\id HEB - NT0243 Kuni/Boazi [kvg] (Kuni Dialect) - Fumey Dec/2015 
\ide UTF-8
\h Iblu 
\toc1 Iblu 
\toc2 Hebrews 
\toc3 Iblu 
\mt1 Iblu  
\mt2 Pepa, Iblu ezoqam-te  
\is1 Megeat Manqat-qase  
\ip Nqanek pepa, Zu Klisten ezoqam-té ginø-peaomém. Nginik Zu bawan-ak, iz nøme, Iblu ezoqam zø-akhaemám. Zapa ndǿgo, ndigu Iblu manqat ndømanqatám.  
\ip Ni kopømba mbaín uni tizi꞉nøten, gekha ezoqām ndego, nqanek pepa gepeawam. Ezoqa nøme āv gini-mataváp nqǽgo: Pol ategó. Geté ni ùni zi꞉nøtenák.  
\ip Nqanek pepa-qa manqat, taqa yaq-te nqánek qanegó: Bugukhokhof khøuwa, Mbumbukiam nakhoa ndømboqoá, ezoqa te-te āv kindīzav. Ta nakhoa nqánek qagoám: Ezoqa Mozes-qá guguna manqat bembopáev, neka Mbumbukiam-te søvakha gigiap bembō-løvusam. Geté ta mokho-te ndøgo, ezoqa kopømba mbaín, Mbumbukiam-qa bøi-te uni ti꞉-eqeieqei-ez. Geté ndakin, Mbumbukiam nakhoa ndakinak ndømboqoá. Yesu genanim neka teqa kouk vø̄wa, nakhoa nqánek, Mbumbukiam niqa manqa-zapazapa te꞉-evøzam. Nakhoa nøme mbaín. Yesu ndego Mbumbukiam-gé iziz ezoqam kandambaqapé. Ndego Mbumbukiam-qá nakeamo zenda-té geyá neka ni zapaya oskia vø̄guligulimatun. Yaq nakémbá, ni awenege nakhoa bìzi-ivøvém, neka Yesu uni bizī꞉-unimanqatinim.  
\c 1  
\s1 Keliso ndego até kopó, av Mbumbukiam ekezan nde꞉go  
\p
\v 1 Ibugukhokhof, Mbumbukiam nigi atanakha-zapazapa-za, manqat, manqa vevezam ezoqam mokho-té genøzø-manqatám. Khøuwa vinivinimbá neka nakhoa vinivinimbá.  
\v 2 \x - \xo 1:2 \xt Zion 1:3\x*Geté ndakin vaev khøuwa-te, ndego ni ekeza Yo mokho-té ginindu-manqatám. Yan neka manqei-qape, Mbumbukiam te mokho-te ndégo tenø-khakheinám neka āv gene-veatáv nqǽgo: Gigiap ate ndægo, ndégo téndáp.  
\v 3 \x - \xo 1:3 \xt Zion 14:9; Kol 1:20; Iblu 8:1\x*Ndego Yo, Mbumbukiam-qá waev mo꞉gamewáp, neka ndego até kopó, av Mbumbukiam ekezan nde꞉go. Gigiap ate ndægo, ndégo tegeawát. Ekeza manqat bazaføgakh-qapé genegeawát. Ezoqam-qa manqa-zapazapa sunguzam nonqo, nakhoa gumu-mboqoa, yaq yan manqei-te nqo꞉go, Kawa ezoqam kandambaqape-qá nakeamo zenda-té gemøqóm, ndego Mbumbukiam.   
\s1 Mbumbukiam-ge Yo, enzol ezoqam, ùnime꞉-løvúb  
\p
\v 4 \x - \xo 1:4 \xt Filip 2:9\x*Ndego Mbumbukiam-ge Yo, enzol ezoqam, ùnime꞉-løvúb. Iz ndøgo gendap, kandamba tantáv. Āv taoká, av enzol ezoqam, iz ndøzømbe꞉go.  
\v 5 \x - \xo 1:5 \xt Psa 2:7; Kel 13:33; 2 Sam 7:14; 1 Chr 17:13\x*Gê, Mbumbukiam enzol ezoqa kopo, manqat møndømbó-ein, av nqægo,  
\q1 “Qo nogē yō. No nqægo khaiya, nø̀taqa-qave-ēn”?  
\m O gê, ndego enzol ezoqam kopo-qa yaq-te, møndǽ-ein, av nqægo,  
\q1 “No tegē eve nōgoāt,  
\q2 neka ndego nogē yo ndø̄goāt”?  
\m Āv taoká.  
\v 6 \x - \xo 1:6 \xt Deut 32:43; Lom 8:29\x*Geté Mbumbukiam ekeza yo-khøuwa, manqei-qape-te gendo-khofotav, ndego āv gene-eín nqǽgo,  
\q1 “Mbumbukiam-gi enzol ezoqam ate ndi꞉gu, bèmbovizáp, ndego.”   
\m
\v 7 \x - \xo 1:7 \xt Psa 104:4\x*Geté enzol ezoqam-qa yaq-te, Mbumbukiam-qa Manqat, āv qane-eín nqǽgo,  
\q1 “Mbumbukiam ekeza enzol ezoqam,  
\q2 andé khamøe me me꞉khofotumatún. Nakhamas-té.  
\q1 Ndigu tegi sasae ezoqam,  
\q2 andé gøina wageap me me꞉gó.”   
\m
\v 8 \x - \xo 1:8-9 \xt Psa 45:6-7\x*Geté Mbumbukiam ekeza Yo, āv gembøe-eín nqǽgo,  
\q1 “Mbumbúkiam!  
\q1 Qoqa megeat matev, oskia ndǿgoát. Miavmiáv.  
\q1 Qo ezoqa matev eqeieqeí qozømbe-kawaeqát.”   
\q1
\v 9 Qo poev, matev eqeieqei-té qaqagó.  
\q1 Geté manqa-zapa matanam matev, qo qòsanqawé.  
\q1 Mbumbúkiam!  
\q2 Yaq nakémbá, qoge Mbumbukiam, qo oil qamboqóuz,  
\q2 iz kandambaqape neka khanakhanakh vøqā-etoam.  
\q2 Ndøgo ùnime꞉-løvú, av qogi qafuap gi꞉-upøgim.   
\m
\v 10 \x - \xo 1:10-12 \xt Psa 102:25-27\x*Mbumbukiam-qa Manqat, Keliso-qa yaq-te, nøme āv qane-eín nqǽgo,  
\q1 “Evézøza!  
\q2 Ibugukhokhof, manqei-qape-qa zapa, qo qové,  
\q2 neka yan qakeza zenda voqotē-khakheinam.   
\q1
\v 11 Yan neka manqei-qape, ndø̀mø-navøém.  
\q2 Andé ndabua pakha me mé꞉mbevøém.  
\q2 Geté qo oskia qógót.   
\q1
\v 12 Yan neka manqei-qape,  
\q2 andé ndabua me qoté-putøgím  
\q2 neka andé ndabua khavim-us me qoté-enénd.  
\q2 Geté qo qakezan, qó-enendák,  
\q3 neka qoqa yage, gemǿ-navøemák.”   
\p
\v 13 \x - \xo 1:13 \xt Psa 110:1\x*Neka, gê, Mbumbukiam ekeza enzol ezoqa nøme, møndømbó-ein, av nqægo,  
\q1 “Noqá nakeamo zenda-té qanøqóm.  
\q1 Até qóqotát, atema no qogi qaqa ezoqam,  
\q1 kopømba ande av zenda tokhotapak awam nonqo,  
\q1 qoqa zenda tokhotapak mokho-te vøtaqambú-āb.”?  
\m Āv taoká. Mbumbukiam nqanek manqat, ekeza yo mba mbo-eín.   
\p
\v 14 \x - \xo 1:14 \xt Psa 34:7; 91:11\x*Yaq gê, enzol ezoqam, ndigu gekhâm? Ndigu nqová. Mbumbukiam-qá sasae ndøgoatún, ndego ezoqa tøkeam-qa vøndō-khofosumatun, ndigu khandi miavmiav tindapem.   
\c 2  
\s1 Ni ndìzi-soqoén, Keliso-qa khandi etoam matev tizi-sanqawem  
\p
\v 1 Unimanqatín. Keliso enzol ezoqam ùnime꞉-løvúb. Yaq nakémbá, ni unimanqatin manqat, føgøføgakh bizigeawát, ni qazi-ewagam. Soqaín ndøgo, tizi-køombam.  
\v 2 \x - \xo 2:2 \xt Gal 3:19\x*Manqat ndøgo, Mbumbukiam enzol ezoqam mokho-te, nigi atanakha-zapazapa-za gezø-ein, ndøgo føgákh. Yaq gekha ezoqām ndigu, gimøkuimam, neka o-mba ndapeav vø̄goam, ndigu yaq-fia møndapém, av Mbumbukiam ge꞉-ein.  
\v 3 \x - \xo 2:3 \xt Iblu 10:29; 12:25\x*Ndigu yaq-fia soqaqape gindapem, ndigu nqanek manqat paeveav qagoam, yaq ge zô, ndozo-matavap, ni yaq-fia soqaqape zimǿ-ndapemāk, ni Keliso-qa matev tizi-sanqawem, ndego ni ge꞉khandi꞉n? Āv taoká. Yaq-fia nqosøgeap kandambá tizimø-ndapem. Nqanek khandi꞉nat matev-qa yaq-te, bugukhokhof Evezøza ekeza me꞉manqatám, yaq ndigu ezoqam, gimbo-ewagam, ni-te vø̄-unimanqatintam.  
\v 4 \x - \xo 2:4 \xt Mak 16:20; 1 Ko 12:4, 11\x*Manqat ndøgo, gimanqatam, Mumbukiam mø̀ndø-unimanqatintám. Matev makhamakha neka umingiap matev vinivinimbá gene-unimanqatintám. Neka ndego até Nqova Mbomambaqape-qá matev mokho-té-a, vø̄-unimanqatintam, ndøgo ezoqa ndezø-etoam, av ekeza poev ndægo.   
\s1 Yesu ni khandi etoam nonqo ge-ezoqam-ev  
\p
\v 5 Manqei-qape ndakinak, taqa yaq-te ni nqazi꞉-manqate, ndøgo megemege-te to꞉fakhan, Mbumbukiam ambá av nqǣgo, enzol ezoqam-qā zenda-tē genøvē, tiokawaeztat.  
\v 6 \x - \xo 2:6-8 \xt Psa 8:4-6\x*Āv taoká. Geté Mbumbukiam-qa Manqat-te, ezoqa nøme āv gene-eín nqǽgo,  
\q1 “Mbumbúkiam! Manqei-qape ezoqam, gigiap-qapé mbá.  
\q1 Yaq gekha zapâ, qo ndego ndoqombo-matavap?  
\q1 Neka gekha zapâ, qo ezoqam-ge yo ndoqombo-keoge?   
\q1
\v 7 Qo ndego ibusa-ibusa nonqo, enzol ezoqam-qá mokho-té qonøvé.  
\q1 Geté vaev-te, qo mòqo-eqeiú, iz neka megeat matev ande kawa ezoqam-qa wawaq me voqombō-etoam.   
\q1
\v 8 Neka gigiap ate ndægo, te mokho-te voqotūve.”  
\p Mbumbukiam gigiap ate ndægo, te mokho-te gu꞉ve, ndego gigiap kopo løvuiáv. Geté unimanqatín. Ndakin, ni kopømba mbaín, tiziqeivim av nqægo, gigiap ate nqægo, te mokho-tē qanuvē.  
\v 9 \x - \xo 2:9 \xt Filip 2:8-9\x*Geté ndǿgo tiziqeiví. Yesu, ndego ibusa-ibusa nonqo, enzol ezoqam-qa mokho-te gu꞉goam, ndego Mbumbukiam kawa ezoqam-qa wawaq, iz neka vizap matev mbo-etoám. Zapa ndǿgo, Mbumbukiam ezoqa ewaqape-te, kuku mbogoám, yaq Yesu ni nonqo vø̄nanim.   
\p
\v 10 Mbumbukiam, te mokho-te neka te zapaya gigiap ate nqægo nqago, ndego nakhei kopoav ituza-qa ndøgoám, ndigu te namba yage eqeieqei bemø̄ndapem. Yaq nakémbá, ndego āv qambøe-pøovám nqǽgo: Ekeza Yo, nqosøgeap bendáp, yaq ta mokho-te ndøgo, ndego bemø̄-unimanqatin-khandi-etoam-ezoqam-ev.  
\v 11 \x - \xo 2:11 \xt Met 25:40\x*Ndego ezoqam, ndego ezoqa manqa-zapa-te ndesungutøzat, neka ndigu ezoqam, ndego ndesungutøzat, ndigu Eve kopó. Yaq nakémbá, ndego mivi mbaín. Geté ndigu namba-qaniap zø-akhayám.  
\v 12 \x - \xo 2:12 \xt Psa 22:22\x*Ndego Mbumbukiam-te, āv gene-eín nqǽgo,  
\q1 “Nogi namba-qaniap, qoqá yaq-té qaté-zømesimát.  
\q1 No tiqa wambap-te, qoqa iz nó-eqatát. Ouv qaqayam-ús.”   
\m
\v 13 \x - \xo 2:13 \xt Isa 8:17-18\x*Neka manqat nøme ge-ein, nqánek,  
\q1 “No Mbumbukiam-te mbá qatǿ-vintambát.”  
\m Neka nøme nqánek,  
\q1 “Nqáe! No nqánek. Neka nakheis, Mbumbukiam genø-etoam ngínik.”   
\p
\v 14 \x - \xo 2:14 \xt 1 Zion 3:8; Veve 12:10\x*Ni manqei-qape ezoqam, kha-ús neka kouk-ús. Yaq nakémbá, até ndegó-a, vømø̄-kha-us-ev neka vømø̄-kouk-us-ev. Tene-ezoqam-év ndǿgo, ndego tenanim, yaq teqa løvøte mokho-te, ndego nqova soqaqape géngiú, ndego løvøte-qa bazaføgakh ndømbogo,  
\v 15 neka gekha ezoqām ndigu, tiqa yage-te ate ndægo, løvøte-qa møe mokho-te gu꞉goam, vǿnqovotāz.  
\v 16 Ndego ambá av nqǣgo, enzol ezoqam-qa ndøgeavūn. Ndøgo bavokho-qapé. Geté ndego niqa ndøgeavún, ni Eibleem-gi zi nqazigu.  
\v 17 Yaq nakémbá, ndego bè-ezoqam-év, matev ate ndægo, neka niqa betēqeivi, ni tegi emekheis nqazigu. Yaq ndego Mbumbukiam-gé iziz ezoqam kandambaqape ndǿgoát, tanakh-matev-ús neka ndaføyamba-qapé, neka ekeza kha Mbumbukiam-te, ande etoam matev me vǿe-nqonqotāv, yaq Mbumbukiam ezoqam-qa manqa-zapazapa vøzømbé-evøzām.  
\v 18 Yaq nakémbá, ndego ekezan gepotonumam, khamasim-te gewanimam, ndego kopømbaqapé, ni giní-tøkeát, ni khamasim-te tizimø-wanimat.   
\c 3  
\s1 Yesu gò꞉megeát, Mozes gèpáev  
\p
\v 1 \x - \xo 3:1-2 \xt Iblu 4:14; 7:26; Num 12:7\x*Yaq nakémbá, nogi Klisten nøfuap, zo Mbumbukiam-gi ezoqam, ndego gezø-akha, ni namba tegi ezoqam sa tizimu-goat, zo Yesu mba mbomataváp, ndego Mbumbukiam-ge u-anem neka iziz ezoqam kandambaqape, teqa yaq-te ni ezoqa nqazi꞉-zømesim.  
\v 2 Ndego sasae ndaføyamba-qape mbogoám, te-te ndego, geveatav, ate av-té, Mozes Izlael bawan mokho-te, ndigu ande Mbumbukiam-qa khoev me gi꞉goam, sasae ndaføyamba-qape ge꞉goam.  
\v 3 Gekha ezoqām ndego, khoev tewev, vizap kandambaqape teqa ndégo tøgó, ambá ndø̄go, khoev-qa ndøgō. Yaq nakémbá, vizap kandambaqape Yesu-qa ndøgó, ambá av nqǣgo, Mozes-qa ndøgō. Zapa ndǿgo, khoev ndégo tewév.  
\v 4 Gekha khōev ndøgo, ndøpuate, ezoqa ndøpuán. Geté gigiap ate nqægo, Mbumbukiam ndøkhakheinám.  
\v 5 \x - \xo 3:5 \xt Num 12:7; Deut 18:15-19\x*Unimanqatín. Mozes Izlael ezoqam mokho-te, ndigu ande Mbumbukiam-qa khoev me gi꞉goam, sasae ndaføyamba-qape ndøgoám. Teqa sasae andé nqovønqova me me꞉goám, ta matev-qa yaq-te, vaev-te qafakhan, ndøgo ezoqa ndakin ndi꞉zømesimit.  
\v 6 Geté Keliso, ndego viní. Ndego khoev Eve-gé Yó. Ta khoev ndøgo, ekeza khoév. Yaq ndego eqeieqei mbokeogé. Nqanek khoev ní, ni kha føgakh-mba tizi-waniapat neka niqa vintønat matev Keliso-te, taqa yaq-te ni nqazi꞉-khambuvap, bazaføgakh-us vizimbó-geatāt.   
\s1 Gekha ezoqām ndigu, unimanqatinteav ndigu, ndigu kopømba mbaín, pusup manqei-te timø-oz  
\p
\v 7 \x - \xo 3:7-11 \xt Psa 95:7-11\x*Yaq nakémbá, Nqova Mbomambaqape, āv gene-manqaté nqǽgo,  
\q1 “Zo nqægo khaiya, Mbumbukiam-qa manqa wag tozo-ewagat,   
\q2
\v 8 \x - \xo 3:8 \xt Exo 17:7; Num 20:2-5\x*zo sa ndøføgàkhæ᷄z, av zogi atanakha-zapazapa-za gi꞉goam,  
\q3 ndigu Mbumbukiam-qa manqat gisanqawam  
\q3 neka ndego khamasim-te vø̄-aumam, ta khøuwa-te ndøgo, leg-av manqei-te giyageapam.”   
\m
\v 9 Taqa yaq-te, Mbumbukiam āv gene-manqaté nqǽgo,  
\q1 “Ndigu no khamasim-té ginø-ambumám, oskiá ndøgo, noqa matev giqeivam, no viav foti leg-av manqei-te qazø-kewagam.   
\q1
\v 10 Yaq no qaqa nøqavigát ti-te.  
\q1 Yaq no āv qate-eín nqǽgo,  
\q2 ‘Tiqa matavap-te, oskia ndøyoniáp. Noqa nakhoa ndøgo, no ituza-qa qazøgoam, ndigu qeiviáv.’   
\q1
\v 11 \x - \xo 3:11 \xt Num 14:21-23\x*Yaq noqa qaqa-te, no manqa mbusa āv qatevé nqǽgo,  
\q2 ‘Ndigu gé-ozák, ta manqei-te ndøgo, ma no amba pusup tæzømbe-etoamɨn.’”   
\p
\v 12 Nǿfuap! Yaq nakémbá, zo aiyá qagó. Soqaín ndøgo, zo mokho-te, ezoqa nøme tisapi꞉z neka unimanqatin matev vǿ-ivøvēm neka khandi Mbumbukiam, zita vǿe-wuowēm.  
\v 13 Geté zo khøuwa ate tæpavpavemat, ndøgo Mbumbukiam “Nqægo khaiya” ndembo-akhayam, zita ndøtøpøzú, yaqyaq-a. Soqaín ndøgo, manqa-zapazapa zo ezoqa nøme tøtubam, yaq vozó-føgakhǣz.   
\p
\v 14 Ni Kelisó namba zi꞉tøkuaném, ni unimanqatin matev, av bugukhokhof qazi꞉ndapem, føgøføgakh tizimbo-geageapat, atema vaev-te.   
\p
\v 15 \x - \xo 3:15 \xt Iblu 3:7-8\x*Ni mìziqeivím. Mbumbukiam-qa Manqat, āv qane-eín nqǽgo,  
\q1 “Zo nqægo khaiya, Mbumbukiam-qa manqa wag tozo-ewagat,  
\q2 zo sa ndøføgàkhæ᷄z, av zogi atanakha-zapazapa-za gi꞉goam, ndigu Mbumbukiam-qa manqat gisanqawam.”   
\p
\v 16 \x - \xo 3:16 \xt Num 14:1-35\x*Gê, gekha ezoqâm ndigu, ndigu Mbumbukiam-qa manqa wag giyogem, yaq vø̄sanqawam? Ezoqa ndígu, Mozes mokho-te, Izip manqei-te gindu-fakhaz.  
\v 17 \x - \xo 3:17 \xt 1 Ko 10:10\x*Neka gê, gekha ezoqâm ndigu, Mbumbukiam viav foti qaqa qambogoam ti-te? Ezoqa ndígu, manqa-zapazapa gigoam, neka leg-av manqei-te, løvøte vø̄qeivam.  
\v 18 Mbumbukiam manqa mbusa geve, av nqægo, “Ndigu gē-ozāk, ta manqei-te ndøgo, ma no amba pusup tæzømbe-etoamɨn,” yaq gê, ndego gekha ezoqām mé꞉manqatam? Ndígu tené-manqatam, ndigu teqa manqat gisanqawam.  
\v 19 Nqanek emanqat, ni āv qani-nømendím nqǽgo: Ndigu ta manqei-te ndøgo, ma Mbumbukiam amba pusup tezø-etaomɨn, oneav ta zapaya ndǿgo tinigøám: Ndigu unimanqatinteáv.   
\c 4  
\s1 Ni Mbumbukiam-gi ezoqam, pusa zimǿtá  
\p
\v 1 Manqa mbusa ndøgo, Mbumbukiam geve, ezoqa teqa pusup manqei-te ti-oz, ndøgo zua ndøgó. Yaq nakémbá. Ni aiyáv qabizigú. Soqaín ndøgo, zo ezoqa nøme nakhoa tøzøte-busøtøvem, neka oneav vozógoāt, av Mbumbukiam manqa mbusa ge꞉ve.  
\v 2 Até ní-a, ni nqanek manqat mbomambaqape mìziyogém, av ndigu gi꞉yogem. Geté ti-te ndigu, nqanek manqat ambá av nqǣgo, mø̀ndøzø-tøkē. Zapa ndǿgo, ndigu unimanqatinteáv.  
\v 3 \x - \xo 4:3 \xt Psa 95:11; Iblu 3:11\x*Ni nqazi-unimanqatinat, ni Mbumbukiam-qa pusup manqei-te, ndìzimø-ón. Geté tiqa yaq-te, ndigu unimanqatinteav gigoam, Mbumbukiam āv gene-eín nqǽgo,  
\q1 “Noqa qaqa-te, no manqa mbusa āv qatevé nqǽgo,  
\q2 ‘Ndigu gé-ozák, ta manqei-te ndøgo, ma no amba pusup tæzømbe-etoamɨn.’”  
\m Ndego nqanek manqat ge-ein, oskiá ndøgo, teqa sasae qamømbo-navøem, manqei-qape gekhakheinumat, neka ekezan pusa vø̄ta, ta sasae-te ndøgo.   
\p
\v 4 \x - \xo 4:4 \xt Gen 2:2\x*Mbumbukiam manqei-qape gekhakheinam, yaq khøuwa seven qandap, ta khøuwa-qa yaq-te, Mbumbukiam-qa Manqat, āv qane-eín nqǽgo, “Khøuwa seven qandap, yaq Mbumbukiam pusa ndøtá, sasae ate ndægo gumukhou.”  
\v 5 \x - \xo 4:5 \xt Psa 95:11\x*Geté ta manqat-te ndøgo, bugukhokhof qaziqeivim, Mbumbukiam āv gene-eín nqǽgo, “Ndigu gé-ozák, ta manqei-te ndøgo, ma no amba pusup tæzømbe-etoamɨn.”  
\v 6 Nqanek manqa mbusa, Mbumbukiam ezoqam-te geve, pusup manqei-te timø-oz, ndøgo zua ndøgó. Geté ndigu ezoqam, nqanek manqat mbomambaqape bugukhokhof gi-ewagam, ndigu oneáv. Zapa ndǿgo, ndigu Mbumbukiam-qa manqat, o-mba ndapeáv.  
\v 7 \x - \xo 4:7 \xt Psa 95:7-8\x*Yaq nakémbá, Mbumbukiam khøuwa nøme ndøzáv, ezoqa timø-oz. Ta khøuwa ndøgo, nqægo khøuwá. Matev ndøgo, leg-av manqei-te qafakhanam, mø̀ndømø-navøém. Nupøkhán mbá. Geté vaev-te, até Deivíd-a, av qazi꞉qeivim, taqa yaq-te, āv gene-eín nqǽgo,  
\q1 “Zo nqægo khaiya, Mbumbukiam-qa manqa wag tozo-ewagat,  
\q2 zo sa ndøføgàkhæ᷄z.”   
\p
\v 8 \x - \xo 4:8 \xt Deut 31:7; Josh 22:4\x*Zosua ndigu amba pusup tezø-etoamɨn, av Mbumbukiam manqa mbusa ge꞉ve, yaq Mbumbukiam taqa zita-te, khøuwa nøme ambá gézavák, ezoqa amba pusup tindapemɨn.  
\v 9 Yaq nakémbá, pusup khøuwa zua ndøgó, ni Mbumbukiam-gi ezoqam, ande Sabat khøuwa me tizimø-khantøzem.  
\v 10 \x - \xo 4:10 \xt Iblu 4:4\x*Yaq gekha ezoqām ndego, Mbumbukiam-qa pusup-te temø-on, ndego pusa ndø̀tá, sasae-te, ate av-té, Mbumbukiam ekeza sasae-te pusa ge꞉ta.  
\v 11 Yaq nakémbá, ni bazaføgakh bizi-asazét, ndøgo pusup manqei-te bizimø̄-on. Soqaín ndøgo, ni ezoqa nøme, Mbumbukiam-qa manqat tizi-sanqawem neka nakhoa vizimé-busøtøvēm, av ndigu gi꞉busøtøvem.   
\p
\v 12 \x - \xo 4:12 \xt Ef 6:17; Veve 1:16; 19:13-15\x*Mbumbukiam-qa Manqat, nqakhandî꞉át neka bazaføgakh-ús. Gekha nakhag kaiya geøvap yaqyaq-us khobos-qapī ndigu, Mbumbukiam-qa Manqat, tiqa khobos mø̀ndømø-løvúb. Mbumbukiam-qa Manqat sa tunúmá ndǿgo, yaq kha-qa poev matev-a, yaq Nqova-qa poev matev, vømǿqatā. Bazag segé-løwazét, wema ndu꞉søkhoføpit, vømǿkhanāz. Teqa manqat, ezoqam-qa matavap neka poev matev, segé-geveá.  
\v 13 Unimanqatín. Gigiap ndøgo, Mbumbukiam gekhakheinam, kopo khonøweáv, te-te. Matev ate ndægo, ndego sùgumu-qeiví. Gigiap ate ndægo, bavokhó qanø-fakhaté, teqa bøi-te. Yaq gekha matēv ndøgo, ni nqazi-matanam, ni bìzi꞉-omøtém.   
\s1 Yesu, ndego Mbumbukiam-ge iziz ezoqa kandambaqape  
\p
\v 14 \x - \xo 4:14 \xt Iblu 3:1; 10:23\x*Ni Mbumbukiam-ge iziz ezoqam uni kandambaqape-in nigú. Yesú. Mbumbukiam-gé Yó. Ndego yan uni ova-in-té genøqavíg, atema Eve-te vømø̄fakhan. Yaq nakémbá, ni unimanqatin matev, até bizigeawát, bazaføgakh-ús, ta unimanqatin matev ndøgo, ni ezoqa nqazi꞉-zømesim.  
\v 15 Ngenek Mbumbukiam-ge iziz ezoqam kandambaqape, ndego tanakh matev ndøgó ni-te. Ndego mø̀ndæ-otév, ni manqei-qape ezoqam, ni bazaføgakh khapémbá. Até ndegó-a, khamasim matev ate ndægo, mø̀ndømøndæ-okhoám, ate av-té, ni-te nqæfakhanam. Geté, unimanqatín. Ndego ekezan, manqa-zapa-qase goneáv.  
\v 16 \x - \xo 4:16 \xt Iblu 10:19\x*Yaq nakémbá, ni møe mbaín. Mbumbukiam-te zíkhanøgím, ma ekeza qonam nonqo-te ndo꞉qomat. Ndego kuku matev-ús. Yaq ni tanakh matev neka kuku matev tizíqeivát ndǿgo, neka tøke matev vizí-ndapemāt, gekha khøuwa-tē ndøgo, ni te-te tøke-qa tizi-okhoat.\fig Mbumbukiam-ge iziz ezoqam kandambaqape, av tiqa khakheinam matev qazømbe-goam|alt="HK" src="HK00267B.tif" size="col" ref="4:14-16" \fig*   
\c 5  
\p
\v 1 Gekha Mbumbukiam-ge iziz ezoqam kandambaqapē ndego, Mbumbukiam ezoqa ewaqape mokho-te geveatavɨn, ndego Mbumbukiam-qá sasae ndǿgoát, neka ezoqam-qa manqa-zapazapa zapaya, Mbumbukiam-te søvakha gigiap vǿløvusumāt neka etoam matev vǿgoāt. \fig Mbumbukiam-ge iziz ezoqam, Mbumbukiam-te søvakha gigiap geløuwav|alt="priest, altar" src="CN02093B.tif" size="col" copy="The British and Foreign Bible Society" ref="5:1" \fig*  
\v 2 Ndego ezoqa nøme-te, matev aiyaiyav-té genøgoatún, ndigu Mbumbukiam-qa manqat uni zøtezateav ndigu neka nakhoa eqeieqei pøpøvumav ndigu. Zapa ndǿgo, até ndegó-a, bazaføgakh mbain ezoqám.  
\v 3 \x - \xo 5:3 \xt Lev 9:7; 16:6\x*Yaq nakémbá, ndego ambá av nqǣgo, Mbumbukiam-te søvakha gigiap ezoqa nøme-qa manqa-zapazapa zapaya mbā gene-løvusumatūn, geté ndego até ekeza manqa-zapazapa zapayā-ya, vø̄e-løvusumatun.  
\v 4 \x - \xo 5:4 \xt Exo 28:1\x*Ezoqa kopømba mbaín, ekeza kha sa te-eqa, vømǿ-Mbumbukiam-ge-iziz-ezoqa-kandambaqape-ēv. Geté Mbumbukiam mbo-akhaɨ́n, ndego vømø̄-Mbumbukiam-ge-iziz-ezoqa-kandambaqape-evɨn, ate av-té, Elon gembøe-akha.   
\p
\v 5 \x - \xo 5:5 \xt Psa 2:7\x*Yaq Keliso-qa yaq-te, matev até kopó. Até ndegó-a, ndego ambá av nqǣgo, ekeza kha ge-eqā, vømø̄-Mbumbukiam-ge-iziz-ezoqa-kandambaqape-ev. Geté Mbumbukiam mbo-akhá. Ndego āv gembøe-eín nqǽgo,  
\q1 “Qo nogé yó.  
\q2 No nqægo khaiya, nø̀taqa-qave-én.”   
\m
\v 6 \x - \xo 5:6 \xt Psa 110:4; Iblu 6:20; 7:1\x*Neka manqat nøme-te, Mbumbukiam-qa Manqat mokho-te, ndego āv gene-eín nqǽgo,  
\q1 “Qo Mbumbukiam-gé iziz ezoqam qógoát. Miavmiáv,  
\q2 Ate av-té, Melkizedek Mbumbukiam-ge iziz ezoqam ge꞉goam.”   
\p
\v 7 \x - \xo 5:7 \xt Met 26:36-46; Filip 2:6-8\x*Yesu nqanek manqei-qape-te gegoam, ndego Mbumbukiam-te guligulim neka viam ndøgoám. Akhayam-ús neka eiv-ús. Ndego mø̀ndæ-otév, Mbumbukiam kopømbaqapé, løvøte-te tekhandi꞉v. Yaq Mbumbukiam, teqa akhayam mø̀ndø-ewág. Zapa ndǿgo, ndego ekeza kha, Mbumbukiam-qá mokho-té gunu꞉vé.  
\v 8 Ndego Mbumbukiam-ge Yo ambá genegoám. Geté ndego nqosøgeap sègendapát. Yaq ta nqosøgeap mokho-te ndøgo, Mbumbukiam-qa manqa o-mba ndape-qa yaq-te, otevat vø̄ndap.  
\v 9 Yaq ndego matev ate ndægo gumu-matanam, av Mbumbukiam qambøe-pøovam, ndego gèmø-ezoqam-qá-khandi-miavmiav-zapa-év, gekha ezoqām ndigu, teqa manqa o-mba ndimbøe-ndape.  
\v 10 Yaq Mbumbukiam ndego ekeza iziz ezoqa kandambaqape vø̄e-veo, ate av-té, Melkizedek Mbumbukiam-ge iziz ezoqa kandambaqape ge꞉goam.   
\s1 Ni ande nakhei nqonqon me, sekemba bizìgu᷄, niqa Klisten matev-te  
\p
\v 11 Yesu gemø-Mbumbukiam-ge-manqa-vevezam-ezoqam-ev, kopømba ande av Melkizedek nde꞉go, taqa yaq-te, manqat nøme kandambá ndøgo. Geté, khàpeme꞉-føgákh, zo teizø-ovøyam. Zapa ndǿgo, zoqa yoge matev mø̀ndømø-føgákh.  
\v 12 \x - \xo 5:12 \xt 1 Ko 3:1-3\x*Zo nupøkhán mbá, qazo-Klisten-ezoqam-ez. Yaq ndakin, zo ambá ezoqa nøme zøte-zømesimín. Geté zo zøkezan, ezoqa nøme nqawa bèzøgó, ndigu Mbumbukiam-qa Manqat-qa zapa betē-zømesim. Zo ambá lou føgøføgakh zologeɨ́n. Geté zo tete zua zologé.  
\v 13 Gekha ezoqām ndego, tete zua ndeloge, ndego nakhasa nqonqonam zua ndøgó neka ndego matev eqeieqei-qa yaq-te otevateáv.  
\v 14 Geté lou føgøføgakh ti nonqo ndígu tøgó, ndigu gumufisam. Ezoqam av ngi꞉gu, ekeza matavap, matev eqeieqei-qa yaq-te me꞉-ometimám. Yaq ndakin ndigu kopømbá, segé-geveatát, gekha matev ndøgo, eqeieqeī-a, gekha matev ndøgo, soqain.   
\c 6  
\s1 Aiyáv qabizigú. Soqaín ndøgo, Klisten matev-te tizimø-o꞉an  
\p
\v 1 Ni bìzi-apét, Klisten matev-te bizimø̄-findam. Kopømba mbaín, Klisten matev-qa zapa-qa yaq-te mba, oskia tizi꞉-manqatat. Neka kopømba mbaín, taqa yaq-te mba, oskia tizi꞉-manqatat, matev soqøsoqa matanam-te āv khoqoté-qambūq, ndøgo løvøte-te tø-ituqobet, neka Mbumbukiam-te āv khoqoté-unimanqatīn.  
\v 2 Neka kopømba mbaín, ibøkha iz upøgim-qa yaq-te neka zenda awam-qa yaq-te neka løvøte-te khandi꞉nat-qa yaq-te neka Mbumbukiam-qa manqa ovøyam-qa yaq-te mba, oskia tizi꞉-manqatat, ndøgo ni yaq-fia soqaqape miav-ak-qape tøni-etoam.  
\v 3 Geté ni sà bizi-apét, Mbumbukiam tinitak.   
\p
\v 4 Ezoqa nøme ndigu, Mbumbukiam-qa waev mokho-te mø̀ndøgoám, neka teqa kuku matev vø̄e-khamasimam, neka Nqova Mbomambaqape vø̄ndafem.  
\v 5 Ndigu Mbumbukiam-qa Manqat, mø̀ndæ-khamasimám, neka mø̀ndø-qeivím, ndøgo qanimav-qapé. Neka ndigu teqa bazaføgakh-qape mø̀ndæzøtéz, ndøgo vaev-te bavokho-qape tøndo-fakhan.  
\v 6 \x - \xo 6:6 \xt Met 10:22; Iblu 10:26-27; 1 Zion 5:16\x*Geté ezoqam av ngi꞉gu, Mbumbukiam zita ti꞉wuowem, kopømba mbaín, nqawa toqo-itub, tete nqawa tiqambuz. Ezoqam av ngi꞉gu, ndigu Mbumbukiam-ge Yo, tae mutui-te, andé nqawá ginǿ-tøkewém neka ezoqa ewaqape-qa bugug-te, mivi-te vǿveēm.   
\p
\v 7 Ezoqa nøme, andé manqei eqeieqeí. Qæ ndøgo, qalanqavøemɨn, manqei av nqægo, gèsogɨ́n neka avøe gigiap vø̄-eqaɨn, ti-te ndigu, khae gikhayam. Ezoqam av ngi꞉gu, Mbumbukiam matev mbomømboma zømatanamɨ́n.  
\v 8 \x - \xo 6:8 \xt Gen 3:17-18; Met 13:7, 22\x*Geté gekha ezoqām ndigu, ande khae soqøsoqa me, avøeavøe neka khouwe-khouwe qa-eqaɨn, ndøgo mokho mbain ndøgo, ezoqam av ngi꞉gu, aiyáv giabigú. Mbumbukiam-qa qaqa, avønín gezǿfakhán. Yaq vaev khøuwa-te, khae av nqægo, gésonqotøvém.   
\p
\v 9 Nøfuap mbomømboma! Ni manqat av nqægo, ambá qeizømbe-manqaté. Geté ni mø̀tinøtén, zo āv taoká, av nqanek khae soqaqape nqægo. Geté zo zomǿ-khandí꞉z.  
\v 10 \x - \xo 6:10 \xt Iblu 10:32-34\x*Mbumbukiam ambá av nqǣgo, ezoqa soqaqapē. Ndego manqa matev, gembøé-navøemák, sasae ndøgo qazogoat neka kuku ndøgo, te-te vøzø̄goam, zo tegi ezoqam qazozø-tøkeam neka sekemba ndozozø-tøkeet.  
\v 11 Niqa poev kandambaqape nqánek: Zo ezoqa ewaqape, bazaføgakh até vø-asøzú, atema vaev-te. Yaq matev ndøgo, zo ndozoto-taza, tøfakhan, tàbezømbe-unimanqatín.  
\v 12 Soqaín ndøgo, zo baza tøzøpos. Geté tiqá matev zombópavát, ndigu tiqa unimanqatin matev neka bazaføgakh-us waniap mokho-te, matev mbomømboma timøndapem, av Mbumbukiam manqa mbusa ge꞉ve.   
\s1 Mbumbukiam matev segégó, av manqa mbusa ge꞉ve  
\p
\v 13 \x - \xo 6:13-14 \xt Gen 22:16-17\x*Mbumbukiam Eibleem-te manqa mbusa geve, ndego ekeza iz-té genøvé. Zapa ndǿgo, ezoqa kandambaqape nøme mbaín, teqa iz-te manqa mbusa teve.  
\v 14 Ndego Eibleem, āv gembøe-eín nqǽgo, “No unimanqatín nqataqa-manqate. No matev eqeieqei nøtaqá-matanám neka qazi kopoav-qape nøtaqá-etoám.”  
\v 15 Yaq Eibleem sògo-kewagám. Sège-qaqavám, yaq matev ndøgo, av Mbumbukiam manqa mbusa gembøeve, vømbō-fakhan.  
\v 16 Ezoqa manqa mbusa gi-aumatun, ndigu ezoqa kandambaqape-qá iz-té ginø-aumatún. Yaq ta matev-te ndøgo, ndigu ekeza manqat gè-unimanqatinimín. Soqaín ndøgo, ezoqa tiqa manqat tiqavotømem.  
\v 17 Até Mbumbukiám-a, manqa mbusa geve, ndego ezoqa zømesim-qa ndøgoám, av nqægo, ndego gembøépayák. Geté ndigu matev unimé꞉-ndapém, av manqa mbusa gezømbeve. Yaq nakémbá, ndego manqa mbusa, ekeza iz-té genøvé.  
\v 18 \x - \xo 6:18 \xt Num 23:19\x*Mbumbukiam matev menás gego. Manqat vø̄manqatam-a, manqa mbusa vø̄ve. Yaq nqanek matev menas, gé-enendák. Zapa ndǿgo, Mbumbukiam kopømba mbaín, meakha manqat temanqatat. Ni av qazi꞉nøten nqægo, ndøgo ni ezoqam, te-te khandi-qa qazibøin, zita nitøpøzú. Yaq ni kopømbaqapé, niqa vintønat Mbumbukiam-te, føgøføgakh zígeatát. Zapa ndǿgo, ni mìzi꞉nøtén, ni matev ndìzimø-ndapém, niqa megemege-te ndo꞉go.  
\v 19 \x - \xo 6:19-20 \xt Lev 16:2-3\x*Nqanek nøtenat, andé angølap me me꞉gó, niqa yage-te. Yaq ni zíkøombamák. Geté ni føgøføgakh nigeawát. Ta angølap ndigu, Mbumbukiam-qá khoev mokho-té ginø-ozán, ta kouwat-te ndøgo, ndabua nqo꞉føleap, ma Mbumbukiam nde꞉mia.  
\v 20 Yesu ni zapaya, ta kouwat-te ndøgo, é-møndo꞉-ón, vømø̄-Mbumbukiam-ge-iziz-ezoqa-kandambaqape-ev. Yaq ndego Mbumbukiam-ge iziz ezoqa kandambaqape oskia ndǿgoát, miavmiáv, av Melkizedek ge꞉goam.   
\c 7  
\s1 Melkizedek-qa yaq-te  
\p
\v 1 \x - \xo 7:1 \xt Gen 14:17-20\x*Ngenek Melkizedek, Salem\f + \fr 7:1 \ft Salem, ndøgo Zelusalem taon-qá iz nømé.\f* taon-ak-gé kawa ezoqam ndøgoám, neka ndego Mbumbukiam Eqeiwat-Qape-ge iziz ezoqam kandambaqape vø̄goam. Eibleem nakhag-te gendoqavan, ndøgo kawa ezoqa foa gezøkhana, Melkizedek gèmøqát, zenda vømbø̄eve, vømbō-guligulim.  
\v 2 Yaq Eibleem gigiap ate ndægo, nakhag-te gendo-upøgim, gèqaqá, qaqageap vømø̄-ten, yaq qatoat kopo, Melkizedek vømbō-etoam. (Melkizedek-qa iz, manqa mokho menás: Nøme, kawa ezoqam ndaføyamba-qapé. Neka nøme, Salem taon-ak-gé kawa ezoqám. Nqanek manqat, mokho nøme nqambógo: Sambi kawa ezoqám.)  
\v 3 Melkizedek-ge eve neka evo neka tegi zøzøkha-za-qa yaq-te o teqa qane neka løvøte-qa yaq-te, manqat mbaín. Taqa yaq-te, ndego andé Mbumbukiam-gé Yó. Ndego Mbumbukiam-ge iziz ezoqam oskia ndǿgót.   
\p
\v 4 Ngenek Melkizedek, ezoqa uni kandambaqape-in ndøgoám. Ni āv qazi꞉qeivím nqǽgo: Eibleem nigi atanakha-zapa kandambaqape ambá genegoám, niqa bawan gendongaz, geté ndego gigiap ate ndægo, nakhag-te gendo-upøgim, gèqaqá, neka ta qaqageap ten-te ndøgo, qatoat kopo, Melkizedek vømbō-etoam.  
\v 5 \x - \xo 7:5 \xt Num 18:21\x*Unimanqatín. Mozes-qa guguna manqat, āv qane-eín nqǽgo: Gigiap ndøgo, ezoqa gi-upøgimin, bèqaqaemát, qaqageap bemø̄-ten-at. Yaq qatoat kopo, Livai-gí zi bendapemát, ndigu Mbumbukiam tegi iziz ezoqam gi-ab. Ndigu nqanek qatoat, ekeza ezoqam-té gindu-upøgimatún, oskiá ndøgo, atē nginīk-a, Eibleem-gi zi ndigu.  
\v 6 Geté ngenek Melkizedek, Livai-gé zeó mbá. Āv taoká. Ndego é-møndo꞉qán. Geté oskiá ndøgo, ndego Livai-ge zeo goneav qagoam, ndego ta qatoat ndøgo, Eibleem gembo-etoam, sège-khatiú. Yaq ndego Eibleem-te, zenda mo꞉vé, vømbō-guligulim, te-te ndego, Mbumbukiam manqa mbusa gembøeve.  
\v 7 Ndøgo nake mbaín, av nqægo: Gekha ezoqām ndego, ezoqa nøme zenda tembøeve, ndego ezoqa kandambaqapé. Teoká ndego, ezoqa nøme, ndego zenda awam matev tendap.  
\v 8 Livai-gi zi, ndigu ezoqam-qa qatoat kopo gindapemɨn, ndigu mø̀ndø-pakhaezɨ́n. Geté Melkizedek-qa yaq-te, ndego Eibleem-qa qatoat kopo gendap, Mbumbukiam-qa Manqat einiáv, av nqægo, ndego mø̀ndønanīm.  
\v 9 Yaq nakémbá, Eibleem Melkizedek qatoat kopo gembo-etoam, yaq até Livaí-a, andé matev kopo me me꞉gó, oskia ndøgo, ndego ekezan, ezoqam-qa qatoat kopo gendapɨn.  
\v 10 Ta khøuwa-te ndøgo, Eibleem Melkizedek geqat, Livai qaneav ndøgoám. Geté Livai, Eibleem ndømanazám. Yaq nakémbá, ndego Livai, ta khøuwa-te ndøgo, andé Eibleem-qá kha mokho-té gunu꞉goám, neka Melkizedek-te, etoam matev vø̄go, Eibleem namba.   
\s1 Yesu, ndego Mbumbukiam-ge iziz ezoqa ndakinak, ndigu Mbumbukiam-gi iziz ezoqa nøme, bugukhokhof gigoam, ùnime꞉-løvúb  
\p
\v 11 Mozes-qa guguna manqat, Izlael ezoqam gindapem, ndøgo āv qane-manqaté nqǽgo: Mbumbukiam-gi iziz ezoqam-qa sasae, Livai-gí zi begeawát. Geté ni amba tiqa sasae mokho-te, Mbumbukiam-qa bøi-te tizi-ndaføyamba-enɨn, yaq Mbumbukiam-ge iziz ezoqa nøme, ambá géfakhanák. Geté ndigu Mbumbukiam-gi iziz ezoqam, ndigu kopømba mbaín tinitøke, tizi-ndaføyamba-en. Yaq nakémbá, Mbumbukiam-ge iziz ezoqa nøme bèfakhán. Teqa iziz matev, andé Melkizedek-qá matev me me꞉gó, ambá ndø̄go, ande Elon-qā matēv.  
\v 12 Matev tø-enend, Mbumbukiam-gi iziz ezoqam-qa yaq-te, yaq até guguna manqát-a, bè-enénd, taqa yaq-te.  
\v 13 Nigi Evezøza, ndego Mbumbukiam-ge iziz ezoqa nøme, ni nqazi꞉-manqate, ndego Livai khagua bawan-ák mbá. Teqa bawan-te, ezoqa kopo mbaín, ndigu Mbumbukiam-gi iziz ezoqam-qa sasae gigoam.  
\v 14 \x - \xo 7:14 \xt Isa 11:1; Met 2:6; Veve 5:5\x*Ni mìzi꞉nøtén, av nqægo, nigi Evezøza, Zuda khagua bawan mokho-té gunu꞉qán, ndigu Zuda-gi zi. Mozes Mbumbukiam-gi iziz ezoqam ge꞉manqatam, ndego nqanek bawan-qa yaq-te manqateáv. Livai-gí zi mba me꞉manqatám.   
\s1 Yesu, ndego Mbumbukiam-ge iziz ezoqam oskia ndǿgót  
\p
\v 15 Mbumbukiam-ge iziz ezoqam vini gefakhan, kopømba ande av Melkizedek nde꞉go, yaq ndøgo ni āv qani-nømendím nqǽgo: Matev taqa yaq-te ndøgo, mø̀ndø-enénd. Ndøgo bavokho-qapé.  
\v 16 Ndego Mbumbukiam-ge iziz ezoqam-qa iz gendap, ndego ambá av nqǣgo, iz āv genendāp, av ezoqam-qa khafeap matev o guguna manqat ndæmanqate. Geté, ndego nqanek iz, khandi miavmiav-qá bazaføgákh genendáp.  
\v 17 \x - \xo 7:17 \xt Iblu 5:6\x*Zapa ndǿgo, Mbumbukiam-qa manqat, Keliso-qa yaq-te, āv qane-eín nqǽgo,  
\q1 “Qo Mbumbukiam-gé iziz ezoqam qógót, miavmiáv,  
\q2 ate av-té, Melkizedek Mbumbukiam-ge iziz ezoqam ge꞉goam.”   
\p
\v 18 Nqanek matev, ni āv qani-nømendím nqǽgo: Guguna manqat ndøgo, bugukhokhof qagoam, Mbumbukiam gènqagím. Zapa ndǿgo, ndøgo bazaføgakh mbaín. Kopømba mbaín, tønitøke.  
\v 19 \x - \xo 7:19 \xt Iblu 10:22; Zems 4:8\x*Mozes-qa guguna manqat mokho-te, ezoqa kopømba mbaín, ti-ndaføyamba-ez. Geté ndakin, Mbumbukiam nakhoa ndakinak ndømboqoá, ni tizio-tambat. Ta nakhoa ndøgo, ùnime꞉-løvú, Mozes-qa guguna manqat. Yaq ta nakhoa-te ndøgo, ni kopømbaqapé, Mbumbukiam-qá avønin-té qazinǿ-niáv.   
\p
\v 20 Mbumbukiam Yesu tege iziz ezoqam geve, yaq ndego manqa mbusa ndøvé, taqa yaq-te. Geté Livai-ak Mbumbukiam-gi iziz ezoqam-qa iz gi-upøgim, Mbumbukiam manqa mbusa veeáv.  
\v 21 \x - \xo 7:21 \xt Iblu 5:6\x*Geté Yesu tege iziz ezoqam geve, ndego manqa mbusa ndøvé. Mbumbukiam-qa Manqat, āv qane-manqaté nqǽgo,  
\q1 “Evezøza manqa mbusa, āv genevé nqǽgo:  
\q2 Qo Mbumbukiam-gé iziz ezoqam qógót. Miavmiáv.”  
\p Yaq ndego matavap gé-enendák.  
\v 22 \x - \xo 7:22 \xt Iblu 8:6; 12:24\x*Mbumbukiam manqa mbusa geve, Yesu tege iziz ezoqam geve, ndøgo ni āv qani-nømendím nqǽgo: Poev ndakinak, Yesu ezoqa namba ge꞉-unimanqatin, ndøgo ùnime꞉-løvú, av bugukhokhof qægoam. Zapa ndǿgo, ndego ekezan mbokeogé.  
\v 23 Neka matev vini nøme nqánek: Ndigu Mbumbukiam-gi iziz ezoqam nøme, kopoáv gigoam. Zapa ndǿgo, ndigu mø̀ndø-pakhaezɨ́n, sasae vømø̄-ivøvemɨn.  
\v 24 Geté, ndego Yesu, oskia ndǿyagét, yaq ndego Mbumbukiam-ge iziz ezoqam-qa sasae, ezoqa nøme-te, sa gékawawaták.  
\v 25 \x - \xo 7:25 \xt Lom 8:34\x*Yaq nakémbá, ndego kopømbaqapé, gekha ezoqām ndigu, te mokho-te Mbumbukiam-te tinduzav, ndego unimé꞉-khandí꞉z. Zapa ndǿgo, ndego miavmiav ndǿyagét, neka ndego Mbumbukiam-te oskia ndǿvi꞉mát, ti zapaya.   
\s1 Yesu, ndego Mbumbukiam-ge iziz ezoqa kandambaqape, kopømbaqapé tinitøke  
\p
\v 26 Mbumbukiam-ge iziz ezoqam kandambaqape av ngé꞉go geabinimbigú. Zapa ndǿgo, ngenek ezoqam ndaføyamba-qapé. Ndego manqa-zapazapa mbaín neka soqa matev-qase goneáv. Ndego ùnime꞉-vini-év. Ndego āv tiuká, av ni manqa-zapa-us ezoqam nqazi꞉gu. Ndego mø̀ndø-eqanát. Qámbá. Yan mø̀ndømø-løvú.  
\v 27 \x - \xo 7:27 \xt Iblu 5:3\x*Ndigu Mbumbukiam-gi iziz ezoqa nøme, khøuwa kopoav Mbumbukiam-te søvakha gigiap giløvusumatun, bugukhokhof ekeza manqa-zapazapa zapayá gini-løvusumatún, yaq váev, ezoqa nøme-qa manqa-zapazapa zapaya vø̄løvusumatun. Geté ndego Mbumbukiam-ge iziz ezoqam ndakinak, viní. Ndego ekezan zapaya, søvakha gigiap løvusumav tegoat, kopømbá. Zapa ndǿgo, ndego manqa-zapazapa mbaín. Neka ndego ambá av nqǣgo, søvakha gigiap oskia ndøløvusumatūn. Geté ndego kopo me꞉gó. Ate nonqó ge꞉gó, ndego ekeza kha, ande søvakha gigiap løvusam matev me, sa genqonqotav.  
\v 28 Ndigu ezoqam, Mozes-qa guguna manqat mokho-te, Mbumbukiam-gi iziz ezoqa kandakanda-qa iz gindapem, ndigu manqa-zapazapa-ús. Geté vaev-te, Mbumbukiam ekeza Yo, iziz ezoqa kandambaqape me꞉veó. Ndego ezoqam, Mbumbukiam-qa manqa mbusa mokho-te, nqanek iz gendap, ndego ndaføyamba-qapé. Neka ndego Mbumbukiam-ge iziz ezoqam kandambaqape, oskia ndǿgót. Miavmiáv.   
\c 8  
\s1 Yesu, ndego Mbumbukiam-gé iziz ezoqa ndakinák, yan-te ngo꞉go  
\p
\v 1 Ni manqat qati-manqatavun, gigiap-qape nqánek: Ni Mbumbukiam-ge iziz ezoqam kandambaqape av nqægo, nginîgú. Yan-té gono꞉gó. Kawa ezoqam kandambaqape-qá nakeamo zenda-té gemøqóm, ndego Mbumbukiam.  
\v 2 Ndego teqa iziz matev, uni Mbumbukiam-qa-khoev-in-té gegó, yan-te nqo꞉go. Ta palai khoev ndøgo, ambá av nqǣgo, ezoqa ndøwevēm, geté Evezøza ndøwév.   
\p
\v 3 Mbumbukiam-gi iziz ezoqa kandakanda ate ndi꞉gu, tiqa iz ndǿgo tinindapém: Mbumbukiam-te etoam matev ndǿgoát neka søvakha gigiap vømbó-løvusumāt. Yaq nakémbá, até ndegó-a, nigi Mbumbukiam-ge iziz ezoqa kandambaqape, yan-te ngo꞉go, ndego gigiap etoam matev begó, Mbumbukiam-te. Yaq ndego ekeza kha mbo-etoám.  
\v 4 Ndego nqanek manqei-qape-te tegonɨn, yaq ndego ambá kopømba mbaín, Mbumbukiam-ge iziz ezoqam tegonɨn. Zapa ndǿgo, Mbumbukiam-gi iziz ezoqa ngîgú, ndigu Mbumbukiam-te etoam matev gigoatun, av Mozes-qa guguna manqat ndæmanqate.  
\v 5 \x - \xo 8:5 \xt Kol 2:17; Iblu 9:23; Exo 25:40\x*Ndigu Mbumbukiam-gi iziz ezoqam-qa sasae gigoatun, ndigu yan-qá matev me꞉khamasimatún. Tiqa matev andé yan matev-qá nqovønqová. Até Mbumbukiam-qá khoév-a, manqei-qape-te nqawev, ndøgo andé Mbumbukiam-qá khoev-qá nqovønqová, ndøgo yan-te nqo꞉wev. Ta khøuwa-te ndøgo, Mozes Mbumbukiam-qa palai khoev weve-qa gembogoam, Mbumbukiam ndego āv gembøe-eín nqǽgo, “Palai khoev toqowev, qo gigiap ate ndægo ùni mbøepáev, av no olol-te ndo꞉go, qateqamakh.” \fig Mbumbukiam-qa palai khoev, Izlael ezoqam, leg-av manqei-te gipuanumam|alt="LB" src="LB00259B.tif" size="span" copy="The British and Foreign Bible Society" ref="8:5" \fig*  
\v 6 \x - \xo 8:6 \xt Iblu 7:22\x*Geté Mbumbukiam-ge iziz ezoqam-qa sasae, Yesu gendap, ndøgo ùnime꞉-løvú, ndigu Mbumbukiam-gi iziz ezoqa nøme-qa iziz matev. Até ta poev ndakinák-a, Mbumbukiam ezoqa namba ge꞉-unimanqatin, Yesu ni-te gendapavun, ndøgo ùnime꞉-løvú, ta poev ndøgo, ibugukhokhof ge-unimanqatin. Zapa ndǿgo, manqa mbusa ndøgo, Mbumbukiam ndakin geve, ndøgo ùnime꞉-løvú, av bugukhokhof ge꞉ve.   
\p
\v 7 Poev ndøgo, Mbumbukiam ibugukhokhof ezoqa namba ge꞉-unimanqatin, eqeieqei tøgønɨn, yaq ambá kopømbá, poev nøme unimanqatinteav tegønɨn.  
\v 8 \x - \xo 8:8-12 \xt Jer 31:31-34\x*Geté Mbumbukiam āv geneqeív nqǽgo: Ta poev ndøgo, ibugukhokhof ezoqa namba ge꞉-unimanqatin, kopømba mbaín tøzøtøke. Zapa ndǿgo, ndigu manqa-zapa-ús. Yaq ndego Evezøza, tegi ezoqam, āv gezømbe-eín nqǽgo,  
\q1 “Nqáe! Khøuwa nqágeav.  
\q2 Yaq no Izlael ezoqam neka Zuda ezoqam namba, poev ndakinak nó-unimanqatín.   
\q1
\v 9 Ta poev ndøgo, tæ-unimanqatin, ambá av nqǣgo,  
\q2 av tigi atanakha-zapazapa-za namba qate-unimanqatin,  
\q2 ta khøuwa-te ndøgo,  
\q2 no ndigu pingi qazøndo-geagim neka Izip manqei-te vøtøndō-itub, vøndō-fakhaz.  
\q1 Ta poev ndøgo, qei-unimanqatinim, ndigu sekemba paeveáv.  
\q2 Yaq no gènømbo-qasí, ndigu.   
\q1
\v 10 Geté poev ndakinak, no Izlael ezoqam namba tøte-unimanqatin, av nqǽgo:  
\q1 Ta khøuwa-te ndøgo, no Evezøza, ndigu noqa guguna manqat,  
\q2 wema-té qanøzǿ-nqeitám neka mbøni-te vøzømbó-peawām.  
\q1 Yaq no tigí Mbumbukiam nógoát  
\q2 neka ndigu nogi ezoqam vǿgoāt.   
\q1
\v 11 Ndigu ekeza ezoqam neka zifuap, sekemba gé꞉zømesimák neka gezǿ-manqateák, av nqægo,  
\q2 ‘Zo Evezøza vø̀ezøtēz.’  
\q2 Zapa ndǿgo, ndigu ate ti꞉goat, no é-ndæzøtéz,  
\q3 ezoqa khasøkhasis nekā ezoqa kandakanda.   
\q1
\v 12 No tiqa manqa-zapazapa, ndø̀nømbo-navøém  
\q2 neka gekha matev soqøsoqā gigoam, nombó-matavapák.”   
\p
\v 13 Mbumbukiam poev ndakinak-qa yaq-te nde꞉manqate, ndego te-unimanqatin, yaq ndego ta poev ndøgo, bugukhokhof ge-unimanqatin, awenege me꞉vewé. Neka ni mìzi꞉nøtén, gekha gigiap o matēv ndøgo, qa-nqawønege neka sa ndømbevøemet, ndøgo avønín segé-navøém.   
\c 9  
\s1 Mbumbukiam-gi iziz ezoqam, søvakha gigiap-qa kouk namba, khafeap kouwat-te gi-onɨn  
\p
\v 1 \x - \xo 9:1-2 \xt Exo 25:23–26:30\x*Mbumbukiam bugukhokhof khøuwa, Izlael ezoqam namba poev ge-unimanqatin, yaq ndego mø̀ndæzømás, ande āv kimbøé-vizupāt. Ndigu Mbumbukiam-qá khoev zøgoám, ma gimbøe-vizupam. Palai khoév. Manqei-qape-té qawevám. Ezoqa ndøwevém.  
\v 2 Bugukhokhof kouwat-te, ta palai khoev mokho-te ndøugu, lampa asøzam nonqo mu꞉goám neka lou-qase vø̄u-wuøyam. Ta lou-qase-te ndøgo, flawa mo꞉-abám. Mbumbukiam nonqó. Nqanek kouwat, khafeap kouwat mbo-akhaemám.  
\v 3 \x - \xo 9:3 \xt Exo 26:31-33\x*Ta kouwat-te ndøgo, ndabua sekeqape nøme ndøfaleám, neka taqa zita-te, kouwat nøme vø̄ugoam. Nqanek kouwat, uni khafeap-qape kouwat mbo-akhaemám.  
\v 4 \x - \xo 9:4 \xt Exo 16:33; 25:10-16; 30:1-6; Num 17:8-11; Deut 10:3-5\x*Ta kouwat nøme mokho-te, Mbumbukiam-te etoam matev gone nonqo lou-qase mu꞉wuøyám. Gol khakheitáp. Gigiap sisip mbomømboma mboqotam nonqó. Neka mboges ndøgo, Mbumbukiam Izlael ezoqam namba, poev ge-unimanqatin, vø̄u-nqeitavam. Mboges ndøgo, gól gini-gutøvém, neka gigiap vø̄u-nqeitavam. Gigiap misiká: Nøme káp. Ta kap ndøgo, gol khakheitáp. Neka kap-te ndøgo, mana mu꞉nqeitavám. Neka gigiap nøme, Elon-qá tatuág, mbusa ekezan mba qambo-fakhan. Neka nandi vøndøgeap menas, Mbumbukiam-qa guguna manqat qo꞉peaupam, ta mokho-te Mbumbukiam Izlael ezoqam namba poev ge-unimanqatin, vø̄ugoam.  
\v 5 \x - \xo 9:5 \xt Exo 25:18-22\x*Mboges mumat ndo꞉go, enzol ezoqam taf-us-qá nqovønqova mo꞉goám. Ndigu andé khakhatáp, av nqægo, Mbumbukiam mø̀ndøgoám ndøgo. Enzol ezoqam-qa taf, mboges mumat-té qano-vøndatám. Ta mboges mumat-te ndøgo, Mbumbukiam ezoqam-qa manqa-zapazapa ndøsunguzumám. Geté, ndakin khøuwa eqeieqeí mbá, nqanek gigiap ate ndægo ovøyam nonqo.\fig Mboges ndøgo, Mbumbukiam Izlael ezoqam namba, poev ge꞉-unimanqatin|alt="BB" src="Ark of Covenant.tif" size="col" copy="The British and Foreign Bible Society" ref="9:5" \fig*  
\v 6 \x - \xo 9:6 \xt Num 18:2-6\x*Matev āv tønegoám.  
\p Bugukhokhof kouwat-te, ta palai khoev mokho-te ndøugu, khøuwa ate ndæpavpaveam, Mbumbukiam-gí iziz ezoqam ndø-ozín, teqa sasae vø̄gonemɨn.  
\v 7 \x - \xo 9:7 \xt Lev 16:2-34\x*Geté ta kouwat uni mokho-te-in ndøugu, Mbumbukiam-ge iziz ezoqam kandambaqape mba ndø-onɨ́n. Viav kopo-te, ndego khøuwa kopo mba me꞉-onɨ́n. Ndego søvakha gigiap-qá kouk ndøndapɨ́n, Mbumbukiam-te etoam matev vømø̄gonɨn. Bugukhokhof, ekeza manqa-zapazapa zapaya møgonɨ́n neka yaq ezoqa nøme-qa manqa-zapazapa zapaya vømø̄gonɨn, ndøgo zøtezateav gigoam, av nqægo, manqa-zapazapā.  
\v 8 Nqanek matev mokho-te, Nqova Mbomambaqape, ni āv gini-nømendím nqǽgo: Nqanek palai khoev oskia qawevam neka matev taqa yaq-te oskia vø̄goam, yaq nakhoa mboqoeveáv, zuá, ezoqam Mbumbukiam-te timøfakhaz, ande kouwat uni khafeap-qape-te me vømé-ōz.  
\v 9 \x - \xo 9:9 \xt Iblu 10:1-2\x*Ndøgo ni āv qaninømánd nqǽgo: Etoam matev Mbumbukiam-te, neka søvakha gigiap løvusam matev, kopømba mbaín, tiqa mbøni tøsunguz, neka vǿe-ndaføyamba-ēz, ndigu nqanek matev gigoatun.  
\v 10 Nqanek søvakha gigiap løvusam matev neka gekha matev nøme ndøgot, kopømba ande av gekha lou toqolog o gekha ibøkha toqo-iz o āv khoqoté-khakuām, ndøgo mumat matev mbá. Matev av nqægo, sa ndǿgo tønegoám, atema ta khøuwa-te ndøgo, Mbumbukiam nakhoa ndakinak vø̄-mboqoa.   
\s1 Keliso ekeza kouk namba, Mbumbukiam-qa megemege-te gemøfakhan  
\p
\v 11 Geté ndakin Keliso ndøfakhán. Ndego Mbumbukiam-gé iziz ezoqa kandambaqape ndøfakhán. Matev mbomømboma ndø-ndapavún. Ta palai khoev ndøgo, ma ge꞉-on, ndaføyamba-qapé. Ndøgo ùnime꞉-løvú, ta palai khoev ndøgo, manqei-qape-te nqago. Ndøgo ambá av nqǣgo, manqei-qape ezoqa ndøwevēm. Āv taoká. Ndøgo manqei-qape gigiáp mbá.  
\v 12 Ta kouwat uni khafeap-qape mokho-te, Keliso khøuwa kopo mba me꞉-ón. Geté ndego ambá av nqǣgo, naningus o kao-qā kōuk namba me꞉-ōn, Mbumbukiam-te etoam matev nonqo. Āv taoká. Ndego ekeza kóuk namba me꞉-ón, Mbumbukiam-te etoam matev vømø̄go, ni sasa ndønqovotan neka khandi miavmiav vønī-etoam.  
\v 13 \x - \xo 9:13 \xt Lev 16:15-16; Iblu 10:4; Num 19:9, 17-19\x*Mbumbukiam-gi iziz ezoqam, ezoqam-te, kao neka naningus angana-qá kouk ndøpomoyamɨ́n, neka kao-yu gumu-lonqotøvemɨn, tuqa pakhakh vøzømbō-pomoyamɨn. Yaq gekha ezoqām ndigu, Mbumbukiam-qa bøi-te, ande khavim-us me gi꞉goam, nqawa vø̄-eqeieqei-ezɨn. Geté nqanek matev, ndigu mumat-te mbá qanø-sungutazɨ́n.  
\v 14 \x - \xo 9:14 \xt 1 Pita 1:18-19\x*Geté Keliso-qa kouk viní. Ndøgo ùnime꞉-løvú, nqanek matev. Nqova miav-ak ge-itu, yaq ndego ekeza kha ande etoam matev eqeieqei-qape me ndægo, Mbumbukiam-te genqonqotav, ta kouk ndøgo, ni uni niqa mokho-té qanø-sungutønát. Yaq ni mivi nøme mbaín, niqa manqa-zapazapa-qa yaq-te, ndøgo ni løvøte-te qa-itumbat. Yaq ni kopømbaqapé, Mbumbukiam-qa sasae sizígút, ndego khandi miav-ak Mbumbukiam.   
\p
\v 15 Poev ndakinak, Mbumbukiam ezoqa namba ge꞉-unimanqatin, Keliso mokho-té qanøni-fakhán. Tae mutui-te genanim, ndego ezoqam-qa manqa-zapazapa-qa yaq-te, yaq-fia ndøgó, ndigu ta awenege poev matev mokho-te gu꞉goam, ndøgo Mbumbukiam ibugukhokhof ezoqam namba ge꞉-unimanqatin, neka vø̄nqovotaz. Ndego tenegó ndǿgo: Gekha ezoqām ndigu, Mbumbukiam gezø-akha, khandi miavmiav bendapém, ate av-té, bugukhokhof manqa mbusa ge꞉ve.   
\p
\v 16 Ezoqa tenanim, ndego bugukhokhof pepa gepeawam av nqægo, gekha ezoqam teqa gigiap tindapem, yaq vø̀khæqatéq, av nqægo: Ndego unimé꞉-nanim? Yaq váev, ndigu teqa gigiap tindapem.  
\v 17 Zapa ndǿgo, ndego ezoqam oskia teyagat, ta pepa ndøgo gepeawam, mokho mbaín. Matev sa ndǿgo, tønéfakhán, ndego tenanim.  
\v 18 Yaq nakémbá, até ta bugukhokhof poév-a, Mbumbukiam ezoqa namba ge꞉-unimanqatin, kouk mokho-té qanøfakhán. Søvakha gigiap amba pakhaezateav tøgonɨn, yaq ndøgo ambá kopømba mbaín, tøfakhanɨn.  
\v 19 \x - \xo 9:19-20 \xt Exo 24:6-8\x*Ta khøuwa-te ndøgo, Mozes ezoqa Mbumbukiam-qa guguna manqat ate ndægo ge꞉zømesim, ndego kao nakhasam neka naningus angana-qá kouk ndøndáp, ibøkha namba vø̄e-tøkua, Mbumbukiam-qa guguna manqat mbuk-te neka ezoqam-te sasa mo꞉pomoyam. Isop tae esokhó neka sip su køkóuk genepomoyám.  
\v 20 Yaq ndego ezoqa gezø-ein, “Nqanek kouk, āv qane-unimanqatintét nqǽgo: Poev ndøgo, Mbumbukiam zo namba ge꞉-unimanqatin, zo ùni mbøepáev.”  
\v 21 \x - \xo 9:21 \xt Lev 8:15, 19\x*Mozes até palai khoev-té-a neka gigiap-te ate ndægo, guligulim nonqo qagoat, kouk āv tene-pomoemám.  
\v 22 \x - \xo 9:22 \xt Lev 17:11\x*Mozes-qa guguna manqat, āv qane-eín nqǽgo: Avønín, gigiap ate ndægo, kóuk qabete-sunguzú, bemø̄-eqeieqei. Zapa ndǿgo, kouk waeveav tøgoat, yaq Mbumbukiam manqa-zapazapa sa gembøé-navøemák.   
\p
\v 23 \x - \xo 9:23 \xt Iblu 8:5; 10:1\x*Ta gigiap ndøgo, palai khoev-te qagoam, āv tini-sunguzumám. Geté nqanek gigiap ate nqægo, nqovønqova mbá. Gigiap eqeieqei, yan-té qano꞉gó. Yaq ta gigiap ova nqo꞉go, kopømba mbaín, søvakha gigiap-qa kouk toqote-sunguz. Geté matev vini begó. Matev kandambaqapé.  
\v 24 Keliso ambá av nqǣgo, ta khafeap kouwat-te ndø̄go tenø-ōn, ezoqa zenda gi꞉wevem. Zapa ndǿgo, ta khafeap kouwat ndøgo, nqovønqova mbá. Geté ndego yan-té genø-ón. Yaq ndego Mbumbukiam-qá megemege-té geyá, neka ni zapaya, manqat ndømanqaté.  
\v 25 Neka ndego ambá av nqǣgo, ekeza kha khøuwa kopoav nqonqotøve nonqo ndø-ón, kopømba ande av manqei-qape Mbumbukiam-ge iziz ezoqam kandambaqape nde꞉go, ndego viav-viav khafeap kouwat-te ge-onɨn, gigiap vini-qa kouk vø̄ndapɨn.  
\v 26 \x - \xo 9:26 \xt Iblu 10:10\x*Matev av tægonɨn ndægo, yaq Keliso nqosøgeap ambá khøuwa kopoav mboyogeɨ́n, neka løvøte khøuwa kopoav vø̄qeiviin, manqei-qape ande qæfakhan, atema ndakin. Geté Keliso ndakin khøuwa-te, manqei-qape nqanavøemtet, kopo mba me꞉geavún, ate nonqó, neka ezoqam-qa manqa-zapazapa evøzam nonqo, ekeza kha vø̄nqonqotav.  
\v 27 Ezoqa ewaqape, bèpakhaezát. Kopo mé꞉nanimát, yaq Mbumbukiam-qa manqa ovøyam-te bemø̄-itanat.  
\v 28 Keliso-qa yaq-te, até kopó: Ndego ekeza kha, kopo me꞉nqonqotáv, neka ezoqa kopoav-qa manqa-zapazapa vø̄-eqa. Yaq nqawa tendoqavan, ndego ambá av nqǣgo, ezoqam-qa manqa-zapazapa zapayā genēgeāv. Geté ndego khandi zǿndapáv, gekha ezoqām ndigu, teqa ndo꞉keoge.   
\c 10  
\s1 Keliso niqa manqa-zapazapa zapaya, ekeza kha genqonqotav, yaq Mbumbukiam-te søvakha gigiap zitøge matev nøme bègo᷄  
\p
\v 1 Matev ndøgo, Mbumbukiam-gi iziz ezoqa kandakanda gimatønumatun, av Mozes-qa guguna manqat ndæmanqate, ndøgo nqovønqova mbá. Uni matev-ín mbá. Ndøgo ni matev mbomømboma mba me꞉nømendím, vaev-te tøfakhanam. Geté, unimanqatín, ndøgo kopømba mbaín, ni taqa yaq-te uni tænømand. Zapa ndǿgo, Mbumbukiam-gi iziz ezoqa kandakanda, viav-viav ate ndægo, etoam matev kopo gigoatun, ta matev ndøgo, ezoqa kopømba mbaín, ti꞉-ndaføyamba-ez, ndigu Mbumbukiam-qa avønin-te gizavɨn.  
\v 2 Ezoqa amba Mbumbukiam-te søvakha gigiap zitøge matev mokho-te ti꞉-ndaføyamba-ezɨn, yaq gê, ndigu nqanek matev amba zua ndǿgonɨn? Mbaín! Ndigu zua amba gégoák. Zapa ndǿgo, ndigu ezoqam, Mbumbukiam ndimbovizap, ndigu ta matev mokho-te, é-møndø-sunguzɨ́n, yaq ndigu manqa-zapazapa-qa yaq-te, mivi sekemba ambá gégoák.  
\v 3 Geté ndigu Mbumbukiam-te viav-viav søvakha gigiap gizitagatun, ndøgo ekeza manqa-zapazapa-qa yaq-te, manqa matev mba zø-eimín.  
\v 4 \x - \xo 10:4 \xt Iblu 9:13\x*Zapa ndǿgo, kao neka naningus, tiqa kouk kopømba mbaín, ezoqam-qa manqa-zapazapa tø-evøzam.   
\p
\v 5 \x - \xo 10:5-7 \xt Psa 40:6-8\x*Yaq nakémbá, Keliso manqei-qape-te gegeavun, ndego Mbumbukiam āv gembøe-eín nqǽgo,  
\q1 “Ezoqa qo søvakha gigiap giqando-zitagatun neka etoam matev vøqandō-goatun,  
\q2 ndøgo qo poeveáv.  
\q1 Geté qo kha qonø-khakheinám, voqonø̄-etoam.   
\q1
\v 6 Søvakha gigiap giqando-løvusumatun  
\q2 neka gekha etoam matev nøme vøqandō-goatun, tiqa manqa-zapazapa evøzam nonqo,  
\q2 ndøgo qo khaneateáv.   
\q1
\v 7 Yaq no āv qate-eín nqǽgo:  
\q2 Nqáe! No mø̀egeavún.  
\q2 Mbumbukiam-qa Mbuk-te,  
\q3 manqat ndøpeâwáp, noqa yaq-te.  
\q2 Mbumbúkiam! No qoqá poev matev gone-qa nøgeavún.”   
\p
\v 8 Keliso bugukhokhof, āv gene-eín nqǽgo, “Ezoqa qo søvakha gigiap giqando-zitagatun neka etoam matev vøqandō-goatun neka manqa-zapazapa evøzam nonqo søvakha gigiap vøqandō-løvusumatun, ndøgo qo poeveáv neka khaneateáv.” Ndego nqanek manqat ge-ein, oskiá ndøgo, Mozes-qa guguna manqat qa-ein, av nqægo, matev yà begó.  
\v 9 Yaq taqa zita-te, ndego manqat nøme vø̄-ein, “Nqáe! No qoqá poev matev gone-qa nøgeavún.” Nqanek manqat, ni āv qani-nømendím nqǽgo: Keliso awenege matev, gènøzá. Yaq taqa iziz, matev ndakinak ndømatanám.  
\v 10 \x - \xo 10:10 \xt Iblu 9:12\x*Yesu Keliso Mbumbukiam-qa poev gembopaev, neka ekeza kha sa vø̄nqonqotav, ta mokho-te ndøgo, ndego ni mø̀ndø-Mbumbukiam-gí-ezoqam-én. Ate nonqó.   
\p
\v 11 \x - \xo 10:11 \xt Exo 29:38\x*Até Mbumbukiam-gí iziz ezoqam-qá matév-a, khøuwa kopoav matev kopo gigoatun, Mbumbukiam-te søvakha gigiap gimbo-løvusumatun, ta matev ndøgo, kopømba mbaín, ezoqam-qa manqa-zapazapa tø-evøzam.  
\v 12 Geté Keliso ezoqam-qa manqa-zapazapa zapaya, ekeza kha genqonqotav, ndego etoam matev kopo mba me꞉matanám, ate nonqó, yaq Mbumbukiam-qa nakeamo zenda-te, vømø̄qom.  
\v 13 \x - \xo 10:13 \xt Psa 110:1\x*Yaq ndøgo Mbumbukiam-qa mo꞉keogé, atema ndego tegi qaqa ezoqam, ande zenda tokhotapak awam nonqo me, te mokho-te vømbøí-āb.  
\v 14 Ndego ekeza kha genqonqotav, ta matev kopo mokho-te, ndego ndigu ezoqam até ge-ndaføyamba-éz, ndigu ekezan nonqo genøzøzo.   
\p
\v 15 Até Nqova Mbomambaqapé-a, ni-te gè-unimanqatintét, taqa yaq-te. Zapa ndǿgo, Mbumbukiam-qa Manqat taqa yaq-te, bugukhokhof āv qane-eín nqǽgo,   
\q1
\v 16 \x - \xo 10:16 \xt Jer 31:33; Iblu 8:10\x*“Evezøza ge-ein: Megemege-te ndo꞉go, no ezoqa namba, poev āv qaté-unimanqatín nqǽgo:  
\q2 No ndigu noqa guguna manqat, mbøni-té qanøzǿ-nqeitám  
\q2 neka tiqa wema-te vøzømbó-peawām.”   
\m
\v 17 \x - \xo 10:17 \xt Jer 31:34\x*Yaq taqa zita-te, ndego manqat nøme, āv gene-eín nqǽgo,  
\q1 “Tiqa manqa-zapazapa neka matev eqeieqei mbain ndøgo,  
\q2 no sekemba nombó-matavapák.”   
\m
\v 18 Yaq nakémbá. Mbumbukiam ezoqam-qa manqa-zapazapa sa qambøe-navøem, yaq søvakha gigiap zitøge matev nøme bègo᷄, te-te, ezoqam-qa manqa-zapazapa zapaya.   
\s1 Ni unimanqatin matev, até bizigeawát  
\p
\v 19 \x - \xo 10:19 \xt Iblu 4:16\x*Nǿfuap! Yaq nakémbá, Yesu-qa kouk mokho-te, ndøgo niqa manqa-zapazapa zapaya qawa, ni ndakin kopømbaqapé, ta kouwat uni khafeap-qape-te, Mbumbukiam-qa avønin-te, sizimǿ-ón. Møe mbaín. Segenimbú-løvuzít.  
\v 20 \x - \xo 10:20 \xt Met 27:51\x*Yesu ekeza kha genqonqotav, ndego nakhoa ndakinak nimboqoá, neka ndabua vø̄nøza, ta ndabua ndøgo, khafeap kouwat-te qafaleam, ni Mbumbukiam-te qaqatønotam. Ta nakhoa ndakinak, khandi-té qanøløwé꞉t.  
\v 21 Ni ndakin Mbumbukiam-ge iziz ezoqam kandambaqape ginigu, ndego ndinimbo-kawaevat, ni Mbumbukiam-qa khoev nqazigu,  
\v 22 \x - \xo 10:22 \xt Lev 8:30; Ezek 36:25; Ef 5:26\x*yaq ni Mbumbukiam-qá avønin-té qabizinø-niáv. Mbøni eqeieqei-té neka unimanqatin matev-ús. Ndego niqa mbøni-te, andé ekeza kouk me nimbi-pomoyám, niqa manqa-zapazapa vønī-evøzam, taqa yaq-te ni mivi qazigoam, neka niqa kha ande ibøkha bæbæs-qape me vønimbī-sunguz.  
\v 23 Niqa vintønat Yesu-te, ni ezoqa nqazizømbe-manqate, ni bazaføgakh-us bizigeawát. Qavotam tiá. Zapa ndǿgo, ndego ezoqam, ndego manqa mbusa geve, ndego unimanqatin-qapé. Ndego matev ndø̀matanám, av manqa mbusa ge꞉ve.  
\v 24 Ni yaqyaq-a, yà bizi-mataváp, kuku matev-te neka matev mbomømboma gone-te, zita bizī-tøpøzu.  
\v 25 \x - \xo 10:25 \xt Iblu 3:13\x*Ni Klisten wambap matev bizi-ivø̀ve᷄m, av ezoqa nøme gi꞉goatun. Geté sizí-pindupát neka zita vizí-tøpazāt. Zo av nqægo nøme mba mo꞉gót. Zapa ndǿgo, zo āv qazøte-qeiví nqǽgo: Evezøza-qa khøuwa, ndego tendoqavan, avønín.   
\s1 Mbumbukiam-ge Yo, zita toqote-wuao  
\p
\v 26 \x - \xo 10:26 \xt Iblu 6:4-8\x*Ni unimanqatin manqat-qa yaq-te nøtenat qazindapem, gete zita tizi-wuøem neka manqa-zapa-te sekemba tizi-apet, yaq ndøgo etoam matev nøme mbaín, Mbumbukiam tizimbo-etøomem, manqa-zapa evøzam nonqo.  
\v 27 \x - \xo 10:27 \xt Isa 26:11\x*Av tizi꞉gonem, yaq nakhoa nøme mbaín. Ni manqa ovøyam-qa neka gøina tatas-qape-qa mba zimbøe-keogé, møe-ús, ta gøinam ndøgo, ndigu tøngiæzo, ndigu Mbumbukiam ndisanqawe.  
\v 28 \x - \xo 10:28 \xt Deut 17:6; 19:15\x*Zo mø̀zøte-zøtéz. Gekha ezoqām ndego, Mozes-qa guguna manqat gesanqao, yaq bøi vizu ezoqa menas o misika teqa matev giqeivim, yaq ndego ezoqam, yà benaním. Kopømba mbaín, tanakh timbogonem.  
\v 29 \x - \xo 10:29 \xt Exo 24:8; 1 Ko 11:27-29; Met 12:30-32\x*Yaq ge zô, ndozo-matavap? Ezoqa Mbumbukiam-ge Yo tetokhonav neka teqa kouk, khokho gigiap vǿe-vēo, ta kouk ndøgo, Yesu ezoqa namba poev ndakinak ge꞉-unimanqatin, neka ta mokho-te, ndego ezoqam, ge-Mbumbukiam-ge-nakhasam-ev, neka ndego Nqova Mbomambaqape-qa yaq-te ngenøgim manqat ndemanqate, te mokho-te ndego, Mbumbukiam-qa kuku matev ge꞉-otev; av nde꞉matanam, ndego yaq-fia gekha nqosøgeap ndǿndāp? Ndego yaq-fia unimé꞉-soqá tendap. Ndøgo unimé꞉-løvú, av tiqa yaq-fia ndægo, ndigu Mozes-qa guguna manqat gimøkuimam.  
\v 30 \x - \xo 10:30 \xt Deut 32:35-36; Psa 135:14\x*Zapa ndǿgo, ni ndego mìzi꞉nøtén, ndego manqat ge-ein, av nqægo, “Ezoqam nó, ezoqam-qa manqa-zapazapa nqæqavøiwat neka yaq-fia nqǣtāwāt.” Ndego ezoqam, Mbumbukiám. Neka Mbumbukiam-qa Manqat nøme, āv qane-eín nqǽgo, “Evezøza ekeza ezoqam manqa ovøyam-té genǿ-áb.”  
\v 31 Unimanqatín. Ti-te ndigu unimé꞉-soqá, møe-ús, ndigu Mbumbukiam-qa zenda-te timø-o꞉az, ndego khandi miav-ak Mbumbukiam.   
\s1 Ni bazaføgakh-us bizi-waniáp, niqa unimanqatin-te  
\p
\v 32 Gèmbo-mataváp. Ta khøuwa-te ndøgo, zo unimanqatin manqat, ande waev me qazøte-qeivim, zo viniv neka potonam matev kandambá qazondapat. Geté zo bazaføgakh-us zowaniapám.  
\v 33 Zo ezoqa nøme mø̀ndø-ngenøzotám, ezoqa ewaqape-qa bugug-te, neka yage føgakh vøzø̄-etoumam. Neka zo ezoqa nøme, zo ndigu mòzozø-tøkeám, ndigu viniv gi-upøgimam.  
\v 34 \x - \xo 10:34 \xt Met 6:20; 5:11-12\x*Klisten ezoqa nøme, ndimbula mokho-te ginqeitaz, zo ti-te ndigu, tanakh zøgoám neka vozozø̄-tøkeam. Neka ezoqa zoqa gigiap gizø-upøgimam, zo sòzozø-takám. Khanakhanakh-ús. Zapa ndǿgo, zo mø̀zøte-zøtéz, zo ande gigiap nøme me, nandøzø̂gó. Ndøgo ùnime꞉-løvú, av gigiap nøme, gizømbe-upøgimam. Zapa ndǿgo, ta gigiap ndøgo, miav-ak-qapé.   
\p
\v 35 Yaq nakémbá, zoqa unimanqatin matev, ndønqagìme᷄m. Zapa ndǿgo, taqa yaq-fia kandambá tantáv.  
\v 36 Zo føgøføgakh ndøwaniáp. Yaq zo Mbumbukiam-qa poev tozombo-pavat, zo matev zóndapém, av manqa mbusa ge꞉ve.  
\v 37 \x - \xo 10:37-38 \xt Hab 2:3-4\x*Taqa yaq-te, Mbumbukiam-qa Manqat, āv qane-eín nqǽgo,  
\q1 “Khøuwa avønín.  
\q2 Yaq ndego ezoqam, tegeav, gégeáv.  
\q2 Ndego khøuwa géføløtazák.”   
\m
\v 38 Neka Mbumbukiam, manqat nøme āv gene-eín nqǽgo,  
\q1 “Noge ezoqam ndǿgo tené-ndaføyamba-év, te-unimanqatintat.  
\q1 Yaq géyagét.  
\q1 Geté teqambun, no tenøuvan,  
\q2 no khanakhanakh mbaín, te-te.”   
\m
\v 39 Ni āv tiuká, av ezoqam ndi꞉gu, tiqambuz, neka vǿsoqoēz. Geté ni unimanqatin matev, bazaføgakh-us zigeawát, neka vizimǿ-khandī꞉n.   
\c 11  
\s1 Toqo-unimanqatin, ndøgo gekhâm?  
\p
\v 1 \x - \xo 11:1 \xt 2 Ko 5:7\x*Unimanqatin matev, av nqǽgo: Toqo-unimanqatin, yaq soqoté-qatéq, matev ndøgo, Mbumbukiam-te ndoqoto-taqa, tøfakhan, ndøgo ndø̀fakhán. Toqo-unimanqatin, yaq soqoté-qatéq, matev ndøgo, bøi qeivupav ndøgo, ndø̂gó.  
\v 2 Mbumbukiam nigi atanakha-zapazapa-za, eqeieqei tiqa unimanqatin matev zapayá genezæbám.   
\p
\v 3 \x - \xo 11:3 \xt Gen 1:1; Psa 33:6; Zion 1:3\x*Unimanqatin matev mokho-te, ni āv qazi꞉qeiví nqǽgo: Manqei-qape ate nqægo, Mbumbukiam ekeza manqát gene-khakheinám, neka gigiap ndøgo, nqazi-qeivi, ndǿgo tøndo-fakhanám, ta gigiap ndøgo, qeivupav ndøgo.   
\s1 Eibol neka Inok neka Noa, Mbumbukiam gi-unimanqatintam  
\p
\v 4 \x - \xo 11:4 \xt Gen 4:3-10\x*Áv khanégo, Mbumbukiam Eibol-qa etoam matev, mbomambaqape ge꞉veo, getē Kein-qa etoam matev, soqain me꞉veō? Zapa nqánek: Eibol gè-unimanqatín. Yaq ta zapaya ndøgo, Mbumbukiam ndego ezoqa ndaføyamba-qape me꞉veó, neka teqa-etoam matev vø̄khatiu. Eibol mø̀ndønaním. Geté até ndakín-a, teqa matev, ni unimanqatin matev-qa yaq-te me꞉nømendím.   
\p
\v 5 \x - \xo 11:5 \xt Gen 5:21-24\x*Áv khanégo, Mbumbukiam Inok ekezan-te gekhato, yaq ndego løvøte qeiviav qagoam? Zapa nqánek: Inok gè-unimanqatín. Yaq ezoqa amba mbøevawém. Geté ometeáv. Zapa ndǿgo, Mbumbukiam gèndáf. Teqa yaq-te, ndego ndafeav qagoam, Mbumbukiam-qa Manqat, āv qane-eín nqǽgo: Mbumbukiam khanakhanakh mbogoám, teqa yage-qa yaq-te.  
\v 6 Ezoqa unimanqatin mbain tegoat, ndego kopømba mbaín, Mbumbukiam-te khanakhanakh tego. Gekha ezoqām ndego, Mbumbukiam-te tewav, ndego yà be-unimanqatín, av nqægo, Mbumbukiam ndêgō, neka ndego yaq-fia eqeieqei zǿ-etoám, ezoqam ndigu, teqa ndivao.   
\p
\v 7 \x - \xo 11:7 \xt Gen 6:13–7:1\x*Áv khanégo, Noa khagua-qape gekhakheinam, av Mbumbukiam gembøe-ein, yaq ekeza ezoqa namba vø̄e-khandi꞉z, ndigu khoev-te gi꞉yagam? Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín neka Mbumbukiam-qa manqat o-mba mbøendáp, ndego ge-ein av nqægo, ezoqa tengiæzo, oskiá ndøgo, ndego bugukhokhof matev-qase qeiviav qagoam. Yaq teqa unimanqatin matev mokho-te, ndego manqei-qape ezoqam, āv genezømás nqǽgo: Tiqa manqa-zapazapa khàpumu-khouwév. Geté ndego ekezan, Mbumbukiam ndaføyamba-qape me꞉veó, teqa unimanqatin matev zapaya.   
\s1 Eibleem neka Sæla, Mbumbukiam gi-unimanqatintam  
\p
\v 8 \x - \xo 11:8 \xt Gen 12:1-5\x*Áv khanégo, Eibleem Mbumbukiam-qa manqa o-mba gembøendap, gembo-akha, yaq ekeza manqei vø̄-ivav, manqei vini sasa ndøwav, ma Mbumbukiam manqa mbusa gembøeve, temøndap? Zapa nqánek: Ndego Mbumbukiam gè-unimanqatín, oskiá ndøgo, ndego otevateav qagoam, ma te꞉ma.  
\v 9 \x - \xo 11:9 \xt Gen 35:12\x*Ndego Mbumbukiam sège-unimanqatintám, neka manqei vini-ak namba vø̄e-yagam, ta manqei-te ndøgo, Mbumbukiam manqa mbusa gembøeve, tembo-etoam. Yaq ndego palai khoev mbá gene-yageapám. Até yo neka zeo, Aezek neka Zekop, ndigu Mbumbukiam-qa manqa mbusa kopo gindapem, palai khoév gini-yageapám.  
\v 10 Eibleem taon kandambaqape-qa mbøe-kewagám, ta taon ndøgo, miavmiav bazaføgakh-us ndøgo, ndøgo Mbumbukiam ekezan gepøoa neka vø̄khakheinam.   
\p
\v 11 \x - \xo 11:11 \xt Gen 18:11-14; 21:2; Lom 4:19\x*Yaq áv khanégo, Eibleem zas namba, Sæla, nakhasam gezøqan, oskiā ndøgo, gumu-lawaqape-ev neka tegu zas sog vø̄goam? Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín. Ndego mø̀ndø-unimanqatín, av nqægo, Mbumbukiam matev ndø̀matanám, av manqa mbusa ge꞉ve.  
\v 12 \x - \xo 11:12 \xt Gen 15:5; 22:17\x*Ta khøuwa-te ndøgo, ngenek ezoqam, andē løvøte yaq-te, mø̀ndømø-itán. Geté ndego ezoqa kopo, zi kopoav-qapé gimbo-fakhaz. Andé ndukú, khaiya-te nqo꞉go, neka andé ndivínd, ndøgeg-te ndigu. Kopømba mbaín, toqo-gevebam.   
\p
\v 13 \x - \xo 11:13 \xt Gen 23:4; 1 Chr 29:15; Psa 39:12; 1 Pita 2:11\x*Nginik ezoqa ate ngi꞉gu, Mbumbukiam oskia ndø-unimanqatintám, até vømø̄-pakhaez. Ndigu ekezan, matev upøgipøteáv, Mbumbukiam manqa mbusa gezømbeve. Ndigu ta matev ndøgo, andé qámbá qiqeivam. Ndigu mø̀ndæzøtéz, vaev-te ndø̀mø-fakhanám, neka ndigu khanakhanákh, taqa yaq-te. Ndigu manqat mø̀ndø-vøndøzumám, av nqægo, nqanek manqei-qape-te, ndigu mo-manqei-aním mbá. Geté ndigu andé okha mba me me꞉geavún.  
\v 14 Gekha ezoqām ndigu, manqat av ndi꞉manqate, ndigu āv gini-nømendím nqǽgo: Ndigu manqei-qa, zua ndøvawét, ma ti꞉yagat.  
\v 15 Nigi atanakha-zapazapa-za, amba ta manqei-qa yaq-te ti꞉manqateɨn, ma gi꞉geavun, yaq ndigu ambá kopømbá, nango tivesezɨn.  
\v 16 Geté ndigu manqei mbomambaqape-qa mbøe-esupám. Ndøgo yan-té qano꞉gó. Ta manqei ndøgo, ùnime꞉-løvú, nqanek manqei-qape. Yaq nakémbá, ndigu Mbumbukiam, “nigi Mbumbukiam” gimbo-akhaemam, ndego mivi mbaín, taqa yaq-te. Zapa ndǿgo, ndego yan-te nqo꞉go, taon mbomambaqape zøkhakheinám.   
\p
\v 17 \x - \xo 11:17-18 \xt Gen 21:12; 22:1-14\x*Mbumbukiam Eibleem khamasim-te geve, yaq ndego ekeza yo kopo, Aezek, amba telavawɨn, etoam matev vø̄gonɨn, ndego sège-unimanqatín, av nqægo: Mbumbukiam kopømbaqapé, tege yo segé-khandí꞉v, teqa yaq-te manqa mbusa geve.  
\v 18 Teqa yaq-te, Mbumbukiam āv gembøe-eín nqǽgo, “Qogi qazi, Aezek mokho-té ginøqá-fakház.”  
\v 19 \x - \xo 11:19 \xt Lom 4:17\x*Eibleem āv gene-matøvém nqǽgo: Yo tembonanim, ság, Mbumbukiam kopømbaqapé, løvøte-te nqawa segé-khandí꞉v. Yaq unimanqatín. Tege yo, andé løvøte-te mé gemøndæ-khandí꞉v.   
\s1 Aezek neka Zekop neka Zosef, Mbumbukiam gi-unimanqatintam  
\p
\v 20 \x - \xo 11:20 \xt Gen 27:27-29, 39-40\x*Yaq áv khanégo, Aezek tegi nakhei angana menas, Zekop neka Isao, zenda gezømbove, neka megemege-qa yaq-te, Mbumbukiam-qa manqat vøzø̄-vevezam? Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín.   
\p
\v 21 \x - \xo 11:21 \xt Gen 47:31–48:20\x*Yaq áv khanégo, Zekop Zosef-gi nakhei angana menas zenda gezømbove, tiqa yaq-te Mbumbukiam-te vø̄guligulim, ndego løvøte yaq-te gemø-itan. Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín. Tatuág genø-tøpafám, neka Mbumbukiam-qa iz vø̄-eqatat.   
\p
\v 22 \x - \xo 11:22 \xt Gen 50:24-25; Exo 13:19\x*Yaq áv khanégo, Zosef løvøte gekhatoat, ndego Izlael ezoqam-qa yaq-te ge-ein, ndigu Izip manqei-te tifakhaz, yaq ndego manqa vøzø̄-løvua, av nqægo, “Noqa bazag vø̀-upatét, manqei tozo-ivøvem?” Ndego nqanek manqat tene-eín ndǿgo: Ndego gè-unimanqatín, Mbumbukiam matev ndø̀gó, av manqa mbusa ge꞉ve.   
\s1 Mozes Mbumbukiam ge-unimanqatintam  
\p
\v 23 \x - \xo 11:23 \xt Exo 1:22; 2:2\x*Yaq áv khanégo, Mozes geqan, yaq tegi evøndipakha løvøyak misika gikhonøwem? Zapa nqánek: Ndigu gè-unimanqatiním. Ndigu mø̀ndø-qeivím, ndego opønakam mbomambaqapé. Yaq ndigu møe goneáv. Kawa ezoqam-qa manqat sège-ogím, ndego ge-ein av nqægo, nakhei angana ndakin ngiqanet, yà bezitøgē.   
\p
\v 24 Yaq áv khanégo, ndego Mozes gumu-khouwev, poeveav qagoam, ezoqa ndego Felo-gu yu-ge yo tivewem, ndego Izip ezoqam-ge kawa? Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín.  
\v 25 Ndego poev tømbogoám ndǿgo: Mbumbukiam-gi ezoqa namba, potonam matev sugumú-ndapét, ambá ndø̄go, Izip ezoqa namba, khøuwa khapelavøqasi-te, manqa-zapa matanam-te sa tuzumbu-gøupat.  
\v 26 Ndego āv gene-matøvém nqǽgo: Ngenøgim matev tendap, av Keliso ge꞉ndap, ndøgo qanimáv, ambá ndø̄go, Izip ezoqam-qa gigiap kopoav-qape tømbo-gøupat. Zapa ndǿgo, ndego Mbumbukiam-qa yaq-fia-qa mbovawát.   
\p
\v 27 Yaq áv khanégo, Mozes Izip manqei ge-ivav neka Izip kawa ezoqam-qa qaqa møe goneav vø̄goam? Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín. Ndego bazaføgakh-us ndøyám. Zapa ndǿgo, ndego Mbumbukiam-te, ndego ezoqa ometupav ndego, āv tenetawám, av ndego amba te-ometɨn.   
\p
\v 28 \x - \xo 11:28 \xt Exo 12:21-30\x*Yaq áv khanégo, Mozes Zu ezoqam manqa gezø-løvua, Pasova lou loge matev tigonem neka søvakha gigiap-qa kouk mboqog-te vō꞉gɨam. Zapa nqánek: Ndego gè-unimanqatín. Soqaín ndøgo, ndego enzol ezoqam, ezoqa ndengiæzoat, tigi nakhei angana bugukhokhof giqanat, pakhapakha tezø-khaneam.\fig Zu ezoqam, sip nakhasam-qa kouk, mboqog-te go꞉gɨ꞉mam|src="IB-052gr.jpg" size="col" copy="The British and Foreign Bible Society" ref="11:28" \fig*   
\s1 Ezoqa vinivinimba nøme, Mbumbukiam gi-unimanqatintam  
\p
\v 29 \x - \xo 11:29 \xt Exo 14:21-31\x*Áv khanégo, Izlael ezoqam, Ndaola Køkouk-te gitanqa, kopømba ande av manqei pap-te toqotema. Zapa nqánek: Ndigu gè-unimanqatiním. Geté yaq Izip ezoqam gi꞉khamasem, ndigu gègeoním, vø̄pakhaez.   
\p
\v 30 \x - \xo 11:30 \xt Josh 6:12-21\x*Yaq áv khanégo, Zeliko taon-qa uta qanqoe? Zapa nqánek: Izlael ezoqam, Mbumbukiam-qa manqat gè-unimanqatiním, neka Zeliko taon khøuwa seven vø̄khøogumam, taon-qa uta vø̄nqoe.   
\p
\v 31 \x - \xo 11:31 \xt Josh 2:1-21; 6:21-25; Zems 2:25\x*Yaq áv khanégo, ndugu mambe sævam, Leiab, bøibøi ezoqa khoev guzø-ein, sambi-us, neka Zeliko ezoqa nøme namba nanimateav vø̄goam, ndigu Mbumbukiam-qa manqat giqavotøvem? Zapa nqánek: Ndugu gè-unimanqatín.   
\p
\v 32 \x - \xo 11:32 \xt Judg 6:11–8:32; 4:6–5:31; 13:2–16:31; 11:1–12:7; 1 Sam 1:1–1 King 2:11\x*Ezoqa nøme ndîgú, ezoqam av ngi꞉gu. Kopoáv. Geté no khøuwa khàpe nømbe-elavøqasi-íz, Gideon neka Balak neka Samson neka Zefta neka Deivid neka Samuel neka Mbumbukiam-gi manqa vevezam ezoqam, tiqa emanqat tæzømbe-vototupit.  
\v 33 \x - \xo 11:33 \xt Dan 6:1-2\x*Nøme ndigu, bawan nøme namba, nakhag-te ginøfeapam, tiqa unimanqatin matev mokho-te, gèpitáz. Neka nøme ndigu, ezoqa nøme matev eqeieqei-té ginøzø-nøzøgimám, neka nøme ndigu, matev ndøgo, av Mbumbukiam manqa mbusa gizømbe-aumam, vø̄-upøgimam. Ezoqa nøme ndigu, layon manqa-nqa zøtokemám. Yaq ndigu foqobumáv, vǿe-pakhaēz.  
\v 34 \x - \xo 11:34 \xt Dan 3:23-27\x*Neka nøme ndigu, gøinam tatas-te gigoam, ndøgo ngiæzoateáv. Neka nøme ndigu, nakhag-te gigoam, yaq-ak-gi nakhag kaiya, ndigu zitøgemáv. Nøme ndigu, bazaføgakh mbaín. Geté Mbumbukiam bazaføgakh zø-etoám. Nøme ndigu, nakhag-te anøzi ndøgoám, neka bawan nøme-gi nakhag ezoqam vø̄ngeasumam.  
\v 35 \x - \xo 11:35 \xt 1 King 17:17-24; 2 King 4:25-37\x*Sakhei nøme ndigu, Mbumbukiam gi-unimanqatintam, ekeza ezoqam gizø-pakhaetam, nango mø̀ndøzø-khandí꞉z.  
\p Ezoqa nøme ndigu, gi-unimanqatintam, nqosøgeap gizø-etoumam, ndigu sège-upøgimám, vø̄pakhaez. Ndigu Mbumbukiam naopøteáv, yaq sègezøták. Zapa ndǿgo, ndigu āv gini-matavupám nqǽgo: Tipakhaez, ndigu gékhandí꞉z, neka yage mbomambaqape nøme mba vømóndapēm.  
\v 36 \x - \xo 11:36 \xt 1 King 22:26-27; Jer 20:2; 37:15; 38:6\x*Ezoqa nøme ndigu, gèngenøzotám neka vø̄febumam. Neka nøme ndigu, auli sén gini-løvønøvemám, ndimbula-te vø̄nqeisumam.  
\v 37 \x - \xo 11:37 \xt 2 Chr 24:21\x*Nøme ndigu, nandí gini-poubám, vø̄pakhaez. Nøme ndigu, gèqaqabám. Neka nøme ndigu, nakhag kaiyá gini-zitagám. Nøme ndigu, ndabua eqeieqei mbaín. Ndigu sip o naningus ngusum mba ndø-usupám. Nøme ndigu zenda-zenda mbá neka yage soqaín segendapát, ezoqa matev soqøsoqa vøzø̄-matønumam.  
\v 38 Nøme ndigu, khoev mbaín. Leg-av manqei neka manqei pøpotap-té sege-okhoám, nandi nqa o manqei ozap-te vø̄yageapam. Ezoqa nøme, nqanek manqei-qape-te ngiyage, ndigu eqeieqeí mbá, ezoqa av ngi꞉gu, ti namba ti꞉yagat.   
\p
\v 39 Nginik ezoqa ate ngi꞉gu, Mbumbukiam gi-unimanqatintam, ndego eqeieqei me꞉zæbám. Geté ndigu ekezan, matev ndapeáv, av Mbumbukiam manqa mbusa ge꞉ve.  
\v 40 Zapa ndǿgo, matev ndøgo, Mbumbukiam ni nonqo gepøoa, ndøgo ùnime꞉-løvú, av bugukhokhof qægoam. Yaq nakémbá, ndigu ni namba, khæ zí-ndaføyamba-én.   
\c 12  
\s1 Ni Yesu mba bizimbo-mataváp, viniv tøni-fakhanumat  
\p
\v 1 \x - \xo 12:1 \xt 1 Ko 9:24-25\x*Nginik ezoqa ate ndi꞉gu, ni andé ozoz me me꞉khøogønát, neka unimanqatin matev-qa yaq-te ngī꞉nø̄mēndīm. Yaq nakémbá, matev ate ndægo é-bizi-vingitáv, ndøgo ni unimanqatin-te nqatokonat, neka manqa-zapazapa ate ndægo, ndøgo ni nakhamas-te ande ka me ndizi꞉-ndapem. Yaq fifingiap-te, niqa megemege-te nqo꞉go, sizí-bøitít. Ni bizimø̀-vøu᷄n.  
\v 2 Niqa bøi, Yesu-te mbá qabenø-føgakhát. Ndego niqa unimanqatin matev-qá zapá. Te mokho-te, ni iziz sizimǿ-khanøzém. Tae mutui-te gitøkewem, ndego nqosøgeap sège-eqá, neka até mivi matév-a, gimbo-etøomem, vø̄ndap. Zapa ndǿgo, ndego é-møndæ-otév, vaev-te, Mbumbukiam khanakhanakh mbó-etoám. Yaq ndego Mbumbukiam-qa nakeamo zenda-te vømø̄qom.   
\p
\v 3 Zo Yesu mbomataváp. Manqa-zapa-us ezoqam, mivi gimbo-etoumat neka matev soqøsoqa vømbō-matønumat, ndego sègendáp. Yaq nakémbá, zo baza bezø̀po᷄s neka mø̀vøu᷄z.   
\s1 Viniv tøni-fakhanumat, ndøgo Mbumbukiam ni gè꞉guguná  
\p
\v 4 Zoqa nøfe-te, manqa-zapa namba, zoqa kouk waeveáv, vozō-pakhaez.  
\v 5 \x - \xo 12:5-6 \xt Prov 3:11-12; Job 5:17; Veve 3:19\x*Geté zo mbøni zøvaév. Gê, zo Mbumbukiam-qa manqat gezømbó-navøem, ndego zo ndezø-manqate, zo tegi nakheis ndozogo, av nqægo?  
\q1 “Noge yo, qo Evezøza-qa guguna manqat betaqambo-qàsi᷄꞉v.  
\q1 Neka ndø̀vøu᷄q, ndego qo teqaponqom.   
\q1
\v 6 Zapa ndǿgo, ezoqa ndigu, Evezøza kuku ndømbogo ti-te,  
\q2 ndigu gèguguzá, neka yaq-fia nqosøgeap zø-etoamɨ́n,  
\q2 ndigu ekeza nakheis ndezæza.”   
\p
\v 7 \x - \xo 12:7 \xt Deut 8:5\x*Yaq nakémbá, viniv matev tøzø-fakhanumat, zo sège-eqatét. Zapa ndǿgo, ta matev mokho-te ndøgo, Mbumbukiam zo gèguguzá. Ndøgo zo āv qane-zømesím nqǽgo: Zo Mbumbukiam-gí nakheís. Gê, nakheis tígu, eve gugubumav ndigu? Mbaín.  
\v 8 Zo zøve guguzaeav tøgoat, av nakheis nøme nde꞉guguza, yaq zo uni ekeza nakheis-ín mbá. Zo andé mambe nakheís.  
\v 9 Nigi manqei-qape tat-za, ni mø̀ndø-gugumbumám, yaq ni vizizø̄-vizupam. Yaq nakémbá, nigi Tat, ndego yan-te ngo꞉go, ni teqa mokho-te, nøme mba bizu꞉gú. Av tizi꞉gonem, ni khandi zíndapém.  
\v 10 Nigi manqei-qape tat-za, ni āv tini-gugumbumám, av ekezan eqeieqei gi꞉vewam. Khøuwa andé khapémbá. Geté Mbumbukiam mø̀ndæ-otév, gekha matev eqeieqei, ni-te. Ndego ni ngeguguna, ni tøke-qa nigú. Yaq ni ndaføyamba tàbizi꞉gú, av ekezan nde꞉go.  
\v 11 \x - \xo 12:11 \xt Zems 3:17-18\x* Ezoqa teguguq, ta khøuwa-te ndøgo, qo khanakhanakh mbaín. Ndøgo mbøni nqosøgeap-ús. Geté vaev-te, ndigu mokho zǿfakhán, guguna manqat gindapem. Tiqa yage sambi-ús neka ndaføyamba-qapé segégoát.   
\s1 Ni bazaføgakh bizi-asazét, Klisten matev-te  
\p
\v 12 \x - \xo 12:12 \xt Isa 35:3\x*Yaq nakémbá, zo pingi qazø-wauwauam, neka manazap vøzø̄-soqøsoqoam, zo bazaføgakh nango, vø̀-asáz.  
\v 13 \x - \xo 12:13 \xt Prov 4:26\x*Neka ndø-onìmi᷄t. Geté ndaføyambá sege-apét. Soqaín ndøgo, gømig ndigu, gizø-wauwau-ezam, ate nonqo tizømbe-qambunim. Geté nqawa bèzø-eqeieqei-éz.   
\p
\v 14 Zo bazaføgakh ndø-asazét. Ezoqa ewaqape namba, sambi matev-té qayagé, neka āv tøneyagé, av Mbumbukiam ndømbøe-poev. Zapa ndǿgo, gekha ezoqām ndego, av nqægo yageav tøgoat, ndego Evezøza gé-ometák.  
\v 15 Zo aiyá qagó. Soqaín ndøgo, Mbumbukiam-qa kuku matev zita tøzøte-wuøem. Neka soqaín ndøgo, zo mokho-te, ande gigiap khaqain-qape me vǿefakhān-a, vǿpanqavøēm, yaq zo Klisten bawan ezoqam kopoav vǿngiæzō.  
\v 16 \x - \xo 12:16 \xt Gen 25:29-34\x*Zo aiyá qagó. Soqaín ndøgo, zo ezoqa nøme, mambe tøzøte-okhoat o Isao-qa tøzøte-qeivim, ndego Mbumbukiam zita ge꞉wuao. Ndego Isao, yo-khøuwá. Yaq tege eve tumu-lawaqape-evɨn, ndego ambá zenda mbøeveɨ́n, vømbō-guligulimɨn. Geté Isao gèmbøeqasí. Yaq ta matev ndøgo, gèwí. Eveqase mbo-etoám. Lou zapayá gembøe-etoám.  
\v 17 \x - \xo 12:17 \xt Gen 27:30-40\x*Zo mø̀zøte-zøtéz. Vaev-te, ndego mø̀ndømbo-poé, amba eve-qa guliguli matev tendapɨn. Geté eve, āv gembøe-eín nqǽgo, “Nakhoa mbaín, toqondap.” Yaq Isao sègevín. Ndego poev ùni mbøemát, eve-qa guliguli matev tendapɨn. Geté nakhoa mbaín, matev nango vǿe-enēnd, ndøgo gematanam.   
\s1 Ni Zayon manqei pøyat-té qazinø-fakhán, ambá ndø̄go, Sainai olol-tē qazinø-fakhān  
\p
\v 18 \x - \xo 12:18 \xt Exo 19:16-20; Deut 4:11-12\x*Zo Mbumbukiam qazøte-zøtez, zo ambá av nqǣgo, Sainai olol-tē qazonø-fakhāz, av Izlael ezoqam gi꞉fakhaz, Mbumbukiam Mozes guguna manqat gembo-etoam. Ta olol ndøgo, manqei-qape olól. Ta khøuwa-te ndøgo, ndigu olol wageap-us ndøqeivím, neka bøivun vøzø̄-bøi, neka mbe vøzø̄fakhan. Møe-ús.  
\v 19 \x - \xo 12:19 \xt Exo 20:18-21; Deut 5:22-27\x*Kipi wag kandambaqape zøwagát neka manqa wag vøzø̄-manqatat. Izlael ezoqam nqanek manqa wag giyogem, ndigu møe kandambá. Yaq ndigu Mozes āv gimbøe-viømém nqǽgo, “Mbumbukiam manqat kopo nøme bemanqàte᷄.”  
\v 20 \x - \xo 12:20 \xt Exo 19:12-13\x*Zapa ndǿgo, Mbumbukiam ndigu āv gezømbe-eín nqǽgo, “Gekha gigiāp ndøgo, olol tøkhanaz, ndøgo løvøte beqeív, oskiá ndøgo, ezoqam o søvakha gigiap tigoat. Nandí giabiti-pouzá, løvøte bēqeivim.” Yaq ti-te ndigu, nqanek manqat khàpumu-føgákh.  
\v 21 \x - \xo 12:21 \xt Deut 9:19\x*Matev ndøgo giqeivim, olol-te qafakhan, ndigu møe kandambá gigonem. Até Mozés-a, āv gene-eín nqǽgo, “No møe kandambá. Kha sùgunumbu-wageapét.”   
\p
\v 22 Geté zo viní. Zo ambá av nqǣgo, Sainai olol-tē qazonø-fakhāz. Geté zo Zayon manqei poyat-té qazonø-fakház. Zo khandi Mbumbukiam-qá Zelusalem taon-té qazomø-fakház, yan-te nqo꞉go. Zo ndǿgo tozomø-fakház, ma enzol ezoqam taosen-taosen, khanakhanakh-us ndimøvøza.  
\v 23 Zo Mbumbukiam-gi nakheis-qá møvøna-té qazomø-fakház. Nginik ezoqam, andé Mbumbukiam-gí nakhei bugukhokhof qaniap me me꞉gó, zo namba. Neka zoqa iziz, yan-té qano-peawáp. Neka zo Mbumbukiam-té qazonø-fakház, ndego ezoqa ewaqape-qa manqa ovøyam te-ewag. Neka zo ndǿgo tozomø-fakház, ma ndigu ezoqa mbomømboma gi꞉goam, ndigu Mbumbukiam ge-ndaføyamba-ez, tigi nqova ndakin te namba ndigu.  
\v 24 \x - \xo 12:24 \xt Iblu 8:6; Gen 4:10\x*Zo Yesu-té qazonø-fakház, te mokho-te, Mbumbukiam ezoqa namba, poev ndakinak ge-unimanqatin. Neka zo ndǿgo tozomø-fakház, ma zo ande teqa kouk me gizømbo-pomoyam. Ta kouk-qa manqat, Eibol-qa kouk-qa manqat, ùnime꞉-løvuám. Ndøgo ambá av nqǣgo, yaq-fia tawat-qa ndø-akhayám. Geté ndøgo ni manqa-zapazapa evøzam-qa yaq-té qanimbi-manqaté.   
\p
\v 25 \x - \xo 12:25 \xt Iblu 2:1-3; 10:26-29\x*Yaq nakémbá, zo aiyá qagó. Zo ndego ndøsanqàwe᷄, ndemanqate. Ndigu ezoqam, ndego gisanqawam, ndego nqanek manqei-qape-te gegugubam, yaq-fia mø̀ndø-ndapém, leg-av manqei-te gipakhaetat. Yaq ni yaq-fia nøme mba zióndapém, ni ndego zita tizi꞉-wuowem, ndego yan-te ndenindo-manqate.  
\v 26 \x - \xo 12:26 \xt Hag 2:6\x*Ta khøuwa-te ndøgo, manqei ndøkukuvøém, Mbumbukiam-qa manqa wag zapaya. Geté ndakin khøuwa-qa yaq-te, Mbumbukiam manqa mbusa āv genevé nqǽgo, “No manqei nqawá qatǿ-kukugím. Geté manqei-qape mbá mbá. Até yán-a, søtumú-kukugím.”  
\v 27 Mbumbukiam ge-ein av nqægo, ndego manqei nqawa tekukugim, taqa manqa mokho nqánek: Gigiap ate nqægo, ndego gekhakheinam, segé-kukugím, vømǿ-soqøsoqoām. Ndego tenégó ndǿgo: Yaq vaev gigiap sa ndǿgo tǿgoát, ndøgo kukuvøem kopømba mbaín tøgoat.   
\p
\v 28 Ni Mbumbukiam-qá megeat matev-té qazinǿ-ón. Yaq ndøgo kopømba mbaín, tøkukuvøem, vǿsoqā. Yaq nakémbá. Ni ike manqat zimbó-manqatát, neka teqa iz vizí-eqatāt. Vizap-ús neka møe-ús. Yaq ndego khanakhanakh betēndap.  
\v 29 \x - \xo 12:29 \xt Deut 4:24; 9:3\x*Ni yà bizimbo-mataváp. Nigi Mbumbukiam andé gøina wageap me me꞉gó. Gigiap ate nqægo, segé-sonqotáv.   
\c 13  
\s1 Klisten yage eqeieqei-qa yaq-te  
\p
\v 1 Zo yaqyaq-a, kuku matev até bezøgó. Zapa ndǿgo, zo Keliso mokho-te, evenáp.  
\v 2 \x - \xo 13:2 \xt Lom 12:13; Gen 18:1-8; 19:1-3\x*Ezoqa nøme khoev sozozǿ-manqatát. Zo bezømbo-qàsi᷄꞉v. Ezoqa nøme ndigu, matev av gi꞉matønumam ndægo, ndigu khoev, enzol ezoqam zømanqatám. Geté ndigu ekezan zøtezateáv.  
\v 3 Ezoqam ndigu, Keliso zapaya, ndimbula-te ndu꞉-nqeitøzat, zo manqa matev bezømbo-nàvøe᷄m. Geté zo ndigu āv qazozømbé-tøké, av zo zøkezan, amba ndimbula-te tøzøte-gonɨn. Neka ezoqam ndigu, tiqa unimanqatin matev zapaya, nqosøgeap ndi-upøgim, āv qazozømbé-tøké, av zo zøkeza kha-te, amba nqosøgeap tozombo-yogeɨn.   
\p
\v 4 \x - \xo 13:4 \xt Ef 5:5\x*Nøkenøkem matev, zo ezoqa ewaqape, gèmbovizáp. Zo yaqyaq-a, ùnime꞉-unimanqatinát. Ezoqa vini-te, khokho ndø-òkho᷄. Mbumbukiam yaq-fia ndø̀tá, ti-te ndigu, mambe ndi꞉-okho neka nøkenøkem matev ndingi꞉wat.   
\p
\v 5 \x - \xo 13:5 \xt Deut 31:6, 8; Josh 1:5\x*Zo moni-te poev khapé bezømbe-òkho᷄. Geté zo āv qane-mataváp, “Gigiap ság, nqanigu.” Zapa ndǿgo, Mbumbukiam āv gene-eín nqǽgo, “No nóqøuvaqák. Neka qo genømbó-navøemák.”  
\v 6 \x - \xo 13:6 \xt Psa 118:6\x*Yaq nakémbá, ni kha føgakh-mbá, neka ni āv qazi꞉-manqaté nqǽgo,  
\q1 “Noge tøke ezoqam, Evezøzá.  
\q2 No møe nógoák.  
\q1 Gê, ezoqa gekhā nǿmatanām?”   
\s1 Yesu Keliso enendatáv  
\p
\v 7 \x - \xo 13:7 \xt 1 Ko 4:16\x*Zogi megetapak, ndigu Mbumbukiam-qa Manqat gi꞉zømesimam, zozǿ-matavupát, ndigu atema vaev-te, ande āv kinīyagam. Zo Mbumbukiam āv tøne-unimanqatinát.  
\v 8 Yesu Keliso enendatáv. Ndego até kopó, nømøkhaiyā, neka nqægō neka megemege-te ndo꞉go, miavmiav.   
\p
\v 9 \x - \xo 13:9 \xt Lom 14:17\x*Ezoqa ndigu, tiqa khokho nømendim matev vinivinimba mokho-te, zo nakhoa vini-te itubam-qa ndizøgo, zøtàke᷄. Ezoqam-qa Klisten matev, Mbumbukiam-qá kuku matév qabezømbe-føgákh. Qanimav av nqǽgo. Ambá ndøgo, lou loge khafeap matev ndimbopaev. Matev av nqægo, ezoqa gezǿ-tøkeák.   
\s1 Etoam matev eqeieqei-qa yaq-te, av Mbumbukiam ndømbøe-poev  
\p
\v 10 Ni Klisten ezoqam, ni andé søvakha gigiap løvusam nonqo me nimbigú. Geté ndigu ezoqam, ndigu søvakha løvusam sasae zua ndigu, av Mozes-qa guguna manqat ndæmanqate, ndigu kopømba mbaín, nqanek søvakha tilog.\f + \fr 13:10 \ft Nqanek yaya etæ manqát. Niqa søvakha gigiap løvusam nonqo, Yesu-qá tae mutuí, ndøgo niqa manqa-zapazapa evøzam nonqo genanim. Geté ezoqam ndigu, Yesu unimanqatinteav ndigu, neka tiqa manqa-zapazapa evøzam-qa yaq-te, søvakha løvusam sasae-te zua ndo꞉taza, av Mozes-qa guguna manqat ndæmanqate, ndigu Yesu-qa matev kopømba mbaín, tøzøtøke.\f*  
\v 11 \x - \xo 13:11 \xt Lev 16:27\x*Mbumbukiam-ge iziz ezoqa kandambaqape, ndego kouwat uni khafeap-qape mokho-te, søvakha gigiap-qa kouk mba ndø-upøgimatún, ezoqam-qa manqa-zapazapa zapaya. Geté søvakha ndøgo, manqei viní gimø-taemín, vømø̄-pakhakh-ɨn. Bavokhó, ambá ndøgo, ma ezoqa ndi꞉sokhoe.  
\v 12 \x - \xo 13:12 \xt Zion 19:17\x*Yesu-qa yaq-te, até kopó. Até ndegó-a, taon bavokhó gemønaním. Yaq teqa kouk, ezoqa bemē-Mbumbukiam-gi-iz.  
\v 13 \x - \xo 13:13 \xt Iblu 12:2\x*Yaq nakémbá, ni andé taon bavokhó qabizinø-niáv, neka Yesu namba, mivi āv qazimí-ndapém, av ndego mivi ge꞉ndap.  
\v 14 \x - \xo 13:14 \xt Iblu 11:10, 16; 12:22\x*Zapa ndǿgo, nqanek manqei-qape-te, ni taon mbaín, oskia tøgoat. Geté ni ta taon ndǿgo tizimbo-vawét, megemege-te ndo꞉go, tøgeav.  
\v 15 \x - \xo 13:15 \xt Psa 50:14, 23\x*Yaq nakémbá, ni Yesu mokho-te, Mbumbukiam-qa iz, oskia bizi-eqawát. Ndøgo andé niqá søvakha løvusam matév, te-te. Yaq ta etoam matev mokho-te, ni āv qazi꞉-unimanqatintét nqǽgo: Yesu nigí Evezøzá.  
\v 16 \x - \xo 13:16 \xt Filip 4:18\x*Zo matev eqeieqei matanam neka tøkeam matev, yaqyaq-a, bezømbo-nàvøe᷄m. Matev av nqægo, andé Mbumbukiam-te etoam matév. Yaq ndego gèmbøe-khaneát.   
\s1 Megetapak-qa manqat, o-mba bizio-ndapé  
\p
\v 17 \x - \xo 13:17 \xt 1 Tes 5:12\x*Zogi megetapak-qa manqat, o-mba mo꞉ndapé neka matev āv tønegó, av ndigu ndizømbe-manqate. Ndigu zo gèzø-keogé. Yaq vaev-te, ndigu manqa bèmø-ovøemém, Mbumbukiam-te, tiqa sasae-qa yaq-te, zo mokho-te ngigut. Zo tiqa manqat o-mba tozoto-ndapat, yaq ndigu nqanek sasae khanakhanakh-us ndǿgót. Geté zo goneav tozogoat, yaq ndigu sasae mbøni nqosøgeap-us ndǿgót. Yaq ndøgo ambá soqaín zo-te.   
\p
\v 18 \x - \xo 13:18 \xt Kel 24:16; 2 Ko 1:12\x*Zo ni gìnindu-guligulím. Ni āv qati-unimanqatinát nqǽgo: Ni manqa-zapa mbaín, niqa mbøni-te nqøugu. Geté ni khøuwa kopoav, matev qanimav matanam-qa nimbogó.  
\v 19 No zo guligulim-qa, nøme mba nqánek qazømbegó: No Mbumbukiam nakhamas-te, nango tèabetønde-khofotán zo-te.   
\s1 Guliguli manqat, Klisten ezoqam-qa yaq-te  
\p
\v 20 \x - \xo 13:20 \xt Jer 32:40; Ezek 37:26; 1 Pita 2:25\x*No āv qate-guligulím nqǽgo: Mbumbukiam, ndego ni sambi ndini-etoam neka nigi Evezøza Yesu løvøte-te gendo-khandi꞉v, ndego ni ande sip keoge ezoqa kandambaqape me ndinimbi-keoge, neka teqa kouk mokho-te, ezoqa namba poev ndakinak ge-unimanqatin, ndøgo miavmiav ndøgo,  
\v 21 ndego Mbumbukiam, zo yà bezøtøkeé. Yaq zo kopømbaqapé, matev eqeieqei ate ndægo zómatønumát, av ndego poev ndømbøego. Yesu Keliso mokho-te, Mbumbukiam ni mokho-te matev ate ndægo bematanám, av ndego ndømbøe-khaneat. Keliso-qa iz, miavmiav, bèto-eqawát.  
\p Amén. Nqanek manqat unimanqatín!   
\s1 Vaev manqat  
\p
\v 22 Nǿfuap! No nqazǿ-pouwe. Zo nqanek zita tøpøzu manqat, vø̀ndapém. Nqanek pepa, no zo qazø-peaumavun, sekeqapé mbá.  
\v 23 Zo vø̀ezøtéz: Nigi nøfu Timoti, ndimbula mokho-te gu꞉goam, mø̀ndø-fakhán. Ndego nakhamas mba tendowav, yaq no te namba nøtøndé-náv, zo vǿezømēt.   
\p
\v 24 Niqa khaiya mboma manqat zomøzǿ-eín, zogi megetapak neka Mbumbukiam-gi ezoqa ewaqape ate nandi꞉gu. Nginik Itali manqei-ak, khaiya mboma manqat ndøkhofotaváv, zo-te.   
\p
\v 25 Mbumbukiam-qa kuku matev, ndø̀goát zo-te, zo ate ndøzøte꞉go.