\id HEB Kyaka Enga Shorter Bible, SF codes August 20, 93 \h IPURU \toc1 IPURU \toc2 Ipuru \toc3 Ipu \mt1 IPURU \ip Buku Ipuru dake Kurisene wambu dupwa randa wakasa nyuo karo dokopa Kurisene kata doko oo yaki nyuo kaeyalana suu piyamisa pyao maiya. Pepa pyao maiyuo Kurisene yulu doko porainyi pyambuo lasaka pyuo lao dokopa Yesu Koraisa doko Anatumi baa yuu gii lumwa pyuo ingyuo jipyaŋa dee dopale mende jii naraŋa, leya. Dopa pyuo lamaiyuo dokopa renge angi remana lao kyawa palyuo leya. (1) Yesu baa letena renge palenge Anatunya Ikinyingi angingyuo Rakangena pii kamba laa nao randa dupwa baa keta nyuo siyamo dokome Anatupa rape rape lara ingiya. Anatunya Ikinyingi dokome lao poropeta akali wamba lao kareyami dupwape aŋalape Mosesemoo pipya manda manja nao epeya. (2) Anatumi Yesu baa purisi akali wambo kareyami dupwa pipya manda manjarande daaŋa baa purisinya panda nyuo karalu kararaŋa lao lao paneya. (3) Yesu keta Kurisene wambu koo renge paka rengepe wanjo lete kararami, leya. Ipuru wambunya misi yulu dokona mena yakape pyao kiso maiyuo yulu piyami dupwa mee rengya baa eparaŋa lao kongwalu palyuo pyakamyuo kareyamisa piya. Dokona Yesu angi doko epapala dokopa baa range purisi mupwa ingyuo karapala wambu lete wai pyao nyuo karara ingiya. \ip Rombo 11 dokona pyao dokopa Ipuru akali lapo wamba kareyaminyi kingi minyuo londao karamano dupwame apa pyuo Anatu kapa ingingi lao suu pyao kareyami lao arome pyao lapala enakana yaka larami wambu dupwa dopale ingyuo mondo lao mee pyuo karena lao leya. Rombo 12 dokona yaka larami dupwa pii lakondako pyuo lamaiyuo, Kurisene nakama randa epeya kande dokopa Kurisene yulu yaki nyii napala kare kare soo Yesu lenge wakale rao yaki nyii nao baako suu pyaro soo randa nyuo pipwape, lao piya. Buku dakena repe repe piipi mana pii ingyuo dopa pyuo pipingi dapa pyuo karapenge laope pii dolapome lao kii palyuo pyao oteya. \iot Buku Dakena Pii Palamo Dusipa \io1 1. Lumwa pyuo dokopa Anatumi Koraisa keta pii leya \ior 1:1-3\ior* \io1 2. Koraisame aŋala dupwa pipya wakasale ingyuo karamo \ior 1:4—2:18\ior* \io1 3. Koraisa baa Mosese Josuapa pipya manda manja nalyamo \ior 3:1—4:13\ior* \io1 4. Koraisa baa purisi wamba kareyami pipya manda manja nalyamo \ior 4:14—7:28\ior* \io1 5. Koraisana kana minyuo lalu lao lenge pii enenge dokome wamba kana minyuo lasi pii dokona kamame ketae ingyaro karamo \ior 8:1—9:28\ior* \io1 6. Koraisa baa mena yakape kiso maingi dokona panda nyilyamo \ior 10:1-39\ior* \io1 7. Yesu kapa ingingi lao suu pingi renge dokome Kurisene yulu peparae renge kuiyaro karamo 11:1—12:29 \io1 8. Lao oto doko Kurisene yulu dokona lao porainyi pyambuo leya \ior 13:1-25\ior* \c 1 \s1 Anatumi Banya Ikinyingi Keta Pii Leya \p \v 1 Wambo dokopa Anatumi namwana akali kyawa dupwa banya poropeta akali dupwa keta pii lamaipa piya. \v 2 Epapu yuu gii repetale lumwa pira ingyapyamopa banya Ikinyingi keta pii langiya. Anatumi Ikinyingi keta yake yuupi wasapala karo dupwa peparae banyaŋa lapala baa maira ingilyamoko. \v 3 Ikinyingi doko Anatu peparae isa komba pyapala Rakangena yanga paupau lenge doko neta ranyi peenge. Banya pii porainya renge paleta dokome yuu muu dupwa peparae renge kuiyuo minyaro karenge. Baa isa wambunya koo dupwana pyuo elya pyuo nyepala yake pandana mupwa Anatu dokona kingi rolaerename pao peteya. \s1 Yesunya Kingi Doko Kamame Ketae Ingyuo Palamo \p \v 4 Ikinyingi akali doko aŋala dupwa pipya baa ketae ingyuo rombo palyiyamopa banya kingi maiyamo doko dolomana kingi dupwa pipya manda manja naya. \v 5 Anatumi aŋala anjukusi kando, \q1 Emba nambana ikinyingiŋi \q1 epapu dakepa nambame embena Rakange ingyuo karoŋo, \m lamaiyase? Dee Anatumi aŋala dupwana mende kando, \q1 Aŋala dokona namba Rakange ingyuo kararo \q1 baa nambana ikinyingi ingyuo pelyamo, \m leyase? \v 6 Anatu baame banya Ikinyingi mupwa doko isa panda repetale mapanyi peeyalana karo dokopa dopa pyuo leya. \q1 Nambana aŋala peparaeme \q1 banya kingi lao mona kando pisarami. \m \v 7 Baa aŋala dupwa suu pyao dopa leya. \q1 Nambana aŋala dupwa porambaiye dopale ingyuo pena lao \q1 kendemande dupwa yulu poo rele lao pinya lao mairu, \m leya. \v 8 Dopa pyuo leyamopape Ikinyingi kando dopa leya. \q1 Emba Anatuŋu, peparae isa karalu karare lyakande \q1 rolaena renge palyuo embena wambu dupwa rolae dokome iso karenge. \q1 \v 9 Emba yulu rolae dupwa rae maipala \q1 koo dupwa epekanda nao karene. \q1 Dopa pyuo pipinyipa embena Anatu baame \q1 emba mamba wele kiso kiŋi inginyi pyambuyamopa \q1 rae maiyuo iso karalu karare. \q1 Doloma embapa manda manja nara. \m \v 10 Dee pii mende konda pyuo leya doko, \q1 Kamongo embame kanda soo dokopa \q1 yuu muu dupwa peparae wasii. \q1 Rangena kingi dokome yake doko wasiipya. \q1 \v 11 Wasiinyi dupwa mee ingyuo rali piramopape \q1 emba yapo karalu karare. \q1 Komau wambarae dupwa kwao penge \q1 doko suu pyao bange peparae kwaoko para. \q1 \v 12 Komau kwaelyamo dokopa nembapala enenge nyingi \q1 doko suu pyao yake yuupi \q1 embame alowa pyuo enenge ingyare. \q1 Dopa pyuo pirinyipape \q1 embako ema napala mee karalu karare. \m \v 13 Anatumi aŋala anjukusi kando, \q1 Emba epapala nambana kingi rolaerename pisarinyipa \q1 nambame embena nyisu petenge dupwa \q1 Anamasi minyapala emba keta jeronopa \q1 mee kalya naro karare, \m lamaiyase? \v 14 Yulu dokore aŋala dupwa keta mai naya. Nakama Anatunya kendemande imambu karaminyi dokona baame wambu yake panda parami dupwa nyisala pena lao mapanyi peenge. \c 2 \s1 Lete Wai Pyao Nyingi Yulu Andake Doko \p \v 1 Dokona lao pii siyama dupwa kaka soo yaki nyii nao poraiyuo minyuo pimanale. \v 2 Anatumi wamba aŋala dupwa keta pii lamaiyamo dupwa mee kulisa ingyuo peya. Dokona lapome kamba leyami dupwana manda manjo randa nyiyami. \v 3 Anatumi yulu andake pyuo namwa kyawa lete nyiyamo doko soo nyii narama ramo doko apa pyuo koo panda wanjaramase? Kamongome wambowana karo namwa kyawa lete nyeronyaŋa lao leyamopa soo nyiyami dupwa keta kinyiŋi lao pakana palamo. \v 4 Anatumi dopako pyuo kyawa minyara pii doko porainyi pyambuli lao yulu wambumi pii nangepe yulu wakale wakale porai dupwape pyuo lasaka pyuo baame Imambu Poo Pyasi maiyuo yulu dupwana mora pisinyi pyambuyamopa pyuo peteyami. \s1 Yesu Baame Lete Wai Pyao Nyingi // Akali Karamo \p \v 5 Yuu enenge ingyuo wasaraŋa letamano dokona Anatumi aŋala dupwame iso karena leyande daa. \v 6 Anatunya buku dokona lao dokopa \q1 O Anatu, wambu dupwa akinde dokona \q1 embame baa suu pyale pyale karese? \q1 Dee wambu dupwa apimawaŋa lao \q1 embame ketae pyambuo karese? leya. \q1 \v 7 Embame wambo baa aŋala dupwana \q1 punji punji ingyuo karena lao karapi kandape \q1 doko dakepa embame baa neta renge ingyuo ketae pyambulinyi. \q1 \v 8 Dopa lapala baame bange dupwa peparae iso karena lee. \m Baepoleme lao dokopa, Anatumi akalimi bange dupwa iso karena leya letamo. Doko bange peparaena lapyasa pilyamo. Dopa pipyamopape wambumi epapu bange peparae angingyuo rapu pyuo karaminyi doko kanda nalyamano. \v 9 Yesumi angingyuo rapu pyuo karamo doko kandelyamano. Baa isa panda kareyamo yuu gii dusipana iki aŋala dupwana isarena ingyuo kareya. Dokona karo wambu peparae lao kumuo maiyamo dokome epapu Anatunya yanga paupau lenge panda dorena Kiŋi ingyuo petamo. Anatumi ipyapala mona keyange palyuo Yesu isa wambu dupwana lao kumala pena leya. \v 10 Anatu bange peparaena simuisa ingyuo karenge dokome Yesumi wambu malu sukusa lanyuo eparaŋa lao suu pyapala baa randa mainyi pyambuo sukunde ingyuo kiso rolo yulu keyange wakasa piya. \p \v 11 Baame nakama poo pyao nyiyamopa baape nakama poo pyao nyisi dupwapena Rakange mendakioko ingilyamo. Dokona baame nakama kando eŋa nembo banya yangoneŋe lao karamo. \v 12 Yesu baame Anatu kando dopa pyuo leya. \q1 Embena kingi doko nambana rara lamaiyuo. \q1 Misi lao pisaraminyi dokopa kenane \q1 Embena lao ranaisa poko pyaro leya. \m \v 13 Dopa lapala dokonako lao, Anatu kapa ingingi lao suu pyao baa keta pyamalyaro kararo leya. Deeko kamba lao, Anatumi wambu yango jiyamo dupwa pipa dakena karo leya. \p \v 14 Banya rara doko mee isa enda akali kareyaminyi dokona Yesu baa dokona mendali ingyuo isa komba pyao kareya. Dopa pyuo karo baame Satane kumungi renge minyaro karenge doko kokwa sinyi nembaro lao kumuya. \v 15 Isa wambumi kumasaro yako lao pakalyamisa suu pingi dokome nakama kiimbwasi petenge doko Yesumi moko nyiya. \v 16 Yesumi aŋala dupwana lao nyisalana piyande daa. Baa Aporakamena para pyasi dupwana lao nyiso piya. \v 17 Yesu baame Anatunya Purisi Mupwana yulu mondo lao pyuo kararo lao suu pyapala isa wambu mendako ingyuo isa komba pyao epeya. Baa dopa pyuo epo pipala namwa kondo nyiso namwana koo dupwa nyuo yaepanyi nembako kumuya. \v 18 Namwa makande piramo dokopa Yesumi randa nao makande piyamo kareyo kande doko pyaamo lao soo manji nyepala namwa kapa nyisara. \c 3 \s1 Yesu Mosesepa Manda Daa \p \v 1 Yangonemoo Anatumi nakama kee leyamopa sukusa karaminyi dokona Yesu namwana Purisi Mupwa kanya akali ingyuo karamo doko suu pyale pyale karalapape. \v 2 Mosese baa Anatunya yulu kaeya nao pyuo kareyamo doko suu pyao Anatumi Yesu yulu maiyamo dokona Anatu baapa pyuokondali koo pyakamyuo piya. \v 3 Akalimi anda keyange pilyaminyipape andana kingi doko ketae paa napala akalinya kingi ketae penge. Dokonako ingyuo Mosese kaepala Yesu neta renge ingyuo karamo. \v 4 Dokona lao anda dupwa wambumi piminyi pisi karamo doko suu pyao Anatumi bange peparae wasiyamo silyamo. \v 5 Mosese Anatunya kendemande dokome Anatunya wambu keta yulu kulisa palyuo piya. Dopa pyuo Anatunya yulu rengya nyera dupwana lao lao pano kareya. \v 6 Dopa piyamopape Koraisa baa Anatunya wambu dupwana kyawa nyuo iso kareya. Namwa kaeya napala Yesu epara lao mona kare kare kararama ramo doko Anatunya ree palu ingyuo kararama lyakande. \s1 Anatunya Wambu Mona Seramo Kararami \p \v 7 Imambu Poo Pyasimi lao dokopa, \q1 Epapu Anatunya pii serami ramo dokopa \q1 \v 8 yuu muiyane dokona mona kana pokapala \q1 Anatupa male male lao kamba lao kareyami kande \q1 dokonako palyuo pii nalapape. \q1 \v 9 Anatu lao dokopa \q1 nakamana kauwane dupwame ee kana akalisa kisima (40). \q1 nambana yulu kando karapalape \q1 namba alyungu mambu ingyuo minyuo kui leyami leya. \q1 \v 10 Dopa pyuo peyaminyi dokome \q1 namba imbu singi nyakayami. \q1 Nambame enda akalipi yuu peparae \q1 kopetame suu pyao karenge leyo. \q1 Nambame nenge rambo lao piso karo pingi doko \q1 mana nyii nalu nao nayami. \q1 \v 11 Namba imbu singi nyepala mawa pii leyoŋo \q1 nambamoo pipya koo sela epa narami \m leya. \p \v 12 Yangonemoo nakama lapome mona koo palyuo lete karenge Anatu baa kapa ingya nange lao suu pyapala neta pasasarami lao waso karalapape. \v 13 Yangonemoo epapu nee silyamo dolapokoŋo yulu koo dokome kunji pyao mona kana poko nyii nana lao yango sukusa piimi lao porainyi pyambwalapape. \v 14 Namwa kanda soo Kurisene ingyapala dokopa waa waa karo piyama dokona palyuo pyuo puu parama ramo doko Koraisana dupwa namwa opetaenako ingyuo para. \p \v 15 Pii dake Baepole dokona letamo. \q1 Epapu Anatunya pii serami ramo dokopa \q1 yuu muiyane dokona mona kana pokapala \q1 Anatupa male male lao kamba lao kareyami kande \q1 dokonako palyuo pii nalapape. \m \v 16 Apimoo Anatunya pii lamaiyamo doko see napala kamba lao kareyamisi? Enda akalipi yuu Isipi yaki nyuo Mosese nakambana rapu pingi dokome lanyuo peyamo dupwasa letamo. \v 17 Apimoo kando ee kana 40 dusipana Anatumi imbu singi neta nyiyase? Wambu yulu koo pipala yuu muiyane dokona kumuyami dupwako kando imbu singi nyiya. \v 18 Anatumi mawa nyuo lao dokopa, Nakama nambapa koo soo pisa epa naramiŋi lao leya. Pii doko apimoo kando leyase? Kamba leyami dupwa kando leyasa piya. \v 19 Anatu leyamuli pyuo mendakinya palyuo suu pyaa nayami dokome yuu angi dokona sukusa paa nayami. \c 4 \p \v 1 Anatumi mawa pii mende namwa pipya ingyuo retapyamopa doko namwa baapa koo soo pisa parama ingilyamo. Nakama lapo dokona sukusa paa nasaramiŋi yako lao suu pyao karamana. \v 2 Waili pii Isaraele wambumi siyami doko epapu namwa keta silyamano. Dokona lao siyaminyipape mona kapu kyaa nao kaleme iki siyamisa pii doko nakama nyisa naya. \v 3 Namwa Anatupa mona kapu kyuo karamano dupwa baa keta pao mona sipyamopa karamano. Anatumi doloma kando dopa leya. \q1 Namba imbu singi nyepala mawa pii leyoŋo \q1 nambamoo pipya koo sela epa narami, \m leya. Baame yuu muu kanda soo waso karo rapa rapa pyuo kaeyamopape epa naramioko leya. \v 4 Dokona lao Baepole dokona pii mende, Yuu gii yanda ipingi dokona suu pyao lao Anatumi yuu yanda ipingi doko yulu piyamo dupwana imambu soo peteyaŋa letamo. \v 5 Lapyamo mendaki dokonako dee paki ayemba pyao lao kaeyo lao nambapa koo sela epa narami leya. \v 6 Waili pii keyange wambo siyami dupwame kalena iki siyamisa Anatupa koo serami dokona paa nayami. Enakana siyami dupwame Anatupa koo soo karala parami ingiya. \v 7 Dokona lao Anatumi yuu gii mende wakale dee kamba rombo palyiya. Baa Dapiti keta buku Baepole dokona dopa pyuo leya. Epapu Anatunya pii serami ramo dokopa mona anda kana pokapala paa nalapape. \p \v 8 Josuame nakama Anatupa koo serami mare dokona angingyuo lanyuo peyali doko Anatumi yuu gii rengya mendena letamo dokona lao malo sera nayali. \v 9 Anatu yuu gii yanda ipingi dokopa koo soo kareyamo dokona palyuo banya wambu dupwa koo soo kararami ingilyamo. \v 10 Mendeme Anatupa koo sela para doko Anatu baa yulu pyuo kaepala koo soo peteyamo dopale ingyuo koo sela parasa pira. \v 11 Namwa porayapala Anatupa koo soo karala monale. Wambu kamba leyami dopale ingyuo lapala papu pii namanale. \p \v 12 Anatunya pii doko kumasi daa. Doko pelyamo dokopa papae kareta pele lenge. Wua wakale mende paki pakipi nenge karenge dopale manda manjo ingya nalyamo. Wambunya monarena pelyamo dokopa nenge wakasa karengendeme nyiso puumi bilima nao pusili lenge. Ama koko papala wambunya suu pingi dokona koo keyangepe kando kendali minyinyi nembenge. \v 13 Anatumi bange peparae wasiyamo dupwana mende baapa nee pyuo sera ingya nalyamo. Bange peparae Anatunya lenge kambunya panembena sera. Baa ketako mendali neta paa napala namwa peparae rangena yulu dupwa polo lamairama. \s1 Yesu Baa Namwana Purisi Mupwa \p \v 14 Anatunya Ikinyingi Yesu baa karamo mare angi dokona namwa nyisalana purisi mupwa ingyuo karamo. Dokona lao baa mona maingi yulu dokona sero kaeya namana. \v 15 Namwana purisi mupwa dokome namwa monarena randa nyilyamano dokopa konda nao mona kana ingyapyamo karande daa. Baa koo dupwame namwa pilyamuli pyuo makande piyamo nakanjo siyamopape baa ketako koo angi pali nange. \v 16 Dokona lao Anatu mona keyange palyuo ipyuo karamo mare dokona eŋa paramopa monale. Baa ipyapala mona keyange palyuo karamo dokome koo keta palyuo kararama gii dupwana kondo nyisapa nyisapa pyuo karara. \c 5 \p \v 1 Purisi akali mupwa dupwame wambu dupwana lao Anatunya yulu pyakamyuo karenge. Nakama rombo palyisi dokome wambunya yulu koo dupwana lao Anatu dokona mena kiso maiyakamyuo pyuo karenge. \v 2 Purisi doko baa range mee isa akali yulu koo pingi dokome wambu yango kamenge karo yulu koo piraminyi dokopa anjiki pyuo nyisingi. \v 3 Baa isa akali koo pingi dokome wambu wakalemana koo dupwa iki suu pyao mena kiso mai nange. Baa rangena koo dupwa opetae suu pyao kiso maira ingilyamo. \v 4 Mendeme range sisu lao purisi mupwa karalana laa nange. Anatumi Erone yulu pinya lao kee leyamo doko suu pyao Anatu baame purisi dupwa range rombo palyingi. \p \v 5 Dokonako palyuo Koraisa baa range sisu lao purisi mupwa karalana laa naya. Anatumi baa kando dopa leya. \q1 Emba nambana Ikinyingi dokona \q1 namba epapu embena rakange karo kande leya. \m \v 6 Lapala deeko lao, \q1 Purisi akali Melekiseteke pyuo kareyamo doko suu pyao \q1 emba purisi dopale mee karalu karare. \p \v 7 Wamba Yesu isa akali kareyamo dokopa Anatumi lopo lete nyipyalinya suu pyao ateŋa pyao ee andake lao piso siya. Yesu baa Anatupa lao suu pyapala range kuki ingyuo pyuo karenge dokona lao banya ateŋa doko Anatu siya. \v 8 Yesu baa Anatunya Ikinyingi angi ingiyamopape randa dupwa baa keta nyuo siyamo dokome Anatupa rape rape lara ingiya. \v 9 Baa dopa pyuo mana nyepala angingyuo peyamopa lete karalu karengena renge doko wambu baa warombo siyami dupwa keta maiya. \v 10 Anatumi Yesu baa Melekisetekena purisi mupwa karalu karenge rara dokona mendako ingyuo penale leya. \s1 Nyaŋako Ingyuo Kara Nalapape \p \v 11 Dokonako palyuo pii malu palipyamopape nakamba sili see nale lao petaminyi dokona apa pyuo lao rolarose? \v 12 Nakama dakepa soo gisapala mana lenge ingyuo pumili doŋo doko kaepala dakepa Anatunya pii dokona epe epe laowale dupwa mana langiraminyi serami ingilyamo. Nakama andapaena nenge angi dupwa naa napala nyaŋana nenge pyuku lasi dupwa iki nao karaminyi. \v 13 Anju ipwange iki nao karenge dupwa andapae daa kandale dokona Anatunya pii angi porai dupwa soo manji nyii narami ingilyamo. \v 14 Wambu angimi koo keyangepe pakana palyuo soo karenge dupwa nenge angi porai kapa nenge kandale. \c 6 \p \v 1-2 Dokona lao Kurisene yulu dokona pii kanda sowale soo nyiyama dupwako yeelyo minyaro kara namanale. Namwa anda pinya dokopa pinginyame iki karo pyuo puu paa nange kandale. Renge mende pali napyamo mee pyuo karaminyi yulu dupwa kaeyapala mona kapu kyuo Anatu kapa lao suu pingi dokope dee koo dupwa ipwame poo pyao nyingi yulu dupwanape misi lao wambunya ayemba minyinyi piso karo rombo palyingipi wambu lopo eparami dokonape dee lapo koo dokona karalu kararami. \v 3 Pii dusipanako awali larapu lapa lapa pyuo kara namanale. Kamongome kapaŋa lao suu pyara ramo pii wakale dupwana mana nyerama. \v 4 Wambu neta peyami dupwa apa pyuo mona kapu kyepala sukusa eparami? Nakama Anatunya yanga paupau lasi panda dokona epo keyange dupwa nakanjo soo Imambu Poo Pyasi nyiyamipya. \v 5 Nakama Anatunya pii doko ama keyange lao kando sepala yuu gii andake pyaka seramo dokona porainya renge wambo nakanjo siyamisa piya. \v 6 Nakama kandakinyuo koo pyuo Anatunya Ikinyingi doko dee kamba isa mamandona pyao palyilyamano lao pimisa pilyamo dokona enakana mona dee kapu kyerami ingya nalyamo.\fig Anatumi manjo nyera yuu doko elyape inginyi pyambwara. Ee mendena nenge anda napala pisi doko kwao pena larali ingilyamo.|src="FILEFIG" size="col" ref="6:7-8" \fig* \p \v 7 Akali mendena ee doko apunda napala andaramopa ee kauwange baame manjipala manjo paramo doko kandapala Anatumi manjo nyera yuu doko elyape inginyi pyambwara. \v 8 Dee ee mendena nenge anda napala pisi api pyara ramo doko kandapala Anatumi yuu doko kwao pena larali ingilyamo. Kwaeyaramosa isarena kisinyi nembarami ingilyamo. \p \v 9 Yangonemoo pii dopale dokome pyao bee baa lanyi nembo lapunupape nakama keta pali nalyamo. Nakama keyange karapala panda keyange kando nyerami doko silyamano. \v 10 Anatumi kopetame pii nange. Nakamame Anatu mona reto karapala dokome Kurisene wambu yango nyiso pyuo karaminyi doko baa kame see nara. Nakama dopako pyuo puu pao pumili yaka lao suu pilyamano. \v 11 Nakama yulu doko kaeya napala waa waa lao pyuo karo keyange nyeramili dupwa nyimili yaka lao suu pilyamano. \v 12 Nakama makapala kaeyarami doko kapa daa. Anatu baa kapa ingingi lao suu pyao wangu lakapala mee iso kararami dupwa keta pii lao kaeyamo dokona kapa wai wara pira letamo. Nakama dokona mendako ingyuo pumili yaka. \s1 Anatumi Lalu Lao Leyamo Pii Doko \p \v 13 Anatumi Aporakame kando mende piru lao lalu lao leya. Pii doko wambu mendena kingi lapala lara ingya nayasa baa mupwa dokome rangena kingi dokona lapala kingi ketae nembeya. \v 14 Anatumi Aporakame kando, Namba emba elyape keta pisaronopa embena rara andakyaraŋa lao lao kana minyuo leya. \v 15 Aporakame maka nao waa waa lao pyuo kareyasa Anatumi leyamuli pyuo kando nyiya. \v 16 Juu wambu dupwame mende piru lao lalu lao lenge dokopa kingi andake mendena minyuo lao kana minyuo lenge kandale. Dopa pyuo lao pao mendena kingi minyuo lao ayemba pilyamo dokopa lao otalyamo lapala kaenge. \v 17 Anatumi wambo nakama koo soo karenge panda nyerami leyamo dokona pii doko alowa pii nalyoŋo kandamili lao pii lalu lao leyamo kata dokona kamameko apoki lao lao kulisa palyuo reteya. \v 18 Anatu alowa pipala mende pyuo laa nange dokome yuu lamasa lao kingi ketae nembo leyamo dolapona suu pyao alowa pii nara. Renge dolapome namwa Anatu keta pao pyama lyiyama dupwa porainyi pyambwaramopa kyawa lete nyeraŋa lao mona kare kare karamano. \v 19 Renge dolapome Anatunya Imambunya yulu dokona paa isa ingyaro karo paka pyao soo Anatu karamo yake panda nee pingi dorena puu pao pelyamo. \v 20 Yesu baa panda dokona wambo sukusa papala Melekiseteke piyamo apo dokona namwana purisi mupwa ingyuo karalu karara. \c 7 \s1 Melekiseteke Baa Purisi Andake // Ingyuo Kareya \p \v 1 Melekiseteke baa yuu Seleme dokona kiŋi ingyuo karo Anatu wakasa karenge dokona purisi ingyuo kareya. Aporakameme yanda pyuo kiŋi dupwa pyao wini lapala epeyamopa Melekiseteke baa kando nyepala Anatunya kingi lao elyape keta pena leya. \v 2 Aporakame yanda pyapala apa nao nyiyamo bange akalisa dupwana mendaki yapo nyepa nyepa pyuo karo Melekiseteke maiya. (Melekiseteke kingi wambo doko rolae pinginya kiŋi leyami. Yuu Seleme doko Ipuru pii lao mona kyuu lao singi dopale dokonako palyuo Melekiseteke baa yuu dokopa kiŋi yulu piyasa mona kyuu lao singinya kiŋi karamo leyamiko.) \v 3 Baa endangi rakangepe apimi mandeya lao banya wambu dokona mendepe pakana palyuo see nayami. Baa kyakala peyami dokope kumuya dokope see nayamioko. Baa Anatunya Ikinyingi dopale purisi akali ingyuo puu pao para ingiya. \p \v 4 Akali kyawa mendaki Aporakame banya apa nao bange nyiyamo dokona akalisa doko pingyu nyuo maipa piyamo dokome Melekiseteke baa andake wakasa kareya doko panelyamo. \v 5 Lipaena rara purisi ingyuo karenge dupwa suu pyao Lowame lao dokopa wambu peparae bange akalisa dupwana pingyu nyepa nyepa pyuo karo maipa pirami ingingi leya. Doko nakama peparae Juu rara ranjama mendaki Aporakamena para pyasi ingiyamopape Lipaena rara doko bange kapa pingyu mairami ingiya. \v 6 Melekiseteke baa Lipaena rara dokona angi ingya nayamopape Anatunya akali andake Aporakamena bange akalisa dokona mendena mendena pyuo pingyu nyiya. Nyepala Anatumi Aporakame elyape keta karena lao lalu lao lasi dokoko Melekisetekeme banya pii dokome opetae elyape karenako leya. \v 7 Elyape keta palena lao pii lenge akali baa ketae ingyuo karelyamopa pii soo nyingi doko isa ingyuo karenge doko soo gisilyamano. \v 8 Namwa Anatu lao bange akalisa dokona mendaki larapu purisi mee kumuo parami dupwa maiyuo karenge kandale. Melekiseteke dokona lao lete mee karamo laminyi silyamano. \v 9 Aporakame Melekiseteke katasa kandapala bange maiya. Yuu gii dokopa Lipae baa rakange kyawa Aporakamena imbwange dokona baame opetae Aporakame keta Melekiseteke maiyasa piya. \v 10 Dopa letamo dokome Melekisetekeme Lipaena bange lapo opetae nyiya ingilyamo. \s1 Purisi Enenge Doko Wambo Karenge Dokona Panda Nyiya \p \v 11 Lipaena rara purisi ingyuo kareyami dupwame Lowa doko nyepala minyuo lao kareyami. Dokona lao Lipaena purisi yulu dokome enda akalipi elyape keta peteyamili doko purisi mende Erone yale daande Melekisetekepa mandande epeyalisi? \v 12 Purisi alowa pirami doko lowa kare kare alowa pira ingyuo silyamo. \v 13 Purisi enenge doko namwana Kamongo dokonasa letamo. Doko baa Lipaena rara ingya naya. Banya rara dokona mendeme bange Anatu kiso maingi kana pyare dokona wamba yulu pyuo kara nange. \v 14 Baa Jutana rara dokona mandeyami dokona Moseseme Juta baa purisi ingyuo karara laope laa nayapya doko silyamano. \s1 Purisi Wakale Melekiseteke Yale Dokona Pii Lapo \p \v 15 Dopa pyuo leyamo doko randa nao soo nyeraminde daa. Renge doko purisi mende wakale Melekiseteke dopale epeya. \v 16 Lipaena rarame pinginyili pyuo wambunya yulu palyuo Yesu purisi ingyuo rombo palyuo kareyaminde daa. Baa lete karalu karara renge porai dokome purisi ingyuo peya. \v 17 Baepolena lao dokopa, Embame Melekiseteke apo dokona ingyuo purisi akali karalu karare letamo. \v 18 Lowa wamba dokome yulu angi ingyuo pira ingya nayamosa Anatumi alowa pyuo wakale palyiya. \v 19 Mosesena Lowa dokome wambu mendali rolae inginyi pyambwa naya. Pyambwa nayamopape Koraisa keta kapa paramo doko soo nyepala Anatupa repe repe pyuo epo karamano. \p \v 20-21 Anatumi Koraisa denge palyuo lao, \q1 Purisi ingyuo karalu kararaŋa \q1 baame mee epe epe lao \q1 yakane ingyuo leyande daa. \q1 Kana yuwale pyuo lao reteya, \m leya. Purisi menge dupwana pii dopale lao reta nangepya. \v 22 Dokona ingyuo Anatumi dopa pyuo Yesu purisi karalu karare lao lalu lao leyamo doko enenge kamame keyange enenge ingyuo para. \p \v 23 Purisi doloma yulu doko pyuo puu pao paa narami ingiyasa kumuyaminyipa malu mee karapa piyami. \v 24 Yesu baa lete karo banya purisi yulu doko mee pyuo kararamoko karara. \v 25 Isa wambumi Anatu karamo dokona eparami dokona Yesu baame lamaiyakamingi akali ingyuo karalu karenge. Dokona lao baa kukingisa karenge akali ingyuo Anatu keta eparami dupwa pyuo nyulu nyuo nyera. \p \v 26 Yesu baa purisi mupwa keyange dokome randa epelyamo dupwa kunjinyi nembakao angi kapa pyala paramopa nyisara. Baa yulu koo mende pii napala poo pyasi ingyuo karamo. Baa isa wambu koo pingi dokona yapo nyisinde yake panda dokona karamo. \v 27 Baa purisi menge dopale daa. Doloma nakama rangena koo dupwana wambo Anatu dokona lao mena pyao kiso maipala enakana wambu menge dupwana lao kiso maiyakamingi. Baa dopa pyuo pii napala yuu mendaki dokonako baa range Anatu dokona namwana lao kumuo maiya. \v 28 Mosesena Lowana yulu paleyamo dokopa mee isa akali koo palenge dupwa purisi ingyuo kareyami. Enakana Anatumi banya pii lao kana minyiyamo dokome banya Ikinyingi baa yapasi ingyuo purisi yulu pyuo karalu karara leya. \c 8 \s1 Namwana Purisi Mupwana Yulu Doko \p \v 1 Pii angi leto dupwana renge simuisa doko dakeŋe. Namwana purisi mupwa doko Anatu wakasa dokona kingi rolaerename yake panda dorena petamo. \v 2 Baa panda poo pyasi dokona purisinya yulu pyuo karamo. Tembole anda doko isa wambumi pii nayaminyipa Kamongome anda angi doko rangeme pyuo wasiya. \p \v 3 Purisi mupwa peparaeme Anatu bange maingi dupwa minyuo epo mena pyao kiso maiyuo pyuo karenge. Dopa pilyamo dokona lao namwana purisi mupwa opetaeko mende kiso mairamo doko kapa ingyuo para. \v 4 Baa isa panda pyuo karapyali doko purisi angingyuo rombo palya nayamili. Mee purisi dupwame Juu wambunya Lowa minyuo mena kiso Anatu maingi kandale. \v 5 Doko nakama kulisa palyuo pii nao yake pandana yulu angi dupwa mee makande pyuo pyuo karenge. Mosesena yulu mendaki dopale ingyuo peya kande. Doko baame Anatunya tembole anda komaume wasisi pinya pyuo kareyamo dokopa Anatumi lao, Yuu kyaunya kareenepa lasaka piyu kande doko suu pyao kopetame pisarono kando lao angi rolae makande pyuo piri lao laokondali pyuo leto lamaiya. \v 6 Doko Koraisana purisi yulu dokome purisi dolomana yulu isa palyiya. Doko suu pyao Yesu kanya akali ingyuo kareyamo dokome Anatupa namwa pipa enakana lalu lao leyamo doko renge kamame keyange nyerami dupwa suusa isa ingiyamosa wambo lalu lao leyamo doko pyalya pyalya paleya \p \v 7 Wambo doko kapa paleyali doko kana minyuo lenge pii enenge doko epa nayali. \v 8 Anatumi banya wambu dupwa rae mai napala dopa leya. \q1 Yuu mendepa nambana kana minyuo lalu lao lenge pii doko \q1 Isaraele dee Juta rara pipape laronyaŋa leya. \q1 \v 9 Kana minyingi pii dake \q1 nambame nakamana kauwanemoo pipa \q1 Isipi dokona neta nyiyu dokopa \q1 kii minyuo papala lao reteyo dopale daa. \q1 Lalu lao leyo pii doko yalo kareyamisa \q1 nakamba mata maiyuo kaeyo letamo Kamongome. \q1 \v 10 Dokona lao lalu lao lenge pii enenge mende \q1 Isaraele wambu pipa laro letamo. \q1 Doko nambana lowa dupwa \q1 nakamana suu pingi dorena retaro. \q1 Nakamana mona anda dokona nambana lowa dupwa \q1 pepana ingyuo pyao retaro. \q1 Nambame nakamana Anatu angingyuo kararonopa \q1 nakama nambana wambu angingyuo parami. \q1 \v 11 Nakamana andare dokona yango sukusa \q1 dopa pinya dopa pinya lao kara naramioko. \q1 Yangonge dupwa kandowape emba Kamongo doko \q1 soo nyinya lao laa naramioko. \q1 Yuu gii dokopa wambu kuki andakepe \q1 peparae namba soo nyerami. \q1 \v 12 Nakama koo pirami dokopa \q1 nambame sakame kumuo karapala \q1 nakamana koo dupwa nyuo \q1 kame silya sana pyuo kaeyaro leya. \m \v 13 Anatumi lalu lao lenge pii enenge retelyo leya doko wambarae doko isa pelyamo lao leyasa piya. Bange wambarae momo nelyamo dokopa mee isa penge kandale. \c 9 \s1 Anatupa Lao Kiso Maingi Dokona Pii \p \v 1 Wambo Anatumi wambu pipa lalu lao leyamo dokona pii lapo kingi wapambupi lakao misi larami dokona lao reteya. Misi leyami anda doko mee isa panda dakena piyamipya. \v 2 Tembole anda komaumi wasisi dokona panda kamarena doko panda kingi poo pyasi leyami. Anda dokona lambe mendepe dee raepope dee borete Anatu kingi lao maingi dokope reteyami. \v 3 Tembole anda dokona nakama komau mendeme sukusa dokona apya ingyuo liti pyuo urumu mende wasiyami. Panda lapo pyuo doko kingi Kamame Poo Pyasi leyami. \v 4 Urumu dokona rendamu pingi kiso maingi kana pyare golome wasisi dokope dee Anatunya Kana Minyuo Lalu Lao Lenge Pii Palenge Bokote, yanenge ketae dokona golome rambu lao wasisi dokope reteyami. Bokote dokona penge mende golome wasisi dokona nenge myana lenge pyanapala reteyaminyi siya. Dokona Eronena pangali isa dokona isa imbu piya dokopa dee kana lamana mawa pii pyao maiyamo dolapo paleta reto kareyami. \v 5 Bokote singi ketaerename aŋala serapeme lenge dolapome koo dupwana nyuo kame sakamaingi pyuo nyingi rate dorena papake dolapome sinyinyi pyambwaro kareyambi. Dokona lao pii malu palipyamopape dakepa renge dupwa pyaa nalyo. \p \v 6 Bange peparae rapa rapa pipala dokopa panda mupwa dokona yulu paleyamo dokopa purisi dupwa rangena yulu pelana mee maso kolandeyami. \v 7 Tembole anda urumu lapo pyuo dokona purisi mupwame iki papala ee kana mendena larapu karapa pingi. Banya koo dupwanape dee wambu kamenge koo piyami dupwanape lao ranjama minyuo kisala kolando papa piya. \v 8 Panda mupwa dokome panda poo pyasi doko nee piro silyamosa namwa dokona sukusa parama ingya nange doko Imambu Poo Pyasi dokome lasaka pilyamo. \v 9 Pii wamba lao ranaisa poko sereyami doko yuu mange dakepana manda manjo palamo. Lowa wambarae dokona bange mee maingi dee kiso maingipi yulu dupwa paleya. Dopa piyaminyipape mena kiso maiyaminyi dupwana monarena koo dupwa angi kwuanyi nembakamiyande daa. \v 10 Lowa wambarae dupwana nengepe ipwape dee Juu wambunya wate pingi yulu dupwanape lao waso kareyami dupwa yanengena lowa iki ingiya. Lowa wambarae doko mee kingi wai lete lao minyaro kareyaminyipape enakana angi doko epara ingiya.\fig Dopa pyuo kareyamiko doŋo Koraisana ranjama dokona yulu dupwana manda manji naya.|src="FILEFIG" size="col" ref="9:14" \fig* \p \v 11 Yulu enenge epelyamo dupwana Koraisa baa purisi mupwa ingyaro karamo. Tembole anda wakasa wambunya kingi mono palyuo isa panda pyuo wasiyamande daa baame dokonako pyuo karenge. \v 12 Yesu Koraisa mena meme bulamakaopena rajama doko minyuo andakare paa naya. Rangena ranjama yuu mendaki dokonako kumuo maiya dokome namwa ropo pyao nyulu nyuo nyiyasa piya. \v 13 Lowa wambarae dokome akali mende koo pilyamo dokopa purisi mupwa dokome memepe panda bulamakao kalyuwape dee bulamakao inyape kisinyi nembenge dokopa rao pee ingyuo penge doko nyepala akali koo pisi dupwa keta pyarendanyi pyambuo kisakamaingi. Dopa pipala Anatunya lenge kambu dokona nakamana koo dupwa nyuo kame sakasi silyamo lenge. \v 14 Dopa pyuo kareyamiko doŋo Koraisana ranjama dokona yulu dupwana manda manji naya. Koraisa koo mende pali nange doko baame Imambu lete karalu karenge doko keta Anatu dokona namwana koo dupwana lao kumuo maiya. Banya ranjama dokome namwana yulu angi kapa pali nange dupwa poo pyanyi nembaramopa Anatu lete karenge dokona yulu minyarama. \p \v 15 Anatumi sukusa ipupwape lao kyakale leyamo dupwa keta lete renge mairunya leyamo doko nyepala karalu kararami lao Koraisa baa Anatunya lalu lao lenge pii enenge dokona kanya akali ingyuo kareya. Nakama ropo pyao nyili lao baa kumapala mawa pii wambarae siyamopa koo pyuo kareyami doko nembakamiya. \p \v 16 Juu wambunya yulu pinginyili pyuo akali mendeme kumalana karo dokopa wambo moyange dupwa dopa pyuo mokwa soo nyerami lao pepana pyao retenge. Baa ene kumapa naramo dokopa bange mokwa soo nyii nange. \v 17 Baa lete kararamo dokopa bange dokona pii mende pali nara. Kumaramo dokopa pii leyamo doko angingyuo para. \v 18 Yulu dopale palenge dopako pyuo lalu lao lenge mawa pii wambarae doko ranjama iki dokome elyape ingyuo siya. \v 19 Doko Moseseme Mawa Pii wambu dupwa polo lamaipala dokopa enakana mena bulamakao memepena ranjama doko ipwa pipa wanya puu wale kone dee yoko lapopeme poeyuo nyuo buku lowa palenge dokonape dee wambu ketape raiye raiye minyuo pyarendanyi piso piya. \v 20 Pyuo dokopa Moseseme lao Anatumi pimana lao lalu lao leyamo doko ranjama dakeme kiso pii kapa wai wara pisi silyamo leya. \v 21 Dopako pyuo Moseseme tembole andape dee petenge isa akipare siyamo dupwa opetaeko ranjama piya. \v 22 Lowame leyamuli pyuo ranjama dokome bange peparae wate pyuo poo pyao nyepa pingi. Dopako pyuo ranjama isa para ramo dokome koo dupwa nyuo kame sera ingyasi siya. \s1 Koraisa Kumuo Jiya \p \v 23 Yake pandana bange angi singi dupwana makande minyuo bange lapo nakamana tembole andana reteyami dupwa dopako pyuo menana ranjama dokome poo pyao reteyaminyipape yake pandana bange angi dupwa bange angindeme kiso mairamo mona palira ingiya. \v 24 Isa wambumi yake pandana tembole poo pyasi doko suu pyao panda dakena makande pyuo wasiyami anda dokona Koraisa kolando peyande daa. Baa yake pandana angi dorena papala doko dakepa wambu dupwana lao Anatunya lenge kambu dorena karamo. \v 25 Juu wambunya purisi mupwa dupwana ee kana yaka lao mena ranjama minyuo tembole andana urumu poo pyasi dokona penge. Dopa pyuo piyaminyipape Koraisa baa ee kana peparaena kumapa kumapa pyuo kareyande daa. \v 26 Baa ee kana yaka lao kumuo maiyuo peyali doko Anatumi yuu wasiyamo dokona piso yuu malu randako pyuo ipu epeyali. Doko kaepala yuu gii repeta lumwa pira ingiyamopa Koraisa isa epo namwana koo dupwa rekya lao nyelana suu pyapala yuu mendakisa kumuo maiya. \v 27 Wambu peparae yuu gii mendakiko iki kumungi kandale dokona enakana doko Anatumi kote sera. \v 28 Koraisa baa wambo yuu mendaki iki wambunya koo dupwana lao Anatupa kumuo maiyuo kaeya. Dee eparamo doko koo dupwanako kumala eparande daa. Baa epelyape lao iso pisarami dupwa nyeramo dokona suu pyale pyale epara. \c 10 \p \v 1 Juu wambunya Lowa doko lowa kulisa angi dokona mee kongwalu palyuo sipyasa pilyamo. Angi eparamo doko dopaleŋe lao mee makande pyuo piyasa piya. Ee kana epo pao piyamo yaka lao Anatu lao mena pyao kiso maingi yulu doko mee minyaro petenge. Dopa pyuo epo mena pyao kiso piyaminyipape nakama rolo paa nayami. \v 2-3 Dopa pyuo paa nayamosa nakama ee kana yaka lao koo dupwana mee aiya lao mena pyao kiso pyuoko kareyami. Mena pyao kiso maiyami dokopa koo dupwa angi isa pelyamo lao siyamili doko deeko pyao kisapa kisapa piyami doko kaeyamili. \v 4 Doko mena bulamakao kalyuwa dee memepena ranjama dokome wambunya koo dupwa isa paa nange. \p \v 5 Doko kandapala Koraisa baa isa panda oo epena piso dokopa Anatu kando, \q1 Emba menana rendamu nyelana rae mai napala \q1 namba yanenge wai pyapala \q1 kumuo jelase lao rapa rapa pyaane leya. \q1 \v 6 Nakamana koo dupwa kame sakalase lao \q1 mena pyao kiso jilyaminyi doko \q1 rae maiyuo nyii nalene kandelyo. \q1 \v 7 Kandapala nambame buku kao pele pele lasi \q1 dokona leyamuli pyuo \q1 dae karo. Emba suu pyarenyili pyuo piri leya. \m \v 8 Yesumi Anatu kando wambo dopa leya. Yulu koo palamo dokona suu pyao Lowa letamuli pyuo mena kiso jiminyi dupwana rae mailyinde daa. Dee rendamu pingi kana pyare doko emba epekanda nalenyako. \v 9 Pii doko lapala pii mende konda pyuo lao, Namba dae karo doko doŋo. Emba pinya lao suu pyarenyili pyuo piru leya. Anatumi yulu wambarae doko nembapala Koraisana kumuo maingi yulu enenge dokome alowa pyuo panda nyiya. \v 10 Yesu Koraisame Anatu leyamuli pyuo baa rangena yongo doko Anatu suu pyao mendakisa iki kumuo maiya dokome namwana koo dupwana elya pinyi nembo nyiya. \p \v 11 Juu wambunya purisi dupwame yuu peparae tembole andana yulu pyuo mena kiso maipa maipa pyuo karenge. Dopa pilyaminyipape koo dupwa nyuo angi nembakamira ingya nange. \v 12 Koraisa baa yuu mendakinya kumuo maiyuo dokome mena kiso maingi yulu doko kyawa pyalu pyao piyamopa Anatunya kingi rolaerename dokona peya. \v 13 Pao pisipala Anatumi Yesu banya nyisu petenge dupwa banya kimbu yukuna isarena nyuo kalyinya laramo mange doko isaro karamo. \v 14 Baa yuu mendakisa iki range kumuo maiya dokome Kurisene ingiyami dupwa elya pyuo nyulu nyuo nyiya. \p \v 15 Dokona ingyuo Imambu Poo Pyasinya pii mende palipyamo wambo ingyuo letamo. \q1 \v 16 Kamongome lao dokopa, \q1 yuu gii doko pyaka separamopa \q1 lalu lao lenge pii dake nakama pipya laro \q1 nambana lowa dupwa \q1 nakamana mona anda retapala \q1 suu pingi dokona pyao palyakaro letamoko. \m \v 17 Pii leyamo dokona ayemba nembele lao lao, \q1 Nakamana yulu koo kopeta kapeta pyuo kareyami \q1 dupwana deeko suu pyale pyale kara naro letamo. \m \v 18 Dokona ingyuo koo dupwa kame sakasi seramo dokona apa pyuo dee kamba mena kiso maiyuo piramisi?\fig Misianda imili lao pyuo karalapape.|src="FILEFIG" size="col" ref="10:25" \fig* \s1 Anatupa Repetale Karamana \p \v 19 Yangonemoo Yesunya ranjama namwana lao kulimbuo jiyamo dokona lao urumu kamame poo pyasi dokona mendeme kata rokwa naramopa kapa parama. \v 20 Komaumi nee piro kareyamopape Yesumi lete nyingi kata enenge doko rangena yongo dokome wapwakaya. \v 21 Epapu namwana purisi ama keyange doko Anatunya wambu rapu pyuo karamo. \v 22 Dokona lao suu pingi lamana palya nao Anatu baame namwa kapa nyera doko soo gisapala karo mona anda yapasi dokome koo mende range keta pali nalyamo doko monarena pyapi pyuo soo kaepala ipwa yapasi dokome yongo wate pipala Anatu dokona repe repe pyuo monale. \v 23 Yesu epapala elyape keta palyara lao karamano suu pingi doko manjo karamana. Anatu lao kaeyamo dokona dee alowa pii nara doko soo gisilyamano. \v 24 Namwa yango sukusa dokona apa pyuo wambu dupwa mona maiyuo yulu keyange pyakamirama lao kata dokona suu pyao pyuo karamanale. \v 25 Wambu yango lapo misi anda paa nalyaminyi dopale ingyuo kara napala Kamongona yuu gii repetale pyaka seralyamo dokona misi anda imili lao pyuo karalapape. \p \v 26 Yesunya pii angi sepalape kandakinyuo yulu koo pirama ramo doko pyao kiso maingi yulu wakale mendeme koo doko kwua nara ingilyamo. \v 27 Doko Anatu banya yanda pimwai kando kote lapala isare renge panda dokona kopeta kapeta pena laralyamo lao suu pyao mona nembo kararama ingilyamo. \v 28 Juu wambu mendeme Mosesena Lowa yalaramo dokopa wambu lama panda remame baa kando leyami kande doko akali dokona lao sakao kara napala pyao kumarami yulu singi kandale. \v 29 Doko suu pyao mendeme Anatunya Ikinyingi dokona kandanyi nembapala Anatunya lalu lao leyami pii kapa wai wara pyuo piyamo ranjama wamba poo pyao nyiya doko meeŋe lao suu pyao, mona keyange palyapala ipingi Imambu doko kilya kando lara ramo doko baa keta apa pirase? Baa randa dokona kuki ingyuo paralya silisi? \v 30 Koo pirami dokona namba range isingi pyakaro. Nambame bakeme pyuo isingi pyakaro leya doko apimi leya namwa silyamano. Dee pii mende, Kamongome banya wambu peparae kando kote pii laro leya. \v 31 Dokona ingyuo Anatu lete karenge dokome mende koo keta pena lara ramo doko baa randa nao lepo soo para. \p \v 32 Nakama wamba Kurisene yulu dokona reke lao randa nyuo kareyami kande doko suu pyalapape. Yulu enenge epo eŋa peyamo dokona lapome nakama randa andake jiyami dokona maka napala mee pyuoko kareyami. \v 33 Yuu lapo nakama wambunya lenge kambu dokona nyuo karapala kilya kando mona kendanyi pyambuo lao kareyami. Dee yuu lapo wambu dopa pyuo randa nyiyami dupwa yaki nyii napala nyiso role pyao kareyami. \v 34 Wambu lapo puu anda paleyami dupwa kando kondo karo dee nakama rangena bange nyakamiyami dokopa mona yaepo kareyami. Nakamame bange kulisa sulu singi doko nyerama lao soo kapa kareyami. \v 35 Nakama mona porayapala paka nalapape. Yole keyange nyerami ingilyamo. \v 36 Anatu laramuli pyuo maka nao waa waa lao pyuo kararami ramo doko baa yole jeroŋo laa lasaka piyamo dupwa nyerami ingilyamo. \v 37 Dokona ingyuo Baepolena pii mende pyasi palamo doko. \q1 Mende epopyamo doko baa kaeya napala \q1 oo repetale epena pyuo karamo. \q1 \v 38 Baame nambana wambu rolo pasi dupwa \q1 namba kapa ingingi lao suu pyarami ramo doko lete parami. \q1 Dee lapome mata jerami dupwa \q1 nambame epekanda naroŋo, \m letamo. \v 39 Doko suu pyao namwa wambu kapu kyepala isa pelyaminyi dopale ingya nalyamano doŋo. Namwame Anatu kapa ingingi lao suu pyao karo letena kata pelyamano. \c 11 \s1 Anatu Kapa Ingingi Lao Suu Piyami Dokona Pii Lapo \p \v 1 Namwa yake pandana bange minyando kanda nalyamano dupwa Anatu kapa ingingi lao suu pingi dokome angi minyando kandarama doko soo giso karamano. \v 2 Rora ambusupi wambu dupwame Anatu kapa ingingi lao soo manjo kareyamisa Anatumi nakamana yulu kando yako leya. \p \v 3 Anatu kapa ingingi lao suu pilyamano kata dokona Anatumi banya pii dokome yuu muu dupwa wasiya doko silyamano. Doko wambo dokopa mende see nayamopa enakana maro leya. \p \v 4 Epolome Anatu kapa ingingi lao suu piyamo dokome banya mena kiso maiyamo doko Anatu yakaŋa lao nyiyamopa Kenena kiso maiyamo doko mee ingyuo peyapya. Epolome Anatu kapa ingingi lao suu piyamo renge doko minyuo Anatumi baa rolaeŋe leya. Epolo kumuo peyamopape banya pii lasi doko mee silyamo. \p \v 5 Akali Inoko baa opetae Anatu kapa ingingi lao suu pyao kareyamosa kuma naya. Lete kareyamopa Anatumi baa aopa pulyuo nyiyamosa pana naya. Anatumi banya yulu dorena kando epe siyamo dokona minyalyuo nyiya. \v 6 Mendeme Anatu kapa ingingi lao suu pyaa nao karara ramo doko Anatumi banya yulu dolomana kando kyanyi kanda nara. Anatu keta epana suu pyarami ramo doko baa angi karamo lao suu pyao karo koto kararami dupwa yole keyange maira lao suu pyapala ipu penge ingilyamo. \p \v 7 Noa baa Anatu kapa ingingi lao suu piyamo renge dokome mende pira dokona Anatumi baa repe repe pii lamaiyamo doko soo nyiya. Sepala baame sipu anda wasiyamopa banya ree palu pipa lete wai pyao peyami. Yuu muu peparae koo keta pasi siyamo kandapala baa Anatu kapa ingingi lao suu piyamo dokona rolaena renge imu epeyamo kando nyiya. \p \v 8 Anatumi Aporakame dokona yuu maironya lao kaeyamo dokona pena leyamo dokona rape rape lao peya. Rangena rara yuupi yaki nyuo anja panya pelyo lao soo pakana palyapa nao Anatu kapa ingingi lao suu pyapala peya. \v 9 Baa yuu mengemana dokona papala upunili ingyuo kareya. Anatumi yuu lasaka piyamo doko akali Jekope Aisakepa keta seraŋa leyamopa nakama role pyao komau anda dupwana palyuo kareyami. \v 10 Anatumi taone kulisa mende apa pyuo piru lao suu pyao konda pyuo pipala piya doko Aporakame kando nyeronya lao suu pyao isaro kareya. \p \v 11 Anatu leyamuli pyuo pira lao suu piyasa enda Sera emo kaeyasi doko keta wane ingiya. \v 12 Aporakame emo kaepala kumalana kimbu malyaro kareyamo baa akali mendaki doko keta wambu ama rara andake ingyuo yakena bui dee ipwa kota kee kanape ingyuo peeyara mendeme yaka lao kandarami ingya naya. \p \v 13 Enda akalipi dusipa Anatumi bangende nyerami leyamo dupwa nyepa nao nanesale karo mee kyanyi kandapala, Namwa dae mee sisi panda ingyuo epo karamwano pilyamo lao kareyami. Dopa pyuo nakama Anatu kapa ingingi lao suu pyao karo kumuyami. \v 14 Nakamana pii dopale nenge kata epeyamo dokome yuu murunya range panda leyami dulu panelyamo. \v 15 Yuu anda seramo kareyaminde ramo doko dee kapu kyepala range parami ingiya. \v 16 Panda doko yaki nyuo kaeyapala nakamana yuu muru yake panda dokona karala panya maso kareyami. Anatu baa namwanaŋa leyami dokona elya nyuo kareyande daa. Baa rae maipala taone keyangende rapa rapa pyakamiya. \p \v 17-18 Anatumi Aporakame apa pira lao kandalana makande piyamo dokopa Aporakame Anatu kapa ingingi lao suu pyapala baa leyamuli pyuo banya ikinyingi pyao kiso mainya piya. Anatu wambo wane Aisake doko keta embena rara andake ingyaraŋa lalu lao leyamopape baa wane mende daa mendaki iki dokoko pyao kiso mainya piya. \v 19 Aisake kumara ramo doko Anatumi kapa lopo nyolopyamoŋo kae lao suu piya. Doko suu pyao Aisake kumungi panda pyambuo kaeyasi siyamopape Aporakame baame dee yako lao nyiya. \p \v 20 Aisakeme Anatu kapa ingingi lao suu pyapala banya ikinyingi Jekope Isopa dolapo elyape keta karena leya. \p \v 21 Jekope Anatu kapa ingingi lao suu pyao karapala kumalana karo dokopa Josepena wane dolapo laparae ketae pyambuo leya. Banya pangali isa dokona paa pyaro karo Anatu lao mona kando kingi lao kareya. \p \v 22 Josepe baa Anatu kapa ingingi lao suu pyapala Isaraele wambu dupwa Isipi dokona rekya lao eparami dokona wambo nolokao leya. Baa oo repetale kumara ingiyasa banya yanenge kakapange dokona apa pyuo malu pirami lao lao reteya. \s1 Mosese Dokona Letamo \p \v 23 Mosesena endangi rakangepame Anatu kapa ingingi lao suu pyapala wane Mosese manjipala kana remasa yalu pinyi palyiyambi. Wane dokona lenge kambu kando awuapala Kiŋi Peraona pii minya nayambi. \p \v 24 Mosese ando kaeyapala dokopa baa Anatu kapa ingingi lao suu pyapala Peraona wanengena ikinyingi laa namili lao suu piya. \v 25 Baa yulu koo dokona yuu mendasipa iki rae maira dokona paa napala Anatunya wambu pipa randa nyelana suu pyao peya. \v 26 Koraisa dokona lao randa nyero lao suu pyapala banya yole keyange doko iki nyeronya lao Isipinya bange kamongonge dupwa mata maiyuo yaki nyiya.\fig Pete kone dokona nee keyange siyamopa oko siyami.|src="FILEFIG" size="col" ref="11:29" \fig* \p \v 27 Baame Anatu kapa ingingi lao suu piyamo dokome Kiŋi Perao imbu singi manjira dokona paka napala yuu Isipi doko yaki nyuo peya. Baa Anatu karamo doko mane mane piyamopa mee kyawame suu lao puu pao peya. \v 28 Anatu baa leyamuli pyuo kinyi pira lao suu pyapala aŋalame wambu pyalana eparamo doko Isaraele wane kyawa dupwa pyaa nana lao Pasopa yulu doko waso reto menana ranjamame mawa pili lao anda kambu dupwana kisiya. \s1 Isaraele Wambu Dee Enda Oreapame Anatu Kapa Ingingi Lao Suu Piyami \p \v 29 Isaraele dupwa Anatu kapa ingingi lao suu pyapala pete kone dokona nee keyange siyamopa oko siyami. Isipi wambu dupwa doko kandapala peteta dokona peyami dokopa ipwa epo pyarambwapala neya. \p \v 30 Isaraele dupwame Anatu kapa ingingi lao suu pyapala Jereko kame kana dokona yuu gii yanda ipingi nyuo awali lao peyamisa lakao isa paleya. \v 31 Pamuku enda Oreapa lenge doko baa Anatu kapa ingyara lao suu pyapala kata kandala epeyambinyi akali dolapo nyisiya. Doko baa mona kapu kyaa nange koo keta paleyami dokona kaki rambe rambe pali naya. \p \v 32 Namba ii palimwa epenge dokona dee mende aki laowape? Akali Gitione, Bereke, Samasone, Jepeta, Dapiti, Samyuele dee poropeta dupwapena yulu moko minyuo dee lao parono yuu kwuanyi sera saro kaelyoŋo. \v 33 Anatu kapa ingingi lao suu piyami dokome rara wakale pyao isa palyuo nakama rolo pinya lao iso karo, dee mena laene nyuo meme pinyi nembo Anatumi lalu lao leyamo panda doko kando nyiyami. \v 34 Nakama porayapala isare andake rao kareyamo dupwa kunjapala wua gelame pyalana pyuo epeyami dupwa anameyami. Wambo pau lao kareyami doko enakana kuli palyuo yandana ketae palipala yanda pimwai dupwa pyao anamo piyami. \v 35 Akali lapo pyao kumakayami dupwana etenge dupwa Anatu kapa ingingi lao suu pyao peteyaminyisa akalingi dupwa lopo epeyaminyi range kando nyiyami. \p Lapo Anatu mata maiyapala moko paro doko kapa daaŋa lapala lete karalu kararo lao suu piyami dokome randa andake nao kumuo peyami. \v 36 Nakama nyepala kilya kando lao pyarako pyao kiimbwapala karapusi anda pyambuyami. \v 37 Nakama kaname pyapala dokopa wua gela dupwame pyao piyamisa kumuyami. Nakama pendewa ingyuo papala sipisipi memepena yanenge nyuo wapuo kareyaminyipa randa koo maiyuo kopetame piyami. \v 38 Isa yuu doko nakama pipa kapa ingya nayasa yuu muiyane dee kyau dupwanape ralo pao kana anda dee yuu rumbisipi dupwana palyuo paeyami. \p \v 39 Enda akalipi wamba Anatu kapa ingingi lao suu pyao yulu andake piyaminyi kingi ketae paleyamopape Anatu mende lao lalu lao leyamo doko nakama keta wambo palipa naya. \v 40 Doko Anatu yulu keyange mende lao reteya dokona nakama namwa pipya angi poo pyasi ingyuo role pyao parama suu piya. \c 12 \s1 Yesu Kapa Ingingi Lao Suu Pyao Baa Kandaro Karamana \p \v 1 Wambu malu Anatunya pii wambo lao paneyami dupwame walya papalu pipala namwa kandaro silyaminyi. Dokona lao kenda pyuo minyaro silyamo dupwape dee koo dalapome namwa minyilyamo dupwape yaki nyuo kaepala kata keyange dokona Anatunya make dokona maka nao puu pao monale. \v 2 Yesumi namwana Kurisene kata doko wapwakapala namwa dokonako lanyuo puu para doko baa kandaro soo monale. Baame isa mamando nyerolyamo lapala kaeyande daa. Enakana rae maiyuo kararo lao suu pyapala baa elya napala isa mamando dokona mona kuki palyuo peya. Dopa pyuo piyamopa Anatumi baa nyuo ketae pyambwapala banya kingi rolae dorena pisapyamopa epapu petamo. \p \v 3 Baa keta apa piya lao semana. Akali koo paleta dupwame baa awa nao randa maiyaminyi kareya. Dokona lao nakama maka suku suku napala yaki nyuo kaeya nalapape. \v 4 Nakama koopa yanda pyuo pao angi kumarami dokona ene pyaka sepa nalyaminyi. \s1 Anatumi Namwa Sukunde Ingyuo // Kiso Rolenge \p \v 5-6 Anatunya pii dokome nakama banya waneŋe lao porainyi pyambuo leyamo pii pyasi palamo dake kame silyamipi? \q1 Doko nambana wane lao \q1 emba sukunde ingyuo kiso rolo \q1 randa jiyu kande dokopa \q1 meeŋe lao suu pyaa napipi letamo. \q1 Baame wambu mona retelyamo dupwa baa pyalana koo pyuo leya kande dokopa \q1 monarena yamarangwa nalapape. \m \v 7 Kamongome emba yaso nelene doko Anatumi banya wane ingilyamo dokona mana langilyuŋu lao sukunde ingyuo kiso rolapyasa pilyamo. Wane mende rakangeme mana laa nalyamo mee karengese? \v 8 Banya wane wanake peparae randa nyingi dokona emba randa nyii nare ramo doko emba wane aeyange ingyuo parasa pira. \v 9 Namwana mee rakange dupwame pyalana pyuo mana lenge dokopa nakama rakangeŋe lao soo kando karenge kandale. Dokona ingyuo Imambunya Rakane banya laramo dupwa kamame andarele sepenge ingilyamo. Dokome lete renge nyerama. \v 10 Namwana rakange dupwame range suu pilyaminyili pyuo ee kana mendasipa iki pyalana pyuo mana lenge kandale. Anatumi mana lao dokopa namwa range kapa palirama dokona lao randa jilyamopa baapa poo pyasi ingyuo kararama ingingi. \v 11 Namwa mana nyuo randa nyingi mange dokopa rae maiyalale lao pilyande daalyamoŋo randa nelyo lao suu pyao karenge. Dopa pilyamopape enakana randa nyingi dokome mona kyuu lao singi yole rolaena renge palyuo karenge doko nyingi. \s1 Elyambu Pingi Doko Kando Repe Repe Piinde Palamo \p \v 12 Dokona lao kingi kimbupi lyokokerapala kara nao yulu pyuo karalapape. \v 13 Nakama yulu kenda pyuo paraminyi dokopa kyokole yukwala epasaraŋa kimbu karo parami kata doko mondo lao wapwalapape. \p \v 14 Wambu yango keta manda rao karapulinya suu pyaope dee poo pyasi wambu ingyuo karapulinya suu pyaope karalapape. Dopale ingyuo piso karo pii napala ramo wambu dokome Anatu yake dokona kando nyii narami. \v 15 Anatunya mona keyange palyuo ipingi renge doko mata maisarama lao kando karalapape. Doko imambusa paleta napala lele lao yango mende kokwa seramano lao waso karamanale. \v 16 Wane Iso kopetame piyamo doko waso karalapape. Baame Anatunya Imambunya yulu suu pyaa nao wane mupwa ingyuo kareyamopape renge keyange baa keta palirali dupwa epekanda napala wane enakana dokona ropo pyao maiya. \v 17 Enakana wane Iso baa lengena ee pipa rakangeme ketae pyambuo karapyali lao leyamopape wamba male male leyamo dokona dee nyera kata mende see nayasa kanjakala peya. \p \v 18 Isaraele wambu yuu kyau Sainai kando kareyami dokopa yuu iminjo kotoro lao, yuu gono lao apu andake epo isare koomange nao reyamo kandeyami. \v 19 Bikuli pii andake leyamopa mendeme pii romendende leyasa enda akalipi pii doko soo pakapala karo dee kamba see naramaŋa daa leyami. \v 20 Anatunya pii nakama keta epeyamo doko soo pakame kumuyami. Pii dokona lao, Mena wambupi mende yuu kyau doko warendara ramo doko aopa baa nyepala kaname pyao kumakalu pirami leya. \v 21 Matarena kupwa sisu karo suwa yamanji karo kareyaminyipa Mosese baa opetae pako walu walu lao kareya. \p \v 22 Nakama epapu yuu kyau mendeme kingimi minyandaraminde kandala epa nalyaminyi. Anatu lete karenge dokona yuu yake pandana Jerusaleme kyau Sayone lenge dokona epasi karaminyi. Yuu doko aŋala soo kaeyo raeme kumuo karaminyipa mendeme yaka lao sukusa parami ingya nange. \v 23 Nakama peparae wane kyawa ingyuo Elyambu Pingi dokona sukusa imisa nakamana kingi doko yake pandana buku dokona pyasi palamo. Nakama Wambunya Kote Singi Mupwa Anatu dokona epapala Kurisene angi dupwana imambu angi elyape ingingi raka dokona imisa pilyamo. \v 24 Anatunya pii enenge lao kana minyuo retelyamo dokona Yesu kanya akali ingyuo karamo. Dokona banya ranjama doko akali Epolona ranjama yango yano pyuo siyamo dopale ingyuo paa napala wambu sakao silyamo. \p \v 25 Anatumi yuu kyau Sainai dokona epo repe repe pii lamaiyamopa ayemba suu pipala kareyami dupwa kata koo wanjarami ingya nayami. Doko suu pyao namwa pii yake panda rae dupwa ayemba suu pipala see narama ramo doko kata mende sipyandena paramande daa lyakande. Doko doŋo ayemba suu pipala see nasaramano yako lao suu pyao karalapape. \v 26 Wambo dokopa banya pii dokome yuu doko ponende minyiya. Minyiyamopape baame dee kamba lara dokopa isa pandako ikinde daaŋa yake yuupa laparae pyuku laraŋa lao mawa pii ingyuo letamo. \v 27 Anatumi deeko laronya letamo pii dokona lao, Wambo dokopa wasiyamo dupwa pyuku pyuku lao bolombalo laramopa kapa pyuku laa narali dupwa mee poraiyuo sulu seraŋa letamo. \v 28-29 Namwana Anatu baa isare uliyapumi mende yaparenge nyii nange dopale ingyuo karenge. Doko suu pyapala baapa mona nyerali dupwa pyuo karo mona kando pako karamanale. \c 13 \s1 Anatu Rae Mainyi Pyambuo // Pingi Yulu Doko \p \v 1 Nakama yango sukusa ane yangongepa ingyuo mona reto karalapape. \v 2 Kanda nange wambu nakamana anda epena lao yako lao nenge pipwape. Lapome mee wambupi lapala aŋala lapo nakamana anda yako lao epena leyamipya. \v 3 Lapo karapusi palaminyi dupwana nakama dokona mendako ingyuo karo, dee randa ipyamo yaso nelyaminyi dupwana mendako karo lao suu pyao pisipwape.\fig Kana mone mona nyisarono kando lao waso bange emba keta silyamo dusipa yakaŋa lao suu pyao karape.|src="FILEFIG" size="col" ref="13:5" \fig* \p \v 4 Enda yapo nyingi doko mee male male lao nyingi ingya nalyamo dokona ingyuo enda akalipi nyisi dupwame wakale kepo pii nalapape. Anatumi kepo pingi dupwa kote lara ingilyamo. \p \v 5 Kana mone mona nyisarono kando lao waso bange emba keta silyamo dusipa yakaŋa lao suu pyao karape. Anatumi lao dokopa, Emba yaki nyuo kaeya naro letamo. \v 6 Dokona lao mona porayapala, \q1 Kamongo doko nambana nyisingi karamo. \q1 Wambumi mende piraminyi lao \q1 pako kararo doko kapa daa, \m lamanale. \p \v 7 Nakamana isingi akali dupwame wambu Anatunya pii doko langiyami doko suu pyalapape. Nakama apa pyuo karo kumuo peyami lao wambo dorena lambuo suu pyao Anatu kapa ingingi lao suu piyami kata dokonako pupwape. \v 8 Yesu Koraisa baa wamba kareya doko suu pyao epapu alowa pipyande daa. Rakyamepe mee dopaleko karalu karara. \v 9 Mana wakale mendeme emba rekya lao nyuo paa nanale. Anatunya Imambunya yulu dokona lao nenge wasingi yulu lapo minyuo waso kareyami dokome mende pii naya. Anatunya mona keyange palyuo ipingi renge dokome namwana mona anda doko porainyi pyambungiŋi. \p \v 10 Juu wambunya tembole andana kana pyare dokona bange kiso maingi dupwame namwana kiso maingi kana pyare dokona naraminyi kapa ingya nara. \v 11 Juu wambunya purisi mupwa dupwame mena ranjama doko minyuo tembole andana liti kamame poo pyasi dokona papala koo dupwana lao kiso maingi. \v 12 Menana yanenge dupwa taone kame netarena mee kisinyi nembenge doko suu pyao Yesu baa taone netarena dokona banya ranjama angi doko wambunya koo dupwa wate pinyi nembaro lao yaso koo nao kulimbuo maiya. \v 13 Dokona lao taone netarena baa karamo mare dokona papala baa elya nyiyamuli pyuo nyuo karamanale. \v 14 Isa yuu dakena namwana taone panda mende kulisa sulu serande silyande daaŋa. Taone anginde silyamo doko koto karamwasa pilyamo. \v 15 Anatu keta kyaa piramo karena lao namwana kambumi kaeya nao lakandamana. Dopa pyuo pirama ramo doko Yesu keta Anatunya kingi doko kulisa palyuo laramanosa pira. \v 16 Yulu keyange pyuo yango mendali nyisalana maka nalapape. Yulu doko Anatu rae mainyi pyambuo kumuo maiyuo karenge dopale ingilyamo. \p \v 17 Nakamana rapu pinginya pii warombo soo pipwape. Nakamana rapu pingi yulu doko apa pyuo pyuo kareyami lao panaramo dokona nakamana Imambunya yulu dupwana isakao karamisa pilyamo. Kurisene dupwame waa waa karo pirama ramo doko rapu pingi dupwa namwa nyiso mona kare kare pyuo kararami. \p \v 18 Kaeya nao ateŋa pyakao karalapape. Koo mende namwa keta pali nalyamo doko monarena pyapi pyuo soo kaeyapala karamano. Namwa yuu peparae rolo pyuo karalana suu pilyamano. \v 19 Nakambame namba Anatumi range repele nakama karaminyi dokona laeyo lanyuo ipyalinya suu pyao ateŋa lakamili lao kongo pyuo leto. \s1 Ateŋa Mende \p \v 20 Yesu kumuo ranjama isa peyamo dokome Anatunya lalu lao leyamo pii doko kapa wai wara pisi silyamo. Namwana Kamongo Yesu baa kumuyamopa Anatu baa lopo nyiya. Nyiyamopa namwana sipisipi rapu pingi mupwa ingyuo peya. \v 21 Anatu mona kyuu lao singi renge maingi doko baa nakama mora pisinyi pyambwaramopa Yesu Koraisa keta namwa yulu baa pipili lao suu pilyamo dupwa pimwali yaka. Koraisa baa neta renge ingyuo karalu karara, doko kinyi. \s1 Pii Lao Lumwa Pyuo Leyamo Doko \p \v 22 Yangonemoo namba pepa pilyu dake londa nalyamo. Pii dake nakama porainyi pyambwara dokona mata kui lapala soo nyelapape. \v 23 Namwana yangonge Timoti karapusi anda paleyamo nembami dokona nakama selapase lao langilyu. Baa repele epara ramo doko kapa nambapa role pyao karapala epo nakama kandaramba. \p \v 24 Namwana yako lenge pii doko embena isingi akalipi dee Anatunya wambu dupwape lamaiyakape. Yangonge yuu Itali karaminyi dupwame yako letaminyako. \p \v 25 Anatunya mona keyange palyuo ipingi renge doko nakama keta palena leto.