\id COL Colossians in KwaraꞋae SFC Aug 2002sh, corꞋd 12/02sh, proofed 1/03sh \h Kolose \toc3 Kolose \toc1 Na KerekereꞋa Sa Paul Fuana Ngwae FaꞋamamana Ki ꞋI Kolose \toc2 Kolose \mt1 Na KerekereꞋa Sa Paul Fuana Ngwae FaꞋamamana Ki ꞋI Kolose \ip ꞋI Kolose taꞋi fanoa doe ana abaꞋi kula Ꞌi Asia. Nia 160 kilomita bali fanelana sina ana fanoa doe Ꞌi Efesus. Nia lia diꞋia sa Paul talana noaꞋa kasi leka dao Ꞌi Kolose. Bore ma kaidaꞋi nia tua Ꞌua ana fanoa Ꞌi Efesus, nia kwatea goꞋo ngwae ni rao nia ki fuana faꞋarongoꞋa Ꞌania FaꞋarongoꞋa LeꞋa ana fanoa neꞋe. KaidaꞋi sa Paul keresia na buka neꞋe, nia tua saena na lokafo Ꞌi Rom. \ip Ti faꞋamanata ꞋosoꞋoso kira tua naꞋa saena siosi Ꞌi Kolose. TaꞋi bali ana faꞋamanata Ꞌanga ꞋosoꞋoso, kira ngwae Grik neꞋe saea Kristin ki kira ke foꞋosia nama Ꞌainsel, ma anoꞋi ru neꞋe toꞋo ana ngasingasi Ꞌanga ki. Ma taꞋi bali ana faꞋamanata ꞋosoꞋoso, kira ngwae Jiu neꞋe saea ngwae ki taꞋifau kike roꞋo nama suli taki sa Moses ma Ꞌolo faꞋataꞋi Ꞌanga (circumcision), ma fuana faꞋa abulana fanga Ꞌoro faꞋasia Kristin ki fuana ꞋanilaniꞋi. \ip ꞋIu sa Paul ka kerekere fuada ka fata fonea faꞋamanataꞋanga ꞋunaꞋeri ki. Nia saea neꞋe sa Christ naꞋa neꞋe saungaꞋinia ru ki taꞋifau ana magalia neꞋe, ma sulia raoꞋa sa Christ lala neꞋe God ka alaꞋania ngwae ana magalia kira ka leka maꞋi siana. Ka ꞋunaꞋeri, diꞋia kulu faꞋamamana ana sa Christ, niaꞋa goꞋo neꞋe taꞋi kula neꞋe God faꞋamauri kulu ana. \iot Na ru talingaꞋi ki saena buka neꞋe: \io1 MauriꞋa mamana ma na raoꞋa sa Christ & 1:1—2:19 \io1 MauriꞋa faolu, kaidaꞋi kulu faꞋamamana ana sa Christ & 2:20—4:18 \ib \c 1 \s1 Sa Paul fata leꞋa leꞋa ana ngwae faꞋamamana ki Ꞌi Kolose \p \v 1 NauꞋa sa Paul, na ngwae ni lifurongo sa Jesus Christ sulia kwaiogaiꞋanga God, faꞋinia na ngwaefuta kia sa Timoti, keroꞋo kerekere kwau fuamuꞋa. \v 2 KeroꞋo fata leꞋa leꞋa kwau fuamuꞋa ngwae God ki neꞋe kamu tua Ꞌi Kolose. Ma kamu ngwae asina keroꞋo ki, osiꞋana kamu uu ngasi Ꞌani faꞋamamanaꞋanga ana sa Jesus Christ. \p Na foꞋongaꞋa keroꞋo fuamuꞋa neꞋe God na MaꞋa kia ke kwaiꞋofe amuꞋa ma ke kwatea na aroaroꞋanga fuamuꞋa. \s1 FoꞋongaꞋa ana baꞋatafeꞋanga \p \v 3 Ana kaidaꞋi ki taꞋifau neꞋe keroꞋo foꞋo fuamuꞋa, keroꞋo baꞋatafea God, na MaꞋa sa Jesus Christ na Aofia kia, fuamuꞋa. \v 4 KeroꞋo baꞋatafea God, sulia keroꞋo rongoa na falafala neꞋe kamu faꞋamamana naꞋa ana sa Jesus Christ faꞋinia na alafeꞋanga kamu fuana ngwae God ki taꞋifau. \v 5 Aia, ana kaidaꞋi kamu eta rongoa na alaꞋanga mamana neꞋe kira saea Ꞌani FaꞋarongoꞋa LeꞋa, kamu ka faꞋamamana, ma muka alafe fuana ngwae ki, osiꞋana kamu kwaimasi ana na ru leꞋa ki neꞋe God ka salisali fuamuꞋa maꞋi Ꞌi langi. \v 6 Na FaꞋarongoꞋa LeꞋa neꞋeri ka takalo fuana ngwae Ꞌoro ki ana kula toꞋotoꞋo ki saena magalia, ma nia neꞋe kwatea na ngwae Ꞌoro ki kira ka sasia ru leꞋa ki. Na ru neꞋeri neꞋe fuli Ꞌi safitamuꞋa ana kaidaꞋi neꞋe kamu etangia rongolana na FaꞋarongoꞋa LeꞋa ma muka saiana na alafeꞋanga God. \v 7 Sa Epafras, na ngwae ba faꞋarongo kamu Ꞌani na FaꞋarongoꞋa LeꞋa, niaꞋa na ngwae kwaima leꞋa kaimili mala. Nia neꞋe ngwae rao leꞋa sa Jesus Christ faꞋi keroꞋo, ma nia ka rao leꞋa Ꞌi safitamuꞋa logo. \v 8 Sa Epafras neꞋe faꞋarongo keroꞋo Ꞌani alafeꞋanga kamu ana na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki. Na AnoꞋi ru Abu kwatea naꞋa alafeꞋanga neꞋeri fuamuꞋa. \p \v 9 ꞋIta maꞋi keroꞋo ka rongo suli kamu ꞋunaꞋeri, keroꞋo ka inaꞋu ana foꞋongaꞋa fasi Ꞌiri God ke faꞋataꞋinia ru neꞋe nia oga muke sasiꞋi ki, ma na AnoꞋi ru Abu ka Ꞌafi kamu Ꞌiri muke manata saga ma muke malingaꞋinia kwaiogai Ꞌanga nia ki. \v 10 KeroꞋo foꞋo ꞋunaꞋeri, fasi Ꞌiri neꞋe tuaꞋa kamu ke leka sulia kwaiogaiꞋanga na Aofia, ma ka faꞋasaeleꞋa nia, ma muke bolo fuana sasilana na raoꞋa leꞋa matamata ki taꞋifau, ma muke saiana God ka leꞋa ka tasa liu. \v 11 Nau ku gania God fasi Ꞌiri nia ke faꞋangasingasi kamu ana na ngasingasiꞋanga doe nia, fasi Ꞌiri muke bolo faꞋinia na ngangataꞋanga Ꞌani ta ru bore Ꞌana faꞋinia mabetauꞋa. Ma muke saeleꞋa, \v 12 ma muke baꞋatafea God MaꞋa kia, neꞋe kwate muke totolia toꞋongaꞋa ana ru neꞋe God gonia Ꞌi langi ki fuana ngwae nia ki. \v 13 God lafu kia naꞋa faꞋasia na ꞋinotoꞋanga ana maꞋerodo neꞋe sa Saetan ꞋinotoꞋa Ꞌania, ma nia ka talaꞋi kia kwau Ꞌuana saena ꞋInotoꞋanga na Ngela nia neꞋe nia alafe fuana. \v 14 Ma na Ngela nia ka loge kia faꞋasia sa Saetan, osiꞋana nia rufuanata naꞋa ana roraꞋa kia ki. \s1 Sa Christ nia talingaꞋi ka tasa \p \v 15 Sa Christ neꞋe kulu lisia naꞋa nia neꞋe nununa God neꞋe noaꞋa kulu kasi lisia Ꞌani maaka. Ma nia ka gwaungaꞋi fafia ru neꞋe God nia saungaꞋiniꞋi ki, diꞋia ta ngela faꞋinaꞋonaꞋo neꞋe lia sulia ru ki taꞋifau. \v 16 Sa Jesus Christ nia Ꞌafia God ana kaidaꞋi God saungaꞋinia naꞋa ru ki taꞋifau maꞋi Ꞌi langi ma Ꞌi ano, ma na ru ki taꞋifau neꞋe kulu lisia, ma ru ki taꞋifau logo neꞋe noaꞋa kulu kasi lisia, ma na ano Ꞌi ru ki neꞋe kira ngasingasiꞋa, ma kika gwaungaꞋi, ma kika ꞋinotoꞋa. Ana sa Jesus Christ, God saungaꞋinia na ru ki taꞋifau, ma God ka saungaꞋinida fuana sa Jesus Christ. \v 17 Sa Christ nia eta tua naꞋa sui mala na ru ki taꞋifau, ma na ru ki taꞋifau ka tua leꞋa sulia nia gwaungaꞋi fafida. \v 18 Sa Jesus Christ naꞋa neꞋe gwaꞋi ru ana nonina. Ma na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana, kira naꞋa neꞋe nonina, ma nia ka kwatea mauriꞋa fuada. NiaꞋa na ngwae etaeta neꞋe God taꞋea faꞋasia na maeꞋa, Ꞌiri nia ka talingaꞋi ka tasa fafia naꞋa ru ki taꞋifau. \v 19 Sa Jesus nia usulia taꞋifau naꞋa God, sulia nia neꞋe kwaiogaiꞋanga God. \v 20 Ma Ꞌania sa Jesus, God ka olitaꞋinia na ru ki taꞋifau maꞋi Ꞌi ano ma Ꞌi langi fuana. God ka saungaꞋinia na aroaroꞋanga naꞋa Ꞌania na maelana sa Jesus ana Ꞌai rara folo. \p \v 21 Ana kaidaꞋi Ꞌi naꞋo, kaumulu tua tau faꞋasia God ma muka malimae logo ana, osiꞋana na abula taꞋangaꞋa ma na manataꞋanga rora ki neꞋe kamu sasiꞋi. \v 22 Bore ma ana kaidaꞋi neꞋe, osiꞋana maelana sa Jesus, God ka saungaꞋinia na aroaroꞋanga faꞋi kamu. God nia sasi ꞋunaꞋeri Ꞌiri muke sikasika, ma noaꞋa ta ngwae kasi fai fafi kamu Ꞌania ta ru taꞋa, kaidaꞋi nia ngali kamu maꞋi Ꞌi naꞋona God. \v 23 Nia baꞋa ꞋunaꞋeri, diꞋia muke ngangata Ꞌania faꞋamamanaꞋanga kamu ana sa Jesus Christ, muke uu ngasi Ꞌani fitoꞋonga kamu ki ana na ru neꞋe kamu rongoꞋi sulia ana FaꞋarongoꞋanga LeꞋa. Na FaꞋarongoꞋa LeꞋa neꞋeri neꞋe kira fata sulia taꞋifau naꞋa fuana na ngwae Ꞌoro saena magalia. Aia, nauꞋa sa Paul logo neꞋe ta ngwae ni rao Ꞌania faꞋatalongaꞋilana na FaꞋarongoꞋa LeꞋa neꞋeri. \s1 Raolana sa Paul fuana na ngwae faꞋamamana ki \p \v 24 Ana kaidaꞋi neꞋe, nau ku saeleꞋa sulia nau ku nonifii naꞋa Ꞌaku fuana ꞋafilamuꞋa. Saena noniku nai nonifii diꞋia sa Christ ba nia nonifii. Na nonifiiꞋa nini nau, nau ku nonifii fuana na fikutaꞋi ngwae faꞋamamana neꞋe na nonina sa Christ. \v 25 God neꞋe fili nau fuana raoꞋa fuana na ngwae faꞋamamana ki. Na raoꞋa nau naꞋa neꞋe faꞋatalongaꞋi lana taꞋifau na fatalana God fuamuꞋa. \v 26 KaidaꞋi maꞋi Ꞌi naꞋo, God noaꞋa kasi faꞋataꞋi madako ana FaꞋarongoꞋa neꞋe. Bore ma ana kaidaꞋi neꞋe, nia fiꞋi faꞋataꞋinia naꞋa fuana ngwae nia ki. \v 27 God nia saeleꞋa ka faꞋataꞋinia fuaka na ngwae nia ki, neꞋe na FaꞋarongoꞋa neꞋeri, nia fuana ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki logo. Ma na FaꞋarongoꞋa neꞋeri, neꞋe sa Jesus Christ tua naꞋa aka. Ma sulia nia ꞋunaꞋeri, kulu saiana kuke baꞋa ꞋinotoꞋa faꞋinia God. \p \v 28 ꞋUnaꞋeri, keroꞋo ka faꞋatalo sulia sa Jesus Christ fuana ngwae ki taꞋifau. KeroꞋo faꞋamanata na ngwae ki taꞋifau sulia sa Christ, ma keroꞋo ka faꞋabasuda Ꞌiri kike donga. KeroꞋo sasi Ꞌuri Ꞌani liatoꞋo neꞋe keroꞋo toꞋo ana. KeroꞋo sasi Ꞌuri fasi Ꞌiri keroꞋo ke talaꞋia ngwae ki taꞋifau siana God diꞋia naꞋa ngwae neꞋe kira manata ngasi ana sa Jesus Christ. \v 29 Nau ku rao ngasingasiꞋa ma nau ku sasi ngangata Ꞌani ngasingasiꞋanga doe neꞋe sa Jesus Christ kwatea fuaku, fasi Ꞌiri nai sasia na raoꞋa neꞋeri ki. \c 2 \p \v 1 Nau ku oga muke saiana neꞋe nau ku rao ngasingasiꞋa fuamuꞋa, ma fuana ngwae ki neꞋe kira tua saena maꞋe fanoa Ꞌi Laodisea logo, ma fuana sa tai neꞋe noaꞋa kasi lisi nau Ꞌua. \v 2 Nau ku rao ꞋunaꞋeri sulia nau ku oga nai alungaꞋi kamu, ma Ꞌiri muke alafe fuamuꞋa kwailiu, ma muke saiana taꞋifau naꞋa faꞋarongoꞋa sulia sa Jesus Christ neꞋe God noaꞋa kasi faꞋataꞋinia maꞋi Ꞌi naꞋo. \v 3 OsiꞋana sa Jesus Christ naꞋa neꞋe ngwae neꞋe bolo fuana kwatelana saiꞋi ruꞋa ma liatoꞋongaꞋa mamana fuana ngwae ki. \p \v 4 Na fadalana na kerekereꞋa nau naꞋa fuamuꞋa nia Ꞌuri: Kamu kasi faꞋamamana ana faꞋamanataꞋanga ꞋosoꞋoso neꞋe ti ngwae kira saea, sui bore Ꞌana alaꞋanga neꞋeri ki rongolana nia ka leꞋa. \v 5 Sui bore Ꞌana nau ku tua tau faꞋasi kamu, nau ku manata toꞋomuꞋa goꞋo Ꞌaku sulia asoa ki. Ma nau ku saeleꞋa liu fafia neꞋe nau ku saiana na faꞋamamanaꞋanga kamu ki ngasi ana sa Jesus Christ. \s1 MauriꞋa faolu sulia sa Jesus Christ \p \v 6 Aia, osiꞋana neꞋe kamu faꞋamamana taꞋifau naꞋa sa Jesus Christ na Aofia kamu, na abulalamuꞋa ke faꞋataꞋinia logo neꞋe kamu fiku faꞋinia. \v 7 Muke dau ngasi naꞋa ana, diꞋia ta Ꞌai ba lalisusu naꞋa saena ano ma ka uu ngasi. Ma muke saungaꞋinia na maurilamuꞋa fafona na ru ki taꞋifau neꞋe nia saea fuamuꞋa Ꞌiri na faꞋamamanaꞋanga kamu ke ngasi ana, diꞋia neꞋe kira faꞋamanata kamu taꞋifau naꞋa Ꞌani. Ma muke baꞋatafea God. \p \v 8 Ma muke madafi kamu Ꞌasu Ꞌubani ta ngwae kata soke kamu Ꞌani faꞋamanata Ꞌanga neꞋe noaꞋa Ꞌiri mamana. Na faꞋamanata Ꞌanga neꞋeri, nia leka maꞋi faꞋasia ngwae ki goꞋo Ꞌana, ma faꞋasia na taki neꞋe ngwae ki tala saungaꞋiniꞋi goꞋo Ꞌada ki, ma sulia anoꞋi ru taꞋa ki neꞋe tua saena mamanga, ma noaꞋa laꞋu faꞋasia sa Jesus Christ. \v 9 God taꞋifau naꞋa neꞋe tua ana nonina sa Jesus Christ. \v 10 Ma kamuꞋa, God ka kwatea taꞋifau naꞋa na mauriꞋa mamana fuaumulu Ꞌani ꞋadoꞋa kamu faꞋinia sa Jesus Christ. Sa Jesus Christ ꞋinotoꞋa naꞋa fafia ano Ꞌi ru kwaitalaꞋi ki, ma na ngasingasiꞋanga ki taꞋifau. \p \v 11 Aia, sa Jesus Christ nia sikilia taꞋifau naꞋa na manataꞋanga rora ki neꞋe suꞋumaꞋi kamu fuana na taꞋangaꞋa, ka diꞋia Ꞌolo faꞋataꞋi Ꞌanga neꞋe Ꞌefoa ꞋuliꞋuli faꞋasia na noni. \v 12 DuꞋungana ana kaidaꞋi kamu siuabu, nia diꞋia kira ano naꞋa fafi kamu saena kilu gwaꞋu diꞋia neꞋe kira sasia ana sa Jesus Christ. Ma Ꞌania siuabuꞋa logo, kaumulu tataꞋe faꞋasia na maeꞋa faꞋinia sa Jesus Christ sulia na faꞋamamanaꞋanga kamu ana ngasingasiꞋanga God neꞋe taꞋea sa Christ faꞋasia na maeꞋa. \v 13 Kamu mae naꞋa, osiꞋana kamu abula taꞋa naꞋa, ma kamuꞋa noaꞋa laꞋu na ngwae God ki. Ma God alaꞋania sa Jesus Christ ka faꞋamauri kaumulu, ana kaidaꞋi nia rufuanata ana taꞋangaꞋa kamu ki taꞋifau. Ma kaidaꞋi neꞋe, God ka kwatea naꞋa mauriꞋa faolu fuamuꞋa, diꞋia ba nia taꞋea sa Jesus Christ. Ma God ka rufuanata naꞋa ana taꞋangaꞋa kia ki taꞋifau. \v 14 Nia ka ongoa taꞋifau naꞋa saena Ꞌaba ru neꞋe kira keresia taꞋangaꞋa kia ki Ꞌi saena. Nia ka lafuda taꞋifau, diꞋia nia ka fotoꞋia ana Ꞌai rara folo faꞋinia sa Jesus Christ. \v 15 Ma Ꞌania maelana sa Jesus Christ ana Ꞌai rara folo, nia ka liufia naꞋa ano Ꞌi ru taꞋa ki ma ka lafua naꞋa ngasingasiꞋanga kira ki taꞋifau. Ma nia ka faꞋa Ꞌekeda Ꞌi maana ngwae ki taꞋifau. \p \v 16 Ma kamu kasi rongo sulia ta ngwae neꞋe ka fata amuꞋa sulia ta fanga tae neꞋe kamu Ꞌania, ma tae neꞋe kamu ka kwaꞋufia, ma sulia logo faꞋi asoa tae neꞋe kamu faꞋa abua, ma faꞋi asoa neꞋe kamu faꞋadoe sulia faꞋi asoa ana madamo faolu ki, ma sulia asoa ana Sabat. \v 17 OsiꞋana na taki ꞋunaꞋeri ki, ka diꞋia goꞋo Ꞌana na nunuꞋi ru neꞋe ke baꞋa dao maꞋi Ꞌi naꞋona na ru mamana. Na ru mamana naꞋa neꞋe sa Jesus Christ. \v 18 NoaꞋa kamu kasi alaꞋania ta ngwae kasi faꞋarora kamu faꞋinia faꞋamanataꞋanga rora ki, osiꞋana kamu toꞋo ana kwaiaraꞋa neꞋe God oga ke kwatea fuamuꞋa. NoaꞋa kamu kasi donga ngwae neꞋe enoeno ꞋosoꞋoso ada ki, ma kira ka faꞋadoea nama Ꞌainsel ki. Kira fata baꞋalafe sulia lisilana lialiata ki. Bore ma ru neꞋeri ki, lia boleboleꞋa taꞋifau goꞋo. \v 19 Ma na ngwae ꞋunaꞋeri ki kira akafoꞋa naꞋa faꞋasia sa Jesus Christ neꞋe nia tua tua ratai ana Ꞌi naꞋo. Sa Jesus Christ naꞋa neꞋe ngwae gwaungaꞋi fuana ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana ki, diꞋia na gwauna ngwae ba nia gwaungaꞋi ana nonina. Ma kulu diꞋia na nonina, ma God ka kwatea mauriꞋa fuaka, ma ka faꞋangasingasi kia, ma ka dau fiku kia, Ꞌiri kuke bulao maꞋi Ꞌani taꞋi noni sulia na kwaiogaiꞋanga God. \s1 MauriꞋa faolu faꞋinia sa Christ \p \v 20 Ana kaidaꞋi sa Jesus Christ nia mae, kamu diꞋia kamu mae logo faꞋinia, ma nia ka loge kamu naꞋa faꞋasia na taki neꞋe ngwae ki saungaꞋiniꞋi Ꞌada talada. Aia, faꞋuta neꞋe falafala kamu ka leka goꞋo Ꞌana sulia na taki neꞋe ngwae ki kira saungaꞋiniꞋi goꞋo Ꞌada talada? FaꞋuta neꞋe muka roꞋosulia na taki neꞋe kira fata Ꞌuri Ꞌani ki, \v 21 “NoaꞋa Ꞌoe kosi sama toꞋona na ru loꞋoko, ma noaꞋa Ꞌoe kosi Ꞌania na fanga loꞋoko.” \v 22 Na taki neꞋeri ki fata goꞋo Ꞌada sulia na ru neꞋe ke baꞋa funu logo buri Ꞌana ngwae ki kira Ꞌania taꞋifau. Na ngwae goꞋo Ꞌana neꞋe saungaꞋinia na faꞋamanataꞋanga neꞋeri ki. \v 23 Na taki neꞋeri ki rongolana leꞋa, diꞋia niꞋi sakatafa maꞋi faꞋasia na ngwae liatoꞋo. Kira ka suꞋumaꞋi kamu Ꞌuana na foꞋosilana Ꞌainsel ki, ma na enoenoꞋanga ꞋosoꞋoso goꞋo Ꞌana, ma Ꞌuana faꞋafiilana noni goꞋo Ꞌana. Bore ma na taki neꞋeri ki kasi bolo goꞋo fuana kwaiꞋafilana ngwae fasi Ꞌiri nia logea goꞋo kwaiogai taꞋa ki Ꞌani nonina. \c 3 \p \v 1 Ana kaidaꞋi God taꞋea sa Jesus Christ faꞋasia na maeꞋa Ꞌuana na mauriꞋa, nia ka ꞋunaꞋeri logo ka kwatea logo mauriꞋa mamana fuaka faꞋinia sa Christ. DuꞋungana ru neꞋe, muke manata sulia na ru ki Ꞌi langi, na kula neꞋe sa Jesus Christ ka tua Ꞌania na ꞋinotoꞋanga ana bali lima ꞋoloꞋolo ana God. \v 2 Muke manata sulia na ru ki Ꞌi langi, ma noaꞋa laꞋu sulia na ru ki saena magalia neꞋe Ꞌi ano goꞋo. \v 3 KaidaꞋi sa Christ mae, kamu bore mae logo ma na mauriꞋa mamana kamu ka tua ago naꞋa faꞋinia sa Christ neꞋe tua rabi ana God. \v 4 Sa Jesus Christ naꞋa neꞋe na gwalona na mauriꞋa mamana kamu. Ma kaidaꞋi nia ke baꞋa faꞋataꞋi maꞋi Ꞌi neꞋe, na mauriꞋa mamana kamu logo ke faꞋataꞋi maꞋi faꞋinia ma muke ꞋinotoꞋa faꞋinia. \s1 MauriꞋa Ꞌua ma na mauriꞋa faolu \p \v 5 DuꞋungana ru neꞋeri, muke faꞋamaea taꞋifau naꞋa kwaiogaiꞋanga taꞋa kamu ki ana noni fuana kakabaraꞋanga, ma na abulaꞋanga taꞋa, ma na kwaiogaiꞋanga taꞋa ki, ma na gugutaꞋanga (sulia neꞋe gugutaꞋanga diꞋia logo na foꞋosilana ta god matamata). \v 6 Na abula taꞋangaꞋa ꞋunaꞋeri ki, God ke baꞋa kwatea kwaꞋikwaꞋinga fuana ngwae noaꞋa kasi roꞋosulia ki. \v 7 Ana taꞋi kaidaꞋi Ꞌi naꞋo, sui mala kamu ka fiꞋi faꞋamamana ana sa Jesus, kamu oga ꞋamuꞋa lekaꞋa sulia kwaiogaiꞋanga taꞋa neꞋeri ki. \v 8 Bore ma ana kaidaꞋi neꞋe, muke sikarangaꞋinia faꞋasia na mauriꞋa kamu na abula taꞋangaꞋa neꞋe ki: saetaꞋanga, ma na ꞋailaꞋanga, ma na alaꞋanga taꞋa ki, ma na fata susualaꞋanga ki. \v 9 Ma noaꞋa kamu kasi soke kamu kwailiu, sulia kaumulu danga taꞋifau naꞋa Ꞌani na falafala ana mauriꞋa neꞋeri Ꞌi naꞋo, \v 10 ma muke tua Ꞌani na mauriꞋa faolu neꞋe God saungaꞋinia. OsiꞋana nia faꞋafaolu kamu sulia asoa ki taꞋifau fasi Ꞌiri neꞋe maurilamuꞋa ka usulia niaꞋa, ma muka sai leꞋa ana niaꞋa. \v 11 Ma osiꞋana neꞋe God faꞋafaolu kia, ka noaꞋa ta matamataꞋanga Ꞌi safitana ngwae Jiu ki, ma na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, ma na ngwae Ꞌolo faꞋataꞋinia faꞋinia ngwae kasi Ꞌolo faꞋataꞋinia ki. NoaꞋa ta matamataꞋanga Ꞌi safitana kuluꞋa ma na ngwae neꞋe noaꞋa kasi saiana alaꞋanga Grik diꞋia na ngwae Ꞌi Sitian ki. Ma noaꞋa ta matamataꞋanga Ꞌi safitana na ngwae rao, ma na ngwae ꞋaꞋana. Sa Jesus Christ goꞋo neꞋe nia talingaꞋi, ma nia ka tua saena maurilana na ngwae ki taꞋifau neꞋe kira toꞋo ana mauriꞋa faolu neꞋe faꞋasi nia. \p \v 12 KamuꞋa ngwae God ki, ma nia alafe fuamuꞋa, ma ka fili kamu Ꞌiri kamuꞋa na ngwae nia ki naꞋa. OsiꞋana na ru neꞋeri, muke kwaimanatai fuana ngwae ki, ma muke sasi leꞋa, ma muke faꞋatiꞋitiꞋi kamu talamuꞋa, ma muke tua enoeno, ma muke mabetau. \v 13 Ma noaꞋa kamu kasi saetaꞋa ꞋaliꞋali fuamuꞋa kwailiu. Ma diꞋia ta ngwae ka sasia ta ru taꞋa amuꞋa, muke rufuanata ana faꞋinia. Muke rufuanata amuꞋa kwailiu, diꞋia logo na Aofia nia rufuanata naꞋa ana na roraꞋa kamu ki. \v 14 Ma ka tasa ana ru neꞋe ki taꞋifau, muke alafe fuamuꞋa kwailiu fasi Ꞌiri muke tua Ꞌani ꞋadoꞋa leꞋa. \v 15 Na aroaroꞋanga neꞋe sa Jesus Christ kwatea nia talaꞋi kamu Ꞌani ru ki taꞋifau neꞋe kamu fuliꞋi. OsiꞋana God saungaꞋi kamu Ꞌiri muke Ꞌado fiku Ꞌani taꞋi noni, ma fasi Ꞌiri muke tua Ꞌani na aroaroꞋanga neꞋeri. Ma muke baꞋatafea God sulia asoa ki. \v 16 Muke alaꞋania na alaꞋanga leꞋa sa Jesus Christ ki ka tua ma ka fungu Ꞌi saena maurilamuꞋa. Muke faꞋamanata kamu kwailiu Ꞌani alaꞋanga sa Jesus ki. Muke sasi Ꞌuri Ꞌani liatoꞋongaꞋa neꞋe kamu toꞋo ana. Muke ngulia Sam ki ma na ngu abu ki. Muke ngu sulia God faꞋinia na baꞋatafelana. \v 17 Ma ru ki taꞋifau neꞋe kamu sasiꞋi ma muke saea, muke sasiꞋi diꞋia na ngwae sa Jesus na Aofia ki. Muke baꞋatafea God na MaꞋa Ꞌani sa Jesus Christ. \s1 AbulaꞋanga leꞋa \p \v 18 Aia, kini neꞋe kamu Ꞌafe naꞋa ki, muke roꞋosulia na araꞋi kamu ki, sulia na falafala neꞋeri bolo faꞋinia ngwae kira faꞋamamana ana sa Christ ki kike sasi sulia. \p \v 19 Ngwae neꞋe kamu araꞋi ki, muke alafe fuana Ꞌafe kamu ki, ma muke mabe faꞋinida. \p \v 20 Ngela ki, muke roꞋosulia na maꞋa faꞋinia teꞋa kamu ki sulia asoa ki, sulia nia neꞋe ru God nia saeleꞋa faꞋinia. \p \v 21 Ma na maꞋa ki faꞋinia teꞋa ki, noaꞋa kamu kasi fata balubaluꞋa fuana na ngela kamu ki, Ꞌasu Ꞌubani kira kasi oga naꞋa na roꞋongaꞋa suli kamu. \p \v 22 Ma kamu ngwae rao ꞋoꞋo ki, muke roꞋo nama sulia na ngwae kira ꞋaꞋana fuamuꞋa ki. NoaꞋa laꞋu ana kaidaꞋi neꞋe kira bubungi kamu goꞋo Ꞌiri kike alafafia na raoꞋa kamu ki. Muke iliili Ꞌuana raoꞋa leꞋa fuana na faꞋadoelamuꞋa fuana na Aofia. \v 23 Na raoꞋa tae neꞋe kamu sasia, muke sasia Ꞌani na ngasingasiꞋanga kamu taꞋifau, diꞋia kamu rao fuana na Aofia, ma noaꞋa laꞋu fuana na ngwae goꞋo Ꞌana. \v 24 Muke manata toꞋona ru neꞋe: Na Aofia ke baꞋa kwatea kwaiaraꞋa nia neꞋe nia eta fataꞋa Ꞌani fuana ngwae nia ki. Ma sa Jesus Christ neꞋe na ngwae ꞋaꞋana neꞋe kamu rao mamana fuana. \v 25 Ma sa tai neꞋe ka fulia na taꞋangaꞋa, nia ke baꞋa ngalia logo na kwaꞋikwaꞋinga osiꞋana roraꞋa nia sasia. OsiꞋana God noaꞋa kasi efoa naꞋa matalangaꞋinga nia. \c 4 \p \v 1 Kamu ngwae ꞋaꞋana ki, muke sasi leꞋa fuana ngwae rao kamu ki ana falafala neꞋe saga ma ka bolo faꞋinida. Muke manata toꞋona neꞋe taꞋi ngwae ꞋaꞋana fuamuꞋa nia tua maꞋi langi. \v 2 KaidaꞋi kamu foꞋo, muke tua ni lialia, ma muke ꞋidufaꞋi baꞋatafea God. \v 3 Ana kaidaꞋi ki taꞋifau neꞋe kamu foꞋo ana, foꞋo logo fuamiroꞋo Ꞌiri God ke kwatea ka talangwaraꞋu fuamiroꞋo fuana faꞋatalongaꞋilana fatalana sulia sa Christ neꞋe God noaꞋa kasi faꞋataꞋi madako ana Ꞌi naꞋo maꞋi. Aia, nau ku tua saena luma ni lokafo ana kaidaꞋi neꞋe, sulia neꞋe nau ku faꞋarongo Ꞌani fatalana God. \v 4 Aia, muke foꞋo fasi Ꞌiri ka talangwaraꞋu fuana nai faꞋatalongaꞋinia fatalana Christ ka madako. \p \v 5 Muke tua Ꞌani liatoꞋo fuana ngwae neꞋe kasi faꞋamamana Ꞌua ana sa Christ ki. Ana kaidaꞋi ki taꞋifau, muke faꞋataꞋinia fuada neꞋe tualamuꞋa nia ꞋoloꞋolo. \v 6 Ma kaidaꞋi kamu alaꞋa faꞋinida, na alaꞋanga kamu ka tua madako ma ka leꞋa. Ma muke saiana olisi ꞋoloꞋoloꞋa ana saefiloꞋa ngwae ki taꞋifau. \s1 Fata leꞋangaꞋa Ꞌisi ki \p \v 7 Sa Tikikus nia ta ngwae asina alafe akulu, ma nia rao leꞋa fuana sa Jesus, ma nia ta ngwae rao faꞋi nau ana raoꞋa na Aofia kia. Nia ke baꞋa alaꞋa suli nau fuamuꞋa. \v 8 Nau ku kwate nia kwau siaumulu, Ꞌiri nia ke faꞋasaeleꞋa kamu Ꞌani alaꞋanga nia suli kaimili. \v 9 Sa Onesimus leka logo kwau faꞋinia, na ngwae asina kwaima leꞋaleꞋa ba rao noni maꞋudi ma niaꞋa logo ta ngwae ana fikuꞋa kamu. Kulu saeleꞋa ana. Kera ke baꞋa faꞋarongo Ꞌani ru ki taꞋifau neꞋe fuli kwaꞋu Ꞌi neꞋe. \p \v 10 Sa Aristakus neꞋe tua Ꞌua Ꞌi neꞋe faꞋinau saena luma ni lokafo, nia kwatea kwau na fata leꞋa leꞋa Ꞌanga nia ki fuamuꞋa, faꞋinia logo sa Mark, na diꞋi ba sa Banabas. (Nau ku kwatea naꞋa kwau na alaꞋanga nau ki fuamuꞋa sulia sa Mark Ꞌiri muke kwaloa diꞋia nia dao kwau siaumulu ana ta kaidaꞋi.) \v 11 Ma sa Josua ba kira saea logo Ꞌani sa Justus ka kwatea logo kwau fata leꞋa leꞋa Ꞌanga nia ki fuamuꞋa. Na uulu ngwae Jiu ki neꞋeriꞋa, kira rao faꞋi nau fuana na ꞋInotoꞋanga God, sulia noaꞋa ta ngwae Jiu laꞋu neꞋe ka rao faꞋi nau. Na uulu ngwae neꞋeri ki goꞋo neꞋe kira Ꞌafi leꞋa aku. \p \v 12 Sa Epafras ka kwatea logo kwau fata leꞋa leꞋa Ꞌanga nia ki fuamuꞋa. Nia ta ngwae ana fikuꞋa kamu ma na ngwae rao sa Jesus Christ logo. Nia foꞋo fuamuꞋa sulia asoa, ka gania God Ꞌiri muke uu ngasi, ma muke ngangata Ꞌani faꞋamamanaꞋanga kamu ana roꞋongaꞋa sulia kwaiogaiꞋanga God ki. \v 13 NauꞋa talaku, nau ku sai leꞋa ana niaꞋa neꞋe rao ngasi fuana ꞋafilamuꞋa faꞋinia na ngwae neꞋe kira tua saena maꞋe fanoa Ꞌi Laodisea ma Ꞌi Herapolis. \v 14 Ma sa Luke na ngwae kwaigurai kia faꞋinia sa Demas, kera kwatea logo kwau na fata leꞋa leꞋa Ꞌanga kera ki fuamuꞋa. \p \v 15 Muke kwatea logo na fata leꞋa leꞋa Ꞌanga kaimili fuana na ngwai asina kia ki neꞋe kira tua saena maꞋe fanoa Ꞌi Laodisea ma fuana Ꞌi Nimfa faꞋinia na ngwae faꞋamamana neꞋe kira fiku Ꞌi saena luma nia ki. \v 16 Buri Ꞌana neꞋe kamu toꞋomani naꞋa kerekereꞋa neꞋe ka sui, kamu ke kwatea logo fuana fiku taꞋi ngwae Ꞌi Laodisea Ꞌiri kira ke toꞋomaꞋinia. Ma kamu ke toꞋomani logo na kerekereꞋa neꞋe nau ku keresia fuana fikutaꞋi ngwae Ꞌi Laodisea. \v 17 Muke faꞋarongoa sa Arkipus ka faꞋasuia naꞋa raoꞋa neꞋe Aofia kwatea nia ka sasia. \p \v 18 Aia, Ꞌani limaku talaku nau ku keresia fata leꞋa leꞋa Ꞌanga neꞋe nau ki fuamuꞋa. NoaꞋa kamu kasi manata bura logo Ꞌani neꞋe nau ku tua saena luma ni lokafo. \p Nau ku foꞋo fasi Ꞌiri God ke Ꞌofe leꞋa amuꞋa Ꞌani alafe Ꞌanga nia.