\id ACT Acts in KwaraꞋae SFC Aug 2002sh, corꞋd 12/02sh, proofed 1/03sh, corꞋd 1/03sh 
\h Acts 
\toc3 Acts 
\toc1 Na RaoꞋa Na Lifurongo Ki 
\toc2 Acts 
\mt1 Na RaoꞋa Na Lifurongo Ki  
\ip Sa Luke niniꞋa keresia na buka neꞋe sulia raoꞋa na ngwae lifurongo ki. Nia keresia buka neꞋe fuana taꞋi ngwae neꞋe satana sa Tiofilas. Nia keresia logo na buka neꞋe kulu saea Ꞌania na FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia sa Jesus Christ neꞋe sa Luke nia keresia.  
\ip Sa Luke kerekere sulia tae neꞋe nia fuli ana fikutaꞋi ngwae faꞋamamana, burina neꞋe sa Jesus nia oli naꞋa Ꞌuana Ꞌi langi. Ana kaidaꞋi neꞋeri, na ngwae faꞋamamana ana God ki, kira taꞋi Ꞌoro liu, ma kira ka talaꞋae fuana liuꞋa fuana sae kwailiulana FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia sa Jesus Christ ana kula Ꞌoro ki, leleka na ngwae Ꞌoro ki ka faꞋamamana, ma na fikutaꞋi ngwae Ꞌoro ki ka taꞋe saena magalia.  
\ip Sa Luke ili ili Ꞌuana ke faꞋataꞋi madakola ana neꞋe na ngwae faꞋamamana ki, noaꞋa kira kasi oga faꞋalilana na gwaungaꞋi Ꞌanga Ꞌi Rom, nama ti ngwae laꞋu. Bore ma kira oga lala kiraꞋa taꞋifau fuana rongolana ma na faꞋamamanalana FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia sa Jesus Christ.  
\ip Na ru talingaꞋi ana na buka neꞋe, na alaꞋanga sulia raolana AnoꞋi ru Abu ana asoa ana Pentekos. AnoꞋi ru Abu leka maꞋi Ꞌiri nia kwaitalaꞋi, ma ka kwaiꞋafi ana ngwae God ki ana kaidaꞋi ki taꞋifau, sui bore Ꞌana ta kula Ꞌi faꞋi nia saea kike leka Ꞌuana. Ta ru laꞋu neꞋe sa Luke kerekere sulia ti fataꞋa talingaꞋi ana na lifurongo ki neꞋe kira saea fuana ngwae ki. Ma nia kerekere suliꞋi na ru neꞋe fuli fuana ngwae faꞋamamana ki ana kaidaꞋi neꞋeri. Nia faꞋataꞋi madako ana fuakulu neꞋe God nia toꞋo ana ngasingasiꞋanga doe liu, ma noaꞋa ta ru kasi fonea FaꞋarongoꞋa LeꞋa.  
\is1 Na ru talingaꞋi ki saena buka neꞋe:  
\io1 Na FaꞋarongoꞋa LeꞋa liu kwailiu saena Ꞌi Jerusalem 1:1—8:3  
\io1 FaꞋarongoꞋa leꞋa talofia Ꞌi Judea ma Ꞌi Samaria 8:4—12:25  
\io1 Etana lekaꞋa sa Paul fuana talongaꞋilana FaꞋarongoꞋa LeꞋa 13:1—14:28  
\io1 FaꞋinaꞋonaꞋo ana siosi, kira fiku Ꞌi Jerusalem 15:1-35  
\io1 Ruana lekaꞋa sa Paul fuana talongaꞋilana FaꞋarongoꞋa LeꞋa 15:36—18:22  
\io1 Uula lekaꞋa sa Paul fuana talongaꞋilana FaꞋarongoꞋa LeꞋa 18:23—21:16  
\io1 Kira ngali sa Paul Ꞌuana Ꞌi Rom 21:17—28:31  
\c 1  
\s1 Sa Luke kerekere laꞋu fuana sa Tiofilas  
\p
\v 1 Fuamu kwala Tiofilas Ꞌae, saena etana kerekereꞋa ba nau, nau ku kerekere sulia ru ki taꞋifau neꞋe sa Jesus sasiꞋi, ma ka faꞋamanata Ꞌani,  
\v 2 leleka ka dao ana faꞋi asoa ba God ngalia Ꞌuana Ꞌi langi. ꞋI naꞋona neꞋe nia fane Ꞌuana Ꞌi langi, nia ka kwatea alaꞋanga totongaꞋi ki Ꞌani AnoꞋi ru Abu fuana na ngwae neꞋe nia filida fuana lifurongo nia ki.  
\v 3 Ma sulia fai akwala faꞋi asoa ki laꞋu buri Ꞌana na maelana, ana kaidaꞋi Ꞌoro ki nia faꞋataꞋinia talana fuana na ngwae lifurongo ki, ma nia ka fulia ru ki, fasi Ꞌiri ka faꞋamamana neꞋe nia mauri. Kira ka lisia, ma nia ka alaꞋa faꞋinida sulia na falafala neꞋe God ke baꞋa gwaungaꞋi Ꞌani fafia ngwae nia ki.   
\p
\v 4 Ma ana ta kaidaꞋi ana fikuꞋa kira ki faꞋinia sa Jesus, nia kwatea na taki neꞋe fuada ka Ꞌuri, “NoaꞋa kamu kasi leka faꞋasia Ꞌi Jerusalem. Muke masia na kwateꞋa ba MaꞋa nau eta fataꞋa Ꞌani. Kamu ba rongoa nau ku fata naꞋa maꞋi sulia ka Ꞌuri,  
\v 5 ‘Sa John nia siuabua goꞋo ngwae ki Ꞌani kafo, ma noaꞋa kasi tau, God ke baꞋa siuabu kamu Ꞌani na AnoꞋi ru Abu.’”   
\s1 Sa Jesus fane Ꞌuana Ꞌi langi  
\p
\v 6 Ma ana kaidaꞋi neꞋe lifurongo ki kira fiku laꞋu faꞋinia sa Jesus, kira saefilo kika fata Ꞌuri, “Aofia kwa, Ꞌuri ma, kaidaꞋi neꞋe naꞋa neꞋe Ꞌoke Ꞌui Ꞌania ꞋinotoꞋanga Ꞌi Rom, ma Ꞌoko olitaꞋinia na ꞋinotoꞋanga baera fuamiꞋa ngwae Ꞌi Israel ki?”   
\p
\v 7 Ma sa Jesus ka olisida ka Ꞌuri, “NoaꞋa laꞋu ta ru fuana neꞋe muke saiana faꞋi asoa ki ma na kaidaꞋi ꞋunaꞋeri ki, osiꞋana MaꞋa nau neꞋe alua taꞋifau naꞋa kaidaꞋi fuana ru neꞋe ki ke dao maꞋi.  
\v 8 Bore ma kamuꞋa niniꞋa, kaidaꞋi neꞋe AnoꞋi ru Abu ke dao maꞋi fafi kamu, muke baꞋa toꞋo naꞋa ana ngasingasi Ꞌanga. Ma muke baꞋa alaꞋa suli nau neꞋe Ꞌi Jerusalem, ma ana fanoa ki taꞋifau Ꞌi Judea ma Ꞌi Samaria, ma ka dao ana fanoa ki taꞋifau saena na magalia.”   
\p
\v 9 Ma Ꞌi buri Ꞌana neꞋe nia saea ru neꞋe ki taꞋifau, God ka ngalia naꞋa Ꞌuana Ꞌi langi. Ma kaidaꞋi kira bubu goꞋo Ꞌada Ꞌua, taꞋi gwaꞋi salo ka fonea, ma noaꞋa kira kasi lisia naꞋa.   
\p
\v 10 Ma kaidaꞋi kira bubu totongaꞋi ꞋalaꞋa goꞋo Ꞌada Ꞌuana Ꞌi langi fuana lisilana, ana kaidaꞋi neꞋe nia fane naꞋa, na ro ngwae kira toro Ꞌani ifi kwao ki ꞋaliꞋali maꞋi, kera ka uu naꞋa faꞋinida.  
\v 11 Ma keroꞋa ka saefiloda kika Ꞌuri, “Kamu ngwae Ꞌi Galili ki, faꞋuta neꞋe kamu uu goꞋo ꞋamuꞋa Ꞌi neꞋe, ma muka lialia ꞋalaꞋa goꞋo amuꞋa Ꞌuana saena mamanga? Sa Jesus ba God ngalia faꞋasi kamu Ꞌuana Ꞌi langi, nia ke baꞋa oli logo maꞋi, diꞋia ba kamu lisia nia fane Ꞌuana Ꞌi langi.”   
\s1 Na ngwae fuana didifulilana sa Judas  
\p
\v 12 Sui na ngwae ni lifurongo ki, kira ka oli Ꞌuana Ꞌi Jerusalem faꞋasia gwauna faꞋi ua neꞋe kira saea Ꞌani Olif, neꞋe bolo faꞋinia taꞋi kadi tala\f + \fr 1:12 \ft TaꞋi kilomita\f* faꞋasia Ꞌi Jerusalem.  
\v 13 Ma kaidaꞋi kira dao naꞋa Ꞌi Jerusalem, kira ka raꞋe Ꞌuana na maꞋe luma neꞋe kira tua ana Ꞌi lifua. Ma na satana na ngwae neꞋeri ki neꞋe: sa Peter, ma sa John, ma sa James, ma sa Andrew, ma sa Filip, ma sa Tomas, ma sa Batolomiu, ma sa Matthew, ma sa James na ngela sa Alfeas, ma sa Simon ta ngwae ana na ngwae ba kira oga lalilana na ngwae Ꞌi Rom ki faꞋasia Ꞌi Israel, ma sa Judas na ngela sa James.  
\v 14 Ma kira ꞋidufaꞋi fiku ꞋunaꞋeri sulia taꞋi liaꞋi ngwae fuana foꞋongaꞋa faꞋinia ti kini logo, ma Ꞌi Mary na teꞋa sa Jesus, faꞋinia na ngwaefuta sa Jesus ki.   
\p
\v 15 Ma ana taꞋi kaidaꞋi kira fiku Ꞌi neꞋeri, taꞋi talangaꞋi ngwae ma ro akwala ngwae faꞋamamana ki neꞋe kira fiku maꞋi. Ma sa Peter ka tataꞋe ka fata Ꞌuri fuada,  
\v 16-17 “Ngwaefuta nau kina, na KerekereꞋa Abu sulia sa Judas fuli mamana naꞋa, osiꞋana na AnoꞋi ru Abu ba fata Ꞌani sa David sulia sa Judas. Sa Jesus ba filia logo sa Judas Ꞌiri niaꞋa ta taꞋi ngwae akulu fuana sasilana na raoꞋa neꞋe fuana lifurongo Ꞌanga, bore ma sa Judas ba dau talaꞋia na ngwae ki fuana daulana sa Jesus.”   
\p
\v 18 (ꞋUnaꞋeri sa Judas ka ngalia mani ba kira folia Ꞌania Ꞌiri nia ke Ꞌolosaea sa Jesus, ma ka folia Ꞌani na afu ano. Ma saena ano neꞋeri, nia Ꞌasi, ma sirana ka foga, ma na ogana ka busu tafa naꞋa Ꞌi maa.  
\v 19 Ma na ngwae neꞋe kira tua Ꞌi Jerusalem, kira ka rongoa na ru neꞋe fuli fuana sa Judas, ma kira ka saea na ano neꞋeri Ꞌani alaꞋanga kira “Akeldama.” Ma fadalana na alaꞋanga neꞋeri na “Ano Ana ꞋAbu.”)   
\p
\v 20 Ma sa Peter ka alaꞋa laꞋu ka Ꞌuri, “Ru neꞋe ka fuli nama diꞋia ba kira keresia saena buka Sam ki nia Ꞌuri, ‘Na luma nia ka gwaꞋu, ma noaꞋa ta ngwae kasi tua Ꞌi saena.’\x + \xo 1:20 \xt Sam 69:25\x* Ma taꞋi kerekereꞋa logo ba nia Ꞌuri, ‘Nia leꞋa fuana ta ngwae laꞋu neꞋe ke didifulia fasi Ꞌiri ke ngalia raoꞋa ba nia.’\x + \xo 1:20 \xt Sam 109:8\x*   
\p
\v 21-22 “Ta neꞋe nia leꞋa fuana kuke filia laꞋu ta ngwae Ꞌiri ke rao fiku nama faꞋi kaimili na lifurongo ki fuana alaꞋanga sulia na tataꞋelana na Aofia sa Jesus faꞋasia na maeꞋa. Na ngwae neꞋe kuke filia, niaꞋa ta ngwae nama ana fikutaꞋi ngwae ba kira leka leka fiku faꞋi kulu ana kaidaꞋi ba sa Jesus nia tua Ꞌua faꞋi kulu, talaꞋae maꞋi ana kaidaꞋi ba sa John siuabu ana sa Jesus, leleka maꞋi ka dao ana faꞋi asoa ba God ngalia naꞋa sa Jesus faꞋasi kulu Ꞌuana Ꞌi langi.”   
\p
\v 23 Ma kira ka filia ro ngwae ki. Ma satana ta ngwae neꞋe sa Josef, neꞋe kira saea Ꞌani sa Barsabas, ma kira ka saea logo Ꞌani sa Justus. Ma satana na ruana ngwae neꞋe sa Mataeas.  
\v 24 ꞋUnaꞋeri kira foꞋo kira ka Ꞌuri, “Aofia Ꞌae, ꞋaeꞋo neꞋe Ꞌoko saiana manatalana ngwae ki taꞋifau. Aia, Ꞌoke faꞋataꞋinia maꞋi fuamiꞋa ana kaidaꞋi neꞋe sa tai ana ro ngwae neꞋe ki neꞋe Ꞌoko filia,  
\v 25 Ꞌiri ke ngalia na raoꞋa neꞋe ana lifurongoꞋa neꞋe sa Judas ba faidanga Ꞌania ma ka leka naꞋa Ꞌana Ꞌuana na kula neꞋe bolo faꞋinia nia ke tua ana.”  
\v 26 Ma Ꞌi buri Ꞌana neꞋe kira foꞋo taꞋifau, kira ka masa Ꞌani ru diꞋia daisi, fasi Ꞌiri kike dao toꞋona sa tai ana ro ngwae neꞋe ki neꞋe God filia, ma kira ka filia sa Mataeas Ꞌiri ka rao faꞋinia akwala ma taꞋi ngwae ni lifurongo neꞋeri.   
\c 2  
\s1 Daolana maꞋi na AnoꞋi ru Abu  
\p
\v 1 Ma na faꞋi asoa doe Jiu ki neꞋe kira saea Ꞌani Pentekos nia dao naꞋa maꞋi, ma na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki, kira fiku ana taꞋi kula saena fanoa doe Ꞌi Jerusalem.  
\v 2 Ma Ꞌasu bore ma taꞋi lingalingaꞋi ru diꞋia na iru doe, nia dao maꞋi faꞋasia Ꞌi langi, ma ka longasia naꞋa na luma neꞋe kira tua ana.  
\v 3 Ma kira ka lisia na ru diꞋia na meamea ana mafula ki, ma na ru neꞋeri ka takalo ma ka dau Ꞌi fafona ngwae ki taꞋifau neꞋe kira tua Ꞌi neꞋeri.  
\v 4 Ma na AnoꞋi ru Abu ka sura adaꞋa taꞋifau, ma kira ka etangia fataꞋa Ꞌani na alaꞋanga matamata ki, diꞋia neꞋe AnoꞋi ru Abu faꞋafata kira Ꞌani.   
\p
\v 5 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, na ngwae Ꞌi Jiu ki neꞋe kira foꞋosia God, kira tua logo Ꞌi Jerusalem. Kira leka maꞋi faꞋasia na maꞋe fanoa toꞋotoꞋo doe ki saena magalia.  
\v 6 Ma kaidaꞋi kira rongoa na lingalingaꞋi ru neꞋeri, ngwae Ꞌoro ki kira ka fiku. Ma kira ka Ꞌarefo liu, duꞋungana neꞋe ngwae faꞋamamana ki, kira fata Ꞌani na alaꞋanga kira ki taꞋifau.  
\v 7 Ma osiꞋana kira Ꞌarefo liu, kira ka fata Ꞌuri fuada talada, “Na ngwae niniꞋa kira fata Ꞌuri ki, kira ngwae Ꞌi Galili ki taꞋifau goꞋo.  
\v 8 Ma faꞋuta neꞋe mika rongo kira ka fata Ꞌani alaꞋanga kami ki?  
\v 9 OsiꞋana kami leka maꞋi faꞋasia fanoa Ꞌi Partia, ma Ꞌi Media, ma Ꞌi Elam, ma Ꞌi Mesopotemia, ma Ꞌi Judea, ma Ꞌi Kapadosia, ma Ꞌi Pontus, ma Ꞌi Asia,  
\v 10 ma faꞋasia Ꞌi Frigia, ma Ꞌi Pamfilia, ma Ꞌi Ejipt, ma faꞋasia fanoa ki Ꞌi Libia karangia Ꞌi Saeren, ma ti ngwae kami leka maꞋi faꞋasia Ꞌi Rom. (Aia, ma ti ai aimili kiraꞋa ngwae Jiu ki, ma ti ai aimili laꞋu kira fiꞋi ruꞋu goꞋo maꞋi Ꞌi Jiu Ꞌi buri.)  
\v 11 Ma ti ngwae kira leka maꞋi faꞋasia Ꞌi Krit, ma faꞋasia Ꞌi Arabia, ma kulu ka rongoa neꞋe ngwae neꞋe ki kira fata sulia na ru ni ꞋarefoꞋanga ani ki neꞋe God nia sasiꞋi, ma kulu ka rongo saiana alaꞋanga kira ki neꞋe alaꞋanga mamana kia goꞋo talaka!”  
\v 12 Kira ka Ꞌarefo liu, ma kira kina na ru neꞋe kira lisia. Ma kira ka saefilo kira talada kika Ꞌuri, “Tae naꞋa neꞋe Ꞌuri re?”   
\p
\v 13 Ma ti ngwae ada ka fata Ꞌoidorole Ꞌani kira ka Ꞌuri, “Sali Ꞌuri bore kira kwaꞋufia liua naꞋa waen taka niniꞋa, ma gwauda ka rora.”   
\s1 Na faꞋataloꞋanga sa Peter  
\p
\v 14 Sui sa Peter ka uu faꞋinia akwala ma taꞋi ngwae ni lifurongo neꞋeri ki, ma ka alaꞋa doe fuana fikuꞋa neꞋeri ka Ꞌuri, “Kamu na sasiku kina ngwae Ꞌi Jiu ki, ma kamu na ngwae ki taꞋifau neꞋe kamu tua Ꞌi Jerusalem, muke fafarongo basi maꞋi fuaku, Ꞌiri nau ku faꞋarongo kamu Ꞌani fadalana ru neꞋe.  
\v 15 Na ngwae neꞋe ki noaꞋa kira Ꞌiri boleboleꞋa laꞋu Ꞌani kwaꞋufilana waen niniꞋa, diꞋia neꞋe kamu manata toꞋona. OsiꞋana nia fiꞋi dao goꞋo ana sikona agi sina Ꞌi Ꞌofodangi.  
\v 16 Aia, ma na ru neꞋe ba sa Joel na profet fata naꞋa maꞋi sulia Ꞌua ba Ꞌuri,   
\q1
\v 17 ‘God ka fata Ꞌuri,  
\q1 Ana asoa Ꞌisi ki, nai baꞋa kwate dangalu ana na AnoꞋi ru Abu nau fuana ngwae nau ki taꞋifau.  
\q1 Ma na Ꞌalako kamu ki, ma na sariꞋi kamu ki, kike baꞋa faꞋarongo Ꞌani fatalaku.  
\q1 Ma na ngwae Ꞌalako kamu ki kike baꞋa lisia na faꞋataꞋi Ꞌanga ki, ma na ngwae ngwaro kamu ki kike baꞋa lisia ru ki Ꞌani maliu boleꞋa kira ki.   
\q1
\v 18 Ana kaidaꞋi neꞋeri ki, nau ku baꞋa kwatea logo na AnoꞋi ru Abu nau fuana ngwae nau ki neꞋe kira rao ꞋoꞋo ma kika faꞋamamana, Ꞌiri kira logo kike faꞋarongo Ꞌani fatalaku.   
\q1
\v 19 Ma nai baꞋa fulia na ru ni ꞋarefoꞋanga ani ki saena mamanga Ꞌi langi, ma nau ku sasia na faꞋanadaꞋa ki Ꞌi ano saena magalia.  
\q1 Saena magalia na ngwae ki kike baꞋa lisia na ngwae ki kike mae, ma na mafula, ma na gwaꞋi sasu ki.   
\q1
\v 20 Ma Ꞌi langi na ngwae ki kike lisia na sina ke baꞋa rodoꞋa, ma na madamo ke baꞋa meo diꞋia ta Ꞌabu.  
\q1 ꞋUnaꞋeri ka sui mala faꞋi asoa ꞋinotoꞋa liu neꞋeri ka fiꞋi dao maꞋi, neꞋe God ke baꞋa matalangaꞋinia na ngwae ki taꞋifau.   
\q1
\v 21 Sa tai bore Ꞌana neꞋe ka gani Ꞌuana kwaiꞋafiꞋanga ana Aofia, nia ke baꞋa mauri.’”\x + \xo 2:21 \xt Joel 2:28-32\x*   
\b  
\p
\v 22 Ma sa Peter ka fata laꞋu Ꞌuri, “Kamu ngwae Ꞌi Israel ki, muke fafarongoa na alaꞋanga neꞋe ki! Sa Jesus ngwae faꞋasia Ꞌi Nasaret, nia na ngwae neꞋe God asungaꞋinia. God ka faꞋataꞋinia fuamuꞋa Ꞌani faꞋanadaꞋa, ma na ru ni ꞋarefoꞋanga ki neꞋe God ka sasiꞋi maꞋi Ꞌani niaꞋa. Kamu talamuꞋa muke saiana taꞋifau na ru neꞋe ki neꞋe fuli Ꞌi safitamuꞋa.  
\v 23 Aia, ma God ka saiana, ma nia ka naia naꞋa sa Judas neꞋe ke Ꞌolosaea sa Jesus, ma ka kwatea fuamuꞋa, ma muka saungia, osiꞋana kamu alaꞋania fuana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, kira ka fotoꞋia ana Ꞌai rara folo.  
\v 24 Bore ma God taꞋea laꞋu faꞋasia na maeꞋa, ma ka logea faꞋasia na ngasingasiꞋanga ana maeꞋa, osiꞋana nia ꞋafitaꞋi fuana na maeꞋa ka dau fafia sa Jesus.  
\v 25 ꞋI naꞋo maꞋi sa David ba fata Ꞌuri suli niaꞋa,  
\q1 ‘Nau ku lisia God ana kaidaꞋi ki taꞋifau neꞋe nia tua faꞋi nau, ma noaꞋa naisi maꞋu, osiꞋana nia tua karangi aku.   
\q1
\v 26 Ma osiꞋana ru neꞋe, nau ku saeleꞋa liu, ma na fatalaku ka fungu Ꞌani saeleꞋa Ꞌanga.  
\q1 Nau kui fitoꞋo ana God,  
\v 27 osiꞋana noaꞋa Ꞌoe kosi alaꞋani nau Ꞌuana na kula ana maeꞋa, ma noaꞋa Ꞌoe kosi lugataꞋi nau, na Ngwae Abu Ꞌoe ka fura saena kilu gwaꞋu.   
\q1
\v 28 Ma Ꞌoko faꞋataꞋinia fuaku neꞋe nai baꞋa mauri laꞋu.  
\q1 Ma ana tualamu faꞋi nau, Ꞌoke baꞋa faꞋafungu nau Ꞌani saeleꞋanga.’”\x + \xo 2:28 \xt Sam 16:8-11\x*   
\b  
\p
\v 29 Ma sa Peter nia fata noniraꞋa laꞋu ka Ꞌuri, “Ngwaefuta nau kina Ꞌae, nau ku alaꞋa madako fuaumulu sulia na koꞋo bora kia sa David na tatalafaꞋa. Nia mae, ma kira ka alua naꞋa. Ma na kilu gwaꞋu nia ka tua karangi kulu goꞋo Ꞌana Ꞌi neꞋe Ꞌi taꞋena.  
\v 30 Sa David noaꞋa Ꞌiri alaꞋa laꞋu sulia niaꞋa talana kaidaꞋi nia saea ru neꞋe. NiaꞋa ta profet, ma nia ka sai goꞋo Ꞌana ana na fata alangaꞋinga God fuana. God fata alangaꞋi fuana nia ke baꞋa alua ta ngwae ana kwalafa sa David na tatalafaꞋa, nia ke baꞋa gwaungaꞋi diꞋia niaꞋa.  
\v 31 Sa David ka lisia taꞋifau naꞋa tae neꞋe God ke baꞋa sasia, ma sa David ka fata sulia na tataꞋelana na Christ, na ngwae filia God, faꞋasia na maeꞋa, ma God noaꞋa kasi danga Ꞌania saena kula ana maeꞋa, ma na nonina noaꞋa kasi ngwaꞋa.  
\v 32 Sa Jesus ba, God taꞋea faꞋasia na maeꞋa, ma kaimili taꞋifau goꞋo neꞋe kami lisia, ma mika fata faꞋamamana sulia ꞋunaꞋeri.  
\v 33 God nia faꞋa ꞋinotoꞋa sa Jesus Ꞌani faꞋagwaurulana Ꞌiri nia ka gwaungaꞋi faꞋinia, ma God ka kwatea na AnoꞋi ru Abu fuana, diꞋia ba nia eta fataꞋa Ꞌani. Aia, ma na ru neꞋe kamu lisia, ma kamu ka rongoa taꞋena naꞋa neꞋe sa Jesus ke kwate dangalu maꞋi ana na AnoꞋi ru Abu fuamiꞋa.  
\v 34 OsiꞋana noaꞋa laꞋu sa David neꞋe fane Ꞌuana Ꞌi langi. Bore ma sa David ka fata lala Ꞌuri,  
\q1 ‘God nia fata Ꞌuri fuana Aofia nau:  
\q1 ꞋOko tua bali ꞋoloꞋolo aku, ma Ꞌoko gwaungaꞋi faꞋinau,  
\v 35 masia kaidaꞋi nau kui alua malimae Ꞌoe ki ka roꞋosuliꞋo.’\x + \xo 2:35 \xt Sam 110:1\x*   
\b  
\p
\v 36 “Ta neꞋe kamuꞋa, ngwae Ꞌi Israel ki, nau ku oga muke sai leꞋa ana sa Jesus neꞋe nau ku fata sulia, ba kamu fotoꞋia ana na Ꞌai rara folo, ma God ka alua sa Jesus, na Christ neꞋe ngwae filia nia, ma nia ka alua sa Jesus ka gwaungaꞋi!”   
\p
\v 37 Ma ana kaidaꞋi neꞋe ngwae ki kira rongoa ru neꞋe, kira Ꞌeke, ma mangoda ka ꞋaruꞋaru. Ma kira ka fata Ꞌuri fuana sa Peter faꞋinia na ngwae ni lifurongo ki, “Ngwaefuta kina Ꞌae, tae neꞋe kami ke baꞋa sasi Ꞌiri God ke rufuanata amiꞋa?”   
\p
\v 38 Sa Peter olisida ka Ꞌuri, “KamuꞋa taꞋifau, muke kakari alifaꞋi faꞋasia na taꞋangaꞋa kamu ki, ma kami ke siuabu kamu, osiꞋana kamu faꞋamamana sa Jesus Christ Ꞌiri God ka rufuanata ana taꞋangaꞋa kamu ki, ma God ka kwatea na AnoꞋi ru Abu nia fuamuꞋa.  
\v 39 God kia nia eta fataꞋa ke kwatea na AnoꞋi ru Abu fuana ngwae neꞋe nia laefida fuana niaꞋa talana ki. Na eta fata Ꞌanga neꞋe nia ꞋafutaꞋi kamu naꞋa faꞋinia ngelamuꞋa, ma na ngwae neꞋe kira tua tau ki logo.”   
\p
\v 40 Sa Peter ka saea na ru neꞋe ki fuada faꞋinia alaꞋanga ni kwairaduꞋanga Ꞌoro ki laꞋu ka Ꞌuri, “Muke tagi leꞋa suli kamu talamuꞋa faꞋasia na kwaꞋikwaꞋinga neꞋe ke leka maꞋi fuana na ngwae taꞋa ki!”  
\v 41 Ma na ngwae Ꞌoro ki, kira ka faꞋamamana ana na fatalana, ma kira ka siuabu. Ma ana faꞋi asoa neꞋeri, bolo faꞋinia na uulu toꞋoni ngwae ki neꞋe kira ruꞋu laꞋu maꞋi Ꞌi saena na fikutaꞋi ngwae faꞋamamana neꞋeri.  
\v 42 Ma ana asoa ki taꞋifau, kira ka fafarongoa na faꞋamanataꞋanga na ngwae lifurongo ki, ma kira ꞋidufaꞋi tua fiku, ma kira ka fanga kwaima fiku, ma kira ka foꞋo fiku.   
\p
\v 43 Ma na ngwae lifurongo ki, kira fulia ru faꞋanadaꞋa Ꞌoro ki ma na ru ni ꞋarefoꞋanga Ꞌani ki, ma na ngwae ki taꞋifau kira ka Ꞌarefo.  
\v 44 Ma na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus ki, kira ka Ꞌado faꞋinia na fikuꞋa kwaima, ma kira ka daroꞋia safitada kwailiu toꞋo ruꞋa kira ki.  
\v 45 Ma ti kaidaꞋi kira ka ꞋoifoliꞋa logo Ꞌani na aluruꞋanga kira ki, ma na ano kira ki, ma kira ka daroꞋia na mani kira ngaliꞋi ki Ꞌi safitada kwailiu, ka bolo faꞋinia boꞋoboꞋo Ꞌanga ana taꞋi taꞋi ngwaeꞋa adulu neꞋe oga.  
\v 46 Ma kira ka fiku ana asoa ki taꞋifau saena faꞋi labu ana Luma Abu God. Ma kira ka fanga fiku kwaima saena luma kira ki, ma kaidaꞋi kira fiku ꞋunaꞋeri, kira ka saeleꞋa liu faꞋinia na enoenoꞋanga saena maurilada.  
\v 47 Ma kira ka fata leꞋa ana God, ma na ngwae ki taꞋifau Ꞌi Jerusalem ka saeleꞋa faꞋinida. Ma ana asoa ki taꞋifau, na Aofia ka faꞋamauria ti ngwae laꞋu, ma kira ka ruꞋu maꞋi saena fikutaꞋi ngwae faꞋamamana neꞋe.   
\c 3  
\s1 Sa Peter faꞋinia sa John gura na ngwae Ꞌaena mae  
\p
\v 1 Ana taꞋi asoa, sa Peter faꞋinia sa John, kera ka leka Ꞌuana Luma Abu God ana uula kadi sina Ꞌi saꞋulafi, osiꞋana kadi sina neꞋeri, kaidaꞋi Jiu ki nama fuana foꞋongaꞋa.  
\v 2 Ana asoa ki taꞋifau, ngwae ki kira ꞋidufaꞋi ngalia maꞋi taꞋi ngwae Ꞌaena mae talaꞋae maꞋi ana kaidaꞋi ana futalana. Ma kira ka alua Ꞌi Ꞌaena sina maa ana Luma Abu God. (Na tafa neꞋeri, kira saea Ꞌani “Mae TaꞋelo Kwanga.”) Ana asoa ki taꞋifau, nia tua Ꞌi neꞋeri, Ꞌiri ka gani mani ana ngwae neꞋe kira ruꞋu kwau saena Luma Abu God.  
\v 3 Ma ana kaidaꞋi nia lisia sa Peter faꞋinia sa John kera ruꞋu kwau, nia ka gani kera Ꞌiri kera ka kwatea ta ru fuana.  
\v 4 Ma keroꞋa ka bubu totongaꞋi fuana, ma sa Peter ka fata Ꞌuri fuana, “Lia maꞋi fuamiroꞋo.”  
\v 5 Ma nia ka bubungi kera, ka manata Ꞌana fasi keroꞋa kata kwatea ta ru fuana.  
\v 6 Ma sa Peter ka fata Ꞌuri fuana, “NoaꞋa nau kusi toꞋo goꞋo ana ta mani. Bore ma nai kwatea fuamu na ru neꞋe nau ku toꞋo ana. Nau ku saea Ꞌoe tataꞋe, ma Ꞌoko fali, osiꞋana sa Jesus Christ na ngwae faꞋasia Ꞌi Nasaret kwatea ngasingasi Ꞌanga fuaku.”  
\v 7 GoꞋo sa Peter ka dau ana na lima ꞋoloꞋolo nia, ma ka taꞋea. Ma ꞋaliꞋali goꞋo Ꞌaena taꞋifau ka ngasingasiꞋa naꞋa,  
\v 8 ma nia ka faꞋasaka, ma ka uu Ꞌani ro Ꞌaa nia ki, ma nia ka fiꞋi talaꞋae ka fali kwailiu. Ma nia ka ruꞋu kwau faꞋi keroꞋa Ꞌuana saena faꞋi labu ana Luma Abu God, ka fali, ma ka ngwaꞋe sakasaka faꞋinia na fata leꞋa Ꞌanga ana God.  
\v 9 Ma kaidaꞋi na ngwae neꞋeri ki, kira lisia nia fali, ma ka auraꞋea God,  
\v 10 kira lia saiana neꞋe niaꞋa na ngwae gani gani ba leka ruꞋu ka tuatua Ꞌi Ꞌaena sina maa ana Luma Abu God. Ma kira ka Ꞌarefo liu ana na ru neꞋe fuli fuana ngwae neꞋeri.   
\s1 AlaꞋanga sa Peter saea saena Luma Abu God  
\p
\v 11 KaidaꞋi neꞋeri, ngwae neꞋe ka daubibi liu naꞋa ana sa Peter ma sa John, na ngwae Ꞌoro ki kira ka Ꞌarefo liu, ma kira ka lalili siada saena kula ana Luma Abu God neꞋe kira saea Ꞌani “Taofa sa Solomon.”  
\v 12 KaidaꞋi sa Peter lisia naꞋa ngwae neꞋeri ki, nia ka fata Ꞌuri fuada, “Kamu ngwae Israel ki, faꞋuta neꞋe kamu ka Ꞌarefo ana ru neꞋe, ma kamu ka bubungi keroꞋo naꞋa Ꞌaumulu Ꞌuira? Sali kaumulu fia fasi na ngasingasiꞋanga keroꞋo talamiroꞋo, ma na tuaꞋa abu keroꞋo niniꞋa keroꞋo gura Ꞌani na ngwae neꞋe ma ka fali?  
\v 13 God neꞋe sa Abraham, ma sa Aesak, ma sa Jakob kira foꞋosia, God ba koꞋo kia ki, nia tala faꞋa ꞋinotoꞋa na ngwae rao nia sa Jesus. Bore ma kamu ka kwatea lala sa Jesus fuana na faꞋinaꞋonaꞋo ki. Ma kaidaꞋi sa Paelat nia matalangani, kamu Ꞌaila Ꞌania niaꞋa, ma kamu ka sae taꞋa liu lala ana kaidaꞋi ba sa Paelat saea ke logea.  
\v 14 Sa Jesus neꞋe na ngwae abu, ma ka ꞋoloꞋolo ba God filia fuana faꞋamaurilana ngwae nia ki, bore ma kamu ka Ꞌaila Ꞌania, ma kamu ka Ꞌengoa lala sa Paelat fuana logelana na ngwae neꞋe sau ngwae.  
\v 15 Ma kamu ka saungia sa Jesus na ngwae neꞋe gwalona na mauriꞋa. Bore ma God ka taꞋea faꞋasia na maeꞋa, ma keroꞋo ka lisia mamanalana ru neꞋe.  
\v 16 Kamu lisia na ngwae neꞋe, ma kamu ka lia saiana. Nia faꞋamamana na ngasingasiꞋanga sa Jesus neꞋe ka faꞋamauria. FitoꞋonga ana sa Jesus neꞋe kwate ngwae neꞋe ka tatakila neꞋe kamu ka lisia taꞋifau naꞋa.   
\p
\v 17 “ꞋUnaꞋeri ngwaefuta nau kina Ꞌae, nau ku saiana kaumulu faꞋinia na faꞋinaꞋonaꞋo ki kamu sasi ꞋunaꞋeri ana sa Jesus, osiꞋana kamu kinaꞋi ru.  
\v 18 Bore ma God saea naꞋa maꞋi Ꞌua Ꞌi naꞋo Ꞌani na profet ki taꞋifau fasi na ngwae filia nia ke baꞋa nonifii. Ma nia ꞋunaꞋeri fuana ka faꞋamamana nama na fatalana God.  
\v 19 ꞋUnaꞋeri muke kakari alifaꞋi naꞋa, ma kamu ke faꞋitaꞋi Ꞌuana God, Ꞌiri nia ke rufuanata na abula taꞋangaꞋa kamu ki, ma Ꞌiri God ke baꞋa faꞋasaeleꞋa na maurilamuꞋa,  
\v 20 ma nia ke baꞋa kwatea maꞋi sa Jesus na Christ na ngwae ba nia filia naꞋa fuamuꞋa.  
\v 21 Nia tua maꞋi Ꞌana Ꞌi langi leleka ka dao ana kaidaꞋi God ke faꞋafaolua na ru ki taꞋifau, diꞋia ba nia saea naꞋa maꞋi Ꞌua Ꞌani na profet abu nia ki.  
\v 22 OsiꞋana sa Moses fata sulia na Aofia ka Ꞌuri, ‘God kamu ke baꞋa kwatea kwau taꞋi profet siaumulu, diꞋia logo neꞋe nia baꞋe nau maꞋi. NiaꞋa ta ngwae nama amuꞋa ngwae Jiu ki. Kamu ke roꞋosulia na tae ki neꞋe nia saea fuamuꞋa.  
\v 23 Sa tai bore Ꞌana neꞋe noaꞋa kasi roꞋosulia na tae neꞋe na profet neꞋeri saea, God ke baꞋa daroꞋia nia ka tua matali faꞋasia ngwae nia ki ma ka malangisia.’\x + \xo 3:23 \xt Diutronomi 18:15, 18\x*  
\v 24 Sa Samuel, ma na profet ki taꞋifau neꞋe kira leka maꞋi Ꞌi buri, kira toꞋo ana na faꞋarongoꞋanga neꞋe faꞋasia God, kira ka faꞋatalo logo Ꞌania tae neꞋe niꞋi fuli naꞋa maꞋi ana kaidaꞋi neꞋe.  
\v 25 Na fata alangaꞋinga God ki fuamuꞋa niꞋi dao maꞋi Ꞌani na profet nia ki. Ma kamu Ꞌado logo ana faꞋinia na koꞋo kamu ki Ꞌani fau alangaꞋinga God fuada, diꞋia nia saea fuana sa Abraham ka Ꞌuri, ‘Nau kui baꞋa faꞋaleꞋa na ngwae ki taꞋifau saena magalia, sulia na ngwae neꞋe futa olitamu.’\x + \xo 3:25 \xt Jenesis 22:18\x*  
\v 26 Nia neꞋe, God ka filia maꞋi ma ka kwatea maꞋi na ngwae rao nia sa Jesus siaumulu, fasi Ꞌiri nia ka faꞋaleꞋa kamu, ana kaidaꞋi kamu kakari alifaꞋi faꞋasia na taꞋangaꞋa kamu ki.”   
\c 4  
\s1 Kira matalangani sa Peter ma sa John  
\p
\v 1 Ana kaidaꞋi sa Peter faꞋinia sa John kera alaꞋa Ꞌua fuana ngwae ki, ti fata abu, ma ti Sadusi, ma na faꞋinaꞋonaꞋo ana ngwae neꞋe kira folo Ꞌusia Luma Abu God, kira ka dao maꞋi siadaroꞋo.  
\v 2 Kira oga taꞋa, osiꞋana na ro ngwae lifurongo neꞋe ki kera faꞋamanata na ngwae ki neꞋe sa Jesus nia tataꞋe naꞋa faꞋasia na maeꞋa, ma ka faꞋataꞋinia neꞋe na ngwae neꞋe kira mae ki bore kira ke tataꞋe logo faꞋasia na maeꞋa.  
\v 3 Nia neꞋe kwatea kira ka daudaroꞋo, ma kira ka aludaroꞋo saena luma ni lokafo, kera ka tua Ꞌi neꞋeri masia ruana asoa, duꞋungana nia saꞋulafi naꞋa.  
\v 4 Ma na ngwae Ꞌoro neꞋe kira rongoa alaꞋanga kera, kira ka faꞋamamana. Ma na ngwae neꞋe kira faꞋamamana na faꞋarongoꞋa leꞋa kaidaꞋi neꞋeri, nia bolo faꞋinia lima toꞋoni ngwane ki.\f + \fr 4:4 \ft Lima toꞋoni ngwae neꞋe noaꞋa kira kasi toꞋomani goꞋo kini faꞋinia na ngela ki neꞋe kira faꞋamamana logo na faꞋarongoꞋa leꞋa.\f*   
\p
\v 5 Ana na asoa Ꞌi buri, na ꞋingataꞋi fata abu fikua maꞋi na fata abu doe ki, na ngwae faꞋamanata ana taki ki, faꞋinia ti ngwae ana fikutaꞋi ngwae ni lokoꞋi ru, ma kika fiku ana taꞋi kula Ꞌi Jerusalem.  
\v 6 Kira fiku faꞋinia sa Anas na ꞋingataꞋi fata abu, ma sa Kaeafas, ma sa John, ma sa Aleksanda faꞋinia ti ngwae laꞋu ana kwalafa ana ꞋingataꞋi fata abu.  
\v 7 Sui kira ka faꞋauua sa Peter faꞋinia sa John Ꞌi naꞋoda taꞋifau, ma kira ka saefilodaroꞋo kika Ꞌuri, “KoroꞋo gura faꞋuta ana na ngwae taꞋu neꞋe? Na mamanaꞋanga tae neꞋe koroꞋo toꞋo ana, ma na ngasingasiꞋanga ana sa tai niniꞋa koroꞋo gura Ꞌani?”   
\p
\v 8 Ma na AnoꞋi ru Abu ka sura ana sa Peter nia fata Ꞌuri fuada, “KamuꞋa ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki, ma na gwaungaꞋi ngwae ki,  
\v 9 kamu saefilo keroꞋo taꞋena sulia na ru leꞋa neꞋe keroꞋo sasia fuana ngwae Ꞌaena taꞋu, ma tae niniꞋa kwate nia ka leꞋa.  
\v 10 KeroꞋo oga kamuꞋa faꞋinia na ngwae ki taꞋifau Ꞌi Israel muke saiana ru neꞋe, na ngwae neꞋe kamu lisia, nia Ꞌakwa, ma ka uu naꞋa faꞋi kamu, nia Ꞌakwa Ꞌani na ngasingasiꞋanga sa Jesus Christ na ngwae faꞋasia Ꞌi Nasaret ba kamu saungia ana Ꞌai rara folo ma God ka taꞋea faꞋasia na maeꞋa.  
\v 11 Sa Jesus ba na KerekereꞋa Abu fata sulia ka Ꞌuri,  
\q1 ‘NiaꞋa na fau neꞋe kamu na ngwae saungaꞋi luma ki, kamu Ꞌaila Ꞌania.  
\q1 Nia neꞋe na fau neꞋe talingaꞋi ka liufia na fau ki taꞋifau ana Ꞌodoa.’   
\m
\v 12 TaꞋifilia niaꞋa goꞋo neꞋe saiana ka faꞋamauria na ngwae ki, noaꞋa naꞋa ta ngwae laꞋu saena magalia, neꞋe God kwatea fasi Ꞌiri ka faꞋamauri kia Ꞌani.”   
\p
\v 13 Ma na gwaungaꞋi ngwae ki, kira ka Ꞌarefo liu ana sa Peter ma sa John, osiꞋana noaꞋa kera kasi maꞋu Ꞌani fata noniraꞋanga. Ma kira ka Ꞌarefo logo ana saiꞋi ruꞋanga keraꞋa, ro ngwae neꞋe ki noaꞋa keroꞋa kasi saesaeꞋe ru goꞋo. Ma kira saiana keroꞋa ro ngwae dee iꞋa ki goꞋo. Ma kira ka sai logo ana keroꞋa ro ngwae neꞋe ki ba liliu fiku faꞋinia sa Jesus.  
\v 14 Ma kira ka kina naꞋa saelana laꞋu ta ru, osiꞋana na ngwae ba kera gura nia uu logo faꞋi kera.  
\v 15 ꞋUnaꞋeri neꞋe kira ka kwatea sa Peter, ma sa John, faꞋinia na ngwae neꞋeri, kira ka ruꞋu kwau Ꞌi maa faꞋasia kula ni fikuꞋa neꞋeri. Sui, kira ka fata basi Ꞌada sulia tae neꞋe kike baꞋa sasia ana sa Peter ma sa John.  
\v 16 Ma kira ka fata Ꞌuri, “Tae neꞋe kulu ke baꞋa sasia ana ro ngwae neꞋe ki? OsiꞋana na ngwae ki taꞋifau neꞋe kira tua Ꞌi Jerusalem, kira sai goꞋo ana taꞋifau na ru faꞋanadaꞋa neꞋe kera sasia, ma noaꞋa kulu kasi bolo fuana tofelana.  
\v 17 Bore ma fuana ru neꞋe noaꞋa kasi talo fuana ti ngwae laꞋu, kulu saea fuada noaꞋa kera kasi fata laꞋu sulia sa Jesus fuana ti ngwae laꞋu.”   
\p
\v 18 Sui kira ka ri laꞋu maꞋi Ꞌuana sa Peter ma sa John, kira ka fata totongaꞋi Ꞌuri fuadaroꞋo, “NoaꞋa koroꞋo kasi fata laꞋu Ꞌani ma noaꞋa koroꞋo kasi faꞋamanata naꞋa sulia sa Jesus.”   
\p
\v 19 Ma sa Peter faꞋinia sa John olisida kera ka Ꞌuri, “Kamu ke manata basi na tae neꞋe saga Ꞌi maana God, ana roꞋongaꞋa suli kamu, nama roꞋongaꞋa sulia God?  
\v 20 NoaꞋa keroꞋo kasi mango naꞋa faꞋasia alaꞋanga sulia tae neꞋe keroꞋo tala lisia, ma keroꞋo ka rongoa, osiꞋana keroꞋo roꞋo sulia God.”   
\p
\v 21 Ma na fikuꞋa neꞋe ana ngwae lokoꞋi ru ki, kira ka fata ngasingasiꞋa laꞋu fuadaroꞋo. Sui kira ka logedaroꞋo, Ꞌasu Ꞌubani ngwae ki kata fuꞋalida fafia kwaꞋi ladaroꞋo, duꞋungana na ngwae ki taꞋifau, kira baꞋatafea liu God fafia tae neꞋe kera fulia.  
\v 22 OsiꞋana neꞋe ngwae ki saiana talitoꞋona God goꞋo neꞋe saiana ke gura ngwae niniꞋa mataꞋi naꞋa sulia fai akwala faꞋi ngali ma ka tarenga ana maurilana.   
\s1 Ngwae faꞋamamana ki kira foꞋo Ꞌuana noniraꞋanga  
\p
\v 23 KaidaꞋi kira logea goꞋo sa Peter ma sa John, kera ka oli laꞋu siana fiku taꞋi ngwae kira, ma kera ka faꞋarongoda Ꞌania na ru neꞋe fata abu doe ki ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki kira saea.  
\v 24 Ana kaidaꞋi kira rongoa, kira ka foꞋosia God kika Ꞌuri, “God ꞋinotoꞋa Ꞌae, ꞋaeꞋo neꞋe Ꞌoko saungaꞋinia na mamanga, ma na magalia, ma na asi, ma na ru mauri ki taꞋifau Ꞌi neꞋe.  
\v 25 Ma Ꞌoko kwatea naꞋa AnoꞋi ru Abu Ꞌoe fuana koꞋo kami sa David na ngwae rao Ꞌoe, fasi Ꞌiri ka fata Ꞌuri,  
\q1 ‘Na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, kira saetaꞋa fuaku, ma kira ka tataꞋe sauli nau sulia manataꞋi ngwae boleboleꞋa kira ki.   
\q1
\v 26 Na tatalafaꞋa ki kira ka sasi akaꞋu Ꞌada talada ma na ngwae ꞋinotoꞋa ki kira ka fiku fuana fuꞋanga faꞋinia God ma Christ na ngwae filia nia.’\x + \xo 4:26 \xt Sam 2:1-2\x*   
\m
\v 27 “Sulia ru neꞋe fuli kaidaꞋi sa Herod Antipas ma sa Pontias Paelat, kera fiku saena fanoa neꞋeri faꞋinia ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki ma na ngwae Ꞌi Israel ki logo. Kira fiku fuana matalangaꞋilana sa Jesus, na ngwae rao abu Ꞌoe neꞋe Ꞌoko filia naꞋa.  
\v 28 Kira fiku fuana faꞋamamanalana ma sasilana na ru ki taꞋifau, diꞋia ba Ꞌoko naia naꞋa maꞋi, sulia Ꞌani ngasingasiꞋanga Ꞌoe, ma na kwaiogaiꞋanga Ꞌoe fuana ka fuli naꞋa ꞋunaꞋeri.  
\v 29 Ma ana kaidaꞋi neꞋe God Ꞌae, Ꞌoke lisia basi alaꞋanga totongaꞋi kira ki, ma Ꞌoko kwatea maꞋi na ngasingasiꞋanga Ꞌoe fuamiꞋa na ngwae rao Ꞌoe ki, fasi Ꞌiri mike fata noniraꞋa Ꞌani fatalamu.  
\v 30 ꞋOke faꞋataꞋinia maꞋi na mamanaꞋanga ma Ꞌoko gura ngwae ki, fasi Ꞌiri kira ka lisia fulilana ru faꞋanadaꞋa ki, ma na ru ni ꞋarefoꞋanga ki, Ꞌani na ngasingasiꞋanga ngwae rao abu Ꞌoe sa Jesus.”   
\p
\v 31 Ma ana kaidaꞋi kira foꞋo ka sui goꞋo, kula neꞋe kira fiku ana ka ngwaꞋigiꞋigi naꞋa. Ma na AnoꞋi ru Abu ka sura adulu taꞋifau, ma kira ka fata noniraꞋa naꞋa Ꞌani fatalana God.   
\s1 Kira daroꞋia na toꞋoruꞋa kira ki  
\p
\v 32 Ma na ngwae ki taꞋifau neꞋe kira faꞋamamana, kira ka fiku Ꞌani taꞋi manataꞋanga faꞋinia taꞋi liaꞋi ngwae. Ma noaꞋa ta ngwae Ꞌiri toꞋo ana ta ru neꞋe nia ke saea Ꞌani ru nia talana, bore ma kira ka daroꞋia Ꞌi safitada na ru kira ki taꞋifau.  
\v 33 Ma na ngwae lifurongo ki ka faꞋatalo noniraꞋa sulia tataꞋelana na Aofia sa Jesus faꞋasia na maeꞋa, ma God ka faꞋaleꞋa kira taꞋifau goꞋo.  
\v 34 Ma noaꞋa ta ngwae saena fiku taꞋi ngwae ana tuaꞋa kira neꞋe ka boꞋoboꞋo Ꞌuana ta ru, duꞋungana ti kaidaꞋi neꞋe kira boꞋoboꞋo, ti ngwae ada neꞋe kira toꞋo ana ano nama ta luma, kira ka ꞋoifoliꞋa ꞋaniꞋi, sui ma kira ka ngalia maꞋi mani neꞋeri ki,  
\v 35 kira ka kwatea fuana ngwae lifurongo ki, kira ngalia, kika daroꞋia fuada sulia boꞋoboꞋo Ꞌanga kira ki taꞋifau.   
\p
\v 36 Ma sa Josef taꞋi ngwae ana kwalafa sa Lifae ba futa Ꞌi Saeprus ba na ngwae lifurongo ki kira saea Ꞌani sa Banabas (fadalana neꞋe sa Kwairadui),  
\v 37 nia ka Ꞌoifoli Ꞌani taꞋi afu ano nia, ka ngalia mani neꞋeri, ka kwatea fuana na ngwae lifurongo ki.   
\c 5  
\s1 Sa Ananias faꞋinia Ꞌafe nia Ꞌi Safira  
\p
\v 1 Bore ma taꞋi ngwae neꞋe satana sa Ananias, faꞋinia Ꞌafe nia satana Ꞌi Safira, kera tua logo faꞋinia na fiku taꞋi ngwae faꞋamamana neꞋeri. Ma kera ka foli logo Ꞌani ta bali ana ano kera.  
\v 2 Ma sa Ananias ka alua Ꞌana ta bali ana mani neꞋeri fuadaroꞋo, ka ngalia goꞋo maꞋi Ꞌana ta bali ana mani neꞋeri ka kwatea fuana ngwae lifurongo ki, ma nia ka saea fasi niꞋi taꞋifau naꞋa neꞋeriꞋa. Ma na Ꞌafe nia bore ka ala logo fafia sokeꞋa neꞋeri.  
\v 3 ꞋUnaꞋeri sa Peter ka saefilo Ꞌuri ana, “Ananias kwa, faꞋuta neꞋe Ꞌoko alaꞋania sa Saetan ka talaꞋiꞋo, ma ka sasi Ꞌoko sokea na AnoꞋi ru Abu Ꞌani sofongaꞋilana ta bali ana mani ba koroꞋo ngalia kwa?  
\v 4 ꞋI naꞋona neꞋe Ꞌoko foli Ꞌani na ano baera, niaꞋa neꞋe ru Ꞌoe. Ma buri Ꞌana Ꞌoko Ꞌoifoli Ꞌani, mani Ꞌoko ngalia Ꞌuana ru neꞋana, ꞋaeꞋo neꞋe Ꞌoko ꞋaꞋana fuana, ma Ꞌoko saiana Ꞌoe sasia Ꞌamu Ꞌani ta ru sulia na kwaiogaiꞋanga Ꞌoe. ꞋUri ma faꞋuta neꞋe Ꞌoko manata ꞋunaꞋeri saena manatalamu? NoaꞋa Ꞌoko Ꞌiri sokea goꞋo ngwae, Ꞌoko sokea logo God!”   
\p
\v 5 KaidaꞋi sa Ananias rongoa ru neꞋeri, nia ka Ꞌasi Ꞌi ano, ma ka mae naꞋa. Ma na ngwae neꞋe kira rongoa ru neꞋeri, kira ka maꞋu liu.  
\v 6 Na ngwae Ꞌalako ki kira ruꞋu maꞋi, kira ka buta nonina. Ma kira ka ngalia Ꞌi maa, ma kira ka kwaiatoa.   
\p
\v 7 Nia bolo faꞋinia ta uulu kadi sina Ꞌi buri Ꞌana, na Ꞌafe nia ka ruꞋu maꞋi saena luma ana kula neꞋe sa Peter nia tua ana, ma noaꞋa kasi sai logo ana tae neꞋe fuli fuana na araꞋi nia.  
\v 8 Ma sa Peter ka saefilo Ꞌuri ana, “FaꞋarongo nau basi maꞋi, Ꞌuri ma na mani baera taꞋifau naꞋa niniꞋa neꞋe araꞋi Ꞌoe faꞋiniꞋo moro ngalia Ꞌuana na ano ba koroꞋo Ꞌoifoli Ꞌani?”  
\p Ma nia olisia ka Ꞌuri, “ꞋIu, nia taꞋifau naꞋa niniꞋa.”   
\p
\v 9 GoꞋo sa Peter ka saefilo laꞋu Ꞌuri ana, “FaꞋuta neꞋe araꞋi Ꞌoe faꞋiniꞋo, moro ka sokea na AnoꞋi ru Abu God, ma koroꞋo fia fasi nia kasi matalangaꞋi koroꞋo goꞋo? Na ngwae ba kira kwaiatoa na araꞋi Ꞌoe neꞋana, kira uu goꞋo Ꞌada Ꞌi Ꞌaena sinamaa ana kaidaꞋi neꞋe. Ma kira ke baꞋa ngaliꞋo logo Ꞌiri kika kwaiatoꞋo.”  
\v 10 Ma ꞋunaꞋeri goꞋo kini neꞋe ka Ꞌasia logo Ꞌi ano Ꞌi naꞋona Ꞌaena sa Peter, ma ka mae naꞋa. Ma na ngwae Ꞌalako baera ki kira ruꞋu maꞋi, ma kira ka lisia nia mae naꞋa, kira ka ngalia Ꞌi maa, ma kika leka kwaiatoa logo Ꞌi ninimana araꞋi nia.  
\v 11 Na ngwae faꞋamamana ki taꞋifau, ma ngwae ki taꞋifau logo neꞋe kira rongoa ru neꞋeri, kira ka maꞋu liu logo.   
\s1 Ru faꞋanadaꞋa ki  
\p
\v 12 Na ngwae lifurongo ki, kira fulia ru Ꞌoro ni ꞋarefoꞋanga ani ki ma na faꞋanadaꞋa ki Ꞌi safitana na ngwae ki. Ma na ngwae faꞋamamana ki taꞋifau, kira ka fiku Ꞌi saena Luma Abu God ana kula neꞋe kira saea Ꞌani Taofa sa Solomon.  
\v 13 Ma ta ngwae neꞋe noaꞋa kasi faꞋamamana, noaꞋa kasi noniraꞋa fuana ka fiku faꞋinida, sui bore Ꞌana na ngwae ki ka tafea na ngwae faꞋamamana ki ma ka saea kira leꞋa.  
\v 14 Bore ma na ngwae Ꞌoro ki, ma na kini Ꞌoro ki logo, kira ka faꞋamamana ana na Aofia, ma kira ka fiku logo Ꞌi saena na fiku taꞋi ngwae neꞋeri.  
\v 15 Ma duꞋungana na ru neꞋe na ngwae lifurongo ki kira fuliꞋi ki, na ngwae Ꞌi neꞋeri ki kira ka ngalia naꞋa ngwae mataꞋi ki, ma kika aluda sulia na taꞋi tala fafona na ꞋifitaꞋi kira ki, fasi Ꞌiri kaidaꞋi sa Peter ka liu ana, nununa bore ka liu fafida, ma kira ka Ꞌakwa.  
\v 16 Ma na ngwae Ꞌoro ki kira ka leka maꞋi faꞋasia na fanoa ki kalia Ꞌi Jerusalem, kira ngalia maꞋi na ngwae kira ki neꞋe kira mataꞋi faꞋinia na ngwae neꞋe anoꞋi ru taꞋa ki faꞋafiida, ma na ngwae lifurongo ki kika gurada, ma kira taꞋifau kika Ꞌakwa logo.   
\s1 Kira faꞋakaisia na ngwae lifurongo ki  
\p
\v 17 Ma na ꞋingataꞋi fata abu, faꞋinia na ngwae nia ki neꞋe kira tua saena fiku taꞋi ngwae ana Sadusi ki, kira ka ogalaꞋa liu fuana na ngwae lifurongo ki.  
\v 18 Ma kira dauda, ma kira ka aluda saena luma ni lokafo.  
\v 19 Bore ma ana faꞋi rodo neꞋeri, na Ꞌainsel God dao maꞋi, ma ka Ꞌifingia na sinamaa ki ana luma ni lokafo neꞋeri, ma ka talaꞋida Ꞌi maa, ma ka fata Ꞌuri fuada,  
\v 20 “Muke leka, muke uu saena Luma Abu God, kamu ke faꞋarongoa ngwae ki sulia na mauriꞋa faolu neꞋe.”  
\v 21 Na ngwae lifurongo ki kira ka roꞋo sulia na Ꞌainsel neꞋeri, ma Ꞌi Ꞌofodangi laꞋa bilabila, kira ka leka naꞋa saena Luma Abu God, ma kira ka talaꞋae naꞋa ana faꞋamanataꞋanga.  
\p Na ꞋingataꞋi fata abu faꞋinia ngwae nia ki, kira ka ri maꞋi Ꞌuana na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana Jiu ki fuana fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru, Ꞌiri kika filoa na ngwae lifurongo ki. Ma kira ka kwate alaꞋanga fuana na ngwae ana ofoꞋa ki, kira ka talaꞋia naꞋa maꞋi ngwae lifurongo ki faꞋasia saena luma ni lokafo siada.  
\v 22 Bore ma kaidaꞋi neꞋe ngwae ana ofoꞋa ki kira dao kwau, noaꞋa kira kasi lisia naꞋa ta taꞋi ana ngwae lifurongo saena luma ni lokafo. Ma kira oli kika faꞋarongoa na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki kika Ꞌuri,  
\v 23 “KaidaꞋi kami dao kwau saena luma ni lokafo, kami lisia neꞋe ngwae folo ki kira fono ngasi liu mala ana sinamaa ki, ma kira ka folo goꞋo Ꞌada maana sinamaa ki. Bore ma kaidaꞋi kami Ꞌifi, kami ka lia kwau saena luma, ma noaꞋa kami kasi lisia goꞋo taꞋi ana na ngwae lifurongo ki Ꞌi saena.”  
\v 24 KaidaꞋi neꞋe fata abu doe ki, ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana na ngwae folo ki ana Luma Abu God, kira rongoa ru neꞋe, kira ka filo kwailiu tae laꞋu neꞋe ke baꞋa fuli.   
\p
\v 25 ꞋUnaꞋeri taꞋi ngwae ka ruꞋu maꞋi, ma ka fata Ꞌuri fuada, “Muke sailinga basi, na ngwae ba kamu aluda saena luma ni lokafo, kira uu naꞋa Ꞌada saena Luma Abu God, ma kira ka faꞋamanata naꞋa ngwae ki!”  
\v 26 Ma na gwaungaꞋi ngwae ana ngwae folo ki faꞋinia na ngwae nia ki, kira leka, kira ka oli maꞋi faꞋinia na lifurongo ki. NoaꞋa kira kasi kwaꞋi laelae laꞋu sulida fuana oliꞋa maꞋi, osiꞋana kira maꞋu Ꞌani ngwae ki, Ꞌasu kira kata ꞋuilaꞋi fauda lala.   
\p
\v 27 Ma kaidaꞋi kira talaꞋia maꞋi na ngwae lifurongo ki, ma kira ka faꞋa uuda Ꞌi naꞋona na fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru neꞋe kira fiku maꞋi, na ꞋingataꞋi fata abu ka fata fuada ka Ꞌuri,  
\v 28 “Kaimili lui totongaꞋi ana noaꞋa kaumulu kasi faꞋamanata laꞋu Ꞌani sa Jesus. Bore ma na faꞋamanataꞋanga kamu talofia naꞋa saena fanoa Ꞌi Jerusalem. Ma kamu ka fafi kaimili fasi kaimili lala neꞋe kami saungia sa Jesus ka mae!”  
\v 29 Sui sa Peter faꞋinia na lifurongo ki ka olisida kika Ꞌuri, “Kami ka roꞋo nama sulia God ma noaꞋa laꞋu ngwae ki.  
\v 30 Ma buri Ꞌana neꞋe kamu saungia sa Jesus ana na Ꞌai rara folo ka mae, God ba koꞋo kia ki neꞋe taꞋea faꞋasia na maeꞋa.  
\v 31 Ma God taꞋea nia ka gwaungaꞋi faꞋinia fasi Ꞌiri nia ka kwaitalaꞋi ma ka faꞋamauri, fasi Ꞌiri ka kwatea kaidaꞋi fuana ngwae Israel ki, Ꞌiri kike kakari alifaꞋi, ma God ka rufuanata ana taꞋangaꞋa kira ki.  
\v 32 Kaimili lisia naꞋa ru neꞋe fuli fuana sa Jesus ki, ma kamiꞋa faꞋinia na AnoꞋi ru Abu ka fata faꞋamamana naꞋa suliꞋi. God kwatea maꞋi na AnoꞋi ru Abu fuana sa tai faꞋida neꞋe roꞋosulia.”   
\p
\v 33 Ma ana kaidaꞋi neꞋe ngwae saena fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru ki kira rongoa ru neꞋe, kira ka saetaꞋa liu, ma kira ka oga kike saungia na ngwae lifurongo neꞋeri ki.  
\v 34 Bore ma taꞋi ngwae ana fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru neꞋeri, ma niaꞋa tai ana fikutaꞋi ngwae ana Farasi satana sa Gamaliel neꞋe ngwae faꞋamanata Ꞌani taki ki, ma nia neꞋe ngwae ki kira fuꞋusi doe liu ana, nia tataꞋe ka saea kira ka olitaꞋinia basi Ꞌada na ngwae lifurongo neꞋe ki Ꞌi maa fuana kaidaꞋi tiꞋitiꞋi.  
\v 35 Sui, nia ka fata Ꞌuri fuana na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo neꞋeri ki, “Kaumulu ngwae Ꞌi Israel ki, kamu ke manata leꞋa sulia na ru neꞋe kamu ke baꞋa sasia ana ngwae neꞋe ki.  
\v 36 OsiꞋana noaꞋa Ꞌisi tau goꞋo kwau, sa Tedas leka maꞋi ka saea niaꞋa ta ngwae ꞋinotoꞋa liu, ma ka bolo faꞋinia fai talangaꞋi ngwae ki neꞋe kira leka sulia. Ma noaꞋa kasi tau goꞋo, na ngwae ki kika saungia, ma na fafarongo nia ki kira ka takalo taꞋifau, ma na raoꞋa ba nia sasia ka sui logo Ꞌana.  
\v 37 Sui buri Ꞌana sa Judas na ngwae Ꞌi Galili ka leka laꞋu maꞋi ana kaidaꞋi kira keresia satana na ngwae ki taꞋifau. Ma na ngwae Ꞌoro ki neꞋe kira leka sulia ma kira ka ofolia ngwae Ꞌi Rom ki, bore ma ngwae ana ofoꞋa Ꞌi Rom ki kira ka saungia logo. Ma na fafarongo nia ki, kira ka takalo logo Ꞌada.  
\v 38 Ma sulia na ru neꞋe fafarongo sa Jesus ki kira sasi, nau ku saea fuaumulu, noaꞋa kamu kasi sasia ta ru ada. Muke alaꞋanida kika leka kwau Ꞌada ma muka leka faꞋasida. DiꞋia na manataꞋanga ma na raoꞋa neꞋe kira sasia neꞋe ru goꞋo ana ngwae, nia ke baꞋa funu logo Ꞌana.  
\v 39 Ma diꞋia nia leka maꞋi faꞋasia God, nia ꞋafitaꞋi kamu ke tataꞋe saulida, ma kamu ke dao toꞋona neꞋe kamu fuꞋa saulia God.”  
\p Ma na fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru neꞋeri, kira ka roꞋosulia fatalana sa Gamaliel.  
\v 40 Sui kira ka oli laꞋu maꞋi faꞋinia na ngwae ni lifurongo ki, ma kira ka saea fuana ngwae folo ki kira ka ulasida. Ma kira ka luida noaꞋa kira kasi fata laꞋu sulia sa Jesus. Sui, kira ka kanusuda.  
\v 41 Ma ana kaidaꞋi neꞋe na ngwae lifurongo ki kira leka naꞋa faꞋasia na fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru neꞋeri, kira ka saeleꞋa liu, osiꞋana God nia alafafida neꞋe kira totolia nonifiiꞋanga duꞋungana sa Jesus.  
\v 42 Ma ana asoa ki taꞋifau, na ngwae lifurongo ki kira ka liu Ꞌi saena Luma Abu God, ma Ꞌi saena na luma ngwae ki, ma kira ka faꞋamanata, ma kika fatataloꞋania na FaꞋarongoꞋa LeꞋa neꞋe sa Jesus nia na Christ, na ngwae filia God.   
\c 6  
\s1 Kira filia na fiu ngwae ki fuana kwaiꞋafiꞋanga ana ngwae lifurongo ki  
\p
\v 1 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus ki, kira Ꞌoro naꞋa. Ma na ꞋugaꞋa ka tataꞋe safitana Jiu neꞋe kira fata Ꞌani na alaꞋanga ngwae Jiu faꞋinia na Jiu neꞋe kira fata Ꞌani na alaꞋanga Grik. Ti ai ada neꞋe kira fata Ꞌani alaꞋanga Grik, kira Ꞌuga, osiꞋana neꞋe Jiu neꞋe kira fata Ꞌani alaꞋanga ngwae Jiu noaꞋa kasi Ꞌafia goꞋo na gwaꞋi Ꞌuru kira ki ka bolo logo faꞋinia Ꞌuru Jiu neꞋe kira alaꞋa Ꞌani alaꞋanga ngwae Jiu Ꞌani na fanga, ma na mani neꞋe kira daroꞋia ana asoa ki.  
\v 2 Ma na akwala ma ro ngwae lifurongo neꞋe ki, kira ka ri maꞋi Ꞌuana ngwae faꞋamamana ki taꞋifau, kira ka fata Ꞌuri, “NoaꞋa Ꞌiri leꞋa neꞋe kami ka Ꞌabera laꞋu Ꞌani na daroꞋilana na mani kulu ki, ma kami ka manata buru naꞋa Ꞌaimili Ꞌani na faꞋatalongaꞋi lana fatalana God.  
\v 3 Nia ꞋunaꞋeri ngwaefuta nau kina Ꞌae, kamu ke filia ta fiu ngwae leꞋa Ꞌi safitamuꞋa neꞋe kamu saiada neꞋe na AnoꞋi ru Abu nia sura ada, ma kira ka liatoꞋo, fasi Ꞌiri kike lia sulia na raoꞋa neꞋe.  
\v 4 Ma kaimili ka rao taꞋi bali naꞋa Ꞌaimili Ꞌani foꞋongaꞋa ma na faꞋatalongaꞋi lana fatalana God.”   
\p
\v 5 Ma na ngwae neꞋeri ki, kira fiku, ma kika saeleꞋa kaidaꞋi kira rongoa ru neꞋe, ma kira ka filia sa Stefen, na ngwae neꞋe faꞋamamanaꞋanga nia ngasingasiꞋa ma na AnoꞋi ru Abu ka tua faꞋinia. Ma kira ka filia logo sa Filip, sa Prokorus, sa Nikanor, sa Timon, sa Parmenas, ma sa Nikolaus na ngwae faꞋasia Ꞌi Antiok neꞋe nia dau sulia faꞋamanataꞋanga ngwae Jiu ki, bore Ꞌana nia noaꞋa Ꞌiri futa laꞋu maꞋi ana ta ngwae Jiu.  
\v 6 Sui, na fikutaꞋi ngwae faꞋamamana neꞋeri, kira ka talaꞋia maꞋi fiu ngwae neꞋeri ki siana na lifurongo ki, ma na lifurongo neꞋeri ki kira ka foꞋo faꞋi kira, ma kira ka alua limada fafia na gwauda.   
\p
\v 7 Ma na fatalana God ka talofia taꞋifau naꞋa Ꞌafutana Ꞌi Jerusalem. Ma na ngwae Ꞌi Jerusalem ki neꞋe kira faꞋamamana, kira ka Ꞌoro liu maꞋi, ma na fata abu Ꞌoro ki logo, kira ka faꞋamamana.   
\s1 Na daulana sa Stefen  
\p
\v 8 Sa Stefen na ngwae neꞋe God faꞋaleꞋa, ma ka toꞋo ana na ngasingasiꞋanga fuana sasilana ru faꞋanadaꞋa Ꞌoro ki ma na ru ni ꞋarefoꞋanga ani ki Ꞌi safitana ngwae ki.  
\v 9 Ma ti ngwae neꞋe kira Ꞌaila Ꞌani sa Stefen, kira ka tua logo saena fiku taꞋi ngwae kira saea Ꞌani “Na luma fuana foꞋongaꞋa ana ngwae kira tua sakadola ki.” Ti ngwae adaꞋa kira Jiu neꞋe leka maꞋi faꞋasia Ꞌi Saeren, ma Ꞌi Aleksandria. Kira faꞋinia ti Jiu faꞋasia abaꞋi kula Ꞌi Silisia, ma Ꞌi Asia ki, kira ka etangia olisuꞋusuꞋunga faꞋinia sa Stefen.  
\v 10 Ma na AnoꞋi ru Abu ka kwatea na liatoꞋo fuana sa Stefen, fasi Ꞌiri kaidaꞋi nia ka fata Ꞌani, ꞋafitaꞋi liu ta ngwae ka olisia.  
\v 11 Sui kira ka foli ago ana ti ngwae Ꞌiri kira ka saea, “Kaimili rongoa nia fata buri tolingaꞋi ana sa Moses faꞋinia God.”  
\v 12 ꞋUnaꞋeri na ngwae neꞋe ki kika radua na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki, ma na faꞋamanata ana taki ki, kira ka saetaꞋa liu, ma kira leka maꞋi siana sa Stefen, ma kira ka daua, ma kira ka talaꞋia maꞋi siana na fiku taꞋi ngwae lokoꞋi ru.  
\v 13 Sui kira ka ri maꞋi Ꞌuana ti ngwae Ꞌiri kira ka soke fafia. Kira fata Ꞌuri, “Sulia asoa ki, na ngwae neꞋe fata buri tolingaꞋi Ꞌana Luma Abu God, faꞋinia na taki sa Moses ki.  
\v 14 Kami rongoa nia saea sa Jesus ngwae Ꞌi Nasaret nia ke baꞋa osia na Luma Abu God, ma ke olisia logo na falafala kia ki neꞋe sa Moses kwateꞋe naꞋa fuaka.”  
\v 15 Ma na ngwae neꞋe kira tua saena fiku taꞋi ngwae lokoꞋi ru neꞋe, kira ka alu naꞋa maada ana sa Stefen, ma kira ka lisia neꞋe maana ngwasinasina ka diꞋia naꞋa ta Ꞌainsel.   
\c 7  
\s1 Sa Stefen suꞋusia nia Ꞌi naꞋona na fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru  
\p
\v 1 ꞋUnaꞋeri na ꞋingataꞋi fata abu ka saefiloa sa Stefen ma ka fata Ꞌuri, “ꞋUri ma na ru niniꞋa kira fai fafiꞋo ꞋaniꞋi ki, nia mamana niniꞋa?”   
\p
\v 2 Sa Stefen olisida ka Ꞌuri, “Ngwaefuta nau kina, ma maꞋasi nau kina, muke fafarongo nau basi! God neꞋe ꞋinotoꞋa ma ka ngasingasiꞋa, nia faꞋataꞋi fuana koꞋo bora kia sa Abraham kaidaꞋi nia tua Ꞌua Ꞌi Mesopotemia, sui mala nia ka fiꞋi leka tua Ꞌi Haran.  
\v 3 God fata Ꞌuri fuana, ‘ꞋOke taꞋe faꞋasia na fuuꞋi ngwae Ꞌoe, ma na fanoa Ꞌoe, Ꞌoke leka Ꞌuana na fanoa neꞋe nau ku saea fuamu Ꞌoke baꞋa leka Ꞌuana.’\x + \xo 7:3 \xt Jenesis 12:1\x*  
\v 4 Sui nia ka leka faꞋasia abaꞋi kula nia Ꞌi Kaldia, ma ka leka tua Ꞌi Haran. Ma buri Ꞌana na maꞋa sa Abraham nia mae, God ka saea nia ka Ꞌidu maꞋi Ꞌuana na fanoa neꞋe kamu tua naꞋa ana Ꞌi taꞋena, neꞋe kira saea Ꞌani Ꞌi Kenan Ꞌi naꞋo.  
\v 5 Aia, God noaꞋa kasi kwatea goꞋo ta bali ana ano neꞋe fuana sa Abraham, ta bali tiꞋitiꞋi bore Ꞌana fasi Ꞌiri sa Abraham ka toꞋo ana bore ka noaꞋa logo. Bore ma God nia eta fataꞋa fuana nia ke baꞋa kwatea na ano neꞋeri Ꞌiri ano nia naꞋa Ꞌana, faꞋinia na olitana kwalafa nia. Ma kaidaꞋi God nia eta fataꞋa fuana, sa Abraham noaꞋa nia kasi toꞋo Ꞌua ana ta ngela.  
\v 6 ꞋI buri God ka fata Ꞌuri fuana, ‘Na olitamu kike baꞋa tua ana fanoa neꞋe noaꞋa laꞋu na fanoa kira, ma Ꞌi neꞋeri kira ke baꞋa rao ꞋoꞋo. Ma na ngwae ki kike baꞋa faꞋakaisida sulia fai talangaꞋi faꞋi ngali ki.  
\v 7 Bore ma nau ku kwatea kwaꞋikwaꞋinga fuana ngwae neꞋe kira rao fuada ki. Ma Ꞌi buri, na olitamu kike sakatafa maꞋi faꞋasia fanoa neꞋeri, ma kike foꞋosi nau saena kula neꞋe.’\x + \xo 7:7 \xt Eksodas 3:12\x*   
\p
\v 8 “God eta fataꞋa fuana sa Abraham ma ka saea fuana, diꞋia na ngwae nia ki kira Ꞌolo faꞋataꞋinia, kira alafafia na fau alangaꞋinga nia.\x + \xo 7:8 \xt Jenesis 17:10-14\x* Ta neꞋe sa Abraham ka Ꞌolo faꞋataꞋinia ana sa Aesak, fiu asoa ki Ꞌi buri Ꞌana neꞋe nia futa. ꞋUnaꞋeri logo, sa Aesak ka Ꞌolo faꞋataꞋinia ana ngela nia sa Jakob, ma sa Jakob ka Ꞌolo faꞋataꞋinia ana akwala ma ro ngela nia ki neꞋe kiraꞋa naꞋa neꞋe na koꞋo kia ki.   
\p
\v 9 “Sa Josef neꞋe ta ngwae naꞋa ana akwala ma ro ngela nari sa Jakob faꞋafutada ki. Na ai naꞋona ki taꞋifau liada kwaimamagolai fuana, ma kira ka foli Ꞌani fuana na ngwae neꞋe kira leka Ꞌuana Ꞌi Ejipt ki, fasi Ꞌiri nia ke baꞋa rao ꞋoꞋo Ꞌi neꞋeri. Bore ma God tua faꞋinia,  
\v 10 ma ka tagi sulia saena ꞋafitaꞋiꞋanga nia ki. KaidaꞋi sa Josef nia dao siana sa Fero, na tatalafaꞋa Ꞌi Ejipt, God kwatea naꞋa liatoꞋo fuana, ma ka kwaiꞋafi ana neꞋe kwate ma sa Fero ka oga, ma sa Fero ka alua nia ka gwaungaꞋi fafia tuaꞋa Ꞌi Ejipt, ma ka alua nia ka lia logo sulia na toꞋoruꞋa nia ki taꞋifau.  
\v 11 Ma kaidaꞋi neꞋeri logo neꞋe na uniꞋi fioloꞋa doe ka liu saena fanoa Ꞌi Ejipt ma Ꞌi Kenan,\f + \fr 7:11 \ft ꞋI Kenan na sata Ꞌua fuana abaꞋi kula Ꞌi Israel. Lisia logo verse 4,5,7,11.\f* neꞋe ka kwatea naꞋa ꞋafitaꞋiꞋanga doe fuana na ngwae ki. Ma kaidaꞋi neꞋeri, nia ꞋafitaꞋi liu fuana sa Jakob faꞋinia ngela nia ki ka dao toꞋona ta fanga.  
\v 12 Ta neꞋe ana kaidaꞋi sa Jakob rongoa neꞋe fanga Ꞌoro Ꞌi Ejipt, nia ka kwatea naꞋa ngela nia ki (neꞋe koꞋo kia ki), kira ka eta leka dao Ꞌi neꞋeri.  
\v 13 ꞋUnaꞋeri ana ruana kaidaꞋi kira leka laꞋu maꞋi, sa Josef ka faꞋatafalangaꞋinia fuana ai naꞋona ki kira ka fiꞋi lia saiana. Ma sa Fero bore ka sai logo ana fuuꞋi ngwae sa Josef neꞋe kira tua Ꞌi Kenan.  
\v 14 Ma sa Josef ka kwate alaꞋanga Ꞌuana na maꞋa nia sa Jakob, ma ka saea niaꞋa faꞋinia na kwalafa nia ki taꞋifau kika leka maꞋi Ꞌuana Ꞌi Ejipt. Ma kiraꞋa taꞋifau naꞋa neꞋe kira fiu akwala ma lima ngwae ki.  
\v 15 Sa Jakob ka leka Ꞌuana Ꞌi Ejipt faꞋinia na ngela nia ki, ma kira ka mae naꞋa Ꞌi neꞋeri.  
\v 16 Kira ka ngalia nonidaꞋa kika kwaiatoda Ꞌi Sekem taꞋi fanoa saena abaꞋi kula Ꞌi Kenan, na ano ba sa Abraham folia faꞋasia na kwalafa sa Hamor.   
\p
\v 17 “Ma na kaidaꞋi karangi naꞋa fuana God ka faꞋamamana na fata alangaꞋinga neꞋe nia sasi fuana sa Abraham, na ngwae kulu ki neꞋe kira tua Ꞌi Ejipt, kira Ꞌoro liu naꞋa.  
\v 18 Ana kaidaꞋi neꞋeri, na tatalafaꞋa faolu, neꞋe noaꞋa kasi saiana ta falafala sulia sa Josef, nia talaꞋae ka gwaungaꞋi fafia Ꞌi Ejipt.  
\v 19 Nia ka ꞋoiꞋana na koꞋo kia ki, ma ka faꞋakaisida liu naꞋa, ma ka fata totongaꞋi fuada, Ꞌiri kira ka toꞋosia ngela kira ki Ꞌi maa, Ꞌiri kika saumaelida.  
\v 20 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri neꞋe, sa Moses nia futa maꞋi ana, na ngela ꞋoloꞋolo leꞋa liu. Ma teꞋa nia ka gonia goꞋo sulia uulu madamo ki Ꞌi luma nia.  
\v 21 Ma kaidaꞋi kira ngali kwau sa Moses faꞋasia luma nia, na sariꞋi sa Fero ngalia, ma ka sarea, ma ka gonia diꞋia na ngela nia naꞋa.  
\v 22 Ngwae Ꞌi Ejipt ki kira faꞋamanata sa Moses Ꞌani na ru Ꞌoro neꞋe ngwae Ꞌi Ejipt ki oga kika saiana. Ma nia ka ꞋaꞋana naꞋa, ma niaꞋa ta ngwae talingaꞋi Ꞌani fatalana ma na abulalana.   
\p
\v 23 “Ma ana kaidaꞋi sa Moses doe maꞋi ka dao ana fai akwala faꞋi ngali ki, nia ka manata Ꞌuana ka dao toꞋona ngwae nia ki ana kwalafa sa Israel.  
\v 24 Ma kaidaꞋi nia dao, nia ka lisia taꞋi ngwae Jiu neꞋe ngwae Ejipt nia mala taꞋa liu naꞋa ana. Ma nia leka kwau ka kwaiꞋafi ana, ma ka duꞋua fuana, ma ka saungia naꞋa na ngwae Ꞌi Ejipt neꞋeri.  
\v 25 Nia ka fia fasi na ngwae nia ki fuila kira ka saiana neꞋe God filia fuana talaꞋilada faꞋasia na faꞋakaisiꞋanga Ꞌi Ejipt, bore ma na ngwae ki taꞋifau noaꞋa ki kasi sai goꞋo ana.  
\v 26 Ma ana taꞋi asoa laꞋu, nia ka lisia ro ngwae Jiu ki kera fuꞋa, ma nia ka ili Ꞌuana kwatelana aroaroꞋa Ꞌi safitadaroꞋo ka fata Ꞌuri, ‘Moro rongo basi, koroꞋo neꞋana na ro ngwai asina ki goꞋo. Fuila noaꞋa koroꞋo kasi fuꞋa laꞋu.’  
\v 27 Ma taꞋi ngwae ana keroꞋa neꞋe mala taꞋa ana toꞋolana ka suiꞋia sa Moses, ka fata Ꞌuri, ‘Sa tai neꞋe aluꞋu Ꞌoko gwaungaꞋi fuamiroꞋo, ma Ꞌoko tua ni ngwae kwai matalangaꞋi Ꞌi safitamiroꞋo kwa?  
\v 28 ꞋOko oga Ꞌoe saungi nau logo, diꞋia ba Ꞌoko saungia na ngwae ba Ꞌi Ejipt Ꞌi roꞋoki?’  
\v 29 KaidaꞋi sa Moses nia rongoa ru neꞋeri, nia ka tafi faꞋasia Ꞌi Ejipt, ma ka leka tua naꞋa Ꞌana Ꞌi Midia, ma nia ka araꞋi naꞋa Ꞌi neꞋeri, ma na Ꞌafe nia ka faꞋafuta ro ngela ngwane ki.   
\p
\v 30 “Ma Ꞌi buri Ꞌana neꞋe sa Moses nia tua naꞋa Ꞌi neꞋeri sulia fai akwala faꞋi ngali ki, na Ꞌainsel ka faꞋataꞋi fuana saena meamea ana mafula neꞋe kwasufia na Ꞌai neꞋe uu karangia totoloa Ꞌi Saenae, Ꞌi saena abaꞋi kula kwasi neꞋe noaꞋa kasi bolo faꞋinia ta ngwae ka tua ana.  
\v 31 Sa Moses ka Ꞌarefo liu ana ru neꞋe nia lisia, ma ka Ꞌidu karangia kwau na Ꞌai neꞋeri, fasi Ꞌiri nia lia leꞋa ana. Bore ma nia rongoa lala na lingana God  
\v 32 neꞋe Ꞌuri, ‘NauꞋa na God koꞋo bora Ꞌoe ki, God sa Abraham, ma sa Aesak, ma sa Jakob.’\x + \xo 7:32 \xt Eksodas 3:1-10\x* Ma sa Moses ka lebelebe, ma ka Ꞌaila lia naꞋa kwau, osiꞋana nia maꞋu liu.  
\v 33 Ma God ka fata Ꞌuri fuana, ‘ꞋOke kanusua na taꞋe butu Ꞌoe ki faꞋasia na Ꞌaemu, duꞋungana kula niniꞋa Ꞌoko uu ana, neꞋe ano abu.  
\v 34 Nau ku lisia naꞋa faꞋakaisiꞋanga taꞋa liu niniꞋa kira sasi ana ngwae nau ki neꞋe kira tua Ꞌi Ejipt, ma nau ku rongoa naꞋa lingana na angiꞋa kira ki. Ta neꞋe nau ku koso maꞋi fuana nai lafuda faꞋasia. ꞋOke leka naꞋa kwau Ꞌi Ejipt, osiꞋana nau ku filiꞋo naꞋa.’   
\p
\v 35 “Sa Moses na ngwae ba na ngwae Ꞌi Israel ki kira Ꞌaila Ꞌania, ma kira ka fata Ꞌuri fuana, ‘Tai neꞋe aluꞋu Ꞌoko gwaungaꞋi fafi kami, ma Ꞌoko uu fuana kwai matalangaꞋi lamiꞋa?’ Nia ba God ka kwatea maꞋi fasi Ꞌiri ka gwaungaꞋi, ma ka logeda faꞋinia kwaiꞋafiꞋanga faꞋasia na Ꞌainsel ba nia faꞋataꞋi fuana ana Ꞌai ba na mafula duꞋafia.  
\v 36 Ma sa Moses ka talaꞋia ngwae Jiu ki faꞋasia Ꞌi Ejipt, ma ka fulia faꞋanadaꞋa ki ma ru ni ꞋarefoꞋanga ani ki Ꞌi Ejipt, ma saena asi neꞋe kira saea ‘Asi Meo,’ ma Ꞌi saena abaꞋi kula kwasi sulia fai akwala faꞋi ngali ki.  
\v 37 Sa Moses logo ba nia fata Ꞌuri fuana ngwae Israel ki, ‘God ke baꞋa kwatea maꞋi taꞋi profet siaumulu, diꞋia neꞋe nia asungaꞋi nau maꞋi siaumulu, ma niaꞋa neꞋeriꞋa ta ngwae goꞋo Ꞌana, ana ngwae kamu ki.’\x + \xo 7:37 \xt Diutronomi 18:15, 18\x*  
\v 38 Ma sa Moses ka tua faꞋinia ngwae Ꞌi Israel ana fikuꞋa ba saena abaꞋi kula kwasi, nia ka tua faꞋinia na koꞋo kia ki, ma faꞋinia na Ꞌainsel neꞋe alaꞋa faꞋinia Ꞌi gwauna totoloa ba Ꞌi Saenae. Ma nia ka ngalia naꞋa faꞋarongoꞋanga sulia mauriꞋa faꞋasia God fasi Ꞌiri ke kwatea fuaka.   
\p
\v 39 “Bore ma na koꞋo kia ki, kira ka Ꞌaila liu Ꞌania roꞋongaꞋa sulia sa Moses. Ma kira ka abula Ꞌada faꞋasia, ma kira oga liua oliꞋa Ꞌuana Ꞌi Ejipt.  
\v 40 KaidaꞋi sa Moses tua Ꞌua gwauna totoloa, kira ka fata Ꞌuri fuana sa Aaron, ‘ꞋOke saungaꞋinia maꞋi ti nunuꞋi ru neꞋe diꞋia ti god fuaimili, fasi Ꞌiri kira ke talaꞋi kaimili. OsiꞋana kami kina naꞋa tae neꞋe sasi ma sa Moses, na ngwae ba talaꞋi kaimili maꞋi faꞋasia Ꞌi Ejipt, ka dole maꞋi gwauna totoloa loeri.’  
\v 41 Ma kira ka saungaꞋinia naꞋa na nunuꞋi ru lisilana diꞋia na buluka fuada fuana foꞋosilana, ma na sungilana na kwaisuꞋusiꞋanga ki fuana, ma kira ka sasia naꞋa fangaꞋa fuana faꞋadoelana ru neꞋe kira saungaꞋinia Ꞌada talada.  
\v 42 DuꞋungana neꞋe kira sasi ꞋunaꞋeri, God ka abula faꞋasida, ma ka faꞋasida Ꞌiri kira ka foꞋosia naꞋa Ꞌada na madaꞋafi, ma na madamo, ma na bulubulu ki Ꞌi langi, diꞋia ba na profet ki kira keresia kika Ꞌuri,  
\q1 ‘Kamu ngwae Israel ki, noaꞋa kamu Ꞌiri saungia laꞋu ru mauri kamu ki, ma na kwaisuꞋusiꞋanga niniꞋa kamu ka sasiꞋi sulia fai akwala faꞋi ngali neꞋe ki saena abaꞋi kula kwasi, noaꞋa kamu Ꞌiri sasiꞋi laꞋu fuaku.   
\q1
\v 43 Na babala neꞋe kamu ngalia faꞋi kamu, ru fuana nunuꞋi ru Molok.  
\q1 Kamu ngalia logo faꞋi kamu nunuꞋi ru diꞋia na bulubulu neꞋe kira saea Ꞌani Refan, keraꞋa neꞋe nunuꞋi ru kamu saungaꞋinida ki goꞋo fuana foꞋosilada.  
\q1 Ma osiꞋana ru neꞋeri ki, nau ku lali kamu kwau faꞋasia Ꞌi Israel ka daofaꞋi liu ana fanoa Ꞌi Babilon.’\x + \xo 7:43 \xt Emos 5:25-27\x*   
\b  
\p
\v 44 “Na koꞋo kia ki bore, kira ngalia logo na Babala Abu God faꞋi kira saena abaꞋi kula kwasi. Kira saungaꞋinia na Babala Abu neꞋe sulia tae neꞋe God saea ma ka faꞋataꞋinia fuana sa Moses.  
\v 45 ꞋI buri Ꞌana, na koꞋo kia ki kira ngalia naꞋa babala neꞋe faꞋasia na maꞋa kira ki. KaidaꞋi kira leka faꞋinia sa Josua, kira ngalia kwau na babala. KaidaꞋi neꞋeri neꞋe God lalia na ngwae ki faꞋasia na ano kira, ma na ngwae Israel ki ka ngalia naꞋa fuada. Ma na babala neꞋeri ka tua Ꞌi neꞋeri, leleka ka dao ana kaidaꞋi sa David nia tatalafaꞋa.  
\v 46 Ma God ka saeleꞋa faꞋinia sa David, ma nia ka gania God ka alaꞋania Ꞌiri nia ka saungaꞋinia ta luma fuana God neꞋe sa Jakob foꞋosia.  
\v 47 Bore ma sa Solomon lala neꞋe ka saungaꞋinia na luma fuana.   
\p
\v 48 “Bore ma God neꞋe ꞋinotoꞋa ka tasa, noaꞋa kasi tua Ꞌi saena babala neꞋe ngwae ki kira saungaꞋiniꞋi. DiꞋia na profet Aesea ba keresia fatalana God fuana ngwae Jiu ki ka Ꞌuri,   
\q1
\v 49 ‘NauꞋa neꞋe nau ku gwaungaꞋi maꞋi Ꞌi langi fafia ru ki taꞋifau, ma na magalia neꞋe na kula fuana alulana Ꞌaeku ana.  
\q1 NoaꞋa kamu kasi totolia neꞋe kamu ka saungaꞋinia ta luma neꞋe leꞋa ka diꞋia kula neꞋe nau ku tua ana.  
\q1 Ma noaꞋa kamu kasi totolia neꞋe kamu ka saungaꞋinia ta luma neꞋe doe ka bolo faꞋinia neꞋe nai tua Ꞌi saena.   
\q1
\v 50 OsiꞋana nauꞋa neꞋe nau ku saungaꞋinia na ru neꞋe ki taꞋifau Ꞌi langi ma saena magalia.’”\x + \xo 7:50 \xt Aesea 66:1\x*   
\b  
\p
\v 51 Ma sa Stefen ka fata laꞋu ka Ꞌuri, “Sui bore Ꞌana kamu na ngwae Jiu ki, na maurilamuꞋa ngasi ka diꞋia lala na ngwae neꞋe noaꞋa kasi oga roꞋongaꞋa sulia God, ma na maurilamuꞋa ka rodoꞋa. Nia neꞋe kwatea ma noaꞋa kamu kasi oga rongolana ma kwairoꞋoi Ꞌanga ana fatalana God. Kamu diꞋia naꞋa koꞋo kamu ki, duꞋungana kamu iliili logo Ꞌuana suꞋungengelana na AnoꞋi ru Abu.  
\v 52 Na koꞋo kamu ki kira faꞋakaisia na profet ki taꞋifau. OsiꞋana Ꞌi naꞋo maꞋi ba kira saungia na ngwae ni faꞋataloꞋa God ki, neꞋe kira faꞋarongo Ꞌani lekalana maꞋi na Christ, na ngwae ba God filia fuana faꞋamaurilana ngwae nia ki. Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, kamu ka kwatea niaꞋa fuana na malimae nia ki, ma muka saungia ka mae.  
\v 53 ꞋIu, ma kamuꞋa ba ngalia naꞋa taki God ki ba na Ꞌainsel ki kira kwateꞋe maꞋi fuamuꞋa, bore ma noaꞋa kamu kasi roꞋo goꞋo suliꞋi!”   
\s1 Kira saungia sa Stefen  
\p
\v 54 Ma ana kaidaꞋi neꞋe ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki saena fikuꞋa neꞋe kira rongoa sa Stefen, na manatalada ka ngeꞋengeꞋela liu, ma kira ka Ꞌala girigiri fuana, osiꞋana kira saetaꞋa liu fuana.  
\v 55 Ma osiꞋana na AnoꞋi ru Abu nia sura naꞋa ana sa Stefen, nia lia ꞋalaꞋa Ꞌuana Ꞌi langi, ma ka lisia God ꞋinotoꞋa ma ka ngasingasiꞋa, ma ka lisia logo sa Jesus nia uu ana bali lima ꞋoloꞋolo ana God ma ka gwaungaꞋi faꞋinia.  
\v 56 Ma sa Stefen ka fata Ꞌuri, “Lia basi! Nau ku lisia na fanoa Ꞌi langi nia Ꞌifi, ma na Ngela Ngwae ka uu Ꞌi bali lima ꞋoloꞋolo ana God!”   
\p
\v 57 Ma kaidaꞋi neꞋe ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki kira rongoa ru neꞋe, kira ka bokota naꞋa alingada, ma kira ka ri koko, ma kira ka afaꞋiriꞋiri naꞋa fafia.  
\v 58 Ma kira ka suulangaꞋinia Ꞌuana Ꞌi maa faꞋasia Ꞌi saena na fanoa, ma kira ka talaꞋae naꞋa ana Ꞌuilana Ꞌani fau ki. Ma na ngwae neꞋe kira Ꞌuia sa Stefen Ꞌani fau ki, kira ka kanusua na toꞋongi kira ki, ma kira ka aluꞋi Ꞌi Ꞌaena taꞋi ngwae Ꞌalako neꞋe satana sa Saul, Ꞌiri kira ka abitako fuana Ꞌuilana.  
\v 59 Ma kaidaꞋi kira Ꞌuia, sa Stefen foꞋo ka Ꞌuri, “Jesus Aofia nau Ꞌae, Ꞌoke ngalia naꞋa mangoku.”  
\v 60 Ma nia ka bobo uruuru Ꞌi ano, ma ka fata doe ka Ꞌuri, “Aofia, Ꞌoke rufuanata ada fuana saungilaku!” Buri Ꞌana neꞋe nia saea ru neꞋe ki taꞋifau, nia ka mae naꞋa.   
\c 8  
\s1 Sa Saul faꞋakaisia na ngwae faꞋamamana ki  
\p
\v 1-2 Ma sa Saul ka alafafia maelana sa Stefen. Ma ti ngwae neꞋe fitoꞋonga kira ki ngasingasiꞋa, kira ngalia nonina sa Stefen, ma kira ka kwaiatoa, ma kira ka angi liu faꞋinia. Ma ana faꞋi asoa neꞋeri logo, na ngwae faꞋamamana ki Ꞌi Jerusalem kira talaꞋae kika ruꞋu naꞋa saena faꞋakaisiꞋanga, osiꞋana neꞋe faꞋakaisiꞋanga nia doe liu. Ma na ngwae ki taꞋifau neꞋe kira faꞋamamana kira ka takalo taꞋifau naꞋa Ꞌuana fanoa ki saena abaꞋi kula Ꞌi Judea ma Ꞌi Samaria, bore ma noaꞋa laꞋu na ngwae lifurongo ki.   
\p
\v 3 Sa Saul ka sasi ngangata liu Ꞌuana malangisilana na ngwae faꞋamamana ki. Ma nia ka ruꞋu saena luma ki Ꞌuana daulana sa tai faꞋida neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus, ngwae ki ma na kini ki logo, ma ka aluda saena luma ni lokafo.   
\s1 Kira faꞋatalo logo Ꞌani FaꞋarongoꞋa LeꞋa Ꞌi Samaria  
\p
\v 4 Ma na ngwae neꞋe kira faꞋamamana, kira ka takalo ana fanoa ki taꞋifau. Ma kaidaꞋi kira liu kwau, kira ka faꞋatalo Ꞌani FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia sa Jesus.  
\v 5 Sa Filip ka leka Ꞌuana taꞋi maꞋe fanoa doe saena abaꞋi kula Ꞌi Samaria, ma ka faꞋarongo Ꞌani sa Jesus, na ngwae faꞋamauri, fuana ngwae ki Ꞌi neꞋeri.  
\v 6 KaidaꞋi ngwae Ꞌi neꞋeri ki kira rongoa naꞋa fatalana sa Filip, ma kira ka lisia logo na ru faꞋanadaꞋa ki neꞋe nia fuliꞋi, kira ka fafarongo mamana ana ru neꞋe sa Filip nia saeꞋe ki.  
\v 7 OsiꞋana nia ka lalia anoꞋi ru taꞋa ki faꞋasia ngwae Ꞌoro ki, ma kira ka ri koko, ana kaidaꞋi kira ruꞋu maꞋi faꞋasida. Ma na ngwae neꞋe nonida ka taꞋu, ma ngwae Ꞌaeda mae ki, nia ka gurada taꞋifau.  
\v 8 Ma na ngwae Ꞌi Samaria ki, kira ka saeleꞋa liu faꞋinia.   
\p
\v 9 Ma saena fanoa neꞋeri, taꞋi ngwae ka tua logo neꞋe satana sa Simon, ma ka tau naꞋa maꞋi nia faꞋa Ꞌarefoa na ngwae Ꞌi Samaria ki Ꞌani raoꞋa neꞋe nia sasi Ꞌania na lufina ngwai. Ma kira ka saea nia ta ngwae talingaꞋi liu.  
\v 10 Ma na ngwae ki taꞋifau Ꞌi fanoa neꞋeri, na ngwae ꞋaꞋana ki, ma kaela ngela tiꞋitiꞋi ki logo, kira ka fafarongoa, ma kira ka saea nia na ngwae neꞋe toꞋo ana ngasingasiꞋanga faꞋasia God, ma kira ka saea Ꞌani “NgasingasiꞋanga Doe.”  
\v 11 Kira donga ka tau naꞋa maꞋi sulia nia ka sasia raoꞋa neꞋeri ki Ꞌani lufina ngwai.  
\v 12 Bore ma ana kaidaꞋi kira rongoa sa Filip nia fata sulia na FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia na ꞋInotoꞋanga God ma sa Jesus Christ, kira ka faꞋamamana, ma kira ka siuabu ngwae ki ma na kini ki logo.  
\v 13 Sa Simon bore ka faꞋamamana logo, ma ka siuabu. ꞋI buri Ꞌana, nia ka leka naꞋa faꞋinia sa Filip Ꞌuana kula neꞋe nia leka Ꞌuana. Ma kaidaꞋi nia lisia sa Filip fulia naꞋa ru faꞋanadaꞋa ki, ma na ru ni ꞋarefoꞋa ki, nia ka Ꞌarefo liu.   
\p
\v 14 Na ngwae lifurongo ki neꞋe kira tua Ꞌi Jerusalem, ana kaidaꞋi neꞋeri kira rongoa ngwae Ꞌi Samaria ki kira faꞋamamana logo ana na fatalana God, goꞋo kira ka kwatea sa Peter faꞋinia sa John ka leka kwau siada.  
\v 15 KaidaꞋi kera dao, kera ka foꞋo fuana ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki, Ꞌiri kira ka toꞋo ana na AnoꞋi ru Abu.  
\v 16 Kira taꞋifau kira siuabu naꞋa kaidaꞋi kira faꞋamamana naꞋa ana sa Jesus, bore ma na AnoꞋi ru Abu noaꞋa kasi koso Ꞌua fafia ta ngwae ada.  
\v 17 ꞋUnaꞋeri sa Peter ma sa John, kera ka alua limada Ꞌi fafoda, mala kira ka fiꞋi toꞋo naꞋa ana AnoꞋi ru Abu.   
\p
\v 18 Ana kaidaꞋi neꞋeri, sa Simon ka lisia na ngwae lifurongo ki kera alua limada fafida, ma na AnoꞋi ru Abu ka sifolida naꞋa, nia ka ngalia mani ka sasi Ꞌuana kwatelana fuana sa Peter ma sa John,  
\v 19 ka fata Ꞌuri, “KoroꞋo ke kwatea logo na ngasingasiꞋanga neꞋana fuaku, Ꞌiri diꞋia nau ku alua bore na limaku Ꞌi fafona ta ngwae, nia ke baꞋa toꞋo logo ana AnoꞋi ru Abu.”   
\p
\v 20 Bore ma sa Peter ka olisia ka Ꞌuri, “Nia bolo faꞋinia mani Ꞌoe faꞋiniꞋo koroꞋo ke funu, osiꞋana Ꞌoko fia fasi neꞋe na kwateꞋa God na ru lala fuana folilana Ꞌani mani.  
\v 21 NoaꞋa Ꞌoe kosi bolo goꞋo fuana raoꞋa faꞋi kaimili, osiꞋana na manatalamu noaꞋa kasi saga Ꞌi naꞋona God.  
\v 22 ꞋOke kakari alifaꞋi faꞋasia manataꞋanga taꞋa neꞋe Ꞌoe ki, ma Ꞌoke foꞋosia God fasi Ꞌiri nia ke manata logeꞋo faꞋasia manataꞋanga taꞋa nini Ꞌoe ki.  
\v 23 OsiꞋana nau ku lisia neꞋe Ꞌoko Ꞌuga ka taꞋa liu, ma Ꞌoko tua Ꞌani laerorotoꞋanga Ꞌi olofana taꞋangaꞋa.”   
\p
\v 24 Sui sa Simon ka fata Ꞌuri fuana sa Peter ma sa John, “Moro foꞋosia God ka Ꞌafi nau, fasi Ꞌiri ta ru ana ru niniꞋa koroꞋo saeꞋe ki kasi toꞋe nau.”   
\p
\v 25 Ma Ꞌi buri Ꞌana, sa Peter faꞋinia sa John kera alaꞋa sulia tae ki neꞋe kera saiana sulia sa Jesus, ma kera ka fata sulia fatalana na Aofia. Sui kera ka oli Ꞌuana Ꞌi Jerusalem. Ma ana oliꞋa kera, kera ka faꞋarongo Ꞌani FaꞋarongoꞋa LeꞋa ana maꞋe fanoa Ꞌoro ki Ꞌi Samaria.   
\s1 Sa Filip faꞋinia ngwae ꞋinotoꞋa Ꞌi Etiopia  
\p
\v 26 Ma taꞋi Ꞌainsel na Aofia ka alaꞋa fuana sa Filip ka Ꞌuri, “ꞋOke sasi akaꞋu, Ꞌoko leka Ꞌi bali ꞋalaꞋa sulia na tala neꞋe toꞋo Ꞌi Jerusalem ka leka Ꞌuana Ꞌi Gasa sulia tala neꞋe liu saena kula ꞋeꞋerede.”  
\v 27-28 Ma sa Filip ka sasi akaꞋu ma ka leka. Ma na taꞋi ngwae ꞋinotoꞋa faꞋasia Ꞌi Etiopia ka leka logo maꞋi sulia tala neꞋeri, ka oli Ꞌuana fanoa nia. Na ngwae neꞋe, nia\f + \fr 8:27-28 \ft Ngwae ꞋinotoꞋa faꞋasia Ꞌi Etiopia, nia ta ‘eunuch.’ Na fadalana ana ‘eunuch’ neꞋe ngwae falasia. Saena Fau AlangaꞋinga ꞋUa, ta ngwae Ꞌuri nia sua, ma noaꞋa kasi leka saena Luma Abu God.\f* lia sulia na mani na tatalafaꞋa kini Ꞌi Etiopia. Nia tua maꞋi Ꞌi Jerusalem fuana foꞋosilana God, sui nia ka oli naꞋa Ꞌi fanoa saena ru ni lekaꞋa nia neꞋe hos nia tara. Ma kaidaꞋi nia leka Ꞌana, nia tua ka toꞋomani na buka sa Aesea na profet nia keresia.  
\v 29 GoꞋo na AnoꞋi ru Abu ka fata Ꞌuri fuana sa Filip, “Leka, Ꞌoko leka karangia na ngwae loꞋoko.”  
\v 30 Ma sa Filip ka lalili kwau siana, ma ka rongoa nia toꞋomani na buka sa Aesea na profet, ma nia ka saefiloa ka fata Ꞌuri, “ꞋOko saiana na ru neꞋana Ꞌoko toꞋomani?”   
\p
\v 31 Ma na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋeri ka olisia ka Ꞌuri, “ꞋUri ma nai sai faꞋuta ana, diꞋia noaꞋa ta ngwae kasi faꞋamanata nau Ꞌani?” Ma nia ka saea maꞋi sa Filip, fasi Ꞌiri ke raꞋe kwau siana ma ka tua faꞋinia.  
\v 32 Na KerekereꞋa Abu neꞋe nia toꞋomani, nia Ꞌuri,  
\q1 “Ngwae ki talaꞋia fuana saungilana, ka diꞋia neꞋe ngwae ki talaꞋia na sipsip fuana saungilana, ma noaꞋa nia kasi saea goꞋo ta alaꞋanga, ma ka diꞋia naꞋa kala sipsip neꞋe nia tua nene kaidaꞋi kira sufia ifuna.   
\q1
\v 33 Ma kira ka Ꞌoidorole Ꞌani niaꞋa, ma kira ka matalangaꞋinia Ꞌani sokeꞋa ki.  
\q1 Ma nia noaꞋa kasi toꞋo ana ta kwalafa, osiꞋana kira saungia ka mae.”\x + \xo 8:33 \xt Aesea 53:7, 8\x*   
\b  
\p
\v 34 GoꞋo na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋe ka fata Ꞌuri fuana sa Filip, “FaꞋarongo nau basi maꞋi kwa, Ꞌuri ma sa tai niniꞋa na profet neꞋe fata sulia? Suli niaꞋa talana, nama sulia ta ngwae matamata lala Ꞌana?”  
\v 35 Ma sa Filip ka talaꞋae ka alaꞋa fuana sulia na FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia sa Jesus, nia talaꞋae ana KerekereꞋa Abu neꞋeri.  
\v 36-37 Ma ana kaidaꞋi kira leka sulia tala, kira ka liu bolo faꞋinia taꞋi gwaꞋi kafo. Ma na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋeri ka fata Ꞌuri fuana sa Filip, “Na kafo niniꞋa goꞋo kwa, siuabu nau naꞋa.”\f + \fr 8:36-37 \ft Ti kerekereꞋa ua ana Acts noaꞋa kasi Ꞌadoa verse 37, Ma sa Filip ka fata Ꞌuri fuana, “ꞋOko saiana Ꞌoe siuabu goꞋo Ꞌamu, diꞋia Ꞌoko faꞋamamana ana sa Jesus Ꞌani maurilamu taꞋifau.” Nia olisia ka Ꞌuri, “ꞋIu, nau ku faꞋamamana ana sa Jesus Christ niaꞋa neꞋe Ngela God.”\f*   
\p
\v 38 Sui na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋe ka saea na hos nia ka uu toꞋo, ma sa Filip kera ka koso saena kafo, ma sa Filip ka siuabua naꞋa.  
\v 39 Ana kaidaꞋi kera raꞋe maꞋi faꞋasia saena kafo, na AnoꞋi ru God fiꞋi leka maꞋi ka laua naꞋa sa Filip. Sui bore Ꞌana na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋeri noaꞋa kasi lisia naꞋa laꞋu sa Filip, nia ka leka naꞋa kwau Ꞌana faꞋinia na saeleꞋanga doe.  
\v 40 Bore ma sa Filip ka ngwano ma niaꞋa lala naꞋa Ꞌi Asotus, ma ka liu daraninia naꞋa maꞋe fanoa neꞋeri ki faꞋinia faꞋatalongaꞋilana na FaꞋarongoꞋa LeꞋa ana fanoa neꞋeri ki, leleka ka dao ana fanoa Ꞌi Sesarea.   
\c 9  
\s1 Sa Saul kakari alifaꞋi ma ka faꞋamamana  
\p
\v 1 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri logo, sa Saul ka ngangata naꞋa faꞋinia na alaꞋanga nia ki fuana na saungilana fafarongo na Aofia ki. Ma nia ka leka siana na ꞋingataꞋi fata abu,  
\v 2 ma ka gania Ꞌiri nia ka keresia ta alaꞋanga fuana na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki ana luma fuana foꞋongaꞋa ki Ꞌi Damaskas, Ꞌiri kira ka alaꞋania fuana nia lulua Ꞌuana na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana na Aofia ki, ma diꞋia nia dao toꞋona ta ngwae nama ta kini ꞋunaꞋeri, nia ke dauda, ma ke oli maꞋi faꞋinida Ꞌuana Ꞌi Jerusalem.   
\p
\v 3 Ma ana kaidaꞋi nia leka Ꞌuana Ꞌi Damaskas, ma ka dao karangia naꞋa kwau na fanoa, tona ma na binabina faꞋasia saena mamanga rara naꞋa Ꞌafia niaꞋa.  
\v 4 Ma nia ka Ꞌasi Ꞌi ano, ma nia ka rongoa taꞋi lingalingaꞋi alaꞋangai fata Ꞌuri fuana, “Saul, Saul! FaꞋuta laꞋu neꞋe Ꞌoko faꞋakaisi nau kwa?”   
\p
\v 5 Sui sa Saul ka olisia ka Ꞌuri, “AraꞋi kwa, ꞋaeꞋo sa tai niniꞋa?”  
\p Ma na lingalingaꞋi alaꞋanga neꞋeri olisia ka Ꞌuri, “NauꞋa sa Jesus, na ngwae neꞋe Ꞌoko faꞋakaisia.  
\v 6 ꞋOke tataꞋe, Ꞌoko leka Ꞌi fanoa, ma kika faꞋarongoꞋo Ꞌani tae neꞋe Ꞌoke baꞋa sasia.”   
\p
\v 7 Ma na ngwae neꞋe kira leka faꞋinia sa Saul ki, kira ka uu nene, ma noaꞋa kira kasi saea naꞋa ta alaꞋanga, kira rongoa na lingalingaꞋi alaꞋanga neꞋeri, bore ma noaꞋa ki kasi lisia goꞋo ta ngwae.  
\v 8 Sui sa Saul ka tataꞋe maꞋi, ma ka kwadalani naꞋa maana, bore ma noaꞋa nia kasi lisia goꞋo ta ru. Ma kira ka dau ana limana, kira ka talaꞋia Ꞌuana Ꞌi Damaskas.  
\v 9 Ma sa Saul noaꞋa kasi lisia naꞋa ta taꞋi ru, osiꞋana maana rodo naꞋa sulia uulu asoa ki. Ma sulia uulu asoa neꞋeri ki logo, noaꞋa nia kasi Ꞌania ta fanga, ma noaꞋa kasi kwaꞋufia logo ta kafo.   
\p
\v 10 Ma na taꞋi fafarongo sa Jesus logo neꞋe satana sa Ananias, nia tua logo Ꞌi Damaskas, ma nia ka lisia na Aofia ana faꞋataꞋinga. Ma na Aofia ka fata Ꞌuri fuana, “Ananias kwa!”  
\p Ma sa Ananias ka olisia ka Ꞌuri, “Aofia Ꞌae, nauꞋa niniꞋa.”   
\p
\v 11 Na Aofia ka fata Ꞌuri fuana, “ꞋOke sasi akaꞋu, ko leka Ꞌuana na tala neꞋe kira saea Ꞌani ‘Tala Saga,’ ma Ꞌoko leka Ꞌuana luma sa Judas, Ꞌoko saefiloa Ꞌuana taꞋi ngwae faꞋasia Ꞌi Tarsus neꞋe satana sa Saul. Nia foꞋo Ꞌana Ꞌi neꞋeri,  
\v 12 ma nia ka lisiꞋo Ꞌani faꞋataꞋinga neꞋe Ꞌoko ruꞋu maꞋi siana, ma Ꞌoko alua naꞋa limamu fafia, fasi Ꞌiri neꞋe ro maana nia ki ka lia laꞋu.”   
\p
\v 13 Sui sa Ananias ka olisia ka Ꞌuri, “Aofia kwa, ngwae Ꞌoro ki kira faꞋarongo nau sulia ngwae neꞋe ma na ru taꞋa Ꞌoro nia sasi fuana ngwae Ꞌoe ki Ꞌi Jerusalem.  
\v 14 Ma nia ka leka naꞋa maꞋi Ꞌi neꞋe Ꞌi Damaskas, Ꞌiri nia ke daua sa tai faꞋida neꞋe kira foꞋosi Ꞌoe, osiꞋana na fata abu doe ki neꞋe kira alaꞋania fuana.”   
\p
\v 15 Bore ma na Aofia olisia ka fata Ꞌuri fuana, “ꞋOke leka Ꞌamu, osiꞋana nau ku filia naꞋa Ꞌiri nia ke rao fuaku, ma ke faꞋatalo sulia nauꞋa fuana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu ngwae Jiu ki, ma na tatalafaꞋa kira ki, ma fuana ngwae Ꞌi Israel ki logo.  
\v 16 Ma nauꞋa talaku neꞋe nau kui baꞋa faꞋataꞋinia fuana tae ki neꞋe nia ke baꞋa nonifii Ꞌani ana kaidaꞋi nia ke faꞋatalo Ꞌani nau.”   
\p
\v 17 ꞋUnaꞋeri sa Ananias ka leka, ka ruꞋu saena luma neꞋeri, ma ka alua limana fafona sa Saul, ma ka fata Ꞌuri, “Ngwaefuta nau Saul Ꞌae, sa Jesus na Aofia talana neꞋe asungaꞋi nau maꞋi. Nia ba faꞋataꞋi fuamu sulia na tala, ana kaidaꞋi ba Ꞌoko leka maꞋi Ꞌi neꞋe. Nia ka asungaꞋi nau maꞋi, fasi Ꞌiri Ꞌoko lia laꞋu, ma Ꞌoko toꞋo ana na AnoꞋi ru Abu.”  
\v 18 Ma ꞋaliꞋali goꞋo na ru diꞋia na reforefo iꞋa ki ka Ꞌasia faꞋasia naꞋa maana sa Saul, ma nia ka lia laꞋu. Sui nia ka tataꞋe, ma ka siuabu.  
\v 19 Ma buri Ꞌana nia fanga ka sui naꞋa, nonina ka fiꞋi ngasingasiꞋa laꞋu.  
\s1 Sa Saul faꞋarongo Ꞌani FaꞋarongoꞋa LeꞋa Ꞌi Damaskas  
\p Ma sa Saul ka tua faꞋinia na fafarongo ki Ꞌi Damaskas sulia bara asoa.  
\v 20 Ma nia ka leka ꞋaliꞋali Ꞌuana luma fuana foꞋongaꞋa, ma ka talaꞋae ana alaꞋanga sulia sa Jesus ka Ꞌuri, “NiaꞋa neꞋe na Ngela God.”   
\p
\v 21 Ma sa tai faꞋida neꞋe kira rongoa niaꞋa, kira ka Ꞌarefo liu, ma kira ka saefilo kwailiu safitada kira ka Ꞌuri, “Se reala na ngwae neꞋe ba tua tua Ꞌi Jerusalem, ma ka saungia ngwae neꞋe kira foꞋosia sa Jesus ki. Ma nia leka naꞋa maꞋi Ꞌi neꞋe, Ꞌiri ke dauda, ma ke talaꞋida siana na fata abu doe ki.”   
\p
\v 22 God ka radua sa Saul, ma na fatalana ka ngasingasiꞋa liu. Ma sa Saul ka faꞋataꞋinia sulia sa Jesus saena na KerekereꞋa Abu neꞋe niaꞋa na ngwae neꞋe God filia. Ma ka ꞋunaꞋeri, ngwae Jiu ki neꞋe kira tua Ꞌi Damaskas, kira ka kina naꞋa olisilana Ꞌani ta ru.   
\p
\v 23 Ma Ꞌi buri Ꞌana asoa Ꞌoro ki ka sui,\f + \fr 9:23 \ft Ti ngwae fia asoa Ꞌoro neꞋe ki bolo faꞋinia ta ro faꞋi ngali nama uulu faꞋi ngali ꞋunaꞋeri. Lisia Galesia 1:17,18\f* ngwae Jiu ki kira ka fiku fuana lokoꞋi ru Ꞌanga fuana saungilana sa Saul.  
\v 24 Sulia asoa ma na rodo, kira ka folo Ꞌusia maana na sakasakaꞋa ana fanoa neꞋeri fasi Ꞌiri kira ke saungia. Bore ma sa Saul ka rongoa na manataꞋanga kira ki.  
\v 25 Ma ana taꞋi faꞋi rodo, na fafarongo nia ki kira ngalia, kira ka faꞋakosoa saena na kaibaru doe Ꞌuana Ꞌi maa sulia maꞋe kwakwa tofongana sulufau neꞋe kira Ꞌuia kalia Ꞌania na fanoa neꞋeri.   
\s1 Sa Saul tua Ꞌi Jerusalem  
\p
\v 26 Ma sa Saul ka leka Ꞌi Jerusalem, ma ka iliili Ꞌuana leka fikuꞋa faꞋinia na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus ki. Ma noaꞋa kira kasi faꞋamamana ana fasi niaꞋa neꞋe ta fafarongo logo ana sa Jesus, ma kira ka maꞋu Ꞌani niaꞋa.  
\v 27 GoꞋo sa Banabas ka leka maꞋi, ka talaꞋia siana na ngwae lifurongo ki, ma ka faꞋarongo kira Ꞌani neꞋe sa Saul nia lisia na Aofia sulia tala, ma na Aofia ka alaꞋa logo fuana. ꞋUnaꞋeri nia ka faꞋarongo kira logo Ꞌani sa Saul neꞋe nia fata falataliꞋa sulia sa Jesus Ꞌi Damaskas.  
\v 28 Ma kira fiꞋi faꞋamamana, ma sa Saul ka fiꞋi tua naꞋa faꞋinida, ma ka liu saena Ꞌafutana Ꞌi Jerusalem, ma ka fata noniraꞋa sulia sa Jesus.  
\v 29 Ma nia ka fata ma ka olisuꞋusuꞋu faꞋinia ngwae Jiu ki neꞋe kira fata Ꞌani alaꞋanga Grik, ma kira ka iliili Ꞌuana saungilana.  
\v 30 Ma ana kaidaꞋi na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki kira rongoa ru neꞋeri, kira ka talaꞋia sa Saul Ꞌuana Ꞌi Sesarea, ma kira ka kwatea Ꞌuana Ꞌi Tarsus.   
\p
\v 31 Ma na ngwae faꞋamamana ki saena abaꞋi kula Ꞌi Judea, ma Ꞌi Galili, ma Ꞌi Samaria ki, kira ka fiꞋi tua naꞋa Ꞌani aroaroꞋanga ana kaidaꞋi neꞋeri. Ma na fikutaꞋi ngwae faꞋamamana neꞋeri ka ngasingasiꞋa, ma ka doe laꞋu Ꞌani ngwae Ꞌoro ki neꞋe kira faꞋamamana. Nia ꞋunaꞋeri, osiꞋana na AnoꞋi ru Abu kwaiꞋafi ada, ma kira ka faꞋadufa na Aofia.   
\s1 Sa Peter leka kwau Ꞌuana Ꞌi Lida ma Ꞌi Jopa  
\p
\v 32 Ma sa Peter ka leka ana maꞋe fanoa Ꞌoro ki, ma ana taꞋi kaidaꞋi nia ka leka Ꞌi Lida Ꞌiri nia ka maa toꞋona na ngwae God ki neꞋe kira tua Ꞌi saena maꞋe fanoa neꞋeri.  
\v 33 Ma Ꞌi neꞋeri, nia ka dao toꞋona taꞋi ngwae satana sa Aeneas neꞋe nonina taꞋu ma noaꞋa nia kasi tataꞋe naꞋa faꞋasia na ꞋifitaꞋi nia sulia kwalu faꞋi ngali ki.  
\v 34 Ma sa Peter ka fata Ꞌuri fuana, “Aeneas Ꞌae, sa Jesus Christ ka guraꞋo naꞋa ana kaidaꞋi neꞋe. ꞋOke tataꞋe, ko laꞋumia na ꞋifitaꞋi Ꞌoe.” Ma ꞋaliꞋali goꞋo sa Aeneas ka tataꞋe.  
\v 35 Ma na ngwae ki taꞋifau neꞋe kira tua Ꞌi Lida ma Ꞌi Saron, kira lisia, ma kira ka faꞋamamana ana na Aofia.   
\p
\v 36 Ana fanoa Ꞌi Jopa, taꞋi kini neꞋe faꞋamamana, nia tua logo Ꞌi neꞋeri, neꞋe satana Ꞌi Tabita. (Ana alaꞋanga Ꞌi Grik niaꞋa Ꞌi Dorkas.) Nia ka sasia ru leꞋa Ꞌoro liu ki, ma ka kwaiꞋafi liu logo ana ngwae neꞋe kira dalaꞋa ki.  
\v 37 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, nia mataꞋi, ma ka mae. Ma kika taufia nonina ka sui, kira ka Ꞌafua, ma kira ka ngalia Ꞌuana maꞋe luma Ꞌi lifua, ma kira egola Ꞌi neꞋeri.  
\v 38 Ma na fanoa Ꞌi Jopa noaꞋa kasi tau goꞋo faꞋasia Ꞌi Lida, ma ana kaidaꞋi neꞋe ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki kira rongoa sa Peter nia tua Ꞌi Lida, kira ka kwatea ro ngwae ki siana faꞋinia na alaꞋanga Ꞌuri, “ꞋOke leka ꞋaliꞋali maꞋi siaimili.”   
\p
\v 39 ꞋUnaꞋeri sa Peter ka leka faꞋi kera. Ma kaidaꞋi nia dao ana, kira ka talaꞋia Ꞌuana maꞋe luma neꞋe Ꞌi lifua. Na gwaꞋi Ꞌuru ki taꞋifau goꞋo neꞋe, kira fiku siana sa Peter Ꞌi neꞋeri, ma kira ka angi. Ma kira ka faꞋataꞋinia na toro Ꞌoro ki neꞋe kini neꞋeri nia taiꞋi ana kaidaꞋi nia mauri Ꞌua.  
\v 40 Sui sa Peter ka baꞋe kira taꞋifau, kira ka ruꞋu Ꞌi maa faꞋasia maꞋe luma neꞋeri, ma nia ka bobo uruuru, ka foꞋo. Sui nia ka abula fuana noniꞋi ru neꞋeri, ka fata Ꞌuri fuana, “Tabita Ꞌae, Ꞌoke tataꞋe.” Ma na kini neꞋeri ka kwadalani maana, ma kaidaꞋi nia lia kwau, nia ka lisia sa Peter, ma nia ka sula tataꞋe ma ka gwauru.  
\v 41 Ma sa Peter ka dau ana na limana, ma ka Ꞌafia nia ka tataꞋe ka uu. Sui nia ka ri maꞋi Ꞌuana na gwaꞋi Ꞌuru baera ki, faꞋinia na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki, ma ka faꞋataꞋinia Ꞌi Dorkas neꞋe nia mauri naꞋa.   
\p
\v 42 Na alaꞋanga sulia na ru neꞋe ka talofia Ꞌafutana naꞋa fanoa Ꞌi Jopa taꞋifau, ma na ngwae Ꞌoro ki kira ka faꞋamamana naꞋa ana na Aofia.  
\v 43 Ma sa Peter ka tua Ꞌi Jopa sulia asoa Ꞌoro ki faꞋinia na ngwae neꞋe satana sa Simon, na ngwae neꞋe raoꞋa nia fuana saungilana na ꞋuꞋuila ru ana buluka ki.   
\c 10  
\s1 Sa Peter faꞋinia sa Kornelius  
\p
\v 1 Ma taꞋi ngwae Ꞌi Sesarea neꞋe satana sa Kornelius, na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana ngwae fuana ofoꞋa ki Ꞌi Rom neꞋe kira saea Ꞌani “FikutaꞋi ngwae Ꞌi Itali.”  
\v 2 NiaꞋa na ngwae neꞋe nia faꞋaꞋinotoꞋa God, ma ka dangiꞋi foꞋosia logo. NiaꞋa faꞋinia na ngwae saena luma nia ki taꞋifau neꞋe kira foꞋosia God, ma ka sasi ru Ꞌoro leꞋa ki fuana Ꞌafilana ngwae dalaꞋa Jiu ki logo.  
\v 3 Aia, ma ka bolo faꞋinia uula kadi sina Ꞌi saꞋulafi ana taꞋi faꞋi asoa, nia ka lisia taꞋi faꞋataꞋinga neꞋe faꞋataꞋi madako ana na Ꞌainsel God nia leka maꞋi, ma ka fata Ꞌuri fuana, “Kornelius kwa!”   
\p
\v 4 Ma nia ka alu naꞋa maana ana Ꞌainsel neꞋeri, ma ka maꞋu, ma ka Ꞌuri, “Ngwae ꞋaꞋana nau Ꞌae, tae naꞋa neꞋe Ꞌoko oga?”  
\p Ma na Ꞌainsel neꞋeri ka olisia ka Ꞌuri, “God nia saeleꞋa liu faꞋiniꞋo, ma ka alafafia na foꞋongaꞋa Ꞌoe ki faꞋinia na raoꞋa leꞋa neꞋe Ꞌoko sasiꞋi fuana Ꞌafilana na ngwae dalaꞋa ki, ma God ke kwaiaraꞋo duꞋunganiꞋi.  
\v 5 Ana kaidaꞋi neꞋe naꞋa, Ꞌoke kwatea ti ngwae ke leka Ꞌuana Ꞌi Jopa fasi Ꞌiri kike saea maꞋi taꞋi ngwae neꞋe satana sa Simon Peter.  
\v 6 Nia tua saena luma taꞋi ngwae rao ana ꞋuꞋuila ru ana buluka ki, satana sa Simon ba na luma nia tua sulia asi.”  
\v 7 Na Ꞌainsel neꞋe ka alaꞋa ꞋunaꞋeri fuana ka sui, nia ka leka naꞋa Ꞌana. Ma sa Kornelius ka saea maꞋi ro ngwae ki ana ngwae neꞋe kira rao Ꞌi saena luma nia ki siana, faꞋinia taꞋi ngwae ana ofoꞋa nia, na ngwae neꞋe nia ka foꞋosia logo God.  
\v 8 Ma nia ka faꞋarongo kira Ꞌani na ru neꞋe nia lisia ma ka rongoa. Sui nia ka asungaꞋi kira kwau Ꞌuana Ꞌi Jopa.   
\p
\v 9 Ana asoa Ꞌi buri, kaidaꞋi ngwae neꞋeri ki kira leka Ꞌua kwau, ma kira ka karangi dao naꞋa ana maꞋe fanoa Ꞌi Jopa, ma ana kaidaꞋi neꞋeri sa Peter raꞋe Ꞌi fafona luma, Ꞌiri nia ka foꞋo Ꞌi asoa.  
\v 10 Ma nia ka fiolo, ma nia ka oga ka fanga. Ma ana kaidaꞋi kira sasi akaꞋu Ꞌua ana fanga ki, nia ka lisia taꞋi faꞋataꞋinga.  
\v 11 Nia ka lisia Ꞌi langi nia Ꞌifi, ma ka lisia na ru diꞋia Ꞌaba ifi reba neꞋe kira faꞋakosoa maꞋi Ꞌi ano saena magalia, ma lisilana diꞋia ta ngwae neꞋe dau ana Ꞌani fai suꞋusuꞋuꞋi ru ki.  
\v 12 Ma saena Ꞌaba ifi neꞋeri na ru mauri ki, ma ru ꞋaeꞋaela ki, ru angoango ki, ma na noꞋo kwasi ki. Na ru neꞋeri ki, taki sa Moses luia noaꞋa ta ngwae kasi ꞋaniꞋi.  
\v 13 Sui nia ka rongoa taꞋi lingalingaꞋi ru ka fata Ꞌuri fuana, “Peter, tataꞋe, ko saungida, ma Ꞌoko Ꞌanida.”   
\p
\v 14 Ma sa Peter ka olisia ka fata Ꞌuri, “Aofia Ꞌae, noaꞋa liu, osiꞋana noaꞋa nau kusi ꞋaniꞋania ta ru neꞋe sua ma ka bulibuli.”   
\p
\v 15 ꞋUnaꞋeri na lingalingaꞋi ru neꞋeri ka fata laꞋu Ꞌuri fuana, “NoaꞋa Ꞌoe kosi saea ta ru sua ma ka bulibuli ana ta tae neꞋe God ka saea nia leꞋa, ma ka sikasika fuana Ꞌanilana.”  
\v 16 Uulu kaidaꞋi ki neꞋe ru neꞋeri nia faꞋataꞋi ꞋunaꞋeri ana ka sui, kira ka olitaꞋinia logo Ꞌada na Ꞌaba ifi baera faꞋinia na ru ki taꞋifau Ꞌuana Ꞌi langi.   
\p
\v 17 Ma sa Peter ka manata sulia fadalana faꞋataꞋinga neꞋe nia lisia. Ma ana kaidaꞋi neꞋeri logo neꞋe ngwae ba sa Kornelius asungaꞋinida maꞋi ki, kira ka saefilo Ꞌuana luma sa Simon, ma kira ka dao naꞋa maana maꞋe taꞋelo.  
\v 18 Ma kira saefilo kira ka Ꞌuri, “ꞋUri ma taꞋi ngwae satana sa Simon Peter nia tua Ꞌi neꞋe?”   
\p
\v 19 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, sa Peter ka manata goꞋo Ꞌana Ꞌua sulia na faꞋataꞋinga neꞋe nia lisia, osiꞋana nia oga ka saiana na fadalana. Ma na AnoꞋi ru Abu ka fata Ꞌuri fuana, “Fafarongo basi, na uulu ngwae ki kira dao Ꞌi neꞋe, ma kira ka lulu Ꞌuamu.  
\v 20 TataꞋe, Ꞌoko koso kwau siada, ma noaꞋa Ꞌoe kosi manata naꞋi oreore Ꞌuana lekaꞋa faꞋi kira, osiꞋana nauꞋa neꞋe nau ku asungaꞋinida maꞋi.”   
\p
\v 21 Sui sa Peter ka koso kwau siada, ka fata Ꞌuri, “NauꞋa naꞋa ngwae baniꞋa kamu lulu Ꞌuaku niniꞋa. ꞋUri ma kamu leka maꞋi faꞋuta niniꞋa?”   
\p
\v 22 Kira olisia kira ka fata Ꞌuri, “Sa Kornelius na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana ofoꞋa neꞋe asungaꞋi kaimili maꞋi. NiaꞋa na ngwae leꞋa, ma ka foꞋosia logo God. Ma na ngwae Ꞌi Jiu ki taꞋifau kira ka fuꞋusi doe liu ana niaꞋa. Ma taꞋi Ꞌainsel God ka saea fuana fasi Ꞌiri nia ka saeꞋo Ꞌuana luma nia, ma nia oga ka rongoa tae neꞋe Ꞌoke baꞋa saea.”  
\v 23 Ma sa Peter ka kwaloa kwau ngwae neꞋeri ki Ꞌi luma neꞋe nia tua ana, fasi Ꞌiri kike maliu basi faꞋinia ana rodo neꞋeri.  
\p Sui Ꞌofodangi ana ruana asoa, sa Peter ka sasi akaꞋu, ma ka leka faꞋinida ma ti ngwae laꞋu Ꞌi Jopa neꞋe kira faꞋamamana.  
\v 24 Ana faꞋi asoa Ꞌi buri, kira ka dao naꞋa Ꞌi Sesarea, na kula ba sa Kornelius maꞋakwalia ana. Ma na ngwaefuta nia ki, ma na toꞋolana faꞋida, ma na ngwae kwaima nia ki neꞋe nia laefida maꞋi, kira ka masia logo sa Peter faꞋinia sa Kornelius.  
\v 25 Ma kaidaꞋi sa Peter fasi ke ruꞋu goꞋo kwau, sa Kornelius ka dao toꞋona, ma ka Ꞌasia Ꞌi naꞋona Ꞌaena sa Peter, ma ka faꞋa aofia.  
\v 26 Bore ma sa Peter ka taꞋea ka fata Ꞌuri, “ꞋOke tataꞋe, osiꞋana nauꞋa niniꞋa na ngwae diꞋia logo ꞋaeꞋo.”  
\v 27 Ma sa Peter ka alaꞋa faꞋinia sa Kornelius, ma kera ka ruꞋu naꞋa kwau saena luma. Ma nia ka lisia ngwae Ꞌoro liu ki kira fiku.  
\v 28 Ma nia ka fata Ꞌuri fuada, “Kaumulu muke sai leꞋa naꞋa ana taꞋifau goꞋo neꞋe na taki kaimili Jiu ki, nia luia noaꞋa kami kasi ruꞋu saena luma kaumulu ki, ma noaꞋa kami kasi rao fiku faꞋi kamu ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki. Bore ma God faꞋataꞋinia fuaku noaꞋa nau kusi saea ta ngwae Ꞌani ngwae bulibuli ma ka sua.  
\v 29 Nia neꞋe kwate ma nau ku leka maꞋi ana kaidaꞋi neꞋe Ꞌoko sae nau maꞋi, ma noaꞋa naisi leka maꞋi faꞋinia ta manata ruaruaꞋanga. ꞋIrai nai saefilo kamu, faꞋuta neꞋe kamu ka laefi nau maꞋi Ꞌiri nai leka maꞋi?”   
\p
\v 30 Sa Kornelius ka olisia ka Ꞌuri, “ꞋI gwanulafi, nau ku foꞋo Ꞌaku Ꞌi luma nau ana uula kadi sina Ꞌi saꞋulafi ꞋunaꞋeri, ma ngwano ma taꞋi ngwae toro Ꞌani ifi ngwasinasina, nia uu naꞋa Ꞌi naꞋoku,  
\v 31 ma ka fata Ꞌuri, ‘Kornelius Ꞌae, God rongoa foꞋongaꞋa Ꞌoe, ma ka lisia na raoꞋa leꞋa Ꞌoe ki ana Ꞌafilana na ngwae dalaꞋa ki.  
\v 32 ꞋOke kwatea ta ngwae ke leka Ꞌi Jopa fasi Ꞌiri ke saea maꞋi taꞋi ngwae satana sa Simon Peter. Nia tua faꞋinia sa Simon, na ngwae ba rao ana na ꞋuꞋuila buluka ki, ma na luma nia teo Ꞌi ꞋaꞋe one sulia asi.’  
\v 33 Nia neꞋe, nau ku ꞋaliꞋali ku laefi Ꞌoe maꞋi. Ma nia leꞋa liu neꞋe Ꞌoko leka maꞋi. ꞋIu, God tua faꞋi kulu taꞋifau, ma kami ka kwaimasi fuana rongolana ta tae neꞋe God oga Ꞌoke saea.”   
\s1 Na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki kira fiꞋi rongoa na FaꞋarongoꞋa LeꞋa  
\p
\v 34 Sa Peter alaꞋa ma ka fata ka Ꞌuri, “Nau ku sai leꞋa ana neꞋe God nia lisia na ngwae ki taꞋifau ka bolo goꞋo, ma noaꞋa kasi Ꞌinifilifili ana ngwae ki.  
\v 35 Ma sa tai bore Ꞌana neꞋe nia fuꞋusi doe ana God, ma ka sasia ru saga ki, niaꞋa naꞋa neꞋe na ngwae neꞋe God ka kwaloa, sui bore Ꞌana ta kwalafa tae neꞋe nia ka leka maꞋi faꞋasia.  
\v 36 Nau ku saiana kaumulu rongo naꞋa sulia na FaꞋarongoꞋa LeꞋa fuana Jiu ki neꞋe aroaroꞋanga faꞋinia God sulia sa Jesus Christ na ngwae neꞋe Aofia fuana ngwae ki taꞋifau.  
\v 37 Kamu ka sai logo ana neꞋe na ru doe ki ba fuli Ꞌi Israel, talaꞋae maꞋi Ꞌi Galili, buri Ꞌana ba sa John faꞋamanata Ꞌiri neꞋe ngwae ki kike kakari alifaꞋi faꞋasia taꞋangaꞋa kira ki ma kike siuabu.  
\v 38 Ma kamu ka sai logo ana sa Jesus na ngwae Ꞌi Nasaret, ma kamu ka sai logo ana neꞋe God ka kwatea na AnoꞋi ru Abu ma na ngasingasiꞋanga fuana. Sa Jesus ka leka ana kula Ꞌoro ki, ma ka sasia na ru leꞋa ki, ma ka gura na ngwae neꞋe kira tua olofana ngasingasiꞋanga ana sa Saetan. Sa Jesus sasia ru neꞋeri ki, duꞋungana God tua faꞋinia.  
\v 39 Kami lisia na ru neꞋe sa Jesus nia fuliꞋi ki Ꞌi Israel ma Ꞌi Jerusalem. Sui kira ka saungia ka mae Ꞌani fotoꞋilana ana Ꞌai rara folo.  
\v 40 Bore ma, God ka taꞋea faꞋasia na maeꞋa ana uula asoa, ma ka faꞋataꞋi nia fuaimili.  
\v 41 NoaꞋa nia Ꞌiri faꞋataꞋi laꞋu fuana ngwae ki taꞋifau, bore ma nia ka faꞋataꞋi goꞋo Ꞌana fuaimili na ngwae neꞋe God nia fili kami ka lisia, ma kami ka fata faꞋamamana suliꞋi. Ma kaimili neꞋe kami fanga ma kami ka kwaꞋu faꞋinia Ꞌi buri Ꞌana neꞋe nia tataꞋe faꞋasia na maeꞋa.  
\v 42 Ma nia ka fata totongaꞋi Ꞌani fuaimili, Ꞌiri kami ke fata faꞋamamana ma mike faꞋatalo Ꞌania sa Jesus na ngwae neꞋe God filia Ꞌiri ke matalangani ngwae mauri ki faꞋinia ngwae neꞋe mae naꞋa ki.  
\v 43 Ma na profet ki taꞋifau neꞋe kira fata sulia na Christ, na ngwae neꞋe God filia fuana faꞋamaurilana ngwae nia ki. Na profet ki ka saea na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana niaꞋa, God ke baꞋa rufuanata ana taꞋangaꞋa kira ki, osiꞋana na ru neꞋe na Christ nia sasia fuada.”   
\s1 Na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki kira toꞋo logo ana AnoꞋi ru Abu  
\p
\v 44 Ma ana kaidaꞋi sa Peter ka alaꞋa goꞋo Ꞌana Ꞌua, na AnoꞋi ru Abu ka koso fafia na ngwae neꞋe kira fafarongoa na fatalana.  
\v 45 Ma na ngwae Jiu neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus, ma kira ka leka maꞋi faꞋasia Ꞌi Jopa faꞋinia sa Peter, kira ka Ꞌarefo liu, osiꞋana God nia kwate dangalu naꞋa ana na AnoꞋi ru Abu fafia na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki logo.  
\v 46 ꞋIu, kira rongoa ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, kira fata logo Ꞌani alaꞋanga matamata ki, ma kira ka faꞋa ꞋinotoꞋa God. Ma sa Peter ka fata Ꞌuri,  
\v 47 “Na ngwae neꞋe ki, kira toꞋo logo ana na AnoꞋi ru Abu diꞋia logo kaimili. Ma noaꞋa ta ngwae kasi totolia neꞋe ka luida faꞋasia siuabuꞋa Ꞌani kafo.”  
\v 48 Ma sa Peter ka saea kira ka siuabu naꞋa, osiꞋana kira faꞋamamana ana sa Jesus Christ. Sui kira ka gania Ꞌiri nia ke tua laꞋu faꞋinida sulia ta bara asoa.   
\c 11  
\s1 Sa Peter faꞋarongoa na ngwae faꞋamamana ki Ꞌi Jerusalem  
\p
\v 1 Na ngwae lifurongo ki faꞋinia na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki neꞋe kira tua Ꞌi Judea, kira rongoa na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki kira faꞋamamana logo ana fatalana God.  
\v 2 Ma ana kaidaꞋi sa Peter faꞋinia ono ngwae faꞋamamana ki kira dao Ꞌi Jerusalem faꞋasia Ꞌi Sesarea, na ngwae Jiu ki neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus, kira ka balufia sa Peter,  
\v 3 kira ka fata Ꞌuri, “Se! ꞋOko ruꞋu saena luma ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki neꞋe noaꞋa kira kasi Ꞌolo faꞋataꞋinia, ma Ꞌoko fanga goꞋo Ꞌamu faꞋinida!”   
\p
\v 4 Ma sa Peter ka alaꞋa fuada sulia na ru neꞋe fuli ki taꞋifau ka Ꞌuri,  
\v 5 “Ana kaidaꞋi nau ku tua ana fanoa Ꞌi Jopa, nau ku foꞋo, ma nau ku lisia taꞋi faꞋataꞋinga. Nau ku lisia ru diꞋia Ꞌaba ifi reba neꞋe kira faꞋakosoa maꞋi faꞋasia Ꞌi langi, diꞋia ti ngwae kira dau ana fai suꞋusuꞋuꞋi ru ki, ma nia ka koso maꞋi siaku.  
\v 6 Ma nau ku lia saena, ma nau ku lisia ru mauri ki saena ano, ru ꞋaeꞋaela ki, ru angoango ki, ma na noꞋo kwasi ki.  
\v 7 ꞋUnaꞋeri, nau ku rongoa na lingalingaꞋi ru ka fata Ꞌuri, ‘Peter tataꞋe, Ꞌoko saungida, ma Ꞌoko Ꞌanida!’  
\v 8 Bore ma nau ku fata Ꞌuri, ‘Aofia Ꞌae, noaꞋa liu goꞋo, osiꞋana noaꞋa nau kusi ꞋaniꞋania Ꞌua ta ru neꞋe sua ma ka bulibuli, na ru neꞋe ki taki sa Moses luia noaꞋa ta ngwae kasi ꞋaniꞋi.’  
\v 9 Sui na lingalingaꞋi ru neꞋe faꞋasia langi ka fata laꞋu Ꞌuri, ‘NoaꞋa Ꞌoe kosi saea ta ru nia sua ma ka bulibuli ana ru neꞋe God saea niꞋi sikasika naꞋa.’  
\v 10 Na ru neꞋeri ka ꞋunaꞋeri uulu fau sui, kira ka olitaꞋinia logo Ꞌada Ꞌi langi.  
\v 11 Ana kaidaꞋi neꞋeri, na uulu ngwae ki neꞋe taꞋi ngwae ka asungaꞋinida maꞋi siaku faꞋasia Ꞌi Sesarea, kira dao naꞋa Ꞌi maana luma neꞋe nau ku tua ana.  
\v 12 Ma na AnoꞋi ru Abu ka saea fuaku, nai leka faꞋinida, ma noaꞋa nau kusi manata naꞋi oreore sulia kiraꞋa ngwae noaꞋa laꞋu Jiu ki. Ma na ono ngwae neꞋe ki, neꞋe kira faꞋamamana ma kira tua Ꞌi Jopa, kira ka leka logo faꞋinau Ꞌuana Ꞌi Sesarea, ma kami ka ruꞋu Ꞌi saena luma sa Kornelius.  
\v 13 Ma nia ka faꞋarongo kaimili Ꞌani neꞋe nia lisia na Ꞌainsel nia uu saena luma nia ma ka saea fuana, ‘ꞋOke asungaꞋinia ta ngwae Ꞌuana Ꞌi Jopa Ꞌiri ke saea maꞋi na ngwae neꞋe satana sa Simon Peter.  
\v 14 Nia ke baꞋa saea na alaꞋanga ki fuamu, Ꞌiri ꞋaeꞋo faꞋinia na kwalafa Ꞌoe kamu ke mauri firi.’  
\v 15 Ana kaidaꞋi nau ku talaꞋae ku alaꞋa goꞋo fuada, na AnoꞋi ru Abu ka koso naꞋa maꞋi fafida, diꞋia logo ba nia koso maꞋi fafi kulu ana asoa ana Pentekos.  
\v 16 Ma nau ku manata toꞋona na ru ba Aofia nia saea ba Ꞌuri, ‘Sa John nia siuabua ngwae ki goꞋo Ꞌani na kafo, bore ma God ke baꞋa siufi kamu Ꞌani na AnoꞋi ru Abu.’  
\v 17 God ka kwatea logo na AnoꞋi ru Abu fuana na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, diꞋia logo neꞋe nia kwatea fuakulu, ana kaidaꞋi ba kulu faꞋamamana ana na Aofia sa Jesus Christ. ꞋUnaꞋeri neꞋe noaꞋa nau kusi totolia neꞋe nai luia God, kaidaꞋi nia alafafia na ngwae neꞋe ki!”   
\p
\v 18 Ma ana kaidaꞋi kira rongoa naꞋa ru neꞋeri, na ꞋugaꞋa kira ki ka mango naꞋa, ma kira ka baꞋatafea naꞋa God, kira ka Ꞌuri, “God alaꞋania logo na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki bore, Ꞌiri kira ke kakari alifaꞋi faꞋasia taꞋangaꞋa kira ki, ma kira ke mauri firi!”   
\s1 Na fiku taꞋi ngwae faꞋamamana ki Ꞌi Antiok  
\p
\v 19 Ma osiꞋana na kwai faꞋakaisiꞋanga ana kaidaꞋi ba kira saungia sa Stefen nia silolo, neꞋe kwate ma na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki kira ka takalo. Ma ti ai ada kira leka Ꞌuana abaꞋi kula Ꞌi Fonisia, ma Ꞌuana bubunga Ꞌi Saeprus, ma fanoa doe Ꞌi Antiok, ma kira ka faꞋarongo Ꞌani FaꞋarongoꞋa LeꞋa fuana ngwae Ꞌi Jiu ki goꞋo ti Ꞌada.  
\v 20 Ma ti ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki neꞋe kira leka maꞋi faꞋasia bubunga Ꞌi Saeprus, ma taꞋi fanoa doe Ꞌi Saeren, kira ka leka logo Ꞌuana Ꞌi Antiok, ma kira ka faꞋarongo Ꞌani FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia na Aofia sa Jesus fuana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki logo.  
\v 21 Ma na ngasingasiꞋanga God ka tua faꞋinia na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki, ma na ngwae Ꞌoro ki, kira ka faꞋamamana logo, ma kira ka abula Ꞌuana na Aofia.   
\p
\v 22 Na faꞋarongoꞋa sulia na ru neꞋeri ki ka talofia naꞋa fiku taꞋi ngwae faꞋamamana Ꞌi Jerusalem ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo kira ki, ma kika kwatea sa Banabas Ꞌuana Ꞌi Antiok.  
\v 23 Ma ana kaidaꞋi nia dao, nia ka lia saiana neꞋe God faꞋaleꞋa ngwae Ꞌi neꞋeri ki, ma nia ka saeleꞋa liu, ma ka amasida taꞋifau fasi Ꞌiri kira ka uu ngasi Ꞌani faꞋamamanaꞋanga kira ki ana na Aofia.  
\v 24 Sa Banabas niaꞋa ngwae leꞋa, ma na faꞋamamanaꞋanga nia ka ngasingasiꞋa, ma na AnoꞋi ru Abu ka sura ana. Ma osiꞋana sa Banabas, ngwae Ꞌoro ki kira ka eta kika faꞋamamana naꞋa ana na Aofia.   
\p
\v 25 ꞋUnaꞋeri sa Banabas ka leka Ꞌuana Ꞌi Tarsus, ka lulu Ꞌuana sa Saul.  
\v 26 Ma kaidaꞋi nia dao toꞋona, nia ka talaꞋia, kera ka leka Ꞌuana Ꞌi Antiok. Ma kera ka tua Ꞌi neꞋeri sulia taꞋi faꞋi ngali. Ma kera ka fiku faꞋinia ngwae Ꞌoro neꞋe kira faꞋamamana Ꞌi neꞋeri ki, ma kera ka faꞋamanatada. Ma Ꞌi Antiok neꞋe ngwae ki kira etangia saelana na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki Ꞌani na “Ngwae sa Christ ki.”   
\p
\v 27 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, ti profet kira leka faꞋasia Ꞌi Jerusalem, kira ka leka Ꞌuana Ꞌi Antiok.  
\v 28 TaꞋi ngwae ada neꞋe satana sa Agabus, nia uu, ma ka fata Ꞌani ngasingasiꞋanga ana AnoꞋi ru Abu, ka saea na uniꞋi fioloꞋa doe ke baꞋa liu saena magalia. Nia dao maꞋi ana kaidaꞋi sa Kladius nia tatalafaꞋa Ꞌi Rom.  
\v 29 Ma na fafarongo ki, kira ka manata Ꞌuana kwate maniꞋa fuana Ꞌafilana ngwae neꞋe kira faꞋamamana ma kika tua Ꞌi Judea. Ma na ngwae ki taꞋifau, kira ka kwatea tae neꞋe totolia kika kwatea.  
\v 30 Ma kira ka sasi ꞋunaꞋeri, ma kira ka kwatea mani fuana sa Banabas ma sa Saul, Ꞌiri keraꞋa neꞋe ka ngalia fuana ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana ngwae faꞋamamana ki Ꞌi neꞋeri Ꞌi Jerusalem.   
\c 12  
\s1 Kira faꞋakaisia na ngwae faꞋamamana ki Ꞌi Judea  
\p
\v 1 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, sa Herod na tatalafaꞋa nia daua ti ngwae ana ngwae faꞋamamana ki, ma nia oga ka faꞋakaisida.  
\v 2 Ma nia kwatea na ngwae ana ofoꞋa nia ki Ꞌiri kike saungia sa James, na ai naꞋona sa John, Ꞌani sele ni ofoꞋa.  
\v 3 Ma kaidaꞋi nia lisia neꞋe na Jiu ki kira saeleꞋa liu faꞋinia na ru neꞋe nia sasia, nia ka kwatea na ngwae ana ofoꞋa nia ki, kira ka daua logo sa Peter. Nia sasia na ru neꞋe ana kaidaꞋi ana FangaꞋa kira saea Ꞌani “FangaꞋa ana DaofaꞋi LiuꞋa.”\f + \fr 12:3 \ft TaꞋi sata laꞋu fuana “FangaꞋa ana DaofaꞋi LiuꞋa” kira saea Ꞌani “Beret neꞋe noaꞋa ta isi Ꞌi saena.”\f*  
\v 4 Ma buri Ꞌana kira daua sa Peter ka sui naꞋa, kira ka alua Ꞌi saena luma ni lokafo, ma na fai fiku taꞋi ngwae ana ofoꞋa ki neꞋe kira folo Ꞌusia, ma saena fiku taꞋi ngwae neꞋeri ki, kira alua fai ngwaeꞋa saena taꞋi fiku taꞋi ngwaeꞋanga. DuꞋungana sa Herod manata Ꞌuana matalangaꞋilana sa Peter Ꞌi maana ngwae ki buri Ꞌana na FangaꞋa ana DaofaꞋi LiuꞋa.  
\v 5 Ma sa Peter ka tua goꞋo Ꞌana saena luma ni lokafo. Ma na ngwae faꞋamamana ki, kira ka foꞋo ꞋalataꞋa liu fuana God fuana sa Peter.   
\s1 Na Ꞌainsel talaꞋia sa Peter faꞋasia saena luma ni lokafo  
\p
\v 6 Ma ana faꞋi rodo Ꞌi naꞋona neꞋe sa Herod ke matalangani sa Peter Ꞌi maana ngwae ki, sa Peter nia maliu Ꞌana safitana ro ngwae folo ki. Kira firiꞋia Ꞌani ro sene ki, ma na ngwae folo ki kira ka folo logo maꞋi Ꞌi maana sinamaa ana luma ni lokafo.  
\v 7 Ma ngwano bore ma na Ꞌainsel na Aofia leka maꞋi ka uu siana, ma na madakoꞋanga ka rara Ꞌafia saena maꞋe luma ni lokafo neꞋe nia maliu ana. Ma na Ꞌainsel ka dau ana gwauna ꞋabaꞋabana sa Peter ka faꞋa ada, ka fata Ꞌuri, “ꞋOke tataꞋe ꞋaliꞋali!” GoꞋo, na dadalo sene ba kira firiꞋia Ꞌani limana ki ka ꞋasiꞋi naꞋa faꞋasia na limana.  
\v 8 ꞋUnaꞋeri na Ꞌainsel neꞋeri ka fata Ꞌuri, “ꞋOke toro Ꞌani toro Ꞌoe, ma Ꞌoke alua taꞋe butu Ꞌoe ki Ꞌaemu.” Ma sa Peter ka sasi sulia. Sui na Ꞌainsel ka fata laꞋu Ꞌuri, “ꞋOke ruꞋufia na toꞋongi fafo doe Ꞌoe fafiꞋo, Ꞌoko leka maꞋi faꞋi nau.”  
\v 9 Ma sa Peter ka leka sulia Ꞌi maa faꞋasia saena luma ni lokafo. Ma noaꞋa nia kasi saiana na ru neꞋe Ꞌainsel neꞋeri nia sasia ana, na ru mamana, osiꞋana nia fia fasi nia lisia goꞋo Ꞌana na faꞋataꞋinga.  
\v 10 Ma na Ꞌainsel neꞋeri faꞋinia sa Peter, kera ka leka, kera ka liufia naꞋa etana ngwae folo, sui na ruana ngwae laꞋu, sui kera ka fiꞋi dao ana maa neꞋe kira saungaꞋinia Ꞌani na babalitaꞋi kaꞋikaꞋi salo ki, neꞋe nia leka kwau Ꞌuana saena fanoa. Ma na sinamaa neꞋeri ka tala Ꞌifi goꞋo Ꞌana fuadaroꞋo, ma kera ka ruꞋu kwau. Ma kaidaꞋi kera leka kwau sulia tala doe, ꞋunaꞋeri goꞋo na Ꞌainsel neꞋeri ka leka naꞋa Ꞌana faꞋasia sa Peter.   
\p
\v 11 Ma sa Peter ka fiꞋi saiana na ru neꞋe fuli fuana ma ka fata Ꞌuri, “ꞋIu nau ku fiꞋi saiana nia mamana liu. God nia tala kwatea maꞋi na Ꞌainsel nia, ma ka Ꞌafi nau faꞋasia sa Herod faꞋinia na ngwae Jiu ki, ma noaꞋa kira kasi saungi nau diꞋia neꞋe kira lokoꞋi ru fuana sasilana.”   
\p
\v 12 KaidaꞋi sa Peter nia sai naꞋa ana ru neꞋe, nia ka leka naꞋa Ꞌuana luma Ꞌi Mary teꞋa sa John Mark. Ma na ngwae Ꞌoro ki kira fiku saena luma neꞋeri, Ꞌiri kika foꞋo Ꞌada.  
\v 13 KaidaꞋi sa Peter dao maꞋi, nia uu Ꞌi burina sinamaa, nia ka kidikidi. Ma taꞋi sariꞋi rao Ꞌi luma neꞋeri neꞋe satana Ꞌi Roda ka leka maꞋi.  
\v 14 Ma kaidaꞋi nia rongo saiana lingana sa Peter, nia ka saeleꞋa liu, ma noaꞋa nia kasi Ꞌifingia laꞋu na maa. Bore ma nia lalili ka oli, ka faꞋarongo basi Ꞌani neꞋe sa Peter nia uu maꞋi Ꞌi maa.  
\v 15 NoaꞋa kira kasi faꞋamamana ana, ma kira ka saea nia boleboleꞋa lala. Bore ma nia suꞋusuꞋu faꞋinia ka fata Ꞌuri, “Nau ku fata mamana.”  
\p ꞋUnaꞋeri kira ka olisia kika Ꞌuri, “Sali na Ꞌainsel nia taka neꞋana.”   
\p
\v 16 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri logo, sa Peter ka inaꞋu ana kidikidi Ꞌanga. Ma ana kaidaꞋi kira Ꞌifingia naꞋa sinamaa, kira ka lisia sa Peter, ma kira ka Ꞌarefo liu.  
\v 17 Ma nia ka kwaikarui Ꞌani limana fuada Ꞌiri kira ke tua aroaro. Ma nia ka faꞋarongo kira Ꞌani neꞋe God logea naꞋa faꞋasia saena luma ni lokafo. Ma nia ka fata Ꞌuri, “Kamu ke leka kwau, ma muke faꞋarongo Ꞌani ru neꞋe ki fuana sa James\f + \fr 12:17 \ft James neꞋe niaꞋa ai burina sa Jesus. Ma nia na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana ngwae faꞋamamana Ꞌi Jerusalem.\f* faꞋinia na barangwai asina neꞋe kira faꞋamamana ki.” ꞋI buri Ꞌana nia ka saea na ru neꞋeri ki taꞋifau, nia ka leka naꞋa kwau Ꞌana Ꞌuana ta kula matamata.   
\p
\v 18 Ma Ꞌofodangi naꞋa, na ngalungaluꞋa doe ka tataꞋe safitana na ngwae folo ki, osiꞋana kira kina na tae neꞋe fuli fuana sa Peter.  
\v 19 Ma sa Herod ka kwatea fatalana Ꞌiri kira ke lulu Ꞌuana sa Peter. Bore ma noaꞋa kira kasi dao goꞋo toꞋona. Ma nia ka ri maꞋi Ꞌuana na ngwae folo ki, ka saefiloda, ma noaꞋa kira kasi saiana na tae neꞋe fuli fuana sa Peter, goꞋo nia ka kwatea na ngwae ana ofoꞋa nia ki, kika saungida taꞋifau.  
\p Ma Ꞌi buri Ꞌana, sa Herod ka leka faꞋasia Ꞌi Judea, ma ka leka tua basi Ꞌana Ꞌi Sesarea.   
\s1 Na maelana sa Herod  
\p
\v 20 Ma sa Herod ka saetaꞋa liu fuana ngwae ana Ꞌi Taea ma Ꞌi Saedon ki. Ma kira fiku Ꞌada talada, ma kira ka leka siana sa Herod. Kira eta leka dao basi Ꞌada siana sa Blastas fasi Ꞌiri ka Ꞌafida, osiꞋana niaꞋa neꞋe na ngwae doe saena luma sa Herod. Sui ꞋunaꞋeri mala kira fiꞋi leka siana sa Herod, kira ka gania Ꞌuana aroaroꞋanga. Kira gania ꞋunaꞋeri, osiꞋana kira oga folilana fanga faꞋasia na abaꞋi kula neꞋe sa Herod nia tatalafaꞋa fafia.   
\p
\v 21 Ma asoa neꞋe sa Herod filia fuana nia ke alaꞋa fuana ngwae ki, nia dao naꞋa maꞋi. ꞋUnaꞋeri nia ka ruꞋufia na ifi kwanga nia ki, ma ka fiꞋi tua ana kula ni tua na tatalafaꞋa, ma nia ka alaꞋa fuada.  
\v 22 KaidaꞋi nia alaꞋa ka sui goꞋo, na ngwae ki kira ka norea akoꞋa kira ka Ꞌuri, “NoaꞋa laꞋu lingana na ngwae neꞋeriꞋa, bore ma na lingana god lala!”  
\v 23 Ma ꞋunaꞋeri goꞋo na Ꞌainsel God ka leka maꞋi ma ka kwaiꞋia sa Herod, ma nia ka mataꞋi, osiꞋana noaꞋa nia kasi faꞋa ꞋinotoꞋa God. Ma na ngwangwa ki kira ka Ꞌania nonina, ma buri Ꞌana nia ka mae naꞋa.   
\p
\v 24 Ma na fatalana God ka takalo ana fanoa Ꞌoro ki, ma na ngwae Ꞌoro ki kira ka faꞋamamana ana.   
\p
\v 25 Ma sa Banabas ma sa Saul, kera tuatua Ꞌi Jerusalem sui kira ka oli naꞋa Ꞌuana Ꞌi Antiok Ꞌi buri Ꞌana neꞋe kera faꞋasuia na raoꞋa neꞋe kira kwatea fuadaroꞋo. Ma kera ka baꞋea sa John Mark faꞋi kera.   
\c 13  
\s1 Kira filia sa Banabas ma sa Saul  
\p
\v 1 Ma ti profet, ngwae neꞋe kira talongaꞋinia faꞋarongoꞋa leꞋa, ma na ngwae faꞋamanata ki neꞋe kira faꞋamanata na ngwae faꞋamamana ki, kira tua logo Ꞌi Antiok, saena na fikutaꞋi ngwae faꞋamamana neꞋeri, ma kiraꞋa neꞋe: sa Banabas, sa Simion ba kira saea Ꞌani “ngwae bulu,” sa Lusius faꞋasia Ꞌi Saeren, sa Manaen ba kira gonia faꞋinia sa Herod na tatalafaꞋa, ma sa Saul.  
\v 2 Ana kaidaꞋi neꞋe ngwae neꞋeri ki kira foꞋosia God faꞋinia na abu fangaꞋa, na AnoꞋi ru Abu ka fata Ꞌuri fuada, “Kamu ke filia sa Banabas ma sa Saul fuaku Ꞌiri kike sasia na raoꞋa neꞋe nau ku filidaroꞋo fuana.”   
\p
\v 3 Buri Ꞌana kira abu fanga ma kira foꞋo, kira taꞋifau kika alua naꞋa limada fafia keraꞋa, sui kira ka asungaꞋinidaroꞋo naꞋa kwau.   
\s1 Etana kaidaꞋi sa Saul leka lifurongo  
\p
\v 4 Ma osiꞋana na AnoꞋi ru Abu ba kwatea sa Banabas ma sa Saul, kera ka leka naꞋa Ꞌuana Ꞌi Selusia faꞋasia Ꞌi Antiok, kera ka toꞋo folo Ꞌuana na bubunga Ꞌi Saeprus.  
\v 5 KaidaꞋi kera dao ana fanoa Ꞌi Salamis, kera ka faꞋarongo Ꞌani fatalana God saena luma abu fuana foꞋongaꞋa Jiu ki. Ma sa John Mark ka leka logo faꞋinida fuana ꞋafiladaroꞋo.   
\p
\v 6 Ma kaidaꞋi kira leka faꞋasia Ꞌi Salamis, kira ka leka daofaꞋi liu kika toꞋofolo ana bubunga neꞋeri Ꞌuana Ꞌi Pafos. NeꞋeri, kira ka dao toꞋona taꞋi ngwae neꞋe satana sa Barjesus neꞋe nia rao Ꞌani talana na lufina ngwai. NiaꞋa na ngwae Ꞌi Jiu, ma kira saea niaꞋa na profet ma noaꞋa Ꞌiri mamana goꞋo.  
\v 7 Nia kwaima faꞋinia na gwaungaꞋi ngwae ana bubunga neꞋeri satana sa Sergius Paulus, neꞋe ngwae liatoꞋo liu. Na gwaungaꞋi ngwae neꞋeri ka ri Ꞌuana sa Banabas ma sa Saul siana, osiꞋana nia oga ka rongoa fatalana God. Ma keraꞋa ka dao kika alaꞋa faꞋinia.  
\v 8 Bore ma sa Barjesus neꞋe rao Ꞌani talana Ꞌilu, neꞋe ta sata laꞋu ana sa Elaemas Ꞌani alaꞋanga Ꞌi Grik, nia tataꞋe saulida, nia ka iliili Ꞌuana folilana gwaungaꞋi ngwae neꞋeri Ꞌiri nia kasi faꞋamamana laꞋu ana sa Jesus.  
\v 9 Ma na AnoꞋi ru Abu ka sura ana sa Saul neꞋe kira saea logo Ꞌani sa Paul, nia ka alu naꞋa maana ana ngwae neꞋe rao Ꞌani talana lufina ngwai,  
\v 10 ka fata Ꞌuri fuana, “ꞋOko futa olitana na akalo! ꞋOko malimaeꞋa ana ru leꞋa ki taꞋifau, ma Ꞌoko sai liu logo ana na kwalukaela sokeꞋa taꞋa ki, ma ana asoa ki Ꞌoko ili Ꞌuana rokisilana mamanaꞋanga God Ꞌani sokea ki.  
\v 11 ꞋOko saiana God ke baꞋa kwatea naꞋa kwaꞋikwaꞋinga fuamu ana kaidaꞋi neꞋe naꞋa. Na maamu ke rodo, ma noaꞋa Ꞌoe kosi lisia na madakola lana na madaꞋafi sulia taꞋi kala kaidaꞋi.”  
\p Ma ana kaidaꞋi neꞋeri nama goꞋo, maana sa Elaemas ka rodo naꞋa, ma ka fali galogalo naꞋa Ꞌana Ꞌuana ta ngwae Ꞌiri ka dau ana limana ma ka talaꞋia.  
\v 12 Ma na gwaungaꞋi ngwae neꞋeri, kaidaꞋi nia ka lisia na ru neꞋeri ki, nia ka faꞋamamana naꞋa ana sa Jesus, ma ka Ꞌarefo liu ana faꞋamanataꞋanga kera sulia na Aofia.   
\s1 Kira tua Ꞌi Antiok maꞋe fanoa saena abaꞋi kula Ꞌi Pisidia  
\p
\v 13 Sui sa Paul ma ti ngwae neꞋe kira leka faꞋinia, kira toꞋo toꞋofolo maꞋi faꞋasia Ꞌi Pafos, ma kira ka dao ana fanoa Ꞌi Perga, saena abaꞋi kula Ꞌi Pamfilia. Ma sa John Mark ka leka faꞋasidaroꞋo Ꞌi neꞋeri, ma ka oli Ꞌuana Ꞌi Jerusalem.  
\v 14 Bore ma kira leka faꞋasia Ꞌi Perga, kira ka dao naꞋa Ꞌi Antiok, maꞋe fanoa saena abaꞋi kula Ꞌi Pisidia. Ma ana Sabat asoa ana mamaloꞋanga, kira ka leka saena luma fuana foꞋongaꞋa Jiu ki, ma kira ka tua naꞋa Ꞌi ano.  
\v 15 Buri Ꞌana naꞋa toꞋomaꞋi Ꞌanga ki faꞋasia na Taki sa Moses ki ma na KerekereꞋa na Profet ki, na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana luma abu fuana foꞋongaꞋa ki neꞋe kira ka kwatea alaꞋanga fuada kira ka Ꞌuri, “Ngwaefuta kina Ꞌae, diꞋia koroꞋo toꞋo ana ti alaꞋanga ana kwairaduꞋanga fuana na ngwae neꞋe ki, kaimili oga koroꞋo ka alaꞋa fuada.”   
\p
\v 16 ꞋUnaꞋeri, sa Paul ka tataꞋe, ma ka kwaikaru Ꞌani limana Ꞌiri kira ke aroaro, ma ka talaꞋae alaꞋa ka Ꞌuri, “Ngwae Ꞌi Jiu ki, ma kamu ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki neꞋe kamu tua Ꞌi neꞋe fuana foꞋosilana God, muke fafarongo nau basi maꞋi!  
\v 17 God kia ngwae Jiu ki, nia filia koꞋo kia ki ma ka kwate kira ka Ꞌoro liu ana kaidaꞋi kira tua Ꞌi Ejipt, ana kula neꞋe noaꞋa laꞋu fanoa kira. Ma God ka olitaꞋi kira faꞋasia Ꞌi Ejipt Ꞌania na ngasingasiꞋanga doe nia.  
\v 18 Ma sali karangi fai akwala faꞋi ngali ki neꞋe, nia lia sulida saena abaꞋi kula kwasi.  
\v 19 Nia ka malangisia fiu fuuꞋi ngwae ki Ꞌi Kenan, ma ka alua ngwae nia ki kira ka toꞋo ana na ano neꞋeri.  
\v 20 Nia ngalida fuana kika leka tua Ꞌi Ejipt ka dao ana neꞋe kira leka Ꞌi Kenan, sulia bali ana fai talangaꞋi ma lima akwala faꞋi ngali. ꞋI buri Ꞌana, God ka kwatea na ngwae ni kwai matalangaꞋi ki fuada, leleka ka dao ana kaidaꞋi ba sa Samuel niaꞋa na profet.  
\v 21 Ma ana kaidaꞋi kira gani Ꞌuana ta tatalafaꞋa, God ka filia sa Saul ka gwaungaꞋi fuada. Sa Saul neꞋe na ngela sa Kis, faꞋasia na fuuꞋi ngwae sa Benjamin. Ma nia ka gwaungaꞋi fuada sulia fai akwala faꞋi ngali ki.  
\v 22 Sui God ka lafua sa Saul, ma ka alua sa David ka tatalafaꞋa fuada. Ma God ka fata Ꞌuri sulia sa David, ‘Sa David, na ngela sa Jesi, niaꞋa neꞋe na ngwae neꞋe nau ku saeleꞋa liu faꞋinia, nia na ngwae neꞋe saiana ka sasia ru neꞋe nau ku oga nia ka sasiꞋi ki.’\x + \xo 13:22 \xt 1 Samuel 16:12\x*  
\v 23 Ana kwalafa ngwae neꞋe sa David neꞋe God filia sa Jesus ka alu niaꞋa na ngwae ni faꞋamauriꞋanga fuana ngwae Israel ki, diꞋia ba nia eta fata naꞋa Ꞌani.  
\v 24 ꞋI naꞋona neꞋe sa Jesus nia talaꞋae ana raoꞋa nia, sa John ba faꞋataloꞋania fuana ngwae ki taꞋifau Israel, fasi Ꞌiri kira ke kakari alifaꞋi faꞋasia taꞋangaꞋa kira ki, ma kira ke siuabu.  
\v 25 Ma ana kaidaꞋi sa John nia karangi ka faꞋasuia naꞋa raoꞋa neꞋe nia sasia, nia ka fata Ꞌuri fuana ngwae ki, ‘Sali kamu fia fasi nauꞋa na ngwae ba God filia naꞋa niniꞋa, bore ma noaꞋa. NauꞋa noaꞋa laꞋu na ngwae neꞋe kamu kwaikwaimasi ana. Nia ke baꞋa leka maꞋi buriku, ma noaꞋa nau kusi totolia neꞋe nai orooro, ma ku logea na butu nia ki Ꞌi Ꞌaena.’\x + \xo 13:25 \xt Mark 1:7; Luke 3:16; John 1:27\x*   
\p
\v 26 “Ma kamu ngwaefuta nau kina ana kwalafa sa Abraham, ma kamu ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki neꞋe kamu fiku Ꞌi neꞋe fuana foꞋosilana God, God nia kwatea naꞋa maꞋi fuakulu na alaꞋanga sulia sa Jesus neꞋe faꞋamauri kulu.  
\v 27 Aia, ma na ngwae neꞋe kira tua Ꞌi Jerusalem, ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo kira ki, noaꞋa kira kasi saiana neꞋe sa Jesus nia na ngwae faꞋamauri. Ma noaꞋa kira kasi sai goꞋo ana na fatalana profet ki, sui bore Ꞌana kika toꞋomani ana na Sabat asoa ana mamaloꞋanga ki taꞋifau. KaidaꞋi kira matalangaꞋinia sa Jesus, kira faꞋataꞋinia neꞋe fatalana na profet ki nia mamana.  
\v 28 Sui bore Ꞌana noaꞋa kira kasi dao toꞋona goꞋo ta ru neꞋe kira ke saungia duꞋungana, kira ka gania sa Paelat Ꞌiri ke saungia ka mae.  
\v 29 Ma Ꞌi buri Ꞌana kira sasia ru ki taꞋifau neꞋe KerekereꞋa Abu nia alaꞋa sulia, sui kira ka lafua faꞋasia na Ꞌai rara folo, ma kira ka alu nia saena faoda gwaꞋu.  
\v 30 Bore ma God ka taꞋea faꞋasia maeꞋa.  
\v 31 Ma sulia na asoa Ꞌoro ki, ngwae neꞋe kira leleka funifaraꞋa faꞋinia faꞋasia Ꞌi Galili Ꞌuana Ꞌi Jerusalem, kira ꞋidufaꞋi lisia goꞋo Ꞌada logo. Ma kaidaꞋi neꞋe, kira ka alaꞋa naꞋa sulia fuana ngwae Ꞌi Israel ki.   
\p
\v 32 “KeroꞋo leka maꞋi Ꞌiri mike faꞋarongo kamu Ꞌani na FaꞋarongoꞋa LeꞋa. Na ru neꞋe God eta fataꞋa Ꞌani fuana koꞋo kia ki,  
\v 33 kuluꞋa naꞋa na ngela kira ki neꞋe God ka faꞋamamana eta fataꞋanga neꞋeri fuakulu Ꞌani taꞋelana sa Jesus Ꞌuana mauriꞋa. OsiꞋana God ba saea Ꞌani Sam\x + \xo 13:33 \xt Sam 2:7\x* ro ru ki ka Ꞌuri,  
\q1 ‘ꞋAeꞋo na Ngela nau.  
\q1 TaꞋena nauꞋa neꞋe MaꞋa Ꞌoe naꞋa.’\x + \xo 13:33 \xt Sam 2:7\x*   
\b  
\p
\v 34 “Aia, God eta fata Ꞌani tataꞋelana faꞋasia na maeꞋa, ma nia ꞋafitaꞋi fuana nia ka mae laꞋu. Ru neꞋeri kira keresia saena KerekereꞋa Abu ka Ꞌuri,  
\q1 ‘Nai baꞋa kwatea fuamu na faꞋaleꞋanga abu ki neꞋe nau ku eta fataꞋa Ꞌani fuana sa David.’\x + \xo 13:34 \xt Aesea 55:3\x*   
\m
\v 35 “Nia mamana liu, sulia nia saea logo saena taꞋi KerekereꞋa Abu ma ka Ꞌuri,  
\q1 ‘NoaꞋa Ꞌoe kosi alaꞋania ngwae rao abu Ꞌoe ka mae ma ka ngwaꞋa.’\x + \xo 13:35 \xt Sam 16:10\x*   
\m
\v 36 “Ana kaidaꞋi neꞋe sa David mauri Ꞌua, nia ka sasia naꞋa ru neꞋe God ogaꞋi ki. ꞋUnaꞋeri ma nia ka mae naꞋa, kira ka alua saena kilu gwaꞋu Ꞌi ninimana koꞋo nia ki, ma na nonina ka ngwaꞋa.  
\v 37 Bore ma sa Jesus na ngwae neꞋe God nia taꞋea faꞋasia na maeꞋa, na nonina noaꞋa kasi ngwaꞋa.  
\v 38-39 Ngwaefuta kina, kamu ka sai leꞋa ana, neꞋe kami faꞋarongo Ꞌani siaumulu neꞋe God ke baꞋa rufuanata ana taꞋangaꞋa kamu ki Ꞌani maelana sa Jesus. Ngwae ki taꞋifau neꞋe kira fitoꞋo ana sa Jesus, kira aloge ma noaꞋa kira kasi Ꞌeke naꞋa, osiꞋana God ka fulangani nia ꞋoloꞋolo. RoꞋongaꞋa sulia taki sa Moses ki, noaꞋa kasi totolia neꞋe ka sasia ngwae ka ꞋoloꞋolo.  
\v 40 Muke lia suli kamu, Ꞌiri na ru neꞋe profet ki kira fata sulia noaꞋa kasi fuli fuamuꞋa,  
\v 41 kira ka Ꞌuri,  
\q1 ‘Mulu sailinga, ngwae neꞋe kamu Ꞌoinonga Ꞌania fatalana God ki.  
\q1 God ke baꞋa sasi raoꞋa doe liu ana kaidaꞋi kamu mauri Ꞌua.  
\q1 NoaꞋa kamu kasi faꞋamamana neꞋe God sasia ru neꞋeri, sui bore Ꞌana diꞋia ta ngwae nia faꞋarongo kamu sulia.  
\q1 Mulu lisia! Kamu ke baꞋa Ꞌarefo, ma muke mae.’”\x + \xo 13:41 \xt Habakuk 1:5\x*   
\b  
\p
\v 42 Ma kaidaꞋi sa Paul ma sa Banabas, kera ruꞋu naꞋa kwau Ꞌi maa faꞋasia na luma abu fuana foꞋongaꞋa, na ngwae ki kira ka ganida Ꞌiri kira ke oli laꞋu maꞋi ana Sabat asoa ana mamaloꞋanga Ꞌi buri, fasi Ꞌiri kira ke faꞋarongoda laꞋu Ꞌani na ru neꞋe ki.  
\v 43 ꞋI buri Ꞌana neꞋe ngwae ki kira leka naꞋa faꞋasia na fikuꞋa ana foꞋongaꞋa neꞋeri, ngwae Ꞌoro kira leka sulia sa Paul ma sa Banabas. KiraꞋa ti ngwae Jiu ma ti ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki logo neꞋe kira Ꞌado naꞋa faꞋinia ngwae Jiu ki saena abuꞋa kira. Ma sa Paul faꞋinia sa Banabas alaꞋa fuada faꞋinia na radulada Ꞌuana uu ngasiꞋa ana faꞋamamanaꞋanga ana na kwaiꞋofeꞋanga God.   
\p
\v 44 Ma ana Sabat asoa ana mamaloꞋanga Ꞌi buri, karangi na ngwae ki taꞋifau saena na fanoa neꞋe, kira dao maꞋi fuana rongolana na fatalana sa Paul ma sa Banabas sulia na Aofia.  
\v 45 Ma kaidaꞋi neꞋe ngwae Jiu ki kira lisia neꞋe fikuꞋa neꞋeri doe, liada ka ogalaꞋa liu. Ma kira fata ngengea naꞋa ru neꞋe sa Paul nia saea, ma kira ka fata buri logo ana.  
\v 46 Bore ma sa Paul ma sa Banabas kera ka fata noniraꞋa mala, kera ka Ꞌuri, “Nia bolo fuana keroꞋo ka eta fata basi sulia na fatalana God fuamuꞋa Jiu ki Ꞌi naꞋo. Bore ma duꞋungana neꞋe kamu Ꞌaila Ꞌania, kamu faꞋataꞋinia fasi neꞋe noaꞋa kamu kasi totolia goꞋo ngalilana na mauriꞋa firi. Nia neꞋe keroꞋo ka faꞋasi kamu, ma keroꞋo ka leka naꞋa ꞋamiroꞋo fuada na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki.  
\v 47 KeroꞋo leka siana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, osiꞋana God nia asungaꞋi keroꞋo ka Ꞌuri,  
\q1 ‘Nau ku alu Ꞌoe Ꞌoko diꞋia naꞋa unu fuada na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki.  
\q1 Nau ku asungaꞋiniꞋo Ꞌiri Ꞌoke faꞋarongoa ngwae ki taꞋifau saena magalia Ꞌani tae neꞋe nai sasi fuana faꞋamaurilada.’”\x + \xo 13:47 \xt Aesea 42:6; 49:6\x*   
\b  
\p
\v 48 Ma ana kaidaꞋi neꞋe ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki kira rongoa ru neꞋe, kira ka saeleꞋa liu, ma kira ka baꞋatafea na faꞋarongoꞋa na Aofia. Ma na ngwae neꞋe God ka filida fuana na mauriꞋa firi, kira ka faꞋamamana naꞋa.   
\p
\v 49 Ma na fatalana God ka talo naꞋa ana kula ki taꞋifau, ma na ngwae Ꞌoro ki ka rongoa naꞋa fatalana God saena Ꞌafutana abaꞋi kula neꞋeri.  
\v 50 Bore ma na ngwae Jiu ki kira ka fata liana na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki saena na fanoa doe neꞋeri faꞋinia na gwaungaꞋi kini ki ana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki neꞋe kira foꞋosia God. Ma na Jiu neꞋeri ki, kira ka talaꞋae naꞋa ana faꞋakaisilana sa Paul ma sa Banabas, ma kira ka lalidaroꞋo naꞋa faꞋasia na bali fanoa neꞋeri.  
\v 51 Ma kera ka kwaꞋitafula na gegeo ana ano ki faꞋasia na ꞋaedaroꞋo diꞋia na faꞋabasuꞋanga naꞋa fuada neꞋe God ke baꞋa matalangaꞋi kira duꞋungana kira Ꞌaila Ꞌania rongolana fatalana God. Ma kera ka leka naꞋa adaroꞋo Ꞌuana Ꞌi Ikonium.  
\v 52 Ma na ngwae Ꞌi Antiok ki neꞋe kira faꞋamamana, kira ka saeleꞋa liu, ma na AnoꞋi ru Abu ka sura ada.   
\c 14  
\s1 ꞋI Ikonium  
\p
\v 1 Ma sa Paul faꞋinia sa Banabas dao Ꞌi Ikonium, kera ka leka laꞋu saena na luma fuana foꞋongaꞋa Jiu ki, diꞋia ba kera ꞋidufaꞋi sasi. Ma kera ka fata Ꞌani ngasingasi Ꞌanga neꞋe na ngwae Ꞌoro Jiu ki, ma na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, kira ka faꞋamamana ana sa Jesus.  
\v 2 Bore ma na Jiu neꞋe kira Ꞌaila faꞋamamana, kira ka fata liana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, ma kira ka faꞋalia na manatada kira ka tataꞋe saulia na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki.  
\v 3 Sa Paul ma sa Banabas, kera ka tua laꞋu Ꞌi neꞋeri sulia kala kaidaꞋi tau, kera ka fata noniraꞋa sulia na Aofia. Ma na Aofia ka faꞋataꞋinia neꞋe fataladaroꞋo sulia sa Jesus nia mamana Ꞌani kwatelana na ngasingasiꞋanga fuadaroꞋo fuana sasilana ru ni ꞋarefoꞋa ki ma na faꞋanadaꞋa ki.  
\v 4 Ma na ngwae ki saena maꞋe fanoa neꞋeri, kira ka daro toꞋotoꞋo ma kika takalo. Ti ngwae faꞋinia Jiu ki, ma ti ngwae faꞋinia na ngwae lifurongo ki.   
\p
\v 5 ꞋUnaꞋeri ti ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki faꞋinia ti Jiu ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo kira ki, kira ka lokoꞋi ru fuana faꞋakaisilana na ngwae lifurongo ki ma kike saungida Ꞌani Ꞌuilada Ꞌani fau Ꞌiri kike mae goꞋo.  
\v 6 Bore ma ana kaidaꞋi neꞋe na ngwae lifurongo ki kera rongo sai ana, kera ka tafi Ꞌuana fanoa Ꞌi Listra, ma fanoa Ꞌi Derbe saena abaꞋi kula Ꞌi Laekonia, ma Ꞌuana na maꞋe fanoa ki kalikalida.  
\v 7 NeꞋeri, kera ka faꞋatalo Ꞌania FaꞋarongoꞋa LeꞋa.   
\s1 ꞋI Listra ma Ꞌi Derbe  
\p
\v 8 Ma taꞋi ngwae nia tua Ꞌi Listra neꞋe Ꞌaena taꞋu. Na Ꞌaena mae talaꞋae mala maꞋi ana futalana, ma noaꞋa nia kasi fali naꞋa.  
\v 9 Nia tua Ꞌi ano, ma ka fafarongoa fatalana sa Paul. Ma sa Paul ka alu naꞋa maana ana, ma ka saiana neꞋe nia faꞋamamana sa Jesus saiana ke gura goꞋo Ꞌana niaꞋa,  
\v 10 ma ka fata Ꞌani lingaꞋi ngwae doe fuana ka Ꞌuri, “ꞋOke tataꞋe, ma Ꞌoko uu saga Ꞌani Ꞌaemu!” Ma na ngwae neꞋe ka fafusaka, ma ka fali kwailiu naꞋa Ꞌi safitada.  
\v 11 KaidaꞋi fikuꞋa neꞋe kira lisia ru neꞋe sa Paul sasia, kira ka ri koko Ꞌani alaꞋanga kira ngwae Ꞌi Laekonia, kira ka Ꞌuri, “Na god ki kira ngwaeꞋa naꞋa, ma kera ka koso naꞋa maꞋi siaka!”  
\v 12 Kira ka saea sa Banabas Ꞌani na gwaungaꞋi god Sus, ma sa Paul kira ka saea Ꞌani sa Hermes na ngwae ngali alaꞋanga ana god ki, osiꞋana nia ngwae neꞋe fata Ꞌani keraꞋa.   
\p
\v 13 Ma na luma ni foꞋongaꞋa ana god Sus ni taꞋi teo toli Ꞌi ili ana fanoa neꞋeri. Ma na fata abu fuana god Sus, nia ka leka ma ka ngalia maꞋi buluka ki, ma na takana Ꞌai ki, ka alua maana tafa ana fanoa neꞋeri. OsiꞋana nia faꞋinia na fikuꞋa neꞋeri, kira oga kwatelana na kwaisuꞋusiꞋanga fuana na ngwae lifurongo ki.   
\p
\v 14 Ana kaidaꞋi sa Banabas ma sa Paul kera rongoa neꞋe kira sasi ꞋunaꞋeri, kera ka gasia na toꞋongi kera ki fuana faꞋataꞋilana kera Ꞌaila Ꞌani, ma kera ka Ꞌuri,  
\v 15 “Reala kwa, faꞋuta neꞋe kamu ka oga sasilana ru neꞋe re? Ma keroꞋo neꞋe ngwae ki goꞋo diꞋia logo kamuꞋa. KeroꞋo leka maꞋi fuana faꞋatalongaꞋilana FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia taꞋi God mauri. Fuila muke foꞋosia lala niaꞋa. Ma noaꞋa kamu kasi foꞋosia laꞋu na mala mala god neꞋe ki, osiꞋana noaꞋa kira kasi Ꞌafi kamu goꞋo. God saungaꞋinia Ꞌi langi, ma na magalia, ma na asi, ma na ru ki taꞋifau neꞋe kira tua Ꞌi saena ki.  
\v 16 Ana kaidaꞋi sui toli ki, nia alaꞋania na ngwae ki taꞋifau kira ka leka Ꞌada sulia kwaiogaiꞋanga kira ki.  
\v 17 Ka ꞋunaꞋeri bore Ꞌana, noaꞋa nia kasi mutala faꞋasia kwatelana ru leꞋa ki fuana ngwae ki taꞋifau sulia asoa ki, ma nia ka faꞋataꞋinia niaꞋa talana Ꞌani ru leꞋa neꞋe nia sasiꞋi ki. Nia kwatea uta fuamuꞋa faꞋasia saena mamanga, ma ka kwatea fuaꞋi Ꞌai ki ana kaidaꞋi kira ki, ma nia ka kwatea fanga fuamuꞋa, ma ka kwatea maurilamuꞋa ka saeleꞋa.”  
\v 18 Sui bore Ꞌana na ngwae lifurongo ki kira ka fata ꞋunaꞋeri, na fikuꞋa neꞋe, kira oga kika kwatea nama Ꞌada na kwaisuꞋusiꞋanga kira ki fuadaroꞋo.   
\p
\v 19 Ma ti Jiu neꞋe kira leka maꞋi faꞋasia fanoa Ꞌi Antiok saena abaꞋi kula Ꞌi Pisidia, ma fanoa Ꞌi Ikonium, kira dao maꞋi, kira ka kwate alaꞋanga fuana fikuꞋa neꞋe, ma kira ka oga taꞋa fuana sa Paul ma sa Banabas. Ma kira ka Ꞌuia naꞋa sa Paul Ꞌani fau ki, ma kira ka ꞋabalangaꞋi nia Ꞌi maa faꞋasia saena fanoa, ma kira ka dangalua, osiꞋana kira fia fasi nia mae naꞋa.  
\v 20 Bore ma kaidaꞋi ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki, kira leka maꞋi, ma kira ka uu kalia sa Paul, nia ka tataꞋe, ka oli faꞋinida Ꞌuana Ꞌi fanoa. Sui ana faꞋi asoa Ꞌi buri, sa Paul ma sa Banabas kera ka leka Ꞌuana fanoa Ꞌi Derbe.   
\s1 Kera oli laꞋu maꞋi Ꞌuana Ꞌi Antiok  
\p
\v 21 Sa Paul ma sa Banabas kera ka faꞋarongo Ꞌani na FaꞋarongoꞋa LeꞋa saena fanoa Ꞌi Derbe, ma na ngwae Ꞌoro ki kira ka faꞋamamana ana sa Jesus. Sui kera ka oli Ꞌuana fanoa Ꞌi Listra, ma fanoa Ꞌi Ikonium, ma fanoa Ꞌi Antiok saena abaꞋi kula Ꞌi Pisidia.  
\v 22 Ma kera ka faꞋangasingasia na faꞋamamanaꞋanga na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki, ma kera ka falangi ada Ꞌiri na faꞋamamanaꞋanga kira ki ka ngasi. Ma kera ka saea, “ꞋI naꞋona neꞋe kuke ruꞋu saena mauriꞋa firi neꞋe God ke gwaungaꞋi fafia, kulu ke dao taꞋifau nama toꞋona na ꞋafitaꞋi Ꞌanga.”  
\v 23 Ma ana fanoa neꞋeri ki taꞋifau, kera ka filia naꞋa ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki fuana fikulana ngwae God ki. ꞋAni foꞋongaꞋa ma abu fangaꞋa, kera ka kwatea naꞋa na ngwae neꞋeri fuana na Aofia neꞋe kira faꞋamamana Ꞌana.   
\p
\v 24 Sui kera ka leka faꞋasia abaꞋi kula Ꞌi Pisidia, kera ka dao ana abaꞋi kula Ꞌi Pamfilia.  
\v 25 Ma kera ka faꞋarongo Ꞌani na FaꞋarongoꞋa LeꞋa saena fanoa Ꞌi Perga, sui kera ka leka Ꞌuana fanoa Ꞌi Atalia.  
\v 26 Sui kera ka leka Ꞌani gwaꞋi baru faꞋasia Ꞌi neꞋeri, ma keraꞋa ka oli naꞋa Ꞌuana fanoa Ꞌi Antiok. Na fanoa ba kira talaꞋae ana lekaꞋa kera faꞋasia. Na fanoa ba ngwae faꞋamamana ki kira kwatedaroꞋo saena kwaiꞋofeꞋanga God, Ꞌiri ke Ꞌafida fuana na raoꞋa niniꞋa kera faꞋasuia naꞋa.   
\p
\v 27 Ma ana kaidaꞋi kera dao naꞋa Ꞌi Antiok, kera ka fikua naꞋa ngwae faꞋamamana ki, ma kera ka faꞋarongoda Ꞌani na ru ki taꞋifau neꞋe God sasia ꞋanidaroꞋo. Ma kera ka faꞋarongo logo Ꞌani neꞋe God Ꞌafida na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki bore kira ka faꞋamamana logo.  
\v 28 Ma kera ka taꞋi tua tau Ꞌi neꞋeri faꞋinia na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki.   
\c 15  
\s1 Na fiku lokoꞋi ruꞋa Ꞌi Jerusalem  
\p
\v 1 Ti ngwae neꞋe kira leka maꞋi faꞋasia Ꞌi Judea Ꞌuana Ꞌi Antiok, kika faꞋamanata na ngwae neꞋe faꞋamamana naꞋa ki kira ka Ꞌuri, “Nia ꞋafitaꞋi liu fuana God ke lafu kamu faꞋasia taꞋangaꞋa kamu ki, diꞋia noaꞋa kamu kasi Ꞌolo faꞋataꞋinia diꞋia ba na taki sa Moses ki saea.”  
\v 2 Ma sa Paul faꞋinia sa Banabas kera ka kwaingenge liu faꞋi kira sulia ru neꞋe. Ma kira taꞋifau kira ka filia sa Paul ma sa Banabas ma ti ngwae faꞋamamana Ꞌi Antiok, Ꞌiri kira ke leka Ꞌi Jerusalem fuana alaꞋanga faꞋinia na ngwae lifurongo ki ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki sulia ru neꞋe.  
\v 3 Ma na fikutaꞋi ngwae faꞋamamana neꞋe ka asungaꞋinida naꞋa kwau. Ma kaidaꞋi kira leka naꞋa, kira liu ana abaꞋi kula Ꞌi Fonisia ma Ꞌi Samaria ki, kira ka faꞋarongoa Ꞌani neꞋe na ngwae ba noaꞋa laꞋu Jiu ki neꞋe kira abula naꞋa Ꞌuana God. Ma kaidaꞋi na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki rongoa naꞋa faꞋarongoꞋanga neꞋeri, kira ka saeleꞋa liu.   
\p
\v 4 KaidaꞋi sa Paul ma sa Banabas kira dao naꞋa Ꞌi Jerusalem, na ngwae faꞋamamana ki, ma na ngwae lifurongo ki faꞋinia na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki, kira ka kwaloda. Ma kira ka faꞋarongo Ꞌani na ru neꞋe God ka sasiꞋi Ꞌanida Ꞌi safitana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki.  
\v 5 Bore ma ti ngwae ana ngwae neꞋe kira faꞋamamana ma kira ana fikutaꞋi ngwae Farasi ki, kira tataꞋe kira ka fata Ꞌuri, “Na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, diꞋia kira faꞋamamana ana sa Jesus, kike Ꞌolo faꞋataꞋinia nama, ma kulu saea fuada kika roꞋo logo sulia na taki sa Moses ki diꞋia nama kiaꞋa na ngwae Jiu ki.”   
\p
\v 6 Ma na ngwae lifurongo ki faꞋinia na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki, kira ka fiku fuana lokoꞋi ru Ꞌanga sulia ru neꞋe.  
\v 7 Ma buri Ꞌana na alaꞋanga keta neꞋe kira sasia ka sui, sa Peter ka tataꞋe, ka fata Ꞌuri, “Ngwaefuta nau kina Ꞌae, kaumulu saiana, tau naꞋa maꞋi God nia fili nau safitamuꞋa Ꞌiri nai faꞋarongo Ꞌani FaꞋarongoꞋa LeꞋa neꞋe fuana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, Ꞌiri kira ke rongoa logo Ꞌada ma kira ke faꞋamamana.  
\v 8 Ma God neꞋe nia saiana manatalana ngwae ki taꞋifau, nia ka faꞋataꞋinia kwalolana na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki Ꞌani kwatelana AnoꞋi ru Abu fuada, diꞋia logo neꞋe nia kwatea fuakulu.  
\v 9 Ma ka noaꞋa ta ꞋinifilifiliꞋanga safitakulu ma faꞋinia kiraꞋa. Nia ka rufuanata ana taꞋangaꞋa kira ki, duꞋungana kira faꞋamamana ana sa Jesus.  
\v 10 Ma God faꞋataꞋinia fuaka ka sui naꞋa, noaꞋa nia kasi oga neꞋe kamu ke kwatea laꞋu ta ꞋafitaꞋiꞋanga fuada Ꞌani taki ki, osiꞋana neꞋe koꞋo kia ki ma kiaꞋa bore, noaꞋa kulu kasi sai goꞋo ana roꞋongaꞋa sulia. Aia, ma diꞋia kaumulu kwatea naꞋa ta ꞋafitaꞋiꞋanga ꞋunaꞋeri fuana ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus ki, God ke baꞋa saetaꞋa fuamuꞋa.  
\v 11 Kulu faꞋamamana neꞋe God faꞋamauri kulu faꞋasia taꞋangaꞋa kulu ki Ꞌani tae neꞋe sa Jesus sasia fuakulu Ꞌani leꞋangaꞋa nia fuaka. God faꞋamauri logo ꞋunaꞋeri ana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki.”   
\p
\v 12 Ma na fikuꞋa neꞋe, kira ka tua aroaro kaidaꞋi kira rongoa sa Banabas ma sa Paul kera faꞋarongo Ꞌani ru ni ꞋarefoꞋanga ki ma na ru faꞋanadaꞋa ki neꞋe God ka sasiꞋi Ꞌani keraꞋa fuada ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki.  
\v 13 Ma Ꞌi buri Ꞌana kera alaꞋa ka sui, sa James ka fata Ꞌuri, “Ngwaefuta nau kina Ꞌae, muke fafarongo nau basi.  
\v 14 Sa Peter ba fata ka fiꞋi sui goꞋo kwau sulia ba God eta faꞋataꞋinia naꞋa alafeꞋanga nia fuana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki Ꞌani kwalolada faꞋasia Ꞌi safitana ngwae ki Ꞌiri kira ka roꞋosulia.  
\v 15 Ma na profet ki kira ka fata logo ꞋunaꞋeri, diꞋia naꞋa ba na KerekereꞋa Abu saea,   
\q1
\v 16 ‘God ka fata Ꞌuri, Ta asoa Ꞌana, nai baꞋa oli maꞋi, ma nai baꞋa taꞋea na gwaungaꞋinga sa David neꞋe nia Ꞌasia naꞋa.  
\q1 Nai baꞋa taꞋea oretana ru ana, ma nai faꞋa uua laꞋu.   
\q1
\v 17 Ma na ngwae matamata ki, kira ke baꞋa leka maꞋi siaku.  
\q1 Ma na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, nau ku saeda naꞋa Ꞌani ngwae nau ki.   
\q1
\v 18 God neꞋe saea, ba nia faꞋarongo Ꞌua naꞋa maꞋi Ꞌani ru neꞋe Ꞌi naꞋo.’”\x + \xo 15:18 \xt Emos 9:11-12\x*   
\b  
\p
\v 19 Aia, ma sa James ka alaꞋa laꞋu ka fata Ꞌuri, “Nau ku manata Ꞌuri, noaꞋa kulu kasi kwatea laꞋu ta ꞋafitaꞋiꞋanga fuana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki neꞋe kira abula taꞋifau naꞋa Ꞌuana God.  
\v 20 Nia leꞋa kulu ke kerekere fuada, kulu ka faꞋarongo kira Ꞌani neꞋe noaꞋa kira kasi Ꞌania ta fanga neꞋe kira foꞋosi Ꞌani fuana malamala god ki, ma kira ka lia sulida faꞋasia na kakabaraꞋanga, ma noaꞋa kira kasi Ꞌania logo ta ru mauri neꞋe kira liꞋoa, ma noaꞋa kira kasi Ꞌania logo ta Ꞌabu.  
\v 21 OsiꞋana na taki niniꞋa sa Moses ki, kira toꞋomani Ꞌua naꞋa maꞋi Ꞌi saena luma fuana foꞋongaꞋa kira ki ana asoa ana Sabat ki taꞋifau, ma na fatalada ka faꞋatalo naꞋa Ꞌania saena fanoa kira ki taꞋifau.”   
\s1 KerekereꞋa fuana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki  
\p
\v 22 ꞋUnaꞋeri na ngwae lifurongo ki, ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki, ma na fikutaꞋi ngwae faꞋamamana ki taꞋifau, kira ka filia ti ngwae ada Ꞌiri kira ka asungaꞋinida kwau Ꞌuana Antiok faꞋinia sa Paul ma sa Banabas. Kira filia sa Judas neꞋe kira saea logo Ꞌani sa Barsabas, ma sa Silas, osiꞋana keroꞋa ro ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki ana fikutaꞋi ngwae kira.  
\v 23 Ma na kerekereꞋa Ꞌuri neꞋe kira kwatea faꞋinida,  
\mi “Kaimili na ngwae lifurongo ki, ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki neꞋe na ngwaefuta kamu ki ana na Aofia, kami kwatea kwau alaꞋanga leꞋa leꞋa kami ki fuamuꞋa na bara ngwai asina na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, neꞋe kamu tua Ꞌi Antiok, ma Ꞌi Siria, ma Ꞌi Silisia.  
\v 24 Kaimili rongoa fasi ti ngwae ana kaimili neꞋe kira leka kwau, ma kira ka kwatea naꞋa manata buli musikulaꞋanga fuamuꞋa Ꞌani fatalada. Ma noaꞋa kami kasi asungaꞋinida fuana sasilana ru neꞋeri.  
\v 25 Ta neꞋe kami ka fiku alafafia ru neꞋe Ꞌi safitamiꞋa, ma kami filia ti ngwae ngali alaꞋanga, ma kami ka asungaꞋinida kwau siaumulu. Kira ke baꞋa leka kwau faꞋinia kwaima leꞋa kia ki sa Paul ma sa Banabas.  
\v 26 Kera ro ngwae neꞋe kera kwate dangalu ana na mauri ladaroꞋo fuana na raoꞋa madumadu fuana na Aofia kia sa Jesus Christ.  
\v 27 ꞋUnaꞋeri niniꞋa kami ka kwatea logo kwau sa Judas ma sa Silas Ꞌiri kera ke tala fata adaroꞋo sulia na ru neꞋe kami keresia kwau.  
\v 28 OsiꞋana na AnoꞋi ru Abu faꞋi kaimili, kami alafafia, noaꞋa kami kasi alua laꞋu ta ꞋafitaꞋiꞋanga Ꞌi fafi kamu. Ru neꞋe ki goꞋo neꞋe muke roꞋo nama suliꞋi:  
\v 29 NoaꞋa kamu kasi Ꞌania ta fanga neꞋe kira foꞋosi Ꞌani fuana na malamala god ki, ma noaꞋa kamu kasi Ꞌania ta Ꞌabu. Ma noaꞋa kamu kasi Ꞌania ta ru mauri neꞋe kira liꞋoa. Ma muke tua faꞋasia na kakabaraꞋanga. Ma diꞋia neꞋe kamu tua faꞋasia na ru neꞋeri ki, nia leꞋa liu.”   
\b  
\p
\v 30 Ma kira ka kwatea na ngwae neꞋeri ki neꞋe kira ngali faꞋarongoꞋanga, kira ka leka Ꞌuana Ꞌi Antiok. Ma kika fikua naꞋa ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki taꞋifau, ma kira ka kwatea naꞋa ru neꞋe kira keresia fuada.  
\v 31 Ana kaidaꞋi neꞋe ngwae ki kira toꞋomani taꞋifau naꞋa, kira ka saeleꞋa liu, osiꞋana neꞋe alaꞋanga neꞋeri ki gwalea naꞋa manatalada.  
\v 32 Ma sa Judas ma sa Silas, kera ka alaꞋa fuada ka tau liu naꞋa, ma kera ka kwatea ramoꞋalaꞋalaꞋanga ma na ngasingasiꞋanga fuada, osiꞋana keraꞋa ro profet ki.  
\v 33-34 Ma Ꞌi buri Ꞌana keraꞋa tua Ꞌi neꞋeri sulia bara asoa ka sui, na bara ngwai asina neꞋeri ka asungaꞋinidaroꞋo Ꞌani na aroaroꞋanga, ma kera ka oli naꞋa Ꞌi Jerusalem.\f + \fr 15:33-34 \ft ꞋOrolana kerekereꞋa Ꞌua noaꞋa kasi Ꞌadoa verse 34, “Bore ma sa Silas ka manata ꞋakoꞋako liu fasi Ꞌiri ka tua goꞋo Ꞌana Ꞌi neꞋeri Ꞌi Antiok.”\f*   
\p
\v 35 Ma sa Paul ma sa Banabas keraꞋa ka tua laꞋu Ꞌi Antiok. Ma keroꞋa faꞋinia na ngwae Ꞌoro ki kira ka faꞋamanata, ma kika faꞋatalo Ꞌani fatalana na Aofia.   
\s1 Sa Paul ma sa Banabas kera tua matali naꞋa  
\p
\v 36 Buri Ꞌana bara madamo ka sui naꞋa, sa Paul ka fata Ꞌuri fuana sa Banabas, “Koro oli laꞋu fasi Ꞌiri koro ke maa toꞋona na ngwaefuta koro ki ana maꞋe fanoa ba koro faꞋarongo maꞋi Ꞌani na fatalana na Aofia, fasi Ꞌiri koro ke saiana na tualada faꞋuta naꞋa niniꞋa.”  
\v 37 Ma sa Banabas ka oga liua fasi sa John Mark ka leka faꞋinidaroꞋo.  
\v 38 Bore ma sa Paul neꞋe manatana sulia noaꞋa kasi leꞋa fuana sa John Mark neꞋe ka leka faꞋi keroꞋa, osiꞋana nia oli logo faꞋasidaroꞋo Ꞌi Pamfilia, ma noaꞋa kasi leka naꞋa faꞋi keraꞋa fuana na faꞋasuilana na raoꞋa.  
\v 39 Ma sa Paul faꞋinia sa Banabas kera ka kwaingilongiloi Ꞌi safitadaroꞋo, ma kera ka takalongaꞋinidaroꞋo naꞋa kwailiu. ꞋUnaꞋeri sa Banabas ka baꞋea naꞋa sa Mark, kera ka toꞋofolo Ꞌuana bubunga Ꞌi Saeprus.  
\v 40 Ma sa Paul ka filia naꞋa sa Silas, Ꞌiri kera ke leka. Ma ti ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki kira ka asungaꞋinidaroꞋo naꞋa, buri Ꞌana neꞋe kira kwateda naꞋa fuana na Aofia fasi Ꞌiri ke lia suli kera.  
\v 41 Ma kera ka leka, ma kera ka liu saena abaꞋi kula Ꞌi Siria ma Ꞌi Silisia ki. Ma kera ka faꞋangasingasia na faꞋamamanaꞋanga na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki.   
\c 16  
\s1 Sa Timoti leka faꞋinia sa Paul ma sa Silas  
\p
\v 1 Ma sa Paul ka leka ma ka dao ana fanoa Ꞌi Derbe ma Ꞌi Listra ki. Ma taꞋi ngwae fafarongo neꞋe satana sa Timoti nia tua Ꞌi neꞋeri. Ma teꞋa nia neꞋe kini Jiu ma nia faꞋamamana logo, bore ma na maꞋa nia goꞋo neꞋe ngwae Ꞌi Grik.  
\v 2 Ma na bara ngwai asina ana Aofia ki Ꞌi Listra ma Ꞌi Ikonium ki, kira ka saeleꞋa liu faꞋinia sa Timoti.  
\v 3 Ma osiꞋana neꞋe sa Paul oga sa Timoti ka leka faꞋinia, nia ka Ꞌolo faꞋataꞋinia nama ana Ꞌiri ke faꞋa ogaleꞋa ngwae Jiu ki. Nia sasia ru neꞋeri, osiꞋana neꞋe Jiu ki taꞋifau neꞋe kira tua ana fanoa neꞋeri ki, kira sai logo ana neꞋe na maꞋa sa Timoti nia na ngwae Grik neꞋe sasi ma noaꞋa nia kasi Ꞌolo faꞋataꞋinia Ꞌua sa Timoti.  
\v 4 Ma ana kaidaꞋi kira leka ma kira ka liu ana fanoa ki, kira ka kwatea na taki ki fuana ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki. Na taki neꞋeri ki, na ngwae lifurongo ki ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki neꞋe kira keresia Ꞌi Jerusalem. Ma kira ka saea nama fuana ngwae ki Ꞌiri kira ke roꞋosulia.  
\v 5 Ma kira ka faꞋangasingasia na fikutaꞋi ngwae faꞋamamana saena fanoa neꞋeri ki, ma ana asoa ki taꞋifau Ꞌi burina, ngwae faolu Ꞌoro ki logo kira ka faꞋamamana.   
\s1 KaidaꞋi sa Paul lisia na faꞋataꞋinga  
\p
\v 6 Ma sa Paul faꞋinia na ngwae kwaima nia ki, kira leka liu saena abaꞋi kula Ꞌi Frigia ma Ꞌi Galesia ki, osiꞋana neꞋe AnoꞋi ru Abu luia noaꞋa kira kasi faꞋarongo Ꞌani FaꞋarongoꞋa LeꞋa ana abaꞋi kula Ꞌi Asia.  
\v 7 KaidaꞋi kira dao bolo faꞋinia abaꞋi kula Ꞌi Misia, kira ka ili Ꞌuana lekaꞋa Ꞌuana Ꞌi Bitinia. Bore ma na AnoꞋi ru Abu noaꞋa kasi alaꞋanida.  
\v 8 ꞋUnaꞋeri neꞋe, kira ka daofaꞋi liu naꞋa adulu faꞋasia Ꞌi Misia, ma kira ka leka Ꞌuana fanoa Ꞌi Troas.  
\v 9 Ma ana rodo neꞋe kira teo Ꞌi neꞋeri, sa Paul ka lisia na faꞋataꞋinga. Nia lisia taꞋi ngwae ana abaꞋi kula Ꞌi Masedonia uu, ma ka kwaiamasi ka Ꞌuri, “ꞋOke leka maꞋi Ꞌi Masedonia Ꞌiri Ꞌoke kwaiꞋafi aimili!”  
\v 10 Ma kaidaꞋi sa Paul nia lisia naꞋa faꞋataꞋinga neꞋeri, kami ka sasi akaꞋu naꞋa fuana lekaꞋa Ꞌuana abaꞋi kula Ꞌi Masedonia,\f + \fr 16:10 \ft Sa Paul faꞋinia kwaima nia ki dao toꞋona sa Luke ana fanoa Ꞌi Troas.\f* duꞋungana kami saiana God oga kaimili ke leka faꞋarongo Ꞌani FaꞋarongoꞋa LeꞋa logo fuana ngwae ki Ꞌi neꞋeri.   
\s1 ꞋI Lidia nia faꞋamamana ana sa Jesus  
\p
\v 11 Sui kami ka leka faꞋasia fanoa Ꞌi Troas Ꞌani faka, kami ka toꞋofolo Ꞌuana bubunga Ꞌi Samotres, ma faꞋi asoa buri Ꞌana, kami ka leka Ꞌuana fanoa Ꞌi Neapolis.  
\v 12 Kami taꞋe faꞋasia Ꞌi neꞋeri, kami ka leka sulia tala Ꞌi tolo Ꞌuana fanoa Ꞌi Filipae, na maꞋe fanoa ꞋinotoꞋa saena abaꞋi kula Ꞌi Masedonia, maꞋe fanoa neꞋeri ngwae Ꞌi Rom ki neꞋe kira gwaungaꞋi ana. Kami ka tua saena maꞋe fanoa neꞋeri sulia kala bara asoa.  
\v 13 Ma ana Sabat, na asoa ana mamaloꞋanga kami leka faꞋasia fanoa neꞋeri, kami ka leka Ꞌuana ninimana taꞋi kafo, osiꞋana neꞋe kami fia fasi kula fuana foꞋongaꞋa Jiu ki nia Ꞌi neꞋeri. Ma kami ka tua Ꞌi ano, mika alaꞋa fuana kini ki neꞋe kira fiku Ꞌi neꞋeri.  
\v 14 TaꞋi kini adulu Ꞌi neꞋeri neꞋe kira rongo kaimili neꞋe Ꞌi Lidia, faꞋasia fanoa doe Ꞌi Taeataera, nia saungani ma ka Ꞌoifoli Ꞌani toro neꞋe niꞋi meo boraboraꞋa ki. NiaꞋa bore foꞋosia logo God, ma God ka Ꞌifingia naꞋa manatana Ꞌiri nia ka fafarongoa sa Paul, ma ka faꞋamamana ana na ru neꞋe nia saeꞋe ki.  
\v 15 ꞋUnaꞋeri niaꞋa faꞋinia na ngwae saena luma nia ki, kira ka siuabu taꞋifau. Ma nia ka sae kaimili ka Ꞌuri, “OsiꞋana neꞋe kamu alafafia neꞋe nau ku faꞋamamana naꞋa ana na Aofia, nau ku oga muke leka maꞋi ma muka tua Ꞌi luma nau.” Ma kaimili ka tua Ꞌi luma nia sulia naꞋa fatalana.   
\s1 Saena luma ni lokafo Ꞌi Filipae  
\p
\v 16 Ana taꞋi asoa, kaidaꞋi kami leka Ꞌuana kula ni foꞋongaꞋa, kami ka dao toꞋona taꞋi sariꞋi neꞋe anoꞋi ru taꞋa sura ana. Na sariꞋi neꞋeri nia rao ꞋoꞋo ana ti ngwae saena fanoa neꞋeri. OsiꞋana neꞋe anoꞋi ru neꞋeri, nia saiana ka saea fuana ngwae ki Ꞌani na tae ki neꞋe ke baꞋa dao maꞋi fuada. Ma nia ka ngalia naꞋa mani Ꞌoro fuana ngwae neꞋe lia sulia ki Ꞌani raoꞋa neꞋeri.  
\v 17 Ma na sariꞋi neꞋe ka leka sulia sa Paul faꞋi kaimili, ma nia ka ri koko ka Ꞌuri, “Na ngwae neꞋe ki, kiraꞋa na ngwae kira rao fuana God neꞋe ꞋinotoꞋa liu. Kira faꞋarongo kamu Ꞌani na tae neꞋe God sasia fuana faꞋamauri lamuꞋa.”   
\p
\v 18 Nia sasia ru neꞋe sulia asoa Ꞌoro ki, leleka sa Paul ka toꞋetoꞋela liu, ma ka abula fuana ka fata Ꞌuri fuana anoꞋi ru taꞋa neꞋeri, “ꞋAni satana sa Jesus Christ, nau ku baꞋe Ꞌoe, Ꞌoke ruꞋu maꞋi faꞋasia na sariꞋi neꞋana!” Ma na anoꞋi ru taꞋa neꞋeri ka ruꞋu naꞋa Ꞌi maa ana kaidaꞋi neꞋeri.  
\v 19 Ma kaidaꞋi na ngwae ꞋaꞋana ana na sariꞋi neꞋeri kira saiana neꞋe na raoꞋa nia Ꞌani talana anoꞋi ru taꞋa ka sui naꞋa, ma noaꞋa kira kasi baꞋa ngali mani naꞋa faꞋasia, kira ka daua sa Paul ma sa Silas, ma kira ka ꞋabalangaꞋi kera siana na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki maana usiꞋa.  
\v 20 Kira ka talaꞋidaroꞋo maꞋi siana ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki faꞋasia Ꞌi Rom, ma kira ka fata Ꞌuri, “Na ro ngwae neꞋe ki, kera ro ngwae Jiu ki, ma kera ka kwatea na firuteꞋanga saena fanoa neꞋe kulu.  
\v 21 Kera ka faꞋamanata Ꞌani na falafala neꞋe noaꞋa Ꞌiri bolo faꞋinia na taki kulu ki. OsiꞋana kuluꞋa ngwae Rom ki lala, ma ka ꞋafitaꞋi liu fuana kulu ka sasi sulia na falafala kera ki!”  
\v 22 Aia, na ngwae Ꞌoro neꞋe kira fiku Ꞌi neꞋeri, kira ka fiku fai fafidaroꞋo logo. Ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki ka fata totongaꞋi fuana ngwae ni ofoꞋa ki Ꞌiri kira gasia naꞋa toro sa Paul ma sa Silas ki, ma kika ulasi keroꞋa.  
\v 23 Buri Ꞌana kira ulasidaroꞋo ka totonge naꞋa, kira ka aludaroꞋo saena luma ni lokafo, ma kira ka saea fuana ngwae neꞋe folo Ꞌusia na luma ni lokafo neꞋeri Ꞌiri ka fono ngasi ꞋusidaroꞋo.  
\v 24 Ma na ngwae folo neꞋeri, kaidaꞋi nia rongoa naꞋa alaꞋanga neꞋeri ki, nia ka ngali kera, ka alu kera ana maꞋe luma Ꞌi saena, sui ka firi fafia naꞋa ꞋaedaroꞋo Ꞌi safitana ro reba Ꞌai kulu ki.   
\p
\v 25 Aia, kaidaꞋi bolo faꞋinia tofongana na rodo, sa Paul ma sa Silas kera foꞋo, ma kera ka ngulia naꞋa ngu ki fuana God. Ma na ngwae neꞋe kira tua logo saena luma ni lokafo neꞋeri, kira ka fafarongoa keroꞋa.  
\v 26 Ma ngwano bore ma na tikitiki doe nia Ꞌasua naꞋa luma ni lokafo neꞋeri, ma na babatoꞋolana luma neꞋeri bore ka saola naꞋa logo. Ma na babalita ki ana luma neꞋeri ka Ꞌifi taꞋifau, ma na kwalo ana lali salo neꞋe kira firi fafia Ꞌani ngwae neꞋeri ki saena luma ka aloge taꞋifau naꞋa faꞋasida.  
\v 27 Ma na ngwae folo neꞋeri ka lebe maꞋi faꞋasia maliuꞋa, ma ka lisia neꞋe na babalita ki Ꞌifi taꞋifau naꞋa, ma ka fia fasi neꞋe ngwae baera ki neꞋe kira firi fafida, kira tafi taꞋifau naꞋa. Ma nia ka lafua na sele ni ofoꞋa nia fasi Ꞌiri ke saungi nia naꞋa Ꞌana talana, osiꞋana nia saiana neꞋe na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo nia ki, kira ke baꞋa saungia diꞋia neꞋe ngwae neꞋeri ki kira tafi.  
\v 28 Bore ma sa Paul ka ri koko ka Ꞌuri, “NoaꞋa Ꞌoe kosi sasi laꞋu ta ru Ꞌira ana ꞋaeꞋo talamu! Kaimili niniꞋa tua taꞋifau goꞋo Ꞌaimili!”   
\p
\v 29 Ma na ngwae folo neꞋe ka saefilo Ꞌuana faꞋi unu ki, ma ka ruꞋu likotaꞋi maꞋi faꞋinia na lebelebeꞋa, ma ka bobo uruuru Ꞌi Ꞌaena sa Paul ma sa Silas.  
\v 30 Sui nia ka talaꞋidaroꞋo Ꞌi maa, ka saefilo kera ka Ꞌuri, “Ro ngwae ꞋaꞋana neꞋe ki Ꞌae, tae neꞋe nai baꞋa sasia Ꞌiri God ke faꞋamauri nau?”   
\p
\v 31 Kera olisia kera ka Ꞌuri, “ꞋOke faꞋamamana ana na Aofia sa Jesus Ꞌiri God ke faꞋamauri Ꞌoe, ꞋaeꞋo faꞋinia na tuaꞋa Ꞌoe.”  
\v 32 Ma kera ka faꞋarongo Ꞌani fatalana na Aofia fuana, ma fuana na ngwae neꞋe kira tua logo saena luma nia ki, ma kira ka faꞋamamana naꞋa.  
\v 33 Ana agi rodo neꞋeri nama goꞋo, na ngwae folo neꞋeri ka talaꞋi keroꞋa, ka taufia naꞋa maꞋe maala ki Ꞌi nonida, ka sui niaꞋa faꞋinia na tuaꞋa nia, kira ka ꞋaliꞋali kira ka siuabu naꞋa.  
\v 34 Sui nia ka talaꞋia sa Paul ma sa Silas, kira ka leka Ꞌuana luma nia, ma nia ka saredaroꞋo. Ma nia faꞋinia na tuaꞋa nia, kira ka saeleꞋa liu, sulia kira faꞋamamana naꞋa ana God.   
\p
\v 35 Sui Ꞌi Ꞌofodangi, na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo Ꞌi Rom ki, kira kwatea fatalada fuana ti ngwae ꞋaꞋana ana ofoꞋa kira ka Ꞌuri, “Muke leka, muka faꞋarongoa naꞋa ngwae folo baera Ꞌiri ka talaꞋia ro ngwae ba kiri Ꞌi maa faꞋasia saena luma ni lokafo baera.”   
\p
\v 36 ꞋUnaꞋeri goꞋo na ngwae folo neꞋeri ka leka ka faꞋarongoa sa Paul ka Ꞌuri, “Na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki kira saea maꞋi fuaku ꞋaeꞋo faꞋinia sa Silas, moro ka leka naꞋa ꞋamuroꞋo Ꞌi maa. KoroꞋo ke leka aroaro naꞋa ꞋamuroꞋo ana kaidaꞋi neꞋe.”   
\p
\v 37 Bore ma sa Paul olisia ka fata Ꞌuri fuana ngwae ꞋaꞋana kira ki, “Na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo Ꞌi Rom ki noaꞋa Ꞌiri matalangaꞋi keroꞋo Ꞌua, bore ma kira ulasi keroꞋo Ꞌi maana ngwae Ꞌoro ki. ꞋUnaꞋeri ma kira ka alu keroꞋo saena luma ni lokafo. Ma na ru neꞋeri noaꞋa Ꞌiri saga, osiꞋana keroꞋo na ngwae Rom ki logo niniꞋa! Ma kaidaꞋi neꞋe, kira oga kika olitaꞋi ago laꞋu ana keroꞋo. NoaꞋa liu goꞋo! KeroꞋo oga na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo Ꞌi Rom ki nama neꞋe kike leka maꞋi Ꞌi neꞋe, Ꞌiri kike loge keroꞋo!”   
\p
\v 38 Ma na ngwae ꞋaꞋana kira ki ana ofoꞋa kira leka, kira ka faꞋarongo Ꞌani na alaꞋanga neꞋeri ki siana ngwae faꞋinaꞋonaꞋo Ꞌi Rom ki. Ma ana kaidaꞋi kira rongoa neꞋe sa Paul ma sa Silas kera ro ngwae Ꞌi Rom ki logo, kira ka maꞋu liu.  
\v 39 Ma kira ka leka maꞋi siadaroꞋo, ma kira ka kwaimanatai fuadaroꞋo. Sui kira ka talaꞋi keroꞋa Ꞌi maa faꞋasia saena luma ni lokafo, ma kira ka kwaiamasi ana keroꞋa, fasi Ꞌiri kera ke leka naꞋa adaroꞋo faꞋasia fanoa neꞋeri.  
\v 40 KaidaꞋi sa Paul ma sa Silas kera ruꞋu faꞋasia luma ni lokafo, kera ka leka saena luma Ꞌi Lidia. ꞋI neꞋeri kera ka dao toꞋona na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki, ma kera ka kwatea naꞋa alaꞋanga ana kwairaduꞋanga fuada, sui kera ka fiꞋi leka naꞋa adaroꞋo faꞋasia Ꞌi Filipae.   
\c 17  
\s1 ꞋI Tesalonika  
\p
\v 1 ꞋUnaꞋeri sa Paul faꞋinia sa Silas, kera leka, kera ka liu ana fanoa Ꞌi Amfipolis, ma Ꞌi Apolonia ki, sui kera ka dao ana fanoa Ꞌi Tesalonika, kula ba na luma fuana foꞋongaꞋa Jiu ki nia teo ana.  
\v 2 Ma Ꞌi neꞋeri, sa Paul leka saena luma fuana foꞋongaꞋa Jiu ki sulia na falafala neꞋe nia ꞋidufaꞋi sasia ana fanoa ki. Ma ana uulu asoa ana Sabat kwalokwalo ki, nia ka alaꞋa faꞋinia na ngwae ki, ma ka fata sulia na KerekereꞋa Abu fuada.  
\v 3 Nia ka fada ma ka toꞋomani na KerekereꞋa Abu fuana faꞋataꞋilana neꞋe na Christ na ngwae God filia, nia ka nonifii nama nia ka mae, sui ka fiꞋi tataꞋe faꞋasia maeꞋa. Sa Paul ka fata Ꞌuri, “Sa Jesus nini nau ku faꞋataloꞋania fuaumulu neꞋe, niaꞋa naꞋa neꞋe na Christ na ngwae neꞋe God filia.”  
\v 4 Ma ti ai ana ngwae Jiu ki kira ka faꞋamamana, ma kira ka Ꞌado faꞋinia sa Paul ma Silas, ma ti kini faꞋinaꞋonaꞋo Ꞌoro logo faꞋasia saena maꞋe fanoa neꞋeri faꞋinia ti ngwae Ꞌoro faꞋasia Ꞌi Grik neꞋe kira auraꞋea God.   
\p
\v 5 Bore ma ti ngwae Jiu noaꞋa kira kasi saeleꞋa neꞋe na ngwae Ꞌoro ki leka sulia sa Paul ma sa Silas, ma kira ka fikua ngwae taꞋa ki neꞋe kira liliu ꞋoꞋo goꞋo Ꞌada maana usiꞋa, Ꞌiri kira ke fiku faꞋinia taꞋi fikutaꞋi ngwae saetaꞋa ki. Ma kira ka faꞋangalungalua liu naꞋa na fanoa neꞋeri, ma kira ka alasia na luma sa Jason, osiꞋana kira oga kika daua sa Paul ma sa Silas, Ꞌiri kike talaꞋi kera siana na ngwae ki.  
\v 6 Bore ma kaidaꞋi noaꞋa kira kasi dao toꞋo adaroꞋo, kira ka daua lala sa Jason faꞋinia ti ngwae neꞋe kira faꞋamamana, ma kira ka ꞋabalangaꞋi kira siana ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki saena fanoa, ma kira ka fai fafida, kira ka rikoko kika Ꞌuri, “Ngwae neꞋe ki, kira sasia ru taꞋa liu ki saena fanoa Ꞌoro ki! Ma kira ka leka laꞋu maꞋi saena maꞋe fanoa nini kulu,  
\v 7 ma sa Jason ka gonida saena luma nia. KiraꞋa taꞋifau goꞋo kira Ꞌoia na taki na tatalafaꞋa ꞋinotoꞋa kulu Ꞌi Rom, osiꞋana kira saea fasi ta taꞋi tatalafaꞋa laꞋu neꞋe satana sa Jesus.”  
\v 8 Ma na alaꞋanga neꞋeri ki, ka kwatea naꞋa ngalungaluꞋa doe fuana na fikuꞋa neꞋeri faꞋinia na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki.  
\v 9 Ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki kira ka silolongaꞋinia sa Jason faꞋinia ti ngwae laꞋu, Ꞌiri kira ka kwate mani fuana logelada. Na mani neꞋeri diꞋia na eta fataꞋanga neꞋe sa Paul ma sa Silas noaꞋa keraꞋa kasi fulia laꞋu ta ngaluꞋa saena na fanoa neꞋeri. ꞋUnaꞋeri kira ka fiꞋi logeda naꞋa kwau.   
\s1 ꞋI Berea  
\p
\v 10 Ana kaidaꞋi neꞋeri nama ma nia ka rodo naꞋa maꞋi, na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki kira ka kwatea sa Paul ma sa Silas Ꞌuana fanoa Ꞌi Berea. KaidaꞋi kera dao kwau ana, kera ka leka saena luma fuana foꞋongaꞋa Jiu ki.  
\v 11 Na ngwae Ꞌi neꞋeri ki kira toꞋo ana falafala neꞋe leꞋa ka liufia mala na ngwae ana Ꞌi Tesalonika, osiꞋana kira oga liua rongolana tae neꞋe sa Paul nia saea. Ma ana asoa ki taꞋifau goꞋo, kira toꞋomani na KerekereꞋa Abu fasi Ꞌiri kira ka saiana tae neꞋe sa Paul saea nia mamana.  
\v 12 Ma na ngwae Ꞌoro Ꞌi Jiu ki, kira ka faꞋamamana, ma na kini faꞋinaꞋonaꞋo Ꞌoro Grik ki, ma na ngwae Ꞌoro ki logo Ꞌi Grik, kira ka faꞋamamana.  
\v 13 Bore ma kaidaꞋi neꞋe ngwae Ꞌi Jiu ki neꞋe kira tua Ꞌi Tesalonika, kira rongoa sa Paul nia faꞋarongo logo Ꞌani fatalana God Ꞌi Berea, kira ka leka logo maꞋi Ꞌi neꞋeri, ma kira ka kwatea ma na ngwae Ꞌi Berea ki kika saetaꞋa, ma kika booa taꞋi ngalu ngaluꞋa doe Ꞌi neꞋeri.  
\v 14 Ma ꞋunaꞋeri goꞋo, ti ngwae neꞋe kira faꞋamamana, kira ka kwatea sa Paul Ꞌuana fafona asi faꞋasia fanoa Ꞌi Berea. Bore ma sa Silas ma sa Timoti, kera ka tua naꞋa adaroꞋo Ꞌi Berea.  
\v 15 Ma na ngwae neꞋe kira talaꞋia sa Paul ki kira leka faꞋinia, kira ka dao naꞋa Ꞌi Atens. Sui mala kira fiꞋi oli Ꞌuana Ꞌi Berea faꞋinia alaꞋanga sa Paul ki fuana sa Silas ma sa Timoti, Ꞌiri kera ka leka ꞋaliꞋali siana.   
\s1 ꞋI Atens  
\p
\v 16 Ma kaidaꞋi sa Paul tua naꞋa Ꞌi Atens masia sa Silas ma sa Timoti, nia kwaimanatai liu, osiꞋana nia lisia na nununa malamala god Ꞌoro ki fuana foꞋosilani niꞋi teo saena fanoa neꞋeri Ꞌi Atens.  
\v 17 Nia neꞋe kwatea ma nia ka leka saena luma fuana foꞋongaꞋa na Jiu ki, ma ka alaꞋa fuana Jiu ki, ma na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki neꞋe kira auraꞋea God. Ma nia ka alaꞋa logo maana fuli usiꞋa sulia asoa ki fuana na ngwae neꞋe kira liliu ꞋoꞋo goꞋo Ꞌada ki.  
\v 18 Ma ti faꞋamanata logo ana ngwae Grik ki neꞋe kira saeda Ꞌani “Epikurean” ma “Stoik,” kira olisuꞋusuꞋu logo faꞋinia sa Paul. Ma ti ai ada kira ka fata Ꞌuri, “Tae lala niniꞋa ngwae lafe kinaꞋi ru neꞋe oga ke saea re?”  
\p Ma ti ai ana ngwae neꞋeri ki kira ka fata Ꞌuri, “Lisilana diꞋia nia oga kuke foꞋosia lala na god matamata ki niniꞋa.” Kira fata ꞋunaꞋeri osiꞋana sa Paul faꞋarongo sulia sa Jesus, ma na tataꞋe oliꞋa faꞋasia na maeꞋa.  
\v 19 Ma kira ka talaꞋia sa Paul Ꞌi naꞋona na fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru neꞋe kira saea Ꞌani “Areopagus,” kira ka fata Ꞌuri, “Kaimili oga kami ke saiana na faꞋamanataꞋanga faolu niniꞋa Ꞌoko fata sulia kwa.  
\v 20 OsiꞋana ru niniꞋa kami rongoa Ꞌoko saea nia matamata liu mala faꞋasia na ru neꞋe kami rongoꞋi Ꞌi naꞋo ki, ma kami ka oga mika saiana na fadalani.”  
\v 21 (Kira fata ꞋunaꞋeri, osiꞋana na ngwae Ꞌi Atens, ma na ngwae neꞋe kira leka maꞋi fuana tuaꞋa Ꞌi Atens ki, kira oga alaꞋanga ana asoa ki sulia ma na fafarongolana na tae ki neꞋe faolu.)   
\p
\v 22 Ma sa Paul ka uu Ꞌi naꞋoda na fikuꞋa neꞋeri ana ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki, ma ka fata Ꞌuri, “Kamu ngwae ana Ꞌi Atens, nau ku lisia kaumulu oga liua foꞋosilana god sulia falafala saga ki.  
\v 23 OsiꞋana kaidaꞋi nau ku liu saena fanoa kamu, nau ku lisia na kula ni foꞋo kamu ki, ma nau ku lisia maana taꞋi fuli fuꞋa, kamu keresia na alaꞋanga Ꞌuri, ‘Fuana na god neꞋe noaꞋa kulu Ꞌiri saiana.’ Ma na God niniꞋa kamu foꞋosia ma noaꞋa kamu kasi saiana, niaꞋa naꞋa neꞋe nau ku faꞋataloꞋania fuamuꞋa.  
\v 24 God neꞋeri saungaꞋinia na magalia ma na ru ki taꞋifau Ꞌi saena, niaꞋa neꞋe gwaungaꞋi fafia asi, Ꞌi langi, ma Ꞌi ano, ma noaꞋa kasi tua Ꞌi saena luma abu neꞋe ngwae saungaꞋinia.  
\v 25 Ma noaꞋa nia kasi boꞋoboꞋo goꞋo Ꞌuana ta ru neꞋe ngwae ki saiana kira ka sasia fuana, osiꞋana niaꞋa Ꞌana talana neꞋe kwatea mauriꞋa fuana ngwae ki taꞋifau, ma ka kwatea fuada na ru ki taꞋifau neꞋe kira boꞋoboꞋo Ꞌuana.  
\v 26 Ma ana na etangilana maꞋi, God nia saungaꞋinia goꞋo taꞋi ngwae, ma faꞋasia taꞋi ngwae neꞋeri nia ka saungaꞋinia naꞋa ngwae Ꞌoro matamata kwailiu ki, ma ka alu kira saena magalia taꞋifau. ꞋI naꞋona mala neꞋe nia saungaꞋinia ru ki taꞋifau, ma niaꞋa Ꞌana talana ka alua naꞋa kaidaꞋi ki ma nia ka faꞋiboa naꞋa kula ki neꞋe kika tua ani.  
\v 27 Nia sasia ru neꞋe Ꞌiri ngwae ki kika lulu Ꞌuana, ma kira fiꞋi dao toꞋona taka diꞋia kira lulu ngangata Ꞌuana. ꞋUnaꞋeri bore Ꞌana God noaꞋa kasi tua tau goꞋo faꞋasi kia.  
\v 28 Ma ta ngwae ba fata Ꞌuri, ‘Sulia niaꞋa naꞋa neꞋe kulu ka mauri, ma kulu ka saola ma kulu ka tua.’ Ma ta ngwae ana ngwae kerekere kamu ki ka saea logo, ‘Kulu na ngela God ki logo.’  
\v 29 OsiꞋana kiaꞋa na ngela nia ki, noaꞋa kulu kasi fia fasi God niaꞋa ta ru goꞋo Ꞌana, diꞋia ta nunuꞋi ru neꞋe ngwae saungaꞋinia Ꞌani gol, nama silva, nama ta fau. Nia noaꞋa kasi diꞋia ta ru neꞋe ngwae goꞋo Ꞌana ka saungaꞋinia Ꞌani saiꞋi ruꞋa nia.  
\v 30 ꞋI naꞋo God noaꞋa kasi matalangani ta ngwae neꞋe foꞋosia na malamala god ana kaidaꞋi noaꞋa nia kasi sai Ꞌua ana. Bore ma ana kaidaꞋi neꞋe, nia saea naꞋa fuana ngwae ana fanoa ki taꞋifau Ꞌiri kike kakari alifaꞋi faꞋasia na taꞋangaꞋa kira ki,  
\v 31 osiꞋana nia alua naꞋa asoa Ꞌiri nia ke baꞋa matalangani na ngwae ki taꞋifau. Na matalangaꞋinga nia ka ꞋoloꞋolo, ma nia ka filia naꞋa taꞋi ngwae Ꞌiri nia ke matalangaꞋinia na ngwae ki. Ma nia ka faꞋataꞋinia naꞋa na ngwae ni kwai matalangaꞋi neꞋeri fuana ngwae ki taꞋifau Ꞌani taꞋelana na ngwae neꞋeri faꞋasia na maeꞋa!”   
\p
\v 32 KaidaꞋi ngwae ki kira rongoa neꞋe sa Paul alaꞋa sulia tataꞋenga faꞋasia na maeꞋa, ti ngwae ada ka gaꞋasia, ma kira ka Ꞌoidorole Ꞌani. Bore ma ti ai ada kira ka saea, “Kaimili oga Ꞌoke fata laꞋu sulia ru neꞋe kwa.”  
\v 33 Ma sa Paul ka leka naꞋa Ꞌana faꞋasia na fikuꞋa neꞋeri.  
\v 34 Ma ti ngwae kira ka Ꞌado faꞋinia, ma kira ka faꞋamamana. Ma taꞋi ngwae ada neꞋe satana sa Dionisius, ta ngwae ana fikuꞋa ana ngwae fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru neꞋeri. Ma taꞋi kini logo satana Ꞌi Damaris, ma ti ngwae laꞋu kira ka faꞋamamana.   
\c 18  
\s1 ꞋI Korint  
\p
\v 1 ꞋUnaꞋeri goꞋo, sa Paul ka leka naꞋa faꞋasia Ꞌi Atens, ka daofaꞋi liu Ꞌuana fanoa Ꞌi Korint.  
\v 2 ꞋI neꞋeri, nia ka dao toꞋona taꞋi ngwae Ꞌi Jiu satana sa Akuila neꞋe futa saena abaꞋi kula Ꞌi Pontus. Nia leka maꞋi faꞋasia Ꞌi Itali faꞋinia na Ꞌafe nia Ꞌi Prisila, osiꞋana neꞋe na tatalafaꞋa ꞋinotoꞋa satana sa Kladius ka kwatea na ngwae Ꞌi Jiu ki taꞋifau, kira ka leka faꞋasia Ꞌi Rom. ꞋUnaꞋeri, sa Paul ka leka dao siadaroꞋo.  
\v 3 Ma nia ka tua ma ka rao Ꞌana faꞋi kera, osiꞋana kira sasi goꞋo taꞋi raoꞋa Ꞌani saungaꞋilana babala ki Ꞌani ifi ngasi ki fuana ꞋoifoliꞋanga ꞋaniꞋi.  
\v 4 Ma nia ka alaꞋa faꞋinia na ngwae ki saena luma fuana foꞋongaꞋa ana asoa Sabat ki, fasi Ꞌiri ka bulasia manatana ngwae Ꞌi Jiu ki ma na ngwae Ꞌi Grik ki logo.   
\p
\v 5 Ma ana kaidaꞋi sa Silas ma sa Timoti kera dao maꞋi faꞋasia Ꞌi Masedonia, sa Paul ka faidanga naꞋa Ꞌani na raoꞋa nia. Ma ana kaidaꞋi ki taꞋifau nia ka faꞋarongo Ꞌani FaꞋarongoꞋa LeꞋa, ma ka fada madako ana fuada Jiu ki neꞋe sa Jesus niaꞋa na Christ, na ngwae filia God.  
\v 6 Ma ana kaidaꞋi kira olisi saetaꞋa ana, ma kira ka saea ru taꞋa ki sulia, nia ka saulida Ꞌani kwaꞋi tafulilana na fulafulana ano faꞋasia toro nia ki, ma ka fata Ꞌuri fuada, “DiꞋia noaꞋa kamu kasi toꞋo ana na mauriꞋa faolu faꞋasia God, kaumulu talamuꞋa naꞋa neꞋe kamu sasia! NoaꞋa laꞋu na roraꞋa nau. Ma Ꞌita taꞋena ka oli ꞋalaꞋa, nai baꞋa leka Ꞌaku siana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki.”  
\v 7 Ma nia ka leka faꞋasi kira, ma ka leka ka tua Ꞌi saena luma taꞋi ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu neꞋe satana sa Titius Justus, na ngwae neꞋe nia foꞋosia logo God. Na luma nia teo logo Ꞌi ninimana luma fuana foꞋongaꞋa Jiu ki.  
\v 8 Ma sa Krispus, na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana luma fuana foꞋongaꞋa neꞋeri, nia ka faꞋamamana ana Aofia faꞋinia na ngwae nia ki taꞋifau. Ma ti ngwae Ꞌoro logo Ꞌi Korint, kira rongoa fatalana sa Paul, ma kira ka faꞋamamana ana, ma kira ka siuabu.   
\p
\v 9 Sui saena taꞋi rodo, sa Paul ka lisia taꞋi faꞋataꞋinga, ma na Aofia ka fata Ꞌuri fuana, “NoaꞋa Ꞌoe kosi maꞋu, ma Ꞌoe kosi mamalo fasi alaꞋanga fuada, ma Ꞌoe kosi danga Ꞌania na raoꞋa Ꞌoe.  
\v 10 DuꞋungana nau ku tua faꞋiniꞋo. Ma nia ꞋafitaꞋi fuana ta ngwae ka sasia ta ru fuana faꞋalilamu, osiꞋana na ngwae nau ki kira Ꞌoro saena maꞋe fanoa neꞋana.”  
\v 11 Nia neꞋe kwatea ma sa Paul ka tua Ꞌi neꞋeri sulia taꞋi faꞋi ngali ma ono madamo ki fuana faꞋamanatalana ngwae ki Ꞌani fatalana God.   
\p
\v 12 Ma ana kaidaꞋi neꞋe tatalafaꞋa doe Ꞌi Rom ka alua sa Galio ka gwaungaꞋi fafia abaꞋi kula Ꞌi Gris, na ngwae Jiu ki kira ka fiku, ma kira ka daua sa Paul, ma kira ka ngalia siana sa Galio fuana na matalangaꞋilana.  
\v 13 Ma kira ka fai fafida ka Ꞌuri, “Na ngwae neꞋe nia iliili Ꞌuana na talaꞋilana ngwae ki Ꞌiri kike foꞋosia God Ꞌani falafala neꞋe matamata faꞋasia na taki kami ki.”   
\p
\v 14 Ma ana kaidaꞋi sa Paul oga ka alaꞋa, sa Galio ka fata Ꞌuri fuana ngwae Jiu ki, “Na ru neꞋe, diꞋia ta ru ana ta taꞋangaꞋa nama ana ta roraꞋa ana na taki kami ki, nau ku saiana nai mabetau faꞋi kamu Jiu ki.  
\v 15 Bore ma sulia na olisuꞋusuꞋunga kamu ki goꞋo Ꞌana sulia na alaꞋanga ki, ma na sataꞋi ru ki, ma na taki kamu ki talamuꞋa, nia leꞋa fuana kamu ka faꞋasaga amuꞋa talamuꞋa. DuꞋungana noaꞋa nau kusi kwatea ta kwai matalangaꞋinga fuana na ru ꞋunaꞋeri ki.”  
\v 16 ꞋUnaꞋeri nia ka saea fuada taꞋifau Ꞌiri kike leka faꞋasia na kula ni kwai matalangaꞋinga.  
\v 17 Ana kaidaꞋi neꞋeri, na ngwae Grik ki ka daua sa Sosetenes, na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana luma fuana foꞋongaꞋa, ma kira ka ulasia Ꞌi maana fuli matalangaꞋinga. Bore ma sasiꞋa neꞋeri noaꞋa kasi Ꞌoga goꞋo sa Galio.   
\s1 Sa Paul oli Ꞌuana Ꞌi Antiok  
\p
\v 18 Sa Paul ka tua Ꞌi Korint faꞋinia ngwae faꞋamamana ki sulia asoa Ꞌoro ki. Sui nia ka faꞋasi kira, ma ka toꞋofolo Ꞌani faka Ꞌuana abaꞋi kula Ꞌi Siria faꞋinia Ꞌi Prisila ma sa Akuila. Ma Ꞌi naꞋona neꞋe kira toꞋofolo faꞋasia Ꞌi Kenkrae, nia sufi gugurua naꞋa ifuna fasi Ꞌiri nia faꞋataꞋinia neꞋe nia faꞋasuia naꞋa na eta fataꞋanga nia\x + \xo 18:18 \xt Nambas 6:1-21\x* fuana God.  
\v 19 KaidaꞋi kira dao Ꞌi Efesus, sa Paul ka leka naꞋa faꞋasia Ꞌi Prisila ma sa Akuila, ma ka leka saena luma fuana foꞋongaꞋa, ma ka alaꞋa fuana Jiu ki.  
\v 20 Sui na ngwae ki kira ka gania Ꞌiri nia ka taꞋi tua tau faꞋinida, bore ma noaꞋa nia kasi alafafia.  
\v 21 ꞋUnaꞋeri ma nia ka leka lala Ꞌana, nia ka fata Ꞌuri fuada, “DiꞋia na kwaiogaiꞋanga God fuaku, nai baꞋa oli laꞋu maꞋi siaumulu.” Sui nia ka toꞋofolo naꞋa Ꞌana saena faka faꞋasia Ꞌi Efesus.   
\p
\v 22 KaidaꞋi nia dao naꞋa Ꞌi Sesarea, nia ka leka Ꞌuana fanoa Ꞌi Jerusalem, ma ka fata leꞋaleꞋa ana na ngwae faꞋamamana ki Ꞌi neꞋeri. Sui nia ka leka Ꞌuana Ꞌi Antiok.  
\v 23 Ma Ꞌi buri Ꞌana nia tua Ꞌi Antiok sulia bara asoa, nia ka leka, ma ka liufia naꞋa abaꞋi kula Ꞌi Galesia ma Ꞌi Frigia fuana faꞋangasilana sa tai faꞋida neꞋe kira faꞋamamana.   
\s1 Sa Apolos  
\p
\v 24 Ana kaidaꞋi neꞋeri, taꞋi ngwae Ꞌi Jiu satana sa Apolos, neꞋe futa saena fanoa Ꞌi Aleksandria, nia leka maꞋi Ꞌuana Ꞌi Efesus. NiaꞋa na ngwae alaꞋa lana leꞋa, ma nia ka sai leꞋa logo ana na KerekereꞋa Abu.  
\v 25 Ma nia ka sai logo ana na falafala sulia na Aofia, ma nia ka fata ngasingasiꞋa, ma ka faꞋamanata saga sulia sa Jesus. Bore ma, nia sai goꞋo ana neꞋe sa John siuabua ngwae neꞋe kira kakari alifaꞋi faꞋasia na taꞋangaꞋa kira ki, ma noaꞋa nia Ꞌiri saiana na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus ki, kira ka siuabu logo osiꞋana kira faꞋamamana.  
\v 26 Ma nia talaꞋae ka fata noniraꞋa fuana ngwae ki saena luma fuana foꞋongaꞋa. Ma ana kaidaꞋi Ꞌi Prisila ma sa Akuila kera rongoa, kera ka baꞋea Ꞌuana na luma keroꞋa, ma kera ka kwaiꞋafi ana, Ꞌiri nia ka sai leꞋa laꞋu ana faꞋamanataꞋanga sulia God.   
\p
\v 27 Ma sa Apolos oga ka leka Ꞌuana fanoa Ꞌi Korint saena abaꞋi kula Ꞌi Gris. Ma na ngwae neꞋe kira faꞋamamana Ꞌi Efesus ki, kira ka kwaiꞋafi ana Ꞌani kerekereꞋa fuana ngwae Ꞌi Korint neꞋe kira faꞋamamana osiꞋana na kwaiꞋofeꞋanga God fuada, fasi Ꞌiri kira ka kwaloa kaidaꞋi nia dao kwau siada. Ma ana kaidaꞋi nia dao kwau, nia ka kwaiꞋafi leꞋa liu ana ngwae neꞋeri ki.  
\v 28 Bore ma kaidaꞋi neꞋe ngwae Jiu ki kira olisuꞋusuꞋu faꞋinia, nia ka fata ngasingasiꞋa faꞋi kira ma ka liufida taꞋifau. ꞋUnaꞋeri nia ka faꞋataꞋinia na KerekereꞋa Abu ki neꞋe faꞋamamana neꞋe sa Jesus niaꞋa na Christ, na ngwae neꞋe God nia filia.   
\c 19  
\s1 ꞋI Efesus  
\p
\v 1 KaidaꞋi sa Apolos nia tua Ꞌi Korint, sa Paul nia liu ana fanoa ki saena abaꞋi kula Ꞌi Galesia ma Ꞌi Frigia ki leleka ka dao ana fanoa Ꞌi Efesus. Ma nia ka dao toꞋona ti ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus Ꞌi neꞋeri.  
\v 2 Ma nia ka saefilo kira ka Ꞌuri, “Kaumulu toꞋo naꞋa ana na AnoꞋi ru Abu ana kaidaꞋi kaumulu faꞋamamana ana?”  
\p Ma kira olisia kira ka Ꞌuri, “Kaimili niniꞋa neꞋe rongolana bore na tae neꞋe na AnoꞋi ru Abu, noaꞋa kami kasi rongoa Ꞌua.”   
\p
\v 3 Sa Paul ka saefilo kira laꞋu ka Ꞌuri, “ꞋIrai ma na siuabuꞋanga faꞋuta mo neꞋe kaumulu siuabu Ꞌania?”  
\p Ma kira olisia kira ka fata Ꞌuri, “Na siuabuꞋanga ba sa John alaꞋa sulia.”   
\p
\v 4 Sui sa Paul ka fata laꞋu Ꞌuri fuada, “Sa John nia siuabua lala ana sa tai faꞋida neꞋe kira kakari alifaꞋi faꞋasia na abula taꞋangaꞋa kira ki. Ma sa John ka saea logo fuana ngwae Ꞌi Israel ki, neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus, na ngwae neꞋe ke baꞋa dao maꞋi Ꞌi burina.”   
\p
\v 5 Ma kaidaꞋi kira rongoa na ru neꞋeri, kira ka siuabu Ꞌiri ka faꞋataꞋinia neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus na Aofia.  
\v 6 GoꞋo sa Paul ka alua naꞋa limana Ꞌi fafoda, ma na AnoꞋi ru Abu ka koso fafida, ma kira ka fata Ꞌani na alaꞋanga matamata ki, ma kira ka fata sulia na fatalana God.  
\v 7 Kira bolo faꞋinia akwala ma ro ngwae.   
\p
\v 8 Sa Paul ka ruꞋu Ꞌi saena luma fuana foꞋongaꞋa Ꞌi Efesus, ma ka fata noniraꞋa fuana na ngwae ki, ma ka iliili Ꞌuana rokisilana na manatada sulia na ꞋInotoꞋanga God. Ma nia ka sasi ꞋunaꞋeri sulia uulu madamo ki.  
\v 9 Bore ma ti ngwae ada, kira keꞋaliliꞋa, ma kira ka aburongo, ma noaꞋa kira kasi faꞋamamana. Ma kira ka saea alaꞋanga taꞋa ki sulia FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia na Aofia Ꞌi naꞋona na ngwae Ꞌoro ki. Sui sa Paul ka talaꞋia na fafarongo ki kira ka leka faꞋasida, ma ana asoa ki taꞋifau nia ka alaꞋa fuana na ngwae ki saena luma ni faꞋananauꞋanga sa Taeranus.  
\v 10 Na ru neꞋe kira sasia ka leka talau sulia ro faꞋi ngali ki. Ma na ngwae ki taꞋifau neꞋe kira tua saena abaꞋi kula Ꞌi Asia, na Jiu ki ma na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, kira ka rongoa fatalana na Aofia.   
\s1 Na ngela sa Skefa ki  
\p
\v 11 Ma God ka kwatea na ngasingasiꞋanga doe fuana sa Paul, fasi Ꞌiri nia ka fulia naꞋa ru faꞋanadaꞋa ki ma na ru ni ꞋarefoꞋanga ani ki.  
\v 12 Ma diꞋia kira ngalia ta kala Ꞌaba lauꞋua tiꞋitiꞋi bore Ꞌana ana Ꞌaba lauꞋua nia ki siana ta ngwae neꞋe mataꞋi, na ngwae neꞋeri ke baꞋa Ꞌakwa naꞋa. Ma na anoꞋi ru taꞋa ki logo, kika ruꞋu Ꞌi maa faꞋasia na ngwae neꞋeri ki.   
\p
\v 13-14 Ma ti Jiu logo kira liu kwailiu sulia asoa ki fuana lalilana na anoꞋi ru taꞋa ki. Na fiu ngela na fata abu doe Jiu ki neꞋe satana sa Skefa neꞋe kira sasia ru neꞋeri. Ma kira bore kira ka iliili Ꞌuana lalilana na anoꞋi ru taꞋa ki Ꞌani satana na Aofia sa Jesus. Kira fata Ꞌuri fuana anoꞋi ru taꞋa ki, “Nau ku ifulangaꞋi kamu Ꞌani satana sa Jesus ba sa Paul nia faꞋarongo Ꞌani.”   
\p
\v 15 Bore ma na anoꞋi ru taꞋa neꞋe nia olisida ka Ꞌuri, “Nau ku saiana sa Jesus, ma nau ku sai logo ana sa Paul nia toꞋo ana ngasingasiꞋanga sa Jesus. Bore ma kaumulu niniꞋa, kaumulu Ꞌiri toꞋo ana na ngasingasiꞋanga sa Jesus.”   
\p
\v 16 Ma na ngwae neꞋe anoꞋi ru taꞋa neꞋeri nia manu ana ka faꞋasaka Ꞌuada, ma ka kwaiꞋida. Ma kira ka tafi dadara faꞋasia luma ngwae neꞋeri faꞋinia na maꞋe maala ki Ꞌi nonida.  
\v 17 Ana kaidaꞋi neꞋe ngwae Jiu ki ma na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki neꞋe tua Ꞌi Efesus, kira rongoa ru neꞋe, kira ka maꞋu liu, ma kira ka fuꞋusi doe liu ana satana na Aofia sa Jesus.  
\v 18 Ma na ngwae Ꞌoro ana ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki, kira leka maꞋi, kira ka fata tafa, ma kira ka faꞋataꞋinia na maꞋe fataꞋa ana kelema kira ki.  
\v 19 Ma ti ngwae Ꞌoro logo ada neꞋe kira rao Ꞌani talana anoꞋi ru taꞋa ki, kira ka ngalia logo maꞋi na buka kira ki ana raoꞋa sulia na anoꞋi ru taꞋa ki, ma kira ka doꞋofiꞋi Ꞌi safitana fikuꞋa neꞋeri. Ma kira ka alu fikua naꞋa liulana na buka neꞋeri ki, ma nia ka dao ana 50,000 ngisingisi mani ki.  
\v 20 OsiꞋana na ru neꞋeri na fatalana God ka inua ngwae Ꞌoro ki, ma kira ka faꞋamamana ana na Aofia.   
\s1 Na sua ngalungaluꞋa Ꞌi Efesus  
\p
\v 21 Buri Ꞌana na ru neꞋeri ki sui, sa Paul ka naia naꞋa saena manatana Ꞌiri nia ke leka Ꞌuana fanoa ki saena abaꞋi kula Ꞌi Masedonia ma Ꞌi Gris ki, ma ka daofaꞋi liu Ꞌuana Ꞌi Jerusalem. Ma sa Paul ka fata Ꞌuri, “Buri Ꞌana neꞋe nai leka Ꞌi neꞋana, nau ku oga nai leka logo Ꞌuana Ꞌi Rom.”  
\v 22 Ma nia ka kwatea sa Timoti ma sa Erastus, na ro ngwae kwaiꞋafi nia ki, Ꞌuana Ꞌi Masedonia, kaidaꞋi nia tua basi Ꞌana Ꞌua Ꞌi Efesus saena abaꞋi kula Ꞌi Asia.   
\p
\v 23 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri ba na ngaluꞋa doe ka fuli Ꞌi Efesus sulia na FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia na Aofia.  
\v 24 ꞋUnaꞋeri ma taꞋi ngwae satana sa Demitrius, niaꞋa na ngwae nia rao ana saungaꞋilana na ru ngwasinasina ki, ma nia ka saiana saungaꞋilana na kala nunuꞋi ru ki ana na god kini kira neꞋe satana Ꞌi Atemis, fuana luma abu kira ki. Ma na raoꞋa sa Demitrius ka faꞋatoꞋorua liu na ngwae neꞋe kira rao fuana ki.  
\v 25 Ma nia ka saeda kira ka fiku maꞋi faꞋinia ti ngwae neꞋe kira sasia logo na raoꞋa diꞋia neꞋe kira sasia. Ma nia ka fata Ꞌuri fuada, “Reala Ꞌae, kaumulu saiana na toꞋoruꞋa kulu neꞋe nia saka goꞋo maꞋi faꞋasia na raoꞋa neꞋe kulu sasia Ꞌani saungaꞋilana kala nunuꞋi ru ki.  
\v 26 Kaumulu lisia ma kamu ka rongoa taꞋifau naꞋa na ru neꞋe sa Paul nia sasiꞋi ki. Nia saea na kala nunuꞋi ru neꞋe ngwae ki kira saungaꞋiniꞋi ki, kiraꞋa noaꞋa laꞋu na god mamana ki. Aia, ma osiꞋana neꞋe nia ka fata ꞋunaꞋeri, na ngwae Ꞌoro ki Ꞌi neꞋe Ꞌi Efesus ma na maꞋe fanoa Ꞌoro ki saena abaꞋi kula Ꞌi Asia logo neꞋe manatada ka abula naꞋa sulia.  
\v 27 Ma diꞋia ꞋunaꞋeri, na ngwae ki kira ke baꞋa fata faꞋalia na raoꞋa neꞋe kulu ki. NoaꞋa laꞋu taꞋifilia ru neꞋeri, ma ta ru neꞋe ke baꞋa taꞋa logo, na luma abu god kini doe nini kulu Ꞌi Atemis, kike baꞋa maladalafa naꞋa Ꞌada, ma na ꞋinotoꞋalana ke baꞋa dalafaꞋa naꞋa. Ma na ngwae Ꞌi Asia ki taꞋifau, ma na magalia taꞋifau neꞋe, kike baꞋa mango faꞋasia foꞋosilana!”   
\p
\v 28 KaidaꞋi na fikuꞋa neꞋeri kira rongoa alaꞋanga neꞋeri ki, kira saetaꞋa liu, ma kira ka ri koko kira ka Ꞌuri, “ꞋI Atemis neꞋe god Ꞌi Efesus neꞋe ꞋinotoꞋa ka tasa!”  
\v 29 Sui na sua ngalungaluꞋa ka tae saena maꞋe fanoa doe neꞋeri. Ma kira ka daua sa Geas faꞋinia sa Aristakus, ro ngwae faꞋasia abaꞋi kula Ꞌi Masedonia neꞋe kera leleka faꞋinia sa Paul, ma kira ka ꞋabalangaꞋinidaroꞋo, ma kika lalili faꞋinida Ꞌuana na fuli masaꞋa neꞋe ngwae ki kira fiku ana.  
\v 30 Ma sa Paul ka oga ka leka Ꞌi naꞋona fikuꞋa neꞋeri, bore ma na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki ka luia.  
\v 31 Ma ti ngwae faꞋi naꞋonaꞋo ana abaꞋi kula neꞋeri ki, kira kwaima faꞋinia sa Paul, kira luia logo noaꞋa nia kasi leka ana kula neꞋe kira fiku ana.  
\v 32 Ma na sua ngalungaluꞋa doe liu ka tataꞋe saena fikuꞋa neꞋeri. Ma ti ngwae kira ka ako kira ka saea naꞋa Ꞌada ta ru, ma ti ngwae kira ka saea logo Ꞌada ti ru matamata, duꞋungana na Ꞌorolana ngwae noaꞋa kasi sai goꞋo ana tae neꞋe kira fiku maꞋi fuana.  
\v 33 Ma ti ngwae Jiu kira usungaꞋinia kwau sa Aleksanda, ma kira ka talaꞋia maꞋi Ꞌi naꞋona fikuꞋa neꞋeri, osiꞋana kira oga nia fada madakola ana ngaluꞋa neꞋeri. Sui sa Aleksanda ka faꞋataꞋi fuana fikuꞋa neꞋeri ma ka nene fafida Ꞌani limana, fasi Ꞌiri nia ka saea ta alaꞋanga ni kwaifoneꞋanga Ꞌi naꞋo ana na ngwae ki.  
\v 34 Bore ma kaidaꞋi kira lia saiana nia na Jiu, kira ka rikoko laꞋu kira ka Ꞌuri, “Atemis neꞋe god kia Ꞌi Efesus neꞋe ꞋinotoꞋa ka tasa!” Ma kira ka rikoko ꞋunaꞋeri sulia kala kaidaꞋi tau, bolo faꞋinia ta ro kadi sina.   
\p
\v 35 Sui na ngwae ꞋaꞋana ana na fanoa neꞋeri ka leka maꞋi ka faꞋanotoa na ngwae ki ka Ꞌuri, “Ngwae ana Ꞌi Efesus Ꞌae, na ngwae ki taꞋifau kira saiana kiaꞋa naꞋa neꞋe lia sulia na luma abu Ꞌi Atemis, faꞋinia na gwaꞋi fau abu nia ba Ꞌasia maꞋi faꞋasia saena mamanga.  
\v 36 NoaꞋa ta ngwae kasi tofea na ru neꞋe ki. Ta neꞋe nia leꞋa liu kamu ka tua aroaro naꞋa, noaꞋa kamu kasi sasia laꞋu ta ru neꞋe ka diꞋia lala na ngwae boleboleꞋa ki.  
\v 37 Ma kamu ngalia naꞋa maꞋi ro ngwae neꞋe ki, sui bore Ꞌana noaꞋa kera kasi bilia goꞋo ta ru faꞋasia saena luma abu, ma noaꞋa kera kasi fata buri tolingaꞋi goꞋo ana ta ru sulia na god kini kia.  
\v 38 Ma diꞋia sa Demitrius, ma na ngwae neꞋe kira rao fuana ki, kira oga kike nge maana ta ngwae, tama kira ka matalangaꞋinia ana faꞋi asoa ana kwaꞋikwaꞋinga ki saena luma ni kwai matalangaꞋinga, ma na ngwae ni kwai matalangaꞋi ki, kira saiana rongolada ana alaꞋanga.  
\v 39 Bore ma diꞋia kamu oga Ꞌua ta ru, muke faꞋasaga naꞋa Ꞌi naꞋona fikutaꞋi ngwae.  
\v 40 Nia leꞋa kuke lia suli kulu, Ꞌasu Ꞌubani na ngwae gwaungaꞋi ki kata fai fafi kulu Ꞌani sua ngalungaluꞋa neꞋe kulu sasia taꞋena. Ma nia ꞋafitaꞋi liu fuana kulu ka kwatea ta manataꞋanga leꞋa neꞋe kulu ke fofoni ru Ꞌania sulia.”  
\v 41 Buri Ꞌana nia saea ru neꞋe ki taꞋifau, nia saea kira ka oli naꞋa Ꞌada.   
\c 20  
\s1 ꞋI Masedonia ma Ꞌi Gris  
\p
\v 1 Ma Ꞌi buri Ꞌana na sua ngalungaluꞋa neꞋe aroaro naꞋa, sa Paul ka saea maꞋi na ngwae faꞋamamana ki siana, ma ka kwatea alaꞋanga ni kwairaduꞋanga ki, ma nia ka falangi ada. Sui nia ka fata olioli ada, ma nia ka leka naꞋa Ꞌuana Ꞌi Masedonia.  
\v 2 KaidaꞋi nia leka naꞋa Ꞌuana Ꞌi Masedonia, nia ka liufia na fanoa ki, ma ka radua na ngwae faꞋamamana ki Ꞌani alaꞋanga Ꞌoro ki. Sui nia ka dao ana abaꞋi kula Ꞌi Gris.  
\v 3 Ma nia ka tua Ꞌi neꞋeri sulia uulu madamo ki. Ma kaidaꞋi nia sasi akaꞋu fuana lekaꞋa Ꞌuana abaꞋi kula Ꞌi Siria Ꞌani na faka, nia ka rongoa na Jiu ki kira naia fuana saungilana. ꞋUnaꞋeri ma nia ka manata agwaꞋi naꞋa fuana oliꞋa Ꞌi Siria sulia tala Ꞌi tolo neꞋe liu Ꞌi Masedonia.  
\v 4 Ma sa Sofata, na ngela sa Pirus na ngwae Ꞌi Berea, ma sa Aristakus, ma sa Sekundus neꞋe keroꞋa ngwae Ꞌi Tesalonika ki, ma sa Geas ngwae Ꞌi Derbe, ma sa Tikikus, ma sa Trofimus keroꞋa ngwae Ꞌi Asia ki, ma sa Timoti, neꞋe kira leka faꞋinia sa Paul.  
\v 5 Kira leka kira ka maꞋakwalia kaimili ana fanoa Ꞌi Troas.  
\v 6 Ma kami ka toꞋofolo faꞋasia fanoa Ꞌi Filipae buri Ꞌana na FafangaꞋa Ꞌani beret neꞋe noaꞋa ta isi Ꞌi saena, ma lima asoa ki Ꞌi buri Ꞌana, kami ka fiku laꞋu faꞋinida Ꞌi Troas. ꞋI neꞋeri kami ka tua sulia fiu asoa ki.   
\s1 DaoꞋa Ꞌisi sa Paul Ꞌi Troas  
\p
\v 7 Ana Sarere Ꞌi saꞋulafi, kami fiku maꞋi fuana na fiku fanga kwaimaꞋanga. Ma sa Paul ka alaꞋa fuana na ngwae ki, Ꞌita Ꞌi saꞋulafi leleka ka dao saena tofongana rodo, osiꞋana nia ke baꞋa leka naꞋa kwau Ꞌana rorodo.  
\v 8 Ana na agi luma neꞋe Ꞌi langi neꞋe kami fiku ana, neꞋe faꞋi unu Ꞌoro ki kira niꞋi Ꞌi neꞋeri.  
\v 9 Ma taꞋi ngwae Ꞌalako satana sa Iutikus tua Ꞌana Ꞌi maana maa olofolo, ma osiꞋana neꞋe sa Paul nia alaꞋa ka tau, na maana ngwae Ꞌalako neꞋe ka kulufefe naꞋa, ma ka maliu liu naꞋa Ꞌana, ma nia ka Ꞌasi naꞋa Ꞌana faꞋasia uula tala luma Ꞌi lifua Ꞌuana Ꞌi ano. KaidaꞋi kira lafua kwau niaꞋa, kira ka lisia, ma nia mae naꞋa.  
\v 10 Bore ma sa Paul ka koso Ꞌi ano, ka bobo uruuru, ma ka ofia, sui ka fata Ꞌuri, “NoaꞋa kamu kasi manata Ꞌabera, osiꞋana nia mauri goꞋo Ꞌana Ꞌua.”  
\v 11 ꞋUnaꞋeri nia ka oli logo Ꞌana Ꞌuana agi luma neꞋe kira fiku ana, ma ka ngiia na beret, ma kira ka fanga. Ma buri Ꞌana nia alaꞋa faꞋinida leleka ka Ꞌofodangi naꞋa, sa Paul ka fiꞋi leka.  
\v 12 Ma kira ka olifaꞋinia na ngwae Ꞌalako neꞋe Ꞌuana luma nia, ma kira ka saeleꞋa liu duꞋungana neꞋe nia mauri naꞋa.   
\s1 FaꞋasia Ꞌi Troas kira ka leka Ꞌuana Ꞌi Miletus  
\p
\v 13 ꞋUnaꞋeri kami ka leka etaeta naꞋa Ꞌaimili Ꞌuana saena faka, ma kami ka toꞋofolo Ꞌuana fanoa Ꞌi Asos, fasi Ꞌiri kami ka ngalia sa Paul Ꞌi neꞋeri. Nia saea ꞋunaꞋeri fuaimili, osiꞋana nia leka kwau Ꞌi neꞋeri ana tala Ꞌi tolo.  
\v 14 KaidaꞋi nia dao toꞋo amiꞋa Ꞌi Asos, nia ka raꞋe naꞋa faꞋi kami saena faka, mika leka naꞋa Ꞌuana fanoa Ꞌi Mitilene.  
\v 15 Ma kami leka faꞋasia Ꞌi neꞋeri, kami ka liu ana bubunga Ꞌi Kios ana ruana asoa. Ma ana na uula asoa, kami ka dao ana bubunga Ꞌi Samos. Ma ana faina asoa, kami ka dao ana fanoa Ꞌi Miletus.  
\v 16 Sa Paul nia manata Ꞌuana fasi ke daofaꞋi liu kwau Ꞌuana Ꞌi Efesus, Ꞌiri noaꞋa kami kasi tua ana abaꞋi kula Ꞌi Asia, osiꞋana kami leka ꞋaliꞋali Ꞌiri mika dao ꞋaliꞋali goꞋo Ꞌi Jerusalem Ꞌi naꞋona faꞋi asoa ana Pentekos, diꞋia nia talangwaraꞋu.   
\s1 AlaꞋanga ni olioliꞋa sa Paul fuana ngwae Ꞌi Efesus ki  
\p
\v 17 Ana kaidaꞋi sa Paul tua Ꞌi Miletus, nia ka kwate alaꞋanga fuana na ngwae faꞋi naꞋonaꞋo ki ana fikutaꞋi ngwae faꞋamamana ki Ꞌi Efesus, fasi Ꞌiri kike leka maꞋi siana.  
\v 18 KaidaꞋi kira dao maꞋi, nia ka fata Ꞌuri fuada, “Kamu saiana ru neꞋe nau ku sasia kaidaꞋi nau ku tua faꞋi kamu, Ꞌita ana kaidaꞋi nau ku dao maꞋi saena abaꞋi kula Ꞌi Asia.  
\v 19 Nau ku sasia na raoꞋa fuana na Aofia faꞋinia na enoenoꞋanga, ma na angiꞋa ana kaidaꞋi ꞋafitaꞋiꞋanga ki ka dao aku, osiꞋana neꞋe ru taꞋa ki neꞋe Jiu ki sasiꞋi aku.  
\v 20 Kamu ka saiana taꞋifau naꞋa, kaidaꞋi nau ku faꞋamanata Ꞌi saena luma kamu ki, ma fuana na ngwae ki taꞋifau, noaꞋa nau kusi sofongaꞋinia goꞋo ta ru faꞋasi kamu fuana ꞋafilamuꞋa.  
\v 21 Fuana Jiu ki, ma fuana na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, nau ku fata totongaꞋi fuada Ꞌiri kira ke abula faꞋasia taꞋangaꞋa kira ki, ma kira ke abula Ꞌuana God, ma kira ke faꞋamamana ana na Aofia sa Jesus.   
\p
\v 22 “Bore ma duꞋungana nau ku roꞋosulia na AnoꞋi ru Abu, nau ku leka Ꞌuana Ꞌi Jerusalem, ma noaꞋa nau kusi saiana tae neꞋe ke baꞋa fuli fuaku Ꞌi neꞋeri.  
\v 23 Ma ana na fanoa ki taꞋifau neꞋe nau ku dao ani, na AnoꞋi ru Abu ka saea fuaku nai baꞋa dao toꞋona ꞋafitaꞋiꞋanga, ma nai baꞋa tua Ꞌi saena luma ni lokafo Ꞌi Jerusalem.  
\v 24 Bore ma nia leꞋa goꞋo Ꞌana. NoaꞋa naisi Ꞌabera goꞋo sulia ru neꞋe ke fuli fuaku, si diꞋia nau ku faꞋasuia nama na raoꞋa neꞋe na Aofia sa Jesus nia kwatea fuaku. Ma na raoꞋa neꞋeri neꞋe faꞋatalongaꞋilana FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia na kwaiꞋofeꞋanga God fuana na ngwae ki taꞋifau.   
\p
\v 25 “Ma nau ku liliu Ꞌi safitamuꞋa taꞋifau faꞋinia na alaꞋanga sulia ꞋInotoꞋanga God. Ma ana kaidaꞋi neꞋe, nau ku saiana noaꞋa kamu kasi baꞋa lisi nau laꞋu.  
\v 26 Bore ma nau ku sae madako naꞋa ana fuamuꞋa Ꞌi taꞋena neꞋe, diꞋia ta ngwae bore Ꞌana amuꞋa neꞋe noaꞋa kasi toꞋo ana na mauriꞋa faolu faꞋasia God, nau ku sulitalaꞋa faꞋasia, ma noaꞋa laꞋu na Ꞌabera Ꞌanga nau fuana.  
\v 27 OsiꞋana noaꞋa nau kusi sofongaꞋinia goꞋo ta ru ni faꞋarongolamuꞋa Ꞌani sulia na kwaiogaiꞋanga God ki fuaka.  
\v 28 Ta neꞋe kamuꞋa ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki, kamu ke lia suli kamu talamuꞋa, ma na ngwae ki neꞋe na AnoꞋi ru Abu alua fuana muke lia sulida. Muke lia sulia na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana God, diꞋia na ngwae lia sulia na sipsip ki neꞋe lia sulida. God ka folida Ꞌani na maelana na Ngela nia talana.  
\v 29 Nau ku saiana buri Ꞌana nau ku leka, ti ngwae faꞋamanata rora kike baꞋa leka maꞋi, ma kike takalongaꞋinia na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki, diꞋia na kui kwasi ki neꞋe saungia na sipsip ki.  
\v 30 KaidaꞋi ke baꞋa dao maꞋi neꞋe ti ngwae ana fikuꞋa kamu kike baꞋa sokea sa tai faꞋida neꞋe faꞋamamana Ꞌuana lekaꞋa sulida.  
\v 31 Muke lialia, ma muke manata toꞋona sulia uulu faꞋi ngali ki, sulia asoa ma na rodo, nau ku faꞋamanata kamu, sui bore Ꞌana saena ꞋafitaꞋiꞋanga ma na angiꞋa.   
\p
\v 32 “Ma ana kaidaꞋi neꞋe, nau ku kwate kamu naꞋa fuana God, fasi Ꞌiri nia ka lia suli kamu. Ma manata toꞋona alaꞋanga sulia kwaiꞋofeꞋanga leꞋa nia. OsiꞋana alaꞋanga neꞋeri nia bolo fuana faꞋangasingasilamuꞋa ma ka kwatea na ru leꞋa neꞋe God nia toꞋo ana fuana na ngwae nia ki taꞋifau.  
\v 33 Ma kamu ka sai logo ana, noaꞋa nau kusi oga goꞋo ta mani, nama ta toro faꞋasia ta ngwae aumulu.  
\v 34 Ma kamuꞋa taꞋifau goꞋo kamu saiana neꞋe nau ku rao Ꞌani na ro lima nau ki, fasi Ꞌiri nau ku Ꞌafia nauꞋa ma kwaima nau ki kaidaꞋi kamiꞋa boꞋoboꞋo.  
\v 35 Nau ku faꞋataꞋinia taꞋifau naꞋa fuamuꞋa Ꞌani raoꞋa ngasingasiꞋa ꞋunaꞋeri, kulu saiana kulu ka Ꞌafia na ngwae neꞋe kira ngwataꞋutaꞋu ki. Muke manata toꞋona na alaꞋanga ba na Aofia kia sa Jesus nia saea, ‘Na ngwae neꞋe nia kwate ru, nia saeleꞋa ka doe liufia na ngwae neꞋe nia ngalia ru.’”   
\p
\v 36 KaidaꞋi sa Paul nia alaꞋa ka sui, nia ka bobo uruuru, ma ka foꞋo faꞋi kira.  
\v 37 Ma kiraꞋa taꞋifau goꞋo kira ka angi kaidaꞋi kira lolofafia sa Paul, ma kira ka nonoꞋia.  
\v 38 Ma kira ka kwaimanatai liu sulia nia saea noaꞋa kira kasi baꞋa lisia laꞋu. ꞋUnaꞋeri goꞋo ma kira ka leka faꞋinia Ꞌuana saena na faka.   
\c 21  
\s1 Sa Paul leka Ꞌuana Ꞌi Jerusalem  
\p
\v 1 Kami olioli ada ka sui, kami ka taꞋelia naꞋa na faka, ma kami ka leka naꞋa. KaidaꞋi neꞋe kami toꞋofolo naꞋa, kami ka dao ana bubunga Ꞌi Kos. Sui ana ruana asoa, kami ka dao ana bubunga Ꞌi Rodes. Ma kami ka leka kwau Ꞌuana fanoa Ꞌi Patara faꞋasia Ꞌi neꞋeri.  
\v 2 ꞋI neꞋeri, kami ka dao toꞋona na faka neꞋe ke leka Ꞌuana abaꞋi kula Ꞌi Fonisia saena Ꞌi Siria. Sui kami ka taꞋelia na faka neꞋeri, ma kami ka leka laꞋu.  
\v 3 Kami ka liu ana kula neꞋe kami lia kwau ma kami ka lisia bubunga Ꞌi Saeprus. ꞋUnaꞋeri kami ka gali Ꞌi bali toli, kami ka leka Ꞌuana abaꞋi kula Ꞌi Siria. Kami ka koso Ꞌi sara ana fanoa Ꞌi Taea, kula neꞋe faka kami faꞋakosoa na ludaꞋa ki ana.  
\v 4 Ma Ꞌi neꞋeri kami ka dao toꞋona ti ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki, ma kami ka tua faꞋinida sulia fiu asoa ki. Ma osiꞋana na AnoꞋi ru Abu ka kwatea naꞋa manataꞋanga fuada, kira ka fata Ꞌabera Ꞌani sa Paul Ꞌiri noaꞋa nia kasi leka laꞋu Ꞌuana Jerusalem.  
\v 5 ꞋUnaꞋeri bore Ꞌana, ma ana kaidaꞋi fuana lekaꞋa kaimili, kami ka leka naꞋa Ꞌaimili. Ma na ngwae ki, faꞋinia na Ꞌafe kira ki, ma na ngela kira ki taꞋifau goꞋo neꞋe kira leka faꞋi kaimili Ꞌuana Ꞌi fafona asi. KaidaꞋi kami dao, kami ka bobo uruuru, ma kami ka foꞋo.  
\v 6 ꞋUnaꞋeri kami ka olioli ada ka sui, kami fiꞋi taꞋelia na faka, ma kira ka oli naꞋa Ꞌadulu Ꞌi fanoa.   
\p
\v 7 Sui kami ka leka faꞋasia Ꞌi Taea, kami ka dao ana fanoa Ꞌi Tolemais, kami ka lisia ti ngwae neꞋe kira faꞋamamana, ma kami ka tua faꞋinida sulia taꞋi asoa.  
\v 8 Ma ana ruana asoa, kami ka leka laꞋu, kami ka dao ana fanoa Ꞌi Sesarea. ꞋI neꞋeri, kami ka tua Ꞌi luma sa Filip, na ngwae neꞋe rao Ꞌani faꞋatalongaꞋilana na FaꞋarongoꞋa LeꞋa. Ma niaꞋa ta ngwae ana fiu ngwae ba kira filida Ꞌi Jerusalem Ꞌuana kwaiꞋafiꞋanga ana ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki.  
\v 9 Nia toꞋo ana fai sariꞋi ki, ma kira ka faꞋarongo logo Ꞌani fatalana God.  
\v 10 Ma kami tua Ꞌi neꞋeri sulia bara asoa, ma taꞋi profet satana sa Agabus ka dao maꞋi faꞋasia Ꞌi Judea.  
\v 11 Nia ka leka maꞋi siaimili, ma ka ngalia na foꞋosae sa Paul fuana lobilana liꞋitana, ma ka firi fafia Ꞌani ro Ꞌae nia ki talana faꞋinia ro lima nia ki logo, sui ka fata Ꞌuri, “Na AnoꞋi ru Abu ka saea, na ngwae niniꞋa na foꞋosae nia, na Jiu ki kira ke baꞋa firi Ꞌuri logo ana Ꞌi Jerusalem, sui kira ke kwatea fuana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki.”   
\p
\v 12 Ana kaidaꞋi kami rongoa na ru neꞋeri, kaimili faꞋinia na ngwae neꞋeri ki kami ka Ꞌengoa sa Paul fasi Ꞌiri noaꞋa nia kasi leka Ꞌuana Ꞌi Jerusalem.  
\v 13 Bore ma nia ka olisi kaimili ka Ꞌuri, “FaꞋuta neꞋe kamu ka angi ꞋunaꞋeri ma muke kwate nau ku kwaimanatai? Nau ku sasi akaꞋu noaꞋa laꞋu fuana firiꞋilaku goꞋo Ꞌana Ꞌi Jerusalem, bore ma Ꞌiri nai mae logo duꞋungana na Aofia sa Jesus.”   
\p
\v 14 Ma sulia kami kasi bolo goꞋo fuana rokisilana manatana sa Paul, ꞋunaꞋeri bore Ꞌana kami ka fata naꞋa Ꞌaimili Ꞌuri, “Nia leꞋa, alaꞋania na kwaiogaiꞋanga God ka fuli naꞋa Ꞌana.”   
\p
\v 15 Buri Ꞌana kami tua Ꞌi neꞋeri sulia bara asoa, kami ka sasi akaꞋu naꞋa ana ru kaimili ki, kami ka leka naꞋa Ꞌuana Ꞌi Jerusalem.  
\v 16 Ma ti fafarongo logo faꞋasia Sesarea kira leka faꞋi kaimili, ma kira ka talaꞋi kaimili Ꞌuana luma ngwae neꞋe kami ke baꞋa tua siana, satana sa Nason ngwae Ꞌi Saeprus, niaꞋa ta ngwae neꞋe eta faꞋamamana Ꞌua naꞋa maꞋi.   
\s1 Sa Paul alaꞋa faꞋinia sa James  
\p
\v 17 KaidaꞋi kami dao naꞋa Ꞌi Jerusalem, na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ki kira ka kwalo leꞋa liu ana kaimili.  
\v 18 Ana ruana asoa, sa Paul ka leka faꞋi kaimili fuana lisilana sa James. Ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki taꞋifau saena fikutaꞋi ngwae faꞋamamana neꞋe, kira tua Ꞌi neꞋeri.  
\v 19 Sa Paul ka fata leꞋa leꞋa fuada, sui nia ka faꞋarongo kira Ꞌani ru neꞋe God nia sasiꞋi taꞋifau ki Ꞌani raoꞋa neꞋe sa Paul sasiꞋi safitana na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki.  
\v 20 Ma Ꞌi buri Ꞌana kira rongoa niaꞋa ka sui, kira taꞋifau goꞋo kira ka baꞋatafea God. Sui kira ka fata Ꞌuri fuana sa Paul, “Kwala ngwaefuta Paul, Ꞌoko lisia goꞋo Ꞌamu na ngwae Ꞌoro liu ana ngwae Ꞌi Jiu ki kira faꞋamamana, ma kira ka fuꞋusi doe goꞋo Ꞌada Ꞌua ana taki sa Moses ki.  
\v 21 Kira rongoa neꞋe ngwae ki fai fafiꞋo, osiꞋana Ꞌoko faꞋamanata na Jiu ki neꞋe kira tua ana maꞋe fanoa ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, fasi Ꞌiri noaꞋa kira kasi roꞋo laꞋu sulia na taki neꞋe sa Moses nia kwatea, ma Ꞌoko saea fuada noaꞋa kira kasi Ꞌolo faꞋataꞋinia ana ngela kira ki, ma noaꞋa kira kasi sasi sulia na falafala kulu Jiu ki.  
\v 22 Ma kira ka rongoa naꞋa neꞋe Ꞌoko dao Ꞌi neꞋe. Nia bolo faꞋinia kuke faꞋasaga basi na manataꞋanga rora niniꞋa Ꞌi safitana na ngwae faꞋamamana Ꞌi Jiu ki.  
\v 23 ꞋOke sasia tae neꞋe kami saea fuamu. Na fai ngwae ki kira tua Ꞌi neꞋe, ma kira fata alangaꞋi fuana God.  
\v 24 ꞋOke leka faꞋi kira fuana faꞋasikasikaꞋanga Ꞌi maana God saena Luma Abu God, ma Ꞌoko foli fuana faꞋasikasikaꞋanga neꞋeri, fasi Ꞌiri kira ke sufi gugurua na ifuda ka faꞋataꞋinia neꞋe kira faꞋasuia naꞋa na eta fataꞋanga kira\x + \xo 21:24 \xt Nambas 6:1-21\x* fuana God. DiꞋia Ꞌoko sasi ꞋunaꞋeri sulia taki sa Moses, na ngwae ki taꞋifau kira ke baꞋa saiana na ru neꞋe kira rongoa neꞋe kira saea suliꞋo ki, noaꞋa kasi mamana, bore ma ꞋaeꞋo bore Ꞌoko roꞋosulia na taki sa Moses ki.   
\p
\v 25 “Ma fuana na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki neꞋe kira faꞋamamana, kaimili kerekere fuada taꞋifau naꞋa, ma kami ka faꞋarongoda Ꞌani na liaꞋi ngwae neꞋe kami alafafia: NoaꞋa kira kasi Ꞌania na fanga neꞋe kira foꞋosi Ꞌani fuana malamala god neꞋe kira foꞋosia, ma noaꞋa kira kasi Ꞌania Ꞌabu nama noaꞋa ta ru ꞋaeꞋaela neꞋe kira liꞋoa, ma kira ka lia suli kira faꞋasia kakabaraꞋanga.”   
\p
\v 26 Sa Paul alafafia na liaꞋi ngwae neꞋeri, ma ana ruana asoa, nia ka leka naꞋa faꞋinia na fai ngwae neꞋeri ki, ma ka faꞋasikasika faꞋinida. Sui nia ka leka saena Luma Abu God, ka faꞋarongoa na fata abu Ꞌani na kaidaꞋi faꞋuta neꞋe na fiu asoa fuana faꞋasikasikaꞋa ke sui ana, sui mala kira fiꞋi kwatea na kwaisuꞋusiꞋanga kira ki.   
\s1 Kira daua sa Paul  
\p
\v 27 Ma kaidaꞋi fiu asoa neꞋeri ki karangi sui, ti ngwae Jiu maꞋi faꞋasia abaꞋi kula Ꞌi Asia, kira ka lisia sa Paul saena Luma Abu God. Ma kira ka bo Ꞌi burina naꞋa na ngwae ki, ma kira ka daua sa Paul.  
\v 28 Ma kira ka rikoko kira ka Ꞌuri, “Ngwae ana Ꞌi Israel! Muke kwaiꞋafi maꞋi aimili! Na ngwae neꞋe nia liufia naꞋa fanoa ki taꞋifau fuana faꞋamanatalana ngwae ki fuana maladalafa lana ngwae Ꞌi Jiu ki, ma faꞋinia maladalafa lana na taki sa Moses ki faꞋinia na Luma Abu neꞋe. Ma ana kaidaꞋi neꞋe, nia ka talaꞋia ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki Ꞌuana saena Luma Abu neꞋe, ma kira ka faꞋasua na kula abu neꞋe!”  
\v 29 Kira saea ru neꞋe, osiꞋana neꞋe kira lisia sa Trofimus na ngwae Ꞌi Efesus nia tua faꞋinia sa Paul Ꞌi neꞋeri Ꞌi Jerusalem ana asoa etaeta, ma kira ka fia fasi sa Paul nia talaꞋia Ꞌuana saena Luma Abu God.   
\p
\v 30 Ma na sua ngalungaluꞋanga ka tataꞋe saena fanoa Ꞌi Jerusalem taꞋifau, ma na ngwae ki kira ka afaꞋiriꞋiri maꞋi taꞋifau, ma kira ka daua sa Paul, ma kira ka taraꞋeꞋeoꞋa ana Ꞌuana Ꞌi maa faꞋasia saena Luma Abu God. Ma ꞋunaꞋeri goꞋo na sina maa ki ana Luma Abu neꞋeri, kira ka fono naꞋa.  
\v 31 KaidaꞋi neꞋe ngwae ki kira oga kike saungia sa Paul, ti ngwae kira ka kwate alaꞋanga fuana ngwae ꞋinotoꞋa ana ofoꞋa Ꞌi Rom, osiꞋana na sua ngalungaluꞋanga doe neꞋeri ka liu saena fanoa Ꞌi Jerusalem.  
\v 32 Ma ana kaidaꞋi neꞋe ngwae ꞋinotoꞋa nia rongoa na ru neꞋeri, nia fiꞋi leka, ma ka talaꞋia ti ngwae ana ofoꞋa nia ki faꞋinia na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo kira ki, kira ka leka ꞋaliꞋali Ꞌuana kula neꞋe ngwae ki kira fiku ana. Ma ana kaidaꞋi neꞋe ngwae ki kira lisia naꞋa ngwae ꞋinotoꞋa neꞋeri faꞋinia na ngwae ofoꞋa nia ki, kira fiꞋi mamalo faꞋasia na kwaꞋilana sa Paul.  
\v 33 KaidaꞋi na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋeri ka dao naꞋa, nia ka leka siana sa Paul, ma ka daua. Sui nia ka saea fuana ngwae nia ki Ꞌiri kira ka firi fafia Ꞌani ro kwalo sene ki. Sui nia ka saefiloa ngwae ki ka fata Ꞌuri, “Sa tai niniꞋa ngwae neꞋe, ma ru taꞋa tae neꞋe nia sasia?”  
\v 34 Ma na ngwae ki kira ka saea na alaꞋanga Ꞌoro matamata kwailiu ki, na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋeri ka kina naꞋa tae neꞋe kira saetaꞋa fuana sa Paul duꞋungana. Ta neꞋe nia ka saea naꞋa fuana ngwae ana ofoꞋa nia ki, Ꞌiri kira ke ngalia sa Paul, kira ke alua saena luma na ngwae ana ofoꞋa ki neꞋe kira tua ana.  
\v 35 Ma na ngwae ana ofoꞋa ki kira ka talaꞋia Ꞌuana Ꞌaena sinamaa ana luma neꞋeri, ma kira ka ngalia Ꞌi langi, osiꞋana neꞋe ngwae neꞋeri ki kira sua ngalungalu ka doe liu.  
\v 36 Ma na Jiu ki kira ka lalili faꞋinia na akoꞋa kira ka Ꞌuri, “Saungia ke mae lala kwa! Saungia ke mae lala kwa!”   
\s1 Sa Paul fata suꞋusi nia talana  
\p
\v 37 Ana kaidaꞋi neꞋe ngwae ana ofoꞋa ki kira sasi akaꞋu fuana ruꞋungaꞋa Ꞌi luma faꞋinia sa Paul, nia ka fata Ꞌuri fuana ngwae ꞋinotoꞋa neꞋeri, “Nau ku oga nai saea taꞋi ru fuamu kwala araꞋi kwa.”  
\p Ma na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋeri ka saefiloa ka Ꞌuri, “ꞋUri ma Ꞌoko saiana alaꞋanga Ꞌi Grik?  
\v 38 ꞋUnaꞋeri ma ꞋaeꞋo noaꞋa laꞋu na ngwae ba Ꞌi Ejipt ba ana kaidaꞋi ba sui naꞋa toli ba Ꞌoko tatabula na fuꞋanga doe, ma Ꞌoko talaꞋia naꞋa fai toꞋoni ngwae ki, ma kira ka leka Ꞌuana saena abaꞋi kula kwasi faꞋinia na sele ni ofoꞋa kira fuana fuꞋanga?”   
\p
\v 39 Sui sa Paul ka olisia ka Ꞌuri “NoaꞋa! NauꞋa na ngwae Jiu lala, nau ku futa Ꞌi Tarsus fanoa ꞋinotoꞋa Ꞌi Silisia. Nau ku oga Ꞌoke alaꞋani Ꞌiri nau ku alaꞋa basi fuana ngwae neꞋe ki.”   
\p
\v 40 GoꞋo na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋe ka alaꞋania, ma sa Paul ka uu Ꞌi maana luma neꞋeri Ꞌi lifua, ma ka faꞋataꞋi Ꞌani limana ma ka nene fafia na ngwae ki. Ana kaidaꞋi kira tua aroaro, sa Paul ka alaꞋa fuada Ꞌani alaꞋanga ngwae Jiu ka Ꞌuri,   
\c 22  
\p
\v 1 “Ngwaefuta nau kina faꞋinia kamuꞋa na maꞋa nau ki, muke fafarongo nau basi niniꞋa nau ku ili fata ni suꞋusilaku faꞋasia na ru neꞋe kamu fai fafi nau Ꞌani!”  
\v 2 KaidaꞋi kira rongoa nia fata Ꞌani alaꞋanga ngwae Jiu, kira ka tua aroaro taꞋifau, ma sa Paul ka alaꞋa laꞋu ka fata Ꞌuri,  
\v 3 “NauꞋa na ngwae Jiu, ma nau ku futa Ꞌi Tarsus na maꞋe fanoa saena abaꞋi kula Ꞌi Silisia, ma nau ku doe maꞋi Ꞌi Jerusalem kaidaꞋi nau ku saesaeꞋe ru siana sa Gamaliel. Ma nia ka faꞋamanata leꞋa liu aku Ꞌani sasiꞋa sulia na taki neꞋe sa Moses kwatea maꞋi fuana koꞋo kia ki, ma nau ku oga logo sasilana na tae ki neꞋe God nia oga, diꞋia logo neꞋe kamu oga sasilana naꞋa Ꞌi taꞋena.  
\v 4 Ma nau ku faꞋakaisia logo na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus, ma nau ku saungida. Nau ku daua logo na ngwae ki, ma na kini ki, ma nau ku aluda saena luma ni lokafo.  
\v 5 Na ꞋingataꞋi fata abu, ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo kulu ki, kira saiana na ru niniꞋa nau ku fata sulia nia mamana. Ma kira keresia naꞋa ru ki fuana na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana na Jiu ki Ꞌi Damaskas, ma kira ka kwatea fuaku, fasi Ꞌiri nau ku ngalia fuada. Ma kira ka alaꞋani nau fasi Ꞌiri nai lulu Ꞌuana na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus ki Ꞌi neꞋeri, fasi Ꞌiri nai dauda, ma nai firi fafida, ma nai oli maꞋi faꞋinida Ꞌuana Ꞌi neꞋe Jerusalem, fasi Ꞌiri neꞋe ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki kira ke kwatea kwaꞋikwaꞋinga fuada.   
\p
\v 6 “Ana kaidaꞋi nau ku leka ma nau ku dao karangia naꞋa Ꞌi Damaskas bolo faꞋinia tofongana asoa, ngwano ma na ngwabinabinaꞋanga doe sina maꞋi faꞋasia mamanga kalikali nau.  
\v 7 Ma nau ku Ꞌasi Ꞌi ano, ma nau ku rongoa na lingalingaꞋi ru fata Ꞌuri fuaku, ‘Saul Ꞌae, Saul Ꞌae, faꞋuta neꞋe Ꞌoko faꞋakaisi nau?’  
\v 8 Sui nau ku fata Ꞌuri fuana, ‘AraꞋi kwa, ꞋaeꞋo sa tai neꞋana?’ Ma na lingalingaꞋi ru neꞋeri ka olisi nau ka fata Ꞌuri, ‘NauꞋa sa Jesus ngwae Ꞌi Nasaret niniꞋa Ꞌoko faꞋakaisi nau.’  
\v 9 Ma na ngwae neꞋe kira leka faꞋinau ki, kira lisia na ngwabinabinaꞋanga neꞋeri, ma noaꞋa kira kasi rongo goꞋo na lingana ngwae neꞋe ka alaꞋa faꞋinau.  
\v 10 Ma nau ku saefiloa, nau ku Ꞌuri, ‘Aofia Ꞌae, tae neꞋe nai baꞋa sasia?’ Ma na Aofia ka olisi nau ka fata Ꞌuri, ‘ꞋOke tataꞋe, Ꞌoko leka Ꞌuana Ꞌi Damaskas. Ma kika faꞋarongo Ꞌoe Ꞌani ru neꞋe nau ku naia fuana Ꞌoke sasiꞋi.’  
\v 11 Ana kaidaꞋi neꞋeri, na maaku ka rodo, osiꞋana na binabinalana ru neꞋeri, ma na ngwae neꞋe kira leka faꞋi nau, kira ka dau ana limaku, ma kira ka talaꞋi nau Ꞌuana Ꞌi Damaskas.   
\p
\v 12 “Ma taꞋi ngwae nia tua Ꞌi Damaskas satana sa Ananias, nia na ngwae neꞋe fuꞋusi doe ana God, ma ka roꞋosulia na taki kiaꞋa Jiu ki, ma na ngwae Jiu ki taꞋifau neꞋe kira tua Ꞌi Damaskas, kira fuꞋusi doe liu ana.  
\v 13 Nia leka maꞋi ka uu siaku, ka fata Ꞌuri, ‘Ngwaefuta nau Saul Ꞌae, Ꞌoke lia naꞋa!’ Ma ana kaidaꞋi neꞋeri nama goꞋo, na maaku ka lia naꞋa, ma nau ku lisia naꞋa.  
\v 14 Ma nia ka fata laꞋu Ꞌuri fuaku, ‘God koꞋo kia ki nia fili Ꞌoe, fasi Ꞌiri Ꞌoke saiana na kwaiogaiꞋanga nia ki, ma Ꞌoko lisia na Ngwae ni Rao ꞋOloꞋolo nia, ma Ꞌoko rongoa naꞋa lingana.  
\v 15 Ma Ꞌoke baꞋa faꞋarongo Ꞌani FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia fasi Ꞌiri Ꞌoke faꞋarongoa na ngwae ki sulia na ru neꞋe Ꞌoko lisia ma Ꞌoko rongoa.  
\v 16 ꞋUri ma na tae laꞋu neꞋe Ꞌoko masia? TataꞋe naꞋa, Ꞌoke siuabu, ma Ꞌoke foꞋosia na Aofia, Ꞌiri nia ke rufuanata ana taꞋangaꞋa Ꞌoe ki.’   
\p
\v 17 “Sui nau ku oli laꞋu Ꞌuana Ꞌi Jerusalem, ma ana kaidaꞋi nau ku foꞋo saena na Luma Abu God, nau ku lisia na faꞋataꞋinga,  
\v 18 ma nau ku lisia na Aofia, ma nia ka fata Ꞌuri fuaku, ‘ꞋOke leka likotaꞋi faꞋasia Ꞌi Jerusalem, osiꞋana na ngwae neꞋe ki noaꞋa kira kasi faꞋamamana ana fatalamu suli nau.’  
\v 19 Ma nau ku fata Ꞌuri, ‘Aofia Ꞌae, kira sai goꞋo Ꞌada ana ba nau ku leka saena luma fuana foꞋongaꞋa ki, ma nau ku daua na ngwae neꞋe kira faꞋamamana amu ki, ma nau ku ulasida logo.  
\v 20 Ma ana kaidaꞋi neꞋe ngwae ki kira saungia naꞋa sa Stefen, na ngwae neꞋe ka faꞋarongo ꞋaniꞋo, nau ku tua logo Ꞌi neꞋeri, ma nau ku alafafia na ru neꞋe kira sasia ana, ma nau ku kwaiꞋafi fuana liaꞋa sulia na toꞋongi fafo kira ki.’  
\v 21 Sui na Aofia ka fata Ꞌuri fuaku, ‘ꞋOke leka, osiꞋana nai baꞋa asungaꞋi tau mala amu siana na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki.’”   
\p
\v 22 Na ngwae ki kira fafarongoa sa Paul leleka nia ka saea goꞋo na ru neꞋe sulia na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki. Ma kaidaꞋi kira rongoa na ru neꞋeri, kira fiꞋi rikoko kira ka Ꞌuri, “Kamu ke ngalia kwau muka saungia! NoaꞋa nia Ꞌiri totolia neꞋe ka mauri!”  
\v 23 Kira ri, ma kira ka kwaikarui Ꞌani na ifi kira ki, ma kira ka Ꞌui Ꞌani gegeo ana ano ki saena mamanga, osiꞋana neꞋe kira saetaꞋa liu.  
\v 24 Ma na ngwae ꞋinotoꞋa ana ofoꞋa Ꞌi Rom, nia ka saea fuana ngwae nia ki Ꞌiri kira ka talaꞋia sa Paul Ꞌi luma, ma ka saea kira ka ulasia, Ꞌiri kira ke dao toꞋona duꞋungana tae neꞋe kwate ma Jiu ki kira ka rikoko fuana ꞋunaꞋeri.  
\v 25 Bore ma kaidaꞋi kira firiꞋia sa Paul fuana ulasilana, nia ka fata Ꞌuri fuana taꞋi ngwae ana ofoꞋa, “Nia bolo goꞋo Ꞌana saena taki kia ki Ꞌi Rom fuana muke ulasi nau, na ngwae Ꞌi Rom neꞋe noaꞋa kamu kasi matalangaꞋi nau Ꞌua?”   
\p
\v 26 KaidaꞋi neꞋe ngwae ana ofoꞋa neꞋeri ka rongoa na ru neꞋeri, nia ka leka siana ngwae ꞋinotoꞋa nia, ma ka saefiloa ka Ꞌuri, “Tae niniꞋa Ꞌoko sasia kwa? Na ngwae loꞋoko niaꞋa na ngwae Ꞌi Rom!”   
\p
\v 27 ꞋUnaꞋeri na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋeri ka leka siana sa Paul, ka fata Ꞌuri, “FaꞋarongo nau basi, Ꞌuri ma ꞋaeꞋo na ngwae Ꞌi Rom niniꞋa?”  
\p Sui sa Paul ka olisia ka Ꞌuri, “ꞋIu.”   
\p
\v 28 Ma na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋe ka fata Ꞌuri, “NauꞋa na ngwae Ꞌi Rom logo, duꞋungana nau ku foli Ꞌani mani doe.”  
\p Ma sa Paul ka olisia ka Ꞌuri, “Nau neꞋe ngwae Ꞌi Rom, osiꞋana nau ku futa ana ngwae Ꞌi Rom.”   
\p
\v 29 Ma na ngwae neꞋe kira uu karangia fuana kwaꞋilana ma saefilolana, kira ka dudu faꞋiburi faꞋasia. Ma na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋeri logo, kaidaꞋi nia saiana neꞋe sa Paul niaꞋa na ngwae Ꞌi Rom, nia ka maꞋu, osiꞋana nia firi fafia Ꞌani kwaloꞋi sene ki.   
\s1 Sa Paul uu Ꞌi naꞋona na fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru Jiu ki  
\p
\v 30 Sui na ngwae ꞋaꞋana ana ofoꞋa, nia oga ka sai leꞋa ana tae neꞋe Jiu ki kira fai fafia sa Paul Ꞌani. Ta neꞋe ana ruana asoa, nia ka kwatea na ngwae nia ki, fasi Ꞌiri kira ke kanusua naꞋa kwalo ki faꞋasia sa Paul, ma ke kwatea alaꞋanga fuana fata abu doe ki ma na fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru Jiu ki Ꞌiri kira ke fiku. Sui nia ka talaꞋia kwau sa Paul, ma ka faꞋauua Ꞌi naꞋona na fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru neꞋeri kaidaꞋi neꞋe kira fiku.   
\c 23  
\p
\v 1 Ma sa Paul ka bubu teꞋeteꞋe naꞋa fuana ngwae faꞋi naꞋonaꞋo neꞋeri ki neꞋe kira fiku, ka fata Ꞌuri, “Ngwaefuta nau kina Ꞌi Israel, nau ku faꞋa ꞋinotoꞋa God, ma Ꞌani na liaku taꞋifau, nau ku saiana na maurilaku nia leꞋa ka leleka ka dao ana faꞋi asoa taꞋena.”  
\v 2 KaidaꞋi sa Paul nia fata ꞋunaꞋeri, na ꞋingataꞋi fata abu sa Ananias ka saea fuana ngwae neꞋe kira uu karangia sa Paul Ꞌiri kira ka fida fafia kwakwana.  
\v 3 Ma sa Paul ka fata Ꞌuri fuana, “God nia ke baꞋa fidaliꞋo, Ꞌoko diꞋia ta Ꞌodoa ba kira rafua ka kwao fuana sofongaꞋilana na bulibuli ki. ꞋOko tua Ꞌi neꞋe logo fuana na matalangaꞋi laku Ꞌani na taki sa Moses ki. Ma ꞋaeꞋo bore, Ꞌoe kosi roꞋo goꞋo sulia na taki neꞋe ki kaidaꞋi neꞋe Ꞌoko saea kika fidali nau!”   
\p
\v 4 Ma na ngwae neꞋe kira uu karangia sa Paul, kira rongoa, kira ka fata Ꞌuri fuana, “ꞋOko fata taꞋa ana ngwae ꞋingataꞋi fata abu God kwa!”   
\p
\v 5 Ma sa Paul ka olisida ka Ꞌuri, “Ngwaefuta nau kina Ꞌi Israel, kwaimanatai, noaꞋa nau kusi saiana neꞋe niaꞋa na ngwae ꞋingataꞋi fata abu. OsiꞋana na KerekereꞋa Abu nia saea, ‘NoaꞋa Ꞌoe kosi fata taꞋa ana na ngwae ꞋinotoꞋa kamu.’”   
\p
\v 6 Ma kaidaꞋi sa Paul ka lisia ti ai ana fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru neꞋeri ki neꞋe Sadusi ki, ma ti ai ada neꞋe Farasi ki, nia ka fata doe fuana fikuꞋa neꞋeri ka Ꞌuri, “Ngwaefuta nau kina Ꞌi Israel, nauꞋa na Farasi, na ngela na Farasi ki. Ma kira ka matalangaꞋi nau naꞋa, osiꞋana nau ku faꞋamamana na ngwae neꞋe kira mae ki, God ke baꞋa taꞋeda laꞋu Ꞌuana na mauriꞋa!”   
\p
\v 7 Ma ana kaidaꞋi nia saea na alaꞋanga neꞋeri ki, na Farasi ki ma na Sadusi ki, kira ka talaꞋae ana olisuꞋusuꞋunga, ma na fikuꞋa neꞋeri kira ka toꞋolangaꞋi kira ana ro fikutaꞋi ngwae ki.  
\v 8 Kira toꞋolangaꞋinida, osiꞋana na Sadusi ki kira saea diꞋia ngwae mae, ꞋafitaꞋi kira ka mauri laꞋu, ma kira saea noaꞋa goꞋo ta Ꞌainsel, ma ka noaꞋa logo ta anoꞋi ru. Bore ma na Farasi ki kira ka faꞋamamana ana uulu ru neꞋeri ki.  
\v 9 Ma na akoꞋa fiꞋi doe fuada kwailiu, ma ti ngwae faꞋamanata ana taki ki neꞋe kira Farasi ki logo, kira uu, ma kira ka fata ngasingasiꞋa liu kira ka Ꞌuri, “NoaꞋa kaimili kasi dao goꞋo toꞋona tae neꞋe rora ana ngwae neꞋe! Bore ma sali na anoꞋi ru nama ta Ꞌainsel taka niniꞋa fata Ꞌania.”   
\p
\v 10 ꞋUnaꞋeri, ma na kwaingilongiloiꞋanga doe liu ka tataꞋe, ma na ngwae ꞋinotoꞋa ana ofoꞋa, nia ka maꞋu Ꞌasu Ꞌubani kira kata saungia sa Paul. Ma nia ka saea fuana ngwae ki ana ofoꞋa ki, kira ka leka siana fikuꞋa neꞋe fasi Ꞌiri kira ke talaꞋia sa Paul faꞋasi kira Ꞌuana saena luma ngwae ana ofoꞋa ki.   
\p
\v 11 Sui ka rodo naꞋa maꞋi na Aofia ka uu siana sa Paul ka fata Ꞌuri, “NoaꞋa Ꞌoe kosi maꞋu. ꞋOke fata falataliꞋa naꞋa suli nau neꞋe Ꞌi Jerusalem, ma Ꞌoke baꞋa sasi logo ꞋunaꞋeri Ꞌi Rom.”   
\s1 Kira lokoꞋi ru fuana saungilana sa Paul  
\p
\v 12 Ma Ꞌi Ꞌofodangi ti ngwae ana Jiu ki kira ka fiku, ma kira ka lokoꞋi ru fuana saungilana sa Paul. Ma kira ka fata alafu noaꞋa kira kasi Ꞌania ta fanga, ma noaꞋa kira kasi kwaꞋufia ta kafo, leleka ka dao ana kaidaꞋi kira ke saungia sa Paul.  
\v 13 Sali nia bolo faꞋinia fai akwala ngwae ma ka tarenga neꞋe kira saungaꞋi fiku ana manataꞋanga neꞋeri.  
\v 14 ꞋUnaꞋeri na ngwae neꞋeri ki, kira ka leka siana fata abu doe ki, ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana Jiu ki, kira ka fata Ꞌuri, “Kaimili fata alafu noaꞋa kami kasi Ꞌania ta fanga leleka kami ke saungia nama sa Paul.  
\v 15 ꞋUnaꞋeri ma kaumulu faꞋinia na ngwae saena fiku taꞋi ngwae lokoꞋi ru ki, kamu ka kwate alaꞋanga fuana ngwae ꞋinotoꞋa ana ofoꞋa ki Ꞌi Rom, fasi Ꞌiri kira ke talaꞋia maꞋi sa Paul faꞋi kamu. Kamu ka sokeꞋe saea kamu oga muke rongo leꞋa ana ti alaꞋanga laꞋu sulia. Bore ma kaimili ke baꞋa sasi akaꞋu fuana saungilana kaidaꞋi nia ke baꞋa dao karangi naꞋa maꞋi.”   
\p
\v 16 Bore ma ana kaidaꞋi neꞋe na ngwai sa Paul nia rongo sulia na lokoꞋi ru Ꞌanga neꞋeri, nia leka Ꞌi luma na ngwae ana ofoꞋa ki, ka faꞋarongoa Ꞌani sa Paul.  
\v 17 KaidaꞋi sa Paul nia rongoa, nia ka saea maꞋi taꞋi ngwae ana ofoꞋa, ka fata Ꞌuri fuana, “ꞋOke talaꞋia kwau na ngwae Ꞌalako neꞋe siana na ngwae ꞋinotoꞋa Ꞌoe, osiꞋana nia oga ka saea taꞋi ru fuana.”  
\v 18 Sui na ngwae ana ofoꞋa neꞋe ka talaꞋia na ngwae Ꞌalako neꞋeri siana ngwae ꞋinotoꞋa kira, ka fata Ꞌuri, “Na ngwae ba nia tua saena luma ni lokafo ba satana sa Paul neꞋe sae nau ku talaꞋia maꞋi ngwae Ꞌalako neꞋe siamu, osiꞋana nia oga saelana taꞋi ru fuamu.”   
\p
\v 19 Ma na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋeri ka dau ana limana na ngwae Ꞌalako neꞋeri ka talaꞋia ka taꞋi tau kwau, ma ana kaidaꞋi taꞋifili kera, nia ka fata Ꞌuri, “Tae neꞋe Ꞌoko oga Ꞌoke faꞋarongo nau Ꞌani?”   
\p
\v 20 Sui na ngwae Ꞌalako neꞋeri ka fata Ꞌuri fuana, “Ti ngwae Jiu, kira alafafia ka sui naꞋa, sali rorodo kike leka maꞋi kike gani Ꞌoe Ꞌiri Ꞌoke talaꞋia sa Paul laꞋu Ꞌuana na kula neꞋe fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru ki kira fiku ana, fasi Ꞌiri kike dao mamana toꞋona tae ki neꞋe nia sasiꞋi.  
\v 21 Bore ma noaꞋa Ꞌoe kosi roꞋosulida, osiꞋana fai akwala ngwae ma ka tarenga neꞋe kira ago masia fuana saungilana. OsiꞋana kira alafu Ꞌato liu mala fuana noaꞋa kira kasi fanga, ma noaꞋa kira kasi kwaꞋu, leleka kira ke saungia sa Paul. Ma kira sasi akaꞋu naꞋa, ma na ru neꞋe kira masia goꞋo neꞋe na fatalamu.”   
\p
\v 22 Sui na ngwae ꞋinotoꞋa neꞋe ka fata Ꞌuri fuana ngwae Ꞌalako neꞋeri, “NoaꞋa Ꞌoe kosi faꞋarongoa Ꞌani ta ngwae neꞋe Ꞌoko faꞋarongo nau Ꞌani na ru neꞋe.” Sui nia ka kwatea ka leka naꞋa Ꞌana.   
\s1 Kira kwatea sa Paul siana sa Feliks na ngwae gwaungaꞋi  
\p
\v 23 Sui naꞋa ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana ngwae ana ofoꞋa ki, nia ka saea maꞋi ro ngwae kira doe Ꞌi olofana, ka fata Ꞌuri fuadaroꞋo, “KoroꞋo ke sasi akaꞋu ana ro talangaꞋi ngwae ana ofoꞋa ki fuana lekaꞋa Ꞌuana fanoa Ꞌi Sesarea, faꞋinia fiu akwala ngwae fuana lekaꞋa fafona hos ki, ma ro talangaꞋi ngwae ki neꞋe kira dau ana sua ki, kira ka sasi akaꞋu fuana lekaꞋa ana sikona agi rodo saena rodo Ꞌi taꞋena.  
\v 24 Kamu ke alua ti hos fuana sa Paul Ꞌiri ke taꞋe Ꞌi fafoni, ma kamu ke folo leꞋa Ꞌafia, ma kamu ke talaꞋia siana sa Feliks na ngwae gwaungaꞋi.”   
\p
\v 25 ꞋUnaꞋeri na ngwae ꞋinotoꞋa ana ofoꞋa ka keresia naꞋa alaꞋanga fuana sa Feliks ka Ꞌuri,   
\pi1
\v 26 “NauꞋa sa Kladius Lisias, nau ku kerekere kwau fuamu Ꞌoe na ngwae ꞋinotoꞋa sa Feliks. Nau ku alaꞋa basi faꞋi Ꞌoe.  
\v 27 Na Jiu ki kira daua naꞋa ngwae neꞋe, ma kira ka karangi saungia. KaidaꞋi nau ku dao toꞋona nia na ngwae Ꞌi Rom, nau ku leka faꞋinia ngwae ana ofoꞋa nau ki, kami ka laua niaꞋa faꞋasida.  
\v 28 Ma osiꞋana nau ku oga nai saiana tae neꞋe kira fai fafi nia Ꞌani, nau ku talaꞋia siana na fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru Jiu ki.  
\v 29 Sui nau ku dao toꞋona noaꞋa nia kasi sasia goꞋo ta ru neꞋe bolo fuana kira ka saungia nama kira ka alua saena luma ni lokafo. Na fai fafilana kira sasi goꞋo Ꞌada sulia na taki kira ki talada.  
\v 30 Ma kaidaꞋi nau ku rongoa Jiu ki kira Ꞌolea naꞋa fuani oro fuana saungilana, nia neꞋe nau ku manata Ꞌuana kwatelana kwau siamu. Ma nau ku faꞋarongoa naꞋa ngwae ki neꞋe kira fai fafia Ꞌiri kira ke matalangaꞋinia Ꞌi naꞋomu, osiꞋana ꞋaeꞋo naꞋa neꞋe na ngwae gwaungaꞋi.”   
\b  
\p
\v 31 Sui na ngwae ana ofoꞋa ki kira ka sasi naꞋa sulia na tae neꞋe ngwae ꞋinotoꞋa kira saea. Ma kira ka talaꞋia sa Paul ana faꞋi rodo neꞋeri leleka kira ka dao ana fanoa Ꞌi Antipatris.  
\v 32 Ma ana ruana asoa, na ngwae ana ofoꞋa ki neꞋe kira fali Ꞌani Ꞌaeda, kira ka oli Ꞌuana luma kira Ꞌi Jerusalem. Ma na ngwae ana ofoꞋa neꞋe kira leka fafona hos ki, kira ka daofaꞋi liu faꞋinia sa Paul.  
\v 33 Kira talaꞋia ka dao ana fanoa Ꞌi Sesarea, ma kira ka kwatea naꞋa kerekereꞋa baera fuana sa Feliks na ngwae gwaungaꞋi, ma kira ka faꞋasia naꞋa sa Paul siana.  
\v 34 Ana kaidaꞋi neꞋe ngwae gwaungaꞋi neꞋe nia toꞋomani na kerekereꞋa neꞋeri ka sui, nia ka saefiloa sa Paul Ꞌuana na abaꞋi kula Ꞌi faꞋi neꞋe nia futa ana. KaidaꞋi nia dao toꞋona nia leka maꞋi faꞋasia Silisia,  
\v 35 nia ka fata Ꞌuri, “Nai baꞋa rongo Ꞌoe ana kaidaꞋi ngwae neꞋe kira fai fafiꞋo ki kika ka dao maꞋi.” Sui nia ka kwatea na ngwae ana ofoꞋa nia ki kira ka folo leꞋa Ꞌusia sa Paul saena luma gwaroa neꞋe sa Herod saungaꞋinia.   
\c 24  
\s1 Na Jiu ki kira fai fafia sa Paul Ꞌi naꞋona sa Feliks  
\p
\v 1 Buri Ꞌana lima asoa ki sui, sa Ananias na ꞋingataꞋi fata abu ka leka Ꞌuana fanoa Ꞌi Sesarea faꞋinia ti ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana Jiu ki, ma taꞋi ngwae satana sa Tertulus neꞋe nia saiana na taki ki. Kira leka maꞋi Ꞌi naꞋona sa Feliks na ngwae gwaungaꞋi, ma kira ka fai fafia sa Paul.  
\v 2 Sui kira ka saea maꞋi sa Paul, ma sa Tertulus ka talaꞋae ana giosilana fuana sa Feliks ka Ꞌuri, “Ngwae gwaungaꞋi Ꞌae, na kwaitalaꞋiꞋanga Ꞌoe Ꞌani liatoꞋo Ꞌoko sasia kulu ka toꞋo ana aroaroꞋanga sulia kala kaidaꞋi tau. Ma neꞋe Ꞌoko sasia naꞋa ru Ꞌoro leꞋa faolu ki fuamiꞋa ngwae Jiu ki.  
\v 3 Ma kaimili taꞋifau saeleꞋa liu fuana ru neꞋeri ki, ma kami ka baꞋatafe Ꞌoe liu.  
\v 4 Ma noaꞋa nau kusi oga liu goꞋo ngalilana kaidaꞋi keta Ꞌoe. Ma neꞋe nau ku ganiꞋo fasi Ꞌiri Ꞌoko fafarongo basi maꞋi fuana na alaꞋanga dokodoko kaimili neꞋe nau ku kwatea.  
\v 5 Kaimili dao toꞋona ngwae neꞋe faꞋasaetaꞋa na ngwae ki. Nia saiana ka sua ngalungalua na Jiu ki saena magalia taꞋifau, ma niaꞋa ta ngwae ꞋaꞋana logo ana fikutaꞋi ngwae neꞋe kira saeda Ꞌani, ‘Nasarene ki.’  
\v 6-7 Ma nia ka iliili logo Ꞌuana na faꞋasualana na Luma Abu God. KaidaꞋi kami lisia ꞋunaꞋeri, kami ka daua. Ma kami ka naia fuana matalangaꞋilana sulia na taki kami.\f + \fr 24:6-7 \ft Ti kerekereꞋa Ꞌua Ꞌadoa verse 7, “bore ma sa Lisias, na ngwae ꞋinotoꞋa ana fuani oro ki, neꞋe leka maꞋi ma ka lau balubaluꞋa ana faꞋasi kaimili.”\f*  
\v 8 ꞋUnaꞋeri sa Lisias ka kwatea fatalana fuana sa tai faꞋida neꞋe ka toꞋo ana ta kwaigiosiꞋanga kira ka leka maꞋi siamu. DiꞋia Ꞌoko saefiloa na ngwae neꞋe, Ꞌoke baꞋa dao toꞋona Ꞌamu talamu na ru neꞋe kami fai fafia Ꞌani ki niꞋi mamana.”  
\v 9 Ma na Jiu ki logo neꞋe kira tua Ꞌi neꞋe, kira saea na ru neꞋe sa Tertulus ka saea nia mamana, ma kira ka alaꞋa giosia logo sa Paul.   
\s1 FataꞋa ni kwaisuꞋusiꞋanga sa Paul Ꞌi naꞋona sa Feliks  
\p
\v 10 ꞋUnaꞋeri na ngwae gwaungaꞋi neꞋe sa Feliks ka karumia sa Paul Ꞌiri ka alaꞋa, ma sa Paul ka fata Ꞌuri, “Nau ku saiana Ꞌoko kwai matalangaꞋi Ꞌi neꞋe ka tau naꞋa maꞋi sulia faꞋi ngali Ꞌoro ki, ma nau ku saeleꞋa fuana na suꞋusilaku Ꞌi naꞋomu.  
\v 11 Nia Ꞌiri bolo Ꞌua faꞋinia akwala ma ro asoa buri Ꞌana neꞋe nau ku leka Ꞌuana Ꞌi Jerusalem fuana foꞋongaꞋa. DiꞋia Ꞌoko saefiloa na ngwae ki, Ꞌoke baꞋa tala dao Ꞌamu toꞋona neꞋe nau ku fata mamana.  
\v 12 Ma na Jiu ki noaꞋa kasi dao goꞋo toꞋoku neꞋe nau ku kwaingenge faꞋinia ta ngwae saena Luma Abu God, nama kira kasi dao toꞋoku neꞋe nau ku alungaꞋinia ti ngwae Ꞌi saena luma fuana foꞋongaꞋa nama ana ta kula saena fanoa Ꞌi Jerusalem.  
\v 13 Ma noaꞋa kira kasi bolo goꞋo fuana kwatelana ta ru fuamu, Ꞌiri Ꞌoke faꞋamamana na tae ki neꞋe kira fai fafi nau Ꞌani.  
\v 14 Nau ku saea ru mamana fuamu: Nau ku foꞋosia God ba koꞋo kami ki, Ꞌani dauꞋa sulia na ‘Tala ana Aofia’ neꞋe ngwae neꞋeri ki kira saea noaꞋa kasi mamana. Ma nau ku faꞋamamana ana ru ki taꞋifau neꞋe sa Moses ma na profet ki kira keresiꞋi saena KerekereꞋa Abu.  
\v 15 Ma nau ku manata fitoꞋo ana God diꞋia logo kiraꞋa, neꞋe God ke baꞋa taꞋea na ngwae ki taꞋifau faꞋasia na maeꞋa, na ngwae leꞋa ki ma na ngwae taꞋa ki logo.  
\v 16 Ma nia neꞋe kwatea nau ku sasi ngangata Ꞌuana sasilana na ru leꞋa ki, fasi Ꞌiri noaꞋa nau kusi Ꞌeke laꞋu Ꞌi maana God ma na ngwae ki.   
\p
\v 17 “Ma buri Ꞌana nau ku leka faꞋasia Ꞌi Jerusalem sulia bara faꞋi ngali, nau ku oli laꞋu maꞋi Ꞌi neꞋe fuana ngali maniꞋa fuana Jiu ki ma Ꞌuana kwaisuꞋusiꞋanga logo.  
\v 18 Ma ana kaidaꞋi nau ku sasia na ru neꞋeri, neꞋe kira ka lisi nau saena Luma Abu God buri Ꞌana nau ku faꞋasuia naꞋa raoꞋa ana faꞋasikasikaꞋanga. Ma noaꞋa goꞋo ta fikutaꞋi ngwae faꞋinau ana kaidaꞋi neꞋeri, ma ka noaꞋa goꞋo ta ngaluꞋa.  
\v 19 Bore ma ti Jiu faꞋasia abaꞋi kula Ꞌi Asia neꞋe kira tua neꞋeri. Ma nia bolo faꞋinia kira ka leka logo maꞋi Ꞌi naꞋomu, Ꞌiri kira ke giosi nau diꞋia kira saiana ta ru neꞋe nau ku sasia ka rora.  
\v 20 Ma na ngwae neꞋe ki, kira saiana kaidaꞋi kira giosi nau Ꞌi naꞋona na fikutaꞋi ngwae lokoꞋi ru kami Jiu ki, noaꞋa kasi dao goꞋo toꞋona ta ru neꞋe nau ku sasia ka rora.  
\v 21 TaꞋi ru goꞋo neꞋe nau ku saea Ꞌi neꞋeri, sali neꞋe ka faꞋasaetaꞋa ta bali ada neꞋe Ꞌuri, ‘Kaumulu matalangaꞋi nau Ꞌi taꞋena, osiꞋana na faꞋamamanaꞋanga nau ana ngwae neꞋe kira mae naꞋa ki, kira ke baꞋa mauri laꞋu.’”   
\p
\v 22 Sui sa Feliks, ngwae neꞋe sai leꞋa naꞋa ana falafala sulia na Tala ana Aofia, nia ka saea kira ka mango naꞋa. Ma nia ka fata Ꞌuri, “KaidaꞋi sa Lisias na ngwae ꞋinotoꞋa ana ngwae ni ofoꞋa ki ke dao maꞋi, nai baꞋa faꞋasuia na matalangaꞋilamu.”  
\v 23 Ma nia ka saea fuana ngwae ana ofoꞋa neꞋe tagi sulia sa Paul Ꞌiri nia kwate ka sakadolaꞋa fuana ana ti kaidaꞋi, ma ka alaꞋania na kwaima nia ki saiana kike maa toꞋona, ma kike kwate ru goꞋo Ꞌada fuana.   
\s1 Sa Feliks faꞋinia Ꞌafe nia kira sailinga fatalana sa Paul  
\p
\v 24 Ma buri Ꞌana bara asoa sui, sa Feliks faꞋinia Ꞌafe nia Ꞌi Drusila neꞋe taꞋi kini Ꞌi Jiu, kera ka kwaiudui Ꞌuana sa Paul Ꞌiri kera ke sailinga nia. Ma sa Paul ka fata sulia na faꞋamamanaꞋanga ana sa Jesus Christ.  
\v 25 Bore ma sa Paul ka fata logo sulia na ꞋoloꞋoloꞋa, ma ka saea neꞋe ngwae ki noaꞋa kasi sasi sulia na kwaiogaiꞋanga taꞋa ana nonida ki, ma ka fata logo sulia faꞋi asoa neꞋe God ke baꞋa matalangani na ngwae ki taꞋifau. Ma kaidaꞋi kera rongoa naꞋa ru neꞋeri ki, sa Feliks ka maꞋu, ma ka fata Ꞌuri, “ꞋOke leka naꞋa kwau Ꞌamu. Nai baꞋa saeꞋo laꞋu maꞋi ana ta kaidaꞋi matamata neꞋe masikwaꞋa fuamu.”  
\v 26 Ana kaidaꞋi neꞋeri logo, nia ka fia fasi sa Paul ka kwatea mani fuana. ꞋUnaꞋeri neꞋe nia ka ꞋidufaꞋi kwate alaꞋanga fuana Ꞌiri nia ka alaꞋa faꞋinia sulia kaidaꞋi Ꞌoro ki.   
\p
\v 27 Buri Ꞌana ro faꞋi ngali ki sui, sa Porsius Festus ka leka maꞋi ka talafuila sa Feliks na ngwae gwaungaꞋi neꞋeri. Bore ma osiꞋana sa Feliks ka oga neꞋe Jiu ki kira ka saeleꞋa faꞋinia, noaꞋa nia kasi alaꞋani sa Paul ka leka naꞋa Ꞌana faꞋasia saena luma ni lokafo.   
\c 25  
\s1 Sa Paul gani Ꞌuana lekaꞋa siana tatalafaꞋa doe Ꞌi Rom  
\p
\v 1 Ma na uulu asoa ki Ꞌi buri Ꞌana sa Festus ka dao maꞋi ka gwaungaꞋi ana fanoa Ꞌi Sesarea, nia ka leka Ꞌuana Ꞌi Jerusalem.  
\v 2 Ma na fata abu doe ki, ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo Jiu ki, kira ka faꞋarongo Ꞌani na ru neꞋe kira fai fafia Ꞌani sa Paul ki fuana sa Festus.  
\v 3 Ma kira ka Ꞌengoa sa Festus Ꞌiri nia ke kwatea sa Paul Ꞌuana Ꞌi Jerusalem, osiꞋana kira naia naꞋa fuana saungilana sulia tala.  
\v 4 Ma sa Festus ka olisi kira ka fata Ꞌuri, “Sa Paul nia tua saena luma ni lokafo Ꞌi Sesarea. Ma noaꞋa kasi tau goꞋo ma nai baꞋa oli ꞋaliꞋali logo Ꞌi neꞋeri.  
\v 5 DiꞋia nia sasia ta ru ka rora, kamu ke kwatea ngwae faꞋinaꞋonaꞋo kamu ki Ꞌiri kike leka faꞋinau Ꞌuana Ꞌi Sesarea ma kira ke alaꞋa giosia Ꞌi neꞋeri.”   
\p
\v 6 Sui sa Festus ka tua Ꞌi Jerusalem sulia ta kwalu asoa nama ta akwala asoa laꞋu, sui nia ka oli Ꞌuana Ꞌi Sesarea. Aia, ma na asoa Ꞌi buri Ꞌana, sa Festus ka leka ka tua ana kula ni kwai matalangaꞋinga, sui ka saea kira ka baꞋea maꞋi sa Paul.  
\v 7 Ma ana kaidaꞋi sa Paul nia dao, na Jiu ki neꞋe kira leka maꞋi faꞋasia Ꞌi Jerusalem, kira ka uu kalia, ma kira ka fai fafia Ꞌani ru Ꞌoro taꞋa liu ki neꞋe noaꞋa kasi mamana goꞋo.  
\v 8 Bore ma sa Paul ka fata Ꞌani suꞋusilana, “NoaꞋa nau kusi sasia goꞋo ta ru taꞋa neꞋe faꞋalia na taki kami Jiu ki, ma na Luma Abu God, nama na tatalafaꞋa doe Ꞌi Rom.”   
\p
\v 9 Ma osiꞋana sa Festus ka oga na Jiu ki kira ka saeleꞋa faꞋinia, nia ka saefiloa sa Paul ka Ꞌuri, “ꞋOko oga Ꞌoke leka Ꞌuana Ꞌi Jerusalem, fasi Ꞌiri nai matalangaꞋi Ꞌoe Ꞌi neꞋeri Ꞌani na ru neꞋe kira saea suliꞋo?”   
\p
\v 10 Sui sa Paul ka olisia ka Ꞌuri, “Kula ni matalangaꞋinga na tatalafaꞋa doe Ꞌi Rom alua niniꞋa nau ku uu naꞋa ana. ꞋI neꞋe naꞋa neꞋe kula neꞋe totolia matalangaꞋilaku. NoaꞋa nau kusi sasia goꞋo ta ru rora fuana ngwae Ꞌi Jiu ki. Ma Ꞌoko sai leꞋa naꞋa ana taꞋifau.  
\v 11 DiꞋia nau ku Ꞌoia na taki ki ma ka totolia neꞋe Ꞌoke matalangaꞋi nau fuana maeꞋa, noaꞋa nau kusi gani Ꞌuana neꞋe nai tafi faꞋasia. Bore ma na alaꞋanga kira ki neꞋe kira fai fafi nau Ꞌani, noaꞋa nia kasi mamana, Ꞌirai ma nia ꞋafitaꞋi goꞋo fuana ta ngwae neꞋe ka kwate nau fuada. Ma nau ku gani Ꞌuana lekaꞋa siana tatalafaꞋa doe Ꞌi Rom fuana matalangaꞋilaku.”   
\p
\v 12 ꞋUnaꞋeri sa Festus ka alaꞋa faꞋinia na ngwae ki neꞋe kira Ꞌafia faꞋinia kwai matalangaꞋinga. Sui nia ka fata Ꞌuri fuana sa Paul, “OsiꞋana Ꞌoko gani Ꞌuana lekaꞋa siana na tatalafaꞋa doe Ꞌi Rom, nia leꞋa, Ꞌoke baꞋa leka siana.”   
\s1 Sa Paul nia alaꞋa fuana sa Agripa faꞋinia Ꞌi Bernis  
\p
\v 13 Buri Ꞌana bara asoa sui, sa Agripa na tatalafaꞋa faꞋinia ngwaingwaena nia Ꞌi Bernis, kera ka dao Ꞌi Sesarea Ꞌiri kike maa toꞋona sa Festus ma kika kwaloa.  
\v 14 Ana kaidaꞋi kera tua Ꞌi Sesarea sulia bara asoa neꞋeri, sa Festus ka faꞋarongoa sa Agripa Ꞌani alaꞋanga neꞋe sulia sa Paul. Nia ka fata Ꞌuri, “TaꞋi ngwae kira alua saena luma ni lokafo kaidaꞋi neꞋe sa Feliks nia gwaungaꞋi maꞋi mala kaidaꞋi naisi dao Ꞌua.  
\v 15 Ma ana kaidaꞋi nau ku leka kwau Ꞌuana Ꞌi Jerusalem, na fata abu doe Jiu ki, ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo kira ki, kika alaꞋa giosia, ma kira ka gani nau Ꞌiri nai matalangaꞋinia fuana saungilana.  
\v 16 Bore ma nau ku fata Ꞌuri fuada, ‘NoaꞋa laꞋu na falafala kami ngwae Ꞌi Rom ki neꞋe mike matalangaꞋinia ta ngwae Ꞌi naꞋona neꞋe nia fata suꞋusia Ꞌi maana na ngwae neꞋe kira giosia ki.’  
\v 17 Ma kaidaꞋi kira dao naꞋa maꞋi neꞋe Ꞌi Sesarea, nau ku likotaꞋi ku tua fuana rongolada ana kula fuana kwai matalangaꞋinga ana ruana asoa, ma nau ku saea maꞋi ngwae ana ofoꞋa ki kira ka baꞋea maꞋi na ngwae neꞋeri.  
\v 18 ꞋUnaꞋeri, na ngwae neꞋe kira fai fafia ki kira ka uu, ma noaꞋa kira kasi fai fafia goꞋo Ꞌani ti ru taꞋa neꞋe nau ku fia fasi kira ke baꞋa saea.  
\v 19 Ru neꞋe kira olisuꞋusuꞋu naꞋa fafia faꞋinia neꞋe fadalana na foꞋosilana God kira faꞋinia taꞋi ngwae neꞋe satana sa Jesus. Sa Jesus neꞋeri nia mae naꞋa, bore ma sa Paul ka saea fasi nia mauri laꞋu.  
\v 20 Ma osiꞋana noaꞋa nau kusi saiana neꞋe nau ku malingaꞋi faꞋuta ana ru neꞋe, nau ku saefiloa sa Paul diꞋia nia oga ka leka Ꞌuana Ꞌi Jerusalem fuana nau ku matalangaꞋinia Ꞌani na ru neꞋe ki Ꞌi neꞋeri.  
\v 21 Bore ma sa Paul noaꞋa kasi alafafia, ma ka gani Ꞌuana tuaꞋa saena luma ni lokafo, ma lekaꞋa siana na tatalafaꞋa Ꞌi Rom fasi Ꞌiri niaꞋa talana neꞋe ka faꞋasaga. Nia neꞋe, nau ku saea noaꞋa kira kasi lafua faꞋasia saena luma ni lokafo, leleka ka dao ana kaidaꞋi neꞋe totolia fuana baꞋelana siana na tatalafaꞋa doe Ꞌi Rom.”   
\p
\v 22 Sui sa Agripa ka fata Ꞌuri fuana sa Festus, “Nau ku oga logo rongolana ngwae neꞋana.”  
\p Ma sa Festus ka olisia ka fata Ꞌuri, “ꞋOke baꞋa rongoa naꞋa niaꞋa rorodo.”   
\p
\v 23 Ma ana faꞋi asoa Ꞌi buri Ꞌana, sa Agripa faꞋinia Ꞌi Bernis kera ka dao maꞋi, ma kera ka ruꞋufia maꞋi na ifi ꞋinotoꞋa kera ki. Ma kera ka ruꞋu saena luma faꞋinia na ngwae ꞋinotoꞋa ana ofoꞋa ki, ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki saena maꞋe fanoa neꞋeri. Sui sa Festus ka kwate alaꞋanga Ꞌiri kike talaꞋia maꞋi sa Paul.  
\v 24 Ma sa Festus ka fata Ꞌuri, “Agripa na tatalafaꞋa Ꞌae, faꞋinia na ngwae neꞋe kamu fiku maꞋi Ꞌi neꞋe ki, kamu lisia na ngwae neꞋe satana sa Paul. Na Jiu neꞋe kira tua Ꞌi neꞋe Sesarea ki ma na Jiu neꞋe kira tua Ꞌi Jerusalem ki, kira fai fafia niaꞋa, ma kira ka ri kira ka gani nau Ꞌiri nai saungia ka mae.  
\v 25 Bore ma kaidaꞋi nau ku saefiloa, noaꞋa nau kusi dao goꞋo toꞋona ta tae neꞋe nia sasia ka taꞋa fuana kike saungia ka mae duꞋungana. Bore ma nia ka gani Ꞌuana Ꞌiri ke leka siana ngwae tatalafaꞋa doe kia Ꞌi Rom. Nia neꞋe nau ku baꞋea maꞋi siana na ngwae tatalafaꞋa doe Ꞌi Rom.  
\v 26 Bore ma noaꞋa nau kusi toꞋo ana ta ru talingaꞋi neꞋe nai kerekere sulia na roraꞋa ngwae neꞋe fuana na ngwae tatalafaꞋa doe. NiniꞋa nau ku talaꞋia maꞋi siamu Ꞌi taꞋena kwala Agripa na ngwae tatalafaꞋa, Ꞌiri muke kwaiꞋafi aku fuana daoꞋa toꞋona ta ru mamana fuana keresilana.  
\v 27 OsiꞋana noaꞋa kasi leꞋa fuana nau ku kwatea kwau ta ngwae neꞋe tua saena lokafo fuana ngwae tatalafaꞋa doe Ꞌi Rom, diꞋia noaꞋa naisi faꞋataꞋi madako ana manataꞋanga ki neꞋe kira giosia Ꞌani.”   
\c 26  
\s1 Sa Paul suꞋusia niaꞋa Ꞌi naꞋona sa Agripa  
\p
\v 1 Sa Agripa ka fata Ꞌuri fuana sa Paul, “Nia bolo goꞋo Ꞌana fuana Ꞌoko faꞋarongo kaimili Ꞌania manatamu.”  
\p Ma sa Paul ka taga na limana ka faꞋataꞋinia neꞋe nia alaꞋa, ma ka suꞋusi nia Ꞌuri,  
\v 2 “Kwala Agripa na ngwae tatalafaꞋa Ꞌae, nau ku saeleꞋa goꞋo Ꞌaku, osiꞋana nau ku totolia nai faꞋarongo Ꞌoe Ꞌani na suꞋusilaku Ꞌani na ru neꞋe Jiu ki kira fai fafi nau Ꞌania.  
\v 3 Nau ku saeleꞋa ka tasa, osiꞋana Ꞌoko sai leꞋa ana falafala kia Jiu ki faꞋinia na olisuꞋusuꞋunga kia ki. Ta neꞋe nau ku gani Ꞌoe, fasi Ꞌiri Ꞌoke fafarongo nau basi faꞋinia mabetauꞋa.   
\p
\v 4 “Ma na Jiu ki taꞋifau kira saiana malitaku Ꞌita maꞋi ana tiꞋitiꞋilaku. Kira ka saiana na maurilaku Ꞌi fanoa nau, ma buri Ꞌana laꞋu Ꞌi neꞋe Ꞌi Jerusalem.  
\v 5 Ma kira ka saiaku ka tau naꞋa maꞋi, ana etangilana nauꞋa ta ngwae ana fiku taꞋi ngwae neꞋe kira faꞋangasia naꞋa foꞋosilana God Ꞌani falafala Jiu ki. Ma kira saea na fiku taꞋi ngwae neꞋeri Ꞌani, ‘Farasi ki.’ Fuila kika leka maꞋi Ꞌi neꞋe Ꞌiri kike fata faꞋamamana sulia ru neꞋeri ki, diꞋia kira maꞋudi.  
\v 6 Ma niniꞋa nau ku uu naꞋa Ꞌi neꞋe fuana na matalangaꞋilaku, osiꞋana nau ku kwaimasi naꞋa ana ru neꞋe God nia eta fataꞋa Ꞌani fuana koꞋo kia ki.  
\v 7 Ma nia naꞋa neꞋe ru ba na akwala ma ro fuuꞋi ngwae kia ki kira kwaimasi Ꞌuana ngalilana, kaidaꞋi kira foꞋosia God sulia asoa ma na rodo. Kwala Agripa, osiꞋana na fitoꞋonga neꞋe nau ku kwaimasi naꞋa ana neꞋe ngwae Ꞌi Jiu ki kira ka fai fafi nau!  
\v 8 Ma faꞋuta neꞋe ka ꞋafitaꞋi fuamuꞋa ngwae Ꞌi Jiu ki fuana faꞋamamanaꞋanga ana God neꞋe nia saiana taꞋelana ngwae mae ki?   
\p
\v 9 “Ma Ꞌi naꞋo maꞋi, nauꞋa talaku nau ku ngangata fuana nau ku sasia na ru ki taꞋifau neꞋe totolia nau ku takalongaꞋinia na fikutaꞋi ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus ngwae Ꞌi Nasaret.  
\v 10 Na ru neꞋeri neꞋe nau ku sasi Ꞌi Jerusalem. Nau ku ngalia naꞋa ngasingasiꞋanga faꞋasia na fata abu doe ki, ma nau ku alua ngwae Ꞌoro God ki saena luma ni lokafo. Ma ana kaidaꞋi kira matalangaꞋinida fuana maelada, nau ku ala logo fafia.  
\v 11 Ana kaidaꞋi Ꞌoro ki, nau ku liu ku nangasida saena luma fuana foꞋongaꞋa ki, ma nau ku ili Ꞌuana suꞋungaꞋilada, fasi Ꞌiri kike danga Ꞌania naꞋa faꞋamamanaꞋanga kira ki. Ma osiꞋana nau ku saetaꞋa liu fuada, nau ku leka logo Ꞌuana fanoa matamata ki fuana faꞋakaisilada.   
\p
\v 12 “Ma duꞋungana ru neꞋeri, nau ku leka Ꞌuana Ꞌi Damaskas. Nau ku ngalia na kerekereꞋa ki faꞋasia na fata abu doe ki fuana daulana na ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus.  
\v 13 Kwala Agripa, kaidaꞋi kami leka sulia tala tofongana asoa, nau ku lisia na taꞋi ngwasinasina Ꞌanga neꞋe rara ka liufia na madakolana sina, ma nia rara maꞋi faꞋasia saena mamanga ka leka kalikali nau faꞋinia na ngwae neꞋe kami leka ki.  
\v 14 Ma kaimili taꞋifau goꞋo neꞋe kami Ꞌasi Ꞌi ano, ma nau ku rongoa taꞋi lingalingaꞋi ru ka fata Ꞌuri fuaku Ꞌani alaꞋanga ngwae Jiu, ‘Saul, Saul! FaꞋuta neꞋe Ꞌoko faꞋakaisi nau? ꞋOko nonifii ana kaidaꞋi Ꞌoko tataꞋe sauli nau, diꞋia na buluka nia nonifii kaidaꞋi neꞋe nia bulia maana sua ana na ngwae neꞋe ka talaꞋia.’  
\v 15 Ma nau ku fata Ꞌuri fuana, ‘AraꞋi Ꞌae, ꞋaeꞋo sa tai niniꞋa?’ Ma na Aofia ka fata Ꞌuri, ‘NauꞋa sa Jesus, na ngwae neꞋe Ꞌoko faꞋakaisia.  
\v 16 TataꞋe naꞋa. Nau ku faꞋataꞋi fuamu, ma nau ku fili Ꞌoe, fasi Ꞌiri Ꞌoke rao fuaku. Ma Ꞌoko faꞋarongoa ngwae ki laꞋu Ꞌani na ru neꞋe Ꞌoko lisiꞋi aku ki Ꞌi taꞋena, ma ti ru laꞋu neꞋe nai baꞋa faꞋataꞋinia fuamu.  
\v 17 Nau ku asungaꞋiniꞋo siana na ngwae Ꞌi Israel ki, ma na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, ma nau ku tagi suliꞋo fasi Ꞌiri noaꞋa kira kasi saungiꞋo.  
\v 18 Nau ku asungaꞋiniꞋo fuada fasi Ꞌiri Ꞌoko bulasida faꞋasia na rorodoꞋa Ꞌuana madakolaꞋa, faꞋasia na ngasingasiꞋanga sa Saetan Ꞌuana God. Ma God ke baꞋa rufuanata ana taꞋangaꞋa kira ki. DuꞋungana kira faꞋamamana aku, God ke baꞋa alu kira na ngwae nia ki faꞋinia na ngwae ki taꞋifau neꞋe God nia filida.’   
\p
\v 19 “Aia, kwala Agripa na ngwae tatalafaꞋa Ꞌae, nau ku roꞋo naꞋa sulia na faꞋataꞋinga ba nau ku lisia faꞋasia Ꞌi langi.  
\v 20 Etana nau ku leka Ꞌi Damaskas, sui Ꞌi Jerusalem, ma Ꞌafutana Ꞌi Israel taꞋifau, sui siana na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki, nau ku faꞋarongo Ꞌani Ꞌiri kira ka kakari alifaꞋi faꞋasia taꞋangaꞋa kira ki, ma kira ka abula Ꞌuana God ma fuana sasilana na ru leꞋa ki Ꞌiri ke faꞋataꞋinia kira kakari alifaꞋi mamana.  
\v 21 Ma duꞋungana na ru neꞋeri, na Jiu ki kira ka dau nau kaidaꞋi nau ku tua saena Luma Abu God, ma kira ka iliili Ꞌuana saungilaku.  
\v 22 Bore ma ka leka maꞋi ka dao ana faꞋi asoa Ꞌi taꞋena, God naꞋa neꞋe nia Ꞌafi nau. Ma nau ku faꞋarongoa na ngwae ki taꞋifau, fuana ngwae tiꞋitiꞋi ki, ma ngwae ꞋinotoꞋa ki logo. Ma na ru neꞋe nau ku saeꞋe ki, niꞋi logo ba na profet ki ma sa Moses kira saea ke baꞋa dao maꞋi.  
\v 23 Kira saea na ngwae filia God ke baꞋa nonifii ma ka mae, ma niaꞋa logo na ngwae etaeta ke tataꞋe faꞋasia na maeꞋa, fasi Ꞌiri nia ke faꞋarongo Ꞌani madakolana mauriꞋa firi fuana ngwae Jiu ki Ꞌi naꞋo, ma fuana ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki logo.”   
\p
\v 24 Ma kaidaꞋi sa Paul ka alaꞋa Ꞌua suli nia ꞋunaꞋeri, sa Festus ka ri fuana ka Ꞌuri, “Paul Ꞌae, Ꞌoko boleboleꞋa lala neꞋana kwa! Na sai Ꞌi ruꞋanga doe Ꞌoe neꞋe faꞋabaniꞋo.”   
\p
\v 25 Ma sa Paul ka olisia ka Ꞌuri, “Ngwae gwaungaꞋi Ꞌae, noaꞋa nau kusi boleboleꞋa laꞋu niniꞋa! Na alaꞋanga niniꞋa nau ku saeꞋe ki niꞋi mamana ma ka saga taꞋifau.  
\v 26 Nau ku saiana nai fata noniraꞋa goꞋo Ꞌaku fuana sa Agripa na ngwae tatalafaꞋa, osiꞋana nia sai goꞋo Ꞌana ana na ru neꞋe ki. Nia ka rongo sulia na ru neꞋe ki taꞋifau neꞋe fuli ana sa Jesus, osiꞋana ru neꞋe fuli ana sa Jesus ki noaꞋa Ꞌiri fuli laꞋu ana ta kula ago.  
\v 27 Aia, Agripa na ngwae tatalafaꞋa Ꞌae, Ꞌuri ma Ꞌoko faꞋamamana na alaꞋanga profet ki? Nau ku saiana Ꞌoko faꞋamamana ani.”   
\p
\v 28 Sui sa Agripa na ngwae tatalafaꞋa ka fata Ꞌuri fuana sa Paul, “Ana kala kaidaꞋi dokodoko ꞋunaꞋeri goꞋo neꞋe, Ꞌoko fia fasi Ꞌoke baꞋa kwatea nai faꞋamamana ana sa Jesus na Christ?”   
\p
\v 29 Sa Paul ka olisia ka Ꞌuri, “Sui bore Ꞌana kaidaꞋi dokodoko, nama na kaidaꞋi ka tau, nau ku foꞋo fuamu ma fuana ngwae ki taꞋifau neꞋe kira tua Ꞌi neꞋe ma kira ka fafarongo nau taꞋena, fasi Ꞌiri muke diꞋia logo nauꞋa. Fadalana neꞋe, kamu ke faꞋamamana ana sa Jesus Christ, bore ma noaꞋa nau kusi oga neꞋe muke tua saena luma ni lokafo diꞋia nauꞋa.”   
\p
\v 30 Sui na ngwae tatalafaꞋa, ma Ꞌi Bernis, faꞋinia sa Festus na ngwae gwaungaꞋi, ma na ngwae ki taꞋifau neꞋe kira tua faꞋinida, kira ka tataꞋe, ma kira ka leka naꞋa Ꞌada.  
\v 31 Ma ana kaidaꞋi kira leka naꞋa kwau Ꞌada, kira ka fata Ꞌuri fuada kwailiu, “Na ngwae neꞋe noaꞋa kasi sasia goꞋo ta ru neꞋe bolo fuana nia ka maelia nama kira ka alu nia saena luma ni lokafo.”   
\p
\v 32 Ma sa Agripa ka fata Ꞌuri fuana sa Festus, “Na ngwae neꞋe totolia Ꞌoke logea naꞋa, diꞋia noaꞋa nia kasi gani Ꞌuana na lekaꞋa siana na ngwae tatalafaꞋa doe Ꞌi Rom.”   
\c 27  
\s1 Sa Festus kwate sa Paul ka leka Ꞌuana Ꞌi Rom  
\p
\v 1 Ma kira manata Ꞌuana Ꞌiri kami ke toꞋofolo naꞋa Ꞌuana Ꞌi Rom saena abaꞋi kula Ꞌi Itali. Kira ka kwatea sa Paul faꞋinia ti ngwae neꞋe kira firiꞋida ki, fuana sa Julius na ngwae ꞋinotoꞋa na ngwae ana ofoꞋa ki Ꞌi Rom neꞋe kira saea Ꞌani “Ngwae ana ofoꞋa na ngwae tatalafaꞋa doe.”  
\v 2 Sui kami ka raꞋe saena faka faꞋasia na fanoa Ꞌi Adramitium, neꞋe sasi akaꞋu fuana lekaꞋa Ꞌuana loboa ki kalia abaꞋi kula Ꞌi Asia. Ma sa Aristakus, na ngwae Ꞌi Tesalonika saena abaꞋi kula Ꞌi Masedonia, ka leka logo faꞋi kaimili. Ma kaimili leka naꞋa faꞋasia fanoa Ꞌi Siseria.  
\v 3 Ma faꞋi asoa buri Ꞌana, kami ka dao naꞋa ana fanoa Ꞌi Saedon. Ma sa Julius ka saeleꞋa faꞋinia sa Paul, ma ka alaꞋania ka leka fuana lisilana kwaima nia ki Ꞌiri kira ke kwatea tae ki neꞋe nia boꞋoboꞋo Ꞌuana.  
\v 4 Sui kami ka leka faꞋasia Ꞌi neꞋeri, ma kami ka liu nunufana bubunga Ꞌi Saeprus, osiꞋana na iru nia tataꞋe maꞋi Ꞌi naꞋona faka.  
\v 5 Sui kami ka toꞋofolo naꞋa ana na loboa neꞋe karangia abaꞋi kula Ꞌi Silisia ma Ꞌi Pamfilia ki, ma kami ka leka maꞋi Ꞌuana Ꞌi Mira, fanoa doe saena abaꞋi kula Ꞌi Lisia.  
\v 6 ꞋUnaꞋeri sa Julius, na ngwae ꞋinotoꞋa ana ofoꞋa neꞋeri, ka dao toꞋona na faka faꞋasia Ꞌi Aleksandria neꞋe ke baꞋa leka Ꞌuana Ꞌi Itali, ma nia ka alu kaimili saena faka neꞋeri.   
\p
\v 7 Sui kami ka sarafaꞋinia liu lekaꞋa sulia bara asoa, ma kami ka dao toꞋona ꞋafitaꞋiꞋanga doe ana lekaꞋa ana asoa neꞋeri ki, sui leka maꞋi kami ka dao bolo faꞋinia fanoa Ꞌi Kinidus. Ma noaꞋa kami kasi leka naꞋa ana bali neꞋeri, osiꞋana na iru raꞋe maꞋi Ꞌusi kaimili. Ma kami ka gali ana ngongora Ꞌi Salmone, ma kami ka liu Ꞌi nunufana bubunga Ꞌi Krit.  
\v 8 Sui kami ka usuli toli maꞋi ma ka ꞋafitaꞋi tiꞋitiꞋi, kami ka dao ana lauꞋua kira saea Ꞌani LauꞋua LeꞋa, neꞋe noaꞋa kasi tau goꞋo faꞋasia maꞋe fanoa Ꞌi Lasea.   
\p
\v 9 Na asoa Ꞌoro ki neꞋe sui naꞋa Ꞌi neꞋeri, osiꞋana kami loloselo saulia na iru naꞋa ana kaidaꞋi neꞋeri. KaidaꞋi neꞋeri logo faꞋi asoa doe kira Jiu ki fuana manata logelana taꞋangaꞋa ki liu ka sui naꞋa, ma kaidaꞋi fuana kauburu ka talaꞋae naꞋa, ma ka ꞋafitaꞋi naꞋa fuana kami ka daofaꞋi liu ana lekaꞋa, Ꞌasu Ꞌubani na faka kata kuru ana kaidaꞋi neꞋe iru nia doe. Nia neꞋe, sa Paul ka fata Ꞌuri fuada,  
\v 10 “Reala kwa, nau ku lisia ana lekaꞋa neꞋe kulu faꞋasia Ꞌi neꞋe ke baꞋa ꞋafitaꞋi liu, ma na asi ke baꞋa faꞋalia na faka neꞋe faꞋinia na ru neꞋe ki Ꞌi saena. Ma ti ngwae akulu kike baꞋa mae logo.”   
\p
\v 11 Bore ma na ngwae ꞋinotoꞋa ana ngwae ana ofoꞋa ki ka faꞋamamana lala ana ngwae neꞋe ꞋaꞋana fuana faka faꞋinia na ngwae neꞋe nia toꞋo ana faka neꞋeri kera saea. Ma noaꞋa nia kasi faꞋamamana ana fatalana sa Paul.  
\v 12 Ma na lauꞋua neꞋe kami dau ana noaꞋa kasi leꞋa fuana dauꞋa ana kaidaꞋi ana unuꞋi gwariꞋa. Nia neꞋe, Ꞌorolana ngwae kira ka oga Ꞌada lekaꞋa laꞋu Ꞌi asi fasi Ꞌiri kami ka dao Ꞌi Finiks, diꞋia nia talangwaraꞋu, fasi Ꞌiri kami ke mamalo Ꞌi neꞋeri ana kaidaꞋi ana unuꞋi gwariꞋa. OsiꞋana Ꞌi Finiks neꞋe na lauꞋua ana bubunga Ꞌi Krit neꞋe ago faꞋasia na iru ana kaidaꞋi neꞋeri.   
\s1 Na kauburu dao saena asi  
\p
\v 13 Aia, ma ana kaidaꞋi neꞋe iru nia talaꞋae ka ufi maꞋi Ꞌi gwauna bubunga, ma na ngwae ki kira fia fasi kira totolia fuana sasilana na ru neꞋe kira oga. Nia neꞋe, kira ka lafua na gwalu saena faka, kira ka talaꞋae lekaꞋa naꞋa usulia na nununa na bubunga Ꞌi Krit.  
\v 14 Ma noaꞋa kasi tau goꞋo, na iru doe neꞋe kira saea Ꞌani, “Ara Toli” ka kwaꞋi, ma ka lala ufiufi naꞋa maꞋi fafona tolo ma ka susu naꞋa.  
\v 15 Ma ka toꞋea naꞋa faka, ma ka ꞋafitaꞋi liu fuana sagalana sulia na iru, ma kami ka maruku naꞋa ma mika alaꞋania naꞋa faka Ꞌiri na iru ka babalangaꞋi nia naꞋa Ꞌana faꞋasia Ꞌi Krit.  
\v 16 ꞋIu, ma kaidaꞋi kami liu kwau nununa bubunga Ꞌi Kauda, kira lafua baru saena faka, sui bore Ꞌana nia ka ꞋafitaꞋi.  
\v 17 Ma kira ka lobi faꞋangasia logo faka Ꞌasu Ꞌubani nia kata foga. Ma kira ka faꞋakosoa na Ꞌaba selo doe neꞋe kira loloselo Ꞌani Ꞌiri na iru ka ufi babalangaꞋinia naꞋa faka neꞋe Ꞌania, osiꞋana kira maꞋu ara kata sarangaꞋinida Ꞌi ꞋaꞋe one karangia Ꞌi Libia.  
\v 18 Sui na iru ka iru talau goꞋo Ꞌana ka doe liu, ma ana ruana asoa, kira ka Ꞌui Ꞌania ti ludaꞋa faꞋasia saena faka.  
\v 19 Ma ana faꞋi asoa Ꞌi buri, kira ka Ꞌui Ꞌania ti ru laꞋu ana faka saena asi.  
\v 20 Sulia faꞋi asoa Ꞌoro ki neꞋe noaꞋa kami kasi lisia naꞋa sina nama ta faꞋi bulubulu bore, ma na iru ka ngasingasiꞋa liu. Sui kaimili ka fia fasi noaꞋa kami kasi mauri naꞋa.   
\p
\v 21 Bore ma sulia kala kaidaꞋi tau naꞋa, na ngwae ki noaꞋa kira kasi Ꞌania ta fanga, sa Paul ka tataꞋe ka uu Ꞌi naꞋoda, ma ka fata Ꞌuri, “Reala kwa, faꞋuta neꞋe noaꞋa kamu kasi roꞋo goꞋo sulia na ru ba nau ku saea fuaumulu, noaꞋa kulu kasi leka faꞋasia Ꞌi Krit? DiꞋia kaumulu roꞋo sulia na fatalaku, noaꞋa kulu kasi dao goꞋo toꞋona na ꞋafitaꞋiꞋanga neꞋe.  
\v 22 Bore ma kaidaꞋi neꞋe, nau ku saea naꞋa fuaumulu noaꞋa kamu kasi maꞋu! OsiꞋana noaꞋa ta ngwae aumulu kasi mae, taꞋifilia na faka neꞋe goꞋo neꞋe ke baꞋa taꞋa.  
\v 23 Nau ku saiana ru neꞋeri ki, osiꞋana ana faꞋi rodo ba sui kwau na Ꞌainsel God, neꞋe nau ku tua fuana ma nau ku foꞋosia, nia leka maꞋi siaku.  
\v 24 Ma nia ka fata Ꞌuri, ‘Paul Ꞌae, noaꞋa Ꞌoe kosi maꞋu! DuꞋungana Ꞌoke baꞋa uu Ꞌi naꞋona na ngwae tatalafaꞋa doe Ꞌi Rom. Ma God ke baꞋa Ꞌafia na ngwae neꞋe kira leka faꞋiniꞋo ki Ꞌiri noaꞋa kira kasi mae, osiꞋana na kwaiꞋofeꞋanga nia fuamu.’  
\v 25 Ta neꞋe ngwae ki, noaꞋa kamu kasi maꞋu! Sulia nau ku fitoꞋo naꞋa ana God ke baꞋa sasi ꞋunaꞋeri naꞋa diꞋia ba na Ꞌainsel nia saea fuaku.  
\v 26 Bore ma na asi ke baꞋa olongaꞋi kulu ana ta taꞋi bubunga laꞋu.”   
\p
\v 27 Ma na kauburu ka kwaꞋi kaimili naꞋa saena asi neꞋeri sulia akwala ma fai faꞋi rodo, na iru ka ufi saulungaꞋinia naꞋa faka saena kula Ꞌato naꞋa ana asi Mediterenia. Ma ka bolo naꞋa faꞋinia tofongana na rodo, na ngwae neꞋe kira rao saena faka kira ka fia fasi kaimili karangi dao naꞋa Ꞌi sara.  
\v 28 KaidaꞋi kira manata ꞋunaꞋeri, kira ngalia naꞋa kwalo neꞋe kira firiꞋia na fau kulu maana, kira ka Ꞌui Ꞌania saena asi Ꞌuana ꞋoitoꞋolana kula neꞋeri fuana kira ka saiana neꞋe nia dao karangia naꞋa Ꞌi sara. Ma kaidaꞋi kira ꞋoitoꞋo ana Ꞌani kula neꞋeri, nia Ꞌato ka bolo faꞋinia ro akwala tafanga ki. Sui noaꞋa kasi tau, kira ka Ꞌui laꞋu Ꞌani kwalo neꞋeri, ma kira dao toꞋona kula neꞋeri akwala ma lima tafanga ki naꞋa ana Ꞌatolana.  
\v 29 Ana kaidaꞋi kira dao toꞋona ꞋunaꞋeri, kira ka maꞋu Ꞌasu Ꞌubani na faka kata raꞋe Ꞌi fafona ta fau. Nia neꞋe kira ka Ꞌui Ꞌania fai gwalu ki faꞋasia burina na faka, ma kira ka foꞋo naꞋa Ꞌuana na dangi.  
\v 30 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, na ngwae neꞋe kira rao saena faka ki, kira oga kike tafi faꞋasia na faka, kira ka faꞋakosoa naꞋa baru saena na asi, kira ka soke fasi kira leka fuana kike Ꞌui Ꞌania laꞋu ti gwalu faꞋasia Ꞌi maana na faka.  
\v 31 Ma sa Paul ka fata Ꞌuri fuana ngwae ana ofoꞋa ki faꞋinia na ngwae ꞋinotoꞋa kira, “DiꞋia na ngwae rao neꞋe ki noaꞋa kira kasi tua saena faka, noaꞋa kamu kasi mauri.”  
\v 32 KaidaꞋi ngwae ana ofoꞋa ki kira rongoa, kira ka siki muusia naꞋa kwalo ana baru faꞋasia na faka fasi Ꞌiri ka leka naꞋa Ꞌana.   
\p
\v 33 KaidaꞋi nia karangi ka dangi naꞋa, sa Paul ka Ꞌengo kira Ꞌiri kika Ꞌania ta fanga nia ka fata Ꞌuri, “Na akwala ma fai asoa ki neꞋe sui naꞋa kwau kamu ka tua kwaimasi ma noaꞋa kamu kasi Ꞌania ta ru.  
\v 34 Ma nau ku gani kaumulu naꞋa, muke Ꞌani ti fanga, fasi Ꞌiri muke ngasingasiꞋa Ꞌasu Ꞌubani kamu kata mae. Ma nau ku saea fuamuꞋa neꞋe noaꞋa kamu kasi nonifii goꞋo sui bore Ꞌana na kauburu neꞋe ka kwai kulu.”  
\v 35 Buri Ꞌana nia saea ru neꞋeri, sa Paul ka ngalia na beret, ma ka baꞋatafea God Ꞌi naꞋoda, sui ka ngiia, ma ka Ꞌania.  
\v 36 KaidaꞋi kira lisia naꞋa, kira ka falataliꞋa ma manatada fiꞋi tua nene, ma kira fiꞋi fanga.  
\v 37 Kaimili ro talangaꞋi ma fiu akwala ma ono ngwae ki neꞋe kami tua saena faka.  
\v 38 Ma Ꞌi buri Ꞌana ngwae ki taꞋifau kira fanga kika abusu naꞋa, kira ka Ꞌui Ꞌania laꞋu na ludaꞋa ki taꞋifau neꞋe kira saea Ꞌani witi ki saena asi, fasi Ꞌiri neꞋe faka ka sasala.   
\s1 Na faka raꞋe naꞋa Ꞌi sara  
\p
\v 39 Ana kaidaꞋi nia dangi naꞋa maꞋi, na ngwae neꞋe kira rao saena faka noaꞋa kira kasi lia saiana Ꞌi faꞋi neꞋe kira dao ana. Kira lisia na lauꞋua ana busu one, ma kira ka manata diꞋia ka talangwaraꞋu kira ka leka Ꞌani faka Ꞌuana na busu one neꞋeri.  
\v 40 Ma kira ka siki muusia naꞋa gwalu ki, kira ka kanusua Ꞌada saena asi. Ma ana kaidaꞋi neꞋeri logo, kira ka logea naꞋa kwalo neꞋe kira firi fafia Ꞌani na fote ni faꞋasagalana na faka. Sui kira ka taga naꞋa Ꞌaba selo ni loloseloꞋanga Ꞌi maana faka, Ꞌiri na iru ke ufi ma ke laetaꞋinia na faka Ꞌuana Ꞌi sara.  
\v 41 Aia, ana kaidaꞋi kira sasi Ꞌua faꞋinia na ru neꞋeri ki, na faka neꞋe ka olongaꞋinia naꞋa Ꞌi fafona na busu one fafona mai, ma na maana faka ka raꞋe naꞋa Ꞌi sara Ꞌana ꞋunaꞋeri, ma na burina faka ka madiko naꞋa ana nafo.   
\p
\v 42 ꞋIu, ma ana kaidaꞋi neꞋeri, na ngwae ana ofoꞋa ki kira ka lokoa naꞋa saungilana ngwae neꞋe kira firi fafida ki, Ꞌasu Ꞌubani ti ngwae ada kira kata Ꞌaranga Ꞌi sara, ma kira ka tafi.  
\v 43 Ma osiꞋana na ngwae ꞋinotoꞋa ana ngwae ana ofoꞋa ki nia oga ka faꞋamauria sa Paul, nia ka fata luida noaꞋa kira kasi sasia ru neꞋeri, ma nia ka saea kira ka logeda, ma ka saea logo fuana na ngwae neꞋe kira saiana ꞋarangaꞋanga ki kira ka lofo saena asi, fasi Ꞌiri kira ke Ꞌaranga Ꞌi sara Ꞌi naꞋo.  
\v 44 Ma bali ana ngwae kira ka Ꞌisi kwau Ꞌi buri, nia ka saea kira ke dau kwau ana reba Ꞌai ki neꞋe madiko ana faka Ꞌiri kira ke Ꞌaranga kwau Ꞌi fafoni. Aia, kami sasi ꞋunaꞋeri neꞋe kwate ma kami ka mauri, ma kami ka dao Ꞌi sara.   
\c 28  
\s1 ꞋI Malta  
\p
\v 1 Ma kaidaꞋi kami dao naꞋa Ꞌi sara, kami fiꞋi dao toꞋona na bubunga neꞋe kami dao ana kira saea Ꞌani Ꞌi Malta.  
\v 2 Na ngwae Ꞌi neꞋeri ki, kira kwaima liu fuaimili. Ma ana kaidaꞋi neꞋeri logo neꞋe na uta toꞋo, ma ka gwari liu, ma kira ka fiku maana mafula, ma kika kwalo kami taꞋifau.  
\v 3 Ma ana kaidaꞋi sa Paul ka gonia na fofo rara Ꞌai Ꞌuana alulana saena mafula, taꞋi faꞋi malo ka ruꞋu maꞋi faꞋasia na fofo rara Ꞌai neꞋeri ki osiꞋana na ꞋakoꞋakolana mafula, ma ka Ꞌala tatara ana limana sa Paul, ma ka noaꞋa kasi karasu.  
\v 4 KaidaꞋi ngwae ana fanoa neꞋeri kira lisia na faꞋi malo neꞋe nia dau tatara ana limana sa Paul, kira ka fata fuada kwailiu, “Na ngwae neꞋe, ngwae sau ngwae niniꞋa, ma na god neꞋe satana ‘DuꞋunga’ ma noaꞋa nia kasi oga nia ka mauri, sui bore Ꞌana nia ka mauri maꞋi faꞋasia saena asi.”  
\v 5 Bore ma sa Paul ka nangataꞋinia na malo neꞋe dau tatara ana limana Ꞌuana saena mafula, ma noaꞋa ta ru kasi sasia goꞋo.  
\v 6 Ma kira ka lialia fasi limana sa Paul kata ubu, ma noaꞋa kasi Ꞌasia likotaꞋi goꞋo Ꞌi ano, ma ka mae. Sui kaidaꞋi kira kwaimasi ka tau, ma noaꞋa ta ru kasi sasia, kira ka rokisia manatada kira ka Ꞌuri, “Na ngwae neꞋe, nia ta god!”   
\p
\v 7 Ma na kula neꞋeri noaꞋa kasi tau goꞋo faꞋasia na ano sa Publius na ngwae gwaungaꞋi ana bubunga neꞋeri. Nia ka kwalo leꞋa liu aimili, ma kami ka tua faꞋinia sulia uulu asoa ki.  
\v 8 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, na maꞋa sa Publius ka mataꞋi Ꞌani ꞋakoꞋakoꞋanga, ma nia ka laetaꞋinia Ꞌabu. Ma sa Paul ka ruꞋu siana saena agi luma nia, ma ka foꞋo, ma ka alua limana fafia, ma nia ka Ꞌakwa naꞋa.  
\v 9 KaidaꞋi neꞋe ngwae ki kira lisia na ru neꞋeri, na ngwae mataꞋi ki taꞋifau saena bubunga neꞋe, kira ka leka logo maꞋi siana sa Paul, ma nia ka gurada.  
\v 10 Na ngwae ki kira ka kwatea naꞋa ru Ꞌoro ki fuaimili. Ma kaidaꞋi kami sasi akaꞋu Ꞌuana lekaꞋa saena faka, kira ka alua naꞋa na ru Ꞌoro neꞋe kami boꞋoboꞋo Ꞌuani ki fuana lekaꞋa kami.   
\s1 FaꞋasia Ꞌi Malta kira ka leka Ꞌuana Ꞌi Rom  
\p
\v 11 Buri Ꞌana uulu madamo ki sui naꞋa, kami ka leka saena faka neꞋe Ꞌita maꞋi faꞋasia Ꞌi Aleksandria. Ro gwari Ꞌai kala ki neꞋe kira saea Ꞌani sa Kasto ma sa Polaks neꞋe kira Ꞌinia Ꞌi maana na faka neꞋeri. Na faka neꞋe nia tua logo Ꞌi Malta ana kaidaꞋi ana unuꞋi gwariꞋa.  
\v 12 Ma kami ka dao ana fanoa Ꞌi Sirakus, ma kami ka tua Ꞌi neꞋeri sulia uulu asoa ki.  
\v 13 Ma Ꞌita Ꞌi neꞋeri, kami ka leka mika dao Ꞌi Regium. FaꞋi asoa Ꞌi buri Ꞌana, na iru ka iru ꞋalaꞋa maꞋi, ma ro asoa ki sui kami ka dao ana maꞋe fanoa Ꞌi Puteoli.  
\v 14 Kami ka dao toꞋona ti ngwae neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus kira tua Ꞌi neꞋeri, ma kira ka gani kaimili Ꞌiri mike tua faꞋinida sulia ta fiu asoa. Sui, kami fiꞋi leka Ꞌuana Ꞌi Rom sulia tala Ꞌi tolo.  
\v 15 Ma ti ngwae neꞋe kira faꞋamamana neꞋe kira tua Ꞌi Rom, kira rongoa kami dao naꞋa, kira ka leka maꞋi maꞋakwali kaimili ana ro maꞋe fanoa neꞋe kira saea Ꞌani “UsiꞋa Ꞌi Apius” ma “Uulu Luma fuana Ngwae Kwaita ki.” Ma kaidaꞋi sa Paul ka lisida, nia ka baꞋatafea God, ma nia ka falataliꞋa ma manatana ka babatoꞋo.   
\s1 ꞋI Rom  
\p
\v 16 KaidaꞋi kami dao Ꞌi Rom, kira ka alaꞋania sa Paul ka tua Ꞌana taꞋifilia saena luma faꞋinia taꞋi ngwae ana ofoꞋa Ꞌiri ka folo Ꞌusia.   
\p
\v 17 Kami dao mika tua naꞋa sulia uulu asoa ki sui, sa Paul ka saea maꞋi na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo Jiu ki neꞋe kira tua Ꞌi Rom fuana na alaꞋanga fikuꞋa. KaidaꞋi kira fiku maꞋi ka sui, nia ka fata Ꞌuri fuada, “Ngwaefuta nau kina ngwae ana Ꞌi Jiu, noaꞋa nau kusi sasia goꞋo ta ru taꞋa fuana ngwae kulu ki, ma noaꞋa nau kusi faꞋalia goꞋo na falafala kia ki neꞋe kulu ngalia faꞋasia na koꞋo kia ki. Ma faꞋinaꞋonaꞋo Jiu ki firiꞋi nau Ꞌi Jerusalem, ma kira ka kwate nau fuana ngwae Ꞌi Rom ki.  
\v 18 Ma kaidaꞋi na ngwae Rom ki kira saefilo nau, kira ka oga logelaku faꞋasia saena luma ni lokafo, osiꞋana noaꞋa kira kasi dao goꞋo toꞋona ta roraꞋa neꞋe nau ku sasia ka bolo fuana nau ku mae duꞋungana.  
\v 19 Bore ma kaidaꞋi na Jiu Ꞌi neꞋeri ki kira lokoa noaꞋa kira kasi alafafia, nau ku gani Ꞌuana lekaꞋa siana na ngwae tatalafaꞋa doe Ꞌi Rom. NoaꞋa nau kusi leka laꞋu maꞋi Ꞌi neꞋe, Ꞌiri nai giosia na ngwae kia ki Ꞌani ta ru.  
\v 20 Nia neꞋe, nau ku sae kaumulu maꞋi, Ꞌiri nau ku lisi kaumulu, ma nau ku alaꞋa faꞋi kaumulu. OsiꞋana kira firiꞋi nau Ꞌani kwalo sene neꞋe duꞋungana nau ku faꞋamamana ana ngwae neꞋe na ngwae Ꞌi Israel ki kira kwaimasi ana Ꞌani fitoꞋonga, nia dao naꞋa.”   
\p
\v 21 Sui na Jiu neꞋeri ki kira ka olisia sa Paul kika Ꞌuri, “NoaꞋa ta kerekereꞋa kasi dao goꞋo aimili suliꞋo faꞋasia Ꞌi Judea, nama ta ngwae ana ngwae asina kia ki neꞋe kira leka maꞋi faꞋasia Ꞌi neꞋeri faꞋinia ta faꞋarongoꞋanga ma noaꞋa kira kasi saea nama ta ru taꞋa suliꞋo.  
\v 22 Bore ma kaimili oga rongolana na manatamu osiꞋana kami saiana saena fanoa ki taꞋifau na ngwae ki kira fata ꞋeꞋe lala sulia na ngwae faꞋamamana neꞋe Ꞌoko Ꞌado fiku faꞋinida.”   
\p
\v 23 Ma kira ka Ꞌolea naꞋa asoa faꞋinia sa Paul, ma na ngwae Ꞌoro ki kira ka leka maꞋi ana asoa neꞋeri Ꞌuana kula neꞋe sa Paul nia tua ana. Ma nia talaꞋae Ꞌofodangi leleka ka rodo, nia faꞋamanata, ma ka kwatea naꞋa alaꞋanga sulia na mauriꞋa neꞋe God ke gwaungaꞋi fafia fuada. Ma nia ka iliili Ꞌuana rokisilana manatada sulia sa Jesus neꞋe ngwae filia God neꞋe niꞋi saena na taki sa Moses ki faꞋinia na kerekereꞋa na profet ki.  
\v 24 Ma ti ngwae ada, kira ka faꞋamamana sulia na fatalana, bore ma ti ai ada noaꞋa kira kasi faꞋamamana.  
\v 25 Ta neꞋe kaidaꞋi kira leka naꞋa Ꞌada, kira ka olisuꞋusuꞋu safitada kwailiu buri Ꞌana sa Paul nia saea alaꞋanga Ꞌisi neꞋe, “Na AnoꞋi ru Abu ka fata leꞋa liu ana profet Aesea fuana koꞋo kamu ki,  
\v 26 ba ka Ꞌuri,  
\q1 ‘Aesea leka, Ꞌoko saea fuana ngwae nau ki ko Ꞌuri: Kamu ke fafarongo, ma muke fafarongo, bore ma noaꞋa kamu kasi saiana faꞋarongoꞋa God.  
\q1 Ma kamu ke lia, ma muke lia, bore ma noaꞋa kamu kasi lisia tae neꞋe God sasia fuamuꞋa.   
\q1
\v 27 OsiꞋana neꞋe manatamuꞋa nia oꞋeoꞋela, ma muke bokota na alingamuꞋa, ma muke bokota logo na maamuꞋa.  
\q1 ꞋAsu Ꞌubani maamuꞋa kata lisia, nama alingamuꞋa kata rongoa, ma na manatamuꞋa kata malingaꞋinia fatalana God, ma muka faꞋitaꞋi maꞋi Ꞌuana ma nia ka gura kamu.’”\x + \xo 28:27 \xt Aesea 6:9-10\x*   
\b  
\p
\v 28-29 Sui sa Paul ka faꞋasuia laꞋu na fatalana ka Ꞌuri, “Nau ku oga muke saiana neꞋe na mauriꞋa neꞋe God ke kwatea, niaꞋa logo fuana na ngwae neꞋe noaꞋa laꞋu Jiu ki. KiraꞋa bore kike toꞋo logo ana!”   
\p
\v 30 Ma sa Paul ka tua sulia ro faꞋi ngali laꞋulaꞋu ki ana luma neꞋe nia folia. Ma ana luma neꞋeri, nia ka kwaloa na ngwae neꞋe kira leka maꞋi siana ki fuana lisilana.  
\v 31 Ma nia ka faꞋatalo Ꞌania na ꞋInotoꞋanga God, ma ka faꞋamanata sulia na Aofia sa Jesus Christ Ꞌani fata noniraꞋanga, ma noaꞋa ta ngwae kasi luia faꞋasia faꞋataloꞋanga.