\id JAS - Border Kuna NT -Panama 2009 (DBL -2013) \h Santiago \toc1 Santiago Karta Nermajad \toc2 Santiago \toc3 Stg \mt1 Santiago Karta Nermajad \mt2 Santiago \ip Imi Santiago-karta-nermajaddin, nanbal Jesús-e-urpa. Tenal Jesús-kannan-tullenonikidgin kep Santiago Jesúsgin-ibzhenoni Jesúsde Pab-Machi. Tenal Santiago kwenadgan-Jerusaléngin-pukmalad e-tummadga megwis. Tenal Pedro oturdaleged-neg-akar angel tar-onosgu, Santiagoje kaka-palmis e-wisgugal ega pél igi immal kus (Hechos 12.) Tenal Santiago-Pablo-uanaijadbal, Pablo immal imadi-kusbal (Hechos 21.) Tenal Santiago Judio-tule tegin Moisés-igalgin nuekwa nanedi-kus. Tenal Santiago karta nermasbal Judiojulmaladgin kwen chijul Moisés-igalgin nanegal (Hechos 15.) \ip Tenal Santiago kwenadgan-Judiomal-akne-akne-pukmaladga Pab-Purpa-Nuedbal iti-karta nermas, kwenadgan wisgumalgal igi naneenabmal. Tenal Santiago chogzhabaldo tule wilub-taklegeddin tule-chan-akar tani, Pab-Tummad-akar wedin kwen tanijul. Tegin kwenadgan yopígwadbi tule-takenabmal, melle akal-akal tule-takmalo. Tenal tule Pab Tummadgin penzhul-kunonikil, tenal tule Pab-chogzhadyob kwen nanejulil, wedin tule-kwen-pentajul Pab Tummad sapejul tulemal-oturdaked-akar abonolegal. Tenal tule Pab-chogzhad-pallí nanediil, kep taklenoniko we tuledin chunchunnad Jesucristogin ibzhenoni, tegin chunchunnad Jesucristo-abingasbal. Tegin Santiago chogzhabal tule turdakenabmal aga e-chunmaked abingemalgal, tegin Pab-ulpallí-nanemalgal. Tenal Santiago chogzhabal kwenadgan kwen wichulmal-choggu emalga igi pan neg-kune, al kwenadgan melle iktual-iktual chogmalo: “An pan keg-chulgu weob immal-imane.” Tenal tulemal Pab-itolegedbalbi unnimalo pan immal-imagal. Tegin Santiago tule-mani-ibgangin chunmasbal. Tegin Santiago chunmasbal kwenadgan wilediidbal pinnallégwadgin abin-purtigenabmal, tegin kwenadgan Pab-penzhulidgin Pabzhe-koledgin-naneenabmalbal. Pitomalgu. \c 1 \p \v 1 Imi antin-Santiago, Pab Tummadga arpaged-tule tegin Pab-Jesucristoga arpaged-tulebal. Imi antin pemal-Judio-tule-chogambe-kakabogwad iti-napkin-pel-kwapa-pis-pis-mimilesbukwadga karta wis palmijii. Imi antin nued mai. \s1 Kwenadgan igal-pulegangin abin-purtigedbal Pab-neggin olo-kurkin nikunonimalo \p \v 2 Jesúsgin-an-kwenamalad, imi pemalga igal-pulegan akal-akal nonikil, pemal yabli weligwal-itogenabmal. \v 3 Tenal pemal pato wismaldo, pemal-wilub-taklenonikil pedin chunchunnad Jesúsgin penzhul, tegin kep pe turdanoniko ukin-ukin abin-purtigal. \v 4 Tenal pe ibe-pulegangin ukin-ukin abin-purti-natapil, pemal Pabgin pinzheed-nikunoniko, tegin pe Pab-igal-mamikidbal pel-kwapa immal imanoniko, tegin pe Pabgin immal kwen napijul-kuo Pab-peigujiidyob nanegal. \p \v 5 Imi pemal ampa immal-kwen-wichulil immal imagal, pe Pab Tummadzhe ekisenabmal Pab pirkin-immal-wiis pe-imagal. Tenal pe Pabzhe immal-ekisnail, Pab penik kwen urwojul-kuo, tenal Pabdin pela-pela immal wisgugal pe-imanoniko. \p \v 6-7 Tenal pe Pabzhe immal-ekisnail, pe Pab-penzhulinab Pab immal-wisgugal pe-imanoniko. Tenal pe melle pinzhemalo, Pab Tummad tule-egin-pengumaladga immal uko. Tenal tule-Pab-pengumalad nigla-ka-purwa-koledbal-akpinnedyob kudimal. \v 8 Tenal tule-nigla-ka-akpinnedyob-kudimalad kusgu ilgwen kwen pinzhejulmal. \p \v 9 Kwenamalad, imi pemal tule-pollégwadga kudiil, Pab Tummad tule-tummadga pe-imajadbal pe weligwal itoged-wilubmal. \p \v 10 Tenal pemal-kwenamalad-mani-ibgan Pab-tule-pollégwadga-pe-imakedbal pe weligwal itoged-wilubmalmo. Tenal pe-manidin unnila tud-chunnedyob ku, pulejul pelgunoniko. \v 11 Imi tad pela-pela kaalil, tud-chagla tinkudo, e-turpa pél apatido, e-nugu-takleged pelgunonimogo. Tenal tule-mani-ibgan ampa tud-yopí tamalmo, imi mani-e-nikad nue-naojul pelgunonimogo. \p \v 12 Imi pe igal-pulegangin abin-purtijal, pega ib-nuedga kunoniko. Tenal Pab Tummad tule-e-pilalmaladga-kaka-ukchadyob, ilagwen-nadgu pe-otulogo, pega olo-kurkin uklejadyob. \s1 Santiago chogzhagujad immalmal-nuegan pel-kwapa Pab-akar tani \p \v 13 Tenal pe iskuedgin arkwanbi-kualil, pe melle chogo: “Pab Tummad iskuedgin an-egwanbi-kunai.” Tenal Pab Tummad tule-kwen-cholpalmajul immal-akalogal. Tenal Pab immal-akaloed kwen wichul. \p \v 14 Tenal pe iskuedgin arkwanbi-kualil, pe aga tukin immal-akalobied-ulgin, pe iskuedgin arkwanbi-ta, pe aga tukin immal-akalobiedbal pe yardalenonijunno. \v 15 Al anmal peyedzhe immal-akalobiedbal, anmalga iskued nononiko. Tenal we iskued pinna-pinna tunkumaichunno, anmal-opurkwedzhe. \p \v 16 Jesúsgin-an-kwenamalad, an-pemal-pilalmalad, imi pemal melle yardalenonimalo immal-akalogal. \v 17 Imi immalmal-nuegan tegin immalmal-innikigwad-anmalga-uklejad pel-kwapa nikpa Pab-Tummad-akar tani. \p Tenal Pab nikpa-neg-otaloged-e-ibed. Al Pabdin tule-egmalyob-chul. Tenal tule-egmaldin purpa-chichiganayob kwage-kwage natapmal. Tenal Pabdin kwen ogwalejul, tegin Pab pane-pane kwen akalgujulbal. \v 18 Tenal Pab Tummad e-chunchunnad-chunmakedbal anmal-otulos, anmal-inzhel Pab-pel-kwapa-immalmal-opinnijad-abalgin-kudigugal. \s1 Tule Pab-chogzhad-yopí naneenabmal, tule ual Pab-kaka-itogedginbijul \p \v 19 Kwenamalad-an-pemal-pilalmalad, imi an pemalga wisgal chogdo: imi pemal kuakwa kudimalo pe nuekwa tule-itogal igi chog-dewa. Tenal pe melle yogsal-chogzha immal chogo, tegin pe melle yogasal tulegin urwebalo, tenal pemal nuekwa tule-itogenabgwel. \v 20 Tenal tule-urwemalal Pab-immal-nued-imabi-kunaid kwen imajulmal. \p \v 21 Al pemal pel-kwapa igal-iskana ebegenabmal, tule-immal-nunnu-pakal-yapaned-metedyob, tegin pemal igal-iskana-opulamadiid ebegenabmalbal. Tenal Pab-kaka-nuegan-pe-ulubgin-megnonikid pe tummarba-itojulidgin abingeenabmal. Tenal we kakapurwa-nuegan purpal kal nika pemal-abonogal. \p \v 22 Imi pemal melle pinche Pab-kaka-nuegan-itogedginbi nanemalo. Tenal pemal pinche Pab-kaka-nuegan-itogedginbi pe nanemalal, pega ib-nuedga kwen kunonikojul, pedin pinche aga tukin yardanai. Tenal pemal Pab-chogzhadyob pe naneenabmal. \p \v 23 Tenal pemal Pab-kaka-nuegan itogendo, tenal pe Pab-kaka-itojad-pallí kwen nanejulmal. Al pemaldin tule-purtigidgin-aga-wagal-takedyob kunanimal. \v 24 Tenal we tule aga purtigidgin wagal takchal, iche wis akpiridel, pato iges-nao e-wagal igi-takle. Al pemal Pab-kaka-choged-pallí kwen nanejulmalal, weob Pab-kaka igenonimalmogo. \p \v 25 Tenal tule Pab-igal-innikigwad-tule-ololcheedgin ukin-ukin kin pinzhenatapil, tegin Pab-igal kwen igeszhulbalil, tenal Pab-igalbal pél immal imakel, we tulega ib-nuedga kunoniko. \p \v 26 Imi pemal chogel: “An Pab-Jesúsbak-inniki-naneed-tule,” tenal pe wichul aga tukin kaka-iskanagin-chunmaked abingeel, pedin aga tukin yardanai. Al pemal Pab-Jesúsbak-naneed ibga kwen kunonikojul. \p \v 27 Tenal tule-Pab-Jesúsbak-immal-akalojulidgin-chwilidik-nanemaladdin nuskan-pabgan-nikchulmalad-akwed, tegin omegan-machered-tarbi-purkwismalad-akwed, tegin tule aga nuekwa taked melle iti-napkined-pinzheedgin aga tukin izhogal. \c 2 \s1 Pe melle chogbogwadyob akal-akal tule-tako \p \v 1 An-kwenamalad, imi Pab-Jesucristo-nugu-takleged-nikadbal, tegin pemal-Jesúsgin-penzhulidbal, pe melle akal-akal tule-tako, tenal pemal pel-kwapa yopígwadbi tule-takenabmal. \p \v 2 Imisgin an wilubbi pega chogdo: imi pemal ibagwengin Pab-Jesús-otummogal ormabukwadgin, tegidgin tule-mani-ibed-walgwen tognonikil, mol-nued yowi, tegin ko-yoed-olgad yowibal. Tegin pe kin atagedgin mani-ibedga chogdago. “Wegin pe kan-nuedgin chigo.” \v 3 Teginbal tule-wileged mol-nunnú yowi tognonimogal, tegin pe we tule-wilegedga chogdamogo: “Pedin webal wis kwisgugwelo.” O chulil, pe tule-wilegedga chogdago: “Pe akalzhul an-nabal napkin chigo.” \p \v 4 Tenal pe weob iwenchulí tule-wileged-imakel, pedin pato nos. Tenal pedin pato istar-pinzheedbal chogbogwadyob pato we tule-taknoni. \p \v 5 Kwenamalad-an-pemal-pilalmalad, an-imis-pega-chogneeddin pemal nuekwa an itomalo. ¿Imi Pab Tummad iti-napkin tule-wilemalad-amiszhulzhí egin nuekwa ibzhegal, tegin tule-e-pilalmaladga kaka-ukchadyob, ebak mes e-neg-takmaidgin meggal? Teobdo. \v 6 Tede ¿ibiga pemalde tule-iskanayob, tule-wilemalad-imas? Imi pemal weob tule-wilemalad-imaked-wilubzhulin. \p ¿Tenal tule-mani-ibgande wilub-okpinal pemalgin mani-egwannanimalzhulzhí? ¿Tegin tule-mani-ibgan tule-tummaganzhe pe-chesdamalbalzhulzhí pemalga igal-itogal? \v 7 ¿Ampa we tulemalzhulzhí, anmal-Tummad-Pab-Jesús-nuggin istar chunmamalad? Teobdo. Tede ¿ibiga pe pul nabir mani-ibgan-takmalzhun? Imi Pabdin chogdo: imi pemaldin pel-kwapa yopígwadbi tule-takenabmal. \p \v 8 Imi pemal igal-pul-chunchogedgin napírra naneel, wedin ib-nued; Pab-kartagin nermakal maidyob: \q1 Imi pe aga chan pilaledyob, \q1 pe tule-pimalad-pilalguenabmalmo. \qr Lv. 19:18 \p \v 9 Tenal pemal chogbogiidyob tule-takchal, pedin pato iskuedgin arkwas, pe tule-pimalad-pilaled-igal-mamikidgin pato pe nos. \p \v 10 Imi tule-walgwen pel-kwapa igal-mamikidbal naneel, tenal we tule iché wis walmajal, pato pel-kwapa igal-mamikidgin walmas. \v 11 Imi Pab Tummad chogzhado: \q1 Pe melle ome-pidgin yolego. \qr Ex. 20:14; Dt. 5:18 \m Tegin Pab chogzhabaldo: \q1 Pe melle tule-mejo. \qr Ex. 20:13; Dt. 5:17 \m Tenal pemal ome-pidgin yolejulil, tenal pe tule-mechal, pedin Pab-igal-mamikidgin yabli walmas. \p \v 12 Tenal pe nued wismal-choggu Pab ibagwengin e-igal-tule-ololchajad-mamikidbal pél eje immal ekisnoniko, al pemal tulemalga nuekwa chunmakenabmal, tegin pe nuekwa immal imakenabmalbal. \p \v 13 Tenal tulemal-wilejakwa-tule-pid-takchulmalad Pabdin kujal wilejakwa tar-kwen-takojulmo, ilgwen sapejul tar-oturdako. Tenal tulemal-wilejakwa-tule-pid-takmaladdin Pab tulemalga igal-itogalil, wilejakwa tar-taknonimogo. Al tulemal wisgunonimalo, Pab pul wilejakwa tule-tak, pul sapejul tule-oturdakedga. \s1 Pe-taedbal aga pe oyogenab, pedin aga ulubgin Pab-Jesús-penzhul \p \v 14 Jesúsgin-an-kwenamalad, imi tule-walgwen chogel, ede Pab-Jesúsgin penzhul, tenal we tule immal-nuegan kwen imajulil, ¿tede Pabgin-penzhulidde ibiga nabirzhun? ¿Imi we tule nabir abonolego o chul? Chulá. \p \v 15 Tenal an pemalga chogdo: imi pe ibagwengin takalil, Jesúsgin-kwenad-machered, o ome-dewa mol-nikchul kudii, o mas-kunned-nikchul-kudibal-dewa, \v 16 tenal pe we kwenadga chogdago-dewa: “Imi pe akalzhul nao. Tenal pedin tampe kwen itogojul, tegin pe ukul kwen mesbalojulbal.” ¿Tenal pedin we kwenad-wilegedga immal kwen ukchajulil, we igalde ibiga nabirzhun? We igal ibga keg pel ku. Tenal pedin kwenad-wilegedga immalmal ukchal, we igal kep ib-nuedga kunoniko. \p \v 17 Imi tule-Pab-Jesúsgin-penzhulid-igal teobmodo. Tenal Pab-Jesúsgin-penzhulidbi kwénna ibga keg pel ku, tenal pe-immal-imakedgin aga pe oyogenab pe Pabgin-kwen-penzhul. \p \v 18 Tenal an wisdo, tule-wal-walgwen chogdago: “Igal weob kwen maichul. Imi anmaldin Pab-Jesúsgin penzhulmal, tenal pedin immal-nuegan-imakedginbi nane. Tenal ankadin pog-pel igal-nueganbi.” Tenal tule-weob-chogmalad ib-chunchunnadzhul. \p Imisgin an pega chogdo: pe-Pab-Jesúsgin-penzhulid pe anche oyodo, tenal pe-taedgindin pe melle anka oyogo. Tenal antin, an-naneedbal pemalga oyone, an ulubgin Pab-Jesúsgin kwen penzhul. \p \v 19 Imi pemal penzhulmaldo, Pabdin walkwénna mai, Pab-Tummad-ukin-pid pal kwen nikchul. Wedin, ib-nued. Tenal niamaldin ampa penzhulmalmodo, Pab Tummad walkwénna mai. Al niamal peyedzhe Pab-tobedbal tutumakaldamal. Tenal niamal yabli Pab-chogzhad-pallí immal kwen imajulmal. Al niamal-Pab-penzhulidbal niamalga ibga keg pel ku. Imi pemal ampa teobmodo. Imi pe Pab-Jesúsgin penzhulil, tenal pe Jesús-chogzhad-pallí yabli kwen nanejulil, pe Pab-Jesúsgin-penzhulidbal ampa pega ibga keg pel kunonimogo. \p \v 20 ¿Imi an-pemalga-chogzhadgin pemal ampa penmaldé? Pemal immal kwen wichulma. Tenal pemal peigujiin an pemalga nuekwa oyo, tule-Pabgin-penzhulidbal e-naneed kwen ogwajulil, we igal tulega ibga keg pel ku. \p \v 21 Imi ¿pemal wichulzhí anmal-tad-Abraham, igi kus? Imi Pab Abrahamga-chogzhadbal Abraham Pabga e-machi-Isaac-ukneed-nadbal, Pab yer Abraham-taknoni, tule-immal-kwen-akaloszhulidyob. \v 22 Imi ¿pemal mag itononimalbalzhulzhí Abraham igi kusbal? Imi Abraham aga ulubgin-Pabgin-penzhulidbal tegin Abraham aga nued-naneedgin mes oyononi, Abraham chunchunnad Pabgin penzhul-kus. \v 23 Al Pab-kartagin nermakal maid-yopí kunoni: \q1 Imi Abraham Pab-Tummad-kwen-penguszhul-kus. \q1 Al Pabdin tule-immal-akaloszhulidyob \q1 Abraham-taknonijun. \qr Gn. 15:6 \m Al Abraham Pabbak ai-kunaledga kunonijun. \p \v 24 ¿Imi pemal mag itononimalbalzhulzhí, tule Pab-penzhulidginbi Pabbak igal-nudajul? Tenal tule Pab-penzhulidgin tegin nued-naneedbal Pabbak kep igal-nudanoniko. \p \v 25 Imi ome-macherganbi-wijiid-Rahab ampa an-chogzhad-yopí kusmodo. Imi Rahab aga e-neggin tule-neg-algemalad-odos, tulemal melle tar-mesgal. Tenal Rahab tule-neg-algemalad-pentasbal igal-pidbal negal. Al Pabdin Rahab-nued-taedbal tule-immal-akaloszhulidyob Rahab-taknonijun. \p \v 26 Imi anmal-changin purpa maichulil, anmal-chandin purkwaldo. Imi anmal ampa an-chogzhadyob tule Pabgin-penzhulidbalbi keg immal-imakedyob kudimalmodo. Imi anmal Pabgin-penzhulidginbi naneel, tenal Pab-chogzhadyob kwen nanejulil, anmal tule-purkwismaladyob, ibga keg pel kunonimogo. \c 3 \s1 Pe aga chunmaked abingeenabmal \p \v 1 An-kwenamalad, imi pemal melle yogasal Pab-igalgin tule-oturdamaladga togelen, nabirin. ¿Ibiga an teob chog? Imi pemal nued wismaldo, Pab-Jesús tule-oturdamaladzhe pul-pule immal ekisnoniko Pab-igalgin nuekwa tule-oturdas-dewa o chul-dewa. \p \v 2 Imi anmal-pel-kwapa nomal. Tenal tule e-chunmakedgin nojulil, tule-napírragwad, tegin we tule aga unnio chorzhik ebigalbal. \p \v 3 Imi pe moli-kaka-yabal piir ezha yojal moli-abingegal, we immal toto-pitchu tenal pulzhuli yabli piir-piir moli-imako. \p \v 4 Tenal pe takmalbaldo, ulmolmal-tummagan purwa-pela-pela-koledgin abarmamail, tule-ulmol-chol-kaed e-chogedbal ul-nabiroed toto-pitchu tenal yabli nabir ulmol-chol kada. \v 5 Imi anmal ampamodo. Tenal anmal-kwabin totokwando, tenal pél aga immal imakoele, tummarba aga ima. Imi pe takpaldo, tule totó cho wis ogajal, ichejul neg okummako. \p \v 6 Tenal anmal-kwabin cho-neg-okummajadyob, tule-izho. Tenal iti-nap-naid-pel-kwapa-iskujadyob anmal-kwabin kuakwa naimo, istar chunmagal. Tenal anmal-kwabin-naid pel-kwapa aga tukin chan izho. Tenal pe-kwabin igal-iskanabal pe-uka-odonatap, cho-kamaidgin neg opelonatapidyob. Tenal kwabin-weob-chunmaked, cho-chagla-neggined-Nia-akar tani. \p \v 7 Imi tulemal pel-kwapa chunna nabir immal-tulgan-owizhodamo, immalmal-chapurbalid, chikwi, nakpe, immalmal-termalgined-ugakche. Tenal tulemal pel-kwapa pato immalmal-owizhosmal. \v 8 Tenal anmal-kwabin-pipinmaked keg naga abingemal. Imi anmal kwabingin chuwe-puled-naidyob anmalgin okpin, kaka-iskana kolgal. \p \v 9 Tenal anmal we kwabingin Pab-Tummad-otummoaldamal, tegin anmal ampa we kwabingin tule-Pab-Tummad-e-yopíjal-opinnismalad-ukapchemalbal. \v 10 Imi anmal ampa we kwabingin Pab-otummo, tegin tule-ukapchebal. An-kwenadgan, anmal weob naneed-wilubzhulindo. \p \v 11 ¿Imi ti-kammu-kwénnagwadbal ti-ochi, ti-palu mes noo o chul? Chulá. \v 12 Imi ti-kammu-palugin, keg ti-ochigwad ario. An-kwenamalad, imi wag-islub-chapi chanmakalil, keg aceituna-chan chanma, keg-chulgu wag-islub chanmakenab. Tegin uva chanmakalil, keg wag-islub-chan chanma, keg-chulgu uva-chan chanmakenab. Imi anmal-kwabindemo chogbo ampa chunmaked-wilubzhulindo. \s1 Tule chogbo-pinzheed nikad \p \v 13 Imi pemal-abalgin tule chogmail ede pirkin immal-wiis tegin ede pirkin-pinzheed nikpal, we tule pinzheed-nikadbal tummarba-itojulidgin immal-nuegan imaked-wilub. \v 14 Tenal pemal aga ulubgin peyedzhe istar tule-takel, tegin pe tule-pidgin pe pul tummadga nakwebiel, pe melle aga tummarba-itogedgin chogdago: “Antin tule-immal-wijiid.” Weobdin aga tukin pato kakanzhenai. \p \v 15 Imi tule-tummarba-itogedgin-pinzheeddin Pab-akar kwen tanijul, we pinzheeddin pinche tule-nono-akar nojad, wedin niazhikid, tegin iti-napkined-pinzheedbal. \v 16 Imi pe aga ulubgin istar tule-takel, tegin pe tule-pidgin pe pul tummadga kubiel, neg-iskunoniko, tegin igal-iskana-chogagwenzhul nononibalo. \p \v 17 Tenal pinzheed-Pab-Tummad-akar-tanikiddin pél nueganbi, chwilidik-pinzheed, urwed kwen amijulid, tule-pentakedginbi pinzheed, tule-tummagan-ulpallí naneed, pela-pela wilejakwa tulemal-taked, immal-nuegan-imakedginbi pinzheed, yopígwadbi tule-taked, napírragwadgin immal-imaked. \v 18 Tenal tule-igal-nudagal-alamananimaladdin tulemalga igal-nudaked amidamal. Al we tulega igal-nueganbi kunoniko. \c 4 \s1 Pe iti-napkined-immalmal pe yer takel, pedin pato Pab Tummadbak aichulidga kunoni \p \v 1 ¿Pia tani-wede, aga abin-abin urwemaladdé? Imi we urwed anmal ulubgin-peyedzhe-immal-peigujiidbal alamananimaladbal tanido. \p \v 2 Tenal pe immal-peigujiid pe kwen onojulmal. Tenal pe tule-mesdago, pe istar tulemal-taktago, tegin pe aga abin-abin kualmalal, aga pe sakidamalzhunno. Tenal pe immal-peigujiid yabli pe kwen onogojulmal. ¿Ibiga pemalga weob kunoni pe ebinzhe? Imi pemal Pab Tummadzhe yapa immal-ekisedbal, pe immal-peigujiid kwen onogojulmal. \p \v 3 Tenal pemal Pabzhe immal ekisendo, tenal pe Pabzhe noal-pinzheedgin immal-ekismal. Al pemalga immal kwen uklegojulmal, pemal pinche aga tukin ebugalbi immal ekismal. Wedin ib-nued chul. \p \v 4 Imi omegan-aga-e-machered-yardadiidyob, pemal Pab-Jesúsbak nanemalmo. ¿Imi pe wichulzhí, tule yer iti-napkined-immalmal takel, Pab-Tummadbak-aichulidga kunoniko? Imi pemal ampamodo. Imi pe yer iti-napkined-immalmal takel, pedin pato Pab-Tummadbak-aichulidga kunonimogo. \p \v 5 ¿Imi an-chunmajad ampa pe pendé? Pede ebinzhe Pab-karta-nermakal-maidde pinche chog. Chulá. Imi Pab-kartagin chogdo: \q1 Imi Pab-Tummad-anmalgin-purpa-mezhijad anmal-nob, \q1 egadgabi kugal anmal-pei. \qr Ex. 20:5; Dt. 4:24; Zac. 8:2 \m Al pemal Pab-Tummadbi-pilalgued-wilubmal. \p \v 6 Tenal Pab Tummad anmal-pentaked-wilubzhulinadbal yabli wilejakwa-anmal-tak. Al Pab-kartagin chogdo: \q1 Pab Tummad tule-tummarba-itodamalad-abin-kwisgualda. \q1 Tenal Pab wilejakwagwadgin tule-tummarba-itojulmalad-penta. \qr Pr. 3:34 \p \v 7 Al pemal Pab-ulpallí naneenabmal. Tenal pe nia-abin kantik kwisguenabmalbal. Imi pemal nia-abin kantik kwisguel, nia keg-chulgu ilgwen pemal-akar nao. \v 8 Tenal pe Pab-waglika nadel, Pabdin keg-chulgu pe-abin pe-waglika nonimogo. \p Tegin pemal-iskuedgin-nanemaladdin iskued ebegenabmal, tule tigin chunkal enukchal chwili peioedyob. Tegin pemal-Pab-Jesúsgin-abal-abal-pinzhemaladdin ilagwen Pab-Jesúsgin pinzheenabmalbal. \v 9 Tenal pe-iskuedgin-tiidbal, pe pukib-itogenabmal, tegin pe chuli-pinzhe itogenab, tegin pe poenabbal. Tenal pe weligwal-itodiil, tegin pe alledibalil, imisgin pe iskued-nikadbal pe pukib-itogenabmal. \v 10 Tenal pemal Pab-Tummad-wagin aga tule-polganayob imakenabmal. Tenal an-pega-chogzhadyob pe imakel, Pabdin pemal-otummononiko. \p \v 11 Kwenamalad, imi pemal melle aga emal-emal kwenadgangin kakanzhemalo. Imi pe Jesúsgin-kwenadgin istar chunmajal, pedin pato ulubgin we kwenadga igal-itonai. Tenal pe kwenadga igal-itonail, pedin pato igal-mamikidgin istar chunmanoni. Tenal pe tulega-igal-itogedga-kunonikidbal, pemal chogmal Pab-igal ib-nued o chul. Tegin pe Pab-igalga pe igal itogel, pedin pato Pab-igal-itogedga-tulega kunoni, pedin pato igal-mamikidbal-pallí-taed-tulejul. \p \v 12 Imi Pab Tummadbi nabir igal-mes, tegin Pab Tummadbi nabir tulega-igal-itogedga kubal. Tegin Pab Tummadbi nabir chogbalo: “Pedin abonolego” o “pedin sapejul oturdalego.” ¿Imi pede, toa-tule-ade, tule-pidga igal-itogal-wede? Keg kue. \s1 Pe melle tummarba-itogedgin chunmamalo: “An pan keg-chulgu weob immal imako” \p \v 13 Imi pemal nuekwa an-itomalo. Imi pemal chogmal: “An imis o chulil pan, an neg-kwebur-pidzhe ne. Tegin anmal we neg-kweburgin pirkagwen ampagumalo. Tegin anmal we neg-kweburgin immalmal-wis-ukmalbalo mani wis kagal.” \p \v 14 Tenal pedin, pe wichul pan o achul pega igi neg-kunoniko. Tenal pemaldin unnila poyob kudimal, íche nononiko, tegin íche nadel, pél oweledo. Tenal pemal poyob iti-napkin íche wis kudimalmo. \v 15 Al pemal choged-wilubmal: “An Pab-chogedbal tuladiil, an we immal imako; o chulil, an immal-pid imabalo.” \v 16 Tenal imidin, pemal aga tummarba-itogedgin itojul-chunmamal. Imi pemal-weob-chunmakeddin ib-nuedzhul. \p \v 17 Tenal meke-ibi-tule immal-nuegan wijiil, keg-chulgu immal-nuegan imaked-wilub. Tenal we tule e-immal-nuegan-wijiidbal kwen nanejulil, we tuledin pato iskuedgin arkwas. \c 5 \s1 Mani-ibgan nuekwa aga e-manigin naneenabmal \p \v 1 Nabirdo, mani-ibgan. Imisgin an-pega-immal-chogneed pe nuekwa itomalo. Imi pemalga pela-pela wileged nonikoedbal pemal pukib-itogedbal iktualeba kolmakal-kolmakal poed-wilubmal. \p \v 2 Imi pemal aga ichejul immalmal-chabojiid pebi pato pél nungus, tegin chamu pebi pato pél mol masbal. \v 3 Tegin pe-ol tegin pe-mani chamajadbal, pegin akpinnoniko, pe-chan chogin pela-pela kummajadyob. Al pe pelgunonijunno. \p Tenal neg-tuku pato omodani-choggu, ¿tede pe ibiga ichejul immalmal chabobidé? Tegil pe pinche ichejul immalmal chabogodole. \p \v 4 Imi pe takto, tulemal-pega-immalmal-wesmalad pe-nuekwa-targa-penukchajulidbal Pabzhe wilenanimal pe-tuktigal. Imi Pab-Pul-Tummad itosdo, tulemal-mani-abingaszhulmalad kolmakal-kolmakal wilenanimal. \p \v 5 Imi pemal iti-napkin aga itoleged nuesaal megwismal, immal-kwamudikid-maidyob, pato kuakwa mesgal. \v 6 Tenal pemal tule-immal-akaloszhulmaladgin chogzhamal, we tulemalde purkwed-wilubmal. Imi pemal we tulemal-mechamal. Tenal we tule-immal-akaloszhulmaladdin pemal-abin-kwen-kwisguszhulmal. \s1 Kwenadgan tulemalzhe-peyedzhe-wileged-abalgin pinnallégwadgin kudiguenabmal \p \v 7 Kwenamalad, pemal melle kueye-kueye itomalo tenal pe pinnallégwadgin nanemalo. Jesús kannan tanikoedzhe. Imi pe takmaldo tule-nagnugin-arpamalad igi nanemal. Imi tulemal immal-tigzhal, kueye-kueye ti-wied-keped tegin ti-wied-napid kwen abintajulmal, tenal tule-immal-tigmalad pinnallégwadgin abintabuktamal immalmal-nuegan-weigal. \p \v 8 Imi pemal tule-nagnugin-arpamaladyob kued-wilubmalmo. Imi Pab-Jesús-iti-napche-kannan-tanikoed pato e-wilubgan omodani-choggu, al pe pinnallégwadgin aptakenabmal tegin pe abin-purtigenabmalbal. \p \v 9 Kwenamalad, imi pemal melle istar-itogedgin aga emal-emal urwemalo. Pab pemalga melle igal-itogal. Imi pe takmaldo, Pab-tulega-igal-itoged-ibe pato omodani pega igal-itogal. \p \v 10 Kwenamalad, imi Pab-Tummad-kaka-palchogmalad-Pab-nuggin-chunmasmalad anmalga pato oyosdo, peyedzhe-wileged-abalgin anmal pinnallé naneenabmalmo. \v 11 ¿Imi pemal itosmalzhulzhí, Jobdin wileged-abalgin abin-purtis melle Pab-igegal? ¿Tegin pe itosmalbalzhulzhí, Pabdin napigin Jobga immal-nuegan imas? Imi Pab Tummad tulemalbak pinnallé nane, tegin pela-pela wilejakwa tule-takpal. \p \v 12 An-kwenamalad, imi an pemalga immal pul-chunchoged chogbaldo: imi pe melle immalmal-nuggin napírra immal chogo, nikpad-neg-nuggin pel chul, tegin iti-nap-nuggin pel chulbal, tegin meke-ibi-immala-nuggin pel chulbal. Tenal pe “nabir” chogel, pe keg-chulgu pe-chogzhadyob immal imaked-wilub, tegin pe “chul” chogel, pedin keg-chulgu melle immal imako. Tenal pe immalmal-nuggin napírra immal chogel, pedin keg-chulgu sapejul oturdalenoniko. \s1 Tule Pab-penzhulidgin Pabzhe koled \p \v 13 Imi pemal-walgwen poni-nikadbal wiles-itomail, pe Pabzhe kolenab. Tegin pemal-walgwen weligwal itojiil, pe Pab-otummoedgin namakenabbal. \p \v 14 Imi pemal-walgwen yee-mail, pe Jesúsgin-ibzhemalad-iktumaladzhe kolo, pega Pabzhe kolgal, tegin Pab-Jesús-nuggin nonogin kwallu-imagalbal. \v 15 Tenal pe Pabgin-penzhulidgin Pabzhe kochal, tule-yeed nugunoniko. Tenal Pabdin tar-nudanoniko. Tegin tule-yee-maid iskued nikal, iskued targa elilenoniko. \p \v 16 Al pemal aga emal-emal iskued-nikmalad aga chogenabmal, tegin pe aga muchub-muchub Pabzhe kolenabmalbal, pe kannan nugugalbal. Imi tule iskued-nikchulidgin Pabzhe kolalil, e-Pabzhe-koled kannaleged-nika, tegin we tulega chunna pela-pela immal kunoniko. \p \v 17 Imi Pab-kaka-palchoged-Elías ampa anmal-tule-yopímo. Tenal we Elías pela-pela Pabzhe kochagu melle ti wigal, ti we napkin pirkapá-eg-abal pal kwen wiszhul-kus. \v 18 Tenal teun Elías kannan Pabzhe kochabalgu kannan ti wigal, ti kannan we napkin winonibalzhun, tegin immalmal kannan chanmanonimalbal. \p \v 19 An-kwenamalad, imi pemal-walgwen, Pab-Jesús-igal-chunnadgin nosmalal, tegin tule-pid kannan Pab-Jesús-igal-chunnad-mamikidbal we tule-nojad-cheinonikil, \v 20 pemaldin wisguenabmal: imi meke-ibi-kwenad tule-iskued-akar-cheinonikil we kwenaddin tule-nojad-abonos melle purkwegal, tegin Pabdin tule-nojadga ichejul iskued elio. Pitomalgu.