\id HAB Kyaka Enga Shorter Bible, SF codes August 20, 93 \h APAKUKU \toc1 APAKUKU \toc2 Apakuku \toc3 Apa \mt1 APAKUKU \ip Yuu Bapilone wambu dupwame iso kareyaminyipa ee kana 600 W.K. dopale dokopa poropeta kingi Apakuku lenge baa pii lao kareya. Bapilone wambu dupwa mona koo palipala rae maiyuo wambu pyalana pyuo kareyaminyi dokona Apakuku banya suu pingi bolombalo leyamosa Anatu dopa lao piso siya. Akipamo yulu koo pingi wambu dupwame wambu yulu rolae pingi dupwa kokwa sinya lapala romo napyuo karese? lao piso siya (rombo 1:13). Anatumi isingi lamaiyuo, Nambana yuu gii pyaka seramo dokopa kote lapala randa maiyuo pyaro. Dokopa mendali Anatu baa kapa ingingi lao suu pyara dokome Anatupa rolae ingyuo karara dokome baa lete para ingilyamo, leya. \ip Pii dusipa palipala dokopa dee rolae pii nange wambu dupwa pyao kokwa sera dokona palyuo Anatu ama wakasa dokona ketae pyambuo kenane mende palyuo dee ote pyuo dokopa kenane piyamo dokona Anatu kapa ingingi lao suu pyalu pyao karenge dokona palyuo piya. \c 1 \p \v 1 Poropeta Apakukumi Kamongo Anatu baa keta epo nolakayamo kandeya dokona lao pii palamo. \s1 Apakukumi Mumu Leya \p \v 2 O Kamongo, Namwa randa andake nao karamano dokona yuu akipare nyisa lao kee laro dokopa sepala namwa nyisarese? \v 3 Akipamo namba randa dupwanako lenge lenge rao kara, letese? Embame dee apa pyuo koo dupwa pyuo karena lapala mee kando karese? Pyao kokwa singi yulupi randa dupwape namba karapu dokona minyuo buale minyuo laiya lao pyakando pyuo epelyaminyi. \v 4 Mawa pii dupwa angi ingya napala kote pii dupwa rolae laa nalyaminyi. Kote rolae doko nyuo kapu kyepala akali koo pingi dupwame yulu rolae doko nyuo anamasi minyilyaminyi. \s1 Kamongome Pii Yano Piya \p \v 5 Kamongome banya wambu dupwa lamaiyuo dopa leya. Nakamame wambu rara wakale nakamana parali maki ingyuo palaminyi dupwa kandalapape. Nakama kararami gii dusipana yulu mende piru doko mendeme langyuo rolara ramo doko nakama kinyilyamo lao suu pyaa narami ingilya kande. \v 6 Bapilone wambu poraiyuo kaepala kui lao kara nange dupwa lanyuo epelyo. Epelyo dupwa yanda lakao epapala wambu dupwa pyao anamasi minyalominyi. \v 7 Nakamame Anatunya mawa pii kamba lao karenge dokopa wambu dupwame kando pakame kumuo karaminyi. \p \v 8 Dokopa nakamana mena ose dupwame mena lepete dupwa nyuo enakao makandenge. Makandapala lopapala nalana pingi dopale ingya napala kamame nalana wakasa pingi. Dopa pilyamopa nakama nanesa dupwame mena ose matana piso waiya lao pyala epenge. Yaka kambeme kinjipa pongo pyapala nyingi dopale ingyuo nyela epelyaminyi. \p \v 9 Nakamana yanda singi dupwame wambu dupwa pyao kumakala epelyaminyi. Epelyaminyi dokopa wambu dupwame kando pakame kumulyaminyi. Wambu puu maiyuo lanyuo eparami dupwa ipwa kee ingyarasa kando yaka lalana saka narami. \v 10 Nakamame kiŋi akali dupwape kamongo yulu andake pingi dupwape kilya kando giyalya giyana pyuo lenge. Wambu epa nana lao kana kame londe pingi dupwana panya saka naa nange. Nakamame mee yuu kyaso reto ketae nyepala yalala sukusa papala yuu andape mee nyingi. \v 11 Rangena porainya renge anatuŋu lao lakandenge akali dupwame porambaiye dopale ingyuo waiya lao epo penge.\fig Embame akali koo panga singi dupwa akipamo mee pyuo karena lapala kando karese?|src="FILEFIG" size="col" ref="1:13" \fig* \s1 Apakukumi Anatu Kando Dee Kamba Mumu Leya \p \v 12 Kamongo emba ene lokoyamopa baa Anatuko karee. Emba nambana Anatu poo pyasi lete karalu karenge. Kamongo nambana Anatu namba kyawa minyuo karenge dokome Bapilone wambu dupwa namwa randa jinya lapala porainyi pyambuo rombo palyuo pii. \v 13 Embame akali koo panga singi dupwa akipamo mee pyuo karena lapala kando karese? Embena lenge ama poo pyasi keyange dokome koo dupwa kandare ingya nange. Wambu yulu koo pingi dupwa embame epe kanda nange. Dokona akipamo yulu koo pingi wambu dupwame wambu yulu rolae pingi dupwa kokwa sinya lapala romo napyuo karese? \p \v 14 Aki rengendena wambu dupwa kau oma ingyuo galu aimbupi ingyuo nakamana lita kara nange ingyuo pyao nembapala kaelese? \v 15 Bapilone wambu dupwame wambu dupwa kau oma sinyana malyuo nyingi doko suu pyao oma ingyuo waiko nyingi. Nyuo nyuuna palyapala ipyuo pao dokopa dopa pyuo nyimwa lao rae maiyuo wamya lyingi. \v 16 Dopa pipala nakamame nakamana oma nyingi sinyana dupwame oma keyange dupwako nyuo jingi lapala bange rendamu pingi dupwa kiso maiyuo lakandenge. \p \v 17 Dopa pyuo karo dokopa nakamame wua gela dupwame yuu peparae minyaro karo wambu dupwa konda nao pyao uki palyuo karalu kararamisi? \c 2 \s1 Kamongome Apakuku Isingi Lamaiya \p \v 1 Nambame Kamongo kando mumu lao lamaiyunu dokona isingi yano pyao apa lape langilyape lao kando isaro kararo. \p \v 2 Dokopa Kamogome isingi dopa langiya. Namba emba keta epo nolakaro dupwana lao pepa pyao retare, leya. Retarene dokome awa awa pyuo yaka larami. \v 3 Pii langiru doko aopa pyaka see nara ingilyamo dokona lao pepa pyao retare. Angi yulu pira lao lasaka pirunu doko waiya lao pira. Piramo doko mona palyuwale epelyamo lao masere. Maserenepape kaeya napala isaro karare. Nambame yuu gii retelyo dokona pira. Yuu gii retelyo dokona ama papu pii nara. \v 4 Dake pii angi doko wambu yulu koo pingi doko lete kara nara. Kara naramopape mendali Anatu baa kapa ingingi lao suu pyara dokome Anatupa rolae ingyuo karara dokome baa lete para ingilyamo, leya. \s1 Rolae Pii Nange Wambu Dupwa Keta Randa Epara \p \v 5 Bange malu dokome suu pingi pauli pyuo nyingi. Nyipuli nyipuli lao karenge akali dupwa nakama wakasa lao suu pyao lambo lao kara nange. Kumungi renge doko mendena pyakambwara pyakambwara pingi doko suu pyao nakama rangeme sisu lao yuu rara wakale mende pyao anamasi minyuo mende pyao anamasi minyuo pingi. \v 6 Wambu pyao anamasi minyasi dupwame wambu pyao anamasi minyingi dupwa kando elyanyi pyambuo pii dupwame nakama kilya kando larami. Nakamame dopa larami dokopa bange wakalemana dupwa waa nyilyaminyi. Nyepala nakama kwaeyo pelyaminyi. Yuu gii akipare nakamame wambu nakamana yano retakange dupwa pyalena pyuo yano pyakana lapala bange dupwame nakama kamonganyi nembo kararamisi? \p \v 7 Wambu wakale dupwa nyuo anamasi minyamwa kandapi lao kamenge kararaminyipa wambu wakale dupwame nakama bange lapo yano retakamirami dupwana nakama pyalana pipala bange lapo matana piso jelapa, larami. Nakamana yanda pimwai dupwame epo nakama paka renge jepala yuu doko pyao kokwa soo apa narami. \v 8 Nakamame wambu peparae pyao randa andake maiyuo piyaminyi dokona lapo lete karaminyi dupwame nakamana yuu pyao apa narami. \p \v 9 Nakama kumarami. Nakamame wambu pyapala bange nyiyami dupwame nakamana ree palu dupwa kamongolyaminyi. Nakama anda nakamana dupwana randa epa nana lao mondo leyami. \v 10 Nakama rangeme yulu pirama lao rapa rapa piyami dokomeko range nakamana ree palu dupwa pyao kokwa sinyi nembamisa nakama elya nyilyaminyi. Wambu rara malu pyao kokwa siyami dokome nakama range keta ukiaki minyilyaminyi. \v 11 Dokona nakamana kana kame piro karamo dupwame nakama laiya langirami. Laiya langiraminyipa poponge dokome pulyambana isa dupwana wuambalombalo papipala pii larami dupwa palenda ingyara. \p \v 12 Yulu koo pyuo wambu pyapala yuu taone mende wasiyami dokona nakama kumarami. \v 13 Wambu nakamame nyuo anamasi minyiyami dupwa mee nakamame kumuo yulu andake piyaminyipa angi piyami dupwa isareme rao ote piya. Doo piyamo doko Kamongo Porai Wakasa dokome piya. \v 14 Kota pete doko ipwame soo simbwange doko suu pyao Anatunya soo nyinginya renge yanga paupau lenge dokome isa yuu dokona soo simbwara. \p \v 15 Nakama kwaeyalu kwaeyo kwaeyo pelyaminyi. Nakamana imbu singi dokome wambu nakama parali maki palenge dupwa randa maiyuo pyao pendewa nembeyami. Nembapala ipwa biya nenge akali ingyuo pyao bembai lanyi nembeyami. \v 16 Nakama lakanda minya minya piyaminyi karaminyi doko alowa pipala elya nyuo kararami. Nakama Anatunya randa doko rangeme nyepala bembai lao isa parami ingilyamo. Kamongome randa renge doko ipwa ingyuo keko pyakaramo naraminyipa mendeme ketae nembelyaminyi dopa pii naraminyipa elya nyuo kararami. \v 17 Nakamame Lepanone imwa dokona isa dupwa pokoyami doko suu pyao nakama poko pyarami. Nakamame mena suwa dupwa pyao kumakayami. Epapu mena suwape dupwame nakama nalana pyuo paka renge jerami. Nakama randa jerami renge doko nakamame wambu pyao kumakao dee wambu yuu taonena palenge dupwa randa maiyuo piyami dokomeko nakama isingi randa doko narami. \p \v 18 Bange kingimi wasisi anatu ingyuo suu pilyaminyi dokome aki dokona nyisilyase? Akalimi mee iki wasiyami dokome pii mende emba langya napala kyambo yeelyo langingi. Akali banya bange pii laa nange anatu lao wasiyamo dokome range kinyi lao sinya lapala aki yulu keyange mende pingisi? \v 19 Nakama randa nao kumarami. Nakama pii laa nange isa doko lenge raa lao kana pii laa nange doko sipurena letaminyi. Bange kingimi wasisi dokome nolako langingisi? Kana golo kulingipi dupwame bange wasisi dupwa ketae kalya pyuo mamba yangelyaminyipape nakama keta letena renge mende pali nange. \p \v 20 Kamongo baa banya misi anda poo pyasi dokona karenge. Dokona isa wambu peparaeme banya lenge kambu dokona koo pyuku pyuku paramo karena. \c 3 \s1 Apakukumi Ateŋa Leya \p \v 1 Dake poropeta akali Apakukumi ateŋa leya doko. \b \q1 \v 2 Kamongo embame yulu pii doko kando siyu. \q1 Sepala namba yamarangyuo karo. \q1 Yulu andake pinginyili pyuo namwa karamano dakepa pipi. \q1 Imbu piya kandepe namwa sako karape. \b \q1 \v 3 Anatu baame yuu Itome karo kamba epelyamo. \q1 Anatu poo pyasi doko baa yuu kyau Parane dokona karo epelyamo. \q1 Banya yanga paupau lenge dokome yake doko kako penge. \q1 Dokona isa yuu dokona karo baa ketae pyambuo lakandelyaminyi. \q1 \v 4 Kamongo Anatu baa yanga paupau lao yuu pele ingyuo epenge. \q1 Banya kingi kape dokona piso yanga paupau lao epenge. \q1 Bange porainya renge doko banya kingi kape dokona yalu piru karenge. \q1 \v 5 Anatu baame yanyi pingi doko wambu keta pena lenge. \q1 Enakana kumungi renge doko pena lenge. \q1 \v 6 Lao karo otapelyamo dokopa yuusili minyingi. \q1 Baame lengeme kandelyamo dokopa wambu dupwa walu walu lenge. \q1 Yuu kyau sulu singi dupwa longwalya longwana pinya lenge. \q1 Pilyamopa yuu kyau baa wamba papyuo kareyamo dokopa siyamoko singi dupwa purukwo ranenge. \b \q1 \v 7 Namba Kusane range wambu dupwa pakayaminyipa \q1 Mitiane wambu dupwa pakapala walu walu lao karo piyaminyi kandeyo. \q1 \v 8 Ipwa dupwame Kamongo emba imbwanyi reteyamisi? \q1 Ipwa kota dokome embena imbu singi nyakayase? \q1 Emba kopa dokona piso epo \q1 apu milirandakuna doko embena mena oseme ipyuo minyuo penge uliuli ingyuo ralipinya lapala \q1 embena wambu dupwa dolona pyao anamena lao nyisii. \q1 \v 9 Embame embena yanda dokome pyalana rapa rapa pinyi dokopa \q1 yanda ipyuo dokopa wanga dupwa simbwaro kareyamo dokopa \q1 Embena yuu pele dokome isa yuu doko pyao rali pii, leya. \q1 \v 10 Dokopa yuu kyau dupwame emba kandeyami dokopa walu walu lao siyami. \q1 Siyaminyipa yake dokona piso ipwa kulimbuo isa epeyamopa \q1 Yuunya ipwa dupwa uu lao \q1 kasakole minyuo ama ketae peya. \q1 \v 11 Peyamopa kaku walekape embena doko pundai pipala yanga paupau lao peyamosa \q1 neta kanape dolapo romo pii nao mee kareyambi. \q1 \v 12 Emba yuu dokona imbu singi paleta yanda kata pao okosi sepala \q1 yuu muu peparaena wambu dupwa kalyuo injii. \q1 \v 13 Embame papala embena wambu dupwa nyiso dokopa \q1 embena rombo palyasi kiŋi doko nyisiiko. \q1 Akali yulu koona mupwa ingingi doko pyapala \q1 banya letamuli pyuo pingi dupwa pyao kokwa sinya nembalu nembo nembee. \q1 \v 14 Banya yanda pimwai dupwa ipwaŋa kulimbuli lao epo \q1 namwa pyao bolombalo lanyi nembala epeyami. \q1 Bange aya nange wambu dupwana bange dupwa yalu pyuo kingi rukyuo nyakamyuo pingi dopale ingyuo epeyami. \q1 Dopa piyaminyipape dupwana yanda singi mupwa doko embame angi keta pii. \q1 \v 15 Embena ose akali dupwame ipwa kota dokona yanda kata peyamisa kota doko kipwa kipwa dolapona nyuo karalyapala \q1 mee dulu ketae make make manjaro kareya. \b \q1 \v 16 Dopa pyuo pelyamo lao sepala walu lao kareyonosa dokome \q1 namba kambu walu walu lapala pakalyo. \q1 Pakapala nambana yongo doko wale wale lao yaku kuisi ingyapala \q1 namba kimbu doko walu walu lapala pao palinya pilyu. \b \q1 Anatumi namwa pyalana pilyaminyi dupwa randa mairamo yuu gii doko epelyape lao \q1 elya kalo isaro pisiru. \b \q1 \v 17 Isa piki dupwa jingi lyii naramopape \q1 dee isa girapo jingi dupwa lyii naramopape \q1 dee isa olipi dupwana jingi lyii naramopape \q1 dee ee dupwa jingi lyuo pii naramopape \q1 dee sipisipi dupwa peparae kumuo otaraminyipape \q1 dee bulamakao karenge panda dupwa apa seramopape \q1 \v 18 Kamongo Anatu baa nambana nyisingi akali dokona \q1 namba mee rae maiyuo kararo ingilyamo. \q1 \v 19 Kamongome namba porainya renge joo karenge. \q1 Baame namba suwa kata makandapala \q1 yuu kyau pyaa narami panda mondo lao karenge dokona puu lao pingi.