\id ACT - Awa NT -Colombia, Ecuador 2009 (DBL -2013) \h Hechos \toc1 Ɨnintaruz Kiarɨt Aizpa \toc2 Hechos \toc3 Hch \mt1 Hechos de los Apóstoles \mt2 Ɨnintaruz Kiarɨt Aizpa \ip San Lucas pɨnkɨh iztawane, Hechos, Ɨnintuz Kiarɨt Aizpa, pɨnkɨh, iztawa, San Lucas paasas pɨnkɨh parɨt akwa. San Lucasne Dios watsal pit para, awa Jesús kirɨt aizpa piankamat kit Jesucristora nɨjkulanapa. Kwiztane usne Hechos, Ɨnintuz Kiarɨt Aizpa, pɨnkɨh para, awa miza Jesúspa kammuruz uzara piankamanapa. Suasne Jesúspa kammuruzne wan pɨpuluwara ɨara, Dios watsal pit kainana, wan awa Jesucristora nɨjkulanapa. Dios Sɨnam Izpul usparuza kiwanninara akwa, paiña kammuruzne akkwan iztasparɨt kal kiara. Jerusalén pɨpulukis Jesúspa kammuruzne Judea surakas Samaria surakas Siria surakas ɨara, Dios Watsal pit kainana. Suasne San Pablone Asia suwarakas Macedonia suwarakas Roma pɨpulurakas piannara, wan awaruza Dios pit kamtananapa, Jesucristora nɨjkulturuz iglesiakin wanmakkanapa. \ip Hechos, Ɨnintuz Kiarɨt Aizpa, pɨnkɨhkin kutña pajte wa: (1) Jesucristo chiyura nurachasmin, usne paiña kammuruza Dios pit kainanapa ɨninnat kit mamasa kailnash kaiznara (1.1-14). Cristora nɨjkulturuzne Jerusalén (1.15-83) pɨpulura wanmakkamtu, paiña iglesia namanapa. (2) Paiña kammuruzne Dios Watsal Pit Palestina suwara kainanamtu (8.4–12.25). (3) Kwiztane paiña kammuruzne Dios Watsal Pit Asia suwarakas Grecia suwarakas Roma pɨpulurakas ɨara, paiña pit kamtanana. (a) An ñancha Pablone Chipre suwarakas Grecia suwarakas ɨra (13.1–14.28). (b) Pablone wan ɨnintuzkasakas ɨlaparuzkasakas Jerusalén pɨpulukin wanmakkara (15.1-35). (c) Suasne Pablone mamasa attishta Siria suwarakas Asia suwarakas Grecia suwarakas ɨt kit Dios Watsal pit kainanara (15.36–18.22). (d) Kwiztane mamasa Pablone Asia suwarakas Grecia suwarakas ɨt kit Dios Watsal Pit kainanara (18.23–21.16). (e) Minpa piji Jerusalén pɨpulukin kachira sɨptawane, Pablone, piztɨtmikakanain, Roma pɨpulura, Italia sukin, ɨra (21.17–28.31). Suas usne Dios Watsal pit wan awaruza kamtanara. \c 1 \s1 Diosne paiña Sɨnam Izpulta ɨninna namtu \p \v 1 Nane Lucas mun ish. Nua, Teófilora, kakishapu kiz kit an pɨnkɨh pamtus. An ñancha an pɨnkɨhta Jesús wan kit aizpakas us kamtanara aizpakas parau, Jesús chiyura numtu payukima. \v 2 Nurachasmin, usne paiña Sɨnam Izpulkasa paiña narɨt ɨnintaruza kamtaninnara, us kamtara aizpa kianapa. \v 3 Irɨttas kakultawane, Jesúsne usparuza cuarenta payurakima, akkwan pijikima, izpannara, us uztu piankamanapa. Akkwan piji usparuza izpan kit Dios awaruza ɨninnashimtu kwinta kinara. \p \v 4 Mama uspakasa tuasmin, Jesúsne ɨninnat kit kaiznara: \p —Jerusalén pɨpuluras ɨman. Suain tɨriztain, ap Papihsh umɨza kin namtɨt aizpa sappanakima. Nane sunpa uruza kaiznara. \v 5 Watcha Juanne uruza kwazikasain munnanara. Akkwan payuchin kawarain Sɨnam Izpulne uruza piznanazi. \s1 Jesúsne chiyura numtu \p \v 6 Suasne kanpamtuzne Jesústa ka akkwan piji mɨmaara: \p —Au Anpat, ¿An payura au Israel awara kiwainanakish, au sukin ɨninna? mɨmaara. \p \v 7 Usne usparuza ka sɨnkanaara: \p —Uruzne an payu piankamamanazi. Au Taittain an payu nanarɨt, us kishit aizpa kin. \v 8 Diosne paiña Sɨnam Izpulta ɨninnazi, u ussa sappanapa. Usne uruza tɨnta kiwainnanazi, na akwa kamtananapa. Suasne une Jerusalén pɨpulurakas wan Judea surakas Samaria surakas wan attish surakas ɨanazi, na akwa kainana. \p \v 9 Jesús sun kiztawane, awa izamtuasmin, Diosne ussa chiyura nuninta. Wanish at kit ussa pal kit sɨpta. Ussa an izarachi. \v 10 Jesús numtuasmin, uspane chiyura kwashpa izakkaara. Suasne paas ángelne putchã kamisha kwa usparuza at kit uspakasa kunpailta.\fig Paas ángeltuz kammuruza kwinta kinamtu|src="cn01887b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 1.10" \fig* \v 11 Usparuza kaiznara: \p —Galilea suras awa, ¿Chikishmaka chiyura izakpuspas? An Jesúsmin uruztas nurɨtmikain watcha mamasa sunkanain mamaz payura kailnazi. \s1 Uspane Matíasta naanara, Judaspa kal kinpa \p \v 12 Suasne uspane Olivos ɨzakis kihshat kit Jerusalén pɨpulura kaiyarɨt. Moisés usparuza ɨninta aizpa kiashit akwa, uspane kwaizkulmu payura maza kilómetrokima kashain ɨshiara. \v 13 Pɨpulukin piannatpane, kwashtɨt yal pitmura nuarɨt. \q1 Pedrokas Juankas Santiagokas \q1 Andréskas Felipekas Tomáskas \q1 Bartolomékas Mateokas Santiago Alfeowa painkulkas \q1 Simón Celote munmikakas Judas Santiagowa aimpihshkas usparuzpain pura. \m \v 14 Wan wanmakkara Jesúspa aimpihshkasa paiña akkuhsh, Maríakasa mamaz ashamparuzkasa, Diosta payu aizpa paikuana. \p \v 15 Sun payune Pedrone Cristora nɨjkulturuz paizkakin nil satkunta. Maza cien veintekasa awa purakin. Pedrone ka kaiznara: \v 16 “Cristora piantuz, mɨzhain. Diosne chiwazha paiña pɨnkɨhta panintɨt aizpa ka kirɨt. Sɨnam Izpulne Davidta Judaspa kwinta kininta. Usne an ñancha Judas kit aizpa kwinta kira. Usne Jesústa annara, awa ussa pizanapa. \v 17 Usne au izmumika azi. Aukasa kal kimika azi. \v 18 Kwiztane kwail kit akwa, Judasne pial sap kit sun pialkasa su paira. Usne kwashtas kɨzpuwara taiz kit irɨt. Paiña pɨja puzpian kit pɨrɨt puzta. \v 19 Jerusalénkin uztuz sun piankamarawane, uspane sun su i Acéldama munara. Usparuzpa pitne ‘aimpi su’ mun. \v 20 Sun wan kanta pɨnkɨhta ka parɨt: \q1 ‘Paiña kwairɨt yalta suane mɨnminkas uzmuchi.’\x + \xo 1:20 \xt Sal 69.25\x* \m Ankas ka parɨt: \q1 ‘Mamazne paiña kal kitpa.’\x + \xo 1:20 \xt Sal 109.8\x* \p \v 21-22 Katmizna aune mɨnpazha aukasa wanmakmumikasha nanarawash. Wanmakmumikane awara ka kizshina: ‘Au Anpat Jesús irɨttas kakulta.’ Mama Jesús wan payu aukasa uzasmin, uskas aukasa wanmakta. Juan munnanakima, Jesús kakulnakima, usne aukasa chara.” \p \v 23 Suasne Dios pit piantuzne, wanmakmuruzne, paas awara nanara. Mazane paas mun muntɨt: José Barsabáskas Justokas. Mamazne Matías muntɨt. \v 24 Suasne uspane uspa Anpatta ka paikuara: “Nune miza wan awa minñamtu pian. Katmizna aumɨza an paastas nu narɨtmikasha izninchain, \v 25 mamaz ɨninmikawa kal kinpa. Judasne sun kal chɨhkat kit us kwail akwa paiña miwara ɨt kit naizta.” \p \v 26 Suasne uspane awa wanmakkarawane, wankis an watmikasha naara. Sunkanain uspane Matíasta naat kit once ɨnintaruzkasa wianara. \c 2 \s1 Sɨnam Izpulne amtu \p \v 1 Sun Pentacostés pishta payu taizka, wan Cristora piantuzne mazakwain wanmakkarɨt. \v 2 Azain chiwazha tɨnta az kit chiyuras taizta. Tɨnta inkwakanain pat kit wan yal ayukmal napta, awa uzkularɨtkin. \v 3 Suasne uspane tɨ ĩn aiztukanain izara. Sun ĩn paimpa paimpain naiyarɨt. \v 4 Sun akwa Sɨnam Izpulne wan awaruza piznara. Suasne uspane mamaz kamtachi pit kwinta kiamɨzta. Izpulne usparuza paraninnara. \p \v 5 Sun payura mamaz suras Judío awaruzne Jerusalén pɨpulura pianara, Diosta wakpuj wain kit Diosta paikwan. Uspane wan suras aara. \v 6 Sun aztu mɨarawane, akkwan awane wanmakkat kit iztaspaarɨt. Ɨnintaruz kwinta kiamtuasmin, pakaish pakaish paiña pitmin mɨara. \v 7 Uspane ishkuat kit iztaspaat kit usparuzpain ka mɨmaara: \p —¿An paramtuzne Galilea suras awa ki? \v 8 ¿Mizamakai? Mane auruzpain usparuza mɨpuspas. Uspane au pit pashpas kawira aizpa paramtu. \v 9 Apane awa purai: \q1 Partia suraskas Media suraskas \q1 Elam suraskas Mesopotamia suraskas \q1 Judea suraskas Capadocia suraskas \q1 Ponto suraskas Asia suraskas \q1 \v 10 Frigia suraskas Panfilia suraskas \q1 Egipto suraskas Libia suraskas kashara Cirene pɨpulura \q1 Roma pɨpuluras awakas apain pura. \v 11 Mɨnpazha usparuztas Judío awa azi. Mamaztuzne Judío awa namarɨt. \q1 An awakas Creta suraskas Arabia suraskas purai. \m Uspa paraka, aune wan Diospa watsal kal kirɨt aizpa au pitmin mɨpuspas, kizara. \p \v 12 Wanne iztaspaat kit chi kizmanamara. Usparuzpain mɨmaamɨzta: \p —¿Chima kizshina sunne? \p \v 13 Mamaztuzne usparuza sun akwa ishanat kit ka kaizara: \p —Uspane chappi kuat kit piarai, kizara. \s1 Pedrone awaruza kaiznara \p \v 14 Suasne Pedrone mamaz once ɨnintaruzkasa nil satkun kit tɨnta parat kit ka paiña Judío kwaltuza paranamɨzta: “Na kaiztu aizpa mɨzhain. Judío awaruzkas, wan Jerusalén pɨpulura uztuzkas, nawa wat mɨrain, piankamanapa. \v 15 Uspane pirachimai, umin minñamtukanain. Mama tɨlawain i. Nueve urain i. \v 16 Joelne, Dios pit kainammmikane, an ñancha sun kit aizpa ka kaizta: \q1 \v 17 ‘Diosne sun minpa payura kaiztu. \q2 Nane ap Izpul wan awara nail kit mɨlananash. \q1 U painkulkas pashukas nawa kwinta kianazi. \q2 U musitturuzkas u ɨlaparuzkas kainkizpaanazi. \q1 \v 18 Sun minpa payura nane ap Izpul, \q2 ap kiwainmuruza ashamparuzakas ampuruzakas ɨninnat kit mɨlananash. \q2 Uspane nawa kwinta kianazi. \q1 \v 19 Nane kwashpa chiyumal chiwazha watsal kal kinash. Nane uruza an izninnanash, piankamanapa. \q2 Wan pailtɨmtuasmin, nane pilkin aimpikas ĩnkas ishkas izninnanash. \q1 \v 20 Pãnne tɨl parɨnazi. \q2 Palapchane kwanam tɨlkwil aimpikanain namtɨnazi. \q1 An kwiztane an watsal payu taizkane, \q2 au Anpatne paiña kal kimɨznazi. \q1 \v 21 Mɨnpazha Anpatta paikumtune, \q2 usne usparuza watsat mɨlnanazi, ĩnta ɨamanpa.’ ”\x + \xo 2:21 \xt Jl 2.28-32\x* \p \v 22 Pedrone sun paiña Judío kwaltuza kaizta: “Israel awa, na kaiztu aizpa mɨrain: Diosne Jesústa, Nazarettas munmikasha nat kit uruza ɨninnara, akkwan tuntu iztasparɨt kal u iztakin kinpa. \v 23 Diosmin Jesústa uruza chɨhkatchasmin, usne chiwazha kishimtu aizpa an ñancha pian. Suasne une kwail awaruz ussa ɨninnat kit kurishta iru patpian piantaninta. \v 24 Sunkana Diosne ussa irɨttas kakulninta. Jesúsne irɨtpa izpul ɨmtura nukkulsachi, kajchira sɨptɨtmikakana. \v 25 Davidkas Jesúspa kwinta kit kit ka kaizta: \q1 ‘Nane ap Anpatta na iztukin iztau. \q2 Usne ap makin uz, awa nawa ishkumanpa. \q1 \v 26 Katmizna ap kaijchu watsal ish. \q2 Mane watsal pit pararau ap pitkasa. Katmizna mane nakas Diosta tɨriz kit wat kwaizkulnash. \q1 \v 27 Nune, ap Diosne, ap izpulta irɨttukin kwaimanazi. \q2 Nune nawa, up kiwainmumikasha, pashit kit ap ñara pɨtninmanazi. \q1 \v 28 Nune nawa chiyura num mi kamtara, pailta payu uznapa. \q2 Nune nakasa uz, na wat tuanpa,’\x + \xo 2:28 \xt Sal 16.8-11\x* kizta. \p \v 29 Cristora piantuz mintain. Nane uruza Davidpa au irɨt Taittawa, nil kwinta kitpaish. Us irawane, uspane ussa kamara. Us kamkin aukasa kashain tu. \v 30 David uzasmin, usne Diospa kainammmika azi. Uskas Dios sun kin namta aizpa pianazi. Diosne ussa ka sun kin namta: ‘Up kwalne, Cristo munmikane, sun su sapmɨlnazi, ɨnninna.’\x + \xo 2:30 \xt Sal 132.11\x* \v 31 Sunkanain Davidne Dios kimtu aizpa ñamin piankam kit Cristo irɨttas kakulnazi ka kwinta kinara: ‘Paiña Izpulkas irɨttuz ɨmtura nukkulmanazi. Paiña ñakas pɨtmanazi.’\x + \xo 2:31 \xt Sal 16.10\x* \v 32 Mane aune sunta izat kit uruza ka kizpuspas: ‘Diosne Jesústa irɨttas kakulninta.’ \v 33 Sunkana Diosne ussa nuninta, us uzkin ɨninna. Paiña papihshne, Diosne, paiña Sɨnam Izpul sun kin namtɨt aizpa Jesústa mɨlara. Jesúsne mamin sun wan izara aizpakas wan mɨara aizpakas uruza izninnara. \v 34 Chiyura nurachikas, Davidmin Jesúspa ka kaizta: \q1 ‘Ap Diosne ap Anpatta kaizta: \q2 Na uzkin uzti, awa nua wat minñanapa. \q1 \v 35 Nane wan awaruza nu ɨnintu aizpakas, \q2 nu kaiztu aizpakas kininnanash.’\x + \xo 2:35 \xt Sal 110.1\x* \p \v 36 Une, Israel awane, mɨat kit piankamtain. Nane Jesúspa watcha kaiztus. Une Jesústa iru patpian piantaara. Diosne ussa Anpatkas Cristokas munta.” \p \v 37 Pedro kaizta aizpa mɨarawane, uspane uspa kaijchura kwail minñat kit Pedrorakas mamaz ɨnintaruzakas mɨmara: \p —Ap Israel kwal ¿Chima kianapai? \p \v 38 Suasne Pedrone sɨnkanara: \p —Kwail kiarɨt aizpa maiztain. Dios iztakin pailtara munnarain, Jesucristora kanpamtuz namanapa, Dios u kwail kiara aizpa mainninnanapa. Suas Diosne paiña Sɨnam Izpul uruza mɨlananazi. \v 39 Diosne sun kin namnara aizpa uruzakas uspa pashparuzakas mamaz attishtas awaruzakas mɨlananazi. Au Anpatkas au Dioskas wan awa narɨttuzakas akwarɨttuzakas sun mɨlananazi. \p \v 40 Sunmin kwinta kinara. Pedrone an akkwan pitkasa kurunnat kit paranat kit kaiznara: \p —Diosta paikwarain, uruza watsat mɨlnanapa, sun kwail awakasa naizamanpa. \p \v 41 Pedro kaizta aizpa mɨraruzne munna ɨarɨt. Sun payura kutña mil awane, Dios ɨnintamikasha, Cristora piantuzkasa wanmakkara. \v 42 Sun awaruzne ɨnintaruz kamtanara aizpa mɨamɨz kit sulmin uzat kit Diosta parejuin kwinta kiara. Uspane wanmakkara, usparuzpain kumira nail kit kwan. \s1 Diosta piantuzne wanmaktɨt uzamtu \p \v 43 Wan awane iztaspaara, ɨnintaruz iztasparɨt kal kiara akwa. Uspane watsal iztasparɨt kal kiat kit akkwan awara kiwainara, Diosta piankamanapa. \v 44 Wan Cristora nɨjkulturuzne wanmakkat kit chiwazha mɨj aizpa wanta naiyara. \v 45 Uspane chiwazha mɨj aizpa paininara, sun pial pailtara we mɨjtuza nailna. \v 46 Uspane pailta payura Diospa yalta wanmakkara. Usparuzpa wan yalta kumira nail kit kuat kit wat kulara. Uspane usparuza kwinñara. \v 47 Uspane ka kaizara: “Diosne kwisha wari.” Wan awane Dios pit piantuzpa minñat kit kaizara: “An awane kwisha wari.” Au Anpat Jesús awaruza watsat mɨlnamtuasmin, usne Dios pit piantuza pailta payu wiannara, uspakasa wanmakkanapa. \c 3 \s1 Maza mittɨ chasachimika kakultu \p \v 1 Mamaz payura Pedrokas Juankas Diospa katsa yalta kutña urara sulmin nuilta, awa Diosta paikumkin. \v 2 Maza ampune, mittɨ chasachimikane, ainkiasmin ka kawirɨt. Pailta payu suain tuara. Awane pailta payu ussa “watsal” muntɨt pɨjtakin miara, Diospa katsa yal napmukin chihtɨ an kit amtuza pial paikwan. \v 3 Pedrokas Juankas Diospa katsa yalta nappailmɨzkane, mittɨ chasachimikane usparuza iznat kit chihtɨ an kit pial paikwanara.\fig Pedrokas Juankas chasachimikara iztas|src="cn01895b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 3.3" \fig* \v 4 Suasne Pedrokas Juankas ussa izpailta. Pedrone ussa kaizta: \p —Aumɨza iznaka. \p \v 5 Sun ampune usparuza iznat kit chiwazha mɨlanazi minta. \v 6 Pedrone ussa kaizta: \p —Nane pialkas mɨjchish. Urukas mɨjchish. Na mɨj aizpa mɨlanash. Jesucristone Nazaret pɨpuluras azi. Jesúsne nua kuhsninnazi, chanpa. \p \v 7 Suasne Pedrone paiña chihtɨ numal piz kit kuhspaninta. Azain paiña pimpulkas mittɨ impulkas wat parɨt. \v 8 Suasne mittɨ chasachimikane masain tizak kit mittɨkin kun kit chamɨzta. An kwiztane usne tizak kit uspakasa chat kit Dios katsa yalta naptɨt, “Dios kwisha wari” kizna. \v 9 Wan awane us chat kit Diosta kwisha wari kiztu izara. \v 10 Uspane iztaspaat kit ishkuara, chasachimika chamtu akwa. Uspane ussa impara imparain piankamamɨzta. An chasachimikane an ñancha Diospa katsa yalkin “watsal” muntɨt pɨjtakin tuazi, chihtɨ an kit pial paikwan. \s1 Pedrone Diospa katsa yalkin paranamtu \p \v 11 Chasachimika Pedrorakas Juantakas chɨhkashitchiasmin, wan awane iztaspaat kit Diospa katsa yalta azain ɨara, Salomón pɨjta muntɨtkin wanmakna. \v 12 Sun iztawane, Pedrone awara ka mɨmanara: “Au Israel awa kwal, ¿Chikishma iztaspapuspas? ¿Chikishma aumɨza kwisha izpuspas? Au paasne sun ampura au pit akwa wat panintachi. Aune ussa chanintachimakpas, au paasmin Diosta pian akwa. \v 13 Sunkanachi. Diosne sun kirɨt, awa ‘paiña painkul Jesús tɨnta namtɨre’ kizanapa. Abrahamkas Isaackas Jacobkas an Diosta wakpuj wainñat kit paikuara.\x + \xo 3:13 \xt Éx 3.6, 15\x* An Diosne au an ñancha irɨtpa kwalpa Dios i. Une ussa Judío ɨnintuza chɨhkaara. Pilato Jesústa chɨhtshimtuasmin, une Jesústa pashitchimakpas kizara. \v 14 Une Dios sɨnammikashakas nil uzmumikashakas chɨhashitchi. Une maza awara, piantatmikasha, chɨhshiara. \v 15 Sunkana une awaruza uzninmumikasha piantaara. Mane Diosne ussa irɨttas kakulninta. Aune uruza sun piankamninnat kit kainanamtumakpas. \v 16 Jesústa nɨjkultɨt akwa, an ampune wat parɨt. Une ussa izat kit pian. Jesústa nɨjkultɨt akwa, an ampune kapal wat parɨt. Wan awane sun izamtu. \p \v 17 Sunkana ap Israel awa izmuruz, mɨrain. Ukas u ɨninmuruzkas ussa piantaarɨtkas, une u kiarɨt aizpa wat piankamarachi. \v 18 An ñancha Diospa kainammturuzne ka kizara: ‘Jesucristone naiznatkin. Sunkanain Diosne sun kirɨt.’ \v 19 Katmizna u kwail kimtu aizpa maiztain. Diostain kailtain, u kwail kiarɨt aizpa sɨnam kwizninnanpa. Sunkanane au Anpat Diosne chiyuras anazi, auruzpa izpulta kiwain kit kwaizkulninnapa. \v 20 Ankas Diosne Jesucristora an ñancha naramikasha uruza ɨninnara. \v 21 Mane Jesucristone chiyura nukkultawa, Dios wan chiwalta masas namtanakima. An ñancha Dios pit kainammtuzne sunpa kainanara. \v 22 Sunkana Moisésne au irɨt kwalta ka kaiznara: ‘U Anpat Diosne maza kainammmikasha, u kwaltas kawinintamikasha, nakana ɨninnazi. Wan us kaiznara aizpa mɨarawa.\x + \xo 3:22 \xt Dt 18.15-16\x* \v 23 Mɨnminkas an kainammmika kaizta aizpa mɨarakine, Diosne usparuza paiña kwaltas paimpa ɨninnanazi, ianapa.’\x + \xo 3:23 \xt Lv 23.29; Dt 18.15, 18-19\x* \p \v 24 Sunkana Samuel uzasmin, pailta kainammtuzkas kawarain an payu chi kirɨnsa kiz kit kainaara. \v 25 Une kainammtuzpa painkul mai. Diosne kainammtuz akwa uruza kaiznara, an ñancha kin namtɨt aizpa sappanapa. U an ñancha kwal uzasmin, Diosne Abrahamta ka kizta: ‘Nane up kwaltuza kiwainanash, wan awa an sukin uztuza wat kianapa.’\x + \xo 3:25 \xt Gn 22.18; 26.4\x* \v 26 Paiña painkulta kakulnintawane, Diosne ussa an ñancha ɨninta, uruza wat kiwainanapa. Usne uruza wat kinara, awa kwail kiarɨt aizpa maizanapa, wan awa kwail kiamanpa.” \c 4 \s1 Pedrokas Juankas Judíowa ɨnintuzakin kunpailtu \p \v 1 Pedrokas Juankas wan awaruza paranamtuasmin, Judío awawa pariyaruzkas Diospa katsa yal izmu policíakas Saduceo awaruzkas aara. \v 2 Uspane aliz kulaarɨt, uspa paas awaruza kamtanara akwa. Ka kaiznara: “Jesús irɨttas kakulta akwa, awakas irɨttas kakulanazi.” \v 3 Katmizna uspane usparuza piznat kit nashtɨmtura kajchira sɨpnarɨt tɨlawakima.\fig Suldaruruz Pedrorakas Juantakas pizamtu|src="cn01899b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 4.3" \fig* \v 4 Akkwan awane, usparuztas sun pit mɨraruzne, mɨat kit wat nɨjkulara. Dios pit mɨraruza wiantawane, uspane cinco mil ampu panapain wianta. \p \v 5 Tɨlawara kwizta Judío awa ɨnintuzkas ɨlapa ɨnintuzkas Moisés kaizta aizpa kamtamtuzkas Jerusalén pɨpulura wanmakkara. \v 6 Anásne, pariyaruza ɨninmikane, tuara. Uskas Caifáskasa Juankasa Alejandrokasa wan pariyawa ɨnintuz kwalkasa wanmakkara. \v 7 Suasne uspane Pedrorakas Juantakas kanapa ɨninnat kit “Paizkakin kuntain” kiznara. Uspane ka mɨmanara: \p —Nune an chasachimikasha ¿Mizama kuhsninzi? ¿Mɨnma uruza sun kin ɨninzi? \p \v 8 Suasne Diospa Sɨnam Izpul ussa kiwaintuasmin, Pedrone usparuza ka kiznara: \p —Judío awa ɨnintuzkas ɨlapa ɨnintuzkas mɨrain. \v 9 An ishtumikane kuhsak kit chamɨzta. Une aumɨza “¿Mɨnma ussa kuhsakninta?” kiz kit mɨmaamtu. \v 10 Au paasne uruza, wan Israel awaruza, kainammpuspas, us wat parɨt kit miza tuntu kuhsaktɨt piankamanapa. Jesúsne, Nazaret pɨpuluras mikane, ussa kuhsakninta. Une ussain iru patpian kit piantaara. Diosne ussa irɨttas kakulninta. \v 11 An ñancha Diospa pit ka parɨt: \q1 “Jesúsne sam saktɨkana i. Une, yal samtuzkana, ussa kwayarɨt, ussa paashitchi akwa. \q2 U ussa paashitchikas, usne awaruza watsat mɨlnanashina.”\x + \xo 4:11 \xt Sal 118.22\x* \m \v 12 Mamaztuzne, mɨnminkas, aumɨza watsat mɨlnasachi. Diosne Jesústa ɨninta, aumɨza watsat mɨlnanapa. Apain mamazta ɨnintachi. \p \v 13 Wanmakmuruzne iztaspaarɨt, Pedrokas Juankas ishwatchin paranara akwa. Uspa paas kammu pianchi minñara. Kain awain minñara. Suasne uspane Jesúskasa chamtu nɨjkulara. \v 14 An ampu, kakultɨtmika, sua uspakasa pana izamtu akwa, uspane chinkas sɨnkaarachi. \v 15 Suasne uspane uspa paasta wanmakmukis ɨninnat kit nukkulat kit usparuzpain kwinta kiara. \v 16 Ka usparuzpain kaizara: \p —¿Chima kianapai Pedrokasa Juankasa? Wan Jerusalén pɨpulu uztuzne sun kwisha iztasparɨt kal kirɨt pian. Aune sun kirɨt aizpa kwail i kaizsachimakpas. \fig Ɨnintaruz awaruza wat paninnamtu|src="cn01909b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 4.16" \fig* \v 17 Mane usparuza kurunat kit tɨnta kainarawamakpas, an akkwan awa sun mɨamanpa, mɨnainkas Jesúspa kwinta kiamanpa. \p \v 18 Suasne Pedrorakas Juantakas akwanat kit uspa pit ɨninnat kit kaiznara: \p —Jesúspa kwinta kiaman; kamtanaman. \v 19 Pedrokas Juankas sɨnkaailta: \p —Une minñarawa. U aumɨza “Jesúspa kamtanaman” kaizamtukas, aune Diosta mɨrawamakpas. \v 20 Aune izta aizpakas mɨra aizpakas kwinta kimɨztawamakpas. \p \v 21 An akkwan aliz pit pararawane, uspane usparuza chɨhkaarɨt. Uspane usparuza ilmanamara, pailta awa Diosta kwisha wari kizara akwa, sun kit akwa. \v 22 Mamasa kuhsaktɨtmikane cuarenta año mɨjara. \s1 Diosta piantuzne Diosta paikuamtu \p \v 23 Chɨhtawane, Pedrokas Juankas uspa izmuruza ɨil kit Judío awa ɨninturuzkas ɨlapa ɨninturuzkas kaizara aizpa kainanara. \v 24 Sun mɨarawane, wanne sulmin Diosta paikuat kit kaizara: “Au Anpat, nune sukas chiyukas pikas wan chiwalkas sara. \v 25 Nune Davidpa au kwalta kwinta kinara. Sɨnam Izpulne Davidta, Dios kiwainmikasha, ka paraninnara: \q1 ‘Diosta nɨjkultuchiruzne waya kiamtu. \q2 ¿Judío awaruzne uspa kiashimtu aizpa kain minñamtu? \q1 \v 26 Au sukin ɨnintuzkas wan pɨpulukin ɨnintuzkas wanmakkamtu, \q2 Anpattakas Dios narɨttuzakas waya kianapa.’\x + \xo 4:26 \xt Sal 2.1-2\x* \m \v 27 Watcha. Herodeskas Poncio Pilatokas Judío awachikasa Israel awakasa an pɨpulukin up sɨnam kiwainmikasha waya kin wanmakkara. Jesúsne Dios naramika i. \v 28 Uspa sun kiarachasmin, nune an ñancha uspa minñara aizpa pian, nu mintu aizpa kianapa. \v 29 Maneme au Anpat, usparuza mɨri. Uspane aumɨza naizninanazi kizamtu. Aumɨza kiwainchain, au ishkuamanpa, up pit kwinta kiana. \v 30 Nu tɨnta akwa, u kanpamturuza kiwainarain, ishturuza kakulninnanapa. U kiwainmuruzne up painkulta, sɨnam Jesústa, paikuanazi. Usparuza kiwaintain, chiwazha watsal iztasparɨt kal kianapa,” kizara. \p \v 31 Diosta paikuarawane, uspa uzamtukin ulmɨzta. Sun urain Diospa Sɨnam Izpulne usparuza piznat kit Dios pit wan mɨrakin kainana kiwainnara. \s1 Uspane wan mɨj aizpa wantuza naiyara \p \v 32 Akkwan Cristora nɨjkulturuzne kawarain minñat kit sulmin kal kishiara. Mɨnminkas chiwazha mɨj aizpa uspain watsarachi. Sunkana wanne chiwazha mɨj aizpa usparuza mɨlanaara. \v 33 Ɨnintaruzne Anpat Jesús irɨttas kakultɨt kwisha tɨnta kainanamɨzta. Diosne wanta an akkwan kiwainnamɨzta. \v 34 Mɨnminkas we mɨjchi. Su mɨjtuzkas yal mɨjtuzkas painin kit pial karaat \v 35 kit ɨnintaruza mɨlanaara. Uspane an pial we mɨjtuza nailnara. \v 36 Sunkana Joséne Levíwa kwal kirɨt. Usne Chipre pi paizka sukin kawira. Ɨnintaruzne Joséwa mun maiz kit Bernabé munta, (us mamaztuza watsal pit kiz kit kiwainamtu akwa). \v 37 Sun ampune maza su painin kit ɨnintaruza mɨlanara, mamaztuza kiwainanapa. \c 5 \s1 Ananíaskas Safirakas \p \v 1 Mamaz ampune, Ananías muntɨtmikane, sua uzta. Usne paiña ashampakasa chiwazha su mɨj aizpa paininpailta. Paiña ashampane Safira muntɨt. \v 2 An ampune paiña ashampakasa pitchin pial paimpa mɨjkultɨt. “Wan pial mɨlarau” kiztuasmin, usne tiztɨt mɨj aizpa ɨnintaruza karara. Kainmin usparuza kishinara. Sɨnam Izpulne Ananías kit aizpa Pedrora piankamninta. \v 3 Suasne Pedrone ussa ka kaizta: \p —Satanásne nua piz kit napta, Sɨnam Izpulta pɨrail kaizninna. Nune sun kishira, sun su paininta pial chiwazha watsan. \v 4 Sun su painintachasmin, up azi. Sun su painintawane, an pial up azi. ¿Chikishma sun kimtus? Nune Diosta pɨrail kaizta. Awara chi, kizta. \p \v 5 Sun mɨrawane, Ananíasne nain kit ira. Wanne sunta piankamara aizpa ishkuara. \v 6 Suasne musitturuzne nappat kit ussa pĩn ippat kit muara, pilta kamna. \p \v 7 Kutña ura pailtawane, Ananíaspa ashampane Pedro tukin napta. Usne paiña ampura kirɨt aizpa pianchi. \v 8 Pedrone ussa mɨmara: \p —Kaizcha. ¿Une supawakin sun su paininmanas? \p Usne ka kizta: \p —Watcha. Sunpawa muin. \p \v 9 Suasne Pedrone ussa kaizta: \p —Une nɨjkulara, Dios Izpulta pɨrail kaizna. ¿Chikishma sun kiwiznash? Up ampura mut kamtaruzne me aamtu. Uspane sunkanain nua muanazi, pilta kamna. \p \v 10 Sun urain usne Pedro panakin nain kit ira. Musitturuz nappakane, ussa irɨt wanmalara. Uspane ussa ampu kamkin kamna ɨara. \v 11 Wan Jesústa piantuzkas wan sunpa piankamturuzkas ishkuara. \s1 Ɨnintaruzne akkwantuza kakulninnamtu \p \v 12 Ɨnintaruzne awa purakin watsal iztasparɨt kal kiat kit kwisha akkwan awara kakulninñara. Wanne Salomón muntɨt pɨjtakin wanmakkara. \v 13 Awa usparuza wat minñat kit wat awa mai kizarakas, mɨnminkas uspakasa wanmakshiarachi. \v 14 Mazantuz ishkuarɨt akwa, akkwan ampukas ashampakas Anpatta nɨjkulat kit Anpatta piantuza wanmakkara. \v 15 Sun akwa awane ishturuza pianamal karaat kit mikin kamakinkas pĩnkinkas taara. Pedro miwara pɨntuasmin, paiña izpul chamtukin usparuza ɨsalta pɨnnara. \v 16 Akkwan awane kasha pɨpulukis Jerusalén pɨpulura pianaara. Uspane ishturuzakas saliz piztɨttuzakas karaara. Wanne kakularɨt. \s1 Judío awane Pedrorakas Juantakas pizashimtu \p \v 17 Pariya ɨninmikakas Saduceo izmuruzkas ɨnintaruza aliz kulaara, awa usparuza pashinamtu akwa. \v 18 Suasne uspane paas ɨnintaruza pizat kit kajchira sɨppara. \v 19 Anpatpa ángelne amtawara at kit kajchi pɨjta chɨh kit usparuza puzninnat kit kaiznara: \v 20 “Katsa Diospa yalta ɨrain. Suain wan awara Jesús awaruza uzninnamtu kainarain.” \fig Ángel ɨnintaruza kajchiras chɨhtnamtu|src="cn01911b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 5.20" \fig* \v 21 Sun mɨiltawane, tɨlawain katsa Dios yalta nap kit awaruza kamtanamɨzta. \p Katsa pariyakas paiña izmuruzkas wan Israel ɨlapa ɨnintuza akwanara, wanmakkana. Uspane usparuza kajchiras kanapa ɨninñara. \v 22 Policía kajchira pianakane, kajchira usparuza wanmalnarachi. Suasne kaiyat kit usparuza \v 23 ka kainanara: \p —Piannakane, aune sun kajchi sam sɨptɨt wanmalwiznash. Policíakas pɨjtakin wat izappara. Pɨjta chɨhtkane, aune mɨnainkas ayukmal izkitchimakpas. \p \v 24 Sun mɨarawane, katsa Diospa yal izmu policía ɨninmikakas katsa pariyaruzkas chi kirɨt aizpa pianchi. Usparuzpain chima kiarɨzi mɨmaara. \v 25 Sun urain maza ampune at kit kaiznara: \p —Mɨrain. Sun paas ampune, u kajchira sɨptɨttuzne, Dios katsa yalta paizkakin uz kit awara kamtanamtu. \p \v 26 Suasne Diospa katsa yalta policíane mamaz policíakasa ɨat kit usparuza karaara. Awaruza ishkuamtu akwa, uspane usparuza kwail kiarachi, awa usparuza uk kiamanpa. \v 27 Karaarawane, policíane usparuza Israel ɨlapa ɨnintuz wanmaktɨtkin kunninnara. Katsa pariyane kaiznara: \p \v 28 —Aune uruza Jesúspa kamtanachi ɨnintamakpas. ¿Chi kiarɨt une? Une wan Jerusalén pɨpulukin uzturuza kamtanamtu. Une aumɨza sun ampura piantaamakpas kizshiamtu. \p \v 29 Suasne Pedrokas mamaz ɨnintaruzkas sɨnkaanara: \p —Diosta mɨrawamakpas. Awara mɨrakiwamakpas. \v 30 Au Diosne, au kwalpa Diosne, Jesústa irɨttas kakulninta. Une ussa irukasa patpian kit tɨra kan kit piantaara. \v 31 Diosne ussa kakulnin kit tɨnta namninta. Usne ussa ɨninmikakas au watsat mɨlmumikakas namnintɨt, u Israel awa kwail kiarɨt aizpa maizanapa, u kwail kiarɨt sɨnam kulnanapa. \v 32 Aune uruza Dios kit aizpa kainapuspas. Diosne paiña Sɨnam Izpul akwa aumɨza piankamninara. Usne paiña Izpulta paiña pit mɨraruza ɨninamtu. \p \v 33 Sun mɨarawane, uspane pilchapuzat kit usparuza piantashiara. \v 34 Gamalielne wanmakmuruztas azi. Usne Fariseo awa azi. Usne Moisés kaizta aizpa kamtanara. Wan awane us kwisha wat kirɨt minñara. Usne kun kit ɨnintuza pianamal ɨrattukimain ɨninnara. \v 35 Kwiztane usne wanmakmuruza kaiznara: “Israel awa mɨrain. An ampuruza u kiashimtu aizpa mamasa wat mintain. \v 36 Teudaspa nɨjkultain. Akkwan payuchin usne at kit ‘nane wat awa ish’ kiznara. Suas ampara cien awane ussa kanpaara. Mɨnpazha ussa piantarawane, paiña kanpamtuzne wan kaarɨt. \v 37 An kwiztane awara wiantu payuin Judasne Galilea suras azi. Akkwanne ussa kanpaara, gobiernokasa waya kin. Awa ussa piantaarawane, paiña kanpamtuzne wan kaarɨt. \v 38 Katmizna nane uruza ka kurunamtus: Usparuza chinkas kiman. Usparuza chɨhttain. Awa mintu aizpakas awa kal kimtu aizpakas pailtɨnazi. \v 39 Uspa Dios kaizta aizpa kiamtune, une usparuza kwayasachi. Dioskasa waya kiman, kiznara.” \p Uspane Gamaliel usparuza kainara aizpa kiara. \v 40 Suasne uspane ɨnintaruza akwanara. Usparuza ilnarawane, uspane Jesúspa kwinta kiman kiznara. An kwiztane chɨhtnarɨt. \v 41 Ɨnintaruzne Israel ɨnintuz wanmakmukis puzpail kit watsal kulpailta, Jesús akwa naizpailta akwa. \v 42 Uspane Diospa katsa yaltakas wan yaltakas Dios watsal pit kamtamɨzta. Jesúspa, Dios ɨninmikawa, pailta payukima kwinta kiamɨzta. \c 6 \s1 Siete awaruza nanarɨt \p \v 1 Payu aizpa kwisha akkwan awane Jesúspa nɨjkulamɨzta. Griego pit paramtuzne aliz kulaat kit Judío pit paramtuza kaiznara: “Une au ashampawa ampu irɨttuza kumira kawarain nailnarachi.” \v 2 Suasne doce ɨnintaruzne wan Jesúspa piankamturuza wanmakninnat kit kaiznara: “Aune Dios pit kainammɨztawamakpas. Dios pit chɨhkarachiwamakpas, kumira nailna. \v 3 Katmizna, ap Diosta piantuz mɨzhain. Siete ampuruza sairain. Wat mintuza, wat piantuza, sairain. Sɨnam Izpul piztɨttuza sairain. Usparuza sun kal kinpa chɨhkarain. \v 4 Aune Diosta paikwat kit Dios pit awaruza kamtawamakpas,” kiznara. \p \v 5 Wanne sun nɨjkulat kit awara nanara. Estebanne wat nɨjkulta. Sɨnam Izpulne ussa pizta. Felipekas Prócorokas Nicanorkas Timónkas Parmenaskas naarɨt. Nicoláskas naarɨt. Usne an ñamin Antioquía suras at kit Judío awakana namtɨt. \v 6 An kwiztane uspane usparuza ɨnintaruz purakin karanara. Ɨnintaruzne uspa akwa Diosta paikuat kit uspa chihtɨ usparuza paanara, sun kal kianapa. \p \v 7 An akkwan awane Dios pit piankamamɨzta. Jesústa piantuzne Jerusalén pɨpulura wanmakkamɨzta. Akkwan Judío pariyaruzkas Dios pit piankamat kit Jesústa nɨjkulamɨzta. \s1 Uspane Estebanta pizamtu \p \v 8 Estebanne irɨttuza kakulninnara. Ishturuza wat paninnara. Saliz piztɨttuza puzninnara. Iztasparɨt kal kimɨzta, awa Diosta piankamanapa. Diosne ussa nat kit tɨnta kiwainta, awa iztakin paiña iztasparɨt kal kinpa. \v 9 Suasne mɨnpazha Judío kammu yaltas Estebanta tɨnta mɨmaamɨzta. An kammu yalne chɨhtmumikawa kammu yal muntɨt. Uspakas Cirene pɨpuluras awakas Alejandría pɨpuluras awakas Cilicia pɨpuluras awakas Asia suras awakas sua wanmakkara. Sun ampuruzne Estebanta tɨnta kwinta kiamɨzta. \v 10 Sɨnam Izpulne Estebanta kiwainta, usparuza nil kwinta kinpa. Uspane ussa wat sɨnkaarachi. \v 11 Suasne uspane mɨnpazhara pial tanara, pɨrail kaizanapa. “Aune uspa kaizara aizpa mɨramakpas. Usne Moiséspakas Diospakas kwail pit kwinta kira.” Sunkana kiztain. \v 12 Sunkana awakas ɨlapa ɨnintuzkas Moisés kaizta aizpa kamtamtuzkas Estebanta pilchapuzamɨzta. Uspane ussa azain ɨat kit pizat kit ɨlapa ɨnintuzpa wanmaktɨtkin mɨlara. \v 13 Uspane pɨrail kaizmuruza sayara, sunkana pɨrail kaizanapa: “An ampune Diospa sɨnam yalkas Moisés ɨninta aizpakas kwail pit kwinta kimɨztu. \v 14 Aune Jesús Nazaret pɨpuluras kaizta aizpa mɨramakpas. ‘Nane Diospa katsa yalta azpiannash,’ kizta. ‘Nane Moisés ɨninta aizpa maiznash, mamaz tuntu uzanpa,’ kizta. Sun mɨramakpas,” kizara. \p \v 15 Suasne ɨnintuzkas sua wan uztuzkas Estebanta izara. Ussa izamtuasmin, uspane paiña naztam matsɨhta izara. Ángel matsɨhkanain iztɨt izara. \c 7 \s1 Estebane kwinta kinamɨztu \p \v 1 Suasne katsa pariyane Estebanta ka mɨmara: “¿Nawa uspa kaizara aizpa watcha ki?” mɨmara. \v 2 Usne usparuza ka sɨnkanara: “Au aimpihshtuzkas au Israel awaruza ɨninmuruzkas nawa mɨzhain. An ñamin au taitta Abrahamne Mesopotamia sura uzta. Abraham Harán sura uztachasmin, au chiyuras Diosne ussa izpan kit \v 3 kaizta: ‘Up sukas up kwalkas chɨhkat kit mamaz sura na antu aizpa ɨnka.’\x + \xo 7:3 \xt Gn 12.1\x* \v 4 Suasne Abrahamne Caldea suras puz kit Harán sura uzna ɨrɨt. Paiña papihsh irawane, Diosne ussa an sukin ma u uzkin karara. \v 5 Usne apain chinkas su ussa mɨlatchi. Mɨnta uzna mɨlatchi. Diosne an su mɨlanash kizta.\x + \xo 7:5 \xt Gn 17.8; 48.4\x* Nu irɨka, paiña painkultuzne an su sappanazi kizta. Sun payune Abrahamne painkul mɨjchiazi. \v 6 Anpane sun urain Diosne ‘up kwal mamazpa sura mamaz awakanain uzanazi’ kaizta. Kiwainmumikakana cuatro cientos añokima kal kianazi. Katsa mikwaruzne usparuza ilnanazi, kal kianapa. \v 7 Diosne ussa an kaizta: ‘Nane uruza naiznintuza ilnat kit naizninanash. An suras puzarawane, uspane apain nawa kiwainat kit nawa paikuanazi,’\x + \xo 7:7 \xt Gn 15.13-14; Éx 3.12\x* kizta. \v 8 Diosne Abrahamkasa sun kin nam kit ka ɨninta: ‘Nawa nɨjkultuasmin, nune up aya tɨt kit circuncisión kitpa.’ Katmizna Isaac kawirawane, Abrahamne maza domingora paiña painkulpa ayara tɨt kit circuncisión kira. Sunkanain Isaacne Jacobta paiña painkulta kira. Jacobkas sunkanain paiña painkultuza kinara. Uspane au doce Israel pamparuz mai. \p \v 9 Au Jacobpa painkultuzne au pampawa irɨt kwal mai. Uspa Joséra aliz kulat kit izashitchi akwa, uspane ussa mamaz awaruza paininñara, Egipto sura mɨlnapa. \v 10 Diosne ussa kiwain kit wan kwailtas puzninta. Joséne piankam kit Faraónpa izmumika namta. An katsa mikwane Egipto sukin ɨninta. Usne Joséra nara, Egipto surakas paiñain yaltakas ɨninnapa. \p \v 11 Suasne Egipto surakas Canaán surakas kumira wachi akwa, awane yak kiat kit naizara. Suane au ñamin papihshtuzne chi kumanamara. \v 12 Jacob chara pippa Egipto sura wa mɨrawane, usne paiña painkultuza, au an ñancha kwal uzturuza, ɨninnara. \v 13 Uspa paakima ɨarawane, Joséne paiña aimpihshtuza ussain piankamninta. Sunkanain Faraónne, Egiptokin katsa mikwane, Joséwa kwal piankamta. \v 14 Suasne Joséne papihshtakas paiña kwaltakas kanapa ɨninnara. Paiña kwal setenta y cinco awa wiantɨt. \v 15 Sunkanain Jacobkas paiña kwalkas Egipto sura uzna ɨarɨt. Uskas au an ñancha kwalkas ta iarɨt. \v 16 An kwiztane uspa kwaltuzne uspa iarɨt kwaltuza Siquem pɨpulura muat kit kamara. An ñancha Abrahamne sun awa irɨt kamkin Siquem su paira. Hamorne Abrahamta sunpawa muin sun su paininta. \p \v 17 An ñamin Diosne Abrahamta sun su mɨlan namta, sun su sapnapa. Sun payu taiznapain pakane, Israel awane Egipto sukin an akkwan namara. \v 18 Suasne mamaz mikwane, Joséra pianchimikane, Egipto sukin ɨninmɨzta.\x + \xo 7:18 \xt Éx 1.7-8\x* \v 19 An mikwane au kwalta kain kinat kit naizninnara. Usne au kwalta ɨninnara, uspa mamin kawira pashaparuza pianamal talaij ɨnanapa, sua iarɨnpa. \v 20 An payune Moisésne kawira. An pashpane kwisha watsal azi. Paiña papihshtuzne uspa yalkin kutña mishkima kawirara. \v 21 Kutña mish pailtawane, uspane Moisésta yal pianamal talaij ɨnpa ɨninta. Faraónpa, Egipto mikwawa pashune ussa chak kit paiña painkulkanain kawirara. \v 22 Katmizna uspane Moisésta Egipto awa pian aizpa kamtaninta. Usne kwisha tɨnta awa namta. Paramtune, usne watsal kaizta. Chiwazha kal kitne, usne watsal kira. \p \v 23 Cuarenta año kawirawane, Moisésne min kit paiña Israel kwalta kwinta kin ɨshira. \v 24 Suasne usne maza Egipto awa paiña kwalta kwail kimtu izta. Katmizna Moisésne paiña kwalta pakpana ɨra. Usne Egipto awara il kit piantara. \v 25 Usne us kit aizpa paiña Israel aimpihshtuz mɨanazi minta. Uspane Dios Moisésta usparuza kiwainna narɨt pianchi. \v 26 Tɨlawara Moisésne paas Israel awa waya kimtu iznat kit kiwainashira, waya kimanpa. Usne usparuza kaiznara: ‘Une aimpihshparain i. ¿Chikishma uwarain kwail kimtuas?’ \v 27 Suasne izmumikasha kwail kimtuatmikane Moisésta makin nuppain kit mɨmara: ‘¿Mɨnma nua au ɨninmikakana namzi? ¿Mɨnma nua au mikwa namzi, au kwail kirɨt aizpa kiznapa? \v 28 Nune anchik Egipto awara piantara. ¿Nawakas piantashimtukish?’\x + \xo 7:28 \xt Éx 2.14\x* \v 29 Sun mɨrawane, Moisésne ishkwat kit Madián sura ɨra. Suane mamaz awakanain uz kit paas painkul kawirara. \p \v 30 Moisésne pul sukin, kashara Sinaí ɨzakin, uzta. Cuarenta año pailkane, maza ángelne ussa pu tɨra ĩn aiztukin izpanta.\x + \xo 7:30 \xt Éx 3.2\x* \v 31 Moisésne us izta aizpa iztasparɨt. Tɨra an wat izna ɨtpane, Moisésne Anpat Dios kaizka mɨra. \v 32 Ka kaizta: ‘Nane up kwalpa Dios ish. Abrahamkas Isaackas Jacobkas na iztakin wakpuj wainñat kit paikuara.’ Suasne Moisésne ishkwat kit ulmɨzta. Sunta izshitchi.\x + \xo 7:32 \xt Éx 3.6\x* \v 33 Anpat Diosne ussa kaizta: ‘Up zapato ukti. Sun su mittɨ kultukinne ap su i.\x + \xo 7:33 \xt Éx 3.5\x* \v 34 Nane ap awa Egipto sukin kwisha naizamtu pianish. Nane uspa azamtu aizpa mɨnat kit chiyuras kihshtau, usparuza chɨhtnana. Nawa mɨzha. Nane nua Egipto sura ɨninnash,’\x + \xo 7:34 \xt Éx 3.7-8, 10\x* kizta. \s1 ¿Mɨnma nua ɨninmika namninchi? ¿Mɨnma au mikwa namninchi, au kwail kirɨt aizpa kiznapa? \p \v 35 Israel awa Moisésta izashitchi kizarakas, Diosne Moisésta ángelpara pu tɨ ĩn aiztukin kwinta kit kit uspa ɨninmikakas uspa chɨhtmumikakas namta. \v 36 Moisésmin au kwaltuza Egipto suras ukkat mɨlnara. Dios ussa kiwainta akwa, usne Egipto surakas kwanam pimarakas pul surakas cuarenta añokima iztasparɨt kal kiara, uspa Diosta piankamanapa. \v 37 Moisésmin Israel awara kaiznara: ‘Diosne maza ɨninmikasha paiña kwaltas ɨninnazi, na ɨnintukana ɨninnapa. Ussa mɨrain.’\x + \xo 7:37 \xt Dt 18.15\x* \v 38 Israel awa pul sukin wanmakkamtuasmin, Moisésne uspakasa uz kit ángelkasa Sinaí ɨzara kwinta kira. Suasne usne sun Dios watsal pit mɨra, aumɨza sun pitmin kamtananapa. \p \v 39 Au an ñancha kwalne Dios kaizta aizpa mɨashitchi. Ussa izashitchi akwa, uspane Egipto surain kaiyashira. \v 40 Suasne uspane Aarónta paikwat kit kaizara: ‘Nune mamaz dios sari, au iztakin an ñancha ɨnpa. Moisés aumɨza Egipto suras mɨlnarakas, aune ussa chima kirɨt pianchimakpas.’\x + \xo 7:40 \xt Éx 32.1\x* \v 41 Suasne uspane chiwazha wakara pashpakana iztɨt saara. Pishta saat kit wakara piantat kit wakara pashpakana kunkin chiwazha mɨlaara, sunta wakpuj wainñanapa. Uspa sarɨt aizpa wari minñara. \v 42 Katmizna Diosne usparuza paimpa chɨhkanara, chiyu kɨmara wakpuj wainñanapa. Sunkana Dios kainammmikane pɨnkɨhta ka parɨt: \q1 ‘Israel awa mɨrain. \q1 Pul sukin cuarenta añokima uzasmin, une na akwa wakara piantarachi. Nawa chinkas mɨlaarachi. \q1 \v 43 Sunkana nawa wakara mɨlarachikas, une dios Molocpa yal ukasa muara, sunta wakpuj wainñanapa. \q2 Ukas dios Refánpa kɨmakas muara, sunta wakpuj wainñanapa. \q2 Umin suntuz sat kit wakpuj wainñara. \q1 Katmizna nane u suras uknanash,’\x + \xo 7:43 \xt Am 5.25-27\x* Babilonia sura ɨninnanapa. \p \v 44 Au an ñancha kwalne pul sukin mamaz ainki Dios yal mɨjara, awa Dios uztu piankamanapa. Diosne Moisésta ɨninta, paiña ainki yal sanapa. Usne ussa an ainki yalkana izninta. Sun Dios yal sarawane, \v 45 au kwalne sun Dios yal sappat kit uspakasa mɨlaara. An kwiztane au sura kaiyamɨztune, au kwalne Josuékasa sun ainki yal karaara, uspa su nappamtukin. Mamaz awa sun sura uzarakas, Diosne sun sukis usparuza attishta ɨninnara. Diosne usparuza sun suras ɨninnara, au kwal sun su sappanapa. Sun ainki Dios yalne sun sukin nukkulta, David uzta payukima. \v 46 Au katsa ɨninmika David nil uzta akwa, Diosne ussa wat pashira. Usne Diosta paikwara, Diospa yal sashimtu akwa. Sua Jacobpa Diosne uzshira. Sua Israel awaruzne au Diosta wakpuj wainñat kit paikuashira. \v 47 Kwiztane Salomónmin Dios yal sara. \v 48 Au katsa Diosne awa sara yalkin uztuchi. Dios pit kainammmikane Dios kaizta aizpa ka kaizta: \q1 \v 49 ‘Nane chiyuras na wan sara aizpa ɨninnamtus. \q2 An sune na sara aizpa ainki i.’ \p Anpatne ka mɨmanara: \q1 ‘¿Chi yalma saanapas apane? \q2 ¿Mɨntama kwaizkulna ɨnpai? \q1 \v 50 Nain wan sashit aizpa sarau.’\x + \xo 7:50 \xt Is 66.1-2\x* \p \v 51 Une Dios kaizta aizpa nɨjkulamtuchi. Une Diosta pianchiruzkana mai. Une Dios kaizta aizpa mɨarachi. Une Dios Izpul kaizta aizpa mɨashitchi. Une u an ña kwal uztakanain uzamtu. \v 52 U an ña kwalne wan Dios kainammtuza naizninñara. Mamaztuzne Dios nil kimtumika anazi kizara. Uspane sun kainammtuza piantaara. Mane me une sun wat kimtumikasha kwail kiat kit kwail awara chɨhkat kit piantaara. \v 53 Diosne ángeltuza ɨninnara, Moisés paiña pit uruza kwinta kinpa. Une sun pit mɨashitchi.” \s1 Estebanne imtu \p \v 54 Sun mɨarawane, uspane pilchapuzaat kit Estebanta aliz pit paraara. \v 55 Sɨnam Izpul ussa piztuasmin, Estebanne chiyura izak kit Diosta naztamkana iztɨt izta. Usne Jesús pana Dios ɨninmakin izta. \v 56 Suasne Estebanne ka kaizta: \p —Iztain. Nane chiyura kai iztus. Nane Dios Painkulta Diospa mamin ɨnintukin iztus, kizta. \p \v 57 Uspane kail palpizat kit tɨnta kwiannat kit masain wan ussa pizshiara. \v 58 Pɨpulukis ussa ukkat kit uk kiamɨzta, piantana. Uk kiamtuzne, ussa kwail kirɨt kainammtuzne, uspa kamisha musittu panakin taara. An musittune Saulo mun. \fig Estebanta uk kiamtu; Saulo ussa iztu|src="cn01923b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 7.58" \fig* \p \v 59 Uspa ussa uk kiamɨztuasmin, Estebanne Diosta paikwat kit kaizta: “Ap Anpat Jesús, ap izpul sapti.” \p \v 60 Kwiztane Estebanne wakpuj wain kit tɨnta ka kwianta: “Ap Anpat. Uspa kwail kiara aizpa sɨnam kwizninnari.” \p Sun kiztawane, ira. \c 8 \p \v 1 Saulone ussa piantana nɨjkulta. Saulone sun payuin Jerusalén pɨpulukin wan Cristora piantuza kwisha naizninara. Sun aliz awaruz akwa, wan Cristora piantuzne Judea surakimakas Samaria surakimakas ɨara. Ɨnintaruzpain suain nukkulara. \s1 Saulone Diosta piantuza naizninnamtu \p \v 2 Mɨnpazha awane, Diosta piantuzne, Estebanta kamat kit us akwa kwisha azara. \v 3 Sun kiamtuasmin, Saulone Diosta piantuza pizshinat kit wan yalta napta, ampurakas ashamparakas tainana, kajchira sɨpnana. \s1 Felipene Dios watsal pit Samaria sura kainammtu \p \v 4 Jerusalén pɨpulukis ɨmturuzne mɨnta ɨamtuara Dios pit kainaara. \v 5 Felipene, maza usparuztas, Samaria pɨpulura ɨt kit Cristowa kwinta kinamɨzta. \v 6 Awane wanmakkat kit Felipe kaizta aizpa kwisha wat minñara. Felipene iztasparɨt kal kira, awa Diospa wat piankamanapa. \v 7 Felipene kwisha akkwan awara saliz piztɨttuza puzninnara. Saliztuzne usparuztas puzat kit kwian kit ɨara. Usne kaniya nastuzakas wat mittɨ chasachiruzakas kakulninnara. \v 8 Sun akwa sun pɨpulukis awane kwisha wat kulara. \p \v 9 Simónne Samaria pɨpulura uzta. Sua akkwan añokima Samaria suwara tañu kimɨzta. Usne wan awaruza kain kinat kit ishkwinnat kit “nane anza tɨntamika ish” kiznara. \v 10 Wan we tɨntaruzkas wan awaruza ɨnintuzkas ussa wat mɨashit kit kaizara: “An ampune an tɨnta i. Usne Diospa katsa kiwainmumika i,” ñanta kizara. \p \v 11 Uspane ussa wat mɨat kit kanpaara, akkwan añokima usparuza kain kinat kit tañu kimtu akwa. \v 12 Felipene usparuza Dios awaruza ɨninnashimtu kainanara. Jesucristo awaruza watsat mɨlnashimtu kamtanamtuasmin, akkwanne Jesucristora nɨjkulara. Dios watsal pit mɨarawane, Felipene ampuruzakas ashamparuzakas munninnara. \v 13 Simón nɨjkulish kiztawane, Felipene ussa munta. Suasne usne Felipera kanpamɨzta. Felipe iztasparɨt kal kirɨt akwa, usne iztasparɨt. \p \v 14 Ɨnintaruzne Jerusalén pɨpulura purara. Uspane Samaria awa Dios kaizta aizpa mɨarɨt piankamat kit Pedrorakas Juantakas ta ɨninñara. \v 15 Samaria pɨpulura piannatpane, uspane Diosta paikuara, Diosta piantuz Sɨnam Izpulta sappanapa. \v 16 Mama Sɨnam Izpulne usparuza pizna atchi. Anpat Jesústa nɨjkularɨt akwa, Felipene usparuza munninnara. \v 17 Suasne Pedrokas Juankas uspa chihtɨ usparuza panamtuasmin, Sɨnam Izpulne usparuza piznara. \p \v 18 Ɨnintaruz usparuza chihtɨ paanamtuasmin, Simónne Sɨnam Izpul usparuza piznamtu izta. Usne pial mɨlashit kit usparuza \v 19 ka kaiznara: \p —Nawakas an iztasparɨt kal kin kiwaincha, na chihtɨ paaka, Sɨnam Izpul awaruza piznapa, kizta. \p \v 20 Suasne Pedrone ussa kaizta: \p —Up pialkas nukas parejuin karɨnazi. Nune Dios mɨlamtu aizpa pialkasa painash nil chi mintu. \v 21 Nune Diosta pianchi. Aukasa sun kal kisachi. Diosne nu kaijchukin nu kwail mintu aizpa pian. Nu kishimtu aizpa nil chi. \v 22 Katmizna nune nu kwail kishimtu aizpa maiz kit chɨhkari. Diosta paikwatpa, nu kwail mintu aizpa kaijchura wat kulnapa. \v 23 Nane nu kwail kishimtu aizpa pianish. Pial kana kishimtu akwa, nune ñan miwara ɨshimtu. \p \v 24 Suasne Simónne ka sɨnkara: \p —Anpat Jesústa na akwa paikwarain, nu kaizta aizpa, sun nawa kimanpa. \p \v 25 Awaruza Jesúspa kainanarawane, Dios pit kaiznarawane, Pedrokas Juankas Dios watsal pit akkwan Samariawa pɨpulurakas kainana ɨilta. Suasne Jerusalén pɨpulura kailpailta. \s1 Felipekas etíope ampukas \p \v 26 Sun kitpane, Anpatpa ángelne Felipera ka kaizta: “Kuhs kit ɨmɨzti. Jerusalén pɨpuluras Gaza pɨpulura miwara ɨtpa.” An mine pul sura pɨnmu. \p \v 27 Felipene kuhs kit ɨt kit miwara etíope ampura wanmalta. An katsa ɨninmikane Candace Etiopía suras ashampa mikwara kiwainta, uspa pial watsanpa. Usne Jerusalén pɨpulura ɨra, Diosta wakpuj wain kit paikwan. \v 28 An ampune paiña sura kailtɨmtuara. Paiña carro caballo ɨmtuasmin, usne Isaías pɨnkɨh parɨt aizpa iztuara. \p \v 29 Suasne Sɨnam Izpulne Felipera kaizta: “Carro caballora kashara ɨt kit wanmakti,” kizta. \p \v 30 Kashara ɨt kit Felipne us Isaías pɨnkɨh iztu mɨra. Ussa mɨmara: \p —¿Nu iztu aizpa mɨmtukish? \p \v 31 Ampune ussa kaizta: \p —¿Mizama mɨnapai? Mɨnminkas nawa kainarachi. \p Usne Felipera paikwara, uskasa carrora nut kit uznapa. \fig Felipekas etíope awakas caballo carrowara chamtu|src="cn01932b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 8.31" \fig* \v 32 Usne Dios pit ka iztu ara: \q1 “Uspane ussa pɨrikukana mɨlta, piantana. \q2 Usne pɨriku pashpakana i. Pɨriku ash tɨtmumika ash tɨttane, usne aztachi. \q2 Uskas puñain ara. \q1 \v 33 Us kwail kitchikas, uspane ussa nil aizpa kiarachi. \q2 Mɨnainkas ussa kiwainarachi. Mɨnainkas paiña kwalpa paramanazi. \q2 Paiña kwalne ussa piantaara, an sukin uzmanpa.”\x + \xo 8:33 \xt Is 53.7-8\x* \p \v 34 Ɨninmikane Felipera mɨmara: \p —Kainazha. An kainammmikane ¿Mɨnpama paramtus? ¿Uspa paramtuki? ¿Mamazpa paramtuki? \p \v 35 Suasne Felipene sunmin Dios pɨnkɨh iztukin Dios watsal pit, Jesúspa pit, kamtamɨzta. \v 36 Ɨmtuwaiyasmin, uspane kwazi wakin piannailta. Ɨninmumikane ussa kaizta: \p —Apane kwazi wai. ¿Nawa munnasachimakish? \p \v 37 (Felipene ka kaizta: \p —Nu Jesucristora up kaijchukin nɨjkultane, kishina. \p Usne sɨnkara: \p —Nane Jesucristo Dios painkul i nɨjkultus, kizta.) \p \v 38 Suasne ɨninmumikane carro caballo uzninnapa ɨninta. Paasas pira kihshtawane, Felipene ussa munnara. \v 39 Uspa kwaziras salaktawane, Anpatpa Izpulne masain Felipera mɨlta. Ɨninmikane ussa anne me iztachi. Usne wat kul kit paiña miwara ɨra. \v 40 Felipene Azoto pɨpulura tuat kit wan pɨpulukin Dios watsal pit kainanara, Cesarea pɨpulura piannankima. \c 9 \s1 Saulone Jesústa pianmika namtu \r (Hch 22.6-16; 26.12-18) \p \v 1 Sun urain Saulone “Anpatpa piantuza piantananash” tɨnta kainanamɨzta. Katmizna usne katsa pariyara ɨt kit pɨnkɨh paikwara, ussa Israel kammu yalta ɨninnannapa. \v 2 Sun pɨnkɨhkasa Damasco pɨpulura ɨshimtu ara, Dios miwara ɨmtuza piznana. Usne ampuruzakas ashamparuzakas Jerusalén pɨpulura mɨlshinara, usparuza sɨpnana. \v 3 Kasha Damasco pɨpulura miwara pianamtuasmin, masain Saulone chiwazha naztam chiyuras taiztɨmtu izta. \v 4 Suasne Saulone pilta nainta. Mazane chiyuras ussa parat kit kaizta: “Saulo. Saulo. ¿Chikishma nawa naiznintus?” \p \v 5 Suasne Saulone mɨmara: “Anpat ¿Mɨn mas?” kizta. Usne sɨnkara: “Nane Jesús ish. Nu nawa piantuza piantamtu akwa, nune nawa naiznintu,” kizta. \v 6 Suasne Saulone ul kit ishwat kit sɨnkara: “Ap Anpat. ¿Chima kishiras, na kinpa?” kizta. Anpatne ussa sɨnkara: “Kuhs kit pɨpulura napnaka. Suasne nane nua nu kishimtu aizpa kaiznash.” \p \v 7 Saulokasa ɨmtuzne ishkuara. Sun pitta mɨarakas, uspane mɨnainkas izarachi. \v 8 Kwiztane Saulone piltas kuhsakta. Kasu izkultakas, izsachiwal. Ɨmturuzne paiña chihtɨra pizat kit Damasco pɨpulura tain ɨara. \v 9 Suane kutña payukima izmanamtɨt tuara. Kumira kwatchiwal. Kwazikas kwatchiwal. \p \v 10 Dios pit pianmikane, Ananías muntɨtmikane, Damasco pɨpulura uzta. Anpatne ussa kainkizpamnin kit ussa kaizta: “Ananías,” kizta. Usne ka sɨnkara: “Anpat. Nane akki tus,” kizta. \p \v 11 Suasne Anpatne ussa kaizta: “Kuhsak kit ‘Nil’ muntɨt miwara ɨmɨzti. Judaspa yalta piannakane, Tarso suras awara, Saulo muntɨtmikasha, mɨmanaka. \v 12 Usne Diosta paikwat kit chiwazha kainkizpam izta. Kainkizpamtuasmin, Ananíasne sun yalta nap kit paiña chihtɨkasa ussa paara, mamasa iznapa. Sunkana kainkizpamtu.” \p \v 13 Sun mɨrawane, Ananíasne kaizta: “Anpat. Akkwanne nawa sun ampuwa kwinta kiara. Usne Jerusalén pɨpulukin Jesústa piantuza akkwan kwail kinarɨt. \v 14 Mane akki amtui. Katsa pariyaruzne ussa pɨnkɨhkasa ɨninta, Jesústa paikumturuza kajchira sɨpnana.” \p \v 15 Anpatne sɨnkara: “Ɨt. Nane an ampura narau, nawa mamaz su uztuzakas uspa ɨninturuzakas Israel awaruzakas parananapa. \v 16 Nawa kanpashimtu akwa, usne naiznazi. Nane ussa sun naizmu annash.” \p \v 17 Suasne Ananíasne Saulo tura ɨra. Naptawane, usne paiña chihtɨkasa ussa pat kit kaizta: \p —Aña Saulo. Nu miwara amtuasmin, Anpat Jesúsne, nua miwara izpamtamikane, nawa ɨninta, nu mamasa iznapa, Dios Izpul nua piznapa. \p \v 18 Sun urain chiwazha piachal iztɨtkana kasuras taizakane, mamasa izta. Suasne Saulone kuhs kit munarɨt azi. \v 19 Kwiztane kwat kit mamasa tɨnta kulta. Usne akkwan payuchikima Diosta piantuzkasa Damasco pɨpulura nukkulta. \s1 Saulone Damasco pɨpulura kamtanamtu \p \v 20 Kwiztane Saulone Israel kammu yalta kamtanamɨz kit “Jesúsne Dios painkul i” kiznara. \v 21 Wanne us kaizta aizpa iztaspaat kit kaizara: \p —An ampune Jerusalén pɨpulura Jesústa paikumtuza pizshinamtu. Usne, piznammikane, apain ara, Jesústa piantuza katsa pariyaruza mɨlnana, usparuza sɨppnana. \p \v 22 Saulone an tɨnta kainanamɨzta, “Jesús Dios ɨnintamika i” kiz kit. Paiña kamtɨt akwa, ussa Judío awa Damasco pɨpulukin uztuza annuppanarɨt. Uspane Saulora sɨnkaarachi. \s1 Saulone pizamasara \p \v 23 An imparane, Judío awaruzne nɨjkulara, Saulora piantaana. \v 24 Mɨnpazha uspa minñamtu aizpa piankam kit Saulora kaizta. Uspane sun Damasco pɨpulu katsa kalpialkin, pɨjta puzmukin, purara. Uspane, aliztuzne, payuwarakas amtawarakas pɨpulu pɨjta puzmukin izat kit tɨrizara, ussa piantaana. \v 25 Tɨlpamɨzkane, Dios pit piantuzne ussa katsa tɨmta win kit katsa uk kalpialtas inkihshara. Sunkana pizamasara. \fig Pablora tɨmta inkihshamtu|src="cn01937b.tif" size="col" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 9.25" \fig* \s1 Saulone Jerusalén pɨpulura ɨmtu \p \v 26 Jerusalén pɨpulura piannatpane, Saulone Cristora nɨjkulturuza wanmaknashira. Wanne ussa ishkuara. Uspane us Dios pit pianchimika minñara. \v 27 Suasne Bernabéne ussa kiwain kit ɨnintaruza mɨlnara. Usne Saulo Damasco miwara Anpatta izta aizpa kainara. Anpat ussa kwinta kira aizpa kainara. Damasco pɨpulukin nukkultuasmin, usne sun awaruza Jesúspa kwinta kinara, ishkwatchin. Sunkana kainanara. \v 28 Suasne Saulone uspakasa nukkul kit Jerusalén pɨpulura uspakasa chaara. Usne usparuza Anpatpa kwinta kinara. \v 29 Jesúspa kamtamtuasmin, mɨnminkas ussa kunkitchi. Usne ishkwatchi. Mazantuzne, Judío awaruzne, Griego pit paraara. Uspane tɨnta kwinta kiat kit ussa mɨmaara. Uspane ussa piantashiara. \v 30 Sun piankamarawane, Diosta piantuzne Saulora Cesarea pɨpulura miarɨt. Tas ussa Tarso pɨpulura ɨninñara. \p \v 31 Suasne wanmakmuruzne Judea suraskas Galilea suraskas Samaria suraskas kalpain uzat kit Dios pit an kamamɨz kit an tɨnta namara. Uspane Anpat kuruntu aizpa kishiara. Sɨnam Izpul usparuza kiwainara akwa, an akkwan awane Diosta piankamara. \s1 Eneasne wat parɨt \p \v 32 Diosta piantuza iznamtuasmin, Pedrone Jesústa piantuza, Lida pɨpulura uztuza, iznana ɨra. \v 33 Suane Pedrone Eneas munmikasha wanmalta. An chasachimkane ocho añokima kamarain tuara. \v 34 Pedrone kaizta: \p —Eneas. Jesucristone nua kakultanazi. Kuhsti. Up kama watsari, kizta. \p \v 35 Eneasne masain kuhsakta. Lida pɨpulukin uztuzkas Sarón sukin uztuzkas ussa izara. Uspane an ñamin nɨjkulara aizpa chɨhkaat kit Anpatta nɨjkulara. \s1 Dorcasne irɨttas kakul kit kuhstu \p \v 36 Mane Tapitane Dios pit piankam kit Jope pɨpulura uzta. (Usne Griego pitta Dorcas muntɨt.) An ashampane pailta payu wat kinat kit we mɨjtuza kiwainara. \v 37 Maza payune usne imtu kit kit irɨt. Ɨlaparuz aumɨza kamtɨt akwa, aune irɨtta sɨnam pinat kit ussa kwash pitmumal taara. \v 38 Jope pɨpulune Lida pɨpulura kasha uzara. Pedro Lida pɨpulura uztuasmin, Dios pit piantuzne paas ampura Lida pɨpulura ɨninnara, Pedrora ka paikwanpa, Jope pɨpulura azain anpa. \p \v 39 Suasne Pedrone uspakasa ɨra. Piannaakane, uspane ussa irɨt tura anna ɨara. Wan ampu irɨt ashamparuzne ussa salpɨn kunara. Azamtuasmin, uspane ussa kwakshamkas kamishakas anara. Ka uzasmin, Dorcasne pĩn sɨp kit usparuza mɨlanara. \v 40 Suasne, Pedrone wanta puzninnat kit wakpuj wain kit Diosta paikwara. Irɨt ashampara iz kit ka kizta: \p —Tabita, kakulti. \p Suasne usne kasu izkulkwera. Pedrora iz kit kuhsak kit uzta. \v 41 Usne paiña chihtɨ piz kit kuhsninta. Kwiztane usne Diosta piantuzakas ampu irɨt ashamparuzakas akwanara, ussa izanapa. \v 42 Jope pɨpulukin kwisha akkwan awane Jope pɨpulukin sun piankamara. Sun akwa, akkwan awane Anpatta nɨjkulara. \v 43 Pedrone an akkwan payura Jope pɨpulura Simónpa yalta mara. Usne aya suintam sammika ara. \c 10 \s1 Pedrokas Corneliokas \p \v 1 Cornelione Cesarea pɨpulura uzta. An suldarura ɨninmikane maza cien suldaruruza Italia suras ɨninnara. \v 2 An wat awane paiña kwalkasa Diosta wakpuj wainñat kit Diosta paikwashira. Usne akkwan pial Judío wenamturuza mɨlanat kit Diosta pailta payu paikwara. \fig Cornelio Diosta paikumta|src="cn01943b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 10.2" \fig* \v 3 Maza payu nashka, kutña urara, chiwazha kainkizpara. Usne maza Diospa ángel us tukin napka izta. Ángelne ussa ka kaizta: “Cornelio,” kizta. \p \v 4 Cornelione ángelta iztaspat kit ishkwat kit mɨmara: “¿Anpat, chima pashimtus?” Suasne ángelne ussa ka kaizta: “Diosne nu paikwat aizpa mɨra. Usne, chiyura uzmikane, nu wenamturuza mɨlanara aizpa piankam kit maintachi. \v 5 Maza awara Jope pɨpulura ɨninnaka, Simónta akwanpa, up yalta karanpa. Pedrokas muntɨt. \v 6 Mamaz Simónne, aya suintam sammikane, paiña yal pimara mɨj. Pedrone uskasa uztu. Usne nu kishimtu aizpa kaiznazi.” \p \v 7 Ángel kwinta kit kit kailtawane, Cornelione paas kiwainmuruzakas maza suldarura Diosta pianmikashakas, akwanara. \v 8 Us usparuza wan kwinta kinarawane, usne Jope pɨpulura ɨninnara. \p \v 9 Tɨlawara uspa miwara kashara Jope pɨpulura ɨamtuasmin, Pedrone payu aizpa yal ɨsalmal nura, Diosta paikwan. \v 10 Yak kit kit kwashira. Paiña kumira ainamtuasmin, kainkizpamtuasmin, usne chiwazha izta. \v 11 Chiyura kai maltuasmin, Pedrone katsa pĩn iztɨtkana izta. Anne chiyuras piltakima katsa pĩnkana taizta. \v 12 Sun katsa pĩn iptɨtkin, akkwan ampara mittɨ waj kalpakas kamtakas chitchukas waara. \v 13 Suasne Diosne ussa kaizta: “Pedro. Kuhsak kit piantat kit kwat,” kizta. \p \v 14 Pedrone sɨnkara: “Anpat, nane kumanash. Nane mizurainkas Dios chiwazha kwanchi kizta aizpa kwatchish.” \v 15 Suasne Diosne mamasa parat kit ka kaizta: “Nune chiwazha Dios sɨnam sarɨt aizpa kwashina. Dios sarɨt aizpa kwasachish kizmun,” kizta. \p \v 16 Sun pĩn kutñakima taiztawane, katsa pĩnne chiyurain kailta. \v 17 Pedro Dios ussa kamtashimtu aizpa mintuasmin, Corneliowa ɨnintuzne pɨjtakin aat kit Simónpa yal mɨnta tui kiz mɨmaara. \v 18 Pianaarawane, uspane mɨnpazhara ka mɨmaara: “Simóne, Pedro munmikane, ¿Mɨntama tu? ¿Nune ussa yal nammɨlamtukish?” \p \v 19 Pedro kainkizpamtu aizpa mama mintuasmin, Sɨnam Izpulne ussa kaizta: “Mɨri. Kutña awa nua sayamtu. \v 20 Kuhs kit kihsh kit uspakasa kuntachin kanpanari. Nane usparuza ɨninnarau.” \p \v 21 Suasne Pedrone Corneliowa ɨnintuz purakin kihsh kit kaiznara: \p —Nane, u sayamtumikasha ish. ¿Chinmaka awiznash? \p \v 22 Uspane ka sɨnkaara: \p —Aune Cornelio cien suldaru ɨninmika akwa awiznash. Usne wat awa i. Usne Diosta wakpuj wain kit paikumtu. Wan Judío awane ussa wat minñat kit pashiamtu. Diospa ángelne ussa ka kizta: “Pedrora ɨnin kit akwatpa, paiña yalta ɨnpa. Us kaizta aizpa mɨrawa,” kizta. \p \v 23 Suasne Pedrone usparuza napninnat kit an amta yal nammɨlanara. Tɨlawarane Pedrone uspakasa ɨra. Mɨnpazha Jope pɨpuluras Diosta piantuzkas ussa kanpaara. \p \v 24 Mamaz payurane Cesarea pɨpulura nappaara. Pedrora tɨriztuasmin, Cornelione paiña kwaltakas paiña izmuruzkas akwanara. \v 25 Pedro yalta putnatpane, Cornelione puz kit “wat kɨntɨre” kiz kit ussa wakpuj wainta, Dios ussa ɨnintɨt akwa. \v 26 Pedrone ussa kuhsaknin kit kaizta: \p —Kunti. Nawa wakpuj wainkain. Nane nukana ampu ish. \p \v 27 Uskasa paramtuasmin, Pedrone nap kit kwisha akkwan awa wanmakkarɨttuza iznara.\fig Pedro Cornelio yalkin uztuza paranamtu|src="cn01947b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 10.27" \fig* \v 28 Suasne Pedrone kaiznara: \p —U na kaiztu aizpa pian. Judío awane Judío chi awaruzkasa wanmakkasachi. Uspa yalta nappasachi. Une sun Moisés ɨninta aizpa pian. Mane Diosne Judío chi awaruzkasa wanmakna impachi kamtash. Dios wan awaruza sapkane, aukas usparuza saptawamakpas. \v 29 Katmizna nu nawa akukane, masain chinkas kiztachi arau. Nane piankamshimtus: ¿Chikishma nawa akupuspas? \p \v 30 Suasne Cornelione sɨnkara: \p —Ampara payuin nane sun urara ap yaltain uz kit kumira kwatchish. Kutña urarain Diosta paikwarau. Suane maza ampune naztam pĩn kwarɨt nawa izpanzi ish. \v 31 Nawa kaizish: “Cornelio. Diosne nu paikumtu aizpa mɨra. Usne nu we mɨjtuza kiwainnamtu nɨjkulta. \v 32 Mazara Jope pɨpulura ɨninti, Simónta kanapa. Usne Pedrokas muntɨt. Usne mamaz Simónpa yalta tu. Sun suintam aya sammikane pimakin uz. Pianakane, usne nukasa paranazi.” \v 33 Sunkana mamin ɨnintau, nua saina. Nu wat kirɨt an. Mane Diosne aukasa uz. Anpat nua ɨnintu akwa, aune wan Anpat aumɨza kaizta aizpa mɨshipuspas. \s1 Pedrone Corneliowa kwalta kwinta kin namtu \p \v 34 Suasne Pedrone kwinta kit kit kaiznara: \p —Mane watcha nane Dios wan awara kawarain kinanapa mɨmtus. \v 35 Diosne wan suras awaruzakas Diosta mɨmtuzakas nil kimtuzakas kiwainat kit sapnanazi. \v 36 Diosne sun pit Israel awawa kwaltuza paranara. Usne watsal pit kainanara, awa Jesucristo akwa Dioskasa kalpain uzanapa. An Anpatne wanta ɨninashimtu. \v 37 Une wan Judea sura chiwazha kirɨt aizpa wat pian. Juanne, munnamtumikane, sun pit awara kainanara. Usne sun pit Galilea sura kainanamɨz kit munana kainnanara. \v 38 Une Dios Jesústa, Nasaret pɨpuluras atmikara, narɨt pian. Usne paiña Sɨnam Izpulta ɨninta, ussa kiwainnapa. An sukin uztuasmin, usne awaruza wat kinat kit ishturuza kakulninnat kit Satanás akwa naizturuza kakulninnara. Dios uskasa chamtu akwa, usne sun kirɨt. \v 39 Aune wan Jesús kit aizpa Judea surakas Jerusalén pɨpulurakas iztamakpas. Kwiztane uspane ussa kurish tɨra patpian kit piantaara. \v 40 Kutña payu pailtawane, Diosne ussa irɨttas kakulat kit aumɨza izpaninta. \v 41 Wan awaruza izpannintachi. Aumɨzain izpaninta. Diosne aumɨza ñamin nanarɨt, us kirɨt aizpa iznapa, sunpa mamaztuza kainanapa. Us irɨttas kakultawane, uskasa kwatmakpas. \v 42 Usne aumɨza ɨninnara, awara Dios pit kainanapa. Diosne Jesústain katsa mikwakana namnintɨt, wan awaruza, irɨttuzakas uztuzakas, ɨninnanapa. Sun pit awaruza kainanaramakpas. \v 43 An ñancha Diospa kainammtuzne Jesúspa kwinta kiara. Awa Jesústa nɨjkularane, Diosne uspa kwail kiarɨt aizpa wat kulninnanazi, kizara. \s1 Sɨnam Izpulne Judío awachiruzakas piznamtu \p \v 44 Mama Pedro kwinta kimtuasmin, Sɨnam Izpulne wan paiña pit mɨraruza piznara. \v 45 Judío awane, Dios pit nɨjkulturuzne, Pedrokasa aarɨttuzne, iztaspaarɨt, Sɨnam Izpul Judío awachiruza piznarɨt akwa. \v 46 Katmizna Judío awachiruzne mamaz pit parat kit “Dios kwisha wari” kizara. Judío awaruzne sun mɨara. \v 47 Suasne Pedrone kaiznara: \p —Aune sun awaruza munnashinamakpas, Sɨnam Izpul usparuza aumɨzakanain piznara akwa. \p \v 48 Usne usparuza munnanapa ɨninnara, Jesústa nɨjkularɨt akwa. Kwiztane Pedrora paikuaara, uspakasa akkwan payuchikimain tuanpa. \c 11 \s1 Pedrone us kirɨt aizpa kwinta kinara \p \v 1 Ɨnintaruzkas Judea suras Jesústa piantuzkas Judío awachiruzpa mɨara. Uspane Dios pit piankamat kit Jesústa nɨjkulara. \v 2 Pedro Jerusalén pɨpulura nut kit kailtawane, Judío Jesústa nɨjkulturuzne Pedrora tɨnta aliz kulat kit \v 3 ka mɨmaara: \p —¿Chitmaka Judío awachiruza ɨt kit iznat kit uspakasa kwara? \p \v 4 Suasne Pedrone usparuza wan chiwazha kirɨt aizpa kamtanat kit kaiznara: \p \v 5 —Nane Jope pɨpulura tuarau. Diosta paikumtuasmin, chiwazha iztau. Nane katsa pĩnkana chiyuras kihshtu iztau. Ampara pĩn punta iptɨt. Na tukin kihshmɨzta. \v 6 Chi wa aizpa iztuasmin, nane ampara mittɨ waj kalpakas ishukas kamtakas chitchukas iztau. \v 7 Diosne nawa kaizzi ish: “Pedro kuhsti. Piantat kit kwat.” \v 8 Pedrone sɨnkara: “Anpat. Kumanash. Mizurainkas Dios chiwazha kuanchi kiztu aizpa kwattarakish.” \v 9 Suasne Diosne chiyuras mamasa kwinta kit kit kaizzi ish: “Nune chiwazha Dios sara aizpa kwashina. Dios sarɨt aizpa kwasachish, kizmun.” \v 10 Sun kutñakima iztawane, wanne chiyumarain nuara. \v 11 Sun urain kutña ampune Cesarea pɨpuluras na tu yalkin pianazi. Uspane nawa sayara. \v 12 Sɨnam Izpulne uspakasa ɨninzi ish, kunkitchiwal. An seis Diosta piantuzkas nakasa ɨara. Wanne awawa yalkin nappanash. \v 13 Usne maza ángelta izta aumɨza kainara. Usne paiña yalta kun kit kaizta: “Awara Jope pɨpulura ɨninti, Simónta akwan. Usne Pedrokas muntɨt. \v 14 Usne Dios pit nua kaiznazi, Dios nuakas up yalkin uztuzakas watsat mɨlnanapa.” \v 15 Na usparuza kaiztuasmin, Sɨnam Izpulne usparuza piznara, aumɨza an ñancha piztakanain. \v 16 Suasne Anpat kaizta aizpa ka nɨjkultau: “Watcha Juanne kwazikasa munnanara. Kawarain Sɨnam Izpulne uruza piznanazi.” \v 17 Diosne paiña Sɨnam Izpulta au Anpat Jesucristora piankamturuza mɨlanara. Kawarain Diosne paiña Izpulta an awaruza mɨlanashira, uspakas Jesústa nɨjkulara akwa. Nane “Dios kishimtu aizpa kwail i” kizmanash. \p \v 18 Suasne Jesústa piantuz Jerusalén pɨpulukin sun pit mɨarawane, puñain paat kit Diosta kwisha wari kizat kit kaizara: \p —Sunkana Diosne Judío awachiruzakas kiwainamtu, kwail kiarɨt aizpa maizanapa, Diosta kanpanapa, chiyura uzanapa. \s1 Antioquía pɨpulura wanmakkamtu \p \v 19 Esteban irawane, mɨnpazha Jesústa nɨjkulturuzne Fenicia surakas Chipre surakas Antioquía pɨpulurakas ɨat kit naizmasara. Suane Dios watsal pit Judío awarain kainanara. Mamaz awara kainanarachi. \v 20 Mɨnpazha Jesústa nɨjkulturuzne Chipre suraskas Cirene suraskas Antioquía pɨpulura piannat kit Judío awachiruzakas Dios watsal pit au Anpat Jesúspa kwinta kinara. \v 21 Dios usparuza kwisha kiwainnara akwa, akkwanne antikwa pit kamtɨt aizpa chɨhkaat kit Jesústa nɨjkulamɨzta. \p \v 22 Jerusalén pɨpulura wanmakmuruz sun pit mɨarawane, uspane Bernabéra ɨninñara Antioquía pɨpulurakima. \v 23 Pianatpane, Bernabéne Dios usparuza wat kiwainarɨt nɨjkul kit kwisha wat kulta. Usne wanta kurunnara, nil uzanapa, Anpatta kwaiyamanpa. \v 24 Bernabéne wat awa azi. Sɨnam Izpulne ussa pizta. Diosta wat nɨjkulta. Sunkana akkwan awane Jesústa piankamara. \p \v 25 Suasne Bernabéne Tarso pɨpulura ɨra, Saulora saina. Ussa wanmaltawane, Antioquíara mɨlta. \fig Baarnabé Pablora saimtu, yal puttuasmin|src="cn01949b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 11.25" \fig* \v 26 Uspane maza año kapal Cristora piantuzpa wanmakmukin tuat kit kwisha akkwan awara kamtanara. An ñancha Antioquía pɨpulukin, awane Jesústa piantuza, Cristora kanpamtuz munnara. \p \v 27 Sun payune mɨnpazha Dios pit kainammtuzne Jerusalén pɨpulukis Antioquía pɨpulura aara. \v 28 Mazane, Agabo muntɨtmikane, Jesústa pianmikane, awa paizkakin kun kit Izpul ussa piankamninta aizpa kainanara. “Wan sura kumira pailnazi” kiznara. Claudio katsa mikwa ɨnintuasmin, us kaizta aizpa kirɨt. \v 29 Suasne Antioquía pɨpuluras Jesústa piantuzne pial wantaamɨzta, Judea sura uztuza ɨninna, Jesústa piantuza kiwainanapa. Wanne uspa mɨj aizpakima mɨlaara. \v 30 Sunkana kiarawane, uspane sun pial Bernabékasa Saulokasa ɨninñara, Judío ɨlapa ɨnintuza mɨlanapa. \c 12 \s1 Santiagone imtu. Pedrora sɨppamtu \p \v 1 Sun payune Herodesne, katsa mikwane, Jesústa piantuza piznamɨzta, usparuza naizninnanapa. \v 2 Usne Santiagora, Juanpa aimpihshta, iru kwizkasa piantaninara. Pan kiñakasa kukain pishta taiznapain paka, usne sun kirɨt. \v 3 Sun kitpane, Judío awane wat kularɨt. Suasne Herodesne Pedrorakas pizna ɨninta. \v 4 Pedrora piztawane, ussa kajchira sɨpninta. Ampara suldarune sulmin ussa izamtu pura. Kwiztakas an amparane kutña pijikima, ussa izamtu pura. Pascua pailka, usne ussa chɨhtnash minta, awa ussa piantanapa. \v 5 Sunkana Pedro sam kuhtɨt kajchira tuasmin, Diosta piantuzne, wanmakmuruzne, Diosta tɨnta paikuamɨzta. \s1 Ángelne Pedrora kajchiras chɨhttu \p \v 6 Herodes ussa chɨhtachasmin, sun amtain Pedrone paas suldaruwa paizkakin pittɨt tuara. Pamals chihtɨ kuhtɨt tuara. Mamaz suldaruruzne kajchi sɨpmu pɨjtakin izamtu pura. \v 7 Masain maza Anpatpa ángel izpamtuasmin, kajchira kai malta. Usne Pedrora chihtɨkin paat kit izkultat kit kaizta: “¡Kuhsakti azain!” Suasne iru cadenane Pedrowa chihtɨkis chɨhkulta.\fig Ángel Pedrora izkulnintu|src="cn01953b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 12.7" \fig* \v 8 Ángelne ussa kaizta: “Pĩn mɨlti. Mittɨ nukmu kuhti,” kizta. Pedro sun kuhtuasmin, ángelne ussa kaizta: “Up kwaksham kwat kit nawa kanpazha.” \p \v 9 Pedrone ángelpa kwizpa kajchiras puzta. Usne ángel kit aizpa wat pianchi. Chiwazha iztus minta. \v 10 Uspane paas izmuruzkimin pɨnpailta. Iru pɨjtakin pianamal piannailkane, pɨjtane kain chɨhkularɨt, puzpailna. Pɨpulu miwara ɨkane, ángelne usain mazantain panaij ɨra. \p \v 11 Suasne Pedrone nɨjkul kit usmin kaizta: “Nane nawa kit aizpa watcha nɨjkulish. Anpatne paiña ángelta ɨninta, nawa chɨhtnapa, Herodeskas Judío awakas nawa kishiamtu aizpa kiamampa.” \p \v 12 Sun mintuasmin, Pedrone Maríawa yalta ɨra. Sun ashampane Juanpa akkuhsh ara. Juanne Marcoskas muntɨt. Sun yalkin kwisha akkwanne wanmakkara, Diosta paikwan. \v 13 Pedro pianamal pɨjtakin piannapkane, maza ashampa pashpane, Rode muntɨtmikane, mɨntakas izna puzta. \v 14 Pedrowa pit nɨjkul kit mɨrawane, usne pɨjta chɨhtachi. Wat kul kit ãĩnmin ayukmal naptɨt, Pedro pɨjtakin panamtu kizna. \v 15 Suasne uspane ussa kaizamɨzta: \p —Pɨrail, kizara. \p Usne watcha kiznamɨzta. Ussa mɨarachi akwa, uspane kaizara: \p —Us chi. Paiña izpulmin izta. \p \v 16 Sun kwinta kimtuasmin, Pedrone pɨjtakin piannapmɨzta. Pɨjta chɨhtawane, uspane ussa izat kit ishkuara. \v 17 Usne chihtɨkasa annara, puñain paarɨnpa. Usne Anpat ussa kajchiras chɨhtɨt kainanat kit kaiznara: \p —Sunta Santiagorakas Diosta piantuzakas kainarain, kiznara. \p Suasne yaltas puz kit mamaz sumal ɨrɨt. \p \v 18 Kɨnkane, suldaruruzne ishkuat kit chi kirɨt pianchi. Uspane usparuzpain Pedrowa tɨnta kwinta kiamɨzta, mɨnta Pedro ɨrɨt pianchi akwa. \v 19 Herodesne ɨnninara, ussa saina. Saimanamarɨkane, sun suldaruruza mɨmanara. Suasne Herodesne suldaruruza piantanapa ɨninta. Kwiztane Herodesne Judea sukis puz kit Cesarea pɨpulura uzna ɨra. \s1 Herodesne imtu \p \v 20 Herodesne Tiro pɨpulukin uztuzkasa Sidón pɨpulu uztuzkasa aliz kulnarɨt. Maza mazain usparuzpain nɨjkulat kit Blastora kwinta kin ɨara, usparuza kwainanapa. Blastone Herodespa kiwainmika azi. Blasto akwa uspane Herodeskasa waya kimanpa paikuara, kalpain uzanapa. Herodespa sukin kumira wa akwa, uspane sun sukin kumira paina ɨara. \v 21 Herodesne narɨt payura watsal pĩn kwat kit kwash ɨninmikawa uzmukin uz kit usparuza watsal pit kwinta kinara. \v 22 Suasne wanmakmuruzne kwianamɨzta: “Sun parammikane ampukanachi. Usne dioskana paramtui,” kizara. \v 23 Sun urain Anpatpa ángelne ussa imtu kininta, Herodes “Dios wari” kiztachi akwa. Suasne puil ussa kwat kit ira. \p \v 24 Sun payuin akkwan awane pailta sura Dios pit piankamamɨzta. \p \v 25 Ɨnintaruza pial chɨhkarawane, Bernabékas Saulokas Jerusaléntas kailpail kit Juanta, Marcos muntɨtmikasha mɨlpailta. \c 13 \s1 Bernabékas Saulokas uspa kal kin mazamɨztu \p \v 1 Mane Dios pit kainammtuzkas kamtamtuzkas Jesústa piantuzkasa Antioquía pɨpulura wanmakkara. Bernabékas tuara. Simónkas, tɨlapat muntɨtmikakas, tuara. Luciokas Cirene suras tuara. Manaénkas, Herodeskasa Galilea sura kawiatmikakas, tuara. Saulokas tuara. \v 2 Anpat iztakin wanmakkat kit paikuamtuasmin, maza payura kumira kuarachi. Suasne Sɨnam Izpulne kaiznara: “Bernabérakas Saulorakas paimpa ɨnintain, na ɨninta aizpa kal kianapa,” kiznara. \p \v 3 Suasne Diosta paikuarawane, kumira kuarawane, wanmakmuruzne usparuza chihtɨ panat kit “watmin ɨilnaka” kizara. \s1 Ɨnintaruzne Chipre sura Dios Pit kainaamtu \p \v 4 Kwiztane Sɨnam Izpul usparuza ɨnintawane, Bernabékas Saulokas Seleucia pɨpulura ɨilta. Tas katsa kanuara waat kit Chipre pi paizka sura ɨilta. \v 5 Salamina pɨpulura pianailtawane, uspane Judío kammu yalta Dios pit kamtanamɨzta. Juankas usparuza kiwaina ɨra. \p \v 6 Wan pi paizka sukin ɨiltawane, Pafos pɨpulura piannailta. Sua uspane maza Judío awara wanmakpailta. Usne Barjesús munta. Usne tañu kinammika azi. Nane Diospa kainammika ish kiztakas, pɨrail kaizta. \v 7 An tañu kimikane, Sergio Paulokasa, sun sukin mikwakasa tuazi. An mikwane wat minta. Mikwane Bernabérakas Saulorakas akwanpa ɨninta, Dios pit mɨshimtu akwa. \v 8 Elimasne, tañu kim muntɨtmikane, tuara. Usne usparuzkasa nɨjkultachi. Usne uspa kaizta aizpa kancha kainara, Sergio Paulo ɨnintuz kaizta aizpa mɨmanpa. \v 9 Saulone Pablokas muntɨt. Suasne Sɨnam Izpul ussa piztuasmin, Pablone Elimasta tɨnta iz \v 10 kit kaizta: \p —Nune Diablowa kwalkana i. Nune wattuza aliz i. Nune kwisha akkwan kwail kishimtu. Nune Anpat kamtara aizpa maizshira, us kaiztu aizpa pɨrail i kiznapa. Sun kimun. \v 11 Mane Anpatne nua ilnazi. Akkwan payukima izmananazi, pa izmanpa, kizta. \p Sun urain paiña kasu izsachi parɨt. Usne kai izmanamta. Usne mamazta saira, paiña chihtɨra tain ɨnpa, izsachi akwa. \v 12 Mikwa sun kit aizpa izkane, usne Diosta nɨjkulta. Usne Anpatpa kamtampa iztasparɨt. \s1 Pablokas Bernabékas Pisidia sura ɨilta \p \v 13 Pablokas paiña izmuruzkas Pafos sukis ɨat kit kanuara waat kit Panfilia sura ɨara, Perge pɨpulurakima. Juanne usparuztas tɨwij ɨnat kit Jerusalén pɨpulura kailta. \v 14 Kwiztane uspane Pergekis Pisidia sura pɨnara, mamaz Antioquía pɨpulurakima. Suane uspane kwaizkulmu payura Judío kammu yalta nap kit uzpailta. \v 15 Suasne Moisés parɨt aizpakas Diospa kainammmika parɨt aizpakas izarawane, kammu yalpa ɨninmikane mazara ka kaiznapa ɨninta: \p —Aimpihshtuz, mɨrain. Chiwazha pit awaruza kurunnamtune, ma pararain. \p \v 16 Suasne Pablone kun kit chihtɨkasa anak kit puñain paikwat kit kaiznara: “Israel awa mɨrain. Israel awachiruzkas Diosta piantuzkas nawa mɨzhain. \v 17 Israel kwaltuzne Diosta wakpuj wainñara. An Diosne au Israel kwaltuza nanara, akkwan usparuza kawinana. Egipto sura mamaz awakana uzasmin, kwiztane usne usparuza tɨnta kiwainara, an sukis ɨanapa. \v 18 Usne usparuza pul sura kiwainat kit usparuza cuarenta añokima tailchanara. \v 19 Usne wan Canaán sura uztuza piantaninnara, au an ñancha kwal uspa su sappanapa. \v 20 Ampara cien año cincuenta añokasa pailtawane, uspane sun su sappara. \p Kwiztane Diosne ɨnintuza ɨninnara, Israel awaruza ɨninnanapa, Samuel, Diospa kainammmika amtu payukima. \v 21 Suasne uspane an katsa mikwara Diosta paikuara, usparuzpain ɨninnanapa. Suas Diosne Saúlta nara, usparuza ɨninnanapa cuarenta añokima. Usne Cispa painkul azi. Usne Benjamínpa kwal azi. \v 22 Kwiztane Diosne Saúlta kwairɨt, ɨninnamanpa. Davidta mikwa namnin kit nat kit kaizta: ‘Nane Davidta, Isaípa painkulta, narɨt ish. Usne wat awa i. Usne na ɨnintu aizpa kinazi.’\x + \xo 13:22 \xt 1 S 13.14; Sal 89.20\x* \v 23 Davidne Jesúspa pampa ɨlapa azi. Diosne Israel awara sun kin namta, Jesús usparuza watsat mɨlnanapa. \v 24 Jesús atchasmin, Juanne wan Israel awara kainanat kit kaiznara: ‘U kwail kiarɨt aizpa maizat kit munnintain.’ \v 25 Irachasmin, Juanne kaiznara: ‘¿U nawa chi minpuspas? Nane Cristo chish. Mazane nakin anza katsamika ap kwizpa anazi. Nane ussa kiwainmumikakana ish, paiña mittɨ nukmu ukna,’ kizta. \p \v 26 Ap Israel aimpihshtuz, mɨrain. Une Abrahampa kwal mai. Israel awachiruzkas Diosta piantuzkas, mɨrain. Diosne pailta awaruza an pit kainanara, usparuza watsat mɨlnanapa. \v 27 Jerusalénta uztuzkas uspa ɨnintuzkas Jesústa piankamarachi. Dios kainammtuz kaizara aizpa mɨarachi. Pailta kwaizkulmu payura Dios pit pɨnkɨh izarakas, uspane mɨarachi. Sunkana Jesústa kwainñamtuasmin, uspane Dios kainammtuz kaizara aizpa kiara. \v 28 Jesús kwail kitchikas, uspane piantaashit kit Pilatora paikuara, ussa piantaninnapa. \v 29 Suasne Jesúspa Dios pɨnkɨhta para aizpa pailtawane, uspane kurishtas tain kihshat kit uk kulta kamara. \v 30 Diosne ussa irɨttas kakulninta. \v 31 Akkwan payurakima Jesúsne Galilea suras kanpamtuzakas Jerusalén pɨpuluras kanpamtuzakas izpanara. Uspain Israel awaruza uspa izarɨt aizpa Jesúspa kainaamtu. \p \v 32 Sunkana aune Dios watsal pit uruza kainapuspas. Diosne au ñancha kwaltuza sun watsal pit kwinta kin namnara. \v 33 Aune uspa kwal makpas. Mane Jesústa irɨttas kakulnintawane, Diosne auruza kin namta aizpa kirɨt. Paas kanta pɨnkɨhta ka parɨt: \q1 ‘Nune ap painkul i. \q2 Mane nane nua kawirau.’\x + \xo 13:33 \xt Sal 2.7\x* \m \v 34 Diosne ussa irɨttas kakultu aizpa kainarɨt, mamasa imanpa. Dios pɨnkɨhta ka parɨt: \q1 ‘Nane Davidta sun wat kin namta aizpa uruza mɨlananash.’\x + \xo 13:34 \xt Is 55.3\x* \m \v 35 Katmizna mamaz kanta pɨnkɨhta ka parɨt: \q1 ‘Nune up pashimtumikasha paiña ña pɨtninmanazi.’\x + \xo 13:35 \xt Sal 16.10\x* \p \v 36 Dios kaizta aizpa kainarawane, paiña kwaltuza kiwainnarawane, Davidne irɨt. Usne papihsh kamkin kamat kit paiña ña pɨttɨt. \v 37 Dios Jesústa kakulninta akwa, paiña ña pɨttachi. \v 38 Aimpihshtuz, mɨrain. Une Jesús kit aizpa piankamarawa. Aune Jesús akwa Dios u kwail kirɨt aizpa kaninshina kainapuspas. \v 39 Diosne Jesústa nɨjkulturuza, us kaizta aizpa mɨraruza uspa kwail kirɨt aizpa wat kulnashina. Diosne Moisés ɨninta aizpa kiamturuza uspa kwail sɨnam sanamanazi. \v 40 Katmizna, kuiraruin, u Dios kainammmika kaizta aizpa naizamanpa. Uspane ka kizara: \q1 \v 41 ‘Mɨrain. Une Dios kaizta aizpa kwail i kizamtu. \q1 Une iztaspaat kit ianazi. \q1 Nane Dios ish. U uzamtuasmin, \q2 nane chiwazha iztasparɨt kal kinash. \q2 Na u iztakin iztasparɨt kal kimtukas, une nɨjkulamanazi.’ ”\x + \xo 13:41 \xt Hab 1.5\x* \p \v 42 Pablokas paiña izmuruzkas Judío awa kammu yaltas puzarawane, Judío awachiruzne usparuza ka paikuara: “Mamaz kwaizkulmu payura aumɨza sun kamtanaka.” \v 43 Wanmakmuruz Judío kammu yalkis puzarawane, akkwan Judío awaruzkas Judío awakana namtɨttuzkas Pablorakas Bernabérakas kanpaara. Dios usparuza pashinamtu. Kamtanamtuasmin, uspane usparuza kurunnara, Diosta kanpaanapa. \p \v 44 Mamaz sábado payura, kwaizkulmu payura, pɨpuluras awane, mɨza wan chiwal wanmakkara, Dios pit mɨana. \v 45 Judío awa kwisha akkwan awaruza iztawane, uspane Pablora aliz kulat kit pashiarachi. Pablo kaizta aizpa nil chi kizamɨzta. \v 46 Suasne Pablokas Bernabékas tɨnta namat kit kaiznara: \p —Aune Dios pit Judío awaruza an ñancha kainanarawash. Une sun watsal pit mɨashimtuchi. Katmizna une mizurainkas pailta payukima chiyura uzamanazi. Mane aune Judío awachiruza ɨiznapas, Dios pit kamtanana. \v 47 Mikwane sun pitkasa aumɨza ɨninat kit kaizta: \q1 “Nane nua kai malmukana mamaz awaruza ɨninnarau, \q1 wan suras awaruza watsat mɨlnanapa,”\x + \xo 13:47 \xt Is 49.6\x* kizta. \p \v 48 Sun mɨamtuasmin, Judío awachiruzne wat kulat kit Anpatpa pit kwisha wari kizamɨzta. Dios narɨttuzne Dios pit mɨat kit nɨjkulara, chiyura pailta payukima uzanapa. \v 49 Sunkana uspane Anpatpa watsal pit wan sura uzturuza kainanara. \v 50 Suasne Judío awaruzne sun pɨpuluras kwazpa ashamparuzakas kwazpa ampuruzakas wanmakkat kit kwinta kinara, Pablokasa Bernabékasa waya kianapa, uspa sukis ɨanapa. \v 51 Suasne uspane mittɨ nukmu pul pil ulpian kit uspa kwail awakana mai annara. Suasne Iconio pɨpulura ɨilta. \v 52 Jesústa kammuruzne kwisha wat kulara. Sɨnam Izpulkas usparuza piznara. \c 14 \s1 Pablokas Bernabékas Iconio pɨpulura nappailta \p \v 1 Iconio pɨpulukin Pablokas Bernabékas sulmin Judío awakasa kammu yalta nappailta. Kwinta kitpane, akkwan Judío awaruzkas Griego awaruzkas Dios pit mɨat kit nɨjkulara. \v 2 Judío awa mɨashimtuchiruzne Judío awachiruza kwinta kinara, Jesústa piantuzpa kwail minñanapa. \v 3 Suain akkwan payurakima tut kit ishkwatchin Anpatpa pit kwinta kiilta. Anpatne usparuza kiwainnara, awa uspa kaizta aizpa piankamanapa. Uskas usparuza akkwan tuntu iztasparɨt kal kinpa kiwainnara. \v 4 Akkwan pɨpulukis awaruzne nɨjkularachi. Mɨnpazha Judío awakasa nɨjkulara. Mamaztuzne Dios ɨnintaruzkasa nɨjkulara. \v 5 Suasne Judío awakas Judío awachiruzkas uspa ɨninturuzkas nɨjkulara, usparuza kwail kizana, uk kiana. \v 6 Sun piankamarawane, pizamasakane, Pedrokas Bernabékas Licaonia surakas, mamaz kasha surakas, ɨilta, Listra pɨpulurakimakas, Derbe pɨpulurakimakas. \v 7 Akkwan surakima uspane Dios watsal pit kainanara. \s1 Awane Pablora uk kiamtu Listra pɨpulura \p \v 8 Listra pɨpulukinne maza ampune, chasachimikane, tuara. Ka kawirɨt akwa, sua uzara. Usne mizurainkas chatchi. \v 9 Sun ampune Pablo kaizta aizpa mɨmtuara. Pablone ussa iz kit us nɨjkultu aizpa piankamta. Usne ka minta: “Usne nawa wat kakulninshinasa,” minta. \v 10 Suasne Pablone tɨnta ka kaizta: \p —Kuhsak kit mittɨ nil kunti, kizta. \p Sun ampune tizak kit chamɨzta. \v 11 Akkwan awane Pablo kit aizpa izat kit Licaonia pitkasa ka kwianamɨzta: \p —Diostuz awakana namarɨt. Uspane kwashtas aumɨza taizara, kizara. \p \v 12 Uspane Bernabé “Zeus dios i” munara. Pablo akkwan kwinta kit akwa, usne “Hermes dios i” munara. \v 13 Zeuspa pariyane pɨpulu napmukin paiña wanmakmu yal mɨjara. Usne wakara ampuruzkas kwisha akkwan wishkas karara. Usne awakasa wakara ampuruza uspa akwa piantashit kit usparuza wakpuj wainñashimtuara. \v 14 Sun nɨjkultazasmin, Pablokas Bernabékas uspa pĩn pihshailta, uspa kiamtu aizpa watchi piankamanapa. Awaruzpain nappail kit kwianara: \p \v 15 —Awaruz, ¿Chikishma sun kipus? Aune ampu ukanain makpas. Aune at kit Dios watsal pit kainammpuspas, u sun kiamtu aizpa chɨhkanapa. Chiwal palichi. U kiamtu aizpa chɨhkat kit Dios chiyura uzmikasha mɨat kit kanparain. Usne wan sara. Chiyukas pilkas pikas wan chiwal sara. \v 16 An ñamin Diosne pailta awara chɨhkanara, uspain miwara naat kit chaanapa. \v 17 Mizurainkas usne aumɨza chɨhkanarachi. Dios wat aumɨza kinamtu akwa, usne aumɨza wat kinamtu, ussa piankamanapa. Diosne alukas chiyuras kininta, pippa pakkuwiznapa. Usne uruza akkwan kumira kwinnara, kuanpa, wat kulanapa. \p \v 18 Sun wan kwinta kitkas, awane mama uspa akwa wakara piantashiara, usparuza wakpuj wainñanapa. \p \v 19 Suasne mɨnpazha Judío awaruz Antioquía pɨpuluraskas Iconio pɨpuluraskas piannaakane, uspane uspa minñamtu aizpa maizara. Suasne uspane Pablora uk kiara. Us irɨt minñamtu akwa, uspane ussa tain kit kɨninaara pɨpulu pianamalkima. \v 20 Jesústa piantuz Pablo tukin wanmakkarawane, Pablone kuhsak kit mamasa pɨpulura napta. Tɨlawara usne Bernabékasa Derbe pɨpulura ɨilta. \p \v 21 Dios pit kainanarawane, akkwan Derbe pɨpulura uztuzne Jesústa piankamara. Kwiztane uspane Listrarakas Iconiorakas Antioquíarakas kailtailta. \v 22 Uspane wan surakima Jesústa piantuza kwisha kiwainat kit kurunara, Jesústa wat nɨjkulamɨznapa, us kaizta aizpa mɨanapa. Dios ɨnintukin nappashimturuzne kwisha naizarɨnazi kiznara. \v 23 Uspane ɨlaparuza nanara, wan pɨpulura wanmakmukin Dios pit kamtananapa, Diosta piantuza kurunnanapa. Kumira kumtuchiasmin, Diosta paikuat kit Jesústa nɨjkulturuza kurunara, Anpatpa miwara ɨanapa. \s1 Pablokas Bernabékas Antioquía pɨpulura kailtailta \p \v 24 Pisidia sukimin pɨnpailtawane, Panfilia sura pianailta. \v 25 Perge pɨpulukin uzturuza sun pit kainanarawane, uspane Atilia pɨpulura kihshtɨilta. \v 26 Suane kanuara wail kit Antioquía pɨpulura ɨilta. Sun pɨpulukin an ñamin Jesústa piantuzne Diosta uspa akwa paikuara, Dios usparuza kiwainanapa. Suasne uspane paasta sun kal kinpa ɨninñara. Mane uspa kal kapal wan kirɨt. \v 27 Antioquía pɨpulura piannailtawane, uspane wanmakmuruza wanmakninñara, Dios yawa usparuza kiwaintɨt aizpa kainananapa. Uspane Judío awachiruzkas Jesústa nɨjkularɨt kainanara. \v 28 Suane Pablokas Bernabékas Cristora kanpamtuzkasa akkwan payukima nukkulpailta. \c 15 \s1 Jerusalén pɨpulura wanmakkara \p \v 1 Sun payune mɨnpazha Judea sukis Antioquía pɨpulura attuzne Diosta piantuza kamtanamɨzta. Uspane ka kaiznara: “Moisés ampu pashpa aya tɨt kit circuncisión kiarawa kizara.” Moisés ɨninta aizpa kimtukine, Diosne uruza watsat mɨlnamanazi kiznara. \v 2 Sun akwa, Pablokas Bernabékas uspakasa tɨnta kwinta kiara. Suasne wanmakturuzne Pablorakas Bernabérakas mɨnpazharakas nanara, Jerusalén pɨpulura ɨanapa, ɨnintaruzkasakas iglesiaras ɨlaparuzkasakas sunpa parananapa. \p \v 3 Antioquía pɨpuluras wanmakmuruzne usparuza ɨninñara. Fenicia suwarainkas Samaria suwarainkas pɨnamtuasmin, uspane Judío awachiruz antikwa pit mɨara aizpa chɨhkarɨt kwinta kiara, Diosta kanpaanapa. Sun pit mɨarawane, wan Cristora piantuzne watsal kulara. \p \v 4 Pablokas Bernabékas Jerusalén pɨpulura piannailtawane, wanmakmuruzkasakas ɨnintaruzkasakas ɨlaparuzkasakas wanmakkat kit Dios kit aizpa usparuza kainanara. \v 5 Mɨnpazha Fariseo awaruzne, Jesústa nɨjkulturuzne, nil kuhspanak kit kaizamɨzta: \p —Judío awachiruzne, Jesústa nɨjkulturuzne, wan Moisés ɨnintɨt aizpa kiarawa. Uspane uspa ampu pashparuza circuncisión kiarawa, kizara. \p \v 6 Suasne ɨnintaruzkas ɨlapa ɨnintuzkas wanmakkara, sun pit iz kit piankamana. \v 7 Kwisha kwinta kiarawane, tɨnta mɨmarawane, Pedrone kuhs kit usparuza kaiznara: \p —U Diosta piantuz, mɨrain. Une ñamin Dios uruztas nawa narɨt pian. Suasne Diosne nawa ɨninta, Dios watsal pit Judío awachiruza kainananapa, Anpatta nɨjkulanapa. \v 8 Diosne wan awa kaijchukin minñamtu aizpa pian. Diosta pashinamturuza nanat kit Sɨnam Izpulta ɨninta, usparuza aumɨzakanain piznanapa. \v 9 Usne aumɨzakas usparuzakas kawarain kinarɨt. Uspa Diosta nɨjkularɨt akwa, Diosne uspa kwail kiarɨt aizpa sɨnam kwizninnarɨt. \v 10 Mane, ¿Une Dios Judío awachiruza sun kianapa ɨninshimtumakkiwas? Une usparuza ɨninnasachi, chiwazha anza sam kianapa. Aukas au an ña kwaltuzkas sun kitsachimakpas. \v 11 Sunkana kiman. Aune Dios Jesús akwa aumɨza watsat mɨlnamtɨt nɨjkultamakpas. Kawarain Diosne usparuza pashinat kit watsat mɨlnara. \p \v 12 Suasne wanne puñain paat kit Bernabékas Pablokas kwinta kit aizpa mɨara. Uspane Dios chiwazha watsal iztasparɨt kal kiarɨt aizpa Judío awachiruz iztakin kainanara. \v 13 Kwinta kitpane, Santiagone kaiznara: \p —U Diosta piantuz, mɨzhain. \v 14 Simón Pedrone miza Dios Judío awachiruza ñamin kiwainara aumɨza kainanara. Diosne usparuza nanara, paiña kwalkas namanapa. \v 15 Dios pit kainammtuz pararawane, uspane sun kwinta kiara. Dios pɨnkɨhkin ka para: \q1 \v 16 “Sun kitpane, nane mamaz payura kailnash, \q2 mɨnpazhara, David mikwarakana, uzninnapa. \q1 Mazara, Davidpa kwalkis kakulninnash. \q2 Nukkultɨtmikasha mamasa kakulanash. Nane kail kit Jesústa kakulninnash, \q1 \v 17 wan nukkultaruzkas wan Judío awachiruzkas Anpatta sayanapa, \q2 Diosta piantuzkasa wanmakkanapa, usparuza ɨninnanapa. \q1 \v 18 Anpatne, an ñamin kaiztamikane, \q2 sunkana paiña pit kaiz kit awaruza piankamninnara.”\x + \xo 15:18 \xt Am 9.11-12\x* \p \v 19 Katmizna Santiagone min kit ka kurunnamɨzta: Aune Judío awachiruza, Diosta piantuza, tɨnta ɨnintachiwamakpas, Moisés Judío awaruza ɨnintɨt aizpa mɨanapa. Mane uspane ñamin nɨjkularɨt aizpa chɨhkaarawa, Diosta kanpaana.\fig Cristora nɨjkulturuz Pablora kiwainñamtu, chanpa|src="cn01966b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 15.19" \fig* \v 20 Aune usparuza ka parawamakpas: “Awakanain iztɨt sarɨtta tɨra kumira unatne, kuman. Kasarakirɨtne mamaz ashampara sanachi. Kawarain ashampane mamazpa ampukasa pitsachi. Chiwazha tɨt kuhtɨt kalpa irane, aimpi puztakine, ña kuman. Kalpa pi kwarɨtne, kuman. Aimpikas kuman.” \v 21 Ñamin mɨnpazhane pailta kwaizkulmu payura Moisés kamtamtu aizpa iz kit wan pɨpulura wan kammu yalta kamtanara. \s1 Uspane pɨnkɨh panat kit Judío awachiruza ɨninñara \p \v 22 Suasne ɨnintaruzkas wan ɨlaparuzkas wan wanmakmuruzkasa mɨnpazharuza usparuztas naat kit Antioquía pɨpulura ɨninnara Pablokasakas Bernabékasakas. Uspane Judas, Barsabás muntɨtmikashakas, Silastakas ɨninñara. An paasne aimpihshtuztas katsa namtɨt. \v 23 Uspane uspakasa sun pɨnkɨh ɨninñara: \pi1 Aune, ɨnintaruzkas, ɨlapa Diosta piantuzkas \pi1 Judío awachiruzakas Antioquía pɨpulura uztuzakas Siria sura uztuzakas Cilicia sura uztuzakas \pi1 “kakishapu” kizpuspas. \pi1 \v 24 Mɨnpazha auruztas ɨarakas, aune usparuza ɨninnarachimakpas. Uspane uruza uspa pitkasain kwail kizappat kit naaninnara, uspa Moisés kamtɨt aizpa mɨanapa. \v 25 Katmizna au wanne nɨjmin kit mɨnpazharuza auruztas nanaramakpas, uruza izna ɨanapa. Uspane, au paas wat aimpihshtuzkas, Bernabékas Pablokas, ɨanazi. \v 26 Awa usparuza piantashiarakas, au Anpat Jesucristone usparuza wat kiwainara. \v 27 Sun akwa, aune Judastakas Silastakas uruza ɨnintamakpas, uspa pitkasa sunpa kwinta kianapa, u sun pɨnkɨh para aizpa piankamanapa. \v 28 Sɨnam Izpulkas aukas nɨjminmakpas, au uruza sunmin kuruntu aizpa kianapa. Aune uruza chinkas ɨninmanash. \v 29 Awakanain iztɨt sarɨtta tɨra ña unarɨtne, kuman. Kawarain aimpikas kuman. Chiwazha kalpa tɨt kuhtɨt aimpi puztakine, ña kuman. Kasarakirɨtne, mamaz ashampara sanachi. Kawarain ashampane mamazpa ampukasa pitsachi. Au kaizta aizpa kitne, une wat aizpa kianazi. \pi1 Watmin ɨanaka. \p \v 30 Sunkana kiztawane, uspane masain ɨat kit Antioquía pɨpulura piannaara. Suane uspane wanmakmuruzkasa wanmakkat kit pɨnkɨh chɨhkaara. \v 31 Aimpihshtuz pɨnkɨhta izarawane, kwisha wat kulara, sun pɨnkɨh usparuza kiwainara akwa. \v 32 Judaskas Silaskas Dios kainammmika tuasmin, uspane akkwan payukima uspa pitkasain Diosta pianturuz Dios pit kamtanat kit tɨnta kiwainnara, tɨnta namanapa. \v 33 Sua akkwan payu pailtɨkane, aimpihshtuzne usparuza “ɨru” kiznara. “Watmin ɨanaka” kizkane, uspane ɨnintaruzpara kaiyara. \v 34 Silasmin mama suain nukkulta. \v 35 Pablokas Bernabékas mamaz akkwan awakas Antioquía pɨpulura nukkulara. Uspane awaruza kamtanamɨz kit Anpatpa pit kainanamɨzta. \s1 Pablokas Bernabékas paimpa paimpa ɨilta \p \v 36 Akkwan payu taiztawane, Pablone Bernabéra kaizta: \p —Wan pɨpulura ñamin ɨarɨttain kailmɨzpai, Diosta piantuza iznana. Anpatpa pit mɨraruza ɨmɨzpai, usparuza mamasa kiwainnana. \p \v 37 Bernabéne Juanta uspakasa mishira. Usne Marcoskas muntɨt. \v 38 Pablone ussa mishitchi, Panfilia pɨpulura usparuza tɨwij ɨt akwa, uspakasa mama kal kiwaintachi akwa. \v 39 Tɨnta kwinta kiarawane, tɨnta pilchapuzarawane, uspane paimpa paimpa ɨilta. Bernabéne Marcosta mit kit kanuara waat kit Chipre sura ɨilta. \v 40 Pablone Silasta nara, uskasa ɨn. Aimpihshtuzne uspa akwa Diosta paikuara, Dios usparuza kiwainapa. Sun kitpane, ɨilta. \v 41 Uspane Siria suwarakas Cilicia suwarakas pɨnpailta, wanmakmukin izmuruza kamtailnapa, Dios pit an wat piankamanapa. \c 16 \s1 Timoteone Pablorakas Silastakas kanpara \p \v 1 Derbe pɨpuluwara pɨntawane, Pablone Listra pɨpulura piannara. Suane usne mazakasa, Timoteo muntɨtmikakasa, wanmalta. Usne Dios pit nɨjkulta. Paiña Judío awa akkuhshne Jesústa nɨjkultumika azi. Paiña papihshne Griego awa azi. \v 2 Jesústa piantuz Listra pɨpulura uztuzkas Iconio pɨpulura uztuzkas us akwa wat kwinta kiara. \v 3 Pablone Timoteora kanpazha kizta. Judío awa sun sura uzara akwa, Pablone paiña aya tɨtnin kit circuncisión kira. Uspane Timoteowa papihsh Griego awa azi pian. Sun Griego awane sun circuncisión kitchi. \v 4 Wan pɨpulura pɨnamtasmin, uspane Jesústa piantuza ɨnintaruz nɨjkularɨt aizpa kamtanara. Jerusalén pɨpuluras ɨlapa ɨnintuz kaizara aizpa kamtanara, wan wat mɨanapa. \v 5 Sunkanane wanmakturuzne an nil kiat kit an wat nɨjkulara. Jesústa piantuzne pailta payu an akkwan wanmakkamɨzta. \s1 Macedonia pɨpulu awane Pablora izpanta \p \v 6 Sɨnam Izpulne Pablorakas paiña kanpamtuzakas Asia sura Dios pit kainana ɨninnarachi. Frigia suwarakas Galacia suwarakas pɨntawane, \v 7 uspane Misia sumamin pianaara. Bitinia sura napna minñakane, Jesúspa Izpulne usparuza napninnarachi. \v 8 Suasne Misia suwara pɨnat kit Troas pɨpulura pimara kihshara. \v 9 Suane Pablone amtawara chiwazha kainkizpara. Maza Macedonia suras awane ussa izpanta. Usne kun kit Pablora paikwat kit kaizta: “Macedonia sura anka, aumɨza kiwainnapa,” kizta. \v 10 Pablo kainkizparawane, nane, Lucasne, Pablokasa wan watsaiznash, Macedonia sura ɨn. Aune Dios aumɨza ɨninta pianaiznash, Dios watsal pit kainanana. \s1 Pablokas Silaskas Filipos pɨpulura ɨmtuwaiyazi \p \v 11 Aune Troaskis kanuara nil ɨaiznash, Samotraciara pi paizka sura piannan. Tɨlawara Neápolis pɨpulura pianaiznash.\fig Pablo pittuasmin, Macedonia suras awa paiña kamakin kuntu|src="cn01981b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 16.11" \fig* \v 12 Suas Filipos pɨpulura ɨaiznash. An pɨpulune Macedonia sukin anza katsa azi. Akkwan Roma pɨpulukis awaruzne sua uzara. Suane akkwan payuchikimain tumanash. \v 13 Aune kwaizkulmu payu pɨpulukis pianamal puziznash pirakima, awa wanmakmukin piannan. Sua awane Diosta paikumkin ɨara. Sua aune uz kit ashampa wanmaktɨttuza Dios watsal pit kwinta kianash. \v 14 Maza ashampane, usparuztas Lidia muntɨt. Usne Tiatira pɨpulukis at kit sam ishtam pĩn paininmika azi. Sun ashampane Diosta wakpuj wain kit paikwara. Uspa kaizara aizpa mɨra. Anpatne ussa kiwainta, Pablo kamta aizpa nɨjkulnapa. \v 15 Sun ashampakas paiña kwalkas munnarawane, usne aumɨza paikwat kit kaizpailnash: \p —Nawa nil Anpatta nɨjkultamika ish minñamtune, ap yalta uznarain, kiznara. \p Usne aumɨza nukkulninpailnash. \p \v 16 Maza payune Diosta paikumkin au ɨamtuasmin, aune saliz piztɨt kiwaim ashampara wanmalaiznash. Salizne ussa kiwainta, iznakulan. Us iznakulamtu akwa, paiña anpattuzne akkwan pial kana kiara. \v 17 An nimpihsh ashampane Pablorakas aumɨzakas kanpat kit kwian kit saliz akwa ka kaizta: \p —An ampuruzne an katsa Diosta kiwainñamtu. Uspane usparuza sun pit kainanamɨztu, Dios uruza watsat mɨlnanapa, kizta. \p \v 18 Nimpihsh ashampane sunkana kira akkwan payukima. Piztɨt ashampa ussa naizninta akwa, minpara Pablone salizta kaizta: \p —Jesús nawa kiwaintu akwa, nane nua puznintus, ashamparas puznapa. \p Sun urain salizne ustas tɨwij ɨra. \p \v 19 Ashampara pamikaruzne ka minñat kit nɨjkulara: “Saliz puztɨt akwa, aune an ashampakasa an pial kana kisachimakpas.” Sun minñarawane, uspane Pablorakas Silastakas pizat kit pɨpulu ɨnintuza nankin mɨlara. \v 20 Uspane usparuza katsa mikwawakin karat kit kaizara: \p —An awaruzne aumɨza kiwainamtuchi. Auruzpain pilchapuzamtu. Aumɨza paimpa naiyamtu. An ampuruzne Judío awa mai. \v 21 Aune Roma awa makpas. Aune uspa kamtara aizpa sapsachimakpas. Uspa kamtara aizpa kisachimakpas. \p \v 22 Suasne awane usparuza aim kiamɨzta. Katsa mikwane pĩn uknapa ɨninnara, tɨkasa pianna. \v 23 Kwisha aim kiarawane, kajchira sɨppat kit kajchi izmumikasha usparuza kwisha wat izanapa ɨninta. \v 24 Sunkana kizkane, kajchi izmumikane usparuza anza ayukmal sɨpnat kit mittɨ tɨkulta nukninta. \p \v 25 Kakwamta panakima Pablokas Silaskas Diosta paikwamtuaiyasmin, Diosta kanta kiztuaiyasmin, mamaz sɨptɨt waruzne mɨara. \v 26 Suasne masain su ulmu amɨzta. Kajchi yal saktɨ kwisha tɨnta ulmalta. Sun urain wan pɨjta azkulara. Wan cadena kuhtɨttuz sɨpnaruza chɨhtkul kit taizara. \v 27 Sun kirɨkane, kajchi izmumikane sun kit aizpa izkulta. Kajchi pɨjta chɨhtkulara iztawane, usne paiña mashti pizta, usmin piantana. Maza sɨptɨtmika kajchiras puzkane, paiña mikwane, ussa kajchi izmumikasha, piantashina. Usne wan sɨptɨttuz kajchira waruza chɨhtaraka minta. \v 28 Pablone ussa kwianta: \p —Nua kwail kimun. Wan akki puramakpas. \p \v 29 Suasne izmumikane impil paikwat kit kajchira ayukta ãĩn ɨt kit napta. Ul kit ishkumtuasmin, Pablo tukinkas Silas tukinkas wakpuj wainta. \v 30 Usne usparuza tas ukkanat kit mɨmara: \p —Anpattuz. ¿Chima kinpai, Dios nawa watsat mɨlnapa? \p \v 31 Uspane sɨnkailta: \p —Anpat Jesucristora nijkultane, Diosne nua watsat mɨlnazi. Up kwaltakas watsat mɨlnanazi, kizara. \p \v 32 Pablokas Silaskas Anpatpa pit ussakas paiña yalkin uztuzakas kaizpailta. \v 33 Sun amtain izmumikane usparuza mamaz pɨjtamal mɨlnara, aim kirɨt kitna. Suasne uspane ussakas paiña kwaltakas munnanara. \v 34 Kwiztane paiña yalta mɨlnat kit kumira kwinara. Uskas paiña kwaltuzkas kwisha wat kulara, Diosta nɨjkulara akwa. \p \v 35 Tɨlawain tɨlawara mikwane policíaruza kajchi izmumikasha ɨninnara, paasta chɨhtnanapa. \v 36 Suasne kajchi izmumikane Pablora ɨt kit kaizta: \p —Mikwane nawa ɨninziish, umɨza chɨhtnapa. Une puzshinai, puñain ɨilnapa. \p \v 37 Pablone policíaruza kaiznara: \p —Mikwane aumɨza wan iztukin tɨkasa piannara. Au Roma pɨpulukis awa akwa, uspane amɨza sunkana kinchi. Aumɨza kwail kizarachasmin, uspane aumɨza kajchira sɨpparɨt. Mane uspane puintain aumɨza chɨhtashimtu. Sunkana kiasachi. Uspain anpa, aumɨza puzninnapa, kiznara. \p \v 38 Policíane mikwaruza sun kainanara. Roma pɨpulukis awara ilta akwa, uspane ishkuat \v 39 kit Pablorakas Silastakas ɨara, sun kwail kiarɨt kizna. Suasne kajchira aat kit usparuza paikwaara: “Pɨpulukis ɨrain.” \v 40 Kajchiras puzpailtawane, Pablokas Silaskas Lidiawa yalta ɨilta. Izmuruza iznarawane, wantuza wat kiwaintawane, pɨpulukis puz kit ɨilta. \c 17 \s1 Awane aliz kulamtu, Pablo kaizta akwa \p \v 1 Anfípolis pɨpulukimin Apolonia pɨpulukimin pɨnpailtawane, Pablokas Silaskas Tesalónica pɨpulura piannailta, Judío awa kammu yalkinkima. \v 2 Pablone kammu yalta sunkana kamtɨt kamtanamɨzta. Kutña domingokima pailta kwaizkulmu payura uspakasa kwinta kinat kit Dios pit kamtanara. \v 3 Usne Dios pit iz kit usparuza piankamninara: “Cristo naiznatkin. Irawane, mamasa kakulnatkin.” Ka kaiznara: “Sun Jesúsmin uruza na kaiztu aizpa Dios ɨnintamika i.” \p \v 4 Suasne mɨnpazha Judío awane Jesústa nɨjkulat kit Pablorakas Silastakas wanmakkara. Akkwan Griego awa Diosta wakpuj wainturuzkas akkwan kwazpa ashampa wat kirɨttuzkas Jesústa nɨjkulara. \v 5 Judío awa Jesústa nɨjkultachiruzne aliz kulara, akkwan awa Pablo kaizta aizpa mɨara akwa. Uspane mɨnpazha arakan awaruza wanmakninara, wan awa pilchapuzninamɨznapa. Jasónpa yalta azain ɨat kit pɨjta pakpak kiara, Pablorakas Silastakas sayat kit ukkat kit awaruza chɨhkaanapa. \v 6 Sua usparuza wanmalmanamtɨkane, Jasóntakas izmuruzakas pɨpulu ɨnintuzakima tain ɨat kit kwianara: “An awane wan sura maizninamtu; mane apakas ailta. \v 7 Jasónne usparuza paiña yalta nammɨlara. Uspane au mikwa Cesar kaizta aizpa mɨamtuchi. Mamaz an katsa mikwa ɨninna arɨt kizamtu. Usne Jesús muntɨt,” kizara. \p \v 8 Sun mɨarawane, awakas ɨnintuzkas pilchapuzara. \v 9 Jasónkas mamazkas usparuza pial tarawane, usparuza chɨhtnara. \s1 Pablokas Silaskas Berea pɨpulura ɨmtas \p \v 10 Tɨl pakane, izmuruzne Pablorakas Silastakas puznin kit Berea pɨpulura ɨninñara. Piannailtawane, Judío kammu yalta ɨilta. \v 11 An Judío awane Tesalónica awakinkas anza wat mazi. Pailta payu Dios pit mɨamtuasmin, uspane Dios pɨnkɨhta parɨt aizpa izara. Pablo kaizta aizpa piankamshiara. \v 12 Katmizna akkwanne nɨjkulara. Usparuztas akkwan kwazpa Griego awakas akkwan kwazpa Griego ashampa wat kirɨttuzkas nɨjkulara. \v 13 Pablone Berea pɨpulura Dios pit kainanamɨzta. Judío awa Tesalónica pɨpuluras sunpa nɨjkularawane, uspane ta ɨat kit awara pilchapuzninñara. \v 14 Paiña izmuruzne Pablora tɨriztachi ɨninñara, katsa pimara tuanpa. Silaskas Timoteokas Berea pɨpulura nukkultailta. \v 15 Pablora kanpararuzne Atenas pɨpulurakima kanpaara. Pablone kailtaruza paiña pit ɨninta, Silaskas Timoteokas azain kail kit uskasa wanmaknapa. \s1 Pablone Atenas pɨpulura tu \p \v 16 Silastakas Timoteorakas tɨriztuasmin, Pablone Atenas pɨpulura mat kit kwisha tayalta, wan awa akkwan tɨ awakana sarɨtta wakpuj wainñamtu akwa. \v 17 Katmizna usne Judío kammu yalta nap kit Judío awaruza tɨnta paranara. Mamaz Griego awaruzakas, Diosta piantuza paranara. Pailta payu kumira paininmukin, awa ɨmkin wanmakturuza paranara. \v 18 Mɨnpazha kamtamtuzne epicúreo munara. Mamaz kamtamtuzne estoicos munara. Uspane Pablokasa kwinta kiamɨzta. Mɨnpazha usparuzpain mɨmara: “An ampune kain paramtu. Usne nukkukana tɨnta paramtui.” Mamaztuzne ka kaizara: “Usne mamaz diospa kamtamtu. \p Uspane sun kwinta kiara, Pablo watsal pit Jesúspa kainara akwa. Uskas awa irɨttas kakultu kainammɨzta.” \v 19 Suasne uspane ussa Areópago ɨzakin, uspa wanmakmukin, mɨlaara. Sua ussa ka mɨmaara: \p \v 20 —¿Nu masas kamtam kamtamtu aizpa aumɨza kamtashinakish? Nune aumɨza mamaz tuntukanain kainammtu. Sun wan nu kainammtu aizpa piankamshipuspas, kizara. \p \v 21 Wan Atenas pɨpulu awakas mamaz suras awa sua uztuzkas chiwazha masas kwinta kirɨt aizpa mɨashimtu. Chiwazha masas pit mɨamtu aizpa kwinta kiashimtu. \p \v 22 Suasne Pablone uspa paizkakin Areópago ɨzakin kun kit kaiznara: “Atenas uzturuz mɨzhain. Nane u tɨ awakana sarɨtkin wakpuj wainñamtu pianish. \v 23 Na u wakpuj waimtukin u wanmakmukin chasmin, nane u chiwazha katsa ukkasa sarɨtkin wanmaltau. Sua sun pit ukkin parɨt: \sc AN DIOSTA PIANCHIMAKPAS\sc*. U sun Diosta wakpuj wainñarakas, une ussa pianchi. Nane uruza sun Diospa kainanamtus. \p \v 24 An Diosne au su sara. Chiwazha an sura wa aizpa us sara. Usne chiyukas pilkas pamika i. Usne wakpuj wainmu yalkin awa sarakin uzchi. \v 25 Sun awa ussa kiwainsachikas, Diosne pailta awaruza uzninnara. Ishkas wan chiwalkas aumɨza mɨlanara. \p \v 26 Maza ampu sarawane, Diosne wan awara sara, wan chiwal sura uzanapa. Usparuza sarachasmin, Diosne an ñancha mɨnta awa uznakas yawa añora uznakas nanara. \v 27 Diosne sun kirɨt, awa ussa sayanapa. Ussa sayarane, une Diosta wanmalashina. Watcha Diosne au kashain uz. \v 28 Usne aumɨza uzninamtu. Usne aumɨza ɨninamtu. Us akwa uzmakpas. Mɨnpazha u kainammmikane ka kaizara: ‘Aune Diospa kwal makpas.’ \v 29 Aune Diospa kwal makpas kizamtune, aune Dios chiwazha sarɨtkana kizsachimakpas. Dios urukasakas pialkasakas ukkasakas sarɨt i mintachiwamakpas. Awane uspain minñamtu aizpa sara. \v 30 An ñancha Dios wan kwail awa kirɨt aizpa ilnarachikas, mane Diosne wan awa pailta sura uzturuza ɨninnamtu, kwail kiarɨt aizpa maizanapa. \v 31 Katmizna Diosne maza payura nara, wan awaruza nil ilnana. Sun payu taizkane, Diosne Jesús akwa, us narɨtmika akwa, wan awaruza ilnanazi. Diosne ussa irɨttas kakulninta, wan awane ussa izat kit piankamanapa.” \p \v 32 Awa irɨttas kakultu mɨarawane, mɨnpazha sunta ishanara. Mamaztuzne ka kaizara: \p —Mamaz payu sun paraka mɨaiznapas. \p \v 33 Suasne Pablone uspa paizkakis puzta. \v 34 Mɨnpazha awane ussa kanpaat kit nɨjkulara. Dionisione, Areópago ɨninmikane, nɨjkulta. Maza ashampakas, Dámaris muntɨtmikakas, mamaztuzkas nɨjkulara. \c 18 \s1 Pablone Corinto pɨpulura Dios Pit kainammtu \p \v 1 Areópago ɨzakin kwinta kitpane, Pablone Atenas pɨpuluras puz kit Corinto pɨpulura ɨra. \v 2 Suane usne maza Judío awara wanmalta. Usne Aquila muntɨt. Usne Ponto suras arɨt. An ñamin akkwan payuchin uskas paiña ashampa Priscilakas Italia suras ailta. Katsa mikwane, Claudione, Roma pɨpulukis wan Judío awara ɨninnara, wan puzanapa. Sun akwa, Aquilakas paiña ashampakas Corinto pɨpulura pianailta. Pablone usparuza iznana ɨra. \v 3 Sun kalmin kal kiamtuasmin, usne usparuzkasa mara, sulmin nain pĩnkasa yal sana. \v 4 Pailta kwaizkulmu payura Pablone Judío kammu yalta ɨra, tɨnta kwinta kinana. Usne Judío awaruzakas Judío awachiruzakas us kamta aizpa mɨninnara. \p \v 5 Silaskas Timoteokas Macedonia suras piannailtawane, Pablone Dios pitmin kainanamɨzta. Judío awaruza nil kiznara, Jesúsne Dios ɨnintamika azi kiz kit. \v 6 Uspane ussa alizwazha sɨnkaamɨzta. Kwail pit paraamɨzta. Suasne Pablone paiña pĩn ulpian kit Judío awaruza kwainattattɨnash kiz kit kiznara: \p —Une umin iashitne, une iashina. Nane sɨnam ish. Nane uruza kuruntu aizpa pianish. Makis nane Judío awachiruza kamtana ɨmtus, kiznara. \p \v 7 Judío awa kammu yaltas puz kit Ticio Justowa yalta napta. Usne kammu yalmamin uz kit Diosta paikwara. \v 8 Crispone, kammu yal ɨninmikane, paiña kwalkasa Anpatta nɨjkulara. Akkwan Corinto awakas Dios pit mɨarawane, uspane nɨjkulat kit munarɨt. \v 9 Suasne Anpatne Pablora izpan kit kaizta: “Ishkumun. Dios pit kainanamɨzti, puñachin. \v 10 Nane nukasa kiwainna ɨnash. Mɨnminkas apa nua iyamanazi, nua kwail kin. An pɨpulukin kwisha akkwanne nawa piankamanazi.” \v 11 Sunkana Pablone maza año kakwakasa Corinto pɨpulura tut kit Dios pit usparuza kamtanara. \p \v 12 Sun payu Galiónne Acaya sukin katsa mikwa azi. Judío awaruzne wanmakkat kit Pablora aliz kulara. Ussa pizat kit katsa mikwakin mɨlat kit \v 13 katsa mikwara kaizara: \p —An ampune wan awara kurunamtu cha, mamaz tuntu Diosta wakpuj wain kit Diosta paikwan. Moisés aumɨza sunkana ɨnintachi. Aune sunkana kisachimakpas, kizara. \p \v 14 Pablo kwinta kimtuasmin, Galiónne Judío awaruza kaiznara: \p —Us gobiernora kwail kitne, us awara kwail kitne, nane u Judío awaruz kaizara aizpa mɨrawaish. \v 15 Une kamtampakas awawakas uruzpa ɨnintu aizpakas paraamtu. Umin nil sarain. Nane nil aizpakas kwail aizpakas kaizmanash. Na u kamtamtu aizpakas u nɨjkulamtu aizpakas we piankamtɨt akwa, nane chinkas kizsachish. \p \v 16 Galiónne usparuza pianamal ɨninnara. \v 17 Suasne wan Griego awane Sóstenesta, Judío kammu yal ɨninmikasha, pizat kit suain katsa mikawakin aim kiara. Galiónne sun izkitchi. \s1 Pablone Antioquía pɨpulura kailtu \p \v 18 Pablone Corinto pɨpulura mama akkwan payukima nukkulta. Izmuruza “ɨru” kiznarawane, kanuara waat kit Siria surakima ɨra. Priscilakas Aquilakas ɨilta. Cencrea pɨpulura, kanuara waarachasmin, Pablone paiña kɨzpu ash chiwal kihta, us Diosta sun kin namta aizpa kin. \v 19 Éfeso pɨpulura pianaarawane, Pablone Priscilarakas Aquilarakas tɨwij ɨt kit Judío kammu yalta ɨra. Judío wanmakmuruza paranara. \v 20 Uspane ussa paikuara, an akkwan payukima tuanpa. Nukkulshitchi. \v 21 Suasne “ɨru” kiznat kit kaiznara: “(Nane Jerusalén pɨpulurain tuatpaish, pishta izna). Dios nawa kiwaintane, mamasa kailnash, uruza iznana,” kiznara. \p Suasne kanuara waat kit Éfeso pɨpulukis ɨra. \v 22 Cesarea pɨpulura piannatpane, Pablone Jerusalén pɨpulura ɨra, Dios pit piantuza iznana. Kwiztane Antioquía pɨpulura ɨra. \v 23 Akkwan payuchi pailkane, Galacia surakas Frigia surakas wan pɨpuluruza ɨra, wan Jesústa piantuza kiwainnana. \s1 Apolosne Éfeso pɨpulura uztuza Dios Pit kainanamtu \p \v 24 Sun payune Apolosne, Judío awane, Éfeso pɨpulura piannara. Usne Alejandría pɨpulura kawira. An wat kainanmikane Dios pit kwisha watsal parat kit Dios pit wat piankamta. \v 25 Mazane ussa Anpatpa miwa kamtara. Us pian aizpa kwisha wat kwinta kit kit Jesúspa nil kamtanara. Uspane sun payura Juan munnarɨt aizpa pianara. \v 26 Apolosne Judío kammu yalta kwinta kimɨzta, ishkwatchin. Priscilakas Aquilakas ussa mɨiltawane, uspane ussa paimpa mɨlpail kit Diospa miwa an nil kamtanailta. \v 27 Suasne Apolos Acaya sura pɨnshimtuasmin, izmuruzne ussa kiwainashit kit maza pɨnkɨh Jesústa piantuza paranat kit ussa “watsal sappanaka” kiznara. Acaya sura piannatpane, usne Diosta nɨjkultuza kamtananara. Diosne ussa kwisha wat kiwainta, sun awa Jesúspa an piankamanapa. \v 28 Apolosne Judío awara tɨnta kwinta kinara. Usne wan awa iztakin Judío awa ñanta minñarɨt aizpa piankamninnara. Uskas Dios pit pɨnkɨhpara “Jesúsne Dios ɨnintamika azi” kiz kit kamtanara. \c 19 \s1 Pablone Éfeso pɨpulura tu \p \v 1 Apolos Corinto pɨpulura tuasmin, Pablone ɨnkal ɨzara puz kit Éfeso pɨpulura pianara. Suane Jesústa piantuza wanmal \v 2 kit Pablone mɨnanara: \p —Diosta nɨjkulakane, ¿Paiña Sɨnam Izpul sappamanas? \p Uspane sɨnkaara: \p —Aune mizurainkas Dios paiña Sɨnam Izpulta ɨnintu mɨrachimakpas. \p \v 3 Suasne Pablone mɨmanara: \p —¿Chima pianmakpas? ¿Miza tuntuma munnamtuas? \p Uspane sɨnkaara: \p —Aune Juan awaruza munnara pianmakpas. \p \v 4 Pablone kaiznara: \p —Watcha, Juanne kwail kirɨt maizturuzain munnanara. Uskas usparuza mamazta nɨjkularawa kaiznara. Usne awaruza kamtanara, Jesústa, an paiña kwizta amtumikasha nɨjkulanapa. \p \v 5 Sun mɨarawane, Anpat Jesústa nɨjkultuza munnarɨt. \v 6 Pablo paiña chihtɨ uspa kɨzpukin paanakane, Sɨnam Izpulne usparuza piznara. Uspane mamaz tuntu pitkasa paraat kit Dios usparuza kaiznara aizpa kainaara. \v 7 Wan doce ampuruzne purazi. \p \v 8 Pablone kutña mishkima Judío kammu yalta ɨmɨzta, Dios pit kainana. Wan awakasa ishkwatchin paranat kit Dios awaruza ɨninnashimtu aizpa piankamninnara. \v 9 Mɨnpazha ussa parashitchi. Jesústa mɨashitchi. Uspane, Jesústa pianchiruzne, awa purakin Diospa miwa kwail paraara. Suasne, Pablone usparuztas paimpa ɨra. Jesústa piantuza Tiranowa kammu yaltakima mɨlnara. Suane pailta payu kwinta kinara. \v 10 Sunkana paas añokima kamtanara. Wan Asia sura uztuzne Anpat Jesúspa pit mɨara. Kawarain Judío awakas Judío awachikas mɨara. \s1 Escevawa painkultuz \p \v 11 Diosne Pablo akwa kwisha akkwan iztasparɨt kal kira. \v 12 Sunkana kirɨt. Awane pairara kihamkas uspa pĩnkas karaara, Pablo sun pĩn paanapa. Suasne uspane sun pĩn inturuza mɨlnara, usparuza kakulninnanapa. Piztɨttuztas saliz puzninnara. \p \v 13 Mɨnpazha wat chi Judío awane, saliztuza puznintuzne, Anpat Jesúspa mun kizshiamtu, salizta puzninna. Uspane salizta kaizara: “Pablone Jesúspa kamtanara. Jesúspa mun kaiztu akwa, nakas uruza puzninnamtus,” kizara. \p \v 14 Siete painkulne ka kiara. Escevane, uspa Judío papihshne, pariya ɨninmika azi. \v 15 Sun kiakane, kwail salizne sɨnkanara: “Nane Jesústa pianish. Pablorakas pianish. ¿Une mɨnma makpas?” \p \v 16 Masain kwail saliz piztɨtmikane usparuza tiznat kit wanta tɨnta piannara. Usne aimpi puznakima kwisha aim kinat kit uspa pĩn pihshanara. Usne yaltas piltɨm ɨara. \v 17 Wan Éfesora uzturuzne, Judío awakas Judío awachikas, sun piankamat kit ishkuara. Uspane Anpat Jesúspa wat minñat kit kwisha wari an akkwan piji kaizara. \p \v 18 Akkwan Jesústa nɨjkulturuzne aat kit uspa kwail an ñancha kiara aizpa Diosta kainaara. \v 19 Akkwan tañu kimtuzne uspa payara pɨnkɨh karaat kit wan awa iztakin ĩnta paktaara. Uspa pɨnkɨh sunpawa muin wiantawane, cincuenta mil pial muin.\fig Pablo Efeso awaruza iznamtu, kwail pɨnkɨh impaktamtuasmin|src="cn02002b.tif" size="col" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 19.19" \fig* \v 20 Sunkana an akkwan awane Anpatpa pit mɨashit kit an tɨnta Diosta nɨjkulara. \p \v 21 Sun kitpane, Pablone min kit Macedonia surakas Acaya surakas ɨshira. Kwiztane Jerusalén pɨpulura ɨshira. An kwiztane “nane Roma pɨpulurakas ɨtpaish” kizta. \v 22 Suasne paasta, Timoteorakas Erastorakas, paiña kiwainmuruza Macedonia sura ɨninnara. Usmin akkwan payuchikima Asia sukin nukkulta. \s1 Awane Éfeso pɨpulura tɨnta pilchapuzamtu \p \v 23 Sun payune awane Dios watsal pit akwa, masas mi akwa pilchapuzara. \v 24 Demetrione, chiwazha putchã pialkasa sammikane, awara pilchapuzninnara. Sun ampukas paiña kiwaintuzkas pucha pialkasa ainki yal saara. An ainki yalne Dianawa katsa yalkana iztɨt. Uspane maza ashampa diosta, Dianara wakpuj wainñara. Uspane kwisha akkwan pial kana kiara, sun yalkin paininta akwa. \v 25 Usne usparuzakas sun ainki kal kittuzakas wanmakninat kit usparuza kaiznara: “Izmuruz. Une au kalkasa kana kimtumakpas pian, wat uzanapa. \v 26 Une Pablo kaizta aizpa mɨara. An ampune au sarɨt diosne ‘Dios chi’ kiztu. Pablone sunkana kirɨt, au Éfeso pɨpulurakas wan Asia surakas au sarɨt diosta mɨamanpa. \v 27 Awa au kal kwail i kizarane, aune au kal kashinamakpas. Kawarain awane ashampa dios Dianawa yalta wakpuj wainshiamanazi. Watchi minñanazi. Awa Diana wat chi kizamɨzkane, Dianawa yalta wakpuj wainna ɨamanazi. Mane watcha wan awa Asia sura uztuzkas wan awa mamaz sura uztuzkas ussa wakpuj wainñamtu.” \p \v 28 Demetrio kaizta aizpa mɨarawane, uspane kwisha aliz kulat kit kwianara: “Au Diana, Éfeso pɨpuluras, kwisha wari,” kizara. \p \v 29 Suasne an akkwan awane Éfeso pɨpuluras kwianamɨzta. Uspane Gayorakas Aristarcorakas, Macedonia suras arɨttuza, piznara. An paasne Pablora kanpailta. Wanne uspa wanmakmu yaltakima usparuza tain kit ɨninnaara. \v 30 Pablone sua napshira, awara kwinta kinana. Jesústa pianturuzne ussa napninarachi. \v 31 Mɨnpazha ɨnintuzne, Asia suras attuzne, Pablowa izmuruzkas uspa pit ɨninñara, sua napmanpa. \v 32 Wanmakmukin tuasmin, mamaztuzne chiwazha kwianara. Mamaztuzne mamaz pit kwianara. Wan awane pilchapuzara. Anza akkwan awane chikishma wanmakkamtu wat pianchi. \v 33 Mɨnpazha Judío awaruzne Alejandrora nuppainñara, awa paizkakin kunnat kit paranpa. Uspane Alejandrora paikuara, uspa akwa kwinta kin. Alejandrone chihtɨkasa puñain kiznara, Judío awa akwa kwinta kin. \v 34 Us Judío awa i piankamarawane, uspane paas urakima ka kwianara: “Au Dianane, Éfeso pɨpuluras, kwisha wari,” kizara. \p \v 35 Suasne pɨpuluwa pɨnkɨh pammikane wanta puñain paninat kit kaiznara: “Éfeso awaruz mɨrain. Wan awane ashampa dios Dianawa pian. Aune Dianawa yalta iztumakpas. Sua awa wakpuj wainñamtu. An Dianawa uk chiyuras taizta pianmakpas. \v 36 Mɨnminkas sun kirɨtchi kisachi. Puñain parain. Chiwazha kwail kitchasmin, wat minñarawa. \v 37 An ampuruzne, u karaarɨttuzne, u diospa yalta kwail kizarachi. U ashampa diosta kwail paraarachi. \v 38 Katmizna Demetriokas uskasa kal kimtuzkas mɨnpazhara kwail kirɨt kizarane, katsa mikwara ɨarawa. Katsa mikwane u kaizamtu aizpa mɨnazi. Suain ɨt kit kwinta kitpa, mamazta kwail kirɨt kizna. \v 39 Mamaz tuntu kwinta kishitne, une katsa mikwa wanmakmukin ɨarawa. \v 40 Ma u sun kiarɨt akwa, Romano ɨnintuzne aashina, u waya kiashimtu kizanapa. ‘Chikishma pilchapuzarɨt’ mɨmaakane, aune kain sɨnkasachimakpas,” kiznara. \v 41 Sun kiztawane, wanne wanmaktukis ɨara. \c 20 \s1 Pablone Macedonia surakas Grecia surakas ɨmtu \p \v 1 Pilchapuztu pailtawane, Pablone Jesústa piantuza akwanat kit kurunnara, usparuza kiwainna. Suasne “ɨru” kiz kit saya kwat kit Macedonia sura ɨra. \v 2 Wan pɨpuluwara ɨmtuasmin, usne kaiznat kit Jesústa piantuza kiwainnara. Kwiztane Grecia sura piannara. \v 3 Suane kutña mishtakima tuara. Siria sura kanuara ɨnpain pakane, usne Judío awaruz ussa kwail kishiamtu piankamta. Katmizna min kit pilparain kailta. Mamasa Macedonia suwarain pɨnta. \v 4 Sópater, Pirrowa painkulkas, Berea pɨpuluras, Aristarcokas, Segundokas Tesalónica pɨpuluras, Gayokas Derbe pɨpuluras, Timoteokas, Tíquicokas Asia suras, Trófimokas Asia suras, ussa kanpaara. \v 5 Sun izmuruzne an ñamin ɨat kit Troas pɨpulura aumɨza tɨrizara. \v 6 Pishta pan kiñakasa kumchi pailtawane, aune Filipos pɨpulukis kanuawara puzwiznash. Cinco payura Troas pɨpulura pianaiznash. Suane siete payu maaiznash. \s1 Pablone Troas pɨpulura uztuza iznana ɨmtu \p \v 7 Sábado amtane aune Diosta piantuzkasa wanmakaiznash, kumira kwan. Suane Pablone Jesústa piantuza kamtanara. Tɨlawa ɨmtu akwa, kakwamtakima akkwan pit paramɨzta. \v 8 Aune kwash yalta wanmaktɨt puranash. Suane akkwan impil aiztuara. \v 9 Euticone, musittune, kwashta izkulamkin uzta. Pablo akkwan urakima kamtamtuasmin, usne pitshimɨzta. Kwisha tɨnta pittawane, usne kwashtas izkulamkis taizta. Uspane irɨtmikasha piltas tainak kit kamara taara. \v 10 Suasne Pablone pulamal kihsh kit irɨtmikasha ɨsalta tut kit sayakwara. Izmuruza kaiznara: \p —Ishkuman. Irachi. Ka. \p \v 11-12 Uspane musittu irɨtmikasha kamin mɨlat kit kwisha wat kulara. Suasne Pablone kail kit yalta napta. Kumira nailtawane, kuara. Pablone kɨnnakima kwinta kinara, ɨnkima. \s1 Troas pɨpuluras Mileto pɨpulura ɨamtu \p \v 13 Pablo pilpara ɨshimtuasmin, aune an ñancha kanuawara Aso pɨpulura ɨaiznash, sua Pablora wanmalna.\fig Kanua pimamin uzamtu|src="cn02006b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 20.13" \fig* \v 14 Asora wanmaktawane, Pablone kanuara waat kit aukasa Mitilene pɨpulura ɨaiznash. \v 15 Suas puzarawane, tɨlawane Quío pɨpulumara pɨnaiznash. Maza payu marawane, aune Samos pɨpulura kanua pianamkin pɨpulura pianaiznash. Trogilio pɨpulura kwaizkultawane, aune Mileto pɨpulura pianaiznash. \v 16 Asia sura akkwan payukima nukkultuchi akwa, Pablone Éfeso pɨpulura ɨtchi. Usne masain Jerusalén pɨpulura piannashira, Pentacostés pishta suain tuan. \s1 Pablone wanmakmu ɨnintuza Éfeso pɨpuluras kainanamtu \p \v 17 Mileto pɨpulura mamtuasmin, Pablone wanmakmu ɨnintuza Éfeso pɨpuluras akwanpa ɨninnara. \v 18 Pianaakane, ka kaiznara: “Na uruzkasa uztuasmin, une na miza uzta wat pian. Sun payura Asia sura piannatpane, \v 19 nane kiwainmumikakana pailta payu Anpatta kiwainmɨztau. Ap Anpatpa kal kimtuasmin, nane aztau, Judío awa nawa kwail kiashimtu akwa. \v 20 Nane uruza wan kainanarau, uruza kiwainshimtu akwa. Wan awa purakinkas uspa yalkinkas Dios pit kainanat kit uruza kamtanarau. \v 21 Judío awaruzakas Judío awachiruzakas kainanarau, uspa kwail kiarɨt aizpa maizanapa, Anpat Jesucristora nɨjkulanapa. \v 22 Mane Jerusalén pɨpulura ɨshimtus, Sɨnam Izpul nawa kaizta aizpa kin. Sua awa nawa kishiamtu aizpa pianchish. \v 23 Wan pɨpulura na ɨmtura, Sɨnam Izpulne nawa ka kaizchish: ‘Awa nawa kajchira sɨp kit tɨnta naizninanazi.’ \v 24 Sun akwa, nane ishkumtuchish. Ishinas. Uzshinas. Chima kishinaka pianchish. Nane ap kal pailtau. Anpat Jesúspa kal wan nawa chɨhkat aizpa kapal kirau. Dios watsal pit kainashinas, Dios awara wat kiwainanapa. \p \v 25 Mane mɨrain. Nane uruza ɨt kit Dios miza uruza ɨninnashimtu kainanarau. Une nawa mamaz payura mizurainkas izamanazi. \v 26 Katmizna nane uruza wan Dios nawa chɨhkarɨt aizpa kainanarau. Nane uruza wan kamtanarau. Mɨnminkas nawa kwail kirɨt kizsachi. \v 27 Nane uruza wan Dios kishimtu aizpa kainanarau. \v 28 Katmizna mane une uruzpain iztain. Sɨnam Izpulne sun kal uruza chɨhkanarɨt, Diosta wanmakmuruza iznat kit kiwainanapa. Diospa painkul irawane, paiña aimpi puztawane, Diosne awaruza akwanara, wanmakkat kit paiña kwalkanain uzanapa. \v 29 Na ɨkane, mamaz kwail kamtamtuzne, ɨnkal kwizakanane, anazi, Diosta piantuza kwail kianapa, nil chi kamtananapa. \v 30 Mɨnpazha uruzpain pɨrail kaizat kit kamtaanazi, Jesústa piantuza watcha mɨamanpa, usparuzain kanpaanapa. \v 31 Uruzpain iztain. Nɨjkultain. Nane kutña añokima amtakas payukas wan uruza kurunarau. U akwa az kit naiztau. \p \v 32 Mane, Cristora piantuz mɨrain. Minpara nane Diosta paikumtus, Dios uruza iznanapa. Diosta paikumtus, paiña watsal pit uruza nil uzninnanapa, us kin namtɨt aizpa sappanapa. Diosne ussa chɨhkamturuza kiwainnanazi. \v 33 Nane mamazpa pialkas mamazpa urukas mamazpa pĩnkas pashitchish. \v 34 Sunkana ap chihtɨkasain tɨnta kal kirau, ap pialkasain chiwazha na we aizpa paina. Nakas ap izmuruz we aizpa usparuza mɨlanarau. \v 35 Nane pailta payu uruza sunkana kamtanarau, kal kiaiznapa, we mɨjtuza kiwainanapa. Anpat Jesúspa pit kaizta aizpa mɨrain: ‘Mamaztuza mɨlamtumikane anza wat kulnazi. Saptumikane anza wat kulmanazi.’ ” \p \v 36 Sunkana awara kaiznarawane, Pablone wakpuj wain kit Diosta uspa akwa paikwara. \v 37 Wantuzne azat kit Pablora saya kwaara, “ɨru” kizka. \v 38 U nawa chinkas izamanazi kiznara akwa, uspane kwisha tayalara. Suasne ussa kanpaara kanuarakima. \c 21 \s1 Pablone Jerusalén pɨpulura ɨmtu \p \v 1 Izmuruza tɨwij ɨtpane, aune kanuara waat kit Cos sura masain nil ɨaiznash. Tɨlawara Rodas sura ɨaiznash. Suasne Pátarara pɨpulura pianaiznash. \v 2 Suane Fenicia sura ɨmtu kanua wanmalaiznash. Waat kit ɨaiznash. \v 3 Chipre su pi paizkakin pɨntuasmin, sun sura au puiyawara izat kit pɨnaiznash, Siria surakima. Kwiztane Tiro pɨpulura pimakin pianaiznash, sua chiwazha kanuara wa aizpa chɨhkan. \v 4 Aune Jesústa piantuza wanmal kit siete payukima maaiznash. Uspane Diospa Izpul kaizta aizpa Pablora kaizara: “Jerusalén pɨpulura ɨsachi,” kizara. \v 5 Siete payu wan kapal marawane, Tiro pɨpuluras ɨaiznash. Wan Jesústa piantuzne, wan ashampakasa pashpakasa auruza kanpaara pɨpulumarakima. Suane pi ksukin wakpuj wainñat kit Diosta paikuanash. \v 6 Suasne saya kwaat kit “ɨru” kiztawane, kanuara waiznash. Uspane uspa yaltain kaiyara. \p \v 7 Tiro pɨpuluras kanuawara ɨat kit minpara Tolemaida pɨpulura pianaiznash. Suane aune Diosta piantuza “kakishapu” kizaiznash. Uspakasa maza payuin nukkulanash. \v 8 Tɨlawara Pablokas uskasa ɨmtuzkas tas ɨat kit Cesarea pɨpulura pianaiznash. Suane aune Felipewa yaltakima ɨaiznash, uskasa mana. Ɨnintaruzne ussa naarɨt, Dios watsal pit kainammmika namnapa. Usne siete narɨttuztas ara. \v 9 Felipene ampara pashu mɨjara. Uspane kasara kiarachi. Uspane Dios kaiznara aizpa kainanara. \v 10 Akkwan payu chikima Cesarea pɨpulura purasmin, Agabone, Dios kainammikane, Judea suras \v 11 aumɨza iznana ara. Pablowa aya kɨra piz kit paiña mittɨkas paiña chihtɨkas sun aya kɨrakasa kuht kit kaizta: \p —Sɨnam Izpul ka kiztui: “Hebreo awane Jerusalén pɨpulura aya kɨrapamikasha kuht kit Judío awachiruza chɨhkaanazi.” \p \v 12 Sun mɨarawane, aukas Cesarea pɨpulura uztuzkas Pablora paikuamɨzta, Jerusalén pɨpulura chi ɨmanpa. \v 13 Pablone sɨnkanara: \p —¿Chikishka azpuspas? Une nawa tayalnintu. Uspane nawa cadenakasa kuhshina. Nane kajchira ɨnpain ish. Nane Anpat Jesús akwa Jerusalén pɨpulukin inapain ish. \p \v 14 Pablo au kaizta aizpa mɨshimtuchi akwa, puñain paarɨnash. Anne ussa kaizmanash. Minpara “Dios pashit aizpa kitpa” kizaiznash. \p \v 15 Sun kitpane, aune ɨmɨzna watsaaiznash. Suas Jerusalén pɨpulura ɨaiznash. \v 16 Mɨnpazharuzne Cesarea pɨpuluras, Jesústa piantuzne, aumɨza Mnasónpa yaltakima pitna kanpaara. Usne an ñancha Chipre suras at kit ñamin Jesústa piankamta. \s1 Pablone Santiagora izna ɨmtu \p \v 17 Jerusalén pɨpulura pianatpane, Diosta piantuzne aumɨza wat sappara. \v 18 Tɨlawara Pablone aukasa ɨat kit Santiagora izaiznash. Suane wanmakmu ɨlaparuzne purara. \v 19 Usparuza “kakishapu” kiznarawane, Pablone impara imparain usparuza paiña kal kirɨt aizpa kwinta kinara, Judío awachiruz Diosta piankamanapa. \v 20 Sun mɨarawane, uspane “Dios kwisha wari” kizara. Suasne Pablora kaizara: \p —Au izmuruz, mɨrain. Mane kwisha akkwan mil Judío awakas Jesústa nɨjkulara. Wanne nil chaamtu. Moisés kamtara aizpa mama kiarawa kizara. \v 21 Uspane sunkana minñat kit kiznara. Nune Judío awaruza, mamaz sura uztuza, mamaz tuntu kamtanamɨztu. Moisés kaizta aizpa kinchi kizamtu. Ampu pashparuza aya tɨtnachi, circuncisión kinchi kizamtu. Judío awakana uznachi kizamtu. Sunkana nu kamtanarɨt aizpa kizamtu. \v 22 ¿Aune chima kinpai? Nu arɨt piamkamtane, wan awane wanmakkanazi. \v 23 Aune nua kurunaiznash, au kaiztu aizpa kinpa. Apainne ampara ampune aukasa pura. Uspane Diosta chiwazha kin namat kit Moisés ɨnintɨt aizpa kishiamtu, Dios iztakin sɨnam kulanapa. \v 24 Nukasa usparuza minari. Uspakasa ɨt kit Dios iztakin sɨnam kulninti, Moisés ɨnintɨtkana. Chiwazha uspa pui aizpa pariyara tari. Sun kitpane, uspane kɨzpu ash tɨtninnashina. Sunkana kitne, wan Judío awane nu Moisés kamta aizpa kimtu piankamanazi. Suasne uspane uspa mɨara aizpa watchachi nɨjkulanazi. \v 25 Aune Judío awachiruzakas pɨnkɨh paramakpas. Aune sun Jesústa nɨjkulturuza kuruntamakpas, chiwazha ña dios awakana sarɨtta mɨlarɨt aizpa kuamanpa. Kalpa kuhtɨt aimpi puztakine, ña kuman. Aimpikas kuman. Ampuruzne mamazpa ashampara sanachi. Ashamparuzne mamazpa ampura sanachi. \s1 Judío awane Dios katsa yalkin Pablora pizamtu \p \v 26 Suasne tɨlawara Pablone ampara ampura uskasa mɨlnat kit Moisés ɨnintɨt aizpa kit kit Dios iztakin sɨnam kulninnara, uspa kin namtɨt aizpa kianapa. Kwiztane usparuzne Dios katsa yalta nappat kit pariyara miza payu sun sɨnam kulnintu payura pailtu kainara. Sun payura ampara ampune chiwazha Dios ɨninta aizpa mɨlanazi. \p \v 27 Siete payu pailnapain. Mɨnpazha Judío awane, Asia suras awane, Pablora Dios katsa yalkin izara. Uspane Pablora pilchapuzat \v 28 kit kwianara: “Israel awa, kiwainchain. An ampune wan sura uztuza kamtanamtu cha. Usne au Israel awaruza aliz kulnarɨt. Usne Moisés kamtara aizpa mɨshitchi. Uskas Dios katsa yalta sɨnamchi namnintɨt. Mane Griego awara apain karara, Dios katsa yalta napnapa. Sun akwa, usne sun sɨnam yalkin sɨnamchi namninta.” \p \v 29 Uspane sun kizara, ñamin Pablora Éfeso pɨpulukin izara akwa. Sua Trófimone, sun Griego awane, Pablokasa chara. Pablo ussa, sun Griego awara, Dios katsa yalta mɨltɨt minñara. Griego awane sua napsachi. \p \v 30 Wan pɨpuluras awane aliz pilchapuzat kit ãĩnmin aara. Suasne Pablora pizat kit Dios katsa yaltas tain kɨnaara pianamalkima. Masain pɨjta sɨppara. \v 31 Wan Jerusalén pɨpulukin uztuz pilchapuzamtuasmin, suldaru ɨninmikane me Pablora piantashimtu mɨra. \v 32 Suasne usne paiña suldaru kiwaintuza wanmakninnat kit awa purakin ãĩnmin pianaara. Suldaru ɨninmikashakas suldaruruzakas izarawane, Judío awane Pablora an aim kiarachi. \v 33 Suasne suldaru ɨninmikane kasha at kit Pablora piz kit “ussa cadena kuhti” kiznara. Kwiztane “¿nune mɨn mas?” mɨmara. “¿Nune chi kirɨt?” mɨmara.\fig Kutña suldaruruz Pablora mɨlamtu|src="cn02038b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 21.33" \fig* \v 34 Judío awane mamaz mamazmin kwianara. Suldaru ɨninmikane chinkas mɨsachiwal, pilchapuzamtu akwa. Usne Pablora suldaru kammu yalkin mɨlninnara. \v 35 Suldaru kammu yal numkin piannatpane, suldarune Pablora kwat kit nuninta, aliz Judío awa ussa pizamanpa. \v 36 Wanne kwizta aat kit ka kwianara: “Usne irawa,” kizara. \s1 Pablone wan awaruza us kit aizpa kainanamtu \p \v 37 Pablo Suldaru kammura naptuasmin, Pablone suldaru ɨninmumikasha kaizta: \p —Chiwazha kizshinash, kizta. \p Suldaru ɨninmikane sɨnkara: \p —¿Nune Griego pit paramtukish? \v 38 Suasne ¿Nune Egipto awa chikish? ¿Nune akkwan payu ñamin waya kininat kit ampara mil waya kimtuzkasa pul sura mɨlnamas? \p \v 39 Suasne Pablone ussa kaizta: \p —Nane Judío awa ish. Cilicia suras at kit kwisha katsa wat Tarso pɨpulura kawira. Nua paikumtus, na awaruza kwinta kinana. \p \v 40 Suldaru ɨninmikane ussa kwinta kininta. Pablone kammu yal numkin kun kit chihtɨkasa awara puñain paninara. Puña parɨkane, Pablone awaruza Hebreo pit kwinta kinat kit ka kaiznara: \c 22 \p \v 1 “Israel awaruzkas an Israel awa papihshtuzkas nawa mɨzhain. Nane na kit aizpa kainanash.” \p \v 2 Hebreo pit paraka mɨarawane, uspane an akkwan puñain paarɨt. Pablone usparuza ka kaiznara: \p \v 3 “Nane Judío awa ish. Cilicia sura Tarso pɨpulura kawiraish. Kwiztane Jerusalén pɨpulukin kawirau. Apane Gamalielne, Judío ɨlaparuz kamtamtu aizpa nawa kamtash. Nane pailta payu Dios Judío awaruza kaizta aizpa kishirau. Kawarain ma payu une sunkas kiashimtu. \v 4 Nane ñamin Jesústa piantuza piznarau, piantanakima. Ampuruzakas ashamparuzakas piznat kit kajchira sɨpnarau. \v 5 Pariya ɨnintuzkas wan Judío ɨlapatuzkas nawa piankamara. Uspane nawa pɨnkɨh mɨlaara, Damasco pɨpulura mɨlnapa, Cristora piantuza piznanapa, au Judío ɨninmuruza chɨhkanapa. Nane sua ɨt kit Jesústa piantuza sairau. Jerusalén pɨpulukin karanarau, usparuza ilnana.” \s1 Pablone miza Jesústa piankamtɨt kainanamtu \r (Hch 9.1-19; 26.12-18) \p \v 6 “Na miwara ɨmtuasmin, Damasco pɨpulura piananpain arau. Sua paizka payu paka masain chiwazhane chiyuras pankanain kwisha malta. Sun iztawane, \v 7 pilta naintɨrau. Suas mɨnpazha pit kaizka mɨrau: ‘Saulo, Saulo. ¿Chikishma nune nawa kwail kimtus?’ kizta.\fig Pablo pilta taizta|src="cn02022b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 22.7" \fig* \v 8 Suasne ussa mɨmarau: ‘Anpat. ¿Nune mɨnmas?’ kiztau. Nawa sɨnkaish: ‘Nane Jesús Nazaret pɨpuluras ish. Nuin nawa kwail kimtu,’ kizta. \v 9 Nakasa ɨmturuzne sun pankanain izat kit ishkuara. Uspane an pit nawa kwinta kit aizpa mɨarachi. \v 10 Suasne kaiztau: ‘Ap Anpat, ¿Chima kinpai?’ Anpatne nawa kaizish: ‘Kuhsak kit Damasco pɨpulura ɨmɨzti. Tane nu wan kishimtu aizpa kiznash.’ \v 11 Sun pankana nawa aiztu akwa, nane izsachi parish. Katmizna ap kanpamtuzne nawa sailta tainñara, Damasco pɨpulura piannankima. \p \v 12 Tane maza ampune, Ananías muntɨtmikane, uzta. Usne Moisés kaizta aizpa wat kira. Wan Judío awa Damasco pɨpulura uztuzne us akwa kwisha wat kwinta kiara. \v 13 Ananíasne nawa izna ara. Piannatpane, kaizish: ‘Saulo, ap izmumika, mamasa up kasu izkulti.’ Masain wan izkulkwerau. \v 14 Suasne nawa kaizish: ‘Au kwalpa Diosne ñamin nua narɨt, us kishimtu aizpa piankamnapa. Usne nua narɨt, nilmikasha izna, paiña pitmin mɨna. \v 15 Mane nune awaruza nu Jesúspa piankamta aizpakas izta aizpakas nu mɨra aizpakas kainammɨztawa. \v 16 Mane an tɨrizman. Kuhsak kit munti. Jesústa paikwari, up kwail kirɨt aizpa kwizninnapa.’ ” \s1 Diosne Pablora Judío awachiruza ɨninnamtu \p \v 17 “Jerusalén pɨpulura kailtawane, nane Dios katsa yalta nap kit Diosta paikwarau. Suane kainkizpamtuasmin, chiwazha iztau. \v 18 Nane Anpatta iztau. Usne nawa ka kaizish: ‘Jerusalén pɨpuluras puz kit ɨri. Uspane nu nawa kaizta aizpa mɨamanazi.’ \v 19 Suasne nane ussa kaiztau: ‘Anpat. Uspane na wan Judío kammu yalta ɨrɨt pian. Nane nua nɨjkulturuza piznat kit kajchira sɨpnarau. Nane usparuza aim kinarau. Uspane sun pian. \v 20 Estebanne up kiwainmika ara. Usne awaruza nuwa kainanara. Ussa piantaamtuasmin, nane sua kun kit ussa piantara aizpa nɨjish. Nakas piantamturuzpa pĩn iztau.’ \v 21 Suasne Anpatne kaizish: ‘Ɨt. Nane attishta Judío awachiruza ɨninnamtus.’ ” \s1 Pablokas Roma suldaru ɨninmikakas \p \v 22 Judío awachira ɨmtus kizka mɨarawane, wanne kwianamɨzta: “Ussa piantarawa, an sukin uzmanpa,” kizara. \v 23 Uspane kwianamɨzta kwisha. Aliz akwa, uspa pĩn ulpianat kit pul pil kwash sunakninñara. \v 24 Suldaru ɨninmumikane suldaruruza ɨninara, Pablora suldaru kammu yalta mɨlnapa. Usne ussa ilninshira, paranpa. Usne chikishma awa sunkana Pablora aliz kwianamtui kiz piankamshira. \v 25 Ussa tɨtkasa kuhtawane, ussa ilnapain mara. Pablone katsa suldaru ɨninmikasha mɨmara: \p —¿Romano pɨpuluras awara iltukish? Nune nawa ilsachi, na Roma suras ara akwa. Mama nune nawa katsa mikwara mɨlmas. Katsa mikwane nawa kwail kirɨt kiztachi. \p \v 26 Sun mɨrawane, suldaru ɨninmumikane ɨt kit katsa suldaru ɨninmikasha sunpa parat kit kaizta: \p —Kuiraruin. An ampune Romano pɨpuluras awa i. \p \v 27 Katsa suldaru ɨninmikane Pablo tukin pianat kit mɨmara: \p —Kaizcha. ¿Watcha nune Romano awakish? \p Pablone sɨnkara: \p —Watcha i. \p \v 28 Suasne katsa suldaru ɨninmikane ussa kaizta: \p —Nane akkwan pial tarau, Romano awa namnapa. \p Pablone ussa kaizta: \p —Nane Romano awa ish, kawira akwa. \p \v 29 Sun mɨarawane, Pablora ilshimturuzkas katsa suldaru ɨninmikakas Pabloras paimpa ɨara. Pablo Romano awa ara nɨjkulakane, uspane ishkuara, ussa pizara akwa, ussa cadena kuhara akwa. \s1 Pablone Judío katsa mikwakasa kwinta kimtu \p \v 30 Tɨlawara katsa suldaru ɨninmumikane Pablowa piankamshira. Chikishma Judío awa Pablora kwail kirɨt kizamtu aizpa piankamshira. Pablowa cadena chɨhtawane, usne pariya ɨnintuzakas Judío katsa mikwaruzakas wanmakninnara. Suasne Pablora akwanat kit uspa purakin kunninta. \c 23 \p \v 1 Pablone Judío katsa mikwaruza iznat kit kaiznara: \p —Ap aimpihshtuz, mɨzhain. Nane makima Dios iztakin wat min kit wat uztau. \p \v 2 Suasne Ananíasne, pariyawa ɨninmumikane, Pablo kashara uztuza ɨninnara, Pablowa pitkin kuzanapa. \v 3 Pablone sɨnkara: \p —Diosne nua sunkanain kuznazi. Nune kwail awa i. Suain uztuasmin, nune Moisés para akwa nawa kwail kirɨt kiztu. ¿Chikishma nawa kuznapa ɨninnamtus? Nuin Moisés kaizta aizpa mɨmtuchi. \p \v 4 Sua puraruzne ussa kaizara: \p —Nune Diospa katsa pariyara kwail kizmun. \p \v 5 Pablone kaiznara: \p —Aimpihshtuz. Nane an katsa pariya ɨninmumikasha pianchiarau. Dios pɨnkɨhta ka parɨt: “Uspawa ɨninmumikasha kwail kizman.”\x + \xo 23:5 \xt Éx 22.28\x* \p \v 6 Suasne mɨnpazha Saduceo awakas Fariseo awakas wanmakkarɨt. Sun nɨjkultawane, Pablone katsa mikwa wanmakturuza ka tɨnta kaiznara: \p —Ap aimpihshtuz, mɨrain. Nane Fariseo awa ish. Ap kwalkas Fariseo awa mai. Uspane nawa kwail kirɨt kizamtu, na awa irɨttas mamasa kakultu kamtamtu akwa. Watcha, Dios irɨttuza mamasa kakulninnanazi nɨjkultus. \p \v 7 Sun mɨarawane, Fariseo awakas Saduceo awakas usparuzpain tɨnta kwinta kiamɨz kit paimpa paimpa wanmakkara. \v 8 Saduceoruzne awa irɨttas kakultuchi kizamtu. Ángelkas wachi; izpulkas wachi, kizamtu. Fariseoruzne sun wanta nɨjkulamtu. \v 9 Wan tɨnta kwianamɨzkane, mɨnpazha Fariseo awane, Moisés kaizara aizpa kamtamtuzne, kaiznara: \p —An ampune chinkas kwail kitchi. Ussa mɨshipuspas. Sunkana maza izpul, maza ángel ussa kwinta kitka. \p \v 10 Tɨnta pilchapuzamtu akwa, Suldarura ɨninmumikane Pablo akwa ishkwara, awa ussa piantashiamtu akwa. Suasne suldaruruza ɨninara, Pablora usparuztas ukkanapa. Mamasa suldaruwa kammu yalkin mɨlta. \p \v 11 Tɨlawa amtane Anpatne Pablora izpan kit kaizta: “Pablo. Tɨnta kulti. Nune na akwa akki Jerusalén pɨpulukin kwinta kira. Sunkanain Roma pɨpulura na akwa kwinta kitpa.” \s1 Mɨnpazha Pablora piantashimtu \p \v 12 Tɨlawara mɨnpazha Judío awane wanmakkat kit nɨjkulara, Pablora piantana. Uspane ka kin namara: “Aune chinkas kuaizamanapas, ussa piantanakima.” \v 13 Cincuenta panapain Judío ampuruzne sunkana kin namara. \v 14 Uspane pariya ɨnintuzparakas Judío ɨlapa ɨnintuzparakas ɨat kit kaiznara: \p —Aune chinkas kwanchi kin namtamakpas, Pablora piantanakima. \v 15 Mane ukas mamaz Judíowa mikwaruzkas suldarura ɨnimmikwara paikwarain, tɨlawara u purakin Pablora karanpa. Ussa ka kaizti: “Aune ussa an nil mɨmapuspas.” Apa atchasmin, aune tɨrɨzaiznapas, ussa piantana. \p \v 16 Pablowa sobrinone sun piankam kit suldaru kammukin sunpa Pablora kainana ɨra. \v 17 Sun mɨrawane, Pablone suldaru ɨninmumikasha akwat kit ussa kaizta: \p —An musittu suldarura ɨninmumikasha mɨlti. Usne ussa chiwazha kizna mɨji. \p \v 18 Suldaru ɨninmumikane katsa suldarura ɨninmumikasha ussa mɨl kit kaizta: \p —Pablone, sɨptɨtmikane, nawa akwat kit paikwara, sun pashpara akkikima karanpa. Usne nua chiwazha kizna mɨji. \p \v 19 Katsa suldarura ɨninmumikane sun pashpara chihtɨkin piz kit mɨl kit paimpa mɨmara: \p —¿Chima kizshiras nawa? \p \v 20 Suasne pashpane kaizta: \p —Judío awaruzne nɨjkulari, tɨlawara nua paikwan, Judío ɨninmumika wanmaktukin Pablora mɨlnapa. Uspane kaizanazi: “Aune Pablowa an nil mɨmashipuspas.” \v 21 Usparuza mɨmun. Cincuenta panapain Judío ampuruzne kularɨt tɨrizamtu. Uspane chinkas kuamtuchimakpas kin namara, Pablora piantanakima. Mane uspane up sɨnkamtu aizpa tɨrizat kit Pablora piantanapain. \p \v 22 Suasne Suldarura ɨninmumikane pashpara ɨri kiz kit mɨnainkas us kwinta kit aizpa kainanachi, kizta. \s1 Suldarura ɨninmumikane Pablora Félixtakima ɨnintu \p \v 23 Suasne katsa suldaru ɨninmikane paas ainki suldaru ɨninmumikasha akwanara, akkwan suldarura wanmakninnanapa. Paas cien suldaru mittɨwarain ɨamtu wianta. Setenta suldaru caballowara anuzamtu wianta. Paas cien suldaru tɨ kwizkasa chaamtu wianta. Wan wanmakkarawane, uspane Cesarea pɨpulura tɨlpaka, nueve urara ɨanapain. \v 24 Ussa an ɨninnara, caballo watsanapa, Pablo anuznapa. Ussa mɨlti, katsa mikwa Félixtakima, watmin piananapa. \v 25-26 Uspakasa sun pɨnkɨh pat kit ɨninta: \li1 Nane Claudio Lisias mun ish. Nane “kakishapu” kiztus. \li1 Nune, Félix muntɨtmikane, au kwisha wat katsa mikwa i. \li1 An pɨnkɨh nua ɨnintus. \pi1 \v 27 Judío awane an ampura pizat kit piantanapain. Us Romano awa i piankamtawane, nane ap suldarukasa ɨt kit usparuztas nakanarau. \v 28 Nane chikishma kwail kizamtui kiz piankamshirau. Katmizna nane ussa Judío katsa ɨnintuz wanmakkarɨt purakin mɨltau. \v 29 Uspa ɨnim akwa, uspane ussa kwail kirɨt kizamtu. Ussa piantana nilchi. Kajchirakas sɨpna nilchi. \v 30 Judío awa ussa piantashimtu piankamtawane, nane nu tukin ussa azain ɨnintau. Ussa kwail kirɨt kizmuruza kurunnarau, nu iztakin ɨanapa. Suane uspane us kwail kirɨt aizpa nua kizashina. Anne kaiztuchish. \p \v 31 Suasne katsa suldarura ɨninmumika ɨnintu aizpa mɨarawane, wan suldarune Pablora pizat kit amtawara ussa Antípatris pɨpulurakima mɨlara. \v 32 Tɨlawara suldaru mittɨwara ɨmtuzne suldaru kammu yalkin kaiyara. Caballokasa ɨmtuzne Pablokasa ɨamɨzta. \v 33 Cesarea pɨpulura piannaarawane, uspane katsa mikwara pɨnkɨh chɨhkara. Pablorakas sua tɨwij ɨara. \v 34 Pɨnkɨh iztawane, katsa mikwane Pablora mɨmara: “¿Nune mɨntas mas?” Cilicia suras arɨt piankamtawane, \v 35 ussa kaizta: “Nu kwail kirɨt kizmuruz aakane, nua mɨnash.” Suasne suldarura ɨninta, ussa izanapa, Herodespa ɨnintu yalta. \c 24 \s1 Judío awane Pablo kwail kirɨt kizamtu \p \v 1 Cinco payu pailtawane, Ananíasne, katsa pariyawa ɨninmikane, Cesarea pɨpulura pianara Judío ɨlapa ɨnintuzkasa. Tértulone, awaruza pakpanammikane, pianara. Uspane katsa mikwa iztakin kwinta kiara, Pablora kwail kirɨt kizna. \v 2 Pablora karaarawane, usne Tértulora paranpa akwara. Suasne Tértulone us kwail kirɨt kizmɨz kit Félixta kaizta: \p —Anpat. Nawa mɨzha. Nune au katsa mikwa i. Nu kwisha wat min kit nil ɨnintu akwa, aune akkwan payukima kalpain uzpuspas. Ukas au su uzturuza kiwainamtus. \v 3 Aune nu chiwazha au akwa kira aizpa aishtaish kizpuspas. \v 4 Nane nua kwisha kaizapmanash. Katmizna nua paikumtus, aumɨza pitchin mɨnapa. \v 5 Aune sun ampura wanmaltɨtmakpas. Usne katsa ki piztɨtkanain iztɨt, awara kaizaptu akwa. Uskas wan sura Judío awara paimpa paimpa wanmakninnamtu. Uskas Nasareno awawa ɨninmika i. \v 6 Us Diospa katsa yalta sɨnamchi sanintu, Griego awa sua napnintɨt akwa. Sun impa. Katmizna aune ussa piztamakpas. Au mikwa kaizta akwa, aune ussa ilshiaiznash. \v 7 Suasne Lisiasne, katsa Suldaru ɨninmikane, akkwan suldarukasa aat kit ussa auruztas tɨnta ukkarɨt. \v 8 Suasne Lisiasne aumɨza ɨninnara, up iztukin ɨanapa, Pablo kwail kirɨt kizna. Nuin ussa mɨmashina. Suasne nune au kaizara aizpa watcha i piankamnazi. \p \v 9 Judío awa wanmakmuruzne kawarain watcha i kizara. \s1 Pablone Félix iztakin paramtu \p \v 10 Suasne katsa Félix mikwane chihtɨkasa Pablora anta, paranpa. Pablone ka kaizta: “Nane nu au sura akkwan añokima ɨnintɨt pianish. Katmizna nane na kit aizpa nua parashimtus, piankamnapa. \v 11 Paas domingoin Jerusalén pɨpulukin piannarau, Diosta wakpuj wain kit Diosta paikwan. Kawarain nune sun mɨmashinai. \v 12 Uspane mɨnkasainkas tɨnta kwinta kimtu nawa wanmalarachi. Dios katsa yalkinkas Judío kammu yalkinkas mamaz pɨpulukinkas mɨnainkas kaizaptu nawa wanmalarachi. \v 13 Na kwail kirɨt kizarakas, an awaruzne chinkas annasachi. \v 14 Nane nua watcha kaiztus. Nane Anpatpa masas miwara ɨmtus. Sun miwarain nakas au irɨt kwalkana sun Diostain wakpuj waintus. Uspane ‘sun mine kwail i’ kizamtu. Nane Moisés pɨnkɨh para aizpakas Dios pit kainammtuz kaizara aizpakas nɨjkultus. \v 15 Nakas uspakas kawarain Diosta tɨrizpuspas, us kaizta aizpa kin. Diosne irɨttuzakas kwailtuzakas wattuzakas kakulninnanazi. Sun tɨrizpuspas. \v 16 Katmizna nane pailta payu wat min kit Dios iztakinkas awa iztakinkas nil uzshimtus. \p \v 17 Akkwan añochikimain mamaz sura chatpane, nane ap sumarain kailtau, Judío awara pial mɨlan, wakara piantarɨtkas Diosta mɨlan. \v 18 Na sun kimtuasmin, mɨnpazha Judío awaruzne Asia suras aat kit Dios katsa yalta nawa wanmalash. Na Moisés ɨnintɨt aizpa kitpane, Dios iztakin nawa sɨnam sanintawane, uspane sua nawa izara. Akkwan awa purachi. Mɨnminkas pilchapuzarachi. \v 19 Mɨnpazha atchiruzne na kwail kirɨt aizpa kizashira. Uspain aarawa, up iztakin na kwail kirɨt kizana. \v 20 Uspa na kwail kirɨt kizashitkine, katne akki puraruzne na kwail kit aizpa kiztain. Na Judío katsa mikwaruz iztakin kuntuasmin, ¿Chima kwail kizzi nane? \v 21 Uspa iztakin kuntuasmin, nane tɨnta ka kaiznarau: ‘Mane uspane na kwail kirɨt kizamtu, na Dios irɨttuza kakulninnamtu kiztɨt akwa.’ ” \p \v 22 Félixne Anpatpa masas miwara wat pian. Usne Pablora kwail kirɨt kizshitchi. Katne usparuza kaiznara: \p —Lisias, katsa suldarura ɨninmumika, akane, nane na kishimtu aizpa uruza kaiznanash. \p \v 23 Suasne Félixne suldaru ɨninmumikasha ɨninta, Pablora iznapa. Ussa sɨpnintachi. Pablowa izmuruzne ussa izashina, ussa kiwainapa. \s1 Pablone Félixkasa Drusilakasa kwinta kimtu \p \v 24 Akkwan payuchin Félixkas Drusilakas, paiña Judío ashampakas, mamasa piannail kit Pablora akwanpa ɨninta, Pablo usparuza Jesúspa kamtanapa. Uspane Jesucristowa piankamshiilta, ussa nɨjkulna. \v 25 Pablone usparuza ka kaiznara: \p —Wat uztain. Kwail kishitne, kiman. Mamaz payura Diosne anazi, kwail kimtuza ilnana. \p Pablo sun kizkane, Félixne ishkwat kit kaizta: \p —Ɨmɨzti mane. Mamaz an wat payune mamasa nua akwanash. \p \v 26 Félixne Pablora akkwan piji akwara, uskasa kwinta kinpa. Usne Pablo pial tanapa tɨrizta, ussa chɨhtna. \v 27 Paas años sunkanain pailtawane, Félixne Pablora chɨhtshitchi, Judío awaruz pashit aizpa kishimtu akwa. Suasne Félixne an katsa mikwakana puzta. Kwiztane Porcio Festone katsa mikwa namta, Félix ɨnimkin. \c 25 \s1 Pablone Festokasa kwinta kimtu \p \v 1 Suasne Festone at kit katsa mikwa namta. Kutña payu pailtawane, Cesarea suras Jerusalén pɨpulura nura. \v 2 Suane pariya ɨnintuzkas anza katsa Judío awaruzkas Festora ɨara, Pablo kwail kirɨt aizpa kizna. \v 3 Uspane ussa paikuara, Pablora Jerusalén pɨpulura mɨlnapa. Uspane ussa miwarain piantana minñara. \v 4 Festone Pablo kajchira wa Cesarea pɨpulura sɨnkara. Us sua ɨshimtu akwa, \v 5 Festone kaiznara: “U ɨninturuzne nakasa Cesarea pɨpulura ɨarawa. An ampu kwail kirɨtne, une sua us chiwazha kwail kirɨt aizpa kizashina.” \p \v 6 Jerusalén pɨpulura an diez payukimain marawane, Festone Cesarea pɨpulura kihshta. Tɨlawara paiña ɨnim uzmura uz kit suldarura ɨninta, Pablora karanpa. \v 7 Pablo naptawane, Jerusaléntas Judío awaruzne ussa kashara aat kit kwisha akkwan kwail kirɨt ussa kizamɨzta. Pablora akkwan kwail kirɨt kaizarɨtkas, uspane paiña kwail annasachi. \v 8 Suasne Pabloin us akwa pakpara: \p —Nane chinkas kwail kitchish. Judío awawa ɨninta aizpara kwail kitchish. Dios katsa yaltakas kwail kitchish. Romano katsa mikwarakas kwail kitchish. \p \v 9 Festo Judío awara wat kinashimtu akwa, Pablora mɨmara: \p —¿Jerusalén pɨpulura ɨshimtukish? Suane nane nu kwail kirɨt aizpa izninnash. \p \v 10 Pablone sɨnkara: \p —Nane Romano katsa mikwa uzmukin tus. Apane nune nawa kwail kirɨt aizpa kiztawa. Nune Judío awaruza kwail kitchi ish wat pian. \v 11 Na Moisés kaizta aizpa kitchine, irawash. Na kwail kirɨtne, nune nawa iltawa, inapa. Na uspa kaizara aizpa kitchine, mɨnminka nawa Judío awaruza chɨhkasachi. Nane nua paikumtus, nawa katsa mikwa Cesarta, Roma pɨpulura ɨnintumikasha, ɨninnapa, nawa iznapa. \p \v 12 Suasne paiña kurunmuruzkasa kwinta kitpane, Festone kaizta: \p —Nune paikwara, katsa mikwara ɨn. Katmizna katsa mikwara ɨnazi, kizta. \s1 Pablone Agripa ɨninmikasha kwinta kimtu \p \v 13 Akkwan payuchin pailtawane, Agripa katsa mikwakas paiña ashampa Berenicekas Cesarea pɨpulura ɨilta, Festora “kakishapu” kizna. \v 14 Akkwan payuchin sua mantazasmin, Festone ɨninmumikasha Pablowa kwinta kit kit kaizta: \p —Akkine maza ampune tu. Félixne ussa sɨptattɨt. \v 15 Na Jerusalén pɨpulura tuasmin, pariya ɨnintuzkas ɨlapa Judío ɨnintuzkas nawa aat kit Pablo kwail kirɨt kizamɨzta. Uspane nawa Pablora iyanapa paikuara. \v 16 Nane Romano ɨnintuz kaizara aizpa kiz kit ka sɨnkanarau: \p —Au Roma awaruzne mɨnainkas piantamtuchi. An ñancha us kwail kirɨt kaizmuruzne wanmakkara, paiña iztakin paiña kwail kirɨt aizpa kizanapa. Awa us kwail kimtus kizamtukas, usmin pakpashina. \v 17 Suasne uspane nakasa apa aara. Tɨriztachin, tɨlawara nane ap ɨnintukin uz kit Pablora kanapa ɨninnarau. \v 18 Us kwail kirɨt kaizmuruz akane, uspane ussa chinkas kwail kirɨt kizmanamara. Usne na mintu aizpa kitchi. \v 19 Uspakas Pablokas nɨjkularachi, miza Diosta wakpuj wainna, Diosta paikwan. Pablone kaiztu: “Jesúsne, irɨtmikane, uzi,” kiztu. \v 20 Uspa pilchapuzamtu akwa, nane we piankam kit chi kin pianchiarau. Katmizna nane Pablora ka mɨnmarau: “¿Jerusalén pɨpulura ɨshimtukish? Tane uspane nu kwail kirɨt kizshianazi.” \v 21 Mane usne nawa paikwara, katsa mikwara ɨnninnapa, awa ussa kwail kirɨt aizpa kizanapa. Nane ussa kajchira sɨpnintau, na Augusto katsa mikwara ɨninnakima. \p \v 22 Agripane Festora kaizta: \p —Nakas an ampura mɨshimtus. \p Festone sɨnkara: \p —Tɨlawain ussa mɨnazi. \p \v 23 Tɨlawara Agripakas Berenicekas watsal pĩn kwaat kit pianail kit awa wanmakmukin nappailta. Katsa suldaru ɨnintuzkas pɨpulura ɨnintuzkas purara. Awane sua kɨh ulpianara. Suasne Festone Pablora kanapa ɨnintawane, \v 24 kaiznara: \p —Mɨrain. Au katsa mikwa Agripakas wan awa aukasa wanmakturuzkas mɨrain. Une an ampura, au akki mɨjmikasha izamtu. Us akwa kwisha akkwan Judío awaruzne Jerusalén pɨpuluraskas an pɨpuluraskas aat kit kwianta, nawa an ampu irawa kizanapa. \v 25 Nane paiña kwail kirɨt aizpa wat pianchish, ussa piantana. Mane usmin nawa paikwara, katsa mikwara, Cesarta, ɨnninnapa, us kwail kirɨt aizpa kiznapa. Nane ussa katsa mikwara ɨninshimtus. \v 26 Makima nane Pablowa chinkas mɨjchish, ap anpatta katsa mikwara pana. Katmizna nane ussa nu iztakin kararau. Nane nua, au mikwa Agripawain iztakin, kararau, ussa mɨmanapa. Suasne nane chiwazha mɨj aizpa Cesarta pɨnkɨh panash. \v 27 Nane nil chi mintus, kajchira sɨptɨtmikasha ɨninnapa, us kwail kirɨt kiztachine. \c 26 \s1 Pablone usmin Agripakin pakpamtu \p \v 1 Suasne Agripane Pablora kaizta: \p —Nuin nu kit aizpa pakpashinai. \p Pablone chihtɨ anak kit ka paramɨzta: s\fig Pablo Agripa tukin, Félix tukin kuntu|src="cn02034b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 26.1" \fig* \v 2 “Au ɨninmika Agripa, mɨzha. Nane watsal kultus, nu iztakin tuan, na kit aizpa kaizna. Judío awane na kirɨt aizpa watcha kizamtuchi. \v 3 Nune miza au Judío awa uzamtu an wat pian. Judío awa nɨjkulamtu aizpa wat pian. Katmizna nua paikumtus, nawa wat mɨnapa.” \s1 Jesústa piantarachasmin, Pablone mamaz tuntu uzta \p \v 4 “Wan Judío awane nawa ainki asmin pian. Nane uspakasa Jerusalén pɨpulurakas ap surakas uztau. \v 5 Na musittuasmin, nane Judío Fariseo awa kamtatɨtkanain uztau. Uspane na nil uzta wat pian. Uspane na miza uzta nua kaizashina. \v 6 Diosne Judío awaruza sun kin namnara, irɨttuza kakulninnana. Na sunpa nɨjkultu akwa, uspane nawa karaarai, nawa kwail kirɨt kizanapa. Nakas au kwalkana Diosta tɨriztus, us kin namta aizpa kinkima. \v 7 Au doce Judío kwaltuzne Dios sun kin namta aizpa tɨrizamtu, sun kinkima. Katmizna uspane pailta payu Diosta wakpuj wainñamtu. Katsa mikwa Agripane, mɨzha. Na Dios sun kinpa tɨriztu akwa, an Judío awane nawa kwail kirɨt kizamɨztu. \v 8 U Judío awa, mɨzhain. ¿Chikishma Dios awara irɨttas kakulnintu nɨjkulamtuchi?” \s1 Ñamin Pablone Jesústa piantuza piznara \p \v 9 “Ñamin nakas Jesústa aliz kulna mintu arau. Usne Nazaret pɨpuluras ara. \v 10 Sunkana Jerusalén pɨpulukin kirau. Judío pariyaruzne pɨnkɨh paat kit nawa sun pɨnkɨh chɨhkat kit nawa ɨninñara, uspa kiashimtu aizpa kin. Nane kwisha akkwan Jesústa nɨjkulturuza kajchira sɨpnarau. Awa usparuza piantanamtuasmin, nakas nɨjkultu arau. \v 11 Nane akkwan piji usparuza ilnarau, ‘Jesústa pianchish’ kaizanapa. Kawarain wan Judío kammu yaltakima sun kirau. Na usparuza kwisha pilchapuznara akwa, nane mamaz surakima usparuza piznashirau.” \s1 Pablone mamasa Jesústa nɨjkultus kiztu \r (Hch 9.1-19; 22.6-16) \p \v 12 “Katmizna sun kishimtu akwa, nane Damasco pɨpulura ɨmɨztau. Pariya ɨnintuzne nawa pɨnkɨhkasa ɨninñara, uspa paraara aizpa kin. \v 13 Ɨninmumika mɨri. Miwara ɨmtuasmin, nane paizka payura impil chiyuras iztau. Impilne pa kinka anza kai nawakas ap izmuruzakas malta. \v 14 Suasne aune pilta nainaiznash. Suas nane mazara kwinta kika mɨrau. Usne Hebreo pit paraka nawa kaizta: ‘Saulo, Saulo. ¿Chikishma nawa kwail kimtus? Nawa mɨrakine, nune nuin kwail kimtu. Nune wakara ampukana i. Pamika wakarara tɨ kwizkasa papa kimtukana, usne mittɨ tɨnta kulmu. Nukas aliz kultu, na nua kuruntu aizpa mɨshimtuchi akwa.’ \v 15 Suasne nane mɨmarau: ‘Anpat, ¿Nune mɨnmas?’ Anpatne nawa kaizzi ish: ‘Nane Jesús ish. Nune nawain kwail kimtu. \v 16 Mane kuhsak kit kunti. Nane nua narɨt, nawa kiwainapa, nu izta aizpa kainanapa. Nane nua izpantau, an impara impara nu iztu aizpa awaruza kainanapa. \v 17 Nane nua Judío awaraskas mamaz awaraskas paimpa chɨhtnash, uspa nua kwail kiamanpa. \v 18 Mane nane nua ɨnintus, Judío awachiruz watcha piankamanapa. Nune tɨlkwilta chamturuza, Satanás miwara ɨmturuza, kurunnarawa, kaira chaanapa, Dios miwara chaanapa. Suasne Diablone usparuza ɨninmanazi, uspa Diosta kaiyara akwa. Nawa nɨjkulamtu akwa, nane uspa kwail kiarɨt aizpa wat kulnanash. Nakas Dios narɨttuza chiwazha chiyura mɨlananash, Dioskasa uzna.’ ” \s1 Pablone Anpat kaizta aizpa kimtu \p \v 19 “Au Agripa mikwa, mɨzha. Chiwazha chiyuras izpankane, nane Jesús kaizta aizpa mɨt kit kirau. \v 20 An ñancha nane Damasco pɨpulura uztuza Dios pit kainanarau. Suasne Jerusalén pɨpulura uztuzakas, wan Judea sura uztuzakas, Judío awachiruzakas Dios pit kainanarau. Nane usparuza akwanarau, uspa kwail kiarɨt maizanapa, Diosta kaiyanapa. Uspane wat kal kiarawa. Mamaz tuntu uzarane, awane uspa maizarɨt awakana uzamtu kizanazi. \v 21 Sun akwa, Judío awaruzne nawa Dios katsa yalkin pizat kit nawa piantashiamtu. \v 22 Dios nawa makima kiwaintu akwa, nane kun kit wan awaruza chiwal na pian aizpa kainanamtus. Nane Dios pit kainammtuz kaizta aizpakas Moisés kaizta aizpakas sunmin kaiztau. Nane uspa kaizara aizpa kawarain mamasa ka kaiztus: \v 23 ‘Dios narɨtmikane ishina. Irawane, Diosne ussa irɨttas an ñancha kuhsnazi. Katmizna Diosne Judío awaruzakas mamaz awaruzakas wat kakulninshina, usparuza watsat mɨlnanapa. Jesús uztu akwa, Diosne Jesústa nɨjkulturuza uzninnanazi.’ ” \s1 Pablone Agripara kaizta: Jesústa piankamtawa \p \v 24 Pablo us akwa sun pakpakane, Festone ka kwianta: \p —Pablo. Nune nukku parɨt. Akkwan pɨnkɨh iz kit nukku parɨt, kizta. \p \v 25 Pablone Festora sɨnkara: \p —Au wat mikwa, nane nukku chi ish. Sunkana na kaiztu aizpa watcha i. Nil i. \v 26 Apane katsa mikwane, Agripane tui. Usne na kaiztu aizpa wat pian. Katmizna nane us iztakin watsal paramtus, ishkwatchin. Uskas wan kiarɨt aizpa wat pian. Wan awane chiwazha kiarɨt aizpa pian. Chinkas kulamtuchi. \v 27 Katsa mikwa, Agripa, ¿Dios kaizmuruz parɨt aizpa mɨmtukish? Watcha, nune uspa parɨt aizpa mɨmtu. \p \v 28 Agripane Pablora kaizta: \p —Pitchin pit paramtuasmin, nune nawa Jesústa pianmikakana namninshina. \p \v 29 Suasne Pablone sɨnkara: \p —Watcha, nane pitchin pit pararau. An akkwan pit nua parashimtus. Nane Diosta paikumtus, nuakas wan awaruzakas, nawa mɨmtuzakas Jesústa piankamanapa. Une nakana Jesústa piankamtakanain namashina, cadenakasa kuhtachin. \p \v 30 Pablo sun kiztawane, katsa mikwakas, ɨninmumikakas, Berenicekas, wan sua uztuzkas, kunat kit \v 31 paimpa sun kirɨt aizpa kwinta kin ɨara. Usparuzpain kaizara: \p —An ampune chinkas kitchi. Kajchira wasachi. Ussa piantasachi. \p \v 32 Agripane Festora kaizta: \p —Mane an ampu au Cesarta, katsa mikwara, ɨn paikwarɨt akwa, aune ussa chɨhtsachimakpas. \c 27 \s1 Uspane Pablora Roma pɨpulura ɨninamtu \p \v 1 Minpa uspane aumɨza Italia sura ɨninnashiara. Festone Pablorakas mamaz sɨptɨttuzakas Julio muntɨtmikasha chɨhkanara, usparuza iznanapa. Julione Augusto suldaru muntuza ɨninnara. \v 2 Suasne aune katsa kanuara waaiznash. An kanua pimamin Adramitio pɨpuluras arɨt. An kanua Asia suwara pimawarain ɨnpain. Aristarcokas aukasa tuazi. Usne Macedonia suras Tesalónica pɨpuluras arɨt. \v 3 Tɨlawara Sidón pɨpulura pianaiznash. Suane Julione Pablora wat kira, izmuruzpara izna ɨnpa, Pablora kiwainapa. \v 4 Sidón pɨpuluras puzarawane, tɨnta inkwa pamtu akwa, aune Chipre su pi paizkakin mamarain pɨnaiznash, inkwa aumɨza nuppainmanpa. \v 5 Katsa piwara ɨamtuasmin, aune Cilicia su makiminkas Panfilia su makiminkas pɨnaiznash. Mira pɨpulura Licia sura pianarawane, aune kanuaras kihshaiznash. \p \v 6 Suane suldarura ɨninmumikane, Julione, Alejandría pɨpuluras kanuara wanmalta. An kanua Italia sura ɨmtu akwa, aumɨza kanuara waaninpailnash. \v 7 Tɨnta inkwa pamtu akwa, akkwan payukima impara impara ɨaiznash, kasha Gnido pɨpulu makin piannankima. Tɨnta inkwa pamtu akwa, Salmona su makin pɨn kit Creta su pi paizkakin pɨlzaaiznash. \v 8 Puijna kal akwa, Creta su pimawarain imparain ɨaiznash, kanua piannamkin piannankima. Sun piannamkin Buenos Puertos muntɨt. Lasea pɨpulu kashain uz. \p \v 9 Impara ɨamtu akwa, akkwan payu parɨt. (Sua tɨriztuasmin, Pascua pishta taizta.) Katsa alu kishimtu akwa, inkwa tɨnta pashimtu akwa, piwara ɨashichi. Kanua paltainshina. Katmizna Pablone kurunnara: \p \v 10 —Izmuruz, nawa mɨrain. U kanuawara ɨamɨztune, akkwan kwail aumɨza kirɨnazi. U kanuakas kanuara kwa aizpakas kashina. Aukas ishinamakpas. \p \v 11 Suldaru ɨninmumikane, Julione, Pablora mɨrachi. Usne kanuawamika kuruntu aizpa mɨra. Kanua puijmuruz kuruntu aizpa mɨra. \v 12 Alu kimtu akwa, inkwa pamtu akwa, uspane an kanua piannamkin akkwan payu nukkulashitchi. Kwinta kimtuasmin, an akkwanne tas puzna minñara. Fenice kanua piannamkin Creta su pi paizkakin ɨshiara, ta piannashina. Uspane alu palnakima inkwa pailnakima sua mashiara. An kanua piannamkis mazane pamals puzshina. Pa payapmura kaiwarain azi. \s1 Pira inkwa tɨnta pamtu \p \v 13 Suasne África suras inkwa impara pamɨzkane, uspane ɨn minñara. Pi ayuktas uk tainak kit kasha Creta suwara ɨamɨzta. \v 14 Sun urain an tɨnta inkwa Creta suras pamɨz kit kanuara nuppainta. Pa puzmumals pamtu. \v 15 Tɨnta inkwa pamɨz kit kanuara paltainmɨzkane, aune kanuara inkwa akwa puijsachimakpas. Au kanuara puijsachi akwa, inkwane nuppain kit aumɨza mɨlta. \v 16 Aune Cauda su pi paizkakin, inkwa tɨntachi pamtukin, pɨnaiznash. Akkwan kal kitpane, aune ainki kanuara tain kit katsa kanuara watsaaiznash. \v 17 Ainki kanua katsa kanuara ɨsal nuarawane, katsa kanuara tɨtkasa sam kuhara. Suasne Sirte ksuwara pul piwara ɨamtuasmin, uspane ishkuarɨt, inkwa nupamtu akwa. Uspane pĩnkas taizninñara, an azain ɨmanpa. Suasne inkwain aumɨza nuppainta. \v 18 Tɨlawara inkwa tɨnta pamɨztuasmin, uspane uspa chiwazha kanuara wintɨt aizpa kanuaras pira kiakpɨnamɨzta. \v 19 Kutña payura uspane uspa chihtɨkasain pĩnkas wan tɨkas tɨtkas kiakpɨnara. \v 20 Akkwan payukima aune pakas kɨmakas izamanash. Inkwa kwisha tɨnta pamɨztuasmin, kanua paltainmɨzta. Minpara aune auruzpain watcha inapain minaiznash. \p \v 21 Au kwisha akkwan payukima kuarachi akwa, Pablone uspa paizkakin kun kit kaiznara: \fig Pablo katsa kanuakin tu, inkwa nupaintuasmin|src="cn02042b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 27.21" \fig* \p —Izmuruz mɨrain. Na kaiznara aizpa wat mɨana watmare. Creta suras puzmanpa watmare. Mane aune naizpuspas. Une wan mɨj aizpa kaarɨt. \v 22 U sun kiarɨtkas, wat min kit tɨnta kultain. Mɨnminkas iamanazi. Kanuarain azpian kit karɨnazi. \v 23 Nane Diospa kiwainmika ish. Ma amta usne paiña ángelta nawa ɨninta. Nawa izpamtuasmin, \v 24 ángelne nawa kaizzi ish: “Pablo. Ishkumun. Nune katsa Romano mikwara, Cesarta, ɨtpa. Diosne nu akwa wan kanuara waruza kiwainanazi, iamanpa.” \v 25 Katmizna, ap izmuruz, ishkuman. Nane Diosta nɨjkultus. Paiña ángel nawa kaizta aizpa watcha i pianish. \v 26 Inkwane aumɨza mamaz su pi paizkara nuppainnanapas. \p \v 27 Paas domingo pɨntawane, inkwane kanuara nuppainmɨzta Adriático piwara. Kakwamtane kanua kiwaintuzne nɨjkulara, pilta piannanpain. \v 28 Uk tɨtkasa pi ayuktakima kiain izara, yawa ainkihkas anizna. Viente sa anizara. An kwiztane mamasa anizara. Quince sa anizara. \v 29 Katsa ukta patkirɨn akwa, ishkuat kit ampara kwisha katsa uk kuh kit kanua pɨlmal kiainñara, an azain chi ɨmanpa. Ishkuat kit tɨrizara, kɨnnakima. \v 30 Kanua kiwaintuz kanuaras ɨashimtu akwa, uspane katsa kanua pitkis ainki kanua pira inkihshamɨzta. Uk tɨt kuhtɨt kiaintukanain kiara. \v 31 Pablone Juliorakas, suldaru ɨninmikashakas, suldaruruzakas kainanat kit kaiznara: \p —Uspa katsa kanuara maarakine, une pilta pianasachi. \p \v 32 Suasne Suldaruruzne ainki kanuawa tɨt tɨttat kit kanua pira taizninñara. \p \v 33 Tɨlawain kɨnmɨzkane, Pablone wanta kurunara, chiwazha kuaiznapa. Usparuza kaiznara: \p —Me paas domingo une tɨrizamtu, pittarachikas, kuaarachikas. \v 34 Nane uruza paikumtus, chiwazha kuaiznapa. Une kuarawa, najamanpa. Mɨnminkas iamanazi. Chinkas naizamanazi. \p \v 35 Sun kiztawane, Pablone pan chihtɨkin mut kit wan iztakin Diosta aishtaish kiz kit kuara. \v 36 Suasne pan nailtawane, wanne wat kulat kit kuamɨzta. \v 37 Aune kanuara 276 awa wamanash. \v 38 Uspa kwashit aizpa kuarawane, uspane wan chara pippa pira kiakpɨnnara, kanua an ɨsalmin pɨla kirɨnpa. \s1 Kanua pi unaintu \p \v 39 Kɨnmɨzkane, kanua kiwainmuruzne sun pil piankamarachi. Ainki pi wankin izamtuasmin, uspane kanuara puijshiara, pi ksurakima. \v 40 Katsa uk kuhtɨt tɨttat kit pira taizninñara. Tailmu tɨkas puijmu tɨkas chɨhtara. Suasne inkwa nupaim pĩn kanua pitkin panaara, kanua pi ksurakima ɨmɨznapa. \v 41 Paas pi wankin ɨmtuasmin, kanua pi ayukta ksura tɨnta uz kira. Kanua pitmalne pi ksura naptɨt. Ɨchiwal. Tɨnta inkwa pamtu akwa, pine kanua pɨlmal azpianmɨzta. \p \v 42 Suasne suldaruruzne kuhtɨttuza piantashinara, pi kamtawara ɨamanpa. \v 43 Suldarura ɨninmikane, Julione, Pablora kiwainshira, imanpa. Katmizna ussa piantashitchi. Usne pi kammuruza an ñancha ɨninnara, pira taizanapa, pilta piannaanapa. \v 44 Kwiztane mamaztuza ɨninnara, tapɨlara ɨanapa, kanua pittira ɨanapa. Sunkana wanne pilta watmin pianaara. \fig Awakas Pablokas pi ksukin putnamtu|src="cn02047b.tif" size="span" copy="©David C. Cook Foundation" ref="ACT 27.44" \fig* \c 28 \s1 Pablone Malta su pi paizkakin tu \p \v 1 Pilta watmin purasmin, su pi paizkakinne Malta muntɨt piankamaiznash. \v 2 Malta sukin uzturuzne aumɨza kwisha wat kiwainnara. Alu kimtu akwa, tɨh pamtu akwa, uspane katsa ĩn usappat kit aumɨza akwanara, ikulanapa. \v 3 Suasne Pablone sɨ pul sak kit sɨ pul ĩnta kiainmɨzta. Sun kimtuasmin, ĩn akwa kamtane sɨras puz kit Pablowa chihtɨkin kanta. \v 4 Malta sukin uzturuzne Pablowa chihtɨra kamta kan kirɨt izat kit mamazta mamazta minñat kit kaizara: “An ampune mamaz awara piantamashinai. Pi kwamasarakas, au diosne, nil muntɨtmikane, ussa uzninnasachi,” kizara. \p \v 5 Pablone kamtara ulpianta, ĩnkin taiznapa. Ussa chinkas kitchi. \v 6 Wanne us kiparɨnazi minñamɨzta. Usne irɨnazi minñamɨzta. Kwisha tɨrizarawane, ussa chinkas kitchi izakane, uspane mamaz tuntu minñat kit Pablowa kaizamɨzta: \p —Usne maza dios i, kizara. \p \v 7 Au piannatkin an pi paizka sukin mikwane sua uzta. Usne kashara paiña su mɨjara. Usne Publio muntɨt. Usne kutña payukima aumɨza yal nammɨlat kit kwisha wat kiwainta. \v 8 Publiowa papihshne pitmukin imtu tuara, imukasakas pɨwikasakas. Pablone ussa izna ɨra. Diosta us akwa paikwatpane, ussa chihtɨkasa paat kit ussa kakulninta. \v 9 Sun kitpane, mamaz imturuzne sun pi paizka sukis ussa aara. Wanta kakulninnara. \v 10 Uspane aumɨza wat minñat kit kwiztane au we aizpa wantain mɨlaara. Mamasa kanuawara ɨamtuchasmin, uspane au we aizpa aumɨza mɨlaara. \s1 Pablone Malta suras puz kit Roma pɨpulura piannamtu \p \v 11 Kutña mish pailtawane, aune kanuara waat kit su pi paizkakis ɨaiznash. Alu kimɨzta akwa, an kanua an ñamin Alejandría pɨpuluras at kit sua mara. Sun kanua pitkin paas dios kɨzpukanain waj. An diosne Cástorkas Póluxkas muntɨt. \v 12 Siracusa kanua piannamkin pianarawane, aune kutña payukima maaiznash. \v 13 Suasne pimamin pɨlzat kit Regio pɨpulura pianaiznash. Tɨlawara inkwa suras pamɨzkane, aune paas payukanain Puteoli pɨpulura pianaiznash. \v 14 Suane aune mɨnpazha Jesústa piantuzkasa wanmalanash. Uspane aumɨza yal nammɨlanara maza domingokima. Kwiztane Roma pɨpulura ɨaiznash. \v 15 Roma pɨpuluras izmuruzne au aamtu piankamat kit mimal aumɨza wanmalnaara. Mɨnpazha Apio pɨpulura muntɨtkin ɨara. Mamaztuzne kutña pitmu muntɨtkin ɨara. Pablone usparuza iznat kit Diosta aishtaish kizta. Usne kwisha wat kulta. \v 16 Roma pɨpulukin piannatpane, suldaru ɨninmikane, wan kuhtɨttuza kajchira chɨhkanara. Pablone suldaru ɨninmikasha paikwara, paimpa uzna. Sua maza suldarune ussa izta. \s1 Pablone Roma pɨpulu uztuza Dios pit kainnanamtu \p \v 17 Kutña payu pailtawane, Pablone Roma pɨpuluras Judío awa ɨninturuza akwanpa ɨninnara. Wanmakkarawane, kaiznara: \p —Añaruz, nawa mɨrain. Nane Judío awaruza chinkas kitchish. Na au an ñancha kwal uztuza kwail kitchikas, Judío awaruzne Jerusalén pɨpulukin nawa pizat kit Romano ɨninturuza chɨhkaara. \v 18 Nawa mɨmarawane, uspane nawa chɨhtshiara, na kwail kitchi akwa. Na kwail kitchikas, uspane nawa piantashiara. \v 19 Judío awa nawa chɨhtshiarachi akwa, nane Romano katsa mikwara ɨninnapa paikwarau, nawa iznapa, na kwail kirɨt aizpa kiznapa. Nane au awaruza kwail kiarɨt kiznamtuchish. \v 20 Katmizna, nane uruza akwanarau, uruza iz kit parananapa. Judío awaruzne Dios ɨnintamikasha izshiat kit tɨrizamtu. Na Jesúspa kwinta kimtu akwa, mane nane cadena kuhtɨt tus. \p \v 21 Suasne Judío awaruzne kaizara: \p —Aune Judea sura uzturuztas pɨnkɨh nuwa sappamanash. Judío aimpihsh tas piannamtuzne nuwa kwail kizarachi. \v 22 Aune nu mintu aizpa mɨshipuspas. Aune masas wanmakmuruzpa mɨat kit Jesústa kanpamtuzpa piankamshimtumakpas. Wan awane masas wanmakmuruza aliz kulamtu. \p \v 23 Suasne maza payu ussa izna naarawane, kwisha akkwan awane Pablo tukin piannaara. Tɨlawain nashnakima Pablone usparuza Dios awaruza ɨninshinamtui kiz kit nil kainanara. Usne usparuza kamtanat kit us kaizta aizpa watcha i mɨnninnashira. Usne Moisés kaizta aizpakas Dios pit kainammtuz kaizta aizpakas kamtanara, Jesústa piankamanapa. \v 24 Mɨnpazha Pablo kaizta aizpa nɨjkulara. Anpane mɨarachi. \v 25 Usparuzpain Pablo kaizta aizpa nɨjkulamtuki akwa, ɨamɨzta. Suasne Pablone minpa pit kaiznara: “Diospa Sɨnam Izpulne an ñancha kwalta watcha kainanara. Usne Isaías kainammmikasha ka paninta: \q1 \v 26 ‘An awara ɨt kit kaiznari: \q1 Dios kainammtuza mɨarakas, une piankamamanazi. \q2 Uspa para aizpa izarakas, une nɨjkulamanazi. \q1 \v 27 An awa piankamashitchi akwa, usparuzpa kailne mɨasachikana parɨt, \q2 usparuzpa kasune sɨppatɨtkana parɨt. \q1 Katmizna nɨjkulashitchi akwa, \q2 mɨashitchi akwa, uspane piankamasachi. \q1 Uspane nawa kaiyamanazi, \q2 na usparuza watsat mɨlnanapa.’ ”\x + \xo 28:27 \xt Is 6.9-10\x* \m \v 28 Ɨamtuchasmin, Pablone kaiznara: “Mane une piankam kit mɨrain. Makis Diosne paiña pit Judío awachiruza ɨninamtu, usparuza watsat mɨlnanapa. Uspane watcha ussa mɨanazi.” \v 29 (Pablo sun kiztawane, Judío awane ɨat kit usparuzpain tɨnta kwinta kiara.) \p \v 30 Pablone yal nampiz kit paiña yalta uzta. Paas añokima sua uz kit wan ussa iznamtuza napninnara. \v 31 Pablone Dios awaruza ɨninashimtui. Wanta kaiznat kit Anpat Jesucristowa kamtanara. Mɨnminkas ussa pilchapuzarachi. \p Pailti.