\id GAL Galatians in KwaraꞋae SFC Aug 2002sh, corꞋd 12/02sh, proofed 1/03sh, corꞋd 1/03sh \h Galesia \toc3 Galesia \toc1 Na KerekereꞋa Sa Paul Fuana Ngwae FaꞋamamana Ki ꞋI Galesia \toc2 Galesia \mt1 Na KerekereꞋa Sa Paul Fuana Ngwae FaꞋamamana Ki ꞋI Galesia \ip Sa Paul keresia na buka neꞋe fuana na ngwae faꞋamamana Ꞌi Galesia ki. Sa Paul nia rao faꞋinida, ma ka Ꞌiri tau goꞋo Ꞌi buri Ꞌana sa Paul ka faꞋasida, kira ka talaꞋae kika abula Ꞌuana rongoꞋa fuana ta faꞋamanataꞋanga matamata laꞋu. Ti faꞋamanata ꞋosoꞋoso kira dao toꞋona Kristin ki Ꞌi Galesia, ma kira ka saea kira ke talaꞋae fuana dongalana falafala Jiu ki. TaꞋi falafala Jiu neꞋe Ꞌolo faꞋataꞋinia (circumcision). Na Jiu ki faꞋamanata neꞋe roꞋongaꞋa ana taki sa Moses ki kwatea ma ngwae ki ka ꞋoloꞋolo Ꞌi maana God, ma na Ꞌolo faꞋataꞋinia neꞋe toto fuana ngwae God ki. Bore ma sa Paul nia faꞋamanata sulia na fitoꞋonga ana sa Jesus lala neꞋe kwate ma ngwae ki kika ꞋoloꞋolo Ꞌi maana God. Ma na AnoꞋi ru Abu ma na tuaꞋa saga, nia na toto neꞋe faꞋataꞋinia kulu ngwae God ki. Kulu ka faꞋamamana ana sa Christ Jesus fasi Ꞌiri kike saga Ꞌi maana God. God nia fuꞋusi ꞋoloꞋolo akulu noaꞋa laꞋu osiꞋana na roꞋongaꞋa sulia na taki ki, bore ma osiꞋana lala neꞋe kulu faꞋamamana sa Christ. RoꞋongaꞋa sulia na taki ki noaꞋa kasi totolia neꞋe ke faꞋa ꞋoloꞋoloꞋa ta ngwae Ꞌi maana God. \iot Na ru talingaꞋi ki saena buka neꞋe: \io1 Fata leꞋaleꞋanga & 1:1-11 \io1 Sa Paul nia niaꞋa ta lifurongo mamana & 1:11—2:21 \io1 Ngwae ke faꞋasaga tualana faꞋinia God Ꞌani faꞋamamanaꞋanga ana sa Jesus & 3:1—4:31 \io1 Maurilana Kristin ki donga kwaitalaꞋi Ꞌanga AnoꞋi ru Abu & 5:1—6:18 \c 1 \p \v 1-2 Na kerekereꞋa neꞋe faꞋasia nauꞋa sa Paul, ma na bara ngwai asina ana sa Christ ki neꞋe kira tua faꞋinau Ꞌi neꞋe, fuamuꞋa ngwae faꞋamamana God ki saena abaꞋi kula Ꞌi Galesia. NauꞋa naꞋa neꞋe ta lifurongo ana sa Jesus. NoaꞋa ta ngwae kasi fili nau fuana raoꞋa neꞋe. Bore ma sa Jesus Christ faꞋinia God, na MaꞋa neꞋe nia taꞋea sa Jesus faꞋasia na maeꞋa, keraꞋa lala neꞋe fili nau fuana lifurongoꞋanga. \p \v 3 Nau ku foꞋo Ꞌiri God na MaꞋa kia faꞋinia sa Jesus Christ na Aofia ke kwaiꞋofe amuꞋa ma ke kwatea na aroaroꞋanga fuamuꞋa. \p \v 4 Sa Christ ka kwatea niaꞋa Ꞌana talana fuana na taꞋangaꞋa kia ki fasi Ꞌiri ke loge kia faꞋasia na abula taꞋangaꞋa Ꞌoro ki neꞋe saena magalia ana kaidaꞋi neꞋe. ꞋUnaꞋeri nia roꞋosulia na kwaiogaiꞋanga God na MaꞋa kia. \v 5 Nau ku oga kuke faꞋadufa God tutua firi! ꞋIu nia ke ꞋunaꞋeri. \s1 TaꞋi FaꞋarongoꞋanga LeꞋa goꞋo \p \v 6 Nau ku Ꞌarefo naꞋa ana ru neꞋe kamu sasia, osiꞋana nia noaꞋa kasi tau goꞋo muka siki tau naꞋa faꞋasia God neꞋe fili kamu naꞋa Ꞌiri muke tua Ꞌi olofana na kwaiꞋofeꞋanga sa Christ, ma niniꞋari muka faꞋamamana naꞋa amuꞋa ta faꞋamanataꞋanga matamata laꞋu neꞋe ti ngwae kira saea Ꞌani na FaꞋarongoꞋa LeꞋa. \v 7 Bore ma na faꞋamanataꞋanga neꞋeri noaꞋa laꞋu na FaꞋarongoꞋa LeꞋa mamana sulia sa Christ. Ti ngwae goꞋo neꞋe kira feo kamu, ma kira ka iliili Ꞌuana rokisilana na FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia sa Christ. \v 8 Ma sui bore Ꞌana diꞋia kamiꞋa nama ta Ꞌainsel faꞋasia Ꞌi langi neꞋe ke faꞋatalo Ꞌani fuamuꞋa ta faꞋarongoꞋanga neꞋe matamata faꞋasia tae neꞋe kami faꞋatalo naꞋa Ꞌani fuamuꞋa Ꞌi naꞋo, nia bolo faꞋinia God ke Ꞌui Ꞌania ngwae neꞋeri saena mafula neꞋe duꞋaduꞋa kasi mae. \v 9 DiꞋia ba kami saea ka sui naꞋa maꞋi Ꞌi naꞋo, ma nau ku saea laꞋu fuamuꞋa: DiꞋia ta ngwae ke faꞋataloꞋania fuamuꞋa ta faꞋamanataꞋanga neꞋe ka matamata faꞋasia na tae neꞋe kamu faꞋamamana ana ka sui naꞋa, nia bolo faꞋinia God ke Ꞌui Ꞌania ngwae neꞋeri saena mafula neꞋe duꞋaduꞋa kasi mae. \p \v 10 KaidaꞋi nau ku saea alaꞋanga neꞋeri ki, noaꞋa naisi sasi laꞋu Ꞌuana ngwae ki neꞋe kike auraꞋe nau. NoaꞋa liu. Ma nau ku oga lala God Ꞌana talana neꞋe ke auraꞋe nau. DiꞋia nau ku sasi Ꞌuana neꞋe ngwae ki kika oga nau, Ꞌirai ma nauꞋa noaꞋa laꞋu ngwae ni rao sa Christ. \s1 AlaꞋanga sa Paul sulia kaidaꞋi sa Jesus filia fuana lifurongoꞋanga \p \v 11 Ngwaefuta kina ma ngwaingwaena kina ana sa Christ, nau ku saea fuamuꞋa, na FaꞋarongoꞋa LeꞋa neꞋe nau ku faꞋarongo Ꞌani, nia noaꞋa laꞋu ru neꞋe talaꞋae maꞋi faꞋasia na ngwae ki. \v 12 NoaꞋa nau kusi ngalia laꞋu faꞋasia ta ngwae, ma noaꞋa ta ngwae kasi faꞋamanata nau goꞋo Ꞌani. Bore ma sa Jesus Christ lala neꞋe tala faꞋataꞋinia fuaku. \p \v 13 Kamu rongoa taꞋifau naꞋa sulia na tualaku maꞋi Ꞌi naꞋo, kaidaꞋi ba nau ku foꞋosia Ꞌua God diꞋia na Jiu ki kira sasia. Kamu rongoa logo ba nau ku maꞋudua liu naꞋa ngwae faꞋamamana God ki, ma nau ku iliili liu Ꞌuana takalongaꞋilada. \v 14 KaidaꞋi nau ku Ꞌalako Ꞌua, Ꞌorolana na ngwae Jiu ki neꞋe kira Ꞌalako faꞋi nau, nau ku liufida Ꞌani roꞋongaꞋa sulia na faꞋamanataꞋanga kami Jiu ki ma sulia na falafala koꞋo bora kami ki. \p \v 15 Sui bore Ꞌana ka ꞋunaꞋeri, sulia kwaiꞋofeꞋanga God Ꞌi naꞋona mala neꞋe nau ku futa, God nia fili nau naꞋa fuana raoꞋa nia ki. \v 16 Ma God ka saeleꞋa fuana faꞋataꞋilana na Ngela nia fuaku, fasi Ꞌiri nau kui faꞋataloꞋania na FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia sa Jesus fuana ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki. Ma kaidaꞋi God nia ka faꞋataꞋinia naꞋa Ngela nia fuaku, nau kusi leka naꞋa siana ta ngwae Ꞌiri nia ka faꞋamanata nau. \v 17 ꞋUnaꞋeri noaꞋa nau ku Ꞌiri leka ꞋalaꞋa Ꞌuana Ꞌi Jerusalem fuana lisilana na ngwae neꞋe kira lifurongo etaeta aku ki. Nau ku leka lala Ꞌaku Ꞌuana abaꞋi kula Ꞌi Arabia, sui nau ku oli laꞋu maꞋi Ꞌuana Ꞌi Damaskas. \v 18 Sui buri Ꞌana uulu faꞋi ngali ki, nau ku fiꞋi leka Ꞌuana Ꞌi Jerusalem fuana lisilana sa Peter, ma nau ku tua faꞋinia sulia na akwala ma lima asoa. \v 19 Ma nau ku alaꞋa logo faꞋinia sa James, na ai burina na Aofia, bore ma nau noaꞋa kusi lisia ti lifurongo laꞋu. \p \v 20 Ma na ru neꞋe ki taꞋifau niniꞋa nau ku keresia kwau fuamuꞋa na ru mamana ki taꞋifau goꞋo. God ka saiana nau noaꞋa kusi soke. \p \v 21 ꞋI buri, nau ku leka laꞋu Ꞌuana abaꞋi kula Ꞌi Siria ma Ꞌi Silisia ki. \v 22 Ana kaidaꞋi neꞋeri, na ngwae faꞋamamana sa Christ ki saena abaꞋi kula Ꞌi Judea, noaꞋa kira kasi sai goꞋo aku. \v 23 Kira sai goꞋo Ꞌada ana na alaꞋanga neꞋe ti ngwae neꞋe alaꞋa suli nau kika Ꞌuri, “Na ngwae ba maꞋudu kia Ꞌi naꞋo ma ka iliili Ꞌuana faꞋalilana na ngwae faꞋamamana sa Christ ki neꞋana. KaidaꞋi neꞋe, nia faꞋarongo naꞋa sulia sa Christ fasi Ꞌiri na ngwae ki kika faꞋamamana ana.” \v 24 Ma osiꞋana faꞋarongoꞋa neꞋe kira ka baꞋatafea naꞋa God fafia tae ki neꞋe nau ku sasiꞋi. \c 2 \s1 Na faꞋinaꞋonaꞋo Ꞌi Jerusalem ki alafafia na faꞋamanataꞋanga sa Paul \p \v 1 ꞋI buri Ꞌana taꞋi akwala ma fai faꞋi ngali, nau ku fiꞋi oli laꞋu Ꞌuana Ꞌi Jerusalem faꞋinia sa Banabas, ma nau ku baꞋea sa Titus ka leka logo faꞋi keroꞋo. \v 2 God neꞋe oga nai leka Ꞌi neꞋeri sulia faꞋataꞋinga nia fuaku. Ma ana kaidaꞋi nau ku alaꞋa fiku faꞋinia na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki Ꞌi Jerusalem taꞋifilida, ma nau ku fada leꞋa ana na FaꞋarongoꞋa LeꞋa neꞋe nau ku faꞋamanata Ꞌani fuana na ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki. Nau ku faꞋarongoa na faꞋinaꞋonaꞋo neꞋeri ki sulia na raoꞋa nai taꞋifau, Ꞌiri neꞋe kike alafafia, Ꞌasu Ꞌubani nau kutu laga ulafu goꞋo Ꞌaku ana raoꞋa neꞋe. \v 3 Sa Titus na ngwae neꞋe tua faꞋi nau, nia noaꞋa laꞋu ngwae Jiu, bore ma ngwae Ꞌi Grik, ma na faꞋinaꞋonaꞋo ki kira kasi suꞋumaꞋi nia goꞋo fuana na Ꞌolo faꞋataꞋinga. \v 4 Kaimili alaꞋa sulia ru neꞋe ki, osiꞋana ti ngwae neꞋe kira kwaiilifaꞋi neꞋe kira saea kira faꞋamamana, kira oga nia ke Ꞌolo faꞋataꞋinia nama. Na ngwae neꞋeri ki kira leka ago maꞋi fuana faꞋalilana na fitoꞋonga neꞋe kami ngali goꞋo sa Jesus Christ fuana faꞋamaurilamiꞋa. Kira oga kike tuaraꞋi kaimili fuana roꞋongaꞋa sulia na taki ki. \v 5 Ma kami kasi ala goꞋo fafia na ngwae ꞋosoꞋoso neꞋeri ki ana ta taꞋi kaidaꞋi tiꞋitiꞋi bore, sulia noaꞋa kami kasi oga kika faꞋalia na mamanaꞋanga ana FaꞋarongoꞋa LeꞋa neꞋe kamu faꞋamamana naꞋa. \p \v 6 Ma na faꞋinaꞋonaꞋo neꞋe ngwae ki alafafida Ꞌi Jerusalem, noaꞋa kira kasi saea goꞋo ta ru faolu fuaku sulia faꞋamanata Ꞌanga nau. (Bore ma noaꞋa naisi Ꞌabera goꞋo sulia ngwae neꞋe ki, neꞋe ti ngwae fia kiraꞋa ngwae ꞋinotoꞋa ki. OsiꞋana talitoꞋona God goꞋo neꞋe saiana ke saea neꞋe ngwae nia ꞋinotoꞋa.) \v 7 ꞋUnaꞋeri na faꞋinaꞋonaꞋo neꞋeri ki, taꞋi ru neꞋe kira tala lisia neꞋe God nia kwatea naꞋa raoꞋa neꞋe fuaku fuana na faꞋataloꞋanga Ꞌani fuana ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki, diꞋia logo neꞋe nia kwatea fuana sa Peter na raoꞋa fuana na faꞋataloꞋanga Ꞌani fuada Jiu ki. \v 8 Sulia God neꞋe alu nau, nau ku lifurongo fuana ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki, diꞋia logo neꞋe nia alua sa Peter ka lifurongo fuada ngwae Ꞌi Jiu ki. \v 9 Sa James, ma sa Peter, faꞋinia sa John, neꞋe ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki, kira saiana neꞋe God kwatea na raoꞋa talingaꞋi neꞋe fuaku fuana faꞋatalongaꞋilana fuana ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki. Nia neꞋe kwate kira ka sama ana lima ꞋoloꞋolo amiroꞋo sa Banabas, fasi Ꞌiri ke faꞋataꞋinia neꞋe kira alafafi keroꞋo ka rao Ꞌi safitamuꞋa ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki, ma kira ka rao Ꞌi safitada ngwae Ꞌi Jiu ki. \v 10 Ma taꞋi ru goꞋo neꞋe kira oga keroꞋo ke manata toꞋona na kwaiꞋafiꞋanga fuana ngwae dalaꞋa ki safitana ngwae faꞋamamana God ki Ꞌi Jerusalem. ꞋIu, ru neꞋeri neꞋe nau ku ngangata liu fuana sasilana. \s1 Sa Paul balufia sa Peter \p \v 11-13 KaidaꞋi sa Peter dao Ꞌi Antiok, nia ka fanga goꞋo Ꞌana faꞋinia ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki. Sui, ti ngwae Jiu neꞋe sa James baꞋeda maꞋi kira ka dao Ꞌi neꞋeri. Na ngwae neꞋeri ki manata Ꞌuri, “DiꞋia noaꞋa ta ngwae kasi Ꞌolo faꞋataꞋinia, niaꞋa noaꞋa laꞋu na ngwae mamana sa Christ.” GoꞋo ma, sa Peter noaꞋa kasi fanga naꞋa faꞋinia ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki.\f + \fr 2:11-13 \ft Jiu neꞋe kira dau sulia na taki sa Moses ki, noaꞋa kira kasi fanga fiku faꞋinia ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki. Kira fia kira ke baꞋa sua ana kaidaꞋi kira sama toꞋona ma kika Ꞌania na fanga ana ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki. Levitikus 11; Acts 11\f* Nia sasi ꞋunaꞋeri duꞋungana neꞋe nia maꞋu Ꞌani oli suꞋusuꞋu Ꞌanga faꞋinia na ngwae Jiu ki neꞋe kira leka maꞋi faꞋasia Ꞌi Jerusalem. Ma ti Jiu neꞋe kira faꞋamamana logo ana sa Christ, kaidaꞋi kira lisia sa Peter neꞋe sasi ꞋunaꞋeri, kira ka maꞋu logo diꞋia sa Peter, ma kira ka Ꞌiri fanga logo faꞋinia ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki. Ma sa Banabas bore ka sasi logo sulida. \v 14 Bore ma kaidaꞋi neꞋeri, nau ku lisia kira rora osiꞋana noaꞋa kira kasi roꞋosulia na mamanaꞋanga Ꞌana FaꞋarongoꞋa LeꞋa. Ma nau ku balufia sa Peter Ꞌi safitana ngwae Ꞌoro neꞋe kira faꞋamamana ki, osiꞋana nia rora liu naꞋa. Ma nau ku fata Ꞌuri fuana, “ꞋAeꞋo na ngwae Ꞌi Jiu, bore ma Ꞌoko danga naꞋa Ꞌamu Ꞌani falafala ngwae Ꞌi Jiu ki, ma Ꞌoko tua naꞋa Ꞌamu diꞋia ta ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki. Kira noaꞋa laꞋu ngwae Jiu ki niniꞋa. ꞋOko rora liu naꞋa kwa neꞋe Ꞌoko suꞋumaꞋinia ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki fuana roꞋongaꞋa sulia falafala Jiu ki.” \s1 Jiu ki faꞋinia ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki kira mauri duꞋungana faꞋamamanaꞋanga kira \p \v 15 Nia mamana naꞋa kami futa maꞋi ana na Jiu ki, ma kami noaꞋa laꞋu na ngwae kwaita ki neꞋe kira kasi donga taki sa Moses ki. \v 16 Ma kamiꞋa Jiu ki saiana neꞋe ngwae ke faꞋasaga na tualana faꞋinia God Ꞌani faꞋamamanaꞋanga ana sa Jesus Christ, ma noaꞋa laꞋu Ꞌani roꞋongaꞋa sulia na taki sa Moses ki. ꞋUnaꞋeri neꞋe kami ka faꞋamamana logo ana sa Christ Jesus fasi Ꞌiri mike saga Ꞌi maana God. God nia fuꞋusi ꞋoloꞋolo amiꞋa noaꞋa laꞋu osiꞋana na roꞋongaꞋa sulia na taki ki, bore ma osiꞋana lala neꞋe kami faꞋamamana sa Christ. OsiꞋana na roꞋongaꞋa sulia na taki ki noaꞋa kasi totolia neꞋe ke faꞋa ꞋoloꞋoloꞋa ta ngwae Ꞌi maana God. \v 17 Ana kaidaꞋi neꞋe, kamiꞋa Jiu ki, kami lulu Ꞌuana mauriꞋa ana sa Christ ka liufia mala na roꞋongaꞋa sulia na taki ki, ma ti Jiu kira saea kamiꞋa ngwae abula taꞋa ki naꞋa. ꞋUri ma, nia fada Ꞌani sa Christ neꞋe kwate kami ka abula taꞋa, duꞋungana neꞋe kami faꞋasia dongalana na taki ki? Nia noaꞋa kasi ꞋunaꞋeri laꞋu. \v 18 Bore ma diꞋia nau ku oli, ma nau ku faꞋamamana laꞋu na taki ki neꞋe nau ku Ꞌaila naꞋa Ꞌani, nau ku Ꞌasi nau naꞋa saena na abula taꞋangaꞋa. \v 19 KaidaꞋi nau ku tua sulia na taki ki, nau ku lisia fuila noaꞋa naisi fitoꞋo ana dongalana taki ki fasi Ꞌiri neꞋe nai ꞋoloꞋolo Ꞌi naꞋona God. Nia neꞋe nau ku danga naꞋa Ꞌania na taki Ꞌiri neꞋe nai tua sulia God. \v 20 God nia Ꞌado nau faꞋinia sa Christ neꞋe nia mae ana Ꞌai rara folo. Nia neꞋe nau ku mae naꞋa, bore ma sa Christ neꞋe tua saena maurilaku. Ma na mauriꞋa neꞋe nau ku toꞋo ana ana kaidaꞋi neꞋe, nau ku mauri Ꞌani na faꞋamamanaꞋanga nau ana na Ngela God. Nia alafe fuaku, ma ka mae fasi Ꞌiri ke faꞋamauri nau. \v 21 God nia ka alafafi kulu duꞋungana na kwaiꞋofeꞋanga nia. NoaꞋa naisi Ꞌaila Ꞌania na kwaiꞋofeꞋanga nia. Ma diꞋia ta ngwae ke saga faꞋinia God duꞋungana na taki ki, nia faꞋataꞋinia neꞋe na maelana sa Christ dalafaꞋa goꞋo Ꞌana. \c 3 \s1 Na roꞋongaꞋa sulia na taki ki nama na faꞋamamanaꞋanga ana sa Jesus \p \v 1 Kamu ngwae ana Ꞌi Galesia, kamu gwaubaliꞋa! Nau ku fada taꞋifau naꞋa fuamuꞋa na maelana sa Jesus Christ ana Ꞌai rara folo. Bore ma nia diꞋia ti ngwae niniꞋa feo kamu Ꞌuana faꞋamanataꞋanga rora ki! \v 2 Nau ku oga muke saiana taꞋi ru Ꞌuri: Kamu Ꞌiri kwaloa laꞋu na AnoꞋi ru Abu God osiꞋana neꞋe kamu roꞋo sulia na taki sa Moses ki, bore ma duꞋungana lala neꞋe kamu faꞋamamana na FaꞋarongoa LeꞋa sulia sa Jesus, ma muke fitoꞋo ana. \v 3 Kamu gwaubalia liu naꞋa. Na AnoꞋi ru Abu neꞋe kwate ma Ꞌoko talaꞋae ana mauriꞋa saena tuaꞋa faolu, bore ma taꞋena kamu ili Ꞌuana sasilana na raoꞋa AnoꞋi ru Abu ki Ꞌania ngasingasiꞋanga kamu ki talamuꞋa. \v 4 Kamu faꞋamanifi liu naꞋa osiꞋana na fitoꞋonga kamu ana sa Jesus. DiꞋia kamu oli faꞋasia ma muka sasi laꞋu sulia na taki sa Moses ki, na fitoꞋonga kamu ke funu. \v 5 Nau ku oga muke malingaꞋinia neꞋe sulia na kwaiꞋofe Ꞌanga God, nia kwate sakongaꞋi ana na AnoꞋi ru Abu nia fuamuꞋa, ma nia ka fulia na ru ni ꞋarefoꞋanga ki Ꞌi safitamuꞋa, noaꞋa laꞋu duꞋungana neꞋe kamu roꞋo sulia na taki ki, bore ma sulia lala na fitoꞋonga kamu ana sa Jesus. \p \v 6 Ma muke manata basi sulia sa Abraham, na KerekereꞋa Abu ba fata Ꞌuri, “Nia faꞋamamana ana God, ma God ka alafafia niaꞋa ngwae ꞋoloꞋolo sulia na faꞋamamanaꞋanga nia.” \v 7 Muke saiana sa tai bore Ꞌana neꞋe ke faꞋamamana ana God, niaꞋa na ngela sa Abraham.\f + \fr 3:7 \ft Ngela sa Abraham fada Ꞌani taꞋi ana ngwae God ki.\f* \v 8 Na KerekereꞋa Abu nia fata Ꞌuri maꞋi Ꞌi naꞋo, God ke baꞋa fuꞋusi ꞋoloꞋolo ana ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki Ꞌani faꞋamamanaꞋanga. Ma God ka faꞋarongo Ꞌani faꞋarongoꞋa leꞋa neꞋe fuana sa Abraham ka Ꞌuri, “Nau kui baꞋa faꞋaleꞋa na ngwae ki taꞋifau sulia ꞋaeꞋo.” \v 9 ꞋIu, sa Abraham faꞋamamana, ma God ka ꞋoilakitaꞋinia. ꞋUnaꞋeri logo, sa tai bore Ꞌana neꞋe kira faꞋamamana, God ke faꞋaleꞋada diꞋia sa Abraham. \p \v 10 Sa tai faꞋida bore Ꞌana neꞋe kira manata fasi God nia alafafida neꞋe kira saga osiꞋana kira roꞋosulia na taki ki, kike baꞋa ngalia na kwaꞋikwaꞋinga faꞋasia God. DuꞋungana neꞋe KerekereꞋa Abu ba nia fata Ꞌuri, “Sa tai bore Ꞌana neꞋe noaꞋa kasi ꞋidufaꞋi roꞋosulia na taki ki taꞋifau, kike baꞋa ngalia kwaꞋikwaꞋinga faꞋasia God.” \v 11 Ma nia madako liu naꞋa noaꞋa ta ngwae kasi saga faꞋinia God ana na taki ki, sulia na KerekereꞋa Abu nia fata laꞋu Ꞌuri, “Sa tai bore Ꞌana neꞋe kira ꞋoloꞋolo faꞋinia God osiꞋana na faꞋamamanaꞋanga, kike baꞋa mauri firi.” \v 12 Na falafala ana mauriꞋa sulia faꞋamamanaꞋanga noaꞋa Ꞌiri diꞋia laꞋu na falafala ana dongalana na taki sa Moses neꞋe alaꞋa Ꞌuri, “DiꞋia Ꞌoko oga Ꞌoke dao toꞋona mauriꞋa osiꞋana roꞋongaꞋa sulia na taki, Ꞌoke roꞋo nama sulia taki aliꞋafu God.” \p \v 13 Na kwaꞋikwaꞋinga neꞋe Ꞌita maꞋi faꞋasia na taki ki, sa Christ nia lafua naꞋa faꞋasi kia, ma ka ngalia naꞋa talana. Sulia neꞋe KerekereꞋa Abu ba fata Ꞌuri, “Na ngwae neꞋe kira saungia Ꞌi tufungana Ꞌai, nia mae duꞋungana nia ngalia na kwaꞋikwaꞋinga ana God.” \v 14 Sa Christ nia foli olitaꞋi kia faꞋasia na kwai matalangaꞋinga na taki ki. ꞋUnaꞋeri neꞋe God ka faꞋaleꞋa logo na ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki Ꞌania na leꞋangaꞋa neꞋe nia eta fataꞋa Ꞌani fuana sa Abraham. Ma kuluꞋa taꞋifau na ngwae neꞋe kulu faꞋamamana ki, kuke toꞋo logo ana na AnoꞋi ru Abu sulia na faꞋamamanaꞋanga neꞋe. \s1 Na taki ki faꞋinia na fata alangaꞋinga God \p \v 15 Ngwaefuta ma ngwaingwaena nau kina ana sa Christ, nau ku fata Ꞌani na manataꞋanga ana na KerekereꞋa Abu ka sui naꞋa, niniꞋari nai fada laꞋu na alangaꞋinga neꞋe Ꞌania na manataꞋanga ana ngwae sulia kaidaꞋi ki. DiꞋia ro ngwae ki kera sasi ta alangaꞋinga, noaꞋa taꞋi kasi rokisia naꞋa ta kula ana nama noaꞋa keraꞋa kasi Ꞌoia laꞋu alangaꞋinga neꞋeri. Na alangaꞋinga neꞋe ni diꞋia logo na alangaꞋinga neꞋe leka maꞋi faꞋasia God fuana sa Abraham faꞋinia Ꞌalako nia. \v 16 ꞋIu, God nia fata alangaꞋi faꞋinia sa Abraham ma na Ꞌalako nia. Na KerekereꞋa Abu noaꞋa kasi fata laꞋu Ꞌuri, “Na Ꞌalako Ꞌoe ki,” neꞋe fadalana na ngwae Ꞌoro ki. Bore ma nia ka alaꞋa lala Ꞌuri, “Na Ꞌalako Ꞌoe,” neꞋe fadalana taꞋi ngwae goꞋo, ma nia naꞋa neꞋe sa Christ. \v 17 Na fadalana na fatalaku neꞋe Ꞌuri: God nia eta faꞋangasia na fau alangaꞋinga faꞋinia sa Abraham, ma ka alangaꞋi logo nia ke baꞋa faꞋamamana. Nia neꞋe na taki neꞋe God nia kwatea fai talangaꞋi ma uulu akwala faꞋi ngali naꞋa Ꞌi buri Ꞌana, nia ꞋafitaꞋi liu ka muusia na alangaꞋinga neꞋe God alangaꞋi Ꞌani fuana sa Abraham. \v 18 Si diꞋia God kwatea ru leꞋa ki fuaka duꞋungana neꞋe kulu roꞋosulia na taki ki, Ꞌirai noaꞋa nia kasi kwatea sulia na fata alangaꞋinga nia. Bore ma osiꞋana na alangaꞋinga nia, nia neꞋe God ka kwate sakongaꞋi ana ru leꞋa ki fuana sa Abraham. \p \v 19 FaꞋuta neꞋe God ka kwatea na taki ki? God kwatea na taki ki laꞋu Ꞌi burina alangaꞋi Ꞌanga nia, fasi Ꞌiri ke faꞋataꞋi madako ana abula taꞋangaꞋa ki, leleka ka dao Ꞌana asoa neꞋe Ꞌalako sa Abraham, sa Christ, neꞋe God fata alangaꞋi Ꞌani ke dao maꞋi ana. God neꞋe kwatea na Ꞌainsel ki Ꞌiri kike kwatea na taki ki fuana sa Moses. Ma sa Moses neꞋe na ngwae ni ngali alaꞋanga, duꞋungana nia neꞋe ngalia maꞋi na taki ki, ma ka kwatea fuana na ngwae ki. \v 20 Bore ma kaidaꞋi God nia fata alangaꞋi fuana sa Abraham, nia kasi oga naꞋa ta ngwae ni ngali alaꞋanga, osiꞋana nia sasia naꞋa ru neꞋeri taꞋifilia. \s1 Na ru neꞋe taki ki leka maꞋi fuana \p \v 21 ꞋUri ma na taki sa Moses ki nia Ꞌiri alafafia na fata alangaꞋinga God ki? NoaꞋa liu! Si diꞋia God nia kwatea na taki neꞋe ka faꞋamauria na ngwae ki, Ꞌirai na ngwae ki kike roꞋosulia, ma kike saga naꞋa Ꞌi maana God. \v 22 Bore ma, na KerekereꞋa Abu nia saea neꞋe ngwae ki taꞋifau kira oga abula taꞋangaꞋa, ma noaꞋa kira kasi bolo naꞋa faꞋinia daua sulia na taki ki. ꞋUnaꞋeri neꞋe God ka kwatea na fata alangaꞋinga Ꞌania na mauriꞋa firi fuana na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus Christ ki. \p \v 23 ꞋI naꞋona mala na kaidaꞋi neꞋe faꞋamamanaꞋanga ana Jesus Christ nia dao maꞋi, God nia goni kulu Jiu ki olofana na taki sa Moses ki, leleka ka dao ana kaidaꞋi God nia faꞋataꞋinia na tala faolu sulia na faꞋamamanaꞋanga ana sa Christ. \v 24 Na taki ki ka lia suli kulu leleka ka dao ana kaidaꞋi sa Christ nia dao maꞋi. ꞋUnaꞋeri burina sa Christ nia dao naꞋa, kuke saga Ꞌi maana God, osiꞋana na faꞋamamana lana. \v 25 ꞋIu, ma na taki ki noaꞋa kasi lia naꞋa suli kia Ꞌi niniꞋari, osiꞋana kaidaꞋi fuana faꞋamamanaꞋanga ana sa Christ nia naꞋa faꞋi kia. \s1 Na ngwae faꞋamamana ana sa Jesus ki kira ngela God ki naꞋa \p \v 26 KamuꞋa taꞋifau neꞋe ngela God ki naꞋa, duꞋungana na faꞋamamanaꞋanga kamu ana sa Christ Jesus. \v 27 Kamu siuabu taꞋifau naꞋa ka faꞋataꞋinia neꞋe kamu Ꞌado naꞋa faꞋinia sa Christ, ꞋunaꞋeri neꞋe mauriꞋanga kamu ke diꞋia naꞋa sa Christ. \v 28 Nia neꞋe, ka noaꞋa naꞋa ta mataliꞋanga Ꞌi safitana na ngwae Ꞌi Jiu ki ma na ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki, ma na ngwangwane ki faꞋinia na kini ki, ma na ngwae rao ꞋoꞋo ki faꞋinia ngwae neꞋe noaꞋa ta ngwae kasi ꞋaꞋana fuada ki. KamuꞋa taꞋifau, kamu bolo goꞋo Ꞌi maana God, duꞋungana kamu tua Ꞌani fikuꞋa faꞋinia sa Christ Jesus. \v 29 OsiꞋana kamuꞋa neꞋe ngwae sa Christ ki naꞋa, ꞋunaꞋeri kamuꞋa logo neꞋe ngela ana kwalafa sa Abraham ki, ma muke baꞋa ngalia faꞋaleꞋa Ꞌanga God nia fata alangaꞋiniꞋi fuana sa Abraham. \c 4 \p \v 1 Nau ku oga nai taꞋi fada madakola laꞋu ana ru neꞋe nau ku fata sulia, diꞋia ta ngwae nia toꞋo ana ta ngela, nia ke baꞋa kwatea ru nia ki taꞋifau fuana. Bore ma ana kaidaꞋi neꞋe ngela neꞋeri nia tiꞋitiꞋi Ꞌua, nia diꞋia ta ngwae rao goꞋo Ꞌana, osiꞋana noaꞋa nia kasi ꞋaꞋana Ꞌua fuana liaꞋa sulia na alu ruꞋanga nia ki talana. \v 2 KaidaꞋi nia tiꞋitiꞋi Ꞌua, ti ngwae neꞋe kira lia sulia alu ruꞋanga fuana, leleka ka dao ana kaidaꞋi neꞋe maꞋa nia Ꞌolea. \v 3 Nia ꞋunaꞋeri logo, Ꞌi naꞋo maꞋi ana kaidaꞋi kami Jiu ki Ꞌiri faꞋamamana Ꞌua ana sa Christ, kami roꞋo lala sulia na taki ki ana tuaꞋa saena magalia, diꞋia ta ngwae rao ꞋoꞋo neꞋe nia rao goꞋo sulia fatalana na gwaungaꞋi nia. \v 4 Ma ana kaidaꞋi neꞋe God nia Ꞌolea nia dao naꞋa maꞋi, nia kwatea maꞋi Ngela nia Ꞌi saena magalia. Nia ka ngwaeꞋa, ma ka futa ana kini, ma nia ka roꞋosulia na taki kami Jiu ki. \v 5 Nia ka sasi ꞋunaꞋeri fasi Ꞌiri ke logea sa tai faꞋida neꞋe na taki ki dau fafida, Ꞌiri ke kwatea kuluꞋa na ngela God ki. \p \v 6 OsiꞋana neꞋe kuluꞋa na ngela God ki naꞋa, nia kwatea na MangoꞋi ru Ngela nia ka tua saena na maurilakulu. Ma na MangoꞋi ru nia ka kwate kuke foꞋo Ꞌuri, “MaꞋasi Ꞌae, MaꞋasi Ꞌae.” \v 7 Ma kamu noaꞋa laꞋu na ngwae rao ꞋoꞋo ki. Bore ma kamuꞋa na ngela gwaumauri God ki naꞋa. Ma osiꞋana neꞋe kamu ngela gwaumauri nia ki naꞋa, nia ke baꞋa kwatea ru ki taꞋifau neꞋe nia alua fuana kwatelana fuana na ngela nia ki. \s1 Sa Paul manata Ꞌabera fuana ngwae Ꞌi Galesia ki \p \v 8 Ana kaidaꞋi noaꞋa kamu kasi sai Ꞌua ana God, ru matamata neꞋe noaꞋa laꞋu god mamana ki neꞋe kira gwaungaꞋi fafia maurilamuꞋa. \v 9 Bore ma ana kaidaꞋi neꞋe naꞋa, kamu sai naꞋa ana God nama nau ku fata Ꞌuri, God sai naꞋa amuꞋa. ꞋUri ma faꞋuta laꞋu neꞋe muka oli, muka roꞋo laꞋu sulia na taki ki ana tuaꞋa saena magalia? Ru neꞋeri ki noaꞋa kasi fulia goꞋo ta ru leꞋa fuamuꞋa. Ma faꞋuta neꞋe kamu ka oga laꞋu raoꞋa fuada? \v 10 Nau ku rongoa kwau neꞋe kamu dau sulia na ru neꞋe taki Jiu ki saea fuana faꞋadoelana asoa ana Sabat ki, ma na fafangaꞋa ana madamo faolu ki, ma na kaidaꞋi talingaꞋi ki saena faꞋi ngali ki. \v 11 Nau ku manata Ꞌabera liu Ꞌani kamu, Ꞌasu Ꞌubani na raoꞋa niniꞋa nau ku sasia fuana ꞋafilamuꞋa fuana daoꞋa toꞋona na mauriꞋa faolu kata fiꞋi funu. \v 12 Ngwaefuta kina ma ngwaingwaena kina Ꞌae, nau ku amasi kamu, muke sui naꞋa faꞋasia na roꞋongaꞋa sulia na taki sa Moses ki, diꞋia logo nini nau ku sui naꞋa faꞋasia. DuꞋungana neꞋe nau ku sui naꞋa faꞋasia taki sa Moses ki, diꞋia logo neꞋe kamu sui faꞋasiꞋi Ꞌi naꞋo. \p Asoa sui toli ki, kamu Ꞌiri sasia goꞋo ta ru rora aku. \v 13 Kamu sai logo ana kaidaꞋi ba nau ku faꞋatalo Ꞌania na FaꞋarongoꞋa LeꞋa fuamuꞋa, nau ku mataꞋi ba, bore ma nia niniꞋa kosi nau Ꞌiri nai faꞋatalo Ꞌani FaꞋarongoa LeꞋa fuamuꞋa. \v 14 Ma sui bore Ꞌana nau ku mataꞋi, ma nau ku kwatea ꞋafitaꞋiꞋanga doe fuamuꞋa, noaꞋa kamu kasi manata taꞋa goꞋo fuaku, ma kamu kasi Ꞌaila goꞋo Ꞌani nau. Ma kamu kwalo nau ka diꞋia neꞋe kamu kwaloa logo ta Ꞌainsel faꞋasia God nama sa Christ Jesus talana naꞋa. \v 15 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, kamu saeleꞋa liu. Nau ku saiana neꞋe na kwaima Ꞌanga kamu fuaku nia gwaꞋi linga. DiꞋia nau ku gania bore maamuꞋa fuana Ꞌafilaku, kamu kasi luia goꞋo faꞋasi nau. ꞋUri ma na saeleꞋa Ꞌanga ba kamu, nia naꞋa Ꞌi faꞋi niniꞋa? \v 16 ꞋUri ma kulu malimaeꞋa laꞋu Ꞌi safitakulu, duꞋungana nau ku fata Ꞌani mamanaꞋanga niniꞋari? \p \v 17-18 Nia leꞋa liu fuana ta ngwae ka fata liana ti ai matamata diꞋia nia sasi fuana leꞋangaꞋa. Nia mamana liu, ma noaꞋa laꞋu ana kaidaꞋi niniꞋa nau ku tua goꞋo faꞋi kamu, bore ma ana kaidaꞋi nau ku tua tau logo faꞋasi kamu. Ma na ngwae ba kira rao ngangata fuana rokisilana na FaꞋarongoꞋanga LeꞋa, kira oga liu kike fata liamuꞋa, bore ma noaꞋa nia kasi leꞋa goꞋo fuamuꞋa. TaꞋi ru neꞋe kira oga naꞋa neꞋe muke tua matali amuꞋa faꞋasi nau, fasi Ꞌiri kira goꞋo neꞋe muke dongada. \v 19 Ngela nau kina Ꞌae ana sa Christ, na manataku nia fii liu laꞋu suli kamu, diꞋia ta kini nia karangi ka faꞋafuta ngela nia. Na fiiꞋa neꞋe noaꞋa kasi sui leleka ka dao ana asoa neꞋe muke faꞋamamana goꞋo ana sa Christ taꞋifilia. \v 20 Ana kaidaꞋi neꞋe, nau ku oga liu nai tua faꞋi kamu, Ꞌiri neꞋe naisi alaꞋa ngasingasiꞋa laꞋu Ꞌuri fuamuꞋa. Nau ku kina naꞋa ta ru neꞋe nai saea laꞋu fuamuꞋa! \s1 Sa Paul fata sulia Ꞌi Hega faꞋinia Ꞌi Sera \p \v 21 Nau ku saefilo kamu basi, tai amuꞋa neꞋe oga roꞋongaꞋa sulia na taki ki Ꞌiri nia ke mauri, ꞋUri ma kamu sai leꞋa naꞋa ana tae neꞋe taki ki saea? \v 22 Na KerekereꞋa Abu saea sa Abraham toꞋo ana ro ngela ngwane ki. Ta ngela, sa Ishmael, nia futa ana kini ni rao ꞋoꞋo Ꞌi Hega. Ma ta ngela, sa Aesak, nia futa ana Ꞌi Sera kini aloge, ma nia naꞋa neꞋe Ꞌafe sa Abraham. \v 23 Sa Ishmael, na ngela neꞋe futa ana Ꞌi Hega, na kini rao ꞋoꞋo, nia futa diꞋia goꞋo Ꞌana na ngela ki taꞋifau. Bore ma sa Aesak, na ngela neꞋe futa ana Ꞌi Sera, na kini neꞋe nia aloge, nia futa sulia na alangaꞋinga neꞋe God sasia faꞋinia sa Abraham. \p \v 24 ꞋUnaꞋeri neꞋe nai fada fulilana na ru neꞋe ki Ꞌani na tarifulaꞋa. Na ro kini neꞋe ki diꞋia ro fau alangaꞋinga ki neꞋe God nia sasi faꞋinia ngwae nia ki. ꞋI Hega diꞋia na fau alangaꞋinga ana na taki neꞋe fuli gwauna na ua Ꞌi Saenae saena abaꞋi kula Ꞌi Arabia, kula neꞋe God kwatea na taki ki fuana sa Moses ana. Na ngwae neꞋe kira donga na alangaꞋinga ana taki, kira goꞋo neꞋe rao ꞋoꞋo Ꞌi olofana na taki. Ma nia diꞋia Ꞌi Hega na kini rao ꞋoꞋo neꞋe, nia taꞋi filia ke baꞋa alua ngela neꞋe kira rao ꞋoꞋo ki. \v 25 Ma Ꞌi Hega neꞋe nia uu Ꞌani na ngwae Ꞌi Jerusalem Ꞌi taꞋena, osiꞋana neꞋe kira tua goꞋo Ꞌada fuana raoꞋa fuana taki sa Moses ki. \v 26 Bore ma Ꞌi Sera neꞋe uu Ꞌani Jerusalem Ꞌi langi. Nia aloge, ma nia diꞋia teꞋa fuaka ngwae neꞋe kulu fitoꞋo ana sa Jesus ki. \v 27 Na ru neꞋeri neꞋe sa Aesea nia fata sulia saena na KerekereꞋa Abu ka Ꞌuri, “Na kini neꞋe kamu ꞋabaraꞋa ki, ma noaꞋa kamu kasi sai goꞋo ana Ꞌua na nonifiiꞋa ana ngela, muke saeleꞋa, ma muke ako saeleꞋa amuꞋa. Sulia na kini neꞋe araꞋi nia faꞋasia, nia toꞋo ana ngela Ꞌoro ka liufia na kini neꞋe na araꞋi nia tua faꞋinia.”\x + \xo 4:27 \xt Aesea 54:1\x* \p \v 28 Ngwaefuta nau kina ma ngwaingwaena kina, kamuꞋa neꞋe ngela God ki sulia na alangaꞋinga nia, diꞋia sa Aesak ba nia futa ana Ꞌi Sera, duꞋungana God alangaꞋi fuana sa Abraham. \v 29 Ana kaidaꞋi neꞋeri, sa Ishmael, na ngela Ꞌi Hega neꞋe nia futa maꞋi diꞋia na ngela ki taꞋifau goꞋo Ꞌana saena magalia, nia maꞋudua sa Aesak na ngela Ꞌi Sera, neꞋe futa sulia na ngasingasiꞋanga ana AnoꞋi ru Abu God. Ma nia ka ꞋunaꞋeri logo ana kaidaꞋi neꞋe, na ngwae neꞋe kira rao fuana taki ki, kira maꞋudu kulu ana kaidaꞋi neꞋe. \v 30 ꞋUri ma na KerekereꞋa Abu nia fata faꞋuta baniꞋa? Nia fata Ꞌuri ba, “Ifulani na kini rao ꞋoꞋo neꞋe faꞋinia na ngela nia, kira ke leka tau kwau Ꞌada. DuꞋungana na ngela kini rao ꞋoꞋo neꞋe noaꞋa kasi totolia ke ngalia ta ru ana toꞋoruꞋa maꞋa keraꞋa, sulia na ru ki taꞋifau neꞋe fuana sa Aesak na ngela neꞋe futa sulia na alangaꞋinga neꞋe nia aloge.” \v 31 Ngwaefuta kina ma ngwaingwaena kina Ꞌae, nia ꞋunaꞋeri logo, kuluꞋa noaꞋa laꞋu ngela Ꞌi Hega ki neꞋe kulu rao ꞋoꞋo olofana na taki. KuluꞋa ngela Ꞌi Sera ki lala, osiꞋana kulu fitoꞋo ana sa Jesus. \c 5 \s1 Sa Christ nia loge kia taꞋifau \p \v 1 Sa Christ neꞋe nia loge kia naꞋa, fasi Ꞌiri kuke tua saka dola naꞋa. ꞋUnaꞋeri muke uu ngasi, ma muke tua naꞋa diꞋia na ngwae neꞋe kira aloge ki, ma ka noaꞋa laꞋu na ngwae ni rao ꞋoꞋo ki fuana taki sa Moses. \p \v 2 Sailinga basi! NauꞋa sa Paul, nau ku alaꞋa kwau fuamuꞋa, diꞋia neꞋe kamu Ꞌolo faꞋataꞋinia fasi Ꞌiri muke saga Ꞌi naꞋona God ma muke mauri, noaꞋa liu sa Christ kasi faꞋamauri kamu goꞋo. \v 3 Nau ku fata totongaꞋi laꞋu fuana ta ngwae neꞋe alaꞋania fuana Ꞌolo faꞋataꞋinga, nia ke sasi nama sulia na taki laꞋulaꞋu sa Moses ki. \v 4 Sa tai amuꞋa neꞋe kira iliili Ꞌuana sagaꞋa Ꞌi maana God Ꞌani roꞋongaꞋa sulia na ru neꞋe na taki ki saea, kike baꞋa tua matali naꞋa faꞋasia sa Christ, ma kike foꞋada talada naꞋa faꞋasia na kwaiꞋofeꞋanga God. \v 5 Bore ma AnoꞋi ru Abu kwatea kulu ka manata toꞋo neꞋe God ke alafafi kulu, osiꞋana fitoꞋonga kulu ana sa Christ. \v 6 DuꞋungana kaidaꞋi neꞋe kulu Ꞌado naꞋa faꞋinia sa Christ Jesus, ma diꞋia ta ngwae nia ka Ꞌolo faꞋataꞋinia nama noaꞋa kasi Ꞌolo faꞋataꞋinia, nia noaꞋa kasi matamata goꞋo. Na ru ꞋinotoꞋa lala neꞋe na fitoꞋonga Ꞌoe neꞋe kwatea ma Ꞌoko alafe fuana ngwae ki taꞋifau. \p \v 7 ꞋI naꞋo maꞋi, faꞋamamanaꞋanga kamu ana sa Jesus nia leꞋa liu. Bore ma taꞋena, ta ngwae nama niniꞋa balilia manatamuꞋa ka Ꞌuri naꞋa faꞋasia na faꞋamanataꞋanga mamana neꞋe. \v 8 God noaꞋa kasi sasi ꞋunaꞋeri, duꞋungana nia neꞋe fili kamu Ꞌiri muke faꞋamamana ana sa Christ. \v 9 Bore ma ta kala faꞋamanataꞋanga rora tiꞋitiꞋi neꞋe nia Ꞌi safitamuꞋa ke sifolia kamuꞋa taꞋifau, diꞋia ta kala isi tiꞋitiꞋi ba nia ke sifolia kaꞋakaꞋa ana beret taꞋifau. \v 10 Nau ku manata toꞋo neꞋe noaꞋa kamu kasi faꞋamamana ana faꞋamanataꞋanga rora neꞋana, osiꞋana neꞋe kulu ratai naꞋa faꞋinia sa Christ Ꞌani fitoꞋonga. Ma sa tai mo\f + \fr 5:10 \fq Sa tai mo \ft fadalana neꞋe ta ngwae faꞋinaꞋonaꞋo saena lalusae Ꞌi Galesia. Sali sa Paul fata Ꞌani alaꞋanga neꞋe, “sa tai mo” Ꞌiri ka faꞋataꞋi Ꞌuana ta ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana fikutaꞋi faꞋamamana Ꞌi Galesia, bore ma noaꞋa nia kasi talingani laꞋu satana.\f* niniꞋa kwatea na manata ꞋaberaꞋanga fuamuꞋa, nau ku saiana, nia ke baꞋa ngalia naꞋa kwaꞋikwaꞋinga faꞋasia God. \p \v 11 Ngwaefuta nau kina, nau noaꞋa kusi faꞋatalo Ꞌani neꞋe ngwae ke Ꞌolo faꞋataꞋinia nama, sui bore Ꞌana ti ngwae saea neꞋe nau ku sasi ꞋunaꞋeri. Sulia diꞋia nau ku faꞋamanata ꞋunaꞋeri, ma faꞋuta mo neꞋe na ngwae Jiu ki kika faꞋakaisi nau goꞋo Ꞌada re? Bore ma kira saetaꞋa fuaku, duꞋungana nau ku fata sulia na maelana sa Christ ana Ꞌai rara folo fuana faꞋamaurilana na ngwae ki. \v 12 Ti ngwae kira kwatea manata ꞋaberaꞋanga fuamuꞋa ana faꞋamanataꞋanga kira ki sulia na Ꞌolo faꞋataꞋi Ꞌanga. Sali kira fia fasi God nia saeleꞋa fafia kaidaꞋi kira Ꞌolo faꞋataꞋinia, diꞋia ꞋunaꞋeri, faꞋuta neꞋe kira kasi tala falasida daofaꞋi liu goꞋo re? \p \v 13 Ma kamuꞋa ngwaefuta nau ki, God nia fili kamu naꞋa Ꞌiri muke sakadolaꞋa faꞋasia na taki sa Moses ki. Sui bore Ꞌana kamu ka tua sakadolaꞋa ꞋunaꞋeri, noaꞋa kamu kasi manata Ꞌuri fasi nia leꞋa goꞋo Ꞌana fuana muke roꞋosulia na kwaiogaiꞋanga taꞋa ki ana nonimuꞋa. Bore ma kamu sakadola naꞋa Ꞌiri muke alafe fuamuꞋa, ma muke Ꞌafi kamu kwailiu. \v 14 Sulia na taki sa Moses ki taꞋifau kira fikua goꞋo ana taꞋi taki neꞋe Ꞌuri, “ꞋOke alafe fuana ngwae ki taꞋifau ka diꞋia logo neꞋe Ꞌoko alafe fuamu talamu.” \v 15 Bore ma si diꞋia kamu tua muka fuꞋali kamu diꞋia na ru mauri kwasi ki, Ꞌirai ma kamu faꞋanonifii kamu kwailiu. Muke lia leꞋa ana, Ꞌasu Ꞌubani muka fiꞋi takalongaꞋi kamu kwailiu. \s1 Na AnoꞋi ru Abu faꞋinia na kwaiogaiꞋanga Ꞌana noni \p \v 16 Nau ku fata Ꞌuri: DiꞋia kamu alaꞋania na AnoꞋi ru Abu God ka talaꞋia na mauri lamuꞋa, muke tua faꞋasia na kwaiogaiꞋanga taꞋa ana noni. \v 17 DuꞋungana na kwaiogaiꞋanga ana noni nia fuꞋalia na ru neꞋe na AnoꞋi ru Abu nia oga, ma na AnoꞋi ru Abu ka Ꞌaila logo Ꞌani na ru neꞋe noni nia oga. Na ro ru neꞋe kiri kira malimaeꞋa adaroꞋo kwailiu. Nia ka faꞋataꞋinia neꞋe, diꞋia na AnoꞋi ru Abu nia talaꞋi kamu, nia ꞋafitaꞋi fuana muke sasi ta ru bore Ꞌana neꞋe kamu oga sasilana fuana faꞋatolilana kwaiogai Ꞌanga taꞋa ana noni. \v 18 DiꞋia na AnoꞋi ru Abu nia talaꞋi kamu naꞋa, na taki faꞋasia sa Moses ki noaꞋa kasi gwaungaꞋi naꞋa fafi kamu. \p \v 19 Kulu saiana na ru taꞋa Ꞌuri ki neꞋe Ꞌita maꞋi faꞋasia na kwaiogaiꞋanga taꞋa ana noni: ꞋusuꞋa, ma manata bulibuliꞋanga, ma kui laelaeꞋanga. \v 20 Ma foꞋosilana nunuꞋi ru kala ki, ma raoꞋa Ꞌani ꞋilalaꞋanga ma kelemaꞋanga ki. Ma na malimaeꞋanga fuana fuꞋanga ki, ma fata faꞋalilana ngwae ki, ma kwaimamagolai Ꞌanga ki, ma balubaluꞋanga ki, ma tuaꞋa Ꞌani ogalaꞋanga ki, ma tuaꞋa Ꞌani barangisiꞋanga ki, ma saetaꞋanga fuada kwailiu, \v 21 ma ꞋugaꞋa ki, ma kwaꞋufilana ru neꞋe ke burasia ngwae, ma masaꞋa Ꞌani ngwaꞋe ngaꞋa taꞋa ki, ma sasilana logo ru rora Ꞌoro ꞋunaꞋeri ki. Nau ku faꞋabasu kamu diꞋia ba nau ku saea Ꞌi naꞋo, sa tai faꞋida neꞋe kira sasia ru ꞋunaꞋeri ki, noaꞋa kira kasi totolia ruꞋungaꞋa Ꞌi saena na tuaꞋa neꞋe God ke gwaungaꞋi fafia. \p \v 22 Bore ma na AnoꞋi ru Abu nia kwatea fuana ngwae ki na alafe Ꞌanga, na saesaeleꞋa Ꞌanga, na aroaroꞋanga, na mabe Ꞌanga tau, na sasi leꞋangaꞋa, na leꞋangaꞋa, na abula mamana Ꞌanga, \v 23 na abula enoeno Ꞌanga, ma na dauꞋa fafia kwaiogai Ꞌanga ana noni. DiꞋia kamu sasi mo sulia na ru neꞋeri ki, noaꞋa kamu kasi Ꞌoia goꞋo ta taki. \v 24 Ma na ngwae neꞋe kira toꞋo naꞋa ana sa Christ Jesus saena maurilada ki, kira foto naꞋa fafia na kwaiogaiꞋanga taꞋa lilisu kira ki ana Ꞌai rara folo. \v 25 OsiꞋana na AnoꞋi ru Abu nia kwatea naꞋa mauriꞋa faolu fuaka, nia leꞋa fuana kuke roꞋosulia nama na kwaitalaꞋi Ꞌanga nia saena maurilaka. \v 26 Alu noaꞋa kulu kasi tua Ꞌani naunauꞋanga, nama suraduꞋanga, nama Ꞌugalilaka kwailiu. \c 6 \s1 KwaiꞋafiꞋanga fuamuꞋa kwailiu \p \v 1 Ngwaefuta ma ngwaingwaena nau kina Ꞌae, diꞋia ta ngwae neꞋe kamu dao toꞋona nia sasia ta roraꞋa, sa tai amuꞋa neꞋe na AnoꞋi ru Abu nia talaꞋia, nia ke olitaꞋinia maꞋi faꞋasia na taꞋangaꞋa nia. ꞋOke fata sarafaꞋi fuana, ma Ꞌoko madafi Ꞌoe logo Ꞌasu Ꞌubani Ꞌoko fiꞋi sasi logo ta roraꞋa diꞋia niaꞋa. \v 2 Ma muke Ꞌafia sa tai bore Ꞌana neꞋe nia toꞋo ana ta ꞋafitaꞋiꞋanga. Ma kaidaꞋi kamu sasi ꞋunaꞋeri, kamu roꞋosulia naꞋa na faꞋamanata Ꞌanga neꞋe sa Christ nia kwatea maꞋi. \v 3 DiꞋia ta ngwae nia saea nia ta ngwae ꞋinotoꞋa, ma nia kasi Ꞌafia goꞋo ta ngwae, nia soke nia goꞋo Ꞌana talana. Nia noaꞋa laꞋu na ngwae mamana. \v 4 Alu taꞋi taꞋi ngwaeꞋa amuꞋa muke filo leꞋa ana na abulaꞋanga kamu ki talamuꞋa. Ma nia ka manata sulia na abulalana nia leꞋa nama noaꞋa. Ma diꞋia abulalana nia leꞋa, bolo faꞋinia nia ke fata leꞋa ana talana. Bore ma nia kasi faꞋabolotaꞋinia abulalana talana faꞋinia abulalana ta ngwae matamata laꞋu. \v 5 OsiꞋana nia ꞋunaꞋeri taꞋi taꞋi ngwaeꞋa akulu nia ke tagi sulia abulalana talana. \p \v 6 Na ngwae neꞋe faꞋamanata kamu sulia fatalana God, bolo faꞋinia muke kwatea nama na kwaiꞋafiꞋanga ki fuana osiꞋana na faꞋamanataꞋanga leꞋa neꞋe. \p \v 7 NoaꞋa kamu kasi manata rora laꞋu ꞋamuꞋa sulia na ru niniꞋa nau ku saea: ꞋAfitaꞋi liu ta ngwae ka sofongaꞋinia ta ru faꞋasia God. Na ngwae ke ngalia nama na kwaiaraꞋanga nia faꞋasia God duꞋungana ru neꞋe nia sasiꞋi ki, ka diꞋia neꞋe ngwae ka loia nama fufuaꞋi ru ki ana ru nia fasiꞋi ki. \v 8 DiꞋia nia kasi mango faꞋasia sasilana na ru taꞋa neꞋe na nonina ogaꞋi ki, nia ke baꞋa maelia. Bore ma, diꞋia nia sasia na ru neꞋe AnoꞋi ru Abu nia ogaꞋi ki, na AnoꞋi ru Abu ke kwatea mauriꞋa firi fuana. \v 9 NoaꞋa kulu kasi noni maruku fuana sasilana raoꞋa leꞋa ki. OsiꞋana diꞋia kulu noni mabe fuana sasilana ru leꞋa ki, faꞋi asoa neꞋe God nia filia ke baꞋa dao maꞋi, kuke baꞋa ngalia kwaiaraꞋanga kulu ki faꞋasia God. \v 10 ꞋUnaꞋeri neꞋe kaidaꞋi kulu naꞋa fuana Ꞌafilana ngwae toꞋo ana boꞋoboꞋo Ꞌanga ki neꞋeriꞋa, ma tasa naꞋa fuana na bara ngwai asina neꞋe kira faꞋamamana ana sa Christ. \s1 AlaꞋanga Ꞌisi ki \p \v 11 Lisia basi na kerekereꞋa doe niniꞋa nau ku keresia kwau fuaumulu Ꞌani limaku talaku. \v 12 Na ngwae neꞋana kira sasi Ꞌuana na suꞋumaꞋilamuꞋa fuana na Ꞌolo faꞋataꞋinga, kira oga faꞋasaeleꞋa lana ngwae Jiu ki Ꞌani dongalana taki fuana Ꞌolo faꞋataꞋinga. Kira oga Ꞌole lamuꞋa, duꞋungana kira maꞋu Ꞌani na ngwae neꞋana ki neꞋe kira faꞋanonifiiꞋa na ngwae neꞋe kira alaꞋa sulia na maelana sa Christ ana Ꞌai rara folo. \v 13 Ma na ngwae neꞋe kira Ꞌolo faꞋataꞋinia ki bore, noaꞋa kira kasi roꞋo goꞋo sulia na taki sa Moses ki. Bore ma kira oga fasi muke Ꞌolo faꞋataꞋinia nama, fasi Ꞌiri kike fata baꞋalafe Ꞌi maana ngwae Jiu ki fafia neꞋe kamu alaꞋani kamu fuana Ꞌolo faꞋataꞋinga. \v 14 Aia, ma nauꞋa talaku, nau ku fata baꞋalafe mala Ꞌaku sulia na ru na Aofia kia sa Jesus Christ nia sasia ana Ꞌai rara folo. OsiꞋana maelana sa Christ ana Ꞌai rara folo, noaꞋa naisi oga falafala taꞋa ki saena magalia neꞋe ngwae noaꞋa kira kasi faꞋamamana ana sa Christ ki neꞋe kira ogaꞋi. Ma kiraꞋa bore noaꞋa kira kasi oga logo na ru nau ku ogaꞋi ki sulia na faꞋamamanaꞋanga nau. \v 15 Ma nia noaꞋa kasi matamata goꞋo diꞋia ta ngwae ka Ꞌolo faꞋataꞋinia, nama ka noaꞋa kasi Ꞌolo faꞋataꞋinia. Bore ma na ru talingaꞋi neꞋe tuaꞋa naꞋa Ꞌani mauriꞋa faolu neꞋe God nia kwatea maꞋi. \v 16 Ma fuana sa tai faꞋida neꞋe kira leka sulia na faꞋamanataꞋanga neꞋe saena maurilada, God ke kwatea na aroaroꞋanga ma na kwaimanataiꞋanga ke tua faꞋinida, osiꞋana kira ngela mamana nia ki naꞋa. \p \v 17 ꞋUnaꞋeri, na alaꞋanga Ꞌisi nau naꞋa fuamuꞋa nia Ꞌuri, alu noaꞋa ta ngwae kasi kwatea laꞋu ta ꞋafitaꞋiꞋanga fuaku, duꞋungana neꞋe na sibasiba Ꞌi noniku ki faꞋataꞋinia naꞋa neꞋe nauꞋa na ngwae rao sa Jesus. \p \v 18 Ngwaefuta ma ngwaingwaena nau kina Ꞌae, nau ku amasia na Aofia kia sa Jesus Christ fuana kwaiꞋofeꞋanga nia ma na ꞋoilakiꞋanga nia ke tua faꞋi kamu taꞋifau. ꞋIu nia ke ꞋunaꞋeri.