\id REV - Awa NT -Colombia, Ecuador 2009 (DBL -2013) \h Apocalipsis \toc1 Apocalipsis San Juanne An Pɨnkɨh Para \toc2 Apocalipsis \toc3 Ap \mt1 Apocalipsis \mt2 San Juanne An Pɨnkɨh Para \ip Patmos pi paizka sukin uztuasmin (1.9), San Juanne sun Apocalipsis pɨnkɨh para, Diosta piantuz an tɨnta namanapa, Cristora nɨjkultuza tailchaanapa, uspa kwisha naizamtu akwa. Diosne paiña kwaltuza chiwazha minpa payura kinazi piankamninnamtu, uspa naizamtu aizpa ishkuamanpa, Cristora chɨhkamanpa. Sun payura Diosta piantuz naizarakas, Juanne minpa payura Dioskas Anpat Jesúskas wan kwailtuza anuppanazi tɨnta kainanara. Juan kainkizparawane, usne us izta aizpa pɨnkɨhta para, wan awa chiwazha minpa payura kimtu aizpa piankamanapa. \ip Juanne Jesucristowa awaruza kaiznanamtu, sun pit Diostas amtu piankamanapa (1.1-8). Diosne Juanta kainkizpanintu, watsal Cristora iznapa, paiña pit siete iglesiaruza paninnapa (1.9–3.22). Kwiztane Diosne chiyura azpiannintu, Juan siete iptɨt pɨnkɨh iznapa (6.1–8.1). Kwiztane Juan siete iru kwil iztu. Suasne mazane kutña piji “une naizanazi” kiznazi (8.2–14.20). Kainkizpamtuasmin, Juanne siete tazakas iztu (15.1–16.21). Suasne Juan kainkizpamtuasmin, Diosne wan kwailtuza an sukin naizninnamtu, Diablora anuppanakima (17.1–21.15). Minpa Diosne masas Jerusalén pɨpulu samtu (21.1–22.15). Usne ka kwiantu: “¡Anpat Jesús, apa anka!” \c 1 \s1 Diosne awaruza Jesúspa piankamninnamtu \p \v 1 Diosne an pit Jesúspa paranintɨt, paiña kiwaintuz mamin kirɨmtu aizpa piankamanapa. Nane Juan mun ish. Diosne paiña ángel nawa ɨninta, Diosta nɨjkulturuz an pit piankamanapa. \v 2 Nane watcha na izta aizpa pɨnkɨhta parau. Dios pitkas Jesucristo kaizta aizpakas pɨnkɨhta parau. \p \v 3 Diospa pit pɨnkɨh iztumikane, Dios kaizta aizpa mɨshimtumikane, an pit parɨt aizpa kishimtumikane, watsal kulnazi. Sun watsal payu taiznapain i. \s1 Juanne siete iglesiaruza panamtu \p \v 4 Nane Juan mun ish. Nane, uruza, siete iglesiaruza Asia sukin uzturuza panamtus. Diosne uruza kiwainashimtu, kalpain uzanapa. Usne ñamin uzta. Makas uztu. Kwiztakas uznazi. Diospa Sɨnam Izpulne siete impilkanain aiz kit uruza kiwainashimtu, wat uzanapa. \v 5 Jesucristokas uruza wat kainashimtu. Usne an ñancha irɨttas kuhsaktamika azi. Mamasa imanazi. Usne wan au sukin ɨnintuzkin an tɨnta i. Cristone aumɨza pashinat kit au kwail akwa irɨt. Cristo au akwa irɨt akwa, paiña aimpi akwa, usne au kwail kiarɨt aizpa sɨnam sanat kit aumɨza chɨhtnara, kwail kiamanpa. \v 6 Usne aumɨza wanmakninnara, uskasa ɨninnanapa. Usne aumɨza pariya namninnara, paiña Taitta Diosta kiwain kit paikuanapa. Awane Diosta “us kwisha wari” kizarawa. Usne an surakas wan awaruzakas pailta payurakima ɨninnashina. Sunkana kirɨnazi. \q1 \v 7 Cristone wanishkasa anazi. \q2 Wan ussa nɨjkultuchiruzne ussa izanazi. \q1 Ussa piantarɨttuzkas \q2 wan suras awaruzkas uspa kwail kiarɨt akwa, us akwa ishkuat kit tɨnta azanazi. \q1 Sunkana kirɨnazi. \p \v 8 Anpat Diosne, wan kishitmikane, nawa ka kaizta: “Nane ñamin uztau. Minpa payukima uznash. Nane ñamin uztau. Makas uztus. Kwiztakas kailnash,” kizta. \s1 Juanne kainkizparakanain Cristora izta \p \v 9 Nane Juan mun ish. Nane uwa aimpihshkanain ish. Au Jesústa nɨjkulamtu akwa, aune naiztumakpas, Dios wanta anuppanakima. Jesús aumɨza kiwainamtu akwa, wan naizmu tailchashimtumakpas. Dios pit parɨt aizpa kainarawane, Jesús kaizta aizpa kainarawane, awane nawa Patmos sura ɨaninta, sɨpninnapa. Sun sune pi paizkakin uzta. \v 10 Diospa Izpulne Domingo payura nawa piz kit kainkizparakanain izninta. Nane ap punsɨhman tɨnta paramtumikasha mɨrau. Usne tɨnta parat, iru kwil ustukanain. \v 11 Usne nawa ka kaizta: “Nu kainkizpamtu aizpa pɨnkɨhta parawa. Pɨnkɨhta parawane, sun pɨnkɨhta nɨjkulturuza Asia sukin uzturuza ɨninnari. Sun pɨnkɨhta Efeso pɨpulurakas, Esmirna pɨpulurakas, Pérgamo pɨpulurakas, Tiatira pɨpulurakas, Sardis pɨpulurakas, Filadelfia pɨpulurakas, Laodicea pɨpulurakas ɨninnari.” \p \v 12 Nane ap punsɨhman izpujiarau, paramtamikasha izna. Puij izkane, nane siete uru impil put panatkana iztau. \fig Siete uru impil put panatkana|src="BK00154B.TIF" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="REV 1.12" \fig* \v 13 Siete impil uru panat paizkakin nane Cristora, maza awakanain iztau. Paiña pĩnne aks mittɨrakima kwarɨt. Usne paiña pechokin uru tɨt iptɨt. \v 14 Paiña ashne putchã pimpuhkanainkas putchã wanishkanainkas iztɨt. Paiña kasune ĩn aiztukanain iztɨt. \v 15 Paiña mittɨne iru aiztɨtkana iztɨt. Paramtuasmin, usne paiña pitpara tɨnta kwianta, katsa pi aztukanain. \v 16 Usne paiña numal chihtɨkasa siete kɨma pizta. Pa matsɨh tiz mashtine paiña pittas puzta. Paiña matsɨhne pãn tɨnta maltukanain kwisha watsal aizta. \p \v 17 Ussa iztawane, nane irɨtkanain paiña mittɨkin wakpuj waintau. Sunkana usne paiña numal chihtɨkasa nawa pat kit kaizish: “Ishkumun. Wan sarachasmin, nane an ñancha uztau. Minpa payurakima uznash. \v 18 Makas uzmika ish. Pailmanash. Na irɨtkanain tuatkas, mane pailta payukima ka uzish. Awa irɨka, nane awaruza iarɨnpa ɨninnamtus. Nane Dios nɨjkultuchiruza, irɨt izpultuza, ĩnta ɨninnat kit sua watsarɨt mɨjish, sun uzmura uzanapa. \v 19 Nu iztɨt aizpakas, sun ma kimtu aizpakas, sun kwizta kirɨmtu aizpakas, pari. \v 20 Nane an puintɨt kamtarɨt aizpa nua piankamninnash. Nune ap numal chihtɨra siete kɨmakas, siete uru impilkas, izta. Siete kɨmane ángelkana mai. An siete kainammtuzne, Diosta nɨjkulturuza, siete pɨpulura uzturuza, kainanamti. Siete impil panamne siete iglesiakana mai.” \c 2 \s1 Juanne pɨnkɨh pat kit siete iglesiara sun pit ɨninnara. Paiña pit Efeso pɨpulura uzturuza ɨninnamtu \p \v 1 Cristone “na nua kaiztu aizpa Efeso pɨpuluwa kainammmikasha pari,” kizta. Ka parɨt: \pi1 Nane ap numal chihtɨra siete kɨma piztus. Nane siete uru impil panam paizkakin chamtus. Sun pitmin Diosta nɨjkulturuza kainanari. Usne ka kaizta: \v 2 Wan u kiamtu aizpakas u miza uzamtu aizpakas pianish. Une Dios akwa tɨnta kal kiamti, pailtachin. Ukas an kwail kimturuza pashinamtuchi. Mɨnpazha “aune Diospa ɨnintuz makpas” kizamtu. Uspane sunkana chi mai. Usparuza mɨmaarawane, une uspa pɨrail kaiztu aizpa piankamanazi. \v 3 Na akwa tɨnta naizarakas, une tɨnta kal kiamɨzta, pailtachin, kwaizkultachin. \pi1 \v 4 Sunkana nane uruza kurunamtus, u pitchin we akwa. Une Diostakas ussa piantuzakas we pashinamtu. Nawa an ñanchakanain pashiamtuchi. \v 5 Ka akwaizna, une an ñancha kiara aizpa nɨjkularain. Mane sun kal kimtuchimai. Umin maiztain, an ñancha kal mamasa kianapa. Uruzpain maizamtukine, Diosta mamasa mɨamtukine, nane mamasa anpain ish, uruza pailninnana, up impil nakana. \v 6 Na sun kiznamtukas, une wat minñamtu. Une Nicolaítas awaruzakas, awa mamaztuza kwail kininturuzakas, aliz paranamtu. Nakas kawarain usparuza aliz paranamtus. \pi1 \v 7 Mɨshitmikane Diospa Sɨnam Izpul kaizta aizpa mɨrain. Usne wan wanmakmuruza iglesia yalkin ka paranamtu: “An sukin kwail kirɨt aizpa anuppamturuzne Dios iztakin watsal uzanazi.” \s1 Paiña pit Esmirna pɨpulura uzturuza ɨninnamtu \p \v 8 Cristone ka kaizta: “Na nua kaiztu aizpa Esmirna pɨpuluwa kainammmikasha pari,” kizta. Ka parɨt: \pi1 Wan sarachasmin, nane an ñancha uztau. Minpa payurakima uznash. Nane irau. Mamasa uztau. Sun pitmin Diosta nɨjkulturuza kainanari. Usne ka kaizta: \v 9 Nane u naizamtu aizpa pianish. U puizaruzkana uzamtukas, wan pianish. Uspa uruza sun kiamtukas, une kwazpa awa mai, Diosta pain akwa. Judío awaruzne uruzpa kwail paramtu, uspa Diosta pianchi akwa. Uspane Satanásta kanpaamtu. \v 10 Mamaz payura naizamtu aizpa ishkuman. Satanásne mɨnpazharuza kajchira sɨpninnanazi, uruza kwail kianapa. Akkwanchin payukimain naizanazi. Watsal uztain, inakima. Suasne nane uruza chiyura pailta payukima uzninnanash. \pi1 \v 11 Mɨshitmikane Diospa Sɨnam Izpul kaiztu aizpa mɨrain. Usne wan nɨjkulturuza iglesia yalkin ka paranamtu: “An sukin kwail kirɨt aizpa anuppamtumikane ĩnta naizmanazi.” \s1 Paiña pit Pérgamo pɨpulura uzturuza ɨninnamtu \p \v 12 Cristone ka kaizta: “Na nua kaiztu aizpa Pérgamo pɨpuluwa kainammmikasha pari,” kizta. Ka parɨt: \pi1 Sun pitmin Diosta nɨjkulturuza kainanari. Pa matsɨh tiz mashti mɨjmikane ka kaizta: \v 13 U kiamtu aizpa pianish. Une Satanás ɨnintukin, awa kwail kiamtukin, uzamtu. Une nawa wat nɨjkulat kit na kaiztɨt aizpa kiamtu. Awane, u pɨpulukin, Satanás uzkin, ap nil kaizmumikasha, Antipasta piantaara. Ussa piantaarakas, une nawa nɨjkulamɨztu. \pi1 \v 14 Nawa nɨjkulamtukas, nane u kwail kiarɨt aizpa kainanash. Mɨnpazha ukasa uzmumikane Balaam kamtara aizpa nɨjkulat kit ñanta kiamtu. Balaamne Balacta kurunta, Judío awaruz kwail kianapa. Suasne Balacne Judío awaruza ɨninnara, awakana sarɨt uzkin kumira unara aizpa kuanapa. Suasne Balacne usparuza mamaz ampuwa ashampakasa pitnapa ɨninnara. \v 15 Nicolaítas awakas u uztukin nilchi kamtanamtu, mamaztuza kwail kininnanapa. \v 16 Ka akwaizna, u kwail kiamɨztu aizpa maintain. U kwail maintukine, nane u tukin anash, ap mashtikasa waya kin, uruza ilnana. \pi1 \v 17 Mɨshimtumikane Diospa Sɨnam Izpul kaiztu aizpa mɨri. Usne wan wanmakmuruza iglesia yalkin ka panamtu: “Nane an sukin kwail kirɨt aizpa anuppammikasha Dios puintɨt mɨj aizpa mɨlanash, watsal uznapa. Nane masas mun putchã ukta panarɨt ussa mɨlanash. Uk saptamikain sun munmin piankamnazi.” \s1 Paiña pit Tiatira pɨpulura uzturuza ɨninnamtu \p \v 18 Cristo ka kaizta: “Na nua kaiztu aizpa Tiatira pɨpuluwa kainammmikasha pari,” kizta. Ka parɨt: \pi1 Nɨjkulturuzakas, uspa ɨninmumikarakas panari. Sunkana Dios Painkulne, kasu ĩn aiztukanain wajmikane, iru mittɨ naztam aiztukanain wajmikane ka kaizta: \v 19 Nane u kal kiamtu aizpa pianish. Nune nawa pashiamtu aizpa pianish. Nawa nɨjkultaruza pashiamtu aizpa pianish. Nawa nɨjkulamtu akwa, une mamaztuza kain kiwainamtu. U naizamtukas, Diospa kal kiamɨztui, maza payu marachin. An ñamin ap kal kiarakas, mane an akkwan wat kal kiamti. \pi1 \v 20 U kwail kiamtu aizpa kainanamtu. Uruzne ashampa Jezabel kwail kamtamtu aizpa kain mɨamtuchi. Us Dios kaizta aizpa pian ish kiztuasmin, pɨrail kaiztu. Ap kiwainmuruza nilchi mɨninnamtu. Nawa nɨjkulturuza nilchi kamtanamtu, awakana sarɨt uzkin kumira unara aizpa kuanapa, ampu mɨj ashampakasa pittanapa. \v 21 An ñamin ussa kuruntau, paiña kwail kimtu aizpa chɨhkanpa, Dios kaiztu aizpa mɨnapa. Usne wan tuntu kwail kimtu aizpa chɨhkashitchi. \v 22 Ka akwaizna wan tuntu kwail kimtu aizpa chɨhkashitkine, nane ussa kamarain ishninnash, ishtu tuanpa. Wan tuntu kwail kiamturuzkas sun ashampakasa kwisha naizarɨnazi, sun kwail chɨhkashitchi akwa. \v 23 Nane sun ashampawa kamtamtu aizpa mɨamturuza ininnanash. Suasne wan nawa nɨjkulturuzne na uruza kaiztu aizpa piankamanazi. Nane wan awa minñamtu aizpa pianish. Na wan awa minñamtu aizpa pian akwa, na wan awa kiashimtu aizpa pian akwa, nane wattuzakas watsal kininnanash, wat kiarɨt akwa. Kwailtuza kwail kininnanash, kwail kiarɨt akwa. \v 24 Anpattuzkas ukasa Tiatira pɨpulu uztuzkas, sun Jezabelpa kwail kamtam mɨarachi. U wan Satanás kamtamtu aizpa mɨamtuchi akwa, nane mamaz pit uruza kurunamtuchish. \v 25 Mane sun pit kurunamtus. Sun pit mɨarɨt aizpa nɨjkul kit watsarain, na amtu payukima. \pi1 \v 26 Kwailta anuppamtumikane, ap kal kimtumikane nakasa wan awaruza ɨninnanazi. \v 27 Ap Taittane nawa sun kal chɨhkash, awaruza ɨninnanapa. Sunkanain uruza sun kal chɨhkananash, awaruza ɨninnanapa. Uspane wan awaruza tɨnta ɨninnanazi, nu kaiztu aizpa kianapa. Mɨamtukine, uspane usparuza anuppananazi, iru tɨkasa pailta kɨzpiantukanain. \v 28 Maza kɨma kɨnmɨzka, naztam aizmu. Nane anuppamtumikasha sun kɨma aiztukanain namninnash, awa us akwa wat minñanapa. \v 29 Mɨshimtumikane Diospa Sɨnam Izpul kaiztu aizpa mɨri. Usne wan wanmakmuruza, nɨjkulturuza paraanamtu. \c 3 \s1 Paiña pit Sardis pɨpulura uzturuza ɨninnamtu \p \v 1 Cristone ka kaizta: “Na nua kaiztu aizpa Sardis pɨpuluwa kainammmikasha pari,” kizta. Ka parɨt: \pi1 Nɨjkulturuzakas uspa ɨninmikarakas panari. Sɨnam Izpul mɨjmikane, paiña kiwainmumikasha siete iglesiara ɨnintumikane, siete kɨma mɨjmikane ka kiztu: Wan kimtu aizpa pianish. Une u uzamtukin “Diospa kaiztu aizpa wat kipuspas” kizamtui. Diosta pianchi akwa, une irɨt awakanain uzamtu. \v 2 Izkultain. Wan awaruza kiwaintain, nukkulturuz Diostas puzamanpa. Ap Diosne iz kit u kiamtu aizpa pian. U Dios iztukin we kal kiamtu aizpa pianish. \v 3 An ñamin u nɨjkularɨt aizpakas u mɨarɨt aizpakas nɨjkultain. Sun pit mɨarɨt aizpa nɨjkultuasmin, une sun pit kiarawa. U kwail kiamtu aizpa chɨhkat kit Diosta kaiyarawa. Na kaiztu aizpa mɨamtukine, nane u uzkin maza walkumkanain kainarachin anash, uruza ilnana. Une na amtu payu pianchimai. \pi1 \v 4 Mɨnpazha Sardis pɨpulura uztuzne kwail kiamtuchi. Sun kwail kimtuchiruzne sɨnam pĩn kwakanain mai. Uspa kwail kiarachi akwa, uspane putchã pĩn sappat kit kwaanazi, nakasa uzaanapa. \v 5 Kwailtas anuppamturuzne putchã pĩn sapkwaanazi. Dios uspa mun chiyura pɨnkɨhta panarɨt akwa, nane uspa mun chiyura pɨnkɨhta kwiztamanash. Nane Ap Taitta uzkin paiña ángeltuzkasa an awaruza pianish kiznash. \v 6 Mɨshimtumikane Diospa Sɨnam Izpul kaiztu aizpa mɨrain. Usne wan wanmakmuruza nɨjkulturuza paraanamtu. \s1 Paiña pit Filadelfia pɨpulu uzturuza ɨninnamtu \p \v 7 Cristo ka kaizta: “Na nua kaiztu aizpa Filadelfia pɨpuluwa kainammmikasha pari,” kizta. Ka parɨt: \pi1 Nɨjkulturuzakas uspa ɨninmikashakas panari. Dios sɨnam mikane, watchain kaiztumikane, Davidwa llave mɨjmikane, sun pit kainanamtu. Cristo tɨnta akwa, us pɨjta sɨptane, mamazne chɨhtsachi, awa chiyura nappanapa. Us pɨjta chɨhttane, mamazne sɨpsachi, awa chiyura nappamanpa. \v 8 Nane u wan kiamtu aizpa pianish. Ap kal kiamtuasmin, nawa we nɨjkulamtukas, une ap pit mainñarachi. Une nawa mɨara. Ka akwaizna nane u matsɨhkin chɨhtɨt pɨjta mɨjish, Dios pit awaruza kainanapa. \v 9 Anpane Satanásta kanpaanazi. “Aune Judío awa makpas” kizamtukas, uspane pɨrail kaizamtu, nawa kanpaamtuchi akwa. U nawa piankamamtu akwa, nane usparuza u uzkin wakpuj wainñana ɨninnanash, na uruza pashinamtu piankamanapa. \v 10 Tɨnta naizamtuasmin, une ap pit uruza ɨninta aizpa nɨjkulat kit watsat mai. Ka akwaizna sun payu taizka, nane uruza watsashinash, na kaiztu aizpa mainmanpa. Sun naizamtu payura taizkane, wan awa an su uzturuzne naizarɨnazi. Suasne nane nɨjkulamtuchiruza uspa kwail kiarɨt akwa ilnanash. \pi1 \v 11 Masakin anash. Sun pit mɨarɨt aizpa min kit watsarain, Dios kin namta aizpa kamanpa. \v 12 Nane kwailta anuppamturuza tɨnta awakanain namninnanash, ap Diospa yal saktɨkanain. Uspane Dios yalkis mizurainkas puzamanazi. Nane ap Diospa mun usparuza pananash. Diospa pɨpulu muntɨtkas usparuza pananash. Sun chiyuras masas pɨpulune Jerusalén munta. Nakas ap masas mun usparuza pananash. \v 13 Mɨshitmikane Diospa Sɨnam Izpul kaiztu aizpa mɨri. Usne wan wanmakmuruza, nɨjkulturuza paranamtu. \s1 Paiña pit Laodicea pɨpulura uzturuza ɨninnamtu \p \v 14 Cristo ka kaizta: “Na nua kaiztu aizpa Laodicea pɨpuluwa kainammmikasha pari,” kizta. Ka parɨt: \pi1 Nɨjkulturuzakas uspa ɨninmikarakas panari. Sun pit kaizmumikane watchain kaiztu. Sun watcha paramtumikane Diostas azi. An su samtuasmin, Diosne us akwa wan sarɨt. \v 15 U wan kimtu aizpa pianish. Masetne une Diablo miwara chashiamtu. Masetne une Cristo miwara chashiamtu. Nane uruza kurunnamtus, maza mi naanapa. \v 16 Diablo mikas Cristo mikas naashitchi akwa, nane uruza kwainarɨnash. \v 17 Une “kwazpa makpas” kizamtu. “Au kiamtu aizpa wari” kizamtu. “We chi mɨjmakpas” kizamtu. Sunkana nane uruzakas kaiznamtus. Une wat kulamtuchi mai. Tapail mai. Puiza mai. Kasu kai chikanain mai. Piltɨm awakanain mai. Wat nɨjkulamtuchi mai. \v 18 Ka akwaizna nawa sairawa, u we mɨj aizpa sappanapa. Sunkana kitpa. Nane uruza kurunnamtus, ap uru ĩn ainnarɨt mɨj aizpa painapa, watcha kwazpa awakanain namanapa. Putchã pĩn na mɨj aizpa paizha, kwaanapa, piltɨm uzamanpa, mɨtsal kiamanpa. Kasu pih na mɨj aizpa paizha, kasura nɨnapa, kasu kai panapa. \pi1 \v 19 Nane wan nawa pashimturuza kurunamtus, kwail kiamanpa. U na kuruntu aizpa mɨmtukine, usparuza ilnanash. Ka akwaizna tɨnta kulnintain. U kwail kimtu aizpa masain wan maintain, Dios miwara ɨanapa. \v 20 Mɨrain. Nane pɨjtakin akwanat kit awaruza sainamtus, awakas aanapa. Mɨnpazha ap pit mɨrane, sun pɨjta chɨhtkane, nane us uzkin napnash, uskasa uzan. Uskas nakasain izmuruzkanain kwasan. \pi1 \v 21 Nane kwailta anuppamturuza na ɨnintukin nakasa uzninnanash. Nakas wan kwailta anuppanarau. Ka akwaizna ap Taittane us ɨnintukin nawa uzninta, uskasa ɨninna. \v 22 Mɨshimtumikane Diospa Sɨnam Izpul kaiztu aizpa mɨri. Usne wan wanmakmuruza iglesia yalkin panamtus. \c 4 \s1 Chiyura wantuzne “Diospa kwisha wari” kizpusi \p \v 1 An kwiztane chiyura iztuasmin, nane pɨjta chɨhtɨt iztau. An ñancha nakasa paramtumikane mamasa nakasa iru kwil ustukana tɨnta paranarɨt. Usne nawa ka kizta: “Apa nuri. Nane nua kwizta chiwazha kiarɨmtu aizpa annash,” kizta. \p \v 2 Sun urain Dios Sɨnam Izpulne nawa piz kit na kainkizpamtu aizpa izninta. Sun urain nane chiyura katsa mikwa uzmu iztau. Mazane, Diosne, sun katsa mikwa ɨnintukin uzta. \v 3 Sun uzmikane jaspe maiza ukkanain iztɨt. Kwanam cornalina maiza ukkanain iztɨt. Sun pikamta mikwa uzmu ɨsalta panainta. Pijtammin wirɨt, esmeralda ukkanain naztam iztɨt. \v 4 Mikwa uzmukin mamaz veinticuatro uzmu salpɨnwal uzarɨt. Veinticuatro ɨlaparuzne putchã pĩn kwaksham kwaat kit sun uzmura uzarɨt. Uspane uru chutta kɨzpura ijmu sarɨt. \v 5 Diospa uzmukis ĩnkanain iztɨt puztɨt. Dios parakane, ippa parɨt. Paiña matsɨh uzmukin siete impil putpanarɨtkanain aiztu. Diospa Sɨnam Izpulne siete impilkanain iztɨt. \v 6 Paiña matsɨh uzmukin maza katsa sɨnam pikanain iztɨt. Ampara uztuzne paiña uzmukin salpɨnwal kunarɨt. Nane uspa kɨzpukin punsɨhmalkas kɨnijmalkas akkwan kasu waj iztau. \v 7 An ñancha uzmikane katsa ishukana iztɨt. Mamaz uzmikane wakara ampukanain iztɨt. Mamaz uzmikane paiña matsɨh awakanain waj iztɨt. Minpara uzmikane katsa wam pɨltukana iztɨt. \v 8 Wan ampara uztuzne seis ilsɨh waj. Wan seis ilsɨh wajtuzne akkwan kasu wajsuh pain. Payukas amtakas chɨhkatchin ka kizara: \q1 “Diosne katsa ɨninmika i. \q1 Wan awaruzne ussa wakpuj waiñarawa, sɨnammika akwa. \q1 Wan sarachasmin, usne uzta. Makas uzi. Mamaz payukas kailnazi.” \m \v 9 Sun uztuzne ussa “kwisha wari” kizat kit “aishtaish” kizara. Pailta payu uzmikasha wakpuj wainñara. \v 10 Ampara uztuz “Dios kwisha wari” kizarawane, veinticuatro ɨlaparuzne ɨninmika uzkin wakpuj wainñat kit pailta payu uztumikasha “kwisha wari” kizara. Uspa uru chutta wizpizat kit paiña uzmukin sua taat kit ka kizara: \q1 \v 11 “Nune kwisha wari. Nune au Anpat Dios i. \q2 Wan chiwal sarɨtmika akwa, nune tɨnta i. \q1 Wan chiwal sashimtu akwa, nune wan sara. \q2 Ka akwaizna wan awane nua ‘kwisha wari’ kizarawa.” \c 5 \s1 Pɨnkɨh parɨt aizpakas pɨrikukas \p \v 1 Suasne Diosta us uzmukin uztu iztau. Usne paiña numal chihtɨ pamans parɨt iptɨt pɨnkɨh mut kit uzara.\fig Iptɨt pɨnkɨh|src="HK00150B.TIF" size="col" copy="©David C. Cook Foundation" ref="REV 5.1" \fig* Sun iptɨt pɨnkɨh sietekima pustɨt. \v 2 Maza tɨnta ángeltakas iztau. Usne tɨnta ka mɨmara: “¿Mɨnma wat awa an iptɨt pɨnkɨh nakpiz kit izshinasa?” kizta. \v 3 Mɨnminkas chiyuraskas, mɨnminkas pilmal uztuzkas, mɨnminkas pil ayuktaskas iptɨt pɨnkɨh nakpizmanamtɨt. Mɨnminkas pɨnkɨhta parɨt aizpa izmanamtɨt. \v 4 Mɨnminkas pɨnkɨhta nakpizna saimanamtɨt. Mɨnminkas sun pɨnkɨhta iztuchi akwa, nane tayal kit tɨnta aztu arau. \v 5 Mazane ɨlaparuztas nawa sunkana kaizta: “Anneme azmun. Izti. Cristone, ishu muntɨtmikane, at kit paiña aliztuza anuppanara. Judáwa kwalkas ɨninmika Davidwa kwal i. Sun iptɨt pɨnkɨhne sietekima pusta. Usmin nakpiz kit izshinai,” kizta. \p \v 6 Nane sun pɨriku tɨrɨtkana Dios ɨninmu uzkin iztau. Usne ampara uztuz uzkinkas, ɨlaparuz uzkinkas kunta. Usne siete pulkas siete kasukas waj. Paiña kasu Dios sɨnam Izpulkanain iztɨt i. Paiña kasune wan sura iznamtu. \v 7 An Pɨrikune Dios uzkin ɨt kit paiña numal chihtɨkis sun iptɨt pɨnkɨh sapta. \v 8 Iptɨt pɨnkɨh saptawane, ampara uztuzkas veinticuatro ɨlaparuzkas Pɨriku kunkin wakpuj wainñara. Uspa wantuzne guitarrakanain mumazi. Uru wazkas, tɨ puzpi inciensokana impaktamtu mumazi. Nɨjkulturuz Diosta paikukane, uspa paikumtu aizpa tɨ puzpi inciensokana iztɨt. \v 9 Uspane masas kanta kaiz kiara: \q1 “Nune sun iptɨt pɨnkɨh sap kit \q2 sun pɨnkɨh sietekima pustɨt nakpiz kit izshinai. \q1 Nu au akwa piantarɨt akwa, \q2 up aimpi puzta akwa, Diosne wan awaruza mamaz pit paramtuza, kwailtas painara, \q2 awa kwail kiarɨt aizpa sɨnam sananapa, Dioskasa uzanapa. \q1 \v 10 Nune usparuza akwanara, pariya namanapa, Diospa kal kianapa. \q2 Nune usparuza uspa kal chɨhkanazi, \q2 an sukin ɨninanapa.” \p \v 11 An kwiztane nane akkwan ángeltuza mɨnat kit iznarau. Sun ángeltuzkas, sun ampara uztuzkas, sun ɨlaparuzkas katsa mikwa ɨninmukin salpɨnwal kunarɨt. Akkwan ángel pura akwa, nane mizurainkas wiansachish. \v 12 Uspane ka tɨnta paranara: \q1 “An Pɨrɨkune au kwail akwa irɨt akwa, aune sunkana kaizarawamakpas: \q1 ‘Usne wantuza ɨninnashinai. \q1 Wan chiwal pian i. Wan chiwal mɨj. Tɨnta mika i. \q1 Awa us kaizta aizpa mɨarawa. Usne wari’ kizarawa.” \p \v 13 Nane wan chiyura uztuzakas, an pilkin uztuzakas, pil ayukta uztuzakas, wan pira uztuzakas mɨrau. Sunkana kanta kaizara: \q1 “Katsa ɨninmukin uztumikashakas Pɨrikurakas ‘uspa paas kwisha wari’ kiztawamakpas. \q1 Uspa kaizamta aizpa mɨarawamakpas. Uspa paas tɨnta wai i. \q2 Pailta payukima ‘kwisha wari’ kizarawamakpas.” \p \v 14 Ampara uztuzkas ka kizara: “Uspa kaizara aizpa watcha i,” kizara. Sun veinticuatro ɨlaparuzkas Dios uzkin wakpuj wainñara. \c 6 \s1 Siete pustɨt pɨnkɨh \p \v 1 Suasne, nane Pɨrikura, maza sieteras pustɨt pɨnkɨhta nakpiztamikasha, iztau. Suasne nane maza ampararuztas uztumikasha iztau. Usne ippa aztukanain nawa ka kaizta: “Apain at,” kizta. \v 2 Na iztuasmin, nane putchã caballo iztau. Caballora uzmikane chihtɨra tiznam mura. Uru chutta saptawane, sun mikwane waya kin ɨrɨt, wantuza anuppanana. \p \v 3 Pɨriku paas sieteras pustɨt pɨnkɨhta nakpiztawane, nane paas ampararas uzturuz kaizta aizpa mɨrau. “Apain at,” kizta. \v 4 Na iztuasmin, suasne mamaz kwanam caballo amtu iztau. Katsa mashti saptawane, caballora uzmikane au sukin ɨrɨt, awa usparuzkasain waya kit kit usparuzpain piantaanapa, kalpain uzamanpa. \p \v 5 Pɨriku kutña sieteras pustɨt pɨnkɨhta nakpiztawane, nane kutña ampararas uzturuz kaizta aizpa mɨrau. “Apain at,” kizta. Na iztuasmin, maza tɨlkaya caballo amtu iztau. Caballora uzmikane yawa ustakas anizna chihtɨra mɨlta. \v 6 Nane ampara uztuz paizkakin maza kaiztumikasha mɨrau. Akkwan kumira wachi akwa, sunkana kizta: “Maza payu kal kit pialkasa tarawai, maza kilo chara pippa sapna. Maza payu kal kit pialkasa tarawai, kutña kilo cebada pippa sapna. Olivos pippa tɨrakas wankail pippa tɨttakas kwail kimun.” \p \v 7 Pɨriku ampara sieteras pustɨt pɨnkɨhta nakpiztawane, nane amparamika ampararas uzturuz kaizta aizpa mɨrau. “Apain at,” kizta. \v 8 Na iztuasmin, maza naram caballo amtu iztau. Caballora anuzmikane “irɨt” muntɨt. Paiña kwizpa mazane irɨttas azi. Uspane su kakwa wemin awa uztukin ɨninnashinai, usparuza piantanapa. Mazantuzne waya kiat kit iara. Mazantuzne yak kiat kit iara. Mamaztuzne ishtu kiat kit iara. Anpane kalpa kwarɨt akwa iara. \p \v 9 Pɨriku cinco sieteras pustɨt pɨnkɨhta nakpiztawane, nane irɨt izpultuza iznarau. Dios pit akwa, awane usparuza piantanara. Uspa pit mamaztuza kaiznara akwa, awane usparuza piantanara. Uspane Diospa incienso misharɨ pulaman purara. \v 10 Usparuzne tɨnta kaizara: “Nune au Anpat Dios i. Watcha mika akwa, wat nil kimtui. ¿Miza urama an sukin uztuza mɨmanash, uspa kwail piankamanapa? Aumɨza piantamtu akwa, ¿Miza uruma usparuza naizninnanazi?” kizara. \v 11 Suasne putchã pĩn kwaksham wan usparuza mɨlanara. “Akkwan payuchikima kwaizkultain,” kiznara. Mamaz aimpihshtuzne, mamaz Cristora kal kiwaintuzne iarɨnazi. Kwail awane uruza piantamtukanain usparuza piantananazi. Sun payura kwaizkul kit tɨriztain, wan pailnakima. Suasne Diosne kwailtuza naizninnanazi. \p \v 12 Pɨriku seis sieteras pustɨt pɨnkɨhta nakpiztawane, nane wan iz kit tɨnta ulpiantu maztau. Pãnne tɨlchakta parɨt, tɨlkaya pĩnkanain. Wan intiruz palapchane kwanam aimpikanain parɨt. \v 13 Wan kɨmane chiyuras pilta taizara. Tɨnta inkwa parane, tɨ ulpiantane, pippa wane, wan pippa pilchukas taizarɨm. Sunkana kɨmane taizara. \v 14 Chiyune maiz kit karɨt, maza kɨh nulsapiztɨtkanain. Wan ɨnkalkas wan su pi paizkakinkas uspa uzmukis maizarɨt. \v 15 An sukis katsa ɨninmuruzne katsa uk kultakas ɨnkal pilchirarakas ɨara. Wan awaruza ɨnintuzkas, kwazpa awaruzkas, suldarura ɨnintuzkas, tɨnta awaruzkas, kiwaintuzkas, anpat mɨjchiruzkas ishkuat kit sun kulta kulana ɨarɨt. \v 16 Uspane ɨnkaltakas katsa uktakas ka kaiznara: “Aumɨza taizarain. Aumɨza kulanintain, Dios paiña uzmukis aumɨza izmanpa, Pɨriku aumɨza naizninnamanpa. \v 17 An tɨnta naizninamtu payu me taizta. Sun payu mɨnminkas tailchasachi.” \c 7 \s1 Diosne paiña kiwainmuruza watsananazi \p \v 1 An kwiztane nane ampara ángeltuza pianamal sukin uzara iztau. Uspane ampara tɨnta inkwa mɨjazi. Uspane wan inkwa surakas pirakas, tɨrakas nuppainintuchi; panintachi mama. \v 2 Suasne nane mamaz ángel pãn puzmuras amtu iztau. Paiña chihtɨkin Diospa pɨnkɨh pam mura, Dios akwa panapa. An Diosne watcha uz. An ángelne ampara ángeltuza tɨnta kwianara. Usne usparuza ɨninnara, surakas pirakas wan kwail kianapa. \v 3 Ka kaiznara: “Au Diospa kal kiwaintuza uspa kɨnijkin Diospa mun panamtuchi akwa, piltakas pirakas tɨrakas kwail kiman,” kiznara. \p \v 4 Awa kɨnijkin Diospa mun panarɨttuza wianta. Wan Israel painkulpa kwaltuza wiantawane, 144.000 wianta. \v 5 Pailta uspa kwal Diospa mun panat kit ka wan wiannara: \q1 Judáwa kwalkas 12.000 wianta. \q1 Rubénpa kwalkas 12.000 wianta. \q1 Gadpa kwalkas 12.000 wianta. \q1 \v 6 Aserpa kwalkas 12.000 wianta. \q1 Naftalíwa kwalkas 12.000 wianta. \q1 Manaséspa kwalkas 12.000 wianta. \q1 \v 7 Simeónpa kwalkas 12.000 wianta. \q1 Levíwa kwalkas 12.000 wianta. \q1 Isacarpa kwalkas 12.000 wianta. \q1 \v 8 Zabulónpa kwalkas 12.000 wianta. \q1 Josépa kwalkas 12.000 wianta. \q1 Benjamínpa kwalkas 12.000 wianta. \s1 Akkwan awa putchã pĩn kwaarɨt \p \v 9 Suasne nane akkwan awa iznarau. Wan suraskas, wan kwaltaskas, wan pɨpuluraskas aara. Wan pit param piantuzkas aara. Uspane Dios ɨninmu uzkinkas Pɨriku kunkinkas sua punak kit kunara. Wanta wiansachi, pɨna akkwan akwa. Putchã pĩn kwaksham kwaat kit kanarɨ kɨh chihtɨra muara. \v 10 Uspa wanne ka tɨnta kwianara: \q1 “Au Diosne us ɨninnamkin uzi. \q1 Uskas Corderokas aumɨza watsat mɨlnara.” \m \v 11 Wan ángeltuzkas veinte y cuatro ɨlaparuzkas ampara uzmuruzkas Dios ɨninmu uzkin salpɨnwal kunarɨt. Uspane paiña ɨninmu uzkin wakpuj wainñat kit uspa kɨnij pilta paltuarɨt. Wakpuj wainñamtasmin, Diosta ka kaizara: \q1 \v 12 “Sunkana kirɨnazi. \q1 Usne kwisha wari. Usmin wan pian i. Diosta aishtaish kiztain. \q1 Us kaizta aizpa mɨarawai. Usne wan chiwal kishinai. \q1 Usne tɨntamika i. \q1 Au Diosta pailta payukima ka kiztain. \q1 Sunkana kirɨnazi.” \p \v 13 Mazane ɨlaparuztas nawa ka mɨmara: “Sun putchã pĩn kwaksham kwaarɨttuzne ¿Mɨnma mai? ¿Mɨntasma aazi?” kizta. \v 14 Nane ka sɨnkarau: “Ap Anpat, nune pian.” Usne nawa ka kaizta: “Uspane tɨnta naiztu payura tailchaat kit anuppaarɨt, mamaz payura maizamanpa. Uspa pĩn pattara, uspa kwaksham pĩn an putchã namanapa. Pɨriku uspa akwa irɨt akwa, Diosne uspa kwail kiarɨt aizpa sɨnam sashina, pĩn an putchã kultukana.” \q1 \v 15 “Ka akwaizna, uspane Dios ɨninmu uzkin purai. \q1 Payuwarakas amtawarakas paiña yalkin ussa kiwainat kit wakpuj wainñamtu. \q1 Usne paiña ɨninmu uzkin uzi. \q1 Usne usparuza iznat kit watsanamtu. \q1 \v 16 Uspane yak kiamanazi. Kwazi kwashiamanazi. \q1 Pãnne usparuza pakmanazi. \q1 Pãnne usparuza ĩn malnamanazi. \q1 \v 17 An Pɨrikune Dios ɨninmu uzkin uzi. \q1 Usne pɨriku izmumikakana wantuza iznanazi. \q1 Usparuza wat miwara ɨninnat kit usparuza wat iznanazi, pailta payukima chiyura uzanapa. \q1 Diosne uspa kappi puztɨt aizpa sɨnam kihat kit usparuza an tayalninnamanazi.” \c 8 \s1 Siete pɨnkɨhta pustɨt nakpiz kit chɨhtu \p \v 1 Pɨriku siete pɨnkɨhta pustɨt nakpiztawane, chiyura paizka urakima kalpain parɨt. \v 2 Suasne siete ángeltuza iznarau. Dios iztakin kunamtuasmin, Diosne usparuza pakaish pakaishta iru usmu kwil mɨlanarɨt. \v 3 Suasne mamaz ángelne sua pianat kit uru wazta inciensokasa mut kit incienso impakmu misharɨkin kunta. Sun uru misharɨ Dios ɨninmu uzkin uzta. Akkwan incienso wazta win kit ussa mɨlara, sun misharɨra impaktanapa. Diosta piantuzne Diosta paikuat kit inciensokas misharɨra unara. \v 4 Ángelne sun incienso impaktarɨt ishkas, Diosta piantuz paikuamtu aizpakas Dios uzta nuninta. \v 5 Suasne usne uru waz inciensokasa chihtɨra mut kit misharɨras imchaj ĩn ukkat kit uru wazta winta. Imchaj ĩn inciensokasa uru wazta wintawane, au sura kiakpɨnta. Suasne ippa ĩn taiztat kit ippa tɨnta azta. Pil ulmalmukas tɨnta ulmalta. \s1 Iru usmu kwil \p \v 6 Siete ángeltuzne, iru usmu kwil mɨjtuzne, iru kwil watsat kit kunara, iru kwil usna. \p \v 7 An ñancha ángelne paiña iru kwil usta. Iru kwil ustawane, ainki tɨh hielokas, ĩn aimpikas kajaram an sura taizara. Akkwan su, kakwa chi sukanain impaktarɨt. Sua kakwa chin tɨkas, kakwa chin pɨtkas impaktarɨt. \p \v 8 Mamaz ángelkas paiña iru kwil usta. Ustawane, katsa ɨnkalkana ĩn aiztukanain ñam pira taizta. Kakwa chin ñam pine aimpikanain namtɨt. \v 9 Kakwa chin pishkaru ñam pira uzta aizpa iarɨt. Kakwa chi kanua pira chamtu aizpa pi kwaarɨt. \p \v 10 Mamaz ángelkas paiña iru kwil usta. Ustawane, chiyuras katsa kɨmane impil aiztukanain kakwa chi ainki pirakas, kakwa chi pi kasurakas taizta. \v 11 An kɨmane “tain” munazi. Kakwa chin pine tain namtɨt. Kwazi tain namtɨt akwa, awa pi kuarɨt akwa, akkwan awane iarɨt. \p \v 12 Mamaz ángelne paiña iru kwil usta. Ustawane, kakwa chin pãnkas kakwa chin palapchakas kakwa chin kɨmakas kwiarɨt. Kwiarɨt akwa, kakwa chin aizarachi. Kakwa chin payuwarakas, kakwa chin amtawarakas chinkas aiztachi. \p \v 13 Suasne nane katsa wam chiyura pɨltu iztau. Usne tɨnta ka kaizta: “An sukin uztuzne naizarɨnazi. Uspane an tɨnta naizarɨnazi. Mamaz kutña ángeltuz uspa iru kwil usakane, an sukin uztuzne an tɨnta naizarɨnazi.” \c 9 \p \v 1 Mamaz ángelne paiña iru kwil usta. Ustawane, nane mamaz kwail ángelta chiyuras pilta taizta iztau. Ángelne kɨmakana iztɨt. Ainkih kulta kunta, kulkin uztuza ɨninnanapa. \v 2 Ainkih kulta chɨhttawane, akkwan ishne katsa ĩn usaptakanain puzara. Sun ish kwashpa chiyura nurawane, wan sumal ɨt kit pãn tɨlkwil panintɨt. \v 3 Sun ishtas akkwan katsa chɨhttuzne puzat kit wan suwara pɨlara. Sun chɨhttuzne awaruza kwaanashinai, kwisha ishanapa. Pil tuil tuil kwatkanain ishanazi. \v 4 Diosne usparuza pɨt piltakas, wan katsa pɨt pijtamtakas, wan tɨrakas kwail kimanpa ɨninnara. Uspane Diospa mun paiña kɨnijta panarachiruza kwail kinashinai. Usparuza kwanashinai. \v 5 Uspane awaruza piantamanamtɨt. Awaruza kwaanashina, cinco mishtakima ishanapa. Pil tuil tuil awara kwatkanain ishanazi. \p \v 6 Sun payura ishamtu akwa, awa ina kwianazi. Ina wanmalmanazi. Awa iashimtukas, imanamarɨnazi. \p \v 7 An katsa chɨhttuzne caballo waya kishimtukana izarɨt. Uspane uru chuttakanain ijarɨt. Uspa matsɨh awakanain izarɨt. \v 8 Uspa ashne ashampa akskanain iztɨt. Uspa sularuzne ishu sulakana izarɨt. \v 9 Uspa ña iru iptɨtkanain iztɨt. Uspa ilsɨh tɨnta inkwakanain azmu. Akkwan carro caballo waya kin ɨamtukanain azmu. \v 10 Uspa mɨrɨ katsa chɨhpukanakas, tuil tuil mɨrɨkanakas izarɨt. Uspane uspa mɨrɨkasa awaruza cinco mishtakima kwail kinashinai. \v 11 Chɨhttuza ɨninmumikane, ainkih kulkis ángelne, “azpiantumika” muntɨt. Hebreo pitta \tl Abadón\tl* muntɨt. Griego pitta \tl Apolión\tl* muntɨt. \p \v 12 An ñancha kwisha tayaltu payu pɨntɨt. Mama paas kwisha tayaltu payu taiznapain. \p \v 13 Mamaz ángelne paiña iru kwil usta. Ustawane, nane uru unam misharɨra Dios iztakin iztau. Ampara pul misharɨmara kunarɨt. Sun misharɨkis mɨnpazha paraka mɨrau. \v 14 Sun paramtumikane sun ángel iru kwil mɨjmikasha ka kizta: “Ampara ángeltuzne katsa Éufrates pira kuhtɨt pura. Usparuza chɨhtnarain.” \v 15 Suasne an ampara ángeltuzne chɨhtnarɨt, uspa suldaruruza ɨninnanapa, kakwa wemin awaruza piantananapa. Uspane, sun urain, sun mishtain, sun añorain kapal kinpain sarɨt, sun kal kianapa. \v 16 Kwisha akkwan awa suldaru caballora anuzturuza mɨrau. Dos cientos millones purazi. \p \v 17 Sunkana iztau. Caballoruzakas caballo anuztuzakas iznarau. Caballora anuzturuzne uspa pecho irukasa iptɨt uzara. Ĩnkanain iztɨt. Pijtam jacintokanain iztɨt. Azufre paktukanain iztɨt. Caballo kɨzpune katsa ishu kɨzpukanain iztɨt. Uspa pitkis ĩnkas ishkas azufrekas puzta. \v 18 Kakwa wemin awaruzne iarɨt, ĩnkasakas, ishkasakas, asufrekasakas. Sun kutña naizmu caballo pitkis puzara. \v 19 Caballoruzne akkwan kwail kinashinai, uspa pitkasakas, uspa mɨrɨkasakas. Uspa mɨrɨruzne kamta kɨzpukanain izarɨt. Uspa kamta kɨzpukasa kwail kiamtu. \p \v 20 Mamaz awaruzne, mamaz an kutña naizmukasa irachi awaruzne, uspa kwail kiashimtu aizpa chɨhkaarachi. Diablo izpultuzakas mamaz dios tɨkana sarɨtuzakas wakpuj waina kwainñarachi. Uspa diosne awakanain iztɨt sarɨt. Urukasa, pialkasa, ukkasa, tɨkasa sarɨt. Uspa diostuzne izasachi, mɨasachi, chaasachi. \v 21 Uspa kwail kiashimtu aizpa chɨhkaashitchi. Piantaashimɨztu. Kappacho kiashimɨztu. Mamazpa ashampara kwail kiashimɨztu. Walkwan kamamɨztu. \c 10 \s1 Maza ángelne iptɨt pɨnkɨh mɨj \p \v 1 Mane mamaz tɨnta ángel chiyuras wanishkasain kihshtu iztau. Paiña kɨzpukin kwilchi aizta. Paiña matsɨh pãnkanain naztam iztɨt. Paiña mittɨkas pimpulkas ĩnkanain iztɨt. \v 2 Usne paiña chihtɨkin ainki iptɨt pɨnkɨh naksarɨt mɨjara. Paiña numal mittɨ pira kunta. Paiña kwiyamal mittɨ pilta kunta. \v 3 Tɨnta kwianta, katsa ishu aztukanain. Kwiankane, siete ippa aztu mɨrau. \v 4 Siete ippa azarawane, nane uspa paraamtu aizpa pɨnkɨhta pashirau. Nane maza chiyuras kaizka mɨrau. Ka kizta: “Sun siete ippa kaizara aizpa puintain watsari. Pɨnkɨhta pamun.” \p \v 5 Nane sun ángel numal mittɨ pirakas kwiyamal mittɨ piltakas kuntamikasha iztau. Sun ángelne paiña numal chihtɨ chiyura annakta. \v 6 Usne Diosta akwara, us kaizmɨztu aizpa piankamanapa. An Diosne pailta payukima uztu. Chiyukas, sukas, pikas sara. Wan chiwal wa aizpa sara. Usne ka kaizta: “Sun urain taiznapain. \v 7 Sun ura taizkane, minpa ángel iru kwil usmɨztuasmin, Diosne us puintɨt mɨjat aizpa wan kirɨnazi, us kishit aizpa paiña kainammtuza, paiña kiwaintuza an ñancha kainarɨtkanain.” \p \v 8 Diosne, sun chiyuras nawa pararɨtmikane, mamasa nakasa kwinta kit kit kaizta: “Ángel numal mittɨ pirakas, kwiyamal mittɨ piltakas kuntumikasha ɨtti. Usne iptɨt pɨnkɨh paiña chihtɨra nakpiztɨt mɨj. Sun iptɨt pɨnkɨh pizti,” kizta. \v 9 Nane ángelta ɨt kit iptɨt pɨnkɨh mɨlanpa paikwarau. Usne nawa ka sɨnkash: “Piz kit kwatkweri. Pitkin pɨnkɨh kumtuasmin, chap kulnazi, mishkikanain. Pusunmal taizkane, tain kultɨnazi.” \p \v 10 Nane iptɨt pɨnkɨh ángel chihtɨras sap kit piz kit kwarau. Ap pitne chap kultish, mishkikanain. Iptɨt pɨnkɨh kwatpane, ap pusunmal tain kultish. \v 11 Suasne nawa kaizish: “Mamasa nune Dios wan awaruza kinamtu aizpa kainanarawa. Sun pit mamaz pit paramtuzakas, katsa ɨnintuzakas, mamaz sura uztuzakas kainanarawa.” \c 11 \s1 Paas kainammtuz \p \v 1 Nawa anizmu tɨ mɨlatmikane nawa kaizta: “Kuhs kit at, Diospa yaltakas, unam misharɨrakas anizna. Wan sua wakpuj wainñamturuza wianti. \v 2 Diospa yal pianamal anizmun, sua Diosta pianchiruzne chaamtu akwa. Uspane cuarenta y paas mishkima an Diospa pɨpulura, Jerusalén pɨpulura, azpiananazi. \v 3 Sun payura nane ap paas kainammtuza ɨninnash, kutña año kakwakasa na akwa paranpa. Awa uspa kwail akwa tayalamtuchi akwa, uspa paasne tɨl pĩn kwailnazi,” kizta. \p \v 4 An paas kainammtuzne olivos tɨkanain izpailta. Uspa paasne Dios iztakin impil unamkanain izpailta. Uspa paas Dios iztukin uzpailta. An Diosne wan sura ɨninmika i. \v 5 Mɨnpazha usparuza kwail kishitne, uspane uspa pittas ĩn puzninnazi, uspa aliz kultuza impaktanapa, ianapa. Usparuza piantashitne, sunkana iarɨnazi. \v 6 An sukin Dios kaizta aizpa paramtuasmin, uspa paas kainammtuzne chiyu sɨpninshina, alu kimanpa. Kwazikas aimpi namninshina, wan surakas, an sukin uztuzakas akkwan pijikima naizninshianapa. \p \v 7 Kainammtuz Dios pit kainana pailtɨkane, sun aliz kalpakanane kwisha ainkih kultas nut kit an paastuza waya kit kit anuppat kit piantanazi. \v 8 Paas irawane, sun katsa pɨpulu mikin sua tuailnazi. Sun pɨpulura awane au Anpatta, Cristora, piantaara. An pɨpulune Sodoma pɨpulukanakas Egipto sukanakas munarɨt, sua awa kwisha akkwan kwail kiarɨt akwa. \v 9 Mamaz pɨpuluras awakas, mamaz kwaltuzkas, mamaz suras awakas, mamaz pit paramtuzkas, an paas irɨttuza kutña payu kakwakasa izanazi. Pilta kamninmanazi. \v 10 Uspa irɨt akwa, an sukin uztuzne watsal kulanazi. Watsal kulamtu akwa, uspane chiwazha usparuzpain mɨlaanazi, sun paas Dios pit kainammtuz usparuza naizninnara akwa. \p \v 11 Kutña payu kakwakasa pailkane, Diosne an paas irɨttuza kuhsninnat kit mamasa kakulninnara. Sun paasta izararuzne kwisha ishkuarɨt. \v 12 Suasne an paasne maza chiyuras paraka mɨilta. Usne usparuza ka kaizta: “Apa nurain.” Suasne uspane chiyura wanishkasain nuilta. Numtazasmin, aliztuzne usparuza izara. \v 13 Sun urain tɨnta su ulmu ara. Su ulmu at akwa, pitchin pɨpuluruzne nainñat kit azpiantɨt. Siete mil awa iara. Irachiruzne ishkuat kit maizat kit chiyuras Diosta “kwisha tɨnta i” kizara. \p \v 14 An kwizta naiztu payu pɨntɨt. Mama maza kwisha naiztu payu taiznapain. \s1 Minpa iru kwil \p \v 15 Minpa ángelne paiña iru kwil usta. Ustawane, chiyura akkwan tɨnta paraka mɨara. Ka kaizara: \q1 “Au Anpat Dioskas Cristokas au sukin ailta, wan ɨninna. \q2 Usne pailta payurakima ɨninnanazi.” \m \v 16 Veinticuatro ɨlaparuzne uspa ɨninmukin, Dios iztakin uzara. Sun pit mɨarawane, uspane uspa matsɨh pilta palsumal wakpuj wainñat kit ussa \v 17 ka kaizara: \q1 “Au Anpatta Au Dios wan kimtumikasha aishtaish kiztumakpas. \q2 Nune ma uz. Ñaminkas uzta. \q1 Wan payukimakas uznazi. \q2 Nune me tɨnta ɨninna masamɨzta. \q1 \v 18 Wan sura uztuzne, up pit mɨrachiruzne, aliz kularɨt. \q2 Nune awaruza maizninna masamɨznazi. \q1 Irɨttuz kuhstawane, nune irɨttuza ‘kwail kiarɨt’ kizna mansamɨznazi. \q2 Nune up kiwaintuza, up pit kainammtuza chiwazha mɨlam mɨlananazi. \q1 Nune Diosta piantuza mɨlananazi. Nune Diosta wakpuj wainturuza mɨlananazi. \q2 Katsaruzakas, ainkiruzakas mɨlananazi. \q1 Nune an sukin kwail kiarɨttuza wan kawal kinarɨnazi.” \p \v 19 Suasne chiyura pɨjta azpiztawane, nane Diospa katsa yal ayukta paiña winmura iztau. Ñamin Moisésne sun winmukin chiwazha tara. Dios paiña kwalta kin namtɨt aizpa sua watsarɨt. Suasne ippa azkane, ĩnkanain taizara. Su ulmu ara. Akkwan ainki tɨh hielokana, pia kasupatsa, chiyuras taizara. \c 12 \s1 Ashampakas katsa piaintɨkanakas \p \v 1 Chiyuras chiwazha iztasparɨt aizpa kai puzta: maza ashampane pĩn pãn aiztukanain kwaarɨt. Us kunkin palapchakanain iztɨt. Paiña kɨzpu chuttara doce kɨmakanain iztɨt wajazi. \v 2 An ashampane pɨjakasa azi. Pashpa warɨt. Pɨja ishtɨka, tɨnta kwianta, pashpa nishna. Kwianta, pɨja ishtu akwa. \v 3 Suasne chiyuras mamaz chiwazha iztasparɨt aizpa kai puzta: Katsa kwanam piaintɨkanain iztɨt. Usne siete kɨzpukas, diez pulkas, wajazi. Wan kɨzpura chutta ijarɨt. \v 4 Paiña mɨrɨkasa kakwa wemin chiyura kɨmara ilnat kit kɨmara pilpara kiakpɨnta. Sun katsa piaintɨne ashampa iztakin kunta, ashampawa pashpara kwashimtu akwa. Pashpa nishnapain. \v 5 Suasne ashampane maza ampu pashpa mɨlta. An pashpane wan sukin uztuza tɨnta ɨninnanazi. Ashampa maza pashpa mɨltawane, Diosne sun ashampawa painkul chiyura, us iztukin, us ɨnintukin mɨlta. \v 6 Sun ashampane pul sura ɨkaintɨt. Suasne Diosne us akwa uzmu kapal sarɨt, mil dos cientos sesenta payukima sua kuanapa. \p \v 7 Kwiztane chiyura waya kiara. Katsa ángel Miguelkas paiña ángeltuzkasakas, katsa piaintɨkanainkasa waya kiara. Sun katsa piaintɨkanakas paiña ángelkasakas mamaztuzkasa waya kiara. \v 8 Uspane anuppamanamarɨt. Uspane chiyura uzamanamarɨt. \v 9 Sunkana Diosne sun katsa piaintɨ, sun katsa kamta, chiyuras ɨninta. Usakas paiña ángeltuzakas pilmal ɨninnara. An antikwa kamtamne, Diablokas, Satanáskas muntɨt. Usne wan awaruza pɨrail kaiznanara, ñan miwara ɨanapa. \p \v 10 Suasne nane chiyura tɨnta parammikasha mɨrau. Usne ka kiztuazi: \q1 “Mane au Diosne awaruza kwailtas tainak kit watsananazi. Usne wanta tɨnta ɨninnanazi. \q2 Cristokas wanta ɨninnanazi. \q1 Diosne au aimpihshtuzpa kwail paramturuza chiyuras ɨninnara. \q2 Sun kwail paramturuzne Dios iztakin \q2 payuwarakas amtawarakas nɨjkulturuzpa kwail kizara. \q1 \v 11 Au aimpihshtuzne Diablorain anuppaarɨt, \q2 an Pɨriku uspa akwa irɨt akwa. \q2 Paiña aimpikasa usparuza sɨnam sananara. \q1 Uspane mamaztuza an Pɨrikura nɨjkulpuspas kizara, ishkwatchin. \q2 Uspane Cristo akwa ina ishkuarachi. \q1 \v 12 Wan chiyura uztuzne watsal kultain. \q1 An sukin uztuzkas, wan ñam piwara chamturuzkas, tɨnta naizarɨnazi, \q2 Diablo kihshta akwa, us wan sura uztuza naizninnanapa. \q1 Akkwan payukima uztuchi akwa, usne ukasa kwisha aliz kulnazi. Suasne Diosne ussa ilnazi.” \p \v 13 Sun aliz piaintɨkana pilta ɨnintawane, usne sun ashampa painkul mɨjatmikasha kanpat kit kwail kimɨzna minta. \v 14 Suasne Diosne an ashampara paas katsa wam ilsɨh mɨlazi, attish pul su watsarɨtkin tɨnta pɨlnapa, aliz piaintɨ us uzkin pianamanpa. Tane Diosne ussa chiwazha wenamtu aizpa kwinnazi, kutña año kakwakima. \v 15 Aliz piaintɨne paiña pitkis katsa pi kwazikanain ɨrak kit kwararɨt, ashampara pi kwarɨnpa. \v 16 Sunkana pilne ashampara kiwainta. Sun pilne aliz piaintɨ pi kwarakta aizpa tuk kit wan kaninta. \v 17 Ka akwaizna sunkana akwa sun aliz piaintɨne an ashampara kwisha aliz kultɨt, ussa kwail kirachi akwa. Suasne usne ashampawa kwaltuza, Dios pit mɨmturuza, Jesús kaizta aizpa mɨmturuza ɨt kit waya kinarɨt. \v 18 Suasne aliz piaintɨne katsa pimamin, pi sura kunta. \c 13 \s1 Paas kalpa piras \p \v 1 Na pira iztuasmin, katsa kalpane piras numɨzta. Siete kɨzpukas diez pulkas wajazi. Sun wan pulkin watsal ipmu tɨt ijta. Wan kɨzpuruza Diosta kwail pit pararɨt. \v 2 An katsa kalpa pultam ishukana iztɨt iztau. Paiña mittɨne usu mittɨkanain iztɨt. Paiña pitne katsa ishu pitkanain iztɨt. Katsa aliz piaintɨne katsa kalpara paiña uzmu mɨlta, wantuza tɨnta ɨninnanapa. \v 3 Katsa kalpawa kɨzpukin aim kirɨt azi. Inapain azi. Aim kirɨt aizpa namtawane, wan suras awane iztaspaat kit katsa kalpara kanpaara, us pashimtu aizpa kiana. \v 4 Sun awane aliz piaintɨra wakpuj wainñarɨt. Katsa kalpara ɨninna chɨhkakane, awane katsa kalpara wakpuj wainñat kit ka kaizara: “Mamazne an kalpakana wachi. Mɨnminkas ussa annuppasachi.” \p \v 5 Aliz piaintɨne ussa kiwainta, kwail pit paranpa, Diosta aliz pit paranpa. Ussa ɨninta cuarenta y paas mishkima, sun pit paranpa. \v 6 Sunkana kirɨt. Diosta aliz pit pararɨt. Ussa kwail pararɨt. Wan chiyura uztuzakas kwail paranarɨt. \v 7 Ussa ɨninta, Diosta piantuza waya kinpa, usparuza anuppananapa. Ussa ɨninta, wan sura uztuzakas, mamaz pit paramturuzakas, wan awaruzakas ɨninnanapa. \v 8 Wan an sura uzturuzne, uspa mun Pɨrikuwa pɨnkɨhta chiyura parɨtchiruzne, an katsa kalpara wakpuj wainñamɨznazi. An Pɨrikune, piantatmikane, an pɨnkɨh mɨji. Au su sarachasmin, Diosne nɨjkulturuzpa mun chiyura pɨnkɨhta panarɨt, pailta payukima uzanapa. \p \v 9 Mɨmtumikane an pit mɨrawa: \q1 \v 10 “Mɨnpazha mamaztuza kajchikin mɨltane, \q2 uspakas kajchira sɨpparɨnazi. \q1 Cuchillo kwizkasa pat kit piantaramikane \q2 kawarain inazi.” \m Sunkana naizamtuasmin, une, Diosta pianturuzne wan naizmu tɨnta tailchat kit Diosta pailta payukima nɨjkularawa. \p \v 11 An kwizpane nane mamaz katsa kalpa piltas nura iztau. Usne paas pɨriku pulkana wajazi. Parakane, usne aliz piaintɨkana azta. \v 12 An kwizpa katsa kalpane an ñancha katsa kalpakana ɨninnat kit us pashit aizpa kimɨzta. An kwiztamikane an sura uzturuza ɨninnara, an ñancha mikasha wakpuj wainñanapa. An ñancha kalpamikane aim kirɨt aizpa namtɨtmika azi. \v 13 Kwizpa kalpakas anza katsa iztasparɨt kal kira. Usne wan awa iztakin chiyuras an pilkin ĩn taizninnara. \v 14 Paiña katsa kal kimtu akwa, kwizpa kalpamikane an sukin uztuza pɨrail kaiznara, uskasa ɨanapa. Usne wan katsa kal an ñancha kalpa iztakin kirɨt. An sukin uztuza ɨninnara, mamaz kalpa an ñancha kalpakanain saanapa. An ñancha kalpa cuchillo kwizkasa aim kirɨtkas, usne uzmɨzta. \v 15 An ñancha kalpane an kwizta kalpara ɨninta, maza kalpa tɨkasa sanapa. Awaruza an kalpa sarɨtta wakpuj wainñapa ɨninnara. Wakpuj wainñarakine, usne usparuza piantanara. \v 16 Sun katsa kalpane wan awaruza uspa numal chihtɨkin chiwazha panapa ɨninnara. Chihtɨkin parakine, kɨnijkinkas chiwazha panapa ɨninnara. Ainkiruzakas, katsaruzakas, kwazparuzakas, puizaruzakas, anpat mɨjchiruzakas, anpat mɨjtuzakas, chiwazha panapa ɨninnara. \v 17 Chihtɨkin chiwazha parɨt aizpa mɨjchiruzne, katsa kalpawa mun parɨt aizpa mɨjchiruzne, paiña número parɨt aizpa mɨjchiruzne, chinkas paisachi, chinkas paininsachi. \p \v 18 An pit mintawa, wat piankamanapa. Piankamtamikane an katsa kalpawa número wintawa. Awane sun númerokasa muntɨt. Sun númerone seis cientos sesenta y seis mai. \c 14 \s1 144.000 awa kanta kaizamtu \p \v 1 Suasne mamasa iztau. Sión ɨzara iztuasmin, nane Pɨrikurakas, 144.000 awaruzakas iznarau. Uspane Pɨrikuwa munkas paiña Papihshpa munkas kɨnijkin wan panarɨt mɨjazi. \v 2 Suasne nane maza chiyuras paramtu mɨrau. Usne katsa pi aztakanain azta. Ippa tɨnta aztakanain azta. Akkwan awa guitarra piantukanain tɨnta azta. Wan azta aizpa mɨrau. \v 3 Uspane Dios uzmukin masas kanta kaiz kiara. Ampara uztuz uzkinkas, ɨlaparuz uzkinkas, kanta kaiz kiara. Mazantuzmin masas kanta kamazi. Ciento cuarenta y cuatro mil awane, kanta kaiz kiara, Dios usparuza au sukin watsat mɨlnara akwa. \v 4 Sun awaruzne sɨnam awa mai. Uspane mamaz patna ashampakasa pittarachi. Uspakas an Pɨriku ɨmtura kanpaanazi. Diosne usparuza an ñancha painara, an sukin puraruzkasa chaizamanpa, Dioskasakas sun Pɨrikukasakas uzanapa. \v 5 Uspakas pɨrail kaizarachi. Sɨnam awa mai. \s1 Kutña ángeltuz paraamtu \p \v 6 Suasne mamaz ángel chiyu paizkakin pɨltɨmtu iztau. Sun ángelne an sukin uztuza Dios watsal pit kainanashinai. Chiwaltuzakas, wan kwaltuzakas, wan pit paramtuzakas, kainanashinai. \v 7 Uspa ka tɨnta kaiznara: “Dios mɨt kit wakpuj waintain. Ussa ‘nune kwisha wari’ kiztain. Diosne chiyuras anpain, awaruza mɨmanana, uspa kwail piankamanapa. Chiyu sarɨtmikashakas, an su sarɨtmikashakas, wan pi sarɨtmikashakas, wan pi kasu sarɨtmikashakas wakpuj waintain,” ka kizta. \p \v 8 Suasne mamaz ángelne ussa kwizpa at kit ka kaizta: “Katsa Babilonia pɨpulune wan azpiantɨt. Babilonia pɨpulukin uztaruzne akkwan tuntu kwail kiat kit wan awaruza kwail kin kawarain kamninnara,” ka kizta. \p \v 9-10 Kwiztane mamaz ángelkas paas ángeltuza kanpaat kit tɨnta kaizta: “Diosne aliz kalpara wakpuj waintaruzakas, kalpa aliz kalpakana sarɨtta wakpuj waintaruzakas, aliz kalpawa marca kɨnijkin parɨttuzakas, aliz kalpawa marca chihtɨkin parɨttuzakas, tɨnta naizninnanazi. Diosne usparuza kwisha aliz kulnazi. Usparuza ĩnta, asufre ĩnkasa, ɨninnanazi, kwisha naizanapa. Diospa ángelkas Pɨrikukas chiyuras usparuza iznanazi. \v 11 Uspa naizmukis ishne akkwan payukima puznazi. Pailmuchi. Aliz kalpara wakpuj wainturuzkas, kalpa aliz kalpakana sarɨtta wakpuj wainturuzkas, aliz kalpawa munkasa parɨtuzkas, payuwarakas amtawarakas naizanazi,” ka kizta. \p \v 12 Diosta piantuzne, Dios pit mɨmturuzne, Jesús kaizta aizpa nɨjkultuzne, wan naizmu tɨnta tailchaanazi. \p \v 13 Suasne nane maza chiyuras paramtu mɨrau. Nawa ka kaizta: “Sunkana pari: ‘Diosta piantuz iarɨkane, uspane watsal kularɨnazi pailta payukima.’ \p Diospa Izpulkas ka kaiznamtu: ‘Watcha. Uspa tɨnta kal kiarɨt akwa, pɨna kwaizkulanazi. Uspa kal kiarɨt akwa, Diosne chiyura usparuza chiwazha mɨlananazi,’ ” ka kizta. \s1 An sukin pakmu payu \p \v 14 Suasne mamasa iztau. Chiyura iztuasmin, nane putchã wanish iztau. Diospa painkulkanain wanish ɨsalta uzta. Paiña kɨzpukin uru tɨt iptɨt. Usne kwiz azuelo plano chihtɨkin piztɨt. \v 15 Suasne mamaz ángelne Dios yaltas puz kit wanish ɨsalta uzmikasha tɨnta ka kwianta: “Up kwiz azuelo plano tizpian kit pakti. Wan pippane kilpuin parɨt. An sukin wan pippa pakpain parɨt.” \v 16 Wanish ɨsalta uzmikane paiña kwiz azuelo plano an sukin kiakpɨnta, wan pippa kilpuin parɨt aizpa tizpian kit pakna. \p \v 17 Mamaz ángelne kwiz azuelo plano mut kit chiyu yaltas puzta. \v 18 Mamaz ángelne chihtɨra ĩn ɨninnapa mura. Diospa incienso paktam misharɨkis puztawane, usne kwiz azuelo plano mumikasha tɨnta parat kit kaizta: “Up kwiz azuelo planokasa tizpian kit pakti. An sukin wankail pippa kwas paktawa, wan wankail pippane wan ĩn arɨt akwa.” \v 19 Sun ángelne paiña azuelo planora an sukin kiakpɨntɨt, wankail pippa kwas kalpiz kit paknapa. Wan kwas pak kit wan wantat kit nuzpizta, chap pi puznapa. Sun ángeltuz wankail pippara pakkat kit nuzpiztukana, Diosne kwail awaruza naizninnanazi, ianakima. \v 20 Pɨpulu mamal wankail pippara nuzpizta. Wankail pippa nuzpiztakin, aimpi pine pɨnnakta, caballo kɨzpukinkima, caballo tɨt kan kit ɨninkinkima. An aimpi pine kutña cien kilómetroskima puzta. \c 15 \s1 Moiséspa kanta \p \v 1 Chiyura iztuasmin, nane chiyura mamaz katsa iztasparɨt kal iztau. Ñamin sunkana iztachish. Siete ángeltuza iznarau. Maza mazain minpa siete kwail kianapa ɨninnarɨt. Wan kwail kirɨt aizpa pailkane, Diosne an sukin an kwail ɨninmanazi. \p \v 2 Suasne nane sɨnam katsa pikanain iztɨt iztau. Sun pine ayukta kai iztau. Pi ayukta ĩnkanain iztau. Aliz kalpara anupparɨttuzne sun sɨnam pimakin uzara. Aliz kalpakana sarɨtta wakpuj wainñarachi. Aliz kalpawa munkas, paiña númerokas, uspa kɨnijkin panintachi. Diosne usparuza guitarra mɨlanara, Diospa kanta kizanapa. \v 3 Uspane Moisés Diosta kiwainmumika kantakana, Pɨrikura kantakas kaiz kiat kit kizara: \q1 “Nune wan kal kit aizpa kwisha watsal kirɨt. \q2 Au Anpatne, au Diosne wan kal kishinai. \q1 Nu wan kimtu aizpa kwisha wari. \q2 Nune an sukin uzturuza ɨninnamti. \q1 \v 4 Wan chiwal nua wakpuj wainñanazi. \q2 Wan chiwal nua ‘kwisha wari’ kizanazi. \q1 Nuin sɨnammika i. \q1 Wan suras awane nu uzkin aat kit wakpuj wainñanzi. \q1 Awaruzne nu watsal nil kirɨt aizpa piankamanazi.” \p \v 5 Sun iztawane, kwiztane, nane chiyura wanmakmukin iztau. Sua Dios uzkin ayukta Dios pit pɨnkɨh parakin iztau. \v 6 Sun siete ángeltuzne chiyu wanmakmukis puzara, siete kwail ilnam kianapa. Uspane putchã kwaksham kwarɨt. Uru tɨtkas pechokin ipparɨt. \v 7 Suasne maza kalpane ampara kalparas siete ángeltuza siete aiz uru waz mɨlanara. Diosne, pailta payu uzmikane, ilmu uru wazta winta, au sukin uztuza ilnanapa. \v 8 Katsa Diosne chiyura wanmakmukin akkwan ishkasa napta. Sun urain mɨnminkas chiyura wanmakmukin napsachimazi. Siete ángeltuz siete kwail ilnam pailtawane, awane chiyura wanmakmukin nappaashinai. \c 16 \s1 Uru waztas ilnam puzanazi \p \v 1 Suasne nane maza chiyuras paramtumikasha mɨrau. Usne siete ángeltuza ka kaiznara: “Diosta ɨat kit siete ilnam wazta wintain, pilta parannapa,” ka kiznara. \p \v 2 An ñancha ángelne paiña ilnam waz pilta paranta. Ilnam waz parantawane, aliz kalpawa marcakasa parɨttuzkas, aliz kalpawa kalpakana sarɨtta wakpuj wainturuzkas ña pɨtnakima kwisha ishtu paarɨt. \p \v 3 An kwiztamikane paiña ilnam waz ñam pira paranta. Ñam pine kwanam aimpikana namta, awa piantarɨt aimpikana. Wan ñam pira chamturuzne iarɨt. \p \v 4 An kwiztamikane paiña ilnam waz wan ainki pirakas, pil kulta pi puzmukinkas, paranta. An pine aimpikana namta. \v 5 Suasne nane ainki pi tañu kirɨtmikasha mɨrau. Sun ángelne ka kizta: \q1 “Nu kimtu aizpa nil i. Nune ap sɨnam Dios i. \q2 Nukas ma uztu. Nukas an ñancha uzta. \q2 Nu ilnara aizpa watcha i. \q1 \v 6 Sun ma payu naizmuruzne Diospa kwaltuzakas, Dios pit kainammturuzakas piantanarɨzi. \q2 Uspa kwail kiarɨt akwa, uspane naizashina, aimpi pi kwankima.” \p \v 7 Mazane Diospa incienso paktam misharɨkis ka kaizta: \q1 “Diosne wan chiwal kishinai. Anpat ilnara aizpa watcha i. \q2 Usne wan nil kirɨt. Ñanta kitchi.” \p \v 8 Suasne an kwiztamikane paiña ilnam waz pãnta paranta, wan awaruza ĩnkasa impaktanapa. \v 9 Ĩn impaktamturuzne kwisha naizara. Naizarakas, uspane Diospa kwail kizarɨt, Dios wan ilnam ɨninta akwa. Uspa kwail kiashit aizpa chɨhkaashitchi, Diosta kaiyanapa, “Dios kwisha wari” kizamanpa. \p \v 10 An kwiztamikane paiña ilnam waz aliz kalpawa uzmura paranta. Tɨlkwil parɨt, aliz kalpa ɨnintukin. Suane wan awaruzne uspa yankwijara sula kuara, uspa ishtu akwa. \v 11 Chiyura Diosta kwail pit kizara, uspa ishamtu akwa, uspa ña pɨttain ishamtu akwa. Uspa kwail kal kiarɨt aizpa chɨhkaashitchi. \p \v 12 An kwiztamikane paiña ilnam waz katsa Éufrates pira paranta. Parantawane, Éufrates pine chɨhktɨt, pãn puzmumals mikwaruz kwakkanapa. \p \v 13 Suasne nane katsa aliz piaintɨrakas, aliz kalparakas, pɨrail kaiztumikashakas iznarau. Uspa pitkis kutña kwail salizne, pumkanain iztɨt, puzara. \v 14 Sun Diablowa saliztuzne katsa iztasparɨt kal kiara, awa usparuza kanpaanapa. Uspakas wan suwara ɨat kit wan katsa mikwaruzakas uspa suldaruruzakas akwanara, sun payu Dioskasa, wan chiwal kal kimturuzkasa, tɨnta waya kianapa. \p \v 15-16 Katsa mikwaruzne Armagedón ɨnkal sura wanmakkara. Hebreowa pitta \tl Armagedón\tl* munta. Cristo kaiztu aizpa mɨrain. “Nane anpain ish. Maza walkumkanain kainarachin anash. Sun payu tɨrizturuzne, uspa putchã pĩn watsamtuzne, watsal kulanazi, piltɨm chamanpa, paiña iztakin mɨtsal kiamanpa.” Putchã pĩnwa paramtukas, usne uspa kwail kiarɨt aizpa sɨnam samtu kaiznara. \p \v 17 Suasne minpa ángelne paiña ilmu waz inkwara paranta. Parantawane, mazane chiyuras, Dios uzmuras, tɨnta ka kaizta: “Na kaizta aizpa, wan ilnara aizpa, wan pailtɨre,” kizta. \v 18 Suasne ĩn chiyuras taiztawane, ippa tɨnta azta. Tɨnta su ulmu azi. Awa an sukin uzasmin, an su ulmukana wachi azi. \v 19 Katsa Babilonia pɨpulukin kutña pajte ɨstɨt uz kirɨt. Wan sukin pɨpuluruzne urumpukasa wan taizarɨt. Dios an katsa Babilonia pɨpulura uztuza aliz kulnat kit ilnanapa ɨninta, kwisha naizanapa. \v 20 Wan ainki su pi paizkakin wan kaarɨt. Wan ɨnkal ɨzakas saimanamtɨt, wan kaarɨt akwa. \v 21 Akkwan katsa hielo, ampara arroba uskanain, chiyuras taizara. Awaruza aim kiara. Hielo awaruza kwisha aim kiara akwa, sun awane Diosta aliz pit paraarɨt. \c 17 \s1 Diosne kwail ashampara ilnazi \p \v 1 Maza ángel siete ángeltuztas, ilnam waz mɨjmikane, nawa parat kit kaizish: “Nakasa at. Nane nua annash, an kwail ashampara yawakima ilkwarakas. Usne wan pi ɨsalta uztu. \v 2 An sukin uzturuza mikwaruzne an ashampakasa uzat kit akkwan kwail kiarɨt. An ashampawa kwail kirɨt aizpa awaruza kwaktɨt akwa, an sukin uzturuzne kwail awa namat kit pirɨt awakana uzanazi,” kizta. \p \v 3 Kwiztane Dios Izpul nawa kainkizpanintuasmin, maza ángelne nawa pul sura mɨlzish. Tane nane ashampa kwanam aliz kalpara anuzta iztau. Akkwan kwail pit sun aliz kalpara parɨt, Diosta kwail pit paran. Siete kɨzpukas, diez pulkas waj. \v 4 An ashampane tɨlchakta pĩnkanakas kwanam pĩnkas kwara. Akkwan uru in kwara. Akkwan watsal iztɨt ukne kwilkin kwara. Putchã inkas kwara. Uru wazkas paiña chihtɨkin mura. Waz ayukta paiña kwail kit aizpakas, mamaztuza wan kwail kwaktɨt aizpakas mura. \v 5 Paiña kɨnijkin maza pianchi mun ka parɨt: \qc \sc BABILONIA KATSA I.\sc* \qc \sc SUN PƗPULUNE AWAKANA I,\sc* \qc \sc KWAIL AWARUZA KAWIRARA AKWA,\sc* \qc \sc AWARUZA AKKWAN TUNTU KWAIL KWAKTƗT AKWA.\sc* \m \v 6 Suasne nane an pirɨt ashampara iztau, an ashampane Diosta piantuza piantanarɨt akwa. Usne Jesús pit kainammtuza piantanarɨt. \p Na ussa izta akwa, nane ishkwatkwerau. \v 7 Suasne ángelne nawa kaizish: “¿Chikisma ishkumtus? Nane nu izta aizpa kainanash, wan piankamanapa. Sun ashampane aliz kalpara anuzta. Kalpane siete kɨzpukas, diez pulkas waj. \v 8 Sun aliz kalpane nu izta an ñamin uzta. Ma uztuchikas, mamaz payura paiña ainkih kultas nurɨnazi, mamasa uzna. Paiña kal pailtawane, usne ĩnta ɨrɨnazi, chiwal pailnakima. An aliz kalpara izarawane, an sukin uzturuzne, uspa mun chiyu pɨnkɨhta patchiruzne, ishkuarɨnazi. An su sarachasmin, Diosne pɨnkɨh sat kit ussa piantuzpa mun pɨnkɨhta para. Sun aliz kalpane an ñamin uzta. Ma uztuchikas, an imparane uztɨnazi. \p \v 9 Sun pit mɨraruzne nɨjkulat kit na kaiztu aizpa piankamanazi. Sun ashampane aliz kalpara siete kɨzpu waj anuzta. Siete kɨzpune siete ɨnkal ɨzakanakas, siete katsa mikwaruzkanakas, izarɨt. \v 10 Cinco katsa mikwaruzne wan kaarɨt me. Mazane cincoras ma ɨnintui. Minparane mama atchi. Minpara akane, akkwan payuchikimain nukkulnazi. \v 11 Sun aliz kalpane, an ñamin uztamikane, mane uzchi. Sun kalpane katsa mikwa namta. Uskasa ocho ɨnintuz wianta. Uskas pailtɨnazi. \p \v 12 Sun diez pul nu izta aizpa diez mikwaruzkana izarɨt. Mama ɨninnamtuchikas, uspane an aliz kalpakasa akkwan payu chikimain ɨninnanazi. \v 13 Sun diez mikwaruzne usparuzpain nɨjkulamtu, aliz kalpara kiwainnanapa, wanta ɨninanapa. \v 14 Uspakas aliz kalpakasakas Pɨrikukasa waya kianazi. Sun Pɨrikune paiña akwanarɨttuzkasa, paiña narɨttuzkasa, ussa nɨjkulturuzkasa, usparuza anuppanarɨnazi. Usne mamaz mikwakin anza tɨnta i. Usne mamaz katsa anpatmikakin anza tɨnta tailcham.” \p \v 15 Suasne ángelne nawa kaizish: “Nune kwail ashampara paiña uztukin pimakin izta. Sun pine awakanain iztɨt. Pailta suras awakas, pailta kwaltas awakas, pailta pɨpuluras awakas, pailta pit paramtuz awakas, purai. \v 16 Nune aliz kalpara diez pultakas izta. Uspane kwail cham ashampara aliz kularɨnazi. Wan us mɨj aizpa nakarɨnazi, piltɨm uznapa. Uspane paiña ña kuat kit ĩnta impakkarɨnazi. Sunkana uspane ussa kanintɨnazi. \v 17 Diosne diez pul ɨnintuza kawarain nɨjkulninnara, Dios pashit aizpa kianapa. Suasne uspane usparuzpain nɨjkulara, aliz kalpara kiwainñanapa, wanta ɨninanapa, Dios kaizta aizpa pailnakima. \v 18 Nune an ashampara izta. Usne katsa pɨpulukana iztɨt, an sukin wan chiwal mikwaruza ɨninamtu akwa.” \c 18 \s1 Babilonia pɨpulu wan pailtɨt \p \v 1 Suasne kwiztane nane mamaz ángel chiyuras kihshtu iztau. Usne katsa ɨninmikakana azi. Usne pãn maltakanain aizta, wan su kai puranapa. \v 2 Tɨnta kwiat kit ka kaizta: \q1 “Katsa Babilonia pɨpulu paltaintɨt. \q2 Mane saliztuzne sua uzarɨt. \q1 Wan kwail izpulkas sua nukkularɨt. \q2 Wan tuntu pɨkumkas chikuyukas ta uzarɨt. \q1 \v 3 Wan suras awane pirɨtkana namarɨt, \q2 wan tuntu kwail kiarɨt akwa. \q1 An sukin katsa mikwaruzne akkwan awakasa an kwail kiare. \q2 An sukin painintuzne, kwazpa awa kularɨt, uspa kwazpa ashampakana uzashit akwa.” \m \v 4 Suasne nane chiyuras paramtumikasha iztau. Nawa kaizish: \q1 “Ap kwalta ka kuruntain. Sun katsa pɨpulukis puzarawa, \q2 an pɨpulukin uztuz kwail kiamtukanain kiamanpa, \q2 an pɨpulukin uztuz naizamtukanain, naizamanpa. \q1 \v 5 Uspa akkwan tuntu kwail kiarɨt akwa, Diosne chiyuras uspa kwail kiarɨt aizpa izta. \q2 Diosne uspa kwail kiarɨt aizpa mainmanazi.” \m \v 6 Suasne usne ángeltuza kaiznara: \q1 “Mane usparuza ilnari. Yawa ilmu mamaz awaruza ilnarakanain kawarain an pɨpulura ilnari. \q2 Uspa kwail kiarɨt akwa, usparuza pa pijikima sun kwail kinari. \q2 Sun pɨpulu mamaztuza naizninara akwa, an pɨpulura uztuza anza naizninnari. \q1 \v 7 Uspane uspa chiwazha kiashimtu aizpa kiat kit kwail kwazpa awakanain uzshiara. \q2 Kawarain usparuza naizninnari. \q1 Sun pɨpulu uztuzne ka minñara: \q2 ‘Aune an sukin ɨninmumikakana makpas. Aune wan pashimtu aizpa mɨjmakpas. \q2 Aune mizurainkas tayalsachimakpas.’ \q1 \v 8 Katmizna maza payurain wan ilmu usparuza taiznarɨnazi. \q2 Sun payura iarɨnazi, tayalarɨnazi, yak kiarɨnazi. \q1 An tɨnta Anpat Diosne usparuza mɨmananazi, uspa kwail kiarɨt aizpa piankamanapa. \q2 Suasne usne usparuza impakninnanazi, wan pailnakima.” \p \v 9 An sukin katsa manta kimtuzne, sun ashampakanain kirɨttuzne, kwail kwazpa awakanain uzararuzne, azarɨnazi. Sun pɨpulura impaktawane, awane ish panaktu izanazi. Sun akwa uspane tayalarɨnazi. \v 10 Sun awaruzne attishtas sun pɨpulura izat kit ishkuarɨnazi, pɨpulukin ilnamɨztu akwa. Uspane ka kaizanazi: \q1 “An katsa Babilonia pɨpulune \q2 kwisha naiztɨnazi. \q1 Akkwan payu chinkima nukkulmanazi.” \p \v 11 An sukin paininturuzne, an pɨpulu akwa, azat kit kwiananazi, mɨnminkas uspa painim mɨj aizpa paimtuchi akwa. \v 12 Mɨnminkas uspa uru mɨj aizpakas, pial mɨj aizpakas, muin uk mɨj aizpakas, ainki putchã uk mɨj aizpakas, paimtuchime. Putchã pĩn mɨj aizpakas, tɨlchaktakana pĩn mɨj aizpakas, an watsal pĩn mɨj aizpakas, kwanam pĩn mɨj aizpakas, paimtuchime. Watsal tɨ piamkas, katsa sɨnam kihtɨt sulakas, wat tɨkas, paimtuchime. Naztam irukas, mamaz irukas, marmol ukkas, paimtuchime. \v 13 Mɨnminkas canela tɨ ayakas, watsal piam kɨhwilkas, incienso impaktakas, mirra pikas, olivos pikas, vinokas, olivos pihshpikas, chara pippa kɨrɨtkas, chara pippakas, paimtuchime. Mɨnminkas wakarakas, pɨrikukas, caballokas, caballo carrokas, kiwaintuzkas paimtuchime. \p \v 14 Sun painintuzne an pɨpulura ka kaizarɨnazi: “Nu wan mɨjat aizpakas, nu wan mɨlshimtu aizpakas, wan karɨt. Mizurainkas chiwazha karɨt aizpa saimanazi.” \v 15 An pɨpulukin uspa mɨj aizpa painintɨttuzne kwisha kwazpa kularɨt. Uspane pɨpulura attishtain kun kiarɨnazi. Sun pɨpulura uztuz naizamtuasmin, uspane azat kit tɨnta kwian kit kaizanazi: \q1 \v 16 “An katsa pɨpulune kwisha naiztɨnazi. \q2 Usne watsal pĩn kwarɨt ashampakana iztɨt. Tɨlchakta pĩnkanakas, kwanam pĩnkas kwarɨt. \q2 Urukas ainki putchã ukkas, muin watsal iztɨt ukkas kwilkin kwarɨt. \q1 \v 17 Akkwan kwazparuz masain wan pailti; wan kakihsharɨt.” \p Katsa kanua puijmuruzkas, kanuawara chamtuzkas, kanuara kal kimtuzkas, piwara kal kimtuzkas, pɨpulura attishtain kun kiarɨnazi. \v 18 Pɨpulu impakta ish iztawane, ka kwiannara: “An pɨpulukinkas anza katsa pɨpulu wachi.” \v 19 Kwisha tayalamtu akwa, uspane pul pil uspa kɨzpura paran kit azat kit kaizara: \q1 “An katsa pɨpulune kwisha naizarɨnazi. \q2 Katsa kanua pira mɨjattuzne, \q2 uspa kwazpa akwa, an kwazpa namarɨt. \q1 Uspa kwazpa masain wan kakihsharɨt. \q1 \v 20 An pɨpulu kakihshtɨtkas, chiyura uztuzne watsal kultain. \q2 Diosta piantuzkas, Dios manta kittuzkas, Dios pit kainammtuzkas, watsal kularain. \q1 Diosne an pɨpulukin uztuza ilnara, \q2 an pɨpulukin uztuz Diosta piantuza naizninnarɨt akwa.” \p \v 21 Maza katsa ángelne katsa chara kɨmu uk mut kit katsa pira kiain kit kaizta: \q1 “An katsa Babilonia pɨpulune karɨnazi. \q2 An uk katsa pira kiaintakanain karɨnazi. \q2 Mɨnminkas sun pɨpulura chinkas izamanazi. \q1 \v 22 Mɨnminkas an pɨpulu miwara guitarra pianamanazi. \q2 Karaskwil usmuruzkas, iru kwil usmuruzkas, \q2 an pɨpulu miwara mamasa usamanazi. \q1 An pɨpulukin kal kimtuzakas sayamanazi. \q1 Kal wa chi akwa, an pɨpulukin chara kɨmu ukne \q2 mamasa azmanazi. \q1 \v 23 Mizurainkas an pɨpulukin impil putta aizamanazi. \q1 Mizurainkas mɨnminkas an pɨpulukin kasara kimanazi. \q1 Painintuz katsa manta kimmikakana namarɨtkas, \q2 an pɨpulune wan karɨnazi. \q1 Uspane wan suras awaruza pɨrail apnarɨt, \q2 nilchi pit paarɨt akwa. \q1 \v 24 Diosne an pɨpulu uztuza ilninnanazi, \q2 Dios pit paramtuzakas, Diosta piantuzakas, wan suras uzararuzakas piantanarɨt akwa.” \c 19 \p \v 1 Kwiztane nane akkwan awa chiyura tɨnta paramtu mɨnarau. Ka kaizara: \q1 “Au Diosne kwisha wari. \q1 Usne aumɨza kwail sɨnam sammika i. \q2 Us an tɨnta akwa, usne wanta ɨninnashinai. \q2 \v 2 Usne wan awaruza wat mɨmanamtu, uspa kwail piankamanapa. Mamaztuza ilnamtukas, us kimtu aizpa watcha i. \q1 Usne an Babilonia pɨpulura uztuza naizninnara. \q2 Uspane kwail ashampakana uzat kit wan awaruza kwail uznapa kamtanara. \q1 Mane Diosne usparuza naizninnarɨt, Diosta kiwaintaruza piantanarɨt akwa.” \m \v 3 Sun akkwan awane mamasa kaizara: \q1 “Au Diosne kwisha wari. \q1 An pɨpulu impakta ishne pailta payukima nunazi.” \p \v 4 Suasne veinticuatro ɨlaparuzkas, ampara uztuzkas, Dios uzkin palsumat kit wakpuj wainñat kit kaizara: \q1 “Watcha Diosne kwisha wari,” kizara. \p \v 5 Mazane Dios uztukin ka kaizta: \q1 “Wan Dios kiwaintuzkas, ussa ishkumtuzkas, katsaruzkas, ainkiruzkas, \q2 ‘Dios kwisha wari’ kaizarain.” \s1 Pɨrikuwa kasara kim pishta \p \v 6 Suasne nane akkwan awa paramtukanainkas, akkwan pi taizta aztukanainkas, akkwan ippa aztukanainkas, mɨrau. Ka kaizara: \q1 “Diosne kwisha wari. \q1 Au Anpat Diosne ɨninnat kit us tɨnta akwa \q2 us kishimtu aizpa kinazi. \q1 \v 7 Us akwa, watsal kulmɨzpai. ‘Diosne kwisha wari’ kiztuasmin, \q2 watsal kulmɨzpai, \q1 Pɨrikuwa kasarakim pishta taizta akwa. \q2 Pɨrikuwa ashampane usmin sɨnam parɨt uskasa ɨn. \q1 \v 8 Sun ashampane sɨnam putchã pĩn naztam iztɨt sap kit kwara. \q2 Diosta piantuzne, wat kin uzturuzne, putchã pĩnkanain kwaanazi.” \p \v 9 Ángelne nawa kaizish: “Sunkana pari, ‘Pɨrikuwa kasara kim pishtara akwattuzne watsal kulanazi.’ ” Ma pitchin kaizta: “Na kaiztu aizpa Dios watcha pit i.” \p \v 10 Suasne nane ángelpa mittɨkin taiz kit wakpuj wainshirau. Usne nawa kaizish: “Sunkana kimun. Nakas Diospa kiwainmika ish. Nukas, nu aimpihshtuzkas, Diospa kiwainmuruz mai. U Dios pit kainanamturuzne paiña kiwaintuz mai. Diostain wakpuj waintawamakpas,” ka kizta. \s1 Putchã caballora anuzmumika \p \v 11 Suasne mamaza iztau. Chiyura ayukta iztuasmin, nane putchã caballora iztau. Caballora anuzmumikane Dios kaizta aizpa mɨra. Watchain kaiz kit mamaztuza nil ɨninnara. Usparuzkasa waya kinarakas, usne wat kirɨt. \v 12 Paiña kasune ĩnkanain naztam aizta. Akkwan tɨt watsal iptɨt kɨzpukin kwarɨt. Paiña mun kɨnijkin parɨt aizpa usmin pianazi. \v 13 Usne aimpi pustɨt pĩn kwara. Paiña munne “Dios pit” munazi. \v 14 Chiyuras waya kimturuzne ussa kanpaat kit putchã caballoruza anuzara. Uspane kwisha watsal putchã pĩn kwaara. \v 15 Maza kwiz mashtine paiña pittas puzta, an sura uztuza piantananapa. Usne irukasa an sura uzturuza tɨnta ɨninnanazi. An tɨnta Diosne, wan kishimtumikane, awaruza mittɨ kulnanazi, ilnanazi, Dios usparuza aliz kulnarɨt akwa. Kawarain usparuza naizninnanazi. \v 16 Paiña kwakshamtakas, paiña pantalóntakas ka parɨt: \qc \sc SUN KATSA MIKWANE WAN ƗNINTUZA ƗNINNAMTU.\sc* \qc \sc USMIN WANTUZA MANTA KINAMTU.\sc* \p \v 17 Suasne maza ángel pãn ɨsalta kuntɨt iztau. Usne wan katsa wam chiyu kwashtara pɨlturuza tɨnta kwian kit ka kaiznara: “Arain. Diospa katsa pishtara wanmaktain, us kwintu aizpa kuanapa. \v 18 Usne katsa mikwaruzpa ñakas, ainki mikwaruzpa ñakas, tɨnta awaruzpa ñakas, caballowa ñakas, caballora anuztuzpa ñakas, anpat mɨjchiruzpa ñakas, anpat mɨjtuzpa ñakas, pashpawa ñakas, ɨlapawa ñakas kwinnanazi, kuanapa,” kiznara. \p \v 19 Suasne nane sun aliz kalparakas, an sukin katsa mikwaruruzakas, uspa suldaruruzakas, iznarau. Uspane wanmakkara, cabollora anuztamikakasa waya kianapa, paiña suldaruruzkasa waya kianapa. \v 20 Waya kiarawane, mɨnpazhane aliz kalparakas, pɨrail kaizmumikashakas, pizat kit kantɨt. An pɨrail kaizmumikane aliz kalpa iztakin masas iztasparɨt kal kirɨt. Paiña kal kirɨt akwa, usne aliz kalpawa izmu marca parɨttuza pɨrail kaiznarɨt, aliz kalpakana sarɨtta wakpuj wainñapa. Uztuasmin, sun aliz kalpakas sun pɨrail kaizmumikakas pizat ĩn asufre aiztukin kiakpɨntɨt azi. \v 21 Caballora anuztumikane paiña pittas mashtikasa anparuza piantanara. Katsa pɨkum chiyu kwashta pɨlturuzne uspa ña tuknakima kuara. \c 20 \s1 Los mil años \p \v 1 Suasne chiyura iztuasmin, nane maza ángel chiyuras kihshtu iztau. Sunne paiña chihtɨkin ainkih kulpa llavekas katsa cadenakas mɨlta. \v 2 Sun ángelne aliz piaintɨra, antikwa kamtara, tɨ pain kit piz kit maza mil añokimain cadena kuhtɨt. Antikwa kamtane “Satanáskas Diablokas” muntɨt. \v 3 Usne antikwa kamtara ainkih kulta kiakpɨn kit pɨjta sɨp kit pɨjtakin palta, wan sura uztuza mil añokima kwail kimanpa. Mil años sɨpta pailtɨkane, antikwa kamtane akkwan payuchin chɨhtɨt anazi. \p \v 4 Mama chiyura iztuasmin, nane akkwan ɨnintuzpa uzmu iztau. Piantarɨttuzne, kɨzpu tɨt irɨttuzne, wan uzmukin uzara. Uspane iara, Dios pit kainara akwa, Jesúspa pɨnkɨhta panarɨt akwa, aliz kalpara wakpuj wainñarachi akwa, aliz kalpakana sarɨtta wakpuj wainñarachi akwa, aliz kalpawa marca kɨnijkinkas chihtɨkinkas parachi akwa. Mamasa kakulakane, sun awaruzne Cristokasa maza mil añokima ɨninñanazi. \v 5 Suntuzne an ñamim mamasa kakultaruz mai. Mil años pailtawane, anpa irɨttuzne mamasa kakul uzanazi. \v 6 An ñamin mamasa kakul uztaruzne Dioskasa uzat kit watsal kularɨnazi. Uspane mamasa iamanazi. Diospakas, Cristowakas pariya namanazi. Cristokasa mil añorakima ɨninnanazi. \s1 Satanásne pailtɨnazi \p \v 7 Mil año pailtɨkane, Satanásne kajchiras chɨhtɨt anazi, \v 8 wan suras uztuza pɨrail kaiznanapa. Sun awaruzne “Gogkas Magogkas” mun mai. Puztawane, usne an suras uztuza wanmaknanazi, uspakasa waya kinpa. Pi ksu wiansachikanain sun awaruza wiansachi. \p \v 9 Wan suras awaruzne Dios pashimtu pɨpulura nuat kit Diosta piantuza pɨlzawal kwianazi. Awa pɨpulura izparawane, Diosne chiyuras ĩn ɨninnanazi, sun awaruza impaktananapa. \v 10 Diosne Diablora, awaruza pɨrail kaiztumikasha, ĩn impaktukin kiakpɨnnazi. Sua asufre aizmu. Sun impaktukin aliz kalpakas, kwail kaiztumikakas, uzpailnazi. Suane uspane payuwara amtawara chiwal pailta payukima naizpailnazi. \s1 Wantuzne Diospa putchã uzmukin \p \v 11 Suasne nane katsa putchã uzmu iztau. Dios paiña putchã uzmukin uzasmin, an sukas an chiyukas wan kakihshtɨt, mizurainkas izamanpa. \v 12 Ɨlapa irɨttuzkas pashpa irɨttuzkas mamasa kuhstawane, nane usparuza Diospa ɨnintukin iznarau. Suane parɨt pɨnkɨh azpiztɨt. Mamaz pɨnkɨhkas azpiztɨt. Diosta piantuzpa mun sun pɨnkɨhta parɨt azi. Uskasa uzanazi. Sun pɨnkɨh iztawane, irɨttuzpa kal kiarɨt aizpa pɨnkɨhta iztawane, Diosne irɨttas kuhsninnat kit irɨttuza mɨmanat kit usparuza uspa kwail kiarɨt aizpa kainanara. \v 13 Katsa pi kwarɨt irɨttuzkas, wan chiwal an sukin irɨttuzkas, purazi. Diosne usparuzpa kal kiarɨt aizpa mɨmanat kit usparuza uspa kwail kiarɨt aizpa kainanara. \v 14 Minpara sun irɨttuzne ĩn impaktukin ɨanazi, kwisha naizarɨnpa. Ĩn impaktamtukin kihshturuzne sunkanain attishta ɨanazi, Diosta izamanpa. \v 15 Paiña mun chiyu pɨnkɨhta parɨtchiruzne, Dioskasa uztachiruzne, ĩn impaktukin kiakpɨntɨt azi. \c 21 \s1 Masas chiyukas masas pilkas \p \v 1 Kwiztane, suasne nane masas chiyukas masas pilkas iztau. An ñancha sara chiyukas, an ñancha sara pilkas, an ñancha sara pikas pɨnkularɨt. \v 2 Dios pɨpulura, masas Jerusalén pɨpulura, chiyuras, Dios uztas kihshtɨmtu iztau. Ashampa paiña ampukas kasara kimtune, usne watsal pĩn kwamtu. An chiyuras pɨpulune sun ashampakanain kwisha watsal iztɨt. \v 3 Nane Dios uzmukin tɨnta kwiantumikasha mɨrau. Ka kaizta: “Diosne awa purakin tuanazi. Awakasa uznazi. ‘An awane ap kwal i’ kiznazi. Diosne uspa Dios namnazi. \v 4 Suane Diosne wan tayalmu pailnintɨnazi. Suane mɨnminkas an iasachi. Mɨnminkas an tayalasachi. Mɨnminkas an azasachi. Suane an ishtu wachi. Mane wan an ñancha naizninmu pailtɨt,” ka kizta. \p \v 5 Uzmukin uztumikane ka kaizta: “Wan antikwa pɨntɨt akwa, nane wan chiwal masas sashinash,” kizta. Mamasa nawa kwinta kikane, nawa ka kaizish: “Na kaiztu aizpa pɨnkɨhta pari. Na kaiztu aizpa watcha i. Katmizna sun watcha pit nɨjkultain,” kizta. \p \v 6 Mamasa ka kaizish: “Na kaizta aizpa wan pailtɨre. Wan sarachasmin, uztau. Wan pailtɨkane, nane mama uznash. Nakasa wan masamtu. Nakas wan pailnintus. Nane kwazi kiltumikasha chiyuras kwazi kwinnash, pailta payukima uznapa. Kain kwinnash. \v 7 Anuppamtumikane na kin namtɨt aizpa piankam kit sapnazi. Nane paiña Dios namnash. Usne ap painkulkanain namnazi. \v 8 Na akwa ishkumturuzne, na kaizta aizpa nɨjkultuchiruzne, wan tuntu kwail kirɨttuzne, mamazta piantarɨttuzne, ampu mamaz ashampakasa pittɨttuzne, ashampa mamazpa ampukasa pittɨttuzne, mamaztuza tañu ki kamturuzne, awakana sararuza wakpuj waintaruzne, wan chiwal pɨrail apmuruzne, asufre ĩn aiztukin, ĩn impaktukin wan chiwal ɨanazi. Suane Diostas ɨanazi. Uspane nakasa tuamanazi.” \s1 Masas Jerusalén pɨpulu \p \v 9 Suasne maza ángelta, siete ángeltuztas iztau. Sun siete ángeltuzne minpa siete wazta ilnam wintɨt aizpa pilta kiakpɨnta. Nawa parat kit ka kaizish: “Nakasa at. Nane nua ashampa kasara kin namtɨtmikasha, Pɨrikuwa ashampara annash,” kizta. \v 10 Na kainkizpamtuasmin, Diospa Izpulne nawa mira, katsa ɨnkal kwash ɨzarakima. Suane nawa sɨnam Jerusalén pɨpulu Diostas, chiyuras kihshtɨmtu anzish. \v 11 An pɨpulune kwisha watsal aizta, Dios uztas arɨt akwa. Jaspe muin ukkanain naztam aizta. Kai iztɨt. \v 12 An pɨpulune katsa kalpialkas, kwash kalpialkas salpɨnwal kintɨt. Doce ángeltuzne doce napmukin kunara. Doce Israel kwalpa mun, doce pɨjtakin parɨt. \v 13 Pãn puzmura kalpial kutña pɨjta wa. Kalpial sur nilmalkas kutña pɨjta wa. Kalpial norte nilmalkas kutña pɨjta wa. Pãn payapmura kalpial kutña pɨjta wa. \v 14 An pɨpulu kalpialne doce katsa ukkasa sarɨt. Doce Pɨrikuwa ɨnintuzpa munne doce ukta parɨt. \p \v 15 Nakasa paramtumikane, uru tɨ anizmu mɨlta, pɨpulurakas, pɨjtaruzakas pɨpulu kalpialtuzakas anizna. \v 16 An pɨpulune ampara kawarain kalpial kintɨt wa. Yawa aizkas, yawa akskas sun kalpial kawarain anizta. Ángelne paiña tɨ aizmukasa pɨpulura anizta. Paas mil kilómetros, paas ciento kilómitroskasa anizta. Yawa aizkas, yawa akskas, yawa kwashkas kawarain anizta. \v 17 Uskas kalpialtakas anizta. Sesenta y cinco metros kwash aniztɨt. An ángelne ampuwa anizmukasa anizta. \p \v 18 Salpɨnkintɨt kalpialne jaspe ukkasa sara. Pɨpulune sɨnam uru aiztukanain iztɨt. Maizakanain aizta. \v 19 Kalpial samtasmin, akkwan tuntu muin ukkasa sara. An ñancha kwanam ukne jaspe munta. Mamaz kwizta kai pijtam ukne safiro munta. Mamaz kwizta pijtam tɨlkaya ukne ágata munta. Mamaz kwizta pijtam ukne esmeralda munta. \v 20 Mamaz kwizta putchãwazha ukne ónice munta. Mamaz kwizta kwanam ukne cornalina muntɨt. Mamaz kwizta naram ukne crisólito munta. Mamaz kwizta pijtam ukne berilo munta. Mamaz kwizta naram ukne topacio munta. Mamaz kwizta pijtamwazha ukne crisoprasa munta. Mamaz kwizta kai pijtam ukne jacinto munta. Minpa tɨlkayawazha ukne amatista munta. \v 21 Doce pɨjtane putchã ukkanain izarɨt. Maza maza pɨjtane putchã ukkasa sara. Pɨpulu mine urukasa sara. Pɨpulu mine maizakana aizta. \p \v 22 Sun chiyukin iglesia wachi, au Anpatne sua uztu akwa. Au Diosne, chiwazha kishimtumikane, Pɨrikukasa wan pɨpulukin uztu. Awane wan chiyukin Diosta wakpuj wainñamtu. \v 23 Sun pɨpulukinne pãnkas, palapchakas aiznapa pashimtuchi, Dioskas Pɨrikukas kai pãnkanain aiztu akwa. \v 24 Wan sura uzturuzne an pɨpuluwara chaanazi, sua kai aiztu akwa. Wan katsa ɨnintuzne chiwazha pial mɨj aizpa muat kit sua chɨhkat kit “Dios kwisha wari” kizanazi. \v 25 An pɨpulukinne payuwara pɨjta sɨpmanazi. Sua amta wa chi. \v 26 Wan sura uztuzne chiwazha pial mɨj aizpakas, chiwazha watsal iztɨt mɨj aizpa muat kit sua chɨhkanazi. \v 27 Chiwazha kwailne an pɨpulura nappamanazi. Chiwazha kwail kiamtuzkas, pɨrail paramtuzkas, mizurainkas sua nappamanazi. Uspa mun chiyu pɨnkɨhta parɨt mɨjtuzmin chiyura nappat kit uzashina. \c 22 \p \v 1 Sun ángelne nawa maza sɨnam pi anzish. Sun pine Dios uzmukiskas, Pɨriku uzmukiskas puztu. Sun naztam pine awaruza uzninnamtu. \v 2 Pɨpulu paizkakin kwisha katsa mi tu. Mi paizkakin katsa pi wa. Pimamin akkwan tɨne kunkularɨt, awaruza uzninnanapa. Mish aizpa sun tɨruzne pippa waamtu. Maza añorain doce pijikima waamtu. Tɨ kɨhkasa pih samtu, wan sura uzturuza wat paanapa. \v 3 Sua chinkas kwail wanmalsachi. Dioskas Pɨrikukas sua uzpailnazi. Paiña kiwaintuzne ussa kiwainanazi. \v 4 Uspane paiña matsɨh izanazi. Usne paiña mun uspa kɨnijkin parananazi. \v 5 Suane amta wachi. Impilkas pãnkas wenamtuchi, Anpat Dios sua wanta kai aizninnamtu akwa. Suntuzne wan payukima ɨninanazi. \s1 Jesucristo anpain i \p \v 6 Ángelne nawa ka kaizzish: “Na kaiztu aizpa watcha i, u nɨjkulanapa. Anpat Diosne paiña ángelta ɨninta, Dios pit kainammtuza parananapa, paiña kiwaintuz chiwazha kirɨmtu aizpa piankamanapa.” \p \v 7 Cristone ka kaizta: \p “Nane anpain ish. An ñancha pit kaiztu aizpa mɨmturuzne, an pit pɨnkɨhta parɨt aizpa mɨmturuzne, watsal kularɨnazi.” \p \v 8 Nane Juan mun ish. An pɨnkɨhta parɨt aizpa wan iz kit mɨrau. Wan iztawane, wan mɨrawane, nane ángel mittɨkin palsum kit ussa wakpuj waintau. \v 9 Suasne nawa ka kaizzish: “Sunkana kimun. Nakas nukanain Dios kiwainmumika ish. Up añaruzkas, Dios pit an ñancha kainnamturuzkas, an pɨnkɨhta parɨt aizpa mɨmturuzkas, Dios kiwainmuruz mai. Diostain wakpuj wain kit paikwatpamakpas,” ka kizzish. \p \v 10 Mamasa kaizzish: “An pit pɨnkɨhta parɨt aizpa, an pit ñancha kaiztɨt aizpa puintɨt mɨjmun. Wan an pɨnkɨhta parɨt aizpa masanapain. \v 11 Kwail kimtuzne mama kwail kiarɨnazi. Sɨnam chiruzne, kwail mintuzne, mama kwail kishiarɨnazi. Wat kishimturuzne mama wat kishiarɨnazi. Diosta mɨshimturuzne mama Diosta nɨjkularɨnazi,” kizzish. \p \v 12 Mamasa Cristone ka kaizzish: \p “Mamasa azain anash. Na amtu payura kwail kimturuzakas wat kimturuzakas uspa kiarɨt akwa chiwazha mɨlananash. \v 13 Ñamin uztau. Minpa payukima uznash. Nane an ñanchamika ish. Nakas minpamika ish. Nane wan masamtus. Nakas wan pailnintus. \p \v 14 Uspa kwail kiarɨt aizpa sɨnam kultɨttuzne watsal kulanazi. Uspane putchã pĩn pattɨtkana sɨnam namanazi. Uspane sun pɨpulura nappat kit uzanazi, an pɨpulu tɨ pippa warɨtta kuanapa. \v 15 Kwisha kwail kimtuzkas, tañu kimturuzkas, mamazpa ampukasa pitturuzkas, mamazpa ashampakasa pitturuzkas, mamazta piantamturuzkas, awakana sarɨtta wakpuj wainmuruzkas, wan pɨrail kaizmuruzkas, an pɨpulu pianamarain nukkularɨnazi. \p \v 16 Nane Jesús mun ish. Ap ángelta wan nɨjkulturuza ɨninnara, na kaiztɨt aizpa piankamanapa. Katsa mikwa Davidne ap pampa i. Katsa kɨmane palapcha kwiztain cham. Nane katsa kɨma aiztukanain ish,” kizta. \p \v 17 Dios Sɨnam Izpulkas, Pɨrikuwa ashampakas “Arain” kiznara. An pit mɨmturuzakas “Arain” kiznara. Kwazi kilturuzne atpa, an kwazi kuanapa, Dioskasa uzanapa. Kain kwintu. \p \v 18 Nane Dios an pit pɨnkɨhta parɨt aizpa mɨmturuza kurunanash. Watsal nɨjkul kit iztain. Mɨnpazha chiwazha an Dios pɨnkɨhta wiantane, Diosne suntuza an pɨnkɨhta kwail parɨt aizpa taizninnanazi. \v 19 Diosne Cristora nɨjkulturuzpa mun chiyu pɨnkɨhta parɨt. Mɨnpazha chiwazha an Dios pɨnkɨhta parɨt aizpa ukkarane, Diosne paiña mun pɨnkɨhtas kwiznazi, Diospa pɨpulura uzmanpa. \p \v 20 Sun pit kaiztumikane wanta kainanamtu: “Mamin anash.” \p Sunkana kinazi. “Anpat Jesús, nu anka.” \p \v 21 Nane Diosta paikumtus, Jesucristo uruza kiwainanapa. \p Pailti.