\id GAL - Awa NT -Colombia, Ecuador 2009 (DBL -2013) \h Gálatas \toc1 Gálatas San Pablone An Pɨnkɨh Para \toc2 Gálatas \toc3 Gl \mt1 Gálatas \mt2 San Pablone An Pɨnkɨh Para \ip San Pablone Galacia sura uztuza panarɨt, uspa Diosta nɨjkulanapa, Dios izmuruz namanapa. Mɨnminkas Dios iztukin nappamanazi, uspa wat kal kiamtu akwa. Judío kamtamturuz wan awaruza Jesústa nɨjkulanapa kurunnarakas, uspane “circuncisión señalkas kiarawa” ɨninñara, Dios usparuza watsat mɨlnanapa. Pablo sun suwara ɨmtuasmin, usne tɨnta kal kit kit usparuza Dios pit kainanara, maizanapa, Diosta kaiyanapa. Kwiztane mamaz kwail kamtamtuzne pawara ɨat kit Pablo kaizta aizpa maizshininñara, mamaz pit mɨanapa. Pablone sun kwail kamtamtuza aliz kulat kit “nane Dios wat ɨnintamika ish” kiznara. \ip Pablone Galacia pɨpulura Diosta nɨjkultaruza kurunnamtu, mamasa Diosta kaiyanapa, Diosta nɨjkulamtu chɨhkaamanpa. An ñancha pit kaiztuasmin (1.1-10), Pablone usparuza “Dios nawa nat kit paiña ɨnintamika nam kit uruza ɨninñara” kaiznara, Dios watsal pit usparuza kamtananapa. Diosne ussa Judío chi awaruza ɨninnara, Dios usparuza watsat mɨlnanapa (1.11–2.21). Suasne usne Dios usparuza kiwainnashimtu kamtanara, Jesucristora nɨjkulanapa. Mamaz watcha pit wa chi kiznara (3.1–4.31). \ip Suasne Pablone Galacia suwara Diosta pianturuza akwanamtu, mama Cristora nil nɨjkulanapa, kain pit kamtamtuz ɨnintu aizpa mɨamanpa. Moisés ɨninta aizpa kiamanpa kizarakas, Pablone usparuza Cristora nɨjkulanapa kurunnamtu. Suasne uspane wantuza pashinat kit Dios kaizta aizpa kianazi (5.1–6.10). Pablone paiña chihtɨkasa sun pit pamtu: “Sun circuncisión señal sarɨt aizpa, palichi; kainsɨh. Diosne Jesucristora piankamturuza sapnat kit masas awakanain namninnanazi” (6.15). \c 1 \s1 Kakishapu \p \v 1 Nane Pablo mun ish. Jesucristokas Taitta Dioskas nawa nat kit paiña ɨnintamika namninta. Awaruzne nawa ɨnintamika namninarachi. Sun Taitta Diosne Jesucristo irɨttas kakulninta. \v 2 Nane, uruza, Galacia sura uzturuza, Cristora piantuza, an pɨnkɨh panat kit ɨninnamtus. Nakasa apas Cristora pianturuzkas uruza “kakishapu” kiznamtus. \v 3 Nane au Taitta Diostakas au Anpat Jesucristorakas paikumtus, uruza wat kiwainanapa, u kalpain uzanapa. \v 4 Jesucristone usmin inapa chɨhkarɨt, au kwail kiarɨt akwa. Usne aumɨza watsat mɨlnanara, an sukin kwail kimtuzkana kwail kiamanpa. Au Taitta Diosne us kishit aizpa kirɨt. \v 5 Us au akwa akkwan kirɨt akwa, “Dios kwisha wari” pailta payukima kaizchain. Na kaizta aizpa watcha i. \s1 Mamaz watsal pit wa chi \p \v 6 Nane u kiarɨt aizpa nɨjkulsachish, u nɨjkularɨt aizpa azain mainñarɨt akwa, mamaz tuntu pit mɨanapa. Cristo uruza pashinamtu akwa, Diosne uruza akwanara, paiña watsal pit mɨanapa, uruza kiwainanapa. \v 7 Diosne paiña watsal pit mɨj, awaruza kwailtas tainak kit watsat mɨlnanapa. Mamaz watsal pit wa chi. Mamaztuzne sun pit maizashit kit uruza azappamtu, u Cristo watsal pit mɨamanpa, mamaz tuntu uzanapa. \v 8 Aune an ñancha u uzkin ɨat kit Dios watsal pit uruza kainaramakpas. Mɨnpazha auruztas mamaz tuntu pit uruza kamtanamtune, chiyuras ángel mamaz tuntu pit uruza kamtanamtune, nane Diosta paikwanash, Dios suntuza ilnanapa. Na mamaz tuntu pit uruza kamtanamtune, Dios nawa aishka iltɨnazi. \v 9 Sun pit uruza an ñamin kainanarakas, nane mamasa sun pitmin kainananash. Mamaz awa nakanain kamtamtukine, mamaz tuntu pit uruza kainammtune, nane Diosta paikwanash, Dios usparuza ilnanapa. \p \v 10 Watcha. Nane awaruza sainamtuchish, nawa wat minñanapa. Diostain saimtus, nawa wat minapa. Awa pashimtu aizpa kimtumikane Cristowa kiwainmumika namsachi. Katmizna nane Cristowa kiwainmumika namtɨt ish, us pashit aizpa kin. \s1 Pablone Dios ɨnintamika i \p \v 11 Diosta piantuz, mɨrain, na uruza kaiznamtu aizpa piankamanapa, Dios uruza watsarɨt mɨlnanapa. Awane na sun watsal pit uruza kainammtu aizpa nawa chɨhkatchi. \v 12 Nane mamaz awa kainammtu aizpa mɨrachish. Mɨnminkas sun watsal pit nawa kamtarachi. Jesucristoin sun watsal pit nawa kamtat kit piankamninta, uruza kamtananapa. \p \v 13 Na Cristora piankamtachasmin, une na Judío awakanain uztau pianmai. Ñamin nane Judío awa Diosta nɨjkultakana charau. Nane pailta payu wan Cristora pianturuza tɨnta naizninnat kit Cristora piantuza pailninnashiras. \v 14 Nane au Judío awa kwal Diosta wakpuj wainñarakanain uztau. Nakasa kawintaruzne nakin au Judío awa kwal Diosta wakpuj wainñarakanain an wewazha uzara. Nane au ñamin Judío ɨlaparuz aumɨza kainat aizpa wat mɨt kit wan aumɨza kamtat aizpa kirau. Nane mamaztuzkin an akkwan kirau. \v 15 Na kawirachasmin, Diosne nawa nara, Diosta piankamnapa. Dios nawa akwara, us nawa pashit akwa. \v 16 Sun wat payura Diosne nawa paiña Painkulta piankamninta, na Judío awachiruza Dios watsal pit kamtananapa. Suasne Dios nawa maiztawane, sun payura nane mamaz awaruza Cristowakas Diospawa mɨmana ɨt chi ish. \v 17 Nakas Jerusalén pɨpulura ɨtchi ish, an ñancha Cristowa ɨnintaruza kwinta kin. Uspane nakin an ñancha Cristowa ɨnintaruz namara. Jerusalén pɨpulura nurachi akwa, nane Arabia sura pɨntɨrau. Kwiztane Damasco pɨpulura mamasa kailtau. \p \v 18 Kutña año pailtawane, nane Jerusalén pɨpulura nurau, Pedrora izna. Nane Pedrokasa quince payukima nukkultau. \v 19 Ta nukkultuasmin, Santiagora, au Anpatpa aimpihshta, iztakas, nane mamaz Cristowa ɨnintaruza iznarachish. \v 20 Na uruza pamtu aizpa watcha i. Diosne na uruza pɨrail kaiztuchish pian. \p \v 21 Jerusalén pɨpulukis puztawane, kwiztane nane Siria surakas Cilicia surakas pɨntau. \v 22 Na mamaz akkwan sura pɨntu akwa, Judea sura uzturuzne, Cristora piantuzne, nawa masainkas izarachimai. \v 23 Uspane awa na akwa kaizara aizpa mɨarɨt. Sunkana ka kizara: “Aumɨza naiznintamikane sun Dios watsal pit awaruza kainanamtu, Jesucristora nɨjkulanapa. Ñamin usne sun Cristo piantuza pailninnashira,” kizara. \v 24 Dios nawa maizta akwa, uspane “Dios kwisha wari” kaizara. \c 2 \s1 Mamaz Dios ɨnintaruzne Pablora sappamtu \p \v 1 Kwiztane, catorce año pailtawane, nane mamasa Jerusalén pɨpulura nurau. Na ɨmtuasmin, nane Bernabérakas Titorakas mɨlnarau. \v 2 Jerusalén pɨpulura nurau, Dios nawa ɨnpa piankamninta akwa, Diosta piantuzkasa, Cristora nɨjkulturuzpa mikwakasa kwinta kin. Nakas Jerusalén pɨpulura Cristowa ɨnintaruzkas paimpa wanmaktamakpas. Suane nane na Judío awachiruza kamtanarɨt aizpa usparuza kainnanarau. Nane Dios watsal pitmin usparuza kainanamtu aizpa kiznarau. Nane uspakasa sun pit kainana wanmaktau, na kal kimtu aizpa kamanpa. \v 3 Titone, nakasa amtumikane, Griego awa azi. Sun Cristo ɨnintaruzne ussa paiña ña tɨtnapa, circuncisión kinpa, ɨninarachi. \v 4 Mamaz kwail kamtamtuzne sun kinpa ɨninñara. Mazantuz kwail kamturuzne au Cristora piantuzkasa puñain kulat kit wanmakkara, Titora circuncisión kinpa pashiara akwa. Puñain aukin akane, uspane au kiamtu aizpa izshiara, au kwail kiarɨt kizanapa, Moisés ɨninta aizpa kiarachi akwa. Jesucristone aumɨza chɨhtnarɨt, Moisés ɨnintu aizpa kiamanpa. Sun kwail kamtamtuzne aumɨza Moisés kanpamtuza namninnashimtu, us ɨnintu aizpa kianapa. \v 5 Aune uspa ɨninta aizpa mizurainkas mɨshitchimakpas, pailta payukima Dios watsal pit uruza wat kiwainnanapa, u watcha nɨjkulamɨznapa. \p \v 6 Sun mikwaruzne, sun Dios pit kamtamturuzne, nawa kurunnarachi, na kamtamtu aizpa maiznapa. Uspane nakin an katsa chi mai. Nakas uspakas Dios ɨnintaruz makpas. Aune Dios iztakin kawarain makpas. \v 7 Uspane nawa mamaz pit kainanapa kurunnarachi. Uspane Dios nawa narɨt pian mai, Judío chi awaruza Dios watsal pit kamtananapa, Dios usparuza watsat mɨlnanapa. Sunkana Pedrokas paiña kal sapta, Judío awaruza Dios watsal pit kamtananapa. \v 8 Sunkana Diosmin Pedrora nat kit Judío awaruza Dios watsal pit kainana ɨninta. Sun Diosmin nawa nat kit Judío awachiruza Dios watsal pit kainana ɨninta. \p \v 9 Santiagokas Pedrokas Juankas Jerusalén Iglesiakin katsa mikwaruz mazi. Dios nawa wat kiwaintɨt akwa, uspane nawakas Bernabérakas sappat kit au chihtɨ kanat kit sulmin kal kin namara. Au Judío chi awaruza Dios watsal pit kamtanamtuasmin, uspane Judío awaruza kamtanashina. \v 10 Uspane aumɨza akwanara, Judea sura puizaruza kiwainanapa. Uspa sun akwanamtukas, nane me puizaruza kiwainshimtuazi. \s1 Pablone Antioquía pɨpulukin Pedrora pilchamtu \p \v 11 An ñamin mɨnpazha mikwaruzne Antioquía pɨpulura wanmakkarɨt. Na Antioquía pɨpulura piannatpane, Pedrokas sun pɨpulura pianara. Nane paiña matsɨh izawara pilcharau, Pedro awa iztakin kwail kit akwa. \v 12 Santiagowa izmuruz piannarachasmin, Pedrone, Judío awa mikwane, Judío awachiruzkasa kummamin. Santiagone paiña izmuruza Jerusalén pɨpuluras ɨninnara. Sun ɨninturuz pianatpane, Pedrone Judío chi awaruzkis paimpa nukkulta, uspakasa kumanpa. Usne Judío awaruza Jerusalén pɨpulukis aattuza ishkwaninnarɨt. Sun Judío awaruzne wan Moisés ɨninnamtu aizpa kiashimtu, Dios usparuza watsat mɨlnanapa. Impara imparain Pedrone sun Judío awa chiruza chɨhkanara, uskasa kumanpa. \v 13 Suasne sun Antioquía pɨpuluras Judío awaruzne, Cristora nɨjkultuzne, Pedrokana kiat kit Judío awachiruza, circuncisión kitchiruza chɨhkanamɨzta. Bernabékas Pedro kirɨt aizpa kishira. Uspane salaam kit uspa nɨjkulara aizpa wat kiarachi. \v 14 Sun Cristora piantuz Dios watsal pit mɨarɨtkas, uspane Dios watcha kaizta aizpa maizat kit nilchi uzara. Uspa nil chi uzara akwa, watsal pit kiamtuchi akwa, nane wan awa iztakin Pedrora ka kaiztau: “Pedro nawa mɨzha. Nune Judío awa i. Apa uztuasmin, nune au Judío awa ɨlaparuz ɨninta aizpa kimtuchi. Judío awachiruzkana uztu akwa, nune Judío awakana uzsachi. Judío awachiruza chɨhkanamtu akwa, nune usparuza Judío awakana uzanapa kamtanamtu. Sunkana kimun,” kizta. \s1 Diosne Judío awaruzakas Judío chi awaruzakas watsat mɨlnanazi \p \v 15 Judío awa, mɨzha. Au paasne Judío awakanain kawirawas. Aune Moisés Judío awaruza ɨninta aizpa izwailtawas. Aune Judío awachikana kwail kitchiwailwas. \v 16 Aune Dios awaruza maiznamtu pianwailwas. Diosne awa kwail kiarɨt aizpa wat kulninnamtu, paiña iztakin wat uzanapa. Moisés Judío awaruza us kaizta aizpa ɨninnarakas, Diosne Moisés kaizta aizpa mɨmturuza uspa kwail kiarɨt aizpa wat kulmanazi. Diosne Jesucristora nɨjkultuzain uspa kwail kiarɨt aizpa wat kulninnanazi. Au paasne Jesucristora nɨjkultawailwas, Dios au kwail kiarɨt aizpa wat kulnanapa, Dios iztakin wat uzanapa. Judío awa Moisés kaizta aizpa mɨamtukas, Diosne uspa kwail kiarɨt aizpa wat kulmanazi. Diosne mizurainkas Moisés kaizta aizpa mɨmturuza sapnamanazi, usparuza Dios iztakin nil namnanapa. \p \v 17 Au paas Judío awane Cristora nɨjkultawailwas, Dios au kwail kiarɨt aizpa wat kulnanapa, paiña iztakin wat uzanapa. Awaruzne au paas kwail kimtuwailwas kizamtu, au Moisés kaizta aizpa mɨamtuchi akwa. Cristone aumɨza kwail kininmanazi. Cristo aumɨza kamtarɨt aizpa mɨmturuzne kwail kiamanazi, Moisés kaizta aizpa mɨamtuchikas. \v 18 Nane Moisés kaizta aizpa kin kailmanash, ap kwail wat kulnapa akwa. Moisés kaizta aizpa kin kailturuzne Cristo kamtamtu aizpa mɨamtuchi. Nane sunkana kimanash. \v 19 Ñamin nane Moisés ɨninta aizpa kirau. Na wan ɨnim mɨrakas, Diosne ap kwail kirɨt aizpa wat kultachi, us iztakin wat uznapa. Moisés kaizta aizpa mɨmtuchi akwa, nane Dios nawa kaiztu aizpa mɨshimtus, Dios akwa uznapa. Cristo na akwa irɨt akwa, nane Dios pashimtu aizpa kishimtus. Jesucristo nawa kuruntuasmin, usne nawa kiwaintu, uskasa chanpa, kwail kimanpa. \v 20 Usne makima nawa ɨnintu, us pashit aizpa kinpa. An sura uztuasmin, nane Dios painkulta nɨjkultus, us nawa wat uznintu akwa. Usne nawa pashit kit na akwa irɨt. \v 21 Dios nawa kiwaintu akwa, nane ussa kwaimtuchish. Diosne mizurainkas Moisés ɨninta aizpa mɨmturuza nil namninnamanazi. Dios Moisés ɨninta aizpa kitmikasha nil namtaratne, suasne Cristone kainmin irɨt. \c 3 \s1 Diosne nɨjkulturuza watsat mɨlnanazi \p \v 1 Gálatas sura uztuz, mɨzhain. Une nilchi minñamtu. ¿Mɨn tañumika uruza mamaz kain pit kainanamtu, u Dios watsal pit mɨamanpa? Nane u uzkin Jesucristo kurishta patpian kit piantarɨt kainanarau. ¿Us akwa kirɨt aizpa mainñamtumakkiwas? \v 2 Une na kaizta aizpa mamasa mintain. Dios watsal pit mɨarawane, une u mɨarɨt aizpa nɨjkulat kit Dios Sɨnam Izpulta sappara. Moisés ɨninta aizpa kimturuzne Dios Sɨnam Izpulta sappamanazi. \v 3 Une nilchi minñamtu. Dios Sɨnam Izpul uruza maiznara akwa, une nil uzat kit Dios kaizta aizpa kiashina. Mane une Dios kaizta aizpa kwaiyarɨttuzkanain uzamtu. Une u miwarain ɨashimtu, u kiashimtu aizpa kianapa. \v 4 Cristora nɨjkularasmin, une naizat kit akkwan piankamarɨt. ¿Une u piankamarɨt aizpa wan maintɨmtumakkiwas? U chinkas mainñarakine, waranazi. \v 5 Mane ma pitchin uruza kainanamtus. Diosne paiña Sɨnam Izpulta uruza kiwainnapa ɨninnara, u uztukin akkwan iztasparɨt kal kianpa. Usne u akwa sunkana kirɨt, u Dios watsal pit nɨjkulamtu akwa. Usne u akwa sunkana kitchi, u Moisés ɨninta aizpa mɨamtu akwa. \p \v 6 Sunkana Dios pitta ka parɨt: “Abraham Dios kaizta aizpa nɨjkulta akwa, Diosne ussa sap kit paiña kwail kirɨt aizpa kanin kit nil namninta.”\x + \xo 3:6 \xt Gn 15.6\x* \v 7 Katmizna na kaiztu aizpa piankamtain. Diosta nɨjkulturuzne Abraham uztakana uzanazi. Diosne ussa nɨjkulturuza sapnanazi, Abrahampa kwalkana namninnanapa. \v 8 Ñamin Diosne sunkana minta: “Nane Judío awachiruza, na kaizta aizpa nɨjkulturuza sapnat kit uspa kwail kiarɨt aizpa kaninnanash, ap iztakin nil uzanapa.” Suasne Diosne ñamin Abrahamta pɨnkɨh ka panin kit Abrahamta kaizta: “Nu nawa nɨjkulta akwa, nane wan awaruza nu nɨjkultukana kiwainananash,”\x + \xo 3:8 \xt Gn 12.3\x* kizta. \v 9 Abraham Diosta nɨjkulta akwa, Diosne ussa wat kiwainta. Sunkanane Diosne wan Diosta nɨjkulturuza wat kiwainnanazi. \p \v 10 Mane Moisés ɨninta aizpa kishimturuzne Dios pashit aizpa kiamanazi. Moisés ɨnintu aizpa mɨmturuzne naizarɨnazi, Dios usparuza sapnamtuchi akwa. Sunkana Dios pitta ka parɨt: “Diosne us ɨnintu aizpa mɨshimtuchiruza ilnanazi, uspa sun wan ɨninta aizpa kiasachi akwa.”\x + \xo 3:10 \xt Dt 27.26\x* \v 11 Diosne Moisés ɨninta aizpa mɨmturuza sapnamanazi, uspa kwail kiarɨt aizpa karɨtchi akwa. Sunkana pianmakpas, Dios pitta ka kaiz kit pɨnkɨhta parɨt akwa: “Diosta nɨjkultumikane Dios iztakin nil uznazi, Dios paiña kwail kirɨt aizpa kannintɨt akwa.”\x + \xo 3:11 \xt Hab 2.4\x* \v 12 Chiwazha awa Moisés ɨninta aizpa kimtukas, Diosne ussa saptuchi, Dios iztakin ussa nil namnapa. Chiwazha awa Diosta nɨjkultakane, Diosne ussa sap kit Dios iztakin nil namnintu. Dios pɨnkɨhta ka parɨt: “Moisés ɨninta aizpa mɨmtumikane wan chiwal ɨninta aizpa kitpa.”\x + \xo 3:12 \xt Lv 18.5\x* \p \v 13 Aune Moisés ɨninta aizpa kimtuchiruzkana naizamanazi, Cristo au akwa irɨt akwa. Diosne aumɨza kwailtas ukkat kit aumɨza ilnamanazi. Dios pɨnkɨhta ka parɨt: “Awane wan kurishta pat pianturuza ilninnanazi, uspa kwail kiarɨt akwa.”\x + \xo 3:13 \xt Dt 21.23\x* \v 14 Cristo Jesús au akwa ka kirɨt akwa, Diosne aumɨza sapnat kit au kwail kiarɨt aizpa wat paninnarɨt. Sunkana Dios Abrahamta wat kirɨt akwa, usne wan Judío awachiruza sunkana kishinanazi. Suasne aune, Cristora nɨjkulturuzne, Sɨnam Izpulta, paiña kin namtamikasha, sapshinamakpas. \s1 Moisés ɨninta aizpakas Dios kin namtɨt aizpakas \p \v 15 U Cristora piantuz, mɨzha. Nane awa mintu aizpa uruza kainananash, u mɨanapa. ¡Na kaiznara aizpa kamtain! Maza awa mamazta kin namkane, kin namtamikane ussa pɨnkɨh parɨt aizpa mɨltu, sun piankamnapa. Uspa mun pɨnkɨhta parawane, uspa paas sun pɨnkɨhkin parɨt aizpa maizsachi. Sun pɨnkɨh sarɨt aizpa pailsachi. \v 16 Mane sun piankamtain. Diosne maza pitmin Abrahamtakas paiña painkultuzakas kaiz kit kin namnara. Abrahamkasa paramtuasmin, Diosne akkwan kwaltuza, akkwan awaruza, sun pit kin namnarachi. Pɨnkɨhta ka parɨtchi: “Paiña kwaltuza.”\x + \xo 3:16 \xt Gn 12.7\x* Us sun pit paramtuasmin, Diosne amtumikawa paara; Cristowa paara. \v 17 Mamasa mɨzha. An ñancha Diosne an pit Abrahamta kin nam kit “na kin namtɨt aizpa kinash” kizta. Cuatro cientos treinta años pailtawane, Moisésne Dios ɨninta aizpa pɨnkɨhta para. Moisés Dios ɨninta aizpa pɨnkɨhta parakas, Diosne us Abrahamta kin namtɨt aizpa maizmanazi. Dios kin namtɨt aizpa nukkulnazi. \p \v 18 Mɨnpazha “Moisés ɨninta aizpa kitpamakpas” minñamtune, uspane Dios kin namtɨt aizpa mizurainkas sappamanazi. Dios awaruza kiwainanapa kin namtɨt akwa, usne usparuza sapnat kit watsat mɨlnnazi. Diosne Abrahamta kin namtɨt aizpa kishira. Usne ussa maiz kit nil awakana namninta. \p \v 19 ¿Chikishma sun ɨninta aizpa pazi? Ángeltuzne sun ɨninmu sappat kit Moisésta sunmin kwakkara, awaruza parananapa, awa uspa kwail kiamtu aizpa piankamanapa. Diosne awaruza sun ɨnimmu kianapa ɨninnara, Abrahampa kin namtɨt pashpa kawiranakima. Sun kin namtɨt pashpane Cristo azi. Us Abrahampa pashpa akwa Diosne awaruza kiwainnana namta, usparuza wat kinanapa. \v 20 Dios paiña ɨninta aizpa parakane, Diosne Abrahamta parara, Judío awakasa kwinta kinanapa. Ñamin Dios Abrahamta paiña pit kin namtakane, Diosmin mazainta, Abrahamta, kizta. \s1 ¿Chikishma Dios paiña ɨninmu ɨninta? \p \v 21 ¿Moiséspa ɨninmune Dios kin namtɨtta tañu kimtuki? Mizurainkas tañu kimtuchi. Mɨnminkas wan ɨnintu aizpa kisachi, ussa wan payukima uzninnanapa. \v 22 Dios pɨnkɨhta ka parɨt: Wan au sura uzturuzne akkwan kwail kiashimtu. Jesucristora nɨjkulturuzmin Dios kin namtɨt aizpa sappashina, Dios usparuza watsat mɨlnanapa. \p \v 23 Cristo atchasmin, Diosne paiña ɨninmu au uzkin ɨninta, aumɨza miza uzna ananapa. Aune sun kwail kiamɨztamakpas, au Jesucristora tɨrizarachi akwa, au kwail kiarɨt aizpa watkultanana. Kwiztane Diosne aumɨza us kin namta aizpa piankamninnara, Jesucristora nɨjkulanakima. \v 24 Sun Dios ɨninta aizpa, mi piankamninmikanain azi. Sun ɨninmune awaruza Cristora piankamninnamtu. Awa Cristora nɨjkularawane, Diosne usparuza sapnat kit uspa kwail kiarɨt aizpa kaninnanazi. \v 25 Mane aune Cristora nɨjkultumakpas. Katmizna Diosne sun ɨninmu aizpa au akwa pailninta. Mane aune sun ɨninmu aizpa mɨamtuchimakpas. \v 26 U Jesucristora nɨjkulara akwa, Diosne uruza paiña kwal namninnara. \v 27 Diosne paiña Izpul akwa Cristora nɨjkulturuza paiña kwal namninnara, Cristo uztakanain uzanapa. \v 28 Diosne wan Cristora nɨjkultaruza sapnamtu. Usne Judío awaruzakas Judío chi awaruzakas, kal kimtuzakas ɨnintuzakas, ampuruzakas ashamparuzakas maizninnamtu, paiña kwal namninnanapa. \v 29 Sunkanane Cristora nɨjkulturuzne Abrahampa kwal namat kit Dios usparuza kin namtɨt aizpa sappanazi. \c 4 \p \v 1 Nane uruza ma pitchin kamtashinamtus. Wisha awane us mɨj aizpa pɨnkɨhta pamtu, paiña painkultuzakas, paiña pashuruzakas us mɨj aizpa papihsh ira payu pa kianapa. Papihsh paiña pashpara chiwazha mɨlashimtune, papihshne ussa mɨlashimtu aizpa pɨnkɨhta pamtus, mamaz payura pa kianapa. Pashpa kawiasmin, usne chinkas pachi, us paiña kwal akwa wan kiwaintuzkana kal kimtu akwa. \v 2 Pashpa kawimtuasmin, paiña papihshpa kurunmuruzkas su kwira kimturuzkas pashpara izamtu, pashpa ɨlapa parɨnkima. Uspane pashpara sun payu papihsh ussa kin namtɨt aizpa mɨlananazi. \v 3 Sunkana aukas uztamakpas. Cristora nɨjkultachasmin, aune au sukin izpultuz kamtarɨt aizpa mɨat kit an su awa uztakanain uztamakpas. \v 4 Akkwan payu pailtawane, Diosne paiña painkulta au surakima ɨninta, maza ashampa sun pashpa mɨlnapa. Sun pashpa kawimtuasmin, uskas Moisés ɨninta aizpa mɨt kit Judío awakanain uzta. \v 5 Cristone aumɨza, Moisés ɨnintu aizpa mɨmturuza, chɨhtnazi. Cristo aumɨza chɨhtnarawane, Diosne aumɨza sapnat kit paiña kwal namninnara. \p \v 6 Mane aune Diospa pashpakanain makpas, Dios paiña painkulpa Sɨnam Izpulta aukasa chanpa ɨninta akwa. Sɨnam Izpul au kaijchukin nap uztu akwa, aune Taitta Diosta paikwashinamakpas. \v 7 Dios aumɨza paiña pashpa namninnarɨt akwa, aune Moisés ɨnintu aizpa mɨmtuchi makpas. Katmizna aune Dios kin namtɨt aizpa pa kinamakpas. \s1 Pablone nɨjkulturuza mintu \p \v 8 Diosta piankamarachasmin, une wan tuntu tɨ awakana sarɨtta wakpuj wainñara. Une usparuza ishkuat kit uspa ɨninta aizpa kiarɨt. Sun izpultuzne watcha Dios chi. \v 9 Mane une Diosta piankamamtu. Mamaz tuntu kaiznash: Diosne uruza akwanari, ussa piankamanapa. Katmizna une apas suwara izpultuza kailninman. Mamasa uspa kiwainmuruz namninman. Uspane uruza kiwainasachi, tɨnta chi akwa. Sun kwail saliztuza, ¿mamasa kaiyiznakiwas? ¿Uspa kaizara aizpa mamasa mɨiznakiwas? Sunkana kiman. \v 10 Une Judío awaruzpa pishta payu izna kaiyamɨztu. Mish aizpa usparuzpa pishta izamɨztu. Año aizpa an akkwan pishta izamtu. \v 11 Nane u akwa kwisha tayaltus, u na kamtarɨt aizpa mɨamtuchi akwa. Nane uruza kiwainnamti mintau. Suasne kiwaintachish. \p \v 12 Diosta piantuz, mɨzhain. Nane uruza akwanamtus, na uztukanain uzanapa. Nane Moisés ɨninta aizpa chɨhkarau. Ñamin u Moisés ɨninta aizpa mɨarachi akwa, makas us kaizta aizpa kanpaman. Na ñamin ukasa chamtuasmin, une nawa wat kiara. \v 13 An ñamin u uzkin Dios watsal pit kainana ɨrɨkane, nane ishtu uztuarau. Naiztuasmin, nane najtɨt kit Dios watsal pit uruza kainanarau. \v 14 Nane u uzkin naiztau. Na ishtukas, une nawa chɨhkashitchi. Nawa kwail kaizarachi. Kancha une nawa wat sappara, chiyuras ángelta sapparakana. Une nawa wat sappara, Jesucristora sapparakanain. \v 15 Ñamin na ukasa uztuasmin, une nawa wat sappat kit wat mazi. ¿Sun mainñarɨntumakkiwas? Nane u na akwa kiashit aizpa pianish. Nawa kwisha pashiamtu akwa, une nawa tɨnta kiwainashira, wan mɨlanarakima, u kasu ukkat kit nawa mɨlanarakima. \v 16 Na uruza watcha kaiznarane, ¿Nane u alizmika namtɨnash? ¿U nawa pashiamanpa maizaramakkiwas? \p \v 17 Sun Moisés kaizta aizpa kamtamturuzne u akwa wat kiashimtu, u uspa kamtamtu aizpa mɨanapa, u usparuza kwizpa kanpaanapa. Uspa kiamtu aizpa wat chi. Uspane uruza ka kaiznamtu: “Pablora kanpaman,” kizamtu, u usparuza kanpaanapa. Sunkana kiashimtu. \v 18 Awa uruza wat kiwainashimtune, uspane uruza pailta payukima wat kiashina. Na ukasa uztuchikas, uspane uruza sunkana wat kiarawa. \v 19 Une ap pashparuzkana mai. Mɨzhain. Nane mamasa u akwa naizmɨzish. Ashampa pashpa ishtukana, naiztukana nane u akwa naizmɨzish, u Cristora wat nɨjkulanakima, u Cristora wat piankamanakima. \v 20 Ma payu nane u uzkin uzshinas, na uruza tɨnta pilchanamanpa. Mane miza uruza kurunna pianchish, Cristo kaizta aizpa mɨanapa. \s1 Paas ashampa: Agarkas Sarakas \p \v 21 U Moisés ɨninta aizpa izarakas, une us parɨt aizpa kiamtuchi. ¡Sɨnkazha! ¿Moisés kaizta aizpa piankammuskiwas? Une us kaizta aizpa mɨamtuchi. \v 22 Dios pɨnkɨhta Abrahampa ka parɨt: Abrahamne paas painkul mɨjazi. Paiña ashampawa kiwainmumikane maza painkul mɨlzi. An ashampane Agar munazi. Abrahampa ashampakas, maza painkul mɨlzi. Paiña ñancha ashampane Sara munara. Usne kiwainmumika chi azi. \v 23 Abrahamne Sarawa kiwainmumikane pɨja waninta. Suasne Agarne wan ashampakanain painkul mɨlta. Sarane kiwainmumika chi azi. Pashpa mɨltachikas, Diosne Abrahamtakas Sararakas painkul mɨlnapa kin namta. Kwiztane Abrahamne Sarara pɨja waninta, maza painkul mɨlnapa, Dios kin namtɨt akwa. \v 24 Nane maza kwinta uruza an paas ashampawa kainanamtus, na kamtamtu aizpa piankamanapa. An kwinta Abrahampa painkultuzpa aumɨza kamtanamtus. Diosne Abrahamta chiwazha kin namta. Kwiztane uskas chiwazha Moisésta kin namta. An paas ashampane chiwazha namtumikakanain mai. Maza ashampane, Agarne, Dios kin namtɨt aizpa Sinaí ɨnkaltakana i. Agar pashpa mɨltawane, paiña painkulne akkuhshkanain kiwainmumika namtɨt. Sunkana Moisés ɨninta aizpa sapturuzne kiwainmutuzkana namat kit Moisés ɨninta aizpa kiarawa. \v 25 Sinaí Ɨnkalne Arabia sura uztu. Agarne sun Sinaí ɨnkalkanakas au sukin Jerusalén pɨpulukanakas i. Sun Agarkas an sukin pɨpulura uztuzkas kwainmuruzkana uzamtu, Moisés ɨninta aizpa kiarawa akwa. \v 26 Mamaztuzne, Sarakanane, chiyura, mamaz Diospa Jerusalén pɨpulura, uzanazi. Uspane kiwainmuchiruz mai, Moisés kaizta aizpa mɨashimtuchi akwa. Aune, Jesucristora nɨjkulturuzne, sun chiyu pɨpulura uzashina. An Jerusalén pɨpulune au akkuhshkana i. \v 27 Diosne paina pit pɨnkɨhta ka panintɨt: \q1 “Pashpa kawisachimika, \q2 watsal kulnaka. \q1 Pɨja ishtuchimika, \q2 tɨnta kwiat kit wat kulnaka. \q1 Ampu kwairɨt ashampane ashampa ampu mɨjmikakin \q2 an akkwan pashpa kawirananazi.”\x + \xo 4:27 \xt Is 54.1\x* \m (Na kamtanamtu aizpa piankamtain: Ñamin Diosta piantuzne akkwan wiantachi. Kwiztane uspane akkwan wiantanazi. Ñamin Moisés ɨninta aizpa mɨarɨttuzne akkwan wiantarɨt. Kwiztane uspane akkwan wianmanazi.) \p \v 28 Diosta piantuz, mɨzhain. Aune Isaackana Abrahampa painkulkana makpas. Diosne Abrahamta maza painkul mɨjanpa kin namta. Sunkana Diosne aumɨza kin namnara, paiña kwal namanapa. \v 29 Abrahamne maza painkul mɨjara. Sun Ismaelne wan pashpakanain kawirara. Sunkana Diosne Abrahamta painkul mɨlnapa kin nam kit Diospa Izpulne ussa kiwainta, Isaac mɨlnapa. Uspa paas kawimtuasmin, Ismaelne Isaacta waya puzat kit namkultuara. Makas sun Moisés ɨninta aizpa kimturuzne Diosta piantuza waya puznamtu. \v 30 Une Dios pɨnkɨhta parɨt aizpa pian. Sarane Abrahamta mamaz kiz kit ka parɨt: “Kiwainmumikasha paiña painkulkasa kwairi, mamaz sura ɨnpa. Suasne kiwainmumikawa painkulne kiwainmuchimikawa painkulpa su pa kimanazi.”\x + \xo 4:30 \xt Gn 21.10\x* Sunkana aune sun Judío awa nil chi kamtaamtu aizpa mɨkisachimakpas. \v 31 Diosta piantuz, Dios kin namtɨt aizpa pa kimtuz, mɨzhain. Aune sun ashampa kiwainmumikawa pashpakanachi makpas. Aune Sarakana, kiwainmuchikana makpas. Au ussa nɨjkulamtu akwa, Diosne aumɨza chɨhtninnamtu, Moisés ɨninta aizpa mɨamanpa. \c 5 \s1 Cristone aumɨza chɨhtnara \p \v 1 Cristone aumɨza chɨhtnara, Moisés parɨt aizpa kiamanpa, sɨptɨt awakanain uzamanpa. Diosne aumɨza sapnat kit paiña kwal namninnarɨt, chɨhtɨt awakanain uzanapa. Katmizna aune Moisés ɨninta aizpa mɨmturuzkanain kimtuchimakpas. Aune mamasa kiwainmuruzkanain namnintuchimakpas. \p \v 2 Nane Pablo mun ish. Katmizna mɨzhain. Diosne Judío señal uspa ñara samturuza, circuncisión kimtuza, sapmananazi, uspa kwail kiarɨt aizpa kaarɨnpa. Cristone sunkana kain minñamturuza kiwainasachi. \v 3 Mane mamasa uruza kaiznat kit kurunamtus. Judío señal uspa ñara samturuzne, circuncisión kimturuzne, wan chiwal Moisés ɨnintɨt aizpa kiarawa. \v 4 Une Cristora piankamshitchi mai. Diosne Moisés ɨnintu aizpa kiashimturuza sapmananazi, uspa kwail kiarɨt aizpa wat kulnanapa. Une Cristora chɨhkaamtu, Cristo uruza chiwazha wat mɨlamtu aizpa sapparachi akwa. \v 5 Aune pailta payu ussa tɨriztumakpas, Dios aumɨza wan chiwal maiznashimtu akwa. Usne aumɨza sapnat kit au kwail kiarɨt aizpa wat kulnamtu, paiña Sɨnam Izpul Cristora nɨjkulturuza kiwainanamtu akwa. \v 6 Awa Judíowa señal uspa ñara kiamtukas, Diosne sun akwa usparuza watsat mɨlnamanazi. Kawarain awa Judíowa señal uspa ñara kiamtukine, Diosne sun akwa watsat mɨlmanazi. Mɨnpazha sun señal samtune, circuncisión kimtune, palichi. Kainsɨh. Jesucristora nɨjkulturuzmin Dios kaizta aizpa kiashit kit Diosta piantuza pashinanazi. \p \v 7 Uruzne Dios watsal miwara chaara, Dios kaiztu aizpa mɨamtu akwa. ¿Chima kiarɨzi? ¿Mɨnmika uruza mamaz pit kamtanara, Dios miwara ɨamanpa, watcha mɨamanpa? \v 8 Dios uruza akwanarakas, Diosne uruza akwanarachi, mamaz pit mɨanapa, mamaz miwara ɨanapa. \v 9 “Pitchin kiña wintane, wan sulmu,” kizmumamin. Sunkana kaiztui: Maza kwail pit kamtamtune, akkwanne sun kwail kamtamtu aizpa sappanazi. Kwiztane wan kwail namarɨnazi. \v 10 Dios uruzakas nawakas Cristora wanmakninnara akwa, nane u akwa wat mintus, u sun kwail kamtamtu aizpa kanpaamanpa. Une Cristora nɨjkulamɨznazi. Diosne uruza azhappamturuza wan ñan pit kamtamturuza ilnanazi. \p \v 11 Diosta pianturuz, mɨzhain. Na uruza Cristora nɨjkulturuza Judío awa señal u ñara sarawa kurunnamtuchikas, Judío awaruzne nawa naizninamtu. Diosne Judío awawa señal uspa ñara samturuza sapnamanazi, usparuza wat kulnanapa. Na Cristo kurishta au kwail akwa irɨt kamtanamtu akwa, Judío awaruzne nakasa aliz kularɨt. \v 12 Mazantuzne u uzkin uruza azhappamtu, u Judío awa señal u ñara tɨtnakima. Uspa usparuzpain akkwan tɨtshiamtune, uspane usparuzpa ñara akkwan pijikima tɨttashina. \p \v 13 Diosne uruza, Diosta piantuza, paiña kwal namninnat kit uruza akwanara, Dios pashimtu aizpa kianapa. Dios uruza maiznat kit akwanara, Moisés ɨninta kaizpa mɨamanpa. U Moisés kaizta aizpa kiamtuchikas, une chiwazha kwail kiman. Kancha une wantuza pashinarawa. Wantuza kiwainnarawa. \v 14 Wan Dios ɨninta aizpa kishimtumikane Dios pɨnkɨhta parɨt aizpa mɨarawa. Ka parɨt: “Uruzpain pashinamtukanain wantuza pashinarawa.”\x + \xo 5:14 \xt Lv 19.18\x* Une sun maza pitmin kiarawa. \v 15 Une aliz kalpa waya kishimturuzkanain uzamtu. Nane u waya kishimturuzakas, pilchapuzamturuzakas kurunnamtus, aliz kulaamanpa. Cristora piantuz usparuzpain waya kiamtune, aliz kulat kit wan izmuruz kaamtu. Sunkana Cristora piantuzne wanmakkasachi. \s1 Dios Sɨnam Izpulne aumɨza wat uznapa kurunamtu \p \v 16 Nane sun pit kaiznamtus. Dios Izpul uruza kurunnamtu aizpa mɨazhaka. Us kuruntu aizpa kimtumikane paiña kwail kishimanazi, watsal uznapa. \v 17 Kwail kishimtumikane Dios Izpul kuruntu aizpa mɨshitchi. Dios Izpul kuruntu aizpa mɨmtumikane kwail kishitchi. Masetne kwail kishimtu mintumakpas. Masetne kwail kimanas mintumakpas. Dios Izpul uruza ɨnintane, suasne une u kwail pashiamtu aizpa kiamanazi. \v 18 Dios Izpul kuruntu aizpa mɨmtumikane Moisés ɨninta aizpa mɨnachi. Diosne suntuza sapnamtu. \p \v 19 Wan awane awa kwail kiamtu aizpa pianmai. Sunkana kwail awane uzamtu. Awane mamazpa ashampakas mamazpa ampukas nakamtu. Awane uspa ñakasa kwail kiamtu. Awane awa iztakin nilchi kaizat kit kwail kiamtu, mɨtsalchin. \v 20 Awane tɨ awakanain sarɨtkin wakpuj wanñamtu. Awane awaruza chimpu kiamtu. Awane usparuzpain aliz kulamtu. Awane usparuzpain waya kiamtu. Awane patna pashiamtu. Awane mamaztuza tɨnta kwianamtu, aliz akwa. Awa izmuruza wanmakninnamtuchi. Awane usparuza an katsa namat kit mamazpa minñamtuchi. Kwail kamtam mɨamtuzne paimpa wanmakkamtu. \v 21 Awane mamaz mɨj aizpa pashiamtu. Awane pirɨtmin chashiamtu. Awane wan pishtara izashimtu, akkwan kumira kuanapa. Awane an kwailkin an akkwan kwail kiamtu. Na uruza an ñamin kurunnarakas, nane mamasa uruza ka kaiz kit kurunnarau: sunkana kwail kimturuzne Diosta piankamamanazi. Dios usparuza ɨninnamtuchi akwa, Dioskasa mizurainkas chiyura uzamanazi. \p \v 22 Kainchas Dios Izpulne Diosta piantuza kiwainamtu, mamaztuza pashinanapa, wat uzanapa, kalpain uzanapa, awaruza aliz kulamanpa, wantuza wat kianapa, awa uruza wat nɨjkulanapa, \v 23 mamaztuza wat kinat kit watsal paranapa, uspa kwail kiashimtu aizpa kiamanpa. Sunkana kirain. Mɨnminkas aumɨza “sun kiman” kizamanazi. Diosne Dios Izpul kuruntu aizpa kimturuza mizurainkas ilnamanazi. \v 24 Jesucristora piantuzne uspa kwail kiashimtu aizpa chɨhkaarɨt, Jesús uspa kwail akwa irɨt akwa. Mane uspane kwail kiashit aizpa kiashimtuchi, Dios kaiztu aizpa mɨamtu akwa. \v 25 Dios Izpul aumɨza uzninnamtu akwa, aune Dios Izpul kuruntu aizpa mɨarawamakpas, uskasa chaanapa. \p \v 26 Aune aumɨza mamazkin an katsa namamasan. Aune mamaztuza aliz kulninnamasan. Aune mamaz mɨj aizpa pashiamasan. \c 6 \s1 Uruzpain kiwaintain \p \v 1 Diosta piantuz, mɨzhain. Mamaz Diosta pianmika kwail kirɨtne, sun kwailpa pianmikane, Diospa Izpul kuruntu aizpa pianmikane, kwail kitmikasha kiwainnapa ɨtpa, us kwail kimtu aizpa chɨhkanpa. Ussa kuruntuasmin, watsal paratpa, mamasa wat uznapa. Uruzpa izizanaka, sunkana kwail kiamanpa. \v 2 Une naizturuzakas tayalturuzakas kiwainnanaka. Sunkana kitne, une Cristo ɨninta aizpa mɨanazi. \p \v 3 Mɨnpazha mamazkin an tɨntamika ish mintumikane ñanta paramtu, watcha kaiztuchi akwa. \v 4 Pakaish pakaish paiña kal kimtu aizpa mɨmarawa. ¿Nane ap kal wat kimtukish? Wat kal kimtumikane paiña kal watsal kirɨnazi, paiña kal watmin pailtɨt akwa. Up kal pailtawane, nune ap kal paiña kalkin anza wari minmun. \v 5 Pailta awaruzne uspa kalmin wat kiarawa. \p \v 6 Dios pit kammuruzne uspa kamtammikasha uspa mɨj aizpa ussa mɨlaarawa. \p \v 7 “Nune Diosta pɨrail aptu” minman, Dios u minñamtu aizpa pian akwa. Mɨnminkas Diosta pɨrail apsachi. Mɨnmika chiwazha pippa nanta wamtune, usne paktu payura sun pippakana sapnazi. Sunkana piankamtain: Diosne kwail kimtuza ilnanazi. Ukas wat kimtuza chiwazha wat mɨlananazi. \v 8 An sura uztuasmin, kwail kimtumikane wan karɨnazi; pailta payukima naiznazi. Dios Izpul kuruntu aizpa mɨmtumikane au sukin wat kimtumikakana i. Usne pailta payukima chiyura uznazi. \v 9 Pailta payukima awaruza wat kiwizsan, kwaizkultachin. Wat kimtumikane Dios nara payura Dios ussa mɨlashimtu aizpa sapnazi. \v 10 Katmizna, an sura uztuasmin, aune pailta payukima pailtaruza wat kiarawamakpas. Watcha, aune Diosta piantuzakas wat kiarawamakpas, uspa Jesucristora nɨjkulamtu akwa. \s1 Pablone minpa pit kaiznamtu \p \v 11 Na uruza pɨnkɨhta pamtu aizpa iztain. Akkis ap chihtɨkasain sun katsa pit pamtus. \v 12 Mɨnpazha kamtamturuzne Judío awa señal, u circuncisión, uruza saninnashimtu, awa usparuzpain wat minñanapa, circuncisión kiarɨt akwa. Sun kamtamtuz awaruza Cristora nɨjkularawa kainanamtukas, uspane awaruza ɨninnamtu, Judío awa señal kianapa, Dios usparuza watsat mɨlnanapa. Katmizna uspane sun señal, circuncisión, uruza saninnashimtu, Cristo akwa naizamanpa. \v 13 Sun Judío awa señal ñara sashimturuzne wan Moisés ɨninta aizpa mizurainkas kiamanazi. Uspane uruza Judío awa señal sananapa, circuncisión kianapa, ɨninnashimtu. Suasne uspane mamaztuza u Judío awa señal u ñara sarɨtta kainanashina. Sun akwa uspa kal kiarɨt akwa usparuzpain wat minñazi. \v 14 Uspakana kimanash. Apa uztuasmin, nane au Anpat Jesucristowa wat mintus, us kurishta irɨt akwa. Cristo na akwa irɨt akwa, nane Diosta pianchiruz kiamtu aizpa kishitchish. Sunkana Cristone nawa pailta payu kiwaintu, na Dios pashit aizpa kinpa. An sukis awa akkwan tuntu kwail kiamtukas, nane uspa kwailkana kimtuchish. \v 15 Diosne Judío awawa señal sarɨttuza sapnamanazi. Kawarain Dios Judío awawa señal uspa ñara samtuchiruza sapnamanazi. Sun circuncisión señal sarɨt aizpa palichi; kainsɨh. Diosne Jesucristora piankamturuza sapnat kit masas awakanain namninnanazi. \v 16 Wan masas awakanain namtɨttuzne na uruza kuruntu aizpa mɨarawa, nil uzanapa. Suasne Diosne uruza kiwainanazi, kalpain uzanapa. Sunkana wan Diospa kwal uzanazi. \p \v 17 Katmizna, makis nawa azhapman. Makis awakasa pilchapuztuchish. Na Cristora kanpara akwa, awane nawa naizninñara. Sun tɨttapil nara aizpa kasachi. Nane Dios kiwainmumika ish. \p \v 18 Diosta piantuz, mɨzhain. Nane Diosta paikumtus, au Anpat Jesucristo uruza wat kiwainnanapa. \p Pailti.