yɩ lʋ klaa, amɩaa dlɩ sulo klaa, 'ɩn sa a mɩa lamnazɩda a 'ka 'mɩ lʋpa, ɔ ka we gba -aɩn -yla. We 'gbʋ, na 'mʋna yia -gʋwʋlaylimanɩ. \p \v 8 Nɩɩ, 'dɛbhie, 'sɛbhɛ ɩn cɛlɩa aɩn 'wʋ, we nʋkpla gbʋ ka amɩaa dlɩ sumanɩ, ɩn 'nɩ -mʋʋ 'gbʋ dlɩlʋda -mɩ -slɛɛn. Da ɩn 'yɩa we -yɔ nɩɩ, wee 'sɛbhɛ -mɩnɩɩ nʋkpla gbʋ ka amɩaa dlɩ sumanɩ bhla yabhlo nya, -bha ɩn lʋa dlɩ. \v 9 Nɩɩ, -slɛɛn, ɩn mɩ 'mʋna 'wʋ, we 'nɩ amɩaa dlɩ ɩn sumanɩɩ gbʋ, -we ka gbʋ -wa, amɩaa dlɩsulo -mɩnɩ ka amɩaa dlɩ 'bhiti. Nɩɩ, -Lagɔɔ dɛ 'yɩbhaa amɩaa dlɩsulo -mɩnɩ, -amɩa 'nɩ aɩn gbʋnyuu yabhlogbɔɔ -yla lɛnʋ. \v 10 Nɩɩ, dlɩsulo -we bhʋa -Lagɔɔ sɔlʋ, nyɩmɛɛ dlɩ we bhitia, 'ɩn we kwaa nyɩmɛ 'pʋpʋe lʋ, nyɩmɛ'ɛ lʋ dlɩ -mʋʋ 'gbʋ. 'Ɩn dlɩsulo -we -wa dʋdʋ -gʋʋ dlɩsulo, nyɩmɛ -mʋʋ kwaa tlɩtlɩe lʋ. \v 11 Amɩaa dlɩsulo -we -wa -Lagɔɔ dʋmagbʋ, a yla -slɛɛn we lɛnʋgbʋ: 'saa amɩaa kwɛlapuloe, gbʋlɛnʋe 'wʋ! 'Saa amɩaa zukpa -wlawlɩe! 'Saa amɩaa dlɩlʋe! 'Saa amɩaa gbʋnyuu lɛnʋee kwɛɛ nyanɔnʋnʋe! 'Saa na 'yɩyɩe 'tʋ aɩn -yɔ! 'Saa amɩaa -gʋladolue! 'Saa amɩaa sulo gbʋnyuu -lɛnʋnyɔɔ -kaslʋ 'wʋpapɩe nya! A ka we -slolu sɔ weee lʋ nɩɩ, a 'nɩ gbʋ -mɩnɩɩ 'ji -yi. \p \v 12 Nɩɩ, 'sɛbhɛ ɩn cɛlɩa da aɩn 'wʋ, -ɔ nʋa gbʋnyuu lɛ, ɩn 'nɩ ɔ 'gbʋ we cɛlɩ, 'ɩn -ɔ -yla wa nʋa gbʋnyuu lɛ, ɩn 'nɩ -mɔɔ 'gbʋ we cɛlɩ. Ɩn 'yɩbha ɩn 'ka we aɩn 'klʋslolu -Lagɔ 'yu nɩɩ, amɩaa dlɩ mɩ -aɩn -gʋ gege. \v 13 We 'dɛɛ 'gbʋ, amɩaa gbʋʋ lɛnʋe ka -amɩaa dlɩ lapalɩ. \p Wee dlɩ lapalɩe -mɩnɩ -gʋ, -a ka 'ya 'mʋna 'kadʋ li, da -a 'yɩa Titɩɩ 'mʋna -lilie -yɔ, a 'dɛ weee ɔ nyanɔɔ dlɩɩ -sasɩee 'gbʋ. \v 14 Nɩɩ, ɩn ka na 'dɛ 'ylimanɩ amɩaa 'gbʋ Titɩ 'yu, 'ɩn a 'nɩ 'mɩ zʋbhalɩ. Sa -bhloo 'dɛ -a gbaa gbʋzɔnʋ aɩn -yla, 'sa -bhloo 'dɛ amɩaa 'ŋnɩ -zɔnʋ -a gbaa Titɩ 'yu, we yia gbʋzɔnʋ -zɛ. \v 15 Nɩɩ, sa a 'dɛ weee zʋa Titɩ 'nʋŋwɛ, 'ɩn a yia ɔ 'lakpasu kpa, nyanɔ -yɔ -yɔtɩtɩe nya, we ka amɩaa zɛkalɩe -gʋwʋlaylimanɩ ɔ dlɩ zɔ. \v 16 Nɩɩ, ɩn mneni ɩn 'ka aɩn dlɩ 'wʋdɩ gbʋ weee 'wʋʋ 'gbʋ, 'mʋna mɩ na dlɩ zɔ! \c 8 \s1 'Gwɛzi wa -saa bhabha wa 'ka *-Zeluzalɛmʋʋ leglizɩnya 'nyɛ \p \v 1 Bheliaɩn, 'nanɩ -we -Lagɔ nʋa Masedʋanɩɩ leglizɩnya 'wʋ, -a 'yɩbha -a 'ka we 'dɩ aɩn -salɩ. \v 2 Sɩasɩe duun ka -mɔɔ -Lagɔnyɩma ylɩ. 'Ɩn wa 'mʋna 'yligʋwʋlaa 'gbʋ, wa yia nyɩma -li 'nyɛ bhabha, -zugba boba zalʋ mɩ wa 'bhada. \v 3 Nɩɩ, sa waa -Lagɔnyɩma mnenia wa 'ka wla, wa ka 'sa wla, 'ɩn wa yia we -gʋzi, wa 'dɛɛ dlɩɩ da. 'Ɩn ɩn mɩ we dayɩnyɔ nya. \v 4 Nɩɩ, wa ka -amɩaa zukpapalɩe ŋwɛ -yɔkpalɩ, 'ɩn -a 'ka wa 'yoo 'nyɛ, -li -Lagɔnyɩma mɩa *-Zeluzalɛmʋʋ -Lagɔnyɩma 'nyɛda 'nanɩ nya, wa 'ka wa -nʋ we lʋpalɩ. \v 5 Sa we mɩ yaa -amɩa dlɩɩ nɩɩ, 'sa wa yi wlaa, wa ka -mʋʋ -gʋzi. Tɩa wa ka wa 'dɛ Jejitapɛ yoo 'nyɛ, 'ɩn -mʋʋ 'bɩgʋ, wa yi 'yaa wa 'dɛ -amɩa yoo 'nyɛ -Lagɔɔ dlɩɩ da. \v 6 We 'gbʋ, -a yia Titɩ 'kʋayli 'pa nɩɩ, lubho -zɔnʋ ka gwe ɔ dɩa amɩaa -gbɛ, ɔ mnɩ ɔ 'ka we 'wlubha 'nanʋʋ. \v 7 Nɩɩ, a mɩ 'ŋnɩmnɩnya nya sɔ weee lʋ: dlɩzʋzʋe 'wʋ, gbada, -Lagɔɔ -lii yilo 'wʋ, -gʋladolue 'nɩa bhloluda -ka -Lagɔyloogblʋ, we -yɔ -amɩaa zɛkalɩdlɩ a kaa 'wʋ. We 'gbʋ, wee -li -mɩnɩ glaa, a -slolu amɩaa 'dɛ 'nanɩcɩan nya 'ya bhabha. \p \v 8 Nɩɩ, we 'nɩ tite yabhlo ɩn palɩ aɩn -yla: ɩn -ka aɩn -yla -Lagɔnyɩma tɔlʋaa -gʋladolu gbʋ gbada -mɩ -Lagɔyloogblʋ, ɩn 'yɩbha amɩaa zɛkalɩdlɩ mɩa, a wleli -mɔ we gbʋzɔnʋ sa. \v 9 Nɩɩ, a -yi -amɩaa -Kanyɔ -Zezu Klisɩɩ 'nanɩ. Mɔ -wa zlɩmɛ 'ŋnɩmnɩnyɔ, ɔ ka ɔ 'dɛ bobabhanyɔ 'wʋnʋ amɩaa 'gbʋ, 'ɩn ɔ 'ka aɩn 'ŋnɩmnɩnya -zɛlɩ ɔ boba 'wʋ. \p \v 10 Nɩɩ, 'dɩ na zʋa aɩn gbʋ -mɩnɩ 'wʋ, we nanɩ 'yli amɩaa -nʋ nya, -we ka gwe a dɩa tɩa -zʋ 'wʋ, a -yɔ we lɛnʋe mnɩ. 'Ɩn amɩa -gaa 'yu -Zeluzalɛmʋʋ -Lagɔnyɩmaa 'wʋsasɩe nya, 'ɩn we 'nɩ -mʋʋ -bhlogbɔɔ -tʋlʋ, 'ɩn amɩa 'yɩbhaa a 'ka wa 'wʋsa tɩa. \v 11 We 'gbʋ, -slɛɛn, dlɩ -zɔnʋ -we nya a dɩa we gwe, a 'bha 'sa we 'wlu, amɩaa 'yɩyɩluu sɔlʋ. \v 12 Nɩɩ, nyɩmɛ -ka -Lagɔ -lu 'nyɛ dlɩ -zɔnʋ nya, we gbʋ -Lagɔ ŋwnua -yɔ, -we nyɩmɛ kaa we gbʋ -Lagɔ kaa, -we nyɩmɛ 'nɩa -ka -Lagɔ 'nɩ -mʋʋ gbʋ -ka. \p \v 13 Ɩn 'nɩ -gba nɩɩ, a tɩ amɩaa 'dɛ boba 'wʋ, nyɩma tɔlʋa -yɔbɛbɩe nya. -Ɩnnya, ɩn nɛɛ: a mneni 'wʋ -lu -yɩda. \v 14 Da a kaa da -lu kwɛɛ duun, -wa 'nɩa -lu -ka, a bɛ wa -yɔ. 'Bhie, zlɩ amɩa 'nɩ -lu -ka, wamɩa -ka -lu duun -ka, wa mneni wa 'ka aɩn -yɔbɛ. Sanɛɛ 'sa a 'kaa 'wʋmneni 'yɩyɩlu 'wʋ. \v 15 We mɩ 'sa cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋɛ: \q1 «Nyɩmɛ -ɔ 'bhua -lu la duun, \q2 we 'nɩ ɔ ŋwɛlazili, \q2 'ɩn -ɔ 'bhua -lu la -sɛ, \q2 we'e bɔ -mɔɔ kwɛɛ.» \s1 Titɩ -yɔ -Lagɔnyɩma tɔlʋa mnɩa Kolɛntɩ \p \v 16 -Lagɔ na paa fuo! Ɩn 'yɩbha ɩn 'ka aɩn 'wʋsa bhabha, 'ɩn mʋ -bhlokpadɛ -Lagɔ zʋa Titɩɩ dlɩ zɔ. \v 17 Nɩɩ, amɩaa -gbɛ -mnɩmnɩe -a 'yɩbhalɩa Titɩ ɔ ka we -yɔŋwnu. 'Ɩn -yɔtɩtɩe nya 'ya, ɔ 'dɛ 'yɩbha ɔ 'ka amɩaa -gbɛ mnɩ. \v 18 Nɩɩ, Titɩ -yɔ -amɩaa -Lagɔbheli yabhlo, -ɔ leglizɩ weee kwalɩa 'ŋnɩ ɔ -Lagɔgbʋʋ gbagbɩe -yɔ, 'ma -a tiea. \v 19 Nɩɩ, we 'nɩ bhɩa, 'mɔ leglizɩnya -saa -bha, -a -yɔ ɔ 'ka nɔ wee lubho -zɔnʋ -mɩnɩɩ nʋda. 'Ɩn wee lubho -a nʋa Nyɩmaa -Kanyɔɔ 'ŋnɩmnɩe -yɔ -amɩaa dlɩ -zɔnʋʋ sloluee 'gbʋ. \p \v 20 Nɩɩ, 'gwɛzi 'kadʋ wa 'nyɛa -aɩn yoo, 'klɩ -a yɩa, 'ɩn -a kpaa we 'nanʋʋ, -delee wa yi -aɩn 'ŋnɩsa we 'gbʋ. \v 21 Nɩɩ, 'klɩ -a yɩa, 'ɩn gbʋ nanɩa 'yli Nyɩmaa -Kanyɔ 'yu, we -yɔ 'ya nyɩma 'yu, -a 'ka we lɛnʋ. \p \v 22 Nɩɩ, -a ka wa -yɔ -amɩaa bheli tie. -A ka ɔ layla gbʋ duun 'wʋ, 'ɩn 'kɔmʋʋ ɔ slolua we nɩɩ, ɔ -gʋ mɩ ladoluda. Nɩɩ, -slɛɛn ɔ -gʋ mɩ 'ya ladoluda bhabha, -we ka gbʋ -wa, ɔ ka aɩn dlɩ 'wʋdɩ 'kadʋʋ. \v 23 We -ka Titɩ, na nɔnɔnyɔ -wa, 'ɩn dabʋdʋ ɔ -yɔ 'mɩ 'sɔ nʋa lubho amɩaa -gbɛ. We -ka bhelia -tɔlʋa -wa -yɔ ɔ nɔa, leglizɩnya tiea -maa. Klisɩɩ 'ŋnɩmnɩnɩgbʋ wa nʋa lɛ. \v 24 A -slolu we leglizɩnya 'klʋ nɩɩ, a -kalɩ nyɩma -manɩɩ zɛ sazɔnʋ sa. Leglizɩnya 'ka we 'jiyibheli nɩɩ, -a ka zukpa -a 'ka -amɩaa 'dɛ 'ylimanɩ amɩaa 'gbʋ. \c 9 \s1 -Ɔ wlaa 'mʋna nya, -Lagɔ -kalɩ ɔ zɛ \p \v 1 Nɩɩ, -Zeluzalɛmʋʋ -Lagɔnyɩmaa -yɔbɛgwɛzi wa -saa, wa 'ka we wa kwa, ɩn 'ka aɩn 'wʋcɛlɩ -mʋʋ 'gbʋ, we mɩ gbʋkpʋa nya. \v 2 Ɩn -yi amɩaa dlɩ -zɔnʋ, wee gbʋ -mɩnɩ 'wʋ. 'Ɩn ɩn yia na 'dɛ 'ylimanɩ amɩaa 'gbʋ, Masedʋanɩ -nyɩma 'yu. Ɩn nɛɛ wa -ylaɛ: «Akai -dʋdʋ -gʋʋ -Lagɔnyɩma ka lamnazɩ, wa 'ka wee -yɔbɛgwɛzi wla tɩa -zʋ 'wʋ.» 'Ɩn amɩaa kwɛlapuloe ka wa lʋnyɩma duun 'kʋayli 'pa. \v 3 Bhelia -manɩ na tiea amɩaa -gbɛ, -delee, 'ŋnɩ -a kwalɩa aɩn gbʋ -mɩnɩ 'wʋ, we yi yo -zɛ. Ɩn 'yɩbha sa ɩn gbaa we, a mnazɩ 'sa amɩaa 'dɛ la sazɔnʋ sa. \v 4 We -ka nɩɩ, Masedʋanɩ -nyɩma -yɔ 'mɩ ka amɩaa -gbɛ mnɩ, 'ɩn wa 'nɩ aɩn lamnazɩda ylɩ, -amɩa -wa dɩa aɩn dlɩ 'wʋ, -amɩaa zʋ -wa. Ɩn 'nɩa amɩanʋʋ zʋʋ gbʋ gba. \v 5 Ɩn ka we -yɔyɩ nɩɩ, we nanɩ 'yli, ɩn 'ka bhelia nɩ -yɔbhubhoe, 'ɩn wa 'ka 'mɩ 'yugalɩ amɩaa -gbɛ. 'Ɩn 'nanɩlu a -saa, -we ka wɛlɩ a wlaa, wa 'ka we 'wlugʋgwlalɩ. 'Ɩn bhla ɩn 'ka amɩaa -gbɛ nyni, -zugba we mɩ lamnazɩda. 'Ɩn wa 'ka we -yɔyɩ nɩɩ, dlɩ -zɔnʋ nya a wlaa, we 'nɩ dlɩ sulo nya. \p \v 6 A yibheli we 'ji nɩɩ: -ɔ -ka glʋ 'kienyi, 'kienyi ɔ dɩa, 'ɩn ɔ -ka glʋ duun, duun ɔ dɩa. \v 7 -Ɔ -ka -mɩ, sa ɔ pʋpalɩa dlɩ zɔ la, ɔ wla 'sa. We 'na -zɛlɩ dlɩlʋe -yɔ -gla -nɩ. Nɩɩ, -ɔ wlaa 'mʋna nya, -Lagɔ -kalɩ ɔ zɛ. \v 8 Nɩɩ, -Lagɔ ka we se ɔ 'ka aɩn zʋzɔnʋʋ 'yli -bhlo -bhlo duun 'nyɛ. 'Ɩn -we a 'yɩbhaa -Lagɔɔ dʋmagbʋ nya, a 'ka we 'yɩ bhla weee nya, a -ka amɩaa 'dɛɛ -yɔgbʋ -bhɩa, 'ɩn -we -ka latʋ aɩn kwɛɛ, a 'ka -mʋʋ nya gbʋzɔnʋ -gbʋ weee lɛnʋ. \v 9 We mɩ 'sa cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋɛ: \q1 «-Lagɔɔ 'nanɩ 'yligʋwʋla bhabha, \q2 'ɩn ɔ nyɛa bobabhanya -li. \q1 Ɔ tɩklɩmɩmɩe mɩ la -zʋ weee nya.» \m \v 10 -Lagɔ -ɔ nyɛa -luglʋnyɔ -luu 'ya, 'ɩn ɔ nyɛa ɔ 'floo ɔ 'kaa li, mɔ yia aɩn -luu 'ya a 'yɩbhaa 'nyɛa. Nɩɩ, ɔ -ka we 'wʋzumanɩ, 'ɩn ɔ 'ka we mini. Sanɛɛ 'sa amɩaa tɩklɩmɩmɩee lɛnʋgbʋ yia -gʋwʋlaylimanɩa. \v 11 Nɩɩ, 'ŋnɩmnɩnya ɔ yia aɩn -zɛlɩa sɔ weee lʋ, bhla weee nya, 'ɩn a 'ka amɩaa 'dɛ -slolu 'nanɩcɩaan 'dɛgbolu nya. 'Ɩn -li a wlaa, -a yia wa yoo 'nyɛa, we 'gbʋ, nyɩma duun yia -Lagɔ fuo 'paa. \p \v 12 Nɩɩ, 'nanɩ a nʋa da, we 'nɩ -Lagɔnyɩmaa -yɔgbʋʋ 'dɛkpʋa we yi -bhɩa. Nɩɩ, wee 'nanɩɩ yibhelie -yɔ nyɩma duun yi 'yaa -Lagɔ fuo 'paa. \v 13 -Slolu a slolua we nɩɩ, a mɩ Klisɩɩ gbʋzɔnʋ gbʋ 'nʋŋwɛ zʋda. 'Nanɩdlɩ nya a -yɔ -Zeluzalɛmʋʋ -Lagɔnyɩma -yɔ nyɩma tɔlʋa suslolua amɩaa zʋzɔnʋli 'wʋ. Nɩɩ, -mʋʋ weee 'gbʋ, wa yia -Lagɔlubho -mɩnɩɩ 'nʋŋwɛ -kakɩe yibhelia, 'ɩn wa yia -Lagɔɔ 'ŋnɩ 'ylimanɩa. \v 14 -Lagɔ wa yia bhubhoea amɩaa zɛ wa -kalɩaa 'gbʋ. Nɩɩ, -Lagɔ ka aɩn 'nanɩ 'kadɩ duun 'wʋnʋ. \v 15 -A 'pa -Lagɔ fuo, 'nanɩ -we 'nɩa 'wʋpalɩ -nanɩ -ka, ɔ nʋa -aɩn 'wʋʋ 'gbʋ! \c 10 \s1 Pɔlʋ gbaa ɔ 'dɛɛ -gʋgbʋ -wa -sɔlʋa ɔ -yɔwʋ, wa 'yu \p \v 1 Nɩɩ, -amɩ Pɔlʋ ka daa wa gbaa, ɩn -ka aɩn glaa -mɩ, 'ɩn na tɩa na 'dɛ 'wʋ 'kienyi, 'ɩn ɩn -ka aɩn -yɔbhʋda -mɩ 'pɩpɩ, 'ɩn na sɔlʋa aɩn -yɔwʋ, -amɩ laa aɩn Klisɩɩ dlɩ -dlɔɔ -yɔ ɔ zʋzɔnʋ nya. \v 2 Amɩa na bhubhoea, da ɩn -ka amɩaa -gbɛ mnɩ, a 'na 'sulu 'mɩ, 'ɩn ɩn 'ka aɩn -yla gbʋ gba 'klʋ 'cɩcɩ nya -nɩ! 'Ɩn nyɩma tɔlʋa pʋpalɩa we 'wlukʋʋn la nɩɩ, nyɩmaa lɛnʋgbʋʋ sɔlʋ -a nʋa gbʋ lɛ. Cɩɩn, -maa -yla na yi 'yaa gbʋ gbaa 'klʋ 'cɩcɩ nya. \v 3 Nɩɩ, gbʋzɔnʋ -wa, -a mɩ -glɔnyɩma nya, 'ɩn -a 'nɩa -gɔlʋ gʋ -glɔnyɩmaa gʋgʋ sɔlʋ. \v 4 Nɩɩ, tʋgʋ -lunya -a gʋlʋa tʋ, we 'nɩ dʋdʋ -mɩnɩɩ -gʋ -nyɩmaa tʋgʋ -lunya: nɩɩ, -Lagɔɔ -gbɛ we 'tɩtɛ bhʋa, 'ɩn -we weee sɔlʋa -Lagɔ -yɔwʋ, la we saa -mʋʋ. 'Ɩn -a saa yoyowlukʋʋn lapʋpalɩe la. \v 5 Nɩɩ, wɛlɩ weee, -we 'dɛɛ 'ylimanɩnya yia gbaa -Lagɔɔ yiloo gbɛgbɛɩn, -bha -a salɩa we la. -A 'yɩbha -a 'ka nyɩmaa 'wlukʋʋn lapʋpalɩe weee -kaslʋ sa kpa, 'ɩn we 'ka Klisɩ 'nʋŋwɛ zʋ. \v 6 'Ɩn -a mɩ lamnazɩda, -a 'ka nyɩmaa 'nʋŋwɛsanya -kaslʋ 'wʋpa, -zugba a -ka nyɩmaa 'nʋŋwɛzʋnya tɩklɩɩ nya -mɩ. \p \v 7 -Luu ku -yɔ a ylaa! We -ka nɩɩ, nyɩmɛ yabhlo dɩ we dlɩ 'wʋ nɩɩ, ɔ 'dɛbhlo mɩ Klisɩɩ -nʋ nya nɩ, ɔ dɩ 'ya we dlɩ 'wʋ nɩɩ, -amɩa mɩ 'ya Klisɩɩ -nʋ nya. \v 8 Nɩɩ, se -we Nyɩmaa -Kanyɔ 'nyɛa -aɩn, ɩn -ka na 'dɛ 'ylimanɩ we 'gbʋ, we -ka -bha -gʋzi -sɛ nɩ, amɩaa dlɩzʋzʋee -gʋwʋlaylimanɩe gbʋ -wa, we 'nɩ amɩaa lasasɩee gbʋ. 'Ɩn, ɩn 'na 'ka zʋ nʋ we 'gbʋ. \v 9 Nyɩmɛ yabhlogbɔɔ'ɔ gbalɩ -nɩ nɩɩ, ɩn 'yɩbha ɩn 'ka aɩn nyanɔ dlɩɩ slu 'sɛbhɛnya -we na paa aɩn yoo nya -nɩ. \v 10 Nɩɩ, -we wa gbaa mʋ nɩ, wa nɛɛ: «Pɔlʋʋ 'sɛbhɛnyaa nʋkpla -wɛlɩnya wɔlʋ 'wʋ, 'ɩn we tɛa. 'Ɩn ɔ -ka -aɩn glaa -mɩ ɔ tɔɔ tɔɔ ɔ lɛnʋgbʋ 'wʋ, 'ɩn ɔ wɛlɩ mɩa gbʋkpʋa nya.» \v 11 Nɩɩ, -ɔ -ka 'sa gba, -mɔɔ yibheli we 'jiɛ: -a -ka -mɩ 'pɩpɩ sa -amɩaa wɛlɩ 'tɛa 'wʋ 'sɛbhɛ 'wʋ, -a -ka amɩaa -gbɛ mnɩ, 'sa -amɩaa lɛnʋgbʋ yia 'wʋtɛmanɩa! \p \v 12 Nɩɩ, nyɩma -tɔlʋa kwalɩa wa 'dɛ 'ŋnɩ bhabha, -a'a pʋpalɩ we 'wlukʋʋn la nɩɩ, -a 'ka wa nya 'wʋmneni, 'ɩn -a 'ka 'ya -amɩaa 'dɛ wa yɩbhɔlʋ, we 'nɩ mʋʋ?! Wa 'dɛ wa 'bhua 'wʋ wa yɩbhɔlʋ -lu nya, wa 'ka wa 'dɛ yɩbhɔlʋ, 'ɩn wa palɩa wa 'dɛ, wa 'dɛ 'wʋ. Nɩɩ, wa 'nɩ 'ylimna. \v 13 Nɩɩ, we -ka -amɩa, -a'a 'ylimanɩ -amɩaa 'dɛ we'e zi -bha -gʋ. Lubho -we -a 'kaa nʋ, da -Lagɔ palɩa we -bɔlʋ -bha -a -yɔ we nʋnʋe bhlolua, 'ɩn ɔ yia -aɩn 'yoo 'nyɛ -a 'ka amɩaa -gbɛ mnɩ. \v 14 Da -a mnɩa amɩaa -gbɛ, -a 'nɩ wee -bɔlʋnya -gʋzi. Nɩɩ, -amɩa mnɩa amɩaa -gbɛ tɩa, 'ɩn -Lagɔgbʋ -we gbaa Klisɩɩ gbʋzɔnʋ gbʋ, 'ɩn -a yia aɩn -yla we gba. \v 15 -A'a zi -bɔlʋ -gʋ -amɩaa 'dɛɛ 'ylimanɩe nya, nyɩma -putuu lubhoo 'gbʋ. -A dɩ we dlɩ 'wʋ nɩɩ, amɩaa dlɩzʋzʋe yia -gʋwʋlaylimanɩa, 'ɩn -a 'ka mneni -a 'ka -amɩaa lubho -nʋnʋe -gʋwʋlaylimanɩ bhabha aɩn nyɩdɩ. 'Ɩn -bɔlʋ -we -Lagɔ palɩa -aɩn -yla, -a'a zi we -gʋ. \v 16 -Mʋʋ 'bɩgʋ, -Lagɔgbʋ -a yia gbaa, -mɔ amɩaa lʋgbɛɩn -dʋdʋnya -gʋ. 'Ɩn -a 'nɩ mneni -a 'ka -amɩaa 'dɛ 'ylimanɩ lubho -we nyɩma -putu nʋa wa 'dɛɛ nʋ lubhonʋdaa 'gbʋ. \p \v 17 Nɩɩ, we mɩ cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋɛ: \q1 «Nyɩmɛ -ɔ -ka gba ɔ 'ka ɔ 'dɛ 'ylimanɩ, \q2 -mɔɔ 'ylimanɩ -mɔɔ 'dɛ lubho \q2 -we Nyɩmaa -Kanyɔ nʋa lɛɛ 'gbʋ.» \m \v 18 Nɩɩ, we 'nɩ nyɩmɛ -ɔ kwalɩ ɔ 'dɛ 'ŋnɩ, 'mɔ wa sa -bha, nɩɩ, nyɩmɛ -ɔ Nyɩmaa -Kanyɔ kwalɩa 'ŋnɩ, 'mɔ wa saa -bha. \c 11 \s1 Pɔlʋ -yɔ yocɩan -wa laa wa 'dɛ -Zezuu tietienya \p \v 1 'Aa! A -ka mneni a 'ka na -sabhɛ 'wlu zɔ laslʋlʋ -sɛ nɩ, we nanɩ 'yli! Cɩɩn, a -tʋ na 'gba zɔ. \v 2 Ɩn -kalɩ amɩaa zɛ zenyidlɩ nya, 'ɩn wee zenyidlɩ nyaa zɛkalɩe -mɩnɩ mɩa, -Lagɔɔ -gbɛ we bhʋa. Nɩɩ, ɩn ka amɩaa sɔ kpa nʋkpasu -bhlogbɔɔɔ -nʋ nya: mɔ -wa Klisɩ. Cɩɩn, mɔ 'yu na kpaa aɩn, nɛɛ 'ŋwnɔyu -ɔ -yɔ nʋkpasu 'nɩ -slɔ -budu 'wʋdɩ mɔ. \v 3 Nɩɩ, nyanɔ na nʋa, sa *tɩbhɛ nʋa *Ɛvʋ -dawli 'wʋ, 'ɩn we yia ɔ mnɔnʋ nɩ, wa yi 'sa amɩa 'wlukʋʋn lapʋpalɩe 'nyuu 'nyɛ, a yi Klisɩɩ -yɔlanɛnɩe sazɔnʋ sa gwevla 'pɩpɩ. \v 4 Zɔ a yligbea we gege nɩɩ, -Zezu ka gbʋ -amɩa gbaa aɩn -yla, nyɩmɛ yabhlo yi -Zezu -putuu gbʋ gba aɩn -yla. 'Ɩn a mɩ 'ya lamnazɩda, a 'ka zuzu -yɔ -Lagɔgbʋ -putu -we ka gbʋ -amɩa 'nɩa aɩn -yla gba, a 'ka -mʋʋ gbʋ -yɔŋwnu. \p \v 5 Ɩn dɩ we dlɩ 'wʋ nɩɩ, ɩn 'nɩ -mɩ 'kienyi -lu yabhlogbɔɔ 'wʋ amɩaa -Zezuu tietienya 'kadɩ -manɩ -yɔ. \v 6 Cɩɩn, ɩn 'nɩ gba sa -yi, gbʋzɔnʋ -wa, nɩɩ, we -ka -Lagɔɔ yilo, -mʋʋ mɩ -mʋʋ 'dɛɛ sa! -A ka we aɩn 'klʋslolu 'ylɩ weee nya, -amɩaa lɛnʋgbʋ weee 'wʋ. \p \v 7 Da ɩn gbaa aɩn -yla -Lagɔɔ gbʋzɔnʋ gbʋ, bhe ɩn gbaa we. 'Ɩn ɩn yia na 'dɛ 'wʋtɩ 'kienyi, ɩn 'ka aɩn 'ylimanɩɩ 'gbʋ. 'Lee, gbʋnyuu ɩn nʋa lɛ yɩ? \v 8 Da ɩn mɩa aɩn glaa lubho nʋda, leglizɩ -putunya pɛnɩa 'mɩ, 'ɩn na bhua wa 'gwɛzinya 'wʋ, -zugba na sa aɩn 'wʋ we nya. \v 9 Nɩɩ, da ɩn mɩa amɩaa -gbɛ, ɩn 'nɩ nyɩmɛ yabhlogbɔɔɔ 'wlugba nya -mɩ, -lu bɔa 'mɩ 'wʋʋ 'gbʋ. Nɩɩ, bhelia -wa 'bhʋa Masedʋanɩ, -lu -we ka gbʋ mɩa 'mɩ -yɔ, -maa 'nyɛa 'mɩ we. Ɩn ka na 'dɛɛ dlɩ lakpa nɩɩ, ɩn 'na -zɛlɩ amɩaa 'wlugba -nɩ. 'Ɩn 'sa na yia na 'dɛɛ dlɩ lakpaa 'kɔmʋʋ. \v 10 Nɩɩ, Klisɩɩ gbʋzɔnʋ -wɛlɩ mɩa 'mɩ 'wʋʋ 'gbʋ, ɩn nɛɛ, Akai -dʋdʋ weee -mɩnɩ -gʋ, nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'na 'ka 'mɩ 'dɛɛ 'ylimanɩ -gbʋ -mɩnɩ ŋwɛɛ labhalɩ. \v 11 Lɛɛ -lu ka 'gbʋ na gba 'sa? Ɩn 'nɩ amɩaa zɛkalɩɩ gbʋ -wa yɩ? Sa ɩn -kalɩa amɩaa zɛ, -Lagɔ -yi we 'ji. \p \v 12 Nɩɩ, -we ɩn mɩa da lɛnʋda, 'mʋ na yia lɛnʋa 'kɔmʋʋ. 'Ɩn -wa mɩa yoyo -wɛlɩnyaa datalɩda, wa 'ka wa 'dɛ 'ylimanɩ, nɩɩ, -amɩaa nʋnʋlubho -yɔ wa nʋnʋlubho -bhlo, ɩn 'ka wa 'ji gba. \v 13 Nɩɩ, waa nyɩma -manɩ, tietienyaa nʋʋ yoyo -nʋ wa -mɩa. Yo wa tʋbhʋa wa nʋnʋlubho 'wʋ, 'ɩn wa nʋa wa 'dɛ Klisɩɩ tietienya 'wʋ. \v 14 Ŋwɛgaga -sʋbhalɩgbʋ yabhlogbɔɔ 'nɩ we 'wʋ -mɩ. 'Lee, -Saataan 'dɛɛ 'bhitili we 'dɛ zlɩɩ 'anzɩ 'wʋlaa? \v 15 Nɩɩ, -Saataan lubhonʋnya 'ka wa 'dɛ -Lagɔ -ɔ mɩa tɩklɩɩɩ lubhonʋnya 'wʋnʋ, -mʋʋ 'nɩ -yɔkalɩ. Nɩɩ, sa wa lɛnʋgbʋnya mɩa, 'sa wa yia wa dʋdʋ -gʋʋ bhɩalɩda 'yɩa. \s1 Pɔlʋʋ sɩasɩe \p \v 16 Nɩɩ, 'mʋ na gbaa da: nyɩmɛ yabhlogbɔɔ 'na 'bhulu 'mɩ 'wʋ -sabhɛbhanyɔ 'bhisa -nɩ. 'Ɩn we -ka nɩɩ, a ka 'sa we 'wlukʋʋn gbʋzɔnʋsa nɩ, a ŋwnu we -yɔ nɩɩ, ɩn mɩ -sabhɛbhanyɔ nya, 'ɩn -amɩ 'ka 'ya mneni, ɩn 'ka na 'dɛ 'ylimanɩ -sɛlɛ. \v 17 Cɩɩn, gbʋzɔnʋ -wa, ɩn -ka na 'dɛ 'ylimanɩ, -we na gbaa da, ɩn 'nɩa we gba Jejitapɛɛ sɔlʋ, -zugba -sabhɛbhanyɔ 'bhisa na gbaa. \v 18 Nɩɩ, nyɩma -duun ylimanɩa wa 'dɛ dʋdʋgʋ -gbʋnyaa 'gbʋ. Nɩɩ, nanʋ 'dɛ na yi 'yaa 'ylimanɩa. \v 19 Amɩa -wa laa amɩaa 'dɛ gbʋyilonya, amɩa ŋwnunua -sabhɛbhanya, 'dɛɛ 'yibadɩ, we 'nɩ mʋʋ? \v 20 Wa 'ka aɩn 'wʋbhu galɩ 'bhisa, wa 'ka aɩn 'wluli, wa 'ka aɩn 'wie 'wʋyli, wa 'ka aɩn 'ylilatlili, wa 'ka aɩn 'kpayukwli 'wʋ sʋbha, 'wlu a dɩlɩa -mʋʋ weee zɔ la. \v 21 Zʋ mɩ 'mɩ 'bhada, we 'nɩ mʋʋ? Ɩn 'nɩ 'wlu 'tɛmanɩ, we 'nɩ mʋʋ? A ka zukpa, gbʋnyuu ɩn nʋa! \p We -ka nyɩmɛ yabhlo mneni ɔ 'ka ɔ 'dɛ 'ylimanɩ -lu yabhlo 'wʋ, -amɩ mneni ɩn 'ka 'ya 'sa nʋ. Gba na gbaa -sabhɛbhanyɔ 'bhisa. \v 22 Eblee\f + \fr 11:22 \ft Zuifʋnya.\f* wa -mɩa yɩ? -Amɩ mɩ 'ya we nya! Izlaɛlɩnyɩma wa -mɩa yɩ? -Amɩ mɩ 'ya we nya! *Ablaamʋʋ 'yuoyua wa -mɩa yɩ? -Amɩ mɩ 'ya we nya! \v 23 Klisɩɩ lubhonʋnya wa -mɩa yɩ? Ɩn mɩ we nya, ɩn -zi wa. Ɩn -ka 'sa gba: -sabhɛbhanyɔ 'bhisa ɩn gbaa! Ɩn ka lubho nʋ, ɩn -zi wa, ɩn ka -kaslʋ pla, ɩn -zi wa! Wa ka 'mɩ sɛlɩ duun bhabha, ɩn -zi wa! 'Ɩn ɩn ka tlɩtlɩee ŋwɛ -yɔ 'plɩlɩ bhla weee nya, ɩn -zi wa. \v 24 Nɩɩ, -pnɩɩ glʋ 'sɔ -we *Zuifʋ paa nyɩma, 'ɩn -bhlo bhʋa we ŋwɛɛ, ɩn 'plɩlɩ we zɔ -zakpa gbu. \v 25 *Wlɔmʋ -nyɩma ka 'mɩ sɛlɩ 'nyumɩɩ -zakpa ta. Wa li 'mɩ -bho 'wʋ -zakpa -bhlo. 'Glʋ 'kadʋ -yɔ 'mɩ mnɩ 'nyuglu -zakpa ta, 'ɩn ɩn yia 'ylɩ -bhlo li 'nyu -gʋ -zakpa -bhlo. \p \v 26 Na nɔnʋe duun 'wʋ, ɩn ka tlɩtlɩe ŋwɛ -yɔ -dɩ, yeye nyu kwɛɛ, 'wienyaa nyɩma -bhanya kwɛɛ, na bhelia Zuifʋ kwɛɛ, -wa 'nɩa Zuifʋ kwɛɛ, ɩn ka tlɩtlɩe ŋwɛ -yɔ -dɩ, 'gbe 'kadɩ nʋkplɛ, da bɛblɛɛnya, gumunyu -gʋ -yɔ yoyobhelia kwɛɛ. \v 27 Ɩn ka sɩasɩa -libho duun nʋ, ɩn ka 'ylaakple -gʋ bhla tɔlʋa nya. Ŋwɔ -yɔ 'nyumatʋ ka 'mɩ 'bha, 'ɩn bhla tɔlʋa nya, ɩ'ɩn 'yɩ lililu, ŋwɔtlɔ ka 'mɩ 'bha, 'ɩn ɩn 'nɩ 'wʋplanaa -ka. \v 28 'Ɩn ɩn 'nɩ gbʋ tɔlʋa gba. Nɩɩ, leglizɩ weee -we -gʋ na lʋlʋa dlɩ, mʋ -wa na 'wlukʋʋn lapʋpalɩe 'ylɩo 'ylɩ. \v 29 Nyɔɔ yɔmanɩ 'wʋ, 'ɩn we 'nɩ 'ya -amɩ 'wʋ -bhoa, nyɔɔ bhlili gbʋnyuu lʋ, 'ɩn we 'nɩ 'mɩ -yɔkpa? \p \v 30 We -ka nɩɩ, ɩn 'ka na 'dɛ 'ylimanɩ, -zugba na 'wʋyɔmanɩe 'wʋ na yia na 'dɛ 'ylimanɩa. \v 31 -Lagɔ -ɔ -wa Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezuu Dide, -ɔ ka 'ŋnɩ wa mnɩnɩa -zʋ weee nya, 'ɩn we 'nɩa bhloluda -ka, ɔ -yi we 'ji nɩɩ, ɩn 'nɩ yo 'tʋbhʋda -mɩ. \v 32 Da ɩn mɩa -Damasɩ, dʋdʋʋ 'wlulapɩlɩnyɔ -ɔ mɩa nyɩmaa 'wlulapɩlɩnyɔ Aletasɩɩ lubho nʋda, ɔ yia 'slʋja wee gbee plalɩda 'yligbeli, wa 'ka 'mɩ kpaa 'gbʋ. \v 33 Nɩɩ, wee gbee lʋʋ 'suoo fɩnɛtlɩ 'yli wa wlelia 'mɩ -cɩcɛ 'kadʋ nʋkplɛ, sanɛɛ 'sa ɩn -dɩa ɔ kwɛɛ. \c 12 \s1 Pɔlʋʋ 'ylikakɩe -yɔ -we -Lagɔ -slolua ɔ 'klʋ \p \v 1 'Lee, ɩn 'ylimanɩ na 'dɛɛ? -Mʋʋ 'nɩ -lu 'wʋ -ka. Nɩɩ, 'ylikakɩenya -yɔ gbʋnyaa 'klʋslolue -we -Lagɔ wlaa, we gbʋ na yia -slɛɛn da gbaa. \v 2 Nɩɩ, nyɩmɛ yabhlo mɩa Klisɩ 'wʋ ɩn -yi ɔ. We -zʋ kugbua lɛ -mnʋa nɩ, wa 'bhua ɔ 'wʋ, 'ɩn wa yia ɔ yalɩɩ tanʋ\f + \fr 12:2 \ft Yalɩɩ tanʋ: Zuifʋ duun dlɩɩ nɩɩ, yalɩɩ -zakpa ta. Pɔlʋ nɛɛ, ɔ ka yalɩɩ tanʋ -gʋ pla, mɔ -Lagɔɔ 'dɛ dɩlɩa la. \f* -gʋ kwa. (-De ɔ ka ɔ ku nʋkplɛ -tʋʋ, -de ɔ ka ɔ ku nʋkplɛ 'tlaa, ɩn 'nɩ -mʋʋ 'ji -yi, -Lagɔɔ 'dɛbhlogbɔɔ -yia we 'ji.) \v 3 Ɩn -yi we 'ji nɩɩ, -Lagɔ ka nyɩmɛ -mɔnɩ 'wʋbhu, 'ɩn ɔ yia ɔ yalɩ kwa. 'Piɛɩn, -de ɔ ka ɔ ku nʋkplɛ -tʋʋ, 'ɩn -de ɔ ka ɔ ku nʋkplɛ 'tlaa, ɩn 'nɩ -mʋʋ 'ji -yi, -Lagɔɔ 'dɛbhlogbɔɔ -yia we 'ji. \v 4 'Ɩn wɛlɩnya dʋdʋgʋ -nyɩmɛ 'nɩa mneni ɔ 'ka gba, 'ɩn -we ka se wa'a 'nyɛa ɔ, ɔ ka we lʋsa, -mɔ ɔ 'nʋa we. \v 5 Nɩɩ, nyɩmɛ -mɔnɩɩ 'gbʋ na yia na 'dɛ 'ylimanɩa, 'ɩn ɩn 'na 'ka na 'dɛ 'ylimanɩ na 'dɛɛ 'gbʋ, -we slolua na 'wʋyɔmanɩe, we 'wʋ na ylimanɩa na 'dɛ. \v 6 Ɩn -ka yaa 'yɩbha ɩn 'ka na 'dɛ 'ylimanɩ, ɩn 'na 'ka yaa -sabhɛbhanyɔ -zɛ, nɩɩ, gbʋzɔnʋʋ 'dɛkpʋa na gba yaa. 'Ɩn ɩn 'nɩ 'yɩbha ɩn 'ka na 'dɛ 'ylimanɩ. -We ka gbʋ -wa, -we na nʋa lɛ, wa yɩa -yɔ, 'ɩn -we na gbaa, wa nʋa, ɩn 'nɩ 'yɩbha nyɩmɛ yabhlogbɔɔɔ 'wlukʋʋn lapʋpalɩe 'ylimanɩ we -zi we 'wʋ. \p \v 7 'Ɩn 'yliwʋgbʋnya -Lagɔ -slolua 'mɩ 'klʋ, ɩn yi na 'dɛ 'ylimanɩ we 'wʋʋ 'gbʋ, sɩasɩe 'tɩtɛ yia na ku zɔ pla, -Saataan tietienyɔ 'bhisa, -zugba we bhɩtɩ 'mɩ, 'ɩn we kʋlʋa 'mɩ 'yoo ɩn yi na 'dɛ 'ylimanɩɩ 'gbʋ. \v 8 -Zakpa ta ɩn bhubhoea Jejitapɛ nɩɩ, ɔ -sa 'mɩ sɩasɩe -mɩnɩ 'wʋ. \v 9 'Ɩn ɔ yia we 'bɩgʋpalɩ 'mɩ -ylaɛ: «Na 'nanɩ ka -na -nʋ nyni. Nɩɩ, -na 'wʋyɔmanɩe 'wʋ na 'tɩtɛ slolua we 'dɛ tenyi tenyii.» Ɩn 'yɩbha ɩn 'ka na 'dɛ 'ylimanɩ na tɔɔtɔɔ -mɩmɩe 'wʋ, 'ɩn Klisɩɩ 'tɩtɛ 'ka 'mɩ -gʋ yi, 'ɩn we 'ka 'mɩ 'wʋpa. \v 10 We 'dɛɛ 'gbʋ, na 'wʋyɔmanɩenya klaa, na vɛlɩe klaa, na gbʋ sloo 'yɩyɩe klaa, na 'klɩyɩe 'wʋpalɩe klaa, we -yɔ na dlɩlʋenya mɩa, -we lʋ na plɩlɩa Klisɩɩ 'gbʋ, 'mʋna nya na yɩa we. Nɩɩ, ɩn -ka 'wʋyɔmanɩ, -bha ɩn 'tɛa la tenyii. \s1 Kolɛntɩɩ leglizɩɩ dlɩlʋe mɩ Pɔlʋ -yɔ \p \v 11 Gba na gbaa -sabhɛbhanyɔ 'bhisa, 'ɩn amɩaa dɛ nʋa 'mɩ we 'wʋ -gla nya. Amɩa 'ka yaa na -gʋgbʋ gba. Nɩɩ, ɩn 'nɩ -lu yabhlogbɔɔ nya -mɩoo, amɩaa tietienya 'kadɩ 'nɩ 'mɩ 'wʋzi -lu yabhlogbɔɔ 'wʋ. \v 12 Na lɛnʋgbʋnya -we slolua we nɩɩ, -Zezuu *tietienyɔ ɩn -mɩa sazɔnʋ sa nɩ, we ka lɛnʋ dlɩtie nya kpɛɛn kpɛɛn aɩn nyɩdɩ. We ka lɛnʋ -lu: -we -wa gwɛdigbʋnya -yɔ gbʋ 'kadɩ -yɔ ninee 'ŋnɩpalɩgbʋnya. \v 13 Nɩɩ, ɩn 'nɩ amɩaa 'wlugba -zɛ, we 'nɩ -mʋʋ 'wʋbhʋ, lɛɛ -lu ɩn nʋ leglizɩ -putunya -yla lɛa, 'ɩn ɩn 'nɩ -mʋʋ aɩn -yla lɛnʋa? A -ka we -yɔyɩ gbʋnyuu nya nɩ, -zugba a tɩ na -yɔgbʋ 'wʋ! \p \v 14 A -talɩ, ɩn mɩ lamnazɩda ɩn 'ka amɩaa -gbɛ mnɩ -zakpa tanʋ nya, 'ɩn ɩn 'na 'ka amɩaa 'wlugba -zɛ. Nɩɩ, amɩaa da na talɩa, ɩn 'nɩa amɩaa 'gwɛzii datalɩ. We 'nɩ nɩɩ, yua 'ka 'gwɛzi lazʋ wa dideaa -nʋ nya, 'yuaa didea zʋa 'gwɛzi la wa 'yuaa -nʋ nya. \v 15 We -ka -amɩ, na -lu weee ɩn kaa, 'nyɛ na nyɛa we aɩn, 'ɩn na wlaa na 'dɛɛ -kpabhie amɩaa 'wʋsasɩee 'gbʋ. 'Lee, amɩaa zɛ ɩn -kalɩa bhabhaa 'gbʋ, amɩaa na zɛkalɩe mɩa zɔbɛda yɩ? \p \v 16 -Yɔ a yia we ŋwnua nɩɩ, ɩn 'nɩ amɩaa 'wlugba -zɛ. 'Ɩn nyɩma -tɔlʋ yia gbaa nɩɩ, ɩn ka -dawli, 'ɩn -dawli nya ɩn kpaa aɩn. \v 17 'Lee, nyɩma -wa ɩn tiea amɩaa -gbɛ, ɩn ka wa 'yabhlo -gʋ 'plɩlɩ, 'ɩn ɩn yia aɩn 'wluli yɩ? \v 18 Ɩn ka Titɩ bhubhoe ɔ mnɩ amɩaa -gbɛ, 'ɩn ɩn yia bheli yabhlo a -yia, ɔ 'bɩ 'palɩ. 'Lee, Titɩ ka aɩn 'wlulii? Ɔ -yɔ 'mɩ 'sɔ, dlɩ -bhlo nya -a 'nɩ nɔɔ, 'ɩn 'yoo -bhlo -a 'nɩ bhlii? \p \v 19 We 'bɩ ka 'wʋgwlɛ, -zugba a pʋpalɩ we 'wlukʋʋn la nɩɩ, -a mɩ -amɩaa 'dɛɛ -mɩmɩe tɩklɩɩ 'ylibɩlanɔnʋda aɩn 'yliya 'wʋ. -Ɩnnya! Sa Klisɩ 'yɩbhaa, 'sa -a gbaa -Lagɔ 'yu. Na jijli -talea, amɩaa dlɩzʋzʋee -gʋwʋlaylimanɩee 'gbʋ, -a gbaa gbʋ weee -mɩnɩ. \v 20 Nɩɩ, ɩn mɩ nyanɔ nʋda nɩɩ, da ɩn -ka amɩaa -gbɛ nyni, sa ɩn 'yɩbhaa ɩn 'na 'ka 'sa aɩn ylɩ, 'ɩn sa amɩa 'yɩbhaa, a 'na 'ka 'sa 'mɩ 'yɩ. Ɩn mɩ nyanɔ nʋda nɩɩ, ɩn 'ka aɩn nyɩdɩ gbʋnya -mɩnɩ ylɩ: -zlɛ -yɔ zenyi, 'cɛ -yɔ -yɔmɩmnɩe, vɛlɩ wɛlɩ -yɔ nyɩma tɔlʋa yo -gʋlazʋlʋe, 'dɛɛ 'ylimanɩe -yɔ gbʋ bidi -bidi bidii lɛnʋe. \v 21 Ɩn mɩ nyanɔ nʋda nɩɩ, da na -putu -ka amɩaa -gbɛ mnɩ lʋ, na -Lagɔ 'bhalɩ 'mɩ zʋ aɩn 'yu. Ɩn mɩ 'ya nyanɔ nʋda nɩɩ, nyɩma duun -wa mɩa gbʋnyuu lɛnʋda bha 'bhisa, 'ɩn wa 'nɩa -slɔ pʋɩnplagbʋnya klaa, mʋtnɩgbʋʋ lɛnʋe -yɔ wa nɩmɛ -bhogbʋʋ lɛnʋe 'bɩbhʋ, 'ɩn ɩn 'ka wa -gʋ wili. \c 13 \s1 'Wʋbhlolu gbʋʋ lapalɩe -yɔ fʋsawɛlɩ \p \v 1 Nɩɩ, na -zakpa tanʋ yia da amɩaa -gbɛ mnɩa. Sanɛɛ 'sa we mɩa cɛlɩda -Lagɔsɛbhɛ 'wʋɛ: \q1 «Gbʋʋ dayɩnya 'sɔ, \q2 gbʋʋ dayɩnya taa wɛlɩ -gʋ, \q2 wa dɩa gbʋʋ wli 'wʋ.» \m \v 2 Nɩɩ, -wa weee nʋa 'cɩn gbʋnyuu lɛ, we -yɔ nyɩma -tɔlʋa weee -yla na palɩa gbʋ la. Ɩn ka we gba pepe da na 'sɔnʋ mnɩa amɩaa -gbɛ, 'ɩn 'mʋ na gba 'yaa -zɛɛn da, da ɩn 'nɩa aɩn glaa -mɩ. Da na -putu -ka aɩn 'yɩa mnɩ, ɩn 'na 'ka nyɩmɛ yabhlogbɔɔ nyazɩ 'yɩlɩ. \v 3 -We -slolua nɩɩ, -amɩ 'wʋ Klisɩ plɩlɩa 'ɩn ɔ gbaa, a 'yɩbha a 'ka we 'yɩ, 'ɩn 'yɩa a yia we. Klisɩ 'nɩ 'wʋyɔlʋ amɩaa gbɛgbɛɩn, ɔ 'tɩtɛ ɔ slolua aɩn glaa. \v 4 Nɩɩ, gbʋzɔnʋ -wa, ɔ 'wʋyɔlʋe 'wʋ wa yia ɔ *su -gʋ lakʋlʋ, 'ɩn -slɛɛn -Lagɔɔ 'tɩtɛ nya ɔ -gaa 'yliyɔ. 'Ɩn -a mɩ ɔ 'wʋʋ 'gbʋ, -amɩa yɔlʋ 'yaa 'wʋ. Gbʋnyaa lɛnʋe nya amɩaa gbɛgbɛɩn, 'klʋ -a yia we aɩn -slolua nɩɩ, -Lagɔɔ 'tɩtɛ nya -a -yɔ ɔ -gaa 'yliyɔ. \p \v 5 A 'yɩbha amɩaa 'dɛ la, 'ɩn a yla amɩaa 'dɛ, -de a mɩ -Lagɔnyɩma nya 'piɛɩɩn. Amɩaa 'dɛ -yi we 'ji nɩɩ, -Zezu Klisɩ mɩ aɩn 'wʋ, we 'nɩ mʋʋ? Yaayɩɩ, a 'nɩ mneni a 'ka amɩaa dlɩzʋzʋee lɛnʋgbʋ -sloluu? \v 6 Ɩn dɩ we dlɩ 'wʋ nɩɩ, 'ji a yia we yibhelia nɩɩ, we 'nɩ 'sa -mɩ -amɩaa -nʋ nya, nɩɩ, -amɩa ka dlɩzʋzʋee lɛnʋgbʋ -Zezu Klisɩ 'wʋ. \v 7 -Lagɔ -a bhubhoea nɩɩ, a 'na nʋnʋ gbʋnyuu yabhlogbɔɔ lɛ -nɩ. We 'nɩ nɩɩ, -a 'ka we aɩn 'klʋslolu nɩɩ, -a ka zukpa we gbʋ. -Ɩnnya, -a 'yɩbha nɩɩ, a nʋ gbʋzɔnʋʋ 'dɛbhlogbɔɔ lɛ. -Amɩa 'nɩ zukpa -kaoo, -mʋʋ 'nɩ gbʋ yabhlogbɔɔ. \v 8 Nɩɩ, -a 'nɩ mneni -a 'ka -Lagɔɔ gbʋzɔnʋwɛlɩ -yɔwʋsɔlʋ, we lubho -a 'kaa nʋ -bhlogbɔɔ. \v 9 Cɩɩn, -a -ka 'wʋyɔlʋ, 'ɩn amɩa -ka latɛ, 'mʋna -wa -amɩaa -nʋ nya. -A -ka 'ya -Lagɔ bhubhoeda -mɩ, -we -a yɩbhalɩa ɔ, mʋ -wa nɩɩ, a -zɛ -Lagɔnyɩma tɩklɩɩ. \v 10 We 'dɛɛ 'gbʋ, da ɩn -tlʋlʋa -slɔ da aɩn -yɔ la, 'ɩn na cɛlɩa gbʋ weee -mɩnɩ aɩn 'wʋ. Nɩɩ, zlɩ ɩn -ka aɩn glaa -mɩ, ɩn yi aɩn kpa 'nyumɩɩ, se -we Nyɩmaa -Kanyɔ 'nyɛa 'mɩɩ sɔlʋ. Wee se Nyɩmaa -Kanyɔ 'nyɛa 'mɩ, amɩaa dlɩɩ -gʋwʋlaylimanɩee gbʋ -wa, we 'nɩ amɩaa lasasɩee gbʋ. \p \v 11 -Slɛɛn, ɩn ka we 'wlubha, bheliaɩn -a gbeliɛ. A -talɩ amɩaa -mɩmɩe tɩklɩɩ da, a 'pʋpalɩ 'kʋayli, amɩaa dlɩ -mɩ -bhlo, a -dɩ la -dlɔɔ, 'ɩn zɛkalɩdlɩ -yɔ 'wʋtʋtʋe -dlɔɔɔ -Lagɔ -yɔ aɩn 'sɔ 'ka -mɩ. \p \v 12 A sɩsalɩ fʋ gbɩgblelie nya, -Lagɔbhelia 'bhisa. -Lagɔnyɩma weee nɛɛ wa -sa aɩn fʋ. \p \v 13 Nɩɩ, Nyɩmaa -Kanyɔ -Zezu Klisɩ ŋwna aɩn 'nyu la, -Lagɔɔ zɛkalɩdlɩ -yɔ Zuzu 'Pʋpa -ɔ suslolua -aɩn 'wʋ, -yɔ a 'dɛ weee 'sɔ -tʋ.